Ksidz z krzyami W Etiopii Koció koptyjski (który w 1959 r. za rzdów cesarza Hajle Sellasje oddzieli si od Aleksandrii stajc si kocioem autokefalicznym) przyj pewne obrzdy ze Starego Testamentu (obrzezanie, wicenie soboty), wci uywanym jzykiem w liturgii jest pochodzcy z królestwa Aksum jzyk gyyz nalecy do grupy jzyków etiosemickich. Etiopskie krzye w zalenoci od regionu, z którego pochodz przybieraj najróniejsze ksztaty, w ich ornamentyce skryta jest skomplikowana symbolika. Dwanacie maych krzyyków wieczcych duy krzy oznacza apostoów, okrge krzye pochodz z Lalibeli, za te przypominajce aciski krzy wywodz si z Aksum. W czasie wit msze czasami s odprawiane przed kocioami, kiedy to kapani pograj si w piewnej modlitwie przy wtórze wielkich bbnów. Dziecko z kosmykiem Wród wielu zwyczajów bardzo powszechnym jest pozostawianie dzieciom na gowie kosmyka wosów wierzc, i jeli umr one w niemowlctwie, Bóg chwyci je za te wosy i zabierze ich dusz do nieba. Pejza z kwiatami Etiopia jest tak rónorodna, i nie da si jej jednoznacznie opisa. S tu kamienne pustynie, zielono-óte sawanny, niebotyczne góry i uprawne pola. To krajobrazy, który zmieniaj pory roku: we wrzeniu pene bujnej zieleni, w styczniu, spalone socem. KCIK PODRÓNIKA potomków staroytnych Izraelitów. Jeszcze dwadziecia lat temu w Etiopii przebywao blisko 60 tysicy Felaszów, dzi pozostao zaledwie kilka rodzin. W czasie klski godu w 1985 roku pastwo Izrael przeprowadzio spektakularn operacj Salomon. Przez kilkanacie godzin tajnym mostem powietrznym sprowadzio do siebie 7000 Felaszów, za to kilka lat póniej w 1991 podczas etiopskiej wojny domowej otwarto kolejny most powietrzny (operacja Mojesz) zabierajc pozostaych w ogromnych odrzutowcach. Dzi ogldajc Fellasha Village nie sposób si oprze myli, i niezwyka historia Felaszy poczona ze sprzeda pamitek sta si najlepszym biznesem dla tych, którzy na tamte samoloty si spónili Plemiona Poudnia Hamerowie i Arbore Aby zobaczy ludzi "Czarnej Afryki", trzeba wyruszy na poudnie, w okolice Doliny Omo. Kade z mieszkajcych tu 12 plemion róni si strojem i obyczajami. Arbore nosz pikne dekoracje z koralików, Karo gol gowy pozostawiajc niewielk kpk umazanych glin wosów, za Hamerowie ubieraj si prawie wycznie w skóry ozdabiane muszelkami i koralikami, a wosy skrcone z glink tworz swoiste "dredy". Na poudniu Etiopii strój oraz ozdoby s rodzajem "dowodów osobistych", informujc na pierwszy rzut oka, do jakiego plemienia naley ich posiadacz. Zupenie now ozdob Hamerek s... metalowe paski od zegarków oraz klucze noszone bardziej jako talizmany ni biuteria. Wbrew pozorom jest w tym spora logika - w kocu biali przybysze do tych przedmiotów maj wrcz nabony stosunek, zatem musz mie one magiczne waciwoci Felasze Nieopodal Gonderu mona spotka niezwykych ludzi - Felaszy. Etiopscy ydzi wedle poda przybyli tu jako eskorta Menelika I wprost z dworu króla Salomona i s uwaani za Tekst i zdjcia Anna Olej - Kobus i Krzysztof Kobus www.miedzykulturowa.org.pl 2 SZLACHETNE ZDROWIE czerwiec 2011 DODATEK
BUDYNEK CZYNI LUDZIE DODATEK SPECJALNY