Untitled - SamorzÄ d Studentów WUM - Akademia Medyczna w ...

KULTURALNIA
Aby zauważyć to, co kuratorzy chcieli nam
udowodnić, wcale nie trzeba dojść do ostatnich
sal ze zdjęciami czy obrazami inspirowanymi
ruchem w filmie. Wystarczy zwrócić
uwagę na ekspozycję już w pierwszej sali, ukazującą,
że Munch często robił serie obrazów,
w każdym zmieniając jakiś detal, kolor, proporcje
czy ustawienie, tak, jakby szukał najlepszej
wersji. Tę jego zabawę z motywem
świetnie widać na przykładzie „Weeping woman”
(1 907 r.). Począwszy od zdjęcia Rosy Meissner
zrobionego w 1 907 w Berlinie, Munch
przez parę miesięcy rysował, malował i rzeźbił
jedynie tę scenę: nagą kobietę z pochylo-
E
dvard Munch z pewnością nie miał ną głową, stojącą do nas bokiem.
łatwego dzieciństwa. Gdy miał 5 lat
zmarła jego matka, dziewięć lat później
odeszła jego starsza siostra Johanne Sophie.
Przez pewien czas wydawało mu się, że
rzucone jest na niego jakieś przekleństwo i że
umierają wszystkie kobiety, które kocha. Ale
nie te traumatyczne przeżycia stanowią główną
część wystawy, która przyjechała z Centre
Pompidou z Paryża do Muzeum Schirn we
Frankfurcie. Jak sugeruje tytuł, wystawa chce
nam pokazać, że Munch pomimo tego, że urodził
się w XIX wieku, był artystą współczesnym.
Był twórcą eksperymentującym z obrazem,
interesował się filmem i fotografią.
Urodzony w 1 863r. w Løten, w Norwegii, na
początku swojego dorosłego życia obracał się
wśród kręgu Bohemy Kristiańskiej (Kristiania
– dawna nazwa Oslo), której „przywódcą” był
norweski pisarz, publicysta Hans Jæger. Później
wiele lat spędził w Paryżu i Berlinie. To
tam powstały jedne z jego najsłynniejszych
prac, jak “Krzyk” czy “Madonna”. Żadnej z tych
dwóch prac nie było na tutejszej wystawie.
Prawdę mówiąc, ucieszył mnie ten fakt. Myślę,
że odciągnęłyby uwagę większości widzów
od bardzo ciekawych, a czasem mniej znanych
dzieł. Najbardziej poruszyły mnie obrazy
„Death struggle” (1 91 5) oraz „Puberty”
(1 91 4-1 91 6). W obydwu pokazane są sceny
intymne: w pierwszym czuwanie rodziny przy
łożu śmierci, w drugim poranek młodej dziewczyny
w wieku dojrzewania. I choć na jednym
życie zmierza ku swemu kresowi, a na drugim
tętni energią, obie prace wydają mi się tak samo
przepełnione emocjami, tak samo prawdziwe.
To chyba jest ta moc, którą posiadają
dzieła Muncha – wszystkie są wypełnione uczuciami.
Przełomem jego twórczości był rok 1 927, gdy
kupił swoją pierwszą kamerę. Od tej pory nie
rozstawał się z nią i filmował wszystko, co go
otaczało, zwłaszcza sceny z życia codziennego.
Fragmenty niektórych z nich dostępne są
na wystawie. Towarzyszą im liczne zdjęcia –autoportrety,
m.in.. z kliniki kopenhaskiej, gdzie
leczył swoją depresję.
Kolejnym ciekawym elementem twórczości
Muncha, pokazanym na tej wystawie, jest seria
„The inside of sight”, która powstała w 1 930
roku, gdy u artysty wystąpił krwotok wewnątrzgałkowy.
Zaburzone widzenie potraktował jako
kolejny pretekst do eksperymentu
artystycznego. „The inside of sight” jest bardzo
intrygującym zestawem rysunków, przedstawiających
coś pomiędzy tym, co widziane
a tym, co dopowiadane przez nasz umysł.
Umysł nasz często każe nam szufladkować innych,
jest to prosty, ale i też trochę niebezpieczny
sposób na zapamiętywanie. Zwłaszcza
jeśli w grę wchodzą artyści należący do jakiegoś
konkretnego nurtu. Patrzymy potem na
nich jedynie przez pryzmat jednego określenia:
„impresjonista”, „symbolista”, „futurysta”.
Cieszy mnie, że wystawą „Edvard Munch. The
modern eye” postanowiono pokazać nam
Edvarda Muncha, nie jako ekspresjonistę, lecz
jako człowieka. Człowieka wrażliwego i ciekawego
świata, który próbował we współczesny
sposób poznawać siebie i wszystko, co go otaczało.
“Puberty”
“Self-portrait. Between the
clock and the bed”
“The death struggle”
ga l en 27