Decata vo PJR MakeDoniJa* - ERI SEE

I
Voved
Uslovno mo`e da se ka`e deka Makedonija e
vo dobra pozicija za da u`iva ekonomska ekspanzija,
visoki nivoa na stranski investicii,
visoki nivoa na ekonomsko u~estvo i podobruvawe
na uslovite za `ivot. Vo ovoj kontekst,
va`no e zgolemenite javni prihodi koi rezultiraat
od ovoj rast, vo kombinacija so zreeweto
na vladiniot upravuva~ki i tehni~ki kapacitet,
da bidat naso~eni kon onie koi najmnogu imaat
potreba - siroma{nite, isklu~enite deca od
ovie grupi.
Pristapuvaweto vo Evropskata unija bara
opseg od politi~ki, pravosudni, demokratski
i socijalni reformi koi, vo interes na
odr`livosta, mora da bidat sprovedeni so celosno
po~ituvawe na ~ovekovite prava i osobeno
na ~ovekovite prava na marginaliziranite
i isklu~enite. Zgolemeni, fokusirani i
dobro upravuvani javni investicii se od vitalno
zna~ewe i za neposrednata dobrosostojba
na decata i srednoro~niot i dolgoro~niot
prosperitet, stabilnost i konkurentnost na
Makedonija. Makedonija e zemja so bogato kulturno
nasledstvo i raznovidna istorija i sega e
vremeto da se obezbedi ovie resursi, tekovnite
ekonomski mo`nosti i vrodenata toplina na
makedonskite lu|e da bidat dobro upotrebeni
za site narodi vo Makedonija. Od isklu~itelna
va`nost e, na patot na Makedonija kon integracija
so svoite evropski sosedi da se postavat,
edna{ za sekoga{, merki koi }e obezbeduvaat
ednakvost vo pristapot kon mo`nostite za
gra|ansko, politi~ko i ekonomsko u~estvo. Pogolem
akcent vrz potrebite i pravata na site
deca, no osobeno na siroma{nite i isklu~eni
deca, }e obezbedi najdobri izgledi za uspeh.
Edinstveniot na~in da se garantira pravedno i
inkluzivno op{testvo za slednata generacija
Makedonci e da se prezemat, sega, aktivnosti
Analiza na sostojbata
koi gi opfa}aat korenitite pri~ini na socijalniot
i ekonomskiot disparitet i odrekuvaweto
na detskite prava.
Globalnoto iskustvo ima poka`ano, nadvor od
sekoe somnevawe, deka investiraweto vo decata
e pogodnost za op{testvoto kako celina so toa
{to obezbeduvaat odr`livost na naporite kon
socijalen, ekonomski i politi~ki razvoj. Deca
koi rastat zdravo, koi imaat dobro obrazovanie
i se oslobodeni od diskriminacija se ona {to
na Makedonija & treba za da postigne i odr`i
silna pozicija vo ramkite na Evropskata zaednica.
Spored toa, ekonomskite i politi~kite
motivi konvergiraat so moralnite imperativi
i obezbeduvaat solidna pri~ina za da im se
dade na decata najvisok prioritet i da im se
obrne golemo vnimanie.
Celi
Ovoj izve{taj e osmislen prvenstveno da ja
opi{e situacijata na decata vo Makedonija, ~ii
prava ne se celosno ostvareni i da se obide,
kade {to e toa mo`no, da odredi koi se tie deca
i faktorite koi negativno vlijaat vrz kapacitetot
na zemjata da gi ispolni svoite obvrski
vo odnos na pravata na decata. Ovoj izve{taj,
isto taka, }e se obide da odredi {to mo`e
da se napravi za da se podobri pristapot na
siroma{nite deca do: dobra zdravstvena gri`a;
mo`nostite za obrazovanie i razvoj i u~estvo
i anga`man vo ramkite na op{testvoto, so akcent
na najranlivite i najotfrlenite deca.
Ovie pra{awa }e bidat razgledani vo ramkite
na kontekstot na aspiraciite na Makedonija za
pristapuvawe kon Evropskata unija i mnogute
predizvici koi gi vklu~uva ova pristapuvawe,
ne samo za Vladata na Makedonija, tuku i za site
razvojni partneri.
13