WZÓR - ETYKA, BIOETYKA, ETYKA MEDYCZNA

Jednostka prowadząca Wydział Filozoficzny
Kierunek Filozofia
Specjalność – Etyka stosowana
Poziom magisterski II stopnia
Nazwa przedmiotu w j. polskim (Nazwa w j. angielskim)* – ew. forma zajęć
Podstawy i systemy bioetyki
Foundation and Systems of Bioethics
*Nazwa szczegółowa przedmiotu w j. polskim (Nazwa w j. angielskim)
Kod przedmiotu -
Język polski
Typ przedmiotu obowiązkowy w ramach specjalności: Etyka stosowana
Wskazanie grupy przedmiotów specjalnościowy
Rok studiów, semestr
studia stacjonarne rok IV-V, semestr zimowy
studia niestacjonarne
Wymiar (liczba godzin i rodzaj zajęć)
studia stacjonarne wykład 30h
studia niestacjonarne
Punkty ECTS 3
Forma zaliczenia egzamin
Prowadzący
studia stacjonarne ks. prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Biesaga SDB
studia niestacjonarne -
Koordynator sylabusa ks. prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Biesaga SDB
II. Dane wypełniane przez koordynatora sylabusa (prezentowane również na stronie internetowej
UPJPII)
Wymagania wstępne:
1.Znajomość nurtów etycznych, stanowisk i terminologii metaetycznej.
2.Znajomość etyki szczegółowej
3.Ogólna znajomość niektórych bioetyków, obecnych na rynku interesujących dzieł bioetycznych, toczących się ważnych
debat bioetycznych.
Cele:
C1. Zdobycie wiedzy o różnych nurtach bioetycznych, o twórcach ważniejszych systemów bioetycznych.
C2. Nabycie umiejętności ujawniania założeń filozoficznych przyjmowanych przez poszczególne systemy bioetyczne
oraz przez poszczególnych bioetyków
C3. Nabycie kompetencji w krytycznej ocenie poszczególnych systemów bioetycznych oraz wpływu proponowanych
przez nich rozwiązań na polityczno-prawno-moralne kształtowanie życia społecznego..
Treści merytoryczne – Skrócony opis:
W wykładzie przywoła się różne metodologiczne sposoby uprawiania bioetyki i przeanalizuje się implikowane
przez nie założenia epistemologiczne, antropologiczne i metafizyczne. Omówi się między innymi
aplikacyjne oraz hybrydowe i pozytywizujące systemy bioetyki.
W modelu aplikacyjnym, bioetyka związana jest z rozwijaną w danym nurcie metafizyką, antropologią i
etyką ogólną. Jest ona zastosowaniem ustaleń normatywnych etyki ogólnej do szczegółowych problemów
związanych z rozwojem biotechnologii. W zależności od nurtu filozoficznego można mówić o etyce utylitarystycznej,
kantowskiej, tomistycznej, personalistycznej itp.
1

W modelu hybrydowym, w uzasadnianiu treściowym norm bioetycznych sięga się do różnych teorii filozoficznych.
Przykładem jest pryncypizm T. L. Beauchampa i J. F. Childressa korzystający z jednej strony z etyki
prima facie Davida Rossa, z drugiej z kontraktalizmu Johna Rawlsa.
W modelu pozytywizującym w postaci kazuistyki, kontraktalizmu, konsensusu, dyskursu społecznego, dyskursu
ekspertów czy też ustaleń komitetów czy komisji bioetycznych, proponuje się różne formy procedur dochodzenia
do wspólnych uzgodnień.
Ujawnienie założeń filozoficznych, szczególnie antropologicznych poszczególnych systemów bioetyki, ukaże
na ile proponowana bioetyka ta ma mocne podstawy, a na ile powtarza stare błędy filozoficzne w nowej formie.
Treści merytoryczne – Pełny opis:
Zasadnicze tematy to:
1. Dwa ujęcia bioetyki w jej początkach (V. R. Pottera i A. Hellegersa
2. Bioetyka dobroczynności i cnót Edmunda D. Pellegrino
3. Pryncypizm T. Beauchampa i J. F. Childressa
4. Kontraktalizm R. Veatcha
5. Kazuistyka Alberta Jonsena i Stephena Toulmina
6. Bioetyka naturalistyczna P. Singera
7. Loteria przetrwania J. Harrisa i J. Savulescu
8. Bioetyka utylitarystyczna i Zbigniewa Szawarskiego
9. Bioetyka tomistyczna Patricka Lee
10. Bioetyka tomistyczna Tadeusza Ślipki
11. Bioetyka personalistyczna Elio Sgrecci
Efekty kształcenia:
EK 1. Student posiada wiedzę o różnych systemach bioetycznych odmienne uzasadniających normy etyczne.
EK 2. Potrafi krytycznie analizować założenia antropologiczno-etyczne, które stoją u podstaw szczegółowych rozstrzygnięć
bioetycznych.
EK3. Mając zreflektowany i koherentny system argumentacji w poszczególnych systemach bioetycznych, potrafi
łatwiej dostrzegać różnorodne zagrożenia społeczne, kulturowe, biomedyczne i techniczne dla życia ludzkiego, dla
kultury, środowiska i przyrody.
Metody dydaktyczne:
Wykład wybranych systemów bioetycznych wraz z ujawnieniem ich założeń filozoficznych.
Krytyczna konfrontacja owych założeń ze sobą.
Prezentacja przykładów, kazusów, wraz z typowymi dla danych systemów bioetycznych rozstrzygnięciami.
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:
Egzamin ustny, w którym będzie się wymagać nie tylko omówienia poglądów poszczególnych systemów bioetycznych,
ale ujawnienia i krytyki przyjętych przez nich założeń filozoficznych.
Lektury podstawowe:
1. Bioetyka personalistyczna, red. Biesaga T., WN PAT Kraków 2006
2. Chyrowicz B., Bioetyka a metafizyka, „Diametros”, Debata 3-5.XII.2004,
3. Jonsen A. K., The Birth of Bioethics, Oxford 1998
4. Pellegrino E., Wewnętrzne i zewnętrzne cele medycyny: jak je zdefiniować, w: Spór o pozycję etyk zawodowych,
red. W. Galewicz, Kraków 2010, s. 333-350.
5. Podstawy i zastosowania bioetyki, red. Biesaga T., WN PAT, Kraków 2001.
6. Systemy bioetyki, red. Biesaga T., WN PAT, Kraków 2003.
Lektury uzupełniające:
7. Beauchamp L., Childress J. F., Zasady etyki medycznej, Warszawa 199
8. Pellegrino E. , The philosophy of medicine reborn, red. H. Engelhardt, F. Jotterand, University of Notre Dame
Press, Notre Dame 2008
9. Szawarski Z., Mądrość i sztuka leczenia, Gdańsk 2005
10. Ślipko T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Warszawa 1988
11. Wolski J., Bioetyka w perspektywie personalizmu (Elio Sgreccii), Łódź 2008
Uwagi:
2

III. Dane wypełniane przez koordynatora sylabusa (tylko do dokumentacji)
Zakres nauk podstawowych (tak/nie)
Obciążenie studenta pracą:
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin pracy studenta
Godziny kontaktowe np. konwersatorium, wykład 30 godzin
Konsultacje godzin
Przygotowanie się do zajęć, lektury 30 godzin
Przygotowanie się do egzaminu 30 godzin
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji godzin
Inne formy godzin
Razem 90 godzin
Sposób określenia liczby punktów ECTS 1 pkt ECTS odpowiada 25–30 godzin pracy studenta z udziałem
nauczyciela oraz bez udziału nauczyciela
Liczba punktów ECTS – zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego
2
Liczba punktów ECTS – zajęcia o charakterze praktycznym
1
Podpis koordynatora sylabusa
Podpis prowadzącego
3