radość sztuki - Śląska Biblioteka Cyfrowa

PLASTYKA
Artyści Naori Tongkama
często pracują
razem, wspólne prezentują
swoje dokonania.
Fascynacja starą techniką
wypalania drewnem
jest dla was siłą
jednoczącą?
Coraz mniej
mamy czasu żeby
pracować wspólnie
– każdy z nas ma
coraz więcej indywidualnych
projektów
i wystaw. Jednak
w tym roku spotkamy
się po raz kolejny
we Francji, na międzynarodowym sympozjum
w La Borne. Siłą jednoczącą jest ogień – każdy
z nas, niezależnie od kraju lub pochodzenia, zawsze
lubił w niego patrzeć…
Jaki przebieg ma u Ciebie proces tworzenia? Szkicujesz,
tworzysz modele, zapisujesz myśli?
Praca z gliną w moim wypadku to proces pół intuicyjny,
przypadkowy, a w połowie przemyślany. Zapisuję
myśli, robię mnóstwo fotografii – zazwyczaj makro
(zbliżeń) – traktując je jednak jako punkt wyjścia do
pracy z gliną. A modele ostatnio powstają w komputerze
– w programach do projektowania 3D. To dla mnie zupełnie
nowa sytuacja, traktuję to jako rodzaj przestrzennego
szkicownika moich pomysłów. Jeżeli chodzi o samą
pracę w materiale, to sprawa wygląda dziwnie, bo
z jednej strony staram się pracować ,,na żywioł”, mając
tyko jakiś zarys kształtu, który chcę uzyskać, z drugiej
strony – jestem bardzo skupiony, żeby nie przeoczyć
tego momentu, kiedy przez przypadek forma czy jakiś
detal otwiera mi drzwi do jakiegoś nowego nieznanego
rozwiązania. Józef Czapski w ,,Patrząc” pisał o tym
właśnie momencie jako o skoku, który malarz może
wykonać tworząc – dla mnie to raczej drzwi, które się
otwierają i pozwalają posunąć się mozolnie o krok do
przodu. Chyba najbardziej cenię sobie i pamiętam te
moje prace, które miały tego rodzaju drzwi w sobie…
Często też staram się ,,oszukiwać” własną percepcję,
zaczynając pracę bez określenia czy to, co robię będzie
dołem, przodem czy bokiem obiektu. W ten sposób, ponieważ
nie wiem prawie do końca, jak będzie eksponowany,
nie ma na nim powierzchni, kształtów niedopracowanych,
,,odpuszczonych”…
Technika wypalania w tak pojemnych piecach narzuca
tworzeniu jakąś taktykę? Czy założoną ideę, jak np.
Fot. Piotr Dłubak
„Symbioza”, realizujesz
etapami przez długi czas,
czy też określone wcześniej
formy tworzysz, już
fizycznie, w czasie przeznaczonym
tylko na pracę
z tworzywem?
Przede wszystkim,
żeby wypalić piec,
trzeba mieć czym go
załadować… Stąd częstotliwość
wypalania
– raz, dwa razy do roku
w Polsce. W moim wypadku
nie istnieje nic
takiego, jak określony
czas na pracę z gliną.
Pracuję cały czas; określam w przybliżeniu datę wypału
i to jest jedyny termin, którego się trzymam.
Więc tak, w zasadzie można powiedzieć, że pracuję
etapami – chociaż też nie do końca – formy ciągle
się zmieniają, podobnie jak moje o nich wyobrażenie
– wymaga to pewnej ciągłości, żeby nie zagubić
głównej myśli.
Wiele podróżujesz, tworząc w różnych krajach,
pracujesz jako wykładowca, prezentujesz wystawy,
współtworzysz Centrum Ceramiki. Jesteś człowiekiem
zorganizowanym?
Powiedzmy, że pracuję w zorganizowanym chaosie.
Wiem, gdzie co mam, w przybliżeniu do 20 centymetrów.
Jeśli pytasz o organizację czasu – tak, nad tym
bezustannie pracuję. Nie wiem, czy jestem zorganizowany
– chciałbym być – wiem, że zabrzmi to jak paradoks
ale uważam, że współcześnie aby być wolnym
człowiekiem trzeba być świetnie zorganizowanym…
Jesteś młody, na pewno rozsadzają Cię pomysły
i energia do tworzenia własnych dzieł. Jednocześnie
już poświęcasz się pracy dydaktycznej. Nie brakuje Ci
tworzenia w samotności?
Zawsze. Ale czas i samotność, pozwalająca tworzyć,
stają się dla mnie coraz bardziej deficytowym
towarem. Wiele projektów realizuję coraz częściej
koncepcyjnie, odkładając je na przyszłość, praca ze
studentami również w jakiś sposób mnie wzbogaca
– konfrontacje z ich sposobami postrzegania są dla
mnie bardzo cenne. Pozwalają mi na dystans do tego,
co robię, kiedy już w końcu zostaję sam…
Rozmawiała Dominika Radkowska
aleje III 13