16.06.2015 Views

moswavlis rveuli

moswavlis rveuli

moswavlis rveuli

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

giorgi sanikiZe, nino kiRuraZe, lali fircxalava<br />

istoria<br />

7<br />

<strong>moswavlis</strong> <strong>rveuli</strong>


giorgi sanikiZe<br />

nino kiRuraZe<br />

lali fircxalava<br />

istoria 7<br />

<strong>moswavlis</strong> <strong>rveuli</strong><br />

pirveli gamocema, 2013<br />

redaqtori: nino gogalaZe, nino ilaSvili<br />

dizaineri: ia maxaTAaZe<br />

damkabadonebeli: TinaTin berberaSvili<br />

saxelmZRvanelo © giorgi sanikiZe, nino kiRuraZe, lali fircxalava<br />

© bakur sulakauris gamomcemloba, 2013<br />

yvela ufleba daculia.<br />

Cveni mcdelobis miuxedavad, ver moxerxda zogierTi fotosa da rukis saavtoro<br />

uflebis mflobelis vinaobis dadgena da masTan dakavSireba.<br />

gamoxmaurebis SemTxvevaSi gamomcemloba mzad aris, daicvas saavtoro uflebebi.<br />

Sps `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />

misamarTi: daviT aRmaSeneblis 150, Tbilisi 0112<br />

tel.: 291 09 54, 291 11 65<br />

el-fosta: info@sulakauri.ge<br />

www.sulakauri.ge<br />

ISBN 978-9941-15-924-4<br />

Giorgi Sanikidze<br />

Nino Kighuradze<br />

Lali Pirtskhalava<br />

The History 7<br />

Student’s workbook<br />

© Bakur Sulakauri Publishing, 2013<br />

Tbilisi, Georgia


saxeli<br />

gvari<br />

klasi


I ra aris istoria (paragrafi 1-2)<br />

1. SemoxazeT swori pasuxi<br />

1.1 `preistoriul xanas~ vuwodebT:<br />

a) kacobriobis istorias damwerlobis Seqmnamde;<br />

b) kacobriobis istorias Sromis iaraRebis gamogonebamde;<br />

g) kacobriobis istorias axal welTaRricxvamde.<br />

1.2 Zveli berZnebi movlenebs xSirad aTariRebdnen:<br />

a) mefeTa mmarTvelobis mixedviT;<br />

b) olimpiadebis mixedviT;<br />

g) 500-wlovani ciklebis mixedviT.<br />

1.3 adamianTa gvaris yvelaze adreuli warmomadgeneli iyo:<br />

4Tavi pirveli<br />

a) homo sapiensi;<br />

b) neandertaleli;<br />

g) homo habilisi;<br />

1.4 homo ereqtusma:<br />

a) daiwyo liTonis damuSaveba;<br />

b) pirvelma gamoiyena cecxli;<br />

g) daafuZna pirveli qalaqebi.<br />

1.5 `neoliTuri revoluciis~ Sedegad:<br />

a) safuZveli Caeyara miwaTmoqmedebasa da mesaqonleobas;<br />

b) adamianma iswavla gamarTulad siaruli;<br />

g) gadaSendnen neandertalelebi.<br />

1.6 saqarTveloSi aRmoCenilia uZvelesi naSTebi:<br />

a) sairigacio sistemebis;<br />

b) Sinauri yurZnis;<br />

g) tyavis tansacmlis.


es sainteresoa<br />

a) uZvelesi adamiani<br />

uZvelesma adamianma araerTi epoqa gaiara, sanam Tanamedrove adamianis iersaxes<br />

miiRebda da unar-Cvevebs SeiZenda.<br />

es epoqebia: 1) paleoliTi (Zveli qvis xana), rodesac hominidebi monadireobiTa da<br />

SemgroveblobiT iyvnen dakavebuli da kaJisgan amzadebdnen yvelaze primitiul<br />

iaraRebs; 2) mezoliTi (Sua qvis xana) _ adamianebma iswavles ufro daxvewili<br />

iaraRebis damzadeba qvisa da Zvlisagan, daiwyes mSvild-isris gamoyenebac;<br />

3) neoliTi (axali qvis xana) – adamiani ukve misdevs miwaTmoqmedebasa da<br />

mesaqonleobas, Cndeba keramikis pirveli nimuSebi; 4-5) brinjaosa da rkinis xanebi –<br />

adamiani iwyebs liTonebis damuSavebas. Cndeba pirveli werilobiTi Zeglebi.<br />

iwyeba kacobriobis `istoria~.<br />

gansazRvreT, romel epoqas ekuTvnis es nivTebi:<br />

ra aris istoria<br />

b) cecxlis „moTviniereba~<br />

cecxlis mopovebis xerxis aRmoCena uSualod<br />

ukavSirdeba qvis damuSavebaSi TandaTanobiT<br />

daxelovnebas, romelic adreuli paleoliTidan<br />

iwyeba. cecxlis danTebis swavlis Semdeg, adamianebi<br />

TandaTanobiT mixvdnen, rom cecxli SeeZloT<br />

gamoeyenebinaT mwerebisa da cxovelebis gansadevnad,<br />

da, rac mTavaria, sakvebis dasamzadeblad.<br />

adamianebma iswavles nanadirevis Sewva da Sebolva,<br />

5


neoliTis epoqaSi ki (rodesac ukve amzadebdnen Tixis WurWels) – moxarSvac.<br />

adamianebma aseve aRmoaCines, rom cecxli aTbobda siciveSi da anaTebda wyvdiadSi.<br />

cecxlma keriis funqciac SeiZina da xels uwyobda pirvelyofili adamianebis<br />

jgufebad Sekvras. neoliTis epoqaSi iswavles cecxlis gamoyeneba liTonebis<br />

gadasadnobad. cecxlma aseve SeiZina religiuri mniSvneloba, rac aisaxa sxvadasxva<br />

xalxis miTebSi. ZvelberZnuli miTis mixedviT, gmirma promeTem cecxli mostaca<br />

RmerTebs da adamianebs gadasca, risTvisac RmerTebma is mkacrad dasajes.<br />

internetSi moiZieT masala, Tu rogor moipovebdnen cecxls pirvelyofili<br />

adamianebi da CamowereT.<br />

1.<br />

2.<br />

6Tavi pirveli<br />

3.<br />

gaecaniT ZvelberZnul miTs promeTes Sesaxeb da mokled gadmoeciT misi Sinaarsi


Zveli aRmosavleTis civilizaciebi -<br />

saxelmwifoebriobis dasawyisi (paragrafi 3-10)<br />

II<br />

1. yuradRebiT gaecaniT wyaros<br />

wya ro 1<br />

xamurabis kanonebidan<br />

1. ukeTu mosamarTlem samarTali gansaja, ganaCeni<br />

gamoitana, beWedi dasva, xolo Semdgom amisa samarTali<br />

Secvala, am mosamarTles samarTlis SecvlaSi amxelen; am<br />

saqmis sasjels Tormetmagad gadaixdis da sakrebuloSi<br />

Tavisi samosamarTleo savarZlidan gadaayeneben,<br />

ukan veRar dabrundeba da mosamarTleebTan erTad<br />

sasamarTloSi veRar dajdeba.<br />

2. ukeTu kacs visime vali marTebs, miwa ki ... [mdinarem]<br />

datbora an wyaldidobam waleka, anda gvalvis gamo miwaze<br />

xorbali ar mouvida, am wels xorbali SeuZlia mevales ar<br />

daubrunos... da am wlis sargebeli ar gadauxados.<br />

3. ukeTu kacma RmerTis anda sasaxlis qoneba moipara, es<br />

kaci unda mokvdes, da vinc naparevi misi xelidan miiRo,<br />

isic unda mokvdes.<br />

4. ukeTu kacma Svilad ayvanili bavSvi gazarda, Tavisi<br />

saxli aaSena, mere Svilebi iyolia da gazrdilis mokveTa ganizraxa, es Svili misi<br />

saxlidan xelcarieli ar unda wavides. mamobilma Tavisi qonebidan memkvidres<br />

mesamedi wili unda misces da ise gauSvas.<br />

Targmna z. kiknaZem<br />

Zveli aRmosavleTis civilizaciebi<br />

saxelmZRvanelosa da rveulSi motanili xamurabis kanonebis krebulis<br />

nawyvetebis mixedviT CamowereT, romeli maTgani migaCniaT samarTlianad<br />

da ratom, romelia, Tqveni azriT, saR azrze damyarebuli, humanuri,<br />

bundovani, crurwmenaze damyarebuli.<br />

7


2. imuSaveT suraTze<br />

aseTi iyo holandieli<br />

mxatvris, peter breigelis<br />

warmodgeniT babilonis<br />

godoli (1563).<br />

moiZieT internetiT masala babilonis godolis Sesaxeb da dawereT<br />

mokle Txzuleba: „babilonis godoli – legenda da sinamdvile~.<br />

8Tavi meore<br />

3. miuwereT, ra romel qveyanaSi gamoigones<br />

mumifikacia<br />

lursmuli damwerloba<br />

qaRaldi<br />

kasturi sistema<br />

arabuli cifrebi<br />

anbanuri damwerloba<br />

zoroastrizmi


4. yuradRebiT gaecaniT wyaros<br />

dariosis warwera wiTeli zRvisa da nilosis SemaerTebeli arxis Sesaxeb<br />

es arxi jer kidev Zv.w. 1500 wels arsebobda egviptis dedofal<br />

xatSepsutis dros, Semdgom gauqmda, ufro gviandelma faraonebma scades<br />

misi aRdgena, magram berZeni istorikosis, herodotes cnobiT, saqme<br />

bolomde ver miiyvanes. arxis gayvana ki daasrula dariosma.<br />

wya ro 1<br />

„ityvis meufe daraivahu (dariosi): sparsi sparseTiT misreTs (egviptes) veufle.<br />

me davadgine arxis gayvana mdinariT, romelic dis egvipteSi... zRvamde sparseTiT<br />

momavlisa (wiTeli da arabeTis zRvebiT). da gaiTxara rodesac arxi, ise viTarca es<br />

me vubrZane, iwyes xomaldTa curva am arxiT egviptiT sparseTs, Cemi nebisebr.~<br />

4.1 saxelmZRvanelos masalisa da wyaros mixedviT:<br />

Zveli aRmosavleTis civilizaciebi<br />

1. daitaneT rukaze zRvebis, mdinareebisa da qalaqebis saxelwodebebi.<br />

2. gaavleT aqemenianTa dros arsebuli gzatkecili.<br />

3. gaavleT iranidan egvipteSi sazRvao gzis marSruti. aRniSneT, Tqveni azriT,<br />

sad unda yofiliyo gayvanili nilosisa da zRvis damakavSirebeli arxi.<br />

9


5. winadadebebSi gamotovebul adgilas CasviT Sesabamisi sityva<br />

tvirosi, Zv. w. 331, xamurabi, Zv. w. 273-232, Si huangdi, mesopotamia, biblosi,<br />

10 aTasi, ugariti, susa, sidoni, sardi, 1500 km, Zv. w. 1531, qadeSi, babiloni,<br />

Candragupta mauria, xeTebi, aSoka, Zv. w. 1274<br />

5.1 aqemenianTa dros gayvanili msoflioSi pirveli gzatkecili<br />

miemarTeboda qalaq qalaq da sigrZiT<br />

aWarbebda.<br />

5.2 ramses II-is mier maxloblad<br />

wels<br />

gadaxdili brZola erT-erTi yvelaze cnobili<br />

brZolaa Zvel samyaroSi.<br />

5.3 xamurabim moaxerxa patara qalaq-saxelmwifo<br />

mTeli<br />

batonad eqcia.<br />

Tavi meore<br />

5.4 neSts Tixisgan gamoZerwili naturaluri zomis<br />

kaciani armia icavda.<br />

5.5 wels Seqmna Zlieri induri<br />

saxelmwifo. misi SviliSvilis dros ( ww.)<br />

TiTqmis mTeli indoeTi gaerTianebuli iyo.<br />

5.6 xeTebis mefe mursilma wels Tavisi laSqriT<br />

babilons miaRwia da<br />

dinastias mouRo bolo.<br />

5.7 finikielTa axalSenebi gaCnda ,<br />

, .<br />

6. SeavseT cxrili Zveli msoflios mefeebis Sesaxeb<br />

mefe qveyana wlebi miRwevebi<br />

daviTi<br />

dariosi<br />

Si huangdi<br />

10<br />

aSoka

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!