LCS Opole - Elester PKP

LCS OpoleStrona 3 /20Lokalne Centrum SterowaniaLCS OpoleŁódź, czerwiec 2007r.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 4 /20LCS OpoleSpis treściSpis treści i indeks skrótów ………......................................................... 4Wprowadzenie ………….......................................................................... 5Struktura systemu ………………………………………………….................... 7Urządzenia komputerowe w LCS ……………………………….………........... 9System zobrazowania .……………………………………………………………… 10Lokalne centrum sterowania – obecne realizacje ..……........................... 16Referencje …………………………………………………..………………………... 17Indeks skrótówLCSLokalne Centrum SterowaniaZNOR System kompleksowej obsługi urz. energetyki niskiego nap.ZNOR-M System elektrycznego ogrzewania rozjazdówZNOR-ML Lokalna szafa sterująca urządzeniami EORZNOR-S System oświetlenia terenów kolejowychZNOR-SL Lokalna szafa sterująca urządzeniami oświetleniaZNOR-RSOP System obsługi energetycznej oświetlenia przejazdówZNOR-MN/P Pulpit nadzoru i obsługi z sygnalizacją LEDZNOR-MN/E Pulpit nadzoru i obsługi z ekranem dotykowymEOR Elektryczne ogrzewanie rozjazdówELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 5 /20WprowadzenieOd kilku lat P.P.-H.-U. „ELESTER-PKP” Sp. z o. o. produkuje systemkompleksowej obsługi urządzeń energetyki niskiego napięcia ZNOR. Systemobejmuje urządzenia elektrycznego ogrzewania rozjazdów (ZNOR-M), oświetleniaterenów kolejowych (ZNOR-S), oświetlenia przejazdów (ZNOR-RSOP),a takŜe oświetlenia i obsługi hydrotechnicznej tuneli (ZNOR-OHT), elektrycznegoogrzewania pomieszczeń (ZNOR-ELOG) oraz pomiarów energiielektrycznej (ZNOR-LEPO). System ZNOR oferowany przez ELESTER-PKPumoŜliwia sterowanie i nadzór dyspozytorski nad urządzeniami zamontowanymina terenie jednej stacji (lub stacji sąsiedniej). Wszystkie urządzeniawłączone do systemu mogą być sterowane i nadzorowane za pomocą pulpitunadzoru i obsługi ZNOR-MN/P lub ZNOR-MN/E. Pulpit ten zainstalowanyjest z reguły w pobliŜu sterowanych urządzeń, najczęściej w pobliskiejnastawni. JeŜeli nie ma potrzeby zbyt częstego dostępu do urządzenia, zdarzasię Ŝe pulpit zainstalowany jest w wolnostojącym kontenerze (takie rozwiązaniezostało zastosowane w Opolu Zachodnim). Istnieje takŜe moŜliwośćzdalnego sterowania większą ilością obiektów zainstalowanychw terenie (urządzenia zainstalowane na stacjach oraz łączących je szlakach).Taka sytuacja ma miejsce na linii E-30, Opole – Wrocław. W tym celuP.P.-H.-U. „ELESTER-PKP” Sp. z o. o. zbudowała i uruchomiła lokalne centrumsterowania (LCS) w Opolu, z którego moŜliwe jest zdalne sterowaniei nadzór nad wszystkimi urządzeniami ZNOR zainstalowanymi w terenie.System oferowany przez ELESTER-PKP jest dostosowany do współpracytakŜe z urządzeniami innych producentów. Przykładem jest stacja LewinBrzeski, gdzie do naszego systemu włączone są urządzenia EOR firmyAREX.System zdalnego sterowania zabudowany w LCS Opole, jest na tyle elastyczny,Ŝe istnieje moŜliwość dostosowania go do współpracy z systemamiinnych firm. Przykładem jest stacja Lewin Brzeski, gdzie do naszegosystemu włączone są urządzenia ogrzewania rozjazdów firmy AREX.Dzięki temu przy instalowaniu systemu zdalnego sterowania w terenie,gdzie juŜ pracują urządzenia innych producentów, nie ma potrzeby wymianyich na nowe, ale moŜna bez problemu wykorzystać istniejącą infrastrukturęi włączyć ją do naszego systemu. Znacznie obniŜa to kosztymodernizacji linii, przy zachowaniu pełnej funkcjonalności dotychczaszainstalowanych urządzeń.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 6 /20LCS OpolePrzykładowa architektura urządzeń systemu ZNORze sterowaniem nadrzędnym z LCS.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 9 /20Urządzenia komputerowe w LCSBezpośrednie sterowanie i nadzór dyspozytorski nad urządzeniami sterowanymiz LCS moŜliwy jest dzięki zastosowaniu komputerowego stanowiskaoperatorskiego, wyposaŜonego w następujące urządzenia:• komputer osobisty,• monitor LCD 19”,• klawiaturę,• myszkę.W celu łatwej i intuicyjnej obsługi wszystkich urządzeń w P.P.-H.-U.ELESTER-PKP sp. z o. o. opracowano specjalny program, realizujący zobrazowaniei sterowanie całego kontrolowanego odcinka. System ten umoŜliwiaproste, bezproblemowe i intuicyjne nadzorowanie wszystkich obiektów.Przejrzysty schemat odwzorowuje układ torowy linii E-30, uwzględniającrozmieszczenie nastawni, przejazdów, szaf, elementów grzejnych i punktówświetlnych. MoŜliwe jest zarówno proste sterowanie bezpośrednioze schematu, jak i wejście w bardziej zaawansowane opcje. Dzięki podprogramowiRAPIS moŜliwe jest tworzenie raportów z pracy urządzeń, a takŜebilansów miesięcznych, kwartalnych i rocznych pobieranej energii. W centrumsterowania zainstalowano takŜe urządzenia transmisji danych umoŜliwiającekomunikację z urządzeniami w terenie. Zastosowane oprogramowanieumoŜliwia zdalną zmianę nastaw sterowników zamontowanychw poszczególnych szafach sterujących (np. zmiana wgranego rozkładu jazdyw szafach oświetleniowych, zmiana nastaw temperaturowych w szafach ste-ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 10 /20LCS Opolerowania urządzeniami EOR). Stanowisko dyspozytorskie włączone jest docałego systemu w ramach lokalnej sieci Ethernet. MoŜliwe jest takŜe sterowanieze stanowiska oddalonego za pośrednictwem modemu, a takŜe poprzezsieć Internet. DuŜe znaczenie odgrywa tutaj przepustowość łącza,gdyŜ przy łączu o małej przepustowości mogą wystąpić opóźnieniaw komunikacji. Wszystkie komputery pracujące w systemie mają czas zsynchronizowanyze sobą 1 .Sterowanie systemem jest moŜliwe zarówno z Centrum, jak i z oddalonegostanowiska dyspozytorskiego, dzięki urządzeniom łączności, lub za pośrednictwemInternetu.System zobrazowaniaZdalny nadzór i sterowanie urządzeniami ZNOR umoŜliwia program „Zobrazowanie”,zainstalowany na stanowisku dyspozytorskim. Program mafabrycznie zainstalowaną konfigurację obejmującą między innymi wyglądinterfejsu uŜytkownika, istnieje jednak moŜliwość dostosowania konfiguracjido indywidualnych wymagań dyspozytora.Program podzielony jest na kilka okien mających róŜne przeznaczenie:• panel wyboru i sygnalizacji,• pasek przycisków,• terminal,• okno logowania,• ustawienia,• informacje o programie,• przejmowanie stanowisk,• raport zdarzeń,• okno stacji,• funkcje serwisowe i administracyjne,• konfiguracja.Wszystkie wymienione okna słuŜą do komunikacji z uŜytkownikiem i kaŜdeodpowiedzialne jest za realizację innych funkcji.1 W celu zapewnienia synchronizacji czasu do Centrum wysyłany jest komunikat kontrolny,Centrum odpowiada komunikatem zwrotnym, w którym zawarty jest czas pobranyz komputera w Centrum. Zobrazowanie porównuje przesłany czas ze swoim czasem lokalnymi ewentualną róŜnicę koryguje. Komunikat kontrolny sprawdza takŜe droŜność torówtransmisyjnych. Jeśli po określonym czasie nie zostanie odebrany komunikat kontrolny,połączenie traktowane jest jako przerwane.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 11 /20System zobrazowania zainstalowany w Centrum umoŜliwia prostei intuicyjne sterowanie urządzeniami ZNOR pracującymi w terenie,a takŜe tworzenie raportów z pracy urządzeń oraz bilansów pobieranejenergii.Panel wyboru i sygnalizacjiPanel wyboru umoŜliwiauzyskanie dostępudo obszaru, którymchcemy sterować.Znajdują sięna nim przyciskisymbolizujące przyporządkowaneimstacje i odcinki szlaku.Czarne strzałkiw polach przyciskówodnoszą się do rozwijanychlist stanowisk – po kliknięciu lewym klawiszem myszki na poleze strzałką otwiera się lista stanowisk wchodzących w skład danego szlaku.Po wybraniu myszką jednego z nich, pojawia się w oknie głównym jegoschemat (pokazany na rysunku w dalszej części opracowania).Do podstawowych funkcji, które zapewnia panel wyboru i sygnalizacji nale-Ŝą:• wybór stacji lub odcinka szlaku, którym chcemy sterować,• zablokowanie sterowania danych obiektem,• wysyłanie polecenia kontrolnego,• sygnalizacja stanu danej stacji lub odcinka szlaku poprzez wyróŜnienieprzyporządkowanego im przycisku określonym kolorem lub czcionką.Panel wyboru i sygnalizacji umoŜliwia nie tylko sterowanie wybranymi urządzeniamiZNOR zainstalowanymi w terenie, ale takŜe podgląd sytuacji dziękiodpowiedniej sygnalizacji stanu stacji.Podstawowe sygnały przedstawiane za pomocą panelu sygnalizacji zebranezostały w tabeli:Kolor przycisku / czcionkaCzerwona ramka na niebieskim tleNiebieskie tłoCzerwona ramkaśółty napisMigający napisStan stacjiAwaria poleceń i awaria meldunkówAwaria meldunkówAwaria poleceńBlokada stacjiZmiana samoczynna na stacjiELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 12 /20LCS OpoleCzarny napis na szarym tleCzerwone napisy na szarym tlePrzycisk przekreślony pojedynczą liniąNormalna pracaZalogowany serwisPrzypisanie do innego stanowiska dyspozytorskiegoPasek przyciskówW celu uczynienia obsługi jeszcze bardziej ergonomiczną stworzony zostałpasek przycisków, zawierający przyciski uaktywniające operacje najczęściejwykonywane przez uŜytkownika. Wśród nich moŜna wymienić:• przejście do panelu wyboru i sygnalizacji,• uaktywnienie okna terminala,• przywołanie okna stacji,• przywołanie okna z panelem lub z tabelą,• wyświetlenie dziennika zdarzeń systemu,• zapis aktualnego połoŜenia i rozmiaru okien,• wyświetlenie okna z informacjami,• wyświetlenie okna z ustawieniami,• zmiana danych uŜytkownika,• przejmowanie stanowisk,• wylogowanie aktualnego uŜytkownika,• wyjście z programu (administrator).TerminalTerminal jest oknem, którego przeznaczeniem jest wyświetlanie wszelkichzmian samoczynnych i komunikatów dotyczących zdarzeń zachodzącychw systemie. Terminal wyposaŜony jest takŜe w zegar pokazujący aktualnyczas, przyciski do najczęściej uŜywanych funkcji oraz ikony informująceo stanie komputerów w Centrum. W oknie terminala moŜna wyróŜnić następująceobszary:• pole tekstowe,ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 13 /20• zegar,• ikona sygnalizacji stanu komputerów w Centrum,• przyciski najczęściej uŜywanych funkcji,• linię poleceń.Pole tekstowe zawiera informacje dotyczące zdarzeń zachodzącychw systemie. Informacje te to data i godzina zdarzenia, numer stanowiska,którego dotyczy zdarzenie, dane zdarzenia, takie jak, stan obiektu i jego nazwa(dla zdarzenia typu zmiana samoczynna lub zmiana po poleceniu, jestto stan po zmianie), komentarz przypisany do zdarzenia. Informacje dotycząceposzczególnych zdarzeń pojawiają się w oknie w róŜnych kolorach,zaleŜnie od typu zdarzenia oraz jego priorytetu. Szczegółowy opis znajdujesię w instrukcji obsługi LCS.Zegar pokazuje aktualny czas i moŜe być wyświetlany jako analogowylub cyfrowy. Ikona sygnalizująca stan pracy serwera w Centrum, zaleŜnieod wyświetlanej informacji symbolizuje następujące stany pracy:• poprawna praca serwera,• wyłączenie serwera,• awaria.Przyciski umoŜliwiają dostęp do najczęściej uŜywanych funkcji (podobniejak w opisanym wyŜej pasku przycisków), poza tym umoŜliwiają akceptacjęzmian samoczynnych oraz zmianę ustawień okna terminala. Linia poleceńsłuŜy do wykonywania operacji sterowniczych przy pomocy wprowadzanychnazw stanowiska i obiektu oraz operacji do wykonania.LogowanieOkno logowania wyświetlane jest zaraz po uruchomieniuprogramu, gdzie kaŜdy z uŜytkownikówwpisuje do systemu swoje dane wraz z hasłem.Logowanie umoŜliwia identyfikację uŜytkownika,nadawanie uprawnień poszczególnym uŜytkownikom,personalizowanie interfejsu uŜytkownika,a takŜe uniemoŜliwia dostęp do systemu osobomnie uprawnionym.Przejmowanie stanowiskW chwili uruchomienia programu przydziałposzczególnych stanowisk do obszarów sterowaniajest określony w danych systemowych.UŜytkownik moŜe przejąć cały obszar lubpojedyncze stanowiska. Pozwala nato kliknięcie na odpowiednią ikonę w paneluprzycisków.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 14 /20LCS OpoleRaport zdarzeńWszystkie zdarzenia zachodzące w systemie mogą być zestawionew specjalnym raporcie, który moŜe być stworzony na dwa sposoby:• przy pomocy programu RAPIS• przy pomocy rejestru ostatnich zdarzeń przechowywanego w pamięci zobrazownia.Dostęp do rejestru jest moŜliwy w osobnym oknie lubw oknie terminala.Okno stacjiPo wywołaniu okna stacji na ekranie pojawia się schemat wybranej stacjilub odcinka szlaku.Obraz moŜna przesuwać, zmieniać jego rozmiar. Na schematach narysowanesą układy torowe oraz rozmieszczenie urządzeń systemu ZNORw terenie. Informacja o stanie pracy urządzeń przekazywana jest na dwasposoby:• poprzez symbole graficzne, odwzorowujące stan pracy urządzeń w postaciznaku graficznego,• poprzez symbole tekstowe, informujące o poprawności pracy urządzeń.Symbole graficzne mogą zmieniać stan wskutek wysłania polecenia sterującego,ręcznego nadania stanu lub zmiany samoczynnej (np. załączaniei wyłączanie obwodów grzewczych i oświetleniowych wskutek działania automatyki).Symbole zawierają takŜe sygnalizację awaryjną (awaria poleceń,ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 15 /20meldunków). Kliknięcie na odpowiedni symbol odpowiadającej mu szafy sterowanialokalnego daje dostęp do najwaŜniejszych funkcji oraz parametrów.MoŜna odczytać komunikaty o awariach, zadeklarować obwody do pracygrupowej i indywidualnej, sterowania ręcznego za pomocą poleceń wykonawczychlub automatycznego w oparciu o odczyty ze stanów czujników.Sterowanie obiektami zainstalowanymi w terenie moŜe odbywać się na kilkasposobów:• poprzez okno menu obiektu,• poprzez sterowanie z okna terminala,Menu obiektu daje dostępdo okna sterowania. UmoŜliwiato prostą i intuicyjnąobsługę. Po wybraniu opcjisterowania ukazuje sięokno sterowania, zawierającepodstawowe informacjeo obiekcie którymchcemy sterować (numerobwodu, numer szafy sterowniczej,do której obwód jest podłączony, stan pracy), a takŜe podpowiadauŜytkownikowi która funkcja jest aktywna.Sterowanie z okna terminala polega na wpisywaniu odpowiednich poleceństerujących w tzw. linii poleceń.Tworzenie raportówNa stanowisku dyspozytorskimzainstalowanyjest specjalny programRAPIS, umoŜliwiający tworzenieraportów na podstawiedziennika zdarzeń.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 16 /20LCS OpoleZapisywane są następujące rodzaje zdarzeń:• systemowe np.: włączenie/wyłączenie systemu, stan przełącznicy, stankomunikacji,• zdarzenia związane z urządzeniami zdalnego sterowania, np.: Awaria poleceń,Awaria meldunków, blokada stanowiska,• zdarzenia dotyczące zmian stanu urządzeń zdalnie sterowanych,• zdarzenia dotyczące zmian stanu urządzeń zdalnie sterowanychna stanowisku, nie będące wynikiem polecenia sterującego z Centrum,np. wyrzut zasilacza, stany awaryjne...itp.,• zdarzenia dotyczące zmian stanu urządzeń zdalnie sterowanych na stanowisku,po wysłaniu polecenia z Centrum.Tworzenie raportów jest łatwe i bezproblemowe dzięki specjalnemu kreatorowiraportów. Wszystkie zdarzenia ułoŜone są w raporcie w porządkuchronologicznym. MoŜna je jednak sortować według:• daty i czasu,• numeru stanowiska,• nazwy stanu w jakim znajdowałsię obiekt,• nazwy obiektu,• komentarza.Lokalne centrum sterowania –obecne realizacje• LCS Wrocław,• LCS Koluszki,• LCS Bolesławiec,• LCS Węgliniec.ELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

LCS OpoleStrona 17 /20ReferencjeELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 18 /20LCS OpoleELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl

Strona 20 /20LCS OpoleELESTER-PKP ● ul. Pogonowskiego 81 ● 90-569 Łódź ● tel. (0-42) 253-46-00 ● fax. (0-42) 253-46-10 ● biuro@elester-pkp.com.pl ● www.elester-pkp.com.pl