PDF - 3.4MB - Оюу Толгой ХХК

ОЮУ ТОЛГОЙ ХХКОЮУ ТОЛГОЙ ОРДООС ЗЭС-АЛТ ОЛБОРЛОХ ТӨСӨЛОЮУ ТОЛГОЙ ОРДОД 6709А ТООТ ТУСГАЙЗӨВШӨӨРӨЛ ЭЗЭМШИГЧИЙН БАЙГАЛЬОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ,ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙХӨТӨЛБӨРУлаанбаатар 2011 он

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011ГАРЧИГ1. ОРШИЛ .......................................................................................................................................................... 11.1. ТОВЧ ТАНИЛЦУУЛГА .............................................................................................................................. 11.1.1 Төсөл хэрэгжүүлж буй газрын засаг, захиргааны харъяалал .................................................... 11.1.2 Дэд бүтэц, зам харилцаа ................................................................................................................. 11.1.3 Түүхэн товчоон ................................................................................................................................ 21.1.4 Ажиллах хүчний тухай мэдээлэл ................................................................................................... 21.2. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ТӨЛӨВ БАЙДАЛ ........................................................................................................... 21.2.1 Газарзүйн бүсчлэл ............................................................................................................................ 21.2.2 Цаг уур, уур амьсгалын тодорхойлолт ......................................................................................... 31.2.3 Гадаргын болон газрын доорхи ус ................................................................................................. 31.2.4 Хөрс.................................................................................................................................................... 31.2.5 Ургамалжилт ................................................................................................................................... 31.2.6 Амьтны аймаг .................................................................................................................................. 31.2.7 Оюу Толгой зэс-алтны бүлэг ордуудын геологийн тогтоц ........................................................ 31.3. ҮЙЛДВЭР, УУРХАЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТУХАЙ МЭДЭЭЛЭЛ .............................................................. 41.3.1 Агаарын чанарт үзүүлэх нөлөөлөл ................................................................................................ 51.3.2 Хөрсний эвдрэл, элэгдэл ................................................................................................................... 51.3.3 Усан орчинд үзүүлэх нөлөөлөл ........................................................................................................ 51.3.4 Ургамал ба амьтанд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөл .............................................................................. 51.3.5 Хог хаягдлын нөлөөлөл .................................................................................................................... 61.3.6 Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад үүсэх БО-ы зөрчил ....................................................... 61.3.7 Галын аюул ....................................................................................................................................... 61.4. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО (БОУТ)......................................................................... 71.4.1 БОУТ-ы хэрэгцээ, шаардлага ......................................................................................................... 71.5. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ СУРГАЛТ ...................................................................................................................... 81.5.1 Байгаль орчны зөрчлийг мэдээлэх .................................................................................................. 91.6. БОЛЗОШГҮЙ АЮУЛ ОСЛЫН ҮЕД АВЧ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭНҮҮД ........................................ 101.6.1 Байгалийн гамшгаас үүсэх болон болзошгүй осол ..................................................................... 101.6.2 Газар хөдлөл ................................................................................................................................... 101.6.3 Салхи, шуурга ................................................................................................................................. 111.6.4 Үер .................................................................................................................................................... 111.6.5 Аянга цахилгаан ............................................................................................................................. 111.6.6 Халдварт өвчин тархах ................................................................................................................ 121.6.7 Галын аюул ..................................................................................................................................... 121.7. БОНБНҮ-Д ТУСГАГДСАН СӨРӨГ НӨЛӨӨЛЛИЙГ БУУРУУЛАХ, АРИЛГАХТАЙ ХОЛБОГДСОН АРГАХЭМЖЭЭНҮҮД. .................................................................................................................................................... 121.7.1 Агаарын чанарт үзүүлэх нөлөөлөл бууруулах арга зам............................................................ 121.7.2 Хөрсний эвдрэл, элэгдэлд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулах арга зам ........................................... 121.7.3 Усан орчинд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулах арга зам: ............................................................... 131.7.4 Ургамал ба амьтанд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөлийг бууруулах арга зам ..................................... 131.7.5 Хог хаягдлын нөлөөллийг бууруулах арга зам ............................................................................. 132. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ ...................................................................... 142.1. ОТ ТӨСЛИЙН БИОЛОГИЙН ОЛОН ЯНЗ БАЙДЛЫН СУУРЬ СУДАЛГААНЫ АЖИЛ .................................... 152.2. МОД ҮРЖҮҮЛГИЙН ГАЗАР БАЙГУУЛАХ ТӨСӨЛ ................................................................................... 163. УУРХАЙН ЭДЭЛБЭР ГАЗАРТ ЯВУУЛАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА .................................................. 183.1. ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОДОРХОЙЛОЛТ ................................................................................................. 183.1.1 Дугатын хярын дайрганы орд ...................................................................................................... 193.1.2 Халивын элсний орд ....................................................................................................................... 193.1.3 Оюу Толгой төслийн барилгын үеийн усны нөөц ....................................................................... 193.1.4 Баяжуулах үйлдвэр ........................................................................................................................ 202010 онд Баяжуулах үйлдвэрийн барилгын эх бие буюу рам нь баригдсан бөгөөд 2011 онд барилгынэх биеийг битүүлж, мөн хаягдал боловсруулах ба хадгалах байгууламж, баяжуулах үйлдвэрийнүндсэн байгууламж баригдахаар төлөвлөгдсөн. ...................................................................................... 21iii

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20113.1.5 Анхдагч бутлуур болон туузан дамжуулагч .............................................................................. 213.1.6 Босоо ам №1-ийн хөндлөн малталт ............................................................................................ 213.1.7 Босоо ам №2 ................................................................................................................................... 223.1.8 Цахилгаан станц ............................................................................................................................ 233.1.9 Ил уурхай ......................................................................................................................................... 233.1.10 Ил уурхайн баталгаажуулалтын өрөмдлөг .......................................................................... 243.2. ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ХУГАЦАА ......................................................................................................... 243.3. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ – ШИВЭЭ ТОЛГОЙ, ЖАВХЛАНТ , ОЮУ ТОЛГОЙУУРХАЙН ТАЛБАЙД ............................................................................................................................................. 253.4. ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР – ШИВЭЭ ТОЛГОЙ, ЖАВХЛАНТ , ОТ УУРХАЙНТАЛБАЙД, 2011 ................................................................................................................................................... 294. ГҮНИЙ ХООЛОЙ ДАХЬ ГАЗРЫН ДООРХИ УСНЫ ЭХ ҮҮСВЭРЭЭС УС ТАТАХ ШУГАМХООЛОЙН ТӨСӨЛ ............................................................................................................................................ 324.1. ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОДОРХОЙЛОЛТ ................................................................................................. 324.1.1 Барилгын ажил ............................................................................................................................... 334.3. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - ГҮНИЙ ХООЛОЙН ШУГАМ ХООЛОЙН ТӨСӨЛ .......... 354.4. ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР- ГҮНИЙ ХООЛОЙН ШУГАМ ХООЛОЙН ТӨСӨЛ ........... 395. ОЮУ ТОЛГОЙ – ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ЗУРВАСЫН ТӨСӨЛ .................. 415.1. ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОВЧ ТОДОРХОЙЛОЛТ ........................................................................................ 415.1.1 Замын барилгын ажил................................................................................................................... 415.1.2 Эрчим хүчний шугам барих барилгын ажил ............................................................................... 425.1.3 Радио холбооны цамхаг ................................................................................................................. 425.2. ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖИХ ХУГАЦАА ................................................................................................................ 435.3. БАРИЛГЫН АЖИЛЧДЫН ТҮР СУУРИН - ӨМНӨД КЕМП.......................................................................... 435.4. ХАНБОГД СУУРИН ................................................................................................................................ 435.5. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСӨЛ ........... 455.6. ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР- ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСӨЛ ............. 496. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ МЭДЭЭЛЛИЙН САН ......................................................................................... 516.1. ГАЗАРЗҮЙН МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ..................................................................................................... 516.2. ГАЗАРЗҮЙН МЭДЭЭЛЛИЙН САН БҮРДҮҮЛЭЛТ..................................................................................... 51iv

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСАААЛТХүснэгт 1. Оюу Толгойн бүлэг ордын геологийн нийт нөөц ........................................................................ 4Хүснэгт 2. Оюу Толгой ХХК- ийн БОУТ-г боловсруулах, нэвтрүүлэх ажлын хүрээнд 2011 онд хийхажлын төлөвлөгөө .................................................................................................................................................. 8Хүснэгт 3. Байгаль орчны сургалтын хөтөлбөр ............................................................................................ 9Хүснэгт 4. Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөний зардлын задаргаа , төсөл тус бүрээр ............ 14Хүснэгт 5. Мод үржүүлгийн талбай байгуулахад тарих мод, сөөгний жагсаалт ................................... 17Хүснэгт 6. Оюу Толгой төслийн усны хэрэгцээг хангаж буй худгууд ..................................................... 19Хүснэгт 7. Ил уурхайн 2011 оны ерөнхий төлөвлөгөө ................................................................................. 23Хүснэгт 8. Төсөл хэрэгжилтийн хуанли. ......................................................................................................... 24Хүснэгт 9. Шивээ толгой, Жавхлант , Оюу толгой уурхайн талбайд хэрэгжүүлэх Байгаль орчныгхамгаалах төлөвлөгөө-2011 онд ........................................................................................................................ 25Хүснэгт 10. Шивээ толгой, Жавхлант , Оюу толгойн уурхайн талбайд хэрэгжүүлэх Орчны хяналтшинжилгээний хөтөлбөр-2011 онд.................................................................................................................... 29Хүснэгт 11. Гүний хоолойн усны эх үүсвэр ба ус хангамжийн шугам төслийн барилгын ажилдашиглагдах цооногуудын мэдээлэл .................................................................................................................. 33Хүснэгт 12. Гүний хоолойн шугам хоолойн барилгын ажлын үед хэрэгжих Байгаль орчныгхамгаалах төлөвлөгөө-2011 онд ........................................................................................................................ 35Хүснэгт 13. Гүний хоолойн шугам хоолойн барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Орчны хяналтшинжилгээний хөтөлбөр-2011 онд.................................................................................................................... 39Хүснэгт 14. Замын дагуух карьеруудын байршил ........................................................................................ 41Хүснэгт 15. Барилгын ажилд ус авч ашиглах цооногуудын мэдээлэл ..................................................... 42Хүснэгт 16. Гашуун сухайтын дэд бүтцийн барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Байгаль орчныгхамгаалах төлөвлөгөө-2011 онд ........................................................................................................................ 45Хүснэгт 17. Гашуун сухайтын дэд бүтцийг барих барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Орчны хяналтшинжилгээний хөтөлбөр-2011 онд.................................................................................................................... 49ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТЗураг 1. Оюу толгой төслийн байршил ............................................................................................................ 1Зураг 2. Оюу Толгой төслийн ашигт малтмалын нөөцийн схем ................................................................. 4Зураг 3. БОУТ-ы үйл ажиллагааны үндсэн үе шат ....................................................................................... 7Зураг 4. Ханбогд сумын ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдаж буй байдал ................................................... 16Зураг 5. Орд ашиглалтын ерөнхий төлөвлөгөөний зураг .......................................................................... 18Зураг 6. Оюу Толгойн баяжуулах үйлдвэрийн хялбаршуулсан технологийн схем ............................... 20Зураг 7. Анхдагч бутлуур ба туузан дамжуулагч .......................................................................................... 21Зураг 8. Далд уурхайн босоо ам №1-ийн хэвтээ малталтын ажлын явц ................................................. 22Зураг 9. Далд уурхайн босоо ам №2-ын газрын дээрхи барилга байгууламжийн явц ......................... 23Зураг 10. Оюу Толгой төслийн Газарзүйн мэдээллийн сангийн бүтэц ................................................... 51v

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111. ОРШИЛ1.1.ТОВЧ ТАНИЛЦУУЛГАОюу Толгой компани (ХХК) нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутагт байрлах Оюутолгой ордоос зэс-алт олборлох төсөл хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд 2009 оны 10 дугаар сардМонгол Улсын Засгийн Газар, Айвенхоу Майнз түүний стратегийн түнш болох Рио Тинтокомпанийн хооронд байгуулагдсан Хөрөнгө оруулалтын гэрээний дагуу уурхайнолборлолтыг 2013 оноос эхлүүлэхээр төлөвлөн барилгын ажлын үе шатандаа явж байна.1.1.1 Төсөл хэрэгжүүлж буй газрын засаг, захиргааны харъяалалОюу толгой төсөл нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Жавхлант багийн нутагтУлаанбаатар хотоос урагш 640 км, Даланзадгад хотоос зүүн тийш 210 км, Ханбогд сумаасбаруун тийш 45 км зайд байрладаг Оюу толгой гэдэг газарт явагдаж байна.1.1.2 Дэд бүтэц, зам харилцааОюу толгойн орд газар нь БНХАУ-ын хилээс 80 км, түүний төмөр замын сүлжээнээсхамгийн дөт чиглэлээр 300 км-ын зайтай оршдог. Монголын төмөр замын сүлжээнээс баруунзүгт ойролцоогоор 450 км тус тус зайтай. Тус бүс нутаг нь орон нутгийн замын сүлжээгээрбусад сум болон аймгийн төвүүдтэй холбогддог.Зураг 1. Оюу толгой төслийн байршилОдоогийн байдлаар Оюу Толгой төслийн уурхайн барилга дэд бүтцийг барьж байгуулахбүтээн байгуулалтын ажил өрнөж байгаа бөгөөд 2011 онд дараах ажлуудыг үргэлжлүүлэнхийх болон зарим барилгын ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөөд байна. Үүнд:• Геологийн нөөцийг нэмэгдүүлэх боломжийг эрэлхийлэх хайгуул, судалгаа• Байнгын нисэх онгоцны буудлын барилгын ажил• Оюу Толгой-Гашуун Сухайтын чиглэлийн хатуу хучилттай зам1

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011• Оюу Толгой-Гашуун Сухайтын чиглэлийн 220kV өндөр хүчдэлийн шугам татах• Радио холбооны цамхаг• Газрын доорх ус татах шугам хоолой, тус чиглэлийн дагуу 35kv цахилгаан дамжуулахшугам• Алт-зэсийн баяжуулах үйлдвэрийн барилгын ажил• Ил уурхайн бэлтгэл ажил, хөрс хуулалтын эхний үе шат болон анхдагч бутлуурынбарилгын ажил• Далд уурхайн 2-р босоо амны барилгын ажил болон хөндлөн нэвтрэлт• Хаягдлын байгууламжийн суурийн бэлтгэл ажил• Ил уурхайн хүнд машин механизмын засварын цехийн барилга• Хог хаягдлын менежментийн төв цэгийн барилгын ажил• Захиргааны оффисын барилгын ажил• Уурхайн агуулахын өргөтгөлийн барилгын ажил• Нэгдсэн дулааны уурын зуухны барилгын ажил• Ус цэвэршүүлэх болон савлах үйлдвэрийн барилгын ажил• Барилгын ажилчид байрлах түр кэмпийн өргөтгөл• ШТС, тэсрэх бодисын үйлдвэр, бетон зуурмагийн цехүүд, Дугатын хярын дайрганыуурхай болон Халивын элсний ордын ашиглалт1.1.3 Түүхэн товчоонОюу толгой (хуучнаар Айванхоу Майнз Монголиа Инк-АММИ) компани нь Монгол улсад1996 оноос хойш нийтдээ15 дахь жилдээ үйл ажиллагаагаа явуулж байна. 2011- 2012 он ньтөслийн барилгын ажлын үе шат байх юм. 2009 оны 10 дугаар сард Айвенхоу Майнз, ОюуТолгой, Рио Тинто компаниуд нь Монгол Улсын Засгийн газартай Хөрөнгө ОруулалтынГэрээг байгуулсан ба Оюу Толгой ХХК-ийн нийт хувьцааны 34%-ийг Монгол улсын төрийнөмчит Эрдэнэс Монгол ХХК, үлдэх 66%-ийг Айвехоу Майнз болон Рио Тинто компаниуд тустус эзэмшиж байна.Хөрөнгө Оруулалтын Гэрээ нь стратегийн чухал ач холбогдолтой орд газруудын хувьд 30жилийн турш тогтвортой татвар төлөх эрхтэй гэж заасан Монгол Улсын одоогийн мөрдөжбуй “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн заалттай нийцэх ёстой учир ХОГ-ний хугацаагдахин 20 жил болгон сунгах хувилбар байгааг “Айвенхоу Майнз” болон Монгол УлсынЗасгийн газар харилцан зөвшөөрсөн байна.1.1.4 Ажиллах хүчний тухай мэдээлэлОюу Толгой төслийн талбайд одоогийн байдлаар нийт 5600 ажилтан ажиллагсад ажиллажбайгаагаас 90% монгол ажилчид ажиллаж байна. 2000 орчим Монгол компани ханганнийлүүлэгчдийн жагсаалтанд бүртгэгдээд байна.1.2.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ТӨЛӨВ БАЙДАЛ1.2.1 Газарзүйн бүсчлэлOюу Толгой төсөл нь байгалийн бүс бүслүүрийн ангиллаар заримдаг цөлийн бүсийн хээржүүцөлийн бүслүүрт, физик газарзүйн мужлалаар Дорнод говийн мужийн умард говийн ухаатолгодот талын тойрогт оршино.2

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111.2.2 Цаг уур, уур амьсгалын тодорхойлолтУур амьсгалын хувьд гандуу дулаан зун, хүйтэн өвөлтэй мужид багтана. Агаарынтемпературын жилийн дундаж 7.4 0 С, жилд 80-95мм хур тунадас унадаг. Салхины дундажхурд 4.2 м/с , хавар хүчтэй салхи, шороон шуурга ихтэй.1.2.3 Гадаргын болон газрын доорхи усОТ төслийн орчимд гадаргын тогтмол урсацгүй. Ханбогд, Жавхлант зэрэг уулсаас буух түрзуурын урсгал зун, намар эрчимтэй орсон борооны усаар гадаргын урсац бий болдог.Тухайлбал, Бор овоо, Хөх хад, Мааньт, Бурхант, Элгэн, Ногоон довын булаг гэх мэт.Үйлдвэрлэлийн усны хэрэгцээг Гүний хоолойн газрын доорхи усны нөөцөөс авч ашиглахаартөлөвлөн БОНБНҮ-ий тайланг боловсруулан БОАЖЯ-аар батлуулаад байна. Гүний хоолойнгазрын доорхи усны нөөц дээд цэрдийн настай Баянширээгийн серийн тунамал хурдасныдавхаргад агуулагддаг. Ус агуулагч давхаргууд нь сул барьцалдсан хайргархаг чулуу,хайргаас тогтсон ба түүний зузаан нь 120 м, хамрах талбай нь 508.39 км 2 байна. Гүнийхоолойн газрын доорхи усны нөөц нь Галбын говийн газрын доорхи усны нөөцтэйхарьцуулахад харьцангуй бага талбайд тархаж, их зузаантай, гүнд орших давхаргадагуулагдсан байна.1.2.4 ХөрсХөрс нь цөлөрхөг хээрийн цайвар бор, бор саарал хөрс зонхилох боловч нуур тойром хотгоргазраар цөлөрхөг хээрийн нугат бор хөрс алаг цоог байдлаар, шал хөрс нилээд их тархсан.1.2.5 УргамалжилтЭнэ өргөн уудам хөндийд цөлийн болон цөлөрхөг хээрт ургадаг бутлаг болон өвслөгургамалуудаас гадна хармаг, хайлаас, заг, буйлс, сухай гэх мэт модлог ургамал ургана.1.2.6 Амьтны аймагТөслийн талбай орчимд янз бүрийн амьтан, ялангуяа хөрсөнд амьдрагч амьтад амьдрахтохиромжтой нутаг юм. Амьтны аймгийн бүрэлдүүний үндсэн хэсгийг нь говь цөлийнбүсийн амьтад бүрдүүлж байна. Нийт 378 зүйл амьтан бүртгэгдсэнээс Монгол улсын улаанномонд орсон 19 зүйл, ховор болон ховордсон амьтан, ургамлыг олон улсын хэмжээндхудалдаалах конвенцед (CITES) орсон 12 зүйл амьтан байна. Мөн 1963 оноос хойш шинжлэхухаанд шинээр нээгдсэн 90 зүйл сээр нуруугүйтэн байна.1.2.7 Оюу Толгой зэс-алтны бүлэг ордуудын геологийн тогтоцМонгол улсын Эрдэс Баялаг Эрчим Хүчний сайдын 2007 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдрийн167 тоот тушаалаар Оюу Толгойн зэс-алтын бүлэг ордуудыг Монгол улсын ашигт малтмалыннөөцийн нэгдсэн тоо бүртгэлд бүртгэн авсан.Оюу Толгойн зэс-алтны орд нь дараахи гурван үндсэн хэсгээс бүрдэж байна. Үүнд: Оюутийнбүлэг орд (Өмнөд Оюу, Баруун Өмнөд Оюу, Төв Оюу, холбоос) Хюго Дамметын бүлэг орд(Өмнөд Хюго, Хойд Хюго), Херуга орд.3

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Оюу Толгойн бүлэг ордын геологийн нийт ашигтай хүдрийн нөөц нь 2.675.617.000тн, үүнээсзэс 25368000тн, алт 1028тн, молибден 81600тн, мөнгө 6144тн бөгөөд энэхүү ашигтай нөөцөдүндэслэн Оюу Толгой ордыг ашиглах техник-эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулсан.Зураг 2. Оюу Толгой төслийн ашигт малтмалын нөөцийн схемХүснэгт 1. Оюу Толгойн бүлэг ордын геологийн нийт нөөцМонголулсынангилалCuEqХүдрийннөөц,мян’ тнAu(г/тн)Cu(%)Mo(г/тн)Ag(г/тн)NSR(ам.дол/т)CuEq(%)GoldтнЗэс,мян’тнМолибден,мян’тнМөнгө,тоннНийт үрашигтайТодорхойнөхцөлдашигтай0.3% 2.675.617.00 0.38 0.95 68.78 2.3 22.57 1.33 1028 25.368 81.6 61440.3% 3.775.894.00 0.21 0.52 57.55 1.56 11.28 0.72 810 19.664 75.5 5905Нийт 0.3% 6.451.511.00 0.28 0.7 62.21 1.87 15.96 0.97 1838 45.032 157 12049Оюу Толгойн зэс-алтны ордын олборлолтыг 2012 онд эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа бөгөөдуурхайн ашиглалт болон бүтээн байгуулалтын үед хийгдэх байгаль орчны явцын нөхөнсэргээлтэд 12,5 сая ам. доллар, уурхайн хаалтын үеийн нөхөн сэргээлтэнд 82 сая ам. долларзарцуулахаар төлөвлөсөн байна.1.3.ҮЙЛДВЭР, УУРХАЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТУХАЙ МЭДЭЭЛЭЛ2011 онд Оюу Толгой төслийн хүрээнд их хэмжээний барилгажилт, бүтээн байгуулалтынажил явагдах бөгөөд 4 үндсэн хэсэгт хувааж хэсэг бүрт Байгаль орчныг хамгаалахтөлөвлөгөө (БОХТ) тусгайлан боловсруулсан. Үүнд:1. Оюу Толгой 6709А, Шивээ Толгой , Жавхлант лицензийн талбайд явуулах үйлажиллагаа2. Гүний Хоолой дахь газрын доорхи усны ордоос ус татах шугам хоолой барих төсөл3. Оюу Толгой – Гашуун Сухайтын чиглэлд тавих зам, дэд бүтцийн барилгын ажил4

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111.3.1 Агаарын чанарт үзүүлэх нөлөөлөлТөслийн үйл ажиллагааны явцад хөрс хуулалт, тээвэрлэлт, өрөмдлөг, тэсэлгээ, ил задгайхөрснөөс хийссэн тоос нь орчны агаарыг бохирдуулах эх үүсвэр болох юм. Мөн хуурайшилтихтэй хавар, намрын улиралд агаарт дэгдэх тоосны хэмжээ харьцангуй ихсэх шинж чанартайбайна. Тоосны эх үүсвэрт дараах орно:• Үржил шимт хөрс хуулахад үүсэх тоос• Үржил шимт хөрсийг ачих, буулгахад үүсэх тоос• Зам барилгын ажлын үед үүсэх тоос• Хүдрийн дээрх хучаас, хурдас чулуулгийг хуулахад үүсэх тоос• Уулын тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөн• Бусад үйл ажиллагааны явцад эвдэгдсэн газарТоос нь нүдэнд үл үзэгдэхээс үзэгдэх, усанд үл нордогоос нордог хүртэлх хэмжээтэй хөрс,шорооны нийлмэл шинж чанартай байна. Төслийн талбай болон түүний ойр орчимд тархахмагадлалтай. Тоосжилт өндөртэй ажлын байранд байгаа хүмүүс, ойролцоо нутаглах иргэд,ургамлын бүрхэвч хамгийн өргөн өртөх магадлалтай.1.3.2 Хөрсний эвдрэл, элэгдэлТөслийн үйл ажиллагааны явцад барилга байгууламжийн суурь бэлдэх, зам барих, сувагшуудуу ухах, шугам хоолой татах, хаягдлын далан байгуулах, ил болон гүний уурхайнбэлтгэл ажилд үлэмж их хэмжээний газар эвдрэлд орж байгалийн унаган төрхөө алдана. Хөрсхуулалт болон төслийн үйл ажиллагааны явцад хөрс эвдрэлд орохын зэрэгцээ үржил шимээалдах сөрөг нөлөөлөл байна. Уурхайн эдэлбэр газар болон түүнээс гаднах дэд бүтцийн заримталбай өртөх магадлалтай. Тухайн газрын хөрс, ургамал, амьтан өртөнө. Ил уурхайн бүтээнбайгуулалтын ажил эхэлснээр үржил шимт хөрс хуулалт хийгдэж, газрын хэвлийд хонхорүүсэн гүнээс гарах их хэмжээний хаягдал чулуулгийн овоолго газрын хэвлий дээр бий болонгазрын ландшафтд өөрчлөлт бий болно. Мөн шатахуун түгээх станц, химийн бодисынагуулах зэрэг нь хөрсний бохирдолд өртөж болзошгүй талбай бөгөөд суурийг цементлэн,боломжгүй хэсгийг поли этилэнэн материалаар хучиж, урьдчилан сэргийлэх боломжтойбүхий л арга хэмжээг авна.1.3.3 Усан орчинд үзүүлэх нөлөөлөлБарилгын ажлын явцад түүнд ашиглагдах усыг төслийн талбай орчмын 18 гүний худгаасхангах юм. Хаягдал бохир ус төслийн үе шатанд дараах үйл ажиллагаанаас гарна. Үүнд:• Ажилчдын нийтийн байрны ахуйн бохир ус (00, душ, угаалтуур)• Ажилчдын хувцас солих өрөөБарилгын ажилд гүний усыг зүй бусаар ашигласан тохиодолд зарим худгийн түвшин буурах,шавхагдах сөрөг нөлөөтэй. Уурхайн эдэлбэрийн газар, дэд бүтцийн зарим талбайн гадаргынболон газрын доорх ус өртөх магадлалтай.1.3.4 Ургамал ба амьтанд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөлБарилгын ажлын явцад, ялангуяа хөрс хуулалтаас үүдэн тухайн талбайн ургамлын нөмрөгустаж үгүй болно. Мөн тус газарт нутагшсан амьтан амьдрах орчноо алдана. Уурхайн үйлажиллагаа ялангуяа хөрс хуулалтаас шалтгаалан янз бүрийн талбайн ургамлын бүрхэвчөртөнө. Ургамлын нөмрөг их хэмжээгээр устсанаас тухайн орчмын бичил агаарт өөрчлөлторж хуурайшилт бий болно. Уурхайн эдэлбэрийн газар, дэд бүтцийн зарим талбайн ургамал,амьтан өртөх магадлалтай.5

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111.3.5 Хог хаягдлын нөлөөлөлТөслийн барилгын ажлын явцад ажилчдын нийтийн байр, хоолны газар, ажлын байр, засварүйлчилгээний хэсэг, агуулах зэрэг бүх ажлын байрнуудаас хатуу шингэн хог хаягдал гарна.• Хатуу хог хаягдал: Ахуйн хог хаягдал, хаягдал мод, төмөр, хуучиндугуй, сэлбэг• Шингэн хог хаягдал: Ахуйн бохир ус, ашигласан тос, түлш шатахууныхаягдал зэрэг орно.Хатуу шингэн хог хаягдал нь орчны хөрсийг газрын доорх усыг бохирдуулах боломжтой.Тухайн газрын хөрс, ургамал, амьтан нөлөөлөлд хамгийн түрүүнд өртөх магадлалтай.1.3.6 Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад үүсэх БО-ы зөрчилҮйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад төрөл бүрийн осол гарч болзошгүй байдаг. Энэ ньүйлдвэрийн барилга болон инженерийн бусад байгууламжийг барьж байгуулах газрыгсонгох, зураг төсөл хийх, тоног төхөөрөмжийг суурилуулах, угсрах, тоног төхөөрөмжүүдтэйхарьцаж ажиллах зэрэг бүхий л үйл ажиллагаатай шууд холбоотой. Өөрөөр хэлбэл, ажилчид,инженер, техникийн ажилтнууд ажлын хариуцлага алдах, ялангуяа үйл ажиллагааны явцадтехнологийн горим зөрчих, тоног төхөөрөмжийн үйл ажиллагааг хянах хяналт суларснаасэлдэв осол гарч, байгаль орчныг их хэмжээгээр бохирдуулах, цаашлаад хүмүүсийн эрүүлмэнд амь нас эрсдэх зэрэг аюул дагуулах нөхцөлтэй тул уг асуудлыг онцгойлон анхаарчажиллах шаардлагатай. Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад болзошгүй осол нь дарааххэлбэрээр гарна.Шатах тослох материал, химийн хорт бодистой харьцаж ажиллах арга ажиллагаагмэдэхгүйгээс хөрс, гадаргын болон гүний ус, агаар цаашлаад ургамлан бүрхэвч, амьтандноцтой хохирол учруулж болзошгүй. хордлогод өртөх зэрэг болзошгүй осол гамшигтохиолдох магадлалтай.Машин техниктэй холбоотой ажил эрхэлдэг ажилчин албан хаагчид машин техникийнхээбүрэн бүтэн байдалд байнга хяналт тавихгүй, засвар үйлчилгээнд хамруулахгүй байснааршатах тослох материалын асгаралт гарч хөрс гүний ус бохирдох, зөвшөөрөгдөөгүй замаартээврийн үйл ажиллагаанд оролцсоноор ургамлан бүрхэвч талхлагдаж, хөрс эвдэрч,тоосжилт үүсэн агаарын чанарт нөлөөлж болзошгүй.1.3.7 Галын аюулГал түймэр гарах нөхцөл нь цахилгааны холболтыг буруу хийх, ачааллыг хэтрүүлэх, шалбарчгэмтсэн цахилгааны утас хэрэглэх болон ажиллагсдын хайнга ажиллагаанаас үүдэн гал алдахзэргээс болдог. Иймд цахилгаан тоног төхөөрөмж суурилуулах, цахилгааны холболт хийхажлыг мэргэжлийн байгууллагаар найдвартай хийлгэхийн зэрэгцээ ажиллагсдыг цахилгаанхэрэгсэлтэй харьцаж ажиллах арга ажиллагаанд сургаж дадлагажуулан ажиллах болно. Галтүймрээс сэргийлэх талаар анхааруулга, санамжийн хуудас хийж, нүдэнд харагдахуйцгазруудад байрлуулах, гал түймрээс сэргийлэх багаж хэрэгслийг гарын дор бэлэн байлгах ньзүйтэй.6

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111.4.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО (БОУТ)1.4.1 БОУТ-ы хэрэгцээ, шаардлагаБайгаль орчны удирдлагын тогтолцоо (БОУТ) нь аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаагзохицуулж, зохион байгуулалттай, байнгын хяналттайгаар сайжруулах нөхцлөөр хангах цогцарга хэмжээ бөгөөд Оюу Толгой компани (ХХК) нь олон улсын жишигт нийцсэн үйлажиллагаагаа явуулдаг компани болохын хувьд компанийн Байгаль орчны бодлогын нэгүндсэн заалт болох Олон улсын стандартын байгууллагаас боловсруулсан Байгаль ОрчныУдирдлагын олон улсын цуврал стандарт ISO 14001-ийг мөрдлөг болгон Оюу Толгойтөслийн менежментэд БОУТ-г нэвтрүүлэх зорилго өмнөө тавин ажиллаж байна.БОУТ нь төлөвлөлт, хэрэгжүүлэлт буюу гүйцэтгэл, хяналт шалгалт, удирдлагын дүншинжилгээ үндсэн 4 үе шатнаас тогтох (Зураг 2.) бөгөөд 2011 онд БОУТ-ны хүрээнд ОюуТолгой төслийн талбайд хийгдэх ажлыг Хүснэгт 1-ээр үзүүлэв.Зураг 3. БОУТ-ы үйл ажиллагааны үндсэн үе шат7

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Хүснэгт 2. Оюу Толгой ХХК- ийн БОУТ-г боловсруулах, нэвтрүүлэх ажлын хүрээнд 2011 онд хийхажлын төлөвлөгөө№ Хийх ажлын агуулга Хариуцах хүн Хугацаа1 Байгаль орчны эрсдлийн үнэлгээг уурхайн холбогдох хэлтэс болонгэрээт компаниудын хооронд зохион байгуулж энэхүү үнэлгээндтодорхойлсон байгаль орчны эрсдлүүдийг ажилчдад таниулах,эрсдлийг бууруулах үйл ажиллагааг тодорхойлж төлөвлөнө.2 Оюу Толгой ХХК- ийн Байгаль орчны бодлогыг дахин хянажшинэчлэн, ажилчдад таниулна.4 Компанийн байгаль хамгаалах бодлого, хяналт шинжилгээнийажлыг олон нийтэд таниулах зорилгоор Оюу Толгой ХХК- ийнцахим хуудас дахь байгаль орчны хэлтсийн мэдээллийг шинэчлэн,сайжруулна.3 Байгаль орчны сургалт, мэргэжлийн хэрэгцээг дахин үнэлжажилчдын байгаль орчны мэдлэг, ур чадварын хэрэгцээг хангах,БОУТ-г таниулах, нэвтрүүлэх арга хэмжээг өргөн хүрээнд авчхэрэгжүүлнэ.5 Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналтшинжилгээний үйл ажиллагааг сайжруулах зорилгоор стандартажиллагааны журмуудыг боловсруулж батлуулна.6 ISO14001:2004 БОУТ-г бий болгох, стандартын шаардлагыгхангасан цуврал журмуудыг боловсруулан хэрэгжүүлнэ.7 БОУТ-г боловсруулах, нэвтрүүлэх ажилд дотоодын аудит болонудирдлагын талын дүн шинжилгээг хийнэ. Энэхүү дүншинжилгээгээр БОУТ-г сайжруулах боломжуудыг тогтоож, орохөөрчлөлтийг тусгана.8 Төлөвлөсөн үр дүнд хүрч, үйл ажиллагааг тогтмол сайжруулжбайхын тулд Байгаль хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналтшинжилгээний хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг тогтмол хянан,компанийн удирдлагад үр дүнг тайлагнана.БОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах багБОУТболовсруулах баг2011 оны 1-рулирал2011 оны 4-рсар2011 оны 5-рсар2011 оны 2-рулирал2011 оны 2-рулирал2011 он2011 оны 4-рулиралТогтмол1.5.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ СУРГАЛТОюу Толгой ХХК-ийн Байгаль орчны хэлтэс Байгаль орчны удирдлагын тогтолцоо ISO14001 стандартыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд байгаль орчны сургалтын хөтөлбөрийгшинэчлэн боловсруулж компанийн үндсэн зорилтын нэг болох ажилчид, орон нутгийн иргэд,бусад сонирхогч талуудад төслийн байгаль орчны асуудлыг нээлттэй болгох, ажил хэрэгчхарилцааг дэмжих арга хэмжээг шат дараатайгаар хэрэгжүүлж эхлээд байна.Компанийн ажилчдад байгаль орчны бодлого, дүрэм журмуудыг танилцуулах,ухамсарлуулах сургалтыг зохион байгуулж, ялангуяа хувь хүний зүгээс байгаль орчныгхамгаалах үйлсэд хүлээх үүрэг хариуцлагыг тодорхой ойлгуулж, төслийн байгаль орчиндүзүүлэх гол сөрөг нөлөөллийг тодруулах, түүнийг бууруулах арилгах арга хэмжээнийтөлөвлөлтийг компанийн удирдлагад танилцуулдаг.8

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20111.5.1 Байгаль орчны зөрчлийг мэдээлэхБайгаль орчны аливаа осол зөрчлийг хэрхэн шуурхай мэдээлэх болон засч залруулах аргахэмжээг авах талаар ажилчдад зөвлөж, урьд өмнө нь гарсан байгаль орчны осол зөрчлийншалтгаан, үр дагаварыг мэдээлэх, ингэснээр ижил төстэй зөрчил ажлын байруудад дахиндавтагдахаас сэргийлж болох талаар сургалтыг тогтмол явуулж байна.Хүснэгт 3. Байгаль орчны сургалтын хөтөлбөр№ Сургалтын нэр Товч агуулга Хэлбэр Хамрах хүрээ1 Компанийнбайгаль орчныбодлого2 Байгаль орчнызааварчилгаа3 Зочдод зориулсанзааварчилгаа4 БОУТ –Хайгуулын ажлынБОХ үүрэг5 БОУТ – Барилгынажлын БОХ үүрэг6 Химийн бодисынменежмент7 Асгаралтын үедавах арга хэмжээ8 Хог хаягдлынменежемент9 Газар хөндөх үедавах арга хэмжээБайгаль орчны асуудалдхариуцлагатай хандах талааркомпаний баримтлах үүрэгамлалтыг тодорхойлсонОТ төслийн байгаль орчныталаарх дүрэм журмуудынэмхэтгэлБайгаль орчныг хамгаалахталаархи ерөнхий журам,шаардлагауудХайгуул судалгааны төрөлбүрийн үйл ажиллагааны явцаданхаарах байгаль орчнышаардлага, журмуудындэлгэрэнгүйБарилгын үйл ажиллагааныявцад дагаж мөрдөх байгальорчны журам, ерөнхийшаардлагаХимийн бодисын тээвэрлэлт,хадгалалт, зүй зохистой хэрэглээ,ба устгалд оруулах арга зүйнзөвлөмжЭлдэв төрлийн асгаралтын үедавах шуурхай арга хэмжээ,саармагжуулах цэвэрлэх ажлынзааварчилгааХог хаягдлыг ангилан ялгах,аюулгүй аргаар устгалд оруулахталаар журам, ерөнхийшаардлагуудУнаган газрыг хөндөх үедургамал, хөрс, археологийнолдвор гэх зүйлсийг хамгаалахжурам, ерөнхий шаардлага10 Усны менежмент Ус нөөцийн бохирдолт,хомсдолоос сэргийлэх арга зүйнзөвлөмж, ерөнхий шаардлага11 БОУТ-ныгүнзгийрүүлсэнсургалтУдирдлагын хүлээх БОУТ-ныүүрэг хариуцлагыг дэлгэрэнгүйболгох9Вэб хуудас,мэдээлэх хуудасболон бусадЧадварыг үнэлэхасуулга бүхий тестИлтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлСонирхогч талууд,ажилчидШинээр ажилд орж буйажилчидУурхайн талбайд ирэхзочидХайгуулын үйлажиллагаанд оролцохажилчид, гэрээткомпаний ажилчидБарилгын үйлажиллагаанд оролцохажилчид, гэрээткомпаний ажилчидШаардлагатайхэлтсийн ажилчидБүх ажилчидБүх ажилчидБүх ажилчидБүх ажилчидШаардлагатайхэлтсийн ахлахажилчид, удирдлага

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 201112 Хаягдал бохир ус, Хаягдал ус болон үерийн Чадварыг үнэлэх Бүх ажилчидугаагдалын угаагдлаар дамжин бохирдолт асуулга бүхийменежмент тархахаас сэргийлэх, ерөнхий илтгэлшаардлага13 Тоос, дуучимээнийменежмент14 Төслийн аюулгүйнмэдээ, сар тутмынсонин15 Сэрсэн Говьсэтгүүл, улиралтутмын16 ОНХТХ хэлтсийнмэдээ, сар тутмын17 Байгаль орчнымэдээлэх хуудас18 Богино хэмжээнийдүрс бичлэг19 Байгаль орчнытовхимол20 Байгаль орчнытанилцуулга21 Компанийнвэбсайт22 Хэвлэл мэдээллийнхэрэгслүүдТоос, дуу шуугианы түвшингхязгаарлах арга зүйн зөвлөмж,ерөнхий шаардлагаБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахБайгаль орчны тайлан болонбусад мэдээлэлБайгаль орчны асуудлыгтодорхой сэдвээр тусгахЧадварыг үнэлэхасуулга бүхийилтгэлХэвлэмэл болонэлектронСэтгүүлХэвлэмэл сонинМэдээллийнсамбарт зориулсанхэвлэмэл материалБогино хэмжээнийвидео бичлэгболон хөдөлгөөнтдүрсХэвлэмэл материалТөрөл бүрийнхэлбэрээртанилцуулгаВэб хуудас болонтатаж болохуйцфайлуудРадио, телевиз,сонин,интернетийнярилцлага, нийтлэлБүх ажилчидАжилчидОлон нийтэдзориулсан, орон даяартараагдахАжилчид болон ороннутгийн иргэдАжилчидАжилчидОлон нийтЗочид болон олоннийтэд зориулсанОлон нийтОлон нийт1.6.БОЛЗОШГҮЙ АЮУЛ ОСЛЫН ҮЕД АВЧ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭНҮҮД1.6.1 Байгалийн гамшгаас үүсэх болон болзошгүй осолГэнэтийн осолд газар хөдлөл, усны үер, салхи шуурга, аянга цахилгаан, гал түймэр,үйлдвэрлэлийн осол, халдварт өвчин тархах зэрэг үзэгдлүүд хамаардаг.1.6.2 Газар хөдлөлГазар хөдлөл нь байгалийн гамшгийн хамгийн аюултай хэлбэрийн нэг бөгөөд газархөдлөлийг урьдчилан тогтоож, мэдээлэх боломж муу. Газар хөдлөлийн үзэгдэл манай улсадхарьцангуй цөөн тохиолддог боловч Баяжуулах үйлдвэр болон хаягдлын сан, бусад барилгабайгууламжийг шинээр барьж байгуулахдаа газар хөдлөлийн нөлөөллийг сайтар тооцохшаардлагатай. Газар хөдлөлийн улмаас шугам сүлжээ гажих, тасрах, барилга байгууламжидан цав гарах, нурах, ус дамжуулах хоолойнууд болон хаягдал дамжуулах хоолой эвдрэх,10

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011цоорох гэх мэт хохирол, сүйрэл гарч болзошгүй. Иймээс үйлдвэрийн барилга байгууламж,тоног төхөөрөмж, газар доорхи шугам сүлжээг барьж байгуулах, суурилуулахдаа газархөдлөлийн хэдэн балл хүртэл тэсвэрлэх чадвартай болон уг үйлдвэрлэлд тохирох эсэх талаархолбогдох мэргэжлийн байгууллагын үнэлгээ, дүгнэлт гаргуулсан байх шаардлагатай.1.6.3 Салхи, шуургаГовийн бүс нутаг нь хавар, намрын улиралд, ялангуяа хаврын улиралд үе үе хүчтэй салхитайбайдаг бөгөөд салхины хамгийн дээд хурд 20 м/сек-ээс хэтрэх тохиолдол тус бүс нутагтолонтаа тохиолддог. Хавар, намрын саруудад салхины хурд хамгийн их байдаг. Энэ улиралдсалхи шуурганы хүчтэй нөлөөлөл үүсэх нөхцөлтэй тул үйлдвэрийн түүхий эд болонбүтээгдэхүүнийг тээвэрлэх, шатах тослох материал, тэсрэх бодис, химийн бодисынагуулахыг байршуулах, үйлдвэрлэл явуулахад дээрх нөлөөллийг сайтар харгалзан үзэхшаардлагатай.Хаягдлын аж ахуйн байгууламж байрлах газар нь маш их салхитай, шороон шуурганыдавтамж ихтэй газар тул хавар, намрын салхи ихтэй үед нарийн ширхэгтэй тоосонцор үүсчагаарыг бохирдуулах магадлал өндөртэй. Мөн тухайн нутаг дэвсгэрт цаг агаарын олонжилийн дунджаар 15 м/сек-ээс их салхитай өдөр 10, шороон шуургатай өдөр 33, цасаншуургатай өдөр 10 удаа тохиолдож, салхины их хурд 16-34 м/сек, ялангуяа хаврын саруудад28-34 м/сек хурдтай салхилах тохиолдол олонтаа гардаг байна. Тиймээс тоосжилтооссэргийлэх арга хэмжээг нарийн төлөвлөх шаардлагатай. Шороон шуурганы үргэлжлэххугацаа жилд дунджаар 20 өдөр байгаа нь хаягдлын байгууламжийн үйл ажиллагааг хаахаднарийн ширхэгтэй тоосонцор салхиар тээвэрлэгдэн тархахаас сэргийлэн хадархаг хөрсөөрхучилт хийх, мөн техникийн ба биологийн нөхөн сэргээлтийн ажлыг зохих шаардлагындагуу хийх нь зүйтэй юм.1.6.4 ҮерҮйлдвэрийн бүс нь олон жилд цөөн удаа тохиолдох үерийн аюулд бага өртөнө. ГэхдээБаяжуулах үйлдвэрийн хаягдлын санг гадаргын хотгорыг дагуулж байгуулах учир их устайбороо орсноос хаягдлын сангийн талбайд нэлээд хэмжээний ус цугларч, ослын нөхцөлбүрдэж болзошгүй.Хаягдлын сангийн хуримтлалын талбайд тооцсоноос илүү ус цугласнаас далангийн хаалтсэтэрч, ихээхэн хэмжээний ус алдагдан орчныг бохир усаар бохирдуулахаас гадна түүнийгсэргээн босгоход шаардагдах цаг хугацаа, хүч хөдөлмөр, эд хөрөнгийн ихээхэн хохирол үүсчболзошгүйг анхаарах шаардлагатай. Зуны хур борооны үед цаг агаарын нөхцөлөөс хамааранүерийн аюул ажиглагдах нөхцөлтэй тул далан хаалт сэтрэхээс уръдчилан сэргийлэх аргахэмжээг байнга авч хэрэгжүүлэх, үйлдвэрийн цогцолборын болон хаягдлын сангийн эргэнтойронд үерийн уснаас хамгаалах суваг, шуудуу, хамгаалах далан хаалт байгуулах нь зүйтэй.Үер усны аюул нь зарим тохиодолд газар хөдлөлийн сүйтгэлээс багагүй хохирол учруулж,хүний амь нас эрсдэх магадлал ихтэйгээс гадна байгаль орчныг бохирдуулах, үйлдвэрийнорчин, хаягдлын сангийн талбайг хамаарч ус, хөрс, ургамалд ихээхэн хохирол учруулахнөхцөлтэйг мартаж болохгүй.1.6.5 Аянга цахилгаанЗуны улиралд, ялангуяа хур бороо элбэгтэй 7, 8 дугаар саруудад аянга цахилгааны үзэгдэлилүүтэй тохиолдоно. Иймд үйлдвэрийн өндөр хүчдэлийн шугам, бусад шаардлагатайгазруудад аянга зайлуулагчийг байрлуулах шаардлагатай. Тус бүс нутагт зуны улиралд 20орчим өдөр аянга цахилгаан буудаг байна. 1.0 км 2 талбайд 4-6 удаа ниргэлт болдог ньүйлдвэрийн болон уурхайн техник хэрэгсэл, хүмүүсийн үйл ажиллагаа, хөдөлмөрийн11

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011нөхцөлд түр саатал бэрхшээл учруулж, улмаар аюул осол тохиолдож болох магадлалтай.Иймээс шаардлагатай газарт аянга зайлуулагчийг байрлуулж, үйлдвэрлэлийн үйлажиллагааны явцад ажиллагсад металл хийц бүхий тоног төхөөрөмж, байгууламжаас аянгацахилгааны осолд өртөхөөс сэргийлэх шаардлагатай.1.6.6 Халдварт өвчин тархахХатуу, шингэн хаягдлыг тогтоосон хугацаанд зайлуулахгүй удаан хугацаагаар хуримтлууланхадгалах, ил задгай байлгах, бохир усны цооног халих, хог хягдлын цэг, жорлон, бохир усныцооногт тогтоосон хугацаанд ариутгал хийхгүй байх, хоол хүнсний хаягдлыг таггүй савандил хадгалах зэргээс орчны ус, хөрс, агаар бохирдож, халдварт өвчний нян өсч үржих,халдварт өвчин үүсэн тархах нөхцөлтэй. Мөн хоол хүнсийг зориулалтын дагуу зөвхадгалаагүйгээс хүнсний зүйл муудах, ундны эх үүсвэрт хамгаалалтын бүс тогтоогоогүйгээсус бохирдох зэргээс гэдэс дотрын элдэв халдварт өвчин үүсч тархах аюултай.Үйлдвэрийн хэмжээнд онцгой байдал, ослын үед хэрэгжүүлэх арга хэмжээний тусгайтөлөвлөгөөтэй ажиллах шаардлагатай. Осол аваар гарах тохиолдолд яаралтай мэдээлэлдамжуулахын тулд холбогдох хүмүүсийн овог, нэр, хаяг, утсыг тусгайлан бичиж,тохиромжтой газарт байрлуулах, энэ талаар ажиллагсдад тодорхой мэдээлэл өгсөн байвалзохино.Осол аваар гарсан үед түүний хугацаа, байршил, төрөл хэлбэр, хүний эрүүл мэнд, байгальорчинд учруулах сөрөг нөлөөлөл, хамрах цар хүрээг тогтоосны үндсэн дээр шаардагдах хүнхүч, хөрөнгө зардлыг тодорхойлж, ослын үр дагаврыг яаралтай арилгах болон цэвэрлэх аргахэмжээг хэрэгжүүлнэ. Ослын хор уршгийг арилгасны дараа түүний бүрэн арилсан эсэхэдсудалгаа хийж, хяналт тавих шаардлагатай.1.6.7 Галын аюулГал түймэр гарах нөхцөл нь цахилгааны холболтыг буруу хийх, ачааллыг хэтрүүлэх,шалбарч гэмтсэн цахилгааны утас хэрэглэх болон ажиллагсдын хайнга ажиллагаанаас үүдэнгал алдах зэргээс болдог. Иймд цахилгаан тоног төхөөрөмж суурилуулах, цахилгааныхолболт хийх ажлыг мэргэжлийн байгууллагаар найдвартай хийлгэхийн зэрэгцээажиллагсдыг цахилгаан хэрэгсэлтэй харьцаж ажиллах арга ажиллагаанд сургаждадлагажуулах хэрэгтэй. Гал түймрээс сэргийлэх талаар анхааруулга, санамжийн хуудасхийж, нүдэнд харагдахуйц газруудад байрлуулах, гал түймрээс сэргийлэх багаж хэрэгслийггарын дор бэлэн байлгах нь зүйтэй.1.7.БОНБНҮ-Д ТУСГАГДСАН СӨРӨГ НӨЛӨӨЛЛИЙГ БУУРУУЛАХ, АРИЛГАХТАЙ ХОЛБОГДСОНАРГА ХЭМЖЭЭНҮҮД.1.7.1 Агаарын чанарт үзүүлэх нөлөөлөл бууруулах арга замТөслийн дотоод болон гадаад замыг тоос бага босох материалаар хучих, ОТ-ГС –ийнчиглэлийн замыг хатуу хучилттай болгох, хуурайшилт ихтэй үед зам услах, олон салаа замгаргахгүй байх, уурхайн замын хурдны хязгаарыг тогтоож өгөх.1.7.2 Хөрсний эвдрэл, элэгдэлд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулах арга замАсгаралтаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөтэй байх. Газар ашиглалтынхяналтыг сайжруулах, шаардлагагүй ашиглалтыг бууруулах зэрэг арга хэмжээг авч12

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011хэрэгжүүлэх. Ашигласан тосыг дахин боловсруулдаг аж ахуйн нэгжүүдэд хүлээлгэн өгөх,ахуйн болон үйлдвэрлэлийн хог хаягдлыг тогтоосон цэгт зохих журмын дагуу зайлуулах.Үржил шимт хөрсийг барилгын ажлын өмнө тогтмол хуулан овоолго үүсгэн, нөхөнсэргээлтэнд эргүүлэн ашиглах. Хур тунадасыг цуглуулах суваг хоолой байгуулан хөрснийэлэгдлийг багасгах боломж нөхцлийг бүрдүүлэх.1.7.3 Усан орчинд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулах арга зам:Усны цогц бодлгогын дагуу орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөрийг тогтмол хэрэгжүүлэх,усны хэрэглээг хамгийн бага түвшинд байлгах, усны эх үүсвэрүүдэд эрүүл ахуйн болонхамгааллын бүс тогтоож дэглэмийг мөрдөж ажиллах.Ахуйн бохир ус цэвэрлэх байгууламжаас цэвэрлэгдэн гарч байгаа усыг уурхайн дотоод замусалгаа болон бетон зуурмагийн үйлдвэрт дахин ашиглах боломжийг судлах.1.7.4 Ургамал ба амьтанд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөлийг бууруулах арга замУргамал нь устаж үгүй болсон газрыг төсөл хэрэгжих явцад боломжтой бол явцын дунд,боломжгүйг нь хаалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсаны дагуу үржил шимт хөрсөөр хучин, бүснутгийн унаган олон наст ургамлыг тарьж бүрэн нөхөн сэргээх.1.7.5 Хог хаягдлын нөлөөллийг бууруулах арга замХог хаягдлыг ангилан ялгах, дахин ашиглах боломжтой хаягдлыг эргүүлэн ашиглах баболовсруулах, хэрэггүй хэсгийг тогтоосон хугацаанд зохих журмын дагуу устгах. Ажилчдыгсургалтанд бүрэн хамруулах. Ахуйн бохир усыг Бохир ус цэвэршүүлэх байгууламжиндцэвэрлэдэг ба цэвэрлэсэн усыг өрөмдлөгийн ус болон замын тоосжилтыг дарахад ашигладаг.13

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011• Галбын говийн Шувуудад Чухал Газар• Ханбогд хайрхан болон бусад бэсрэг уулсын систем• Ундайн голын үндсэн гольдрилындагууд бүх талбайд, Дайчингийн заган ойСудалгааг ОТ ХХК-тай гэрээ хийсэн мэргэжлийн байгууллага хийж гүйцэтгэх болно.2.2.МООД ҮРЖҮҮЛГИЙН ГАЗАРБАЙГУУЛАХ ТӨСӨЛОТ төслийн 2011 оны байгаль хамгаалах ажлын хүрээнд “Мод үржүүлгийнгазар байгуулах”төслийг тусгаж өгсөн. Энэхүү ажлын үндсэн зорилго нь:1. Говийн бүс нутгийн онцлогт нь тохирсон ургамалжуулалт, ойжуулалт хийх, уулуурхайн нөхөн сэргээлтийн ажилд бэлтгэх,2. Ханбогд сумын ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу байгуулах ногоон байгууламжууд(замын дагуу, хороололл г.м), сумын төвд байгуулагдахцэцэрлэгтхүрээлэнгтарьцсуулгацаар хангах мөн хуучин хогийн цэг байсан газрыг нөхөн сэргээх,3. Говийн бүс нутгийн амьтан, ургамлын цуглуулгаар танилцуулахбулан байгуулж,сургалт зохион байгуулах мэдээллийн төвийг бий болгох. Мөн дунд сургуулийнсурагчдын сургалт үйлдвэрлэлийндадлагын орчинг бүрдүүлнэ.Энэ зорилгоор мод үржүүлгийн газрыг Ханбогд суманд 5 га талбайд байгуулахаар төлөвлөжодоогийнбайдлаар газрын зөвшөөрлийгсумаас аваад байна (2011.02.25.Дугаар №29). Тусүржүүлгийн талбай нь дараах хэсгүүдээс бүрдэнэ:• Хамгаалалтыын зурвас,• Эх ургамлынхэсэг,• Үржүүлгийнхэсэг,• Олон наст өвслөг ургамал тариалах, үр бэлтгэх• Ганц болон хоёр наст өвслөг ургамал тариалах, үр бэлтгэх• Туршилт, судалгааны хэсэгЗураг 4. Ханбогдсумын ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдаж буй байдал

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011#Тариалах ургамльын нэрсҮр, тарьцны одоогийн Худалдан авах хэмжээ Нэгжийн үнэ, Нийт үнэ,Юугаар тарихЛатин нэр Монгол нэр байдалширхэг кг төгтөгМодлог ургамал1 Populus diversifolia Schrenk. Eldev navchit ulias найлзуураарГүн ус, Өлгийн тооройгоосочиж авна2 Ulmus pumila L. Odoi hailaas үрээр үрийг түүнэUlmus pumila L. Odoi hailaas тарьц худалдаж авах 1550 500.0 775000.03 Haloxylon ammodendron (C. A. Mey.) Bge. Davssag zag үрээр 50 кг үр байгаа4 Elaeagnus Moorcroftii Wall. ex Schlecht. Murkroftiin jigd үрээр 300 ш байгаа5 Tamarix ramosissima Ldb. Olon tsetsegt suhai тарьцаар, бодгалиар бэлэн байгаа6 Amygdalus pedunculata Pall. Bariult builees үрээр 20 кг байгаа7 Armeniaca sibirica (L.) Lam. Sibir guils үрээр үрийн солилцоогоор8 Caragana arborescens Lam. Udlig hargana (shar huais) үр, тарьц худалдаж авах 10 100000.0 1000000.09 Hippophae rhamnoides L. Yashilduu chatsargana тарьц худалдаж авах 300 3500.0 1050000.0Hippophae rhamnoides L. Yashilduu chatsargana үрээр худалдаж авах 0.3 100000.0 30000.010 Salix Ledebouriana Trautv. Ledeburiin burgas тарьцаар худалдаж авах 200 500.0 100000.011 Populus suaveolens Fisch. Anhiluun ulias тарьцаар худалдаж авах 100 500.0 50000.012 Nitraria sibirica Pall. Sibir harmag үрээр 1 кг үр байгаа13 Zygophyllum xanthoxylon (Bge.) Maxim. Shar hotir үрээр хангалттай байгаа14 Syrenge Голтбор тарьцаар худалдаж авах 200 6500.0 1300000.015 Tuja Tyяа тарьцаар худалдаж авах 100 18000.0 1800000.0Бусад ургамал16 Ephedra sinica Stapf Nangiad zeergene Үндэслэг ишээр Шилжүүлэн тарьж туршина17 Agriophyllum pungens (Vahl)Link ex.A.Dietr. Shivuurt tsulihir үрээр бэлэн байгаа18 Salsola laricifolia Turcz. ex Litv. Shineserhuu budargana үрээр 5 кг үр байгаа19 Calligonum mongolicum Turcz. Mongol azar үрээр 1 кг үр байгаа20 Iris oxyptela Хурц цомирлогт цахилдаг үрээр 500 гр үр байгаа21 Ferula Bungeania Kitag. Bungiin havrag үрээр 400 гр үр байгаа22 Anabasis brevifolia C. A. Mey. Ahar navchit bagluur үрээр хангалттай байгаа23 Salsola passerina Bge. Bor budargana үрээр хангалттай байгаа24 Reaumuria soongorica (Pall.) Maxim. Zuungariin butargana үрээр хангалттай байгаа26 Allium polyrrhizum Turcz. ex RgL. Taana үрээр хангалттай байгааХовор, нэн ховор, эмийн ургамлаас27 Potaninia mongolica Maxim. Hulan hoirgo Задарсан бутаар тарих ХБ орчмоос авч туршина28 Caragana brachypoda Pojark. Hoirog hargana Үндэслэг ишээр ХБ орчмоос авч туршина29 Brachanthemum gobicum Krasch. Goviin tost Үр, залуу бодгалиар 200 гр үр байгаа30 Oxytropis Grubovii Ulzij. Gruboviin ortuuz Үр, залуу бодгалиар ХБ орчмоос авч туршина31 Asterothamnus centrali-asiaticus Novopokr. Tuv aziin lavai Үр, залуу бодгалиар 300 гр үр байгаа32 Tugarinovia mongolica lljin. Mongol shar dalan үрээр бэлэн байгаа33 Olgaea leucophylla (Turcz.) lljin. Tsagaan navchit haszul Үр, тэвгэн найлзуураар бэлэн байгаа34 Zygophyllum Potaninii Maxim. Potaninii hotir Шилжүүлэн суулгах 12 ш бодгаль байгаа35 Chesneya mongolica Maxim. Mongol buurtsgana Шилжүүлэн суулгах 8 ш бодгаль байгаа36 Arnebia guttata Bge. Tolbot bereemeg Тэвгэн найлзуураар ХБ орчмоос авч туршина37 Ephedra sinica Stapf Nangiad zeergene Үндэслэг иш, үрээр Халивын элснээс авах38 Oxytropis aciphylla Ldb. Urgust ortuuz Үр, залуу бодгалиар ХБ орчмоос авч туршина39 Phragmites communis Trin. Egel nishinge Үндэслэг ишээрВандан толгой орчмоосшилжүүлэн тариалах40 Glycyrrhiza uralensis Fsich. Ural chiher uvs Үндэслэг иш, үрээрЗуурмагийн үйлдвэр орчмоосшилжүүлэн тариалах41 Stellaria dichotoma L. Atsan ajigana үрээр 200 гр үр байгаа42 Vincetoxicum sibiricum (L.) Decne Sibir erundgunu Үр, үндэсний салмай 100 гр үр байгаа43 Artemisia xanthochroa Krasch. Shar sharilj Залуу бодгаль, үр Өлгий хийд орчмоос түүнэ44 Sophora alopecuroides L. Unegen suulhei lider Үндэслэг ишээрЦагаан хадны Дарвагарынсайраас түүх45 Lonicera altaica Pall. Altain dalan halis үрээр 100 гр үр байгаа46 Rhamnus erythroxylon Pall. Ulaan modot yashil үрээр 100 гр үр байгаа47 Caryopteris mongolica Bge. Mongol dogar үрээр 100 гр үр байгааХүний орчныг ногооруулахад хэрэглэх48 Agropyron cristatum (L.) P. B. Saman erhug үрээр худалдаж авах 10 15000.0 150000.049 Согоовор үрээр худалдаж авах 10 15000.0 150000.050 Зүлэгний үр үрээр худалдаж авах 10 15000.0 150000.051 Мандлын цэцэгний үр (хилэнлэг, мак,хумсан цэцэг) үрээр худалдаж авах 3 15000.0 45000.0Тэжээлийн ургамал52 Eurotia ceratiodes (L.) C. A. Mey Orog teseg үрээр хангалттай байгаа53 Vicia cracca L. Hulganii gish үрээр худалдаж авах 2 20000.0 40000.054 Festuca ovina L. Honin botuuli үрээр худалдаж авах 5 20000.0 100000.055 Onobrychis sibirica (Sir.) Turcz. ex Grossh. Sibir hutsenge үрээр худалдаж авах 2 20000.0 40000.056 Bromus inermis Leyss. Sorgui sogoovor үрээр худалдаж авах 10 20000.0 200000.057 Medicago falcata L. Shar tsargas үрээр худалдаж авах 5 20000.0 100000.058 хөх тариа үрээр худалдаж авах 5 20000.0 100000.059 хошуу будаа үрээр худалдаж авах 5 20000.0 100000.060 Stipa gobica Roshev. Goviin hyalgana (цагаалж) үрээр байгааХүнсний / тарианы61 лооль үрээр худалдаж авах 0.5 100000.0 50000.062 амтат гуа үрээр худалдаж авах 0.5 150000.0 75000.063 арвай үрээр худалдаж авах 10 10000.0 100000.064 буудай үрээр худалдаж авах 10 10000.0 100000.0Эмийн Бүгд 2450 98.3 7605000.0US$ 6084.0Хүснэгт 5. Мод үржүүлгийн талбай байгуулахад тарих мод, сөөгний жагсаалт17

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20113. УУРХАЙН ЭДЭЛБЭР ГАЗАРТ ЯВУУЛАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА3.1.ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОДОРХОЙЛОЛТОюу Толгой орд ашиглалтын цогцолбор төлөвлөгөө болон техник эдийн засгийнтөлөвлөгөөний дагуу уурхайн гол барилга байгууламжууд 6709А лицензийн талбайд байрлахболно. 2011 онд:1. Баяжуулах үйлдвэр,2. Дизелийн цахилгаан станц,3. Босоо ам №2,4. Анхдагч бутлуур болон туузан дамжуулагч5. Далд уурхайн хөндлөн малталт6. Цахилгаан станцзэрэг гол байгууламжуудын барилгын ажлыг үргэлжлүүлэн хийхээс гадна ил уурхайнбэлтгэл ажил болох хөрс хуулалт, хаягдлын байгууламжийн суурийг бэлтгэх ажлыгэхлүүлнэ. Алт зэсийн ордын уурхайн олборлолт 2011 онд хийгдэхгүй, Дугатын хярындайрганы ил уурхай, Халивын элсний ил уурхайн олборлолт үргэлжлэн хийгдэх бөгөөдолборлолтын явцад эвдэрсэн газарт нөхөн сэргээлт хийхгүй, харин барилга бүтээнбайгуулалтын явцад эвдэрсэн газарт биологийн болон техникийн нөхөн сэргээлт хийнэ.Зураг 5. Орд ашиглалтын ерөнхий төлөвлөгөөний зурагОюу Толгой зэс алтны ордын нөөцийг нэмэгдүүлэх, ил уурхай болон хаягдлын байгууламжбарих талбайн газрын доорхи усны судалгаа хийх зорилгоор геологи хайгуулын ажлыг ОюуТолгой ашиглалтын тусгай зөвшөөрөлт талбайгаас гадна Шивээ Толгой 15226А, Жавхлант15225А талбайд нийт 89 цооног өрөмдөхөөр төлөвлөж байна. Хайгуулын ажлын үеэрэвдэрсэн газарт нөхөн сэргээлтийг тухай бүрт хийнэ.18

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20113.1.1 Дугатын хярын дайрганы ордОюу Толгойн 6709А лицензийн талбайн хойд хэсэгт байрлах Дугатын хярын ордын 50орчим га талбайг хамарсан 4435984 шоо метр нөөцтэй. Ордын нөөцийг Оюу Толгой төслийнөөрийн хэрэгцээний бетон зуурмаг бэлтгэхэд зориулан ашиглах ба жилд 100 мян.м3 хүчинчадалтайгаар 40 гаруй жил ашиглахаар төлөвлөсөн. Дугатын хярын дайрганы ордынолборлолтыг 2007 онд эхлүүлсэн.3.1.2 Халивын элсний ордОюу Толгой төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах барилгын элсний нөөцийг илрүүлэххайгуулыг 2007 онд Жеолинк ХХК гүйцэтгэсэн. Халивын элсний ордын бодитой (B) нөөц нь1,089,500 м 3 . Уг ордыг жилд 150 мян м 3 хүчин чадалтайгаар 8 жилийн хугацаанд олборлоно.2010 оны 11 сарын 18-ны өдрийн байдлаар нийт эвдэгдсэн газрын хэмжээ 8.4га, 116,057м 3 .3.1.3 Оюу Толгой төслийн барилгын үеийн усны нөөцТөслийн геологи хайгуул, барилгын ангийн ундны болон хүдэр баяжуулах үйлдвэрийнбарилгын ажилд шаардагдах усны эх үүсвэрийг олж тогтоох зорилгоор геологи хайгуулынзориулалтаар өрөмдсөн устай цооногуудад шавхалт туршилтын ажлыг 2003-2006 онуудадгүйцэтгэж 49.4 л/с буюу 4268,2 м3/хон усны нөөцийг тогтоосон. Оюу Толгой компани ньөөрийн хөрөнгөөр өрөмдсөн эдгээр цооногуудаа худаг болгон тоноглож Оюу Толгой төслийнунд ахуй болон баяжуулах үйлдвэрийн барилгын ажилд шаардагдах усны хэрэгцээг хангажбайна. Нутгийн малчдын ахуйн хэрэгцээндээ ашиглаж буй хөрсний бага гүний ус гархудгууд булаг, задгай ус зэргийг төслийн унд ахуй, хайгуулын болон үйлдвэрлэлийнхэрэгцээнд ашигладаггүй болно.Оюу Толгой төслийн барилгын үед хэрэглэх унд ахуйн болон үйлдвэрлэлийн хэрэглээнийусыг нийт 19 худгаас хангахаар төлөвлөсөн. Эдгээрээс 2010 оны 11 сарын байдлаар 13цооногийг худаг болгон тоноглон ашиглаж байна. Дээрхи худаг тус бүрт хэмжилзүйнүндэсний төвөөр баталгаажуулсан усны тоолуур суурилуулж усны хэрэглээ, түвшинг ньдолоо хоногт 2 удаа хянаж байна. Ус авч ашиглахаар төлөвлөсөн цооногуудаас OTRC 148,EGRC 012, OTRC1135, OTRC1395, OTRC1407, EGRC099 зэргийг одоогоор ашиглалтадоруулаагүй байна. (Хүснэгт-6)Хүснэгт 6. Оюу Толгой төслийн усны хэрэгцээг хангаж буй худгуудТоногУнда төхөөрөмжСолбицол№ ЦооногГүн (м) рга ийн хүчин ЗориулалтТайлбар(UTM 48T)(л/с) чадал(м 3 /хон)2006 оны 12 сарын 18-ны өдрийн албан6480031 CC0151 0.9 65шаардлагын дагуу ашиглалтаас4767444хасагдсан.647786Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам2 CC0251 5.15 65 Унд, ахуйн4767639сүлжээнд холбосон.CC03 6476612.0Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам3120Унд, ахуйн4767825(5.5)сүлжээнд холбосон.CC04 6476692.0Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам4120Унд, ахуйн4767938(5.0)сүлжээнд холбосон.CC05 6476931.0Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам573Унд, ахуйн4767945(2.0)сүлжээнд холбосон.650087Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам6 OTRC 93860 1 148 Өрөмдлөг4764473сүлжээнд холбосон.7 OTRC 1351 650154Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам124 2 129.6 Барилгын4763852сүлжээнд холбосон.8 OTRC 218 649905 60 1.9 138 Барилгын Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам19

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114763401 сүлжээнд холбосон.9 OTRC 1408 649790Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам105 2.5 129.6 Барилгын4763040сүлжээнд холбосон.10 OTRC 1403 650156Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам80 1 86.4 Барилгын4762743сүлжээнд холбосон.11 OTRC 1394 650340Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам80 5 345.6 Барилгын4762572сүлжээнд холбосон.12 OTRC 1486513284762688114 1 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй13 OTRC 874651447Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам200 3 259.2 Барилгын4763014сүлжээнд холбосон.14 OTRC 928651797Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам200 1.5 129.6 Барилгын4762788сүлжээнд холбосон.15 Camel well650713Худаг болгон тоноглож нэгдсэн шугам74 5 65 Барилгын4763095сүлжээнд холбосон.16 EGRC 012652313476840340 1.5 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй17 OTRC 1135 646859476619918 OTRC 1395 647644476415819 OTRC 1407 648990476358020646779EGRC 0994768593100 1 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй94 2 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй120 3.5 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй76 1 Барилгын Одоогоор ашиглаагүй3.1.4 Баяжуулах үйлдвэрОюу Толгойн баяжуулах үйлдвэр нь Оюу Толгой зэс-алтны бүлэг ордод байрлах Баруун Өмнөдордын ил уурхай ба Хойд Хюго ордын блокчлон олборлох далд уурхайгаас жилд 35 сая тонн буюухоногт 100,000 тонн хүдэр олборлон баяжуулж зэс-алт агуулах баяжмал үйлдвэрлэнэ. Үйлдвэр ньБосоо ам №2 болон Ил уурхайн дунд ойролцоогоор 255 метр урт, 144 метр өргөнтэй талбайг эзлэн,баруунаас зүүн чиглэлд уртаашаа сунаж байрлана.Зураг 6. Оюу Толгойн баяжуулах үйлдвэрийн хялбаршуулсан технологийн схем20

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20112010 онд Баяжуулах үйлдвэрийн барилгын эх бие буюу рам нь баригдсан бөгөөд 2011онд барилгын эх биеийг битүүлж, мөн хаягдал боловсруулах ба хадгалах байгууламж,баяжуулах үйлдвэрийн үндсэн байгууламж баригдахаар төлөвлөгдсөн.3.1.5 Анхдагч бутлуур болон туузан дамжуулагчҮйлдвэрийн ашиглалтын эхний жилүүдэд хүдрийн гол эх үүсвэр нь Баруун Өмнөд ордын илуурхай байна. Далд уурхай ашиглагдаж эхэлснээр хүдэр олборлолтын хэмжээ нэмэгдэхийнзэрэгцээ Баруун Өмнөд ордын хүдэр олборлолт аажмаар буурна. Далд уурхайн ашиглалтынэхний шатанд хүдрийг газрын гадарга дээр гаргасны дараа хүнд даацын тээврийн хэрэгслээртом бутлуурт буулгаж цаашид хүдрийн овоолгод шилжүүлнэ. Далд уурхай ашиглалтын хоёрдахь жилээс тэжээгч ба хоёр дахь туузан дамжуулагч (алсад дамжуулах-overland conveyor)суурилагдсанаар далд уурхайн хүдрийг том бутлагдсан хүдрийн овоолгод шууд дамжуулна.Зураг 7. Анхдагч бутлуур ба туузан дамжуулагч3.1.6 Босоо ам №1-ийн хөндлөн малталтБосоо ам №1-ийн нэвтрэлт 2008 оны 1-р сард 1385м хүрснээс хойш 1380м түвшнээсхөндлөн малталыг эхлүүлсэн. Босоо ам №1 зүүн болон хойшоогоо чиглэсэн хоёрхонгилоор хөндлөн малталтыг хийж байгаа бөгөөд 2010 оны 11 сарын 15-ны байдлаармалталтын нийт урт нь 3138.9 м хүрсэн байна. Босоо ам №1-ийн диаметр нь 6.7 мхөндлөн нэвтрэлтийн өндөр нь 5м өргөн нь 5м байна.Хөндлөн малталыг хамгийн сүүлийн үеийн далд уурхайн тоног төхөөрөмж ашигланбарьж байна. Зурагт үзүүлэв.21

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Зураг 8. Далд уурхайн босоо ам №1-ийн хэвтээ малталтын ажлын явц2011 оныуулын ажлын төлөвлөгөөнд нийт 4659 метрхэвтээ малталт нэвтрэлтийн ажилтөлөвлөөд байна. Малталт нэвтрэлтийнн ажлыг 10 сарын хугацаанд гүйцэтгэхээртөлөвлөсөн бөгөөд үлдсэн 2 сарын хугацаанд босоо амны өөрчлөлт, шинэчлэлтийнажлыг гүйцэтгэж дуусгахаар төлөвлөөд байна. 2011 онд гүйцэтгэх төлөвлөгөөт малталтнэвтрэлтийн ажлуудыг дараахьбайдлаар үзүүлэв.1. Босоо амны ёроол руу нэвтрэх налуу малталт болон ачилтын бункерт нэвтрэхмалталт,2. Босоо ам 2 руу нэвтрэх малталт болон тээврийн түвшинд хүрэх аолбогчмалталт,3. Агааржуулалтын малталтыг хойд чиглэлд өргөтгөх, туузан бамжуурга болонбутлуурын малталтыг эхлүүлэх холбогч малталт4. Газрын доорх засварын цехийн малталт,3.1.7 Босооо ам №2Босоо ам№2-ийн амсарын хүзүүвчийн барилгын ажил 2006 оны6 сард эхэлсэн бөгөөдодоогийнбайдлаар ажлын гүйцэтгэл 50% %-тай байна. Босоо ам№2-ийг далд уурхайнолборлолт, хүдрийнбиетийн технологийн дээжлэлтавах, цаашид олборлолт явуулахзорилготой барьж байгаа юм. Босоо ам№2-ын босоо нэвтрэх уурхайлалтын ажилэхлээгүйбайгаа.22

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Зураг 9. Далд уурхайн босоо ам №2-ын газрын дээрхи барилга байгууламжийн явц3.1.8 Цахилгаан станцОТ төслийн лицензийн талбайн баруун хойд буланд нүүрсээр ажилладаг цахилгаанстанц барихаар эхний байдлаар төлөвлөгдөн геотехникийн судалгааны ажил хийгдэжбайна. Геотехникийн судалгааны ажлыг Оюу толгой төслийн гэрээт компани ГоулдэрАсошиэтис компани (ХХК) хийж гүйцэтгэх ба энэхүү ажлын хүрээнд нийт 308 цооногөрөмдөхөөр төлөвлөөд байна. Үйлдвэр 69.94га талбайд баригдана.3.1.9 Ил уурхайИл уурхайг 2011 оны 7 дугаар сард эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа бөгөөд 9-10 дугаарсард нэмэлт машин тоног төхөөрөмж нэмэгдсэнээр уулын ажлын цар хүрээ нэмэгдэнэ.2011 онд нийт 12.381.7 мян.тн хөрс хуулахаар төлөвлөж байна. Уурхайн 2011 оныуулын ажлын төлөвлөгөөг хүснэгтээр үзүүлэв.Хүснэгт 7. Ил уурхайн 2011 оны ерөнхий төлөвлөгөө№ Зориулалт Өртөх талбай /мян.м 2 / Нөлөөлөл1 Ил уурхай 889,6 Хөрс шилжих, доройтох2 Хаягдлын далан 7.266,2 Дарагдах3 Хөрсний овоолго Төв 2.883,2 ДарагдахБаруун 1194,1 ДарагдахШимт 1968 Дарагдах4 Технологийн зам 1 4,9 Хөрс шилжих, доройтох2 399,1 Хөрс шилжих, доройтох3 76,5 Хөрс шилжих, доройтох4 177,5 Хөрс шилжих, доройтох5 265,5 Хөрс шилжих, доройтохХөрс хуулалт, тээвэрлэлт, өрөмдлөг, тэсэлгээ, ил задгай хөрснөөс хийсэх тоос агаарынбохирдлын эх үүсвэр болно. Тиймээс хуурай салхи ихтэй улиралд уурхайн тээврийнзамуудад болон тоос ихээр босдог ил уурхайн талбайнуудыг ус болон дардаг бодисболох Dustblock-оор шүрших, зөвшөөрөгдсөнөөс бусад талбайд зам гаргахгүй байх,23

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011автомашины хурдыг хязгаарлаж, замын тэмдэг тэмдэглэгээ байршуулах зэрэг аргахэмжээг авна.3.1.10 Ил уурхайн баталгаажуулалтын өрөмдлөгЭнэхүү хөтөлбөр нь хаягдал чулуулгийн овоолго байршуулах газарт газрын гадаргаас300м гүнд ямар нэг эдийн засгийн ашигтай ашигт малтмалын нөөц байгаа эсэхийгтандах зорилготойгоор хийгддэг (өөрөөр хэлбэл ил уурхайн ашиглалтын явцад гарчирж болох нөөц). Нийт 54 цэг дээр 17300м тууш өрөмдлөгийг хийж гүйцэтгэнэ.3.2.ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ХУГАЦААҮйл ажиллагааГеологи хайгуул*Босоо ам №1-ийн хөндлөннэвтрэлт **Ил уурхайн хөрс хуулалт **Дугатын хярын дайрганы уурхай**Халивын элсний ил уурхай **Бетон зуурмагийн цехүүд **Шатахуун түгээх станц **Тэсрэх бодисын үйлдвэр, агуулах**Бохир ус цэвэрлэх байгууламж **Нефтийн бүтээгдэхүүнийагуулахын өргөтгөл ***Хүснэгт 8. Төсөл хэрэгжилтийн хуанли.1 2 3 4 5 6 7сар сар сар сар сар сар сар8сар9сар10сар11сар12сарАжилчдын кэмпийн өргөтгөл ***Анхдагч бутлуур ***Туузан дамжуулагч ***Баяжуулах үйлдвэр ***Дизелийн цахилгаан станц ***35кВ-ын цахилгаан түгээх шугам***Захиргаа аж ахуйн барилга ***Агуулахын өргөтгөл ***Хогны менежментийн төв ***Хүнд машин механизмынзавсарын цех ***Нэгдсэн дулааны уурын зуух ***Уурхайн үндсэн замууд ***Босоо ам №2-ын цамхаийнбайгууламж ***Тайлбар: * - эрэл хайгуулын, ** - ашиглалт, уурхайлалт, *** - барилга бүтээн байгуулалтын үйлажилллагаа24

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011#13.3.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ – ШИВЭЭ ТОЛГОЙ, ЖАВХЛАНТ , ОЮУ ТОЛГОЙ УУРХАЙН ТАЛБАЙДХүснэгт 9. Шивээ толгой, Жавхлант , Оюу толгой уурхайн талбайд хэрэгжүүлэх Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө-2011 ондБайгаль орчныБолзошгүй нөлөөлөл Нөлөөллийг бууруулах арга хэмжээ Төсөв Хариуцах эзэнбүрэлдхүүн(мян.төг)Барилгын болон уурхайн үйл ажиллагаанаас үүдэн • Тоосжилт хяналтын иж бүрэн төлөвлөгөө болон 2000.0 БО менежердоорхи үед тоос үүснэхөтөлбөр болвсруулж, Оюу толгой төслийн үйлажиллагаа болон бүс нутгийн гаралтай агаарынбохирдлыг нарийвчлан тооцох боломж олгоно• Шинээр барилга барихаар төлөвлөж байгаа • Барилгын ажлын үед орчны газар эвдрэхээс аль -Төслийнталбайг засч, чөлөөлөх үед үржил шимт хөрс болох зайлсхийж, олон салаа зам гаргахгүй байхадменежерхяналт тавинаТөслийнустах• Төслийн хэмжээнд хэрэглэж байгаа техник9000.0 менежер• Барилгын талбайн эргэн тойрон болонхэрэгслүүдийн утаа Монгол Улсын болон олон улсынхучилтгүй зам дээрхи тээврийн хэрэгслийн холбогдох стандарт нийцсэн байна. Бензинхөдөлгөөнхөдөлгүүрийн утааны стандарт (MNS 5031:2003)дизель хөдөлгүүрийн стандарт (MNS 5014:2003),Хүнд машин• Тээвэрлэлтийн үед хийсэх• Зам талбайд байгаль орчинд нөлөө багатай тоосмеханизмынАгаар, агаарын • Шороон шуурганы үед уурхайн талбайгаас дарагч бодис болох Dustblock-ыг ашиглах мөн услах 8000.0 менежерчанаргарах тоосжилт нэмэгдэж болзошгүйарга хэмжээ авч байна• Ашиглахгүй болсон зам, хайрга авах цэгүүдийг тухай 4000.0• Уурхайн талбайгаар тархах тоосжилт ойролцообүрт нөхөн сэргээж ургамал ургах нөхцөл бүрдүүлнэХүнд машиннутаглан амьдрах ард иргэдийн эрүүл мэндэд • Аливаа овоолгыг элэгдэл эвдрэлд өртөхгүй байхаармеханизмыннөлөөлж болзошгүйбайгуулна, хэлбэржүүлэн тогтворжуулна3000.0 менежер• Овоолго, сул хөрс бүхий талбайд хайрга дэвсэж,• Орчны тоосжилт нэмэгдэх нь хөрс, гадаргын4000.0ургамалжуулна, тоос босохоос сэргийлж бусадЭМААболон гүний усанд дам нөлөөлж болзошгүй.хэлтсийнгадаргууг хучих арга хэмжээ авнаменежер• Тээврийн хэрэгслийн хурданд хязгаар тавьж, хурдны600.0хязгаарлалтын тэмдэг тэмдэглэгээг байршуулна• Хүчтэй салхитай үед гадаа ажлыг хязгаарлана,ялангуяа тэсэлгээний ажлыг хориглоно.-• Агаарын чанарыг тогтмол тодорхой давтамжтайгаархянана6000.02 Дуу чимээ3Гадаргын болонгазрын доорхиусОйролцоо нутаглах иргэд болон уурхайн ажилчдынамгалан тайван байдлыг алдагдуулнаЗам барилгын ажлын үед тавих хоолой, ус зайлуулахбайгууламж нь гольдролын бүтцэд нөлөөлж, булгийнболон түр зуурын урсацыг өөрчилж, гольдрол орчмынургамалжилтанд нөлөөлөх• Орон нутгийн иргэдэд нөлөөлөл аль болох хамгийнбага байх хэмжээний зайд үйл ажиллагаа явуулна• Хэт их дуу чимээ үүсгэж болзошгүй ажлыг зөвхөнөдрийн цагаар төлөвлөж хийнэ• Үерийн ус саадгүй нэвтэрч байхаар төлөвлөнө• Урсгалын чиглэлийг өөрчлөх боловч гадаргынурсацанд нөлөөлөхгүй байхаар төлөвлөнө--Төслийнменежер- Хүнд машинмеханизмынменежерСуваг хоолой, ус зайлуулах ба нэвтрэх байгууламж • Голын сайр дотор шатахуун цэнэглэх үйл ажиллагааг - БО менежер

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114 Хөрсбарих үед гадрагын ус шатахуун, тослох материалболон барилгын материалын хог хаягдлаар түрхугацаанд бохирдож болзошгүйГазрын гүнээс гаргаж ирсэн уулын чулуулаг хуртунадас болон шүүрлийн улмаас хүчиллэг шингэнүүсгэж орчны хөрс, ургамал, усыг бохирдуулахБарилгын ажлын үед барилгын материал бороо, үертугаагдан гадаргын болон гүний ус бохирдожболзошгүйБарилгын ажлын үед ашиглах зам талбайн шимт хөрсэвдэгдэх, устахҮерийн үед голын гольдрол, хөрс ус зайлуулахбайгууламж байгуулсан хэсэгт эвдрэхХөрс, чулуулгийн овоолгыг үүсгэх буюу эзлэх талбайнхэмжээг нэмэгдүүлэх үед ургамлын бүрхэвч болонбусад зүйлс устаж үгүй болнохориглоно• Тос шатахууны агуулах голын сайраас доод тал нь100 м зайтай байна• Тос шатахуун асгарахаас урьдчилан сэргийлнэасгарсан үед яаралтай авах арга хэмжээг тогтоож,сургалт зохион байгуулна• Худаг, байгууламжуудыг хур бороо орсон даруйдцэвэрлэж, суллаж байна• Чулуулгийг түр хадгалах болон удаан хугацаагааровоолго хийх талбайнуудад ус үл нэвчүүлэхдавхаргаар суурь хийж өгнө• Угаагдал, хур борооны дараах урсгалыг цуглуулахболомжтойгоор далан, газрын хэвгий болон усхуримтлуулах зумп байгуулна• Гүний усны чанарыг тогтмол давтамжтайгаар хянана• Шаардлагатай материалыг хадгалах агуулахыгдээвэртэй, үерийн усанд автахгүй байхаар барьжтохижуулна• Барилгын талбайд бараа материалын хэт иххуримтлал үүсэхээс сэргийлнэ• Барилгын талбай орчимд аль болох бага газархөндөж, техник хэрэгслүүдийг зөвхөн зөвшөөрсөнзамаар явуулна• Хуулсан өнгөн хөрсийг овоолго хийж бүтээх бабүтцийг нь алдагдуулахгүй хадгалах арга хэмжээ авнаӨнгөн хөрсийг овоолго хийж хадгалаад ажилдууссаны дараа нөхөн сэргээлтэнд ашиглана• Барилгын ажил дуусмагц орчны газрын нөхөнсэргээлтийг эхэлнэ• Ус зайлуулах байгууламж болон барилгын ажлын үедаль болох бага хэмжээний газрын хөрс хөндөнө• Овоолгыг хийхдээ гулсалт нуралт, салхи усны элэгдэлдтэсвэртэй байхаар төлөвлөж, хэрэгжилтэнд хяналттавина--6000.02000.0-16000.0---12000.0Уурхайн даргаТөслийнменежерТөслийнменежерБО менежерБО менежерБО менежер12000.0- Хүнд машинмеханизмынменежер- Уурхайн даргаШатах тослох материал болон химийн бодисын савбаглаа боодол зориулалтын бус аргаар устгалдоруулах, хаягдах зэргээр хөрс бохирдохХог хаягдал ил задгай хаягдах,• Химийн бодисын үлдэгдэл, хог хаягдал болон устгалдоруулж буй аргуудад хяналт тавина• Хог хаягдлыг ангилан ялгах, дахин ашиглах ба дахинболовсруулах үйл ажиллагааг эрчимжүүлнэ• Хорт болон аюултай бодис тээвэрлэх үед үндэсний-6000.01000.0БО менежерБО менежерТөслийн26

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20115 Ургамал6 АмьтанХорт болон аюултай бодисын асгаралт үүсч хөрсбохирдохМонгол улсын улаан ном, бусад хууль тогтоомжийнхавсралтаар тодорхойлсон ховор, нэн ховор нутгийнургамал сүйдэх,Орчны тоосжилт нэмэгдэх нь ургамлын бүрхэвчиндсөргөөр нөлөөлөхХөрс элэгдэх доройтох нь ургамлын бүрхэвчиндсөргөөр нөлөөлөхТодорхой хэмжээний талбай бэлчээрийн нөөцөөсхасагдах, улмаар бусад талбайн бэлчээрийн даацадсөргөөр нөлөөлөхболон олон улсын стандартын шаардлагыг бүрэнхангасан байх ба болзошгүй үед авах аргахэмжээнүүдийг бүрэн хэрэгжүүлнэ• Машин, механизмын засвар үйлчилгээг зөвхөнзориулалтын засварын байр, талбайд хийж гүйцэтгэнэ• Асгаралт гарах магадлалтай түлш шатахууны сав,түгээгүүрийн талбайг байнгын хатуу хучилттайболгоно эсвэл асгаралтыг цуглуулах багтаамж бүхийтүр байгууламжийг байршуулна• Химийн бодисуудын сав баглаа боодлыг хаягжуулананхааруулах тэмдэг тавьж өгнө• Хоорондоо нийцэхгүй буюу нэг дор хадгалжболохгүй бодисуудыг тусад нь хадгална• Бүх химийн бодис, ялангуяа шатамхай шингэнийгхалаалтын хэрэгсэл системээс хол, шууд нарны гэрэлтусахааргүй, үер усанд автахааргүй нөхцөлд хадгална• Шатах тослох болон бусад бүх төрлийн химийнбодисын хэрэглээ, устгалд оруулах явцыг дэлгэрэнгүйбүртгэл хөтөлж хяналт тавина, үр дүнг тайлагнана• Химийн бодисын хадгалалт, ашиглалт зарцуулалтандтогтмол хяналт тавина• Асгаралтыг шингээх бодис, материалыг асгаралтгарах өндөр эрсдэлтэй ажлын байруудад хангалттайхэмжээгээр байршуулна• Хөрсний чанарыг тодорхой давтамжтайгаар хянана• Барилга бүтээн байгуулалт, уурхайлалт явуулахталбайд ургамлын судалгаа хийнэ, ургамалсудлаачийн заавар зөвлөмжийг мөрдөж ажиллана• Ховор нэн ховор ургамлыг нүүлгэн шилжүүлэнэ, түрхамгаалах хаалт хашилт байрлуулна• Нутгийн ургамлын үрийн нөөцийг бүрдүүлнэ• Нутгийн ургамлын тариалах, нөхөн сэргээх туршилтсудалгааны ажлыг хийнэ• Нөхөн сэргээлтийг нутгийн олон наст ургамлын үрээрхийж гүйцэтгэнэ• Бэлчээрийн эрүүл мэндийн хяналтыг сумын хэмжээндхийж гүйцэтгэнэ, бэлчээрийн менежментийгсайжруулахад дэмжлэг үзүүлнэБарилга бүтээн байгуулалт, уурхайлалтын үйл • Мэргэжлийн байгууллагын туслалцаатайгаар бүснутгийн болон Оюу Толгойн хэмжээнд зэрлэгамьтдын популяци, нүүдэл шилжилтийн цогц27-5000.0600.0----4000.012000.0-3000.030000.05000.010000.06000.0менежерТөслийнменежерТөслийнменежерБО менежерБО менежерТөслийнменежерБО менежерБО менежерТөслийнменежерБО менежерБО менежерБО менежерБО менежерБО менежер70000.0 БО менежер

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011ажиллагааны улмаас амьтдын амьдрах орчин сүйдэх7 Түүх соёлын өвЖижиг амьтад үйл ажиллагаанд өртөж үхэж үрэгдэхИдэш тэжээлийн хэлхээний хэвийн нөхцөл алдагдажзарим зүйл амьтдын тоо толгой, нүүүдэл шилжилтэдсөргөөр нөлөөлөхХүний үйл ажиллагааны улмаас амьтдын бүлгэмдэлдөөрчлөлт орох, улмаар зарим зүйл амьтдын тоо толгой,нүүдэл шилжилтэнд сөргөөр нөлөөлөхТүүх соёлын дурсгал, өв уурхайн үйл ажилагааныулмаас аюулд өртөх, устахсудалгаа хийлгэнэ, нөхөн хамгааллын төлөвлөгөөболовсруулна• Монгол улсын болон олон улсын хууль тогтоомж,гэрээ конвенциор хамгаалагдсан ан амьтдын талаарсургалт зохион байгуулна• Биологийн нөхөн сэргээлт хийсэн талбайд амьтдынэргэн суурьших нөхцлийн бүрдүүлж, судалгаа хийнэялангуяа шавьжийн судалгаа шинжилгээ, хяналтынажлыг зохион байгуулна• Хоолны үлдэгдэл ил задгай хаяхаас сэргийлнэ• Монгол улсын холбогдох хуулиудын хэрэгжилтийгчанд мөрдөж ажиллана• Археологи, палеонтологийн олдвор шинээр илэрвэлгазар шорооны ажлыг түр зогсоож нарийн судалгаахийлгэнэОюу Толгой төслийн ашиглалтын тусгай зөвшөөрөлт талбайд хайгуул, барилга бүтээн байгуулалт ба уурхайлалтын үйл ажиллагааявуулах үеийн байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөний нийт зардал, 2011 онд600.08000.0--8000.0253800.0БО менежерБО менежерОНХТХХҮйлажиллагаахариуцсангүйцэтгэхзахирал, ОТХХК28

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20113.4.ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР – ШИВЭЭ ТОЛГОЙ, ЖАВХЛАНТ , ОТ УУРХАЙН ТАЛБАЙД, 2011Хүснэгт 10. Шивээ толгой, Жавхлант , Оюу толгойн уурхайн талбайд хэрэгжүүлэх Орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр-2011 ондХяналтХэрэглэх тоногШинжилгээ явуулах төрөл, аргаАрга,шинжилгээБайршилтөхөөрөмж Давтамжхэлбэраргачлалхийх үзүүлэлт#Агаарын чанарУур амьсгалТоосжилтХорт хийДуу шуугианАгаарын хэм, салхины хурд, чиглэл,харьцангуй чийгшил, бороо цас,ууршилт,PM2.5, PM10, and TSPSO2, NOx, CO,Дуу шуугианы түвшинУурхайн талбайдУурхайн талбай орчмын тоосны хяналтын 8цэгт буюу DMP-LA01, DMP-LA02, DMP-LA03,DMP-LA04, DMP-LA05, DMP-Emulsion plant,DMP-Quarry batch plant and DMP-PetrovisУурхайн талбай дахь хорт хийн хяналтын 18цэгт буюу GEMP-Boilers, GEMP-DS01, GEMP-DS02, GEMP-DS03, GEMP-DS04, GEMP-DS05,GEMP-DS06, GEMP-DS07, GEMP-DS08, GEMP-DS09, and GEMP-Quarry Batch PlantУурхайн талбайн орчмын дуу шуугианы 14 цэгтбуюу : NMP-LA01, NMP-LA02, NMP-LA03,NMP-LA04, NMP-LA05, NMPLA06, NMP-LA07,NMP-LA08, NMP-LA09;Diesel station: NMP-DS01, NMP-DS02ХянахХянахХянахХянахCampbell Scientific.UT30 автомат цагуурын станцDust Trak тоосныширхэглэг хэмжихбагаж, болон тоосныуналт хэмжих бортогоOrion Plus dragger2238E Mediator Soundlevel meterӨдөр тутамСар бүр2 сартутамд нэгудааУлиралднэг удааТайланЖилийнтайлангБОАЖЯ,ӨмнөговьаймгийнЗДТГ,ХанбогдсумынЗДТГДоргиочичиргээнДуу чимээ болон доргио чичиргээнУурхайн тосгон болон ойролцоо нутаглах айлөрхийн өвөлжөө орчимдХянахЗөвлөх мэргэжилтэнЖилд нэгудааХөрсний чанарХөрсний чанарФизик болонхимийн үзүүлэлтЭлэгдэл, үржил шим, чийг, рН,давсжилт, үе давхаргуудын зудаан,хүнд металлын агууламж,Температур, чийг, бохирдолт, механикбүтэц, карбонатын хэмжээ, Ca, Mg,P2O5, K2O, Soil pH, үржил шим, N, P,хүнд металлын агууламжУурхайн талбай орчмын 5 цэгт SMP-LA01,SMP-LA02, SMP-LA03, SMP-LA04, SMP-LA05Уурхайн талбай орчмын 14 цэгт буюу : SMP-DS01, SMP-DS02, SMP-DS03, SMP-DS04, SMP-DS05, SMP-DS06, SMP-DS07, SMP-DS08, SMP-DS09, SMP-Quarry batch plant, SMP-Warehouse,SMP-Petrovis, SMP-Emulsion plant, SMP-Explosive magazineХянах,ШинжлэхШинжлэхЛабораторийншинжилгээЛабораторийншинжилгээЖилд нэгудааЖилд хоёрудааЖилийнтайлангБОАЖЯ,ӨмнөговьаймгийнЗДТГ,ХанбогдсумынЗДТГХөрсний эрүүлахуй1 см3 дэх нийт бичил биетийн тоо,хөрсөн дэх эмгэг төрүүлэгч бичилбиетэнУурхайн талбай орчмын 14 цэгт буюу: SMP-DS01, SMP-DS02, SMP-DS03, SMP-DS04, SMP-DS05, SMP-DS06, SMP-DS07, SMP-DS08, SMP-DS09, SMP-Quarry batch plant, SMP-Warehouse,ШинжлэхЛабораторийншинжилгээЖилд хоёрудаа29

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011#Хяналтшинжилгээхийх үзүүлэлтШинжилгээ явуулах төрөл, аргахэлбэрБайршилSMP-Petrovis, SMP-Emulsion plant, SMP-Explosive magazineАрга,аргачлалХэрэглэх тоногтөхөөрөмжДавтамжТайланФизик, хими,микробиологийнүзүүлэлтpH, N, P, хүнд металл, 1см3 дэх нийтбичил биетийн тоо болон эмгэгтөрүүлэгч бичил биетэнБУЦБ-ийн лагШинжлэхЛабораторийншинжилгээЖилд нэгудааУргамалжилтХяналтшинжилгээНөхөн сэргэлтМодлог ургамалургамалжилтын нягтшилт, 25 м 2 талбайдахь зүйлийн тоо, биомассНөхөн сэргэж буй ургамлын зүйлийнбүрдэл, бүлгэмдлийн судалгааХайлаас моддын тооллогоУурхайн талбай орчмын 6 цэгтӨмнөх жилүүдэд нөхөн сэргээлт хийсэн талбайЛицензийн талбайн зүүн хойд хэсэгт байрлахтөгөлХянах,судлахХянах,судлахХянахХээрийн судалгаанымэдээл цуглуулахмаягтууд, Дижиталфото аппарат,Клинометр /налуухэмжигч/Дээрхтэй ижил-Жилд нэгудааЖилд нэгудааЖилд нэгудааЖилийнтайлангБОАЖЯ,ӨмнөговьаймгийнЗДТГ,ХанбогдсумынЗДТГХовор ургамал Ховор ургамлын тархалт, нягтшил Лицензийн талбайг бүхэлд нь хамруулахХянах - Жилд нэгудааАмьтны аймагШувууНүүдлийн зүйлМөлхөгчидЗүйлийн бүрдэл, популяцийн динамик,нүүдэл, шилжилт хөдөлгөөнЗүйлийн бүрдэл, популяцийн динамик,нүүдэл, шилжилт хөдөлгөөнЗүйлийн бүрдэл, популяцийн динамик,нүүдэл, шилжилт хөдөлгөөнУурхайн талбай орчмын 12 цэгт буюу : FMP-LA01, FMP-LA02, FMP-LA03, FMP-LA04, FMP-LA05, FMP-LA06, FMP-LA07, FMP-LA08, FMP-LA09, FMP-LA10, FMP-LA11, and FMP-LA12Улаан толгой, Улаан толгойн худаг, Хөх хад,Мааньт, Бурхант болон их гэр орчимдДугатын худаг болон түүний ойролцооСудлах,шинжлэхСудлах,шинжлэхСудлах,шинжлэхДуран, зайтодорхойлогч,байршилтодорхойлогчДээрхтэй ижилДээрхтэй ижилЖилд нэгудааЖилд нэгудааЖилд нэгудааЖилийнтайлангБОАЖЯ,ӨмнөговьаймгийнЗДТГ,ХанбогдсумынЗДТГХоёр нутагтанЗүйлийн бүрдэл, популяцийн динамик,нүүдэл, шилжилт хөдөлгөөнУурхайн талбай орчмын 12 цэгт буюу: FMP-LA01, FMP-LA02, FMP-LA03, FMP-LA04, FMP-LA05, FMP-LA06, FMP-LA07, FMP-LA08, FMP-LA09, FMP-LA10, FMP-LA11, and FMP-LA12Судлах,шинжлэхДээрхтэй ижилЖилд нэгудаа30

#Гадаргын болон газрын доорхи усБайгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Хяналтшинжилгээхийх үзүүлэлтГар худагШинжилгээ явуулах төрөл, аргахэлбэрУсны түлвшин, урсацн хамгийн урт багүн хэсэгГадаргын урсац Үерийн урсац Ундай голын сайртХими болонфизикийнүзүүлэлтФизик, хими,микробиологийнүзүүлэлтpH, температур, TDS, EC, амт, үнэр,өнгө, анион, катион, умбуур бодис,хүнд металлын агууламж, CaCO3, Ca,Mg, Na, K, SO4, NO2, NO3, NH4, As,Cd, Cu, Hg, Pb, Zn, Cr, Fe, Ni, CN,өнгө,үнэр, амтpH, O2, XXX-Mn, БХХ5, цианид, NH4,N, NO2, NO3, PO4, CL, F, SO3, SO4,Mn, Ni, Cu, Mo, Cd, Co, Pb, As, Cr, Cr6+,Zn, Hg, Se, Fe, фенол, бензапирен,трихлорэтан, SS, TDS, температур,өнгө, үнэр амт, нийт бичил биетэн баэмгэг төрүүлэгчийн тоо-ХXO болон ХХБ-д явагдах геохимийнпроцессийг хүчиллэг чулуулагийнурсцыг хянан, зохицуулах хөтөлбөрийндагуу хянаж, баталгаажуулахБайршилБор овоо, Хөх хад, Мааньт, Бурхант, Элгэн,Ногоон довын булагХалив шанд, Хоёр мод, Хөх хад ба Мааньтынхудаг, HW138, ба HW14 цооногуудБор овоо, Хөх хад, Мааньт, Бурхантын булагХалив шанд, Хоёр мод, ба Мааньтын худагБУЦБ-д орж ирж буй болон цэвэршүүлээд гарчбуй усандХаягдал чулуулгийн овоолгууд, хаягдалхадгалах байгууламж, карьер, ухмалууд болонбага агуулгатай хүдрийн овоолгуудадАрга,аргачлалХянах,шинжлэхХянах,шинжлэхХянах,шинжлэхХянах,шинжлэхХянах,шинжлэхХэрэглэх тоногтөхөөрөмжSolinst 101” уснытүвшин хэмжигчУсны дээжний савхэмжээ: 500 млУсны дээж авах ганховоо хэмжээ: 500 млДээрхитэй ижилЛабораторийншинжилгээДавтамжСард нэгудааҮер урсахүед цагтутамУлиралтутамУлиралтутамЖилд нэгудааТайланЖилийнтайлангБОАЖЯ,Усны газар,ӨмнөговьаймгийнЗДТГ,ХанбогдсумынЗДТГХүчиллэгурсацынбохирдол-ХХБ болон ХЧО тус бүрт 9 хүртэлтоотой хяналтын цооногийг өрөмдөхХаягдлын овоолгууд болон ХХБ-ын хяналтынцооногуудад (зураг төсөлд тусган, өрөмдөжтоноглосон худгуудад)Хянах,шинжлэхЛабораторийншинжилгээСар бүрpH, TDS, (CaCO3), dissolved O 2 , БХХ,ХХХ, Ca, Mg, Na, K, SO 4 , NO 2 , NO 3 ,NH 4 , As, Cd, Cu, Hg, Pb, Zn, Cr, Fe, Ni,taste, smell, colorХог хаягдал булах газрын хяналтынцооногуудад (зураг төсөлд тусган, өрөмдөжтоноглосон худгуудад);Лабораторийншинжилгээхэрэвонцгойнөхцөлбайдалүүсвэл өдөртутам31

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114. ГҮНИЙ ХООЛОЙ ДАХЬ ГАЗРЫН ДООРХИ УСНЫ ЭХҮҮСВЭРЭЭС УС ТАТАХ ШУГАМ ХООЛОЙН ТӨСӨЛ4.1.ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОДОРХОЙЛОЛТОюу Толгой төслийн үйл ажиллагааг дэмжих дэд бүтцийн нэг үндсэн хэсэг нь ОюуТолгой уулын баяжуулах үйлдвэрийн технологийн усны хэрэгцээг хангах иж бүрэнбайгууламж барих явдал юм. Олон жилийн гидрогеологийн хайгуул судалгаа, Байгальорчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээ судалгааны үр дүнд үйлдвэрлэлийнусан хангамжийн эх үүсвэрээр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Баян багийн нутагторших Гүний Хоолойн газрын доорхи усны ордыг сонгосон. Энэхүү орд нь Оюутолгой ордын цаад үзүүр нь лицензийн талбайгаас зүүн хойд зүгт 82,2 км зайд оршдог.Төслийн байршлыг харуулсан зургийг хавсаргав.Гүний хоолойн усны эх үүсвэр ба ус хангамжийн шугам төслийн хүрээнд:• үндсэн худаг-28ш,• нөөц худаг-4ш,• 400,000 м 3 багтаамжтай аваарын усан сан,• өргөлтийн шахуургын станцууд,• усан сангууд,• ус дамжуулах нийт 148,9 км газар доорхи шугам хоолой,• 110 кВ эрчим хүчний шугам,• хайрган хучилттай засвар үйлчилгээний авто зам зэрэг байгууламжуудыг 1030га талбайг эзлэх зурвас газарт барихаар төлөвлөж байна.Хүчин чадал: Энэхүү шугам хоолойгоор уурхайн үйл ажиллагааны хамгийн оргил үед785 л/с хэмжээтэй ус дамжин өнгөрөх ба зураг төсөлд тусгагдсанаар шугам хоолой ньхамгийн ихдээ 900 л/с хүртэл ус дамжуулан өнгөрүүлэх хүчин чадалтай байхаартөлөвлөсөн.БОНБНҮ-ий ажлын гүйцэтгэгч: “Уурхайн ус хангамжид Гүний хоолой ба Галбынговийн газрын доорхи усны ордыг ашиглах тухай” Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлыннарийвчилсан үнэлгээ (БОНБНҮ)-ий тайланг 2005 онд БОЯ-аар батлуулсан баүнэлгээний ажлыг байгаль орчны судалгаа, үнэлгээний Эко-трейд (ХХК) компанихийж гүйцэтгэсэн.Мөн 2009-2010 онд Эко-трейд компани нь Оюу Толгой төслийн усны хэрэгцээг “ГүнийХоолой дахь газар доорхи усны эх үүсвэрээс хангах шугам хоолойн төсөл”-ийнБОНБҮ-ий тайланг БОАЖЯ-д танилцуулж, батлуулсан.Мөн байгаль орчны судалгаа, үнэлгээний ЖЭМР (ХХК) компани 2010 онд ГүнийХоолойн газрын доорхи усны ашиглалтын нөөц 870 л/с болж өөрчлөгдсөнтэйхолбоотойгоор нэмэлт судалгаа, тооцоо, үнэлгээ хийж, шинэчилсэн Байгаль орчныгхамгаалах төлөвлөгөө (БОХТ) болон Байгаль орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр(БОХШХ)-г боловсруулсан болно.

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114.1.1 Барилгын ажилГүний хоолойн усны эх үүсвэр ба ус хангамжийн шугам төслийн барилгын ажлыг энэсард эхлүүлэхээр төлөвлөөд байгаа бөгөөд барилгын ажилд шаардлагатай элс, хайргаболон бусад барилгын материалыг уурхайн талбайгаас буюу Халивын элсний ордболон Дугатын хярын дайрганы ордоос нийлүүлэхээр төлөвлөж байна. Мөн барилгынажилд шаардлагатай усны хэрэгцээг ус хангамжийн шугам хоолой барих трассын дагуубайрлах 8 цооногоос авахаар төлөвлөөд байна. Барилгын ажлыг бүрэн дуустал эдгээрцооногууд бүгд ашигдагдаж байх бөгөөд барилгын ажлыг эцсийн байдлаар хүлээлгэжөгөхтэй зэрэгцээд цооногуудыг нөхөн сэргээнэ.Хүснэгт 11. Гүний хоолойн усны эх үүсвэр ба ус хангамжийн шугам төслийн барилгын ажилдашиглагдах цооногуудын мэдээлэлЦооногийндугаарСолибцол, mҮнэмлэхүйөндөржилт,mЯндансуулгасангүн, мУснытүвшин,mУндрагал/секЦооногийнхийцзохиомж:Шүүрийняндангийнинтервал,mТайлбар1 GHW2x32 GHW5x23 OTC064 OTC025 OTC046 GHTP047 GHTP028 GH03_PB06662154.8254784918.0231143.2 286.0 0.43 26.0676414.004798850 1054.9 310.5 74.45 3066035947833416560044775982656574478075569365248113456823884798513694905.6794806698.4351122.0 62.0 5.57 8.51174.0 114.0 32.14 4.020-53m/141-146.5m/ 174-251m/262-273m201-213.5/268-280.5/286.5-292.5/298.5-304.5 GH05_PB0230-40m & 52-62m95-115 m1144.0 70.0 14.9 3.0 33-48m &60-70 m170-192/195.5-201.5984.5 286 54.77 40.22205.5-217.5/231.5-243.5/246.5-252.5/274-280254 57.63 29.96204-248Aquterra haspumped onMarch 2011Aquterra haspumped onMarch 2011GHW15x4/GH02_PB02GHW6x1/GH04_PB04978.076 354.7 51.97 7 280-349 WATP074.2. Барилгын ажилчдын түр суурин- Хойд кемпХойд кемп нь Гүний Хоолойгоос төслийн талбай хүртэл ус татах шугам хоолойнбарилгын ажилд ажиллах ажилчдыг байрлуулах түр суурин юм.Суурин баригдах нийт талбай 17480 м 2 ба барилгын суурин, оффисын талбай,үйлдвэрийн хэсэг гэсэн 3 үндсэн хэсгээс бүрдэнэ. Сууринг тойроод 2,5 м өндөртэй33

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011төмөр утсан хашаагаар хашаалж, гол хаалган дээр 24 цагийн харуулын бүхээгбайрлана.1. Барилгын суурин нь 8395 м 2 тайлбай эзлэх бөгөөд 3 нийтийн байр, түргэнүйлчилгээний цэг, чөлөөт цагаа өнгөрөөх өрөө гэх мэт хэсгүүдтэй. Нэг нийтийнбайр нь нь 300 хүний багтаамжтай бөгөөд 522 м 2 талбай эзлэнэ.Гал тогоо нь 882 м 2 талбай эзлэх ба дотроо 2 танхимтай, нэг нь 300 хүнийнбагтаамжтай хооллох зал байна. Нөгөөх нь хоол хийх өрөө, хоол түгээх хэсэг болонхүнсний бүтээгдэхүүн хадгалах хэсгээс бүрдэх хоол үйлдвэрлэлийн хэсэг байна.Нийтэд зориулагдсан хэсэгт уурын зуух, цахилгаан үүсгүүр, угаалгын хэсэг,амралтын өрөө, эмнэлгийн хэсэг, шатахуун хадгалах хэсэг болон бохир ус цэвэрлэхбайгууламж зэрэг орно.2. Оффисын талбай нь гэрэлтүүлгийн системд холбогдсон байх ба хана тааз ньсендвичэн хавтангаар, шал нь бетоноор хийгдсэн байна.3. Үйлдвэрийн хэсэг нь мужааны цех, гагнуурын цех, цахилгаантай ажиллах ажлынхэсэг, шугам хоолойн ажлын хэсэг, агуулах зэргээс бүрдэнэ.Барилгын суурин, оффисын талбай болон үйлдвэрийн хэсэг нь тус бүрдээ 100 кВ-ынхүчин чадалтай цахилгаан үүсгүүрүүдтэй. 30м 3 багтаамжтай усны ёмкость байрлуулахбөгөөд 20м 3 багтаамжтай усны машинаар зөөврийн усны асуудлыг шийднэ.34

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114.3.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - ГҮНИЙ ХООЛОЙН ШУГАМ ХООЛОЙН ТӨСӨЛ№1Хүрээлэнбуй орчинАгаарынчанарХүснэгт 12. Гүний хоолойн шугам хоолойн барилгын ажлын үед хэрэгжих Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө-2011 ондБолзошгүй болон зайлшгүй нөлөөллүүдБайгаль орчныг хамгаалах, төслийн сөрөг нөлөөлийг бууруулах аргаТөсөвхэмжээ(мян.төг)Барилга угсралтын ажлын явцад хөрс хуулалт, Барилга угсралтын үед болон ашиглалтын үед тогтоосон замаар явуулж байх, 4000.0хүнд механизмуудын ашиглалт зэргээс үүдэн замыг хайргаар хучиж, усалгааг тогтмол хийнэ, ашиглахаа больсон замыг хааж,агаарт дэгдэх тоосжилтын хэмжээ ихсэхнөхөн сэргээнэ (барилга угсралтын үед тоосжилтын хэмжинэ)Барих, ашиглах үйл явцад ашиглагдах машинтехникээс ялгарсан хорт утаа орчны агаарынчанарт нөлөөлөхТөслийн үйл ажиллагаанаас үүссэн тоосжилт, хортхий газарт бууж ургамлан бүрхэвч ба хөрсөнднөлөөлөхАгаарт ялгарах хорт хийн хэмжээ нэмэгдсэнээсхур тунадасны найрлага, өөрчлөлт орохЗам талбайд байгаль орчинд нөлөө багатай тоос дарагч бодис болох Dustblockыгашиглах мөн услах арга хэмжээ авч байнаБарилгын материал, элс, шавар зэргийг тохиромжтой газар байрлуулан салхиндхийсч тоосжилт үүсгэхээс сэргийлэх арга хэмжээ авнаТехникийн үзлэгт оруулсан, ялгаруулж буй хорт утаа нь стандартын түвшиндбуй машин техникийг ашиглана, ашиглагдаж буй машин техникт үзлэг, засварүйлчилгээг тогтмол хийж, утааг хянаж байнаАжиллагсдын эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөхөөс урьдчилан сэргийлэх үүднээстоосжилтыг бууруулах хөтөлбөрийн хүрээнд тусгаж өгнө6000.0Тоосжилтыгбууруулаххөтөлбөрт тусгах2000.0ХариуцагчбайгууллагаОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниТУБЭМАА болонБО хэлтэсНийт 60.7 га (Ус цуглуулах сан, шахуургынстанцын барилга, аваарын усан сангууд, гүнийхудгууд зэрэг объект) талбай бүхий газрыгтөслийн барилга байгууламжийн суурьт ашиглахАгаарын чанарыг тогтмол тодорхой давтамжтайгаар хянанаБарилгын ажлын үеэр өнгөн хөрсийг тусад нь хуулж овоолго хийн барилгынажил дууссаны дараа эвдэгдсэн газруудыг эргэн нөхөн сэргээнэ, ургамалжуулантохижуулах ажлыг хийнэ4000.08000.0ОТ ХХК БО-ыхэлтэс2ГазрынгадаргаНийт 71.2 га газарт 142.7 км урттай, 0.2 мгүнтэйгээр, 142400 м 3 буюу хөрс хуулалттайзасвар үйлчилгээний зориулалттай зам тавигдахГол болон салбар ус дамжуулах шугам хоолойнбайрлууллах суваг шуудуу ухах явцад 21.78 гаталбай шууд өртөхМөн суваг шуудуу ухах явцад гарсан шороогбайрлуулахад түр зуурын байдлаар дарагдах дамнөлөөлөл үзүүлэхЭрчим хүчний шугам болон замын барилгын үед ашигласан түр зуурынбайдлаар үүсэх замыг нөхөн сэргээнэ.Өнгөн хөрсийг тохиромжтой газар байрлуулнаЦаашид ашиглахгүй болсон нөхцөлд уг газрыг уурхайн хаалтын болон нөхөнсэргээлтийн төлөвлөгөөний дагуу нөхөн сэргээнэУг газрыг цаашид ашиглахгүй болсон нөхцөлд уурхайн хаалтын болон нөхөнсэргээлтийн төлөвлөгөөний дагуу нөхөн сэргээнэЭрчим хүчний шугам болон замын барилгын үед ашиглаж дууссан карьеруудаднөхөн сэргээлтийг тухай бүр нь хийнэ4000.06000.06000.04000.0ОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниБО-ы хэлтэсБО-ы хэлтэсБО-ы хэлтэс35

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011№34Хүрээлэнбуй орчинГадаргынболонгазрындоорхи усХөрсөнбүрхэвчБолзошгүй болон зайлшгүй нөлөөллүүдБарилга угсралтын ажлын явцад барилгынматериал хур тунадас болон үерийн усааругаагдан барилгын материалд агуулагдахбодисууд хөрсөнд нэвчих, улмаар хөрсний багагүний усыг бохирдуулахГадаргын түр зуурын урсацын гольдролуудынбайгалийн урсгалыг хааснаас болж тэдгээрээстэжээгддэг ардын энгийн гар худгууд болонургамлан бүрхэвчид сөргөөр нөлөөлөхУс цуглуулах санд гэмтэл гарсан тохиолдолд ойрорчин усанд автах, гүний ус үр ашиггүйгээралдагдахЭрчим хүч түгээх шугам сүлжээний дагуудтавигдах трансформаторуудыг байршуулсан газарүерт автахНийт 60.7 га (Ус цуглуулах сан, шахуургынстанцын барилга, аваарын усан сангууд, гүнийхудгууд зэрэг объект) талбай бүхий газар төслийнбарилга байгууламжийн суурьт өртөгдөхНийт 71.2 га газарт 142.7 км урттай, 0.2 мгүнтэйгээр, 142400 м 3 буюу хөрс хуулалттайзасвар үйлчилгээний зориулалттай зам тавигдахГол болон салбар ус дамжуулах шугам хоолойгбайрлуулах суваг шуудуу ухах явцад 21.78 гаталбай шууд өртөгдөх ба хөрсний шинж чанараасүндэслэн харилцан адилгүй зузаантайгаар хөрсухагдах, тэдгээрийг түр зуурын байдлаарбайршуулахад явцад өнгөн хөрс дарагдахХөрс хуулалтаас болон машин техникийнхөдөлгөөнөөс үүдэн хөрс элэгдэл, эвдрэлд орохБайгаль орчныг хамгаалах, төслийн сөрөг нөлөөлийг бууруулах аргахэмжээБарилгын материалын хадгалах, зөөвөрлөх орчинд бохирдол үүсгэхээргүйбайлгахаар тохижуулна машин механизмын түлш шатахууныг цэнэглэх базасвар үйлчилгээ явуулах үйл ажиллагааг хязгаарланаБарилга байгууламжийн зураг төсөл, төлөвлөлтөн дээр дурьдсан түр зуурынурсацын гольдролтой огтлолцсон хэсгүүдэд урсгалыг нэвтрэн өнгөрүүлэх гарцсуваг гаргаж, байгалийн урсгалын горимыг хэвээр хадгалнаГэмтэл гарсан тохиолдолд цаг тухайд нь цаг алдалгүй засвар үйлчилгээг хийнэГол даралтат шугам хоолой, засвар үйлчилгээний зам, ус цуглуулах сан болонаваарын усан сан зэргийг байршуулсан газруудад шаардлагатай тохиолдолдтойруулан үерийн уснаас хамгаалсан далан, шуудуу баринаГүний усны чанарыг тогтмол давтамжтайгаар хянанаХөрс хуулалтын (ургамлан нөмрөгийг устгах) ажлыг барилга байгууламжийгбарихын тулд зайлшгүй хийх шаардлагатай бөгөөд энэ нөлөөллөөс зайлсхийхаргагүй юм. Гэхдээ зураг төслийн дагуу хөрс хуулалтыг хийж, барилгын ажилдууссаны дараагаар эвдэгдсэн газруудыг тухай бүр нь эргэн нөхөн сэргээхажлыг хийж байнаУХШ-ын дамжуулах шугам хоолойг сувагт байрлуулсны дараагаар нөөцөлсөнүржил шимт өнгөн хөрсөөр хучиж, тэгшилнэГовь цөлийн цайвар бор хөрс нь үер, хүчтэй бороонд амархан эвдэрдэг тулорчны хөрсийг элэгдэл эвдрэлд орохоос сэргийлэх ажлуудыг хийнэ, тухайлбалолон салаа зам гаргахгүйгээр машин техникийг тогтсон замаар явуулж байнаШатах, тослох материал, химийн хорт бодисыг зориулалтын газар, зохихстандартын дагуу хадгалж, бүрэн бүтэн байдалд тогтмол хяналт тавинаБарилга угсралтын ажлын явцад ашиглагдах барилгын материалыг зохистойгазар байршуулж, түр зуурын урсгал усны сайр, суваг шуудуунаас холбайршуулна-Төсөв(мян.төг)Барилгабайгууламжийнтөсөвт өртөгттусгах2000.0Үйл ажиллагаанызардалд тусгах6000.02000.0Үйл ажиллагаанызардалд тусгахҮйл ажиллагаанызардалд тусгахХариуцагчбайгууллагаОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниЗасварүйлчилгээнийхэлтэсОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компани--БО-ы хэлтэсШатах, тослох материал, химийн хорт бодисШатах тослох материал, химийн бодисын асгаралт алдагдлаас сэргийлж,36Үйл ажиллагааныОТ ХХК БО-ы

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011№Хүрээлэнбуй орчинБолзошгүй болон зайлшгүй нөлөөллүүдалдагдах, хөрсөнд нэвчих, хөрс бохирдуулахБарилга угсралтын ажлын явцад барилгынматериал хур тунадас болон үерийн усааругаагдан барилгын материалд агуулагдахбодисууд хөрсөнд нэвчих, улмаар хөрсийгбохирдуулахБайгаль орчныг хамгаалах, төслийн сөрөг нөлөөлийг бууруулах аргахэмжээагуулахыг дээвэрлэх, бетонон хашлага хийж өгөх, хаягжуулах зэрэг бүх талынарга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ, асгаралтыг шингээх материалыг шаардлагатайцэгүүдэд байршуулна, холбогдох сургалт зааварчилгааг ажилчдад тогтмолявуулж байнаБохирдол үүссэн тохиолдол бүрийг бүртгэж авч саармагжуулан, цэвэрлэх ажлыгзохион байгуулна. Бохирдсон хөрсийг Оюу Толгой уурхайн зориулалтынбэлтгэсэн талбайд тээвэрлэн авчирч саармагжуулна.Төсөв(мян.төг)зардалд тусгах600.0Хариуцагчбайгууллагахэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниИл задгай хог хаягдаж хөрс, газрын доорхи усбохирдохХог хаягдлыг ангилан ялгах хогийн савуудыг хангалттай хэмжээгээр барилгынажлын талбайд байршуулсан байгаа. Ангилан ялгасан бүх хогийг Оюу Толгойуурхайн талбайд тээвэрлэн авчирч, тохирох аргаар устгалд оруулах болон дахинболовсруулна600.05УргамланнөмрөгУХШ-ыг ухаж байгууламжийг барих явцад 154.8га талбайн ургамлан бүрхэвч устахБарилга угсралтын ажилд хэрэглэгдэж буй машинтоног төхөөрөмжөөс үүдсэн тоосжилт, талхагдалбий болох, улмаар энэ нь эргээд орчны агаарынтоосжилт ихсэхэд нөлөөлөхМонгол орны ховор, нэн ховор ургамлын тоондбагтаж байгаа ургамлууд ховордож улмаар устажүгүй болохХөрсний чанарыг тодорхой давтамжтайгаар хянанаБарилгын ажил дууссан хойно уг газрын сул шороо агаарт дэгдэх, тоосжилтүүсгэхээс сэргийлэх үүднээс эргэн тохижуулж, ургамалжуулах ажлыг хийнэЗасвар үйлчилгээнд хэрэглэх машин техникийг тусгай зааж өгсөн зурвас газраарявуулна, салаа замууд бий болж ургамлын бүрхэвч элэгдэхээс сэргийлж, хяналттавьж байнаХовор болон нэн ховор нутгийн унаган ургамлуудыг шилжүүлэн суулгажтөслийг хаасны дараа буцаан нутагшуулна (мэргэжлийн байгууллага,мэргэжилтний зааварчилгааны дагуу нүүлгэн шилжүүлж, зайлшгүй тохиолдолдүрийн санг авч үлдэнэ). Нүүлгэн шилжүүлсэн ховор болон нэн ховор зүйлийнургамлыг жилд нэг удаа арчилж тордож байна8000.04000.0Тоосжилтыг дараххөтөлбөрт тусгах8000.0ОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонЗасварүйлчилгээнийхэлтэсБО-ы хэлтэсБО-ы хэлтэс6АмьтныаймагтХөрсний сул шороо агаарт дэгдэж агаарынтоосжилтыг нэмэгдүүлэх улмаар энэ нь эргээдургамалд дам хэлбэрээр нөлөөлөхУХШ-ын барилга угсралтын үе шатандашиглагдах машин техникийн зорчиххөдөлгөөнөөс үүсэх дуу чимээ, газар шорооныажилтай холбоотойгоор үүсэн бий болох тоосжилтзэргээс үүдэн ойр орчимд нутагладаг ан амьтадүргэн дайжих, амьдрах орчноо алдахАшиглалтын үед засвар үйлчилгээний замаарзорчих хөдөлгөөн болон УХШ-ын тоногАгаарын чанарт сөргөөр нөлөөлөхөөс урьдчилан сэргийлж, учирсан сөрөгнөлөөллийг арилгах, бууруулах арга хэмжээний хүрээнд тоосжилтыг хянана,бууруулах арга хэмжээг авч байнаБүс нутгийн биологийн төрөл зүйл, тоо толгойг хамгаалах үүднээс орон нутгийнзахиргаа, байгаль орчны алба, мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллана,шаардлагатай тохиолдолд тэдэнд туслалцаа үзүүлнэТөслийн байгууламжуудын ашиглалттай холбоотойгоор үүсэх дуу чимээнийхэмжээг бага түвшинд байлгах талаар анхаарна. Тухайлбал, дуу чимээ багагаргадаг техникийн үзүүлэлт сайтай тоног төхөөрөмжүүд ашиглана37Тоосжилтыгбууруулаххөтөлбөрт тусгах1000.0Үйл ажиллагаанызардалд тусгахТУБ болон БОыхэлтэсТУБ

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011№Хүрээлэнбуй орчин7 Дуу чимээ8АрхеологиБолзошгүй болон зайлшгүй нөлөөллүүдтөхөөрөмжийн ашиглалттай холбоотойгоор үүсэхдуу чимээний улмаас ан амьтад үргэн дайжих,амьдрах орчныг нь алдагдуулахАгнуурын ач холбогдолтой, ховордож буй болонулаан номонд орсон төрөл зүйлийг хулгайгаарагнах явдал ихсэх зэрэг болноТоног төхөөрөмжийн насосын ажиллагааны явцаддуу чимээ, доргион үүсч болзошгүйБарилга угсралтын ажлын үед өдрийн цагаар багазэргийн чимээ шуугиан үүсэхТус түүх, соёлын дурсгал олдворууд байршлынхувьд УХШ-ын нөлөөллийн зурвас газраас 1.8-6.4км зайд байгаа бөгөөд дээрхи олдворуудадилэрсэн талбайд төслийн зүгээс тэдгээрт ямар нэгнөлөөлөл үзүүлэхгүй.Байгаль орчныг хамгаалах, төслийн сөрөг нөлөөлийг бууруулах аргахэмжээТухайн байгууламжуудыг төлөвлөхдөө тухайн бүс нутгийн ан амьтдыннүүдлийн замд саад болохгүй байхад анхаарна, тухайлбал зам болон бусадбайгууламжуудад хамгаалалт хашаа, хашлага барихдаа ан амьтдын нүүдэлдайран гарч болзошгүй хэсгүүдэд чөлөөтэй нэвтрэх бололцоогоор ханганаОрон нутгийн иргэдэд нөлөөлөл аль болох хамгийн бага байх хэмжээний зайдүйл ажиллагаа явуулнаХэт их дуу чимээ үүсгэж болзошгүй ажлыг зөвхөн өдрийн цагаар төлөвлөжхийнэТөсөв(мян.төг)Үйл ажиллагаанызардалд тусгах--ХариуцагчбайгууллагаТУБЭМАА хэлтэсЭМАА хэлтэсУсан хангамжийн шугам хоолойг барьж байгуулах явцад шинээр археологийнолдвор илэрвэл үйл ажиллагааг тухайн цэгт түр зогсоон орон нутгийнудирдлага, мэргэжлийн байгууллагад мэдэгдэж, хамтран ажиллана2000.0 ОТ ХХК БО-ыхэлтэс болонбарилгынажлыггүйцэтгэгчгэрээт компаниУХШ-ийн баригдах, ашиглах үеийн байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөний нийт зардал, 2011 онд 78200.0 ОТ ХХК38

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20114.4.ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР- ГҮНИЙ ХООЛОЙН ШУГАМ ХООЛОЙН ТӨСӨЛХүснэгт 13. Гүний хоолойн шугам хоолойн барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр-2011 онд№БайгальорчныбүрэлдэхүүнХяналтшинжилгээнийүзүүлэлтүүдШинжилгээ явуулахтөрөл, хэлбэрХяналт шинжилгээ явуулахцэгүүдийн байршилХяналт шинжилгээ явуулаххугацаа болон давтамжАрга,аргачлалТехник,тоногтөхөөрөмжТайлан1 Агаар2Газрынгадарга3 УсАгаарын чанар,тоосжилтын хяналтГазрын гадаргаГадаргын ба гүний ус

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011№БайгальорчныбүрэлдэхүүнХяналтшинжилгээнийүзүүлэлтүүдШинжилгээ явуулахтөрөл, хэлбэрХяналт шинжилгээ явуулахцэгүүдийн байршилХяналт шинжилгээ явуулаххугацаа болон давтамжАрга,аргачлалТехник,тоногтөхөөрөмжТайланХөрс4Ургамал56 АмьтанХөрсний төлөвбайдал, хуурайшилУргамлан нөмрөгАмьтны аймагХөрсний байгалийн чийг,амь чийгийн хэмжээ, рН,ялзмагийн агууламж,ялзмагт давхаргын зузаан,механик бүтэц, нийт азот,нийт фосфор, хүндметалууд, 1 см 3 дэхбактери,Ургамалжилтын нягшилт,25м 2 талбай дахь зүйлийнтоо, биомассЗэрлэг амьтдыг тоолохбүртгэх, популяц, нүүдэл,зүйлийн бүрдлийг судлах(Монголын мэргэжлийнбайгууллагыг ашиглах)УХШ-ын дагуу 10 цэгт(антропоген нөлөөлөлд багаөртсөн газарт шугам хоолойндагуу 2 км-ийн дотор) дээжлэлтхийж, лабораторийн шинжилгээхийлгэхУХШ-ын дагуу 10 цэгт(антропоген нөлөөлөлд багаөртсөн газарт шугам хоолойндагуу 2 км-ийн доторУХШ-ын дагуу, Төслийн талбайболон түүний ойр орчимТөсөл хэрэгжих хугацаанджилд 1 удааАшиглалтын бүхий лхугацаанд жилд нэг удаа (7сард) 3хүн/өдөр*50000 төгАшиглалтын явцад жилбүрийн 7-р сардшинжлэхХянах,судлахХянах,судлахЛабораторийн шинжилгээХээрийнсудалгаанымэдээлцуглуулахмаягтууд,Дижиталфотоаппарат,Клинометр/налуухэмжигч/,Дуран, зайтодорхойлогч, байршилтодорхойлогчЖилийн тайлангБОАЖЯ,Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумынЗДТГЖилийн тайлангБОАЖЯ,Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумынЗДТГЖилийн тайлангБОАЖЯ,Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумынЗДТГ40

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20115. ОЮУ ТОЛГОЙ – ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙНЗУРВАСЫН ТӨСӨЛ5.1.ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ, ТОВЧ ТОДОРХОЙЛОЛТОюу Толгой төсөл нь дэд бүтэц сул хөгжсөн нутагт хэрэгжиж байгаа тул зам тээврийнсүлжээ, эрчим хүчний эх үүсвэрт холбох зэрэг нь төслийн нэн чухал бүрэлдэхүүн хэсэгболно. Төслийн дэд бүтцийн асуудлыг шийдвэрлэх хувилбаруудаас Оюу Толгой – Гашуунсухайтын чиглэлд хатуу хучилттай зам тавих, Өвөр Монголын эрчим хүчний системдхолбох эрчим хүчний шугам байгуулах хувилбарыг сонгон авч, нарийвчилсан зураг төсөл,ТЭЗҮ болон байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээн хийгэн холбогдохбайгууллагуудаар батлуулаад байна.Төсөл хэрэгжих талбай нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Жавхлант, Номгон багийннутгуудыг дайран өнгөрөх бөгөөд эхлэлийн цэг нь Оюу Толгой уурхайн талбайтөгсгөлийн цэг нь Гашуун Сухайтын хилийн боомт байх юм.5.1.1 Замын барилгын ажилТөслийн хүрээнд барих хатуу хучилттай зам нь улсын чанартай, III зэргийн зам байхбөгөөд 96.8км урт, хоёр зурвас бүхий зорчих хэсгийн өргөн 10м, хоёр талдаа 2м өргөндалантай буюу нийт 14м өргөн, далангийн өндөр дунджаар 0.45м, замын ухалт банамсгалт нь 0.3-6.4м гүнтэй байна.Замын дагуу далан суурийн материалд ашиглах хайрган материалын боломжит ордгазруудыг олж тогтоох инженер-геотехникийн судалгааг хийсэн бөгөөд 17 цэгт карьерүүсгэн барилгын материал ашиглах боломжтойгоос 2010 онд 6 карьераас барилгынматериал авч ашиглан техникийн нөхөн сэргээлт хийгээд улсын коммисст хүлээлгэнөгсөн. Үлдсэн 11 карьераас 2011-2012 онуудад барилгын материал авч ашиглахтөлөвлөгөөтэй байна. Урьдчилсан тооцоогоор карьеруудаас нийт элс хайрганы хольц27605.7 м 3 , даланд тохирох материал 638146.56 м 3 , бэхэлгээний чулуу 435.12 м 3 , өнгөнхөрс 91545 м 3 , зохист ширхэглэлийн бүрэлдэхүүнтэй элс хайрганы хольц 89885.15 м 3 авнагэж тус тус тооцоолсон.Хүснэгт 14. Замын дагуух карьеруудын байршил№ Карьер Солбицол Статус1 BP-R01 4766977.0 655936.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн2 BP-R02 4763065.0 658863.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн3 BP-R03 4762250.0 660100.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн4 BP-R04 4760040.0 660550.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн5 BP-R05 4754750.0 666720.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн6 BP-R06 4754250.0 668450.0 2011-2012 онд ашиглагдана7 BP-R07 4749000.0 675000.0 2010 онд ашигласан ба нөхөн сэргээсэн8 BP-R08 4747350.0 682500.0 2011-2012 онд ашиглагдана9 BP-R09 4747345.0 682250.0 2011-2012 онд ашиглагдана10 BP-R10 4741910.0 690000.0 2011-2012 онд ашиглагдана11 BP-R11 4739600.0 695000.0 2011-2012 онд ашиглагдана12 BP-R12 4735150.0 697750.0 2011-2012 онд ашиглагдана13 BP-R13 4733550.0 698900.0 2011-2012 онд ашиглагдана14 BP-R14 4732950.0 699100.0 2011-2012 онд ашиглагдана15 BP-R15 4729300.0 702500.0 2011-2012 онд ашиглагдана16 BP-R16 4724500.0 706800.0 2011-2012 онд ашиглагдана17 BP-R17 4721600.0 707400.0 2011-2012 онд ашиглагдана41

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Урьдчилсан тооцоогоор замын барилгын ажилд ойролцоогоор 200,000 шоо метр усшаардлагатай. Барилгын ажилд хэрэглэх усны нөөцийг замын зурвасын дагууойролцоогоор 10км өргөн талбайд гидрогеологийн эрэл хайгуул хийж, ус авч ашиглахболомжтой 10 цооног байгаагаас одоогийн байдлаар дөрвийг нь ашиглахаар төлөвлөөдбайна. Эдгээр цооногуудыг барилгын ажил явагдаж дуустал буюу 2012 оны 8 дугаарсарын 31-ний өдөр хүртэл ашиглах бөгөөд төсөл дууссаны дараа зохих хууль журмындагуу нөхөн сэргээж, улсын комисст хүлээлгэн өгнө.Хүснэгт 15. Барилгын ажилд ус авч ашиглах цооногуудын мэдээлэл№ Нэр Уртраг Өргөрөг Ундарга #1 CRMR10-WS01 693.164 4.739.166 5 Zone 42 GGW32 694.430 4.741.620 15 Zone 2A3 CRMR10-WS03 694.654 4.739.895 15 Zone 2B4 CRMR10-WS02 696.697 4.735.503 4.5 Zone 3Худаг болон хайрга авах карьерууд замын төгсгөл хэсэгт буюу Говийн Бага Дархан цаазатгазрын хязгаарлалтын бүсэд байгуулах төлөвлөгөө байхгүй тул замын энэ хэсгийг барьжбайгуулахад барилгын материалыг тээвэрлэх шаардлагатай болно.Барилгын ажлыг гүйцэтгэхээр “Мон-Роад” болон “Алтайн зам” компаниуд (ХХК)шалгараад байна. Эдгээр гэрээлэгч компани нь барилгын ажилд шаардлагатай тоногтөхөөрөмж, машин механизм, бетон зуурмагийн цех, бутлуурын машин болон асьфалтынүйлдвэр цехийн асуудлыг өөрсдөө шийднэ. Барилгын ажилчид байрлах түр кэмпийг ОюуТолгойгоос зүүн урагш ойролцоогоор 65км зайд байгуулж ажиллана.5.1.2 Эрчим хүчний шугам барих барилгын ажилЭрчим хүч дамжуулах шугам Гашуун Сухайтын боомтын ойролцоогоор орж ирэх батөслийн талбайруу шууд чиглэсэн байна. Шугамын нийт урт 95км, хамгийн их хүчдэл220кв, хүчдэлийн шугамын тоо 2, эрчим хүч дамжуулах багануудын хоорондох дундажзай 300м, баганы хамгийн бага өндөр 25м, 220 кв-ын хос утасны алхам хоорондын зай 60мбайхаар төлөвлөсөн. Эрчим хүчний шугамын дагуу ашиглалтын үед зам байхгүй байхаартөлөвлөсөн ба барилгын үед үүсгэсэн түр замыг барилгын ажил дуусмагц хааж нөхөнсэргээлт хийнэ. Төслийг хэрэгжүүлэхэд тендер зарлан гүйцэтгэгчээр 3 компанийг сонгоншалгаруулж нийт зурвасын уртыг тэнцүү хувааж барилгын ажлыг хийлгэнэ.5.1.3 Радио холбооны цамхагОюу Толгой – Гашуун Сухайтын чиглэлд дэд бүтцийг сайжруулах төслийн хүрээнд ОюуТолгой уурхайн талбайгаас зүүн урагш 32км зайд радио холбооны цамхагийг байгуулжүүрэн холбоо болон радио холбооны дахин дамжуулах станцыг барьж ашиглана. Өөр хоёрширхэг радио холбооны цамхаг барих бөгөөд нэг нь Оюу Толгой уурхайн талбайд, нөгөөнь Гүний Хоолойд байрлана.42

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20115.2.ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖИХ ХУГАЦАА• Хатуу хучилттай замын барилгын ажлыг 2011 оны 3 сард эхлүүлж 2012 оны 9 сарддуусгах• Эрчим хүчний шугамын барилгын ажлыг 2011 оны 2 сард эхлүүлж 2011 оны 9 сарддуусгах• Радио холбооны цамхаг №2-ийн барилгын ажлыг 2010 оны 12 сард эхлүүлж 2011оны 3 сард дуусгахаар тус тус төлөвлөж байна.5.3.БАРИЛГЫН АЖИЛЧДЫН ТҮР СУУРИН - ӨМНӨД КЕМПӨмнөд суурин нь ойролцоогоор 250м х 150м талбайд баригдах төлөвлөгөөтэй. Энэ сууриннь Оюу Толгой –Гашуун Сухайтын замын барилгын ажилд ажиллах хүчнийг байрлуулахтүр кемп бөгөөд нийт 1500 хүний хүчин чадалтай ажилчдын дотуур байр, ариун цэврийнөрөөнүүд, цахилгаан станц, цахилгаан үүсгүүр-генераторууд, бохир ус дамжуулах шугамхоолой, кемпийн гадуур хашсан хашаа, гол хаалга, зам талбай болон хаягдал усны нуурзэрэг дэд хэсгүүдээс бүрдэнэ. Өмнөд сууринг барих барилгын ажлыг 2011 оны 3-р сараас-4 сарыг хүртэл хугацаанд хийж дуусгахаар төлөвлөөд байна.5.4.ХАНБОГД СУУРИНХанбогд түр суурин нь Ханбогд сумын төвд баригдах ба байршил нь одоогоортодорхойгүй байна. Түр суурингийн байршлыг Хан Богд сумын засаг даргатай зөвшилцөжтогтооно.Уг суурин нь энэ 4 сард баригдахаар төлөвлөгдөөд байгаа бөгөөд тохижилт,үйлчилгээний Камел болон Номадс компанийн 450-550 монгол ажилчид 6 сарынхугацаанд амьдран суух зориулалттайгаар баригдаж байна.Камел компанийн ажилчид нь бараа материалын ялгах ангилах, дахин боловсруулах,эвдэрсэн газрыг нөхөн сэргээх, явган хүний зам барих болон кемпийн засварүйлчилгээний ажлуудыг хийж гүйцэтгэнэ.Номадс компанийн ажилчид нь сууринг барих, засаж тохижуулах зэрэг ажлуудыг хийжгүйцэтгэнэ. Мөн энэ компанийн ажилчид нь өөрсдөө энэ сууриндаа байрлаад суурингийнцэвэрлэгээ болон ажилчдыг аюулгүй амт чанар сайтай хоол хүнсээр хангах асуудлыгхариуцна.Суурингийн барилга, байгууламжид дараах зүйлс хамаарна:- 150 ш унтлагын гэр- 8 ш холбоотой гал тогооны гэр- 1ш гал тогооны хөргөх төхөөрөмж бүхий чингэлэг- 10 ш холбоотой хоолны гэр- 3 ш чингэлэг бүхий ариун цэврийн өрөө (WC)- 3 ш чингэлэг бүхий халуун усны өрөө- 3 ш чингэлэг бүхий гар угаах ариун цэврийн өрөө43

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011- 3ш 20 тонын багтаамжтай усны ёмкость- 1ш 40 тонын багтаамжтай шатахуун түгээх станц- 3ш 550kВ хүчин чадалтай цахилгаан үүсгэгчүүд (генераторууд)- 1ш офисын зориулалттай гэр- Волейбол болон хөлбөмбөгийн талбай- 1ш бохир ус цэвэрлэх байгууламж (чингэлэг бүхий)44

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20115.5.БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСӨЛ№ Байгаль орчныбүрдэл хэсэг1 Агаарын чанарХүснэгт 16. Гашуун сухайтын дэд бүтцийн барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө-2011 ондБолзошгүй нөлөөлөл Бууруулах арга хэмжээ Төсөв Хариуцах(мян.төг) талДэд бүтцийн зурвасын барилгын ажил болон үйл6000.0 Барилгынажиллагааны улмаас гарч болох тоосжилтийн эхгэрээлэгчүүсвэрүүд:компани• Зам болон эрчим хүчний шугамын барилгынажлын явц дахь газар шорооны ажил,• Хатуу хучилтгүй зам дээрх тээврийн хөдөлгөөн,• Бүтээгдэхүүн тээвэрлэж буй машинаас асгарчболох шороо тоос,• Замын материалын карьеруудын хөрс хуулалт,замын материалын овоолго• Ашиглагдаж буй тээврийн хэрэгсэл тоногтөхөөрөмжөөс ялгарах хорт хий орчны агаарыгбохирдуулах• Зам, эрчим хүч дамжуулах шугам, радио холбооныцамхагийн барилгын ажлын үед усны машиныгашиглаж тоосжилтын эх үүсвэрүүдийг услах, чийглэхзамаар багасгах, байгаль орчинд сөрөг нөлөөлөлбагатай барьцалдуулагч бодис Dustblock-ыг ашиглана• Хучилтгүй зам дээр тээвэр хийх машины хурдыгхязгаарлана, хурдны хязгаарлалтыг анхааруулсанзамын тэмдэг, тэмдэглэгээ байршуулна• Замын чиглэлийн дагуух карьер болон хэрэглэгдэхээбольсон хуучин замуудын хөрсийг сэргээн ургамалбайгалийн аясаар ургах нөхцлийг бүрдүүлнэ,• Зам, эрчим хүчний шугам, радио холбооны цамхагийнбарилгын ажлын үед газар шорооны ажлыг альболохоор бага хэмжээтэй хязгаартай байлгаж, хяналттавина,• Айлын өвөлжөө, бууцанд нөлөөлөл үзүүлэхээргүйзайтай талбайд хийнэ,• Төсөлд хэрэглэгдэж буй тээврийн хэрэгслүүдэд МонголУлсад мөрдөгдөж буй утааны ба бохирдлынстандартууд (MNS 5013:2003 бензин хөдөлгүүрээсялгарах бохирдуулагчид, MNS 5014:2003 дизельхөдөлгүүрээс ялгарах бохирдуулагчид) болон олонулсын холбогдох стандартуудын шаардлагын дагуухяналт хийж түүнд нийцүүлнэ• Агаарын чанарыг тодорхой давтамжтайгаар тогтмолхянана600.010000.0--4000.0БО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпани2 Дуу чимээНутгийн иргэдийн амгалан тайван байдлыг алдагдуулах • Айлын өвөлжөө, бууцанд нөлөөлөл үзүүлэхээргүйзайтай талбайд хийнэ,4000.0- Барилгынгэрээлэгчкомпани3Газрын болонгадаргын усЗам барилгын ажлын үед тавих хоолой, ус зайлуулахбайгууламж нь гольдролын бүтцэд нөлөөлж, булгийнболон түр зуурын урсацыг өөрчилж, гольдрол орчмынургамалжилтад нөлөөлөх• Урсацын горимд тохируулан нэвтрүүлэх байгууламжтөлөвлөнө• Замын ус зайлуулах байгууламжийн төлөвлөлт ньгадаргуугийн урсацад нөлөөлөхгүй байхаар хийнэ45--Барилгынгэрээлэгчкомпани

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Зам, гүүр, барилгын ажлын үед хуурай гольдролуудынэргийн элэгдэл эвдрэл ихсэхГадаргын урсацын байгалийн гольдролууд усзайлуулах, урсац өнгөрүүлэх байгууламж, гүүр хоолойбарих явцад шатах тослох материал, барилгынматериалын хог хаягдлаар бохир зэрэг түр зуурыннөлөөлөлд өртөхОрчны тоосжилтыг бууруулах болон замын барилгынажилд урьдчилсан тооцоогоор 60622.19 м 3 усыгашигласнаар бага гүнд орших газар доорхи уснытүвшин тодорхой хугацаанд доошилж, нөөц нь хомсдожболзошгүй ба зарим ардын худгууд болон булгуудаднөлөөлөх• Зам барих явцад урсацын эргийг хамгийн багахэмжээгээр эвдэнэ• Түр зуурын урсацын эвдэрсэн эргийг засах, цаашидэвдрэл явагдах эрсдлийг багасгана• Голын гольдролын ойролцоо шатахуун цэнэглэхгүй• Шатах тослох материалын агуулахыг голынгольдролоос дор хаяж 100 м зайтай байрлуулна• Шатах тослох материал алдагдах үед авах яаралтайарга хэмжээг урьдчилан тодорхойлж урьдчилансэргийлэх арга хэмжээ авч байна• Газар доорхи ус ашиглах цооногуудыг ус ашиглаххугацаанд тодорхой давтамжтайгаар байнга хянажбайна• Газар доорхи ус ашиглах цооногоос 1 км хүртэл зайдорших худгуудыг ус ашиглах хугацаанд тодорхойдавтамжтайгаар байнга хянаж байна• Зам барилгын ажлын явцад шаардагдах усыг худагбулгийн ойролцоо цооног өрөмдөж авахдаа түүнийгэзэмшиж байгаа малчдад мэдэгдэж, саналыг авна• Барилгын ажлын явцад замын дагуух нутгийн иргэдийнхудгуудад хяналтын хөтөлбөр хэрэгжүүлж, хэмжээчанарыг нь тодруулж байна• Хэрэв малчдын энгийн худгуудад түвшний бууралт иххэмжээгээр ажиглагдвал нутгийн малчидтайзөвлөлдсөний үндсэн дээр өөр боломжит эх үүсвэрийгтогтоож, ашиглах боломжоор хангаж өгнө• Гүний усны чанарыг тогтмол давтамжтайгаар хянана-----2000.0--4000.0-БарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпани4 Хөрсөн бүрхэвчЗам, эрчим хүчний байгууламжуудыг барихад тухайнхэсгийн хөрсийг эвдэх• Замын барилгын ажил, цахилгаан дамжуулах шугамболон радио холбооны цамхаг суурилуулалт, түүнийзасвар үйлчилгээ нь тус зам, цахилгааны шугамынхэсэг дэх хөрсний эвдрэлийг аль болох бага байлгахадчиглэсэн байна, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийгтухайн тогтоогдсон ажлын зурваст байлгах арга хэмжээавна• Замын дагуух карьерууд, цахилгаан дамжуулах шугамболон радио холбооны цамхаг суурилуулах хэсгийнөнгөн хөрсийг хуулж овоолон дараа нь нөхөн сэргээхэдашиглана• Зам ашиглалтанд орсны дараа хуучин замын дагуухөндлөн суваг татаж цаашид машин явахыг хязгаарлах,6000.0-4000.0БарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпани46

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011Голын гольдрол орчимд болон ус дамжуулах хоолойбарьсан хэсгүүдэд урсац өөрчлөгдөн хөрсөн бүрхэвчэвдрэхдахин ургамал ургах нөхцлийг бүрдүүлнэ мөн шинэзамын дагуух замбараагүй олон салаа замын хөрс,ургамлыг сэргээх бололцоог нээж өгнө• Хөрсний чанарыг тодорхой давтамжтайгаар хянана• Ус зайлуулах, урсац өнгөрөөх байгууламжийг барихүед хөрсний эвдрэлийг аль болох бага байлгана-Барилгынгэрээлэгчкомпани8000.0- Барилгынгэрээлэгчкомпани5Ургамланбүрхэвч100 өргөн зурвастай 96.8 км урттай хатуу хучилттай замболон цахилгаан дамжуулах шугамын барилгын ажил,засвар үйлчилгээний шороон зам ба радио холбооныцамхаг зэргийг барьж байгуулах үед нийт 1110.65 гагазрын нутаг дэвсгэрийн ургамлан бүрхэвч нөлөөлөлдөртөж болзошгүй ба ялангуяа цөлөрхөг хээрийн тэгшталын ургамалжил их хэмжээгээр нөлөөлөлд өртөхХатуу хучилттай авто зам барих, цахилгаан дамжуулахшугамын засвар үйлчилгээний зам болон ус зайлуулахсуваг шуудууг ухах, цахилгааны шугамын суурьзэргийн улмаас ойролцоогоор 211.52 га талбайнургамлан бүрхэвчийг зайлшгүй устгахМонгол орны ховор, нэн ховор ургамлын тоонд багтажбайгаа Монгол Улсын улаан номонд орсон 4, нэн ховор4, эндемик 9, эртний цөлийн үлдвэр (Реликт) 2 зүйлийнургамлууд төслийн үйл ажиллагааны улмаас нөлөөлөлдөртөн, устаж үгүй болохБарилга угсралтын ажилд хэрэглэгдэж буй машин тоногтөхөөрөмжөөс үүдсэн ургамлын талхагдал бий болох,тоосжилт үүсэж болзошгүй. Улмаар энэ нь эргээд орчныагаарын тоосжилт ихсэхэд нөлөөлөх буюу хөрсний сулшороо агаарт дэгдэж агаарын тоосжилтыг нэмэгдүүлэх,энэ нь эргээд ургамалд дам хэлбэрээр сөргөөр нөлөөлөхУргамлын нөмрөгийг устгаснаас хөрсөн бүрхэвчэвдрэлд өртөмхий болохБэлчээрийн ашигт ургамал төсөл хэрэгжсэний улмаасталхлагдан, улмаар малын бэлчээр хомсдох• Хөрс хуулах болон ургамлан бүрхэвчийг устгах ажлыгзайлшгүй хийх бөгөөд энэ нөлөөллийг арилгах аргагүйюм. Гэвч барилгын ажил дууссаны дараагаар сулшороо агаарт дэгдэх, тоосжилт үүсгэхээс сэргийлэхүүднээс эвдэгдсэн газрыг зохих стандартын дагуухэлбэржүүлж, нөхөн сэргээх ажлыг гүйцэтгэж байна• Барилгын ажлыг гүйцэтгэхдээ ургамалд үзүүлэх сөрөгнөлөөллийг аль болох бууруулах талаар анхааранажиллах ба машин, өөрөө явагч хэрэгслийн хөдөлгөөн,нөлөөллийг тухайн тогтоогдсон зурваст байлгах аргахэмжээ авч байна• Нөхөн сэргээлтийг хийх үед тухайн нутгийн унаганургамлын үрийг цацаж, суулгах аргыг хэрэглэнэ,биологийн нөхөн сэргээлт хийнэ• Ховор ургамал тохиолдсон хэсгүүдэд барилгын ажлыгэхлүүлэхээс өмнө ургамал судлаачдыг байлцуулж,тухайн орчны ургамалжилтын нарийвчилсан судалгаахийж, тэдний санал зөвлөмжийг мөрдөж ажиллана• Барилгын ажлын явцад өртөж болзошгүй ховор, нэнховор ургамлуудыг барилгын ажлын явцад түрхугацаагаар хашиж хамгаална• Монгол орны ховор, нэн ховор ургамлын тоонд багтажбайгаа ургамлууд нөлөөлөлд зайлшгүй өртөхөөрбайвал тэдгээрийг шилжүүлэн суулгах арга хэмжээгургамал судлаачдын оролцоотойгоор хэрэгжүүлнэ• Хатуу хучилттай зам ашиглалтанд орсноор түүнийдагуух замбараагүй олон салаа замуудын хөрс,ургамлыг эргэн сэргэхэд эерэгээр нөлөөлөх баашиглахгүй замуудын хэсгүүдэд дагтаршсан хөрсийгсуллаж, цаашид машин явахыг хязгаарлаж, ургамлынүр салхиар хийсэн ирж тогтон, ургах нөхцлийгбүрдүүлж өгнө4000.0-6000.0--4000.02000.0БО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпани47

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20116 Амьтны аймагЭрчим хүчний шугам, зам, гүүрийн барилга угсралтынүе шатанд ашиглагдах машин техникийн зорчиххөдөлгөөнөөс үүсэх дуу чимээ, газар шорооны ажилтайхолбоотойгоор үүсэн бий болох тоосжилт зэргээс үүдэнойр орчимд нутагладаг ан амьтад үргэн дайжих,амьдрах орчноо алдахДэд бүтцийн байгууламжуудын барилгын ажлын үедхөрс хуулалт, газар шорооны ажлын явцад төслийнталбайд тэмдэглэгдсэн мэрэгчид ба мөлхөгчдийнамьдрах орчин устаж үгүй болохЭрчим хүчний шугам, зам, гүүрийн барилгын ажлынявцад Монгол Улсын Улаан Номын жагсаалтад орсонзарим ховор болон ховордож буй амьтад болох хулан,хар сүүлт зээргийн нутагшилтад мэдэгдэхүйц нөлөөлөхТөсөл хэрэгжих барилгын шатанд газар шорооны үйлажиллагаатай холбоотойгоор шавжийн амьдрах орчинднөлөөлөхЗамын ажил, цахилгаан дамжуулах шугам барих үед түрзуур мал сүрэг, ан амьтдын бэлчээр хомсдохАливаа нэгэн зүйл устаж, дайжиж алга болсонтойхолбоотойгоор экологийн идэш тэжээлийн харилцаахолбоо алдагдах дам нөлөөл үүсч болзошгүйХатуу хучилттай замын чиглэлийн дагуу агнуурын ачхолбогдолтой, ховордож буй болон улаан номонд орсонтөрөл зүйлийн хууль бус агналт ихсэх• Бүс нутгийн биологийн төрөл зүйл, тоо толгойгхамгаалах үүднээс орон нутгийн захиргаа, байгальорчны алба, мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллаж,шаардлагатай тохиолдолд тэдгээрт туслалцаа үзүүлнэ• Дэд бүтцийн зурвасыг барих барилгын ажлын үедүүсэх дуу чимээний хэмжээг бага түвшинд байлгахталаар анхаарч ажиллана. Тухайлбал, дуу чимээ багагаргадаг, техникийн үзүүлэлт сайтай тоногтөхөөрөмжүүд ашиглана• Тухайн дэд бүтцүүдийг төлөвлөхдөө энэ бүс нутгийнан амьтдын нүүдлийн замд саад болохгүй байхаданхаарах, тухайлбал зам болон бусад байгууламжуудаддалан, хамгаалалт хашаа, хашлага барихдаа ан амьтдыннүүдэл дайран гарч болзошгүй хэсгүүдээр чөлөөтэйнэвтрэх бололцоогоор хангаж өгнө• Цахилгаан дамжуулах шугамууд дээр шувууд суужөндөр хүчдэлд цохиулахаас сэргийлж уг шонгууд дээршувуу үргээгч төхөөрөмж байршуулна мөн махчиншувуудад зориулан хоол тэжээл ихтэй буюу жижигмэрэгчид ихтэй газруудад тусгай шон босгон шувууныхиймэл үүр барьж өгнө• Төслийн барилга угсралтын үйл ажиллагаанд оролцожбуй ажилчдад буюу тээвэрлэлт хийх жолооч нарттухайн бүс нутагт улаан номонд орсон ховордсонамьтад, CITES Хавсралт II-т орсон ховор ан амьтдынталаар сургалтын программ явуулж, таниулаххамгаалах арга хэмжээ авна• Зам, барилгын ажлыг хийх үед булагийн ойролцоохзэрлэг ан амьтад ундаалдаг усны эх үүсвэрийнойролцоо гүүр, гарам барихгүй• Амьтад нэвтрэх боломжтой газруудад болон нутгийниргэдийн мал шигүү бэлчдэг, суурьшил ихтэйгазруудад замын тусгай анхааруулсан тэмдэг,тэмдэглэгээг зөв зохистой байрлуулна• ГБДЦГ, түүний орчны бүсүүд, дэд бүтцийн зурвас дахьамьтны аймгийн судалгааны хөтөлбөрт дэмжлэгүзүүлнэ5000.0--2000.0--600.0БО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерБарилгынгэрээлэгчкомпаниБарилгынгэрээлэгчкомпаниБО менежерДэд бүтцийн зурвасын зам, эрчим хүч, радио холбооны байгууламж барих үед байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөний зардлынурьдчилсан дүн-72200.0 ОТ ХХК48

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20115.6.ОРЧНЫ ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР- ГАШУУН СУХАЙТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСӨЛХүснэгт 17. Гашуун сухайтын дэд бүтцийг барих барилгын ажлын үед хэрэгжүүлэх Орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр-2011 онд№ Байгальорчныүзүүлэлт1 АгаарХяналтшинжилгээнийүзүүлэлтүүдАгаарынЧанар2 Хөрс Хөрс3 Ус4УргамлынаймагГадаргынболон газрындоорхи усУргамалШинжилгээявуулахтөрөл, хэлбэрАгаар дахь тоосжилт,Нийт тоос (TSP), PM 10Агаар дахь хорт хийнагууламж, CO, CO2,SO2, NO2, O2, CH4, NH3,PbФизик үзүүлэлтүүд,органик бодисууд, нийтазот, карбонат, Ca, Mg,P 2 O 5 , K2O, хөрсний pH,Pb, Cd, As, Zn, Ce-ийнагууламжpH, нийт ууссан давс-TDS, нийт хатуулаг(CaCO3), Ca, Mg, Na, K,SO4, NO2, NO3, NH4, As,Cd, Cu, Hg, Pb, Zn, Cr, Fe,Ni,Ургамалжилтыннягтшил, 25м 2 талбайдахь зүйлийн тоо,биомассХяналт шинжилгээ явуулахцэгүүдийн байршилDMP-1, DMP-2, DMP-3,DMP-4DMP-5, DMP-JaBa, DMP-KhO, DMP-TsKh, DMP-GaSuGEMP-1, GEMP-2 GEMP-3,GEMP-4 GEMP-5, GEMP-JaBaGEMP-KhO, GEMP-TsKh,GEMP-GaSu- Бор хошуу- Хонгор овоо- Цагаан хад- Гашуун сухайтын хилийнбоомтБөгтөр хөөврийн задгай ус бахудаг, Их Гүний, Цагаанхадны худаг-Бор хушуу- Хонгор овоо- Цагаан хад- Гашуун сухайтын хилийнбоомт49Хяналт шинжилгээявуулах хугацааболон давтамжСард нэг удааЖилд нэг удааУлиралд нэг удааУлиралд нэг удааУлиралд нэг удааАрга,аргачлалХянах,шинжлэхСудлах,шинжлэхХянах,судлах,шинжлэхшинжлэхХянах,судлахТехник, тоногтөхөөрөмжDust Trak тоосныширхэглэгхэмжих багаж,болон тоосныуналт хэмжихбортого-ЛабораторийншинжилгээЛабораторийншинжилгээХээрийнсудалгаанымэдээл цуглуулахмаягтууд,Дижитал фотоаппарат,Клинометр /налуухэмжигч/,ТайланЖилийн тайлангБОАЖЯ, Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумын ЗДТГЖилийн тайлангБОАЖЯ, Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумын ЗДТГЖилийн тайлангБОАЖЯ, Усны газар,Өмнөговь аймгийнЗДТГ, Ханбогд сумынЗДТГЖилийн тайлангБОАЖЯ, Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумын ЗДТГ

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011№ Байгальорчныүзүүлэлт5АмьтныаймагХяналтшинжилгээнийүзүүлэлтүүдАмьтанШинжилгээявуулахтөрөл, хэлбэрНүүдлийн төрөл зүйл,мөлхөгч, шувуу, мэрэгчамьтдын зүйлийн бүрдэл,тоо толгой, нүүдэлшилжилтХяналт шинжилгээ явуулахцэгүүдийн байршилГашуун сухайтын замындагуудХяналт шинжилгээявуулах хугацааболон давтамжЖилд нэг удааАрга,аргачлалХянах,судлахТехник, тоногтөхөөрөмжДуран, зайтодорхойлогч,байршилтодорхойлогчТайланЖилийн тайлангБОАЖЯ, Өмнөговьаймгийн ЗДТГ,Ханбогд сумын ЗДТГ50

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 20116. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ МЭДЭЭЛЛИЙН САН6.1.ГАЗАРЗҮЙН МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМОюу Толгой ХХК ГМС-ийг хөгжүүлэхийн тулд Байгаль Орчны Систем Судалгааны Төвийн(ESRI) ArcGIS Desktop хэлбэрийн ArcInfo 9.3.1 программ ашиглаж байгаа бөгөөд энэхүүсистем нь байгалийн нөөцийн үнэлгээ, түүний зохистой ашиглалт, байгаль орчны төлөвлөлт,нөхөн сэргээлт, ашигт малтмалын олборлолт болон газрын гадаргын өөрчлөлт, газрынкадастер, дэд бүтцийн мониторинг зэрэг ажилд өргөнөөр ашиглагддаг. Оюу Толгойн ГМСньоронзайн (spatial) хийгээд шинж чанарын (attribute) өгөгдлүүдийг хооронд нь уялдуулантөслийн төлөвлөлт, судалгаа, дүн шинжилгээнд ашиглах зориулалттай мэдээллийнсистемийн цогцолбор байдлаар бүрдүүлж байна. Оронзайн мэдээллийн сан нь аливаа биет,юмсын байршил хэмжээ, харин шинж чанарын хэсэг нь тухайн биетийн төрөл, зориулалтыгилтгэсэн тоон үзүүлэлтийг үзүүлнэ.Зураг 10. Оюу Толгой төслийн Газарзүйн мэдээллийн сангийн бүтэцБайгаль орчны удирдлагийнсистемийн газарзүйнмэдээллийн санЕрөнхий мэдээлэл, дэдбүтэцСуурь зурагуудГеологийн мэдээГазрын менежментУсны менежментУргамлын менежментХог хаягдлынменежментБайгаль орчныМониторингСоёлын өвийнмэдээлэл6.2.ГАЗАРЗҮЙН МЭДЭЭЛЛИЙН САН БҮРДҮҮЛЭЛТБОУТ-ны хүрээнд хийгдэж буй ГМС-ийг 2010 оны 3-р улирлаас бүрдүүлж эхэлсэн бөгөөдхэрэгжилт ойролцоогоор 60% -н гүйцэтгэлтэй байна. 2011 онд 100% болгохоор ажиллахбайна. Мөн цаашид ГМС нь Оюу Толгой төслийн болон Оюу толгой төсөлтэй холбоотойорон зайн болон шинж чанарын аливаа мэдээллээр тогтмол шинэчлэгдэх болно.1. Ерөнхий мэдээлэл, дэд бүтэц• Ханбогд сумын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд• Сум, багуудын төв*/ 100%• Сум, багийн хил*/ 100%• Тусгай хамгаалттай газар нутаг*/ 100%• Хайгуулын болон ашиглалтын лицензийн талбай*/ 99%51

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011• Орон нутгийн авто замын сүлжээ*/ 80%• Оюу Толгой төслийн холбогдолтой дэд бүтэц /90%2. Суурь зургууд• 1:100 000-ийн масштабтай топо зураг*/ 100%• Ландсат хиймэл дагуулын мэдээ (сүүлийн 10-н жилээр) */ 30%• Aster хиймэл дагуулын 30 метрийн орон зайн шийдтэй өндрийн тоон загвар*/ 100%• SRTM-ийн 90 метрийн орон зайн шийдтэй өндрийн тоон загвар*/ 100%• Quick bird хиймэл дагуулын зураг (лицензийн талбай)*/ 0%3. Геологийн мэдээ• Ордын байршил*/ 0%• Хайгуулын цооногийн байршил*/ 0%4. Газрын менежмент• Барилга байгууламж*/ 40%• Лицензийн талбай доторх эвдэрсэн газар*/ 20%• Орон нутгийн нисэх буудал */ 100%• Элс, хайрга дүүргэгч материал авах цэг*/ 90%• Лицензийн талбайн зам*/ 80%5. Усны менежмент• Малчдын гар худаг*/ 90%• Уст цэг, цооногийн байршил*/ 90%• Голын гольдрол, хуурай сайр*/ 20%• Сайрын ус хураах талбайн хил*/ 0%6. Хог хаягдлын менежмент• Хог хаях төвийн байршил, хашаа*/ 100%• Хаягдал хогийн талбай, түүний газар ашиглалтын дэлгэрэнгүй*/ 99%7. Ургамлын менежмент• Лицензийн талбай доторх одоогийн нутгийн ургамлан бүрхэвч*/ 100%• Ханбогд сумын нутаг дэвсгэрийн 2010 оны 8-р сарын ургамлын индекс*/ 80%• Лицензийн талбай доторх ховор ургамлын тархалтын талбай*/ 50%• Лицензийн талбай доторх нэн ховор ургамлын тархалтын талбай*/ 30%• Заган ой, хайлаасны талбай*/ 20%8. Байгаль орчны мониторинг• Усны мониторингийн цэг*/ 100%• Уур амьсгалын мониторингийн цэгүүд*/ 100%52

Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр – 2011• Тоосны мониторингийн цэг*/ 80%• Дуу шуугианы мониторингийн цэг*/ 100%• Хорт хийн мониторингийн цэг*/ 70%• Ургамлын мониторингийн цэг*/ 100%• Амьтны мониторингийн цэг*/ 80%• Амьтны ажиглалтын мэдээ*/ 99%9. Соёлын өвийн мэдээлэл• Эртний хийд, сүмийн туурийн байршил*/ 40 %• Археологийн дурсгал бүхий цэгүүд*/ 40 %• Палеонтологийн олдвор илэрсэн цэгүүд*/ 60%53

!! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !4768000646000! ! ! ! ! ! ! !Үйл ажиллагааныажилчдын байрБарилгажилтынүеийн түр кемп648000Хойд хаалганыбарилга! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! !! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! !! ! !! ! ! ! ! !!"TРадио холбооны цамхаг-1Удирдах төвийнбарилга650000Баяжуулах үйлдвэрБетон зуурмагны цех №2ГүйцэтгэгчдийнДизель цахилгаанбарилгын кемп үүсгүүр Босоо ам №2Өнгөн хөрс болон үйрмэгчулуун материал түр хадгалах652000! ! ! !! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! !Бетон зуурмагийнтүр цех №1Саармаг усныцөөрөм654000! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Хог хаягдалболовсруулах төв6560004768000УУРХАЙН ТАЛБАЙНЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨµӨмнөговь аймагХанбогд сумОТ лицензийн талбайМасштаб 1:33 000 @A3! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Босоо ам №1Газарзүйн тусгаг: Transverse MercatorWGS 1984 UTM Zone 48N! ! ! ! ! ! !4766000Төв халаалтын станц! ! ! ! ! ! !АгуулахХаягдал хогбуулгах газарУс зайлуулах суваг47660000 0.2 0.4 0.8 1.2 1.6КилометрГовь ажлын байрТэсрэх бодисын үйлдвэр! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !476400047620004760000646000Төлөвлөж буйцахилгаан станц! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Төлөвлөж буйүйлдвэрийн дэд бүтэцХайлуулах үйлдвэрбарихаар төлөвлөсөнгазарЗасвар үйлчилгээнийцогцолбор648000Уурхайд хэрэглэгдэхшатхууны агуулахХанбогд кемпАгуулга багатайхүдрийн овооллого! ! ! ! !! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !ОТ кемп! ! ! ! ! ! ! ! !Мейжор засварын цехАнхдагч бутлуур650000! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Ил уурхай! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Хаягдал буцаах хоолойХаягдал чулуулгийн овооллого652000Ашиглахаар төлөвлөжбайсан налуу нэвтрэлт! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !Тэсрэх бодисын агуулахХаягдал өргөх өртөөУс зайлуулах сувагХаягдал боловсруулахбайгууламж 1654000Хаягдал боловсруулахбайгууламж 2656000! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !476400047620004760000!!Таних тэмдэг"T Радио холбооны цамхаг!!!35кВ цахилгаан дамжуулах шугам220кВ цахилгаан дамжуулах шугамСайтын одоогийн байгаа хашааСайтын хашааны өргөтгөлАжлын хязгаарУурхайн лицензийн талбайЗам болон барилгын ажлын төлөвлөгөөАвто замын трассТөмөр замын трассОдоогийн ашиглаж байгаа авто замОдоогийн барилга байгууламжБаригдаж буй барилга байгууламжИл уурхай болон далан, овооллогоХаягдал чулуулгийн овооллогоАгуулга багатай хүдрийн овооллогоИл уурхайн талбайХаягдал боловсруулах байгууламжХуурай сайрБутлаг ургамалтай газарБэлтгэсэн: Н.ПүрэвсүрэнГМС Зохицуулагч, Байгаль орчны хэлтэс,Оюу Толгой ХХКИ-мэйл: purevsurenn@ot.mnОгноо: 4/7/2011

! !!! ! ! !! ! ! ! !106°48'0"E106°56'0"E107°4'0"E107°12'0"E107°20'0"E107°28'0"E43°24'0"N43°24'0"NОЮУ ТОЛГОЙ ТӨСЛИЙН УСХАНГАМЖИЙН ШУГАМ ХООЛОЙµӨмнөговь аймагХанбогд сумРадио холбооны цамхаг-3"TМасштаб 1:200,000 @A3Газарзүйн тусгаг: Transverse MercatorWGS 1984 UTM Zone 48N0 1.5 3 6 9 12Километр43°18'0"NҮндсэн кемп43°18'0"NТаних тэмдэг43°12'0"N43°6'0"NРадио холбооны цамхаг-1"T! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! !Кемп АКемп Б² Их гэрЦагаан толгойн туурь!(î² Жуулчны баазЭрээтийн хийдийн туурь!(î!(îДэмчигийн хийдХанбогд сум!.Их булаг баг!(^² Ханбогд жуулчны бааз43°12'0"N43°6'0"N!(^ Сумын төв!. Багийн төв!(î Хийд, туурь² Жуулчны бааз"T Радио холбооны цамхагНисэх зурвасБайнгын нисэх буудлын зурвасТүр нисэх буудлын зурвасУс татах шугам хоолойБарилгын ажлын түр кемпҮндсэн кемпҮндсэн кемпийн өргөтгөл хэсэгХөдөлгөөнт кемпOT - Gashuun Sukhait roadАвто замОТ сайжруулсан замСайжруулхаар төлөвлөж буй замОрон нутгийн замЦахилгаан дамжуулах шугамОТ сайтын хашааОТ лицензийн талбайСумын хилБагийн хилӨндрийн тоон загвар/метр/ өндөр : 1320! !!!! !43°0'0"N106°48'0"E6709106°56'0"E107°4'0"E107°12'0"E107°20'0"E107°28'0"E43°0'0"Nнам : 880Бэлтгэсэн: Н.ПүрэвсүрэнГМС Зохицуулагч, Байгаль орчны хэлтэс,Оюу Толгой ХХКИ-мэйл: purevsurenn@ot.mn

43°0'0"NРадио холбооны цамхаг-1TL3TL4TL5106°50'0"ETL1TL2BP-R18BP-R01Их гэрBP-R02BP-R03107°0'0"EBP-R04107°10'0"E107°20'0"E107°30'0"E107°40'0"E43°0'0"NОЮУ ТОЛГОЙ-ГАШУУН СУХАЙТЫНДЭД БҮТЦИЙН ЗУРВАС НУТАГµӨмнөговь аймагХанбогд сумNomgon42°55'0"NBP-R19BP-R20BP-R05BP-R06Радио холбооны цамхаг-242°55'0"NМасштаб 1:260,000 @A3Газарзүйн тусгаг: Transverse MercatorWGS 1984 UTM Zone 48NBP-R070 4 8 12 162Километр42°50'0"NBP-R1042°50'0"NЖавхалант багBP-R11Таних тэмдэг42°45'0"NTL6Барилгын ажлын түр кемпBP-R12BP-R1342°45'0"N!. Суурин газарéÀ Хилийн боомт² ОТ зочдын кемпЗаставBP-R14"T Төлөвлөж буй радио холбооны цамхагТөлөвлөж буй ОТ-ГС-ын замын трасс42°40'0"NBP-R1542°40'0"N!> Цахилгаан дамжуулах шугамын эргэлтийн цэгТөлөвлөж буй цахилгаан дамжуулах шугамБарилгын ажлын түр кемп#V Хайрга, дүүргэгч материаль олборлох цэгАвто замBP-R17Уурхайн сайжруулсан зам42°30'0"N42°35'0"NTL7Цэргийн ангиЗаставЦагаан хадTL8Говийн бага дархан газар "Б"42°30'0"N42°35'0"N!!!!! !!Сайжруулхаар төлөвлөж буй замТаван толгойн нүүрсний замОрон нутгийн замОТ сайтын хашааОТ лицензийн талбай хилТусгай хамгаалалттай газар нутагБагын хилУлсын хилӨндрийн тоон загвар/метр/ Өндөр : 1350Нам : 86142°25'0"N106°50'0"E107°0'0"E107°10'0"E107°20'0"E107°30'0"EГашуун сухайт42°25'0"N107°40'0"EБэлтгэсэн: Н.ПүрэвсүрэнГМС Зохицуулагч, Байгаль орчны хэлтэс,Оюу Толгой ХХКИ-мэйл: purevsurenn@ot.mn