KOMPOSTOWNIK BIOLAN 220eco
KOMPOSTOWNIK BIOLAN 220eco
KOMPOSTOWNIK BIOLAN 220eco
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
70579000, 70579200<br />
<strong>KOMPOSTOWNIK</strong> <strong>BIOLAN</strong> 220 eco<br />
Instrukcja instalacji, użytkowania i konserwacji<br />
01/2012<br />
PL
29 cm<br />
62 cm<br />
31 cm<br />
102 cm<br />
11<br />
47 cm<br />
24 cm<br />
80 cm<br />
115 cm<br />
1,5 cm<br />
54 cm<br />
73 cm<br />
54 cm
<strong>KOMPOSTOWNIK</strong> 220 eco<br />
Instrukcja instalacji, użytkowania i konserwacji<br />
Kompostownik Biolan 220 eco to urządzenie przeznaczone do całorocznego kompostowania<br />
odpadów kuchennych. Dzięki izolowanej cieplnie konstrukcji i wydajnemu systemowi wentylacji<br />
zapewniona jest szybka obróbka gotowego kompostu. Proces kompostowania można<br />
podziwiać kontrolując termometr i patrząc przez drzwi do opróżniania. Kompostownik Biolan<br />
220 eco posiada wielkość pozwalającą pomieścić odpady z gospodarstwa jednorodzinnego<br />
(1-6 osób).<br />
Właściwe użytkowanie kompostownika Biolan 220 eco zapewnia bardziej wydajne kompostowanie<br />
masy i umożliwia bardziej wygodne użytkowanie i opróżnianie kompostownika.<br />
Spis treści<br />
Wymiary<br />
PL-1<br />
Wykaz elementów<br />
PL-2<br />
1. Pozwolenia i przepisy dotyczące kompostowania PL-4<br />
2. Wybór miejsca dla kompostownika PL-4<br />
3. Przed użyciem PL-4<br />
3.1 Podłączenie przewodu cieczy odciekowej i odprowadzanie cieczy PL-4<br />
4. Oddanie do użytku PL-4<br />
4.1 Rozpoczęcie procesu kompostowania PL-4<br />
5. Użytkowanie kompostownika Biolan 220 eco PL-4<br />
5.1 Napełnianie PL-4<br />
5.2 Opróżnianie PL-5<br />
5.3 Co można zaobserwować w okresie zimowym PL-5<br />
5.4 Czyszczenie kompostownika Biolan 220 eco PL-5<br />
5.5 Używanie zaworu wlotu powietrza PL-5<br />
5.6 Używanie zaworu wylotu powietrza PL-5<br />
6. Co dzieje się w kompostowniku Biolan 220 eco PL-5<br />
6.1 Faza kompostowania PL-5<br />
7. Wykorzystanie kompostu i cieczy odciekowej w ogrodzie PL-6<br />
7.1 Wykorzystanie gleby wierzchniej PL-6<br />
7.2 Dojrzewanie gleby wierzchniej do kompostowania PL-6<br />
7.3 Badanie dojrzałości gleby kompostowej w warunkach domowych PL-6<br />
7.4 Wykorzystanie dojrzałej gleby kompostowej PL-6<br />
7.5 Wykorzystanie cieczy odciekowej PL-6<br />
8. Problemy jakie mogą wystąpić PL-6<br />
8.1 Zapach podczas rozkładu PL-6<br />
8.2 Zapach amoniaku PL-7<br />
8.3 Temperatura nie wzrasta PL-7<br />
8.4 Masa kompostowa zamarza PL-7<br />
8.5 Masa kompostowa jest zbyt zwarta PL-7<br />
8.6 Muchy lub czerwie w kompostowniku PL-7<br />
8.7 Mrówki w kompostowniku PL-7<br />
8.8 Pleśń w kompostowniku PL-7<br />
8.9 Grzyby w kompostowniku PL-7<br />
Utylizacja produktu<br />
PL-7<br />
Akcesoria Biolan<br />
PL-8<br />
Informacje o gwarancji<br />
PL-8<br />
Wymiary<br />
pojemność<br />
około 220 l<br />
wydajność w zależności od ilości i rodzaju odpadów<br />
na 1-6 ludzi<br />
powierzchnia dolna 54 x 54 cm (s x g)<br />
powierzchnia górna 73 x 80 cm (s x g)<br />
wysokość kompostownika<br />
115 cm<br />
wysokość robocza<br />
102 cm<br />
waga pustego kompostownika<br />
około 30 kg<br />
waga pełnego kompostownika<br />
100–150 kg<br />
waga pokrywy przy otwarciu 3,5 kg<br />
średnica otworu cieczy odciekowej<br />
16 mm<br />
PL<br />
PL-1
Wykaz elementów<br />
Element<br />
Nazwa części Nr części Materiał<br />
1 obudowa, zielona lub 17790001 PE + PU<br />
1 obudowa, szara 17790010 PE + PU<br />
2 góra, szara 17790002 PE + PU<br />
3 naklejka wypukła 27710360 PE<br />
4 łożysko zamykające 18790004 PE<br />
5 drut sprężynowy (do zamykania) 21579001 RST<br />
6 uchwyt zamykający 18790005 PE<br />
7 uszczelka przeprowadzeniowa 30/40 2 szt. 19780050 EPDM<br />
8 zawór wylotu powietrza 18790903 PE<br />
pokrywa zaworu wylotowego<br />
PE<br />
regulator zaworu wylotowego<br />
PE<br />
9 śruba plastikowa/metalowa (do wspornika),<br />
2 szt.<br />
20040005 PP + ST Zn<br />
10 nakrętka plastikowa (do wspornika) 20020005 PP<br />
11 wspornik pokrywy 18790016 PE<br />
12 sworzeń zawiasu, 2 szt. 18790002 PE<br />
13 zawias, 2 szt. 18790003 PE<br />
14 śruba z łbem kulistym (do zawiasu), 2 szt. 20010025 RST<br />
15 drzwi do opróżniania, szare 17790003 PE + PU<br />
16 zatrzask, 2 szt. i 40580006 EPDM<br />
17 podkładka zatrzasku, 2 szt. i PP<br />
18 śruba zatrzasku, 2 szt. RST<br />
19 płyta separatora cieczy 18710141 PE<br />
20 korpus zaworu wlotu powietrza 18579001 PE<br />
21 pokrywa zaworu wlotu powietrza 18579003 PE<br />
22 regulator zaworu wlotu powietrza 18579002 PE<br />
23 termometr 29726070 RST<br />
24 dolny przewód powietrza 18790906 PE<br />
25 środkowy przewód powietrza 18790014 PE<br />
26 górny przewód powietrza 18790905 PE<br />
Oprócz elementów pokazanych na ilustracji, kompostownik Biolan 220 eco<br />
posiada także następujące elementy:<br />
osłona przed gryzoniami (na otwór cieczy<br />
odciekowej)<br />
21900010 RST<br />
korek uretanu, szary, 3 szt. 18790001 PE<br />
wkładka, 3 szt. 20020016 ST Zn<br />
śruba uchwytu zamykającego 20040030 RST<br />
etykieta z nazwą 27790010 PE TOP + PP TOP<br />
instrukcja obsługi Fiński/Szwedzki 27790100 PAPIER<br />
instrukcja obsługi w 10 językach, tylko<br />
produkty eksportowe<br />
27790110 PAPIER<br />
Rys. 1: Regulacja zaworu wlotu powietrza: strzałka w<br />
lewo = przepływ minimalny<br />
Rys. 2: Regulacja zaworu wlotu powietrza: strzałka w<br />
prawo = przepływ maksymalny<br />
PL<br />
Rys. 3: Zbiornik do zbierania cieczy odciekowej<br />
PL-2
8<br />
7<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
13 12 14<br />
9<br />
26<br />
11<br />
25<br />
10<br />
24<br />
1<br />
23<br />
21<br />
22<br />
20<br />
7<br />
19<br />
18<br />
17<br />
16<br />
15<br />
PL<br />
Rys. 4: Zawór wlotu powietrza w pozycji normalnej<br />
Rys. 5: Zawór wlotu powietrza w pozycji dodatkowej<br />
PL-3
PL<br />
1. Pozwolenia i przepisy<br />
dotyczące kompostowania<br />
Pozwolenia i przepisy dotyczące kompostowania są różne w zależności<br />
danego od kraju, a nawet gminy. W sprawie przepisów obowiązujących<br />
w danej gminie należy konsultować się z lokalnymi władzami odpowiedzialnymi<br />
za ochronę środowiska.<br />
Przepisy obowiązujące ogólnie w Finlandii:<br />
• kompostownik do użytku domowego musi być izolowany cieplnie,<br />
wyposażony w pokrywę i zabezpieczony przed gryzoniami.<br />
• w niektórych jednostkach samorządu terytorialnego wymagane jest,<br />
aby powiadamiać lokalne władze odpowiedzialnych za ochronę środowiska<br />
lub firmę zajmującą się wywózką odpadów o fakcie kompostowania<br />
odpadów domowych.<br />
• zwykłe odpady ogrodowe mogą być kompostowane w kompostowniku<br />
nieizolowanym, w ramie z desek lub sągu.<br />
• kompost należy następnie doglądać tak, aby nie powodował on zagrożenia<br />
dla zdrowia ludzi lub środowiska.<br />
• nie wolno umieszczać kompostu w odległości mniejszej niż 15 metrów<br />
od studni.<br />
• nie wolno umieszczać kompostu w odległości mniejszej niż 5 metrów<br />
od granicy działki sąsiada bez jego zgody.<br />
2. Wybór miejsca dla<br />
kompostownika<br />
Kompostownik Biolan 220 eco należy umieszczać w miejscu, w którym<br />
zapewniona jest możliwość całorocznej wygodnej dostawy odpadów.<br />
Kompostownik umieszczać na stabilnym podłożu w miejscu, w którym<br />
nie będzie zbierać się woda. Kompostownik umieszczać na równej powierzchni<br />
lub nachylić go lekko do tyłu podnosząc nieco jego przednią<br />
krawędź.<br />
Kompostownik Biolan 220 eco posiada otwór w dolnej części z tyłu urządzenia<br />
służący do odprowadzania nadmiaru cieczy. Kompostownik<br />
umieszczać w bezpośrednim kontakcie z ziemią, aby ewentualnie odpływająca<br />
ciecz odciekowa mogła wsiąkać do gleby. Opcjonalnie ciecz<br />
odciekową można zbierać do późniejszego użytku (zobacz punkt 3.1).<br />
Jeśli masa kompostowa jest wyjątkowo mokra, spod drzwi do opróżniania<br />
(część 15) mogą wyciekać pewne ilości cieczy odciekowej lub może<br />
ona wyciekać przez zawór powietrza w ścianie przedniej (część 21).<br />
3. Przed użyciem<br />
Sprawdzić, czy pokrętło zaworu wylotu powietrza znajduje się w pozycji<br />
"normal", tzn. jest skierowane w lewo, patrząc od tyłu kompostownika.<br />
Zamocować ogranicznik otwarcia pokrywy (część 11) przy użyciu śruby<br />
(część 9) i nakrętki plastikowej (część 10). Zamocować dolny koniec do<br />
obudowy przy użyciu śruby (część 9).<br />
3.1 Podłączenie przewodu cieczy<br />
odciekowej i odprowadzanie cieczy<br />
Kompostownik Biolan 220 eco posiada otwór w dolnej części z tyłu urządzenia<br />
służący do odprowadzania nadmiaru cieczy w celu późniejszego<br />
wsiąknięcia jej do gleby. Istnieje również możliwość odprowadzania cieczy<br />
odciekowej do pojemnika zbiorczego, ale to nie jest obowiązkowe.<br />
Podłączyć wzmocniony włóknem wąż ogrodowy o średnicy 16 mm do<br />
otworu cieczy odciekowej znajdującego się w dolnej części tylnej ściany<br />
urządzenia. Przewód poprowadzić do kanistra ustawionego w taki sposób,<br />
aby przepływ cieczy odbywał się grawitacyjnie. Istnieje także możliwość<br />
wykopania izolowanego zewnętrznie dołu przykrytego osłoniętą<br />
z góry folią sklejką (jak pokazano na Rys. 3).<br />
Można stosować dowolne kanistry wykonane z odpornego na działanie<br />
mrozu tworzywa sztucznego. Kanistry można nabyć u sprzedawcy lub<br />
w sklepie internetowym Biolan.<br />
PL-4<br />
4. Oddanie do użytku<br />
Na dnie umieścić warstwę kompostu i materiału spęczającego do toalet<br />
Biolan o grubości 5 cm (około 20 litrów). Obrócić zawór wlotu powietrza<br />
(część 22) na ścianie przedniej w lewo (zobacz Rys. 1).<br />
Rozpocząć eksploatację kompostownika zgodnie z instrukcjami w punkcie<br />
5. Przy pierwszym napełnieniu dodać bardziej obfitego wypełnienia.<br />
Ilość wypełnienia można zmniejszyć później.<br />
4.1 Rozpoczęcie procesu<br />
kompostowania<br />
Proces kompostowania rozpoczyna się, gdy w kompostowniku znajdzie<br />
się dostateczna ilość odpadów, tzn. poziom napełnienia odpadów będzie<br />
sięgać mniej więcej do kanału powietrza. Przyjmuje się, że proces<br />
kompostowania rozpoczyna się w momencie, gdy temperatura masy w<br />
kompostowniku wzrośnie powyżej zewnętrznej temperatury powietrza.<br />
Temperatura w kompostowniku jest zwiększana i utrzymywana przez<br />
funkcje życiowe mikroorganizmów, które są wytwarzane w kompostowniku<br />
pod warunkiem regularnego doprowadzania odpadów. Izolacja<br />
kompostownika utrzymuje ciepło wewnątrz i zapobiega ochładzaniu<br />
masy przez powietrze z zewnątrz.<br />
W kompostowniku Biolan 220 eco temperatura masy zmienia się w zakresie<br />
+10 – +70 °C. Zazwyczaj odczyt na mierniku temperatury wynosi<br />
+30–40 °C. Proces kompostowania będzie niemniej jednak kontynuowany<br />
w nawet niższej temperaturze.<br />
Miejsce montażu termometru (część 23) znajduje się na górnym przewodzie<br />
powietrza (część 26). Termometr pozwala uzyskać orientacyjną<br />
informację dotyczącą różnych etapów procesu kompostowania i temperatury<br />
w trakcie fazy gorącej. Najbardziej gorąca część znajduje się w<br />
środku, której temperatury termometr nie może zmierzyć. Wysoka temperatura<br />
wskazuje na żywotność mikroorganizmów. Im niższa jest temperatura,<br />
tym proces kompostowania jest wolniejszy. Kompostowanie<br />
odpadów będzie się odbywać dopóki zapewniony będzie dopływ tlenu,<br />
a wartość temperatury nie spadnie poniżej 0 °C.<br />
Działanie kompostownika można najlepiej ocenić na podstawie jakości<br />
wyjmowanego z niego kompostu. W dobrze działającym kompostowniku<br />
kompost ulega całkowitemu rozkładowi, za wyjątkiem skórek z owoców<br />
cytrusowych i skorupek po jajkach, które nadal są widoczne. Po<br />
uruchomieniu odpad osiąga etap gleby wierzchniej w ciągu 5-8 tygodni.<br />
Uruchomienie może się opóźnić, gdy temperatura powietrza zewnętrznego<br />
spadnie poniżej 0 °C.<br />
gdy temperatura kompostownika jest wyższa niż temperatura powietrza<br />
zewnętrznego, należy obrócić regulator zaworu wlotu powietrza na<br />
przedniej ścianie (część 22) w prawą stronę. Kontrolować temperaturę<br />
kompostownika i powietrza zewnętrznego. jeśli kompostownik wykazuje<br />
skłonność do oziębiania się po jego uruchomieniu, zmniejszyć ustawienie.<br />
5. Użytkowanie<br />
kompostownika Biolan 220 eco<br />
Kompostownik jest przeznaczony do odpadów ulegających biodegradacji.<br />
Nie wkładać do urządzenia niczego co mogłoby utrudniać proces<br />
kompostowania lub nie ulega rozkładowi, np.:<br />
• plastiku, gumy, szkła, skór<br />
• chemikaliów, czynników odpornych na gnicie lub służących do dezynfekcji,<br />
farb, rozpuszczalników, benzyny<br />
• detergentów, wody po praniu<br />
• wapna<br />
• popiołu, niedopałków papierosów, zapałek<br />
• worków z odkurzacza<br />
• kolorowych gazetek reklamowych<br />
• dużej ilości papieru za jednym razem<br />
5.1 Napełnianie<br />
• bioodpady ze skrzynki wsypać do kompostownika. Im większe kawałki<br />
odpadów umieszczanych w kompoście, tym więcej czasu zabiera<br />
proces ich rozkładu.<br />
• w przypadku używania worków ulegających biodegradacji, odpady z<br />
worka wsypać do kompostownika i włożyć do niego worek oddzielnie.<br />
• odpady przykryć zawsze kompostem i materiałem spęczającym do<br />
toalet Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8). Odpowiednia ilość<br />
wynosi około 1/3–1/2 ilości włożonego odpadu. Gdy odpady są mokre,<br />
użyć więcej materiału spęczającego.<br />
• materiał spęczający można także położyć na dnie skrzyni na bioodpady.<br />
W ten sposób skrzynka pozostanie także czysta.
• Kontynuować napełnianie w miarę tempa zbierania się odpadów. O<br />
ile to możliwe, dodawać odpady do kompostownika kilka razy w tygodniu.<br />
Jest to szczególnie ważne w okresie zimowym.<br />
• gdy temperatura kompostownika jest wyższa niż temperatura powietrza<br />
zewnętrznego, należy obrócić regulator zaworu wlotu powietrza<br />
na cyfrę 100. Kontrolować temperaturę kompostownika i powietrza<br />
zewnętrznego. Gdy masa kompostowa zacznie się ochładzać,<br />
zmniejszyć nastawę, aż temperatura się ustabilizuje.<br />
• przy użyciu mieszadła do kompostu (zobacz Akcesoria na stronie<br />
PL-8), zmieszać dodaną najwcześniej część odpadów, tzn. warstwę<br />
o grubości około 20-30 cm od góry. Mieszanie nie jest konieczne<br />
za każdym razem po dodaniu odpadów. Im bardziej obficie zostanie<br />
dodany materiał spęczający, tym mniej trzeba mieszać masę.<br />
• nie wolno mieszać masy kompostowej do dołu do samego dna, żeby<br />
najniższa warstwa, która już się ochłodziła nie ochładzała masy kompostowej<br />
w fazie nagrzewania.<br />
5.2 Opróżnianie<br />
• Kompostownik Biolan 220 eco należy opróżniać przez cały rok. Dzięki<br />
szybkiego dopływowi tlenu temperatura masy często rośnie wraz<br />
z opróżnianiem. Kompostownik należy opróżnić, gdy jest on prawie<br />
pełny. W okresie letnim opróżnić najwyżej połowę całkowitej zawartości.<br />
W okresie zimowym opróżniać kompostownik mniej często i<br />
usuwać mniejsze ilości za jednym razem.<br />
• otworzyć drzwi do opróżniania (część 15) i usunąć masę wygarniając<br />
ją u dołu łopatą.<br />
• operację zakończyć przy użyciu akcesoriów pomocniczych (zobacz<br />
Akcesoria na stronie PL-8). W szczególności oczyścić krawędzie<br />
drzwi do opróżniania i ich otwór.<br />
• oczyścić także miejsce pod płytą separatora cieczy (część 19) oraz<br />
upewnić się, czy przewód cieczy odciekowej nie jest zapchany.<br />
• gdy usuwana masa jest bardzo mokra, wsypać kilka pełnych łopat<br />
kompostu i materiału spęczającego do toalet Biolan (zobacz Akcesoria<br />
na stronie PL-8) na dno kompostownika.<br />
• zamknąć drzwi do opróżniania.<br />
• używając mieszadła do kompostu (zobacz Akcesoria na stronie PL-<br />
8) lub łopaty, zepchnąć masę od góry w dół. Najłatwiej jest zacząć od<br />
narożników. Uważać, aby nie złamać przewodu powietrza znajdującego<br />
się w środku kompostownika.<br />
• opróżnić zbiornik cieczy odciekowej, o ile jest to konieczne.<br />
5.3 Co można zaobserwować w<br />
okresie zimowym<br />
Ciepło w kompostowniku jest wytwarzane poprzez spalanie odpadów.<br />
Samo urządzenie nie wytwarza żadnego ciepła. Mikroorganizmy potrzebują<br />
cięgle świeżych odpadów do utrzymania swoich funkcji życiowych.<br />
Izolacja cieplna kompostownika Biolan 220 eco zapobiega uciekaniu ciepła<br />
i tym samym przyspiesza pracę kompostownika i pomaga chronić<br />
go przed zamarzaniem.<br />
• w okresie zimowym, ważne jest, aby stale użytkować kompostownik,<br />
tzn. napełniać go i opróżniać. Jest to jedyny sposób pozwalający<br />
stworzyć odpowiednie warunki dla mikroorganizmów, aby miały<br />
one możliwość utrzymania temperatury wyższej niż temperatura<br />
zewnętrzna.<br />
• nie zaprzestawać używać kompostownika, nawet jeżeli odczyt termometru<br />
wynosi zero lub jest jemu bliski.<br />
• nawet jeżeli miernik na kompostowniku pokazał zero przez kilka dni,<br />
kompostownik może cały czas zawierać pewną ilość niezamarzniętej<br />
masy. Gdy kompostownik napełni się, opróżnić go także zimą.<br />
• nie zmniejszać ilości materiału spęczającego, ani nie zaprzestawać<br />
używać go w okresie zimowym, ponieważ używanie go w dużych<br />
ilościach jest szczególnie ważne. Mokra masa zamarza znacznie<br />
łatwiej.<br />
• materiał spęczający przechowywać w miejscu suchym i należy chronić<br />
go przed deszczem.<br />
• sprawdzić, czy nie została utrudniona cyrkulacja powietrza na skutek<br />
zamarzania zaworów wlotowego i wylotowego (część 8 lub 21). Usunąć<br />
wszelki lód w miarę potrzeby.<br />
• zamarzanie masy nie uszkadza kompostownika i jego części, ani<br />
nie jest szkodliwe dla samej masy. Rozkład masy kompostowej rozpocznie<br />
się ponownie po tym, jak słońce zacznie ponownie wiosną<br />
nagrzewać różne rzeczy.<br />
5.4 Czyszczenie kompostownika<br />
Biolan 220 eco<br />
• Nie należy myć kompostownika. Różne grzyby pleśniowe, promieniowce<br />
i inne mikroorganizmy to organizmy powodujące rozkład w<br />
kompoście i nie powinny być usuwane poprzez mycie.<br />
• Oczyścić zawór wlotu powietrza (część 21), otwór wylotu powietrza<br />
oraz przewód cieczy odciekowej, o ile jest to konieczne.<br />
5.5 Używanie zaworu wlotu powietrza<br />
• gdy temperatura kompostownika jest wyższa niż temperatura powietrza<br />
zewnętrznego, regulator zaworu wlotu powietrza na przedniej<br />
ścianie utrzymywać w pozycji wskazującej cyfrę 100 (zobacz Rys. 2).<br />
Kontrolować temperaturę kompostownika i powietrza zewnętrznego.<br />
Gdy masa kompostowa zacznie się ochładzać, zmniejszyć nastawę,<br />
aż temperatura się ustabilizuj (zobacz Rys. 1).<br />
• w okresie letnim, zawór wlotu powietrza można ogólnie pozostawić<br />
otwarty, tzn. w pozycji 100, natomiast w okresie zimowym, prawie<br />
zamknięty, tzn. w pozycji 20 (zobacz Rys. 1 i 2).<br />
• konstrukcja nie pozwala całkowicie zamknąć zaworu wlotu powietrza.<br />
w pozycji 20, 20 % jego otworów jest otwartych.<br />
5.6 Używanie zaworu wylotu<br />
powietrza<br />
• normalnie nie ma potrzeby regulacji zaworu wylotu powietrza (część<br />
8). Jest on otwarty i może być w ogóle zamknięty. Gdy zawartość<br />
wilgoci w kompostowniku jest wysoka, można zwiększyć wentylację<br />
otwierając zawór.<br />
• aby otworzyć zawór, obrócić pokrętło w prawo do pozycji "extra", tzn.<br />
patrząc od tyłu kompostownika (zobacz Rys. 4 i 5).<br />
• używając kompostownika zimą należy pamiętać, że może on być<br />
ochładzany na skutek zwiększonego stopnia wentylacji. Obserwować<br />
sytuację.<br />
6. Co dzieje się w<br />
kompostowniku Biolan 220 eco <br />
Odpowiedzialne za rozkład masy mikroorganizmy mają trzy podstawowe<br />
potrzeby, które należy spełnić, aby umożliwić kompostowanie: obecność<br />
tlenu, wilgoci i składników odżywczych.<br />
Tlen: Mikroorganizmy potrzebują tlenu, aby przeżyć. Aby zapewnić dostateczną<br />
luźność, zmieszać kompost i materiał spęczający do toalet<br />
Biolan z odpadem (zobacz Akcesoria na stronie PL-8). Dodanie odpowiedniego<br />
materiału spęczającego jest zasadnicze dla prawidłowej<br />
pracy kompostownika. Kompost i materiał spęczający do toalet Biolan<br />
zapewnia odpowiednią luźność masy, wiąże nadmiar wilgoci i neutralizuje<br />
nieprzyjemny zapach. Do zapewnienia dodatkowej luźności można<br />
użyć także pociętych gałęzi. Trociny, wióry zrębkowe, torf, liście drzew<br />
i trawa są materiałami upakowującymi i w związku z tym nie mogą być<br />
wykorzystywane jako materiał spęczający.<br />
Wilgoć: Mikroorganizmy kompostu mogą przeżyć tylko w środowisku<br />
wilgotnym. Zawartość wilgoci jest odpowiednia, gdy wygląd masy jest<br />
wilgotny oraz, gdy po ściśnięciu jej w dłoni daje się wycisnąć z niej kilka<br />
kropli wody.<br />
Składniki odżywcze: Bilans węgla i azotu w kompoście musi być prawidłowy.<br />
Odpady kuchenne, zielone odpady ogrodnicze, obornik i mocz są<br />
źródłami azotu. Wyschnięte odpady brązowe, np. dojrzałe siano, słoma,<br />
liście z drzew i gałęzie zawierają węgiel. Kompost i materiał spęczający<br />
do toalet Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8) są także bogate w<br />
węgiel. Mikroorganizmy odpowiedzialne za rozkład kompostu wykorzystują<br />
odpady zwarte w kompoście tak samo dobrze jak inne składniki<br />
odżywcze.<br />
6.1 Faza kompostowania<br />
W kompostowaniu można wyróżnić trzy oddzielne fazy: faza nagrzewania<br />
(w górnej warstwie), faza gorąca (w środku) i faza chłodzenia<br />
(w dolnej warstwie). W kompostowniku Biolan 220 eco wszystkie te fazy<br />
realizowane są równocześnie w różnych warstwach.<br />
PL-5<br />
PL
PL<br />
7. Wykorzystanie kompostu i<br />
cieczy odciekowej w ogrodzie<br />
Kompost jest doskonałym środkiem użyźniającym glebę oraz zawiera<br />
składniki odżywcze o długotrwałym działaniu nadającym się do uprawy<br />
roślin. Gleba kompostowa zmienia się i rozwija przez cały czas. Powinna<br />
ona być używana w różny sposób na różnych etapach swojego rozwoju.<br />
Zwykle glebę kompostową dzieli się na dwie grupy w zależności<br />
od jej dojrzałości: glebę wierzchnią i glebę kompostową.<br />
7.1 Wykorzystanie gleby wierzchniej<br />
Kompost wyjęty z kompostownika Biolan 220 eco jest zwykle na etapie<br />
rozwoju gleby wierzchniej, tzn. w fazie ochładzania. Proces rozkładu<br />
osiągnął poziom, na którym nastąpił już rozkład odpadów żywnościowych.<br />
Twardy materiał drewna, skorupki od jajek i skórki owoców cytrusowych<br />
mogą nie być jeszcze całkowicie rozłożone. W związku z tym<br />
gleba wierzchnia ma bardzo nierówny wygląd.<br />
W okresie wzrostu gleba wierzchnia jest używana do przykrycia powierzchni<br />
gruntowej. W okresie zimowym kompost poddany rozkładowi<br />
w fazie gleby wierzchniej i wykorzystywany wiosną powinien być przełożony<br />
do kompostownika przykrytego pokrywą lub zabezpieczonego<br />
innymi sposobami, aby zapobiec wymywaniu składników odżywczych<br />
przez wodę deszczową.<br />
Dojrzewanie gleby wierzchniej do nadającej się w pełni do użytku gleby<br />
kompostowej zabiera około 6-12 tygodni. Oznacza to, że gleba wierzchnia<br />
wyjęta z kompostownika Biolan 220 eco po okresie dojrzewania trwającego<br />
6-8 tygodni nadaje się tylko do przykrycia zagonów do uprawy<br />
roślin. Jej dojrzewanie wymaga dłuższego czasu, jeśli ma być ona użyta<br />
do innych celów. Nie może ona być używana jako gleba zasadzeniowa<br />
lub zasiewowa, ani do uprawy bardzo wrażliwych roślin. Kompost surowy<br />
zawiera substancje utrudniające kiełkowanie i wzrost roślin. Bogaty<br />
w węgiel nierozłożony materiał, który on zawiera, wiąże także składniki<br />
odżywcze i tlen w glebie do wykorzystania ich przez organizmy rozkładające.<br />
Gleba wierzchnia, tzn. kompost w połowie dojrzały, nie jest szkodliwy<br />
dla roślin, jeśli jest on rozsypany w celu okrycia powierzchni uprawowej<br />
roślin ozdobnych jako warstwa o grubości kilku centymetrów. Odpowiednia<br />
grubość warstwy jaką należy zachować to około 2-5 cm.<br />
W przypadku kompostowania odpadów z toalety zmieszanych z odpadami<br />
kuchennymi można je używać całkowicie normalnie, w ten sam<br />
sposób, co glebę wierzchnią, na roślinach ozdobnych, jednak przed zastosowaniem<br />
jej do uprawy roślin jadalnych należy kompostować je rok<br />
dłużej. Bakterie flory jelitowej zawarte w kompoście z odpadów pochodzących<br />
z toalety giną, gdy kompostowanie trwa jeden rok.<br />
7.2 Dojrzewanie gleby wierzchniej do<br />
kompostowania<br />
Dokompostowanie gleby wierzchniej sprawi, że dojrzeje ona do właściwej<br />
gleby kompostowej.<br />
Glebę wierzchnią można dokompostowywać na przykład w stosie lub<br />
w nieizolowanym kompostowniku, ponieważ dojrzewająca gleba kompostowa<br />
nie nagrzewa się już. W trakcie dokompostowywania zaleca<br />
się używać kompostownika z pokrywą, np. kompostownika ogrodowego<br />
Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8) lub kompostownika kamiennego<br />
Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8) aby zapobiec wymywaniu<br />
przez wodę deszczową rozpuszczalnych w wodzie składników<br />
odżywczych. Przez 6-12 miesięcy kompost dojrzewa do gleby kompostowej<br />
o kolorze ciemnobrązowym i grubej zbitej strukturze, w której nie<br />
widać już substancji pierwotnych, poza większymi odłamkami drewna.<br />
7.3 Badanie dojrzałości gleby<br />
kompostowej w warunkach<br />
domowych<br />
Dojrzałość gleby kompostowej można łatwo sprawdzić w domu zasiewając<br />
rzeżuchę ogrodową.<br />
1. Napełnić dwie doniczki: jedną kompostem, a torfem rozrostowym.<br />
2. Zasiać nasiona, przykryć plastikową pokrywą i postawić doniczki w<br />
nasłonecznionym miejscu.<br />
3. W przeciągu dwóch tygodni da się ocenić wynik i zdecydować o tym,<br />
czy kompost jest dostatecznie dojrzały, czy nie. Jeśli rośliny kiełkują<br />
znacznie lepiej w doniczce z torfem, to kompost nadal zawiera substancje<br />
hamujące rozrost.<br />
Kompost nie jest dojrzały, gdy nasiona kiełkują, ale rośliny wcześnie<br />
usychają.<br />
PL-6<br />
7.4 Wykorzystanie dojrzałej gleby<br />
kompostowej<br />
Efekt użyźniający kompostu zależy od jego materiałów surowych. Kompost<br />
utworzony z odpadów domowych ma ogólnie lepszą wartość odżywczą<br />
niż kompost oparty na odpadach ogrodowych. Zwykła gleba<br />
kompostowa nie stanowi dobrego czynnika rozrostowego, a więc powinna<br />
być zmieszana z przynajmniej 1/3–1/2 gleby mineralnej, na przykład<br />
z piaskiem, iłem, piaskiem gliniastym lub gliną.<br />
7.5 Wykorzystanie cieczy odciekowej<br />
Po zebraniu nadmiaru cieczy wydzielonej z dna kompostownika za pomocą<br />
przewodu podłączonego do otworu cieczy odciekowej w kompostowniku<br />
można ciecz tą można wykorzystać. Ciecz ta nazywana jest<br />
"odciekową", ponieważ przesączona jest przez masę kompostową.<br />
Ciecz odciekowa zawiera składniki odżywcze, które mogą wykorzystać<br />
rośliny.<br />
• do nawadniania roślin ogrodowych, wykorzystanie cieczy odciekowej<br />
rozcieńczonej do proporcji co najmniej 1:2.<br />
• ciecz odciekową można ponownie wprowadzić do obiegu wlewając<br />
ją od góry na masę w kompostowniku Biolan 220 eco . Dodać materiał<br />
spęczający i nasączać masę co najwyżej 5 litrami cieczy dziennie.<br />
Gdy masa stanie się już mokra, nie nawadniać jej więcej cieczą odciekową.<br />
Więcej informacji na temat kompostowania można znaleźć odwiedzając<br />
stronę www.biolan.fi/composters.<br />
8. Problemy jakie mogą wystąpić<br />
Co, jeśli kompostowanie jest nieudane<br />
Większość problemów, które można napotkać wynikają<br />
z zastosowania niewłaściwego rodzaju wyściółki. Należy<br />
upewnić się, że na worku znajduje się naklejka “Biolan”!<br />
Jaka jest prawidłowa temperatura kompostu<br />
W kompostowniku Biolan 220 eco temperatura masy kompostowej<br />
zmienia się w zakresie +10 – +70 °C. Zazwyczaj<br />
odczyt na mierniku temperatury wynosi +30-40 °C. Proces<br />
kompostowania będzie niemniej jednak kontynuowany w<br />
nawet niższej temperaturze. Im mniej odpadów mają do<br />
rozłożenia mikroorganizmy, tym niższa temperatura. Najważniejszym<br />
warunkiem wstępnym dla utrzymania procesu<br />
kompostowania w aktywności jest, aby masa nie<br />
zamarzała. Liczy się tylko wynik (gleba wierzchnia) - nie<br />
temperatura, przy której została osiągnięta!<br />
8.1 Zapach podczas rozkładu<br />
Jeśli czuć zapach zgnilizny od kompostownika, to masa jest zbyt gęsto<br />
upakowana i pozbawiona tlenu.<br />
• upewnić się, że wyściółka jest Kompostem i Materiałem Spęczającym<br />
do Toalet Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8).<br />
• sprawdzić, czy dodana została dostateczna ilość Kompostu i Materiału<br />
Spęczającego do Toalet Biolan.<br />
• zwiększyć chwilowo ilość wyściółki, aby uzyskać kontrolę nad zawartością<br />
wilgoci.<br />
• otworzyć i opróżnić worki biodegradowalne przed włożeniem ich do<br />
kompostownika.<br />
• ustawić zawór wylotu powietrza (część 8) w pozycji bardziej otwartej<br />
(zobacz punkt 5.6).<br />
• usunąć mokrą masę z kompostownika przez dolny otwór (zobacz<br />
punkt 5.2). Podsypać ją w warstwie o grubości paru centymetrów<br />
pod rośliny ozdobne. Nieprzyjemny zapach zniknie w ciągu kilku dni.<br />
• wsypać kilka pełnych łopat kompostu i materiału spęczającego do<br />
toalet Biolan przez drzwi do opróżniania (część 15) na dno kompostownika.<br />
• wrzucić masę od góry i zmieszać ją z dużą ilością kompostu i materiału<br />
spęczającego do toalet Biolan.
8.2 Zapach amoniaku<br />
Ostry zapach amoniaku z kompostownika oznacza, że z masy odparowuje<br />
azot. Jeśli zawartość azotu jest zbyt wysoka w porównaniu z<br />
zawartością węgla, mikroorganizmy nie będą miały wystarczającego<br />
czasu, aby wykorzystać azot.<br />
• sprawdzić, czy do kompostownika nie zostały dodane substancje<br />
o wysokiej zawartości azotu, np. mocz czy obornik pochodzący od<br />
drobiu. Zaprzestać dodawania nadmiaru azotu do kompostownika.<br />
• nie wkładać popiołu ani wapna do kompostownika.<br />
• upewnić się, że wyściółka jest Kompostem i Materiałem Spęczającym<br />
do Toalet Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8).<br />
• sprawdzić, czy dodana została dostateczna ilość Kompostu i Materiału<br />
Spęczającego do Toalet Biolan.<br />
• zwiększyć chwilowo ilość dodanej wyściółki, aż zniknie nieprzyjemny<br />
zapach.<br />
• wymieszać przy użyciu mieszadła do kompostu (zobacz Akcesoria<br />
na stronie PL-8).<br />
8.3 Temperatura nie wzrasta<br />
• upewnić się, czy masa jest dostatecznie mokra zaglądając przez<br />
drzwi do opróżniania i obracając powierzchnią.<br />
Zawartość wilgoci jest odpowiednia =><br />
1. gdy kompostowanie się jeszcze nie zaczęło (zobacz punkt 4.1). Kontynuować<br />
napełnianie jak zwykle.<br />
2. ilość odpadów jest zbyt mała, aby wytworzyć wymaganą wysoką<br />
temperaturę. Odpady spalają się bardziej wolno. Kontynuować napełnianie<br />
jak zwykle. Bardziej decydujące niż wysokość temperatury<br />
jest to, czy odpad miał wystarczająco dużo czasu na rozkład przed<br />
jego wyjęciem. Gdy chcemy przyspieszyć proces kompostowania,<br />
należy dodać nieco azotu, np. nawozu naturalnego Biolan.<br />
3. kompost rozłożył się do punktu, w którym faza gorąca jest już zakończona.<br />
Usunąć nieco masy z kompostownika i kontynuować użytkowanie.<br />
Masa kompostowa jest zbyt mokra =><br />
• upewnić się, że wyściółka jest Kompostem i Materiałem Spęczającym<br />
do Toalet Biolan (zobacz Akcesoria na stronie PL-8).<br />
• sprawdzić, czy dodana została dostateczna ilość Kompostu i Materiału<br />
Spęczającego do Toalet Biolan.<br />
• ustawić zawór wylotu powietrza (part 8) w pokrywie w pozycji dodatkowej<br />
wentylacji (zobacz punkt 5.6).<br />
• zwiększyć chwilowo ilość dodanej wyściółki, aż zawartość wilgoci<br />
będzie odpowiednia.<br />
• usunąć najbardziej mokrą część masy z kompostownika przez drzwi<br />
do opróżniania. Podsypać ją w warstwie o grubości paru centymetrów<br />
pod rośliny ozdobne. Nieprzyjemny zapach zniknie w ciągu kilku<br />
dni.<br />
• wsypać kilka pełnych łopat kompostu i materiału spęczającego do<br />
toalet Biolan przez drzwi do opróżniania na dno kompostownika.<br />
• wrzucić masę od góry i zmieszać ją z dużą ilością kompostu i materiału<br />
spęczającego do toalet Biolan.<br />
• następnie upewnić się, czy masa nie będzie stawać się zbyt mokra.<br />
Masa kompostowa jest zbyt sucha =><br />
• zrosić ciepłą wodą.<br />
• włożyć ponownie do kompostownika zbyt suchą masę na jego dno<br />
po uprzednim jej zroszeniu.<br />
• następnie upewnić się, że masa pozostaje dostatecznie wilgotna.<br />
8.4 Masa kompostowa zamarza<br />
• podjąć odpowiednie działania zanim masa zamarznie. nawet jeżeli<br />
miernik na kompostowniku pokazał zero przez kilka dni, kompostownik<br />
może cały czas zawierać pewną ilość niezamarzniętej masy. Gdy<br />
kompostownik napełni się, opróżnić go także zimą.<br />
• zapobiegać zamarzaniu stosując (napełniając i opróżniając) kompostownik<br />
często; pozwoli to utrzymać aktywność mikroorganizmów.<br />
Zobacz punkty 5 i 5.1-5.6. Utrzymywać kompostownik całkowicie<br />
pełnym zimą i opróżniać go często.<br />
• zwrócić uwagę także na zawartość wilgoci w masie kompostowej,<br />
ponieważ masa mokra zamarza znacznie szybciej (zobacz punkt<br />
8.3).<br />
• zimą stosować obficie kompost i materiał spęczający do toalet Biolan<br />
(zobacz Akcesoria na stronie PL-8).<br />
• do warstwy powierzchniowej kompostownika używać kleiście zmieszanego<br />
nawozu naturalnego Biolan z ciepłą wodą. Przykryć do wyściółką.<br />
• poprawić izolację układając śnieg wokół kompostownika.<br />
• ogrzać masę zakopując na przykład kanister o pojemności 10 litrów<br />
napełniony gorącą wodą w górnej warstwie i wymieniać wodę dostatecznie<br />
często.<br />
8.5 Masa kompostowa jest zbyt<br />
zwarta<br />
• zimą stosować obficie kompost i materiał spęczający do toalet Biolan<br />
(zobacz Akcesoria na stronie PL-8). Zmieszać wyściółkę z masą.<br />
• Następnie wykorzystać wyściółkę bardziej obficie, a podczas napełniania<br />
upewnić się, czy na przykład trawa, skórki roślin okopowych<br />
lub liście nie tworzą zwartych warstw.<br />
8.6 Muchy lub czerwie w<br />
kompostowniku<br />
Kompost jest bardziej podatny na pojawianie się much, jeśli masa jest<br />
zbyt wilgotna. Czerwie much to białe robaki z czarnymi głowami o długości<br />
około jednego centymetra. Zobacz także punkt 8.3.<br />
• dodać obficie kompost i materiał spęczający do toalet Biolan, mieszając<br />
jednocześnie kompost. W przyszłości używać wyściółki bardziej<br />
obficie.<br />
• wmieszać warstwę powierzchniową głębiej w kompost. Czerwie<br />
much giną w temperaturze około +43 ºC.<br />
• nasypać na powierzchnię warstwę o grubości około 2 cm. Potem<br />
upewnić się w szczególności, czy wszystkie pozostałości mięsa i ryb<br />
zostały właściwie przykryte.<br />
• wypłukać ściany wewnętrzne i pokrywę kompostownika starannie<br />
gorącą wodą w celu zniszczenia jaj i czerwi.<br />
• istnieje także możliwość użycia sprayu na bazie pirotyny w celu wyeliminowania<br />
much. Aby wybrać odpowiedni produkt, skonsultować<br />
się z miejscowym centrum ogrodniczym.<br />
8.7 Mrówki w kompostowniku<br />
Kompostownik zapewnia mrówkom pożywienie i wygodne środowisko,<br />
co może sprawiać, że będą one trudne do usunięcia. Mrówki zazwyczaj<br />
lubią przebywać w dolnej części kompostownika w trakcie fazy chłodzenia.<br />
Mrówki nie są szkodliwe dla procesu kompostowania.<br />
• upewnić się, czy kompostownik nie jest nazbyt suchy.<br />
• względną wygodę mrówek da się zakłócić usuwając regularnie małe<br />
ilości kompostu.<br />
8.8 Pleśń w kompostowniku<br />
Grzyby pleśni należą do organizmów dokonujących rozkładu w kompoście<br />
i ich obecność jest całkowicie normalna.<br />
• nie usuwać pleśni.<br />
• kontynuować użytkowanie kompostownika jak zazwyczaj.<br />
8.9 Grzyby w kompostowniku<br />
Grzyby rozkładają materiał drewniany w kompoście, np. grube substancje<br />
wyściółki, a więc ich obecność w kompoście jest normalna.<br />
• pozwolić na obecność grzybów w kompoście, ponieważ znikną one<br />
z czasem.<br />
• kontynuować użytkowanie kompostownika jak zazwyczaj.<br />
Utylizacja produktu<br />
Użyte surowce są przedstawione w postaci listy (patrz strona 4). Utylizować<br />
każdą część zgodnie z zaleceniami. Postępować zawsze zgodnie<br />
z instrukcjami regionalnymi i specyficznymi dla danego punktu zbiórki<br />
odpadów.<br />
Do procesu pozyskiwania energii z odpadów i<br />
recyclingu:<br />
EPDM = propylen etylenowy<br />
PE = polietylen<br />
PP = polipropylen<br />
Do procesu pozyskiwania energii z odpadów:<br />
PU = poliuretan<br />
Do zbiórki metalu:<br />
RST = stal nierdzewna<br />
ST Zn = stal cynkowana ogniowo<br />
Do recyclingu papieru<br />
Papier<br />
PL-7<br />
PL
Akcesoria Biolan<br />
Dostępność zależy od kraju. Skonsultuj się z lokalnym przedstawicielem.<br />
Kompost Biolan i Spęczniający<br />
Materiał do Toalet<br />
Kompost i materiał spęczający do toalet Biolan to<br />
mieszanka czystej, suchej i gruntowej kory z drzew<br />
iglastych, drewna i torfy służąca do kompostowania<br />
i toalet suchych. Jej regularne dodawania do kompostu<br />
czyni masę kompostową przewiewną i sprawia,<br />
że kompostowanie jest wydajne i nie wydziela<br />
zapachów.<br />
Wielkość opakowania: worek 40 litrów, worek 85<br />
litrów<br />
Numer produktu: 40 l 70562100, 85 l 70562500<br />
Środek do rozpoczęcia<br />
kompostowania Biolan<br />
Środek do rozpoczęcia kompostowania to środek<br />
kompostujący wyprodukowany z surowców naturalnych.<br />
Środek do rozpoczęcia kompostowania<br />
intensyfikuje proces kompostowania i przyspiesza<br />
rozkład odpadów domowych i ogrodowych w glebie<br />
kompostowej zapewniając dobrze zrównoważone<br />
wartości odżywcze.<br />
Wielkość opakowania: butelka 1,2 litra, pudełko 6 litrów<br />
Numer produktu: 1,2 litrów 70535400, 6 litrów 70535000<br />
Kompostownik Ogrodowy<br />
Biolan<br />
Kompostownik Ogrodowy Biolan jest przeznaczony<br />
do kompostowania odpadów domowych,<br />
ogrodowych i nieczystości z toalet<br />
w domu jednorodzinnym lub letniskowym.<br />
Napełnianie kompostownika ułatwia duża,<br />
zawieszona na zawiasach pokrywa. Hermetyczna<br />
konstrukcja i regulowana wymiana powietrza zapobiega wysuszaniu<br />
masy kompostowej oraz zmniejsza potrzebę konserwacji.<br />
Numer produktu: zielony 70572000, szary 70576700<br />
Kompostownik Kamienny<br />
Biolan<br />
Kompostownik Kamienny Biolan jest przeznaczony<br />
do kompostowania odpadów domowych<br />
i ogrodowych w domu jednorodzinnym<br />
lub letniskowym. Dzięki dużej wielkości<br />
szczególnie dobrze nadaje się do kompostowania<br />
odpadów ogrodowych i nieczystości z<br />
toalet w domkach letniskowych. Kompostownik<br />
Kamienny Biolan posiadający kolor naturalnego<br />
kamienia dobrze wtapia się w otoczenie i dobrze nadaje się<br />
nawet na małych podwórkach.<br />
Numer produktu: czerwony granit 70573100, szary granit 70573200<br />
Mieszadło do Kompostu Biolan<br />
Mieszadło do Kompostu Biolan jest wykonane z propenu wzmocnionego<br />
włóknem szklanym, a więc nie koroduje ani nie utlenia się w miarę<br />
upływu czasu. Mieszadło do Kompostu pozwala bez wysiłku mieszać<br />
kompost.<br />
Numer produktu: 70575200<br />
PL<br />
Akcesoria Pomocnicze Biolan<br />
Akcesoria Pomocnicze to akcesoria do opróżniania kompostownika.<br />
Przy użyciu akcesoriów możliwe jest usuwanie masy nawet z najdalszych<br />
zakamarków Akcesoria Pomocnicze Biolan do usuwania masy są<br />
elastycznego polipropylenu wzmocnionego włóknem szklanym.<br />
Numer produktu: 70726310<br />
Informacje o gwarancji<br />
Kompostownik Biolan 220 eco posiada gwarancję na pięć lat.<br />
1. Gwarancja jest ważna od daty zakupu i obejmuje ewentualne wady<br />
materiałowe i wykonawcze. Gwarancja nie obejmuje żadnych szkód<br />
pośrednich.<br />
2. Biolan Oy zachowuje prawo do decydowania o naprawie bądź wymianie<br />
uszkodzonych części według własnego uznania.<br />
3. Jakiekolwiek szkody wynikające z niedbałego lub siłowego obchodzenia<br />
się z urządzeniem – będące skutkiem nieprzestrzegania instrukcji<br />
obsługi bądź normalnego zużycia – nie są objęte niniejszą<br />
gwarancją.<br />
W sprawach związanych z gwarancją należy konsultować się bezpośrednio<br />
z Biolan Oy.<br />
PL-8<br />
Biolan Oy<br />
P.O. Box 2, FIN-27501 KAUTTUA<br />
Tel. +358 2 5491 600<br />
www.biolan.fi
Change language