włączeniu. W żadnym innym przypadkupodłączenie przewodu USBdo gniazda w komputerze nie przyniesierezultatu, a urządzenie nie zostaniewykryte. W przypadku jakiejkolwiekutraty komunikacji z komputeremw czasie grania koniecznejest więc wyłączenie i ponowne włączeniemiksera, co zajmuje około 25sekund.Dźwięk wychodzący z mikserajest bardzo czysty, pozbawiony szumówi to zarówno przy pracy z przedwzmacniaczamigramofonowymi,jak i mikrofonowymi. Brzmieniejest przejrzyste, dokładne i nasyconeszczegółami, a jednocześnie równomiernierozłożone w całym paśmie.Sygnał nie jest sterylny i maw sobie przyjemnie ciepłą nutę, którąmożna kształtować liniowo działającąkorekcją. Sama korekcja jest bardzoprzyjazna brzmieniowo i mimoswego stonowania oferuje dużą dynamikęprzy podbijaniu dźwięku.Jest też bardzo selektywna, choć pasmanieznacznie nachodzą na siebie.Dźwięk <strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong> bardzo „rozświetla”przestrzeń, uwypuklając pozytywnecechy systemu dźwiękowego,a jest to cecha każdego dobregomiksera studyjnego i scenicznego.W przypadku opisywanego mikserajest to pochodna zastosowania technologiiwykorzystywanych do produkcjisprzętu audiofilskiego, w tymodpowiedniej konstrukcji zasilacza,i użycie wysokiej klasy kondensatorówfiltrujących.Wszystkie przedwzmacniacze liniowe,gramofonowe i mikrofonoweoraz wzmacniacze wyjściowe mająbardzo duży zapas wzmocnieniaz jednoczesnym zachowaniem pełnejliniowości sygnału w całym zakresiedziałania. Wynika to z zastosowaniaelementów dyskretnych (tranzystorytypu FET), zapewniających większewzmocnienie i dynamikę oraz bardzoniskie szumy. Bardzo wysokonależy ocenić też jakość toru mikrofonowego.Szumy są praktycznie niesłyszalne,liniowość nie budzi żadnychzastrzeżeń, a niesamowitą dynamikę,wierność i szczegółowośćmożna określić jako wzorcowe.Efekty charakteryzują się czystościąi klarownością, choć trzeba przyznać,że ich zestaw należy do standardowych.Wszystko działa płynnie,bez znaczących zmian poziomu sygnałuwyjściowego. Efekty typ phaseri flanger brzmią doskonale, a naich brzmieniu powinien wzorować sięInstalacja i aktualizacja sterownikówInstalacja sterowników przebiega bardzo sprawnie. Po zainstalowaniu i podłączeniuurządzenia jest ono automatycznie wykrywane przez system operacyjnykomputera, który kończy instalację sterowników. Od tej chwili mikser jestwidoczny przez komputer jako urządzenie ASIO, z pełnym dostępem do portów,lub dwukanałowo, pod kontrolą standardowych sterowników WDM. Na komputerachMacintosh instalacja nie jest wymagana, urządzenie jest wykrywanesamoczynnie. Należy pamiętać, by w opcjach miksera był włączony tryb MacMode dla OS X albo PC Mode dla użytkowników Windows.Aby pobrać nowe sterowniki lub system operacyjny miksera, wymagane jestutworzenie konta użytkownika w serwisie <strong>Denon</strong>. By tego dokonać, należypodać bardzo szczegółowe dane, których zabezpieczeń nie znamy. To niekoniec utrudnień. Nie można uzyskać dostępu do bazy sterowników bez rejestracjiurządzenia z podaniem numeru seryjnego oraz daty i miejsca zakupu.Czy w kontekście faktu, że tak specyficznego oprogramowania będzie poszukiwałotylko wąskie grono właścicieli tego miksera, ma to w ogóle jakiś sens?Sama aktualizacja wewnętrznego oprogramowania miksera jest banalna. Poumieszczeniu plików w pamięci USB i podłączeniu jej do gniazda USB A uruchamiamymikser z przyciśniętymi w odpowiedniej konfiguracji przyciskami.Reszta odbywa się automatycznie.każdy inny producent mikserów. Niedo końca przemawia do mnie pitchshifter,który raczej powinien zostaćnazwany mianem morph shiftera.Na jakość i dynamikę dźwiękuduży wpływ ma zastosowanie 32-bitowychprzetworników oraz wysokiejklasy procesora DSP. Pracatego ostatniego w 32-bitowym trybiezmiennoprzecinkowym zapewniawiększą dokładność obliczeń.Jest to jak na razie unikatowe podejście,gdyż standardem jest przetwarzanie24-bitowe. Pozostaje pytanie,czy w warunkach scenicznych taEstrada i Studio • kwiecień 201063
<strong>TEST</strong><strong>Denon</strong> <strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong>Cała gama różnych funkcji ukryta jestw menu Utility. Podzielono je na dwieczęści, do których dostęp jest różnoraki.Większość jest dostępna bezpośredniopod klawiszem UTILITY, ale do niektórychwchodzimy tylko podczas włączaniaurządzenia. Wszystkie funkcje służąindywidualnej konfiguracji i przystosowaniudo warunków nagłośnienia. Całyzestaw konfiguracji można zapisać nawtyczce USB podłączonej do miksera.+ znakomita jakość dźwięku+ wzorcowa funkcjonalnośćjako mikser, kontroler i interfejsaudio/MIDI+ świetnie zaprojektowanypanel kontrolny+ błyskawiczne przejściez trybu miksera do trybukontrolera+ czytelny rozkład manipulatorów– sterowniki mają problemy„wieku niemowlęcego”– bloki efektów nie mogą byćłączone kaskadowo– utrata łączności przez portUSB wymaga ponownegouruchomienia mikserasubtelna różnica jest dla kogokolwieksłyszalna.Wzmacniacz słuchawkowy działadoskonale. Nawet przy dużymwzmocnieniu nie słychać szumów,jest bardzo liniowy i doskonale przenosicałe pasmo, dostarczając sygnało poziomie więcej niż wystarczającym.Jego wysoka jakość wynika m.in. z zastosowania elementów dyskretnychi toru mocy pracującegow trybie przeciwsobnym.Praca z <strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong> to czysta przyjemność,wynikająca m.in. z doświadczeniainżynierów <strong>Denon</strong>aw dziedzinie ergonomicznego projektowaniasprzętu dla didżeja.Każdy manipulator jest odpowiednioumieszczony, co w połączeniu z doskonałymkształtem gałek i delikatnymoporem ruchu pozwala na bardzowygodną obsługę. Zastosowaniesuwaków o długości 60 milimetrówjest optymalnym kompromisem międzyrozdzielczością a zajmowanymprzez nie miejscem. Wysoką kulturąpracy odznacza się też crossfader.Niewątpliwie jest to efekt zastosowaniasuwaka typu flex fader, o dużymzakresie regulacji oporu ruchu orazpłynnej regulacji kształtowania charakterystykipracy.Konsola jest wyposażona w szeregmikroprzełączników konfiguracjiświetnie wkomponowanych w panel.Obrotowe selektory działająsprawnie, zapewniając pewny i stabilnywybór ustawień. Podświetleniepokręteł i przycisków jest dobranewłaściwie i nie oślepia w przypadkumocno zacienionej didżejki.Kontrast, nasycenie i jasność wyświetlaczaLCD można ustawić zgodniez własnymi preferencjami. Ilośćdiod w miernikach poziomu sygnałówmoże przyprawić o zawrót głowy.Dzięki temu są one nad wyraz precyzyjne,czas opadania jest dobranywłaściwie, a wskazanie maksymalnejwartości pozostaje aktywne przezokoło 2 sekundy. Mimo dużej ich ilościnigdy nie przygasają przy maksymalnymrozświetleniu skali.Obsługa efektora jest intuicyjnai bardzo prosta, a jedyne, nad czymsię można zastanawiać, to zastosowanieenkodera do wyboru typuefektu. Zdecydowanie wygodniejszebyłyby przyciski góra/dół, ale tokwestia gustu. Ogólnie rzecz biorąc,wystarczy rzut oka na mikser,by zorientować się w podstawowymjego działaniu. Podobnie wygląda tow przypadku funkcji MIDI, choć wymagająone dodatkowych konfiguracjioprogramowania czy instrumentusterowanego. Znakomiciesprawdza się funkcja szybkiegoprzełączania między kontrolą kanałowąa MIDI. Po ustawieniu parametrówaudio dla kanału i po naciśnięciujednego przycisku błyskawicznieprzechodzimy do kontroli zewnętrznychurządzeń.Pokładowy interfejs audio równiedobrze spisuje się przy współpracyz aplikacjami DAW, jak i programamidedykowanymi dla didżejów.Szkoda tylko, że mikser nie jestsygnowany przez żadnego z wiodącychproducentów wirtualnych narzędziDJ, co uniemożliwia użycie go(jako karty muzycznej) z opcją vinylscratch. Słychać jednak w kuluarach,że Native Instruments dołączygo do grona urządzeń w pełni kompatybilnychz programem TraktorScratch. Sam interfejs działa świetnie,jednak jego sterowniki przechodząetap wieku niemowlęcego.Zdarza się, że pod niektórymi systemamiprzeszkadzają w poprawnejpracy innych urządzeń, a w niektórychprogramach nie można ich używać.Problem występuje przy współpracyz niektórymi chipami Realtek.Rozwiązaniem jest wówczas całkowitewyłączenie karty muzycznejopartej na tym układzie.<strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong> jest urządzeniem wysocekonfigurowalnym. Menu konfiguracyjnejest proste i w większościzrozumiale, ale posiada masę pozycji.Przebrnięcie przez nie oraz opanowaniewłaściwych nastaw zajmujesporo czasu i niekiedy przydałabysię rozszerzona instrukcja obsługi.Jednak ta „wspinaczka na szczyt” sięopłaca – w nagrodę dostaniemy urządzeniedostosowane do potrzeb studiaczy sceny, a każde ustawienie dodatkowomożna zarchiwizować nawtyczce USB.Detektor tempa jest bardzo precyzyjny,jednak przy połamanych rytmachzaczyna się gubić. Moduł efektorajest bardzo rozbudowany. Madwa niezależne tory i 12 różnych typówefektów, ale jest pewien niedosyt.Do danego toru audio możnapodłączyć tylko jeden segment, przełączanienastępuje na zasadzie wykluczenia.Poza tym wszystkie efektymają modulację synchronizowaną dodetektora tempa. W 90 procentachprzypadków z niej korzystamy, aleprzydałoby się jej wyłączenie i ręcznesterowanie modulacją. Sekcji efektoranie można też łączyć kaskadowo.Wyobraźmy sobie, że jeden blok pracujejako sampler, z którego sygnałprzepuszczamy przez blok numer 2z włączonym flangerem. Tu jednakjest to niemożliwe. Przynajmniej jeślichodzi o tę wersję systemu operacyjnegomiksera.Podsumowanie<strong>Denon</strong> <strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong> jest bardzo udanymmikserem, przeznaczonym dlazawodowca, który wykorzysta go nascenie i w swoim studiu producenckim.Wspaniałe, niebanalne i czystebrzmienie oraz przemyślana koncepcjacałości sprawiają, że możnago stawiać za wzór. Wykorzystananajnowsza technologia nie jest tylkona pokaz, ale służy podwyższeniui tak już wysokiej funkcjonalnościi jakości.Czy <strong>DN</strong>-<strong>X1700</strong> wart swojej niemałejceny? Raczej tak, w końcu za technologięsię płaci. Jednak konkurencjanie śpi i też oferuje bardzo dobre,dopracowane do ostatniego szczegółunarzędzia. Nie zmienia to faktu,że wszystkie kolejne wersje systemuoperacyjnego miksera mogą diametralniezmienić (na korzyść) jego cechyużytkowe. Wszystko jest bowiemkwestią oprogramowania – podwzględem sprzętowym jesteśmy jużbardzo blisko ideału. EiS64 Estrada i Studio • kwiecień 2010