16.01.2015 Views

Kłodnica moją rzeką - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

Kłodnica moją rzeką - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

Kłodnica moją rzeką - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

KŁODNICA<br />

NASZA<br />

RZEKA<br />

INSTYTUT EKOLOGII TERENÓW<br />

UPRZEMYSŁOWIONYCH<br />

W KATOWICACH<br />

MGR MONIKA DZIAŁOSZYŃSKA -<br />

WAWRZKIEWICZ


POLSKA<br />

ZLEWNIA KŁODNICY<br />

ZLEWNIA GÓRNEJ ODRY<br />

ZLEWNIA GÓRNEJ ODRY<br />

REPUBLIKA CZESKA<br />

ZLEWNIA KŁODNICY<br />

POWIERZCHNIA ZLEWNI - 1125,8 KM 2<br />

DŁUGOSC RZEKI - 84 KM<br />

śRÓDŁO- POŁUDNIOWA CZĘŚĆ<br />

KATOWIC NA GRANICY DZIELNIC:<br />

BRYNÓW, MUCHOWIEC I OCHOJEC;<br />

WYS. 305 M NPM<br />

UJŚCIE – KĘDZIERZYN–KOŹLE<br />

DZIELNICA KOŹLE; WYS. 164 M NPM<br />

SPADEK 1,81 PROMILA – RZEKA O<br />

CHARKTERZE PODGÓRSKIM


PROGRAM „PRZYJAZNA KŁODNICAK<br />

ODNICA”<br />

Głównym celem Programu jest<br />

przywrócenie pełnej czystości<br />

wodom rzeki Kłodnicy i uzyskanie<br />

akceptowalnej społecznie jakości<br />

wód rzeki, czyli wody czystej,<br />

nieodstraszającej nieprzyjemnym<br />

zapachem czy nienaturalną barwą.<br />

www.ietu.katowice.pl/klodnica/index.htm


GŁÓWNE DOPŁYWY<br />

PRAWOBRZEśNE:<br />

• POTOK BIELSZOWICKI,<br />

• POTOK CZARNIAWKA,<br />

• BYTOMKA WRAZ Z<br />

POTOKIEM<br />

MIKULCZYCKIM<br />

Potok Guido<br />

Potok<br />

Potok Czarniawka<br />

Gierałtowicki<br />

LEWOBRZEZNE:<br />

• POTOK ŚLEPIOTKA,<br />

• POTOK JAMNA,<br />

• PROMNA,<br />

• POTOK GIERAŁTOWICKI<br />

(CHUDOWSKI)<br />

GMINY:<br />

KATOWICE, MIKOŁÓW, CHORZÓW, ŚWIĘTOCHŁOWICE, RUDA ŚLĄSKA,<br />

ORNONTOWICE, GIERAŁTOWICE, ZABRZE, BYTOM, GLIWICE


GŁÓWNE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

ŚCIEKI<br />

KOMUNALNE<br />

Potok Bielszowicki – Ruda Śląska<br />

oczyszczalnie ścieków 18 szt. około 99 296 m 3 /d<br />

wyloty ścieków ogólnospławnych -<br />

nieoczyszczone<br />

41 szt. około 3 424 m 3 /d<br />

ścieki bytowo-gospodarcze z kopalń 6 szt. około 3 315 m 3 /d<br />

Dane za 2006r.


POTOK JAMNA – efekt porządkowania gospodarek<br />

wodno-ściekowych w gminach<br />

2005r.<br />

2007r.


GŁÓWNE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE<br />

Kopalnie Węgla Kamiennego 9 szt. ok. 47 170 m 3 /d<br />

Centralny Zakład Odwadniania<br />

Kopalń<br />

4 wyloty ok. 46 230 m 3 /d<br />

Inne zakłady szt. brak danych<br />

Dane za 2006 r.


GŁÓWNE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE<br />

Wybrane zanieczyszczenia<br />

wprowadzane za pośrednictwem<br />

wód dołowych<br />

[tony/dobę]<br />

zawiesina około 0,85<br />

chlorki około 410,8<br />

siarczany około 113,3


GŁÓWNE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

OBSZAROWE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

Bytom Szombierki, zasypany staw w dolinie<br />

Bytomki<br />

Tereny poprzemysłowe;<br />

Składowiska odpadów, w tym hałdy;<br />

Tereny intensywnych upraw rolniczych.


GŁÓWNE<br />

ŹRÓDŁA<br />

ZANIECZYSZCZEŃ<br />

OSADY DENNE I ZALEGAJĄCE<br />

NA TERENACH ZALEWOWYCH<br />

Ujście potoku Czarniawka do Kłodnicy<br />

Osady denne stanowią<br />

magazyn historycznych i<br />

współczesnych zanieczyszczeń,<br />

który w zaleŜności od<br />

warunków chemicznych i<br />

fizycznych w wodzie moŜe<br />

uwalniać zanieczyszczenia do<br />

wód lub teŜ je pochłaniać [...].


CHARAKTERYSTYKA OSADÓW<br />

DENNYCH W KŁODNICY (2007)<br />

Punkt poboru próby<br />

Klasyfikacja<br />

[1] Katowice<br />

[2] Gliwice [3] Gliwice<br />

[4] ujście<br />

Osady niezanieczyszczone<br />

Arsen<br />

5,75<br />

9,09<br />

6,87<br />

10,70<br />

10,00<br />

Chrom<br />

36,56<br />

19,98<br />

27,87<br />

65,14<br />

50,00<br />

Cynk<br />

747,41<br />

1 260,30<br />

714,31<br />

709,79<br />

200,00<br />

Kadm<br />

3,43<br />

7,74<br />

2,95<br />

4,12<br />

1,00<br />

Miedź<br />

86,40<br />

32,60<br />

27,90<br />

138,72<br />

40,00<br />

Nikiel<br />

22,93<br />

29,85<br />

19,09<br />

26,38<br />

16,00<br />

Ołów<br />

91,91<br />

184,98<br />

97,95<br />

91,85<br />

30,00<br />

Rtęć<br />

0,375<br />

0,109<br />

0,260<br />

0,294<br />

0,200


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE ZAWIESINY OGÓLNEJ<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 50,0 mg/l<br />

300<br />

min<br />

max<br />

10,0<br />

258,6<br />

[mg/l]<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

śr<br />

0 - 50<br />

34,6<br />

80 %<br />

50<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

3000<br />

min<br />

max<br />

14,0<br />

5050,0<br />

[mg/l]<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

śr<br />

0 - 50<br />

493,4<br />

13 %<br />

500<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE TLENU ROZPUSZCZONEGO<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 5,0 mg/l<br />

12<br />

min<br />

0,2<br />

9<br />

max<br />

10,1<br />

[mg/l]<br />

6<br />

śr<br />

> 5,0<br />

6,2<br />

73 %<br />

3<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

12<br />

min<br />

2,4<br />

9<br />

max<br />

10,8<br />

[mg/l]<br />

6<br />

śr<br />

> 5,0<br />

6,8<br />

85 %<br />

3<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE AZOTU OGÓLNEGO<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 10,0 mg/l<br />

60<br />

min<br />

max<br />

3,35<br />

55,10<br />

[mg/l]<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

śr<br />

0 - 10<br />

18,60<br />

30 %<br />

10<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

60<br />

min<br />

max<br />

8,65<br />

53,70<br />

[mg/l]<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

śr<br />

0 - 10<br />

17,40<br />

7 %<br />

10<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE FOSFORU OGÓLNEGO<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 0,4 mg/l<br />

8<br />

min<br />

max<br />

0,30<br />

6,34<br />

[mg/l]<br />

6<br />

4<br />

2<br />

śr<br />

2,00<br />

0<br />

0 – 0,4<br />

7 %<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

25<br />

min<br />

0,85<br />

20<br />

max<br />

21,38<br />

[mg/l]<br />

15<br />

10<br />

śr<br />

0 – 0,4<br />

2,50<br />

0 %<br />

5<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE CHLORKÓW<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 300,0 mg/l<br />

400<br />

min<br />

27,0<br />

300<br />

max<br />

338,7<br />

[mg/l]<br />

200<br />

śr<br />

0 – 300<br />

95,7<br />

96 %<br />

100<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

min<br />

704,0<br />

4000<br />

3000<br />

max<br />

4030,0<br />

[mg/l]<br />

2000<br />

śr<br />

2427,9<br />

1000<br />

0 – 300<br />

0 %<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


CHARAKTERYSTYKA WÓD KŁODNICY (2002 – 2006)<br />

STĘśENIE SIARCZANÓW<br />

II KLASA JAKOŚCI WÓD – 250,0 mg/l<br />

300<br />

min<br />

max<br />

32,0<br />

135,6<br />

[mg/l]<br />

200<br />

100<br />

śr<br />

0 – 250<br />

90,6<br />

100 %<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

74,0 km stan ekologiczny dobry (II klasa)<br />

1000<br />

min<br />

277,6<br />

800<br />

max<br />

935,7<br />

[mg/l]<br />

600<br />

400<br />

śr<br />

0 – 250<br />

659,2<br />

0 %<br />

200<br />

0<br />

01<br />

2002<br />

01<br />

2003<br />

01<br />

2004<br />

01<br />

2005<br />

01<br />

2006<br />

47,2 km stan ekologiczny dobry (II klasa)


„GORĄCE PUNKTY” zlewni Kłodnicy<br />

PUNKT 1 - KŁODNICA, Ruda Śląska Halemba<br />

źródło zanieczyszczenia: nieoczyszczone ścieki komunalne i KWK „Halemba”


„GORĄCE PUNKTY” zlewni Kłodnicy<br />

PUNKT 2 - POTOK BIELSZOWICKI, Ruda Śląska, Zabrze<br />

źródło zanieczyszczenia: nieoczyszczone ścieki komunalne i KWK „Bielszowice”


„GORĄCE PUNKTY”<br />

zlewni Kłodnicy<br />

PUNKT 3 - POTOK CZARNIAWKA, Zabrze<br />

źródło zanieczyszczenia: KWK „Makoszowy”


„GORĄCE PUNKTY”<br />

zlewni Kłodnicy<br />

PUNKT 3 - POTOK CZARNIAWKA UJŚCIE, Zabrze/Gliwice


OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO<br />

OBSZAR ŹRÓDLISKOWY RZEKI KŁODNICY<br />

Od 2001 r. obszar objęty ochrona, ustanowiono zespół przyrodniczo -<br />

krajobrazowy „Źródliska Kłodnicy”. Cały obszar porośnięty jest lasem<br />

łęgowym z dobrze zachowanym drzewostanem. Na uwagę zasługują<br />

olchy czarne, wśród których najstarsze 120 letnie okazy osiągają<br />

obwód pnia do 2 m. Jest to równieŜ waŜne miejsce rozrodu i rozwoju<br />

płazów np.: ropuchy szarej, rzekotki drzewnej czy traszki zwyczajnej.<br />

Źródło:www.gliwiczanie.pl


OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO<br />

DOLINA KŁODNICY NA GRANICY KATOWIC I RUDY ŚLĄSKIEJ<br />

Jedyne miejsce w dolinie Kłodnicy gdzie koryto rzeki zachowało wiele<br />

ze swojego naturalnego stanu. Rzeka silnie meandruje, a w wielu<br />

miejscach zachowały się bardzo ciekawe starorzecza. Największe i<br />

najlepiej zachowane starorzecze zachowało się na wysokości ośrodka<br />

wypoczynkowego „Przystań”. Na całej długości doliny występują<br />

ponadto niewielkie oczka wodne, obszary łąk wilgotnych i mokrych<br />

oraz trzcinowiska.


OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO<br />

DOLINA POTOKU JAMNY<br />

Najciekawszy obszar pod kątem występowania róŜnych form obszarów<br />

mokrych. Najbardziej wartościowe przyrodniczo obszary rozciągają się<br />

w środkowej części potoku na granicy Mikołowa i Rudy Śląskiej.<br />

W obrębie doliny znajdują się zalewiska śródleśne, szuwary, rozlewiska<br />

oraz fragmenty mokrego lasu, tzw. olsu ale najcenniejszym elementem<br />

są torfowiska niskie i wysokie.


OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO<br />

ZALEWISKA, ROZLEWISKA, STAWY, OCZKA WODNE ...<br />

Obszar zlewni Kłodnicy charakteryzuje się obecnością licznych<br />

zbiorników wodnych. Zdecydowana ich większość powstała<br />

w wyniku działalności przemysłowej człowieka – górnictwa,<br />

w efekcie osiadania terenu. Ich istnienie jest przyrodniczo<br />

uzasadnione. Do najwaŜniejszych argumentów za ich<br />

utrzymaniem naleŜą: właściwości retencyjne, tworzenie się<br />

nowych siedlisk roślin i zwierząt oraz powstawanie terenów<br />

rekreacyjnych.<br />

Staw przy ul. Tarnopolskiej w Zabrzu Mikulczycach<br />

Zalewisko w Mikołowie, Borowej Wsi<br />

Zalewisko w Gliwicach<br />

Rozlewisko na potoku Promna w Gierałtowicach


DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!