PRAWO O RUCHU DROGOWYM Wojciech Kotowski
PRAWO O RUCHU DROGOWYM Wojciech Kotowski
PRAWO O RUCHU DROGOWYM Wojciech Kotowski
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>PRAWO</strong><br />
O <strong>RUCHU</strong><br />
<strong>DROGOWYM</strong><br />
<strong>Wojciech</strong> <strong>Kotowski</strong><br />
3. wydanie<br />
Warszawa 2011
Spis treści<br />
Spis treści<br />
Wykaz skrótów............................................................................................................. 15<br />
Wprowadzenie.............................................................................................................. 21<br />
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym ............................ 155<br />
Dział I. Przepisy ogólne.............................................................................................. 155<br />
Art. 1 [Zakres regulacji]....................................................................................... 155<br />
Art. 2 [Definicje pojęć]........................................................................................ 167<br />
Dział II. Ruch drogowy.............................................................................................. 249<br />
Rozdział 1. Zasady ogólne........................................................................................... 249<br />
Art. 3 [Zasada ostrożności i szczególnej ostrożności]......................................... 249<br />
Art. 4 [Zasada ograniczonego zaufania] ............................................................. 255<br />
Art. 5 [Hierarchia ważności dyrektyw]................................................................ 261<br />
Art. 6 [Zakres poleceń i sygnałów]...................................................................... 263<br />
Art. 7 [Znaki i sygnały drogowe]......................................................................... 288<br />
Art. 8 [Osoba niepełnosprawna].......................................................................... 357<br />
Art. 8a (uchylony).................................................................................................. 361<br />
Art. 9 [Uprzywilejowanie w ruchu]..................................................................... 362<br />
Art. 10 [Kompetencje] .......................................................................................... 363<br />
Rozdział 2. Ruch pieszych .......................................................................................... 376<br />
Art. 11 [Obowiązki pieszego]................................................................................ 376<br />
Art. 12 [Ruch kolumny pieszych].......................................................................... 379<br />
Art. 13 [Przejście dla pieszych] ............................................................................ 382<br />
Art. 14 [Bezpieczeństwo pieszego]........................................................................ 384<br />
Art. 15 [Zakaz ruchu pojazdów] ........................................................................... 385
Spis treści<br />
Rozdział 3. Ruch pojazdów.......................................................................................... 386<br />
Oddział 1. Zasady ogólne............................................................................................. 386<br />
Art. 16 [Ruch prawostronny] ................................................................................ 386<br />
Oddział 2. Włączanie się do ruchu .............................................................................. 396<br />
Art. 17 [Włączanie się do ruchu] .......................................................................... 396<br />
Art. 18 [Ruch autobusu]......................................................................................... 401<br />
Art. 18a [Autobus szkolny]...................................................................................... 402<br />
Oddział 3. Prędkość i hamowanie ............................................................................... 403<br />
Art. 19 [Prędkość bezpieczna i droga zatrzymania].............................................. 403<br />
Art. 20 [Dozwolone prędkości].............................................................................. 409<br />
Art. 21 [Regulacja prędkości]................................................................................ 413<br />
Oddział 4. Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu....................................................... 415<br />
Art. 22 [Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu] .................................................. 415<br />
Oddział 5. Wymijanie, omijanie i cofanie ................................................................... 419<br />
Art. 23 [Podstawowe manewry]............................................................................ 419<br />
Oddział 6. Wyprzedzanie.............................................................................................. 426<br />
Art. 24 [Wyprzedzanie].......................................................................................... 426<br />
Oddział 7. Przecinanie się kierunków ruchu ............................................................... 431<br />
Art. 25 [Skrzyżowania].......................................................................................... 431<br />
Art. 26 [Przejście dla pieszych]............................................................................. 442<br />
Art. 27 [Rowerzysta].............................................................................................. 446<br />
Art. 28 [Przejazd kolejowy]................................................................................... 449<br />
Oddział 8. Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości.<br />
powietrza ..................................................................................................................... 451<br />
Art. 29 [Ostrzeganie]............................................................................................. 451<br />
Art. 30 [Zmniejszona przejrzystość powietrza]..................................................... 453<br />
Oddział 9. Holowanie................................................................................................... 454<br />
Art. 31 [Zasady holowania]................................................................................... 454<br />
Oddział 10. Ruch pojazdów w kolumnie..................................................................... 456<br />
Art. 32 [Kolumna pojazdów] ................................................................................ 456
Spis treści<br />
Oddział 11. Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów oraz pojazdów<br />
zaprzęgowych............................................................................................................... 459<br />
Art. 33 [Ruch rowerów]......................................................................................... 459<br />
Art. 34 [Ruch pojazdów zaprzęgowych]............................................................... 462<br />
Rozdział 4. Ruch zwierząt............................................................................................ 463<br />
Art. 35 [Jeździec i poganiacz]................................................................................ 463<br />
Art. 36 [Jazda wierzchem] .................................................................................... 464<br />
Art. 37 [Pędzenie zwierząt].................................................................................... 465<br />
Rozdział 5. Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach........................................... 466<br />
Oddział 1. Przepisy porządkowe ................................................................................. 466<br />
Art. 38 [Dokumenty].............................................................................................. 466<br />
Art. 39 [Pasy bezpieczeństwa]............................................................................... 481<br />
Art. 40 [Hełmy ochronne]...................................................................................... 485<br />
Art. 41 [Elementy odblaskowe] ............................................................................ 486<br />
Art. 42 [Niewidomy].............................................................................................. 486<br />
Art. 43 [Dziecko na drodze]................................................................................... 486<br />
Art. 44 [Wypadek drogowy] ................................................................................. 487<br />
Art. 45 [Zakazy porządkowe] ............................................................................... 519<br />
Oddział 2. Zatrzymanie i postój................................................................................... 526<br />
Art. 46 [Zasady zatrzymywania i postoju]............................................................. 526<br />
Art. 47 [Wykorzystanie chodnika]......................................................................... 529<br />
Art. 47a [Zasady ruchu w tunelu]............................................................................ 530<br />
Art. 48 (uchylony).................................................................................................. 531<br />
Art. 49 [Zakazy zatrzymywania i postoju]............................................................ 531<br />
Art. 50 [Obowiązek sygnalizowania postoju]........................................................ 536<br />
Art. 50a [Brak tablic rejestracyjnych]..................................................................... 538<br />
Oddział 3. Używanie świateł zewnętrznych................................................................. 543<br />
Art. 51 [Zasady używania świateł]........................................................................ 543<br />
Art. 52 [Światła pozycyjne] .................................................................................. 549<br />
Oddział 4. Warunki używania pojazdów w ruchu drogowym...................................... 550<br />
Art. 53 [Pojazd uprzywilejowany]......................................................................... 550<br />
Art. 54 [Pojazd specjalny]...................................................................................... 561<br />
Art. 55 [Pojazd nauki jazdy] ................................................................................. 564<br />
Art. 56 (uchylony).................................................................................................. 567
Spis treści<br />
Art. 57 [Przewóz dzieci i młodzieży].................................................................... 567<br />
Art. 57a [Bezpieczeństwo dzieci]............................................................................ 568<br />
Art. 58 [Przewóz niepełnosprawnego]................................................................... 569<br />
Art. 59 [Pojazd w ruchu międzynarodowym]........................................................ 569<br />
Art. 60 [Obowiązki właściciela pojazdu i kierującego]......................................... 571<br />
Art. 61 [Przewóz ładunków].................................................................................. 573<br />
Art. 62 [Przyczepa i zespół pojazdów].................................................................. 576<br />
Art. 63 [Przewóz osób] ......................................................................................... 578<br />
Art. 64 [Przepis kompetencyjno-delegacyjny]...................................................... 580<br />
Oddział 5. Wykorzystanie dróg w sposób szczególny................................................. 588<br />
Art. 65 [Imprezy na drodze]................................................................................... 588<br />
Art. 65a [Zadania organizatora imprezy]................................................................. 592<br />
Art. 65b [Warunki wydania zezwolenia]................................................................. 595<br />
Art. 65c [Odmowa wydania zezwolenia]................................................................ 597<br />
Art. 65d [Cofnięcie zezwolenia].............................................................................. 598<br />
Art. 65e [Termin zawity]......................................................................................... 598<br />
Art. 65f [Obligatoryjne przerwanie imprezy]......................................................... 599<br />
Art. 65g [Fakultatywne przerwanie imprezy].......................................................... 599<br />
Art. 65h [Zakres regulacji]....................................................................................... 600<br />
Art. 65i [Zastosowanie kodeksu postępowania administracyjnego]....................... 602<br />
Art. 65j [Przewóz osób kolejką turystyczną].......................................................... 602<br />
Dział III. Pojazdy........................................................................................................ 603<br />
Rozdział 1. Warunki techniczne pojazdów................................................................... 603<br />
Art. 66 [Warunki techniczne pojazdów] ............................................................... 603<br />
Art. 66a [VIN] ........................................................................................................ 672<br />
Art. 67 [Odstępstwa od wymagań] ....................................................................... 674<br />
Art. 68 [Świadectwo homologacji]........................................................................ 675<br />
Art. 68a [Przepis kompetencyjny]........................................................................... 696<br />
Art. 69 [Wyciąg ze świadectwa homologacji] ...................................................... 697<br />
Art. 70 [Zwolnienie z obowiązku wydania wyciągu]............................................ 697<br />
Rozdział 2. Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu .............................................. 698<br />
Art. 71 [Dopuszczenie pojazdu do ruchu] ............................................................ 698<br />
Art. 72 [Rejestracja pojazdów] ............................................................................. 700<br />
Art. 73 [Tryb rejestracji pojazdu] ......................................................................... 704<br />
Art. 74 [Czasowa rejestracja pojazdu]................................................................... 709
Spis treści<br />
Art. 75 [Opłaty rejestracyjne] ............................................................................... 711<br />
Art. 75a [Produkcja tablic rejestracyjnych]............................................................. 715<br />
Art. 75b [Legalizacja tablic rejestracyjnych]........................................................... 718<br />
Art. 75c [Delegacja ustawowa]................................................................................ 719<br />
Art. 75d [Przetarg] .................................................................................................. 722<br />
Art. 76 [Delegacja ustawowa]................................................................................ 723<br />
Art. 77 [Karta pojazdu].......................................................................................... 762<br />
Art. 78 [Przeniesienie własności pojazdu]............................................................. 768<br />
Art. 78a [Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu]...................................................... 771<br />
Art. 79 [Wyrejestrowanie pojazdu]........................................................................ 773<br />
Art. 79a [Rzeczoznawca]......................................................................................... 777<br />
Art. 79b [Zmiana adresu właściciela lub posiadacza pojazdu]................................ 779<br />
Art. 80 [Granice upoważnienia]............................................................................. 779<br />
Rozdział 2a. Centralna ewidencja pojazdów................................................................ 780<br />
Art. 80a [Ewidencja pojazdów] .............................................................................. 780<br />
Art. 80b [Zawartość ewidencji] .............................................................................. 781<br />
Art. 80c [Udostępnianie danych]............................................................................. 786<br />
Art. 80d [Warunki udostępniania danych] .............................................................. 791<br />
Art. 80e [Delegacja ustawowa]................................................................................ 796<br />
Rozdział 2b (uchylony)................................................................................................ 801<br />
Rozdział 3. Badania techniczne pojazdów .................................................................. 801<br />
Art. 81 [Badanie techniczne pojazdu].................................................................... 801<br />
Art. 82 [Wpis badania technicznego]..................................................................... 865<br />
Art. 83 [Miejsce i koszty badania technicznego]................................................... 866<br />
Art. 83a [Rejestr przedsiębiorców].......................................................................... 868<br />
Art. 83b [Nadzór nad stacjami kontroli pojazdów] ................................................ 873<br />
Art. 83c [Kontrola działalności gospodarczej] ....................................................... 874<br />
Art. 84 [Uprawnienia diagnosty] .......................................................................... 883<br />
Art. 84a [Delegacja ustawowa] ............................................................................... 884<br />
Art. 85 [Badanie techniczne tramwajów i trolejbusów] ....................................... 904<br />
Art. 86 [Pojazdy resortowe]................................................................................... 906<br />
Art. 86a [Producent i importer] .............................................................................. 912
Spis treści<br />
Dział IV. Kierujący .................................................................................................... 913<br />
Rozdział 1. Uprawnienia do kierowania ..................................................................... 913<br />
Art. 87 [Uprawnienie do kierowania] ................................................................... 913<br />
Art. 88 [Kategorie prawa jazdy] ........................................................................... 918<br />
Art. 89 (uchylony).................................................................................................. 926<br />
Art. 90 [Warunki uzyskania prawa jazdy] ............................................................ 926<br />
Art. 91 [Zakaz wydawania prawa jazdy] .............................................................. 928<br />
Art. 92 [Ograniczenie zawarte w prawie jazdy] ................................................... 929<br />
Art. 93 [Międzynarodowe prawo jazdy]................................................................ 931<br />
Art. 94 [Krajowe prawo jazdy wydane za granicą]............................................... 934<br />
Art. 95 [Pozwolenie na kierowanie tramwajem] .................................................. 935<br />
Art. 95a [Zaświadczenie kwalifikacyjne]................................................................ 936<br />
Art. 95b [Kierujący kolejką turystyczną]................................................................. 938<br />
Art. 96 [Prowadzenie pojazdów przez osoby, które nie ukończyły 18 lat]............ 938<br />
Art. 97 [Organ wydający prawo jazdy].................................................................. 941<br />
Art. 97a [Wpis do prawa jazdy]............................................................................... 946<br />
Art. 97b [Tachograf cyfrowy] ................................................................................. 953<br />
Art. 98 [Zmiana danych kierowcy]........................................................................ 954<br />
Art. 98a [Ulgi w wysokości opłaty]......................................................................... 955<br />
Art. 99 [Zakres kompetencji]................................................................................. 956<br />
Art. 99a [Tryb wyboru producenta]......................................................................... 957<br />
Art. 100 [Delegacja ustawowa]................................................................................ 957<br />
Rozdział 1a. Centralna ewidencja kierowców ............................................................. 969<br />
Art. 100a [Ewidencja kierowców]............................................................................. 969<br />
Art. 100b [Zawartość ewidencji] .............................................................................. 970<br />
Art. 100c [Zasady udostępniania danych] ................................................................ 978<br />
Art. 100d [Zasady odpłatności].................................................................................. 981<br />
Art. 100e [Delegacja ustawowa]................................................................................ 982<br />
Rozdział 2. Szkolenie i egzaminowanie....................................................................... 985<br />
Art. 101 [Termin ubiegania się o prawo jazdy]....................................................... 985<br />
Art. 102 [Miejsce szkolenia].................................................................................... 986<br />
Art. 103 [Zezwolenie na prowadzenie szkolenia].................................................... 997<br />
Art. 103a (uchylony).................................................................................................. 999<br />
Art. 104 [Cofnięcie zezwolenia]............................................................................ 1000<br />
Art. 105 [Instruktor]............................................................................................... 1002<br />
Art. 106 [Wpis do ewidencji instruktorów] .......................................................... 1017<br />
10
Spis treści<br />
Art. 107 [Skreślenie z ewidencji instruktorów] .................................................... 1018<br />
Art. 108 [Nadzór nad szkoleniem]......................................................................... 1019<br />
Art. 109 [Przeprowadzanie egzaminów]................................................................ 1020<br />
Art. 110 [Egzaminator] ......................................................................................... 1044<br />
Art. 110a [Etyka] .................................................................................................... 1059<br />
Art. 111 [Wpis do ewidencji egzaminatorów]....................................................... 1060<br />
Art. 112 [Nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów] ........................................ 1061<br />
Art. 113 [Skreślenie z ewidencji egzaminatorów]................................................. 1062<br />
Art. 114 [Kontrolne sprawdzenie kwalifikacji] .................................................... 1063<br />
Art. 115 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1066<br />
Rozdział 2a. (uchylony).............................................................................................. 1071<br />
Rozdział 2b. Doskonalenie umiejętności osób posiadających uprawnienia<br />
do kierowania pojazdem silnikowym......................................................................... 1072<br />
Art. 115f [Doskonalenie umiejętności kierowców] ............................................... 1072<br />
Art. 115g [Ośrodek doskonalenia techniki jazdy]................................................... 1073<br />
Art. 115h [Uprawnienia rejestrowe wojewody]....................................................... 1075<br />
Art. 115i [Prowadzenie ośrodka przez jednostkę wojskową]................................. 1077<br />
Art. 115j [Instruktor techniki jazdy] ...................................................................... 1078<br />
Art. 115k [Nadzór wojewody] ................................................................................ 1079<br />
Art. 115l [Przepis delegacyjny] ............................................................................. 1081<br />
Rozdział 3. Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego ................................................. 1096<br />
Art. 116 [Ośrodek ruchu drogowego].................................................................... 1096<br />
Art. 117 [Zadania ośrodka].................................................................................... 1096<br />
Art. 118 [Dyrektor ośrodka].................................................................................. 1098<br />
Art. 119 [Gospodarka finansowa ośrodka] ........................................................... 1098<br />
Art. 120 [Statut ośrodka]........................................................................................ 1100<br />
Art. 121 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1100<br />
Rozdział 4. Sprawdzanie stanu zdrowia i predyspozycji psychicznych.<br />
do kierowania pojazdami............................................................................................ 1104<br />
Art. 122 [Badania lekarskie].................................................................................. 1104<br />
Art. 123 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1107<br />
Art. 124 [Badania psychologiczne]........................................................................ 1114<br />
Art. 124a [Warunki uzyskania zezwolenia na badania psychologiczne]................. 1116<br />
Art. 124b [Nadzór marszałka].................................................................................. 1119<br />
11
Spis treści<br />
Art. 124c [Kontrola działalności gospodarczej] ..................................................... 1121<br />
Art. 125 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1130<br />
Art. 126 [Badanie stanu trzeźwości]...................................................................... 1133<br />
Art. 127 [Badanie na zawartość środków odurzających]....................................... 1134<br />
Art. 128 [Badanie na zawartość alkoholu lub innych środków we krwi].............. 1139<br />
Dział V. Kontrola ruchu drogowego........................................................................ 1141<br />
Rozdział 1. Uprawnienia Policji i innych organów.................................................... 1141<br />
Art. 129 [Uprawnienia policjantów]...................................................................... 1141<br />
Art. 129a [Uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego].................................... 1156<br />
Art. 129b [Uprawnienia straży gminnej] ................................................................ 1159<br />
Art. 129c [Uprawnienia strażników leśnych i funkcjonariuszy Straży Parku] ......... 1163<br />
Art. 129d [Uprawnienia osób działających w imieniu zarządcy drogi]................... 1166<br />
Art. 129e [Upoważnienie do kontroli ruchu drogowego]........................................ 1168<br />
Art. 129f [Warunki uniemożliwiające kierowanie pojazdem] ............................... 1169<br />
Art. 129g [Urządzenia rejestrujące]......................................................................... 1170<br />
Art. 129h [Zakres rejestracji danych]...................................................................... 1174<br />
Art. 129i [Obligatoryjne badanie uczestnika ruchu drogowego]............................ 1177<br />
Art. 130 [Ewidencja osób naruszających przepisy]............................................... 1177<br />
Art. 130a [Usuwanie pojazdów].............................................................................. 1232<br />
Art. 131 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1245<br />
Rozdział 2. Zatrzymywanie i zwracanie dowodów rejestracyjnych ......................... 1265<br />
Art. 132 [Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego]................................................... 1265<br />
Art. 133 [Zwrot dokumentów]............................................................................... 1271<br />
Art. 134 [Uprawnienia Żandarmerii Wojskowej] ................................................. 1272<br />
Art. 134a [Uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego].................................... 1279<br />
Rozdział 3. Zatrzymywanie praw jazdy i pozwoleń oraz cofanie i przywracanie<br />
uprawnień do kierowania pojazdami.......................................................................... 1286<br />
Art. 135 [Zatrzymanie prawa jazdy]...................................................................... 1286<br />
Art. 136 [Postępowanie z zatrzymanym prawem jazdy] ...................................... 1291<br />
Art. 137 [Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy]........................................... 1292<br />
Art. 138 [Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy] .................................................... 1293<br />
Art. 139 [Zatrzymywanie dokumentów – zasady szczególne] ............................. 1294<br />
Art. 140 [Decyzja o cofnięciu lub przywróceniu uprawnień do kierowania<br />
pojazdami] .............................................................................................. 1296<br />
Art. 140a [Granice upoważnienia]........................................................................... 1300<br />
12
Spis treści<br />
Dział Va. Działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego.......................... 1301<br />
Art. 140b [Krajowa Rada]........................................................................................ 1301<br />
Art. 140c [Kompetencje Krajowej Rady]................................................................ 1301<br />
Art. 140d [Skład Krajowej Rady] ........................................................................... 1302<br />
Art. 140e [Uprawnienia przewodniczącego Krajowej Rady].................................. 1302<br />
Art. 140f [Zadania sekretariatu Krajowej Rady]..................................................... 1303<br />
Art. 140g [Wojewódzka Rada]................................................................................. 1303<br />
Art. 140h [Zadania Wojewódzkiej Rady] ............................................................... 1303<br />
Art. 140i [Skład Wojewódzkiej Rady].................................................................... 1304<br />
Art. 140j [Uprawnienia przewodniczącego Wojewódzkiej Rady].......................... 1305<br />
Art. 140k [Obsługa Wojewódzkiej Rady]................................................................ 1305<br />
Art. 140l [Udział w pracach Rady] ........................................................................ 1305<br />
Dział VI. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe<br />
i końcowe .................................................................................................................. 1313<br />
Art. 141–148. (pominięte) ......................................................................................... 1313<br />
Art. 149 [Delegacja ustawowa].............................................................................. 1313<br />
Art. 150 [Ważność dotychczasowych dokumentów]............................................. 1313<br />
Art. 151 [Przepisy tracące moc]............................................................................. 1316<br />
Art. 152 [Data wejścia przepisów w życie] .......................................................... 1317<br />
Wykaz aktów wykonawczych.................................................................................. 1321<br />
Literatura ................................................................................................................. 1333<br />
Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych<br />
i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów<br />
drogowych ................................................................................................................ 1351<br />
13
Spis treści<br />
14
Wykaz skrótów<br />
Źródła prawa<br />
ADR<br />
– umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu<br />
drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) sporządzona<br />
w Genewie dnia 30 września 1957 r. (tekst jedn.:<br />
Dz. U. z 2009 r. Nr 27, poz. 162 z późn. zm.)<br />
d.k.k. – ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz. U.<br />
Nr 13, poz. 94 z późn. zm.; uchylony z dniem 1 września<br />
1998 r.)<br />
d.p.r.d.<br />
– ustawa z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym<br />
(tekst jedn.: Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 z późn.<br />
zm.; uchylona z dniem 30 czerwca 1999 r.)<br />
EKPC<br />
– europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych<br />
wolności z 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61,<br />
poz. 284 z późn. zm.)<br />
k.c.<br />
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny<br />
(Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)<br />
k.k. – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U.<br />
Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)<br />
Konstytucja RP – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia<br />
1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)<br />
k.p.a.<br />
– ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania<br />
administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98,<br />
poz. 1071 z późn. zm.)<br />
k.p.k.<br />
– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania<br />
karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.)<br />
15
Wykaz skrótów<br />
k.p.w.<br />
k.w.<br />
pr. bud.<br />
p.r.d.,<br />
kodeks drogowy<br />
r.h.p.<br />
r.u.r.<br />
r.w.t.p.<br />
– ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania<br />
w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r.<br />
Nr 133, poz. 848 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (tekst<br />
jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst<br />
jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym<br />
(tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn.<br />
zm.)<br />
– rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady<br />
nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji<br />
niektórych przepisów socjalnych odnoszących się<br />
do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenie<br />
Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również<br />
uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85<br />
(Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, s. 1)<br />
– rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia<br />
1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych<br />
w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 370<br />
z 31.12.1985, s. 8; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,<br />
rozdz. 7, t. 1, s. 227)<br />
– rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia<br />
2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz<br />
zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r.<br />
Nr 32, poz. 262 z późn. zm.)<br />
r.z.r. – rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r.<br />
w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych<br />
rodzajów pojazdów na drogach (Dz. U. Nr 147,<br />
poz. 1040 z późn. zm.)<br />
r.z.s.d.<br />
– rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych<br />
i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie<br />
znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170,<br />
poz. 1393 z późn. zm.)<br />
TWE – Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz. U.<br />
u.c.p.g.<br />
z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości<br />
i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r.<br />
Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.)<br />
16
Wykaz skrótów<br />
u.d.p.<br />
u.e.m.p.d.<br />
u.p.d.t.n.<br />
u.s.d.g.<br />
ustawa o lasach<br />
u.s.t.c.<br />
u.t.d.<br />
u.u.o.<br />
– ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych<br />
(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.)<br />
– umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów<br />
wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe<br />
(AETR), sporządzona w Genewie dnia 1 lipca 1970 r.<br />
(Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086)<br />
– ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym<br />
towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671<br />
z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej<br />
(tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447<br />
z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.:<br />
Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów<br />
cyfrowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1494 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym<br />
(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.)<br />
– ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,<br />
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym<br />
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych<br />
(Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.)<br />
Czasopisma, publikatory urzędowe, zbiory orzecznictwa<br />
Annales UMCS – Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska<br />
Biul. PK – Biuletyn Prawa Karnego<br />
Biul. SN – Biuletyn Sądu Najwyższego<br />
BRD<br />
– Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego<br />
CzPKiNP – Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych<br />
Dz. U.<br />
– Dziennik Ustaw<br />
Dz. Urz. MI – Dziennik Urzędowy Ministra Infrastruktury<br />
Dz. Urz. MON – Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej<br />
Dz. Urz. MSWiA – Dziennik Urzędowy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji<br />
Dz. Urz. UE – Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej<br />
Dz. Urz. WE – Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich<br />
17
Wykaz skrótów<br />
GP<br />
GS<br />
GSiP<br />
NP<br />
NZS<br />
ONSA<br />
ONSAiWSA<br />
OSN<br />
OSNC<br />
OSNKW<br />
OSNP<br />
OSNPG<br />
OSNwSK<br />
OSP<br />
OSPiKA<br />
OTK-A<br />
PA<br />
Pal.<br />
PD<br />
PiP<br />
PiZS<br />
PiŻ<br />
Probl. Krym.<br />
Probl. Praw.<br />
Prok. i Pr.<br />
Prok. i Pr.-wkł.<br />
PS<br />
PUG<br />
SMO<br />
WPP<br />
ZN ASW<br />
ZN IBPS<br />
ZW<br />
– Gazeta Prawna<br />
– Gazeta Sądowa<br />
– Gazeta Sądowa i Penitencjarna<br />
– Nowe Prawo<br />
– Nowe Zeszyty Samorządowe<br />
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego<br />
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich<br />
sądów administracyjnych<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń<br />
Społecznych i Spraw Publicznych<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego – wydawnictwo Prokuratury<br />
Generalnej<br />
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych<br />
– Orzecznictwo Sądów Polskich<br />
– Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych<br />
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór urzędowy,<br />
Seria A<br />
– Problemy Alkoholizmu<br />
– Palestra<br />
– Paragraf na drodze. Prawne i kryminalistyczne problemy<br />
ruchu drogowego<br />
– Państwo i Prawo<br />
– Praca i Zabezpieczenie Społeczne<br />
– Prawo i Życie<br />
– Problemy Kryminalistyki<br />
– Problemy Praworządności<br />
– Prokuratura i Prawo<br />
– Prokuratura i Prawo-wkładka<br />
– Przegląd Sądowy<br />
– Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego<br />
– Służba Milicji Obywatelskiej<br />
– Wojskowy Przegląd Prawniczy<br />
– Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych<br />
– Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego<br />
– Zagadnienia Wykroczeń<br />
18
Wykaz skrótów<br />
Inne<br />
ABW<br />
– Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego<br />
AW<br />
– Agencja Wywiadu<br />
BOR<br />
– Biuro Ochrony Rządu<br />
CBA<br />
– Centralne Biuro Antykorupcyjne<br />
dmc<br />
– dopuszczalna masa całkowita<br />
EKG ONZ – Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów<br />
Zjednoczonych<br />
ePUAP – elektroniczna platforma usług administracji publicznej<br />
ETS<br />
– Europejski Trybunał Sprawiedliwości<br />
GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad<br />
kat.<br />
– kategoria<br />
KRBRD – Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego<br />
LEX<br />
– System Informacji Prawnej LEX<br />
MI<br />
– Minister Infrastruktury<br />
MON<br />
– Minister Obrony Narodowej<br />
MS<br />
– Minister Sprawiedliwości<br />
MSWiA – Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji<br />
MTiGM – Minister Transportu i Gospodarki Morskiej<br />
NSA<br />
– Naczelny Sąd Administracyjny<br />
ORTSiRD PZMot. – Organizacja Rzeczoznawców Techniki Samochodowej<br />
i Ruchu Drogowego Polskiego Związku Motorowego<br />
SKW<br />
– Służba Kontrwywiadu Wojskowego<br />
SN<br />
– Sąd Najwyższy<br />
SWW<br />
– Służba Wywiadu Wojskowego<br />
TK<br />
– Trybunał Konstytucyjny<br />
WORD – wojewódzki ośrodek ruchu drogowego<br />
WRBRD – wojewódzka rada bezpieczeństwa ruchu drogowego<br />
WSA<br />
– Wojewódzki Sąd Administracyjny<br />
zał.<br />
– załącznik<br />
19
Wykaz skrótów<br />
20
Wprowadzenie<br />
System prawny odnoszący się do ruchu drogowego tworzą ustawa z dnia<br />
20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r.<br />
Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) oraz 73 delegacje do wydania aktów wykonawczych<br />
w postaci rozporządzeń i zarządzeń właściwych ministrów.<br />
Najnowsza historia tego systemu, choć niedługa, obfituje w liczne poprawki,<br />
zmiany i nowelizacje. Głoszonym celem każdej nowelizacji miało być osiągnięcie<br />
wysokiego standardu bezpieczeństwa. Wypada przypomnieć, że 7 lat temu,<br />
uchwalając nową (wówczas) ustawę – Prawo o ruchu drogowym, ustawodawca<br />
wyrażał najwyższe zadowolenie z powodu jej nowoczesności. Obecnie doszedł<br />
do wniosku, że ustawa ta, mimo licznych wcześniejszych poprawek, zawiera<br />
błędy i sprzeczności merytoryczne, które w wielu wypadkach wręcz uniemożliwiają<br />
właściwą interpretację przepisów. Z tego powodu uznano, że najwyższy<br />
czas, aby usunąć istniejące błędy i wprowadzić poprawne rozwiązania, w szczególności<br />
z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.<br />
Niestety efekt tych starań w nader nikłym stopniu wypełnia założony cel.<br />
Nietrudno zauważyć, że ustawa staje się coraz obszerniejsza i bardziej skomplikowana,<br />
a większość wprowadzonych zmian ma co najmniej niewielki związek<br />
z faktycznymi problemami bezpieczeństwa ruchu drogowego.<br />
Samą ustawę nowelizowano już 88 razy:<br />
1. Ustawę – Prawo o ruchu drogowym uchwalono w dniu 20 czerwca 1997 r.,<br />
a już 29 sierpnia 1997 r. dyspozycją art. 13 ustawy o strażach gminnych (Dz. U.<br />
Nr 123, poz. 779) niejako zmuszono Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji<br />
do określenia w drodze rozporządzenia trybu i zasad uznawania pojazdów<br />
straży gminnej (miejskiej) za uprzywilejowane. Podstawę stanowił art. 131 p.r.d.,<br />
udzielający Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji daleko idącej delegacji<br />
w kwestii przyznawania uprawnień do zatrzymywania pojazdów lub wykonywania<br />
niektórych czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego przez funk-<br />
21