Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
witchdoctor. Scene of fighting in 1888 between<br />
the rival Zulu Chief UZibhebhu and King<br />
Dinuzulu.<br />
Idolobha elingurngamu ongama-45krn kusukela<br />
eMahlabathini lingaseNingizimu ngama-64krn<br />
edolobheni laseMagudu, laqambeka ngonyaka<br />
we-1887 futhi labe lenganyelwe uMkhandlu<br />
weZempilo kusukela ngonyaka we-1946. Labe<br />
liqanjwe ngabakwaNdwandwe ababakhe bephila<br />
kule ndawo. Lethiwe kuphindwa ngokwesigodi<br />
sakwaNongoma indawo yethiwa ngobukhona<br />
bezangoma bathakathi Zulu Nongoma Idolobha<br />
lapho kwaba isizinda sempi phakathi kweNkosi<br />
UZibhebhu neSilo uDinuzulu.<br />
Ucwaningo aluvumelani nalo mbono kaRaper wokuthi isangoma yl<br />
"whitchdoctor" ngesiNgisi. Kumele akubeke ukuthi ngelesiNgisi yi-spiritual<br />
diviner noma spiritual healer. Lokhu kuphambana kakhulu nosikompilo<br />
Iwabantu bangaleyo nkathi ngokuthi owayenobuthakathi wayechuma kanjani<br />
kuze kwethiwa ngaye indawo. Ngokosikompilo Iwasemandulo umthakathi<br />
wayebulawa, engafunwa, eyichilo nento enyanyekayo esizweni. Pho<br />
yayingaqanjwa kanjani indawo ngaye? Singavurna uma kuthiwa kwakuyinyanga<br />
edumile hhayi umthakathi odumile.<br />
Okunye okuyinkinga ngokuqambeka kwamagama, ukutholakala kwamagama<br />
eyindida ngenxa yokwazeka kwegama lisho okuthile kanti selichaza okuthile<br />
ngokwethiwa endaweni. Ngesenzo somuntu othile igama liguquke lithole enye<br />
incazelo. KwaNongoma enhla nezwe lakwaZulu, indawo kwaNjinwayo<br />
seliguqukiIe kwaba ikwaHolinyoka. T..TNjinwayo kwabe kungumuzi wendoda<br />
yakwaKhumalo. Kepha isenzo sendoda ebizo layo lingaziwanga eyabonakala<br />
ihudula inhlwathi ende, yadala igama ukuba leli gama liguquke.<br />
Ngokunjalo igama lizithola liqoqeleke kuleyo ndawo linencazelo eyazl\vayo<br />
njengeNtumbana. Leli gama lichaza amantshomsho enyamazane anikwa<br />
abazingeli ababebambe iqhaza ngenkathi myamazane ihlinzwa. Kungaba<br />
41