16.01.2015 Views

Nr 6/279 Gdańsk grudzień 2009 - PRS

Nr 6/279 Gdańsk grudzień 2009 - PRS

Nr 6/279 Gdańsk grudzień 2009 - PRS

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

REJESTR<br />

POLSKI<br />

STATKÓW<br />

19<br />

36<br />

<strong>Nr</strong> 6/<strong>279</strong> Gdańsk grudzień <strong>2009</strong><br />

Czytelnikom Biuletynu Informacyjnego<br />

Pogodnych Świąt Bożego Narodzenia<br />

oraz pomyślności, zdrowia i sukcesów zawodowych<br />

w Nowym Roku 2010<br />

życzą<br />

Marian Dudek<br />

Jan Jankowski<br />

Przewodniczący<br />

Prezes Zarządu <strong>PRS</strong> S.A.<br />

Rady Programowej


KLASYFIKACJA<br />

Klasyfikacja statków, a wspólnotowa polityka swobody<br />

konkurencji<br />

Część I<br />

Niniejszy artykuł został opracowany na kanwie prowadzonej przez KE<br />

w trybie art. 81 i 82 Traktatu sprawy 39.416 – Klasyfikacja statków, będącej<br />

wynikiem postępowania w odniesieniu do przedsiębiorstw skupionych w ramach<br />

IACS – International Association of Classification Societies (Międzynarodowe<br />

Zrzeszenie Towarzystw Klasyfikacyjnych) oraz w odniesieniu do IACS<br />

Limited.<br />

W części I artykułu omówione zostały przepisy prawne Unii Europejskiej<br />

regulujące kwestie konkurencji we Wspólnocie Euro-pejskiej oraz najważniejsze<br />

elementy postępowania prowadzonego przez Komisję Europejską<br />

w stosunku do podmiotów, które naruszyły zasady konkurencji we Wspólnocie.<br />

W części II artykułu zostanie omówiona szczegółowo przedmiotowa<br />

sprawa 39.416. Część II ukaże się po oficjalnym opublikowaniu decyzji KE<br />

kończącej tę sprawę.<br />

Wstęp<br />

10 czerwca <strong>2009</strong> r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, seria C,<br />

ukazało się Zawiadomienie opublikowane na podstawie art. 27 ust. 4 rozporządzenia<br />

Rady (WE) nr 1/2003 w sprawie 39.416 – Klasyfikacja statków.<br />

Zgodnie z jego zapisami, Komisja może zdecydować – w przypadkach,<br />

w których zamierza przyjąć decyzję nakazującą zaprzestanie naruszenia art.<br />

81 i 82 Traktatu WE 1 i gdy zainteresowane strony zaproponują<br />

zobowiązania uwzględniające zastrzeżenia wyrażone przez Komisję, we<br />

wstępnej fazie rozpatrywania sprawy – o uczynieniu takich zobowiązań<br />

wiążącymi dla przedsiębiorstw.<br />

Decyzja taka może zostać przyjęta na czas określony i powinna zawierać<br />

stwierdzenie, że nie ma już dalszych podstaw do podejmowania działań przez<br />

Komisję. Zgodnie z art. 27 ust. 4 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 2 ,<br />

1 Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.U. C 321E z<br />

29.12.2006);<br />

2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie<br />

wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82<br />

Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1);<br />

231


Komisja publikuje zwięzłe streszczenie sprawy i zasadniczą treść<br />

zobowiązań. Zainteresowane strony mogą przedłożyć swoje uwagi w terminie<br />

wyznaczonym przez Komisję.<br />

W związku z tym, że Komisja Europejska przywołała w treści<br />

Zawiadomienia art. 81 i 82 Traktatu WE, niezbędnym jest przytoczenie<br />

treści tych artykułów i krótkie ich omówienie.<br />

I. Wykładnia pojęcia ograniczanie konkurencji w ramach<br />

Wspólnoty Europejskiej<br />

Zgodnie z art. 81 ust. 1 Traktatu WE, niezgodne ze wspólnym rynkiem<br />

i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie<br />

decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą<br />

wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub<br />

skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz<br />

wspólnego rynku, a w szczególności te, które polegają na:<br />

a) ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży<br />

albo innych warunków transakcji;<br />

b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego<br />

lub inwestycji;<br />

c) podziale rynków lub źródeł zaopatrzenia;<br />

d) stosowania wobec partnerów handlowych nierównych warunków do<br />

świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków<br />

konkurencji;<br />

e) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów<br />

zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub<br />

zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.<br />

Porozumienia lub decyzje zakazane na mocy art. 81 ust. 1 są nieważne z<br />

mocy prawa.<br />

Na podstawie art. 82 Traktatu WE, niezgodne ze wspólnym rynkiem i<br />

zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw<br />

pozycji dominującej we wspólnym rynku lub na znacznej jego części, w<br />

zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami<br />

Członkowskimi.<br />

Nadużywanie takie może polegać w szczególności na:<br />

a) narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen<br />

zakupu lub sprzedaży albo innych niesłusznych warunków transakcji;<br />

b) ograniczaniu produkcji, rynków lub rozwoju technicznego ze szkodą<br />

dla konsumentów;<br />

232


c) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do<br />

świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków<br />

konkurencji;<br />

d) uzależnianiu zawarcia kontraktu od przyjęcia przez partnerów zobowiązań<br />

dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje<br />

handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.<br />

Struktura i stosowanie art. 81 Traktatu WE<br />

Przywołany powyżej art. 81 Traktatu ma zastosowanie do wszystkich<br />

porozumień, które mogą znacząco wpływać na wymianę handlową między<br />

państwami członkowskimi. Wpływ na wymianę handlową występuje<br />

wtedy, kiedy można przewidzieć z wystarczającą dozą prawdopodobieństwa,<br />

na podstawie zespołu obiektywnych czynników prawnych i faktycznych,<br />

że dane porozumienie lub postępowanie może mieć wpływ,<br />

bezpośredni lub pośredni, rzeczywisty lub potencjalny, na strukturę<br />

wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi.<br />

Jeżeli ustalono więc, że celem porozumienia jest ograniczenie konkurencji,<br />

to bez znaczenia jest już to, czy faktycznie skutkuje ono ograniczeniem<br />

konkurencji. Dla zasadniczego zakazu określonego w art. 81 ust.<br />

1 Traktatu wystarczające jest tym samym, że dane porozumienie ma na celu<br />

ograniczenie konkurencji.<br />

Zasadniczy zakaz określony w art. 81 ust. 1 Traktatu może jednak zostać<br />

uznany za niemający zastosowania na podstawie art. 81 ust. 3. W tym<br />

względzie konieczne jest spełnienie czterech kumulatywnych przesłanek, do<br />

których należy:<br />

po pierwsze, aby porozumienie przyczyniało się do osiągnięcia korzyści<br />

poprzez przyczynienie się do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktów<br />

bądź do popierania postępu technicznego lub gospodarczego,<br />

po drugie, aby dla użytkowników była zastrzeżona słuszna część zysku,<br />

który z tego wynika,<br />

po trzecie, porozumienie nie może nakładać na zainteresowane<br />

przedsiębiorstwa ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów, i<br />

po czwarte, nie może dawać przedsiębiorstwom możliwości eliminowania<br />

konkurencji w stosunku do znacznej części danych produktów.<br />

W celu dokonania oceny wpływu porozumienia na konkurencję, na<br />

potrzeby art. 81 Traktatu, konieczne jest zdefiniowanie właściwego rynku<br />

produktowego i geograficznego. Definicja rynku ma przede wszystkim<br />

służyć systematycznej identyfikacji presji konkurencyjnej, której poddane<br />

jest przedsiębiorstwo.<br />

233


Właściwy rynek produktowy obejmuje wszystkie te produkty lub usługi,<br />

które ze względu na swoje właściwości, ceny i zamierzone stosowanie<br />

uważane są przez konsumenta za zamienne lub substytucyjne.<br />

Właściwy rynek geograficzny obejmuje obszar, na którym dane przedsiębiorstwa<br />

uczestniczą w podaży produktów i usług oraz popycie na produkty<br />

lub usługi, a warunki konkurencji są wystarczająco jednorodne i który można<br />

odróżnić od sąsiadujących obszarów ze względu na to, że warunki konkurencji<br />

na tych obszarach znacznie się różnią.<br />

W transporcie morskim zawierane są dość często porozumienia o współpracy.<br />

Zważywszy, że takie porozumienia mogą być zawierane przez faktycznych<br />

lub potencjalnych konkurentów i mogą wywierać negatywny<br />

wpływ na parametry konkurencji przedsiębiorstwa muszą zwrócić szczególną<br />

uwagę na przestrzeganie reguł konkurencji. Na rynkach usług takich<br />

jak usługi transportu morskiego przy ocenie potencjalnego wpływu<br />

porozumienia na rynek właściwy szczególnie ważne są następujące elementy:<br />

ceny, koszty, jakość, częstotliwość i zróżnicowanie świadczonych<br />

usług, innowacyjność, promocja i sprzedaż usługi. W ramach zawieranych<br />

porozumień o współpracy, niektóre porozumienia techniczne mogą jednak<br />

nie podlegać zakazowi określonemu w art. 81 Traktatu, ze względu na to że<br />

nie ograniczają one konkurencji. Ma to przykładowo miejsce w przypadku<br />

porozumień horyzontalnych, których jedynym celem i skutkiem jest<br />

wprowadzenie usprawnień technicznych lub nawiązanie współpracy<br />

technicznej. Porozumienia dotyczące wdrażania norm ochrony środowiska<br />

mogą również zostać uznane za należące do tej kategorii.<br />

Struktura i stosowanie art. 82 Traktatu WE<br />

Artykuł 82 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską wprowadza<br />

zakaz nadużywania pozycji dominującej. Zgodnie z orzecznictwem, samo<br />

zajmowanie przez przedsiębiorstwo pozycji dominującej nie jest niezgodne<br />

z prawem i przedsiębiorstwo dominujące ma prawo konkurować, opierając<br />

się na własnych atutach. Jednakże, na takim przedsiębiorstwie spoczywa<br />

szczególna odpowiedzialność za niedopuszczenie do tego, by jego działania<br />

miały ograniczający wpływ na prawdziwą niezakłóconą konkurencję na<br />

wspólnym rynku.<br />

Artykuł 82 stosuje się do przedsiębiorstw zajmujących pozycję dominującą<br />

na co najmniej jednym rynku właściwym. Taką pozycję może zajmować jedno<br />

przedsiębiorstwo (indywidualna pozycja dominująca) albo dwa<br />

przedsiębiorstwa lub większa ich liczba (kolektywna pozycja dominująca).<br />

234


Pojęcie dominacji zostało zdefiniowane w prawie wspólnotowym jako<br />

pozycja ekonomiczna przedsiębiorstwa, która umożliwia mu (im) utrudnianie<br />

skutecznej konkurencji na rynku właściwym, poprzez możliwość<br />

przejawiania zachowań w znacznym stopniu niezależnych od innych konkurentów,<br />

klientów, a w końcu także konsumentów. Ta koncepcja niezależności<br />

jest związana z zakresem presji konkurencyjnej, wywieranej na<br />

dane przedsiębiorstwo. Dominacja wiąże się z tym, że presja konkurencyjna<br />

nie jest wystarczająco skuteczna i w związku z tym, dane przedsiębiorstwo<br />

posiada przez pewien czas istotną i trwałą władzę rynkową. Oznacza to, że<br />

na decyzje podejmowane przez takie przedsiębiorstwo nie mają wpływu ani<br />

działania, ani reakcje konkurentów, klientów ani też konsumentów.<br />

Działania podejmowane przez Komisję, a wynikające z art. 82 w odniesieniu<br />

do działań o charakterze praktyki wyłączającej mają służyć temu, by<br />

przedsiębiorstwa dominujące nie ograniczały skutecznej konkurencji<br />

poprzez zamykanie dostępu do rynku swoim konkurentom w sposób<br />

antykonkurencyjny.<br />

Komisja będzie na ogół podejmowała interwencje na mocy art. 82<br />

wówczas, gdy na podstawie wiarygodnych i przekonujących dowodów<br />

stwierdzi, że domniemane nadużycie może doprowadzić do antykonkurencyjnego<br />

zamknięcia dostępu do rynku. Komisja uznaje następujące<br />

czynniki za generalnie istotne przy takiej ocenie:<br />

N pozycja dominująca przedsiębiorstwa; ogólnie rzecz biorąc, im<br />

silniejsza jest pozycja dominująca, tym większe prawdopodobieństwo,<br />

że działania mając na celu ochronę tej pozycji prowadzą do antykonkurencyjnego<br />

zamknięcia dostępu do rynku;<br />

N warunki panujące na rynku właściwym; obejmują one warunki wejścia<br />

na rynek i ekspansji, takie jak istnienie korzyści skali lub zakresu oraz<br />

efektów sieciowych; istnienie np. korzyści skali oznacza, że prawdopodobieństwo<br />

wejścia konkurentów na rynek lub pozostawania na<br />

nim jest mniejsze, jeżeli przedsiębiorstwo (przedsiębiorstwa) dominujące<br />

zamyka dostęp do znacznej części rynku właściwego;<br />

N pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa (przedsiębiorstw) dominującego;<br />

ten czynnik uwzględnia znaczenie konkurentów dla utrzymania<br />

skutecznej konkurencji; konkurent może odgrywać ważną<br />

konkurencyjną rolę, nawet, jeśli ma niewielki udział w rynku w porównaniu<br />

z udziałami innych konkurentów;<br />

235


N pozycja odbiorców lub dostawców czynników produkcji; w tym względzie<br />

można rozważać ewentualny selektywny charakter danego działania;<br />

przedsiębiorstwo dominujące może stosować tę praktykę jedynie w<br />

stosunku do wybranych odbiorców lub dostawców czynników produkcji,<br />

którzy mogą mieć szczególne znaczenie dla możliwości wejścia na rynek<br />

lub ekspansji konkurentów, zwiększając w ten sposób prawdopodobieństwo<br />

antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku;<br />

N zakres domniemanego nadużycia; ogólnie rzecz ujmując, im wyższy<br />

jest procent ogólnej sprzedaży na rynku właściwym, na który działanie<br />

ma wpływ, im dłużej ono trwa i im bardziej regularnie jest podejmowane,<br />

tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia efektu<br />

zamknięcia dostępu do rynku;<br />

N możliwe dowody faktycznego zamknięcia dostępu do rynku; jeżeli<br />

działanie jest kontynuowane przez wystarczająco długi okres, wyniki<br />

osiągane na rynku przez przedsiębiorstwo dominujące i jego konkurentów<br />

mogą być bezpośrednim dowodem antykonkurencyjnego zamknięcia<br />

dostępu do rynku; z przyczyn dających się przypisać<br />

domniemanemu nadużyciu może nastąpić wzrost udziału przedsiębiorstwa<br />

dominującego (przedsiębiorstw dominujących) w rynku lub<br />

spowolnienie spadku udziału w rynku;<br />

N bezpośrednie dowody stosowania strategii wyłączającej; obejmują one<br />

wewnętrzne dokumenty zawierające dowody, które bezpośrednio świadczą<br />

o stosowaniu strategii mającej na celu wykluczenie konkurentów, takie jak<br />

szczegółowy plan zaangażowania się w pewne działania zmierzające do<br />

wykluczenia konkurenta, niedopuszczenia do wejścia na rynek lub<br />

udaremniania powstania rynku, albo dowody konkretnych gróźb podjęcia<br />

działania o charakterze praktyki wyłączającej.<br />

Narzędziem prawnym egzekwowania przestrzegania przez<br />

przedsiębiorstwa zasad określonych w art. 81 i 82 Traktatu są dwa<br />

rozporządzenia tj. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 773/2004 3 oraz<br />

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003.<br />

3 Rozporządzenie Komisji (WE) <strong>Nr</strong> 773/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r.<br />

odnoszące się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 81<br />

i art. 82 Traktatu WE (Dz.U. L 123 z 27.4.2004, s. 18)<br />

236


II. Procedura prowadzenia przez Komisję postępowań o naruszenie<br />

z art. 81 i art. 82 Traktatu WE<br />

Na podstawie zapisów Rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003, jeżeli<br />

Komisja, działając z urzędu lub na wniosek, stwierdzi naruszenie art. 81 lub<br />

82 Traktatu, może w drodze decyzji nakazać przedsiębiorstwom lub<br />

związkom przedsiębiorstw, których sprawa dotyczy, by zaprzestały takiego<br />

naruszenia. W tym celu Komisja może użyć wobec przedsiębiorstw<br />

środków zaradczych, proporcjonalnych do popełnionego naruszenia i<br />

koniecznych do jego skutecznego zakończenia. Środki te mogą mieć<br />

charakter strukturalny lub behawioralny. Środki strukturalne zastosować<br />

można jedynie, gdy nie istnieją równie skuteczne środki behawioralne lub,<br />

gdy byłyby one bardziej uciążliwe dla przedsiębiorstw.<br />

Jeżeli Komisja uzna, że istnieje obiektywna konieczność ochrony<br />

prawnej określonych dóbr związanych z art. 81 i 82 Traktatu (inaczej<br />

uzasadniony interes prawny), może stwierdzić, że naruszenie zostało<br />

popełnione w przeszłości.<br />

Uprawnione do składania wniosków są osoby fizyczne lub osoby<br />

prawne, które wykażą, że taka obiektywna konieczność ochrony prawnej<br />

istnieje oraz Państwa Członkowskie.<br />

Jeżeli Komisja zamierza przyjąć decyzję nakazującą zaprzestanie<br />

naruszenia i zainteresowane przedsiębiorstwa zaproponują zobowiązania<br />

uwzględniające zastrzeżenia wyrażone przez Komisję we wstępnej fazie<br />

rozpatrywania sprawy, Komisja może, w drodze decyzji, uczynić takie<br />

zobowiązania wiążącymi dla przedsiębiorstw. Decyzja taka może zostać<br />

przyjęta na czas określony i oznacza, że nie ma już dalszych podstaw do<br />

podejmowania działań przez Komisję. Jednakże, Komisja może, działając<br />

z urzędu lub na wniosek, wznowić postępowanie:<br />

a) jeżeli nastąpiła istotna zmiana odnośnie do jakiegokolwiek faktu, który<br />

był podstawą do podjęcia decyzji;<br />

b) jeżeli zainteresowane przedsiębiorstwo działa wbrew swoim zobowiązaniom;<br />

lub<br />

c) jeżeli decyzja została podjęta na podstawie niekompletnych, nieprawdziwych<br />

lub wprowadzających w błąd informacji dostarczonych przez strony.<br />

Jeżeli interes publiczny Wspólnoty w zakresie stosowania art. 81 i 82<br />

Traktatu tego wymaga, Komisja działając z urzędu, może w drodze decyzji<br />

stwierdzić, że art. 81 Traktatu nie ma zastosowania do porozumienia, decyzji<br />

związków przedsiębiorstw lub praktyki uzgodnionej. Dzieje się tak w sytuacji,<br />

gdy warunki określone w art. 81 ust. 1 Traktatu nie zostały spełnione, lub, gdy<br />

237


zostały spełnione warunki określone w art. 81 ust. 3 Traktatu. Komisja może<br />

podobnie dokonać takiego stwierdzenia odnośnie do art. 82 Traktatu.<br />

Komisja, przed wydaniem jakichkolwiek decyzji, przeprowadza konsultacje<br />

z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję<br />

i Pozycji Dominujących. W skład Komitetu Doradczego wchodzą przedstawiciele<br />

organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Konsultacje<br />

mogą odbywać się podczas posiedzeń zwołanych i prowadzonych przez<br />

Komisję. Mogą być prowadzone także w trybie procedury pisemnej.<br />

Komisja w najwyższym stopniu bierze pod uwagę opinię wydaną przez<br />

Komitet Doradczy. Komitet zostaje poinformowany przez Komisję o tym,<br />

w jaki sposób jego opinia została uwzględniona. Jeżeli Komitet Doradczy<br />

wydaje pisemną opinię, opinia ta zostaje dołączona do projektu decyzji.<br />

Jeżeli Komitet zleca publikację opinii, Komisja dokonuje tej publikacji,<br />

uwzględniając uzasadniony interes przedsiębiorstwa odnośnie ochrony<br />

tajemnicy handlowej.<br />

W celu przeprowadzenia postępowania, Komisja może zwrócić się do<br />

przedsiębiorstw lub związków przedsiębiorstw o dostarczenie wszelkich<br />

koniecznych informacji, występując ze zwykłym żądaniem informacji lub<br />

w drodze decyzji. Jeśli Komisja występuje ze zwykłym żądaniem<br />

informacji, podaje podstawę prawną i cel żądania, określa zakres<br />

informacji, ustala termin, w którym należy je dostarczyć oraz poucza<br />

o karach za dostarczenie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd<br />

informacji. Podobnie Komisja postępuje w przypadku, gdy wzywa przedsiębiorstwa<br />

lub związki przedsiębiorstw do dostarczenia informacji w drodze<br />

decyzji. Również w tym wypadku, Komisja poucza o karach za dostarczenie<br />

nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji. Może<br />

także nakładać kary pieniężne, nieprzekraczające 5% średniego dziennego<br />

obrotu w poprzedzającym roku obrotowym za każdy dzień i naliczone od<br />

daty ustalonej w decyzji. Komisja poucza również o prawie wniesienia<br />

odwołania od decyzji do Trybunału Sprawiedliwości.<br />

Komisja, w celu zebrania informacji odnoszących się do przedmiotu<br />

postępowania, może przesłuchiwać wszelkie osoby fizyczne i prawne, które<br />

wyrażą zgodę na przesłuchanie. Komisja może również prowadzić wszelkie<br />

konieczne kontrole przedsiębiorstw lub związków przedsiębiorstw.<br />

W trakcie postępowania Komisja może nakładać grzywny oraz okresowe<br />

kary pieniężne. Komisja stosuje takie środki w przypadku, gdy<br />

przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw naruszają przepisy dotyczące<br />

udzielania informacji Komisji albo, gdy nadal naruszają art. 81 lub art. 82,<br />

mimo obowiązującej je decyzji w tym zakresie.<br />

238


Przed podjęciem decyzji, Komisja może wysłuchać przedsiębiorstwa lub<br />

związki przedsiębiorstw, które są stronami postępowań prowadzonych<br />

przez Komisję w zakresie objętym przedstawionymi zarzutami. Podstawą<br />

decyzji wydanej przez Komisję mogą być wyłącznie zarzuty, co do których<br />

strony mogły się wypowiedzieć. W toku postępowania respektuje się prawo<br />

stron do obrony. Strony mają prawo wglądu do akt Komisji, przy<br />

zachowaniu uzasadnionego interesu przedsiębiorstw, w zakresie ochrony<br />

tajemnicy handlowej.<br />

Decyzje Komisji związane z postępowaniem o naruszenie art. 81 i art. 82<br />

Traktatu podlegają publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.<br />

Beata Madejska<br />

CERTYFIKACJA<br />

15 lat działalności certyfikacyjnej <strong>PRS</strong><br />

19 grudnia 1994 roku Polski Rejestr Statków jako pierwsza polską jednostka<br />

certyfikująca systemy zarządzania otrzymał akredytację Polskiego<br />

Centrum Badań i Certyfikacji (wtedy jednostki akredytacyjnej).<br />

Akredytacja dotyczyła jedynie programu certyfikacji systemów<br />

zarządzania jakością na zgodność z wymaganiami norm ISO 9001, ISO<br />

9002 oraz ISO 9003, wydanie 1987, w wąskim obszarze działalności gospodarczej<br />

certyfikowanych organizacji związanych głównie z przemysłem<br />

stoczniowym i kooperantami tego przemysłu.<br />

Początkowo działalność certyfikacyjna prowadzona była w Inspektoracie<br />

Certyfikacji przez dwóch auditorów: Bogdana Przybylskiego i Andrzeja<br />

Olędzkiego, którzy współpracowali z auditorami zatrudnionymi w komórkach<br />

organizacyjnych <strong>PRS</strong> jako inspektorzy. Dynamiczny rozwój działalności<br />

certyfikacyjnej Inspektoratu spowodował konieczność rozbudowy zespołu<br />

i przekształcenie Inspektoratu w Biuro Certyfikacji, w którym stopniowo<br />

zatrudniano auditorów z różnych branż, z myślą o dalszym rozwoju.<br />

Późniejsze akredytacje, wydawane przez Polskie Centrum Akredytacji<br />

obejmowały coraz to nowe programy certyfikacji. Obecnie Polski Rejestr<br />

Statków S.A. jest jednostką certyfikującą systemy zarządzania, akredytowaną<br />

dla programów certyfikacji na zgodność z wymaganiami norm: ISO<br />

9001, ISO 14001, EMAS, ISO 22000, PN-N-18001 oraz ISO/IEC 27001<br />

239


(po audicie akredytacyjnym w <strong>2009</strong> roku). Poza akredytacją certyfikowane<br />

są systemy wg norm: ISO 3834, ISO/TS 16949, ISO 13485.<br />

Akredytacja obejmuje prawie wszystkie branże Polskiej Klasyfikacji<br />

Działalności. Certyfikując polskie i zagraniczne organizacje korzystamy z kompetentnych<br />

auditorów i ekspertów, którzy są etatowymi pracownikami Biura<br />

Certyfikacji oraz współpracujących z <strong>PRS</strong> S.A. auditorów zewnętrznych.<br />

Z okazji naszego jubileuszu, wszystkim organizacjom certyfikowanym<br />

przez Polski Rejestr Statków S.A., dziękujemy za zaufanie, jakim nas<br />

obdarzono i deklarujemy naszą gotowość do doskonalenia systemów<br />

zarządzania w tych przedsiębiorstwach. Wszystkim naszym auditorom<br />

i ekspertom dziękujemy za dotychczasową współpracę, życząc dalszego<br />

rozwijania swoich umiejętności, co umożliwi nam skuteczny udział w rozwoju<br />

auditowanych i certyfikowanych przez nas systemów zarządzania<br />

organizacji.<br />

Certyfikacja w Syrii<br />

Szukając nowych rynków sprzedaży usług <strong>PRS</strong> zainteresowano się<br />

obszarem arabskim, a w szczególności Syrią. Dokonano analizy działalności<br />

certyfikacyjnej w tym kraju, gdzie do tej pory wydano kilkadziesiąt<br />

certyfikatów systemów zarządzania wydanych przez światowe jednostki<br />

certyfikujące. Nawiązano kontakt jedyną organizacją syryjską Syrian Arab<br />

Organization for Standardization and Metrology (SASMO), która jest<br />

instytucją nadzorowaną przez Syryjskie Ministerstwo Przemysłu, a która<br />

nie zajmuje się akredytacją, tylko uznawaniem jednostek, między innymi<br />

certyfikujących, do działalności na terenie Arabskiej Republiki Syrii.<br />

Na początek jednak postanowiono przeprowadzić sponsorowane szkolenie<br />

grupy osób, które w przyszłości zajęliby się wdrażaniem systemów<br />

zarządzania w syryjskich przedsiębiorstwach, współpracowaliby z <strong>PRS</strong> przy<br />

certyfikacji, po odpowiednim przeszkoleniu na auditorów systemów<br />

zarządzania.<br />

Przygotowano materiały szkoleniowe w języku angielskim, przetłumaczone<br />

następnie na język arabski, w tym ponad 400 slajdów. Organizacją<br />

szkolenia zajął się Pan Bader Chahout, który zrobił to znakomicie, a samo<br />

szkolenie odbyło się w styczniu <strong>2009</strong> roku pod patronatem Dr Bashara Al<br />

Assada, Prezydenta Arabskiej Republiki Syrii. W sześciodniowym szkoleniu<br />

przeprowadzonym w Shahin Tower Hotel w Tartous, przez<br />

Magdalenę Ledwoń i Bogdana Przybylskiego uczestniczyło 28 osób,<br />

przedstawiciele różnych środowisk, między innymi: ministerstw przemysłu<br />

240


i infrastruktury, uczelni, armatorów, zakładów produkcyjnych, SASMO,<br />

portu i inni. Po początkowym okresie pewnego zniechęcenia obserwowanego<br />

wśród słuchaczy, stworzono atmosferę, która pozwoliła na rozluźnienie<br />

i zwiększenie zaangażowania uczestników. Szkolenie zaczynało się<br />

o godzinie ósmej, a kończyło o osiemnastej, jednak zainteresowanie problematyką<br />

zarządzania jakością było tak duże, że dyskusje przeciągały się do<br />

późnych godzin wieczornych. Końcowy test wykazał znaczne zrozumienie<br />

problematyki, której dotyczyło szkolenie.<br />

W ostatnim dniu szkolenie obserwowało kierownictwo Syrian Scientific<br />

Society for Quality, które zajmuje się aranżacją szkoleń w zakresie<br />

systemów zarządzania. Nawiązano pierwsze kontakty, które mogą w przyszłości<br />

zaowocować szkoleniami realizowanymi przez przedstawicieli <strong>PRS</strong><br />

dla zainteresowanych środowisk.<br />

Pozostaje tu jednak sporo do zrobienia po stronie <strong>PRS</strong>. Do tej pory nie<br />

zajmowaliśmy się szkoleniami, więc nie było materiałów szkoleniowych,<br />

ani też zgłoszenia <strong>PRS</strong> jako jednostki szkoleniowej do uznanych organizacji<br />

rejestrujących takie jednostki. Materiały szkoleniowe w zakresie auditora<br />

wewnętrznego w języku angielskim już są na ukończeniu, jak również na<br />

etapie końcowym jest rejestracja auditorów w International Register of<br />

Certificated Auditors (IRCA), co jest niezbędnym do prowadzenia szkoleń<br />

w Syrii.<br />

We wrześniu wystąpiono z wnioskiem do Syrian Arab Organization for<br />

Standardization and Metrology o uznanie Polskiego Rejestru Statków S.A.<br />

jako jednostki certyfikującej, która może działać na terenie Syrii.<br />

Przygotowano obszerną dokumentację popartą certyfikatami i dokumentami<br />

potwierdzającymi kompetencje auditorów. Siódmego grudnia SASMO<br />

w imieniu Ministerstwa Przemysłu Syrii uznało <strong>PRS</strong> i zezwoliło działać na<br />

terenie tego kraju.<br />

Uznanie jest krótkie i prezentowane poniżej.<br />

241


242


Ponieważ czytelnik może mieć problemy z odczytaniem tego pisma,<br />

w skrócie można je streścić następująco:<br />

Arabska Republika Syrii<br />

Ministerstwo Przemysłu<br />

Syrian Arab Organization for Standardization and Metrology<br />

Ref. No. 2349<br />

Data: 7.12.<strong>2009</strong><br />

Do wszystkich zainteresowanych<br />

Informuje się o uznaniu Polskiego Rejestru Statków S.A. przez Syrian<br />

Arab Organization for Standardization and Metrology do prowadzenia<br />

działalności certyfikacji systemów zarządzania jakością na terytorium<br />

Arabskiej Republiki Syrii.<br />

Decyzję podjęto po przeglądzie przesłanych, wymaganych dokumentów,<br />

do których nie ma zastrzeżeń.<br />

(Nie jest to tłumaczenie dokumentu.)<br />

Przygotowany jest „Plan działania”, którym zawarto podstawowe działania<br />

niezbędne do rozpoczęcia działalności certyfikacyjnej w Syrii.<br />

W przygotowaniu są materiały informacyjne (reklamowe) na rynek<br />

syryjski, ustalanie kosztów certyfikacji i inne czynności.<br />

Szczególne podziękowania za zorganizowanie szkolenia i pomoc w załatwieniu<br />

wszystkich spraw związanych z uznaniem działalności certyfikacyjnej<br />

przez stronę syryjską kierowane są do Pana Badera Chahouta.<br />

Bogdan Przybylski<br />

243


MORSKIE ROCZNICE<br />

M.s. „Piłsudski” zatonął 70 lat temu<br />

Pięknie zapowiadająca się kariera pierwszego polskiego transatlantyku<br />

zakończyła się nagle, zaledwie 4 lata po jego wypłynięciu w pierwszy rejs. 26<br />

listopada 1939 r. o świcie MS „Piłsudski” zatonął u wybrzeży Anglii po<br />

eksplozji. Wraz ze swym statkiem odszedł jego kapitan, legendarny dziś<br />

Mamert Stankiewicz. Była to strata spektakularna i do dzisiaj niewyjaśniona.<br />

Gdy w 1930 r. powstało nowe przedsiębiorstwo żeglugowe – pod nazwą<br />

Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe, na mocy umowy między<br />

rządem polskim a firmą Det Östasiatiske Kompagni z Kopenhag, posiadało<br />

ono jedynie trzy wysłużone transatlantyki wybudowane przed I wojną<br />

światową w Glasgow: „Polonia”, „Kościuszko” i „Pułaski”. Zapotrzebowanie<br />

na statki przewożące ludzi między Europą a Stanami Zjednoczonymi<br />

rosło. Również oba państwa Polska i Dania doświadczały w owym<br />

czasie zwiększonej emigracji do Ameryki. Coraz więcej było także tych,<br />

którzy w sposób luksusowy chcieli podróżować między oboma kontynentami.<br />

29 listopada<br />

1933 r. podpisano<br />

w Warszawie umowę<br />

z włoską stocznią<br />

Cantieri Riuniti<br />

Dell Adriatica<br />

(CRDA) w Monfalcone<br />

na budowę<br />

dwóch pasażerskich<br />

motorowców.<br />

Kontrakt miał wartość<br />

1,9 mln dolarów.<br />

Stocznię włoską<br />

wybrano ze<br />

względu na możliwość<br />

spłaty części<br />

kwoty stronie włoskiej<br />

w dostawach węgla w ciągu czterech lat.<br />

Model m.s. „Piłsudski” wykonany w skali 1:130 w<br />

stoczni Monfalcone<br />

Stępka pierwszego statku została położona 1 marca 1934 r. Zwodowano<br />

go 19 grudnia 1934 r. Matką chrzestną statku była Wanda Pełczyńska<br />

244


(w latach 20. XX w redaktorka<br />

pism kobiecychm),<br />

a statek nazwano<br />

imieniem marszałka.<br />

W międzyczasie w<br />

październiku 1934 roku<br />

Polskie Transatlantyckie<br />

Towarzystwo Okrętowe<br />

na Nadzwyczajnym<br />

Walnym Zgromadzeniu<br />

uchwaliło zmianę<br />

nazwy towarzystwa<br />

na Gdynia-Ameryka-<br />

Linie Żeglugowe S.A.<br />

(GAL). Motorowiec<br />

„Piłsudski” otworzył<br />

więc nowy rozdział w<br />

historii firmy. Dla przypomnienia,<br />

drugim statkiem<br />

zamówionym we<br />

włoskiej stoczni był<br />

bliźniaczy motorowiec,<br />

który w lipcu 1935 r.<br />

uroczyście ochrzczono<br />

imieniem „Batory”.<br />

M.s.„Piłsudski” miał<br />

14 287 ton pojemności<br />

brutto, 160,3 m długości,<br />

21,6 m szerokości i<br />

7,5 m zanurzenia. Na 7<br />

pokładach było 796<br />

miejsc pasażerskich (46<br />

w pierwszej klasie, 370<br />

w klasie drugiej – turystycznej<br />

i 400 w klasie<br />

trzeciej). Po przebudowie<br />

pozostały dwie<br />

klasy: pierwsza – 76<br />

Kabina turystyczna<br />

Pokój zabaw dzieci<br />

Basen na statku<br />

245


miejsc i turystyczna 740 miejsc.<br />

Pasażerów obsługiwało 350 osób<br />

załogi. Statek mógł rozwinąć szybkość<br />

18 węzłów, dzięki zastosowaniu<br />

dwu silników wysokoprężnych o łącznej<br />

mocy 12 tys. KM i 2 śrub.<br />

Oba zamówione we włoskiej stoczni<br />

statki miały mieć nowoczesne i luksusowe<br />

wyposażenie, tak aby świadczyć<br />

o polskiej kulturze i zamożności.<br />

O wystroju „Piłsudskiego” decydowała<br />

Komisja Artystyczna prowadzona<br />

przez Wacława Niemojewskiego. W jej<br />

składzie byli profesorzy Akademii<br />

Sztuk Pięknych: Wojciech Jastrzębowski,<br />

Tadeusz Pruszkowski, Stanisław<br />

Brukalski oraz minister Oświaty Wacław<br />

Jędrzejewicz. Projekty wnętrza i<br />

elementy wyposażenia pochodziły od 80<br />

artystów – malarzy, rzeźbiarzy, grafików,<br />

projektantów dywanów i przedmiotów<br />

użytkowych, m.in. od Antoniego<br />

Kenara, Zofii Stryjeńskiej, Bolesława<br />

Cybisa. Zaprojektowano i wykonano<br />

każdy element i szczegół od<br />

umeblowania kabin do sztućców i<br />

uniformów załogi.<br />

Dział reklamy GAL pisał: „Podczas<br />

konstrukcji nadbudówek szeroko stosowano<br />

spawanie elektryczne. Przeczesano<br />

cały świat w poszukiwaniu najnowocześniejszego<br />

wyposażenia okrętowego,<br />

a zasadnicze jego elementy<br />

pochodzą z dwunastu krajów”.<br />

22 sierpnia 1935 r. MS „Piłsudski”<br />

został przekazany armatorowi. Kapitan<br />

statku – Mamert Stankiewicz i starszy<br />

oficer Karol O. Borchardt nadzorowali<br />

końcowy etap budowy statku.<br />

Mamert Stankiewicz (1889-<br />

1939) był doświadczonym kapitanem,<br />

z dyplomem uzyskanym w<br />

Morskim Korpusie Kadetów w Petersburgu.<br />

Służył we flocie carskiej.<br />

Po I wojnie, po przyjeździe do Polski<br />

w 1921 r. został naczelnikiem<br />

Wydziału Nawigacyjnego Wyższej<br />

Szkoły Morskiej w Tczewie. Dla<br />

szkoły tej zdobył czarny żaglowiec<br />

„Lwów”, którego komendantem był<br />

przez 3 kolejne lata.<br />

W następnych latach pracował<br />

we flocie handlowej i jako pilot w<br />

Urzędzie Morskim w Gdyni. Od<br />

1931 r. dowodził transatlantykami<br />

"Pułaski" i "Polonia". Okres swej<br />

służby na morzu opisał we wspomnieniach<br />

Z floty carskiej do polskiej<br />

(pierwotny tytuł nadany przez autora<br />

to Korsarz i Don Kichot). Opisany<br />

został także w poświęconej mu książce<br />

Karola Olgierda Borchardta<br />

Znaczy Kapitan. (zdj. Wikipedia)<br />

246


W pierwszą podróż „Piłsudski” wyruszył 27 sierpnia z Triestu. Rejs<br />

prowadził przez Wenecję, gdzie na pokład weszło 700 pasażerów, Palermo,<br />

Algier, malagę, Lizbonę i Kanał Kiloński do Gdyni.<br />

Jak napisał Karol O. Borchardt w książce Znaczy kapitan przybycie do<br />

Gdyni miało nieoczekiwany przebieg. Najpierw było powitanie przez tłumy<br />

na nabrzeżu przy Dworcu Morskim. Wkrótce okazało się, że statek musi<br />

następnego dnia rano przybić do nabrzeża jeszcze raz, tym razem oficjalnie.<br />

Punktualnie o 10 rano<br />

„Piłsudski” po raz dru-gi<br />

podchodził do Dworca<br />

Morskiego odświętnie udekorowanego<br />

flagami. Na<br />

górnym tarasie Dworca<br />

czekali ministrowie i ważni<br />

goście, na całym nabrzeżu<br />

znów tłumy ludzi. Tymczasem<br />

„Piłsudski” po komendzie<br />

kapitana „Obie cała<br />

wstecz” sunął dalej wprzód<br />

wprost w nabrzeże. Przestały<br />

działać silniki. Znaczy<br />

kapitan nakazał rzucenie<br />

obu kotwic. Borchardt pisze:<br />

”W dźwięk marsza granego<br />

przez orkiestrę wdziera się<br />

ogłuszający zgrzyt i szczęk<br />

lecących kotwic oraz łoskot<br />

Oficerowie „Piłsudskiego´: lekarz okrętu dr.<br />

med. Stefan Michalak (w białym mundurze),<br />

pierwszy mechanik Józef Bełczowski oraz<br />

intendent Wacław Jasiński w Colon w Panamie.<br />

Jesień 1937 r.<br />

wybiegających za burtę<br />

łańcuchów. Zdezorientowany<br />

tłum zakołysał się i cofa<br />

w przerażeniu przed sunącym<br />

w ślepy róg statkiem.<br />

Ogólne poruszenie w świcie<br />

ministra. (...) Kotwice muszą<br />

zatrzymać statek, inaczej cała ta rozpędzona masa wpakuje się na molo i<br />

nasza chluba rozpryśnie się o granitowe nabrzeże. Statek wysunął się o metr<br />

za przewidziany znak i … stanął. (…) Przez pomost, ustawiony między<br />

statkiem a górnym peronem Dworca Morskiego, wchodzą dostojnicy i<br />

goście. Na pytanie naszego naczelnego „Lorda”, dlaczego kapitan rzucał<br />

247


kotwice, ten ani słowem nie wspomniał o maszynie: – Znaczy, tak jest<br />

bardziej efektownie – tłumaczy”.<br />

W swa pierwszą<br />

podróż do Nowego<br />

Jorku „Piłsudski”<br />

wyszedł 15 września<br />

1935 r. z 700<br />

osobami na pokładzie.<br />

Podróż ta<br />

przebiegła pomyślnie.<br />

Już wkrótce<br />

jednak, w kolejnych<br />

rejsach, ujawniły<br />

się pewne<br />

„Piłsudski” wchodzi do Nowego Jorku<br />

mankamenty statku.<br />

Podczas sztormowej<br />

pogody miał<br />

on duże przechyły<br />

boczne, dziób mocno<br />

zanurzał się w wodzie przy czym pokład zalewany był tonami wody.<br />

Karol O. Borchardt tak charakteryzował właściwości manewrowe statku:<br />

„tonaż i zanurzenie „Piłsudskiego”, dostosowane ściśle do przechodzenia<br />

przez cieśniny duńskie, uczyniły statek kompletnie bezbronnym wobec<br />

sztormowych i niesztormowych fal. Każda bez wyjątku wchodziła na dziób,<br />

grożąc niespodziewanym zmyciem ludzi za burtę”. W późniejszym okresie<br />

niezbędne były drobne przebudowy, które poprawiły komfort podróży<br />

pasażerów.<br />

Podróż z Gdyni do Nowego Jorku trwała 3,5 tygodnia (w obie strony).<br />

Przed wojną organizowano corocznie około 10 rejsów. W podróżach tych<br />

uczestniczyli nie tylko emigranci, jak do tej pory, ale coraz więcej było<br />

turystów, którzy korzystali z wyższego standardu i nowoczesnego, wręcz<br />

luksusowego wyposażenia statku. Latem organizowano rejsy po fiordach<br />

norweskich, a w święta Bożego Narodzenia wypływano w rejon Karaibów.<br />

W 1936 r. średnia liczba pasażerów w jednym rejsie wynosiła 282 osoby, a<br />

dwa lata później już 438. Oba statki pływały wahadłowo, gdy jeden<br />

wyruszał z Gdyni, drugi płynął z Nowego Jorku. Spotykały się w połowie<br />

drogi, na Atlantyku.<br />

248


W dniu wybuchu<br />

II wojny światowej<br />

„Piłsudski”<br />

znajdował się na<br />

brytyjskich wodach<br />

terytorialnych w<br />

cieśninie Pentland.<br />

Brytyjski niszczyciel<br />

eskortował go<br />

stamtąd do zatoki<br />

Firth of Forth.<br />

5 września statek,<br />

już bez pasażerów,<br />

przypłynął<br />

do portu Newcastle.<br />

Spotkanie „Piłsudskiego” z „Batorym” w maju 1935 r. W pierwszych miesiącach<br />

wojny<br />

wszystkie polskie jednostki handlowe i pasażerskie, które znalazły się na<br />

wodach brytyjskich zostały włączone do przewozów alianckich. Większość<br />

z tych statków, włącznie ze statkiem szkolnym – „Darem Pomorza” dotarła<br />

do Wielkiej Brytanii ze Szwecji lub Francji. Nowym zadaniem tych<br />

jednostek było uczestniczenie w konwojach. Było to trudne i uciążliwe<br />

choćby z tego powodu, że należało w takim szyku utrzymywać nakazane<br />

odległości, kursy i prędkości. Stałym zagrożeniem był atak torpedowy spod<br />

wody, wejście na pole minowe lub bombardowanie z powietrza. Na wodach<br />

coraz powszechniej stosowano tzw. miny magnetyczne, które działały pod<br />

wpływem pola magnetycznego, jakie wytwarzał wokół siebie każdy<br />

stalowy okręt. Miny te można było nawet zrzucać z powietrza. Na szczęście<br />

dla aliantów Niemcy nie mieli jeszcze w początku wojny dużo takich min.<br />

W pierwszych czterech miesiącach wojny niemieckie okręty wojenne i samoloty<br />

postawiły łącznie ok. 470 min. Dość szybko Anglicy poznali budowę<br />

tych min i zastosowali środki obronne, m.in. magnetyczne trały i urządzenia<br />

demagnetyzacyjne do zmniejszenia natężenia pola magnetycznego<br />

wytwarzanego przez kadłuby statków. Jednak w listopadzie 1939 r.<br />

wskutek wybuchu min zatonęło 27 statków, a w grudniu 33 statki.<br />

W służbie brytyjskiej Marynarki Wojennej znalazł się także „Piłsudski”.<br />

11 listopada 1939 r. brytyjskie Ministerstwo Żeglugi podpisało z rządem<br />

polskim umowę w sprawie przejęcia jednostki w time charter. W stoczni w<br />

Newcastle statek poddano adaptacji do roli statku transportowego. Kadłub<br />

249


został pomalowany w barwy ochronne, zdjęto drewniane boazerie i usunięto<br />

dzieła sztuki. Na pokładach pojawiły się dodatkowe łodzie ratunkowe<br />

i uzbrojenie przeciwlotnicze. Dzięki zdemontowaniu przegród wewnętrznych<br />

statek zdolny był zabierać na pokład ponad 3 tys. żołnierzy. Polskie<br />

statki pasażerskie mogły poruszać się samodzielnie, gdyż rozwijały dość<br />

dużą prędkość (17-18 węzłów) i mogły uciec przed okrętami podwodnymi<br />

i okrętami korsarskimi. 25 listopada 1939 r. wieczorem MS „Piłsudski”<br />

wyszedł w swój pierwszy rejs jako transportowiec wojenny. Zmierzał<br />

w stronę konwoju idącego w stronę Australii i Nowej Zelandii. Droga<br />

prowadziła wzdłuż wschodnich wybrzeży Anglii i miała być, zgodnie<br />

z zapewnieniami Admiralicji Brytyjskiej, bezpieczna. 26 listopada przed<br />

świtem, o godz. 5.36. pod statkiem nastąpiły kolejno dwa potężne wybuchy.<br />

„Piłsudski” zaczął szybko przechylać się. Stanęły maszyny i pogasły<br />

światła. Dowódca kpt. Mamert Stankiewicz zarządził spuszczenie łodzi<br />

ratunkowych i opuszczenie statku. Po 5 godzinach statek poszedł dziobem<br />

na dno. Uratowała się prawie cała załoga, którą podjął brytyjski niszczyciel.<br />

Zginął jedynie IV mechanik, Tadeusz Piotrowski i kapitan Mamert<br />

Stankiewicz, który zszedł ze statku ostatni i zmarł z wyziębienia. Został<br />

pośmiertnie odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari.<br />

Przyczyna katastrofy nie została ustalona do dziś. Rozważano<br />

następujące wersje:<br />

– storpedowanie przez niemiecki okręt podwodny, o czym miał<br />

świadczyć czas między pierwszą a drugą eksplozją, oraz kolejność<br />

wydarzeń o której mówili świadkowie – silne uderzenie na burtę a następnie<br />

detonacja. Żadne źródła niemieckie nie podały jednak, że którykolwiek<br />

z okrętów podwodnych uzyskał takie trafienie, a w tym czasie byłby to<br />

wielki sukces propagandowy;<br />

– eksplozja po wpłynięciu na minę magnetyczną. Drugą eksplozję mógł<br />

wywołać wybuch w maszynowni lub wpłynięcie na drugą minę. Niemieckie<br />

źródła mówiły o polu minowym postawionym tydzień wcześniej u ujścia<br />

rzeki Humber, gdzie zatonął statek;<br />

– sabotaż, co wydaje się jednak mało prawdopodobne. Akcję taką<br />

przypisywał sobie jeden z Ukraińców, który twierdził, że pływał na<br />

„Piłsudskim” jako palacz i podczas tego rejsu podłożył ładunek w maszynowni.<br />

250


Rysunek Adama Worki „Zatonięcie MS Piłsudski”<br />

We wrześniu <strong>2009</strong> r. nurkowie z Polskiego Klubu Płetwonurków<br />

„Waleń” z Londynu dokonali eksploracji wraku statku. Uważają oni, że<br />

transatlantyk został storpedowany. Sporządzono dokumentację eksploracji<br />

statku leżącego na głębokości 30 m, 50 km od wschodnich wybrzeży<br />

Wielkiej Brytanii. Nie udało się jednak z całą pewnością potwierdzić<br />

którejkolwiek z wersji zatonięcia.<br />

Ekipa nurków wydobyła z wraku iluminator, który przywiozła na<br />

wystawę okolicznościową poświęconą 70 rocznicy zatonięcia statku.<br />

Wystawa ta miała swój wernisaż 23 listopada <strong>2009</strong> r. w Centralnym<br />

Muzeum Morskim w Gdańsku. Prezentuje ona historię statku „Piłsudski”<br />

i niektórych członków jego załogi. Znajdują się na niej przedmioty<br />

uratowane ze statku (koło ratunkowe, pled, walizka, talerz, liczne zdjęcia.<br />

Kolekcja kolorowych broszur, dokumentów, rachunków, listów, a także<br />

liczne pamiątki zebrane przez M.S. Piłsudski Society z Wielkiej Brytanii<br />

(m.in. karty do gry z wizerunkiem statku, firmowa popielniczka, tabliczka<br />

informacyjna z liniowca) została udostępniona przez Panią Frances Mary<br />

Oborski, wdowę po wieloletnim prezesie Towarzystwa, Konsulu<br />

Honorowym RP Mike’u Oborskim.<br />

Sprawa zatonięcia naszego transatlantyku, pierwszego odnotowanego w<br />

czasie II wojny, czeka nadal na wyjaśnienie<br />

251


Bulaj wydobyty ze statku przez płetwonurków Klubu „Waleń”<br />

Koło ratunkowe znalezione przez żołnierzy Dywizji im Generała W.<br />

Maczka na brzegu Morza Północnego<br />

252


Pled ofiarowany przez marynarza, który przeżył katastrofę.<br />

Na wystawie w CMM zrekonstruowano stół w jadalni z rozłożoną zastawą<br />

Zdjęcia oraz informacje pochodzą z Wystawy poświęconej MS<br />

„Piłsudski”, którą zorganizowało Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku.<br />

Andrzej Michalski<br />

253


NORMALIZACJA<br />

Komunikat normalizacyjny<br />

Wykaz norm z klauzulą uzgodnienia z <strong>PRS</strong><br />

Publikujemy w układzie numerycznym wykaz aktualnych norm,<br />

opatrzonych klauzulą uzgodnienia z Polskim Rejestrem Statków S.A.,<br />

zgodnie ze stanem na dzień 30 listopada <strong>2009</strong> roku.<br />

1. PN-ISO 1704/Ap1:2000 Budowa statków. Łańcuchy kotwiczne<br />

rozpórkowe.<br />

2. PN-ISO 2269:1994 Budowa statków. Kompasy magnetyczne klasy<br />

A, namierniki i szafki kompasowe. Badania i<br />

atestacja.<br />

3. PN-ISO 5488:1997 Budowa okrętów. Trapy.<br />

4. PN-ISO 6050:1996* Budowa statków. Symbole gruszki dziobowej<br />

i pędnika poprzecznego.<br />

5. PN-ISO 6555:1994 Budowa statków. Wciągarki topenantowe.<br />

6. PN-ISO 7364:1998 Budowa okrętów i konstrukcje morskie;<br />

mechanizmy pokładowe. Wciągarki trapowe.<br />

7. PN-ISO 10316:1994 Budowa statków. Kompasy magnetyczne<br />

klasy B. Badania i atestacja.<br />

8. PN-ISO 13342:2000* Małe statki. Pomiar naporu statycznego<br />

silników przyczepnych.<br />

9. PN-IEC 92-101:2001* Instalacje elektryczne na statkach. Definicje i<br />

wymagania ogólne.<br />

10. PN-IEC 92-202:1994 Instalacje elektryczne na statkach. Projektowanie<br />

systemu. Zabezpieczenia.<br />

11. PN-IEC 92-373:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne.<br />

12. PN-IEC 92-401/A2:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Wykonanie<br />

i badanie instalacji.<br />

13. PN-IEC 60092-101:2001 Instalacje elektryczne na statkach. Definicje i<br />

wymagania ogólne.<br />

14. PN-IEC 60092-201:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Projektowanie<br />

systemu. Postanowienia ogólne.<br />

15. PN-IEC 60092-350:2000 Instalacje elektryczne na statkach. Kable elektroenergetyczne<br />

okrętowe. Ogólne wymagania<br />

dotyczące konstrukcji i badań.<br />

254


16. PN-IEC 60092-351:2004 ** Instalacje elektryczne na statkach. Materiały<br />

izolacyjne do okrętowych kabli elektroenergetycznych,<br />

telekomunikacyjnych i sterowniczych.<br />

17. PN-IEC 60092-353:1999 Instalacje elektryczne na statkach. Kable<br />

elektroenergetyczne jedno- i wielożyłowe o<br />

polu niepromieniowym.<br />

18. PN-IEC 60092-354:1999 Instalacje elektryczne na statkach. Kable<br />

elektroenergetyczne jedno- i trzyżyłowe z<br />

izolacją wytłaczaną, na napięcie znamionowe 6<br />

kV, 10 kV i 15 kV.<br />

19. PN-IEC 60092-373:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />

wielkiej częstotliwości. Okrętowe giętkie kable<br />

współosiowe.<br />

20. PN-IEC 60092-374:1999 Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />

wielkiej częstotliwości. Kable telefoniczne<br />

ogólnego zastosowania.<br />

21. PN-IEC 60092-375:2002* Okrętowe kable telekomunikacyjne i kable<br />

wielkiej częstotliwości. Kable ogólnego<br />

zastosowania do obwodów automatyki,<br />

sterowania i łączności.<br />

22. PN-IEC 60092-506:2001 Instalacje elektryczne na statkach; przypadki<br />

szczególne. Statki do przewozu określonych<br />

niebezpiecznych towarów i materiałów luzem.<br />

23. PN-IEC 61892-7:2000* Ruchome i stałe platformy morskie. Instalacje<br />

elektryczne. Przestrzenie zagrożone wybuchem.<br />

24. PN-EN ISO 449:2002* Statki i technika morska. Kompasy magnetyczne,<br />

szafki kompasowe i namierniki. Klasa A.<br />

25. PN-EN 711:1998 Statki żeglugi śródlądowej. Barierki pokładowe.<br />

Wymagania, typy.<br />

26. PN-EN 1864:2008* Statki żeglugi śródlądowej. Sterówki.<br />

Wymagania dotyczące ergonomiczności i<br />

bezpieczeństwa.<br />

27. PN-EN ISO 4566:2000* Małe statki z silnikami stacjonarnymi.<br />

Końcówki wału śrubowego i piasty śrub o<br />

zbieżności 1:10.<br />

28. PN-EN ISO 6115:2000* Budowa statków. Wciągarki trałowe.<br />

255


29. PN-EN ISO 6218:2006 Statki żeglugi śródlądowej. Ręczne urządzenia<br />

sczepiające dla pchaczy. Wymagania<br />

dotyczące bezpieczeństwa i wymiary główne.<br />

30. PN-EN ISO 8099:2002* Małe statki. Systemy retencji ścieków z<br />

toalet.<br />

31. PN-EN ISO 8468:2000 Rozplanowanie mostka statku i rozmieszczenie<br />

wyposażenia. Wymagania i wytyczne.<br />

32. PN-EN ISO 8469:2007 Małe statki. Węże paliwowe nie odporne na<br />

ogień.<br />

33. PN-EN ISO 8861:2000* Budowa statków. Wentylacja siłowni statków<br />

z silnikami wysokoprężnymi. Wytyczne<br />

projektowe i podstawy obliczeń.<br />

34. PN-EN ISO 9093-1:2000* Małe statki. Zawory burtowe i przejścia<br />

burtowe. Metalowe.<br />

35. PN-EN ISO 9785:2006 Statki i technika morska. Wentylacja ładowni, w<br />

których można używać pojazdów napędzanych<br />

silnikami spalinowymi. Obliczanie całkowitego<br />

teoretycznego zapotrzebowania powietrza.<br />

36. PN-EN ISO 10239:<strong>2009</strong>* Małe statki. Instalacje skroplonego gazu<br />

węglowodorowego (LPG).<br />

37. PN-EN ISO 11105:2000* Małe statki. Wentylacja przedziałów silnika<br />

benzynowego i/lub zbiornika benzyny.<br />

38. PN-EN ISO 11591:2002* Małe statki z napędem silnikowym. Pole widzenia<br />

ze stanowiska sterowania.<br />

39. PN-EN ISO 12215-1:2002* Małe statki. Konstrukcja kadłuba i wymiary<br />

elementów konstrukcyjnych kadłuba. Część 1:<br />

Materiały - Żywice termoutwardzalne, zbrojenie z<br />

włókna szklanego, laminat wzorcowy.<br />

40. PN-EN 13929:2002* Małe statki. Urządzenia sterowe. Systemy<br />

łączników zębatych.<br />

41. PN-EN 14144:2006 Koła ratunkowe. Wymagania i badania.<br />

42. PN-EN ISO 14509-1:2008* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />

powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />

z napędem mechanicznym. Część 1: Metody<br />

pomiaru przy przejściu jednostki.<br />

43. PN-EN ISO 14509-2:2007* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />

powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />

z napędem mechanicznym. Część 2: Ocena emisji<br />

256


dźwięku przeprowadzona na jednostce<br />

odniesienia.<br />

44. PN-EN ISO 14509-3:<strong>2009</strong>* Małe statki. Dźwięk rozprzestrzeniający się w<br />

powietrzu emitowany przez jednostki rekreacyjne<br />

z napędem mechanicznym. Część 3: Ocena emisji<br />

dźwięku przeprowadzona przy użyciu obliczeń i<br />

pomiarów.<br />

45. PN-EN 14744:2006 Statki żeglugi śródlądowej i statki morskie. Światła<br />

nawigacyjne .<br />

46. PN-EN 60945:2004* Urządzenia i systemy nawigacji i<br />

radiokomunikacji morskiej. Wymagania ogólne.<br />

Metody badań i wymagane wyniki badań.<br />

47. PN-EN 61097-1:<strong>2009</strong>* Globalny morski system łączności alarmowej<br />

i bezpieczeństwa (GMDSS). Część 1: Transponder<br />

radarowy. Poszukiwanie i ratownictwo<br />

morskie (SART). Wymagania eksploatacyjne i<br />

dotyczące działania, metody i wymagane<br />

wyniki badań.<br />

48. PN-EN 61108-1:2005* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />

morskiej. Globalne satelitarne<br />

systemy nawigacyjne (GNSS). Część 1:<br />

Globalny system określania pozycji (GPS).<br />

Urządzenia odbiorcze. Normy dotyczące<br />

działania, metody badań i wymagane wyniki<br />

badań.<br />

49. PN-EN 61108-2:2000* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />

morskiej. Światowe satelitarne<br />

systemy nawigacyjne (GNSS). Światowy<br />

satelitarny system nawigacyjny (GLONASS);<br />

urządzenia odbiorcze. Normy działania,<br />

metody i wymagane wyniki badań.<br />

50. PN-EN 61174:<strong>2009</strong>* Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji<br />

morskiej. System obrazowania<br />

elektronicznych map i informacji nawigacyjnych<br />

(ECDIS). Wymagania dotyczące<br />

obsługi i działania, metody badania i wymagane<br />

wyniki badań.<br />

257


51. PN-92/W-01351 Drgania mechaniczne i wstrząsy. Wytyczne<br />

do ogólnej oceny drgań na statkach<br />

handlowych.<br />

52. PN-92/W-01352 Drgania na statkach. Metodyka pomiarów i<br />

rejestracji danych.<br />

53. PN-92/W-01353 Drgania miejscowe konstrukcji statku i<br />

wyposażenia okrętowego. Metodyka<br />

pomiarów i rejestracji danych.<br />

54. PN-W-01704:1998 Budowa statków. Krętliki łańcuchów<br />

kotwicznych rozpórkowych.<br />

55. PN-92/W-18052* Żegluga śródlądowa. Podziałki zanurzenia.<br />

56. PN-W-18058:1996* Budowa statków i konstrukcje morskie. Znaki<br />

zanurzenia i wolnej burty. Cyfry i litery.<br />

57. PN-92/W-33051 Urządzenia do biologicznego oczyszczania<br />

ścieków fekalnych na statkach wodnych.<br />

Wymagania i badania.<br />

58. PN-92/W-33052 Spalarki okrętowe. Wymagania i badania.<br />

59. PN-W-33058:1998 Płynowskazy okrętowe.<br />

60. PN-W-47042:1996 Statki żeglugi śródlądowej. Instalacje<br />

odgromowe. Ogólne wymagania i badania.<br />

61. PN-92/W-49053 Mechanizmy pokładowe. Profile głowic cumowniczych.<br />

62. PN-92/W-49054 Maszyny kotwiczne i łańcuchowe z napędem<br />

ręcznym dla statków śródlądowych. Wymagania<br />

i badania.<br />

63. PN-92/W-49055 Maszyny kotwiczne łańcuchowe napędzane<br />

silnikiem elektrycznym lub hydraulicznym dla<br />

statków śródlądowych. Wymagania i badania.<br />

64. PN-92/W-49056 Wciągarki cumownicze.<br />

65. PN-93/W-49057 Wciągarki kotwiczne i kabestany kotwiczne<br />

dla statków morskich.<br />

66. PN-93/W-49058 Budownictwo okrętowe. Wciągarki<br />

ładunkowe okrętowe.<br />

67. PN-W-50002:1998* Okrętowy sprzęt sygnalizacyjny. Bandery,<br />

flagi i proporce. Wymagania i badania.<br />

68. PN-94/W-50010 Pasy ratunkowe dla żeglugi morskiej.<br />

Wymagania i badania.<br />

258


69. PN-W-50012:1997 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Tablice sygnałów<br />

ratunkowych. Wymagania i badania.<br />

70. PN-W-50013:1997 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Tablice<br />

oznakowania wyposażenia ratunkowego.<br />

Wymagania ogólne.<br />

71. PN-71/W-70001** Światła w żegludze morskiej i śródlądowej.<br />

Zakresy chromatyczności.<br />

72. PN-W-74011:1996* Armatura okrętowa. Przezierniki okrętowe na<br />

ciśnienie nominalne do 0,63 MPa.<br />

73. PN-W-74017:1998 Armatura okrętowa. Wymagania i badania.<br />

74. PN-W-83033:1996** Ściągacze śrubowe okrętowe.<br />

75. PN-91/W-83050 Kotwice. Wspólne wymagania i badania.<br />

76. PN-91/W-83052 Kotwice Halla.<br />

77. PN-W-83055:1994 Statki żeglugi śródlądowej. Kotwice spawane<br />

z ramionami odchylonymi – szerokołapowe.<br />

78. PN-89/W-88021** Włazy okrętowe z pokrywami do śrub,<br />

okrągłe i owalne.<br />

79. PN-84/W-88024** Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />

śrubowymi.<br />

80. PN-84/W-88027** Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />

klinowymi.<br />

81. PN-89/W-88028 Włazy okrętowe z pokrywami z zamknięciami<br />

centralnymi.<br />

82. PN-88/W-88030 Włazy okrętowe okrągłe na ciśnienie nominalne<br />

0,1 MPa.<br />

83. PN-81/W-88050 Iluminatory okrętowe.<br />

84. PN-88/W-88059 Szyby bezpieczne hartowane do iluminatorów<br />

i okien okrętowych.<br />

85. PN-91/W-88068 Iluminatory okrętowe. Rozmieszczenie na statku.<br />

86. PN-84/W-88070** Okna okrętowe.<br />

87. PN-W-88071:1997 Szyby bezpieczne ogrzewane do okien okrętowych.<br />

88. PN-91/W-89011* Żegluga śródlądowa. Automatyczne<br />

jednozamkowe złącza zestawów pchanych.<br />

89. PN-80/W-89013** Kluzy staliwne.<br />

259


90. PN-W-89015:1998 Instalacje elektryczne na statkach. Końcówki<br />

kablowe do zaprasowania. Wymagania i<br />

badania.<br />

91. PN-78/W-89101 Pachoły spawane.<br />

92. PN-90/W-89140 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Bloki do lin<br />

stalowych.<br />

93. PN-76/W-89149** Bloki okrętowe linowe. Bloki otwierane do<br />

lin włókiennych.<br />

94. PN-76/W-89150** Bloki okrętowe linowe. Bloki jednokrążkowe<br />

do lin włókiennych.<br />

95. PN-76/W-89151** Bloki okrętowe linowe. Bloki dwukrążkowe<br />

do lin włókiennych.<br />

96. PN-76/W-89152** Bloki okrętowe linowe. Bloki trójkrążkowe<br />

do lin włókiennych.<br />

97. PN-92/W-89180** Szakle okrętowe kute podłużne i okrągłe kategorii<br />

M(4).<br />

98. PN-91/W-89190 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Obciążniki<br />

kulowe.<br />

99. PN-91/W-89191** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krętliki.<br />

100. PN-91/W-89192** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Klamry.<br />

101. PN-93/W-89196 Okrętowe urządzenia ładunkowe. Haki palcowe.<br />

102. PN-93/W-89308 Okrętowe urządzenia ładunkowe. Zaczepy<br />

masztowe topenantowe.<br />

103. PN-90/W-89361** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki do<br />

lin stalowych 9-krotne.<br />

104. PN-90/W-89362** Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki z łożyskami<br />

ślizgowymi do lin stalowych 14-krotne.<br />

105. PN-76/W-89366** Bloki okrętowe linowe. Krążki do lin<br />

włókiennych.<br />

106. PN-90/W-89367 Osprzęt takielunkowy okrętowy. Krążki z łożyskami<br />

tocznymi do lin stalowych 14-krotne.<br />

107. PN-83/W-89379 Okrętowe okucia pokładowe. Uchwyty płaskie.<br />

108. PN-W-89504:1997 Rozdzielnice okrętowe niskonapięciowe.<br />

Wymagania i badania.<br />

109. PN-W-89505:1997 Podwodne oświetlenie dla nurków.<br />

Reflektory przenośne. Wymagania i badania.<br />

260


110. PN-W-89506:1997 Sterownice okrętowe niskonapięciowe. Wymagania<br />

i badania.<br />

111. PN-W-89507:1998 Instalacje elektryczne na statkach. Znakowanie<br />

kabli przewodów i ich żył oraz numeracja<br />

obwodów i rozdzielnic.<br />

112. PN-W-89509:1997 Statki taboru technicznego. Baterie akumulatorów.<br />

Dobór.<br />

113. PN-W-89513:1997 Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe<br />

okrętowe.<br />

114. BN-78/3032-19 Bateria rezerwowa 2RF10.<br />

115. BN-87/3064-12 Łączniki warstwowe szczękowe na znamionowe<br />

napięcia izolacji do 500V. Wymagania i badania.<br />

116. BN-75/3064-26 Okrętowe wyroby elektroinstalacyjne. Gniazda<br />

wtyczkowe i wtyczki do pomieszczeñ mieszkalnych<br />

i podobnych.<br />

117. BN-80/3083-11 Hamulce tarczowe okrętowe zwalniane elektromagnetycznie,<br />

na prąd stały. Wymagania i<br />

badania.<br />

118. BN-90/3083-22 Soczewki do okrętowych latarń sygnałowopozycyjnych.<br />

119. BN-79/3083-34/01** Elektryczne oprawy oświetleniowe. Oprawy do<br />

ogólnych celów oświetleniowych. Wymagania i<br />

badania.<br />

120. BN-79/3083-34/02 Elektryczne oprawy oświetleniowe. Projektory.<br />

Wymagania i badania.<br />

121. BN-79/3083-34/04** Elektryczne oprawy oświetleniowe. Lampa<br />

sygnalizacyjna dzienna. Wymagania i badania.<br />

122. BN-79/3083-34/05 Elektryczne oprawy oświetleniowe. Zasilacze,<br />

stateczniki i transformatory zapłonowe.<br />

Wymagania i badania.<br />

123. BN-80/3083-34/06 Elektryczne oprawy oświetleniowe okrętowe.<br />

Latarka sygnalizacyjna ręczna.<br />

124. BN-76/3083-53** Ogrzewanie wnętrzowe przewiewowe elektryczne<br />

okrętowe. Wymagania i badania.<br />

125. BN-80/3083-58 Złączki gwintowe okrętowe na napięcie<br />

znamionowe do 660V do łączenia przewodów<br />

elektroenergetycznych.<br />

261


126. BN-87/3083-60** Elektryczne instalacje na statkach.<br />

Projektowanie systemu. Sygnały akustyczne i<br />

optyczne.<br />

127. BN-88/3083-62 Przekładniki przeznaczone do pracy na statkach<br />

morskich. Wymagania i badania.<br />

128. BN-90/3711-04 Statki taboru technicznego. Metody badań<br />

szczelności połączeń i zamknięć kadłuba.<br />

Wymagania.<br />

129. BN-80/3712-17/01** Drzwi strugoszczelne jednoskrzydłowe stalowe<br />

okrętowe.<br />

130. BN-81/3712-17/02** Drzwi strugoszczelne dwuskrzydłowe stalowe<br />

okrętowe.<br />

131. BN-84/3721-11** Linia wałów. Sprzęgła kołnierzowe jednolite.<br />

132. BN-87/3722-06 Suwnice montażowe z napędem elektrycznym<br />

okrętowe. Wymagania i badania.<br />

133. BN-87/3722-10 Podgrzewacze elektryczne oleju. Wymagania i<br />

badania.<br />

134. BN-84/3723-05 Głowice wentylacyjne okrętowe. Wymagania i<br />

badania.<br />

135. BN-90/3725-26/01 Dławnice okrętowe niemetalowe do przewodów<br />

elektrycznych. Wymagania i badania.<br />

136. BN-90/3725-26/04 Dławnice okrętowe niemetalowe do przewodów<br />

elektrycznych. Dławiki.<br />

137. BN-81/3730-06** Instalacje rurociągowe wody morskiej. Wytyczne<br />

doboru grubości ścianek rur stalowych<br />

ocynkowanych.<br />

138. BN-76/3732-03** Skrzynie zaworowe stalowe okrętowe spawane<br />

P nom J 1 MPa (10 kG/cm 2 ).<br />

139. BN-76/3732-06** Skrzynie zaworowe żeliwne okrętowe<br />

P nom J 1 MPa (10 kG/cm 2 ).<br />

140. BN-76/3732-15** Zespoły zamykające z napędem ręcznym skrzyń<br />

zaworowych okrętowych P nom @ 1 MPa<br />

(10kG/cm 2 ).<br />

141. BN-76/3732-16** Zespoły zamykające z napędem pneumatycznym<br />

okrętowe P nom @ 0,6 MPa (6 kG/cm2).<br />

142. BN-68/3732-18** Zawory sztormowe okrętowe (zwrotneklapowe).<br />

262


143. BN-89/3732-25** Filtry stalowe spawane okrętowe.<br />

144. BN-85/3752-09 Łańcuchy kotwiczne.<br />

145. BN-78/3753-06 Żurawie pokładowe hakowe. Ogólne wymagania i<br />

badania.<br />

146. BN-82/3765-04 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Kotwice pływające.<br />

147. BN-82/3765-39 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Podstawy stalowe<br />

pneumatyczne tratw ratunkowych z osprzętem<br />

do mocowania.<br />

148. BN-78/3765-40 Żurawiki łodziowe grawitacyjne. Ogólne<br />

wymagania i badania.<br />

149. BN-82/3765-42 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Nóż składany<br />

150. BN-77/3765-46** Wciągarki łodziowe. Podstawowe parametry,<br />

wymagania i badania.<br />

151. BN-84/3782-32 Stopery szczękowe łańcuchów kotwicznych.<br />

152. BN-84/3795-04/01 Linia wałów. Sprzęgła kołnierzowo-tulejowe.<br />

Wymagania ogólne.<br />

153. BN-84/3795-04/02 Linia wałów. Tuleje sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />

154. BN-84/3795-04/03 Linia wałów. Kołnierze sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />

155. BN-84/3795-04/04 Linia wałów. Czopy sprzęgieł kołnierzowotulejowych.<br />

156. BN-84/3795-04/05 Linia wałów. Nakrętki czopów sprzęgieł<br />

kołnierzowo-tulejowych.<br />

157. BN-84/3795-04/06 Linia wałów. Nakładki zabezpieczające sprzęgieł<br />

kołnierzowo-tulejowych.<br />

158. BN-84/3795-04/07 Linia wałów. Pierścienie centrujące sprzęgieł<br />

kołnierzowo-tulejowych.<br />

159. BN-84/3795-06 Linia wałów. Tuleje łożysk wału śrubowego.<br />

160. BN-84/3795-07 Linia wałów. Czopy stożkowe i wpusty wałów<br />

śrubowych.<br />

161. BN-70/6095-10 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Nabój dymny do<br />

pławki świetlno-dymnej.<br />

162. BN-72/6095-15 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pochodnie<br />

morskie. Wymagania i badania.<br />

263


163. BN-72/6095-16 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Petarda<br />

akustyczna morska. Wymagania i badania.<br />

164. BN-72/6095-17 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pławka świetlna<br />

chemiczna. Wymagania i badania.<br />

165. BN-72/6095-18 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Rakiety spadochronowe.<br />

Wymagania i badania.<br />

166. BN-72/6095-19 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Pławka dymna<br />

łodziowa. Wymagania i badania.<br />

167. BN-72/6095-21 Okrętowy sprzęt ratunkowy. Rakiety jednogwiezdne.<br />

Wymagania i badania.<br />

168. BN-78/6859-05 Włókno szklane i wyroby z niego. Maty<br />

szklane.<br />

169. ZN-2101:2006** Przejścia rur głosowych.<br />

170. ZN-2210:2003*** Haki odrzutne.<br />

171. ZN-2731:2002*** Korki denne zbiorników.<br />

172. ZN-2801:2008** Okrętowe okucia pokładowe - Zaczepy.<br />

173. ZN-4503:2002*** Zbiorniki hydroforowe okrętowe – Ogólne<br />

wymagania i badania.<br />

174. ZN-5001:1999*** Promienie łuków rur okrętowych.<br />

175. ZN-5002:1999*** Króćce gwintowane na ciśnienie nominalne do 10<br />

MPa.<br />

176. ZN-5003:1999*** Segmenty okrętowych kolan spawanych.<br />

177. ZN-5004:2008** Uchwyty i obejmy stalowe do mocowania<br />

rurociągów okrętowych.<br />

178. ZN-5013:2002*** Kurki sondy okrętowej DN 40.<br />

179. ZN-5015:2005*** Przejścia grodziowe tulejowe proste spawane<br />

P nom =0,6 MPa i 1,6 MPa.<br />

180. ZN-5017:2002*** Przejścia grodziowe rurociągów miedzianych.<br />

181. ZN-5021:2002*** Przejścia grodziowe kołnierzowe proste<br />

spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />

182. ZN-5022:2002*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe proste<br />

spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />

183. ZN-5023:2002*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe kątowe<br />

spawane P nom =0,6 i 1,6 MPa.<br />

184. ZN-5025:2003*** Uzbrojenie otworów wylewowych rurociągów<br />

okrętowych.<br />

264


185. ZN-5031:2005*** Kołnierze do przyspawania okrągłe na ciśnienie nominalne<br />

spawane p nom =0,6 MPa, 1 MPa i 1,6 MPa.<br />

186. ZN-5033:2004*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe kątowe<br />

spawane na ciśnienie nominalne 4 MPa i 10 MPa.<br />

187. ZN-5034:2004*** Przejścia grodziowe trzykołnierzowe proste<br />

spawane na ciśnienie nominalne 4 MPa i 10 MPa.<br />

188. ZN-5035:2005*** Kołnierze grodziowe przyspawane stalowe.<br />

189. ZN-5036:2004*** Kołnierze do przypawania okrągłe na ciśnienie<br />

nominalne do 0,25 MPa.<br />

190. ZN-5308:2002*** Odpowietrzniki pokładowe z zamknięciem<br />

kulowym.<br />

191. ZN-5309:2002*** Kule odpowietrzników pokładowych.<br />

192. ZN-5311:2002*** Zamknięcia pokładowe rurociągów pomiarowych<br />

okrętowych.<br />

193. ZN-5312:<strong>2009</strong>*** Zamknięcia pokładowe rurociągów okrętowych.<br />

Wkrętki.<br />

194. ZN-5601:<strong>2009</strong>*** Odpowietrzniki pomieszczeń okrętowych DN 150.<br />

195. ZN-5602:1999*** Kratki wentylacyjne do przegród przeciwpożarowych<br />

klasy B okrętowe.<br />

196. ZN-5603:1999*** Rozetki wentylacyjne okrętowe.<br />

197. ZN-5605:<strong>2009</strong>*** Wyczystki wentylacyjne okrętowe.<br />

198. ZN-5606:<strong>2009</strong>*** Kratki wentylacji okrętowej.<br />

199. ZN-5607:<strong>2009</strong>*** Klapy regulacyjne wentylacji okrętowej.<br />

200. ZN-5611:2006*** Zrębnice kanałów wentylacyjnych okrętowych.<br />

201. ZN-6002:2008** Instalacje elektryczne. Kołki i płytki uziemiające.<br />

202. ZN-6805:2007*** Osprzęt torów kablowych. Drabinki stalowe.<br />

203. ZN-6807:2005*** Osprzęt torów kablowych - Przepusty.<br />

204. ZN-6808:2004*** Osprzęt torów kablowyc - Tuleje grodziowe.<br />

205. ZN-6809:2006** Osprzęt torów kablowych - Króćce kablowe.<br />

206. ZN-6812:1999*** Osprzęt torów kablowych. Tuleje pokładowe.<br />

207. ZN-6813:1999*** Osprzęt torów kablowych. Przepusty kablowe<br />

z polietylenu.<br />

208. ZN-6841:2000 Kosze baterii akumulatorowych.<br />

209. ZN-80/MK-CTW-14018 Elektryfikacja zestawów pchanych śródlądowych.<br />

Instalacje. Wymagania.<br />

265


210. ZN-76/MPM/13-K-12127 Telekomunikacyjne kable okrętowe o izolacji<br />

polwinitowej na napięcie znamionowe 250 V.<br />

211. ZN-76/MPM/13-K-12128 Telekomunikacyjne kable okrętowe o izolacji<br />

gumowej na napięcie znamionowe 250 V.<br />

212. ZN-79-R/602-04 Okrętowe urządzenia elektryczne. Skrzynie<br />

akumulatorowe statków taboru technicznego.<br />

Wymagania i badania.<br />

213. ZN-79-R/602-05 Naprawa powłok kabli okrętowych o izolacji i<br />

oponie z tworzyw sztucznych.<br />

214. ZN-81-R/602-09 Oświetlenie elektryczne statków taboru technicznego.<br />

215. ZN-93/ZS-CD-01 Osprzęt torów kablowych. Korytka kablowe z<br />

osprzętem. Wymagania.<br />

* Norma pozytywnie zaopiniowana przez Polski Rejestr Statków.<br />

Wydana bez dopełnienia procedury nadania klauzuli uzgodnienia.<br />

** Do treści normy została wprowadzona zmiana lub poprawka.<br />

*** Norma BN okrętowa nieobligatoryjna, która uległa konwersji w ZN.<br />

Kontakty Stanowiska ds. Norm Inspektoratu Rozwoju Przepisów:<br />

Tel.: 058-75-11-361 – Śródlądzie <strong>PRS</strong><br />

Kom.: 601-651-622 – Śródlądzie <strong>PRS</strong><br />

Mail: Jaroslaw.Suska@prs.pl<br />

Nowe normy<br />

Przedstawiamy grupę nowo otrzymanych norm, które uznaliśmy za<br />

interesujące dla inspektorów <strong>PRS</strong>.<br />

Wszystkie nowe normy, nagrywane na „CD”, są w systemie Windows XP.<br />

PN-EN 13306:2006+”CD-263” Terminologia dotycząca obsługiwania.<br />

Zastępuje normę: PN-EN 13306:2002(U).<br />

PN-EN ISO 13849-1:2008/AC:<strong>2009</strong>(oryg.)+“CD-268“ Bezpieczeństwo<br />

maszyn. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem.<br />

Część 1: Ogólne zasady sterowania.<br />

PN-EN ISO/IEC 17030:<strong>2009</strong>(E+P)+“CD-265“ Ocena zgodności.<br />

Wymagania ogólne dotyczące znaków zgodności strony trzeciej.<br />

Zastępuje normę: PN-ISO/IEC 17030:2005.<br />

266


PN-ISO 8216-1:<strong>2009</strong>+”CD-261.2“ Przetwory naftowe. Klasyfikacja<br />

paliw (klasa F). Część 1: Rodzaje paliw żeglugowych.<br />

Zastępuje normę: PN-C-96800-02:1989.<br />

Poprawka do Polskiej Normy:<br />

PN-EN ISO 9001:<strong>2009</strong>(E+P)/AC:<strong>2009</strong>(E+P).<br />

Katalog Polskich Norm na „CD“ – stan na dzień : 31 października <strong>2009</strong> r.<br />

Komentarz do norm serii ISO 9000 (II edycja) na „CD-264” .<br />

NORMY ZAGRANICZNE:<br />

PN-EN 13306:2002(U)+”CD-263” Terminologia dotycząca obsługiwania.<br />

ISO 8216-1:2005(E)+”CD-266-1” Petroleum products. Fuels (class F)<br />

classiffication. Part 1: Categories of<br />

marine fuels.<br />

Zastępuje normę: ISO 8216-1: 1996.<br />

ISO/IEC 31010:<strong>2009</strong>(E)+”CD-267” Risk management. Risk assessment<br />

techniques.<br />

Stanowisko ds. Norm Inspektoratu Rozwoju Przepisów przedstawia<br />

również nowe książki dostępne w księgarniach:<br />

Księgarnia Politechniki Gdańskiej – Gmach Główny I p.:<br />

1. Witold M. Lewandowski – Proekologiczne odnawialne źródła energii, wyd. IV.<br />

2. Ewa Klugmann-Rodziemska – Odnawialne źródła energii. Przykłady<br />

obliczeniowe.<br />

3. pod red. prof. Ryszarda Krystka – Węzły drogowe i autostradowe.<br />

4. pod red. Adama Bolta – Stateczność i bezpieczeństwo jazów i zapór.<br />

5. Marek Pronobis – Modernizacja kotłów energetycznych.<br />

Dom Książki – na rogu ul. Grunwaldzkiej i ul. ks. Leona<br />

Miszewskiego:<br />

1. Jerzy Mizerski – Spawanie w osłonie gazów metodą TIG. Poradnik dla<br />

spawaczy i personelu nadzoru spawalniczego.<br />

Księgarnia Naukowa – ul. Grunwaldzka 111/113 przy restauracji Cristal:<br />

1. Jerzy Dydenko, Katarzyna Nowak – Charakterystyka energetyczna i<br />

audyt budynków – przepisy i wprowadzenie – Oficyna a Wolters Kluwer<br />

business.<br />

2. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku. Metodyka „krok po<br />

kroku”. Część 1: Budynek mieszkalny. – Wydawnictwo S+O.<br />

Jarosław Suska<br />

267


SPIS TREŚCI<br />

str.<br />

KLASYFIKACJA<br />

Klasyfikacja statków, a wspólnotowa polityka swobody konkurencji<br />

– Beata Madejska .................................................................................... 231<br />

CERTYFIKACJA<br />

15 lat działalności certyfikacyjnej <strong>PRS</strong> ................................................... 239<br />

Certyfikacja w Syrii – B. Przybylski ........................................................ 240<br />

MORSKIE ROCZNICE<br />

M.s. „Piłsudski” zatonął 70 lat temu – A. Michalski ............................... 244<br />

NORMALIZACJA<br />

Wykaz norm z klauzulą uzgodnienia z <strong>PRS</strong> – J. Suska ........................... 254<br />

Nowości Biblioteki Technicznej (link) – M. Gencza<br />

Rada Programowa:<br />

Marian Dudek (przewodniczący), Sławomir Affek, Joanna Burakiewicz,<br />

Wojciech Czarny, Jakub Dering, Adam Dunikowski, Michał Gałecki, Andrzej<br />

Michalski (sekretarz), Dorota Rogowska-Rybarczyk, Anna Stajewska, Edward<br />

Szmit.<br />

Honorowo: Edmund Dombrzalski, Jan F. Kubiak<br />

(+58) 75 11 375<br />

Rada Programowa zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów.<br />

Wydawca: Polski Rejestr Statków S.A.<br />

al. gen. Józefa Hallera 126, 80-416 Gdańsk<br />

tel. 58 346 17 00; fax 58 346 03 92<br />

e-mail: hw@prs.pl<br />

<strong>PRS</strong>/AW, 12/<strong>2009</strong><br />

268

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!