Nr 6/279 GdaÅsk grudzieÅ 2009 - PRS
Nr 6/279 GdaÅsk grudzieÅ 2009 - PRS
Nr 6/279 GdaÅsk grudzieÅ 2009 - PRS
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
REJESTR<br />
POLSKI<br />
STATKÓW<br />
19<br />
36<br />
<strong>Nr</strong> 6/<strong>279</strong> Gdańsk grudzień <strong>2009</strong><br />
Czytelnikom Biuletynu Informacyjnego<br />
Pogodnych Świąt Bożego Narodzenia<br />
oraz pomyślności, zdrowia i sukcesów zawodowych<br />
w Nowym Roku 2010<br />
życzą<br />
Marian Dudek<br />
Jan Jankowski<br />
Przewodniczący<br />
Prezes Zarządu <strong>PRS</strong> S.A.<br />
Rady Programowej
KLASYFIKACJA<br />
Klasyfikacja statków, a wspólnotowa polityka swobody<br />
konkurencji<br />
Część I<br />
Niniejszy artykuł został opracowany na kanwie prowadzonej przez KE<br />
w trybie art. 81 i 82 Traktatu sprawy 39.416 – Klasyfikacja statków, będącej<br />
wynikiem postępowania w odniesieniu do przedsiębiorstw skupionych w ramach<br />
IACS – International Association of Classification Societies (Międzynarodowe<br />
Zrzeszenie Towarzystw Klasyfikacyjnych) oraz w odniesieniu do IACS<br />
Limited.<br />
W części I artykułu omówione zostały przepisy prawne Unii Europejskiej<br />
regulujące kwestie konkurencji we Wspólnocie Euro-pejskiej oraz najważniejsze<br />
elementy postępowania prowadzonego przez Komisję Europejską<br />
w stosunku do podmiotów, które naruszyły zasady konkurencji we Wspólnocie.<br />
W części II artykułu zostanie omówiona szczegółowo przedmiotowa<br />
sprawa 39.416. Część II ukaże się po oficjalnym opublikowaniu decyzji KE<br />
kończącej tę sprawę.<br />
Wstęp<br />
10 czerwca <strong>2009</strong> r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, seria C,<br />
ukazało się Zawiadomienie opublikowane na podstawie art. 27 ust. 4 rozporządzenia<br />
Rady (WE) nr 1/2003 w sprawie 39.416 – Klasyfikacja statków.<br />
Zgodnie z jego zapisami, Komisja może zdecydować – w przypadkach,<br />
w których zamierza przyjąć decyzję nakazującą zaprzestanie naruszenia art.<br />
81 i 82 Traktatu WE 1 i gdy zainteresowane strony zaproponują<br />
zobowiązania uwzględniające zastrzeżenia wyrażone przez Komisję, we<br />
wstępnej fazie rozpatrywania sprawy – o uczynieniu takich zobowiązań<br />
wiążącymi dla przedsiębiorstw.<br />
Decyzja taka może zostać przyjęta na czas określony i powinna zawierać<br />
stwierdzenie, że nie ma już dalszych podstaw do podejmowania działań przez<br />
Komisję. Zgodnie z art. 27 ust. 4 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 2 ,<br />
1 Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.U. C 321E z<br />
29.12.2006);<br />
2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie<br />
wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82<br />
Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1);<br />
231
Komisja publikuje zwięzłe streszczenie sprawy i zasadniczą treść<br />
zobowiązań. Zainteresowane strony mogą przedłożyć swoje uwagi w terminie<br />
wyznaczonym przez Komisję.<br />
W związku z tym, że Komisja Europejska przywołała w treści<br />
Zawiadomienia art. 81 i 82 Traktatu WE, niezbędnym jest przytoczenie<br />
treści tych artykułów i krótkie ich omówienie.<br />
I. Wykładnia pojęcia ograniczanie konkurencji w ramach<br />
Wspólnoty Europejskiej<br />
Zgodnie z art. 81 ust. 1 Traktatu WE, niezgodne ze wspólnym rynkiem<br />
i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie<br />
decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą<br />
wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub<br />
skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz<br />
wspólnego rynku, a w szczególności te, które polegają na:<br />
a) ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży<br />
albo innych warunków transakcji;<br />
b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego<br />
lub inwestycji;<br />
c) podziale rynków lub źródeł zaopatrzenia;<br />
d) stosowania wobec partnerów handlowych nierównych warunków do<br />
świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków<br />
konkurencji;<br />
e) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów<br />
zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub<br />
zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.<br />
Porozumienia lub decyzje zakazane na mocy art. 81 ust. 1 są nieważne z<br />
mocy prawa.<br />
Na podstawie art. 82 Traktatu WE, niezgodne ze wspólnym rynkiem i<br />
zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw<br />
pozycji dominującej we wspólnym rynku lub na znacznej jego części, w<br />
zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami<br />
Członkowskimi.<br />
Nadużywanie takie może polegać w szczególności na:<br />
a) narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen<br />
zakupu lub sprzedaży albo innych niesłusznych warunków transakcji;<br />
b) ograniczaniu produkcji, rynków lub rozwoju technicznego ze szkodą<br />
dla konsumentów;<br />
232
c) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do<br />
świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków<br />
konkurencji;<br />
d) uzależnianiu zawarcia kontraktu od przyjęcia przez partnerów zobowiązań<br />
dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje<br />
handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.<br />
Struktura i stosowanie art. 81 Traktatu WE<br />
Przywołany powyżej art. 81 Traktatu ma zastosowanie do wszystkich<br />
porozumień, które mogą znacząco wpływać na wymianę handlową między<br />
państwami członkowskimi. Wpływ na wymianę handlową występuje<br />
wtedy, kiedy można przewidzieć z wystarczającą dozą prawdopodobieństwa,<br />
na podstawie zespołu obiektywnych czynników prawnych i faktycznych,<br />
że dane porozumienie lub postępowanie może mieć wpływ,<br />
bezpośredni lub pośredni, rzeczywisty lub potencjalny, na strukturę<br />
wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi.<br />
Jeżeli ustalono więc, że celem porozumienia jest ograniczenie konkurencji,<br />
to bez znaczenia jest już to, czy faktycznie skutkuje ono ograniczeniem<br />
konkurencji. Dla zasadniczego zakazu określonego w art. 81 ust.<br />
1 Traktatu wystarczające jest tym samym, że dane porozumienie ma na celu<br />
ograniczenie konkurencji.<br />
Zasadniczy zakaz określony w art. 81 ust. 1 Traktatu może jednak zostać<br />
uznany za niemający zastosowania na podstawie art. 81 ust. 3. W tym<br />
względzie konieczne jest spełnienie czterech kumulatywnych przesłanek, do<br />
których należy:<br />
po pierwsze, aby porozumienie przyczyniało się do osiągnięcia korzyści<br />
poprzez przyczynienie się do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktów<br />
bądź do popierania postępu technicznego lub gospodarczego,<br />
po drugie, aby dla użytkowników była zastrzeżona słuszna część zysku,<br />
który z tego wynika,<br />
po trzecie, porozumienie nie może nakładać na zainteresowane<br />
przedsiębiorstwa ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów, i<br />
po czwarte, nie może dawać przedsiębiorstwom możliwości eliminowania<br />
konkurencji w stosunku do znacznej części danych produktów.<br />
W celu dokonania oceny wpływu porozumienia na konkurencję, na<br />
potrzeby art. 81 Traktatu, konieczne jest zdefiniowanie właściwego rynku<br />
produktowego i geograficznego. Definicja rynku ma przede wszystkim<br />
służyć systematycznej identyfikacji presji konkurencyjnej, której poddane<br />
jest przedsiębiorstwo.<br />
233
Właściwy rynek produktowy obejmuje wszystkie te produkty lub usługi,<br />
które ze względu na swoje właściwości, ceny i zamierzone stosowanie<br />
uważane są przez konsumenta za zamienne lub substytucyjne.<br />
Właściwy rynek geograficzny obejmuje obszar, na którym dane przedsiębiorstwa<br />
uczestniczą w podaży produktów i usług oraz popycie na produkty<br />
lub usługi, a warunki konkurencji są wystarczająco jednorodne i który można<br />
odróżnić od sąsiadujących obszarów ze względu na to, że warunki konkurencji<br />
na tych obszarach znacznie się różnią.<br />
W transporcie morskim zawierane są dość często porozumienia o współpracy.<br />
Zważywszy, że takie porozumienia mogą być zawierane przez faktycznych<br />
lub potencjalnych konkurentów i mogą wywierać negatywny<br />
wpływ na parametry konkurencji przedsiębiorstwa muszą zwrócić szczególną<br />
uwagę na przestrzeganie reguł konkurencji. Na rynkach usług takich<br />
jak usługi transportu morskiego przy ocenie potencjalnego wpływu<br />
porozumienia na rynek właściwy szczególnie ważne są następujące elementy:<br />
ceny, koszty, jakość, częstotliwość i zróżnicowanie świadczonych<br />
usług, innowacyjność, promocja i sprzedaż usługi. W ramach zawieranych<br />
porozumień o współpracy, niektóre porozumienia techniczne mogą jednak<br />
nie podlegać zakazowi określonemu w art. 81 Traktatu, ze względu na to że<br />
nie ograniczają one konkurencji. Ma to przykładowo miejsce w przypadku<br />
porozumień horyzontalnych, których jedynym celem i skutkiem jest<br />
wprowadzenie usprawnień technicznych lub nawiązanie współpracy<br />
technicznej. Porozumienia dotyczące wdrażania norm ochrony środowiska<br />
mogą również zostać uznane za należące do tej kategorii.<br />
Struktura i stosowanie art. 82 Traktatu WE<br />
Artykuł 82 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską wprowadza<br />
zakaz nadużywania pozycji dominującej. Zgodnie z orzecznictwem, samo<br />
zajmowanie przez przedsiębiorstwo pozycji dominującej nie jest niezgodne<br />
z prawem i przedsiębiorstwo dominujące ma prawo konkurować, opierając<br />
się na własnych atutach. Jednakże, na takim przedsiębiorstwie spoczywa<br />
szczególna odpowiedzialność za niedopuszczenie do tego, by jego działania<br />
miały ograniczający wpływ na prawdziwą niezakłóconą konkurencję na<br />
wspólnym rynku.<br />
Artykuł 82 stosuje się do przedsiębiorstw zajmujących pozycję dominującą<br />
na co najmniej jednym rynku właściwym. Taką pozycję może zajmować jedno<br />
przedsiębiorstwo (indywidualna pozycja dominująca) albo dwa<br />
przedsiębiorstwa lub większa ich liczba (kolektywna pozycja dominująca).<br />
234
Pojęcie dominacji zostało zdefiniowane w prawie wspólnotowym jako<br />
pozycja ekonomiczna przedsiębiorstwa, która umożliwia mu (im) utrudnianie<br />
skutecznej konkurencji na rynku właściwym, poprzez możliwość<br />
przejawiania zachowań w znacznym stopniu niezależnych od innych konkurentów,<br />
klientów, a w końcu także konsumentów. Ta koncepcja niezależności<br />
jest związana z zakresem presji konkurencyjnej, wywieranej na<br />
dane przedsiębiorstwo. Dominacja wiąże się z tym, że presja konkurencyjna<br />
nie jest wystarczająco skuteczna i w związku z tym, dane przedsiębiorstwo<br />
posiada przez pewien czas istotną i trwałą władzę rynkową. Oznacza to, że<br />
na decyzje podejmowane przez takie przedsiębiorstwo nie mają wpływu ani<br />
działania, ani reakcje konkurentów, klientów ani też konsumentów.<br />
Działania podejmowane przez Komisję, a wynikające z art. 82 w odniesieniu<br />
do działań o charakterze praktyki wyłączającej mają służyć temu, by<br />
przedsiębiorstwa dominujące nie ograniczały skutecznej konkurencji<br />
poprzez zamykanie dostępu do rynku swoim konkurentom w sposób<br />
antykonkurencyjny.<br />
Komisja będzie na ogół podejmowała interwencje na mocy art. 82<br />
wówczas, gdy na podstawie wiarygodnych i przekonujących dowodów<br />
stwierdzi, że domniemane nadużycie może doprowadzić do antykonkurencyjnego<br />
zamknięcia dostępu do rynku. Komisja uznaje następujące<br />
czynniki za generalnie istotne przy takiej ocenie:<br />
N pozycja dominująca przedsiębiorstwa; ogólnie rzecz biorąc, im<br />
silniejsza jest pozycja dominująca, tym większe prawdopodobieństwo,<br />
że działania mając na celu ochronę tej pozycji prowadzą do antykonkurencyjnego<br />
zamknięcia dostępu do rynku;<br />
N warunki panujące na rynku właściwym; obejmują one warunki wejścia<br />
na rynek i ekspansji, takie jak istnienie korzyści skali lub zakresu oraz<br />
efektów sieciowych; istnienie np. korzyści skali oznacza, że prawdopodobieństwo<br />
wejścia konkurentów na rynek lub pozostawania na<br />
nim jest mniejsze, jeżeli przedsiębiorstwo (przedsiębiorstwa) dominujące<br />
zamyka dostęp do znacznej części rynku właściwego;<br />
N pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa (przedsiębiorstw) dominującego;<br />
ten czynnik uwzględnia znaczenie konkurentów dla utrzymania<br />
skutecznej konkurencji; konkurent może odgrywać ważną<br />
konkurencyjną rolę, nawet, jeśli ma niewielki udział w rynku w porównaniu<br />
z udziałami innych konkurentów;<br />
235
N pozycja odbiorców lub dostawców czynników produkcji; w tym względzie<br />
można rozważać ewentualny selektywny charakter danego działania;<br />
przedsiębiorstwo dominujące może stosować tę praktykę jedynie w<br />
stosunku do wybranych odbiorców lub dostawców czynników produkcji,<br />
którzy mogą mieć szczególne znaczenie dla możliwości wejścia na rynek<br />
lub ekspansji konkurentów, zwiększając w ten sposób prawdopodobieństwo<br />
antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku;<br />
N zakres domniemanego nadużycia; ogólnie rzecz ujmując, im wyższy<br />
jest procent ogólnej sprzedaży na rynku właściwym, na który działanie<br />
ma wpływ, im dłużej ono trwa i im bardziej regularnie jest podejmowane,<br />
tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia efektu<br />
zamknięcia dostępu do rynku;<br />
N możliwe dowody faktycznego zamknięcia dostępu do rynku; jeżeli<br />
działanie jest kontynuowane przez wystarczająco długi okres, wyniki<br />
osiągane na rynku przez przedsiębiorstwo dominujące i jego konkurentów<br />
mogą być bezpośrednim dowodem antykonkurencyjnego zamknięcia<br />
dostępu do rynku; z przyczyn dających się przypisać<br />
domniemanemu nadużyciu może nastąpić wzrost udziału przedsiębiorstwa<br />
dominującego (przedsiębiorstw dominujących) w rynku lub<br />
spowolnienie spadku udziału w rynku;<br />
N bezpośrednie dowody stosowania strategii wyłączającej; obejmują one<br />
wewnętrzne dokumenty zawierające dowody, które bezpośrednio świadczą<br />
o stosowaniu strategii mającej na celu wykluczenie konkurentów, takie jak<br />
szczegółowy plan zaangażowania się w pewne działania zmierzające do<br />
wykluczenia konkurenta, niedopuszczenia do wejścia na rynek lub<br />
udaremniania powstania rynku, albo dowody konkretnych gróźb podjęcia<br />
działania o charakterze praktyki wyłączającej.<br />
Narzędziem prawnym egzekwowania przestrzegania przez<br />
przedsiębiorstwa zasad określonych w art. 81 i 82 Traktatu są dwa<br />
rozporządzenia tj. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 773/2004 3 oraz<br />
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003.<br />
3 Rozporządzenie Komisji (WE) <strong>Nr</strong> 773/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r.<br />
odnoszące się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 81<br />
i art. 82 Traktatu WE (Dz.U. L 123 z 27.4.2004, s. 18)<br />
236
II. Procedura prowadzenia przez Komisję postępowań o naruszenie<br />
z art. 81 i art. 82 Traktatu WE<br />
Na podstawie zapisów Rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003, jeżeli<br />
Komisja, działając z urzędu lub na wniosek, stwierdzi naruszenie art. 81 lub<br />
82 Traktatu, może w drodze decyzji nakazać przedsiębiorstwom lub<br />
związkom przedsiębiorstw, których sprawa dotyczy, by zaprzestały takiego<br />
naruszenia. W tym celu Komisja może użyć wobec przedsiębiorstw<br />
środków zaradczych, proporcjonalnych do popełnionego naruszenia i<br />
koniecznych do jego skutecznego zakończenia. Środki te mogą mieć<br />
charakter strukturalny lub behawioralny. Środki strukturalne zastosować<br />
można jedynie, gdy nie istnieją równie skuteczne środki behawioralne lub,<br />
gdy byłyby one bardziej uciążliwe dla przedsiębiorstw.<br />
Jeżeli Komisja uzna, że istnieje obiektywna konieczność ochrony<br />
prawnej określonych dóbr związanych z art. 81 i 82 Traktatu (inaczej<br />
uzasadniony interes prawny), może stwierdzić, że naruszenie zostało<br />
popełnione w przeszłości.<br />
Uprawnione do składania wniosków są osoby fizyczne lub osoby<br />
prawne, które wykażą, że taka obiektywna konieczność ochrony prawnej<br />
istnieje oraz Państwa Członkowskie.<br />
Jeżeli Komisja zamierza przyjąć decyzję nakazującą zaprzestanie<br />
naruszenia i zainteresowane przedsiębiorstwa zaproponują zobowiązania<br />
uwzględniające zastrzeżenia wyrażone przez Komisję we wstępnej fazie<br />
rozpatrywania sprawy, Komisja może, w drodze decyzji, uczynić takie<br />
zobowiązania wiążącymi dla przedsiębiorstw. Decyzja taka może zostać<br />
przyjęta na czas określony i oznacza, że nie ma już dalszych podstaw do<br />
podejmowania działań przez Komisję. Jednakże, Komisja może, działając<br />
z urzędu lub na wniosek, wznowić postępowanie:<br />
a) jeżeli nastąpiła istotna zmiana odnośnie do jakiegokolwiek faktu, który<br />
był podstawą do podjęcia decyzji;<br />
b) jeżeli zainteresowane przedsiębiorstwo działa wbrew swoim zobowiązaniom;<br />
lub<br />
c) jeżeli decyzja została podjęta na podstawie niekompletnych, nieprawdziwych<br />
lub wprowadzających w błąd informacji dostarczonych przez strony.<br />
Jeżeli interes publiczny Wspólnoty w zakresie stosowania art. 81 i 82<br />
Traktatu tego wymaga, Komisja działając z urzędu, może w drodze decyzji<br />
stwierdzić, że art. 81 Traktatu nie ma zastosowania do porozumienia, decyzji<br />
związków przedsiębiorstw lub praktyki uzgodnionej. Dzieje się tak w sytuacji,<br />
gdy warunki określone w art. 81 ust. 1 Traktatu nie zostały spełnione, lub, gdy<br />
237
zostały spełnione warunki określone w art. 81 ust. 3 Traktatu. Komisja może<br />
podobnie dokonać takiego stwierdzenia odnośnie do art. 82 Traktatu.<br />
Komisja, przed wydaniem jakichkolwiek decyzji, przeprowadza konsultacje<br />
z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję<br />
i Pozycji Dominujących. W skład Komitetu Doradczego wchodzą przedstawiciele<br />
organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Konsultacje<br />
mogą odbywać się podczas posiedzeń zwołanych i prowadzonych przez<br />
Komisję. Mogą być prowadzone także w trybie procedury pisemnej.<br />
Komisja w najwyższym stopniu bierze pod uwagę opinię wydaną przez<br />
Komitet Doradczy. Komitet zostaje poinformowany przez Komisję o tym,<br />
w jaki sposób jego opinia została uwzględniona. Jeżeli Komitet Doradczy<br />
wydaje pisemną opinię, opinia ta zostaje dołączona do projektu decyzji.<br />
Jeżeli Komitet zleca publikację opinii, Komisja dokonuje tej publikacji,<br />
uwzględniając uzasadniony interes przedsiębiorstwa odnośnie ochrony<br />
tajemnicy handlowej.<br />
W celu przeprowadzenia postępowania, Komisja może zwrócić się do<br />
przedsiębiorstw lub związków przedsiębiorstw o dostarczenie wszelkich<br />
koniecznych informacji, występując ze zwykłym żądaniem informacji lub<br />
w drodze decyzji. Jeśli Komisja występuje ze zwykłym żądaniem<br />
informacji, podaje podstawę prawną i cel żądania, określa zakres<br />
informacji, ustala termin, w którym należy je dostarczyć oraz poucza<br />
o karach za dostarczenie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd<br />
informacji. Podobnie Komisja postępuje w przypadku, gdy wzywa przedsiębiorstwa<br />
lub związki przedsiębiorstw do dostarczenia informacji w drodze<br />
decyzji. Również w tym wypadku, Komisja poucza o karach za dostarczenie<br />
nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji. Może<br />
także nakładać kary pieniężne, nieprzekraczające 5% średniego dziennego<br />
obrotu w poprzedzającym roku obrotowym za każdy dzień i naliczone od<br />
daty ustalonej w decyzji. Komisja poucza również o prawie wniesienia<br />
odwołania od decyzji do Trybunału Sprawiedliwości.<br />
Komisja, w celu zebrania informacji odnoszących się do przedmiotu<br />
postępowania, może przesłuchiwać wszelkie osoby fizyczne i prawne, które<br />
wyrażą zgodę na przesłuchanie. Komisja może również prowadzić wszelkie<br />
konieczne kontrole przedsiębiorstw lub związków przedsiębiorstw.<br />
W trakcie postępowania Komisja może nakładać grzywny oraz okresowe<br />
kary pieniężne. Komisja stosuje takie środki w przypadku, gdy<br />
przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw naruszają przepisy dotyczące<br />
udzielania informacji Komisji albo, gdy nadal naruszają art. 81 lub art. 82,<br />
mimo obowiązującej je decyzji w tym zakresie.<br />
238
Przed podjęciem decyzji, Komisja może wysłuchać przedsiębiorstwa lub<br />
związki przedsiębiorstw, które są stronami postępowań prowadzonych<br />
przez Komisję w zakresie objętym przedstawionymi zarzutami. Podstawą<br />
decyzji wydanej przez Komisję mogą być wyłącznie zarzuty, co do których<br />
strony mogły się wypowiedzieć. W toku postępowania respektuje się prawo<br />
stron do obrony. Strony mają prawo wglądu do akt Komisji, przy<br />
zachowaniu uzasadnionego interesu przedsiębiorstw, w zakresie ochrony<br />
tajemnicy handlowej.<br />
Decyzje Komisji związane z postępowaniem o naruszenie art. 81 i art. 82<br />
Traktatu podlegają publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.<br />
Beata Madejska<br />
CERTYFIKACJA<br />
15 lat działalności certyfikacyjnej <strong>PRS</strong><br />
19 grudnia 1994 roku Polski Rejestr Statków jako pierwsza polską jednostka<br />
certyfikująca systemy zarządzania otrzymał akredytację Polskiego<br />
Centrum Badań i Certyfikacji (wtedy jednostki akredytacyjnej).<br />
Akredytacja dotyczyła jedynie programu certyfikacji systemów<br />
zarządzania jakością na zgodność z wymaganiami norm ISO 9001, ISO<br />
9002 oraz ISO 9003, wydanie 1987, w wąskim obszarze działalności gospodarczej<br />
certyfikowanych organizacji związanych głównie z przemysłem<br />
stoczniowym i kooperantami tego przemysłu.<br />
Początkowo działalność certyfikacyjna prowadzona była w Inspektoracie<br />
Certyfikacji przez dwóch auditorów: Bogdana Przybylskiego i Andrzeja<br />
Olędzkiego, którzy współpracowali z auditorami zatrudnionymi w komórkach<br />
organizacyjnych <strong>PRS</strong> jako inspektorzy. Dynamiczny rozwój działalności<br />
certyfikacyjnej Inspektoratu spowodował konieczność rozbudowy zespołu<br />
i przekształcenie Inspektoratu w Biuro Certyfikacji, w którym stopniowo<br />
zatrudniano auditorów z różnych branż, z myślą o dalszym rozwoju.<br />
Późniejsze akredytacje, wydawane przez Polskie Centrum Akredytacji<br />
obejmowały coraz to nowe programy certyfikacji. Obecnie Polski Rejestr<br />
Statków S.A. jest jednostką certyfikującą systemy zarządzania, akredytowaną<br />
dla programów certyfikacji na zgodność z wymaganiami norm: ISO<br />
9001, ISO 14001, EMAS, ISO 22000, PN-N-18001 oraz ISO/IEC 27001<br />
239
(po audicie akredytacyjnym w <strong>2009</strong> roku). Poza akredytacją certyfikowane<br />
są systemy wg norm: ISO 3834, ISO/TS 16949, ISO 13485.<br />
Akredytacja obejmuje prawie wszystkie branże Polskiej Klasyfikacji<br />
Działalności. Certyfikując polskie i zagraniczne organizacje korzystamy z kompetentnych<br />
auditorów i ekspertów, którzy są etatowymi pracownikami Biura<br />
Certyfikacji oraz współpracujących z <strong>PRS</strong> S.A. auditorów zewnętrznych.<br />
Z okazji naszego jubileuszu, wszystkim organizacjom certyfikowanym<br />
przez Polski Rejestr Statków S.A., dziękujemy za zaufanie, jakim nas<br />
obdarzono i deklarujemy naszą gotowość do doskonalenia systemów<br />
zarządzania w tych przedsiębiorstwach. Wszystkim naszym auditorom<br />
i ekspertom dziękujemy za dotychczasową współpracę, życząc dalszego<br />
rozwijania swoich umiejętności, co umożliwi nam skuteczny udział w rozwoju<br />
auditowanych i certyfikowanych przez nas systemów zarządzania<br />
organizacji.<br />
Certyfikacja w Syrii<br />
Szukając nowych rynków sprzedaży usług <strong>PRS</strong> zainteresowano się<br />
obszarem arabskim, a w szczególności Syrią. Dokonano analizy działalności<br />
certyfikacyjnej w tym kraju, gdzie do tej pory wydano kilkadziesiąt<br />
certyfikatów systemów zarządzania wydanych przez światowe jednostki<br />
certyfikujące. Nawiązano kontakt jedyną organizacją syryjską Syrian Arab<br />
Organization for Standardization and Metrology (SASMO), która jest<br />
instytucją nadzorowaną przez Syryjskie Ministerstwo Przemysłu, a która<br />
nie zajmuje się akredytacją, tylko uznawaniem jednostek, między innymi<br />
certyfikujących, do działalności na terenie Arabskiej Republiki Syrii.<br />
Na początek jednak postanowiono przeprowadzić sponsorowane szkolenie<br />
grupy osób, które w przyszłości zajęliby się wdrażaniem systemów<br />
zarządzania w syryjskich przedsiębiorstwach, współpracowaliby z <strong>PRS</strong> przy<br />
certyfikacji, po odpowiednim przeszkoleniu na auditorów systemów<br />
zarządzania.<br />
Przygotowano materiały szkoleniowe w języku angielskim, przetłumaczone<br />
następnie na język arabski, w tym ponad 400 slajdów. Organizacją<br />
szkolenia zajął się Pan Bader Chahout, który zrobił to znakomicie, a samo<br />
szkolenie odbyło się w styczniu <strong>2009</strong> roku pod patronatem Dr Bashara Al<br />
Assada, Prezydenta Arabskiej Republiki Syrii. W sześciodniowym szkoleniu<br />
przeprowadzonym w Shahin Tower Hotel w Tartous, przez<br />
Magdalenę Ledwoń i Bogdana Przybylskiego uczestniczyło 28 osób,<br />
przedstawiciele różnych środowisk, między innymi: ministerstw przemysłu<br />
240
i infrastruktury, uczelni, armatorów, zakładów produkcyjnych, SASMO,<br />
portu i inni. Po początkowym okresie pewnego zniechęcenia obserwowanego<br />
wśród słuchaczy, stworzono atmosferę, która pozwoliła na rozluźnienie<br />
i zwiększenie zaangażowania uczestników. Szkolenie zaczynało się<br />
o godzinie ósmej, a kończyło o osiemnastej, jednak zainteresowanie problematyką<br />
zarządzania jakością było tak duże, że dyskusje przeciągały się do<br />
późnych godzin wieczornych. Końcowy test wykazał znaczne zrozumienie<br />
problematyki, której dotyczyło szkolenie.<br />
W ostatnim dniu szkolenie obserwowało kierownictwo Syrian Scientific<br />
Society for Quality, które zajmuje się aranżacją szkoleń w zakresie<br />
systemów zarządzania. Nawiązano pierwsze kontakty, które mogą w przyszłości<br />
zaowocować szkoleniami realizowanymi przez przedstawicieli <strong>PRS</strong><br />
dla zainteresowanych środowisk.<br />
Pozostaje tu jednak sporo do zrobienia po stronie <strong>PRS</strong>. Do tej pory nie<br />
zajmowaliśmy się szkoleniami, więc nie było materiałów szkoleniowych,<br />
ani też zgłoszenia <strong>PRS</strong> jako jednostki szkoleniowej do uznanych organizacji<br />
rejestrujących takie jednostki. Materiały szkoleniowe w zakresie auditora<br />
wewnętrznego w języku angielskim już są na ukończeniu, jak również na<br />
etapie końcowym jest rejestracja auditorów w International Register of<br />
Certificated Auditors (IRCA), co jest niezbędnym do prowadzenia szkoleń<br />
w Syrii.<br />
We wrześniu wystąpiono z wnioskiem do Syrian Arab Organization for<br />
Standardization and Metrology o uznanie Polskiego Rejestru Statków S.A.<br />
jako jednostki certyfikującej, która może działać na terenie Syrii.<br />
Przygotowano obszerną dokumentację popartą certyfikatami i dokumentami<br />
potwierdzającymi kompetencje auditorów. Siódmego grudnia SASMO<br />
w imieniu Ministerstwa Przemysłu Syrii uznało <strong>PRS</strong> i zezwoliło działać na<br />
terenie tego kraju.<br />
Uznanie jest krótkie i prezentowane poniżej.<br />
241
242
Ponieważ czytelnik może mieć problemy z odczytaniem tego pisma,<br />
w skrócie można je streścić następująco:<br />
Arabska Republika Syrii<br />
Ministerstwo Przemysłu<br />
Syrian Arab Organization for Standardization and Metrology<br />
Ref. No. 2349<br />
Data: 7.12.<strong>2009</strong><br />
Do wszystkich zainteresowanych<br />
Informuje się o uznaniu Polskiego Rejestru Statków S.A. przez Syrian<br />
Arab Organization for Standardization and Metrology do prowadzenia<br />
działalności certyfikacji systemów zarządzania jakością na terytorium<br />
Arabskiej Republiki Syrii.<br />
Decyzję podjęto po przeglądzie przesłanych, wymaganych dokumentów,<br />
do których nie ma zastrzeżeń.<br />
(Nie jest to tłumaczenie dokumentu.)<br />
Przygotowany jest „Plan działania”, którym zawarto podstawowe działania<br />
niezbędne do rozpoczęcia działalności certyfikacyjnej w Syrii.<br />
W przygotowaniu są materiały informacyjne (reklamowe) na rynek<br />
syryjski, ustalanie kosztów certyfikacji i inne czynności.<br />
Szczególne podziękowania za zorganizowanie szkolenia i pomoc w załatwieniu<br />
wszystkich spraw związanych z uznaniem działalności certyfikacyjnej<br />
przez stronę syryjską kierowane są do Pana Badera Chahouta.<br />
Bogdan Przybylski<br />
243
MORSKIE ROCZNICE<br />
M.s. „Piłsudski” zatonął 70 lat temu<br />
Pięknie zapowiadająca się kariera pierwszego polskiego transatlantyku<br />
zakończyła się nagle, zaledwie 4 lata po jego wypłynięciu w pierwszy rejs. 26<br />
listopada 1939 r. o świcie MS „Piłsudski” zatonął u wybrzeży Anglii po<br />
eksplozji. Wraz ze swym statkiem odszedł jego kapitan, legendarny dziś<br />
Mamert Stankiewicz. Była to strata spektakularna i do dzisiaj niewyjaśniona.<br />
Gdy w 1930 r. powstało nowe przedsiębiorstwo żeglugowe – pod nazwą<br />
Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe, na mocy umowy między<br />
rządem polskim a firmą Det Östasiatiske Kompagni z Kopenhag, posiadało<br />
ono jedynie trzy wysłużone transatlantyki wybudowane przed I wojną<br />
światową w Glasgow: „Polonia”, „Kościuszko” i „Pułaski”. Zapotrzebowanie<br />
na statki przewożące ludzi między Europą a Stanami Zjednoczonymi<br />
rosło. Również oba państwa Polska i Dania doświadczały w owym<br />
czasie zwiększonej emigracji do Ameryki. Coraz więcej było także tych,<br />
którzy w sposób luksusowy chcieli podróżować między oboma kontynentami.<br />
29 listopada<br />
1933 r. podpisano<br />
w Warszawie umowę<br />
z włoską stocznią<br />
Cantieri Riuniti<br />
Dell Adriatica<br />
(CRDA) w Monfalcone<br />
na budowę<br />
dwóch pasażerskich<br />
motorowców.<br />
Kontrakt miał wartość<br />
1,9 mln dolarów.<br />
Stocznię włoską<br />
wybrano ze<br />
względu na możliwość<br />
spłaty części<br />
kwoty stronie włoskiej<br />
w dostawach węgla w ciągu czterech lat.<br />
Model m.s. „Piłsudski” wykonany w skali 1:130 w<br />
stoczni Monfalcone<br />
Stępka pierwszego statku została położona 1 marca 1934 r. Zwodowano<br />
go 19 grudnia 1934 r. Matką chrzestną statku była Wanda Pełczyńska<br />
244
(w latach 20. XX w redaktorka<br />
pism kobiecychm),<br />
a statek nazwano<br />
imieniem marszałka.<br />
W międzyczasie w<br />
październiku 1934 roku<br />
Polskie Transatlantyckie<br />
Towarzystwo Okrętowe<br />
na Nadzwyczajnym<br />
Walnym Zgromadzeniu<br />
uchwaliło zmianę<br />
nazwy towarzystwa<br />
na Gdynia-Ameryka-<br />
Linie Żeglugowe S.A.<br />
(GAL). Motorowiec<br />
„Piłsudski” otworzył<br />
więc nowy rozdział w<br />
historii firmy. Dla przypomnienia,<br />
drugim statkiem<br />
zamówionym we<br />
włoskiej stoczni był<br />
bliźniaczy motorowiec,<br />
który w lipcu 1935 r.<br />
uroczyście ochrzczono<br />
imieniem „Batory”.<br />
M.s.„Piłsudski” miał<br />
14 287 ton pojemności<br />
brutto, 160,3 m długości,<br />
21,6 m szerokości i<br />
7,5 m zanurzenia. Na 7<br />
pokładach było 796<br />
miejsc pasażerskich (46<br />
w pierwszej klasie, 370<br />
w klasie drugiej – turystycznej<br />
i 400 w klasie<br />
trzeciej). Po przebudowie<br />
pozostały dwie<br />
klasy: pierwsza – 76<br />
Kabina turystyczna<br />
Pokój zabaw dzieci<br />
Basen na statku<br />
245
miejsc i turystyczna 740 miejsc.<br />
Pasażerów obsługiwało 350 osób<br />
załogi. Statek mógł rozwinąć szybkość<br />
18 węzłów, dzięki zastosowaniu<br />
dwu silników wysokoprężnych o łącznej<br />
mocy 12 tys. KM i 2 śrub.<br />
Oba zamówione we włoskiej stoczni<br />
statki miały mieć nowoczesne i luksusowe<br />
wyposażenie, tak aby świadczyć<br />
o polskiej kulturze i zamożności.<br />
O wystroju „Piłsudskiego” decydowała<br />
Komisja Artystyczna prowadzona<br />
przez Wacława Niemojewskiego. W jej<br />
składzie byli profesorzy Akademii<br />
Sztuk Pięknych: Wojciech Jastrzębowski,<br />
Tadeusz Pruszkowski, Stanisław<br />
Brukalski oraz minister Oświaty Wacław<br />
Jędrzejewicz. Projekty wnętrza i<br />
elementy wyposażenia pochodziły od 80<br />
artystów – malarzy, rzeźbiarzy, grafików,<br />
projektantów dywanów i przedmiotów<br />
użytkowych, m.in. od Antoniego<br />
Kenara, Zofii Stryjeńskiej, Bolesława<br />
Cybisa. Zaprojektowano i wykonano<br />
każdy element i szczegół od<br />
umeblowania kabin do sztućców i<br />
uniformów załogi.<br />
Dział reklamy GAL pisał: „Podczas<br />
konstrukcji nadbudówek szeroko stosowano<br />
spawanie elektryczne. Przeczesano<br />
cały świat w poszukiwaniu najnowocześniejszego<br />
wyposażenia okrętowego,<br />
a zasadnicze jego elementy<br />
pochodzą z dwunastu krajów”.<br />
22 sierpnia 1935 r. MS „Piłsudski”<br />
został przekazany armatorowi. Kapitan<br />
statku – Mamert Stankiewicz i starszy<br />
oficer Karol O. Borchardt nadzorowali<br />
końcowy etap budowy statku.<br />
Mamert Stankiewicz (1889-<br />
1939) był doświadczonym kapitanem,<br />
z dyplomem uzyskanym w<br />
Morskim Korpusie Kadetów w Petersburgu.<br />
Służył we flocie carskiej.<br />
Po I wojnie, po przyjeździe do Polski<br />
w 1921 r. został naczelnikiem<br />
Wydziału Nawigacyjnego Wyższej<br />
Szkoły Morskiej w Tczewie. Dla<br />
szkoły tej zdobył czarny żaglowiec<br />
„Lwów”, którego komendantem był<br />
przez 3 kolejne lata.<br />
W następnych latach pracował<br />
we flocie handlowej i jako pilot w<br />
Urzędzie Morskim w Gdyni. Od<br />
1931 r. dowodził transatlantykami<br />
"Pułaski" i "Polonia". Okres swej<br />
służby na morzu opisał we wspomnieniach<br />
Z floty carskiej do polskiej<br />
(pierwotny tytuł nadany przez autora<br />
to Korsarz i Don Kichot). Opisany<br />
został także w poświęconej mu książce<br />
Karola Olgierda Borchardta<br />
Znaczy Kapitan. (zdj. Wikipedia)<br />
246
W pierwszą podróż „Piłsudski” wyruszył 27 sierpnia z Triestu. Rejs<br />
prowadził przez Wenecję, gdzie na pokład weszło 700 pasażerów, Palermo,<br />
Algier, malagę, Lizbonę i Kanał Kiloński do Gdyni.<br />
Jak napisał Karol O. Borchardt w książce Znaczy kapitan przybycie do<br />
Gdyni miało nieoczekiwany przebieg. Najpierw było powitanie przez tłumy<br />
na nabrzeżu przy Dworcu Morskim. Wkrótce okazało się, że statek musi<br />
następnego dnia rano przybić do nabrzeża jeszcze raz, tym razem oficjalnie.<br />
Punktualnie o 10 rano<br />
„Piłsudski” po raz dru-gi<br />
podchodził do Dworca<br />
Morskiego odświętnie udekorowanego<br />
flagami. Na<br />
górnym tarasie Dworca<br />
czekali ministrowie i ważni<br />
goście, na całym nabrzeżu<br />
znów tłumy ludzi. Tymczasem<br />
„Piłsudski” po komendzie<br />
kapitana „Obie cała<br />
wstecz” sunął dalej wprzód<br />
wprost w nabrzeże. Przestały<br />
działać silniki. Znaczy<br />
kapitan nakazał rzucenie<br />
obu kotwic. Borchardt pisze:<br />
”W dźwięk marsza granego<br />
przez orkiestrę wdziera się<br />
ogłuszający zgrzyt i szczęk<br />
lecących kotwic oraz łoskot<br />
Oficerowie „Piłsudskiego´: lekarz okrętu dr.<br />
med. Stefan Michalak (w białym mundurze),<br />
pierwszy mechanik Józef Bełczowski oraz<br />
intendent Wacław Jasiński w Colon w Panamie.<br />
Jesień 1937 r.<br />
wybiegających za burtę<br />
łańcuchów. Zdezorientowany<br />
tłum zakołysał się i cofa<br />
w przerażeniu przed sunącym<br />
w ślepy róg statkiem.<br />
Ogólne poruszenie w świcie<br />
ministra. (...) Kotwice muszą<br />
zatrzymać statek, inaczej cała ta rozpędzona masa wpakuje się na molo i<br />
nasza chluba rozpryśnie się o granitowe nabrzeże. Statek wysunął się o metr<br />
za przewidziany znak i … stanął. (…) Przez pomost, ustawiony między<br />
statkiem a górnym peronem Dworca Morskiego, wchodzą dostojnicy i<br />
goście. Na pytanie naszego naczelnego „Lorda”, dlaczego kapitan rzucał<br />
247
kotwice, ten ani słowem nie wspomniał o maszynie: – Znaczy, tak jest<br />
bardziej efektownie – tłumaczy”.<br />
W swa pierwszą<br />
podróż do Nowego<br />
Jorku „Piłsudski”<br />
wyszedł 15 września<br />
1935 r. z 700<br />
osobami na pokładzie.<br />
Podróż ta<br />
przebiegła pomyślnie.<br />
Już wkrótce<br />
jednak, w kolejnych<br />
rejsach, ujawniły<br />
się pewne<br />
„Piłsudski” wchodzi do Nowego Jorku<br />
mankamenty statku.<br />
Podczas sztormowej<br />
pogody miał<br />
on duże przechyły<br />
boczne, dziób mocno<br />
zanurzał się w wodzie przy czym pokład zalewany był tonami wody.<br />
Karol O. Borchardt tak charakteryzował właściwości manewrowe statku:<br />
„tonaż i zanurzenie „Piłsudskiego”, dostosowane ściśle do przechodzenia<br />
przez cieśniny duńskie, uczyniły statek kompletnie bezbronnym wobec<br />
sztormowych i niesztormowych fal. Każda bez wyjątku wchodziła na dziób,<br />
grożąc niespodziewanym zmyciem ludzi za burtę”. W późniejszym okresie<br />
niezbędne były drobne przebudowy, które poprawiły komfort podróży<br />
pasażerów.<br />
Podróż z Gdyni do Nowego Jorku trwała 3,5 tygodnia (w obie strony).<br />
Przed wojną organizowano corocznie około 10 rejsów. W podróżach tych<br />
uczestniczyli nie tylko emigranci, jak do tej pory, ale coraz więcej było<br />
turystów, którzy korzystali z wyższego standardu i nowoczesnego, wręcz<br />
luksusowego wyposażenia statku. Latem organizowano rejsy po fiordach<br />
norweskich, a w święta Bożego Narodzenia wypływano w rejon Karaibów.<br />
W 1936 r. średnia liczba pasażerów w jednym rejsie wynosiła 282 osoby, a<br />
dwa lata później już 438. Oba statki pływały wahadłowo, gdy jeden<br />
wyruszał z Gdyni, drugi płynął z Nowego Jorku. Spotykały się w połowie<br />
drogi, na Atlantyku.<br />
248
W dniu wybuchu<br />
II wojny światowej<br />
„Piłsudski”<br />
znajdował się na<br />
brytyjskich wodach<br />
terytorialnych w<br />
cieśninie Pentland.<br />
Brytyjski niszczyciel<br />
eskortował go<br />
stamtąd do zatoki<br />
Firth of Forth.<br />
5 września statek,<br />
już bez pasażerów,<br />
przypłynął<br />
do portu Newcastle.<br />
Spotkanie „Piłsudskiego” z „Batorym” w maju 1935 r. W pierwszych miesiącach<br />
wojny<br />
wszystkie polskie jednostki handlowe i pasażerskie, które znalazły się na<br />
wodach brytyjskich zostały włączone do przewozów alianckich. Większość<br />
z tych statków, włącznie ze statkiem szkolnym – „Darem Pomorza” dotarła<br />
do Wielkiej Brytanii ze Szwecji lub Francji. Nowym zadaniem tych<br />
jednostek było uczestniczenie w konwojach. Było to trudne i uciążliwe<br />
choćby z tego powodu, że należało w takim szyku utrzymywać nakazane<br />
odległości, kursy i prędkości. Stałym zagrożeniem był atak torpedowy spod<br />
wody, wejście na pole minowe lub bombardowanie z powietrza. Na wodach<br />
coraz powszechniej stosowano tzw. miny magnetyczne, które działały pod<br />
wpływem pola magnetycznego, jakie wytwarzał wokół siebie każdy<br />
stalowy okręt. Miny te można było nawet zrzucać z powietrza. Na szczęście<br />
dla aliantów Niemcy nie mieli jeszcze w początku wojny dużo takich min.<br />
W pierwszych czterech miesiącach wojny niemieckie okręty wojenne i samoloty<br />
postawiły łącznie ok. 470 min. Dość szybko Anglicy poznali budowę<br />
tych min i zastosowali środki obronne, m.in. magnetyczne trały i urządzenia<br />
demagnetyzacyjne do zmniejszenia natężenia pola magnetycznego<br />
wytwarzanego przez kadłuby statków. Jednak w listopadzie 1939 r.<br />
wskutek wybuchu min zatonęło 27 statków, a w grudniu 33 statki.<br />
W służbie brytyjskiej Marynarki Wojennej znalazł się także „Piłsudski”.<br />
11 listopada 1939 r. brytyjskie Ministerstwo Żeglugi podpisało z rządem<br />
polskim umowę w sprawie przejęcia jednostki w time charter. W stoczni w<br />
Newcastle statek poddano adaptacji do roli statku transportowego. Kadłub<br />
249
został pomalowany w barwy ochronne, zdjęto drewniane boazerie i usunięto<br />
dzieła sztuki. Na pokładach pojawiły się dodatkowe łodzie ratunkowe<br />
i uzbrojenie przeciwlotnicze. Dzięki zdemontowaniu przegród wewnętrznych<br />
statek zdolny był zabierać na pokład ponad 3 tys. żołnierzy. Polskie<br />
statki pasażerskie mogły poruszać się samodzielnie, gdyż rozwijały dość<br />
dużą prędkość (17-18 węzłów) i mogły uciec przed okrętami podwodnymi<br />
i okrętami korsarskimi. 25 listopada 1939 r. wieczorem MS „Piłsudski”<br />
wyszedł w swój pierwszy rejs jako transportowiec wojenny. Zmierzał<br />
w stronę konwoju idącego w stronę Australii i Nowej Zelandii. Droga<br />
prowadziła wzdłuż wschodnich wybrzeży Anglii i miała być, zgodnie<br />
z zapewnieniami Admiralicji Brytyjskiej, bezpieczna. 26 listopada przed<br />
świtem, o godz. 5.36. pod statkiem nastąpiły kolejno dwa potężne wybuchy.<br />
„Piłsudski” zaczął szybko przechylać się. Stanęły maszyny i pogasły<br />
światła. Dowódca kpt. Mamert Stankiewicz zarządził spuszczenie łodzi<br />
ratunkowych i opuszczenie statku. Po 5 godzinach statek poszedł dziobem<br />
na dno. Uratowała się prawie cała załoga, którą podjął brytyjski niszczyciel.<br />
Zginął jedynie IV mechanik, Tadeusz Piotrowski i kapitan Mamert<br />
Stankiewicz, który zszedł ze statku ostatni i zmarł z wyziębienia. Został<br />
pośmiertnie odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari.<br />
Przyczyna katastrofy nie została ustalona do dziś. Rozważano<br />
następujące wersje:<br />
– storpedowanie przez niemiecki okręt podwodny, o czym miał<br />
świadczyć czas między pierwszą a drugą eksplozją, oraz kolejność<br />
wydarzeń o której mówili świadkowie – silne uderzenie na burtę a następnie<br />
detonacja. Żadne źródła niemieckie nie podały jednak, że którykolwiek<br />
z okrętów podwodnych uzyskał takie trafienie, a w tym czasie byłby to<br />
wielki sukces propagandowy;<br />
– eksplozja po wpłynięciu na minę magnetyczną. Drugą eksplozję mógł<br />
wywołać wybuch w maszynowni lub wpłynięcie na drugą minę. Niemieckie<br />
źródła mówiły o polu minowym postawionym tydzień wcześniej u ujścia<br />
rzeki Humber, gdzie zatonął statek;<br />
– sabotaż, co wydaje się jednak mało prawdopodobne. Akcję taką<br />
przypisywał sobie jeden z Ukraińców, który twierdził, że pływał na<br />
„Piłsudskim” jako palacz i podczas tego rejsu podłożył ładunek w maszynowni.<br />
250
Rysunek Adama Worki „Zatonięcie MS Piłsudski”<br />
We wrześniu <strong>2009</strong> r. nurkowie z Polskiego Klubu Płetwonurków<br />
„Waleń” z Londynu dokonali eksploracji wraku statku. Uważają oni, że<br />
transatlantyk został storpedowany. Sporządzono dokumentację eksploracji<br />
statku leżącego na głębokości 30 m, 50 km od wschodnich wybrzeży<br />
Wielkiej Brytanii. Nie udało się jednak z całą pewnością potwierdzić<br />
którejkolwiek z wersji zatonięcia.<br />
Ekipa nurków wydobyła z wraku iluminator, który przywiozła na<br />
wystawę okolicznościową poświęconą 70 rocznicy zatonięcia statku.<br />
Wystawa ta miała swój wernisaż 23 listopada <strong>2009</strong> r. w Centralnym<br />
Muzeum Morskim w Gdańsku. Prezentuje ona historię statku „Piłsudski”<br />
i niektórych członków jego załogi. Znajdują się na niej przedmioty<br />
uratowane ze statku (koło ratunkowe, pled, walizka, talerz, liczne zdjęcia.<br />
Kolekcja kolorowych broszur, dokumentów, rachunków, listów, a także<br />
liczne pamiątki zebrane przez M.S. Piłsudski Society z Wielkiej Brytanii<br />
(m.in. karty do gry z wizerunkiem statku, firmowa popielniczka, tabliczka<br />
informacyjna z liniowca) została udostępniona przez Panią Frances Mary<br />
Oborski, wdowę po wieloletnim prezesie Towarzystwa, Konsulu<br />
Honorowym RP Mike’u Oborskim.<br />
Sprawa zatonięcia naszego transatlantyku, pierwszego odnotowanego w<br />
czasie II wojny, czeka nadal na wyjaśnienie<br />
251
Bulaj wydobyty ze statku przez płetwonurków Klubu „Waleń”<br />
Koło ratunkowe znalezione przez żołnierzy Dywizji im Generała W.<br />
Maczka na brzegu Morza Północnego<br />
252
Pled ofiarowany przez marynarza, który przeżył katastrofę.<br />
Na wystawie w CMM zrekonstruowano stół w jadalni z rozłożoną zastawą<br />
Zdjęcia oraz informacje pochodzą z Wystawy poświęconej MS<br />
„Piłsudski”, którą zorganizowało Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku.<br />
Andrzej Michalski<br />
253
NORMALIZACJA<br />
Komunikat normalizacyjny<br />
Wykaz norm z klauzulą uzgodnienia z <strong>PRS</strong><br />
Publikujemy w układzie numerycznym wykaz aktualnych norm,<br />
opatrzonych klauzulą uzgodnienia z Polskim Rejestrem Statków S.A.,<br />
zgodnie ze stanem na dzień 30 listopada <strong>2009</strong> roku.<br />
1. PN-ISO 1704/Ap1:2000 Budowa statków. Łańcuchy kotwiczne<br />
rozpórkowe.<br />
2. PN-ISO 2269:1994 Budowa statków. Kompasy magnetyczne klasy<br />
A, namierniki i szafki kompasowe. Badania i<br />
atestacja.<br />
3. PN-ISO 5488:1997 Budowa okrętów. Trapy.<br />
4. PN-ISO 6050:1996* Budowa statków. Symbole gruszki dziobowej<br />
i pędnika poprzecznego.<br />
5. PN-ISO 6555:1994 Budowa statków. Wciągarki topenantowe.<br />
6. PN-ISO 7364:1998 Budowa okrętów i konstrukcje morskie;<br />
mechanizmy pokładowe. Wciągarki trapowe.<br />
7. PN-ISO 10316:1994 Budowa statków. Kompasy magnetyczne<br />
klasy B. Badania i atestacja.<br />
8. PN-ISO 13342:2000* Małe statki. Pomiar naporu statycznego<br />
silników przyczepnych.<br />
9. PN-IEC 92-101:2001* Instalacje elektryczne na statkach. Definicje i<br />
wymagania ogólne.<br />
10. PN-IEC 92-202:1994 Instalacje elektryczne na statkach. Projektowanie<br />
systemu. Zabezpieczenia.<br />
11. PN-IEC 92-373:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne.<br />
12. PN-IEC 92-401/A2:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Wykonanie<br />
i badanie instalacji.<br />
13. PN-IEC 60092-101:2001 Instalacje elektryczne na statkach. Definicje i<br />
wymagania ogólne.<br />
14. PN-IEC 60092-201:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Projektowanie<br />
systemu. Postanowienia ogólne.<br />
15. PN-IEC 60092-350:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Kable elektroenergetyczne<br />
okrętowe. Ogólne wymagania<br />
dotyczące konstrukcji i badań.<br />
254
16. PN-IEC 60092-351:2004 ** Instalacje elektryczne na statkach. Materiały<br />
izolacyjne do okrętowych kabli elektroenergetycznych,<br />
telekomunikacyjnych i sterowniczych.<br />
17. PN-IEC 60092-353:1999 Instalacje elektryczne na statkach. Kable<br />
elektroenergetyczne jedno- i wielożyłowe o<br />
polu niepromieniowym.<br />
18. PN-IEC 60092-354:1999 Instalacje elektryczne na statkach. Kable<br />
elektroenergetyczne jedno- i trzyżyłowe z<br />
izolacją wytłaczaną, na napięcie znamionowe 6<br />
kV, 10 kV i 15 kV.<br />
19. PN-IEC 60092-373:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />
wielkiej częstotliwości. Okrętowe giętkie kable<br />
współosiowe.<br />
20. PN-IEC 60092-374:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />
wielkiej częstotliwości. Kable telefoniczne<br />
ogólnego zastosowania.<br />
21. PN-IEC 60092-375:2002* Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />
wielkiej częstotliwości. Kable ogólnego<br />
zastosowania do obwodów automatyki,<br />
sterowania i łączności.<br />
22. PN-IEC 60092-506:2001 Instalacje elektryczne na statkach; przypadki<br />
szczególne. Statki do przewozu określonych<br />
niebezpiecznych towarów i materiałów luzem.<br />
23. PN-IEC 61892-7:2000* Ruchome i stałe platformy morskie. Instalacje<br />
elektryczne. Przestrzenie zagrożone wybuchem.<br />
24. PN-EN ISO 449:2002* Statki i technika morska. Kompasy magnetyczne,<br />
szafki kompasowe i namierniki. Klasa A.<br />
25. PN-EN 711:1998 Statki żeglugi śródlądowej. Barierki pokładowe.<br />
Wymagania, typy.<br />
26. PN-EN 1864:2008* Statki żeglugi śródlądowej. Sterówki.<br />
Wymagania dotyczące ergonomiczności i<br />
bezpieczeństwa.<br />
27. PN-EN ISO 4566:2000* Małe statki z silnikami stacjonarnymi.<br />
Końcówki wału śrubowego i piasty śrub o<br />
zbieżności 1:10.<br />
28. PN-EN ISO 6115:2000* Budowa statków. Wciągarki trałowe.<br />
255
29. PN-EN ISO 6218:2006 Statki żeglugi śródlądowej. Ręczne urządzenia<br />
sczepiające dla pchaczy. Wymagania<br />
dotyczące bezpieczeństwa i wymiary główne.<br />
30. PN-EN ISO 8099:2002* Małe statki. Systemy retencji ścieków z<br />
toalet.<br />
31. PN-EN ISO 8468:2000 Rozplanowanie mostka statku i rozmieszczenie<br />
wyposażenia. Wymagania i wytyczne.<br />
32. PN-EN ISO 8469:2007 Małe statki. Węże paliwowe nie odporne na<br />
ogień.<br />
33. PN-EN ISO 8861:2000* Budowa statków. Wentylacja siłowni statków<br />
z silnikami wysokoprężnymi. Wytyczne<br />
projektowe i podstawy obliczeń.<br />
34. PN-EN ISO 9093-1:2000* Małe statki. Zawory burtowe i przejścia<br />
burtowe. Metalowe.<br />
35. PN-EN ISO 9785:2006 Statki i technika morska. Wentylacja ładowni, w<br />
których można używać pojazdów napędzanych<br />
silnikami spalinowymi. Obliczanie całkowitego<br />
teoretycznego zapotrzebowania powietrza.<br />
36. PN-EN ISO 10239:<strong>2009</strong>* Małe statki. Instalacje skroplonego gazu<br />
węglowodorowego (LPG).<br />
37. PN-EN ISO 11105:2000* Małe statki. Wentylacja przedziałów silnika<br />
benzynowego i/lub zbiornika benzyny.<br />
38. PN-EN ISO 11591:2002* Małe statki z napędem silnikowym. Pole widzenia<br />
ze stanowiska sterowania.<br />
39. PN-EN ISO 12215-1:2002* Małe statki. Konstrukcja kadłuba i wymiary<br />
elementów konstrukcyjnych kadłuba. Część 1:<br />
Materiały - Żywice termoutwardzalne, zbrojenie z<br />
włókna szklanego, laminat wzorcowy.<br />
40. PN-EN 13929:2002* Małe statki. Urządzenia sterowe. Systemy<br />
łączników zębatych.<br />
41. PN-EN 14144:2006 Koła ratunkowe. Wymagania i badania.<br />
42. PN-EN ISO 14509-1:2008* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />
powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />
z napędem mechanicznym. Część 1: Metody<br />
pomiaru przy przejściu jednostki.<br />
43. PN-EN ISO 14509-2:2007* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />
powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />
z napędem mechanicznym. Część 2: Ocena emisji<br />
256
dźwięku przeprowadzona na jednostce<br />
odniesienia.<br />
44. PN-EN ISO 14509-3:<strong>2009</strong>* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />
powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />
z napędem mechanicznym. Część 3: Ocena emisji<br />
dźwięku przeprowadzona przy użyciu obliczeń i<br />
pomiarów.<br />
45. PN-EN 14744:2006 Statki żeglugi śródlądowej i statki morskie. Światła<br />
nawigacyjne .<br />
46. PN-EN 60945:2004* Urządzenia i systemy nawigacji i<br />
radiokomunikacji morskiej. Wymagania ogólne.<br />
Metody badań i wymagane wyniki badań.<br />
47. PN-EN 61097-1:<strong>2009</strong>* Globalny morski system łączności alarmowej<br />
i bezpieczeństwa (GMDSS). Część 1: Transponder<br />
radarowy. Poszukiwanie i ratownictwo<br />
morskie (SART). Wymagania eksploatacyjne i<br />
dotyczące działania, metody i wymagane<br />
wyniki badań.<br />
48. PN-EN 61108-1:2005* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />
morskiej. Globalne satelitarne<br />
systemy nawigacyjne (GNSS). Część 1:<br />
Globalny system określania pozycji (GPS).<br />
Urządzenia odbiorcze. Normy dotyczące<br />
działania, metody badań i wymagane wyniki<br />
badań.<br />
49. PN-EN 61108-2:2000* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />
morskiej. Światowe satelitarne<br />
systemy nawigacyjne (GNSS). Światowy<br />
satelitarny system nawigacyjny (GLONASS);<br />
urządzenia odbiorcze. Normy działania,<br />
metody i wymagane wyniki badań.<br />
50. PN-EN 61174:<strong>2009</strong>* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />
morskiej. System obrazowania<br />
elektronicznych map i informacji nawigacyjnych<br />
(ECDIS). Wymagania dotyczące<br />
obsługi i działania, metody badania i wymagane<br />
wyniki badań.<br />
257
51. PN-92/W-01351 Drgania mechaniczne i wstrząsy. Wytyczne<br />
do ogólnej oceny drgań na statkach<br />
handlowych.<br />
52. PN-92/W-01352 Drgania na statkach. Metodyka pomiarów i<br />
rejestracji danych.<br />
53. PN-92/W-01353 Drgania miejscowe konstrukcji statku i<br />
wyposażenia okrętowego. Metodyka<br />
pomiarów i rejestracji danych.<br />
54. PN-W-01704:1998 Budowa statków. Krętliki łańcuchów<br />
kotwicznych rozpórkowych.<br />
55. PN-92/W-18052* Żegluga śródlądowa. Podziałki zanurzenia.<br />
56. PN-W-18058:1996* Budowa statków i konstrukcje morskie. Znaki<br />
zanurzenia i wolnej burty. Cyfry i litery.<br />
57. PN-92/W-33051 Urządzenia do biologicznego oczyszczania<br />
ścieków fekalnych na statkach wodnych.<br />
Wymagania i badania.<br />
58. PN-92/W-33052 Spalarki okrętowe. Wymagania i badania.<br />
59. PN-W-33058:1998 Płynowskazy okrętowe.<br />
60. PN-W-47042:1996 Statki żeglugi śródlądowej. Instalacje<br />
odgromowe. Ogólne wymagania i badania.<br />
61. PN-92/W-49053 Mechanizmy pokładowe. Profile głowic cumowniczych.<br />
62. PN-92/W-49054 Maszyny kotwiczne i łańcuchowe z napędem<br />
ręcznym dla statków śródlądowych. Wymagania<br />
i badania.<br />
63. PN-92/W-49055 Maszyny kotwiczne łańcuchowe napędzane<br />
silnikiem elektrycznym lub hydraulicznym dla<br />
statków śródlądowych. Wymagania i badania.<br />
64. PN-92/W-49056 Wciągarki cumownicze.<br />
65. PN-93/W-49057 Wciągarki kotwiczne i kabestany kotwiczne<br />
dla statków morskich.<br />
66. PN-93/W-49058 Budownictwo okrętowe. Wciągarki<br />
ładunkowe okrętowe.<br />
67. PN-W-50002:1998* Okrętowy sprzęt sygnalizacyjny. Bandery,<br />
flagi i proporce. Wymagania i badania.<br />
68. PN-94/W-50010 Pasy ratunkowe dla żeglugi morskiej.<br />
Wymagania i badania.<br />
258
69. PN-W-50012:1997 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Tablice sygnałów<br />
ratunkowych. Wymagania i badania.<br />
70. PN-W-50013:1997 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Tablice<br />
oznakowania wyposażenia ratunkowego.<br />
Wymagania ogólne.<br />
71. PN-71/W-70001** Światła w żegludze morskiej i śródlądowej.<br />
Zakresy chromatyczności.<br />
72. PN-W-74011:1996* Armatura okrętowa. Przezierniki okrętowe na<br />
ciśnienie nominalne do 0,63 MPa.<br />
73. PN-W-74017:1998 Armatura okrętowa. Wymagania i badania.<br />
74. PN-W-83033:1996** Ściągacze śrubowe okrętowe.<br />
75. PN-91/W-83050 Kotwice. Wspólne wymagania i badania.<br />
76. PN-91/W-83052 Kotwice Halla.<br />
77. PN-W-83055:1994 Statki żeglugi śródlądowej. Kotwice spawane<br />
z ramionami odchylonymi – szerokołapowe.<br />
78. PN-89/W-88021** Włazy okrętowe z pokrywami do śrub,<br />
okrągłe i owalne.<br />
79. PN-84/W-88024** Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />
śrubowymi.<br />
80. PN-84/W-88027** Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />
klinowymi.<br />
81. PN-89/W-88028 Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />
centralnymi.<br />
82. PN-88/W-88030 Włazy okrętowe okrągłe na ciśnienie nominalne<br />
0,1 MPa.<br />
83. PN-81/W-88050 Iluminatory okrętowe.<br />
84. PN-88/W-88059 Szyby bezpieczne hartowane do iluminatorów<br />
i okien okrętowych.<br />
85. PN-91/W-88068 Iluminatory okrętowe. Rozmieszczenie na statku.<br />
86. PN-84/W-88070** Okna okrętowe.<br />
87. PN-W-88071:1997 Szyby bezpieczne ogrzewane do okien okrętowych.<br />
88. PN-91/W-89011* Żegluga śródlądowa. Automatyczne<br />
jednozamkowe złącza zestawów pchanych.<br />
89. PN-80/W-89013** Kluzy staliwne.<br />
259
90. PN-W-89015:1998 Instalacje elektryczne na statkach. Końcówki<br />
kablowe do zaprasowania. Wymagania i<br />
badania.<br />
91. PN-78/W-89101 Pachoły spawane.<br />
92. PN-90/W-89140 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Bloki do lin<br />
stalowych.<br />
93. PN-76/W-89149** Bloki okrętowe linowe. Bloki otwierane do<br />
lin włókiennych.<br />
94. PN-76/W-89150** Bloki okrętowe linowe. Bloki jednokrążkowe<br />
do lin włókiennych.<br />
95. PN-76/W-89151** Bloki okrętowe linowe. Bloki dwukrążkowe<br />
do lin włókiennych.<br />
96. PN-76/W-89152** Bloki okrętowe linowe. Bloki trójkrążkowe<br />
do lin włókiennych.<br />
97. PN-92/W-89180** Szakle okrętowe kute podłużne i okrągłe kategorii<br />
M(4).<br />
98. PN-91/W-89190 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Obciążniki<br />
kulowe.<br />
99. PN-91/W-89191** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krętliki.<br />
100. PN-91/W-89192** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Klamry.<br />
101. PN-93/W-89196 Okrętowe urządzenia ładunkowe. Haki palcowe.<br />
102. PN-93/W-89308 Okrętowe urządzenia ładunkowe. Zaczepy<br />
masztowe topenantowe.<br />
103. PN-90/W-89361** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki do<br />
lin stalowych 9-krotne.<br />
104. PN-90/W-89362** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki z łożyskami<br />
ślizgowymi do lin stalowych 14-krotne.<br />
105. PN-76/W-89366** Bloki okrętowe linowe. Krążki do lin<br />
włókiennych.<br />
106. PN-90/W-89367 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki z łożyskami<br />
tocznymi do lin stalowych 14-krotne.<br />
107. PN-83/W-89379 Okrętowe okucia pokładowe. Uchwyty płaskie.<br />
108. PN-W-89504:1997 Rozdzielnice okrętowe niskonapięciowe.<br />
Wymagania i badania.<br />
109. PN-W-89505:1997 Podwodne oświetlenie dla nurków.<br />
Reflektory przenośne. Wymagania i badania.<br />
260
110. PN-W-89506:1997 Sterownice okrętowe niskonapięciowe. Wymagania<br />
i badania.<br />
111. PN-W-89507:1998 Instalacje elektryczne na statkach. Znakowanie<br />
kabli przewodów i ich żył oraz numeracja<br />
obwodów i rozdzielnic.<br />
112. PN-W-89509:1997 Statki taboru technicznego. Baterie akumulatorów.<br />
Dobór.<br />
113. PN-W-89513:1997 Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe<br />
okrętowe.<br />
114. BN-78/3032-19 Bateria rezerwowa 2RF10.<br />
115. BN-87/3064-12 Łączniki warstwowe szczękowe na znamionowe<br />
napięcia izolacji do 500V. Wymagania i badania.<br />
116. BN-75/3064-26 Okrętowe wyroby elektroinstalacyjne. Gniazda<br />
wtyczkowe i wtyczki do pomieszczeñ mieszkalnych<br />
i podobnych.<br />
117. BN-80/3083-11 Hamulce tarczowe okrętowe zwalniane elektromagnetycznie,<br />
na prąd stały. Wymagania i<br />
badania.<br />
118. BN-90/3083-22 Soczewki do okrętowych latarń sygnałowopozycyjnych.<br />
119. BN-79/3083-34/01** Elektryczne oprawy oświetleniowe. Oprawy do<br />
ogólnych celów oświetleniowych. Wymagania i<br />
badania.<br />
120. BN-79/3083-34/02 Elektryczne oprawy oświetleniowe. Projektory.<br />
Wymagania i badania.<br />
121. BN-79/3083-34/04** Elektryczne oprawy oświetleniowe. Lampa<br />
sygnalizacyjna dzienna. Wymagania i badania.<br />
122. BN-79/3083-34/05 Elektryczne oprawy oświetleniowe. Zasilacze,<br />
stateczniki i transformatory zapłonowe.<br />
Wymagania i badania.<br />
123. BN-80/3083-34/06 Elektryczne oprawy oświetleniowe okrętowe.<br />
Latarka sygnalizacyjna ręczna.<br />
124. BN-76/3083-53** Ogrzewanie wnętrzowe przewiewowe elektryczne<br />
okrętowe. Wymagania i badania.<br />
125. BN-80/3083-58 Złączki gwintowe okrętowe na napięcie<br />
znamionowe do 660V do łączenia przewodów<br />
elektroenergetycznych.<br />
261
126. BN-87/3083-60** Elektryczne instalacje na statkach.<br />
Projektowanie systemu. Sygnały akustyczne i<br />
optyczne.<br />
127. BN-88/3083-62 Przekładniki przeznaczone do pracy na statkach<br />
morskich. Wymagania i badania.<br />
128. BN-90/3711-04 Statki taboru technicznego. Metody badań<br />
szczelności połączeń i zamknięć kadłuba.<br />
Wymagania.<br />
129. BN-80/3712-17/01** Drzwi strugoszczelne jednoskrzydłowe stalowe<br />
okrętowe.<br />
130. BN-81/3712-17/02** Drzwi strugoszczelne dwuskrzydłowe stalowe<br />
okrętowe.<br />
131. BN-84/3721-11** Linia wałów. Sprzęgła kołnierzowe jednolite.<br />
132. BN-87/3722-06 Suwnice montażowe z napędem elektrycznym<br />
okrętowe. Wymagania i badania.<br />
133. BN-87/3722-10 Podgrzewacze elektryczne oleju. Wymagania i<br />
badania.<br />
134. BN-84/3723-05 Głowice wentylacyjne okrętowe. Wymagania i<br />
badania.<br />
135. BN-90/3725-26/01 Dławnice okrętowe niemetalowe do przewodów<br />
elektrycznych. Wymagania i badania.<br />
136. BN-90/3725-26/04 Dławnice okrętowe niemetalowe do przewodów<br />
elektrycznych. Dławiki.<br />
137. BN-81/3730-06** Instalacje rurociągowe wody morskiej. Wytyczne<br />
doboru grubości ścianek rur stalowych<br />
ocynkowanych.<br />
138. BN-76/3732-03** Skrzynie zaworowe stalowe okrętowe spawane<br />
P nom J 1 MPa (10 kG/cm 2 ).<br />
139. BN-76/3732-06** Skrzynie zaworowe żeliwne okrętowe<br />
P nom J 1 MPa (10 kG/cm 2 ).<br />
140. BN-76/3732-15** Zespoły zamykające z napędem ręcznym skrzyń<br />
zaworowych okrętowych P nom @ 1 MPa<br />
(10kG/cm 2 ).<br />
141. BN-76/3732-16** Zespoły zamykające z napędem pneumatycznym<br />
okrętowe P nom @ 0,6 MPa (6 kG/cm2).<br />
142. BN-68/3732-18** Zawory sztormowe okrętowe (zwrotneklapowe).<br />
262
143. BN-89/3732-25** Filtry stalowe spawane okrętowe.<br />
144. BN-85/3752-09 Łańcuchy kotwiczne.<br />
145. BN-78/3753-06 Żurawie pokładowe hakowe. Ogólne wymagania i<br />
badania.<br />
146. BN-82/3765-04 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Kotwice pływające.<br />
147. BN-82/3765-39 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Podstawy stalowe<br />
pneumatyczne tratw ratunkowych z osprzętem<br />
do mocowania.<br />
148. BN-78/3765-40 Żurawiki łodziowe grawitacyjne. Ogólne<br />
wymagania i badania.<br />
149. BN-82/3765-42 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Nóż składany<br />
150. BN-77/3765-46** Wciągarki łodziowe. Podstawowe parametry,<br />
wymagania i badania.<br />
151. BN-84/3782-32 Stopery szczękowe łańcuchów kotwicznych.<br />
152. BN-84/3795-04/01 Linia wałów. Sprzęgła kołnierzowo-tulejowe.<br />
Wymagania ogólne.<br />
153. BN-84/3795-04/02 Linia wałów. Tuleje sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />
154. BN-84/3795-04/03 Linia wałów. Kołnierze sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />
155. BN-84/3795-04/04 Linia wałów. Czopy sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />
156. BN-84/3795-04/05 Linia wałów. Nakrętki czopów sprzęgieł<br />
kołnierzowo-tulejowych.<br />
157. BN-84/3795-04/06 Linia wałów. Nakładki zabezpieczające sprzęgieł<br />
kołnierzowo-tulejowych.<br />
158. BN-84/3795-04/07 Linia wałów. Pierścienie centrujące sprzęgieł<br />
kołnierzowo-tulejowych.<br />
159. BN-84/3795-06 Linia wałów. Tuleje łożysk wału śrubowego.<br />
160. BN-84/3795-07 Linia wałów. Czopy stożkowe i wpusty wałów<br />
śrubowych.<br />
161. BN-70/6095-10 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Nabój dymny do<br />
pławki świetlno-dymnej.<br />
162. BN-72/6095-15 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pochodnie<br />
morskie. Wymagania i badania.<br />
263
163. BN-72/6095-16 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Petarda<br />
akustyczna morska. Wymagania i badania.<br />
164. BN-72/6095-17 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pławka świetlna<br />
chemiczna. Wymagania i badania.<br />
165. BN-72/6095-18 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Rakiety spadochronowe.<br />
Wymagania i badania.<br />
166. BN-72/6095-19 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pławka dymna<br />
łodziowa. Wymagania i badania.<br />
167. BN-72/6095-21 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Rakiety jednogwiezdne.<br />
Wymagania i badania.<br />
168. BN-78/6859-05 Włókno szklane i wyroby z niego. Maty<br />
szklane.<br />
169. ZN-2101:2006** Przejścia rur głosowych.<br />
170. ZN-2210:2003*** Haki odrzutne.<br />
171. ZN-2731:2002*** Korki denne zbiorników.<br />
172. ZN-2801:2008** Okrętowe okucia pokładowe - Zaczepy.<br />
173. ZN-4503:2002*** Zbiorniki hydroforowe okrętowe – Ogólne<br />
wymagania i badania.<br />
174. ZN-5001:1999*** Promienie łuków rur okrętowych.<br />
175. ZN-5002:1999*** Króćce gwintowane na ciśnienie nominalne do 10<br />
MPa.<br />
176. ZN-5003:1999*** Segmenty okrętowych kolan spawanych.<br />
177. ZN-5004:2008** Uchwyty i obejmy stalowe do mocowania<br />
rurociągów okrętowych.<br />
178. ZN-5013:2002*** Kurki sondy okrętowej DN 40.<br />
179. ZN-5015:2005*** Przejścia grodziowe tulejowe proste spawane<br />
P nom =0,6 MPa i 1,6 MPa.<br />
180. ZN-5017:2002*** Przejścia grodziowe rurociągów miedzianych.<br />
181. ZN-5021:2002*** Przejścia grodziowe kołnierzowe proste<br />
spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />
182. ZN-5022:2002*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe proste<br />
spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />
183. ZN-5023:2002*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe kątowe<br />
spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />
184. ZN-5025:2003*** Uzbrojenie otworów wylewowych rurociągów<br />
okrętowych.<br />
264
185. ZN-5031:2005*** Kołnierze do przyspawania okrągłe na ciśnienie nominalne<br />
spawane p nom =0,6 MPa, 1 MPa i 1,6 MPa.<br />
186. ZN-5033:2004*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe kątowe<br />
spawane na ciśnienie nominalne 4 MPa i 10 MPa.<br />
187. ZN-5034:2004*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe proste<br />
spawane na ciśnienie nominalne 4 MPa i 10 MPa.<br />
188. ZN-5035:2005*** Kołnierze grodziowe przyspawane stalowe.<br />
189. ZN-5036:2004*** Kołnierze do przypawania okrągłe na ciśnienie<br />
nominalne do 0,25 MPa.<br />
190. ZN-5308:2002*** Odpowietrzniki pokładowe z zamknięciem<br />
kulowym.<br />
191. ZN-5309:2002*** Kule odpowietrzników pokładowych.<br />
192. ZN-5311:2002*** Zamknięcia pokładowe rurociągów pomiarowych<br />
okrętowych.<br />
193. ZN-5312:<strong>2009</strong>*** Zamknięcia pokładowe rurociągów okrętowych.<br />
Wkrętki.<br />
194. ZN-5601:<strong>2009</strong>*** Odpowietrzniki pomieszczeń okrętowych DN 150.<br />
195. ZN-5602:1999*** Kratki wentylacyjne do przegród przeciwpożarowych<br />
klasy B okrętowe.<br />
196. ZN-5603:1999*** Rozetki wentylacyjne okrętowe.<br />
197. ZN-5605:<strong>2009</strong>*** Wyczystki wentylacyjne okrętowe.<br />
198. ZN-5606:<strong>2009</strong>*** Kratki wentylacji okrętowej.<br />
199. ZN-5607:<strong>2009</strong>*** Klapy regulacyjne wentylacji okrętowej.<br />
200. ZN-5611:2006*** Zrębnice kanałów wentylacyjnych okrętowych.<br />
201. ZN-6002:2008** Instalacje elektryczne. Kołki i płytki uziemiające.<br />
202. ZN-6805:2007*** Osprzęt torów kablowych. Drabinki stalowe.<br />
203. ZN-6807:2005*** Osprzęt torów kablowych - Przepusty.<br />
204. ZN-6808:2004*** Osprzęt torów kablowyc - Tuleje grodziowe.<br />
205. ZN-6809:2006** Osprzęt torów kablowych - Króćce kablowe.<br />
206. ZN-6812:1999*** Osprzęt torów kablowych. Tuleje pokładowe.<br />
207. ZN-6813:1999*** Osprzęt torów kablowych. Przepusty kablowe<br />
z polietylenu.<br />
208. ZN-6841:2000 Kosze baterii akumulatorowych.<br />
209. ZN-80/MK-CTW-14018 Elektryfikacja zestawów pchanych śródlądowych.<br />
Instalacje. Wymagania.<br />
265
210. ZN-76/MPM/13-K-12127 Telekomunikacyjne kable okrętowe o izolacji<br />
polwinitowej na napięcie znamionowe 250 V.<br />
211. ZN-76/MPM/13-K-12128 Telekomunikacyjne kable okrętowe o izolacji<br />
gumowej na napięcie znamionowe 250 V.<br />
212. ZN-79-R/602-04 Okrętowe urządzenia elektryczne. Skrzynie<br />
akumulatorowe statków taboru technicznego.<br />
Wymagania i badania.<br />
213. ZN-79-R/602-05 Naprawa powłok kabli okrętowych o izolacji i<br />
oponie z tworzyw sztucznych.<br />
214. ZN-81-R/602-09 Oświetlenie elektryczne statków taboru technicznego.<br />
215. ZN-93/ZS-CD-01 Osprzęt torów kablowych. Korytka kablowe z<br />
osprzętem. Wymagania.<br />
* Norma pozytywnie zaopiniowana przez Polski Rejestr Statków.<br />
Wydana bez dopełnienia procedury nadania klauzuli uzgodnienia.<br />
** Do treści normy została wprowadzona zmiana lub poprawka.<br />
*** Norma BN okrętowa nieobligatoryjna, która uległa konwersji w ZN.<br />
Kontakty Stanowiska ds. Norm Inspektoratu Rozwoju Przepisów:<br />
Tel.: 058-75-11-361 – Śródlądzie <strong>PRS</strong><br />
Kom.: 601-651-622 – Śródlądzie <strong>PRS</strong><br />
Mail: Jaroslaw.Suska@prs.pl<br />
Nowe normy<br />
Przedstawiamy grupę nowo otrzymanych norm, które uznaliśmy za<br />
interesujące dla inspektorów <strong>PRS</strong>.<br />
Wszystkie nowe normy, nagrywane na „CD”, są w systemie Windows XP.<br />
PN-EN 13306:2006+”CD-263” Terminologia dotycząca obsługiwania.<br />
Zastępuje normę: PN-EN 13306:2002(U).<br />
PN-EN ISO 13849-1:2008/AC:<strong>2009</strong>(oryg.)+“CD-268“ Bezpieczeństwo<br />
maszyn. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem.<br />
Część 1: Ogólne zasady sterowania.<br />
PN-EN ISO/IEC 17030:<strong>2009</strong>(E+P)+“CD-265“ Ocena zgodności.<br />
Wymagania ogólne dotyczące znaków zgodności strony trzeciej.<br />
Zastępuje normę: PN-ISO/IEC 17030:2005.<br />
266
PN-ISO 8216-1:<strong>2009</strong>+”CD-261.2“ Przetwory naftowe. Klasyfikacja<br />
paliw (klasa F). Część 1: Rodzaje paliw żeglugowych.<br />
Zastępuje normę: PN-C-96800-02:1989.<br />
Poprawka do Polskiej Normy:<br />
PN-EN ISO 9001:<strong>2009</strong>(E+P)/AC:<strong>2009</strong>(E+P).<br />
Katalog Polskich Norm na „CD“ – stan na dzień : 31 października <strong>2009</strong> r.<br />
Komentarz do norm serii ISO 9000 (II edycja) na „CD-264” .<br />
NORMY ZAGRANICZNE:<br />
PN-EN 13306:2002(U)+”CD-263” Terminologia dotycząca obsługiwania.<br />
ISO 8216-1:2005(E)+”CD-266-1” Petroleum products. Fuels (class F)<br />
classiffication. Part 1: Categories of<br />
marine fuels.<br />
Zastępuje normę: ISO 8216-1: 1996.<br />
ISO/IEC 31010:<strong>2009</strong>(E)+”CD-267” Risk management. Risk assessment<br />
techniques.<br />
Stanowisko ds. Norm Inspektoratu Rozwoju Przepisów przedstawia<br />
również nowe książki dostępne w księgarniach:<br />
Księgarnia Politechniki Gdańskiej – Gmach Główny I p.:<br />
1. Witold M. Lewandowski – Proekologiczne odnawialne źródła energii, wyd. IV.<br />
2. Ewa Klugmann-Rodziemska – Odnawialne źródła energii. Przykłady<br />
obliczeniowe.<br />
3. pod red. prof. Ryszarda Krystka – Węzły drogowe i autostradowe.<br />
4. pod red. Adama Bolta – Stateczność i bezpieczeństwo jazów i zapór.<br />
5. Marek Pronobis – Modernizacja kotłów energetycznych.<br />
Dom Książki – na rogu ul. Grunwaldzkiej i ul. ks. Leona<br />
Miszewskiego:<br />
1. Jerzy Mizerski – Spawanie w osłonie gazów metodą TIG. Poradnik dla<br />
spawaczy i personelu nadzoru spawalniczego.<br />
Księgarnia Naukowa – ul. Grunwaldzka 111/113 przy restauracji Cristal:<br />
1. Jerzy Dydenko, Katarzyna Nowak – Charakterystyka energetyczna i<br />
audyt budynków – przepisy i wprowadzenie – Oficyna a Wolters Kluwer<br />
business.<br />
2. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku. Metodyka „krok po<br />
kroku”. Część 1: Budynek mieszkalny. – Wydawnictwo S+O.<br />
Jarosław Suska<br />
267
SPIS TREŚCI<br />
str.<br />
KLASYFIKACJA<br />
Klasyfikacja statków, a wspólnotowa polityka swobody konkurencji<br />
– Beata Madejska .................................................................................... 231<br />
CERTYFIKACJA<br />
15 lat działalności certyfikacyjnej <strong>PRS</strong> ................................................... 239<br />
Certyfikacja w Syrii – B. Przybylski ........................................................ 240<br />
MORSKIE ROCZNICE<br />
M.s. „Piłsudski” zatonął 70 lat temu – A. Michalski ............................... 244<br />
NORMALIZACJA<br />
Wykaz norm z klauzulą uzgodnienia z <strong>PRS</strong> – J. Suska ........................... 254<br />
Nowości Biblioteki Technicznej (link) – M. Gencza<br />
Rada Programowa:<br />
Marian Dudek (przewodniczący), Sławomir Affek, Joanna Burakiewicz,<br />
Wojciech Czarny, Jakub Dering, Adam Dunikowski, Michał Gałecki, Andrzej<br />
Michalski (sekretarz), Dorota Rogowska-Rybarczyk, Anna Stajewska, Edward<br />
Szmit.<br />
Honorowo: Edmund Dombrzalski, Jan F. Kubiak<br />
(+58) 75 11 375<br />
Rada Programowa zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów.<br />
Wydawca: Polski Rejestr Statków S.A.<br />
al. gen. Józefa Hallera 126, 80-416 Gdańsk<br />
tel. 58 346 17 00; fax 58 346 03 92<br />
e-mail: hw@prs.pl<br />
<strong>PRS</strong>/AW, 12/<strong>2009</strong><br />
268