Cytaty na jubileusz - Zwiastun Ewangelicki

Cytaty na jubileusz 

Zwiastun Ewangeliczny 

rocznik 1863 

Część historyczno-statystyczna 

(…) Według podanych powyżej szczegółowych obliczeń, 

zbiorowa ludność protestantów w Europie wynosi 

66,800,000. 

Taż sama ludność w Ameryce (Stany Zjedn. Kolonje 

Angielskie) wynosi przynajmniej 33,200,000. 

Przyjmując liczbę protestantów w Azji, Afryce i Australji 

w ogóle tylko na 5,000,000, ogólna liczba wyznawców 

protestanckich na kuli ziemskiej wyniesie 

105,000,000. Znani Statystycy, jak Dieterici i Kolb podają 

liczbę innych chrześcijan w pięciu częściach świata 

jak następuje: 

– wyznawców Kościoła rzymskokatolickiego 

i unitów 185,000,000; 

– wyznawców Kościoła grecko-katolickiego 

80,000,000; 

– wyznawców innych wyznań 15,000,000. 

Niechrześcijan zaś podają ostatnie wykazy statystyczne 

następującą liczbę: 

Mahometan 70,000,000, 

Żydów 6,000,000, 

Pogan 760,000,000. 

Razem głów 836,000,000, czyli przeszło dwa razy tyle, 

jak zbiorowa liczba wszystkich chrześcijan, wynosząca 

tylko 385,000,000. (…) 

Nr 7, Warszawa dnia 15 kwietnia 

Uroczystości i obrzędy kościelne 

(…) Wedle tej formy, konfirmacja poprzedzając przystąpienie 

do Kommnji Świętej i będąc warunkiem nieodzownym 

tegoż przystąpienia, opiera się na chrzcie 

świętym jako odrodzeniu z Ducha Świętego, na owych 

słowach Chrystusa: idźcie, nauczajcie wszystkie narody, 

chrzcząc je w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Każden 

konfirmand jest ochrzczony; jako chrześcijanin więc powinien 

być nauczonym, obznajmionyn z prawdą, którą 

ma wyznawać jako dziecię Boże. Dlatego przed konfirmacją 

młodzież bywa nauczaną przez stosowny przeciąg 

czasu, to jest obznajmianą z katechizmem jako księgą 

symboliczną, czyli księgą zawierającą naukę wiary Kościoła. 

Aby zaś Gmina miała pewność, że to obznajmienie 

jest gruntownem i zgodnem z duchem i zasadami Kościoła, 

odbywa się w obec Gminy publiczny egzamin. Po 

egzaminie dopiero może nastąpić konfirmacja i polega 

ona głównie: na złożeniu wyznanie wiary i udzieleniu 

błogosławieństwa, przez wkładanie rąk. Złożenie publicznie 

wyznania wiary zobowiązuje konfirmanda do 

trzymania się jako ewangelik sumiennie w życiu i wierze 

tego, którego wyznaje, to jest: Boga, Trójcy Świętej jedynego 

a Chrystusa jako jedynego Pośrednika i Zbawiciela. 

Wyznawanie Boga pociąga za sobą koniecznie wyparcie 

się grzechu: konfirmand więc zobowiązuje się do wyznawania 

Boga w Trójcy i wyrzeczenia się grzechu. Jak ma 

Boga wyznawać i jak zwyciężać grzech – oto jest treść nauki 

konfirmacyjnej. (…) 

Nr 9, Warszawa dnia 16 maja 

Wiadomości z kościoła i o kościele 

W kantonie Waad w Szwajcarii istnieje Stowarzyszenie, 

mające na celu wykupywanie niewolników. (…) Boleśnie 

to pomyśleć, że pogańskich murzynów sprzedają 

i kupują biali chrześcijanie. Zaprawdę, czy Chrystus stanąwszy 

widomie w Ryszmondzie, wśród wojowników 

i kupców, w obec Prezydenta republikańskich Stanów, 

dobijających się niezawisłości, prawiących o ucisku, – 

nie powiedziałby im, jak przekupniom Świątyni Jerozolimskiej: 

że z Królestwa Bożego, z Kościoła Chrystusowego, 

którem winno być każde społeczeństwo chrześcijańskie, 

czynią jaskinię zbójców! Lecz są to naturalne owoce 

postawienia przemysłu i dobrobytu wyżej jak zbawienie 

duszy. Dwom panom służyć nie można; nie można służyć 

Bogu i mammonie. A niestety dziś służalstwo mammony 

stłumia w ludziach wszelkie inne uczucia. Byle mieć wiele 

i wiele zyskać – mniejsza z tem na jakiej drodze – oto 

dewiza wielkiej massy spekulantów różnego rodzaju. 

Nr 19, Warszawa dnia 15 października 

Wiadomości z kościoła i o kościele 

W ciągu ubiegłego lata zostały przerobione w kościele 

ewangelickim Cieszyńskim organy miejscowe, przez 

organmistrza krakowskiego A. Sapalskiego. Tak pojedyncze 

części organu jak i całość, wyrobiona jest jak najstaranniej, 

z wszelką dokładnością i prawdziwie po mistrzowsku. 

Przy oddaniu na użytek kościelny i próbie organów, 

pokazało się ku wszystkich zgromadzonych 

znawców muzyki zadowoleniu, że p. Sapalski wybornie 

z przyjętego na siebie zobowiązania wywiązał się i uczynił 

wszystko, co w danym razie uczynić wypadało. Mechanika 

organu jest łatwa i trwała, a głos wszystkich piszczałek 

melodyjny, pełny i majestatyczny. Wielka też radość 

panuje z tego powodu między ewangelikami cieszyńskiemi, 

miło to albowiem, gdy śpiew wznoszony 

w domu bożym ku chwale Pana zastępów nie razi ucha, 

ani psuty jest wrzaskiem zepsutych organów. 

Nr 22, Warszawa dnia 30 listopada 

W tekstach zachowano oryginalną pisownię.


Zwiastun Ewangeliczny 

rocznik 1899 

Czem jesteśmy i czem być powinniśmy 

Skąd się wzięli ci ewangelicy polskiej mowy? zapyta 

się może niejeden. Odpowiedź na to pytanie nie jest 

trudną: są to po części niedobitki z czasów reformacji 

XVI wieku, którzy, mimo prześladowania ze strony jezuitów, 

pogardzili zmianą religji dla stanowiska lub dla wygody, 

po części zaś ci, którzy będąc pochodzenia obcego, 

przeważnie niemieckiego, zżyli się z krajem naszym, 

przyjęli zwyczaje i mowę swej nowej ojczyzny, która ich 

przygarnęła do siebie, i dawno już zapomnieli o tem, że 

z obcych przybyli stron.(…) 

Nie bez celu Bóg zachował nas, ewangelików polaków, 

nie bez celu dał nam światło Swoje. Bądźmy światłością, 

a ojcowizny nie marnujmy! 

„Zwiastun Ewangeliczny” nr 2/1899 

Wiadomości z kościoła i ze świata 

Ubranie na ołtarz i ambonę ofiarowano do kościoła naszego 

(Świętej Trójcy w Warszawie – przyp. red.) w kolorze 

fjoletowym. Ubranie to, bogato i pracowicie wyhaftowane 

zlotem, nader efektowne czyni wrażenie, szczególnie 

velum, w środku którego lśni wielki z blachy złotej 

wyrobiony kielich (…). Żałować jednak należy, że 

przed przystąpieniem do tak żmudnej pracy nie poradzono 

się pastora, gdyż ten objaśniłby ofiarodawczynią, 

iż do koloru fjoletowego, używanego w czasie adwentowym 

i pasyjnym, według zwyczaju kościelnego dobiera 

się nie złotego lecz srebrnego haftu. 


W sprawach ścisłości wyrażania się 

w rzeczach religijnych 

Rzymsko-katolicy w Polsce kościoły ewangelickie zwykli 

byli nazywać zborami dla odróżnienia od swoich własnych, 

a bardziej jeszcze dla nadania im cechy wyznaniowej. 

Z tego powodu król Stanisław August, po pokoju zawartym 

z dysydentami w r. 1768, wydał nawet odnośny 

manifest, aby odtąd domy chwały Bożej dysydentów nazywane 

były kościołami, a nie zborami. 

(…) Wyraz „zbór” jako czysto polski ma zastąpić wyraz 

niemiecki gmina (Gemeinde), który wprowadzony został 

na tej samej drodze, na jakiej kościoły ewangelickie 

nazywane są kirchami (Kirche), aby ewangelikom nadać 

typ czysto niemiecki. Niestety i sami ewangelicy, nie 

wnikając w ducha nazwy, systematy kościelne nazywają 

gminami. Zbór i parafja jako wyrazy jedno i to samo znaczenie 

mające, mogą też być dowolnie używane. 


Od redakcji 

Dobrzeby było, gdyby kantorowie wszyscy chcieli prenumerować 

„Zwiastuna”, już z tego powodu, jak Sz. Pan 

słusznie pisze, aby wiedzieli, co się u nas dzieje i dzielili 

się wiadomościami ze zborownikami. Obowiązkowe jednak 

prenumerowanie „Zwiastuna”, który nie jest urzędowem 

pismem kościoła naszego, nie da się przeprowa- 

dzić, nie może też być naszym zamiarem. Wolimy raczej 

zjednywać sobie przyjaciół i gorliwych czytelników żywotnością 

poruszonych w piśmie naszem spraw. 


Od redakcji 

Wielu bardzo ewangelików dotychczas nie wie o tem, 

że wychodzi nasz „Zwiastun”, jedyne pismo polskie w kraju 

naszym, poświecone sprawom naszego kościoła, pragnące 

wokoło siebie skupić rozproszonych i wzmocnić 

chwiejnych. A jednak, jakżebyśmy pragnęli, aby to pismo 

nasze znalazło przystęp do wszystkich domów ewangelickich 

polskich, nie dla nas samych, ale dla sprawy przez 

nas bronionej. (…) 

Prosilibyśmy o wskazywanie i komunikowanie nam 

adresów ewangelików nie czytających „Zwiastuna”, którym 

chętnie gotowi jesteśmy na nasz koszt, bezpłatnie przesyłać 

w ostatnim kwartale r. b. nasze pismo, li tylko w celu 

zaznajomienia ich z naszemi dążnościami i celami. 


Wiadomości z Kościoła i ze świata 

Od kiedy należy liczyć początek stulecia? Wyjaśniano 

już niejednokrotnie, że ściśle nowy wiek rozpoczyna się 

nie w r. 1900, lecz w r. 1901. Ze stanowiska matematycznego 

i astronomicznego może jest tak istotnie. Jeśli bowiem 

zwrócimy uwagę, że rok 1-szy od Narodzenia Chrystusa 

oznacza rok tego Narodzenia, to łatwo zrozumieć, 

że 10-ty rok naszej ery był właściwie dopiero końcem 

9-go od początku tej rachuby, a więc każdy 100-ny kończy 

99-lecie, a nie 100-lecie. 

Tak więc zwyczajowo nowe stulecie rozpocznie się 

w r. 1900. Pamiętać jednak należy przede wszystkiem 

o tem, że wszystkie lata nasze są w reku Bożym i że ku 

Niemu myśli wznosić należy w każdym czasie. 




Strażnica Ewangeliczna 

rocznik 1948 

Sklep z Bibliami 

Nowy Świat. Ulica w centrum Warszawy, niegdyś zupełnie 

zniszczona, a dziś pełna już odbudowanych kamienic. 

Nowoczesna, estetyczna wystawa o dwóch witrynach 

księgarskich przyciąga oczy przechodniów. Co chwila 

któryś z nich przystanie przed oknem wystawowym i z podziwem 

ogląda pięknie oprawne księgi, o których wiele 

już może słyszał, ale które rzadko kiedy sam czytał. Potem 

wzrok jego pada na tablicę. To wykaz języków, na które 

Biblia została przetłumaczona. U dołu wystawy napis: 

„Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne. Centrala 

na Polskę”. Przechodzień stoi chwilę przed wystawą 

i wreszcie odchodzi. Ale czasem skusi go ciekawość. Albo 

też i ceny. Pięć złotych kosztuje ta mała książeczka w miłej, 

barwnej okładce. To naprawdę za darmo. Przechodzeń 

wchodzi więc z niewyraźną trochę miną do sklepu. Czasem 

podejrzliwość swoją głośno manifestuje. „E, co tam 

wasza Biblia”. Ale w sklepie są już na to przygotowani. Biblia 

Wujka leży pod ręką. „Proszę spojrzeć choćby na 

pierwszą stronę Biblii. To samo, czy nie to samo?”. Nieufność 

przekonana pryska. A reszty dokonywuje cena. Biblia 

katolicka kosztuje 5000 zł., a ta Biblia kosztuje 450 zł., 

Nowy Testament katolicki kosztuje 650 zł., a tutaj 50 zł. Na 

50 zł. każdego stać. Pięć złotych za poszczególne Ewangelie 

też chyba każdy dać może. To już nie jest Pismo Św. dla 

bogaczy, to już jest Słowo Boże prawdziwie dla ludu. 

H. Sikowski, 

Nr 7, 15 kwietnia 1948 r. 

List otwarty do Ministra Komunikacji 

ob. Rabanowskiego 

Dwustu dzieciom z Bytomia i Zabrza, dwóch miast górniczych 

na Ziemiach Odzyskanych, pragnęliśmy pokazać 

polskie góry. Dwustu dzieciom, które co krok stykają się 

z powiedzeniem: „jesteś Niemcem, boś ewangelik” pragnęliśmy 

pokazać polską wieś ewangelicką. Jednym słowem 

chcielibyśmy urządzić dla nich 2 dniową wycieczkę 

do Wisły. 

Dzieci jednak są biedne, parafie nasze także. Wycieczka 

taka to wynik wielkich wysiłków finansowych i wielu 

ofiar. Aby zniżyć choć nieco koszta, zwróciliśmy się do 

Dyrekcji Kolei w Katowicach z prośbą o przyznanie małej 

ulgi dla wycieczki. Odpowiedziano nam, że organizacjom 

religijnym przyznaje się ulgi tylko na pielgrzymki. Nam 

ich odmówiono. Poradzono nam jednak zwrócić się do 

Ministerstwa Komunikacji, co też zrobiliśmy. Po przeszło 

3 tygodniach otrzymaliśmy kopertę, zaadresowaną: „Do 

Polskiej Partii Ewangelickiej w Zabrzu”. Wewnątrz znaleźliśmy 

pismo z nagłówkiem: Ministerstwo Komunikacji. 

Gabinet Ministra Nr G. 1-2/64/86/48 skierowane także do 

Polskiej Partii Ewangelickiej w Zabrzu. Pismo podpisane 

przez kierownika referatu biletowego zawierało odmowę 

na naszą prośbę bez podania motywów. 

W tych okolicznościach zapytujemy publicznie ob. Ministra, 

czy dla Państwa naszego udostępnienie 200 dzieciom 

autochtonów odetchnięcia atmosferą polskości nie 

jest przynajmniej równie ważne, jak udział w pielgrzymce? 

Czy ewangelicy wobec tego, że nie mają cudownych 

obrazów i świętych miejsc, nie mają też prawa do ulg kolejowych 

przy organizowaniu Zjazdów, uroczystości religijnych 

i t. p. A w końcu: czyż kierownikowi referatu 

w Ministerstwie nie powinno być wiadomym, jakie partie 

istnieją w Polsce i że ewangelicyzm nie jest partią polityczną 

a wyznaniem? 

ks. Alfred Hauptmann – Zabrze 

ks. Henryk Wegener-Wojnowski – Bytom 

Nr 11/12, 1 lipca 1948 r. 

Czy jesteś już ewangelikiem? 

Nie zdziwcie się i nie obraźcie się, że was, Młodzieży 

Ewangelicką, zapytuję, czy jesteś już ewangelikiem i czy 

jesteś ewangeliczką. Nie mam tu bowiem na myśli tylko 

świadectwa chrztu, gdyż być ewangelikiem tylko wedł. 

metryki, to nie znaczy być nim z duszy i z serca! A takim 

właśnie powinien być każdy ewangelicki młodzieniec 

i każda ewangelicka panna, z duszy i z serca! 

1) Być ewangelikiem to znaczy przede wszystkim odważnie 

i śmiało przyznać się do Ewangelii. Przyznać się 

do Ewangelii, to znaczy mieć ją w życiu za coś najważniejszego, 

a więc znać ją i według niej żyć i dla sprawy Królestwa 

Bożego pracować. (…) 

Prawdziwy ewangelik pracuje, ale w doczesnych dobrach 

nie widzi swej największej wartości, tylko w walorach 

ducha i dlatego nie idzie tylko tam, gdzie ma z tego 

korzyść doczesną, ale tam, gdzie skarbi skarby swej duszy. 

Nie pyta się, czy mu z tego co przyjdzie, czy to warto dla 

takich rzeczy czas marnować, ale pracuje dla Pana. Bo to, 

co człowiek, choćby z uszczerbkiem dla własnej korzyści, 

zrobi dla Pana, Pan mu serdecznie nagrodzi tysiąckrotnie. 

Wiem z własnego doświadczenia, jak to ciężko wśród młodzieży 

naszej zyskać pracownika dla sprawy Bożej, jak 

nieraz z różnych powodów wymawiają i wycofują z pracy, 

myśląc, że już dość zdziałali. Widzimy, jak mało jeszcze 

młodzież nasza poświęca swój czas sprawie Bożej. Dlatego 

pytam się: Czy jesteś już ewangelikiem? 

ks. Jan Karpecki, 

Nr 19/20, 31 października 1948 r.

Cytaty na jubileusz - Zwiastun Ewangelicki

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?