Trelawnyd – Gwaenysgor 25 - Denbighshire Countryside Service

25Trelawnyd –GwaenysgorWide views, ancient history androlling farmlandDistance: 8.8 km / 5.5 milesTime: 3 – 3.5 hrsGrade: Moderate, some stiles, boggy in placesStart: Car park in Trelawnyd (SJ090798)Facilities: Pubs in Trelawynyd and Gwaenysgor,shop in TrelawnydLivestock: Sheep and cattlePrestatynBishop’sWoodCoed yr EsgobPrestatynHillsideBryn PrestatynSKSmast3GwaenysgorSK K KKS stile/ camfaG gate/ giâtK kissing gate/ giât mochynviewpoint/ safbwyntpub/ tafarnparking/ maes parcioright Golden of way/ Grove hawl tramwyoroute/ y llwybrGolygfeydd pell, hen hanes athir ffermioPellter: 8.8 km / 5.5 milltirAmser: 3 – 3.5 awrGradd: Cymedrol, camfeydd, ambell le corslydCychwyn: Y maes parcio yn Nhrelawnyd (SJ090798)Cyfleusterau: Tafarndai yn Nhrelawnyd a Gwaunysgor,siop yn NhrelawnydAnifeiliaid: Defaid a gwarthegWaymarking / Arwyddion:Part / Mewn rhannauKKBryniau G4 SSSSS STyNewyddA5151SSSSHenfrynHall5Marian MillMelin Marian2DovecoteColomendySGS GSGop HillBryn GopCaveOgofSTrelawnydS SKSA51510 0.5 mile/ militir10 1 km/ cilomedr70Dovecote, Gop HillColomendy, Bryn GopThe Walk1. From Trelawnyd car park, on High Streetoff A5151, walk up hill. After Bron Haul,turn L into drive (hidden footpath sign on L).Cross over stone stile into field on lowerslopes of Gop Hill. Follow footpath ahead,passing signpost.To visit summit of Gop Hill turn R at signpostand return to this point afterwards.At far end of field keep R above farm buildingsand stone dovecote.2. Cross stile at bottom corner of woods.Ignore stile opposite and turn R. Fork L at gatearound base of Gop Hill, passing over 2 stilesby gates and continue ahead to farm. Go Lthro' farmyard onto permissive footpath andcontinue along drive to road. Turn L and thenturn R up steps and thro' KG. Walk diagonallyL across field to KG in far LH corner, then crossnext field and thro' KG. Bear R over stile thenL to KG. Go thro' KG then turn R onto laneand continue into Gwaenysgor.3. Pass village green and take third 'No throughroad' on L, immediately before 'Brynffynnon'.Continue ahead where lane becomes afootpath, passing well on L. After stile and KG.path bends L under trees then between gorsebushes to eventually enter an open field. Goahead thro' field to reach edge of hillsideoverlooking Meliden and Prestatyn. Cross stileand turn L. You are now on Offa's Dyke Path(ODP), marked by white acorn. Continuedown steep hill, passing derelict cottage. Atfingerpost ignore path R to Bishop's Wood andcontinue along ODP towards Bryniau. Continuealong hillside to eventually enter woodland,beside fence overlooking quarry. Keep R atfork, taking path to Bryniau. Go thro' KG andbear L along path. At more open ground, keepL on obvious path, eventually reaching KG bydrive. Turn L along drive to join quiet lane.4. Turn L, then L again at junction to go overstile R beside 'Clarence House' driveway.Follow ODP ahead thro' 4 fields down to quietlane. Follow ODP L, after 200m cross stile/gateon RHS. Head up field and down next to reachA5151. Turn R, then cross road and stileopposite. Follow path to road. Turn R downroad past cottages. Follow ODP, passing TroutFarm on L, to reach Marian Mill.

Trelawnyd –GwaenysgorAHNE Bryniau ClwydClwydian Range AONB5. Turn L (ODP bears R here) along unmaderoad. Where it bears L to house, continueahead on obvious footpath. Ignore pathjoining from R and go L over stream ontosunken path. After about 700m turn L at pathT Junction. After approx 50m go over stile onR. Keep to field edge and go over another stileand then a stone stile onto road. Turn L alongroad passing church. At junction cross at zebracrossing and turn R back to Trelawnyd village.Turn L up High Street to return to car park.Y Daith Gerdded1. O faes parcio Trelawnyd (ar y Stryd Fawroddi ar y ffordd A5151), cerddwch i fyny'r allt.Ar ôl mynd heibio Bron Haul, troi i'r Ch i'r dreif(arwydd cudd llwybr troed ar y Ch), dros ygamfa garreg ac i'r cae sy ar lethrau isaf y Gop.Dilyn y llwybr troed yn syth ymlaen gan fyndheibio'r arwyddbost.I fynd i'r Gop, trowch i'r Dd wrth yrarwyddbost a dod yn ol i'r fan hon wedyn.Ym mhendraw'r cae, cadw i'r Dd y tu uchafi adeiladau'r fferm a'r colomendy carreg.2. Croesi'r gamfa sydd yng nghornel isaf ycoed. Anwybyddu'r gamfa gyferbyn a throi i'rDd. Fforchio i'r Ch wrth y giât a mynd ogwmpas y Gop gan ddringo dros ddwy gamfagyda giatiau, ymlaen i'r fferm. I'r Ch drwy'rbuarth ac i'r llwybr troed caniataol ac ynaymlaen ar hyd y dreif ac i'r ffordd. Troi i'r Chac yna i'r Dd i fyny'r grisiau a thrwy'r GM.Cerdded yn groesgornel i'r Ch a dros y cae i'rGM sy yn y gornel bellaf ar y LlCh, yna croesi'rcae nesaf a mynd drwy'r GM. Gwyro i'r Dddros y gamfa ac yna i'r Ch i'r GM. Mynd drwy'rGM a throi i'r Dd ac i'r lôn ac ymlaeni Waenysgor.3. Mynd heibio Grin y pentref a chymryd ytrydydd 'Dim ffordd drwodd' ar y Ch, yn unioncyn 'Brynffynnon'. Mynd yn syth ymlaen blemae'r lôn yn troi'n llwybr troed, mynd heibioffynnon ar y LlCh. Ar ôl y gamfa a'r GM bydd yllwybr yn cymryd tro i'r Ch o dan y coed ynarhwng y llwyni eithin gan fynd i gae agored yny diwedd. Mynd ymlaen drwy'r cae at ymyl ybryn sy'n edrych dros Galltmelyd a Phrestatyn.Croesi'r gamfa a throi i'r CH. Rydych ar LwybrCenedlaethol Clawdd Offa erbyn hyn (LlCO),arwyddion y fesen. Ymlaen i lawr y bryn serth,heibio murddun. Wrth yr arwyddbost dylidanwybyddu'r llwybr i'r Dd i Goed yr Esgobgan fynd yn syth ymlaen ar hyd LlCO tuag atBryniau. Ymlaen ar hyd y bryn nes dod i'rgoedlan sydd yn ymyl ffens yn edrych dros ychwarel. Cadw i'r Dd ar y fforch, cymryd yllwybr i Bryniau. Mynd drwy'r GM a gwyro i'rHarebells atfield edgesClychau'r eosar ymyl y caeauCh ar hyd y llwybr. Pan ddowch at dir mwyagored, cadwch i'r Ch ar hyd llwybr amlwggan gyrraedd GM ar y dreif. Troi i'r Ch ar hydy dreif gan ymuno â lôn dawel.4. Troi i'r Ch, yna i'r Ch eto ar y gyffordd amynd dros y gamfa wrth ochr dreif 'ClarenceHouse'. Dilyn LlCO ymlaen drwy 4 cae i lawrlon dawel. Dilyn LlCO i'r Ch. Ar ôl 200mcroesi'r gamfa/giat ar y LlDd. Ymlaen i fyny'rcae ac i lawr y nesaf nes ymuno â'r fforddA5151. Troi i'r Dd, a chroesi'r ffordd a'r gamfagyferbyn. Dilyn y llwybr ac i'r ffordd. Troii'r Dd i lawr y ffordd a heibio'r tai. DilynLlCO, heibio'r Fferm Frithyll ar y LlCh ac iMelin Marian.5. Troi i'r Ch (LlCO'n gwyro i'r Dd yma) ar hydffordd heb wyneb caled. Pan fydd y ffordd yngwyro i'r Ch at y tŷ, parhau ymlaen ar y llwybrtroed amlwg. Anwybyddu'r llwybr sy'n ymunoo'r Dd a mynd i'r Ch a dros y nant i'r llwybrsuddedig. Ar ôl tua 700m trowch i'r Ch argyffordd y llwybr. Ar ôl tua 50m dringwch ygamfa sydd ar y LlDd. Cadwch at ymyl y cae adringo camfa arall a chamfa garreg eto ac i'rffordd. Troi i'r Ch ar hyd y ffordd gan fyndheibio'r eglwys. Ar y gyffordd, croeswch yGroesfan Zebra a throi i'r Dd ac yn ôl i bentrefTrelawnyd. Troi i'r Ch i fyny'r Stryd Fawr a dodyn ôl i'r maes parcio.Burnet moth on KnapweedGwyfyn bwrned ar y PengaledTrelawnyd is also known as 'Newmarket' – aname given by local entrepreneur John Wynne in1700 after he enlarged the village and established aweekly market and annual fairs. He also promotedindustries – tanning, nail making, silk weavingand tobacco preparation – but none survived forlong and the village never became the town hehad envisaged.The medieval cross in the churchyard would havebeen used by itinerant preachers spreading theChristian messagePrestatyn Hillside is important for wildlife andis protected as a Site of Special Scientific Interest.Wildflowers thrive on the limestone hillside andthese in turn provide food and shelter for butterfliesand insects. Offa's Dyke Path offers breath takingviews of the Welsh coast and the Wirral.Enw arall ar bentref Trelawnyd yw 'Newmarket'.John Wynne, dyn busnes lleol, a roddodd yr enwar y pentref yn 1700 ar ôl iddo ehangu'r pentref achychwyn marchnad wythnosol a ffair flynyddol.Ef hefyd fu'n gyfrifol am hybu'r diwydiannau lledr,gwneud hoelion, nyddu sidan a pharatoi baco. Nipharhaodd y diwydiannau hyn yn hir ac ni thyfoddy pentref yn dref yn ôl ei freuddwyd.Arferai pregethwyr teithiol ddefnyddio'r groesganoloesol sy yn y fynwent i gyhoeddi'r Efengyl.Lle gwerthfawr i'rbywyd gwyllt yw BrynPrestatyn. Caiff eiwarchod yn Safle oDdiddordebGwyddonolArbennig.Ffynna'r blodaugwyllt ar y garreggalch gan roi cysgoda bwyd i'r gloÿnnodbyw a'r pryfed mân.Ceir golygfeydd oarfordir Cymru aChilgwri ar LwybrClawdd Offa.Medieval Cross, TrelawnydY Groes Ganoloesol, Trelawnyd 71