Pobierz - Buderus

[ Powietrze ] 

[ Woda ] 

Materiały do projektowania 

nr 02/2011 

[ Ziemia ] 

[ Buderus ] 

Wymiarowanie powierzchni 

kolektorów słonecznych, 

wielkości podgrzewacza c.w.u. 

Ciepło jest naszym żywiołem

Spis treści 

1 Wymiarowanie dla domów jedno i dwurodzinnych ........................................................................................................................... 2 

1.1 Instalacje do przygotowania ciepłej wody użytkowej............................................................................................................................................................. 2 

Diagramy do doboru ilości kolektorów słonecznych na cele ciepłej wody użytkowej ............................................................................................. 3 

Dobór biwalentnego podgrzewacza ciepłej wody użytkowej .......................................................................................................................................... 5 

Biwalentne podgrzewacze ciepłej wody użytkowej ............................................................................................................................................................ 6 

1.2 Instalacje do przygotowania c.w.u. oraz wspomagania c.o. ................................................................................................................................................ 8 

Diagramy do doboru ilości kolektorów słonecznych na cele c.w.u oraz wspomagania c.o. .................................................................................. 8 

Dobór kombinowanego podgrzewacza c.w.u. z buforem ciepła instalacji c.o. ........................................................................................................... 11 

Dobór biwalentnego podgrzewacza c.w.u. do układów ze zbiornikiem buforowym instalacji c.o. ...................................................................... 11 

Kombinowane podgrzewacze c.w.u. z buforem ciepła instalacji c.o. ............................................................................................................................. 12 

2 Wymiarowanie dla domów wielorodzinnych do 30 mieszkań ....................................................................................................... 15 

2.1 Instalacje do przygotowania c.w.u. z podgrzewaczem wstępnym i podstawowym .................................................................................................... 15 

Wyznaczenie pola powierzchni kolektorów słonecznych na cele c.w.u. ..................................................................................................................... 16 

Dobór podgrzewacza wstępnego c.w.u. instalacji słonecznej ....................................................................................................................................... 16 

Dobór podgrzewacza podstawowego c.w.u. instalacji konwencjonalnego źródła ciepła ..................................................................................... 16 

3 Wymiarowanie dla instalacji basenowych ......................................................................................................................................... 17 

3.1 Instalacje do podgrzewania wody basenowej ........................................................................................................................................................................ 17 

Wytyczne dotyczące basenów krytych z przykryciem powierzchni lustra wody ..................................................................................................... 18 

Wytyczne dotyczące basenów krytych bez przykrycia powierzchni lustra wody ................................................................................................... 18 

Wytyczne dotyczące basenów odkrytych z przykryciem powierzchni lustra wody ................................................................................................ 18 

Wytyczne dotyczące basenów odkrytych bez przykrycia powierzchni lustra wody .............................................................................................. 18 

4 Wpływ kierunku oraz kąta nachylenia montażu kolektorów słonecznych na ich wydajność .................................................. 19 

4.1 Optymalny kąt nachylenia kolektorów słonecznych w zależności od zastosowania ................................................................................................. 19 

4.2 Optymalny kierunek montażu kolektorów wg stron świata ................................................................................................................................................ 19 

5 Dane techniczne kolektorów słonecznych Logasol oraz Vaciosol ............................................................................................... 21 

5.1 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol SKN3.0 ................................................................................................................................................ 21 

5.2 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol CKN1.0 ................................................................................................................................................ 22 

5.3 Dane techniczne kolektora słonecznego Vaciosol CPC6 oraz CPC12 .......................................................................................................................... 23 

6 Wyciąg z danych projektowych ........................................................................................................................................................... 24 

Materiały do projektowania 02/2011 1

Wymiarowanie powierzchni kolektorów słonecznych, 


Wymiarowanie dla domów jedno- i dwurodzinnych 

1. Wymiarowanie dla domów jedno- i dwurodzinnych 

1.1. Instalacje do przygotowania ciepłej wody użytkowej 

Podgrzewanie ciepłej wody użytkowej 

(c.w.u) jest najkorzystniejszym zastosowaniem 

instalacji kolektorów słonecznych. 

Występujące przez cały rok stałe zapotrzebowanie 

na nią pozwala najłatwiej wykorzystać 

energię słoneczną. W okresie 

letnim zapotrzebowanie energetyczne procesu 

podgrzewania c.w.u w pełni pokrywane 

jest przez instalację słoneczną. Pomimo 

tego konwencjonalne źródło ciepła powinno 

być przygotowane do zabezpieczenia 

potrzeb energetycznych, związanych z 

przygotowaniem c.w.u, niezależnie od instalacji 

słonecznej. Mogą zdarzyć się bowiem 

dłuższe okresy złej pogody, w czasie 

których zapewniony musi zostać również 

komfort c.w.u. (⇒ rys. 1). 

Rys. 1 Produkcja energii instalacji kolektorów słonecznych w odniesieniu do rocznego 

zapotrzebowania energetycznego procesu podgrzewania c.w.u. 

a 

Q 

kWh 

b 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

miesiące 

Opis 

a zapotrzebowanie energetyczne (wymagana roczna ilość energii) 

b produkcja energii przez instalację słoneczną 

Q energia grzewcza 

nadmiar energii słonecznej 

(możliwy do wykorzystania np. do podgrzewania wody basenowej) 

wykorzystywana energia słoneczna 

(pokrycie zapotrzebowania energetycznego procesu przygotowania c.w.u.) 

zapotrzebowanie energetyczne nie pokryte przez instalację słoneczną 

(dogrzewanie przez inne źródło ciepła) 

W celu dokonania w sposób optymalny 

doboru wielkości powierzchni kolektorów 

słonecznych, pojemności zasobników 

oraz rodzaju kompletnej stacji pompowej 

dla instalacji słonecznej przeznaczonej do 

podgrzewania c.w.u. należy uwzględnić 

wpływ następujących czynników: 

• Miejsca montażu instalacji słonecznej. 

• Nachylenia dachu (kąta nachylenia kolektorów) 

– optymalny kąt w okresie 

jego całorocznej eksploatacji powinien 

wynosić ok. 40°. W przypadku innej 

wartości, należy zwiększyć powierzchnię 

kolektora o odpowiednie współczynniki 

korekcyjne (⇒ tab. 14 i 15). 

• Usytuowania dachu w stosunku do 

kierunków świata (skierowania kolektorów 

w kierunku południowym) – kolektor 

słoneczny osiąga największą 

wydajność cieplną wtedy, kiedy jego 

usytuowanie nie odbiega (w granicach 

+/- 15°) od kierunku południowego. Przy 

większym odchyleniu kolektora od tego 

kierunku, jego wydajność znacznie się 

zmniejsza. W celu uzyskania tej samej 

wydajności co z kierunku południowego, 

powierzchnię kolektora słonecznego 

należy powiększyć o odpowiednie 

współczynniki korekcyjne. Odchylenie 

kolektora od kierunku południowego w 

kierunku zachodnim jest korzystniejsze 

niż w kierunku wschodnim. 

• Wielkości oraz rozkładu czasowego 

zużycia c.w.u. – ważne jest w tym przypadku 

ustalenie, ile osób zamieszkuje w 

danym budynku oraz jakie jest ich dzienne, 

średnie zużycie c.w.u. Dla zapotrzebowania 

c.w.u. obowiązują następujące 

wskaźniki zużycia, przy temperaturze 

poboru c.w.u. wynoszącej 45°C: 

– niskie zużycie: 40 l na osobę dziennie, 

– średnie zużycie: 50 l na osobę dziennie 

(najczęściej używana wartość rachunkowa), 

– wysokie zużycie: 75 l na osobę dziennie. 

W przypadku, gdy w budynku znajdują 

się zmywarki lub pralki zużywające c.w.u, 

podgrzewaną przez instalację słoneczną, 

w czteroosobowym gospodarstwie 

domowym należy dodać 50 l na każde 

urządzenie na dzień, jako wielkość zużycia 

c.w.u. 

2 

Materiały do projektowania 02/2011




Diagramy do doboru ilości kolektorów słonecznych na cele ciepłej wody użytkowej 

Diagramy do doboru ilości kolektorów 

słonecznych typu Logasol SKN3.0, Logasol 

CKN1.0, oraz Vaciosol CPC6/12 

na cele c.w.u. umieszczone na kolejnych 

stronach można wykorzystać do projektowania 

małych instalacji słonecznych dla 

domów jedno i dwurodzinnych. Dobierają 

one niezbędną liczbę kolektorów w zależności 

od ilości osób i żądanego zapotrzebowania 

na c.w.u. 

Obliczenie: 

Na rysunkach ⇒ 2, 3, 4 i 5 przedstawiono diagramy doboru kolektorów słonecznych płaskich typu Logasol SKN3.0, 

Logasol CKN1.0 oraz próżniowych typu Vaciosol CPC6/12 firmy Buderus dla domów jedno i dwurodzinnych. 

Bazują one na następujących założeniach: 

• kolektory skierowane na południe (w przypadku innego kierunku należy zastosować współczynnik korekcyjny), (⇒ tab. 14, 15), 

• kąt nachylenia kolektorów słonecznych 45 o (w przypadku innego kąta należy zastosować współczynnik korekcyjny) ( ⇒ tab. 14, 15), 

• miejscowość: Poznań, 

• temperatura c.w.u. 45 °C, 

• przy określeniu liczby kolektorów słonecznych uzyskuje się ok. 60% pokrycie zapotrzebowania na c.w.u. przez instalację 

słoneczną. 

Przykład: 

Parametry doborowe: 

• dobór kolektorów słonecznych dla 3 osobowej rodziny, 

• wysokie zapotrzebowanie na c.w.u., 

• kolektory słoneczne skierowane na południe, 

• kąt nachylenia kolektorów słonecznych 45°, 

• miejscowość: Poznań. 

Dobór kolektorów słonecznych: 

Według rysunku 2 dla 3 osób i zużycia c.w.u. na poziomie 75 dm³ na osobę i dzień (krzywa c) wymagane są 3 kolektory typu 

Logasol SKN3.0 firmy Buderus 

Rys. 2 Diagram do doboru ilości kolektorów SKN3.0 na cele c.w.u. (przykład doboru). 

Logasol SKN3.0 

8 

a 

7 

6 

b 

n P 

5 

4 

c 

3 

2 

1 

1 2 3 4 5 6 

n SKN3.0 

n SKN3.0 

– liczba kolektorów 

n p 

– ilość osób 

Krzywe zapotrzebowania c.w.u.: 

a – niskie (< 40dm³/os.d) 

b – średnie (50dm³/os.d) 

c – wysokie (75 dm³/os.d) 





Rys. 3 Diagram do doboru ilości kolektorów SKN3.0 na cele c.w.u. 

8 


a 

7 

6 

b 

n P 

5 

4 

c 

3 

2 

1 

1 2 3 4 5 6 

n SKN3.0 

n SKN3.0 


n p 






Rys. 4 Diagram do doboru ilości kolektorów CKN1.0 na cele c.w.u. 

8 

7 

Logasol CKN1.0 

a 

b 

6 

n P 

5 

4 

c 

3 

2 

1 

1 2 3 4 5 6 

n CKN 

n CKN 

n p 







4 





Rys. 5 Diagram do doboru ilości rur kolektorów CPC na cele c.w.u. 

8 

Vaciosol CPC 

a 

7 

6 

b 

n P 

5 

4 

c 

3 

2 

1 

6 12 18 24 30 36 

n CPC 

n CPC 

n p 

– liczba rur kolektora 






Dobór biwalentnego podgrzewacza ciepłej wody użytkowej 

Dla optymalnej pracy układu słonecznego 

należy zachować odpowiedni stosunek 

między powierzchnią kolektora a pojemnością 

podgrzewacza. W zależności od pojemności 

podgrzewacza ograniczona jest 

powierzchnia kolektora (⇒ tab. 1). 

Tab. 1 Wartości do wyboru pojemnościowego podgrzewacza c.w.u. 

Podgrzewacz 

Logalux 

Zalecany pobór ciepłej 

wody na dobę w dm³ 

(przy temp. w podgrzewaczu 

60 °C oraz temp. 

poboru 45 °C ) 

Zalecana ilość osób 

pobór na osobę na dzień 

40 dm³ 

niski 

50 dm³ 

średni 

75 dm³ 

wysoki 

Pojemność 

podgrzewacza 

dm³ 

Zalecana ilość 

kolektorów 

SKN3.0 


kolektorów 

CKN1.0 


rur kolektorów 

CPC 

SM300 do 200/250 ok. 5-6 ok. 4-5 ok. 3 290 2-3 3-4 18-24 

SM400 do 250/300 ok. 6-8 ok. 5-6 ok. 3-4 390 3-4 4-5 24-30 

SM500 do 300/400 ok. 8-10 ok. 6-8 ok. 4-5 490 4-5 5-6 30-36 

SL300 do 200/250 ok. 5-6 ok. 4-5 ok. 3 300 2-3 3-4 18-24 

SL400 do 250/300 ok. 6-8 ok. 5-6 ok. 3-4 380 3-4 4-5 24-30 

SL500 do 300/400 ok. 8-10 ok. 6-8 ok. 4-5 500 4-5 5-6 30-36 





Biwalentne podgrzewacze ciepłej wody użytkowej 

Dla małych domów wielorodzinnych podgrzewacze 

biwalentne ciepłej wody użytkowej 

są najczęściej stosowanym systemem 

słonecznym. Omawiane podgrzewacze 

wyposażone są w dwa wymienniki ciepła, 

w których podgrzewanie odbywa się na dwa 

różne sposoby (biwalentnie). W dolnej części 

podgrzewacza znajduje się wymiennik 

ciepła słoneczny, za pomocą którego podgrzewana 

jest woda użytkowa z kolektorów 

słonecznych, zaś w jego górnej części znajduje 

się wymiennik ciepła dodatkowego 

źródła ciepła do podgrzewania wspomagającego 

np. podczas wielu pochmurnych dni. 

Wyższą wydajność w porównaniu z biwalentnymi 

standardowymi podgrzewaczami 

c.w.u. (podgrzewacze biwalentne wężownicowe 

typu Logalux SM) osiąga się za 

pomocą systemów ładowania, w których zawartość 

podgrzewacza nie jest podgrzewana 

jednocześnie tylko warstwa po warstwie 

z góry na dół (podgrzewacze biwalentne 

z syfonem termicznym typu Logalux SL). 

W podgrzewaczach tego typu wymiennik 

ciepła słoneczny (8) podgrzewa jedynie stosunkowo 

małą ilość wody do temperatury w 

przybliżeniu równej temperaturze zasilania 

obiegu słonecznego. Podgrzana objętość 

wody unosi się ku górze w kierowniczej rurze 

ciepła (6) do obszaru wyjścia z podgrzewacza 

(3). Przy normalnym promieniowaniu 

słonecznym, już po krótkim czasie jest osiągana 

zadana temperatura i podgrzewanie 

wspomagające (5) dodatkowego źródła ciepła 

jest rzadko wymagane (⇒ rys. 6). 

Rys. 6 Budowa biwalentnego podgrzewacza c.w.u. typu Logalux SL ładowanego warstwowo poprzez syfon termiczny 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

Opis 

1 anoda magnezowa 

2 izolacja cieplna 

3 wylot ciepłej wody 

4 zbiornik wody użytkowej 

5 górny wymiennik ciepła dla dodatkowego źródła ciepła 

6 rura kierownicza odprowadzająca ciepłą wodę 

7 klapa grawitacyjna 

8 wymiennik ciepła słoneczny 

9 wlot zimnej wody 

8 

9 

Przy intensywnym promieniowaniu słonecznym 

woda podgrzana przez wymiennik ciepła 

słonecznego (8) szybko unosi się ku 

górze do chwili osiągnięcia danej warstwy 

o jednakowej temperaturze (⇒ rys. 7, poz. 1). 

Następnie otwierają się odpowiednie przepustnice 

zwrotne, sterowane siłą wyporu, 

tak że zasobnik jest ładowany od góry do 

dołu w sposób uwarstwiony. 

Rys. 7 Unoszenie podgrzanej wody z rury kierowniczej przy intensywnym promieniowaniu słonecznym 

AW 1 

AW 

AW 

VS 

VS 

VS 

RS 

RS 

1 

RS 

1 

V 

EK 

V 

EK 

V 

EK 

R 

R 

R 

6 


1 

2 

Wymiarowanie dla domów jedno- i wielorodzinnych 

do 5 jednostek mieszkaniowych 



W przypadku niewielkiego promieniowania 

słonecznego woda podgrzewana jest 

przykładowo do temperatury 30 °C, unosi 

się również tylko do warstwy o tej temperaturze. 

Następnie przepływa przez otwarte 

przepustnice zwrotne podgrzewacza i podgrzewa 

ten obszar (⇒ rys. 8, poz. 2). Unika 

się tym samym dalszego przemieszczania 

wody w rurze kierowniczej (6) i przemieszczania 

się jej z warstwami wody o wyższych 

temperaturach (⇒ rys. 8, poz. 3) 

Rys. 8 Unoszenie podgrzanej wody z rury kierowniczej przy niewielkim promieniowaniu słonecznym 

AW 

VS 

40˚C 

40˚C 

3 

RS 

3 

30˚C 

30˚C 

2 

V 

EK 

2 

20˚C 

30˚C 

20˚C 

R 

Rys. 9 Przykład hydraulicznego podłączenia biwalentnego podgrzewacza c.w.u. Sterowanie przeładowaniem jaki i procesem ochrony 

przed Legionellą odbywa się poprzez automatykę (FM 443) za pomocą pompy przeładowującej oznaczonej na rysunku jako PUM 

FSK 

SP1 

Kolektor 

HK1 

Przedstawiony schemat jest tylko 

niewiążącą wskazówką przedstawiającą 

możliwość podłączenia hydraulicznego. 

Wszelkiego rodzaju zabezpieczenia należy 

wykonać zgodnie z obowiązującymi, 

krajowymi normami oraz przepisami. 

HS--E 

PH 

PSS 

Logasol 

KS01.. 

WWM 

PS 

PZ 

TW 

FSX 

FSS 

VS 2 

M1 

RS 2 

VS 1 

M2 

RS 1 

AW 

EZ 

EK 

Logalux SM.../SL... 

PUM 

FK 

Kocioł Logano EMS 

olej/gaz 

Logamatic 4121 

+ FM443 

Dezynfekcja termiczna 

Wymagania odnośnie jakości ciepłej wody regulują odpowiednie przepisy krajowe. 





1.2 Instalacje do przygotowania c.w.u. oraz wspomagania c.o. 

Względy ochrony środowiska wymuszają 

wykorzystywanie instalacji słonecznych 

nie tylko na potrzeby podgrzewania ciepłej 

wody użytkowej, ale także jako wspomaganie 

pracy układu grzewczego. Instalacja 

słoneczna może oddawać ciepło do 

instalacji grzewczej, gdy temperatura powrotu 

instalacji grzewczej jest niższa niż 

temperatura czynnika obiegowego kolektorów 

słonecznych. Korzystne jest więc 

w tym przypadku wykorzystywanie grzejników 

o dużej powierzchni wymiany ciepła 

lub ogrzewania podłogowego. W przypadku 

właściwego doboru zastosowana instalacja 

słoneczna może pokryć do 30 % ilości 

całorocznego zapotrzebowania energii, 

niezbędnej do podgrzewania ciepłej 

wody użytkowej oraz ogrzewania budynku 

(⇒ rys. 10). 

Rys. 10 Produkcja energii instalacji kolektorów słonecznych w odniesieniu do rocznego 

zapotrzebowania energetycznego procesu podgrzewania ciepłej wody użytkowej 

oraz ogrzewania budynku. 

a 

Opis 

a zapotrzebowanie energetyczne 

(wymagana roczna ilość energii) 

b produkcja energii przez instalację słoneczną 

Q energia grzewcza 

Q 

kWh 

b 

nadmiar energii słonecznej (możliwy do wykorzystania 

np. do podgrzewania wody basenowej) 

wykorzystywana energia słoneczna 

(pokrycie zapotrzebowania energetycznego procesu 

przygotowania c.w.u.) 

zapotrzebowanie energetyczne nie pokryte 

przez instalację słoneczną 

(dogrzewanie przez inne źródło ciepła) 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

miesiące 

Diagramy do doboru ilości kolektorów słonecznych na cele c.w.u oraz wspomagania c.o. 

Wykładnią powierzchni kolektorów dla 

instalacji słonecznej wspomagającej centralne 

ogrzewanie oraz przygotowującej 

ciepłą wodę użytkową, jest zapotrzebowanie 

cieplne budynku oraz żądany procent 

jego pokrycia. Dla przygotowania ciepłej 

wody użytkowej (⇒ rys. 11, 12, 13, 14) 

przyjęto średnie zapotrzebowanie ciepłej 

wody – 50 dm³ na osobę na dobę. 

Obliczenie: 

Na rysunkach ⇒ 11, 12, 13 i 14 przedstawiono diagramy doboru kolektorów słonecznych płaskich typu Logasol SKN3.0, 

Logasol CKN1.0 oraz próżniowych typu Vaciosol CPC6/12 firmy Buderus dla domów jedno- i wielorodzinnych do 5 jednostek 

mieszkaniowych. 

Bazują one na następujących założeniach: 

• kolektory skierowane na południe (w przypadku innego kierunku należy zastosować współczynnik korekcyjny) (⇒ tab 14, 15) 

• kąt nachylenia kolektorów słonecznych 45° (w przypadku innego kąta należy zastosować współczynnik korekcyjny (⇒ tab 14, 15), 

• miejscowość: Poznań, 

• temperatura obiegu c.o.: 40/30°C, 

• 4 osoby z 200 dm³ zapotrzebowaniem ciepłej wody użytkowej na dobę. 

Przykład: 

Parametry doborowe: 

• 4 osoby z 200 dm³ zapotrzebowaniem ciepłej wody użytkowej na dobę, 

• instalacja słoneczna do przygotowania c.w.u. oraz wspomagająca ogrzewanie podłogowe, 

• zapotrzebowanie na cele c.o. 8 kW, 

• wymagane pokrycie zapotrzebowania 25%, 

• kolektory słoneczne skierowana na południe, 

• kąt nachylenia kolektorów słonecznych 45°, 

• miejscowość: Poznań. 

Dobór kolektorów słonecznych: 

Według rys. 11 – 8 kW zapotrzebowania ciepła na cele c.o. przy 25% pokryciu zapotrzebowania przez kolektory (krzywa b) 

wyznaczono 5 kolektorów SKN3.0. 

8 





Rys. 11 Diagram do doboru ilości kolektorów SKN3.0 na cele c.o. i c.w.u. (przykład doboru). 

18 


16 

Q H 

kW 

14 

12 

10 

8 

6 

4 

a 

b 

c 

d 

e 

2 

0 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

n SKN3.0 

n SKN3.0 


Q H 

– zapotrzebowanie na cele c.o. 

Krzywe całorocznego zapotrzebowania 

na cele c.o. oraz c.w.u.: 

a – 15% pokrycie zapotrzebowania 

b – 20% pokrycie zapotrzebowania 

c – 25% pokrycie zapotrzebowania 

d – 30% pokrycie zapotrzebowania 

e – 35% pokrycie zapotrzebowania 

Rys.12 Diagram do doboru ilości kolektorów SKN3.0 na cele c.o. i c.w.u. 

18 


16 

Q H 

kW 

14 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

a 

b 

c 

d 

e 

0 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

n SKN3.0 

n SKN3.0 


Q H 













Rys. 13 Diagram do doboru ilości kolektorów CKN1.0 na cele c.o. i c.w.u. 

18 


16 

Q H 

kW 

14 

12 

10 

8 

6 

4 

a 

b 

c 

d 

e 

2 

0 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

n CKN1.0 

n CKN1.0 


Q H 









Rys. 14 Diagram do doboru ilości rur kolektora CPC na cele c.o. i c.w.u. 

18 

Vaciosol CPC 

Q H 

kW 

16 

14 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

a 

b 

c 

d 

e 

0 

6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 

n CPC 

n CKN1.0 

– liczba rur kolektora 

Q H 









10 





Dobór kombinowanego podgrzewacza c.w.u. z buforem ciepła instalacji centralnego ogrzewania 

Instalacja słoneczna ze wspomaganiem 

c.o. jak i podgrzewaniem c.w.u. powinna 

pracować, jeśli to możliwe, z podgrzewaczami 

typu kombi (bufor ciepła i podgrzewacz 

c.w.u. w jednej obudowie). Przy wyborze 

takiego podgrzewacza należy mieć 

na uwadze jego zdolność na pokrycie 

zapotrzebowania ciepłej wody (⇒ tab. 2). 

Przykładowy schemat układu przygotowania 

c.w.u. ze wspomaganiem c.o. z zastosowaniem 

podgrzewacza kombinowanego 

typu Logalux PL…/2S ⇒ rys. 17. 

Tab. 2 Wartości do doboru podgrzewaczy typu kombi 

Podgrzewacz 

Logalux 

Zalecany pobór ciepłej wody na dobę 

w dm³ (przy temp. w podgrzewaczu 

60 °C oraz temp. poboru 45 °C) 

Zalecana 

ilość osób 

Pojemność 

podgrzewacza 

dm³ 


kolektorów 

SKN3.0 


kolektorów 

CKN1.0 


rur kolektorów 

CPC 

P750 S do 200/250 ok. 3-5 160/750 4-6 5-7 36-48 

PL750/2 S do 250/350 ok. 3-9 300/750 4-8 5-9 36-48 

PL1000/2 S do 250/350 ok. 3-9 300/940 6-10 7-10 48-60 

Dobór biwalentnego podgrzewacza c.w.u. do układów ze zbiornikiem buforowym instalacji c.o. 

Alternatywą dla podgrzewaczy typu kombi 

jest rozwiązanie instalacji z zastosowaniem 

bufora wstępnego. Stosowanie tego 

typu rozwiązań ma sens w przypadku 

podwyższonego zapotrzebowania c.w.u. 

lub podwyższonego rozbioru buforowego 

czynnika grzewczego przez dodatkowe 

obiegi grzewcze. W tym przypadku ilość 

kolektorów należy dobrać na podwyższone 

zapotrzebowanie ciepła (⇒ tab. 3, 4). 

Przykładowy schemat układu przygotowania 

c.w.u. ze wspomaganiem c.o. z zastosowaniem 

bufora ⇒ rys. 18. 

Tab. 3 Wartości do doboru biwalentnych podgrzewaczy c.w.u. dla układów ze zbiornikiem buforowym 

Podgrzewacz 

Logalux 

Zalecany pobór ciepłej 

wody na dobę w dm³ 

(przy temp. w podgrzewaczu 

60 °C oraz 

temp. poboru 45 °C ) 

Zalecana ilość osób 

pobór na osobę na dzień 

40 dm³ 

niski 

50 dm³ 

średni 

75 dm³ 

wysoki 

Pojemność 

podgrzewacza 

dm³ 

Zalecana 

ilość 

kolektorów 

SKN3.0 

Zalecana 

ilość 

kolektorów 

CKN1.0 

Zalecana 

ilość rur 

kolektorów 

CPC 

SM300 do 200/250 ok. 5-6 ok. 4-5 ok. 3 290 2-3 3-4 18 

SM400 do 250/300 ok. 6-8 ok. 5-6 ok. 3-4 390 3-4 4-5 24 

SM500 do 300/400 ok. 8-10 ok. 6-8 ok. 4-5 490 4-5 5-6 30 

SL300 do 200/250 ok. 5-6 ok. 4-5 ok. 3 300 2-3 3-4 18 

SL400 do 250/300 ok. 6-8 ok. 5-6 ok. 3-4 380 3-4 4-5 24 

SL500 do 300/400 ok. 8-10 ok. 6-8 ok. 4-5 500 4-5 5-6 30 

Tab. 4 Wartości do doboru zbiornika buforowego 

Podgrzewacz 

Logalux 

Pojemność zbiornika 

buforowego 

Zalecana ilość kolektorów 

SKN3.0 

Zalecana ilość kolektorów 

CKN1.0 

Zalecana ilość rur kolektorów 

CPC 

PL750 750 4-8 5-9 36-48 

PL1000 1000 6-10 7-10 48-60 

PL1500 1500 8-15 9-16 72-108 





Kombinowane podgrzewacze ciepłej wody użytkowej z buforem ciepła instalacji centralnego ogrzewania 

Zasobniki kombinowane typu Logalux PL…/2S, 

przeznaczone są do podgrzewania ciepłej 

wody użytkowej oraz wspomagania centralnego 

ogrzewania. Wyposażone są one 

w dwa zasobniki, wewnętrzny ciepłej wody 

użytkowej (⇒ rys. 15, poz. 5) oraz zewnętrzny 

wody buforowej centralnego ogrzewania 

(⇒ rys. 15, poz. 4). Podgrzewanie wody 

użytkowej następuje poprzez system ładowania, 

w którym zawartość zasobnika 

c.w.u nie jest podgrzewana jednocześnie 

tylko warstwa po warstwie z góry na dół 

(⇒ rys. 16). Wymiennik ciepła słoneczny 

(⇒ rys. 15, poz. 8) podgrzewa jedynie stosunkowo 

małą ilość wody do temperatury 

w przybliżeniu równej temperaturze 

zasilania obiegu słonecznego. Podgrzana 

objętość wody unosi się ku górze w kierowniczej 

rurze ciepła (⇒ rys. 15, poz. 6) do obszaru 

wyjścia z podgrzewacza. 

Podgrzewanie wody buforowej centralnego 

ogrzewania w zasobniku zewnętrznym następuje 

poprzez płaszcz zasobnika wewnętrznego 

ciepłej wody użytkowej (⇒ rys. 15). 

Rys. 15 Budowa kombinowanego podgrzewacza c.w.u/c.o typu Logalux PL…/2S ładowanego warstwowo poprzez syfon termiczny 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

Opis 

1 anoda magnezowa, 

2 izolacja cieplna, 

3 wylot ciepłej wody, 

4 zbiornik wody użytkowej, 

5 zbiornik wody buforowej centralnego ogrzewania, 

6 rura kierownicza odprowadzająca ciepłą wodę, 

7 klapa grawitacyjna, 

8 wymiennik ciepła słoneczny, 

9 wlot zimnej wody 

9 

Rys. 16 Unoszenie podgrzanej wody z rury kierowniczej oraz podgrzewanie wody buforowej centralnego ogrzewania przy intensywnym 

promieniowaniu słonecznym 

AW 

AW 

AW 

VS3 

VS3 

VS3 

RS2 

RS2 

RS2 

EK 

VS1 

RS1 

EK 

VS1 

RS1 

EK 

VS1 

RS1 

12 


1 

2 




Wspomaganie centralnego ogrzewania 

przez instalację słoneczną realizowane 

jest poprzez podniesienie temperatury powrotu 

wody z instalacji grzewczej. 

Automatyka (Logamatic SC, FM 443) włącza 

bądź wyłącza podwyższenie temperatury 

powrotu z instalacji c.o. w zależności 

od różnicy temperatur między temperaturą 

wody powrotnej z instalacji c.o. (FR) a temperaturą 

wody c.o. w zasobniku PL…/2S 

(FP). Jeżeli temperatura wody c.o. w zasobniku 

PL…/2S jest wyższa niż temperatura 

wody powrotnej z instalacji c.o., wówczas 

następuje otwarcie zaworu trójdrogowego 

funkcji podwyższenia temperatury na powrocie(HZG), 

dzięki czemu woda powrotna 

z instalacji c.o. przepływa przez zasobnik 

PL…/2S podnosząc tym samym swą 

temperaturę. Następnie woda ta trafia do 

kotła, który podgrzewa ją już od wyższej 

temperatury do jej wartości zadanej. Natomiast 

jeżeli zaś temperatura wody c.o. 

w zasobniku PL…2S (FP) jest niższa niż temperatura 

wody powrotnej z instalacji c.o. 

(FR), to wówczas następuje zamknięcie zaworu 

funkcji podwyższenia temperatury na 

powrocie (HZG), wówczas woda powrotna 

z instalacji c.o. omija zasobnik PL…2S i wpływa 

bezpośrednio do kotła (⇒ rys. 17). 

Rys. 17 Schemat układu przygotowania c.w.u. ze wspomaganiem c.o. z zastosowaniem podgrzewacza kombinowanego typu Logalux PL…/2S 

SP1 

HK1 


+ FM443 

FSK 

HSM-E 

Kolektor 

PH 

M 

FK 

VK 

PSS 

Logasol 

KS01.. 

WWM 

PZ 

RK 

VS 

FSX 

AW 

EZ 

VS3 

MB1 

TW 

VS4 

M4 

FP 

HZG 

FSS 

VS1 

MB 2 

RS 4 

A M B 

AB 

RS1 

EK 

Logalux PL.../2S 

FR 

Przedstawiony schemat jest tylko niewiążącą wskazówką przedstawiającą możliwość podłączenia 

hydraulicznego. Wszelkiego rodzaju zabezpieczenia należy wykonać zgodnie z obowiązującymi, 



1 

2 




Rys. 18 Schemat układu przygotowania c.w.u. ze wspomaganiem c.o. z zastosowaniem bufora 

FSK 

SP1 

Kolektor 

HK1 


+ FM443 







HSM-E 

PH 

M 

FK 

VK 

PSS 

Logasol 

KS01... 

RK 

KFE 

SV 

WWM 

PS 

PZ 

VS 2 

TW 

FP 

M1 

HZG 

FSX 

AW 

VS 2 

M1 

EZ 

RS 2 

VS1 

FSS 2 

M4 

VS 1 

RS 3 

RS 1 

A M B 

AB 

FR 

FSS 1 

M2 

RS 1 

EK 

Logalux PL ... 

Logalux SM.../SL... 



14 


1 

2 

Wymiarowanie dla domów jedno- i wielorodzinnych 

do 30 mieszkań 



2. Wymiarowanie dla domów wielorodzinnych do 30 mieszkań 

2.1. Instalacje do przygotowania c.w.u. z podgrzewaczem wstępnym i podstawowym 

Stosowanie podgrzewaczy wstępnych 

instalacji słonecznej oraz podgrzewaczy 

podstawowych instalacji dodatkowego 

źródła ciepła znajdują zastosowanie w budynkach 

o równomiernym profilu zużyciu 

ciepłej wody użytkowej jak na przykład 

domy wielorodzinne. Instalacja słoneczna 

podgrzewa c.w.u. wstępnie, zaś instalacja 

dodatkowego źródła ciepła dogrzewa ją do 

wymaganej temperatury poboru. W celu 

wykorzystania pojemności obu podgrzewaczy 

przez instalację słoneczną stosuje 

się pompę przeładowującą (PUM). Ideą jej 

zastosowania jest wygrzanie obydwu podgrzewaczy 

c.w.u. energią promieniowania 

słonecznego. Automatyka typu Logamatic 

SC, FM443 włącza pompę przeładowującą 

(PUM), jeżeli temperatura w podgrzewaczu 

wstępnym instalacji słonecznej (FSS) 

jest wyższa niż temperatura w podgrzewaczu 

podstawowym dodatkowego źródła 

ciepła (FSX). Wówczas następuje przeładowanie 

c.w.u. z podgrzewacza wstępnego 

do podgrzewacza podstawowego. 

Pompa przeładowująca (PUM) zostaje wyłączona, 

jeżeli temperatura w podgrzewaczu 

wstępnym jest niższa niż temperatura 

w podgrzewaczu podstawowym (FSX). 

W systemach z dwoma podgrzewaczami 

ciepłej wody użytkowej stopień wstępny 

jak i gotowości może być wymiarowany 

osobno. Wymagana temperatura w podgrzewaczu 

podstawowym powinna wynosić 

minimum 55 °C, natomiast w podgrzewaczu 

wstępnym 75 °C (⇒ rys. 19). 

Rys. 19 Przykład hydraulicznego podłączenia instalacji słonecznej z wykorzystaniem podgrzewacza wstępnego i podstawowego 

FSK 

SP1 

Kolektor 

HK1 







HS-E 

PH 

PSS 

Logasol 

KS01... 

PS 

WWM 

PZ 

PUM 

AW 

AW 

VS 

FSS M 

EK 

RS 

TW 

Logalux SU.../ST... 

EZ 

VS 

FSX M 

EK 

RS 

Logalux SU.../ST... 

FK 

Kocioł Logano EMS 

olej/gaz 


+ FM443 






Wymiarowanie dla domów wielorodzinnych 

do 30 mieszkań 

Wyznaczenie pola powierzchni kolektorów słonecznych na cele c.w.u. 

Wyznaczając powierzchnię kolektorów 

słonecznych dla budynków o równomiernym 

profilu zużycia ciepłej wody użytkowej 

jak na przykład domy wielorodzinne, należy 

przyjąć dzienne zużycie c.w.u. na poziomie 

ok. 70÷75 dm³ przy 60 °C przypadających 

na 1 m 2 powierzchni kolektora. 

Należy być ostrożnym przy założeniu zapotrzebowania, 

ponieważ zbyt niskie obciążenie 

może prowadzić do długich okresów 

stagnacji układu przy tego typu instalacjach 

słonecznych. Wyższe obciążenie powoduje 

sprawniejsze działanie układu. 

Przy przestrzeganiu założeń brzegowych 

można zastosować poniższe zależności: 

Tab. 5 Zależności do wyznaczenia ilości kolektorów słonecznych w zależności od ilości mieszkań 

n SKN3.0 

= 0,7 x n WE 

n CKN1.0 

= 0,8 x n WE 

n CPC12 

= 0,5 x n WE 

n SKN3.0 

n CPC12 

n CKN1.0 

n WE 

liczba kolektorów słonecznych SKN3.0 

liczba kolektorów słonecznych CPC12 

liczba kolektorów słonecznych CKN1.0 

liczba mieszkań 

Warunki brzegowe dla zależności w tab. 5 • Miejscowość Poznań 

• Dezynfekcja termiczna o godzinie 2:00 • Temp. podgrzewacza wstępnego max. 

• Straty na cyrkulacji: budownictwo nowe 75°C, aktywna opcja przewarstwienia 

100 W/jm, budownictwo stare – 140 W/jm* ) • 100 dm³/jm przy 60 °C 

*) Jednostka mieszkaniowa [jm] – 4 pomieszczenia 

mieszkalne, 3,5 zamieszkałych osób, 

wyposażona w 1 wannę o pojemności 140 dm³ 

o zapotrzebowaniu 5820 Wh i współczynniku 

zapotrzebowania N L 

= 1 

Dobór podgrzewacza wstępnego c.w.u. instalacji słonecznej 

Minimalna pojemność podgrzewacza wstępnego powinna wynosić ok. 20 dm³ na m² powierzchni kolektora: 

Tab. 6 Zależności do wyznaczenia pojemności podgrzewacza wstępnego 

V VWS,min 

= A K 

x 20 dm³/m² 

V VWS,min 

minimalna pojemność podgrzewacza wstępnego w dm³ 

A K 

powierzchnia kolektora w m² 

Zwiększenie pojemności podgrzewacza 

wpłynie pozytywnie na pracę układu jednak 

z drugiej strony podniesie zużycie energii 

konwencjonalnego źródła ciepła na codzienne 

podgrzanie c.w.u. Podgrzewacz 

wstępny powinien mieć możliwość zamontowania 

dwóch czujników na 20% oraz 80% 

wysokości podgrzewacza. Maksymalną 

ilość kolektorów dla podgrzewacza Logalux 

SU przedstawia tabela (⇒ tab. 7), wartości 

te są ważne dla maksymalnej temperatury 

podgrzewacza 75 °C. 

Tab. 7 Maksymalna ilość kolektorów dla podgrzewacza wstępnego Logalux SU (przy maks. temperaturze podgrzewacza 75 °C) 

Podgrzewacz 

Ilość kolektorów słonecznych 

Logalux 

SKN3.0 CKN1.0 CPC12 

SU400 16 18 11 

SU500 20 23 13 

SU750 22 26 15 

SU1000 25 29 17 

Dobór podgrzewacza podstawowego c.w.u. instalacji konwencjalnego źródła ciepła 

Wyznaczenie pojemności podgrzewacza 

podstawowego odbywa się na obecnie 

obowiązujących wymaganiach dotyczących 

zapotrzebowania na cele c.w.u. bez 

uwzględnienia pojemności podgrzewacza 

wstępnego. Specyficzna łączna pojemność 

podgrzewaczy winna wynosić ok. 50 

dm³/m² powierzchni kolektora. 

Tab. 8 Zależności minimalnej objętości podgrzewacza wstępnego i podstawowego 

przypadająca na m 2 powierzchni kolektora 

(V BS 

+ V VWS 

)/A K 

≥ 50 dm ³ /m ² 

A K 

powierzchnia kolektorów w m² 

V BS 

pojemność podgrzewacza podstawowego w dm³ 

pojemność podgrzewacza wstępnego w dm³ 

V VWS 

Powyższe informacje dotyczą uproszczonego 

doboru kolektorów słonecznych, 

jak i pojemnościowych podgrzewaczy 

ciepłej wody użytkowej. Wymagany jest 

dobór pozostałych elementów instalacji 

słonecznej. 

16 


Wymiarowanie dla instalacji basenowych 



3. Wymiarowanie dla instalacji basenowych 

3.1 Instalacje do podgrzewania wody basenowej 

Instalacje słoneczne do podgrzewania 

wody basenowej pracują z wysoką sprawnością, 

ponieważ woda w basenie podgrzewana 

jest stosunkowo do niskich 

temperatur. W basenach odkrytych utrzymuje 

się temperaturę wody basenowej na 

poziomie ok. 22°C do 25°C, zaś w basenach 

krytych ok. 26°C do 30°C. Baseny odkryte 

posiadają dodatkowa zaletę, że użytkowane 

są w okresie letnim kiedy jest największy 

uzysk energii promieniowania słonecznego. 

Większość strat ciepła basen traci przez 

powierzchnię lustra wody (⇒ rys. 20). Zależą 

one głownie od: 

• Temperatury wody – im wyższa temperatura 

wody, tym większe straty ciepła 

na skutek parowania 

• Temperatury powietrza – im wyższa temperatura 

wody w basenie w stosunku do 

temperatury otaczającego go powietrza, 

tym większe straty ciepła. W basenach 

krytych powietrze z reguły ma wyższą 

temperaturę o 1 do 3 K niż temperatura 

wody 

• Względnej wilgotności powietrza – im 

suchsze powietrze nad powierzchnią lustra 

wody, tym większe straty na skutek 

parowania. W basenach krytych względna 

wilgotność powietrza wynosi zwykle 

od 55 % do 65 %. 

• Powierzchni lustra basenu. 

Przedstawione straty ciepła można znacznie 

zmniejszyć, przykrywając powierzchnie 

lustra wody wtedy, gdy basen nie jest 

używany. 

Dobór urządzeń instalacji słonecznej do 

ogrzewania basenu kąpielowego w istotny 

sposób zależy od występujących warunków 

pogodowych oraz strat ciepła 

do gruntu otaczającego nieckę basenu. 

W związku z czym możliwy jest jedynie 

przybliżony dobór urządzeń instalacji słonecznej, 

przeznaczonej do podgrzewania 

wody w basenie. Zasadniczym parametrem 

doborowym jest w tym przypadku 

powierzchnia lustra wody basenu, ponieważ 

generuje ona największe straty ciepła 

w wyniku parowania, promieniowania 

cieplnego oraz konwekcji. 

Zainstalowana instalacja słoneczna nie 

może zapewnić utrzymania zadanej wartości 

temperatury wody w basenie w czasie 

całego roku. 

Rys. 20 Straty ciepła w basenie kąpielowym 

Konwekcja 12% 

Parowanie 66% 

Promieniowanie 

cieplne 17% 

Przewodzenie ciepła 5% 




Wymiarowanie dla instalacji basenowych 

Wytyczne dotyczące basenów krytych z przykryciem powierzchni lustra wody (izolacja cieplna) 

Podane wytyczne w ⇒ tabeli 9 obowiązują, po przyjęciu następujących założeń: 

• w przypadku nie korzystania z basenu, jego powierzchnia lustra wody zostaje przykryta osłoną termiczną, 

• wartość zadana temperatury wody w basenie wynosi 28 °C, 

• powierzchnia kolektorów słonecznych wynosi ok. 50% powierzchni lustra wody basenu 

Tab. 9 Wytyczne dotyczące basenów krytych z przykryciem powierzchni lustra wody 

Typ kolektora Logasol SKN3.0 Logasol CKN1.0 Vaciosol CPC 

Powierzchnia basenu 1 kolektor na 4-5 m² 1 kolektor na 3,5-4,5 m² 12 rur na 5 m² 

Wytyczne dotyczące basenów krytych bez przykrycia powierzchni lustra wody 




• powierzchnia kolektorów słonecznych wynosi ok. 75 % powierzchni lustra wody basenu 

Tab. 10 Wytyczne dotyczące basenów krytych bez przykrycia powierzchni lustra wody 


Powierzchnia basenu 1 kolektor na 3 m² 1 kolektor na 2,5 m² 12 rur na 3-4 m² 

Wytyczne dotyczące basenów odkrytych z przykryciem powierzchni lustra wody (izolacja cieplna) 




• powierzchnia kolektorów słonecznych wynosi ok. 50 % powierzchni lustra wody basenu 

Tab. 11 Wytyczne dotyczące basenów odkrytych z przykryciem powierzchni lustra wody 


Powierzchnia basenu 1 kolektor na 4-5 m² 1 kolektor na 3,5-4,5 m² 12 rur na 5 m² 

Wytyczne dotyczące basenów odkrytych bez przykrycia powierzchni lustra wody 



• wartość zadana temperatury wody w basenie wynosi 24°C, 

• powierzchnia kolektorów słonecznych wynosi ok. 100 % powierzchni lustra wody basenu. 

Tab. 12 Wytyczne dotyczące basenów odkrytych z przykrycia powierzchni lustra wody 


Powierzchnia basenu 1 kolektor na 2-2,5 m² 1 kolektor na 1,8-2,2 m² 12 rur na 2,5-3 m² 

18 


Wpływ kierunku oraz kąta nachylenia montażu 

kolektorów słonecznych na ich wydajność 



4. Wpływ kierunku oraz kąta nachylenia montażu kolektorów słonecznych na ich wydajność 

4.1 Optymalny kąt nachylenia kolektorów słonecznych w zależności od zastosowania 

Optymalny kąt nachylenia kolektorów słonecznych 

zależy od ich zastosowania. Małe 

kąty nachylenia dla przygotowania ciepłej 

wody oraz podgrzania wody w basenie 

uwzględniają wyższe położenie słońca w 

Tab. 13 Optymalny kąt nachylenia kolektora w zależności od zastosowania 

okresie letnim. Większe kąty nachylenia 

dla wspomagania centralnego ogrzewania 

wynikają z niższego położenia słońca 

w okresie zimowym (⇒ tab. 13). Optymalny 

kąt w okresie całorocznej eksploatacji kolektora 

słonecznego powinien wynosić ok. 40°. 

W przypadku innej wartości, należy zwiększyć 

powierzchnię kolektora o odpowiednie 

współczynniki korekcyjne (⇒ tab. 14, 15). 

Zastosowanie układu słonecznego 

Optymalny kąt nachylenia 

Ciepła woda 30°-45° 

Ciepła woda + ogrzewanie 45°-53° 

Ciepła woda + basen 30°-45° 

Ciepła woda + ogrzewanie + basen 45°-53° 




Wpływ kierunku oraz kąta nachylenia montażu 

kolektorów słonecznych na ich wydajność 

4.2 Optymalny kierunek montażu kolektorów wg stron świata 

Kolektor słoneczny osiąga największą wydajność 

cieplną wtedy, kiedy jego usytuowanie 

nie odbiega (w granicach +/- 15°) 

od kierunku południowego. Przy większym 

odchyleniu kolektora od tego kierunku, 

jego wydajność znacznie się zmniejsza. 

W celu uzyskania tej samej wydajności co z 

kierunku południowego, powierzchnię kolektora 

słonecznego należy powiększyć o 

odpowiednie współczynniki korekcyjne. 

Odchylenie kolektora od kierunku południowego 

w kierunku zachodnim jest korzystniejsze 

niż w kierunku wschodnim (⇒ 

tab. 14, 15). 

Tab. 14 Współczynniki korekcyjne powierzchni kolektorów słonecznych SKN3.0, CKN1.0 w zależności od kąta oraz kierunku montażu 

Współczynnik korekcyjny ilości kolektorów słonecznych SKN3.0, CKN1.0 

Kąt nachylenia 

Kierunek zachodni Południe Kierunek wschodni 

90° 75° 60° 45° 30° 15° 0° -15° -30° -45° -60° -75° -90° 

60° 1,26 1,19 1,13 1,09 1,06 1,05 1,05 1,06 1,09 1,13 1,19 1,26 1,34 

55° 1,24 1,17 1,12 1,08 1,05 1,03 1,03 1,05 1,07 1,12 1,17 1,24 1,32 

50° 1,23 1,16 1,10 1,06 1,03 1,02 1,01 1,04 1,06 1,10 1,16 1,22 1,30 

45° 1,21 1,15 1,09 1,05 1,02 1,01 1,00 1,02 1,04 1,08 1,14 1,20 1,28 

40° 1,20 1,14 1,09 1,05 1,02 1,01 1,00 1,02 1,04 1,08 1,13 1,19 1,26 

35° 1,20 1,14 1,09 1,05 1,02 1,01 1,01 1,02 1,04 1,08 1,12 1,18 1,25 

30° 1,19 1,14 1,09 1,06 1,03 1,02 1,01 1,03 1,05 1,08 1,13 1,18 1,24 

25° 1,19 1,14 1,10 1,07 1,04 1,03 1,03 1,04 1,06 1,09 1,13 1,17 1,22 

Przykład: 

• Wytyczne: 

– 3 osoby 

– zużycie na poziomie 200 dm³/dobę 

– kąt montażu kolektorów SKN3.0 25° 

– kierunek zachód 60° 

• Rozwiązanie: 

– 1,9 kolektora SKN3.0 (⇒ rys. 2) 

– współczynnik korekcyjny równy 1,1 (⇒ tab. 14) 

– obliczenie 1,9 × 1,1 = 2,0 

By uzyskać tę samą ilość energii, co w optymalnym południowym położeniu kolektorów należy zastosować 2 kolektory SKN3.0. 

Tab. 15 Współczynniki korekcyjne powierzchni kolektorów słonecznych CPC w zależności od kąta oraz kierunku montażu 

Współczynnik korekcyjny ilości kolektorów słonecznych CPC 

Kąt nachylenia 

Kierunek zachodni Południe Kierunek wschodni 

90° 75° 60° 45° 30° 15° 0° -15° -30° -45° -60° -75° -90° 

90° 2,4 2,0 1,9 1,8 1,8 1,9 2,0 1,9 1,8 1,8 1,9 2,0 2,4 

80° 2,0 1,7 1,6 1,5 1,5 1,5 1,6 1,5 1,5 1,5 1,6 1,7 2,0 

70° 1,7 1,5 1,4 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 1,4 1,5 1,7 

60° 1,6 1,4 1,3 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,3 1,4 1,6 

50° 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,2 1,3 1,4 

40° 1,3 1,2 1,1 1,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 

30° 1,3 1,2 1,1 1,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 

20° 1,2 1,1 1,1 1,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,1 1,1 1,1 1,2 

15° 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,2 

20 


Dane techniczne kolektorów słonecznych 

Logasol oraz Vaciosol 



5. Dane techniczne kolektorów słonecznych Logasol oraz Vaciosol 

5.1 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol SKN3.0 

Rys. 21 Kolektor słoneczny Logasol SKN3.0 

1145 

2070 

Logasol SKN3.0-s 

90 

Tab. 16 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol SKN3.0 

Rodzaj budowy SKN 3.0-s SKN 3.0-w 

Powierzchnia zewnętrzna (powierzchnia brutto) m² 2,37 

Powierzchnia czynna (dopływu światła) m² 2,25 

Powierzchnia absorbera (powierzchnia netto) m² 2,23 

Pojemność absorbera dm³ 0,86 1,25 

Selektywność 

stopień absorpcji % 96 

stopień emisji % 12 

Ciężar kg 41 42 

Sprawność % 77 

Efektywny współczynnik przewodzenia ciepła k1 W/m²K 3,681 

k2 W/m²K 0,0173 

Pojemność cieplna kJ/m²K 2,96 

Współczynnik korekcyjny kąta promieniowania I AM/50 C 

0,911 

Maksymalna temperatura robocza °C 120 

Temperatura stagnacji °C 188 

Nominalny obj. strumień przepływu dm³/h 50 

Maksymalne nadciśnienie robocze (ciśnienie próbne) bar 6 

Wydajność 

Uzysk kolektora 1) kWh/m²rok 525 

RAL-UZ 73 („niebieski anioł”) 

kryteria zostały spełnione 

Certyfikat kolektora słonecznego Solar Keymark Nr certyfikatu: 011-7S761 F 

1) 

Minimalna wydajność kolektora na podstawie pomiarów wykonanych wg EN 12975, przy pokryciu 40% w miejscowości Würzburg 

(Niemcy), dzienny pobór ciepłej wody 200 dm³. 






5.2 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol CKN1.0 

Rys. 22 Kolektor słoneczny Logasol CKN1.0 

1050 

2044 

2026 


1032 

Tab. 17 Dane techniczne kolektora słonecznego Logasol CKN1.0 

Rodzaj budowy 

CKN1.0 

Powierzchnia zewnętrzna (brutto) m² 2,09 

Powierzchnia czynna (dopływu światła) m² 1,94 

Powierzchnia absorbera (netto) m² 1,92 

Pojemność absorbera dm³ 0,8 


stopień absorpcji % 96 

stopień emisji % 12 

Ciężar kg 30 

Sprawność % 76 

Efektywny współczynnik przewodzenia ciepła 

k1 W/m²K 4,052 

k2 W/m²K 0,0138 

Pojemność cieplna kJ/m²K 2,98 

Współczynnik korekcyjny kąta promieniowania I AM/50 

°C 0,95 

Maksymalna temperatura robocza °C 120 

Temperatura stagnacji °C 180 

Nominalny obj. strumień przepływu dm³/h 50 

Maksymalne ciśnienie robocze bar 6 

Wydajność uzysk kolektora 1) kWh/m² rok 460 

Certyfikat kolektora słonecznego „Solar Keymark” Nr certyfikatu: 011-7S1145 F 

1) 

Minimalna wydajność kolektora na podstawie pomiarów wykonanych wg EN 12975, przy pokryciu 40% w miejscowości Würzburg 

(Niemcy), dzienny pobór ciepłej wody 200 dm³. 

22 






5.3 Dane techniczne kolektora słonecznego Vaciosol CPC6 oraz CPC12 

Rys. 23 

Kolektory słoneczne Vaciosol CPC 

101 

702 

1390 

2057 

Vaciosol CPC6 

Vaciosol CPC12 

Tab. 18 Dane techniczne kolektora słonecznego Vaciosol CPC6 oraz CPC12 

Rodzaj budowy CPC 6 CPC 12 

Powierzchnia zewnętrzna (powierzchnia brutto) m² 1,43 2,82 

Powierzchnia czynna (dopływu światła) m² 1,28 2,56 

Pojemność absorbera dm³ 0,97 1,91 


stopień absorpcji % > 0,95 

stopień emisji %



Wyciąg z danych projektowych 

6. Wyciąg z danych projektowych 

Tab. 19 Straty ciśnienia w kolektorach dla Solarfluidu L przy temperaturze 50 °C 

Logasol SKN3.0, Logasol CKN1.0 


Liczba kolektorów 

Pionowe 

Przy przepływie nominalnym przez kolektor 50l/h 

Poziome 

50l/h 100l/h 1) 100l/h 2) 50l/h 100l/h 1) 100l/h 2) 

mbar mbar mbar mbar mbar mbar 

1 1,1 4,7 10,2 0,4 1,7 4,3 

2 1,5 6,5 13,2 1,9 6,9 14,4 

3 2,1 13,5 26,3 5,6 18,1 35,1 

4 6,5 22,1 – 9,3 29,7 – 

5 11,1 34,5 – 14,8 46,8 – 

6 15,2 – – 21,3 - – 

7 21,0 – – 28,9 - – 

8 28,0 – – 37,6 - – 

9 35,9 – – 47,5 - – 

10 45,0 – – 58,6 - – 

1) 

przepływ dla 2 rzędów kolektorów 

2) 

przepływ dla 3 rzedów kolektorów 

Rys 24 Opory przepływu przez kolektory CPC6 i CPC12 dla Tyfocor LS przy temperaturze 40 °C 

90 

80 

70 

CPC12 

60 

∆p 

mbar 

50 

40 

30 

CPC6 

20 

10 

0 

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 

I 

V min 

24 





Tab. 20 

Prędkość przepływu i opory mieszanki glikolu z wodą 50:50% w temperaturze 50 °C w rurach miedzianych 

Liczba 

kolektorów 

Przepływ 

l/h 

v 

m/s 

Prędkość przepływu v oraz opory R rur miedzianych 

15x1 18x1 22x1 28x1,5 35x1,5 

R 

mbar/m 

v 

m/s 

R 

mbar/m 

v 

m/s 

R 

mbar/m 

v 

m/s 

R 

mbar/m 

2 100 0,21 0,93 – – – – – – – – 

3 150 0,31 1,37 – – – – – – – – 

4 200 0,42 3,41 0,28 0,82 – – – – – – 

5 250 0,52 4,97 0,35 1,87 – – – – – – 

6 300 0,63 6,97 0,41 2,5 – – – – – – 

7 350 0,73 9,05 0,48 3,3 0,31 1,16 – – – – 

8 400 0,84 11,6 0,55 4,19 0,35 1,4 – – – – 

9 450 0,94 14,2 0,62 5,18 0,4 1,8 – – – – 

10 500 – – 0,69 6,72 0,44 2,12 – – – – 

12 600 – – 0,83 8,71 0,53 2,94 0,34 1,01 – – 

14 700 – – 0,97 11,5 0,62 3,89 0,4 1,35 – – 

16 800 – – – – 0,71 4,95 0,45 1,66 – – 

v 

m/s 

R 

mbar/m 

18 900 – – – – 0,8 6,12 0,51 2,06 0,31 0,62 

20 1000 – – – – 0,88 7,26 0,57 2,51 0,35 0,75 

22 1100 – – – – 0,97 8,65 0,62 2,92 0,38 0,86 

24 1200 – – – – – – 0,68 3,44 0,41 1,02 

26 1300 – – – – – – 0,74 4,0 0,45 1,21 

28 1400 – – – – – – 0,79 4,5 0,48 1,35 

30 1500 – – – – – – 0,85 5,13 0,52 1,56 

Tab. 21 Straty ciśnienia w podgrzewaczach mieszanki glikolu z wodą 50:50% w temperaturze 50 °C 

Liczba 

kolektorów 

Przepływ 

SL300-1 

SL300-2 

Straty ciśnienia na wężownicach podgrzewaczy słonecznych Logalux 

SL400-2 SM300 1P750 S PL750/2S PL1000/2S PL750 PL1 000 PU 500 

SL500-2 SM400 

SM500 

l/h mbar mbar mbar mbar mbar mbar mbar mbar mbar 

2 100 < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 24 24 < 10 

3 150 21




Rys. 25 Wysokość podnoszenia stacji słonecznych KS 

1200 

1100 

1000 

900 

800 

700 

KS0150 

∆ p 

mbar 

600 

500 

400 

KS0110 

KS0120 

300 

200 

KS0105 

100 

0 

0 250 500 750 1000 1250 1500 1750 

V 

I 

h 

0 5 10 15 20 25 30 35 

n SKN/SKS 

0 2 4 6 8 10 12 14 16 

n CPC12 

Tab. 22 Pojemność rur miedzianych 

Rozmiar rury: średnica x grubość ścianki 

[mm] 

Pojemność jednostkowa 

[l/m] 

15 x 1,0 0,133 

18 x 1,0 0,201 

22 x 1,0 0,314 

28 x 1,5 0,491 

35 x 1,5 0,804 

42 x 1,5 1,195 

Tab. 23 Pojemność kolektorów słonecznych 

Kolektor płaski 

Kolektor próżniowy 

Kolektor słoneczny 

Typ 

SKN3.0 

Pojemność 

l 

pionowy 0,86 

poziomy 1,25 

CKN1.0 pionowy 0,8 

CPC6 6-rurowy 0,97 

CPC12 12-rurowy 1,91 

26 





Tab. 24 Pojemność podgrzewaczy i buforów 

Podgrzewacz słoneczny 

Pojemność wężownicy 

Zastosowanie Typ Logalux l 

Podgrzewanie c.w.u. 

biwalentny 

(2 wężownice) 

monowalentny 

(1 wężownica) 

Podgrzewanie c.w.u. oraz wsparcie podgrzewu 

instalacji c.o. (podgrzewacz typu 

kombi) 

Instalacje z buforem ciepła 

SM 300 8,0 

SM400 9,5 

SM500 13,2 

SL300-2 0,9 

SL400-2 1,4 

SL500-2 1,4 

SL300-1 0,9 

SU160 4,5 

SU200 4,5 

SU300 8,0 

SU400 12,0 

SU500 16,0 

SU750 23,0 

SU1000 28,0 

P750S 16,4 

PL750/2S 1,4 

PL1000/2S 1,6 

Duo FWS750 11,0 

Duo FWS1000 13,0 

PL750 2,4 

PL1000 2,4 

PL1500 5,4 

Tab. 25 Proponowana izolacja rur słonecznych 

Średnica rury 

Twin-Tube 

(podwójna rura) 

grubość izolacji 

Aeroflex SSH 

średnica rur x 


Armaflex HT 

średnica rur x 


Wełna mineralna 


(dla λ = 0,035 W/m x K) 

mm mm mm mm mm 

15 15 – 15 x 24 20 

18 – 18 x 26 18 x 24 20 

20 19 22 x 26 22 x 24 20 

22 – 22 x 26 22 x 24 20 

28 – 28 x 38 28 x 36 30 

35 – 35 x 38 35 x 36 30 

42 – 42 x51 42 x46 40 





Rys. 24 Temperatura zamarzania płynu Solarfluid L 

0 

–10 

–20 

ϑ A 

˚C 

–30 

–37 

Solarfluid L 

–50 

0 10 20 30 40 50 60 

PP-Glykol/Vol-% 

Tab. 26 Temperatura zamarzania płynu Tyfocor LS 

Tyfocor LS 

gotowa mieszanka 

Temperatura krzepnięcia 

odczytana na Glykomacie 

Właściwa temperatura 

krzepnięcia 

Stężenie % °C °C 

100 -23 -28 

Niedopuszczalne rozcieńczenia z wodą! 

95 -20 -25 

90 -18 -23 

85 -15 -20 

80 -13 -18 

28 


Lp. 

Oddziały 

kod 

pocztowy 

miasto ulica telefon: fax: e-mail: 

1 Buderus Poznań 62-080 Tarnowo Podgórne Krucza 6 +48 61 816 71 00 +48 61 816 71 60 poznan@buderus.pl 

2 Buderus Katowice 41-253 Czeladź Wiejska 46 +48 32 295 04 00 +48 32 295 04 14 katowice@buderus.pl 

3 Buderus Gdańsk 80-299 Gdańsk Galaktyczna 32 +48 58 340 15 00 +48 58 340 15 15 gdansk@buderus.pl 

4 Buderus Warszawa 02-230 Warszawa Jutrzenki 102/104 +48 22 57 801 20 +48 22 57 801 21 warszawa@buderus.pl 

5 Buderus Wrocław 55-070 Nowa Wieś Wrocławska Wymysłowskiego 3 +48 71 364 79 00 +48 71 364 79 06 wroclaw@buderus.pl 

6 Buderus Rzeszów 35-232 Rzeszów Miłocińska 15 +48 17 863 51 50 +48 17 863 51 50 rzeszow@buderus.pl 

7 Buderus Szczecin 72-005 Przecław Al. Kasztanowa 17 +48 91 432 51 14 +48 91 432 51 19 szczecin@buderus.pl 

8 Buderus Olsztyn 10-449 Olsztyn Piłsudskiego 79H +48 89 533 96 39 +48 89 539 10 55 olsztyn@buderus.pl 

9 Buderus Kraków 30-716 Kraków Przewóz 38 +48 12 653 07 65 +48 12 653 07 66 krakow@buderus.pl 

10 Buderus Opole 45-123 Opole Budowlanych 46 B +48 77 454 98 88 +48 77 454 98 98 opole@buderus.pl 

11 Buderus Kielce 25-668 Kielce Hubalczyków 30 +48 41 346 54 52 +48 41 346 54 52 kielce@buderus.pl 

12 Buderus Bydgoszcz 85-758 Bydgoszcz Przemysłowa 8 +48 52 346 58 80 +48 52 346 58 85 bydgoszcz@buderus.pl 

13 Buderus Łódź 94-104 Łódź Obywatelska 102/104 +48 42 648 87 60 +48 42 648 89 09 lodz@buderus.pl 

14 Buderus Lublin 20-484 Lublin Inżynierska 8 H +48 81 441 59 41 +48 81 441 59 40 lublin@buderus.pl 

15 Buderus Białystok 15-703 Białystok Zwycięstwa 23 +48 85 653 90 99 +48 85 653 98 99 bialystok@buderus.pl 

Autoryzowany Partner Handlowy: 

Buderus Technika Grzewcza Sp. z o.o. 

ul. Krucza 6 

62-080 Tarnowo Podgórne 

tel.: +48 61 816 71 00 

fax: +48 61 816 71 60 

e-mail: biuro@buderus.pl 

www.buderus.pl 

© by Buderus Technika Grzewcza Sp. z o.o. Opracowanie graficzne: Wydawnictwo Horyzont • www.wydawnictwohoryzont.pl

Pobierz - Buderus

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?