Εμπαίζει Ï„Î¿Ï Ï‚ ÎºÏ Î½Î·Î³Î¿ÏÏ‚ - Η Έκδοση Της Ελασσόνας

11:elassona 18/08/2009 8:42 ΜΜ Page 1Τετάρτη 19 Αυγούστου 200911 l ΣελίδαΜπαλωματήδες – Σόλες και φόλες1o μέροςΌλη η αγορά της παλιάςΕλασσόνας ήταν η σημερινήοδός Ελ. Βενιζέλου, η οδόςΔραχμής που ήταν τότε η Κοινότητακαι η χωροφυλακή καιη παραποτάμια περιοχή μετα χάνια, τα πεταλάδικα, σαμαράδικακαι σιδηρουργία-Σ΄αυτούς τους δρόμους ήτανσυγκεντρωμένα όλα τα εμπορικάκαταστήματα και όλες οιμικροβιοτεχνίες.Όλοι οι χώροι στην οδόΕλ. Βενιζέλου και γύρω απ αυτήνήταν ασφυκτικά γεμάτοιαπό μεγάλα και μικρά καταστήματα.Η κίνηση ήταν πυκνήσ αυτόν τον δρόμο και κυρίωςστο βόρειο τμήμα πάνω προςτη Σιταγορά που γινόταν κάθεΔευτέρα η εβδομαδιαία αγοράκαι σήμερα λέγεται πλατείαΕιρήνης.Έζησα έντονα αυτό τονεμπορικό δρόμο στη 10ετίατου 1930 και στις επόμενες10ετίες και κάθε σπιθαμή αυτούτου δρόμου και κάθε μαγαζίμε φέρνει πίσω σ’ αυτήτην εποχή.Συνήθισα λοιπόν αρκετάσυχνά να περπατώ αυτόν τονδρόμο που μου είναι πολύγνώριμος και συνέχισα αυτήτη συνήθεια και αργότεραΟ Τάκης Σαράτσης, ήταν Τσαγκάρης-Μπαλωματής.Στη φωτογραφία σε κάποιο παζάρι του Σεπτεμβρίου διακρίνεται και ο αδελφός του Φαίδων.Από τονBασίλη Aγοράστη,δικηγόρο, π. βουλευτήTo τσαγκάρικο των Αδελφών Αδάμουκαι Γιώργου Αβέλλα-όρθια δεξιά ο Νίκος Μπιτίρνας.όταν αναμίχθηκα στα κοινάτης πόλης μας στην 10ετίατου 1960, ως Δήμαρχος στη10ετία του 1970 και στη συνέχειαως βουλευτής – Μουάρεσε να περπατώ, να χαιρετώτους μαγαζάτορες, ναακούω τις παρατηρήσεις καιτα προβλήματα τους.Οι 10ετίες όμως πέρασανγρήγορα οι αφιλότιμες, αλλάη συνήθεια, το χούι μου ναπερπατώ αυτόν τον δρόμο,μου έμεινε. Όμως η εικόνα αυτούτου δρόμου σήμερα είναιαπελπιστική και θλιβερή. Ολόκληρηη εμπορική οδός Ελ.Βενιζέλου έχει υποβαθμιστεί.Το πρώτο τμήμα που αρχίζειαπό την πλατεία και συγκεκριμένααπό το ζαχαροπλαστείο«ΆΝΕΣΗ» και μέχρι επάνωπου είναι το συμβολαιογραφείοτης Εύας Δημοβέληκαι τα χρυσοχοεία της ΚατίναςΤσιαματσούλη και ΒίκτωραΜατθαίου έχουν κάποια ζωντάνιακαι κίνηση.Το δεύτερο τμήμα προς τακάτω και μέχρι το μαγαζί τουΒακατάρη και του Πέτρου Καλαμάταπου παλιότερα ήταντο πολυκατάστημα του ΠέτρουΜπλαντέμη έχει χάσειτην παλιά του ζωηράδα και είναιεμφανή τα σημάδια τηςυποβάθμισης και τέλος το τελευταίοτμήμα μέχρι το Σιταροπάζαροκαι πάνω μέχρι τοσπίτι του Πισπιρίκου έχει ερημωθεί.Όλα τα παλιά και ιστορικάμαγαζιά της περιοχής είναικλειστά, θλιβερά ερείπιατου παρελθόντος.Περνώ κάποτε- κάποτε σαυτόν τον ερημικό δρόμο, συναντώτον Μάκη Χατζημπούσιοπου έχει το παραδοσιακόσιδεράδικο που είχε ο πατέραςτου και ο παππούς του,λίγο πιο πάνω το καφενεδάκιτου Καρκαπέτα, πιο εκεί έναπαπουτσάδικο, το αλατοπωλείοτου Κολοβίνα, το μαγαζάκιτου Τριανταφύλλου πουχαζεύει για να περάσει η ώρατου ο Οδυσσέας και πιο πάνωτο μαγαζί του Χρήστου Πούρικαμε τις κουδούνες και τακυπριά.Παντού καλυμμένα στιςπόρτες «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ», «ΠΩ-ΛΕΙΤΑΙ» παντού αράχνες, σημάδιαεγκατάλειψης, απελπισία,απογοήτευση. Να, εδώ,έλεγα μέσα μου, ήταν το φαρμακείοτου Αλέκου Παπαλεξίουκαι το τσαγκαράδικο τουΠερικλή Καραβέλη, το μαγαζάκιτου Νίκου και Κώστα Λαναρά,το μεγάλο μπακάλικοτου Γιώργου Κύρκου, το οπωροπωλείοτου Βασίλη Σμουλιώτη,το γραφικό ζαχαροπλαστείοτου Κώστα και ΝίκουΝίτση, τα αλευροπωλεία τουΧαριλ. Μουκίδη και ΦιλώταΟ Παπαγιάννης (Ιωάννης Παπαδόπουλος) νεαρός τότε ιερέας στην Καλλιθέαμε τους φίλους του Γιώργο Αβέλλα, Παναγ. Μπουζούκη.Βασκαλή, ο φούρνος τουΓιάγκου Παμπέρη, το τσαρουχάδικοτων αδελφών Τραχαλιού…Σαυτή την εποχή πουαναφέρομαι, δηλ. μπροστάαπό το 1940, η Ελασσόναήταν μια κωμόπολη, έδραφτωχής επαρχίας που η γεωργικήπαραγωγή εξαρτιόταναποκλειστικά από τις καιρικέςσυνθήκες. Το οικογενειακόεισόδημα ήταν μικρόκαι η ζωή λιτοδίαιτη. Οι δαπάνεςπεριορισμένες. Σπατάλεςδεν επιτρέπονταν.Οι οικογένειες ήταν κατάκανόνα πολύτεκνες με πολλάπαιδιά και μια από τις βασικέςδαπάνες της οικογένειας ήταντα παπούτσια που τότε ήτανδερμάτινα, χειροποίητα απότους τσαγκάρηδες και ακριβά.Κάθε δύο χρόνια περίπου, οπατέρας μας, μας έστελνεστον τσαγκάρη για να μαςπάρει τα μέτρα και να κατασκευάσεικαινούργια παπούτσια.Από το βράδυ η μάνα,μας έπλενε τα πόδια και τοπρωί μας άλλαζε κάλτσες γιανα είμαστε καθαροί στοντσαγκάρη.Υπήρχαν στην Ελασσόναδεκάδες τσαγκάρικα με πολύκαλούς τεχνίτες που κατασκεύαζανπαπούτσια, αλλάεπιδιόρθωναν και τα φθαρμένα.Όταν φθείρονταν ο πάτοςτων παπουτσιών από την πολυχρησία,ο τσαγκάρης τοποθετούσεκαινούργιες σόλεςκαι γινόντουσαν σχεδόνκαινούργια. Εκτός όμως απότους τσαγκάρηδες, υπήρχανκαι οι μπαλωματήδες που έκανανμικροεπισκευές στα παπούτσια,δηλ. μπαλώματα.Ένα παπούτσι όταν φθείροντανστο επάνω μέρος απόκάποια πρόσκρουση ή απότην συνεχή χρήση, ο μπαλωματήςτοποθετούσε στοφθαρμένο σημείο μια φόλαπου ήταν κομμάτι δέρματοςπου το έραβε επιφανειακά καικάλυπτε τη ζημιά.Εκτός από τις φόλες, επισκεύαζαντις φθαρμένες μύτεςτων παπουτσιών, τα τακούνιακαι τυχόν άλλες μικροεπισκευές,τα μερεμέτιαπου λέγαμε. Μπαλωματήδεςήταν ειδική κατηγορία τσαγκάρηδωνπου εποχιακά ή μόνιμαδεν είχαν συγκροτημένομαγαζί τσαγκάρικο, αλλά είχανεγκαταστήσει σε πολυσύχναστοδρόμο της αγοράς έναπάγκο ξύλινο με όλα τα χρειαζούμενα,δηλ. φαλτσέτες,τσαγκαρσούλι, πρόκες, κομμάτιαδέρματος κ.τ.λ. και εκείυπαίθρια εργάζονταν και επιδιόρθωνανμικροεπισκευέςπαπουτσιών, δηλ. ραφές, φόλες,τακούνια κ.τ.λ.Συνεχίζεται…