SERWIS ELEKTRONIKI

SERWIS ELEKTRONIKI1/2008 Styczeñ 2008 NR 143Od RedakcjiNasz konsultant udzielaj¹cy telefonicznych porad w zakresie naprawsprzêtu wizyjnego p.Ryszard Strzêpek, niedawno natkn¹³ siê nazepsuty cyfrowy odbiornik satelitarny DVR-7000 firmy Echostar. Klientniesprawne urz¹dzenie przywióz³ z Niemiec. Poniewa¿ by³y k³opotyze znalezieniem jakichkolwiek materia³ów serwisowych w tym oczywiœciei schematu, zawzi¹³ siê i schemat zasilacza narysowa³ odrêcznie„z natury”, a nasz grafik doda³ “tuning” i efekt widoczny jest na stronie33. Przy okazji tej naprawy i rysowania schematu pan Strzêpek postanowi³rozgryŸæ ten zasilacz i podaæ kilka porad dotycz¹cych tego sprzêtu.Warto zwróciæ uwagê, ¿e ten odbiornika ma wbudowany dysk twardy.Coraz wiêcej tego typu urz¹dzeñ posiada w³aœnie twardy dysk dozapisu programów. Tê konfiguracjê “hardwarow¹” pragniemy Czytelnikomrównie¿ przybli¿yæ. Zbieramy materia³y na ten temat. Byæ mo¿ektóryœ z naszych Czytelników móg³by siê z nami podzieliæ swoimi zasobamina ten temat, za co bylibyœmy bardzo wdziêczni.Swego czasu awizowaliœmy zajêcie siê problemami warsztatowymiw szczególnoœci w zakresie technik wylutowywania i ponownegolutowania wielowyprowadzeniowych uk³adów scalonych. W bie¿¹cymwydaniu czasopisma prezentujemy opis i krótk¹ charakterystykê uk³adóww obudowach typu BGA, stosowanych w technologii monta¿upowierzchniowego. Opisujemy równie¿ metody wymiany, a wiêc tak-¿e i lutowania tych obudów, w których wyprowadzenia zosta³y zast¹pionekulkami ze stopu lutowniczego, rozmieszczonymi na znacznejpowierzchni spodniej strony uk³adu.Chcielibyœmy poinformowaæ Czytelników, którzy zaprenumerowali4 tom ksi¹¿ki „Uk³ady steruj¹ce w zasilaczach, przetwornicach i inwerterach”,¿e uka¿e siê ona z pewnym opóŸnieniem. Dotarcie do wiarygodnychi dobrych jakoœciowo materia³ów, w szczególnoœci schematówideowych inwerterów i zasilaczy odbiorników LCD i plazmowych,dobór jak najbardziej reprezentatywnych uk³adów, du¿a iloœæ tych materia³ówi ich obróbka spowodowa³a, ¿e nie uda³o nam siê „zmieœciæ”w planowanym terminie. Przewidujemy, ¿e pozycja ta powinna dotrzeædo naszych Czytelników na prze³omie lutego i marca 2008 roku. ZaopóŸnienie bardzo przepraszamy.Wk³adka schematowa do numeru 1/2008:OTVC LG chassis MC-036A – 2 × A2,OTVC LG chassis MC-019A – 2 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 1/2008:OTVC Samsung chassis S62B (cz.1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 × A2,OTVC Sanyo chassis EB6 – 4 x A2,OTVC Loewe chassis Media Plus (Q2400) (cz.2 z 2 –ark.5÷8) – 8 x A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-286 Gdañsk, ul. Jaœkowa Dolina 31Druk: Drukarnia Art Press Sp. z o.o 80-465 Gdañsk, ul. Hynka 69Spis treœciOpis dzia³ania przetwornic OTVC Philipschassis MG3.2 (cz.1) ........................................................... 4- Schemat blokowy zasilacza ........................................... 4- Przetwornica standby ..................................................... 4- Idea pracy przetwornicy rezonansowej .......................... 4- Opis sterownika MC33067 ............................................. 5Zast¹pienie uk³adu TDA8175 uk³adem TDA8172w OTVC Loewe chassis C9001, C9002 i C9003 ................. 9Tryb hotelowy OTVC z wyœwietlaczami plazmowymii LCD firmy Panasonic ........................................................ 10Porady serwisowe .............................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................... 12- magnetowidy ................................................................ 20- audio ............................................................................. 22- odbiorniki satelitarne .................................................... 24- monitory ........................................................................ 24Schemat zasilacza kina domowego DTH8040fimy Thomson ..................................................................... 25Aplikacja uk³adów BA10324AF-E2, OZ9938GN-B-0-T2,OZ9982GN w inwerterze OTVC LCD 32" SymphonicWF32L6 .............................................................................. 26Obudowy BGA .................................................................... 29Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000firmy Echostar ..................................................................... 32Opis dzia³ania zasilacza kina domowego firmy DaewooHC-4100/4200 .................................................................... 36Telewizor plazmowy GTW-P46M103 - cz.1 ....................... 39Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.1 .... 42Uwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60Afirmy Samsung .................................................................... 45Tryb serwisowy i regulacje chassis ETC310firmy Thomson .................................................................... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznych ..................... 49angielsko-polski – cz.18 ..................................................... 49Og³oszenia i reklama .......................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassisMG3.2 – cz.1Karol ŒwiercPrzetwornice rezonansowe to „najm³odsze dziecko”wœród zasilaczy impulsowym. Prekursorem w ichkonstrukcji by³a firma Sony. W „SE” 12/2001, 10/2005, 11/2005 i 12/2005 opisywaliœmy kilka konstrukcjitej firmy. Niniejszy artyku³ opisuje rozwi¹zanieprzetwornicy rezonansowej lansowane przez firmêPhilips. Wziêliœmy na warsztat 100-hercowe chassisMG3.2. Schemat tego odbiornika publikowaliœmy wdodatkowej wk³adce do „SE” nr 6/2007 do 12/2007.Wed³ug naszych informacji, to pierwsze chassis zprzetwornic¹ rezonansow¹. Zapewne, z bliŸniacz¹konstrukcj¹ spotkamy siê tak¿e w odbiornikach„p³askich ekranów”. W „SE” 10/2007 opisywaliœmyzasilacz OTVC Plazma chassis FTV1.9DE. Zasilacztego odbiornika zawiera dwie przetwornice rezonansoweo niemal identycznej konstrukcji z aktualnieopisywan¹. Cechy konstrukcji, oprócz „ideologii”narzuca budowa sterownika. Dlatego jemu, MC34067przyjrzymy siê w miarê dok³adnie.1. Schemat blokowy zasilaczaSchemat blokowy zasilacza odbiornika chassis MG3.2 pokazanona rysunkach 1 i 2. Rysunek 1 obrazuje strukturê zasilania,rysunek 2 eksponuje istotne elementy przetwornicy rezonansowej.W zasilaczu chassis MG3.2 pracuj¹ 4 przetwornice. Rezonansowadostarcza napiêæ ±19V dla wzmacniacza fonii, +141Vjako g³ówne napiêcie „systemowe” oraz 25V. Napiêcie +25Vjest dalej przetwarzane w celu pozyskania +11V, +8.6V i +5.2V.Najwiêksze obci¹¿enie wœród ww. ma Ÿród³o 5.2V, to jest pozyskanezasilaczem impulsowym. Rysunek 2 nie jest schema-tem blokowym, a raczej „ideologicznym”. Zaznaczono na nimistotne elementy zawarte w uk³adzie scalonym sterownika, jakrównie¿ najbardziej istotne elementy jego aplikacji. Szczególniewyodrêbniono obwód rezonansowy, obwód kluczuj¹cy orazobwody sprzê¿enia zwrotnego i zabezpieczeñ. Rysunek tenbêdzie pomocny dla analizy szczegó³owej pracy uk³adu zawartejw punktach 4, 5 i 6 artyku³u.2. Przetwornica standbyTo przetwornica ma³ej mocy pracuj¹ca w najprostszej zmo¿liwych konfiguracji. Zastosowano element TNY256 integruj¹cywysokonapiêciowy tranzystor MOSFET z jego sterownikiem.Jego aplikacja jest bardzo zbli¿ona do znanych ju¿TOPSwitchy, dlatego opis darujemy sobie. Tor sprzê¿eniazwrotnego jest tak¿e standardowy, tandem TL431-transoptor.O wartoœci napiêcia wyjœciowego (+5V) decyduj¹ rezystory3114-3115 (plus 3118). Charakterystyczne zabezpieczenie zastosowanona wyjœciu tego zasilacza. Wzrost napiêcia powy-¿ej oko³o 7.5V wyzwala tyrystor 7106, który przepala bezpiecznik1006. Napiêcie wejœciowe przetwornicy standby pozyskanoprzez prostowanie „sieci” odrêbnym mostkiem Graetza ulokowanymprzed obwodem styków przekaŸnika 1002.Uproszczony schemat zasilacza standby pokazano na rysunku3.3. Idea pracy przetwornicy rezonansowejTen punkt umieszczamy dla porz¹dku, odsy³amy Czytelnikado artyku³u opisuj¹cego ideê pracy zasilaczy sinusoidalnychw „SE” nr 7/2001 oraz do pierwszej czêœci artyku³u poœwiêconegorezonansowym zasilaczom w OTVC firmy Sony,„SE” 10/2005.ZASILACZSTANDBY7103+5202 96106, 6107 +5V-STBY116218+19VL4977721152046237+11V+5.2VMC340677205Obwódrezonansowy7207720642211222912136 1415166222622412227232-19V+141V+25V6213STERBuckL49407213623062386239+8.6VRys.1. Przetwornica rezonansowa, zasilacz standby oraz postregulatory4 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2AC10026008Obwódkluczuj¹cy5202+19VSOFTSTART11 322083202+32031 23205VCO6EA8 72204R VFODTQQObwodywewnêtrzneMC34067FAULTDriverkluczaA42162222222DriverkluczaBB6+141VPROT.7201, 7202Obwódrezonansowy72077206AVcc22112229U-STBY6224621872123238323932377250Vbat-19V+25VSTBYPROTRys.2. Uproszczony schemat przetwornicy rezonansowej7200STANDBY-INFOAC461017103TNY25671044. Opis sterownika MC330675101 6106 1006 +5V - STANDBY1 6273115 31147105Rys.3. Uproszczony schemat przetwornicy standby710661084.1. Charakterystyka i przeznaczenie uk³adu scalonegoUk³ad scalony MC33067 (34067) choæ jest uk³adem dedykowanymdo pracy w zasilaczu rezonansowym pracuj¹cym(zwykle) na opadaj¹cym zboczu charakterystyki rezonansowej(na czêstotliwoœci ponadrezonansowej), mo¿e byæ tak¿eadresowany dla konstrukcji uk³adów pokrewnych, w szczególnoœciobwodów pseudorezonansowych pracuj¹cych w trybieZVS (Zero Voltage Switching). Choæ stosowany jest on wzasilaczach odbiorników (na dziœ dzieñ) najnowszych, nale¿ysiê spodziewaæ czêstego kontaktu z tym sterownikiem w przysz³oœci.Niewielkie jest prawdopodobieñstwo pomy³ki w powy¿szymstwierdzeniu, jako ¿e obserwujemy wyraŸn¹ tendencjêkonstruktorów zasilaczy w kierunku obwodów rezonansowychlub przynajmniej wykorzystuj¹cych rezonansowe cechykluczowanych obwodów wysokopr¹dowych dla minimalizacjistrat mocy w elementach kluczuj¹cych, tzw. uk³adów pseudorezonansowych(QRC – Quasi Resonant Converter). Dlategouk³adowi scalonemu MC33067 poœwiêcamy stosunkowodu¿o miejsca w niniejszym opracowaniu.4.2. Cechy i parametry uk³adu MC34067 oraz zaletyprzetwornicy zbudowanej w oparciu o tensterownikUk³ad ten, jak powiedziano wy¿ej, przeznaczony jest do aplikacjiw przetwornicy rezonansowej lub pseudorezonansowej pracuj¹cejw trybie ZVS (Zero Voltage Switching). Wykorzystujezmienn¹ czêstotliwoœæ kluczowania ze sta³ym czasem deadtime.Dla realizacji nakreœlonych funkcji zawiera: VCO (œciœlej CCO– Current Control Oscillator) przestrajany w szerokim zakresie(mo¿liwa jest aplikacja z zakresem przestrajania 1000:1). W celuprogramowania czasu deadtime zawiera programowany (zewnêtrznymielementami) „monoflop”. Stabilizacja opiera siê owewnêtrzne Ÿród³o referencyjne typu bandgap, V REF = 5.1V. Szerokopasmowywzmacniacz b³êdu (4MHz; typowo) ma wyprowadzoneoba wejœcia oraz wyjœcie, co stwarza du¿¹ elastycznoœæaplikacji w zakresie kompensacji charakterystyki czêstotliwoœciowejpêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Uk³ad zawiera dwawzmacniacze typu totem pole o zdolnoœciach pr¹dowych do 1.5A(w impulsie, 300mA – statycznie). Integraln¹ czêœci¹ obwodusteruj¹cego oboma wyjœciami jest przerzutnik flip-flop (dzielnik:2). W stopniu wyjœciowym zastosowano tak¿e szybki komparatorprzeznaczony do detekcji stanów awaryjnych (fault comparator).Obwody typu housekeeping uzupe³nione s¹ o miêkki start(programowany zewnêtrznym kondensatorem) oraz dwa obwodyUVLO (Under Voltage Lock Out), dla napiêcia zasilania orazreferencyjnego. V CC UVLO zawiera obwód programowania jegohisterezy, a tak¿e wy³¹czania enable/disable. Aplikacjê zasilaczaOff-Line upraszcza niewielki pobór pr¹du w fazie startup, oko³o0.5mA, podczas normalnej pracy jest on na poziomie 30mA.Wzglêdem tradycyjnych zasilaczy impulsowych pracuj¹-SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 5

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2cych w oparciu o modulacjê PWM osi¹gniêto: wiêksz¹ sprawnoœæprzetwarzanej energii przede wszystkim poprzez obni¿eniestrat mocy w tranzystorach kluczuj¹cych. Ta cecha poci¹gaza sob¹ obni¿enie wymiarów radiatorów, a tym samym wielkoœcii wagi zasilacza. Dodatkow¹ korzyœci¹ jest obni¿eniezak³óceñ EMI, co jest charakterystyczne dla obwodów o mniejszejzawartoœci sk³adowych wysokoczêstotliwoœciowych wobwodach wysokopr¹dowych. Podkreœlmy na zakoñczenie tegopunktu, ¿e g³ówn¹ drog¹, na której te korzyœci osi¹gniêto jestoprócz rezonansowego charakteru pracy przetwornicy, technikakluczowania „przy zerowym napiêciu” ZVS. Dzia³aniu obwodówwewnêtrznych sterownika MC34067 przyjrzymy siêdok³adniej w punkcie 4.3 artyku³u.4.2.1. Ogólne cechy zasilaczy budowanych na bazie uk³aduscalonego MC34067Idea ZVS (Zero Voltage Switching) polega na w³¹czaniuklucza w warunkach, gdy rezonansowe cechy obwodu obci¹-¿enia stwarzaj¹ warunki zerowego napiêcia na nim. Obie ideeZVS i ZCS (Zero Current Switching) stwarzaj¹ ekskluzywnewarunki pracy klucza w stanie dynamicznym jakim jest jegoprze³¹czanie. Teoretycznie, zerowe powinny byæ straty mocy,co oczywiœcie nie jest osi¹gane, jako ¿e czynniki drugiego rzêdudochodz¹ do g³osu. Dwa wzajemnie komplementarne wyjœciatotem pole adresuj¹ szczególnie uk³ad scalony do przetwornico konfiguracji push-pull lub konwerterów mostkowych. Szczegó³ypracy uk³adu s¹ na tyle subtelne, ¿e maj¹c do dyspozycjischemat zasilacza bez zaznaczonych wartoœci elementów orazszczegó³ów budowy sterownika, mo¿e nie byæ mo¿liwe stwierdzenie,czy uk³ad pracuje jako pseudorezonansowy, czy te¿jako uk³ad „twardego” kluczowania. Uk³ady quasi-rezonansowerobi¹ u¿ytek z paso¿ytniczych „elementów” rozproszonych.W szczególnoœci wykorzystuje siê indukcyjnoœæ transformatora,w tradycyjnych obwodach „niechcian¹” i destrukcyjn¹(indukcyjnoœæ rozproszon¹ bêd¹c¹ miar¹ niedoskona³oœciwe wzajemnym sprzê¿eniu uzwojeñ). Obok zalet takiegorozwi¹zania narzuca on bardzo restrykcyjne warunki na technologiêwykonania, nawijania transformatora. S¹ tak¿e „zaprzêgniêtedo pracy” pojemnoœci kolektor-emiter (czêœciej dren-Ÿród³o). Taka optymalizacja bywa k³opotliwa w serwisie, jako¿e „lepszy” tranzystor mo¿e byæ nie tolerowany. Podkreœlmytak¿e na samym pocz¹tku, i¿ czym innym s¹ rezonansowe zasadyregulacji napiêcia wyjœciowego, a czym innym zasadyw³¹czania klucza w warunkach Zero Voltage lub Zero Current,aczkolwiek i tu wykorzystane s¹ rezonansowe cechy obwoduobci¹¿enia. Powiedzieliœmy ju¿, ¿e s¹ czasem niewielkie ró¿-nice w topologii przetwornicy Push-Pull, Bridge lub Half-Bridge,a tym¿e samym konwerterem o w³asnoœciach quasi-rezonansowych.Powiedzmy zatem tak¿e jakie s¹ podobieñstwa iró¿nice w pracy obu bliŸniaczych rodzin zasilaczy. Niew¹tpliwiecech¹ wspóln¹ jest fakt, i¿ energia jest przekazywana dostrony wtórnej w fazie w³¹czenia klucza, co z kolei jednoznacznieodró¿nia te uk³ady od najpopularniejszych przetwornic flyback.Subtelna ró¿nica polega na wykorzystaniu paso¿ytniczychpojemnoœci i indukcyjnoœci widzianych w obwodzieobci¹¿enia klucza do stworzenia warunków ZVS lub ZCS.Ró¿nica w wykorzystaniu zjawisk fizycznych na których opierasiê regulacja jest ju¿ zasadnicza. Zwykle, w pierwszym przypadkuzasada PWM, w drugim praca na zboczu krzywej rezonansowej.Unikaln¹ cech¹ sterownika MC34067 jest fakt, i¿ulega zmianie czêstotliwoœæ, ale wspó³czynnik wype³nieniaPWM tak¿e. Szczegó³y w tym zakresie znajdzie Czytelnik wpunkcie 4.3.4.3 Opis schematu blokowego uk³adu sterownikaSchemat blokowy struktury uk³adu scalonego MC34067pokazuje rysunek 4a.Obwody wewnêtrzne uk³adu nale¿y podzieliæ na dwie kategorie,obwodów odpowiedzialnych za poprawne sterowaniekluczami przetwornicy oraz obwodów pomocniczych, do którychnale¿¹: UVLO, Ÿród³o napiêcia referencyjnego, obwodymiêkkiego startu i fault detector. W pierwszej (zasadniczej)sekcji nale¿y z kolei wyró¿niæ: generator VCO (nazwany tuszerszym pojêciem VFO – Variable Frequency Oscillator), monoflop(One-Shot), przerzutnik (zliczaj¹cy „pary impulsów”,Flip-Flop), drivery kluczy MOSFET, oraz szerokopasmowywzmacniacz WO (pracuj¹cy jako wzmacniacz b³êdu). Zgodniez tym podzia³em zostanie dokonany opis zawarty w bie¿¹cympunkcie.4.3.1. OscylatorKonstrukcja oscylatora w MC34067 jest nietypowa. Pracujeon w oparciu o zewnêtrzny kondensator i rezystor podwieszonena jednym wyprowadzeniu uk³adu. Czêstotliwoœæoscylacji (bez zewnêtrznego podstrajania) wyznaczona jest wartoœciamitych¿e elementów. Uk³ad wypracowuje przebieg pi-³ozêbny o wolnym zboczu opadaj¹cym i szybkim narastaj¹cym.Jak to dzia³a dok³adniej?Uk³ad pracuje w oparciu o pêtlê sprzê¿enia zwrotnego, któr¹realizuj¹: tranzystory Q1, Q2, Osc-komparator i bramka B1.Zacznijmy od momentu kiedy C OSC roz³adowywany jest przezR OSC . Gdy napiêcie na kondensatorze obni¿y siê do poziomu3.6V (to dolny próg histerezy komparatora Osc-comp) na wyjœciukomparatora pojawi siê “1” logiczna, za bramk¹ “zero”.Tranzystor Q2 pracuje w charakterze negacji, zatem baza Q1zostanie wysterowana stanem wysokim. Stan ten zostanie przeniesionyna emiter (na oba emitery). Z uwagi na nisk¹ impedancjêwyjœciow¹ tak pracuj¹cego tranzystora bipolarnego, C OSCzostanie szybko na³adowany pr¹dem emitera Q1. Gdy napiêciena nim przekroczy 4.9V, nakreœlona wy¿ej pêtla wy³¹czy Q1.Od tego momentu C OSC jest roz³adowywany. Tak wykonanyuk³ad kontroluje precyzyjnie dolny próg przebiegu pi³ozêbnego.Jednak, z uwagi na szybkie zbocze narastaj¹ce (ok. 50ns) iopóŸnienia w pêtli zawieraj¹cej komparator, bramkê logiczn¹ itranzystory, górny poziom nie jest rozpoznawany precyzyjnie.Tote¿, górny poziom przebiegu pi³ozêbnego nie jest ustalonyprogiem histerezy komparatora. W takim razie czym? W obwodziekolektora Q2 widzimy Ÿród³o pr¹dowe i diodê. To dioda taklampuje do potencja³u V ref (=5.1V). Z uwagi na wzajemn¹ kompensacjênapiêæ z³¹czowych Q1 i D1, górny poziom klampowaniana C OSC jest równy V ref . Z nakreœlonego sposobu dzia³aniaoscylatora ³atwo odczytaæ czêstotliwoœæ oscylacji („dla wprawy”zalecamy dokonanie stosownych obliczeñ). Ale gdzie przestrajaniegeneratora? Przecie¿, to podstawa dzia³ania uk³adu,czynnika stabilizuj¹cego napiêcie wyjœciowe przetwornicy. Otó¿,R OSC nie jest wcale potrzebny, ustala on tylko f MIN . G³ówny pr¹droz³adowania kondensatora C OSC pochodzi z kolektora tranzystoraQ3 (na schemacie oznaczono ten pr¹d jako I OSC ). W istocie,dopiero on zapewnia przebieg pi³ozêbny (R OSC zdecydowanie„psuje” liniowoœæ). Tranzystor Q3 pracuje w uk³adzie wspól-6 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2V CC15Q5R1R3D250k7.0kEnable / 7.0kV ref5.1VUVLO Adjust9R2Reference8.0V V CC UVLOD3 50kV ref UVLOR OSC OSC RCOscillatorSteeringK1 B1Flip-FlopB2C OSC 2QD4 ITOSC 4.9V/3.6VRQ2 One-Shot RCK2B5C R 16T T OscillatorOne-ShotB6Control CurrentQ34.9V/3.6V3.1V3I OSC R VFOf MIN 1V ref K4 4.2/4.0VI1OSC ChargeD1Q1Q2B41Error AmpFault ComparatorError Amp Output 6Clamp8 WO1I2Noninverting Input9.0µAInverting InputK5 1.0V7Error AmpB3Soft-StartFAULTC SS 11Q4B7ULVO + FAULTUVLOV ref514 3Output APowerGround134Output B12Fault Input10Rys.4a. Schemat blokowy uk³adu MC340674Ground15.1VC OSC5.1Vreg.3.6VOne-Shot23.6Vconst.3Output A4Output Bt OS t OS t OS t OS t OS t OSI:WyW01=H=>Iosc = min.dla: Uwe = min. i/lub obc. = maks.Rys.4b. Przebiegi w kluczowych punktach uk³adunej bazy. Z wejœcia 3 „widaæ” zatem nisk¹ impedancjê. Równoczeœnie,Ÿród³o 3.1V daje efekt klampowania (na wejœciu n.3)do poziomu 2.5V. Pr¹d wysysany z wyprowadzenia 3 uk³aduscalonego przek³ada siê (w stosunku bliskim 1:1) na pr¹d I OSC .W ten sposób, przez regulacjê stromoœci opadaj¹cego zboczaprzebiegu na kondensatorze podwieszonym do wyprowadzeñ 1II:WyW01=L=>Iosc = maks.dla: Uwe = maks. i/lub obc. = min.i 2 regulowana jest czêstotliwoœæ pracy generatora. Czêstotliwoœæ„wyjœciowa” (f MIN ) i zakres regulacji wyznaczone s¹ trzemaelementami zewnêtrznymi. Katalog podaje, i¿ osi¹gany jestzakres przestrajania przekraczaj¹cy stosunek 1000: 1. Z opisanymwy¿ej uk³adem wspó³pracuje podobny obwód „nieregulowany”,opisany w punkcie kolejnym.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 7

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.24.3.2. MonowibratorOne-Shot Monoflop jest zaprojektowany wed³ug tej samejidei, co oscylator omówiony w poprzednim punkcie. Jego zewnêtrznymielementami s¹ R T i C T podwieszone na wyprowadzeniu16 uk³adu scalonego. Tranzystor Q1 (oznaczenie wgrysunku 4) wykonany jest jako dwuemiterowy. Jego w³¹czenie(logik¹ sprzê¿enia zwrotnego oscylatora) ³aduje równoczeœniekondensatory C OSC jak i C T . Tak¿e, górny poziom na³adowaniatych kondensatorów jest jednakowy, 5.1V (wyznaczonydiod¹ D1 i potencja³em V ref ). £adowanie (zbocze narastaj¹ce)jest szybkie, po czym Q1 zostaje wy³¹czony. Od tego momentuC T roz³adowuje siê pr¹dem rezystora R T . Stan niski nawyjœciu komparatora “One-Shot” trwa dopóki napiêcie C T nieopadnie poni¿ej dolnego progu histerezy tego komparatora,3.6V. Zatem, czas „jednego strza³u” jest jednoznaczn¹ funkcj¹sta³ej czasowej R T C T oraz dwu poziomów napiêæ, 5.1 i 3.6V(które s¹ parametrami uk³adu scalonego). One-Shot jest bowiemœciœle okreœlon¹ proporcj¹ wzglêdem sta³ej czasowej odpowiadaj¹c¹fragmentowi krzywej wyk³adniczej (e -t/ t) miêdzypoziomami 5.1 i 3.6V (proste przeliczenia prowadz¹ do wniosku,i¿ ta relacja to wspó³czynnik = 0.35). Ka¿dy „strza³” monoflopatrwa zatem czas 0.35R T C T i rozpoczyna siê w momenciedodatniego zbocza przebiegu oscylatora (na wyprowadzeniu1, 2 uk³adu scalonego). Aktywny stan uniwibratora, to brakaktywnoœci obu wyjœæ totem pole sterownika, co zapewnia logikauwidoczniona na schemacie blokowym w postaci brameklogicznych sum i iloczynów.Czas ustawiony tym¿e monoflopem, to wy¿ej nazwanydeadtime. Ogranicza on efektywnie wspó³czynnik wype³nienia,jak i maksymaln¹ czêstotliwoœæ kluczowania przetwornicy.Nale¿y jednak wyraŸnie podkreœliæ, i¿ ograniczenie to p³yniesk¹din¹d. To parametry rezonansowe obwodu „kluczowanego”wprowadzaj¹ to ograniczenie, w szczególnoœci indukcyjnoœærozproszona uzwojenia pierwotnego transformatora.Od tych parametrów zale¿y stromoœæ zbocza pr¹du, a One-Shot nale¿y tak ustawiæ, aby kluczowanie wyst¹pi³o w warunkachZero Voltage Switching. Ze szczegó³owych zale¿noœci (nieprzywo³ywanych w niniejszym artykule) wynika, i¿ jest w tymwzglêdzie pewien margines swobody, co pozwala na poprawn¹pracê przetwornicy przy arbitralnie ustawionym czasie uniwibratora.B³êdy „tego czasu” s¹ nieuniknione, determinuj¹ jedok³adnoœæ elementów zewnêtrznych RC, b³êdy poziomów histerezykomparatora, jak i opóŸnienia propagacji sygna³ów wlogice obwodów MC34067.4.3.3. Wzmacniacz b³êduTo klasyczny, choæ szerokopasmowy wzmacniacz operacyjny.Okreœlenie „klasyczny” nie oznacza tylko „zwyk³y”.Oznacza tak¿e, i¿ jest to wzmacniacz z nisk¹ impedancj¹ wyjœcia.Od strony nó¿ek uk³adu scalonego dostêpne s¹ zarównooba wejœcia, jak i wyjœcie, co zdecydowanie „uelastycznia”aplikacjê. Wzmacniacz ten mo¿e pracowaæ w doœæ szerokimzakresie napiêcia wspólnego od 1.5 do 5.1V. Zakres ten obejmujepoziom napiêcia referencyjnego, co umo¿liwia bezpoœredniezwarcie wyprowadzeñ 5 i 8. Typowe wzmocnienie wotwartej pêtli to 100dB, a pasmo 5MHz (wartoœci gwarantowaneto odpowiednio 70dB i 3 MHz). Z kolei, wyjœcie pracujew stosunkowo w¹skim zakresie napiêcia, które wyznaczonejest poziomem klampowania na wyprowadzeniu 3. Cecha tawraz z szerokim pasmem gwarantuje szybkie ustabilizowaniepêtli w stanach przejœciowych typu gwa³towna zmiana obci¹-¿enia, czy napiêcia wejœciowego.4.3.4. Logika obwodów sterowania driverami totem poleWspó³praca oscylatora i monoflopu oraz sposób „naliczania”przerzutnika FF, jak równie¿ blokada wyjœæ (na czas deadtime)s¹ kluczowymi zale¿noœciami dla zrozumienia pracy uk³adu.Opieramy siê na schemacie zaczerpniêtym z materia³ów katalogowychfirmy Motorola (rys.4). Niestety, schemat ten nie jestwykonany w sposób bardzo przejrzysty, choæ zapewne oddajebudowê „prawdziwej” struktury. Usprawiedliwieniem jest podpisna oryginalnym rysunku, i¿ to jedynie „Representative BlockDiagram”. W analizie pracy uk³adu pomocne s¹ przebiegi, którezamieszczamy na rysunku 4b. Jednak, dla „poprawy czytelnoœci”dodamy jeszcze parê uwag. Spójrzmy zatem na uk³ad ten wnastêpuj¹cy sposób. Chodzi o generacjê impulsów o czasie trwaniawyznaczonym monoflopem, w regulowanych odstêpach czasu,i jedynie do tego celu s³u¿y przestrajany oscylator VFO. Wtej koncepcji, czas monoflopa nie mo¿e byæ d³u¿szy od okresudrgañ oscylatora w ¿adnych warunkach. Przyjêcie jako kluczowegoimpulsu wyjœciowego “One Shot Comparatora” u³atwiaanalizê dalszej czêœci obwodów kszta³towania impulsów. Niebierzmy pod uwagê po³¹czenia wyjœcia bramki B1 z B2, mo¿naje uznaæ (na tym etapie) za zbyteczne. Zatem, jak¹ reakcjê wywo³ujeimpuls na wyjœciu komparatora K2; ma on polaryzacjêujemn¹ (aktywne “0” logiczne)? Zbocze opadaj¹ce „przestawia”Flip-Flopa. Jednoczeœnie, stan niski blokuje bramki B4 i B5. Wten sposób otrzymujemy przebiegi opisane na rysunku 4b jako“Output A” i “Output B”. Zagêszczanie tych impulsów („przyœpieszeniem”oscylatora) zmienia tak¿e wspó³czynnik wype³nienia,zaœ zawsze pojawiaj¹ siê one naprzemiennie na obu wyjœciachA i B. Wyjœcia totem pole przewidziane s¹ do bezpoœredniegosterowania bramkami MOSFET-ów (aczkolwiek w chassisMG3.2 zastosowano poœrednicz¹cy transformator impulsowy).Zdolnoœci pr¹dowe wzmacniaczy typu “totem pole” pozwalaj¹na czasy narostu i opadania rzêdu 20ns, prze³adowuj¹c 1 nFpojemnoœæ bramki. Z tego wzglêdu w obwodach wyjœciowychwyprowadzono odrêbn¹ masê. Z wy¿ej przytoczonej teorii p³ynieprzestroga przed „zwyk³ym” zwarciem mas na n. 4 i 13. Nale¿ywierzyæ, ¿e konstruktor obwodu drukowanego PCB uwzglêdni³zasady „masy jednopunktowej”. W obwodzie sekwencyjnegosterowania oboma wyjœciami nale¿y jeszcze zwróciæ uwagêna obwód resetowania Flip-Flop-a, bramka B6. Powiela ona sygna³wypracowany bramk¹ B3, a wiêc UVLO+FAULT. Zerowanieprzerzutnika nie ma znaczenia w czasie „normalnej” pracy.Zapewnia natomiast, i¿ po starcie pierwszy impuls pojawi siê nawyjœciu A.4.3.5. Obwody UVLOJak powiedziano w informacjach wstêpnych, pracuj¹ tu dwaobwody UVLO. Jeden monitoruje napiêcie zasilania, drugi U REF .Sekwencja startowa wygl¹da w nastêpuj¹cy sposób. Gdy V CCprzekroczy górny próg histerezy, komparator K3 uruchamia Ÿród³oreferencyjne V REF . Dopiero po ustabilizowaniu tego napiêcia(powy¿ej 4.2V), komparator K4 (stanem niskim) odblokowujelogikê sterowania wyjœciami uk³adu scalonego. Z kolei,gdy napiêcie zasilania uk³adu scalonego spadnie poni¿ej dolnegoprogu histerezy, niski stan wyjœcia komparatora K3 wy³¹czaŸród³o referencyjne, co poci¹ga za sob¹ wygenerowanie aktywnego(wysokiego) stanu linii UVLO. Logika V ref UVLO ma ustaloneprogi histerezy. W logice V CC UVLO stworzono mo¿liwoœæ8 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

egulacji tych progów. Histereza powstaje przez zapêtlenie komparatoraK3. Podwójne odwrócenie fazy (bramk¹ B7 i tranzystoremQ5) realizuje dodatnie sprzê¿enie zwrotne. Pozostawienie„w powietrzu” wejœcia “Enable/UVLO-Adjust” pozostawiahisterezê na poziomach odpowiednio 16 i 9V. Zwarcie n.9 z 15obni¿a oba progi i zawê¿a histerezê do zakresu 8.6 do 9V. Wten sposób, manipuluj¹c wejœciem “UVLO-Adjust”, konstruktorma mo¿liwoœæ precyzyjnego ustawienia zakresu napiêcia zasilania,na którym mo¿na jednoczeœnie zrealizowaæ obwód zabezpieczenia(w chassis MG3.2 nie wykorzystane). Nó¿ka 9, tojednoczeœnie wejœcie Enable. Œci¹gniêcie jej do stanu niskiego(bliskiego masy) obni¿a (za poœrednictwem diody D3) potencja³wejœcia nieodwracaj¹cego K3 do poziomu, który w konsekwencjiwy³¹cza ca³y kontroler MC34067. Wyprowadzenie nazewn¹trz napiêcia referencyjnego V ref (n.5) umo¿liwia wykorzystaniego do szerokiego zastosowania w aplikacji. W szczególnoœci,przewidziane jest zapêtlenie wyjœcia 3 z wejœciemError Amplifiera n.8. Ze Ÿród³a V ref mo¿na czerpaæ do 10mApr¹du. Jest ono jednak zabezpieczone przed zwarciem, nie powodujeuszkodzenia uk³adu scalonego. Jest tak¿e po¿¹dane (ibezpieczne) podwieszenie kondensatora na n.5. W fazie wy³¹czeniazasilacza zostanie on roz³adowany wewnêtrzn¹ diod¹ D2.4.3.6. Fault detektor i obwód soft-startuKomparator K5 jest g³ównym elementem reakcji na stanyawaryjne. Jego wykorzystanie pozostawia swobodê aplikacji.Aktywny stan Fault-u zostaje wygenerowany, gdy potencja³wejœcia 10 przekroczy 1V. Reakcja oscylatora, monoflopa ilogiki steruj¹cej na aktywny stan linii Fault jest identyczna jakna liniê wewnêtrznego zabezpieczenia Under Voltage Lock Out;zerowanie przerzutnika FF i w³¹czenie Q1 powoduj¹ce ³adowanieC OSC i C T utrzymuj¹ce permanentny stan wysoki na obukondensatorach. Jednak, wyjœcie K5 dodatkowo blokuje buforywzmacniaczy totem pole. Zabieg ten obni¿a opóŸnieniana œcie¿ce sygna³u zabezpieczenia do znikomej wartoœci 70ns.Obwód miêkkiego startu wp³ywa na pracê wzmacniaczab³êdu i powoduje start generatora od czêstotliwoœci f MAX (ustalonewartoœci¹ rezystora R VFO i kondensatora C OSC ). Czêstotliwoœæta ulega stopniowej redukcji, a¿ do momentu, w którymkontrolê nad oscylatorem przejmie pêtla ujemnego sprzê¿eniazwrotnego. Kondensator C SS roz³adowywany jest obwodemtranzystora Q4 w reakcji na aktywny stan linii UVLO lub Fault.Nastêpnie jest on ³adowany pr¹dem wewnêtrznego Ÿród³a I2 owydajnoœci 9µA. Zatem, nachylenie zbocza na n.11 ustalonejest jedynie pojemnoœci¹ zewnêtrznego kondensatora. Uwidocznionyna rysunku 4a bufor (oznaczony “1”) jest transformatoremimpedancji zastosowanym w celu nieobci¹¿ania wysokoimpedancyjnegowêz³a. Wyjœcie WO1 musi zaœ pod¹¿aæza napiêciem soft-startu (dopóki kontroli nie przejmie pêtlaregulacji), co rysunek 4 pokazuje doœæ „nieudolnie”. Nakreœlonatu praca obwodów zabezpieczenia i miêkkiego startu jestadekwatna dla przetwornicy rezonansowej pracuj¹cej na tylnymzboczu charakterystyki rezonansowej. W razie innej aplikacjiobwód miêkkiego startu zostanie dezaktywowany przezproste pozostawienie „w powietrzu” wyprowadzenia 11 uk³aduscalonego. }Dokoñczenie w nastêpnym numerze

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassisMG3.2 – cz.1Karol ŒwiercPrzetwornice rezonansowe to „najm³odsze dziecko”wœród zasilaczy impulsowym. Prekursorem w ichkonstrukcji by³a firma Sony. W „SE” 12/2001, 10/2005, 11/2005 i 12/2005 opisywaliœmy kilka konstrukcjitej firmy. Niniejszy artyku³ opisuje rozwi¹zanieprzetwornicy rezonansowej lansowane przez firmêPhilips. Wziêliœmy na warsztat 100-hercowe chassisMG3.2. Schemat tego odbiornika publikowaliœmy wdodatkowej wk³adce do „SE” nr 6/2007 do 12/2007.Wed³ug naszych informacji, to pierwsze chassis zprzetwornic¹ rezonansow¹. Zapewne, z bliŸniacz¹konstrukcj¹ spotkamy siê tak¿e w odbiornikach„p³askich ekranów”. W „SE” 10/2007 opisywaliœmyzasilacz OTVC Plazma chassis FTV1.9DE. Zasilacztego odbiornika zawiera dwie przetwornice rezonansoweo niemal identycznej konstrukcji z aktualnieopisywan¹. Cechy konstrukcji, oprócz „ideologii”narzuca budowa sterownika. Dlatego jemu, MC34067przyjrzymy siê w miarê dok³adnie.1. Schemat blokowy zasilaczaSchemat blokowy zasilacza odbiornika chassis MG3.2 pokazanona rysunkach 1 i 2. Rysunek 1 obrazuje strukturê zasilania,rysunek 2 eksponuje istotne elementy przetwornicy rezonansowej.W zasilaczu chassis MG3.2 pracuj¹ 4 przetwornice. Rezonansowadostarcza napiêæ ±19V dla wzmacniacza fonii, +141Vjako g³ówne napiêcie „systemowe” oraz 25V. Napiêcie +25Vjest dalej przetwarzane w celu pozyskania +11V, +8.6V i +5.2V.Najwiêksze obci¹¿enie wœród ww. ma Ÿród³o 5.2V, to jest pozyskanezasilaczem impulsowym. Rysunek 2 nie jest schema-tem blokowym, a raczej „ideologicznym”. Zaznaczono na nimistotne elementy zawarte w uk³adzie scalonym sterownika, jakrównie¿ najbardziej istotne elementy jego aplikacji. Szczególniewyodrêbniono obwód rezonansowy, obwód kluczuj¹cy orazobwody sprzê¿enia zwrotnego i zabezpieczeñ. Rysunek tenbêdzie pomocny dla analizy szczegó³owej pracy uk³adu zawartejw punktach 4, 5 i 6 artyku³u.2. Przetwornica standbyTo przetwornica ma³ej mocy pracuj¹ca w najprostszej zmo¿liwych konfiguracji. Zastosowano element TNY256 integruj¹cywysokonapiêciowy tranzystor MOSFET z jego sterownikiem.Jego aplikacja jest bardzo zbli¿ona do znanych ju¿TOPSwitchy, dlatego opis darujemy sobie. Tor sprzê¿eniazwrotnego jest tak¿e standardowy, tandem TL431-transoptor.O wartoœci napiêcia wyjœciowego (+5V) decyduj¹ rezystory3114-3115 (plus 3118). Charakterystyczne zabezpieczenie zastosowanona wyjœciu tego zasilacza. Wzrost napiêcia powy-¿ej oko³o 7.5V wyzwala tyrystor 7106, który przepala bezpiecznik1006. Napiêcie wejœciowe przetwornicy standby pozyskanoprzez prostowanie „sieci” odrêbnym mostkiem Graetza ulokowanymprzed obwodem styków przekaŸnika 1002.Uproszczony schemat zasilacza standby pokazano na rysunku3.3. Idea pracy przetwornicy rezonansowejTen punkt umieszczamy dla porz¹dku, odsy³amy Czytelnikado artyku³u opisuj¹cego ideê pracy zasilaczy sinusoidalnychw „SE” nr 7/2001 oraz do pierwszej czêœci artyku³u poœwiêconegorezonansowym zasilaczom w OTVC firmy Sony,„SE” 10/2005.ZASILACZSTANDBY7103+5202 96106, 6107 +5V-STBY116218+19VL4977721152046237+11V+5.2VMC340677205Obwódrezonansowy7207720642211222912136 1415166222622412227232-19V+141V+25V6213STERBuckL49407213623062386239+8.6VRys.1. Przetwornica rezonansowa, zasilacz standby oraz postregulatory4 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2AC10026008Obwódkluczuj¹cy5202+19VSOFTSTART11 322083202+32031 23205VCO6EA8 72204R VFODTQQObwodywewnêtrzneMC34067FAULTDriverkluczaA42162222222DriverkluczaBB6+141VPROT.7201, 7202Obwódrezonansowy72077206AVcc22112229U-STBY6224621872123238323932377250Vbat-19V+25VSTBYPROTRys.2. Uproszczony schemat przetwornicy rezonansowej7200STANDBY-INFOAC461017103TNY25671044. Opis sterownika MC330675101 6106 1006 +5V - STANDBY1 6273115 31147105Rys.3. Uproszczony schemat przetwornicy standby710661084.1. Charakterystyka i przeznaczenie uk³adu scalonegoUk³ad scalony MC33067 (34067) choæ jest uk³adem dedykowanymdo pracy w zasilaczu rezonansowym pracuj¹cym(zwykle) na opadaj¹cym zboczu charakterystyki rezonansowej(na czêstotliwoœci ponadrezonansowej), mo¿e byæ tak¿eadresowany dla konstrukcji uk³adów pokrewnych, w szczególnoœciobwodów pseudorezonansowych pracuj¹cych w trybieZVS (Zero Voltage Switching). Choæ stosowany jest on wzasilaczach odbiorników (na dziœ dzieñ) najnowszych, nale¿ysiê spodziewaæ czêstego kontaktu z tym sterownikiem w przysz³oœci.Niewielkie jest prawdopodobieñstwo pomy³ki w powy¿szymstwierdzeniu, jako ¿e obserwujemy wyraŸn¹ tendencjêkonstruktorów zasilaczy w kierunku obwodów rezonansowychlub przynajmniej wykorzystuj¹cych rezonansowe cechykluczowanych obwodów wysokopr¹dowych dla minimalizacjistrat mocy w elementach kluczuj¹cych, tzw. uk³adów pseudorezonansowych(QRC – Quasi Resonant Converter). Dlategouk³adowi scalonemu MC33067 poœwiêcamy stosunkowodu¿o miejsca w niniejszym opracowaniu.4.2. Cechy i parametry uk³adu MC34067 oraz zaletyprzetwornicy zbudowanej w oparciu o tensterownikUk³ad ten, jak powiedziano wy¿ej, przeznaczony jest do aplikacjiw przetwornicy rezonansowej lub pseudorezonansowej pracuj¹cejw trybie ZVS (Zero Voltage Switching). Wykorzystujezmienn¹ czêstotliwoœæ kluczowania ze sta³ym czasem deadtime.Dla realizacji nakreœlonych funkcji zawiera: VCO (œciœlej CCO– Current Control Oscillator) przestrajany w szerokim zakresie(mo¿liwa jest aplikacja z zakresem przestrajania 1000:1). W celuprogramowania czasu deadtime zawiera programowany (zewnêtrznymielementami) „monoflop”. Stabilizacja opiera siê owewnêtrzne Ÿród³o referencyjne typu bandgap, V REF = 5.1V. Szerokopasmowywzmacniacz b³êdu (4MHz; typowo) ma wyprowadzoneoba wejœcia oraz wyjœcie, co stwarza du¿¹ elastycznoœæaplikacji w zakresie kompensacji charakterystyki czêstotliwoœciowejpêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Uk³ad zawiera dwawzmacniacze typu totem pole o zdolnoœciach pr¹dowych do 1.5A(w impulsie, 300mA – statycznie). Integraln¹ czêœci¹ obwodusteruj¹cego oboma wyjœciami jest przerzutnik flip-flop (dzielnik:2). W stopniu wyjœciowym zastosowano tak¿e szybki komparatorprzeznaczony do detekcji stanów awaryjnych (fault comparator).Obwody typu housekeeping uzupe³nione s¹ o miêkki start(programowany zewnêtrznym kondensatorem) oraz dwa obwodyUVLO (Under Voltage Lock Out), dla napiêcia zasilania orazreferencyjnego. V CC UVLO zawiera obwód programowania jegohisterezy, a tak¿e wy³¹czania enable/disable. Aplikacjê zasilaczaOff-Line upraszcza niewielki pobór pr¹du w fazie startup, oko³o0.5mA, podczas normalnej pracy jest on na poziomie 30mA.Wzglêdem tradycyjnych zasilaczy impulsowych pracuj¹-SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 5

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2V CC15Q5R1R3D250k7.0kEnable / 7.0kV ref5.1VUVLO Adjust9R2Reference8.0V V CC UVLOD3 50kV ref UVLOR OSC OSC RCOscillatorSteeringK1 B1Flip-FlopB2C OSC 2QD4 ITOSC 4.9V/3.6VRQ2 One-Shot RCK2B5C R 16T T OscillatorOne-ShotB6Control CurrentQ34.9V/3.6V3.1V3I OSC R VFOf MIN 1V ref K4 4.2/4.0VI1OSC ChargeD1Q1Q2B41Error AmpFault ComparatorError Amp Output 6Clamp8 WO1I2Noninverting Input9.0µAInverting InputK5 1.0V7Error AmpB3Soft-StartFAULTC SS 11Q4B7ULVO + FAULTUVLOV ref514 3Output APowerGround134Output B12Fault Input10Rys.4a. Schemat blokowy uk³adu MC340674Ground15.1VC OSC5.1Vreg.3.6VOne-Shot23.6Vconst.3Output A4Output Bt OS t OS t OS t OS t OS t OSI:WyW01=H=>Iosc = min.dla: Uwe = min. i/lub obc. = maks.Rys.4b. Przebiegi w kluczowych punktach uk³adunej bazy. Z wejœcia 3 „widaæ” zatem nisk¹ impedancjê. Równoczeœnie,Ÿród³o 3.1V daje efekt klampowania (na wejœciu n.3)do poziomu 2.5V. Pr¹d wysysany z wyprowadzenia 3 uk³aduscalonego przek³ada siê (w stosunku bliskim 1:1) na pr¹d I OSC .W ten sposób, przez regulacjê stromoœci opadaj¹cego zboczaprzebiegu na kondensatorze podwieszonym do wyprowadzeñ 1II:WyW01=L=>Iosc = maks.dla: Uwe = maks. i/lub obc. = min.i 2 regulowana jest czêstotliwoœæ pracy generatora. Czêstotliwoœæ„wyjœciowa” (f MIN ) i zakres regulacji wyznaczone s¹ trzemaelementami zewnêtrznymi. Katalog podaje, i¿ osi¹gany jestzakres przestrajania przekraczaj¹cy stosunek 1000: 1. Z opisanymwy¿ej uk³adem wspó³pracuje podobny obwód „nieregulowany”,opisany w punkcie kolejnym.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 7

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.24.3.2. MonowibratorOne-Shot Monoflop jest zaprojektowany wed³ug tej samejidei, co oscylator omówiony w poprzednim punkcie. Jego zewnêtrznymielementami s¹ R T i C T podwieszone na wyprowadzeniu16 uk³adu scalonego. Tranzystor Q1 (oznaczenie wgrysunku 4) wykonany jest jako dwuemiterowy. Jego w³¹czenie(logik¹ sprzê¿enia zwrotnego oscylatora) ³aduje równoczeœniekondensatory C OSC jak i C T . Tak¿e, górny poziom na³adowaniatych kondensatorów jest jednakowy, 5.1V (wyznaczonydiod¹ D1 i potencja³em V ref ). £adowanie (zbocze narastaj¹ce)jest szybkie, po czym Q1 zostaje wy³¹czony. Od tego momentuC T roz³adowuje siê pr¹dem rezystora R T . Stan niski nawyjœciu komparatora “One-Shot” trwa dopóki napiêcie C T nieopadnie poni¿ej dolnego progu histerezy tego komparatora,3.6V. Zatem, czas „jednego strza³u” jest jednoznaczn¹ funkcj¹sta³ej czasowej R T C T oraz dwu poziomów napiêæ, 5.1 i 3.6V(które s¹ parametrami uk³adu scalonego). One-Shot jest bowiemœciœle okreœlon¹ proporcj¹ wzglêdem sta³ej czasowej odpowiadaj¹c¹fragmentowi krzywej wyk³adniczej (e -t/ t) miêdzypoziomami 5.1 i 3.6V (proste przeliczenia prowadz¹ do wniosku,i¿ ta relacja to wspó³czynnik = 0.35). Ka¿dy „strza³” monoflopatrwa zatem czas 0.35R T C T i rozpoczyna siê w momenciedodatniego zbocza przebiegu oscylatora (na wyprowadzeniu1, 2 uk³adu scalonego). Aktywny stan uniwibratora, to brakaktywnoœci obu wyjœæ totem pole sterownika, co zapewnia logikauwidoczniona na schemacie blokowym w postaci brameklogicznych sum i iloczynów.Czas ustawiony tym¿e monoflopem, to wy¿ej nazwanydeadtime. Ogranicza on efektywnie wspó³czynnik wype³nienia,jak i maksymaln¹ czêstotliwoœæ kluczowania przetwornicy.Nale¿y jednak wyraŸnie podkreœliæ, i¿ ograniczenie to p³yniesk¹din¹d. To parametry rezonansowe obwodu „kluczowanego”wprowadzaj¹ to ograniczenie, w szczególnoœci indukcyjnoœærozproszona uzwojenia pierwotnego transformatora.Od tych parametrów zale¿y stromoœæ zbocza pr¹du, a One-Shot nale¿y tak ustawiæ, aby kluczowanie wyst¹pi³o w warunkachZero Voltage Switching. Ze szczegó³owych zale¿noœci (nieprzywo³ywanych w niniejszym artykule) wynika, i¿ jest w tymwzglêdzie pewien margines swobody, co pozwala na poprawn¹pracê przetwornicy przy arbitralnie ustawionym czasie uniwibratora.B³êdy „tego czasu” s¹ nieuniknione, determinuj¹ jedok³adnoœæ elementów zewnêtrznych RC, b³êdy poziomów histerezykomparatora, jak i opóŸnienia propagacji sygna³ów wlogice obwodów MC34067.4.3.3. Wzmacniacz b³êduTo klasyczny, choæ szerokopasmowy wzmacniacz operacyjny.Okreœlenie „klasyczny” nie oznacza tylko „zwyk³y”.Oznacza tak¿e, i¿ jest to wzmacniacz z nisk¹ impedancj¹ wyjœcia.Od strony nó¿ek uk³adu scalonego dostêpne s¹ zarównooba wejœcia, jak i wyjœcie, co zdecydowanie „uelastycznia”aplikacjê. Wzmacniacz ten mo¿e pracowaæ w doœæ szerokimzakresie napiêcia wspólnego od 1.5 do 5.1V. Zakres ten obejmujepoziom napiêcia referencyjnego, co umo¿liwia bezpoœredniezwarcie wyprowadzeñ 5 i 8. Typowe wzmocnienie wotwartej pêtli to 100dB, a pasmo 5MHz (wartoœci gwarantowaneto odpowiednio 70dB i 3 MHz). Z kolei, wyjœcie pracujew stosunkowo w¹skim zakresie napiêcia, które wyznaczonejest poziomem klampowania na wyprowadzeniu 3. Cecha tawraz z szerokim pasmem gwarantuje szybkie ustabilizowaniepêtli w stanach przejœciowych typu gwa³towna zmiana obci¹-¿enia, czy napiêcia wejœciowego.4.3.4. Logika obwodów sterowania driverami totem poleWspó³praca oscylatora i monoflopu oraz sposób „naliczania”przerzutnika FF, jak równie¿ blokada wyjœæ (na czas deadtime)s¹ kluczowymi zale¿noœciami dla zrozumienia pracy uk³adu.Opieramy siê na schemacie zaczerpniêtym z materia³ów katalogowychfirmy Motorola (rys.4). Niestety, schemat ten nie jestwykonany w sposób bardzo przejrzysty, choæ zapewne oddajebudowê „prawdziwej” struktury. Usprawiedliwieniem jest podpisna oryginalnym rysunku, i¿ to jedynie „Representative BlockDiagram”. W analizie pracy uk³adu pomocne s¹ przebiegi, którezamieszczamy na rysunku 4b. Jednak, dla „poprawy czytelnoœci”dodamy jeszcze parê uwag. Spójrzmy zatem na uk³ad ten wnastêpuj¹cy sposób. Chodzi o generacjê impulsów o czasie trwaniawyznaczonym monoflopem, w regulowanych odstêpach czasu,i jedynie do tego celu s³u¿y przestrajany oscylator VFO. Wtej koncepcji, czas monoflopa nie mo¿e byæ d³u¿szy od okresudrgañ oscylatora w ¿adnych warunkach. Przyjêcie jako kluczowegoimpulsu wyjœciowego “One Shot Comparatora” u³atwiaanalizê dalszej czêœci obwodów kszta³towania impulsów. Niebierzmy pod uwagê po³¹czenia wyjœcia bramki B1 z B2, mo¿naje uznaæ (na tym etapie) za zbyteczne. Zatem, jak¹ reakcjê wywo³ujeimpuls na wyjœciu komparatora K2; ma on polaryzacjêujemn¹ (aktywne “0” logiczne)? Zbocze opadaj¹ce „przestawia”Flip-Flopa. Jednoczeœnie, stan niski blokuje bramki B4 i B5. Wten sposób otrzymujemy przebiegi opisane na rysunku 4b jako“Output A” i “Output B”. Zagêszczanie tych impulsów („przyœpieszeniem”oscylatora) zmienia tak¿e wspó³czynnik wype³nienia,zaœ zawsze pojawiaj¹ siê one naprzemiennie na obu wyjœciachA i B. Wyjœcia totem pole przewidziane s¹ do bezpoœredniegosterowania bramkami MOSFET-ów (aczkolwiek w chassisMG3.2 zastosowano poœrednicz¹cy transformator impulsowy).Zdolnoœci pr¹dowe wzmacniaczy typu “totem pole” pozwalaj¹na czasy narostu i opadania rzêdu 20ns, prze³adowuj¹c 1 nFpojemnoœæ bramki. Z tego wzglêdu w obwodach wyjœciowychwyprowadzono odrêbn¹ masê. Z wy¿ej przytoczonej teorii p³ynieprzestroga przed „zwyk³ym” zwarciem mas na n. 4 i 13. Nale¿ywierzyæ, ¿e konstruktor obwodu drukowanego PCB uwzglêdni³zasady „masy jednopunktowej”. W obwodzie sekwencyjnegosterowania oboma wyjœciami nale¿y jeszcze zwróciæ uwagêna obwód resetowania Flip-Flop-a, bramka B6. Powiela ona sygna³wypracowany bramk¹ B3, a wiêc UVLO+FAULT. Zerowanieprzerzutnika nie ma znaczenia w czasie „normalnej” pracy.Zapewnia natomiast, i¿ po starcie pierwszy impuls pojawi siê nawyjœciu A.4.3.5. Obwody UVLOJak powiedziano w informacjach wstêpnych, pracuj¹ tu dwaobwody UVLO. Jeden monitoruje napiêcie zasilania, drugi U REF .Sekwencja startowa wygl¹da w nastêpuj¹cy sposób. Gdy V CCprzekroczy górny próg histerezy, komparator K3 uruchamia Ÿród³oreferencyjne V REF . Dopiero po ustabilizowaniu tego napiêcia(powy¿ej 4.2V), komparator K4 (stanem niskim) odblokowujelogikê sterowania wyjœciami uk³adu scalonego. Z kolei,gdy napiêcie zasilania uk³adu scalonego spadnie poni¿ej dolnegoprogu histerezy, niski stan wyjœcia komparatora K3 wy³¹czaŸród³o referencyjne, co poci¹ga za sob¹ wygenerowanie aktywnego(wysokiego) stanu linii UVLO. Logika V ref UVLO ma ustaloneprogi histerezy. W logice V CC UVLO stworzono mo¿liwoœæ8 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Zast¹pienie uk³adu TDA8175 uk³adem TDA8172 wOTVC Loewe chassis C9001, C9002 i C9003Boles³aw SzpunarW zwi¹zku z trudnoœciami zdobycia uk³adu TDA8175 zosta³opracowany zestaw naprawczy pozwalaj¹cy zast¹piæ gouk³adem TDA8172. Niestety w niektórych telewizorach efektpo przeróbce nie jest do koñca zadowalaj¹cy – 1/3 obrazu udo³u jest nie pokryta rastrem, a liniowoœæ jest fatalna i koniecznes¹ poprawki ustawieñ w trybie serwisowym. Przeróbkê tê stosowa³emostatnio dwukrotnie: w OTVC Concept55 21” 90°oraz w Concept70 z kineskopem 26” 110° A66EAK51X01.W tym pierwszym w zwi¹zku z niezadowalaj¹cym efektemkoñcowym zada³em sobie trud doœwiadczalnego dobrania wartoœcielementów oraz zbadania ich wp³ywu na geometriê obrazu.W drugim odbiorniku zastosowa³em elementy z szeregunajbli¿sze wartoœciom wypadkowym z pierwszej próby.W mojej wersji nie ma potrzeby wchodzenia w tryb serwisowy,wystarczy dobraæ wartoœæ rezystora R001 (22k ÷ 27k)dla uzyskania w³aœciwej wysokoœci obrazu. Zmiana wartoœcipojedynczego elementu o ±10% nie wprowadza istotnychzmian na ekranie. Równie¿ typ kineskopu: 90° albo 110° – nie„robi” ró¿nicy w wymienianych elementach. Dzielnik R002/R003 ma zapewniæ symetriê na wyjœciu TDA8172, natomiastnie wp³ywa na przesuniêcie pionowe obrazu ze wzglêdu naobecnoœæ kondensatora C574.Byæ mo¿e dobrane przez mnie wartoœci równie¿ w innychchassis firmy Loewe by³yby lepsze od proponowanych.Objaœnienie:• C566 – pozostawiæ bez zmian• C576 i C579 wymontowaæ• C577 i C578 – oba tej samej wartoœci (47nF ÷ 56nF)• elementy R001 ÷ R003, C002 nale¿y zamontowaæ od stronymozaiki.• reszta zgodnie z rysunkiem 1.V-Imp.C56647nF50VR56611k ÷ 12kIC561TDA8172R00124kElementy oznaczone (*)pozostawiæ takie,jak zamontowano fabrycznieC5672.2nF ÷ 2.7nFPrzeci¹æ œcie¿kê751C579R577120kC57747nF÷56nFC57847nF÷56nFR57931.5k÷33kR57851kR576180kC576U5VR00210kR0035.6kR569220kC574 (*)R574 (*)C002100nFRys.1. Zmiany uk³adowe zwi¹zane z zamian¹ uk³aduTDA8175 na uk³ad TDA8172 }12SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 9

Tryb hotelowy OTVC z wyœwietlaczami plazmowymi i LCD firmy PanasonicTryb hotelowy OTVC z wyœwietlaczami plazmowymii LCD firmy PanasonicOpracowano na podstawie materia³ów producentaOpisywany w artykule tryb hotelowy dotyczy modeli odbiornikówtelewizyjnych, które zestawiono w tabeli 1.Tabela 1OTVC plazmaTH-37PA40E TH-37PA50EY TH-37PE40B TH-37PA50RTH-42PA40E TH-42PA50EY TH-42PE40B TH-42PA50RTH-37PA50E TH-37PV500EY TH-37PE50B TH-42PV500RTH-42PA50E TH-42PV500EY TH-42PE50B TH-50PV500RTH-37PV500E TH-50PV500EY TH-37PV500B TH-65PV500RTH-42PV500ETH-42PV500BTH-50PV500ETH-50PV500BTH-65PV500ETH-65PV500BTH-37PE55ETH-42PE55EOTVC LEDTX-32LX50F TX-32LX51F TX-32LXD50 TX-32LX50PTX-26LX50F TX-26LX51F TX-26LXD50 TX-26LX50PTX-32LX500F TX-32LX52F TX-32LXD500 TX-32LX500PTX-26LX500F TX-26LX52F TX-26LXD500 TX-26LX500PTX-32LXD55F TX-32LXD52 TX-32LX52LTX-26LXD52 TX-26LX52L1. Ustawienia trybu hotelowegoW celu wejœcia w tryb ustawieñ modu hotelowego nale¿ynacisn¹æ przycisk [ DOWN ] (przycisk zmniejszania wartoœci)na klawiaturze lokalnej i w ci¹gu 1 sekundy przycisk [ TV/AV ] na pilocie. W sposób obrazowy pokazano te przyciski narysunku 1.STR F -/ +/ TV/AVGUIDEMENUOKDIRECT TV RECRys.1. Wizualizacja sposobu wejœcia w tryb ustawieñtrybu hotelowegoEfektem naciœniêcia wy¿ej wymienionych przycisków jestwyœwietlenie menu ustawieñ trybu hotelowego, pokazanegona rysunku 2. Menu to zostaje wyœwietlone jedynie wtedy, gdytryb hotelowy jest aktywny (ON). Sposób w³¹czenia / wy³¹czeniatrybu hotelowego opisano w punkcie 2.Wyboru parametru ustawieñ dokonuje siê przyciskami pilota[ GÓRA ] ([ ]) / [ DÓ£ ] ([ ]), natomiast zmiany ustawieniaprzyciskami [LEWO]([ ⊳ ]) / [ PRAWO ] ([ ]).Wyjœcie z trybu ustawieñ trybu hotelowego nastêpuje wwyniku naciœniêcia przycisku [ MENU ], [ EXIT ] lub [N]na pilocie.TV/AVEXITHotel ModeInitial INPUTInitial VOL levelMaximum VOL levelInitial POSButton lockRemote lockMENUOKEXITOffOff63OffOffOffSelect (wybór)Change (zmiana)Exit (wyjœcie)Return (powrót)Rys.2. Menu ustawieñ trybu hotelowegoZnaczenie poszczególnych parametrów menu ustawieñ trybuhotelowego jest nastêpuj¹ce:• Initial INPUTWybór Ÿród³a sygna³u, które zostaje wybrane po w³¹czeniuodbiornika. Do dyspozycji s¹ nastêpuj¹ce Ÿród³a sygna³u:Off / TV / AV1 / AV2 / AV2S / AV3 / AV3S / AV4 / AV4S /Component / PC / HDMI. Dostêpne s¹ tylko te Ÿród³a, w jakiez³¹cza dany model zosta³ fabrycznie wyposa¿ony.Przy wybranym ustawieniu “Off” priorytet ma ostatniowybrane (odtwarzane) Ÿród³o, jednak¿e w wiêkszoœci odbiornikówprzeznaczonych na rynek europejski wymuszany jestsygna³ z tunera TV.• Initial VOL levelUstawienie pocz¹tkowej wartoœci poziomu g³oœnoœci, toznaczy z jakim poziomem bêdzie odtwarzana fonia po w³¹czeniuodbiornika. Do dyspozycji jest opcja “Off” lub dowolnawartoœæ z zakresu 0 ÷ 63. W przypadku wybrania ustawienia“Off” bêdzie to ostatnio zapamiêtany przez u¿ytkownika poziomg³oœnoœci.• Maximum VOL levelUstawienie maksymalnej wartoœci poziomu g³oœnoœci, zjak¹ bêdzie odtwarzana fonia w momencie w³¹czenia odbiornika.Do dyspozycji jest zakres od 0 ÷ 63, domyœlna wartoœæ:“63”. Jeœli ustawiony maksymalny poziom g³oœnoœci (“MaximumVOL level”) jest mniejszy ni¿ poziom ustawiony w opcji“Initial VOL level”, nast¹pi odtwarzanie fonii z poziomemwybranym w opcji “Initial VOL level” (o ile oczywiœcie niezosta³o w tej opcji wybrane ustawienie “Off”).• Initial POSUstawienie pozycji programowej (numeru programu), którazostanie wybrana po w³¹czeniu odbiornika (je¿eli w ustawieniachŸród³a zosta³o wybrane TV). Do dyspozycji jest ustawienie:Off lub dowolny program z zakresu 0 ÷ 99. Wybranieopcji “OFF” oznacza, ¿e zostanie wybrany program ogl¹danyjako ostatni przed wy³¹czeniem odbiornika.10 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Tryb hotelowy OTVC z wyœwietlaczami plazmowymi i LCD firmy Panasonic• Button lockBlokada przycisków klawiatury lokalnej, a raczej ustawieniestatusu przycisków po w³¹czeniu odbiornika. Do dyspozycjis¹ nastêpuj¹ce mo¿liwoœci:– Off: wszystkie przyciski klawiatury ([ STR ], [F], [-/ ],[+/ ], [ TV/AV ]) dzia³aj¹ (s¹ aktywne),– SETUP: ograniczone dzia³anie przycisku [F] – brak mo¿-liwoœci wykonywania strojenia (menu strojenia jest niedostêpne),– MENU: ograniczone dzia³anie przycisku [F] – mo¿naregulowaæ jedynie poziom g³oœnoœci fonii w³¹cznie z funkcj¹MUTE,– ALL: wszystkie przyciski klawiatury ([ STR ], [F], [-/], [+/ ], [ TV/AV ]) s¹ nieaktywne.Uwaga: Naciskanie przycisku [ -/V ] na klawiaturze lokalnejodbiornika w trybie ustawieñ trybu hotelowego jest skutecznedla ka¿dego ustawienia blokady przycisków klawiaturylokalnej.• Remote lockBlokada przycisków pilota – ustawienie statusu przyciskówpilota po w³¹czeniu odbiornika. Do dyspozycji s¹ nastêpuj¹cemo¿liwoœci:– Off: wszystkie przyciski pilota dzia³aj¹ normalnie,– SETUP: brak mo¿liwoœci wywo³ania menu “SETUP”,– MENU: brak mo¿liwoœci wywo³ania menu “PICTURE”,“SOUND” i “SETUP”.Uwaga: Naciskanie przycisku [ TV/AV ] na pilocie w trybieustawieñ trybu hotelowego jest skuteczne dla ka¿dego ustawieniablokady przycisków pilota.2. W³¹czanie/wy³¹czanie trybu hotelowego2.1. W³¹czanie trybu hotelowegoW celu w³¹czenia trybu hotelowego (“Hotel Mode ON”)nale¿y zmieniæ w tablicy danych pamiêci EEPROM bit 7 dlaadresu 140 z “0” na “1”.2.2. Wy³¹czanie trybu hotelowegoW celu wy³¹czenia trybu hotelowego (“Hotel Mode OFF”)nale¿y zmieniæ w tablicy danych pamiêci EEPROM bit 7 dlaadresu 140 z “1” na “0”.Uwaga: Nie ma mo¿liwoœci wy³¹czenia tryb hotelowego zapoœrednictwem funkcji autotestu – “SELFCHECK”.2.3. Edycja faktycznych ustawieñ w pamiêciEAROMDane do edycji danych pamiêci EAROM s¹ wyœwietlanew postaci heksadecymalnej. W celu edycji nale¿y przekszta³ciæliczbê z postaci heksadecymalnej do postaci binarnej, dodaæ1 dla bitu 7 (zamieniæ “0” na “1”), a nastêpnie z powrotemprzekszta³ciæ otrzymana liczbê do postaci heksadecymalnej.Przyk³ad 1:Oryginalne dane dla adresu 140 wynosz¹ w postaci heksadecymalnej“00”. Zapis “00” w postaci heksadecymalnej oznaczaw postaci binarnej “0000 0000”. W celu w³¹czenia trybuhotelowego nale¿y liczbê binarn¹ “0000 0000” zamieniæ na“1000 0000”. Zapis binarny “1000 0000” w postaci heksadecymalnejoznacza liczbê 80. A wiêc tryb hotelowy zostaniew³¹czony po zamianie danych dla adresu 140 z “00” na “80”.Przyk³ad 2:• tryb hotelowy wy³¹czony: 0111 1111 (binarnie), 7F (heks.),• tryb hotelowy w³¹czony: 1111 1111 (binarnie), FF (heks.),2.4. Wejœcie w tryb edycji pamiêci EAROM• Krok 1 – wejœcie w tryb serwisowy 1 (Service 1 Mode)1. W menu ustawieñ toru fonii ustawiæ tony niskie (“BASS”)na maksimum, a tony wysokie (“TREBLE”) na minimum.2. Nacisn¹æ jednoczeœnie przycisk [ INDEX ] na pilocie i przycisk[-/ ] na klawiaturze lokalnej.• Krok 2 – wejœcie w tryb serwisowy 2 (Service 2 Mode)W trybie serwisowym 1 (Service 1 Mode):1. Nacisn¹æ przycisk [ ZIELONY ] na pilocie w celu wybraniaostatniego punktu regulacyjnego.2. Przyciskami [ GÓRA ] ([ ]) / [ DÓ£ ] ([ ]) wybraæprogram 99.3. Nacisn¹æ przycisk [ HOLD ] na pilocie.• Krok 3 – wejœcie w tryb edycji pamiêci EAROM (EAROMEDITOR Mode)W trybie serwisowym 2 (Service 1 Mode):1. Nacisn¹æ przycisk [ STATUS ] na pilocie (oznaczony jako “i”).2.5. Tryb edycji danych pamiêci EAROMPo wejœciu w ten tryb na ekranie zostaje wyœwietlona zawartoœæpamiêci EAROM.W celu zmiany strony (ekranu) nale¿y nacisn¹æ przyciskzmiany programu:• zmiana programu w górê powoduje wyœwietlenie nastêpnejstrony, tzn. z wy¿szymi adresami,• zmiana programu w dó³ powoduje wyœwietlenie poprzedniejstrony, tzn. z ni¿szymi adresami.Przesuwanie kursora odbywa siê za pomoc¹ przyciskówkolorowych w nastêpuj¹cy sposób:• przycisk [ CZERWONY ] – ruch w dó³,• przycisk [ ZIELONY ] – ruch w górê,• przycisk [ ¯Ó£TY ] – ruch w lewo,• przycisk [ NIEBIESKI ] – ruch w prawo.Adres i zapamiêtana wartoœæ, w której aktualnie znajdujesiê kursor s¹ wyœwietlane w drugiej linii od góry ekranu.Zmiana wartoœci:1. W celu zmiany wartoœci naciskaæ przycisk [ GÓRA ] ([ ])lub [ DÓ£ ] ([ ]) na pilocie. Wartoœæ w miejscu kursorasiê zmienia, podobnie jak wartoœæ w drugiej linii od góryekranu.2. Nacisn¹æ przycisk [OK] w celu zapamiêtania ustawionejwartoœci.3. Zatwierdziæ ustawienie, je¿eli wskazanie “DATA” w drugiejlinii od góry bêdzie siê zmienia³o.2.6. Wyjœcie z trybu edycji zawartoœci pamiêciEAROMW celu wyjœcia z trybu edycji pamiêci EAROM nale¿yprzejœæ do funkcji autodiagnozy “SELFCHECK” poprzez naciœniêcieprzycisku [-/ ] na klawiaturze lokalnej i przycisku[STATUS] na pilocie, a nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ PO-WER ] na pilocie lub na klawiaturze lokalnej. }SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 11

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Boles³aw Szpunar, Ryszard Oczki, Zbigniew Krauze, Jerzy Pora, Karol Œwierc,Ryszard Strzêpek, Henryk Demski, Rajmund Wiœniewski, Mateusz Malinowski, Robert KarnówkaOdbiorniki telewizyjnew Internecie na stronie „Serwisu Elektroniki”.J.Z.Trilux TAP2534TNXDioda kontrolna miga, nie daje siê w³¹czyæ do stanu pracy.Przyczynê tego uszkodzenia da³o siê ustaliæ na „wêch” –stopione (wybrzuszone) uzwojenie trafopowielacza o oryginalnymoznaczeniu Orega 40330-35. Z powodu braku oryginalnegotrafopowielacza wstawiono zamiennik HR8005. W do-³¹czonej ulotce producenta jest opis „przeróbki ”, jak¹ trzebawykonaæ w celu zapobie¿enia drganiom teletekstu. W tym celunale¿y wstawiæ kondensator 3.3nF/2kV pomiêdzy 4 nó¿kê trafopowielaczaa masê (jak najdalej od trafopowielacza, a najlepiejmiêdzy odczepem, z którego idzie impuls HFL na 9 nó¿kêTDA8143 a masê). Oprócz trafopowielacza zosta³ równie¿uszkodzony rezystor R822 o wartoœci 4.7k/0.25W, do³¹czonydo 8 nó¿ki trafopowielacza. Po wymianie obydwu elementówodbiornik zacz¹³ normalnie pracowaæ i na tym zakoñczononaprawê w domu klienta. Niestety na drugi dzieñ klient zg³osi³reklamacjê. Okaza³o siê, ¿e odbiornik po oko³o 1.5 godzinyprawid³owej pracy wy³¹cza siê do stanu czuwania. Dodatkowo,w zale¿noœci od usytuowania wtyczki sieciowej w gniazdku,pojawiaj¹ siê czarne grube kreski oddalone od siebie o 3cm i pokrywaj¹ce ca³y ekran od góry do do³u. Po obróceniuwtyczki o 180° efekt zanika³ …. Ze wzglêdu na doœæ d³ugiokres oczekiwania na pojawianie siê usterki, poproszono w³aœcicielao dostarczenie odbiornika do warsztatu. Dalsza naprawaodbywa³a siê w warsztacie i tutaj okaza³o siê, ¿e pojawianiesiê czarnych kresek nie pochodzi³o od nastêpstw jakie spowodowa³uszkodzony trafopowielacz. By³a to usterka „zadawniona”,o której nie wspomnia³ sam klient, a jej naprawa polega³ana wymianie „wyschniêtego” kondensatora elektrolitycznegoC805 - 47µF/25V. Druga czêœæ naprawy dotycz¹ca „efektu”wy³¹czania siê odbiornika po 1.5 godzinie by³a znacznied³u¿sza, bo wyszukanie tego uszkodzenia nie by³o takie proste.W koñcu zlokalizowano uszkodzony rezystor R335 - 10k/0.25W, znajduj¹cy siê równie¿ w obwodzie BCL, podobniejak R822 wymieniony na samym pocz¹tku, ale znajduj¹cy siêprawie na drugim koñcu p³yty g³ównej. Wlutowanie sprawnegorezystora zakoñczy³o ostatecznie naprawê odbiornika.J.Z.Daewoo K20C5GTS chassis CP185GPo w³¹czeniu odbiornika do sieci na moment zapala siê dioda zielona, ale posekundzie przechodzi w kolor pomarañczowy i nie daje siê uruchomiæ do stanupracy.Pomarañczowy kolor œwiadczy o jednoczesnym zapaleniukoloru zielonego i czerwonego dwukolorowej diody. Bezpoœredni¹przyczyn¹ tego stanu rzeczy by³a uszkodzona pamiêæ24LC08B. Po wlutowaniu podstawki i w³o¿eniu czystej pamiêciodbiornik daje siê normalnie uruchomiæ, pojawia siêmenu, ale oczywiœcie nie mo¿na korzystaæ np. z funkcji strojeniai innych. Po wstawieniu nowej pamiêci nale¿y j¹ wstêpniezaprogramowaæ. Wsad pamiêci do tego OTVC jest dostêpny4Thomson 32VK25E chassis ICC17 (panorama)Nie w³¹cza siê do stanu pracy, miga dioda czuwania.Naprawa odbiornika nie nastrêczy³a wiêkszych problemów,gdy¿ od razu zauwa¿ono stopiony kondensator CL24 - 0.44µF/250V. Oprócz tego, w tym samym rejonie by³y ca³kowiciewytopione po³¹czenia od strony druku. Po wymianie tego kondensatorai poprawieniu po³¹czeñ odbiornik pracowa³ ju¿ normalnie.J.Z.Philips 52TA1472/03 chassis L 6.1 AANie w³¹cza siê do stanu pracy, czuæ sw¹d spalenizny.Te na pozór groŸne objawy, okaza³y siê w rezultacie bardzoproste w lokalizacji i samej naprawie. Uszkodzonym elementemokaza³ siê kondensator 2423 - 680pF/2kV. Kondensatorposiada³ jedynie ma³e pêkniêcie, przez które wydobywa³siê dym a jego „rezystancja” wynosi³a oko³o 120k. Po wymianietego kondensatora odbiornik da³ siê w³¹czyæ bez problemui pracowa³ ju¿ normalnie.J.Z.Curtis chassis PC04AOdbiornik pracuje poprawnie, ale mo¿na go wy³¹czyæ jedynie wy³¹cznikiem g³ównym(na polecenie pilota nie reaguje).Uszkodzonym elementem okaza³ siê tranzystor Q713 -KTC3202. Po wymianie tego tranzystora funkcja wy³¹czaniaz pilota dzia³a poprawnie. W miejsce tranzystora Q713 mo¿nazastosowaæ oczywiœcie dowolny tranzystor n-p-n ma³ej mocy,zwracaj¹c uwagê na jego wyprowadzenia – oryginalnyKTC3202 posiada bazê „z boku ”.J.Z.Sony KV25R1K chassis BE5Dioda LED standby rytmicznie co 1 s miga i gaœnie, brak innych objawów pracy.Napiêcia po stronie wtórnej zasilacza po oko³o 1 sekundzieod w³¹czenia przyjmuj¹ wartoœci w³aœciwe dla trybu pracy(zasilanie linii – 135V), a nastêpnie oscyluj¹ nieco poni¿ejtych wartoœci w rytm migania diody. Procesor wystawia sygna³STANDBY (n.3) o wartoœci 0.7V, co oznacza w³¹czenieodbiornika. Uk³ad MC44002P jest zasilany, linie SDA i SCLna poziomie bliskim 5V, jednak generator linii nie podejmujepracy. Rezystor R607 w zasilaczu sprawdzony, protekcja niewystêpuje. Kondensatory elektrolityczne w ca³ym zasilaczupodstawione bez rezultatu. Po do³¹czeniu ¿arówki 60W do linii135V zasilacz próbkuje, ¿arówka nie ¿arzy siê, tak¿e przypróbie do³¹czenia ¿arówki do pracuj¹cego zasilacza natychmiastprzechodzi on w tryb próbkowania. Ten objaw oraz bardzociche „cykanie” przy w³¹czaniu skierowa³y poszukiwaniana stronê pierwotn¹ zasilacza. Rezystor R605 ma wartoœæ prawid³ow¹.Stwierdzono ma³¹ rezystancjê z³¹cza B-C tranzystoraT601 - 2SC3852A oraz przerwê rezystora bezpiecznikowegoR634 - 22R w jego kolektorze. Po wymianie tych dwóch12 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Porady serwisoweelementów odbiornik w³¹cza siê i pracuje prawid³owo. DiodaD606 to dioda Schottky'ego i napiêcie 180mV w kierunku przewodzeniato wartoœæ normalna.B.Sz.Loewe Concept70Z ty³u na nalepce napis: chassis typ 110C91. Pasuje schematzasilacza od Loewe Q2000 lub C9001, C9002.Po kilku minutach pracy zmiany rozmiarów i jasnoœci obrazu, zaniki koloru itrzaski fonii, a¿ do ca³kowitego braku odbioru.Przyczyn¹ usterki by³y spadki napiêcia 5V U5 od wartoœcinominalnej do 4÷3.5V. Na bramce tranzystora Q674 -BUZ71AF napiêcie roœnie w tym czasie od 9.5 do 12V. Oznaczato uszkodzenie tranzystora, który na próbê mo¿na zast¹piæprzez IRF640A z podk³adk¹ izolacyjn¹. Po wymianie odbiornikpracuje stabilnie.B.Sz.LG CF21E60XNieczynny.Po w³¹czeniu nastêpuje krótki b³ysk diody LED (w tymmomencie pojawiaj¹ siê napiêcia na wyjœciu przetwornicy),po czym wszystko zanika. Przed opisanym uszkodzeniem odbiorniksamoczynnie siê wy³¹cza³, po czym pozwala³ siê ponowniew³¹czyæ pilotem. Przyczyn¹ pierwszego uszkodzeniaby³ kondensator elektrolityczny C824 - 4.7µF/50V. Profilaktyczniewymieni³em pozosta³e kondensatory elektrolityczne popierwotnej stronie przetwornicy tj. C825 - 220µF/35V i C820220µF/35V. Po wymianie tych elementów odbiornik nadal siêsam wy³¹cza³. Po dok³adnych oglêdzinach poprawi³em luty wprzetwornicy, w szczególnoœci koñcówki STR-S5707, transformatorai diod wyjœciowych. Po dwudniowym wygrzewaniuOTVC jako sprawny wydano klientowi.R.O.Panasonic TX29 PM1PObraz nieostry, za szeroki, korekcja E/W prawid³owa,fonia normalna.Pomiary wykaza³y, ¿e napiêcia z przetwornicy s¹ prawid³owe,natomiast napiêcia uzyskiwane z trafopowielacza s¹zani¿one. Badanie za pomoc¹ oscyloskopu wykaza³o zniekszta³conyoscylogram na kolektorze tranzystora W.N. Przyczyn¹by³ uszkodzony trafopowielacza W.N. typ 13022001B.R.O.Grundig STF72-2002/8 chassis BekoRozmyty obraz, z³y kontrast, fonia prawid³owa.Napiêcia na wyjœciu przetwornicy oraz W.N. i US2 prawid³owe.Pomiar napiêcia ¿arzenia wykaza³, ¿e OTVC jest wyraŸnieniedo¿arzony. Przyczyn¹ by³ wyraŸny zimny lut przyrezystorze R529 w obwodzie ¿arzenia kineskopu. R.O.Thomson 28DG170G chassis TX807CPo nagrzaniu odbiornik samoczynnie siê wy³¹cza i za³¹cza.Z pilota prze³¹czanie sekwencyjne powoduje prze³¹czeniena AV, bez mo¿liwoœci prze³¹czenia z powrotem na TV. Niedzia³a w³¹czanie i wy³¹czanie odbiornika poprzez gniazdoEURO przy w³¹czaniu i wy³¹czaniu dekodera CYFRA+.Wszystkie usterki pojawi³y siê po gwa³townych skokach napiêciasieci spowodowanych awari¹ zasilania. Pomiary napiêænie wykaza³y ¿adnych odchy³ek od normy. Sprawdzono i poprawiononiepewne luty. Podstawi³em czyst¹ pamiêæ ST24W04i to by³o strza³ w dziesi¹tkê. Pozosta³o wejœæ w tryb serwisowyi wyregulowaæ geometriê obrazu.R.O.Grundig ST70-282/8 chassis CUC1826Odbiornik nieczynny, czuæ sw¹d.Dok³adne oglêdziny wykaza³y, ¿e jest nadpalony i popêkanyobwód scalony TDA8145 (E/W) oraz okopcony rezystorR55514 (by³ wymieniony na rezystor o zbyt du¿ej mocy – 1W).Przyczyn¹ uszkodzeñ by³y liczne zimne luty w uk³adzie wysokiegonapiêcia, a szczególnie przy diodach D53571 i 53572.Po poprawieniu lutów i wymianie uszkodzonych elementówodbiornik zacz¹³ pracowaæ, ale ostukiwanie chassis spowodowa³ojego wy³¹czenie. Do poprawienia by³y luty w uk³adzieprzetwornicy, szczególnie koñcówki transformatora i diod wyjœciowych.R.O.Grundig ST63-702/8 chassis CUC2130MBardzo ciemny obraz, fonia prawid³owa.Obrazu nie mo¿na rozjaœniæ. Pomiar napiêæ wyjœciowychz przetwornicy wykaza³, ¿e wszystkie napiêcia maj¹ prawid³ow¹wartoœæ z wyj¹tkiem napiêcia +E(8V), które mia³o wartoœæ9.6V (napiêcie to zasila matrycê STV2248 – n.45 i 17). Przyczyn¹uszkodzenia okaza³a siê dioda Zenera (6.8V) D54005,która mia³a lekk¹ up³ywnoœæ.R.O.Grundig SE5592MV chassis CUC2121Po oko³o 2 godzinach pracy na ekranie odbiornika pojawiaj¹ siê dwa poziomejasne pasy.Po oko³o 2 godzinach pracy na ekranie odbiornika pojawiaj¹siê dwa poziome jasne pasy szerokoœci 10 cm (przypominato obraz uzyskany z anteny z uszkodzonym zasilaczemsieciowym). Lekki stuk w chassis powoduje „zanik” odchylaniapionowego – cienka jasna pozioma linia. W tym przypadkuuszkodzonym elementem okaza³ siê uk³ad scalonyTDA8174AW. Po jego wymianie (dodatkowo wymienionorównie¿ kondensatory elektrolityczne wspó³pracuj¹ce z tymuk³adem) odbiornik zacz¹³ pracowaæ prawid³owo. Z.K.Goodmans TVG141T chassis 11AK36E4Odbiornik "martwy", po burzy.W tym przypadku wystarczy³o wymieniæ rezystor R821 -0.33R oraz bezpiecznik T2.5A. Z.K.Daewoo chassis 785Odbiornik martwy.Odbiornik „martwy”, przepalony bezpiecznik sieciowy.Podstawowe uk³ady odbiornika nie wykazuj¹ uszkodzeñ. Przyczyn¹tej usterki by³ pozystor i jego wymiana przywraca sprawnoœæodbiornika.Z.K.Philips 25PT4101/58 chassis Anubis A5Przez œrodek ekranu przebiega cienka pionowa linia.Przez œrodek ekranu przebiega cienka pionowa linia, pozosta³euk³ady odbiornika pracuj¹ poprawnie, fonia jest rów-SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 13

Porady serwisowenie¿ prawid³owa. W tym przypadku uszkodzonym elementemokaza³ siê rezystor 3404 na module 110 (korekcja EW) o wartoœci4R7. Wymiana rezystora przywraca ca³kowit¹ sprawnoœæodbiornika.Z.K.Philips 28ST2477/42BOdbiornik martwy.Przyczyn¹ tej usterki by³ pêkniêty (zwarty) kondensator1.5nF/2kV znajduj¹cy siê w pobli¿u „g³ównego” tranzystoraodchylania poziomego. Wymiana kondensatora przywracasprawnoœæ odbiornika.Z.K.Sony KV21T5K chassis FE-1Nieczynny.Po w³¹czeniu klawiszem sieciowym s³ychaæ stuk przekaŸnika,po chwili przekaŸnik siê roz³¹cza i dioda miga 2 razy.Uszkodzenie nast¹pi³o wskutek wy³adowania atmosferycznego.Naprawê rozpoczêto od pomiarów przetwornicy g³ównej(transformator T603) oraz stanu czuwania (transformatorT602). Stwierdzono brak napiêcia na n.3 transformatora T603.Przyczyn¹ by³a przerwa R603 - 0.1R/0.5W i po jego wymianieodbiornik wystartowa³ prawid³owo, a przetwornica wytwarzaw³aœciwe napiêcia. Nie by³ to koniec naprawy, gdy¿ maskakineskopu by³a silnie namagnesowana - nie dzia³a³ uk³ad rozmagnesowania.Przerwê mia³ rezystor R651 - 0.47R/0.5W w³¹czonyw szereg z cewkami rozmagnesowuj¹cymi (rezystoratego nie uwidoczniono na posiadanym schemacie) i na tymnaprawa zosta³a zakoñczona. Niektóre napiêcia sta³e zmierzonewzglêdem masy „gor¹cej” w stanie pracy: IC609 (TOP 209)n.4 = +5.7V i n.5 = +291V, IC606 - STR-F6654 n.1 (FBOCP)= +2.7V, n.2 (S) = 0V, n.3 (D) = +304V, n.4 (VCC) = +19.5V in.5 =0V. J.P.Karcher CTV6028AVT chassis SM-2Zaniki wizji.Zaniki obrazu polegaj¹ na stopniowym jego œciemnianiu,co sugerowa³o usterkê w obwodzie ¿arzenia kineskopu. Faktycznie,oglêdziny wykaza³y przegrzane luty przy rezystorzeredukuj¹cym napiêcie ¿arzenia R001 1.2R. Po starannym poprawieniulutowañ przy tym rezystorze usterka ust¹pi³a i natym naprawa zosta³a zakoñczona.J.P.Philips 21CN4462 chassis NCF-CREkran œwieci, ale brak treœci i fonii.Objaw uszkodzenia sugerowa³ na pocz¹tek uszkodzenieg³owicy UV617 lub elementu w jej otoczeniu. Pomiary napiêæwykaza³y, ¿e na n.5 (AGC) g³owicy jest 0V.W tym przypadkuzbyt pochopne jest podejrzenie g³owicy o uszkodzenie. Nale-¿y sprawdziæ napiêcie na n.10 IC7320 - TDA8305, które wprzypadku odbioru z anteny na ogó³ zawarte jest w granicachod +2V do +3V, a w tym konkretnym odbiorniku wynosi³o 0V.Nó¿ka 10 uk³adu IC7320 po³¹czona jest kablem z modu³emprze³¹cznika VIVO i po jego roz³¹czeniu pojawi³ siê obraz idŸwiêk. Jasnym by³o, ¿e uszkodzenie jest w tym module. Prze-³¹czanie do pracy AV jest realizowane przez podanie z procesoraIC7201 - HD401314R z n.32 napiêcia oko³o +4.8V, a przyodbiorze z g³owicy 0V.Napiêcia podawane z procesora by³yprawid³owe, ale na n.9 i 10 IC701 - HEF 4053) ca³y czas by³onapiêcie +11V, niezale¿nie od prze³¹czania pilotem trybów pracyEXT/INT (w trybie INT napiêcie to powinno wynosiæ 0V).Okaza³o siê, ¿e tranzystory 7057, 7058 i 7035 by³y uszkodzone,po ich wymianie odbiornik pracowa³ prawid³owo i na tymnaprawê zakoñczono.J.P.Sony KVM1450 chassis BE4Nieczynny, nie œwieci dioda LED.Objawy wskazuj¹ na uszkodzon¹ przetwornicê i tak faktycznieby³o. Zasz³a koniecznoœæ wymiany nastêpuj¹cych elementów:IC601 - STRS5706, Q802 - S2055N, R615 0.47R iC610 -100µF/25V. Prawdopodobnie elementem, który spowodowa³uszkodzenie sporej iloœci elementów by³ kondensatorC610, który mia³ znacznie zani¿on¹ pojemnoœæ. Odbiornikpoddano wielogodzinnemu wygrzewaniu i naprawa na tymzosta³a zakoñczona.Informacje serwisowe.Zasilacz wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia:1.Mierzone na katodach diod: D606 = +117.9V (+126.0V),D607 = +17.8V (+18.3V) i D608 = +7.9V (+8.4V).2.Mierzone na nó¿kach uk³adu scalonego IC603 (TDA8139):n.1 = +7.9V (+8.4V), n.2 = +7.9V (+8.4V), n.3 = +3.1V(+3.1V), n.4 = +5.0V (0V), n.5 = 0V (0V), n.6 = +2.1V(+2.1V), n.7 = +2.5V (+0.4V), n.8 = +4.9V (+0.9V) i n.9 =+5.1V (+5.1V).Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania. J.P.Thomson 70DS30TX chassis IIC6Samoczynnie prze³¹cza siê z programu na program.Odbiornik mo¿na tylko w³¹czyæ do sieci klawiszem sieciowymi pojawia siê obraz, ale bez przerwy zmienia siê program.Aby uzyskaæ jeden z programów trzeba przycisn¹æ przycisk[ STANDBY ] na pilocie, wy³¹czyæ odbiornik klawiszem sieciowymi ponownie go w³¹czyæ trzymaj¹c ca³y czas wciœniêtyprzycisk na pilocie. Lokalizacja uszkodzenia nie nastrêcza³atrudnoœci, gdy¿ wystarczy³o wyci¹gn¹æ tasiemkê klawiaturylokalnej z gniazda umieszczonego na oddzielnej p³ytce, na którejjest mi. in. odbiornik podczerwieni. Wtedy obs³uga odbiornikaz pilota jest bez zarzutu. By³o oczywiste, ¿e uszkodzonajest klawiatura lokalna. Jej kupno jest bardzo trudne i mo¿nasterowaæ odbiornikiem wy³¹cznie pilotem, który posiadawszystkie funkcje.J.P.Sharp 37AM12S chassis 5BSNiew³aœciwe odchylanie pionowe.Wzd³u¿ ekranu przebiegaj¹ od lewej strony do œrodka jasnepaski czerwone, zielone i niebieskie, a od œrodka do prawejstrony tylko niebieskie. Paski te s¹ odleg³e miêdzy sob¹oko³o 1.5cm i s¹ zagêszczone z do³u i góry ekranu. Uk³ad odchylaniaw tym chassis jest specyficzny i zrealizowany na tranzystorach.Lokalizacjê usterki nale¿y zacz¹æ od pomiarów napiêæprzetwornicy zasilaj¹cych ten uk³ad, a s¹ to +10V (katodaD709) i -10V (anoda D710). W tym przypadku zani¿one by³onapiêcie na D710 do oko³o -8V, a sprawc¹ tego (czêsto) jestkondensator C713 - 220µF/16V. W tym odbiorniku wyst¹pi³ate¿ usterka polegaj¹ca na braku mo¿liwoœci w³¹czenia do sta-14 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Porady serwisowei pamiêæ IR001 - M22W04. Po naprawie nale¿y wejœæ w trybserwisowy i ustawiæ wszystkie opcje oraz dokonaæ odpowiednichregulacji zwi¹zanych z kineskopem.R.S.Schneider chassis TV17Wartoœci pamiêci EEPROM.W numerze 10/2001 „Serwisu Elektroniki” zosta³y opublikowanezawartoœci pamiêci nieulotnych dla OTVC chassisTV17.1 B/G i TV17.1 Multi wspó³pracuj¹cych z kineskopemA66EAK…. Od tamtej pory powsta³y kolejne wersje chassisTV17 wspó³pracuj¹cego z ró¿nymi kineskopami. Po wymianiepamiêci EEPROM lub po inicjalizacji odbiornika parametrydotycz¹ce geometrii obrazu, toru wizyjnego, zapamiêtanychprogramów zostaj¹ wykasowane i zast¹pione standardowymiustawieniami fabrycznymi. Nastêpnie nale¿y przeprowadziæustawienia i korekcjê geometrii obrazu oraz regulacje toru wizyjnego.Oprócz tego w trybie serwisowym nale¿y wprowadziæspecyficzne dla odbiornika wartoœci adresów pamiêci nieulotnej,zgodnie z poni¿sz¹ tabel¹.Wejœcie w tryb serwisowy odbywa siê poprzez jednoczesnenaciœniêcie i zwolnienie przycisków [ Czerwony ] (wywo³uj¹cymenu ustawiania obrazu) i [ Niebieski ] (teletekst)na pilocie. Nastêpnie nale¿y w czasie nie d³u¿szym ni¿ 5 sekundjednoczeœnie nacisn¹æ i zwolniæ przyciski [ Program - ]i [ G³oœnoœæ + ] na klawiaturze lokalnej odbiornika. Na ekraniepowinno pojawiæ siê menu “NVM”. Za pomoc¹ przyciskówpilota [ ] i [ ] z wyœwietlonego menu nale¿y wywo³aæopcjê „NVM addr.”. Na ekranie rozwinie siê menu ustawianiapamiêci NVM.KineskopA66EAK71X…Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.1 B/GAdres 007C 007D 0080 0082 0083 00E0 00E1 0201 0203 0205 0207 0213Wartoœæ 14 A0 08 41 00 20 20 F5 26 20 20 32Adres 0214 0215 0218 0219 0270 02EB 02EC 0FD8 0FEB 0FE9 00F0Wartoœæ 01 0E 01 10 14 0D 10 00 C6 12 37Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.1 MultiKineskopA66EAK071X…Adres 007C 007D 0080 0082 0083 00E0 00E1 0201 0203 0205 0207 0213Wartoœæ 14 A0 08 41 00 20 20 F5 26 20 20 32Adres 0214 0215 0218 0219 0270 02EB 02EC 0FD8 0FEB 0FE9 00F0Wartoœæ 01 0E 01 10 14 0D 10 01 C6 12 37Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.6 B/GKineskopA66EAK071X…Adres 007C 007D 0080 0082 0083 00E0 00E1 00F0 0201 0203 0205 0207 020B 020DWartoœæ 14 A0 08 41 00 20 20 37 F5 26 20 20 0A 28Adres 020F 0211 0213 0214 0215 0218 0219 0270 02EB 02EC 0FDD 0FE9 0FEB 0FEFWartoœæ 21 24 32 01 0E 01 00 14 0D 10 00 12 C6 02KineskopA66EAK552X…Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.7 B/GAdres 007C 007D 0080 0082 0083 00E0 00E1 00F0 0213 0214 0215 0219 0FE9Wartoœæ 17 C0 08 41 00 20 20 37 32 01 0E FD 12Adres 0201 0203 0205 0207 020B 020D 020F 0211 0270 02EB 02EC 0FEBWartoœæ F5 26 20 20 0A 28 21 24 14 0D 10 C6Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.3 4:2KineskopA80EJA33X…Adres 0000 007C 007D 0080 00F0 01C0 0200 0201 0203 0205 0207 020B 020D 0211Wartoœæ 01 1C 20 0A 14 00 FF F9 29 20 20 0A 28 24Adres 0213 0214 0215 0216 0217 0218 0219 0270 02EB 02EC 0378 04CF 04D2 04E9Wartoœæ 32 01 0E FF E0 01 2F 14 0D 10 F4 01 02 03Adres 0FD8 0FDD 0FE9 0FEBWartoœæ 01 01 13 C6Wartoœci adresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.3 16:9KineskopW66EHU13X…Adres 0000 0043 0044 007C 0080 0081 00F0 01D3 01D4 01E8 01AC 01AE 01AF 01B0Wartoœæ 01 00 00 0E 0C 80 14 00 51 FF 9C AB 01 CFAdres 01D5 01D6 01D7 01D8 0200 0201 0203 0207 020A 020B 020D 020F 0211 0213Wartoœæ 04 E7 01 90 FF E5 20 20 FF D2 1E 1C 1C 05Adres 0215 0216 0217 0219 0270 02EB 02EC 0378 04CF 04D2 04E9 0FD8 0FE9 0FEBWartoœæ F5 FF C0 DF 14 0D 10 F4 01 02 03 01 12 C618 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Porady serwisowePrzyciskiem pilota [ Czerwony ] wybiera siê pozycje przypisanedo poszczególnych adresów pamiêci, a przyciskami[ G³oœnoœæ + ] i [ G³oœnoœæ - ] zmienia siê ich wartoœci. Poka¿dej zmianie wartoœci adresu konieczne jest jej zapamiêtanieprzyciskiem [OK]. Po wprowadzeniu poprawnych wartoœciadresów pamiêci nale¿y opuœciæ tryb serwisowy naciskaj¹cprzycisk [TV], a nastêpnie wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiemsieciowym i ponownie go w³¹czyæ.Uwaga: Zmiana wartoœci innych adresów ni¿ wyszczególnionow tabelach mo¿e prowadziæ do nieprawid³owego dzia-³ania odbiornika.H.D.Sharp chassis CA10Modele: 51DS02H, 51DS03H, 51DS05H, 59DS03H,59DS05H, 66DS03H, 66DS05H, 66ES05HNie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ, sprawia wra¿enie martwego.Pomiary napiêæ wykaza³y brak napiêcia zasilaj¹cego uk³adIC702 - IX1646 (ST6203B). Brak tego napiêcia by³ efektemuszkodzenia siê rezystora R704 - 68k/0.5W. Nale¿y zamontowaærezystor o mocy 1W.Problemy ze zdaln¹ regulacj¹.Sporadycznie odbiornik nie reaguje na rozkazy z pilota lubna przyciski klawiatury lokalnej. Przyczyn¹ tego jest brak odpowiedziz mikrokontrolera steruj¹cego spowodowany problemamiz jego zasilaniem. Nale¿y sprawdziæ rezystory R704 i/lub rezystor R705 – oba 68k/0.5W. Opisany efekt wystêpuje,gdy któryœ z tych rezystorów (lub oba) zwiêksz¹ swoj¹ rezystancjê.Oprócz opisanych problemów ze zdaln¹ regulacj¹ efektemzwiêkszenia rezystancji tych oporników mo¿e byæ równie¿blokada odbiornika.H.D.Tevion MD2822-S chassis TV17.XL4/PVSSBrak regulacji szerokoœci obrazu.Na obrazie wyœwietlanym na ekranie widoczne s¹ zniekszta³ceniageometryczne EW, ponadto brak mo¿liwoœci regulacjiszerokoœci obrazu. Uszkodzeniu uleg³ kondensatorC317 - 0.022µF/1000V.H.D.Sharp 59DS03H chassis CA10Odbiornik martwy.Odbiornik zosta³ dostarczony do warsztatu jako kompletnienieczynny. Od razu stwierdzi³em przepalenie bezpiecznikasieciowego F701 - 3.15A, a nastêpnie poszukuj¹c przyczynytego stanu rzeczy znalaz³em jeszcze uszkodzone nastêpuj¹ceelementy: tranzystor FET kluczuj¹cy prac¹ przetwornicyQ701 - 2SK2605 (RH-TX0166BMZZ), diodê Zenera D712 -15V/0.4W (BZX79C15V - RH-EX0419BMZZ) oraz tranzystorkoñcowy linii Q602 - BUH515 (RH-TX0144BM22). Przyodrobinie szczêœcia natychmiast po wymianie tych elementówodbiornik powinien „ruszyæ”. Nic z tego, telewizor „niechcia³” wyjœæ z trybu standby. W takiej sytuacji swoje podejrzenia,po kilku nieudanych próbach, skierowa³em w stronêtranzystora Q702 - BC338 w zasilaczu. By³ to strza³ trafny,pomiary wykaza³y, ¿e uleg³ on uszkodzeniu, gdy¿ mia³ onzwarcie baza - emiter.H.D.Philips 32PW9543 chassis MD2.25ENie dzia³a, dioda LED sygnalizuje zadzia³anie uk³adów ochronnych.Powinienem od razu mieæ podejrzenia w stosunku do odbiornika,który zosta³ dostarczony w kilku kartonowych pud³ach.Dostarczyciel poinformowa³ mnie o problemach, któredotyczy³y zasilacza, a które spowodowane by³y przez uszkodzon¹diodê Zenera w aplikacji transoptora. Wszystkie inneusterki zosta³y podobno usuniête wczeœniej, przed oddaniemmi do naprawy.Kilka tygodni póŸniej odbiornik ponownie siê uszkodzi³ iznowu powróci³ do mojego warsztatu. Telewizor „odmawia³”wykonania polecenia w³¹czenia siê do pracy, a migaj¹ca naczerwono dioda LED wskazywa³a na zadzia³anie uk³adów protekcji.W takiej sytuacji s¹ dwa sposoby na uruchomienie odbiornika:albo nale¿y zastosowaæ specjalnego pilota serwisowegoDST (Dealer Service Tool) do uruchomienia trybu serwisowego,albo nale¿y zewrzeæ dwa, specjalnie do tego przygotowanepunkty serwisowe na p³ycie ma³osygna³owej, znajduj¹cesiê w pobli¿u uk³adu mikrokonrolera 7600.Opisana metoda uruchomienia odbiornika nie mo¿e byæwykorzystana w ka¿dej sytuacji, takiej jak na przyk³ad brakodchylania poziomego, ze wzglêdu na koniecznoœæ zastosowaniaœrodków ostro¿noœci. W tym przypadku u¿ycie pilotaserwisowego DST nie spowoduje w³¹czenia odbiornika, a jedyniezwarcie testowych punktów serwisowych. Jest to wskazówka,poniewa¿ przy zwarciu testowych punktów serwisowychnieokreœlone, na razie, kody b³êdów s¹ ignorowane. Odbiornikpracuje teraz w trybie serwisowym, w którym to trybiepracy wszystkie wartoœci analogowe s¹ ustawione na poziomiewartoœci œrednich, a odbiornik zostaje dostrojony do odbioruczêstotliwoœci 475.25MHz. Teraz mog³em u¿yæ pilotaDST do odczytania kodu b³êdu. By³ to kod “74” – b³¹d prze-³¹cznika szeregowego. Prze³¹cznik szeregowy to tranzystorMOSFET w³¹czony w linii zasilania napiêciem systemowymstopnia koñcowego linii. Prze³¹cznik ten jest sprawdzany wmomencie w³¹czania odbiornika przez mikrokontroler steruj¹cy:jeœli brak odpowiedzi ze strony prze³¹cznika szeregowego,odbiornik zostaje wy³¹czony. Zazwyczaj problemem jestzwarty tranzystor 7470 pe³ni¹cy funkcjê prze³¹cznika, ale niew tym przypadku.Obecnoœæ impulsów powrotów linii jest wykrywana przezpanel cyfrowych uk³adów odchylania, które informuj¹ mikrokontrolersteruj¹cy o ewentualnych problemach w tych uk³adach.Po d³ugich i ¿mudnych czynnoœciach demonta¿u mog³emwreszcie dosiêgn¹æ stronê z elementami tego panelu iwykonaæ pomiary oscyloskopowe. Dziêki temu stwierdzi³em,¿e wzmacniacz operacyjny 7360, który wykrywa impulsy powrotównie generuje ¿adnych sygna³ów wyjœciowych w okresie,kiedy nastêpuje powrót podstawy czasu. Te impulsy s¹doprowadzane do wyprowadzenia 2 poprzez diodê 6316 w celuw³¹czenia. W tym przypadku wspó³pracuj¹cy kondensator 2334- 10nF sygnalizowa³ rozwarcie uk³adu. Jest to kondensatorSMD, a jego wymiana usunê³a problem.Ostatni¹ czynnoœci¹ opisywanej naprawy by³o ponownewejœcie w tryb serwisowy a to wy³¹cznie po to, aby wyczyœciæbufor rejestruj¹cy kody b³êdów. Czynnoœæ ta nie jest bezwzglêdniekonieczna do wykonania, ale na pewno zapobiegnie konsternacjiosoby wykonuj¹cej ewentualnie w przysz³oœci nastêpn¹naprawê i sugeruj¹c naprawion¹ ju¿ usterkê nie wprowadzigo w b³¹d i zaoszczêdzi czas naprawy.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 19

Porady serwisoweMagnetowidyPanasonic NV-SD450 – mechanizm KProblemy z nagrywaniem.Krótkotrwa³e przerwy w takcie nagrywania (przez krótk¹chwilê funkcja nagrywania nie jest wykonywana). Powodems¹ krótkotrwa³e zaniki pr¹du nagrywania w wyniku niestabilnoœcipoziomu sygna³u REC na wyprowadzeniu 17 (SQPB)uk³adu IC6001 - MN6755486H3S. Powinien tu byæ stan wysoki.Niestabilnoœæ ta z kolei jest spowodowana tym, ¿e wyprowadzenieto „wisi w powietrzu”. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœcinale¿y nó¿kê 17 uk³adu IC6001 po³¹czyæ zmas¹. Mo¿na to wykonaæ na przyk³ad poprzez za³o¿enie mostkana p³ycie w pozycji oznaczonej jako K3035.Nie mo¿na za³adowaæ kasety.Po za³adowaniu kasety natychmiast rozpoczyna siê procedurajej wy³adowania i zostaje ona „wyrzucona” z powrotemna zewn¹trz kieszeni. Pomiary wykaza³y, ¿e na p³ytce uk³adówsteruj¹cych prac¹ silnika do uk³adu steruj¹cego prac¹ silnikacapstan IC2501 - BA6871S, a konkretnie do wyprowadzenia29 (ED/S) nie dochodzi ¿aden sygna³ steruj¹cy. Pomiartego sygna³u na kontakcie 6 (CAP R/S/F) z³¹cza PS2501 wykaza³,¿e jest on obecny i prawid³owy. Powodem braku tegosygna³u na wyprowadzeniu 29 uk³adu IC2501 by³o uszkodzenie(przerwa) rezystora R2522 - 1k.Nie mo¿na za³adowaæ kasety.Próba za³adowania kasety koñczy siê niepowodzeniem,gdy¿ zostaje ona natychmiast na powrót wyrzucona w pojemnikakasety. W jednym przypadku przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzeniestatora silnika capstan (VEK5927), a w innym przypadku– ramienia P5 (VXL2306).Trwa³e wyœwietlanie menu bez treœci.Na ekranie pojawia siê i w sposób trwa³y utrzymuje siêmenu (bia³o-niebieski obraz z logo Pansonic) bez treœci obrazowej.Taki efekt powstaje zarówno dla sygna³u dostarczanegoprzez wyjœcie w.cz., jak i przez wyjœcie sygna³u wizyjnego.Naciskanie w takiej sytuacji przycisku [ MENU ] nie przynosi¿adnego efektu. Pojawianie siê takiego efektu nie jest spowodowane¿adnym uszkodzeniem. W magnetowidach wyposa-¿onych w prze³¹cznik sygna³u testowego na tylnej œciance,czêsto po dostrojeniu odbiornika telewizyjnego do odbiorumagnetowidu zostaje on pozostawiony w pozycji za³¹czonej(ON). W takiej pozycji jako obraz testowy na wszystkich wyjœciachjest „wmiksowywany” obraz menu bez treœci i jest onnadrzêdny w stosunku do wszystkich innych funkcji. Nale¿ysprawdziæ ustawienie prze³¹cznika obrazu testowego i wy³¹czyægo – przestawiæ go w pozycjê OFF.Problemy z ³adowaniem kasety + kody b³êdów “F03” lub “F04”.Na wyœwietlaczu magnetowidu pojawia siê kod b³êdu “F03”lub “F04” i nie dzia³a funkcja ³adowania kasety. To dziwnezachowanie siê urz¹dzenia jest spowodowane niedostateczn¹jakoœci¹ po³¹czeñ lutowniczych na kontaktach silnika ³adowania.Poprawa po³¹czeñ usuwa nieprawid³owoœci.Nieprawid³owe dzia³anie w trybie edycji.Sterowanie prac¹ mechanizmu jest wadliwe lub magnetowidpracuje nieprawid³owo w trybie edycji (funkcja EDIT) albofunkcja programowanego nagrywania co jakiœ czas nie jestwykonywana. Powodem tych nieprawid³owoœci mo¿e byæ niew³aœciwapraca prze³¹cznika trybów pracy w wyniku utlenianiasiê lub korozji powierzchni styków.Zak³ócenia pracy wyœwietlacza.Na wyœwietlaczu co jakiœ czas pojawiaj¹ siê dziwne, niespotykanewczeœniej znaki. Wielokrotnie powodem tej nieprawid³owoœciokazywa³a siê niew³aœciwa praca rezonatora kwarcowegoX7501 - VSX0608 typu R02 na p³ytce timeraVEP07775B. Rezonator ten pracuje w aplikacji uk³adu IC7501- M37507V6AD. Najczêœciej by³y to zimne lub niepewne luty,ale by³y te¿ przypadki kiedy sama poprawa lutowania nie usuwa³austerki lecz konieczna by³a wymiana rezonatora.Brak mo¿liwoœci wybrania wejœcia AV-3 jako Ÿród³a do nagrywania.Korzystaj¹c z oryginalnego pilota VEQ1870 do zaprogramowanianagrywania (na okreœlony czas) nie mo¿na wybraæjako Ÿród³a z³¹cza AV-3 za pomoc¹ przycisku przechylnegoobok wyœwietlacza, mimo ¿e taka mo¿liwoœæ postêpowania jestopisana w instrukcji obs³ugi. Jest to spowodowane nieprawid³owymiustawieniami instalacyjnymi magnetowidu w menuOSD. Mo¿na wybrn¹æ z tej sytuacji poprzez specjalnie dla tegowejœcia (AV-3) przewidzian¹ mozliwoœæ prowizorycznegowybrania jako pozycjê programowania na przyk³ad AV-2 i potransmisji danych zmieniæ w menu ekranowym (programowanenagrywanie) to ustawienie za pomoc¹ przycisków kursorapilota na AV-3.Wy³¹czanie funkcji automatycznego œledzenia (Auto-Tracking).Na potrzeby przeprowadzenia regulacji po³o¿enia g³owicyCTL jest konieczne wy³¹czenie funkcji automatycznego œledzeniaœcie¿ki („autotrackingu”). W tym celu do dyspozycjiprzewidziano nastêpuj¹ce dwie metody:1. Jednoczesne naciœniêcie na pilocie przycisków [ Tracking+ ] i [ Tracking - ]. Ta metoda nie jest rekomendowana,poniewa¿ w zale¿noœci od warunków sygna³ emitowanyz pilota mo¿e zostaæ zak³ócony i wy³¹czenie funkcji „autotrackingu”na potrzeby regulacji nie jest zagwarantowane.2. Prze³¹czenie magnetowidu w tryb serwisowy 2 (“ServiceMode 2”). W tym trybie pracy funkcja Auto-Tracking zostajez ca³¹ pewnoœci¹ wy³¹czona.Urz¹dzenie wy³¹cza siê po osi¹gniêciu koñca taœmy lub przy jej przewijaniu.W zale¿noœci od rodzaju (trybu) pracy magnetowidu symptomyopisywanej nieprawid³owoœæ mog¹ byæ w bardzo ró¿nysposób sygnalizowane. Przy wyszukiwaniu obrazu do przodulub do ty³u obraz staje siê niestabilny (przekrzywia siê). Przyszybkim przewijaniu taœmy do przodu lub do ty³u jeszcze przedosi¹gniêciem koñca nastêpuje wy³¹czenie magnetowidu i ponownew³¹czenie. Przy odtwarzaniu taœmy mo¿e zmieniæ siêformat obrazu i efekt mo¿e byæ podobny do odtwarzania sygna³unagranego w systemie NTSC.Przy pojawianiu siê opisanych objawów czêsto powodemtych nieprawid³owoœci jest prawdopodobnie zak³ócenie sterowaniamechanizmem albo cofniêcie siê pozycji mechanizmudo wczeœniejszej pozycji.Przyczyna le¿y jednak¿e prawdopodobnie w dolnej czêœcibêbna g³owic. Na podstawie obserwacji zu¿ycia powierzchnitaœmy na dolnej czêœci bêbna g³owic mo¿na wyci¹gn¹æ wniosek,¿e przesuwaj¹ca siê tam mocno taœma hamuje bêben,20 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Porady serwisowezmniejszaj¹c jego prêdkoœæ obrotow¹. Ponadto przez to naci¹gtaœmy jest za du¿y co powoduje wy³¹czenie pracy mechanizmu.W celu usuniêcia opisywanych nieprawid³owoœci nale¿ysprawdziæ i w razie potrzeby wymieniæ na nowy ca³y zespó³silnika bêbna g³owic (blok “DD”). Wymiana tylko pojedynczychelementów tego bloku nie przynosi poprawy lub wkrótcenastêpuje powtórka opisywanych nieprawid³owoœci.Informacje serwisowa dotycz¹ca napraw zasilacza.W przypadku uszkodzenia tranzystora kluczujacego przetwornicyQ1101 - STP3N60FI-M istnieje doœæ du¿e niebezpieczeñstwo,¿e równie¿ inne elementy w jego aplikacji uleg³yzniszczeniu. W takiej sytuacji nale¿y je koniecznie wymieniæ,¿eby nie dopuœciæ do ponownego uszkodzenia tych i innychelementów.Kolejn¹ metod¹ zabezpieczenia siê przed powtórnym uszkodzeniemtranzystora Q1101 jest zmiana rezystora R1118, w³¹czonegopomiêdzy wyprowadzenie 5 (OUTPUT) uk³adu sterownikaprzetwornicy IC1101 - TDA4605-3 i bramkê tranzystoraQ1101 z 0R (zwora) na 10R. W urz¹dzeniach, w którychbrak rezystora R1118 w tym sygnale, nale¿y przeci¹æ œcie¿kêpomiêdzy rezystorem R1117 (4700) i anod¹ diody D1127(1SS355) i wstawiæ (zamontowaæ) pomiêdzy wyprowadzenie5 uk³adu IC1101 i bramkê tranzystora Q1101 rezystor 10R.Inicjalizacja uk³adu pamiêci.Po wymianie uk³adu pamiêci IC7704 - ST24C08CB1 koniecznejest przeprowadzenie procedury jej inicjalizacji. Czynnoœæta powinna byæ wykonana przed wyszukiwaniem i programowaniemkana³ów stacji telewizyjnych. Metoda inicjalizacjijest nastêpuj¹ca:• na p³ytce sterowników silnika (“Motor drive & Sub audioPack”) zewrzeæ (na przyk³ad za pomoc¹ ³¹czówki) punktypomiarowe TP SERV i TP TEST (odpowiada to zwarciudo masy kontaktu 16 “TEST” z³¹cza PP2001),• nacisn¹æ przyciski [FF], [REW] i [ EJECT ] w celuwejœcia w tryb serwisowy – na ekranie odbiornika telewizyjnegopowinno pojawiæ siê menu “Test Mode”,• za pomoc¹ przycisków klawiatury numerycznej pilotawprowadziæ kody IR i OSD; dla modelu NV-SD450EGkody te s¹ nastêpuj¹ce: kod IR – 097, kod OSD – 096,• rozewrzeæ punkty pomiarowe TP SERV i TP TEST (odpowiadato wyjœciu z trybu serwisowego).Problemy z wy³adunkiem i/lub za³adunkiem kasety.Nie dzia³a funkcja wy³adunku kasety (EJECT) lub kasetanie jest przyjmowana przez mechanizm magnetowidu. Okazujesiê, ¿e nie funkcjonuje lub dzia³a nieprawid³owo sterowanieuk³adami mechanicznymi wy³adowywania i za³adunku kasetlub albo opasywania lub wprowadzania na powrót taœmy dokasety. Przyczyn¹ tej nieprawid³owoœci okazuje siê z regu³yuszkodzenie lub wadliwa praca silnika ³adowania (VEM0427).Bardzo czêsto to nie sam silnik jest przyczyn¹ opisywanejusterki, ale zamocowane na jego osi sprzêg³o. To sprzêg³o nieby³o do tej pory oferowane jako oddzielnie dostêpna czêœæzamienna. Aktualnie to sprzêg³o jest ju¿ dostêpne jako czêœæzamienna pozycja 146 o numerze zamówieniowym VDP1434i pozwala na wykonanie w miarê ekonomicznej, to znaczy okosztach bêd¹cych do zaaprobowania przez w³aœciciela sprzêtunaprawy.Do zamontowania tego sprzêg³a konieczne jest jednak¿eu¿ycie specjalnego narzêdzia o numerze VFK1322. Proceduramonta¿u sprzêg³a jest nastêpuj¹ca:1. Zdemontowaæ uszkodzone sprzêg³o.2. Osadziæ nowe sprzêg³o (czêœæ zamienn¹) w przyrz¹dziemonta¿owym VFK1322 – nale¿y zwróciæ uwagê na w³aœciwykierunek.3. Do przyrz¹du VFK1322 za³o¿yæ silnik ³adowania i zacz¹æœciskaæ tyln¹ czêœæ silnika a¿ oœ silnika osi¹gnie dno przyrz¹du.Czêœci zapasowe do wykonania naprawy to:• sprzêg³o silnika – VDP1434,• przyrz¹d do monta¿u sprzêg³a – VFK1322,• silnik ³adowania – VEM0427.Nie dzia³a.Magnetowid nie „chce” wykonywaæ ¿adnych funkcji, pomiarywykaza³y, ¿e w zasilaczu oprócz tranzystora kluczuj¹cegoprac¹ przetwornicy Q1101 - STP3N60, uszkodzeniu uleg³scalony sterownik przetwornicy IC1101 - TDA4605, a tak¿eszereg innych elementów uk³adu sterowania jej prac¹.Uszkodzenie to jest efektem „spotkania siê” niekorzystnejtolerancji podzespo³ów i prawdopodobnie niekontrolowanychwahniêæ (wyskoków) napiêcia bêd¹cych przyczyn¹ zniszczeniatranzystora kluczuj¹cego. W nastêpstwie tego defektu uszkodzeniuuleg³a czêœæ elementów peryferyjnych w ga³êzi sterowania.Przed wymian¹ tranzystora kluczuj¹cego Q1101 i uk³adusterownika IC1101 nale¿y bezwzglêdnie skontrolowaæ i w razieuszkodzenia wymieniæ na nowe i sprawne egzemplarze nastêpuj¹ceelementy: rezystor R1129 - 22k (ERJ6GMYG223),bezpiecznik (XBA2C16TB0), kondensator C1150 - 100µF/16V(ECA1CM101), rezystor (ERX12SJR75), rezystor R1128 -3.3k (ERJ6GMYG332), diodê D1127 - 1SS355, tranzystoryQ1102 i QR1104 - MUN2212, Q1102 - 2SD601A, (UN2114),Q1101 - STP3N60FI-M, uk³ad scalony IC1101 - TDA4605 irezystor R1127 - 33k (ERJ6GMYG333).Za du¿a prêdkoœæ wirowania bêbna g³owic.Co jakiœ czas w trybie standby silnik bêbna zaczyna obracaæsiê z bardzo du¿¹ prêdkoœci¹ albo urz¹dzenie zaczynawykonywaæ dziwne i niekontrolowane funkcje.Przyczyna znajduje siê w systemie sterowania, w którymzamontowany jest Ÿle przylutowany lub uszkodzony rezonatorkwarcowy X6001 (VSX0583). Dodatkowo mo¿e byæ równie¿uszkodzony scalony uk³ad sterownika pracy silnika napêdzaj¹cegobêben g³owic – uk³ad IC2502 - AN3814K. Poprawalutowania wyprowadzeñ albo wymiana rezonatora kwarcowegoX6001 i ewentualnie uk³adu IC2502 skutecznie usuwaopisywane nieprawid³owoœci.G³oœna praca mechanizmu.Po pewnym czasie eksploatacji, a tym samym nagrzaniusiê urz¹dzenia mechanizm zaczyna wydawaæ g³oœne odg³osy.Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie statora silnika capstan.Konieczna jest wymiana statora.Brak komunikatów OSD.Co jakiœ czas, z trudn¹ do uchwycenia czêstotliwoœci¹ komunikatyi sygnalizacja OSD nie pojawia siê ekranie pod³¹czonegoodbiornika telewizyjnego. W obwodach odpowiedzialnychza generowanie znaków OSD znajduje siê rezonator kwarcowyX7702 (VSX0353). Niedostateczna jakoœæ lutowania jegowyprowadzeñ lub jego uszkodzenie jest najczêœciej powodemopisywanych nieprawid³owoœci.R.W.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 21

Porady serwisoweAudioPhilips FW790 – minizestaw audioZablokowana klapka kieszeni kaset.W wyniku wadliwego funkcjonowania g³owicy nagrywaj¹co-odtwarzaj¹cejmo¿e nast¹piæ blokada klapki pojemnikakaset magnetofonowych. Usuniêcie tej usterki w przypadkunaprawy jest mo¿liwe tylko przez wymianê kompletnego mechanizmunapêdowego.Zak³ócenia dŸwiêku.Usterka ta wystêpuje równie¿ w nastêpuj¹cych zestawach audio:FW335, FW355C, FW365C, FW375P, FW710C, FW725C,FW730C, FW745C, FW750C, FW770P, FW780P, FW790P.W wymienionych zestawach audio mog¹ byæ s³yszalneoprócz odtwarzanego dŸwiêku równie¿ zak³ócenia w postacibrzêczenia i trzasków. Ten problem wystêpuje w wyniku uszkodzeniadwóch kondensatorów na p³ytce AF3 o oznaczeniach2617 i 2618 – oba 1nF/10%/50V. Zamontowanie nowych kondensatorówusuwa opisany problem.Urz¹dzenie prze³¹cza siê samoczynnie w tryb DEMO.Samoczynne w³¹czenie trybu DEMO mo¿e mieæ miejscew nastêpuj¹cych sytuacjach:• gdy zestaw zostanie prze³¹czony pilotem z trybu CD wtryb odbioru stacji radiowych (tryb “Tuner”),• gdy zestaw zostanie wy³¹czony w tryb standby i na powrótzostanie w³¹czony w tryb odbioru stacji radiowych(tryb “Tuner”).Ten problem jest wynikiem nieprawid³owego dzia³aniauk³adu “Reset” i mo¿e zostaæ usuniêty poprzez zamontowaniedodatkowego kondensatora 1000µF/6.3V na p³ytce frontowej(p³ytka panelu obs³ugi). Wyprowadzenie dodatnie (“+”) tegokondensatora nale¿y przylutowaæ do zwory 9509 (+H), wyprowadzenieujemne (“-”) do zwory 9577 (GND).Brak odbioru fal d³ugich po w³¹czeniu z trybu standby.Zdarza siê, ¿e po wy³¹czeniu z trybu odbioru fal d³ugich wtryb standby i ponownym w³¹czeniu, odbiór stacji na tych falachjest niemo¿liwy. W celu wyeliminowania tej nieprawid³owoœcinale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce zmiany:• wymieniæ uk³ad 7101 - TEA5762,• równolegle do rezonatora kwarcowego 5121 przylutowaækondensator 1pF (SMD),• zmieniæ rezystor 3162 - 150k na 270k. M.M.Grundig – odtwarzacze DVDXENARO GDP5100, GDP5100/1, GDP5100/2,GDP5102, GDP5105, GDP5120, GDP6150/1,GDP6150/2, GDP6155MALAGA SE1230, SE1235Aktualizacja oprogramowania steruj¹cego.Procedura uaktualnienia oprogramowania polega na za³adowaniup³yty CD do odtwarzacza i postêpowania zgodnie zewskazówkami wyœwietlanymi na ekranie telewizora.Po zakoñczeniu tej procedury nale¿y przeprowadziæ inicjalizacjêodtwarzacza.Uwaga: Je¿eli w trakcie procedury aktualizacji oprogramowaniasteruj¹cego nast¹pi jej zak³ócenie (na przyk³adznaczne wahniêcie lub zanik napiêcia sieciowego), to odtwarzaczmo¿e nie daæ siê uruchomiæ i nie bêdzie mo¿liwoœciponownego uaktualnienia programu. W takiej sytuacjikonieczne jest wstawienie nowych uk³adów pamiêci FLASHU13/U15. Uk³ady te musz¹ byæ wstêpnie zaprogramowane.Inicjalizacja odtwarzacza.W celu przeprowadzenia inicjalizacji nale¿y jednoczeœnienacisn¹æ przyciski [ ⊳ ] i [ ] na klawiaturze lokalnej odtwarzaczai pod³¹czyæ go do sieci. W wyniku tego nastêpuje skasowanieustawieñ i przywo³anie wartoœci fabrycznych. Za³adowanezostaj¹ podstawowe ustawienia, natomiast wszystkieustawienia u¿ytkownika zostaj¹ usuniête.Tryb serwisowy.1. Wywo³anie menu serwisowego:• poprzez naciœniêcie przycisku [i] wyœwietliæ na ekraniemenu “Player Menu”,• naciskaj¹c przycisk [5] lub u¿ywaj¹c przycisków [ ] /[ ] wybraæ podmenu instalacji (“Installation”), wybórzatwierdziæ przyciskiem [OK],• naciskaj¹c przycisk [5] lub u¿ywaj¹c przycisków [ ] /[ ] wybraæ podmenu funkcji dodatkowych (“Additionalfunctions”), wybór zatwierdziæ przyciskiem [OK],• naciskaj¹c przycisk [3] lub u¿ywaj¹c przycisków [ ] /[ ] wybraæ menu serwisowe (“Service Menu”), wybórzatwierdziæ przyciskiem [OK].2. Funkcje przycisków w menu serwisowymDo nawigacji w menu serwisowym s³u¿¹ nastêpuj¹ce przyciski:• [i]– wywo³anie / zakoñczenie wyœwietlania menu “PlayerMenu”,• [ ] / [ ] – wybór podmenu lub parametrów,• [ ⊳ ] – wybór wy¿szej funkcji menu,• [ ] – aktywacja funkcji menu / nastêpna strona komunikatówdiagnostycznych,• [OK]– aktywacja funkcji menu,• [ ] – wybór wy¿szej funkcji menu,• [1 ]/ [9]– bezpoœredni wybór podmenu,• [ Subtitle ] – zakoñczenie funkcji DEMO.3. Opis menu serwisowego.Po wejœciu w tryb serwisowy pokazuje siê na ekranie menu,w którym do wyboru s¹ 2 podmenu: “1. System information” i“2. Dealer service menu”, wybierane bezpoœrednio przyciskami[1 ] lub [2] albo przyciskami kursorów.3a/. Podmenu “1. System information”Widok i opis tego menu pokazano na rysunku 1.ModelWersjaoprogramowaniaWersja sprzêtuInformacjedodatkoweKod regionuSystem informationGDP6150SW-Version: 1.00 / 249HW-Version: 0.03Copyright: GRUNDIG AG 2001www.grundig.comNDV8501/DVD-2/Pantera-II rev 2 R:2OKwybóri zmianawyjœciepowrótRys.1. Widok menu “System information”i22 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Porady serwisowe3b/. Podmenu “Dealer service menu”W celu wyœwietlenia szczegó³ów tego podmenu nale¿y naciskaj¹cprzycisk [2] lub u¿ywaj¹c przycisków [ ] / [ ]wybraæ go, a wybór zatwierdziæ przyciskiem [OK] i nastêpnieprzyciskami numerycznymi wprowadziæ kod 8 5 0 0. Dowyboru na ekranie pojawi¹ siê nastêpuj¹ce 4 podmenu:• “System messages” (do wyboru ON/OFF). Po za³¹czeniutej funkcji w przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci (naprzyk³ad b³¹d dysku, b³¹d obs³ugi, usterka urz¹dzenia)system automatycznie i natychmiast wyœwietla stosownykomunikat w dolnej czêœci obrazu.• “Diagnostic mode” (do wyboru ON/OFF). Za³¹czenie tejopcji pozwala na odczytanie efektów funkcji autodiagnozy.Wyniki s¹ podzielone na strony, wybierane dla ich odczytaniaza pomoc¹ przycisków numerycznych i zatwierdzeniawyboru przyciskiem [OK]. W trybie przegl¹daniastron z wynikami diagnozy przycisk [ ] s³u¿y doprzechodzenia na nastêpn¹ stronê lub zakoñczenia tegotrybu po osi¹gniêciu ostatniej strony, natomiast przycisk[i] s³u¿y do wyjœcia z tego trybu.Dostêpne s¹ nastêpuj¹ce strony diagnostyczne:– (1) Brief – status p³yty i odtwarzacza– (2) State – status odtwarzacza i b³êdu– (3) Tray – informacje o szufladce (tacce) p³yty– (4) Disc – informacje o p³ycie– (5) DVD – informacje o p³ycie DVD– (6) DVD-V – informacje o p³ycie DVD video– (7) DVD-A – informacje o p³ycie DVD audio– (8) VCD – informacje o p³ycie VCD– (9) CD – informacje o p³ycie CD audio– (10) File – status plików MP3– (11) File Info – informacje o plikach MP3– (12) Video – status toru wizyjnego– (13) Aud 1 – informacje toru audio, strona 1– (14) Aud 2 – informacje toru audio, strona 2– (15) SP – informacje “sub-obrazka”– (16) Angle – informacje o k¹cie podgl¹du– (17) Title – informacje o zawartoœci p³yty– (18) Track – informacje o œcie¿kach p³yty– (19) Chptr – informacje o rozdzia³ach– (20) Index – status indeksu– (21) Group – informacje dotycz¹ce grupy DVD audio– (22) Dlist – wykaz ASVU DVD audio– (23) Repeat – status powtarzania– (24) Btns – informacje dotycz¹ce przycisków– (25) Spd – prêdkoœæ odtwarzania– (26)Bitrt – informacje dotycz¹ce przep³ywnoœci bitów• “Demo” (do wyboru ON/OFF). Po za³¹czeniu tej funkcjiprzyciski [ EJECT ] i [ ON/OFF ] przestaj¹ dzia³aæ (s¹nieaktywne). Zakoñczenie funkcji “Demo” jest mo¿liwepo naciœniêciu przycisku [ Subtitle ].• “Video special”. To menu zawiera 2 podmenu:– 1. “Format conversion”. Dostêpne s¹ nastêpuj¹ce konwersjeformatu obrazu:> Centre> Auto> tylko 525 linii> tylko 625 linii– 2. “Video signal”. W ramach tego podmenu jest mo¿liwoœæprzejœcia do kolejnych 4 submenu:> 1. “DAC enable”W ramach tego podmenu mo¿na aktywowaæ/dezaktywowaænastêpuj¹ce konwertery cyfrowo-analogowe(dostêpne w kolejnych podmenu): DAC1 – tor sygna-³u G (zielony)/Y (luminancja), DAC2 – tor sygna³u B(niebieski)/C (chrominancja), DAC3 – tor sygna³u R(czerwony), wskazanie aktywnych stanów prze³¹czania,> 2. “NTSC Format”W ramach tego podmenu mo¿na wybraæ format NTSCdla czêstotliwoœci napiêcia sieciowego 60Hz:-- 525 linii, standard NTSC-- 525 linii, standard M-PAL> 3. “NTSC Format”W tym podmenu mo¿na wybraæ nastêpuj¹ce formatyzespolonego sygna³u wizyjnego NTSC:-- NTSC USA-- NTSC Japan-- NTSC inne kraje> 4. “PAL Format”W ramach tego podmenu mo¿na wybraæ nastêpuj¹cestandardy sygna³u PAL:-- PAL BDGHI-- PAL N-- PAL N-Combo H.D.Sony HCD-SB100/SB200 – odtwarzacz DVDTryb testowy.Jest to urz¹dzenie zawieraj¹ce w jednej obudowie odtwarzaczp³yt CD/DVD, tuner AM/FM i wzmacniacz. W okreœlonychprzypadkach nieprawid³owej pracy odtwarzacza koniecznejest przeprowadzenie procedury resetowania procesora DVD.W tym celu nale¿y nacisn¹æ przycisk [ DVD SETUP ], po którymnastêpuje wyœwietlenie menu ustawieñ DVD. W tym menunale¿y przesun¹æ kursor na pozycjê “TV Aspect” i wybraæ ustawienie“16:9 Wide”. Kolejnym krokiem jest naciœniêcie po koleinastêpuj¹cej sekwencji przycisków na pilocie: [1], [3], [9],[7], [1], [3], [9], [ ENTER ]. Efektem tego jest wyœwietleniemenu informacyjnego, a tak¿e „przeresetowanie” procesoraDVD i przywrócenie domyœlnych ustawieñ fabrycznych. W celuwyjœcia z tego trybu wystarczy nacisn¹æ dowolny przycisk napilocie. W tym momencie procedura resetowania procesora DVDzostaje zakoñczona.H.D.Sony HCD-S300 – zestaw audioProblemy z odtwarzaniem niektórych p³yt CD.Po za³adowaniu niektórych p³yt CD i w³¹czeniu odtwarzanianastêpuje próba odczytania zawartoœci p³yty, lecz zamiastpodjêcia normalnej pracy i rozpoczêcia odtwarzania pojawiasiê kod b³êdu “C81”. Ta sama p³yta w innych urz¹dzeniachodtwarzaj¹cych zachowuje siê prawid³owo. Opisana nieprawid³owoœæjest spowodowana niew³aœciw¹ prac¹ mikrokontroleraflash IC205 lub IC206 i usuniêcie jej jest mo¿liwe jedyniepoprzez wymianê obu uk³adów. „Stare” uk³ady: IC205 -MBM29LV160B-AU932B-10 i IC206 - MR27V1602D-F0MAZ060 nale¿y zast¹piæ specjalnie do tego celu opracowanym„kitem” o oznaczeniu S300 typ C (nr X-4954-863-1).Uk³ady te s¹ zamontowane na p³ytce DVD.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 23

Porady serwisoweOdbiorniki satelitarneMonitoryConnexions CX95Tuner „martwy”, po burzy.Stwierdzono przerwê w uzwojeniu pierwotnym transformatorasieciowego. W tym przypadku mo¿liwe by³o przylutowanieprzepalonej koñcówki przewodu do wyprowadzeniatransformatora. Po za³¹czeniu tuner pracuje lecz nie prze³¹czapolaryzacji - na wyjœciu g³owicy ca³y czas jest 32V. Dopierowymiana uk³adu scalonego U602 (LM317) przywraca ca³kowit¹sprawnoœæ urz¹dzenia.Z.K.Humax 5400ZS³aba jakoœæ sygna³u.W tym oddanym do naprawy cyfrowym odbiorniku satelitarnymsygna³ by³ bardzo kiepskiej jakoœci. Efekt na ekranieprzypomina³ brak wzmocnienia sygna³u w telewizji analogowej,a do tego obraz by³ ma³owyrazisty i od czasu do czasuca³kiem zanika³. W trakcie wykonywania pomiarów i szukaniaprzyczyny stwierdzi³em, ¿e wszystkie napiêcia siê dziwniezachowuj¹ – s¹ niestabilne. I tak na przyk³ad na rezystorzeR52 w linii napiêcia 24V odk³ada siê napiêcie, którego wartoœæwaha siê od 13 ÷ 26V.Inny pomiar – w innym miejscu pokazuje, ¿e wahania tegonapiêcia zaczynaj¹ siê ju¿ przy uk³adzie U20 - TDA 8044H.Na wyprowadzeniu 21 (LMB EN) tego uk³adu powinno byæ3.3V i jest tyle, ale pojawiaj¹ siê wahania, dochodz¹ce nawetdo zaników tego napiêcia. Z wyprowadzenia 21 (LMB EN), zktórego wychodzi sygna³ do rezystora R63, te wahania (skoki)napiêcia od 0 ÷ 3.3V s¹ dalej przenoszone do tranzystora Q52itd. Mo¿na powiedzieæ upraszczaj¹c, ¿e wszystko co ma coœwspólnego z konwerterem LNB „podlega” wahaniom.Jest wiele problemów z odbiornikami satelitarnymi Humax,ale przyczyny wiêkszoœci z nich udaje siê ujawniæ w trakciepomiarów. Jednym z czêœciej wystêpuj¹cych problemów jestniesprawnoœæ zasilacza. Gdy w jednym z naprawianych egzemplarzynie umia³em sobie poradziæ z problemem wymieni-³em po prostu ca³y zasilacz i problem z jakoœci¹ sygna³u ust¹pi³,jak rêk¹ odj¹³. No ale trzeba mieæ pod rêk¹ nowy zasilacz.W koñcu podpowiedziano mi, ¿e w naprawianym odbiornikuprawdopodobnie mam do czynienie z „zadzia³aniem” uk³aduzabezpieczenia, w wyniku krótkotrwa³ych przerw lub zwaræna linii LM - tuner. Innym powodem opisywanych objawówmo¿e byæ zafa³szowana praca uk³adów zabezpieczaj¹cych. Zacz¹³emod tego ostatniego uk³adu. W obwodzie zabezpieczenianadnapiêciowego linii napiêcia Ua znajduje siê 30-woltowa diodaZenera D2 (na lewo obok tunera przy przekaŸniku).Wymontowa³em tê diodê i okaza³o siê, ¿e w kierunku przewodzeniajest 23.4R. Po w³¹czeniu odbiornika bez tej diodypo pierwsze stwierdzi³em, ¿e wahania napiêcia zniknê³y, a podrugie na ekranie pokaza³ siê prawid³owy, dobrej jakoœci obraz.A wiêc dioda jest uszkodzona.Oczywiœcie zamontowa³em now¹ diodê, w koñcu jej zadaniemma byæ chronienie konwertera przed niekontrolowanymwzrostem napiêcia ponad 30V. Nie dziwiê siê, ¿e dioda uleg³auszkodzeniu, gdy¿ doœæ mocno grzeje siê w trakcie pracy. Wstawi³emnow¹ diodê na wiêksza dopuszczaln¹ moc. M.M.Samtron 76ESMonitor „martwy”.Uk³ad scalony DP704C w przetwornicy jest pêkniêty. Powymianie tego uk³adu i dodatkowo kondensatorów elektrolitycznychpo pierwotnej stronie przetwornicy 1µF/50V – 2 szt.,33µF/50V - 1 szt. i 47µF/50V - 1 szt. - sprawnoœæ monitorazosta³a przywrócona.Z.K.Daewoo CMC1502B1Wy³¹cza siê.Po kilku minutach s³ychaæ pisk przetwornicy i wy³¹czasiê. Po wy³¹czeniu wy³¹cznikiem g³ównym i ponownym w³¹czeniuznowu dzia³a, lecz po krótkim czasie znów siê wy³¹cza.Wymieniono nastêpuj¹ce kondensatory elektrolityczne popierwotnej stronie przetwornicy: C005 - 22µF/160V (ten by³wylany), C006 - 47µF/50V i C008 - 220µF/25V. Po wtórnejstronie zmniejszon¹ pojemnoœæ wykaza³ kondensator C029 -100µF/25V.R.K.Eizo Flexscan F930Nie dzia³a.Jak okreœli³ klient, monitor przesta³ dzia³aæ w sposób niezauwa¿alny.Nie by³o ¿adnego dymu, trzasku, ¿adnych „efektów”.Po naciœniêciu klawisza wy³¹cznika sieciowego nic siênie dzieje, nie œwieci siê nawet dioda LED zamontowana wprzycisku tego klawisza. Wstêpne oglêdziny wykaza³y, ¿e bezpieczniksieciowy jest dobry. Pomiary wykaza³y ponadto, ¿enapiêcie zasilaj¹ce na wyjœciu mostka jest obecne i wynosi+240V. W dalszej kolejnoœci sprawdzi³em nastêpuj¹ce elementy:bezpieczniki F903 - 4AT i F904 - 2AT – oba by³y dobre,diodê D501 FMU-G2FS – dobra, tranzystor Q931 - 2SJ142 –uszkodzony i rezystor R931 - 0.47R/1W (SMD) – spalony. Powymianie uszkodzonych elementów monitor rozpocz¹³ prawid³ow¹pracê.M.M.Philips 201P10 chassis CM25+Nie dzia³a.Ekran jest ciemny, brak rastra obrazowego, dioda LED nafroncie monitora œwieci na zielono tak samo jak w trakcie prawid³owejpracy. Pomiary wykaza³y obecnoœæ wszystkich napiêæwytwarzanych w zasilaczu oprócz jednego – napiêcia ¿arzenia+6.3V. Przyczyn¹ braku tego napiêcia okaza³o siê uszkodzenietranzystora 7140 - BD438 pracuj¹cego w linii tego napiêcia.Nie dzia³a.Pomiary wykaza³y uszkodzenie tranzystora koñcowegoodchylania poziomego. Bezpoœredni¹ przyczyn¹ jego uszkodzeniaby³ defekt kondensatora 2501 w stopniu steruj¹cym. Wtrakcie naprawy stwierdzono uszkodzenie i wymieniono nastêpuj¹ceelementy: dwa kondensatory elektrolityczne w stopniusterujacym odchylaniem poziomym 2501 i 2502 – oba 1µF/160V, tranzystory steruj¹cy 7502 - 2SC5570 i 7541 - 2SJ448oraz rezystor R3506 - 2.2R/7W na wyjœciu transformatorkasteruj¹cego.R.W.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

------------------------**28 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 25TP055KTA1273YTP044BC858BTP041 -BC858BPart of board connected to mains supply.www.serwis-elektroniki.com.plNote :Power Supply primary circuit measurements.- Use only ( PGND ) connection point.RP0870RRP0770RRP0850RRP0131K330RGNDGNDUse isolating mains transformer.Safety PartWhen repairing. use original part onlyRP069100K12KRP024470R/2W200R/2WGNDGNDRP054100K68KCP01433nF/63V4n7F/63VGNDGNDRP04810KELEKTRONIKIRP04710KRP05110K9K1RP01247K27KRP084470R TP067BC848BPWR_OKRP098100R/1WTP056BD4340(0.7)RP0499K118KRP098100R/1WCP0944p7RP101120RCP05747µF/50VRP093120RRP094120RRP045100KRP0960R0.7RP09710K/0.25WTP066KTC3112BRP0922K5+5.4VERP04447KRP0950RCP0934p7*PWR_ON/OFFRP04322KTP078RN240219.3(5)(35.1)0.239(5.5)TP065RN2402DP068*VDRIVERP0421KTP077RN2402RP046GND GNDGNDGNDDP057IN4148GND38.8VDRIVE_1RP0410R1KRP0823K6/1W+40VSGNDRP02191K180KRP0810RRP02091K180KCP0168n2F/63V1nF/1KV+40VECP088(PREP)RP090(PREP)RP0707K5/1%RP071390RCP06510µFGNDGNDGND+5.4VERP01991K180KCP01810µF/50V1234RP01891K180KCP015100nF2.8(2.6)RP0804K53/1%RP0734K7RP0792K2/1WCP061470µF/10VCP0732n2CP0772n2BB701P(PREP)RP0158M210MCP0132n2FRP014620R18KCP010470pF/2KV100pF/1KVTP073(PREP)RP089(PREP)+5.4VETP053BC848B3.3(0.7)(3.3)3.4TP054BC848BRP0721K+3.3VSRP011R390/2W R68/2.5WRP046100R/1WFP001T_1.6AL_250VT_1.0AL_250VTP076KTC8050D0(0)GND6V2/1.3WDP090CP0581000µF/16VGNDGND4.3(4)3.9(5.4)(0.2)5.7(0.2)CP008220µF/200V150µF/400VDP0681N4148GNDGNDRP091(PREP)CP0802n2GND GND* REF. DES. US(VAL) EU(VAL) * REF. DES.US(VAL)EU(VAL)PIP052TL431RP0611K05/1%(0.7)CP0842n2NOTE:"-" MEANS NO PART INSERTEDRP07410K*DP063IN5817(5.4)+2.5VSTP052STP22NF03LDP065S410DGND2.5(2.5)FP050T1.25A_125VRP098*VDRIVE_1CP0822n2+40VS+13.5VEPGND PGND PGNDRP013PGNDEIP0503TCET1103GRP058220RTP044*GNDGND GNDCP092(PREP)6V2/1.3WDP056CP0532200µF/6.3VCP0542200µF/6.3VRP0551R5/7W(5)4.6*470µF/10VCP074+9VS+5VS_FEM+5VSARP011*DP011BZX55C15K2TP056PGNDPGNDPGNDCP06922µF/50V5.2(2)4.8A1(5.4)5.45.2(0)CLP0556.8µHCP0872n2DP008RGP10GC41ARP0596K8RP0601K24/1%RP044*RP045*RP077*(5)-5VE+12VS_FANTP055* 4.6123456789CP013*CP015*CP018*GNDA2GNDGNDDP052STPS2045CT/MBR2045CT/MBRP2045N+5VSAPVDRIVE+5.4VEBB601PRP010470RRP088100RCP097(PREP)GNDBZX55C6V8DP069CP068100nF(5.5)5.5GND470µF/10VCP055FP051T1.25A_125VDP013RGP10G+5.4VEPWR_ON/OFFRP087*5.3(0)DP012DP010BZX55C15 RP012 RGP15G*RP014*(0.5) TP011 (1.6)0.3KTC3112B 2CP096(PREP)47µF/50VCP062-5VERP063750R/2W+5.4VEVKK17DP070IN4148CP017(PREP)6100.1CP010*CP014*14CP091470pF/1KVGNDPGNDGNDGNDGNDGNDGNDHEATSINKTP010STP6NK90ZFP(0)2RP02310RRP024*CP016*+40VS51615CP0712n2RP096DP088IN4148CP064470µF/10VCP0782n2CP0852n2PWR_OK2DP0861N4148GNDLP0100R+40VE81RP095DP0899V1+9VSGNDGNDCP0792n2+5.4VEGND+5.4VEGNDRP069*+5VSA312RP022DP009180K/0.25WPGND BZX55B334RP0833K6/1W(0)9.9GNDTP059BC848B7CP099(PREP)RP06710K+12VS+9VS700Vpp10Vpp9.3(9.3)5.4(5.4)RP054*13.5TP088KTC8050D10µF/50VCP076BC848BTP0646(0)(-0.9) (5.4)5.4-1+2.5VS0 02K2/1WRP05310k211CP098(PREP)RP065330R1000µF/16VCP063+40VSGND GND+3.3VSRP062RP051*(-0.8)-1BB401P123456789PWR_OK101113.7(0.1)RP021*13T=4.6µs T=4.6µsCP0812n2RP06610K12.3+12VSRP041*RP020*19DP059S410D(12.8)13.5TP061STP22NF03LGNDRP052TP05810KBC858B+13.5VE+5.4VEFP001*RP019*JP100LP050CP008*RP0990RTP070(PREP)PGNDDP004DP005CP002100nFRP05610RCP0661µF/50VDP003 DP002DP0551N4148RP05020KMainsvoltage4×1N4007RP0787R5/0.25Wwww.serwis-elektroniki.com.plGND5.4(5.4)PGNDGNDCP08647µF/50V+5VS_FEMTP086(PREP)LP00223mH 1 2RP018*1234PGNDGNDCP090470pF/1KV+5VSATP041* 5.3(0.1)GND+12VS+12VS_FAN+5VSASomes ModelsRP043*4 3212n2/400VCP050BP001RP015*ELEKTRONIKIBB301P+300(+303)RP081*RP049*RP042* 4.8(0.8)(--16.4)-18.5GND-FL+5.4VEDP066RGP10GTP076*-18.5(--16.3)RP082*TP077*0.1(0.1)CP095(PREP)CP060470µF/10VTP078*(303) : Standby. EE Voltage300 : On. EE Voltage5.2 5.3 (5.3) 5.4 (5.4)(5.2)+FL+5.4VEVKKPWR_OKVFD_ON-FLVFD_ON +FLRP085*1234567RP1001R-17.7(-15.6)BB201PSchemat zasilacza kina domowego DTH8040 fimy ThomsonSchemat zasilacza kina domowego Thomson DTH8040Schemat zasilacza kina domowego Thomson DTH8040

26 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008C10091C10101C15500.22INVERTER CBAD10011SS133Aplikacja uk³adów BA10324AF-E2, OZ9938GN-B-0-T2, OZ9982GNw inwerterze OTVC LCD 32" Symphonic WF32L63.3Q10030 KRC103M-AT/P(SWITCHINGBACKLIGHT-ON)5.28 VDD13.1BST2 9D1004MTZJT-776.2BC10110.4707GND7.7LX2 100.13.36 LDR29.3HDR2 110Q1001KTC3199-GR-AT/P(SWITCHING)5NU1.8PWM2 120.10R104110KC10401000P4NUPWM1 131.8R10404.7K3.53 LDR19.3HDR1 14www.serwis-elektroniki.com.pl02GND7.7LX1 15C10120.47ELEKTRONIKIR125133D1005MTZJT-776.2BR1250335.21 VDD12.9BST1 160Q12532SK2614(DRIVE)C1252100/35VC1253 Q12520.1 9.3 2SK2614(DRIVE)3.50 Q1002KTC3199-GR-AT/P(OVER VOLTAGEPROTECTOR)IC1001OZ9982GN(DRIVE)7.724.1 7.7D10001SS1332.40R1254WIRED1003D1002MTZJT-776.2B MTZJT-776.2BR156110KR125333C15520.22 R15511KR156010KD15531SS133BACKLIGHT-SW 1BACKLIGHT-ADJ 2R10563.3KR1252330 1.2 0.6 0 0.6 1.3 0R15509.1KPROTECT1 38 9 10 11 12 13 14GND 4D10491SS133R10552.2K9.2V-GND 524.17.73.50GND 6IC1550BA10324AF-E2(COMPARATOR)GND 7Q12502SK2614(DRIVE)GND 8JS1000Q12512SK2614(DRIVE)7.77 6 5 4 3 2 1GND? 9R1255WIRE0 1.6 0.6 5.2 0.6 1.2 0GND 10GND 11GND 12INV+24V 13R155910KINV+24V 14INV+24V 15R155710KINV+24V 16R1555 R155810K 10KD15521SS133INV+24V 17R1105WIRER1556 D1551 D155010K 1SS133 1SS133R155410KINV+24V 18INV+24V 19C11010.1C1102100/35VC11030.1R1104WIREINV+24V 20R11030R11010(TO MAIN CBA)CN253CN1000R11000R11020C1016 C1017 C1018 C1019 C11000.1 0.1 0.1 0.1 100/35V9.3Q11002SK2614(DRIVE)0Q11012SK2614(DRIVE)024.17.7Q11032SK2614(DRIVE)C12510.1C1250100/35VQ1029.3 2SK2614(DRIVE)3.5 3.37.7 7.7R100610K24.17.7R100410KC10040.01R104547KC10432.2/50VC1044 R10471 1MD1042MTZJT-7724BD10431SS133R10466.8KR10481KC10021000PR105047KC10452.2/50VC1046 R10521 1MC10012.2R100830KD1045 D1046MTZJT-7724B 1SS133R10516.8KR10531KC15020.22R1501 C1501 R15031K 0.22 1K8 NUNU9www.serwis-elektroniki.com.plR100110KC10001000PR100020K2.24 DIM CT 131.41.55 ISEN SSTCMP 121.60.16 VSEN LCT 112.63.37 OVPT ENA 10C10051000P R1005160KC10060.0470 1.2 0.6 0 0.6 1.3 0R15009.1KC1007330PV-8 9 10 11 12 13 14R15029.1KC1015470/35V2 VDD0.13 TIMER1.81 DRV15.20GND 161.8DRV2 150GND 14R1011110KV+IC1500BA10324AF-E2(COMPARATOR)7 6 5 4 3 2 1ELEKTRONIKIC103247/35VR1010R1009 130K1M0 1.6 0.6 5.2 0.6 1.2 0C15000.22D1030MTZJT-775.6BIC1000OZ9938GN-B-0-T2(INVERTER CONTROL)Q10005.8 KTC3205-Y-AT/PR1031 (+5V REG.) R10074.7K30KR150910KR151110KC10310.1C1030330/16VC10082.2R1030470 18.55.2R150710KR150510KR150810KD15021SS133 D15031SS133 R151010KR10025.1K0 Q1020 D1020KTA1267 MTZJT-775.1B-GR-AT/P(SWITCHING)R1070 C10671M 0.01 R1506 D150110K 1SS133 D15001SS133R150410K1.43.6R10711KR10031MC10031000PC1020 R10200.01 1MD10211SS133Schemat inwertera OTVC LCD 32” Symphonic WF32L6SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 27ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSchemat inwertera OTVC LCD 32” Symphonic WF32L6BC1050WIRER11211KBC1100WIRER11711KBC1150WIRER11201MR11701MT1050INVERTER TRANS24351691087T1100INVERTER TRANS24351691087C11170.01C11670.01T1150INVERTER TRANS24351691087C106110P/3KVC10621200PD10611SS133D10601SS133C10651200PC106410P/3KVC111110P/3KVC11121200PD11101SS133C11151200PC111410P/3KVC116110P/3KVC11621200PD11601SS133D10641SS133R1064100KD11111SS133D11141SS133R1114100KD11611SS133D11651SS133C1165 D11641200P 1SS133R1060100KD10651SS133D11151SS133R1160100KR1110100KD11181SS133C11132200PD10681SS133C1063 R10622200P 470R1066470R106120KR1116470C10662200PR106520KR116120KR111520KD10661SS133R1112470D11121SS133R111120KC11162200PC1163 R11622200P 470D10621SS133D1063ERA81-004QR106710KD11131SS133R111310KR111710KD11161SS133R106310KD10671SS133D1117ERA81-004QD11681SS133 D11621SS133D1163ERA81-004QR116310KR116710KD11671SS133C1166 R1166R1164 2200P 470 D1166100K1SS133CN105012CN110012CN115012BACKLIGHTBACKLIGHTBACKLIGHTC116410P/3KVR116520KBC1200WIRER12211KR12711KBC1250WIRER12201MR12701MT1200INVERTER TRANS243516C12170.0191087T1250INVERTER TRANS243516C12670.0191087C121110P/3KVC12121200P D12111SS133D12101SS133C12151200PC121410P/3KVC126110P/3KVC12621200PD12601SS133D12151SS133D12141SS133D12611SS133R1214100KR1260 D1268100K 1SS133D12651SS133R1210100KC12132200PR126120KC1265 D12641200P 1SS133 R1264100KR121120KR1212470C12162200P R1216470R1215 D121820K 1SS133C1263 R12622200P 470C12662200PD12131SS133D12121SS133R1213 10KR1217 10KD1217ERA81-004QD12161SS133D12621SS133D1263ERA81-004QR1263 10KR1267 10KD12671SS133R1266470 D12661SS133CN120012CN125012BACKLIGHTBACKLIGHTBC1300WIRER13211KR13201MT1300INVERTER TRANS243516C13170.0191087C126410P/3KVC131110P/3KVR1310100KC13121200P D13111SS133D13101SS133D13151SS133C1315 D13141200P 1SS133R1314100KC131410P/3KVC13132200PR131120KD13121SS133R1312470R126520KC1316 R13162200P 470R131520KD13131SS133R1313 10KR1317 10KD1317ERA81-004QD13161SS133D13181SS133CN130012BACKLIGHTLCDMODULE

Obudowy BGAObudowy BGAAndrzej BrzozowskiBGA (ang. Ball Grid Array) – typ obudowy uk³adów scalonychstosowanych w technologii monta¿u powierzchniowego(SMT). W obudowach tego typu wyprowadzenia w postacikulek ze stopu lutowniczego znajduj¹ siê na ca³ej (b¹dŸ znacznejczêœci) powierzchni spodniej strony uk³adu. Wyprowadzeniate lutuje siê do pod³o¿a powierzchniowo zazwyczaj z u¿yciemnagrzewnicy.G³ówn¹ zalet¹ tej technologii jest ograniczenie miejsca zajmowanegoprzez uk³ad scalony – dziêki lepszemu stosunkowiiloœci wyprowadzeñ do wymiarów obudowy. Do zalet tej technologiimo¿na zaliczyæ te¿ mniejsz¹ liczbê wad wystêpuj¹cychpodczas procesu lutowania (dochodz¹c¹ obecnie do 2÷5 defektówna milion po³¹czeñ), lepsze w³aœciwoœci elektryczne –dziêki skróceniu doprowadzeñ oraz samonastawnoœæ uk³adówpodczas procesu monta¿u – wskutek zjawiska napiêcia powierzchniowego.Do wad tej technologii nale¿y zaliczyæ:• niewielk¹ odpornoœæ spoiny lutowniczej na wstrz¹sy iuderzenia,• brak mo¿liwoœci inspekcji optycznej – koniecznoœæ wykorzystaniaautomatycznej inspekcji rentgenowskiej,• generowanie naprê¿eñ w uk³adzie scalonym w trakcie lutowania,• naprawa wymaga odpowiednich urz¹dzeñ (lutownica infrared,stacja hot-air, preheater).Na rysunku 1 przedstawiono rysunek uk³adu BGA.obudowastrukturapod³o¿elutowie• Lutownica• Podgrzewacz do lutowania rozp³ywowego• Alkohol izopropylenowy do czyszczenia elementów elektronicznychProces wylutowywania obudowy BGAPrzy pracach z uk³adami BGA bardzo wa¿ne jest zabezpieczenieuk³adów i p³ytek przed wy³adowaniami elektrostatycznymi.• Stanowisko pracy musi byæ odpowiednio uziemione, powierzchniepowinny byæ pokryte materia³ami rozpraszaj¹cymi³adunki elektrostatyczne.• Na stanowisku pracy nie nale¿y stosowaæ materia³ów takich,jak: pianka, winyl, plastik i innych materia³ów z tworzywsztucznych.• Elementy powinny byæ chwytane za krawêdzie za pomoc¹antyelektrostatycznych narzêdzi, nie nale¿y dotykaæ wyprowadzeñuk³adów i p³ytek.• Elementy powinny byæ przechowywane w antyelektrostatycznychlub ekranowanych opakowaniach.• Osoba wykonuj¹ca prace z elementami i p³ytkami powinnabyæ uziemiona poprzez bransoletkê po³¹czon¹ z uziemieniem.Na rysunku 2 przedstawiono cykl wylutowywania uk³aduBGA.Podgrzewaniewstêpnekulki lutowniczeRys.1. Uk³ad BGAZestaw narzêdzi do wylutowywania obudówBGA• Pasta lutownicza z topnikiem do lutowania uk³adu BGA• Topnik stosowany przy wymianie kulek uk³adu BGA• Podgrzewacz z kontrol¹ temperatury w zakresie 50°C ÷300°C do podgrzewania p³ytek drukowanych• Stacja hot-air lub lutownica na podczerwieñ lub lutownicagazowa do wylutowywania obudów BGA z systememumo¿liwiaj¹cym kontrolê temperatury 50°C - 400°C• Lupa lub mikroskop do inspekcji optycznej• Szpachelka do rozprowadzania pasty lutowniczej• Sito dopasowane do wylutowywanej obudowy• Podstawka do sita• Pêseta• Taœma miedziana Wick lub system zasysaj¹cy rozgrzaneWylutowanieBGAPrzygotowaniepod³o¿aNaniesieniepastylutowniczejU³o¿enie BGAilutowanieCzyszczenieKontrolaprocesulutowaniaRys.2. Proces wylutowywania uk³adu BGASERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 29

Obudowy BGA1. Pierwszym etapem wylutowywania jest podgrzewanie wstêpne.Obudowy BGA i p³ytki drukowane s¹ wra¿liwe na wilgoæi dlatego bardzo wa¿ne jest wstêpne podgrzanie ca³ejp³ytki z obudow¹ BGA w temperaturze 125°C przez 12godzin. Podgrzewanie wstêpne powoduje osuszenie ca³ejpowierzchni p³ytki.2. Przed wylutowaniem uk³adu wa¿ne jest ustalenie profilutermicznego dla ca³ego procesu. Profil ten okreœla czas nagrzewaniai maksymalne temperatury elementów i p³ytki.Taki profil powinien byæ ustalany dla ka¿dego elementu ika¿dej p³ytki indywidualnie.Typowo mo¿na zastosowaæ profil, w którym narastanietemperatury do temperatury maksymalnej trwa 45 ÷ 60 sekund,temperatura maksymalna 210°C ÷ 220°C jest utrzymywanaprzez maksymalnie 75 sekund. P³ytka i elementynie mog¹ byæ przegrzane.Najlepszym sposobem aby unikn¹æ du¿ych ró¿nic temperaturyi potencja³ów na p³ytce jest wstêpne podgrzanieca³ej p³ytki do temperatury minimum 85°C.Nastêpnie koñcówkê stacji “hot-air” o wymiarze dopasowanymdo wylutowywanej obudowy lub nieco mniejsz¹nale¿y umieœciæ oko³o 2.5mm nad obudow¹ i w³¹czyæ nagrzewanie.Czas nagrzewania powinien wynosiæ 45 ÷ 60sekund, temperatura maksymalna 210°C ÷ 220°C przez 75sekund. Po tym czasie element nale¿y usun¹æ za pomoc¹koñcówki zasysaj¹cej lub pêsety. Nie wolno podwa¿aæ elementu– mo¿e to spowodowaæ uszkodzenie elementu lubp³ytki drukowanej.3. Po usuniêciu uk³adu BGA z p³ytki pole pod uk³adem musibyæ wyczyszczone. Kulki uk³adu BGA s¹ lutowane do uk³adui do p³ytki i dlatego po wylutowaniu BGA na p³ytce mo¿epozostaæ czêœæ kulek. Przygotowanie powierzchni po usuniêciuelementu polega na starannym usuniêciu resztek lutowiai pozosta³ych kulek za pomoc¹ lutownicy i taœmy miedzianej(Wick) lub urz¹dzenia z systemem odsysania. Wtrakcie usuwania resztek lutowia nale¿y uwa¿aæ, aby nieuszkodziæ maski i punktów lutowniczych. Po usuniêciu lutowiaca³¹ powierzchniê pod wymienianym uk³adem mo¿-na wyczyœciæ alkoholem.4. Na³o¿enie pasty lutowniczej mo¿na wykonaæ na kilka sposobów.Pasta mo¿e byæ na³o¿ona na wymieniany uk³ad BGAlub na p³ytkê.Pasta powinna byæ nak³adana na p³ytkê w odpowiednichmiejscach – tylko tam, gdzie z p³ytk¹ stykaj¹ siê kulkiuk³adu BGA. Jest kilka ró¿nych sposobów na³o¿enia pastyna p³ytkê.Mo¿liwe jest na³o¿enie pasty metod¹ rêczn¹ za pomoc¹strzykawki lekarskiej i ig³y, ale sposób ten jest bardzo ma³oprecyzyjny.Nak³adanie pasty za pomoc¹ sita jest dok³adniejsze. Sitomusi byæ dopasowane do wyprowadzeñ uk³adu BGA. Jestkilka rodzajów sit: sita metalowe, polimerowe i sta³e.Przy stosowaniu sita metalowego nale¿y je u³o¿yæ napadach uk³adu BGA, aby dok³adnie przylega³o do p³ytki.Nastêpnie za pomoc¹ p³askiej szpachelki rozprowadza siêpastê na sicie tak, aby dosta³a siê ona we wszystkie otwory.Ostatnim krokiem jest usuniêcie sita. Na p³ytce pozostajepasta w œciœle okreœlonych miejscach. Po zakoñczeniu procesunak³adania pasty sito powinno byæ dok³adnie wyczyszczone,aby mo¿na je by³o wykorzystaæ do nastêpnych wymianuk³adów BGA.Innym wariantem nak³adania pasty z wykorzystaniemsita metalowego jest nak³adanie pasty przez sito bezpoœredniona kulki uk³adu BGA. Metoda ta jest wykorzystywanawtedy, gdy na p³ytce jest za ma³o miejsca na prawid³oweu³o¿enie sita.Sita elastyczne wykonane s¹ z polimerów. Sito takie mawarstwê adhezyjn¹. Po zdjêciu os³ony z warstwy adhezyjnejsito uk³ada siê na p³ytce i dociska, aby œciœle przylega³odo p³ytki. Nastêpnie rozprowadza siê pastê i usuwa sito. Sitaelastyczne s¹ do wykorzystania jednorazowego – nie ma tuwiêc procesu czyszczenia sita.Innym rodzajem sit s¹ sita sta³e typu StencilQuick, którepozostaj¹ na p³ytce po rozprowadzeniu pasty i nie s¹ ju¿z niej usuwane. Strona adhezyjna takiego sita jest pokrytawarstw¹ papieru, któr¹ nale¿y usun¹æ i przy³o¿yæ sito dop³ytki. Nastêpnie rozprowadza siê pastê i sito pozostawiasiê na p³ytce.5. Umieszczenie uk³adu BGA i lutowanie rozp³ywowe. Nastêpnymetapem jest po³o¿enie uk³adu na p³ytce. Przed lutowaniemca³¹ p³ytkê nale¿y wstêpnie podgrzaæ do temperatury75°C-125°C , aby zminimalizowaæ gradienty temperaturywystêpuj¹ce na p³ytce w czasie lutowania i nie dopuœciædo wypaczenia siê p³ytki.Lutowanie rozp³ywowe polega na podgrzaniu uk³adu gor¹cympowietrzem w taki sam sposób (z takim samym profilemtermicznym), jak przy wylutowywaniu. Temperaturalutowania i p³ytki musi byæ monitorowana. Du¿e gradientytermiczne mog¹ spowodowaæ wypaczanie siê p³ytki. Po wy-³¹czeniu nagrzewania i przed usuniêciem koñcówki urz¹dzeniapodgrzewaj¹cego nale¿y poczekaæ, a¿ ca³a p³ytkaostudzi siê.Du¿e uk³ady BGA s¹ bardziej wra¿liwe na temperaturêi w przypadku ich wymiany trzeba stosowaæ dodatkoweœrodki ostro¿noœci. Konieczne jest zminimalizowanie ró¿-nic temperatur. Du¿e ró¿nice temperatury w obszarze obudowymog¹ spowodowaæ wypaczanie siê obudowy. Dopuszczalnes¹ ró¿nice co najwy¿ej 5°C pomiêdzy skrajnymipunktami du¿ych obudów BGA. Aby utrzymaæ siê w takimzakresie zmian konieczne jest wolniejsze nagrzewanie dotemperatury maksymalnej lutowania (oko³o 0.5°C/s) i ni¿-sza temperatura maksymalna lutowania rozp³ywowego(195°C ÷ 200°C). Dodatkowo wymieniany element powinienbyæ studzony samoistnie (bez stosowania nadmuchupowietrza z dyszy urz¹dzenia nagrzewaj¹cego). Nadmuchch³odnego powietrza na uk³ad, który jest jeszcze gor¹cy poprocesie lutowania mo¿e spowodowaæ przekroczenie dopuszczalnegogradientu temperatury i wypaczenie siê jegoobudowy.6. Czyszczenie – po procesie lutowania i ch³odzenia p³ytkênale¿y wyczyœciæ z resztek lutowia.7. Ostatnim procesem wymiany uk³adu BGA jest wizualna ocenajakoœci lutowania, po³o¿enia uk³adu na p³ytce oraz ocenaelementów s¹siaduj¹cych z wymienianym uk³adem. Najlepszymsposobem kontroli lutowania uk³adu BGA jest kontrolaprzy zastosowaniu inspekcji rentgenowskiej.30 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Obudowy BGAWymiana kulek uk³adu BGAObudowy BGA mog¹ byæ poddawane obróbce termicznejtrzykrotnie – w czasie pierwszego lutowania, w czasie wymianyuk³adu i w czasie wymiany wyprowadzeñ.Na rysunku 3 przedstawiono cykl wymiany wyprowadzeñuk³adu BGA.Przygotowanieuk³aduWybór kuleki sitaPrzygotowaniepowierzchniuk³aduUmieszczeniekulek2. Wybór odpowiednich kulek, sita i podstawki, które zostan¹zastosowane dalej w procesie wymiany.3. Przygotowanie powierzchni uk³adu – polega na na³o¿eniuna powierzchniê uk³adu topnika, który u³atwia proces lutowaniakulek do uk³adu BGA. Topnik powinien zawieraæ ³agodneaktywne organiczne kwasy i powinien byæ ³atwo zmywanyza pomoc¹ wody.4. Umieszczenie kulek na powierzchni uk³adu – mo¿na wykonaæna kilka ró¿nych sposobów. Jednym z nich jest wykorzystaniesita sta³ego typu StencilQick. Sito musi byæ dok³adnieustawione na powierzchni uk³adu. Ca³y uk³ad razemz sitem umieszczony jest w ramce dopasowanej dowymiarów uk³adu . W otworach sita umieszcza siê kulki.Nadmiar kulek nale¿y usun¹æ pêdzelkiem.5. Lutowanie rozp³ywowe – najwa¿niejszym parametrem, którydecyduje o jakoœci wymiany kulek jest profil temperaturowyprocesu lutowania rozp³ywowego. Ka¿da obudowa zewzglêdu na materia³, z którego jest wykonana, pola lutownicze,masê i wymiar mo¿e wymagaæ innego profilu temperaturowego.Uk³ad nale¿y umieœciæ w podgrzewaczu do lutowaniarozp³ywowego i rozpocz¹æ cykl podgrzewania.Na rysunku 4 przedstawiono typowy profil temperaturowylutowania rozp³ywowego.LutowaniekulekCzyszczenieWygrzewanieuk³aduKontrolaoptycznaRys.3. Proces wymiany wyprowadzeñ uk³adu BGA1. Przygotowanie uk³adu – polega na usuniêciu lutowia i kulekz pól lutowniczych uk³adu. Mo¿na to wykonaæ na kilkasposobów:– za pomoc¹ taœmy miedzianej (Wick),– poprzez odsysanie,– poprzez przepuszczenie uk³adu przez falê lutownicz¹.Odsysanie lutowia jest bezpieczne dla uk³adu i nie powodujeuszkodzenia pól lutowniczych.Usuwanie za pomoc¹ lutownicy i taœmy miedzianej mo¿espowodowaæ uszkodzenie pól lutowniczych uk³adu na skutekprzegrzania.Po usuniêciu lutowia i kulek powierzchniê uk³adu nale-¿y oczyœciæ stosuj¹c alkohol izopropylenowy i dokonaæ inspekcjioptycznej powierzchni.Temperatura[°C]240220200180160140120100806040201.3-1.6 °/s0.5-0.6 °/s

Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy EchostarZasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000firmy EchostarRyszard StrzêpekPrzedmiotem tego opracowania jest zasilacz cyfrowego odbiornikasatelitarnego DVR-7000 firmy Echostar. Ten odbiorniksk³ada siê z: p³yty cyfrowej, twardego dysku firmy Seagatemodel ST340810ACE o pojemnoœci 40 GBajtów, paneluprzedniego, gdzie znajduj¹ siê przyciski klawiatury lokalnejodbiornika oraz kieszeñ na kartê procesorow¹, panelu tylnego,na którym znajduj¹ siê gniazda tunera satelitarnego, jak igniazda do obs³ugi anteny satelitarnej oraz wentylatora firmyComair 12V/0.07A. Ca³y odbiornik pobiera z sieci w staniedzia³ania wszystkich bloków oko³o 240W.1. Opis dzia³ania zasilacza odbiornika satelitarnegoDVR-7000 firmy EchostarZasilacz ten sk³ada siê z: przetwornicy g³ównej, przetwornicypomocniczej przeznaczonej do obs³ugi anteny satelitarneji uk³adu zabezpieczenia zasilacza. Na rysunku 2 przedstawionoschemat ideowy zasilacza odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy Echostar.1.1. Przetwornica g³ównaNapiêcie sieci energetycznej 230V/50Hz jest podane przezbezpiecznik F1 - 6.3A na warystor Z1 s³u¿¹cy do ograniczeniaprzepiêæ w sieci. W celu ograniczenia udarów pr¹dowych szeregowodo mostka prostowniczego BD zastosowano termistorRTH 3.9R. W przypadkach ekstremalnych, kiedy np. nastêpujeoblodzenie anteny satelitarnej, a jest potrzeba obrócenia antenymocno wzrasta chwilowo pobór mocy z zasilacza. Z tegopowodu dla takich przypadków zastosowano bezpiecznik sieciowyF1 - 6.3A. Przed mostkiem sieciowym BD znajduje siêfiltr przeciwzak³óceniowy. Sk³ada siê on z nastêpuj¹cych elementów:indukcyjnoœci LF1 oraz pojemnoœci C1, C2. Na wyjœciusieciowego mostka prostowniczego otrzymujemy napiêciesta³e 312V wzglêdem “–” CP3 - 470µF/200V. Pojemnoœæfiltru napiêcia 312V sk³ada siê z dwóch kondensatorów C7 iCP3 - 470µF/200V po³¹czonych szeregowo. Do ka¿dego z tychkondensatorów do³¹czono rezystory wyrównawcze 220k. Dokondensatora C7 do³¹czony jest rezystor RP7, a do CP3 rezystorRP8. Podstawowymi elementami przetwornicy g³ównejs¹: uk³ad sterownika przetwornicy IC1 - STR-G6351 oraz transformatorT1. Na rysunku 1 pokazano schemat blokowy sterownikaSTR-G6351.Napiêcie 312V z “+” C7 jest podane przez uzwojenie 1-2transformatora T1 na wypr.1 uk³adu IC1 (dren tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy). Na wyprowadzenie 4 uk³adu IC1 podanejest niskonapiêciowe zasilanie 16V poprzez rezystor R1 -220k/0.5W i kondensator C6 - 22µF/50V. Kiedy przetwornicajest w stanie pracy, to wyprowadzenie 4 uk³adu IC1 otrzymujezasilanie z uzwojenia 3-4 transformatora T1 poprzez diodê D2i rezystor R3. Po stronie pierwotnej transformatora T1 nastêpuj¹ceelementy tworz¹ pêtlê sprzê¿enia zwrotnego: transoptorIC2, tranzystor Q7, rezystory: R28 - 0.47R/2W, R27 - 1k,kondensator C5, wypr.2, 5 IC1. Wyprowadzenie 5 uk³adu IC14VccStartReg.T.S.D.O.V.P.Tth(min)=1µSOSCLatchDRV.REC=8.3VINH comp.GND3DRVRys.1. Schemat blokowy sterownika STR-G6351Drain12Source5OCP/FBSTR-G6351stanowi wejœcie czujnika pr¹dowego przetwornicy. Napiêcieodk³adaj¹ce siê na rezystorze R28 stanowi o wielkoœci mocyoddawanej do obci¹¿enia przetwornicy. Je¿eli napiêcie nawypr.5 IC1 przekroczy 0.78V, to przetwornica przejdzie w stanzabezpieczenia nadpr¹dowego. Kiedy napiêcie na wypr.4 IC1przekroczy 35V, to zadzia³a zabezpieczenie przepiêciowe. Postronie wtórnej transformatora T1 na z³¹czu CN2-p³yta cyfrowaotrzymujemy nastêpuj¹ce napiêcia: +8V, +3.3V, +5V, +12V,+21V, +30V. Do zasilania uk³adu twardego dysku s³u¿y z³¹czeCN4, na którym obecne s¹ napiêcia: +5V i +12V. Tor sprzê¿eniazwrotnego po stronie wtórnej transformatora T1 obejmuje:dzielnik napiêcia +5V R7, R8, R5, R6, uk³ad napiêcia odniesieniaIC3 - TL431 oraz kondensator C8. Te elementy s¹ pod-³¹czone do strony wtórnej uk³adu transoptora IC2. W celu uzyskanianapiêcia +8V zastosowano uk³ad stabilizatora na tranzystorzeQ3 i diodzie Zenera ZD1. Napiêciem zasilaj¹cym tenstabilizator jest napiêcie +12V. Kolejne napiêcie +3.3V otrzymujemyz uk³adu: tranzystor Q2, uk³ad scalonej diody ZeneraIC5 - TL431, rezystory: R12, R13, R14 i kondensator C21. Zewzglêdu na du¿y pobór pr¹du przez uk³ad twardego dyskunapiêcia go zasilaj¹ce +5V i +12V otrzymujemy z innych uzwojeñtransformatora T1 poprzez uk³ady stabilizacyjne. Tak wiêcdla napiêcia +12V zastosowano uk³ad stabilizacyjny z nastêpuj¹cymielementami: tranzystor Q6, scalona dioda Zenera IC4- TL431, rezystory R22, R23, R24, kondensator C28. W przypadkunapiêcia +5V s¹ to elementy: tranzystor Q1, rezystory:R9, R10, R15. Napiêcie +30V otrzymujemy z uk³adu: kondensatoryC17, C18, d³awik L6 oraz tranzystor Q5. Napiêcia+21V i +12V na z³¹czu CN2 otrzymywane s¹ bezpoœrednio zfiltrów LC, po prostowaniu napiêæ z transformatora T1. Doobs³ugi anteny satelitarnej oraz wyjœcia na komputer PC s³u¿¹nastêpuj¹ce rozkazy przychodz¹ce z p³yty cyfrowej odbiornikasatelitarnego: 1. “PCS”, 2. “EAST”, 3. “WEST”, 4. “M-P”,5. „SKEW”.Rozkaz “PCS” przechodzi przez: tranzystory Q4, Q5 i rezystory:R20, R18, R19. Rozkaz “EAST” jest poziomowanyRg2Vth1=0.68 ~ 0.78VOCP/FB comp.Vth=1.3~1.6VRg11.35mA32 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy Echostar5VDCN4Dysktwardy+12VGND8V3.3V5VDGND12VGND21V30VPCS5VSEASTWESTM-PSKEW5VDM1GNDM2SKEWM-PCN3Obs³uga antenysatelitarnejCN2P³ytacyfrowaD6 L5RP5 150K0.25W 1.1V IP4TL431R71KC16C15R1610KT1RP5150KR12Q1CP54.7µ50V0.25WIC5TL431Q2R102.4KR93.6KR8 100L1D317V2.3V1DP2CP14.7N50V DP3RP422KR131.2KQ6 R233.9KC21C9D8C10R143KC28L4R25 100C19C232RP368K1W16VR213KIC1STRG6351TRP1BT137X-600TDPCP2R241KR221KRP61.8K12345673D2R172.2KL2D7D4D589R347R19 42KR184.7KQ5C17D1IC4TL431L6C18C11L34C3RP21001WRP11001W12345IC20.12VR280.471WC4Q4R20 36KC12R5 470 C13R2R271K100p1kV100K2W110VQ3Q7R6 1KCP16DP7CP17C5312VBDDP1DP8R15 4.7KC14IC3TL431C8TP1R26 6.8KRP8 220KC2ZD151C26C25LP1156VRP7 220KRP141KDP6RP151K6CP3470µ200VC7470µ200VRP1315KCP13DP4LF1QP2IP5TL4312IP11M0880B16VCP15CP9CP14CP127RP1927K2W3LBP1CP122µ/50VR1220K84C622µ50VRP10120KC24CP18CP14DP5 PR1122C1RTH3.9RP21 0.82KIP212345R4RP12 1K14V470KIP6RP20 10KRP18 4700.4VRP9330K0.5WZ1RLP2RLP1IP3DP12CP8F1 6.3AQP1LB0.6V230V/50HzDP11DP9DP10RP170.56KRP160.56KD10C27CP71µ/50VRys.2. Schemat ideowy zasilacza odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy EchostarSERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 33

Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy Echostarprzez: diodê DP8 i kondensator CP16 i podany na przekaŸnikRLP1. Rozkaz “WEST” jest poziomowany przez: diodê DP7 ikondensator CP17, a nastêpnie podany na przekaŸnik RLP2.Rozkaz “M-P” przekazywany jest przez filtr: CP14, CP18 iLBP1 na transoptor IP6. Sygna³ z transoptora IP6 poprzez rezystorRP21 uruchamia przez transoptor IP3 przetwornicê pomocnicz¹.Rozkaz “SKEW” przez elementy: C24 i LB podanyjest bezpoœrednio na z³¹cze wyjœciowe CN3, s³u¿¹ce do obs³ugianteny satelitarnej. Znajduje siê ono na tylnej œciance odbiornika.1.2. Przetwornica pomocniczaPrzetwornica pomocnicza s³u¿y do obs³ugi anteny satelitarnej.Przetwornica pomocnicza oparta jest o sterownik IP1 -1M0880B. Na rysunku 3 przedstawiono schemat blokowy uk³adu1M0880B.Vcc35FB47.5V25V32VSoft Start5µA5V2.5R1mA1R9V5VVrefOSCThermal S/DOVER VOLTAGE S/DGoodlogicSRL.E.B.0.1VQInternalbiasSRQPower on resetDRAIN1SFET2GND1M0880BRys.3. Schemat blokowy uk³adu 1M0880BNapiêcie 312V z mostka prostowniczego jest podane nawypr.1 uk³adu IP1 (dren tranzystora kluczuj¹cego) przez uzwojenie1-2 transformatora przetwornicy pomocniczej TP1. Startprzetwornicy odbywa siê przez rezystor RP9 - 330k/0.5W.£¹czy on punkt o napiêciu 312V z wypr.3 uk³adu IP1. Napiêciena wypr.3 uk³adu IP1 w czasie pracy przetwornicy jestkszta³towane z uzwojenia 3-4 transformatora TP1. Na uzwojeniu3-4 mamy napiêcie zmienne, które jest prostowane wuk³adzie: rezystor RP11, dioda DP5, kondensator CP1. Napiêciezasilaj¹ce wypr.3 uk³adu IP1 wynosi w stanie pracy oko³o14V. Czêstotliwoœæ pracy przetwornicy pomocniczej okreœlonazosta³a na 67kHz. Po stronie pierwotnej transformatora TP1obwód sprzê¿enia zwrotnego zamyka siê poprzez elementy:obwód pierwotny transoptora IP2, kondensator CP8 i wypr.4uk³adu IP1 - 1M0880B. Po stronie wtórnej transformatora TP1w uk³adzie sprzê¿enia zwrotnego mamy: rezystory RP12 - 1k,RP20 - 10k, RP13 - 15k, RP14 - 1k, uk³ad IP5 - TL431, kondensatorCP13, tranzystor QP2, rezystor RP15 i obwód wtórnytransoptora IP2. Na wyjœciu tej przetwornicy otrzymujemynapiêcie +5V na “+” kondensatora CP15. Zasila ono przekaŸniki:RLP1, RLP2. Poniewa¿ w uk³adzie obs³ugi anteny satelitarnejpotrzebna jest moc do obrócenia anteny, dioda DP6 prostuj¹canapiêcie wyjœciowe jest umieszczona na radiatorze.Sytuacje zwi¹zane z obracaniem anteny satelitarnej nie zdarzaj¹siê czêsto, przetwornica pomocnicza pracuje wiêc zwyklew stanie niedoci¹¿enia. Dla tej sytuacji obci¹¿eniem przetwornicypomocniczej jest rezystor RP19 - 27k/2W. Doci¹¿enieprzetwornicy nastêpuje, je¿eli na z³¹czu CN2 pojawi¹ siêrozkazy sterowania anten¹ satelitarn¹. Powoduj¹ one zmianyzasilania transoptora IP3 poprzez rezystory: RP18 - 470R, RP17- 0.56k, RP16 - 0.56k po stronie wtórnej uk³adu IP3. Natomiastpo stronie pierwotnej uk³adu IP3 zmiany napiêcia s¹ dostarczanedo wypr.5 IP1. Powoduje to, ¿e przetwornica pomocniczapracuje z pe³n¹ moc¹. Miêdzy “+” napiêcia 312V awypr.1 uk³adu IP1 - 1M0880B znajduje siê uk³ad wygaszaniadrgañ paso¿ytniczych dla przetwornicy pomocniczej. Obejmujeon nastêpuj¹ce elementy: diodê DP4; rezystor RP10 i kondensatorCP9. Przy wzroœcie napiêcia zasilania powy¿ej 23V nawypr.3 uk³adu IP1 nastêpuje zadzia³anie zabezpieczenia przepiêciowegoprzetwornicy pomocniczej.1.3. Uk³ad zabezpieczenia zasilacza odbiornikasatelitarnego DVR-7000Pobór mocy z zasilacza wynosi maksymalnie do 240W. Wcelu zapobiegniêcia ekstremalnym przeci¹¿eniom zasilaczazastosowano uk³ad zabezpieczaj¹cy. Jest on potrzebny na przyk³adprzy obracaniu oblodzonej anteny satelitarnej. Uk³ad tensk³ada siê z: tyrystora TRP1 - BT137X-600 oraz uk³adu napiêciaodniesienia dla z³¹cza B-K tyrystora TRP1. Podane napiêciana uk³adzie zabezpieczenia s¹ mierzone wzglêdem bramkityrystora TRP1. Przez diodê DP1 zasilany z sieci jest uk³adnapiêcia odniesienia B-K tyrystora. Uk³ad napiêcia odniesieniaobejmuje elementy: uk³ad IP4 - TL431, diody DP2, DP3,kondensatory: CP5, CP1. Rezystory: RP3 - 68k/1W i RP5 -150k/0.25W s³u¿¹ do zasilania uk³adu napiêcia odniesienia.Je¿eli nastêpuje wzrost pr¹du w przewodach zasilania energetycznego230V/50Hz, to nastêpuje stopniowe otwieranie siêtyrystora TRP1, czyli napiêcie na anodzie tyrystora maleje. Drastyczneobni¿anie tego napiêcia mo¿e spowodowaæ zablokowaniedzia³ania przetwornic: g³ównej i pomocniczej.2. Usuwanie uszkodzeñ zasilacza odbiornikasatelitarnego DVR-70002.1. Przetwornica g³ównaBrak oznak pracy zasilaczaW pierwszej kolejnoœci sprawdziæ nale¿y, czy napiêcie siecidochodzi do mostka prostowniczego BD. Je¿eli brak tego napiêciana mostku BD, to przyczynami tego stanu mog¹ byæ:uszkodzenie termistora RTH 3.9R (du¿e zwiêkszenie rezystancji)lub przepalenie bezpiecznika F1 - 6.3A. Je¿eli po w³o¿eniunowego bezpiecznika on ponownie siê przepala, to oznaczazwarcie w prostowniku sieciowym lub przeci¹¿enie na liniizasilania 312V.Napiêcie 312V obecne, brak napiêæ wyjœciowych z transformatoraT1Nale¿y sprawdziæ, czy napiêcie 312V jest obecne na wypr.1uk³adu IC1 - STR-G6351. Nastêpnie sprawdziæ trzeba, czy nawypr.4 uk³adu IC1 wystêpuje napiêcie 12÷14V. Je¿eli na wypr.4uk³adu IC1 brak napiêcia, to nale¿y sprawdziæ rezystor R1 -220k/0.5W i kondensator elektrolityczny C6 - 22µF/50V. Zani¿onenapiêcie na wypr.4 uk³adu IC1 mo¿e byæ spowodowaneuszkodzeniem samego uk³adu IC1 - STR-G6351, b¹dŸuszkodzeniami uk³adu: dioda D2, rezystor R3, tranzystor Q134 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000 firmy Echostarb¹dŸ transoptora IC2. Nastêpn¹ przyczyn¹ braku napiêæ wyjœciowychs¹ zwarcia (przeci¹¿enia) na liniach zasilania napiêæwyjœciowych z zasilacza. ¯eby okreœliæ, czy w tym przypadkuwinne s¹ uk³ady np. p³yty cyfrowej lub twardego dysku czyelementy po stronie wtórnej transformatora T1, nale¿y wyj¹æwtyczki z gniazd: CN2 i CN4. Przetwornica g³ówna powinnadawaæ wtedy napiêcia nominalne, gdy¿ wiêkszoœæ obwodówwtórnych transformatora T1 jest dobrze obci¹¿ona.Przetwornica g³ówna pracuje w stanie zabezpieczeñStan pracy w trybie zabezpieczeñ polega na obni¿onychmocno napiêciach wyjœciowych z przetwornicy. Natomiastnapiêcia na uk³adzie IC1 s¹ tak¿e obni¿one, mocno wahaj¹cesiê. W przypadku gdy napiêcie na rezystorze R28 - 0.47R/1Wprzekroczy wartoœæ 0.78V, wtedy przetwornica wchodzi w stanzabezpieczenia nadpr¹dowego. Zwiêkszony jest pr¹d tranzystorakluczuj¹cego (wypr.1, 2 uk³adu IC1) ponad za³o¿on¹ dlaprzetwornicy normê. Przyczynami tego stanu mog¹ byæ: uszkodzenieuk³adu IC1, uszkodzenie rezystora R28 i tranzystoraoraz zwarcia (przeci¹¿enia) po stronie wtórnej transformatoraT1. Istnieje jeszcze drugi przypadek zabezpieczania siê przetwornicy.Jest to dzia³anie zabezpieczenia przepiêciowego. Je-¿eli napiêcie na wypr.4 uk³adu IC1 przekroczy 35V, to nastêpujewy³¹czenie sterowania tranzystorem kluczuj¹cym przetwornicy.Ta sytuacja mo¿e powstaæ w wyniku przepiêcia wsieci energetycznej.Zani¿one lub zawy¿one napiêcia wyjœciowe z przetwornicyg³ównejPrzyczyn¹ efektu zani¿onych lub zawy¿onych napiêæ wyjœciowychjest Ÿle dzia³aj¹ca pêtla sprzê¿enia zwrotnego. Obejmujeona wyprowadzenie 5 uk³adu IC1 (wej/wyj sygna³u sprzê-¿enia zwrotnego), rezystory: R27 - 1k, R26 - 6.8k, kondensatorC5 oraz stronê pierwotn¹ transoptora IC2. S¹ to elementydo sprawdzenia po stronie pierwotnej transformatora T1. Postronie wtórnej transformatora T1 elementy do sprawdzeniato: rezystory R7 - 1k, R8 - 100R, R5 - 470R, R6 - 1k, uk³adnapiêcia odniesienia IC3 TL431, kondensator C8.Uszkodzenia co jakiœ czas uk³adu STR-G6351Przyczyn¹ takich uszkodzeñ zwykle jest uk³ad gaszeniadrgañ paso¿ytniczych przetwornicy. W celu usuniêcia przyczynyuszkadzania siê uk³adu STR-G6351 nale¿y sprawdziæ:diodê D1, kondensatory C3, C4 i rezystor R2. Uk³ad STR-G6351 mo¿e siê uszkadzaæ tak¿e przez transformator T1 –zwarte zwoje uzwojenia 1-2.2.2. Przetwornica pomocniczaBrak startu przetwornicy pomocniczejNajpierw nale¿y sprawdziæ napiêcie 14V na wypr.3 uk³adusterownika przetwornicy pomocniczej IP1 - 1M0880B. Przybraku tego napiêcia nale¿y sprawdziæ rezystor RP9 - 330k/0.5W, kondensator CP1 oraz diodê DP5 i rezystor RP11 - 22R.Warunkiem koniecznym pracy przetwornicy pomocniczej jestobecnoœæ napiêcia 312V na wypr.1 uk³adu IP1.Brak napiêcia wyjœciowego 5V na wyjœciu transformatora TP1Je¿eli jest brak napiêcia 5V na kondensatorze CP15, to przyczyn¹mo¿e byæ przeci¹¿enie lub zwarcie na przekaŸnikachRLP1, RLP2 lub uszkodzenie diody DP6, kondensatorówCP12, CP14, CP15. Przyczyn¹ braku napiêcia 5V mo¿e byætak¿e uszkodzenie uk³adu IP1 - 1M0880B.Zani¿one lub zawy¿one napiêcie wyjœciowe z przetwornicypomocniczejPrzyczyn¹ tego zjawiska jest Ÿle dzia³aj¹ca pêtla sprzê¿eniazwrotnego. W zwi¹zku z tym nale¿y sprawdziæ: wej/wyjsygna³u FB wypr.4 IP1, CP8, stronê pierwotn¹ transoptora IP2.S¹ to elementy, które podlegaj¹ sprawdzeniu po stronie pierwotnejtransformatora TP1. Natomiast po stronie wtórnej TP1sprawdzeniu podlegaj¹: strona wtórna IP2, uk³ad napiêcia odniesieniaIP5 - TL431, CP13, rezystory RP13, RP14, RP12,RP20. Je¿eli napiêcie 5V jest zani¿one ale wahaj¹ce siê wokó³tej zani¿onej wartoœci, to oznacza, ¿e przetwornica pomocniczajest w stanie zabezpieczenia. Ten stan mo¿e byæ spowodowanynp. dzia³aniem zabezpieczenia przepiêciowego, kiedynapiêcie na wypr.3 IP1 przekroczy 23V.Wy³¹czanie siê przetwornicy pomocniczej b¹dŸ uszkadzaniesiê uk³adu 1M0880BPrzyczyn¹ tych zjawisk przewa¿nie jest przegrzewanie siêuk³adu IP1 - 1M0880B. Wzrost temperatury uk³adu IP1 je¿elijest umiarkowany, powoduje jedynie wy³¹czenie dzia³ania przetwornicy,ale je¿eli temperatura ta przekroczy oko³o 150°C, towtedy mo¿e nast¹piæ uszkodzenie uk³adu 1M0880B. Oznaczato potrzebê sprawdzenia uk³adu gaszenia drgañ paso¿ytniczychprzetwornicy pomocniczej. Dotyczy to nastêpuj¹cych elementów:diody DP4, kondensatora CP9, rezystora RP10.Trudnoœci z obs³ug¹ anteny satelitarnejJe¿eli nie mo¿na obracaæ anten¹ satelitarn¹, to w pierwszejkolejnoœci nale¿y sprawdziæ, czy przy obs³udze anteny na z³¹czuCN2 s¹ obecne rozkazy: “PCS”, “EAST” “WEST”, “M-P”, “SKEW”. Drug¹ czynnoœci¹ jest sprawdzenie, czy te rozkazys¹ generowane przez procesor zarz¹dzaj¹cy odbiornikasatelitarnego. W przypadku obecnoœci tych rozkazów na z³¹czuCN2 uszkodzenie mo¿e dotyczyæ elementów zasilacza,b¹dŸ elementów wykonawczych znajduj¹cych siê przy anteniesatelitarnej. Kiedy stwierdzone zostaje uszkodzenie w zasilaczu,to przyczyn¹ trudnoœci obs³ugowych anteny satelitarnejmog¹ byæ elementy: przekaŸniki RLP1, RLP2, tranzystoryQ4, Q5, QP1, diody D10, DP11, DP9, DP10, tranzystory IP6,IP3 i oczywiœcie uk³ad IP1 - 1M0880B.K³opoty z zasilaniem twardego dyskuNajpierw nale¿y wyj¹æ wtyczkê ze z³¹cza CN4 zasilaj¹cegotwardy dysk. Je¿eli napiêcia +5V, +12V na z³¹czu CN4 nieulegn¹ zmianie, to oznacza, ¿e uszkodzenie dotyczy elementówzasilacza. Wtedy nale¿y sprawdziæ: tranzystory Q1, Q2,Q3, diodê ZD1, rezystory R15, R10, R12, R21. Elementy teznajduj¹ siê w ga³êziach zasilaj¹cych (+5V, +12V) twardy dysk.2.3. Awarie zwi¹zane z uk³adem zabezpieczeniazasilaczaW celu okreœlenia, czy uk³ad zabezpieczenia jest uszkodzony,nale¿y od³¹czyæ w zasilaczu: diodê DP1 od rezystorów RP3 iRP5, drugi przewód sieciowy od lokalnej masy oraz anodê tyrystoraTRP1 BT137X-600 od “+” CP3 - 470µF/200V. Je¿eli uszkodzeniezasilacza po wykonaniu tych czynnoœci ustêpuje, to mamydo czynienia z awari¹ uk³adu zabezpieczenia. W przypadku uszkodzeniauk³adu zabezpieczenia nale¿y przede wszystkim sprawdziæjego g³ówny element, tj. tyrystor TRP1 BT137X-600. Tak¿ewa¿nym elementem do sprawdzenia jest uk³ad napiêcia odniesienia:IP4 - TL431 oraz diody DP2, DP3. }SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 35

Kino domowe Daewoo HC-4100/4200Opis dzia³ania zasilacza kina domowego firmy DaewooHC-4100/4200Karol ŒwiercZasilacze liniowe z ciê¿kim transformatorem sieciowymskutecznie s¹ wypierane z wszelkich urz¹dzeñ.Ostatnim bastionem, gdzie spotykamy je jeszcze wpracach serwisowych s¹ wzmacniacze i zestawy kinadomowego. Prawdopodobnie nied³ugo, tak¿e i tu wkrocz¹przetwornice pracuj¹ce na wysokiej czêstotliwoœcikluczowania. Schemat kina domowego Daewoo HC-4100/4200 publikowaliœmy wewn¹trz „SE” nr 10/2007.Schemat ten publikowaliœmy z myœl¹ o aplikacji uk³adówscalonych KA1M0880D, KA5M0265R i STR83145.Niniejszy artyku³ to pe³ny opis dzia³ania ww. zasilacza.Sk³ada siê on z dwu przetwornic. Jedna z nich to dobrzeju¿ poznana konfiguracja flyback, druga natomiastpracuje w o wiele rzadziej stosowanej konfiguracjiforward. Tej przyjrzymy siê szczególnie uwa¿nie.1. Ogólna charakterystyka zasilaczaOpis dotyczy zasilacza zastosowanego w modelach kinaHC-4130, 4230, 4150, 4250, 4160, 4260, 4180 oraz HC-4280.Zasilacz dostarcza nastêpuj¹cych napiêæ: +5V pozyskanego zprzetwornicy flyback, oraz +30V, ±12V, -28V i izolowanegonapiêcia 4.3V (w celu zasilania grzejnika wyœwietlacza), którewypracowuje przetwornica pracuj¹ca w konfiguracji forward.Uk³ad mo¿e byæ zasilany z szerokiego zakresu napiêcia wejœciowegood 90 do 240VAC. Zastosowano wysokiej skali integracjiuk³ady scalone integruj¹ce klucze. W przypadku sterownikówprzetwornic kluczami s¹ wysokonapiêciowe tranzystorytypu MOSFET, w uk³adzie MVP kluczem jest triac. Wniniejszym opracowaniu w miarê dok³adnie przygl¹damy siêjedynie przetwornicy forward. W istocie, omawiany zasilaczjest pretekstem, aby przyjrzeæ siê tej rzadko stosowanej konfiguracjiprzetwornicy napiêcia.2. Obwód adaptacji do napiêcia zasilania230 i 115VACObwód adaptacji do szerokiego zakresu napiêcia sieciowegozrealizowano w dobrze znanej konfiguracji podwajacza,gdy zostanie rozpoznana sieæ 115VAC. W zasilaczu kina domowegoDaewoo zastosowano uk³ad scalony STR83145, którypowoli staje siê w tym stopniu standardem. Dla nas, nie mato jednak praktycznego znaczenia. Ogranicza siê ono do jegowymontowania oraz informacji, ¿e mo¿na go wykorzystaæ jako„porz¹dny” triac. Reszta sterownika „siê nie przyda”, dlategokoñczymy opis bie¿¹cego punktu.3. Przetwornica forwardNa pocz¹tek przyjrzymy siê idei pracy zasilacza forward.Zak³adamy, ¿e Czytelnik jest zaznajomiony z najczêœciej spotykanymw sprzêcie RTV uk³adem flyback (przetwornica dwutaktowa,takt gromadzenia energii, takt jej oddania do stronywtórnej; funkcjê elementu gromadz¹cego energiê pe³ni transformator).Czym ró¿ni siê uk³ad forward?Po pierwsze, kierunkiem w³¹czenia diod po stronie wtórnejlub jak kto woli, kierunkiem nawiniêcia uzwojeñ transformatora.Co to zmienia? Zmiana jest zasadnicza. W³¹czenie tranzystorakluczuj¹cego (mowa o uk³adzie jednotranzystorowym, choæ s¹ idwutranzystorowe) polaryzuje równoczeœnie diody prostowniczew kierunku przewodzenia. Strumieñ magnetyczny w rdzeniunie narasta, a dok³adniej, jest to wzrost czêœciowo kompensowanyprzez obwody wtórne. Czêsto spotykam siê z pytaniem, czymo¿na tak¹ przetwornicê w³¹czyæ bez ¿adnego obci¹¿enia? Czynie ulegnie ona uszkodzeniu? Zwykle odpowiadam pytaniem. Czymo¿na w³¹czyæ do sieci transformator pozostawiaj¹c rozwarteuzwojenie wtórne? Oczywiœcie mo¿na. Transformator nie gromadzienergii, nie jest wiêc potrzebny ¿aden warunek na minimalnedopuszczalne obci¹¿enie (aczkolwiek s¹ inne powody tegotypu ograniczeñ). A wiêc, transformator zasilacza forward pracujepodobnie, jak „zwyk³y” transformator. Jedyna ró¿nica wynikaz ró¿nic iloœciowych, nie jakoœciowych, w zakresie czêstotliwoœcitransformowanego napiêcia.Ró¿nica w idei pracy uk³adu flyback i forward ma zasadniczywp³yw na warunki pracy transformatora. Temu zagadnieniupoœwiêciliœmy 4-czêœciowy artyku³ „Praca transformatora w uk³adachzasilaczy impulsowych” w „SE” nr 09/2002 do 12/2002.Teraz przyjrzymy siê warunkom pracy pozosta³ych elementówzasilacza. Obwód wtórny nie mo¿e byæ ju¿ tak prosty jak we flyback-u,jedna dioda prostownicza pracuj¹ca wprost na kondensatorelektrolityczny. Skoro transformator nie gromadzi energii,trzeba umieœciæ element, który to zadanie spe³ni. Jest nim indukcyjnoœæumieszczona za diod¹. Czy musi byæ za, czy nie mo¿ebyæ przed diod¹? Indukcyjnoœæ o której teraz mowa nie jest takprostym elementem jak mog³oby siê wydawaæ. Brak nasycenia,w¹ska pêtla histerezy to tylko jedne, i nie najwa¿niejsze problemy.Zasadniczym jest zachowanie przewodnoœci ci¹g³ej pr¹du wtej indukcyjnoœci. To wymóg bardzo wa¿ny, którego niespe³nienieskutkuje niekontrolowanym wzrostem napiêcia wyjœciowego.Praca uk³adu forward w ramach strony wtórnej jest bardzozbli¿ona do (tak¿e dobrze znanej) konfiguracji buck. Cewka musiznajdowaæ siê za diod¹ prostownicz¹ i co wiêcej, potrzebna jestjeszcze jedna dioda, która przejmie pr¹d indukcyjnoœci, gdy diodaD1 zostanie spolaryzowana w kierunku zaporowym. Uk³ad wmaksymalnym uproszczeniu pokazuje rysunek 1.DriverT1+L1L2D3L3D1D2-s.z.L4C1Rys.1. Budowa przetwornicy typu forwardWY36 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Kino domowe Daewoo HC-4100/4200Zatem, dopóki zachowane s¹ warunki przewodnoœci ci¹g³ejpr¹du w indukcyjnoœci gromadz¹cej energiê, mamy nastêpuj¹ceprzebiegi. Na wejœciu tej¿e indukcyjnoœci obserwujemy przebiegprostok¹tny o wspó³czynniku wype³nienia odpowiadaj¹cymwprost kluczowaniu tranzystora. Amplituda tego prostok¹tajest wprost przetransformowanym napiêciem wejœciowym.Oznacza to, ¿e jest ono odniesione wzglêdem tego napiêciawed³ug stosunku liczby zwojów transformatora. Subtelna jesttu ró¿nica wzglêdem zasilacza flyback. Z wy¿ej nakreœlonej zasadypracy wynika, ¿e napiêcia wtórne pozyskane z transformatorazawieraj¹ niczym nie st³umione têtnienia z wejœcia. Icheliminacja nale¿y do uk³adu regulacji, który musi reagowaæ odpowiednioszybko. Charakterystyka pêtli zawiera jednak dodatkow¹cewkê (tê zastosowan¹ w celu gromadzenia energii), którawraz z kondensatorem wyjœciowym stanowi filtr drugiegorzêdu o niebezpiecznie du¿ym przesuniêciu fazy. Wprawdzieupraszcza siê nieco transmitancja samego transformatora, jednakzapewnienie zadowalaj¹cej charakterystyki dynamicznej niejest spraw¹ ³atw¹. Tylko sygnalizujemy te problemy, zas³uguj¹one na odrêbne opracowanie. W przetwornicy forward dochodzi,lub „narasta do rangi problemu” zagadnienie demagnetyzacjirdzenia. We flyback-u, tak¿e sprawa nie jest obojêtna, leczda siê za³atwiæ ograniczeniem wspó³czynnika PWM zapewniaj¹cympracê transformatora w zakresie przewodnoœci nieci¹g³ejpr¹du, lub na granicy przewodnoœæ ci¹g³a-nieci¹g³a. W „forward-zie”(jednotranzystorowym) konieczne jest dodatkoweuzwojenie realizuj¹ce funkcjê demagnetyzacji. Warunek naPWM MAX tak¿e nie pozostaje obojêtny. Jest on uzale¿niony jednoznacznieiloœci¹ zwojów tego uzwojenia wzglêdem uzwojeniag³ównego. Praca rdzenia jest ju¿ zupe³nie odmienna wzglêdembrata flyback. Tych zagadnieñ nie rozwijamy, poœwiêciliœmyim przywo³ywany ju¿ artyku³ poœwiêcony warunkom pracytransformatora w zasilaczu impulsowym.Mimo licznej grupy opisanych ju¿ w „SE” zasilaczy, nie by³odotychczas okazji aby przyjrzeæ siê jednotranzystorowej przetwornicytypu forward. Wydaje siê, ¿e fakt ten usprawiedliwianieco przyd³ugi wstêp opisuj¹cy sam¹ ideê pracy uk³adu. Tak¿edziêki temu, reszta „pójdzie z górki”. Spróbujmy na zakoñczeniebie¿¹cych rozwa¿añ uzasadniæ nazewnictwo. Forward to „naprzód”.Uk³ad nie czeka, aby przes³aæ energiê w drugim takcie,czyni to „od razu” gdy tranzystor kluczuje. Z kolei fly back to„lot do ty³u”, co kojarzy siê poprawnie. Nale¿y zawsze mieæ nauwadze, ¿e forward czy flyback to w pierwszej kolejnoœci trybpracy transformatora, a dopiero w drugiej typ przetwornicy.Dotychczasowy opis bie¿¹cego punktu charakteryzowa³jednotranzystorow¹ przetwornicê forward nie odwo³uj¹c siêw ogóle do opisywanego schematu. Teraz czas na identyfikacjêelementów na tym schemacie.Z zasilacza pozyskano 4 Ÿród³a zasilania. Na ka¿de, opróczodpowiedniego uzwojenia, zaanga¿owana jest para diod, indukcyjnoœæi na wyjœciu kondensator elektrolityczny. Porównajmy,we flyback-u, jedna dioda plus kondensator. Dodatkowe uzwojenie(nieobecne w zasilaczu flyback) to to, w którego obwodziew³¹czono diodê D903. Na schemacie nie podano informacji oliczbie zwojów tego uzwojenia. Jest ona œciœle zwi¹zana z dopuszczalnymwspó³czynnikiem PWM kluczowania, a tak¿e z wytrzyma³oœci¹napiêciow¹ MOSFET-a kluczuj¹cego. Zwykleprzyjmuje siê liczbê zwojów równ¹ uzwojeniu g³ównemu. Stwarzato warunki U KL = 2×U WE i PWM MAX = 50%. Uzwojenie demagnetyzacjiniewiele komplikuje budowê transformatora, mo¿ebyæ wykonane cienkim drutem. Natomiast wymogi obwodów powtórnej stronie transformatora zdecydowanie rozbudowuj¹ uk³adowozasilacz. W przetwornicy zaadaptowanej do zasilaniawzmacniaczy fonii rozbudowa jest konieczna. Przetwornica typuforward lepiej zachowuje siê w warunkach dynamicznego obci¹-¿enia. To g³ówna trudnoœæ i powód, ¿e w zasilaczach tak nowoczesnychurz¹dzeñ jak kina domowe, do dziœ spotykamy archaicznerozwi¹zania zasilaczy z transformatorem sieciowym i elementamiregulacji ulokowanymi na „kaloryferach”, aby poradziæsobie ze strat¹ energii niskosprawnego zasilacza.Pozosta³e obwody rozwi¹zane s¹ tak samo jak w uk³adach,do których ka¿dy serwisant zd¹¿y³ siê ju¿ z pewnoœci¹ przyzwyczaiæ.Sterownik klucza (wraz z nim samym) opisano wpunkcie 3.1. W obwodzie drenu klucza widzimy klasyczny „t³umik”snubber. Pamiêtajmy, mimo istnienia uzwojenia demagnetyzacji,uzwojenie g³ówne zawiera mimo wszystko indukcyjnoœærozproszenia (sposób nawijania transformatora mo¿e j¹minimalizowaæ, nie jest jednak w stanie jej zlikwidowaæ). Ojakoœci wykonania transformatora œwiadczy zaœ fakt, ¿e CC903ma o rz¹d mniejsz¹ pojemnoœæ ni¿ zwykle – 330pF. Obwódsprzê¿enia zwrotnego jest w pe³ni klasyczny, dlatego w niniejszymopracowaniu jego opis darujemy sobie. Miejmy jednakœwiadomoœæ, ¿e obwód ten jest klasyczny pod wzglêdem topologii,projekt charakterystyki pêtli to ju¿ „inna para kaloszy”.Tak¿e w te szczegó³y niniejsze opracowanie nie wnika.3.1. Opis uk³adu scalonego KA1M0880DUk³ad scalony KA1M0880D integruje w sobie sterownik,jak i wysokonapiêciowy tranzystor kluczuj¹cy typu MOSFET.Ca³oœæ zamkniêta jest w obudowie o piêciu wyprowadzeniach.Mimo to, uk³ad jest w miarê elastyczny i „inteligentny”. Zauwa¿my,¿e konstrukcja zasilacza typu forward, nie narzucaspecjalnego trybu pracy sterownika. Mo¿e nim byæ uniwersalnyuk³ad stosowany w zasilaczach flyback. Tak te¿ jest w tymprzypadku. Tak¿e i pêtla sprzê¿enia zwrotnego wykonana jesttak, jak w zasilaczach najpopularniejszych konstrukcji. Wprawdzie,szczegó³y projektu nadaj¹ce odpowiedni¹ dynamikê tejpêtli s¹ odmienne. W niniejszym opracowaniu w te szczegó³ywnikaæ nie bêdziemy. W niniejszym punkcie zajmujemy siêbudow¹ uk³adu scalonego KA1M0880D. Na schemacie, doktórego odwo³uje siê niniejsze opracowanie rozrysowano schematblokowy, z którego mo¿na odczytaæ sporo cech konstrukcji.Uk³ad pracuje w trybie pr¹dowym – current mode, posiadaszereg zabezpieczeñ, ciekawej konstrukcji wzmacniacz b³êdu,logikê UVLO oraz wewnêtrzny oscylator. Jednak, po kolei.Obwód Under Voltage Lock Out nie jest w opisywanym uk³adziewykorzystany zgodnie z intencj¹ konstruktorów. Histerezauk³adu pozwala na poprawny start inicjowany niewielkim pr¹demrezystora startowego. Tutaj, poniewa¿ w zasilaczu pracuj¹dwie przetwornice, zasilanie pobrano z uk³adu IC902, gdzie generowanejest ono w tradycyjny sposób. W omawianym zasilaczuprzetwornica flyback pracuje tak¿e w trybie standby. O¿ywienieuk³adu forward nastêpuje w³aœnie przez podanie napiêciazasilania na uk³ad IC901. Kluczem w tym charakterze jesttranzystor Q901. Poniewa¿ zaœ sygna³ “Power On” generowanyjest po stronie izolowanej urz¹dzenia, przes³any jest on przeztransoptor IC904. Podanie napiêcia V CC uruchamia oscylator,który inicjuje w³¹czenie klucza przetwornicy. Czym wyznaczonyjest moment jego wy³¹czenia? Jak wiadomo, w trybie currentmode rolê modulatora PWM czyni sam pr¹d obwodu pier-SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 37

Kino domowe Daewoo HC-4100/4200wotnego transformatora. To z za³o¿enia przebieg pi³ozêbny. Jednakw tym wzglêdzie, nie jest bez znaczenia cecha pracy transformatora,forward. Poniewa¿ czêœæ strumienia magnetycznegouzwojenia pierwotnego jest natychmiast kasowana pr¹demobwodu wtórnego (nie ma dwu faz, taktów przetwornicy, pr¹dyobu uzwojeñ p³yn¹ równoczeœnie), kszta³t pr¹du uzwojenia pierwotnego(a wiêc i obwodu drenu tranzystora kluczuj¹cego) bêdziepi³¹ na³o¿on¹ na schodek sk³adowej sta³ej. I to mimo demagnetyzacjirdzenia w ka¿dym cyklu pracy. Ta zale¿noœæ jestkluczowa dla zrozumienia pracy uk³adu, zatem zalecamy przyjêciejej nie „na wiarê” przez dociekliwego Czytelnika. Czywy¿ej wypowiedziana zale¿noœæ nie jest destrukcyjna dla pr¹dowegotrybu pracy zasilacza? To druga wa¿na kwestia, któr¹nale¿y przemyœleæ. Niech nie zadowoli odpowiedŸ, któr¹ dlazwiêz³oœci opracowania udzielamy: pêtla ujemnego feedback-uustawi w³aœciwy punkt pracy uk³adu. Do pr¹dowego trybu pracynale¿y siê jeszcze parê s³ów wyjaœnienia. Uk³ad nie monitorujepr¹du przez klasyczny niskoomowy rezystor wtr¹cony wobwód Ÿród³a MOSFET-a. Na to nie pozwala ograniczona iloœæwyprowadzeñ uk³adu scalonego. Monitorowana jest (pomniejszona)kopia pr¹du, sygna³ doprowadzony na wejœcie nieodwracaj¹cewzmacniacza operacyjnego, pracuj¹cego jako komparator.Poniewa¿ nie zamieszczamy w niniejszym opracowaniu dodatkowychrysunków, odwo³ujemy siê do schematu publikowanegow „SE” 10/2007. Dlatego jest nieco utrudnione odwo³ywaniesiê do elementów schematu blokowego IC901, musimysiê odwo³aæ do symboli tam zamieszczonych. Komparator tenresetuje przerzutnik RS, który stanem niskim wy³¹cza klucz.Tor wejœcia “Reset” zawiera bloczek oznaczony LEB. To LeadEdge Blanking. Zgodnie z nazw¹, zastêpuje on zwykle obecnycz³on wycinaj¹cy niepo¿¹dane impulsy z sygna³u odzwierciedlaj¹cegoprzebieg pr¹du w kluczu, w uzwojeniu pierwotnymtransformatora. Niezale¿nie od tego, stan przywo³anego wy¿ejprzerzutnika RS odzwierciedla wspó³czynnik wype³nienia kluczowania.Nieco myli symbol sumy logicznej kwalifikuj¹cywyjœcie Q przerzutnika (dla œcis³oœci, powinno byæ ono oznaczonejako Q z negacj¹). W istocie, ta suma realizuje iloczyn(adekwatna jest tu logika negatywowa). Sk³adnikami tej sumy/iloczynu jest zbiorczy sygna³ zabezpieczenia oraz wyjœcie logikiUVLO oznaczone “Good Logic”. Wyjœcie tej bramki sterujeklasycznym wzmacniaczem totem pole, który steruje bramk¹MOSFET-a wykonawczego. Przyjrzyjmy siê teraz kwestii najistotniejszej,jak zachodzi regulacja. Dla tego celu oddelegowanejest jedno wyprowadzenie uk³adu scalonego oznaczoneFB (“FeedBack”). Tu pod³¹czony jest wprost obwód wtórnytransoptora realizuj¹cego izolacjê w torze sprzê¿enia zwrotnego,IC903. Pod³¹czenie transoptora kolektorem do FB oznacza,¿e uk³ad pracuje jako “sink”, pr¹d jest notorycznie z wejœcia FBpobierany (zasysany). Tranzystor w transoptorze jest tu elementemwzmacniacza b³êdu. Jest on obci¹¿ony Ÿród³em pr¹dowymoznaczonym na schemacie 1mA. Obci¹¿enie tranzystora pracuj¹cegow konfiguracji wspólnego emitera OE elementem o du-¿ej impedancji dynamicznej, daje du¿e wzmocnienie napiêciowe.To ono jest g³ównym czynnikiem wzmocnienia w ca³ej pêtlifeedback-u. W omawianym fragmencie uk³adu widzimy jeszczeŸród³o pr¹dowe 5µA i kilka diod. 5µA, to czêsto reklamowanazdolnoœæ uk³adu do „skasowania” pr¹du „ciemnego” transoptora.Mo¿na inaczej powiedzieæ, bazowej charakterystykitransoptora. Diody zaœ stanowi¹ elementy iloczynu „nie logicznego”.W tym miejscu uk³ad operuje na dwu sygna³ach analogowych.Jeden, jest sygna³em wyjœcia wzmacniacza b³êdu, drugi,obwodu wolnego startu. Komparatorem bêdzie sterowa³ sygna³ten, którego potencja³ jest w danej chwili ni¿szy. W fazie startubêdzie to napiêcie zewnêtrznego kondensatora (podwieszonegona wejœciu “Soft Start”), wolno ³aduj¹cego siê wewnêtrznymrezystorem podwieszonym do napiêcia referencyjnego +5V.Do momentu, kiedy potencja³ kondensatora CE904 dominuje(jest ni¿szy) pêtla regulacji nie osi¹gnie docelowego punktupracy, a wspó³czynnik PWM bêdzie narasta³ stopniowo. Rezystorywidoczne za omawianymi w tym miejscu diodami, to czêstospotykany w bliŸniaczych rozwi¹zaniach dzielnik, przenosz¹cypoziomy sygna³u w zakres napiêæ bliskich zera, masy gor¹cejuk³adu. Dolna czêœæ schematu blokowego to obwody zabezpieczeñ.Jeden z komparatorów porównuje potencja³ liniifeedback-u z poziomem 7.6V. Jeœli ten poziom zostanie przekroczony,uk³ad uznaje, ¿e pêtla sprzê¿enia zwrotnego jest rozwarta.Drugi komparator porównuje napiêcie zasilania sterownikaz poziomem 25V. Tutaj jednak nie zadzia³a on zgodnie zintencj¹ konstruktorów. Jak powiedziano wy¿ej, zasilanie sterownikaw IC901 nie pochodzi z „w³asnej” lecz drugiej przetwornicy.Obwód overvoltage wy³¹czy sterowanie kluczuj¹cegoMOSFET-a, lecz bêdzie to reakcja na b³êdy w zasilaczu flyback.Ten ma jednak swój obwód protection, mo¿na wiêc uznaæ,¿e obwód zabezpieczenia nadnapiêciowego zasilacza forwardjest nieaktywny. Bramka uwidoczniona za komparatorami sumujesygna³y zabezpieczeñ ³¹cznie z Thermal Shutdown. Wystarczyaktywny jeden z nich, aby ustawiæ przerzutnik RS. Jegowyjœcie zablokuje sterowanie stopniem totem pole i nie dopuœcido w³¹czenia MOSFET-a (blokada w bramce sumy, jak powiedzianowy¿ej realizuje iloczyn logiczny). Na schemacie blokowymuk³adu KA1M0880D pokazano tak¿e, ¿e skasowanie przerzutnika„pamiêtaj¹cego zabezpieczenie” jest mo¿liwe dopieropo wy³¹czeniu zasilania uk³adu scalonego. Poniewa¿ ma on zasilaniez przetwornicy pracuj¹cej tak¿e w trybie standby, trzebazupe³nie wy³¹czyæ urz¹dzenie. W opisie bie¿¹cego punktu poœwiêconegostrukturze uk³adu KA1M0880D pominiêto jedynieobwody logiki UVLO oraz standardowe bloki funkcjonalne wewnêtrznegonapiêcia referencyjnego oraz polaryzacji i zasilaniaobwodów steruj¹cych kluczowaniem wewnêtrznego tranzystorawykonawczego.4. Przetwornica flybackPrzetwornicê typu flyback opisywaliœmy ju¿ wielokrotnie.Dlatego tu, jedynie dla porz¹dku wymienimy w telegraficznymskrócie budowê tego zasilacza. Sterownik KA5M0265R ma bardzopodobn¹ budowê do opisanego w p.3 KA1M0880D. Posiadajedynie 4 wyprowadzenia, brak obwodów wolnego startu. Jestnatomiast klasycznie wykorzystana logika Under Voltage LockOut. Uk³ad startuje na pr¹dzie rezystora R911, po czym napiêciezasilania sterownika pozyskane jest z uzwojenia dodatkowegotransformatora przetwornicy. To samo napiêcie, przez klucz wykonanyna tranzystorze Q901 zasila sterownik przetwornicy forward.Klasyczny obwód ochrony klucza przetwornicy flyback,klasycznie wykonany tor sprzê¿enia zwrotnego. Przetwornica tawypracowuje jedno napiêcie +5V. Rozprowadzone jest ono na 3obwody, wprost oraz przez klucze pnp Q903, Q905 sterowanesygna³em “Power On” przez Q904, Q906. Trzeci obwód sygna³uw³¹cz/wy³¹cz przekazuje informacjê na stronê gor¹c¹, do kluczaQ901 którego funkcjê omówiono ju¿ w punkcie 3. }38 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Telewizor plazmowy GTW-P46M103 - cz.1Telewizor plazmowy GTW-P46M103Miros³aw Sokó³Telewizor plazmowy GTW-P46M103 firmy Gatewayjest telewizorem o przek¹tnej ekranu 46 cali, oformacie 16:9, o rozdzielczoœci 852x480 dla wejœciaPC oraz rozdzielczoœci: 720p, 1080i i 1080p dla telewizjiHDTV. Dla tego telewizora, po krótkim opisiewstêpnym, pokazane zostan¹ typowe objawy uszkodzeñwidoczne na ekranie i podane zostan¹ modu³yodpowiedzialne za ten stan rzeczy.Y-UpperY-LowerSPKY-SustainerAC FilterWPOWER(Zasilacz)TunerAudio AMPDIFVIFX-SustainerW BoardX-UpperSPKX-Lower1. Budowa TV plazmowego GTW-P46M103• Sterowanie ekranem plazmowymTelewizor plazmowy zawiera panel ekranu plazmowego i10 modu³ów steruj¹cych ekranem: 2 modu³y uk³adów podtrzymuj¹cychX/Y - Sustainer, 4 modu³y uk³adów rozszerzenia X/Y - Lower; Upper, 2 modu³y uk³adów W, 1 modu³ DIF, 1modu³ zasilacza - POWER.• Pozosta³e modu³yPonadto telewizor zawiera 1 modu³ filtru zewnêtrznego i 9modu³ów: 1 modu³ toru audio, 1 modu³ VIF, 1 modu³ filtruzasilania, 1 modu³ klawiatury, 1 modu³ odbiornika TV, 2 p³ytkig³oœników L/R, 1 modu³ Video i 1 modu³ tunera TV.Schemat blokowy telewizora pokazano na rys.1 a rozmieszczeniemodu³ów wewn¹trz telewizora pokazano na rys.2.2. Funkcje modu³ów• POWER - zasilacz:- napiêcie wejœciowe: AC 110V÷240V, 47Hz÷63Hz,- graniczne napiêcia wejœciowe: 90V(min.), 265V(maks.),Rys.2. Rozmieszczenie modu³ów wewn¹trz telewizora- dostarczanie napiêæ zasilania do pozosta³ych modu³ów.• VIF (Video InterFace) - interfejs wideo:- przetwarzanie sygna³ów TV, sygna³ów S-Video, sygna³ówAV, sygna³ów z PC i sygna³ów D-SUB na sygna³ cyfrowydoprowadzany do modu³u DIF.• DIF (Digital InterFace) - interfejs cyfrowy:- przetwarzanie sygna³ów cyfrowych na sygna³ steruj¹cyekranem plazmowym.• X-Sustainer / Y-Sustainer:- odbiór i wzmacniane sygna³ów z modu³u DIF,- wytwarzanie sygna³ów skanuj¹cych ekran.• X / Y-Lower/Upper -> FPC:- odbiór sygna³ów z modu³ów X/Y-sustainer,- wytwarzanie sygna³ów skanowania dla ekranu plazmowego.Sterowanie ekranu poprzez taœmy giêtkie FPC (FlexiblePrinted Circuit - elastyczny drukowany obwód).L_SPKR_SPKAudio AMPY-UpperY-SustainerPYPYPX1/PX2PDCHPowerPYJ15J16PDJ17VIFJ9CDDIFDXDXPX1/PX2X-SustainerX-UpperY-LowerYWLAC FilterKey PADDW2 PWRVaux J11J12DW1Tuner TVX-LowerAC 90÷260VW BoardW BoardRys.1. Schemat blokowy telewizora plazmowego GTW-P46M103SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 39

Telewizor plazmowy GTW-P46M103• W-> COF:- wytwarzanie sygna³ów adresuj¹cych dla ekranu plazmowego.Sterowanie ekranu poprzez taœmy COF z naniesionymiuk³adami scalonymi (Chip of Flex).• Audio AMP:- wzmacnianie sygna³u audio dla g³oœników wewnêtrznychlub zewnêtrznych.• Tuner TV:- przetwarzanie sygna³u RF TV na sygna³y wideo i audio dlamodu³u VIF.3. W³¹czanie telewizora plazmowego1. Po w³¹czaniu wy³¹cznika zasilania, z modu³u zasilaczapodawane jest napiêcie Vstby+5V na uk³ad mikroprocesoraoczekuj¹cego na sygna³ w³¹czenia (ON) z modu³uprzycisków lub z odbiornika zdalnego sterowania.2. Po odebraniu sygna³u w³¹czenia mikroprocesor wysy³asygna³ w³¹czenia do zasilacza. Wówczas zasilacz dostarczanapiêæ (Vs, Vxg, Vw, Vf, Vdd, Vcc i +9V) do modu-³ów telewizora. Modu³ VIF wysy³a wówczas sygna³y nakazuj¹cew³¹czenie ekranu, wyœwietlenie OSD i rozpoczêcieposzukiwania dostêpnego Ÿród³a sygna³u. Sygna³ wejœciowyaudio zostaje wzmocniony i podany na g³oœniki.3. Je¿eli zostan¹ dostrze¿one jakieœ nienormalne poziomysygna³ów np.: przekroczenie napiêæ, przekroczenie pr¹dów,przekroczenie temperatury lub nadmierny spadeknapiêcia, to uk³ad sterowania wy³¹czy zasilacz.4. Modu³ VIFNa module VIF pokazanym na rys.3 znajduj¹ siê nastêpuj¹cewa¿ne uk³ady scalone:• Przetwornik analogowo-cyfrowy: AD9888KSUk³ad AD9888KS (ADC Converter) jest 3-kana³owym 8-bitowym przetwornikiem analogowo-cyfrowym sygna³ówRGB, o paœmie analogowym do 500MHz, pracuj¹cym z szybkoœci¹próbkowania do 205 MSPS. W tej aplikacji uk³ad pracujejako interfejs wejœcia D-SUB przechwytuj¹cy sygna³y grafikiRGB z komputera PC. Dziêki du¿ej szybkoœci próbkowaniai pasmu 500MHz uk³ad umo¿liwia pracê z obrazami o rozdzielczoœciachdo UXGA (1600x1200, 75Hz).• Odbiornik TMDS: SIL151ACT100Odbiornik SIL151ACT100 lub SIL153BCT100 (TDMSReceiver) pracuje jako interfejs cyfrowo-analogowego wejœciaDVI. Protokó³ PLD (Panel Link Digital) i wymienione powy-¿ej uk³ady opracowane zosta³y przez firmê Silicon Image.D-SUBDVIY/Cb/CrS-VideoCompositeTunerADCConverterTMDSReceiverDe_InterlaceVideoDecoderScalarChipMicro_ControllerRys.3. Schemat blokowy modu³u VIFOutputto DIFUk³ady umo¿liwiaj¹ pracê z rozdzielczoœciami od 640x480pixeli (VGA) do 1280x1024 pixeli (SXGA) z czêstotliwoœciami25 ÷112MHz. Uk³ad zasilany jest napiêciem +3.3V, przypoborze pr¹du 200mA i sterowany jest poprzez szynê I 2 C.• Dekoder VIDEO: SAA7118EUk³ad SAA7118E (Video Decoder) jest wielostandardowymdekoderem wideo zawieraj¹cym cztery tory z filtrami antyaliasingowymii z przetwornikami analogowo-cyfrowymi.Uk³ad SAA7118E posiada wejœcia sygna³ów: Composite-video,S-video, Component-video oraz wyjœcia cyfrowe sygna-³ów Y (Luminancji) i C (Chrominancji). Uk³ad umo¿liwia tak-¿e regulacjê jasnoœci, kontrastu, nasycenia i barwy.• Deinterlacer: SIL504CM208Uk³ad SIL504 (De_Interlace) firmy Silicon Image zamieniaobraz wyœwietlany z przeplotem linii na obraz kolejnoliniowyco sprawia, ¿e obraz jest bardziej stabilny i nie migocze.Uk³ad przetwarza sygna³y wideo z ró¿nych Ÿróde³ sygna-³u, maj¹cych 24, 25 lub 30 klatek/s i przetwarza je na obrazybez przeplotu. Uk³ad SIL504 wykonuje 6 bilionów operacji nasekundê a do przetwarzania sygna³ów korzysta z zewnêtrznejpamiêci SDRAM. Uk³ad dokonuje progresywnego skanowaniaobrazów dla standardów PAL i NTSC.• Procesor obrazu: PW171-20U (system w uk³adzie)• Skalowanie obrazówUk³ad dokonuje skalowania rozdzielczoœci obrazów wejœciowychw górê lub w dó³. Na wejœciach modu³u VIF mog¹wystêpowaæ sygna³y o formatach VGA, SVGA, XGA, któres¹ przetwarzane na sygna³ wyjœciowy o rozdzielczoœci 852 x480, 60Hz. Na przyk³ad, format SVGA: 800 x 600,75Hz najpierwjest zmniejszany w skali: w poziomie 800->640, w pionie600->480, 75 ramek/s -> 60 ramek/s. Nastêpnie rozdzielczoœæobrazu jest zwiêkszana w skali 640->852.• MikroprocesorUk³ad zawiera mikroprocesor (uk³ad 80x86) z mo¿liwoœci¹wyboru funkcji i rodzaju wejœæ/wejœæ. Uk³ad posiada 3grupy 8-bitowych programowalnych wejœæ/wyjœæ, 1 grupê portówRS232, dekodera IR, timera i generatora PWM.• Funkcja OSDUk³ad umo¿liwia wyœwietlanie komend wywo³ywanychfunkcji na ekranie telewizora.5. Modu³ DIFTrzy najwa¿niejsze funkcje modu³u DIF (rys.4):• Przetwarzanie sygna³ów wejœciowych- przetwarzanie sygna³ów wejœciowych obrazu na sygna³RGBUHF/VHFTVCable TVHDTVVTRDVD playerPC (D-Sub)VIFSustainerDIFPanelRys.4. Miejsce modu³u DIF w TV plazmowym40 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Telewizor plazmowy GTW-P46M103SignalProcessingNormalMemoryWindowMemoryCalculateDisplayRatioAPCMPUDriverControlTabela 2. Napiêcia zasilaj¹ce modu³ X-SustainerNazwaNapiêciewejœciowePr¹dwejœciowyVcc 5V 240mAUwagiVf 15V 70mA (biel) Normalny zakres: 40÷150mAVs 170V 1.2A Normalny zakres: 1.0÷1.5AVxg -160V 40mAVw 65V 40mAPattern (A, B, C) CheckRys.5. Schemat blokowy uk³adu APCJ3: W - wej. Vw=65VJ1: wej. X• Kontrolowanie przebiegów sygna³ów wyjœciowych- kontrolowanie przebiegów sygna³ów wyjœciowych podawanychna modu³y X-Sustainer i Y-Sustainer a nastêpniena panel ekranu• Kontrola poboru mocy- kontrolowanie przez uk³ad APC (rys.5) poboru mocy pobieranejprzez panel ekranu. Uk³ad APC zabezpieczaprzed nadmiernym poborem mocy i przed uszkodzeniempanelu ekranu.6. Modu³ zasilaczaModu³ zasilacza dostarcza napiêcia podane w tabeli 1. Punktypomiaru najwa¿niejszych napiêæ pokazano na rys.6.Tabela 1. Napiêcia wyjœciowe zasilaczaNazwaVxgNapiêciewyjœcioweObci¹¿eniemaksymalneVs Vcc VfObci¹¿enieszczytoweVsb 5V 1.0AVdd 5V 2.0AVcc 5V 3.0AVau 9V 2.0AVfan 12V 0.5AVf 15V 0.6AVs 170V 290W 50AVw 65V 80W 6AVxg -160V 0.1A 1AVaux 380V 65WVsbPX2: wej. Vxg, VccPX12: wej. Vf, Vw, VsJ302: wyj. X-Lower J301: wyj. X-UpperRys.7. Z³¹cza modu³u X-Sustainer8. Modu³ Y-SustainerNapiêcia wystêpuj¹ce na module Y-Sustainer (tabela 3)mo¿na podzieliæ na trzy grupy:• niskie napiêcia dla uk³adów przetwarzania sygna³ów:5V (Vcc) i 15V (Vf),• napiêcie 65V (Vysc) - do wytwarzania napiêcia 35V potrzebnegopodczas okresów adresowania,• wysokie napiêcie dla sterowników ekranu: 170V (Vs).Rozmieszczenie z³¹cz modu³u Y-Sustainer pokazano na rys.8.Tabela 3. Napiêcia zasilaj¹ce modu³ Y-SustainerNazwaNapiêciewejœciowePr¹dwejœciowyVcc 5V 40mAUwagiVf 15V 70mA (biel) Normalny zakres: 40÷150mAVs 170V 1.2A Normalny zakres: 1.0÷1.5AVysc 65V 8mAVw 65V 40mAVwVauRys.6. Punkty pomiaru napiêæ modu³u zasilaczaJ302: wyj. Y dotaœmy FPCJ301: wyj. Y dotaœmy FPC7. Modu³ X-SustainerNapiêcia wystêpuj¹ce na module X-Sustainer (tabela 2)mo¿na podzieliæ na trzy grupy:• niskie napiêcia dla uk³adów przetwarzania sygna³ów:5V (Vcc) i 15V (Vf),• napiêcie 65V (Vw),• wysokie napiêcia dla sterowników ekranu:170V (Vs) i -160V (Vxg).Rozmieszczenie z³¹cz modu³u X-Sustainer pokazano na rys.7.J3: do wej.modu³u WJ1: Y - wej. zasilania:Vcc, Vf, Vs, Vysc, VwRys.8. Z³¹cza modu³u Y-SustainerCiąg dalszy w następnym numerze}SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 41

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.1Rajmund WiœniewskiUk³ady TDA16846 i TDA16847 to sterownikizasilaczy impulsowych z wbudowanymi uk³adamitrybu standby i korekcji wspó³czynnika mocy.1. Podstawowe parametry• napiêcie zasilania (maks.) Vcc14: 17V• napiêcie progu turn-on Vcc14: 14.5 ÷ 15.5V• napiêcie progu turn-off Vcc14: 7.5 ÷ 8.5V• pobór pr¹du I14:

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847SYN75VR 730 kR 875 kD4 R 4KSY-+R 315 kFold Back Point CorrectionR61.5 VR6PVA-+x 1/3D5SpikeBlankingtbl-1µsPVC111VPrimaryVoltageCheck-+dot. tylkoTDA16847OTC 1CS1Control VoltageLimit2VOff TimeComparator+-RSTC/RSTFG11ED23.5V-+G4S2VCCFC298REFPMOTDA16846RZI33.5 VD35VErrorAmplifier+-Buffer forControl VoltageR 2D2SRError-FlipflopQ1+-1.2V6FC2SRC 4OCI 5+-PCS 25VR120 kOn TimeComparator-+I1&G2On TimeFlipflopSRQG3&OutputDriver13 OUTD1StartupDiode1.5 VED1

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847C2D1414 (Vcc)C14SVC TrD12 (PCS)TDA16846tranzystor kluczuj¹cy (I Mprimary ) jest okreœlony wzorem I Mprimary= (3.5V × R2 × C2) / L primary .Napiêcie steruj¹ce mo¿e byæ zmniejszone przez wzmacniaczb³êdu (regulacja w trybie pr¹dowym) lub za poœrednictwemtransoptora na wyprowadzeniu 5 (regulacja za pomoc¹izolacji transoptora) albo poprzez napiêcie V11 na wyprowadzeniu11 (korekcja punktu ugiêcia napiêcia).R2CpRys.2. Uk³ad startowyVout2.3. Korekcja ugiêcia napiêcia (n.11)Napiêcie V11 jest dostarczane z dzielnika napiêcia pod³¹czonegodo wyprostowanego napiêcia sieci i redukuje wartoœægraniczn¹ maksymalnego pr¹du mog¹cego przep³yn¹æ przeztranzystor kluczuj¹cy przetwornicy w przypadku wzrostu napiêciasieciowego. Ta graniczna wartoœæ jest niezale¿na od napiêciasieciowego. Maksymalny pr¹d I Mprimary zale¿y od napiêciana wyprowadzeniu 11 w sposób nastêpuj¹cy: I Mprimary = [(4V- V11/3) × R2 × C2] / L primary .V 14VmaxVonVoffFaza rozruchuPraca uk³aduRys.3. Napiêcie U14 w trakcie startusatora o pojemnoœci 100nF pe³ni¹cego funkcjê uk³adu snubbert³umi¹cego sk³adowe o wysokich czêstotliwoœciach.W celu unikniêcia zwielokrotniania impulsów w trakciestartu w trybie ustalonej czêstotliwoœci (niebezpieczeñstwo nasyceniatransformatora), uk³ad pracuje w trybie czêstotliwoœciswobodnej a¿ do momentu, gdy impulsy na wyprowadzeniu 3(RZI) przekrocz¹ próg 2.5V (dotyczy to tylko uk³adówTDA16846-2 i TDA16847-2).2.2. Symulacja pr¹du strony pierwotnej (n.2) /ograniczanie pr¹duNapiêcie proporcjonalne do pr¹du tranzystora kluczuj¹cegojest wytwarzane na wyprowadzeniu 2 przez uk³ad RC (R2 i C2na rysunku 2). Na wyprowadzeniu 2 jest wymuszane napiêcie1.5V w sytuacji, gdy tranzystor kluczuj¹cy jest wy³¹czony i podczasjego za³¹czenia na czas ³adowania kondensatora C2 za poœrednictwemrezystora R2 wyprostowanym napiêciem sieci. Zale¿noœænapiêcia V2 i pr¹du p³yn¹cego przez tranzystor kluczuj¹cy(I primary ) jest nastêpuj¹ca: V2 = 1.5V + [(L primary × I primary ) /(R2 × C2)], gdzie L primary jest to indukcyjnoœæ uzwojenia pierwotnejstrony transformatora przetwornicy.Napiêcie V2 jest doprowadzane do jednego wejœcia komparatoraONTC (On Time Comparator) – patrz schemat blokowyna rysunku 1. Na jego drugie wejœcie jest podawane napiêciesteruj¹ce. Jeœli napiêcie V2 przekroczy wartoœæ napiêciasteruj¹cego, driver zostaje wy³¹czony (ogranicznik pr¹du).Maksymaln¹ wartoœci¹ napiêcia steruj¹cego jest wewnêtrznenapiêcie odniesienia 5V, tak ¿e najwiêkszy pr¹d p³yn¹cy przezt2.4. Uk³ad czasu wy³¹czenia (n.1)Uk³ad czasu wy³¹czania OTP (Off-Time Circuit) wyznaczakrzyw¹ zale¿noœci obci¹¿enia od czêstotliwoœci. Gdy uk³adsterowania zostaje wy³¹czony, kondensator C1 pod³¹czony dowyprowadzenia 1 jest ³adowany najpierw pr¹dem I 1L (oko³o0.5mA). Gdy tylko napiêcie na wyprowadzeniu 3 osi¹gnie poziomV 3L (2.5V), pr¹d ³adowania zostaje zwiêkszony do wy-¿szej wartoœci – I 1H (oko³o 1mA). Taki pr¹d p³ynie a¿ do osi¹gniêciaprzez kondensator napiêcia 3.5V. Czas ³adowania TC1w przybli¿eniu mo¿na opisaæ wzorem: (C1 ×1.5V)/1mA.Dla poprawnej pracy specjalny wewnêtrzny uk³ad „antywahaniowy”,TC1 (tylko dla czasu narastania dla pr¹du I 1H )powinien mieæ taka sam¹ wartoœæ sta³ej czasowej jak czas rezonansu“tR” uk³adu zasilacza. Po na³adowaniu kondensatorado poziomu 3.5V Ÿród³o pr¹dowe zostaje od³¹czone i kondensatorC1 jest roz³adowywany przez rezystor R1. Napiêcie V1na wyprowadzeniu 1 jest dostarczane do komparatora czasuwy³¹czenia (OFTC – OFF-Time Comparator). Na drugim wejœciukomparatora OFTC jest obecne napiêcie steruj¹ce. Wartoœænapiêcia steruj¹cego na wejœciu komparatora OFTC jestograniczona do 2V (dla stabilnej czêstotliwoœci przy bardzoma³ym obci¹¿eniu). Przerzutnik czasu w³¹czenia ONTF (On-Time Flip Flop) jest ustawiony tak, ¿e jeœli wyjœcie komparartoraONTC jest w stanie wysokim (to znaczy, ¿e napiêcie jestmniejsze ni¿ ograniczone napiêcie steruj¹ce) i napiêcie V3 (nawyprowadzeniu 3) spada poni¿ej 25mV (sygna³ przejœcia przezzero jest w stanie wysokim). To zapewnia za³¹czenie tranzystorakluczuj¹cego przy minimalnym napiêciu. Je¿eli sygna³przejœcia przez zero nie zostaje doprowadzany do wyprowadzenia3, tranzystor kluczuj¹cy pozostaje za³¹czony a¿ wartoœænapiêcia V1 spadnie poni¿ej 1.5V. Tak d³ugo jak wartoœænapiêcia V1 jest wiêksza od limitowanego napiêcia steruj¹cego,przerzutnik ONTF uniemo¿liwia nieprawid³owe przejœcieprzez zero napiêcia V3, z powodu paso¿ytniczych oscylacjipochodz¹cych z transformatora po wy³¹czeniu. Czas roz³adowaniakondensatora C1 jest funkcj¹ napiêcia steruj¹cego.Jeœli wartoœæ napiêcia steruj¹cego znajduje siê poni¿ej 2V (dlama³ej mocy wyjœciowej), czas wy³¹czenia (“off-time”) TD1 maksjest najd³u¿szy i wynosi w przybli¿eniu 0.56 × R1 × C1.W trakcie czasu roz³adowywania tD1, napiêcie V1 nie mo¿espaœæ poni¿ej V 1L , poniewa¿ w tym momencie funkcjonowanieuk³adu nie jest gwarantowane. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze44 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Uwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60A firmy SamsungUwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60Afirmy SamsungMarian BorkowskiChassis J60A (P) produkowane jest w kilkuwykonaniach i dziêki temu stosowane mo¿e byæ wodbiornikach przeznaczonych dla Europy, ŒrodkowejAzji oraz Chin. Dla ka¿dego z tych regionówszereg parametrów ma inne wartoœci. W artykuletym omówione zostan¹ regulacje dotycz¹ce odbiornikówprzeznaczonych na obszar Europy, a w zamieszczonychtabelach wartoœci parametrów dotycz¹tego obszaru. Je¿eli pojawi siê zapotrzebowaniena wartoœci parametrów dla pozosta³ych regionówzostan¹ one opublikowane w jednym z kolejnychnumerów „SE”. W tym artykule pos³u¿ono siêdokumentacj¹ odbiornika SP-43T7HLX.Tryb serwisowyW celu aktywacji trybu serwisowego nale¿y po w³¹czeniuodbiornika przyciskami [ GÓRA ], [ DÓ£ ] na pilocie wybraæDYNAMIC, a nastêpnie prze³¹czyæ odbiornik do stanu standby.Kolejn¹ czynnoœci¹ jest naciœniêcie, równie¿ na pilocie, przyciskóww nastêpuj¹cej kolejnoœci: [ INFO ], [ MENU ], [ MUTE ],[ POWER ON ]. Po w³¹czeniu trybu serwisowego wyœwietlonezostanie nastêpuj¹ce menu serwisowe:Tabela 1. Wartoœci parametrów funkcjiDEFLECTIONParametrZakres zmianFormat obrazu4:3 InnyV Amp 0÷63 27 33V Shift 0÷63 31 31HEW 0÷63 38 50H Shift 0÷63 26 26V Linearity 0÷15 7Upper Linearity 0÷15 0Lower Linearity 0÷15 0VSC 0÷15 7H Parabola 0÷63 3 9Upper Corner 0÷63 31Lower Corner 0÷63 31H Trapezium 0÷63 31Bow 0÷63 31Angle 0÷63 31V Position 0÷63 31UP UGC 0÷3 0Lo UGC 0÷3 0CXA Left Blk 0÷63 50CXA Right Blk 0÷63 25CG HAO 0÷63 0CG VAO 0÷63 5V Blk UP 0÷63 0V Blk Low 0÷63 4• DEFLECTION- Def. 480P- Def. 1080I- Def. 576P• VIDEO ADJUST 1• VIDEO ADJUST 2Tabela 2. Wartoœci parametrów dla VIDEOADJUST 1Parametr Zakres zmian WartoœæRCutoff 0÷63 25GCutoff 0÷63 25B Cutoff 0÷63 25COLOR On/Off 0÷1 1CR Offset 0÷63 32CB Offset 0÷63 32R Drive 0÷63 25G Drive 0÷63 25B Drive 0÷63 25Sub Bright 0÷63 15Sub Contrast 0÷15 7Sub Color 0÷23 15Sub Tint 0÷63 31CTI Level 0÷3 1COL AXIS 0÷3 1LTI Level 0÷3 1LTI Mode 0÷3 1System 0÷3 1Tabela 3. Wartoœci parametrów dlaVIDEOADJUST 2ParametrZakres zmianRFWartoœæ1080iABL Mode 0÷3 3 3Gamma 0÷3 1DPIC Level (DNP) 0÷3 2 3DC Tran 0÷3 2 2ABL TH 0÷15 15VM Level 0÷3 1VM Coring 0÷3 0 0VM f0 0÷3 2 1VM Limit 0÷3 2 2VM Delay 0÷3 3 0SHP CD 0÷3 1SHP f0 0÷1 1 1SHP f1 & P/O 0÷15 13AKB Time 0÷31 13BandPass 9407 0÷7 2HighPass 9407 0÷7 4SABL 0÷3 3PABL 0÷15 4SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 45

Uwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60A firmy Samsung1 Wysokoœæ obrazu (V AMP) 6 Korekcja V-S (V-S CORRECTION)2 Przesuniêcie w pionie (V SHIFT)7 Parabola w poziomie (H Parabola)3 Korekcja E-W (H EW) 8 Zniekszta³cenia trapezowe (H Trapezium)4 Przesuniêcie w poziomie (H SHIFT)9 Zniekszta³cenia beczkowe nazywane równie¿ ³ukowymi (BOW)5 Liniowoœæ w pionie (V LINEARITY) 10 Zniekszta³cenia typu romb (ANGLE)Rys.1.B muteUstawienie zeradla zbie¿noœci(80 - DATA)Dane wejœciowePrzesuniêcie liniiWybór GWybór RR muteG mutePOWERTVTV STB VCR CABLE DVDP.SIZE SELECTPRE-CHWyjœcie z trybu zapisuWstêpne dane dlauk³adu zbie¿noœciWybór BB mute• VIDEO ADJUST 3• VIDEO ADJUST 4• YC DELAY• OPTION (83h 05h)• CHECK SUM 0000• RESET• T-OMGPEG – 0000 YY.DD.MMJe¿eli odbiornik nie wejdzie w trybserwisowy procedurê wy¿ej opisan¹ nale¿ypowtórzyæ.Dane uk³aduzbie¿noœciRegulacjazbie¿noœciWyjœcieZbie¿noœæ H-PHASE(regulacja w prawo)SOURCEMUTEMENUTTX/MIXINFOEXITSURROUND S.MODE P.MODE DUAL I-IISELF FOCUS STILLSLEEPSET RESETRys.2.Regulacja góra/dó³danych zbie¿noœciTest/NormaRegulacjazbie¿noœciZapisZbie¿noœæ H-PHASE(regulacja w lewo)Wartoœci parametrówregulacyjnychWartoœci parametrów dla funkcjiDEFLECTION przedstawiono w tabeli1, a na rysunku 1 zilustrowano ich funkcjeoraz sposób regulacji. W tabelach 2,3, 4 i 5 zamieszczono odpowiednio wartoœcidla VIDEO ADJUST 1, VIDEO AD-JUST 2, VIDEO ADJUST 3 i VIDEOADJUST 4. Z kolei wartoœci dla YC DE-LAY znaleŸæ mo¿na w tabeli 6.W odbiornikach z chassis J60A regulacjazbie¿noœci jest doœæ skomplikowanai czasoch³onna dlatego na rysunku2 zilustrowano funkcje poszczególnychprzycisków nadajnika zdalnegosterowania wykorzystywane przy ustawianiuzbie¿noœci. Przed regulacj¹ nale-46 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

Uwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60A firmy SamsungTabela 4. Wartoœci parametrów dlaVIDEOADJUST 3Parametr Zakres zmian WartoœæHComp 0÷15 1VComp 0÷15 8Pin Comp 0÷7 0AFC Comp 0÷7 1Sync Phase 0÷1 0NR Off Value 0÷9 6NR High Ref 0÷127 40NR Low Ref 0÷127 2NR High Value -128÷127 17NR Low Value -128÷127 51Pixcel Shift 0÷5 1P-Shift Timer 1/30/60 60NR Read M/S 0÷4 0¿y wygrzaæ odbiornik przez co najmniej 30 minut, a na wejœcieantenowe lub AV podaæ sygna³ w standardzie PAL. Wejœcie dotrybu regulacji zbie¿noœci nastêpuje po naciœniêciu na pilocienastêpuj¹cych przycisków: [ MUTE ], [1], [8] i [3]. W pierwszejkolejnoœci dokonujemy regulacji zbie¿noœci dla koloru zielonego,kolejnym kolorem jest czerwony, a ostatnim niebieski.Na rysunku 2 funkcje przycisków zosta³y opisane doœæ symbolicznie,wiêc czasami mog¹ byæ niezrozumia³e, dlatego ni¿ej zamieszczonoszerszy opis niektórych z nich:• przycisk 3 – po jego naciœniêciu przechodzi siê do poprzednichustawieñ,• przycisk 4 – przesuniêcie linii w górê/dó³ lub lewo/prawo,• przycisk 2 – przywo³anie ustawieñ fabrycznych,• przycisk 1 – dane korekcji zbie¿noœci ustawione zostaj¹ nazero,• przycisk TEST/NORMAL s³u¿y do kontroli regulowanejzbie¿noœci w trybie telewizyjnym.Mo¿e siê czasami zdarzyæ, ¿e wyst¹pi¹ k³opoty z regulacj¹zbie¿noœci lub wejœciem w tryb tej regulacji, nale¿y wtedy powtórzyæprocedurê wejœcia w ten tryb, nastêpnie odczekaæ oko-³o 5 sekund a¿ zakoñczy siê procedura przesy³ania danych miêdzyuk³adami odbiornika. W celu uzyskania zadowalaj¹cej zbie¿-noœci niektóre regulacje czasami nale¿y powtórzyæ.W celu wykonania poprawnej regulacji balansu bieli nale¿ywybraæ tryb DYNAMIC, a na wejœcie odbiornika podaæsygna³ pola bia³ego. Nastêpnie nale¿y wejœæ w tryb serwisowyi tak ustawiæ parametry R-cut off i B-cut off¿eby uzyskaæ prawid³owy odczyt na mierniku bieli przyprzyciemnionym obrazie. Kolejnym krokiem jest regulacjaustawieniami R-drive i B-drive aby wskazania miernikabieli by³y poprawne przy jasnym obrazie. Regulacjitych nale¿y dokonaæ wykorzystuj¹c przyciski: [ GÓRA ],[ DÓ£ ], [ PRAWY ], [ LEWY ]. Po zakoñczeniu regulacjidla jasnego obrazy nale¿y skontrolowaæ balansbieli dla ma³ej jaskrawoœci i ewentualnie powtórzyæ regulacje.W przypadku koniecznoœci wymiany pamiêciEEPROM o oznaczeniu schematowym IC902 nale¿ypamiêtaæ, ¿e po takiej wymianie nale¿y w³o¿yæ wtyczkêdo gniazda sieciowego i odczekaæ co najmniej 4÷5 sekundprzed dalszym uruchamianiem odbiornika.Tabela 5. Wartoœci parametrów dlaVIDEOADJUST 4Parametr Zakres zmian WartoœæSECAM Color Main 0÷255 28SECAM Color Pip 0÷255 28Picture Limit 0÷3 3OSD Contrast 0÷15 10TTX Contrast 0÷15 3NR Band Pass 0÷127 0NR High Pass 0÷127 0Noise Thresh 0÷127 35Melody Volume 0÷20 7VSU 0÷10 2Real Time (H) 0÷255 72RF_PK LU 0÷255 67RF_PK LV 0÷255 91Comp_USA 0÷63 27Tabela 6. Wartoœci parametrów dlaYCDELAYParametr Zakres zmian WartoœæP.YC (AV) DELAY -16÷15 1S.YC (AV) DELAY -16÷15 -5NYC (AV) DELAY -16÷15 1P.BG.YC DELAY -16÷15 0P.DK.YC DELAY -16÷15 1P.I.YC DELAY -16÷15 2P.M.YC DELAY -16÷15 0P.L.YC DELAY -16÷15 0S.BG.YC DELAY -16÷15 0S.DK.YC DELAY -16÷15 0S.I.YC DELAY -16÷15 0S.M.YC DELAY -16÷15 0S.LYC DELAY -16÷15 0NM.YC DELAY -16÷15 3Opcje odbiornikaW tabeli 7 zamieszczono opis opcji stosowanych w odbiornikachprodukowanych na rynek europejski. System CW oznaczastandard PAL, SECAM- B/G, D/K, I, L/ L', natomiast CS –PAL, SECAM- B/G, D/K, I, NTSC 4 .4 3, NTSC 3 .58.Tabela 7. Opcje dla EuropyNr Parametr Zakres Uwaga1. SYSTEM CW CS CW CS: Rosja2. SOUND VIRTUAL DOLBYDOLBY PROLOGICA2 / NICAMVirtual DolbyDomyœlne3. ASPECT WIDE 4:3 Wide, 4:3 Domyœlne4. X-RAY ON OFF ON Domyœlne5. AUTO FM ON OFF ON Domyœlne6. LNA ON OFF ON Domyœlne7. LETTER BOX ON OFF ON Domyœlne8. AGC ON OFF OFF Domyœlne9. Natural Zoom ON OFF OFF Domyœlne10. Help ON OFF ON Domyœlne}SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 47

Tryb serwisowy i regulacje chassis ETC310 firmy ThomsonTryb serwisowy i regulacje chassis ETC310firmy ThomsonMarian BorkowskiChassis ETC310 stosowane jest w odbiornikach zkineskopami o przek¹tnej 28”÷34”. Sterowaniefunkcjami tych odbiorników odbywa siê za poœrednictwemprocesora ST92R195B.Sporo usterek chassis ETC310 spowodowanych jest zasilaniemjego uk³adów napiêciami, których wartoœci s¹ nieprawid³owe.Napiêcia zasilania zale¿¹ od przek¹tnej kineskopu i wynosz¹:• dla A66EHJ13X12: 134V,• dla A68ELA011X121: 137V,• dla A68ELM21X124: 137V,• dla A80AKM14X03: 137V,• dla W66ELC011X121: 137V,• dla W76ELC011X124: 137,• dla W76LTL350X97: 128V.Napiêcie to mierzyæ nale¿y na katodzie diody DP110 przyregulatorach jaskrawoœci, nasycenia i kontrastu ustawionychna 50% oraz prze³¹czeniu odbiornika na AV1 i podaniu nawejœcie sygna³u pola czarnego. Je¿eli w wyniku pomiaru stwierdzonazostanie inna wartoœæ ni¿ ta, która zaleca producent, tonale¿y j¹ spróbowaæ skorygowaæ potencjometrem PP180.Kolejnym napiêciem, którego wartoœæ nale¿y skontrolowaæjest napiêcie siatki drugiej. Jednym ze sposobów pomiaru tegonapiêcia jest sprawdzenie przebiegu na katodach kineskopu.W tym celu po prze³¹czeniu odbiornika na AV1 i ustawieniuregulatorów nasycenia, kontrastu i jaskrawoœci na 50%, nale-¿y zmierzyæ za pomoc¹ oscyloskopu poziom sygna³u na katodachkineskopu. Dla katody, na której sygna³ jest najwiêkszynale¿y potencjometrem regulacji napiêcia G2 na transformatorzewysokiego napiêcia ustawiæ poziom impulsów odciêcia(cutoff) na 150V. Innym sposobem regulacji tego napiêcia jestobserwacja momentu pojawienia siê linii powrotu, ale w tymcelu nale¿y wejœæ w tryb serwisowy.W celu wejœcia w tryb serwisowy nale¿y prze³¹czyæ odbiornikdo stanu standby, a nastêpnie wcisn¹æ przyciski [ VOL- ] i[ PR- ] i trzymaæ je wciœniête przez co najmniej 8 sekund. Potym czasie nale¿y w³¹czyæ odbiornik i jeœli zosta³ on prawid³owoprze³¹czony do trybu serwisowego na ekranie powinno pojawiæsiê nastêpuj¹ce menu:Soft-VerETC310_V100-0NVM-Ver. ETC310V100-0D-0Config. W5Z—V AB7FSerial-No. AHN456789QUITTUBESETUPGEOMETRYVIDEOIFSOUND SETTINGSERROR CODESZnaczenie poszczególnych parametrów jest takie samo jakdla chassis ETC210, które zosta³o opisane w numerze 9/2006„SE”. W artykule tym opisano równie¿ regulacje w trybie serwisowymw tym ustawienie napiêcia siatki drugiej wykorzystuj¹cmoment, w którym widoczne staj¹ siê linie powrotów.Kody b³êdów sygnalizowane s¹ b³yœniêciami diody LED. Naprzyk³ad kod 34 sygnalizowany jest przez 3 migniêcia, po którymnastêpuje krótka przerwa, a nastêpnie powinny pojawiæsiê 4 migniêcia i d³uga przerwa. Znaczenie poszczególnychkodów b³êdów jest nastêpuj¹ce:• 10 – aktywna blokada rodzicielska,• 11 – w³¹czona funkcja budzika,• 19 – aktualizacja oprogramowania na module DVB,• 20 – brak komunikacji z magistral¹ I 2 C,• 21 – na szynie danych (I 2 C) ci¹gle utrzymuje siê stan niski,• 23 – na szynie zegara (I 2 C) ci¹gle utrzymuje siê stan niski,• 25 – niemo¿liwe jest prze³¹czanie napiêcia 5V,• 26 – w³ókno ¿arzenia nagrzewa siê za wolno,• 27 – uszkodzenie w uk³adzie odchylania (odnotowano ponad3 próby uruchomienia tego uk³adu),• 34 – brak odpowiedzi pamiêci NVM (EEPROM),• 35 – brak napiêcia 5V,• 36 – b³êdy w adresach,• 37 – uszkodzenie na linii NMI,• 42 – niemo¿liwy jest reset bitu POR,• 43 – zanik zasilania procesora HOP (TDA9330),• 44 – niew³aœciwa praca generatora uk³adu TDA9330,• 45 – sygnalizacja problemów w uk³adach zabezpieczeniaprocesora TDA9330,• 46 – usterka w obwodach PHI2_REF (powrót linii) uk³aduTDA9330 (n.13),• 47 – uszkodzenie w obwodach odchylania pionowego procesoraTDA9330 (n.9),• 48 – za du¿y poziom sygna³u breathing (n.4 TDA9330),• 51 – niew³aœciwy adres “To”spowodowany z³ym kontakteminterfejsu TECI,• 52 – brak odpowiedzi procesora fonii,• 53 – tuner nie odpowiada,• 54 – nie odpowiada uk³ad TDA9330,• 55 – brak odpowiedzi uk³adu TDA9886,• 56 – uk³ad Primus nie odpowiada,• 57 – stan niski na linii danych szyny I 2 C Bus 1,• 58 – stan niski na linii zegara szyny I 2 C Bus 1,• 59 – niew³aœciwy adres “From”spowodowany z³ym kontakteminterfejsu TECI,• 61 – za du¿e napiêcie w uk³adzie ochrony uk³adu odchylaniapionowego,• 62 - za du¿e napiêcie w uk³adzie ochrony linii,• 71 – b³¹d uk³adu DTF 85xx PLL,• 72 – b³¹d w obwodzie demodulatora cyfrowego uk³aduDTF 85xx,• 73 – b³¹d w DVB_CI STV700,• 74 – brak odpowiedzi Sti5518 przez szynê UART,• 75 – Attiny 2313 nie odpowiada,• 76 – uszkodzenie w uk³adzie PCMCIA. }48 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.18Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczTT = telephone – telefon= temperature – temperatura= tesla – tesla= thyristor – tyrystor= temperature – temperatura= time – czas= track – tor; œlad= transformer – transformator= transistor – tranzystor= transmission – transmisja; nadawanie; przesy³anie= transmitter – nadajnik= trimmer – trymer; kondensator dostrojczy= triode – triodaTAB = tape automated bonding – mikromonta¿ automatycznyTAM = telephone answering machine – telefoniczne urz¹dzenieodpowiadaj¹ceTAP = touch activated programmer – programator sensorowyTAZ = transient absorbing Zener (diode) – dioda Zenera pocha³aniaj¹castany nieustalone; dioda usprawniaj¹caTB = time base – podstawa czasu= transmitter buffer – bufor nadajnikaTBE = time base error – b³¹d podstawy czasuTC = tantalum capacitor – kondensator tantalowy= technical control – kontrola techniczna= temperature coefficient – wspó³czynnik temperaturowy= temperature compensation – kompensacja temperatury= terminal computer – terminal komputerowy= thermocouple – ogniwo termoelektryzne; termopara= thermocurrent – pr¹d termoelektryczny= tuned circuit – obwód strojonyTCBV = temperature coefficient breakdown voltage – temperaturowywspó³czynnik napiêcia przebiciaTCC = temperature coefficient of capacitance – temperaturowywspó³czynnik pojemnoœciTCD = thermal conductivity – przewodnoœæ cieplnaTCL = transistor coupled logic – uk³ad logiczny o sprzê¿eniutranzystorowymTCR = temperature coefficient of resistance – temperaturowywspó³czynnik rezystancjiTCR = temperature coefficient of resistivity – temperaturowywspó³czynnik rezystywnoœciTCVR = transceiver (transmitter-receiver) – nadajnik-odbiornikTCXO = temperature compensated crystal oscillator – oscylatorkwarcowy skompensowany temperaturowoTDM = time-division multiplexing – praca (systemu) z podzia-³em czasowym, zwielokrotnienie z podzia³em czasowymTDO = transistor-dip oscillator – falomierz absporpcyjny aktywnytranzystorowyTDPSK = three level differential phase shift keying – trzypoziomoweró¿nicowe kluczowanie (z przesuwem)fazyTDS = total development system – ca³kowity system uruchomieniowyTDT = tunnel diode transducer – przetwornik z diod¹ tunelow¹TE = test equipment – urz¹dzenie pomiarowe= thermal element – element grzejny= thermoelectric – termoelektryczny= transverse electric (field) – poprzeczne (pole) elektryczneTEA = transferred electron amplifier – wzmacniacz z elektronowymiprzejœciami energetycznymiTED = television disk – dysk telewizyjny= transferred-electron device – przyrz¹d z elektronowymiprzejœciami energetycznymi= transferred-electron diode – dioda z elektronowymiprzejœciami energetycznymiTEG = thermoelectric generator – generator termoelektrycznyTELECOM = telecommunications – telekomunikacjaTELEDAC = telemetric data converter – telemetryczny przetwornikdanychTELESAT = telecommunications satellite – satelita telekomunikacyjnyTELEX = teleprinter exchange – teleks, telegrafia abonenckaTEM = transmission electron microscope – mikroskop elektronowytransmisyjnyTF = thin film – cienka warstwa= threshold function – funkcja progowa= tone frequency – czêstotliwoœæ dŸwiêku= transfer function – funkcja przeniesienia; przepustowoœæ= transformer – transformator= transversal filter – filtr poprzecznyTFF = toggle flip-flop – przerzutnik dwustabilnyTF-FET = thin film FET – tranzystor polowy cienkowarstwowyTFHC = thick-film hybrid circuit – uk³ad hybrydowy grubowarstwowyTFIC = thin-film integrated circuit – uk³ad scalony cienkowarstwowyTFL = transformerless – beztransformatorowyTFT = thin-film FET – tranzystor polowy cienkowarstwowy= thin-film transistor – tranzystor cienkowarstwowyTG = transfer gate – bramka przejœciowa, bramka transmisyjnaTHC = thermal converter – przetwornik cieplnyTHD = total harmonic – ca³kowity wspó³czynnik zawartoœciharmonicznychTHERM = thermostat – termostatTHERMISTOR = thermally sensitive resistor – termistorTHY = thyratron – tyratronTI = time interval – przedzia³ czasowy= transfer impedance – impedancja przejœciowa= tuning indicator – wskaŸnk dostrojeniaTIM = time meter – miernik czasuTIR = total internal reflection – ca³kowite odbicie wewnêtrzneTL = transistor logic – uk³ad logiczny tranzystorowy= transmission level – poziom transmisji= transmission line – linia transmisyjna= transmission loss – t³umiennoœæ przesy³ania }Ci¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 1/2008 49

SERWIS ELEKTRONIKI2/2008 Luty 2008 NR 144Od RedakcjiNa wstêpie kierujemy s³owa przeprosin do P.T. Prenumeratorówza opóŸnienie w dostarczeniu grudniowego i styczniowego numeru„Serwisu Elektroniki”. Ca³e to zamieszanie zosta³o spowodowanezmian¹ miejsca dystrybucji, tak zwanego CER (Centrum Ekspedycyjno-Rozdawczego)w Gdañsku. W listopadzie dotychczasow¹ siedzibêpoczty Gdañsk 2 wyprowadzono na obrze¿a Gdañska w okolicePruszcza Gdañskiego. Nowoczesny oœrodek dystrybucji mia³usprawniæ komunikacjê miêdzy nadawc¹ a adresatem. Takie by³yza³o¿enia.W rzeczywistoœci z powodu braku kompletnego wyposa-¿enia (linie sortuj¹ce) i uszczuplonego stanu kadrowego zaczê³y siêk³opoty. Do tego doszed³ szczyt przedœwi¹tecznych wysy³ek i parali¿gotowy. Jeszcze raz przepraszamy. Przy okazji mieliœmy mo¿liwoœæus³yszenia wielu zgryŸliwych i uszczypliwych uwag. Unaoczni³o tonam jednoczeœnie jak niekiedy potrafimy byæ ma³o wyrozumiali.Mamy nadziejê, ¿e ten numer „SE” zosta³ dostarczony Pañstwu terminowoi bez problemów.W numerze jeszcze raz poruszamy problem pomiaru wspó³czynnikaESR. Zosta³ on opisany przez innego autora pod trochê innymk¹tem. Mamy nadziejê, ¿e problem ESR zosta³ ju¿ ca³kowicie rozgryzionyi mo¿emy go definitywnie zamkn¹æ.Do warsztatów serwisowych zaczyna trafiaæ coraz wiêcej odbiornikówz wyœwietlaczami LCD i plazmowymi. S¹ to odbiorniki z pierwszegorzutu, ju¿ po okresie gwarancji. Niestety dla wielu tych urz¹dzeñistnieje bardzo powa¿ny problem ze zdobyciem materia³ów serwisowych,do czego dochodzi brak doœwiadczeñ w zakresie ich serwisowania.Nie wszyscy producenci sprzêtu finalnego zd¹¿yli przygotowaæw³asne projekty, a ¿eby nie wypaœæ z rynku, pod w³asnymszyldem lub firm handlowych wypuœci³y urz¹dzenia, w których zamontowanoopracowania innych firm. W szczególnoœci z takim w³aœniesprzêtem wystêpuj¹ najwiêksze problemy serwisowe. Przy okazjiserwisowania odbiorników LCD i plazmowych trudno nie dojœædo wniosku, ¿e niektórzy konstruktorzy chyba za bardzo uwierzyli wniezawodnoœæ swych opracowañ, gdy¿ bardzo ma³o uwagi poœwiêciliproblematyce ewentualnych napraw, o komforcie pracy serwisantanie wspominaj¹c.Wk³adka schematowa do numeru 2/2008:OTVC Vestel chassis 11AK49-6 – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 2/2008:OTVC Grundig chassis CUC2100/2103/2121 – 4 x A2,OTVC Samsung chassis S62B (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 × A2,OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.1 z 3 – ark. 1, 2) – 4 x A2,OTVC Vestel chassis 17MB11-4 – 4 x A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-286 Gdañsk, ul. Jaœkowa Dolina 31Druk: Drukarnia Art Press Sp. z o.o 80-465 Gdañsk, ul. Hynka 69Spis treœciOpis dzia³ania przetwornic OTVC Philipschassis MG3.2 – cz.2 – ost. ................................................. 4- Strona „gor¹ca” przetwornicy rezonansowejchassis MG3.2 ............................................................... 4- Obwody strony wtórnej przetwornicy rezonansowej ...... 5- Przetwornica buck napiêcia +5.2V ................................ 5- Obwody zabezpieczeñ odbiornika z chassisMG3.2 ulokowane poza zasilaczem .............................. 6- Przetwornica typu SOPS................................................ 7Telewizor plazmowy GTW-P46M103 (cz.2 – ost.) ............... 9Porady serwisowe .............................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................... 12- magnetowidy ................................................................ 20- audio ............................................................................. 23- monitory ........................................................................ 24Aplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCDPhilips chassis LC13E (15") ............................................... 25Aplikacja uk³adów CM2576, KA7552, L6561, TL494 iVIPer12A w zasilaczu OTVC Samsung LCD23VFAX ....... 26Aplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCDPhilips chassis LC13E (20") ............................................... 28Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów,regulacje serwisowe ........................................................... 29Regulacje serwisowe chassis GP4L firmy Panasonic ....... 35Kondensatory elektrolityczne – pomiar rezystancjiszeregowej ESR ................................................................. 37Odpowiadamy na listy Czytelników .................................... 39Generatory telewizyjnych sygna³ów wysokiej rozdzielczoœci:HDMI, YPbPr, SXGA .......................................................... 40Metoda diagnozowania uszkodzeñ w urz¹dzeniachelektronicznych z uszkodzonym zasilaczem impulsowym 42Porada serwisowa – OTVC Philips chassis EM5E,EM5A-P/M, EM5A-NTSC ................................................... 43Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.2 .... 44S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.19 ..................................................... 49Og³oszenia i reklama .......................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassisMG3.2 – cz.2 – ost.Karol Œwierc5. Strona „gor¹ca” przetwornicy rezonansowejchassis MG3.25.1. Aplikacja uk³adu scalonego MC34067Zakres czêstotliwoœci oscylatora wyznaczony jest elementami:2204 i 3202 + 3203 – czêstotliwoœæ minimalna , czêstotliwoœæmaksymalna – kondensator 2204 wraz z rezystancj¹3205. Potencja³em referencyjnym dla wzmacniacza b³êdu jestV REF podzielony dzielnikiem 3275-3276. Na obu wejœciachwzmacniacza operacyjnego nale¿y spodziewaæ siê napiêcia2.25V. W ka¿dych warunkach napiêcie na wyjœciu tego wzmacniaczapowinno zawieraæ siê w zakresie od 0 do 2.5V, zaœ nawejœciu 3 uk³adu scalonego potencja³ powinien byæ „usztywniony”do 2.5V. W pracach serwisowych istotne przebiegi nale¿yobserwowaæ na wyprowadzeniach 1, 16, 12 i 14. Przebiegiwzorcowe choæ wyidealizowane pokazuje rysunek 4b. Istotnymipomiarami jest tak¿e napiêcie wyprowadzenia sygna³ówsoft-start oraz fault. Rozbudowane s¹ obwody pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. Choæ w zakresie wartoœci napiêcia wyjœciowegodecyduj¹ce s¹ tutaj obwody pêtli ulokowane po stronieizolowanej zasilacza, o poprawnej pracy (w szczególnoœcio stabilnoœci pêtli) decyduj¹ w równej mierze obwody opisanew p.6.1, jak i omawiane tutaj. Sygna³ sprzê¿enia zwrotnego(po stronie „gor¹cej”) wychodzi z emitera transoptora, czylinisk¹ impedancj¹. Na wejœcie odwracaj¹ce wzmacniacza b³êdu(error amplifier) trafia przez dzielnik, w którym rezystor3258 realizuje kompensacjê typu feed forward. Zabieg ten„przyspiesza” stany przejœciowe wynik³e z wahañ wejœciowegonapiêcia, sieciowego. W punkcie 6.1 powiedzieliœmy, i¿rzadki to przypadek, aby dwa wzmacniacze b³êdu w jednejpêtli by³y aktywne. Podano tak¿e przyczyny, dla których trudnotutaj omin¹æ wzmacniacz b³êdu w uk³adzie MC34067. Zauwa¿myzatem, i¿ pracuje on w tej aplikacji z bardzo ma³ymwzmocnieniem, równym -1. O tej wartoœci decyduj¹ rezystoryjego lokalnej pêtli sprzê¿enia zwrotnego 3206 i 3207. „S³abe”wzmocnienie tego wzmacniacza musi skutkowaæ stosunkowodu¿ym zakresem zmiennoœci potencja³u na wejœciu strony gor¹cejsprzê¿enia zwrotnego, czyli na emiterze transoptora. Prosteprzeliczenia prowadz¹ do wniosku, i¿ w skrajnych przypadkachten zakres powinien mieœciæ siê w przedziale od 2.0do 4.5V. To tak¿e cenny pomiar w poszukiwaniu uszkodzeniaw zasilaczu chassis MG3.2.5.2 Obwody sterowania kluczami MOSFETObwody steruj¹ce tranzystorami kluczuj¹cymi s¹, jak przysta³ona firmê Philips, szczególnie rozbudowane. Miêdzy driveramiuk³adu scalonego a bramkami tranzystorów MOSFETpoœredniczy transformator impulsowy. Nie ma on znaczeniaizolacji sygna³u, lecz uniezale¿nia uk³adowo sterowanie kluczemHigh Side Switch i Low Side Switch, a wiêc symetryzujeobwód driverów. W obwodzie pierwotnym transformatorka5201 widzimy diody, które s¹ konieczne z uwagi na indukcyjneobci¹¿enie wzmacniaczy typu totem pole. Nale¿y siê spodziewaætak¿e obecnoœci diod w samym uk³adzie MC34067,choæ katalog takich informacji nie podaje. Poniewa¿ oba obwodywtórne transformatora 5201 s¹ identyczne, omówimyjeden. Energia w³¹czenia tranzystora MOSFET pochodziwprost z uzwojenia transformatora 5201. Pr¹d roz³adowaniapojemnoœci bramki zamyka siê natomiast w obwodzie kolektoratranzystora 7203. Ujemny impuls z uzwojenia 10-11 skutecznieten tranzystor nasyca, dlatego mo¿na by³o zastosowaætranzystor typu pnp, co zdecydowanie obwód upraszcza. Z uwagina poprawn¹ pracê tego tranzystora konieczne by³o zastosowaniediody 6207 w „bezpoœredniej” œcie¿ce miêdzy transformatoremi bramk¹ tranzystora MOSFET. Z kolei dioda 6200zabezpiecza z³¹cze baza-emiter tranzystora 7203 w przeciwnejfazie pracy obwodu, w fazie w³¹czenia klucza. Dioda 6202to dioda Zenera zabezpieczaj¹ca bezpoœrednio z³¹cze bramkitranzystora 7207. Zastosowano diodê o stosunkowo niskim napiêciu5.6V. Uwaga na zamienniki STP11NB40, nie wszystkieprzy tak niskim napiêciu daj¹ pe³ne w³¹czenie kana³u dren-Ÿród³o. Warto tak¿e zwróciæ uwagê na kondensator 2213 (i2212 w drugim kluczu). To on wraz z indukcyjnoœci¹ rozproszon¹uzwojenia pierwotnego transformatora 5202 wyznaczawarunki pseudorezonansowej pracy, kluczowania w zerze ZVS.Do tych parametrów musi dostosowaæ siê One-Shot “programowany”elementami 2205-3204.5.3. Obwody zabezpieczeñIstotny obwód zabezpieczenia „pracuje na” wejœcieFAULT, n.10. Sygna³y wypracowuj¹ce napiêcie fault s¹ dwa.Zaczynamy od prostszego. Obwód z diod¹ 6209 monitorujenapiêcie zasilania uk³adu scalonego (œciœlej V a nieznaczniewy¿sze). Fault comparator rozpoznaje stan awaryjny, gdynapiêcie na n.10 przekroczy 1V. Zatem, dopuszczalne napiêcieV a jest jednoznacznie wyznaczone dzielnikiem 3210, 3211diod¹ Zenera 6209 (i reszt¹ elementów w tym ³añcuchu). Zabezpieczenieto jest typu nadnapiêciowego i nie jest pamiêtane.Przetwornica powinna zatem próbkowaæ. Drugie zabezpieczeniepracuj¹ce na to samo wejœcie uk³adu scalonego pochodziz pr¹du obwodu rezonansowego. Jak mo¿na odczytaæze schematu ideowego, rezystor-czujnik nie jest elementemdyskretnym. Stanowi go rezystancja œcie¿ek wraz z ceweczk¹5214. Obwód z diodami 6212-6217 oraz kondensatory 2241-2242 odzyskuj¹ wartoœæ miêdzyszczytow¹. Gdy wyjœcie (nakatodzie diody 6217) przekroczy próg oko³o 1.4V FAULT,zostanie rozpoznany jako aktywny. Przy nieznacznie wy¿szymnapiêciu w tym wêŸle zostanie w³¹czony tranzystor 7201. Tranzystory7201 i 7202 s¹ wzajemnie zapêtlone i tworz¹ przerzutnik.Przerzutnik ten zapamiêta stan awaryjny. DociekliwemuCzytelnikowi pozostawiamy rozwa¿enie na ile silne jestwzajemne sprzê¿enie tranzystorów 7201-7202. Reasumuj¹c,na wejœciu fault uk³adu scalonego nale¿y widzieæ sumê logiczn¹(na drucie); ograniczenie potencja³u tego wejœcia stanowidioda Zenera 6221. To nie koniec zabezpieczeñ. Sygna³z kondensatora 2211 jest dodatkowo ró¿niczkowany. Sta³a cza-4 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2sowa zaskakuj¹co krótka, oko³o 25ns. Realizuj¹ to elementy2210-3227. Cz³on 6214-6216-2215-2253 dzia³a podobnie dowy¿ej omówionego, z diodami 6212-6217, odzyskuje wartoœæmiêdzyszczytow¹. Sygna³ ten pracuje na obwód z tranzystorami7230-7231. To monoflop (choæ zastanawia brak rezystoraw szereg z kondensatorem 2251). W³¹czony tranzystor7231 roz³adowuje kondensator uk³adu miêkkiego startu(soft start). Reakcja uk³adu jest jasna, omówiono j¹ w punkcieopisuj¹cym strukturê uk³adu scalonego. Zwróæmy natomiastuwagê, jaki jest próg „rozpoznania b³êdu”. Wyznaczago wprost napiêcie V REF uk³adu scalonego MC34067. Tym potencja³empodparta jest baza tranzystora 7230. Uk³ad w³¹czysiê, gdy potencja³ podany na emiter tranzystora 7230 przekroczytê wartoœæ o oko³o 0.7V. A wiêc, wartoœæ zaskakuj¹cowysoka. Zwróæmy jednak uwagê na superpozycjê napiêæ wypracowuj¹cychpotencja³ emitera. Bierze w nim tak¿e udzia³napiêcie wejœciowe V i . „Przeliczenie” zastosowanej tu siecirezystorów pozostawiamy Czytelnikowi.6. Obwody strony wtórnej przetwornicyrezonansowej6.1. „Izolowana” czêœæ pêtli sprzê¿enia zwrotnegoStabilizacja Ÿróde³ napiêcia pozyskanych przetwornic¹ rezonansow¹jest zgo³a odmienna wzglêdem przetwornic tradycyjnych.Jednak, izolowana czêœæ pêtli sprzê¿enia zwrotnegojest „zupe³nie tradycyjna”. No, mo¿e do momentu, gdy „zajrzeæw ni¹ na tyle g³êboko”, aby rozpracowaæ jej dynamikê.Kontrolowane jest napiêcie bêd¹ce g³ównym odbiornikiemenergii, V bat =141V. Aczkolwiek sterownik MC34067 zawierawzmacniacz b³êdu wraz z napiêciem referencyjnym, nie ondecyduje o warunkach stabilizacji. Decyduj¹cym jest wzmacniaczb³êdu elementu 7212 (TL431). Gor¹cej stronie pêtlisprzê¿enia zwrotnego przygl¹damy siê w punkcie 5.1. Powiedzmyjednak, ¿e to rzadki przypadek, aby dwa wzmacniaczeb³êdu w jednym torze by³y aktywne. Czy nie mo¿na by³owzmacniacza b³êdu (Error Amplifier) w uk³adzie scalonymMC34067 omin¹æ? To czêsto stosowana praktyka, upraszczaj¹cajednoczeœnie problemy charakterystyki czêstotliwoœciowej.Przecie¿, tu tak¿e wyjœcie wzmacniacza b³êdu jest wyprowadzonena nó¿kê uk³adu scalonego. Niestety, tak mo¿napost¹piæ tylko w przypadku wzmacniacza transkonduktancyjnego.Wzmacniacz b³êdu uk³adu scalonego MC34067 takimnie jest i byæ nie mo¿e. Œciœlej nale¿a³oby siê wyraziæ, i¿ teoretyczniemo¿e, ale konstrukcja taka ogranicza³aby w du¿ymstopniu walory aplikacyjne uk³adu scalonego. Cenna jest bowiemmo¿liwoœæ manipulacji rezystorem R VFO (tu 3205). Wracamydo zakresu tematu postawionego w tytule podpunktu.Obwód obci¹¿enia „wzmacniacza” TL431 stanowi dioda transoptora.Nie obojêtne jest tak¿e zasilanie tego obwodu. Jestnim „w zasadzie” napiêcie +25V obni¿one do 12V za poœrednictwemdiody Zenera 6234. Aby jednak zasilanie izolowanejstrony pêtli stabilizacji by³o obecne ju¿ w fazie startu, do-³o¿ono diodê 6109 realizuj¹c¹ sumê „nielogiczn¹” z napiêciempozyskanym z przetwornicy standby. Taka „dba³oœæ”chroni uk³ad przed niestabilnoœci¹ w fazie startu, mimo obecnoœciobwodów miêkkiego startu zasilacza. Wszystko zaœ jestpodyktowane skomplikowan¹ charakterystyk¹ pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. Dzielnikiem oporowym decyduj¹cymo wartoœci napiêcia wyjœciowego jest 3237-3238-3239.Jednak, ju¿ w obwodzie tego dzielnika widzimy elementykszta³towania charakterystyki czêstotliwoœciowej pêtli. Dwójnik3246-2245-2246 lokuje w charakterystyce „zero” skutecznie„przyspieszaj¹ce” charakterystykê fazow¹. Obwód 3244-2239-3245-6235 jest aktywny tylko w czasie startu, przyczyniaj¹csiê do miêkkiego startu. Tak¿e w lokalnej pêtli „wzmacniacza”jaki stanowi sterowana dioda Zenera TL431 widzimylokaln¹ pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. To kolejne zerow charakterystyce. Na tym koñczy siê „przesuwanie zer i biegunów”po stronie izolowanej pêtli. Nie koñczy siê jednak wca³ym obwodzie ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Dalszy ci¹gju¿ by³, w p.5.1.W obwodzie „zimnej” czêœci pêtli sprzê¿enia zwrotnegoulokowano tak¿e elementy wykonawcze obwodów zabezpieczeñoraz prze³¹czanie zasilacza miêdzy trybami ON/Standby.Sygna³ STANDBY-INFO sumuje siê z sygna³em DC-PROT wwêŸle bazy tranzystora 7250. Diody 6270 i 6271 czyni¹ klasyczn¹sumê logiczn¹. W³¹czony tranzystor 7250 pracuj¹c równolegledo obwodu anodowego 7212 dezaktywuje tor sprzê-¿enia zwrotnego „oœwietlaj¹c pe³nym œwiat³em” fototranzystorw transoptorze 7200. Jaki to daje efekt w obwodzie kluczuj¹cymprzetwornicy? Nie wy³¹cza go, lecz ustawia pracêoscylatora na maksymaln¹ (ustalon¹ elementami 2204-3205)czêstotliwoœæ. Dlatego, dzie³a dope³ni przekaŸnik 1002 w reakcjina aktywny stan (wysoki) linii STBY. PrzekaŸnik tenwy³¹cza zasilanie przetwornicy rezonansowej.6.2. Pozosta³e obwody strony wtórnej zasilaczarezonansowegoG³ówn¹ czêœæ obwodów ulokowanych po wtórnej stronieprzetwornicy rezonansowej stanowi¹ postregulatory opisanew punkcie 7. Tak¿e, nale¿y wyodrêbniæ obwody izolowanejczêœci toru sprzê¿enia zwrotnego. To uczyniliœmy w p.6.1. Poniewa¿,dla kompletu informacji nale¿y choæ wspomnieæ o„reszcie”, czynimy to w punkcie bie¿¹cym.Z uzwojeñ wtórnych transformatora 5202 pozyskano 4 napiêcia.G³ównym, o najwiêkszej dostarczanej mocy, jest V bat onominalnej wartoœci 141V. Jak przysta³o na zasilacz o symetrycznejbudowie stopnia kluczuj¹cego i id¹cej za tym symetriiprzebiegów, Ÿród³o zasilania V bat pozyskano drog¹ prostowaniaw obwodzie mostka Graetza. Pomijamy trywialne Ÿród³ozasilania diod warikapowych tunera, +33V.Napiêcie +25V pozyskano drog¹ prostowania dwupo³ówkowego,podwójn¹ diod¹ 6222. Jest ono wykorzystane jakoŸród³o wejœciowe dla postregulatorów (patrz p.7). W obwodzienapiêæ zasilaj¹cych wzmacniacze mocy fonii widzimyznów prostownik Graetza. Ale czy na pewno? Nale¿y go widzieæjako niezale¿ne dwie pary diod. Ró¿nicê wprowadza fakt,i¿ odczep centralny uzwojenia 9-11 jest wyprowadzony i po³¹czonyz mas¹. Z tego wzglêdu, dwie pary diod w mostku 6218prostuj¹ niezale¿nie napiêcie dodatnie i ujemne. Zabezpieczenieprzeci¹¿eniowe w tym obwodzie zasilania stanowi¹ „zwyk³e”bezpieczniki.7. Przetwornica buck napiêcia +5.2VW celu pozyskania napiêcia 5-woltowego zastosowanokolejn¹ przetwornicê pracuj¹c¹ w konfiguracji buck. PracujeSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 5

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2ona jako postregulator czerpi¹c energiê z 25-woltowego wyjœciazasilacza rezonansowego. Izolacja zatem nie jest tu potrzebna,zastosowano uk³ad prosty, zapewniaj¹cy jednak du¿¹sprawnoœæ przetwarzanej mocy. Wspó³czynnik wype³nieniakluczowania tego zasilacza jest jednoznacznie wyznaczonystosunkiem napiêcia wyjœciowego do wejœciowego (5.2 : 25 =oko³o 20%). Klucz tej przetwornicy zawarty jest w zintegrowanymuk³adzie scalonym sterownika L4977. Po opis blokówstruktury wewnêtrznej i wyprowadzeñ tego uk³adu scalonegoodsy³amy do artyku³u opisuj¹cego zasilacz odbiornikaz ekranem plazmowym chassis FTV1.9DE opublikowanegow „Serwisie Elektroniki” nr 10/2007 . Przygl¹daj¹c siê obuzasilaczom nietrudno stwierdziæ, i¿ zasilacz odbiornika z wyœwietlaczemplazmowym z chassis FTV1.9DE to m³odszedziecko tego samego biura konstrukcyjnego. Skoro pomijamyopis uk³adu scalonego, przystêpujemy do identyfikacji elementówjego aplikacji.Uk³ad kluczuje w oparciu o czêstotliwoœæ wewnêtrznegooscylatora, któr¹ ustalaj¹ elementy RC pod³¹czone do nó¿ekodpowiednio 1 i 2 (rezystor 3280 i kondensator 2279). Uk³adma mo¿liwoœæ zewnêtrznej synchronizacji, która nie zosta³awykorzystana (n.13 „w powietrzu”). Wartoœæ napiêcia wyjœciowegowyznaczona jest elementami pêtli ujemnego sprzê-¿enia zwrotnego 3231-3232 oraz wartoœci¹ wewnêtrznego napiêciaodniesienia. Jako ¿e jest to napiêcie na poziomie 5.1V,nie jest (praktycznie) mo¿liwa adaptacja uk³adu dla pozyskanianapiêcia ni¿szego. Wspomniany wy¿ej dzielnik (3231-3232) tworzy podzia³ jedynie nieznacznie mniejszy od jednoœci,dlatego te¿ wartoœæ napiêcia wyjœciowego bliska jest referencyjnemu.Kluczowym elementem pêtli sprzê¿enia zwrotnegojest jak zawsze wzmacniacz b³êdu. Z aplikacji nie trudnowysnuæ wniosek, i¿ jest to wzmacniacz transkonduktancyjny.Oprócz wejœcia odwracaj¹cego wyprowadzono wyjœcietego wzmacniacza (n.10). Tradycyjnie s³u¿y ono do podwieszeniaelementów kompensacji czêstotliwoœciowej (3277-2265-2266). To nie wszystkie elementy kszta³tuj¹ce dynamikêuk³adu. Wspó³decyduje o niej tak¿e dwójnik 3230-2269„przyspieszaj¹cy” fazê w zewnêtrznej czêœci pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. Tak¿e w obwodzie wyjœcia wzmacniaczab³êdu zrealizowano obwód miêkkiego startu przetwornicy;kondensator 2267, zanim zostanie na³adowany ograniczaod góry wartoœæ napiêcia wyjœciowego wzmacniacza operacyjnego.Takie rozwi¹zanie jest jedynie mo¿liwe w sytuacji,gdy obwód wzmacniacza wykazuje du¿¹ impedancjê wyjœciow¹(podobnie, jedynie w obwodzie wzmacniacza transkonduktancyjnegomo¿na kszta³towaæ charakterystykê czêstotliwoœciow¹elementami pod³¹czonymi wzglêdem masy, nie zaœzapêtlonymi wzglêdem wejœcia odwracaj¹cego wzmacniacza).Kluczowym cz³onem drivera przetwornicy jest modulatorPWM. Sterowany jest on wprost ze wzmacniacza b³êdu, uk³adpracuje w trybie napiêciowym (voltage mode). Jak ka¿dy „szanuj¹cysiê” sterownik zasilacza-przetwornicy, tak i uk³adL4977 wyposa¿ono w obwody zabezpieczenia nadnapiêciowegoi nadpr¹dowego. Jednak, mimo du¿ej liczby wyprowadzeñtego uk³adu scalonego nie istnieje mo¿liwoœæ korekcjipoziomu ograniczenia. Szczególnie nietypow¹ budowê mazabezpieczenie nadpr¹dowe (overcurrent); rezystor monitoruj¹cypr¹d ulokowany jest w obwodzie drenu tranzystora kluczuj¹cego.Uk³ad L4977 zgodnie z tendencj¹ firmy Philipszawiera obwód POR (Power On Reset). Nie jest on jednakwykorzystany. Podobnie, napiêcie referencyjne, na n.14 uk³adujest jedynie „podparte” zewnêtrznym kondensatorem 2268.Podobnie jest z wyprowadzeniem V START (n.15). Jako klucz wuk³adzie L4977 wykorzystano tranzystor MOSFET z kana-³em typu N. To zdecydowanie utrudnia konstrukcjê obwodujego sterowania; potrzebne napiêcie spoza zakresu wejœciowego.Tu, za³atwiono sprawê obwodem bootstrapu. Z uwagina znikomy pr¹d sterowania bramki tranzystora MOSFET (tonie tranzystor wysokonapiêciowy), kondensator 2226 mo¿emieæ niewielk¹ pojemnoœæ 100nF. Kluczowymi elementamiprzetwornicy buck jest zewnêtrzna dioda kluczuj¹ca 6230 orazindukcyjnoœæ gromadz¹ca energiê 5204. Na rdzeniu tej indukcyjnoœcidowiniêto jeszcze jedno uzwojenie tworz¹c transformator(nie zmienia to faktu, i¿ 5204 pracuje w trybie indukcyjnoœci-cewki).Faza wy³¹czenia klucza przetwornicy (przewodz¹cejdiody 6230) wykorzystana jest do powielenia napiêciawyjœciowego. W ten sposób, „kaskadowo” powstajenapiêcie +11V. To drugie Ÿród³o napiêcia pozyskane z przetwornicybuck, aczkolwiek o gorszej stabilizacji i mniejszejobci¹¿alnoœci. W typowy sposób dla Philipsa wykonane jestdodatkowe zabezpieczenie nadnapiêciowe Ÿród³a 5.2V. Jestono tyle „ordynarne” co skuteczne. Podniesienie napiêcia wyjœciowegoponad próg wyznaczony diod¹ Zenera 6238 wyzwalatyrystor 7232, którego obwód anodowy powoduje przepaleniebezpiecznika 1222. Mo¿e dziwiæ tak radykalne rozwi¹zanieproblemu zabezpieczenia nadnapiêciowego (overvoltage).To jednak jedyny w pe³ni skuteczny sposób zabezpieczeniaobwodów wyjœciowych (zasilanych z omawianego uk³adu) wokolicznoœci uszkodzenia, zwarcia klucza przetwornicy konfiguracjibuck. W takiej sytuacji ¿aden „inteligentny” obwódochrony nadpr¹dowej (overcurrent) zaimplementowany w obwodziesterownika nie zda egzaminu.•ród³o napiêcia 25V (pozyskane z przetwornicy rezonansowej)podane jest na jeszcze jeden postregulator. Tym razemliniowy, uk³ad L4940 (stabilizator o ustalonej wartoœci napiêciawyjœciowego 8V, tu „odbite” o 0.7V diod¹ 6213). Ze schematuideowego chassis MG3.2 mo¿na odczytaæ dwie opcje zasilaniastabilizatora L4940, napiêciem 25V wprost z wyjœciazasilacza rezonansowego lub +11V pozyskanym z przetwornicybuck. Uznajemy uk³ad ten za trywialny i opis pomijamy.Warto jedynie zwróciæ uwagê na jego obwód zabezpieczenia.Pracuje on na ten sam tyrystor – 7232. Tu z kolei próg zabezpieczeniawyznacza dioda Zenera, dla której w wêŸle jej anodynale¿y widzieæ sumê logiczn¹ z sygna³em pozyskanym diod¹6238 (patrz rysunek 1 w pierwszej czêœci artyku³u). PozostawiamyCzytelnikom odczytanie marginesów zabezpieczeñ wobu postregulatorach.8. Obwody zabezpieczeñ odbiornika z chassisMG3.2 ulokowane poza zasilaczemZwykle uzupe³niamy opis zasilacza o obwody zabezpieczeniaulokowane poza zasilaczem. Tutaj, punkt ten umieszczamytylko dla porz¹dku i odsy³amy do drugiej czêœci artyku³u„Chassis MG3.2E firmy Philips – opis dzia³ania wybranychuk³adów oraz regulacji” opublikowanego w „SE” nr 11/2005. Oprócz tego zachêcamy do analizy schematu ideowego.Obwodów zabezpieczeñ jest w istocie wiêcej, ani¿eli podaj¹materia³y firmowe chassis tego odbiornika.6 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.29. Przetwornica typu SOPSOprócz dwu przetwornic opisanych w poprzednich punktachw odbiorniku zbudowanym na bazie chassis MG3.2 jestjeszcze jedna przetwornica. Dotyczy to odbiorników wyposa-¿ony w „aktywny speaker box” (aktywny zestaw g³oœnikowy)wraz z filtrami i wzmacniaczami m.cz. Rozwi¹zanie zasilaniajest ciekawe, uk³ad wyposa¿ono w przetwornicê napiêcia, jednaktak¿e w transformator sieciowy wraz z tradycyjnym obwodemprostowników. Tradycyjnych „stabilizatorów na kaloryferach”brak. Wzmacniacze mocy pracuj¹ na napiêciu niestabilizowanym.Czulsze obwody wzmacniaczy operacyjnychzasilane s¹ napiêciami stabilizowanymi na diodach Zenera.Przetwornica dostarcza napiêcia 12V, którego stabilizacja jestokreœlona postregulatorem 3-nó¿kowym pracuj¹cym w trybieci¹g³ym. Przetwornica dostarcza „surowego” napiêcia 14.5V.Jednak, tylko w trybie czuwania i zasila oprócz stabilizatora7201 jedynie obwód cewki przekaŸnika. Po jego w³¹czeniuŸród³o wychodz¹ce na kontakt 2 ³¹czówki 1202 staje siê wejœciem.Wejœciem napiêcia pozyskanego z uzwojenia wtórnegoprostowanego w obwodzie prostownika dwupo³ówkowego.Napiêcie to „konkuruje” z wyjœciem przetwornicy i wygrywa.Przejmuje zasilanie, przetwornicê mo¿na wy³¹czyæ. Oznaczato, i¿ dostarcza ona jedynie napiêcia standby. Mimo to, w³aœnieta przetwornica jest w centrum zainteresowania niniejszegoopracowania. Jeœli ulegnie ona uszkodzeniu, nic nie pomo-¿e t³umaczenie, ¿e rola jej jest drugoplanowa. Schemat opisywanejprzetwornicy znajduje siê w 6 czêœci publikacji schematuchassis MG3.2, która zosta³a zamieszczona w dodatkowejwk³adce do „SE” 11/2007, jednak¿e dla czytelnoœci opracowaniana rysunku 5 powtarzamy fragment schematu omawianegozasilacza.To samooscylacyjny zasilacz typu SOPS (Self OscylatingPower Supply). Oznacza to, ¿e nie posiada on „poprawnego”oscylatora wyznaczaj¹cego okresy kluczowania. Uk³ad sam jestgeneratorem. Oscylacje zostaj¹ wzbudzone za spraw¹ obwodupêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego. G³ównym elementemtej pêtli jest uzwojenie dodatkowe transformatora 5204.Bramka tranzystora MOSFET pobudzana jest z tego uzwojenia,lecz przez szeregowy kondensator. A to oznacza, ¿e w torzesprzê¿enia zwrotnego ulokowano cz³on o charakterystyceró¿niczkuj¹cej. Jednak, po kolei.Wejœcie tranzystora polowego jest tradycyjnie wysokoimpedancyjne.Dla startu zasilacza wystarcza opornik o rezystancji,a¿ 10M (uwaga, takie rezystory pracuj¹ce na wysokim napiêciu300V czêsto ulegaj¹ uszkodzeniu). Po wystartowaniu, obwodemodpowiedzialnym za kluczowanie staje siê obwód uzwojenia 4-5, kondensator 2204, rezystory 3208 i 3215. Rezystory (na razie)nie maj¹ wiêkszego znaczenia, ³adunku dostarcza kondensator2204. Wystarcza pojemnoœæ 2.2nF (w analogicznym miejscu zasilaczawykonanego na bazie tranzystora bipolarnego spotykamypojemnoœæ 47µF). Pr¹d w obwodzie bramki tranzystoraMOSFET znikomy, dlatego pojemnoœæ bardzo ma³a. Mimo to,na obwodzie dodatniego sprzê¿enia zwrotnego spoczywaj¹ dwa!22081µF-6206DF06M+T224~~T226304V+!!22074,7µFT2232206100pF!!1V33222470R 321715R 321615R304V7207STP3NB600V0V7206BC547B6210 6205LL4148 LL41486208320710MBZX55C15321547R1V7T222!32083208470R32140V 10K1V27204BC557B!322110R 5204T221 322042N262091T220BAV21452058,2µHHOT COLD!576GND_SOPST21922031NF9 T215 2N222028GND_SOPS62020V 13V620114V4 T213BYV27 1N4003!22091000µF+6212BZX-55C202211100nFGND_SOPST2143223GND_SOPS6211470RBT151X7201L4940V12120211+V5TBY T21231VI VO14V312V0GND14V5 T211+22 0V2201100NF2210220µFGND_SOPSGND_SOPST2100V 3T2092V 45202680µH5203680µHHOTGND32092K232102K2T225-4V87205BC847B1V7-4V20V6207BZX79F22 32124K7321110KT218T217-9V8!2205680NF7203TCDT1102G-4V4HOTCOLDT21632042K73206820RGND_SOPS32012K73205120R34125206DIP004!T205T204126204LL41486203LL41481201RELAY86!1xxx1dodatnie sprzê¿enie zwrotneujemne sprzê¿enie zwrotne9201920292039204****T203T202345234T2016Rys.5. Schemat przetwornicy SOPS w chassis MG3.2SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 7

Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2powa¿ne zadania. Po pierwsze, regulacja czasu w³¹czenia tranzystoraMOSFET. Po drugie, jak ma³y nie by³by pr¹d w obwodziebramki, utracony ³adunek kondensatora 2204 trzeba odbudowaæw fazie wy³¹czenia klucza. Rezystor startowy tego zadanianie za³atwi, co wiêcej, jak siê zaraz przekonamy, pr¹d roz³adowaniakondensatora 2204 nie jest wcale taki ma³y. Jak zatemte zadania wykonaæ w tak prostym, oszczêdnym uk³adzie?Otó¿, kluczem pierwszej zagadki jest kontrolowana sta³a czasowacz³onu o charakterystyce ró¿niczkuj¹cej (tak mo¿na okreœliæpracê uk³adu stosuj¹c jedynie niewielkie uproszczenia). Kontrolowanyjest pr¹d roz³adowania kondensatora 2204 i zadaniatego dokonuje, oczywiœcie pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego.Zatem teraz parê s³ów na temat toru sprzê¿enia zwrotnego.W ramach strony izolowanej, tor ten jest 3-stopniowy.Pierwszym jest tranzystor transoptora. Sterowanie optycznemo¿na widzieæ jako pr¹dowe, wyjœcie pr¹dowe wynika z charakterystykitranzystora bipolarnego. Drugim stopniem jesttranzystor 7205 pracuj¹cy w konfiguracji wspólnej bazy. Trzecimstopniem wzmocnienia jest tranzystor 7204. Jednak, ostro¿-nie. Czy wszystkie stopnie wnosz¹ wzmocnienie? Tranzystorpracuj¹cy w konfiguracji OB wzmocnienia pr¹dowego niewykazuje! Tranzystor konfiguracji OE (7203), jak i OC (7204)owszem, wykazuj¹ wzmocnienie pr¹dowe (wzmocnienie napiêciowejest w tym uk³adzie w ogóle nieadekwatne). Skorotak, trzeba siê przyjrzeæ szczególnie starannie tranzystorowi7205. Jego zadaniem jest separacja transoptora. W omawianymobwodzie tranzystora 7203 widzi jedynie na swym kolektorzenapiêcie oko³o 5V. Bez tranzystora 7205 przetwornicabêdzie pracowa³a. Jedynie tranzystor 7203 dozna napiêciaoko³o 25V, a to mog³oby byæ zbyt du¿o. Zauwa¿my, ¿e dlapoprawnej pracy tak utworzonego toru sprzê¿enia zwrotnego(ujemnego) wykonano lokalnie Ÿród³o napiêcia ujemnego. Pozyskanejest ono z tego samego uzwojenia pomocniczego 4-5,za poœrednictwem diody 6209. Stabilizacja tego napiêcia jesttu obojêtna (ujemne sprzê¿enie zwrotne poradzi sobie z wszelkimifluktuacjami), jest ono jedynie filtrowane kondensatorem2205 (ponadto, adekwatne s¹ tu sygna³y pr¹dowe, nie napiêcia).Istot¹ regulacji jest kontrola pr¹du emitera tranzystora7204. Ten pr¹d zdejmuje ³adunek z kondensatora 2204, co wyznaczamoment wy³¹czenia tranzystora MOSFET 7207. Zarównow³¹czenie, jak i wy³¹czenie jest szybkie (aczkolwiekpierwsza faza zbocza opadaj¹cego jest zawsze zdecydowanewolniejsza), pêtla dodatniego sprzê¿enia zwrotnego dzia³aoczywiœcie w obu kierunkach wspomagaj¹c proces prze³¹czaniaklucza przetwornicy. Niemniej, okreœliliœmy jak do tej porymoment wy³¹czenia klucza, z kontrol¹ czasu jego w³¹czenia(a tym samym iloœci gromadzonej w ka¿dym cyklu energii).Przekazanie energii do wyjœcia jest charakterystyczne dla obwoduzasilacza typu flyback, w drugim takcie pracy przetwornicy.Takt ten koñczy siê samoistnie (nie jest niczym inicjowany),gdy rozmagnesowanie rdzenia wy³¹czy diodê prostownicz¹po wtórnej stronie transformatora. Cech¹ uk³adu samooscyluj¹cegojest, i¿ moment ten wyznacza tak¿e w³¹czenie klucza,czyli rozpoczyna kolejny takt pracy przetwornicy. Za poprawnyprzebieg tego procesu zadba, tak¿e pêtla dodatniegosprzê¿enia zwrotnego. Ale, gdzie odbudowa ³adunku na 2204?Czy uk³ad o tym nie zapomnia³? Ujemne napiêcie na uzwojeniu4-5 (w fazie oddawania energii) spolaryzuje do przewodzeniadiodê Zenera 6208. Jej g³ównym zadaniem jest zabezpieczeniebramki tranzystora MOSFET w pierwszej fazie cyklujego w³¹czenia. Zauwa¿my, i¿ gdyby nawet dioda Zenera6208 nie spe³ni³a zadania odbudowy ³adunku na kondensatorze2204, zadanie to wykona z³¹cze baza-kolektor tranzystora7206. W takcie przekazania energii, tranzystor ten zostanie spolaryzowanyw kierunku inwersyjnym (tak¿e za dzia³aniem pêtlidodatniego sprzê¿enia zwrotnego). Rol¹ tranzystora 7206jest funkcja ochronna (protection). Co wiêcej, podwójne zabezpieczenie.Pracuj¹c w uk³adzie wspólnego emitera realizujezabezpieczenie OCP (overcurrent), gdy pr¹d drenu tranzystora7207 wywo³a spadek napiêcia na rezystorach 3216-3217przekraczaj¹cy 2V (3 z³¹cza, diody 6205 i 6210 oraz z³¹czebaza-emiter tranzystora 7206). Równoczeœnie, tranzystor 7206realizuje funkcjê zabezpieczenia overvoltage. Pracuj¹c w konfiguracjiwspólnej bazy, sterowany jest od emitera diod¹ 6207.Kontroluje ona pomocnicze napiêcie ujemne tworzone diod¹6209. Zauwa¿my, faza spolaryzowania diody tej pokrywa siêz przewodzeniem diody po wtórnej stronie zasilacza. Oznaczato, ¿e oddana wartoœæ napiêcia jest proporcjonalna do wyjœciowego.Oznacza to nie tylko, i¿ pomocnicze Ÿród³o napiêciajest poœrednio stabilizowane. Kontrola tego napiêcia jest sensownai daje informacjê OVP. Zabezpieczenie nadpr¹dowe jesttypu cycle-by-cycle (natychmiastowe, skraca cykl gromadzeniaenergii). Zabezpieczenie nadnapiêciowe wprowadza uk³adw pracê hiccup (czkawkê). W jednym i drugim przypadku reakcj¹jest œci¹gniêcie bramki tranzystora 7207 obwodem kolektoratranzystora 7206. Poza tymi zabezpieczeniami, jest jeszczejedno ulokowane po wtórnej stronie przetwornicy. Tyleordynarny, co skuteczny obwód z tyrystorem 6211. Gdy napiêciewyjœciowe przekroczy wartoœæ zadan¹ diod¹ Zenera6212, tyrystor zwiera wyjœcie, co st³umi samooscylacyjny charakterpracy uk³adu; „generator” przestanie oscylowaæ. To oczywiœciestworzy warunki wy³¹czenia tyrystora, nie bêdzie onmia³ wystarczaj¹cego pr¹du podtrzymania. Jednak, jeœli warunkiawarii bêd¹ trwa³e, wznowienie oscylacji (za dzia³aniemoporu startowego) zostanie znów zatrzymane. Do obwodów ocharakterze zabezpieczenia nale¿y dodaæ tradycyjne zabezpieczenietranzystora klucza przetwornicy flyback. Tradycyjne,ze wzglêdu na obecnoœæ, lecz okrojone, jedynie RC 2206-3222.Energiê zbiera kondensator, rezystor zastosowano w celu rozproszeniatej energii na nim, nie w obwodzie drenu tranzystorakluczuj¹cego. Podobnie, charakter zabezpieczenia ma rezystor3221, to rezystor bezpiecznikowy.Omówiono w zasadzie wszystkie funkcje (z pominiêciemtrywialnych obwodów prostownika dwupo³ówkowego), którychliczba dorównuje liczbie elementów. Nie zwracaliœmy dotej pory uwagi na warunki stabilizacji. Brak tu klasycznegowzmacniacza b³êdu. Elementem referencyjnym jest sama diodaw transoptorze. Kiepskie to napiêcie odniesienia, a jego rezystancjadynamiczna te¿ spora. Wartoœæ napiêcia na wyjœciuprzetwornicy wyznaczona jest dzielnikiem 3201-3204-3205-3206, w³aœnie wzglêdem napiêcia na przewodz¹cej diodzieelektroluminescencyjnej. Kiepska to stabilizacja. •ród³o odniesieniama³o stabilne, ponadto charakterystyka ma³o stroma.Brak dodatkowego wzmacniacza b³êdu w torze sprzê¿eniazwrotnego. Jedyne wzmocnienie wykazuje charakterystykatransoptora przemno¿ona przez h 21 tranzystora 7204. Nie nale¿ysiê spodziewaæ imponuj¹cych parametrów stabilizacji. Niejest to jednak w tym uk³adzie istotne. Napiêcie wyjœciowe przetwornicyzasila wprost jedynie cewkê przekaŸnika. +12V buforowanejest postregulatorem liniowym. }8 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Telewizor plazmowy GTW-P46M103 (cz.2 – ost.)Miros³aw Sokó³Telewizor plazmowy GTW-P46M103W drugiej czêœci opisane zosta³y efekty uszkodzeniamodu³ów telewizora plazmowego GTW-P46M103 i przyk³adowe uszkodzenia widoczne naekranie oraz ich przyczyny.9. Efekty uszkodzenia modu³ów• Modu³ DIF:a) nadmiernie zaszumiony obrazb) brak obrazu• Modu³ VIF:a) brak koloru; z³a skala kolorówb) brak g³osc) brak obrazu lecz jest sygna³ wyjœciowy; jest OSD i podœwietlenied) nadmiernie zaszumiony obraz• Modu³ zasilacza:- brak obrazu; brak zasilania• Modu³ X-Sustainer:a) brak obrazub) z³a jakoœæ kolorówc) rozb³yski, migotanie ekranu• Modu³ Y-Sustainer:Ciemny obraz z sygna³ami.(DIF+VIF+POW+X -Sus. =ciemny obraz:DIF+VIF+POW+X -Sus. OK)• Modu³ Audio:a) brak g³osu (sprawdziæ stan funkcji: Mute / Internal, Externalspeaker)b) szumc) napiêcie zasilania: DC 300V ÷ 380V• Modu³y X/Y -Sustainer:- Pracuj¹ce elementy maj¹ temperaturê powy¿ej 55 0 C. Je¿elitemperatura elementu wzros³a nadmiernie, mo¿e to byæ miejsceuszkodzenia.• Modu³y X-Lower, -Upper - rys.9.BrakobrazuJasny obraz10. Przyk³adowe uszkodzenia• Brak obrazu- nie œwieci siê wskaŸnik zasilania LEDa) sprawdziæ, czy w³¹czone jest zasilanieb) sprawdziæ, czy bezpiecznik nie jest przepalony• Jest zasilanie lecz nie ma obrazu- po w³¹czeniu œwieci siê wskaŸnik zasilaniaa) mo¿e byæ uszkodzona p³ytka VIF,b) mo¿e byæ uszkodzona p³ytka DIF,c) wymieniæ najpierw p³ytkê VIF - je¿eli telewizor nadal niepracuje, to wymieniæ p³ytkê DIF,d) je¿eli po w³¹czeniu telewizor nadal nie pracuje, to wymieniæp³ytkê X-Sustainer.• Obraz niewyraŸny- Wymieniæ modu³ Y-Sustainer.• Obraz jest jak na rys.11- Sprawdziæ pod³¹czenie taœmy giêtkiej FPC do³¹czonej dop³ytki X. Je¿eli pod³¹czenie jest prawid³owe, to wymieniæp³ytkê X.Press [Menu] to Next PageRys. 11.CPT• Obraz jest jak na rys.12- Sprawdziæ pod³¹czenie taœmy giêtkiej FPC do³¹czonej dop³ytki Y. Je¿eli pod³¹czenie jest prawid³owe, to wymieniæp³ytkê Y.Rys. 9.• Modu³y Y-Lower, -Upper - rys.10.CiemnyobrazRys. 10.Rys. 12.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 9

Telewizor plazmowy GTW-P46M103Rys. 13.• Obraz jest jak na rys.13- Sprawdziæ po³¹czenie miêdzy p³ytk¹ W a taœm¹ COF (Chipof Flex). Przyczyn¹ mo¿e byæ z³e po³¹czenie z COF.• Obraz jest Ÿle wyœwietlany po lewej stronie ekranu - rys.14.- Przyczyn¹ jest z³e po³¹czenie miêdzy z³¹czami modu³ów W apozosta³ymi modu³¹mi.Rys. 16.b) mo¿e byæ uszkodzony modu³ DIF,c) wymieniæ najpierw modu³ VIF - je¿eli telewizor nadal niepracuje, to wymieniæ modu³ DIF,d) je¿eli po w³¹czeniu telewizor nadal nie pracuje, to wymieniæmodu³ X-Sustainer.• Na ekranie wystêpuje pr¹¿ek - rys.17.- wymieniæ modu³ X. Je¿eli wymiana modu³u X nie pomo¿e,Rys. 14.• Obraz jest Ÿle wyœwietlany w górnej czêœci ekranu - rys.15- Przyczyn¹ jest z³e pod³¹czenie z taœmami ekranu z³¹cz modu-³u X-Upper.• Dzieje siê coœ z³ego z obrazem - rys.16a) mo¿e byæ uszkodzony modu³ VIF,Rys. 17.to mo¿e to oznaczaæ problem z szyn¹ elektrody -> problem zpanelem ekranu.• Obraz jak na rys.18- wymieniæ p³ytkê DIF.Pocz¹tkowo mo¿na pomyœleæ, ¿e dzieje siê coœ z³ego z p³ytk¹PROGRAM START INDEX SUBTITLESRys. 15.Rys. 18.10 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Telewizor plazmowy GTW-P46M103AV 1Rys. 19.Y i po³¹czeniem z taœm¹ giêtk¹ FPC. Dlaczego nie?:a) Generalnie nieprawid³owe wyœwietlanie obrazu nie jest powodowane,przez uszkodzonie p³ytki rozszerzenia.b) Na rys.18 widzimy nieprawid³owy obraz w górnej czêœciekranu i wysok¹ jaskrawoœæ. Tak wiêc p³ytka rozszerzenianie jest uszkodzona.• Telewizor pozostaje w stanie szukania sygna³u Video- wymieniæ p³ytkê Video.Rys. 22.mieniæ p³ytkê VIF.• Uszkodzenie panela ekranu - rys.21• Uszkodzenie elektrody W panela ekranu - rys.22• Uszkodzenie linii elektrod X i W panela ekranu - rys.23• Obraz jak na rys.19Wyregulowaæ napiêcie Vs.Rys. 20.• Pionowe zaszumione linie na ca³ym ekranie - rys.20.- uszkodzony uk³ad firmy Pixel Works na p³ytce VIF - wy-Rys. 23.• Panel ekranu traci gaz - rys.24Uwaga: Uszkodzeñ panelu nie da siê naprawiæ - panel ekranumusi byæ wymieniony na nowy.11. Diagramy do likalizacji uszkodzeñDiagram 1 - rys.12Diagram 2 - rys.13Y Cb CrRys. 21.Rys. 24.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 11}

Aplikacja uk³adu OZ960 w OTVC LCD Philips chassis LC13E (15”)CN2C42C33C/39pT1T/EEL19 20:15001N708C7C/225K/1206U2 4600N8N18AR8R/100K/1206C/0 ohm/0805D2 5G242N4054VIN-1N11C66D2S233721C/225K/1206D1 7G12BHR-03VS-1NDR-BN73N21D1 8S11C45C/333K/0805C32C/220µL1L/350mR9R/100K/1206C16C/225K/1206D5R4 D/RLZ5.1BR/10KN7 R11R/0D4D/RLZ5.1BR5R/0R2R/10KN6N9IN1 INVERTER PANEL (15") U3 4600BD2 5G24N746D2S23C35C/473KC5C/473KD1 7G12R10R/100K/1206NDR-DC44C/333K/0805PDR-CPDR-AC34C/39pD1 8S11C43N71N41U6 4600R45R/100K/1206C/0 ohm/080554D2G2N9R39R/100K/120663D2S2VIN-1R1R/NCC24C/105ZELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plF1F/429003CN12VIND1 7G1NDR-DN81N75D1 8S11R46R/100K/1206L3L/350mL2L/350mR50R/220/1206R49R/10K/0805ON/OFFVBRIR40R/100K/1206VbriGNDN2387654321N82N76N37B8B-PH-SM3-TBQ8Q/3904R0R/0R54R/100K/1206R41R/100K/1206VREFR64R/05VC49C27C/39pN72N38CP10C/CPR76R/NCC4C/105ZC/0 ohm/0805R35R/35.7KD15D/RLZ5.6CC3C/104ZN48CN3R29R/33ON/OFF1FBT1OVPN15C23Q11CTIM 1CTIMR NDR_B 20 NDR-BQ1Q/39062OVP PDR_A 19C11C/105KPDR-AQ/BSS138N22R363ENACT 18C14C/105KC28R/100kR28/0805 OVPR6C/472K/0805N28ENACTSSTR/1MR/10KSST 4SSTRT 17 RT C/221GC30C1 C22 VDDA 5VDDA PGND 16C/472K/0805C/104K C/474K6AGND LCT 15 LCT7REF DIM 14CP12VREFC/CPR13RTRT1 8RT1 LPWM 13 LPWMFBT1 2 CT1 3FBT2FBK FBKR/NC9FB PDR_C 12 PDR-C C10C/682JR22FB R/28KR12CMP 10CMP NDR_D 11D26 1 4 D29NDR-DD/BAV99D/BAV99EE0803R/51.1KC53C/5pFR38R/348KR26R/10K23D1D/BAV99N59N17R25R/10KN78R43R/22KPHR-3Q3Q/3904N1C25C/105ZR44R/22KELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plN56R27R/887KFBKN50N49U1OZ960SSOP20C12C/103KCP1C/CPCP11C/CPN14N33RAC13C/NCC21C/152KRRBR23R/105C15C/NCR16R/105R63R/5.49KRR17R/1.3KR24R/NC5VAplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCD Philips chassis LC13E (15")SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 25

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Jerzy Pora, Jan Maszkowski, Ryszard Strzêpek, Tadeusz Nowak, Henryk DemskiOdbiorniki telewizyjneElemis - Westa 403Obraz bardzo ciemny, kolor jest, ale bardzo „ziarnisty”.Pomiary wykaza³y brak napiêcia Us2 (powinno byæ 540V).Przyczyn¹ braku tego napiêcia by³a przerwa na uzwojeniu transformatorawysokiego napiêcia Tr503 - TVL 094. Wymiana transformatoraprzywróci³a normaln¹ pracê odbiornika. J.Z.Royal Lux TV-6399 TXT/ST/(D)Trudnoœci z w³¹czeniem do stanu czuwania (udaje siê to raz na 20 w³¹czeñ).Bezpoœredni¹ przyczyn¹ tego stanu rzeczy by³o znacznezwiêkszenie siê rezystancji R620A do oko³o 780k, a powinnobyæ 120k. Profilaktycznie wymieniono równie¿ drugi rezystorR620, o tej samej wartoœci. Obydwa rezystory s¹ po³¹czoneszeregowo, a ich obci¹¿alnoœæ wynosi 0.5W. Po wymianie tychrezystorów odbiornik w³¹cza³ siê ju¿ bez ¿adnych problemów.J.Z.Sony KV-X2931DCa³kowicie martwy.Przepalony bezpiecznik sieciowy i uszkodzony tranzystorQ602 - BU508AS1. Wymieniono te elementy oraz profilaktyczniewszystkie cztery kondensatory elektrolityczne po pierwotnejstronie transformatora przetwornicy. Rutynowe pomiarymiernikiem w obrêbie przetwornicy niczego szczególnego niewykaza³y, wiêc zdecydowano siê na w³¹czenie odbiornika. Niestetysytuacja powtórzy³a siê: uszkodzeniu uleg³ tranzystorQ602 i bezpiecznik. W zaistnia³ej sytuacji podejrzenie „pad³o”na uk³ad scalony IC601 - TEA2260 (mo¿na za³o¿yæTEA2261). Po ponownej wymianie uszkodzonych elementówi oczywiœcie uk³adu TEA2260 odbiornik w koñcu da³ siê w³¹czyæbez ¿adnych problemów.J.Z.Panasonic TX-21F1TPPo w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ pisk przetwornicy.Pomiary omomierzem wykaza³y zwarcie diody ZeneraD835 - MA2560. Jest to dioda na napiêcie 56V i mocy 1W. Zpowodu braku oryginalnej diody wstawiono trzy diody o tejsamej mocy lecz ró¿nych napiêciach po³¹czone szeregowo –dwie diody po 24V i jedn¹ 8.2V. Po wymianie uszkodzonejdiody wszystko by³o ju¿ porz¹dku.J.Z.4nieprawid³owe. Wobec powy¿szego, sprawdzono wszystkiekondensatory elektrolityczne pracuj¹ce w tej aplikacji i okaza-³o siê, ¿e kilka z nich straci³o swoj¹ pojemnoœæ (od 20 do 30%.).Wymiana czêœciowo niesprawnych „elektrolitów” nie przynios³ajednak spodziewanych efektów, dlatego te¿ zdecydowanosiê na wymianê uk³adu IC802. Wlutowanie nowego uk³aduscalonego zaowocowa³o poprawn¹ prac¹ odbiornika. J.Z.Royal TV-3788 TXTNa ekranie widoczny „œnieg”, brak mo¿liwoœci dostrojenia stacji.Pomiary na samej g³owicy wykaza³y ca³kowity brak napiêciawarikapowego na wyprowadzeniu “VT”. Bezpoœredni¹przyczyn¹ braku tego napiêcia by³y przegrzane po³¹czenia przyrezystorze R404 - 10k/1W. Przelutowanie niepewnych po³¹czeñrezystora nie za³atwi³o sprawy do koñca, gdy¿ okaza³osiê, ¿e to nie on by³ prawdziwym winowajc¹, ale zwarta diodaZenera D004 - UPC574J. Dopiero po wymianie diody pojawi-³o siê na niej prawid³owe napiêcie 30V. Jako zamiennika u¿ytopolskiego stabilizatora UL1550.J.Z.Blaupunkt IS-63-49 VTBrak mo¿liwoœci dostrojenia programów.Przyczyn¹ zaistnia³ej sytuacji by³o uszkodzenie g³owicy, akonkretnie uk³adu scalonego SDA3202-3. Ze wzglêdu na wysok¹cenê oryginalnego uk³adu za³o¿ono znacznie tañszy zamiennikTSA5511 (wersja 18-nó¿kowa DIL). J.Z.Syriusz TC-502Brak wysokiego napiêcia, przepalony bezpiecznik B502.Bezpoœredni¹ przyczyn¹ przepalenia bezpiecznika by³ „zimnylut” na wyprowadzeniu kondensatora C563 - 6.8nF/1600V.Kondensator ten spowodowa³ równie¿ wypalenie dziury w p³ycieo œrednicy oko³o 12 mm. Po wymianie uszkodzonego kondensatoraC563, tranzystora T510 - SU160 i bezpiecznika B502startuje wysokie napiêcie, fonia jest prawid³owa, ale ekran pozostajeciemny. W dalszym toku naprawy wykryto uszkodzonyrezystor nastawny R618 - 2.2k, s³u¿¹cy do regulacji ograniczeniapr¹du kineskopu. Wlutowanie nowego „PR-ka” w dalszymci¹gu nie poprawi³o sytuacji, ale postanowiono iœæ tym tropemi w koñcu dotarto do uszkodzonego tranzystora T204 - BC238na module MD2041/5. Wlutowanie sprawnego tranzystora zaowocowa³opojawieniem siê prawid³owego obrazu. J.Z.Samsung CK-5373T chassis SCT11DPo w³¹czeniu odbiornika, s³ychaæ start wysokiego napiêcia, ale po sekundzie telewizorpowraca do stanu czuwania. Dioda czuwania zachowuje siê niestabilnie (przygasalub zapala siê na ¿ó³to).Pomiary napiêcia g³ównego (125V), jak równie¿ rutynowesprawdzenie elementów odchylania poziomego nie wykaza³yniczego niepokoj¹cego. Zmierzono równie¿ napiêcia na wyprowadzeniachuk³adu IC802 - TDA8133 i te okaza³y siê mocnoDaewoo DMQ14A1 TXTPo w³¹czeniu zasilania s³ychaæ jedynie „terkot”.Naprawa nale¿a³a do prostych, gdy¿ ju¿ po zdjêciu obudowywidoczne by³y strzêpy kondensatora C414 - 22µF/160V.Przed wymian¹ wspomnianego wczeœniej kondensatora, nale-¿a³o profilaktycznie wymieniæ wszystkie cztery kondensatoryelektrolityczne po stronie pierwotnej transformatora przetwornicy,gdy¿ zachodzi³o podejrzenie o niekontrolowany wzrost12 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Porady serwisowenapiêcia po stronie wtórnej. Po tych zabiegach, odbiornik zacz¹³pracowaæ, ale pojawi³a siê cienka pozioma linia na ekranie,co z kolei œwiadczy³o o uszkodzeniu uk³adu scalonegoodchylania pionowego. Wymiana uk³adu TDA3653 B zakoñczy³anaprawê.J.Z.Unimor M852 TSO chassis Siesta 3APo w³¹czeniu do stanu pracy s³ychaæ na u³amek sekundy bardzo cichy start wysokiegonapiêcia, po czym odbiornik wraca do stanu czuwania.W trakcie poszukiwania uszkodzeñ w rejonie odchylaniapoziomego natrafiono na uszkodzon¹ diodê D602 - BY228. Powymianie tej diody odbiornik startuje, ale po doœæ d³ugim okresie(oko³o 2 minuty) pokazuje siê na ekranie cienka pionowalinia. Powodem braku odchylania poziomego by³a przerwa nakondensatorze C609 - 270nF/400 V. Wymiana kondensatoraC609 przywróci³a odchylanie, ale telewizor w dalszym ci¹gu„rozgrzewa siê” oko³o 2 minuty. Powodem tej niesprawnoœciby³y „wylane” kondensatory C521 i C522 – oba po 47µF/250V.Ostatni¹ usterk¹ jaka by³a w tym telewizorze to zniekszta³ceniapoduszkowe spowodowane przerw¹ rezystora R885 - 22R/0.5Wna module korekcji UME 2032-1. Wymiana uszkodzonego rezystoraostatecznie zakoñczy³a naprawê.J.Z.Panasonic TC-21L1RDŸwiêk prawid³owy, na ekranie cienka pozioma linia.Przyczyn¹ braku odchylania pionowego by³ uszkodzonyuk³ad scalony IC451 - LA7838. Profilaktycznie wymienionorównie¿ kondensator elektrolityczny C455 - 100µF/50V, któryutraci³ oko³o 20% swojej pojemnoœci, a nie dawa³ jeszcze¿adnych niepo¿¹danych objawów. Wiêksza utrata pojemnoœciprowadzi nieuchronnie do uszkodzenia w³aœnie tego uk³adu.J.Z.Tensai TCT361 BKTrudnoœci z w³¹czeniem, brak odchylania pionowego.Przyczyn¹ braku odchylania pionowego by³o „wylanie”kondensatora elektrolitycznego C312 - 220µF/35V. Elektrolitwytrawi³ dwie œcie¿ki w okolicy uk³adu odchylania pionowegooraz uszkodzi³ sam uk³ad scalony I301 - AN5515. Po wymianieuk³adu I301, kondensatora C312 i naprawie uszkodzonychœcie¿ek odchylanie powróci³o, wiêc zajêto siê lokalizacj¹nastêpnego uszkodzenia. Trudnoœci zwi¹zane z w³¹czeniemodbiornika by³y spowodowane zimnymi lutami na przekaŸnikuYVOI (nawet jeœli uda³o siê w³¹czyæ odbiornik, wy³¹cza³siê po kilku minutach pracy lub po niewielkim wstrz¹sie). Przelutowaniewyprowadzeñ przekaŸnika pozwoli³o na ca³kowitezakoñczenie naprawy.J.Z.Royal 5575Nieczynny, nie œwieci dioda LED.Pierwsze pomiary wskaza³y na nieczynn¹ przetwornicê, aw niej zlokalizowano uszkodzone nastêpuj¹ce elementy: R901- 2.2R/5W, R902 - 2.2R/2W, Q904 - 2SD1431 (wstawionoBU508AF), D904 - RG2 (wstawiono BA159), C909 - 47µF/25V i C910 - 10µF/50V. Przyczyn¹, jak to czêsto bywa, by³ykondensatory C909 i C910, które znacznie zmniejszy³y pojemnoœæ.Po wymianie tych elementów przetwornica zaczê³apracowaæ prawid³owo, ale odbiornik pracowa³ tylko w stanieczuwania. Na ogó³ spowodowane jest to uszkodzeniem elementówklucza za³¹czaj¹cego napiêcie +B, a konkretnie tranzystorówQ906 - 2SA1013 i Q907 - 2SC2335 spowodowanymprzez zawy¿one napiêcie z przetwornicy. Wymienionooba tranzystory i pojawi³a siê wizja oraz fonia przy prze³¹czaniudo stanu pracy. Ale to nie koniec naprawy, gdy¿ okaza³osiê, ¿e nie mo¿na wy³¹czyæ pilotem odbiornika do stanu czuwania– wy³¹cza³a siê tylko fonia. Uszkodzenie nie by³o wuk³adzie klucza, jak na ogó³ bywa i raczej nale¿a³o od rzadkich.Napiêcia na tranzystorze Q605 - 2SC1815 mia³y wartoœæ:E = 0V, B = +0.13V (+0.27V) i C = +1.1V (+1.1V), a nan.41 uk³adu IC601 - PCA84C640 = +0.13 (+0.27V). Napiêciaw nawiasach dotycz¹ stanu czuwania. Nie by³y to wartoœci prawid³owei spowodowane by³y przez zwarcie dodatkowego zestykuna wy³¹czniku sieciowym S612 na sta³e (powinien onbyæ tylko zwarty na chwilê przy w³¹czaniu odbiornika tym wy-³¹cznikiem sieciowym). Zestyk ten podawa³ na sta³e napiêcie+5V na bazê Q604 i w efekcie napiêcie na kolektorze tegotranzystora wymusza³o napiêcie na n.41 o wartoœci powoduj¹cejza³¹czenie przez ca³y czas klucza. Wymiana wy³¹cznikasieciowego usunê³a tê usterkê, a w³aœciwe napiêcia na wyprowadzeniachtranzystora Q605 powinny wynosiæ: E = 0V, B =+0.25V (0.6V) i C = +1.08V (+0.03V), a na n.41 uk³adu IC601+0.25B (+4.9V). Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Ostatni¹ czynnoœci¹ serwisow¹ by³o dostrojenie filtru T102z uwagi na warkot fonii praktycznie na wszystkich programach.Na tym naprawa zosta³a zakoñczona.J.P.Thomson 29DL21E chassis ICC17Zniekszta³cenia poduszkowe obrazu.Zniekszta³cenia te wystêpowa³y w ró¿nych odstêpach czasu,co by³o dodatkowym utrudnieniem przy lokalizacji, ale zdrugiej strony wskazywa³o raczej na zimny lub przegrzany lut.Dok³adne oglêdziny pozwoli³y na zlokalizowanie przegrzanychlutów przy nó¿kach tranzystora TL41 - BD241C, a dok³adnepoprawienie lutów usunê³o usterkê.J.P.JVC AV21MF11SEP chassis 11AK30Nieczynny.Uszkodzenie przetwornicy nast¹pi³o wskutek podania zsieci napiêcia miêdzyfazowego 380V (awaria sieci elektrycznej).Zasz³a koniecznoœæ wymiany nastêpuj¹cych elementów:bezpiecznika F801 - 3.15A, diod D811, D812, D837, D838 –wstawiono za nie 1N4007, tranzystora Q801 - 2SK2750, uk³adówIC800 - MC44608P40 i IC801 - PC817. Po wymianietych elementów odbiornik pracowa³ poprawnie i na tym naprawazosta³a zakoñczona.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D803 = +8.2V (+9.1V), D805 = +14.3V(+1.3V), D806 = +8.0V (+0.6V), D808 = +126V (+11.4V) iD810 = +14.8V (+0.9V).Napiêcia sta³e na wyprowadzeniach uk³adu IC800 -MC44608P40 s¹ nastêpuj¹ce: n.1 = +0.63 (+0.1V), n.2 = +0.7V(+0.35V), n.3 = +5.0V (+2.8V ÷ +4.6V), n.4 = 0V (masa gor¹ca),n.5 = +2.52V (0V), n.6 = +13.5V (+8.3 ÷ +9.3V), n.7 =n.c. i n.8 = +243 (+220V).Trafopowielacz wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mie-SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 13

Porady serwisowerzone na katodach diod: D608 = +212.0V, D610 = +25.0V iD614 = +17.1V.Napiêcie na n.10 (EHTINFO trafopowielacza) = +6.0V(œrednia jaskrawoœæ). Napiêcie to zmienia siê w zale¿noœci odtreœci obrazu.Uwaga: Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania. Napiêciadla IC800 s¹ mierzone w stosunku do masy „gor¹cej”.J.P.Bekotechnik 22421T chassis Beko 10.4Ciemny ekran – brak w.n., brak fonii, nie œwieci dioda LED.Naprawê rozpoczêto od pomiarów w zasilaczu i okaza³osiê, ¿e nie ma napiêcia zmiennego podawanego na mostek.Uszkodzonym okaza³ siê wy³¹cznik sieciowy, wiêc wymienionona nowy, lecz nic siê nie zmieni³o. Przetwornica wprawdziepracowa³a, ale wszystkie jej napiêcia by³y zani¿one i pulsowa-³y. „Na pierwszy ogieñ” posz³y kondensatory elektrolitycznepo stronie pierwotnej przetwornicy C110 - 1µF/100V i C114 -47µF/25V. Po ich wymianie odbiornik pracowa³ ju¿ prawid³owoi na tym naprawa zosta³a zakoñczona.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D104 = +8.6V (+6.9V), D105 = +17.6V(+16.7V) i D106 = +121.5V (+114.8V).Niektóre napiêcia na uk³adzie IC902 - SDA 20581-A504:n.31 (SDA) = +1.9V (+5.1V), n.32 (SCL) = +2.6V (+5.1V) in.29 (ON/OFF) = +0.2V (+2.3V).Uwaga: Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia sta³e mierzonena katodach diod: S802 = +25V i D804 = +189V. Napiêciena n.7 FBT dla œredniej jasnoœci obrazu wynosi -5V (oczywiœciezmienia siê przy zmianie treœci wizji).J.P.Grundig M70-281/IDTV/LOG chassis CUC1826Ciemny ekran, fonia prawid³owa.Uszkodzenie polegaj¹ce na ciemnieniu ekranu (wysokienapiêcie w tym czasie jest obecne) wystêpowa³o w ró¿nychodstêpach czasu. Lokalizacjê miejsca usterki u³atwi³o „opukiwanie”p³yty bazowej i modu³ów na niej usytuowanych. Okaza³osiê, ¿e ciemnienie wystêpuje przy opukiwaniu okolic gniazdamodu³u FEATURE-BOX. Ju¿ samo obejrzenie lutów tegogniazda pod szk³em powiêkszaj¹cym wzbudzi³o podejrzenieco do ich jakoœci. Postanowiono starannie przylutowaæ punktylutownicze tego gniazda i „to by³o to”. Odbiornik poddano wielogodzinnemuwygrzewaniu, pracowa³ bez zastrze¿eñ i naprawana tym zosta³a zakoñczona.J.P.Sony KVM2151K chassis BE2ACiemny ekran, brak wysokiego napiêcia.Pierwsze pomiary wykaza³y, ¿e przetwornica pracuje prawid³owo,natomiast nie startuje stopieñ odchylania poziomego.Zauwa¿ono przepalony rezystor R801 - 1R/1W, ale nie by³owiadomo dlaczego siê przepali³, gdy¿ wszystkie elementy wokó³niego by³y sprawne. Wstawiono nowy rezystor i odbiornikpracowa³, ale obraz by³ niestabilny. „Opukiwanie” p³yty bazowejpowodowa³o powstawanie poziomych pasów, a¿ do wyciemnieniaekranu – przestawa³ pracowaæ stopieñ odchylaniapoziomego. Podejrzenie pad³o na zimne luty przy uk³adzie scalonymIC502 - TDA830, z którego (n.29 - H OUT) sterowanyjest stopieñ linii. Przylutowano starannie wszystkie wyprowadzeniauk³adu scalonego i odbiornik pracowa³ prawid³owo.Uwaga: Na schematach tego odbiornika jest podane niew³aœciwenapiêcie +B. Wynosi ono +135V, a nie +115V.J.P.Axxion AX-6114TNie startuje.Odbiornik ca³kowicie martwy. Nie startuje przetwornica.Po rutynowej wymianie wyschniêtych kondensatorów elektrolitycznych(C909 - 47µF/63V, C911 - 47µF/63V, C443 - 220µF/63V) równie¿ brak startu. Poniewa¿ ¿adna z pozosta³ych czêœcinie wykazywa³a uszkodzeñ sprawdzono transformator. Pierwotneuzwojenie (koñc. 1 i 7) wykaza³o przy pomiarze indukcyjnoœæponi¿ej 0.1mH, co wskazywa³o na zwarcie. Ten transformatorz oznaczeniem BCK-40 jest praktycznie nieosi¹galnyw handlu, jak równie¿ jego odpowiedniki stosowane przezfirmy Royal, Ice, Contec, Prima itp. Zastosowa³em transformatorpochodz¹cy z rozbiórki Royala, oznaczony 101-418113-94LTE. Zmierzona indukcyjnoœæ uzwojenia pierwotnego wynosi³a2.4mH. Telewizor po wymianie zacz¹³ poprawnie pracowaæ,a po rozwiniêciu uszkodzonego transformatora ukaza-³o siê wyraŸne przebicie izolacji miêdzywarstwowej. J.M.Sony KV-14M1K chassis BE4Nie wchodzi w stan pracy.Przy pozornie poprawnie pracuj¹cej przetwornicy w stanieczuwania nie chce wejœæ w stan pracy. Stwierdzono nieznacznezmniejszenie siê pojemnoœci kondensatorów w przetwornicy.Po ich wymianie (C610 - 100µF/25V, C607 - 220µF/25V iC608 - 10µF/63V) telewizor pracuje poprawnie. J.M.Universum FT81803 chassis 11AK19 PRONie wchodzi w stan pracy.Stwierdzono zbyt du¿e obci¹¿enie przetwornicy. Spowodowaneono by³o zwarciem w obwodzie wtórnym trafopowielaczapo diodzie D609, z której zasilany jest wzmacniacz sygna³ówwizyjnych IC901 - TDA6108JF. Trzeba by³o wymieniæten scalak, poniewa¿ mia³ zwarcie do masy n. 6 (zasilanie)i n. 7 (wyjœcie na katodê G). Jako przyczynê uszkodzenia podejrzewanookresowe zwarcie/przebicie w kineskopie, ale powielogodzinnym wygrzewaniu telewizor pozosta³ sprawny iuznano naprawê za zakoñczon¹.J.M.Samsung chassis KS1AObraz przesuniêty w prawo.Przyczyn¹ tego zjawiska jest rezystor R414 - 15k/0.5W(przerwa).R.S.Sony KV-M2100 chassis BE2AObraz raz ciemnieje, a potem jaœnieje.Okazuje siê, ¿e przerywa ¿arzenie kineskopu V901 -A51JXH61X. Sprawdzono obwód ¿arzenia, to znaczy: wyprowadzenia1 i 2 uzwojenia trafopowielacza T802, z³¹cze CNA81,rezystor R728 - 0.68R/1W, diodê D711 - RPG10G, podstawkêkineskopu V901. Wszystkie te elementy okaza³y siê sprawne.14 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Porady serwisowePrzerywa ¿arzenie w kineskopie A51JXH61X. Nale¿a³o wiêcwymieniæ ten kineskop.R.S.Philips chassis AA5-ABStukanie w g³oœniku.Co jakiœ czas w g³oœniku s³ychaæ stukanie. Sprawdzeniewzmacniacza mocy 7157 - TDA7056 nic nie daje – dzia³a prawid³owo.Przyczyna le¿y w kondensatorze 2573 - 2200µF/16V.Jego zadaniem jest filtrowanie napiêcia +12V zasilaj¹cegouk³ad 7157.R.S.Medion MD7106 chassis 11AK41Po 15 min. pracy uszkadza siê tranzystor Q202 - 2SC5331.Jest to tranzystor koñcowy odchylania poziomego. Przyczyn¹uszkodzeñ tranzystora Q202 jest jego z³e sterowanie.Po wielu czynnoœciach sprawdzaj¹cych znaleziono przyczynê.Okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest uk³ad IC005 - DDP-3310B.Przy wymianie Q202 zastosowano tranzystor BU2715. R.S.Sanyo CEP3024 chassis A3A14Brak wysokiego napiêcia.Uszkodzony zosta³ tranzystor koñcowy odchylania poziomegoQ432 - 2SD1650. Po jego wymianie odbiornik pracujekrótko, bo po oko³o 15 minutach nastêpuje awaria przetwornicy.Uszkodzeniu ulega tranzystor kluczuj¹cy przetwornicyQ613 - 2SD1710. Przyczyna le¿y w sprzê¿eniu zwrotnym. Narezystorze R556 - 22k jest przerwa. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie +130V na wyprowadzeniu “+” kondensatoraC561 - 220µF/160V.R.S.Thomson chassis ICC17Dioda LED sygnalizuje kod b³êdu 27.Oznacza to, ¿e uszkodzenie znajduje siê w uk³adzie odchylaniapoziomego. Uszkodzony zosta³ kondensator impulsowyCL21 - 8.3nF/1600V. Awaria ta spowodowa³a koniecznoœæwymiany tak¿e tranzystora koñcowego odchylania poziomegoTL34 - BUH516.R.S.Thomson 29DC410S chassis ETC210Zabezpiecza siê.Dioda LED sygnalizuje b³¹d “33”. Uszkodzenie to dotyczyuk³adów odchylania poziomego. Do wymiany jest tranzystorkoñcowy odchylania poziomego TL010 - BU2525AX.Przyczyn¹ tego stanu s¹ „zimne lutowania” na transformatorzesteruj¹cym H LL001.R.S.Royal-Lux TV6399Obni¿one napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy.W stanie pracy napiêcie systemowe wynosi 85V zamiast135V. Sprawdzono wszystkie elementy po stronie pierwotnejtransformatora przetwornicy – okaza³y siê sprawne. Obci¹¿eniaprzetwornicy s¹ prawid³owe. Uszkodzona zosta³a diodaZenera D641 - 6.2V. Znajduje siê ona w obwodzie wtórnymtransoptora IC619 - TLP621 jako Ÿród³o napiêcia odniesienia.Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie +135V na wyprowadzeniu“+” C641 - 100µF/160V. Korekcja tego napiêcia odbywasiê za pomoc¹ potencjometru VR631 - 2k. R.S.Philips 29PT9416/58 chassis MG3.1EDioda LED œwieci w sposób ci¹g³y.OTVC po w³¹czeniu do sieci wchodzi normalnie w stanczuwania, ale wejœcie w stan pracy skutkuje brakiem obrazu idŸwiêku. Na wyjœciu przetwornicy wówczas brak jakichkolwieknapiêæ. Uszkodzone zosta³y tranzystory kluczuj¹ce przetwornicy:7207, 7206 - STP11NB40. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie systemowe V bat = 141V na kondensatorze 2223 -47µF/160V. Regulacja tego napiêcia odbywa siê za pomoc¹potencjometru 3239 - 470R.Informacja serwisowa – zestawy naprawcze.Zestaw naprawczy zasilacza – nr 3122 785 90001.Zestaw naprawczy uk³adu odchylania poziomego – nr 4822310 11235. R.S.Hanseatic CTV7030 chassis TV9.1Trudnoœci z obs³ug¹ odbiornika.W trakcie pracy telewizora wystêpuj¹ k³opoty z obs³ug¹zdalnie i lokalnie. Przyczyn¹ tego stanu jest z³e dzia³anie uk³aduresetuj¹cego procesor zarz¹dzaj¹cy IC901 - ST82R195. Dowymiany jest kondensator C910 - 4.7µF/63V. Znajduje siê onw linii zasilania +5V STB.R.S.Philips 28PT845B/58 chassis FL1.16 AAObraz ze zniekszta³ceniami E-W.Czasami obraz jest ze zniekszta³ceniami E-W, a czasami jestprawid³owy. Powoduje to cewka 5521 (czasami posiada zwartezwoje). Cewka 5521 ³¹czy tranzystor wykonawczy 7610 -BD160F korekcji E-W z cewkami odchylaj¹cymi H. R.S.Sharp CV-2131 chassis 8PSRS³ychaæ pisk przeci¹¿onej przetwornicy.Po w³¹czeniu OTVC do pracy napiêcie g³ówne wynosi 30Vzamiast 115V. Uszkodzony zosta³ tranzystor Q602 - 2SD1554(z³a rezystancja w kierunku zaporowym z³¹cza K-B). Jest tostopieñ koñcowy odchylania poziomego.R.S.Philips 29PT8304 chassis MG2.1EBrak koloru zielonego w obrazie.Sprawdzenie toru G na p³ytce kineskopu nic nie daje. Dopierosprawdzenie emisji katod kineskopu A68QCP891X100daje odpowiedŸ. Katoda G wykazuje ca³kowity brak emisji.Kineskop A68QCP891X100 do wymiany.R.S.Philips 29PT8507/12 chassis EM2EZabezpiecza siê.Po oko³o 1 sekundzie od w³¹czenia do pracy OTVC prze-³¹cza siê w tryb czuwania. W celu okreœlenia, które zabezpieczeniedzia³a, wylutowano tranzystor 7407 - BC847B. Przekazujeon sygna³ protekcji z uk³adów odchylania do procesora,aby wy³¹czyæ OTVC do stanu czuwania. Po tej czynnoœci mo¿-na go w³¹czyæ do pracy. Okazuje siê, ¿e dzia³a prawid³owo.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 15

Porady serwisowePrzez pierwsz¹ sekundê pracy sygna³ E-W DRIVE jest nieobecny.Daje to chwilowo brak modulacji przebiegu odchylaniaH. Napiêcie zmienne ze œrodka modulatora: 6421 -BY359X-1500 i 6422 - BY229X-600 podane jest na tranzystorwykonawczy (dren) korekcji E-W 7480 - STP3NB60. Jestto oko³o 250V p-p . To powoduje, ¿e na rezystorze 3499 - 10Rpojawia siê du¿y sygna³ BRIGDE-PROT (sygna³ zabezpieczeniakorekcji E-W). Przyczyn¹ opóŸnienia sygna³u korekcji E-W jest kondensator 2314 - 100µF/16V w zasilaniu +8V uk³adugeneruj¹cego sygna³ E-W 7301 - TDA9330H. R.S.Watson chassis 11AK37Przy obrazach o du¿ej jaskrawoœci wy³¹cza siê.Nieprawid³owo dzia³a ogranicznik pr¹du kineskopu. Uszkodzonezosta³y: tranzystor Q605 - BC858B, rezystor R693 - 56ki dioda D653 - 1N4148.R.S.Electric CTV-2116MRF chassis 11AK36Nie mo¿na w³¹czyæ OTVC w stan pracy.Po w³¹czeniu do sieci energetycznej nie œwieci dioda LED.Na wypr.7 uk³adu IC841 - UC3843 brak zasilania. Przyczyn¹tego stanu okaza³ siê rezystor R807 - 330k/1W (przerwa). Ponaprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe +B = 150V nawyprowadzeniu “+” kondensatora C827 - 33µF/160V. R.S.Universum FT8194 chassis 11AK19B/EJednostajnie b³yska dioda LED.Na wyjœciu przetwornicy pojawiaj¹ siê i znikaj¹ wszystkienapiêcia. W czasie pojawienia siê napiêæ rosn¹ one do oko³o50% wartoœci nominalnych. Sprawdzono najwa¿niejsze elementyprzetwornicy po stronie pierwotnej transformatoraTR802 (sterownik, tranzystor kluczuj¹cy, transoptor) – okaza-³y siê sprawne. Przyczyn¹ tych zjawisk jest rezystor R807 -1k, który zwiêkszy³ swoj¹ wartoœæ do oko³o 20k. Znajduje siêon w uk³adzie zabezpieczenia pr¹dowego przetwornicy. Przetwornicafa³szywie zabezpiecza siê nadpr¹dowo. R.S.Thomson 29DX172 chassis ITC008Regulacja korekcji zniekszta³ceñ E-W.Na skutek rozprogramowania pamiêci EEPROM istniejepotrzeba ustawienia na nowo korekcji zniekszta³ceñ E-W.Wejœcie w tryb serwisowy opisane zosta³o w „SE”10/2005. Wmenu serwisowym nale¿y wybraæ liniê “Geometry” i w niejdokonaæ korekcji zniekszta³ceñ E-W.R.S.Samsung CZ21A083 chassis KS1ANieczynny po wy³adowaniach atmosferycznych.Nast¹pi³o katastroficzne uszkodzenie przetwornicy telewizora.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: diody mostkaprostowniczego D801÷804 - 1N5397GP/600V, termistorNT802 - 4.7R, uk³ad steruj¹cy IC801 - KA5Q0765R, diodaD803 - RGP10J, dioda D802 - 1N5397GP/600V, rezystory:R808 - 470R/0.5W, R805 - 6.8R/0.5W, R843 - 10R/0.5W itransoptor PC801 - PS2561. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêciesystemowe na wyprowadzeniu “+” C813 - 47µF/160V,które powinno wynosiæ +125V.R.S.Funai TV2000MK2Brak wyœwietlania znaków OSD.Podczas obs³ugi OTVC nie wyœwietlaj¹ siê znaki OSD.Sprawdzono elementy zewnêtrzne generatora OSD przy uk³adzieprocesora zarz¹dzaj¹cego IC3, tj. L22, C104. S¹ one do-³¹czone do wypr. 28, 29 IC3 i okaza³y siê sprawne. Przyczynale¿y w uk³adzie procesora wizyjnego TA8659AN. Przy wymianietego uk³adu nale¿y zestroiæ wszystkie obwody z nimzwi¹zane oraz wyregulowaæ balans bieli.R.S.Elemis C-955 (TV+DVD) chassis PT90ACzynnoœci przy wymianie g³owicy.Chassis PT90A dotyczy telewizora. Uszkodzona zosta³ag³owica w.cz. CTF5011 firmy Thomson. W tej sytuacji nale¿ywejœæ w tryb serwisowy, nastêpnie w bajcie 1 w bitach wyborug³owicy (7 i 6) ustawiæ wartoœæ 11 dla g³owicy Thomson orazustawiæ napiêcie ARW.R.S.Sony KV-21T5K chassis FE-1Brak obs³ugi z pilota.Najpierw sprawdzono pilota – okaza³ siê w pe³ni sprawny.Nastêpnie sprawdzono, ¿e pilot obs³uguje OTVC z odleg³oœcido oko³o 30 cm. Uszkodzonym okaza³ siê uk³ad odbiornikasygna³ów podczerwieni IC900 - SBX1981-51. Przy wymianiezastosowano odbiornik sygna³ów podczerwieni typuTFMK1330.R.S.Philips 32PW6322 chassis MD1.2EOdbiór tylko niektórych kana³ów.Odbiornik odbiera tylko stacje TV na zakresie UHF. Nast¹pi³orozprogramowanie pamiêci EEPROM 7685 - ST24W04.Nale¿y wejœæ w tryb SAM (Service Alignment Mode) i ustawiæopcjê UO – typ g³owicy na g³owicê pe³nozakresow¹. R.S.Grundig chassis CUC4511Brak stabilnego obrazu.Jest fonia, obraz jest zniekszta³cony z du¿ym szumem. Brakregulacji napiêcia ARW potencjometrem R341 - 1k. Przyczyn¹tego zjawiska jest kondensator C2296 - 4.7µF/25V. Jest ondo³¹czony do wypr. 15 uk³adu IC2280 - TDA5931 w blokup.cz. 29504-102.13.R.S.Daewoo DTH29U7K chassis CP520Brak obrazu, jest fonia.Brak obrazu jest spowodowany brakiem wysokiego napiêcia.Uszkodzony zosta³ tranzystor koñcowy odchylania H Q401- 2SD2578. Po wymianie tego tranzystora wchodzi wysokienapiêcie, ale obraz jest zawê¿ony i tranzystor mocno siê grzeje.Sprawdzono trafopowielacz T402 o symbolu 1142.5106.Okaza³o siê, ¿e jest uszkodzony. Przy wymianie zastosowanotrafopowielacz HR8537 firmy Diemen.Brak odchylania pionowego.Pomiar napiêcia 45V zasilaj¹cego uk³ad odchylania pionowegodaje wynik oko³o 1V. Uszkodzone zosta³y: uk³ad odchylaniapionowego I301 - TDA8358J i dioda D408 - RGP15J.16 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Porady serwisoweRegulacja wymiarów obrazu w pionie odbywa siê w trybieserwisowym.R.S.Elemis 5550Na dole obrazu obrazie widoczne 3 linie powrotów.Przyczyn¹ tego zjawiska s¹ uszkodzone nastêpuj¹ce elementy:uk³ad scalony US301 - TDA3653B, rezystor R321 -1.2R/1W i kondensator C311 - 2.2µF/50V. Regulacja wymiarówobrazu w pionie odbywa siê za pomoc¹ potencjometrówR319 - 100R i R316 - 4.7k.R.S.Telestar 9880WS chassis PT92APo w³¹czeniu do pracy zaraz wy³¹cza siê.W czasie tego w³¹czania napiêcie systemowe +150V spadado oko³o 25V. Uszkodzony zosta³ trafopowielacz WD02 osymbolu 13625006D. Podczas wymiany zastosowano trafopowielaczHR8584 firmy Diemen.R.S.SEG LCD-TV 3000 chassis 17MB11Brak treœci obrazu.Po w³¹czeniu pokazuje siê tylko jasny obraz, a w³aœciwiejasny ekran. WskaŸnik LED gotowoœci do pracy jest ciemny,wygaszony. Powodem okaza³o siê uszkodzenie uk³adu pamiêciEEPROM IC24 - 24C32. Konieczna by³a wymiana uk³adu.Uk³ad ten musi byæ wstêpnie zaprogramowany.Zak³ócenia obrazu.Na ekranie widoczne s¹ zak³ócenia w postaci punktów wobrazie. Przyczyn¹ okaza³y siê problemy z w³aœciwym kontaktemzasilaj¹cych przewodów sieciowych. Niedostatecznykontakt „wytwarza³” te zak³ócenia. Wymieniono ca³y przewódsieciowy.Zak³ócenia fonii.Oprócz dŸwiêku towarzysz¹cego obrazowi s³yszalny jestniepo¿¹dany szum. Efekt ten jest najbardziej dokuczliwy pow³¹czeniu, w miarê nagrzewania siê odbiornika ulega zmniejszeniu.Nale¿y sprawdziæ i w razie potrzeby wymieniæ cewkêL104 - 22µH na p³ytce 17PW11.Brak obrazu.Brak obrazu, jednak¿e oœwietlenie t³a jest obecne i widoczne.Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie cewki L605 na p³ycieg³ównej 17MB11. Nale¿y sprawdziæ j¹ pod k¹tem przerwy lubzimnego lutowania.T.N.Nokia 5121 chassis Mono Plus 2Nie dzia³a regulacja g³oœnoœci – dŸwiêk maksymalny albo ¿aden.Nie dzia³a regulacja poziomu g³oœnoœci – przy minimalnejregulacji dŸwiêk pojawia siê z maksymaln¹ g³oœnoœci¹, chocia¿linijka OSD poziomu g³oœnoœci zachowuje siê prawid³owoi mikrokontroler steruje t¹ regulacj¹ prawid³owo. Przyczyn¹jest uszkodzenie rezystorów RA16/RA18 w dzielniku napiêciana wejœciu regulacyjnym na n.5 uk³adu TDA7056A, aczkolwiekpomiar omomierzem tego nie potwierdza. Lokalizacjib³êdu mo¿na dokonaæ poprzez pomiar zakresu regulacji na wyprowadzeniu5 uk³adu:• prawid³owy zakres: 0.6 ÷ 1.4V,• nieprawid³owy zakres: 1.2 ÷ 2.2V.Nie wykonuje ¿adnych funkcji.Nie wykonuje ¿adnych funkcji, brak obrazu i dŸwiêku. Braknapiêcia dla tranzystora VK1. Uszkodzeniu uleg³ bezpiecznikFO02 - 2A.Urz¹dzenie nie w³¹cza siê od razu – dotyczy wszystkich OTVC z chassis MP2.Urz¹dzenie w³¹cza siê dopiero po kilku próbach. Ten objawpojawia siê zazwyczaj „w zimnym stanie”. Nale¿y wprowadziænastêpuj¹ce modyfikacje obwodu oscylatora w aplikacjiuk³adu STV5180:• CO47 – kondensator 1.8nF/1% zamieniæ na 1nF,• CO51 – kondensator 1.8nF/5% zamieniæ na 1nF,• RO39 i RO36 – rezystory 45.3nF/1% zamieniæ na 82k.Nie daje siê w³¹czyæ w tryb pracy.– dotyczy wszystkich OTVC z chassis MP2Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ z trybu standby w tryb pracy.We wszystkich odbiornikach z chassis MonoPlus 2 nale¿yw zasilaczu zmieniæ nastêpuj¹ce elementy:• kondensator CO09 – z 0.47µF na 0.33µF/MKT/63V/10%,• rezystor RO07 – z 124k/SMD na 120k/0.25W/1%,• rezystor RO09 – z 27k/SMD na 20k/0.1W/5%.– dotyczy nastêpuj¹cych OTVC z chassis MP2 z kineskopem 14”, 20” i 21”:14” – 5865 01 /00/26/27/28/53/54/25/09/14/17/18/2420” – 5865 01 /36/37/38/51/52/10/15/19/2021” – 5865 01 /11/16/29/30/43/44/46/49W odbiornikach z chassis MonoPlus 2 (o numerach chassiswymienionych powy¿ej) i z kineskopem 14”, 20” i 21” nale¿yponadto sprawdziæ i doprowadziæ do zgodnoœci transformatoraprzetwornicy TO03 i stabilizatora NO04:• kineskop 14”/20” – TO03 (45320029) + NO04 (L4945)lub TO03 (45320048) + NO04 (L78M05CV),• kineskop 21” – TO03 (45320030) + NO04 (L4945) lubTO03 (45320049) + NO04 (L78M05CV).– dotyczy tylko OTVC mono z chassis MP2:We wszystkich chassis MonoPlus 2 (wersja mono) nale¿yrównie¿ zmieniæ rezystory w dzielniku napiêcia RO10/RO11:rezystor RO10 z 4.7k na 2.7k, rezystor RO11 z 0.47R na 0.56R.Odbiornik wy³¹cza siê podczas procesu poszukiwania stacji nadawczych – dotyczywszystkich OTVC z chassis MP2.W trakcie procedury wyszukiwania stacji nadawczych przyzmianie zakresu nastêpuje prze³¹czenie zasilacza w tryb pracyawaryjnej, uaktywnia siê uk³ad protekcji. Przyczyn¹ tego jestkrytyczna wartoœæ rezystora RO11. Wartoœæ tego opornika mo¿ezostaæ zredukowana w przypadku b³êdu maksymalnie o po³owê.Oryginalne wartoœci rezystora RO11:• dla uk³adu TEA2164H = 0.56R,• dla uk³adu TEA2164C = 0.59R.Jeœli proces wyszukiwania stacji zostaje przerwany w okolicach50 kana³u i nastêpuje prze³¹czenie w tryb standby albow tryb zabezpieczenia, powodem mo¿e byæ b³êdne wykrycie irozpoznanie impulsów synchronizacji na n.6 uk³adu NO01 -TEA2164. W tej sytuacji pomóc mo¿e równolegle pod³¹czeniedo kondensatora CO08 na n.8 uk³adu NO01 rezystora SMD1M. Nale¿y równie¿ skontrolowaæ/zmieniæ elementy oscylatoraw aplikacji uk³adu STV5180A (zgodnie z opisem w poradzie„Urz¹dzenie nie w³¹cza siê od razu” – kondensator CO09,rezystor RO07 i rezystor RO09).SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 17

Porady serwisoweNie wykonuje ¿adnych funkcji, dioda standby miga – dotyczy wszystkich OTVC zchassis MP2.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ ani wy³¹cznikiem sieciowym,ani za pomoc¹ pilota. Dioda standby miga. Nale¿y sprawdziæ,czy odbiornik nie znajduje siê w trybie hotelowym lubczy nie jest w³¹czona blokada rodzicielska. W tym celu nale¿yprzywróciæ „normalne” ustawienia mikrokontrolera poprzeznaciœniêcie po kolei nastêpuj¹cych przycisków na pilocie: [1],[2], [3] i [TV].Pasy po prawej stronie obrazu.– dotyczy nastêpuj¹cych OTVC z chassis MP2 z kineskopem 14”, 20” i 21”:14” – 5865 01 /00/26/27/28/53/54/25/09/14/17/18/2420” – 5865 01 /36/37/38/51/52/10/15/19/2021” – 5865 01 /11/16/29/30/43/44/46/49W odbiornikach z chassis MonoPlus 2 (o numerach chassiswymienionych powy¿ej) nale¿y zmieniæ rezystor RK44 z330k na 220k.Plamka œwietlna po wy³¹czeniu odbiornika – dotyczy wszystkich OTVC z chassisMP2.Po wy³¹czeniu odbiornika na ekranie pozostaje plamkaœwietlna. Nale¿y zmieniæ kondensator CH01 z 10nF na 1nF.Poprawa pracy zasilacza – dotyczy OTVC z chassis MP2 i kineskopem 14” i 20”.W celu poprawy niezawodnoœci zasilacza nale¿y wprowadziænastêpuj¹ce zmiany:• we wszystkich chassis zamieniæ cewki LO03 i LO04 z27µH na 10µH,• w odbiornikach stereofonicznych zmieniæ bezpiecznikFO03 z F1.0A na F1.6A,• w odbiornikach monofonicznych zmieniæ bezpiecznikFO03 z F1.0A na F1.25A.Tryb serwisowy.Wejœcie w tryb serwisowy jest mo¿liwe w wyniku kolejnegonaciœniêcia nastêpujacych przycisków w trybie normalnejpracy odbiornika: [ MUTE ], [OK] i [TV].Poprzez kolejne naciskanie przycisku [ NIEBIESKI ] mo¿-liwe do wywo³ania s¹ 3 menu serwisowe:Menu serwisowe 1:• “Start APS” – YES = APS; po pierwszym w³¹czeniu odbiornikanastêpuje automatyczne wyszukiwanie i zapamiêtywaniewszystkich znalezionych stacji,• “V-Amplitude” – ustawianie amplitudy pionowej (dolnejkrawêdzi obrazu),• “H-Shift” – ustawianie obrazu w poziomie (centrowanieobrazu wzglêdem obszaru ekranu),• “U1” – ustawianie napiêcia pracy U1 – opis proceduryregulacji w dalszej czêœci,• “AGC” – ustawianie napiêcia ARW dla g³owicy – opisprocedury regulacji w dalszej czêœci.Menu serwisowe 2:• “Set Standard” – wybór i ustawienie mo¿liwych standardów,• “APS Standard” – ustawienie kolejnoœci wyszukiwaniastacji w funkcji automatycznego strojenia,• “RC” – wybór ró¿nych nadajników zdalnej regulacji,• “Front AV” – YES, jeœli frontowe gniazdo AV jest zamontowanei ma byæ obs³ugiwane,• “Text Characters” – wybór ró¿nych zestawów znakówteletekstu: OFF, EU+CS, EU+TR, East 1 i East 2.Menu serwisowe 3: (w OTVC monofonicznych)• “H-Shift” – YES = regulacja obrazu w poziomie w trybieserwisowym; NO = regulacja obrazu w poziomie za pomoc¹potencjometru RK45,• “Tuner Select” – A lub B: wybór tunera PLL.Menu serwisowe 3: (w OTVC stereofonicznych)• “Equalizer” – YES/NO,• “C4 Bit ” – YES: prze³¹czenie na odbiór fonii analogowejFM w przypadku braku fonii mono NICAM; NO: wymuszonyodbiór fonii NICAM przy transmisji NICAM,• “Loudness” – YES/NO,• “AVC” – zapobieganie gwa³townym skokom zwiêkszaniapoziomu g³oœnoœci (np. w trakcie emisji reklam),• “Carrier Mute” – wyciszanie fonii w przypadku brakupodnoœnej fonii,• “Hi-Dev” – wyœwietlanie komunikatu o wysokiej dewiacji(“High Deviation”) w menu audio; w³¹czane przy ekstremalnymprzemodulowaniu fonii z gniazda zewnêtrznego.Przyciski [ ] lub [ ] s³u¿¹ do wybrania parametru regulacyjnego,natomiast przyciski [ ⊳ ] lub [ ] do przeprowadzeniaregulacji. Przyciskiem [OK] dokonuje siê zapamiêtaniaefektu regulacji, naciœniêcie przycisku [TV] powodujeopuszczenie trybu serwisowego i powrót do normalnej pracy.Regulacja napiêcia U1– regulacje kontrastu i jasnoœci ustawiæ na minimum,– punkt testowy XF01 (na p³ycie chassis) zewrzeæ do masy,– wywo³aæ menu serwisowe 1,– przyciskami [ ] lub [ ] wybraæ parametr “U1”,– przyciskami [ ⊳ ] lub [ ] ustawiæ nastêpuj¹c¹ wartoœænapiêcia U1:- 110V ±1V dla kineskopów 14” (Philips/Samtel) i 20”(Videocolor),- 135V ±1V dla kineskopów 21” (Philips) i 14” (Irico),- 150V ±1V dla kineskopów 25” i 28” (Videocolor, Samsung),– przyciskiem [OK] zapamiêtaæ ustawienie,– roz³¹czyæ punkt XF01 od masy,– naciskaj¹c przycisk [TV] przywróciæ normalne funkcjonowanieodbiornika.Regulacja napiêcia AGC– punkt testowy XF01 (na p³ycie chassis) zewrzeæ do masy,– do gniazda antenowego doprowadziæ sygna³ telewizyjny zpodnoœn¹ fonii o poziomie 72dBµV (= 4mV) na kanaleœrodkowym pasma UHF,– wywo³aæ menu serwisowe 1,– przyciskami [ ] lub [ ] wybraæ parametr “UGC”,– pod³¹czyæ sondê oscyloskopu (o paœmie >50MHz) pomiêdzywyjœcie IF tunera (punkt testowy XL03 lub XL04) imasê (punkt testowy XL02),– przyciskami [ ⊳ ] lub [ ] ustawiæ napiêcie 350mV pp+0/-50mV wzglêdem szczytów sygna³u synchronizacji,– przyciskiem [OK] zapamiêtaæ ustawienie,– roz³¹czyæ punkt XF01 od masy,– naciskaj¹c przycisk [TV] przywróciæ normalne funkcjonowanieodbiornika.Regulacja amplitudy H– w OTVC z kineskopem 90° za pomoc¹ cewki LK12,– w OTVC z kineskopem 110° SQ i FST za pomoc¹ rezystoraRK66.18 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Porady serwisowePozycjonowanie w pioniePozycjonowania obrazu w pionie dokonuje siê oddzielnieza pomoc¹ rezystora RS24 i/lub RS14.Regulacja napiêcia G2– regulator napiêcia siatki drugiej U G2 (dolny regulator natransformatorze linii) ustawiæ w pozycji œrodkowej,– odbiornik prze³¹czyæ w tryb AV (tryb IDEAL) lub doprowadziæsygna³ czarnego pola,– za pomoc¹ oscyloskopu z sond¹ 100:1 znaleŸæ tor o najwy¿szejwartoœci poziomu czerni (na wyprowadzeniach9, 12, 15 uk³adu NH01) i regulatorem napiêcia siatki drugiejU G2 ustawiæ w tym torze wartoœæ 150V (wzglêdemmasy).T.N.Nokia 5521-T chassis Mono Plus 2Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ, zasilacz „pompuje”.Napiêcie U1 = 135V roœnie albo wartoœæ tego napiêcia zmieniasiê (pompuje) pomiêdzy 120V a 140V. Zasilacz bez sterowaniauk³adu sterownika NO05 - STV5180 za pomoc¹ magistraliI 2 C dzia³a bez zarzutu – napiêcie mieœci siê w granicachod oko³o 115V do 120V. Powodem opisywanej nieprawid³owoœciokaza³o siê uszkodzenie uk³adu pamiêci DF01 -SLA24C08– wymiana uk³adu przywraca prawid³owe dzia³anie.„Ucieka” synchronizacja pozioma.Po krótkim czasie pracy obraz traci synchronizacjê poziom¹.Uszkodzeniu uleg³ kondensator CK41 - 1µF.Brak synchronizacji poziomej i pionowej.Brak synchronizacji poziomej i pionowej. Powodem tejnieprawid³owoœci okaza³o siê uszkodzenie sterownikaSTV5180, w wyniku czego na wyprowadzeniu 9 TDA8362brak prawid³owej rezystancji obci¹¿enia, a tym samym tak¿esygna³ów synchronizacji poziomej.Za ma³a jasnoœæ obrazu.Jasnoœæ obrazu jest za ma³a, zakres regulacji jest bardzoma³y. Pomiar omomierzem kondensatora CD39 - 10µF pod³¹czonegodo n.17 uk³adu TDA8362 wykazuje przejœcie. Wymianakondensatora przywraca pe³en zakres regulacji jasnoœcii prawid³owy obraz.T.N.Nokia 6331 chassis Stereo Plus 2Wy³¹cza siê.Przy zmianach pr¹du kineskopu odbiornik ca³kowicie wy-³¹cza siê z pominiêciem trybu standby. Nale¿y wy³¹czyæ uk³adprotekcji poprzez po³¹czenie nó¿ki 3 uk³adu TEA2164 z mas¹,a nastêpnie zmierzyæ pobór pr¹du przez urz¹dzenie przy zmianachpr¹du kineskopu. Je¿eli wartoœæ pr¹du roœnie powy¿ej1A, prawdopodobnie jest uszkodzony kineskop.Uciekanie koloru.Na ekranie kolory s¹ „wyrywane”. Powodem by³o uszkodzenieuk³adu opóŸniaj¹cego sygna³ chrominancji TDA4662.Zmiana po³o¿enia obrazu w trakcie zmiany poziomu g³oœnoœci.W trakcie naciskania przycisków regulacji ([+]/ [-]) poziomug³oœnoœci zmienia siê po³o¿enie obrazu w poziomie.Powodem mo¿e byæ brak modu³u stereo, powoduj¹cy nieprawid³ow¹pracê mikrokontrolera steruj¹cego.T.N.Nokia 7131-T chassis Stereo Plus 2Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ, zasilacz „pompuje”.Pomiary wykaza³y, ¿e kondensator CO44 - 470µF/35V wzasilaczu ca³kowicie utraci³ pojemnoœæ.Za du¿a szerokoœæ obrazu.Szerokoœæ obrazu jest za du¿a, ponadto nieprawid³owa jestgeometria obrazu. Brak mo¿liwoœci skorygowania zniekszta³ceñgeometrii za pomoc¹ potencjometrów RK66 i RK60.Uszkodzeniu uleg³y tranzystory VK61 i VK62. T.N.3721 chassis MonoPlus 2Szarpanie linii.Po w³¹czeniu „wystudzonego” odbiornika linie s¹ poszarpane.W miarê nagrzewania siê odbiornika efekt staje siê corazmniej widoczny. Uszkodzeniu uleg³ kondensator elektrolitycznyCK03 - 2.2µF/63V.T.N.Akai TV2021-T chassis Mono Plus 2Urz¹dzenia wy³¹cza siê do trybu standby.Urz¹dzenie samoczynnie wy³¹cza siê do trybu standby. Nawszystkie napiêcia na³o¿one s¹ zak³ócenia w postaci brumu oczêstotliwoœci od 13kHz do 15kHz. Wartoœæ tych zak³óceñna³o¿onych na napiêcie U1 wynosi oko³o 25V ss . Przyczyn¹okaza³o siê uszkodzenie kondensatora CO47 - 1.8nF.Nie wykonuje ¿adnych funkcji.Urz¹dzenie nie wykonuje ¿adnych funkcji. Napiêcie U5Vspojawia siê wraz z w³¹czeniem. Okaza³o siê, ¿e uk³ad sterownikaSTV5180 uleg³ zwarciu. Wymiana uk³adu przywraca prawid³owefunkcjonowanie odbiornika.T.N.Thomson chassis EFC031E, IFC130Blokada odbiornika.Odbiornik nie daje siê wy³¹czyæ – ca³kowita blokada, nie chcewykonaæ ¿adnego rozkazu. Przyczyn¹ jest nieprawid³owa pracabloku zasilacza. Nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce modyfikacje (rys.1):• przekaŸnik SP600 zast¹piæ nowym wykonaniem tego przekaŸnikao numerze 36122330,• rezystor RP601 - 3.3k zast¹piæ rezystorem 560/5%0.1W,• tranzystor TP601 - BC848B zast¹piæ tranzystoremMMBT8050CLT1.CP6121nF1kVCP610220pFDP615FUF40052 101SP6003 14 5LP610SMT_STBY8DP6011N4148W9GNDRys.1.GNDCP617820pFDP616SR560TP601BC848BGNDGNDRP60222kCP616470µFRP6013.3kPO5VSTBYH.D.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 19

Porady serwisoweMagnetowidyPanasonic mechanizm “Z”1. Ustawienie podzespo³ów mechanizmuDla prawid³owego funkcjonowania mechanizmu “Z” wymaganejest w³aœciwe ustawienie wzglêdem siebie 4 podzespo³ów.Jest to spowodowane tym, ¿e dla danego trybu pracymagnetowidu ka¿dy z nich musi znaleŸæ siê w okreœlonej pozycjilub wykonywaæ okreœlony ruch. W literaturze serwisowejczynnoœci te s¹ nazywane ustawianiem lub wyrównywaniemfazy mechanizmu – elementy te musz¹ byæ w okreœlonejpozycji. Nieprawid³owe ustawienie pozycji (fazy) nawet jednegoz tych podzespo³ów mo¿e powodowaæ nieprawid³ow¹pracê magnetowidu, brak wykonywania okreœlonych funkcjilub wykonywanie funkcji innych ni¿ powinno to mieæ miejsce,a w skrajnych przypadkach unieruchomienie mechanizmu,z uszkodzeniem niektórych podzespo³ów w³¹cznie.Spoœród tych czterech ustawieñ 3 z nich wykonuje siê wtrybie “Eject”, a wiêc bez kasety i jedno ustawienie z kaset¹za³adowan¹ do mechanizmu – kaseta w pozycji normalnej pracy(opuszczona na dó³ mechanizmu).Dla u³atwienia opisu tych ustawieñ na za³¹czonych rysunkachpokazano w³aœciwe pozycje podzespo³ów oraz elementy,na które nale¿y zwracaæ uwagê dla prawid³owego ich zamontowaniai ustawienia.1. Position switch – prze³¹cznik pozycji (po³o¿enia)Ustawienie wykonywane w trybie “Eject”. Prze³¹cznikiemtym nale¿y obracaæ a¿ do momentu osi¹gniêcia punktu, w którymnast¹pi „klikniêcie”. Podzespó³ ten pokazano na rysunku 1.2. Main cam gear – g³ówne kó³ko krzywkoweUstawienie wykonywane w trybie “Eject”. Podzespó³ tennale¿y ustawiæ tak, aby dwa otwory kó³ka krzywkowego (zaznaczonekó³kiem na rysunku 2) „spotka³y siê” z otworamiwyt³oczonymi w metalowym chassis mechanizmu zgodnie zrysunkiem 2.3. Loading rack – zêbatka opasywania.Ustawienie wykonywane w trybie “Eject”. Podzespó³ tennale¿y ustawiæ tak, aby otwory w zêbatce zaznaczone na rysunku3 w kó³ku „spotka³y siê” z otworami wyt³oczonymi wmetalowym chassis mechanizmu.Rys.3. Zêbatka opasywania4. Wiper arm i Drive rack – ramiê i zêbatka napêduUstawiæ otwory zêbatki napêdzaj¹cej i ramienia w jednejlinii zgodnie z rysunkiem 4.Rys.1. Prze³¹cznik rodzaju pracyRys.4. Ramiê i zêbatka napêdu ³adowaniaW trakcie demonta¿u i monta¿u mechanizmu “Z” nale¿yzwróciæ uwagê na w³aœciwe ustawienie 3 podzespo³ów w przek³adnizêbatej (Main cam gear, Position switch, Loading rack)i 4 podzespo³ów zwi¹zanych z ramionami i dŸwigniami (Takeup / Supply loading arm, Drive main arm, Conversion lever,P5 arm, Main lever i Drive rack arm).Rys.2. G³ówne kó³ko krzywkowe2. Wskazówki serwisoweW punkcie tym opisano sposoby postêpowania w przypadkuwyst¹pienia okreœlonych nieprawid³owoœci funkcjonowaniamechanizmu z jakimi spotkano siê w serwisie.2.1. Kaseta nie jest przyjmowana, taœma zapl¹tanaObie nieprawid³owoœci nie s¹ z sob¹ zwi¹zane i mog¹ wyst¹piæzarówno jednoczeœnie, jak i niezale¿nie od siebie, po-20 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

P³yta górnaSilnik ³adowaniaP³yta uchwytu kasetyOœ g³ównaRys.5.G³ówne kó³kokrzywkoweZespó³ ramienia dociskowegoRys.6.Zespó³ p³yty prawejZ³amanieSprê¿ynaRamiê zêbatki napêduPorady serwisoweniewa¿ jednak sposób naprawy wymaga takiego samego postêpowaniazosta³y omówione wspólnie.Objawy i przyczyny wystapienia nieprawid³owoœci s¹ nastêpuj¹ce:1. Kaseta z taœm¹ nie daje siê za³adowaæ, nie daje siê opuœciædo pozycji dolnej – do pozycji pracy. Powodem okaza³o siêuszkodzenie plastikowej czêœci g³ównej osi. Naprawa polegana wymianie tej oœki (VXP1730).2. Zapl¹tana taœma. Przyczyn¹ jest deformacja p³ytki bocznejlub nieprawid³owe ustawienie dŸwigni i zêbatki ³adowania.Prawa p³ytka boczna (VXA5740) do wymiany.W celu wymiany wymienionych powy¿ej podzespo³ównale¿y wymontowaæ pojemnik windy kasety. Sposób postêpowaniawraz z zaznaczeniem elementów do wymiany pokazanona rysunku 5. Kolejnoœæ postêpowania jest nastêpuj¹ca:1. W pierwszej kolejnoœci nale¿y zdemontowaæ obudowê górn¹i panel czo³owy. W celu zdjêcia obudowy górnej nale¿yodkrêciæ oba wkrêty znajduj¹ce siê na ka¿dym z boków polewej i po prawej stronie, po czym podnosz¹c i jednoczeœniepoci¹gaj¹c do ty³u zdj¹æ j¹. Do zdemontowania paneluprzedniego konieczne jest zwolnienie 4 zatrzasków znajduj¹cychsiê na górze i 3 zatrzasków na dole panelu.2. Zdjêcie górnej p³ytki pojemnika kasety. W tym celu nale¿ydelikatnie zwolniæ 4 zatrzaski znajduj¹ce siê po obu bokachp³ytki, po czym j¹ wyj¹æ. Uwaga zatrzaski s¹ bardzo delikatne.3. Zdemontowanie p³ytki uchwytu kasety. Nacisn¹æ 2 zatyczkina p³ytce uchwytu kasety i popychaj¹c p³ytkê w stronê ty³umagnetowidu wysun¹æ j¹ z lewej i prawej p³yty bocznej.4. Zdemontowanie lewej i prawej p³yty bocznej. W celu wyjêcialewej i prawej p³yty bocznej nale¿y wymontowaæ sprê-¿ynê ³¹cz¹c¹, wykrêciæ 3 czerwone wkrêty, po czym wyj¹æobie p³yty.2.2. Kaseta nie jest przyjmowana, zostaje wyrzucanaW trakcie za³adunku, kaseta nie zostaje opuszczona na dó³,lecz jest wyrzucana na zewn¹trz. Przyczyn¹ okazuje siê deformacjaramienia zêbatki napêdu znajduj¹cej siê pod g³ównymkó³kiem krzywkowym. Usuniêcie tej nieprawid³owoœci polegana wymianie ca³ego podzespo³u. Jest to czêœæ o numerzeVML3165.Elementy, które „bior¹ udzia³” przy wymianie tego podzespo³upokazano na rysunku 6. Sposób postêpowania w trakciewymiany jest nastêpuj¹cy:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów: trzech w kolorzeczerwonym i dwóch z³otych. Po roz³¹czeniu z³¹cz mechanizmjest gotowy do wyjêcia.2. Demonta¿ zespo³u ramienia i rolki dociskowej. W celu wymontowaniaramienia z rolk¹ dociskow¹ nale¿y odblokowaæczêœæ mocuj¹c¹, wyj¹æ j¹, a nastêpnie wyj¹æ równie¿zespó³ rolki dociskowej.3. Demonta¿ silnika ³adowania. W celu wymontowania zespo-³u silnika ³adowania nale¿y zwolniæ 3 zatrzaski (elementymocuj¹ce).4. Demonta¿ g³ównego kó³ka krzywkowego. G³ówne kó³kokrzywkowe jest zamocowane za pomoc¹ podk³adki zatrzaskowejod spodu mechanizmu (od spodu chassis). Po jej zsuniêciukó³ko krzywkowe mo¿e byæ swobodnie wyjête. Powymontowaniu tego kó³ka uzyskuje siê dostêp do zdeformo-SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 21

Porady serwisowePodk³adkaZespó³ sprzêg³aDŸwignia B przek³adni zêbatejRys.7.Widok od spodu mechanizmuPodk³adkaZespó³ sprzêg³aDŸwignia B przek³adni zêbatejRys.8.Sprê¿yna ko³aprzek³adni zêbatejKo³o przek³adnizêbatejZespó³ ko³apoœredniegoKo³o przek³adnizêbatejSprê¿yna ko³aprzek³adni zêbatejwanego ramienia zêbatki, który ma zostaæ wymieniony.Uwaga: Podk³ada zatrzaskowa jest bardzo twarda i sprê¿ysta.5. Demonta¿ ramienia zêbatki napêdu. Obróciæ ramiê zêbatkiw kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegarai wyj¹æ je.W trakcie monta¿u nale¿y zwróciæ uwagê na prawid³owe(zgodne z uwagami opisanymi wczeœniej) ustawienie g³ównegokó³ka krzywkowego i zêbatki ³adowania.2.3. Kaseta nie jest wy³adowywana, nieprawid³owe odg³osyw trybie przewijania do przodu (FF)/ty³u (REW)Objawem uszkodzenia jest nieprawid³owe wykonywaniefunkcji mechanizmu (miêdzy innymi brak wy³adowywania kasety)lub „dziwne” odg³osy pracy mechanizmu. Powodem tychobjawów jest „ciê¿ka” praca (obroty) zespo³u sprzêg³a. Koniecznajest wymiana tego podzespo³u. W zale¿noœci od modelumagnetowidu jest to czêœæ oznaczona numerem VXP1850lub VXP1732.Elementy, które „bior¹ udzia³” przy wymianie tego podzespo³upokazano na rysunku 7. Sposób postêpowania w trakciewymiany jest nastêpuj¹cy:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów: trzech w kolorzeczerwonym i dwóch z³otych. Po roz³¹czeniu z³¹cz mechanizmjest gotowy do wyjêcia.2. Demonta¿ zespo³u sprzêg³a. W pierwszej kolejnoœci nale¿yzdj¹æ pasek klinowy ³¹cz¹cy sprzêg³o z silnikiem caspstan,a nastêpnie podk³adkê mocuj¹c¹ z osi ko³a sprzêg³a. Teraznaciskaj¹c w dó³ dŸwigniê “B” sprzêg³a zdj¹æ zespó³ ko³asprzêg³a. Po wykonaniu oceny tego podzespo³u podj¹æ decyzjêo jego wymianie. Jeœli obroty tego ko³a s¹ nierównomierne,„szorstkie”, element nadaje siê do wymiany.2.4. Brak ruchu przesuwnego taœmy, „dziwne” odg³osy wtrybie odtwarzaniaObjawem uszkodzenia jest brak lub nieprawid³owe przesuwaniesiê taœmy oraz „dziwne” odg³osy pracy mechanizmuprzy w³¹czonym odtwarzaniu (tryb PLAY). Powodem tychobjawów jest nieprawid³owe zaczepienie (zetkniêcie siê) elementówko³a poœrednicz¹cego z zespo³em sprzêg³em.Konieczna jest wymiana zespo³u ko³a poœrednicz¹cego(Idler arm) oznaczonego numerem VXL2792.Elementy, które „bior¹ udzia³” przy wymianietego podzespo³u pokazano na rysunku 8. Sposób postêpowaniaw trakcie wymiany jest nastêpuj¹cy:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów:trzech w kolorze czerwonym i dwóch z³otych. Po roz-³¹czeniu z³¹cz mechanizm jest gotowy do wyjêcia.2. Demonta¿ zespo³u sprzêg³a. W pierwszej kolejnoœcinale¿y zdj¹æ pasek klinowy ³¹cz¹cy sprzêg³o zsilnikiem caspstan, a nastêpnie podk³adkê mocuj¹c¹z osi ko³a sprzêg³a. Teraz naciskaj¹c w dó³ dŸwigniê“B” sprzêg³a zdj¹æ zespó³ ko³a sprzêg³a.3. Demonta¿ zespo³u ko³a poœrednicz¹cego. Po wymontowaniuko³a przek³adni zêbatej wraz z sprê¿yn¹uzyskuje siê swobodny dostêp do zespo³u ko³apoœrednicz¹cego.Ciąg dalszy w następnym numerze22 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Porady serwisoweAudioPhilips DVD952/001 (odtwarzacz DVD)Informacja serwisowa – brak trybu "Virgin Mode".Od pewnego momentu produkcji wielkoseryjnej odtwarzaczete zosta³y pozbawione trybu „Virgin Mode” – trybu, w którympo pierwszym w³¹czeniu urz¹dzenia nale¿a³o wprowadziæpewne ustawienia. Ustawienia te zosta³y wprowadzone na sta-³e. Dotyczy to nastêpuj¹cych parametrów: jêzyk menu – angielski,format obrazu – 4:3, dŸwiêk – angielski. T.N.Philips DVD960Zniekszta³cenia obrazu i dŸwiêku.W przypadku, gdy dŸwiêk wzglêdnie obraz odtwarzany jestw sposób zniekszta³cony, nale¿y skontrolowaæ wartoœci rezystorówna pozycji 139 i 61. Ich rezystancja powinna wynosiæ 22k.¯adnych funkcji, dekoder zablokowany.Odtwarzacz nie chce wykonywaæ ¿adnych funkcji z powoduzablokowania pracy dekodera STI5505. Nale¿y wprowadziæmodyfikacjê uk³adow¹ zapobiegaj¹c¹ takiemu zjawisku,polegaj¹c¹ na po³¹czeniu wyprowadzeñ 203 i 204 uk³aduSTI5505 z mas¹ poprzez rezystory 10k.T.N.Panasonic RS-CH770Problemy z nagrywaniem.Magnetofon kasetowy RS-CH770 wchodzi miêdzy innymiw sk³ad zestawów audio SC-CH570 i SC-CH770. Magnetofonten zosta³ dostarczony do naprawy ze wzglêdu na problemyz nagrywaniem. Co prawda funkcja nagrywania dawa³asiê uruchomiæ, jednak¿e na taœmie brak by³o nagranego dŸwiêkulub nagrany dŸwiêk by³ odtwarzany z takimi zniekszta³ceniami,jakby taœma by³a przesuwana ze zmienn¹ prêdkoœci¹ –dŸwiêk dr¿a³, s³ychaæ by³o jego ko³ysanie. Poniewa¿ kontrolatoru przesuwu taœmy nie wykaza³a nieprawid³owoœci, przedmiotemdalszych poszukiwañ sta³y siê uk³ady elektroniczne.Próby z och³adzaniem i ogrzewaniem tych uk³adów wykaza³ybardzo du¿¹ wra¿liwoœæ na zmiany temperatury uk³adu IC101- CXA1998QT6 (wzmacniacz-equalizer sygna³ów z i do g³owicy),skutkuj¹ce opisywanymi objawami. Wymiana uk³aduna nowy egzemplarz przywróci³a prawid³owe nagrywanie i odtwarzaniedŸwiêku.H.D.Panasonic SL-CH505/SL-CH505X,SL-CH707/SL-CH707XTryb autodiagnozy.Te odtwarzacze p³yt CD wyposa¿one s¹ w funkcjê autodiagnozy,która w przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœciautomatycznie wyœwietla kod wskazuj¹cy na rodzaj i lokalizacjêusterki. Odtwarzacze te pracuj¹ jako czêœci sk³adowe zestawówaudio i w przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci wpracy zestawu, kod b³êdu jest sygnalizowany na wyœwietlaczutunera/procesora dŸwiêku, a w przypadku usterki dotycz¹cejodtwarzacza równie¿ na jego wyœwietlaczu. Kody te s¹ wyœwietlaneautomatycznie. Zasadniczo wyœwietlane s¹ dwa rodzajekodów: “U-70” i “F-61”:• “U-70” – w przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci kodjest automatycznie wyœwietlany na wyœwietlaczu tunera/procesora dŸwiêku i na wyœwietlaczu odtwarzacza CD,• “F-61” – w przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci kodjest automatycznie wyœwietlany na wyœwietlaczu tunera/procesora dŸwiêku.W celu powrotu do normalnej pracy wyœwietlacza nale¿y:• dla komunikatu “U-70”– nacisn¹æ dowolny (oprócz przycisku [ OPEN/CLOSE ])przycisk panelu obs³ugi (tunera/procesora dŸwiêku lubwyœwietlacza odtwarzacza CD) na urz¹dzeniu, na którymjest wyœwietlany ten kod b³êdu,– w celu ponownego wyœwietlenia komunikatu o b³êdzienale¿y najpierw wy³¹czyæ zestaw przyciskiem [ PO-WER STANDBY ], a nastêpnie ponownie go w³¹czyæ,• dla komunikatu “F-61”– je¿eli zostanie wyœwietlony kod “F-61”, urz¹dzenie zostajeautomatycznie wy³¹czone i jedynie wskaŸnik trybustandby powinien siê œwieciæ,– komunikat “F-61” jest wyœwietlany przez 3 sekundy, poczym nastêpuje wyœwietlanie czasu (zegara),– w celu ponownego wyœwietlenia kodu nale¿y w³¹czyæzasilanie; kod “F-61” bêdzie wyœwietlany, a po up³ywie3 sekund zast¹pi go wyœwietlanie zegara i nast¹pi automatycznewy³¹czenie zestawu.Komunikat “U70” sygnalizuje wyst¹pienie b³êdów w transmisjiw magistrali komunikacyjnej mog¹cej byæ efektem nieprawid³owegopod³¹czenia lub uszkodzenia odtwarzacza CD.W przypadku sygnalizacji kodu b³êdu “U-70” mog¹ mieæ miejscedwie sytuacje:1. Jeœli kod “U-70” jest wyœwietlany na wyœwietlaczu tunera/procesora dŸwiêku, nie jest mo¿liwe zdalne sterowanie prac¹magnetofonu kasetowego,2. Jeœli kod “U-70” jest wyœwietlany na wyœwietlaczu odtwarzaczaCD, nie jest mo¿liwe zdalne sterowanie prac¹ odtwarzaczaCD.Kontrola prawid³owoœci po³¹czeñ powinna polegaæ na roz-³¹czeniu i ponownym po³¹czeniu, zwracaj¹c uwagê na pewnew³o¿enie wtyczek a¿ do us³yszenia „klikniêcia”. Sposób w³o-¿enia wtyków jest zaznaczony kolorami – „bia³a” strona wi¹zkipowinna byæ z prawej strony. W przypadku problemów, „podejrzane”wi¹zki nale¿y wymieniæ na nowe.Jeœli problem nie jest wynikiem wadliwego po³¹czenia,przyczyny sygnalizacji b³êdu nale¿y doszukiwaæ siê w nieprawid³owejpracy (uszkodzeniu) odtwarzacza CD, a w nim nastêpuj¹cychuk³adów scalonych:• IC601 - M38112M4102F,• IC602 - LA5608M-TE-L.Komunikat “F-61” sygnalizuje problem ze wzmacniaczemmocy. Jeœli po wyœwietleniu kodu “F-61” nast¹pi automatycznewy³¹czenie urz¹dzenia, nie jest mo¿liwe ponowne w³¹czeniezestawu do pracy. Sytuacja taka mo¿e byæ spowodowana:• uszkodzeniem stopnia koñcowego fonii (IC501) – najczêœciejma to miejsce, gdy na wyjœciach g³oœnikowych pojawisiê napiêcie sta³e,• uszkodzeniem wentylatora, przepaleniu siê, zakleszczeniulub zatrzymaniu siê mechanicznym silnika,• zwarciem przewodów g³oœnikowych.Nale¿y sprawdziæ/wymieniæ uk³ad wzmacniacza mocy fonii,silnik wentylatora i przewody g³oœnikowe.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 23

Porady serwisoweMonitoryCompaq TFT5000Brak podœwietlania tylnego.Panel wyœwietlacza LCD dzia³a, ale obraz z komputera iOSD s¹ trudne do rozpoznania z powodu braku podœwietlaniatylnego. Bezpieczniki w obu inwerterach okaza³y siê przepalone,dlatego od³¹czy³em p³ytkê inwertera od g³ównej p³ytkiuk³adu. Gdy monitor zostanie w³¹czony w tryb standby (diodaLED œwieci na czerwono), napiêcie zasilania oko³o 12V dlaobydwóch inwerterów jest obecne na z³¹czach przy³¹czeniowych,natomiast napiêcie prze³¹czaj¹ce wynosi oko³o 4.2V. Jaktylko nast¹pi w³¹czenie monitora obojêtnie, czy z pod³¹czonymkomputerem, czy bez, napiêcie zasilania 12V spada dooko³o 1.9V, natomiast brak napiêcie prze³¹czaj¹cego, a monitorzaczyna lekko gwizdaæ (jest to s³yszalne tylko wtedy, gdyjest zdemontowana obudowa).Napiêcia zasilania z zewnêtrznego zasilacza pozostaj¹ stabilne– 5 i 12V i zwiêkszaj¹ siê trochê, bo o oko³o 0.1V, gdyurz¹dzenie zostaje w³¹czone.Pomierzy³em jeszcze raz napiêcia na z³¹czach – na obydwóchz³¹czach (JP1 i JP2) s¹ takie same napiêcia, licz¹c wyprowadzeniachod góry do do³u:• wypr.1 – monitor wy³¹czony (standby, dioda czerwona) =12.06V; monitor w³¹czony (z pod³¹czonym komputerem– dioda zielona, bez komputera – dioda wy³¹czona) = 1.93V(czerwony przewód wi¹zki inwertera),• wypr.2 = 0V (bez ró¿nicy, czy monitor jest w³¹czony, czynie),• wypr.3 = napiêcie prze³¹czane: monitor wy³¹czony =4.03V, monitor w³¹czony = 0V,• wypr.4 = 0V (obojêtnie czy monitor w³¹czony, czy nie),• wypr.5: = 0V (obojêtnie czy monitor w³¹czony, czy nie).Po od³¹czeniu zasilacza zmierzy³em nastêpuj¹ce wartoœcirezystancji (test diody na mierniku wzglêdem masy, inwerterod³¹czony):• wypr.1: opornoœæ nieskoñczenie wielka,• wypr.2: zwarcie (0R),• wypr.3: opornoœæ nieskoñczenie wielka,• wypr.4: opornoœæ nieskoñczenie wielka,• wypr.5: zwarcie (0R).Wyprowadzenia 2 i 5 przeznaczone s¹ dla masy, a 4 dlaregulacji jasnoœci. Pomiary te jak widaæ niewiele posunê³ynaprawê do przodu.Zamówi³em inwerter firmy TDK CXA-0256. Ma on na jednymgnieŸdzie dwa wyjœcia wysokiego napiêcia. Tylko okablowaniegniazda wejœciowego ró¿ni siê od tego, jaki by³ zamontowanyoryginalnie. Na szczêœcie uda³o mi siê zdobyæ informacjetechniczne na temat tego inwertera. Jest to inwerterprzeznaczony do zasilania 4 œwietlówek w wyœwietlaczach oprzek¹tnej od 18 do 20 cali.Opis wyprowadzeñ gniazda wejœciowego CN1 zosta³o zamieszczonew tabeli 1, natomiast gniazda wyjœciowego CN2(wyjœcie wysokich napiêæ do œwietlówek) w tabeli 2.Odnoœnie cichego gwizdu s³yszalnego przy zdemontowanejobudowie monitora zaj¹³em siê kondensatorami elektrolitycznymiw rejonie przetwornicy. Po ich wymianie efekt gwizdaniaust¹pi³.Tabela 1.Opis wyprowadzeñ z³¹cza CN1:S5B-PH-SM3-TB (JST)Nr Symbol UwagiCN1-1 Vin 9.6 ÷ 14.4VdcCN1-2 GND 0VdcCN1-3 Vbr 0 ÷ 1.5VdcCN1-4 Vst Alarm (nieprawid³owoœæ = 0V)CN1-5 Vrmt 0 / 2 ÷ 14.4Vdc (H aktywne)Tabela 2.Opis wyprowadzeñ z³¹cza CN2:S9B-XH-A (JST)Nr Symbol UwagiCN2-1 Vhigh1 750Vrms (6mArms)CN2-2CN2-3N.C.N.C.CN2-4 Vhigh2 750Vrms (6mArms)CN2-5CN2-6N.C.N.C.CN2-7 Vlow (0.6V)CN2-8N.C.CN2-9 Vlow (0.6V)T.N.Medion MD6155AN - EZ17KBrak podœwietlania tylnego.Oglêdziny wskazywa³y na uszkodzenie inwertera, poniewa¿na p³ytce by³o coœ ju¿ wczeœniej naprawiane (œlady lutowaniaod strony mozaiki). Ponadto stwierdzi³em, ¿e zamiast bezpiecznikazosta³ za³o¿ony mostek. Sprawdzenie œwietlówek i innychelementów po³¹czonych z inwerterem nie wykaza³o nieprawid³owoœci.Niestety oryginalnego inwertera nie mog³em zdobyæ,wiêc zamontowa³em podwójny o oznaczeniu CXA-M1112-VJ(napiêcie wejœciowe = 12V; napiêcie wyjœciowe = 1500V) firmyTDK. Pod³¹czenie inwertera z powodu braku wi¹zki wykona³emprzewodami do z³¹cza CN1 w sposób nastêpuj¹cy:• CN1-1: +18,8V (czarny),• CN1-2: GND (czerwony),• CN1-3: 0 ÷ +4.4V – ustawianie jasnoœci (niebieski),• CN1-4: N.C.• CN1-5: 5V bezpoœrednio od p³ytki grafiki (czarny).T.N.LG LD803H chassis CL-29 (LCD)Nie dzia³a.Monitor ca³kowicie martwy, nie œwieci nawet dioda LEDwskazuj¹ca pod³¹czenie zasilania. Przetwornica tego 18-calowegomonitora TFT zbudowana zosta³a w oparciu o sterownikICE2AS01 (IC901) i tranzystor kluczuj¹cy SPP11N60C2(Q902). Wytwarzane w niej s¹ dwa napiêcia: 12V i 5V. Napiêcie12V jest wytwarzane dla inwertera, natomiast napiêcie 5Vdla uk³adu mikrokontrolera i panelu wyœwietlacza LCD. Sprawdzenienapiêæ wyjœciowych przetwornicy na z³¹czu J801 wykaza³oich obecnoœæ – napiêcia s¹ doprowadzane do p³yty g³ównej.Równie¿ pomiary napiêæ wytwarzanych z napiêcia 5V(3.3V i 2.5V) wykaza³y ich obecnoœæ. Dopiero obserwacjeoscyloskopowe przebiegów ujawni³y brak oscylacji na n.6mikrokontrolera U501 - MC68HC05BD48. Powodem okaza-³o siê uszkodzenie rezonatora kwarcowego X501 - 24MHz.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

26 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 27www.serwis-elektroniki.com.plR8492K FGK35V/470µFR8512K FELEKTRONIKI1+9Vwww.serwis-elektroniki.com.plHARNESS ASS’YC830D81021DQ06R8480C831KM25V/1000µFC834KM16V/470µFELEKTRONIKI+6.5VGNDON/OFF321Aplikacja uk³adów CM2576, KA7552, L6561, TL494 i VIPer12Aw zasilaczu OTVC Samsung LCD23VFAXOC5GND FB3 4ADJR850330 FCON803SHARNESS ASS’YR84718K F3VINVOUTIC806CM25762Q804 KA3175µH1 2INOUT26µH+13VL805L806IC805AIR4428S6PC802ALTV817B1nF72R84218K FC8270.1µF3R8304.7KC826R8331.5KC8240.1µFC8230.1µFC825KM50V/2.2µFR8404.7K FGNDGNDGND+9V+9V+9VGNDGNDGND+5.4V+5.4V+5.4VGND+13V1413121110987654321CN804SD813KDS184GK35V/470µFC829 0.1µFKDS1845 613 7 9 10 3R8341K F410V/2200µFD812KDS184D811KDS184HARNESS ASS’YR8434.7D814D815KDS184C821471+24V+24V+24VC820C82825V1µF11Vcc Vref1IIC22II8IC804C1 TL494 1NI162NIDTCt Rt OC Gnd E1 E2 CompR8351K FR841 1K FR8441K FFCH10A061C822ZD80315VZD8046.2VZD80227VC8330.1µF+24V+24V15D808DT801R84622R8294.7KR8314.7K12142D809 KDS184Q805KTN2222R85510KR837 10KR8532.2KR8541K FR8524.7KGNDGNDGNDGNDGNDR8321K FR839390 FR845 222.2K1K FBL_ON/OFFADIMPWM14131211109876543215µH14µHR838R836CN802S+24V+5.4VHARNESS ASS’YL803Q803STP55NF06FPL804ADIMPWMGND24V_DTC12345BL_ON/OFFCN805SVF ONLYKDS184RP804100KC8090.1µFPCS802BLTV817BKDS184KM50V/47µFR81610KV1: 1KVF: 0DP801C808QP801KTN2907AS 0.1µFLTV817BKM50V/47µFDS802KM50V/47µFC810390pFZD8019.1BR800OPENCS80347nFPC801BR815 R819330C81133nFR8172W0.2PCS801BLTV817BRP803330K0.1µFRS80410KRS81110K18V321631 2CS805LTV817BR867S51K FC2ZD801SCS812C813RP802330KR818 10032162 3PC802Bwww.serwis-elektroniki.com.plRS80832162.2RP8013216330K68CS VCC51OUTRT47GNDCT FB IS+R82110KCS804KM50V/47µFFBS SICS801VIPer12AR867S61K FQS802KTN2222Vdd D D DDRS81010KRS8072.2KR8148.2K3216 22D805 KDS184R820RS805RS8099.1K32164 8 7 6 5 10ICS802KA431AUF40070.1µFR867S31.5KFVF ONLYVF ONLY(PFC PART)L802CN801SLX801NT801S LX802BD801D801 FSU10B60D807 STPS30150C1 LFP801SCV930160CV423090SN 2 1T801ACH +23 FG 250V/5AL801C814 470pFR824 R8235µHVA801S RX801S CX801SCX802S 2.5D-13CP801C801R8131KV560 C8351/2W 1M275Vac 224275Vac 224R801R806150K630VQ8010.68µF32163216630V2WR8221nFDAC-11P470KF470K FC803STP20NM502W 1010nFJP803PC801A3 R813AACL - 4LTV817B150KC815 C816 C817V1 : JVR10N561KVA802SRS605M2WC836 1µF 25VVF : JVR14N751K RY801S CY805S CY803S CY802S CY801S JVR10D751OPEN 102 102OPEN 102 VF ONLYD802R810 R811R807VF ONLY 400V 400VC837 222KR802 KDS184 10 5W470K FC802C819250V470KF0.23216R8283216D80425V 0.47µF 470JP802UF4007SIC803KA431AD803 KDS184CY804S2.2nFR803R812 R808400V560K F330 470K F3216 8 73216GND1st FG3 VCC GD 4B801MULTCSC804IC801BAS3590TOC858S50V/47µF0.1µFR805 68K5 L6561 1ZCDINVGND COMPTS801 D803S1C8056 2R804C807 R80921DQ0610K1nF 9.1K FRS801 CS80110nFC806 0.47µF220K 1KV25V2W 1nFDS801 UF4007SR867S1DS803CS806DS804QS803QS801 D2 KDS184Q802UF40072.2KKSP2907KSC2331YVF ONLYSPP11N80C3IC802KA7552KM10V/470µFKM10V/470µFPCS802ALTV817BC3CS807R867S41K FELEKTRONIKIPCS801ALTV817BR867S330R867S22.4K F+6.5VLS801 22µHHP250V/330µFKM35V/1000µFR8271K FR85715K5.6VKM35V/1000µFKM35V/1000µF35V/470µFZD80524V_DTCR8262K FC818HP250V/330µF2.4K FtR8256.8K FR8566.8K F+24V+24VCHANGED POINTC838 250V222KJP801V1 : C801,C802 => 250V/330µFVF : C801 => 450/120µF,C802 => OPENHOT COLDSchemat zasilacza OTVC Samsung LCD23VFAXSchemat zasilacza OTVC Samsung LCD23VFAX

****Aplikacja uk³adu OZ960 w OTVC LCD Philips chassis LC13E (20”)C42R/0/080512345CN3N70C33C/68pT1T/31:1500C7C/225K/1206U2 4600N87N184G2 D25 AINVERTER PANEL (20")N11VIN-1R8CP3N3C66D2S23IN1FBT1R/100K/12067C/SM04(9-E2)B-BHS-1N73 R14R/100K/1206C/CP10C/225K/1206D1G12C45C/333K/0805/50VL1L/350mN21126mH1234568D1S11R15R/22NDR-BD5D/RLZ5.1BR4R/10KD4D/RLZ5.1BR2R/10KC48N62C16C/225K/1206C/220µ/35VC32C/220µ/35VR11R/22N7R5R/22N6N9B5D2G24N74 R9R/100K/12066D2S23C35C/473K/0805C5C/473K/0805FBT123 CT3R10R/100K/1206CP4C/CP7D1G128C44C/333K/0805/50VPDR-CPDR-AN12C34C/68pD1S11R3R/22NDR-D14T/EE0803FBT1N71U3 4600C43C/821K/250VR45R/100K/1206R39R/100K/1206VbriR64R/0R19 R/NCR76 R/NCC31R/NCNDR_B 20 PDR_A 19 CT 18 RT 17 PGND 16LCT 15 N24R1R/NCCP2C/CPNDR-BPDR-ACTRTLCTC24C/104K/0805ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plF1F/429003VinCN1N81 R21R/100K/1206L3L/350mN75R18R/100K/1206L2L/350mCP9C/CPON/OFFVbriN61N63N10R26R/10KN82 R46R/100K/1206N76 R40R/100K/120687654321R20R/NCVREF5VQ11Q/3906N17CN2C27C/68p1R54R/100K/1206N72R41R/100K/1206CP5C/CPC/B8B-PH-SM3-TBR0R/0N28C49N13R50R/220/1206R25R/10K3R/0/0805R35R/35.7KCP10C/CPN15R29R/33C/SM02B-BHSS-1-TBR49R/4.7K/0805ON/OFFC53C/12pR38R/590KR28R/10KN23N37N65CP13C/CP C36C23N16CTIMR1CTIMQ8Q/3904N78C26C/12pFR43R/22KOVPC/NCOVP2C/105K/1206SSTC14OVPQ1Q/2N7002ENA3ENAQ3Q/3904N1N22C11C/105KC/221GSST4SSTC28C/122J/0805D/BAV99D1R6R/1MVDDA5C22C/474KC1AGND6C/104K/0805R42R/5.1K/1%C4C/105ZC3C/104ZC25C/105Z/0805R44R/22KVDDAD15D/RLZ5.6CC30C/103J/0805CP12C/CPCP17CP16CP15CP14DIM 14REF7VREFLPWMPDR-CLPWM 13RT18RT1ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plPDR_C 12FB9R13R/NCFBT1FBT2RT23 CT5FBR27R/887KR22R/30.1KNDR-DNDR_D 11CMP10CMPR12R/51.1KFBK14C46C/NCC41C/NCC38C/NCC2C/NCC10C/NCC12C/103KC21C/152KCP1C/CPCP11C/CPT/EE0803U1OZ960SSOP20D26D/BAV99D29D/BAV99N14N33C13C/104KR16R/105R23R/110R17R/1KR63R/4.7KC15C/NCR24R/22.1K5VAplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCD Philips chassis LC13E (20")28 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweChassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów,regulacje serwisoweBogdan SikorowskiChassis 11AK49 to kolejne z wielu ju¿ istniej¹cych opracowañbardzo p³odnego biura rozwojowego firmy Vestel. Generalniechassis to przeznaczone jest do stosowania w OTVC100°/50Hz z kineskopami 24” ÷ 33”, a tak¿e z p³askimi kineskopamiformatu 16:9.Odbiorniki TV wyposa¿one w chassis 11AK49 charakteryzuj¹siê stosunkowo szerok¹ gam¹ ró¿nych mo¿liwoœci. Jakopodstawowe mo¿na wymieniæ:- odbiór w standardach: B/G, D/K, L/L’, I/I’ (PAL, SECAM,NTSC),- dostêpnoœæ funkcji: PIP, PAP, POP, PAT, TAT,- trzy gniazda SCART, dwa gniazda SVHS oraz dwa zespo-³y gniazd AV (front i ty³),- obs³uga 2D Comb Filter oraz 2D/4H,- opcja Dynamic Focus, BSVM oraz Rotation,- obs³uga sygna³ów YPbPr,- obs³uga funkcji: EPG, IDTV, TV-R/HDD.Sercem omawianego opracowania chassis jest procesorTDA12020H1. W literaturze producenta tego uk³adu, a jestnim firma Plilips, czêsto jest on oznaczany jako UOC-III (UltimateOne Chip III-generation), co w wolnym t³umaczeniumo¿e oznaczaæ „Ostatecznie jeden chip III generacji”. Rze-128VSSP2127126VSSC4VDD4125124123VDDA3(3.3V)VREF_POS_LSLVREF_NEG_LSL+LSR122121VREF_POS_LSR+HPLVREF_NEG_HPL+HPR120VREF_POS_HPR119XTALIN118XTALOUT117116VSSA1VGUARD/SWIO115DECDIG114VP1113PH1LF112PH2LF111110109108GND1SECPLLDECBGAVL/EWD107106VDRBVDRA105104103VIFIN1VIFIN2VSC102IREF101GNDIF100DVBIN1/SIFIN19998DVBIN2/SIFIN2AGCOUT97 EHTOP1.5/TXP1.5/RXP1.2/INT2VSSC31234AVL/SWO/SSIF/96 REFIN/REFOUT95 AUDIOIN5L94 AUDIOIN5R93 AUDOUTSLVDDC3P2.5/PWM4P2.4/PWM3VSSC1/PP3.3/ADC3P3.2/ADC2DECV1V8VDDC1(1.8)P3.1/ADC1P3.0/ADC0P2.3/PWM2P2.2/PWM1P2.1/PWM0567891011121314151617BrightnessRGB outSyncIFSwitchRGBswitchCombFilter“COSMIC”PeakingsaturationContrastColourDecoderYUVswitchRGB+FFYUVYUVVrefUOCIII - “HERCULES”DACADCSplit - screenPanoramaSchemat blokowy uk³adu UOC-IIIDAC“PICASSO”TXTOSDCCRDSStereoSoundMicro+Flash92 AUDOUTSR91 DECSDEM90 AMOUT/QSSO/AUDEEM89 GND288 PLLIF8786SIFAGC/DVBAGCDVBO/IFVO/FMRO85 DVBO/FMRO84 VCC8V83 ADC2SIF82 VP281 SVO/IFOUT/CVBSI80 AUDIOIN4LP2.0/PMW 18VDDP(3.3) 19P1.7/SDA 20P1.6/SCL 2179787776AUDIOIN4RCVBS4/Y4C4AUDIOIN2LP1.3/T1 22P0.0/I2SDI1 23P0.1/I2SDO1 24P0.2/I2SDO2 25P0.3/I2SCLK 26P0.4/I2SWS 27VSSC2 28VDDC2 29P1.1/T0 30P1.0/INT1 31P0.5/INT0 32TDA12020H1“HERCULES”face down version(QFP-128, 0,8mm)75 AUDIOIN2R74 CVBS2/Y273 AUDIOIN3L72 AUDIOIN3R71 CVBS3/Y370 C2/C369 AUDOUTLSL68 AUDOUTLSR67 AUDOUTHPL66 AUDOUTHPR65 CVBSO/PIP3334353637383940414243444546474849505152535455565758596061626364VDDado(1.8)VSSadoVDDA2(3.3V)VDDA(1.8V)GNDAVREFADVREFAD_POSVREFAD_NEGVDDA1(3.3V)BOGOROBLKINBCLINVP3GND3B/Pb-3G/Y-3R/Pr-3INSSW3VOUT(SWO1)UOUT(INSW-2)YOUTYSYNCYIN(G/Y-2/CVBS/Y-X)UIN(B/Pb-2)VIN(R/Pr-2/C-X)VDDacmbVSSacmbHOUTFBISO/CSYSVMRys.1. Uproszczony schemat blokowy uk³adu UOC-III, rozmieszczenie i opis wyprowadzeñSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 29

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweczywiœcie zawiera on w sobie wszystko (rzecz jasna – za wyj¹tkiemuk³adów mocy) co jest niezbêdne do pracy nowoczesnegoodbiornika TV, a wiêc: mikrokontroler (+ pamiêæ programuFlash), procesor wideo, procesor audio, uk³ady p.cz.(IF), przetworniki ADC i DAC, uk³ady konwersji formatu (Panorama),prze³¹cznik sygna³ów RGB, regulacje kontrastu i jasnoœci,a tak¿e 10-stronicowy teletekst.Wszystkie wymienione funkcje dziel¹ uk³ad na dwie zasadniczeczêœci, czêœæ analogow¹ zwan¹ “Cosmic” oraz czêœæcyfrow¹ nazwan¹ “Picasso”. Ca³oœci uk³adu nadany zosta³ równie¿specjalny kryptonim “HERCULES” maj¹cy niejako podkreœliæniesamowite jego mo¿liwoœci. Schemat blokowy HER-CULESA oraz rozmieszczenie i funkcje wyprowadzeñ pokazanona rys.1. Natomiast na rysunku 2 pokazano schematycznieuk³ady komutacyjne i pod³¹czenie sygna³ów wej/wyj. Trzebajednak zaznaczyæ, ¿e nie wszystkie pokazane sygna³y mog¹byæ podawane jednoczeœnie, np. zespo³y gniazd AV frontowei tylne nie mog¹ byæ obs³ugiwane w tym samym czasie, dotyczyto równie¿ tylnego zespo³u gniazd AV i gniazda SCART 3.Sygna³ wejœciowy CVBS z gniazda SCART1 podawany jestna n.71 (CVBS3) uk³adu procesora, a tak¿e do uk³adu prze³¹cznikawideo (TEA6415C) dla potrzeb uk³adu PIP. Jako sygna³wyjœciowy CVBS-out na wyprowadzeniu 19 gniazda SCART1pojawia siê IFVO (n.86) buforowany na uk³adzie wtórnikówQ121, Q122. Ten sam sygna³, tak¿e po odpowiednim buforowaniu,wykorzystywany jest równie¿ do obs³ugi gniazda SCART3.Z kolei sygna³y RGB z SCART1 podawane s¹ na wyprowadzeniaodpowiednio 51, 50 i 49 uk³adu TDA12020H1. Towarzysz¹-FAVLinRinVideo_inAntennaMAIN TUNER(PLL)PIP TUNER(PLL)SAWSAWYYIFTDA9895TB_SVHS F_SVHSC CIFVO / p86CVBS / p81VIFIN / p104,105CVBS_OUTCVBS2 / p74CVBS_INCVBS3 / p71SCART -1R, G, B, FBLKL, R_outCVBS4 / p78C2/C3 / p79L, R_inCVBS_out / PIP / p65SCART - 3SCART - 2SVHS_CSVHS_YCVBS_OUTCVBS_IN/YinR, G, B, FBLKY, Pb, PrL, R_outL, R_inCVBS_OUTCVBS_INL, R_outL, R_inVideo SWTEA6415CPIPV1V2 RV3 GR BGBPIP & CTI MODULECTIC4 / p77R / p51G / p50B / p49FBLK /p52R / Cin / p59G / p57B / p58Y / p55U/ p54V / p53AUDIO-in_4 L.R / p80, 79HERCULESAUDIO-in_2 L.R / p76, 75BAVVideo_inLinRinAudioAmplifierAUDIO-in_3 L.R / p73, 72AUDIO-in_5 L.R / p95, 94AUDIO-out_SR, SR / p93, 92AUDIO-out_HPR, HPL / p67, 66AUDIO-out_LSR, LDL / p69, 68VESTEL_BUSR, G, B, FBLKCVBS_INL, R_inI2CUARTHPAmplifierTDA1308TSWooferAmplifierDACDACI2SDO1 /p24I2SDO2 / p25Rys.2. Pod³¹czenie wejœciowych sygna³ów zewnêtrznych30 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowece sygna³om wideo i RGB sygna³y fonii pod³¹czone s¹ do wejœæAUDIOin_3L,R (pin 73, 72). Jako sygna³y wyjœciowe audio dlaSCART1 wykorzystane zosta³y sygna³y AUDIOout_SR,SL (pin93, 92), które obs³uguj¹ równie¿ gniazdo SCART3.Sygna³ CVBSin z gniazda SCART2 (n.20) podawany jestna wyprowadzenie 78 (CVBS4) UOC-III oraz do uk³adu prze-³¹cznika TEA6415C (obs³uga toru PIP). Gniazdo SCART2 obs³ugujerównie¿ wejœciowe sygna³u SVHS. Sygna³ C podawanyjest wejœcie C4 (n.77) uk³adu procesora, natomiast sygna³Y podobnie jak CVBSin na wejœcie CVBS4. Sygna³ wyjœciowyCVBSout obs³uguj¹cy gniazdo SCART2 ma swój pocz¹tekjako sygna³ CVBSO (n.65, UOC-III) i jest prze³¹czany –wszystkie sygna³y wejœciowe CVBS mog¹ pojawiæ siê na tymwyjœciu. Gniazdo SCART2 mo¿e obs³ugiwaæ równie¿ wejœciowesygna³y RGB. W przypadku niestosowania w chassis modu³uPIP/CTI sygna³y te podawane s¹ bezpoœrednio na wejœciaRGB uk³adu procesora (wyprowadzenia odpowiednio: 59,57 i 58). W rozwi¹zaniach chassis z modu³em PIP/CTI wejœciowesygna³y RGB podawane s¹ najpierw do uk³adu PIP, anastêpnie na wejœcie uk³adu CTI jako sygna³y UVY i jako takiepodawane s¹ dalej na te same wejœcia procesora co w rozwi¹zaniubez PIP – R/Vin (n.59), G/Yin (n.57), B/Uin (n.58).Modu³ Feature Board (PIP & CTI) zbudowany jest w oparciuo dwa uk³ady scalone: czêœæ PIP & PAP wykorzystuje uk³adSDA9488 (lub SDA9489) firmy Micronas, natomiast czêœæ CTIuk³ad TA1366FG firmy Toshiba. W przypadku stosowania tylkouk³adu CTI sygna³y wyjœciowe YUV z uk³adu UOC (n.55,54, 53) podawane s¹ na wejœcie TA1366FG i wracaj¹ do uk³aduprocesora równie¿ jako sygna³y YUV (n.57, 58, 59).Gniazdo SCART3 jest opcjonalnie obs³ugiwane z tylnymzespo³em gniazd AV. Sygna³ CVBSin z SCART3 podawanyjest do uk³adu procesora na wejœcie CVBS1 (n.81), a tak¿e douk³adu prze³¹cznika TEA6415C. Z kolei sygna³ CVBSout(wyprowadzenie 19) jest taki sam jak sygna³ CVBSout na gnieŸdzieSCART1 (po odpowiednim buforowaniu).Chassis 11AK49 wyposa¿one jest równie¿ w specjalnegniazdo “VESTELBUS” przeznaczone do pod³¹czenia urz¹dzeñzewnêtrznych takich jak DVD-Combi lub IDTV. Sygna³wejœciowy wideo z tego gniazda pod³¹czony jest do wejœciaCVBS1 (n.81) uk³adu UOC-III, czyli do tego samego co wejœciowysygna³ z gniazda SCART3. Oznacza to, ¿e gniazda tenie mog¹ byæ obs³ugiwane w tym samym czasie. Podobna sytuacjama miejsce w odniesieniu do wejœciowych sygna³ówRGB – podawane s¹ one na te same wejœcia procesora co odpowiedniesygna³y RGB z gniazda SCART2.Uk³ad procesora UOC-III w czasie normalnej pracy wymagazasilania czterema ró¿nymi napiêciami: 1.8V, 3.3V, 5V i5V_Stb. Jednak w trybie standby niezbêdne jest tylko jednonapiêcie zasilania: 3.3V_Stb, z którego uk³ad sam, z wykorzystaniemwewnêtrznych obwodów, wytwarza jeszcze napiêcia2.5V oraz 1.8V. Wydajnoœæ tego ostatniego ograniczona jestdo 50mA, dlatego w trybie normalnej pracy niezbêdny jest zewnêtrznyregulator napiêcia 1.8V.Wszystkie wymienione wy¿ej napiêcia (oprócz wspomnianego1.8V) wytwarzane s¹ w uk³adzie przetwornicy, zaœ zasilacz1.8V zbudowany jest na elementach dyskretnych i pracujew konfiguracji regulatora ci¹g³ego. Jako napiêcie odniesieniawykorzystuje wyjœcie wewnêtrznego napiêcia procesora 2.5V(DECDIG, n.115). W uk³adzie regulatora 1.8V wytwarzane s¹trzy napiêcia: +1V8_1, +1V8_2 oraz +1V8_3. Dwa pierwszeprzeznaczone s¹ do zasilania czêœci analogowej procesora, natomiast+1V8_3 zasila czêœæ cyfrow¹. Wykorzystuj¹c obwodyregulatora 1.8V realizowana jest równie¿ funkcja Reset dla procesora.Konfiguracjê zasilacza 1.8V pokazuje rys.3.+1V8_3C107100N16V+3V3_stbL100Q107BSH103D100BZT55C2V4R117180RD1011N4148R1133K3R129470RQ110BC848BQ106BC327C114 +47µ16VD102 1N4148S_RESETR12622KQ108BC848BR127150KQ109BSH111C11522N50VQ113BC327R1284K7C12747µ16V+C128 +100µ16VL110L111R16722KQ114BC848BR1684K7+3V3_stbC129100N16VC130100N16VR327100RDECDIGC131220N16V+1V8_2+1V8_1Rys.3. Regulator napiêcia 1.8VSygna³ DECDIG o dok³adnej wartoœci 2.5V podawany jestna bazy tranzystorów Q108 i Q114, wskutek czego na kolektorachtranzystorów Q106 i Q113 (œredniej mocy) zasilanychze Ÿród³a +3V3_Stb wystêpuj¹ napiêcia 1.8V o odpowiedniodu¿ej wydajnoœci. Po odfiltrowaniu na obwodach LC napiêciate zasilaj¹ niezbêdne obwody procesora.Funkcja Reset realizowana jest ka¿dorazowo, kiedy napiêcie+3V3_Stb spadnie poni¿ej wartoœci 2.6V. Przewodz¹cy dotej pory tranzystor Q110 zostaje wy³¹czony, co powoduje za³¹czenietranzystorów FET: Q107 i Q109. W ten sposób linia napiêcia+1V8_3 zostaje zwarta do masy, a system sterowaniawejdzie w stan Reset. Mo¿liwe jest równie¿ wymuszenie stanuReset bez koniecznoœci obni¿ania napiêcia +3V3_Stb. W tymcelu nale¿y uaktywniæ sygna³ S_Reset procesora (port P2.3/PWM2, n.15). Zachowanie siê obwodu Reset w takim przypadkubêdzie identyczne, jak w czasie zaniku napiêcia +3V3_Stb.Ca³¹ architekturê zasilania procesora UOC-III pokazano narys.4, natomiast w tabeli 1 zamieszczono wartoœci poboru pr¹duprzez procesor UOC-III.Tor audio m.cz. omawianego chassis zbudowany jest woparciu o wzmacniacz mocy 2×10W pracuj¹cy w klasie D.Zastosowano w nim uk³ad TDA8928J zasilany symetrycznienapiêciami +14V i -14V, opornoœæ obci¹¿enia wynosi 8R. Sygna³ywyjœciowe z procesora Main_L oraz Main_L (wyprowadzeniaAUDOUTLSL, n.69 i AUDOUTLSR, n.68) podawanes¹ na wejœcie wzmacniacza po przejœciu przez uk³adykomparatorów zbudowanych na uk³adzie LM393 (IC403). Wcelu odfiltrowania czêstotliwoœci prze³¹czaj¹cej PWM zastosowanodwubiegunowe filtry LC: L403 (33µH) i C433 (470nF)oraz L404 (33µH) i C440 (470nF).W torze s³uchawkowym wykorzystywane jest wyjœcieI2SDO1 (port: P0.1). Sygna³ I2S_HP w postaci cyfrowej poda-SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 31

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowe+3.3 ... 5v+3.3V standby2k21122,38,39,40,120,1245,12,2919 33 1263635,125DECV1V8VREF_POS_LSLVREF_POS_LSR+HPRVREF_POS_HPRVREF_AD_POSVREF_ADVDCC1VDCC2VDCC3VDDP VDDadc VDDC4VDDAVDDA2VDDA310KTCG-µCReferencevoltageVoltage regulator+3.3Vperipheral+1.8VvideoADC+1.8V audioADCs1.8V+1.8V audioDACsSleep modecontroller1.8Vguard+3.3V audioDACsINT, TimersRCP80c51 core&Flash programmemory3.3Vguard+1.8Vcore+3.3V analogblocksIREFOPOR>1.2VReset+1.8VmemoriesVDDA141 +3.3V standbyVSPThese blocks run from thenormal, from the 2.5Vgenerated 1.8V supplyDDLINT2.5V1.8VfeedbackDECDIG115+3.3V for Hdrive and I2C+2.5V ref+Vp1 for Geo+Vp2 for IF & sw+Vp3 for RGB+Vp4 for Comb+Vp for Scart Audio Out11482476084+5V+8VRys.4. Zasilanie procesora UOC-IIITabela 1.Pobór pr¹du przez procesor UOC-IIITryb pracyNapiêcie zasilania+5V +8V (+5V) +3.3V_Stb +1.8V (extern)DECDIG(2.5Vout)HOUTUwagiTV 190mA 2mA 100mA 280mA on on Dzia³aj¹ wszystkie obwodyVCR 190mA 2mA 100mA 280mA on off Dzia³a tylko czêœæ w.cz.-p.cz.Standby - - 40mA - off off „Budzenie” pilotemwany jest na wejœcie konwertera DAC (uk³ad IC402, CS4334),a st¹d, ju¿ w postaci analogowej, na wejœcie wzmacniacza s³uchawkowegozbudowanego na uk³adzie TDA1308T (IC404).W podobny sposób realizowany jest tor SubWoofera. Sygna³I2S_SWoofer z wyjœcia I2SDO2 (port: P0.2) podawanyjest na wejœcie konwertera DAC (równie¿ uk³ad CS4334,IC401), a st¹d w postaci analogowej, kierowany jest do zewnêtrznegowzmacniacza SubWoofera.W celu wyeliminowania nieprzyjemnych stuków w g³oœnikachpodczas wy³¹czania odbiornika zastosowano specjal-ny obwód eliminuj¹cy tê uci¹¿liwoœæ. Schemat ideowy tegoobwodu pokazano na rys.5.Podczas normalnej pracy, kiedy w obwodzie chassis obecnejest napiêcie +14V, tranzystor Q403 pozostaje wy³¹czony, w tymczasie kondensator C449 ³aduje siê do napiêcia zasilania +14V.Z chwil¹ zaniku napiêcia na linii +14V baza tranzystora Q403obni¿a siê poni¿ej potencja³u emitera i tranzystor w³¹cza siê,uaktywniaj¹c tym samym tranzystor Q402. W ten sposób, wczasie wy³¹czania odbiornika kolektor Q402 znajdzie siê napotencjale masy zwieraj¹c sygna³ wyciszania g³oœników Mute.32 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTor odchylania w omawianym chassis rozwi¹zany jest typowo.Sygna³ Hdrive (n.62, Hout) poprzez bufor wtórnika (tranzystorQ119) podawany jest zmiennopr¹dowo (kondensatorC605) na bramkê tranzystora FET Q601, którego obci¹¿eniemjest pierwotne uzwojenie transformatora drivera TR600. Wewtórnym uzwojeniu tego transformatora wytwarzany jest sygna³pr¹dowy o wydajnoœci i fazie niezbêdnej do wysterowaniabazy tranzystora mocy Q600 (BU2508AF) pracuj¹cego wstopniu koñcowym odchylania linii. Kondensatorami powrotus¹: C607 i C608. W uk³adzie formowania pr¹du cewek zastosowanotypowy modulator diodowy umo¿liwiaj¹cy ³atw¹ realizacjêkszta³towania pr¹du odchylania cewek poziomego.Rolê obwodu korekcji E/W pe³ni uk³ad z tranzystorami Q601,Q602 i wykonawczym Q602 (BDX53FBI). Z obwodem tymwspó³pracuje cewka korekcji L601. Indukcyjnoœæ L602 pe³nirolê tzw. Bridge coil. Realizacjê korektora liniowoœci poziomejzapewnia cewka L603. Za korekcjê typu S w poziomieodpowiedzialne s¹ kondensatory C615, C613, a tak¿e C611 wuk³adzie modulatora. Obci¹¿eniem obwodu kolektorowegoQ600 s¹ cewki odchylania poziomego oraz pierwotne uzwojenietransformatora linii TR601. We wtórnych obwodach TR601wytwarzane jest m.in. napiêcie zasilania wzmacniacza koñcowegosygna³ów RGB (+200V), napiêcie zasilania uk³adu ramki(+14V_VERT) oraz wysokie napiêcia niezbêdne do wysterowaniakineskopu (WN, G2, FOCUS). Dla poprawy wyrazistoœcizobrazowania na ca³ym obszarze ekranu, sta³e napiêciesiatki ostroœci (FOCUS) korygowane jest sk³adow¹ sinusoidaln¹wytwarzan¹ w uk³adzie dynamicznej korekcji ostroœci. Schematuk³adu przekszta³caj¹cego wejœciowy paraboliczny sygna³E/W na sygna³ sinusoidalny pokazano na rys. 6.PL6011EW-IN+14V1,9mH10K150n250V1N4148BC558A33n250VDHGE22kPL6041DAF-OUT1PL60722K+ 220µFMuteBC548Rys.5. Obwód antystukowyRys.6. Uk³ad dynamicznej korekcji ostroœciW stopniu koñcowym uk³adu odchylania pionowego zastosowanouk³ad TDA8359J (IC601) z pr¹dem wyjœciowym3.2A. Uk³ad zasilany jest napiêciem +14V_VERT wytwarzanymw obwodach transformatora odchylania poziomego. Dlapotrzeb generatora powrotów ramki do uk³adu IC601 podawanejest równie¿ napiêcie +50V. Uk³ad ramki sterowany jestpr¹dem ró¿nicowym z wyjœæ procesora VDRA (n.106) i VDRB(n.107) sygna³ami oznaczonymi jako VERT_A i VERT_B.Wartoœci rezystorów R633 i R634 oznaczonych na schemacie(*) zale¿¹ od wielkoœci zastosowanego kineskopu.Omawiane chassis wyposa¿one jest równie¿ w uk³ad regulacjiskrêcenia rastra. Zbudowany jest on w oparciu o podwójnywzmacniacz operacyjny typu LM358N (IC600). Uk³ad sterowanyjest sygna³em PWM ROTATION dostêpnym na porciewyjœciowym P2.0/PWM procesora. Œredniej mocy tranzystorywykonawcze uk³adu rotacji Q603 i Q604 obci¹¿one s¹cewk¹ rotacji pod³¹czon¹ do gniazda PL600.Uk³ad UOC-III wyposa¿ony jest w szereg mechanizmów przeznaczonychdo pracy w ró¿nego rodzaju uk³adach zabezpieczeñ.Sygna³ami informuj¹cymi procesor o nieprawid³owoœciach zaistnia³ychw obwodach chassis s¹ m.in. sygna³y oznaczone jakoEHTINFO, VGUARD, S_RESET oraz PROTECTION(B+_PROTECTION). Sygna³ EHTINFO odpowiedzialny jest zaœledzenie œredniej wartoœci pr¹du kineskopu, z kolei sygna³ VGU-ARD zwi¹zany jest z kontrol¹ poprawnej pracy uk³adu odchylaniapionowego – wy³¹cza sterowanie w przypadku zaniku powrotówramki. Natomiast sygna³ PROTECTION ma wielorakieprzeznaczenie i uaktywniany jest (niski stan portu P1.1/T0) wwielu ró¿nych niebezpiecznych sytuacjach. Wykorzystywany jestnp. w uk³adzie kontroli przekroczenia dopuszczalnej wartoœciwysokiego napiêcia. Stosowny fragment schematu z uk³adem X-RAY PROTECTION oraz z przeciwzwarciowym uk³adem napiêciaG2 oraz FOCUS pokazano na rys.7.+14V_BEAMR6374K7R63968KR6551KSCREEN & FOCUSSHORT CIRCUITPROTECTION80VD621BZT55C10Q605BF421R63812KX-RAY PROTECTIONR64010KQ609BC858BC6431N50VR65610KD618BZT5547V(75V)PL6061R654100KR653150KD6161N4148Rys.7. Uk³ady zabezpieczeñ X-RAY, U FOCUS oraz G2W czêœci obwodu X-RAY PROTECTION zabezpieczaj¹cejodbiornik TV przed nadmiernym wzrostem napiêcia WN(powy¿ej 33kV) sygna³ B+_PROTECTION przyjmie stanwysoki, jeœli proporcjonalne do WN napiêcie +80V przekroczywartoœæ 90V. W tej sytuacji napiêcie na emiterze tranzystoraQ605 przekroczy wartoœæ napiêcia bazy (dioda ZeneraD618: 75V) i tranzystor w³¹czaj¹c siê podniesie potencja³ sygna³uB+_PROTECTION. Ten z kolei podany na bazê tranzystoraQ812 spowoduje jego uaktywnienie siê. Ostatecznie informacjao nieprawid³owoœci w uk³adzie wytwarzania napiêciaWN dotrze do portu P1.1/T0 procesora jako stan niski. Wodpowiedzi na tak¹ sytuacjê procesor wprowadza odbiornik wtryb pracy protection (dioda LED œwieci na czerwono, brakreakcji na komendy wysy³ane z pilota i m.in. blokowane jestwyjœcie sygna³u Hout, n.62).W identyczny stan wprowadzany jest równie¿ odbiornikTV w sytuacji ewentualnego zwarcia w obwodach napiêciaG2 lub FOCUS. Uzwojenie transformatora wytwarzaj¹ce napiêcieG2 i FOCUS pod³¹czone jest do masy chassis (gniazdoPL606) poprzez rezystor R654. Spadek napiêcia na tym rezystorzezasila bezpoœrednio bazê tranzystora Q609. W normalnychwarunkach baza Q609 jest na potencjale wy¿szym ni¿emiter (dioda Zenera D621: 10V). W przypadku zaistnieniaB+_PROTECTSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 33

Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowejakichkolwiek nieprawid³owoœci (zwaræ) w obwodach napiêæG2 lub FOCUS tranzystor Q609 uaktywnia siê podnosz¹c potencja³sygna³u B+_PROTECTION. Dalsza sekwencja zdarzeñprzebiega analogicznie, jak opisana poprzednio dla zabezpieczeñX-RAY PROTECTION.Obwód zasilacza chassis 11AK49 zbudowany jest w oparciuo sterownik Motoroli MC44608 (IC804) pracuj¹cy tutaj zmodulacj¹ szerokoœci impulsu wyjœciowego w uk³adzie quasirezonansowym.Uk³ad MC44608 generuje impuls steruj¹cybramkê tranzystora FET Q802 o szerokoœci zale¿nej od informacjidostarczonej przez pêtlê sprzê¿enia zwrotnego w obwodziez transoptorem IC805 (TCET110G). Sygna³em b³êdu dlauk³adu regulacji jest linia B+REF pobieraj¹ca sygna³ z napiêciasystemowego +150V. Napiêcie B+REF podane na dzielnikrezystancyjny R834, VR800 i R833, poprzez Ÿród³o odniesienia(uk³ad TL431, Uref=2.5V) steruje wartoœci¹ pr¹du diodyw obwodzie transoptora. To z kolei, jako informacja o poborzemocy w obwodzie napiêcia +150V, steruje wejœcie I_SENSEuk³adu sterownika przetwornicy, wp³ywaj¹c na odpowiedni¹szerokoœæ impulsu steruj¹cego bramk¹ Q802. PotencjometrVR800 s³u¿y do ustawiania napiêcia regulowanego +150V.Uk³ad diody transoptora w stanie normalnej pracy zasilany jestz wyprowadzenia 14 transformatora TR800 po wyprostowaniuna D809 i wyg³adzeniu przez C836. Natomiast w staniestandby napiêcia zasilaj¹cego dostarcza wyprowadzenie 20TR800 poprzez obwód D822, C847, L804, R847 i IC802.Drabinka rezystancyjna sk³adaj¹ca siê z R814, R815, R816i R819 pod³¹czona do wyprowadzenia 3 uk³adu sterownika(CONT_IN) realizuje pr¹dowe sprzê¿enie zwrotne kontroluj¹cemaksymaln¹ wartoœæ pr¹du w obwodzie drenu tranzystorakluczuj¹cego Q802. Linia z rezystorami R864, R865, R866pod³¹czona równie¿ do tego wyprowadzenia dostarcza informacjio wartoœci napiêcia sieci. Z kolei elementy D805, D806i R813 stanowi¹ ochronê zabezpieczaj¹c¹ dla samego kluczaMTP6N60E. Obwód z elementami D823, C800, D801 i R801zapewnia start przetwornicy oraz zabezpiecza poprawne zasilaniesterownika w trybie pracy standby.Po stronie wtórnej transformatora przetwornicy znajduj¹ siêg³ównie prostowniki i kondensatory wyg³adzaj¹ce, ale dzia³a turównie¿ szereg wa¿nych zabezpieczeñ. Zabezpieczenie nadpr¹dowew obwodzie linii +150V, gdzie wystêpuje zasadniczy pobórmocy, realizowane jest przez obwód sk³adaj¹cy siê z nastêpuj¹cychelementów: R837, C840, R850, R838, Q806, R851,R853, C850 i D813. Nadmierny pobór pr¹du z tej linii spowodujew³¹czenie siê tranzystora Q806, co z kolei uaktywni tranzystorQ812, a to oznacza stan niski na linii PROTECTION –ostatecznie odbiornik wchodzi we wspominany ju¿ wczeœniejtryb pracy protection. W tryb ten odbiornik wejdzie równie¿ wprzypadku zwarcia na linii zasilania +5V. Obwód odpowiedzialnyza wykrywanie takich sytuacji sk³ada siê z nastêpuj¹cychelementów: R862, R863, Q813, R861 oraz D815. Obni¿enie siênapiêcia +5V spowoduje w³¹czenie siê tranzystora Q813, a tojest bezpoœredni¹ przyczyn¹ uaktywnienia siê Q812. Dalszasekwencja zdarzeñ by³a ju¿ omawiana.Stan pracy przetwornicy “Normal” i “Standby” kontrolowanyjest przez procesor za poœrednictwem portu P1.3/T1 (sygna³:ON/OFF & LED, wyprowadzenie 22). Stan wysoki portuodpowiada pracy w trybie standby, natomiast stan niski wystêpujew trybie normalnej pracy.Regulacje serwisoweUk³ad “HERCULES” z uwagi na scalenie w sobie ogromniejiloœci wielu ró¿norakich obwodów wyposa¿ony jest w bardzorozbudowany tryb serwisowy. Zanim przyst¹pimy do wykonywaniaregulacji w service mode nale¿y zwróciæ uwagê nato, aby odbiornik by³ do tej operacji odpowiednio przygotowany.Wszystkie potencjometry, ³¹cznie z potencjometrami FO-CUS i SCREEN, powinny znajdowaæ siê w œrodkowym po³o-¿eniu. Drug¹ rzecz¹, o której powinniœmy pamiêtaæ, to w³aœciweustawienie napiêcia systemowego, którego wartoœæ zale¿yod typu kineskopu zastosowanego w danym odbiorniku. Przyk³adowodla kineskopów 32”, 16:9, W76EKW10X21 firmyPanasonic oraz 28”, 16:9, THO021X131 firmy Thomson napiêcieto powinno wynosiæ 145 ±0.5V. Nale¿y wspomnieæ równie¿o tym, ¿e obwód ARCz reguluje siê automatycznie z chwil¹wybrania czêstotliwoœci poœredniej i to zarówno 38.9MHz z modulacj¹negatywow¹, jak i 33.9MHz z modulacj¹ pozytywow¹(standard L). Regulacjê ostroœci przeprowadza siê w sposób tradycyjny,tzn. obracaj¹c potencjometrem obserwujemy ekran, byuzyskaæ optymaln¹ ostroœæ na ca³ej jego powierzchni, natomiastregulacjê napiêcia siatki drugiej przeprowadza siê z wykorzystaniemparametru VG2 w trybie serwisowym. PotencjometremSCREEN nale¿y obracaæ delikatnie, a¿ do momentu pojawieniasiê na ekranie komunikatu “STABLE IN”.W celu wprowadzenia odbiornika w tryb regulacji serwisowychnale¿y uaktywniæ g³ówne menu, a nastêpnie korzystaj¹cz nadajnika zdalnej regulacji wys³aæ sekwencjê rozkazów:[4], [7], [2] i [5]. Na ekranie pojawi siê stosowny komunikatinformuj¹cy o typie chassis i wersji software’u (np.AK49T 3.2.2 / 0.0.31 L1) oraz lista dostêpnych parametrówregulacyjnych, jak to pokazuje rys.8.AK49T 3.2.2 / 0. 0. 31 L1153 MAXBRI 045154 MAXCON 045...224 SAVEFS OFF225 LOADFS OFF001 FAPS OFF002 ISPM OFF003 INIT OFFRys.8. Wygl¹d ekranu po uaktywnieniu trybu serwisowegoWyboru parametru regulacyjnego dokonuje siê przy u¿yciuprzycisków pilota [ ] / [ ], natomiast zmianê wartoœci wybranegoparametru lub stanu prze³¹cznika przyciskami [ ⊳ ] lub[ ]. Zakoñczenie regulacji i powrót do „normalnej” pracy musibyæ zawsze poprzedzone zapamiêtaniem regulowanego parametru,w tym celu nale¿y nacisn¹æ przycisk [OK]. Opuszczenietrybu serwisowego bez dokonania tej czynnoœci nie przyniesiespodziewanego skutku regulacji po wy³¹czeniu i ponownymw³¹czeniu odbiornika. Nale¿y dodaæ jeszcze, ¿e wartoœcidomyœlne parametrów dotycz¹ce ustawieñ g³owicy odnosz¹ siêdo zastosowanej w chassis g³owicy UV1316 firmy Philips.Wykaz dostêpnych parametrów regulacyjnych chassis11AK49, zakresu regulacji oraz wartoœci domyœlnych zamieszczonow postaci tabel na odwrocie schematu ideowego tegochassis opublikowanego we wk³adce schematowej do bie¿¹cegonumeru. }34 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Regulacje serwisowe chassis GP4L firmy PanasonicRegulacje serwisowe chassis GP4L firmy PanasonicMarian BorkowskiChassis GP4L stosowane jest przez firmê Panasonicw odbiornikach z kineskopami o przek¹tnej ekranu66cm i 68cm, s¹ to nastêpuj¹ce odbiorniki:TX29PN1D, TX29PN1F, TX29PN1P, TX28PN1D,TX28PN1F, TX28PN1P.E2 O.K. TUN O.K.DDP O.K. MSP O.K.VSP O.K. DPL ---AVSW O.K. MAS ---VCTi F1TX-29PN1DTX-29PN1FTX-29PN1PTX-28PN1DTX-28PN1FTX-28PN1PPodobnie jak w kilku innych typach chassis firmy Panasonicrównie¿ w tym chassis, przed przyst¹pieniem do regulacji,sprawdziæ nale¿y wa¿niejsze napiêcia. W tym celu kontrast,jaskrawoœæ oraz si³ê g³osu ustawiæ nale¿y na minimum, a nastêpniemierzyæ napiêcia w ni¿ej wymienionych punktach:• TPD11: 12.3V ± 0.5V przy ustawieniu na wyjœciu wzmacniaczafonii 5W lub 13.5V ±0.5V przy sile g³osu skrêconejna minimum,• TPD12: 3.3V ± 0.15V,• TPD13: 5V ± 0.25V,• TPD16: 8V ± 0.3V,• TPD17: 3.3V ± 0.15V,• TPD20: 1.8V ± 0.1V,• TPD21: 9.4 ± 0.5V w trybie normalnej pracy lub 5.7V ±0.3V w stanie standby,• TPD23: 138V ± 1.5V,• TPD121: 205V ± 10V,• TPD122: 17.2V ± 1V,• TPD123: -11.6V ± 1V,• TPD124: 13.6 ± 1V,• TPL5: 6.3V ±0.3V.Oprócz napiêæ sta³ych wskazane jest równie¿ sprawdzenienapiêcia dla punktu odciêcia pr¹du kineskopu. W tym celu nasyceniei jaskrawoœæ nale¿y ustawiæ na 50%, a kontrast na 100%.Nastêpnie sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do katody koloru niebieskiegoi tak regulowaæ potencjometrem zmiany napiêcia siatkidrugiej a¿ poziom czerni ustawiony zostanie na 160V ±2V. Sposóbustawienia tego napiêcia pokazano na rysunku 1.Tryb autodiagnozyW omawianym chassis zastosowano procesor steruj¹cyIC601 (VCT4973FPZF1), który umo¿liwia przeprowadzenieautomatycznej kontroli poprawnoœci komunikacji miêdzy uk³adamiscalonymi oraz kodów zapisanych w systemie szesnastkowym.W celu uruchomienia trybu autodiagnozy nale¿y jednoczeœnienacisn¹æ przycisk statusu [i] na nadajniku zdalnegosterowania oraz [-/v ] na klawiaturze lokalnej odbiornika.Po zakoñczeniu procedury kontroli jej wynik wyœwietlany jest160V ± 2VRys.1OPTION 1 0F 0F 0F 0FOPTION 2 0000 00 00OPTION 3 A0 A0 B0 B0OPTION 4 11 11 11 11OPTION 5 00 00 00 00OPTION 6 35 35 35 35OPTION 7 7F 7F 7F 7FOPTION 8 D4 54 D4 54OPTION 9 00 00 00 00OPTION 10 00 00 00 00OPTION 11 11 11 11 11OPTION 12 00 00 00 00OPTION 13 88 88 88 88CHECK E1 61 F1 71Tabela 1.Nazwa parametruEAROM copyFLASH program copyHorizontal PositionVertical PositionHorizontal AmplitudeVert. AmplitudeEW-AmplitudeLower CornerTrapezium-compUpper CornerVertical LinearityVertical SymmetryAngleBowDVCOHighlightLowlightSub-BrightnessRys.2Wykaz parametrów regulowanych wtrybie serwisowymUœredniona wartoœæTV/EXTEXT - TVH-Poz-4V-Poz0H-Amp93V-Amp-15EW-Amp 1-30Lower Corner11Trapez 14Upper Corner11V-Lin39V-Sym-6Angle0Bow0DVCO63High 0374 0318 0335Low 0207 0331 0256Sub-Brightness-10SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 35

Regulacje serwisowe chassis GP4L firmy Panasonicw postaci komunikatu przedstawionego na rysunku 2. W przypadkugdy kontrola portów procesora wyka¿e jakieœ nieprawid³owoœci,wówczas zamiast OK. pojawi¹ siê kreski (--). Wyjœciez trybu autodiagnozy nastêpuje po wy³¹czeniu odbiornikawy³¹cznikiem sieciowym.Tryb serwisowyOprócz testu autodiagnozy mo¿liwe jest wejœcie w tryb serwisowyi dokonanie ustawieñ parametrów odbiornika. Abywejœæ w ten tryb nale¿y regulator tonów niskich ustawiæ namaksimum, a regulatory si³y g³osu i tonów wysokich na minimum.Nastêpnie jednoczeœnie na pilocie nacisn¹æ przycisk [IN-DEX ] oraz [-/v ] na klawiaturze lokalnej. Po wejœciu w trybserwisowy przechodzenie pomiêdzy funkcjami nastêpuje ponaciœniêciu przycisków [ CZERWONY ]/[ ZIELONY ], azmianê wartoœci umo¿liwiaj¹ przyciski [ ¯Ó£TY ]/[ NIEBIE-SKI ]. Po wykonaniu ka¿dej regulacji, w celu zapamiêtanianowych ustawieñ, nale¿y nacisn¹æ przycisk [OK]. Wyjœcie ztrybu serwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku [N].W tabeli 1 zamieszczono wykaz parametrów, których wartoœcimo¿na zmieniaæ.Ze wzglêdu na fakt, ¿e najwiêcej usterek chassis GP4L spowodowanychjest nieprawid³owymi wartoœciami napiêæ zasilaj¹cychna rysunku 3 przedstawiono schemat blokowy uk³aduzasilania tego chassis z zaznaczeniem g³ównych napiêæ.TUNER9 76IC351RGB OUTPUTQ354L3 D31 1L2 D21 1205V8VT551D552 19827D516D513D51517.2V-11.6V13.6V42, 6142VIC451VERTICALR89033VR003D890D8915VSERVICED723.3VSBYIC2401AUDIO SWITCHIC2301AUDIO OUTPUTLEDD1061RM1062RS14 7 5VCCT55338V 15V 5V 3.3_SBY 3.3_SBYIC601VCT4973FPZF12 19,20,87 21,64,68 24,43 46,65IC603RESETIC1103EAROM2 8Q2102MUTEQ21018V5VDEF 3.3V1.8VSBY3.3VSBY3.3VSBY3.3VSBY3.3VSBY8VQ8808V230VD802D801R822R801R823D803350V4 1 3IC801POWERSUPPLY 6T801P1S6P2S3V2 S2D840D841D842D843142VD892 Q893D853R8701 IC870REG3 5IC8501 2REGQ850D8523.3V5V15V10.5V3.3V_SBYPC841D854IC8601.8V_SBYIC8401 REG 22 REG 1Rys.3 R825 D825}36 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Kondensatory elektrolityczne – pomiar rezystancji szeregowej ESRKondensatory elektrolityczne – pomiar rezystancjiszeregowej ESRAndrzej BrzozowskiParametr ESR (Equivalent Series Resistance) okreœla zastêpcz¹rezystancjê szeregow¹ kondensatora. Na rysunku 1przedstawiono schemat zastêpczy kondensatora.ESRRys.1. Schemat zastêpczy kondensatoraKa¿dy kondensator ma rezystancjê ESR. Rezystancja task³ada siê z rezystancji metalowych koñcówek kondensatora,rezystancji p³ytek i rezystancji po³¹czeñ. Kondensatory elektrolitycznemaj¹ dodatkowo rezystancjê elektrolitu i rezystancjêwarstwy aluminium. Na rysunku 2 przedstawiono budowêkondensatora elektrolitycznego.aluminiowa p³ytkaujemnaelektrolitCpo³¹czeniawyprowadzeniaaluminiowa p³ytkadodatniawarstwa dielektrykaRys.2. Budowa kondensatora elektrolitycznegoRezystancja wyprowadzeñ i p³ytek kondensatora jest bardzoma³a i mo¿na j¹ pomin¹æ.Najwa¿niejszymi elementami ESR s¹:• rezystancja po³¹czeñ,• rezystancja elektrolitu.W przypadku kondensatorów elektrolitycznych rezystancjaelektrolitu zwiêksza siê w czasie – wynika to z procesuwysychania elektrolitu.Po³¹czenia kondensatora elektrolitycznego wykonane s¹ zmiedzi. Po³¹czenie miedzi i aluminium wykonywane jest metod¹spawania lub ³¹czenia mechanicznego – poprzez zaciskanie.Problemy zwi¹zane z ka¿d¹ z tych metod powoduj¹, ¿erezystancja po³¹czeñ ma znacz¹cy wp³yw na ESR kondensatoraelektrolitycznego.ESR kondensatorów elektrolitycznych ma najwiêksze znaczeniew dwóch typach uk³adów:Wzmacniaczmocy foniiICxxx100µFRys.3. Przyk³ad zastosowania kondensatora elektrolitycznegowe wzmacniaczu mocy fonii• pracuj¹cych na du¿ych czêstotliwoœciach,• pracuj¹cych z du¿ymi pr¹dami.Na rysunku 3 przedstawiono przyk³ad zastosowania kondensatoraelektrolitycznego jako kondensatora blokuj¹cegowyjœcie w uk³adzie wzmacniacza mocy fonii.Na rys.4 przedstawiono jak moc wyjœciowa uk³adu z rys.3zmienia siê w funkcji czêstotliwoœci dla dwóch ró¿nych kondensatorów100µF – pierwszy z nich ma ESR = 0, drugi ESR = 6R.Moc wyjœciowa [W]10987654321ESR=0ESR=610 100 1k 10k 100kCzêstotliwoœæ [Hz]Rys.4. Charakterystyki mocy wyjœciowej wzmacniaczafonii w funkcji czêstotliwoœci dla kondensatorówz ró¿nym wspó³czynnikiem ESRNa czêstotliwoœci 60Hz moc wyjœciowa dla obu kondensatorówjest porównywalna: 1.7W dla kondensatora 1 i 1.3Wdla kondensatora 2. Wynika z tego, ¿e kondensator o wiêkszymESR pracuje poprawnie jako filtr napiêcia zasilania.Na czêstotliwoœci 1kHz moc wyjœciowa uk³adu z „dobrym”kondensatorem wynosi 10W, a moc wyjœciowa z kondensatoremo gorszym ESR wynosi 5.6W. Dla wiêkszych czêstotliwoœciró¿nice w mocy wyjœciowej s¹ jeszcze wiêksze.Przyczyn¹ tego efektu jest zale¿noœæ pomiêdzy ESR a pojemnoœciow¹reaktancj¹ kondensatora Xc. Reaktancja Xc wyra¿asiê wzorem:Xc=1/(2×Π×f×C)gdzie:• f oznacza czêstotliwoœæ,• C oznacza pojemnoœæ kondensatora.Dla idealnego kondensatora pracuj¹cego na okreœlonej czêstotliwoœciXc reprezentuje jego rezystancjê na tej czêstotliwoœci.Im czêstotliwoœæ jest wy¿sza, tym rezystancja Xc jestmniejsza. Na du¿ych czêstotliwoœciach kondensator dzia³a jakzwarcie.ESR powoduje, ¿e kondensator stanowi dzielnik rezystancyjnyz rezystorami: ESR i Xc. Na niskich czêstotliwoœciachESR w tym dzielniku odgrywa ma³¹ rolê, poniewa¿ Xc jest dlama³ych czêstotliwoœci du¿o wiêksze ni¿ ESR.Na du¿ych czêstotliwoœciach Xc d¹¿y do zera, a dominuj¹cymelementem dzielnika staje siê ESR. Na rezystancji ESRpowstaj¹ wówczas straty sygna³u.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 37

Kondensatory elektrolityczne – pomiar rezystancji szeregowej ESRESR kondensatorów elektrolitycznych powoduje wiele problemóww uk³adach pracuj¹cych na ma³ych czêstotliwoœciach,ale z du¿ymi pr¹dami. Przyk³adem takiego uk³adu mo¿e byæzasilacz, gdzie kondensator elektrolityczny jest zbiornikiemenergii.Rozwa¿my uk³ad gdzie kondensator 20 000µF filtruje pr¹d5A na czêstotliwoœci 50Hz. Kondensator jest do³adowywanyprzez prostownik i roz³adowywany przez obci¹¿enie w czasie,gdy prostownik nie przewodzi. Pr¹d 5A (“ripple current”) naprzemian p³ynie do i z kondensatora. Je¿eli kondensator maESR = 0.5R, wydziela siê na nim 12.5W mocy, która podgrzewakondensator. Wydzielone ciep³o powoduje wysychanie elektrolitu.Jednoczeœnie rezystancja szeregowa powoduje powstawanietêtnieñ napiêcia wyjœciowego. Je¿eli rozwa¿any uk³adwytwarza napiêcie 5V, to têtnienia napiêcia wyjœciowego wynosz¹oko³o 2V co stanowi 40% napiêcia wyjœciowego.Zasilacze impulsowe to uk³ady, gdzie kondensatory elektrolitycznepracuj¹ na du¿ych czêstotliwoœciach i z du¿ymi pr¹dami.W tych uk³adach ESR stanowi powa¿ny problem.Zwykle kondensatory o mniejszej pojemnoœci maj¹ mniejsz¹rezystancjê ESR. Dlatego te¿ w zasilaczach pracuj¹cych zdu¿ymi pr¹dami, w filtrach wyjœciowych stosuje siê kilka kondensatorówelektrolitycznych o mniejszej pojemnoœci po³¹czonychrównolegle. Dodatkowo, aby zmniejszyæ ESR kondensatoraelektrolitycznego, równolegle stosowany jest kondensatorceramiczny o wartoœci oko³o 10nF ÷ 100nF.Przy naprawach serwisowych bardzo istotny staje siê pomiarwartoœci kondensatorów ESR.Jak mierzyæ ESR?Pomiaru ESR nie mo¿na wykonaæ zwyk³ym omomierzem,poniewa¿ kondensator blokuje sk³adow¹ sta³¹. Pomiar ESRdokonywany jest przy wykorzystaniu sygna³u zmiennego.Mierniki rezystancji szeregowej ESR musz¹ dokonywaæpomiaru ignoruj¹c inne parametry kondensatora ³¹cznie z jegoreaktancj¹ pojemnoœciow¹, która na okreœlonej czêstotliwoœcistanowi rezystancjê.Jednym ze sposobów pomiaru jest okreœlenie ESR na pod-stawie analizy kszta³tu sygna³u na kondensatorze ³adowanymi roz³adowywanym ze Ÿród³a napiêcia sta³ego.Na rysunku 5 przedstawiono schemat uk³adu wykorzystywanegodo pomiaru.W uk³adzie zastosowano Ÿród³o napiêcia sta³ego V o znanejrezystancji wyjœciowej R. W³¹czenie napiêcia V powoduje,¿e kondensator C zaczyna siê ³adowaæ ze sta³¹ czasow¹ RC.Napiêcie na idealnym kondensatorze powinno narastaæ od zerado wartoœci V, któr¹ osi¹ga po czasie równym oko³o piêciusta³ym czasowym RC. Na rysunku 6 przedstawiono napiêciena kondensatorze idealnym (ESR = 0) ³adowanym ze Ÿród³anapiêcia sta³ego w funkcji czasu.Napiêcie na kondensatorze CV0T0 T1 T2 T3 T4 T5Sta³a czasowaRys.6. Napiêcie na kondensatorze idealnym (ESR=0)³adowanym ze Ÿród³a napiêcia sta³ego w funkcjiczasuNa rysunku 7 przedstawiono kszta³t napiêcia na kondensatorzez ESR ró¿nym od zera.Napiêcie na kondensatorze CV+VESRa) Kondensator C idealny (ESR=0)ród³o napiêcia VVESR+V-RCPomiar0T0 T1 T2 T3 T4 T5Sta³a czasowab) Kondensator C nieidealny (ESR=0)ród³o napiêcia VR+ESRV-CRys.5. Uk³ad do pomiaru parametru ESRPomiarRys.7. Napiêcie na kondensatorze z ESR ró¿nym odzeraNapiêcie w pierwszym momencie narasta do wartoœci wynikaj¹cejz dzielnika R, ESR, a nastêpnie kondensator jest ³adowanyze sta³¹ czasow¹ (R+ESR)×C. Im wiêkszy jest ESR, tymwy¿sze jest napiêcie pocz¹tkowe ³adowania kondensatora.Mierz¹c wartoœæ pocz¹tkow¹ napiêcia na kondensatorze,w ci¹gu kilku mikrosekund po w³¹czeniu ³adowania mo¿naokreœliæ wartoœæ ESR kondensatora.Im wy¿sze jest napiêcie VESR, tym wy¿sze jest ESR mierzonegokondensatora. }38 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówMam problem z napraw¹ OTVC Tevion chassisTV 17.6 firmy Schneider. Przy naprawie korzystam zeschematu OTVC Schneider chassis 17.1 opublikowanegow „Dodatku Specjalnym” nr 25. W odbiorniku tymuszkodzeniu uleg³ bezpiecznik 3.15A, tranzystor MOS-FET 17N80C2 i mostek prostowniczy 380/1500. Wymieni³emwszystkie uszkodzone elementy, a ponadto uk³adscalony TDA16846 oraz kondensator C117. Zamiasttranzystora 17N80C2 wstawi³em 6/600V. Odbiornikzacz¹³ dzia³aæ ale bardzo mocno grzeje siê tranzystorQ102. W³¹czam na maksimum 2 minuty, gdy¿ bojê siê, ¿esiê uszkodzi. Doszed³em do wniosku, ¿e za tranzystor jestza „s³aby” (na schemacie jest BUZ91A), wiêc wstawi³em20N60, ale nic siê nie zmieni³o. W³¹cza³em odbiornikwielokrotnie na te 2 minuty, aby dokonaæ pomiarów i coœna tej podstawie wywnioskowaæ. Napiêcie na kondensatorzeC108 po w³¹czeniu szybko roœnie i osi¹ga nawetponad 1000V, potem stabilizuje siê na poziomie oko³o385V. Przetwornica dziwnie brzêczy zanim „odpali”zasilacz, ale i w trakcie pracy równie¿ g³oœno „chodzi”.Na wyprowadzeniach uk³adu IC101 zmierzy³em nastêpuj¹cenapiêcia:– n. 1 1.8 ÷ 2.1V, a nawet 5.7V– n.2 1.67 - 1.9 - 2.1V– n.3 2.0 - 2.1 - 2.6 - 3.1V– n.4 5.5 - 5.9V– n.5 2.5 ÷ 3.6V– n.11 1.92 - 2.3 - 4.0V– n.14 13.5 - 13.6VWszystkie napiêcia poza napiêciem na n.14 p³ywaj¹.Mierzy³em napiêcia w innym odbiorniku telewizyjnym(identycznym i sprawnym) – s¹ stabilne, oprócz napiêciana n.3, które trochê siê waha. Tranzystor MOSFET17N80C2 te¿ bardzo mocno siê grzeje, ale dopiero pooko³o 5 ÷ 10 minutach. Napiêcia na wyprowadzeniachuk³adu IC101 w tym drugim odbiorniku kszta³tuj¹ siênastêpuj¹co:– n.1 3.01V– 2 1.62V– 3 1.22 - 1.37 - 1.4V– 4 5.65V– 5 3.15V– 11 1.75V– 14 13.75VNapiêcia po stronie wtórnej w uszkodzonym odbiornikus¹ prawid³owe i stabilne (+145, …).Po kolejnym, (20. a mo¿e 30.) w³¹czeniu tego OTVCuszkodzi³ siê bezpiecznik 4A, tranzystor 20N60, diodaD103, mostek prostowniczy B380/1500 no i oczywiœcieuk³ad IC101.Sprawdzi³em wszystkie elementy zasilane po stroniepierwotnej, oprócz kondensatorów SMD. Po dotkniêciukoñcówki przewodu pomiarowego do wyprowadzenia 2uk³adu IC101 zasilacz jakby g³oœniej pracowa³ („skrzecza³”),a w tym drugim, sprawnym odbiorniku nic siênie dzia³o.Podejrzewam, ¿e sprawc¹ tego kolejnego lawinowegouszkodzenia jest tak zwany uk³ad PFC (nie bardzo wiemjak on dzia³a), który produkuje zbyt wysokie napiêciepowoduj¹ce przebicie pó³przewodników, ale czy to onrównie¿ powoduje nadmierne grzanie tranzystoraQ102? Dlaczego po stronie pierwotnej napiêcia nawyprowadzeniach uk³adu IC101 tak p³ywaj¹ i dziwniepracuj¹ przetwornice? Czy TDA16846 = TDA16846P?Proszê o pomoc w rozwi¹zaniu problemu, gdy¿ niewiem od czego zacz¹æ, dezorientuj¹ mnie te p³ywaj¹cenapiêcia na wyprowadzeniach uk³adu IC101, a uszkodzeñpo stronie wtórnej nie podejrzewam.Nie wiem czy maj¹ znaczenie, ale s¹ jeszcze zmiany wzasilaczu pomiêdzy OTV uszkodzonym a sprawnym.W uk³adzie zasilacza odbiornika Tevion zbudowanego woparciu o chassis 17.6 firmy Schneider zastosowano uk³ad PFC– Power Factor Control (uk³ad korekcji wspó³czynnika mocy).To powoduje, ¿e na kondensatorze C108 - 180µF/450V panujenapiêcie oko³o 400V. Jest to kondensator filtru sieciowego.Nawet gdyby napiêcie sieciowe wzros³o o 10 ÷ 15% wartoœciznamionowej, to nigdy nie ma takiej mo¿liwoœci, aby napiêciena kondensatorze osi¹gnê³o wartoœæ 1000V. Je¿eli ma Pan w¹tpliwoœciodnoœnie dzia³ania uk³adu PFC, to mo¿na go wy³¹czyæ.Zasada dzia³ania uk³adu PFC zosta³a opisana miêdzy innymiw „SE” 9/2003 w artykule opisuj¹cym dzia³anie OTVCPanasonic z chassis GP2D. Bardzo silne grzanie siê tranzystorakluczuj¹cego Q102 na ogó³ spowodowane jest z³ym dzia³aniemuk³adu gaszenia drgañ paso¿ytniczych przetwornicy lubw ekstremalnych przypadkach uszkodzeniem uzwojenia 2-4transformatora T101 (zwarte zwoje). Od strony bramki Q102nie ma mo¿liwoœci z³ego wysterowania, gdy¿ uk³ad IC101,je¿eli na przyk³ad jest zani¿one napiêcie zasilania, wy³¹cza automatyczniegenerator impulsów steruj¹cych Q102. Nieprawid³owedzia³anie uk³adu gaszenia drgañ paso¿ytniczych powodujewahania napiêæ na wyprowadzeniach oraz g³oœn¹ pracêprzetwornicy. W zastosowanej aplikacji TDA16846 brak jestzabezpieczeñ pr¹dowego i przepiêciowego, gdy¿ wyprowadzenia6 i 10 s¹ pod³¹czone do masy. Taki sam efekt z p³ywaj¹cyminapiêciami obserwujemy na wyprowadzeniach IC101, gdydzia³a chocia¿ jedno z zabezpieczeñ.W dostêpnych informacjach producenta specyfikowane s¹jedynie informacje o wersji TDA16846 i TDA16846G, ale tenwyró¿nik literowy dotyczy rodzaju obudowy. Brak informacjio ewentualnych ró¿nicach pomiêdzy TDA16846 i TDA16846P.}SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 39

Generatory telewizyjnych sygna³ów wysokiej rozdzielczoœci: HDMI, YPbPr, SXGAGeneratory telewizyjnych sygna³ów wysokiejrozdzielczoœci: HDMI, YPbPr, SXGATekst sponsorowany przez JUPITEL s.c.Generator obrazów testowych stanowi podstawowewyposa¿enie ka¿dego zak³adu serwisowego. FirmaJupitel od wielu lat oferuj¹ca proste i tanie generatoryCPG-10 oraz CTV-10S poszerzy³a ostatnio swojaofertê o rodzinê urz¹dzeñ CPG-15HT/HTI/HTR/HTRI(oznaczenie zale¿ne od wyposa¿enia), pretenduj¹cychdo klasy “high end” i mog¹ce zaspokoiæ nie tylkopotrzeby wymagaj¹cego warsztatu naprawczego, alerównie¿ znajduj¹ce zastosowanie w nowoczesnychfabrykach telewizorów do prowadzenia zautomatyzowanychtestów produkcyjnych. Cechy funkcjonalnenowych generatorów, ich konstrukcja mechaniczna,dopracowane uk³ady zabezpieczeñ ESD oraz zastosowanieprofesjonalnych gniazd czyni¹ z nich powa¿n¹konkurencje dla znacznie dro¿szego sprzêtu renomowanychmarek.Trzy generatory w jednymNowoczesne odbiorniki telewizyjne mog¹ wyœwietlaæ sygna³ypochodz¹ce z coraz wiêkszej liczby Ÿróde³ i o coraz bogatszychformatach obrazu. Stosowana jest coraz wiêksza iloœæ rozmaitychgniazd doprowadzaj¹cych sygna³y do ró¿nych torów wejœciowych.Do ich kompleksowej kontroli potrzebne s¹ zwykle sygna³ytestowe generowane w nastêpuj¹cych formatach:• tradycyjny sygna³ wideo wykorzystywany w telewizji naziemneji w starszym sprzêcie AV (w tym sygna³y podstawoweRGB + synchro, sygna³y luminancji i chrominancjiSVHS, sygna³ CVBS oraz sygna³ zmodulowany w.cz.),• sygna³y zgodne ze standardami wykorzystywanymi w monitorachkomputerów osobistych (PC),• sygna³y telewizji wysokiej rozdzielczoœci (HDTV).Generatory CPG-15 stanowi¹ precyzyjne Ÿród³o wszystkichww. sygna³ów.Sygna³y HDTVW tablicy 1 wyszczególniono formaty HDTV dostêpne wca³ej rodzinie generatorów CPG-15. Warto zwróciæ uwagê, ¿elista ta zawiera równie¿ najbardziej zaawansowane rozdzielczoœci(tzw. full HDTV). Sygna³y HDTV dostêpne s¹ na wyjœciachYPbPr, a dla generatorów w wersji CPG-15HTI orazCPG-15HTRI, tak¿e na wyjœciu cyfrowym HDMI. Do wyprowadzeniasygna³ów YPbPr zastosowano konektory typu BNC.Tablica 1.Formaty testów HDTV dostêpne z generatora CPG-15HT/HTI/HTR/HTRIL.p.FormatNazwaProporcjeobrazuPiksele × linie(ekran)pikseli(milion/s)Czêstotliwoœælinii(kHz)ramki(Hz)Zgodnoœæ z norm¹1 480p59 4:3 720x480 27.0000 31.468 59.94 SMPTE 293M2 480i29 4:3 720x480i* 13.5000 15.734 29.97 ITU-R BT.601/6563 576p50 4:3 720x576 27.0000 31.250 50.00 ITU-R BT.13584 576i25 4:3 720x576i* 13.5000 15.625 25.00 ITU-R BT.601/5655 720p50 16:9 1280x720 74.2500 37.500 50.00 SMPTE 296M – sys.36 720p59 16:9 1280x720 74.1757 44.955 59.94 SMPTE 296M – sys.27 1080p50 16:9 1920x1080 148.500 56.250 50.00 SMPTE 274M – sys.38 1080i25 16:9 1920x1080i* 74.2500 28.125 25.00 SMPTE 274M – sys.69 1080p59 16:9 1920x1080 148.351 67.433 59.94 SMPTE 274M – sys.210 1080i29 16:9 1920x1080i* 74.1757 33.716 29.97 SMPTE 274M – sys.5* - literka “i” oznacza formaty z miêdzyliniowym wybieraniem pó³obrazówTablica 2.Formaty testów PC dostêpne z generatora CPG-15HT (gniazdo VGA – RGBHV)L.p.FormatNazwaProporcjeobrazuPiksele × linie(ekran)pikseli(milion/s)Czêstotliwoœælinii(kHz)ramki(Hz)Zgodnoœæ z norm¹1 VGA 4:3 640x480 25.1748 31.468 59.940 VESA2 SVGA 4:3 800x600 40.0000 37.879 60.317 VESA VG9006023 XGA 4:3 1024x768 64.9958 48.360 60.000 VESA VG901101A4 SXGA 4:3 1280x1024 108.000 63.981 60.020 VESA VDMTREV40 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Sygna³y PCGeneratory telewizyjnych sygna³ów wysokiej rozdzielczoœci: HDMI, YPbPr, SXGAW tablicy 2 podano formaty obrazu stosowane w monitorachkomputerowych. W generatorze CPG-15 wyprowadzonoje na standardowe gniazdo VGA (15-pin D-SUB) znane z kartgraficznych komputerów osobistych.Tradycyjny sygna³ telewizyjnyGeneratory CPG-15 wytwarzaj¹ sygna³y podstawowe RGBformatu 720×575i (13.875 megapikseli/s, f H = 15.625kHz,f V = 25Hz), które wraz z towarzysz¹cym im przebiegiem synchronizacjidostêpne s¹ na wyjœciu SCART*. Sygna³y te przetwarzanes¹ ponadto na standard S-VHS (Y+C na wyjœciuSCART* oraz gniazdach BNC) oraz na sygna³ CVBS systemuPAL (SCART* + BNC).Generatory w wersji CPG-15HTR oraz CPG-15HTRI zosta³ydodatkowo wyposa¿one w pe³nozakresowy (48 ÷880MHz) modulator w.cz. umo¿liwiaj¹cy kontrolê toru w.cz./p.cz odbiornika. Przestrajania modulatora dokonuje siê poprzezwybór jednego z 360 fabrycznie zaprogramowanych kana³ów(wszystkie kana³y standardów B/G, I, D/K i inne).*) – zamiast typowego gniazda SCART dla podniesienia trwa-³oœci urz¹dzenia zastosowano konektor komputerowytypu DB-25. Do pod³¹czenia odbiornika TV stosowanyjest specjalny kabel przejœciowy.TeletekstWszystkie generatory z rodziny CPG-15 wytwarzaj¹ sygna³teletekstu zgodny z norm¹ ETS 300 706. Dostêpnych jestszeœæ stron z treœci¹ umo¿liwiaj¹c¹ kompleksow¹ kontrolê dekoderateletekstu oraz osiem podstron zawieraj¹cych ró¿newersje narodowych zestawów znaków. Teletekst jest dostêpnyna wszystkich wyjœciach wymienionych w poprzednimpunkcie.Wszystkie wyjœciowe tory sygna³owe (zarówno wizyjne, jaki foniczne) komutowane s¹ niezale¿nie – wyboru aktywnegowyjœcia dokonuje u¿ytkownik. U³atwia to testowanie sprawnoœcigniazd wejœciowych odbiornika zw³aszcza na linii produkcyjnej,gdzie jest istotne, aby w danym momencie czynneby³o tylko jedno wyjœcie generatora.Obrazy testoweRys.1. Funkcja SuperimposeKa¿da tablica testowa dostêpna jest dla wszystkich formatówobrazu. Tablice testowe dla formatu obrazu 16×9 zaprojektowanoinaczej ni¿ dla formatu 4×3 (nie s¹ to te same obrazyrozci¹gniête w poziomie), tak aby ko³o mia³o zawsze kszta³tko³a, a oczka kraty by³y kwadratowe. Pokazano to na przyk³adowychobrazach testowych na rysunku 2, a pe³n¹ listê testówzawarto w tablicy 3.WHITEYELLOWCYANGREENMAGENTAREDBLUEBLACKGREY SCALEFunkcja SuperimposeZ³¹cze SCART odbiornika telewizyjnego posiada wejœciaRGB i Blanking s³u¿¹ce do wtr¹cania napisów OSD pochodz¹cychz urz¹dzenia zewnêtrznego. Sygna³y takie dostêpnes¹ tak¿e na gnieŸdzie SCART generatora CPG-15. Sygna³ Superimposejest generowany w identyczny sposób dla ka¿degoobrazu testowego i mo¿na go uaktywniæ w celu testowania tejfunkcji odbiornika. Treœci¹ sygna³u Superimpose s¹ trzy pionowepasy w kolorach podstawowych umieszczone na œrodkuekranu (rysunek 1).WHITEYELLOWCYANGREENMAGENTAREDBLUEBLACKFoniaSygna³y audio dostêpne s¹ w generatorze CPG-15 niezale¿nieod wybranego formatu obrazu. W kanale prawym generowanyjest ton 400 Hz, a w kanale lewym 1 kHz. Foniê mo¿-na uaktywniaæ na wyjœciach BNC oraz SCART, dostêpna jesttak¿e w sygnale zmodulowanym w.cz. z podnoœn¹ zgodn¹ zestandardem wybranego kana³u. Dla standardu B/G dostêpnyjest sygna³ audio STEREO A2.GREY SCALERys.2. Przyk³ad obrazu testowegoSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 41

Generatory telewizyjnych sygna³ów wysokiej rozdzielczoœci: HDMI, YPbPr, SXGATablica 3.L.p.Obrazy testoweTest1 bia³e pole – 100% oraz 75%2 czerwone pole3 zielone pole4 niebieskie pole5 czarne pole6 pasy kolorowe7 skala szaroœci – 8 poziomów8 pasy kolorowe / skala szaroœci – 89 skala szaroœci – 32 poziomy10 test SMPTE-7511 test kraty12 krata + ko³o + pasy kolorowe + pasy szarePomiar poziomu sygna³ów CVBS orazAudio-L i Audio-RKompleksowa kontrola gniazd odbiornika telewizyjnego(zw³aszcza w procesie produkcji) powinna obejmowaæ tak¿epomiar poziomu sygna³ów wyjœciowych z OTV (wyjœciowesygna³y wideo i audio monitoruj¹ce sygna³ antenowy lub sygna³aktualnie zobrazowany na ekranie dostêpne s¹ na gniazdachSCART odbiornika). W tym celu generator CPG-15 wyposa¿onow uk³ad pomiaru wartoœci miêdzyszczytowej dlasygna³u wideo i wartoœci skutecznej dla sygna³ów audio (obydwakana³y - L i R). Wynik pomiaru jest na bie¿¹co przekazywanydo komputera poprzez interfejs.SterowanieSterowanie wszystkimi funkcjami generatora mo¿liwe jestpoprzez podœwietlane klawisze na panelu czo³owym albo zkomputera poprzez interfejs RS-232. Stan urz¹dzenia jest przejrzyœciesygnalizowany za pomoc¹ diod podœwietlaj¹cych aktywneklawisze oraz na wyœwietlaczu ciek³okrystalicznym.ObudowaGenerator umieszczono w profesjonalnej metalowej obudowieprzeznaczonej do monta¿u w standardowej szafie 19".Wszystkie elementy obs³ugi (z wyj¹tkiem wy³¹cznika sieciowego)umieszczono z przodu, a wszystkie gniazda wyjœciowez ty³u generatora. Nowoczesna energooszczêdna konstrukcjapozwoli³a na rezygnacjê z jakichkolwiek otworów wentylacyjnychbêd¹cych czêsto przyczyn¹ gromadzenia siê kurzu iawarii podobnych urz¹dzeñ.Generatory z rodziny CPG-15 produkowane s¹ na zamówienie.Dla wiêkszych partii mo¿liwe jest dopasowanie siê dospecyficznych potrzeb klienta zwi¹zanych np. z formatami itreœci¹ obrazów testowych czy teletekstu. Wiêcej informacjina temat oferty firmy Jupitel uzyskasz na stronie www.jupitel.com.pl,pod adresem mailowym jupitel@jupitel.com.plalbo telefonem 058 3013154.Krótka prezentacja generatorów CPG-15 dostêpna jest tak¿ena kolorowej ulotce do³¹czonej do nr 2/2008 „Serwisu Elektroniki”.}

Metoda diagnozowania uszkodzeñ w urz¹dzeniachelektronicznych z uszkodzonym zasilaczem impulsowymMariusz KajsturaDotychczas, aby okreœliæ stopieñ uszkodzeñ wurz¹dzeniu elektronicznym takim, jak: telewizor,monitor, magnetowid, odbiornik satelitarny itp. koniecznaby³a wstêpna naprawa zasilacza impulsowego.Wi¹za³o siê to z ryzykiem poniesienia kosztów wsytuacji, gdy z uwagi na powa¿ny stopieñ uszkodzeñ wurz¹dzeniu po jego prawid³owym zasileniu decydowanosiê na odst¹pienie od naprawy.Sterownik transformatorów impulsowych pozwalana ocenê uszkodzeñ bez koniecznoœci uruchomieniauszkodzonego zasilacza i dokonanie pomiarów, dziêkiktórym jesteœmy w stanie oceniæ koszt i op³acalnoœænaprawy. Prezentowana metoda diagnozowaniaponadto znacznie upraszcza i skraca czas naprawy.Sieæ elektrycznaKoniecznoœæ naprawytego bloku, w celuuzyskania zasilaniadla pozosta³ychobwodówSterowanie transformatoremzasilacza impulsowegoTransformatorzasilacza impulsowegoPozosta³e obwodyurz¹dzeniaNa rysunku 1 pokazano schemat blokowy naprawy urz¹dzeniaelektronicznego przy zastosowaniu dotychczasowejmetody diagnozowania.Rys.1. Schemat blokowy naprawianego urz¹dzeniaprzy zastosowaniu dotychczasowej metodydiagnozowania42 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

77Metoda diagnozowania uszkodzeñ w urz¹dzeniach z uszkodzonym zasilaczem impulsowymSterownik transformatorówzasilaczy impulsowychAMPERSTEROWNIK TRANSFORMATORÓW IMPULSOWYCHZASILANIE450VSieæ elektrycznaSterowanie transformatoremzasilacza impulsowego34563456ZWARCIE+150V2210981098KASOWANIEMINUSTransformatorzasilacza impulsowegoPozosta³e obwodyurz¹dzeniaUk³adprostowniczyUk³adsteruj¹cyUzwojeniepierwotnetransformatorazasilaczaRys.2. Schemat blokowy naprawianego urz¹dzeniaprzy zastosowaniu nowej, opisywanej metodydiagnozowaniaInstrukcja obs³ugi sterownika1. Od³¹czyæ istniej¹cy uk³ad sterowania, na przyk³ad wymontowaætranzystor steruj¹cy uzwojeniem.2. Sprawdziæ, czy nie ma zwarcia na kondensatorze elektrolitycznym.3. Pod³¹czyæ sterownik wed³ug rysunku 3 i oba potencjometryustawiæ w lewo na zero.4. Pod³¹czyæ miernik uniwersalny do wybranego napiêciawyjœciowego i obserwuj¹c napiêcie, lewym potencjometremustawiæ napiêcie nieco poni¿ej wymaganego, a prawym powolidojechaæ do w³aœciwego napiêcia (na przyk³ad +B zasilaj¹ceuk³ady odchylania poziomego ma wynosiæ +115V– najczêœciej w telewizorach 21”).5. Sprawdziæ, czy pozosta³e napiêcia siê zgadzaj¹ i spróbowaæuruchomiæ naprawiane urz¹dzenie.6. Odczyt amperomierza mo¿na pomno¿yæ przez pomiar napiêciana zasilaniu kondensatora elektrolitycznego (“+” i“-” sterownika) w zasilaczu i na podstawie mocy pobieranejze sterownika i porównaniu z moc¹ podan¹ na tylnejœciance naprawianego urz¹dzenia wywnioskowaæ, czy pobórpr¹du nie jest zbyt wysoki.7. Przycisk [ KASOWANIE ] s³u¿y do skasowania w³¹czonegozabezpieczenia przeciwzwarciowego.Rys.3. Schemat pomiarowy uk³adu do diagnozowaniauszkodzeñ zasilacza impulsowegoZ ty³u sterownika znajduje siê wy³¹cznik sieciowy, dwagniazda bezpiecznikowe.Prze³¹cznik pracy synchronicznej i niesynchronicznej (pracasynchroniczna jest stosowana przy wiêkszej indukcyjnoœci).Uwaga: Praca synchroniczna zwiêksza napiêcie na wyjœciu,dlatego najpierw ustawiæ prze³¹cznik, a potem dopiero regulowaænapiêcie!Obserwacje sterownikaW przypadku kiedy nie wzrasta napiêcie na wyjœci,u doktórego jest pod³¹czony miernik uniwersalny i nie wzrasta pr¹dna sterowniku przy krêceniu potencjometrem w prawo(wskazania w okolicy zera!), prawdopodobnie jest zwarta któraœz diod prostowniczych po stronie wtórnej transformatoralub rzadziej zwarcie miêdzyzwojowe samego transformatora.Jeœli pr¹d na amperomierzu wzrasta a napiêcie na miernikuuniwersalnym nie, to oznacza ¿e jest zwarcie lub przeci¹¿eniena którymœ z napiêæ wyjœciowych zasilacza.Uwaga: Ostro¿nie przy podnoszeniu napiêcia! Podanie zbytwysokiego napiêcia mo¿e uszkodziæ naprawiane urz¹dzenie.}Porada serwisowa – OTVC Philips chassisEM5E, EM5A-P/M, EM5A-NTSCBrak jednego lub wiêcej kolorów, zak³ócenia obrazu.Na obrazie brak jednego lub wiêcej kolorów, pojawiaj¹ siêciemne plamki i d³u¿szy czas w³¹czania – nawet ponad 30 sekund.W pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ tranzystory7500, 7503 i 7506 (wszystkie typu BFS20) na p³ytce kineskopu.Przyczyn¹ uszkadzania siê tych tranzystorów s¹ wy³adowaniaelektrostatyczne w kineskopie. Uszkodzenie jednego lubwiêcej z tych trzech tranzystorów skutkuje brakiem jednegolub wiêcej kolorów. Z kolei z powodu uszkodzenia tranzystorówroz³adowywanie kineskopu odbywa siê ró¿nymi drogamiskutkuj¹c na ekranie ciemnymi plamkami. Powodem d³ugiegoczasu za³¹czania OTVC jest przerwa i tym samym niestabilnoœæpêtli pomiêdzy procesorem HOP (High End Processor) -7301 - TDA9330 a kineskopem.W celu zapobie¿enia powtórzeniu siê opisywanego uszkodzenianale¿y pomiêdzy ka¿de z wyprowadzeñ 7, 8 i 9 z³¹cza1940 a masê zamontowaæ diodê typu BAW62. Diody nale¿ymontowaæ anodami do masy. }SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 43

Porada serwisowa – OTVC Philips chassisEM5E, EM5A-P/M, EM5A-NTSCBrak jednego lub wiêcej kolorów, zak³ócenia obrazu.Na obrazie brak jednego lub wiêcej kolorów, pojawiaj¹ siêciemne plamki i d³u¿szy czas w³¹czania – nawet ponad 30 sekund.W pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ tranzystory7500, 7503 i 7506 (wszystkie typu BFS20) na p³ytce kineskopu.Przyczyn¹ uszkadzania siê tych tranzystorów s¹ wy³adowaniaelektrostatyczne w kineskopie. Uszkodzenie jednego lubwiêcej z tych trzech tranzystorów skutkuje brakiem jednegolub wiêcej kolorów. Z kolei z powodu uszkodzenia tranzystorówroz³adowywanie kineskopu odbywa siê ró¿nymi drogamiskutkuj¹c na ekranie ciemnymi plamkami. Powodem d³ugiegoczasu za³¹czania OTVC jest przerwa i tym samym niestabilnoœæpêtli pomiêdzy procesorem HOP (High End Processor) -7301 - TDA9330 a kineskopem.W celu zapobie¿enia powtórzeniu siê opisywanego uszkodzenianale¿y pomiêdzy ka¿de z wyprowadzeñ 7, 8 i 9 z³¹cza1940 a masê zamontowaæ diodê typu BAW62. Diody nale¿ymontowaæ anodami do masy. }SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 43

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.2Rajmund Wiœniewski2.5. Wzmacniacz b³êdu / uk³ad miêkkiego startu(n.3, n.4)Na rysunku 4 pokazano w sposób uproszczony uk³adwzmacniacza b³êdu. Do wejœcia dodatniego wzmacniacza b³êdu(Error Amplifier – EA) doprowadzone jest napiêcie referencyjne5V. Do wejœcia ujemnego jest doprowadzony poprzezdzielnik R31/R32 przebieg impulsowy z uzwojenia dodatkowegotransformatora. Kondensator C3 przeznaczony jest tylkodo opóŸnienia momentu przejœcia przez zero i wyg³adzeniapierwszego impulsu po wy³¹czeniu. Wyg³adzanie napiêcia regulacyjnegojest realizowane za pomoc¹ kondensatora C4 do-³¹czonego do wyprowadzenia 4 uk³adu TDA16846. W momenciestartu kondensator C4 jest ³adowany pr¹dem oko³o 2µA(Soft Start – miêkki start). Dla regulacji napiêæ po stronie pierwotnejkondensator C4 jest ³adowany i roz³adowywany pr¹dempulsuj¹cym. Na rysunku 5 pokazano przebiegi napiêæ wuk³adzie wzmacniacza b³êdu.TRElementynazewn¹trzuk³aduR31R32C4C3RZISRC34Elementywewn¹trzuk³aduWzmacniaczb³êdu5VVregElementynazewn¹trzuk³aduR7Gdy uk³ad oscylatora pracuje, wy³¹czona jest korekcjapunktu ugiêcia (niepotrzebna w trybie pracy ze sta³¹ czêstotliwoœci¹kluczowania). W³¹czenie jest mo¿liwe tylko wówczas,gdy nast¹pi przejœcie przez zero na wyprowadzeniu 3, w przeciwnymrazie w³¹czenie jest opóŸnione – patrz rysunek 7.VSYN 7C7OUT 13Elementywewn¹trzuk³adu5V30k75kOP115kRZI 3 Zero Crossing SignalOP1OUTLogika LORys.6. Uk³ad synchronizacji i ustalania czêstotliwoœciRys.4. Uk³ad wzmacniacza b³êduV TransVrefV3DownV43.6V1.5V0VV7Rys.5. Przebieg napiêcia regulacyjnegotRZI (3)2.6. Uk³ad ustalania czêstotliwoœci i synchronizacji(n.7)Na rysunku 6 pokazano uk³ad ustalania czêstotliwoœci i synchronizacji.Uk³ad ten jest wy³¹czony (nieaktywny), gdy wyprowadzenie7 nie jest pod³¹czone lub jest po³¹czone z wyprowadzeniem9 (do napiêcia odniesienia w celu zmniejszenia czu-³oœci na zak³ócenia). Uk³ad pracuje, gdy pomiêdzy wyprowadzenie7 a masê zostanie pod³¹czony dwójnik równoleg³y RC(na rys.6 – R7, C7). Kondensator C7 jest szybko ³adowany pr¹dem1mA i roz³adowywany wolno poprzez rezystor R7. Tranzystorkluczuj¹cy zostaje w³¹czony na pocz¹tku fazy ³adowania.Czêstotliwoœæ prze³¹czania (przy pominiêciu czasu ³adowania)jest okreœlona zale¿noœci¹ f ≈ 0.8 / (R7 × C7).Rys.7. Przebiegi w uk³adzie ze sta³¹ czêstotliwoœci¹kluczowaniaTryb pracy synchronizowanej jest tak¿e mo¿liwy. Czêstotliwoœæsynchronizacji musi byæ wy¿sza ni¿ czêstotliwoœæ oscylatora.Zewnêtrzny uk³ad synchronizuj¹cy pokazano na rysunku8.3. Uk³ady i funkcje ochronneUk³ady TDA16846 i TDA16847 wyposa¿one s¹ w kilkauk³adów ochronnych.t44 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA168475V470Elementynazewn¹trzuk³aduSFH6136R738kRys.8. Zewnêtrzny uk³ad synchronizuj¹cyREF 9SYN 7C71nFElementywewn¹trzuk³adu3.1. Ogranicznik pr¹duFunkcje ochrony przed nadmiernym pr¹dem zosta³y opisanew punkcie 2.2. „Symulacja pr¹du strony pierwotnej (n.2) /ograniczanie pr¹du” oraz w punkcie 2.3. „Korekcja ugiêcianapiêcia (n.11)”.3.2. Blokada nad- i podnapiêciowa OV/SVC (n.14)Gdy napiêcie V 14 na wyprowadzeniu 14 przekroczy wartoœæ16.5V, co mo¿e mieæ miejsce na przyk³ad w przypadkuuszkodzenia uk³adu regulacyjnego, uk³ad “Error Flip-Flop” zostajew³¹czony i nastêpuje wy³¹czenie steruj¹cych stopni wyjœciowych.Gdy napiêcie V 14 spada poni¿ej dolnego progu uk³aduSVC, uk³ad ERR zostaje zresetowany i wyjœcie steruj¹ce(n.13) i uk³ad miêkkiego startu (n.4) zostaj¹ wy³¹czone i pozostaj¹w stanie niskim.3.3. Kontrola napiêcia strony pierwotnej PVC (n.11)Gdy napiêcie V11 na wyprowadzeniu 11 spada poni¿ej 1V,zostaje w³¹czony uk³ad “Error Flip Flop” (ERR). Podawanienapiêcia z mostka prostowniczego na n.11 za pomoc¹ dzielnikanapiêcia zapobiega za du¿emu pr¹dowi wejœciowemu przyzbyt niskim napiêciu wejœciowym.3.4. Komparator b³êdu FC1 (n.10)Gdy napiêcie na wyprowadzeniu 10 przekroczy wartoœæ1V, zostaje w³¹czony uk³ad “Error Flip Flop” (ERR). Ta funkcjamo¿e byæ wykorzystana na przyk³ad do wy³¹czenia przetwornicyw przypadku przepiêcia napiêcia sieciowego.3.5. Komparator b³êdu FC2 (n.6)Gdy napiêcie na wyprowadzeniu 2 przekroczy wartoœæ 1.2V,zostaje w³¹czony uk³ad “Error Flip Flop” (ERR). Pod³¹czenierezystora pomiêdzy n.9 a masê jest konieczne do umo¿liwieniadzia³ania tego komparatora.3.6. Zale¿ny od napiêcia czas t³umienia oscylacjiW trakcie procedury startowej lub w czasie pracy w warunkachzwarcia napiêcie wyjœciowe konwertera jest w stanieniskim i na wyprowadzeniu 3 przez doœæ d³ugi czas wystêpuj¹paso¿ytnicze przejœcia przez zero. Dlatego czas t³umienia oscylacjiprzy niskim napiêciu wyjœciowym zostaje wyd³u¿ony.Krotnoœæ wyd³u¿enia czasu wynosi 2.2. Napiêcie na wyprowadzeniu1 nie mo¿e spaœæ poni¿ej granicznej wartoœci, któr¹jest wartoœæ V 1L .4. Uk³ad pomiaru mocy chwilowej FC2,PMMO, REF (n.6, 8, 9 TDA16847-2)Uk³ad pomiaru mocy chwilowej (chwilowo wysokiej mocy)pokazano na rysunku 9. Uk³ad ten sk³ada siê z dwóch czêœci.Po pierwsze zosta³ tu zaimplementowany uk³ad pomiaru mocy.Kondensator C8 na wyprowadzeniu 8 jest ³adowany pr¹demsta³ym I8 w czasie wy³adowywania transformatora flyback izwierany do masy w pozosta³ym czasie. W ten sposób œredniawartoœæ napiêcia pi³okszta³tnego V8 na wyprowadzeniu 8 jestproporcjonalna do wyjœciowej mocy konwertera (przy sta³ymnapiêciu wyjœciowym). Pr¹d ³adowania I8 kondensatora C8jest podawany przez rezystor R9 na wyprowadzeniu 9 i wynosion: I8 = 5 × V/R9.Po drugie w opisywany uk³ad zaimplementowano równie¿komparator wy³¹czania przy zbyt wysokiej mocy. Gdy napiêcieV6 na wyprowadzeniu 6 przekroczy 1.2V zostaje w³¹czonyuk³ad “Error Flip Flop” (ERR). Napiêcie wyjœciowe uk³adupomiaru mocy na wyprowadzeniu 8 jest wyg³adzane poprzezrezystor R8 oraz kondensator C6 i doprowadzane do wejœciauk³adu komparatora wy³¹czania przy zbyt wysokiej mocy nawyprowadzeniu 6. Zale¿noœæ pomiêdzy napiêciem V6 i wyjœciow¹moc¹ konwertera P w przybli¿eniu okreœlona jest jako:V6 ≈ (P × L secondary × 5V) / [(V OUT ) 2 × C8 ×R9)]gdzie: L secondary jest indukcyjnoœci¹ uzwojenia wtórnego transformatora,U OUT jest napiêciem wyjœciowym konwertera.Tak wiêc sta³¹ czasow¹ R9/C8 dla pewnego poziomu wy-³¹czania P SD okreœla zale¿noœæ:R9 × C8 ≈ (P SD × L Secondary × 4.2)/(V OUT ) 2 .Poziom wy³¹czania konwertera mo¿e byæ ustawiony ni¿ej(za poœrednictwem elementów R9, C8) ni¿ aktualny poziomograniczania. W ten sposób z powodu opóŸnienia R8/C6, konwertermo¿e dostarczaæ maksymaln¹ moc wyjœciow¹ (aktualnypoziom ograniczania) przez pewien czas (na przyk³ad dla mocyimpulsowej jak dla pr¹du rozruchu silnika) i moc poni¿ej poziomuwy³¹czania przez czas nieograniczony. To jest korzystneponiewa¿ termiczne wymagania zasilacza zostaj¹ ograniczonetylko do ni¿szego poziomu. Jak tylko napiêcie V6 przekroczywartoœæ 1.2V, nie ma mo¿liwoœci ³adowania lub roz³adowywaniana wyprowadzeniu 8. Napiêcie V6 pozostaje na poziomieCzas roz³adowaniadoError Flip-FlopElementynazewn¹trz VCCuk³aduCS2S2Rys.9. Uk³ad mocy chwilowej1I898REFR9PMOFC21.2V6 FC2Elementywewn¹trzuk³aduC851kR8C6R610MSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 45

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847wysokim z powodu pr¹du polaryzuj¹cego konwerter FC2 i konwerterpozostaje wy³¹czony. Przeresetowanie mo¿e byæ wykonanealbo poprzez od³¹czenie urz¹dzenia od sieci, albo poprzezwysokoomowy rezystor R6 (rys.9). Rezystor R6 powoduje resetowanieco kilka sekund. Je¿eli wyprowadzenie 9 nie jest pod-³¹czone lub jest do niego doprowadzany zbyt ma³y pr¹d (I9

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847Uwaga serwisowa: Przy blokowaniu siê zasilacza nale¿yzwiêkszyæ rezystancjê rezystora R608 (R601).Regulacja napiêæRegulacja nastêpuje na wyprowadzeniu 3. Napiêcie sprzê-¿enia zwrotnego jest (przez silne sprzê¿enie), dok³adnym odwzorowaniemnapiêcia +B. To napiêcie, za pomoc¹ regulowanegodzielnika z potencjometrem P601 na wyprowadzeniu 3,mo¿e byæ ustawiane tak, ¿eby wynosi³ 5Vs.Przy rosn¹cym obci¹¿eniu napiêcie +B powinno obni¿aæsiê, w ten sposób wyd³u¿aj¹c wzmocnienie regulacyjne nawyprowadzeniu 3 uk³adu scalonego “Switch On Time” tranzystorakluczuj¹cego. Pobór energii i tym samym napiêcie +Broœnie do okreœlonej wartoœci. Czas przewodzenia jest zale¿nyod obci¹¿enia. Przy ma³ej mocy i zmniejszonym ³adowaniukondensatora elektrolitycznego czas prze³¹czania cewki skracasiê i nastêpne przejœcie przez zero pola magnetycznego ponawiaw³¹czenie tranzystora. Zwiêksza siê czêstotliwoœæ prze-³¹czania i tym samym tak¿e straty w kondensatorze i transformatorzew trybie standby.W celu zminimalizowania negatywnych skutków, przyma³ym obci¹¿eniu nie przy ka¿dym przejœciu przez zero polamagnetycznego tranzystor startuje. Czas zablokowania tranzystorajest okreœlony przez wartoœci rezystora R607 i kondensatoraC609 (R605/C609). Z ka¿dym w³¹czeniem tranzystoranapiêcie kondensatora na wyprowadzeniu 1 zostaje zablokowanena poziomie 2V. Po wy³¹czeniu kondensator zostaje³adowany ze Ÿród³a pr¹du sta³ego do poziomu 3.5V i roz-³adowuje siê przez przy³¹czony rezystor. Przy wiêkszej czêstotliwoœcipowtarzania siê napiêcie na wyprowadzeniu 1 wzrastanieznacznie, wartoœæ œrodkowa uk³ada siê minimalnie ponadwartoœci¹ 2V. Uk³ad przechodzi w tryb pracy energooszczêdnej.Czas oczekiwania detektora przejœcia przez zero zostajezwiêkszony, czas w³¹czenia tranzystora wyd³u¿a siê. KombinacjaR607/C609 (R607/C609) zmienia wewnêtrzny prógkomparatora. Od tej pory zale¿ny od mocy detektor przejœciaprzez zero prze³¹cza tranzystor T601, uk³ad oczekiwania OFF-TIME COMPARATOR wyd³u¿a siê. W³¹czenie nastêpuje zawszeprzy przejœciu przez zero (co jest równowa¿ne z minimumenergii) transformatora. Promieniowanie zak³óceñ i obci¹¿enietermiczne redukuj¹ siê, dodatkowo wzrasta niezawodnoœæi bezpieczeñstwo pracy.Przy wzrastaj¹cym obci¹¿eniu zmniejsza siê poprzez obci¹¿enietransformatora napiêcie sprzê¿enia zwrotnego. Czasprzewodzenia musi zostaæ zwiêkszony, aby móg³ zostaæ osi¹gniêtypróg 5V na wyprowadzeniu 3. Napiêcie na kondensatorzepod³¹czonym do wyprowadzenia 4 spada, a napiêcie toporównywane jest teraz wewn¹trz z napiêciem pi³okszta³tnymodtwarzania pr¹du drenu na wyprowadzeniu 2 i okreœla tymsamym czas w³¹czenia tranzystora MOSFET a tak¿e tym samymnapiêcie +B.Uwaga: Ustawianie napiêcia +B nale¿y przeprowadzaæ przyjak najmniejszym pr¹dzie kineskopu. Regulacje jaskrawoœcii kontrastu nale¿y w tym celu ustawiæ na minimum.Praca w warunkach zwarciaMaksymalny czas przewodzenia tranzystora, a tym samympobór mocy jest okreœlony poprzez wartoœci R606/C612 (R602/C603). Przy zwiêkszonym poborze pr¹du przez stronê wtórn¹albo przy zwarciu, g³ówna czêœæ magnetycznie zmagazynowanejenergii w cewce wyp³ywa, a w uzwojeniu pomocniczymindukowane jest tym samym mniejsze napiêcie. Zatem napiêciesta³e na wyprowadzeniu 14 zmniejsza siê. Gdy napiêcie nakondensatorze C605 (C617) spadnie poni¿ej 8V, uk³ad scalonywy³¹cza siê. Uk³ad scalony staje siê „wysokoomowy”, przezrezystor startowy R606 (R602) zostaje ponownie ³adowanykondensator do poziomu 15V, zasilacz próbuje ponownie wystartowaæ.Wskazówka serwisowa: Gdy zasilacz próbkuje (próbujewystartowaæ) przy pracy w warunkach zwarcia, czêstotliwoœæpowtarzania startu wynosi 2 sekundy.Praca w warunkach przepiêciaPrzy uszkodzonej regulacji, z powodu na przyk³ad uszkodzeniapotencjometru P601 lub zwiêkszonego obci¹¿enia uzwojeniapomocniczego na skutek pr¹du up³ywu kondensatoraC611 (C613) obni¿a siê impuls steruj¹cy na wyprowadzeniu3. Zasilacz interpretuje to jako za ma³e napiêcie wyjœciowe.Przenoszenie energii zaczyna siê zwiêkszaæ. Tym samym zaczynazwiêkszaæ siê wyprostowane napiêcie z uzwojenia pomocniczegona wyprowadzeniu 14 do 16V. Teraz zostaje od³¹czonesterowanie tranzystorem, napiêcie na wyprowadzeniu14 zaczyna siê zmniejszaæ. Przy przekroczeniu progu 8V uk³adscalony zostaje prze³¹czony w stan wysokiej opornoœci. Uk³adstartowy próbuje od nowa uruchomiæ zasilacz.Wskazówka serwisowa: Przy zwiêkszonym pr¹dzie szcz¹tkowym(up³ywu) kondensatora C611 (C613) nowy start stajesiê niemo¿liwy albo czas uruchomienia zasilacza zaczynasiê wyd³u¿aæ.W chassis 12.6. przy przepiêciu mo¿e nast¹piæ reakcja (uaktywnienie)uk³adu zabezpieczaj¹cego przed wzrostem wysokiegonapiêcia. Zasilacz w takim przypadku przechodzi wtryb standby.Strona wtórna zasilacza• Napiêcie +BWysokoobci¹¿alne przez d³ugi czas napiêcie +B jest regulowanepo stronie pierwotnej. Po wyprostowaniu za pomoc¹diody D607 (D610), kondensatory C618/C619 (C624/C626) zfiltrem w.cz. dostarczaj¹ napiêcia +B do uk³adów generatorówodchylania. Jest ono g³ównie odpowiedzialne za stabilnoœæ geometriiobrazu. Dodatkowo jest ono wykorzystywane do wytworzeniazale¿nego od pr¹du kineskopu wysokiego napiêcia.Wartoœæ napiêcia +B musi odpowiadaæ zastosowanemu kineskopowii cewkom odchylaj¹cym oraz pr¹dowi kineskopu. Przybraku sterowania tranzystorem odchylania, w trybie standbynapiêcie to jest tylko nieznacznie obci¹¿one.• Napiêcie +33VTo napiêcie strojeniowe tworzone jest z napiêcia +B poprzejœciu przez rezystor R614 (R620) za pomoc¹ 33-woltowejdiody Zenera ZD601.Wskazówka serwisowa: Napiêcie +B jest monitorowane iregulowane po stronie pierwotnej. Przy zwarciu lub przeci¹¿eniuzasilacz jest cyklicznie w³¹czany. Uszkodzenia wystêpuj¹tylko przy zwarciu diody D607 (D610). Nigdy nienale¿y pod³¹czaæ ¿arówki bezpoœrednio do uzwojenia transformatora,lecz za diod¹. ¯arówka 40W powinna œwieciæ.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 47

Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847• Napiêcia +3.3V, +5V, +9V, +12.5VUzwojenie niskonapiêciowe dostarcza po wyprostowaniuza pomoc¹ diody D608 (D609) napiêcia +12.5V, które zasilatak¿e wzmacniacz koñcowy toru fonii. Jako zabezpieczenies³u¿y rezystor bezpiecznikowy 0.1R R615 (R623). Rezystor22R przejmuje czêœæ mocy traconej regulatora napiêcia 3.3VIC604 (IC602). W chassis 12.6 zastosowano uk³ad LM317T,którego napiêcie wyjœciowe jest ustawiane za pomoc¹ wysokoprecyzyjnychrezystorów R619/R616. W chassis 12.5 za³o-¿ono jeden nieregulowany stabilizator napiêcia 3.3V. Napiêcie+3.3V zasila wzmacniacz podczerwieni, mikrokontroler steruj¹cyz uk³adem resetu, a tak¿e pamiêæ nieulotn¹ wraz z w³asn¹magistral¹.Uwaga: Wszystkie uk³ady regulatorów napiêcia s¹ odpornena zwarcia, pomimo tego ze wzglêdów bezpieczeñstwazastosowano rezystor 22R R620 (R640). Obecnoœæ napiêcia3.3V sygnalizuje œwiecenie diody LED. Wysoka intensywnoœæœwiecenia tej diody sygnalizuje tryb standby.Napiêcie +9VPrze³¹czane napiêcie +9V jest regulowane przez uk³adIC602 (IC603). Wartoœæ tego napiêcia jest ustalana za pomoc¹dzielnika R616/R617 (R618/R617). W stanie gotowoœci mikrokontrolerIC401/1 (IC401/49) prze³¹cza sygna³ STAND–BY w stan wysoki (H). Tranzystor T602 sprowadza przez napiêciez³¹cza kolektor-emiter wejœcie steruj¹ce uk³adu LM317do masy. Napiêcie odniesienia 1.3V odk³ada siê miêdzy nó¿-kami 1 i 2. Pr¹d p³yn¹cy przez R616 (R618) jest sta³y. Napiêcie+9V zmniejsza siê do poziomu 1.3V. Procesor wizyjny niepracuje, stopnie koñcowe odchylania poziomego s¹ wy³¹czonai tym samym jest pobierana minimalna moc.W³¹czenieStan na wyprowadzeniu 1 mikrokontrolera IC401 (n.49IC401) zmienia siê na niski (L). Przy zablokowanym tranzystorzeT602 p³ynie sta³y pr¹d R617 do masy, który skutkujenapiêciem rosn¹cym do +9V, odbiornik w³¹cza siê. Napiêcie+9V jest g³ównym Ÿród³em zasilania procesora wizyjnegoIC101. Stopnie koñcowe odchylania poziomego staj¹ siê aktywne.Prze³¹czane napiêcie +9V jest tak¿e napiêciem wejœciowymdla regulatora 5V IC603 (IC604). Mikrokontroler IC401„sprawdza” odwzorowanie napiêcia +9V POWER CTRL nawyprowadzeniu 18. To odpowiada napiêciu oko³o 1.6V.Wskazówka serwisowa: Jeœli na skutek zwarcia lub przeci¹¿enianast¹pi spadek napiêcia POWER CTRL poni¿ej 1V,zasilacz przechodzi w tryb standby. Dioda LED jasno œwieci.W chassis 12.6 dochodzi do zadzia³ania uk³adów ochronyprzed nadmiernym wzrostem wysokiego napiêcia i pr¹dukineskopu.• Napiêcie +5VNapiêcie 5V wykorzystywane jest do zasilania miêdzy innymitunera i czêœci uk³adów procesora sygna³owego i wizyjnegoIC101. Bez napiêcia 5V uk³ady odchylania poziomegodzia³aj¹. Wystêpuje niebezpieczeñstwo wypalenia linii w luminoforzekineskopu na skutek braku odchylania pionowego.Przy niespodziewanej przerwie w zasilaniu napiêciem 5V ekrankineskopu staje siê absolutnie ciemny.• Napiêcie +155V (200V) / +25VWysokie napiêcie +155V (200V) jest przeznaczone do zasilaniawzmacniaczy wizyjnych, a napiêcia +25V dla uk³adówodchylania pionowego. Oba te napiêcia, podobnie jak napiêcie¿arzenia kineskopu uzyskiwane s¹ z uzwojeñ transformatoralinii. W chassis 12.6 przy braku napiêcia +155V odbiornikzostaje prze³¹czony w tryb standby.W obu chassis nie zastosowano ¿adnych specjalnych uk³adówochronnych na wypadek braku odchylania pionowego.Przy d³u¿szym czasie pracy w takim stanie istnieje niebezpieczeñstwowypalenia w tym miejscu luminoforu.W chassis 12.5 w przypadku uszkodzenia wzmacniaczakoñcowego odchylania pionowego IC501 nastêpuje przepalenierezystora bezpiecznikowego R533 w linii zasilania napiêciem+25V.W chassis 12.6 nie zastosowano ¿adnego zabezpieczenia.Przy uszkodzeniu wzmacniacza odchylania pionowego nastêpujezwiêkszony pobór pr¹du przez stopieñ koñcowy odchylaniapoziomego. Uszkodzeniu wówczas mo¿e ulec tranzystorkoñcowy odchylania poziomego, zabezpieczaj¹c kineskopprzed uszkodzeniem.Protekcja wysokiego napiêciaImpuls powrotów H wytwarzany jest z wysokiego napiêciaw oddzielnym uzwojeniu z wbudowan¹ diod¹ w trafopowielaczu.Przy nadmiernym zwiêkszeniu siê wysokiego napiêcia,przekroczona zostaje dopuszczalna wartoœæ promieniowanierentgenowskiego. Oprócz tego istnieje niebezpieczeñstwozniszczenia trafopowielacza na skutek przeci¹¿enia.W chassis 12.5 nie przewidziano uk³adów ochronnych.Podobnie jak dla uszkodzenia uk³adów odchylania pionowegoza³o¿ono, ¿e przy przekroczeniu napiêcia uszkodzeniu ulegnietranzystor koñcowy odchylania poziomego i jednoczeœnienast¹pi zadzia³anie uk³adów ochronnych zasilacza znajduj¹cychsiê w uk³adzie sterownika przetwornicy TDA16848.W chassis 12.6 napiêcie +155V zasilaj¹ce koñcowe wzmacniaczewizyjne „jest odbiciem” wysokiego napiêcia. Napiêcie+155V jest za pomoc¹ dzielnika R538 … R541 redukowanedo poziomu 30V. 33-woltowa dioda Zenera ZD504 stanowiwysok¹ rezystancjê, tranzystor T417 jest zablokowany. NapiêciePOWER CTRL wynosi 1.6V. Odbiornik pracuje bez zak³óceñ.Przy zwiêkszonej wartoœci impulsów powrotów zaczynawzrastaæ równie¿ napiêcie +155V. Napiêcie Zenera diodyZD504 zostaje przekroczone i tranzystor T417 zaczyna przewodziæ,napiêcie prze³¹czaj¹ce POWER CTRL spada poni¿ej0.5V. Uk³ad IC401 wykrywa zak³ócenia i prze³¹cza odbiornikw tryb standby.Ochrona przed wzrostem pr¹du kineskopuPrzy uszkodzeniu wzmacniaczy wizyjnych lub przy wadliwiedzia³aj¹cym uk³adzie wygaszania plamki, pr¹d kineskopunie mo¿e zostaæ zredukowany prze uk³ad IC101/4. W chassis12.5 ekran stanie siê ekstremalnie jasny, co mo¿e prowadziædo uszkodzenia kineskopu.W chassis 12.6 aktywuje siê uk³ad ochronny. Napiêcie BCLpojawia siê na wtórniku emiterowym T418. Dioda D409 przeznapiêcie 1.6V na anodzie jest spolaryzowana i tym samymwzmacniacze wizyjne s¹ zablokowane. Przy zwiêkszonym pr¹dziekineskopu wtórnik emiterowy zostaje zablokowany przezujemne napiêcie BCL. Rezystancja emitera obci¹¿a przez diodêD409 dzielnik napiêcia sygna³u POWER CTRL. Odbiornikzostaje prze³¹czony w tryb standby. }48 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.19Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczT 2 L = transistor-transistor logic – uk³ad logiczny tranzystorowo-tranzystorowy,uk³ad TTLTLTR = translator – translatorTLV = threshold limit value – graniczna wartoœæ progowaTLX = telex (teleprinter exchange) – teleks, telegrafia abonenckaTM = telemetry – telemetria= temperature meter – miernik temperatury= transverse magnetic (field) – (pole) magnetyczne poprzeczne= tuning meter – miernik dostrojeniaTMA = transistor-magnetic pulse amplifier – wzmacniaczimpulsowy tranzystorowo-magnetycznyTMGE = thermo-magneto-galvanic effect – zjawisko termomagnetogalwaniczneTMX = telemeter transmitter – nadajnik telemetrycznyTN = tuning – strojenieTOC = table of contens – tablica zawieraj¹ca spis zawartoœcip³yty CD-ROMTOP = table of pages – specjalna droga dostêpu do stron teletekstowych;rodzaj spisu treœci skracaj¹cego wyszukiwaniewybranych stron teletekstowychTO package = obudowa typu TOTOS = tape operating system – taœmowy system operacyjnyTP = teleprinter – dalekopis= teleprocessing – teleprzetwarzanie= test point – punkt kontrolny, punkt pomiarowy= test procedure – procedura pomiarowa= twisted pair – para skrêconych drutów, skrêtka dwu¿y-³owaTPFW = three-phase, full-wave – trójfazowy pe³nofalowyTPI = track per inch – œcie¿ka na cal= turn per inch – zwój na calTPL = total peak loss – calkowite straty szczytoweTPR = teleprinter – dalekopisTPTF = tape to tape – z taœmy na taœmêTR = tape recorder – magnetofon= teleprinter – dalekopis= thermal resistance – opór cieplny= transformation ratio – przek³adnia transformatora= transient response – odpowiedŸ czasowa= transmit-receive switch – prze³¹cznik nadawanie-odbiór= transmitter – nadajnik= transmitter-receiver – nadajnik-odbiornik= trans-ceiver – nadajnik-odbiornikTRI = triode – triodaTRIAC = triode ac (alternating current) switch – tyrystor symetryczny,triakTRIMPOT = trimming potentiometer – potencjometr dostrojczyTRL = transistor-resistor logic – uk³ad logiczny tranzystorowo-rezystorowyTRMS = true root mean square – wartoœæ skutecznaTROS = tape resident operating system – taœmowy systemoperacyjnyTRTL = transistor-resistor-transistor logic – uk³ad logicznytranzystorowo-rezystorowo-tranzystorowyTRVM = transistorized voltmeter – wolomierz tranzystorowyTS = temperature switch – wy³¹cznik temperaturowy= time sharing – podzia³ czasuTSB = tri-state buffer – bufor trójstanowyTSC = thermally stimulated current – termicznie stymulowanypr¹d elektrycznyTSL = tri-state logic – uk³ad logiczny trójstanowyTSOS = time sharing operating system – system operacyjny zpodzia³em czasuTSS = time sharing system – system z podzia³em czasuTT = thermally tuned – strojony cieplnieTT diode = transit-time diode – dioda przelotowa, dioda TTTTL = transistor-transistor logic – uk³ad logiczny tranzystorowo-tranzystorowy,uk³ad TTLTTM = two-tone modulation – modulacja dwutonowaTTO = transmitter turn-off – wy³¹czenie nadajnikaTTS = teletypesetting – telesk³ad= temporary threshold shift – czasowe przesuniêcie wartoœciprogowej= three-state transceiver – nadajnik trójstanowyTTTL = transistor-transistor-transistor logic – uk³ad logicznytranzystorowo-tranzystorowo-tranzystorowy, uk³adTTTLTTY = teletypewriter – dalekopisTUT = transistor under test – tranzystor badanyTV = television – telewizja= test voltage – napiêcie probiercze= tube voltmeter – woltomierz lampowyTVC = colour television – telewizja kolorowaTVI = television interference – zak³ócenia programu TVTVM = tachometr voltmeter – woltomierz tachometryczny= transistor voltmeter – woltomierz tranzystorowyTVOC = television operations center – oœrodek telewizyjnyTW = traveling wave – fala bie¿¹ca= triangle wave – przebieg trójk¹tnyTWA = traveling wave amplifier – wzmacniacz o fali bie¿¹cejTWEETE = g³osnik wysokotonowyTWK = traveling wave klystron – klistron o fali bie¿¹cejTWM = traveling wave magnetron – magnetron o fali bie¿¹cej= traveling wave maser – maser o fali bie¿¹cejTWOM = traveling wave optical maser – maser optyczny ofali bie¿¹cejTWR = tower – wie¿a, kolumna= traveling wave resonator – rezonator fali bie¿¹cejTWT = traveling wave tube – lampa o fali bie¿¹cejTWTA = traveling wave tube amplifier – wzmacniacz z lamp¹o fali bie¿¹cejCi¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 2/2008 49

SERWIS ELEKTRONIKI3/2008 Marzec 2008 NR 145Od RedakcjiJak zwykle koniec ka¿dego roku jest doskona³¹ okazj¹ do zaprezentowaniaprzez producentów sprzêtu elektronicznego w szczególnoœciszeregu nowoœci. Tak by³o równie¿ w minionym 2007 roku.Przed Œwiêtami panowa³o istne szaleñstwo zakupów. Firmy przeœciga³ysiê w oferowaniu ró¿nego rodzaju swoich nowinek podaj¹c nêc¹ceparametry swoich produktów w rodzaju na przyk³ad: iloœci megapikselidla cyfrowych aparatów fotograficznych, wartoœci kontrastu,obecnoœci funkcji “HD Ready” w odbiornikach LCD, w iPodach– wielkoœci pamiêci itd., itp. Tak siê sk³ada, ¿e te tak eksponowanedane zasadniczo nie wp³ywaj¹ na jakoœæ funkcji, która jest przypisanado rodzaju sprzêtu. Bo weŸmy na przyk³ad aparat fotograficzny,w którym przede wszystkim nale¿y braæ pod uwagê jakoœæ optyki.Ponadto wybieraj¹c „cyfrówkê” z przydatn¹ funkcj¹ stabilizacji obrazusprawdŸmy, czy zapewnia j¹ mechanizm ¿yroskopowy kompensuj¹cydrgania aparatu, czy mo¿e owa „stabilizacja” polega w rzeczywistoœcina skracaniu czasu naœwietlania, z czym wi¹¿e siê podniesienieczu³oœci matrycy, a wiêc obni¿enie jakoœci zdjêcia.W przypadku telewizorów LCD, szczególnie tych tañszych koloryalbo k¹ty widzenia dalekie od doskona³ych, albo obraz siê rozmazujeprzy szybkich zmianach treœci wizyjnych. Ponadto klienci coinnego ogl¹daj¹ przy prezentacji przed zakupem, a co innego jest imdane widzieæ w rzeczywistych warunkach domowych. A jeœli do tegododamy, ¿e przyt³aczaj¹ca iloœæ klienteli dokonuje zakupu na kredyt,to mamy pe³ny obraz dzisiejszej rzeczywistoœci w relacjach producent-handlowiec-klient.Niestety coraz czêœciej w tym ³añcuszku brakujemiejsca dla serwisanta. Banki rozda³y wszelkiej maœci karty kredytowe(pieni¹dze plastikowe) i ci¹gle kusz¹ kolejnymi, wiêc posiadaczsprzêtu zepsutego czym prêdzej bie¿y do marketu po nowoczeœniejszyprodukt, oczywiœcie na przys³owiow¹ „kreskê” W efekcietakich dzia³añ roœnie sterta sprzêtu do utylizacji, producent nie wysilasiê, ¿eby produkowaæ na poziomie “top quality”, a klient corazbardziej tonie w d³ugach.Wk³adka schematowa do numeru 3/2008:OTVC Daewoo chassis CP185L/G – 2 × A2,OTVC Vestel, Elemis chassis PT95 – 2 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 3/2008:OTVC Philips chassis LC03E AA (cz. 1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 x A2,OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.2 z 3 – ark. 3, 4) – 4 x A2,OTVC Vestel chassis 11AK53 – 6 x A2,OTVC Vestel chassis 11AK56 – 2 x A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-286 Gdañsk, ul. Jaœkowa Dolina 31Druk: Drukarnia Art Press Sp. z o.o 80-465 Gdañsk, ul. Hynka 69Spis treœciOpis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassisICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.1) ................................ 4Ogólna charakterystyka zasilacza .............................. 4Struktura uk³adu zasilacza - schemat funkcjonalny .... 4Obwód poprawy wspó³czynnika mocy ........................ 7Przetwornica standby .................................................. 9Porady serwisowe OTVC Philips................................... 10Chassis EM5x ........................................................... 10Chassis EM2E – tylko 25” i 28” ................................. 10Tester lamp CCFL – TL1040 ......................................... 11Porady serwisowe ......................................................... 12- odbiorniki telewizyjne .............................................. 12- audio........................................................................ 20- magnetowidy ........................................................... 22Zasilacz DVD Thomson DTH5000, DTH5200,DTH5400, DTH500B ..................................................... 25Aplikacja uk³adów TOP250Y, TOP234Y, TNY268Pw zasilaczu DVD Thomson DPL950 ............................. 26Rêczne lutowanie elementów SMD .............................. 29Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów,regulacje serwisowe ...................................................... 32Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy Philips ........... 40Tor wideo i gniazda wejœciowe .................................. 40Tor fonii ...................................................................... 41Uk³ad sterowania ....................................................... 42Zasilanie .................................................................... 43Tryb serwisowy .......................................................... 43Eliminacja typowych usterek..................................... 45Regulacje................................................................... 46Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45 (cz.1) ... 47S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.20 ................................................ 49Og³oszenia i reklama ..................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassis ICC21,ETC210 oraz ITC222 (cz.1)Karol ŒwiercOTV chassis ICC21, ETC210 i ITC222 to odbiornikistu-hertzowe o wyj¹tkowo rozbudowanej konstrukcji.Zawieraj¹ one zasilacze ró¿ni¹ce siê jedynie w drobnychszczegó³ach, dlatego opis ich dzia³ania zamieszczamyjako jedno opracowanie. Miejsca w którychwystêpuj¹ ró¿nice zostan¹ szczególnie podkreœlone.Zasilacze odbiorników firmy Thomson (i pokrewnych),ju¿ tradycyjnie nale¿¹ do najtrudniejszych. Ten,to uk³ad master-slave wykonany na elementachdyskretnych. Uk³ady tych firm pracuj¹ bardzo sprawnie,a wynika to z faktu, i¿ dopracowane s¹ do perfekcji.Nie zmienia to faktu, i¿ s¹ trudne w naprawie, jakrównie¿ w analizie dzia³ania. Tê lukê ma ambicjewype³niæ niniejszy artyku³.1. Ogólna charakterystyka zasilaczaJak powiedziano we wstêpie, opisywana konstrukcja nale-¿y do konfiguracji master-slave. Oznacza to, i¿ sk³ada siê zdwu czêœci. Czêœæ nadrzêdna (master) ulokowana jest po izolowanejstronie chassis, „niewolnik” (slave) po stronie gor¹cej.Wiêcej informacji na temat zasilaczy tego typu zawarliœmyw artykule publikowanym w „SE” nr 8 ÷ 11/2007. Sprzê-¿enie obu stopni odbywa siê przez transformator impulsowy.Przekazywana jest informacja PWM z zapewnieniem izolacjigalwanicznej w torze sprzê¿enia zwrotnego. Izolacja w torzeprzekazywania energii zapewniona jest przez transformator pracuj¹cyw trybie flyback. Oznacza to, i¿ przetwornica nale¿y dokonfiguracji „dwutaktowych”. W jednym takcie energia jestgromadzona w polu magnetycznym w rdzeniu trafa, w drugimtakcie przekazana jest do strony wtórnej zasilacza. Bardzo prostei równoczeœnie sprawne mechanizmy zastosowano, abyproces opró¿niania energii by³ pe³ny; niezachowanie tych warunkówprowadzi do uszkodzenia zasilacza, które praktyczniezawsze koñczy siê uszkodzeniem tranzystora kluczuj¹cego. Wzakresie informacji ogólnych nale¿y dodaæ, i¿ opisywana przetwornicajest synchronizowana, a wiêc pracuje ze sta³¹ czêstotliwoœci¹.Jest to czêstotliwoœæ pracy uk³adu odchylania poziomego,w odbiorniku 100 Hz, 32 kHz. Regulacja zaœ odbywasiê na zasadzie modulacji szerokoœci impulsów PWM. Tozadanie dla sekcji master. Charakter pêtli ujemnego sprzê¿eniazwrotnego jest typu napiêciowego (tryb pracy voltagemode). Jeœli chodzi o komplikacjê uk³adu nale¿y stwierdziæ, i¿slave jest bardziej rozbudowany i trudniejszy w dzia³aniu, tote¿ jemu poœwiêcono wiêcej miejsca w artykule. Jako zasilacztrybu standby pracuje odrêbna przetwornica wykonana na VIPerze20. W trybie ON pracuje tak¿e synchronicznie ze stopniemodchylania linii, w trybie standby czêstotliwoœæ kluczowaniajest ni¿sza. Elementy Viper-y opisywaliœmy w „SE” nr4 i 5/2001. Opis zastosowanej tu aplikacji zawiera punkt 4.Naprawiaj¹c odbiorniki firm Thomson, Telefunken, Saba,Nordmende, wiêkszoœæ z nas zd¹¿y³o siê ju¿ przyzwyczaiæ, i¿„a¿ roi” siê w nich od ró¿nego rodzaju obwodów typu zabezpieczeñ.Chassis ICC21, ETC210 i ITC222 „nie odstaj¹” pod tymwzglêdem. Obecnoœæ obwodów protection jest wbrew pozoromczynnikiem utrudniaj¹cym naprawê. Skutecznym sposobem postêpowaniajest œwiadoma dezaktywacja kolejnych stopni. Podkreœlamytu s³owo „œwiadoma”, gdy¿ nieœwiadoma nie prowadzido celu, lokalizacji uszkodzenia, poszerza zaœ zakres uszkodzeñ.Opis obwodów zabezpieczeñ zawarto w punkcie 9-tym.W punkcie 9.4 zebrano opis obwodów protection ulokowanychpoza zasilaczem. Rysunek 1.1 pokazuje schemat blokowyOTV chassis ICC21 z zaznaczeniem wszystkich obwodówzasilania, protection oraz sygna³ów prze³¹czaj¹cych trybpracy odbiornika.2. Struktura uk³adu zasilacza - schematfunkcjonalnyStrukturê uk³adu zasilania pokazano na rysunku 2.1. Wyodrêbnionotu obie przetwornice zasilacza ICC21 oraz interakcjemiêdzy nimi. Od strony zasilacza g³ównego do standby-owegojest ni¹ obwód synchronizacji, w drug¹ stronê, obwódstartowy polegaj¹cy na zasilaniu strony gor¹cej, czyli sekcjislave zasilacza g³ównego. Po ustabilizowaniu pracy i zamkniêciupêtli sprzê¿enia zwrotnego miêdzy sekcjami masteri slave, rolê zasilania strony gor¹cej przejmuje dioda DP061(energia czerpana jest z uzwojenia pomocniczego trafa LP050).W roli klucza napiêcia startowego zastosowano transoptor.Rozwi¹zanie takie podyktowane jest zapewne faktem, i¿ wymaganypr¹d jest niewielki, napiêcia prze³¹czane ulokowanes¹ po stronie gor¹cej zasilania, zaœ sygna³ steruj¹cy jest sygna-³em logicznym z mikrokontrolera znajduj¹cego siê po izolowanejstronie chassis. Transoptor IP070 dokonuje tak¿e rzadkospotykanej interakcji w ramach zasilacza standby. PrzetwornicaVIPER-owa pracuje w dwu trybach (o czym dalej). Wzglêdyutrzymania wysokiej sprawnoœci w ka¿dym trybie pracysk³oni³y konstruktorów do rozwi¹zania polegaj¹cego na prze-³¹czaniu czêstotliwoœci pracy oscylatora. Obwód wykonawczyw tym zakresie pokazany jest jako bloczek zawieraj¹cyelementy DP29-RP29. W trybie ECO uk³ad kluczuje wolniej,w standby „przyœpiesza”, w trybie ON pracuje synchroniczniez przetwornic¹ g³ówn¹, a ta z kolei synchronicznie i synfazowoz uk³adem odchylania linii. Obwodem zapewniaj¹cym tak¹pracê jest cz³on synchronizacji z³o¿ony z obwodu rezystorkondensator-diodapokazany na schemacie funkcjonalnym wpostaci wydzielonego bloczka.Ograniczamy siê tu jedynie do wzajemnej synchronizacjiobu przetwornic, synfazowoœæ pracy z uk³adem odchylaniazostanie wyjaœniona w punkcie 6.1. Przetwornica standby, pozawymienionymi wy¿ej cechami jest typow¹ aplikacj¹ VIPER-az kontrol¹ napiêcia wtórnego i izolacj¹ w torze sprzê¿eniazwrotnego w klasyczny sposób, transoptorem. Obwód wyjœciowyIP030 oddzia³ywuje wprost na wyprowadzenie COMP Viper-a,co oznacza, ¿e wewnêtrzny wzmacniacz b³êdu IP0204 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

FilterIP050Obwód synchr.przetwornicystandbyCP030/RP030IP050TP050TP051ECO - STBYON / OFFTP 150TP020KontrolademagnetyzacjirdzeniaObwódzabezpieczj¹cy7VSTBY(P)DP220DP240Diver trafa PWMIP250Reg. 5VUSYS+UAGND_UA-UA20V10V6V7VSTBY5V_STBY3V3STBYPowerFailResetON/OFFPrzetwornicymaster-slaveIP510Reg. 8VPO5V_STBYOscylatorObwódregulacjiPWM-modulator6V(P)20V(P)8V_2H7V_STBYP.ONAQROpis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222LP02074PWRFAILZASILACZ STANDBY132 KEYBOARDDRAIN76 IRIR001IP020 VIPER2013VOszillator131 AV1_PIN8MICROCONTROLLER1V83V35VOSC VDD COMPAV2_PIN8130DP02372 73108110 115 94IR004ResetIR005IP030EEPROM56I C-BUS 12AQR_ONPo-PortIP240ECO _STANDBY10 11IP070BLKCURR44IV200LP050404142VIDEO-SCANNINGPROZESSOR1739DP110Prze³¹czanieczêstotliwoœcioscylatoraTDA9330CRTDP1308 5 1 2DP030V_DRIVE_+H_DRIVEDP135SynchroV_DRIVE_-StartFLASHDP120DP061StopieñmocyodchylaniapionowegoObwodyzabezpieczeñuk³adówodcylaniaDriverliniiDP140DP150+ - - +EHTSCHUTZ INFO+UVERTTR198+UVFBOgraniczenienadpr¹doweTP80 / TP81LP070-UVERTStopieñmocyodchylaniapoziomegoU_VIDEOHEATERUSYSRys. 1.1. Schemat zasilania odbiornika chassis ICC21FP001FP001230VSERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 5

PFC(Optional)FilterIP050ZASILACZ STANDBYObwódsynchronizacjiCP030/RP030IP050Kontrolademagnetyzacjirdzenia postronie gor¹cejTP034TP050TP051ECO - STBYON/OFFTP 150TP0207VSTBY(P)DP220DP240Kontrolanapiêcia sieciowegoReg. 5VIP250demagnetyzacjipo stronieizolowanejDriver trafaimpulsowegoGND_UAON/OFFOscylatorPo³¹czenietrybówON/ACQwzmacniaczb³êdu +REFModulator PWMPrzekaŸnikObwodyzabezpieczeniaw sekcjimasterObwódrozmagnesowaniaNominalne wartoœci napiêæi maks. obci¹¿enie(xxx)-napiêcie w trybie Acquisition7VSTBY(P)5V_STBY(RP)3V3STBY(RP)10V(P)DEGAUSS(RP)KineskopECO_STANDBYUSYS(P)7V_STBY+UA-UASAFETYPO5V_STBY(P)AQR_ONUSYS6V+UA-UA20V(P)10V(P)6V(P)20V7V_STBY7.5V+5V3.48V/300mA-stb/700mA-on137V(165V)ok. 16V/2Aok. -16V/2A21.5V(22.5V)/1A11.8V/1.5A6.5V/2.5AOpis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222OszillatorLP020IP020 VIPER20 DRAIN13VOSC VDD COMPDP023+-INF_POW_FAIL(RP)230VDP030Obwódprze³¹czaniaczêstotliwoœcioscylatoraDP29/RP29IP070Zabezpieczenienadpr¹doweTP80 / TP81DP061IP030LP050LP070DP110DP130DP135DP120DP140DP150IP240- ++12V STARTKontrolaDP033PRZETWORNICAMASTER-SLAVERys. 2.1. Schemat funkcjonalny obwodów zasilaniaFP0016 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

nie jest wykorzystany. Zasilacz standby dostarcza trzech napiêæ+7, +5 i +3.3V. Z trafa przetwornicy pochodz¹ dwa napiêcia,+5V_STBY pozyskane jest stabilizatorem liniowym. Pêtlastabilizacji pracuje w oparciu o kontrolê napiêcia +3.3V. Zzasilacza standby pochodzi jeszcze jedno napiêcie, pozyskanebloczkiem oznaczonym „Kontrola napiêcia sieciowego”. Niejest to napiêcie zasilaj¹ce, a jedynie kontrolne, szczegó³y wpunkcie 10. Do przetwornicy standby wrócimy w punkcie 4.W sekcji przetwornicy g³ównej na rysunku 2.1 pokazano wmaksymalnym uproszczeniu sekcjê slave zasilacza z wyodrêbnieniemobwodu sterowania tranzystorem kluczuj¹cym orazbloczkami zabezpieczenia nadpr¹dowego i demagnetyzacjirdzenia transformatora. Po stronie izolowanej jeszcze bardziejsk¹po. Wyodrêbniono blok oscylatora i modulatora PWM, driverpierwotnej strony transformatora impulsowego oraz obwodyzabezpieczeñ ulokowane po stronie izolowanej przetwornicymaster-slave.Opis bie¿¹cego punktu odwo³uj¹cy siê do schematu funkcjonalnegotraktujemy jedynie jako pomocniczy dla sprawnegoporuszania siê po opisie pracy zasilacza zawartym w kolejnychpunktach artyku³u.Na schemacie tym pokazano tak¿e blok PFC oraz obwódrozmagnesowania kineskopu. Pracê uk³adu PFC opisano wpunkcie 3, obwód rozmagnesowania „darujemy sobie”. Wartojedynie zwróciæ uwagê na przekaŸnik który oprócz funkcji w³¹czanianapiêcia na obwód z pozystorami pe³ni funkcjê izolacjigalwanicznej wzglêdem sygna³u steruj¹cego.W pracy odbiornika chassis ICC21 rozró¿niamy 4 trybypower management. Oprócz standardowych trybów ON i standby,wystêpuje jeszcze tryb ECO i Acquisition mode.W trybie ECO zapotrzebowanie na moc nie przekracza1.5W. Zasilany jest jedynie mikrokontroler, pamiêci ROM,SDRAM odbiornik RCR (zdalnego sterowania), „skromny” jakzwykle control panel oraz dioda standby która w trybie ECOœwieci kolorem czerwonym. W trybie standby niewiele (w pracyzasilacza) siê zmienia. Moc roœnie do ok.2W, g³ównie za spraw¹zwiêkszonego poboru pr¹du przez mikroprocesor. W trybieECO by³ on „uœpiony”, pracowa³ ze zredukowan¹czêstotliwoœci¹ zegara. W trybie standbyclock frequency wchodzi na pe³ne obroty 72MHz.Na panelu sterowania dioda LED œwieci tak¿e naczerwono. Zasilacz g³ówny jest wy³¹czony, przetwornicastandby kluczuje ze zwiêkszon¹ (wzglêdemtrybu ECO) czêstotliwoœci¹ (ECO - 17 kHz,Standby - 28kHz).Trzecim trybem power managemant jest trybnazwany Acquisition mode. Zasilacz w tym trybiemo¿e dostarczaæ moc w przedziale 10 do 80W.Wszystkie napiêcia wyjœciowe s¹ obecne, aczkolwieknie wszystkie przyjmuj¹ nominaln¹ wartoœæ.Istotn¹ cech¹ jest, i¿ w trybie Acquisition w odbiornikunie pracuj¹ uk³ady odchylania. Materia-³y Ÿród³owe firmy Thomson podaj¹, i¿ jest to tryb!„przysz³oœciowy” dla bogato wyposa¿onych chassis(w tuner SAT, DVD, itp). Jednak, prze³¹czanieodbiornika z trybu standby do ON „przechodzi”zawsze przez tryb Acquisition. W tym „stanieprzejœciowym” tryb Acquisition jest aktywnyprzez ok. 600 msek. W tym trybie modulatorPWM sekcji master wypracowuje informacjê jakOpis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222DP001DP002230V ACw trybie pe³nego obci¹¿enia, oscylator jednak pracuje na obni-¿onej czêstotliwoœci ok. 18 kHz. Sprzê¿enie zwrotne zamkniêtejest w oparciu o kontrolê napiêcia 6V (U SYS jest w tym stanies³abo obci¹¿one i nie musi przyjmowaæ wartoœci nominalnej).Napiêciem referencyjnym dla trybu Acquisition jest+5V_STBY bêd¹ce wyjœciem przetwornicy VIPER-owej.W trybie ON, pe³nego w³¹czenia odbiornika zasilacz chassisICC21 mo¿e dostarczaæ moc do 220W. „Zapêtlone” jestg³ówne napiêcie U SYS , a oscylator pracuje na czêstotliwoœci2H = 31.25 kHz.Tryb pracy przetwornicy chassis ICC21, ETC210 i ITC222ustalany jest sygna³ami logicznymi pochodz¹cymi z bloku mikrokontrolera.W tym charakterze pracuj¹ 3 sygna³y: ECO-STBY,AQR-ON i PO (Power On). Jednak proces w³¹czania odbiornikajest o wiele bardziej skomplikowany ani¿eli mo¿na by siê tegospodziewaæ. Parê s³ów na ten temat w punkcie 11 artyku³u.Z uwagi na wyj¹tkow¹ „zawi³oœæ” zastosowanej tu przetwornicymaster-slave i dorównuj¹cy jej (ma³o czytelny) sposóbrysowania na schemacie ideowym odbiornika, kontynuacjêrozwa¿añ o charakterze opisu funkcjonalnego i blokowegozawarto w punkcie 5 artyku³u.3. Obwód poprawy wspó³czynnika mocyZastosowany tu uk³ad korekcji wspó³czynnika mocy PFCjest kompromisowym pomiêdzy prostymi obwodami biernymi,a skomplikowanymi przetwornicami pracuj¹cymi podobniedo autonomicznego zasilacza. Uk³ad jest kompromisowypod wzglêdem liczby zastosowanych elementów, ale i uzyskanychwyników, poprawy Power Factora. Tego typu rozwi¹zanianajczêœciej spotykamy w odbiornikach firmy Grundig, cozosta³o przedstawione w artykule „Uk³ady poprawy wspó³czynnikamocy” opublikowanym w „SE” nr 2 ÷ 4/2002. Dlatego,tutaj prezentowany opis bêdzie pobie¿ny. Schemat ideowy pokazanona rysunku 3.1, na rys.3.2a i b pokazano natomiast ideêdzia³ania.CP064n7DP003DP004! FP0012.5AL!LP401CP0034n7CP0044n7RP4021M5CP401470nFFP4013.15ALRP0042R7!CP006470nDP006GP30MCP007560nLP008A!Obwód rozdzielaj¹cykondesator CP010i mostek GraetzaCP0111N5!RP0071M1 6 3 4LP008BCP010*DP009FUF5404DP008FUF5404 LP009CP008470pTP020STW17N80C2RP0520R1Rys. 3.1. Uk³ad PFC w chassis ICC21 i ETC210107ZP0093.15!1LP050SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 7

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222a) obwód i przebiegibez korekcjiIm230VACUmUcImUm- +Impulsy pr¹duczerpane z sieciRCUcRLb) obwód i przebiegiz korekcj¹ PFCIm- +UmUk³adowo przetwornica rozbudowuje siê jedynie o elementybierne. Dzia³anie zaœ jest w du¿ym stopniu „aktywne”, tranzystorkluczuj¹cy jest bowiem zaanga¿owany zarówno w przetwarzaniumocy jak i poprawy power factor-a. Pod tym wzglêdemuk³ad jest podobny do opisywanych kilkakrotnie w SerwisieElektroniki zintegrowanych uk³adów odchylania i zasilaniaOTV, IPSALO. Nale¿y jednak zauwa¿yæ, i¿ podwójnarola tranzystora-klucza nie obci¹¿a go „podwójnie”.Na rysunku 3.1 zaznaczono wyraŸnie które elementy biernerozdzielaj¹ mostek Graetza i du¿ej pojemnoœci kondensatorelektrolityczny utrzymuj¹cy ³adunek napiêcia wyprostowanejsieci (tu CP010). W³aœnie na separacji tych elementów (i czerpaniuz sieci pr¹du w „szerokim k¹cie” sinusoidy) polega poprawapower faktor-a. W obwodach najbardziej rozbudowanychuk³adem rozdzielaj¹cym jest przetwornica specjalnejkonstrukcji (zwana aktywnym uk³adem PFC), w przypadkunajprostszym elementem tym jest rezystor, tu tak¿e obecny,RP004 o wartoœci nominalnie kilku omów. W przypadkuskromnego oporu nie mówi siê o elemencie poprawy PFC, araczej o ochronie diod prostowniczych udarem pr¹dowym.Jednak, tak¿e w przypadku „zwyk³ego” rezystora poprawa PFCjest wydajna. Jest to jednak poprawa z poziomu „bardzo Ÿle”do „Ÿle”.Ponadto uzyskana w bardzo nieefektywny sposób, nawetnisko-omowy opór grzeje siê silnie, jest to zwykle najwiêkszy(gabarytowo) rezystor w urz¹dzeniu. PrzejdŸmy jednak bezpoœredniodo uk³adu który jest tematem niniejszego opracowania.Na rysunku 3.1 widzimy, i¿ za mostkiem Graetza kondensatorjest tak¿e obecny. CP006 jest jednak o pojemnoœci o230VACUmUbID1ImRaC1bD2L1T1C2n2nPoziom napiêcia w sieci, przy którymw³¹czana jest dioda D1 (poziom wynikaj¹cyz odczepu uzwojenia n/2n)UaUmImpulsy pr¹dubez PFCImpulsy pr¹duz PFCRys. 3.2. Zasada pracy korektora PFC w chassis ICC21 iETC210cD1dwa rzêdy ni¿szej od typowej, tu tak¿e, CP010. Pracêobwodu ilustruj¹ przebiegi pokazane na rys.3.2ai b. W przypadku klasycznym (bez korekcji) widzimywysokie i krótkie impulsy pr¹dowe czerpane wfazach szczytu sieci, w uk³adzie z poprawionym PFimpulsy te s¹ rozci¹gniête w czasie i ograniczone wamplitudzie, a o to chodzi. Rysunek 3.2 pokazujerozwi¹zanie problemu b. pogl¹dowo. Szczegó³owaanaliza dzia³ania musi odwo³ywaæ siê do schematuideowego, rys.3.1.Warto zwróciæ uwagê, i¿ w uk³adzie zastosowanododatkowy bezpiecznik. Jego przepalenie nieunieruchomi pracê uk³adu ca³ego zasilacza i odbiornika.Jedynie Power Factor pozostanie jak w uk³adziebez korekcji. Generalnie, praca zastosowanegotu PFC polega na przepompowywaniu energiigromadzonej w indukcyjnoœci LP008. Przepompowanienastêpuje diod¹ DP009, zaœ gromadzenie(energii) nastêpuje za spraw¹ diody DP008. Odczepdo którego podpiêta jest katoda tej diody musi byæstarannie obliczony.Z materia³ów firmy Thomson wynika, i¿ w chassisICC21 jest to 2/3 (uzwojenie 1-7 do 1-10). Pracapolegaj¹ca na zastosowanym tu (ale w pokrewnychrozwi¹zaniach tak¿e) przepompowywaniuenergii musi zawsze prowadziæ do podniesienianapiêcia zasilaj¹cego przetwornicê ponad szczytsinusoidy sieciowej (nawet w obwodach aktywnychPFC jest to zwykle napiêcie na poziomie 380-400V;tam jest stabilizowane, choæ kiepsko). Fakt ten musiuwzglêdniaæ projekt transformatora, zastosowanego tranzystora-kluczaoraz obwodu jego sterowania. Zatem, w skrajnymprzypadku uszkodzenie obwodu PFC mo¿e prowadziædo uszkodzenia tranzystora przetwornicy; jest to jednak okolicznoœæma³o prawdopodobna. Zastosowanie w uk³adzie przetwornicyflyback obwodu poœrednicz¹cego w postaci uk³aduPFC ³agodzi problem promieniowania zak³óceñ wysokoczêstotliwoœciowychdo sieci energetycznej. Jednak problemutego nie rozwi¹zuje do koñca, obwody EMI s¹ nadal obecne(tu LP401, CP401. Zapewne wiele osób zajmuj¹cych siê serwisemzauwa¿y³o, i¿ wyjêcie wtyczki z gniazdka sieciowegoi dotkniêcie jej spowoduje mimo wszystko lekkie „kopniêcie”.To ³adunek z CP401, jego roz³adowaniu s³u¿y RP402.Poza klasycznym filtrem EMI w uk³adzie dostrze¿emy kilkakondensatorów przeciwzak³óceniowych „zwalniaj¹cych” prze-³¹czanie diod. Obok CP003 i CP004 na mostku Graetza, jestnim CP008 („na” DP008); o rz¹d wielkoœci mniejszy, DP008pracuje na czêstotliwoœci 32 kHz, nie jak „zwyk³e” diody prostowniczena 100 Hz. Brak tego typu elementów „zwalniaj¹cych”stromoœæ zboczy podczas kluczowania (a wiêc ograniczaj¹cychsk³adowe wysokoczêstotliwoœciowe) prowadzi dozak³óceñ w postaci mory na ekranie, której dokuczliwoœæ jestjednak zdecydowanie mniejsza w przypadku zastosowaniasynchronizacji zasilacza z uk³adu linii, taki zabieg w obu omawianychchassis ma miejsce. Z podobnych wzglêdów „drugiegorzêdu” nie da siê zupe³nie unikn¹æ stosowania kondensatorana wyjœciu mostka Graetza, jednak w uk³adach z PFCjest on o dwa rzêdy wielkoœci mniejsze ani¿eli w rozwi¹zaniachklasycznych.8 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC2224. Przetwornica standbyZastosowany tu zasilacz jest typow¹ aplikacj¹ VIPER-a z kontrol¹napiêcia wyjœciowego, po wtórnej stronie trafa przetwornicy.Najbli¿sza zastosowanemu tu uk³adowi jest aplikacja pokazanaw artykule „SE” nr 5/2001 w punkcie 4 na rysunku 17. Kontrolafaktycznego napiêcia wyjœciowego wymusza stosowanie izolacjina œcie¿ce sprzê¿enia zwrotnego, realizuje j¹ transoptorIP030. Tor sprzê¿enia zwrotnego omija wzmacniacz b³êdu wVIPerze. Tor ten (obejmuj¹cy error amplifier) jest jednak nadalaktywny w charakterze zabezpieczenia. Rozwi¹zanie takie wymuszastaranny dobór liczby zwojów uzwojenia pomocniczegozasilania.Logika UVLO (Under Voltage Lock Out) pracuje z histerez¹w zakresie napiêæ 8-11V, zabezpieczenie zaœ zareagujeprzy napiêciu zasilania na poziomie 13V (po szczegó³y odsy³amydo artyku³u z „SE” nr 4 i 5/2001). Proste pod³¹czenie kolektoratranzystora w transoptorze na wejœcie COMP jest mo¿liwedziêki transkonduktancyjnemu wyjœciu wzmacniacza b³êdu wRP00410RDP006GP30MCP010390µFPFC/Zasilacz g³ownyRP020100RP019470kCP0211nFDP021RGP10MRP02110kCP022220pF2DRAIN31R/SSQDP020MUR1603mAUVLO Logik11V8VREFTemperaturSensorR SRRQIP020VIPer20 DIP++Oszillator 13V+0.5V0.5V+ -1 254OSCVDDCOMPSOURCEDP023BAV21RP02310RRP02847RCP02822nCP02622nFRP0244K7CP02422nFRP025120KRP02647KTP026BC546BCP023100µF43V StartDP241CP02710N2RP02768KRP02982KDP0291N4148Vref+10VIP030TCET1103GIP070TCET1103GSync 31.2 KHz(Haupt-NT)V Start11VLP020DP230RP2301KRP23156KDP220CP230220nF7CP220220µF1IP2507805235DP240CP2401000µF6RP23947RRP2401K5IP240TL4314RP02247RDP022BZX85C10TP150BC327RP15047R43121RP153100R2Standby-Zasilacz3INF_POW_FAIL+7V_STBY+5V_STBYCP25047µF3V3_STBYRP24110KCP24147NRP242392RRP2431K3,3VRP1511KECO_STANDBYCP15210NRP1521K---!Rys. 4.1. Schemat zasilacza STANDBYSERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 9

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222VIPerze. W zastosowanej aplikacji wyjœcie tego wzmacniaczajest permanentnie w stanie wysokim, zaœ faktycznym komparatoremi wzmacniaczem b³êdu w pêtli stabilizacji jest tu elementTL431. Jednak i w tej aplikacji wejœcie COMP VIPer-a nadalzachowuje funkcjê kompensacji czêstotliwoœciowej (tak¿e dziêkiwyjœciu EA1 typu „Nortona”). Elementy podwieszone na wyprowadzeniuCOMP nie s¹ jedynymi kszta³tuj¹cymi charakterystykêpêtli. T¹ sam¹ funkcjê pe³ni¹ RP241, CP241 w lokalnejpêtli „wzmacniacza” TL431. Na wyprowadzeniu COMP „wisi”tak¿e tranzystor TP026. Stanowi on ograniczenie (od góry) napiêciana tym wyprowadzeniu, co przek³ada siê efektywnie naograniczenie mocy przetwarzanej przez zasilacz. Mimo brakurezystora w Ÿródle tranzystora kluczuj¹cego, przetwornica ta pracujew trybie current mode ze wszystkimi „dobrodziejstwami”tego trybu (odsy³amy do artyku³ów w „SE” nr 12/2003 i 1/2004).Zasilacz standby wytwarza 3 napiêcia: +7V, +3.3V i po stroniegor¹cej V Start na poziomie 11V. Ju¿ metod¹ stabilizacji liniowej zV Start pozyskano V ref o nominalnej wartoœci 10V (oba napiêciamaj¹ zastosowanie w pracy stopnia slave przetwornicy g³ównej.Podobnie z 7-miu volt pozyskano +5V_STBY.Sprzê¿eniem zwrotnym objête jest napiêcie +3.3V_STBY,jednak wzmacniacz b³êdu zasilany jest napiêciem +5V_STBY.Wartoœci napiêæ wyjœciowych ustala dzielnik RP242, RP243wraz z napiêciem referencyjnym elementu TL431. Jako ¿e toprzetwornica typu flyback, tranzystor kluczuj¹cy (tu w VIPerze)wymaga ochrony klasycznym obwodem snubber. To elementyDP021, CP021, CP022, RP021. W uk³adzie nie widaæelementów, oporów startowych. Ta funkcja zaimplementowanajest w uk³ad IP020. Na rysunku 4.1 pokazano to jako Ÿród³opr¹dowe 3mA wy³¹czane logik¹ UVLO, gdy CP023 na³adujesiê do napiêcia górnej granicy histerezy tej „Logiki”.Jedynym nietypowym novum zastosowanej tu konstrukcjijest prze³¹czanie czêstotliwoœci oscylatora. W trybieECO wynosi ona ok. 17kHz, w STANDBY ok. 28kHz. Wtrybach Acquisition i ON oscylator VIPERa jest dosynchronizowywanydo czêstotliwoœci z jak¹ pracuje master zasilaczag³ównego. Nominalne wartoœci ww. czêstotliwoœciustalaj¹ elementy RC na wyprowadzeniu OSC VIPer-a.Kolejn¹ niestandardow¹ cech¹ zastosowanego tu uk³adu jestwykorzystanie w roli klucza napiêcia V Start samego tranzystoraw transoptorze (IP070) który równoczeœnie realizujeizolacjê sygna³ów steruj¹cych.Reszta jest typowa, choæ nie brak elementów dla którychuzasadnienie ich celowoœci mo¿e byæ k³opotliwe. Do takichelementów nale¿¹ np. RP019 i RP023. Nic jednak w dopracowanychdo perfekcji konstrukcjach Thomsona nie jest przypadkowe.RP020 jest oporem pracuj¹cym w charakterze „bezpiecznikowym”.Gdy on siê przepali, RP019 siê „raczej” nieprzepali. I to za jego obwodem zostanie roz³adowany CP010co ma praktyczne znaczenie dla bezpieczeñstwa w pracach serwisowych.Obok „dziwol¹ga” ³¹czenia równoleg³ego oporów100 ohm i 470k, jest szeregowe po³¹czenie diody i rezystora(DP023, RP023). To tak¿e nie jest przypadkowe. Na uzwojeniachtransformatora przetwornicy flyback, obok po¿¹danychprzebiegów wystêpuj¹ i paso¿ytnicze oscylacje oraz impulsyprzepiêciowe.Te przebiegi choæ maj¹ nisk¹ energiê mog¹ mieæ znaczn¹amplitudê i mog¹ zak³óciæ pracê s³abo obci¹¿onego wyjœcia.Zwiêkszenie rezystancji spolaryzowanej w kierunku przewodzeniadiody (przekazuj¹cej energiê do elektrolitu) skuteczniezapobiega zafa³szowaniu wartoœci napiêæ pozyskanych zdodatkowego uzwojenia transformatora LP020. Kolejnymciekawym zabiegiem jest pozyskanie informacji o napiêciusieci energetycznej z zasilacza standby (sygna³ INFO_PO-WER_FAIL), o czym parê s³ów w punkcie 10. }Ciąg dalszy w następnym numerze

Tester lamp CCFL – TL1040Tester lamp CCFL – TL1040Opracowano na podstawie materia³ów producentaAwaria lamp CCFL jest w telewizorach lub monitorach LCDjednym z najwa¿niejszych problemów serwisowych tego sprzêtu.Tester lamp CCFL TL1040 firmy Diemen zapewnia mo¿liwoœæich sprawdzenia bez potrzeby wymontowania z paneluwyœwietlacza OTVC lub monitora, a tak¿e bez roz³¹czania przewodów³¹cz¹cych inwerter z lampami CCFL. Podczas testowaniatelewizor lub monitor LCD powinien byæ od³¹czony odsieci zasilaj¹cej. Diagnoza wykonana za pomoc¹ testera lampCCFL TL1040 zapewnia w znacz¹cy sposób redukcjê czasunaprawy sprzêtu, a tak¿e unikniêcie niepotrzebnego demonta-¿u tych lamp. Tester TL1040 s³u¿y do sprawdzania lamp CCFLtelewizorów/monitorów LCD owielkoœci ekranów od 10" do 42".4W sk³ad zestawu pomiarowegolamp CCFL wchodz¹:• przyrz¹d pomiarowy TL1040,• zasilacz: 10÷240V/12V=, 1.6A,P = 19.2W,• klips z przewodem po³¹czeniamasy przyrz¹du TL1040 z mas¹badanego wyœwietlacza,• instrukcja obs³ugi przyrz¹duTL1040.Na rysunku 1 pokazanoprzyrz¹d do badania lampCCFL TL1040 wraz z uk³adempomiarowym.OK2 13TESTNG6 7®5masa OTVC / monitora LCDBezpieczeñstwo pomiarówprzyrz¹demTL1040Na przyrz¹dzie TL1040znajduje siê symbol ostrzegaj¹cy,¿e mamy do czynieniaz wysokim napiêciem.Na wyjœciu przyrz¹duTL1040 w czasie jego pracywystêpuje napiêcie zmienneo wartoœci 2.5kV rms .12V / 1.6ARys.1. Widok przyrz¹du TL1040 i uk³ad pomiarowy dobadania lamp CCFL230VZasilaczŒrodki zapewniaj¹ce bezpieczeñstwo w czasie pomiarówprzyrz¹dem TL10401. Przed przyst¹pieniem do pomiarów nale¿y od³¹czyæ telewizorlub monitor od sieci zasilaj¹cej.2. Nie nale¿y pod³¹czaæ do przyrz¹du ¿adnych zewnêtrznychnapiêæ, oprócz zasilania 12V=.3. Nie stosowaæ przyrz¹du, gdy w przestrzeni pomiarowej jestzbyt wiele wilgoci.4. Podczas pomiarów nale¿y zapewniæ dobre po³¹czenie masyprzyrz¹du z mas¹ badanego telewizora lub monitora LCD.5. Podczas pomiarów wyjœcie 4 przyrz¹du nie mo¿e znajdowaæsiê w pobli¿u ¿adnych przewodów wewn¹trz telewizoralub monitora LCD.6. Do zasilania przyrz¹du nale¿y stosowaæ zewnêtrzny zasilaczo napiêciu 12÷13V, tak aby napiêcie testu nie przekroczy³o2.5kV rms .Procedura testu1. Od³¹czyæ telewizor lub monitor od sieci zasilaj¹cej.2. Pod³¹czyæ wyjœcie zasilacza 12=/1.6A do gniazda 7.3. Pod³¹czyæ zasilacz 12V=/1.6A do sieci 230V~. Diody LED1 i 3 powinny œwieciæ. Przyrz¹d TL1040 znajduje siê w stanieczuwania.4. W OTVC lub monitorze nale¿y zlokalizowaæ p³ytê inwertera iprzewody ³¹cz¹ce inwerter z lampami CCFL.6. Wszystkie modu³y OTVC/monitora powinny byæ po³¹czonetak, aby masa inwertera by³a mas¹ panelu OTVC/monitora.Przewodem z klipsem po³¹czyæ gniazdo przyrz¹du 6 zramk¹ panelu OTVC/monitora.7. Dotkn¹æ koñcówkê 4 przyrz¹du do gniazda z przewodamiwysokonapiêciowymi ³¹cz¹cymi lampê CCFL z inwerterem.Uwaga: W pobli¿u tego miejsca nie powinny znajdowaæ siê¿adne przewody z OTVC/monitora LCD.8. Nacisn¹æ przycisk 5. Na wyjœciu 4 przyrz¹du pojawi siêwysokie napiêcie 2.5kV rms . Czas pomiaru oko³o 1 sekundy.Interpretacja wyników pomiarówKombinacja œwiecenia diod LED informuje o stanie lampCCFL. Istotne s¹ dwie kombinacje œwiecenia, które oznaczaj¹:• LED (1) wy³. + LED (2) w³¹cz. + LED (3) wy³.= lampasprawna,• LED (1) w³¹cz. + LED (2) wy³. + LED (3) wy³.= lampauszkodzona.W przypadku niedok³adnego styku koñcówki 4 przyrz¹duz miejscem pomiaru, dioda LED 3 (Test) mo¿e pulsowaæ, œwiec¹cs³abiej. Je¿eli lampa zapala siê i gaœnie, to dioda LED 1mo¿e œwieciæ s³abo mrugaj¹c. W tym stanie mog¹ œwieciæ jednoczeœniediody LED 2 i 1, co tak¿e oznacza uszkodzenie lampy.Wa¿nym jest tak¿e miejsce dotkniêcia koñcówki 4 przyrz¹du.Je¿eli dotkniemy t¹ koñcówk¹ od strony zamkniêciapr¹du lampy do masy oraz wyjœcia sprzê¿enia zwrotnego, towynik pomiarów bêdzie fa³szywy (uszkodzona lampa), natomiastdotkniêcie koñcówki 4 do wyjœcia wysokiego napiêcia zinwertera da wynik pomiaru obiektywny. }SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 11

Porady serwisowePorady serwisoweEdward Bitner, Jerzy Pora, Ryszard Strzêpek, Mateusz Malinowski, Henryk DemskiOdbiorniki telewizyjneSharp SV-2153SCNNie œwieci dioda standby.Wyprostowane napiêcie sieci +310V dochodzi do uk³aduwykonawczego zasilacza impulsowego STR-D5441. Nie obserwujesiê ¿adnych przebiegów œwiadcz¹cych o jakiejkolwiekpracy przetwornicy. Jej elementy s¹ ca³kowicie sprawne. Wczasie w³¹czenia odbiornika do sieci po d³u¿szej przerwie, nabardzo krótko s³ychaæ start przetwornicy, co potwierdza jejsprawnoœæ. Dalsze pomiary wykazuj¹ pe³ne zwarcie koñcowegotranzystora linii Q602 - 2SD1554. Ten uszkodzi³ siê wwyniku niestabilnych przerw na druku w module p.cz., w którymznajduje siê tak¿e generator H. Przerwy te doœæ przypadkowozmienia³y czêstotliwoœæ pracy generatora H, w wynikuczego tranzystor Q602 bardzo szybko osi¹ga³ wysok¹ temperaturê,uszkadzaj¹c siê.E.B.4Watson FA5430T chassis 11AK30Dziwne próbkowanie.Odbiornik posiada³ katastroficzne uszkodzenie zasilacza impulsowego.Nale¿a³o wymieniæ IC800 - MC44608, Q801 -2SK2750, R807 - 0.22R, R806 - 4.7k, R805 - 10R, D804 -1N4148. Uszkodzony d³awik SMD - L802 o nieznanej wartoœcinale¿a³o pomin¹æ (zrobiæ skrót), a bramkê Q801 zblokowaædo masy przez rezystor 2k. Po wymianie tych elementówdioda standby œwieci, ale odbiornika nie mo¿na uruchomiæ.S³ychaæ dziwne cykliczne próbkowanie zasilacza. Zwarcia postronie wtórnej nie stwierdzono. W uk³adzie klucza standby,tak¿e wszystko w porz¹dku. Jedynie przetwornica produkujezbyt ma³e napiêcia wyjœciowe. Odbiornik jakby próbuje wystartowaæ,ale prawie natychmiast wchodzi³ w stan zabezpieczenia.Uszkodzenie sprawia du¿e trudnoœci w jego zlokalizowaniu.Jednym podejrzanym elementem pozosta³ transoptorIC801 - SFH617A. W zasadzie ten element bardzo rzadkouszkadza siê, a ponadto reagowa³ zmian¹ opornoœci K-E popodaniu napiêcia zasilania 3V przez rezystor 100R na wewnêtrzn¹diodê LED. Po wymontowaniu stwierdzono niewielk¹up³ywnoœæ K-E jego tranzystora. Wymiana transoptora rozwi¹zujeproblem.E.B.Lexus LS5661Brak OSD. Przypadkowo zanika fonia.Odbiornik daje siê uruchomiæ z klawiatury lokalnej, wystêpuj¹jednak trudnoœci w prze³¹czaniu programów. Nie reagujena polecenia z pilota. Fonia szumi i powoli zanika.Uszkodzenie nale¿y do kategorii trudne. Podejrzenie pada namikrokontroler ST6387, ale nie on jest uszkodzony. Pomiaryw jego aplikacji wykazuj¹ brak impulsów H na n.27 (na schemaciezosta³y Ÿle opisane oscylogramy H i V – impulsy Vpowinny wystêpowaæ na n. 26, a impulsy H na n. 27). Kolejnepomiary naprowadzaj¹ na ca³kowicie pusty kondensator C326- 1µF/50V (na schemacie C328). Przez ten kondensator z trafopowielaczaz nó¿ki 5 poprzez rezystor R323, pobierane s¹niezbêdne impulsy. Po jego wymianie wszystko wraca do normy.Wspomniany kondensator najlepiej zamontowaæ od stronydruku, przez co nie bêdzie nara¿ony na bardzo wysok¹ temperaturê.Schemat znajdziemy w dodatkowej wk³adce do „SE”11/1999. E.B.Sanyo C21EF 97 EXH TXT chassis A7-A21Rytmiczne próbkowanie.W³¹czenie w stan pracy koñczy siê próbkowaniem zasilacza.Dioda LED zapala siê i gaœnie w takt próbkowania. Pierwotnastrona zasilacza nie wykazuje ¿adnych defektów. Sprawny jesttak¿e koñcowy stopieñ odchylania poziomego. Dok³adniejszepomiary napiêæ zasilaj¹cych strony wtórnej zasilacza impulsowego,wykazuj¹ du¿e przebiegi zmienne na kondensatorze C563- 330µF/35V. Ten straci³ prawie ca³kowicie pojemnoœæ. Mo¿na zpowodzeniem zamontowaæ 470µF/50V.E.B.LG CF21E60X chassis MC64AOdbiornik wy³¹cza siê w nieokreœlonych odstêpach czasu.Zasilacz impulsowy pracuje. Odbiornik wy³¹cza siê pooko³o 40 - 60 minutach poprawnej pracy. Dioda standby jednakœwieci i jest mo¿liwe natychmiastowe w³¹czenie odbiornika,z tym ¿e pracuje ju¿ krócej. Wygl¹da to tak, jakby uruchamia³siê proces trybu awaryjnego. Brak czasu na jakiekolwiekpomiary. Napiêcie +B w standby w tym czasie, wynosiprawie +140V i nie jest to wada. Pomiary pojemnoœci stronypierwotnej naprowadzaj¹ na kondensator 4.7µF/63V. Jest onzamontowany miêdzy ¿eberkami radiatora zasilacza impulsowegoi nara¿ony na wysok¹ temperaturê. Pomiary nie wykazuj¹znacz¹cego spadku pojemnoœci, ale sprawnoœæ kondensatoraspad³a do 20% jej maksymalnej wartoœci. Nie pomog³o.Dopiero pomiar kondensatora C408 - 1µF/160V zamontowanegojako filtr zasilania (+120V) stopnia steruj¹cego H, wykazujeca³kowit¹ jego wadê. Jest on zamontowany bardzo bliskorezystora mocy R411 - 4.3k/5W, przez co nara¿ony na bardzowysok¹ temperaturê. Po wymianie kondensatora C408 odbiornikrozpocz¹³ normaln¹ pracê. Kondensator ten najlepiej zamontowaæod strony druku, to nie bêdzie tak szybko wysychaæ.Z tego kondensatora przez diodê D408 podawany jestsygna³ nieprawid³owoœci do uk³adu protekcji na nó¿kê 20 (AB-NORMAL) mikrokontrolera LG8634-20B. Ten wy³¹cza³ odbiornik.Muszê tu dodaæ, ¿e nó¿ka 20 posiada normalnie napiêcie+5V, bez ¿adnych przebiegów zmiennych. Jest ona do-³¹czona do kilku uk³adów protekcji z ró¿nych bloków odbiornikai ten stan mo¿e sprawiaæ nie lada k³opoty, przy ustalaniuw którym bloku wystêpuje niesprawnoœæ.E.B.Philips 21PT165A/42P chassis Anubis A ACUszkodzenie po du¿ych wahaniach napiêcia sieci.W zasilaczu uszkodzony bezpiecznik 2.5A, tranzystor12 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisoweBUT11AF, tranzystor 7516 - BC635 (zamiennik BD139), tranzystorSMD 7515 (zamiennik SMD - BC847B), tranzystorSMD 7512 (zamiennik SMD - BC857B), dioda SMD 9502(zamiennik BAVP21, ³¹czona plusem do kolektora tranzystora7516), rezystor 6517 - 4.7R/0,5W. Z przepalonym-przeci¹¿onymrezystorem 6517 zasilacz nie startuje, ale nie uszkadzaj¹siê nowo wymienione elementy. Transoptor 7514 - CQV80Njest bardzo ³atwo sprawdziæ, poniewa¿ jego tranzystor posiadawyprowadzone na zewn¹trz wszystkie elektrody B, E i K. Tenw tym odbiorniku by³ sprawny. Celowo podajê zamienniki poniewa¿schemat Anubis 3A nie pasuje do zasilacza tego modeluodbiornika, a odczytanie napisów na fabrycznych elementachSMD jest praktycznie niemo¿liwe.E.B.Lexus RC4020Brak wizji i fonii.Wydawa³oby siê, ¿e ten odbiornik niczym nie mo¿e zaskoczyæ,a jednak. Po w³¹czeniu w stan pracy jest raster. Wyœwietlaznaki OSD, podczas prze³¹czania programów. Brak jestzarówno treœci obrazu, jak i dŸwiêku. Odbiornik wy³¹cza siêsam po 5 minutach takiej pracy. Wszystko jest w porz¹dku zgniazda AV. Pomiary niewiele podpowiadaj¹. Mam zwyczajprzy wymianie podejrzanego uk³adu TDA8305A, montowaæpodstawkê pod uk³ad. Wymiana skutkuje pojawieniem siê obrazui dŸwiêku. Jednak podstawka umo¿liwia szybk¹ wymianêuk³adu. Postanowi³em powtórnie wstawiæ podejrzany. Nanim równie¿ odbiornik pracuje, ale tylko do momentu wy³¹czeniaodbiornika w stan czuwania. Ponowne w³¹czenie, skutkujeobjawami jak w opisie wy¿ej. Niestety nale¿a³o wstawiænowy uk³ad.E.B.ITT Nokia 6320PS Ideal Colorchassis Core 2 110°Nieczynny.Po w³¹czeniu klawiszem sieciowym zapali siê dioda LED,po czym zaraz gaœnie i odbiornik nie podejmuje pracy. Pomiarynapiêæ w przetwornicy wykaza³y ich ca³kowity brak na jejwyjœciu. Poniewa¿ odbiornik jest sporo lat eksploatowanysprawdzono kondensatory elektrolityczne po stronie pierwotneji faktycznie mia³y zmniejszone pojemnoœci, wiec je wymieniono,i tak: C700 - 10µF/100V, C701 - 10µF/400V, C707- 47µF/63V i C711 10µF/50V. Praktycznie nic siê nie zmieni-³o, przetwornica startowa³a, ale zaraz wytworzone niewielkienapiêcia spada³y do zera. Sprawdzono szereg innych elementówprzetwornicy, ale nie znaleziono uszkodzonych i by³o oczywiste,¿e uszkodzenie le¿y poza ni¹. Najczêœciej usterka tkwiw uk³adzie odchylania pionowego lub poziomego, wiêc tamrozpoczêto sprawdzanie elementów. Uk³ad odchylania pionowegoby³ sprawny, wobec czego „zabrano siê” za uk³ad odchylaniapoziomego, na pocz¹tek od³¹czaj¹c sterowanie baz¹tranzystora mocy linii T501 - BU508A od przetwornicy poprzezodlutowanie jednego wyprowadzenia rezystora R741 -1R/2W. Przetwornica wystartowa³a wytwarzaj¹c napiêcia sta-³e na wyjœciu nieco wy¿sze ni¿ w stanie pracy i równie¿ pracowa³aprzy sztucznym obci¹¿eniu. Pracowa³ tak¿e generator linii,zbudowany na uk³adzie IC601 - TDA8372 wytwarzaj¹cna n.1 impulsy dodatnie 1.5V ss o czasie trwania oko³o 10µs iczêstotliwoœci linii. By³o oczywiste, ¿e uszkodzenie jest w stopniuodchylania poziomego i po sprawdzeniu sporej iloœci elementówznaleziono uszkodzony trafopowielacz Tr501. WstawionoFBT firmy Nokia nr 45150380 (stosowany w chassisComp.DE 110°), przeprowadzono korekcjê napiêcia ¿arzeniai na tym naprawê zakoñczono).Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D714 = +18V (+15.4V), D721 = +8.3V (+1.8V),D731 = +24.1V (+6.2V) i D733 = +153.9V (+41.8V).Uwaga: Na n.1 TDA8372 w stanie czuwania s¹ impulsy dodatniezbli¿one do kszta³tu szpilki o amplitudzie oko³o 0.8Vss.Napiêcia podane w nawiasie dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D504 = +224V, D521 = +1.8V i D523b = +27.3V.Na n.5 FBT napiêcie zmienia siê w granicach od -11V do -13V(obecna wizja), natomiast przy wyciemnionym ekranie wynosi-8V.J.P.Sony KVM1450D chassis BE4Obraz w kszta³cie pocztówki, zawiniêty, ciemny, fonia prawid³owa.Zasilacz odbiornika wytwarza prawid³owe napiêcia, objawyna pierwszy rzut sugeruj¹ uszkodzenie w stopniu odchylaniapoziomego – sprawdzono szereg elementów i nie znaleziono¿adnego uszkodzonego. Przyst¹piono wiêc do sprawdzaniaoscylogramów i okaza³o siê, ¿e kszta³t ich jest prawid³owydo kolektora Q801 (oscylogram nr 14 na schemacie opublikowanymw dodatkowej wk³adce schematowej do „SE” 12/2000), natomiast przebieg na bazie Q802 (oscylogram nr 15)zasadniczo siê ró¿ni. Co mog³o byæ uszkodzone, skoro praktycznieca³y uk³ad odchylania poziomego sprawdzono? Ponownesprawdzanie przebiegów wykaza³o zaskakuj¹c¹ rzecz: ichczêstotliwoœæ ju¿ na n.12 (Hout) IC301 (MC44002P) by³a prawiedwukrotnie wy¿sza i st¹d takie objawy uszkodzenia. Przybraku doœwiadczenia przy naprawach tego typu chassis mo¿-na podejrzewaæ uk³ad scalony IC301, tym bardziej, ¿e napiêciana nó¿kach odpowiadaj¹cych za pracê generatora linii s¹niezgodne z podanymi na schemacie. Wymiana uk³adu scalonegonic nie da³a, bo uszkodzona by³a – co jest czêsto zaskoczeniem– programowana pamiêæ IC002 - ST24C02CB1. Mo¿-na wstawiæ pamiêæ czyst¹, co te¿ uczyniono i wtedy koniecznajest regulacja w trybie serwisowym wysokoœci obrazu i balansubieli. Regulacje te zakoñczy³y naprawê odbiornika.Uwaga: Opisane wy¿ej regulacje i tryb serwisowy opisanow „Dodatku Specjalnym” nr 2.Prawid³owe napiêcia zmierzone w sprawnym odbiornikuna nó¿kach odpowiadaj¹cych za pracê generatora linii s¹ nastêpuj¹ce:n.9 = +1.57V, n.10 = +2.82V, n.11 = +2.21,n.12 =+0.36V, n.13 = +0.52V, n.14 = +1.15V i n.15 = +1.64V.Brak teletekstu.Odbiornik posiada procesor SAA5288ZP/014 Text, a mimoto nie pracuje funkcja teletekstu. Dla pracy teletekstu potrzebnyjest na n.23 (INT CVBS) i n.24 (EXT.CVBS) sygna³ wideo,którego tutaj nie by³o z powodu braku kondensatorówC16 i C17 (oba 0.47µF/16V). Samo wstawienie kondensatorównie wystarcza – nale¿y w trybie serwisowym i trybie tekstowymdokonaæ nastêpuj¹cych ustawieñ:SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 13

Porady serwisowe1. Wejœcie w tryb serwisowy (dla przypomnienia) odbywa siêprzez w³¹czenie odbiornika przyciskiem sieciowym, wprowadzeniepilotem w tryb Standby i naciœniêcie na pilociekolejno przycisków: [i+], [5], [ Volume + ] i [TV].2. Na ekranie uka¿¹ siê informacje w postaci zielonej litery“C” (lewa strona, góra ekranu) i “ TT- -” (prawa strona).Wybieramy cyfry 18 (wchodzimy w ten sposób w tryb testowy,cyfra 18 uaktywnia dzia³anie teletekstu), a napis polewej stronie ekranu przyjmuje postaæ: TeC. Wychodzimyz trybu tekstowego, np. przez dwukrotne naciœniêcie przyciskunumerycznego [0].3. Uzyskano teletekst, ale bez niektórych znaków w alfabeciepolskim. Wtedy nale¿y po wprowadzeniu w tryb serwisowyna pilocie nacisn¹æ przycisk [ MENU ], co spowodujepojawienie siê na ekranie zestawu regulowanych parametrów.4. Wiersz o treœci “Text WEST” zmieniamy na treœæ “TextEAST” korzystaj¹c z przycisków [ ZIELONY ] lub [ NIE-BIESKI ], które dokonuj¹ wybór regulowanego parametruoraz przycisków [ ¯Ó£TY ] lub [ CZERWONY ], którezmieniaj¹ zawartoœæ parametru.5. Na koniec wychodzimy z trybu serwisowego, wy³¹czaj¹codbiornik klawiszem sieciowym.J.P.Elemis 5550TM chassis PG2050Brak odchylania pionowego – jest pozioma linia.Wydawa³o siê, ¿e uszkodzenie nale¿y do prostych i tymsamym naprawa bêdzie szybka. Wymieniono uk³ad scalonyUS301 - TDA3653B i pojawi³ siê obraz, ale zmierzono napiêciesta³e podawane na n.9 tego uk³adu scalonego i okaza³o siê,¿e jest ono zawy¿one o kilka woltów (powinno byæ w granicach+26V). Dalsze pomiary wykaza³y równie¿ niewielkiezawy¿enie praktycznie wszystkich napiêæ przy trafopowielaczu(za wyj¹tkiem +B, które wynosi³o +117.9V, co by³o wartoœci¹prawid³ow¹). Sprawdzono kondensatory C318 - 6.8nF/1.6kV oraz C323 - 470pF/1.6kV i okaza³o siê, ¿e kondensatorC323 jest bez pojemnoœci. Wstawienie nowego kondensatorasprowadzi³o napiêcia do normy za wyj¹tkiem podawanego zdiody D305, które by³o nadal za wysokie. Prawid³owe napiêcieuzyskano przez zwiêkszenie wartoœci rezystora R314 (oryginalny10R/1W). Okaza³o siê, ¿e niedawno wstawiony nowytrafopowielacz HR7666 w miejsce TVL402 wytwarza³ za wysokienapiêcie przeznaczone do zasilania uk³adu scalonegoodchylania pionowego.J.P.Royal TV7199TXT/ST/NICAM chassis BS2Nieczynny, nie œwieci dioda LED.Objawy wskazuj¹ na uszkodzenie przetwornicy. Na kondensatorzeelektrolitycznym C607 - 220µF/400V napiêcie sta-³e prawid³owe (+306V), po stronie wtórnej przetwornicy napiêæsta³ych brak, wiêc przyst¹piono do pomiarów elementówpo stronie pierwotnej. Uszkodzonym okaza³ siê rezystor R620- 120k. Identyczny objaw bêdzie w przypadku przerwy R620A– te¿ 120k, gdy¿ oba te rezystory po³¹czone s¹ szeregowo.Uwaga: Przed przyst¹pieniem do pomiarów omomierzemroz³adowaæ kondensator C607, gdy¿ na nim (a tym samymna tranzystorze Q613) po wy³¹czeniu klawiszem sieciowymprzez d³u¿szy czas utrzymuje siê napiêcie ponad +300V.Funai TV2100TMK8W obrazie wystêpuj¹ regularne pionowe ciemne pasy.Pomiar oscyloskopem napiêcia +200V pod wzglêdem zak³óceñwskazuje du¿¹ sk³adow¹ zmienn¹. Przyczyn¹ tego zjawiskajest kondensator elektrolityczny C652 - 4.7µF/100V(znaczna utrata pojemnoœci).R.S.Philips 21PT1820/01 chassis L01.2EBrak oznak pracy.Po w³¹czeniu do czuwania napiêcie systemowe wynosioko³o 10V. To napiêcie powinno wynosiæ 95V. Okazuje siê, ¿ebardzo mocno grzeje siê tranzystor kluczuj¹cy przetwornicy7521 - STP7NB60FP. Napiêcia na sterowniku przetwornicy7520 - TEA1507P s¹ mocno zani¿one. Podstawienie uk³adu7520 i tranzystora 7521 nic nie daje. Na rezystorze 3526 -0.22R/2W napiêcie wynosi oko³o 0.45V. To oznacza, ¿e pr¹dp³yn¹cy przez tranzystor 7521 wynosi oko³o 2A (kilka razy zadu¿o). Przyczyn¹ tych zjawisk jest kondensator 2508 - 470pF/1kV (up³ywnoœæ) znajduj¹cy siê w uk³adzie gaszenia drgañpaso¿ytniczych przetwornicy.R.S.Funai TV2500MK8Przy silnych bia³ych fragmentach obrazu wystêpuj¹ pionowe czarne pasy.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono liniê zasilania +12Vpod k¹tem zmian przy silnie œwiec¹cych na bia³o fragmentachobrazu. Napiêcie +12V by³o w tym przypadku bardzo stabilne.Zauwa¿ono przy tych zjawiskach du¿e zmiany sygna³u luminancjii zwi¹zanej z tym zjawiskiem zmiany napiêæ na wyprowadzeniachIC301 - TA8759BN. Wymiana uk³adu IC301powoduje, ¿e opisane zjawiska ustêpuj¹. Wymiana uk³aduTA8759BN musi skutkowaæ odpowiedni¹ regulacj¹ sygna³ów:luminancji i chrominancji.R.S.Universum FT4203 chassis E9AW czasie pracy obraz ciemnieje.Kiedy ciemnieje obraz, to „widaæ” brak ¿arzenia kineskopu.Przyczyn¹ tego stanu jest przerywaj¹cy rezystor R207 -1.2R/1W. Znajduje siê on w obwodzie ¿arzenia na p³ytce kineskopu.R.S.Grundig chassis CUC1836Obraz rozszerzony i ze zniekszta³ceniami geometrycznymi E-W.Na wypr.: 5, 6 uk³adu IC55010 - TDA4950 panuje zwarciedo masy. Uszkodzone zosta³y: uk³ad TDA4950 i dioda D55012 -ZDP033. Uk³ad TDA4950 s³u¿y do wytwarzania napiêcia regulacyjnegoE-W. Oprócz tego trzeba wymieniæ: rezystor R55014 -4.7R/0.5W i d³awik L55014 - 5mH. Po dokonaniu wymiany ww.elementów obraz w poziomie jest bez zniekszta³ceñ geometrycznychi o w³aœciwej szerokoœci, jednak po oko³o 1 godzinie pracyOTVC zaczyna wy³¹czaæ siê. Spowodowane jest to przegrzaniemtranzystora koñcowego H T53001 - 2SC5331.R.S.Hitachi CMT2130 chassis NP84C22Nie dzia³a przetwornica.Po w³¹czeniu do sieci dioda LED mrugnie, a nastêpnie zasilaczwy³¹cza siê. Na kondensatorze C909 - 220µF/160V brak14 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisowenapiêcia 115V. Sprawdzono kondensatory 4.7µF/250V - C905,C911, C910 oraz tranzystor kluczuj¹cy Q901 - MN650. Wszystkiete elementy okaza³y siê sprawne. Nastêpnie sprawdzonouk³ad startu przetwornicy: R902, R903, R904. To te¿ nic niewnios³o. Okaza³o siê, ¿e uszkodzony zosta³ uk³ad sterownikaprzetwornicy CP901 - NM9205. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie 115V na C909 - 220µF/160V.R.S.Unimor T41A2Brak wysokiego napiêcia kineskopu.Pomiar napiêcia g³ównego daje wynik 85V. Silnie grzejesiê tranzystor koñcowy odchylania poziomego T602 -S2055AF. Uszkodzony zosta³ trafopowielacz TR602 - TVL108/5 (pêkniêta obudowa). Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcieg³ówne na ok³adzinie “+” C522 - 47µF/250V, które powinnowynosiæ 121V.R.S.Philips chassis GR1-AXBrak koloru czerwonego w obrazie.Napiêcie na katodzie R kineskopu 1100 - A48JSK61X wynosi160V. Oznacza to, ¿e ta katoda nie jest wysterowana. Okazujesiê, ¿e na wypr. 10 uk³adu 7300 - TDA3565 brakuje przebiegusteruj¹cego katod¹ R. Uszkodzony zosta³ uk³ad 7300 -TDA3565. Po wymianie nale¿y ustawiæ balans bieli potencjometrami:3422, 3432, 3412 - 4.7k na p³ytce kineskopu. R.S.Sony KV-29X2D chassis AE-3Po w³¹czeniu do pracy zabezpiecza siê po oko³o 10 minutach.Okazuje siê, ¿e dzia³a zabezpieczenie na uk³adach fonii.Po od³¹czeniu tego zabezpieczenia OTVC dobrze dzia³a przezoko³o 10 minut, potem s³ychaæ zamiast fonii „charczenie g³oœników”.Napiêcie zasilaj¹ce koñcówkê fonii spada z 22V dooko³o 17V. Przyczyn¹ tych zjawisk jest stopieñ koñcowy mocyfonii I251 - TDA7265.R.S.Axxion AX5321TBrak odchylania pionowego.Uszkodzeniu uleg³ uk³ad odchylania pionowego TA8403K– nast¹pi³o zwarcie miêdzy wyprowadzeniami: 2, 3. R.S.Saba M3715 chassis TX805Brak obs³ugi zdalnie i lokalnie.Sta³o siê to po wy³adowaniach atmosferycznych. Uszkodzonyzosta³ procesor zarz¹dzaj¹cy IR01 - TMP47C834-R151. Powymianie procesora ca³a obs³uga powinna byæ prawid³owa,bowiem OTVC ten nie posiada trybu serwisowego. R.S.Sony KV-E2511DBrak oznak pracy.Na z³¹czu CND64 wypr. 1, 3 brak napiêcia sieci. Uszkodzonyzosta³ rezystor szeregowy R1603 - 2.7R/7W (p³yta “F”).Nastêpnie wykryto uszkodzone inne elementy: tranzystor kluczuj¹cyQ602 - BU508AF, C601 - 470pF/2kV. Po wymianieww. elementów przetwornica nadal nie pracuje. Napiêcie nawypr. 15 uk³adu sterownika przetwornicy IC601 - TEA2260wynosi 0.1V zamiast 9V. Rezystancja ww. wypr. w stosunkudo “-” C604 wynosi oko³o 8R. Do wymiany jest uk³ad IC601 -TEA2260. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe135V na C621 - 100µF/160V.R.S.Schneider STV7150 chassis DTV-1Brak teletekstu.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono pamiêæ DRAM IC02- MK4164-15 wspó³pracuj¹c¹ z procesorem teletekstu IC01 -TPU2732-21. Okaza³a siê sprawna. Uszkodzony by³ procesorTPU2732-21.R.S.Elemis chassis PT92Po w³¹czeniu do pracy zabezpiecza siê.Na linii +200V panuje przeci¹¿enie (rezystancja do masywynosi 22R). Uszkodzeniu uleg³ uk³ad wzmacniacza koñcowegowizji RGB I001 - TDA6107Q.R.S.Loewe Planus 4670Z chassis Q4040Po w³¹czeniu zabezpiecza siê.W³¹czenie do pracy skutkuje obrazem œwiec¹cym na zielonoz powrotami. Po oko³o 2 sekundach pracy OTVC wy³¹czasiê do czuwania. Pomiar emisji katod kineskopu V3001daje odpowiedŸ – katoda B nie ma ¿adnej emisji. Do wymianyjest kineskop W66ESF002X44.R.S.Panasonic chassis EURO-4Czasami s¹ k³opoty z w³¹czeniem do pracy.S¹ przypadki, kiedy mo¿na w³¹czyæ OTVC od razu, a czasamimimo kilku prób nie mo¿na go w³¹czyæ. Sprawa polegana regulacji napiêcia US2 kineskopu. Z³e ustawienie napiêciaUS2 powoduje chwilowo z³y balans bieli. Skutecznie utrudniato w³¹czenie OTVC, gdy¿ dzia³a zabezpieczenie zwi¹zane zbalansem bieli.R.S.Daewoo chassis CP330Brak odchylania pionowego.Na skutek wy³adowania elektrycznego w kineskopie nast¹pi³ouszkodzenie uk³adu odchylania pionowego IC301 -TDA3653B oraz rezystora R422 - 3.3R/2W. Po naprawie mo¿-na wyregulowaæ obraz w pionie potencjometrami: VR301,VR302.R.S.Unimor M449TBrak odchylania poziomego.Ekran œwieci w postaci pionowego pasa o szerokoœci kilkucentymetrów. Przyczyn¹ tego zjawiska jest uszkodzenie kondensatoraimpulsowego C609 - 330nF/400V. R.S.JVC AV-28BH7EEB chassis 11AK41Nie w³¹cza siê.Uszkodzony zosta³ tranzystor koñcowy odchylania liniiQ202 - 2SC5302. Na schemacie ideowym tego telewizora istniejeQ202 - 2SC5331. Okazuje siê, ¿e ten ostatni ma P totmaks.=180W, a dla 2SC5302 P totmaks wynosi 75W. Tak¿e inne para-SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 15

Porady serwisowemetry tranzystora 2SC5331 s¹ lepsze. Prawdopodobnie to spowodowa³ouszkodzenie tego tranzystora po oko³o 4 latach pracy.Przy wymianie zastosowano tranzystor 2SC5331. R.S.Sony KV-X2181D chassis BE-3BNie w³¹cza siê.Telewizor nie wychodzi³ z trybu standby, a w telewizorachfirmy Sony nigdy nie wiadomo, co jest przyczyn¹ takiego stanurzeczy. Na szczêœcie z pomoc¹ przyszli koledzy po fachu.Zalecono mi od³¹czenie linii zabezpieczaj¹cej poprzez usuniêciediody D505, co sprawi³o ¿e telewizor da³ siê w³¹czyæ. Nale¿a³owymieniæ kondensator C613 - 100µF/160V. M.M.Bush 2057Zak³ócenia obrazu.Zadzwoni³a do mnie starsza pani, mówi¹c, ¿e mimo jej s³abegowzroku dostrzega czarne paski na dole ekranu. Problemten zwykle powstaje przy uszkodzeniu rezystora 1k pod³¹czonegorównolegle do cewki liniowoœci. W trakcie oglêdzin moj¹uwagê zwróci³ jednak¿e kondensator C424 - 10µF/250V. Jegowymiana rozwi¹za³a problem.M.M.JVC AV-28VM1EKProblem z geometri¹ obrazu.Telewizor mia³ problem z szerokoœci¹ obrazu oraz jegogeometri¹ . Poprawi³em lut na kondensatorze C528, jednak nicto nie da³o. Sprawdzanie obwodu korekcji EW nie wykaza³o¿adnych problemów. Zacz¹³em podejrzewaæ, ¿e podczas lutowaniaw okolicy kondensatora C528 uszkodzi³em uk³ad IC401- TDA8350Q, bior¹cy równie¿ udzia³ w korekcji zniekszta³ceñgeometrycznych. Wymieni³em go, jednak to tak¿e w niczymnie pomog³o. Pomog³a dopiero wymiana wspomnianegokondensatora C528 - 470nF/250V, który okaza³ siê byæuszkodzony.M.M.Sony KV-36FS70 chassis AE5APrzypadkowo przechodzi w standby.Jest to du¿y telewizor, a zg³aszana usterka pojawia³a siê cojakiœ czas bez regu³y, wiêc musia³em sprowadziæ go do warsztatu.Zdarza³o siê, ¿e telewizor po w³¹czeniu natychmiast przechodzi³do trybu standby. Jako ¿e dioda trybu standby nie miga³a,wiedzia³em ¿e nie chodzi o tryb ochronny. Ogrzewaniezasilacza przywróci³o prawid³owe funkcjonowanie odbiornika.Zdecydowa³em siê na wymianê wszystkich kondensatorówelektrolitycznych w aplikacji uk³adu sterownika IC6651 -TOP209P, jednak usterka pozosta³a. Wymieni³em wiêc uk³adIC6651 i usterka zosta³a usuniêta.M.M.Sony KVE2531D chassis AE-2W¹ski obraz po pod³¹czeniu DVD.Po pod³¹czeniu nowego odtwarzacz DVD do telewizoraw³aœciciel zauwa¿y³, ¿e obraz siê „skurczy³”. Czêstym problememw tych telewizorach by³y mikrowy³adowania uszkadzaj¹ceuk³ady mikroprocesora, co skutkowa³o zmniejszeniem wysokoœciobrazu. W takiej sytuacji wystarczy³o przejœæ do trybuserwisowego poprzez jednoczesne wciœniêcie obu przyciskówzmiany kana³ów, po czym w³¹czyæ telewizor wy³¹cznikiem sieciowym.Nastêpnie nale¿a³o nacisn¹æ przycisk [ MENU ], przyciskamikursorów na pilocie wybraæ opcjê “Demo”, nacisn¹æprzycisk [OK], wywo³aæ na ekranie ustawienia dla uk³aduCXD2018, jeszcze raz nacisn¹æ [OK] i wybraæ regulacjê wysokoœciobrazu (Vertical size). Przyciskami kursorów lewo / prawoustaliæ odpowiedni¹ wysokoœæ i nacisn¹æ [OK]. Na koñcuwy³¹czyæ telewizor, aby zapamiêtaæ ustawienia. Mia³em ju¿kilka zg³oszeñ dotycz¹cych tego problemu, usterka nale¿y dogrupy powtarzaj¹cych siê. Wyeliminowanie jej wymaga wymianyprocesora na zmodyfikowana wersjê.M.M.Welltech 40736Pozostaje w trybie standby.Nigdy nie wiadomo jakie chassis znajduje siê w tych telewizorach,tym razem okaza³o siê to byæ chassis Beko. Czêst¹usterk¹ w tych telewizorach jest „zaciêcie siê” w trybie standby,a po wyjœciu z trybu standby natychmiastowe wy³¹czenie.Przyczyn¹ z regu³y jest transformator wyjœciowy linii. Na jegoboku znajduje siê oznaczenie 13525048A.M.M.Bush RF6683VPL chassis 11AK49Nie daje siê wy³¹czyæ.We wczeœniejszych modelach z chassis 11AK45 wystêpowa³problem z zasilaczem. W tym modelu problem nie do koñcazosta³ rozwi¹zany, gdy¿ zdarza siê, ¿e telewizor siê nie w³¹cza.Zamiast niepotrzebnej wymiany diody D808 nale¿y wymieniædiodê D817 - UF5407. Wymiana tego jednego elementuza³atwia sprawê.M.M.Ferguson D78N chassis ICC9Problemy z geometri¹ obrazu.Telewizor u¿ytkowany by³ w pubie zamontowany na wysiêgniku,w specyficznych warunkach i atmosferze oparówdymu tytoniowego i wilgoci. Obraz by³ wykrzywiony ze zniekszta³ceniamigeometrycznymi. Po otwarciu obudowy i odkurzeniuwnêtrza wymieni³em kondensator CL42 - 4.7µF/63V,co przywróci³o prawid³owy obraz.M.M.Bush 2867NTX chassis 11AK19Odbiornik martwy.Telewizor nie dzia³a, nie œwieci siê nawet dioda trybu standby.Na kolektorze tranzystora stopnia koñcowego linii jest napiêcie43V. Szybko stwierdzi³em, ¿e przyczyn¹ braku dzia³aniaOTVC jest uszkodzony rezystor bezpiecznikowy R867 -0.33R. Znajduje siê on tu¿ obok uk³adu I804. Ponadto nale¿a-³o sprawdziæ i ewentualnie skorygowaæ zimne luty zw³aszczaw rejonie uk³adów korekcji EW.M.M.LG RE28FZ10PX chassis MC017AWy³¹cza siê.Telewizor samoczynnie wy³¹cza³ siê w sposób przypadkowy.Szukaj¹c zimnych lutów na regulatorach napiêcia, „odkry³em”niepewne po³¹czenie wyprowadzenie 1 transformatorawyjœciowego linii. „Przelutowanie” wszystkich wyprowadzeñtransformatora rozwi¹za³o problem.M.M.16 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisowePanasonic TX25MD3 chassis Euro 2MOpóŸniony start wizji i fonii.Wed³ug w³aœciciela odbiornika obraz i dŸwiêk pojawia siêdopiero 20 minut po w³¹czeniu. Obraz dodatkowo jest rozmyty.Zwykle przyczyn¹ takich objawów jest blok tunera, i takte¿ by³o tym razem. Po wymontowaniu tunera i przelutowaniuwiêkszoœci po³¹czeñ lutowanych prawid³owe dzia³anie telewizorazosta³o przywrócone.M.M.Hitachi C2976TNPozostaje w trybie standby.Ten stosunkowo niem³ody telewizor nie wychodzi³ z trybustandby. Napiêcie zasilaj¹ce stopieñ koñcowy linii by³o obecnena tranzystorze koñcowym, jednak pozosta³e napiêcia prze-³¹czane gdzieœ ginê³y. Pocz¹tkowo nie mog³em znaleŸæ ¿adnychzwaræ po stronie wtórnej. Zdecydowa³em siê na po³¹czeniekolektora tranzystora Q952 z mas¹. To natychmiast przywróci³onapiêcia i pojawi³o siê na chwilê sterowanie lini¹, poczym odbiornik siê wy³¹czy³ i nie mog³em go ponownie ju¿uruchomiæ. Okaza³o siê, ¿e uszkodzeniu uleg³ tranzystor koñcowylinii Q751. Przyczyn¹ by³ zwarty kondensator C704 -2.2nF, jak równie¿ kondensator C703 - 10nF. Wymiana tychkondensatorów pozwoli³a w³¹czyæ telewizor, jednak obraz by³za w¹ski i z nieprawid³ow¹ geometri¹. Œledz¹c po³¹czenia naschemacie znalaz³em uszkodzony rezystor R618 - 47R. Po wymianietego rezystora oraz uk³adu IC601 - TDA8350Q w³¹czy³emtelewizor, jednak dosz³o do ponownego uszkodzeniaodchylania pionowego. Sprawdzi³em jeszcze raz moje lutowania,jednak wszystko by³o w porz¹dku. Wymontowa³em wiêcrezystor R618, ramka wróci³a. Wynika z tego, ¿e usterka wci¹¿znajdowa³a siê w stopniu odchylania poziomego. Od³¹czy³emcewkê L751, co spowodowa³o pojawienie siê dymu z okolicytrafopowielacza, jednak nie mog³em dok³adnie zlokalizowaæŸród³a. Napiêcie zasilaj¹ce liniê ca³y czas by³o obecne, jednaksterowanie nie dociera³o do bazy tranzystora wyjœciowego linii.Na kolektorze drivera linii Q701 wszystko by³o jednak wporz¹dku. Od³¹czy³em bazê tranzystora koñcowego linii ¿ebyzobaczyæ, czy sterowanie siê pojawi, jednak i tym razem gonie by³o. W koñcu wymieni³em transformator w stopniu sterowanialini¹. Zauwa¿y³em wówczas, ¿e na wyprowadzeniachrezystora R730 s¹ zimne luty (jest to rezystor w emiterze tranzystorawyjœciowego odchylania poziomego). Poprawa lutowaniawyprowadzeñ rezystora i zamontowanie nowego transformatoraw stopniu steruj¹cym przywróci³o prawid³owe funkcjonowanieurz¹dzenia. D³ugie testy wykaza³y ¿e wszystko jestw porz¹dku. Sprawdzenie wymontowanego transformatora wykaza³ozwarcie w uzwojeniu wtórnym.M.M.Ferguson FTV28WN1 chassis 11AK37Problemy ze strojeniem.Telewizor nie dawa³ siê stroiæ. W poprzednim warsztaciewymieniono tuner, na szczêœcie „starego” nie wyrzucono. Tuner,który zosta³ za³o¿ony w miejsce oryginalnego by³ nieodpowiedni,a w instrukcji serwisowej nie by³o dla niego ¿adnychkodów. Zdecydowa³em siê za³o¿yæ oryginalny tuner. Pow³¹czeniu telewizora pojawi³ siê obraz pe³en szumów. Wszystkieopcje zosta³y ustawione prawid³owo. Odszuka³em napiêciezasilaj¹ce, szynê zegarow¹ oraz szynê danych na wyprowadzeniachtunera, nie by³o jednak napiêcia automatycznej regulacjiwzmocnienia na wyprowadzeniu 1. Zmierzy³em rezystancjêtego wyprowadzenia wzglêdem masy – by³o idealnezwarcie. Odizolowanie wyprowadzenia 1 tunera od reszty odbiornikapokaza³o, ¿e problem nie znajduje siê w tunerze. Œledz¹cschemat i sprawdzaj¹c wybrane elementy znalaz³em zwartykondensator elektrolityczny C201 - 47µF. M.M.Sony KDF-E50A12UBrak obrazu, kod b³êdu “11”.Ten nowej generacji projektor DLP nie wyœwietla³ obrazu,zaœ dioda trybu standby sygnalizowa³ 11 mrugniêciami kodb³êdu. Wed³ug informacji serwisowych producenta powinnyzostaæ wymienione 3 diody: D5701, 5703 i 9616. Wymieni-³em je, jednak w niczym to nie pomog³o. Zdecydowa³em wiêco ponownym sprawdzeniu zasilacza. Okaza³o siê, ¿e na p³ytceAG zasilaj¹cej p³ytkê zasilacza elektronicznego balastu braknapiêcia. Brakowa³o tak¿e napiêæ 17V, 11V oraz 33V, wiêc tosugerowa³o jednoznacznie, ¿e usterka jest w zasilaczu. Okaza-³o siê, ¿e rezystor R6618 - 0.1R/2W przepali³ siê z powoduzwarcia D1606 oraz D1607. Wymieni³em te elementy, jak równie¿uk³ad IC1601 i transoptor PH1601. Rozwi¹za³o to problem,pojawi³ siê idealny obraz.M.M.LG 42PX3RV chassis MF056ABrak obrazu.Ten telewizor plazmowy nie wyœwietla³ obrazu, a diodasygnalizuj¹ca tryb standby œwieci³a na zielono. Wszystkie napiêciaby³y prawid³owe, poza napiêciem VS (185V). Uszkodzonyby³ bezpiecznik z powodu zwarcia na panelu “Y sus”.Konieczna by³a wymiana ca³ego panelu.M.M.Philips 32PW8718 chassis EM2E AANieprawid³owa geometria obrazu.Geometria obrazu by³a zniekszta³cona. Brak by³o sterowaniana drenie drivera 7480, ale na jego Ÿródle by³o obecne. Nadrenie nie by³o równie¿ napiêcia sta³ego. Przegl¹daj¹c schematnie znalaz³em ¿adnej oczywistej przyczyny usterki. Wymieni³em7480, jednak nic to nie da³o. W trakcie oglêdzin elementówznalaz³em bezpiecznik 200mA miêdzy drenem 7480a diodami 6422 i 6423 – by³ przepalony. Jego wymiana rozwi¹za³aproblem.M.M.Sony KV32FX65U chassis AE5Wy³¹cza siê.Telewizor po w³¹czeniu natychmiast siê wy³¹cza³, zaœ diodatrybu standby dwukrotnie miga³a. Wed³ug instrukcji serwisowejoznacza³o to zadzia³anie ochrony ponadpr¹dowej. Wysokienapiêcie pojawia³o siê i natychmiast znika³o, mo¿na by³owyczuæ pojawiaj¹ce siê ³adunki elektrostatyczne na kineskopie,jednak obraz siê nie pojawia³. Najpierw wymieni³em uk³adodchylania pionowego IC6700 - STV9379, jednak nic to nieda³o, wiêc zacz¹³em sprawdzaæ napiêcia w trakcie startu. Wydawa³osiê, ¿e napiêcie zasilaj¹ce uk³ad scalony ramki by³otrochê za niskie. „Psim swêdem” zauwa¿y³em, ¿e kondensatorC6661 - 470µF/450V jest uszkodzony. Jego wymiana rozwi¹za³aproblem.M.M.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 17

Porady serwisowePhilips 32PW6006/05 chassis L01.1EBrak odbioru niektórych kana³ów.Po wymianie kineskopu próbowa³em dostroiæ telewizor dostacji wykorzystuj¹c funkcje automatycznego strojenia. Telewizorznajdowa³ kana³y, obraz jednak by³ pe³en szumów. Wymieni³emtuner, co natychmiast rozwi¹za³o problem. M.M.Panasonic TX32-PM1 chassis GP4Brak odchylania poziomego.Po w³¹czeniu telewizora brak skanowania poziomego. Pozdjêciu obudowy okaza³o siê, ¿e cewka w stopniu linii odpad³aod p³ytki. Po jej przylutowaniu pojawi³ siê obraz ze zniekszta³ceniamiEW. Pomiary wykaza³y obecnoœæ impulsów steruj¹cychna bazie tranzystora Q701, ale brak ich na drenie. Okaza³o siê,¿e tranzystor Q701 - 2SK2049 by³ uszkodzony, podobnie jakrezystor R706 - 10R (przerwa). Oprócz tego jeszcze L704 -8.2mH – zwarcie, a R713 - 8.2R – rozwarcie. Po wymianie tychelementów pojawi³ siê prawid³owy obraz.M.M.Goodmans 285NS chassis CP775 (Daewoo)Brak obrazu.Wed³ug klienta w tym 28-calowym telewizorze nie pojawia³siê obraz. Po w³¹czeniu by³a fonia, jednak nic siê nie dzia³oz wysokim napiêciem, ¿arnik kineskopu równie¿ nie pali³ siê.Stopieñ koñcowy linii wydawa³ siê byæ nieaktywny, jednaks³aba iskra pojawi³a siê po pod³¹czeniu miernika do kolektoratranzystora wyjœciowego linii. A wiêc stopieñ odchylania poziomegodzia³a³, ale z powa¿nie zmniejszon¹ wydajnoœci¹. Okaza³osiê, ¿e jakoœæ lutów cewek odchylaj¹cych jest bardzo mizerna.Nie by³o ¿adnych uszkodzeñ z³¹cza, wiêc ponowne przylutowanierozwi¹za³o problem.M.M.Bush WS6671 chassis 11AK19Nie w³¹cza siê.Telewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ. Dioda LED nie œwieci³a,jednak z okolic zasilacza dochodzi³ cichy dŸwiêk, a ponadtos³ychaæ by³o trzaski w obu g³oœnikach. Pomiar napiêcia zasilaj¹cegostopieñ linii da³ wartoœæ 80V, zaœ odczyty pozosta³ychnapiêæ by³y bardzo niskie. D³ugo szuka³em przyczyny, w koñcuokaza³o siê, ¿e uszkodzony by³ kondensator filtruj¹cy C813- 47µF/ 250V. M.M.Samsung WS24W63V chassis KS3A(P)Ca³kowicie martwy.Telewizor 24-calowy jest prawdopodobnie najwiêkszym,jaki mo¿e unieœæ jedna osoba. Kiedy dosta³em telefon z proœb¹o naprawê takiego niedzia³aj¹cego urz¹dzenia sprawdzi³em cosiê da zrobiæ w domu klienta, po czym samodzielnie zapakowa³emtelewizor do samochodu. By³ to telewizor panoramicznySamsunga model WS24W63V wyposa¿ony w chassisKS3A(P), nazywany przez firmê Samsung chassis marzeñ.Pocz¹tkowo zadanie wydawa³o siê proste. Zasilacz nies³yszalnie„pompowa³”, co stwierdzi³em oscyloskopem pod³¹czonymdo transformatora impulsowego. Sugerowa³o to przeci¹-¿enie pr¹dowe, tak wiêc rozpocz¹³em sprawdzanie stopni odchylaniapoziomego. Pomiary miernikiem wykaza³y jednak¿ebrak problemów w „najbardziej podejrzanych” miejscach, takichjak tranzystor koñcowy linii, czy modulator diodowy. Pow³¹czeniu telewizora stopieñ odchylania poziomego znaczniesiê uaktywni³: „pompowaniu” zacz¹³ towarzyszyæ niepokoj¹cydŸwiêk i pojawi³ siê dym wydobywaj¹cy siê z okolicy trafopowielacza.Natychmiast wy³¹czy³em telewizor, jednak nieby³em w stanie jednoznacznie okreœliæ Ÿród³a dymu, nawetmimo dok³adnego sprawdzenia elementów „na dotyk”. Ponowniew³¹czy³em telewizor, bacznie przygl¹daj¹ siê rejonom stopniakoñcowego odchylania poziomego, jednak tym razem nieby³o ¿adnego dymu ani sw¹du, jedynie spokojne „pompowanie”zasilacza.W pewnym momencie zauwa¿y³em, ¿e odczyty rezystancjilinii 135V wzglêdem masy wahaj¹ siê w czasie miêdzy 9Ra 15R. Ponowne sprawdzenie wszystkich elementów pod³¹czonychdo tego zasilania linii oraz tranzystora wyjœciowegolinii pod k¹tem przepaleñ tym razem tak¿e nie ujawni³y uszkodzonegoelementu. Zacz¹³em podejrzewaæ, ¿e dym pochodzi³z wnêtrza trafopowielacza, który teraz prawdopodobnie zosta³doszczêtnie zniszczony. Z wielkim wysi³kiem uda³o mi siêodizolowaæ wyprowadzenia 1 i 3 (uzwojenie pierwotne) trafopowielacza.Sprawdzenie omomierzem wykaza³o, ¿e trafopowielaczjednak by³ sprawny, poniewa¿ ca³y czas na kolektorzetranzystora linii wystêpowa³a niska rezystancja. Czy zatem dymmóg³ pochodziæ z elementu, który nie mia³ widocznego znakuprzegrzania, a którego nie uda³o mi siê zlokalizowaæ „na dotyk”.Po odizolowaniu wyprowadzenia kolektora tranzystoraod reszty uk³adu ma³a opornoœæ miêdzy lini¹ 135V a mas¹„zniknê³a”. Dla pewnoœci od³¹czy³em jeszcze emiter i bazê abyca³kowicie odizolowaæ tranzystor i go sprawdziæ, jednak niewykazywa³ on ¿adnej nieprawid³owoœci.Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ opisywanego przypadku by³ bardzodziwny b³¹d w chassis. Niskie wskazania rezystancji wstopniu wyjœciowym linii pojawiaj¹ce siê i samoistnie znikaj¹ce,zniknê³y ca³kowicie po wymontowaniu tranzystora koñcowegolinii. Tranzystor po wymontowaniu i sprawdzeniu miernikiemokaza³ siê byæ ca³kowicie sprawny. W koñcu okaza³osiê, ¿e izolacja z ty³u plastikowej obudowy zosta³a uszkodzona,przez co powstawa³y wy³adowania do radiatora bêd¹cegona potencjale masy. To z kolei spowodowa³o otworek i oznakiwypalenia na obudowie tranzystora oraz na metalowym radiatorze.To w³aœnie stamt¹d pochodzi³ dym. Nigdy wczeœniej niespotka³em siê z takim uszkodzeniem tranzystora.Po zamontowaniu tranzystora od strony druku (bez radiatora)wszystko dzia³a³o prawid³owo i to nawet w niezbyt wysokiejtemperaturze. Niestety nie uda³o mi siê nabyæ tranzystoraKSD5703 ani jego zamienników, wiêc po oczyszczeniutranzystora i zamontowaniu go na innym radiatorze (wszystkopoza p³yt¹ drukowan¹) poddalem telewizor d³ugotrwa³ym testom.Telewizor dzia³a³ bez zarzutu.M.M.Philips chassis FM23, FM24Zielonkawe odbarwienia.Oprócz zielonkawego odbarwienia obrazu na skutek b³êdówklampowania dochodzi do utraty synchronizacji, a tak¿emog¹ pojawiaæ siê œwiec¹ce, poszarpane linie albo poziomepasy. Nale¿y sprawdziæ i w razie potrzeby wymieniæ nastêpuj¹ceelementy:• pamiêæ EEPROM (EPC2) 7655 na panelu SCAVIO w18 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisoweuk³adzie Back- End – uk³ad z softwarem FM23GB2400284(nr 3122 357 00284) zast¹piæ uk³adem z programemFM23GB4000403 (nr 3122 357 00403),• uk³ad koprocesora skalera i OSD 7605 na panelu SCA-VIO – uk³ad PW164-10R (nr 9322 158 73671) zast¹piæuk³adem F23GA-1.7-00269 (nr 3122 357 00269),• uk³ad ADC i dekodera TMDS 7170 - AD9887KS-140 (nr9322 160 96671) na panelu SCAVIO.W celu usuniêcia zielonkawego zakolorowania nale¿y zmieniæna panelu SCAVIO nastêpuj¹ce elementy:• kondensatory 220nF (2109, 2110 i 2111) w matrycy wideozamieniæ na kondensatory 470nF,• rezystory 1k (3129, 3130 i 3131) w uk³adzie selektorawizyjnego zamieniæ na 330R,• rezystory 100R (3133, 3162 i 31660 w uk³adzie selektorawizyjnego zamieniæ na 330R,• rezystory 100R (3177, 3179 i 3180) w matrycy wideo zamieniæna 560R,• tranzystory BC847BW (7129, 7130 i 7131) w matrycywideo zamieniæ na BC847CW.H.D.Philips chassis F21REPrzerywana praca.Odbiornik w sposób przypadkowy wy³¹cza siê lub w³¹cza.Nale¿y sprawdziæ i w razie potrzeby wymieniæ pamiêæ 7002na p³ycie ma³osygna³owej na nowsz¹ wersjê oznaczon¹ jako:F21RE1_1.7_V00344 (nr 3122 357 40344). H.D.Philips chassis EM2E, EM3EDr¿enie obrazu w poziomie.Obraz nie jest stabilny, widoczne jest jego dr¿enie w poziomie.Zjawisko jest najbardziej widoczne i dokuczliwe przezkilka pierwszych minut po w³¹czeniu „zimnego” odbiornika,po czym stopniowo zmniejsza siê i w koñcu zanika. Powodemopisanych nieprawid³owoœci jest stabilizator napiêcia 3.3V7005 - MC33269D firmy Motorola stabilizuj¹cy to napiêcie wuk³adzie OTC. W celu ca³kowitego wyeliminowania usterkinale¿y zast¹piæ uk³ad stabilizatora tego napiêcia uk³ademLD1117D33 firmy ST.H.D.Philips chassis EM2EWy³¹cza siê.Co jakiœ czas odbiornik nie daje siê uruchomiæ lub w trakciestartu przechodzi w tryb zabezpieczenia. Ponadto OTVCwy³¹cza siê samoczynnie w momencie zmiany obrazu z ciemnegona obraz z du¿a zawartoœci¹ intensywnej bieli. Opisaneobjawy wystêpuj¹ najczêœciej po wczeœniejszej naprawie zasilaczaz wykorzystaniem kitu naprawczego zasilacza g³ównego(3122 785 90100). Nale¿y sprawdziæ, czy wartoœci rezystorów3514 i 3515 maj¹ w³aœciwe wartoœci rezystancji. Do prawid³owegodzia³ania zasilacza dopuszczalna jest nastêpuj¹cakombinacja rezystancji:• oba rezystory maj¹ wartoœæ 1R,• 3514 = 0.68R, 3515 = 1.2R.Na podstawie doœwiadczeñ eksploatacyjnych i serwisowychpreferowane jest stosowanie tej drugiej kombinacji rezystorówi dlatego zawartoœæ kitu naprawczego zosta³a rozszerzonao te dwa rezystory.Nie daje siê ponownie w³¹czyæ.Po d³u¿szym okresie poprawnej pracy, co by³o równoznacznez nagrzaniem siê odbiornika i po wy³¹czeniu go, ponownapróba uruchomienia nie udaje siê – odbiornik daje siê ponowniew³¹czyæ dopiero po wystudzeniu. Nale¿y sprawdziæ i wrazie potrzeby wymieniæ na panelu LSP w zasilaczu g³ównymdiodê 6517 - BAT85 i rezystor 3530 - 27k (w niektórych odbiornikachna tej pozycji by³ zamontowany rezystor 68k). Opisywanyproblem wystêpowa³ g³ównie w odbiornikach z kineskopamitypu Real Flat i Super Flat. Powodem takiego zachowaniasiê odbiornika by³ fakt, ¿e wraz z nagrzewaniem siê tranzystorawyjœciowego stopnia odchylania poziomego 7421 -BU2520DX zmniejszeniu ulega³y napiêcia, w rezultacie czegozmniejsza³a siê amplituda impulsów na bazie tranzystora(sygna³ STANDBY). Ten sygna³ jest u¿ywany do rozruchuzasilacza. W niektórych odbiornikach sygna³ ten okazywa³ siêna tyle za ma³y, ¿eby móg³ spowodowaæ przewodzenie tranzystora7529 - BC847B w uk³adzie aktywizacji pracy zasilacza,uniemo¿liwiaj¹c w ten sposób start zasilacza (tranzystor kluczuj¹cypracê przetwornicy 7504 pozostawa³ ca³y czas wy³¹czony).H.D.Panasonic chassis CP830FTrzaski w stanie standby.W stanie standby s³yszalne s¹ trzaski, stuki i ha³asy. Przyczynêtych niepo¿¹danych efektów dŸwiêkowych zlokalizowanow zasilaczu, po pierwotnej stronie transformatora przetwornicyi po stronie wtórnej transoptora. W celu wyeliminowaniatych nieprawid³owoœci nale¿y:• zmniejszyæ wartoœci pojemnoœci kondensatorów C806 iC808 z 33µF do 22µF (kondensator C806 jest w³¹czonypomiêdzy n.4 i n.5 sterownika przetwornicy I801 - STR-F6654, kondensator C808 pod³¹czony jest pomiêdzy 8wyprowadzenie transformatora przetwornicy a masê),• zwiêkszyæ wartoœæ rezystora R810 w obwodzie diodytransoptora I804 - LTV817C z 1k do 2.2k/0.25W,• usun¹æ kondensator C807 - 0.047µF pod³¹czony bezpoœredniodo kolektora i emitera tranzystora transoptora I804(wyprowadzenia 3 i 4),• usun¹æ rezystor RC801 - 1k/0.1W pod³¹czony równolegledo diody transoptora I804 (wyprowadzenia 1 i 2 transoptora.H.D.Bush 2874NTX chassis 11AK19Brak odchylania pionowego i blokada rodzicielska.Na ekranie widoczne by³y jedynie trzy kolorowe linie, treœciobrazu nie by³o. Jak siê okaza³o, by³o to klasyczne i niewarte opisywania uszkodzenie stopnia odchylania pionowego,gdyby nie fakt, ¿e po wymianie uk³adu koñcowego odchylaniapionowego TDA8351 i rezystora bezpiecznikowego 100R(przez który doprowadzane jest napiêcie zasilaj¹ce) stwierdzi-³em brak funkcjonowania klawiatury lokalnej. Sporo czasu spêdzi³emi zmarnowa³em na próbach znalezienia przyczyny tego„uszkodzenia”, ¿eby w koñcu dojœæ do tego, ¿e odbiornik mauaktywniony tryb hotelowy. Warto pamiêtaæ o tym, jeœli nieposiadamy pod rêk¹ pilota do naprawianego OTVC, bo w przeciwnymwypadku spêdzimy wiele cennego czasu na usuwanienieistniej¹cej usterki.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 19

Porady serwisoweAudioLG DVC8700 (odtwarzacz DVD)Problemy z tack¹ p³yt.Ostatnio mia³em do czynienia z kilkoma egzemplarzamitego modelu. W jednym z nich tacka nie chcia³a siê chowaæ doœrodka, chyba ¿e zosta³a popchniêta, po czym znów siê wysuwa³a.W innym modelu tacka nie chcia³a siê wysun¹æ, mimo¿e wszystkie komunikaty wskazywa³y na brak jakichkolwiekproblemów. W obu przypadkach przyczyn¹ okaza³ siê prze-³¹cznik tacki. Znajduje siê on na ma³ej p³ytce tu¿ obok silniczka.Mo¿na wyci¹gn¹æ i przeczyœciæ p³ytkê, jednak najlepiej j¹od razu wymieniæ.M.M.Sony STR-DB930 (zestaw audio)Zak³ócenia w g³oœnikach.W œrodkowym i lewym tylnym g³oœniku w trakcie regulacjipoziomu g³oœnoœci za pomoc¹ pilota s³yszalne s¹ zak³óceniapodobne do warkotu silnika. Zak³ócenia te s¹ odbierane(przechwytywane) przez uk³ady przedwzmacniacza i nastêpniewzmacniane przez kolejne stopnie wzmacniacza. Na p³ytcedrukowanej regulacji poziomu g³oœnoœci nale¿y przeci¹ædwie œcie¿ki w dwóch miejscach pokazanych na rysunku 1, anastêpnie po³¹czyæ za pomoc¹ izolowanych przewodów punktypokazane równie¿ na tym rysunku.Miejsca przeciêæPhilips HTS3500 (kino domowe)Nie dzia³a wyœwietlacz.W odtwarzaczu DVD tego kina domowego nie dzia³a³ wyœwietlaczfluorescencyjny, poza tym wszystkie funkcje dzia³a-³y prawid³owo. Na pierwszy rzut oka wszystko wydawa³o siêbyæ w porz¹dku. Sprawdzi³em sygna³y do wyœwietlacza, by³yprawid³owe, jednak w trakcie kontroli i pomiarów wyœwietlaczzacz¹³ dzia³aæ. Domyœli³em siê, ¿e jeden z lutów musibyæ uszkodzony, wiêc przylutowa³em go ponownie. Nie rozwi¹za³oto jednak usterki. Obserwacja szk³em powiêkszaj¹cymwskaza³a na uszkodzenie lutu kondensatora 2721, bêd¹cegoczêœci¹ obwodu generatora napiêcia. Poprawa lutowaniatego punktu usunê³a problem.M.M.Sony STR-DE205 (zestaw audio)Nieprawid³owy zakres pasma FM.Po od³¹czeniu od sieci na kilka - kilkanaœcie dni i ponownympod³¹czeniu zestawu do sieci samoczynnie prze³¹cza siêzakres pasma FM z 87.5 ÷ 108MHz na 76 ÷ 88MHz. Powodemtakiego zachowania jest nieprawid³owe dzia³anie funkcjiRESET mikrokontrolera IC201. W celu przywrócenia prawid³owegodzia³ania nale¿y jednoczeœnie nacisn¹æ przyciski numeryczne[4], [5], [6] i w tym samym czasie w³¹czyæ urz¹dzenie.Na wyœwietlaczu powinien zostaæ wyœwietlony komunikat“Initial”. W przypadku, gdy zastosowanie tej metody nieprzywróci poprawnego funkcjonowania urz¹dzenia, nale¿y ponownieod³¹czyæ zestaw od sieci, na krótk¹ chwilê zewrzeæwyprowadzenia kondensatora C201 na p³ytce wyœwietlacza iw razie potrzeby ponownie przeprowadziæ wczeœniej opisan¹procedurê inicjalizacji.Nieprawid³owe dzia³anie funkcji RDS.Problem polega na niepe³nym wyœwietlaniu tekstu RDS,brak niektórych znaków lub wystêpuj¹ przek³amania w odbieranymtekœcie. Powodem jest b³¹d w oprogramowaniu mikrokontrolerasteruj¹cego. W celu wyeliminowania nieprawid³owoœcinale¿y dokonaæ wymiany mikrokontrolera IC201 nanowsz¹ wersjê o oznaczeniu µPD78044FGF-098-3B9. Taksamo nale¿y post¹piæ w modelach: STR-DE315, STR-DE415i STR-DE515. Z kolei w modelu ST-SE300 w miejsce mikrokontrolerao oznaczeniu schematowym IC701 nale¿y wstawiæuk³ad µPD78044AGF-229-3B9.H.D.Miejsca przeciêæPrzewodyRys.1Zniekszta³cenia dŸwiêku.Odtwarzany dŸwiêk jest zniekszta³cony, s³yszalne s¹ wibracje.Powodem s¹ drgania o czêstotliwoœci 50MHz generowanew stopniach zasilacza na skutek nieustalonych stanówpowstaj¹cych w podzespo³ach tego uk³adu. Opisane nieprawid³owoœciwystêpuj¹ równie¿ w modelach STR-DE635, STR-DB830, STR-DE835 i STR-DB930.W zale¿noœci od modelu i numeru serii nale¿y wykonaæjeden lub wszystkie cztery kroki opisanej poni¿ej proceduryzgodnie z informacjami zamieszczonymi w tabeli 1.• Krok 1Wymontowaæ z p³yty g³ównej kondensator C508 - 0.033µF.20 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisoweTabela 1Model Numer serii KrokiSTR-DE635 (CED) 5500001÷5502813 1÷4STR-DE635 (CED) 5502814÷5514333 2STR-DB830 (CED) 5500001÷5503676 1÷4STR-DB830 (CED) 5503677÷5515081 2STR-DE835 (E3) 3300001÷3300010 1÷4STR-DE835 (E2) 4400001÷4400020 1÷4STR-DE835 (E2) 4400021÷4400791 2STR-DB930 (CED) 5500001÷5545918 2Odlutowaæ i wymontowaæ równie¿ oba kondensatory 0.033µFzamontowane od strony mozaiki. Oba te kondensatory mog¹zostaæ wykorzystane w kroku 4, je¿eli bêdzie on konieczny doprzeprowadzenia.• Krok 2Zwory JW423 (kana³ lewy), JW408 (kana³ centralny) iJW403 (kana³ prawy) zast¹piæ rezystorami 4.7R/0.25W.• Krok 3Wymontowaæ kondensatory C708 i C758 - 0.033µF z p³ytkiwzmacniacza kana³ów tylnych. Oba te kondensatory mog¹zostaæ wykorzystane w kroku 4, je¿eli bêdzie on konieczny doprzeprowadzenia.• Krok 4W tym kroku wszystkie 4 kondensatory 0.033µF wymontowanew krokach 1 i 3 zamontowaæ na p³ytce wzmacniaczykana³ów tylnych od strony mozaiki w nastêpuj¹cy sposób:• do jednego i drugiego punktu lutowniczego po wymontowanymkondensatorze C708 przylutowaæ po jednym wyprowadzeniukondensatorów 0.033µF; do drugich wyprowadzeñprzylutowaæ izolowane odcinki przewodów o d³ugoœcioko³o 150mm, których drugie koñce nale¿y pod³¹czyæ(przylutowaæ) do wyprowadzenia rezystora R733 (niedo tego od strony kondensatora C725 tylko do drugiego),• do jednego i drugiego punktu lutowniczego po wymontowanymkondensatorze C758 przylutowaæ po jednym wyprowadzeniukondensatorów 0.033µF, pozosta³e wyprowadzeniaprzylutowaæ do punktu lutowniczego rezystoraR783 (nie do tego od strony kondensatora C775 tylko dodrugiego).Nale¿y zadbaæ o to, aby zamontowane kondensatory niedotyka³y mozaiki (zaizolowaæ je na przyk³ad za pomoc¹ taœmyizolacyjnej).H.D.Sony TA-F210 (wzmacniacz audio)Nie dzia³a.Porada dotyczy oprócz modelu TA-F210 równie¿ modeliwzmacniaczy TA-F220, TA-F310 i TA-F410. Pomiary ujawniaj¹,¿e przyczyn¹ braku dzia³ania wzmacniacza jest usterkaw zasilaczu, z którego „nie wychodz¹” ¿adne napiêcia zasilaj¹ce.Powodem braku tych napiêæ okaza³o siê przepalenie termicznychrezystorów bezpiecznikowych, ka¿dy z nich o rezystancji2.2R. S¹ to elementy o nastêpuj¹cych oznaczeniach schematowych:• TA-F210 – R603 i R804,• TA-F220 – R803 i R804,• TA-F310 – R902 i R903,• TA-F410 – R902 i R903.Nieprawid³owe dzia³anie regulacji g³oœnoœci KONTUR.Dzia³anie funkcji KONTUR maj¹cej za zadanie polepszenieodtwarzania niskich tonów przy ma³ym poziomie g³oœnoœci,nie dzia³a³a nale¿ycie. Przyczyn¹ by³o nieprawid³oweukszta³towania charakterystyki przenoszenia tej funkcji. Konieczneokaza³o siê wykonanie nastêpuj¹cych modyfikacji uk³adowych:• rezystory R311, R411 - 22k/5%/0.25W zast¹piæ rezystoramiwêglowymi 10k/5%/0.25W,• rezystory R312, R412 - 100k/5%/0.25W zast¹piæ rezystorami27k/5%/0.25W,• rezystory R314, R414 - 10k/5%/0.25W zast¹piæ rezystorami4.3k/5%/0.25W,• kondensatory ceramiczne C306, C406 - 820pF/10%/50Vzast¹piæ kondensatorami ceramicznymi 1200pF/10%50V,• kondensatory C305, C405 - 0.022µF/5%/50V zast¹piækondensatorami foliowymi 0.047µF/5%50V. H.D.Sony STR-DB925 (zestaw audio)Brak odtwarzania dŸwiêku.Powodem braku dŸwiêku jest najprawdopodobniej za ma³amoc rezystorów emiterowych, powoduj¹ca ich uszkodzenie wpostaci zwiêkszania siê rezystancji. Nieprawid³owoœæ mo¿ezostaæ usuniêta poprzez wymianê rezystorów 0.22R/2W na0.22R/5W. Dotyczy to nastêpuj¹cych rezystorów: R526, R576i R626 na p³ytce wzmacniaczy oraz R726 i R776 na p³ytcewzmacniaczy kana³ów tylnych.Brak dŸwiêku w kanale centralnym.W trybie “Phantom” Dolby Prologic w g³oœnikach przednichnie jest odtwarzany dŸwiêk kana³u œrodkowego. Jest tospowodowane nieprawid³ow¹ prac¹ mikrokontrolera steruj¹cegoIC1201 - MB90574PFVG146BND na p³ytce “Digital Board”.Nale¿y wymieniæ go na uk³ad V818 (numer czêœciX49519301).H.D.Sony STR-D565, STR-D665 (zestaw audio)Trzaski w g³oœnikach tylnych.W g³oœnikach tylnych s³yszalne s¹ trzaski. Przyczyn¹ powstawaniatrzasków s¹ przes³uchy sygna³ów audio na œcie¿kiprowadz¹ce sygna³ MUTE, powoduj¹ce krótkotrwa³e uaktywnianiasiê tranzystorów uk³adu wyciszania (muting). W celuusuniêcia zak³óceñ nale¿y na p³ycie g³ównej zamontowaæ dodatkowyrezystor 100k pomiêdzy wyprowadzenie rezystoraR536 (to od strony rezystora R304) i wyprowadzenie kondensatoraC536 bêd¹ce po³¹czone z mas¹ zgodnie z rysunkiem 2.MUTER304100k12V100kdodatkowy rezystorRys.2.Jeœli pod³¹czenie rezystora 100k nie usunie skutecznie trzaskównale¿y dodatkowo zwiêkszyæ wartoœæ rezystora R360 z2.2k do 4.7k. Zmiana ta jednak¿e skutkuje zredukowaniemwzmocnienia w torach g³oœnikowych, wiêc nale¿y stosowaæj¹ w wyj¹tkowo dokuczliwych przypadkach. H.D.R356C356Q308SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 21

Porady serwisoweMagnetowidyPanasonic mechanizm “Z”Wskazówki serwisowe – c.d.2.5. Kaseta nie jest przyjmowana, procedura ³adowania niejest wykonywanaKaseta nie jest przyjmowana, wobec czego nie rozpoczynasiê procedura ³adowania. Mog¹ byæ dwa powody tej usterki:nieprawid³owa pozycja dŸwigni ³adowania (odbierania) kasetylub niew³aœciwe (poluzowane) zamocowanie rolki zabieraka.Usuniêcie nieprawid³owoœci polega na wymianie dŸwigni³adowania (odbierania) kasety (numer czêœci VXL2670).Widok dŸwigni (widok od spodu mechanizmu) pokazanona rysunku 9. Procedura wymiany jest nastêpuj¹ca:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów: 3 w kolorzeczerwonym i 2 z³ote mocuj¹ce mechanizm. Po roz³¹czeniuz³¹cz i po³¹czeñ wymontowaæ mechanizm.2. Wymiana dŸwigni ³adowania kasety. W pierwszej kolejnoœcinale¿y odbezpieczyæ mocowanie dŸwigni ³adowania,które znajduje siê i jest dostêpne od spodu chassis mechanizmu,po czym wyj¹æ dŸwigniê. Po wyjêciu „starego” podzespo³udokonaæ wymiany na nowy element. W trakciemontowania dŸwigni ³adowania (odbierania) nale¿y zwróciæuwagê na znacznik (strza³kê) umieszczony na zêbatcedŸwigni ³adowania i tak ustawiæ j¹, aby by³a zgodnoœæ zko³em podawania.2.6. LuŸna taœma, kod b³êdu “F05”Kaseta w pozycji roboczej (opuszczona na dó³ mechanizmu,taœma opasana na bêbnie). Taœma nie jest nale¿ycie naprê¿ona,a przesuw jest nierównomierny, taœma „p³ywa”. Objawomtym mo¿e towarzyszyæ sygnalizacja kodu b³êdu “F05”.Przyczyn¹ jest nieprawid³owe podawanie taœmy z talerzykapodaj¹cego w wyniku jego uszkodzenia lub zu¿ycia. Usuniêcienieprawid³owoœci wymaga wymiany uszkodzonego talerzykapodaj¹cego (nr czêœci VDR0346).Widok talerzyka podaj¹cego od spodu mechanizmu pokazanona rysunku 10. Procedura jego wymiany jest nastêpuj¹ca:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów: 3 czerwone i 2z³ote mocuj¹cych mechanizm. Po roz³¹czeniu z³¹cz i po³¹czeñwymontowaæ mechanizm.DŸwignia ³adowania(opasywania)Zamocowanie dŸwigni³adowaniaRys.9Po zamontowaniu dŸwigni ³adowania nale¿y sprawdziæ iewentualnie przeprowadziæ regulacje ustawienia wzglêdemsiebie podzespo³ów. W szczególnoœci zwróciæ uwagê na zgodnoœæznacznika (otworu) w g³ównym kole krzywkowym zotworem w chassis mechanizmu, a tak¿e otworu w zêbatce opasywaniaz otworem w chassis mechanizmu.Uwaga: Mocowanie dŸwigni ³adowania i ramiê dŸwigni nies¹ wzglêdem siebie ustalone, przez co ramiê odchyla siê.Taœma napinaj¹ca(hamuj¹ca)Zespó³ dŸwigni napinajacejSprê¿yna napinaj¹caTalerzyk podaj¹cyRys.102. Wyjêcie zespo³u pojemnika kasetyW celu wyjêcia pojemnika windy kasety nale¿y zwolniæsprê¿ynê ko³a napêdu, wykrêciæ 3 czerwone wkrêty i wymontowaæzespó³ pojemnika kasety.3. Demonta¿ zespo³u dŸwigni napinaj¹cej i talerzyka podaj¹cego.Demonta¿ zespo³u dŸwigni napinaj¹cej i talerzyka podaj¹cegonale¿y rozpocz¹æ od zwolnienia i wyjêcia sprê¿yny napinaj¹cej.Nastêpnie nale¿y zwolniæ zamocowanie dŸwigni napinaj¹cejznajduj¹ce siê i dostêpne od spodu chassis mechanizmu,po czym wymontowaæ zespó³ dŸwigni i talerzyk podaj¹cy.Wymieniæ zespó³ dŸwigni napinaj¹cej i talerzyk podaj¹cy.Uwaga: W³¹czenie (zaczepienie) czêœci sprzêg³a talerzykapodaj¹cego z kaset¹ magnetowidow¹ jest niew³aœciwe, naskutek czego taœma nie znajduje siê w prawid³owej pozycji.2.7. Kaseta nie jest wy³adowywanaPo wys³aniu rozkazu EJECT procedura wy³adowywaniakasety z magnetowidu nie jest przeprowadzana. Powodem tejusterki mo¿e byæ poluzowanie taœmy napinaj¹cej lub zdefor-22 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Porady serwisowemowanie dŸwigni napinaj¹cej. Konieczna jest wymiana dŸwigninapinaj¹cej (nr czêœci VXL2793).Widok dŸwigni i elementów „bior¹cych udzia³” w wymianiepokazano na rysunku 11.G³owica A/CRys.12Talerzyk podaj¹cyZespó³ dŸwigni napinaj¹cejSprê¿yna napinaj¹caTaœma napinaj¹ca (hamuj¹ca)Rys.11Procedura wymiany jest nastêpuj¹ca:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu. W celu wyjêcia mechanizmuz magnetowidu nale¿y odkrêciæ 5 wkrêtów: 3 w kolorze czerwonymi 2 z³ote mocuj¹cych mechanizm. Po roz³¹czeniuz³¹cz i po³¹czeñ mechanizm jest gotowy do wyjêcia.2. Demonta¿ zespo³u pojemnika kasetyW celu wyjêcia pojemnika windy kasety nale¿y zwolniæsprê¿ynê ko³a napêdu, wykrêciæ 3 czerwone wkrêty, po czymwymontowaæ zespó³ pojemnika kasety.3. Wymiana zespo³u dŸwigni napinaj¹cej i talerzyka podaj¹cego.Demonta¿ zespo³u dŸwigni napinaj¹cej i talerzyka podaj¹cegonale¿y rozpocz¹æ od zwolnienia i wyjêcia sprê¿yny napinaj¹cej.Nastêpnie nale¿y zwolniæ zamocowanie dŸwigni napinaj¹cejznajduj¹ce siê i dostêpne od spodu chassis mechanizmu,po czym wymontowaæ zespó³ dŸwigni i talerzyk podaj¹cy.Wymieniæ zespó³ dŸwigni napinaj¹cej i talerzyk podaj¹cy.Uwaga: Taœma napinaj¹ca nie dotyka³a zbyt mocno talerzykapodaj¹cego, dziêki czemu taœma nie uleg³a zniszczeniu.2.8. Niebieski ekran w trybie odtwarzaniaPo uruchomieniu funkcji odtwarzania (PLAY) na ekraniepojawia siê niebieskie jednolite t³o – brak obrazu lub szumów.Nale¿y skontrolowaæ g³owicê A/C. Przy opisanych wy¿ej objawachg³owica A/C mo¿e byæ zanieczyszczona lub uszkodzona.Jeœli g³owica jest zabrudzona nale¿y j¹ wyczyœciæ za pomoc¹œrodków do czyszczenia g³owic. W przypadku stwierdzeniauszkodzenia g³owicy, nale¿y j¹ wymieniæ – jest to podzespó³o numerze VED0412.Miejsce zamontowania g³owicy A/C pokazano na rysunku12. Procedura czyszczenia lub wymiany tej g³owicy jest nastêpuj¹ca:1. W pierwszej kolejnoœci nale¿y zdemontowaæ obudowê górn¹i panel czo³owy. W celu zdjêcia obudowy górnej nale¿yodkrêciæ oba wkrêty znajduj¹ce siê na ka¿dym z boków polewej i po prawej stronie, po czym podnosz¹c i jednoczeœniepoci¹gaj¹c do ty³u zdj¹æ j¹. Do zdemontowania paneluprzedniego konieczne jest zwolnienie 4 zatrzasków znajduj¹cychsiê na górze i 3 zatrzasków na dole panelu.2. Po wykonaniu demonta¿u z p.1 mo¿liwy jest swobodny dostêpdo g³owicy A/C, umo¿liwiaj¹cy wyczyszczenie jej powierzchni.3. W celu wymontowania g³owicy A/C nale¿y odkrêciæ tylkojeden wkrêt. Po zamontowaniu nowej g³owicy koniecznajest regulacja jej ustawienia.Oprócz opisanych powy¿ej objawów uszkodzenia lub zabrudzeniag³owicy A/C mog¹ powodowaæ nastêpuj¹ce efekty:• odtwarzany obraz nie jest p³ynny i/lub brak odtwarzaniafonii,• wystêpuj¹ problemy z trybem LP i SP – powtarzaj¹ce siêprze³¹czanie z jednego trybu na drugi,• nie dzia³a licznik taœmy.Powodem tych objawów mo¿e byæ zanieczyszczenie powierzchnig³owicy, powoduj¹ce brak lub nieprawid³owy odczytsygna³ów steruj¹cych (control signal). W³aœnie brak tychsygna³ów jest przyczyn¹ pojawienia siê niebieskiego ekranu.2.9. Kaseta nie jest opuszczana; zaœnie¿ony obraz w trybienagrywaniaBrak mo¿liwoœci opuszczania kasety i/lub zaœnie¿ony obrazw trybie nagrywania (REV) mo¿e byæ spowodowany t¹sam¹ przyczyn¹, a mianowicie zniekszta³ceniem (wygiêciem)prowadnicy opasania P5. W wyniku wygiêcia tej prowadnicykaseta blokuje siê w pojemniku windy lub jeœli kaseta zostanieopuszczona, przesuw taœmy jest niestabilny. Objawy zale¿nes¹ od stopnia wygiêcia prowadnicy, na przyk³ad mo¿e to byæ„tylko” zaszumiony obraz.Usuniêcie wymienionych nieprawid³owoœci wymaga wymianydŸwigni z t¹ prowadnic¹ – numer czêœci VXL2677. Narysunku 13 pokazano lokalizacjê prowadnicy P5. Procedurajej wymiany jest nastêpuj¹ca:1. Wyjêcie zespo³u mechanizmu.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 23

Porady serwisoweSpód mechanizmuListwa przesuwna steruj¹caProwadnica P5Rys.13W celu wyjêcia mechanizmu z magnetowidu nale¿y odkrêciæ5 wkrêtów: trzy w kolorze czerwonym i dwa w kolorzez³otym mocuj¹cych mechanizm. Po roz³¹czeniu z³¹cz ipo³¹czeñ mechanizm jest gotowy do wyjêcia.2. Wyjêcie g³ównej steruj¹cej listwy przesuwnej i dŸwigni prowadnicyP5.W pierwszej kolejnoœci nale¿y zwolniæ 2 zabezpieczeniapryzmatu LED i jednego zabezpieczenia na chassis mechanizmu,po czym lekko podnieœæ lew¹ stronê listwy przesuwnej iwymontowaæ j¹ oraz dŸwigniê prowadnicy P5.Po za³o¿eniu nowej listwy i dŸwigni prowadnicy P5 koniecznejest przeprowadzenie regulacji mechanizmu (wyrównaniefazy mechanizmu). W szczególnoœci nale¿y zwróciæ uwagêna zgodnoœæ znacznika (otworu) w g³ównym kole krzywkowymz otworem w chassis mechanizmu, a tak¿e otworu wzêbatce opasywania z otworem w chassis mechanizmu.2.10. Brak przesuwu taœmy, kody b³êdów “F05” lub “H02”Objawem uszkodzenia jest brak przesuwania siê taœmy.Oglêdziny ujawniaj¹, ¿e silnik capstan nie wiruje, ponadto wwyniku testu autodiagnozy wyœwietlany jest kod b³êdu “F05”lub “H02”.Nale¿y skontrolowaæ:a/. w magnetowidach NV-HD670A/EA/BD, NV-HD620A/EA/AM/EU/BD, NV-HD625AM, NV-SD570AM/EU – sygna³“Cap.R/F” (sygna³ sterowania kierunkiem wirowania silnikacapstan) na n.7 uk³adu IC0201 w uk³adzie sterowaniaprac¹ silnika capstan (Cap.ED/S na n.10 uk³adu IC6001),b/. w magnetowidach NV-SD320AM, NV-SD420A/EA/SA/EU, NV-SD270A/EA/SA, NV-SD225AM/AMJ/EU, NV-SD220AM/AMJ/A/SA, NV-SD210SA – sygna³ “Cap.R/F”(sygna³ sterowania kierunkiem wirowania silnika capstan)na n.7 uk³adu IC0201 w uk³adzie sterowania prac¹ silnikacapstan (Cap.ED/S na n.10 uk³adu IC6001),c/. w magnetowidach NV-HD620BR/PM, NV-SD420AR/BR/PM – sygna³ “Cap.R/F” (sygna³ sterowania kierunkiem wirowaniasilnika capstan) na n.7 uk³adu IC0201 w uk³adziesterowania prac¹ silnika capstan (Cap.ED/S na n.12 uk³aduIC6001).Nastêpnie nale¿y sprawdziæ zgodnoœæ napiêæ na n.9 uk³aduIC0201 i napiêcia na wyprowadzeniach 22, 24 i 25 uk³adusteruj¹cego silnikiem IC0201. W przypadku stwierdzenia nie-WkrêtyWidok z góryWkrêtyZespó³ silnika capstanZespó³ dŸwigni rolkiElement odci¹gaj¹cyMocowanie elementu odci¹gaj¹cegoRys.14prawid³owoœci nale¿y wymieniæ zespó³ silnika capstan – dlamodeli wymienionych w punktach a i c jest to czêœæ oznaczonanumerem VEK8239, a dla modeli z punktu b – czêœæ o numerzeVEK8024.Widok mechanizmu, podzespo³ów i czêœci bior¹cych udzia³w wymianie zespo³u silnika capstan pokazano na rysunku 14.Procedura wymiany jest nastêpuj¹ca:1. W pierwszej kolejnoœci nale¿y zdemontowaæ obudowê górn¹i panel czo³owy. W celu zdjêcia obudowy górnej nale¿yodkrêciæ po dwa wkrêty znajduj¹ce siê na ka¿dym boku polewej i po prawej stronie, po czym podnosz¹c i jednoczeœniepoci¹gaj¹c do ty³u zdj¹æ j¹. Do zdemontowania paneluprzedniego konieczne jest zwolnienie 7 zatrzasków znajduj¹cychsiê na górze i na dole panelu.2. Wyjêcie zespo³u mechanizmu.W celu wyjêcia mechanizmu z magnetowidu nale¿y odkrêciæ5 wkrêtów: trzy w kolorze czerwonym i dwa w z³otymmocuj¹cych mechanizm. Po roz³¹czeniu z³¹cz i po³¹czeñwyj¹æ go.3. Wymiana zespo³u silnika capstan.Odbezpieczyæ mocowanie i wyj¹æ je. Wymontowaæ zespó³dŸwigni rolki dociskowej. Nastêpnie nale¿y wykrêciæ wkrêtymocuj¹ce zespó³ silnika capstan pokazane na rysunku 14: trzywkrêty dostêpne z góry mechanizmu i dwa od spodu. }24 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

28 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 25TO/FROMFRONTMICOMDGNDSAVEON/OFFAL5V-28VVF+VF-www.serwis-elektroniki.com.plELEKTRONIKIPDL511N4148PRL512.2Kwww.serwis-elektroniki.com.plPDL521N4148PQL51KSR2001PRL5210KELEKTRONIKIDGNDPRL532.2KPRIMARYGNDPQL52KTC3203PRS342.2K(F)PICS2431PQL53KSR2001PRL5410KAPCD032.2NFPCS32100NFRPQL54KTC3203KPRS321KPICS1PC123PRR15330PCD022.2NFPCS03100PPRS333K(F)2K 3EPES58470µ/10V43PRD311.2KPRD110.68(2W)PCR144.7NFPBS01BEADGNDPWRCTLFBCPRD32220PCNS2YW396-02VPCS01100PA14COUTIN2PICS51 PQ3RD13PDR12F1T4PES57100µ/25VPDS511N4148PES36470µ/10V76PRR14330 PFD011.6A250V1 2TOSERVOPCN1PICS7JUMPERPZS51MTZ5.1BPES5447µ/16V3 23.3V3.3G3.3V3.3GDVCCDGNDAVCCAGND8VMT8MGND12345678910PES56100µ/25VPICS6JUMPERPQS58C2328PES37220µ/10VPQS57C2328PES35PDD3547µ/50V PDS36 F1T4F1T4 PRS31185PCR131.2NF1 2PDS521N4004AGNDPDR111N4148PER1222µ/16V NPPLF01400µH494PRF011MPVA1SVC471D1PES341000µ/10VSHK55-65PRL57100KPRL582.2KPES53100µ/25VPZE31MTZ12BPDE311N4148PEE31100µ/25VPES331000µ/16VPDS3410PQR12KTC3203PRR13300PCF01100NF3 2PRS55470(1/4W)PLS3110µH(CHOKE COIL)PRS561K2PQR11C4517APLS0120mH3PQL58KSA733CPRE31 1004GNDPQS56KSR1003PWRCTLFBCPDS33SHK55-6511PR5110KOUTINPCNS1PQE31C23282 1PICS478R08 PQS55KSR2001PES32100µ/25VPBR11BEAD411PZR311N4745A12PR4110KPCF02100NFPDS031T5PRS542.2KPES521µ/50VTOAUDIO-8V+12V+8VA5V+5DAGNDPDL551N4148PQL55KTC3203PRL562.2KPES31100µ/25V PDS32UG2DGNDPES5147µ/16VPQL57KSR1101PRL55 PQL5610K KSR21011OUT3IN2PDS31F1T4TOVIDEOwww.serwis-elektroniki.com.plPICS37908Safety PartWhen repairing, use original part onlyUse isolating mains transformer.Note :During measurements in the power supply unit- Use the primary power unit ground (PGND) .SKCwww.serwis-elektroniki.com.pl120V ONLY133PDS11UF4007PCD12100PPR3110KPDS041T5PEF1047µ/400V142PCD113.3NFPR127K 2WPR2110KPDS011T5PDS021T5151PTD1PRF102.7 2WS+8V+5D+12VELEKTRONIKIELEKTRONIKIZasilacz DVD Thomson DTH5000, DTH5200, DTH5400,DTH500BSchemat zasilacza DVD Thomson DTH5000, DTH5200, DTH5400, DTH500BSchemat zasilacza DVD Thomson DTH5000, DTH5200, DTH5400, DTH500B

DZ02 RLZ6.8B26 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 27AC CORDUse isolating mains transformer.GNDPart of board connected to mains supply.Note:Power Supply primary circuit measurements.- Use only ( PRIMARY GND ) connection point.Indicates critical safety components, andidentical components should be used forreplacement.Only then can the operational safety be garanteed.1 2 1 2YW396-32V (BLACK) YW396-32V (BLACK)CS3047µF 10VRS264731/10WCS0222µF63VF801T5.0250VRS25102 1/10WVA801JVR10N471K367 5D 4 0.6ICS1 EN1 5.8TINY268P BPS2,3,7,8CS03104ICS2 K10104 10.6 53 2ICS34K10101 4108.24.62 3108.94.3CS284.7µF50V20ICS5431AZRS23103F1/10WICS678R3333.313CS251042.51/10WRS28822F1/10WICS478R05341 2CS2947µF10Vwww.serwis-elektroniki.com.pl4DS20SA240RS201811/10WRS21102RS24272F1/10WRS27103F1/10WRS291031/10W5.8 12 4.9ELEKTRONIKI5.84QS20C104S5DS21SG45CS20680µF16V (LXV)LS203.3µHCS21100µF16VRS22682F1/10WDS23SR240DD26LL4148LS801 BEADDS02UF400736TH110D-15DS01P6KE200A17CS22 1500µF10V (LXV)CS231500µF10V(LXV)LS213.3µHCS24100µF16VDD24RLZ9.1BRD026.8 1/10WTS01KS-2229A18DS22SR240CS26680µF16V (LXV)LS223.3µHCS27100µF16VC801X2MC474C803101pFAC400VCD0447µF10V2RD26103F1/10W13 12VDD031N5235BC804101pFAC400VCD03104DD04LL4148CD05104ICD2K10104 113.5 4.25.83 23.2ICD5431AZ10.0 1/10WRD242411/10W12 9V3QD01C320511 M GND7DD22SHG2DRD29***RD34 RD25181 1/10W 102 1/10WCD3122µF25VCD30 471 RD3010 5VM68DD23SR240CD23330µF25V(LXV)RD23103F 1/10WLD223.3µHCD24100µF 25V93.3VML801008VICD1TOP234YS C X 34 5 L M 1.15.88D-GNDC802X2MC334350 7DRD031001/10WCD25680µF 16V(LXV)LD233.3µHCD26100µF16VRD35270 3WRD360.0 1/10W75VZCONTROLRD015121/10W963.3VZCD33102pF 1KVLD01BEAD10CD2722µF50V(LXV)RD281041/10WRD201031/10WRD32392F1/2WRD31***(F)5M GNDTO MPEG BOARD (CON5)5DD27SHG2DDD29RLZ7.5B4STAND-BY (HI)11DD02UF4007CD0247pF1KV312RD27J11mmDD28UF4007CD2947µF25V(LXV)3FL2RD33102F 1/4W2FL11-28VDZ01P6KE200A131DD21SHG2DRD43J10mmCD22330µF25V(LXV)LD213.3µHRD221221/4WCD32100µF25VCN1L802008V14CD36***TD01KS-2828A5RD44***CD20330µF25V(LXV)LD203.3µHRD211221/4WCD21100µF25VRS011241W RS021531/4WACDD20SHG2DACDS03DB105GC82822µ25VR8076.8(1/10W)512 1/10WQ821C104SR8351021/10WR8384721/10WR808D823LL4148PRIMARYGNDC81047µF10V12.5 IC803 K1010ICD3 K10104 111.25.83 210.1 0 4 1103 200 4 1103 2014 OVER LOADIC804393F13 POWER DOWN12 -12VAGND1IC805431AZC809104C8111µF50VR8331021/10WR8311011/10WR841152F 1/10WR829821F1/10WR830102F1/10W11 A GND11.26OUT 7IN+IN-5IC802K1010R827822F1/10W78R8391021/10W12VCC10 12VAC827 R828104 473 1/10WR840390F1/10W1R8504721/10W9M GND14C806***CONTROLS C X 34 5 L M 1.15.8GND 2.443IC801TOP250YR8324701/10W8211/4WR826152 1/10WR825152F 1/10WR802***L803BEAD3277DR8062,4 L 4.721/10W6D8031N414813D822UF4007 R823C82547µF (LXV)25VQ822C104SQ823C104SACC805B330µF400VD801UF4007D802UF4007C805***C80847pF1KVACR801***BD01D10XB60DZL011.5KE200AR8034732WC807333(M)400VR8041051/4WR8051051/4W3 4C826 104R824473 1/10W11 12C820102pF 1KV1R8209 10 100 1WC821102pF1KV 680µFC82250V(LXV)C823680µF50V(LXV)R821332F1/10WR837123F1/10WSPC548R822104F1/10WR8360.025W(CEMENT)C824330µF50V308HOTT801KS-4220A1C812332pFY1D821HER1605GL8203.3µH 10Awww.serwis-elektroniki.com.pl83.3VM9.72OUT 1IN+IN-3712VM8VCC 2.46GNDTO AMPLI BOARD (N502)11.45GND4GNDELEKTRONIKI336V236V136VCN2Aplikacja uk³adów TOP250Y, TOP234Y, TNY268P w zasilaczu DVD Thomson DPL950Schemat zasilacza DVD Thomson DPL950Schemat zasilacza DVD Thomson DPL950

Rêczne lutowanie elementów SMDRêczne lutowanie elementów SMDAndrzej BrzozowskiW artykule opisane zosta³y narzêdzia i technikistosowane przy rêcznym lutowaniu elementów SMD.Ochrona ESDPrzy wszystkich pracach monta¿owych bardzo istotne jestzastosowanie ochrony ESD przed wy³adowaniami elektrostatycznymi.£adunki elektrostatyczne mog¹ spowodowaæ uszkodzenieuk³adów scalonych w modu³ach czy urz¹dzeniach, w którychwykonujemy lutowanie. Uszkodzenie mo¿e nie wyst¹piæ natychmiast,ale ujawnia siê po krótkim czasie.Wy³adowania elektrostatyczne podczas monta¿u powstaj¹na styku dwóch obiektów maj¹cych ró¿ne ³adunki elektryczne.Zwykle tymi obiektami s¹: operator i element.Element mo¿e zostaæ na³adowany poprzez tarcie lub indukcjêi gdy dotyka do innego obiektu o przeciwnym ³adunku,przez element przep³ywa pr¹d roz³adowania elektrostatycznego.Inn¹ przyczyn¹ przep³ywu pr¹du przez element jest umieszczeniego w polu elektrycznym, które generuje ró¿nice potencja³óww elemencie.Podczas lutowania elementów SMD operator powinien zak³adaæuziemion¹ bransoletkê. Jest to podstawowe zabezpieczenieoperatora.Dodatkowym zabezpieczeniem jest noszenie odpowiedniegoobuwia, aby nie dopuœciæ do zbierania siê ³adunków podczaschodzenia. Obuwie powinno mieæ naklejone na podeszwypaski przewodz¹ce. Dobrym zabezpieczeniem jest zak³adaniepodczas prac z elementami wra¿liwymi na wy³adowania elektrostatycznespecjalnego fartucha, który stanowi barierê pomiêdzy³adunkami zbieraj¹cymi siê na ubraniu operatora a elementamielektronicznymi.Stó³, na którym wykonywane s¹ prace monta¿owe powinienbyæ wyposa¿ony w uziemion¹ matê antyelektrostatyczn¹.Wa¿ne jest równie¿, aby mata by³a czysta, a nie pokryta warstw¹kurzu.Na stanowisku pracy nie nale¿y stosowaæ materia³ów ³atwoelektryzuj¹cych siê, takich jak: pianka, winyl, plastik i innychmateria³ów z tworzyw sztucznych.Elementy powinny byæ chwytane za krawêdzie za pomoc¹antyelektrostatycznych narzêdzi, nie nale¿y dotykaæ wyprowadzeñuk³adów i p³ytek.Elementy powinny byæ przechowywane w antyelektrostatycznychlub ekranowanych opakowaniach.Narzêdzia i materia³y stosowane przy lutowaniuelementów SMD1. Zgodnie z powy¿szym – minimalna ochrona ESD – bransoletkauziemiaj¹ca operatora z przewodem, który umo¿liwiapo³¹czenie bransoletki z uziemieniem.Mo¿na tak¿e wyposa¿yæ siê w rêkawiczki ESD, którerozpraszaj¹ ³adunki elektryczne powstaj¹ce przy pracach zurz¹dzeniami elektronicznymi.2. Pêsety – antystatyczne, z prostymi koñcówkami i z koñcówkamizagiêtymi.Pêseta powinna umo¿liwiæ precyzyjne uchwycenie, podnoszeniei przenoszenie elementów takich jak uk³ady scalone,rezystory, czy kondensatory SMD.3. Skrobak dentystyczny – jest to narzêdzie o zagiêtej, cienkiejkoñcówce umo¿liwiaj¹ce usuwanie resztek lutowia lub np.podnoszenie koñcówek wylutowywanych uk³adów SMD.4. Pêdzle do czyszczenia p³ytek – najlepiej w dwóch rozmiarach:szeroki i w¹ski. Pêdzel szeroki s³u¿y do czyszczeniaca³ej p³ytki, natomiast pêdzel w¹ski do czyszczenia trudnodostêpnych miejsc. Przed u¿yciem pêdzel powinien byæ wyczyszczonyizopropanolem (p³yn IPA) lub innym œrodkiemdo czyszczenia elementów elektronicznych (np. KontaktWL, Kontakt LR).5. Mikroskop lub lupa – do kontroli optycznej wykonanegolutowania.6. Izopropanol (p³yn IPA) – jest to alkohol izopropylowy stosowanydo czyszczenia p³ytek drukowanych. Dostêpny wsklepach z wyposa¿eniem dla elektroniki. Po wyczyszczeniup³ytki nale¿y zawsze sprawdziæ, czy nie zosta³y na niejresztki lutowia i usun¹æ je za pomoc¹ pêdzla.7. Kontakt WL, kontakt LR – preparaty stosowane do czyszczeniap³ytek.Kontakt WL to œrodek czyszcz¹cy na bazie mieszankirozpuszczalników, zapewniaj¹cy odt³uszczanie i mycie elementówelektronicznych.Kontakt LR to œrodek czyszcz¹cy i do usuwania topnikówz p³ytek drukowanych.Po ich u¿yciu, nale¿y p³ytkê wyczyœciæ pêdzlem z reszekpreparatu. Dostêpne w sklepach z wyposa¿eniem dlaelektroniki.8. Cyna lutownicza – bardzo cienka cyna o œrednicy 0.23mmnadaje siê do lutowania bardzo ma³ych elementów: uk³adówscalonych, rezystorów i kondensatorów SMD. Do lutowaniawiêkszych elementów lepsza jest cyna o œrednicy0.5mm.9. Pasta lutownicza – stosowana jest zamiast cyny do lutowaniaobudów, których wyprowadzenia s¹ pod elementem –np. obudowy BGA, LGA, z³¹cza SMD. Stosuj¹c pastê lutownicz¹nie mo¿na nak³adaæ jej zbyt du¿o, bo jej nadmiarspowoduje zwarcia pomiêdzy s¹siaduj¹cymi wyprowadzeniamielementu.Pasta powinna byæ przechowywana w temperaturze ok.8°C (warto sprawdziæ na opakowaniu). Przechowywana wwy¿szej temperaturze bardzo szybko wysycha. Wiêkszoœæpast pomimo przechowywania w odpowiedniej temperaturzema krótki termin stosowania od momentu otwarcia opa-SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 29

Rêczne lutowanie elementów SMDkowania – zawsze nale¿y to sprawdziæ. Warto zapisaæ datêotwarcia pasty i nie przekraczaæ terminu jej stosowania. Zbytd³ugo przechowywana pasta powoduje powstawanie ma-³ych kuleczek cyny na ca³ej powierzchni p³ytki zamiast czystychi g³adkich punktów lutowniczych. Do nak³adania pastynajlepiej stosowaæ strzykawkê z ig³¹.10. Topnik (ang. Flux). Podstawowym warunkiem dobregolutowania jest czystoœæ lutowanych powierzchni. Zadaniemtopnika jest odt³uszczenie i oczyszczenie lutowanych powierzchniz tlenków. Najczêœciej stosowanym topnikiem jestkalafonia.Kalafonia wchodzi w sk³ad cyny lutowniczej. Je¿eli jednakcyna, któr¹ posiadamy ma zbyt ma³o kalafonii, wówczasmo¿na zastosowaæ topnik.Naj³atwiejsze do stosowania s¹ topniki p³ynne (mo¿e tobyæ kalafonia rozpuszczona w spirytusie – 100ml spirytusu+ 1.5 ³y¿ki rozgniecionej kalafonii) lub w ¿elu. Topnik nanosisiê za pomoc¹ pêdzelka lub strzykawki. Topniki dostêpnes¹ w ró¿nych opakowaniach u³atwiaj¹cych stosowanie:w plastikowych buteleczkach z pêdzelkiem, w postacimazaka, w strzykawce.Po zastosowaniu topnika nale¿y usun¹æ jego resztki zp³ytki stosuj¹c p³yn “Kontakt LR”.Je¿eli po zastosowaniu topnika nie ma potrzeby czyszczeniapowierzchni z jego resztek, oznacza to, ¿e zastosowanow³aœciw¹ jego iloœæ.11. Taœma miedziana typu “Wick”, odsysacz – stosowane dousuwania resztek cyny z punktów lutowniczych pozosta³ejpo demonta¿u elementu.Taœma miedziana “Wick” sk³ada siê z cienkich drucikówmiedzianych i dziêki zjawisku w³oskowatoœci ma w³aœciwoœci„wci¹gaj¹ce” dla roztopionej cyny. W momencieprzytkniêcia plecionki do roztopionej cyny, cyna wnika wg³¹b plecionki osuszaj¹c tym samym pole lutownicze.Przy stosowaniu taœmy “Wick” nale¿y dobraæ temperaturêlutownicy tak, aby pozosta³oœci cyny ³atwo siê usuwa-³y. Je¿eli stara cyna nie topi siê, to znaczy, ¿e temperaturalutownicy jest za niska.12. Stacja lutownicza – powinna umo¿liwiaæ regulacjê temperaturyi wymianê grotów.Dobre stacje lutownicze – Solomon, Weller, Metcal, Xytronic,Aoyue.Przy lutowaniu elementów SMD stosuje siê temperaturêz zakresu 330°C - 380°C.Na wyposa¿eniu stacji lutowniczej powinien znaleŸæ siêma³y grot do pracy z ma³ymi punktami lutowniczymi i du¿ygrot do pracy na du¿ych obszarach (masa, ekranowanie).Niektóre lutownice maj¹ na wyposa¿eniu specjalne grotyprzeznaczone do wylutowywania uk³adów scalonych SMD,pozwalaj¹ce na jednoczesne podgrzanie wszystkich wyprowadzeñuk³adu.Lutowanie powinno byæ wykonywane bez u¿ycia naciskuna lutowane lub wylutowywane elementy. Je¿eli lutowanienie dzia³a tak jak powinno, to oznacza, ¿e kombinacja:temperatura lutowania, koñcówka lutownicza, lutowany elementjest nieprawid³owa i nale¿y coœ w niej zmieniæ – innygrot, inna temperatura, ale nigdy nie u¿ywaæ si³y, bo to mo¿edoprowadziæ do zniszczenia elementu, p³ytki lub grotu.Zu¿yty grot nale¿y wymieniæ, bo dalsze jego u¿ywaniemo¿e spowodowaæ nieodwracalne uszkodzenie p³ytki naktórej pracujemy.13. Stacja na gor¹ce powietrze – stosowana do wymiany uk³adówo wielu wyprowadzeniach i wszêdzie tam, gdzie niemo¿na dotrzeæ grotem zwyk³ej lutownicy, np. przy wymianieuk³adów BGA.Stacja powinna mieæ regulacjê temperatury w zakresie100°C - 420°C, regulacjê mocy nadmuchu gor¹cego powietrzaoraz wymianê dysz nadmuchuj¹cych.Na rynku dostêpne s¹ stacje lutownicze na gor¹ce powietrzewyposa¿one równie¿ w lutownicê kolbow¹ - np.stacja AOYUW/PT 96 lub stacja AOYUE/PT 909.14. Chwytak do uk³adów scalonych – bardzo przydatne narzêdzieprzy wylutowywaniu uk³adów SMD. Pozwala na równomiernepodniesienie ca³ego uk³adu z p³ytki, co zapobiegaprzerywaniu œcie¿ek drukowanych. Ró¿ne kszta³ty drutumontowane w chwytaku pozwalaj¹ na dopasowanie dodemontowanego uk³adu SMD.15. “Chip Quik” lub „Zimna cyna” – s¹ to niskotemperaturowespoiwa lutownicze umo¿liwiaj¹ce wylutowywanie uk³adówSMD bez u¿ycia specjalistycznego sprzêtu, dlatego te¿warto ich poszukaæ w sklepach z wyposa¿eniem dla elektroniki.Lutowanie bezo³owiowePrzy serwisie urz¹dzeñ lutowanych bezo³owiowo mo¿nastosowaæ te same narzêdzia i materia³y. Nale¿y pamiêtaæ, ¿etemperatura miêkniêcia lutu bezo³owiowego jest wy¿sza i dlategoprzy wylutowywaniu elementów lutowanych bezo³owiowopotrzebny jest d³u¿szy czas nagrzewania, aby roztopiæ lutowie.Punkty lutownicze lutowane stopem bezo³owiowym wygl¹daj¹nieco inaczej – s¹ szare i matowe. Po tym mo¿na poznaæ,¿e urz¹dzenie by³o lutowane bezo³owiowo.Demonta¿ / monta¿ rezystorów i kondensatorówSMD za pomoc¹ lutownicyWylutowywany element zalaæ kalafoni¹ lub cyn¹ i podgrzewaæoba wyprowadzenia jednoczeœnie tak d³ugo, a¿ cyna bêdziestopiona, po czym podnieœæ element za pomoc¹ pêsety.Do jednoczesnego podgrzewania mo¿na u¿yæ specjalnegogrota w kszta³cie szczypiec lub dwóch grotów (dwie lutownice).Mo¿na te¿ podgrzewaæ element jednym grotem, grzej¹craz z jednej, raz z drugiej strony.Temperatura lutowania - 350°C ±10°C.Po usuniêciu elementu nale¿y usun¹æ cynê z punktów lutowniczychza pomoc¹ taœmy “Wick”, a nastêpnie na jeden zpunktów nanieœæ niewielk¹ iloœæ œwie¿ej cyny. Nowy elementchwyciæ za pomoc¹ pêsety, umieœciæ go na punktach i trzymaj¹celement rozgrzaæ naniesion¹ na jeden punkt cynê. W trakciegrzania ustawiæ prawid³owo element na punktach. Terazmo¿na ju¿ od³o¿yæ pêsetê i przylutowaæ drug¹ koñcówkê elementu.Wyczyœciæ p³ytkê izopropylenem lub kontaktem LR.30 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Rêczne lutowanie elementów SMDDemonta¿ / monta¿ uk³adów scalonychdwurzêdowych SMD za pomoc¹ lutownicyJe¿eli dysponujemy chwytakiem do uk³adów SMD, to przeddemonta¿em nale¿y go wsun¹æ pod wyprowadzenia uk³adu.Nastêpnie nanosimy na jego wyprowadzenia z jednej stronybardzo du¿¹ iloœæ cyny – tak, aby zalaæ wszystkie wyprowadzenia.Gdy cyna jest roztopiona, lekko podwa¿amy uk³adza pomoc¹ chwytaka. Uk³ad powinien siê lekko podnieœæ z tejstrony, z której jest podgrzewany, ale nie musi siê ca³kowicieodlutowaæ. Tê sam¹ operacjê powtarzamy na drugiej stronieuk³adu. Powtarzamy te dwie operacje a¿ do momentu, kiedyuk³ad mo¿na swobodnie podnieœæ.Po zdemontowaniu uk³adu nale¿y usun¹æ cynê z punktówlutowniczych za pomoc¹ taœmy “Wick”, nastêpnie na jeden zeskrajnych punktów nanieœæ niewielk¹ iloœæ œwie¿ej cyny, a napozosta³e punkty kroplê topnika dozuj¹c go strzykawk¹. Nowyelement chwyciæ za pomoc¹ pêsety, umieœciæ go na punktach itrzymaj¹c element rozgrzaæ naniesion¹ na jeden punkt cynê ilekko docisn¹æ element do p³ytki. W trakcie grzania ustawiæprawid³owo element na punktach. Nastêpnie przylutowaæ przeciwleg³ewyprowadzenie uk³adu.Teraz jest dobry moment, ¿eby jeszcze raz skontrolowaæpo³o¿enie uk³adu na punktach lutowniczych i skorygowaæ jew razie potrzeby podgrzewaj¹c jedno lub dwa przylutowaneju¿ wyprowadzenia. Je¿eli jesteœmy zadowoleni z ustawieniauk³adu, mo¿emy przylutowaæ pozosta³e wyprowadzenia uk³adu.Przesuwamy grot lutownicy ustawiony pod k¹tem 45° dooko³auk³adu wzd³u¿ jego wyprowadzeñ, dotykaj¹c jednoczeœniekoñcówki grotu cyn¹.Je¿eli w trakcie lutowania powstan¹ zwarcia wyprowadzeñ,mo¿na je usun¹æ za pomoc¹ taœmy “Wick” lub odsysacza podgrzewaj¹czwarte wyprowadzenia.Wyczyœciæ p³ytkê izopropylenem lub kontaktem LR.Demonta¿ / monta¿ elementów SMD zapomoc¹ gor¹cego powierzaPrzy stosowaniu gor¹cego powietrza do rozgrzania cynyna wylutowywanych elementach nale¿y ustawiæ temperaturêgor¹cego powietrza tak, aby temperatura na powierzchni p³ytkinie przekroczy³a 260°C. O temperaturze gor¹cego powietrzaœwiadczy zachowanie siê cyny. Je¿eli cyna nie topi siê, toznaczy ¿e temperatura jest mniejsza ni¿ 185°C – w przypadkulutowania o³owiowego, lub mniejsza od oko³o 210°C w przypadkulutowania bezo³owiowego. Dobraæ wielkoœæ dyszy nadmuchuj¹cejdo wielkoœci wylutowywanego elementu.Je¿eli wylutowujemy uk³ady scalone, pod uk³ad wsun¹æodpowiedni dla wylutowywanej obudowy chwytak.Podgrzewaæ element tak d³ugo, a¿ cyna bêdzie roztopionai nastêpnie podnieœæ element za pomoc¹ chwytaka w przypadkudu¿ych uk³adów w obudowach QFP/SO lub pêsety w przypadkuelementów, pod które nie mo¿na wsun¹æ chwytaka.Usun¹æ z punktów lutowniczych resztki cyny za pomoc¹lutownicy i taœmy “Wick”.Pocynowaæ na p³ytce wszystkie punkty lutownicze wymienianegoelementu, a nastêpnie nanieœæ niewielk¹ iloœæ topnikana na³o¿on¹ cynê. Na punktach lutowniczych umieœciæ nowyelement, lekko go docisn¹æ do p³ytki. Skierowaæ dyszê nadmuchuj¹c¹na lutowany element i podgrzewaæ a¿ do roztopieniasiê naniesionej cyny.Wyczyœciæ p³ytkê izopropylenem lub kontaktem LR.Demonta¿ uk³adów SMD za pomoc¹ “ChipQuik”Pasta “Chip Quik” to spoiwo lutownicze o niskiej temperaturzetopnienia – 58°C. Kiedy “Chip Quik” miesza siê podwp³ywem podgrzewania z tradycyjn¹ cyn¹ stosowan¹ do lutowania,tworzy siê mieszanina o temperaturze topnienia poni-¿ej 93°C. Mieszanina ta utrzymuje siê w stanie p³ynnym przezczas wystarczaj¹cy do demonta¿u elementu SMD. W przypadkustosowania spoiwa “Chip Quik” temperatura lutownicymo¿e byæ ustawiona na oko³o 280°C i nie jest krytyczna. Przystosowaniu spoiwa niskotemperaturowego nie ma wiêc niebezpieczeñstwaprzegrzania p³ytki.Demonta¿ rozpoczyna siê od naniesienia na wyprowadzeniauk³adu za pomoc¹ strzykawki pasty “Chip Quik”. Za pomoc¹lutownicy rozpuœciæ pastê na wyprowadzeniach przysuwaj¹cgrot lutownicy wzd³u¿ wszystkich krawêdzi uk³adu.Utrzymywaæ cynê w stanie p³ynnym za pomoc¹ lutownicy takd³ugo, a¿ wytworzy siê mieszanina cyny “Chip Quik” i spoiwazastosowanego na p³ytce.Ostro¿nie podnieœæ uk³ad za pomoc¹ pêsety.Usun¹æ z punktów lutowniczych bardzo dok³adnie resztkicyny za pomoc¹ lutownicy i wacika nas¹czonego topnikiem.Przemyæ p³ytkê izopropylenem.Za pomoc¹ strzykawki nanieœæ na punkty lutownicze ma³ekrople topnika.U³o¿yæ na p³ytce nowy uk³ad i lekko docisn¹æ. Uk³ad powinientrzymaæ siê na na³o¿onym topniku. Za pomoc¹ lupyskontrolowaæ i ewentualnie skorygowaæ jego u³o¿enie.Ustawiæ temperaturê lutowania na 330°C.Przylutowaæ uk³ad w trzech lub czterech miejscach. Ponownieskontrolowaæ jego u³o¿enie. Nastêpnie przesuwaj¹cgrot lutownicy ustawiony pod k¹tem 45° dooko³a uk³aduwzd³u¿ jego wyprowadzeñ i dotykaj¹c koñcówki grotu cyn¹przylutowaæ uk³ad. Je¿eli w trakcie lutowania powstan¹ zwarciawyprowadzeñ, mo¿na je usun¹æ za pomoc¹ taœmy “Wick”lub odsysacza podgrzewaj¹c zwarte wyprowadzenia.Wyczyœciæ p³ytkê izopropylenem lub kontaktem LR.Demonta¿ uk³adów SMD za pomoc¹ „Zimnejcyny”Na polskich stronach internetowych pojawi³a siê oferta o nazwie„Zimna cyna”. Jest to podobnie jak “Chip Quik” spoiwoniskotemperaturowe – temperatura topnienia wynosi 85°C. Dostarczanajest w postaci wa³ków o d³ugoœci 60mm i œrednicy 4mm.Na wyprowadzenia demontowanego uk³adu nale¿y nanieœæpêdzelkiem topnik (mo¿e to byæ kalafonia rozpuszczona wspirytusie). Za pomoc¹ lutownicy zalaæ wyprowadzenia uk³aduze wszystkich stron „Zimn¹ cyn¹”. Ostro¿nie podnieœæ uk³adza pomocy pêsety.Usun¹æ z punktów lutowniczych resztki cyny za pomoc¹lutownicy i taœmy “Wick”. Przemyæ p³ytkê izopropylenem.Lutowanie nowego uk³adu przebiega tak, jak w opisie demonta¿uprzy pomocy spoiwa “Chip Quik”. }SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 31

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweChassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacjeserwisoweBogdan SikorowskiChassis 11AK56 opracowane zosta³o w 2003 roku. Tymrazem jest to produkt przeznaczony do stosowania w OTV 90°/50Hz z ma³ymi kineskopami 14" - 20" superflat, oraz 15" realflat.System kontroli i sterowania wykorzystuje jednouk³adowymikrokontroler z serii TDA955xH/N1. W materia³ach firmyPhilips (producenta uk³adu), czêsto jest on oznaczany jakoUOC-II (Ultimate One Chip II-generation), co mo¿na przet³umaczyæjako „Ostatecznie jeden chip II generacji”. A zatemzawiera on w sobie wszystko co jest niezbêdne (za wyj¹tkiemuk³adów mocy) do pracy nowoczesnego odbiornika TV, a wiêc:mikrokontroler, uk³ady p.cz. (IF), procesor wideo, procesoraudio, prze³¹cznik sygna³ów CVBS, regulacje kontrastu i jasnoœci,a tak¿e 1-stronicowy TXT.Jako istotne funkcje u¿ytego tutaj procesora wideo nale¿ywymieniæ:• multistandardowy demodulator pracuj¹cy w oparciu o pêtlêfazow¹ PLL (bez wykorzystywania elementów regulacyjnych),• demodulator FM-PLL dla sygna³u fonii z mo¿liwoœci¹prze³¹czania podnoœnej 4.5/5.5/6.0/6.5MHz,• zintegrowane uk³ady poprawy wyrazistoœci obrazu PictureImprovement, w sk³ad którego wchodz¹: Peaking, Coring,Dynamic Skin Ton Control oraz Blue- i White Stretching,• automatycznie prze³¹czany dekoder koloru PAL/NTSC,• zintegrowane linie opóŸniaj¹ce luminancji i chrominancji,• wejœcia zewnêtrznych sygna³ów RGB, YUV oraz YPbPr.W uk³adzie chassis 11AK56 w zale¿noœci od jego rozbudowyi przeznaczenia spotkaæ mo¿na trzy rodzaje mikrokontrolerówsteruj¹cych z rodziny UOC-II: TDA9550H,TDA9551H oraz TDA9552H. Ka¿dy z nich do poprawnej pracywymaga dwóch napiêæ zasilaj¹cych: +3.3V (pobór pr¹du60mA) oraz +8V (pobór pr¹du oko³o 135mA). Podstawoweró¿nice pomiêdzy wymienionymi procesorami, wskazuj¹ce naewentualn¹ mo¿liwoœæ ich zamiennego stosowania, pokazanow tabeli 1. Opis i funkcje poszczególnych wyprowadzeñ zawieratabela 2. Strukturê wewnêtrznych po³¹czeñ procesorówz rodziny UOC-II pokazuje rys.1, natomiast rozmieszczenie iQSSO/AMOUT/AUDEEM(GNDIF)(AVL)AUDIO2AUDIO3AUDOUTRESETVPELED OUT (2x)SCLSDAVST OUTADC IN (4x)I/O PORTS (4x)PWMS (4x)+3.3 VTDA955xSIFINQSS SOUND IFAGCQSS MIXERAM DEMODULATORDEEMPHASISAUDIO SWITCH(AVL)VOLUME CONTROLENHANCED80C51 CPUI 2 C-BUSTRANSCEIVERVST PWM-DACI/O PORTS1/10 PAGEMEMORY+8VTUNERAGCVIFINVISION IFALIGNMENT-FREEPLL DEMOD.AGC/AFCVIDEO AMP.REFLUMA DELAYPEAKINGROM/RAMCVBSTELETEXTACQUISITIONHVTELETEXT/OSDDISPLAYSOUNDTRAPCVBS2CVBS3/YCCVBS1OIFVO2IFVO/SVOGROUP DELAYCORRECTIONVIDEO SWITCHVIDEO IDENT.VIDEO FILTERSH/V SYNC SEP.H-OSC. + PLLREFHPAL/SECAM/NTSCDECODERH-DRIVE2 nd LOOPH-SHIFTVBASE-BANDDELAY LINEV-DRIVE +GEOMETRYSYNC(EW GEOMETRY)CORYUVRBBLCONTR/BRIGHTNOSD/TEXT INSERTBLUE STRETCHCCCWHITE-P. ADJ.RGGBRGB/YUV INSERTSATURATIONBLACK STRETCHWHITE STRETCHROGOB0BCLINBLKIN(REFOUT)HOUTV-DRIVEEHTOEWDR/VG/YB/UBLRys.1. Struktura wewnêtrznych po³¹czeñ rodziny procesorów UOC-II32 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

64Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowe80P3.0/ADC01 P3.1 / ADC12 P3.2 / ADC23 P3.3 / ADC34 VSSC / P5 P0.56 P0.6 / CVBSTD7 VSSA8 SECPLL9 VP210 DECDIG11 PH2LF12 PF1LF13 GND314 DECBG15 AVL / EWD16 VDRB17 VDRA18 IFIN119 IFIN220 IREF21 VSC22 AGCOUT23 SIFIN124 SIFIN279SYNC_FILTER7877767574P2.5/PWM4P2.4/PWM3P2.3/PWM2P2.2/PWM1P2.1/PWM0P2.0/TPWMP1.7/SDAP1.6/SCLP1.3/T1P1.2/INTOP1.1/T0P1.0/INT1VDDPRESETGND2SNDPLLAVL/REF0/SNDIFAUDIO2AUDIO3HOUTFBISODECSDEMQSSO/AMOUT/AUDEEMEHTOPLLIFSIFAGCQSSOIFVO/SVO7325 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40XTALOUTXTALIN 63OSCGND 62VDDC 61VPE 60VDDA 59BO 58GO 57RO 56BLKIN 55BCLIN 54B2/UIN 53G2/YIN 52R2/VIN 51INSSW2 50IFVO2 49AUDOUT/AMOUT 48CVBS10 47WHSTR 46C 45CVBS3_Y 44GNDA1 43CVBS2 42GND 41funkcje wyprowadzeñ rys. 2. Przy okazji nale¿y zwróciæ uwagêna fakt, i¿ u¿yte w omawianym chassis wersje procesorówwystêpuj¹ w obudowach QFP-80, natomiast w materia³achdostêpnych np. w Internecie, pokazuje siê je w obudowachSDIP-64 i wówczas – co oczywiste – rozmieszczenie i funkcjedla wielu wyprowadzeñ s¹ inne i dla wiêkszej iloœci pinówzwielokrotnione (podwójnego lub nawet potrójnego przeznaczenia).727170TDA955xobudowa: QFP80Rys.2. Rozmieszczenie i funkcje wyprowadzeñprocesorów TDA955x.69686766VP165CVBS1Obwody chassis 11AK56 zasilane s¹ z uk³adu przetwornicypracuj¹cej w uk³adzie quasi rezonansowym, zbudowanej woparciu o bardzo prosty kontroler SMPS firmy Fairchild SemiconductorUC3843 (IC801). Strukturê wewnêtrznych po³¹czeñsterownika UC3843 pokazano na rys. 3 (numeracja wyprowadzeñpodana w nawiasach dotyczy obudowy SOP-14).Rozk³ad wyprowadzeñ dla obudowy DIP-8 / SOP-8 oraz SOP-14 pokazuje rys.4.Uk³ad UC3843 jest cz³onkiem wiêkszej grupa sterowników(UC3842/UC3843/UC3844/UC3845) pracuj¹cych ze sta-³a czêstotliwoœci¹ impulsów wyjœciowych, a istotê regulacjizapewnia wewnêtrzny, precyzyjny kontroler PWM. W przypadkuUC3843 oraz UC3842 zakres regulacji szerokoœci impulsówwyjœciowych wynosi a¿ od 0 do 100% cyklu pracy(dla UC3844 i UC3845 zakres ten jest mniejszy i wynosi 50%).W strukturê uk³adu wbudowane jest równie¿ temperaturowoskompensowane Ÿród³o napiêcia referencyjnego 5V (wydajnoœæoko³o 50mA), które dostêpne jest na wyprowadzeniu 8.Napiêcie to wykorzystywane jest do ³adowania, poprzez rezystorR805 (R804), kondensatora C810 (2n2, pin. 4) pracuj¹cegow uk³adzie oscylatora. Obwód roz³adowania C810 znajdujesiê wewn¹trz sterownika. Iloczyn wartoœci RC pod³¹czonychdo wyprowadzenia 4 IC801 decyduje o czêstotliwoœcipracy przetwornicy, natomiast wartoœæ maksymalnego wspó³czynnikawype³nienia impulsów wyjœciowych dostêpnych nawyprowadzeniu 6 zale¿y od stosunku wartoœci R do C (wy³¹czenieimpulsu wyjœciowego nastêpuje podczas roz³adowywaniasiê pojemnoœci C). Dla "du¿ych" R i "ma³ych" C wspó³czynnikwype³nienia bêdzie osi¹ga³ du¿e wartoœci, natomiastdla relacji odwrotnej - ma³e. W strukturze sterownika znajdujesiê tak¿e wzmacniacz b³êdu o bardzo du¿ym wzmocnieniu,pr¹dowo czu³y komparator oraz wysokowydajny (>200mA)stopieñ wyjœciowy w uk³adzie przeciwsobnym, zdolny bezpoœredniosterowaæ tranzystor mocy typu MOSFET. W czasiestartu zasilacza uk³ad sterownika zasilany jest z sieci poprzezrezystor R807 (82K). W stanie "normalnej" pracy zasilanieuk³adu zapewnia 5 wyprowadzenie transformatora TR800 poprzezdiodê D801 i kondensator wyg³adzaj¹cy C814. Napiêciestartu dla uk³adów UC3843 i UC3845 wynosi 8,5V, nato-Tabela 1.Podstawowe ró¿nice pomiêdzy procesorami stosowanymi w chassis 11AK56Typ mikrokontrolera TDA9550H TDA9551H TDA9552HZakres stosowania 90° 90° 90°Mo¿liwoœæ prze³¹czania podnoœnej fonii (4.5 ÷ 6,5MHz) + + -Prze³¹cznik dla sygna³ów audio + +Funkcja AVL (Automatic Volume Levelling) + + +Oddzielny wzmacniacz dla sygna³u QSS (mo¿liwoœæ stosowania w aplikacjach STEREO) - - +Demodulator sygna³u AM fonii - - +Funkcja FM radio z wykorzystaniem wzmacniacza sygna³u QSS - - +Funkcja FM radio z wykorzystaniem tunera FM + + -Funkcja dynamicznej kontroli odcienia koloru skóry + + +Dekoder PAL + + +Dekoder SECAM - + +Dekoder NTSC + + +Wielkoœæ pamiêci ROM 32-64 kB 32-64 kB 32-64 kBWielkoœæ pamiêci u¿ytkownika RAM 1 kB 1 kB 1 kBTeletekst 1 strona 1 strona 1 stronaClosed captioning (rodzaj teletekstu stosowany w Stanach Zjednoczonych) + + +SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 33

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTabela 2.Opis wyprowadzeñ procesorów TDA9550H/TDA9551H/TDA9552HNr Symbol Opis1 P3.1/ADC1 port 3.1 lub wejœcie przetwornika ADC12 P3.2/ADC2 port 3.2 lub wejœcie przetwornika ADC23 P3.3/ADC3 port 3.3 lub wejœcie przetwornika ADC34 VSSC/P masa „cyfrowa” dla rdzenia µ-kontrolera oraz dla peryferiów5 P0.5 port 0.5 (dopuszczalna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cego 8mA – mo¿liwoœæ bezpoœredniego sterowania diod LED)6 P0.6/CVBSTDport 0.6 (dopuszczalna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cego 8mA – mo¿liwoœæ bezpoœredniego sterowania diod LED)lub wejœcie sygna³u CVBS – 1Vpp7 VSSA masa „analogowa” dla procesora teletekstu oraz wideo-procesora8 SECPLL odsprzê¿enie dla uk³adu SECAM PLL9 VP2 zasilanie wideo-procesora (+8V)10 DECDIG zasilanie obwodów cyfrowych TV-procesora11 PH2LF filtr pêtli fazowej 212 PH1LF filtr pêtli fazowej 113 GND3 masa 3 dla TV-procesora14 DECBG filtr odsprzêgaj¹cy15 AVL/EWD funkcja Automatic Volume Levelling (wersje 90°) / wyjœcie steruj¹ce E-W (wersje 110°)16 VDRB wyjœcie steruj¹ce B dla obwodów ramki17 VDRA wyjœcie steruj¹ce A dla obwodów ramki18 IFIN1 wejœcie IF-119 IFIN2 wejœcie IF-220 IREF wejœcie dla pr¹du referencyjnego21 VSC pod³¹czenie kondensatora w obwodzie pi³okszta³tnego pr¹du ramki22 AGCOUT wyjœcie sygna³u AGC dla g³owicy23 SIFIN1 wejœcie SIF-124 SIFIN2 wejœcie SIF-225 GND2 masa 2 dla TV-procesora26 SNDPLL filtr pasmowy dla PLL27 AVL/SNDIF/REF0 Automatic Volume Levelling / wejœcie IF sygna³u fonii / wyjœcie referencyjne sygna³u podnoœnej28 AUDIO2 wejœcie 2 dla sygna³u audio29 AUDIO3 wejœcie 3 dla sygna³u audio30 HOUT wyjœcie sygna³u Hout31 FBISO wejœcie sygna³u powrotu linii / wyjœcie sygna³u sandcastle32 DECSDEM odsprzê¿enie demodulatora fonii33QSSO/AMOUTAUDEEMwyjœcie podnoœnej QSS / wyjœcie AM w aplikacjach STEREO lub deemfaza sygna³u fonii / wyjœcie AM waplikacjach MONO34 EHTO wejœcie sygna³u zabezpieczaj¹cego z obwodów EHT35 PLLIF filtr pêtli fazowej IF-PLL36 SIFAGC sygna³ AGC dla IF fonii37 QSSO wyjœcie sygna³u QSS38 IFVO/SVO wyjœcie sygna³u wideo z toru IF / wyjœcie wybranego sygna³u CVBS39 VP1 g³ówne napiêcie zasilania TV-procesora40 CVBS1 wejœcie wewnêtrznego sygna³u CVBS41 GND masa dla TV-procesora42 CVBS2 wejœcie zewnêtrznego sygna³u CVBS243 GND masa dla TV-procesora44 CVBS3/Y wejœcie zewnêtrznego sygna³u CVBS3 lub sygna³u Y (liminancji)45 C wejœcie zewnêtrznego sygna³u C (chrominancji)46 WHSTR pod³¹czenie kondensatora uk³adu White Stretch47 CVBSO wyjœcie sygna³u CVBS48 AUDOUT /AMOUT wyjœcie sygna³u fonii / wyjœcie sygna³u AM fonii (regulowany poziom)49 IFVO2 wyjœcie sygna³u wideo z dodatkowego toru IF50 INSSW2 wejœcie 2 sygna³ów RGB/YUV51 R2/VIN wejœcie 2 sygna³u R lub sygna³u V (R-Y) lub sygna³u Pr52 G2/YIN wejœcie 2 sygna³u G lub sygna³u Y53 B2/UIN wejœcie 2 sygna³u B lub sygna³u V (B-Y) lub sygna³u Pb54 BCLIN wejœcie sygna³u ogranicznika pr¹du strumieniowego kineskopu55 BLKIN wejœcie uk³adu stabilizuj¹cego pr¹d “czarny” kineskopu oraz wejœcie zabezpieczenia od uk³adów ramki56 RO wyjœcie sygna³u R34 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTabela 2. Opis wyprowadzeñ procesorów TDA9550H/TDA9551H/TDA9552H – cd.Nr Symbol Opis57 GO wyjœcie sygna³u G58 BO wyjœcie sygna³u B59 VDDA napiêcie zasilania analogowych uk³adów dekodera Teletextu oraz cyfrowych obwodów TV-procesora (3.3 V)60 VPE wyprowadzenie wykorzystywane na etapie produkcji procesora (OTP Programming Voltage)61 VDDC napiêcie zasilania rdzenia procesora (3.3 V)62 OSCGND masa napiêcia zasilania oscylatora63 XTALIN wejœcie oscylatora kwarcowego64 XTALOUT wyjœcie oscylatora kwarcowego65 RESET reset procesora66 VDDP napiêcie zasilania dla „cyfrowych” peryferiów (+3.3 V)67 P1.0/INT1 port 1.0 lub wejœcie 1 zewnêtrznego przerwania68 P1.1/T0 port 1.1 lub wejœcie 0 Counter/Timer69 P1.2/INT0 port 1.2 lub wejœcie 0 zewnêtrznego przerwania70 P1.3/T1 port 1.3 lub wejœcie 1 Counter/Timer71 P1.6/SCL port 1.6 lub wejœcie sygna³u zegara szyny I 2 C72 P1.7/SDA port 1.7 lub wejœcie sygna³u danych szyny I 2 C73 P2.0/TPWM port 2.0 lub wyjœcie sygna³u Tuning PWM74 P2.1/PWM0 port 2.175 P2.2/PWM1 port 2.276 P2.3/PWM2 port 2.377 P2.4/PWM3 port 2.478 P2.5/PWM4 port 2.579 SYNC_FILTERwejœcie dla filtru sygna³u CVBS_Sync (wyprowadzenie SYNC_FILTER powinno byæ pod³¹czone do V SSA zapomoc¹ kondensatora 100nF)80 P3.0/ADC0 port 3.0 lub wejœcie 0 przetwornika ADCUwaga: Funkcje wyprowadzeñ 15, 27, 33 i 48 zale¿¹ od konkretnej aplikacji procesora i s¹ ustawiane programowo.U17(12)GROUND5(9)34VUVLOS/R5VREF(14)8VREF5V/58mART/CT4(7)OSC.2.58VVREF GOODLOGICINTERNALBIAST(11)7(18)6VcOUTPUTVFBCOMPCURRENTSENSE2(3)1(1)3(5)ERROR AMP.+-2RR1VSRCURRENTSENSECOMPARATORPWMLATCHUC384214-SOP - ( )(8)5POWERGROUNDRys.3. Schemat wewnêtrzny kontrolerów PWM: UC3842/UC3843/UC3844/UC3845miast napiêcie pracy nie mo¿e byæ mniejsze ni¿ 7,9V (dlauk³adów UC3842 i UC3844 granice te wynosz¹ odpowiednio:16V i 10V).Uk³ad kontrolera PWM UC3843 generuje dodatni impulswyjœciowy steruj¹cy bramkê tranzystora MOSFET (Q800) oszerokoœci zale¿nej od informacji dostarczonej przez pêtlêsprzê¿enia zwrotnego w obwodzie z transoptorem IC805(TCET110G). Sygna³em b³êdu dla uk³adu regulacji jest liniazasilania driver'a +11V. Zmiany wartoœci tego napiêcia bezpoœredniosteruj¹ wartoœci¹ pr¹du diody w obwodzie transoptora.To z kolei, jako informacja o poborze mocy w obwodachCOMPVFBCURRENTSENSERC T T12348-DIP, 8-SOPUC38428765VREFVccOUTPUTGNDCOMPN.C.VFBN.C. 4CURRENTSENSEN.C.RC T T12356714-SOPUC3842Rys.4. Rozk³ad wyprowadzeñdla obudów: DIP-8 / SOP-8 oraz SOP-1414VREF13 N.C.12 Vcc11 PWR VO10 OUTPUT98GNDPWR GNDSERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 35

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowewtórnych zasilacza wp³ywa na czas ³adowania C810 oddzia-³ywuj¹c tym samym na szerokoœæ impulsu steruj¹cego bramk¹Q800 (czêœæ pr¹du ³aduj¹cego C810 przejmuje odpowiedniowysterowany tranzystor Q804).Szerokoœæ impulsów steruj¹cych bramk¹ Q800 uzale¿nionajest tak¿e od wartoœci napiêcia sieci, tê funkcjê zabezpieczaobwód z elementami: Q808, Q807, D820 oraz D821).Rezystor R812 (0R47) w obwodzie Ÿród³a tranzystora Q800realizuje pr¹dowe sprzê¿enie zwrotne kontroluj¹ce maksymaln¹wartoœæ pr¹du w obwodzie drenu tego tranzystora. Informacjao wartoœci pr¹du p³yn¹cego w obwodzie uzwojenia pierwotnegotransformatora TR800 (wyprowadzenia 7-8) i w obwodzieD-S tranzystora Q800 podawana jest, poprzez R806, nawyprowadzenie 3 uk³adu IC801. W przypadku przekroczeniadopuszczalnej szczytowej wartoœci pr¹du drenu Q800 nastêpujenatychmiastowe skrócenie czasu trwania impulsu wyjœciowego(wartoœæ szczytowa pr¹du przy której nastêpuje wy³¹czenieimpulsu steruj¹cego kalkulowana jest wed³ug zale¿noœci:IDmax = 1V/R812). Szeregowo po³¹czone diody D812 iD815 stanowi¹ obwód zabezpieczaj¹cy wejœcie 3 (CUR-RENT_SENSE) uk³adu sterownika.Stan pracy przetwornicy Normal i Standby kontrolowanyjest przez procesor steruj¹cy IC103 za poœrednictwem portuP1.1_T0 (sygna³: STB, wyprowadzenie 68). Stan niski portuodpowiada pracy w modzie Standby, natomiast stan wysokiwystêpuje w modzie normalnej pracy.Tor odchylania w omawianym chassis rozwi¹zany jest stosunkowoprosto i bardzo typowo. Sygna³ HOUT (pin 30,IC103) podawany jest zmiennopr¹dowo (kondensator C609)na bazê tranzystora drivera Q600. Jego obci¹¿eniem jest pierwotneuzwojenie transformatora L600. We wtórnym uzwojeniutransformatora wytwarzany jest sygna³ pr¹dowy o wydajnoœcii fazie w³aœciwej do wysterowania bazy tranzystora mocyQ601 (BU2508AF) pracuj¹cego w stopniu koñcowym odchylanialinii. Kondensatorem powrotu jest C609 (7n5). W uk³adzieformowania pr¹du cewek zastosowano typowe rozwi¹zaniez kondensatorem korekcji S (C618) oraz korektorem liniowoœcipoziomej w postaci nasyconego d³awika L601. Obci¹-¿eniem obwodu kolektorowego tranzystora Q601 s¹ cewki odchylaniapoziomego oraz pierwotne uzwojenie transformatoralinii TR600. We wtórnych obwodach TR600 wytwarzane jestm.in. napiêcie zasilania wzmacniacza koñcowego wizji (VI-DEO_B+), napiêcie zasilania uk³adu ramki (+14V, -14V) orazwysokie napiêcia niezbêdne do wysterowania kineskopu (WN,G2, FOCUS), a tak¿e napiêcie +33V jako napiêcie strojeniowedla g³owicy.W stopniu koñcowym uk³adu odchylania pionowego zastosowanouk³ad STV9379FA (IC600). Zasilany jest on symetrycznienapiêciami +14V i -14V wytwarzanymi w obwodachtransformatora odchylania poziomego. Uk³ad ramki sterowanyjest ró¿nicowo z wyjœæ procesora VDRA (pin 17) iVDRB (pin 16) sygna³ami oznaczonymi jako VERT- i VERT+.Sygna³ VPROT podawany jest, poprzez D109 i R155, na 55(BLKIN) wyprowadzenie procesora IC103 stanowi¹c ochronêkineskopu w sytuacjach zaniku powrotów ramki (uszkodzeniew obwodach IC600). Ochrona w tym przypadku polegana natychmiastowym blokowaniu wyjœcia HOUT procesora.Uk³adów zabezpieczeñ i ochronnych w omawianym chassisjest stosunkowo niewiele, przy okazji warto wiêc wspo-mnieæ o zaimplementowaniu jeszcze jednego zabezpieczeniadotycz¹cego ogranicznika pr¹du kineskopu. Do tego celu wykorzystujesiê wejœcie BCLIN (wyprowadzenie 56) procesoraIC103. Sygna³ sprzê¿enia zwrotnego proporcjonalny do wartoœcipr¹du kineskopu (EHT_INFO), pobierany z wyprowadzenia8 transformatora TR600, podawany jest na bufor tranzystorowyQ104 pracuj¹cy w uk³adzie wspólna baza. Wzmocnionynapiêciowo sygna³ EHT_INFO steruje (za pomoc¹ obwodówzwi¹zanych z wejœciem BCLIN), wewnêtrzne uk³adyprocesora wideo odpowiedzialne na regulacjê kontrastu i jaskrawoœcioddzia³ywuj¹c w kierunku zmniejszania wartoœcipr¹du kineskopu.Tor audio m.cz. zbudowany jest w oparciu o uk³adTDA2822M dysponuj¹cy moc¹ wyjœciow¹ 2×1,7W. W omawianymchassis (wersja MONO), pracuje on w uk³adzie mostkowymprzy zasilaniu +12V_A podawanym z wyprowadzenia8 transformatoraTR800.Regulacje serwisoweJak zwykle, przed przyst¹pieniem do omawiania sposobuwejœcia i dokonywania regulacji w trybie serwisowym (ServiceMode) nale¿y zwróciæ uwagê na kilka spraw ogólnych. Istotnymjest, aby odbiornik do wejœcia w tryb serwisowy by³ odpowiednioprzygotowany. Przede wszystkim nale¿y zwróciæuwagê na to, aby wszystkie potencjometry, w szczególnoœcipotencjometry ustawiania ostroœci (FOCUS) i napiêcia suatkidrugiej (SCREEN), znajdowa³y siê w po³o¿eniach œrodkowych.Nale¿y równie¿ pamiêtaæ o w³aœciwym ustawieniu napiêciazasilania linii, które w tym przypadku powinno przyj¹æ wartoœæ150V.Dokonuj¹c regulacji chassis 11AK56 w trybie serwisowymnale¿y zdawaæ sobie sprawê z faktu, i¿ regulacje dotycz¹cegeometrii obrazu wykonane dla 50Hz (pozycje menu: 007 -011) s¹ automatycznie kalkulowane i zapamiêtywane dla 60Hz(NTSC: pozycje menu 016 - 018), a tak¿e dla modu pracy 16:9.Odpowiednia kalkulacja jest równie¿ automatycznie przeprowadzanadla parametru dotycz¹cego przesuniêcia obrazu dlawejœæ RGB.Inaczej ni¿ pozosta³e regulacje dokonuje siê ustawienia parametruAGCTO (opóŸnienia zadzia³ania ARW dla g³owicy).Po podaniu odpowiedniego sygna³u na wejœcie odbiornika(+60dB) i po wybraniu parametru AGCTO nale¿y nacisn¹æ przyciskpilota [ NIEBIESKI ] – procedura regulacji przebiegniedalej automatycznie. Podobny sposób postêpowania dotyczy regulacjinapiêcia siatki drugiej kineskopu G2. Po wejœciu w trybserwisowy i po naciœniêciu na pilocie przycisku [ ¯Ó£TY ]uk³ad odchylania pionowego zostanie zablokowany, a na ekraniepojawi siê cienka pozioma linii. Wówczas nale¿y u¿yæ potencjometruSCREEN. Obracaj¹c nim delikatnie doprowadziædo sytuacji, by pozioma linia sta³a siê ledwo widoczna. Po tychczynnoœciach nale¿y ponownie nacisn¹æ przycisk [ ¯Ó£TY ]– spowoduje to przywrócenie normalnej pracy uk³adów odchylaniaoraz wpisanie do rejestru pamiêci nowej wartoœci parametruoddzia³uj¹cego na sygna³y w torze wizji.Regulacjê ostroœci przeprowadza siê w sposób tradycyjny,tzn. obracaj¹c potencjometrem FOCUS obserwujemy ekran ijako kryterium regulacji przyjmujemy uzyskanie optymalnejostroœci obrazu na ca³ej jego powierzchni.36 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTryb serwisowyW celu wprowadzenia odbiornika w tryb regulacji serwisowychnale¿y uaktywniæ g³ówne menu, a nastêpnie korzystaj¹cz nadajnika zdalnej regulacji wys³aæ sekwencjê rozkazów:[4], [7], [2] i [5] (po kolei nale¿y nacisn¹æ przyciski numeryczne[4], [7], [2] i [5]).Na ekranie pojawi siê stosowny komunikat informuj¹cy otypie chassis i wersji software'u (programu sterujacego) orazlista dostêpnych parametrów regulacyjnych.Wyboru parametru regulacyjnego dokonuje siê przy u¿yciuprzycisków kursorów [ ], [ ] na pilocie, natomiastzmianê wartoœci wybranego parametru lub stanu prze³¹cznika– przyciskami [ ⊳ ] lub [ ]. Zakoñczenie regulacji i powrótdo „normalnej” pracy musi byæ zawsze poprzedzone zapamiêtaniemregulowanego parametru, w tym celu nale¿y nacisn¹æprzycisk [OK]. Opuszczenie trybu serwisowego bez dokonaniatej czynnoœci nie przyniesie spodziewanego skutku regulacjipo wy³¹czeniu i ponownym w³¹czeniu odbiornika, gdy¿zostan¹ przywrócone pierwotne ustawienia.W tabeli 3 zamieszczono wykaz dostêpnych parametrówregulacyjnych chassis 11AK56 oraz zakres regulacji i wartoœcidostêpne.Tabela 4 zawiera wartoœæi parametrów trybu serwisowegodla najczêœciej stosowanych, w tym chassis, typów g³owic.Tabela 3.Wykaz dostêpnych parametrów regulacyjnych chassis 11AK56Nr OSD Opis parametruInicjamizacja softwere’u i hardware’u001 FAPS002 ISPMAutomatic Program Searching – automatyczne programowanie odbiornika podczas pierwszejinstalacjiIn System Programming Mode - parametr dotycz¹cy mo¿liwoœci uaktualniania wersjisoftwere’u (mo¿liwoœæ blokady interfejsu szyny I 2 C)ZakresregulacjiON/OFFON/OFFWartoœædomyœlna003 INIT Inicjalizacja pamiêci nieulotnej NVM (restart software’u i hardware’u) ON/OFF OFFRegulacja pêtli ARW w torze p.cz.-w.c004 AGCSPDSzybkoœæ dzia³ania dla pêtli ARW w torze p.cz.-w.cz (wartoœæ sta³ej czasowej);0 – wolno, 1 – standard, 2 – szybko, 3 – b. szybkoOFFOFF0 ... 3 1005 AGCTO OpóŸnienie zadzia³ania pêtli ARW w torze p.cz.-w.cz. 0 ... 63 31Regulacja napiêcia G2006 COFF Napiêcie odciêcia katod – regulacja napiêciem siatki drugiej kineskopu G2 0 ... 63 32Regulacja geometrii obrazu007 VERT SLOP Regulacja parametru Vertical Slope (liniowoœæ – wyciemniona po³owa ekranu) 0 ... 63 32008 SCORRECTION009 VERT SHIFT010 VERT AMP011 HOR-SHIFTKorekcja typu „S” w pionie. Kryterium regulacji mog¹ byæ np. jednakowe wymiarykwadratowych fragmentów obrazu testowego w górnej i dolnej czêœci ekranuUstawienie po³o¿enia obrazu w pionie dla formatU Wide Screen 4:3. Regulacjê nale¿ywykonywaæ do momentu, a¿ œrodkowa pozioma linia obrazu testowego pokryje siê zgeometrycznym œrodkiem ekranu w pionie. Parametr ten nale¿y sprawdzaæ i ewentualniedokonywaæ jego korekcji po dokonaniu innych regulacji dotycz¹cych geometrii obrazuRegulacja wysokoœci obrazu dla formatu 4:3. Parametr ten nale¿y równie¿ sprawdzaæ iewentualnie dokonywaæ jego korekcji po dokonaniu innych regulacji dotycz¹cych geometriiobrazuUstawienie po³o¿enia obrazu w poziomie. Regulacjê nale¿y wykonywaæ do momentu, a¿œrodkowa pionowa linia obrazu testowego pokryje siê z geometrycznym œrodkiem ekranu wpoziomie. Parametr ten nale¿y sprawdzaæ i ewentualnie dokonywaæ jego korekcji podokonaniu innych regulacji dotycz¹cych geometrii obrazu0 ... 63 320 ... 63 320 ... 63 320 ... 63 32012 VERT SHIFT16 Ustawienie po³o¿enia obrazu w pionie dla formatu Wide Screen 16:9. 0 ... 63 32013 VERT AMP16 Regulacja wysokoœci obrazu dla formatu 16:9. 0 ... 63 32014 RGB HSH Ustawienie po³o¿enia obrazu w poziomie dla wejœcia RGB, 50Hz 0 ... 63 37015 60Hz HSH 60 Ustawienie po³o¿enia obrazu w poziomie dla wejœcia RGB, 60Hz 0 ... 63 31016 60Hz HSH 43 Ustawienie po³o¿enia obrazu w poziomie dla formatów 4:3, 60Hz 0 ... 63 31017 60Hz VSH 43 Ustawienie po³o¿enia obrazu w pionie dla formatów 4:3, 60Hz 0 ... 63 31018 60Hz VA 43 Ustawienie wysokoœci obrazu w pionie dla formatów 4:3, 60Hz 0 ... 63 31019 60Hz VSH 169 Ustawienie po³o¿enia obrazu w pionie dla formatów 16:9, 60Hz 0 ... 63 31020 60Hz VA 169 Ustawienie wysokoœci obrazu w pionie dla formatów 16:9, 60Hz 0 ... 63 31Parametry strojenia toru w.cz.-p.cz.021 QSS Mo¿liwoœæ uaktywnienia wzmacniacza QSS; ON – aktywny, OFF - nieaktywny ON/OFF ON022 OIF023 IFParametr przeznaczony do dokonywania przesuniêcia poziomu DC w obwodach IF-PLL wcelu poprawy stosunku S/N dla czêstotliwoœci ró¿nicowej foniiUstawienie czêstotliwoœci poœredniej IF dla demodulatora wideo. Praca demodulatora wideoopiera siê na u¿yciu wewnêtrznego generatora VCO, który kalibrowany jest za pomoc¹sygna³ów cyfrowych, wykorzystuj¹cych sygna³ zegara mikrokontrolera jako sygna³uodniesienia: 0 – 58,75 MHz, 1 – 45,75 MHz, 2 – 38,90 MHz, 3 – 38,00 MHz,4 – 33,40 MHz, 5 – 42,00 MHz, 6 – 33,90 MHz, 7 - 48,00 MHz, 8 - EXTERNAL0 ... 63 290 ... 8 2SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 37

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTabela 3. Wykaz dostêpnych parametrów regulacyjnych chassis 11AK56 – cd.Nr OSD Opis parametru024 OFR025 FFIZezwolenie na wyœwietlanie czêstotliwoœci odbieranych kana³ów TV w menu instalacyjnym;ON – aktywny, OFF – nieaktywnyMo¿liwoœæ uaktywnienia „szybkiej” sta³ej czasowej dla obwodu IF-PLL; ON – sta³a czasowaszybka, OFF – sta³a czasowa normalnaZakresregulacjiON/OFFON/OFF026 BS1*) G³owica: – bajt dotycz¹cy za³¹czania pasma VHF1 0 ... 15 1027 BS2*) G³owica: – bajt dotycz¹cy za³¹czania pasma VHF3 0 ... 15 2028 BS3*) G³owica: – bajt dotycz¹cy za³¹czania pasma UHF 0 ... 15 4Wartoœædomyœlna029 CB*) G³owica: – bajt kontrolny 0 … 255 142030 B1-H*) G³owica: – granica podzia³u kana³ów pomiêdzy VHF1/VHF3 – bajt górny 0 ... 255 12031 B1-L*) G³owica: – granica podzia³u kana³ów pomiêdzy VHF1/VHF3 – bajt dolny 0 ... 255 32032 B2-H*) G³owica: – granica podzia³u kana³ów pomiêdzy VHF3/UHF – bajt górny 0 ... 255 30033 B2-L*) G³owica: – granica podzia³u kana³ów pomiêdzy VHF3/UHF – bajt dolny 0 ... 255 2Parametry toru wideo034 FRAVŒrodkowa wartoœæ czêstotliwoœci dla funkcji peaking dla wejœcia sygna³ów AV;0 – 2,7MHz, 1 – 3,1MHz, 2 – 3,5MHzONOFF0 ... 2 1035 YSCM Regulacja opóŸnienia sygna³u Y wzglêdem sygna³u chrominancji dla systemu SECAM 0 ... 15 12036 YNTS Regulacja opóŸnienia sygna³u Y wzglêdem sygna³u chrominancji dla systemu NTSC 0 ... 15 2037 YPAL Regulacja opóŸnienia sygna³u Y wzglêdem sygna³u chrominancji dla systemu PAL 0 ... 15 2038 YAV1 Regulacja opóŸnienia sygna³u Y wzglêdem sygna³u chrominancji dla wejœcia sygna³u AV1 0 ... 15 4039 YSVHSRegulacja balansu bieliRegulacja opóŸnienia sygna³u Y wzglêdem sygna³u chrominancji dla wejœcia sygna³u S-VHS20 ... 15 4040 WPRC Poziomu sygna³u w torze koloru czerwonego dla odcieni barw „COLD” 0 ... 63 32041 WPGC Poziomu sygna³u w torze koloru zielonego dla odcieni barw „COLD” 0 ... 63 32042 WPBC Poziomu sygna³u w torze koloru niebieskiego dla odcieni barw „COLD” 0 ... 63 31043 BLORBPrzesuniêcie poziomu czerni w torze koloru czerwonego i niebieskiego dla odcieni barw„COLD”0 ... 63 32044 BLOG Przesuniêcie poziomu czerni w torze koloru zielonego dla odcieni barw „COLD” 0 ... 63 32045 WPRN Poziomu sygna³u w torze koloru czerwonego dla odcieni barw „NORMAL” 0 ... 63 37046 WPGN Poziomu sygna³u w torze koloru zielonego dla odcieni barw „NORMAL” 0 ... 63 32047 WPBN Poziomu sygna³u w torze koloru niebieskiego dla odcieni barw „NORMAL” 0 ... 63 19048 BLOR-RGBPrzesuniêcie poziomu czerni w torze koloru czerwonego i niebieskiego dla wejœcia sygna³ówRGB0 ... 63 32049 BLG-RGB Przesuniêcie poziomu czerni w torze koloru zielonego dla wejœcia sygna³ów RGB 0 ... 63 32050 WPRW Poziomu sygna³u w torze koloru czerwonego dla odcieni barw „WARM” 0 ... 63 49051 WPGW Poziomu sygna³u w torze koloru zielonego dla odcieni barw „WARM” 0 ... 63 40052 WPBW Poziomu sygna³u w torze koloru niebieskiego dla odcieni barw „WARM” 0 ... 63 25053 BLRB-YUV Przesuniêcie poziomu czerni w torze koloru czerwonego dla sygna³ów YUV 0 ... 63 32054 BLG-YUV Przesuniêcie poziomu czerni w torze koloru zielonego dla sygna³ów YUV 0 ... 63 32055 WPRW-RGB Poziomu sygna³u w torze koloru czerwonego dla wejœcia sygna³ów RGB 0 ... 63 32056 WPRW-RGB Poziomu sygna³u w torze koloru zielonego dla wejœcia sygna³ów RGB 0 ... 63 40057 WPBW-RGB Poziomu sygna³u w torze koloru niebieskiego dla wejœcia sygna³ów RGB 0 ... 63 32Ustawienie bitów kontrolnych058 OSO059 FSL060 PN8-STBMo¿liwoœæ wy³¹czania funkcji overscan w pionie; ON – wy³¹czanie mo¿liwe, OFF –wy³¹czanie zabronioneWymuszanie poziomu dyskryminacji impulsów synchronizacji w pionie; ON – poziomdyskryminacji ustawiony na sta³e, na poziomie 60% amplitudy impulsów synchronizacji, OFF– poziom dyskryminacji wybierany automatycznieMo¿liwoœæ w³¹czenia odbiornika do pracy za stanu standby poprzez uaktywnienie (stanwysoki) 8 wyprowadzenia SCART’a; ON – funkcja aktywna, OFF- funkcja nieaktywnaON/OFFON/OFFON/OFF061 PWL Regulacja ogranicznika dla impulsów peak white 0 ... 15 8062 BPS063 CLPLMo¿liwoœæ pominiêcia linii opóŸniaj¹cej w torze chrominancji; ON – linia omijana, OFF – liniaaktywnaSoftware’owy wybór poziomu klampowiania; 0 – 0% powy¿ej PWL, 1 – 5% powy¿ej PWL, 2 –10% powy¿ej PWL, 3 – funkcja wy³¹czonaON/OFFONOFFOFFOFF0 ... 3 0064 CL Regulacja poziomu wysterowania katod kineskopu 0 ... 15 10065 ST-LMI066 DNMENU067 OPCOpcja dla funkcji Sleep Timer; ON– ostatnia minuta ustawionego Timer poka¿e siê naekranie TV, OFF – ON – ostatnia minuta ustawionego Timer nie poka¿e siê na ekranie TVMo¿liwoœæ uaktywnienia dynamicznego menu; ON – funkcja aktywna, OFF – funkcjanieaktywnaON/OFFON/OFFOFFOFF38 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisoweTabela 3. Wykaz dostêpnych parametrów regulacyjnych chassis 11AK56 – cd.Nr OSD Opis parametruUaktywnienie Ÿróde³ sygna³ów AV, wybór standardów foniiZakresregulacjiWartoœædomyœlna068 FAVI Mo¿liwoœæ uaktywnienia frontowego zespo³u gniazda AV; ON: aktywne, OFF: nieaktywne ON/OFF ON069 BAVI Mo¿liwoœæ uaktywnienia tylnego zespo³u gniazda AV; ON: aktywne, OFF: nieaktywne ON/OFF OFF070 BSVI Mo¿liwoœæ uaktywnienia wejœcia dla sygna³u SVHS; ON: aktywne, OFF: nieaktywne ON/OFF OFF071 SSTDBG Opcja uaktywniana w przypadku obs³ugi standardu BG fonii (podnoœna: 5,5MHz) ON/OFF ON072 SSTDI Opcja uaktywniana w przypadku obs³ugi standardu I fonii (podnoœna: 6MHz) ON/OFF ON073 SSTDDK Opcja uaktywniana w przypadku obs³ugi standardu DK fonii (podnoœna: 6,5MHz) ON/OFF ON074 SSTDL Opcja uaktywniana w przypadku obs³ugi fonii dla standardu L-L’ ON/OFF ONParametry dla ustawieñ dekodera teletekstu075 TXHPOS Regulacja po³o¿enia zobrazowania pojedynczej strony TXT w poziomie 0 ... 20 10076 TXTBRI Regulacja poziomu jaskrawoœci dla zobrazowania TXT 0 ... 63 32077 TXTCON Regulacja poziomu kontrastu dla zobrazowania TXT 0 ... 15 0078 LSEL-1 Mo¿liwoœæ wyboru jêzyka 0 ... 255 255079 LSEL-2 Mo¿liwoœæ wyboru jêzyka 0 ... 31 31080 ---------Sposób w³¹czania siê odbiornika081 PWPRF Mo¿liwoœæ wyboru zachowania siê odbiornika po w³¹czeniu; 0: szybki start, 15: perfect start 0 ... 15 10082 PWRESUstawienie maksymalnych regulacji obrazuMo¿liwoœæ wyboru zachowania siê odbiornika po w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym; ON:w³¹czenie z odtworzeniem sytuacji z przed wy³¹czenia (z pominiêcie stanu standby), OFF:w³¹czenie zawsze do stanu standbyON/OFF083 MAXCOL Ustawienie maks. wartoœci regulacji nasycenia barw dostêpnej z menu u¿ytkownika 0 ... 63 50084 MAXBRI Ustawienie maks. wartoœci regulacji jaskrawoœci dostêpnej z menu u¿ytkownika 0 ... 63 57085 MINBRI Ustawienie min. wartoœci regulacji jaskrawoœci dostêpnej z menu u¿ytkownika 0 ... 63 20086 MAXCON Ustawienie maks. wartoœci regulacji kontrastu dostêpnej z menu u¿ytkownika 0 ... 63 50Parametry ustawiane fabrycznie087 SAVEFS Zapamiêtywanie fabrycznych ustawieñ trybu serwisowego OFF OFF088 LOADFS Mo¿liwoœæ za³adowania fabrycznych ustawieñ trybu serwisowego OFF OFF089 OVAL090 HTLSRCUstawienie dla systemu AVL (automatycznego utrzymywania sta³ego poziomu fonii);OVAL=0-system AVL jest nieaktywny, brak odpowiedniej linii menu w menu u¿ytkownika,OVAL=1- widoczna i aktywna linia menu w menu u¿ytkownika,OVAL=2-system AVL jest aktywny, brak linii odpowiedniej menu w menu u¿ytkownika,Praca uk³adu AVL dla innych wartoœci – tak jak dla OVAL=1Ustawienia dla trybu hotelowego: HTLSRC = 0 – TV, HTLSRC = 1 – AV, HTLSRC = 2 –FAV, HTLSRC = 3 – S-VHS, HTLSRC > 3 – tryb hotelowy staje siê nieaktywnyON0 ... 63 320 ... 63 32091 HMAXVOL Maksymalna wartoœæ poziomu fonii w modzie hotelowym 0 ... 63 32092 HDEFVOL Maksymalna wartoœæ poziomu fonii w modzie hotelowym w chwili w³¹czania odbiornika 0 ... 63 32093 RPO094 PFParametr dotycz¹cy chwilowy podbiæ odczuwalnego poziomu fonii;PSYS_RATIO_PRE_OVERSHOOT_MIN = 0; PSYS_RATIO_PRE_OVERSHOOT_MIN = 3Œrodkowa wartoœæ czêstotliwoœci dla funkcji peaking: PF1-PF0 = 0 – 2,7MHz, PF1-PF0 = 1– 3,1MHz, PF1-PF0 = 2 – 3,5MHz, PF1-PF0 = 3 – --------0 ... 3 30 ... 3 2095 APSSND Domyœlne ustawienie standardu fonii dla systemu APS: 0 – B/G, 1 – I, 2 – D/K, 3 – L/L’ 0 ... 3 0*) Ustawienie wartoœci parametrów dotycz¹cych uk³adu PLL w g³owicy w.cz. odbiornika (parametry o numerach: 026 -033),zale¿y od producenta i typu fizycznie zastosowanej g³owicy w danym egzemplarzu odbiornika. Tabela 4 zawiera zestawy tychwartoœci dla najczêœciej stosowanych, w omawianym chassis, typów g³owic.Tabela 4.Wartoœci parametrów trybu serwisowego o numerach: 026 - 033 dla ró¿nych typów g³owicB1-H B1-L B2-H B2-L BS1 BS2 BS3 CBPhilips UV1316S MK3 12 50 30 2 1 2 4 142LG TAEW-G002D 11 82 29 2 1 2 8 142Thomson CTT5020 9 146 27 130 3 6 133 142Samsung TECC2949PG28B 13 18 31 130 1 2 4 142Samsung TECC2949PG35B 13 18 30 130 1 2 8 142Alps TEDE9X226A 11 82 29 2 1 2 8 142Alps TEDE9-004A 11 194 28 242 1 2 8 142Samsung TECC2949PG40B 11 82 29 2 1 2 8 142Samsung TECC2949PS40B 11 82 29 2 1 2 8 142}SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 39

Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsOpis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsMarian BorkowskiChassis LC4.9E AA stosowane jest do sterowaniawyœwietlaczami o przek¹tnej 42” (107cm) i 50”(127cm). Odbiorniki z tym chassis przystosowane s¹do odbioru sygna³u nadawanego w systemie PAL B/G,D/K, I a tak¿e SECAM B/G, D/K i L/L’. W torze w.cz.zastosowano system strojenia oparty na pêtli PLL.PIXELPLUS HERCULESDIGITALCRYSTALCLEARCVBSPb, PrHERCULESADCCVBSPb, PrCOLUMBUS SCALERADC COLUMBUSEPLDSCALERLVDSLVDSSchemat blokowy chassis LC4.9E AA przedstawiono narysunku 1, pojawi³o siê ono na rynku w 2005 roku. Chassis tow zale¿noœci od modelu pozwala na uzyskanie obrazów ró¿-ni¹cych siê jakoœci¹, s¹ to Pixel Plus and Digital Crystal Cleari Digital Crystal Clear. W oparciu o to chassis produkowanes¹ nastêpuj¹ce modele odbiorników:• 50PF7320/10 i 42PF7320/10 – Pixel Plus,• 42PF5320/10 – Digital Crystal Clear.Na rysunku 2 w uproszczony sposób przedstawiono ró¿nicemiêdzy poszczególnymi modelami odbiorników.Tor wideo i gniazda wejœcioweSygna³ z g³owicy UV1318 przez filtry z fal¹ powierzchniow¹doprowadzony jest do procesora 7217 (TDA15021H)zwanym HERCULES. Procesor ten realizuje wiêkszoœæ funkcjizwi¹zanych z obróbk¹ sygna³u wideo i audio.Uk³ady gniazd wejœcia/wyjœcia podzieliæ mo¿na na dwieczêœci: Rear I/O i Side I/O. W czêœci nazywanej Rear I/O znajduj¹siê dwa gniazda scart, wejœcie PC/DVI-I i wejœcie audio.Natomiast w sk³ad czêœci Side I/O wchodz¹: wejœcie sygna³uCVBS, Y/C (SVHS) ³¹cznie z wejœciem sygna³u fonii (L+R),a tak¿e wyjœcie s³uchawkowe.Na gniazdo SCART1 (EXT1) podaæ mo¿na wejœciowy sygna³CVBS+RGB+L/R, a na jego wyjœciu dostêpne s¹ sygna³ywideo i audio, których Ÿród³em jest g³owica.Sygna³ami wejœciowymi z³¹cza SCART2 (EXT2) s¹: Y/CRYSTALCLEARR, G, BHERCULESSCALERRys.2. Ró¿nice miêdzy odbiornikami w zale¿noœci odjakoœci odtwarzanego obrazu.LVDSC+CVBS+L/R, a na wyjœciu dostêpny jest sygna³ CVBS.Gniazdo SCART2 przeznaczone jest do pod³¹czenia magnetowidu,dlatego nie ma na nim wejœæ dla sygna³u RGB, jest za towejœcie dla sygna³u luminancji (Y) na wyprowadzeniu 20 ichrominancji (C) na wyprowadzeniu 15.Natomiast sygna³ z wejœcia DVI-I doprowadzony jest bezpoœredniodo uk³adu 7401 (GM1501) SCALER. Do wejœciatego przez zewnêtrzny interfejs podany mo¿e byæ równie¿ sygna³VGA.Z kolei poziom sygna³u wideo z wyjœcia g³owicy kontrolowanyjest przez uk³ad automatycznej regulacji wzmocnieniaw procesorze HERCULES. Napiêcie regulacyjne dostêpne jestna nó¿ce 31 i podane na wyprowadzenie 1 g³owicy.Oprócz obróbki sygna³u wideo uk³ad TDA15021H pe³nirównie¿ inne funkcje, wœród których s¹:• separacja impulsów synchronizacji,• generacja impulsów steruj¹cych odchylaniem pionowymi poziomym,• selekcja miêdzy Ÿród³em sygna³u CVBS i SVHS,• poprawa jakoœci obrazu (CTI),• rozszerzenie zakresu czerni,• rozszerzenie zakresu bieli,SDRAMNVM FLASH DDRIFTunerCVBSYCHERCULESINTERNAL LIPSYNC CKTCVBS,U, V A/DAD9945601INTERF.COLUM-BUS601INTERF.SCALERLVDSRxEPLDLVDSRxPlasma/LCDpanelSCART/CINCHI/OHDMI601 INTERFACESM5301ComPairDVITMDSNVMHPDMMIHDMIDVI-IAudioamplifierRys.1. Schemat blokowy chassis LC4.9E AA.40 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

• ³agodny start,• dynamiczna korekcja odcienia koloruskóry.Uk³ad ten zawiera równie¿ uk³ady filtrówi pu³apek fonii. Nale¿y zaznaczyæ,¿e dla pracy w ró¿nych systemach uk³adten wymaga zastosowania tylko jednegorezonatora kwarcowego.W omawianym chassis zastosowanouk³ad zwany COLUMBUS. Jest to kombinacjafiltrów grzebieniowych 2D/3Ds³u¿¹cych do likwidacji szumów w sygna³achluminancji i chrominancji, funkcjêtê realizuje uk³ad 7M00 (T6TU5XB).Uk³ad ten poprawnie realizuje swojefunkcje dla nastêpuj¹cych sygna³ów:• PAL B/G/H/I/D/K dla czêstotliwoœcinoœnej 4.43MHz i czêstotliwoœciramki 50Hz,• PAL M dla czêstotliwoœci noœnej3.58MHz i czêstotliwoœci odchylaniapionowego 60Hz,• PAL N dla czêstotliwoœci noœnej3.58MHz i czêstotliwoœci ramki 50Hz,• NTSC M dla czêstotliwoœci noœnej3.58MHz i czêstotliwoœci ramki60Hz.Nale¿y zaznaczyæ, ¿e dla systemu NTSC linia opóŸniaj¹castosowana dla PAL-u musi byæ pominiêta.Niestety nie wszystkie sygna³y mog¹ byæ korygowane przezten uk³ad, a nale¿¹ do nich:• Double Window lub Multi PIP poniewa¿ nie mo¿na „powi¹zaæ”ich z sygna³em burst, co powodowa³oby rozmazanieobrazu,• SECAM – sygna³y luminancji i UV musz¹ omijaæ ten uk³ad(bypass),• Y/C YPbPr i RGB – równie¿ w tym przypadku koniecznejest stosowanie „obejœcia” powoduj¹cego pominiêcie uk³adu7M00, dodatkowo wyeliminowaæ nale¿y liniê opóŸniaj¹c¹PAL,• sygna³ z magnetowidu.Na rysunku 3 przedstawiono schemat blokowy ilustruj¹cydrogê sygna³ów przez filtry Columbus 2D/3D. Jak widaæ natym rysunku uk³ad ten ma dwa wejœcia. Jedno przeznaczonejest dla sygna³u CVBS, z którego wydzielany jest sygna³ luminancji,a na drugie wejœcie podawane s¹ sygna³y UV. Oba rodzajesygna³ów wejœciowych s¹ sygna³ami cyfrowymi.CVBS-INUV-INLUMINANCECOMB FILTERFIELD/FRAMEDELAYUVCOMB FILTEROFFSETHORIZONTALDYNPEAKING(EXTERNAL SDRAM)PALDELAYLINEIs used onthe DMMIHDMIY-OUTUV-OUTRys.3. Tor sygna³u w uk³adzie filtrów Columbus 2D/3D.TunerAV1 inAP/USA/LatamSCART1 inEurope onlyAV2 inAP/USA/LatamSCART2 inEurope onlySide inAll regionHEF4053PC in 3×SPDTIS2 DACPC_HDMI_AUD_SELOpis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsSIFFMW torze wideo zastosowano uk³ad GM1501 (7801), któryumo¿liwia przetwarzanie sygna³ów z rozdzielczoœci¹ 1280 ×1024 (SXGA). Uk³ad ten nazywany jest SCALER. Wejœciowesygna³y RGB podawane s¹ na nó¿ki B2, C2 i D2. Analogowymisygna³ami wejœciowymi s¹ sygna³y z wyjœæ uk³aduTDA15021H lub sygna³y RGB/YPbPr z wejœcia VGA. Uk³adten prze³¹cza sygna³y wejœciowe rozkazem PC_HD_SEL. Nawyjœciu uk³adu SCALER otrzymuje siê sygna³y, które mog¹sterowaæ interfejsem TTL lub LVDS.Tor foniiSIF inputSSIF inputAUDIO-IN5LAUDIO-IN5RAUDIO-IN3LAUDIO-IN3RAUDIO-IN4LAUDIO-IN4RAUDIO-IN2LAUDIO-IN2RHERCULESAUDIO-LSLAUDIO-LSRAUDIO-OUTHPLLAUDIO-OUTHPRAUDIO-OUTSLAUDIO-OUTSRP0.0/I2SDO1P0.0/I2SDI1P0.3/I2SCLKforiTVonly2×AmplifierConstant Level Out.Europe onlyHeadphoneamplifierMonitor outnot availableSCART2 outEurope onlySCART1 outEurope onlyLip SynccircuitSchemat blokowy toru fonii przedstawiono na rysunku 4.Ca³y proces obróbki tego sygna³u dokonywany jest w procesorzeHERCULES. W procesorze tym s¹ dwa typy dekoderów,dekoder analogowy, w którym odzyskiwany jest sygna³ foniimonofonicznej i dekoder cyfrowy dla sygna³u monofonicznegoi stereofonicznego. Ponadto procesor HERCULES umo¿liwia:• regulacjê tonów niskich i wysokich,• uzyskanie efektu surround (3D sound, TruSurround, VirtualDolby Surround, Dolby Pro-Logic – funkcje te s¹ nieaktywnedla sygna³u stereofonicznego z gniazd AV),• automatyczne wyrównywanie si³y g³osu,• korekcjê charakterystyki fonii w 5-cio zakresowym equalizerze,• regulacjê si³y g³osu.Wyjœciowe sygna³y fonii kana³u lewego i prawego wzmacnianes¹ w oddzielnych wzmacniaczach, które stanowi¹ uk³adyTDA8931T. Schemat blokowy uk³adu TDA8931 przedstawionona rysunku 5, dla TDA8931T jest taki sam schemat blokowy,uk³ady te ró¿ni¹ siê tylko obudow¹ (TDA8931T - SOT163-1), afunkcje poszczególnych wyprowadzeñ s¹ nastêpuj¹ce:n.1, 10, 11, 20 – nó¿ki te powinny byæ po³¹czone z mas¹ wcelu redukcji rezystancji termicznej,106105103Rys.4. Schemat blokowy toru fonii.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 41

Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsVDDAINPINNVSSAPOWERUPENABLECGNDOVP543267912+-ODPOTPOCPOVPUVPTDA8931comparatorCONTROLCONTROLSTABILIZER12VVSSDVDDPVSSPVDDPVSSPHEAT SPREADER1 10 11 20VSSD VSSDVSSD VSSDDRIVERHIGHDRIVERLOWn.2 – biegun ujemny napiêcia zasilania,n.3 – wejœcie odwracaj¹ce,n.4 – wejœcie nieodwracaj¹ce,n.5 – plus napiêcia zasilania,n.6 – wejœcie POWERUP. Je¿eli na tej nó¿ce jest stan niski tokomparator znajduje siê w trybie sleep, a stan wysoki na tejnó¿ce i stan niski na nó¿ce 7 powoduj¹ przejœcie do stanustandby. Natomiast podanie na tê nó¿kê napiêcia wiêkszegood 11V powoduje przejœcie do stanu pracy niezale¿nieod napiêcia na nó¿ce 7,n.7 – wejœcie ENABLE. Na wejœcie to podawany jest czêstosygna³ mute. W tabeli 1 przedstawiono stany uk³adu w zale¿noœciod napiêæ na nó¿kach 6 i 7. Nale¿y pamiêtaæ, ¿ewa¿na jest kolejnoœæ podawania napiêæ na te nó¿ki, najpierwstan wysoki powinien pojawiæ siê na nó¿ce 6 (POWERUP),n.8 – wyjœcie diagnostyczne,n.9 – masa dla sygna³ów z nó¿ek: 6, 7 i 8,n.12 – wejœcie zabezpieczenia przed przekroczeniem dopuszczalnejwartoœci napiêcia zasilania. Przekroczenie ustalonegopoziomu powoduje wy³¹czenie uk³adu,n.13 – po³owa napiêcia zasilania. Je¿eli uk³ad jest w stanie standby³adowany jest kondensator do³¹czony do g³oœnika tak d³ugoa¿ napiêcie na nim równe bêdzie po³owie napiêcia zasilania.Je¿eli pojemnoœæ tego kondensatora wynosi 1000µF, to czasjego ³adowania wynosi oko³o 0.5 sekundy. W momencie1718Rys.5. Schemat blokowy uk³adu TDA8931.Tabela 1. Tryb pracy uk³adu w zale¿noœci odnapiêcia na nó¿kach 6 i 7Napiêcie na nó¿ce6 (POWERUP)Napiêcia na nó¿ce7 (ENABLE)11V - Pracawy³¹czenia uk³adu kondensator ten roz³adowuje siê co eliminujeefekt nieprzyjemnego trzasku w g³oœniku,n.14 – odsprzê¿enie wewnêtrznego stabilizatora,n.15 – ujemny biegun napiêcia zasilania,n.16 – wyjœcie steruj¹ce g³oœnikiem,n.17 – kondensator uk³adu bootstrap,n.18 – dodatni biegun zasilania,n.19 – kondensator uk³adu zabezpieczaj¹cego przed trzaskamipodczas w³¹czania.Uk³ady te pracuj¹ w klasie D i umo¿liwiaj¹ uzyskanie mocywyjœciowej równej 20W RMS na obci¹¿eniu 4÷8R. Przy zachowaniutych warunków nie wymagaj¹ one stosowania radiatora.W zale¿noœci od modelu odbiornika i wymaganej mocywyjœciowej wartoœci napiêæ zasilaj¹cych s¹ nastêpuj¹ce:• 18V – co zapewnia wyjœciow¹ moc 5W na rezystancji 8R,• 24V – przy mocy wyjœciowej 15W na obci¹¿eniu 4R.Nó¿ka 7 tego uk³adu stanowi wejœcie uk³adu wyciszania(mute) i podawany jest na ni¹ z procesora HERCULES sygna³SOUND_ENABLE.Uk³ad sterowaniaNa rysunku 6 przedstawiono schemat blokowy uk³adu sterowania.System sterowania zawiera dwa mikroprocesory, s¹to HERCULES i SCALER. W mikroprocesorze HERCULESoprócz uk³adów audio i wideo znajduj¹ siê uk³ady steruj¹ce.Ka¿dy z tych mikroprocesorów obs³ugiwany jest przez oddzieln¹szynê I 2 C. W tabeli 2 zamieszczono wykaz sygna³ów obwodusterowania uk³adu HERCULES. Wa¿niejsze sygna³ymaj¹ nastêpuj¹ce znaczenie:• STANDBY – procesor HERCULES generuje sygna³ prze-³¹czaj¹cy odbiornik w tryb pracy lub standby. Dla normalnejpracy sygna³ STANDBY przyjmuje stan wysoki, coodpowiada napiêciu 3.3V, a 0V oznacza stan niski i wy³¹czenieodbiornika.• SEL-IF – wyjœcie uk³adu prze³¹czaj¹cego filtr z fal¹ powierzchniow¹SAW dla toru wideo miêdzy systemem M ireszt¹ systemów, je¿eli jest:- 0 to NTSC M,- 1 to PAL B/G, D/K, I, L.• NVM_WP – ogólne zabezpieczenie pamiêci NVM. Je¿elido pamiêci tej ma zostaæ zapisana informacja, to na jejnó¿ce 7 musi byæ ustawiony poziom odpowiadaj¹cy zerulogicznemu. W pozosta³ych przypadkach na nó¿ce tej powinienbyæ stan wysoki.• SOUND_ENABLE – sygna³ powoduj¹cy zablokowaniewzmacniaczy koñcowych toru fonii. Nó¿ka, na której pojawiasiê ten sygna³ skonfigurowana jest jako push pull.• STATUS_1 – sygna³ ten wykorzystywany jest do odczytustatusu wejœcia gniazda SCART 1.• STATUS_2 – sygna³ ten wykorzystywany jest do odczytustatusu wejœcia gniazda SCART 2.• HERC_RESET – sygna³ ten wykorzystywany jest doprze³¹czania napiêcia 1.8V.• POWER_DOWN – sygna³ ten generuje uk³ad zasilania.W trakcie pracy stan tego sygna³u jest wysoki (3.3V), aje¿eli napiêcie zmienne w sieci zasilaj¹ce spadnie poni¿ej70V stan na tej linii zmienia siê na niski (0V).• TV_IRQ – sygna³ przerwania, który generuje uk³ad SCA-LER.42 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsGROBE for Debugor ComPair (Scaler)HRECRSTSel IF/SDMStatus1LightsenseSound_EnableMUX127P1.4114P2.3116ADC1115ADC0123P2.597INT0RCTV_IRSoundamp.HERCULES102P0.4EXT_MUTE111P2.0122P2.4StandbyTunerComPairNVM104P0.2NVM_WP128P1.5109SDA108SCL98INT199P1.1120ADC3126INT2POWERDOWNIIC BUS193NVRAM_SDA92NVRAM_SCLSDA78DDC_SDA_VGASCL 77DDC_SCL_VGATV_IRQ82GPIO1TV_SC_COM81GPIO0KeyboardPOWER DOWN83GPIO272 71 194 19318785 PC_DET(GPIO4)88 SD_PCHD_SEL(GPIO5)89 PC_HD_SEL(GPIO6)68 LAMP_ON_OFFSCALER(PBIAS)67 PANEL_PWR_CTL(PPWR)99 HD_FILTER90GPIO7(PWM1)98BACK_LIGHT_ADJ1(GPIO11/ROM_DATA0-7PWM0)111 103 106107 108GPIO235 6 7 ROM_ADD0-173V3STBYIIC BUS2HIGH or LOWlevel inputNVMNVM_WPFlash ROM1407140614053V3STBYRys.6. Schemat blokowy uk³adu sterowania.• TV_SC_COM – sygna³ umo¿liwiaj¹cy komunikacjê zuk³adem SCALER.• EXT_MUTE – sygna³ ten wykorzystywany jest do redukcjinieprzyjemnego trzasku w g³oœnikach podczas wy³¹czaniaodbiornika.Tabela 2. Sygna³y obwodu sterowania uk³aduHERCULESNr nó¿ki Oznaczenie Opis97 INT0/ P0.5 IR98 P1.0/ INT1 TV_ IRQ99 P1.1/ T0 TV_ SC_ COM102 P0.4/ I2SWS EXT_ MUTE103 P0.3/ I2SCLK Lip Sync104 P0.2/ I2SDO2 NVM_ WP105 P0.1/ I2SDO1 Lip Sync106 P0.0/ I2SDI/ O Lip Sync107 P1.3/ T1 PC- TV_ LED108 P1.6/ SCL SCL109 P1.7/ SDA SDA111 P2.0/ TPWM SOUND_ ENABLE112 P2.1/ PWM0 Nie wykorzystane113 P2.2/ PWM1 Nie wykorzystane114 P2.3/ PWM2 SEL_ IF115 P3.0/ ADC0 Light Sensor - SDM116 P3.1/ ADC1 STATUS_ 1119 P3.2/ ADC2 STATUS_ 2120 P3.3/ ADC3 KEYBOARD122 P2.4/ PWM3 STANDBY123 P2.5/ PWM4 Nie wykorzystane126 P1.2/ INT2 Nie wykorzystane127 P1.4/ RX HERC_ RESET128 P1.5/ TX POWER_ DOWNZasilanieW uk³adzie zasilania zastosowano rozwi¹zania podobne dotych, które zastosowano w zasilaczu chassis FM23, FM24 iFM33, które opisane by³y w numerach 2 i 3/2007 „SE” . Z tychsamych powodów stosowany jest oddzielny zasilacz standby.Na jego wyjœciu uzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia: +9V_STBY,+5V_INT_SW, +3V3_STBY_SW, +5V_STBY_SW, 25V_HOT.Na wyjœciu modu³u PRECONDITIONER otrzymywane jestrównie¿ napiêcie o wartoœci 400V. Podobnie jest z blokami LLCSUPPLY i AUX SUPPLY.Tryb serwisowyW zale¿noœci od zaistnia³ej sytuacji wykorzystaæ mo¿najeden z dostêpnych trybów: SDM (Service Default Mode), SAM(Service Alignment Mode) i CSM (Customer Service Mode).Tryb SDMWejœcie w ten tryb powoduje:• naciœniêcie na nadajniku zdalnego sterowania przycisku[ MENU ], a nastêpnie kolejno nastêpuj¹cych przycisków:[0], [6], [2], [5], [9], [6]. Nale¿y tê operacjê przeprowadziæw mo¿liwie krótkim czasie, tak aby przed wprowadzeniemkolejnej cyfry nie zgas³a ju¿ wprowadzona.• zwarcie punktów serwisowych za pomoc¹ zwor 4204 i4205 w obwodzie nó¿ki 114 procesora HERCULES i usuniêcieich po w³¹czeniu odbiornika,• u¿ycie ComPair (Computer Aided Repair).Pamiêtaæ nale¿y, ¿e wejœcie w tryb SDM przez zwarciepunktów serwisowych powoduje wy³¹czenie zabezpieczenia+8V. Po wejœciu w ten tryb na ekranie pojawia siê informacjapokazana na rysunku 7. Wejœcie w tryb SDM powoduje, ¿e:• odbiornik dostrojony jest do czêstotliwoœci 475.25MHz,• ustawiony jest system PAL-BG,SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 43

Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy Philips00035 LC4XEP1 1.14/S4XGNV 1.17 SDMERR00000OP 000 057 140 032 120 128 000Rys.7. Sygnalizacja wejœcia w tryb SDM.• wszystkie ustawienia parametrów obrazu zredukowane s¹do 50% ich wartoœci maksymalnych,• ustawienia tonów wysokich i niskich oraz balansu ograniczones¹ równie¿ do 50% wartoœci maksymalnych, natomiastsi³a g³osu ustawiona jest na 25%,• wy³¹czone s¹ nastêpuj¹ce funkcje: sleep timer, blokadarodzicielska, blue mute, tryb hotelowy, automatyczne wy-³¹czanie odbiornika w przypadku braku sygna³u IDENT,automatyczne zapamiêtywanie ustawieñ u¿ytkownika,automatyczne ograniczanie si³y g³osu.Tryb SDM umo¿liwia: pominiêcie zabezpieczeñ programowych,uruchomienie sygnalizacji kodu b³êdu za pomoc¹ migniêædiody LED oraz sprawdzenie bufora b³êdów.Wyjœcie z tego trybu nastêpuje po wy³¹czeniu odbiornika dostanu standby lub wy³¹czenie go wy³¹cznikiem sieciowym. Wy-³¹czenie z sieci bez u¿ycia wy³¹cznika sieciowego (wyci¹gniêciemprzewodu z gniazdka sieciowego) nie powoduje wyjœcia ztrybu SDM. Po w³¹czeniu odbiornik nadal bêdzie w tym trybie.00035 LC4XEP1 1.14/S4XGNV 1.17 SAMERR00000OP 000 057 140 032 120 128 000Clear Clear ?OptionsTunerWhite ToneAudioNVM EditorSC NVM EditorComPair Mode OnRys.8. Sygnalizacja wejœcia w tryb SAM.Tryb SAMPo wejœciu w tryb SAM mo¿liwa jest zmiana opcji, wyœwietlaniezawartoœci bufora b³êdów oraz kasowanie jej, a tak-¿e dokonywanie zmian w ustawieniach parametrów odbiornika.Wejœcie w tryb SAM nastêpuje po:• naciœniêciu na pilocie nastêpuj¹cych przycisków:[ i+ (OSD) ], [0], [6], [2], [5], [9], [6]. Nale¿y pamiêtaæ¿eby czynnoœæ ta przeprowadzona by³a w mo¿liwiekrótkim czasie, tak aby przed wprowadzeniem kolejnejcyfry nie zgas³a ju¿ wprowadzona,• u¿yciu ComPair (Computer Aided Repair).Po wejœciu w tryb SAM na ekranie pojawi siê informacjaprzedstawiona na rysunku 8. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e wybranieComPair powoduje prze³¹czenie odbiornika do ISP (In SystemProgramming) i je¿eli nie zostanie pod³¹czony zestaw Com-Pair (zestaw serwisowy oferowany przez producenta) odbiornikzostanie zablokowany. W celu jego odblokowania nale¿ywy³¹czyæ odbiornik.Wyboru parametru przeznaczonego do regulacji dokonujesiê przyciskami [ GÓRA ] / [ DÓ£], wybrana pozycja jest podœwietlona.Natomiast u¿ycie przycisków [ LEWY ] / [ PRA-WY ] powoduje;• uaktywnienie wybranej pozycji,• zmianê wartoœci wybranego parametru,• uaktywnienie wybranego podmenu.Je¿eli w trybie SAM naciœniêty zostanie dwukrotnie przycisk[ MENU ], to odbiornik prze³¹czy siê do normalnej pracy,a tryb SAM bêdzie „w tle”. Powrót do tego trybu realizowanyjest przez naciœniêcie przycisku [ MENU ] lub [STA-TUS/EXIT ].Wyjœcie z trybu SAM nastêpuje po prze³¹czeniu odbiornikado stanu standby.Tryb CSMTryb ten przeznaczony jest do wstêpnej diagnozy przyczynuszkodzenia. Wejœcie w tryb CSM nastêpuje po naciœniêciunastêpuj¹cych przycisków: [1], [2], [ 3], [6], [5], [ 4].Podobnie jak dla trybów SDM i SAM wejœcie w tryb CSMsygnalizowane jest równie¿ pojawieniem siê na ekranie informacji,która przedstawiona zosta³a na rysunku 9. Znaczenieposzczególnych pozycji z tego rysunku jest nastêpuj¹ce:• 1 – dziesiêtny licznik iloœci przepracowanych godzin,• 2 – wyœwietlanych jest 5 ostatnio zapisanych kodów b³êdu,• 3 – wyœwietlane s¹ bity opcji,• 4 – numer wersji odbiornika,• 5 – pozycja zarezerwowana dla P3C,• 6 – sygnalizacja czy w odbieranym sygnale s¹ impulsyIDENT, ich brak sygnalizowany jest pojawieniem siê napisuNOT TUNED,• 7 – sygnalizacja systemu, w którym nadawany jest sygna³koloru,• 8 – sygnalizacja rodzaju fonii (mono/stereo),• 9 – informacja o wartoœciach parametrów obrazu,• 10 – informacja o ustawieniach toru fonii.Wyjœcie z trybu CSM nastêpuje po wy³¹czeniu odbiornikalub po naciœniêciu jednego z przycisków: [ MENU ], [STA-TUS/EXIT ] lub [ POWER ].Diagnozowanie usterek w trybie CSMTryb CSM umo¿liwia wyeliminowanie niektórych nieprawid³owoœciw pracy odbiornika, s¹ wœród nich nastêpuj¹ceproblemy:Za ciemny lub za jasny obrazJe¿eli po naciœniêciu na pilocie przycisku [ AUTO PIC-TURE ] nastêpuje poprawa jakoœci obrazu lub jeœli taka poprawanastêpuje po wejœciu w tryb CSM, to nale¿y wybraæ wmenu u¿ytkownika PICTURE i w zale¿noœci od tego czy obrazjest za jasny, czy za ciemny dokonaæ odpowiednich regulacjijaskrawoœci.1 00035 LC4XEP1 1.14/S4XGNV 1.17 CSM2 CODES 000003 OP 000 057 140 032 120 128 000456 NOT TUNED7PAL8 STEREO9CO50CL50BR5010 AVL OffRys.9. Sygnalizacja wejœcia w tryb CSM.44 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Bia³e linie wokó³ elementów obrazuJe¿eli po naciœniêciu na nadajniku zdalnego sterowaniaprzycisku [ AUTO PICTURE ] zak³ócenia te znikaj¹ nale¿yw menu PICTURE wybraæ SHARPNESS. Nastêpnie tak zmieniaæjego wartoœæ a¿ znikn¹ wspomniane zak³ócenia.„Zaœnie¿ony” obrazSprawdziæ komunikat na linii 6 i je¿eli jest tam NOT TU-NED nale¿y:• sprawdziæ instalacjê antenow¹ oraz po³¹czenie jej z odbiornikiem,• sprawdziæ g³owicê odbiornika. W przypadku uszkodzeniag³owicy w linii 2 trybu CSM powinien pojawiæ siê kodb³êdu 10.Czarno-bia³y obrazW przypadku pojawienia siê koloru po naciœniêciu na pilocieprzycisku [AUTO PICTURE], nale¿y w menu PICTUREwybraæ podmenu COLOR i zwiêkszyæ jego wartoœæ tak abyuzyskaæ prawid³owe kolory.Nieostre litery w menuJe¿eli jakoœæ obrazu poprawia siê po naciœniêciu przycisku[AUTO PICTURE], to w pozycji PICTURE nale¿y skorygowaæjej wartoœæ, tak aby uzyskaæ zadowalaj¹c¹ wyrazistoœæliter.Kody b³êdówKody b³êdów zapisywane s¹ od lewej do prawej strony wbuforze b³êdów. Je¿eli pojawi siê b³¹d, którego kod nie jestjeszcze w tym buforze, to jest on zapisany z lewej strony, copowoduje przesuniêcie pozosta-³ych kodów o jedn¹ pozycjê wprawo.Je¿eli usterka nie spowodowa³azaniku obrazu kody b³êdówwyœwietlane s¹ na ekranie. Znaczeniekodów b³êdów zamieszczonow tabeli 3, a na rysunku 10przedstawiono sposób komunikacjiza pomoc¹ szyny I 2 C miêdzyuk³adami i blokami oraz zaznaczonokody b³êdów dotycz¹cetych uk³adów. Po wejœciu w trybSAM i wyœwietleniu zawartoœcibufora b³êdów znaczenie poszczególnychzapisów jest nastêpuj¹ce:• 0 0 0 0 0 – w buforze nie zosta³zapisany ¿aden kod b³êdu,• 5 0 0 0 0 – jedynym b³êdemzarejestrowanym po ostatnimkasowaniu bufora b³êdówjest b³¹d o kodzie 5,• 9 5 0 0 0 – najpierw zapisanyzosta³ kod b³êdu 5, a ostatnimzapisanym b³êdem jestb³¹d o kodzie 9.Z kolei jeœli uszkodzenie spowodowa³ozanik obrazu, to kodb³êdu sygnalizowany jest iloœci¹migniêæ diody LED. W celu rozpoczêcia tej procedury nale¿ywejœæ w tryb SDM. Sygnalizacja kodów b³êdu jest podobna jakw wiêkszoœci chassis Philipsa, ale ró¿ni siê ona niewielkimiszczegó³ami. Je¿eli zawartoœæ bufora b³êdu jest nastêpuj¹ca:12 9500, to kod ten sygnalizowany bêdzie w nastêpuj¹cy sposób:• jedno d³ugie b³yœniêcie trwaj¹ce oko³o 5 sekund, które oznaczarozpoczêcie sygnalizacji sekwencji kodów b³êdów,• 12 krótkich b³yœniêæ, po których jest trwaj¹ca oko³o 1.5sekundy przerwa,• 9 krótkich b³yœniêæ zakoñczonych 1.5-sekundow¹ przerw¹,• 5 krótkich b³yœniêæ, po których jest 1.5-sekundowa przerwa,• jedno b³yœniêcie trwaj¹ce 1.5 sekundy koñczy sekwencjêwyœwietlania kodów b³êdów. Ponowny start wyœwietlaniatego kodu zaczyna siê od 12 krótkich migniêæ.Eliminacja typowych usterekTabela 3. Kody b³êdów chassis LC4.9E AAKodb³êduUszkodzonyuk³ad/modu³0 Brak b³êdu14567 ADC89SCALER, flashROMZasilanie procesoraSCALERPamiêæ procesoraSCALERPamiêæ EEPROMprocesoraHERCULESW tym punkcie tym przytoczone zostan¹ pewne procedurypostêpowania w przypadku wyst¹pienia uszkodzenia.Zapisywanie pamiêci NVMW przypadku utraty zawartoœci pamiêci NVM, jej zafa³szowaniulub wymiany na now¹ (pust¹) nale¿y przeprowadziæproces jej zapisu wartoœciami domyœlnymi, w tym celu nale¿y:• wy³¹czyæ odbiornik przez wyci¹gniêcie przewodu z gniazdasieciowego,• zewrzeæ punkty powoduj¹ce wejœcie z tryb SDM (punktyserwisowe w obwodzie nó¿ki 114 procesora HERCULES),OpisNiew³aœciwe oprogramowanie lub b³êdy woprogramowaniu procesorów HERCULES i SCALERB³¹d naszynieI 2 C podczas komunikacji zprocesorem SCALER lub uszkodzona pamiêæ flashROM (pusta pamiêæ)Zabezpieczenie zasilania +5VB³¹d naszynieI 2 C podczas komunikacji z uk³adami:1102, 7L04, 7M00B³¹d naszynieI 2 C podczas komunikacji z uk³adem7L04Na szynie I 2 C pojawia siê b³¹d podczas wymianydanych z pamiêci¹ EEPROM (7C01)B³êdy na szynie I 2 C podczas komunikacji z pamiêci¹EEPROM procesora HERCULES (je¿eli pamiêæ tajest uszkodzona to HERCULES pracujewykorzystuj¹c jegowartoœci domyœlne)10 G³owica B³êdy na szynie I 2 C podczas komunikacji z g³owic¹11 Uk³ad COLUMBUS B³êdy na szynie I2 C podczas komunikacji z filtramigrzebieniowymi 2D/3D13 Modu³ HDMI14B³êdy na szynie I 2 C podczas komunikacji z modu³emHDMIPozycjaschematowa7801, 7B0177521102, 7L04,7M007C0172071102, F102,F104, F1077M007D03Pamiêæ SDRAMprocesora SCALER Problemy z zapisem i odczytem pamiêci SDRAM 7B0116 EPLD B³êdy na szynie I 2 C podczas komunikacji z EPLD 7N0217 Digital ModuleOpis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsB³êdy na szynie I 2 C podczas komunikacji z modu³emcyfrowymModu³cyfrowySERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 45

Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy PhilipsB2 HERCULES7217TDA15021HHERCULES10910832333V3STBY3232EER 3V3STBY632491047NVM_WP_HERC180221B143F18761F005 67207M24C16EEPROMNVMEER9DIGITAl IODCC_5V3F17SDASCLSDA_DVISCL_DVI7F03M24C02EEPROM256x8JTAG_TDI_SDAJTAG_CLK_SCL38383837N3N4+3V3IOB8 SCALERAF7AD6N17801GM1501HSCALEREER4N23102(5108)3101(5107)1102UV1318SSCLEER143125SDA31243M143M153L363L373L193L20A15 B15 7L0757 567L063V3SWB7L04MST9883CANALOGINTERFACE17M00TUNER2 T6TU5XBGEER3 COLUMBUS 3V3SWB101101 CTRLB7 SCALERM1UART_TX 31221EEREER2117M2UART_RX 31233+3V3SW1107B20 EPLD4N214N225 6 7A001P07T2 R27C01PCA9515ADP (1G50) 7N02AF5 NVM_WP_SCALER 7 M24C323 6 31 EP1C12F256C8NEEPROM 2 7 30EPLDBANK4B11 FLASH / CONTROL B9 SCALER B21P3SDA_IOINTERFACE EPLDP4SCL_IO38183817ADDRESSOCMADDRDATAOCMDATAADDRESSFSADDRDATAFSDATAB1 TUNER & IFEER8 EER4A01164A007C00MX29LV040FLASF ROMB10 SDRAM7B01K4D263238FSDRAMB19 COLUMBUSB18 ADCSCL1N0212343N473N46SDA+3V3SW112113EER17SW_I2C_SDA1SW_I2C_SCL21G03B15 SCARTANALOGUE IO• nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [P+] lub [ CH+ ] na klawiaturzelokalnej,• w³o¿yæ wtyczkê sznura sieciowego do gniazdka,• trzymaæ tak d³ugo wciœniêty przycisk [P+] lub [ CH+ ]a¿ w³¹czony zostanie tryb SDM.Brak treœci wizyjnejJe¿eli na ekranie s¹ tylko szumy nale¿y sprawdziæ jaki jestodbiór z gniazd AV i jeœli z wejœæ tych otrzymuje siê poprawnyobraz nale¿y:• sprawdziæ nastêpuj¹ce napiêcia zasilania: 3.3V, 5V, 8V,12V i 33V,• sprawdziæ czy magistrala I 2 C pracuje poprawnie (3.3V),• manualnie spróbowaæ dostroiæ odbiornik do czêstotliwoœcikana³u, na którym nadawany jest program i sprawdziæczy na wyjœciu g³owicy (wyprowadzenie 11) jest sygna³poœredniej czêstotliwoœci,• sprawdziæ czy zmienia siê wartoœæ napiêcia przestrajaniaprzy zmianie czêstotliwoœci lub kana³u.Jeœli przeprowadzone pomiary wykaza³y, ¿e sprawdzanewielkoœci s¹ w³aœciwe, to wymieniæ nale¿y g³owicê.Ciemny ekranW przypadku braku obrazu ze wzglêdu na ciemny ekran igdy fonia jest prawid³owa nale¿y sprawdziæ czy widoczne jestmenu. Jeœli tak jest, to w³¹czyæ nale¿y teletekst i jeœli jego znakis¹ widoczne oznacza to uszkodzenie modu³u ADC lub blokuCOLUMBUS.Natomiast je¿eli menu nie jest wyœwietlane sprawdziæ nale¿ypanel wyœwietlacza oraz wartoœci napiêæ go zasilaj¹cych.Rys.10. Ilustracja komunikacji pomiêdzy blokami chassis LC4.9E AA zapomoc¹ szyny I 2 C.RegulacjeUstawienie napiêcia ARW g³owicyW celu przeprowadzenia poprawnego ustawienia napiêciaautomatycznej regulacji wzmocnienia nale¿y:• wejœæ w tryb SAM,• wybraæ podmenu TUNER, a nastêpnie AGC,• ustawiæ wartoœæ AGC na 27, IFPLL na 32 (dotyczy to obszaruEuropy),• prze³¹czyæ odbiornik do stanu standby co powoduje zapamiêtanieustawieñ.Ustawienie DCXO (Digital Xtal Oscillator)Regulacjê tê przeprowadza siê w odbiornikach przystosowanychdo odbioru fonii w systemie NICAM. Dla pozosta-³ych systemów nie s¹ konieczne ¿adne regulacje. W celu wykonaniaprawid³owych ustawieñ nale¿y:• na gniazdo SCART 1 lub SCART 2 podaæ sygna³ zawieraj¹cytest pasów kolorowych na podnoœnej o czêstotliwoœci4.43MHz,• wybraæ odpowiednie Ÿród³o sygna³u EXT1 lub AV1,• wejœæ do trybu serwisowego SAM i wybraæ AUDIO,• uaktywniæ DCXO i poczekaæ a¿ proces regulacji zostaniezakoñczony (DONE),• sprawdziæ czy fonia w systemie NICAM jest poprawnieodbierana, jeœli nie, proces strojenia nale¿y powtórzyæ,• prze³¹czyæ odbiornik do stanu standby (zapamiêtanie).Ustawienia pozosta³ych parametrów obrazu i dŸwiêku dokonywanes¹ równie¿ w trybie SAM i nale¿y po wyborze odpowiedniegoparametru tak je regulowaæ aby uzyskaæ zadowalaj¹cyodbiór. }46 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45 (cz.1)Rajmund WiœniewskiWszystkie ustawienia systemowe, geometrii oraz balansubieli w OTVC z chassis 11AK45 wykonuje siê w produkcyjnymtrybie serwisowym. Przed uruchomieniem trybu serwisowegonale¿y upewniæ siê, czy wszystkie ustawienia rêczne s¹wykonane prawid³owo. W celu uruchomienia produkcyjnegotrybu serwisowego nale¿y wywo³aæ menu g³ówne (MAINMENU), a nastêpnie kolejno nacisn¹æ przyciski numeryczne[4], [7], [2], [5] na pilocie. Alternatywn¹ metod¹ wejœciaw tryb serwisowy jest jednoczesne naciœniêcie przycisków[ MUTE ] i [ INFO ]. Potwierdzeniem uruchomienia trybu serwisowegojest wyœwietlenie menu pokazanego na rysunku 1.ADJUST . . .OPTIONS . . .SERVICEAK45JA0XXAK45JA0XXRys.1. Widok menu serwisowego po uruchomieniutrybu serwisowegoDo wyboru za pomoc¹ przycisków kursorów [ góra ] /[ dó³ ] s¹ dwa podmenu: ADJUST i OPTIONS. Wybrany parametrzostaje podœwietlony, w celu wejœcia i jego regulacjinale¿y nacisn¹æ przycisk [ prawy ] lub [ lewy ]. Wyjœcie z trybuserwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku [ MENU ].Menu “ADJUST”Widok pierwszej strony menu “ADJUST” pokazano narysunku 2. Parametr regulacyjny wybiera siê przyciskami kursorów[ góra ] / [ dó³ ], jego regulacjê przeprowadza siê przyciskami[ prawy ] / [ lewy ]. W menu “ADJUST” zmiana wartoœcijest zapamiêtywana automatycznie.Na potrzeby przeprowadzenia regulacji odbiornika przewidziano143 parametry. Poniewa¿, jak pokazano na rysunku2, w menu “ADJUST” parametry regulacyjne s¹ wyœwietlane000 255001 036002 019003 020004 030005 026006 003007 004008 005009 005ADJUST ................... ............ ............. .........................................................................................Rys.2. Widok pierwszej strony menu “ADJUST”w postaci trzycyfrowej liczby konieczna jest znajomoœæ jakiparametr „kryje siê” za dan¹ liczb¹. Znaczenie poszczególnychpunktów regulacyjnych jest nastêpuj¹ce:000 – Balans bieli – regulacja toru R.001 – Balans bieli – regulacja toru G.002 – Balans bieli – regulacja toru B.003 – Ustawianie napiêcia ARW.004 – Ustawianie pêtli p.cz. dla sygna³u negatywowego.005 – Ustawianie pêtli p.cz. dla sygna³u pozytywowego.006 – Ustawianie opóŸnienia luminancji dla sygna³u PAL.007 – Ustawianie opóŸnienia luminancji dla sygna³u SECAM.008 – Ustawianie opóŸnienia luminancji dla sygna³u NTSC.009 – Ustawianie opóŸnienia luminancji dla sygna³ów innychsystemów.010 – Kompensacja pozycji obrazu w pionie.011 – Kompensacja amplitudy obrazu w pionie.012 – Kompensacja pozycji obrazu w poziomie.013 – Kompensacja amplitudy obrazu w poziomie.014 – Pocz¹tek wygaszania pionowego (stosowane tylko dlaOTVC z kineskopami 4:3 w celu regulacji trybu 16:9).015 – Koniec wygaszania pionowego (stosowane tylko dlaOTVC z kineskopami 4:3 w celu regulacji trybu 16:9).016 – Korekcja pochylenia linii pionowych (Angle).017 – Korekcja ³ukowatego wygiêcia linii pionowych (Bow).018 – Pocz¹tek wygaszania poziomego (stosowane tylko dlaOTVC z kineskopami 16:9 w celu regulacji trybu 4:3).019 – Koniec wygaszania pionowego (stosowane tylko dlaOTVC z kineskopami 16:9 w celu regulacji trybu 4:3).020 – Kompensacja zmian wysokiego napiêcia (EHTV).021 – Kompensacja zmian wysokiego napiêcia (EHTTM).022 – Kompensacja zmian wysokiego napiêcia (EHTEW).023 – Regulacja balansu bieli – tor R (WDR).024 – Regulacja balansu bieli – tor G (WDG).025 – Regulacja balansu bieli – tor B (WDB).026 – Regulacja poziomu odciêcia – tor R (CR).027 – Regulacja poziomu odciêcia – tor G (CG).028 – Regulacja poziomu odciêcia – tor B (CB).029 – Poziom korekcji.030 – Pozycjonowanie w pionie (tryb “REGULAR”).031 – Wysokoœæ obrazu (tryb “REGULAR”).032 – Korekcja S w pionie (tryb “REGULAR”).033 – Korekcja S w pionie – symetria (tryb “REGULAR”).034 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“REGULAR”).035 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“REGULAR”).036 – Korekcja symetrii rogów w poziomie (“REGULAR”).037 – Korekcja zniekszta³ceñ rogów w poziomie (“REGU-LAR”).038 – Pozycjonowanie obrazu w poziomie (“REGULAR”).039 – Regulacja amplitudy w poziomie (“REGULAR”).040 – Pozycjonowanie w pionie (tryb “PANORAMIC”).041 – Wysokoœæ obrazu (tryb “PANORAMIC”).042 – Korekcja S w pionie (tryb “PANORAMIC”).043 – Korekcja S w pionie – symetria (tryb “PANORAMIC”).044 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“PANORAMIC”).SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 47

Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45045 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“PANORAMIC”).046 – Korekcja symetrii rogów w poziomie (“PANORAMIC”).047 – Korekcja zniekszta³ceñ rogów w poziomie (“PANORA-MIC”).048 – Pozycjonowanie obrazu w poziomie (“PANORAMIC”).049 – Regulacja szerokoœci obrazu (tryb “PANORAMIC”).050 – Pozycjonowanie w pionie (tryb “14:9 ZOOM”).051 – Wysokoœæ obrazu (tryb “14:9 ZOOM”).052 – Korekcja S w pionie (tryb “14:9 ZOOM”).053 – Korekcja S w pionie – symetria (tryb “14:9 ZOOM”).054 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“14:9 ZOOM”).055 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“14:9 ZOOM”).056 – Korekcja symetrii rogów w poziomie (“14:9 ZOOM”).057 – Korekcja zniekszta³ceñ rogów w poziomie (tryb “14:9ZOOM”).058 – Pozycjonowanie obrazu w poziomie (“14:9 ZOOM”).059 – Regulacja szerokoœci obrazu (tryb “14:9 ZOOM”).060 – Pozycjonowanie w pionie (tryb “16:9 ZOOM”).061 – Wysokoœæ obrazu (tryb “16:9 ZOOM”).062 – Korekcja S w pionie (tryb “16:9 ZOOM”).063 – Korekcja S w pionie – symetria (tryb “16:9 ZOOM”).064 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“16:9 ZOOM”).065 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (“16:9 ZOOM”).066 – Korekcja symetrii rogów w poziomie (“16:9 ZOOM”).067 – Korekcja zniekszta³ceñ rogów w poziomie (tryb “16:9ZOOM”).068 – Pozycjonowanie obrazu w poziomie (“16:9 ZOOM”).069 – Regulacja szerokoœci obrazu (tryb “16:9 ZOOM”).070 – Pozycjonowanie w pionie (tryb “16:9 ZOOM SUBTI-TLE”).071 – Wysokoœæ obrazu (tryb “16:9 ZOOM SUBTITLE”).072 – Korekcja S w pionie (tryb “16:9 ZOOM SUBTITLE”).073 – Korekcja S w pionie – symetria (tryb “16:9 ZOOM SUB-TITLE”).074 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (tryb “16:9 ZOOMSUBTITLE”).075 – Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych (tryb “16:9 ZOOMSUBTITLE”).076 – Korekcja symetrii rogów w poziomie (tryb “16:9 ZOOMSUBTITLE”).077 – Korekcja zniekszta³ceñ rogów w poziomie (tryb “16:9ZOOM SUBTITLE”).078 – Pozycjonowanie obrazu w poziomie (tryb “16:9 ZOOMSUBTITLE”).079 – Regulacja szerokoœci obrazu (tryb “16:9 ZOOM SUB-TITLE”).080 – Pozycjonowanie OSD.081 – Próg pr¹du kineskopu.082 – Wzmocnienie pêtli pr¹du kineskopu.083 – Korekcja przekosu rastra (TILT).084 – Ogranicznik luminancji LSLSA (nie zmieniaæ)085 – Ogranicznik luminancji LSLSB (nie zmieniaæ)086 – Ogranicznik luminancji LSL2 (nie zmieniaæ)087 – Ogranicznik luminancji LSLTA (nie zmieniaæ)088 – Ogranicznik luminancji LSLTB (nie zmieniaæ)089 – Amplituda toru R (dla trybu NORMAL)090 – Amplituda toru G (dla trybu NORMAL)091 – Amplituda toru B (dla trybu NORMAL)092 – Punkt odciêcia dla toru R (nie zmieniaæ)093 – Punkt odciêcia dla toru G (nie zmieniaæ)094 – Punkt odciêcia dla toru B (nie zmieniaæ)095 – IBRM – wewnêtrzny pomiar jaskrawoœci zale¿ny odwartoœci wysterowania katod, u¿ywane do regulacjimaksymalnego poziomu jaskrawoœci096 – sterowanie pomiarem bieli, u¿ywane do regulacji maksymalnegopoziomu kontrastu097 – ACC_SAT (COLOUR OFFSET) – regulacja maksymalnegopoziomu koloru098 – G2 CUTOFF_REFERENCE – napiêcia odniesienia dlaregulacji napiêcia G2 (nie zmieniaæ)099 – G2 WDR REFERENCE – napiêcia odniesienia dla regulacjinapiêcia G2 (nie zmieniaæ)100 – POFS2 (RGB HORIZONTAL SHIFT) – regulacja po-³o¿enia obrazu w poziomie dla sygna³ów RGB101 – regulacja amplitudy toru R wyjœcia RGB dla temperaturykoloru COOL102 – regulacja amplitudy toru G wyjœcia RGB dla temperaturykoloru COOL103 – regulacja amplitudy toru B wyjœcia RGB dla temperaturykoloru COOL104 – regulacja amplitudy toru R wyjœcia RGB dla temperaturykoloru WARM105 – regulacja amplitudy toru G wyjœcia RGB dla temperaturykoloru WARM106 – regulacja amplitudy toru B wyjœcia RGB dla temperaturykoloru WARM107 – regulacja jaskrawoœci dla trybu standard108 – regulacja nasycenia koloru dla trybu standard109 – regulacja kontrastu dla trybu standard110 – FULL VERT_POS (16:9 MODE) – regulacja po³o¿eniaobrazu w pionie dla pe³nego trybu 16:9111 – FULL VERT_AMPL – regulacja wysokoœci obrazu dlape³nego trybu 16:9112 – FULL VERT_SCOR – korekcja S (w pionie) dla pe³negotrybu 16:9113 – FULL VERT_SSYM – regulacja symetrii korekcji S (wpionie) dla pe³nego trybu 16:9114 – FULL TRAPEZE – regulacja zniekszta³ceñ trapezowychdla pe³nego trybu 16:9115 – FULL CUSHION – regulacja zniekszta³ceñ poduszkowychdla pe³nego trybu 16:9116 – FULL HOR_COR_SYM – regulacja symetrii w naro¿-nikach dla pe³nego trybu 16:9117 – FULL HOR_CORNER – regulacja zniekszta³ceñ w naro¿nikachdla pe³nego trybu 16:9118 – FULL HORZ_POS – regulacja po³o¿enia w poziomiedla pe³nego trybu 16:9119 – FULL HORZ_AMPL – regulacja szerokoœci obrazu dlape³nego trybu 16:9120 – BRIGHT MODE BRIGHTNESS – regulacja jaskrawoœcidla trybu BRIGHT121 – BRIGHT MODE COLOUR – regulacja nasycenia kolorudla trybu BRIGHT122 – BRIGHT MODE CONTRAST – regulacja kontrastu dlatrybu BRIGHT123 – SOFT MODE BRIGHTNESS – regulacja jaskrawoœcidla trybu SOFT124 – SOFT MODE COLOUR – regulacja nasycenia kolorudla trybu SOFT}Ciąg dalszy w następnym numerze48 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.20Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczUUART = universal asynchronous receiver-transmitter – uniwersalnyasynchroniczny odbiornik-nadajnik, dawnanazwa ³¹cza RS-232UBI = UNIBUS interface – sprzêg magistrali UNIBUSUCL = upper control limit – górna granica sterowaniaUDC = undirectional current – pr¹d jednokierunkowyUDF = universal disc format – uniwersalny format dysków,format zapisu plików przeznaczony do p³yt DVD, atak¿e jako opcja do nagrywalnych p³yt CDUDLC = universal data link conrol – sterowanie uniwersalnymkana³em przesy³u danychUDT = undirectional transducer – przetwornik jednokierunkowyUF = ultrasonic frequency – czêstotliwoœæ ultradŸwiêkowaUFR = unflammable resistor – rezystor niepalnyUHD = ultra high definition – bardzo (ultra) wysoka rozdzielczoœæUHDTV = ultra high definition television – telewizja bardzo(ultra) wysokiej rozdzielczoœciUHF = ultra high frequency – czêstotliwoœæ ultrawielka; pasmoczêstotliwoœci 300MHz ÷ 3GHz; pasmo decymetroweUHR = ultra high resistance – rezystancja ultrawielkaUHV = ultra high voltage – bardzo wielkie napiêcieUI = user interface – interfejs u¿ytkownikaUJT = unijunction transistor – tranzystor jednoz³¹czowyUJTO = unijunction transistor oscillator – oscylator z tranzystoremjednoz³¹czowymUL = unloading – wy³adowywanie (np. kasety z mechanizmu)ULA = uncommitted logic array – uk³ad scalony z niezidentyfikowanymipo³¹czeniami wewnêtrznymi; programowalnamatryca logicznaULB = universal logic block – uniwersalny blok logicznyULC = universal logic circuit – uniwersalny uk³ad logicznyULF = ultra low frequency – czêstotliwoœæ ultraniskaULM = universal logic module – uniwersalny modu³ logicznyULC = universal logic circuit – uniwersalny uk³ad logicznyULSI = ultralarge-scale integration – ultrawielka skala integracjiUMA = upper memory area – obszar pamiêci górnej (miêdzy640KB a 1MB pamiêci operacyjnej komputera PC),blok pamiêci górnejUMOST = U-groove power MOSFET – polowy tranzystormocy MOS (metal-tlenek-pó³przewodnik) z rowkiemw kszta³cie UUMTS = universal mobile telecommunication system – uniwersalnysystem komunikacji ruchomej i bezprzewodowejtrzeciej generacji, standard cyfrowej telefoniikomórkowej pracuj¹cy na czêstotliwoœci oko-³o 2 GHzUMW = ultramicrowave – ultramikrofalaUNBAL = unbalanced – niezrównowa¿ony; niesymetrycznyUNIFET = unipolar FET – unipolarny tranzystor polowyUNMOD = unmodulated – niezmodulowanyUNPS = universal power supply – zasilacz uniwersalnyUNR, UNREG = unregulated – niestabilizowaneUNSWD = unswitched – nieprze³¹czane; nieprze³¹czalneUPG = upgrade – ulepszanie wersji istniej¹cego programu;nowa wersja programu sprzedawana u¿ytkownikowipoprzedniej wersji po ni¿szej cenieUPS = uninterruptible power supply – zasilanie bezprzerwowe;zasilacz przeciwzanikowy; zasilacz awaryjny; urz¹dzeniedo stabilizacji napiêcia i czasowej kontynuacjipracy na urz¹dzeniach do niego pod³¹czonych w przypadkuzaniku napiêcia sieciUREF = reference voltage – napiêcie referencyjne; napiêcieodniesieniaURL = uniform resource locator – standard formatu zapisu adresui lokacji w Internecie, najczêœciej u¿ywany doopisywania stron WWWUS = unit separator – blok separatoraUSART = universal synchronous/asynchronous receivertransmitter– uniwersalny synchroniczny/asynchronicznyodbiornik-nadajnikUSB = universal serial bus – uniwersalna magistrala szeregowa;standard interfejsów umo¿liwiaj¹cych pod³¹czeniedo kontrolera (najczêœciej wbudowanego w komputer)urz¹dzeñ zewnêtrznych; rodzaj portu komunikacyjnegokomputerów, który prawie ca³kowicie wypar³z rynku stosowane dawniej porty szeregowe i portyrównoleg³e= upper sideband – górna wstêga bocznaUS CD-RW, Ultra Speed CD-RW = Ultra Speed CompactDisc ReWritable – p³yta CD-RW umo¿liwiaj¹ca wypalaniez szybkoœciami od 8× do 32×, znakiem rozpoznawczymtych p³yt jest logo US CD-RWUSRT = universal synchronous receiver-transmitter – uniwersalnysynchroniczny odbiornik-nadajnikUSW = ultra short wave – fala ultrakrótkaUT = universal time – czas uniwersalnyUTP = unshielded twisted pair – skrêtka nieekranowanaUTS = universal time sharing – uniwersalny podzia³ czasuUTTC = universal tape-to-tape converter – uniwersalny konwertertaœma-taœmaUUT = unit under test – badane urz¹dzenieUV = under voltage – pod napiêciemUVEPROM = ultraviolet-erasable programmable read-onlymemory – programowalna pamiêæ sta³a kasowanapromieniami ultrafioletowymiUVFO = ultraviolet fiber optics – technika œwiat³owodowa wzakresie nadfioletuUVL = ultraviolet light – œwiat³o nadfioletowe, œwiat³outrafioletoweUVSEL = R-Y / B-Y select signal – sygna³ wyboru sk³adowychR-Y / B-Y Ci¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 3/2008 49

SERWIS ELEKTRONIKI4/2008 Kwiecieñ 2008 NR 146Od RedakcjiPod koniec ubieg³ego roku firma Panasonic poinformowa³a owprowadzeniu na rynek trzech profesjonalnych monitorów plazmowychFull HD wysokiej rozdzielczoœci 1920 × 1080. Nowe modeleplazm TH-103PF10EK, TH-65PF10EF oraz TH-50PF10EK o przek¹tnejodpowiednio 103-, 65- i 50-cali charakteryzuj¹ siê doskona-³ym odwzorowaniem kolorów, wysokim kontrastem, najwy¿sz¹ niezawodnoœci¹i uniwersalnoœci¹ i co nas najbardziej zainteresowa³oprzed³u¿on¹ ¿ywotnoœci¹. Do tej pory czo³owi producenci wyœwietlaczyplazmowych deklarowali czas ¿ycia na 60 000 godzin, a tymczasemnowe panele plazmowe Panasonica maj¹ pracowaæ co najmniej100 000 godzin, co oznacza ponad 10 lat doskona³ej jakoœciobrazu w trybie pracy ci¹g³ej (24h/dobê). Trzeba przyznaæ, ¿e jest toinformacja fantastyczna. Niestety, zachwyt nad nowymi osi¹gniêciamitych wyœwietlaczy m¹ci uwa¿na lektura innych parametrów, niepodanych w tej informacji, a mianowicie poboru mocy. Pobór mocytych wyœwietlaczy w trakcie pracy szacowany jest na 1500W (pó³torakilowata!). Co to oznacza dla kieszeni u¿ytkownika takiego urz¹dzenia,przekona siê on przy najbli¿szym rachunku za energiê elektryczn¹,szczególnie jeœli spe³ni¹ siê prognozy wzrostu cen energiielektrycznej po ich uwolnieniu. To jedna strona medalu, druga zaœ toniezawodnoœæ sprzêtu przy tak du¿ym poborze mocy. Z praktyki wiadomo,¿e przy tak du¿ym poborze pr¹du nieuniknione jest wydzielaniesiê ciep³a, a nadmierna temperatura to wróg numer 1 wszelkichurz¹dzeñ elektronicznych, zw³aszcza w konstrukcjach tak gêsto upakowanychi o tak niekorzystnych mo¿liwoœciach odprowadzania ciep³ajak panele wyœwietlaczy plazmowych. A zatem przy deklarowanych100 000 godzinach ¿ywotnoœci wyœwietlacza, chyba mo¿na mieænadziejê, ¿e znajdzie siê dla serwisantów jakieœ „pole do popisu” i„zarobienia na ¿ycie” przy naprawie uk³adów zasilaj¹cych te urz¹dzenia,pod warunkiem, ¿e wystarczy wiedzy, informacji techniczneji bêdzie dostêp do podzespo³ów.Wk³adka schematowa do numeru 4/2008:OTVC LCD Sony chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 4/2008:OTVC Grundig chassis CUC1825/CUC1826 (cz.1 z 2 – ark.1,2) – 4 x A2,OTVC Philips chassis LC03E AA (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 x A2,OTVC Thomson chassis ETC009 – 2 x A2,OTVC Thomson chassis ETC010 – 2 x A2,OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.3 z 3 – ark. 5, 6) – 4 x A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-286 Gdañsk, ul. Jaœkowa Dolina 31Druk: Drukarnia Art Press Sp. z o.o 80-465 Gdañsk, ul. Hynka 69Spis treœciOpis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassisICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.2) .................................... 4Przetwornica g³ówna – wydzielenie bloków funkcjonalnych .. 4Praca zasilacza w trybie ON .................................................. 4Praca uk³adu w trybie Acquisition-Mode ................................8Dodatkowe stabilizatory liniowe po stronie wtórnejprzetwornicy ......................................................................... 11Zak³ócenia fonii w odbiorniku 21V53B firmy Toshiba ......... 11Porady serwisowe ............................................................. 12– odbiorniki telewizyjne .................................................. 12– audio ........................................................................... 22Aplikacja uk³adu FSDM0265RNB w zasilaczu kinadomowego Thomson DPL201VD chassis ASMP1210 ..... 25Aplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVDThomson DVD2120P (rys.1) ............................................. 26Aplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVDThomson DVD2120P wersja A (rys.2) .............................. 27Aplikacja uk³adu TOP223P w zasilaczu DVDThomson DD431/DVD430 ................................................ 28Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilacza OTVCchassis GR1-AX firmy Philips (cz.1) ................................. 29Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45(cz.2 – ost.) ....................................................................... 32Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopowe . 36Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCD ................ 41Co to jest martwy piksel? ..................................................... 41Rodzaje b³êdów subpikseli i pikseli ...................................... 41Martwe piksele w œwietle normy ISO 13406-2 ..................... 42Klasyfikacja paneli ze wzglêdu na „martwe piksele” ............ 43Badanie wyœwietlaczy LCD .................................................. 44Interpretacja wyników ........................................................... 44Informacje o standardzie HDMI 1.3 ................................... 45Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacjeserwisowe (cz.1) ............................................................... 47S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.21 .................................................... 49Og³oszenia i reklama......................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassis ICC21,ETC210 oraz ITC222 (cz.2)Karol Œwierc5. Przetwornica g³ówna - wydzielenie blokówfunkcjonalnychRysunek 5.1 pokazuje pe³ny schemat zasilacza master-slave.Numerami od 1 do 13 zaznaczony bloki funkcjonalne któremo¿na wyodrêbniæ na tym schemacie.1 - tranzystor kluczuj¹cy2 - obwód kszta³towania impulsów steruj¹cych kluczem przetwornicy3 - driver klucza4 - obwód zabezpieczenia nadpr¹dowego (po pierwotnej stroniezasilacza)5 - obwód zabezpieczenia, demagnetyzacji rdzenia (po pierwotnejstronie przetwornicy)6 - obwód snubber tranzystora kluczuj¹cego7 - driver transformatora impulsowego wraz z obwodem zabezpieczenia,demagnetyzacji rdzenia, pracuj¹cy po stroniewtórnej przetwornicy8 - modulator PWM9 - komparator i wzmacniacz b³êdu10 - cz³on prze³¹czaj¹cy obwód ujemnego sprzê¿enia zwrotnego(miêdzy napiêcie +6V i U SYS , odpowiednio w trybachAcquisition mode i ON)11 - obwód prze³¹czaj¹cy tryby pracy, Acquisition i ON12 - generator przebiegu pi³ozêbnego dla modulatora PWM13 - obwód wykonawczy w³¹czania przetwornicy masterslaveLP050 - transformator przetwornicy flybackLP070 - transformator impulsowy realizuj¹cy izolacjê w torzesprzê¿enia zwrotnego; przekazuj¹cy informacjê PWMmiêdzy sekcjami master i slave zasilacza6. Praca zasilacza w trybie ONRysunek 6.1 pokazuje schemat ideowy zasilacza g³ównego,lecz pokazano jedynie podzespo³y które s¹ adekwatne dlaopisu pracy uk³adu w trybie ON. Rysunek ten nie zawiera elementówczynnych w trybie Acquisition oraz obwodów zabezpieczeñ(poza zabezpieczeniem demagnetyzacji rdzenia ulokowanegopo stronie wtórnej przetwornicy). Pokazano tak¿ew maksymalnym uproszczeniu napiêcia pochodz¹ce z zasilaczastandby potrzebne dla startu i poprawnej pracy zasilaczag³ównego.6.1 OscylatorOscylator tu zastosowany jest uk³adem typu “ramp generator”czyli, wypracowuje na swoim wyjœciu przebieg pi³ozêbny.Budowa uk³adu polega na zapêtleniu wzmacniacza obwodeminercyjnym i prze³¹czaniu poziomu komparacji. Taki uk³ad„goni” wci¹¿ ten poziom „biegaj¹c” po histerezie. Szerokoœæhisterezy ustalona jest rezystorami RP173, RP174 i RP175.Górny poziom komparacji ustala dzielnik RP173-RP174. Przyrównej wartoœci tych oporów i zasilaniu dzielnika napiêciem5V (wypracowanym przetwornic¹ standby) poziom ten ulokowanyjest na potencjale +2.5V. Gdy wyjœcie komparatora IP170/1 jest w stanie niskim, kondensator CP171 ³adowany jest pr¹demrezystora RP177. Liniowoœæ narastaj¹cego zbocza pi³yokreœlona jest stosunkiem szerokoœci histerezy uk³adu do napiêciazasilaj¹cego +5V. Nie jest wiêc nadzwyczajna. Nie zastosowanotu zabiegów w postaci Ÿród³a pr¹dowego, poniewa¿kiepska liniowoœæ niema tu istotnego znaczenia. Po osi¹gniêciuna CP171 potencja³u 2.5V (górny poziom komparacji)wyjœcie WO zmienia stan na wysoki. Wzmacniacz LM393Nma wyjœcie typu otwarty kolektor. Zatem, stan wysoki wymuszonyjest rezystorem RP170. W tym momencie w uk³adziewystêpuj¹ dwie zmiany. Potencja³ wejœcia odwracaj¹cego WOobni¿a siê do wartoœci okreœlonej dzielnikiem RP173-RP174//RP175, czyli ok.0.6V. Równoczeœnie, w³¹czony tranzystorTP170 roz³adowuje CP171 przez RP176-DP171.Roz³adowanie jest szybkie, okreœlone sta³¹ czasow¹RP176-CP171. St¹d, przebieg na kondensatorze CP171 jestpi³ozêbny (niemal natychmiastowe roz³adowanie, poczymwolne ³adowanie). Okres oscylacji swobodnych w tak utworzonymobwodzie wyznaczony jest wartoœciami RP177 (zuwzglêdnieniem RP222 i RP225), CP171 i poziomami histerezy(po której uk³ad „biega”). Zaniedbuj¹c nieliniowoœæprzebiegu, okres ten jest równy stosunkowi szerokoœci histerezydo stromoœci zbocza pi³y (wartoœci odpowiednio1.9V i 0.058 V/µsek). Otrzymujemy wiêc wartoœæ 33 µsek.Uk³ad bêdzie wiêc oscylowa³ z czêstotliwoœci¹ 30 kHz, jednakwtedy gdy nie jest synchronizowany. Przytoczona wy-¿ej kalkulacja jest adekwatna dla trybu „pe³nego w³¹czenia”ON. W punkcie 7 podano wiêcej szczegó³ów na tentemat.Synchronizacja w takim uk³adzie mo¿e tylko skracaæokres, nie potrafi czêstotliwoœci obni¿yæ. W oscylatorzezasilacza chassis ICC21 (ETC210 i ITC222 tak¿e) zastosowanosynchronizacjê polegaj¹c¹ na „chwilowej modyfikacji”górnego poziomu komparowania. Czyni to dwójnikRP220-CP175 pod³¹czony do sygna³u oznaczonego H_DRI-VE. Skutecznoœæ synchronizacji zale¿y od wartoœci tychelementów (plus RP175) i rezystancji widzianej z wejœciaodwracaj¹cego wzmacniacza operacyjnego. Jest to wiêc podzia³w stosunku 1:10 ze sta³¹ czasow¹ (ró¿niczkowania)ok. 10 µsek. W trybie pe³nego w³¹czenia odbiornika (oznaczanegoskrótem ON) czêstotliwoœæ pi³y jest zsynchronizowanaz prac¹ obwodu odchylania poziomego (w OTV100 Hz, 31.25 kHz).Jako impuls synchronizuj¹cy pobrano przebieg sprzeddrivera linii, z wyjœcia generatora, lecz za tranzystorem.Jest tu jedynie „kosmetyczna poprawka” w nowszym chassisETC210. Amplituda tego przebiegu jedynie nieznacznieprzekracza napiêcie zasilania (mimo zastosowania bootstrapuw stopniu drivera). Jest to wiêc spora amplitudaok. 20V, co uzasadnia podzia³ 10:1 rezystorami RP220,RP175 i równoleg³ym po³¹czeniem RP173, 174. Wspó³czynnikwype³nienia jest bliski 50%, co po zró¿niczkowaniudaje dwa krótkie impulsy o przeciwnej polaryzacji. Istotnyjest jedynie impuls ujemny, dodatni nie czyni ¿adnejinterakcji w uk³adzie.4 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 5Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222V Ref10V-+-+USYS+6VCP056470PRP06110RCP062220µFRP060470RDP061RGP15GRP0520.1RTP020SPW17N80C2101754DP0301N4148RP03047kRP032100RCP0301nFRP05333RTP051BC327LP070RP0714K7LP050TP050BC337CP110220µFDP110DP150CP1501µF230V AC11VV StartDP0601N4148DP02210VRP031150RRP054100RRP0621KCP071100PRP0784K7RP02247RRP0704K7RP06910K RP068100KRP06510KRP06710KRP0645K6RP06610KRP063100K5678484 132CP0531NRP0554K7IP050LM393NIP050LM393NSync312 KHz(STBY-NT)RP051100RDP05315VRP00410RDP008FUF5404ZP0093.15DP006GP30MLP008CP051470PDP051MUR160LP051560NCP0522N2RP04933RCP0061µFCP010390µF20VCP120330µFDP12116/171821222164125378109111213RP1784K7DP1781N4148RP22515KDP2251N414820VTP080BC546BTP081BC556BRP0771KRP08010KDP0801N4148DP0811N4148RP07322RRP07410KCP0731NRP0723K3RP07510KRP0761KRP22322KRP224100RRP221100RTP221BC546TP180BC556BRP18710KDP1801N4148AQR_ONCP22110NDP2211N4148CP180100NRP1821K5DP1791NRP1881kDP2221N4148RP22212K5V_STBY-+7V_STBY7V_STBYUSYSPWM567TP161BC546BTP160BC546BIP170LM393NRP16382kRP16210kRP1814k7CP182100nFRP18339KDP170/1NRP180820RRP900#RP18556K2PP180RP17912KTP179BC556B5V_STBY5V_STBY+-H_DRIVERP17610RDP1711NRP1844K75IP170LM393NTP210BC556BRP2111KRP2101KRP213100RRP21210KRP17782KRP17510KRP17422KRP17322KRP1702K2CP125100PRP220100KRP171100RRP1724K7CP17110NP0Schutz123CP170100µRP0344K7CP034100NTP034BC556BDP0331N4148RP0331KRP0351KRys. 5.1. Wydzielenie bloków funkcjonalnych przetwornicy maste-slave

+-USYS16/17DP11010CP110220µFZP0093.15CP010390µF230V ACDP006GP30M7V Ref10VDP008FUF5404LP008CP0061µFDP02210VRP0704K7V Start11VRP02247RRP06910K RP068100K20V65RP00410RRP06710K8DP051MUR160RP051100R4+6V7IP050LM393NDP1501TP020SPW17N80C2CP1501µFCP0531NRP0520.1RDP05315VRP0554K7DP0301N4148RP032100RRP031150RRP060470RDP061RGP15GDP060RP06510K5-+Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222CP051470PDP121CP120330µF1821LP051560NUSYSRP900#RP18556K2RP04933RCP0522N2225V_STBY+-TP170BC33721DP1711NRP16382kRP18339KRP2111KRP21210KRP2101KRP213100RTP210BC556BRP1702K2RP17322KIP170/1LM393NRP17422KRP17510KRP171100RRP1724K7RP17610RSchutzP0R ZAST super pozycjarezystorówRP177, RP222, RP225R ZAST312RP220PP180RP1844K75POCP175SchutzDemag2CP17110NSync31.2 KHz(STBY-NT)H_DRIVE2.5V0.6V32µsCP062220µF1N4148RP06110RRP0621KRP0645K6+20VCP0301nF4RP05333RTP050BC337RP063100KRP178RP054100R82U REFLP050DP178RP03047kCP056470PTP051BC327LP070RP0714K74 13RP180IP050LM393NCP071100PRP0784K7RP06610K7V_STBY5V_STBY820R7V_STBYCP170100µ5V_STBYDP170/1NRP1642k2PWMSLAVETP179BC556BIP170/2LM393N6-RP1651k5+7RP17912KRP166100kTP160BC546BCP182100nFRP1814k7RP16210kTP161BC546BMASTERRys. 6.1. Zasilacz-obwody aktywne w trybie ON6 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC2226.2 Komparator i wzmacniacz b³êduJako komparator i wzmacniacz b³êdu pracuje tranzystor pnpTP179. Napiêciem odniesienia jest +5V pochodz¹ce z zasilaczastandby. Potencja³ na emiterze TP179 jest podniesionywzglêdem +5V_STBY o napiêcie przewodz¹cego z³¹cza diodyDP170. Pr¹d polaryzacji zarówno diody jak i tranzystora(TP179) pochodzi ze Ÿród³a +7V_STBY (po wystartowaniuprzetwornicy, „dok³adka” pr¹du z +20V). W tej sytuacji doŸród³a odniesienia pr¹d wp³ywa, nie jest zeñ czerpany. Jednak,przy dok³adnym doborze pr¹dów polaryzacji, napiêcie referencyjnewidziane w wêŸle bazy TP179 jest dok³adnie równe+5V-standby, czyli napiêcie wyjœciowe przetwornicy masterslavejest funkcj¹ (jedynie) tego napiêcia i dzielnika próbkuj¹cegoU WY (w trybie ON - U SYS ; napiêcia nie kontrolowane, zgodniez przek³adni¹ uzwojeñ trafa). Przy wykorzystaniu w takimcharakterze +5V_STBY, nie jest bez znaczenia, ¿e nie pochodziono wprost z przetwornicy (standby), lecz jest buforowanestabilizatorem liniowym.6.3 Modulator PWMModulacja szerokoœci impulsów wykonana jest klasycznie,komparatorem na którego jedno wejœcie podany jest przebiegpi³ozêbny, na drugie wejœcie natomiast, potencja³ wypracowanywzmacniaczem b³êdu. W roli komparatora pracuje wzmacniaczoperacyjny z niewielkim dodatnim sprzê¿eniem zwrotnym.Stanem aktywnym na jego wyjœciu jest stan wysoki,wymuszony rezystorem RP164, jako ¿e LM393 ma wyjœcie zotwartym kolektorem. Stan aktywny nale¿y rozumieæ, jako ten,w czasie którego slave zasilacza w³¹cza tranzystor kluczuj¹cy,jest gromadzona energia w transformatorze flyback. Ta cechanie wynika jednoznacznie ze schematu ideowego, zale¿y bowiemod wzajemnego kierunku uzwojeñ transformatora impulsowego.Jednak wymóg, aby pêtla stabilizacji by³a pêtl¹ujemnego sprzê¿enia zwrotnego wymusza pod³¹czenie (narastaj¹cej)pi³y na wejœcie odwracaj¹ce WO, potencja³ komparowanyzaœ na wejœcie „+” WO. Charakterystyka (czêstotliwoœciowa)pêtli kszta³towana jest tylko i wy³¹cznie w obrêbiewzmacniacza b³êdu, WO modulatora PWM objêty jest niewielkimdodatnim sprzê¿eniem zwrotnym, zaœ reszta uk³adu masteri „ca³y slave” jedynie powiela przebiegi czasowe wypracowanemodulatorem. Parê s³ów na temat kompensacji czêstotliwoœciowejprzeniesiono do punktu 7 (opis pracy uk³aduw trybie Acquisition). Tutaj nale¿y natomiast zwróciæ uwagêna warunki minimalnego i maksymalnego wspó³czynnikaPWM (co pozostawiamy dociekliwemu Czytelnikowi do samodzielnejanalizy).6.4 Driver transformatora impulsowegoJako driver LP070 pracuje TP160 w konfiguracji wspólnegoemitera. Brak elementów ograniczenia pr¹dowego pierwotnegouzwojenia trafa, co oznacza, ¿e warunek przewodnoœcinieci¹g³ej w uzwojeniu tego transformatora musi byæ spe³niony„samo przez siê” (warunkiem PWM MAX ) bez dodatkowychzabiegów.6.5 Obwód w³¹czania drivera trafa impulsowego zzabezpieczeniem demagnetyzacjiW obwodzie drivera omawianego w poprzednim punkciezrealizowano b. prosto procedurê ON/OFF i zabezpieczeniademagnetyzacji transformatora flyback. Zablokowanie drivera(w³¹czonym TP161) unieruchamia slave przetwornicy, iuk³ad „milczy”. Odblokowanie œcie¿ki miêdzy modulatorem idriverem uruchamia natychmiast ca³y zasilacz, gdy¿ (jak zobaczymydalej) oscylator jego pracuje nawet w trybie ECOstandby.Procedura w³¹czania przechodzi przez fazê miêkkiegostartu, co omówiono w punkcie 7 artyku³u. W opisywanymaktualnie fragmencie uk³adu wykonano b. prosto sumowaniesygna³ów zabezpieczeñ. Niski stan sygna³u PO (pochodz¹cegoz sekcji mikrokontrolera) blokuje pracê przetwornicy (w³¹czonyTP210 - w³¹czony tak¿e TP161 - œcie¿ka RP165 nieprzenosi informacji PWM). Stan wysoki linii PO nie tyle w³¹czasekcjê master przetwornicy, co zezwala na jej w³¹czenie.Nadrzêdnym jest Schutz (wypracowany obwodem opisanymw punkcie 9). Schutz jest aktywny stanem niskim, i blokuje(wtedy) driver niezale¿nie od poziomu linii PO. Jeszcze wy-¿szy priorytet ma Demag2. Jeœli trwa faza oddawania energii zuzwojeñ wtórnych LP050 do elektrolitów wyjœciowych zasilacza,stan wysoki w wêŸle A nie pozwoli na w³¹czenie kluczaprzetwornicy. Skróci zatem czas aktywnego PWM, jeœli zajdzietaka potrzeba. Kontrola demagnetyzacji rdzenia transformatoraw przetwornicy flyback pracuj¹cej z synchronizacj¹ (znarzucon¹ z zewn¹trz czêstotliwoœci¹) jest obowi¹zkowa. Niezachowanietego warunku, pozostawienie choæ niewielkiegostrumienia w rdzeniu w fazie przejœcia do kolejnego gromadzeniaenergii (w³¹czenia klucza przetwornicy) prowadzi dozjawiska „schodów” (staircasing), które rych³o koñczy siêwejœciem rdzenia w obszar pracy z nasyceniem. To oznaczaefektywny spadek indukcyjnoœci g³ównej transformatora, iprowadzi do uszkodzenia zasilacza, które praktycznie zawszeobjawia siê uszkodzeniem tranzystora kluczuj¹cego.Zachowanie warunków demagnetyzacji w zasilaczu synchronizowanymjest czasem trudne na etapie projektu. Do zjawiskatego dochodzi zwykle w stanach przejœciowych, nieustalonychlub w warunkach chwilowego przeci¹¿enia czy „do³ka”napiêcia wejœciowego. Tak uszkodzony zasilacz, po wymianietranzystora (BUZ lub BU) pracuje poprawnie. Po jakimœczasie odbiornik wraca z reklamacj¹, nie wiedz¹c dlaczegosiê uszkodzi³. W chassis ICC21, ETC210 i ITC222 kontrolademagnetyzacji rdzenia przeprowadzana jest dwukrotnie,po stronie pierwotnej (patrz punkt kolejny) i wtórnej uk³adu.6.6 Obwód kszta³towania impulsów oraz drivertranzystora kluczuj¹cegoUk³ad strony pierwotnej omawianego zasilacza wygl¹da narozbudowany. Faktycznie, elementów dyskretnych jest sporo. Narysunku 6.1 zaznaczono tylko niezbêdne dla pracy, z pominiêciemobwodu zabezpieczenia OCP i demagnetyzacji. Mimo to,uk³ad wygl¹da „groŸnie”. W istocie, to uk³ad formowania (czyszczeniaz ewentualnych szumów i zak³óceñ) impulsów, które bez¿adnych zmian s¹ powielane jak „ka¿e master”. Uk³ad slave jesttrzy-stopniowy. Stopieñ pierwszy zbudowany jest w oparciu oWO LM393. Komparuje on impuls pozyskany z uzwojenia wtórnegotransformatora impulsowego („czyszczony” wstêpnie dwójnikiemRP071-CP071) z poziomem odniesienia ok. +3.2V pozyskanymdzielnikiem RP069-RP070. Przebieg przekazany jestna wyjœcie pierwszego stopnia (uk³adu kszta³towania impulsu)bez odwrócenia fazy.Drugi stopieñ wykonany jest podobnie, i podobnie pracuje.Jedynie poziom komparacji jest ni¿szy, ok. 0.9V. Pierwszyi drugi stopieñ s¹ zapêtlone (oddzielnie) niewielkim dodatnimSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 7

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222sprzê¿eniem zwrotnym. To ciekawe i warte zastanowienia, i¿w pracy wzmacniacza, dla jego stabilnej pracy po¿¹dane jestujemne sprzê¿enie zwrotne. Jeœli ten sam wzmacniacz pracujew charakterze komparatora, po¿¹dane jest (dla stabilnej pracyca³ego uk³adu) dodatnie sprzê¿enie zwrotne. Stopieñ trzeci pracujejako push-pull. Dwukierunkowy wtórnik emiterowy, którypowiela napiêcie z wejœcia, ma natomiast przyzwoite „zdolnoœci”pr¹dowe. Takie s¹ wymagane mimo, ¿e kluczem przetwornicyjest MOSFET którego bramka teoretycznie „nie bierze”pr¹du. Jak zwykle „u Thomsona” jest kilka elementów zjednej strony przyœpieszaj¹cych prze³¹czanie, ale i ograniczeniemaksymalnych zboczy, dla minimalizacji „siania zak³óceñ”na resztê odbiornika. W tym charakterze pracuj¹ CP053, CP056,RP053, zaœ dioda i rezystor w bramce MOSFET-a ograniczaj¹do bezpiecznego poziomu impulsy steruj¹ce tym tranzystorem.Ciekawy jest obwód zasilania i polaryzacji elementów uk³adukszta³towania impulsów. Poziomy referencyjne odniesiones¹ wzglêdem V-Ref pozyskanego z czêœci gor¹cej przetworniczkistandby. Zasilanie w fazie startu tak¿e pochodzi z tejprzetwornicy. Po starcie zasilacza master-slave, rolê zasilaniaprzejmuje uzwojenie dodatkowe 4-5 transformatora. DwójnikDP060-RP060 jest ciekawym „kompromisem” aktywnym wczasie startu zasilacza. Pocz¹tkowo napiêcie V-start zasila trzecistopieñ drivera przez rezystor RP060. Po starcie pr¹d p³ynie wprzeciwnym kierunku, DP060 ogranicza ró¿nicê w napiêciuzasilania stopnia push-pull i wzmacniaczy operacyjnych. Cz³onsynchronizacji przetwornicy VIPER-owej zosta³ opisany wpunkcie 2, do opisu pracy obwodów zabezpieczeñ po stroniegor¹cej zasilacza odsy³amy do punktu 9.1 artyku³u.7. Praca uk³adu w trybie Acquisition-ModeTryb Acquisition mode nale¿y traktowaæ jako tryb standbyo du¿ym obci¹¿eniu. Przewidywanej mocy kilkudziesiêciu watprzetwornica standby nie jest w stanie dostarczyæ. Zapewnetakie wzglêdy sk³oni³y konstruktorów do opisywanej w bie¿¹cympunkcie rozbudowy zasilacza master-slave. Zauwa¿mytak¿e, i¿ nawet w trybie standby i ECO choæ przetwornica g³ównanie pracuje, nie jest ona zupe³nie martwa. „¯yje” oscylatorsekcji master, choæ wytwarza drgania o zani¿onej czêstotliwoœciok. 2.5 kHz. Schemat elementów aktywnych w tym trybiepokazuje rysunek 7.1W trybie Aquisition wystêpuje doœæ znacz¹ca modyfikacjaw pracy oscylatora przetwornicy. Opis bie¿¹cego punktu zaczniemyod omówienia tego szczegó³u. Oscylator zachowujesw¹ pierwotn¹ strukturê, jednak zmienia siê znacz¹co pr¹d ³adowaniaCP171. Ponadto, generator nie jest synchronizowany,nie pracuje uk³ad odchylania. Na rys.7.1 widaæ wyraŸniej, toco oznaczono na rys.6.1 jako R ZAST . To w istocie sieæ 3 rezystorówwraz z diodami. Chc¹c byæ dok³adnym, na rys. 6.1 wrazz wstawieniem oporu o rezystancji zastêpczej, nale¿a³o te¿ wstawiæŸród³o napiêcia o wartoœci zastêpczej. Poprawka „z tejdok³adnoœci” jest jedynie kosmetyczna, i pozostawiamy j¹ewentualnemu rozwa¿eniu przez dociekliwego Czytelnika.W trybie Acquisition zostaje wy³¹czony pr¹d p³yn¹cy przezrezystor PR222; jego udzia³ w ³adowaniu CP171 by³ najwiêkszy(w trybie Acquisition nadal p³ynie, lecz przez w³¹czonyTP221 i spolaryzowan¹ w kierunku przewodzenia diodê DP221p³ynie do masy). Pozostaj¹ wiêc dwa sk³adniki pr¹du I1 i I3.Poziomy prze³¹czania komparatora IP170/1 pozostaj¹ w trybieAcquisition nie zmienione. Przeliczenie wartoœci elementówuwidocznionych na schemacie prowadzi do wartoœci czêstotliwoœcioscylatora w tym trybie ok. 17 kHz. Jeden szczegó³ wpracy omawianego tu generatora pozostawiamy do rozwa¿eniadociekliwemu Czytelnikowi. ród³em pr¹du oznaczonego narys. 7.1 I3 jest napiêcie +20V. Mimo to, nale¿y zaniedbaæ t¹wartoœæ jako nie istotn¹, jak równie¿ nie kalkulowaæ rezystancjiRP178. Impedancja wyjœciowa Ÿród³a pr¹dowego I3 jest praktycznierówna RP225, zaœ zastêpcze Ÿród³o napiêcia niewieleprzekracza +5V. Czy trzeba by³o tak komplikowaæ, utrudniaæ¿ycie serwisantom!? Czy nie „da³o siê” proœciej? Pewnie by„siê da³o”, jednak konstrukcje firmy Thomson cechuje du¿a iloœæelementów dyskretnych, których topologia i wartoœci elementóws¹ jednak dopracowane do perfekcji. Pe³na znajomoœæ pracytak zaprojektowanych uk³adów jest w serwisie co najmniejpomocna, nie mniej, mo¿na czasem „coœ poupraszczaæ”.Miêdzy Ÿród³ami pr¹dów I1, I2 i I3 jest jeszcze jedna istotna,choæ nie rzucaj¹ca siê w oczy ró¿nica. ród³o napiêcia 5Vpochodzi z zasilacza standby, 20V z przetwornicy g³ównej.Oznacza to, i¿ podczas startu zasilacza obecne jest jedynie +5V.Takie sumowanie pr¹dów (³aduj¹cych kondensator CP171) zapewnia³agodny (miêkki) start zasilacza. Przetwornica masterslavestartuje „na pr¹dzie” I1. Oznacza to pocz¹tkow¹ czêstotliwoœækluczowania ok. 2.5 kHz. Jak jest budowane napiêcie+20V, czêstotliwoœæ roœnie. Ju¿ przy +7V (Ÿród³a +20V) osi¹gawartoœæ nominaln¹ dla trybu Acquisition, ok. 17 kHz. Dalszystart uk³adu kontrolowany jest softwarem mikrokontrolera.Jeœli zasilacz ma pozostaæ w trybie Aquisition, ARQ_ONpozostaje ca³y czas aktywny. Jeœli zasilacz ma przejœæ do trybupe³nego obci¹¿enia ON, ARQ_ON pozostaje aktywny na ok.90 do 100 milisekund. Kiedy sygna³ ten przechodzi w stan niski,uruchamia siê Ÿród³o pr¹du oznaczone na rysunku 7.1 I3.Wtedy stromoœæ „pi³y” na CP171 roœnie do 58 x 10 3 V/s, coprzy poziomach histerezy 0.7 i 2.5V oznacza czêstotliwoœækluczowania ok. 30kHz. A wiêc b. blisko czêstotliwoœci pracylinii do której jest synchronizowany opisanym wy¿ej obwodemCP175-RP220.PrzejdŸmy do konfiguracji wzmacniacza b³êdu w trybieAcquisition mode. Tu modyfikacja jest tak¿e znacz¹ca. Kontrolowanejest napiêcie +6V, nie 137V. Aby dzielnik pod³¹czonydo U SYS nie wp³ywa³ teraz na pracê komparatora i wzmacniaczab³êdu, tranzystor TP221 oprócz funkcji wymienionejwy¿ej, œci¹ga wêze³ RP183-RP185 do masy. Trzeci¹ jego funkcj¹jest w³¹czenie TP180 którego obwód kolektora „kompletuje”dzielnik aktywny w trybie Acquisition. W dzielniku tympozostaje jeden, nie prze³¹czany potencjometr. Nale¿y uznaæ,i¿ jego wartoœci¹ nale¿y precyzyjnie ustawiæ wartoœæ napiêciaU SYS (w trybie ON). Wartoœci napiêæ w trybie Acquisition s¹mniej krytyczne. Przy w¹skiej tolerancji rezystorów RP183,184, 185, 188 i RP900 wartoœci napiêæ nie powinny ulec istotnejzmianie. A jakie znaczenie ma fakt, i¿ kontrolowane jesttak ró¿ne napiêcie (137V i 6V)? Topologia wzmacniacza b³êdui napiêcia referencyjnego w trybie Acquisition nie ulegazmianie. Efektywne napiêcie referencyjne pozostaje na poziomie5V; aktualne jest wyjaœnienie z punktu 6.2. W pracy wzmacniaczab³êdu jednak wystêpuje istotna ró¿nica.Kolejn¹, czwart¹ funkcj¹ tranzystora TP221 jest prze³¹czanieelementów jego charakterystyki czêstotliwoœciowej. Teraz,w trybie Acquisition dominuj¹cy biegun stanowi¹ CP180 iCP182 wraz z rezystancj¹ widzian¹ z wejœcia nieodwracaj¹cegokomparatora IP170/2. Wzmocnienie wzmacniacza b³êdu8 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222RP221100RRP22322KTP221BC546DP2211N4148DP2221N4148DP1791NRP22212K5V_STBYRP1784K7RP22515KDP2251N4148RP18710KDP1781N4148USYSRP1702K2IP170/1LM393NRP17322KRP17782K312+-RP171100RRP17422KRP17510K+6VTP170BC337DP1711NRP1724K721RP17610RCP17110N20VUSYSRP1881kRP900#RP224100RCP22110NTP180BC556B5V_STBYLP050RP180820RDP1801N4148AQR_ON16/17DP110CP110220µF20VDP12118CP120330µFDP15022CP1501µFRP16382kRP18556K27V_STBYDP170/1N5V_STBY7V_STBYRP18339K(680)I1 = 45µAI2 = 240µAI3 = 290µAI1ICP171=dUdtI2I3TP179BC556B+6VDemag25V_STBYIP170/2LM393NRP1642k2PWMRP17912K6-RP1651kLP070PP180CP182100nF5+7RP1844K75RP1821K5RP1814k7RP166100kTP160BC546BTP161BC546BCP180100NPOSchutzTP210BC556B RP2111KRP21210KSchutzP0RP16210kRP2101KRP213100R1075V_STBYRys. 7.1. Sekcja master-obwody aktywne w trybie Acquisition Modetak¿e ulega zmianie. Ulega bowiem modyfikacji dzielnik (czystychrezystancji) miêdzy kolektorem TP179 i wejœciem „+”IP170/2. Nale¿y uwa¿aæ, i¿ taka modyfikacja zapewnia stabiln¹pracê pêtli regulacji w obu trybach pracy zasilacza. Womawianym uk³adzie oprócz kilku tranzystorów jest sporo diod.To one dokonuj¹ separacji odpowiednich œcie¿ek aktywnychw jednym i/lub drugim trybie pracy uk³adu.Pozosta³a czêœæ sekcji master w trybie Acqisition pracuje154tak samo jak w trybie ON. Driver trafa impulsowego pracujew tej samej konfiguracji. Proces blokady drivera sygna³amizabezpieczenia (Schutz i Demag2) jak równie¿ niskim stanemsygna³u PO odbywa siê tak samo jak opisano w punkcie 6. Jestnatomiast jedna istotna zmiana w pracy modulatora PWM. Wtrybie Acquisition ograniczona jest maksymalna wartoœæ PWM.Wartoœæ ta jest uzale¿niona od dzielnika RP179-RP181-RP182.W³aœnie RP182 pod³¹czony spolaryzowan¹ w kierunku prze-SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 9

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222LP020LP050761617141213182019212221DP2301N4148DP220RGP15GDP240RGP15GDP110BYT08PI-1000DP130MUR420P£YTA UK£ADÓW ZASILANIA I ODCHYLANIARP2301kCP220220µFCP1101MICP110220µFCP130220µFCP230220nF15V2RP11310kRP23156k3IP2507805RP11410kINF_POW_FAIL7V_STBY5V_STBY3V3_STBYUSYS+33V+UAGNDSBP00516151615P£YTA SYGNA£OWABP500CP550220NIP551LF18ABDTIP540LF85CDTIP501KF80BDTCP511220NIP510KF80BDT11111.8V28.5V28V28V23333CP544100µFCP504100µFCP514100µFCP556470µFCP555220NCP543220NCP503220NCP513220N1.8V_STBY8V58V_1H8V_2HDP135MUR420DP120S410DDP140BYW29-150DP150BYW29-150CP1501000µFCP135220µFCP120330µFCP1404MI7LP14047µHLP15147µH-UA+20V+10V+6VBP1505432154321BP501RP5251KCP513220µFIP530LD1117DT33TP520STD17NF03L DP520ZMM10CP524100N6 313 3.3V 2 3V31TP523BC8474RP522470R5CP527220NCP534470µFCP525470µFRP5204k7CP523220NCP533220NFP521MP80FP520MP80RP52747R2 RP5231kRP5241kREF5V_V5V_A20VRys. 8.1. Napiêcia zasilania odbiornika chassis ICC21wodzenia diod¹ DP179 czyni to ograniczenie (oprócz wspomnianychwy¿ej, modyfikacji wzmocnienia i charakterystyki czêstotliwoœciowejwzmacniacza b³êdu). Zauwa¿my, i¿ maksymalnenapiêcie na kolektorze TP179 nieznacznie przekracza +5V.Zaœ napiêcie (pi³y) na wejœciu odwracaj¹cym komparatora modulatoraPWM dochodzi do +2.5V. Przeliczenie PWM MAX w obutrybach pracy zasilacza pozostawiamy zainteresowanym Czytelnikomjako „zadanie domowe”. Podobnie, jako temat do samodzielnegoprzemyœlenia pozostawiamy problem dodatniegosprzê¿enia zwrotnego w obrêbie modulatora PWM.10 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Zak³ócenia fonii w odbiorniku 21V53B firmy Toshiba8. Dodatkowe stabilizatory liniowe po stroniewtórnej przetwornicyDo zasilacza nale¿y tak¿e zaliczyæ szereg obwodów ulokowanychna p³ycie „Signal-Platine”. £añcuszek elementówstanowi¹cych integraln¹ czêœæ obwodów zabezpieczeñ opisanow punkcie 9.3. Na rysunku 8.1 natomiast zebrano stabilizatoryliniowe.Wszystkie poza jednym, s¹ scalonymi stabilizatorami 3-nó¿kowymi, których opis darujemy sobie. Warto jedynie zwróciæuwagê z jakiego napiêcia wejœciowego stabilizacja nastêpuje.Drog¹ stabilizacji zasilaczem liniowym mocy siê „nieoszuka”. Nawet jeœli stabilizacja jest „piêtrowa”, straty mocys¹ iloczynem pr¹du i ró¿nicy napiêæ, niekoniecznie wystêpuj¹cejna stabilizatorze „ostatnim”. Decyduj¹ca jest ró¿nica napiêæwzglêdem pozyskanego z przetwornicy. Jeden stabilizatorjest wart uwagi +5V_A. Uk³ad wykonany wg b. starychzasad. Para ró¿nicowa skompensowanych tranzystorów z³¹czonychemiterami porównuje próbkê napiêcia wyjœciowegoz referencyjnym. Wyjœcie jednego tranzystora (tego który dajeujemne sprzê¿enie zwrotne) steruje elementem wykonawczymktórym jest tu tranzystor polowy, MOSFET z kana³em typu n.A¿ trzy napiêcia s¹ zaanga¿owane dla pracy tego stabilizatora.Wejœciowym jest +6V, to które przetwornica kontroluje w trybieAcquisition. Referencyjne jest pozyskane diod¹ Zenera z+10V. Swoistym k³opotem jest sterowanie bramki tranzystorawykonawczego. Z uwagi na du¿¹ wartoœæ napiêcia bramka-Ÿród³o w punkcie pracy tego tranzystora, napiêcie bramki wychodzispoza zakresu wejœciowego. K³opot ten mo¿na prostoza³atwiæ jeœli w uk³adzie zasilacza dostêpne jest odpowiednienapiêcie wy¿sze. Tu wykorzystano +20V. Rodzi siê jedno pytanie.Dlaczego wybrano tak skomplikowany, rozbudowanyuk³ad ? OdpowiedŸ jest tak¿e jedna. Uk³ad taki potrafi poprawniepracowaæ przy bardzo ma³ej ró¿nicy napiêæ wejœciowego iwyjœciowego. Tu wynosi ono 1V. Czy nie mo¿na by³o dowin¹æparu zwojów (a mo¿e tylko jednego) na uzwojeniu 21-22transformatora LP050, lub wprost wykorzystaæ +10V pozyskanegoz uzwojenia 19-21? Oczywiœcie, tak zaprojektowanyuk³ad dzia³a³by poprawnie, jednak sprawnoœæ stabilizatora liniowegojest odwrotnie proporcjonalna do spadku napiêcia naelemencie wykonawczym.Warto tak¿e zwróciæ uwagê, i¿ w uk³adzie zastosowanejkonstrukcji stabilizatora niema ¿adnych elementów kompensacjiczêstotliwoœciowej pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego.Faktycznie, wzmocnienie w pêtli jest stosunkowo niewielkiemimo inherentnie du¿ego wzmocnienia pary ró¿nicowej.Proponujemy dociekliwym czytelnikom oszacowanie tegowzmocnienia traktuj¹c to jako ciekawe i pouczaj¹ce „zadaniedomowe”. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerzeZak³ócenia fonii w odbiorniku 21V53B firmy ToshibaInformacja serwisowaOsi¹ganie dobrej jakoœci odtwarzania dŸwiêkuzawsze nastrêcza³o trudnoœci projektantom telewizorów.Ograniczenie rozmiaru g³oœników, zewnêtrznepola magnetyczne i plastikowe obudowy telewizorówjako komór rezonansowych stanowi¹ najwiêkszeprzeszkody. Nawet w modelach z p³askimi ekranami,gdzie pole magnetyczne nie stanowi problemu, pojawiaj¹siê równie¿ trudnoœci.Jeden z 20-calowych telewizorów, z panelem ciek³okrystalicznymjest wyposa¿ony w dwa g³oœniki o œrednicy nieca³ych3.5cm! Niektórzy producenci uciekaj¹ siê do stosowania g³oœnikówrozs¹dnych rozmiarów aby zapewniæ zadowalaj¹cydŸwiêk w swoich telewizorach. Jednym z przyk³adów jest odbiornik21-calowy Toshiba 21V53B, wyposa¿ony w dekoderstereo Nicam, graficzny korektor dŸwiêku i najwy¿szej jakoœciuk³ady wzmacniaczy daj¹ce niesamowit¹ jak na g³oœnikitej wielkoœci jakoœæ odtwarzania tonów niskich. Mimo to, zuwagi na szumy, trafi³ do warsztatu jeden egzemplarz tegotelewizora. Po wnikliwym ws³uchaniu siê uda³o siê stwierdziæ,¿e trzaski (szumy) pochodz¹ z prawej strony. Poniewa¿ odbiornikby³ na gwarancji, wiêc w jej ramach, zamówiono nowyg³oœnik. Po zamontowaniu stwierdzono, ¿e wszystko jest wporz¹dku i telewizor wróci³ do klienta.Po kilku tygodniach ten sam telewizor wróci³ na warsztat,tym razem z d³ugim opisem od klienta jakiego rodzaju zak³óceniawystêpuj¹, wskazuj¹c nawet na jakich programach. Trzebaby³o oczywiœcie przeprowadziæ dok³adniejsze poszukiwania,tym razem jednak pewne ograniczenie stanowi³ czas, jaki pozosta³do oddania telewizora (terminy ustalone w gwarancji).Podejrzewano, ¿e problem powstawa³ w domu klienta, jakna przyk³ad luŸna pó³ka lub rezonuj¹cy stolik na telewizor.Klient odpowiedzia³ przecz¹co. Po pod³¹czeniu dwukana³owegooscyloskopu do obu g³oœników okaza³o siê, ¿e sygna³yby³y prawid³owe - impulsy mia³y strome zbocza, zniekszta³ceniapojawia³y siê tylko przy maksymalnej g³oœnoœci. Nastêpniena wejœcie toru fonii podano monofoniczny przebieg sinusoidalnyo czêstotliwoœci 1kHz. Równie¿ tym razem odtwarzanyprzebieg nie zawiera³ zak³óceñ, nie by³o równie¿ zniekszta³ceñamplitudy, z wyj¹tkiem przebiegu przy ustawieniumaksymalnej si³y g³osu.Do gniazda AV pod³¹czono regulowany generator, któryumo¿liwia zmianê czêstotliwoœci w paœmie akustycznym isprawdzono ca³e pasmo akustyczne przy du¿ej sile g³osu. Przyniektórych czêstotliwoœciach telewizor „o¿ywa³”, (jakby obudowawpada³a w rezonans). Pierwsz¹ czêstotliwoœci¹ by³o385Hz, która spowodowa³a drganie obudowy prawego g³oœnika,kolejn¹ zaœ 467Hz, która spowodowa³a drgania w tylnejczêœci obudowy, w miejscu po³¹czenia z przodem. U¿yciedwóch kawa³ków taœmy piankowo-plastikowej usunê³o wszelkieproblemy. Ponadto okaza³o siê, ¿e korektor graficzny jestzupe³nie rozstrojony, wiêc odpowiednio go ustawiono. Po tejnaprawie klient nie zg³asza³ ¿adnych uwag. }SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 11

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Wojciech Wiêciorek, Ryszard Strzêpek, Mateusz Malinowski, Henryk Demski,Jerzy PoraOdbiorniki telewizyjneSony KV-C2501D chassis BE3CNie w³¹cza siê do stanu pracy.Przy próbie w³¹czenia do stanu pracy s³ychaæ jedynie „pykniêcie”przekaŸnika, który po up³ywie oko³o 2 sekund powracado stanu spoczynku. Tym razem „s³ynne” po³¹czenia obudowysamej g³owicy by³y w porz¹dku, gdy¿ ktoœ to ju¿ wczeœniejnaprawia³. Okaza³o siê, ¿e tym razem przyczyn¹ by³y„obruszane” po³¹czenia na ca³ym grzebieniu gniazda ³¹cz¹cegomodu³ g³owicy z p³yt¹ g³ówn¹ (wystarczy³o odchyliæ tenmodu³ na bok, ¿eby odbiornik w³¹czy³ siê bez problemu). Poprzelutowaniu po³¹czeñ od strony modu³u i od strony p³ytyg³ównej, odbiornik w³¹cza³ siê ju¿ bez problemu. J.Z.4Curtis 21M2 chassis M2Ledwie widoczny obraz bez kontrastu i koloru, dŸwiêk prawid³owy.Opisane uszkodzenie powsta³o po okresie miesi¹ca od naprawypo upadku telewizora. Przy pierwszej naprawie odbiornikanie stwierdzono ¿adnych innych uszkodzeñ poza popêkanymiœcie¿kami w okolicy trafopowielacza. Poniewa¿ telewizornie wykazywa³ ¿adnych niepokoj¹cych objawów, oddanogo w³aœcicielowi. Niestety po nied³ugim czasie powróci³ doserwisu z objawami wy¿ej opisanymi. Szybko okaza³o siê, ¿epo wyjêciu p³yty g³ównej i jej wyginaniu, powraca³ na momentprawid³owy obraz. Pocz¹tkowo podejrzewano „przeoczone”pêkniêcia œcie¿ek przy pierwszej naprawie, ale przyczynatkwi³a gdzie indziej. Po d³ugim poszukiwaniu przyczyny tejusterki wykryto pêkniêty rezystor R520 - 10k/0.25W. Wymianarezystora przywróci³a stabiln¹ pracê odbiornika. J.Z.Elemis 5510TPrzy próbie uruchomienia odbiornika, s³ychaæ tylko ciche „pykniêcie” – nie mo¿-na w³¹czyæ do stanu pracy.Zmierzone napiêcie na siódmej nó¿ce uk³adu scalonegoUS501 - TDA8305A by³o mocno zani¿one – zamiast 11V, by³ozaledwie 4.3V. Przyczyn¹ tej niesprawnoœci by³a prawie ca³kowitautrata pojemnoœci kondensatora elektrolitycznego C554 –470µF/25V. Wymiana kondensatora C554 przywróci³a prawid³owenapiêcie, a telewizor da³ siê bez problemu w³¹czyæ. J.Z.Funai TV2000 MK IICa³kowicie martwy, nie œwieci dioda Standby.Przyczyn¹ braku œwiecenia diody LED, by³ brak napiêcia6V otrzymywanego z transformatorka sieciowego T3 i za poœrednictwemstabilizatora 78M06. Poniewa¿ bezpiecznik przedmostkiem Graetza F3 - 0.2A by³ przepalony, rozpoczêto poszukiwanieprzyczyny. Szybko okaza³o siê, ¿e kondensatorC161 - 1000µF/6.3V wykazuje rezystancjê 25 omów. Po wymianieprzepalonego bezpiecznika i wstawieniu kondensatora1000µF/10V (z wiêkszym zapasem napiêcia przebicia) odbiornikw³¹czy³ siê bez problemu.J.Z.Adyson CTV5148Po w³¹czeniu do stanu pracy widaæ rozmyte t³o bez treœci wizyjnej wielkoœci pocztówki.Po zdjêciu tylnej œcianki, od razu da³ siê zauwa¿yæ œwie¿ywyciek z elektrolitu C613 - 100µF/160V. Drugi kondensatorpracuj¹cy w tej samej ga³êzi C620 - 100µF/160V te¿ ju¿ by³„spuchniêty” i niewiele brakowa³o do ca³kowitego zwarcia.Takie zachowanie kondensatorów C620 i C613 jest zawszespowodowane wyschniêciem elektrolitów po stronie pierwotnejprzetwornicy, a mianowicie C609 - 47µF/50V i C607 -10µF/50V. Wstawienie wszystkich nowych kondensatorów,zakoñczy³o naprawê.J.Z.Sony KV2182/MR chassis GP1ACiemny ekran, brak dŸwiêku, jest wysokie napiêcie, brak grafiki.Te na pozór groŸnie wygl¹daj¹ce objawy okaza³y siê bardzoproste i szybkie w naprawie. Bezpoœredni¹ przyczyn¹ tego„zjawiska” by³ brak napiêcia 24V, zasilaj¹cego miêdzy innymiuk³ad scalony µPC1488H (odchylanie pionowe). Po wymianierezystora R854 - 0.47R/0.125W odbiornik zacz¹³ normalniepracowaæ.J.Z.Elemis 5355T Nova chassis PT2Odstraja siê od zaprogramowanych stacji.Nie zatrzymuje siê na stacjach w czasie programowania.Uszkodzony filtr ARCz L107 - 2099 przy uk³adzie TDA8362.Jako zamienniki pracuj¹ filtry A989/93389/ oraz 39WP z Grundigaoznaczony kropkami – fiolet/ziel./nieb. Mo¿na te¿ po zdemontowaniufiltra usun¹æ kondensator od spodu i zamontowaækondensator 91pF od strony druku.W.W.Loewe ART7007 chassis TVP110C93Nie chce siê za³¹czyæ w tryb standby, napiêcia prawid³owe.Uszkodzony okaza³ siê transformator WN 1182.0887. Jakozamiennik zastosowa³em transformator 4040218 firmy Orega. Pojego wymianie TV za³¹cza siê, lecz obraz jest bardzo ciemny iTV nie reaguje na regulacjê jaskrawoœci. Pierwsze podejrzeniapad³y na uk³ad VC2138A, lecz jego wymiana nie przynios³a efektu.Dopiero wymiana kondensatora C546 - 1µF/63V przy transformatorzeWN usuwa usterkê. Pilot COM3095. W.W.ICE TV1136Rozci¹gniêta góra obrazu.Przy naprawie pos³ugiwa³em siê schematem TV ONWA3714. Przyczyn¹ uszkodzenia by³a zwiêkszona wartoœæ rezystoraR413 z 6.8k do 39k (na schemacie TV ONWA oznaczonyjako R941).12 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisoweChrapliwy dŸwiêk przypominaj¹cy uszkodzenie koñcówki mocy.Niestety podstawienie uk³adu IC201 - KA2201 (zamiennikTBA820M) nie przynosi rezultatów. Okaza³o siê, ¿e dŸwiêkjest tak¿e zniekszta³cony na wyjœciu SCART. Dopiero ma³akorekcja rdzeniem filtra T104 eliminuje te objawy. W.W.Sanyo CEM2130PV chassis A1Tryb standby prawid³owy, lecz nie startuje g³ówna przetwornica.Uszkodzony rezystor R320 - 120k (w napiêcie rozruchowym).W.W.Philips Philetta 1210Po za³¹czeniu s³ychaæ obci¹¿on¹ pracê przetwornicy.Uszkodzony transformator WN 36921. Jako zamiennik zastosowanoCT7503. Po jego wymianie TV dzia³a prawid³owo.W.W.Belstar 28975SObraz poz¹bkowany wzd³u¿ pionowych linii.Uszkodzony kondensator C605 - 47µF/160V w zasilaczu.W.W.Trilux TAP2836TN chassis PB310Na treœci obrazu cienkie ukoœne i poz¹bkowane linie, dŸwiêk prawid³owy.Uszkodzony uk³ad IC52 - CF72407N.W.W.Philips 21PT1654/58 chassis L9.2E AANie dzia³a.Dioda LED Standby œwieci, przy uruchomieniu TV za³¹czasiê, lecz zaczyna dzia³aæ uk³ad zabezpieczenia. Przy próbachza³¹czenia zauwa¿ono silnie nagrzewanie siê rezystoraR3407 – 2.2k. Przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensator C2404- 560nF/250V. W.W.TEC 5176ENieprawid³owe dzia³anie uk³adu ARCz.Uszkodzony filtr F103 - 002A, a w³aœciwie kondensator wnim zamontowany. Po jego usuniêciu i zamontowaniu od stronydruku kondensatora o wartoœci 33÷35pF oraz zestrojeniufiltru TV dzia³a poprawnie.Metoda ustalania wartoœci kondensatora w uszkodzonych filtrach.Do wyprowadzeñ filtru gdzie by³ wczeœniej zamontowanykondensator, pod³¹czyæ na jak najkrótszych przewodach kondensatorobrotowy (agregat) za starego odbiornika radiowego,który ma pojemnoœæ wiêksz¹ ni¿ 300pF. Je¿eli by³y wczeœniejzaprogramowane programy, to zmieniaj¹c je regulowaæ kondensatorstrojeniowy a¿ do uzyskania poprawnego efektu.Je¿eli brak programów, to poszukaæ ich w automatycznym strojeniu,reguluj¹c kondensatorem obrotowym a¿ do efektu zatrzymywaniasiê na stacjach. Gdy jest dobrze, zmierzyæ pojemnoœækondensatora i wstawiæ pod filtr kondensator z pojemnoœci¹jak najbardziej zbli¿on¹. Jeszcze ma³a korekcja rdzeniemi OK.Informacja serwisowa.Transformator linii – 5908-05008A-A, zamiennik AFS279.W.W.Samsung CK5023TCicha fonia z przydŸwiêkiem.Uszkodzony filtr T601 - oznaczony jako 601/020, a w³aœciwiekondensator w nim zamontowany. Po jego usuniêciu izamontowaniu od strony druku kondensatora o wartoœci 120pForaz zestrojeniu filtru TV dzia³a poprawnie. W.W.SEG CTV422M VE1Informacja serwisowa.Transformator WN 1142.0755C.Telefunken A111MC chassis TX805Nie dzia³a.W.W.Nie startuje przetwornica. Uszkodzony rezystor RP41 – 68k.Transformator FCV1410 E12A. Pilot RC1127. W.W.Sony KV-X2901K chassis BE3BNie dzia³a.Zasilacz sprawny, po za³¹czeniu pojawiaj¹ siê wszystkienapiêcia, lecz nie startuje WN. Brak sterowania H. Dok³adnepomiary wykazuj¹, ¿e nie jest zasilany uk³ad TDA8366T (n.54).Przyczyna uszkodzenia to zimny lut przy diodzie D314(BA3216 na module). Przy naprawie pos³ugiwa³em siê schematemSony KV991D.W.W.Elemis 5516TV dzia³a, na ekranie widaæ silne zak³ócenia w postaci pr¹¿ków.Po podaniu z generatora jednolitego t³a widaæ na ekranieefekt, ¿e œrodek ekranu jest ciemniejszy, a po brzegach obrazjest jaœniejszy. Wymiana kilku kondensatorów, które straci³yswoje parametry w zasilaczu nie przynosi efektów. Dopierowymiana kondensatora C582 - 10µF/16V przy stabilizatorze12V US506 - LM317 usuwa usterkê.W.W.Sony KV-S2911D chassis AE2Nie dzia³a.Po w³¹czeniu s³ychaæ przeci¹¿on¹ pracê przetwornicy.Dok³adne oglêdziny wykaza³y, ¿e jest uszkodzony kondensatorC624 - 2200µF/35V. Rozlany elektrolit uszkodzi³ zworê³¹cz¹c¹ rezystor R621 – 2.2k z mas¹. Oczyszczenie p³yty,zw³aszcza pod z³¹czem CN505 i zamontowanie nowej zworyprzywraca poprawn¹ pracê odbiornika.W.W.Philips 25PT 5025/58 chassis L9.1E AAPo w³¹czeniu s³ychaæ próbkowanie przetwornicy.Przyczyna to uszkodzony kondensator C463 - 1.2nF/2kV,stoj¹cy w kolektorze tranzystora linii.W.W.Clatronic CTV244VTPo za³¹czeniu bez sygna³u antenowego, odbiornik dzia³a widaæ wyraŸne szumyna ekranie.Po w³¹czeniu anteny na ekranie pojawia niejasne t³o, brakwizji. Po wejœciu AV, TV dzia³a prawid³owo. Przyczyn¹ by³uszkodzony filtr L104 - 190 055 (przerwa). Filtr ten po³¹czonySERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 13

Porady serwisowew szereg z F103 ³¹czy³ n.1 i 24 uk³adu TDA2549. Pomocny przynaprawie by³ schemat Skytronica TV2120.W.W.Grundig M84-210/8 IDTV/LOG chassis 1827Nie dzia³a po „strzale WN”.Po wymianie transformatora Eldor 1182.6051 oraz uk³aduIC730 - TDA6111Q (zwarte Uzasil.) TV wystartowa³, leczobraz by³ bardzo zasmu¿ony z czerwonym zabarwieniem. Przyczyn¹smu¿enia by³a uszkodzona dioda na p³ytce kineskopuD703 - C3V9. Zabarwienie zniknê³o po wymianie uk³aduIC770 - TDA6111Q.W.W.Panasonic TX25MK1P chassis EURO4Po w³¹czeniu s³ychaæ, ¿e startuje na chwilê WN i TV siê wy³¹cza.Dzia³aj¹ uk³ady protekcji. Brak odchylania pionowego.Poprawienie z³ych po³¹czeñ przy uk³adzie scalonym odchylaniapionowego usuwa uszkodzenie. Procesor SDA5450C47,pilot EUR511200, transformator WN ZTFL 94002A. W.W.Unimor M449TS chassis Siesta 3Po w³¹czeniu widaæ zwê¿ony obraz w pionie i przesuniêty w górê, dolna czêœæekranu ciemna.Przyczyn¹ uszkodzenia by³ rezystor R556 - 1M, przy n.5uk³adu TEA2029.W.W.Thomson 20MG15ET chassis TX807CNie dzia³a przetwornica.Pomiary wykaza³y zani¿one napiêcie startu. Przyczyna touszkodzony tranzystor TP 036 - BC846.W.W.Philips 21PT1542/58 chassis L6.1 AAPo w³¹czeniu œwieci kontrolka Standby, lecz TV nie chce siê uruchomiæ.Pomiary wykaza³y zani¿one napiêcia 5V oraz U syst. Przyczyn¹tego stanu by³ uszkodzony kondensator C2515 - 47µF/200V. W.W.Samsung CW29Z306V chassis S62BBrak startu przetwornicy.Na wypr. 4 (Vcc) uk³adu IC8015 - STR6750F brak jestnapiêcia. Przyczyn¹ tego braku napiêcia okazuje siê przerwana rezystorze R823 - 22k/2W. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie 142V na C810 - 100µF/200V.R.S.Panasonic TX-29PN1P chassis GP4LTryb serwisowy.1. Przed wejœciem w tryb serwisowy nale¿y ustawiæ:· regulacjê tonów niskich na maksimum,· regulacjê tonów wysokich na minimum,· regulacjê poziomu fonii na minimum.Nastêpnie nacisn¹æ przycisk [Down] na klawiaturze lokalneji jednoczeœnie nacisn¹æ przycisk [ Index ] na pilocie.2. Nacisn¹æ przyciski [ Czerwony ] / [ Zielony ] w celu wyborufunkcji.3. Nacisn¹æ przyciski [ ¯ó³ty ] / [ Niebieski ] do zmiany wartoœcifunkcji.4. W celu zapamiêtania regulowanych wartoœci przycisn¹æprzycisk [OK].5. Wyjœcie z trybu serwisowego odbywa siê przez naciœniêcieprzycisku [N].Sanyo CE28GA1-P chassis EB5-APo w³¹czeniu dioda LED mruga jednostajnie.Na ga³êzi +148V panuje zwarcie. Uszkodzony zosta³ tranzystorkoñcowy odchylania poziomego Q650 - S2055N (zwarciamiêdzy wyprowadzeniami). Przyczyn¹ tego uszkodzeniajest „zimne lutowanie” na kondensatorze C650 - 27nF/1000V.Jest to kondensator w uk³adzie modulatora E-W. R.S.Panasonic TX-25XD4P chassis EURO-4Ciemny ekran, fonia normalna.Pomiar napiêcia g³ównego daje wynik oko³o 100V zamiast150V. Inne napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy s¹ tak¿e zani-¿one. Przyczyn¹ zani¿onych napiêæ wychodz¹cych z przetwornicyjest uk³ad IC850 - SE140N. Stanowi on Ÿród³o napiêciaodniesienia dla transoptora D805 - SFH617A20P6. Po naprawienale¿y sprawdziæ napiêcie 150V w punkcie pomiarowymTPE2.R.S.Sharp 54AT-15FP chassis 5BSABrak teletekstu.Przy wejœciu w tryb teletekstu widaæ na ekranie fragmentytytu³u ka¿dej strony, ale brak treœci tych stron. Uszkodzonyzosta³ procesor IC1001 - SDA5254. W tym procesorze znajdujesiê zarz¹dzanie OTVC oraz uk³ad teletekstu. R.S.Schneider chassis TV18Obraz w postaci paska o szerokoœci 1cm pionowego przez œrodek ekranu.Ten objaw œwiadczy o braku odchylania poziomego. Odpowiedzialnymza ten stan jest kondensator impulsowy C317 -270nF/400V (zniekszta³cone boki obudowy kondensatora).Kondensator ten ³¹czy œrodek diod D314 i D315 z cewkamiodchylania poziomego.R.S.Daewoo K20H3T1 chassis CP082Brak oznak pracy.Na skutek wy³adowañ atmosferycznych nast¹pi³a awariaprzetwornicy. Uszkodzeniu uleg³y: diody mostka prostowniczego:D801-804 - 1S1888, uk³ad sterownika przetwornicy I801 -STR-F6653, rezystor R809 - 0.33R/2W. Po naprawie nale¿ysprawdziæ napiêcie 125V na C821 - 100µF/160V. R.S.Schneider 28M021 chassis TV18S.1Brak odchylania pionowego.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy uk³adu odchylaniapionowego: uk³ad IC401 - TDA8177F oraz nastêpuj¹ce diodyi rezystory w jego zasilaniu: D308, D307, D312 - UF4006 iR326, R325 - 0.22R/0.25W i R350 - 3.3R/0.5W. Przyczyn¹ takdu¿ych uszkodzeñ uk³adu odchylania pionowego by³y cewkiodchylania pionowego kineskopu A66EAK71X44. R.S.14 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisoweTelestar 4155TUszkodzenie przetwornicy.Pomiary omomierzem wykazuj¹ uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cegoQ1 - STH5N80, rezystora R4 - 330k/0.5W i sterownikaprzetwornicy IC1 - TDA4605. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie +115V na kondensatorze C25 - 47µF/160V. R.S.Clatronic CTV261VTSPo kilku minutach pracy stacja TV odstraja siê.Poniewa¿ OTVC ma ju¿ za sob¹ du¿o lat pracy, nast¹pi³orozstrojenie obwodów: referencyjnego i ARCz. Nale¿y zestroiæobwody L106 i L107 na f = 38.9MHz.Sharp 70DS15S chassis CA100Brak œwiecenia ekranu.Uszkodzeniu uleg³ tranzystor koñcowy odchylania poziomegoQ601 - BUH1015 (zwarcia miêdzy wyprowadzeniami).Przyczyn¹ uszkodzenia tranzystora Q601 s¹ tranzystory: Q603- 2SC2412 i Q604 - 2SA1037, które wczeœniej uleg³y uszkodzeniu.W przypadku koniecznoœci regulacji wymiarów obrazunale¿y to wykonaæ w trybie serwisowym.R.S.Elemis Mira 928N chassis PT90ABrak wysokiego napiêcia kineskopu.Przyczyn¹ braku wysokiego napiêcia okaza³ siê uszkodzonytranzystor TD01 - BC639 w stopniu drivera. Po jego wymianiei w³¹czeniu do pracy nastêpuje ponowna awaria tegotranzystora. Winê za to ponosi transformator steruj¹cy lini¹WD01 - LDRIVE.R.S.Sony KV-M1400K chassis BE-2ANieczynny zasilacz.Brak jest napiêæ wychodz¹cych z przetwornicy. Uszkodzonezosta³y: IC601 - STR-54041 (z³e napiêcia na wypr. 1, 5) oraztranzystor Q601 - BC637-16. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie 120V na C609 - 100µF/160V.R.S.Thomson chassis ITC008Po oko³o 10 minutach pracy nastêpuje ca³kowita utrata parametrów obrazu.Sprawa polega na nagrzewaniu siê procesora zarz¹dzaj¹cegoIV001 - TDA9554PS/N1/ISOFT ET1P (S1.05). Zastosowanosch³odzenie uk³adu IV001, wtedy nast¹pi³o znacznewyd³u¿enie prawid³owej pracy OTVC. Po wymianie uszkodzonegouk³adu IV001 nale¿y dokonaæ odpowiednich regulacjiw trybie serwisowym. Opis trybu serwisowego znajduje siêw „SE” nr 10/2005.R.S.Panasonic TX-32PS12P chassis CP830FPCiemny ekran.Ciemny ekran to skutek braku wysokiego napiêcia kineskopu.Uszkodzony zosta³ trafopowielacz T402 - 50H0000301 firmyELDOR. W czasie awarii trafopowielacza uleg³a rozprogramowaniupamiêæ EEPROM I702 - 24C16. W celu ponownegozaprogramowania tej pamiêci nale¿y wejœæ w tryb serwisowyi dokonaæ ustawienia odpowiednich nastaw. R.S.Grundig T51-4201 TOP chassis 12.6Brak koloru w systemie PAL.Sprawdzono, ¿e w systemie SECAM kolor jest. Dekoderkoloru znajduje siê w uk³adzie IC101 - NM5198K. Nastêpniesprawdzono elementy generatora 4.43MHz. Rezonator kwarcowyQ101 - 4.43MHz by³ sprawny, nie pracowa³. Przyczyn¹tego stanu okaza³ siê kondensator C130 - 10pF zamykaj¹cyobwód generatora 4.43MHz do masy. Kondensator ten wykazywa³brak pojemnoœci.R.S.Thomson chassis TX807CSBrak oznak pracy.Uszkodzenie nast¹pi³o na skutek silnych wy³adowañ atmosferycznych.Awarii uleg³a przetwornica. Do wymiany s¹ nastêpuj¹ceelementy: diody mostka prostowniczego 4 × BYW27-1000, tranzystor kluczuj¹cy TP020 - STP3NB90FP, rezystor -5.1R/2.5W, tranzystor TP022 - BC337-40. Po wymianie ww.elementów przetwornica zaczyna pracê, ale ekran jest ciemny,brak fonii. Nast¹pi³o rozprogramowanie pamiêci EEPROMIR001 - M22W04. W celu ponownego zaprogramowania pamiêciIR001 nale¿y wejœæ w tryb serwisowy i dokonaæ odpowiednichregulacji.R.S.Philips chassis L01.1EBrak œwiecenia ekranuPo w³¹czeniu OTVC do pracy dioda LED sygnalizuje b³¹d11. B³¹d 11 oznacza zadzia³anie uk³adu zabezpieczenia pêtlipr¹du czerni kineskopu. Uszkodzeniu uleg³ uk³ad wzmacniaczywizji RGB 7330 - TDA6107Q, jednak sama wymiana uk³adu7330 to nie koniec naprawy. Nale¿y w trybie serwisowymustawiæ balans bieli kineskopu A51ERT135X64. R.S.Philips chassis L9.2EBrak odbioru stacji TV z pasma UHF.Uszkodzona zosta³a g³owica w.cz. 1000 - UV1316. Po jejwymianie nale¿y wejœæ w tryb serwisowy SAM i w submenu“Tuner” wyregulowaæ tor w.cz./p.cz.R.S.Orion Color 707Brak napiêæ wyjœciowych z zasilacza.Na wyjœciu zasilacza brak przeci¹¿eñ na poszczególnychga³êziach napiêæ zasilaj¹cych. Sprawdzono napiêcia na sterownikuprzetwornicy IC501 - STR59041. Na wypr. 1 brak jest napiêcia-38.5V, a na wypr. 5 napiêcie wynosi -10V zamiast -31V.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: IC501 - STR59041,dioda D505 - EU01A, rezystory: R505 47R/0.5W, R510 220k/0.5W. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe 125Vna kondensatorze C515 - 330µF/160V.R.S.Thomson 32WF45E chassis ICC20W chwili w³¹czenia fonia osi¹ga poziom maksymalny.Je¿eli próbujemy regulowaæ poziom fonii to pokazuje siêlinijka OSD, ale mimo jej zmian brak regulacji poziomu g³oœnoœci.Sprawdzono wzmacniacz mocy m.cz. IA002 -TDA7269 – okaza³ siê on sprawny. Uszkodzony zosta³ przyciskSK104 zwiêkszania g³oœnoœci na klawiaturze lokalnej. ToSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 15

Porady serwisoweuszkodzenie dosyæ czêsto zdarza siê w telewizorach firmyThomson, dlatego jest wskazana wymiana wszystkich przyciskówklawiatury lokalnej.R.S.Black Diamond BDS2851S chassis 11AK37SPowraca do trybu standby.Po w³¹czeniu telewizora wraca³ on do trybu standby poup³ywie dwóch sekund. Nic nie wskazywa³o na problemy ztrafopowielaczem, jednak po kilku sekundach telewizor w³¹cza³siê ponownie, a z cewek odchylaj¹cych dochodzi³o brzêczenielinii. Okaza³o siê, ¿e opornoœæ rezystora R817 - 130k wpêtli sprzê¿enia zwrotnego napiêcia zasilaj¹cego stopieñ koñcowylinii wzros³a do wartoœci oko³o 170k. Wymieni³em go naszeregowo po³¹czone oporniki 120k i 10k, co przywróci³o prawid³owefunkcjonowanie.M.M.Hitachi C2886TN chassis A7Powraca do trybu standby.Po w³¹czeniu telewizora s³ychaæ pisk z transformatora wyjœciowegolinii, po czym telewizor przechodzi do trybu standby.Poniewa¿ spotka³em siê ju¿ wczeœniej z tak¹ usterk¹, natychmiastsprawdzi³em kondensator C717, znajduj¹cy siê wpobli¿u transformatora. Pomiar miernikiem cyfrowym pokaza³,¿e kondensator jest w porz¹dku, jednak dostrzeg³em delikatneuszkodzenie obudowy. Sprawdzi³em kondensator jeszczeraz bardzo starym miernikiem na zakresie wysokiej rezystancjii tym razem okaza³o siê, ¿e dosz³o do utraty pojemnoœci.Wymiana kondensatora 1nF/1kV na inny egzemplarz rozwi¹za³aproblem.M.M.Bush DVD142TV chassis 11AK46Brak fonii.Ten 14-calowy telewizor z wbudowanym odtwarzaczemDVD nie emitowa³ dŸwiêku. Obraz by³ idealny, jednak w ¿adnymtrybie urz¹dzenie nie odtwarza³o dŸwiêku, tylko z obug³oœników by³o s³ychaæ cichy szum, gdy telewizor znajdowa³siê w trybie standby. Po zdemontowaniu obudowy zauwa¿y-³em, ¿e radiator znajduj¹cy siê z ty³u nagrza³ siê bardzo mocnopo zaledwie kilku minutach. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ tegoby³o uszkodzenie uk³adu wzmacniacza mocy fonii TDA7496.Jego wymiana rozwi¹za³a problem.M.M.Hitachi C2114TE chassis A15Linie powrotów i problemy z teletekstem.Na kilku centymetrach u góry ekranu widaæ linie powrotów,wystêpowa³y równie¿ problemy z teletekstem i komunikatamiOSD polegaj¹ce na ich ko³ysaniu i przechylaniu. Przyczyn¹by³o uszkodzenie uk³adu TA8247 i kondensatora C605- 100µF/35V). M.M.Hitachi C2856TN chassis A7Nie daje siê w³¹czyæ.Telewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ, jedynie czerwona dioda LEDwolno mruga³a. Okaza³o siê, ¿e na tranzystorze wyjœciowym liniimiêdzy kolektorem a emiterem wystêpowa³o 75-omowe zwarcie,mimo ¿e sam tranzystor nie by³ uszkodzony. Przyczyn¹ tego„zwarcia” okaza³ siê kondensator C704 - 2.2nF/ 2kV, pod³¹czonyrównolegle do jednej z diod E/W. Nie rozwi¹za³o to jednakproblemu, gdy¿ z powodu uszkodzonego uk³adu odchylania ikorekcji E/W TDA8350Q obraz by³ zniekszta³cony. Po jegowymianie obraz wróci³ do prawid³owego kszta³tu. M.M.Hitachi C28WD2TN chassis A7Brak obrazu, brak fonii.Nie by³o fonii ani wizji, widaæ by³o jedynie lekki zarys rastra.Po pokrêceniu pokrêt³a regulatora siatki drugiej w górê iw dó³ pojawi³ siê obraz, niestety tylko z kolorami zielonym iniebieskim. Sprawdzenie czerwonej katody kineskopu miernikiemdawa³o odczyty oko³o 90V. Okaza³o siê, ¿e kineskopmia³ wewnêtrzne uszkodzenie.M.M.Sony KD32DX50Problem z w³¹czeniem.Próba w³¹czenia OTVC z trybu standby do pracy koñczy³asiê jedynie cichym klikniêciem przekaŸnika, poza tym nic wiêcejsiê nie dzia³o. Pomiar wykaza³, ¿e napiêcie zasilania stopniakoñcowego linii ros³o do 100V, po czym natychmiast spada³odo zera. Usterkê usunê³a wymiana transformatora wyjœciowegolinii (nr 859883440).M.M.Thorn P1465Nie daje siê w³¹czyæ.Ten przenoœny telewizor zbudowany w oparciu o chassis firmyTatung nie w³¹cza³ siê. Jego zasilacz zosta³ skonstruowanyna uk³adzie TDA4605. Wymiana szeregowo pod³¹czonych rezystorówR802 i R803 - oba po 15k rozwi¹za³a problem. M.M.Sanyo CB5156 chassis EC3-A21Problem ze strojeniem.Funkcja automatycznego strojenie szuka kana³u tak d³ugoa¿ jakiœ znajdzie, jednak jeœli jakieœ kana³y by³y ustawione rêcznie,zostan¹ one wykasowane. Wymiana uk³adu TDA8361 rozwi¹za³aproblem.M.M.Sony KV32FQ86U chassis AE6BANie daje siê w³¹czyæ.Urz¹dzenie nie dawa³o siê w³¹czyæ. Jeœli przy tym objawiedioda LED mruga trzykrotnie, nale¿y sprawdziæ pod k¹temzwarcia tranzystor Q8121 - 2SK2679.M.M.Samsung SP42W5HF1Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik nie dawa³ siê w³¹czyæ. Nale¿y sprawdziæ uk³adICZ103 - STK392040 i/lub rezystor R127 oraz R128 – oba 3.9R.M.M.Funai L5100UNie daje siê w³¹czyæ.Telewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ, jednak dioda LED œwieci³asiê. Okaza³o siê, ¿e uszkodzone by³y rezystory R7 i R8 –oba 270k.M.M.16 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisowePanasonic TC14B3R chassis Z375Martwy.Telewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ. Przepalony bezpiecznikF801 - 4A oraz rezystory R806 i R807. Przyczyn¹ by³ uszkodzonykondensator C406 - 470nF.M.M.Panasonic TC14S3R chassis Z7Nie daje siê w³¹czyæ.Telewizor nie daje siê w³¹czyæ, dioda LED mruga. Nale¿ysprawdziæ rezystor R811 - 220k/0.5W, a jeœli to nie usunie usterkirównie¿ rezystor R804 - 220k/0.5W.M.M.Toshiba VTV1402Sporadycznie nie daje siê w³¹czyæ.Telewizor od czasu do czasu nie dawa³ siê w³¹czyæ. Pomiaryujawni³y, ¿e towarzyszy³ temu brak napiêcia zasilaniastopnia steruj¹cego liniê. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ by³ uszkodzonyrezystor R504 - 270k.M.M.Naiko N1003Wy³¹cza siê.Po krótkim czasie telewizor siê wy³¹cza. Jeœli towarzyszytemu napis AUX na ekranie bez treœci obrazu, spowodowanejest to uszkodzeniem kondensatorów C1 i/lub C2 – oba 150µF/30V. M.M.Hitachi 37PD5200 (plazmowy) chassis PW1Pozostaje w trybie standby.Telewizor nie daje siê w³¹czyæ, brak zasilania napiêciemprzemiennym. Nale¿y sprawdziæ transoptor PC001 - PC123,jego wymiana powinna przywróciæ prawid³owe dzia³anie. JeœliprzekaŸnik ca³y czas klika (w³¹cza siê / wy³¹cza), nale¿ywymieniæ diodê D114 - ERA91-92.M.M.Sony KV20WS1A chassis BE5Martwy.Telewizor by³ martwy. Sprawdzenie napiêæ wyjœciowychzasilacza wykaza³o ich niskie poziomy. Wymiana uk³adu I602- SE135N rozwi¹za³a problem.Goodmans GTV14DVDZa ma³a wysokoœæ obrazu.Je¿eli wysokoœæ obrazu jest nieprawid³owa i nie mo¿na jejwyregulowaæ, nale¿y sprawdziæ tranzystor Q603 - BC848 podk¹tem zwarcia.M.M.Panasonic TX-W28R chassis Euro4Usterki uk³adów zasilaj¹cych.Je¿eli telewizor nie daje siê w³¹czyæ, nale¿y w pierwszejkolejnoœci sprawdziæ, czy bezpiecznik sieciowy F802 - 3.15Anie jest przepalony. Stan bezpiecznika sieciowego decyduje odalszych kierunkach poszukiwania przyczyny usterki.Jeœli bezpiecznik jest przepalony, nale¿y go wymieniæ nanowy, o wartoœci 5A (tak jak zaleca producent). Mo¿e siê okazaæ,¿e uleg³ przepaleniu np. z powodu wieku lub innej prostejprzyczyny.Jeœli bezpiecznik w dalszym ci¹gu ulega przepaleniu, nale-¿y sprawdziæ uk³ad sterownika przetwornicy IC801 - STR-F6654LF51, czy nie jest zwarty. Nale¿y tak¿e sprawdziæ pozystorw uk³adzie rozmagnesowywania kineskopu.Jeœli bezpiecznik jest w porz¹dku, nale¿y sprawdziæ tranzystorQ853 - BC847B, jak równie¿ transoptor D805 -TLP621GR-LF2.Jeœli którekolwiek z powy¿szych elementów zasilacza s¹uszkodzone, nale¿y wymieniaæ ca³y zestaw elementów powi¹zanych,aby unikn¹æ dalszych czasoch³onnych i kosztownychproblemów.Jeœli ¿aden z powy¿szy elementów nie jest uszkodzony,nale¿y sprawdziæ kondensator C869 - 100µF/25V pod k¹temzbyt ma³ej pojemnoœci lub zbyt wysokiego wspó³czynnika ESR.Jeœli kondensator jest w porz¹dku, nale¿y jeszcze sprawdziæC871 - 1µF/16V. Jest to kondensator odsprzêgaj¹cy kolektoratranzystora Q852 - 2SC1383-S, nale¿y siê tak¿e upewniæ, czytranzystor Q852 nie jest uszkodzony.Jeœli ten tranzystor nie jest uszkodzony nale¿y sprawdziæwyprowadzenia 5 i 6 transformatora T801. Warto te¿ sprawdziæpozosta³e wyprowadzenia, czy nie dosz³o do uszkodzeñlutów. Pozwoli to unikn¹æ póŸniejszych k³opotów.Jeœli zasilanie zanika tu¿ po w³¹czeniu telewizora, nie pojawiasiê napiêcie startowe, mo¿e to byæ spowodowane uszkodzeniemrezystora bezpiecznikowego R877 - 47/2W podaj¹cegozasilanie do stopnia koñcowego odchylania poziomego.Jeœli telewizor nie wychodzi z trybu standby, œwieci siê natomiastdioda LED, nale¿y sprawdziæ tranzystor SMD Q854 -BC847B. Jeœli w tym punkcie brak napiêcia startowego, a kondensatorC871 jest w porz¹dku, nale¿y sprawdziæ i ewentualniewymieniæ diodê D867 - 1N4001.Jeœli wszystkie powy¿sze elementy s¹ w porz¹dku a telewizornadal nie dzia³a, nale¿y sprawdziæ wzmacniacz b³êduIC850 - SE140N (sprawdziæ przez podstawienie nowego uk³adulub pomiar napiêæ sta³ych). Jego nieprawid³owe funkcjonowaniemo¿e byæ spowodowane w wyniku uszkodzenia w liniinapiêcia zasilaj¹cego stopieñ koñcowy odchylania linii.Nale¿y tak¿e sprawdziæ diodê D853 - MA2180BLFS, czynie jest zwarta. Je¿eli oka¿e siê, ¿e dioda pracuje prawid³owo,nale¿y jeszcze sprawdziæ diodê D867 - 1N4001 pod k¹temup³ywnoœci.Zdarza siê, ¿e telewizor przechodzi do trybu standby sporadyczniei samoistnie do niego powraca³, nale¿y wówczassprawdziæ diodê D868 - 1N4150T-27. Znajduje siê ona w pobli¿uprzekaŸnika trybu standby (RL801) i doprowadza do niegonapiêcie 12V.W tym miejscu warto równie¿ wspomnieæ, ¿e uk³ad IC801- STR-F6654LF51 mo¿e powodowaæ takie same problemy. Wkilku egzemplarzach tego telewizora zdarza³o siê, ¿e wy³¹cza³siê on nieregularnie. By³o to spowodowane tranzystorem Q857- 2SA1018QTA, który najlepiej od razu wymieniæ, poniewa¿jego pomiar jest bardzo utrudniony. Z kolei przy zdarzaj¹cejsiê okresowo przerwie w dzia³aniu pilota, nale¿y wymieniæ tranzystorQ852 - 2SC1383QRS.W kilku przypadkach zdarzy³o siê tak¿e, ¿e telewizor niew³¹cza³ siê z powodu uszkodzonego rezystora R877 - 0.47R.Jeœli bezpiecznik F802 ulega przepaleniu, nale¿y sprawdziætak¿e mostek prostowniczy D801 - RBV-608LF-B.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 17

Porady serwisoweJe¿eli zawiod¹ wszystkie wymienione œrodki a bezpieczniknadal ulega przepaleniu, mo¿e siê okazaæ, ¿e jest to winatransformatora impulsowego T801 lub te¿ uszkodzenia w jegouzwojeniach.Je¿eli urz¹dzenie ca³y czas nie bêdzie dzia³aæ nale¿y sprawdziæstopieñ odchylania poziomego.Usterki stopnia koñcowego odchylania poziomego.Jeœli brak obrazu i dŸwiêku, a zasilanie ca³y czas pojawiasiê i natychmiast znika, nale¿y sprawdziæ tranzystor wyjœciowylinii Q551 - BU2508 pod k¹tem zwarcia.Jeœli zamontowanym fabrycznie uk³adem jest w³aœnieBU2508, nale¿y go wymieniæ na 2SD1577. Nale¿y tak¿e sprawdziærezystor R507 - 100R/1W.Jeœli tranzystor wyjœciowy linii Q551 ca³y czas jest zwarty,nale¿y sprawdziæ napiêcie zasilaj¹ce stopieñ odchylania poziomegona kolektorze tranzystora koñcowym Q551 – czymieœci siê w granicach 140-160V. Jeœli tak, nale¿y sprawdziæpoprzez zamontowanie nowego uk³adu wzmacniacza b³êduIC850 - SE140N.Pocz¹tkowo w sprzeda¿y dostêpny by³ zestaw naprawczylinii TZS9EK001, jednak obecnie w sprzeda¿y znajduje siêtylko tranzystor linii 2SD1577LB. W innych modelach telewizorówPanasonic takich, jak TX28MD4, TX28MD4l,TX28LD4DP, TX28LD4DPL, TX28XD4/A tranzystor Q551BU2508AXLB zosta³ zast¹piony przez 2SD1577LB, zaœ rezystorR507 - 270R/1W opornikiem 100R/1W.Jeœli tranzystor Q551 - 2SD1577LB jest zwarty, nale¿ysprawdziæ stan po³¹czeñ lutowanych transformatora steruj¹cegolini¹ T501. Poprawa lutowania mo¿e rozwi¹zaæ wszelkieproblemy.Jeœli przez ca³y czas na bazie tranzystora wyjœciowego liniiQ551 brak sterowania, nale¿y sprawdziæ kondensator C509 -47µF 35V. Jeœli jest on sprawny, nale¿y sprawdziæ tranzystorsterownika linii Q503 - 2SD2398-M2 oraz skontrolowaæ po³¹czenialutowane.Jeœli ¿aden z wymienionych elementów nie by³ powodemopisywanych problemów, nale¿y sprawdziæ tranzystor Q552 -2SD1877.Dla niektórych przypadków przepalenia siê bezpiecznikasieciowego F602 przyczyny tego faktu nale¿y poszukiwaæ wniesprawnoœci transformator wyjœciowego linii T551, nale¿ysprawdziæ go pod k¹tem uszkodzeñ w uzwojeniach miêdzy nó¿-kami 2 a 7.Transformator wyjœciowy linii T551 mo¿e byæ odpowiedzialnyza kilka problemów, m. in. za zbytni¹ jasnoœæ ekranuspowodowan¹ nieprawid³owym napiêciem siatki drugiej. Zbytdu¿a jasnoœæ mo¿e byæ tak¿e spowodowana nieprawid³owymustawieniem ostroœci, spowodowanym w³aœnie uszkodzonymT551.Jeœli obraz jest ciemny lub brak obrazu, mo¿e to byæ spowodowanezbyt niskim napiêciem siatki drugie z transformatoralinii. Sprawdziæ przez pomiar napiêæ sta³ych lub poprzezpodmianê.Jeœli obraz znika co jakiœ czas, nale¿y sprawdziæ lutowaniewyprowadzenia 11 i 7. Pod tym samym katem nale¿y równie¿sprawdziæ gniazdo i wtyczkê (E3) wypr.4 i 5. Je¿eli oka¿¹ siêdobre, nale¿y wymieniæ transformator linii T551.Jeœli zasilanie stopnia koñcowego linii jest prawid³owe ielementy w sterowaniu lini¹ s¹ sprawne, nale¿y sprawdziæ napiêcie8V do uk³adu IC601 - VDP3120BPPB1 (n.50). Jeœlibrak tego napiêcia, nale¿y sprawdziæ cewkê L606 - 4.7µH.Przy za du¿ych rozmiarach obrazu i zbyt ciemnym ekraniespowodowanym za niskim napiêciem siatki drugiej G2 (oko³o200V), nale¿y wymieniæ cewkê L554 i rezystor R702 (8.2R).W kilku przypadkach okaza³o siê, ¿e problemy z korekcj¹EW spowodowane by³y uszkodzeniem diody D701 - ISS133T-77. Jeœli trudno jest wycentrowaæ obraz, nale¿y wymieniæ uk³adIC701 - TEA2031A.Jeœli obraz jest przesuniêty w pionie i wystêpuje dr¿enielinii, nale¿y wymieniæ procesor wizji IC601 - VDP3120BPPB1.Uk³ad ten mo¿e równie¿ powodowaæ b³yskaj¹cy obraz.Jeœli wystêpuj¹ problemy z w³¹czaniem OTVC, nale¿ysprawdziæ IC601 - VDP3120BPPB1 pod k¹tem nieprawid³owychlutowañ i napiêæ sta³ych.Uszkodzenia uk³adów odchylania pionowego.Najczêstsz¹ usterk¹ uk³adów odchylania pionowego jestjego brak, objawiaj¹cy siê poziom¹ bia³¹ liniê lub w niektórychwypadkach brakiem obrazu.Przy braku ramki nale¿y sprawdziæ uk³ad koñcowy IC451- LA7845N. Je¿eli oka¿e siê, ¿e jest sprawny, nale¿y sprawdziædiodê D557 - EU02 i/lub rezystor R555 - 0.33R.Jeœli problemy nie ust¹pi³y, nale¿y sprawdziæ diodê D558 -ISR124-4AT82 i/lub rezystor R559 - 0.33R, a jeœli i to nie pomo¿e,nale¿y jeszcze sprawdziæ diodê D454 - ERA15-02V3.Nastêpnie, je¿eli poprzednie dzia³ania nie przynios¹ efektu,nale¿y sprawdziæ cewki odchylania pionowego pod k¹temich uszkodzenia wewnêtrznego lub problemów z lutami. Mog¹pojawiæ siê tak¿e zwarcia.W wypadku tych ostatnich mo¿e pojawiaæ siê dym lub iskrytam, gdzie uzwojenie jest zwarte. Jeœli sprawdzenie rezystancjinie wyka¿e nieprawid³owoœci, nale¿y sprawdziæ gniazdo iwtyk E4.Jeœli uk³ad koñcowy ramki IC451 - LA7845N ulegnie zwarciu,telewizor nie bêdzie dawa³ siê uruchomiæ z trybu standby,przechodz¹c w tryb ochronny.Jeœli telewizor przechodzi w tryb standby po uruchomieniu,nale¿y sprawdziæ diodê D558 - ISR124-4AT82. Jeœli telewizornie daje siê uruchomiæ i mruga dioda LED, nale¿y sprawdziærezystor R559 - 0.33R.Jeœli telewizor wy³¹cza siê w nieregularnych odstêpachczasu, nale¿y sprawdziæ kondensator C454 - 220nF. Jeœli nadaluk³ad wyjœciowy ramki nie pracuje prawid³owo, nale¿ysprawdziæ IC601 - VDP3120BPPB1, jak równie¿ przebieg steruj¹cyramk¹ na wyprowadzeniu 31.Jeœli brak w³aœciwego przebiegu steruj¹cego ramk¹, nale-¿y podejrzewaæ uszkodzenie uk³adu IC601. W kilku przypadkachje¿eli telewizor przechodzi do trybu standby nieregularnienale¿y sprawdziæ rezystor R601 - 100R obwodzie zabezpieczeniauk³adu ramki.M.M.Thomson 42PB220S4, 37PB220S4chassis IFC228 - PLASMAPoprawa ustawieñ toru wizyjnego w zale¿noœci od Ÿród³a sygna³u.W zale¿noœci od Ÿród³a sygna³u: PAL / SECAM / RGB /YUV1H / YUV2H dla uzyskania optymalnej jakoœci obrazukonieczne jest indywidualne ustawienie parametrów toru wizyjnegodla ka¿dego z wymienionych sygna³ów. Ustawienia18 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisowete wykonywane s¹ w trybie serwisowym. Metoda regulacjijest nastêpuj¹ca:1/. Wejœcie w tryb serwisowy:· poprzez naciœniêcie przycisku [ STANDBY ] na pilocieprze³¹czyæ odbiornik w tryb standby i odczekaæ kilka sekunddo osi¹gniêcia stabilnej pracy uk³adów zasilaj¹cychw tym trybie pracy,· nacisn¹æ jednoczeœnie przyciski [ VOL- ] oraz [PR-] naklawiaturze lokalnej odbiornika i przytrzymaæ je w tej pozycjiprzez co najmniej 8 sekund,· po up³ywie tego czasu w³¹czyæ odbiornik do pracy, naekranie powinno pojawiæ siê menu serwisowe.2/. Regulacja parametrów toru wizyjnego:· z g³ównego menu serwisowego wybraæ podmenu “VI-DEO” i zredukowaæ o 5 kroków jaskrawoœæ (parametr“Scaling brightness”),· dla ka¿dego Ÿród³a sygna³u ustawiæ dla parametrów “Cutoff …” oraz “White point …” wartoœci zgodne z tabel¹ 1.Tabela 1Parametr PAL SECAM RGB YUV1H YUV2HCut off R 7C 88 7C 80 84Cut off G 7C 84 78 80 84Cut off B 80 80 80 80 80White Point R 6C 74 6C 68 88White Point G 68 6C 60 60 7C· zapamiêtaæ wykonane ustawienia poprzez „zatwierdzenie”funkcji “STORE” na dole podmenu “VIDEO”; ustawienia,które nie zostan¹ zapamiêtane przed opuszczeniemtrybu serwisowego, nie zostan¹ te¿ zapisane do pamiêcinieulotnej NVM.3/. Wyjœcie z trybu serwisowego:· prze³¹czyæ odbiornik w tryb standby lub wy³¹czyæ gowy³¹cznikiem sieciowym.H.D.Vestel chassis 11AK45Utrata zawartoœci pamiêci EPROM.Porada dotyczy przede wszystkim modeli IDTV. Samoczynnekasowanie siê pamiêci mo¿e byæ spowodowane ni¿szymni¿ to jest wymagane do prawid³owej pracy poziomem napiêciaVcc. W celu usuniêcia tego problemu nale¿y zmniejszyæwartoœæ opornoœci rezystora R8118 - 4.7k na p³ytce zasilacza11PW04-1 do wartoœci 4.3k.H.D.Thomson chassis ICC21 RPNie daje siê w³¹czyæ.Po d³u¿szym okresie od³¹czenia od sieci odbiornik nie chcewystartowaæ lub pozostaje w trybie standby. Jest to spowodowaneniekorzystnym „zachowaniem siê” napiêcia rozruchowegouk³adu VIPer20 (IP20). W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœcinale¿y wprowadziæ nastêpuj¹ce modyfikacje uk³adowe:· CP027 – zmieniæ wartoœæ pojemnoœci tego kondensatoraz 2.2nF na 22nF/10%/63V,· CP030 – zmieniæ wartoœæ pojemnoœci tego kondensatoraz 1nF na 2.2nF/10%/100V,· RP027 – zmieniæ wartoœæ opornoœci tego rezystora z 68kna 6.8k/5%/0.140W,· RP029 – zmieniæ wartoœæ opornoœci tego rezystora z 82kna 6.8k/5%/0.140W,· RP030 – zmieniæ wartoœæ opornoœci tego rezystora z 47kna 4.7k/5%/0.140W.Problemy z otwieraniem klapki DVD.Dotyczy odbiorników z wbudowanym odtwarzaczem DVD,na przyk³ad modelu 40TW610S. Przyczyn¹ mog¹ byæ wystaj¹cekanty klapki DVD lub niedok³adne zamontowanie klapkiw p³ycie frontowej. Nale¿y sprawdziæ, czy na prowadnicachnie wystaj¹ fragmenty tworzywa sztucznego i ewentualnie usun¹æje za pomoc¹ ostrego no¿a. Jeœli nie to jest powodem problemówz otwieraniem klapki, nale¿y skontrolowaæ, czy maskownicaprzednia umieszczona jest dok³adnie przed napêdemDVD. W przypadku gdy jest wzajemne przesuniêcie, nale¿ypoluzowaæ maskownicê i zamontowaæ j¹ na nowo, przy monta¿unaciskaj¹c j¹ w górê i na lewo.Odtwarzacz DVD jako urz¹dzenie wolno stoj¹ce.Ze wzglêdów bezpieczeñstwa nie wolno w³¹czaæ do pracyprojektora z wymontowanym odtwarzaczem DVD. Na potrzebynaprawy odtwarzacza konieczne jest przystosowanie go dopracy jako urz¹dzenie wolno stoj¹ce. Do wykonania takiegouk³adu naprawczego producent opracowa³ nastêpuj¹ce podzespo³y:· kit o numerze 355 893 00, zawieraj¹cy p³ytkê interfejsu zez³¹czem SCART i dwie wi¹zki przewodów o d³ugoœci900 mm: 4-przewodow¹ (BA811) i 8-przewodow¹ (BV811),· zasilacz SMPS 2002,· klawiatura DVD – EU2002.Monta¿ uk³adu jest nastêpuj¹cy:· taœm¹ 14-przewodow¹ po³¹czyæ gniazdo HP302 zasilaczaSMPS 2002 z gniazdem BW101 p³ytki MPEG DVD,· taœm¹ 4-przewodow¹ po³¹czyæ gniazdo HP305 zasilaczaSMPS 2002 z gniazdem BK005 p³ytki klawiatury DVD –EU2002,· taœm¹ 8-przewodow¹ po³¹czyæ gniazdo BK225 p³ytkiMPEG DVD z gniazdem BK014 p³ytki klawiatury DVD– EU2002,· przewód sieciowy pod³¹czyæ do gniazda BP391 zasilaczaSMPS 2002,· wi¹zkami przewodów BV811 i BA811 po³¹czyæ p³ytkênapêdu DVD z p³ytk¹ interfejsu,· po³¹czyæ gniazdo SCART p³ytki interfejsu z telewizoremlub monitorem,· aktywizowaæ DVD do pracy jako urz¹dzenie wolno stoj¹cepoprzez jednoczesne naciœniêcie i przytrzymanie przycisków[ VOL- ] i [STOP]; procedurê aktywizacji nale-¿y powtarzaæ po ka¿dorazowym od³¹czeniu i ponownympod³¹czeniu zestawu od sieci.H.D.Thomson chassis ICC21Napiêcia przetwornicy standby i przetwornicy g³ównej.W tabeli 1 zestawiono wartoœci wszystkich napiêæ wytwarzanychw uk³adach zasilacza standby oraz dla napiêæ5V_STBY i 3V3_STBY wartoœci maksymalne pr¹du.W tabeli 2 zamieszczono wartoœci wszystkich napiêæ wytwarzanychw uk³adach zasilacza g³ównego dostêpne w trybiepe³nej pracy i w trybie Acquisition oraz wartoœci maksymalnepr¹du.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 19

Porady serwisoweTabela 1.Wyjœciowe napiêcia przetwornicystandbyNapiêcie Wartoœæ napiêcia Maksymalny pr¹d12VStart (pierwot.) 11.3V7V_STBY (wtórne) 7.5V5V_STBY 5V 50mA3V3_STBY 3.48V1V8_STBY 1.8VTabela 2.USYS300mA (Standby) do700mA (pe³na praca)Wyjœciowe napiêcia przetwornicyg³ównejPe³napraca137V134VTrybAcquisition165VMaksymalnypr¹d20V 21.5V 22.5V 1A10V 11.8V 11.5V 1.5A6V 6.5V 6.3V 2.5A+UA ok. 16V ok. 17V 2A-UA ok. -16V ok. -17V 2A8V5 8.5V 8.5V 350mA8V_1H 8V 8V 490mA8V_2H 8V 8V 350mA5V 5.1V 5.1V 1.5A3V3 3.3V 3.3V 800mAPanasonic TX25MD1 chassis Euro-2Martwy.W³aœciciel odbiornika tak opisa³ jego uszkodzenie: wczorajdzia³a³ tak jak zwykle, a dzisiaj nie chce daæ siê w³¹czyæ.Rzeczywiœcie odbiornik na zewn¹trz sprawia³ wra¿enie ca³kowiciemartwego, jednak¿e pomiary wykaza³y, ¿e zasilacz pracowa³,ale brak by³o napiêcia zasilaj¹cego stopieñ steruj¹cyuk³adami odchylania poziomego, poniewa¿ przepaleniu uleg³bezpiecznik F851 - 1.25A. Pomiar rezystancji tego zasilaniawzglêdem masy wykazywa³ prawie zwarcie (4R). W pierwszejkolejnoœci podejrzewa³em uszkodzenie uk³adu koñcowegoodchylania pionowego IC451, który jest zasilany z tegosamego (28V) napiêcia, jednak¿e to podejrzenie by³o nies³uszne.Przyczyn¹ usterki by³o zwarcie pomiêdzy uzwojeniem pierwotnymi wtórnym transformatora steruj¹cego uk³adami odchylaniapoziomego. Po zamontowaniu nowego transformatorai bezpiecznika zosta³o przywrócone normalne funkcjonowanieodbiornika.H.D.Toshiba 2505DBTZak³ócenia odchylania pionowego.Jakoœæ skanowania pionowego by³a wysoce niezadowalaj¹ca.Zak³ócenia obrazu by³y nastêpuj¹ce: dolna czêœæ obrazu(na oko³o 1/3 wysokoœci ekranu) by³a pofa³dowana, natomiastgórna czêœæ obrazu by³a równie¿ pofa³dowana, ale w mniejszymstopniu, za to wystêpowa³y czarne linie w poprzek ekranu.G³ówny kondensator w stopniu koñcowym odchylania pionowegozosta³ ju¿ wymieniony, ale nie przynios³o to praktycznie¿adnej poprawy. Sprawdzenie przebiegu generatora odchylaniapionowego na n.8 uk³adu TA8739P i uk³adzie korekcjiEW Q371 pokaza³o obecnoœæ na nim wielu zak³óceñ. Sprzê-¿enie zwrotne do n.6 mia³o prawid³owy kszta³t pi³ozêbny, jednak¿ewierzcho³ki tych przebiegów by³y sp³aszczone i zak³óconeprzebiegami o wysokich czêstotliwoœciach. Kontrola elementóww sprzê¿eniu zwrotnym wzmacniacza odchylania pionowegoujawni³a znaczn¹ up³ywnoœæ kondensatora C317 - 1µF/50V. Jego wymiana przywróci³a prawid³ow¹ jakoœæ skanowaniapionowego.H.D.Bang &Olufsen LX5500Powraca do trybu standby.Wed³ug klienta odbiornik dawa³ siê w³¹czyæ do pracy, alenatychmiast powraca³ do trybu standby. Kontrola wybranychelementów w zasilaczu ujawni³a znaczne up³ywnoœci kondensatorówC20 i C25 – oba 47µF/50V. Zamontowanie nowychegzemplarzy przywróci³o pe³ne i prawid³owe funkcjonowanieodbiornika.H.D.Matsui 28WVDP chassis CUC2059 (Grundig)Martwy.Ten szerokoekranowy odbiornik telewizyjny by³ kompletniemartwy. Na samym wstêpie ustali³em, ¿e oba bezpiecznikiby³y przepalone, poniewa¿ uszkodzeniu (na zwarcie) uleg³ tranzystorkluczuj¹cy w przetwornicy T60006 - BUZ90A. W wynikusprawdzania innych elementów w przetwornicy stwierdzi³emjeszcze, ¿e wysokoomowy rezystor R60001 - 270k stanowi³rozwarcie. Wymiana tych elementów spowodowa³a prawid³ow¹pracê odbiornika.H.D.Mitsubishi CT28BW2BDProblemy ze startem.Odbiornik próbuje wystartowaæ, ale wszystko koñczy siêpowrotem do trybu standby. Po otwarciu odbiornika stwierdzi³em,¿e od strony serwisowej nie jest to najwygodniejszechassis. Sprawdzenie pracy zasilacza nie ujawni³o nieprawid³owoœci,podobnie jak w stopniu koñcowym odchylania poziomego.Kontrola pracy uk³adu odchylania pionowego ujawni³azwarcie diody D507, przez któr¹ doprowadzane jest napiêciezasilaj¹ce 28V do uk³adu scalonego wzmacniacza odchylaniapionowego.H.D.Sanyo CEM2140P-00 chassis A3-CEkran prawie ciemny, widaæ kolorowe kontury obrazu, fonia normalna.Objaw uszkodzenia typowy jak przy przerwie linii opóŸniaj¹cejL201 (brak sk³adowej Y sygna³u wizyjnego), ale liniaby³a dobra. Lokalizacja uszkodzenia by³a dosyæ k³opotliwa,na szczêœcie nie zdecydowano siê na wymianê uk³adów scalonychIC101 - LA7681 i IC301 - AN5635N, bo to i tak nic by tonie pomog³o. Uszkodzonym okaza³ siê prze³¹cznik serwisowySW251, oznaczony na schemacie SERVICE SW – przerwa stykusymulowa³a pracê w pozycji œrodkowej i st¹d takie objawy.Z powodu braku nowego prze³¹cznika po³¹czono styki na p³yciebazowej bezpoœrednio, dodatkowo wymieniono jeszczeC563 o pojemnoœci 330µF/35V (nieco zani¿one napiêcie B4wytwarzane przez przetwornicê), C456 o pojemnoœci 100µF/35V (widoczne u góry ekranu poziome jasne kreski) i naprawana tym zosta³a zakoñczona.20 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisoweInformacje serwisowe.Przetwornica wytwarza w stanie pracy sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D551 (B1) = +130.1V, D552 (B3) =+182.0V, D553 (B4), D554 (B5) = +17.6V i D555 (B2) = +18.0V.W stanie czuwania praktycznie ww. napiêcia s¹ zerowe i wuk³adzie jest tylko +5V potrzebne do pracy procesora CPU -IC701 wytwarzane przez uk³ad zasilacza dodatkowego, w sk³adktórego wchodzi m.in. transformator T581 i dioda D582 (nakatodzie tej diody jest +14.7V).J.P.Schneider STV7050 chassis TV1SNiew³aœciwe kolory.Po zmniejszeniu nasycenia koloru do zera na ekranie widaæzakolorowanie obrazu czarno-bia³ego. Najczêœciej przyczyn¹tego jest pozystor PTC R1 i tym razem tak by³o. Powymianie na nowy rozmagnesowano jeszcze kineskop cewk¹rozmagnesowuj¹c¹ i na tym naprawê zakoñczono.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D4 (U1) = +141.8V, D5 (U3) = +22.7V, (U2) =+22.7V, D6 (U4) = +18.0V (U5) = +12.5V i D7 (U6) = +8.4V.J.P.Curtis 2102 chassis PC04APracuje tylko w stanie czuwania, dioda LED œwieci.Napiêcia wytwarzane przez przetwornicê prawid³owe, aleogl¹daj¹c p³ytê bazow¹ zauwa¿ono bardzo silne grzanie siê (ilekkie dymienie siê) rezystorów R426 - 1k/0.125W i PR508 -1k/0.125W, a na nó¿ce 8 (ABL) trafopowielacza T402 -TVL402 znacznie zawy¿one napiêcie (powinno wynosiæ oko-³o +12V). Po wyizolowaniu tej nó¿ki rezystory przesta³y siêgrzaæ, a napiêcie na n.8 trafopowielacza wynosi³o +118V (równe+B) i by³o oczywiste, ¿e jest uszkodzony. Wstawiono zamiennikHG52011P za TVL402, odbiornik zacz¹³ pracowaæprawid³owo, ale by³o konieczne zmniejszenie opornoœci rezystoraFR404 (z uwagi na „niedo¿arzenie” kineskopu) do wartoœci1R/1W i na tym naprawa zosta³a zakoñczona.Chwilowe strzêpienie obrazu.Naprawê zaczêto od pomiarów napiêæ wytwarzanych przezprzetwornicê i okaza³o siê, ¿e napiêcie na katodzie diody D801S- STD12V jest nieznacznie zani¿one (o oko³o +0.5V). Zdecydowanosiê wymieniæ kondensator elektrolityczny C80S -1000µF/16V, chwilowe strzêpienia ust¹pi³y, napiêcie na D801Swróci³o do normy i naprawa zosta³a zakoñczona. J.P.Curtis 21M2VTZmiany wysokoœci obrazu w ró¿nych odstêpach czasu.W ró¿nych odstêpach czasu obraz robi³ siê „panoramiczny”,co zazwyczaj zwi¹zane jest z usterk¹ w uk³adzie odchylaniaramki. Zastrze¿enia budzi³y luty przy nó¿kach uk³adu scalonegoIC401 - TDA1170, wiêc je przylutowano i usterka ju¿nie wyst¹pi³a. Wymieniono te¿ C402 - 220µF/35V, który siêznacznie grza³ i na tym zakoñczono naprawê.Uwaga: Zasz³a te¿ koniecznoœæ regulacji wysokoœci obrazu. Dokonujesiê tego w trybie serwisowym przy u¿yciu pilota serwisowegotypu. Poniewa¿ nie posiadano takowego, u¿yto innegopilota korzystaj¹c z opisu zawartego w „SE” 5/99 - str.36. J.P.GoldStar CK21A80X chassis PC31AZanika wizja, dŸwiêk prawid³owy.Zanikanie wizji (ciemny ekran) nastêpuje w ró¿nych odstêpachczasu i zauwa¿ono, ¿e w tym czasie zanika ¿arzeniekineskopu, ale wysokie napiêcie jest obecne. To pozwoli³o naszybk¹ lokalizacjê usterki na p³ytce kineskopu. Przy nó¿ce¿arzenia by³ zimny lut, ale i jakoœæ lutów pozosta³ych nó¿ekbudzi³a zastrze¿enia. „Przelutowano” wiêc ca³¹ podstawkê kineskopui usterka ust¹pi³a.Informacje serwisowe.Zasilacz wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzone nakatodach diod: D804 = +117.7V (0V), D805 = +24.0V(+25.0V) i D806 = +12.0V (+11.4V). Napiêcia w nawiasachdotycz¹ pracy w stanie czuwania.Trafopowielacz wytwarza sta³e napiêcia mierzone równie¿na katodach diod: D401 = +26.1V, D402 = +16.1V, D403 =+38.2V i D405 = +197.6V.Napiêcie sta³e mierzone na n.8 i 11 (ABL) trafopowielaczaT401 wynosi +12.3V (przy prze³¹czeniu w tryb AV i ciemnymekranie wynosi +12.5V).J.P.Panasonic TC26B3EE chassis M15MNieczynny.Uszkodzenie wyst¹pi³o po przepiêciu w sieci energetycznej.Pomiary wykaza³y, ¿e niesprawny jest zasilacz – brak napiêæpo stronie pierwotnej i wtórnej. Uszkodzonym okaza³ siêrezystor R812 -2.7R/5W usytuowany w bloku zasilacza i pojego wymianie odbiornik pracowa³ poprawnie. J.P.Panasonic TX29AS1P chassis EURO4Nieczynny.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ tylko „cykanie” przetwornicy,co najczêœciej spowodowane jest zwarciami elementów.W tym przypadku zwarty by³ tranzystor Q551 - 2SD1577LB ipo jego wylutowaniu przetwornicê obci¹¿ono w ga³êzi linii¿arówk¹ 60W. Przetwornica wytwarza³a prawid³owe napiêcianiewiele ró¿ni¹ce siê od podanych na schemacie (napiêcia podanena schemacie s¹ nastêpuj¹ce: B3 = +29V, B8 = +7D, B4= +15V i B2 = +150V). Napiêcia te po kilku sekundach pracyby³y wy³¹czane przez przekaŸnik RL801 i dioda LED œwieci³ana czerwono. Wstawiono nowy tranzystor Q551, ale aby unikn¹æjego ponownego zwarcia w przypadku obecnoœci uszkodzeniaw stopniu linii w miejsce R567 - 4.7R/7W w³¹czono¿arówkê 60W. Po w³¹czeniu do sieci ¿arówka zaœwieci³a dosyæmocno (spadek napiêcia na niej oko³o +130V), co wskazywa³ona uszkodzenie w stopniu mocy (sterowanie stopniemlinii by³o prawid³owe oraz po pod³¹czeniu anteny obecna by³afonia. Po rutynowym sprawdzeniu elementów najczêœciej ulegaj¹cychuszkodzeniu pozosta³ do sprawdzenia trafopowielaczT551 - ZTFM05006A i faktycznie by³ uszkodzony. Przy naprawiekorzystano ze schematu opublikowanego w „SerwisieElektroniki” nr 3/2006. W tym modelu telewizora w stosunkudo schematu s¹ pewne zmiany, a jedn¹ z rzucaj¹cych siê woczy jest zastosowanie dodatkowej p³ytki o symboluTNP8EP018, na której jest czêœæ elementów stopnia mocy liniiprzeniesionych z p³yty bazowej i posiadaj¹cych w³asneoznaczenia. Zastosowano procesor IC1101 o symboluSDA5450 C70 B13.J.P.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 21

Porady serwisoweAudioIzolatoryBNI 1000R (nagrywarka DVD)Nie daje siê w³¹czyæ.Urz¹dzenie nie dawa³o siê w³¹czyæ. Nie mia³em ¿adnychwskazówek odnoœnie serwisowania tego urz¹dzenia, wiêc zdecydowa³emsiê „rzuciæ okiem” na zasilacz. Okaza³o siê, ¿e uszkodzonezosta³y kondensatory C46 i C47 - 1µF/16V. Ich wymianaprzywróci³a prawid³owe funkcjonowanie urz¹dzenia. M.M.Rys.1dotychczasowynowySony MDS-S38 (minidysk)Informacje serwisowe.· mechanizm napêdu – MDM-3B,· g³owica optyczna (Optical Pick-up) – KMS-260A/J1N,· pilot – RM-D7M.S³abe œwiecenie wyœwietlacza.Wskazania wyœwietlacza fluorescencyjnego s¹ s³abo widoczne.Przyczyn¹ tej usterki okazuje siê kondensator podpiêtydo napiêcia zasilaj¹cego wyœwietlacz fluorescencyjny, kondensatorten utraci³ pojemnoœæ. Wymiana kondensatora ceramicznegoC522 - 0.01µF/20%/16V na p³ycie g³ównej (MainBoard) usuwa nieprawid³owoœæ. Kondensator ten zamontowanyjest w aplikacji regulatora IC310 - M5293L wytwarzaj¹cegonapiêcie -32V dla wyœwietlacza FL.Nieprawid³owe dzia³anie.Informacje o mocy lasera, œcie¿kach, czasie nagrania, tytu-³ach utworów itp. zapisywane s¹ w obszarze U-TOC (UserTable Of Contents). B³êdny zapis informacji TOC spowodowanywadliw¹ prac¹ mikrokontrolera steruj¹cego mo¿e powodowaænastêpuj¹ce objawy:· po dokonaniu nagrania wskazywany jest zbyt d³ugi czas,który pozostaje do wykorzystania,· przy dokonywaniu nowych nagrañ poprzednie ulegaj¹wykasowaniu,· przy odtwarzaniu pojawia siê komunikat “Disc Error”.W przypadku pojawienia siê wymienionych symptomówsposobem na ich usuniêcie jest zamontowanie nowej, ulepszonejwersji mikrokontrolera. W tabeli 1 zamieszczono oznaczenia„starych” i „nowych” mikrokontrolerów dla opisywanegominidysku MDS-S38 oraz kilku innych modeli minidyskówfirmy Sony.Wy³¹cza siê.Urz¹dzenie samoczynnie w³¹cza siê, nie chce wci¹gaæ dyskulub go „wyrzuca”, nie nagrywa. Te wszystkie objawy lubtylko któryœ z nich mog¹ byæ wywo³ane substancj¹ gumowychizolatorów „atakuj¹c¹” kontakty prze³¹czników. W celu usuniêcianieprawid³owoœci nale¿y wymieniæ wszystkie czteryizolatory o numerze (4-987-327-01) pokazane na rysunku 1na nowe, zmodyfikowane wykonania. Ponadto nale¿y wymieniæ„uszkodzone” prze³¹czniki, przy czym na podstawie ni¿ejwymienionych objawów mo¿na okreœliæ, który z prze³¹cznikówfunkcjonuje nieprawid³owo.· S681 (LIMIT IN) – nie nagrywa, nie wysuwa dysku; prze-³¹cznik 1-572-467-61 zamieniæ na 1-572-467-21,· S685 (CHUCKING IN) – automatycznie w³¹cza siê; prze-³¹cznik 1-572-467-61 zamieniæ na 1-572-467-21,· S686 (PACK OUT) – nie przyjmuje lub nie wyrzuca p³ytMD; prze³¹cznik 1-762-621-21 wymieniæ na taki sam typ,· S688 (REC POSITION) – nie nagrywa; prze³¹cznik 1-762-621-21 wymieniæ na taki sam typ.Wymiana p³yty BD.W przypadku wymiany p³yty BD (A-4699-770-A) nale¿ysprawdziæ, czy po stronie “B” p³ytki zamontowana jest zwora(kropla lutowia spe³niaj¹ca funkcjê mostka) ³¹cz¹ca punkt TP26z TP27. Brak tego po³¹czenia powoduje nieprawid³owe dzia-³anie funkcji nagrywania. Lokalizacjê po³¹czenia pokazano narysunku 2.po³¹czenieza pomoc¹kroplilutowiaTabela 1.Model Poz. „Stary” „Nowy”MDS-J3000ES IC401 RU8X11AMF-0116 RU8X12AMF-0125MDS-JE500 IC316 RU8X11AMF-0109 RU8X12TF-0128MDS-JE510 IC316 RU8X11AMF-0115 RU8X12TF-0129MDS-JE700 IC401 RU8X11AMF-0116 RU8X12AMF-0125MDS-S37 IC316 RU8X11AMF-0109 RU8X12TF-0128MDS-S38 IC401 RU8X11AMF-0115 RU8X12TF-0129Rys.222 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Porady serwisoweTryb testowy.1. Œrodki ostro¿noœci w czasie przeprowadzania trybu testowegoa/. W trybie testowym odtwarzania lub nagrywania ci¹g³egonaciœniêcie przycisku [ EJECT ] nie powoduje zatrzymaniarotacji dysku. Dlatego nale¿y najpierw nacisn¹æ przycisk[NO], a dopiero potem [ EJECT ].b/. W trakcie przeprowadzania testów zabezpieczenie przedskasowaniem nagrania nie jest wykrywane. W zwi¹zku ztym do testów nie powinny byæ u¿ywane dyski, na którychs¹ zapisane dane, które nie powinny ulec skasowaniu lubzniszczeniu.2. Tryby, w których laser emituje promieniowanie· tryb ci¹g³ego nagrywania (CREC MODE),· tryb regulacji ruchu poprzecznego (EFBAL ADJUST),· tryb regulacji mocy lasera (LDPWR ADJUST),· tryb kontroli mocy lasera (LDPWR CHECK),· w trakcie i po naciœniêciu przycisku [ ● ].3. Uruchomienie trybu testowegoW trakcie naciskania pokrêt³a [AMS] w³o¿yæ wtyczkê przewodusieciowego do gniazdka, po czym zwolniæ nacisk ga³ki.4. Wyjœcie z trybu testowegoWyjœcie z trybu testowego nastêpuje w wyniku naciskaniaprzycisku [ REPEAT ], co spowoduje przejœcie urz¹dzenia wtryb standby lub w wyniku od³¹czenia go od sieci.5. Podstawowe operacje w trybie testowymWszystkie operacje w trybie testowym s¹ przeprowadzaneza pomoc¹ pokrêt³a [AMS] oraz przycisków [ YES ] i [NO].Przyporz¹dkowano im nastêpuj¹ce funkcje:· pokrêt³o [AMS]– zmiana parametrów i trybów,· przycisk [YES]– przejœcie do nastêpnego kroku, finalizacjawprowadzania danych,· przycisk [NO]– powrót do poprzedniego kroku, zatrzymanieoperacji.6. Wybór rodzaju trybu testowegoW wyniku pokrêcania pokrêt³a [AMS] do wyboru jest 13rodzajów testów wybranych uk³adów i podzespo³ów. Nazwytych testów s¹ wyœwietlane na wyœwietlaczu, a ich znaczeniejest nastêpuj¹ce:· TEMP ADJUST – regulacja offsetu kompensacji temperaturowej,· LDPWR ADJUST – regulacja mocy lasera,· LDPWR CHECK – kontrola mocy lasera,· EFBAL ADJUST – regulacja ruchu poprzecznego,· FBIAS ADJUST – regulacja odchylenia ostroœci,· FBIAS CHECK – kontrola odchylenia ostroœci,· CPLAY MODE – tryb odtwarzania ci¹g³ego,· CREC MODE – tryb nagrywania ci¹g³ego,· DETRK CHECK – kontrola· S curve CHECK – kontrola krzywej “S” (*),· EEP MODE – tryb pamiêci NVM (*),· MANUAL CMD – tryb rêcznego wysy³ania rozkazów (*),· SVDATA READ – tryb odczytu danych (*).Jeœli przez pomy³kê zostanie wybranych niew³aœciwy rodzajtrybu testowego, w celu jego opuszczenia nale¿y nacisn¹æprzycisk [NO]. Tryby oznaczone (*) nie s¹ przewidzianedo stosowania w trakcie serwisowania sprzêtu, w przypadkuprzypadkowego wybrania ich, nale¿y niezw³ocznie je opuœciæpoprzez naciœniêcie przycisku [NO].7. Tryb odtwarzania ci¹g³ego7.1. Uruchomienie trybu odtwarzania ci¹g³egoa/. za³adowaæ dysk do mechanizmu,b/. pokrêt³em [ AMS] wybraæ tryb “CPLAY MODE” (takikomunikat powinien pojawiæ siê na wyœwietlaczu,c/. nacisn¹æ przycisk [YES] w celu zmiany komunikatu na“CPLAY IN”,d/. gdy uzyskany zostanie dostêp do danych, komunikat nawyœwietlaczu zmieni siê na “C1 = GGGG AD = GG”, gdzieznaki G pokazuj¹ stopê b³êdów.7.2. Zmiana zakresu odtwarzaniaa/. w trakcie odtwarzania ci¹g³ego nacisn¹æ przycisk [YES],komunikaty bêd¹ siê kolejno zmieniaæ:“CPLAY MID” ª “CPLAY OUT” ª “CPLAY IN”Po naciœniêciu dowolnego przycisku nastêpuje odtwarzanieaktualnie wybranego zakresu nagrania.b/. gdy uzyskany zostanie dostêp do danych, komunikat nawyœwietlaczu zmieni siê na “C1 = GGGG AD = GG”, gdzieznaki G pokazuj¹ stopê b³êdów.7.3. Zakoñczenie odtwarzania ci¹g³ego.a/. nacisn¹æ przycisk [NO], komunikat na wyœwietlaczu powinienzmieniæ siê na “CPLAY MODE”,b/. nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] w celu wysuniêcia dysku.8. Tryb nagrywania ci¹g³ego8.1. Uruchomienie trybu nagrywania ci¹g³egoa/. za³adowaæ zapisywalny dysk do mechanizmu (w trakcieprzeprowadzania tego trybu, zabezpieczenie przed zapisemnie powinno byæ wykrywane; nale¿y tak¿e przed rozpoczêciemtrybu nagrywania ci¹g³ego upewniæ siê, czy w wynikujego uruchomienia nie zostan¹ skasowane dane, które powinnyzostaæ zachowane),b/. pokrêt³em [AMS] wybraæ tryb “CREC MODE” (taki komunikatpowinien pojawiæ siê na wyœwietlaczu),c/. nacisn¹æ przycisk [YES] w celu zmiany komunikatu na“CREC MID”,d/. gdy uzyskany zostanie dostêp do danych, komunikat na wyœwietlaczuzmieni siê na “CREC = (GGGG)” i podœwietlonypowinien byæ “REC”, gdzie znaki G pokazuj¹ stopê b³êdów.8.2. Zmiana obszaru zapisu na dyskua/. w trakcie nagrywania ci¹g³ego nacisn¹æ przycisk [YES],komunikaty bêd¹ siê kolejno zmieniaæ:“CREC MID” ª “CREC OUT” ª “CREC IN”Po naciœniêciu dowolnego przycisku nastêpuje rozpoczêcienagrywania w aktualnie wybranym obszarze dysku, akomunikat “REC” zostaje wygaszonyb/. gdy uzyskany zostanie dostêp do danych, komunikat nawyœwietlaczu zmienia siê na “CREC = GGGG” i podœwietlonyzostaje komunikat “REC”, gdzie znaki G pokazuj¹stopê b³êdów.8.3. Zakoñczenie nagrywania ci¹g³ego.a/. nacisn¹æ przycisk [NO], komunikat na wyœwietlaczu powinienzmieniæ siê na “CREC MODE”, a “REC” powinnozostaæ wygaszoneb/. nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] w celu wysuniêcia dysku.Uwagi:1. Przycisk [NO] mo¿e zostaæ u¿yty do zatrzymania nagrywaniaw ka¿dej chwili.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 23

Porady serwisowe2. Adresy pocz¹tków nagrywania dla obszarów IN. MID iOUT s¹ nastêpuj¹ce:– IN cluster 40h,– MID cluster 300h,– OUT cluster 700h.3. Testowy tryb nagrywania ci¹g³ego nie powinien byæ przeprowadzanyprzez d³u¿szy czas ni¿ 5 minut.4. W trakcie testu nagrywania ci¹g³ego urz¹dzenie powinnobyæ zabezpieczone przed wstrz¹sami i wibracjami.9. Funkcje przycisków w trybie testowym[ w ] – w³¹czenie odtwarzania ci¹g³ego, gdy odtwarzacz znajdujesiê w trybie STOP; je¿eli przycisk ten zostanie naciœniêtyw trakcie odtwarzania ci¹g³ego, nastêpuje zatrzymanielub ponowne uruchomienie serwomechaniki œledzeniaœcie¿ki,[ # ] – zakoñczenie odtwarzania/nagrywania ci¹g³ego,[ uu ] – w trakcie naciskania przycisku nastêpuje przesuniêciemechanizmu sanek do skrajnej pozycji zewnêtrznej,[ tt ] – w trakcie naciskania przycisku nastêpuje przesuniêciemechanizmu sanek do skrajnej pozycji wewnêtrznej,[ ● ] – w trakcie odtwarzania ci¹g³ego naciskanie przyciskupowoduje w³¹czanie/wy³¹czanie nagrywania,[ SCROLL ] – prze³¹czanie pomiêdzy trybem pit i groove,[ PLAY MODE ] – w³¹czanie serwomechaniki obracaj¹cejdysk (CLVS i A),[ DISPLAY/CHAR ] – prze³¹czanie trybu pracy wyœwietlacza;powrót do poprzedniego kroku; zatrzymanie wykonywanychoperacji.10. Praca wyœwietlacza w trybie testowymNaciœniêcie przycisku [ DISPLAY/CHAR ] – w dowolnymmomencie przeprowadzania testu zmienia rodzaj wyœwietlaniainformacji w nastêpuj¹cej kolejnoœci:rodzaj testu ª stopa b³êdu ª adres ª wzmocnienie (auto) ª IVRa/. rodzaj testu : “TEMP ADJUST”, “CPLAY MODE”, itd.b/. stopa b³êdu: “C1 = GGGG AD = GGGG” (gdzie: C1 =b³¹d C1, AD = ADER),c/. adres: MO = dysk zapisywalny, CD = dysk tylko do odtwarzaniah = GGGG s = GGGG (MO pit i CD)h = GGGG a = GGGG (MO groove)h = addres nag³ówkas = adres SUBQa = adres ADIP– (znak “_” jest wyœwietlany, gdy adres nie mo¿e zostaæodczytany).d/. wzmocnienie (auto) jest wyœwietlane w postaci:AG F = GG T = GG– F = wartoœæ automatycznego wzmocnienia sygna³u ostroœci,– T = wartoœæ automatycznego wzmocnienie sygna³u œledzeniaœcie¿ki.H.D.Panasonic SC-EH760 (zestaw audio)Informacje techniczne.W sk³ad zestawu SC-EH760 wchodz¹ nastêpuj¹ce elementy:· SA-EH760 – tuner / amplifier,· SH-EH760 – procesor dŸwiêku,· SL-EH760 – odtwarzacz + zmieniacz p³yt CD,· RS-EH760 – magnetofon kasetowy dwukieszeniowy,· SB-EH760 – zestawy g³oœnikowe frontowe,· SB-PC75 – g³oœnik œrodkowy (center),· SB-PS75 – g³oœniki surround,· RAK-EHA28WH – nadajnik zdalnej regulacji.Kod b³êdu “F61”.Pomiary napiêæ we wzmacniaczu SA-EH760 ujawniaj¹ braknapiêcia UB = -7.5V na tranzystorze Q702. Tranzystor ten pe³nifunkcjê regulatora napiêcia -7.5V, wytwarzanego z napiêcia-30.3V. Powodem okaza³o siê uszkodzenie (zwarcie) diodyD757 - MA700 podpiêtej pomiêdzy napiêcie -7.5V a masê orazrezystora R772 - 2.2R podaj¹cego napiêcie -30.3V do tranzystoraQ702 - 2SB1548PQAU.Kod b³êdu “F61”.Po w³¹czeniu pojawia siê kod “F61”, po czym nastêpujeautomatyczne wy³¹czenie i ponowne w³¹czenie nie jest mo¿liwe.Powodem takiego zachowania siê zestawu jest uszkodzenieuk³adu wzmacniacza mocy IC601 - RSN311W64A (pojawieniesiê napiêcia sta³ego na wyjœciach g³oœnikowych) w tunerze/wzmacniaczuSA-EH760.Kod b³êdu “U70 CD” lub “U70 DECK”.Powodem wyœwietlania komunikatów o b³êdach “U70 CD”“U70 DECK” jest b³¹d w komunikacji na magistralach spowodowanynieprawid³owymi lub uszkodzonymi po³¹czeniamikablowymi. Jeœli taki b³¹d jest wyœwietlany na wyœwietlaczutunera/wzmacniacza ani magnetofon kasetowy, ani odtwarzaczp³yt CD nie mog¹ byæ sterowane za pomoc¹ nadajnikazdalnej regulacji. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœci nale-¿y sprawdziæ po³¹czenia kablowe i je skorygowaæ lub naprawiæ.Jeœli czynnoœci te nie przywróc¹ poprawnego funkcjonowaniazestawu powodem mo¿e byæ uszkodzenie nastêpuj¹cychuk³adów scalonych: IC901 - LC8A524A5N28 (SA-EH7600), IC451 - M38504M6200F (SL-EH760), IC701 -M38503M2400F (RS-EH760). Wymiana uszkodzonego uk³aduprzywraca prawid³owe dzia³anie.H.D.Panasonic SA-EH60Wy³¹cza siê.Zestaw samoczynnie wy³¹cza siê. Pomiary wykaza³y, ¿e wlewym kanale obecne jest napiêcie sta³e, w zwi¹zku z czymuaktywniaj¹ siê uk³ady protekcji. Powodem okaza³o siê uszkodzenieuk³adu wzmacniacza mocy IC601 - RSN307M44 i rezystoraR721 - 4.7R.H.D.Panasonic SA-EH50Nie dzia³a lewy kana³.W lewym kanale brak jakiegokolwiek dŸwiêku. Spowodowaneto zosta³o w wyniku uszkodzenia cyfrowego kontroleradŸwiêku IC301 - M62433FP. Wymiana uk³adu przywracadŸwiêk w obu kana³ach.Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie chce wykonywaæ ¿adnych funkcji wskaŸnik“TUNER/BAND” œwieci na ¿ó³to. Przyczyn¹ jest brak oscylacjirezonatora kwarcowego X901 spowodowany uszkodzeniemdiody D701 - MA4051 w zasilaczu. Po wymianie diodyurz¹dzenie funkcjonuje prawid³owo.H.D.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Zasilacz kina domowego Thomson DPL201VD chassis ASMP1210Aplikacja uk³adu FSDM0265RNB w zasilaczu kinadomowego Thomson DPL201VD chassis ASMP1210VD31N5232BCY11NCY21NDGNDCX2220NFILTER100M4 3LF11 21CX1220NFH1@LAB122 1CN1D41N4007D31N4007D21N4007D11N4007R410KC447µ25VC5100NC122400V µ R268KR147KD5FR107U1FSDM0265RNBGNDVCCVFBIPKDRAIN8DRAIN7DRAIN6VSTR87651234V12N5551R31KGNDVD1BZX55C15W21G25C24.7N431D6FR107C34.7U2EL817T1EE22-4895ACY31N16.8D11FR104D9FR104D81N5822160V µ R11D12FR104242KD71N5822C610NR6330R73.3KC111 µ50VC121MI16VR56.83W3U3AREF1W167891011121G1C14220µ16VR17220C91MI6.3VD101N5819R84.7KR96.8R104.7KL310µR20220L210µC71MI16VV52N5551R21150VD21N5232BC1333016V µ C1510035V µC1033016V µL110µC833016V µ C1733016V µ L410µR15 1KD141N4148V32N5551V42N5551R18150R23330R244.7KV22N5401R161KR1410KR1310KR191KFL+6CN3FL-5-27V4GND35VE2PC1R121K1CN2234567C1633016V µR221K-12VGND12VGND3.3VGND5VDSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 25

26 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008Aplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVD Thomson DVD2120P (rys.1)J80112POWERC803NCC804NCFor TUV Version 230V ACFor USA Version 120V ACF801L801T1.25A 250VAC3NC(Short) 41 2V801NCRH801NC* C801 33/400VC801 33/250VR801820K1/4WR802 NCL8023 39mH 4C8020.22µF250VAC1 2D801C811D803NCNCD802C812 NCC813D804C814 NC1N4007×4U801TOP243PWARNING: FOR CONTINUED PROTECTION AGAINST RISK OF FIRE REPLACE ONLY WITH THE SAME TYPE AND RATING OF FUSENOTE:1. THE UNIT OF RESISTANCE "OHM" IS OMITTED.2. ALL RESISTORS ARE "1/8W, 5%" UNLESS OTHERWISE NOTED.3. THE EMPERTURE OF CAPACITOR IS "85 DEGREE" UNLESS OTHERWISE NOTED.*C80133400VR81568K2WR8031001/4WD8051N4007L804BEAD7 6 5S4 S3 D1BPS1 S2 EN234C8050.150VC8274N7500VD8061N4148R80410K1/4WC829NCT801(SEE DETAIL)EEL25TRAN/2113E114456743C8062200PU802PC817A12131211108R805680C8200.1/50VJ805D808SR360D807SR36012C810100010V105 DEGREEBEADNCC807100010V105 DEGREER8063.3KU803TL431Option for Double ScartD812HER105Option for VFD VersionD811HER105BEADNC32C8160.33µFR809SHORT1BEADNCBEADNCD810HER105R814 270C83510µ50VC82510µ50VC836 R829 15 1W2200P 50V14VBEADNCL8056.8µHC808100010V85 DEGREEL8036.8µHC818100010V85 DEGREER8183301%www.serwis-elektroniki.com.plR8071.8K1%R8083.3K1%R813270C81510035VC83410µ50VC82410µ50VL806100µHR816NCR825NCC8310.150VC82310035VC8370.150VC8330.150V6V3.3V-5V-21V14V6V3.3V-21V-5VELEKTRONIKIJ806PITCH2.012345678+14VSGNDAGND+6V+3.3VDGND-21V-5VAplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVD Thomson DVD2120PPart of board connected to mains supply.Use isolating mains transformer.Safety PartWhen repairing, use original part onlyNote :Power Supply primary circuit measurements.- Use only ( ) connection point.

POWER7µsOption for Double ScartD812HER105Option for VFD VersionR814 15 1/4wC83510µ50VC83410µ50VR816NCC8370.150V-5VSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 27J80112For TUV Version 230V ACFor USA Version 120V ACF801T1.25A 250VACR801820K1/4WC8020.22µF250VACPart of board connected to mains supply.L8023 39mH 41 2D801C811D803NCNCD802C812 NCC813D804C814 NC1N4007×4U801TOP243PWARNING: FOR CONTINUED PROTECTION AGAINST RISK OF FIRE REPLACE ONLY WITH THE SAME TYPE AND RATING OF FUSENOTE:1. THE UNIT OF RESISTANCE "OHM" IS OMITTED.2. ALL RESISTORS ARE "1/8W, 5%" UNLESS OTHERWISE NOTED.3. THE EMPERTURE OF CAPACITOR IS "85 DEGREE" UNLESS OTHERWISE NOTED.Use isolating mains transformer.*500VppC80133400V7S4 S3M812R81568K2WR803821/4WD805UF400663DS1 S2 C54C8050.1C8062200PR8046.8C8094750vC8284N7500VD8061N4148Safety PartWhen repairing, use original part onlyNote :Power Supply primary circuit measurements.- Use only ( ) connection point.www.serwis-elektroniki.com.plELEKTRONIKIAplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVD Thomson DVD2120P wersja A (rys.2)306VC829150VT801(SEE DETAIL)EEL25TRAN/2113E114456743U802PC817A12131211108J805D808SR360D807SR36012C810100010V105 DEGREEC807100010V105 DEGREER8061KU803TL431D811HER10532C8160.33µF1D810HER105R80547R8093.3KC82510µ50VC836 R829 15 1W2200P 50V14VL8051µHC808100010V85 DEGREEL8036.8µHC818100010V85 DEGREER8181801%R8071.8K1%R8083.3K1%R813270C81510035VC82410µ50VL806100µHR825NCC8310.150VC82310035VC8330.150V6V4V-21V14V6V4V-21V-5VDVD2120P PSU BD VER.13.0155-2113027-10-01J806PITCH2.012345678+14VSGNDAGND+6V+4VDGND-21V-5VAplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVD Thomson DVD2120P – wersja A

28 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008POWERMainsvoltage(90V AC-250V AC)AC INPUTAplikacja uk³adu TOP223P w zasilaczu DVD Thomson DD431/DVD43012C80233µ400VDCT=10µS500Vpp-HSW8011 42 3SW=POWERF801T1.25A 250VAC0C8010.22µ250VACR81539K5WD805BYV26C3788 7 6 5U801TOP223P1 2 3 40 5.9R801820K1/4WL80139mHNC-F0013 41 2C8282201KVD8061N4148C8050.1µ50VD801D802D803C821220P50V(5) : standbyD8041N4004 × 4 T801NC-H0074-2ER28 (extra)301V 11126T9T1026T927T3T831T477T562TPart of board connectedto mains supply.Safety PartWhen repairing, use original part onlyUse isolating mains transformer.D810HER105C8132200pF 50VSGND1 2D809HER105C81510035V12VC812100µ35VD808SR36012.5VL805 13.1100µD807SR360SGNDC8071000µ25VL806100µ5.8VR82310KC8101000µ25VC819100µ35V3.5VC82310035V12.412.2R824 IN414815K13.1Q8059015C5.6 (6) 5.6 (0.8)Q8049015CR81010KZ803OPENNote:During measurements in the power supply unit- Use the primary power unit ground ( )R822 Q801 SHORT10K 2SB77211.4SGNDR811820D8141/2WR816OPEN4.9 (6.2)L8036.8µHD812IN400412.6D816OPENR81710KC8181000µ25V12.1D815Q802CE SHORT 12C829OPEN1 24 3U8045V LDOL808100µL809 100µC8310.1µ50VSGND5 (0)C8300.1µ50VC820100µ16VC82610µ50V5.6R81810KD811HER105C83210µ50VSGND-22.5VU805 5V LDOD813IN4148C82510µ50VC811100µ16VL807100µ(6) 1 2 5 (5)4 3Q8069014C0.7(24.3)C82410µ50VR825OPEND818IN40040.1(0.3)D817R827IN41484.7KR813270D819SHORT-20V (-36.6)C8330.1µ50VJ804 TO VFD1-20V 20mA2GND312VS 100mA12.1V (0.7)C8340.1µ50VJ802CABLE/10/2.54TO MAIN BD12.1 (0) 1+12VT12.1 (0.7) 2+12VS 260mASGND3S GND12.1 (1.3) 412VA 26mA5 (0) 55VA 170mA6GND7GND5 (5) 85VD 90mA3.4 (3.4) 93.3V 590mAON: 1.3 10power_switchSTBY: (0.1)(Pwr_on=OPEN)(Pwr_off=GND)Aplikacja uk³adu TOP223P w zasilaczu DVD Thomson DVD431/DVD430C80447µ50VR8036.8R8045604312V802PC817AC8062200PY1R8051501/4WC8172.2µ50VR8062201/4W32C8160.01µ MY R828SHORT1U803TL431R80910KR8071.8KMFR8084.8KMF(SMPS) POWER SUPPLYWARNING: FOR CONTINUED PROTECTION AGAINST RISK OF FIREREPLACE ONLY WITH THE SAME TYPE AND RATING OF FUSE

Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilaczaOTVC chassis GR1-AX firmy Philips (cz.1)Karol ŒwiercChassis GR1-AX firmy PhilipsGR1-AX nie jest najm³odszym chassis firmy Philipsi choæ odbiorniki te mimo sêdziwego wieku dobrze siêtrzymaj¹, i jeszcze sporo ich trafia na warsztaty naszychserwisów, opracowanie niniejsze (w odniesieniujedynie do tego chassis) ma ograniczon¹ atrakcyjnoœæ.Odbiornik ten wybrano z innych wzglêdów. Zasilaczjest bardzo pouczaj¹c¹ konstrukcj¹ przetwornicykonfiguracji “buck”. Obwód “drivera” zaœ uwidaczniawszystkie cechy poprawnego sterowania tranzystoremkluczemwysokonapiêciowym w uk³adzie odchylania.Oba uk³ady wykonane s¹ na elementach dyskretnych ipozwalaj¹ na pe³ny wgl¹d w sposób ich pracy. Zatem,doœwiadczenie zarówno teoretyczne, jak i praktycznezdobyte na tym chassis, da siê z pewnoœci¹ prze³o¿yæ nawymierne korzyœci podczas napraw wielu innych iniekoniecznie pokrewnych uk³adów. Artyku³ niniejszypomija te¿ (z wy¿ej wymienionych wzglêdów) pracêpozosta³ych uk³adów chassis GR1-AX. Skupiamy siê napracy “drivera” i zasilacza, zaczynaj¹c od “drivera”.Schemat tego odbiornika by³ przez „SE” publikowanynie w postaci „papierowej”, lecz na p³ycie 2001/SCH1.1. Driver liniiGeneralnie, w stopniu drivera OTVC (oraz monitorówCRT) spotykamy 3 rozwi¹zania. Najbardziej popularnym i najprostszymjest uk³ad z transformatorkiem impulsowym pracuj¹cymw trybie flyback. Konfiguracja flyback nakazuje dwatakty pracy. W jednym energia jest gromadzona (w rdzeniutransformatora), w drugim jest przekazana do wyjœcia, tu dobazy tranzystora kluczuj¹cego w odchylaniu poziomym. Rzadziejspotykamy rozwi¹zanie z transformatorkiem, lecz pracuj¹cymw innej konfiguracji; w takich rozwi¹zaniach„lubuje siê” firma Thomson, Telefunken i pokrewne. Drugim„gatunkiem” drivera jest rozwi¹zanie z uk³adem scalonym(TDA8140, TDA8143). Uk³ady aktywne wykonane na elementachdyskretnych spotykamy rzadko. Zapewne najczêœciej wOTVC firmy Sharp. Szereg z tych rozwi¹zañ omawialiœmy ju¿na ³amach „Serwisu Elektroniki”.Uk³ad firmy Philips zastosowany w chassis GR1-AX jestbardzo oryginalny. Ma on jednak dla nas inn¹, cenn¹ zaletê.Konstrukcja tego drivera uwidacznia wszystkie cechy poprawnegosterowania wysokonapiêciowym tranzystorem kluczuj¹cym.Ma zatem istotne walory dydaktyczne. Poza tym, uk³addzia³a pewnie i poza kilku typowymi uszkodzeniami nie przedstawiawiêkszych problemów serwisowych. W pracy driveralinii nie on sam jest „w centrum zainteresowania”. Od jegopoprawnej pracy zale¿¹ warunki pracy elementu najbardziejnewralgicznego, którym jest wysokonapiêciowy bipolarny tranzystorkluczuj¹cy. Zaczniemy zatem opis od wyjaœnienia zasadjego poprawnego sterowania. W tym zakresie zawartoœætematyczna artyku³u wykracza poza temat postawiony w tytule.Odbiornik chassis GR1-AX nale¿y traktowaæ jako przyk³ad,w którym istotne cechy sterowania HVT s¹ szczególnie„czytelne”. Przed lektur¹ niniejszego artyku³u warto wróciædo archiwalnego ju¿ numeru „SE” 5/2000. Artyku³ „Praca tranzystorakluczuj¹cego w uk³adach odchylania poziomego OTVCi monitorów oraz w uk³adach zasilaczy – przetwornic” mo¿ebyæ wstêpem dla kontynuowanych tu rozwa¿añ.1.1. Poprawne warunki sterowania tranzystoremkluczuj¹cym odchylania poziomego OTVCZanim okreœlimy te warunki, powiedzmy krótko o w³aœciwoœciachtranzystora jako elementu kluczuj¹cego oraz o specyficejego pracy w stopniu odchylania linii.1.1.1. W³aœciwoœci tranzystora wysokonapiêciowego jakoelementu kluczuj¹cegoW tym punkcie powiemy o specyfice pracy dynamicznejwysokonapiêciowego tranzystora bipolarnego. Informacje tuzawarte maj¹ du¿e zastosowanie tak¿e w odniesieniu do pracyHVT (High Voltage Transistor) w zasilaczach, przetwornicachnapiêcia. Informacje w tym zakresie s¹ ogólnikowe i nie poruszaj¹specyfiki ró¿nych konfiguracji zasilaczy.Tranzystor bipolarny to element sterowany pr¹dem. Jednakjego zachowanie dynamiczne jest g³ównie zdeterminowaneprzez rozk³ad nadmiarowych ³adunków w obszarze z³¹cz, atak¿e przez mo¿liwoœæ szybkiego doprowadzenia (proces w³¹czania)oraz szybkiego odprowadzania ³adunku (proces wy³¹czaniatranzystora kluczuj¹cego).Polaryzacja z³¹cza B-E w kierunku przewodzenia skutkujenadmiarem ³adunku dodatniego w obszarze bazy w pobli¿uz³¹cza emitera. To tzw. ³adunek bazy QB. Znaczny pr¹d kolektora(który ma zwykle miejsce, gdy tranzystor pracuje w „roli”klucza) powoduje nadmiar ³adunku w obszarze samego kolektora.W wysokonapiêciowych tranzystorach bipolarnych, todecyduj¹cy (najwiêkszy) ³adunek, jako ¿e warstwa “n-” kolektorajest gruba. To ³adunek oznaczany zwykle QC. Rozró¿-nia siê jeszcze jeden ³adunek, mimo i¿ jego lokalizacja to tak-¿e obszar kolektora. Gdy tranzystor wchodzi w obszar nasycenia,potencja³ kolektora spada poni¿ej potencja³u bazy. Oznaczato „dodatni¹” polaryzacjê z³¹cza baza-kolektor. Efektempolaryzacji tego z³¹cza w kierunku przewodzenia jest wstrzykiwanie³adunku wprost z bazy do kolektora. To ³adunek oznaczanyzwykle QD. Rozk³ad owych ³adunków zale¿y silnie odnapiêcia miêdzy kolektorem i emiterem. QD zmniejsza siê izanika najszybciej, QC tak¿e maleje ze wzrostem napiêciakolektora, zaœ rozk³ad ³adunku QB jest praktycznie sta³y, niezale¿nyod napiêcia miêdzy kolektorem a emiterem. Rozk³adnapiêæ, pr¹dów i ³adunków jest sta³y i okreœlony w stanie statycznym,w okreœlonym punkcie pracy elementu (tranzystora).Stan statyczny jest jednak ma³o interesuj¹cy w praktycznychaplikacjach. Zachowanie siê tranzystora jako klucza pracuj¹cegoz wysok¹ czêstotliwoœci¹ jest zdeterminowane przezSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 29

Chassis GR1-AX firmy Philipsjego parametry dynamiczne „sprowadzone” katalogowo doczasów prze³¹czania. W procesie wy³¹czania (turn-off) wyró¿-nia siê dwa czasy. “TS” to tzw. czas magazynowania (storagetime). “TF” to czas opadania (pr¹du kolektora), fall time. W³asnoœcidynamiczne tranzystora kluczuj¹cego zawarte w dwupowy¿szych parametrach (czasach) nie s¹ jednoznaczne i czêstomog¹ byæ myl¹ce. Nale¿y koniecznie zwróciæ uwagê wjakich warunkach (testowych) parametry te zosta³y „zdjête”(zwykle katalog mniej lub bardziej jawnie warunki te podaje).Nawet gdy znamy warunki pomiaru i zmierzone parametrydynamiczne, w poszczególnej aplikacji zachowanie siê kluczai moc wymagana do jego prze³¹czenia (lub raczej moc wydzielanana elemencie w procesie prze³¹czania) mo¿e znacznieodbiegaæ od katalogowej. Niezale¿nie od tych uwag, prawd¹jest, i¿ poprawnie zaprojektowany obwód steruj¹cy jest w staniezminimalizowaæ moc (grzanie siê tranzystora kluczuj¹cego)i zapewniæ pracê w bezpiecznym obszarze SOA (SaveOperating Area) (FBSOA, RBSOA; FB oznacza Forward Bias,RB = Reverse Bias) wykorzystuj¹c jego pe³ne mo¿liwoœci napiêciowei pr¹dowe. Poprawna praca obwodu sterowania baz¹sprowadza siê praktycznie do „poradzenia sobie” z wymienionymiwy¿ej ³adunkami nadmiarowymi. W³aœnie ten aspektodró¿nia zdecydowanie pracê tranzystora wysokonapiêciowegoi tranzystora „ma³osygna³owego”. Przedstawione tu (w najogólniejszymzarysie) podstawy fizyki pó³przewodników pozwol¹zrozumieæ „czego oczekujemy” od obwodu drivera klucza“BU…”.1.1.2. Specyfika pracy tranzystora kluczuj¹cego w uk³adzieodchylania poziomegoTranzystor kluczuj¹cy pracuj¹cy w uk³adzie odchylania poziomegoma ekskluzywne warunki pracy w fazie w³¹czania.To jedna z najistotniejszych cech i ró¿nic w zakresie rozwa¿aniatego problemu w pracy zasilaczy przetwornic, aczkolwiekw ró¿nych konfiguracjach (zasilaczy) problem ten wygl¹dazdecydowanie ró¿nie (i tak np. w przetwornicach forward problemystwarza faza w³¹czania, w przetwornicach typu flybackzaœ faza wy³¹czania turn-off). W procesie w³¹czania tranzystorakluczuj¹cego w uk³adzie odchylania „mamy du¿o czasu”.W³¹czanie nastêpuje w warunkach gdy napiêcie na kluczujest zerowe (tzw. ZVS – Zero Voltage Switching). Pr¹d jesttak¿e zerowy. Klucz, którym jest wysokonapiêciowy tranzystorjest raczej przygotowywany do w³¹czenia, ani¿eli „w³¹czany”.Oznacza to, i¿ pr¹d do bazy musi byæ doprowadzony zbezpiecznym marginesem czasowym, aby tranzystor by³ w stanieprzej¹æ pr¹d cewek odchylaj¹cych, gdy „przestanie kluczowaæ”dioda równoleg³a do obwodu kolektor-emiter (diodainwersyjna, zawsze obecna w obwodzie odchylania). Powy¿-sza zale¿noœæ wynika ze specyfiki pracy tranzystorowego stopniamocy odchylania poziomego. Te zale¿noœci by³y ju¿ na³amach naszego pisma wyjaœniane i obecnie nie bêd¹ powtarzane.Specyfika pracy klucza w odchylaniu poziomym zapewniatak¿e ³agodne przejêcie pr¹du. Oznacza to, i¿ pr¹d narastaod zera z nachyleniem odpowiadaj¹cym stosunkowi wartoœcimiêdzyszczytowej pr¹du w cewkach odchylaj¹cych do okresuwybierania. Nie tranzystor (ani jego sterowanie) wyznaczamoment „przejêcia pr¹du”, lecz warunki obwodu, który z grubszarzecz ujmuj¹c mo¿na traktowaæ jako rezonansowy. Na oscylogramachprezentowanych w punkcie 1.2 zaznaczono istotnemomenty czasowe. Wnioski wysuniête wy¿ej prowadz¹ tylkodo jednego, i¿ faza “turn-on” (dla pracy klucza w odchylaniupoziomym) nie jest krytyczna, mo¿na nawet powiedzieæ, nieistotna. Inaczej jest z faz¹ “turn-off”. To moment maksymalnegopr¹du w obwodzie kolektor-emiter. G³êbokoœæ nasyceniajest tak¿e problematyczna. Pr¹d w obwodzie kolektora ca³yczas rós³ (od momentu „przejêcia” pr¹du do momentu wy³¹czeniatranzystora). Co siê dzia³o z pr¹dem bazy, generalniezale¿y od konstrukcji drivera. Ogólnie nale¿y stwierdziæ, i¿ wtych warunkach trudny jest do spe³nienia warunek p³ytkiegonasycenia tranzystora w momencie jego wy³¹czania. Bior¹cpod uwagê rozrzut parametrów (wszystkich elementów, tj. samegoklucza, jak i elementów drivera) nale¿y mieæ œwiadomoœæ,i¿ groŸniejsza jest sytuacja braku nasycenia. Tym samym,zwykle w praktyce bêdzie mia³a miejsce sytuacja nieoptymalnieg³êbokiego nasycenia.Wy¿ej wymienione cechy i zale¿noœci musz¹ byæ brane poduwagê na etapie projektu uk³adu steruj¹cego, drivera. W naszymprzypadku, na etapie analizy jego pracy. To uczynimy wpunkcie 1.2 niniejszego opracowania. W punkcie 1.1.3 powiemyjakie wymagania nak³adamy na obwód drivera.Wyjaœniono, i¿ proces w³¹czania klucza w uk³adzie odchylaniapoziomego jest wrêcz ekskluzywny. Pr¹d kolektora roœnieod wartoœci zerowej z niewielkim nachyleniem. W procesiewy³¹czania, tak¿e istotna jest stromoœæ dU/dt. Ten parametrtak¿e nie jest bardzo „wy¿y³owany”. W procesie wy³¹czaniaszybkoœæ wzrostu napiêcia na kolektorze tranzystorakluczuj¹cego jest ni¿sza, ani¿eli w wiêkszoœci konfiguracjiprzetwornic. Jest ona bowiem ograniczona zboczem, któregonachylenie okreœlone jest czêstotliwoœci¹ rezonansu cewek odchylaj¹cychz kondensatorem powrotu (to ok. 42 kHz). Jednaknachylenie to jest tak¿e proporcjonalne do amplitudy impulsupowrotu, a ta jest bardzo „wysoka”, ok. 1000V. Proste przeliczeniaprowadz¹ do wniosku, i¿ w OTVC 50-hercowym, gdypowrót linii trwa 12 mikrosekund, stromoœæ ta wynosi oko³o260V/µs. To wartoœæ ca³kiem „przyzwoita” (niewygórowana,nawet w OTVC 100-hercowym, gdzie przytoczony wynik nale¿yprzemno¿yæ przez 2). W zasilaczach dla ograniczeniadU/dt trzeba stosowaæ obwody typu snubber, jak siê przekonujemy,o bardzo zró¿nicowanej „komplikacji”. W obwodzieodchylania swoistym obwodem snubber jest sam kondensatorpowrotu (pojemnoœæ rzêdu 10nF obecna jako kondensator równoleg³ydo kolektora C-E tranzystora kluczuj¹cego). W zasilaczu„nie wolno” zastosowaæ takiego snubbera (to jedna z istotnychró¿nic warunków pracy klucza w uk³adzie linii i w przetwornicynapiêcia). Jednak w uk³adzie odchylania, jeœli kondensatorpowrotu ulegnie uszkodzeniu (spadnie jego pojemnoœælub zimny lut, co jest bardzo czêstym uszkodzeniem) „niema zmi³uj siê”. Tranzystor kluczuj¹cy nie tylko mo¿e, lecz praktyczniemusi ulec uszkodzeniu (w tym zakresie praktyka potwierdzateoriê, choæ s¹ wyj¹tki, ¿e tranzystor „prze¿yje”). Wroli uzasadnienia warto dodaæ, i¿ powodem s¹ swoiste cechyelementu jakim jest tranzystor. Parametry pr¹dowe (podawaneprzez katalog) mog¹ byæ przekroczone nawet kilkakrotnie, gdyimpuls pr¹dowy jest wystarczaj¹co krótki (zwykle warunkiprzeci¹¿enia overload, b³êdy typu fault condition i/lub startuk³adu). Parametry napiêciowe w tym zakresie „nie podlegaj¹dyskusji”. Ich przekroczenie powoduje natychmiastowe i trwa³euszkodzenie elementu. Mimo to pozostaje prawd¹, co wyjaœnimyw p.1.1.3, i¿ stosowanie „przewymiarowanego” tranzystorapod tym wzglêdem jest z³¹ praktyk¹. Prowadzi do uszko-30 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Chassis GR1-AX firmy Philipsdzeñ termicznych, których charakter jest odmienny od danychkatalogowych zarówno pr¹dowych, jak i napiêciowych. Krótkieprzeci¹¿enie (termiczne) jest tolerowane, lecz d³ugotrwa³eprowadzi zdecydowanie do skrócenia ¿ywotnoœci elementu.W bie¿¹cym punkcie nale¿y siê jeszcze jedna uwaga. Poniewa¿g³êbokoœæ nasycenia tranzystora kluczuj¹cego w momenciejego wy³¹czania jest bardzo istotnym czynnikiem, opracowanoszereg zabiegów (obwodów) antynasyceniowych (zapewniaj¹cychp³ytkie nasycenie tranzystora kluczuj¹cego wstanie jego w³¹czenia ON; przede wszystkim tzw. obwód Bakerclamp). G³êbokie nasycenie nie przynosi praktycznie ¿adnychkorzyœci (zmniejszenie napiêcia nasycenia i tym samymstraty mocy w stanie w³¹czonym klucza jest znikome), zwiêkszanatomiast wielkoœæ ³adunków rezyduj¹cych w obszarzez³¹cz. Tym samym przyczynia siê do wyd³u¿enia czasów tS itf. Wyd³u¿a wiêc czas wy³¹czania, co skutkuje zwiêkszeniemenergii wydzielanej w tym procesie.Specyfika pracy klucza w obwodzie odchylania poziomegopraktycznie wyklucza mo¿liwoœæ stosowania obwodów„antynasyceniowych”. I faktycznie, w ¿adnym OTVC, czy monitorzeCRT obwodu tego typu nie znajdziemy.Tranzystor HVT nie jest pe³nym kluczem dla uk³adu liniiOTVC czy monitora CRT, funkcjê tê pe³ni wraz z równoleg³¹diod¹ (katoda zwarta z kolektorem, anoda z emiterem i dlategodioda ta czêsto bywa nazywana inwersyjn¹). Dlatego parês³ów uzupe³nienia powiemy tak¿e o tej diodzie (w odbiornikachnie wymagaj¹cych obwodu korekcji EW, dioda ta jestczêsto zintegrowana w jednej obudowie z tranzystorem, wuk³adzie odchylania wyposa¿onym w modulator diodowy musiwystêpowaæ jako oddzielny element; choæ wymiana BUxx naBuxxD jest zwykle dopuszczalna).Powiedzieliœmy, ¿e w przypadku tranzystora kluczuj¹cegow uk³adzie odchylania linii najbardziej newralgiczny jest proceswy³¹czania tego tranzystora. Inaczej sprawa wygl¹da dla„diody kluczuj¹cej”. W charakterystyce diody damper jest istotnyczas „odzyskiwania” charakterystyki przewodzenia (forwardrecovery time). W momencie „uderzenia pr¹du”, co ma miejscew warunkach pracy tej diody w uk³adzie odchylania poziomego,napiêcie na niej dochodzi do 20V! Czas recovery, poktórym napiêcie to spada do ok. 2V, trwa ok. 0.5µs. Moc szczytowawynosi wiêc ok. 100W (20V × 5A). Na szczêœcie, moc taroz³o¿ona na pe³ny okres odchylania, daje wartoœæ poni¿ej 1W(poniewa¿ moc ta jest proporcjonalna do czêstotliwoœci linii,w OTVC 100Hz jest dwukrotnie wy¿sza, w monitorach zaœ,jeszcze wy¿sza; w tych uk³adach wymagany jest ju¿ radiatordla tej diody). Istotnym parametrem jest tak¿e dIF/dt, który dla„dobrych diod mieœci siê w zakresie od 25 do 90A/µs. Dopierotaka dioda jest wystarczaj¹co „szybka” dla zastosowañ jakodioda inwersyjna w uk³adzie odchylania poziomego. Zatemparametry (wymagania) dynamiczne dla diody i tranzystorakluczuj¹cego s¹ niejako odwrócone. Parametry statyczne, dopuszczalnegonapiêcia i pr¹du s¹ zaœ jednakowe. Dioda inwersyjnaprzewodzi ten sam pr¹d maksymalny i doznaje tego samegonapiêcia wstecznego co tranzystor BU….1.1.3. Poprawne sterowanie kluczem linii w OTVCNajprostszym, lecz najgorszym sterowaniem, jest doprowadzeniedo bazy pr¹du, kiedy klucz ma byæ w³¹czony i „zwyk³e”jego wy³¹czenie (pr¹du), gdy klucz chcemy wy³¹czyæ. Wtych warunkach wyst¹pi d³ugi czas magazynowania ³adunkuw obszarze bazy, okreœlony czasem wzajemnej rekombinacji³adunków dodatnich (dziur) i ujemnych (elektronów). W czasie,gdy napiêcie na kolektorze bêdzie wzrasta³o, pr¹d kolektorabêdzie mala³ stosunkowo wolno. Na³o¿enie (w czasie)pr¹du i napiêcia (na dowolnym elemencie) to moc. Zatem BU…bêdzie siê silnie nagrzewa³. Rozwi¹zaniem zaistnia³ego problemujest szybkie odprowadzenie ³adunku ujemnym pr¹dembazy. Oznacza to, i¿ w fazie wy³¹czania (turn-off) baza tranzystorapowinna byæ œci¹gniêta do ujemnego potencja³u przezodpowiedni¹ impedancjê. Owa „odpowiednia impedancja” jestkolejnym problemem do rozwi¹zania.Wydaje siê, i¿ dobrym rozwi¹zaniem problemu jest szybkieprze³¹czenie bazy miêdzy dodatnim Ÿród³em pr¹dowym aujemnym Ÿród³em napiêciowym (czyli o niskiej impedancji).To tzw. twarde wy³¹czanie (hard turn-off). Jeœli nie dysponujemyŸród³em ujemnego napiêcia, mo¿na go stworzyæ „lokalnie”,w³¹czaj¹c w szereg z obwodem bazy rezystor i kondensator(równolegle). Kondensator na³aduje siê do napiêcia odpowiadaj¹cegoiloczynowi równoleg³ej rezystancji i wydajnoœciŸród³a pr¹dowego. £adunek tego kondensatora pos³u¿y jako(lokalne) Ÿród³o napiêcia ujemnego. Œci¹gniêcie jednego biegunado masy wygeneruje na bazie napiêcie ujemne. Równoczeœnie,przy wystarczaj¹co du¿ej pojemnoœci, impedancja„widziana” przez bazê bêdzie niska. „Twarde” wy³¹czanie niejest z³ym rozwi¹zaniem, lecz nie w przypadku wysokonapiêciowychtranzystorów (bipolarnych). W praktyce, tranzystoryo dopuszczalnym napiêciu rzêdu 200V poprawnie pracuj¹ wtakich warunkach. Specyfika budowy tranzystora wysokonapiêciowegowymusza szeroki (gruby) obszar jego kolektora(obszar s³abo domieszkowany donorowo). Ta cecha stwarza,i¿ wartoœci nadmiarowych ³adunków QB, QC i QD s¹ tu wyj¹tkowodu¿e, aczkolwiek ich wartoœæ zale¿y od kilku czynników,w tym od g³êbokoœci nasycenia. QD staje siê dominuj¹cym³adunkiem, gdy tranzystor jest „przesterowany” (overdrive;g³êbokie nasycenie). W fazie wy³¹czania QD likwidowanyjest w pierwszej kolejnoœci. IB jest ujemny, jednak IC zachowuje„star¹” wartoœæ i kierunek. To stwarza d³ugi czas „pamiêtania³adunku” (storage time). Zale¿noœæ ³adunku QC (odnapiêcia kolektor-emiter) jest podobna, lecz mniej stroma. Tezale¿noœci stwarzaj¹, i¿ „twarde” wy³¹czanie (nawet HVT) jestakceptowalne, gdy tranzystor jest „niedosterowany” (underdrive;p³ytko nasycony). Jak powiedziano w p.1.1.2 sytuacjataka nie ma miejsca w przypadku klucza odchylania linii. Twardewy³¹czanie (hard switching) jest w stanie skróciæ czas storagetime. Jednak w przebiegu pr¹du (kolektora) obserwujemy„ogon” œwiadcz¹cy o wyd³u¿eniu czasu fall time. Rozwi¹zaniemsytuacji jest optymalizacja dwu czynników: g³êbokoœciwysterowania bazy oraz przebieg (czasowy) ujemnego pr¹dubazy. Wartoœæ pr¹du bazy w czasie w³¹czenia klucza stwarzakompromis miêdzy stratami mocy w fazie w³¹czenia (klucza)oraz owymi stratami w procesie wy³¹czania (klucza). Bli¿-sza analiza prowadzi do idei „miêkkiego wy³¹czania” (soft switching).W tym miejscu warto o uwagê o charakterze ogólnym.Nie nale¿y stosowaæ jako zamiennika tranzystora o „wybranym”parametrze zbyt dobrym. Zapewne s¹ elementy „bezwzglêdnielepsze” i „bezwzglêdnie gorsze”. Jednak, zwykleoptymalizacja jednego parametru odbywa siê kosztem innego.W tranzystorach wysokonapiêciowych, cena jak¹ p³acimy zawysokie napiêcie przebicia z³¹cza jest „kiepskie” wzmocnieniehFE oraz d³ugie czasy tS i tf. Oznacza to, i¿ nie jest „do-SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 31

Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45brym zwyczajem” stosowanie „przewymiarowanego” tranzystorapod wzglêdem parametru „wytrzyma³oœci” napiêciowej.Nic nie zyskujemy na „¿ywotnoœci” tranzystora, a tracimy nainnych parametrach. Przede wszystkim na hFE i na czasachprze³¹czania, co prowadzi do wzrostu wydzielanej w tranzystorzemocy i w efekcie do skrócenia, nie wyd³u¿enia jego¿ywotnoœci.1.1.3.1. Idea „miêkkiego wy³¹czania” (soft switching)Jak powiedziano wy¿ej, sprawne wy³¹czanie tranzystorapolega na odprowadzeniu (usuniêciu) ³adunków (rezyduj¹cych)w obszarze z³¹cz; teoria pó³przewodników rozró¿nia tu 3 typy³adunków. Usuniêcie owych ³adunków odbywa siê oczywiœcieujemnym pr¹dem bazy. Wbrew pozorom, nie jest korzystnebardzo szybkie odprowadzenie ³adunku z obszaru bazy, tj. natychmiastowydu¿y ujemny pr¹d. Z uwagi na stosunkowo du¿¹rezystywnoœæ obszaru kolektora, pozostaje „³adunek g³êboki”.Przebieg pr¹du wykazuje wprawdzie pocz¹tkowo du¿¹ stromoœæ,jednak zanim opadnie do zera, ujawnia siê „ogon” oznacznie zredukowanej stromoœci. W efekcie moc wydzielanaw tranzystorze w „akcie” jego wy³¹czania jest wiêksza, ani¿eliprzy zredukowanym, mniejszym pr¹dzie wy³¹czania. To prowadzido tzw. miêkkiego (w odró¿nieniu od wy¿ej opisanegotwardego) wy³¹czania.Miêkkie prze³¹czanie (soft switching) najproœciej zrealizowaæprzez wtr¹cenie szeregowej indukcyjnoœci w obwód bazytranzystora. W przypadku uk³adu najbardziej klasycznego (ztransformatorkiem impulsowym) indukcyjnoœæ ta nie wystêpujew sposób jawny. Stanowi j¹ rozproszona czêœæ indukcyjnoœciuzwojenia wtórnego. Narzuca to restrykcyjne warunkina sposób nawiniêcia transformatorka. Nie powinien byæ nawiniêty„zbyt dobrze” (co jest zwykle rozumiane w sensie minimalizacjinie sprzê¿onych czêœci indukcyjnoœci uzwojeñ, pierwotnegoi wtórnego). W obwodzie takim jak driver chassisGR1-AX owa indukcyjnoœæ wystêpuje jako wydzielony element.Wartoœæ tej indukcyjnoœci jest krytycznym etapem projektudrivera. Istnieje bowiem wartoœæ optymalna. Zbyt ma³azbli¿a obwód steruj¹cy do uk³adu typu hard switching. Zbytdu¿a wartoœæ stwarza d³ugi czas wychodzenia tranzystora znasycenia, co w oczywisty sposób prowadzi do wzrostu mocywydzielanej w „akcie” wy³¹czania. Optymalna wartoœæ indukcyjnoœciLB zale¿y od maksymalnej wartoœci pr¹du kolektora(czyli pr¹du „wy³¹czanego”). Jest zatem mo¿liwoœæ optymalizacjiw tym zakresie, gdy warunki pracy klucza nie ulegaj¹zmianie. Tak¹ sytuacjê mamy w uk³adzie odchylania. Pr¹d tenjest praktycznie wartoœci¹ sta³¹ (œciœle okreœlon¹). IndukcyjnoœæLB poza „miêkkim” przebiegiem pr¹du bazy powodujewygenerowanie napiêcia do granicy przebicia z³¹cza bazaemiter.I tu rzecz ciekawa, w procesie kluczowania przebicietakie nie jest niszcz¹ce. }Dokoñczenie w nastêpnym numerzeTryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45 (cz.2 – ost.)Rajmund Wiœniewski125 – SOFT MODE CONTRAST – regulacja kontrastu dla trybuSOFT126 – PERSONAL MODE FACTORY SETTING BRIGHT-NESS – fabryczne nastawy jaskrawoœci dla ustawieñosobistych (ustalone – nie zmieniaæ)127 – PERSONAL MODE FACTORY SETTING COLOUR– fabryczne nastawy nasycenia koloru dla ustawieñ osobistych(ustalone – nie zmieniaæ)128 – PERSONAL MODE FACTORY SETTING CON-TRAST – fabryczne nastawy nasycenia kontrastu dlaustawieñ osobistych (ustalone – nie zmieniaæ)129 – SCINC FOR PANORAMIC MODE – wspó³czynnikskalowania 1 dla trybu PANORAMIC130 – SCINC1 FOR PANORAMIC MODE – wspó³czynnikskalowania 2 dla trybu PANORAMIC131 – VOLUME AFTER APS – regulacja poziomu g³oœnoœcipo wykonaniu funkcji APS132 – VERTICAL SCROLL – regulacja szerokoœci kroku funkcji“scroll”133 – 14:9 HORIZONTAL START – pozycja pocz¹tku impulsuwygaszania (poziomego) dla trybu 14:9 (u¿ywane tylkodla OTVC z kineskopem formatu 4:3 dla trybu 16:9134 – 14:9 HORIZONTAL STOP – regulacja pozycji koñcaimpulsu wygaszania (poziomego) dla trybu 14:9 (u¿ywanetylko dla OTVC z kineskopem formatu 4:3 dla trybu16:9135 – 4:3 RGB HORIZONTAL AMPLITUDE – regulacjaamplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybie 4:3136 – 4:3 RGB CUSHION – korekcja zniekszta³ceñ poduszkowychdla sygna³ów RGB w trybie 4:3137 – 14:9 RGB HORIZONTAL AMPLITUDE – regulacjaamplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybie 14:9138 – 14:9 RGB CUSHION – korekcja zniekszta³ceñ poduszkowychdla sygna³ów RGB w trybie 14:9139 – PANORAMIC RGB HORIZONTAL AMPLITUDE –regulacja amplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybiePANORAMIC140 – 16:9 RGB HORIZONTAL AMPLITUDE – regulacjaamplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybie 16:9141 – 16:9 SUBTITLE RGB HORIZONTAL AMPLITUDE –regulacja amplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybie16:9 SUBTITLE142 – FULL RGB HORIZONTAL AMPLITUDE – regulacjaamplitudy poziomej dla sygna³ów RGB w trybie FULL143 – TELETEXT HORZ_POS – pozycjonowanie w poziomiesygna³u teletekstu144 – RGB BRIGHTNESS OFFSET – regulacja offsetu jaskrawoœcidla sygna³ów RGB145 – RGB CONTRAST OFFSET – regulacja offsetu kontrastudla sygna³ów RGB146 – TELETEXT BRIGHTNESS – regulacja jaskrawoœci teletekstu147 – TELETEXT CONTRAST – regulacja kontrastu teletekstu32 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

148 – SVG1 – wspó³czynnik wzmocnienia (dotyczy modulacjiprêdkoœci skanowania – SVM)149 – SVD1 – opóŸnienie uk³adu ró¿niczkuj¹cego (dotyczymodulacji prêdkoœci skanowania – SVM); 0 = filtr wy-³aczony, 1 … 6 = opóŸnienie150 – SVLIM – wartoœæ ogranicznika modulacji prêdkoœciskanowania SVM151 – SVDEL – regulacja opóŸnienia modulacji prêdkoœci skanowaniaSVM152 – SVCOR – regulacja wspó³czynnika redukcji szumów(funkcja coring)153 – RASTER HORZ. BLANK START – pozycja pocz¹tkuimpulsu wygaszania poziomego (u¿ywane tylko dlaOTVC z kineskopem formatu 16:9 do regulacji dla trybów4:3 i 14:9)154 – RASTER HORZ. BLANK STOP – pozycja koñca impulsuwygaszania poziomego (u¿ywane tylko dla OTVCz kineskopem formatu 16:9 do regulacji dla trybów 4:3 i14:9)155 – RASTER RGB HORZ. BLANK START – pozycja pocz¹tkuimpulsu wygaszania poziomego (u¿ywane tylkodla OTVC z kineskopem formatu 16:9 do regulacji dlatrybów 4:3 i 14:9)156 – RASTER RGB HORZ. BLANK STOP – pozycja koñcaimpulsu wygaszania poziomego (u¿ywane tylko dlaOTVC z kineskopem formatu 16:9 do regulacji dla trybów4:3 i 14:9)157 – PIP BRIGHTNESS – regulacja jaskrawoœci „okienka”PIP158 – PIP CONTRAST – regulacja jaskrawoœci „okienka” PIP.Chassis 11AK-45 zosta³o wykorzystane w konstrukcjachwielu producentów, miêdzy innymi takich jak: Vestel, Hitachi,JVC, Orion. Sharp, Toshiba, Universum itd. W zale¿noœci odwyposa¿enia odbiornika iloœæ parameatrów regulacyjnychmo¿e byæ ró¿na. W artykule opisano znaczenie tych parametrówna podstawie odbiorników Sharp z tym chassis, w którychich iloœæ jest maksymalna. W wiekszoœci odbiorników ztym chassis iloœæ parametrów menu “ADJUST” jest ograniczonado 132 (od 000 do 131) lub 144 (od 000 do 143).Menu “OPTION”Widok menu “OPTION” pokazano na rysunku 3. Wyboruopcji dokonuje siê przyciskami [ p ] / [ q ], natomiast zmianêwartoœci przyciskami [ t ] / [ u ]. W menu “OPTION” zmianyparametrów nie s¹ zapamiêtywane automatycznie. W celu ichzapamiêtania nale¿y wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ odbiornik.000 02001 00002 22003 08004 00005 10006 00007 56008 39009 0F00000010000000000010001000001000000000000001000000000000010101100011100100001111OPTIONS ...Rys.3. Widok pierwszej strony menu “OPTIONS”Wartoœci opcji s¹ œciœle zwi¹zane z wyposa¿eniem odbiornika,dlatego ich zmiany mog¹ byæ uzasadnione jedynie w przypadkuwymiany pewnych podzespo³ów na inne (przyk³ademmo¿e byæ tuner w.cz.) lub funkcjonalnej rozbudowy odbiornika.Znaczenie poszczególnych opcji jest nastêpujace:· Opcja 0 – rezonator kwarcowy w torze wizjiB7 ÷ B2: x = x – bez znaczeniaB1: Xa, B0: Xb =0,1 – PAL M, PAL N, NTSC M (n.34 – 3.58MHz, n.35 – brak),1,0 – PAL BG, PAL DK, PAL I/I´, SECAM BG, SECAM DK,SECAM L/L´, SECAM K1 (n.34 – brak, n.35 – 4.43MHz),1,1 – PAL BG, PAL DK, PAL I/I´, SECAM BG, SECAM DK,SECAM L/L´, SECAM K1, PAL M, PAL N, NTSC M(n.34 – 3.58MHz, n.35 – 4.43MHz).· Opcja 1 – rejestr trybu dekodera procesora wideoB7 ÷ B0: x = x – bez znaczenia· Opcja 2 – sterowanie wygaszaniem procesora wideoB7: SWF = (Subwoofer w menu)B6: Vsd = 1 – wy³¹czenie skanowania pionowego na potrzebyustawiania napiêcia siatki drugiejB5, B4: x = x (bez znaczenia)B3: SWAPI = xB2: BBAPI = xB1: LUMA = ogranicznik luminancji (Luma Soft Limiter)B0: BB = niebieskie t³o· Opcja 3 – poziom sterowania katodami w procesorzeB7 ÷ B1: x = x – bez znaczeniaB0: kraj = 1 – BG, = 0 – DK· Opcja 4 – nieaktywna; B7 ÷ B0: x = x – bez znaczenia· Opcja 5 – CTI, Mono AVL; B7 ÷ B0: x = x – bez znaczenia· Opcja 6 – nieaktywna; B7 ÷ B0: x = x – bez znaczenia· Opcja 7 – tryb hotelowy, PLL_VST, PIP ZOOM, PIP Position(1 = dostêpny, = 0 niedostêpny)B7, B6, B4, B3, B0: x = x – bez znaczeniaB5: F = menu “Frequency” (czêstotliwoœæ)B2: PZM = xB1: AV2 = wyjœcie AV2· Opcja 8 – kineskop, domyœlny ZOOM, czêstotliwoœæ p.cz.B7: Tub = 0 – 16:9, = 1 – 4:3 (typ kineskopu)B6: Z.Def = 0 – 16:9; 1 – 4:3 (tryb ZOOM domyœlny)B5: IfI = 0 (38.9MHz – Irlandia I´, tuner standard), = 1 –(39.5MHz – Wlk. Brytania, tuner tylko UHF)B4: IfD = 0 (IF DK 38.9MHz), = 1 (IF DK 38.0MHz)B3: IfM = 0 (IF M,N 38.9MHz Euro, tuner standard), = 1 (IFM,N 45.75 MHz modele amerykañskie, tuner UV1336 -tylko PAL M/N, NTSC M)B2: Aps = 0 (nie); 1 = (tak) dostêpnoœæ funkcji APS (dla PLL)B1: Hp = 0 (nie), 1 (tak) – dostêpnoœæ s³uchawekB0: Hue = 0 (nie), 1 (tak) – dostêpnoœæ regulacji HUE· Opcja 9 – dostêpnoœæ standardów (0 = nie, 1 = tak)B7: NM; B6: PN; B5: PM; B4: K1;B3: L; B2: I; B1: DK; B0: BG· Opcja 10 – SCART, Combifiltr, Teletekst, jêzykiB7 ÷ B4: x = x – bez znaczeniaB3: FSVHS = 0 (nie), = 1 (tak) – dostêpnoœæ gniazda S-VHS zprzodu OTVCB2: BAC = 0 (nie), = 1 (tak) – dostêpnoœæ gniazda AV-3 z ty³uOTVCB1: Sc2 = 0 (nie), = 1 (tak) – dostêpnoœæ gniazda SCART 2SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 33

Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45B0: BSVHS = 0 (nie), = 1 (tak) – dostêpnoœæ gniazda S-VHS zty³u OTVC· Opcja 11 – PLL Tuner Control 1 Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 1 0 0 0 1 1 1 0Philips UV1316MK2 1 0 0 0 1 1 1 0Alps TELE9X062A 1 0 0 0 1 1 1 0Samsung TEXX2949PG28A 1 0 0 0 1 1 1 0Siel PT060 1 0 0 0 1 1 1 0Temic 5001PH5-3X0003 1 0 0 0 1 1 1 0Thomson CTT5020 1 0 0 0 1 1 1 0· Opcja 12 – PLL Tuner Control 2 Low Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 0 0 0 0 1Philips UV1316MK2 1 0 1 0 0 0 0 1Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 1Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 0 0 0 1Siel PT060 0 1 1 0 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 1 0Thomson CTT5020 0 0 0 0 0 0 1 1· Opcja 13 – PLL Tuner Control 2 Mid Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 0 0 0 1 0Philips UV1316MK2 1 0 0 1 0 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 1 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 0 0 1 0Siel PT060 1 1 0 1 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 1 0 0Thomson CTT5020 0 0 0 0 0 1 1 0· Opcja 14 – PLL Tuner Control 2 High Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 0 0 1 0 0Philips UV1316MK2 0 0 1 1 0 1 0 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 1 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 0 0 0Siel PT060 0 0 1 1 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 1Thomson CTT5020 1 0 0 0 0 1 0 1· Opcja 15 – PLL Tuner VHF LOW – VHF HIGH CrossoverLow Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 1 0 0 0 0 0Philips UV1316MK2 (0A hex )0 0 0 0 1 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 0 0 0Siel PT060 0 0 0 0 1 0 1 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (AA hex ) 1 0 1 0 1 0 1 0· Opcja 16 – PLL Tuner VHF LOW – VHF HIGH CrossoverHigh Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 0 1 1 0 0Philips UV1316MK2 (0C hex ) 0 0 0 0 1 1 0 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 1 0 1Siel PT060 0 0 0 0 1 1 0 1Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (09 hex ) 0 0 0 0 1 0 0 1· Opcja 17 – PLL Tuner VHF HIGH – UHF Crossover Low Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 0 0 0 1 0Philips UV1316MK2 (E2 hex ) 1 1 1 0 0 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 1 0 1 0 0 0 1 0Siel PT060 1 0 1 0 0 1 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (A2 hex ) 1 0 1 0 0 0 1 0· Opcja 18 – PLL Tuner VHF HIGH – UHF Crossover High Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316T MK3 0 0 0 1 1 1 1 0Philips UV1316MK2 (1D hex )0 0 0 1 1 1 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 1 1 1 1 0Siel PT060 0 0 0 1 1 1 1 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (1B hex ) 0 0 0 1 1 0 1 1· Opcja 19 – PIP PLL Tuner Control 1 Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 1 0 0 0 1 1 1 0Alps TELE9X062A 1 0 0 0 1 1 1 0Samsung TEXX2949PG28A 1 0 0 0 1 1 1 0Siel PT060 1 0 0 0 1 1 1 0Temic 5001PH5-3X0003 1 0 0 0 1 1 1 0Thomson CTT5020 1 0 0 0 1 1 1 0· Opcja 20 – PIP PLL Tuner Control 2 Low Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 1 0 1 0 0 0 0 1Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 1Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 0 0 0 1Siel PT060 0 1 1 0 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 1 0Thomson CTT5020 0 0 0 0 0 0 1 1· Opcja 21 – PIP PLL Tuner Control 2 Mid Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 1 0 0 1 0 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 1 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 0 0 1 0Siel PT060 1 1 0 1 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 1 0 0Thomson CTT5020 0 0 0 0 0 1 1 0· Opcja 22 – PIP PLL Tuner Control 2 High Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 0 0 1 1 0 1 0 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 1 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 0 0 0Siel PT060 0 0 1 1 0 0 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 1Thomson CTT5020 1 0 0 0 0 1 0 1· Opcja 23 – PIP PLL Tuner VHF LOW – VHF HIGH CrossoverLow Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 (0A hex )0 0 0 0 1 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 0 0 0Siel PT060 0 0 0 0 1 0 1 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (AA hex ) 1 0 1 0 1 0 1 0· Opcja 24 – PIP PLL Tuner VHF LOW – VHF HIGH CrossoverHigh Byte34 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 (0C hex ) 0 0 0 0 1 1 0 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 0 1 1 0 1Siel PT060 0 0 0 0 1 1 0 1Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (09 hex ) 0 0 0 0 1 0 0 1· Opcja 25 – PIP PLL Tuner VHF HIGH – UHF CrossoverLow Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 (E2 hex ) 1 1 1 0 0 0 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 1 0 1 0 0 0 1 0Siel PT060 1 0 1 0 0 1 0 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (A2 hex ) 1 0 1 0 0 0 1 0· Opcja 26 – PIP PLL Tuner VHF HIGH – UHF CrossoverHigh Byteb7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Philips UV1316MK2 (1D hex )0 0 0 1 1 1 1 0Alps TELE9X062A 0 0 0 0 0 0 0 0Samsung TEXX2949PG28A 0 0 0 1 1 1 1 0Siel PT060 0 0 0 1 1 1 1 0Temic 5001PH5-3X0003 0 0 0 0 0 0 0 0Thomson CTT5020 (1B hex ) 0 0 0 1 1 0 1 1· Opcja 27 – dostêpne jêzyki 1 (1 = dostêpny, 0 = niedostêpny)B7: L7 = duñski, B6: L6 = szwedzki, B5: L5 = w³oski, B4: L4= portugalski, B3: L3 = hiszpañski, B2: L2 = francuski, B1: L1= niemiecki, B0: L0 = angielski.· Opcja 28 – dostêpne jêzyki 2 (1 = dostêpny, 0 = niedostêpny)B7: L15 = chorwacki, B6: L14 = polski, B5: L13 = s³owacki,B4: L12 = czeski, B3: L11 = wêgierski, B2: L10 = grecki, B1:L9 = turecki, B0: L8 = norweski.· Opcja 29 – dostêpne jêzyki 3 i tryb ZOOM (1 = dostêpny, 0= niedostêpny)B7: ZSP = 16:9 ZOOM SUBTITLE MODE, B6: ZSB = 16:9ZOOM MODE, B5: ZCN = 14:9 ZOOM MODE, B4: PMK(przycisk [ Tryb obrazu ] = 0 – niedostêpny na pilocie, = 1 –dostêpny, B3: L19 = hebrajski, B2: L18 = rosyjski, B1: L17 =bu³garski, B0: L16 = rumuñski.· Opcja 30 – kraj przeznaczenia (od 00000 do 10111) w kolejnoœciod 00000 – pozosta³e, nastêpnie Niemcy, Austria,Szwajcaria, W³ochy, Francja, RSM, Belgia, Dania, Szwecja,Norwegia, Finlandia, Wielka Brytania, Irlandia, Islandia, Holandia,Hiszpania, Portugalia, Polska, Czechy, Wêgry, Chorwacja,Grecja, Turcja (10111).· Opcja 31 – preskaler MSP FM, AVL=OFF (00001000)· Opcja 32 – preskaler MSP NICAM, AVL=OFF (00011111)· Opcja 33 – preskaler MSP SCART, AVL=OFF (00001100lub 00011001, gdy dostêpna jest funkcja virtual dolby)· Opcja 34 – preskaler MSP I 2 S, AVL=OFF (niezdefiniowane)· Opcja 35 – nieu¿ywane· Opcja 36 – nieu¿ywane· Opcja 37 – zarezerwowane dla USA· Opcja 38 – wybór trybu teletekstu, blokada rodzicielska,ekualizer (1 = dostêpny, 0 = niedostêpny)B7: VCR = menu VCR, B6: C = Country Line/APS, B5: LM =List Mode, B4: EQ = ekualizer, B3: RGB = menu RGB = 0 –nieaktywne, = 1 – aktywne, B2: CL (blokada rodzicielska) = 0– OFF, = 1 – ON, B1: T1, B0: T0 = 0,0 – brak TXT, = 0,1 –TXT jednostronicowy, 1,1 – FASTTEXT/TOPTEXT (8 stron(· Opcja 39 – indywidualne ustawienia ekualizera – pasmo 1· Opcja 40 – indywidualne ustawienia ekualizera – pasmo 2· Opcja 41 – indywidualne ustawienia ekualizera – pasmo 3· Opcja 42 – indywidualne ustawienia ekualizera – pasmo 4· Opcja 43 – indywidualne ustawienia ekualizera – pasmo 5· Opcja 44 – efekty specjalne (standard, muzyka, mowa, jazz,pop)dla opcji 39 ÷ 44 ustawienie bitów 00000110· Opcja 45 – offset g³oœnoœci w kanale lewym· Opcja 46 – offset g³oœnoœci w kanale prawym· Opcja 47 – offset g³oœnoœci w kanale œrodkowym· Opcja 48 – offset g³oœnoœci w kanale tylnymdla opcji 45 ÷ 48 ustawienie bitów 00000110· Opcja 49 – opóŸnienie w torze Surround (00000001)· Opcja 50 – preskaler FM (dla stereo – 00001100, dla Dolby– 00001001)· Opcja 51 – preskaler NICAM (dla stereo – 00101101, dla3D Panorama – 00001011, dla Dolby – 00001110);jeœli jest dostêpna fonia Dolby virtual, opcja niejest u¿ywana),· Opcja 52 – preskaler dla wejœcia SCART (dla stereo –00001000, dla Dolby – 00001111, dla MSP, gdyAVL = OFF – 00011001, jeœli funkcja Dolbyvirtual jest dostêpna)· Opcja 53 – preskaler I 2 S (dla stereo – 00000110, dla Dolby– 00000110, jeœli jest dostêpna fonia Dolby virtual,opcja nie jest u¿ywana),· Opcja 54 – preskaler dla wyjœcia SCART (01111111)· Opcja 55 – ustawienia g³oœników L/R,L/C/R,L/R/S,L/C/R/S (00000000)· Opcja 56 – dostêpnoœæ opcji toru audio (0 = nie, 1 = tak)B7: NICAM, B6: ASD (automatyczna detekcja fonii), B5: VRS(Virtual Surround), B4: CRM (t³umienie podnoœnej fonii stereow procesorze stereo: = 0 – w³¹czone, 1 – wy³., B3: x, B2:LBE (dynamiczne podbicie niskich tonów, B1: Spa (Spatial –efekt „uprzestrzenniania” dŸwiêku), B0: Avl (dostêpnoœæ wmenu automatycznej zmiany poziomu g³oœnoœci)· Opcja 57 – próg prze³¹czenia fonii z mono na stereo dlawszystkich systemów A2 (00011001)· Opcja 58 – MSP Audio Flags· Opcja 59 – próg za³¹czenia fonii NICAM w MSP (01100100)· Opcja 60 – opóŸnienie (Power Delay Time) – od 4 sekund(00000000) do 19.75s (00111111) z krokiem co 0.25s.Ustawianie napiêcia siatki drugiejW trybie serwisowym z listy menu “OPTION” wybraæ opcjê2 zmieniæ wartoœæ bitu 6 z “0” na “1” w celu wy³¹czenia odchylaniapionowego. Na ekranie pozostanie widoczna poziomalinia. Reguluj¹c potencjometrem SCREEN na trafopowielaczudoprowadziæ do tego, aby by³a ona jak najcieñsza. Nastêpnienacisn¹æ przycisk [0] w celu opuszczenia menu serwisowego.Regulacja napiêcia ARW (AGC)Do wejœcia antenowego odbiornika doprowadziæ sygna³testowy PAL BG o poziomie 60dBµV, wejœæ w tryb serwisowy,w menu serwisowym wybraæ submenu “ADJUST”, a wnim wybraæ parametr 003. Regulowaæ parametr 003 do momentu,gdy napiêcie na wyprowadzeniu 1 tunera osi¹gnie wartoœæ3.0V. }SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 35

Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopoweOscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopoweAndrzej BrzozowskiOscyloskop jest jednym z najwa¿niejszych przyrz¹dów pomiarowych.Wybór w³aœciwego oscyloskopu jest trudny poniewa¿oferta jest bardzo du¿a, a zakres cen szeroki.Planuj¹c zakup oscyloskopu musimy zastanowiæ siê, jakiejego parametry s¹ dla nas najwa¿niejsze. Konieczna jest odpowiedŸna nastêpuj¹ce pytania:· jaka bêdzie maksymalna czêstotliwoœæ mierzonego sygna-³u?· ile sygna³ów w jednym momencie ma byæ mierzonych?· czy mierzone sygna³y s¹ okresowe, czy te¿ wystêpuj¹ bardzorzadko lub jednorazowo?· jakie s¹ maksymalne i minimalne amplitudy mierzonychsygna³ów?· czy potrzebna jest matematyczna obróbka mierzonychsygna³ów?Odpowiedzi na te pytanie powinny byæ kluczowe dla dokonaniaw³aœciwego wyboru.Podstawowe grupy oscyloskopów to:· oscyloskopy analogowe,· oscyloskopy analogowo-cyfrowe,· oscyloskopy cyfrowe,· karty oscyloskopowe do komputerów.Oscyloskopy analogoweOscyloskop analogowy wyœwietla kszta³t mierzonego sygna-³u bezpoœrednio na ekranie. G³ównym jego elementem jest lampaoscyloskopowa. Obraz przebiegu jest rysowany na ekranie wczasie rzeczywistym – aktualne po³o¿enie plamki œwietlnej zale¿yod wartoœci i polaryzacji napiêæ przy³o¿onych do p³ytekodchylaj¹cych lampy. P³ytki odchylania poziomego odchylaj¹strumieñ elektronów w lampie w kierunku poziomym – wzd³u¿osi czasu, p³ytki odchylania pionowego w kierunku pionowymproporcjonalnie do amplitudy mierzonego sygna³u.Podstawowe parametry oscyloskopu analogowego to:· pasmo przenoszenia oscyloskopu,· czu³oœæ odchylania pionowego,· czu³oœæ odchylania poziomego,· liczba torów wejœciowych,· tryby wyzwalania,· parametry lampy oscyloskopowej.Pasmo przenoszenia oscyloskopu to czêstotliwoœæ, przyktórej wystêpuje spadek amplitudy mierzonego sygna³u o 3dB.Pasmo przenoszenia ma decyduj¹ce znaczenie na jego cenê.Jak wiêc wybraæ optymalnie ten parametr? Warto skorzystaæ zzasady przyjêtej w technice pomiarowej, która mówi, ¿e pasmooscyloskopu powinno byæ piêciokrotnie wiêksze ni¿ czêstotliwoœæmierzonego sygna³u:B = 5 × f maks.gdzie: B oznacza pasmo oscyloskopu, a f maks. maksymaln¹ mierzon¹czêstotliwoœæ.Takie za³o¿enie pozwala na wykonanie pomiaru z dok³adnoœci¹do pi¹tej harmonicznej mierzonego sygna³u, co daje dok³adnoœæpomiaru na poziomie 2%. Popularne oscyloskopyanalogowe przeznaczone do celów serwisu RTV maj¹ pasmoprzenoszenia 20MHz, co umo¿liwia pomiar sygna³ów o czêstotliwoœci4MHz z dok³adnoœci¹ 2%.Czu³oœæ odchylania pionowego okreœla zakres mierzonychamplitud. Typowe wartoœci czu³oœci odchylania pionowegopopularnych oscyloskopów analogowych mieszcz¹ siê w granicach5mV ÷ 5V/dz i s¹ regulowane skokowo. Oscyloskopyo bardzo dobrych parametrach maj¹ czu³oœæ w zakresie 1mV÷ 20V/dz, a nawet do 50V/dz.Bardzo wa¿nym parametrem odchylania pionowego jestwartoœæ maksymalnego sygna³u wejœciowego – zwykle rzêdu300V ÷ 400V (suma sk³adowej sta³ej i zmiennej). Wartoœci tejnie mo¿na przekraczaæ, gdy¿ powoduje to uszkodzenie toruwejœciowego oscyloskopu. Sygna³y o wiêkszych amplitudachmo¿na mierzyæ stosuj¹c odpowiedni¹ sondê 1:10, 1:100.Czu³oœæ odchylania poziomego okreœla dok³adnoœæ pomiaruw dziedzinie czasu. Typowe wartoœci czu³oœci odchylaniapoziomego mieszcz¹ siê w granicach 0.2µs ÷ 0.5s/dz i s¹regulowane skokowo.Liczba torów wejœciowych – popularne oscyloskopy analogoweposiadaj¹ z regu³y dwa tory pomiarowe, co umo¿liwiarównoczesn¹ obserwacje dwóch przebiegów. Prze³¹cznik torupomiarowego pozwala na wybór obserwowanego sygna³u.Je¿eli konstrukcja lampy oscyloskopowej umo¿liwia emisjêi sterowanie dwóch strumieni elektronów (dwóch plamekœwietlnych), to ka¿dy z kana³ów pomiarowych steruje odchylaniemjednego ze strumieni (lampê oscyloskopow¹ o takichw³asnoœciach nazywamy lamp¹ dwustrumieniow¹). Je¿eli oscyloskopnie jest wyposa¿ony w lampê dwustrumieniow¹, to jeston wyposa¿ony w uk³ad prze³¹czania umo¿liwiaj¹cy pracê wjednym z trybów:· obserwacja kana³u 1 - CH1,· obserwacja kana³u 2 - CH2,· tryb prze³¹czany ALT – w trybie tym odchylanie w kierunkupoziomym (podstawy czasu) jest prze³¹czane co cyklz jednego kana³u do drugiego; tryb ALT nie mo¿e byæ wykorzystywanydo wyœwietlania sygna³ów o ma³ej czêstotliwoœci– poni¿ej 50Hz, poniewa¿, wystêpuje wówczassilne migotanie obrazu oscyloskopowego,· tryb „siekany” CHOP – w trybie CHOP odchylanie w kierunkupoziomym jest prze³¹czane z du¿¹ czêstotliwoœci¹pomiêdzy torami 1 i 2. Czêstotliwoœæ prze³¹czania w trybieCHOP jest na tyle du¿a (100kHz÷500kHz), ¿e pozwalana uzyskanie wyœwietlania ci¹g³ego przebiegu, a nietylko jego fragmentów. Tryb CHOP nadaje siê do wyœwietlaniasygna³ów o ma³ych czêstotliwoœciach (poni¿ej50Hz), natomiast nie mo¿e byæ wykorzystywany do wyœwietlaniasygna³ów o czêstotliwoœciach wiêkszych ni¿czêstotliwoœæ trybu CHOP, poniewa¿ okres prze³¹czaniajest wówczas d³u¿szy ni¿ okres wyœwietlanego sygna³u.Dodatkowo uk³ad prze³¹czania mo¿e pozwalaæ na wyœwietlaniesumy lub ró¿nicy sygna³ów z kana³ów 1 i 2.Tryby wyzwalania decyduj¹ o tym, jak synchronizowanyjest wyœwietlany przebieg. Standardowe rodzaje to: AUTO,36 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopoweNORM. Wiele oscyloskopów jest wyposa¿onych w tryby TV-V, TV-H, które pozwalaj¹ na ³atw¹ obserwacjê sygna³ów telewizyjnych.W trybie TV-V podstawa czasu jest wyzwalanaimpulsami odchylania pionowego sygna³u telewizyjnego, a wtrybie TV-H impulsami odchylania poziomego sygna³u TV.Parametry lampy oscyloskopowej – warto zwróciæ uwagêna jasnoœæ œwiecenia luminoforu. Dobre oscyloskopy wyposa¿ones¹ w regulacjê jasnoœci œwiecenia i ostroœci, a tak¿ekorekcjê wp³ywu ziemskiego pola magnetycznego na strumieñelektronów.Uwagi ogólne. Oscyloskopy analogowe stanowi¹ zanikaj¹c¹czêœæ rynku oscyloskopów, coraz mniej jest producentów,którzy je produkuj¹ – g³ównie firmy dalekowschodnie. Najwiêkszefirmy produkuj¹ce sprzêt pomiarowy nie rozwijaj¹ ju¿linii oscyloskopów analogowych.Warto decydowaæ siê na ten typ oscyloskopu gdy:· zale¿y nam na jak najni¿szej cenie,· nie zale¿y nam na ma³ych wymiarach urz¹dzenia,· nie s¹ nam potrzebne obserwacje sygna³ów nieokresowych,wystêpuj¹cych bardzo rzadko lub jednorazowo,· nie s¹ nam potrzebne dok³adne dane pomiarowe, ich prezentacja,wydruki,· nie potrzebne nam s¹ zaawansowane techniki wyzwalania.Oscyloskopy analogowo-cyfroweOscyloskopy te w stosunku do oscyloskopów analogowychzosta³y wyposa¿one w przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogoweoraz pamiêæ. Przetworniki i pamiêæ pozwalaj¹na wyœwietlanie zapamiêtanych sygna³ów.Oscyloskopy analogowo-cyfrowe wyposa¿one s¹ w prze-³¹cznik trybu pracy.W trybie pracy analogowym pracuj¹ jak zwyk³e oscyloskopyanalogowe, w trybie pracy cyfrowym pracuj¹ jako oscyloskopanalogowy ale dodatkowo mog¹ zapamiêtaæ i odtwarzaæmierzone sygna³y oraz realizowaæ funkcje matematycznena zapamiêtanych sygna³ach.Przy wyborze tego typu oscyloskopu warto zwróciæ uwagêna pasmo przenoszenia. Czêsto jest ono zale¿ne od trybu pracy– w trybie analogowym mo¿e byæ wy¿sze ni¿ w trybie cyfrowym– zale¿y to od zastosowanych przetworników.Ceny oscyloskopów analogowo-cyfrowych s¹ znacznie wy-¿sze ni¿ ceny oscyloskopów analogowych. O wyborze tegotypu oscyloskopu powinno zadecydowaæ jego przeznaczenie– warto zastanowiæ, siê, czy rzeczywiœcie potrzebne s¹ namfunkcje cyfrowe oscyloskopu, a je¿eli tak, to które z nich s¹dla nas najwa¿niejsze. Wyposa¿enie w funkcje cyfrowe madecyduj¹ce znaczenie na cenê tego rodzaju oscyloskopu.Zwykle takie oscyloskopy wykorzystywane s¹ g³ównie jakoanalogowe, a obróbka cyfrowa sygna³u stosowana jest rzadko– g³ównie przy pomiarach sygna³ów bardzo wolnych lub jednorazowych.Oscyloskopy cyfroweDzia³anie oscyloskopu cyfrowego polega na pobieraniu próbekmierzonego sygna³u równych jego wartoœci chwilowej wmomencie próbkowania, przetworzeniu wartoœci chwilowychna sygna³ cyfrowy i zapamiêtaniu ich w pamiêci cyfrowej. Przebiegjest prezentowany bezpoœrednio po zebraniu takiej liczbypróbek, ¿eby zape³niæ jeden ekran (jest to liczba próbek odpowiadaj¹carozmiarowi rekordu pamiêci). Ekrany stosowane woscyloskopach cyfrowych to lampy kineskopowe lub wyœwietlaczeLCD.Istotnymi zaletami oscyloskopów cyfrowych s¹: mo¿liwoœæmatematycznej obróbki zapamiêtanych sygna³ów i automatyzacjipomiaru ró¿nych parametrów sygna³u (analizatory przebiegów),mo¿liwoœæ zapamiêtywania i przesy³ania sygna³ówna du¿e odleg³oœci, mo¿liwoœæ sprzêgania oscyloskopu z systemamipomiarowymi, mo¿liwoœæ barwnej prezentacji wieluprzebiegów na monitorze z kolorow¹ lamp¹ kineskopow¹ lubwyœwietlaczem LCD.Wad¹ oscyloskopów cyfrowych jest opóŸnienie reakcji nazmianê ustawieñ wynikaj¹ce z tego, ¿e do wyœwietlenia obrazuzgodnego ze zmienionymi ustawieniami konieczne jest zgromadzeniei przetworzenie próbek sygna³u.Ze wzglêdu na malej¹ce ceny uk³adów du¿ej skali integracjioraz mo¿liwoœci wynikaj¹ce z cyfrowej obróbki sygna³u,oscyloskopy cyfrowe staj¹ siê coraz popularniejsze.G³ówne parametry oscyloskopu cyfrowego to: pasmo przenoszenia,czêstotliwoœæ próbkowania i d³ugoœæ rekordu pamiêci.Parametry te musz¹ byæ dobrane zgodnie z potrzebamipomiarowymi.Pasmo przenoszenia oscyloskopu cyfrowego okreœla zwyklemo¿liwoœci przenoszenia sygna³ów przez analogowe obwodywejœciowe. Przy doborze pasma oscyloskopu cyfrowegonale¿y kierowaæ siê t¹ sam¹ zasad¹ jak przy doborze pasmaoscyloskopu analogowego: pasmo powinno byæ piêciokrotniewiêksze ni¿ czêstotliwoœæ mierzonego sygna³u:B = 5 × f maks.gdzie: B oznacza pasmo oscyloskopu, a f maks. maksymaln¹ mierzon¹czêstotliwoœæ.Takie za³o¿enie pozwala na wykonanie pomiaru z dok³adnoœci¹do pi¹tej harmonicznej mierzonego sygna³u, co daje dok³adnoœæpomiaru na poziomie 2%. Dla pomiarów dokonywanychw serwisach sprzêtu RTV pasmo przenoszenia 20MHzgwarantuje pomiar sygna³ów o czêstotliwoœci do 4MHz z dok³adnoœci¹2%.Czêstotliwoœæ próbkowania. Oscyloskopy cyfrowe zapisuj¹okreœlon¹ iloœæ próbek sygna³u. Próbki zapisywane s¹ wrekordzie pamiêci i wyœwietlane na ekranie po zapisaniu rekordu.Im wiêksza jest liczba próbek, tym dok³adniej wyœwietlanyjest mierzony przebieg. Iloœæ pobieranych próbek zale¿yod czêstotliwoœci próbkowania podawanej jako iloœæ mierzonychpróbek na sekundê i wielkoœci rekordu pamiêci.S¹ dwa tryby pracy oscyloskopów cyfrowych: próbkowaniew czasie rzeczywistym i próbkowanie w czasie ekwiwalentnym.Próbkowanie w czasie rzeczywistym odbywa siê zdu¿¹ czêstotliwoœci¹ pozwalaj¹c¹ na zgromadzenie wszystkichpróbek w czasie zapisu jednego rekordu pamiêci. Próbkowaniew czasie ekwiwalentnym wystêpuje wtedy, gdy przetwornikanalogowo-cyfrowy oscyloskopu nie jest dostatecznie szybkii w jednym cyklu rejestracji zapisywana jest tylko czêœæ rekordu.Brakuj¹ce próbki pobierane s¹ w kolejnych cyklach a¿do zape³nienia ca³ego rekordu.Przebiegi jednorazowe musz¹ byæ próbkowane w czasierzeczywistym. Przebiegi okresowe mog¹ byæ próbkowane wczasie ekwiwalentnym.Przy jednorazowym wyzwoleniu oscyloskopu jego pasmoSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 37

Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopowewynika z próbkowania rzeczywistego – a czêstotliwoœæ próbkowaniaw czasie rzeczywistym okreœlana jest jako: “SingleShot Bandwidth”, “Real Time Bandwidth”, “Single Shot SamplingRate” lub “Real Time Sampling Rate”.Dla sygna³ów okresowych czêstotliwoœæ próbkowania okreœlanajest jako “Equivalent Time Bandwidth”, ”Equivalent TimeSampling Rate”.Jak okreœliæ potrzebn¹ nam czêstotliwoœæ próbkowania?Rozwa¿ania teoretyczne dotycz¹ce próbkowania prowadz¹do wzoru, który mo¿emy zastosowaæ jako kolejn¹ wskazówkêprzy wyborze parametrów oscyloskopu cyfrowego”RTSR = 4 × Bgdzie: RTSR oznacza czêstotliwoœæ próbkowania w czasie rzeczywistym,a B oznacza pasmo obwodów analogowychoscyloskopu.Inn¹ metod¹ okreœlenia czêstotliwoœci próbkowania jestokreœlenie minimalnej odleg³oœci czasowej pomiêdzy próbkami.Je¿eli chcemy, aby odleg³oœæ ta by³a równa np. 10ns, towymagane RTSR wynosi:RTSR = 1 /(10ns) = 100Msa/s.Je¿eli odleg³oœæ miêdzy próbkami ma byæ równa 1ns, to potrzebujemyczêstotliwoœci próbkowania:RTSR = 1 / (1ns) = 1Gsa/s.Na co nale¿y zwróciæ uwagê przy przegl¹daniu danych katalogowychoscyloskopów?· Bardzo czêsto jako czêstotliwoœæ próbkowania podawanajest czêstotliwoœæ próbkowania w trybie ekwiwalentnym,która jest znacznie wy¿sza od czêstotliwoœci próbkowaniaw czasie rzeczywistym i mo¿e byæ stosowana tylko dlasygna³ów okresowych.· Je¿eli oscyloskop jest dwukana³owy, a producent podajejedn¹ wartoœæ czêstotliwoœci próbkowania w czasie rzeczywistym,to nale¿y za³o¿yæ, ¿e przy pracy z dwoma kana³ami,czêstotliwoœæ ta jest dwa razy mniejsza.Pojemnoœæ rekordu pamiêci. Jest to parametr równiewa¿ny jak pasmo, czy te¿ czêstotliwoœæ próbkowania. Nazywanyjest tak¿e g³êbokoœci¹ pamiêci: “Memory Depth”, “BufferSize”.Oscyloskop cyfrowy zapamiêtuje próbki w pamiêci. IloœæCzêstotliwoœæpróbkowania SRRTSRpróbek M zebranych w czasie t z czêstotliwoœci¹ próbkowaniaSR mo¿na wyliczyæ ze wzoru:M = SR × tRozmiar rekordu pamiêci jest sta³y (nasze M we wzorzepowy¿ej). Widaæ wiêc, ¿e gdy zmieniamy czas obserwacji t(podstawê czasu w oscyloskopie) zmienia siê czêstotliwoœæpróbkowania SR. Zwiêkszanie czasu obserwacji – zwiêkszaniepodstawy czasu powoduje, ¿e czêstotliwoœæ próbkowaniazmniejsza siê. Zmniejszanie podstawy czasu powoduje zwiêkszaniesiê czêstotliwoœci próbkowania, a¿ do jej maksymalnejmo¿liwej wartoœci RTSR.Je¿eli za³o¿ymy, ¿e na ekranie widoczny jest ca³y rekordpamiêci o d³ugoœci M próbek, to czêstotliwoœæ próbkowaniaSR mo¿na wyraziæ wzorem:· SR = RTSR dla czasów obserwacji t £ (M / RTSR),· SR = M / t dla czasów obserwacji t > (M / RTSR).Czas obserwacji “To = M / RTSR” jest wartoœci¹ charakterystyczn¹dla danego oscyloskopu, powy¿ej której nastêpujezmniejszanie siê czêstotliwoœci próbkowania, a poni¿ej tejwartoœci czêstotliwoœæ próbkowania jest sta³a i równa maksymalnejrzeczywistej czêstotliwoœci próbkowania RTSR.Na rysunku 1 przedstawiono wykres zale¿noœci czêstotliwoœcipróbkowania SR od czasu obserwacji dla oscyloskopu omaksymalnej rzeczywistej czêstotliwoœci próbkowania równejRTSR i wielkoœci rekordu równej M.W tablicy 1 przedstawiono wyliczenie czêstotliwoœci próbkowaniadla ró¿nych ustawieñ podstawy czasu i trzech wielkoœcirekordu pamiêci M: 1000, 4000 i 10 000 dla oscyloskopówo maksymalnej rzeczywistej czêstotliwoœci próbkowaniaRTSR=100Ms/s.Przyjêto, ¿e oscyloskop ma w kierunku poziomym 10 dzia-³ek, w zwi¹zku z czym: czas obserwacji = podstawa czasu ×10 dz.Jak okreœliæ parametr M (wielkoœæ rekordu pamiêci) niezbêdnydla naszych potrzeb? Najproœciej wyliczyæ wartoœæ Mze wzoru:M = RTSR × tgdzie: t oznacza czas obserwacji.RTSR ju¿ okreœliliœmy, musimy okreœliæ jeszcze czas t.Jaki czas obserwacji przebiegu jest dla nas istotny? Wynikaon z czêstotliwoœci przebiegów, które chcemy obserwowaæz najwiêksz¹ dok³adnoœci¹. Je¿eli bêdziemy chcieli np. ogl¹daæz maksymaln¹ czêstotliwoœci¹ próbkowania jedn¹ liniêsygna³u telewizyjnego o czêstotliwoœci 15.625kHz, to okrestego przebiegu wynosi 64µs. Dla czasu obserwacji 64µs powinniœmyustawiæ podstawê czasu na min. 5µs/dz (daje to czasobserwacji 50µs na oscyloskopie z 10 dzia³kami w kierunkupoziomym).Je¿eli wyliczyliœmy, ¿e nasz oscyloskop powinien mieæRTSR = 100Msa/s, to rekord pamiêci M dla czasu obserwacji50µs (5µs/dz) powinien pomieœciæ:M = 100Msa/s × 50µs = 5000 próbekSR=M/tTo=M/RTSRttmaks.Czas obserwacji(= podstawa czasu × liczba dzia³ek)Rys.1. Zale¿noœæ czêstotliwoœci próbkowania SR od czasu obserwacji.38 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Tablica 1.PodstawaczasuCzêstotliwoœci próbkowania przyró¿nych czasach obserwacji iwielkoœciach rekordu pamiêciRekordpamiêci1000 próbekRekordpamiêci4000 próbekRekordpamiêci10 000 próbek5ms/dz 20ksa/s 80ks/s 200ksa/s2ms/dz 50ksa/s 200ksa/s 500ksa/s1ms/dz 100ksa/s 400ksa/s 1Msa/s500µs/dz 200ksa/s 800ksa/s 2Msa/s200µs/dz 500ksa/s 2Msa/s 5Msa/s100µs/dz 1Msa/s 4Msa/s 10Msa/s50µs/dz 2Msa/s 8Msa/s 20Msa/s20µs/dz 5Msa/s 10Msa/s 50Msa/s10µs/dz 10Msa/s 40Msa/s 100Msa/s5µs/dz 20Msa/s 80Msa/s 100Msa/s2µs/dz 50Msa/s 100Msa/s 100Msa/s1µs/dz 100Msa/s 100Msa/s 100Msa/s500ns/dz 100Msa/s 100Msa/s 100Msa/s200ns/dz 100Msa/s 100Msa/s 100Msa/s100ns/dz 100Msa/s 100Msa/s 100Msa/sJe¿eli chcielibyœmy ogl¹daæ 10 linii sygna³u z maksymaln¹czêstotliwoœci¹ próbkowania, to czas obserwacji wynosiwówczas 640µs. Powinniœmy ustawiæ podstawê czasu na 50µs/dz, a wymagana wielkoœæ rekordu pamiêci powinna byæ równa:M = 100Msa/s × 500µs = 50 000 próbek.Im wiêkszy bêdzie rekord pamiêci, tym dok³adniejszy bêdzienasz oscyloskop i tym wiêcej szczegó³ów bêdzie mo¿naobejrzeæ.Ile próbek przebiegu bêdzie rejestrowanych przy najmniejszychpodstawach czasu na oscyloskopie o czêstotliwoœcipróbkowania 100Msa/s?Oczywiœcie mo¿na to wyliczyæ. Je¿eli najmniejsza podstawaczasu oscyloskopu wynosi 10ns, to czas obserwacjibêdzie równy 100ns (10ns × 10 dzia³ek). W tym czasieoscyloskop, którego RTSR wynosi 100Msa/s zapisze:100Msa/s × 100ns = 10 próbek.Je¿eli RTSR wynosi 400Msa/s, to w tym samym czasieoscyloskop zbierze 40 próbek, przy RTSR 1Gs/s iloœæpróbek dla czasu obserwacji 100ns wniesie 100 próbek.Zale¿noœæ iloœci próbek od czasu obserwacji dla oscyloskopuo maksymalnej wielkoœci rekordu pamiêci równejM i maksymalnej czêstotliwoœci próbkowania równejRTSR przedstawiono na rysunku 2.Widaæ, ¿e za³amanie charakterystyki zarówno czêstotliwoœcipróbkowania z rys.1, jak i charakterystyki iloœcipróbek z rys.2 nastêpuje w punkcie To:To = M / RTSR.Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopowePowy¿ej czasu To oscyloskop mo¿e zebraæ maksymaln¹iloœæ próbek ograniczon¹ wielkoœci¹ rekordu pamiêci, poni¿ejtego czasu iloœæ próbek jest proporcjonalna do czasu obserwacji.Okreœlaj¹c wielkoœæ rekordu pamiêci nale¿y pamiêtaæ o tym,¿e im d³u¿szy rekord, tym dok³adniejsze bêd¹ pomiary, ale jednoczeœnienasz oscyloskop bêdzie potrzebowa³ wiêcej czasuna zebranie próbek, a zatem wolniejsze bêdzie wyœwietlaniedanych.Podsumowanie:Je¿eli chcemy wykonywaæ dok³adne pomiary dla du¿ychpodstaw czasu – obserwowaæ wolne przebiegi, to potrzebnyjest oscyloskop o du¿ym rekordzie pamiêci.Je¿eli chcemy wykonywaæ pomiary dok³adne dla ma³ychpodstaw czasu – obserwujemy szybkie przebiegi, to potrzebnyjest oscyloskop z du¿ym RTSR.Je¿eli chcemy zaobserwowaæ przebiegi jednorazowe – topotrzebny jest du¿y RTSR i du¿y rekord pamiêci.W tablicy 2 przedstawiono przyk³ady wyliczenia parametrówoscyloskopu cyfrowego dla kilku ró¿nych maksymalnychczêstotliwoœci sygna³u mierzonego. Wyliczenia dotycz¹ parametrówna jeden kana³.Tryb akwizycji. Pojemnoœæ rekordu pamiêci oscyloskopucyfrowego jest sta³a. Im wiêksza jest ustawiona podstawa czasu,tym d³u¿szy jest czas rejestracji próbek i czêstotliwoœæ próbkowania(por. tablica 1 i rys.1.). Ze wzglêdu na ograniczon¹d³ugoœæ rekordu pamiêci nie wszystkie próbki zostan¹ zapisanew pamiêci. O tym co siê stanie z nadmiarowymi próbkamidecyduje tryb pracy uk³adu akwizycji oscyloskopu cyfrowego.Najczêœciej stosowane tryby akwizycji to:Iloœæ próbek nMn=RTSR × ttmin.t To=M/RTSRCzas obserwacji(= podstawa czasu × liczba dzia³ek)Rys.2. Zale¿noœæ iloœci próbek od czasu obserwacjiTablica 2. Przyk³ady wyznaczania parametrów charakterystycznych oscyloskopu cyfrowegoMaksymalna czêstotliwoœæ mierzonego sygna³u fmaks. 1MHz 5MHz 10MHz 20MHz 50MHz 100MHzPasmo oscyloskopu B=5×fmaks. 5MHz 25MHz 50MHz 100MHz 250MHz 500MHzMinimalna czêstotliwoœæ próbkowania RTSR =4×B 20Msa/s 100Msa/s 200Msa/s 400Msa/s 1Gsa/s 2Gsa/sZak³adany czas obserwacji t dla wyliczenia wielkoœci rekordu pamiêci 1ms 1ms 1ms 1ms 1ms 1msWielkoœæ rekordu pamiêci M=t×RTSR 20k 100k 200k 400k 1M 2MSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 39

Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopoweTablica 3.Najwa¿niejsze parametry wybranych oscyloskopów cyfrowychTyp Rigol DS1022 Rigol DS5062 Agilent DSO3062 Tektronix TDS3012BPasmo analogowe 25MHz 60MHz 60MHz 100MHzRzeczywista prêdkoœæpróbkowania RTSR400Msa/s200Msa/s /kana³1Gsa/s500Msa/s kana³1Gsa/s500Msa/s kana³Liczba kana³ów 2 2 2 2Rekord pamiêci M1M / 2 kana³y512k / kana³4k / kana³ 4k / kana³ 10kRozdzielczoœæ pionowa 8 bitów 8 bitów 8 bitów 9 bitówAkwizycja -uœrednianie -normalna,-uœrednianie,-wychwytywanie wartoœcimaksymalnych-normalna,-uœrednianie,-wychwytywanie wartoœcimaksymalnych1.25Gsa/s kana³Ekran LCD kolor LCD mono LCD color LCD kolor-normalna,-uœrednianie,-wychwytywanie wartoœcimaksymalnych-obwiedni-WaveAlert-Single SequenceCena brutto ok. 1800 PLN ok. 2400 PLN ok. 1200 USD ok. 2000 USDTablica 4.Najwa¿niejsze parametry wybranych kart oscyloskopowychTyp Pico Scope 2205 Pico Scope 3024 Bit Scope 100 ADS220Pasmo analogowe 25MHz 50MHz 100MHz 60MHz 60MHzRzeczywista prêdkoœæpróbkowania200Msa/s100Msa/kana³50Msa/s25Msa/s /kana³40Msa/s /kana³200Msa/s100Msa/s kana³Liczba kana³ów 2 2 2 2 2Rekord zapisu16k8k/ ka¿dy kana³256k128k / kana³128k64k / kana³2k / kana³VellemanPCSU 100050Msa/s kana³4096 / kana³Rozdzielczoœæ pionowa 8 bitów 8 bitów 8 bitów 8 bitów 8 bitówPort USB USB USB izolowany USB, LPT USBCena brutto ok. 600 USD ok. 780 USD ok. 550 USD ok. 1727 PLN ok. 1700 PLN· próbkowanie “Normal”,· detekcja wartoœci szczytowych “Peak Detect”,· uœrednianie “Average”.Lepsze oscyloskopy cyfrowe pozwalaj¹ na wybór trybuakwizycji. Oscyloskopy popularne z regu³y maj¹ ustalony trybakwizycji – jest to uœrednianie. U¿ytkownik mo¿e wybraæ iloœæokresów wykorzystanych do uœredniania.Rozdzielczoœæ oscyloskopu. Wiêkszoœæ oscyloskopówcyfrowych wykorzystuje przetworniki 8 bitowe. Przetworniktaki dzieli sygna³ na 256 poziomów. Dok³adnoœæ pomiaru przyprzetwarzaniu 8 bitowym jest rzêdu 3% ÷ 5%.Poziomy sygna³ów wejœciowych. Typowo poziomy sygna-³ów wejœciowych mieszcz¹ siê w granicach 2mV/dz ÷ 5V/dz.Pomiary wy¿szych napiêæ musz¹ byæ wykonywane za pomoc¹odpowiedniej sondy 1:10, 1:100 w zale¿noœci od amplitudysygna³u wejœciowego.Tryby wyzwalania. Oscyloskopy cyfrowe wyposa¿ono wwiele trybów wyzwalania: wyzwalanie zboczem, impulsem,impulsem zak³ócaj¹cym, naprzemienne, sygna³em telewizyjnym,szerokoœci¹ impulsu, wzorcem logicznym.Pomiary. Oscyloskopy cyfrowe oferuj¹ bardzo szeroki zakrespomiarów dokonywanych na mierzonych sygna³ach. Pomiarywykonywane mog¹ byæ:· rêcznie i wówczas mierzone s¹ ró¿nice napiêæ pomiêdzykursorami i ró¿nice czasu pomiêdzy kursorami (lub odwrotnoœæczasu w Hz),· automatycznie.Pomiary automatyczne obejmuj¹ zwykle pomiar wartoœciszczytowej, œredniej, rms, amplitudy przerzutów, czêstotliwoœci,czasów narastania i opadania sygna³u, wspó³czynnika wype³nienia,opóŸnienia, analizê FFT sygna³u.Przegl¹d danych kilku wybranych oscyloskopów cyfrowych.W tablicy 3 przedstawiono najwa¿niejsze parametrykilku wybranych oscyloskopów cyfrowych.Karty oscyloskopoweNa rynku sprzêtu pomiarowego pojawia siê coraz wiêcejkart oscyloskopowych pod³¹czanych do komputera poprzezz³¹cze USB lub LPT z oprogramowaniem komputerowym realizuj¹cymwszystkie funkcje oscyloskopu.Wiele z tych kart zawiera jedynie przetwornik analogowocyfrowy,trudno wiêc porównywaæ je z oscyloskopem cyfrowym.Coraz wiêcej jest kart oscyloskopowych wyposa¿onych wobwody i wzmacniacze wejœciowe oraz uk³ady wyzwalania sterowanez komputera. Takie przystawki stanowi¹ alternatywêdla oscyloskopów cyfrowych.Poszukuj¹c przystawki oscyloskopowej powinniœmy wybraætak¹, która oferuje parametry zbli¿one do parametrówoscyloskopu cyfrowego.W tablicy 4 przedstawiono najwa¿niejsze parametry kilkuwybranych kart oscyloskopowych.}40 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCDMartwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCDOpracowano na podstawie informacji prasowych i normy ISO 13406-2Co to jest martwy piksel?Ekran LCD sk³ada siê z komórek wype³nionych ciek³ymkryszta³em, które przepuszczaj¹ œwiat³o lub go nie przepuszczaj¹.Przepuszczanie lub blokowanie przechodzenia œwiat³azale¿y od sterowania napiêciem moleku³y ciek³ego kryszta³u.Sterowanie to powoduje po¿¹dane jego ustawienie, a tym samympo¿¹dan¹ iloœæ przepuszczonego lub zablokowanegoœwiat³a. Komórka ciek³okrystaliczna wraz z uk³adem ni¹ steruj¹cymtworzy piksel (dok³adnie subpiksel) obrazu. Iloœæ zastosowanychpikseli zale¿y od rozdzielczoœci obrazu. Pomiêdzypikselem a okiem obserwatora w sposób uporz¹dkowanyumieszczone s¹ filtry chromatyczne przepuszczaj¹ce œwiat³o ookreœlonej d³ugoœci fali, a wiêc o okreœlonej barwie. Filtr jesttak skonstruowany, ¿eby przepuszczaæ tylko jedn¹ z barw podstawowych:R (czerwon¹), G (zielon¹) lub B (niebiesk¹). Tekomórki „œwiec¹ce” jednym z kolorów podstawowych nazywanes¹ subpikselami. Trzy s¹siaduj¹ce subpiksele o ró¿nychkolorach œwiecenia czerwony, zielony i niebieski tworz¹ pojedynczypiksel. W zale¿noœci od proporcji ka¿dego z kolorówuzyskuje siê ró¿ne odcienie barw. Kiedy wszystkie trzy subpikselepojedynczego piksela s¹ zapalone, tworz¹ razem jedenbia³y piksel, kiedy zaœ s¹ wygaszone, tworz¹ razem pojedynczyczarny piksel.Sterowanie œwieceniem, a raczej przepuszczaniem œwiat³aprzez subpiksel wymaga zastosowania dla ka¿dego z nich elementukluczuj¹cego odcinaj¹cego lub za³¹czaj¹cego dan¹ komórkêkrystaliczn¹. Takim elementem kluczuj¹cym w ekranachTFT s¹ tranzystory. Iloœæ przepuszczanego œwiat³a przezsubpiksel zale¿y od wartoœci doprowadzonego napiêcia, imwiêksze jest napiêcie Ÿród³a, tym mniej œwiat³a zostaje przepuszczoneprzez komórkê. Sterowanie panelem wyœwietlaczaLCD wymaga zatem wyprodukowania ogromnej iloœci tranzystorówdla pojedynczego panelu. Dla przyk³adu 17-calowywyœwietlacz monitora o rozdzielczoœci 1280 × 1024 sk³ada siêprawie z 2 milionów pikseli. Mimo stosowania najnowoczeœniejszychtechnologii i re¿imów produkcyjnych zdarza siê,¿e któraœ z tych ma³ych komórek (subpiksel) nie jest sterowana,nie zachowuje siê zatem aktywnie, st¹d okreœla siê j¹ jako„martwy piksel”. Najogólniej mówi¹c z punktu widzenia obserwatoraekranu jest to wyró¿niaj¹ca siê na tle innych plamka,która „nie dopasowuje siê” (jest inna) do otaczaj¹cych j¹innych „plamek”.Z technicznego punktu widzenia martwy subpiksel lub pikseljest to komórka ciek³okrystaliczna (w przypadku pikselatrzy komórki go tworz¹ce) pozbawiona sterowania. Jakie s¹efekty wizualne dla oka takich plamek pozbawionych sterowania?Zale¿y to od tego, czy napiêcie steruj¹ce jest za³¹czonena sta³e, czy te¿ brak tego napiêcia. Wizualnie objawia siê to wten sposób, ¿e subpiksel ca³y czas „œwieci” lub nie „œwieci”wcale. W przypadku uszkodzenia ca³ego piksela mamy wówczasalbo czarny (ciemny) punkt na jasnym tle, albo w przeciwnymprzypadku bia³y punkt na ciemniejszym tle. W przypadkuuszkodzenia subpiksela efektem wizualnym jest czarna(ciemna) lub kolorowa plamka na okreœlonym tle.Rodzaje b³êdów subpikseli i pikseliUszkodzenie subpiksela i uszkodzenie ca³ego piksela objawiasiê na ekranie w ró¿ny sposób. Generalnie rozró¿nia siêdwie kategorie wad piksela: jasna plamka (œwiecenie) lub ciemnaplamka (wygaszenie). Dodatkowo dochodz¹ jeszcze uszkodzeniapojedynczych subpikseli.1. Defekt jasnego (œwiec¹cego) piksela lub subpiksela objawiasiê na ekranie jako zawsze œwiec¹cy (zapalony) punkt –subpiksel jest w takiej sytuacji zawsze za³¹czony. W tej kategoriispotkaæ mo¿na nastêpuj¹ce sytuacje:a/. uszkodzenie jednego (pojedynczego) subpiksela widocznena ekranie jako punkt w kolorze podstawowym, czyli czerwonym,zielonym albo niebieskim, w zale¿noœci od tego,który subpiksel uleg³ uszkodzeniu; oczywiœcie na ekraniemo¿e byæ takich punktów wiêcej ni¿ jeden,b/. uszkodzenie dwóch przylegaj¹cych do siebie subpikseli widocznena ekranie jako punkt w kolorze (w zale¿noœci, któresubpiksele uleg³y uszkodzeniu):– purpurowy = czerwony + niebieski,– ¿ó³ty = czerwony + zielony,– cyjan (jasnoniebieski) = zielony + niebieski,c/. uszkodzenie wszystkich trzech subpikseli jednego pikselawidoczne jest na ekranie jako bia³y punkt2. Defekt ciemnego piksela lub subpiksela objawia siê na ekraniejako zawsze czarny (wy³¹czony) punkt – subpiksel jestw takiej sytuacji zawsze wy³¹czony. W tej kategorii spotkaæmo¿na nastêpuj¹ce sytuacje:a/. uszkodzenie jednego pojedynczego subpiksela,b/. uszkodzenie dwóch lub trzech przylegaj¹cych subpikseli.Oprócz wymienionych powy¿ej rodzajów wad pikseli dochodzijeszcze aspekt bliskiego s¹siedztwa wadliwych pikseli.Poniewa¿ defekty pikseli i subpikseli tego samego rodzaju wbliskim s¹siedztwie staj¹ siê bardziej widoczne i jeszcze bardziejdokuczliwe dla obserwatora, nale¿y przy ocenie jakoœciwyœwietlacza wzi¹æ równie¿ i ten problem pod uwagê.Niestety, opisywane uszkodzenia – b³êdy subpikseli lub pikseliw warunkach warsztatowych lub domowych nie s¹ naprawialne.Co prawda w relacjach, szczególnie na forach internetowychpodawane s¹ przyk³ady, kiedy wyginanie, ugniatanieobudowy, dotykanie powierzchni wyœwietlacza itd. pomog³o iusunê³o defekt piksela, nie mo¿emy tego ani poleciæ, ani potwierdziæ,tym bardziej, ¿e wystêpuj¹ niejednokrotnie przypadkami,kiedy defekty pikseli samoistnie pojawia³y siê lub ginê-³y i to absolutnie nie za spraw¹ ingerencji mechanicznej. Tematemartyku³u nie jest jednak opisywanie metod „przywracania”do ¿ycia martwych pikseli, ale usystematyzowanie informacjina ten temat i wykorzystanie tych informacji w trakciepodejmowania decyzji o zakupie tego a nie innego modeluwyœwietlacza i tego a nie innego producenta. Na podstawietych informacji, w przypadku wa¿nej gwarancji mo¿liwe jestzakwalifikowanie wyœwietlacza do wszczêcia starañ o naprawêlub wymianê na nowy egzemplarz ze wzglêdu na zbyt du¿¹iloœci¹ uszkodzonych pikseli.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 41

Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCDMartwe piksele w œwietle normy ISO 13406-2Na potrzeby ujednolicenia kryteriów oceny jakoœci parametrówwyœwietlaczy LCD zarówno w czasie produkcji, jak iobiektywnego porównywania ró¿nych konstrukcji matryc opracowanazosta³a miêdzynarodowa norma ISO 13406-2. Normata obowi¹zuje od 2001 i dotyczy g³ównie paneli wyœwietlaczyLCD. Przedmiotem tej normy s¹ miêdzy innymi nastêpuj¹ceparametry: jasnoœæ i kontrast wyœwietlacza, odbicia, odtwarzaniebarw, jednolitoœæ podœwietlenia tylnego, jednolitoœæ odwzorowaniakolorów, migotanie obrazu, odtwarzanie znakóww tym liter (czcionek), k¹t widzenia (ogl¹dania) i to co jestprzedmiotem artyku³u – martwe piksele.W celu usystematyzowania tematyki martwych pikselizgodnie z norm¹ ISO 13406-2 wady te podzielono na 3 grupy:· wada typu 1 – piksel ca³kowicie bia³y (jasny), a wiêc w³¹czony;przyk³ad takiego defektu obrazuje rysunek 1,· wada typu 2 – piksel ca³kowicie czarny (ciemny), a wiêcwy³¹czony; przyk³ad takiej wady pokazano na rysunku 2,· wada typu 3 – jeden z subpikseli (czerwony, zielony lubniebieski) piksela „œwieci” swoim kolorem, a wiêc jest nasta³e w³¹czony lub jest czarny (ciemny), a wiêc wy³¹czony;przyk³ad stale œwiec¹cego subpiksela pokazano na rysunku3, a ciemnego (stale wy³¹czonego) subpiksela – rysunek4.RRGR G BRys.3. Wada subpiksela typu 3 – subpiksel sta³e„œwiec¹cy” swoim koloremRys.1. Wada piksela typu 1R G BR G BR G BR G B R BR G BR G B R G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G B R G B R G BRys.2. Wada piksela typu 2Rys.4. Wada subpiksela typu 3 – subpiksel sta³ewygaszony (ciemny)Oprócz zdefiniowania i pogrupowania wadliwych subpikselinorma ISO 13406-2 reguluje równie¿ dopuszczaln¹ iloœætakich b³êdów na okreœlonej powierzchni ekranu dla poszczególnychrodzajów wad. Jako wzorcowy obszar przyjêto powierzchniê(blok) zwan¹ klastrem, którego wielkoœæ jest rów-42 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCDna obszarowi 5 × 5 pikseli. Jak ju¿ wczeœniej wspomniano wiêkszailoœæ b³êdów jest bardziej dokuczliwa dla niektórych rodzajówwad, gdy ma to miejsce w bliskim s¹siedztwie. Wœródwad klastra wyszczególniono nastêpuj¹ce rodzaje:· wada pikseli w klastrze typu 1 – ca³kowicie bia³e (jasne)piksele w ramach klastra; przyk³ad takiego defektu pokazanona rysunku 5,GRR G BRys.7. Wada subpikseli w klastrze typu 3 – subpiksele„œwiec¹ce” swoim koloremR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BRGR G BRys.5. Wada pikseli w klastrze typu 1 – bia³e piksele· wada pikseli w klastrze typu 2 – ca³kowicie czarne (ciemne)piksele w ramach klastra,R G BR G BR G B R BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BR G BRys.8. Wada subpikseli w klastrze typu 3 – subpikselewygaszone (ciemne)nej iloœci uszkodzonych pikseli. Aby dane iloœciowe mog³ybyæ stosowane do paneli o ró¿nych wielkoœciach, zosta³y oneodniesione do 1 miliona pikseli. Stworzono 4 klasy paneli, a wka¿dej klasie podano wartoœci graniczne dla ka¿dego rodzajuwady pikseli. Klasy paneli z podaniem dopuszczalnej iloœcidla poszczególnych wad w odniesieniu do jednego miliona pikselizestawiono w tabeli 1.Rys.6. Wada pikseli w klastrze typu 2 – czarne piksele· wada subpikseli w klastrze typu 3 – b³êdy poszczególnychsubpikseli (czerwonych, zielonych lub niebieskich)trwale „œwiec¹cych swoim kolorem” (przyk³ad na rysunku7) lub trwale wygaszonych (ciemne) w ramach klastra(przyk³ad na rysunku 8).Klasyfikacja paneli ze wzglêdu na „martwepiksele”Teraz kiedy zosta³y ju¿ uporz¹dkowane i nazwane b³êdyuszkodzonych pikseli dokonano próby interpretacji w celuokreœlenia jakoœci paneli wyœwietlaczy pod k¹tem dopuszczal-Tabela 1.Klasa panela wyœwietlaczaKlasaLiczba b³êdów na 1 milion pikselipanela Typ 1 Typ 2 Typ 3I 0 0 0II 2 2 5III 5 15 50IV 50 150 500Z kolei w tabeli 2 podano wartoœci liczbowe dopuszczalnychb³êdów poszczególnych rodzajów wad w klastrze 5 × 5pikseli.Na podstawie tych danych mo¿na wyliczyæ liczbê dopuszczalnychdefektów pikseli dla dowolnej matrycy korzystaj¹c znastêpuj¹cego wzoru:liczba b³êdów = liczba pikseli rozdzielczoœci fizycznejSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 43

Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCDTabela 2.matrycy / (1 000 000 × liczba wad pikseli danego typu, dlaklasy, do której zakwalifikowany zosta³ panel wyœwietlacza).W tabelach 3 ÷ 5 podano takie wyliczenia dla wyœwietlaczyo ró¿nych rozdzielczoœciach zakwalifikowanych do klasy2, a wiêc dopuszczaj¹cej 2 wady na milion pikseli (tabela 3), 5wad subpikseli na milion pikseli (tabela 4) oraz 5 b³êdów subpikselina milion pikseli w bloku (klastrze) 5 × 5 pikseli.Tabela 3.RozdzielczoœæDopuszczalna iloœæ wad pikselidla ró¿nych rozdzielczoœci ekranuIloœæpikseliIloœæ pikseliw milionachDopuszczalnailoœæ defektów1024 × 768 786 432 0.79 21280 × 1024 1 310 720 1.31 31600 × 1200 1 920 000 1.92 42048 × 1536 3 145 728 3.15 6Tabela 4.RozdzielczoœæDopuszczalna iloœæ wad subpikselidla ró¿nych rozdzielczoœci ekranuIloœæpikseliIloœæ pikseliw milionachDopuszczalnailoœæ defektów1024 × 768 786 432 0.79 41280 × 1024 1 310 720 1.31 71600 × 1200 1 920 000 1.92 102048 × 1536 3 145 728 3.15 16Tabela 5.RozdzielczoœæKlasa panela wyœwietlacza ze wzglêduna iloœc b³êdów pikseli w klastrzeKlasaLiczba b³êdów na 1 milion pikselipanela Typ 1 lub 2 Typ 3I 0 0II 0 2III 0 5IV 5 50Dopuszczalna iloœæ wad subpikseliw klastrze dla ró¿nych rozdzielczoœciekranuIloœæpikseliIloœæ pikseliw milionachDopuszczalnailoœæ defektów1024 × 768 786 432 0.79 41280 × 1024 1 310 720 1.31 71600 × 1200 1 920 000 1.92 102048 × 1536 3 145 728 3.15 16Badanie wyœwietlaczy LCDNa potrzeby obiektywnej oceny i porównywania jakoœcipaneli wyœwietlaczy norma ISO 13406-2 podaje warunki, wktórych nale¿y dokonywaæ badania i oceny matrycy na okolicznoœæuszkodzonych pikseli. Wed³ug normy s¹ to nastêpuj¹cewarunki:· czas nagrzewania badanego wyœwietlacza LCD: co najmniej60 minut,· temperatura otoczenia: od -5°C do 25°C,· wilgotnoœæ powietrza: od 40% do 70%,· badanie nale¿y przeprowadzaæ w pomieszczeniu zaciemnionym.Pod pojêciem „badania wyœwietlacza” rozumie siê znalezienie,policzenie i sklasyfikowanie uszkodzonych pikseli. Normanie okreœla œciœle sposobów ani testów u³atwiaj¹cych znalezienieuszkodzonych pikseli. Niew¹tpliwie bardzo pomocnes¹ do tego celu testy jednolitego t³a w okreœlonych kolorach,podobne do testów u¿ywanych na przyk³ad przy badaniu czystoœciodtwarzania kolorów w monitorach lub telewizorach zkineskopami CRT. Testy takie s¹ powszechnie dostêpne jakoprogramy komputerowe do testowania monitorów, a wiêc niema problemów z ich dostêpnoœci¹. Mo¿na równie¿ do tegocelu z powodzeniem wykorzystaæ dowolny program graficznygeneruj¹c t³o wielkoœci ekranu w jednolitym kolorze.Testy jednolicie bia³ego lub jednolicie czarnego (szarego)t³a znakomicie nadaj¹ siê do znajdowania i lokalizowaniauszkodzonych pikseli, natomiast testy barwne w postaci jednolicieczerwonego, zielonego lub niebieskiego ekranu pozwalaj¹na znalezienie b³êdów subpikseli.Interpretacja wynikówZnakomita wiêkszoœæ producentów monitorów i telewizorówLCD oferuje wyœwietlacze spe³niaj¹ce pod wzglêdem iloœciuszkodzonych pikseli wymogi klasy II normy ISO 13406-2. Oznacza to, ¿e na ekranie mo¿e wyst¹piæ pewna iloœæ bia-³ych, czarnych lub kolorowych plamek, a mimo to urz¹dzenienie podlega reklamacji nawet w czasie obowi¹zywania gwarancji.Producenci wyœwietlaczy i wyrobów finalnych stosuj¹ ró¿n¹politykê przyjmowania reklamacji ze wzglêdu na b³êdy pikseli.W tym zakresie nale¿y zapoznaæ siê ze szczegó³ami zapisanymiw warunkach gwarancji, gdy¿ s¹ one ró¿ne dla ró¿nychfirm. Niektóre firmy zaliczaj¹ swoje produkty do najwy¿szejklasy wed³ug opisywanej normy, a gwarancja na nie przewidujewymianê ju¿ przy wyst¹pieniu jednego b³êdnego pikselalub subpiksela. Ró¿nice te dotycz¹ równie¿ okresu na jaki rozci¹gniêtyjest okres gwarancyjny.Informacje zawarte w artykule powinny przede wszystkimuczuliæ i wzbudziæ przynajmniej ostro¿noœæ potencjalnychklientów na niezwykle korzystne okazje zakupu monitorówlub odbiorników telewizyjnych z wyœwietlaczami LCD po cenachniejednokrotnie o po³owê ni¿szych ni¿ podobnych innejmarki. Znajomoœæ klasy, w której zosta³a wyprodukowana i doktórej zosta³a zaklasyfikowana matryca wyœwietlacza jest tutajnie do przecenienia. Równie wa¿na jest znajomoœæ warunkówgwarancji, w szczególnoœci mo¿liwoœci oraz okresu przyjêciado naprawy lub wymiany ze wzglêdu na uszkodzenia pikseli.W wiêkszoœci sklepów nie ma mo¿liwoœci przetestowaniaegzemplarza, który zabierzemy do domu, wiêc jakoœæ wyœwietlaczaoceniæ mo¿na dopiero po zakupie i wyjêciu go zkartonu w domu. W niektórych salonach bardziej „natrêtnym”klientom chc¹cym kupiæ sprawdzone urz¹dzenie bez wad pikseliproponuje siê sprzeda¿ przetestowanych wyœwietlaczy pozbawionychwad pikseli, którymi s¹ egzemplarze z wystawy, awiêc o niewiadomym czasie eksploatacji.W niektórych placówkach mo¿na spotkaæ siê równie¿ zofert¹ zakupu dodatkowego pakietu gwarancyjnego rozszerzaj¹cegowarunki reklamacji zarówno jeœli chodzi o okres obowi¹zywaniagwarancji, jak równie¿ rozszerzaj¹cy j¹ o mo¿liwoœcireklamowania wiêkszego asortymentu wad i nieprawid³owoœcinabytego urz¹dzenia. }44 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Informacje o standardzie HDMI 1.3Informacje o standardzie HDMI 1.3Na podstawie informacji zebranych z technicznych periodykówNowe mo¿liwoœci interfejsu HDMI 1.3Nowa wersja interfejsu HDMI wnosi szereg nowych funkcjidotycz¹cych wysokiej rozdzielczoœci, wychodz¹c naprzeciwwymaganiom rynku. W sk³ad nowego interfejsu wchodz¹miêdzy innymi nastêpuj¹ce funkcje:Wiêksza prêdkoœæ – 10.2GbpsHDMI 1.3 daje wiêksz¹ prêdkoœæ pojedynczego ³¹cza szerokopasmowegood 165MHz (4.9Gbps) do 340MHz(10.2Gbps), aby sprostaæ wymaganiom u¿ytkownika, s¹ to:· szeroka paleta kolorów (Deep Color) - zwiêkszenie mo¿-liwych do odtworzenia kolorów z miliona do miliarda,· wy¿sza rozdzielczoœæ - wiêksza o ponad 400% rozdzielczoœæ,wiêcej ni¿ 720p HDTV,· wiêksza czêstotliwoœæ odœwie¿ania – czêstotliwoœæ odœwie-¿ania zwiêkszono do 120Hz, przez co uzyskuje siê efektp³ynnego ruchu.Nowe bezstratne formaty audioHDMI 1.3 daje nowe bezstratne formaty kompresji sygna³ufonii, takie jak Dolby TrueHD i DTS-HD Master Audio dla kinadomowego i profesjonalnych urz¹dzeñ odtwarzania dŸwiêku.SynchronizacjaHDMI 1.3 zawiera mo¿liwoœæ automatycznej synchronizacjidŸwiêku i obrazu, co umo¿liwia dok³adn¹ synchronizacjêurz¹dzeñ bez ingerencji u¿ytkownika.Nowe mini-z³¹czeDla mniejszych urz¹dzeñ takich jak kamery HD opracowanozupe³nie nowe, mniejsze gniazdo i wtyczkê pozwalaj¹ce pod³¹czyæte urz¹dzenia do telewizora HD przez interfejs HDMI 1.3.Jakoœæ kolorówHDMI 1.3 opiera siê na 30, 36 oraz 48-bitowej (RGB lubYCbCr) palecie kolorów, przy 24-bitowej palecie w poprzedniejgeneracji interfejsu HDMI, przez co:· pozwala na wierne odwzorowanie nie miliona, ale miliardakolorów,· eliminuje b³êdy kolorów daj¹c bardziej stonowane przejœciamiêdzy kolorami i wiêksze stopniowanie kolorów,· daje wiêkszy kontrast,· daje wiêcej odcieni szaroœci miêdzy biel¹ a czerni¹. Jestich teraz od 4 do 8 razy wiêcej ni¿ w interfejsie poprzedniejgeneracji.Szersza paleta kolorówStandard HDMI 1.3 znosi wszelkie ograniczenia je¿eli chodzio dobór kolorów. Ludzkie oko widzi szerok¹ paletê kolorów.Standardowa paleta RGB pozwala na wyœwietlanie tylkou³amka kolorów widzianych przez ludzkie oko.Paleta nastêpnej generacji „xvYCC” pozwala:· na odtwarzanie w³aœciwie pe³nej gamy kolorów widzianychprzez ludzkie oko,· paleta kolorów nastêpnej generacji „xvYCC” zawiera 1.8razy wiêcej kolorów ni¿ wspó³czesny sygna³ telewizyjnyHD, dziêki temu pozwala na dok³adniejsze odwzorowa-nie kolorów w telewizorach HD, na bardzie naturalne i¿ywe kolory.Mnóstwo problemów mo¿na wyjaœniæ stawiaj¹c pytania iodpowiadaj¹c na nie. Ni¿ej podjêto próbê wyjaœnienia niektórychzagadnieñ. Do czêstych pytañ nale¿¹:1. Czy HDMI 1.3 jest kompatybilny z poprzednimi specyfikacjamiHDMI oraz standardem DVI?Tak, HDMI 1.3 jest w pe³ni kompatybilny z poprzednimispecyfikacjami, jak równie¿ z urz¹dzeniami zgodnymi ze standardemDVI.2. Jakie produkty bêd¹ wykorzystywa³y nowy standardHDMI 1.3?Wed³ug zapowiedzi producentów, nowe formaty DVD(HD-DVD i Blu-Ray) oraz konsole do gier (w³¹cznie z SonyPlaystation 3) bêd¹ wykorzystywa³y nowe funkcje zawarte wHDMI 1.3.Telewizja cyfrowa bêdzie w stanie generowaæ obrazy wielebardziej zbli¿one do rzeczywistych ni¿ to by³o do tej pory.Dotyczy to wyœwietlaczy ciek³okrystalicznych, plazmowychoraz projektorów cyfrowych.Pierwszym urz¹dzeniem daj¹cym tak wysok¹ jakoœæ jestkonsola do gier firmy Sony nowej generacji Playstation 3. Odniedawna równie¿ odtwarzacze DVD pozwalaj¹ na korzystaniez tych funkcji, jak równie¿ odbiorniki AV pozwalaj¹ce nadekodowanie fonii w standardach DTS-HD Master Audio iDoly TrueHD.3. Co oznacza termin Deep Color?Funkcja Deep Color pozwala telewizorom HD i innymwyœwietlaczom na odtworzenie miliarda kolorów daj¹c u¿ytkownikowiniezapomniane wra¿enia dziêki ¿ywym i dok³adnymkolorom. System ten eliminuje przek³amania kolorów,zwiêksza kontrast, jak równie¿ pozwala na odtworzenie o wielewiêkszej iloœci odcieni szaroœci.4. Co to jest „xvYCC”?HDMI 1.3 wykorzystuje standard kolorów IEC 61966-2-4, zwany równie¿ „xvYCC” (od angielskiego rozwiniêciaExtended YCC Colorimetry for Video Applications - RozwiniêteKolory YCC dla Zastosowañ Video).Ten zupe³nie nowy standard daje 1.8 razy wiêcej kolorówni¿ jest w sygnale HDTV. Standard „xvYCC” pozwala telewizoromHD na dok³adniejsze odtwarzanie kolorów, co daje bardziej¿ywe i naturalne kolory.5. Jaka jest ró¿nica miêdzy Deep Color a „xvYCC”?Deep Color zwiêksza iloœæ dostêpnych kolorów w ramachistniej¹cych palet RGB i YCbCr, podczas gdy „xvYCC” zwiêkszailoœæ mo¿liwych do odtworzenia kolorów do liczby zbli-¿onej do mo¿liwoœci ludzkiego oka.6. Dlaczego synchronizacja jest wa¿na?W telewizji cyfrowej przetwarzanie obrazu trwa d³u¿ej ni¿przetwarzanie dŸwiêku. Skutkiem tego synchronizacja mo¿estanowiæ problem, kiedy jej brak stanie siê zauwa¿alny dlau¿ytkownika, daj¹c efekt zdubingowanego filmu. StandardHDMI 1.3 daje gotowe rozwi¹zanie, pozwalaj¹c na automatyczn¹synchronizacjê fonii. }SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 45

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisoweChassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowe(cz.1)Bogdan SikorowskiChassis ETC310 to kolejny krok (byæ mo¿e jeden zostatnich) na drodze rozwoju pseudocyfrowego chassisprzeznaczonego jeszcze do odbiorników CRT w firmieThomson. Tym razem, oprócz uk³adu “up-convetrer’a”VSP9402 PRIMUS i wielu innych nowoczesnychrozwi¹zañ uk³adowych, chassis to wyposa¿onejest w blok do odbioru cyfrowej telewizji naziemnej(DVB). Zasadniczym jego elementem jest tuner DTF8570B, a w³aœciwie ca³y blok “front–end” oraz uk³ady:STI5518 (Demux & µP), STV0700 (DVB-CIControl), ATtiny2313 (Risc Processor). System kontrolii sterowania zbudowany jest w oparciu o mikroprocesorST92R195 wspó³pracuj¹cy z pamiêci¹ sta³¹programu 27C801-100N1 oraz z pamiêci¹ SRAMCY62128BLL-702C. Jako pamiêæ nieulotna (NVM)systemu sterowania zastosowany jest uk³ad24C32WMN1. Chassis ETC310, wyposa¿one jestrównie¿ (w niektórych wykonaniach) w modu³ dynamicznejregulacji ostroœci DFB22210000.W celu wprowadzenia odbiornika w tryb pracy serwisowejnale¿y wykonaæ nastêpuj¹c¹ procedurê: u¿ywaj¹c pilota wy-³¹czyæ odbiornik do stanu standby, a nastêpnie odczekaæ krótk¹chwilê, w czasie której nast¹pi roz³adowanie pojemnoœcipodtrzymuj¹cych napiêcia zasilania (w szczególnoœci dotyczyto napiêæ zwi¹zanych z procesorem steruj¹cym). Po tym czasiewcisn¹æ jednoczeœnie przyciski [VOL-] oraz [PR-] naklawiaturze lokalnej odbiornika, a nastêpnie przytrzymaæ je wtej pozycji przez co najmniej 8 sekund. Nastêpnie, w³¹czyæodbiornik do pracy – na ekranie powinno pojawiæ siê menujak na rys. 1.Soft-Ver.NVM-Ver.Config.Serial-No.ETC310_V100.1ETC310V100-0D-0W5Z---VAHN456789QUITTUBESETUPGEOMETRYVIDEOIFSOUND SETTINGSERROR CODESAB7FRys.1. G³ówne menu serwisoweGórna czêœæ widocznego menu zawiera informacje ogólnenie zwi¹zane bezpoœrednio z regulowanymi parametrami, ichznaczenie jest nastêpuj¹ce: wiersz pierwszy odnosi siê do wersjiprogramu zapisanego w pamiêci sta³ej systemu sterowania(ETC310_V100.1), z kolei wiersz drugi informuje o wersjipliku, którym powinna byæ za³adowana pamiêæ nieulotna systemu.Linia “Config” odnosi siê do konfiguracji uk³adowej odbiornika,czyli do najwa¿niejszych u¿ytych w nim podzespo-³ów. Ka¿dy znak i jego pozycja ma tutaj okreœlone znaczenie:· pozycja 1: “A” – format ekranu 4:3, “W” – format ekranu16:9,· pozycja 2: “T” – u¿yta zewnêtrzna pamiêæ teletekstu opojemnoœci 128 stron, (“-”: u¿ywana jest tylko pamiêæ wewnêtrzna),· pozycja 3: “S” – czujnik oœwietlenia zewnêtrznego (“-”:brak czujnika),· pozycja 4: “N” - wersja chassis: NICAM, “V” – VirtualDolby, “D” – Dolby prologic,· pozycja 5: “N” – zastosowany specjalny uk³ad redukcjiszumów, (“-”: brak uk³adu redukcji szumów),· pozycja 6 i 7: – nie u¿ywane.Stan licznika pokazuj¹cego ca³kowity czas pracy odbiornikaw trybie serwisowym pokazany jest na prawo od symbolizwi¹zanych z konfiguracj¹ odbiornika (tu: AB7Fhex = 43903godzin). Zliczanie godzin odbywa siê w zakresie od 0 do65535hex.Ostatni wiersz odnosi siê do numeru seryjnego odbiornika(AHN1234567). Pierwsze trzy znaki przeznaczone s¹ na okreœleniemiejsca i daty produkcji, pozosta³e oznaczaj¹ w³aœciwynumer seryjny:· 1 znak: miejsce produkcji: “A” = Angers, “B” = Tarancon,“Z” – ¯yrardów,· 2 znak: rok produkcji: “G” = 1996, “H” = 1997, itd.(zgodnie z miêdzynarodowym kodem UTEC90511),· 3 znak: miesi¹c produkcji: “1” = styczeñ ... “9” = wrzesieñ,“A” = paŸdziernik, ... “C” = grudzieñ,· 4-9 znak: numer seryjny (od 000000 do 999999),· 10-18 znak: zarezerwowane do przysz³ych zastosowañ.Do nawigacji w obrêbie g³ównego menu oraz wszystkichsubmenu trybu serwisowego wykorzystywane s¹ przyciski nadajnikazdalnej regulacji [ p ] i [ q ] (wybór pozycji/opcjimenu) oraz [ t ] i [ u ] (zmiana wartoœci lub stanu prze³¹cznikawybranej pozycji menu). Do poruszania siê po menumo¿na równie¿ wykorzystywaæ przyciski klawiatury lokalnejz przyporz¹dkowaniem jak poprzednio: [ P+] i [ P-] oraz[VOL+] i [VOL-]. Funkcje prze³¹czane menu (w³¹cz/wy-³¹cz) oznaczone s¹ symbolami ✓ lub . Pierwszy z nichoznacza, ¿e funkcja (opcja) zosta³a za³¹czona (jest aktywna),drugi, ¿e jest nieaktywna.Wartoœci regulowanych parametrów wyœwietlane s¹ oboknazwy regulowanego parametru w kodzie heksadecymalnym(zakres zmian: od 00 do FF). Znak “+”obok wyœwietlanej wartoœciparametru wskazuje, ¿e wartoœæ ta jest wiêksza (“-” ¿emniejsza) od tej, która jest zapisana w pamiêci NVM systemusterowania.W czasie regulacji lub prze³¹czania wartoœci parametróww trybie serwisowym, aktualne nastawy przechowywane s¹tymczasowo w pamiêci operacyjnej RAM mikrokontrolera.Zapis wyregulowanych wartoœci do pamiêci nieulotnej (NVM)46 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowewymaga uaktywnienia pozycji “Store”. Nale¿y pamiêtaæ o tym,¿e wszystkie dokonywane zmiany w ustawieniach serwisowychnie zapamiêtane z u¿yciem funkcji “Store” nie bêd¹ skutecznepo wy³¹czeniu i ponownym w³¹czeniu odbiornika.Jeœli w trakcie regulacji stwierdzimy, ¿e uzyskane efektys¹ gorsze od poprzednich, w ka¿dej chwili mo¿emy porzuciædan¹ regulacjê i przywo³aæ jej nastawy sprzed regulacji poprzezuaktywnienie funkcji “Restore” (przepisaæ odpowiedniewartoœci z pamiêci NVM do RAM). Mo¿liwe jest równie¿ przywo³aniefabrycznych nastaw wartoœci parametrów z pamiêcista³ej systemu sterowania (EPROM). Do tego celu s³u¿y funkcja“Default”. W tym przypadku przepisywane s¹ jednak wartoœciwszystkich parametrów znajduj¹cych siê w wybranymsubmenu.W czasie wykonywania regulacji serwisowych mo¿liwe jesttymczasowe, tzn. bez opuszczania trybu serwisowego wyjœciedo normalnej pracy odbiornika, np. w celu prze³¹czenia jakiejœfunkcji, która w trybie serwisowym jest niedostêpna (nie dotyczyto jednak obs³ugi funkcji teletekstowych oraz EPG). Abywprowadziæ odbiornik w taki tryb pracy nale¿y nacisn¹æ przycisk[Exit] na pilocie. Ponowny powrót do menu serwisowegonastêpuje po naciœniêciu klawisza [ NIEBIESKIEGO ].Powrót z dowolnego poziomu submenu do menu g³ównegonastêpuje po uaktywnieniu w obs³ugiwanym submenu pozycji“Return”.Wyjœcie (opuszczenie) trybu serwisowego jest mo¿liwe natrzy sposoby. Pierwszy z nich polega na wybraniu w g³ównymmenu serwisowym pozycji “QUIT” i wys³aniu rozkazu [ u ] zpilota. Drugi, identyczny jak pierwszy z t¹ tylko ró¿nic¹, ¿ewyboru pozycji “QUIT” dokonujemy przyciskiem [VOL+]na klawiaturze lokalnej. Trzeci sposób opuszczenia trybu serwisowegopolega na wy³¹czeniu odbiornika do stanu standbylub wy³¹czenie go wy³¹cznikiem sieciowym.Uzupe³niaj¹c wstêpne informacje nale¿y dodaæ jeszcze, ¿ewprowadzenie odbiornika w tryb serwisowy oznacza równie¿automatyczn¹ blokadê niektórych jego funkcji, a mianowicie:· kod dostêpu do niektórych programów (child lock) zostanieskasowany,· kasowane s¹ wszystkie nastawy zegarowe,· detekcja stanu wyprowadzenia 8 gniazda SCART jest nieaktywna,· detekcja funkcji WSS (zmiana formatu obrazu) oraz AVlinkstaje siê nieaktywna,· odbiornik nie wy³¹cza siê do stanu standby w przypadkubraku sygna³u wejœciowego w.cz.,· regulacja wyrazistoœci obrazu (sharpness) przyjmuje wartoœænominaln¹,· procedura programowania odbiornika jest wy³¹czona,· odbiornik przyjmuje wartoœci domyœlne formatu i zoom.Przed przyst¹pieniem do regulacji odbiornika w trybie serwisowymzalecane jest sprawdzenie wartoœci tzw. napiêcia systemowegoB+ (napiêcia zasilania stopnia koñcowego linii). Pomiarudokonuje siê na katodzie diody DP110 przy œrednichustawieniach regulacji analogowych obrazu (jaskrawoœæ, kontrast,nasycenie – 50%). Odbiornik w tym czasie powinien byæprze³¹czony w tryb pracy AV1 przy teœcie wejœciowym „czarnepole”. Elementem regulacyjnym jest potencjometr PP180.Wartoœæ kontrolowanego napiêcia w zale¿noœci od typu u¿ytegokineskopu powinna odpowiadaæ wartoœciom podanym wtabeli 1.Tabela 1Typ kineskopu Opis Zwora RP900Submenu TUBEWartoœænapiêciaB+A66EHJ12X12 4 : 3 28” MP JP911 26K1 134VA68ELA011X121 4 : 3 29” XF JP912 28K7 137VA68ELM21X124 4 : 3 29” XF JP912 28K7 137VA80AKM14X03 4 : 3 34” XF JP912 28K7 137VW66ELC011X121 16 : 9 28” XF JP912 28K7 137VW76ELC011X124 16 : 9 32” XF JP912 28K7 137VW76LTL350X97 16 : 9 32” XF JP911 21K 128VW76LTL350X97 (U) 16 : 9 32” XF JP911 21K 128VWybór linii “TUBE” w g³ównym menu serwisowym uaktywniasubmenu s³u¿¹ce do okreœlenia typu kineskopu. Dzia³anietej funkcji sprowadza siê w³aœciwie do jednej czynnoœci –do wyboru, a w konsekwencji wpisania do pamiêci nieulotnejinformacji, jaki typ kineskopu zosta³ rzeczywiœcie zastosowanyw konkretnym modelu odbiornika. Informacja ta jest niezbêdnadla systemu kontroluj¹cego, by ten optymalnie dobra³parametry dla bezpiecznego i w³aœciwego u¿ytkowania kineskopu,a tak¿e przywo³a³ domyœlne wartoœci tych parametrów,które maj¹ zwi¹zek z parametrami z grupy “GEOMETRY” oraz“VIDEO”. W praktyce korzystanie z tej funkcji zachodzi wdwóch przypadkach: wymiany pamiêci NVM (M24C32WMN1,oznaczenie schematowe: IR005) lub wymiany kineskopu. Wykazmo¿liwych do wyboru typów kineskopów zawiera tabela 2.Wygl¹d submenu „TUBE” pokazuje rysunek 2.Przypisy odnosz¹ siê do w³aœciwoœci konstrukcyjnych okreœlonegokineskopu:(1) : AK, Coty M,Tabela 2.Nazwa kineskopu Widoczne znaki OpisA66EHJ 43X12 A66EHJ 4/3 28"MP (1)A68EGD 038X322 A68EGD 4/3 29"SF (2)A68EJV 038X322 A68EJV 4/3 29"SF,AK (3)A68ELA 011X121 A68ELA 4/3 29"XF (5)A68QCP 893X007 A68QCP 4/3 29"XF (4)A80EJZ 011X427 A80EJZ 4/3 34"XF (4)A80 Gen2 A80 4/3 34"XF (5)A68 A68 4/3 29"XF (5)4X3 NW4X3 NWA68ELA 011X124 A68ELA2 4/3 29"XF (7)W66EJY 011X121 W66EJY 16/9 28"XF (2)W66EJU 011X121 W66EJU 16/9 28"SF (6)W66ELC011X121 W66ELC 16/9 28"XF (5)W66QDE 993X214 W66QDE 16/9 28"XF (2)W76EGV 023X122 W66EGV 16/9 32"SF (2)W76EJY 011X121 W76EJY 16/9 32"XF (2)W76ELC011X121 W76ELC 16/9 32"XF (2)16X9 NW16X9NW4/3 PTV Hit LTG Hit LTG 4/3 42,46" Proj.TV4/3 PTV Pan Venus PAN LSG 4/3 42,46" Proj.TV16/9 PTV Hit LTG Hit LTG 16/9 40-51" Proj.TV16/9 PTV Pan Venus PAN LSG 16/9 40-51" Proj.TVSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 47

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisoweTUBEReturnTube typeStoreRestoreRys. 2. Submenu “TUBE”(2) : Invar vector gun, BSVM,(3) : AK, vector gun,(4) : Invar, static focus, BSVM,(5) : Invar, static focus, BSVM Gen2,(6) : AK, vector gun, BSVM,(7) : Invar, static focus, BSVM Gen2A.Submenu “SETUP”Wybranie linii “SETUP” w g³ównym menu serwisowympowoduje przywo³anie submenu s³u¿¹cego do prze³¹czania(uaktywniania lub wy³¹czania) okreœlonych funkcji konfiguracyjnychodbiornika oraz kilku funkcji opcyjnych, które wodbiorniku mog¹ byæ dostêpne lub nie. Zawartoœæ submenu“SETUP” pokazuje rys. 3.CHASSIS SETUPReturnClear Progs.Std. Sound PresetBrandKbd. Config.SubwooferFeature PackBus QuietWSSCyrillic VersionDefaultStoreRestoreRys.3. Submenu “SETUP”W66EGVThomsonDefault· “Clear Progs”. Uaktywnienie funkcji “Clear Prog.” powodujeprzywo³anie „fabrycznej” (domyœlnej) zawartoœci pamiêciNVM. Wi¹¿e siê to z wymazaniem wszystkich dotychczaszaprogramowanych i odbieranych stacji TV oraz z przywróceniemfabrycznych wartoœci normalizacyjnych dlawszystkich parametrów regulowanych odbiornika, a tym samymusuniêcie tych ustawionych przez u¿ytkownika w czasiezwyk³ej obs³ugi. Dla uaktywnienia funkcji “Clear Prog.”niezbêdne jest d³u¿sze (min. 2.5 sekundy) przytrzymanie jednegoz przycisków uaktywniaj¹cych: [ t ] lub [ u ].· “Std. Sound Preset”. Uaktywnienie funkcji “Std. Sound Preset”powoduje przywo³anie domyœlnych parametrów dotycz¹cychodbieranych standardów fonii (parametr przeznaczonydla zastosowañ fabrycznych). Dla uaktywnienia funkcji“Std. Sound Preset” równie¿ niezbêdne jest d³u¿sze (min.2.5 sekundy) przytrzymanie jednego z przycisków uaktywniaj¹cych:[ t ] lub [ u ].· “Brand”. Uaktywnienie funkcji “Brand” daje mo¿liwoœæ wyboru:Thomson, Telefunken oraz Other. Parametr “Brand”– parametr przeznaczony dla zastosowañ fabrycznych.· “Kbd. Config”. Uaktywnienie funkcji “Kdb. Config” dajemo¿liwoœæ wyboru typu u¿ytej klawiatury lokalnej (pionowalub pozioma) i miejsce jej monta¿u w chassis. Domyœlniewybrana jest klawiatura pozioma. Parametr ten ustawianyjest w procesie produkcji.· “Subwoofer”. Uaktywnienie dodatkowego toru fonii “Subwoofer”,ma oczywiœcie sens tylko wówczas, gdy w odbiornikujest zainstalowany niskotonowy tor fonii z przeznaczeniemdla g³oœnika subwoofer.· “Feature Pack”. Uaktywnienie wiersza “Feature Pack.”zwi¹zane jest z mo¿liwoœci¹ dekodowania i obs³ugi elektronicznegoprzewodnika po programach (EPG) co wi¹¿esiê z pojawieniem dodatkowych pasków regulacji w menuu¿ytkownika.· “Bus Quiet”. Funkcja “Bus Quiet” zwi¹zana jest z mo¿liwoœci¹dokonywania zmian w zawartoœci pamiêci nieulotnejNVM. Uaktywnienie funkcji “Bus Quiet” nastêpuje pod³u¿szym przytrzymaniu przycisku [ u ] pilota. Efektem jejzadzia³ania jest zablokowanie mo¿liwoœci oddzia³ywaniaprocesora steruj¹cego na zawartoœæ pamiêci nieulotnej (szynaI 2 C przyjmuje poziom wysoki). W tym stanie mo¿liwyjest odczyt, modyfikowanie zawartoœci oraz przeprogramowywaniepamiêci NVM poprzez zewnêtrzny programator.Opuszczenie opcji “Bus Quiet” nastêpuje z chwil¹ u¿yciaktóregokolwiek z przycisków [EXIT], [ t ], [ u ], [ p ],[ q ] lub [ STANDBY ] na pilocie albo na klawiaturze lokalnej.Towarzyszyæ temu bêdzie tzw. „gor¹cy” start odbiornikaz now¹ zmienion¹ zawartoœci¹ pamiêci. W tym czasieprogram obs³ugi systemu steruj¹cego sprawdza zawartoœæ„nowej” pamiêci i w przypadku jej nieodpowiedniego zaprogramowaniaza³aduje w³asne wartoœci domyœlne.· “WSS”. Opcja “WSS” dotyczy automatycznego wykrywaniai prze³¹czania formatu obrazu (4:3 / 16:9) oraz funkcjiDolby surround. Uaktywnienie funkcji “WSS” powoduje za-³¹czenie na wszystkich programach mo¿liwoœci dekodowaniadanych cyfrowych nadawanych przez niektóre stacje nalinii 23 obrazu, czyli w czasie trwania impulsu wygaszaniaramki. Dane te s¹ wysy³ane w formacie zgodnym ze standardemteletekst i zawieraj¹ informacje o formacie obrazu: 4:3lub 16:9 oraz o nadawaniu fonii w formacie Dolby surround.· “Cyrillic Version”. Linia umo¿liwiaj¹ca zmianê obs³ugi grupyjêzyków dostêpnych w menu u¿ytkownika. Uaktywnienie(lub nie) opcji “Cyrillic Version” zale¿ne jest od zastosowanejwersji procesora steruj¹cego. Dla wersjiST92R195B JAM, tzw. “Cyrillic” obs³uguj¹cej jêzyki menu:angielski, francuski, niemiecki, w³oski, hiszpañski, portugalski,holenderski, duñski, szwedzki, norweski, polski,wêgierski, s³owacki, czeski i rosyjski opcja “Cyrillic Version”powinna byæ uaktywniona. Natomiast dla wersji mikrokontroleraST92R195 JAL (“Greek”) z obs³ug¹ menu wjêzykach: angielski, francuski, niemiecki, w³oski, hiszpañski,portugalski, holenderski, duñski, szwedzki, norweski,polski, wêgierski, turecki i grecki opcja ta nie powinna byæodznaczona. }Dokoñczenie w nastêpnym numerze48 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.21Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczVV = electric potential – potencja³ elektryczny= potential difference – ró¿nica potencja³ów, napiêcie= vacuum tube – lampa pró¿niowa= valve – lampa elektronowa= video – wizja, wizyjny, potoczna nazwa magnetowidu= volt – wolt= voltage – napiêcie= voltmeter – woltomierz= volume – natê¿enie dŸwiêku, g³oœnoœæv = vertical – pionowyVA = variable attenuator – t³umik nastawny= variometr – wariometr= video amplifier – wzmacniacz wizyjny= volt-amper – woltoamperVAC = vector analog computer – analogowy komputer wektorowy= volt alternating current – wolt pr¹du przemiennegoVAR = variable – zmienna, zmienny, nastawny= volt-ampere reactive – war (jednostka mocy elektrycznejbiernej)varactor = variable reactor – waraktor, dioda parametrycznavaricap = variable capacitance diode – warikap, dioda pojemnoœciowa(dioda o zmiennej pojemnoœci)varistor = varaiable resistor – warystor, rezystor sterowanynapiêciowoVARITRAN = varaiable-voltage transformer – autotransformatorVB = vibration – wibracja, drganie, oscylacjeVBFO = variable beat frequency oscillator – regulowany generatordudnieniowyVBI = vertical blanking interval – odstêp miêdzyobrazowy (wtelewizji)VBLANK = vertical blanking pulse – impuls wygaszania pionowego(w telewizji)VBO = voltage, breakover – napiêcie prze³¹czaniaVC = video casette – kaseta wizyjna, wideokaseta= virtual call – po³¹czenie wirtualne= voltage comparator – komparator napiêcia= volt-coulomb – woltokulombVCA = voltage controlled amplifier – wzmacniacz sterowanynapiêciowoVCC = video compact cassette – kaseta dla systemu magnetowidowegotypu HDF (zapis o du¿ej gêstoœci)= voltage controlled clock – zegar sterowany napiêciowo= voltage current characteristic – charakterystyka pr¹dowo-napiêciowa= voltage-to-current converter – przetwornik napiêciepr¹dVCC, V CC = napiêcie zasilaj¹ce (dodatnie)VCCO = voltage controlled crystal oscillator – oscylator kwarcowysterowany napiêciowoVCCS = voltage controlled current source – Ÿród³o pr¹dowesterowane napiêciowoVCD = variable capacitance diode – waraktor, dioda parametrycznaVCF = voltage controlled filter – filtr sterowany napiêciowo= voltage controlled frequency – czêstotliwoœæ sterowananapiêciowoVCO = vocoder, voice coder – wokoder= voltage controlled oscillator – oscylator sterowanynapiêciowoVCR = video casette recorder – magnetowid kasetowy= voltage controlled resistor – rezystor sterowany napiêciowoVCVS = voltage controlled voltage source – Ÿród³o napiêciowesterowane napiêciowoVCXO = voltage controlled crystal oscillator – oscylator kwarcowysterowany napiêciowoVD = voltage drop – spadek napiêciaVDC = voltage-to-digital converter – przetwornik napiêciowocyfrowy,konwerter napiêciowo-cyfrowyVDD, V DD = napiêcie zasilaj¹ce (ujemne)VDET = voltage detector – detektor napiêciaVDF = video frequency – czêstotliwoœæ wizyjnaVDMOST = verical double diffused MOS transistor – pionowytranzystor MOS o podwójnej dyfuzjiVDP = video disk player – gramowid; dyskowidVDR = video disk recorder – magnetowid p³ytowy= video disk recording – zapis sygna³ów wizyjnych nap³ycie= voltage dependent resistor – warystor, rezystor sterowanynapiêciowoVDT = video display terminal – terminal wizyjny; monitorkomputerowyVDU = video display unit – monitor ekranowy= visual display unit – wyœwietlacz; monitor obrazowyVES = virtual enhanced surround – system zapewniaj¹cydŸwiêk otaczaj¹cy bez koniecznoœci zastosowania tylnychg³oœnikówVESA = Video Electronics Standards Association – organizacjastandaryzacyjna za³o¿ona przez producentówuk³adów wyœwietlaj¹cych dla komputerów, kart graficznych,monitorów itp.VF = variable frequency – czêstotliwoœæ zmienna= video frequency – czêstotliwoœæ wizyjna= voice frequency – czêstotliwoœæ telefoniczna; czêstotliwoœæakustyczna (300Hz ÷ 3kHz)= voltage-to-frequency – napiêciowo-czêstotliwoœciowyVFBO = variable frequency beat oscillator – generator dudnieniowyo zmiennej czêstotliwoœciVFC = video frequency carrier – wizyjna czêstotliwoœæ noœna,czêstotliwoœæ noœna sygna³u wizyjnego= voltage-frequency converter – przetwornik napiêcieczêstotliwoœæVFD = vacuum fluorescent display – pró¿niowy wyœwietlaczfluorescencyjnyCi¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 4/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia ®>RYMIRYMI< Innowacje Elektronicze62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plZasady prenumeraty wydawnictw „SE”I. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewem bankowymlub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058) 344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl.Informacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych i dodatkowychus³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.plHurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.www.piloty.pl50 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2008

SERWIS ELEKTRONIKI5/2008 Maj 2008 NR 147Od RedakcjiOdbiorniki telewizyjne z wyœwietlaczem plazmowym dopieroco „wesz³y” na rynek, a ju¿ tak spopularyzowa³y pojêcieplazmy, ¿e na postawione pytanie „Co to jest plazma?”, wieluprzygodnie zapytanych odpowie, ¿e jest to taki p³aski telewizorz du¿ym ekranem. Zastosowanie plazmy do konstrukcjiekranów odbiorników telewizyjnych to jednak¿e tylko jedno ztechnicznych zastosowañ tego stanu skupienia materii. Czymjest plazma, co naprawdê kryje siê pod pojêciem plazmy, gdziewystêpuje, jakie s¹ jej w³asnoœci i zastosowania odpowiadamyw naszej „pigu³ce teorii”.Ostatnio na ³amach „Serwisu Elektroniki” doœæ du¿o miejscapoœwiêciliœmy wspó³czynnikowi ESR szczególnie w kontekœciewykorzystania jego pomiarów do okreœlenia jakoœcikondensatorów elektrolitycznych. Opublikowaliœmy te materia³ychc¹c ca³kowicie wyczerpaæ i zamkn¹æ tê tematykê. Wartykule „ESR – mity i fakty” jeszcze raz jednak powracamydo tego tematu, gdy¿ jego autor polemizuje z opisywan¹ wczeœniejmetod¹ okreœlania praktycznej przydatnoœci kondensatorówelektrolitycznych preferuj¹c do tego celu stosowanie efektywnegopomiaru ich sprawnoœci.Liczebnoœæ chassis 11AK… firmy Vestel jest imponuj¹ca– 50 pozycji, nale¿y przyznaæ, robi wra¿enie. Na szczêœcie konstruktorzyopracowuj¹c okreœlone bloki zdecydowali siê na unifikacjêi stosowanie tych samych typów elementów w ró¿nychtypach chassis. Takie podejœcie z pewnoœci¹ u³atwia ¿ycie obs³udzeserwisowej. W artykule „Chassis 11AK… firmy Vestel– tranzystory mocy stosowane w zasilaczach” autor zebra³ izaprezentowa³ kompendium wiedzy o tych podzespo³ach. Wopracowaniu – tranzystory linii stosowane w tych chassis.Wk³adka schematowa do numeru 5/2008:OTVC LCD Sony chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.2 z 2 – ark.3, 4) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 5/2008:OTVC Daewoo chassis CP-850F/FX – 4 × A2,OTVC Grundig chassis CUC1825/CUC1826 (cz.2 z 2 – ark.3,4) – 4 x A2,OTVC Schneider chassis CTR-AA – 4 × A2,OTVC Vestel chassis 17MB15 – 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-286 Gdañsk, ul. Jaœkowa Dolina 31Druk: Drukarnia Art Press Sp. z o.o 80-465 Gdañsk, ul. Hynka 69Spis treœciOpis dzia³ania zasilacza OTV Thomsonchassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.3) .............. 4Problemy z zasilaczem OTVC Grundig, Bekochassis K1 ................................................................ 10Porady serwisowe..................................................... 11- odbiorniki telewizyjne .......................................... 11- audio ................................................................... 21Zestawienie modeli i chassis OTV Schneider .......... 25Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilaczaOTVC chassis GR1-AX firmy Philips (cz.2 – ost.) .... 29Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacjeserwisowe (cz.2-ost.) ................................................ 35Submenu “GEOMETRY” ................................................ 35Submenu “VIDEO” ......................................................... 36Submenu “IF” .................................................................. 37Submenu “SOUND SETTING” ....................................... 37Submenu “ERROR CODE” ............................................ 37Odpowiadamy na listy Czytelników .......................... 38ESR – mity i fakty ..................................................... 39Porady serwisowe..................................................... 40- monitory .............................................................. 40Chassis 11AK… firmy Vestel – tranzystory mocystosowane w zasilaczach ......................................... 41Co to jest plazma? .................................................... 46„Czwarty” stan skupienia materii .................................... 46Definicja pogl¹dowa ....................................................... 46Definicja œcis³a ................................................................ 46Gdzie plazma wystêpuje? .............................................. 47W³asnoœci oraz procesy zachodz¹ce w plazmie............ 47Zastosowanie – ekran plazmowy ................................... 47Inne techniczne zastosowania plazmy ........................... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.22 ........................................... 49Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

--++Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassis ICC21,ETC210 oraz ITC222 (cz.3)Karol Œwierc9. Obwody zabezpieczeñ9.1 Zabezpieczenie typu demagnetising controlZabezpieczenie tego typu po stronie master omawialiœmyju¿ w punkcie 6.5. Demagnetyzacjê mo¿na kontrolowaæ w oparciuo dowolne uzwojenie. W chassis ICC21, ETC210 i ITC222powtórzono tê kontrolê po stronie slave´a. Tu uk³ad jest niecobardziej skomplikowany. Odpowiedni fragment schematu pokazujerysunek 9.1.Obwód kontroli demagnetyzacji po stroniepierwotnej anga¿uje do pracy kolejnydyskretny tranzystor, TP034. Jego baza spoczywana potencjale napiêcia +10V-REF, cooznacza, ¿e tranzystor ten pracuje w konfiguracjiwspólnej bazy. W ka¿dym cyklu oddawaniaenergii przez trafo LP050 (do obci¹¿eñuzwojeñ wtórnych) napiêcie uzwojenia4-5 przekracza t¹ wartoœæ (10V). Zatem,zawsze w tej fazie pracy zasilacza tranzystorTP034 zostaje spolaryzowany do w³¹czeniaobwodu emiter-kolektor. Niewielka wartoœærezystora RP035 (wzglêdem RP069) powodujezdecydowane przesuniêcie poziomu referencyjnegowejœcia nieodwracaj¹cegopierwszego komparatora IP050. Odstêp miêdzypoziomami referencyjnymi, opisanym wpunkcie 6.6, i „modyfikowanym” tutaj w³¹czonymtranzystorem TP034 jest wystarczaj¹cyaby: w pierwszym przypadku pewnieprze³¹czyæ stan komparatora gdy pojawi siêdodatni impuls na uzwojeniu wtórnym trafaimpulsowego oraz, nie dopuœciæ do prze³¹czeniajego stanu gdy demagnetyzacja rdzeniatrwa. To stwierdzenie koñczy opis obwodu kontroli demagnetyzacjipo stronie slave przetwornicy.9.2 Ograniczenie nadpr¹dowe po stronie gor¹cejzasilaczaW chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 szereg funkcji ocharakterze zabezpieczeñ dubluje siê. Po stronie gor¹cej zasilaczazastosowano ograniczenie pr¹dowe czuwaj¹ce nad najbardziejnewralgicznym obwodem tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy. To zabezpieczenie mo¿e uaktywniæ siê w ka¿-dym cyklu kluczowania, jest typu cycle by cycle. Dzia³anie,podobnie jak innych obwodów zasilacza tego chassis nie jestskomplikowane, jednak wykonanie ca³oœci uk³adu na elementachdyskretnych oraz „fatalny” sposób rysowania skutecznieutrudnia „rozgryzienie” pracy uk³adu. Rysunek 9.2 pokazujeomawiany fragment we wzglêdnie czytelnej postaci.Tranzystory TP080, TP081 tworz¹ przerzutnik bistabilny.Mo¿emy tu wyró¿niæ dwa wejœcia (SET i RESET) oraz wyjœcieoznaczone na rysunku 9.2 OUT. Stan aktywny (zabezpieczenia)odpowiada przewodzeniu obu tranzystorów, w stanienieaktywnym oba tranzystory s¹ wy³¹czone. Oba stany s¹ sta-+6VDP15022TP020SPW17N80C2CP1501µF21CP0531NDEMAG2(akt.H)RP0520.1RDP05315VRP0554K7RP16382kDP0301N4148RP032100RSync31.2 KHz(STBY-NT)RP031150RV Start12VRP060470RSchutz(akt. L)RP2111KRP21210KDP061RGP15GDP060RP02247RV Ref10VP0(akt. H)TP210BC556B5CP062220µF1N4148RP06110RRP0621KRP0645K6RP0344K7RP2101KRP213100RRP06710K5V_STBYCP0301nF4RP05333RTP050BC337RP063100KRP06910K RP068100KRP054100R82DP02210VLP050DP0331N4148RP06510K864 17RP03047kIP050LM393N3RP1651kRP0331KRP0351KCP056470PTP051BC327RP06610KIP050LM393N4TP034BC556BDP1601N41485RP0704K75V_STBY7V_STBYIP170/2LM393NSygnał DEMAG1RP1642k2PWM-OszillatorTP160BC546B6-RP1651kKomparatorLP070CP034100N5+7TP161RP0714K7RP166100kDP1611N4148CP071100PBC546BRP0784K7ObwódDEMAG1Rys.9.1. Obwody zabezpieczenia demagnetyzacji rdzeniaRP16210kRP1601K4 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

-V Ref10V-++TP020SPW17N80C2RP0761KCP0531NRP07510KTP081BC556BRP0771KRP08010KTP080BC546BRP072RP073RP0520.1RDP05315VRP0554K7SET3K322RDP0801N4148CP0731NRP07410KDP0811N4148OUTRESETRP031150RV Start12VRP060470RDP061RGP15GCP062220µFRP06110RDP060RP02247R51N4148RP0621KRP0645K6RP06710KOpis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC2224RP05333RTP050BC337RP063100KRP06910K RP068100KRP054100R82DP02210VLP050RP06510KRys.9.2. Ograniczenie nadpr¹dowe w sekcji SLAVE86IP050LM393N4 137CP056470PTP051BC327RP06610KIP050LM393N45RP0704K7PWMSET-RESET-OUTsygnałaktywny stanem Haktywny Laktywny Lwzmacniacz operacyjny co oznacza, ¿e tak¿e i tu, niemal¿eca³oœæ obwodu wykonano „na piechotê”. Omówimy najpierwzabezpieczenie nadnapiêciowe, to jest nieco prostsze.Zabezpieczenie overvoltage jest aktywne w obu trybachpracy zasilacza master-slave, zabezpieczenie undervoltage niejest aktywne w trybie Acquisition. Napiêciem referencyjnymkomparatora „nadnapiêciowego” jest +5V pozyskane z zasilaczastandby. Jedynie przez rezystor RP202 jest ono doprowadzonedo wejœcia nieodwracaj¹cego IP190/1. Rezystor ten jestpotrzebny aby mo¿na zrealizowaæ dodatnie sprzê¿enie zwrotnew tym stopniu. Zamyka je RP201. W obu wykonaniach chassisjest tu ró¿nica, w ICC21 jest ono znacznie silniejsze ani¿eliw ETC210. Komparator zabezpieczenia nadnapiêciowego kontroluje+6V. Jego dopuszczaln¹ wartoœæ wyznacza (obok napiêciareferencyjnego) dzielnik RP203-RP204. Tolerancja jestdoœæ „ciasna”. Przeliczenie wartoœci elementów ujawnia, i¿uk³ad uaktywni siê ju¿, gdy +6V przekroczy ok. 6.8V. Zabezpieczenieundervoltage wykonane jest podobnie, zamieniones¹ jedynie wejœcia wzmacniacza operacyjnego. Tutaj, potencja³odniesienia „podpiera” wejœcie odwracaj¹ce WO. Lokalnesprzê¿enie zwrotne jest zamkniête tak¿e na wejœciu nieodwracaj¹cym,jako ¿e, ma byæ dodatnie. Œcie¿ka kontroli napiêæjest doœæ d³uga i skomplikowana. Jej poszukiwanie na schemacieodbiornika mo¿e zniechêciæ do analizy pracy tego fragmentuuk³adu. Na szczêœcie, rzut oka na rysunek 9.3, i wszyst-LP070RP0714K7CP071100PRP0784K7bilne dziêki pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego zamkniêtemuprzez rezystory ³¹cz¹ce wzajemnie kolektory i bazy obutranzystorów. Ustawienie przerzutnika nastêpuje gdy spadeknapiêcia na rezystorze w Ÿródle tranzystora klucza przekroczywartoœæ ok. 0.8V. Zastanawia stosunkowo ma³a wartoœæ tegorezystora. Ograniczenie to ustawione jest na doœæ wysokimpoziomie ok. 8A. Ograniczenie pr¹dowe po pierwotnej stronieprzetwornicy dzia³a jako ograniczenie mocy zasilacza. Jegooszacowanie z uwzglêdnieniem maksymalnego PWM i pi³ozêbnegokszta³tu pr¹du po stronie pierwotnej pozwala stwierdziæ,i¿ ograniczenie to (przy minimalnym dopuszczalnymnapiêciu wejœciowym) dopuszcza moc ok. 300W, co przy nominalnejmocy przetwarzanej w zasilaczu na poziomie 220Wjest wartoœci¹ rozs¹dn¹. Mimo niewielkiej wartoœci rezystoraRP052, zabezpieczenie to mog³oby „odezwaæ siê” za wczeœnie.Wymagany jest filtr dolnoprzepustowy wycinaj¹cy zawszeobecne tu „szpilki” pr¹du wywo³ane zarówno pojemnoœciamirozproszonymi (jak i rzeczywistymi) po pierwotnej stronietransformatora, jak i parametrami dynamicznymi diod postronie wtórnej trafa (tzw. czasem odzyskiwania charakterystykiwstecznej). Ów filtr stanowi¹ RP072-CP073. Sta³a czasowaok. 3µs w zupe³noœci wystarcza. Ustawiony przerzutnik(konkretnie, w³¹czony tranzystor TP080) blokuje wyjœcie drugiegostopnia formowania impulsów steruj¹cychdriverem tranzystora kluczuj¹cego. Blokadêw tym miejscu jest ³atwo wykonaæ zuwagi na typ wyjœcia WO LM393, otwartykolektor. Ustawiony przerzutnik zostanie zresetowanystanem niskim wyjœcia pierwszegostopnia formowania impulsów, czyli na koñcubie¿¹cego cyklu PWM (za drugim stopniemwystêpuje impuls skrócony ewentualnymdzia³aniem obwodu ograniczenia pr¹dowego,na wyjœciu pierwszego stopnia impulsten ma nominaln¹ szerokoœæ wyznaczon¹ prac¹sekcji master przetwornicy). Ju¿ od tegomomentu przerzutnik przygotowany jest doewentualnego skrócenia kolejnego cyklu gromadzeniaenergii w pierwotnym uzwojeniutransformatora zasilacza flyback.9.3 Obwody zabezpieczenia po stroniewtórnej zasilacza (rys. 9.3)Obwód protection typu overcurrent popierwotnej stronie zasilacza-przetwornicy jest„najpewniejszym” obwodem zabezpieczenianadpr¹dowego, lecz móg³by nie zadzia³aæ wprzypadku przeci¹¿enia któregoœ z niskichnapiêæ pozyskanych z wtórnego uzwojeniatrafa LP050 niezbyt silnie sprzê¿onego magnetyczniez uzwojeniem pierwotnym. Dlatego,po stronie wtórnej uk³adu powtórzonozabezpieczenie zarówno nadpr¹dowe jak inadnapiêciowe. Oba zabezpieczenia s¹ jednaktypu napiêciowego, nadpr¹dowe objawia siêjako „podnapiêciowe” na nadmiernie obci¹-¿onym wyjœciu. W uk³adzie protection po stronieizolowanej pracuje jedynie podwójnySERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 5

+--+Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222DP1931N4148RP1951K2RP192100RRP1941KRP19722kRP19810kRP54010KTP197BC546BDP1971N4148CP197100nFRP193479RRP5214K7BL111 BV001212120V11CNT1_20V11CP196100NCP19947µFRP20047KRP5303K3RP2031K22121DP540RP526470RRP19047K2DP2001NRP19915K1CNT2_20V20CP204100N6-+10207154LP050LP070DP110CP110220µFUSYSDP130DP135CP130220µF+UA-UADP120CP135220µFCP120330µF20VDP140CP1404MI710VDP150+6VCP1502MI2RP16382k7V_STBYPWMTP160BC546BTP161BC546BRP16210k8V58V1H8V2H5V_A/5V_V3V3P0SAFETY2DP191(chassis ETC 210)DP5011919SAFETY"Undervoltage"(aktywny tylkow trybie ON)RP191100KDP510RP19622K5A7DP5216IP190/2LM393DP5303RP2044K7RP201REF16/1715141213RP213100R18IP170LM393N752119RP21210K1212RP1891KIP190/1LM393TP210BP005RP20210KBC556B RP210 RP2111K 1K5V_STBYOSCYLATORERRORAMPLIFIERMODULATORPWMPŁYTA ZASILACZA I ODCHYLANIA PŁYTA SYGNAŁOWAREF=3.6V202221"OC""Overvoltage"(aktywny zawsze)SchutzBP500RP5714K7DP211(chassis ETC 210)Rys.9.3. Obwody „opieki” (schutz»u) po stronie sterownika master6 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222ko jasne. Kontrolowanych jest szereg napiêæ, jednak Ÿród³emzasilania ³añcucha rezystorów jest +20V. Najpierw przechodziono „tam i z powrotem” przez kilka ³¹czówek, aby sprawdziæich prawid³owe osadzenie (wi¹zki ³¹cz¹ce p³ytê sygna³ow¹ zzasilaczem/odchylaniem). Nastêpnie, na odpowiednich „odczepachstringu oporowego” wyprowadzenia z diodami kontroluj¹napiêcie 8.5V, oba napiêcia oœmio-woltowe (8V1H, 8V2H),+5V_A/+5V_V oraz 3.3V. Wszystko to wydaje siê „szyte zbytgrubymi niæmi” aby dzia³a³o. Faktycznie, dzia³a tylko dlatego,¿e wszystkie rezystory s¹ skrupulatnie obliczone. Wyjœciowymnapiêciem stringu jest spadek na RP196. Oprócz ci¹gu kontrolnego,ma w tym tak¿e swój udzia³ RP190, a mo¿e mieæ te¿RP192/RP194 o czym dalej. Napiêcie g³ównego wêz³a oznaczonegona rysunku 9.3 „A” porównywane jest z napiêciemreferencyjnym podanym na wejœcie „-” IP190/2.Ten potencja³ tak¿e pochodzi z +5V “standbyowego”, jednaknie wprost. Dzielnik RP199-RP189-RP200 do³¹czony jestdo sygna³u PO. Oznacza to, ¿e do dzielnika nale¿y dodaæ4.7kohm rezystora RP571, lecz tylko w trybie ON. Tym prostymzabiegiem uzyskano, ¿e ograniczenie undervoltage niejest aktywne w trybie Acquisition mode. W torze napiêcia referencyjnegojest tak¿e cz³on opóŸniaj¹cy. Stanowi go inercjaRC elementów RP189-RP199-CP199 (dociekliwy Czytelnikzarzuci, ¿e RP200 ma tak¿e „swój udzia³”). Jednak niewielki,co oznacza, ¿e sta³a czasowa jest d³uga, ok. 3/4 sekundy. AbyopóŸnienie to by³o jednoznaczne nawet po krótkim wy³¹czeniu(lub prze³¹czeniu w inny tryb) zasilacza, rezystancjêRP189+RP199 podzielono na dwa opory, i jeden (wiêkszy)zbocznikowano diod¹. Powoduje ona, ¿e sta³a czasowa w kierunkuroz³adowania CP199 jest stosunkowo krótka. W obwodzienapiêcia (wêz³a) kontrolowanego jest jeszcze „dziwaczny”obwód z tranzystorem TP197. Sprawdza on poprawnoœænapiêæ + i -UA. G³ówna kontrola przeniesiona jest na napiêcieujemne; mniejsza wartoœæ RP198 (wzglêdem RP197) daje„wiêksz¹ wagê” temu napiêciu. W warunkach poprawnej pracytranzystor TP197 jest wy³¹czony, dioda DP197 klampujenapiêcie na jego bazie do niewielkiego potencja³u ujemnego.Wtedy DP197 spolaryzowana jest w kierunku zaporowym,i praca dzielnika kontrolnego jest taka, jak opisano wy¿ej. Wsytuacji w³¹czenia TP197, co ma miejsce przy znacznym spadkunapiêcia -UA (œciœlej, zdecydowanym „pogorszeniu relacji”miêdzy napiêciem dodatnim a ujemnym) DP193 zostaniespolaryzowana w kierunku przewodzenia. Niska wartoœæRP192 i 194 sprawi, ¿e niezale¿nie od poprawnoœci pozosta-³ych napiêæ, potencja³ wêz³a A zostanie œci¹gniêty poni¿ej poziomureferencyjnego. Na wyjœciu komparatora IP190/2 wyst¹pistan niski, a to stan aktywny sygna³u “SCHUTZ”. Wzmacniaczoperacyjny LM393 ma wyjœcie typu otwarty kolektor.Zatem, z³¹czenie wyjœæ obu komparatorów stanowi iloczyn nadrucie (tu adekwatna jest logika negatywowa). Na „tym samymdrucie iloczynowany” jest sygna³ PO (Power On). Zatem,wszystkie 3 sygna³y musz¹ byæ w stanie wysokim, aby nakolektorze TP210 móg³ wyst¹piæ stan niski. Tylko „móg³” dlatego,¿e powy¿szy warunek nie wystarczy. W wêŸle kolektoraTP210 (za RP212) jest jeszcze suma logiczna (tak¿e „na drucie”)z sygna³em demagnetyzacji rdzenia. Tylko odpowiedniezachowanie wszystkich wy¿ej wymienionych sygna³ów i napiêæpozwoli na odblokowanie œcie¿ki miêdzy modulatoremPWM i driverem trafa LP070. Tranzystor TP161 musi byæ wy-³¹czony. Koñcz¹c opis niniejszego, kluczowego dla serwisupunktu, uznano za zbyteczne dodawanie sugestii praktycznychjak dezaktywowaæ œcie¿ki domniemanego uszkodzenia podczasprac serwisowych.9.4 Obwody zabezpieczenia poza zasilaczemObok obwodów protection w samym zasilaczu, w jego sekcjislave i master, chassis ICC21 (jak i ETC210 oraz ITC222)wyposa¿ono w szereg obwodów zabezpieczeñ pracuj¹cychpoza zasilaczem. Z uwagi na znaczenie tych obwodów dla pracserwisowych, zdecydowano siê na zamieszczenie ich opisu.Schemat ideowy odbiorników publikowany w DW_SE nr 2 i3/2005 oraz 11/2006 jest bardzo ma³o czytelny, co nastrêczazdecydowane k³opoty w analizie pracy uk³adu. Rysunek 9.4zaczerpniêto tak¿e z materia³ów firmowych Thomsona, jest onbardzo przejrzysty, i do niego bêdziemy odwo³ywali poni¿szyopis.Opisywany tu obwód zabezpieczeñ w du¿ym stopniu wspó³pracujez oprogramowaniem odbiornika. Dziêki temu systemmikroprocesorowy potrafi poinformowaæ o wyniku testu b¹dŸna ekranie, b¹dŸ „migaj¹c” diod¹ LED. Na koñcu niniejszegopunktu podano tak¿e informacje w tym zakresie.9.4.1 Sposób pozyskania sygna³ów protectionZanim opiszemy dzia³anie obwodów kwalifikacji sygna-³ów PROT (obwodów z rysunku 9.4), trzeba powiedzieæ jakiesygna³y s¹ „kwalifikowane” i jak w odbiorniku sygna³y te pozyskujesiê. W tym zadaniu pomocny bêdzie rysunek 9.5.Obwody z rys.9.4 s¹ tu uwidocznione w postaci bloczku„Kwalifikacja Sygna³ów PROT”. Blok ten wypracowuje sygna³FLASH doprowadzony do 5-tej nogi procesora odchylaniaTDA9330. Dopiero st¹d, za poœrednictwem magistrali I2C(oznaczonej numerem 2; w omawianych odbiornikach s¹ a¿ 4magistrale I2C) mikrokontroler mo¿e odczytaæ status procesoraTDA9330 którego jednym z bitów jest stan linii FLASH.Dalsza reakcja jest kwesti¹ software-u. Przyjrzyjmy siê terazrysunkowi 9.5 pod k¹tem pozyskania sygna³ów PROT. S¹ to 3sygna³y oznaczone na omawianych chassis H_DEFL_PROT,EW_PROT i DEFL_SAFETY.9.4.1.1 H_DEFL_PROTKluczowym jest H_DEFL_PROT. Informuje on o wysokoœciimpulsu w newralgicznym wêŸle kolektora tranzystorakluczuj¹cego linii. Poinformuje o wszelkich warunkach zagra-¿aj¹cych temu tranzystorowi, np. utracie pojemnoœci kondensatorapowrotu i/lub wzroœcie napiêcia zasilaj¹cego stopieñ koñcowyodchylania. Jednak sposób pozyskania tego sygna³u jestco najmniej zastanawiaj¹cy. Pozyskany jest on z dzielnika pojemnoœciowego(CL030, CL038, CL039). Wartoœæ sta³¹ odzyskujedioda DL043. Nie ³udŸmy siê, nie dzia³a³ by ten uk³adgdyby nie fakt, ¿e wspomniany impuls wykorzystywany jestjeszcze do innego celu. Z dzielnika pojemnoœciowego nie mo¿-na czerpaæ sk³adowej sta³ej pr¹du czy napiêcia. Mimo, ¿e wejœcieH_DEFL_PROT jest wysokoimpedancyjne, rych³o nast¹pi„detekcja” napiêcia na kondensatorach za spraw¹ klampuj¹cegodzia³ania diody. Jednak, niema w¹tpliwoœci, to nie Rubin714, i uk³ad oczywiœcie spe³ni swe dzia³anie. Jednak mo¿-na przeoczyæ, dlaczego. Impuls ze wspomnianego dzielnikapojemnoœciowego jest tak¿e wykorzystywany w obwodzie drugiejpêtli fazowej PLL generatora linii w uk³adzie scalonymTDA9330H. To tak¿e wejœcie wysokoimpedancyjne. Jednak(ju¿ na p³ycie sygna³owej) znajduj¹ siê diody ograniczaj¹ceSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 7

+-Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222BL111 BV001BREATHING 17 174SSC_V_GUARD 3 39DV524LL4148RV529100kDV520LL414815RV5261kRV53053k6DV534LL4148-IV200VIDEO SCANNING PROZESSOR13IV521LM358D1011P£YTA SYGNA£OWA4416PHI2_REF8V_2H20CLOCK21QV40012MHzEW_PROTRGBBLANKINGXPRV_GUARDDETECTNDFNHFPORBCFNRFFLSVOUTPUTEWOUTPUTCUT OFF/DRIVELOOPBV300CRTBB001BLKCURR 9SUPPLY1739Ö2-LOOP5V_STBY2I C-BUSINTERFACE1 2 3825762683IR001MICROCONTROLLER26DEFL_SAFETYTDA9330HI C-BUSINTERFACE+916LV200CV5301nF1518V_2H842V12+RV5201kHOUTPUTFLASH35CV521100nF-RV5422k28CV5341nFDV5331N4148RV5314k7CV5424n7RV52110kTY523DV521LL4148CV5321nF+5VDV5255RV521100RPO_TRDV53671DV535LL414861010H_DEFL_PROT+5V_UP8V_2H8IV520LM358D4CV5351nFRV5328k45RR1801k+3TV522DTC113ZK12DV523LL4148-287RV52718k2CV5231nFSAFETY_ENABLECV522220µFCV5271nFDV5291N4148RV5314k7RV52817k8P£YTA ZASILACZAI UKADÓWODCHYLANIARys.9.4. Obwody PROTECTION poza zasilaczempoziomy sygna³u PHI2_REF (DV530 i DV531). W³aœnie zapoœrednictwem DV530 zostanie odzyskany ³adunek utraconyw wyniku sk³adowej sta³ej pr¹du czerpanego diod¹ DL043.Nie ma wiêkszego znaczenia, ¿e diody klampuj¹ce odseparowanes¹ od dzielnika CL030-038-039 rezystorem RL040.Jak ju¿ powiedziano, wejœcie analizowanego sygna³u zabezpieczeniajest wysokoimpedancyjne, pr¹dy s¹ niewielkie. Cowiêcej, brak RL040 zak³óci³by poprawne pozyskiwanie sygna³uH_DEFL_PROT. To kolejny przyk³ad potwierdzaj¹cy regu³êkonstrukcji Thomsona/Telefunkena. Schemat robi wra¿enie8 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222PŁYTA SYGNAŁOWA PŁYTA OBWODÓW ZASILANIA I ODCHYLANIA+20VIV200TDA9330H58313FLASHKwalifikacjasygnałówPROTHOUTRV5112k2RV5121kCV51382pFRV5132k28V_2HRV550100RRV5103k3TV513BC546BPHI2_REFCV5111nFH_DRIVEEW_DRIVEDEFL_SAFETYEW_PROTH_DEFL_PROTBV0012018616151020186161510RL00222RTL003BC546BRL003100RRL0264k7+7V8RF0021kCL072100µFBL111RL029*RL0746k8RL069*DL0011N4148RL0011kRL0042k2CL00622pFRL006100kTL004MMPSW01ATL005MPS750RL00510kRL009470k RL010CL010100nFRL008470kRL00747kDL0731N4148CL008100NCL0151nF150kCL28*CL0073n3RL00510kCL0041µFLL0013 6CL005100µFRL0156R8RL028*RL0272k2CL025*DL029RGP02-20DL0281N4001GPDL0753V9DL0743V91 4TL029STP10NB20RL01410RCP0293µ3RL024100kRL021*CL0231µFRL025*+7V8CL075100µFRL0304R7TL010ON4977DL030DTV32FLL029RL0233M3LL030DL032STTA806LL032RL0221kEW_PROT H_DEFL_PROTDV530LL034LL037CL03111nFDL034EGP10DCL035CL032**DL036EGP10DDHRL044*DV531USYSRL04015k+8VCL03412nFCL0371nFRL037330RDL043BAV21CL043100nFCL03927nFRL0346k8RL0366k8CL0362.2µFRL04347RRys.9.5. Obwody pozyskiwania sygna³ów zabezpieczeñ z uk³adu odchylania poziomegoUSYSRL31046k4RL308*5101CL3011nF3RL30333k2461179712LL0087CL030*BEAM INFOCL03827nFTL311TL312FW-ADJPKSDPCBREATINGSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 9

„podejrzanego”, co rodzi w¹tpliwoœci aby poprawnie dzia³a³.Dzia³a zaœ dziêki starannie obliczonej wartoœci wszystkich elementów.Jednak, jeœli tolerancja wykracza poza „normatywn¹”…? To w³aœnie rodzi problemy serwisowe, na które jedynymlekarstwem jest gruntowna znajomoœæ pracy uk³adu.9.4.1.2 Sygna³ EW_PROTTen kontroluje pracê modulatora diodowego obwodu korekcjiEW. Ten obwód tak¿e robi wra¿enie „podejrzanego”.Napiêcie sygna³u PROT jest superpozycj¹ od napiêcia i pr¹duw obwodzie wykonawczego tranzystora TL029. Przy tym, d³ug¹inercjê wnosi CL023. Wejœcie zabezpieczenia EW jest tak-¿e, jak zobaczymy dalej, wysokoomowe. Dlatego rezystory bior¹ceudzia³ w wy¿ej wspomnianej superpozycji mog¹ byæ takdu¿ej wartoœci (oprócz oporów w Ÿródle TL029 które przetwarzaj¹informacjê pr¹dow¹ na napiêcie). W poprawnychwarunkach pracy poziom sygna³u EW_PROT mieœci siê wokolicy 1V. Zauwa¿my, i¿ informacja o napiêciu (w wêŸlemodulatora diodowego), informacja z drenu TL029 jest silniest³umiona dzielnikiem RL023/RL024 (1:30). Informacja zeŸród³a tego tranzystora przechodzi praktycznie bez t³umienia,lecz jest to informacja o niskim poziomie napiêcia. Dlategosygna³ EW_PROT mieœci siê w zakresie tak niskich napiêæmimo, ¿e w uk³adzie wystêpuj¹ napiêcia o wiele wy¿sze. }Dokoñczenie w nastêpnym numerze

Problemy z zasilaczem OTVC Grundig, Beko chassis K1Ryszard StrzêpekProblemy te dotycz¹ nieprawid³owej pracy zasilacza w stanieczuwania (standby) skutkuj¹cej nadmiernym wzrostemnapiêcia na wyjœciu mostka prostowniczego oraz trudnoœci zw³¹czeniem odbiornika w stan pracy.1. Nieprawid³owa praca zasilacza w stanieczuwaniaProblem nieprawid³owej pracy zasilacza w trybie standbypolega na tym, ¿e napiêcie na kondensatorze C651 - 68µF/400V osi¹ga wartoœæ nawet do 420V. Kondensator C651 jestkondensatorem na wyjœciu mostka prostowniczego napiêciasieci D606÷609, filtruj¹cym wyprostowane napiêcie sieci. Wnormalnych warunkach napiêcie na tym kondensatorze powinnowynosiæ 230V × √2 = 320V. Ró¿nica miêdzy wartoœciami320V i 420V wynosi 100V, a w napiêciu sieci 70V. Zgodnie zprzepisami napiêcie sieci 230V mo¿e wzrosn¹æ o 15%, czylido wartoœci maksimum 264V. Je¿eli napiêcie na kondensatorzeC651 roœnie do 420V, to oznacza, ¿e istnieje dodatkowedo³adowanie tego kondensatora. Ten wzrost napiêcia na kondensatorzeC651 odbywa siê, gdy przetwornica jest w stanieczuwania. Przetwornica w stanie czuwania pracuje niedoci¹-¿ona. Na rysunku 1 pokazano fragment strony pierwotnej uk³aduprzetwornicy OTVC Grundig, Beko z chassis K1.230V~ D606÷D6091 – uk³ad gaszenia drgañpaso¿ytniczychC651 1T60924TR601Rys.1W tym stanie pracy przetwornicy, gdy napiêcie na kondensatorzeC651 roœnie, to energia z uzwojenia 2-4 transformatoraTR601 w du¿ej mierze nie jest przekazywana do rdzeniaTR601, a nastêpnie do uzwojeñ wtórnych. Wynika to z faktu,¿e Ÿle dzia³a uk³ad eliminacji drgañ paso¿ytniczych (1). Energiadrgañ w uzwojeniu 2-4 transformatora TR601 jest wtedykierowana na do³adowanie kondensatora C651. Prawdopodobniepowtarzaj¹ce siê przypadki wzrostu napiêcia na kondensatorzeC651 wynikaj¹ z faktu, ¿e uk³ad (1) dobrze pracuje wwarunkach pe³nego obci¹¿enia przetwornicy, ale w przypadkustanu czuwania pracuje Ÿle.W zwi¹zku z pojawieniem siê wzrostu napiêcia na kondensatorzeC651 nale¿y przede wszystkim sprawdziæ elementyuk³adu eliminacji paso¿ytniczych, szczególnie dotyczy tojakoœci u¿ytych elementów. Je¿eli nie udaje siê zmieniæ dzia-³ania uk³adu (1), to rzeczywiœcie skuteczn¹ metod¹ na poprawêdzia³ania przetwornicy mog¹ byæ próby jej doci¹¿enia. Czasamiwzrost amplitudy drgañ paso¿ytniczych mo¿e spowodowaæuszkodzenia elementów przetwornicy.2. W³¹czenie zasilacza w tryb normalnejpracyTeraz parê s³ów na temat startu przetwornicy. Wyprowadzenie2 uk³adu sterownika IC602 s³u¿y do rozpoczêcia procedurystartowej przetwornicy. Wa¿ne tu jest sprawdzenie rezystorastartowego R636 - 1M/1W. Ka¿de zwiêkszenie opornoœcirezystora R636 powoduje k³opoty z w³¹czeniem przetwornicy.Oprócz tego nale¿y sprawdzaæ napiêcie zasilaj¹ceuk³ad sterownika przetwornicy IC602 na wyprowadzeniu 8(Vcc). Napiêcie to powinno mieœciæ siê w granicach14.5÷15.5V. W pierwszej chwili od w³¹czenia napiêcie to powinnona wyprowadzeniu 8 wynieœæ oko³o 9V. Przy starciewyprowadzenie 8 jest zasilane poprzez dzielnik pojemnoœciowynapiêcia sieci: C636, C644, C634, diodê D611 i kondensatorC652 - 47µF/50V. Gdy pojawiaj¹ siê drgania w przetwornicy,to na uzwojeniu 6-8 transformatora TR601 powstan¹ impulsy,które s¹ prostowane przez diodê D621, powoduj¹c do-³adowanie kondensatora C652. Napiêcie na wyprowadzeniu 8uk³adu IC602 wynosi wtedy 15.5V. W razie trudnoœci z w³¹czeniemdo pracy przetwornicy OTVC Grundig, Beko chassisK1 zaleca siê sprawdzenie wszystkich elementów na linii zasilaniaVcc uk³adu sterownika IC602. }10 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisowePorady serwisoweEdward Bitner, Jezry Znamirowski, Jan Omorczyk, Wojciech Wiêciorek, Ryszard Strzêpek,Zbigniew Krauze, Henryk Demski, Tadeusz NowakOdbiorniki telewizyjneLexus RC4121 PSTNiestabilna synchronizacja.Odbiornik w zale¿noœci od odbieranego programu lub treœciobrazu wykazuje niestabiln¹ synchronizacjê H i V. Objawyprzypominaj¹ czêœciowe odstrajanie siê odbiornika. Pomiarynaprowadzaj¹ na wyschniêty kondensator C221 - 3.3µF/16V,który pracuje w obwodzie nó¿ki 10 uk³adu scalonego IC202 -TDA8305A (IF AGC). Mo¿na z powodzeniem wstawiæ 4.7µF/25V. Schemat znajdziemy w „SE” 2/00. E.B.Telestar 8070 TXT chassis SM-2Nie dzia³a.Nie œwieci dioda standby. Pomiary w zasilaczu impulsowymwykazuj¹ jego próbkowanie. Napiêcie na n.3 uk³aduTDA4605-3 wynosi oko³o +0.2V. Pomiar opornoœci rezystoraR109 - 680k, wykazuje ca³kowite rozwarcie. Wymiana tegorezystora koñczy naprawê. Schemat znajdziemy we wk³adceschematowej do „SE” 7/2004.E.B.Thomson 25DG22E chassis ICC17Nie œwieci ekran.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ wejœcie w.n., ale po kilkunastusekundach odbiornik wchodzi w stan zabezpieczeniaawaryjnego. Dioda standby ca³y czas generuje kod b³êdu nr 26(dwa b³yski + szeœæ b³ysków). Jest to sygnalizacja utraty emisjikatodowej kineskopu. W celu sprawdzenia, czy jest to prawid³owasygnalizacja b³êdu, nale¿y przed w³¹czeniem odbiornikazasiliæ ¿arzenie kineskopu napiêciem o wartoœci ok. 7V zzewnêtrznego zasilacza (oczywiœcie po od³¹czeniu zasilania ztrafopowielacza) i w³¹czyæ odbiornik. Je¿eli odbiornik natychmiastwystartuje, oznacza to powa¿ne naturalne uszkodzenie(zu¿ycie) kineskopu – czyli spadek jego emisji poza próg protekcji.W opisywanym przypadku potwierdzi³o siê uszkodzeniekineskopu. W tym przypadku mo¿na próbowaæ zastosowaæpod¿arzenie kineskopu, dodatkowym zwojem na trafopowielaczu,ale nie rokuje to d³ugiej pracy odbiornika. E.B.Elemis Westa TC401Odstraja siê od zaprogramowanych stacji.Odbiornik ten wyposa¿ony jest w modu³ zdalnego sterowaniaOSZ201. Po w³¹czeniu w stan pracy odbiornik w zasadziepracuje prawid³owo, ale po pewnym czasie, a szczególniew przypadku prze³¹czania programów, zapamiêtane stacje zanikaj¹(odstrajaj¹ siê). Ponadto próba zapamiêtania nowo nastrojonejstacji, zawsze koñczy siê wyœwietleniem czerwonegokomunikatu “Cleared” i pozostaje tylko jeden i ten sam kana³na wszystkich numerach programu. Ponowne w³¹czenieodbiornika przywraca sytuacjê poprzedni¹. W tym przypadkumo¿na podejrzewaæ uszkodzenie pamiêci PCF8582. Wstêpne4pomiary wykazuj¹ jednak bardzo niskie napiêcie na 7 nó¿cepamiêci. Rezystor R15 - 10k jest sprawny, ale kondensator C9- 1.5nF/25V wykazuje up³ywnoœæ. Po jego wymianie napiêciena wspomnianej nó¿ce osi¹ga wartoœæ +5V, a odbiornik niewykazuje ¿adnej wady.E.B.Nokia 7185 HIFI model 4228T chassis ES.2BNie pracuje. Zniekszta³cenia E-W.Po w³¹czeniu odbiornika wystêpuje przebicie trafopowielacza45150524 do rdzenia (odpowiednik HR7225). Jego wymianapozwala na w³¹czenie odbiornika, ale nie pracuje korekcjazniekszta³ceñ EW. Boki obrazu s¹ wklês³e do œrodka.Pomiary statyczne doprowadzaj¹ do tranzystora SMD T532steruj¹cego stopniem koñcowym korekcji. Ten posiada przerwêB-E. Poniewa¿ naprawê dokonywano bez schematu, a zpomiarów wynika³o ¿e jest to tranzystor typu “n“, to wmontowanotranzystor SMD BC847B. Odbiornik podj¹³ normaln¹pracê, bez ¿adnych dodatkowych regulacji.E.B.Philips 21PT 2683/58 chassis L7.2E AANie dzia³a.Po w³¹czeniu odbiornika w stan pracy s³ychaæ na krótkowejœcie w.n i odbiornik wchodzi w stan zabezpieczenia. Pomiaryw bloku H nie wykazuj¹ ¿adnej wady. Dok³adne sprawdzeniep³yty pozwala stwierdziæ przepracowane termicznie lutyprzy uk³adzie wykonawczym odchylania pionowegoTDA9302H. Poprawienie po³¹czeñ przy nim, nie zmienia stanurzeczy i objawy dalej s¹ takie same jak w opisie wy¿ej.Dalsze pomiary doprowadzaj¹ do uszkodzonego rezystora bezpiecznikowego3451 - 2R2/0.5W (przy trafopowielaczu). Tenodpowiada za podawanie na uk³ad scalony odchylania pionowegoTDA9420H napiêcia zasilania +13V. Po wymianie tegorezystora wszystko wraca do normy, mimo ¿e w tym przypadkupowinien uszkodziæ siê TDA9302H.E.B.Telestar 9155T Croma chassis PT11Brak wizji.Blok odchylania poziomego pracuje prawid³owo. Fonia jest.Ekran jest ciemny, mimo ¿e jest widoczne ¿arzenie kineskopu.Po podniesieniu napiêcia S2, na ekranie pojawia siê cienkapozioma linia. Pomiary napiêæ na uk³adzie odchylania pionowegoI601 - TDA3653B, wykazuj¹ wartoœci zbli¿one do zera.Przed rezystorem bezpiecznikowym R611 - 0.22R/1W w ga-³êzi zasilania +29V, od strony trafopowielacza wystêpuj¹ du¿ei prawid³owe przebiegi zmienne. Brak ich za tym rezystorem.Wniosek – ca³kowita przerwa rezystora. Wymontowany rezystorpod wp³ywem temperatury lutowania, odzyskuje prawid³ow¹wartoœæ opornoœci. W tym przypadku nale¿y bezwzglêdniewymieniæ go na nowy, wolny od takiej nietypowej wady.Nie jest to odosobniony przypadek, gdy rezystory bezpiecznikowetrac¹ swoje parametry bez wyraŸnej przyczyny. E.B.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 11

Porady serwisoweThomson 21DM182T chassis ETC009Wy³¹cza siê.Po w³¹czeniu w stan pracy, pojawia siê na ok. 3-5 sekundw miarê prawid³owy obraz na ekranie , po czym nastêpuje przejœcieodbiornika w stan zabezpieczenia. Tak w³aœciwie odbiornikprzechodzi do stanu czuwania. Ponowne w³¹czenie powtarzasekwencjê. W moim przypadku da³o siê zauwa¿yæ purpurowyodcieñ obrazu, co œwiadczy³o o problemach z dzia³em Gkineskopu. Na pomiary napiêæ jest trochê za ma³o czasu, alepomiary omomierzem, przy wy³¹czonym odbiorniku naprowadzaj¹na rezystor R528 - 1k/0.25W zamontowany na modulekineskopu. Ten mia³ ca³kowit¹ przerwê. Jaka przyczyna jegouszkodzenia – nie stwierdzono. Mo¿na tylko podejrzewaæ przypadkowewy³adowanie w kineskopie. Podobne uszkodzeniemo¿e dotyczyæ pozosta³ych dzia³ kineskopu, ale z innym odcieniemobrazu.E.B.Recor RC 4221PSTNie pracuje.Uszkodzenie posiada katastroficzny charakter. Uszkodzonyjest tranzystor Q601 - BUT11AF, R622 - 2.2R/3W, koñcowytranzystor linii BUH515D (zamiennik BU508DF). Wymianatych elementów nie ma sensu, jeœli nie wymienimy kondensatoraelektrolitycznego C610 - 47µF/50V. Zwykle traci sprawnoœæ,która to utrata inaczej nazywana jest przyrostem ESR.Ten ostatni parametr kondensatora w tym przypadku tak¿enarasta, ale w du¿o mniejszym stopniu. Niby to samo, ale nietakie samo. Mia³em okazjê w doœæ przykry sposób siê o tymprzekonaæ. Ten pomiar musi byæ przeprowadzany w warunkachwysoko dynamicznych (z doœæ du¿ymi pr¹dami pomiaru).Inaczej mo¿emy siê boleœnie rozczarowaæ. Po wymianiewspomnianych elementów odbiornik startuje, ale na ekraniepojawia siê tylko jasne niebezpieczne t³o z liniami powrotów.Pomiar napiêæ na module kineskopu, ujawnia brak napiêciazasilania +200V uk³adu wizji IC302 - TEA5101A (zamiennikTEA5101B). Przepalony jest rezystor R364 - 47R/0.5W. Takistan rzeczy podpowiada uszkodzenie (zwarcie) IC302. Tak by³oi tym razem. Wreszcie ekran normalnie zaœwieci³, ale pojawi³siê tylko klucz z kreskami do wpisania kodu. Kod zosta³ zapomniany.Mikrokontroler to ST6B Daniel 2. W celu zdjêcia blokadynale¿y przy w³¹czonym odbiorniku przycisn¹æ jednoczeœnieprzyciski [+P] i [-P] na klawiaturze lokalnej odbiornika.Schemat zosta³ opublikowany w dodatkowej wk³adce schematowejdo „SE” 7/2000.E.B.Provision L-2126T chassis TV2KRNie œwieci ekran.Po w³¹czeniu odbiornika w stan pracy pojawia siê obraz, wktórym kontrastowe kontury s¹ otoczone kolorem czerwonym(ci¹gnie kolor). Nastêpnie ekran gaœnie, a odbiornik przechodziw stan zabezpieczenia lub w tryb w awaryjny. Kilkakrotnewy³¹czenie i w³¹czenie odbiornika pozwala uzyskaæ normalnyobraz. W tym przypadku jest uszkodzony kineskop (utratape³nej emisji katodowej). Sposobem na przed³u¿enie pracyodbiornika jest zwiêkszenie napiêcia ¿arzenia kineskopu przezmostkowanie rezystorów ograniczaj¹cych napiêcie ¿arzenia6.3V na p³ytce kineskopu. Taka operacja jest ca³kowicie dopuszczalna,poniewa¿ na p³ycie bazowej obok trafopowielaczajest drugi rezystor, którego zadaniem jest tak¿e redukcjatego napiêcia. Po zmostkowaniu tych rezystorów, napiêcie ¿arzeniakineskopu podnosi siê do oko³o 6.4V.E.B.JVC AV 21JT5EU chassis CP-005Nie œwieci dioda standby.Po zdemontowaniu œcianki zauwa¿ono rozerwany kondensatorelektrolityczny C805 - 100µF/400V w zasilaczu impulsowym.Po jego wymianie odbiornik uruchamia siê na kilkasekund z du¿ymi zniekszta³ceniami odchylania V, a nastêpniewchodzi w stan awaryjnego wy³¹czenia. Pojawiaj¹cy siê nachwilê obraz, by³ mocno podwiniêty od do³u. Po kilku kolejnychpróbach w³¹czenia, obraz „zaskakuje” na sta³e, ale zniekszta³cenialiniowoœci V pozostaj¹. Regulacja w trybie serwisowymnie pozwala na korektê tej usterki. Pomiary tak¿e niczegonie wnosz¹. Wraz ze stopniem nagrzewania siê odbiornika,usterka wydaje siê byæ coraz mniejsza. Wiele wskazujena to, ¿e za taki stan rzeczy odpowiedzialny jest jeden z kondensatorówelektrolitycznych pracuj¹cych w aplikacji uk³aduTDA1771. Pomiary jednak nie potwierdzaj¹ tego przypuszczenia.Otó¿ w wyniku termicznego rozerwania kondensatoraC805, na p³ycie osiad³y kropelki elektrolitu i spowodowa³ydziwn¹ korozjê rezystora SMD R309 - 150k, pracuj¹cego waplikacji uk³adu TDA1771. Rezystor ten w wyniku wzrostutemperatury odbiornika, jakby odzyskiwa³ swoj¹ nominaln¹wartoœæ. Wystarczy³o tylko wywo³aæ jego sztuczne sch³odzenie,a usterka pojawia³a siê w ca³ej swej okaza³oœci. Wymianatego rezystora rozwi¹zuje problem. Na wszelki wypadek p³ytadrukowana w okolicy uk³adu TDA1771 zosta³a dok³adniewymyta p³ynem do czyszczenia p³ytek drukowanych. Schematchassis CP-005 zosta³ opublikowany w dodatkowej wk³adceschematowej do „SE” 6/2003.E.B.Elemis Syriusz TC506Ekran ciemny, fonia jest.Na katodach kineskopu pe³ne napiêcie +220V, katody s¹wiêc zablokowane. Jest to czêsta usterka tych ju¿ wiekowych,ale jak¿e wspaniale dzia³aj¹cych odbiorników. Sposobem naprawy(bez zag³êbiania siê w strukturê uszkodzenia) jest przeczyszczeniewszystkich tranzystorów na module kineskopu.Nale¿y ostrym narzêdziem zeskrobaæ coœ w rodzaju korozji,wystêpuj¹cej miêdzy elektrodami tranzystorów ma³ej mocytypu BF i BC. Korozja ta wystêpuje zewnêtrznie na obudowietranzystorów, miêdzy ich wyprowadzeniami. Dok³adnie to natworzywie sztucznym stanowi¹cym obudowê tranzystora i todok³adnie miêdzy jego nó¿kami. Zapewniam, ¿e jest to bardzoskuteczna metoda bez koniecznoœci wylutowywania tranzystoróworaz bez ¿mudnego poszukiwania, który z tych tranzystorkówjest uszkodzony.E.B.Thomson chassis TX807Nie œwieci dioda standby.Po w³¹czeniu odbiornika stwierdzono obecnoœæ napiêcia+115V. Nie reaguje na pilota. Odbiornik nie pracuje. Brak jestnapiêcia zasilania +5V na wyprowadzeniu 42 mikrokontroleraTMP47P163VN. Mo¿na d³ugo poszukiwaæ uszkodzenia, ajest ono doœæ sprytne. Na schemacie, w czêœci zasilacza im-12 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisowepulsowego nie znajdziemy elementów tworz¹cych to napiêcie.Element odpowiedzialny za brak tego napiêcia jest na schemaciew czêœci H (strona 2/2). Jest nim tranzystor TL03 -BC327-40. Co prawda nie tworzy on napiêcia +5V, ale tworzynapiêcie +11.6V, z którego w dalszej kolejnoœci na tranzystorzeTR01 - BC548 jest tworzone potrzebne napiêcie +5V (stronaschematu 1/2). Na bazie TL03 w czasie uszkodzenia wystêpujenapiêcie +19V, na emiterze +18V. Kolektor posiada+0V. Nie ma w¹tpliwoœci uszkodzony jest ten tranzystor (przerwaB-C). W jego miejsce najlepiej wstawiæ tranzystor wiêkszejmocy np. BD140-16. Nale¿y tylko odpowiednio zamieniækoñcówki (B-C). Jest to doœæ typowe uszkodzenie, ale zawszesprawia du¿e k³opoty i dlatego zdecydowa³em siê na jegoopisanie.Po w³¹czeniu w stan pracy ekran zaœwieci.Odbiornik szybko przechodzi w stan awaryjny. Taki cyklpracy mo¿e powtarzaæ siê w nieskoñczonoœæ z ró¿nym czasemprawid³owej pracy. Lokalizacjê usterki podajê tylko jakociekawostka. Poprzednik naprawiaj¹cy odbiornik w czasie lutowaniau¿y³ pasty lutowniczej w okolicach mikrokontrolera.Taka pasta, mimo ¿e reklamowana przez niektóre hurtowniejako doskona³a do prac w elektronice, nie sprawdza siê, tamgdzie elementami wykonawczymi s¹ elementy CMOS. W takieelementy wyposa¿ony jest ka¿dy wspó³czesny mikrokontroler.Niewielka up³ywnoœæ na druku wywo³ana resztkamipasty lutowniczej powoduje zwykle nietypowe i trudne do przewidzenianiedomagania i to po doœæ d³ugim czasie od naprawy.Zalecam w tych przypadkach dok³adne mycie p³yty bazowejp³ynem do p³ytek drukowanych oraz stosowanie jako topnikasprawdzonej tradycyjnej kalafonii. Nie bêdzie takich problemów.Próbkowanie zasilacza.Uszkodzenie z kategorii tych trudnych. Po od³¹czeniu cewekodchylania H startuje w.n. i jest fonia. Zasilacz impulsowyœwierszczy. Na n. 1 IP01 - TL 431 nietypowe zak³óceniawidoczne na oscylogramie. Grzeje siê tranzystor TR07 -2SA1020 (strona 1/2 schematu). W tym przypadku przerwêposiada dioda DL01 - 1N4001 (strona 2/2 schematu). Schematzosta³ opublikowany w dodatkowej wk³adce schematowej do„SE” 2/2001.E.B.Panasonic TX21S3TP chassis Z-7Nie mo¿na w³¹czyæ.Po w³¹czeniu odbiornika natychmiast przechodzi w stanzabezpieczenia (dioda standby pulsuje). Jedyn¹ usterk¹ na p³ycies¹ okaza³e przerwy na druku przy uk³adzie IC451 - LA7840.Ich poprawienie skutkuje tylko silnym dymieniem siê diodyD553 - 1SR124-4AT82, która okaza³a siê zwarta (zamiennikBYV28/200). Niestety po wymianie diody odchylanie pionowenie pracuje i odbiornik dalej wchodzi w stan zabezpieczenia.Ca³kowite wymontowanie uk³adu IC451 pozwala na w³¹czenieodbiornika. Pojawia siê pozioma linia z treœci¹ obrazu.Uk³ad do wymiany. Jest to doœæ rzadki przypadek uszkodzeniatego uk³adu w wyniku niestabilnych przerw przy nim, ale jednaktym razem wyst¹pi³.Uwaga: Uk³ad LA7830 nie jest zamiennikiem uk³aduLA7840, mimo ¿e z aplikacji i napiêæ zasilania wynika mo¿liwoœætakiej zamiany.E.B.Otake Color 517VTZniekszta³cenia liniowoœci pionowej oraz nierównomierna jasnoœæ obrazu – lewastrona znacznie ciemniejsza od reszty ekranu.Przyczyn¹ z³ej liniowoœci pionowej i obciêcia górnej czêœciobrazu by³ „wyschniêty” kondensator elektrolityczny C435- 100µF/35V. Nierównomierna jasnoœæ ekranu by³a spowodowanaprawie ca³kowitym brakiem pojemnoœci dwóch elektrolitówC432 - 470µF/25V oraz C429 - 1000µF/35V. Ich wymianaprzywróci³a prawid³ow¹ jasnoœæ obrazu. J.Z.Philips 28PT4102/00 chassis L6.2 AACa³kowicie martwy.Pierwsza faza naprawy odbywa³a siê w typowy sposób -uszkodzone: bezpiecznik sieciowy 1501 - 2.5A, tranzystor 7504- STP4NA40FI, rezystory 3506 - 0.33R/0.5W, 3514 i 3515 –oba 1R/0.25W, dioda Zenera 6502 - BZX79-C15 oraz diodazabezpieczaj¹ca 6514 - BZT03-C200. Po wymianie ww. elementówodbiornik w dalszym ci¹gu jest niesprawny – pisk przeci¹¿onejprzetwornicy spowodowany uszkodzeniami w blokuodchylania poziomego. Dodatkowo nale¿a³o wymieniæ: d³awik5420 - 15µH, rezystory 3424 - 47R/0.25W, 3431 - 470Roraz na module odchylania tranzystor 7906 - BU1508AX, rezystor3930 - 560R i kondensator elektrolityczny 2914 - 1µF/400V. Dotychczasowe dzia³ania doprowadzi³y do pojawieniasiê „prawie” prawid³owych wszystkich napiêæ w stanie czuwania,ale odbiornika nie mo¿na w dalszym ci¹gu uruchomiæ.Jednym z wielu sposobów „wymuszenia” stanu pracy jest podanienapiêcia 5V poprzez rezystor 470R do „plusa” kondensatoraelektrolitycznego 2104 - 47µF/16V. Od³¹czenie 5V powodujepowrót do stanu stand-by. ¯eby jednak móc od³¹czyæ5V od C2104, nale¿y najpierw wykonaæ np. prze³¹czenie zprogramu na program za pomoc¹ pilota. Odbiornik znajdujesiê wtedy w stanie normalnej pracy, mo¿na wtedy od³¹czyæpo³¹czenie 5V i praktycznie wykonywaæ wszystkie operacjew³¹cznie z programowaniem stacji. Pozosta³y jeszcze jednakdwa „mankamenty”: trudnoœci z w³¹czeniem do stanu pracy,oraz „pompowanie” obrazu i dŸwiêku jednoczeœnie po³¹czoneze zrywaniem synchronizacji pionowej. Jak siê póŸniej okaza-³o, przyczyna by³a wspólna – brak stabilizacji napiêcia g³ównego150V. Odbiornik pracowa³ stabilnie tylko przy maksymalniezmniejszonej jaskrawoœci i zmniejszonym napiêciu siatkipierwszej kineskopu. Po ¿mudnej wymianie praktycznieprawie wszystkich podejrzanych elementów zasilania 150V,przetwornicy, zdecydowano siê na zakup nowego transformatora5500. Wymiana tego transformatora przyczyni³a siê nietylko do poprawnej stabilizacji, ale lekko „zawy¿one” wszystkienapiêcia (w stanie stand-by) wróci³y do normy. J.Z.Daewoo DMQ-2195TXT chassis CP330Nie w³¹cza siê do stanu pracy.Bezpoœredni¹ przyczyn¹, by³o zwarcie kondensatora elektrolitycznegoC414 - 22µF/160V. Profilaktycznie wymienionowszystkie cztery elektrolity po pierwotnej stronie przetwornicy.Po wymianie ww. kondensatorów odbiornik w³¹cza siê, jestwysokie napiêcie, ale ekran pozostaje ciemny z ledwo widoczn¹cienk¹, poziom¹ kresk¹. Przy lokalizacji uszkodzeñ odchylaniapionowego, okaza³o siê, ¿e do wymiany s¹: uk³ad scalonyI301 - TDA3653B, kondensator C308 - 100µF/35V oraz rezy-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 13

Porady serwisowestor zabezpieczaj¹cy R422 - 3.3R. Wlutowanie nowych elementówzakoñczy³o naprawê.J.Z.Grundig SE5592 chassis CUC 2121Œwieci dioda Stand-by, ale nie mo¿na odbiornika uruchomiæ.Naprawa nale¿a³a do prostych. Szybko ustalono, ¿e miêdzy10 nó¿k¹ uk³adu scalonego IC50010 (zasilanie uk³adu) amas¹, „panuje” rezystancja zaledwie 22R. Uk³ad TDA8174AWoraz kondensator elektrolityczny C50053 - 100µF/35V kwalifikowa³ysiê do wymiany. Niestety, po w³¹czeniu zasilania odbiornikdalej nie startuje. Okaza³o siê, ¿e rezystor bezpiecznikowyR54006 - 1R/1W te¿ uleg³ przy okazji uszkodzeniu. Jegowymiana, zakoñczy³a naprawê odbiornika.J.Z.Curtis 21M1VTZaraz po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ g³oœne „skrzeczenie” w g³oœniku, którezanika po chwili, ale od czasu do czasu pojawia siê samoczynnie.Przyczyn¹ tej niesprawnoœci by³y jedynie „zimne luty” uk³aduscalonego IC301 - TDA 2006. Po przelutowaniu po³¹czeñlutowanych wszystko wróci³o do normy.J.Z.Sony KVX2560BZniekszta³cenia w kierunku pionowym – wyci¹gniêta góra obrazu, z jednoczesnymobciêtym do³em obrazu. Po rozgrzaniu odbiornika geometria poprawia siêtrochê, ale nie do koñca.Przyczyn¹ tej usterki by³a utrata pojemnoœci kondensatoraelektrolitycznego C1504 - 470µF/25V. Wymiana kondensatoraprzywraca prawid³owe rozmiary obrazu.J.Z.GoldStar CF-25C26XBrak odbioru z anteny, AV sprawne.Pomiary wykazuj¹ zani¿one napiêcie zasilania uk³adu scalonegop.cz. TDA9808 do oko³o 2V zamiast 5V. Przyczyn¹jest uszkodzony stabilizator RV – IC182.J.O.Daewoo DTZ-29U3K chassis CP520FPoziomy pasek – brak odchylania pionowego.Pomiary wykazuj¹ zwarcie w uk³adzie zasilania 45V – uk³aduscalonego odchylania pionowego TDA8358J. Jednak to nieuk³ad scalony powoduje zwarcie, lecz kondensator C313 -0.1µF/100V.J.O.Philips 25PT410A/42 chassis GR2.2 AATV próbkuje.Objawy wskazuj¹ na przeci¹¿ony zasilacz. Przy pierwszychoglêdzinach okolic uk³adu odchylania poziomego znalezionowypalenie pod cewk¹ 5549. Po naprawieniu tego wypaleniaTV nadal próbkuje. Od³¹czenie napiêcia 148V od stopnia odchylaniapoziomego i pod³¹czenie ¿arówki wskazuje, ¿e przetwornicajest sprawna. Dok³adne sprawdzenie trafopowielacza,tranzystora linii, diod i kondensatorów w okolicach tranzystoralinii nie przynosi efektu. Po wnikliwych pomiarachokazuje siê, ¿e uszkodzony jest bezpiecznik 1534 - 315mA wuk³adzie OW, czyli WN nie przeci¹¿a³o zasilacza, uaktywnia³siê uk³ad zabezpieczenia.J.O.Samsung CK-20S20BTOdbiornik ca³kowicie martwy.Oglêdziny ujawniaj¹ rozerwany sterownik przetwornicy –uk³ad scalony KA3S0680RF. Przyczynami tak gwa³townegojego uszkodzenia mog¹ byæ: zimne luty pod transformatoremprzetwornicy i/lub 10-krotny spadek sprawnoœci kondensatoraC802 - 33µF/50V. Po usuniêciu obu przyczyn, wymianiesterownika i bezpiecznika F801B odbiornik rozpoczyna prawid³ow¹pracê.J.O.Beko TVB-4206Y chassis 12.1 V1Skacze obraz, zwê¿a siê w pionie.Czasami odbiornik dzia³a³ kilka minut prawid³owo. Przyczyn¹okaza³a siê „przerywaj¹ca” dioda D502 w otoczeniu uk³aduscalonego odchylania pionowego. Zastosowano w to miejscediodê 1N4007.J.O.JVC AV-21KJ1SEF, Belstar 20A11T/S chassis11AK30A4Próbkuje zasilacz.Uszkodzony tranzystor linii Q603 - BU808DFI. Przyczyn¹jest brak sprawnoœci kondensatora C623 - 47µF/160V wga³êzi zasilania tranzystora linii i/lub kondensatora C613 -10µF/63V, przez który podawany jest impuls na bazê tranzystoraBU808DFI. Tranzystor BU808DFI „to Darlington” – niemo¿na go zast¹piæ zwyk³ym BU508DF.J.O.Philips 25MK2780/58R chassis MK2Po nagrzaniu zaczyna znikaæ obraz, a¿ w koñcu ca³kowicie znika, TXT ca³y czasdzia³a dobrze.Podgrzanie i ch³odzenie matrycy 7581 - TDA3504 powodujeodpowiednio nasilanie i zanikanie usterki, jednak po wymianieTDA3504 usterka nadal wystêpuje. Dopiero dok³adnepomiary napiêæ sta³ych na nó¿kach uk³adu scalonego TDA3504pozwalaj¹ znaleŸæ usterkê. Powoduje j¹ zwieraj¹cy kondensator2568 - 100nF, podpiêty do nó¿ki 11 uk³adu scalonegoTDA3504. Wymiana tego kondensatora przywraca ca³kowit¹sprawnoœæ odbiornika.J.O.Sanyo C21EF63EXH TXT chassis A7-A21Po w³¹czeniu widaæ tylko pulsuj¹c¹ diodê LED, brak innej reakcji.Przyczyn¹ okaza³ siê kondensator w zasilaczu C563 - 330µF/35V. Po jego wymianie TV dzia³a prawid³owo. W.W.Philips 281571SB/02R chassis GR2.1Po w³¹czeniu zaczyna dzia³aæ, lecz obraz pojawia siê i znika (ciemny ekran iprawid³owy).Przyczyn¹ tych objawów jest kondensator na p³ytce kineskopuC2411 - 330µF/16V.W.W.Grundig T55-640 OIRT chassis CUC6300Po w³¹czeniu przyciskiem sieciowym dioda LED zaczyna pulsowaæ. W tym samymrytmie s³ychaæ te¿ z³¹ pracê przetwornicy.Po od³¹czeniu obci¹¿enia po stronie wtórnej i obci¹¿eniuzasilacza ¿arówk¹ efekt pracy przetwornicy taki sam. Przy-14 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisoweczyna tkwi³a po stronie pierwotnej, uszkodzon¹ okaza³a siêdioda D661 - SK1GF01 (up³ywnoœæ pod napiêciem), jako zamiennikzastosowa³em BYT53.W.W.Thomson 70DE32TX chassis TX92W górnej czêœci ekranu widoczne zniekszta³cenia obrazu wraz powrotami.Przyczyn¹ okaza³ siê kondensator CF30 - 47µF/50V w aplikacjiuk³adu odchylania pionowego.W.W.Mitsubishi CT2525 chassis EURO10TV dzia³a, lecz niekiedy nie mo¿na go w³¹czyæ, nie reaguje na rozkazy z pilota.Przyczyn¹ okaza³ siê uk³ad resetu IC703 - PST520E, podaj¹cynapiêcie na 27 nó¿kê procesora.Linie powrotów w górnej czêœci ekranu.Uszkodzony kondensator C411 - 100µF/35V w aplikacjiuk³adu odchylania pionowego IC401 - µPC1488. W.W.Otake Color 517VTTV mo¿na za³¹czyæ i dzia³a prawid³owo, lecz doœæ czêsto po w³¹czeniu s³ychaædziwne piszczenie transformatora WN.Pomiary wykaza³y nieprawid³owe sterowanie tranzystoremlinii. Przyczyn¹ okaza³ siê uk³ad scalony TA8659AN jako zamiennikzamontowa³em TA8659CN.W.W.Sony KV21V6U chassis BC4Fonia 6.5MHz.Odbiornik przywieziony z Wielkiej Brytanii przystosowanydo odbioru standardu I. Filtr fali powierzchniowej przenosipasmo w zakresie 6÷6.5MHz. Proste przestrojenie na systemDK to wymiana filtrów FCM CF101 i CF102 z 6MHz na6.5MHz.W.W.Universum FT8189 chassis 11AK19Po w³¹czeniu s³ychaæ przebicie wysokiego napiêcia na transformatorze.Do wymiany trafopowielacz 4031800113, jako zamiennikzamontowa³em CT8029. Po jego wymianie nale¿a³o tylko skorygowaæU ¿arzenia.W.W.Daewoo chassis CP830Brak odbioru stacji TV w paœmie VHF.Sprawdzono napiêcia: 33V i 5V zasilaj¹ce g³owicê U100 -TEDE9-320A – okaza³y siê prawid³owe. Magistrala I 2 C dochodz¹cado g³owicy te¿ jest w porz¹dku. Uszkodzeniu uleg³ag³owica w.cz. U100. Po wymianie g³owicy nale¿y wejœæ w trybserwisowy aby ustawiæ napiêcie ARW.R.S.Samsung CW28C33NS8XXE chassis KS3AObraz zaœnie¿ony, brak regulacji kontrastu.Uszkodzenie znajduje siê w bloku w.cz./p.cz. TUO1S -TCPW3001PD09A. Próbowano regulowaæ napiêcie ARW, alebez skutku. W bloku tym jako uk³ad p.cz. pracuje uk³adTDA4470M. Poniewa¿ brak schematu ideowego bloku w.cz./p.cz. do naprawy pos³u¿ono siê schematem OTVC Daewoochassis CP830, na którym znajduje siê ww. uk³ad scalony. Zewzglêdu na to, ¿e napiêcia pomierzone na uk³adzie TDA4470Mbardzo ró¿ni³y siê od podanych na schemacie, postanowiono gowymieniæ. Okaza³o siê to s³uszne, obraz sta³ siê prawid³owy,potrzeba by³o tylko niedu¿ej korekcji napiêcia ARW. R.S.Sharp C7015 MKII chassis CA100Przetwornica próbkuje.Na wyjœciu przetwornicy napiêcia wahaj¹ siê wokó³ wartoœcirównej 1/3 napiêæ nominalnych. Przyczyn¹ tego stanu s¹uszkodzone elementy w sterowaniu transformatora IC701 - RN-FX01038M. S¹ to: dioda Zenera D717 - 6V2 oraz tranzystorQ705 - 2SC2412. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe140V na 100µF/200V.R.S.Philips 32PW6506/58 chassis L01.1E AASamoczynnie wy³¹cza siê do czuwania.Po w³¹czeniu do pracy OTVC pracuje 10-15 sekund lub 30sekund z obrazem i foni¹, jednak w czasie tej pracy obraz mocnozmienia siê. Pojawia siê poœwiata zielono-niebieska, czasamiobraz jest w tonacji czerwonej z widocznymi powrotami. Przyczynale¿y w kineskopie W76ERF042X013, który wykazujeprzy pomiarze emisji katod du¿e skoki wartoœci emisji. R.S.Philips 42PF3320 chassis LC4.9E (plazma)Brak oznak pracy.Pomiar napiêæ przetwornicy czuwania: 9V, 5V daje wyniki5.5V i 2.6V. Przyczyn¹ tego stanu jest uk³ad scalonej diodyZenera 7530 - TL431, stanowi¹cej Ÿród³o napiêcie odniesieniadla transoptora 7601.R.S.Hitachi CP2975TAN chassis A5Tryb serwisowy.Wejœcie w tryb serwisowy:• jednoczeœnie nacisn¹æ i przytrzymaæ dwa przyciski naklawiaturze lokalnej OTV: [ Vol+ ] i [ Vol- ],• w tym czasie w³¹czyæ odbiornik w³¹cznikiem sieciowym– to umo¿liwia wejœcie w tryb fabryczny,• nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ ESC ] znajduj¹cy siê podklapk¹ w nadajniku zdalnej regulacji. Potwierdzeniem wejœciaw tryb serwisowy jest pojawienie siê menu serwisowego.Wyjœcie z trybu serwisowego nastêpuje w wyniku wy³¹czeniaodbiornika wy³¹cznikiem sieciowym.R.S.Thomson 55MC16TX-A chassis TX-91Okresowe zawijanie obrazu od góry ekranu.Przez pó³ godziny odbiornik pracuje prawid³owo. Po tymczasie nastêpuje zawijanie obrazu od góry ekranu, jednoczeœnieobraz drga w pionie. Wymieniono uk³ad odchylania pionowegoIF01 - TDA1771, jednak to nic nie da³o. Dopiero odpowiedniaregulacja w trybie serwisowym usunê³a tê usterkê. R.S.Sanyo CE28DN3 chassis EB4Brak oznak pracy.Przetwornica nie pracuje. Na bazie tranzystora kluczuj¹ce-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 15

Porady serwisowego przetwornicy Q613 - 2SC3895 brak napiêcia startowego.Przyczyn¹ tego stanu okaza³o siê uszkodzenie rezystora startowego(przerwa) R621 - 120k/0.5W. Rezystor ten znajdujesiê w uk³adzie startowym przetwornicy. Po naprawie nale¿ysprawdziæ i ewentualnie skorygowaæ napiêcie 130V na C642 -220µF/200V. Regulacja tego napiêcia odbywa siê za pomoc¹potencjometru VR841.R.S.Philips 21PT2683/58 chassis L7.2E AAWy³¹cza siê do trybu czuwania.Pomiar napiêcia g³ównego daje wynik 115V zamiast 96V.Powoduje to zabezpieczanie przepiêciowe przetwornicy. Niedzia³a regulacja napiêcia +Vbat potencjometrem 3540 - 4.7k.Uszkodzeniu uleg³ rezystor 3539 - 18k. Po jego wymianie nale¿ysprawdziæ, czy napiêcie na kondensatorze 2561 - 47µF/160V wynosi 96V.R.S.Blaupunkt PS45-29VT chassis FM311.22K³opot z poziomem fonii.W czasie pracy telewizora nastêpuje obni¿anie lub podwy¿-szanie samoczynnie poziomu fonii. Dzieje siê to zupe³nie przypadkowo.Sprawdzono wszystkie regulacje zwi¹zane z foni¹.By³y przypadki z³ej regulacji tonów wysokich. Postanowionowymieniæ uk³ad regulacji fonii IC2250 - TDA6610. Okaza³osiê to skuteczne. Uk³ad ten jest obs³ugiwany przez magistralêI 2 C. Przy naprawie pos³ugiwano siê schematem OTVC Grundigchassis CUC5350.R.S.Panasonic TX-25LD4P chassis EURO4Po w³¹czeniu do pracy zaraz przechodzi w stan czuwania.Okazuje siê, ¿e pojawia siê sygna³ zabezpieczenia VFLB.Jest to zabezpieczenie w uk³adzie odchylania pionowego.Uszkodzony zosta³ uk³ad odchylania pionowego IC451LA7845.R.S.LG RE29FA33PX chassis MC017AObraz za szeroki.Najpierw w trybie serwisowym próbowano ustawiæ szerokoœæobrazu. Ta regulacja dzia³a bardzo s³abo. Przyczyn¹ zadu¿ej szerokoœci obrazu jest kondensator C411 - 1µF/250V(utrata pojemnoœci). Znajduje siê on w uk³adzie zamykaj¹cymcewki H do masy.R.S.Panasonic TX-29PN1P chassis GP4LOdbiornik zablokowany.Zablokowanie dzia³ania odbiornika spowodowane zosta³ow wyniku zmiany opcji OTVC na skutek przepiêæ w sieci energetycznej.W celu odblokowania telewizora nale¿y wejœæ wtryb serwisowy i dokonaæ ustawienia wartoœci wszystkich opcji.Dla tego modelu mamy nastêpuj¹ce wartoœci opcji w zapisieszesnastkowym:Opcja 1: = 0F Opcja 2: = 00 Opcja 3: = A0Opcja 4: = 00 Opcja 5: = 00 Opcja 6: = 35Opcja 7: = 7F Opcja 8: = 54 Opcja 9: = 00Opcja 10: = 00 Opcja 11: = 11 Opcja 12: = 00Opcja 13: = 88R.S.Sanyo C21EF13EX chassis A7ABrak mo¿liwoœci strojenia OTVC.Pomiar napiêcia +33V na g³owicy w.cz. daje wynik pozytywny– napiêcie prawid³owe, natomiast stwierdzono brak napiêciawarikapowego na g³owicy w.cz. Przyczyn¹ tego stanujest procesor zarz¹dzaj¹cy M37210M3-621SP. Po wymianieprocesora zarz¹dzaj¹cego nale¿y przeprowadziæ proces jegoinicjacji do pracy.R.S.Metz chassis 696Brak oznak pracy.Nie pracuje przetwornica. Uszkodzeniu uleg³y: tranzystorkluczuj¹cy Tr1771 - BUZ91A oraz rezystor Rr1777 - 150k/0.5W. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie 150V na “+”kondensatora C1812 - 100µF/250V.R.S.JVC C-FT21EE chassis CP-375Brak obrazu.Ekran odbiornika jest ciemny. Brak wysokiego napiêcia kineskopu.Napiêcie systemowe wynosi 80V zamiast 123V. Testtrafopowielacza T402 o symbolu 1142.5057 daje odpowiedŸdlaczego brak obrazu i wysokiego napiêcia – trafopowielaczjest uszkodzony. Przy wymianie zastosowano trafopowielaczfirmy Diemen HR7880. Podczas naprawy korzystano ze schematuOTVC Daewoo chassis CP-375.R.S.Funai TV2100T MK8Przypadkowe zmiany jasnoœci obrazu.Pomiary na kineskopie napiêcia UG2 wykazuj¹ spore wahania.Przerywa potencjometr SCREEN na trafopowielaczuT552 o symbolu FCM-20B034A. Wymieniono wiêc go na trafopowielaczfirmy Diemen HR7691. To da³o stabilne napiêcieUG2 kineskopu.R.S.JVC chassis 11AK19PRONieczynny po wy³adowaniach atmosferycznych.Nie pracuje przetwornica. Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ceelementy: bezpiecznik F801 - 3.15A, diody mostka prostowniczegoD801-804 - 1N4007, rezystor R825 - 0.22R/2W, tranzystorkluczuj¹cy Q802 - MTP6N60E i rezystor R819 - 0.33R/2W. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie 115V na wyprowadzeniu“+” kondensatora C829 - 47µF/160V. R.S.Lexus CB-3688PSTPo w³¹czeniu do sieci œwieci czerwona dioda LED, ale odbiornik nie chce siê prze-³¹czyæ do stanu pracy.Wymiana kondensatorów po pierwotnej stronie przetwornicynie zmienia sytuacji. Napiêcie zasilaj¹ce uk³ad odchylaniapoziomego tylko nieca³e 5V. W tym przypadku uszkodzonymelementem okaza³ siê kondensator elektrolityczny C615 -47µF/160V – wewn¹trz kondensatora nie „kontaktowa³o” jednoz wyprowadzeñ. Po wymianie kondensatora C615 napiêcia zprzetwornicy s¹ prawid³owe jednak odbiornik w dalszym ci¹gunie chce daæ siê w³¹czyæ do stanu pracy. Nale¿a³o jeszczewymieniæ tranzystor Q606 - 2SC2335, za³¹czaj¹cy napiêcie wg³ównej ga³êzi odchylania poziomego.Z.K.16 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisoweJVC C-211EE chassis BYIIOdbiornik po wy³¹czeniu nie chce daæ siê ponownie w³¹czyæ w stan pracy, œwiecidioda standby.Z relacji klienta wynika, ¿e wczeœniej odbiornik by³ ju¿naprawiany, wymieniono kondensatory po pierwotnej stroniezasilacza, jednak nie usunê³o to usterki. W tym przypadku nale¿a³ojeszcze wymieniæ C924 - 100µF/160V oraz profilaktycznieC934 - 100µF/160V.Z.K.Sanyo C20EE17EX TXT chassis F6-A20Odbiornik pracuje, fonia prawid³owa, okresowo zanika obraz.Ekran staje siê ca³kowicie czarny i z lewej jego strony pojawiaj¹siê jasne zak³ócenia, albo na ekranie pojawiaj¹ siêlinie powrotów. Poruszanie g³owic¹ w.cz. powoduje pojawieniesiê normalnego obrazu. Dalsze badanie wykazuje, ¿e g³owicajest sprawna, a zimne luty (odbiornik reaguje równie¿ naostukiwanie ekranu p.cz.) znajduj¹ siê w obrêbie uk³adów p.cz.W tym przypadku nale¿a³o przelutowaæ wyprowadzenia uk³aduscalonego w czêœci p.cz. Przywróci³o to ca³kowit¹ sprawnoœæodbiornika.Z.K.Grundig chassis K1, E1, C7, C8, E5, K5, D5Wy³¹czenie blokady rodzicielskiej.W odbiornikach skonstruowanych w oparciu o chassis K1,E1, C7, C8, E5, K5, D5 i podobnych jest mo¿liwe zlikwidowanieblokady rodzicielskiej bez znajomoœci i koniecznoœciwprowadzenia kodu. Funkcja ta i jej aktywacja lub dezaktywacjamo¿e zostaæ zmieniona w nastêpuj¹cy sposób:• przyciskiem [i] wywo³aæ menu g³ówne,• wybraæ liniê “Suchen/Abstimmung”,• wybraæ liniê “Kindersicherung”,• w³¹czyæ lub wy³¹czyæ blokadê rodzicielsk¹ wybieraj¹codpowiednio “Ein” lub “Aus”,• zakoñczyæ ustawienia poprzez naciœniêcie przycisku [i].Przy uaktywnionej blokadzie rodzicielskiej funkcjami odbiornikamo¿na sterowaæ jedynie za pomoc¹ pilota, który mo¿nadla pewnoœci schowaæ przed dzieæmi.H.D.Sharp 37AM12H, 37AM23H, 37AT25H,51AT15H chassis 5BSATryb hotelowy.W trybie hotelowym tych odbiorników niedostêpna jest funkcjastrojenia programów oraz ograniczona jest wartoœæ maksymalnapoziomu fonii. Ustawienia lub wy³¹czenia tych funkcji trybuhotelowego przeprowadza siê w trybie serwisowym.W celu uruchomienia trybu serwisowego nale¿y równoczeœnienacisn¹æ na klawiaturze lokalnej przyciski [VOL-] i[P+] w tym czasie w³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym.Z listy dostêpnych regulacji za pomoc¹ przycisków[ P + ] / [ P - ] wybraæ parametr NVM.1. W³¹czenie/wy³¹czenie funkcji strojenia.Za pomoc¹ przycisków [ VOL + ] / [ VOL - ] wybraæ adres“0B”. Przyciskiem numerycznym [2] na pilocie zmieniæwartoœæ adresu “0B”; w ten sposób nastêpuje zablokowanielub aktywowanie strojenia. Dla opisywanych modeli OTVCwartoœæ heksadecymalna dla adresu “0B” przyjmuje nastêpuj¹cewartoœci:Model Strojenie Strojeniezablokowane dostêpne37AM12H 9C 9837AM23H BC B837AT25H BC B851AT15H BC B8Automatyczne zapamiêtanie ustawionej wartoœci nastêpujew wyniku wy³¹czenia odbiornika za pomoc¹ wy³¹cznika sieciowego.2. Ustawienie maksymalnego poziomu g³oœnoœciZa pomoc¹ przycisków [ VOL + ] / [ VOL - ] wybraæ adres“0E”. Zmieniaj¹c wartoœæ komórki ustawiæ nastêpuj¹cewartoœci poziomu g³oœnoœci:Poziom g³oœnoœciWartoœæ100% FF85% DF75% BF60% 9F50% 7F40% 5FAutomatyczne zapamiêtanie ustawionej wartoœci nastêpujew wyniku wy³¹czenia odbiornika za pomoc¹ wy³¹cznika sieciowego.Urz¹dzenie znajduje siê w trybie blokady rodzicielskiej.Przyczyn¹ mo¿e byæ albo nieprawid³owy numer PIN, albouszkodzenie danych. W celu skasowania blokady rodzicielskiejbez znajomoœci kodu nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci:• w³¹czyæ odbiornik g³ównym wy³¹cznikiem sieciowym,• nacisn¹æ jednoczeœnie przycisk [VOL-] na klawiaturzelokalnej i przycisk [ CHILD LOCK ] na pilocie,• nacisn¹æ przycisk [ MODE ] na pilocie,• przyciskami [ P + ] / [ P - ] przesun¹æ kursor na pozycjê“Child Lock”,• nacisn¹æ ponownie przycisk [ MODE ],• wprowadziæ nowy numer PIN (numer zapamiêtaæ),• wybraæ “EXIT” i nacisn¹æ ponownie przycisk [ MODE ].Alternatywna metod¹ zlikwidowania blokady rodzicielskiejbez znajomoœci kodu jest przeprogramowanie pamiêci NVM.W tym celu nale¿y zmieniæ wartoœci komórek C5 ÷ C9. Znaczenietych komórek jest nastêpuj¹ce:• C5 – has³o w³¹czone (1), wy³¹czone (0), domyœlnie 00,• C6 – pierwsza cyfra kodu PIN, domyœlnie 05,• C7 – druga cyfra kodu PIN, domyœlnie 05,• C8 – trzecia cyfra kodu PIN, domyœlnie 05,• C9 – czwarta cyfra kodu PIN, domyœlnie 05.W celu w³¹czenia lub wy³¹czenia blokady rodzicielskiejnale¿y zmieniæ wartoœæ komórki “0B”.Brak teletekstu.Nale¿y skontrolowaæ sygna³ wizyjny i jeœli jest nieprawid³owy,zmniejszyæ rezystor R1072 do wartoœci 470k. Nale¿yrównie¿ sprawdziæ/wymieniæ diodê D1002 - DX0045 (1N4148).Problemy z teletekstem.Problemy z prawid³owym odbiorem teletekstu polegaj¹cena dr¿eniu wyœwietlanych znaków wynikaj¹ ze zmian tolerancjiuk³adów wp³ywaj¹cych na ca³kowity sygna³ wizyjny CVBS.Nieprawid³owoœæ mo¿na zminimalizowaæ do³¹czaj¹c równolegledo rezystora R521 kondensator 220nF.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 17

Porady serwisoweBrak menu strojenia.Jeœli problem wyboru menu strojenia nie jest spowodowanyw³¹czon¹ blokad¹ strojenia (patrz porada dotycz¹ca trybuhotelowego – zmiana adresu “0B”), nale¿y wymieniæ diodêD1002 - DX0045 (1N4148).Problemy ze strojeniem.Funkcja przeszukiwania dzia³a, lecz nie zatrzymuje siê naznalezionych stacjach. Przyczyn¹ tej nieprawid³owoœci s¹ najczêœciejzimne luty wyprowadzeñ cewki L205 - 0.39µH (pomiêdzyn.5 i 6 uk³adu p.cz. IC201 - STV8223A lub niew³aœciweustawienie parametru AFT VCO.Uszkadzanie siê tranzystora wyjœciowego linii Q602.Przyczyn¹ przypadkowego uszkadzania siê tranzystora liniiQ602 mog¹ byæ za du¿e wahania i zmiany napiêcia zasilaj¹cegostopieñ odchylania poziomego. W celu zapobie¿eniapowtarzaniu siê tego rodzaju uszkodzenia nale¿y wymieniækondensator C713 - 1000µF koniecznie na 105°C.Pozostaje w trybie standby.W tym wypadku przyczyn¹ okaza³y siê szumy i zak³óceniana linii napiêcia 5V. Nale¿a³o wymieniæ diodê D709 - DX0505(1N4935), mimo ¿e pomiary nie wykazywa³y jej uszkodzenia.Na diodzie tej wytarzane jest napiêcie +10V, z którego wytwarzanejest napiêcie 5V.H.D.Sharp 37DM23H, 37DT25H, 51DT25Hchassis CA1Brak teletekstu.Pomiary wykaza³y niski poziom sygna³u wizyjnego (CVBS)na wyprowadzeniu 30 uk³adu IC1001 - IX1632BMNO (powinnobyæ 2.5V). Przyczyn¹ takiej usterki najczêœciej s¹ tranzystoryQ801 i/lub Q201 - oba typu 2SC2412KQ.Brzêczenie fonii.Powodem tych zak³óceñ najczêœciej jest zaszumiony sygna³p.cz. lub nieprawid³owe zestrojenie parametru AFT VCO.Parametr AFC VCO ustawia siê w trybie serwisowym. Jeœlizestrojenie jest prawid³owe, najczêœciej powodem brzêczeniajest uszkodzenie tranzystora Q801 - 2SC2412KQ.Problemy z odchylaniem pionowym.Problemy ze stopniem odchylania pionowego wynikaj¹ ztego, ¿e jego wyjœcie jest sprzê¿one sta³opr¹dowo i trudnoœciw trakcie startu tego stopnia mog¹ mieæ doœæ powa¿ne skutkina wyjœciu. Do skontrolowania s¹ praktycznie wszystkie elementyze szczególnym uwzglêdnieniem rezystorów R507,R508, R522 oraz kondensatorów C510, C512, C514 i C713.Brak obrazu i dŸwiêku.Brak obrazu i dŸwiêku, zasilacz pracuje, ale stwierdzonoproblemy z sygna³em RESET. Powodem jest uszkodzenie tranzystoraQ704 - H-TX0130BM (BC338-40) – w napiêciu“+5Va” i/lub Q1012 - 2SC2412KQ – podaj¹cego sygna³ RE-SET.H.D.Sharp 51AT15H chassis 5BSADryft napiêcia strojenia.Powodem dryftu napiêcia strojenia objawiaj¹cego siê odstrajaniemsiê od stacji s¹ wahania i zmiany w linii napiêciaVT. Nale¿y zmieniæ wartoœci nastêpuj¹cych rezystorów:• R205 z 33k na 6.8k,• R1034 z 33k na 8.2k,• R1035 z 100k na 22k,• R1077 z 22k na 4.7k.Zaniki dŸwiêku lub koloru.W przypadkowych momentach na krótk¹ chwilê (rzêdu pó³sekundy) zanika dŸwiêk i/lub kolor. Przyczyn¹ jest niew³aœciwaodpowiedŸ obwodu identyfikacji i uk³adów ARW. Nale¿yzmieniæ pojemnoœci nastêpuj¹cych kondensatorów:• C209 – zmniejszyæ z 1µF do 100nF (100nF/50V); kondensatorpod³¹czony do n.22 uk³adu p.cz. IC201 -STV8223A,• C808 – zmniejszyæ z 100nF do 47nF (47nF/50V) – kondensatorSMD pod³¹czony do n.38 (ID) procesora wideoIC801 - MC44007.H.D.Sharp 51CS03H, 59CS03H, 66CS03Hchassis CSZa du¿e nasycenie koloru.W przypadku eksploatowania odbiornika w œrodowisku ostosunkowo wysokiej temperaturze, zwiêksza siê nasyceniekoloru (nastêpuje „przesycenie” koloru) i pojawiaj¹ siê „kolorowe”linie powrotów: czerwone, zielone lub niebieskie. Powodemtych objawów jest „zachowanie siê” (zmiana w³asnoœciw podwy¿szonej temperaturze, a w skrajnych przypadkachnawet tworzenie siê „œcie¿ek przewodz¹cych”) topnika i œrodkówtechnologicznych pozosta³ych na p³ytce drukowanej p³ytkidrukowanej po procesie lutowania. Opisane nieprawid³owoœcimo¿na usun¹æ poprzez wymontowanie tranzystorów SMDQ870, Q871 i Q872, dok³adne wyczyszczenie p³ytki drukowanejœrodkiem do czyszczenia p³ytek drukowanych lub alkoholemi ponowne zamontowanie tranzystorów. TranzystoryQ870 - Q872 – BFN20 (TX0157BMZZ).Brak lub zaniki odchylania pionowego.Przyczyna braku lub zaników (przerw) odchylania pionowegomog¹ byæ niepewne po³¹czenia lutowane wyprowadzeñcewki L501. Przywrócenie prawid³owego dzia³ania uk³adówodchylania pionowego mo¿na osi¹gn¹æ poprzez poprawienielutowania wyprowadzeñ cewki.H.D.Sharp 51CS03H, 51CS05H, 59CS03H,59CS05H, 66CS03H, 66CS05H chassis CSProblemy z odchylaniem pionowym.Je¿eli zosta³y sprawdzone (podmienione) wszystkie istotneelementy, a problemy z odchylaniem pionowym ci¹gle pozostaj¹nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce zmiany uk³adowe:• zamontowaæ dodatkow¹ diodê 1N4148 pomiêdzy emitertranzystora Q509 a katodê diody D513; katodê montowanejdiody przylutowaæ do emitera Q509,• skontrolowaæ wartoœæ rezystora R534, powinno byæ 390R,• w liniach zasilaj¹cych +13V i -13V w szereg z cewkamiL607 i L608 zamontowaæ bezpieczniki 1A/125V (QFS-J1023CEZZ).Zaniki lub zak³ócenia dŸwiêku.Po d³ugotrwa³ym u¿ytkowaniu odbiornika szczególnie w18 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisoweotoczeniu o stosunkowo wysokiej temperaturze dochodzi dozaników dŸwiêków, albo do g³oœnych zak³óceñ typu “beep”.W celu usuniêcia tej dokuczliwej nieprawid³owoœci nale¿ypo³¹czyæ przewodem (jak najkrótszym - oko³o 2cm) wyprowadzenie22 uk³adu IC0301- IX1592BM (MSP3410) z mas¹,to znaczy z wyprowadzeniami 28 i 29 tego uk³adu. H.D.Sharp 51CS03H, 51CS05H, 59CS03H,59CS05H, 59CSD8H, 66CS03H, 66CS05H,66CSD8H chassis CSZaniki dŸwiêku.W odtwarzaniu dŸwiêku wystêpuj¹ krótkotrwa³e przerwy izaniki. Jest to szczególnie widoczne przy zmianie kana³u. Nieprawid³owoœæta jest efektem nierównej odpowiedzi multistandardowegoprocesora dŸwiêku IC301 - IX1592BM (MSP3410).Efekt ten mo¿na usun¹æ poprzez pod³¹czenie do n.61 (RESET)procesora kondensatora poliestrowego 47nF/63V.Problemy z liniowoœci¹ pionow¹.Przypadkowo pojawiaj¹ siê zak³ócenia liniowoœci pionowejlub wystêpuj¹ „czêœciowe” braki skanowania pionowego.Powodem tych nieprawid³owoœci s¹ uszkodzenia podzespo-³ów w stopniu koñcowym odchylania pionowego. Statystykawskazuje, ¿e tymi podzespo³ami s¹ najczêœciej nastêpuj¹ce elementy:• D501, D502 – dioda Zenera 18V (RH-EX0558BMZZ),• D507, D512 – dioda 1N4934 (RH-DX0504BMZZ),• Q507 – tranzystor 2SA177 (RH-TX0147BMZZ),• Q508 – tranzystor 2SD2391Q (RH-TX0151BMZZ),• Q512 – tranzystor 2SB1561 (RH-TX0150BMZZ).Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii, uszkodzone tranzystory Q701 i Q601.W przypadku uszkodzenia tranzystora kluczuj¹cego przetwornicyQ701 i tranzystora koñcowego odchylania poziomegoQ601 do sprawdzenia i stosownie od wyników kontroli dowymiany s¹ nastêpuj¹ce elementy i podzespo³y:w zasilaczu:• tranzystory Q702, Q703• diody D720, D718• kondensatory C619, C714, C708,• rezystory R706, R707, R720w stopniu odchylania pionowego• diody D609, D610,• kondensatory C601, C604oraz cewki odchylaj¹ce i po³¹czenia roz³¹czalne cewek podwzglêdem zimnych lutowañ.Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii, uszkodzony tranzystor Q601.W przypadku stwierdzenia uszkodzenia tranzystora koñcowegoodchylania poziomego Q601 do sprawdzenia i wymianys¹ nastêpuj¹ce elementy i podzespo³y: diody D609, D610oraz kondensatory C601, C604, C619.Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii, uszkodzony tranzystor Q601 i koñcówkafonii.W przypadku stwierdzenia zwarcia tranzystora koñcowegoodchylania poziomego Q601 i stopnia koñcowego toru fonii,przyczyny defektu tranzystora Q601 nale¿y upatrywaæ wbraku lub nieprawid³owoœci na linii zasilania -16V (zasilaj¹cejstopieñ audio). Nowego tranzystora Q601 nie nale¿y montowaædopóty, dopóki nie zostanie przywrócone prawid³owe funkcjonowanieobu napiêæ zasilaj¹cych: +16V i -16V.Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii, jedynie dioda NICAM œwieci lub miga.W przypadku braku obrazu oraz fonii i œwiecenia lub miganiadiody NICAM (sygna³ antenowy od³¹czony od odbiornika)nale¿y skontrolowaæ przebieg na 33 wyprowadzeniu(ALE) uk³adu IC1001 i w zale¿noœci od wyniku postêpowaæzgodnie z punktem 1 lub 2.1. Na wyprowadzeniu 33 (ALE) uk³adu IC1001 - IX1598BM(SAB-C502) wystêpuje przebieg 22MHz – sprawdziæ pracêmagistrali I 2 C:• magistrala I 2 C pracuje prawid³owo – sprawdziæ procesorwizyjny IC201 – IX1582BM (TDA8375A),• linia danych lub zegara pracuje nieprawid³owo – od³¹czaæpo kolei wszystkie uk³ady wspó³pracuj¹ce z magistral¹,a¿ zostanie przywrócona jej prawid³owa praca; w przypadkuod³¹czenia od magistrali I 2 C pamiêci NVM, szynydo momentu startu przez 30 sekund pozostaj¹ nieaktywne;szyny magistrali nie startuj¹, jeœli uk³ad procesora wizyjnegoIC201 jest od³¹czony od magistrali,• przebiegi na magistrali pulsuj¹ – sprawdziæ uk³ad procesoramegatekstu IC401 – IX1584BM (SDA5273C26) orazczy na tranzystorze Q704 - TX0130BM (BC338-40) podaj¹cymnapiêcie +5Vstby jest w³aœciwe napiêcie (czy niejest zbyt niskie).2. Na wyprowadzeniu 33 (ALE) uk³adu IC1001 - IX1598BM(SAB-C502) pojawia siê napiêcie sta³e – sprawdziæ przebiegRESET na n.10 mikrokontrolera IC1001:• stan niski – uszkodzenia nale¿y poszukiwaæ w obwodziezegara mikrokontrolera,• stan wysoki – uszkodzenia nale¿y poszukiwaæ w obwodzietworzenia przebiegu RESET.Sygnalizacja b³êdów.W niektórych przypadkach uszkodzeñ sekwencja b³yskówdiody LED NICAM sygnalizuje lokalizacjê wyst¹pienia nieprawid³owoœci.Znaczenie tych b³ysków jest nastêpuj¹ce:• 1 b³ysk - 1 sekunda przerwy – stopieñ odchylania pionowego,• 2 b³yski - 1 sekunda przerwy – niemo¿liwy zapis lub odczytpamiêci NVM,• 3 b³yski - 1 sekunda przerwy – multistandardowy procesorfonii,• 4 b³yski - 1 sekunda przerwy – procesor wizyjny.Procedura sygnalizacji b³êdów za pomoc¹ b³ysków diodyLED nie jest dostêpna we wszystkich wykonaniach chassis CS,zosta³a w nich zastosowana w trakcie jego produkcji.Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii.Pomiary wykazuj¹ obecnoœæ zasilania stopnia koñcowegoodchylania poziomego, brak jednak¿e przebiegów steruj¹cychtym stopniem. Dioda LED NICAM zapala siê na 3 do 6 sekundpo czym gaœnie (sygna³ antenowy jest od³¹czony od odbiornika).Nale¿y sprawdziæ rezystor R611 oraz procesor wizjiIC201 – IX1582BM (TDA8375A).Odbiornik martwy, brak napiêcia zasilania stopnia koñcowego linii.Po odlutowaniu wyprowadzenia 2 trafopowielacza pomiarywykazuj¹ nastêpuj¹ce wartoœci:• 0V – zasilacz nie pracuje; nale¿y sprawdziæ, czy powodemnie jest brak mo¿liwoœci podjêcia pracy i pozostawa-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 19

Porady serwisowenie zasilacza w trybie standby,• 20V ÷ 40V – taka wartoœæ wskazuje na zwarcie jednego znapiêæ wtórnych,• 110V ÷ 150V – zwarcie na linii zasilaj¹cej stopieñ koñcowyfonii.Odbiornik martwy, brak obrazu i fonii.Pomiary ujawniaj¹ pulsowanie przebiegu steruj¹cego prac¹stopnia koñcowego odchylania poziomego. Stwierdzonobrak komunikacji procesora megatekstu IC410 z mikrokontroleremsteruj¹cym IC1001.W innych przypadkach, gdy pulsowaniu przebiegu steruj¹cegoprac¹ stopnia koñcowego odchylania poziomego towarzyszy³oprzepalenie (spalenie) rezystora R628 (w niektórychpóŸniejszych modelach R634), powodem by³o uszkodzenietranzystora Q704 - TX0130BM (BC338-40).Zakolorowanie obrazu.Obraz kolorowy odtwarzany na ekranie jest zafa³szowany,widoczny jest efekt têczy. Przyczyn¹ jest brak impulsów o czêstotliwoœciodchylania poziomego na n.2 uk³adu IC501 -IX1556BM (BA10393). Powodem okaza³o siê uszkodzeniekondensatora C501.Jeœli opisanemu efektowi towarzyszy uszkodzenie (rozwarcie)rezystora R628, powodem jest przepalenie siê rezystorówbezpiecznikowych R631 lub R632.Problemy z korekcj¹ EW.W przypadku nieprawid³owej geometrii i zak³óceñ korekcjiEW do skontrolowania (wed³ug statystyki uszkodzeñ) s¹diody D605, D612, D621 oraz rezystor R628 (w modelachpóŸniejszych – R634).Brak obrazu.Brak obrazu – ciemny raster. Przyczyn¹ okaza³ siê brakimpulsów sandcastle w wyniku uszkodzenia diody D602.Informacje serwisowe.1. Uszkodzenie (powoduj¹ce okreœlone nieprawid³owe dzia-³anie odbiornika) diod D609 i D610 mo¿e nie potwierdzaæbadanie miernikiem.2. Tranzystor Q601, procesor IC201 i kondensator C601 wOTVC z kineskopem 51cm s¹ inne ni¿ w pozosta³ych modelach.3. Przed decyzj¹ o wymianie procesora wizyjnego nale¿y upewniæsiê, czy napiêcie zasilaj¹ce 8V jest obecne na wszystkichwyprowadzeniach doprowadzaj¹cych zasilanie do uk³adu,tzn. na nó¿kach 22, 23 i 53.4. Wartoœæ rezystora R706 w modelach 59CS05 i 66CS05wynosi 0.33R.Rozstrajanie siê odbiornika.Po nagrzaniu siê odbiornika obwód ARCz (AFT) zaczynazachowywaæ siê niestabilnie. To skutkuje odstrajaniem siê stacjina jednym lub na wszystkich kana³ach. Powodem s¹ zmianytolerancji podzespo³ów obwodu ARCz. W celu usuniêcianieprawid³owoœci nale¿y przeprowadziæ korektê regulacji uk³aduARCz. W tym celu nale¿y:• uruchomiæ tryb serwisowy (wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiemsieciowym, jednoczeœnie nacisn¹æ przyciski[VOL-] i [CH+] i w tym samym czasie w³¹czyæ odbiornikwy³¹cznikiem sieciowym,• do gniazda antenowego podaæ sygna³ testowy pasów kolorowychna kanale 69 (85.25MHz),• nacisn¹æ przycisk [ STANDBY ] na pilocie, proceduraregulacyjna zostanie wykonana automatycznie,• wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym w celuopuszczenia trybu serwisowego.Problemy ze startem, zaniki znaków, uszkadzanie siê tranzystora linii.Porada dotyczy równie¿ odbiorników 51/59/66CS03IR. Zanastêpuj¹ce problemy:• problemy ze startem – wyd³u¿ony czas w³¹czania,• zaniki / przerwy w wyœwietlaniu teletekstu,• zak³ócenia OSD – ko³ysanie, pochylanie znaków OSD,• problemy z wysokoœci¹ obrazu,• nieprawid³owa liniowoœæ pionowa – œciskanie góry lubdo³u obrazu,• uszkadzanie siê koñcowego tranzystora odchylania poziomegoodpowiedzialne mog¹ byæ kondensatory C604, C619 i/lubC714:• C604 – 330µF, 10V, 105°C,• C619 – 100µF, 63V, 105°C,• C714 – 1000µF, 10V, 105°C.Przy wymianie kondensatorów nale¿y bezwzglêdnie stosowaæelementy kategorii temperaturowej 105°C.Jasna linia na górze obrazu.U góry ekranu, oko³o 2.5 cm poni¿ej górnej krawêdzi, pojawiasiê jasna pozioma linia (jeœli raster jest prawid³owo ustawiony).Zazwyczaj klienci skar¿¹ siê, ¿e obraz póŸniej opuszczasiê o ponad centymetr w dó³, zawiniêcie obrazu jednak nienastêpuje. Opisanej nieprawid³owoœci nie mo¿na wyeliminowaæza pomoc¹ regulacji serwisowych. Powodem opisanegoefektu jest uszkodzenie kondensatorów C512 i C517 - oba22µF/25V (lub tylko jednego z nich).Brak lub zaniki dŸwiêku.Przyczyn¹ okaza³a siê dioda Zenera D333 na napiêcie 4.7V(EX0544BM). Dioda ta sporadycznie „przerywa³a” pracê.Problemy z odchylaniem pionowym.Charakter tych problemów jest nastêpuj¹cy:• co jakiœ czas przepaleniu ulega jeden lub oba rezystorybezpiecznikowe R631 i R632 w zasilaniu uk³adu odchylaniapionowego,• po nagrzaniu siê odbiornika raster podnosi siê do tego stopnia,¿e na dole ekranu pokazuje siê czarny pasek; czasamiprowadzi to do efektu têczy na górze ekranu,• wyrywanie (brak) linii – objaw podobny do uszkodzeniauk³adu megatekstu,• wolne prze³¹czanie siê w tryb standby.Nieprawid³owa praca tranzystora Q707 - TX0130BM(BC338-40), podaj¹cego napiêcie “+5Vmain” powoduje wahania(zmiany) napiêcia 5V zasilaj¹cego uk³ad odchylania pionowegoi procesora megatekstu oraz opisane wy¿ej objawy.Zmiany te mog¹ (jeœli maj¹ miejsce) zostaæ stwierdzone za pomoc¹pomiaru napiêcia na emiterze tranzystora Q707. Z regu-³y opisywane „uszkodzenie” tranzystora Q707 idzie w parze zuszkodzeniem (utrat¹ parametrów) kondensatora elektrolitycznegoC714 - 1000µF, 10V, 105°C, dlatego oba te elementy powinnybyæ wymieniane jednoczeœnie. Kondensator C714 filtrujenapiêcie +7.1V, z którego nastêpnie tworzone jest napiêcie+5V.H.D.20 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisoweAudioAiwa NSXR37 (odtwarzacz CD)Nie czyta p³yt.G³ówny silnik napêdowy pracuje poprawnie, jednak p³ytaCD ociera o konstrukcjê noœn¹ zmieniacza p³yt. Bli¿sza obserwacjadzia³ania ca³ego wózka lasera podpowiada, ¿e ca³y mechanizmpo zamkniêciu nie przyjmuje pozycji poziomej. Przeciwna(tylna) strona konstrukcji wózka opada do do³u. Za takistan rzeczy odpowiadaj¹ sp³aszczone gumowe amortyzatory.Ich materia straci³a naturaln¹ wysokoœæ oraz sprê¿ystoœæ. Prostymrozwianiem problemu jest pod³o¿enie na dole amortyzatorówsprê¿ynek np., z kó³ek sprzêg³owych dowijania zwyk³ychmagnetofonów kasetowych lub podobnych (sprê¿ynkimusz¹ byæ niewielkiej wysokoœci ok., 4mm oraz wyj¹tkowodelikatne). Ich za³o¿enie wymaga tylko wstêpnego wymontowaniawkrêtów odgraniczaj¹cych amortyzacjê. E.B.Thomson DPL911VD (odtwarzacz DVD)Nie pracuje.Po rozmontowaniu zestawu, okaza³o siê ¿e ca³kowitemuspaleniu uleg³ uk³ad wykonawczy IC905 zasilacza standby(jego górna czêœæ dos³ownie eksplodowa³a). Poniewa¿ nieposiadano schematu, niezbêdna by³a pomoc techniczna hurtownirozprowadzaj¹cej czêœci zamienne. Tym uk³adem jestuk³ad NCP1050B. Uszkodzi³ siê tak¿e rezystor ograniczaj¹cypr¹d sieci FR901 - 1R/1W. Po wymianie tych elementów zasilaczpracuje w trybie awaryjnym i nie produkuje napiêcia wyjœciowego+5V. Sprawdzono pozosta³e elementy zasilacza i niestwierdzono znacz¹cych odchyleñ od normy. Coœ jednak blokowa³ojego start. Od strony druku bardzo blisko transoptoraSN1 - SFH615A-3 zamontowana jest dioda SMD. Bardzo dok³adnyjej pomiar (po wymontowaniu), wykazuje minimaln¹up³ywnoœæ w kierunku zaporowym. Okaza³o siê, ¿e jest to diodaZenera C4V7. Wstawiono typow¹ diodê o tym napiêciu i zasilaczstandby ruszy³.E.B.Sony HST-D307 (zestaw audio)Przerwy w odbiorze w paœmie UKF.Usterka wystêpowa³a nieregularnie, czasem kilka minutsprzêt dzia³a³ prawid³owo, czasem bezustannie przerywa³. Pomog³awymiana filtru CF303 - 10.7MHz, przez który podawanyjest sygna³ FM na 1 nó¿kê LA1851N.J.O.Sony HCD-A290 (zestaw audio)Wymazywanie ustawieñ zapisanych w pamiêci.Po oko³o 2 godzinach po wy³¹czeniu urz¹dzenia nastêpujewymazywanie danych dotycz¹cych ustawieñ tunera. Nieprawid³owoœæta pojawia siê po zainstalowaniu nowego kontrolerasteruj¹cego IC601 - µPD78042AGF-012 lubµPD78042AGF-022 na „starej” p³ytce panelu. Oryginalniezamontowany mikrokontroler mo¿e zostaæ zast¹piony wymienionymiuk³adami pod warunkiem wykonania nastêpuj¹cejprzeróbki: nale¿y odlutowaæ wyprowadzenie 29 uk³adu IC601i „podnieœæ je do góry”, a nastêpnie po³¹czyæ to wyprowadzenieza pomoc¹ ³¹czówki (przewodu monta¿owego) z wyprowadzeniem8 tego uk³adu. Koniec przewodu, który ma byæpo³¹czony z wyprowadzeniem 8 uk³adu IC601 najwygodniejprzylutowaæ do tego wyprowadzenia kondensatora C601, którejest po³¹czone œcie¿k¹ z wyprowadzeniem 8. T.N.Sony DAV-S300 (kino domowe)Brak lub b³êdne podtytu³y dla p³yt DVD.Dla niektórych p³yt DVD pojawiaj¹ siê wy³¹cznie podtytu-³y w jêzyku duñskim. Jest to b³¹d funkcjonowania mikroprocesoraz powodu b³êdnego jego zaprogramowania. P³ytka DVDjest wyposa¿ona albo w uk³ad MBM29LV160B - 16M Flash(IC205), albo w MR27V1602 - One-time (IC206). Aby znaleŸæodpowiedni¹ wersjê ROM, nale¿y uruchomiæ test. Czterocyfrowaliczba “Revision: 1.***” na dole pod “Test ModeMenu” opisuje wersjê ROM. Chodzi o to, aby wersjê 1.040lub ni¿sz¹, IC205 wzglêdnie IC206 zast¹piæ wykonaniem ROM“MR27V1602E-F0MAZ060”.Ró¿nica poziomu dŸwiêku pomiêdzy CD i tunerem.Poziomy g³oœnoœci dŸwiêku z CD i tunera s¹ zbyt du¿e.Jest to spowodowane b³êdem w oprogramowaniu centralnejjednostki systemu fonii IC903. W celu wyeliminowania tejnieprawid³owoœci nale¿y na p³ytce DVD zast¹piæ uk³ad IC903M30622MA-A33FP jego ulepszon¹ wersj¹ M30622MA-1E5FP.T.N.Philips FW545C/21 (Mini-System)Przerywana praca CD.Z powodu wysokiej wilgotnoœci powietrza mo¿e siê zdarzyæ,¿e kolektor silnika sanek koroduje. Sanki z p³yt¹ CD nieporuszaj¹ siê wystarczaj¹co szybko w urz¹dzeniu, wzglêdniebardzo nierówno, co prowadzi do tego, ¿e laser „wyskakuje”ze œcie¿ki. W takim przypadku do wymiany jest napêd CDVAM2201. Zapobiegawczo powinny zostaæ wymienione jeszcze2 rezystory w uk³adach serwo:• 3849 na 82k, 5%, 1/6W.• 3850 na 5.6k, 5%, 1/6W.Urz¹dzenie nie odtwarza CD.Urz¹dzenie nie odtwarza jakichkolwiek p³yt i wyœwietlaczpokazuje komunikat, ¿e nie wykryto dysku (“DISC NOT FI-NALIZED”. Rozwi¹zanie problemu jest zainstalowanie nowejwersji mikrokontrolera (wersja 35) o numerze 996500001977.Uk³ad ten nadaje siê do stosowania w zestawach: FW545C,FW548C, FW555C, FW930 i FW930R.T.N.Philips FW-D5 (kino domowe)Szmery przy odtwarzaniu p³yt DVD.Przy niekorzystnych warunkach mo¿e siê zdarzyæ, ¿e klienciuskar¿aj¹ siê na usterkê w postaci szmerów przy odtwarzaniup³yt DVD. Przyczyn¹ s¹ wibracje, które zostaj¹ przeniesione znapêdu na odtwarzan¹ p³ytê. W takim przypadku napêd powinienzostaæ przymocowany od do³u za pomoc¹ dwóch dodatkowychœrub (D3 x12).Nieprawid³owe odtwarzanie – zaszumiony obraz przez z³¹cze SCART.W przypadku korzystania z jednokierunkowego kabla nale¿yna gnieŸdzie SCART oddzieliæ od masy kontakt 20.W przypadku korzystania z kabla z wykorzystanymi wszyst-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 21

Porady serwisowekimi przewodami, po pod³¹czeniu do odbiornika mo¿e siê zdarzyæ,¿e obraz jest bardzo zaszumiony lub wrêcz nie mo¿nanic zobaczyæ. Powodem mo¿e byæ pod³¹czenie wyprowadzenia20 (podaj¹cego sygna³ wizyjny) na z³¹czu SCART w odtwarzaczukina domowego do masy.T.N.Philips FW750C/22S (Mini-System)Blokowanie siê klapki pojemnika kaset.Przez nieprawid³owo pracuj¹c¹ g³owicê nagrywaj¹co-odtwarzaj¹c¹mo¿e dojœæ do blokowania siê klapki pojemnikakasety odtwarzacza magnetofonu. Naprawa w takim przypadkupolega na ca³kowitej wymianie mechanizmu napêdu.Brak odbioru fal d³ugich po w³¹czeniu.Zdarza siê, ¿e po tym, jak urz¹dzenie zostanie prze³¹czonez trybu pracy w tryb standby i ponownie w³¹czone brak odbioruzakresu fal d³ugich (LW). Rozwi¹zanie problemu mo¿naosi¹gn¹æ po wykonaniu nastêpuj¹cych zmian:• wymieniæ uk³ad 7101 - TEA5762,• przylutowaæ równolegle do rezonatora kwarcowego poz.5121 kondensator SMD 1pF,• rezystor 3162 - 150k zmieniæ na 270k.Urz¹dzenie prze³¹cza siê automatycznie w tryb demo.Zdarza siê, ¿e urz¹dzenie automatycznie prze³¹cza siê wtryb demo i zegar zostaje przestawiony na godzinê 00.00. Problemten mo¿e siê pojawiæ przez nieodpowiednie kontaktowaniez³¹cz CN1401 i CN1510. W przypadku naprawy, wtyczkipowinny zostaæ wyci¹gniête, wyczyszczone, a nastêpnie ponowniepod³¹czone.T.N.Sony TA-FA3ES (wzmacniacz)Ró¿nice poziomów na wejœciu PHONO.Na wejœciu PHONO zauwa¿alna jest ró¿nica poziomówpomiêdzy kana³em lewym i prawym. Przyczyn¹ jest b³¹d nap³ytce drukowanej p³ytki “Phono Board”. Nieprawid³owoœæmo¿e zostaæ usuniêta poprzez przeciêcie œcie¿ki pomiêdzy rezystoramiR113 i R114, a nastêpnie po³¹czenie za pomoc¹ przewoduwyprowadzenia “-” kondensatora elektrolitycznegoC107 z rezystorem R114 (do wyprowadzenia przeciwnego ni¿to, które przed przeciêciem œcie¿ki by³o po³¹czone z rezystoremR113.H.D.Onkyo TX-DS575 / TX-DS575XSzum przy niskich poziomach g³oœnoœci.Przy zwiêkszaniu poziomu g³oœnoœci (MASTER VOLU-ME) od minimalnej VOLUME MIN do poziomu VOLUME 1w g³oœnikach przednich, centralnym i tylnych s³yszalny jestszum. Przyczyna tej nieprawid³owoœci jest nastêpuj¹ca: wzmocnieniestopni nastêpuj¹cych po obwodzie regulacji g³ównej(MASTER VOLUME) jest za du¿e, powoduj¹c nadmiernewzmocnienie szcz¹tkowych szumów. W celu usuniêcia opisanychnieprawid³owoœci nale¿y dokonaæ nastêpuj¹cych modyfikacji:• zredukowanie wzmocnienia we wszystkich kana³ach,• zmniejszenie szumu,• poprawienie wspó³czynnika zak³óceñ.a/.Redukcja wzmocnienia (p³ytka przedwzmacniacza NAVD-6566):• R3183, R3283 – zmniejszyæ rezystancjê z 39k do 18k(Front L/R),• R3184, R3284 – zmniejszyæ rezystancjê z 47k do 10k(Front L/R),• R3384, R3484, R3584 – zmniejszyæ rezystancjê z 22k do6.8k (Center, Surround),• R3683 – zwiêkszyæ rezystancjê z 330R do 820R (Subwoofer).b/.Zmniejszenie szumu (p³ytka przedwzmacniacza NAVD-6566):• Q3180, Q3181, Q3281 – zmieniæ typ uk³adu z NJM4558Lna NJM4580L-D (Front L/R),• C3183, C3185, C3283, C3285, C3383, C3483, C3583 –zwiêkszyæ pojemnoœæ z 27pF do 220pF (>100kHz).c/.Poprawa wspó³czynnika zak³óceñ:• R3199 – zwiêkszyæ rezystancjê z 100k do 220k (p³ytkaprzedwzmacniacza NAVD-6566),• zworê J231 zast¹piæ rezystorem 10k na p³ytce przedwzmacniaczaNAVD-6566 albo na p³ytce wyœwietlaczaNADIS-6576 zwiêkszyæ rezystancjê R7089 z 220R na 10k.Informacja serwisowa dotycz¹ca mikrokontrolera.W modelu tym stosowane by³y 3 typy mikrokontrolerówQ7001:a/ MPD780208GF-045-3BA (nr 22241343) – pierwszy w kolejnoœcistosowania w produkcji; w przypadku koniecznoœciwymiany zamieniæ go uk³adem z pkt.b/; dokonuj¹c takiejzamiany nale¿y jednoczeœnie wymontowaæ diodê D150,rezystor R157 - 220R i stabilizator Q152 - 78L05 z p³ytkiNADG-6575 (DSP Circuit),b/ MPD780208GF-047-3BA (nr 22241398) – nastêpca uk³aduz pkt.a/; w uk³adzie tym wyeliminowano uk³ad 2. pêtli PLL;wymieniaæ go na ten sam typ,c/. MPD780208GF-056-3BA (nr 22241419) – nastêpca uk³aduz pkt.b/; w uk³adzie tym poprawiono stosunki szumowedla funkcji Dolby; wymieniaæ na ten sam typ.Wy³¹cza siê.Urz¹dzenie wy³¹cza siê, gdy dokonywany jest wybór Ÿród³adŸwiêku lub g³oœników albo gdy poziom g³oœnoœci jest ustawionyna minimum. W pierwszej kolejnoœci nale¿y skontrolowaæ,czy któryœ z tranzystorów realizuj¹cych funkcjê MUTE:Q3383, Q3483, Q3186, Q3187, Q3188, Q3684, Q3683, Q3583,Q3283, Q3183 nie ma up³ywnoœci. Na emiterach wymienionychtranzystorów (za wyj¹tkiem tranzystorów Q3187 iQ3188), w trakcie pracy (aktywna funkcja MUTE) napiêciepowinno zawieraæ siê w zakresie od 12mV do maks. 20mV,poza prac¹ nie powinno byæ ¿adnych napiêæ sta³ych.Czas trwania wyciszenia (MUTE) jest okreœlony przez kondensatorC3194. Napiêcie steruj¹ce funkcj¹ MUTE (+2.6V)przechodzi przez Q3185. W trakcie normalnej pracy na bazachwszystkich tranzystorów jest obecne napiêcie sta³e -12V.W aktywnym trybie MUTE, napiêcie na bazach tranzystorówprzyjmuje wartoœæ oko³o +2.6V.Na wyprowadzeniach 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11 uk³adu Q3184nie powinno byæ ¿adnych napiêæ sta³ych. Jeœli na którymœ ztych wyprowadzeñ pojawi siê napiêcie sta³e, oznaczaæ to mo¿euszkodzenie uk³adu Q3184.Procedura pomocnicza lokalizacji uszkodzeñ jest nastêpuj¹ca:1/ Na p³ytce wzmacniacza mocy zlokalizowaæ z³¹cze P601A,22 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Porady serwisowea nastêpnie zewrzeæ z sob¹ wszystkie jego wyprowadzenia.2/ Zlokalizowaæ z³¹cze sygna³ów wejœciowych P520A wzmacniaczakana³ów frontowych. Zewrzeæ z sob¹ wszystkie jegowyprowadzenia za wyj¹tkiem pierwszego wyprowadzenia,które podaje napiêcie 24V DC . Takie warunki pracy pozwalaj¹na trwa³e za³¹czenie urz¹dzenia i poszukiwanie uszkodzenia.Po zakoñczeniu prac serwisowych nie nale¿y zapomnieæo usuniêciu za³o¿onych zwaræ.Zaniki fonii.W zupe³nie niespodziewanych momentach zanika ca³kowiciedŸwiêk z wszystkich wejœæ lub tylko z jednego: cyfrowegoalbo z analogowego. W wielu przypadkach przyczyn¹tych nieprawid³owoœci okaza³y siê kiepskie jakoœciowo po³¹czenialutowane stabilizatora Q710 - 78M03 na p³ytce DSP.Nastêpne w kolejnoœci do skontrolowania na p³ytce DSP s¹lutowania wyprowadzeñ nastêpuj¹cych uk³adów: Q710 -LC372100PT-K25-TLM, Q708 i Q709 - oba 74VHC574FToraz Q114 - AK4140VF.Urz¹dzenie nie bêdzie pracowa³o prawid³owo równie¿ wtedy,gdy dane z wyprowadzeñ od 8 do 17 uk³adu CS4926 niebêd¹ we w³aœciwej formie dociera³y do uk³adów Q710, Q709i Q708.Uwaga: Rezonator kwarcowy X103 - XTL12.2M w aplikacjiuk³adu Q114 (wybieraj¹cego sygna³y wejœciowe) pracuje(oscyluje) tylko wtedy, gdy sygna³em wejœciowym jest sygna³analogowy. W przypadku, gdy zosta³o wybrane wejœciesygna³ów cyfrowych, rezonator X103 jest wy³¹czony. Nie nale¿ytego traktowaæ jako nieprawid³owoœæ.Interferencje radiowe w g³oœnikach.W okreœlonych przypadkach bliskoœci stacji (masztu) nadaj¹cejna zakresie AM od opisywanego zestawu audio, dlawszystkich ustawieñ w g³oœnikach centralnych i tylnych s³yszalnejest zak³ócenie akustyczne bêd¹ce wynikiem modulowaniasygna³u fonicznego sygna³em AM. W celu usuniêcia tejniedogodnoœci nale¿y na p³ytce regulacji poziomu g³oœnoœci(Volume PCB NCVD-6566), w miejsce oznaczone jako D202wstawiæ diodê 1SS133, w miejsce C209 wstawiæ kondensatorceramiczny 0.01µF/50V, wymontowaæ kondensator C3686 izamontowaæ go w miejsce C3685, a w miejsce C3686 zamontowaæzworê. Ponadto nale¿y starannie poprawiæ po³¹czenialutowane gniazd RCA i po³¹czeñ do masy.H.D.Roadstar DVD-5111 (odtwarzacz DVD)Opis typowych usterek i sposobów ich diagnozowania.1. ZasilaczT01 – brak zasilania, brak wykonywania funkcji:• p³yta zasilacza – zdj¹æ pokrywê górn¹ i skontrolowaæ (poprawiæpod³¹czenie) 8-¿y³ow¹ wi¹zkê przewodów ³¹cz¹c¹zasilacz z p³yt¹ g³ówn¹.Zasilacz pracuje przy napiêciu sieciowym z zakresu 180Vac÷ 264Vac i czêstotliwoœci 47Hz – 53Hz (nominalnie 200Vac ÷240Vac i 50Hz). Maksymalny pobór pr¹du dla typowych obci¹¿eñ– 1.2A.Zasilacz wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia:• +12V (min.10.8V; maks.13.2V), wydajnoœæ pr¹dowa =min.0.12A, maks.1.2A), maksymalne têtnienia = 150mV pp ,• -12V (min.-12.6V; maks.-11.4V), wydajnoœæ pr¹dowa =min.0.03A, maks.0.3A), maksymalne têtnienia = 150mV pp ,• +5V (min.4.75V; maks.5.25V), wydajnoœæ pr¹dowa =min.0.166A, maks.1.66A), maksymalne têtnienia =100mV pp ,• +30V (min.28.5V; maks.31.5V), wydajnoœæ pr¹dowa =min.0.27A, maks.2.7A), maksymalne têtnienia = 300mV pp .Uk³ady protekcji przepiêciowej dzia³aj¹ przy napiêciu:• 6.5V dla napiêcia 5V,• 14V dla napiêcia 12V,• 36V dla napiêcia 30V.T02 – wskaŸnik LED nie dzia³a lub œwieci z niewystarczaj¹c¹jaskrawoœci¹:• zdj¹æ pokrywê górn¹ i panel czo³owy, skontrolowaæ diodêLED,• zmierzyæ, czy na wyprowadzeniach 9 i 25 PT1 wystêpujenapiêcie 5V, jeœli nie – wymieniæ PT1,• jeœli powy¿sze dzia³ania nie dadz¹ spodziewanego efektu,wymieniæ p³ytê panelu frontowego.T03 – nieprawid³owe wskazania diody LED lub brak wskazañ:– p³yta frontowa• zdj¹æ pokrywê górn¹ i panel czo³owy, skontrolowaæ modu³diod LED pod k¹tem zwarcia lub przerw,• sprawdziæ, czy na PT1 na p³ycie czo³owej wystêpuj¹ sygna³ywyjœciowe (sprawdziæ równie¿ pod k¹tem zimnychlutów), jeœli brak sygna³ów wymieniæ PT1,• sprawdziæ po³¹czenie 12-¿y³owego przewodu ³¹cz¹cegop³ytê g³ówn¹ z p³yt¹ czo³ow¹,– p³yta g³ówna• sprawdziæ 30-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ zDVD-ROM,• sprawdziæ wyprowadzenia z³¹cza JF2 pod k¹tem zimnychlutowañ, w szczególnoœci „przelotek”,– p³yta zasilacza• sprawdziæ 12-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy zasilacz z p³yt¹g³ówn¹,• skontrolowaæ woltomierzem lub oscyloskopem napiêcie5V pomiêdzy kontaktem 3 J13 a mas¹, jeœli brak napiêcia,uszkodzony jest zasilacz.T04 – czas ³adowania zbyt d³ugi:– p³yta g³ówna• sprawdziæ 30-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ zDVD-ROM, jeœli po³¹czenia s¹ prawid³owe, prawdopodobnieuszkodzony jest blok DVD-ROM.T05 – nieprawid³owa czu³oœæ zdalnej regulacji (za ma³a) lubregulacja nie dzia³a:• sprawdziæ nadajnik zdalnego sterowania, wyeliminowaæjego ewentualne uszkodzenie lub problemy z zasilaniem,• sprawdziæ uk³ad U1 na p³ycie frontowej pod k¹tem zwaræ,przerw, a tak¿e prawid³owoœci lutowania, w szczególnoœciwyprowadzenie 3 podaj¹ce napiêcie 5V,• u¿ywaj¹c oscyloskopu zaobserwowaæ, czy na wyprowadzeniu11 uk³adu U201 w trakcie naciskania przyciskówpilota pojawia siê przebieg, jeœli nie – uk³ad U201 nadajesiê do wymiany,• sprawdziæ 12-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ z p³yt¹frontow¹.T06 – system pozostaje w stanie gotowoœci po w³¹czeniu, niemo¿e byæ jednak testowany:• sprawdziæ / uaktualniæ wersjê oprogramowania steruj¹cego,a jeœli nie b³êdy oprogramowania s¹ przyczyn¹, nieprawid³owoœæznajduje siê na p³ycie g³ównej.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 23

Porady serwisoweT07 – system nie startuje po podaniu zasilania:• po skontrolowaniu wszystkich po³¹czeñ kablowych sprawdziæ/ uaktualniæ wersjê oprogramowania steruj¹cego, ajeœli nie b³êdy oprogramowania s¹ przyczyn¹, nieprawid³owoœæznajduje siê na p³ycie g³ównej.T08 – system przestaje dzia³aæ w czasie odtwarzania:• skontrolowaæ wszystkie po³¹czenia kablowe, uaktualniæwersjê oprogramowania steruj¹cego, a jeœli nie to jest przyczyn¹,nieprawid³owoœæ znajduje siê na p³ycie g³ównej,• DVD ROM – sprawdziæ pod k¹tem stabilnej pracy, prawdopodobniejest on do wymiany,• DVD DISC – sprawdziæ, czy przyczyn¹ niestabilnej pracynie s¹ uszkodzenia, zabrudzenia lub inne nieprawid³owoœcip³yty DVD.T09 – wersja programu steruj¹cego nie jest w³aœciwa lub niemo¿na zmieniæ jego wersji:• uaktualniæ wersjê oprogramowania steruj¹cego na p³ycieg³ównej na mo¿liwie najbardziej aktualn¹ i przeprowadziæmo¿liwie najbardziej wszechstronne testy funkcjonowania.T0A – zbyt wysoka temperatura systemu:• sprawdziæ, czy Ÿród³em zbyt wysokiej temperatury nie jestPCBA, jeœli tak – wymieniæ.T0B – niestabilne napiêcie zasilaj¹ce:• sprawdziæ wszystkie taœmy po³¹czeniowe, w szczególnoœcipoprawnoœæ i pewnoœæ zamocowania,• skontrolowaæ poprawnoœæ zamontowania uk³adu z programemsteruj¹cym, równie¿ po³¹czenia lutowane.T0C – nieprawid³owe dŸwiêki w urz¹dzeniu:• sprawdziæ, czy Ÿród³em tych „ha³asów” nie jest napêdDVD-ROM, wymieniæ go.2. Napêd dyskuT10 – nieprawid³owe dŸwiêki pochodz¹ce z napêdu:• sprawdziæ, czy Ÿród³em tych „ha³asów” nie jest napêdDVD-ROM, wymieniæ go.T11 – nie mo¿na czytaæ dysku – brak dysku (NO DISC):• sprawdziæ 30-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ zDVD-ROM,• sprawdziæ rezystory lub drabinki rezystorowe przylegaj¹cedo J901, skontrolowaæ równie¿ jakoœæ po³¹czeñ lutowanych,• sprawdziæ regulacje i ustawienia napêdu DVD-ROM.T12 – napêd nie wykonuje ¿adnych funkcji lub jest zablokowany:• sprawdziæ 30-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ zDVD-ROM,• sprawdziæ, czy przyczyn¹ objawów nie jest nieprawid³owymonta¿ mechanizmu.T13 – szuflada dysku nie mo¿e powróciæ do prawid³owej pozycji:• sprawdziæ, czy powodem nie s¹ obce cia³a lub uszkodzeniamechaniczne, jeœli wszystko jest w porz¹dku zespó³szufladki do wymiany.T14 – napêd dysku rysuje (niszczy) p³ytê:• sprawdziæ, czy powodem nie s¹ obce cia³a lub uszkodzeniamechaniczne, jeœli wszystko jest w porz¹dku napêddysku do wymiany.T15 – niektóre p³yt nie mog¹ byæ odtwarzane (CD, VCD lubDVD):• uszkodzenie napêdu.3. Tor sygna³u wideoT20 – brak lub nieprawid³owe odtwarzanie sygna³u wizyjnego:• sprawdziæ 30-¿y³owy przewód ³¹cz¹cy p³ytê g³ówn¹ zDVD-ROM,• u¿ywaj¹c miernika lub oscyloskopu zmierzyæ, czy na p³ycieg³ównej pomiêdzy wyprowadzeniami 2 i 3 J13 a mas¹wystêpuje napiêcie 5V, jeœli napiêcie jest obecne, mo¿naprzyst¹piæ do nastêpnego kroku,• za pomoc¹ oscyloskopu zmierzyæ, czy rezonator kwarcowyX701 generuje przebieg o czêstotliwoœci 33.8688MHz,jeœli nie – sprawdziæ kondensatory C717 i C718 (powinnymieæ pojemnoœæ 10pF), a tak¿e jakoœæ lutowania,• sprawdziæ pod k¹tem jakoœci lutowania U703 i wyprowadzeniauk³adu z programem steruj¹cym,• jeœli powy¿sze dzia³ania nie przynios¹ efektu, p³yta g³ównado wymiany.T21 – Video 1 – brak lub nieprawid³owe odtwarzanie sygna³uwizyjnego:• sprawdziæ wszystkie po³¹czenia kablowe,• sprawdziæ wyprowadzenie 2 J13 pod k¹tem zimnego lutowania,• sprawdziæ elementy RLC przynale¿¹ce do CVBS0, a tak-¿e lutowania tych elementów,• skontrolowaæ UM2 pod k¹tem jakoœci lutowania.T22 – Video 2 – brak lub nieprawid³owe odtwarzanie sygna³uwizyjnego:• postêpowaæ jak dla usterki o kodzie T21.T23 – S Video 1 – brak, nieprawid³owe lub czarno-bia³e odtwarzaniesygna³u wizyjnego:• sprawdziæ elementy RLC w linii sygna³ów Y_OUT iC_OUT, a tak¿e lutowania tych elementów,• skontrolowaæ UM2 w szczególnoœci pod k¹tem jakoœcilutowania.T24 – VCD – nieprawid³owy obraz z tych p³yt:• skontrolowaæ UM2 pod k¹tem zwaræ, w szczególnoœci podk¹tem jakoœci lutowania.• sprawdziæ U701, UU4, UM1 pod k¹tem zimnych lutów,• jeœli wystêpuj¹ zatrzymania odtwarzania lub przeskokiœcie¿ek nale¿y upewniæ siê co do jakoœci p³yt (zniszczenia,zabrudzenia), wymieniæ napêd.T25 – DVD – nieprawid³owy obraz:• postêpowaæ jak dla usterki o kodzie T24.T26 – nieprawid³owy obraz z p³yty testowej NF-200:• do wymiany napêd lub p³yta g³ówna.T27 – SCART Video – brak lub nieprawid³owy sygna³ wideoz tego z³¹cza:• sprawdziæ po³¹czenia pomiêdzy p³ytk¹ SCART a p³yt¹g³ówn¹, uszkodzenie p³ytki SCART BORAD,T28 – SCART S-Video – brak lub nieprawid³owy sygna³ wideoz tego z³¹cza:• postêpowaæ jak dla usterki o kodzie T27.T29 – podtytu³y obrazu s¹ wyœwietlane nieprawid³owo lub brakich wyœwietlania:• dokonaæ uaktualnienia wersji oprogramowania U703,• sprawdziæ UU1, UM1 i U701 pod k¹tem zwaræ i nieprawid³owejjakoœci lutowania, ewentualnie dokonaæ wymianyuk³adów (niektóre sygna³y cyfrowe s¹ „niemierzalne”).TA0 – nieprawid³owe ustawienia menu obrazu:• sprawdziæ uk³ad UM1, wykluczyæ nieprawid³owe lutowania.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Zestawienie modeli i chassis OTV SchneiderZestawienie modeli i chassis OTV SchneiderModel Chassis Model Chassis Model Chassis285 TV97008 TV87010 TV87077 TV97083 TV97085 TV928200 TV936075 TV136970 DTV149433 DTV249456 DTV3.149810 DTV249861 DTV3.168069 DTV3.170238 TV972091 TV872461 TV472475 TV472699 TV875254 DTV101287869 G110289925 2B110214945WP19B TVC152550NTXTV8255741CB39RGR2.2AASAT2255831CB39RGR2.2AASAT2255942SB19RGR2.2AASAT2256362BX19RD162256665IRG110256769IRG110256769IR39RG110256865IRG11025686961SBGR2.1256961SBGR2257126EK04RCP110257426EKCP110257426EK19RCP110257925WR2B257925WR19R 2B257926EKCP110257926EK19RCP110281861SBGR2.1281961SBGR2.128396119RGR2283961SBGR2.12850NTXTV82855WDTV8287362BX19D1628757SKRFL10287597WQFL10287665IRG110287665IR39BG110SVHS287831CBGR2.1287865IRG110287865IR39RG110287869IR39RG110SVHS287962SB19GR2.2AASAT228875BTV4288861SBGR2.1288862SBGR2.2AASAT2288961SBGR2289126EK11RCP110289626EK11RCP110289726EKCP110289726EK04RCP110289726EK19RCP110289925WR2B289925WR19R 2B289926EKCP110289926EK19RCP11028A100SCENAROTV17.128A101OTTOTV17.128A101SCENAROTV17.128G011TV1828M010TV1828M011SCENAROTV1828M011SCINEMA TV1828M020TV1828M021SCENAROTV1828M031TV1828M100SCENAROTV17.128M101SCENAROTV17.128M111SCENAROTV100328M111V1SCENAROTV100328M111V3SCENAROTV100328ML8776FL1.128ML8916FL128ML8976FL1.128MN1376GR2.2AASAT270212P/PIPDTV370222MTV870241P/SGMTV9.170242P/CTV17.17078VTSTV97079VTSTV970CA1763GR2.2AASAT270KE6872CP11070KE6982CP11070KV5076G110270KV5717G11070KV5726G11070KV9656G11070KV9717G110SVHS70KV9736G11070NA1176GR270NA1376GR2.170NA1866GR2.170NA1876GR270QW7719FL1070QW7789FL1070RK5787FL1070TB3890GR2.2AASAT270TB3891AA5AA70TB439019GR2.2AASAT270TB4392MD11EAA70TB4394 L6.270TB439419 L6.270TB439519L9.1EAA70TB4417TE2.1EAA70TB5191GR2.4AA70TB519219GR2.4AA70WB5191GR2.4AA70WB6194A80EAAALBATROSTVC7ALBONAHAMBURG50 TV17.1ALBONATV20100 TV17.1ALBONATV2050 TV9ALIZETVC7ARENACT2000 TV9ARENACT70100 TV17ARENACT7050 TV9ARENACT7050S TV9.1ARIZONA28TV9ARIZONA632TV8ARIZONA633TV8ARIZONA702TV8ARIZONA703TV8BLS170DTV3BLS170PREMIUM DTV3CALIFORNIA100 DTV100CHAMP3000TV9CHARVETTVC12CHATELTVC12CINEMA100VGA DTV100CINEMA28DTV100CINEMA2810TV173CINEMA2816TV93CINEMA2817TV93CINEMA2819 14.2CINEMA32DTV100CINEMA320111AK19PROCINEMA3202 14.2CINEMA3203 14.2CINEMA3220 202CINEMA70DTV100CINEMA701TV4CINEMA801TV9CLASSIQUE28 TV8COLOR55DTV3.1COLORADO55 DTV3.1COLORADO5504 DTV3.1COLORADO554 TV4COLORADO70 DTV3.1COLOURLINE70 TV8COMPETITION100 DTV101COMPETITION50 TV8CONDORTVC7CORBIERTVC12CPA425LRC149CPA425NLC150CR14300CTUAACT5067111AK19CT50671211AK19CT522301TV9CT522304E9CT522304PFCE9CT522402TV9CT522501TV8CT522503TV9CT522504TV9CT70100TV17.1CTV1410 160CTV2701TV1CTV2702 36995CTV2703DTV1CTV2767DTV2CTV27671DTV3.1CTV2780TV8CTV2790TV8CTV2790.9TV9.1CTV2801VTTV3CTV2803DTV1CTV2804 14.2CTV2806DTV2CTV2807TV8CTV28078TV8CTV2809TV9.1CTV2810TV17.1CTV2817TV17.1CTV2820DTV1CTV2890TV9.1CTV2890.9TV9.1CTV3671CTUAACTV55DPLTV8SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 25

26 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008Zestawienie modeli i chassis OTV SchneiderModel Chassis Model Chassis Model ChassisCTV6750TV8CTV7008TV8CTV700PLTV8CTV7010TV8CTV70110TV17CTV70120TV17CTV70140TV17CTV7025TV8CTV7028TV4CTV7030TV9CTV7035TV9CTV7038TV9CTV7040TV9CTV7050TV9CTV708TV8CTV7099MSTV8CTV7100TV17.1CTV7197DTV100CTV8216TV17CTV8297DTV100CTV9680VTTV8CTW522302TV9CTW522303TV9CX7000DTV100DIGITECH3000DTV3.1DTV169DTV100DTV2561411DTV2DTV6150DTV1DTV6321DTV1DTV6332DTV1DTV70DTV100DTV7055DTV1DTV7190DTV1DTV7200 36740DTV7250DTV1DTV8526M 36716DTW2900STDTV100DUALSTAR2000TV9EDITION100DTV100ELITE7008TV8ETV704401PFCE9ETV70440PFCE9ETV70550PFCE9ETV70600PFCE9ETV70800PFCE9EURO2000TV8EURO21TV9.4EURO21PIPTV9.4EURO25TV8EURO250E9EURO250PFCE9EURO280E9EURO2808GIE9EURO2808GPFCE9EURO280CHPFCE9EURO280EPFCE9EURO280SFE9EURO282TV8EURO28FSNICAMTV8EURO28NICAMTV8EURO29011AK19EURO330E9EURO330PFCE9EURO70216TV9EURO70222TV9EURO70231TV9EURO70237TV9EURO70238TV9EURO70241TV9EURO70249TV9EUROA155TV8EUROA1558TV8EUROA1701STV12EXCELLENT100DTV100EXCELLENT28DTV100EXCELLENT70DTV100FA7008TV9FESTIVAL30100TV17FINALE9025DTV2FINALE9026DTV2FINALE9028DTV2FT810TV17HAMBURG50TV17HERO100DTV100HMC32100VTDTV100INNIVATION7040TV8JOYCETV2000N11AK19JOYCETV2050TN11AK19JOYCETV2150TN11AK19JOYCETV2155T11AK19LT7090TV8LT7109VTSTV17LTV360111AK20LTV3601T11AK20MAGNUM85DTV100MAINE100TV17MAX70 36713MAXX1851TV17MAXX850TV9MD7000TV8MD7070TV8MD7085TV17MD7099DPLTV8MD7110TV17MD7115TV17MD8205TV17MILLENNIUMTV9MILLENNIUMSTV750TV9MONTANATV8MONTANA70TV9MTS28DTV100MTS28F11DTV100MTS28WS100DTV100MTV203TV8OKOVISIONDTV3-7211PACIFICPTV2701TTV9PACIFICPTV2702TV9PACIFICPTV510111AK19PACIFICPTV7001TE9PACIFICPTV7016T11AK19PARTY75TV17PARTY76TV17PREMIUMBLS1TV8PREMIUMBLS70TV8PTV25011PFCE9PTV7001TPFCE9S100TV17S28TV17S2851TSTV9S50TV17S51TV17S551TSTV8S60TV17S61TV17S70TV17S7051TV17S7052TV17S71TV17SC701TV1SCENAROTV9SCENARO14511AK20SCENARO14A00111AK36SCENARO14M001CTRAASCENARO15A30111AK36SCENARO1950TV17SCENARO20A00011AK30SCENARO20A00111AK30SCENARO20A011CTSABSCENARO21511AK19SCENARO2155N11AK19SCENARO215A11AK19SCENARO215FN11AK19SCENARO215S11AK19SCENARO21611AK19SCENARO21711AK19SCENARO218A11AK19SCENARO21A00011AK30SCENARO21A00111AK30SCENARO21A001OTTO 11AK30SCENARO21A30111AK30SCENARO21M310TV18SCENARO21M311TV18SCENARO21M321M35BSCENARO23011AK19PROSCENARO280TV9.1SCENARO2810DTV101SCENARO2811TV17.1SCENARO2815DTV101SCENARO2817TV17.7SCENARO2818TV17.1SCENARO2819TV17.7SCENARO282TV9.1SCENARO283TV9.1SCENARO285TV9.1SCENARO286TV9.1SCENARO287TV9.1SCENARO288TV9.FSCENARO28A00011AK37SCENARO28A00111AK37SCENARO28A100TV17.1SCENARO28A101TV17.1SCENARO28M010TV18SCENARO28M011TV18SCENARO28M020TV18SCENARO28M020TV18SCENARO28M021TV18SCENARO28M031M36BSCENARO28M100TV17.1SCENARO28M101TV17.1SCENARO28M110TV1003.1SCENARO28M111TV1003.1SCENARO28M121ETC210SCENARO2950TV17SCENARO29M101TV17SCENARO29M301M36ASCENARO29M321M36BSCENARO29M341TV1003.CSCENARO29M401TV17SCENARO29M420TV17SCENARO29M421TV17SCENARO29M431TV1003.CSCENARO29M451ETC210SCENARO70TV9.1SCENARO702TV9.1SCINEMA2805TV9SCINEMA2810TV17SCINEMA28100TV173SCINEMA28100TTV17SCINEMA2816UKTV93SCINEMA2817TV93SCINEMA2817UKTV93SCINEMA2818TV9SCINEMA2818GBTV93

SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 27Zestawienie modeli i chassis OTV SchneiderModel Chassis Model Chassis Model ChassisSCINEMA2818UKTV9SCINEMA28M011TV18SCINEMA3000TV17SCINEMA3205TV9SCINEMA3210TV17SCINEMA32M00111AK37SCINEMA32M011TV17SCINEMA32M101TV174SCINO285TV9SCINO70TV9SCINO80TV9SCINO815DTV101SCINO816TV17SCINO85TV9SCINO851TV9SCINO87TV9SCS100DTV100SCS28DTV100SOUND70DPSTV8SPORTLINETV8SPORTLINE21TV8ST6714DTV1STAR2000PFCE9STV0TV9STV0BLSTV9STV100DTV100STV1001DTV101STV1056DTV2STV1056VTDTV2STV1098LFRDTV100STV12DTV100STV120PT11STV128SM2STV1280STIPT92STV128TSM2SM2STV140111AK20STV1401T11AK20STV1402TCTNBBSTV1405TCTNBBSTV140711AK36STV1451OVD7STV1697DTV101STV1697.1DTV101STV1699TV17.3STV1700DTV101STV1700FDTV101STV1705DTV101STV1710STZPT90A110STV1728TV17.1STV1750TV17.1STV1751TV17.1STV1752TV17STV1760TV17.1STV1760DVSSTV17.1STV1761TV17.7STV1761DVSSTV17.7STV1761VDSTV17.7STV1770TV17.7STV1771TV17.7STV1780TV17.1STV1785TV17.1STV1790SCP810STV1800TSPT90JEBGSTV200CTUAASTV2000PSPT92STV200111AK19STV2001T11AK19STV2003VTCTNBBSTV2007TCTSAASTV2100TV9.6STV2100.5TV17.1STV2105TE9STV210RCPT92STV2111TV8STV21200CTUAASTV21201 12.3STV221PT11STV2210PT92STV2210TPT92STV221TPT1PT11STV2502TTV9.1STV2504 14.2STV25511AK19STV2767DTV3.1STV2800STPT90JEBGSTV2801TV9STV2801TTV9.1STV2802TV9STV2802TTV9.1STV2802TNICAMITV9.1STV2803TV9STV2803TTV9.1STV2804T 14.2STV28100TV17.1STV28100TFTV17STV2816DVDPT92STV3000SPORTTV9.1STV3304 14.2STV3510PT92STV351STPT11STV355PT92STV355STAPT90STV36011AK20STV3600PC04XSTV360I11AK20STV363011AK08STV364011AK08STV36511AK20STV365011AK20SESTV365I11AK20STV366411AK08STV366611AK08STV3667TCTNBBSTV3671TV9STV3672CTUAASTV368111AK06A4STV3682CTSABSTV368611AK08STV3700TV101STV370HZDTV101STV375CTNBBSTV376611AK08STV4072PT92STV4270PT92STV4270STPT92STV5000VCDTV1STV51011AK19STV5100TV1STV5100TPT92STV510I11AK19STV511TV51STV5115VTTV6STV512TV6STV512VTTV6STV51511AK19STV515DK11AK19STV515I11AK19STV516411AK08STV518111AK08STV518611AK10STV518711AK19STV5187.111AK19STV5187.1DK11AK19STV519711AK19STV5197.111AK19STV5197.1SN11AK19STV525CTNBBSTV53100PT100STV55011AK19STV5500B 16.1STV5500S 16.1STV5500TPT92STV550111AK19STV550S11AK19STV55211AK19STV5525TV6STV552DK11AK30STV552VTTV6STV553TV6STV553.111AK19STV553VTTV6STV55411AK19STV5540MDTV2STV558611AK30STV5595TV8STV5595/8TV8STV559711AK10STV559811AK19STV5598.511AK19STV55MB 12.7STV55MS 12.7STV5614DTV1STV575CTNBBSTV6000TV1STV6050TV1STV6056DTV2STV6058SATDTV2STV6100TV2STV6100FSTTV2STV6150DTV1STV6156DTV2STV6166DTV2STV6200DTV1STV6200TZDTV1STV6210TV10STV6216DTV2STV626TV2STV630TV9.1STV6301TV4STV6302TV8STV6303PANORAMATV8STV6325DTV1STV636DTV2STV63VTDTV1STV6500TV1STV6550DTV1STV6555DTV2STV6556DTV2STV670TV9.1STV6708TV8STV6708NICAMTV8STV6714DTV1STV6730TV1STV6760TV1STV6770DTV3STV70DTV100STV700TV9.1STV7000TV1STV7001TV4STV7002TV8STV7002DPL/3DTV8STV7002NICAMTV8STV7003PANORAMATV8

28 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008Zestawienie modeli i chassis OTV SchneiderModel Chassis Model Chassis Model Chassis}STV7004BLSTV8STV7008TV8STV7008NTV8STV7008PANORAMATV8STV7010TV8STV70100TV17STV70100STZTV17.1STV7010NICAMTV8STV7011TV10STV7012STV12STV7013DTV3.1STV7016PT92STV702TV10STV7020TV3STV70205FSTPT200STV7021CKDDTV1STV7022CKDDTV1STV7023DTV2STV70237DTV100STV7027DTV2STV702VTTV10STV705TV9.1STV7050DTV2STV7055DTV1STV70550TV9.1STV7056DTV2STV7059TV1STV706DTV2STV7060DTV1STV707TV9.1STV70700TV9.1STV708TV9.1STV7080TV9.1STV70800TV9.1STV7085DTV2STV7090TV3STV710TV9.1STV7100FSTTV2STV7101TV17.7STV7104TV4STV7108TV8STV7110TV8STV71169TV9.3STV7118TV8STV7128TV8STV7150DTV1STV7156DTV2STV7157DTV3.1STV7158DTV2STV7158SATDTV2STV7166DTV2STV7166PIPDTV2STV7190DTV1STV7200DTV1STV7201DTV1STV7216DTV2STV722TV2STV7226DTV1STV7250DTV1STV726TV2STV728TV9.1STV7280TV4STV7300MDTV1STV7306MDTV2STV7306PIPDTV2STV736TV3STV742STV9STV750TV9.1STV751TV9.1STV761TV17STV8001TV1STV8056TV1STV8058DTV1STV8070DTV1STV8100TV2STV8516PT92STV8516NPT92STV900TV1STV9028DTV2STV910PIPVSS11AK19PROSTV910VSS11AK19PROSTV910VSS/PIP11AK19PROSTV9163DTV2STV9163VTDTV2STV9168DTV2STV9170VTDTV2STV9425TV8STV9428DTV3STV9428.1DTV3.1STV9450TV7STV9458TV8STV9470DTV2STV9470.1DTV2STV9478TV8STV9522.8TV8STV9528.8TV8STV9556DTV2STV9570TV8STV9667DTV3.1STV9670DTV3STV9672DTV1STV9678TV8STV9678.1TV8STV9702DTV3.1STV9726NICAMTV8STV9727TV8STV9727EUROTV8STV9727NICAMTV8STV9768TV8STV9778TV8STV9783PANORAMATV8STV9825TV8STV9870NICAMTV8STV9879.7TV8STV9897TV8TV003TV17TV065TV17TV070TV17TV100DTV100TV10070224TV9TV10070224EDTV100TV10070224PDTV100TV1007022PDTV100TV10085237DTV100TV131TV9TV134TV17TV142TV17TV14M001M35TV14M011M35TV14M021M35BTV150TV17TV17010TV17TV171TV17TV17170216TV17TV17170238TV17TV173TV17TV176TV17TV177TV17TV17XLC72847ASTV17TV17XLC72847MTV17XLTV182TV17TV18S1TV18TV2050TCTNBBTV21M001RFM35TV21M011STEREOM35TV21M021MONOM35TV21M061M35BTV21M301M35TV21M311M35TV21M311OTTOM35TV21M331MONOM35TV21M361M35BTV259TV9TV2835TTV9TV2855TTV9TV28A101TV17TV28A111TV17XL7TV28M120TV1003.9TV28M121TV1003.9TV29M011M36TV29M071M36BTV29M301M36TV29M301OTTOM36TV29M361M36TV3M36TV308TV9TV3610DLM36BTV369TV9TV4270DTV2TV4870STV12TV5100TV17TV5223TV8TV5504SATTV4SATTV617TV9TV625TV9TV6308PTV8TV630VTTV8TV6311STV12TV633TV9TV65115TV6TV7000TV9TV7008TV8TV70216TV17TV70238TV17TV70241TV17TV708TV8TV709VTTV8TV7111STV12TV722TV17TV72DHLDTV100TV765TV17TV772TV9TV818TV9TV855215PTV8TV870216PM35TV870222ETV8TV870222PLSTV17.1TV870222PLS ALBONATV17.1TV887TV17TV92344TV9TV92345TV8TV925TV17TV931TV17TV981TV17TV988TV17TV996TV17TVC2129DTV1TVC2529DTV1TVC2817TV17TVP14511AK06A4TVP15411AK08TVST2850VTDTV100TVST3250VTDTV100

Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilaczaOTVC chassis GR1-AX firmy Philips (cz.2 – ost.)Karol ŒwiercChassis GR1-AX firmy Philips1.2. Analiza pracy drivera chassis GR1-AX orazzdjêtych oscylogramów z poprawnie pracuj¹cegouk³aduSkoro nakreœliliœmy ju¿ wszystkie warunki jakie ma spe³niaæobwód steruj¹cy tranzystorem kluczuj¹cym, sam opis tegoobwodu bêdzie stosunkowo krótki.Fizycznie, driver ten zbudowany jest z dwóch tranzystorówi kilku elementów biernych. Ka¿dy zaœ z tych elementówma œciœle okreœlone „zadanie” do wykonania. Wymienimy jeodwo³uj¹c siê do rysunku 1 (schemat) oraz do oscylogramówpokazanych na rysunku 2.Stan wysoki (w³¹czaj¹cy BU…, tu 2SC3795B; wymianana ¿aden odpowiednik nie jest zalecana, g³ównie z powoduprecyzyjnie dobranych parametrów jego sterowania doboremwartoœci elementów drivera) wymuszony jest rezystorem 3523.Tranzystor 7523 pracuje w charakterze transformatora impedancji(niska impedancja wyjœciowa widziana z emitera tegotranzystora; lecz tylko w fazie przejœcia ze stanu niskiego dowysokiego). Ograniczenie pr¹du bazy (BU…) stanowi rezystor3525 oraz 3527. Miêkkie wy³¹czanie (soft switching) realizujeceweczka 5528. W procesie wy³¹czania klucza (odprowadzenia³adunku z jego bazy) tranzystor 7523 nie bierze udzia-³u. Przewodzi wtedy dioda 6524, obwód zamkniêty jest z³¹czemkolektor-emiter tranzystora 7521 (zastosowano tu, podobniejak 7523, BC337; 50V/0.5A). W tej fazie (wy³¹czania)Ÿród³em napiêcia s¹ na³adowane (w fazie w³¹czenia BU…)2525 i 2526. Aby unikn¹æ stosowania w tak newralgicznymmiejscu kondensatora elektrolitycznego, zastosowano dwa równoleg³e„ceramiczne” po 470nF. Wartoœæ napiêcia, do którego(wczeœniej) na³adowane zostan¹ te kondensatory uwarunkowanajest wartoœci¹ rezystora 3527. Sposób sterowania tranzystora7521 jest tak¿e specyficzny. Wyjœcie generatora linii(n.26 uk³adu TDA8305) jest typu otwarty kolektor. Zatem stanwysoki na tym wyjœciu realizowany jest rezystorem 3059. Zobaczmyjak to wygl¹da na oscylogramach (rysunki 2a ÷2e).Na rysunku 2a pokazano przebieg na wyjœciu generatoralinii. Poniewa¿ znacznie odbiega on od „wzorowego” prostok¹ta,na rysunku 2b pokazano ten sam przebieg w powiêkszeniu(fragment z oscylacjami). S¹ to oscylacje o czêstotliwoœciok. 2MHz stosunkowo s³abo t³umione. S¹ one spowodowaneistnieniem obwodu LC 5519-2519 (czêstotliwoœæ w³asna obliczonawed³ug wartoœci elementów uwidocznionych na schemacieto 2.3 MHz; b³¹d w granicach tolerancji elementów pluswyd³u¿enie okresu oscylacji spowodowane t³umieniem). Narysunku 2b widaæ wyraŸnie opóŸnienie miêdzy inicjacj¹ powrotuze strony generatora linii i rozpoczêciem w³aœciwegopowrotu. To czas ok. 3.2µs. Z rysunku 2a mo¿na odnieœæ wra-¿enie, ¿e opóŸnienie to spowodowane jest ww. oscylacjami.Jest to jednak b³êdna interpretacja zdjêtych przebiegów, w³aœciwaprzyczyna bêdzie widoczna dalej. Rysunek 2c kojarzyczasowo przebieg w wêŸle B z przebiegiem na kolektorze 7521(na rysunku 1 oznaczony jako wêze³ C). Przebieg za cewk¹5519 jest ju¿ pozbawiony paso¿ytniczych oscylacji, nie wykazujete¿ opóŸnienia wzglêdem momentu podania stanu wysokiegona wyjœciu generatora HOSC (ten fragment na zamieszczonychoscylogramach nie jest widoczny, na potrzeby artyku³uwykonano wiêcej pomiarów, z których tylko czêœæ w artykulezamieszczono; z oczywistych powodów koniecznoœciograniczania objêtoœci materia³u). Na rysunku 2c z pewnoœci¹wielu czytelników zwróci uwagê na fragment opadaj¹cegozbocza w wêŸle B i narastaj¹cego w wêŸle C uk³adu drivera.Jest on bardzo obrazowy, jednak ma³o znacz¹cy z punktu widzeniapracy opisywanego uk³adu. Ta faza, zmiana stanu zwysokiego na niski na wyjœciu generatora linii przygotowujetranzystor kluczuj¹cy BU… do w³¹czenia, do przejêcia pr¹ducewek odchylaj¹cych i uzwojenia g³ównego trafopowielacza.Jednak w tym momencie nic istotnego w uk³adzie odchylaniasiê nie dzieje. Istotny jest moment, w którym pr¹d w obwodziekolektora BU… zacznie p³yn¹æ. Moment wyznaczony nie prac¹generatora linii, lecz parametrami rezonansowymi w wysoko-HOROUTPUTGen. H262V6A2519150pF30591kB551933µH205956pF252110nF6521BAT8535203311V3523 35257521470 154V2BC3375521 0V6C D7523BC33735214.7k2524150pF2525470nF65241N41482526470nFStopieñ steruj¹cy ( driver)5525352715F5523E55288.2µH352812055241.5mH25236.8µFG0V1365231N4148H75282SC3795B+9V+12V6528BYD33M25288.2nF2527680pF+95V253147µF35304.7R253410µF553282µH3531 353251 512M3HORIZONTALDEFLECTION6534BYD33D3M31M34M3106Stopieñ koñcowy H2529560nF353433k6533BYD33DRys.1. Schemat obwodu driveraSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 29

Chassis GR1-AX firmy PhilipsBAHoutLH3.2µsPocz¹tekpowrotu12.5µs30µsKoniecpowrotu36µsHoutHLPrzejêciepr¹du przeztranzystor(klucz linii)CCzas opóŸnienia bêd¹cywynikiem parametrówdynamicznych BU... oraztechniki „miêkkiego wy³¹czania”( soft switching )Rys.2a. Przebieg napiêcia na wyjœciu generatora liniiPrzewodzi 7528HPrzewodzi 6528Powrót (nie przewodziani tranzystor, ani dioda)Rys.2c. Przebiegi napiêcia w wêŸle B i C driveraA3.2µsZaczyna siêpowrót liniiD~0.5AI CE7523Efektindukcyjnoœci5528Hout LHOscylacjegasn¹ce (2MHz)Rys.2b. Powiêkszony fragment przebiegu na wyjœciugeneratora liniiEHpowrót12.5µsOpóŸnienie“soft switching”„Inercja” –efektRC 2525, 2526,3527pr¹dowej czêœci uk³adu odchylania (nie drivera). Na ironiê,ten istotny moment czasowy nie jest widoczny na ¿adnych(zdjêtych tu ani innych) przebiegach (tak jest nie tylko w tymchassis, to dygresja aktualna dla wszystkich tranzystorowychuk³adów odchylania poziomego). Orientacyjnie moment tenzaznaczono na rysunku 2a oraz 2e. Bêd¹c przy rysunku 2cpowiedzmy, i¿ szpilka napiêcia widoczna na dolnym przebieguspowodowana jest obecnoœci¹ indukcyjnoœci 5528 (natomiastobecnoœæ tej indukcyjnoœci uwarunkowana jest procesemw fazie wy³¹czania, nie w³¹czania klucza BU…). Szpilkaowa jest krótka, 5528 to zaledwie 8.2µH, a wartoœæ tê nale¿ywidzieæ ³¹cznie z impedancj¹ wyjœciow¹ widzian¹ z emitera7523. Z zamieszczonych przebiegów mo¿na odczytaæ, i¿ sta³aczasowa ró¿niczkowania w tym obwodzie jest rzêdu 2 mikro-Rys.2d. Przebiegi napiêæ na kolektorze i emiterzetranzystora 7523sekund. Za tym ró¿niczkowaniem widaæ wyraŸne ca³kowanie.To produkt obecnoœci cz³onu inercyjnego 2525-2526-3527.Przechodzimy do rysunku 2d. Jest tu pokazany przebieg wg³ównym wêŸle obwodu drivera, którym jest emiter 7523. Przebiegten powiela kszta³t napiêcia z bazy tego tranzystora (rys.2c), widoczne s¹ jednak dodatkowe szczegó³y. Górny prze-7V30 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Chassis GR1-AX firmy PhilipsEFGWy³¹czenie7528W³¹czenie7528„Margines”bezpieczeñstwaDopiero w tymobszarze 7528przejmie pr¹dcewek odchylaj¹cychInterakcja 7528po zakoñczeniupowrotuHARys.2e. Napiêcie w g³ównym wêŸle drivera E, przedcewk¹ 5528 i na bazie tranzystora kluczuj¹cegoliniibieg z rysunku 2d to napiêcie na kolektorze 7523. Niezbyt istotnejest to napiêcie, zamieszczono go w celu odczytania przebiegupr¹du tego tranzystora, który „w ca³ej okaza³oœci” tu widaæ(sposób patrzenia zaznaczono tak¿e na tym rysunku; wystarczyprzebieg obróciæ „do góry nogami” i odpowiednio przeskalowaæ).Tranzystor 7523 w³¹czony jest w fazie niskiego stanuna wyjœciu generatora linii, co odpowiada, z odpowiednimzapasem, drugiej po³owie okresu wybierania linii. W tym czasiew przebiegu pr¹du kolektora 7523 widoczne s¹ dwie inercje.Krótka odpowiada cz³onowi ró¿niczkuj¹cemu z cewk¹5528 (dla pr¹du ma charakter ca³kuj¹cy), druga (d³u¿sza) odpowiadawspomnianemu wy¿ej cz³onowi 2525-2526-3527.Jednak tak¿e w fazie wy³¹czenia tego tranzystora widaæ charakterystycznyz¹b w przebiegu jego pr¹du. To wynik wewnêtrznegosprzê¿enia w samym tranzystorze kluczuj¹cym.Gdy koñczy siê powrót linii, w przebiegu napiêcia bazy BU…widaæ (zawsze) ujemn¹ szpilkê napiêcia podobnie, jak w faziewy³¹czania, odprowadzenia ³adunku z bazy tego tranzystora.Ten przebieg impulsowy (lekko wyczyszczony dzia³aniem indukcyjnoœci5528) przenosi siê na emiter 7523 i „odtyka” tentranzystor. Na ostatnim rysunku (2e) pokazano przebieg z wêz³aE skojarzony czasowo z napiêciem na bazie BU…, orazprzebieg poœredni, przed ceweczk¹ realizuj¹c¹ miêkkie wy³¹czanie5528. W przebiegu F widaæ szpilki w miejscach gdyuk³ad drivera wymusza skok napiêcia; tak charakterystycznedla ka¿dego cz³onu o charakterze ró¿niczkuj¹cym. Fragment“A” ma inne „pochodzenie”, wyjaœniono wy¿ej. Na rysunku2e widaæ tak¿e wyraŸnie opóŸnienie wy³¹czania tranzystorakluczuj¹cego BU… To czêœciowo wynik techniki miêkkiegowy³¹czania, a czêœciowo efekt parametrów dynamicznych samegotranzystora klucza.Poniewa¿ temat artyku³u ograniczony jest do obwodu drivera,nie zamieszczono przebiegów ze stopnia mocy uk³aduodchylania. Na rysunkach 2d i 2e pokazano szkicowo przebiegz kolektora BU… w celu kojarzenia czasowego fazy powrotuodchylania poziomego.Na rysunku 2e (przebieg G) pokazano napiêcie na bazieklucza BU… Mo¿na go widzieæ jako wyjœciowy sygna³ drivera(wejœciowym jest wyjœcie generatora linii). Warto zwróciæuwagê na ten „poszarpany” przebieg. Praktycznie, niezale¿nieod konstrukcji drivera, przebieg ten jest podobnie „brzydki”.Moment w³¹czenia tranzystora objawia siê jedynie niepozornym„schodkiem”. W momencie wy³¹czenia klucza widzimy„poszarpany” przebieg ujemnego napiêcia na bazie. To polaryzacjabazy-emitera do granicy przebicia tego z³¹cza (patrzwyjaœnienie, p.1.1.3). Jednak „za chwilê” widaæ kolejny impulsnapiêcia ujemnego. Warto na niego zwróciæ uwagê zewzglêdu na trudnoœci wyjaœnienia pochodzenia tego impulsu.Autor spotka³ siê z bardzo karko³omnym t³umaczeniem maj¹cymwyjaœniæ ten przebieg. Prawdziwy powód ulokowany jestna schemacie „nieco dalej”, dioda inwersyjna 6528 przejmuj¹capr¹d cewek w pierwszej po³owie okresu wybierania. Jejparametry dynamiczne, czas odzyskiwania charakterystykiprzewodzenia powoduje znacz¹cy ujemny impuls na kolektorzeBU… tu¿ po zakoñczeniu w³aœciwego powrotu (patrz wyjaœnienie,p.1.1.2). Z³¹cze kolektor-baza zostaje spolaryzowanew kierunku przewodzenia. Interakcja wewnêtrzna w tranzystorze7528 przenosi siê nie tylko na jego bazê. Charakterystycznezêby widaæ tak¿e na emiterze i kolektorze 7223. Tegotypu zjawisko ma miejsce w ka¿dym uk³adzie odchylania niezale¿nieod konstrukcji drivera. Jednak, wœród wszystkich opublikowanychprzez „SE” schematów, mimo ¿e jest ich wiele,tylko w tym driverze mo¿na obserwowaæ co, jak i dlaczego siêdzieje (co uzasadnia wybór chassis GR1-AX mimo „sêdziwegowieku”). Istotne szczegó³y w fazie przejœcia od powrotu dowybierania linii pokazano na rysunku 2d. Na rys. 2c zaznaczonopodzia³ czasu wybierania na przewodnictwo diody 6528 itranzystora 7528 mimo, ¿e na wszystkich przebiegach faza taprzechodzi „³agodnie” (niezauwa¿alnie). Moment przejêcia pr¹duprzez tranzystor dzieli czas wybierania mniej wiêcej na pó³.Bez strat energii w obwodzie rezonansowym cewek powinnato byæ dok³adnie po³owa. Praktycznie (ze stratami) wypadanieco wczeœniej. W chassis GR1-AX niewiele, 52 mikrosekundywybierania (64-12) dzieli w stosunku 24 i 28µs. St¹dwynika, ¿e stosunek przewodzenia tranzystora kluczuj¹cegodo pe³nego okresu odchylania wynosi jak 28/64, czyli niecomniej ni¿ 50%. Z uwagi na bezpieczny margines (czasowy)przygotowania tranzystora do przewodzenia, wspó³czynnik wype³nieniaprzebiegu na wyjœciu generatora linii ustala siê standardowona 50%. Wyeksponowano to na rysunku 2e.Po zapoznaniu siê z prac¹ obwodu drivera linii, warto tak-¿e zwróciæ uwagê na sposób jego zasilania. Uk³ad startuje nanapiêciu +9V, napiêciu wypracowanym przez zasilacz. JednakSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 31

Chassis GR1-AX firmy Philipspo wystartowaniu uk³adu odchylania linii, zasilanie driveraprzejmuje napiêcie +12V. To napiêcie pozyskane z trafopowielacza.Czyli, uk³ad linii sam sobie zasila swój driver; dioda6523 zostaje spolaryzowana zaporowo. Czy to nie perpetuummobile? Nic podobnego, to w³aœciwie nic nowego, takie rozwi¹zaniaspotykamy doœæ czêsto. Ciekawy jest tu jednak„obieg” energii. Oczywiœcie, jest ona czerpana nadal z zasilacza,lecz teraz z napiêcia +95V, g³ównego napiêcia „systemowego”.Dodatkowe obci¹¿enie uzwojeñ wtórnych trafopowielacza(choæ w tym przypadku nie jest ono znacz¹ce) przek³adasiê na indukcyjnoœæ (i jej „k¹t stratnoœci”) widzian¹ z uzwojeniag³ównego. Przesuwa siê nieco punkt przejêcia pr¹du (pochodz¹cegog³ównie z „obwodu rezonansowego” cewek odchylaj¹cych)przez klucz-tranzystor uk³adu linii (pamiêtajmy,pe³ny klucz to tranzystor plus dioda inwersyjna). Wzrasta sk³adowasta³a pr¹du w obwodzie klucza, przez co roœnie pobórenergii z zasilacza. W tym konkretnym przypadku ma to jedynieznaczenie „jakoœciowe”, nie „iloœciowe”. Inaczej jest, gdydoci¹¿enie dodatkowych uzwojeñ trafopowielacza jest znaczne.Wtedy objaw jest podobny do uszkodzenia samego trafopowielacza,drastyczny spadek indukcyjnoœci widzianej zuzwojenia g³ównego. W przypadku opisywanego tu driverawarto natomiast zwróciæ uwagê na pozosta³e elementy obwoduzasilania, indukcyjnoœæ 5524 i kondensator 2523. Utratapojemnoœci 2523 jest jednym z czêstszych (o ile nie najczêstszym)uszkodzeniem w tym chassis. Gdyby nie by³o 5524, utratapojemnoœci 2523 mog³aby przejœæ „bezboleœnie”, nie zauwa¿alnie.Jednak obecnoœæ szeregowej indukcyjnoœci powoduje,¿e zasilanie jest zbyt „miêkkie”, o znacznej dynamicznejimpedancji wyjœciowej. Pobór pr¹du przez elementy aktywnedrivera jest zaœ bardzo „nierównomierny”. Choæ sk³adowa sta³ajest niewielka, „udary” pr¹dowe znaczne. Z teorii pracy opisywanegotu drivera mo¿na by siê spodziewaæ uszkadzania tranzystorakluczuj¹cego linii (7528) z powodu dalece odbiegaj¹cegood optymalnego jego sterowania. Praktyka serwisowa niepotwierdza tych obaw. Z regu³y odbiornik nie wystartuje dotrybu ON i jest to jedynym objawem i skutkiem uszkodzeniaobwodu zasilania drivera. Rzadkie, natomiast o wiele bardziejk³opotliwe w lokalizacji s¹ uszkodzenia w obwodach „dystrybucji”napiêæ 12-woltowych.Standby gdy Ÿród³opr¹dowe aktywne7631ST-BY2616 + 2618C TIMING6617( )B3610 + 3613I START+300V+s.z. 261376105610A24662013 10 5121136252. ZasilaczZasilacz tu zastosowany jest przetwornic¹ pracuj¹c¹ w konfiguracjibuck. Ten typ przetwornicy stwarza wyj¹tkowo ³agodnewarunki pracy dla tranzystora kluczuj¹cego, nie realizujenatomiast izolacji napiêæ wyjœciowych wzglêdem siecienergetycznej. Chassis GR1-AX izolacji nie posiada i to jestjego g³ówn¹ wad¹. Odbiornik ten nie jest wyposa¿ony w wejœcia-wyjœciaAV. Schemat omawianego zasilacza pokazuje rysunek3; schemat ideowy - 3b, rys.3a to schemat uproszczonyu³atwiaj¹cy analizê pracy uk³adu.Tranzystorem kluczuj¹cym jest MOSFET BUK444. Timingjego kluczowania podyktowany jest przebiegiem na bazie bipolarnego7614. Start uk³adu zapewniaj¹ rezystory 3610-3613.Dioda Zenera 6613 ogranicza napiêcie na bramce 7610 do bezpiecznejwartoœci. Aby jej dzia³anie odbywa³o siê jedynie wfazie startu, rezystor startowy trzeba by³o podzieliæ na dwa opory.W warunkach kluczowania nasycenie klucza 7610 realizowanejest za spraw¹ pracy obwodu dodatniego sprzê¿eniazwrotnego. Realizuje je uzwojenie transformatora o wyprowadzeniach2-13. W fazie w³¹czenia klucza rolê elementu ograniczaj¹cegonapiêcie bramki przejmuje dioda Zenera 6610. Obwóddren-Ÿród³o doznaje napiêcia (jedynie) o wartoœci wyprostowanejsieci. To szczególna cecha konfiguracji buck. Napiêciena bramce wychodzi jednak nieco poza ten zakres, w³aœnieo wartoœæ progow¹ 6610. Dodatnie sprzê¿enie zwrotne realizowanejest przez pojemnoœæ, kondensator 2613.Choæ pobórpr¹du w samym obwodzie bramki klucza jest niewielki, pr¹dp³yn¹cy przez ten kondensator jest doœæ spory. £adunek utraconyw fazie w³¹czenia klucza, trzeba odbudowaæ w drugimtakcie pracy przetwornicy. Przeliczenie wartoœci elementówprowadzi do wniosku, ¿e udzia³ rezystorów startowych w tymprocesie jest niewielki. Rezystor 2613 odzyskuje (utracony)³adunek tak¿e w obwodzie pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego.Tym razem z diod¹ Zenera 6610 spolaryzowan¹ w kierunkuprzewodzenia. Tranzystor 7610 to nie pe³ny klucz zastosowanejtu konfiguracji zasilacza. W fazie wy³¹czenia tranzystorakluczuje dioda 6620. Jest ona w³¹czana napiêciem samoindukcjiuzwojenia 2-12 5610. Poziomuje ona (klampuje)napiêcie w wêŸle kluczuj¹cym A na poziomie masy chassis.Tym samym, ogranicza równoczeœnie napiêcie „widziane”przez obwód drenu 7610. Jak zwykle u Philipsa jest sporo elementówograniczaj¹cych udary w fazach prze³¹czania kluczy3668 + 3669WY+9V6629 6643 6642OVP1WY +5VWY +95V36183627 + 3629782836306641 OCPOVP2- sprz. zwr.Rys.3. Uproszczony schemat pokazuj¹cy ideê pracy zasilacza32 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Chassis GR1-AX firmy Philips+95V95V(4V7)566027µHDEGAUSSING5600266047µF6638BZX79B366613BZX79C15564027µH262922µF6629BZX79C6V236254701M2 2M256035.6µH56025.6µHSK16639BZX79B366642BYD33D3609RES**16002M1A31262810nF36261k*26032.2nFT2A6640BZX79B3066431N41487628BF4233602b6603+tA32OVP6645RES6646 6647RES RES6641SF2D4166021 25601290V*2600470nF2642220nF36421k66441N4148363033k362810k362933k362733k561036161R6604~123610330k 103V(20V)*260668µF66053 4*26052.2nF3602a+t+5A5V(5V)11.6V*3668 *366956111M13290V(310V)3613120k6602 ÷ 6605 – 4 × BY6272674220µF7.5k 7.5k7674BC54836711k36701.6kD2610330pF*7610BUK44495V(4V1)5613G36014.7M6.4V5.6VS93V(4V7)7673BC55836801RPOR B346610361456142615 261436186675BZX79B4V76671BZX79B5V61k35612BZX79C106.8k236121.8k82V-6.5V(0.67V)(1.5V) *7614BF48768nF 68nF361556210.6µHA36196618+5A56203.9µH361156k10k1k8261333nF-6.5V(0.65V)BZX79C18363247k7631BC55836311.5kB6617 66161N4148 1N41483617 561733 10µH5V4.3V)26201nF6620BYD33J2621RES66141N41482617820pFOPCJONALNIE261633nF4STANDBY B3310V (0V)+9V263122nF26351nF13261827nFII3100+9A10V1.5R2110470nF6635BYD33D56354.7µH4 10A312100220µF7100BC55826361000µF36465IIRys.3b. Schemat ideowy zasilacza OTVC chassis GR1-AX150(7610 i 6620). Tranzystor konfiguracjibuck nie potrzebuje „rozbudowanejochrony”, tu jest nim kondensatorek330pF - 2610. Niewielkie rezystory 3616-3680 oraz „koralik” nanizany na wyprowadzeniedrenu 7610 ograniczaj¹ udarpr¹dowy mog¹cy byæ wynikiem pojemnoœcirozproszonych. Dla diody 6620 tosamo czyni (soft switching) niewielka indukcyjnoœæ5620. £agodzi to nieco wymaganiana parametry dynamiczne tejdiody, która musi byæ szybka. Przejœciemiêdzy faz¹ kluczowania diody i tranzystorajest stosunkowo wolne (widaæ towyraŸnie na zamieszczonym dalej rysunku4). Nie ma tu bowiem ¿adnych elementówwymuszaj¹cych przejœcie w tymkierunku. Odbywa siê ono za spraw¹ naturalnychoscylacji na uzwojeniach transformatorapo wyczerpaniu energii uzwojeniag³ównego 5610. Tranzystor 7610zostanie w³¹czony (i jak powiedzianowczeœniej, utrzymany w nasyceniu) zaspraw¹ pracy obwodu dodatniego sprzê-¿enia zwrotnego. Inaczej jest z faz¹ wy-³¹czenia klucza przetwornicy. Jest onowymuszone obwodem kolektora 7614;oczywiœcie, ju¿ „chwilê póŸniej” swedzia³anie ujawnia tak¿e pêtla dodatniegosprzê¿enia zwrotnego. W ten sposób dochodzimydo newralgicznego uk³adu wyznaczaj¹cegotiming kluczowania, w bazie7614. Kluczowym jest przebieg na pojemnoœci2616-2618. Kondensator ten, wfazie wy³¹czenia klucza zostanie roz³adowanydo ujemnej wartoœci za spraw¹Ÿród³a napiêcia które stanowi uzwojeniepomocnicze 5610 (o wyprowadzeniach4-11).W fazie w³¹czenia klucza napiêciena tym uzwojeniu ma polaryzacjê dodatni¹i na pojemnoœci 2616-2618 budowanejest zbocze napiêcia narastaj¹cego. Wanalizie pracy tego fragmentu zapomnijmyna razie o istnieniu elementów 2614-2615-3615, ich funkcj¹ jest jedynie przesuwpoziomu napiêæ istotny tylko dlasprawnego prze³¹czania zasilacza w trybstandby. Przyjmijmy zatem, ¿e napiêciena 2616-2618 i w wêŸle bazy 7614 to tensam przebieg. To przebieg pi³ozêbny owolnym zboczu narastaj¹cym. W tej fazie,udzia³ pr¹du ze Ÿród³a którym jestuzwojenie 4-11 ma jedynie charakterograniczenia (od góry). Ograniczeniaczasu w³¹czenia klucza 7610, a tym samymenergii i napiêcia na wyjœciu uk³aduprzetwornicy. Ma zatem charakter zabezpieczenia.G³ówny sk³adnik pr¹du pochodzize wzmacniacza b³êdu którym jesttranzystor 7628. Nie ma problemu zeSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 33

Chassis GR1-AX firmy Philipssprzê¿eniem obu uk³adów. Zasilacz jest nie izolowany i niema mowy o ¿adnej izolacji na œcie¿ce sprzê¿enia zwrotnego.Sprzê¿enie jest sta³opr¹dowe. Bêd¹c jednak przy obwodzieuzwojenia pomocniczego (4-11) powiedzmy o funkcji resztyelementów w tym obwodzie. Diody 6616-6617 realizuj¹ szybkieroz³adowanie 2616-2618, opadaj¹ce zbocze pi³y. Niech nieprzera¿a iloœæ elementów. Praktycznie wystarczy³aby jednadioda. S¹ dwie, bo „kiepskie”, zaœ rezystor i ceweczka to lubianeprzez konstruktorów Philipsa elementy „miêkkiego” kluczowania.6618, 3618 i 3619 to elementy pracuj¹ce w fazie³adowania kondensatora C TIMING , jak powiedziano ju¿, elementyo charakterze ograniczenia, zabezpieczenia. Przenieœmy siêna stronê „wtórn¹” zasilacza. Wtórn¹ wizualnie, gdy¿ przy brakuizolacji i pracy transformatora w trybie zwyk³ej indukcyjnoœci,pojêcie to traci sens.Wzmacniacz b³êdu jest klasycznym uk³adem z tranzystorempnp wpiêtym w przek¹tn¹ mostka, którego jedn¹ ga³¹Ÿstanowi dioda Zenera. Jest ona elementem referencyjnym, zaœwartoœæ napiêcia wyjœciowego ustala siê zmiennym rezystorem(potencjometrem) w przeciwnej ga³êzi mostka. Wy¿szenapiêcie wyjœciowe przek³ada siê na wzrost pr¹du kolektora7628, ten z kolei na bardziej strome zbocze narastaj¹ce na 2616-2618. Efektem jest skrócenie czasu w³¹czenia klucza 7610, coprowadzi do obni¿enia napiêcia wyjœciowego. Pêtla jest wiêctypu ujemnego feedbacku. O jej skutecznoœci stanowi wzmocnieniew tej pêtli, zaœ o stabilnoœci charakterystyka dynamicznakszta³towana g³ównie przez 2628. W wêŸle kolektora 7628(za 3628) sumuje siê kilka pr¹dów. O ograniczeniu realizowanymdwójnikiem 6618-3618-3619 ju¿ mówiliœmy. Kolejnymjest pr¹d kolektora 7631. Uruchamiany jest on sygna³em standby.Stan niski w³¹cza tranzystor, pr¹d ograniczony jest rezystorem3631. Jest to wystarczaj¹co du¿y pr¹d, aby unieruchomiækluczowanie przy zerowym pr¹dzie z wyjœcia wzmacniaczab³êdu (kolektor 7628). Tak siê faktycznie stanie. 7614 zostaniepermanentnie w³¹czony, 7610 – wy³¹czony. Przetwornicaprzestanie kluczowaæ. Na wyjœciu pozostanie jedynie napiêcie+5V, pozyskiwane w najprostszy i równoczeœnie najgorszyz mo¿liwych sposobów. Rezystory 3668-3669 stanowi¹Ÿród³o pr¹dowe czerpi¹ce energiê wprost zza mostka Graetza.Wartoœæ tych rezystorów musi byæ precyzyjnie dobranado potrzeb pr¹dowych napiêcia 5-woltowego, aby 7674 nieuleg³ ani nasyceniu, ani ¿eby nie panowa³o na nim zbyt wysokienapiêcie. Tranzystor ten stabilizuje napiêcie +5V pracuj¹cjako wtórnik podparty na diodzie Zenera 6671 (5.6V - 0.6V =5V). Charakterystyczne dla Philipsa jest sprzê¿enie w tym miejscuobwodu zerowania mikrokontrolera. W tym charakterzepracuje 7673. Sygna³ POR (Power On Reset) przyjmuje stanaktywny (niski) jedynie na krótk¹ chwilê po za³¹czeniu uk³adu.Dodajmy, i¿ na tego typu („najgorsze”) zasilanie standbymo¿na sobie pozwoliæ jedynie przy niewielkich wymogach pr¹dowych.W tym przypadku jest to kilkanaœcie mA.Do tej pory mówiliœmy jedynie o jednym napiêciu wyjœciowymzasilacza, +95V. Celowo nie dostrzegaliœmy obecnoœcinapiêcia 9-woltowego. Jego „produkcja” bowiem odbiegaod przyjêtej konfiguracji buck. Tak mo¿na sobie pozwoliæ (wykonaæuk³ad), gdy z uzwojenia dodatkowego chcemy czerpaæjedynie niewielk¹ moc (wzglêdem wyjœcia g³ównego). Jednarzecz jedynie jest istotna, energiê z uzwojenia dodatkowegonale¿y czerpaæ w fazie wy³¹czenia, nie w³¹czenia tranzystoraklucza.Tylko ta faza jest stabilizowana.ABok.300VWy³¹czenieklucza20µs = 50kHzFragment oscylacjipowrotu UAdo poziomu = U WYok.-2V Poziom w³¹czenia 7614ok.10V„Przyspieszenie”spowodowaneprac¹ obwodudodatniegosprzê¿eniazwrotnegoOscylacjegasn¹ce1.8MHzPoziomroz³adowaniaC TIMINGStromoœæ tego zboczawyznacza czasw³¹czenia 7610Rys.4. Przebiegi napiêæ w wêŸle A i B zasilacza -przetwornicyNa rysunku 4 pokazano jedynie dwa przebiegi, te najbardziejkluczowe. Górny wykres to napiêcie w wêŸle A przetwornicy.Dolny pokazuje przebieg na kondensatorze wyznaczaj¹cymtiming kluczowania. Wart uwagi jest tak¿e przebiegnapiêcia na kolektorze 7614. To skromny tranzystorek, a doznajewy¿szego napiêcia ani¿eli MOSFET 7610 (wa¿ne w pracachserwisowych).Do kompletu informacji pozosta³ jeszcze do omówienia obwódzabezpieczeñ. W przetwornicy tej zastosowano zabezpieczenienadnapiêciowe oraz nadpr¹dowe dla napiêcia +9V. OCPtestuje praktycznie pr¹d wzmacniacza m.cz. fonii (doœæ czêsteuszkodzenie i jak zwykle OCP wprowadza serwisanta w b³¹d).Obwód OVP testuje napiêcie wyjœciowe zasilacza +95V orazimpulsy powrotu na trafopowielaczu. W charakterze sygna³upróbnego wykorzystano uzwojenie ¿arzenia kineskopu. Wszystkiesygna³y overvoltage-overcurrent sumuj¹ siê w wêŸle bramkityrystora 6641. To zabezpieczenie o tyle brutalne, co skuteczne.Wyzwolony tyrystor œci¹ga wprost do masy g³ównewyjœcie zasilacza. W uk³adzie nic z³ego siê nie dzieje, przetwornicapo prostu przestaje kluczowaæ. Warto dodaæ, i¿ nieuzasadnionewyzwolenie tego tyrystora jest stosunkowo czêstymuszkodzeniem w tym ma³o awaryjnym chassis. Po wyzwoleniu6641 stan jego w³¹czenia jest utrzymany mimo wstrzymaniakluczowania przetwornicy. Uk³ad nie próbkuje, pozostajew stanie wy³¹czenia do czasu wy³¹czenia wy³¹cznikiem sieciowym.To za spraw¹ obwodu diod 6643-6644. Pr¹d pochodziz obwodu zasilania napiêcia standby. Objaw jest czasem trudny„do namierzenia”. Wszystkie napiêcia zanikn¹ i uk³ad milczy.W powy¿szym opisie pracy zasilacza pominiêto jedyniefragmenty trywialne, przed i „w okolicy” mostka Graetza.Bywa, i¿ ten fragment jest „ca³kiem nietrywialny”. Opcja przewidujestosowanie uk³adu Multi Voltage Panel, automatycznierozpoznaj¹cego napiêcie wejœciowe i podwajanie w przypadkusieci 115VAC. To wyj¹tkowo ciekawy i rozbudowany MVP.Z uwagi na wiek chassis GR1-AX i jego schodzenie z rynkumimo reklamowanej na wstêpie ¿ywotnoœci, z opisu tego fragmentuzrezygnowano. Zachêcamy do samodzielnej analizy,mimo ¿e praktyczne znaczenie znajomoœci pracy tego uk³adujest ograniczone do umiejêtnoœci jego dezaktywacji. }34 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisoweChassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowe(cz.2-ost.)Bogdan SikorowskiSubmenu “GEOMETRY”GEOMETRYReturnDisplay ModeV-SlopeV-AmplitudeV-PositionV-LinearityH-PositionH-AmplitudeEW-AmplitudeEW-TrapeziumEW-CornerH-ParallelEW-SymmetryBreathingDefaultStoreRestore4:3 Zoom 094+AC-9C546CA4B07478A09040Rys.4. Submenu “GEOMETRY”, kineskop 4:3, format:4:3 Zoom 0GEOMETRYReturnDisplay ModeV-SlopeV-AmplitudeV-PositionV-LinearityH-PositionH-AmplitudeEW-TrapeziumEW-CornerH-ParallelEW-SymmetryBreathingDefaultStoreRestore16:9 Zoom 094AC9C546CB07478A09040Rys.5. Submenu GEOMETRY, kineskop 16:9, format:16:9 Zoom 0GEOMETRYReturnDisplay ModeDefaultStoreRestore4:3 Zoom 0Wybranie parametru “GEOMETRY” w g³ównym menu serwisowympowoduje uaktywnienie submenu s³u¿¹cego do regulacjigeometrii obrazu. Kompletn¹ regulacjê geometrii nale-¿y przeprowadziæ jedynie dla formatu zobrazowania odpowiadaj¹cegoformatowi zastosowanego kineskopu, tj. dla kineskopów4:3 nale¿y przeprowadziæ regulacjê dla formatu zobrazowania“4:3 Zoom 0”, natomiast dla kineskopów 16:9 regulacjêdla formatu “16:9 Zoom 0”. Pozosta³e dostêpne formaty zobrazowaniawymagaj¹ tylko regulacji niektórych, pojedynczychparametrów (wszystkie pozosta³e parametry podlegaj¹ automatycznemuprzepisaniu z formatu podstawowego z zastosowaniemodpowiedniej metody kalkulacyjnej). Wybór i zmianêformatów zobrazowania umo¿liwia opcja “Display Mode” (wsubmenu “GEOMETRY”). Dla odbiorników z kineskopami 4:3mo¿liwy jest wybór trybów wyœwietlania: 4:3 Zoom 0 (standard)oraz 16:9, natomiast w odbiornikach z lamp¹ 16:9 dostêpnes¹ tryby: 16:9 Zoom 0 (standard) oraz 4:3 zoom 0.Kompletny zestaw parametrów, które wymagaj¹ regulacjiw danym trybie zobrazowania, zawsze jest wyœwietlany naekranie w formie odpowiedniego menu. Wygl¹d submenu“GEOMETRY” dla poszczególnych trybów zobrazowaniapokazuj¹ rys. 4, 5 oraz 6.Wed³ug zaleceñ producenta przeprowadzenie poprawnejregulacji geometrii obrazu wymaga zastosowania pewnej standardowejprocedury, przy czym podczas jej wykonywania pamiêtaænale¿y o zachowaniu nastêpuj¹cych zasad:• na wejœcie odbiornika nale¿y podaæ sygna³ testowy w formacie4:3,• dla kineskopów 4:3 w trybie zobrazowania “4:3 zoom 0overscan” (czyli stosunek wymiarów ca³ego obrazu do wymiarówekranu) mierzony zarówno w pionie, jak i w po-Rys.6. Submenu GEOMETRY, kineskop 16:9, format:4:3 Zoom 0ziomie powinien wynosiæ ok. 107%,• dla kineskopów 16:9 dla trybu “16:9 zoom 0 overscan” wpionie powinien wynosiæ 107%, natomiast w poziomie 104%.Procedura regulacyjna powinna przebiegaæ z zachowaniemokreœlonej kolejnoœci wykonywanych regulacji:• na wejœcie odbiornika pod³¹czyæ sygna³ kontrolny z liniamiw postaci krzy¿a wyznaczaj¹cego œrodek obrazu,• uaktywniæ liniê “V-Slope”, co spowoduje wygaszenie dolnejpo³owy obrazu,• parametrem “V-Slope” regulowaæ w taki sposób, aby poziomalinia testu wyznaczaj¹ca œrodek obrazu znalaz³a siêna granicy wygaszonego obszaru,• na wejœcie odbiornika pod³¹czyæ sygna³ kontrolny kraty(najlepiej z elementem ko³a),• wykonaæ kolejno regulacje parametrów geometrii obrazudotycz¹cych pionu: “V-Amplitude” , “V-Position” oraz “V-Linearity”,• wycentrowaæ obraz w poziomie reguluj¹c parametr “H Position”,• ustawiæ w³aœciw¹ szerokoœæ obrazu reguluj¹c parametrem“H Amplitude”,SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 35

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowe• dokonaæ korekty zniekszta³ceñ poduszkowych i trapezowychwybieraj¹c parametry “EW-Amplitude”, “EW-Trapezium”,“EW-Corner”, “H-Parallel” oraz “EW-Symmetry”.Dla uzupe³nienia nale¿y dodaæ, i¿ parametr “Breathing” (dotycz¹cykompensacji zmian wymiarów obrazu w funkcji zmianpr¹du kineskopu) regulowany jest fabrycznie i jego wartoœænie powinna byæ zmieniana.Kompletna regulacja geometrii obrazu w chassis z modu-³em dynamicznej regulacji ostroœci (DFB) zawiera jeszcze dodatkowypunkt, który nale¿y koniecznie wykonaæ przed regulacj¹w³aœciw¹ (opisan¹ powy¿ej). Otó¿ po uaktywnieniu submenu“GEOMETRY” nale¿y wstêpnie wybraæ liniê “H-Amplitude”i zmniejszyæ szerokoœæ obrazu tak, aby by³y widoczneobydwa jego skraje (jeœli obraz jest zbyt ciemny nale¿y delikatniepodwy¿szyæ napiêcie siatki G2), nastêpnie u¿ywaj¹cpotencjometru PL551 na module DFB nale¿y wycentrowaæraster tak, aby jego po³o¿enie by³o symetryczne wzglêdem brzegówkineskopu. Po tej regulacji nale¿y bezwzglêdnie przeprowadziæ„w³aœciw¹” regulacjê geometrii obrazu oraz regulacjênapiêcia siatki G2.Submenu “VIDEO”Wybranie linii “VIDEO” w g³ównym menu serwisowympowoduje uaktywnienie submenu s³u¿¹cego do regulacji parametróww torze wizyjnym. Na ekranie, obok tytu³u submenu,automatycznie wyœwietla siê standard kodowania koloru w doprowadzonymsygnale antenowym lub wideo albo napis RGBw przypadku odbioru sygna³ów RGB z gniazda SCART lubte¿ napis DIGITAL jeœli odbiornik znajduje siê w modzie “digital”.Zawartoœæ submenu “VIDEO” pokazana jest na rys. 7.Znaczenie poszczególnych linii widocznego menu jest nastêpuj¹ce:• “Whitepoint R/G/B”. Parametry “Whitepoint R/G/B” s³u-¿¹ do regulacji balansu bieli obrazu. Procedurê regulacjiprzeprowadza siê niezale¿nie dla wejœciowych sygna³ówwideo (w tym antenowych RF) oraz niezale¿nie dla wejœciowychsygna³ów RGB i sygna³ów DIGITAL. Zalecanaprocedura regulacji przebiega nastêpuj¹co:– regulacje jaskrawoœci, nasycenia i kontrastu ustawiæ naVIDEOPAL BGReturnWhitepoint R 4C-Whitepoint G5CWhitepoint B4CPeak WhiteG2 AligmentScale Brightness 74Scale Colour 58Full White 4/35CBlack Offset RD0Black Offset G 50Drive Level 90Scale ContrastE0Text Contrast 80DefaultStoreRestoreRys.7. Submenu “VIDEO”wartoœæ 50%,– na odpowiednie wejœcie pod³¹czyæ czarno-bia³y sygna³kontrolny pasów pionowych (gradacji szaroœci, biel 50%),– reguluj¹c wartoœciami poszczególnych parametrów ustawiæw³aœciwy odcieñ ogl¹danego obrazu (przedostatni pasobok czarnego powinien byæ szary).• “Peak White”. Parametr “Peak White” dotyczy ogranicznikawartoœci szczytowej pr¹du kineskopu. Parametr ten nale¿yregulowaæ niezale¿nie dla wejœciowych sygna³ów wideo(w tym RF) oraz RGB i DIGITAL. Po dokonaniu regulacjinale¿y ponownie sprawdziæ i w razie koniecznoœci skorygowaæbalans bieli. Procedura regulacji powinna przebiegaænastêpuj¹co:– do odpowiedniego wejœcia pod³¹czyæ sygna³ kontrolnybia³ego pola (biel 100%),– regulacje jaskrawoœci, kontrastu oraz nasycenia ustawiæw pozycjê „normaln¹” (50%),– parametrem “Peak White” regulowaæ tak, aby œwiecenieobrazu odpowiada³o wartoœciom podanym w tabeli 3.Tabela 3.Typ kineskopu [ Nits ]28"XF 16/9 TTD Gen.2 35029"XF 4/3 TTD Gen.2 30032"XF 16/9 TTD 310• “G2 Alignment”. Parametr “G2 Alignment” dotyczy regulacjanapiêcia siatki drugiej kineskopu. Przed przyst¹pieniemdo wykonywania procedury regulacyjnej nale¿y konieczniesprawdziæ i ewentualnie skorygowaæ (stosowniedo zastosowanego kineskopu) wartoœæ napiêcia systemowegoB+. Regulacja przebiega nastêpuj¹co: po wybraniu parametru“G2 Alignment” obraz ulegnie wyciemnieniu. Reguluj¹cpotencjometrem „SCREEN” (transformator LL008)doprowadziæ do sytuacji, aby linie powrotów „linii” zniknê³yz obrazu (znalaz³y siê tu¿ poza granic¹ widocznoœci).W celu zakoñczenia procedury regulacyjnej nale¿y nacisn¹ædowolny przycisk na pilocie. Nale¿y pamiêtaæ równie¿ otym, ¿e zbyt niska wartoœæ napiêcia siatki G2 bêdzie sygnalizowanakodem b³êdu nr “36” (kineskop nie rozgrzewa siêw wyznaczonym czasie).• “Scale Brightness”. Procedura zgrubnej regulacji poziomujaskrawoœci przebiega nastêpuj¹co: na wejœcie odbiornikapodaæ test gradacji szaroœci (biel 100%), regulacje analogowe:jaskrawoœæ, kontrast i nasycenia ustawiæ na 50% skali,nastêpnie reguluj¹c parametrem “Scal Brightness” uzyskaæodpowiedni poziom czerni dla ostatniego (czarnego) pasaobrazu kontrolnego.• “Scale Colour”. Procedurê zgrubnej regulacji nasyceniabarw wykonuje siê nastêpuj¹co: do wejœcia antenowego pod-³¹czyæ kolorowy sygna³ kontrolny pasów pionowych (75%nasycenia), wartoœæ jaskrawoœci, nasycenia i kontrastu ustawiæna “normalne”, pod³¹czyæ oscyloskop do katody “B”kineskopu, nastêpnie reguluj¹c parametrem “Scale Colour”doprowadziæ do wyrównania siê amplitud impulsów na obserwowanymobrazie oscyloskopu.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e regulacjê „Scale Colour” przeprowadzasiê niezale¿nie dla sygna³ów PAL, SECAM i NTSCoraz dla wejœæ RGB, a tak¿e dla wejœcia DIGITAL.• “Full White 4/3 (16/9)”, “Black Offset R”, “Black Offset36 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisoweG”, “Drive Level”, “Scale Contrast”. Wyszczególnione parametrynie nale¿y regulowaæ (ustawiane s¹ one w procesieprodukcyjnym). W razie wymiany pamiêci nale¿y przywo-³aæ wartoœci fabryczne z pamiêci EPROM (przy u¿yciu funkcji”Default”).• “Text Contrast”. Regulacja kontrastu dla obrazu teletekstu:wartoœæ jaskrawoœci, nasycenia i kontrastu ustawiæ nawartoœci “normalne”, pod³¹czyæ oscyloskop do katody kineskopu“B” (pin 11), nastêpnie regulowaæ parametrem“Text Contrast” w taki sposób, aby uzyskaæ amplitudê bielczerñobserwowanych impulsów równ¹ 60V.Submenu “IF”Wybranie linii “IF” w g³ównym menu serwisowym powodujeprzywo³anie submenu s³u¿¹cego do prze³¹czania parametrówzwi¹zanych z torem p.cz. odbiornika. W³aœciwie chodzi tutylko o jeden parametr “FFI-Bit”, który dla odbiorników eksploatowanychw Europie powinien byæ wy³¹czony (funkcja nieaktywna).Jedynie w odbiornikach przeznaczonych do eksploatacjina terenie Azji linia “Fast Filtr IF – Bit” powinna byæaktywna (odznaczona ). Wygl¹d submenu “IF” pokazuje rys. 8.IFReturnRys.8. Submenu “IF”FFI – BitDefaultStoreRestoreSubmenu “SOUND SETTING”Submenu “SOUND SETTING” dotyczy ustawieñ parametróww torze fonii. Potrzeba regulacji tych parametrów zachodzipraktycznie jedynie w przypadku wymiany pamiêci nieulotnej.Nale¿y pamiêtaæ przy tym, ¿e wartoœci ustawianychparametrów w sposób zasadniczy zale¿¹ od wyposa¿enia odbiornika,a wiêc trudno jest jednoznacznie podaæ ich wartoœcidla ogó³u przypadków. Rysunek 9 pokazuje wygl¹d submenu“SOUND SETTING”, a wpisane wartoœci parametrów odpowiadaj¹odbiornikom, których nazwy rozpoczynaj¹ siê od symboli:28WH..., 32WH... oraz 34DC... .Submenu “ERROR CODE”Chassis ETC310 wyposa¿one jest w procedury samodiagnozyniektórych uk³adów i bloków funkcjonalnych oraz istotnychlinii sygna³owych i szyn zasilaj¹cych. £¹cznie systemrozró¿nia 38 kodów uszkodzeñ. Rozpoznawalnym przypadkomawarii przyporz¹dkowane s¹ kody w zapisie dziesiêtnymz zakresu od 10 do 76. Piêæ ostatnich kodów b³êdów wraz zczasem jaki up³yn¹³ od ich wystêpowania przechowywanychjest w pamiêci nieulotnej NVM systemu sterowania. Kod b³êdu,który wyst¹pi³ jako ostatni zapisany jest w górnej linii widocznejlisty b³êdów. Pojawienie siê b³êdu, który jest ju¿ wylistowanyskutkuje tylko aktualizacj¹ czasu jego wyst¹pienia.SOUND SETTINGSReturnSubwoofer Freq. Medium 0CLow Pass Freq. Medium0AHigh Pass Freq. Medium 07Effect Strength Medium 28Harmonic Content Medium 00Amplitude Limit Medium 04Subwoofer Freq. High0CLow Pass Freq. High0AHigh Pass Freq. High 07Effect Strengh High3AHarmonic Content High 00Amplitud LimitHigh 04StoreRestoreRys.9. Submenu “SOUND SETTING”Widoczn¹ listê b³êdów mo¿na oczywiœcie wymazaæ. W tymcelu nale¿y wybraæ liniê poleceñ “Erase Error Codes” i przytrzymaænieco d³u¿ej (powy¿ej 2.5s) wciœniêty jeden z przyciskówpilota: [ ⊳ ], [ ] lub [OK].Procedura samodiagnozy przewiduje równie¿ przekazanieinformacji o numerze b³êdu poprzez wykorzystanie diodystandby-LED (numer b³êdu zakodowany jest w iloœci migniêædiody). Ten sposób przekazu jest wa¿ny przede wszystkim wtych przypadkach, kiedy uszkodzenie w odbiorniku uniemo¿-liwia zobrazowanie informacji diagnostycznej na ekranie. Nale¿yjednak pamiêtaæ, ¿e ta metoda przewiduje tylko sygnalizowanienumeru b³êdu, który wyst¹pi³ jako ostatni. Interpretacjamigniêæ diody LED jest nastêpuj¹ca: kody b³êdów sygnalizowanes¹ jako dwie oddzielne serie migniêæ przedzielone krótk¹przerw¹. Pierwsza serii odpowiada pierwszej cyfrze kodu(np. dwa migniêcia = cyfra 2), po krótkiej przerwie obserwujemydrug¹ seriê migniêæ – nale¿y j¹ zinterpretowaæ jako drug¹cyfrê, ca³¹ sekwencjê koñczy d³u¿sza przerwa. Cykl migniêædiody LED bêdzie powtarzaæ siê „na okr¹g³o”, a¿ domomentu naprawy odbiornika (albo do samoczynnego ust¹pieniaprzyczyny awarii). Wygl¹d menu “ERROR CODES”pokazuje rys. 10. Listê kodów b³êdów mo¿liwych do sygnalizacjiw chassis ETC310 zamieszczono w tabeli 4.ERROR CODESReturnErase Error CodesCode Time Stamp11 00125:3024 00090:1078 00043:5451 00001:4312 00000:00Rys.10. Submenu “ERROR CODES”SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 37

Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisoweTabela 4.Kod b³êduLista kodów b³êdów chassis ETC31010 odbiornik zabezpieczony kodem „child lock”11 odbiornik w modzie wyœwietlania funkcji zegarowych19 upgrade firmware’u po zainstalowaniu modu³u DVB21 stan niski na linii danych (SDA) magistrali I 2 C22 problem z prze³¹cznikiem antenowym23 stan niski na linii zegara (SCL) magistrali I 2 C25 brak prze³¹czanego napiêcia na linii 5V26 kineskop nie osi¹ga w³aœciwych parametrów w za³o¿onym czasie (niew³aœciwa wartoœæ pr¹du I cut)27 defekt w uk³adach odchylania (uk³ady zabezpieczaj¹ce zadzia³a³y wiêcej ni¿ trzy razy)34 brak odpowiedzi z uk³adu pamiêci NVM35 brak napiêcia na linii 5V36 wyst¹pienie niew³aœciwego adresu na szynie danych magistrali I 2 C37 wyst¹pienie niew³aœciwego poziomu na linii NMI42 bit POR uk³adu up-convetrer’a VSP9402 PRIMUS nie daje siê zresetowaæ43 brak zasilania uk³adu TDA9330 (HOP)44 problem z bitem NRF – nie daje siê zsynchronizawaæ oscylator w uk³adzie TDA933045 problem z bitem FLS – dotyczy obwodów zabezpieczaj¹cych uk³adu TDA933046 problem z bitem NHF – dotyczy impulsów powrotu linii dla detektora fazy (PHI2_REF) w uk³adzie TDA933047 problem z bitem NDF – dotyczy obwodów odchylania pionowego w uk³adzie TDA933048 problem z bitem XPR – dotyczy obwodów zabezpieczaj¹cych przed nadmiernym wzrostem wysokiego napiêcia51 niew³aœciwe adresowanie (To ) spowodowane mo¿liwoœci¹ od³¹czenia modu³u interfejsu TECI w wyniku przekroczenia czasu52 brak odpowiedzi z uk³adu MSP34xx53 brak odpowiedzi z uk³adu prescalera (g³owica w.cz.)54 brak odpowiedzi z uk³adu TDA933xH55 brak odpowiedzi z uk³adu TDA988656 brak odpowiedzi z uk³adu VSP9402 PRIMUS57 stan niski na linii danych SDA-1 magistrali I 2 C58 stan niski na linii zegara SCL-1 magistrali I 2 C59 niew³aœciwe adresowanie spowodowane mo¿liwoœci¹ od³¹czenia modu³u interfejsu TECI w wyniku przekroczenia czasu61 sygna³ od uk³adów zabezpieczenia w torze odchylania pionowego62 sygna³ od uk³adów zabezpieczenia w torze odchylania poziomego71 b³¹d uk³adu DTF85xx PLL72 b³¹d uk³adu DTF85xx PLL – digital demodulator73 b³¹d uk³adu DVB_CI STV70074 brak odpowiedzi uk³adu Sti5518 poprzez port UART75 brak odpowiedzi uk³adu Attiny2313 poprzez magistralê I 2 C76 problem z napiêciem prze³¹czaj¹cym na z³¹czu PCMCIAOpis}

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOTVC Siemens FS370M4 chassis CS9410 =CUC1961. Nienaturalne odtwarzanie kolorów, du¿o¿ó³tego i niebieskiego koloru. Podstawi³em sprawnymodu³ cyfrowy, nast¹pi³a znaczna poprawa. Dzia³a³kilka dni bez zarzutu, tyle, ¿e biel mia³a odcieñ ró¿u.Niestety wyst¹pi³a druga usterka – przepali³ siê rezystorR06 - 10k i na iskrowniku zaczê³y siê wy³adowania. Powymianie rezystora OTVC daje siê w³¹czyæ tylkowy³¹cznikiem sieciowym, nie reaguje na pilota. Postarcie zamiast pe³nego obrazu s¹ wyœwietlane trzyjasne poziome paski równomiernie rozmieszczone naekranie. Po pod³¹czeniu anteny brak fonii, wygl¹da totak, jakby odbiornik nie by³ ca³kowicie w³¹czony.Napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy i trafopowielaczas¹ w normie, stabilizatory tych napiêæ tak¿e.Wy³adowania elektryczne, które zaistnia³y na iskrownikumog³y byæ spowodowane przez powielacz WN K536 -BG20346423206G lub kineskop. Wyœwietlane 3 linie na ekranieto najprawdopodobniej uszkodzenie matrycy RGB (IC5122- TDA4780). Brak obs³ugi odbiornika za pomoc¹ pilota to skuteknieprawid³owego dzia³ania procesora zarz¹dzaj¹cego IC850- MC68HC11F1. Uszkodzeniu najprawdopodobniej uleg³apamiêæ EPROM IC860 - 27C20, w której znajduje siê programobs³ugowy telewizora. Dla modu³u procesora zarz¹dzaj¹cego29504-103.68 oznaczenie pamiêci TC860 to 19798-283.Przed zamontowaniem nowej pamiêci nale¿y koniecznie podstawiæpowielacz K536, bo je¿eli jest on uszkodzony, to powymianie pamiêci mog¹ powtórzyæ siê wy³adowania, powoduj¹cedalsze uszkodzenia ró¿nych uk³adów OTVC.Brak fonii przy sygnale z anteny mo¿e byæ spowodowanybrakiem impulsów synchronizacji na uk³adzie p.cz. fonii. Jeœliupora sie Pan z procesorem zarz¹dzaj¹cym, nale¿y sprawdziæoscyloskopem kompletny sygna³ wideo na wejœciu bloku “FeatureBox”. Nastêpnie podstawiæ sprawny blok cyfrowy. Ostatni¹spraw¹ jest odcieñ bieli. Nale¿y wejœæ w tryb serwisowy iwyregulowaæ go. Tryb serwisowy opublikowany by³ w „DodatkuSpecjalnym” nr 14.R.S.}38 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

ESR – mity i faktyESR – mity i faktyEdward BitnerOstatnio na ³amach „Serwisu Elektroniki” (w poradach inie tylko) zaczyna a¿ huczeæ na temat wspó³czynnika ESR. Wchwili obecnej ten popularny angielsko-brzmi¹cy parametr, jesttylko pó³œrodkiem s³u¿¹cym do okreœlenia praktycznej przydatnoœcikondensatora elektrolitycznego. Nie potwierdza onjednak faktycznej sprawnoœci kondensatora.Co to jest ESR? To tylko szeregowa pozorna opornoœæ kondensatoradla pr¹du zmiennego. Praktyka podpowiada, ¿e niema jednoznacznej metody pomiaru tej opornoœci. Dlaczego taksiê dzieje? Otó¿ wynik pomiaru jest bardzo mocno uzale¿nionyod czêstotliwoœci próbkowania pr¹du zmiennego oraz coza tym idzie od wartoœci tego pr¹du. Dlaczego tak siê dzieje?ESR to wynik pomiaru zachodz¹cy przy sta³ej wartoœci pomiarowej,takiej jak czêstotliwoœæ. Z regu³y nikt nie okreœla tejczêstotliwoœci w sposób œcis³y. Gdy tylko zmienimy wartoœæczêstotliwoœci, otrzymujemy zawsze inny wynik ESR. St¹dESR – to czysto umowna wartoœæ.Mo¿emy siê o tym przekonaæ na podstawie pomiaru samejpojemnoœci kondensatora, gdzie czêstotliwoœæ pomiaru (próbkowania)nie przekracza 100Hz. Jest to czêstotliwoœæ wynikaj¹caz praktyki, a nie z teorii. Przy du¿ej czêstotliwoœci próbkowania,miernik pojemnoœci kondensatorów elektrolitycznychwskazywa³by absurdalne wartoœci, a czytelnoœæ i powtarzalnoœæpomiarów by³yby nie do przyjêcia. Nikt nie polemizujedlaczego tak siê dzieje. Tak po prostu jest.Jednak, gdy bêdziemy g³êbiej analizowaæ tradycyjny procespomiaru pojemnoœci, to oka¿e siê, ¿e pomiar pojemnoœcijest niczym innym, jak pomiarem ESR kondensatora przy niskieji wyj¹tkowo sta³ej czêstotliwoœci pomiaru, czyli czêstotliwoœci,przy której odczyt wskaŸnika staje siê najbardziej czytelnydla szerokiego przedzia³u mierzonych pojemnoœci. St¹d,ESR to równie¿ wskazanie wartoœci pojemnoœci, tyle ¿e przywysokiej czêstotliwoœci próbkowania i nic wiêcej. Który zpomiarów pojemnoœci w kondensatorach elektrolitycznych jestlepszy - ten przy wysokiej czêstotliwoœci - czy ten przy niskiej?Praktyka podpowiada, ¿e czytelnoœæ wskaŸnika jest owiele wiêksza przy niskiej czêstotliwoœci próbkowania i takbuduje siê praktyczne oraz doœæ dok³adne mierniki pojemnoœcikondensatorów elektrolitycznych.Ponadto pojemnoœæ kondensatora, to parametr statyczny.W impulsowych urz¹dzeniach elektronicznych trudno szukaæzdarzeñ statycznych, gdzie te ostatnie akurat w tych urz¹dzeniachodgrywaj¹ najmniejsz¹ rolê.Pomiar sprawnoœci lub dobroci kondensatora elektrolitycznego,to zupe³nie inny pomiar i ma niewiele wspólnego z pomiarempojemnoœci lub jak kto woli jego ESR. Ta wartoœæpomiarowa nie wynika bezpoœrednio z opornoœci szeregowejkondensatora. Na tê wartoœæ sk³ada siê wiele czynników fizycznych,elektrycznych i chemicznych.Kondensator elektrolityczny jest trochê innym kondensatoremi ten mo¿emy w zupe³noœci porównaæ do akumulatorakwasowego. Procesy starzeniowe kondensatora elektrolitycznegoi akumulatora s¹ zadziwiaj¹co zbie¿ne. W jednym i drugimprzypadku dochodzi do wyparowania z elektrolitu pewnejczêœci wody. Wówczas stê¿enie elektrolitu roœnie. Przydu¿ym stê¿eniu elektrolitu zaczynaj¹ zachodziæ niepo¿¹danereakcje chemiczne, które zmieniaj¹ w³aœciwoœci fizyczne elektrolitui samego akumulatora. W akumulatorze kwasowymmówimy o skomplikowanym procesie zasiarczenia. Mimo ¿eakumulator trzyma napiêcie, to nie jest w stanie zakrêciæ rozrusznikiem.Mo¿na œmia³o mówiæ, ¿e akumulator nie zmniejszy³siê, a straci³ sprawnoœæ. Miernikiem sprawnoœci akumulatorajest wiêc sam rozrusznik. W kondensatorze elektrolitycznymmiernikiem utraty sprawnoœci kondensatora jest równie¿jego faktyczne i stosunkowo du¿e obci¹¿enie. W kondensatorzeelektrolitycznym dochodzi jeszcze jeden dodatkowy iniekorzystny czynnik pogarszaj¹cy zak³adan¹ pocz¹tkow¹sprawnoœæ. W czasie kiedy roœnie stê¿enie elektrolitu, a tenwchodzi w reakcje chemiczne z komponentami kondensatora,roœnie temperatura pracy kondensatora. Wy¿sza temperaturaprzyspiesza proces niekorzystnych reakcji chemicznych i lawinoweko³o starzenia kondensatora zamyka siê jeszcze szybciej.Kondensator bardzo szybko traci zak³adane parametrytechniczne i zwykle powoduje katastrofalne skutki w urz¹dzeniu,gdzie impulsowe pr¹dy i czêstotliwoœci pracy s¹ skrajniewysokie. Wydawa³oby siê, ¿e im wy¿sza pojemnoœæ i im wy-¿sza czêstotliwoœæ pracy, tym nisz¹ wartoœæ ESR powinienposiadaæ kondensator – tym kondensator powinien byæ lepszy.Nie dotyczy to jednak kondensatorów elektrolitycznych, pracuj¹cychprzy bardzo wysokich czêstotliwoœciach. W nich ma³awartoœæ ESR absolutnie nie odzwierciedla stanu jakoœciowegokondensatora. Teoretycznie zak³ada tylko wyj¹tkow¹ d³ugotrwa³oœætakiego kondensatora i nic wiêcej.Tylko efektywny pomiar sprawnoœci kondensatora elektrolitycznego– podkreœlam jeszcze raz – sprawnoœci kondensatora,jest wiêc jedynym i bardzo wa¿nym parametrem, który toparametr jest czymœ poœrednim miêdzy pojemnoœci¹ (ESR),czasem akcji i reakcji (³adowania i roz³adowania) kondensatoraelektrolitycznego i wyra¿a siê stosunkiem ³adunku pobranegodo oddanego. Pomiar kojarzy siê z odbiciem zwrotnymcewki. Ka¿dy szanuj¹cy siê elektryk zna tê metodê sprawdzaniacewek indukcyjnych. Takie odbicie energii posiada tak¿eka¿dy kondensator, w tym równie¿ elektrolityczny. Jest onoco prawda inaczej obserwowane. Wystarczy tylko zmierzyæwartoœæ napiêciowo-pr¹dow¹ tego odbicia i mamy doœæ czyteln¹sprawnoœæ kondensatora. Ta wartoœæ naprawdê daje siêprzejrzyœcie mierzyæ.Gor¹co apelujê by nie nadu¿ywaæ skrótu ESR do okreœlaniapraktycznej przydatnoœci kondensatora elektrolitycznego.Jest to parametr, który z serwisowego punktu widzenia nieodgrywa wiêkszej roli, o czym w doœæ krótkim czasie przekonaj¹siê sami entuzjaœci tego skrótu.Zanim zbudowa³em praktyczny i rewelacyjny przyrz¹d dopomiaru sprawnoœci kondensatorów elektrolitycznych (zosta³on opisany przez autora w „SE” 10/2000 w artykule pt. „Praktycznymiernik parametrów kondensatorów elektrolitycznych”– red.), d³ugo eksperymentowa³em z opornoœci¹ szeregow¹(czyli inaczej z ESR). Wyniki by³y mierne, niepowtarzalne orazSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 39

ESR – mity i faktyniezrozumia³e, wiêc zrezygnowa³em z tej metody pomiarowej.Ju¿ wtedy wyraŸnie podkreœla³em, ¿e elektronika nie operujepojêciem tego nowego parametru w kondensatorach elektrolitycznych.Jest to zupe³nie nowy, niepopularny i nieznany parametr.Pozostawi³em jego nazwê pod postaci¹ Zx, s¹dz¹c ¿ektoœ wymyœli bardziej prawid³ow¹ rodzim¹ nazwê. Byæ mo¿ezasugerowa³em w ten sposób pojêcie ESR – co by³o absolutnieniezamierzone z mojej strony. Sta³o siê to z wielk¹ szkod¹dla praktyki serwisowej. W ten sposób tak donios³e spostrze-¿enie w elektronice zosta³o mocno okaleczone. Mo¿e wynikato z nielogicznej budowy tego przyrz¹du pomiarowego, ale dochwili obecnej nie znalaz³em innej, lepszej konstrukcji. Niemo¿na siê temu dziwiæ – on mierzy wyj¹tkowo nietypowy parametrkondensatorów elektrolitycznych pod pe³nym obci¹¿eniemi zapewniam, ¿e nie jest to parametr ESR. Ró¿nice wskazañs¹ nieporównywalnie wiêksze i co najwa¿niejsze bardzopowtarzalne dla ró¿nej pojemnoœci kondensatorów – czego niemo¿na by³o w ¿adnym przypadku uzyskaæ przy metodzie pomiaruESR. Ponadto metoda ESR pozwala³a jedynie zakwalifikowaækondensator do z³ych, tylko w przypadku, gdy jegopojemnoœæ drastycznie spad³a poni¿ej normy, a do tego w zasadziewystarcza zwyk³y pomiar pojemnoœci. Pomiar sprawnoœcipozwala wykryæ pocz¹tkowe stany poœrednie, gdy pojemnoœækondensatora jest jeszcze bliska nomina³owi, a kondensatorju¿ siê nie nadaje do pracy w uk³adach impulsowych.Pomiar takich kondensatorów tradycyjn¹ metod¹ ESR, powalauznaæ je za sprawne. Niestety odbiorniki z tak zmierzonymii uznanymi za sprawne kondensatorami, to bardzo szybka reklamacja.Wystarczy tylko, ¿e temperatura otoczenia spadnieo kilka stopni Celsjusza. Moja wieloletnia praktyka, potwierdzato na ka¿dym kroku. Co prawda u¿ywaj¹c miernika sprawnoœcimam mniej napraw typu reklamacyjnego na d³ugim dystansie,ale za to doœæ silnie ugruntowan¹ pozycjê na rynkuus³ugowym.Co siê zmieni³o w tym mierniku przez ponad dziesiêæ latnieprzerwanej eksploatacji? W sensie wskazañ nic. Jedyniediody detekcyjne AAP155 zosta³y zmienione na BAV20 i dowejœcia pomiarowego nale¿a³o na sta³e w³¹czyæ kondensator220nF - 330nF.Nie piszê porad, by siê komuœ przypodobaæ, czy te¿ odwrotnie.Ja je przekazujê tylko po to, by pomóc w tym trudnymzawodzie, gdzie teoria tak bardzo mocno rozmija siê zpraktyk¹. Pracujê bardzo d³ugo w elektronice i ju¿ nie jestemw stanie zliczyæ ile razy „przewioz³em siê” na poradach i instrukcjachteoretycznych. Radzê osobiœcie korzystaæ w jaknajszerszym stopniu tylko z porad praktycznych – tych warsztatowych,sprawdzonych. Przypomnia³a mi siê anegdota z pocz¹tkulat siedemdziesi¹tych ubieg³ego tysi¹clecia. Zespó³wziêtych in¿ynierów elektroników opracowuje zgodnie z teori¹g³owicê zintegrowan¹. Projekt i konstrukcja, jak na tamteczasy, by³a wspania³a. Jedyny problem – g³owica nie wystartowa³a.Wielka afera, tyle zmarnowanych œrodków i nak³adówczasowych. Zwyk³y pracownik, który z teori¹ mia³ niewielewspólnego, deklaruje ¿e usprawni g³owicê i zrobi³ to. G³owicajeszcze w latach dziewiêædziesi¹tych by³a rewelacyjna, a odbiornikiwyposa¿one w te g³owice pracuj¹ do dnia dzisiejszego.W tym miejscu chcia³oby siê zacytowaæ naszego wieszcza„Serwisanci nie gêsi te¿ swój jêzyk maj¹”. Nie starajmy siêbyæ bardziej teoretyczni od samej teorii i nie wstydŸmy siêw³asnych prostych osi¹gniêæ, nawet gdy z pozoru wydaj¹ siêbyæ dziwaczne i sprzeczne z teori¹. Lepiej jest staæ na twardymgruncie wynikaj¹cym z praktyki, ni¿ bujaæ w ob³okachwokó³ niepewnej teorii ESR. W chwili obecnej 80% uszkodzeñodbiorników TV wynika z utraty sprawnoœci kondensatorówelektrolitycznych. Ju¿ w kolejce czeka na nas era odbiornikówplazmowych oraz LCD, a w nich ten sprawnoœciowyparametr kondensatorów elektrolitycznych, bêdzie odgrywaæjeszcze wiêksz¹ rolê ni¿ w chwili obecnej, tym bardziej ¿eczêstotliwoœci pracy w tych odbiornikach jeszcze bardziej id¹w górê. Samo ¿ycie rozstrzygnie wiêc co jest wa¿niejsze: ESRczy sprawnoœæ kondensatora. Osobiœcie zawsze stawia³em istawiaæ bêdê na sprawnoœæ.PS. Dla laika nie ma ró¿nicy miêdzy ESR i sprawnoœci¹kondensatora. Dla elektronika to istotna ró¿nica. }

Chassis 11AK… – tranzystory mocy stosowane w zasilaczachChassis 11AK… firmy Vestel – tranzystory mocystosowane w zasilaczachBogdan SikorowskiTabela 1.Lp.ChassisZestawienie tranzystorów mocy wchassis 11AK…Tranzystor mocyzasilaczaTranzystor mocylinii1 11AK10 Q801 BUZ77B Q602 BU506D2 11AK16 Q800 BUZ91 Q603 BU508A3 11AK18 Q802 MTP3N60E Q605 BU2506DF4 11AK19 Q802 MTP6N60E Q605 BU2508D5 11AK20 Q808 MTA2N60E Q602 BU808DFI6 11AK25 Q802 MTP6N60E Q605 BU2506D7 11AK26 Q802 MTP6N60E Q605 BU2506D8 11AK28 Q101 SPP20N60S5 Q202 2SC53319 11AK30 Q801 2SK2750 Q603 BU80810 11AK32 Q802 2SK2750 Q400 BU2506DF11 11AK33 Q102 2SK2750 Q602 BU2508AF12 11AK36 Q801 2SK2750 Q602 BU80813 11AK37 Q801 MTP6N60E /SSP7N60AQ601 BU2508AF14 11AK41 Q101 SPP20N60S5 Q202 2SC533115 11AK44 Q801 MTP6N60E /SSP7N60A16 11AK45 Q102 MTP6N60E /SSP7N60AQ603Q602BU808BU2508AF17 11AK46 Q801 2SK2750 Q602 BU80818 11AK49 Q802 MTP6N60E /SSP7N60AQ600BU2508AF19 11AK52 Q802 STP8NC70ZFP Q101 2SC533120 11AK53 Q802 STP8NC70ZFP Q101 2SC533121 11AK56 Q800 MTP6N60E /SSP7N60A22 11AK57 Q802 MTP6N60E /SSP7N60AQ601Q603BU2508AFBU2508AFRodzina chassis 11AK… firmy Vestel, bior¹c pod uwagêchoæby jej liczebnoœæ, jest ju¿ od dawna doœæ imponuj¹ca –ponad 50 pozycji na liœcie cz³onków, nale¿y przyznaæ, robiwra¿enie. Mo¿na by wiêc spodziewaæ siê, ¿e konstruktorzyopracowuj¹c jakiœ fragment chassis potrafi¹ wybraæ i zastosowaæto co jest najlepsze na przecie¿ bogatym rynku elementówelektronicznych. Nale¿a³oby te¿ s¹dziæ (i jak siê oka¿e –s³usznie), ¿e konstruktorzy ci zdecyduj¹ siê na daleko id¹c¹unifikacjê i zastosuj¹ te same typy elementów w ró¿nych typachchassis. Takie podejœcie wydaje siê byæ oczywiœcie s³uszne,i to pod ka¿dym wzglêdem, dla firmy produkuj¹cej, alechyba nie tylko dla niej. Unifikacja z pewnoœci¹ u³atwia równie¿¿ycie obs³udze serwisowej, jak najmniej rozleg³y „wsad”serwisowy to przecie¿ to o co nam wszystkim chodzi.W tabeli 1 zebrano typy tranzystorów mocy (przetwornic ilinii) stosowane w chassis 11AK… Jak widaæ, ich ró¿norodnoœænie jest wcale tak du¿a jakby mo¿na by³o siê spodziewaæpatrz¹c na sam¹ listê chassis. Odnoœnie tranzystorów stosowanychw uk³adach odchylania poziomego (tranzystorów linii),to kilka lat temu na ³amach „SE” poœwiêcony im by³ cyklartyku³ów pt. „Parametry tranzystorów odchylania poziomego”ukazuj¹cy siê w kilku kolejnych numerach czasopisma.Prezentowane by³y tam podstawowe parametry tranzystorów,stosowane obudowy itp. z podzia³em na producentów z ca³egoœwiata. Z ca³¹ pewnoœci¹ tranzystory mocy linii stosowanew chassis firmy Vestel by³y tam opisywane. Obecnie przyjrzymysiê nieco bli¿ej tranzystorom mocy stosowanym w uk³adachprzetwornic. Jak wiadomo od czasu opanowania technikwytwarzania tranzystorów MOSFET z parametrem VDS (dopuszczalnenapiêcie pracy dla kana³u dren-Ÿród³o) przekraczaj¹cymkilkaset woltów (>600V), prawie wy³¹cznie w pozycjielementu kluczuj¹cego zasilaczy stosowane s¹ w³aœnietego typu tranzystory. O ich sukcesie zadecydowa³y przedewszystkim wyj¹tkowo korzystne parametry czasowo-mocowepredysponuj¹ce je do zastosowañ w aplikacjach PWM.Spoœród wielu ró¿norakich parametrów wymieniæ nale¿y stosunkowoniskie straty mocy w stanach przewodzenia (niewielkieopornoœci kana³u Ÿród³o-dren rzêdy kilkuset megaomów)oraz korzystne charakterystyki w³¹czania i wy³¹czania. Producentówtranzystorów mocy MOSFET jest oczywiœcie wielu,dla przyk³adu mo¿na by tu wymieniæ Siemensa (obecnieInfineon), Thomsona, Toshibê, Harrisa, Motorolê, Samsungaitd. Analizuj¹c tabelê 1 widaæ, ¿e firma Siemens (Infineon)zas³u¿y³a sobie na szczególne traktowanie przez konstruktorówVestela. Dlatego te¿ wyrobami tej firmy zajmiemy siênieco bli¿ej. Tabela 2 zawiera zestawienie podstawowych parametrówtranzystorów mocy typu MOSFET stosowanychjako element kluczuj¹cy w uk³adach zasilaczy. Wymieniones¹ w niej wszystkie typy tranzystorów wystêpuj¹ce w chassis11AK... oraz ca³a lista produktów Siemensa (Infineona), któremog¹ byæ w tej pozycji równie¿ stosowane. Z powodzeniemmo¿na je stosowaæ jako zamienniki wszystkich tranzystorówwymienionych w tabeli 1 oczywiœcie z uwzglêdnieniempodstawowych zasad doboru zamienników (podstawoweparametry, takie jak pr¹d drenu ID czy dopuszczalna mocstrat Ptot, zamiennika nie mog¹ byæ gorsze od odpowiednichparametrów elementu oryginalnego). Dla porz¹dku nale¿ypowiedzieæ, ¿e podane w tabeli 2 wartoœci parametrów odnosz¹siê do temperatury obudowy elementu Tc=25°C. Nale¿ypamiêtaæ bowiem, ¿e w wy¿szych temperaturach podane wartoœcizwykle ulegaj¹ zmniejszeniu i to w doœæ znacznym stopniu.W szczególnoœci dotyczy to pr¹du ID oraz dopuszczalnejmocy strat Ptot. Odmiennie ma siê sprawa z opornoœci¹ kana-³u Ÿród³o-dren w stanie przewodzenia RDS(on). Parametr tenpodawany jest w katalogach z uwzglêdnieniem temperaturysamego chipu (Tj) a nie temperatury obudowy. Poza tym wartoœæRDS(on) inaczej ni¿ wartoœci pozosta³ych parametrówzdecydowanie roœnie ze wzrostem temperatury i doœæ silniezale¿y od napiêcia bramka-Ÿród³o. Powy¿sze uwagi odnosz¹siê zreszt¹ do ka¿dego przypadku doboru zamiennika – nale-¿y zwracaæ uwagê nie tylko na wartoœci parametrów porównywanychelementów, ale równie¿ na warunki przy którychwartoœci te s¹ okreœlane (ró¿ne firmy maj¹ ró¿ne „swoje” przyzwyczajenia).SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 41

Chassis 11AK… – tranzystory mocy stosowane w zasilaczachStudiuj¹c nieco g³êbiej tabelê 2 mo¿na zauwa¿yæ pewnepowtarzaj¹ce siê prawid³owoœci. Otó¿ niektóre pary tranzystorówo nazwach zaczynaj¹cych siê od symbolu “S” (Siemens)ró¿ni¹ siê w oznaczeniu jedynie koñcówkami “C3” lub “S5”.Nale¿y zauwa¿yæ, i¿ te z koñcówkami “S5” maj¹ zdecydowaniegorsze parametry czasowe. S¹ to opracowania starsze iobecnie ju¿ nie produkowane. Bezpoœrednimi zamiennikamidla wycofywanej serii “S5” jest seria “C3”. Tranzystory z koñcówk¹w oznaczeniu “CP” zaprojektowane zosta³y do szczególnieciê¿kich warunków pracy w aplikacjach PWM oraz PFC.Od momentu, gdy pojawi³a siê nazwa firmy “Infineon” zmienionote¿ sposób oznakowywania produkowanych podzespo-³ów. Odnoœnie tranzystorów mocy z parametrem VDS>300Vwygl¹da to tak jak pokazano na rys. 1 oraz rys. 2.Objaœnienie oznaczeñ stosowanych w tabeli 2:(*) – zabezpieczenie obwodu bramki diodami Zenera,V DSI DR DS(on)V GSV DS(th)C isst d(on)t d(off)P totI St rr– napiêcie przebicia kana³u dren-Ÿród³o przyV GS =0V,– dopuszczalna wartoœæ ci¹g³ego pr¹du drenu przytemperaturze obudowy 25°C,– wartoœæ opornoœci kana³u dren-Ÿród³o w staniew³¹czenia tranzystora przy V GS =10V orazT j =25°C,– dopuszczalna wartoœæ napiêcia bramka-Ÿród³o,– napiêcie progowe w³¹czenia tranzystora przyV GS =V DS ,– pojemnoœæ wejœciowa obwodu bramki przyV GS =0V oraz V DS =25V,– czas opóŸnienia w³¹czenia tranzystora,– czas opóŸnienia wy³¹czenia tranzystora,– dopuszczalna moc strat przy temperaturze obudowy25°C,– maks. wartoœæ pr¹du diody rewersyjnej,– czas prze³¹czania diody rewersyjnej.S P P 20 N 60 C 3Producent:S = SiemensTyp elementu:P = tranzystor mocy MOSFETTyp obudowy:A = TO-220 FP (FullPAK)B = TO-262 (D2-PAK)D = TO-252 (D-PAK)I = TO262 (I2-PAK)N = SOT-223P = TO-220U = TO-252 (I-PAK)W = TO247Specyfikacja technologiczna:C3 = CoolMOS C3S5 = CoolMOS S5Dopuszczalne napiêcie Dren-ród³o(×10)w[V],np.60×10=600VTyp przewodnictwa:N = kanal typu NDopuszczalny pr¹d drenu w[A]:(pr¹d ci¹g³y przy temperaturzeobudowy 25°C)Rys.1. Sposób oznakowywania tranzystorów mocy MOSFET przez firmê SiemensI P P 60 R 099 C PProducent:I = InfineonTyp elementu:P = tranzystor mocy MOSFETTyp obudowy:A = TO-220 FP (FullPAK)B = TO-262 (D2-PAK)D = TO-252 (D-PAK)I = TO262 (I2-PAK)N = SOT-223P = TO-220U = TO-252 (I-PAK)W = TO247Oznaczenie serii:CP = CoolMOS CP(dla aplikacji PFC i PWM)Wartoœæ opornoœci kana³u dren-Ÿród³oRDS(on) w stanie w³¹czenia, w [mohm]R - oznaczenie dla opornoœci kana³udren Ÿród³o w stanie w³¹czenia RDS(on)Dopuszczalne napiêcie Dren-ród³o(×10)w[V],np.60×10=600VRys.2. Sposób oznakowywania tranzystorów mocy MOSFET przez firmê Infineon42 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Chassis 11AK… – tranzystory mocy stosowane w zasilaczachTabela 2.Zestawienie parametrów tranzystorów mocy MOSFET stosowanych w uk³adach zasilaczyTypV DS I DR DS (on)@Tj=25°CV GSV GSAC(f>1Hz)TranzystorV GS(th)Ciss@f=1MHzDiodat d(on) t d(off) P tot I S t rrObudowa2SK2750(*) 600V 3,5A

Chassis 11AK… – tranzystory mocy stosowane w zasilaczachTabela 2.Zestawienie parametrów tranzystorów mocy MOSFET stosowanych w uk³adach zasilaczy – cd.TranzystorDiodaTypV DS I DR DS (on)@Tj=25°CV GSV GSAC(f>1Hz)V GS(th)Ciss@f=1MHzt d(on) t d(off) P tot I S t rrObudowaSPA11N60C3 650V 11,0A

Chassis 11AK… – tranzystory mocy stosowane w zasilaczachTabela 2.TypZestawienie parametrów tranzystorów mocy MOSFET stosowanych w uk³adach zasilaczy – cd.V DS I DR DS (on)@Tj=25°CV GSV GSAC(f>1Hz)TranzystorV GS(th)Ciss@f=1MHzDiodat d(on) t d(off) P tot I S t rrObudowaSPP11N65C3 650V 11,0A

Co to jest plazma?Co to jest plazma?Karol ŒwiercOdbiorniki telewizyjne z ekranem plazmowymdopiero wchodz¹ na rynek, a ju¿ tak spopularyzowa³ypojêcie plazmy, ¿e na postawione w tytule pytanie,wielu „przechodniów” odpowie, i¿ jest to p³aski telewizor,szczególnie z du¿ym ekranem. Jednak, co naprawdêkryje siê pod pojêciem plazmy? Niniejsza pigu³kateorii traktuje zagadnienie od strony fizyki.Fizyka plazmy jest ju¿ dobrze ugruntowan¹ dziedzin¹ i pojêcieto jest znane od oko³o 1920 roku. Telewizory plazmowes¹ tylko jednym ze spektakularnych jej zastosowañ. W dalszejczêœci niniejszego opracowania zdefiniujemy to pojêcie i powiemybardzo krótko na temat procesów zachodz¹cych w plazmie,o diagnostyce plazmy, jej w³asnoœciach elektrycznych io jej technicznym zastosowaniu. Zasadzie dzia³ania ekranu plazmowegow odbiorniku OTVC poœwiêcimy odrêbne opracowanie.„Czwarty” stan skupienia materiiJest ona nazywana czwartym stanem skupienia materii. Trzypierwsze s¹ oczywiste: cia³o stale, ciecz i gaz. Czwartym jestw³aœnie stan plazmy. Zanim powiemy co stan ten charakteryzuje,jakie ma w³asnoœci i kiedy materia przechodzi w ówczwarty stan skupienia, powiedzmy, gdzie plazmê mo¿na„znaleŸæ”?Faktycznie, w warunkach ziemskich wystêpuje rzadko. Jednak,we Wszechœwiecie to najczêœciej wystêpuj¹cy stan materii.Ocenia siê, ¿e a¿ 99% procent jasnej, jak i ciemnej materiito plazma. Szczególnie tam, gdzie panuje bardzo wysoka temperatura,lecz nie tylko. Na Naszej Planecie czêœciej znajdziemyplazmê „techniczn¹”, czyli wytwarzan¹ w laboratoriach,b¹dŸ urz¹dzeniach maj¹cych na celu wprowadzenie gazu wstan plazmy.Definicja pogl¹dowaPo tym wstêpie wypada powiedzieæ, kiedy materia przechodziw ów czwarty stan skupienia, w plazmê. Powszechniewiadomo czym ró¿ni siê ciecz od cia³a sta³ego i czym ró¿ni siêgaz od cieczy. Gaz przechodzi zaœ w plazmê, je¿eli jego cz¹steczkiprzestaj¹ byæ obojêtne elektrycznie. Kiedy energia ruchukinetycznego bêdzie na tyle du¿a, ¿e elektrony pokonuj¹energiê wi¹zania pozostawiaj¹c zjonizowan¹ cz¹steczkê, a samestaj¹ siê wolnymi noœnikami pr¹du. Ale czy ka¿dy zjonizowanygaz jest ju¿ plazm¹? Oczywiœcie nie. Stopieñ jonizacji jestistotnym czynnikiem, lecz warunków jest wiêcej. Powiedzmytak¿e na wstêpie, i¿ nie tylko wolne elektrony i zjonizowaneatomy s¹ aktywnymi elementami plazmy. Cz¹stki neutralne ulegaj¹polaryzacji w polu cz¹stek na³adowanych, w wyniku czegowp³ywaj¹ tak¿e na w³asnoœci plazmy. Niew¹tpliwie rozwa-¿ania tu sugerowane nale¿a³oby rozpocz¹æ od wzajemnegooddzia³ywania cz¹stek tworz¹cych plazmê. S¹ to oddzia³ywaniaczysto kinetyczne, czyli zderzenia, jak i oddzia³ywania elektrycznesi³ „dalekiego zasiêgu” kulombowskich.Definicja œcis³aZacznijmy mimo wszystko od okreœleñ w miarê œcis³ychdefinicji.W wielu publikacjach naukowych, jak i informacjach naturyencyklopedycznej mo¿na znaleŸæ definicjê plazmy, jakozjonizowany gaz zawieraj¹cy ró¿noimienne ³adunki elektryczne,dla którego promieñ Debye'a jest ma³y w porównaniu zrozmiarami objêtoœci zajmowanej przez ten gaz. Pojêcie promieniajak i potencja³u Debye'a w fizyce plazmy powtarza siênotorycznie, dlatego warto odtajniæ te naukowe pojêcia.Plazma jest gazem quasi-obojêtnym, powstaje bowiem zprzemiany gazu, który by³ pierwotnie elektrycznie obojêtny.Oznacza to, ¿e zawiera równoliczne noœniki ³adunku obu znaków(w szczególnoœci elektronów i dodatnio na³adowanychjonów gazu). Jednak lokalnie mog¹ wystêpowaæ zaburzeniaelektrycznej neutralnoœci. Elementarne prawa elektrycznoœciskutkuj¹ jednak zjawiskiem gromadzenia siê ³adunków przeciwnegoznaku wokó³ obszaru zdominowanego jednoimiennymi³adunkami, w szczególnoœci wokó³ pojedynczej cz¹stkina³adowanej elektrycznie. Te elementarne prawa fizyki prowadz¹do zjawiska ekranowania cz¹stki przez otaczaj¹cych j¹s¹siadów. W wyniku ekranowania potencja³ w okreœlonej odleg³oœci(od wyodrêbnionej cz¹stki na³adowanej) jest s³abszyod kulombowskiego (który rz¹dzi siê prawem odwrotnej proporcjonalnoœcido odleg³oœci r). „Naukowo” mówi¹c, potencja³Debye'a jest s³abszy od kulombowskiego. Inn¹ kwesti¹jest, na ile jest on s³abszy, jaka jest funkcja ekranowania. Oczywiœcienie bêdziemy wyprowadzaæ ¿adnych równañ, jednakbardzo krótko chcemy powiedzieæ jak ta sprawa wygl¹da.Funkcja ekranowania wynika z praw elektrostatyki, któreprowadz¹ do tzw. równania Poissona (które pozwala znaleŸærozk³ad potencja³u przy znanym rozk³adzie gêstoœci ³adunku)oraz z za³o¿enia, ¿e rozk³ad energii kinetycznej (prêdkoœci)cz¹stek jest zgodny z rozk³adem Maxwella-Boltzmanna, jakrównie¿ z za³o¿enia, i¿ energia kinetyczna cz¹stek plazmy jestznacznie wiêksza od potencjalnej (energii w polu elektrycznymlokalnie zaburzonej neutralnoœci plazmy). Te za³o¿eniawystarcz¹ do „matematycznego stwierdzenia”, i¿ ekranowanieprzebiega zgodnie z funkcj¹ ekspotencjaln¹. Jak w ka¿dejfunkcji wyk³adniczej (e -x ) charakterystycznym parametrem jestwymiar (odleg³oœæ, czas lub temu podobne), po którym wartoœæfunkcji spada e-krotnie). W naszym przypadku jest to odleg³oœæod naszej wyró¿nionej cz¹stki zwana promieniem ekranowania,d³ugoœci¹ polaryzacyjn¹ lub te¿ promieniem Debye'a.Sformu³owanie, i¿ wymiary objêtoœci gazu, który ma mieæ w³asnoœciplazmy maj¹ byæ du¿e w porównaniu z promieniemDebye'a oznacza tyle, ¿e wzajemne ekranowanie ³adunkówelektrycznych w plazmie jest silne i zachowuje ona quasineutralnoœæ.Zostawmy ju¿ rozwa¿ania, które w gruncie rzeczy prowadz¹do zale¿noœci iloœciowych, te nas nie interesuj¹. Dodajmytylko, ¿e podobne rozwa¿ania prowadz¹ do ogólniejszychwzorów w przypadku plazmy o wiêcej ani¿eli dwu sk³adnikach(wolne elektrony i zjonizowane atomy gazu). Powy¿sze46 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

Co to jest plazma?rozwa¿ania w³aœciwe dla fizyki plazmy przytoczono dla stwierdzenia(mimo ¿e nie podajemy ¿adnych wzorów), i¿ o tym czyzjonizowany gaz bêdzie plazm¹ decyduje nie tylko stopieñ jonizacji,ale tak¿e koncentracja noœników ³adunku, temperatura,a tak¿e wymiary przestrzeni, w której gaz ten jest zamkniêty(wiêkszoœæ tych czynników ujmuje relacja miêdzy promieniemDebye'a a wymiarami objêtoœciowymi gazu).Gdzie plazma wystêpuje?Powiedziano, i¿ o stanie plazmy decyduje nie tylko stopieñjonizacji gazu, ale i koncentracja noœników ³adunku i tzw. promieñDebye'a w powi¹zaniu z objêtoœci¹ gazu. Poniewa¿ najistotniejszymkryterium jest uwolnienie elektronów z pow³okelektronowych atomów, dlatego mo¿na stwierdziæ, i¿ w dostateczniewysokiej temperaturze ka¿de cia³o przejdzie w stanplazmy. W istocie plazma w przyrodzie wystêpuje w bardzoró¿nych temperaturach i koncentracjach. Górne warstwy atmosfery(jonosfera) jest lekko zjonizowana pod wp³ywem ultrafioletowegopromieniowania docieraj¹cego do Ziemi. Temperaturajonosfery jest rzêdu 200K, a koncentracja 1000 cz¹stekw cm 3 .Pojêcie temperatury wymaga uœciœlenia. Temperatura jestpojêciem makroskopowym i reprezentuje energiê kinetyczn¹chaotycznego ruchu cz¹steczek. W tym rozumieniu, temperaturagazu elektronowego nie koniecznie musi byæ równa temperaturze„reszty” gazu. Jeœli jednak chodzi o temperaturê cz¹stekna³adowanych, w warunkach równowagi termodynamicznejmo¿na mówiæ o temperaturze w rozumieniu potocznym.J¹dro s³oñca ma temperaturê miliona kelwinów. Temperaturaplazmy we wnêtrzu bomby wodorowej jest jeszcze wy¿sza.Koncentracje noœników siêgaj¹ 10 30 w 1m 3 . Na drugim bieguniejest plazma przestrzeni miêdzygwiezdnej, temperatura raptemkilka kelwinów, koncentracja tak¿e bardzo ma³a. Ma³a koncentracjaa wysoka temperatura wystêpuje w wietrze s³onecznym.Plazma wytworzona w laboratoriach, w laserach, w lampachrtêciowych ma poœrednie parametry, jeœli chodzi o temperaturêi koncentracjê noœników. Podobne te¿ s¹ parametryplazmy powsta³ej w kanale wy³adowania pioruna (koncentracjarzêdu 10 22 /m3, temperatura rzêdu kilku-kilkunastu tysiêcystopni).Jako ciekawostkê dodajmy, i¿ funkcjonuje tak¿e pojêcieplazmy w ciele sta³ym. Czy to nie nieporozumienie, skoro plazmajest definiowana jako zjonizowany gaz spe³niaj¹cy okreœlone(podane wy¿ej) warunki? Otó¿, funkcjonuje pojêcie gazuelektronowego w metalach, a tak¿e „gazu” dodatnich noœników³adunku (dziur) w pó³przewodnikach. Powodem takiegorozszerzenia pojêcia gazu jest fakt, i¿ ugruntowana teoria termodynamikidla gazów z powodzeniem sprawdza siê dla ww.noœników ³adunku. W pewnych warunkach „gaz” elektronowyw ciele sta³ym podporz¹dkowuje siê w³aœciwoœciom plazmy.W³asnoœci oraz procesy zachodz¹ce w plazmieZ uwagi na obecnoœæ ³adunków o doœæ du¿ej ruchliwoœci,plazma jest gazem przewodz¹cym pr¹d (i w wielu zastosowaniachtechnicznych w³aœnie o to chodzi). Interesuj¹ce jest zachowaniesiê plazmy w polu elektrycznym i magnetycznym.W pewnych warunkach plazma jest bardzo dobrym przewodnikiem.Przewodnoœæ jest funkcj¹ temperatury i odmiennie jakw metalach, ze wzrostem temperatury roœnie. W temperaturachpowy¿ej miliona °C przewodnoœæ plazmy dorównuje, anawet przewy¿sza przewodnoœæ metali. Gêsta plazma o du-¿ym przewodnictwie rokuje nadziejê na wykorzystanie jej wtechnice do bezpoœredniej zamiany ciep³a na energiê elektryczn¹.Mo¿liwa jest tak¿e wysoka sprawnoœæ takiej przemiany zuwagi na bardzo wysok¹ temperaturê Ÿród³a. Ciekawa jest tak¿efunkcja przewodnoœci plazmy od koncentracji noœników ³adunku.Podobnie (jak od temperatury) jest to funkcja rosn¹ca,lecz silnie „skompresowana”, koncentracja w odpowiednichwzorach wystêpuje pod logarytmem. Jeœli chodzi o przewodnoœæelektryczn¹, nale¿y osobno rozwa¿aæ przewodnoœæ elektronow¹i jonow¹. Dominuj¹ca jest elektronowa z uwagi naich zdecydowanie wiêksz¹ ruchliwoœæ, uwarunkowan¹ ma³¹mas¹ noœników ³adunku jakimi s¹ elektrony.Lokalne niejednorodnoœci pola elektrycznego w plazmiepowoduj¹ jej oscylacje. Ich czêstotliwoœæ jest bardzo charakterystycznymparametrem (tzw. czêstotliwoœæ Langmuira).Efektem oscylacji jest promieniowanie elektromagnetyczne,pomiar którego pozwala badaæ zjawiska wystêpuj¹ce w plazmietechnicznej i kosmicznej.Nie mniej ciekawe jest zachowanie siê plazmy w polu magnetycznym.Istnieje na przyk³ad mo¿liwoœæ tworzenia magnetycznychpu³apek. Wszystkie te zjawiska choæ opieraj¹ siê nafundamentalnych prawach fizyki, które okreœlaj¹ si³y dzia³aj¹cena poruszaj¹cy siê ³adunek w polu elektromagnetycznymujawniaj¹ elementarne procesy jakie w plazmie zachodz¹. Wymienimyje w maksymalnym skrócie.Nale¿¹ do nich zderzenia sprê¿yste, jak i niesprê¿yste elektronówlub jonów z cz¹stkami neutralnymi. Zderzenia niesprê-¿yste prowadz¹ do wzbudzeñ. Wzbudzona cz¹stka mo¿e powróciædo stanu podstawowego i wysy³a wtedy kwant promieniowaniaelektromagnetycznego. Mo¿e te¿ w wyniku kolejnychzderzeñ ulegaæ coraz silniejszemu wzbudzeniu i w konsekwencjijonizacji. Wszystkie procesy w plazmie s¹ na ogó³bardzo dynamiczne i jonizacji towarzyszy proces odwrotny,rekombinacja. W laboratoriach szczególnej wagi nabieraj¹ procesywzbudzenia wytwarzane sztucznie (w odró¿nieniu od naturalnychwynikaj¹cych z maxwellowskiego rozk³adu energiiprêdkoœcicz¹stek). Wprowadzanie cz¹steczek na wy¿szy stanenergetyczny jest tak¿e ró¿norakie. Rozró¿nia siê na przyk³adprzejœcia miêdzy tzw. poziomami rotacyjnymi b¹dŸ oscylacyjnymicz¹steczek gazu. Istniej¹ tak¿e procesy wymiany ³adunków.Szczególnie interesuj¹ca jest wymiana ³adunku miêdzyszybkim jonem a cz¹stk¹ neutraln¹, w wyniku czego ten pierwszystaje siê neutralny, powstaje zaœ nowy jon o ma³ej energii.Proces ten prowadzi do oziêbiania plazmy.Nie miejsce na to aby wymieniaæ i opisywaæ wszystkie procesycharakterystyczne dla fizyki plazmy, nale¿y jednak wspomnieæjeszcze o oddzia³ywaniach miêdzy cz¹stkami plazmy ifotonami œwiat³a. Z uwagi na wymagane energie (fotonów)istotne procesy zachodz¹ w przypadku „oœwietlenia” promieniowaniemultrafioletowym.Zastosowanie – ekran plazmowyW niniejszym opracowaniu przybli¿yliœmy naszym Czytelnikompojêcie plazmy. Jako ¿e to powszechnie wystêpuj¹cywe Wszechœwiecie stan skupienia materii, jej badanie pozwalaSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 47

Co to jest plazma?odpowiedzieæ na wiele intryguj¹cych zagadek Naszego Œwiata.Jednak, co plazma robi w ekranie odbiornika telewizyjnego?Techniczne zastosowanie plazmy jest tak¿e szerokie. Poniewa¿jest to gaz zawieraj¹cy cz¹stki nieobojêtne elektrycznie,mo¿na nim sterowaæ zewnêtrznym polem elektrycznym,jak i magnetycznym, co stwarza nie osi¹gane wczeœniej mo¿liwoœci.Ekran plazmowy jest „potomkiem w linii prostej” oddawno znanych lamp neonowych. Ekran taki mo¿emy widzieæjako szereg maleñkich lamp fluorescencyjnych, trzy przypadaj¹na jeden piksel obrazu. Gaz w stanie plazmy jest u¿yty wcelu pobudzenia do œwiecenia luminoforu. Takiego samegoluminoforu, jak w zwyk³ym kineskopie CRT, z³o¿onego z trzechbarw: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Luminofor jest zaœpobudzany (do œwiecenia) wy³adowaniem w plazmie za poœrednictwempromieniowania ultrafioletowego, nie strumieniemelektronów jak w lampie Cathode Ray Tube. Aby zainicjowaæproces wy³adowania trzeba dostarczyæ energiê. Sprawata nie powinna wzbudzaæ w¹tpliwoœci, wynika z natury jakozjonizowanego gazu. Dla uwolnienia elektronu wymagana jestenergia co najmniej równa energii wi¹zania (cz¹steczki). Bezenergii „podtrzymania” nastêpuje zjawisko rekombinacji wolnychelektronów z jonami i plazma przechodzi w stan gazuneutralnego. Postaæ dostarczanej energii mo¿e byæ ró¿negorodzaju. W najprostszym przypadku mo¿e byæ to energia termiczna.Mo¿e byæ to energia elektryczna (i tak jest w ekranachplazmowych) lub energia fotonów œwiat³a o okreœlonej czêstotliwoœci.Te spostrze¿enia t³umacz¹, dlaczego plazma wystêpuj¹ca„naturalnie” ujawnia siê w bardzo wysokich temperaturach(gwiazdy zbudowane s¹ niemal wy³¹cznie z plazmy).W zastosowaniach technicznych du¿ego znaczenia nabiera plazmaniskotemperaturowa, i tak jest w plazmowych ekranachodbiorników telewizyjnych.Lektura niniejszego opracowania mo¿e stwarzaæ wra¿enie,i¿ w takim razie ekran plazmowy to ca³kiem prosty „wynalazek”.Szereg trudnoœci technologicznych trzeba by³o pokonaæ.Te, nie bardzo nas interesuj¹. Szereg tak¿e trudnoœci nastrêczasposób adresacji komórki (piksela) oraz podtrzymanie wy³adowañw plazmie dla kontroli jaskrawoœci (barwy) pojedynczegopiksela. Te wi¹¿¹ siê bezpoœrednio z aplikacj¹ elektronikisteruj¹cej ekranem i zas³uguj¹ na odrêbne opracowanie.Niniejsze jest poœwiêcone fizyce plazmy.W ekranie plazmowym pojêcie plazmy jest trochê naci¹gane.Wy¿ej przedstawiliœmy definicjê wraz z warunkami jakaobowi¹zuje w fizyce. Plazma w ekranie odbiornika telewizyjnegonie musi spe³niaæ wszystkich tych warunków. Tu gaz (gazszlachetny, zwykle ksenon) s³u¿y jako medium poœrednicz¹cedla pobudzenia do œwiecenia luminoforu (analogicznie jak strumieñelektronów w kineskopie). Pod wp³ywem przy³o¿onegonapiêcia nastêpuje wy³adowanie w gazie, który zostaje doprowadzonydo stanu plazmy. Wydziela siê wtedy promieniowanieultrafioletowe, które padaj¹c na luminofor pobudza go doœwiecenia.Trzeba „tylko” rozwi¹zaæ problem adresacji pikseli i kontroliintensywnoœci œwiecenia. Okazuje siê, ¿e nie jest to takieproste.Inne techniczne zastosowania plazmyWiêkszoœæ dotychczasowych (technicznych) zastosowañplazmy wi¹¿e siê z wysok¹ temperatur¹ i przewodnictwem elektrycznym.To zastosowania do obróbki metali (plazma powstaj¹caw palniku acetylenowo-tlenowym i ³uku elektrycznym).Udoskonalonymi Ÿród³ami plazmy dla tego typu celów s¹ tzw.plazmotrony. Plazmotron wytwarza plazmê poprzez nagrzewaniegazu przep³ywaj¹cego przez dyszê, w której pali siê ³ukelektryczny o du¿ym natê¿eniu pr¹du. Plazmotrony wykorzystujesiê do pokrywania powierzchni metali i ¿aroodpornejceramiki trudnotopliwymi tlenkami metali odpornymi na dzia-³anie korozji. Podobnie, w poszukiwaniach geologicznych wcelach dr¹¿enia twardych ska³ na du¿ej g³êbokoœci odwiertach,coraz czêœciej narzêdzia diamentowe zastêpuje siê plazm¹ otemperaturze kilku do kilkunastu tysiêcy °C.Zastosowania plazmy w elektronice i technice œwietlnejtak¿e nie s¹ nowe. Praktycznie wszystkie lampy gazowe odnajstarszych neonówek wykorzystuj¹ plazmê powstaj¹c¹ podczaswy³adowañ elektrycznych. W technice œwietlnej rzadkojednak wykorzystuje siê promieniowanie plazmy bezpoœrednio.Podobnie jak w ekranie plazmowym OTV, plazmê wykorzystujesiê raczej jako medium poœrednicz¹ce, pobudzaj¹cedo œwiecenia luminofor.Wspomniano ju¿ o mo¿liwoœci bezpoœredniej przemianyenergii cieplnej na elektryczn¹. To nadzieja dla energetyki.Opracowano ju¿ kilka odmian tzw. generatorów magnetohydrodynamicznych.Ich budowa opiera siê na zamianie przewodnikametalicznego przewodz¹c¹ pr¹d plazm¹. Strumieñplazmy o temperaturze kilku tysiêcy stopni kierowany jest zdu¿¹ szybkoœci¹ (rzêdu 1km/s) w obszar o bardzo silnym polumagnetycznym (przy zastosowaniu elektromagnesów nadprzewodz¹cychudaje siê uzyskaæ natê¿enia pola oko³o 5 tesli). Wprzep³ywaj¹cym strumieniu plazmy indukuje siê si³a elektromotorycznaw sposób analogiczny jak w przewodniku pr¹dnicy.W ten sposób generowane jest napiêcie miêdzy elektrodamigeneratora magnetohydrodynamicznego po³¹czonymi z odbiornikiemenergii.Podobne nadzieje z zastosowaniem plazmy wi¹¿e energetykatermoj¹drowa. Podstaw¹ reakcji j¹drowej jest synteza lekkichj¹der, szczególnie deuteru i trytu. Kontrolowana reakcjatermoj¹drowa mo¿e przebiegaæ w plazmie tych izotopów (wodoru)w temperaturze rzêdu 100 milionów do miliarda stopniK. Dla uzyskania tak wysokich temperatur stosuje siê „ujarzmienie”plazmy w pu³apkach magnetycznych, dziêki którymnie ma ona bezpoœredniego kontaktu ze œciankami reaktora termoj¹drowego(jaki materia³ wytrzyma tak¹ temperaturê?).Impulsowe zwiêkszanie natê¿enia pola prowadzi do kompresjiplazmy i tak silnego ogrzania, co umo¿liwia osi¹gniêcietemperatur wymaganych dla samopodtrzymuj¹cej siê reakcjitermoj¹drowej. Ocenia siê, i¿ wytworzenie stabilnej plazmy otemperaturze rz¹du kilkuset milionów stopni da³oby wrêcz nieograniczoneŸród³o energii. Od szeregu lat trwaj¹ intensywnebadania nad opanowaniem kontrolowanej reakcji termoj¹drowejw takich warunkach.Badanie zachowania siê plazmy technicznej, w szczególnoœcijej promieniowania, pozwala wyci¹gniête wnioski przenieœæna plazmê kosmiczn¹, na przyk³ad na badanie koronys³onecznej, zorzy polarnej, czy budowy gwiazd. Czy nie zaskakujenasza znajomoœæ budowy Wszechœwiata, tak odleg³ego,choæ „nie ruszamy siê z miejsca”. Sk¹d o tym wszystkimwiemy? Otó¿, miêdzy innymi badaj¹c plazmê w laboratoriach;zastosowanie techniczne plazmy jest tylko produktem ubocznymtej wiedzy. }48 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.22Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczVFET = V-groove FET – pionowy tranzystor polowy, tranzystorpolowy z rowkiem w kszta³cie VVFO = variable frequency oscillator – generator przestarajanyVFS = virtual file system – wirtualny system plikówVFX = variable frequency crystal oscillator – przestrajanyoscylator kwarcowyVGA = variable gain amplifier – wzmacniacz o przestrajanymwzmocnieniu= video gate array – ukad bramek wideo= video graphics array – karta VGA; standard sterownikagraficznego opracowany przez IBM o rozdzielczoœci640 × 480 punktów i 256 kolorachVGC = voltage gain control – sterowanie napiêciowe wzmocnieniemVH = video head – g³owica wizyjnaVHD = video high density disk – dysk wizyjny o du¿ej gêstoœcizapisuVHF = very high frequency – bardzo wielka czêstotliwoœæ(30MHz ÷ 300MHz); zakres fal metrowychVHM = virtual hardware monitor – wirtualny monitor sprzêtowyVHS = video home video – system magnetowidowy VHS (dos³ownie:domowe urz¹dzenie magnetowidowe)VHSI = very high scale integration – bardzo du¿y stopieñ scaleniaVHSIC = very high speed integrated circuit – uk³ad scalonyo bardzo wielkiej szybkoœciVIA = versatile interface adapter – interfejs (urz¹dzenie sprzêgaj¹ce)uniwersalnyVID = video – wideo; wizyjny; zwi¹zany z transmisj¹, zapisem,odtwarzaniem, itp. obrazuVIDAMP = video amplifier – wzmacniacz wizyjnyVIDF = video frequency – czêstotliwoœæ wizyjnaVIF = video intermediate frequency – czêstotliwoœæ poœredniawizjiVIN = video in – wejœcie sygna³u wizyjnegoVIOUT = video out – wyjœcie sygna³u wizyjnegoVIP = video interface processor – wizyjny procesor sprzêgaj¹cyVISC = video disk – dysk wizyjnyVISS = VHS index search system – system wyszukiwania indeksowegopocz¹tków utworów na taœmie magnetowidowejVL = video logic – uk³ady logiczne dla sygna³ów wizyjnychVLA = very large antenna – bardzo wielka antena= very large array – bardzo wielka matrycaVLED = visible light emitting diode – dioda elektroluminescencyjnana œwiat³o widzialne; dioda œwiec¹caVLF = very low frequency – bardzo ma³a czêstotliwoœæ (poni-¿ej 30kHz)VLI = very low impedance – bardzo ma³a impedancjaVLP = video long-play – dysk d³ugograj¹cy wizyjnyVLSI = very large scale integration – bardzo du¿y stopieñscaleniaVM = motor voltage (operating voltage for the motor) – napiêcierobocze zasilaj¹ce silniki (bêbna i ³adowania) wmagnetowidzie= velocity modulation – modulacja szybkoœci= virtual memory – pamiêæ wirtualna= voltage for memory – napiêcie zasilania pamiêci= voltmeter – woltomierzV/m = volt per meter – wolt na metrVMC = motor voltage (capstan motor) – napiêcie zasilaniasilnika capstanVMOS = vertical MOS – pionowa struktura MOS, strukturaMOS z rowkiem w kszta³cie VVMUTE = video mute – „wygaszenie” sygna³u wizyjnego;funkcja “Mute” dotycz¹ca sygna³u wizyjnegoVO = video out – wyjœcie sygna³u wizyjnegovocoder = voice coder – wokodervoder = voice-operation demonstrator – generator sztucznegog³osuvogad = voice-operated gain adjusted device – przyrz¹d doautomatycznej regulacji wzmocnienia sterowany g³osemVOL = volume – natê¿enie dŸwiêku, g³oœnoœæVOLL = volume control for the left channel – regulacja poziomug³oœnoœci kana³u lewegoVOLR = volume control for the right channel – regulacja poziomug³oœnoœci kana³u prawegoVOM = volt-ohmmeter – woltoomomierz= volt-ohm-miliammeter – woltoomomiliamperomierzVOS = voice operated switch – prze³¹cznik sterowany g³osemVOUT = video out – wyjœcie sygna³u wizyjnegoVP = vertical polarization – polaryzacja pionowaVPB = video playback – odtwarzanie sygna³u wizyjnegoVPC = voltage-to-pulse converter – przetwornik napiêcie-impulsVPM = volt per meter – wolt na metrVPREF = variable pulse repetition frequency – regulowanaczêstotliwoœæ powtarzania impulsówVPS = video programming system – system programowaniawideo, sygna³ emitowany przez stacjê nadawcz¹ informuj¹cyo rozpoczêciu audycji, u¿ywany przez magnetowiddo w³¹czenia nagrywaniaVPU = video processor unit – procesor wizyjnyVR = variable resistance – rezystancja regulowana= voltage regulator – regulator napiêcia; stabilizator napiêciaVREC = video recording – nagrywanie sygna³u wizyjnegoVREG = voltage regulator – regulator napiêciaVRI = reference voltage input – wejœcie napiêcia referencyjnego(napiêcia odniesienia)VRO = reference voltage output – wyjœcie napiêcia referencyjnego(napiêcia odniesienia)Ci¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 5/2008 49

SERWIS ELEKTRONIKI6/2008 Czerwiec 2008 NR 148Od RedakcjiTrzeba przyznaæ, ¿e postêp technologiczny jakiego jesteœmyœwiadkami mo¿e przyprawiæ o zawrót g³owy. W pogoniza coraz lepszymi parametrami i mo¿liwoœciami stosuje siêcoraz bardziej zaskakuj¹ce rozwi¹zania. Oto dla przyk³adunowinki z rynku audio, na którym w³aœnie pojawi³y siê zestawymuzyczne Hi-Fi GIGA JUKE firmy Sony wyposa¿onew twardy dysk, pozwalaj¹cy w prosty sposób gromadziæ i odtwarzaæulubione nagrania. Urz¹dzenia te daj¹ mo¿liwoœæ zapisudo 40 000 utworów i ich bezprzewodowego przesy³aniado innych pomieszczeñ. Du¿a szybkoœæ zgrywania nagrañ zp³yt CD (do 16×) oznacza nagranie materia³u z 60-minutowejp³yty CD w niespe³na 4 minuty. Inne mo¿liwoœci zestawu tofunkcja “x-DJ” automatycznie tworz¹ca tematyczne “playlisty”na ka¿d¹ okazjê, do tego opcja przesy³ania utworów doodtwarzacza MP3, telefonu komórkowego lub konsoli PSPz szybkoœci¹ do 50×, nagrywanie muzyki z p³yt CD, p³yt winylowych,kaset, radia i odtwarzaczy MP3, automatyczne dodawaniedo przesy³anej muzyki informacji o wykonawcy / albumie/ utworze, w komplecie stacja dokuj¹ca do urz¹dzeñprzenoœnych np. iPoda. Czy tak bêdzie wygl¹daæ nastêpca radiomagnetofonulub wie¿y audio? WyobraŸmy sobie, ¿ena przyk³ad za dwa lata urz¹dzenie takie znajdzie siê na stolewarsztatowym. Pierwszy problem to jego obs³uga – „z marszu”raczej trudno bêdzie go uruchomiæ i prawid³owo obs³ugiwaæ.Drugi problem to naprawa – pó³ biedy jeœli bêdzie to usterkaw zasilaczu czy koñcówce mocy fonii, a jeœli uszkodzi siêtwardy dysk albo trzeba bêdzie na przyk³ad odzyskaæ utraconedane? A¿ strach pomyœleæ co mo¿e nas czekaæ ¿eby nad¹¿yæza tempem pojawiania siê takich nowoœci na rynku RTV.Wk³adka schematowa do numeru 6/2008:OTVC LCD SONY chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.3 z 4 – ark.5, 6) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 6/2008:OTVC Daewoo chassis CP-810F/WP-811F – 4 × A2,OTVC Philips chassis A02E AA (cz.1 z 4 – ark.1, 2) – 4 × A2,OTVC Thomson chassis ITC008 (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2,OTVC LCD Thomson chassis LCD02TC (cz.1 z 2 – ark.1, 2)– 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis dzia³ania zasilacza OTV Thomsonchassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.4 – ost.) ........ 4Obwód kwalifikacji sygna³u Power Fail .............................. 8Procedura za³¹czania/wy³¹czania odbiornika .................... 8Ró¿nice obwodów zasilania w chassis ICC21 i ETC210 .. 9Informacje o programowaniu kart SD Memoryfirmy Panasonic............................................................ 10Porady serwisowe ........................................................ 11- odbiorniki telewizyjne .............................................. 11- audio ....................................................................... 22- monitory .................................................................. 24Tranzystory w uk³adach odchylania poziomegofirmy Samsung ............................................................. 25Chassis Vestel 17MB22 ............................................... 29Obwód startowy zasilacza chassis K1firmy Grundig, Beko ..................................................... 34Co mo¿na usprawniæ w lutownicy transformatorowej? ... 34OTVC Grundig, Beko chassis K2 ................................. 35Rozwa¿ania na temat tyrystorowego uk³aduodchylania poziomego OTV ......................................... 40Wyœwietlacze SED ....................................................... 41Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametry ............... 42Zasada pracy ekranu LCD ............................................. 42Budowa ekranów LCD dla OTVC i monitorów do 20” .... 43Budowa ekranów LCD 20 ÷ 50” ..................................... 45Podstawowe parametry ekranów LCD ........................... 45Porównanie ró¿nych rodzajów ekranów (LCD,plazmowy, CRT) ............................................................. 45Problemy z OTVC Elemis xxxxST z modu³em MET2046 .. 46Pigu³ka teorii. Aktywne uk³ady PFC – dlaczego musz¹wystêpowaæ jako preregulatory, a nie uk³adyzintegrowane z przetwornic¹ „w³aœciw¹”? .................... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.23 ............................................... 49Og³oszenia i reklama .................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassis ICC21,ETC210 oraz ITC222 (cz.4 – ost.)Karol Œwierc9.4.1.3 Sygna³ DEFL_SAFETYTo niewiele skorygowany sygna³ BEAM INFO. Ten sygna³odwzorowuje pr¹d uzwojenia wysokiego napiêcia,który odpowiada pr¹dowi anodowemu kineskopu. Z uwagina kierunek pr¹du, podwieszenie rezystora na wyprowadzeniuABL oddaje napiêcie w zakresie potencja³ów poni-¿ej zera. Rezystory RL308, RL310 przesuwaj¹ to napiêciew zakres dodatni. Dopóki jest to napiêcie wy¿sze od ok.4V, dioda DL073 spolaryzowana jest w kierunku zaporowymi potencja³ sygna³u DEFL_SAFETY nie jest funkcj¹pr¹du anodowego kineskopu. Przy du¿ej jaskrawoœci ekranupotencja³ sygna³u BEAM INFO zbli¿a siê do zera, a mo¿enawet przejœæ poni¿ej zera. Spowoduje to obni¿enie potencja³uDEFL_SAFETY, a obwód „Schutza” zareaguje poni-¿ej ok.1.4V. Na rysunku 9.5 jeszcze jedna rzecz warta jestuwagi, choæ ³¹czy siê z tematem tylko poœrednio. Sygna³BEAM INFO jest wykorzystywany nie tylko w charakterzezabezpieczenia. Koryguje tak¿e punkt pracy drivera linii.Faktycznie, pr¹d tranzystora kluczuj¹cego linii jak ipunkt przejêcia pr¹du cewek przez tranzystor TL010 jestfunkcj¹ energii czerpanej z trafopowielacza. Jednak, tegotypu korekcja jest ewenementem nie spotykanym w konstrukcjachinnych firm. Przygl¹daj¹c siê schematowi (szczegó³ówtych nie pokazano na rysunku 9.5) stwierdzimy, i¿to nie jedyny sygna³ „korekcyjny”. Z BEAM_INFO tworzones¹ tak¿e sygna³y nazwane na schemacie ideowymBREATHING, DPC i PKS. Breathing to oddychanie.Sygna³ faktycznie koryguje, aby obraz „nie oddycha³”przy gwa³townych zmianach jasnoœci (œredniej) ekranu.BREATHING koryguje „oddech” w pionie i poziomie. Uk³adywykonawcze znajduj¹ siê w procesorze odchylaniaTDA9330. Sygna³ EHTIN (tak BREATHING nazywa siê nanó¿ce uk³adu scalonego) dokonuje korekcji w „Vertical Geometry”i „EW Geometry”. Wspomniana funkcja wspomaganajest jeszcze w „Fazie Linii”. To czyni sygna³ DPC w drugiejpêtli fazowej obwodu synchronizacji odchylania poziomego.Sygna³ PKS wspomaga z kolei BEAM_INFO na wejœciuBCL (Beam Current Limiting) zabezpieczenia, ograniczeniapr¹du kineskopu. Koñcz¹c te rozwa¿ania zauwa¿my,i¿ sygna³ BEAM_INFO jest korygowany „programowo”.Tranzystor TL311 jest sterowanym Ÿród³em pr¹dowym sterowanysygna³em FW_ADJUST. „Odbiera” on pr¹d z wêz³a³¹cz¹cego rezystory RL308, RL310 co wp³ywa na poziomBEAM_INFO. W celu programowania wartoœci sygna³uFW_ADJUST wykorzystano jeden z przetworników DAC(cyfrowo analogowych) w TDA9330. Odpowiedni¹ wartoœæwpisuje mikrokontroler za poœrednictwem magistrali I2C.Zredukowan¹ wartoœæ FW ustawia siê np. w odbiorniku zekranem 16:9 gdy wyœwietlany jest obraz 4:3 wycentrowany,tzn. pozostawiaj¹cy szerokie marginesy z lewej i prawejstrony ekranu. Zwykle oprogramowanie jest na tyle elastyczne,¿e na jego dzia³anie mo¿na wp³ywaæ przez tryb serwisowyodbiornika ustawiaj¹c odpowiednie bity „przynale¿nych”komórek pamiêci EEPROM.9.4.2 Sposób obróbki sygna³ów protectionTeraz przyjrzymy siê obróbce, kwalifikacji ww. sygna³ów.Do rysunku 9.5 nie bêdziemy ju¿ wracaæ. Warto jednak zwróciæuwagê, i¿ zaznaczono tu tak¿e (choæ przyciemnionym kolorem)pozosta³e obwody uk³adu odchylania linii. Trzymaj¹csiê zakresu tematycznego postawionego w tytule, nie omawiamyich. Warto jednak zwróciæ uwagê, i¿ wszystkie te obwodys¹ niestandardowe, co w po³¹czeniu ze sposobem rysowaniaschematu ideowego przyczynia siê skutecznie do problemówserwisowych z opisywanymi odbiornikami i rzutuje na ugruntowan¹opiniê mimo konstrukcji dopracowanej do perfekcji.Najistotniejszym jednak czynnikiem dla tej opinii jest konstrukcjazasilacza, który oprócz komplikacji „myœli konstruktorów”nie daje siê uruchamiaæ/naprawiaæ solo.Przechodzimy do analizy fragmentu schematu pokazanegona rysunku 9.4. Zacznijmy od koñca. Wysoki stan sygna³uFLASH (napiêcie powy¿ej 2V) oprócz ustawienia bitu FLS wrejestrze statusu procesora odchylania, wstrzymuje natychmiastpracê generatora linii. Wstrzymanie pracy odchylania poziomegowstrzymuje tak¿e odchylanie pionowe. Zaœ drastycznaredukcja poboru mocy prze³¹cza zasilacz w tryb standby. Wy-³¹czenie przetwornicy master-slave musi byæ potwierdzone sygna³emPO który jest wystawiany przez mikrokontroler. Niskistan linii PO wymusza w dalszym ci¹gu wysoki stan liniiFLASH. To za spraw¹ tranzystora TV523 (w³¹czany sygna-³em PO_TR), sumê na drucie realizuje dioda DV525. Terazczas na analizê obwodów „kwalifikacji” poszczególnych sygna³ówzabezpieczeñ. Zaczynamy od sygna³u H_DEFL_PROT.9.4.2.1 H_DEFL_PROTWchodzi on na wejœcie komparatora okienkowego wykonanegona uk³adzie scalonym IV520 - LM358D. Szerokoœæ„okna” realizowana jest nieco nietypowo. Oba komparatory(wzmacniacze operacyjne) widz¹ ten sam poziom referencyjny.Jest on odniesiony wzglêdem napiêcia +5V Standby, pozyskanydzielnikiem RV530-RV527 (opory o „ciasnej” tolerancji).Przeliczenie wartoœci elementów stwierdza, i¿ poziom referencyjnywynosi ok. 1.3V. Komparator realizuj¹cy „dó³ okna”porównuje wprost sygna³ H_DEFL_PROT (jego nominalnawartoœæ to 1.6V). Komparator „góry okna” porównuje z tymsamym poziomem referencyjnym (1.3V) H_DEFL_PROT st³umionyo 30% (dzielnik RV528-RV532). Jego nominalny poziomna wejœciu nieodwracaj¹cym IV520/2 wynosi zatem ok.1.1V. To rozwi¹zanie czyni efektywnie okno o szerokoœci 1 do1.5 U REF (dla sygna³u H_DEFL_PROT). Jego spadek poni¿ej1.3V lub wzrost powy¿ej 1.95V uruchamia stan wysoki na jednymlub drugim wyjœciu WO. Oba daj¹ ten sam efekt dla sygna³uFLASH, diody które widzimy na wyjœciach wzmacniaczyoperacyjnych realizuj¹ funkcjê sumy logicznej. Œciœlejnale¿a³oby jednak powiedzieæ, i¿ efekt stanu wysokiego najednym lub drugim wyjœciu IV520 jest „prawie taki sam”. Naœcie¿ce wyjœcia WO odpowiedzialnego za „dó³ okna” widzimydodatkowy iloczyn na drucie. Stan wysoki z n.7 IV520mo¿e byæ zablokowany wyjœciem mikrokontrolera SAFE-4 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222TY_ENABLE. Lecz, jest to „sygna³ czasowy” wyznaczonypojemnoœci¹ CV522 i impedancj¹ wejœciow¹ TV522. W obwodzieobu wzmacniaczy operacyjnych widzimy ponadto pêtledodatniego sprzê¿enia zwrotnego. Jak ucz¹ podstawy elektroniki,takie sprzê¿enie mo¿e realizowaæ histerezê lub przerzutnik.Tu sprzê¿enie jest silne (a ile wynosi?), co realizujefunkcjê latch-up, obwód „zatrzaœnie siê”. Zauwa¿my, i¿ sprzê-¿enie to dzia³a tylko w „jednym kierunku” (gdy wyjœcie zmieniastan z niskiego na wysoki); w torze feedback-u zastosowanodiody.Zauwa¿my tak¿e, ¿e o ile sprzê¿enie dodatnie w obrêbieIV520/2 jest „w pe³ni lokalne”, nie jest tak w obrêbie IV520/1.Tu wejœcie nieodwracaj¹ce podwieszone jest do potencja³ureferencyjnego. Jego naruszenie „widziane jest” przez wszystkiepozosta³e komparatory. Niema to wiêkszego praktycznegoznaczenia, gdy¿ jeden stan wysoki wystarczy, aby FLASH przyj¹³stan aktywny (wysoki); funkcja sumy logicznej. W obrêbiewzmacniaczy operacyjnych bior¹cych udzia³ w kwalifikacjisygna³ów zabezpieczeñ widzimy tak¿e lokalne ujemne sprzê-¿enia zwrotne. Kondensatory zapêtlone do wejœæ odwracaj¹cychrobi¹ wra¿enie i¿ tworz¹ integratory. Kondensatory te s¹jednak niewielkiej pojemnoœci, i maj¹ zadanie podobne dosprzê¿eñ dodatnich, zabezpieczyæ przed stanami nieustalonymina wyjœciach wzmacniacza operacyjnego.9.4.2.2 Kwalifikacja sygna³ów EW_PROT i DEFL_SAFETYTu uk³ad dzia³a jako zabezpieczenie od góry. Szczegó³ykonstrukcji s¹ takie jak w wy¿ej opisanym uk³adzie, dlatego zdrobiazgowego opisu rezygnujemy. Podobnie jest z sygna³emDEFL_SAFETY. Ró¿nica polega na zamianie wejœæ + i - WO.Tym samym, stan awaryjny zostanie rozpoznany gdy sygna³zabezpieczenia spadnie poni¿ej dozwolonego progu (ok. 1.4V).Obwody dodatniego, ujemnego sprzê¿enia zwrotnego i sumlogicznych s¹ „podobnie zawi³e” jak ju¿ wy¿ej opisane. Kwalifikacjisygna³em SAFETY_ENABLE podlega tylkoDEFL_SAFETY nie EW_PROT. Powiedzieliœmy jak dzia³aobwód sygna³u „dopuszczenia sygna³ów zabezpieczeñ” (SA-FETY_ENABLE). Wypada dopowiedzieæ, dlaczego jest onpotrzebny. Wynika to z wielu trybów pracy zasilacza i procedurystartu odbiornika. Pamiêtamy (z punktu 2), przechodzion bowiem zawsze przez tryb Acquisition. W tym trybie niepracuj¹ obwody odchylania, co spowoduje wygenerowaniefa³szywych sygna³ów zabezpieczeñ, H_DEFL_PROT poni¿ejprogu okna, DEFL_SAFETY tak¿e poni¿ej dopuszczalnegoprogu. A czy nie niepokoi „czasowoœæ” tego obwodu dezaktywacji,TV522 sprzê¿ony pojemnoœciowo z odpowiednim portemmikrokontrolera. Skoro odbiornik ma pozostaæ w trybieAcquisition „dezaktywacja prot-ów” nie jest potrzebna, uk³adyodchylania nie maj¹ pracowaæ i wysoki stan linii FLASHnie przeszkadza. Nale¿y te¿ widzieæ jak sygna³ ten wp³ywa napracê obwodu sterowania. Nie generuje on przerwania, statusczytany jest w „pollingu”. Zatem wszystko jest pod kontrol¹oprogramowania, a oprogramowanie jest takie, ¿e wysoki stanFLASH-a nie wywo³a reakcji w trybie Acquisition, zaœ w trybieON u¿ytkownik/serwisant zostanie poinformowany kodemb³êdu nr 33.Koñcz¹c przed³u¿aj¹cy siê opis bie¿¹cego punktu dodamyparê uwag odnoœnie obwodów zabezpieczeñ w samym procesorzeTDA9330. Zauwa¿my, i¿ pêtla kalibracji punktu pracywzmacniaczy wizyjnych (CUT OFF DRIVE LOOP) dzia³a jakoswoisty obwód zabezpieczeñ. Jego stan tak¿e mo¿na przeczytaæw statusie procesora odchylania IV200. Podobnie jest zzabezpieczeniem w obwodzie pionowego odchylania; sygna³oznaczony SSC_V_GUARD.9.4.3 Kody b³êdów i sposób ich indykacjiWymienimy teraz kody b³êdów powi¹zane z prac¹ procesoraodchylania TDA9330H. Stan linii FLASH (czyli stan bituFLS) jest tylko jednym z wielu. Cenn¹ cech¹ konstrukcji wchassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 jest, i¿ do sygnalizacjib³êdów wystarczy sprawny zasilacz Standby, i oczywiœcie systemmikroprocesorowy sterowania. Mo¿e wreszcie softwareu³atwi nam pracê, choæ to w¹tpliwe! Flaga FLS informuje ozaskoku pêtli fazowej PLL, kodem b³êdu 35. Kod b³êdu 36zwi¹zany jest z flag¹ BCF która informuje o pracy pêtli kalibruj¹cejwysterowanie wzmacniaczy wizyjnych. Hardwaremdla tej flagi jest wejœcie CUT OFF n.44 US IV200. Jeœli wci¹gu 25 sekund od w³¹czenia odbiornika nie pojawi siê tensygna³ na odpowiednim poziomie, ustawiany jest bit BCF.Pierwszym podejrzanym jest wtedy kineskop. Flaga POR sygnalizowanajest kodem b³êdu 32 i oznacza brak sygna³u zerowaniauk³adu TDA9330. Reset generowany jest wewnêtrznie,a jego brak mo¿e byæ spowodowany zbyt niskim napiêciemzasilania. W istocie, ka¿dy element „procesorowy” pracuj¹cyw oparciu o kod programu musi byæ zerowany. To zapewniastart software-u od pierwszej (lub zerowej) komórki (jak¹kolwiekwartoœæ binarn¹ by jej nie przypisaæ). Poprawna dalszakolejnoœæ musi byæ zapewniona odpowiednim „odliczaniem”,w architekturze Von-Neumanna rozkazy s¹ „pomieszane” zdanymi.IdŸmy dalej, kod b³êdu nr 34 oznacza ustawion¹ flagê NHF,a to z kolei oznacza brak impulsu referencyjnego dla PLL2 na13-tej nó¿ce US (impuls PHI2_REF; ten sam „dziêki któremu”jest poprawnie rozpoznawany sygna³ H_DEFL_PROT;oczywiœcie niema to zwi¹zku, lub jest on przypadkowy). BitNFD, kod b³êdu 37, oznacza brak lub „nadmiernie spóŸniony”impuls SSC_VERTICAL_GUARD, na n.9-tej IV200 (wyprowadzenieto jest zarówno wejœciem jak i wyjœciem). Impulsten generowany jest w obwodzie tranzystora TF041 wspó³pracuj¹cegoz generatorem powrotu uk³adu odchylania pionowego.Ostatnia flaga XPR oznacza zbyt wysoki (powy¿ej 4V)potencja³ wyprowadzenia 4 TDA9330. Flaga ta mo¿e byæ wykorzystanadowolnie, zgodnie z aplikacj¹ uk³adu scalonego.W chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 jest tu doprowadzonyopisany ju¿ wy¿ej sygna³ „oddechu” BREATHING.Oprogramowanie informuj¹ce o kodach b³êdów jest obokprogramowej reakcji na wysoki stan linii POWER_FAIL (tenprzychodzi do mikroprocesora jako przerwanie) tylko fragmentemsoftware-u „samodiagnozy”. Rozpoznawane s¹ tak¿e b³êdyprogramowe np. zablokowanie magistrali (jednej z magistral)I2C. Oprogramowanie mikroprocesora GenCAM pozwalana indykacjê do 88 kodów b³êdów, zawsze dwucyfrowe od 11do 99. Odstêpy miêdzy cyframi wskazywane s¹ odstêpem czasowym700ms. „Cyfry” zlicza siê w odstêpach 0.5 sekundowych(czas œwiecenia diody 0.25s, odstêp 0.25s). Sekwencjaindykacji kodu b³êdu powtarza siê po przerwie trwaj¹cej 1.7sekundy. Uszkodzenie mikroprocesora, œciœlej, b³¹d jego selftestuwskazywane jest szybkim mruganiem diody (64ms ON i64ms OFF). Oprogramowanie IR001 mo¿e tak¿e wskazywaæb³êdy w „dwu kolorach” gdy zastosowana jest dwukolorowaSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 5

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222dioda LED, i oczywiœcie na ekranie odbiornika co z oczywistychwzglêdów ma mimo wszystko ograniczon¹ wartoœæ praktyczn¹.9.5 Obwody typu snubberW tym punkcie pozwolimy sobie na parê uwag o charakterzeogólnym. Uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cego w uk³adziezasilacza przetwornicy jest najczêstszym.Najczêœciej jednak jest to skutek maj¹cy swoj¹ przyczynê.„Skutek”, po którym sprzêt musi trafiæ do serwisu, choæ przyczynamog³a wystêpowaæ o wiele wczeœniej. W uk³adach firmThomson, Telefunken (i pokrewnych) obserwujemy dalekoposuniêt¹ „dba³oœæ” o warunki pracy tranzystora kluczuj¹cego.Ow¹ „dba³oœæ” uk³adowo nale¿y rozdzieliæ na dwa obwody.Drivera tranzystora-klucza, i w³aœnie obwody „t³umików”snubber. Pierwszy zapewnia nale¿yte warunki sterowania, drugichroni przed zjawiskami niepo¿¹danymi.Obwody snubber nie tylko zabezpieczaj¹ tranzystor kluczuj¹cyprzed uszkodzeniem w wyniku przekroczenia jego parametrównapiêciowych (kolektor-emiter, kolektor-baza, dren-Ÿród³o). Ograniczenie impulsu napiêciowego powodowanegoindukcyjnoœci¹ rozproszenia uzwojenia pierwotnego transformatorajest oczywiste. Energia zgromadzona w indukcyjnoœcirozproszenia nie potrafi byæ przejêta przez uzwojenia wtórne,i gdzieœ „musi siê podziaæ”. PrzejdŸmy do „mniej oczywistego”dzia³ania obwodów t³umików. W zdecydowany sposóbograniczaj¹ one moc wydzielan¹ w tranzystorze kluczuj¹cym.Jak to mo¿liwe? Moc (w obwodzie elektrycznym) jest nieuchronnieiloczynem pr¹du i napiêcia. Po to wymyœlono uk³adykluczuj¹ce, aby „omin¹æ” to k³opotliwe, aczkolwiek oczywistestwierdzenie. Moc w kluczu zarówno w³¹czonym jak iwy³¹czonym jest zerowa. W pierwszym przypadku zerowa jestwartoœæ napiêcia, w drugim pr¹du. W obu przypadkach iloczynsiê zeruje. Relacja ta w stanie klucza wy³¹czonego spe³nionajest z bardzo du¿¹ dok³adnoœci¹. Z nieco mniejsz¹ wstanie w³¹czenia, z uwagi na skoñczone napiêcia nasyceniatranzystora bipolarnego, i skoñczon¹ rezystancjê w³¹czonegokana³u tranzystora polowego. Jednak, w pogoniza coraz wy¿szymi czêstotliwoœciami kluczowania, do g³osudochodz¹ stany przejœciowe, prze³¹czania. Zarówno jedenjak i drugi „stan dynamiczny” nale¿y analizowaæ oddzielnie.Straty mocy w fazie prze³¹czania zale¿¹ nie tylko odparametrów tranzystora-klucza. S¹ œciœle zwi¹zane z konfiguracj¹pracy klucza, a wiêc z konfiguracj¹ zasilacza przetwornicy.W jednych „trudniejszy” (pod wzglêdem wydzielanejenergii) jest proces w³¹czania, i innych wy³¹czaniaklucza. Taka analiza to temat na oddzielne opracowanie.Powiedzmy ogólnie, i¿ zwykle proces wy³¹czania jest bardziej„energoch³onny”. W jaki sposób mog¹ tu pomóc t³umiki„snubber”? Efektem ich pracy jest nie tylko obni¿enieimpulsu napiêciowego (przepiêciowego) w amplitudzie,lecz tak¿e zwolnienie zbocza, a wiec opóŸnienie w czasie.Tym samym „nie spotka” siê du¿a wartoœæ pr¹du z du¿¹wartoœci¹ napiêcia w kluczu. W ten sposób obni¿enie mocystrat wy³¹czania tranzystora staje siê oczywiste. Równie¿,oczywistym jest, i¿ moc ta jest wprost proporcjonalna doczêstotliwoœci kluczowania. W ka¿dym akcie w³¹czeniawy³¹czeniatracona jest okreœlona próbka (dawka) energii.W zakresie czêstotliwoœci z jakimi kluczuj¹ wspó³czesneprzetwornice, obserwujemy „¿y³owanie” w³aœnie do granicyw której nowe niepo¿¹dane zjawiska (dynamika prze³¹czaniaelementów kluczuj¹cych, zjawisko naskórkowoœci w uzwojeniutransformatora) zaczynaj¹ przekreœlaæ spodziewane korzyœci.Zapewne, gdzieœ tu jest „punkt pracy” optymalny, i do niegosiê d¹¿y. W tym punkcie jednak, wszystkie k³opotliwe iskomplikowane zjawiska fizyczne dochodz¹ do g³osu, i nie s¹zaniedbywane. Wróæmy do g³ównego w¹tku, do pracy obwodusnubber. W odbiornikach firmy Thomson-Telefunken s¹ onebardzo rozbudowane. Najprostszym jest pojedynczy kondensatorpod³¹czony równolegle do obwodu kolektor-emiter (dren-Ÿród³o) tranzystora. Obwód taki pracuje poprawnie, a jego zaletajest oczywista, obni¿a czêstotliwoœæ rezonansu elementówpaso¿ytniczych, indukcyjnoœci rozproszonej trafa i pojemnoœciobwodu wyjœciowego tranzystora. Lepszym rozwi¹za-RP00410RDP006GP30MDP008FUF5404CP010390µFZP0093.1510LP05016/17CP111470PDP110BTY08PI-1000CP110220µFUSYS230V ACCP0061µFLP008RP051100RCP051470PRP04933RCP0522N2TP020SPW17N80C2DP051MUR160LP051560N71CP1121N5LP113CP113220PRP11210K2WLP112100µHDP112MUR1100DP113MUR160DP111MUR110010VCP114220µFRP0554K7DP05315VRP0520.1RPWMRys.9.6. Obwody SNUBBER po stronie pierwotnej i wtórnej6 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222niem jest dodanie szeregowego (choæ niewielkiej wartoœci)rezystora. Sam kondensator „grzeje tranzystor”. Energia w nimzgromadzona wydziela siê w obwodzie kolektor-emiter w faziew³¹czenia klucza. Nawet niewielka szeregowa rezystancjapozwala unikn¹æ tego niepo¿¹danego zjawiska. Celem, choænie idea³em, jest przejêcie ca³ej „niepo¿¹danej” energii kondensatorem,a wydzielenie jej w elemencie pasywnym, na oporniku.To zapewniaj¹ najbardziej popularne „t³umiki” sk³adaj¹cesiê z rezystora-kondensatora-diody. Lepszym rozwi¹zaniem(id¹cym w parze z minimalizacj¹ indukcyjnoœci-pojemnoœcipaso¿ytniczych, a wiêc optymalny sposób nawijania transformatora,prowadzenia œcie¿ek obwodu drukowanego wraz zwyborem najbardziej korzystnej w danym przypadku topologiiuk³adu) jest odzysk „niechcianej” energii. Ta myœl prowadzido tzw. bezstratnych obwodów snubber. Przyjrzymy im siêw odrêbnym opracowaniu. Tu powiedzmy, i¿ rozwi¹zanie przyjêteprzez konstruktorów Thomsona jest rozs¹dnym kompromisempod tym wzglêdem.W tym miejscu dodajmy jeszcze parê uwag w temacie wysuniêtejwy¿ej dba³oœci o warunki pracy klucza w przetwornicynapiêcia. Praca obwodu drivera jest nie mniej wa¿na. Toten obwód decyduje czy nale¿y braæ pod uwagê napiêcie przebiciatranzystora bipolarnego kolektor-baza czy kolektor-emiter(pierwsze jest zawsze wy¿sze). Podobnie driver decydujew du¿ej mierze o dynamice, o czasie prze³¹czania tranzystora(oczywiœcie obok parametrów samego tranzystora). W przypadkutranzystora bipolarnego o optymalnym (a wiêc p³ytkimnasyceniu), w przypadku tranzystora polowego, o szybkimprze³adowaniu pojemnoœci jego bramki. Nieco wiêcej uwagna ten temat w punkcie 6.6. Tak siê jednak sk³ada, i¿ te drugorzêdne(wydawa³oby siê) cechy konstrukcji uk³adu elektronicznegowychodz¹ na plan pierwszy (zaœ szczególnie w Serwisie).Z pewnoœci¹, do tych „drugorzêdnych” cech nale¿y budowaobwodów typu snubber.LP020756DP2301N4148DP220RGP15GDP240RGP15GRP2301KCP230220nFZASILACZ I UKŁADYODCHYLANIARP23139KINF_POW_FAIL7V_STBYBP005 BP5001111PŁYTA SYGNAŁOWARR0658k2RR0661kRR0671k RR068100k+5V_UPTR061BC856BRR063470RRR0622k2CP220220µFTR062BC846BRR06910kMASTER_MUTE15V_STYRR06410kTR060BCR1415VRegler231414LR065CR065100µF+5V_UP3V3_STBY15152RESET1RR00447kRR1901kCP1101000µF1616IR004MC334604CR004220nF3V3_STBYLR0663V3_UPCR066100µFRys.10.1. Obwód sygna³u INFO-POWER-FAILRR0501kCR0601nFRESETCR19010nF74INTERRUPTMANAGERIR001MICROCONTROLLER108CCURESETSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 7

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC22210. Obwód kwalifikacji sygna³u Power FailZ opisywanymi tu obwodami protection œciœle zwi¹zanajest praca obwodu kwalifikuj¹cego sygna³ INFO_PO-WER_FAIL. Rysunek 10.1 pokazuje interface z mikrokontroleremw tym zakresie jak równie¿ obwód sygna³u zerowaniamikroprocesora.Aby zrozumieæ jak uk³ad sprawdza tu wartoœæ napiêciasieciowego, trzeba siêgn¹æ do sedna pracy przetwornicyflyback. To przetwornica dwutaktowa. W takcie oddawaniaenergii napiêcia na wszystkich uzwojeniach proporcjonalnes¹ do tego które objête jest pêtl¹ ujemnego sprzê¿eniazwrotnego. A poniewa¿ to jest stabilizowane, poœredniowszystkie s¹ stabilizowane. Jak jest w takcie gromadzeniaenergii ? Wtedy do uzwojenia pierwotnego przy³o-¿one jest pe³ne napiêcie wejœciowe zasilacza. Jest nim wyprostowanenapiêcie sieciowe, gdy uk³ad wyposa¿ony jestw obwód PFC nale¿y uwzglêdniæ poprawkê z pracy uk³adukorekcji wspó³czynnika mocy. W fazie gromadzeniaenergii z przetwornicy flyback nie wolno czerpaæ energii,chyba ¿e ...? Chyba ¿e jest to energia niewielka. Ten waruneknarzuca kierunek w³¹czenia diod po wtórnej stronietransformatora (to samo dotyczy uzwojenia pomocniczegozasilania sterownika). Dioda DP230 w³¹czona jest w kierunkuprzeciwnym ni¿ nakazuj¹ te zasady. Zatem, napiêciena CP230 niema okreœlonego stosunku do napiêæ stabilizowanych,ma zaœ okreœlony stosunek do napiêcia sieciowego.Rezystor RP230 nie ma decyduj¹cego znaczenia, narazie zapomnijmy o nim. Rozwa¿my zaœ pracê dzielnikaRP231-RP065. Z jednej strony napiêcie stabilizowane, zdrugiej kontrolowane INF_POW_FAIL. Krytycznym progiemjest napiêcie na bazie TR062 na poziomie +0.6V. JeœliTR062 zostanie w³¹czony, zostanie tak¿e w³¹czony tranzystorTR061 i odpowiednia informacja zostanie podanana wejœcie przerwañ mikrokontrolera IR001. Stanem aktywnymjest tu stan wysoki który równoczeœnie generujesygna³ MASTER MUTE (wycisza on wszystkie wzmacniaczefonii m.cz.; wyciszenie g³osu na chwilê przed wy³¹czeniemodbiornika likwiduje przykre i „nieeleganckie”stukniêcie w g³oœnikach). Miêdzy tranzystorami TR061 iTR062 istnieje dodatnie sprzê¿enie zwrotne (rezystorRP068). Tylko od wspó³czynnika feedback-u zale¿y czy takiuk³ad stanowi przerzutnik bistabilny, czy jedynie uk³ad zhisterez¹.Tu chodzi raczej o dodatnie sprzê¿enie zwrotne zabezpieczaj¹ceprzed stanami nieustalonymi gdy wolne zboczenapiêcia INF_POW_FAIL przechodzi w okolicy napiêciakrytycznego. Dlatego wspó³czynnik sprzê¿enia zwrotnegonie jest tu zbyt silny. A od czego on zale¿y i ile wynosi? Zostawiamy to pytanie otwarte dla dociekliwych Czytelników.Stan Power Fail „poni¿ej dopuszczalnego” mo¿ebyæ zapamiêtany w „Flip Flop-ie”. Tu jednak jest zapamiêtanyw systemie mikrokontrolera, i dalsza reakcja zale¿ytylko i wy³¹cznie od jego oprogramowania (które jest tuszczególnie rozbudowane, ³¹cznie z obs³ug¹ zasilacza).Opisywany tu obwód „Info Power Fail” jest tak¿e (amo¿e przede wszystkim) aktywny w fazie „twardego” wy-³¹czania (wy³¹cznikiem sieciowym) odbiornika. Napiêciena kondensatorze CP010 powoli „siada” (ze zboczem okreœlonymjedynie pojemnoœci¹ kondensatora i wartoœci¹ czerpanejenergii). W pewnym momencie pojawi siê aktywnystan sygna³u przerwania. Przeliczaj¹c wartoœci elementówuwidocznionych na schemacie (co zalecamy naszym Czytelnikom)bêdzie to ju¿ przy wartoœci PWM ok. 1/4 („normalne”warunki pracy musz¹ zapewniæ mniejszy wspó³czynnikwype³nienia; niestety dane na schemacie nie pozwalaj¹na obliczenie przy jakim napiêciu sieciowym towyst¹pi, trzeba znaæ przek³adniê transformatora). Spójrzmyteraz na rysunek 10.2, to oscylogram zaczerpniêty zmateria³ów firmowych Thomsona.Reakcj¹ oprogramowania na ten „interrupt” musi byæ zapisnastaw u¿ytkownika (co najmniej numeru ogl¹danego programu)do pamiêci nieulotnej EEPROM. Po wykonaniu tychczynnoœci mikroprocesor wystawia niski stan sygna³u “PowerOn”, co wy³¹cza odbiornik. Dziêki temu, kolejne za³¹czenie„pamiêta” ostatnie nastawy. Oczywiœcie, proces w³¹czenia odbiornikamusi uruchamiaæ program odczytu wczeœniej zapisanychdanych i przes³ania ich do odpowiednich portów (co najmniejdo uk³adu syntezy g³owicy-tunera; w rzeczywistoœcisystem zapisuje i odtwarza ca³y tzw. status odbiornika). Powodzenierealizacji programu reakcji na Power Fail wynika z czasuktóry mikrokontroler ma do dyspozycji. Ten zaœ zale¿y wprostod pojemnoœci CP010, lecz tak¿e od relacji napiêæ sieci w warunkachnominalnych, w warunkach generacji aktywnego PowerFail oraz minimalnego napiêcia dopuszczalnego dla pracyprzetwornicy nominalnie obci¹¿onej. W charakterze „zadaniadomowego” pozostawiamy pytanie, jakie znaczenie dlawy¿ej wymienionych zale¿noœci ma fakt, i¿ interrupt jest ju¿generowany przy PWM>1/4 (pamiêtajmy, w bie¿¹cym punkciemowa o przetwornicy standby)?11. Procedura za³¹czania/wy³¹czania odbiornikaPowoli przyzwyczajamy siê do faktu, i¿ w³¹czenie urz¹dzeniawy³¹cznikiem sieciowym, to nie taka banalna sprawa.W minionej epoce sprzêtu RTV problemem móg³ byæ co najwy¿ejproces startu zasilacza, przetwornicy. O czasach kiedykrólowa³y zasilacze liniowe i nie by³o mowy o ¿adnej procedurzestartu, ju¿ nawet nie pamiêtamy, choæ to wcale nie takaodleg³a przesz³oœæ. Obecnie dochodz¹ procedury selftestów,odczytanie statusu, odczyt i aktualizacja danych pamiêci nie-POWER FAIL(Pin 74/IR001)POUCP010WyłączeniezasilaczaDELAYRys.10.2. Reakcja sygna³ów na wy³¹czenie odbiornika8 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Opis zasilacza Thomson chassis ICC21, ETC210 oraz ITC222ulotnej, sprawdzenie poprawnoœci napiêæ, odczytanie aktywnoœcisygna³ów protection, poprawnej wartoœci napiêcia wejœciowego,itd., itp. Wszystkim nadzoruje mikroprocesor którywykonuje „pêtle” odpowiednich podprogramów. Tak¿e wy³¹czenieodbiornika, to nie „ot” zanik³o napiêcie wejœciowe, zanim wyjœciowe, i urz¹dzenie przestaje pracowaæ, wy³¹cza siê.Nic podobnego. Gdy styki isostatu zostan¹ rozwarte (lub zechcemywyj¹æ wtyczkê z gniazdka sieciowego) mikroprocesormusi zd¹¿yæ wykonaæ ca³kiem spory podprogram. Zapisaæprogram na którym power off nast¹pi³o. Nierzadko ustawieniapreferowane nastaw obrazu i dŸwiêku. Zapisaæ bit statusumówi¹cy czy wy³¹czenie nast¹pi³o z trybu ON czy standby. Wzale¿noœci od tego kolejne w³¹czenie nast¹pi do odpowiedniegotrybu pracy zasilacza. To nie taki ca³kiem „wodotrysk”, mato znaczenie bezpieczeñstwa; pozostawiony w trybie standbyodbiornik po chwilowym zaniku napiêcia nie mo¿e przejœæ dotrybu pracy ON; mo¿na oczywiœcie tak zaprojektowaæ uk³adaby zawsze przechodzi³ to trybu standby; ale to absorbuje u¿ytkownikadodatkowym naciœniêciem odpowiedniego przyciskuna pilocie lub skromnej zwykle klawiaturze odbiornika; wspó³czesneuk³ady musz¹ byæ „domyœlne” i inteligentne! Jako alternatywnerozwi¹zanie mo¿na wyposa¿yæ isostat sieciowy wdodatkowe (chwilowe) styki, ale to rozwi¹zanie ma³o eleganckie;czêsto stosowane w odbiornikach które ju¿ dziœ trzebanazwaæ „starszymi”.By³oby uzasadnione, aby artyku³ opisuj¹cy pracê zasilaczaOTV wzbogaciæ o „szczegó³” opisuj¹cy procedurêw³¹czania i wy³¹czania. Firma Thomson w chassis ICC21przekroczy³a w tym zakresie wszelkie oczekiwania. „Proces”ten by³ ju¿ jednak opisany w artykule poœwiêconymtemu chassis w „SE” nr 8/2007. Zachêcamy do jego lektury.Sprawa oprócz tego, ¿e jest interesuj¹ca, ma ca³kiemwymierne znaczenie w praktyce elektronika serwisanta. Wbie¿¹cym artykule skupiamy siê na pracy uk³adu zasilacza.W tym chassis to wystarczaj¹co obszerny temat. Podczasopisu zwrócono uwagê na „interface” miêdzy mikrokontroleremi uk³adem zasilania, który pozwala na realizacjêodpowiednich „skoków programowych” podprogramówrealizuj¹cych „skomplikowan¹ procedurê” w³¹czania i wy-³¹czania odbiornika OTV chassis ICC21, ETC210 orazITC222.12. Ró¿nice obwodów zasilania w chassisICC21 i ETC210Konstrukcje zasilaczy obu chassis s¹ niemal identycznemimo znacz¹cych ró¿nic w blokach sygna³owych. ETC210 jestchassis nowszym co objawia siê stosowaniem uk³adów scalonycho wiêkszej integracji. W bie¿¹cym artykule interesowa³nas tylko zasilacz, w bie¿¹cym punkcie wymienimy dla porz¹dkuró¿nice. S¹ to g³ównie ró¿nice wartoœci elementów, ichnumeracja zachowana jest taka sama w obu chassis.Zmiana wartoœci rezystora RP188 (z 1k na 680 omów) jestistotna. To element w torze sprzê¿enia zwrotnego (stabilizacji)pracuj¹cy w trybie Acquisition. Zmiana jego wartoœci oznacza¿e wprowadzono korektê wartoœci napiêcia +6V (w dó³) w tymtrybie pracy zasilacza (w obwodzie tym jest wprawdzie potencjometr,lecz nim nale¿y ustaliæ wartoœæ napiêæ w trybie ON;kontrolowane jest wtedy U SYS ).W obrêbie obwodów zabezpieczenia w sekcji master zasilaczazastosowano zamiast rezystora RP191 diodê (jejoznaczenie – DP191). Element ten realizuje pêtlê dodatniegosprzê¿enia zwrotnego, lokalnie w obrêbie wzmacniaczaoperacyjnego IP190/2. Zastosowanie diody skutkuje silniejszymsprzê¿eniem. Jego efektem bêdzie „zatrzaœniêciesiê” (latch up) obwodu w stanie niskim (na wyjœciu wzmacniaczaoperacyjnego) gdy zewnêtrzne warunki wprowadz¹obwód w ten stan. Druga zmiana w obwodach „opieki” tak¿epolega na zamianie rezystora diod¹ DP211 zamiast RP211.To element iloczynu logicznego sygna³ów PO i SCHUTZw wêŸle bazy tranzystora TP210. Dzia³anie obwodu pozostajenie zmienione, istnienie diody skutkuje silniejszymwysterowaniem (a wiêc g³êbszym nasyceniem) tranzystoraTP210 w stanie niskim linii PO (stan wy³¹czaj¹cy zasilaczmaster-slave).Jest tak¿e zmiana w obwodzie wstêpnej polaryzacji poziomuBEAM_INFO. W chassis ICC21 polaryzacja ta nastêpujez napiêcia 7.8V, które pozyskane jest drog¹ stabilizacjina diodach Zenera DL074-DL075. W chassis ETC210 napiêcia7.8V brak. Polaryzacja nastêpuje wprost z napaiêcia +20V;aby zachowaæ poziomy sygna³ów uleg³y zmianie wartoœci rezystoróww tym obwodzie. Nazewnictwo sygna³u BE-AM_PROT w chassis ETC jest bli¿sze jego faktycznej funkcji.W obwodzie „Schutza” uaktywniaj¹cego wejœcie FLASHuk³adu TDA9330 jest tak¿e zmiana polegaj¹ca na zamianierezystora DV525 diod¹. Dioda jest bardziej wyrazistym elementemsumy logicznej, nie zmienia jednak w istotny sposóbdzia³ania uk³adu.Bêd¹c przy tym fragmencie uk³adu zauwa¿amy tak¿e przesuniêciepoziomu sygna³u BREATHING (rezystor 553; to niewielkakorekta). Jest tak¿e do³o¿ona interakcja miêdzy sygna-³ami „Schutza” (FLASH) i korekcj¹ „oddechu” (BREATHING),(dwójnik DV526, RV524), czego celowoœci autorowi artyku³unie uda³o siê rozszyfrowaæ. W stabilizatorze +5V_A (+5V_V),na p³ycie „Signal Board”, pracuje wzmacniacz ró¿nicowy. Wobu chassis konfiguracja jest taka sama. W ETC210 napiêciemreferencyjnym jest 5.1V pozyskane z diody ZeneraDP524. Poniewa¿ napiêcie wyjœciowe jest tej samej wartoœci,zatem jest ono zapêtlone wprost (przez rezystor). W ICC21napiêcie referencyjne jest o po³owê ni¿sze, tor sprzê¿enia zwrotnegozaœ zawiera dzielnik 1:2.Jest tak¿e zmiana w zasilaczu standby. W chassis ETC210aplikacja uk³adu VIPER jest trochê „okrojona”. Brak dwójnikaDP029-RP029 oznacza, ¿e nie jest korygowana czêstotliwoœæoscylatora w trybach ECO i Standby. Natomiast mniejszawartoœæ rezystora RP027 oznacza, i¿ oscylator „biega” ca³yczas „szybciej”, tzn. tak jakby by³ ca³y czas skorygowany wysokimstanem na emiterze transoptora IP070. S¹ tak¿e zmianypo stronie wtórnej. Przetwornica zbudowana na uk³adzie VI-PER nie wytwarza napiêcia 3.3V. Natomiast napiêcie 5-woltowepozyskiwane w chassis ICC21 stabilizatorem liniowym, wETC210 pochodzi wprost z uzwojenia wtórnego LP020. Choætutaj sprzê¿eniem zwrotnym objêto +5V_Standby (i w tym celuzmieniono wartoœæ rezystora RP242) pozostawienie nominalnejwartoœci 7 woltów Standby oznacza, ¿e nale¿a³o te¿ „przewin¹æ”transformator LP020. S¹ tak¿e zmiany w obwodziecewek rozmagnesowuj¹cych kineskopu, z którego opisu w niniejszymartykule konsekwentnie zrezygnowano.}SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 9

Informacje o programowaniu kart SD Memory firmy PanasonicInformacje o programowaniu kart SD Memory firmyPanasonicZebrano z kilku czasopism technicznychInformacje o programowaniu kart SD zebrano wpostaci pytañ i odpowiedzi, uznaj¹c ¿e jest to bardzokomunikatywny sposób przekazywania tego typuwiadomoœci.Formatowanie kart SD mo¿liwe jest na komputerach obs³ugiwanychprzez jeden z nastêpuj¹cych systemów: Windows2000, Windows XP, Windows Vista.W celu po³¹czenia karty do komputera konieczny jest interfejszawieraj¹cy z³¹cze USB pozwalaj¹ce na zapis i odczytywaniedanych oraz adapter s³u¿¹cy do pod³¹czenia karty.Kolejnym krokiem jest instalacja programu s³u¿¹cego doformatowania kart SD. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e w celu prawid³owejinstalacji wskazane jest zamkniêcie wszystkich programów,które by³y „otwarte” na komputerze, na którym instalowanybêdzie program. Nastêpnie nale¿y zainstalowaæ program formatuj¹cy,stosuj¹c siê do uwag zawartych w instrukcji jegoinstalacji.Po zakoñczeniu formatowania mo¿na program ten odinstalowaæ,ale nale¿y pamiêtaæ, ¿e w zale¿noœci od u¿ywanegosystemu operacyjnego proces ten nale¿y przeprowadziæ w niecoinny sposób. Dla systemu Windows Vista nale¿y:· z panelu START wybraæ USTAWIENIA, a nastêpnie PA-NEL STEROWANIA,· klikn¹æ na ODINSTALUJ PROGRAM,· dwukrotnie klikn¹æ na SDFormater i odinstalowaæ zgodniez pojawiaj¹cymi siê instrukcjami.Dla systemu Windows XP nale¿y:· z panelu START wybraæ USTAWIENIA, a nastêpnie PA-NEL STEROWANIA,· wybraæ DODAJ lub USUÑ PROGRAMY,· wybraæ SDFormater i wybraæ ZMIEÑ/USUÑ i odinstalowaæzgodnie z pojawiaj¹cymi siê instrukcjami.Dla systemu Windows 2000 nale¿y:· z panelu START wybraæ USTAWIENIA, a nastêpnie PA-NEL STEROWANIA,· wybraæ DODAJ lub USUÑ PROGRAMY,· wybraæ SDFormater i wybraæ ZMIEÑ/USUÑ i odinstalowaæzgodnie ze wskazówkami pojawiaj¹cymi siê na ekranie.Oto najczêœciej pojawiaj¹ce siê pytania:1. Do czego s³u¿y SD Memory Card Formatter?Oprogramowanie to s³u¿y do formatowania kart pamiêcitypu SD w taki sposób, aby by³y zgodne ze standardem kartSD.Zwykle karty pamiêci sformatowane przy u¿yciu komputeraosobistego nie spe³niaj¹ standardów SD. Po sformatowaniukarty pamiêci przy u¿ycia komputera osobistego nale¿yponownie j¹ sformatowaæ zgodnie ze standardem SD aby zapewniæpe³n¹ wydajnoœæ kart.2. Czy mo¿na przy pomocy SD Memory Card Formatterformatowaæ inne rodzaje kart?Oprogramowanie to s³u¿y tylko i wy³¹cznie do formatowaniakart SD. Program nie bêdzie prawid³owo funkcjonowa³z innymi kartami.3. Co siê dzieje kiedy formatujê kartê SD przy pomocy zwyk³egoprogramu do formatowania?Mo¿e siê okazaæ, ¿e karta nie bêdzie wspó³pracowa³a zurz¹dzeniem, z którym ma za zadanie wspó³pracowaæ. Nagrywaniemo¿e trwaæ d³u¿ej, a niektóre funkcje mog¹ byæ niedostêpne.4. Podczas korzystania z oprogramowania do kart SD, zlisty napêdów znika ikonka oznaczaj¹ca kartê SD.Po potwierdzeniu w oknie Eksploratora Windows nale¿ynacisn¹æ przycisk „Odœwie¿” w oknie programu do formatowania,Je¿eli ikonka napêdu w dalszym ci¹gu nie pojawia siê,nale¿y wyci¹gn¹æ kartê i powtórzyæ procedurê.5. Przy uruchamianiu programu pojawia siê komunikat ob³êdzie.Nale¿y sprawdziæ prze³¹cznik zabezpieczenia przed zapisem.Mo¿e siê tak¿e okazaæ, ¿e u¿ywana karta nie jest typuSD. Nale¿y tak¿e sprawdziæ, czy u¿ywany czytnik kart jestkompatybilny z programem. Listê kompatybilnych urz¹dzeñmo¿na znaleŸæ w pliku “Readme.txt” dostarczanym wraz z programemoraz na stronie internetowej. Urz¹dzenia nie znajduj¹cesiê na liœcie mog¹ nie dzia³aæ prawid³owo z programem.6. Czy mo¿na korzystaæ z czytników kart pamiêci nie wymienionychna stronie internetowej lub w pliku “Readme.txt”?Owszem, mo¿na korzystaæ z takich urz¹dzeñ, jednak niema gwarancji ¿e bêd¹ one wspó³pracowa³y z programem.Lista na stronie internetowej jest systematycznie uaktualnianao nowe modele czytników.7. W jaki sposób mo¿na przywróciæ przypadkowo sformatowan¹kartê inn¹ ni¿ SD?Nale¿y j¹ sformatowaæ przy pomocy programu stosownegodo danego typu kart pamiêci.8. Czy program dzia³a na komputerach Macintosh?Program nie dzia³a pod kontrol¹ systemu operacyjnegoMAC OS.9. Jak powinien byæ ustawiony prze³¹cznik ochrony przedzapisem?Przed formatowaniem nale¿y prze³¹cznik ustawiæ na pozycjêprzeciwn¹ do pozycji oznaczonej jako LOCK.10. Czy program dzia³a na komputerach HITO CF-X1 wyposa¿onychw czytnik kart pamiêci?Oprogramowanie nie jest kompatybilne z tym urz¹dzeniem,jednak planowane jest zaimplementowanie obs³ugi tych urz¹dzeñ.}10 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Pora, Jerzy Znamirowski, Wojciech Wiêciorek, Boles³aw Szpunar, Ryszard Strzêpek,Mateusz Malinowski, Henryk DemskiOdbiorniki telewizyjneSharp 70CS-03S chassis CSZak³ócona górna po³owa ekranu.Zak³ócenie ma postaæ jasnych, poziomych, pogrubionychpasków, lekko drgaj¹cych w pionie biegn¹cych od góry ekranu,a koñcz¹cych siê jasnym poziomym paskiem po œrodkuekranu. Dolna czêœæ obrazu prawid³owa zarówno pod wzglêdemwysokoœci, jak i liniowoœci. Na samym wstêpie trzebapodkreœliæ, ¿e odbiornik jest trudny w naprawie, a to z nastêpuj¹cychpowodów: obustronny druk, praktycznie wystêpuj¹tylko elementy SMD i unikalne rozwi¹zania niektórych uk³adów(które akurat te¿ siê psuj¹) w klasie D. Wracaj¹c do naprawy,szukanie uszkodzenia rozpoczêto od zasilacza, sprawdzaj¹cjego napiêcia oraz kondensatory elektrolityczne i niestwierdzono elementów wadliwych. Dalsze pomiary skoncentrowanona pomiarach napiêæ wytwarzanych w stopniu odchylanialinii i tutaj jedyne napiêcie niezgodne ze schematem by³ona katodzie diody D616 (LL4148) +15V, a powinno byæ wgranicach +45V. W³aœciwa wartoœæ tego napiêcia jest potrzebnado prawid³owego powrotu strumienia odchylania pionowegoi jest ono wytwarzane w uk³adzie korekcji E-W. Zasugerowanosiê, ¿e jest uszkodzony ten uk³ad (a jak¿e pracuj¹cy wklasie D) i sprawdzono elementy tego uk³adu, ale bez skutku.W trakcie tego sprawdzania zlokalizowano uszkodzone elementywystêpuj¹ce na p³ycie, a nie ujête na dostêpnych schematach:rezystor R643 (przerwa) i dioda D623 (zwarcie). Diodakatod¹ po³¹czona jest z R643, a anoda z katod¹ D616, natomiastdrugi koniec rezystora R643 po³¹czony jest z katod¹ diodyD612 - 1N4934, do³¹czonej nastêpnie do n.6 trafopowielaczaT601(schematowo dioda D612 wystêpuje w wersji OTVCmodel 54CS-03S, gdzie nie ma uk³adu E-W). Po œci¹gniêciu zinternetu wartoœci R643 (5.6R) i D623 (dioda Zenera 10V)wstawiono w miejsce uszkodzonych, ale po w³¹czeniu diodazwar³a, R643 silnie siê grza³, a napiêcia nie uleg³y zmianie(uszkodzenie oczywiœcie nadal by³o). Za³o¿ono, ¿e uszkodzeniemusi byæ w uk³adzie ramki i przyst¹piono do szczegó³owegosprawdzania uk³adu korzystaj¹c te¿ z oscyloskopu. Doprzebiegów podanych z IC201 (TDA8375A) nie miano zastrze-¿eñ, natomiast na emiterze Q507 (2SA1797Q) stwierdzonoobecnoœæ przebiegu prostok¹tnego oko³o 10V ss i czêstotliwoœciramki. Sk¹d ten przebieg, skoro jest podawane na emiternapiêcie z diody D601, a na niej jest sta³e napiêcie w normie inieznaczne dopuszczalne têtnienia. Przyst¹piono do przeœledzeniadrogi œcie¿ek i tu nastêpna niespodzianka: miêdzy emiteremQ507, a katod¹ diody D601 wtr¹cony rezystor R632,który oczywiœcie ma przerwê (i nie ma go na schemacie). Podobniezastosowano miêdzy anodê D607 a resztê uk³adu zasilanegonapiêciem -13V – wtr¹cono R631. Poniewa¿ R631 by³sprawny (0.22R) tej samej wartoœci wstawiono za R632 i pojawi³siê prawid³owy obraz, który wymaga³ tylko w trybie serwisowymnieznacznej korekcji wysokoœci i centrowania w pionie.Ale to nie by³ koniec naprawy, gdy¿ wystêpowa³y jeszcze4zaniki koloru czerwonego i by³y spowodowane usterk¹ namodule wizyjnym (te¿ wykonanym na obustronnym druku iprzy u¿yciu elementów SMD). Dokonano poprawienia lutóww torze koloru czerwonego, usterka ust¹pi³a i na tym naprawêzakoñczono.Tryb serwisowy.Poni¿ej podano sposób wejœcia w tryb serwisowy oraz sposóbdokonania regulacji wykonanych w czasie naprawy. Faktycznietych mo¿liwoœci jest sporo wiêcej, gdy¿ odbiornik nie posiadapotencjometrów regulacyjnych. Kolejnoœæ jest nastêpuj¹ca:1. Wy³¹czyæ odbiornik klawiszem sieciowym (o ile jest w³¹czony),nastêpnie nacisn¹æ jednoczeœnie na klawiaturze lokalnejprzyciski [-Vol] i [ +CH] i ponownie w³¹czyæ odbiornikklawiszem sieciowym.2. Na ekranie odbiornika powinna pojawiæ siê nastêpuj¹ca informacjana dole ekranu na niebieskim tle:SERVICE SOFTWARE version 01.963. Za pomoc¹ przycisków [+CH]/ [-CH] dokonuje siê wyboruregulowanego parametru (w opisywanym przypadkuwysokoœci obrazu – na niebieskim tle napis “VERTICALAMPLITUDE” i centrowania obrazu w pionie “VERTICALSHIFT”), natomiast regulacjê przeprowadza siê przyciskami[+]/ [-]. Po prawej stronie jest jednoczeœnie wyœwietlanawartoœæ liczbowa ustawionego parametru.4. Zapamiêtanie ustawionej wysokoœci nastêpuje przez naciœniêcieprzycisku [ POWER ] na pilocie.5. Wyjœcie z trybu serwisowego nastêpujê poprzez wy³¹czenieklawiszem sieciowym.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D719 = +18.3V, D708 = +151.0V, D709= +13.5V, D712 = +7V, na anodzie D710 = -18.5V, na emiterzeQ707 (+5main) = +5.1V i na emiterze Q704 (+5 stby) =+5.2V.Trafopowielacz T601 wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêciamierzone na katodach diod: D601 = +12.5V, D612 = +44.8V,D604 = +144.4V, na anodach D610 = -3.6V, D607 = -14.0V ina n.8 FBT = +12.5V.Uwagi:1. W stanie czuwania przetwornica nie wytwarza napiêæ sta-³ych. Napiêcie dla procesora pracuj¹cego w stanie czuwania(master) IC1010 - ST6210BM na prostym uk³adzie, którystanowi¹ elementy: D724, D725, R741, R742, C723 (napiêciena nim 7÷8V), R727, D1101 (DZ 5.1V) i C1102 (napiêciena nim +5.1V).2. Przetwornica – jako jedna z nielicznych – nie ma potencjometrureguluj¹cego sta³e napiêcia. W przypadku niezgodnoœcinapiêæ (mierzy siê +B na katodzie diody D708) przyczyn¹mo¿e byæ dioda Zenera D717 - 6V2. Z uwagi na rozrzut parametrówdiod mo¿e zajœæ koniecznoœæ dobierania z kilku.3. Przed napraw¹ OTVC z chassis CS wskazane jest zapoznaniesiê z opisem dzia³ania tego chassis opublikowanymw „SE” nr 9 i 10/2001.J.P.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 11

Porady serwisoweGoldStar CBT9745E chassis PC91ANa ekranie widaæ tylko œnieg.Niezale¿nie od w³¹czonego programu jest œnieg i nie pojawiasiê ¿aden program mimo w³¹czenia funkcji wyszukiwaniaprogramów. Szukanie uszkodzenia rozpoczêto od pomiarówna g³owicy i stwierdzono na wyprowadzeniu TU (napiêcie przestrajaj¹ce)ca³y czas napiêcie 31.1V. Uk³ad wytwarzaj¹cy napiêcieprzestrajaj¹ce stanowi stopieñ na tranzystorze Q707 -KTC1815Y i na bazie jego jest napiêcie równe zero (powinnosiê zmieniaæ do 0V do +0.7. Przyczyn¹ niew³aœciwego napiêciaby³ uszkodzony tranzystor Q707 i po wstawieniu nowegoodbiornik pracowa³ prawid³owo.J.P.Philips 21PT2684/58 chassis L9.2E AAGinie obraz.W ró¿nych odstêpach nastêpuje nag³e œciemnienie ekranuspowodowane zanikiem wysokiego napiêcia (nie pracuje uk³adodchylania poziomego). Usterkê tê mo¿na wywo³aæ sztucznieprzez „ostukiwanie” p³yty bazowej, co wskazuje na obecnoœæzimnego lutu. Korzystaj¹c ze szk³a powiêkszaj¹cego przejrzanoluty w obrêbie uk³adu odchylania poziomego i faktycznieznaleziono ledwie widoczny zimny lut przy wyprowadzeniu 2trafopowielacza. Przylutowano starannie wszystkie wyprowadzeniatrafopowielacza i usterka ust¹pi³a. Wymieniono te¿ kondensatorC2409 - 47µF/160V, gdy¿ by³ gor¹cy i „spuchniêty”na górze obudowy.J.P.Curtis 2002 chassis PC04ABrak obrazu i dŸwiêku.Ekran lekko œwieci, co wskazuje na pracê uk³adów odchylania,a przetwornica wytwarza prawid³owe napiêcia. Poniewa¿odbiornik by³ w warsztacie i „pod rêk¹” by³ oscyloskopszybko ustalono miejsce uszkodzenia. Mianowicie sygna³ wizyjnydochodzi do n.3 IC201 - TEA2014, a z uk³adu ju¿ niewychodzi (tak¿e nie pracuje wejœcie AV). Sprawc¹ by³ d³awikL201 - 15µH, który z uwagi na jego przerwê nie podawa³ napiêciazasilania na n.7. Po wymianie na sprawny pojawi³ siêobraz oraz dŸwiêk i naprawê na tym zakoñczono. Zmierzononapiêcia sta³e na wyprowadzeniach uk³adu IC201 (napiêcia wnawiasie dotycz¹ trybu AV): n.1 = 0V (masa), n.2. = +2.5V(+1.7V), n.3 = +4.4V (+3.4V), n.4. = +9.2V (+10.2), n.5 = 0V(+9.5V), n.6 = +2.8V (+1.9V), n.7 = +12.3V (+12.4V) i n.8 =+1.9V (+1.9V).J.P.Philips 28GR9770/22B chassis G110Cienka pozioma linia na ekranie.Zlokalizowanie tego uszkodzenia by³o bardzo proste - wuk³adzie odchylania pionowego znaleziono „spuchniêty” i wylanykondensator elektrolityczny 2506 - 470µF/25V. Po wymianietego kondensatora wszystko wróci³o do normy. J.Z.Philips 21PT4475/58 chassis L9.2E AANie mo¿na w³¹czyæ do stanu pracy – przetwornica piszczy.Nietrudno by³o zlokalizowaæ przyczynê awarii, gdy¿ wokolicy trafopowielacza od razu zauwa¿ono stopiony kondensator2404 - 330nF/250V. W wyniku zwarcia zosta³ uszkodzonyrównie¿ rezystor 3407 - 220R/2W. Po wymianie uszkodzonychelementów odbiornik „ruszy³” bez ¿adnych problemów.J.Z.Grundig T63-640 chassis CUC6310Lekkie zniekszta³cenia poduszkowe, przy jednoczesnym zwiêkszeniu szerokoœciobrazu, objawiaj¹ce siê w nieregularnych odstêpach czasu, zw³aszcza po nagrzaniuodbiornika.Przyczyn¹ tego zjawiska by³o przegrzanie po³¹czenia lutowanegona wyprowadzeniu kondensatora C571 - 680nF/250V.W konsekwencji, kondensator zosta³ czêœciowo stopiony, a jegookresowe przerwy spowodowa³y dodatkowo ca³kowite spalenierezystora R572 - 10k/0.25W. Profilaktycznie wstawiono równie¿now¹ diodê D572 - BA157. Po wymianie wszystkich elementówodbiornik poddano wielogodzinnemu wygrzewaniu inie stwierdzono ju¿ wymienionych zniekszta³ceñ. J.Z.Samsung CK-5073TTelewizor wy³¹cza siê w nieregularnych odstêpach czasu do stanu czuwania.Ju¿ w czasie pierwszych prób zdiagnozowania uszkodzeniazorientowano siê, ¿e odbiornik wyraŸnie reaguje na wstrz¹sy.Wobec powy¿szego, próbowano zlokalizowaæ zimne lutyg³ównie w rejonie odchylania poziomego. Istotnie, niepewnychpo³¹czeñ lutowanych by³o sporo, ale po „przelutowaniu” ca³egoobszaru usterka pojawi³a siê ponownie. Nie da³y rezultatudalsze poszukiwania zimnych lutów, nawet za pomoc¹ lupy.Na przyczynê tego niecodziennego uszkodzenia trafiono przypadkowo,opukuj¹c poszczególne elementy. Okaza³o siê, ¿eprzy poprzedniej naprawie nie wymieniono diody DZ801 -RM2, zabezpieczaj¹cej obwód napiêcia g³ównego. Nie stanowi³aona zwarcia, gdy¿ by³a pêkniêta na pó³, ale szczelina by³ana tyle ma³a, ¿e zmiany temperatury p³yty g³ównej oraz niewielkiewstrz¹sy, powodowa³y okresowe wewnêtrzne iskrzenia.Wymiana diody na sprawn¹, ca³kowicie wyeliminowa³awy¿ej opisane objawy.J.Z.Grundig ST72-764 SAT chassis CUC7820Po w³¹czeniu przez chwilê s³ychaæ foniê, ale jednoczeœnie g³oœne „sma¿enie”, czuæte¿ zapach spalenizny, po kilku sekundach odbiornik wy³¹cza siê do stanu czuwania.Przyczynê uszkodzenia by³o bardzo ³atwo odnaleŸæ. Wydobywaj¹cysiê dym pochodzi³ ze zwêglonej podstawki kineskopu,która prawdopodobnie zosta³a zalana wod¹ przy okazjipodlewania kwiatków. Wymiana podstawki kineskopu pozwoli³ana stabiln¹ pracê odbiornika (nie wy³¹cza siê), ale ekransilnie œwieci na czerwono z widocznymi liniami powrotu. Jaksiê okaza³o, woda dosta³a siê pomiêdzy nó¿ki uk³adu scalonegoIC790 - TEA5101A/D i w konsekwencji dosz³o do jegouszkodzenia. Zamontowanie nowego uk³adu, pozwoli³o zakoñczyænaprawê.J.Z.Sanyo C20EE13EX-51 chassis A7-ABrak odbioru w pasmie UHF, pozosta³e pasma pracuj¹ prawid³owo.G³owicê sprawdzono najprostsz¹ metod¹, poprzez podanie12V na „nó¿kê UHF” g³owicy. Okaza³o siê, ¿e jest onasprawna, a przyczyn¹ braku napiêcia steruj¹cego zakresemUHF by³ uszkodzony uk³ad scalony IC710 - LA7910. Po wymianieuk³adu IC710 odbiornik pracowa³ bez zarzutu wewszystkich pasmach.J.Z.12 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisoweSony KV2584MT chassis GP1ANie dzia³a.Uszkodzony bezpiecznik. Pomiary miernikiem nie wykazywa³yzwarcia. Przyczyn¹ uszkodzenia okaza³ siê kondensatorC620 - 2.2µF/400V, który pod wp³ywem napiêcia dostawa³zwarcia. Pilot – RB687CW.W.Funai TV2500T MK8Nieregularnie ginie obraz (ciemny ekran), dŸwiêk prawid³owy.Przyczyn¹ okaza³ siê modu³ teletekstu. Klient ze wzglêduna koszty zrezygnowa³ z funkcji teletekstu. Po zdemontowaniup³ytki TXT i po³¹czeniu wyprowadzeñ 2 i 7 (synchro, wideo)kondensatorem 2.2µF telewizor dzia³a poprawnie. Przynaprawie korzysta³em ze schematu TV2100 MK8. W.W.Watson FA5472 chassis PT11Nieregularnie wy³¹cza siê, brak wizji.Przyczyn¹ okaza³ siê transformator steruj¹cy uk³adami odchylaniapoziomego AT-ETH-20Y20BY. Jako zamiennik, polekkim przegiêciu nó¿ek, zastosowa³em transformator Techcon001-190010-96.W.W.Watson FA7000Brak dŸwiêku.Po ustawieniu si³y g³osu na maksimum s³ychaæ tylko delikatnyszum. Podstawienie uk³adów IC105 - TDA3857 orazIC104 - TDA 8417 (zamiennik uk³adu TDA8415) nie przynosirezultatu. Przyczyn¹ okaza³ siê kwarc 10MHz w aplikacjiuk³adu TDA8470.W.W.Funai TV2000T MK6Po za³¹czeniu wy³¹cza siê.Pomiary wykaza³y, ¿e przestaje pracowaæ generator impulsówH zbudowany na uk³adzie TA8759AN. Dok³adne pomiarywykaza³y, ¿e w momencie wy³¹czania zmienia siê napiêciena n.52 tego uk³adu (zabezpieczenie X-ray). Zauwa¿y³em, ¿eprzy pomiarach dotkniêcie koñcówk¹ miernika lub oscyloskopudo kondensatora C260 powoduje wy³¹czenie TV. Wymianakondensatora C260 - 1µF/250V, który utraci³ pojemnoœæ w 50%nie przynosi efektu. Dopiero wymiana diody Zenera D232(18V) przywraca poprawn¹ pracê odbiornika. W.W.Saba T7066TH chassis TX92FCienkie linie w górnej czêœci ekranu (powroty).Uszkodzony kondensator CF30 w aplikacji uk³adu odchylaniapionowego IF01.W.W.Philips 28PT470A/00 chassis GR2.2 AAPo w³¹czeniu widaæ wyraŸne przebicie WN na transformatorze linii 11920507.Jako zamiennik zastosowa³em transformator CT7279. Powymianie transformatora odbiornik startuje, lecz ekran jestciemny - pomiary wykaza³y z³e impulsy SC. Uszkodzony okaza³siê uk³ad 7470 - TDA2579B, jako zamiennik zastosowa-³em TDA2579A. Pojawi³ siê obraz, niestety bardzo zniekszta³cony(powyginany), dodatkowo poszarpane linie. Przyczyn¹okaza³ siê zasilacz. Pomiary wykaza³y zani¿one napiêcie Usyst.148V oraz brak mo¿liwoœci regulacji w po¿¹danym zakresietego napiêcia. Dziêki wskazówkom z artyku³u „Naprawy dladociekliwych – OTVC Philips z chassis GR2.2” z „SE” nr 1/2003 stwierdzi³em, ¿e na n.8 uk³adu 7600 - TDA8385 jest ujemnenapiêcie -0.8V (powinno byæ oko³o 0V). Usterka tkwi³a wuk³adach protekcji. Uszkodzon¹ okaza³a siê dioda 6591 -1N4148, podaj¹ca impulsy z n.2 transformatora WN. Dopieropo jej wymianie odbiornik pracuje poprawnie. W.W.Thomson 25MN79DL chassis TX92FPo w³¹czeniu widaæ œnie¿enie, przy próbie strojenia nie zatrzymuje siê na stacjach.Przyczyna to filtr 102 o oznaczeniu 1038 (8320), a w³aœciwiekondensator w jego wnêtrzu 39pF. Aby zlokalizowaæuszkodzenie podstawi³em filtr oznaczony 1062 ADX. W.W.Siemens FS229V6 chassis CS9101Po w³¹czeniu pojawia siê dŸwiêk, brak obrazu.Nie startuje odchylanie poziome. Uszkodzony kondensatorC527 - 1000µF/16V w aplikacji uk³adu scalonego TDA8140.W.W.Lexus RC4121PSTTelewizor dzia³a, ale na obrazie widoczne cienkie poziome pr¹¿ki.Przyczyn¹ okaza³a siê przerwa przy kondensatorze C126 -100nF (w napiêciu warikapowym) przy g³owicy w.cz.Brak odchylania pionowego.Na ekranie widaæ poziomy pasek. Uszkodzony okaza³ siêkondensator C405 - 2200µF/50V.„Szumi¹cy” dŸwiêk.Demonta¿ filtru FCM 6MHz przywraca poprawn¹ pracêodbiornika.W.W.Brown King BR2227Nie dzia³a.Odbiornik turystyczny. Uszkodzony bezpiecznik. Po jegowymianie telewizor podejmuje pracê, lecz nie mo¿na go wy³¹czyæ.Uszkodzony by³ jeszcze tranzystor Q701 - CD834, jakozamiennik zamontowa³em BD912.W.W.Philips 28PT800A/00 chassis FL1.17 AANie dzia³a.W trybie standby zasilacz pracuje poprawnie, lecz po za³¹czeniuodbiornik nie podejmuje pracy. Przyczyn¹ by³ uszkodzonytransformator WN 38792. Jako zamiennik zastosowa-³em CT6538. Telewizor dzia³a poprawnie.W.W.Universum FT42222 chassis E9ABrak wizji.Niekiedy po w³¹czeniu pojawia siê obraz z typowym objawemuszkodzonego kineskopu. Pomiary wykaza³y zani¿onenapiêcie siatki drugiej S2. Przyczyn¹ by³ uszkodzony (zwieraj¹cypod napiêciem) kondensator 22nF/2kV na p³ytce kineskopu.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 13

Porady serwisoweSchneider chassis DTV3Po w³¹czeniu s³ychaæ próbkowanie przetwornicy.Uszkodzon¹ okaza³a siê dioda D3 - BA159 (zwarta) i tranzystorT2 - BUZ73. Po wymianie uszkodzonych elementówtelewizor dzia³a prawid³owo.W.W.Tevion MD7078VTS chassis TV9.6Po w³¹czeniu s³ychaæ próbkowanie przeci¹¿onej przetwornicy.Przyczyn¹ okaza³ siê uszkodzony transformator WN Orega40348A-01. Jako zamiennik pracuje HR8320 lub HG53010P.Ze wzglêdów ekonomicznych zamontowa³em HG. W.W.Elemis Syriusz TC506Zmienia wymiary w pionie.Odbiornik trafi³ na warsztat po nieudanych próbach naprawyw innym zak³adzie gdzie wymieniono powielacz. Przyczyn¹zmian ramki okaza³ siê uszkodzony kondensator C574 -100nF i rezystor nastawny („peerek”) R618 - 2.2k. W.W.Elemis Syriusz TC701Po w³¹czeniu s³ychaæ buczenie, nie pracuj¹ uk³ady odchylania.Pomiary wykaza³y zani¿one napiêcie U sys. Dok³adne oglêdzinydoprowadzi³y do znalezienia nadpalonego rezystora R610- 47k, przez który p³yn¹³ zbyt du¿y pr¹d. G³ówn¹ przyczyn¹by³ uszkodzony kondensator C571 - 470nF/250V. W.W.Grundig ST70-755TOP/LOG ch. CUC6360W górnej czêœci ekranu zniekszta³cenia (zawijanie).Uszkodzonym okaza³ siê uk³ad scalony odchylania pionowegoTDA8350Q.W.W.Philips 25PT4423/58 chassis L6.2 AANie dzia³a.Po w³¹czeniu œwieci dioda standby, lecz odbiornika niemo¿na uruchomiæ. Przyczyn¹ by³y uszkodzone dwa kondensatoryw przetwornicy w napiêciu Usys. - 47µF/160V. W.W.Grundig ST70-700NIC chassis CUC2030Brak wizji.Po w³¹czeniu brak wizji, w chwili wy³¹czania na ekranierozb³yskuje pionowy pasek. Na szczêœcie nie zd¹¿y³ uszkodziæsiê tranzystor w odchylaniu poziomym. Przyczyn¹ okaza-³a siê przerwa przy gnieŸdzie cewek odchylaj¹cych. Po jej usuniêciupojawi³ siê mocno zawê¿ony obraz. Przyczyn¹ tegouszkodzenia okaza³ siê spalony rezystor R55006 - 5.6R. Pojego wymianie pojawia siê za szeroki obraz z wyraŸnymi objawamibraku korekcji. W tym przypadku uszkodzony okaza³siê uk³ad scalony IC50020 - TDA8350Q. Po jego wymianieodbiornik pracuje poprawnie.W.W.Trilux TAP2831 chassis PB310Nie dzia³a. OTVC po wy³adowaniach atmosferycznych.Stwierdzono silne nagrzewanie siê procesora IC502 -SAB8032, który by³ uszkodzony. Pomiary wykaza³y jeszcze,¿e jest obci¹¿ana szyna I2C przez uk³ady scalone IC201 -TDA9840 i IC301 -TDA8440. Po wymianie tych uk³adów scalonychodbiornik zacz¹³ dzia³aæ, lecz brak by³o obrazu. Pomiarywykaza³y zbyt ma³y impuls sandcastl - ok.1.2V, za coodpowiedzialny by³ uk³ad scalony IC302 - TDA8376. Po wymianieuk³adu TDA8376 pojawi³ siê obraz silnie zak³ócony„strzêpieniami” widocznymi na pionowych liniach zw³aszczaw górnej czêœci ekranu. W tym przypadku uszkodzone okaza-³y siê kondensatory C620 - 10µF/50V i C805 - 47µF/25V waplikacji uk³adu TDA8143.W.W.Philips 29PT9005/58 chassis MG2.1E AANie dzia³a.W chwili w³¹czenia dioda LED b³yœnie na zielono, a nastêpnieœwieci na ¿ó³to, odbiornik nie podejmuje pracy. Pomiarywykaza³y brak impulsu steruj¹cego H. Przyczyn¹ okaza³siê uk³ad scalony 7300 - TDA9330H. Po jego wymianieodbiornik dzia³a prawid³owo.W.W.LG RE21FB30RX chassis MC019AZwarcie tranzystora kluczuj¹cego linii, po wymianie natychmiast uszkadza siêponownie.Uszkodzony jest transformator WN typu 6174V-6006E(prod. Chiny) – przebicie wewnêtrznego kondensatora WN.Po roz³adowaniu wyprowadzenia WN do masy mo¿na zmierzyæomomierzem rezystancjê miêdzy tym wyprowadzeniema mas¹ – wartoœæ poni¿ej 1 megaoma oznacza uszkodzenie.„Masowa” koñcówka kondensatora WN to wyprowadzenieznajduj¹ce siê obok koñcówki 10 transformatora, pod cylindryczn¹wypuk³oœci¹ kryj¹c¹ ten kondensator. Na testerzeSTVDST01 (HR Diemen) po pod³¹czeniu koñcówek 1, 3, 4, 8oraz masy bleedera (drugie z wyprowadzeñ spoza g³ównegoci¹gu, obok koñcówki 7) transformator nie wykazuje uszkodzenia,natomiast po do³¹czeniu do masy koñcówki „masowej”kondensatora WN tester sygnalizuje zwarcie. Po wymianietransformatora i tranzystora kluczuj¹cego odbiornik pracujeprawid³owo. Odpowiednik to HR80033. Przestrojenie foniina DK oraz polski alfabet teletekstu s¹ dostêpne w trybie serwisowym.B.Sz.Sony chassis FE-2Zniekszta³cenia E-W obrazu.Obraz posiada du¿e zniekszta³cenia E-W. Uszkodzony zosta³tranzystor wykonawczy korekcji zniekszta³ceñ E-W Q532- IRF614. Regulacja OTVC dotycz¹ca tych zniekszta³ceñ odbywasiê w trybie serwisowym. Tryb serwisowy tego OTVCznajduje siê w „SE” nr 7/2003.R.S.Colormat 4610ABrak odchylania pionowego.W pierwszym kroku sprawdzono napiêcia ±15V, które s³u-¿¹ do zasilania modu³u odchylania pionowego. Stwierdzonoobecnoœæ tych napiêæ na wypr. 4, 5 tego modu³u. Tak¿e wymianamodu³u odchylania pionowego nie daje ¿adnych zmian wdzia³aniu OTVC. Przyczyn¹ braku odchylania pionowego jesttranzystor VT6701 - SF829B (zwarte z³¹cze B-E). Tranzystorten znajduje siê w obwodzie cewek odchylaj¹cych V. R.S.14 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisoweNordmende chassis ICC9Brak wysokiego napiêcia kineskopu.Okazuje siê, ¿e uszkodzeniu uleg³ tranzystor koñcowy odchylaniapoziomego TL19 - BUH517. Przyczyn¹ tego uszkodzenias¹ elementy: RL64 - 1k, TL61 - 2SC2655, TL62 -2SA1020. Ww. elementy znajduj¹ siê w uk³adzie beztransformatorowegosterowania tranzystorem TL19.R.S.Thomson chassis ICC20Brak obrazu – ciemny ekran.W OTVC mia³ miejsce strza³. Obraz sta³ siê czerwony zpowrotami. Po wy³¹czeniu odbiornika nie mo¿na go w³¹czyæz powrotem. Dioda LED sygnalizuje kod b³êdu 26. Oznaczaon uszkodzenie kineskopu. Pomiar zwaræ miêdzy elektrodamikineskopu wykazuje zwarcie miêdzy S1 a katod¹ R. KineskopA68LPQ356X99 do wymiany.R.S.Sony KV-25T2K chassis FE-1Zaniki obrazu.Podczas tych zaników ginie wysokie napiêcie kineskopu.Przyczyn¹ tych nieprawid³owoœci s¹ „zimne lutowania” na radiatorzesterownika przetwornicy IC606 - STR-F6654. R.S.Trilux TAP2844TNX chassis PB410Ekran œwieci na bia³o z powrotami.Najpierw sprawdzono napiêcie zasilania procesora wizji ifonii IC102 - TDA8844. Nastêpnie sprawdzono oscyloskopemistnienie kompletnego sygna³u wideo na wypr.6 IC102. Okaza³osiê, ¿e brak jest treœci obrazu i napiêcie na tym wyprowadzeniuwykazuje poziom bieli. Z tego powodu ekran œwieci nabia³o. Wszystko wskazuje na uszkodzenie w uk³adzie p.cz.Wymiana uk³adu IC102 - TDA8844, gdzie znajduj¹ siê uk³adyp.cz. przywróci³a obraz i dŸwiêk.R.S.Samsung WS28M204D9XXEU chassis S59BBrak obs³ugi OTVC.Sprawdzono oscylator 27MHz oraz uk³ad resetu procesorazarz¹dzaj¹cego. Okaza³y siê sprawne. Uszkodzony zosta³ procesorzarz¹dzaj¹cy STI5517.R.S.Curtis 2002VT chassis PC04ABrak obrazu i dŸwiêku.Po w³¹czeniu do sieci s³ychaæ przeci¹¿on¹ przetwornicê.Na ga³êzi g³ównego napiêcia +B = 118V panuje zwarcie domasy. Uszkodzony zosta³ tranzystor koñcowy odchylania poziomegoQ402 - BU508DFI (zwarcia miêdzy wyprowadzeniami).Przyczyn¹ tego stanu jest „zimne lutowanie” na kondensatorzeC405 - 12nF/1600V (wypalona koñcówka wyprowadzenia).Po wymianie Q402 i C405 nale¿y sprawdziæ wpunkcie TP6 napiêcie 118V.R.S.Philips chassis A02EBrak korekcji E-W.Brak korekcji E-W wynika³ z braku przebiegu moduluj¹cegona po³¹czeniu diod 6422, 6423 (modulator diodowy).Sygna³ E-W jest obecny na bramce tranzystora 7480 -STP3NB60. Oznacza to, ¿e ca³y uk³ad sygna³u E-W od uk³adu7300 - PNX3002E/N302 do bramki 7480 jest sprawny. Uszkodzonezosta³y: tranzystor 7480, dioda 6480 - BYD33D, rezystor3479 - 4.7R/0.33W. Je¿eli po wymianie uszkodzonych elementówpotrzeba regulacji zniekszta³ceñ E-W, nale¿y tego dokonaæw trybie serwisowym.R.S.Belstar 2897TSN chassis E9Brak obrazu, fonia normalna.S³ychaæ pisk przeci¹¿onej przetwornicy. Na linii napiêciasystemowego +150V rezystancja do masy 10R. Uszkodzonezosta³y: D708 - BY228, C713 - 330nF/630V. Po naprawie nale¿ysprawdziæ napiêcie 150V na “+” kondensatora C605-47µF/160V.R.S.Philips 25PT4475/58 chassis L9.1E AAObraz za szeroki.Sprawdzono sygna³ E-W DRIVE, tranzystor 7470 -STP16NE06 (tranzystor wykonawczy korekcji EW) oraz modulatordiodowy D6461, D6460. Wszystkie te elementy s¹sprawne. Przyczyn¹ tego, ¿e obraz jest za szeroki, jest d³awik5471 -1mH, mia³ on zwarte zwoje. R.S.Daewoo DTE-28G7K chassis CP-785Plamy kolorowe na obrazie.Zjawisko to jest zwi¹zane z brakiem rozmagnesowania kineskopu.Pomiary rezystancji pozystora R801 daj¹ wynik oko³o4k miêdzy wszystkimi wyprowadzeniami. Do wymiany jestwiêc pozystor R801.R.S.LG chassis MC-019ABrak startu OTVC.Po w³¹czeniu do pracy OTVC brak napiêæ wychodz¹cychz przetwornicy. Na wypr.4 sterownika przetwornicy IC803 -STR-F6654R brak napiêcia startowego. Przyczyn¹ tego stanujest rezystor R809 - 47k/2W (przerwa).R.S.Philips chassis L01.1Okresowe zrywanie synchronizacji poziomej.Co jakiœ czas obraz traci na krótko (1-2s) synchronizacjêpoziom¹. Sprawdzeniu podlega³ uk³ad synchronizacji i separacjiimpulsów H przy uk³adzie 7200 - TDA9565. Odpowiedzialnymza utratê synchronizacji jest przerywaj¹cy kondensator2242 - 1µF/63V.R.S.Lexus RC4121PSTWygaszony ekran OTVC.Ekran telewizora jest ciemny, ale wysokie napiêcie kineskopuwystêpuje w nominalnej wartoœci. Od³¹czenie wypr.11uk³adu matrycy RGB TDA3505 od reszty uk³adu elektrycznegopowoduje, ¿e pojawia siê prawid³owy obraz. Wypr.11 towejœcie sygna³u wygaszania kineskopu FB. Poniewa¿ sygna³ten s³u¿y do wygaszania kineskopu w trybie telegazety, od³¹czonouk³ad telegazety, ale to nic nie da³o. Miêdzy procesoremSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 15

Porady serwisowezarz¹dzaj¹cym IC101 (Ÿród³o sygna³u FB) a uk³adem TDA3505znajduje siê uk³ad cyfrowy IC301 - 74L5241, który uleg³ uszkodzeniudaj¹c na sta³e wygaszanie kineskopu. R.S.Philips 28GR9770/22B chassis G110Uszkadzanie siê tranzystora 7625 - BUT18AF.Dzieje siê to po w³¹czeniu do pracy, kiedy OTVC by³ d³ugowy³¹czony. ¯eby uszkodzenie nie powtórzy³o siê, nale¿ywymieniæ: 7625 - BUT18AF, 7616 - BC368; 7615 - BC858,7612 - BC848, IC614 - CNX83A, VL1600 - T2A, 7654 -BC817, 6646 - LL4148. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêciesystemowe +B 95V.R.S.Sony KV-1984MT chassis GP1AObraz zaszumiony, zbyt jasny.Uszkodzenie dotyczy bloku p.cz. IF201, bowiem nie dzia-³a regulacja ARW. Po pomiarach bloku p.cz. IF201 ustalono,¿e uszkodzeniu uleg³ uk³ad CX20015A. Na koniec nale¿y zestroiæobwód referencyjny i ARCz w bloku p.cz. IF201. PilotRM687C.R.S.Panasonic TX-28XD4P chassis EURO-4Brak odtwarzania video z magnetowidu.Pomiary oscyloskopem wykazuj¹ brak sygna³u wideo pod³awiku L3005 (zimne lutowania). D³awik ten znajduje siê nadrodze od z³¹cza AV1 do uk³adu procesora wizji IC601 -VDP3108BPP. Pilot EUR511200.R.S.Panasonic chassis Z-5K³opoty z telegazet¹.Po w³¹czeniu teletekstu wygaszony ekran, widaæ jedyniewitryny stron, brak treœci. Przyczyn¹ tych zjawisk jest uszkodzenieuk³adu IC3501 - CF72306. Jest to uk³ad wydzielaniadanych teletekstowych z kompletnego sygna³u wideo. R.S.Nokia 3724 chassis MONOPLUSWejœcie i wyjœcie z trybu hotelowego.Wejœcie i wyjœcie z trybu hotelowego odbywa siê przez jednoczesnenaciœniêcie na pilocie przycisków [MUTE], [¯Ó£-TY ] i [TV].R.S.Philips 29PT8703/58 chassis MD2.25E AAUszkodzenie przetwornicy.Przy pomiarze omomierzem stwierdzono uszkodzenie tranzystorakluczuj¹cego 7541 - STW9NA60. Przyczyn¹ uszkodzeniatego tranzystora jest kondensator 2.2nF/2kV (posiada up³ywnoœæ).Kondensator ten znajduje siê w uk³adzie gaszenia drgañprzetwornicy. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie g³ówne140V na “+” 2569 - 47µF/160V. Regulacja tego napiêcia odbywasiê za pomoc¹ potencjometru 3569 - 470R. R.S.Panasonic TX47PT1F chassis EURO5VPAutodiagnoza.Jest to projektor tylny. W przypadku pewnych nieprawid³owoœci,w szczególnoœci po wymianie pamiêci EAROM nale¿yuruchomiæ funkcjê autodiagnozy – “Self-Check”. Przeduruchomieniem testu “Self-Check” nale¿y regulacje kontrastu,jasnoœci i nasycenia barwy ustawiæ na maksimum, poziom g³oœnoœcina minimum oraz wybraæ program 0 (VCR). W celuuruchomienia testu nale¿y jednoczeœnie nacisn¹æ przycisk[ STATUS ] na pilocie i [ G£OŒNOŒÆ - ] na klawiaturze lokalnejodbiornika.Informacja serwisowa – ochrona przed „wypalaniem” kineskopu.Nale¿y unikaæ odbioru przez d³u¿szy czas nieruchomychobrazów lub obrazów z „nieporuszaj¹cymi” siê czêœciami obrazu(logo stacji telewizyjnej, gry wideo, sygna³ z komputera,teletekst). W przypadku takich obrazów, aby zapobiec wypalaniusiê kineskopu nale¿y zmniejszyæ jasnoœæ i kontrast. Równie¿w tym celu przy prze³¹czaniu programów albo przy zmianiesygna³u wejœciowego obraz porusza siê w obszarze oko³o3 mm (nie jest to wada).Tryb serwisowy.W celu przeprowadzenia regulacji konieczne jest uruchomienietrybu serwisowego. W tym celu nale¿y:· w menu “SOUND” regulacjê tonów niskich ustawiæ namaksimum, a regulacje tonów wysokich na minimum,· wcisn¹æ równoczeœnie na pilocie przycisk [ INDEX ] i naklawiaturze lokalnej przycisk [ G£OŒNOŒÆ - ],· przyciski [ CZERWONY ] lub [ ZIELONY ] s³u¿¹ dowyboru parametrów regulacyjnych,· przyciski [ ¯Ó£TY ] lub [ NIEBIESKI ] s³u¿¹ do zmianywartoœci,· ustawione wartoœci nale¿y zapamiêtywaæ po ka¿dym krokuprzyciskiem [ STR ],· w celu opuszczenia trybu serwisowego nale¿y wy³¹czyæurz¹dzenie wy³¹cznikiem sieciowym.M.M.Philips 28PW9618 chassis EM6E AABrak reakcji na naciœniêcie przycisku [ DVR ] na pilocie.Dotyczy tylko odbiorników z nagrywark¹ na dysku twardym.Naciœniêcie przycisku [ DVR ] na pilocie nie wywo³uje¿adnego skutku albo pojawia siê komunikat “97”. W takimprzypadku konieczna jest wymiana modu³ dysku twardegowyposa¿onego w wersjê oprogramowania 2.5.2 lub wy¿sz¹.Modu³ dysku twardego jest dostêpny pod numerem 3122 78590621. Podobne problemy mog¹ pojawiæ siê równie¿ przy próbachuruchomienia funkcji PAUZA i NAGRYWANIE.Brak dŸwiêku przy odtwarzaniu z dysku twardego.Dotyczy tylko urz¹dzeñ z nagrywark¹ na dysku twardym.Przy odtwarzaniu z dysku twardego nie pojawia siê dŸwiêk.Nale¿y sprawdziæ (a jeœli nie, to wlutowaæ), czy jest zamontowanyrezystor na pozycji 3P92 o wartoœci 560R. Miejsce dlatego rezystora na p³ycie ma³osygna³owej znajduje siê obok kondensatoraelektrolitycznego 2P01 (w pobli¿u uk³adu 7P11 -TDA9181).Brzêczenie w g³oœnikach bezprzewodowych.Dotyczy modeli 28/32/36PW9618/12. Przy pod³¹czeniu bezprzewodowegog³oœnika za pomoc¹ przewodu w stanie standbymo¿e byæ s³yszalne brzêczenie. Mo¿e to zostaæ wyeliminowaneprzez nastêpuj¹ce zmiany na p³ycie ma³osygna³owej:· zmieniæ wartoœæ rezystora 3IBI z 22k na 100k,16 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisowe· zamontowaæ kondensator 47nF pomiêdzy bazê i emitertranzystora 7I05 - BC857BW.Brak dŸwiêku z tylnego prawego g³oœnika.Od czasu do czasu nie s³ychaæ dŸwiêku z tylnego prawegog³oœnika. Usterka ta mo¿e zostaæ usuniêta poprzez zmianêwartoœci rezystora 3171 z 680k na 560k/1%/0.063W. Rezystorten jest zamontowany na p³ytce bezprzewodowego nadajnikasteruj¹cego g³oœnikami.M.M.Sharp DV3750H, DV3751H, DV5150H,DV5131H chassis S3BCiemne linie na dole obrazu.Ciemne linie na dole ekranu wystêpuj¹ w przypadku niekorzystnychtolerancji elementów w stopniu koñcowym odchylaniapionowego. Efekty rozrzutu parametrów mo¿na zminimalizowaæzmieniaj¹c wartoœæ kondensatora C510 na 4.7nF.Kondensator ten jest pod³¹czony równolegle do rezystora R508- 560k na wyjœciu uk³adu odchylania pionowego IC501 -IX1163BM (TDA8170).Brak teletekstu.Jedn¹ z przyczyn braku teletekstu mo¿e byæ uszkodzeniedanych zapisanych w pamiêci nieulotnej IC1002 - IX1463BM(24C02). Uszkodzenia danych najczêœciej jest wynikiem zak³óceñnapiêcia zasilaj¹cego 5V lub zak³óceñ linii transmituj¹cejdane. W takiej sytuacji nale¿y”· zmieniæ wartoœæ adresu 21 na 5A,· z p³ytki VIDEO (PWB-B) usun¹æ cewkê L850 i przewodempo³¹czyæ zworê J46 zamontowan¹ na tym module zmostkiem J48 na p³ycie bazowej (PWB-A),· zwiêkszyæ wartoœæ pojemnoœci kondensatora C714 z1000µF do 2200µF (16V) – kondensator ten filtruje napiêcie+9.5V, z którego jest wytwarzane napiêcie 5V,· dodatkowo zamontowaæ dwie 8.2-woltowe diody Zenerapomiêdzy wyprowadzenia uk³adu scalonego IC1002: jedn¹pomiêdzy nó¿ki 4-5 (katod¹ do n.5), drug¹ pomiêdzynó¿ki 3-6 (katod¹ do n.6),· dodatkowo zamontowaæ dwa kondensatory 10nF/50V:jeden pomiêdzy wyprowadzenia 10 i 11 procesora IC1001- IX1492BM (SDA20561), drugi pomiêdzy nó¿kê 39 tegouk³adu a masê (do zwory 26).Nieprawid³owa jakoœæ odbioru teletekstu.Przyczyn¹ s³abej jakoœci wyœwietlania znaków teletekstumo¿e byæ nieprawid³owa odpowiedŸ filtru. W takim przypadkunale¿y usun¹æ kondensator C874 - 0.001µF/500V z p³ytkikineskopu i zamontowaæ równolegle do rezystora R871 kondensator100pF.Brak strojenia.Przyczyn¹ braku strojenia jest uszkodzenie w linii napiêciaprzestrajania rezystora R1035 - 15k i/lub tranzystora Q1001- TX0106BM (BC547).Pozostaje w trybie standby.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ w tryb pracy – pozostaje wtrybie standby, co nale¿y rozumieæ w ten sposób ¿e, zasilaczpracuje, ale napiêcia 5V i 12V nie s¹ za³¹czane przez tranzystoryQ703 i Q707, w zwi¹zku z czym odbiornik nie rozpoczynaw³aœciwej pracy. Poszukiwania przyczyny tego stanurzeczy wykaza³y, ¿e rezystor bezpiecznikowy R744, przez którys¹ polaryzowane te tranzystory stanowi³ rozwarcie. Jednak¿ewymiana tego rezystora spowodowa³a jedynie przywrócenienapiêcia 12V. Pomiary napiêcia 5V wykaza³y wartoœæ poni¿ej2V. Napiêcie to jest prowadzone przez dwie diody typu 1N4004(D723 i D733). Jedna z nich zachowywa³a siê bardzo dziwnie– pomiary wskazywa³y na „prawie rozwarcie”. Zdecydowa-³em siê na wymianê obu, co zaowocowa³o poprawn¹ prac¹odbiornika.Problemy z „zaskokiem” koloru.Zakres zaskoku pêtli oscylatora jest nieprawid³owy. Nale-¿y podpi¹æ wyprowadzenie 39 (OSC LOOP) uk³adu IC801 -IX1498BM (MC44001) do napiêcia +5V, montuj¹c dodatkowyrezystor o wartoœci 8.2M pomiêdzy wyprowadzenia 35 i39 tego uk³adu. H.D.Sharp DV5105H chassis DECO4Problemy ze startem.Po w³¹czeniu jedyn¹ reakcj¹ odbiornika jest mruganie diodyLED na przemian czerwona / zielona, itd. lub czerwona /zielona / czerwona i na tym koñczy siê próba uruchomienia.Powodem takiego zachowania siê odbiornika s¹ problemy wstopniu stabilizatora napiêcia 5V. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœcinale¿y wymieniæ rezystory R751 i R777 – oba0.33R/1W. Rezystory te czêsto nie wykazuj¹ uszkodzeñ przypomiarze miernikiem, jednak w uk³adzie nastêpuje wzrost ichrezystancji powoduj¹cy nieprawid³ow¹ pracê zasilacza. Dlategowymiana na nowe egzemplarze jest ich najlepszym testem.W niektórych przypadkach problemy ze startem powodowanes¹ przez diody D700 - DX0110CE, D751 - DX0226CE ikondensator C756 - 2200µF/25V. W przypadku w¹tpliwoœcinajlepiej wymieniæ te elementy.Za opisywane problemy mo¿e byæ odpowiedzialny równie¿rezystor R612, przez który jest zasilany uk³ad odchylaniapionowego. Wszystkie odbiorniki powinny zostaæ zmodyfikowanew ten sposób, ¿e w szereg z tym rezystorem powinienzostaæ zamontowany rezystor 1.2R/0.5W. Najproœciej wykonaæto wymontowuj¹c zworê J13 i w to miejsce montuj¹c rezystor.Wskazane jest te¿ skontrolowanie wartoœci napiêcia zasilaj¹cegostopieñ odchylania poziomego, które przy braku sygna³udla niebieskiego t³a ekranu (od³¹czyæ wtyk antenowy iodczekaæ kilka minut) powinno wynosiæ 113V.Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik pozostaje w trybie standby. Przepali³ siê rezystorbezpiecznikowy R612 - 3.3R – zast¹piæ go rezystorembezpiecznikowym 2.2R/0.5W. Ponadto zworê J13 zast¹piæ rezystorem1.2R/0.5W.Okresowe, przypadkowe uszkodzenia zasilacza.Je¿eli po w³¹czeniu odbiornika tranzystor kluczuj¹cy przetwornicyQ702 ulega zwarciu, nale¿y sprawdziæ, czy nie jestzwarta dioda D716 - DX0045BM lub czy nie ma zwarcia miêdzywyprowadzeniami 7 i 2 transformatora przetwornicy T700.Jeœli zasilacz pracuje a ulega uszkodzeniu w trakcie testuwygrzewania, nale¿y wymieniæ diody D708 i D709, a tak¿esprawdziæ kondensator filtruj¹cy C705 - 100µF/400V (równie¿poprawnoœæ po³¹czeñ lutowanych).SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 17

Porady serwisoweW niektórych przypadkach wartoœæ napiêcia zasilaj¹cegostopieñ odchylania poziomego znacznie wzrasta w trybie standby(normalna wartoœæ tego napiêcia powinna zawieraæ siê wprzedziale od 120V do 130V) w wyniku braku obci¹¿enia tegostopnia. Jeœli napiêcie to roœnie powy¿ej 130V, mo¿e byæ przyczyn¹innych uszkodzeñ zasilacza. Nale¿y sprawdziæ pêtlêsprzê¿enia zwrotnego w aplikacji transoptora IC750 -FX0100BM (CNX82A) i diodê D751 - DX0226CE.Przy koniecznoœci wymiany tranzystora kluczuj¹cego przetwornicywa¿ne jest dla unikniêcia powtórzenia siê uszkodzeniazastosowanie w³aœciwego, najlepiej oryginalnego tranzystora.H.D.Sharp DV5161H chassis 4BSAProblemy ze startem.Czas rozpoczêcia pracy zasilacza jest znacznie wyd³u¿ony,w trakcie startu uk³adu odchylania poziomego s³ychaæ skwierczeniei syczenie z transformatora wyjœciowego linii i rezystorR604 zaczyna dymiæ. Przyczyn¹ okaza³a siê zmiana wartoœcirezystora R649, który jest pod³¹czony pomiêdzy emiter i kolektortranzystora Q1010 - BC. Jego prawid³owa wartoœæ to15R/1W.Prze³¹cza siê w standby.Co jakiœ czas, przypadkowo odbiornik wy³¹cza siê do trybustandby. Typowa usterka z gatunku wystêpuj¹cych sporadyczniei daj¹cych siê zmierzyæ lub zasymulowaæ. Próby „mêczenia”mechanicznie p³yty w celu znalezienia zimnych lutównic nie da³y. Po d³ugich poszukiwaniach okaza³o siê, ¿e diodaD602 - DX0507BM co jakiœ czas „stawa³a siê wysokoomowa”.Brak teletekstu.Brak teletekstu, koloru lub wysokoœæ obrazu jest nieprawid³owa.Przyczyn¹ tych nieprawid³owoœci okaza³ siê uk³ad resetu,a konkretnie czas resetowania by³ za krótki. Nale¿y przeprowadziænastêpuj¹c¹ modyfikacjê:· zwiêkszyæ wartoœæ kondensatora C1017 z 2.2µF do 100µF,· dodaæ w szereg z dodatni¹ elektrod¹ kondensatora C1017rezystor 270k.Odstraja siê od stacji.Powodem odstrajania siê tunera jest za w¹ski zakres okienkaARCz. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœci nale¿y wlutowaærezystor R227 - 220k pomiêdzy wyprowadzenie AGC tuneraa masê oraz od strony mozaiki przylutowaæ diodê 1N4148pomiêdzy wyprowadzenia 5 i 15 uk³adu IC201 (katod¹ dowyprowadzenia 5).Zmiana wysokoœci obrazu w zale¿noœci od jego treœci.Powodem zmian wysokoœci obrazu w zale¿noœci od jegotreœci s¹ zmiany parametrów elementów lub niekorzystny rozrzutich tolerancji w uk³adzie ogranicznika pr¹du kineskopu.Nale¿y przeprowadziæ nastêpuj¹ce modyfikacje w tym uk³adzie:· od strony druku przylutowaæ równolegle do diody D610rezystor 270k,· usun¹æ rezystor R821,· pomiêdzy katodê diody D801 a masê przylutowaæ rezystor110k,· wymieniæ kondensator C832 z 1µF na 100nF/63V/5%,· uaktualniæ zawartoœæ pamiêci nieulotnej o nowsz¹ wersjêprogramu steruj¹cego.H.D.Sharp DV5932H, DV5935H, DV5937H,DV6635H chassis BCTV-AZa w¹ski obraz.Brak mo¿liwoœci ustawienia prawid³owej szerokoœci obrazu(nie dzia³aj¹ uk³ady korekcji E/W), a ponadto wystêpuje„œciœniêcie” dolnej po³ówki obrazu. Odpowiedzialnymi za tenieprawid³owoœci okaza³y siê: kondensator C607 - 0.56µF/250V i cewka L604 - 15mH (RCILP0104CEZZ). Cewka L604niekiedy ulega zwarciu.Poprawa dzia³ania uk³adu odchylania pionowego.W celu poprawy jakoœci dzia³ania stopnia koñcowego odchylaniapionowego usuniêto kondensator C516 (270pF) pod-³¹czony do n.3. uk³adu IC500 - IX1471BM (TDA8350Q) orazw miejsce cewki L500 zamontowaæ rezystor 180R/0.5W.Migotanie obrazu.Przy du¿ej jasnoœci obrazu a tak¿e napisów lub komunikatówOSD obraz „migota”. Powodem jest nieprawid³owe dzia-³anie (nieprawid³owa odpowiedŸ) uk³adu ogranicznika w torzewizyjnym. Usun¹æ to zjawisko mo¿na zwiêkszaj¹c wartoœækondensatora C2442 z 47nF do 1µV/50V. Kondensatorten „podwieszony” jest do n.16 (CPDL) uk³adu IC2400 -TDA4681 na p³ytce “Video/Chroma” (PWB-B).Trwale pozostaje w trybie standby.Czêst¹ przyczyn¹ takiej usterki jest pêkniecie p³ytki drukowanejw okolicach trafopowielacza T600 - F2015BM. Wprzypadku stwierdzenia pêkniêcia œcie¿ek oprócz przywróceniapo³¹czeñ nale¿y za pomoc¹ wkrêta przymocowaæ p³ytê dodna obudowy – wkrêt ten powinien byæ zawsze zamontowany.Wy³¹cza siê co 5 sekund.W przypadku wy³¹czania siê odbiornika co 5 sekund nale-¿y sprawdziæ p³ytkê teletekstu, a w szczególnoœci skontrolowaæi poprawiæ po³¹czenia wyprowadzeñ procesora z mas¹.Taki sam efekt bêdzie mia³ miejsce, jeœli p³ytka teletekstu zostaniewyjêta z chassis.Problemy ze startem.Jest to usterka z gatunku przypadkowych i wystêpuj¹cychsporadycznie – odbiornik nie chce wystartowaæ lub startuje,ale obraz pozostaje ciemny. Przyczyn¹ takich objawów mog¹byæ problemy z danymi – ich uszkodzenie lub b³êdy w transmisji.„Podejrzanymi” elementami s¹: dioda D708 w linii napiêcia,z którego jest wytwarzane 8V, pamiêæ nieulotna NVM(IC104) i/lub EPROM (IC100).Problemy ze startem.Problemy ze startem odbiornika mog¹ byæ powodowanezbyt wolny „narastaniem” napiêcia. W chassis pochodz¹cychz wczeœniejszej fazy produkcji wielkoseryjnej w szereg z diod¹D708 montowane by³y dwa równolegle po³¹czone rezystory(R735). W przypadku problemów ze startem nale¿y usun¹æte rezystory i w to miejsce zamontowaæ bezpiecznik 2.5A.Wy³¹cza siê.Powodem wy³¹czania siê odbiornika okazuje siê zbyt wolnystart zasilacza, a to z kolei by³o powodowane zimnymi luta-18 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisowemi wyprowadzeñ kondensatorów C702 - 330µF/385V i C712- 100µF/50V po pierwotnej stronie zasilacza.Zaniki dŸwiêku.Dotyczy modeli z modu³em fonii NICAM. Usterka ma charakterlosowy. Spowodowana by³a „nierówn¹” prac¹ rezonatorakrystalicznego. Do wymiany kondensatory C1330 i C1331.Odbiornik martwy.W wielu przypadkach powodem takiego objawu jest uszkodzeniekondensatora C619, który z kolei mo¿e spowodowaæuszkodzenie tranzystora wyjœciowego odchylania poziomego.Kondensator C619 jest nara¿ony na uszkodzenia w wynikutemperatury wydzielaj¹cej siê na rezystorze R632. Rezystorten jest montowany zbyt blisko kondensatora C619, dlategowskazana jest zmiana monta¿u rezystora, polegaj¹ca na wlutowaniunowego egzemplarza na d³u¿szych wyprowadzeniachi przechyleniu go w stronê kondensatora C604 (tak, ¿eby znajdowa³siê poœrodku pomiêdzy tymi kondensatorami). H.D.Bush IDLCD27TV006 chassis CTV100Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik nie dawa³ siê w³¹czyæ, jedyna oznaka ¿ycia tomiganie diody LED na panelu frontowym. Pomiary wykaza³ybrak napiêcia startowego na koñcu dwóch szeregowo po³¹czonychrezystorów R304 i R305 (oba po 150k). Pomiar na wyprowadzeniachkondensatora C356 (w uk³adzie) wykaza³ wobu kierunkach ca³kiem niez³e przewodzenie. Powodem tegociekawego „zjawiska” i problemów z w³¹czeniem odbiornikaby³o uszkodzenie sterownika przetwornicy IC30 - ICE1QS01.H.D.Bush RF6684VPL chassis 11AK37Wy³¹cza siê.Problem z tym odbiornikiem polega³ na tym, ¿e po krótkotrwa³ymw³¹czeniu natychmiast wy³¹cza³ siê. Pomiary doprowadzi³ymnie do tranzystora linii Q601 - BU2508AF., któryokaza³ siê byæ zwarty. Przyczyn¹ uszkodzenia tranzystora by³zimny lut wyprowadzenia kondensatora C621 - 10nF/2kV pod-³¹czonego do jego kolektora. Dodatkowo „odkry³em”, ¿e rezystorR639 - 10k i kondensator C639 - 47nF/250V, przez któreto elementy podawany jest sygna³ H_SYNC do mikroprocesorasteruj¹cego, teletekstu i OSD IC501 - ST92195, by³yspalone na wêgiel.Po wymianie tych elementów odbiornik „wychodzi³” z trybustandby (to znaczy dawa³ siê w³¹czyæ w tryb pracy), alebrak by³o sterowania uk³adami odchylania poziomego. Poniewa¿Ÿród³em impulsów synchronizacji odchylania poziomegojest procesor wizyjny IC403 - STV223x, a na potrzeby OSDmikrokontroler IC501 - ST92195, oba te podzespo³y sta³y siêpierwszymi podejrzanymi braku sterowania lini¹. jednak¿epodmiana tych uk³adów na „wypo¿yczone” z prawid³owo dzia-³aj¹cego odbiornika z chassis 11AK17 „oczyœci³a” je z tychpodejrzeñ – odbiornik nadal zachowywa³ siê tak jak dotychczas.Dalsze poszukiwania przyczyny uszkodzenia naprowadzi³yna nowy œlad, otó¿ droga impulsów synchronizacji liniidoprowadzi³a do n.5 ma³ego, pionowo zamontowanego modu³uw z³¹czu PL407. Niestety w ¿adnych z dostêpnych mimateria³ów nie znalaz³em jakiejkolwiek informacji na jego temat,o schemacie nawet nie wspominaj¹c. Na module tym znalaz³emzwarty uk³ad podwójnego przerzutnika monostabilnegoIC100 - CD4538BCN. Po wymianie tego uk³adu odbiornikzacz¹³ funkcjonowaæ prawid³owo.H.D.Grundig M95-410/9 REF/PIP chassis CUC1894Przypadkowe zaniki dŸwiêku.W tym olbrzymim telewizorze nastêpowa³y przerwy wodtwarzaniu dŸwiêku. By³y to objawy charakterystyczne dlazimnych lutowañ, jednak¿e wszystkie podejmowane próbyopukiwania urz¹dzenia i „mêczenia mechanicznego” chassisnie dawa³y ¿adnych rezultatów, ani nie powodowa³y wystêpowaniausterki, ani jej nie usuwa³y – dŸwiêk pojawia³ siê lubzanika³ „kiedy on chcia³, a nie ja”. Po przestudiowaniu torufonii najpierw na schemacie, a nastêpnie po dokonaniu pomiarówi poszukiwañ, w którym to miejscu „ginie” dŸwiêk stwierdzi³em,¿e za samoczynne w³¹czanie i wy³¹czanie dŸwiêku jestodpowiedzialny uk³ad wyciszania (Mute). Wymiana dwóchtranzystorów SMD CT40061 - BC857B i CT40066 - BC817-40 przywróci³a prawid³owe funkcjonowanie toru fonii i ca³egoodbiornika.H.D.Naiko N2850W chassis PT92Zaniki obrazu.W krótkim odstêpie czasu naprawia³em dwa egzemplarzetego odbiornika z takimi samymi objawami usterki – sporadyczniezanika³ obraz, natomiast dŸwiêk pozostawa³ i by³ odtwarzanyprawid³owo. Wystarcza³o dotkniêcie A1, aby obrazpowraca³. Nie marnuj zatem czasu na jakiekolwiek próby „naprawy”za pomoc¹ zmiany bitów, dopóki nie sprawdzisz, czypowodem nie jest kineskop. A tak by³o w moim przypadku,wszystkie próby kalibrowania katod i ustawiania napiêcia ¿arzeniakoñczy³y siê tak samo – obraz po d³u¿szym lub krótszymczasie i tak i tak zanika³. Do wymiany okaza³ siê kineskop.Problemem jaki pozostaje jeszcze do rozstrzygniêcia toaspekt ekonomiczny takiej naprawy.H.D.Panasonic TX21CK1 chassis Z8Nie zapamiêtuje ustawieñ.Ten telewizor zosta³ dostarczony z nastêpuj¹c¹ usterk¹:kana³y mo¿na by³o w dowolny sposób stroiæ, ale ustawienianie mo¿na by³o zapamiêtaæ. W trakcie wstêpnego testowaniaodbiornika stwierdzi³em, ¿e wysokoœæ obrazu by³a za ma³a, asterowanie torów RGB nieprawid³owe. Wszystkie te objawywskazywa³y na uszkodzenie zawartoœci pamiêci EEPROM.Wstawi³em nowy uk³ad pamiêci, w³¹czy³em odbiornik i takjak szybko odbiornik da³ siê w³¹czyæ, tak szybko utraci³ noweprawid³owe ustawienia. Sprawdzi³em pamiêæ 24C16 w moimprogramatorze i uzyska³em potwierdzenie uszkodzenia danych– EEPROM by³ uszkodzony. Ci¹gle by³o mo¿liwe odczytaniezawartoœci pamiêci, ale nie by³o mo¿liwe wykonania zapisu.Tak wiêc odczyta³em zawartoœæ pamiêci i zaprogramowa³emni¹ czysty uk³ad 24C16, aby u¿yæ go jako „punkt wyjœciowy”.Kiedy zainstalowa³em ten uk³ad do telewizora wszystkiezmiany, które zrobi³em za pierwszym razem i wówczas niezosta³y zachowane teraz zosta³y automatycznie za³adowane zmikrokontrolera do pamiêci EEPROM tak, ¿e dalsze strojenia/ustawienia nie by³y potrzebne.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 19

Porady serwisowePhilips 32PW9617/05 chassis MG3.2E AANie daje siê w³¹czyæ.Jeœli dioda czerwona dioda LED na panelu frontowym migai towarzyszy temu klikanie przekaŸnika nie warto traciæ czasuna szukanie innych przyczyn bez wczeœniejszego sprawdzeniakondensatora 2202 - 470µF/25V w zasilacza g³ównym (sprawdziæpod k¹tem utraty pojemnoœci). Kondensator ten jest pod-³¹czony do n.15 sterownika przetwornicy 7205 - MC34067P,gdzie filtruje napiêcie zasilaj¹ce ten uk³ad.H.D.Sony KV28WS2D chassis BE3DSamoczynnie zmienia³ siê kana³.Ni st¹d ni zow¹d nastêpowa³a zmiana kana³u albo samoczynnezmniejszanie lub zwiêkszanie poziomu g³oœnoœci. Rzeczywiœciepo w³¹czeniu odbiornika, bez specjalnego oczekiwaniai bez zdejmowania obudowy tylnej usterka zaczê³a objawiaæsiê w ca³ej pe³ni. Dosyæ szybko ustali³em, ¿e powodemjest klawiatura lokalna odbiornika i nie by³oby w tej naprawienic nadzwyczajnego i godnego opisania, gdyby nie stan w jakimznajdowa³o siê wnêtrze tego odbiornika. Gdy porozumia-³em siê z w³aœcicielem tego urz¹dzenia dowiedzia³em siê, ¿ejest on na³ogowym palaczem. Zrozumia³em wówczas, ¿e smolistamaŸ, któr¹ by³y pokryte styki przycisków klawiatury lokalnejpowodowa³a powstawanie przewodnoœci, powoduj¹cych„samoczynne” regulowanie siê odbiornika. Klawiatura nie da³asiê w ¿aden sposób wyczyœciæ – nale¿a³oby u¿yæ bardzo silnychrozpuszczalników lub œrodków odt³uszczaj¹cych. Podobniesprawa wygl¹da³a z p³yt¹ bazow¹ – wszystkie elementy ip³yta by³y pokryte t³ust¹ smó³k¹. Klawiaturê wymieni³em, odbiornikzacz¹³ pracowaæ prawid³owo, wiêc odda³em go w³aœcicielowiinformuj¹c go o potencjalnych niebezpieczeñstwach(pora¿enie, po¿ar, itp.) mog¹cych mieæ miejsce w wyniku wyst¹pieniazwaræ.H.D.Philips 14PV220 chassis TVCR Epsilon 2000Urz¹dzenie martwe.„Urz¹dzenie jest ca³kowicie martwe” z takim opisem usterkiw³aœciciel tego telewizora zintegrowanego z magnetowidem dostarczy³go do naprawy. Jest to jeden z ostatnich modeli ze œwietniedzia³aj¹cym mechanizmem turbodrive w sekcji magnetowidowej.Po upewnieniu siê, ¿e g³ówny w³¹cznik sieciowy na paneluprzednim urz¹dzenia jest wciœniêty (bo i takie przeoczeniaczêsto siê zdarzaj¹) zdj¹³em pokrywê tyln¹ i doœæ szybko stwierdzi³em,¿e strona pierwotna zasilacza dzia³a³a. Dzia³a³a tak¿e stronawtórna. Jednak¿e w trakcie wykonywania pomiarów napiêæpo stronie wtórnej stwierdzi³em, ¿e na katodzie diody 6350 (pomiardla wygody wykonywa³em od strony mozaiki) wartoœæ napiêciazasilaj¹cego stopieñ odchylania poziomego zamiast 94Vby³a zani¿ona i waha³a siê w granicach 60V ÷65V.Tak jak zwykle serwisowanie urz¹dzeñ „kombi” TV/VCR jestmocno utrudnione ze wzglêdu na zbyt krótkie wi¹zki przewodówpomiêdzy sekcj¹ telewizora i magnetowidu. U³atwiæ sobiezadanie mo¿na demontuj¹c blok zasilacza i klawiatury lokalnej.Dokonuj¹c oglêdzin i pomiarów stwierdzi³em „jakieœ” nieprawid³owoœciz diod¹ 6342 - SBYV27-200, która jak siê wkrótce okaza³oby³a ewidentnie zwarta. Dioda ta jest wykorzystana do wytwarzanianapiêcia 14V. Wymiana diody przywróci³a prawid³owefunkcjonowanie ca³ego urz¹dzenia.H.D.Vestel chassis 11AK45Uszkodzenie zawartoœci pamiêci.Uszkodzenie zawartoœci pamiêci w odbiornikach skonstruowanychna tym chassis nie jest niczym nadzwyczajnym. Wpraktyce serwisowej jest to prawdopodobnie jeden z czêstszychpowodów oddawania tych OTVC do naprawy. Nie ma problemujeœli mamy pod rêk¹ programator i sprawdzony plik z wsademdo tej pamiêci – iloœæ koniecznych regulacji geometriiobrazu i innych parametrów jest wówczas minimalna. Zdecydowaniegorsza sytuacja ma miejsce, jeœli z braku gotowego isprawdzonego wsadu musimy przeprowadziæ komplet ustawieñi regulacji w trybie serwisowym – w niektórych modelach iloœæich przekracza 150 (tryb serwisowy i wykaz regulacji zosta³opublikowany w „SE” 3 i 4/2008). I tu porada praktyczna – wpierwszej kolejnoœci zawsze przeprowadŸ regulacje parametrów10, 11, 12 i 13. Jeœli nie ustawisz prawid³owo tych czterechparametrów, prawid³owe wykonanie reszty regulacji bêdziebardzo trudne i czasoch³onne, a czasem mo¿e byæ wrêczniemo¿liwe.H.D.Thomson 28DG21U chassis ICC17Przypadkowo wy³¹cza siê.Ten odbiornik z kineskopem o wielkoœci 28 cali w formacie4:3 zosta³ dostarczony z dwiema precyzyjnie opisanymiusterkami: pierwsza nieprawid³owoœæ to przypadkowe, ale dosyæczêste wy³¹czanie siê w tryb standby, a druga to zmniejszonegabaryty obrazu. Na pocz¹tek, po zdjêciu pokrywy tylnejzdecydowa³em siê na w³¹czenie odbiornika w celu wstêpnegooszacowania skali problemu. Obserwuj¹c wnêtrze odbiornikaznajduj¹cego siê w trybie standby prze³¹czy³em go w trybpracy u¿ywaj¹c przycisków klawiatury lokalnej. Efektem by³ofaktycznie wyjœcie z trybu standby ale zaraz potem nast¹pi³opotê¿ne „trzaœniêcie” napiêcia EHT, a odbiornik „przeszed³”w tryb pracy bezpiecznej i zosta³ wygenerowany kod b³êdu27. Oczywistym sta³o siê, ¿e wartoœæ napiêcia EHT jest zawysoka. Poniewa¿ blok zasilacza w tym chassis jest niewiarygodniewytrzyma³y i niezawodny, swoje podejrzenia i dalszedzia³ania skierowa³em w stronê stopnia odchylania poziomegoi wytwarzania wysokiego napiêcia. W rejonie tych uk³adówznalaz³em bardzo niepewne i mocno przegrzane po³¹czenialutowane wyprowadzeñ kondensatora CL21 - 14nF/1.6kV.Kiedy sprawdzi³em jego wartoœæ, wynosi³a ona zaledwie 8.4nF.Wymiana kondensatora rozwi¹za³a oba zg³oszone problemy izakoñczy³a naprawê.Tak przy okazji to muszê przyznaæ, ¿e w³aœciciel tego telewizoramia³ szczêœcie, bo ju¿ kiedyœ mia³em w naprawie takisam albo bardzo podobny odbiornik z dok³adnie takimi samymiobjawami. Wówczas równie¿ ten sam kondensator by³ przyczyn¹usterki, z tym, ¿e niestety dosz³o do uszkodzenia kineskopu.Zapamiêta³em, ¿e zmierzona wtedy wartoœæ pojemnoœcitego kondensatora wynosi³a zaledwie 3nF. H.D.Thomson 28WF45UG chassis ICC20Wy³¹cza siêOdbiornik dawa³ siê w³¹czyæ, dioda LED œwieci³a na czerwono.Kiedy wybierany by³ ¿¹dany program, dioda na krótkoprze³¹cza³a œwiecenie na kolor bursztynowy. Wysokie napiêcieby³o oczywiœcie obecne, jednak¿e natychmiast po powro-20 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisowecie diody do œwiecenia na czerwono generowany i sygnalizowanyby³ kod b³êdu “25”, podczas gdy stopieñ odchylania poziomegoulega³ wy³¹czeniu. W tym chassis problemy tego typus¹ czêsto spowodowane przez usterkê w obwodzie powrotulinii lub w stopniu modulatora diodowego. W trakcie sprawdzaniatych uk³adów odkry³em bardzo kiepskie i przegrzanepo³¹czenia lutowane wyprowadzeñ kondensatorów CL033 iCL035. Oba kondensatory zosta³y wylutowane i sprawdzone– okaza³y siê byæ jak najbardziej sprawne. ¯adnych innychuszkodzeñ w tym rejonie nie znalaz³em. Zamontowa³em napowrót oba kondensatory, przylutowuj¹c je wyj¹tkowo starannie.Efekt by³ do przewidzenia – usterka powtórzy³a siê. Lekarstwemokaza³a siê wymiana obu kondensatorów na nowe.No có¿, fa³szywa jak siê okaza³o oszczêdnoœæ nie op³aci³a siê.W tym modelu odbiornika kondensatory te maj¹ nastêpuj¹cewartoœci: CL033 - 510nF/250V, CL035 - 510nF/400V. H.D.Panasonic TX32PG30 chassis Euro 7Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik trwale pozostawa³ w trybie standby – nie dzia-³a³a funkcja rozmagnesowywania, brak oznak zadzia³ania przekaŸnika.Takie objawy sugerowa³y problem z systemem sterowaniaprac¹ odbiornika, znajduj¹cym siê na p³ycie “U”. Najproœciejby³oby podmieniæ ca³y modu³ ale niestety, nikt niemóg³ mi w tym pomóc – modu³ by³ niedostêpny. Tak wiêcmusia³em zdiagnozowaæ przyczynê usterki bez u³atwiania sobie¿ycia drog¹ eliminacji. Do diagnozowania pracy odbiornikana p³ycie g³ównej przewidziano kilka punktów testowychznajduj¹cych siê w pobli¿u panelu sterowania. Dokonuj¹c pomiarówstwierdzi³em, ¿e napiêcia zasilaj¹ce 5V i 3.3V by³yprawid³owe, natomiast linia sygna³u RESET prowadz¹ca domodu³u sterowania by³a gdzieœ w po³owie drogi zablokowana.Od³¹czenie i wymontowanie modu³u sterowania spowodowa-³o pojawienie siê prawid³owego sygna³u RESET, co oznacza-³o, ¿e linia ta by³a czymœ obci¹¿ona na tym module. Wiêkszoœælinii prowadz¹cych napiêcia zasilaj¹ce i transmituj¹cychdane jest odsprzêgana za pomoc¹ bardzo ma³ych, powierzchniowomontowanych filtrów, w których wnêtrzu znajduj¹ siêdwie cewki i kondensator. To w³aœnie taki filtr LC1118 -TLK20LFA103M pod³¹czony do linii rozprowadzaj¹cej sygna³RESET okaza³ siê wadliwy.Informacja serwisowa – wartoœci napiêæ.W trakcie napraw jedn¹ z metod diagnozowania jest pomiarnapiêæ w ni¿ej wskazanych punktach pomiarowych nap³ycie A i D. Pomiary nale¿y wykonywaæ dla regulacji jasnoœci,kontrastu i poziomu g³oœnoœci ustawionych na minimum.P³yta A:A1 n.2 = 7.5V ±0.5V, A1 n.12 = -20V ±0.5V, A1 n.16 = 20V±0.5V, A2 n.15 = 30V ±0.5V, A2 n.6 = 15V ±0.5V, A3 n.4 =15V ±0.5V, A3 n.2 = -15V ±0.5V, IC1252 n.2 2.5V ±0.25V,IC1251 n.3 = 3.3V +0.3V/-0.2V, IC3302 n.3 = 12V ±0.6V,IC2707 n.3 = 8V ±0.4V, L2707 (IC2708) =9V ±0.4V, L2704(IC2706) = 5V ±0.2V, L2716 (IC2705) = 3.3V ±0.2V, L2717(IC2709) = 3.3V ±0.2V.P³yta D:TPD8 - GND = 7.5V ±0.5V, TPD9 - TPD11 = 38.5V ±2V,TPD10 - GND 15.5V ±1V, TPD13 - GND = 14.5V ±1V,TPD15 -GND = 144.8V ±1V, TPD32 - GND = 209V ±10V,C864 - GND = -15.5V ±1V, D2 n.15 - GND = 31V ±1V.Tryb serwisowy.Aby wejœæ w tryb serwisowy, nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ceczynnoœci:· ustawiæ regulacjê tonów niskich na maksimum, a regulacjêtonów wysokich na minimum,· nacisn¹æ jednoczeœnie przycisk [VOL-] na klawiaturzelokalnej odbiornika i przycisk [ INDEX ] na pilocie.Wybór parametru do regulacji nastêpuje po naciœniêciuprzycisków: [ CZERWONY ] / [ ZIELONY ] na pilocie,zmiana wartoœci regulowanego parametru nastêpuje po naciœniêciuprzycisków: [ ¯Ó£TY ] / [ NIEBIESKI ].Zapamiêtanie ustawionej wartoœci nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [ STR ]. Przycisk ten nale¿y nacisn¹æ po regulacjika¿dego z parametrów.Wyjœcie z trybu serwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku[ N].Tryb autodiagnozy.Odbiornik jest wyposa¿ony w tryb autodiagnozy. Uruchomienietego trybu nastêpuje po jednoczesnym naciœniêciu przycisku[ VOL - ] na klawiaturze lokalnej odbiornika i przycisku[ STATUS ] na pilocie. W trybie autodiagnozy sprawdzanes¹ wszystkie uk³ady pod³¹czone do magistrali oraz wyœwietlanena ekranie wartoœci wszystkich opcji oraz wartoœci sumarycznej(w formacie heksadecymalnym). Poprawny odczytportu do³¹czonego do magistrali uk³adu jest sygnalizowane naekranie odbiornika komunikatem “OK”. Jeœli mikrokontrolernie znajdzie w³aœciwych danych lub s¹ one nieprawid³owe, zamiastkomunikatu “OK” pojawia siê sygnalizacja “– –”. Wyjœciez trybu autodiagnozy nastêpuje po wy³¹czeniu odbiornikawy³¹cznikiem sieciowym.H.D.Sony KV-A2511D chassis AE1CZak³ócenia dŸwiêku.W odbiorniku dostarczonym do naprawy dŸwiêk by³ zak³ócanyg³oœnymi trzaskami, a temu wszystkiemu towarzyszy³opojawianie siê i zanikanie znaków OSD. Pomiary napiêæ niewykaza³y jakichkolwiek nieprawid³owoœci, za to oglêdziny p³ytychassis od strony mozaiki ujawni³y kiepsk¹ jakoœæ niektórychpo³¹czeñ lutowanych w rejonie koñcówek fonii IC251 iIC261 oraz regulatora 5V - IC604. Poprawiaj¹c je trzeba by³o„dostaæ” siê a¿ pod obramowanie chassis. Po poprawieniu lutowañnast¹pi³a pewna poprawa, jednak¿e naprawê definitywniezakoñczy³a dopiero wymiana pomarañczowego trymeraCV1101 na p³ytce dekodera NICAM (A1). W miejsce tegotrymera wstawiony zosta³ kondensator 39pF. H.D.Hitachi CPT2476 chassis G6PNie daje siê w³¹czyæ.Jedynym efektem próby w³¹czenia odbiornika do pracy by³szum dobiegaj¹cy z rejonów zasilacza. Pomiar napiêcia zasilaj¹cegostopieñ koñcowy odchylania poziomego pokaza³ wartoœæoko³o 25V. Po od³¹czeniu tego stopnia napiêcie wzrasta³odo oko³o 50V. Przyczyn¹ tych nieprawid³owoœci okaza³o siêzimne lutowanie anody diody D902 w zasilaczu. „Na oko”wszystko wygl¹da³o jak nale¿y, jednak¿e po naciœniêciu p³ytkidrukowanej lut odchodzi³ od punktu lutowniczego. Po poprawieniulutowania zosta³a przywrócona poprawna praca odbiornika.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 21

Porady serwisoweAudioThomson TM 9139 (radiomagnetofon)Nie dzia³a.Po w³¹czeniu dzia³a tylko wyœwietlacz, na którym widaæzmiany funkcji. Nie dzia³aj¹ mechanizmy i koñcówka mocy.Tranzystor Q1 - 2SA1046 nie by³ za³¹czany. Przyczyn¹ by³aprzerwa przy rezystorze R5 miêdzy Q2 i baz¹ Q1. Po usuniêciuprzerwy radiomagnetofon dzia³a poprawnie. W.W.Panasonic SA-EX120 (amplituner)Utrata danych po oko³o godzinie.Wszystkie zapamiêtane dane po oko³o godzinie znikaj¹.Uszkodzony uk³ad IC901 (Syscon). Sprawdziæ i wymieniæ.Brak dŸwiêku.Brak dŸwiêku, s³ychaæ tylko szmer i trzaski. W uk³adziewyboru sygna³ów wejœciowych IC401 - TC9163AN stwierdzonozwarcie pomiêdzy nó¿kami 1 i 24. Uk³ad IC401 dowymiany.M.M.Panasonic SA-EX100 (amplituner)Uk³ad zabezpieczenia zostaje uaktywniony.Stopieñ wyjœciowy zostaje wy³¹czony przez uk³ad zabezpieczeniaw momencie rozpoczêcia pracy silnika wentylatora.Prawdopodobnie wentylator silnika by³ uszkodzony. Funkcjonowanieuk³adu zabezpieczenia mo¿e zostaæ wy³¹czone przezzwarcie kolektora z emiterem tranzystora Q774. Jeœli przy takiejpróbie (krótkotrwa³ej) koñcówka nie zostanie wy³¹czona,wentylator silnika jest do wymiany. Uszkodzenie silnika mo¿-na równie¿ stwierdziæ na podstawie odg³osów jego pracy. Rezystancjawewnêtrzna uzwojeñ sprawnego silnika powinnawynosiæ oko³o 20 - 30 omów.Nie dzia³a funkcja RDS.Powodem okaza³a siê kiepska jakoœæ (zimny lut) punktuwspólnego J392 i J393. Poprawa lutowania usunê³a usterkê.Wentylator silnika na tylnej œcianie urz¹dzenia powoduje szmery.Szczególnie w momencie rozpoczêcia pracy silnika szmerten mo¿e byæ dokuczliwy. Przyczyna pierwsza: Pierœcieñ zaciskowywirnika wentylatora nie jest dobrze zamontowany i wywo³ujeszmery na osi. Przyczyna druga: Z powodu tolerancjiw trakcie produkcji silnik wywo³uje wibracje. W pierwszymprzypadku nale¿y przymocowaæ pierœcieñ rozprê¿ny na plastikuwirnika wentylatora i przesun¹æ na oœ silnika. Jeœli przyczyn¹jest silnik napêdowy, wtedy nale¿y wymieniæ silnik, agdy bêdzie taka potrzeba równie¿ wentylator. M.M.Sony FH-B5CD (zestaw audio)Funkcja MUTE pozostaje w³¹czona.Przy zaprogramowanym w³¹czeniu urz¹dzenia przez programatorzegarowy w przypadku przerwy w zasilaniu uk³adyrealizuj¹ce wyciszenie pozostaj¹ za³¹czone. Sytuacjê tak¹mo¿na symulowaæ w nastêpuj¹cy sposób:· za pomoc¹ funkcji TIMER ustawiæ czas w³¹czenia urz¹dzenia,· przerwaæ na chwilê zasilanie,· w³¹czyæ urz¹dzenie i przywróciæ wczeœniejsze ustawienia– zostanie pokazana wybrana czêstotliwoœæ dostrojenia,dŸwiêk pozostaje jednak wyciszony, dopiero naciœniêcieprzycisku [ ST/MUTE ] przywraca dŸwiêk.W celu wyeliminowania opisywanej usterki nale¿y:· w urz¹dzeniach FH-B7 CD i MHC-1500 wymontowaætranzystor Q795 pod³¹czony do n.4 uk³adu IC706,· w zestawie FH-B5CD wymontowaæ tranzystor Q737 po-³¹czony z n.4 uk³adu IC706 i pomiêdzy wyprowadzenia 4i 17 uk³adu IC751 - TC9217P zamontowaæ rezystor 100k.Nie dzia³a odtwarzacz CD.Powodem jest elastyczna taœma przewodów ³¹cz¹ca p³ytkêBD z p³yt¹ g³ówn¹. Taœma do wymiany.M.M.Sony FH209W (magnetofon)Informacja serwisowa dotycz¹ca wymiany silnika przesuwu taœmy.Dotyczy równie¿ nastêpuj¹cych modeli magnetofonów:DXA-D7, FH-205W, FH-211W, HST-404, HST-550W, HST-750W, HST-D3, HST-D3CD, HST-D4, HST-D4CD, HST-D10,HST-D20, HST-D40, HST-H411, TC-FX100, TC-FX110, TC-FX120, TC-FX150, TC-FX170, TC-FX211, TC-V11W, TC-V33W, TC-W200, TC-W250, TC-W255, TC-W255C, TC-W285, TC-W300, TC-W310, TC-W380, TC-W390, TC-W606,TC-W606M, XO-D1, XO-D1CD, XO-D8CD, XO-D10CD, XO-D10S, XO-D20CD, XO-D20S, XO-D201Informacja dotyczy wymiany silnika przesuwu taœmy. Oryginalnesilniki przesuwu taœmy nie s¹ ju¿ dostêpne. Jako ichzamienniki dostarczane s¹ silniki o nastêpuj¹cych oznaczeniach:X-3390-801-1, X-3390-802-1, 1-541-427-11 i 1-541-745-11.Wyprowadzenie „minus” tych silników jest wewn¹trz po-³¹czone z ich obudow¹ – schematy elektryczne pokazano narysunku 1. Niektóre urz¹dzenia s¹ wyposa¿one w symetrycznezasilanie obwodu silnika. Aby unikn¹æ ewentualnego zwarcianapiêcia ujemnego do masy nale¿y zamontowaæ specjalnepodk³adki izoluj¹ce i plastikowe wkrêty, tak jak pokazano toSilnik oryginalnyMSilnikZwarcieRys.1Silnik zamiennyMChassisPlastikowe wkrêtyPodk³adki izolacyjne22 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Porady serwisowena rysunku 1. Czêœci te s¹ dostêpne jako w specjalnym kicieserwisowym o oznaczeniu X-3371-447-1. W przypadku zasilanianiesymetrycznego nie ma potrzeby montowania tych czêœci.M.M.Philips FW-M55 (Zestaw mini)Reaguje na pilota TV.Urz¹dzenie reaguje na rozkazy pilota do telewizora, na przyk³adnaciœniêcie przycisków [ PR + ] / [ PR - ] powoduje w³¹czenielub wy³¹czenie strojenia tunera. Jest to „wina” oprogramowaniaprocesora obs³ugi zestawu. W celu wyeliminowaniaopisywanej niedogodnoœci nale¿y uaktualniæ wersjê oprogramowaniaprocesora steruj¹cego 7400 na wersjê co najmniej18 (np. o numerze 9965 0000 8007). M.M.Sony CDP-CE505 (odtwarzacz CD)Odg³osy pracy mechanizmu.Przy odtwarzaniu niektórych p³yt s³yszalne s¹ odg³osy pracymechanizmu – nale¿y to rozumieæ tak, ¿e przy odtwarzaniuniektórych p³yt praca mechanizmu jest nies³yszalna, a przy odtwarzaniuinnych z odtwarzacza dobiegaj¹ jakieœ mechaniczneodg³osy, „s³ychaæ” pracê mechanizmu lub wydaj¹ one jakieœdŸwiêki. Te efekty dŸwiêkowe spowodowane s¹ drganiami bêd¹cymiwynikiem rezonansu w jaki wpadaj¹ p³yty CD, soczewkaoptyczna oraz podzespo³y bloku optycznego. W celu usuniêcialub znacznego zminimalizowania tych objawów nale¿y poduchwytem magnetycznym zamontowaæ podk³adkê filcow¹ (4-986-769-010). Ponadto nale¿y sprawdziæ, czy kó³ko pasowe silnikaobracaj¹cego p³ytê jest wyposa¿one w plastikowy pierœcieñdociskowy. Jeœli brak tego pierœcienia lub wykazuje on jakiekolwiekoznaki zu¿ycia, nale¿y zamontowaæ go lub wymieniæna nowy (o numerze 4-918-711-01).H.D.Sony CDP-270 (odtwarzacz CD)Nie dzia³a.Porada dotyczy równie¿ nastêpuj¹cych modeli: CDP31,CDP470, CDP670, CDP770.Brak mo¿liwoœci uruchomienia odtwarzania p³yt CD. Urz¹dzeniedaje siê w³¹czyæ, zasilacz dzia³a, pomiary elektrycznenie ujawni³y ¿adnych nieprawid³owoœci. Usterka mia³a charaktermechaniczny. Okaza³o siê, ¿e bia³a pokrywka prze³¹cznika-ogranicznikaS101 na p³ytce “SL-SP MOTOR BOARD”jest obrócona o 180°. Wystarczy³o przekrêciæ pokrywkê o 180°do w³aœciwej pozycji i odtwarzanie p³yt sta³o siê mo¿liwe. Opisywanausterka nie wystêpowa³a w egzemplarzach, w którychby³a zamontowana pokrywka w kolorze niebieskim.W odtwarzaczu tym stosowana by³a g³owica optycznaKSS150A.H.D.Sony CDP-CA8ES (odtwarzacz CD)Przeskoki œcie¿ek.W zupe³nie dowolnych i przypadkowych momentach nastêpuj¹przeskoki œcie¿ek. W celu wyeliminowania tych nieprawid³owoœcinale¿y:· wymontowaæ pod³¹czony do n.35 uk³adu IC301 kondensatorC390 - 470pF; kondensator ten mo¿e znajdowaæ siêpo jednej albo po drugiej stronie mozaiki p³yty g³ównej,· przeci¹æ œcie¿kê przy wyprowadzeniu 38 (BCK) uk³aduIC301 oraz przy 7 kontakcie (BCK) z³¹cza CN401,· pomiêdzy n.38 uk³adu IC301 i wyprowadzenie 7 z³¹czaCN401 wlutowaæ rezystor 680R, przylutowuj¹c jedno zwyprowadzeñ tego rezystora do n.38 IC301 a drugie wyprowadzenie³¹cz¹c z kontaktem 7 z³¹cza CN401 za pomoc¹izolowanego przewodu.H.D.Sony – odtwarzacze CDCzyszczenie obiektywu.Przed sprawdzaniem lub regulacj¹ bloku optyki odtwarzaczyCD nale¿y sprawdziæ i wyczyœciæ obiektyw. Pow³oka plastikowejpowierzchni obiektywu w ¿adnym razie nie mo¿e zostaæuszkodzona. Dlatego jest wskazane stosowanie specjalnieprzystosowanych do tego œrodków czyszcz¹cych. Firma Sonyzaleca do czyszczenia soczewek œrodek czyszcz¹cy o numerzeJ-2501-000-A i specjalne œciereczki (chusteczki) bawe³nianedo tego celu o numerze J-2501-023-A (200 szt. w opakowaniu).W trakcie czyszczenia soczewki nale¿y wykonywaæ ruchyspiralne od œrodka na zewn¹trz.Przy czyszczeniu elementów optycznych odtwarzaczy CDnale¿y mieæ œwiadomoœæ, ¿e stosowanie alkoholu etylowegomo¿e powodowaæ zarysowania pow³oki soczewki, a niektórychœrodków do czyszczenia okularów jej zmatowienie.Problemy z ustawianiem ostroœci.Co jakiœ czas nastêpuje zatrzymanie pracy uk³adów ustawianiaostroœci lub w trakcie ustawiania pojawiaj¹ siê zak³ócenia.Opisane objawy maj¹ miejsce w urz¹dzeniach wyposa-¿onych w uk³ady CXA1082 i CXA1182. Powodem tych efektówjest wartoœæ napiêcia sta³ego sygna³u FE, nieodpowiadaj¹cawartoœci zadanej. W celu usuniêcia opisanych problemównale¿y sprawdziæ wartoœæ wstêpnego napiêcia sygna³u FE wtrybie STOP. W normalnych warunkach wartoœæ ta powinnazawieraæ siê w granicach -0.13V ÷ +0.05V. W przypadku, gdyzmierzona wartoœæ nie mieœci siê w tych granicach, nale¿y przeprowadziæregulacjê napiêcia ostroœci.W trakcie ustawiania napiêcia ostroœci zmiany sygna³uostroœci mo¿na zaobserwowaæ na „oko” wykorzystuj¹c test“Eye Pattern”. Przy okazji mo¿na równie¿ stwierdziæ wzrostzak³óceñ drgania sygna³u (b³êdów typu jitter).Przy ewentualnej wymianie bloku optyki nale¿y kolejno:· doprowadziæ do optymalnego przebiegu „testu oka”,· sprawdziæ wartoœæ napiêcia sygna³u FE,· w przypadku, gdy pomiar napiêcia sta³ego nie bêdzie mieœci³siê w podanym wczeœniej zakresie, powtórzyæ regulacjêz u¿yciem „testu oka”.H.D.Sony – przenoœny odtwarzacz CD (discman)Uszkodzenia ko³a poœredniego.Porada dotyczy postêpowania w przypadku stwierdzeniauszkodzenia zêbów ko³a poœredniego (Idler) w modelach wyposa¿onychw laser KSS-220. Kolejnoœæ postêpowania przywymianie ko³a poœredniego jest nastêpuj¹ca:· usun¹æ pierœcieñ zabezpieczaj¹cy i wymontowaæ ko³o zêbate,· wymieniæ ko³o poœrednie i sprê¿ynê,· za³o¿yæ na powrót ko³o zêbate i pierœcieñ mocuj¹cy,· upewniæ siê, ¿e ko³o zêbate wykazuje niewielki luz w osiSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 23

Porady serwisowepionowej i pierœcieñ mocuj¹cy jest za³o¿ony w sposóbpewny, zabezpieczaj¹cy przed zsuniêciem siê. H.D.MonitorySharp DV-HR300H (nagrywarka DVD)Nie daje siê w³¹czyæ, diody LED migaj¹.Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ, wskaŸniki LED “DVD” i“HDD” (“HDD” po lewej, a “DVD” po prawej stronie wyœwietlaczaLCD) migaj¹ sygnalizuj¹c b³¹d. Miganie tych diodmo¿e sygnalizowaæ uszkodzenie twardego dysku. Przed podjêciemdecyzji o wymianie tego podzespo³u warto, a nawetnale¿y spróbowaæ przywróciæ ustawienia fabryczne, aby wyeliminowaætakie prozaiczne przyczyny jak chocia¿by b³êdneustawienia urz¹dzenia. W takim wypadku nale¿y liczyæ siê ztym, ¿e wszystkie zapisane na twardym dysku programy/filmyzostan¹ skasowane. Przywrócenie ustawieñ fabrycznych wykonujesiê przy u¿yciu pilota u¿ytkownika. Procedura jest nastêpuj¹ca:· w³¹czyæ urz¹dzenie,· wejœæ w tryb testowy poprzez jednoczesne naciœniêcie naklawiaturze lokalnej urz¹dzenia przycisków [ CHANNELUP ] i [ RECORDING STOP ],· za pomoc¹ pilota wprowadziæ kod “11”,· rozpoczyna siê procedura inicjalizacyjna, w czasie którejwyœwietlacz LCD zostaje wyciemniony,· gdy procedura inicjalizacji zostanie zakoñczona, tryb testowyspowoduje wyœwietlenie na ekranie LCD komunikatu“507”.W przypadku wymiany twardego dysku po jej wykonaniukonieczne jest przeprowadzenie ustawienia rejestrów. Wykonujesiê to za pomoc¹ procedury „HDD aging”. W celu jejprzeprowadza nale¿y:· wejœæ w tryb testowy poprzez jednoczesne naciœniêcie naklawiaturze lokalnej urz¹dzenia przycisków [ CHANNELUP ] i [ RECORDING STOP ],· nacisn¹æ przycisk [ 4] w celu „otwarcia” ekranu sterowania,· nacisn¹æ przycisk [ PLAY ] w celu wejœcia w tryb “HDDaging”; na ekranie LCD pojawi siê komunikat “0”; wskazanieto zwiêkszy siê do 58, a gdy zmieni siê na “777”oznaczaæ to bêdzie zakoñczenie procedury “HDD aging”i „zarejestrowanie” HDD-ID,· na zakoñczenie nale¿y ponownie uruchomiæ urz¹dzenie.W przypadku, gdy w trakcie procedury na ekranie pojawisiê komunikat “EEE” nale¿y powtórzyæ monta¿ twardego dyskui ponownie uruchomiæ procedurê “HDD aging”.Procedura “HDD aging” trwa oko³o 2.5 godziny i nie nale-¿y jej przerywaæ.W przypadku wymiany p³yty g³ównej konieczne jest uruchomienietrybu testowego i nastêpnie naciœniêcie przycisku[ 10/0 ] na pilocie w celu wpisania do rejestru HDD-ID.Po wymianie uk³adów NOR (IC7502) lub NAND flash(IC7509) konieczne jest przeprowadzenie uaktualnienia wersjiprogramu steruj¹cego. W tym celu nale¿y:· w³¹czyæ zasilanie,· otworzyæ szufladkê, zainstalowaæ w niej p³ytê z „upgrademsoftwaru” i zamkn¹æ szufladkê – procedura upgraderozpoczyna siê automatycznie, a gdy dobiegnie do koñca,na ekranie pojawi siê komunikat “208”; w celu zakoñczeniaprocedury nale¿y wy³¹czyæ zasilanie. H.D.TuSonic EV700Jasnoœæ obrazu nieregularnie siê zmniejsza a¿ do ca³kowicie ciemnego ekranu.Zasilacz zbudowany na uk³adzie UC3842. Napiêcie systemowewynosz¹ce wed³ug opisu 103V, w czasie pracy chwilamispada nawet do 80V (80V to prawid³owa wartoœæ napiêcia systemowegow stanie standby). Po stronie pierwotnej zasilaczanapiêcie sprzê¿enia zwrotnego na katodzie diody D906 oscylujew przedziale 19.0 … 15.7V. Napiêcie to przez dzielnik R912-R913-VR901-R914 trafia na n.2 UC3842, gdzie zawsze ma prawid³ow¹wartoœæ 2.5V, czyli równ¹ wewnêtrznemu napiêciuodniesienia tego uk³adu. Wahania wspó³czynnika podzia³u dzielnikanapiêcia s¹ wywo³ane przez tranzystor Q902, którego kolektor³¹czy siê z rezystorami tego dzielnika. Podczas pracymonitora napiêcie indukowane w pêtli sprzêgaj¹cej zasilacz zodchylaniem poziomym prostowane jest na diodzie D912, anastêpnie przez rezystory R930 i R931 podawane jest na bazêQ902. Dziêki temu po starcie WN jeden z rezystorów dzielnikajest bocznikowany przez tranzystor Q902, a napiêcia wzrastaj¹z poziomu w³aœciwego dla czuwania do wartoœci nominalnych.Przyczyn¹ usterki okaza³a siê dioda D912. Napiêcie wyprostowaneprzez wadliw¹ diodê waha³o siê w granicach 0.6 ÷2.5V (tranzystor Q902 nie by³ prawid³owo wysterowany), przydiodzie sprawnej wartoœæ napiêcia na jej katodzie to 3.0V. Zastosowano1N4148.B.Sz.LG Flatron FB775C-EPRytmiczne cykanie – uzupe³nienie porady z „SE” 3/2004.Treœæ tej porady jest nastêpuj¹ca: „W ten sam rytm zapalasiê i gaœnie dioda standby. Nie zachodzi te¿ proces typowegorozmagnesowania kineskopu tu¿ po za³¹czeniu monitora.Stwierdzono, ¿e napiêcie zasilania trafopowielacza zmienia siêw rytm próbkowania. Od³¹czenie trafopowielacza od tego napiêcianie zmienia stanu rzeczy i dziwne próbkowanie zachodzinadal. … Rezonansowy test trafopowielacza o symbolu6174Z-1044A pozwala uznaæ go za sprawny. Dopiero test dynamicznypotwierdza ca³kowite zwarcie w sekcji w.n. (brakw.n.). Wymiana odnosi pozytywny skutek.”W przypadku trudnoœci ze zdiagnozowaniem uszkodzeniai ryzykiem zakupu nowego transformatora proponujê nastêpuj¹cerozwi¹zanie: ze wzglêdu na to, ¿e uszkodzony (przebity)jest kondensator wyjœciowy trafopowielacza, test rezonansowynie wykazuje uszkodzenia, natomiast po od³¹czeniu od kineskopui roz³adowaniu wyprowadzenia anodowego udaje siêzmierzyæ rezystancjê poni¿ej 1 megaoma w stosunku do masymonitora. Taka up³ywnoœæ na WN dyskwalifikuje transformator.Aby sprawdziæ sprawnoœæ pozosta³ych elementów monitoraprzed zakupem nowego transformatora mo¿na uszkodzonytransformator wylutowaæ i po³¹czyæ z p³ytk¹ za pomoc¹przewodów, oprócz koñcówki oznaczonej na druku jako CR,której nie nale¿y ³¹czyæ, lecz starannie zaizolowaæ klejem nagor¹co (jest to „masa” kondensatora WN – po w³¹czeniu pojawisiê na niej napiêcie anodowe!). Tak spreparowany transformatorpozwala na w³¹czenie monitora, a na ekranie pokazujesiê obraz kontrolny (przesuwaj¹cy siê kolorowy prostok¹t zinformacj¹ o braku sygna³u).B.Sz.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy SamsungTranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmySamsungKSC5029 (odpowiedniki: BU508A, 2SC2793, 2SC3387, 2SC3459, 2SC3657, 2SC3783, 2SC4236)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1100 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.4A 2.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 4.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 2.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 90.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, V CC =200V, R L =133R 0.3 µst s Czas magazynowania I C =3.0A, V CC =200V, R L =133R 3 µsKSC5030 (odpowiedniki: BU508A, BUV89, 2SC2793, 2SC3466, 2SC3643, 2SC3657, 2SC3783)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1100 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =0.6A 2.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =2.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 100.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, V CC =400V, R L =100R 0.3 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, V CC =400V, R L =100R 3 µsKSC5030F (odpowiedniki: BU508AFI, 2SC4428, 2SC4584)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1100 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =0.6A 2.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =2.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 60.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, V CC =400V, R L =100R 0.3 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, V CC =400V, R L =100R 3 µsKSC5086 (odpowiedniki: BUH615D, 2SC4123, 2SC4744, 2SC4762, 2SC4769, 2SC5041)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.1 0.2 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =6.0A 2.0 VKSC5088 (odpowiedniki: BU2522AF, ST2001HI, 2SC3886A, 2SC3896, 2SC4758, 2SC5297, 2SC5449)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.5A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.2 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 3.0 µsRbe=50RSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 25

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy SamsungKSC5089 (odpowiedniki: BU2522A, ST2001HI, 2SC3687, 2SC5297, 2SC5449)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.5A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.2 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 3.0 µsKSC5386 (odpowiedniki: BU2508DF, ST1803DHI, 2SC2499, 2SC3892A, 2SC4123, 2SC4916)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 14.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.1 0.2 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =6.0A 2.0 VKSD5060 (odpowiedniki: BU705D, BUH315D, 2SD1290, 2SD1291, 2SD1728)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.6A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 2.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 80.0 Wt f Czas opadania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =2.5A 2.0 VKSD5061 (odpowiedniki: BU706D, BUH315D, 2SC3480, 2SD1729)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.8A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 3.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 80.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =3.5A 2.0 VsKSD5062 (odpowiedniki: BU706D, BU2508D, ST1803DHI, 2SC2499, 2SC3481, 2SC3681)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =0.8A 3.0 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 120.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 2.0 VKSD5064 (odpowiedniki: BUH315, 2SD705, 2SC3483, 2SD1493, 2SD1494)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.6A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 2.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 80.0 Wt f Czas opadania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V b.d. µsBRbe=50RRbe=50RRbeCE26 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy SamsungKSD5065 (odpowiedniki: BUH315, 2SC3484, 2SD706, 2SD1495)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.5A, I B =0.8A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 3.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 80.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsKSD5066 (odpowiedniki: BU2508A, ST1802HI, 2SC3685, 2SC3895, 2SC4429, 2SD706, 2SD1496, 2SD1497)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =0.8A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 120.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsKSD5068 (odpowiedniki: BU2508A, BU2520A, ST2001HI, 2SC3687, 2SC3688, 2SC5297, 2SC5449)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 150.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.3 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V b.d. µsKSD5070 (odpowiedniki: BU705DF, 2SD1553, 2SD1649, 2SD1876)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.6A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 2.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =2.5A 2.0 VKSD5071 (odpowiedniki: BU706DF, 2SD1650, 2SD1877)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.5A, I B =0.8A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 3.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =3.5A 2.0 VKSD5072 (odpowiedniki: BU706DF, BU2508DF, 2SC4122, 2SD1878)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =0.8A 3.0 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 60.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 2.0 VRbe=50RRbe=50RRbe=50RSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 27

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy SamsungKSD5074 (odpowiedniki: BU705F, BUH315, 2SD1653, 2SD1882)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.6A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 2.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =2.0A, I B =0.6A, V CC =200V b.d. µsKSD5075 (odpowiedniki: BU706F, BUH315, 2SC4142, 2SD1654, 2SD1883)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.5A, I B =0.8A 8.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 3.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.5A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsKSD5076 (odpowiedniki: BU706F, BU2508AF, ST1802HI, 2SC3895, 2SC4429, 2SC4142, 2SD1655)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =0.8A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =1.0A, V CE =5V 8.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 60.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V 0.4 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, V CC =200V b.d. µsKSD5078 (odpowiedniki: BU2508AF, ST2001HI, 2SC3896, 2SC5067, 2SC5297, 2SC5449, 2SD1886)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.3 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V b.d. µsKSD5080 (odpowiedniki: BU2508DF, BUH615D, 2SC4123, 2SC4124, 2SC4744, SC4762, 2SC4769, 2SD1880)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.3 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V b.d. µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =8.0A 2.0 VKSD5090 (odpowiedniki: BU2508D, BU2520D, ST2001HI, 2SC3683, 2SC5297, 2SC5449)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 150.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V 0.1 0.3 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.2A, V CC =200V b.d. µsRbe=50R}28 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Chassis Vestel 17MB22Chassis Vestel 17MB22Andrzej BrzozowskiW artykule opisano chassis 17MB22 firmy Vestelprzeznaczone do odbiorników telewizyjnych z ekranemLCD - PAL, SECAM, NTSC pracuj¹cych w standardachB/G, D/K, I/I' i L/L' z foni¹ stereo i Nicam.Chassis wyposa¿ono w dwa tory w.cz.-p.cz., trzywejœcia / wyjœcia SCART, wejœcie SVHS, wejœcie VGAsygna³u z komputera, wejœcie YPrPb, wejœcie HDMI,wejœcia / wyjœcia sygna³ów fonii.1. Czêœæ sygna³owa chassis 17MB22W chassis 17MB22 zastosowano uk³ad VCTP firmy Micronas,który realizuje wszystkie funkcje odbiornika telewizyjnego:· przetwarzanie sygna³u fonii,· przetwarzanie sygna³u wideo – uk³ady detekcji ruchu, redukcjiszumów, skalowanie obrazu,· zawiera pamiêci wykorzystywane w procesach cyfrowe-Tor w.cz.-p.cz. 1UV1316DRX3961AWideoQSSI2CWzmacniaczfoniiMP7722Wzmacniaczs³uchawkowyTDA1308Wyjœcies³uchawkoweSCART 3WyjœcieSPDIFI2CCINCHWe./wy.foniiSCART 1Fonia we./wy.Wideo we./wy.RGB we.PamiêæEEPROMTor w.cz.-p.cz. 2SVHSSCART 2Fonia we./wy.Wideo wy.RGB/SVHS-C we.KlawiaturalokalnaSVHS-YWideo we.Wideo we.Wideo IDVTWideo DVDWideo we.Uk³adprze³¹czaj¹cysygna³y wideoI2COdbiornikpodczerwieniWyœwietlaczLCDWideo PIPProcesor VCTPModu³ IDTVPIP/PAPFonia we.Fonia we.Fonia we.Fonia IDTVFonia PIPUk³adprze³¹czaj¹cysygna³y foniiI2CWejœcie HDMIPamiêæEEPROMWejœcie YPrPbWideo ITU656Fonia YPrPbFonia PCPrze³¹czaniesygna³ów foniiKomunikacjaHDMISIL9011I2CWejœcie dlaPCRGB YPrPbWideo VGAPrze³¹czaniesygna³ów RGBH, VPrze³¹czaniesygna³ówsynchronizacjiHsync, VsyncRys.1. Schemat blokowy chassis 17MB22SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 29

Chassis Vestel 17MB22go przetwarzania sygna³ów fonii i wideo,· uk³ad teletekstu,· filtr grzebieniowy,· wytwarzanie sygna³ów OSD.Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy chassis17MB22 firmy Vestel.1.1. Tor w.cz.-p.cz.Chassis 17MB22 wyposa¿one jest w dwa tory w.cz. - p.cz..Pierwszy tor z g³owic¹ UV1316 firmy Philips i uk³adem scalonymp.cz. DRX3961A firmy Micronas odbiera i demodulujesygna³ dla obrazu g³ównego.Drugi tor w.cz.-p.cz. odbiera i demoduluje sygna³ wizji ifonii dla drugiego obrazu.Uk³ad scalony DRX3961A jest demodulatorem p.cz. wizjii fonii stereo wykorzystuj¹cym technologiê DSP w procesiedetekcji sygna³ów wizji i fonii. Uk³ad sterowany jest za pomoc¹magistrali I 2 C.Na rysunku 2 przedstawiono schemat blokowy uk³aduDRX3961A.Czêstotliwoœæ p.cz. wizji jest programowana i stabilizowanakwarcem. Filtracja sygna³ów wizji i fonii dokonywana jestw filtrach cyfrowych – uk³ad nie wymaga stosowania zewnêtrznychfiltrów.Sygna³y: wideo i p.cz. fonii z wyjœæ uk³adu podawane s¹do procesora VCTP.Sygna³y fonii i wizji z drugiego toru w.cz.-p.cz. podawanes¹ do uk³adów prze³¹czaj¹cych sygna³y wideo i audio z ró¿-nych Ÿróde³.1.2. Uk³ad VCTP - VCT 6wxyPUk³ady scalone z rodziny VCT 6wxyP firmy Micronas s¹uk³adami dedykowanymi dla odbiorników telewizyjnych z wyœwietlaczamiLCD.Uk³ad VCTP zawiera tor fonii, tor video, uk³ady przetwarzaniaobrazu 4:3 i 16:9 50/60Hz w trybie progressive lub 100/120Hz w trybie interlaced, uk³ad sterowania ekranem LCD,mikrokontroler steruj¹cy, uk³ad OSD i uk³ad teletekstu.Sygna³ami wejœciowymi toru wideo s¹ sygna³y: analogoweCVBS - Y/C lub sygna³ cyfrowy typu component HDTV,EDTV lub SDTV. Przetwarzanie sygna³ów analogowych wideoi cyfrowych component przebiega w równoleg³ych torachuk³adu VCTP, dziêki czemu mo¿liwa jest realizacja funkcji PIPi PAP. Pamiêæ obrazu zintegrowana w uk³adzie pozwala narealizacjê funkcji detekcji ruchu, redukcji szumów, obs³ugi trybufilmmode. Uk³ady skalowania obrazu pozwalaj¹ na uzyskaniewymaganego formatu obrazu.Sygna³ami wyjœciowymi z toru wideo s¹: cyfrowy sygna³LVDS do sterowania matryc¹ LCD, cyfrowy sygna³ RGB 3×10bitów lub dwa sygna³y RGB 3×8 bitów, sygna³ steruj¹cy uk³adempodœwietlania.Wyœwietlanie OSD sterowane jest zintegrowanym mikrokontrolerem8051.Tor fonii zawiera wielostandardowy demodulator i procesorfonii, interfejs sygna³ów I 2 S i wyjœcie sygna³u SPDIF i realizujewszystkie funkcje dobrze znanych procesorów fonii typuMSP firmy Micronas.Schemat blokowy uk³adu VCTP - VCT 6wxyP pokazanona rysunku 3.1.3. Wzmacniacz mocy fonii MP7722Jako wzmacniacz mocy fonii zastosowano uk³ad MP7722firmy MPS (Monolithic Power Systems). Jest to 20W wzmacniaczmocy pracuj¹cy w klasie D. Do wejœæ wzmacniacza podawanes¹ sygna³y kana³u lewego i prawego z wyjœæ uk³aduVCPT.Wyprowadzenia uk³adu:n. 1, 5, 11, 16 – nie pod³¹czane,n.2 - REF1 – ustalanie napiêcia referencyjnego dla wzmacniacza1,n.4 - AGND1 – masa analogowa toru 1,n.6 - EN1 – wejœcie to musi byæ po³¹czone z wejœciem EN2;stan wysoki na wejœciach EN1, EN2 w³¹cza wzmacniacze,stan niski blokuje wzmacniacze,n.7 - IN2 – wejœcie odwracaj¹ce wzmacniacza 2,n.8 - REF2 – ustalanie napiêcia referencyjnego dla wzmacniacza2,n.9 - AGND2 – masa analogowa toru 2,n.10 - EN2 – wejœcie to musi byæ po³¹czone z wejœciem EN1;stan wysoki na wejœciach EN1, EN2 w³¹cza wzmacniacze,stan niski blokuje wzmacniacze,n.12 - BS2 – wejœcie bootstrap toru 2. Wejœcie to musi byæpo³¹czone przez kondensator z wyjœciem wzmacniacza –wyprowadzenie SW2. Wejœcie BS2 dostarcza pr¹d bramkigórnego tranzystora MOSFET wzmacniacza mocy.n.13 - VDD2 – napiêcie zasilania toru 2,n.14 - SW2 – wyjœcie wzmacniacza 2,n.15 - PGND2 – masa mocy toru 2,frefDRX3961AGeneratorsygna³uzegarowegoBlok DSPARWdlag³owicyPrzetwornikD/ANapiêcieARWdla g³owicyWejœciesygna³up.cz.FiltrPrzetwornikA/DOdtworzenienoœnejFiltrARWwizjiARWfoniiPrzetwornikD/APrzetwornikD/ACVBSP.cz. foniiRys.2. Schemat blokowy uk³adu DRX3961A30 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Wejœcie audioWyjœcie audioWyjœcie -SubwooferWyjœcie -g³oœnikiWyjœcie -s³uchawkiWyjœcie -SPDIFWyjœcie I2SOpóŸnienie I2SWejœcieITU656Wejœciasygna³ówI2SWejœciep.cz. foniiSIFInterfejsI2SDemodulatorfoniiProcesorfoniiInterfejsSPDIF, I2SSynchronizacjaVCT 6wxyPSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 31ITU6563x8bit RGBlubITU601/656YPrPbCVBSYCrCbRGBCVBSI2CJTAGGPIOWejœcia sygna³ów analogowych.Matryca. Prze³¹czanie.Enkodersygna³uITU656Dekoder 3x8bit RGBInterfejs HDTVInterfejs SDTVFiltr grzebieniowyDekoder koloruWydzielaniesygna³ów VBI(teletekst,sygn. cyfr.)Interfejsy:I2C, JTAG,GPIO, UARTRTC, CADCMikserSkalowanieH/VMikrokontroler8051Sygna³ HDUk³ad detekcji ruchuDetekcja trybu FilmmodeUk³ad redukcji szumówPamiêæBuforpamiêciPamiêæFlashUk³adwybieraniaPamiêæXRAMDekodersygna³uITU656SkalowanieH/VGeneratorsygna³ówgrafikiGeneratorsygna³ówgrafikiPamiêæznakówROMMikserSkalowanieH/VSkalowanieH/VRys.3. Schemat blokowy uk³adu VCT 6wxyPUk³ad poprawyjakoœci sygna³uPSIMikserMikserPrzetworniksygna³ówRGBD/AKonwerterLVDSSygna³ysteruj¹cedla LCDInterfejsdla sygna³ówgrafikiGeneratorsygna³ówUk³ad "Reset"WyjœcieRGBanalog.WyjœcieLVDS-sterowanie LCDCLKH/VDEPWMWejœcie/wyjœciesygna³ówgrafikiXTALSygna³"Reset"Chassis Vestel 17MB22

Chassis Vestel 17MB22n.17 - BS1 – wejœcie bootstrap toru 2. Wejœcie to musi byæpo³¹czone przez kondensator z wyjœciem wzmacniacza –wyprowadzenie SW1. Wejœcie BS1 dostarcza pr¹d bramkigórnego tranzystora MOSFET wzmacniacza mocy.n.18 - VDD1 – napiêcie zasilania toru 1,n.19 - SW1 – wyjœcie wzmacniacza 1,n.20 - PGND1 – masa mocy wzmacniacza 1.1.4. Wzmacniacz s³uchawkowy TDA1308W torze wzmacniacza sygna³ów kana³u lewego i prawegodo s³uchawek zastosowano uk³ad TDA1308 firmy Philips.Wzmocnienie ustalane jest rezystorem w³¹czonym pomiêdzywejœcie i wyjœcie uk³adu.Wyprowadzenia:n.1 – wyjœcie wzmacniacza A,n.2 – odwracaj¹ce wejœcie wzmacniacza A,n.3 – nieodwracaj¹ce wejœcie wzmacniacza A,n.4 – masa,n.5 - nieodwracaj¹ce wejœcie wzmacniacza B,n.6 – odwracaj¹ce wejœcie wzmacniacza B,n.7 – wyjœcie wzmacniacza B,n.8 – zasilanie 5V.1.5. Uk³ad SIL9011Uk³ad SIL9011 jest odbiornikiem sygna³ów HDMI zgodnychze specyfikacj¹ HDMI1.1, HDCP1.1 i DVI1.0.Do uk³adu podawane s¹ sygna³y z wejœcia HDMI odbiornika.Cyfrowe sygna³y z wyjœæ uk³adu SIL9011 podawane s¹do procesora VCPT.Standard HDMI1.1 jest kompatybilny ze standardemDVI1.0, co pozwala na pod³¹czenie do wejœæ HDMI równie¿sygna³ów DVI.1.6. Uk³ad prze³¹czaj¹cy µPA672T (oznaczenieobudowy SMD: MA)Uk³ad zawiera dwa tranzystory MOSFET 50V, 100mA is³u¿y do prze³¹czania sygna³ów.Wyprowadzenia uk³adu:n.1 – Ÿród³o 1,n.2 – bramka 1,n.3 – dren 1,n.4 – Ÿród³o 2,n.5 – bramka 2,n.6 – dren 2.1.7. Multipleksery M74HC4052Uk³ad M74HC4052 zawiera dwa czterowejœciowe analogoweuk³ady prze³¹czaj¹ce.Multipleksery M74HC4052 zastosowano do:· prze³¹czania sygna³ów RGB z wejœcia VGA i YPrPb,· prze³¹czania sygna³ów fonii z wejœæ Cinch.1.8. Uk³ady zerowania MAX809, MAX810Uk³ady MAX809 i MAX810 s¹ uk³adami monitoruj¹cyminapiêcie zasilania i dostarczaj¹cymi sygna³ zerowania (Reset)dla mikrokontrolera. Sygna³ zerowania jest generowany, gdynapiêcie zasilania spada poni¿ej poziomu progowego.Uk³ad MAX810 generuje stan wysoki w czasie sygna³uReset, uk³ad MAX809 generuje stan niski w czasie sygna³uReset.Oba uk³ady produkowane s¹ w obudowach SOT-23 lubSC-70 (mniejsza wersja obudowy SOT-23).Wyprowadzenia:n.1 – masa,n.2 – wyjœcie sygna³u Reset,n.3 – wejœcie napiêcia zasilania.1.9. Pamiêæ EEPROM 24LC21Jest to pamiêæ 1kbit sterowana szyn¹ I 2 C. Pamiêæ mo¿epracowaæ w dwóch trybach:· w trybie I 2 C, w którym mo¿liwa jest transmisja danych doi z pamiêci,· w trybie nadawania, w którym sygna³ zegarowy podawanyjest do wejœcia VCLK. Dane transmitowane s¹ w czasieprzedniego zbocza sygna³u VCLK.Po w³¹czeniu zasilania pamiêæ jest w trybie nadawania.Wyprowadzenia pamiêci:n.1, 2, 3 – nie wykorzystywane,n.4 – masa,n.5 – wejœcie - wyjœcie sygna³u SDA,n.6 – wejœcie sygna³u zegarowego SCL,n.7 – wejœcie sygna³u zegarowego VCLK,n.8 – zasilanie.1.10. Pamiêæ EEPROM 24AA02 / 24LC02BJest to pamiêæ EEPROM 2kb sterowana szyn¹ I 2 C.Wyprowadzenia pamiêci:n.1, 2, 3 – nie wykorzystywanen.4 – masan.5 – wejœcie - wyjœcie sygna³u SDAn.6 – wejœcie sygna³u zegarowego SCLn.7 – wejœcie sygna³u WP zabezpieczaj¹cego przed zapisemn.8 – zasilanie.1.11. Pamiêæ EEPROM M24C64WBN60Pamiêæ EEPROM 64kb sterowana szyn¹ I 2 C.Wyprowadzenia pamiêci:n.1, 2, 3. - E0, E1, E2 – wejœcia adresowen.4 – masan.5 – wejœcie - wyjœcie sygna³u SDAn.6 – wejœcie sygna³u zegarowego SCLn.7 – wejœcie sygna³u WC zabezpieczaj¹cego przed zapisem.Stan wysoki na tym wejœciu blokuje zapis do pamiêci, stanniski pozwala na zapis.n.8 – zasilanie.2. Uk³ad zasilania odbiornikaNa rysunku 4 przedstawiono schemat blokowy uk³adu zasilaniaodbiornika.Tor zasilania wytwarza napiêcia:· 24V do zasilania wzmacniacza mocy fonii,· 1.8V, 3.3V i 5V – napiêcia trybu czuwania,· 8V, 10V, 12V, 33V, 5V, 3.3V i 1.8V – napiêcia zasilaj¹ceposzczególne bloki chassis.32 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Chassis Vestel 17MB22Zasilacz220Vac/24VDCTranzystorprze³¹czaj¹cy-MOSFETTranzystorprze³¹czaj¹cy-MOSFETStabilizatorLM317+24V+10VW³¹czanieodbiornikaPrze³¹cznikPraca/CzuwanieKonwerterDC-DC+33V+8VKonwerterDC-DCKonwerterDC-DC+5VKonwerterDC-DCMPS1593+12V+5VSTBUk³adprze³¹czaj¹cy+5VStabilizatorLM1084+3.3VSTBUk³adprze³¹czaj¹cy+3.3VKonwerterDC-DCStabilizatorLM1086+1.8VSTBUk³adprze³¹czaj¹cy+1.8VRys.4. Schemat blokowy uk³adu zasilania2.1. Stabilizator LM1117Stabilizator o ma³ym spadku napiêcia pomiêdzy wejœciemi wyjœciem - 1.2V przy pr¹dzie obci¹¿enia 800mA. Wyprowadzeniauk³adu s¹ takie same jak wyprowadzenia uk³adu LM317.2.2. Stabilizator LM1084Stabilizator o ma³ym spadku napiêcia pomiêdzy wejœciemi wyjœciem – 1.5V przy pr¹dzie wyjœciowym 5A. Wyprowadzeniauk³adu s¹ takie same jak wyprowadzenia uk³adu LM317.2.3. Stabilizator LM1086Stabilizator o ma³ym spadku napiêcia pomiêdzy wejœciemi wyjœciem – 1.5V przy pr¹dzie wyjœciowym 1.5A. Wyprowadzeniauk³adu s¹ takie same jak wyprowadzenia uk³adu LM317.2.4. Przetwornica DC-DC MP1593Uk³ad scalony MP1593 firmy MPS (Monolithic Power Systems)jest regulatorem napiêcia pracuj¹cym w uk³adzie przetwornicyDC-DC obni¿aj¹cej napiêcie. Zawiera tranzystorMOSFET. Maksymalny pr¹d wyjœciowy – 3A. Uk³ad wymagastosowania niewielkiej liczby elementów wyjœciowych zapewniaj¹cdobr¹ stabilizacjê napiêcia wyjœciowego oraz zabezpieczenieprzed zwarciem na wyjœciu. Czêstotliwoœæ pracy -385kHz.Wyprowadzenia uk³adu:n.1 - BS – wejœcie po³¹czone z bramk¹ tranzystora MOSFET,n.2 - IN – wejœcie napiêcia, zakres napiêæ wejœciowych: 4.75V-28V,n.3 - SW – wyjœcie regulatora,n.4 - GND – masa,n.5 - FB – wejœcie sprzê¿enia zwrotnego, do tego wyprowadzeniapodawane jest poprzez dzielnik napiêcie wyjœciowe,n.6 - COMP – wejœcie kompensacji uk³adu regulacji,n.7 - EN – wejœcie dla sygna³y cyfrowego w³¹czaj¹cego lubwy³¹czaj¹cego przetwornicê; stan niski na tym wejœciu blokujeuk³ad,n.8 - SS – wejœcie dla przy³¹czenia kondensatora uk³adu miêkkiegostartu.}SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 33

Obwód startowy zasilacza chassis K1 firmy Grundig, BekoObwód startowy zasilacza chassis K1 firmy Grundig, BekoKarol ŒwiercW „Serwisie Elektroniki” nr 5/2008 opisywaliœmy problemyz zasilaczem OTVC Grundig, Beko chassis K1, miêdzyinnymi problemy ze startem tego uk³adu. Tytu³em uzupe³nieniapublikujemy wyjaœnienie pracy obwodu startowego zasilaczatego chassis.Obwód startowy w odbiorniku z chassis K1 jest bardzo oryginalny.Zamiast zwykle stosowanego rezystora (rezystorów)startowych, zastosowano tu obwód bezstratny. Elementy C634,D611, D621 oraz diody D606, D608 pracuj¹ jako pompa ³adunku(D606 i D608 znajduj¹ siê w mostku Graetza, ale maj¹wp³yw na pracê tego obwodu). W razie ich ma³ej wydolnoœci,najskuteczniejsze bêdzie zwiêkszenie pojemnoœci C634 (naschemacie jest te¿ równoleg³y C644 bez oznaczonej wartoœci).Wydajnoœæ pr¹dowa zastosowanej tu pompy ³adunku – dlaobwodu startowego zachowuje siê ona jak Ÿród³o pr¹dowe,dla wartoœci C634 = 100nF I = 1.5 mA. Wyliczenie pochodzi zrównania: I = 100nF × 300V × 50Hz (100nF to C634, a 300Vto ró¿nica szczytowej wartoœci napiêcia sieci i V C C zasilaniaIC602, oko³o 10V).Sk¹d wzór ten siê bierze? Otó¿, w fazie startu mo¿na zaniedbaæindukcyjnoœci L603 i uzwojenia 6-8 transformatora,dla czêstotliwoœci 50Hz s¹ one znikome. Natomiast, w ka¿-dym do³ku sieci C634 nabiera ³adunek za dzia³aniem diodyD621. Przepompowuje go zaœ do C652 za poœrednictwem diodyD611 w fazach szczytu sieci. Potencja³y obu linii sieci wzglêdemmasy gor¹cej uk³adu wyznaczone s¹ klampuj¹cym dzia-³aniem diod mostka Graetza i st¹d wynika, ¿e okreœlona wy¿ej230VACC634D621TR60168D611C652D606D608„Pó³” mostkaGraetzado n.8 IC602 (Vcc)Rys.1. Obwód startowy zasilacza chassis K1porcja ³adunku zostanie przepompowana jeden raz na okressinusoidy sieci. Niech tak¿e nie martwi Czytelnika fakt, i¿ „nabrany”³adunek na kondensatorze C634 mo¿e wygl¹daæ na zerowy(jednakowe potencja³y po obu stronach pojemnoœci wtej fazie). W pracy pompy ³adunku o sprzê¿eniu pojemnoœciowymistotne s¹ tylko wartoœci miêdzyszczytowe napiêæ. Narysunku 1 zobrazowano powy¿sze wyjaœnienie.Jeœli ktoœ z Czytelników by³by zainteresowany bardziej wnikliwymrozpatrzeniem pracy tego obwodu, mo¿na podj¹æ analizêjego wp³ywu ju¿ po wystartowaniu przetwornicy. W istocie,jako wysokonapiêciowe Ÿród³o pr¹dowe, dalej pompuje porcje³adunku. Pozostawmy otwarte pytanie, jakie têtnienia napiêciazasilania sterownika fakt ten spowoduje, oraz czy mo¿e to mieæwp³yw na pracê przetwornicy w stanie ustalonym? }Co mo¿na usprawniæ w lutownicy transformatorowej?Edward BitnerNa rynku narzêdzi dla elektroników wystêpuje bogata ofertanajró¿niejszych lutownic z ró¿nymi „bajerami”. Jednak ka¿dyszanuj¹cy siê elektronik u¿ywa tradycyjnej lutownicy transformatorowej.Jest ona niezast¹piona szczególnie w naprawach domowychi nie tylko. O jej zaletach nie bêdê pisaæ. Ka¿dy je dobrzezna. Pos³ugiwanie siê ni¹ wymaga tylko trochê wprawy, a ot¹ nie trudno w naszym zawodzie i nawet elementy SMD mo¿naz powodzeniem ni¹ lutowaæ, a szczególnie rozlutowywaæ.Posiada ona jedn¹ zasadnicz¹ wadê, która dotyczy oœwietlenia.Niejednokrotnie musimy lutowaæ w miejscach, gdzie dostêpœwiat³a naturalnego jest mocno utrudniony. Lutownica transformatorowaposiada, co prawda niewielk¹ ¿aróweczkê s³u¿¹c¹ dobezpoœredniego oœwietlania miejsca lutowania, ale jej moc jestniewystarczaj¹ca, a œwiat³o wyj¹tkowo rozproszone – czyli oœwietlatam gdzie tego najmniej oczekujemy. Wtedy nie widzimy dobrzeprocesu lutowania i zwykle przegrzewamy elementy lutowane.Idealnym rozwi¹zaniem jest zastosowanie w miejsce tradycyjnej¿arówki bia³ej diody LED o œrednicy 10 mm, 50000 mcd(50 kandeli) oraz 10-15 stopniowym k¹cie rozproszenia œwiat³a.Usuwamy ¿arówkê wraz z oprawk¹. W otwór wciskamy diodêLED. Do jednej (dowolnej) koñcówki diody do³¹czmy rezystorograniczaj¹cy pr¹d diody – oko³o 1k/0.25W. Dioda nie wymagadodatkowego prostownika. Ona sama pe³ni rolê prostownika izarazem Ÿród³a œwiat³a. Mamy gotowe zastêpcze Ÿród³o œwiat³a,które lutujemy bezpoœrednio do uzwojenia, które pierwotnie zasila³o¿arówkê. Miejsce po³¹czenia os³aniamy rurkami termokurczliwymi.Strumieñ œwiat³a jest bardzo silny. Bardzo wyraŸniewidaæ miejsce lutowania. Lutownica pracuje z wiêksz¹ moc¹,poniewa¿ nie wystêpuje dodatkowe obci¹¿enie transformatoraprzez ¿arówkê. Dioda LED pobiera tylko 30 - 50mW mocy.Podczas u¿ywania tak zmodyfikowanej lutownicy stwierdzi-³em, ¿e Ÿród³o œwiat³a jest bardzo dobre, ale jednopo³ówkoweprostowanie pr¹du powoduje efekt stroboskopowy. Zauwa¿amyto szczególnie, gdy poruszamy lutownic¹. Dlatego proponujê zastosowaniemostka Graetza 1A/600V do³¹czonego bezpoœredniodo uzwojenia wtórnego lutownicy. Na wyjœciu mostka nale¿yzastosowaæ kondensator elektrolityczny 10µF/50V. Dopiero dowyjœcia mostka pod³¹czamy diodê LED z rezystorem ograniczaj¹cympr¹d. Taka przeróbka daje jeszcze silniejszy strumieñ œwiat³a,który zbli¿a siê do bardziej ciep³ego œwiat³a bia³ego. }34 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

OTVC Grundig chassis K2OTVC Grundig, Beko chassis K2Rajmund WiœniewskiChassis K2 jest naturalnym nastêpc¹ chassis K1, bêd¹cymefektem wprowadzania zmian wynikaj¹cych z doœwiadczeñdostrze¿onych w trakcie produkcji wielkoseryjnej odbiornikówz chassis K1, z eliminacji mankamentów dostrze¿onych w trakcieeksploatacji tych odbiorników, zmian maj¹cych na celupoprawê ich jakoœci i niezawodnoœci oraz wprowadzenia mo¿-liwoœci wspó³pracy z szerszym asortymentem podzespo³ów (naprzyk³ad mo¿liwoœæ stosowania ró¿nych typów kineskopów,ró¿nych producentów).Schemat chassis Beko, Grundig K1 zosta³ zamieszczony wdodatkowej wk³adce schematowej do „SE”2/2007, natomiastcharakterystykê, opis uk³adów, tryb serwisowy i funkcje specjalneopublikowano na ³amach „Serwisu Elektroniki” w nr 4/2007,W pocz¹tkowej fazie produkcji wielkoseryjnej na baziechassis K1 zosta³y wyprodukowane przez firmê Grundig nastêpuj¹ceodbiorniki telewizyjne:· Arcance 55 Flat: MF55-2502 IT/TOP, MF55-2502 TOP,MF55-2502/8 FR/TOP, MF55-2502/8 TOP,· Elegance 55 Flat: MF55-2502 TOP, MF55-2502/5 SK/TOP, MF55-2502/5 TOP, MF55-2502/8 FR/TOP, MF55-2503/8 PL/TOP, MF55-2503/8,· TOP Sedance 55: ST 55-2502 TOP ST 55-2502/5 TOP ST55-2502/8 FR/TOP ST 55-2503/8 TOP.W kolejnej fazie produkcji zaczêto wytwarzaæ nastêpuj¹ceodbiorniki:· Elegance 55 Flat: MF55-2502 Top, MF55-2502/5 Text,MF55-2502/8 FR Text, MF55-2503/8 PL Text,· K21: PF-2603/8 Text,· Lenaro 55 Flat: MF55-5501 Top, MF55-5501/8 Text,· Sedance 55: ST55-2502 Text, ST55-2502/5 Top,· Xentia 21: MFS55-4701/8 Top.W odbiornikach tych na pocz¹tku by³y montowane chassisK1, w którym dokonywano zmian konstrukcyjnych, a w dalszejfazie produkcji, po opracowaniu chassis K2, zaczêto montowaæw nich w³aœnie to chassis (chassis K2). Oznacza to, ¿e wwymienionych powy¿ej modelach mo¿na „spotkaæ” zarównochassis K1, jak i chassis K2. O tym, na którym chassis zosta³zbudowany danych model telewizora informuje tabliczka znamionowawzglêdnie nadruk na p³ycie drukowanej chassis:· chassis K2 (typ na tabliczce znamionowej): XDK190 (nadrukna p³ycie PCB),· chassis K1 (typ na tabliczce znamionowej): KX1190 (nadrukna p³ycie PCB).Odbiorniki z oboma typami chassis: K1 i K2 obs³ugiwanes¹ za pomoc¹ tego samego – pilota TP160C.1. Tryb serwisowy, funkcje serwisowe ifunkcje specjalne1.1. Wejœcie w tryb serwisowyW celu wejœcia w tryb serwisowy nale¿y przyciskiem [i]pilota wywo³aæ menu g³ówne (menu informacyjne) i w opcji“Service Code” przyciskami numerycznymi pilota wprowadziækod serwisowy “8500”.1.2. Obs³uga trybu serwisowego1. Wybór (wywo³anie) menu regulacyjnego nastêpuje za pomoc¹przycisków [P+] lub [ P-] po zatwierdzeniu przyciskiem[OK].2. Wyboru punktu regulacyjnego menu dokonuje siê równie¿przyciskami [P+] lub [P-].3. Regulacjê lub zmianê ustawienia przeprowadza siê przyciskami[-] lub [+], [1] lub [ 3] albo [ 4] lub [ 6]. Przyciski[ -], [ 1] i [4] powoduj¹ zmniejszanie wartoœci, przyciski[+], [ 3] i [ 6] jej zwiêkszanie, przy czym przyciski[-] / [ +] zmieniaj¹ wartoœæ o 1, przyciski [ 1] / [3] o 10,a przyciski [4] / [ 6] o 100.4. Opuszczenie menu nastêpuje po naciœniêciu przycisku [ i].1.3. Wyjœcie z trybu serwisowegoZakoñczenie trybu serwisowego i wyjœcie z niego do normalnejpracy nastêpuje po naciœniêciu przycisku [TXT].1.4. Menu serwisoweZ poziomu g³ównego menu serwisowego dostêpne s¹ nastêpuj¹cesubmenu:· OPTIONS· SOUND OPTIONS· IF ADJ.· Geometry Adj.– 50 HZ GEOM.– 50 HZ GEOM. II– 50 HZ GEOM. EHT– 60 HZ GEOM.– 60 HZ GEOM. II– 60 HZ GEOM. EHT· Video Adj.– VIDEO ADJ. I– VIDEO ADJ. II– VIDEO ADJ. III· EEPROM EDIT· PRESETMenu OPTION i SOUND OPTIONS s¹ takie same dla chassisK1 i K2, a poniewa¿ zosta³y one szczegó³owo omówione wartykule „OTVC Grundig chassis K1” opublikowanym w „SE”4/2007, w tym miejscu informacje te zosta³y pominiête.Zawartoœci pozosta³ych podmenu wraz z objaœnieniami iwartoœciami domyœlnymi dla wszystkich parametrów opisywanychmodeli odbiorników telewizyjnych z chassis K2 zosta³yzamieszczone w tabeli 1.1.5. Wymiana uk³adów IC101 lub IC401Po wymianie uk³adu procesora IC101 - VCTI lub pamiêciEEPROM IC401 - 24C16 konieczne jest sprawdzenie, ustawieniei regulacja wszystkich parametrów przewidzianych wramach trybu serwisowego.1.6. Program ATSJest to program automatycznie wyszukuj¹cy stacjê nadaw-SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 35

OTVC Grundig chassis K2Tabela 1.Menu[P-]/[P+]+[OK]Parametr (punkt menu)wybierany przyciskami [ P- ]/[P+]Elegance 55 FlatMF55-2502 TOPElegance 55 FlatMF55-2502/ 5 TextElegance 55 FlatMF55-2502/8 FR/TextElegance 55 FlatMF55-2503/8 PL/TextK21PF-2603/8 TOPLenaro 55 FlatMF55-5501 TOPLenaro 55 FlatMF55-5501/8 TextSedance 55ST55-2502 TextSedance 55ST55-2502/ 5 TOPXentia 21MFS55-4701/8 TOP1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1260HZ GEOM. 50HZ GEOM. EHT 50HZ GEOM. HOR. II50HZ GEOM.IF ADJ.AGC (ARW) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4AGC FOR VHF I (ARW dla pasma VHF I) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4PIP AGC (ARW dla PIP) 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15PIP AGC FOR VHF I (ARW dla PIP dla pasma VHF I) 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20VERTICAL AMPLITUDE * (wysokoœæ obrazu) -250 -250 -250 -250 140 -250 -250 -250 -250 245VERTICAL SHIFT * (pozycjonowanie w pionie) 2 2 2 2 7 2 2 2 2 5LINEARITY * (liniowoœæ) 20 20 20 20 40 20 20 20 20 0S-CORRECTION * (korekcja S) 140 140 140 140 40 140 140 140 140 140VERTICAL ANGLE * (korekcja równoleg³oœci pionowych liniI) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0VERTICAL BOW * (korekcja wygiêæ ³ukowatych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0START LINE MEASUR. (pocz¹tek linii pomiarowej) 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11VER. BLANKING STOP (koniec imp. wygaszania pionowego) 20 20 20 20 22 20 20 20 20 21VER. BLANKING START (pocz¹tek imp. wygasz. pionowego) 333 333 333 333 333 333 333 333 333 333HORIZONTAL WIDTH * (szerokoœæ obrazu) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 75HORIZONTAL SHIFT * (pozycjonowanie w poziomie) -23 -23 -23 -23 -44 -23 -23 -23 -23 -25TRAPEZE CORR. I * (korekcja zniekszta³ceñ trapezowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0CUSHION CORR. I * (korekcja zniekszta³ceñ poduszkowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -120UPPER CORNER 1I*(kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40LOWER CORNER 1I*(kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40UPPER CORNER 2I*(kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0LOWER CORNER 2I*(kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0HOR. BLANKING STOP (koniec imp. wygasz. poziomego) 215 215 215 215 205 215 215 215 215 210HOR. BLANKING START (pocz¹tek imp. wygasz. poziomego) 1235 1235 1235 1235 1245 1235 1235 1235 1235 1235HOR. OSD POSITION * (pozycjonowanie OSD w poziomie) 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31VER. OSD POSITION * (pozycjonowanie OSD w pionie) 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18HOR. WIDTH II (szerokoœæ obrazu) 110 110 110 110 110 110 110 110 110 110VER ZOOM II 60 60 60 60 68 60 60 60 60 60FLYBL 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14TRAPEZE CORR. II * (korekcja zniekszta³ceñ trapezowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0CUSHION CORR. II * (korekcja zniekszta³ceñ poduszkowych) 0 0 68 14 60 14 0 0 0 -90UPPER CORNER 1 II * (kor. zniekszt. w górnych rogach) 60 14 60 14 0 0 0 0 0 10LOWER CORNER 1 II * (kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0UPPER CORNER 2 II * (kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 60 14 60 14 0 0LOWER CORNER 2 II * (kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 -90 0 0 10 0 0 0 0 0EHT TRESHOLD (próg wysokiego napiêcia EHT) 70 70 70 70 63 70 70 70 70 80EHT TIME CONSTANT (sta³a czasowa napiêcia EHT) 40 40 40 40 60 40 40 40 40 40VERTICAL EHT 1 (kompensacja zmian nap. EHT w pionie) -162 -162 -162 -162 -110 -162 -162 -162 -162 -130VERTICAL EHT 2 (kompensacja zmian nap. EHT w pionie) -160 -160 -160 -160 -120 -160 -160 -160 -160 -30HORIZONTAL EHT 1 (komp. zmian nap. EHT w poziomie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -45HORIZONTAL EHT 2 (komp. zmian nap. EHT w poziomie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -20EHT DTC 0 0 0 0 -50 0 0 0 0 -50EHT P1 0 0 0 0 -49 0 0 0 0 0EHT P2 0 0 0 0 -50 0 0 0 0 0VERTICAL AMPLITUDE * (wysokoœæ obrazu) -206 -206 -206 -206 210 -206 -206 -206 -206 280VERTICAL SHIFT * (pozycjonowanie w pionie) 9 9 9 9 17 9 9 9 9 10LINEARITY * (liniowoœæ) 0 0 0 0 40 0 0 0 0 0S-CORRECTION * (korekcja S) -41 -41 -41 -41 -30 -41 -41 -41 -41 140VERTICAL ANGLE * (korekcja równoleg³oœci pionowych liniI) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0VERTICAL BOW * (korekcja wygiêæ ³ukowatych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0START LINE MEASUR. (pocz¹tek linii pomiarowej) 11 11 11 11 12 11 11 11 11 1136 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

OTVC Grundig chassis K2Tabela 1. cd.1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12VER. BLANKING STOP (koniec imp. wygaszania pionowego) 18 18 18 18 18 18 18 18 18 21VER. BLANKING START (pocz¹tek imp. wygasz. pionowego) 333 333 333 333 333 333 333 333 333 333HORIZONTAL WIDTH * (szerokoœæ obrazu) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70HORIZONTAL SHIFT * (pozycjonowanie w poziomie) -42 -42 -42 -42 -61 -42 -42 -42 -42 -35TRAPEZE CORR. I * (korekcja zniekszta³ceñ trapezowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0VIDEO ADJ. IIIVIDEO ADJ. IIVIDEO ADJ. I 60HZ GEOM. EHT 60HZ GEOM. HOR. II60HZ GEOM.CUSHION CORR. I * (korekcja zniekszta³ceñ poduszkowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -125UPPER CORNER 1I*(kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50LOWER CORNER 1I*(kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50UPPER CORNER 2I*(kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0LOWER CORNER 2I*(kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0HOR. BLANKING STOP (koniec imp. wygasz. poziomego) 190 190 190 190 183 190 190 190 190 190HOR. BLANKING START (pocz¹tek imp. wygasz. poziomego) 1225 1225 1225 1225 1245 1225 1225 1225 1225 1225HOR. OSD POSITION * (pozycjonowanie OSD w poziomie) 18 18 18 18 16 18 18 18 18 18VER. OSD POSITION * (pozycjonowanie OSD w pionie) 6 6 6 6 8 6 6 6 6 20HOR. WIDTH II (szerokoœæ obrazu) 110 110 110 110 0 110 110 110 110 110VER ZOOM II 60 60 60 60 65 60 60 60 60 60CUTOFF TIMER 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10TRAPEZE CORR. II * (korekcja zniekszta³ceñ trapezowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0CUSHION CORR. II * (korekcja zniekszta³ceñ poduszkowych) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -120UPPER CORNER 1 II * (kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70LOWER CORNER 1 II * (kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0UPPER CORNER 2 II * (kor. zniekszt. w górnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0LOWER CORNER 2 II * (kor. zniekszt. w dolnych rogach) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0EHT TRESHOLD (próg wysokiego napiêcia EHT) 80 80 80 80 50 80 80 80 80 80EHT TIME CONSTANT (sta³a czasowa napiêcia EHT) 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40VERTICAL EHT 1 (kompensacja zmian nap. EHT w pionie) -93 -93 -93 -93 -123 -93 -93 -93 -93 -180VERTICAL EHT 2 (kompensacja zmian nap. EHT w pionie) -80 -80 -80 -80 -120 -80 -80 -80 -80 90HORIZONTAL EHT 1 (komp. zmian nap. EHT w poziomie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30HORIZONTAL EHT 2 (komp. zmian nap. EHT w poziomie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -230EHT DTC 0 0 0 0 -50 0 0 0 0 0EHT P1 0 0 0 0 -50 0 0 0 0 0EHT P2 0 0 0 0 -55 0 0 0 0 0R. DRIVE, G. DRIVE, B. DRIVE (wzmocnienie R, G, B) 356 356 356 356 356 356 356 356 356 356R. CUTOFF, G. CUTOFF, B. CUTOFF (p. odciêcia R, G, B) 156 156 156 156 156 156 156 156 156 156IBRM 270 270 270 270 280 270 270 270 270 320WDRM 290 290 290 290 270 290 290 290 290 370SCREEN ADJ. (ustawianie napiêcia siatki drugiej) 296 296 296 296 297 296 296 296 296 300BCL GAIN 270 270 270 270 280 270 270 270 270 360BCL TRESHHOLD 200 200 200 200 180 200 200 200 200 150BCL TRESHHOLD II 130 130 130 130 175 130 130 130 130 80BCL TIME CONSTANT 1 511 511 511 511 511 511 511 511 511 511BCL TIME CONSTANT 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0OSD BRIGHTNESS (jasnoœæ OSD) 120 120 120 120 130 120 120 120 120 190OSD CONTRAST (kontrast OSD) 140 140 140 140 120 140 140 140 140 190TXT BRIGHTNESS (jasnoœæ teletekstu) 110 110 110 110 100 110 110 110 110 110TXT CONTRAST (kontrast teletekstu) 110 110 110 110 120 110 110 110 110 160VC DELAY FOR PAL (opóŸnienie luminancji dla PAL) 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9VC DELAY FOR SECAM (opóŸnienie luminancji dla SECAM) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2VC DELAY FOR NTSC (opóŸnienie luminancji dla NTSC) 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10SUBCARRIER ADJ. (regulacja podnoœnej) 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18DPWL GAIN -300 -300 -300 -300 -300 -300 -300 -300 -300 -250DPWL START P. 400 400 400 400 500 400 400 400 400 450PWL TIME CONSTANT 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1PWL 90 90 90 90 70 90 90 90 90 90SVM GAIN (wzmocnienie mod. prêdkoœci skanowania SVM) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0SVM CORING (reg. wspó³czynnika redukcji szumu SVM) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0SVM LIMITER (ogranicznik mod. prêdkoœci skanowania SVM) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0SVM DELAY (opóŸnienie mod. prêdkoœci skanowania SVM) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0SVM DIFF. WINDOW (opóŸnienie uk³. ró¿niczkuj¹cego SVM) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 37

OTVC Grundig chassis K2cz¹ (stacjê o akceptowanej przez system jakoœci), zatrzymuj¹cysiê po jej znalezieniu i zapamiêtuj¹cy j¹ wraz ze standardemw którym jest nadawana i ewentualnie danymi dodatkowymi.Po zapamiêtaniu procedura wyszukiwania jest kontynuowana.W celu uruchomienia programu automatycznego strojeniaATS nale¿y:· po wywo³aniu za pomoc¹ przycisku [i] menu g³ównego(Main menu) nale¿y przyciskami [P+] / [P-] wybraæ parametr“Channel Settings” (w menu niemieckojêzycznym“Suchen/Abstimmung”) i zatwierdziæ go przyciskiem[OK],· w otwartym submenu przyciskami [ P+] / [P-] wybraæparametr “"Autoprogram” (niem. “Programmsuchlauf”) izatwierdziæ go przyciskiem [OK],· w otwartym oknie przyciskami [ P+] / [ P-] a nastêpnieprzyciskami [-] / [+] wybraæ kraj i zatwierdzaj¹c wybórprzyciskiem [OK], uruchomiæ procedurê wyszukiwania.Zatrzymanie procedury automatycznego wyszukiwania stacji(programu ATS) nastêpuje po naciœniêciu przycisku [ i].1.7. Wersja programu steruj¹cegoNumer wersji oprogramowania steruj¹cego (software) jestwyœwietlany w menu serwisowym na przyk³ad w nastêpuj¹cejpostaci:SK1256G-02 T0115:59:1723/02/05 F11.8. Obraz testowyW celu wyœwietlenia obrazu testowego nale¿y uaktywniætryb serwisowy (nacisn¹æ przycisk [i] i wprowadziæ kod serwisowy“8500”), po czym nacisn¹æ przycisk [ AV].1.9. Edycja pamiêci EEPROMTa funkcja nie jest dostêpna w warunkach serwisowych,jest zastrze¿ona jedynie do zastosowania w warunkach fabrycznych.1.10. Funkcja “PRESET”Uwaga: Wywo³anie funkcji “PRESET” powoduje zast¹pieniewszystkich specyficznych wartoœci i ustawieñ dla danegoodbiornika przez wartoœci domyœlne (wartoœci podstawowe).Po wywo³aniu tej funkcji nie jest gwarantowane prawid³owefunkcjonowanie odbiornika. Dla prawid³owego ioptymalnego funkcjonowania konieczne jest przeprowadzeniewszystkich ustawieñ i regulacji przewidzianych w ramachtrybu serwisowego.W celu uruchomienia funkcji “PRESET” nale¿y po uruchomieniutrybu serwisowego (naciœniêcie przycisku [ i] iwprowadzenie kodu serwisowego “8500”), przyciskami [ P+]/ [P-] wybraæ parametr “PRESET” i zatwierdziæ go przyciskiem[ OK]. Nast¹pi wówczas za³adowanie nastêpuj¹cychwartoœci domyœlnych:· Options· Sound Options· IF Adj.· Geometry Adj.· Video Adj.· All Options & Adj.1.11. Tryb hotelowyW trybie hotelowym maksymalny poziom g³oœnoœci dŸwiêkujest ograniczony do okreœlonej wartoœci i nie jest mo¿liwydostêp do tabeli programów oraz menu instalacyjnego.Procedura uaktywnienia trybu hotelowego jest nastêpuj¹ca:· po wywo³aniu za pomoc¹ przycisku [ i] menu g³ównego(Main menu) i wpisaniu kodu serwisowego “8500”nale¿yprzyciskami [ P+] / [ P-] wybraæ parametr “SOUNDOPTIONS ” i zatwierdziæ go przyciskiem [OK],· w otwartym oknie przyciskami [ P+] / [ P-] wybraæ parametr“SIMPLE HOTEL” i przyciskami [-]/ [+] wybraæustawienie “AVAILABLE”.Ustawienie maksymalnego poziomu g³oœnoœci dostêpnegow trybie hotelowym przeprowadza siê nastêpuj¹co:· po uruchomieniu trybu hotelowego (czyli po wywo³aniuprzyciskiem [i] menu g³ównego Main menu i wpisaniukodu serwisowego “8500”) nale¿y za pomoc¹ przycisków[P+] / [P-] wybraæ parametr “SOUND OPTIONS ” izatwierdziæ go przyciskiem [ OK],· w otwartym oknie przyciskami [ P+] / [ P-] wybraæ parametr“HOTEL MAX VOL” i przyciskami [-]/ [+] wybraæwartoœæ z zakresu od 0 do 63.1.11.1. Funkcje specjalne w aktywnym trybie hotelowymTa funkcja specjalna polega na tym, ¿e w menu dotycz¹cymdŸwiêku jest mo¿liwoœæ dostêpu do regulacji maksymalnegopoziomu g³oœnoœci “Maxvol”, a w dalszych krokach równie¿do listy kana³ów i funkcji programowania stacji – te funkcjes¹ dostêpne tylko do najbli¿szego wy³¹czenia odbiornikaw tryb standby. Procedura wywo³ania tych funkcji specjalnychjest nastêpuj¹ca:· po wywo³aniu przyciskiem [ i] menu g³ównego nale¿y zapomoc¹ przycisków [P+]/ [P-] wybraæ parametr “Settings”(niem. “Sonderfunktionen”), zatwierdziæ go przyciskiem[OK] i wprowadziæ numer kodu “4658”.2. Regulacje elektryczneDo wykonania regulacji elektrycznych odbiornika potrzebnyjest cyfrowy woltomierz i generator kolorowego obrazu telewizyjnego.W zale¿noœci od tego, którego bloku funkcjonalnego dotyczy³anaprawa i/lub wymiana elementów, konieczne jest przeprowadzenienastêpuj¹cych, ni¿ej opisanych punktów:· zasilacz – regulacja wed³ug punktów 2.1 i 2.2,· pamiêæ IC401 EEPROM – regulacja wed³ug punktów 2.3÷ 2.5,· kineskop – regulacja wed³ug punktów 2.2 ÷ 2.5,· p³ytka kineskopu – regulacja wed³ug punktów 2.2, 2.4,2.5,· uk³ady odchylania – regulacja wed³ug punktu 2.3.2.1. Regulacja napiêcia systemowego B+Wprowadziæ odbiornik w tryb AV, pod³¹czyæ woltomierzcyfrowy do katody diody D609, regulacjê jaskrawoœci ustawiæna minimum. W zale¿noœci od typu i przek¹tnej kineskopu potencjometremP602 - 10k ustawiæ g³ówne napiêcie systemoweB+ na nastêpuj¹c¹ wartoœæ:38 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

OTVC Grundig chassis K2· A48ECR43X51 (SS4): 114V (040146R-E1/-T2; 050150R-E1/-T10,· A51AKL13X02(M) (CW3): 117V (040150R-E1/-T1;050150R-E1/-T1) lub 120V (040150R-J1; jw.),· A51CPBB02X08-A (NV3): 121V (040150R-E1/-T1;050150R-E1/-T1),· A51EER33X78(LGM) (SS8): 114V (040146R-E1/-T2;050150R-E1/-T1) lub 115V (040146R-C1/-J1; jw.),· A51EFS13X191 (VC6): 111V (040146R-E1/-T2; 050150R-E1/-T1) lub 113V (040146R-C1/-J1; jw.),· A51EJJ04X01 (EK3): 112V (040146R-E1/-T2; 050150R-E1/-T1),· A51EKS71X11 (EK5): 125V (040150R-E1/-T1; 050150R-E1/-T1) lub 126V (040150R-J1; jw.),· A51ELD032X001 (VC0): 125V (040150R-E1/-T1;050150R-E1/-T1) lub 123V (040150R-J1/-E1; jw.),· A51ELW032X001 (VC1): 139V (040S01R-E1/-T1 lub040S01R-J1; 050S01R-E1/-T1),· A51ERF135X80 (GS9): 125V (040150R-E1/-T1; 050150R-E1/-T1),· A51ERS357X550 (PH1): 136V (040S01R-E1/-T1 lub040S01R-J1; 050S01R-E1/-T1),· A51ERS357X550 (PH2): 136V (040S01R-E1/-T1 lub040S01R-J1; 050S01R-E1/-T1),· A51MAJ196X02 (MT2): 125V (040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51MAT90X55(C) (HT7): 111V (040146R-C1/-J1;050150R-E1/-T1),· A51MBD101X4V2P (SM5): 126V (040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QAE320XA1 (PH8): 112V (040146R-E1/-T2;050150R-E1/-T1),· A51QDJ420X16 (OR6): 120V (040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QDJ420X16 (PH10): 122V (040150R-E1/-T1;050150R-E1/-T1) lub 123V (040150R-J1; jw.),· A51QDX993X030 (SS0): 122V (040150R-E1/-T1 lub040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QDX993X230 (SS10): 122V (040150R-E1/-T1 lub040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QDX993X230V (SS11): 122V (040150R-E1/-T1 lub040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QGB690X010 (OR6): 120V (040150R-J1; 050150R-E1/-T1),· A51QGD991X001 (SS1): 136V (040S01R-E1/-T1;050S01R-E1/-T1).W nawiasach zamieszczono na pierwszej pozycji (i po s³owie„lub”, gdy jest alternatywa) typ trafopowielacza, natomiastpo œredniku – typ transformatora przetwornicy. Dla ró¿nychkineskopów oprócz ró¿nych transformatorów przetwornicy itrafopowielaczy konieczne jest jeszcze w³aœciwe dobranie nastêpuj¹cychelementów: C406, C407, C513, C527, C528, L504,L603, R516, R517, R522, R523, R629.Po zakoñczeniu regulacji napiêcia B+ nale¿y skorygowaæwartoœæ napiêcia siatki drugiej i ustawiæ optymaln¹ ostroœæ.2.2. Ustawianie napiêcia SCREEN (napiêcia siatkidrugiej)1. Wywo³aæ tryb serwisowy (nacisn¹æ przycisk [ i] i w wyœwietlonymmenu g³ównym Main menu wpisaæ kod serwisowy“8500”).2. W menu serwisowym “OPTIONS ”wybraæ za pomoc¹ przycisków[P+] / [P-] opcjê “BLUEBLACK ” i przyciskami[-] / [+] wybraæ ustawienie “OFF”, po czym nacisn¹æ przycisk[ i] w celu powrotu do menu g³ównego.3. Z menu g³ównego wejœæ w menu “VIDEO ADJ. I”, wybraæopcjê “SCREEN ADJ.” i za pomoc¹ przycisków [ -] lub[+] ustawiæ wartoœæ zgodn¹ z podan¹ w tabeli 1 dla poszczególnychmodeli OTVC.4. Nacisn¹æ przycisk [OK] w celu wyœwietlenia poziomej linii.5. Reguluj¹c potencjometrem SCREEN na trafopowielaczuTR502 doprowadziæ do tego, aby ta pozioma linia by³a ledwiewidoczna.6. Opuœciæ tryb serwisowy poprzez naciœniêcie przycisku[TXT].2.3. Ustawianie geometrii obrazuRegulacjê geometrii obrazu nale¿y przeprowadziæ oddzielniedla systemu PAL/SECAM (50Hz) i NTSC (60Hz). Sygna³testowy dla ustawiania geometrii obrazu nale¿y doprowadziædo gniazda AV1.1. Wszystkie parametry submenu “50HZ GEOM. EHT” ustawiæzgodnie z domyœlnymi wartoœciami fabrycznymi zamieszczonymiw tabeli 1.2. Wszystkie parametry podmenu “50HZ GEOM.” ustawiæzgodnie z wartoœciami fabrycznymi zamieszczonymi w tabeli1, a nastêpnie wszystkie parametry wyró¿nione “*” skorygowaætak, aby uzyskaæ optymaln¹ geometriê obrazu.3. W odbiornikach z kineskopem 16:9 nale¿y wybraæ formatobrazu 4:3, a w odbiornikach z kineskopem 4:3 format 16:9i ustawiæ wszystkie parametry podmenu “50HZ GEOM.HOR. II” zgodnie z wartoœciami fabrycznymi zamieszczonymiw tabeli 1, a nastêpnie wszystkie parametry wyró¿-nione “*” skorygowaæ tak, aby uzyskaæ optymaln¹ geometriêobrazu.4. Po zakoñczeniu regulacji parametrów 50Hz przeprowadziæanalogiczne ustawienia parametrów dla 60Hz zawarte wpodmenu “60HZ GEOM. EHT”, “60HZ GEOM.” i “60HZGEOM. HOR. II”.2.4. Regulacja balansu bieli1. Do wejœcia antenowego odbiornika doprowadziæ test bia³egopola.2. Parametr “G.DRIVE” w podmenu “VIDEO ADJ. I” ustawiæna wartoœæ 356.3. Parametry “R.DRIVE” i “B.DRIVE” regulowaæ tak, abyuzyskaæ obraz achromatyczny, bez zakolorowañ. Jeœli uzyskanietakiego obrazu nie bêdzie mo¿liwe, zmieniæ wartoœæparametru G.CUTOFF.2.5. Regulacja poziomu czerni1. Do wejœcia antenowego odbiornika doprowadziæ test czarnegopola.2. Parametr “G.CUTOFF” w podmenu “VIDEO ADJ. I” ustawiæna wartoœæ 156.6. Parametry “R.CUTOFF” i “B.CUTOFF” regulowaæ tak, abyuzyskaæ obraz achromatyczny, bez zakolorowañ. Jeœli uzyskanieczerni nie bêdzie mo¿liwe, zmieniæ wartoœæ parametruG.CUTOFF. }SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 39

Rozwa¿ania na temat tyrystorowego uk³adu odchylania poziomego OTVRozwa¿ania na temat tyrystorowego uk³adu odchylaniapoziomego OTVKarol ŒwiercJako dodatek do opracowania traktuj¹cego o poprawnymsterowaniu tranzystorowym uk³adem odchylania poziomegoOTV na przyk³adzie chassis GR1-AX (artyku³ „Opis dzia³aniadrivera linii oraz zasilacza OTVC chassis GR1-AX firmy Philips”opublikowany w „Serwisie Elektroniki” nr 4 i 5/2008)za³¹czamy „powtórkê z historii”. Historycznie, przed tranzystorowymuk³adem odchylania, by³y stosowane uk³ady tyrystorowe.Tyrystorowy stopieñ linii jest nieco bardziej skomplikowanyani¿eli tranzystorowy. Kolejnoœæ chronologiczna podyktowanaby³a dostêpnoœci¹ elementów, nie zaœ czynnikaminatury uk³adowej, projektowej. Wczeœniej by³y dostêpne tyrystorymog¹ce sprostaæ wymogom uk³adu odchylania poziomego(odbiornika telewizji kolorowej z du¿ym kineskopem) ani-¿eli tranzystory. Nale¿y jednak pamiêtaæ, i¿ tyrystory (w owymczasie) nie by³y tak wysokonapiêciowe jak „dzisiejsze” tranzystory.Dopuszczalne napiêcie anoda-katoda by³o rzêdu 600V.To zdecydowanie mniej ani¿eli dzisiejsze HVT (High VoltageTransistor). Istotne s¹ jednak parametry napiêciowe w po³¹czeniuz pr¹dowymi. Jako dobre przybli¿enie, iloczyn dopuszczalnegonapiêcia i pr¹du (wartoœci rzêdu kilku kVA, kW!).Poniewa¿ tyrystory mog³y przewodziæ wiêkszy pr¹d przy dopuszczalnymni¿szym napiêciu, nale¿a³o jedynie „przewin¹æ”cewki odchylaj¹ce (i transformator wysokiego napiêcia). Stosowaneby³y odpowiednio ni¿sze indukcyjnoœci tych elementów.Nie zmienia to faktu (kolejnoœci) stosowalnoœci tyrystorówi tranzystorów w uk³adzie odchylania poziomego OTVC.Warto zauwa¿yæ wniosek z praktyki serwisowej tych historycznychju¿ odbiorników. Aczkolwiek uszkodzenie tyrystoraby³o bardzo czêsta awari¹, trzeba przyznaæ, i¿ tyrystor by³ bardziejodporny na ró¿nego rodzaju fault condition. TranzystorHVT ulega praktycznie natychmiastowemu uszkodzeniu.Problem, który chcemy poruszyæ w niniejszym „dodatku”to porównanie sterowania uk³adem tranzystorowym i tyrystorowym.Zatem, materia³ tu prezentowany, choæ ma niewielkiezastosowanie praktyczne (odbiorniki z tyrystorowym odchylaniemju¿ praktycznie „wymar³y”), ma jednak istotne walorydydaktyczne. Powiedzmy tak¿e, i¿ uk³ad tyrystorowy pracowa³(efektywnie) na napiêciu zasilania oko³o 60-70V, to oko³opo³owa wartoœci typowego zasilania obecnych obwodów tranzystorowych.Istotne jest tu stwierdzenie „efektywnie”, gdy¿napiêcie to nie by³o zadane a priori (jak w uk³adzie tranzystorowym),lecz tworzone nieco „sztucznie”. O tym jednak dalej.Sterowanie tyrystora jest zdecydowanie prostsze w faziew³¹czania klucza. Wystarczy podaæ krótki impuls na bramkê.Nie trzeba martwiæ siê o warunki utrzymania elementu w nasyceniu,g³êbokoœci tego nasycenia, itp. Problem (i to powa¿-ny) powstaje gdy chcemy tyrystor wy³¹czyæ. Jednak, po kolei.Chc¹c w³¹czyæ tyrystor wybierania (ten jest odpowiednikiemtranzystora kluczuj¹cego, choæ zawsze wystêpowa³a para tyrystorów;ustalmy nazewnictwo: wybierania, ten bli¿ej cewek itransformatora oraz tyrystor komutacji) nale¿y doprowadziæ impulsnapiêcia/pr¹du do jego bramki, w czasie gdy pr¹d cewekzmienia kierunek. Wtedy pr¹d cewek przejmuje klucz tyrystorowy,do tego momentu przewodzi³a inwersyjna dioda (zale¿-noœci te s¹ identyczne jak w uk³adzie tranzystorowym odchylanialinii). Nie jest krytyczna ani wartoœæ pr¹du (czy napiêcia),ani nawet czas owego impulsu. Musi on jednak pokrywaæ z bezpiecznymmarginesem punkt (czasowy) przejêcia pr¹du przeztyrystor (wybierania). Gdy tyrystor zostanie w³¹czony (i pr¹dprzezeñ p³yn¹cy utrzyma kierunek umówmy siê dodatni), nietrzeba siê martwiæ o stan jego sterowania (w³¹czenia). W zwi¹zkuz tym, obwód sterowania bramk¹ tyrystora wybierania by³bardzo prosty, aczkolwiek praktyczne rozwi¹zania by³y dwa.Jedno, to napiêcie pozyskiwane dzielnikiem RCC z napiêciaanodowego tyrystora komutacji. Drugie pozyskiwa³o impuls zindukcyjnoœci zasilania obwodu komutacji. Co ciekawe, wpierwszych telewizorach Jowisz by³y stosowane oba rozwi¹zaniajednoczeœnie, czyli superpozycja napiêæ pozyskanych jedn¹i drug¹ drog¹. W pewnym momencie ktoœ zg³osi³ pomys³ racjonalizatorski,i¿ jeden obwód mo¿na „wyrzuciæ” bez ¿adnegouszczerbku dla pracy uk³adu. Tak faktycznie post¹piono, rozwi¹zania„póŸniejszych” telewizorów Jowisz pozyskiwa³y impulsjedynie drog¹ dzielnika napiêciowego. Podobnie by³o wOTVC Neptun 501, a tak¿e Rubin 202. Rozwi¹zania z impulsempozyskanym „pr¹dowo” (z indukcyjnoœci) spotykamy czêœciejw odbiornikach zachodnich, które choæ starsze, trafi³y nanasz rynek póŸniej (drog¹ prywatnego importu; szczególnie zaœodbiorniki firm Grundig, Metz, itp.). Skoro ustaliliœmy jak „prosto”tyrystor w³¹czyæ, co zrobiæ by go wy³¹czyæ? Na nic siê zdamanipulacja sterowania obwodem bramki. Tyrystor mo¿na wy-³¹czyæ wy³¹cznie w jeden sposób – zmieniaj¹c kierunek pr¹duobwodu anodowego przy wy³¹czonym sterowaniu bramk¹. Too wiele trudniejsze ani¿eli w przypadku tranzystora, gdzie „teoretycznie”wystarcza przerwaæ obwód bazy, „praktycznie” zaœ(jednak tylko w celach optymalizacji) trzeba odpowiednio sterowaæpr¹dem bazy „w obu kierunkach” (o czym traktowa³ przywo³anyna wstêpie artyku³ „Opis dzia³ania drivera linii orazzasilacza OTVC chassis GR1-AX firmy Philips” bêd¹cy g³ówn¹czêœci¹ niniejszego opracowania, tj. do którego odwo³uje siêniniejszy dodatek).W oparciu o tê (jedyn¹ mo¿liw¹ ideê) dla wy³¹czenia tyrystorawybierania, trzeba by³o „stworzyæ” obwód z drugim tyrystorem.Tworzy³ on tak zwany obwód komutacji i tak¹ te¿nazwê przydzielono temu tyrystorowi. Parametry tego „klucza”by³y zbli¿one, choæ dynamicznie musia³ byæ nieco szybszy,napiêciowo natomiast móg³ byæ nieco „gorszy”. W³¹czenietyrystora komutacji uruchamia³o pr¹d w „szybkim” obwodzierezonansowym LC. Zarówno napiêcia, jak i pr¹dy (wszczególnoœci ich „nachylenia” dI/dt, dU/dt) by³y imponuj¹ce.Wystarczy³o zbli¿yæ œrubokrêt do rdzenia cewki „komutuj¹cej”aby rozgrza³ siê on do czerwonoœci. Cewka (komutuj¹ca)musia³a byæ nawiniêta koniecznie lic¹ (zakres czêstotliwoœciharmonicznych i stromoœci zboczy by³y iœcie wysokie). Pomijaj¹ctrudnoœci natury technologicznej, idea pozostawa³a tasama. Trzeba zmieniæ kierunek pr¹du w tyrystorze wybierania(w jego obwodzie anodowym). Pr¹d „wybierania” to pr¹d cewekodchylaj¹cych i ten „ca³y czas roœnie”! Zatem, pr¹d wobwodzie komutacji musi rosn¹æ szybciej i w przeciwnym kie-40 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Rozwa¿ania na temat tyrystorowego uk³adu odchylania poziomego OTVrunku. Tak ten obwód pracowa³. Faktycznie, w pewnym momenciepr¹d obwodu komutacji przewy¿sza³ pr¹d „wybierania”.Kierunek pr¹du w tyrystorze wybierania ulega³ odwróceniu,co oznacza³o, i¿ przejmowa³a go inwersyjna dioda (obatyrystory tak¹ zawiera³y, w OTVC Jowisz czy Neptun 501 elementyby³y zintegrowane, w OTVC Rubin i firmy Grundig –oddzielne). Gdy pr¹d w obwodzie wybierania chcia³ z powrotemzmieniæ kierunek (na zasadzie pracy obwodu rezonansowego),„napotka³” ju¿ tyrystor wy³¹czony. Rozpoczyna³a siêfaza powrotu, która wygl¹da³a analogicznie jak w uk³adzie tranzystorowym.Energia „przelewa³a” siê z elementu indukcyjnego(cewek odchylaj¹cych, z uwzglêdnieniem, „poprawk¹”wnoszon¹ przez transformator wysokiego napiêcia) do kondensatora.Odpowiednikiem kondensatora powrotu by³a pojemnoœæobwodu komutacji, z wyjaœnionych ju¿ przyczyn, pojemnoœækilkakrotnie wiêksza ani¿eli stosuje siê w uk³adachtranzystorowych. Po zakoñczeniu fazy powrotu linii pr¹d cewekprzejmowa³a dioda inwersyjna tyrystora wybierania (identyczniejak w uk³adzie tranzystorowym). Przejêcie pr¹du przezklucz-tyrystor zapewnia³ impuls bramki tego tyrystora „wy³o-¿ony” ju¿ wy¿ej. Poniewa¿ ten impuls nie by³ sterowny z obwodugeneratora linii, ca³oœæ sterowania uk³adu tyrystorowegosprowadza³a siê do krótkiego impulsu steruj¹cego tyrystoremkomutacji. W tym miejscu ciekawostka. Pierwsze telewizoryz „odchylaniem tyrystorowym” zawiera³y skomplikowanyobwód tworz¹cy oba impulsy (steruj¹ce obydwoma tyrystorami)!Na naszym rynku takim odbiornikiem telewizyjnymby³ prekursor OTVC Jowisza – T5601 (myœl konstruktorów,prawdopodobnie firmy Thomson).Tak z grubsza i w najogólniejszym zarysie wygl¹da³a pracatyrystorowych obwodów odchylania poziomego telewizorów„ju¿” kolorowych i „bezlampowych”. Uk³ad ten kryje zdecydowaniewiêcej ciekawostek ani¿eli zawiera powy¿szy tekst.Bardzo ciekawie rozwi¹zywano obwód regulacji mocy. OTVCJowisz by³ pod tym wzglêdem ewenementem (chyba mniej ciekawym).Tu zasilanie ca³ego stopnia linii by³o impulsowe. Praktyczniewszystkie inne odbiorniki telewizji kolorowej stosowa³yobwód „regulacji ci¹g³ej” z trzecim tyrystorem. Jednaktylko w OTVC T5601 (na naszym rynku) trzeci tyrystor regulowa³„do przodu”. Wszystkie inne rozwi¹zania regulowa³yzwrot energii, nie jej „dostarczanie”. Energia dostarczana by³aprzez diodê inwersyjn¹ tyrystora reguluj¹cego. Ta przewodzi-³a „do przodu” i przy braku wysterowania bramki tyrystora,by³a to praktycznie energia „niszcz¹ca” (to najczêstszy powóduszkodzeñ w tamtych odbiornikach telewizyjnych). Minimumenergii odpowiada³o pe³nemu (co nale¿y rozumieæ, trwa³emu)wysterowaniu tyrystora „regulacji”. Regulacja szerokoœci obrazuodbywa³a siê czasem wysterowania tyrystora zwracaj¹cegoenergiê (do kondensatora elektrolitycznego Ÿród³a zasilania).Ten ca³y uk³ad, choæ zdecydowanie bardziej rozbudowanyod „m³odszego brata” tranzystorowego, tworzy³ jednak„pe³ny zasilacz” OTVC. Tak, gdy pozosta³e napiêcia by³y tworzonew obwodzie transformatora wysokiego napiêcia, odbiorniktaki „nie potrzebowa³” zasilacza! Jedynym dobrym potwierdzeniemwy³o¿onej tu teorii by³ OTVC Neptun 501. Ten odbiorniktelewizyjny faktycznie nie zawiera³ zasilacza (nie mia³tak¿e izolacji chassis). OTVC Jowisz to pod tym wzglêdemewenement i choæ najbardziej popularny, w niniejszych rozwa¿aniachpomijamy go. OTVC Rubin 202? Posiada³ zasilacz„szcz¹tkowy” i prawdê mówi¹c móg³ siê bez niego obejœæ!Izolacjê chassis zapewnia³ ciê¿ki transformator sieciowy! WOTVC T5601 izolacja chassis by³a „super ciekawa”. Realizowa³aj¹ indukcyjnoœæ komutacji, zamieniona z tego powodu zcewki na „transformator”. Przezeñ przechodzi³a pe³na energiaczerpana przez wszystkie obwody odbiornika. Poza t¹ ciekawostk¹OTVC T5601 by³ „siermiê¿ny”, widaæ, i¿ w czasie tejkonstrukcji „nie opatentowano” jeszcze pomys³u zwrotu energii.Pe³na izolacja chassis wymaga³a tak¿e izolacji na œcie¿cesterowania bramk¹ tyrystora komutacji (tyrystor wybieraniaznajdowa³ siê ju¿ po stronie izolowanej). T¹ realizowa³ ma³ytransformatorek impulsowy. Sterowanie „tyrystora regulacji”by³o izolowane w ten sam sposób. Warto tak¿e zauwa¿yæ, i¿ wuk³adzie korekcji EW telewizora T5601 pracowa³ ju¿ modulatordiodowy (wspó³pracuj¹cy z odchylaniem tyrystorowym!).W odbiornikach „m³odszych” (jak OTVC Jowisz czy Neptun501) korekcja realizowana by³a za poœrednictwem transduktorów(obie korekcje, EW i NS; korekcji „pó³noc-po³udnie” wymaga³ykineskopy wszystkich „przywo³anych” tu odbiorników).Powy¿szy opis jest ze zrozumia³ych powodów (ma³a wartoœæpraktyczna przy obecnym stanie „rynku”) bardzo skrótowy.Sam obwód stabilizacji wart jest odrêbnego opracowania.Przegl¹danie starych schematów mo¿e nas jednak wiele nauczyæ.Jedne rozwi¹zania wymar³y, inne uleg³y zdecydowanemuuproszczeniu, jeszcze inne nie mniej zdecydowanej komplikacji.Wszystkie z nich warte s¹ analizy dla pe³niejszegozrozumienia (i docenienia) rozwi¹zañ wspó³czesnych. Prawdopodobnie,w nieodleg³ym czasie powy¿sze stwierdzenie zachowaaktualnoœæ dla wszystkich odbiorników telewizyjnychz ekranem CRT (Catode Ray Tube; z kineskopem). Gdy zostan¹wyparte przez wyœwietlacze z ekranami plazmowymi, LCDczy SED (Surface-conduction Electron-emiter Display), a z ca³¹pewnoœci¹ nast¹pi to w niezbyt odleg³ej przysz³oœci. Czy wtedyjedynie na zasadzie „powtórki z historii” bêdziemy wracalido wszystkich odbiorników z archaiczn¹ lamp¹ kineskopow¹?Autor artyku³u nie chce byæ „prorokiem”, deklaruje zaœ powrótdo historii, zarówno tej bli¿szej, jak i dalszej, gdy tylkobêdzie takie zainteresowanie Czytelników „Serwisu Elektroniki”.}Wyœwietlacze SEDZasada dzia³ania wyœwietlaczy SED (Surface-conductionElectron-emitter Display) jest podobna do zasady dzia³ania kineskopówCRT, z t¹ podstawow¹ ró¿nic¹, ¿e zamiast jednegodzia³a elektronowego zastosowano tzw. zespó³ emiterów zasilaj¹cyelektronami ka¿dy piksel osobno. Emisja elektronówpobudzaj¹cych do œwiecenia warstwê fosforu bierze swój pocz¹tekw przep³ywie pr¹du (elektronów) miêdzy dwoma elektrodamistworzonymi z cienkiej folii i oddalonymi od siebie ozaledwie kilku nanometrów. Po przy³o¿eniu do nich napiêciarzêdu 16-18V, przyp³ywaj¹ce elektrony, gdy nadejdzie takapotrzeba, s¹ wyrywane i przyspieszane przez pole elektrostatycznei wyrzucane w kierunku ekranu. Sterowanie elektronamiodbywa siê poprzez udzia³ napiêcia rzêdu 10kV. Najwa¿-niejszymi zaletami wyœwietlaczy SED s¹: du¿y kontrast, wysokajasnoœæ oraz niewielki pobór energii – mniejszy nawet o60% w stosunku do wyœwietlaczy plazmowych PDP. }SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 41

Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametryEkrany LCD – budowa, dzia³anie, parametryRyszard StrzêpekW artykule „Odbiorniki telewizyjne z ekranami LCD” opublikowanymw „SE” nr 4/2005 opisano dzia³anie i uproszczon¹budowê ekranów LCD. Na podstawie materia³ów firmyLG w niniejszym artykule bêd¹ poruszane te same zagadnienia,ale potraktowane szerzej. Stanowiæ to bêdzie uzupe³nieniewiedzy z ww. artyku³u. Ponadto nast¹pi porównanie z sob¹trzech podstawowych typów ekranów telewizyjnych: LCD,plazmowego i CRT.1. Zasada pracy ekranu LCDZ nauki fizyki wiemy, ¿e materia ma cztery stany skupienia:stan sta³y, stan ciek³y, stan gazowy i plazma. Stan sta³y charakteryzujesiê budow¹ krystaliczn¹. Ciek³y kryszta³ to stan poœrednimiêdzy stanem sta³ym a ciek³ym. Na rysunku 1 pokazano: budowêkrystaliczn¹ cia³a sta³ego, stan ciek³y i ciek³y kryszta³.Z tego rysunku widaæ, ¿e ciek³y kryszta³ posiada uporz¹dkowan¹strukturê molekularn¹. W ekranach LCD mo¿na regulowaæstopieñ uporz¹dkowania moleku³. Odbywa siê to za pomoc¹przy³o¿onego napiêcia do ciek³ego kryszta³u. To z koleizmienia przewodnoœæ optyczn¹ ciek³ego kryszta³u. Po prostuw zale¿noœci od przy³o¿onego napiêcia ciek³y kryszta³ przepuszczaró¿n¹ iloœæ œwiat³a. Na rysunku 2 pokazano zasadêtworzenia obrazu kolorowego w ekranie LCD.Patrz¹c od do³u na rys.2 œwiat³o bia³e pochodz¹ce z podœwietlenieekranu przechodzi prze polaryzator. Nastêpnie dostajesiê do komórki z ciek³ym kryszta³em. Przewodnoœæ optycznakomórki z ciek³ym kryszta³em zmienia siê poprzez tranzystorysterowane napiêciem doprowadzonym do elektrod ww.tranzystorów z linii danych i bramek. Po przejœciu przez komórkêz ciek³ym kryszta³em œwiat³o trafia do jednego z filtrówkoloru: R, G, B. Filtry koloru znajduj¹ siê nad komórkami zciek³ym kryszta³em. Na wyjœciufiltru koloru otrzymujemy œwiat³oo zadanym kolorze, które nastêpnieprzechodzi prze polaryzator.Jest to ostatnia czêœæ paneluz ciek³ymi kryszta³ami.Ka¿dy piksel sk³ada siê z trzechsubpikseli: czerwonego, zielonegoi niebieskiego. Na rysunku 3pokazano przekrój przez jedenpiksel ekranu LCD.TranzystorNa rysunku 4 pokazano natomiastprzekrój poprzez pojedynczytranzystor typu FET sto-Linia wyprowadzeñ danychLinia wyprowadzeñ brameksowany w sterowaniu komórkiElektroda pikselaz ciek³ym kryszta³em.Ze wzglêdu na ró¿ne zastosowaniaekranów LCD filtry kolorówmog¹ byæ ró¿nie rozmieszczanenad komórkami zciek³ym kryszta³em. To pokazujerysunek 5.Rys.2Stan sta³yStan ciek³yCiek³y kryszta³Rys.1PolaryzatorFiltr koloruElektroda wspólnaCiek³y kryszta³Polaryzator42 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametryR G BRGBRGBRElement TFTElektroda piksela(przezroczysta)BRGBRGBRys.3GBRGBRGZród³oPó³przewodnikIzolatorBramkaDrenMonitoryPanel szklanyRys.4RGBRW monitorach stosuje siê filtry koloru umieszczane naprzemiennie.Wymaga to stosowania dodatkowych uk³adów steruj¹cych.Dla odbiorników telewizyjnych rozmieszczenie koloruto tzw. triady. Zdaj¹ one najlepiej swoje zadanie podczasodtwarzania obrazów ruchomych. Ten uk³ad filtrów wymagatak¿e stosowania dodatkowych uk³adów sterowania.RBGRBGRB1.1. Podœwietlenie ekranu LCDEkrany LCD s¹ wykorzystywane miêdzy innymi w: telewizorach,monitorach komputerowych, laptopach itd. ród³emœwiat³a do podœwietlenia ekranów LCD s¹ lampy fluoroscencyjne.W laptopie, którego ekran daje jasnoœæ oko³o 200 nitówzastosowano jedn¹ lampê o przekroju 1.6 ÷ 2.4mm. Jest onaumieszczona z boku ekranu. W monitorach komputerowychjasnoœæ ekranu wynosi oko³o 350 nitów. W tym przypadku stosujesiê lampy o przekroju 2.2 ÷ 3mm. Umieszczone s¹ one zgóry i z do³u ekranu. Przewa¿nie jest to 2 ÷ 6 lamp. W telewizorachpotrzebna jest najwiêksza jasnoœæ rzêdu 600 nitów.Zastosowane s¹ w tym przypadku lampy o przekroju 3 ÷ 4mm.Lampy te s¹ umieszczane z ty³u ekranu LCD na specjalnympanelu. Stosuje siê tu w zale¿noœci od rozmiaru ekranu 8 ÷ 48sztuk lamp. Na rysunku 6 pokazano sposoby umieszczania lampw ró¿nych rodzajach sprzêtu elektronicznego.RBGRG2. Budowa ekranów LCD dla OTVC i monitorówdo 20”Budowa ekranów OTVC do 20” i monitorów jest podobna.Na rysunku 7 pokazano czêœci sk³adowe takiego ekranuLCD. Ekran sk³ada siê z dwóch zasadniczych bloków: paneluciek³ych kryszta³ów oraz bloku podœwietlenia ekranu. Panelciek³ych kryszta³ów sk³ada siê z: 2 polaryzatorów, panelu tran-BOdbiorniki telewizyjneRys.5RBMonitor (350 nitów) TV (600 nitów) Laptop (200 nitów)Rys.6SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 43

Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametryUk³adsteruj¹cyStopieñ steruj¹cy bramk¹Uk³ad sterowania danymiP³ytka drukowana obwodówInwerterMatryca pikseli z okablowaniemZasilanie dlasygna³u wideoPolaryzatorPanel filtrów koloruCiek³y kryszta³Panel TFTPolaryzatorPanel ciek³ychkryszta³ówRys.7LampafluorescencyjnaPryzmatDyfuzerŒwiat³owódReflektorInwerterBlok oœwietleniatylnegoChassis œrodkoweWarstwy przezroczyste dyfuzyjneP³ytadyfuzeraRama domatrycy lampfluorescencyjnychLampafluorescencyjnaGniazdodla 2 lampReflektorChassistylneOs³ona masy PCBMasa PCBInwerterOs³onainwerteraRys.844 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametryzystorów steruj¹cych TFT i panelu filtrów koloru. Blok podœwietleniaekranu sk³ada siê z: lamp fluoroscencyjnych, pryzmatu,dyfuzera, œwiat³owodu, reflektora i inwertera.3. Budowa ekranów LCD 20 ÷ 50”Panel ciek³ych kryszta³ów jest zbudowany identycznie jakw przypadku ekranów poni¿ej 20”, natomiast blok podœwietleniazbudowany jest inaczej. W ekranach 20 ÷ 50” zastosowanooœwietlenie bezpoœrednie z ty³u ekranu. Na rysunku 8pokazano blok podœwietlenia ekranu LCD z 16 lampami.Przy demonta¿u bloku podœwietlenia najpierw demontujemyinwerter. Nie nale¿y demontowaæ elementów chassis œrodkowego.4. Podstawowe parametry ekranów LCDPodstawowe parametry ekranu LCD to:· k¹t ogl¹dania,· jasnoœæ,· kontrast,· czas reakcji.4.1. K¹t ogl¹dania ekranu LCDEkran CRT mo¿na ogl¹daæ pod dowolnym k¹tem. W przypadkuekranu LCD tak nie jest. Przy ogl¹daniu ekranu LCDpod ma³ym k¹tem wyraŸnie zmniejsza siê kontrast i jasnoœæekranu. Dzieje siê to szczególnie przy ma³ych rozmiarach ekranu.W starszych modelach k¹t ten wynosi³ 120°. W celu poprawieniak¹ta ogl¹dalnoœci stosuje siê technologiê IPS (In-Plane Switching). Polega ona na innym u³o¿eniu komórek ciek³egokryszta³u ekranu. Pokazano to na rysunku 9. Daje to k¹tyogl¹dalnoœci do oko³o 175°.4.4. Czas reakcji ekranu LCDCzas reakcji ekranu LCD okreœla jak szybko mog¹ reagowaæpiksele ekranu na zmiany jasnoœci i kontrastu. Czas tendla ekranów LCD jest przewa¿nie za d³ugi. Powoduje to przyszybko zmieniaj¹cych siê scenach ci¹gniêcie smug za fragmentamiobrazu o wysokiej jasnoœci i kontrastu. Dzieje siê to np. wgrach wideo, spotach reklamowych. Czasy reakcji dla ekranówLCD wynosz¹ 5 ÷ 10ms. Te dane s¹ wyraŸnie gorsze ni¿dla tradycyjnych ekranów kineskopowych.5. Porównanie ró¿nych rodzajów ekranów(LCD, plazmowy, CRT)5.1. Porównanie ekranów LCD i CRTEkrany mniejsze od 20” wykonane w technologii LCD maj¹du¿o gorsz¹ jakoœæ obrazu ni¿ w CRT. Natomiast przy du¿ychekranach LCD zwiêksza siê rozdzielczoœæ i kontrast co powodujedu¿o lepsz¹ jakoœæ obrazu. Podstawow¹ przewag¹ ekranuLCD nad CRT jest jego ma³a g³êbokoœæ do oko³o 10 cm(CRT do oko³o 50 cm). Ekrany LCD s¹ te¿ znacznie l¿ejsze odkineskopów. W ekranie LCD w stosunku do CRT brak jestwp³ywu pola magnetycznego. W modelach poni¿ej 20” mocpobierana przez OTVC w ekranie LCD jest znacznie mniejszani¿ OTVC z ekranem CRT. Natomiast przy bardzo du¿ychekranach LCD ze wzglêdu na u¿ycie du¿ych iloœci lamp fluoroscencyjnych,mo¿e siê zdarzyæ, ¿e OTVC LCD pobierawiêcej mocy ni¿ OTVC CRT. W OTVC z ekranem CRT wystêpujelepsze skanowanie obrazu. Pokazano to na rysunku 10.LCDCRTCiek³y kryszta³TFT-LCD konwencjonalnyElektrodaRys.9TFT-LCD IPS Mode4.2. Jasnoœæ ekranu LCDW obecnych modelach telewizorów maksymalna jasnoœæekranu wynosi 400-500Cd/m 2 .4.3. Kontrast ekranu LCDKontrast obrazu jest stosunkiem œwiecenia elementów ekranu,które œwiec¹ na bia³o do œwiecenia elementów, które œwiec¹na czarno. Wy¿szy kontrast pozwala bardziej realistycznieogl¹daæ obraz oraz lepiej odczytywaæ teletekst. Dla ekranówponi¿ej 20” kontrast wynosi 400÷900:1. Starsze modele maj¹gorszy kontrast. Dla ekranów LCD np.40” ÷ 50” kontrast jestzdecydowanie lepszy i wynosi nawet 8000:1.Rys.105.2 Porównanie ekranu LCD i plazmowegoZe wzglêdu na trudnoœci technologiczne ekranów plazmowychnie wykonuje siê w rozmiarach poni¿ej 32”, co jest oczywist¹wad¹ ich w stosunku do ekranów LCD. Najbardziej miarodajnymrozmiarem ekranu jest ekran 42”, który wystêpujeszeroko w obu technologiach. Technologia plazmowa jest trzykrotniebardziej energoch³onna. Przeciêtny OTVC 42” LCDpobiera ponad 100W mocy, a ten sam z ekranem plazmowymponad 300W. Za to ekrany plazmowe maj¹ kontrast rzêdu15000:1(taki sam, jak w CRT) i lepsz¹ jasnoœæ. Koszt wytworzeniaekranu plazmowego jest du¿o ni¿szy ni¿ ekranu LCD iobecnie zbli¿ony do kosztu kineskopu. Jeœli chodzi o g³êbokoœæOTVC LCD i plazmowego to w przypadku LCD jest onanieco mniejsza. Powa¿n¹ wad¹ technologii LCD jest koniecznoœæpodœwietlenia ekranu. Ekran plazmowy posiada mniejsz¹trwa³oœæ ni¿ ekran LCD.Uwaga: Dla lepszego wyjaœnienia i zobrazowania informacjizawartych artykule czêœæ rysunków zosta³a powtórzonaw kolorze na stronie sasiaduj¹cej ze spisem treœci. }SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 45

Problemy z OTVC Elemis xxxxST z modu³em MET2046Problemy z OTVC Elemis xxxxST z modu³em MET2046Andrzej Ko³odziejakOdbiorniki te maj¹ charakteryzuj¹ trzy nieprawid³owoœcizwi¹zane z prze³¹czaniem Ÿróde³ sygna³u zewnêtrznego, na którema³o kto zwraca uwagê przyjmuj¹c je jako tzw. „cechy u¿ytkoweproduktu”. S¹ to nastêpuj¹ce problemy:1. Po do³¹czeniu Ÿród³a sygna³u RGB (na przyk³ad kina domowegolub odtwarzacza DVD) kablem EURO pe³nym (z¿y³ami RGB) blokowane jest wyœwietlanie komunikatówOSD i TXT; nie ma znaczenia, czy kino/DVD jest w³¹czone,czy wy³¹czone.2. Telewizor w trybie TV odbiera program, po czym poprzezpodanie stanu wysokiego na n.8 SCART prze³¹cza siê wtryb AV. Po zmianie stanu na n.8 SCART na niski OTVCprze³¹cza siê z powrotem w tryb TV, lecz na ekranie zamiastobrazu pojawia siê œnieg – w czasie przebywania wtrybie AV nastêpuje odstrojenie od czêstotliwoœci zaprogramowanegokana³u.3. Odbiornik znajduje siê trybie AV na skutek podania stanuwysokiego na n.8 SCART. Prze³¹czenie OTVC pilotem wtryb TV sprawia, ¿e ekran robi siê czarny. Dopiero po zmianiestanu na n.8 SCART na niski pojawia siê w³aœciwa treœæobrazu.Ad.1. Przyczyn¹ jest brak prze³¹cznika R/G/B/BL na moduleMET2046 dla gniazda EURO. Wyjœcia multipleksera TXT/OSD opartego na uk³adzie US902 s¹ po³¹czone bezpoœrednioz kontaktami R/G/B/BL gniazda SCART oraz wypro-wadzeniami wyjœciowymi R/G/B/BL modu³u do procesorawizyjnego. Mo¿liwoœci rozwi¹zania problemu s¹ dwie:- przeci¹æ œcie¿ki bezpoœrednio przy wyprowadzeniach R/G/B/BL gniazda SCART (jest to metoda szybsza w realizacji,lecz pozbawia odbiornik wejœcia RGB),- przeci¹æ œcie¿ki jak wy¿ej oraz œcie¿ki bezpoœrednio przywyprowadzeniach R/G/B/BL gniazda G904 (n.30, 31, 32,33), a nastêpnie zamontowaæ na module MET2046 dodatkowyprze³¹cznik RGB na uk³adzie TEA5115 wed³ug schematupokazanego na rysunku 1. Metoda ta przywraca pe³n¹funkcjonalnoœæ wejœcia RGB z³¹cza EURO. Uk³ad jesttak prosty, ¿e mo¿na go szybko zmontowaæ na kawa³kup³ytki uniwersalnej. Dodatkowy klucz 4066 blokuje zewnêtrznysygna³ FBL przy prze³¹czeniu odbiornika pilotemz trybu AV w tryb TV. Gdyby go nie by³o, to w takiejsytuacji przy aktywnym zewnêtrznym sygnale RGB wyœwietlanyby³by nadal sygna³ z wejœcia RGB, ale z utrat¹synchronizacji. W³aœciwie to wystarczy jedna sekcja klucza4066, bowiem pr¹d wejœciowy TEA5115 wynosi zaledwie1.5µA.Ad.2 i 3. Na p³ycie g³ównej (PG2043) znajduje siê obwód zelementami R529, R530, T503. Jego dezaktywacja (wystarczyusun¹æ R529) usuwa problemy zwi¹zane z prze³¹czaniemAV/TV. Nadmieniê, ¿e odbiorniki z modu³emMET2050 (wersje xxxxSTP) nie posiadaj¹ tego obwodu.41 (+12V)47R/1WR_OSD/TXTSCART-15 (R)75R 100nG_OSD/TXTSCART-11 (G)75R 100nB_OSD/TXTSCART-7 (B)75R 100n47µF100n100n100n100n1612218810+Uz GND7 5TEA51151446150R150R150R150R150R150RG904 - 30 (R)G904 - 31 (G)G904 - 32 (B)SCART-16 (FBL)do R912FBL_OSD/TXT75R1,48,11148114066142391074k7NCNC91117131315NC100R150RG904 - 33 (FBL)43 (+5V)Rys.1. Schemat ideowy dodatkowego prze³¹cznika sygna³ów RGB46 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

Problemy z OTVC Elemis xxxxST z modu³em MET2046a/ b/Rys.2. P³ytka dodatkowego prze³¹cznika sygna³ówRGB z uk³adem TEA5115a/ widok od strony elementówb/ widok od strony mozaikia/Rys.3. P³ytka dodatkowego prze³¹cznika sygna³ówRGB z uk³adem TEA5115 i kluczem 4066b/Rys.5. Sposób monta¿u p³ytki z dodatkowym prze³¹cznikiemsygna³ów RGB na module MET2046Rys.4. Modu³ komutacji sygna³ów MET2046a/ miejsca przeciêcia œcie¿ekb/ sposób podlutowania przewodów dodatkowejp³ytkiNa rysunkach 2 ÷ 5 pokazano zmontowan¹ p³ytkê dodatkowegoprze³¹cznika oraz sposób jej monta¿u na moduleMET2046.Schemat ideowy odbiorników telewizyjnych, którego dotyczyopisana modyfikacja: Elemis 5511ST, 5516ST, 5616ST,6311ST, a tak¿e modeli Elemis 5610, 5615, 5610T, 5615T,6310T, 5511STP, 6311STP zosta³ opublikowany w „DodatkuSpecjalnym” nr 16 oraz zosta³ zamieszczony w postaci elektronicznejna p³ycie 2004/SCH4 wydanej przez „Serwis Elektroniki”w 2004 r. }SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 47

BIAS(4V)4k32.8VOFF3.6V0.24VCS80.56÷0.42V+-+ 7V -2.4V1.9VO.C.POSCRSQ10µAUVLO234FB IS(+) GNDCT7RT1Vcc65OUTPUTAktywne uk³ady PFCPigu³ka teoriiAktywne uk³ady PFC – dlaczego musz¹wystêpowaæ jako preregulatory, a nie uk³adyzintegrowane z przetwornic¹ „w³aœciw¹”?+-+ -+---PWMKarol ŒwiercTemat podjêty w bie¿¹cej „pigu³ce teorii”, dotyczy jak zwykle,bardzo w¹skiego, œciœle sprecyzowanego zagadnienia.Ró¿nica miêdzy zasilaczem-przetwornic¹ napiêcia a aktywnymuk³adem poprawy wspó³czynnika mocy (Power FactorCorection) o tej samej topologii mo¿e wydawaæ siê ma³o jasna.Z drugiej strony rodzi kolejne pytanie, dlaczego nie mo¿-na wykonaæ jednej przetwornicy stanowi¹cej zasilacz i bêd¹cejzarazem uk³adem o przyzwoitym (bliskim jednoœci) wspó³czynnikumocy. Faktycznie, nie jest to osi¹galne uk³adowo(choæ ró¿ne stopnie integracji obu uk³adów s¹ czynione), aprzyczyna le¿y w teorii natury podstawowej któr¹ chcemy tuprzedstawiæ.Z tego te¿ wzglêdu, w uk³adzie zasilacza z aktywnym PFCznajdziemy zawsze duet dwu przetwornic, choæby obie by³ywykonane wed³ug tego samego (lub bardzo zbli¿onego) schematu,tej samej topologii, mimo i¿ dodatkowo dwa stopnie przetwarzaniaw oczywisty sposób obni¿aj¹ sprawnoœæ ca³oœci uk³adu.Przede wszystkim zaœ rozbudowuj¹ uk³ad gabarytowo orazpod wzglêdem jego kosztów. Dla nas zaœ, serwisantów, wzbogacaj¹go o kolejny stopieñ o skoñczonej awaryjnoœci, tzn. obni¿aj¹niezawodnoœæ ca³ego urz¹dzenia. A wiêc, dlaczego?PFC jest przetwornic¹ o bardzo specyficznych cechach. Zzasady, ma stabilizowaæ napiêcie na swoim wyjœciu, lecz przedewszystkim ma symulowaæ siê (dla sieci energetycznej) jakoobci¹¿enie o charakterze rezystancyjnym. Czy oba wymogi niek³óc¹ siê wzajemnie? Mo¿na je pogodziæ o ile zadba siê o odpowiedni¹charakterystykê dynamiczn¹ pêtli sprzê¿enia zwrotnegonadzoruj¹cych pracê uk³adu. Przetwornica PFC musi mieæco najmniej dwie takie pêtle. Pêtla pr¹dowa musi dbaæ o kszta³tpr¹du czerpanego na wejœciu uk³adu. Powiedzieliœmy, i¿ musion odpowiadaæ kszta³towi doprowadzonego napiêcia (byæ doniego proporcjonalnym, to cecha elementu zwanego rezystorem).W Ÿródle napiêcia o kszta³cie sinusoidalnym, ¿¹damysinusoidalnego pr¹du. Ka¿dy uk³ad elektroniczny pracuje naogó³ poprawnie na napiêciu o jednej i okreœlonej polaryzacji.Zatem, ca³oœæ przetwarzania odbywa siê za prostownikiemGraetza. Nie nale¿y siê tym martwiæ, Ÿród³o napiêcia przedmostkiem widzi obwód w pe³ni symetrycznym. Wracaj¹c dopodstawowego zagadnienia nale¿y stwierdziæ, i¿ pêtla pr¹dowamusi porównywaæ kszta³t pr¹du odzwierciedlany zwyklejako spadek napiêcia na przetworniku pr¹d-napiêcie, bêd¹cymzwykle niskoomowym rezystorem (aczkolwiek w uk³adachdu¿ych mocy mo¿emy spotkaæ przetworniki Halla lub tzw.transformatory pr¹dowe) z kszta³tem zadanym, próbk¹ napiêcia,pobieran¹ zwykle z dzielnika rezystancyjnego pod³¹czonegowprost do napiêcia wejœciowego (lecz za obwodem prostownika).Szczegó³om konstrukcji i ró¿nym spotykanym topologiompoœwiêcony bêdzie odrêbny artyku³. Tu chodzi o to,i¿ wspomniana pêtla musi mieæ dynamikê wystarczaj¹co szybk¹,by kontrolowaæ chwilow¹ wartoœæ pr¹du czerpanego przezobwód kluczuj¹cy uk³adu (jednak nie szybsz¹ od tej¿e czêstotliwoœcikluczowania). Druga pêtla, napiêciowa musi zadbaæ ow³aœciwy punkt pracy ca³oœci uk³adu, aby napiêcie wyjœciowe(przetwornicy PFC) mia³o wartoœæ okreœlon¹, zadan¹. Gdybyta pêtla by³a tak¿e szybka, niwelowa³aby pracê pierwszej, pêtlipr¹dowej. Tak¹ charakterystykê ma pêtla stabilizacji w zwyk³ymzasilaczu (obojêtnie czy liniowym, czy pracuj¹cym impulsowo).Jej zadaniem jest stabilizacja napiêcia wyjœciowegoi kompensacja têtnieñ napiêcia wejœciowego. W przetwornicyPFC napiêciowa pêtla stabilizacji nie mo¿e tego czyniæ. Têtnieniana wejœciu s¹ obowi¹zkowe, wynikaj¹ z charakterystykiwejœciowej, która ma byæ rezystancyjna. Zauwa¿my, i¿ wzasilaczu-przetwornicy mamy sytuacjê przeciwn¹. Ni¿sze napiêciemusi charakteryzowaæ wiêkszy pobór pr¹du, aby przekazaæokreœlon¹ próbkê (porcjê) energii. Obwód widziany jestjak ujemna rezystancja! W szeregowym zasilaczu liniowymmamy sytuacjê graniczn¹, impedancja widziana ze Ÿród³a zasilaniajest bliska nieskoñczonej. Wracaj¹c do postawionegozagadnienia, powinno byæ ju¿ jasne, i¿ pêtla napiêciowa wuk³adzie aktywnym PFC musi byæ wolna. Musi byæ na tyle„œlamazarna”, aby dopiero po wielu okresach (co najmniej kilku)przebiegu wejœciowego (100Hz) sprowadziæ uk³ad do ¿¹danegopunktu pracy. Gdy obci¹¿enie „chce” wiêcej pr¹du,daæ go, ale jako obwiedniê pr¹du o za³o¿onym kszta³cie. Podobniepodczas zmian wartoœci skutecznej napiêcia na wejœciu.Dlatego te¿ przetwornica PFC wykazuje i musi wykazywaæspore têtnienia napiêcia na swoim wyjœciu. Zatem, zasilaczz aktywn¹ korekcj¹ PFC jest budowany w postaci tandemudwu przetwornic, nie ze wzglêdów natury konstrukcyjnej,lecz teorii podstawowej, której „przeskoczyæ” nie sposób. Wpraktycznych rozwi¹zaniach, pogodzenie dynamiki szybkiej zwoln¹ jest stosunkowo proste z uwagi na du¿y stosunek czêstotliwoœcikluczowania do czêstotliwoœci przebiegu wejœciowego(100, nie 50Hz). Mo¿na powiedzieæ, i¿ dziêki skrajnieniskiej czêstotliwoœci sieci energetycznej oraz wysokich czêstotliwoœciz jakimi potrafi¹ pracowaæ wspó³czesne przetwornicenapiêcia. W przypadku PFC typowymi wartoœciami jestzakres 50 do 200kHz, a wiêc ów stosunek jest rzêdu 1000.Nale¿y jednak zwa¿yæ, i¿ przetwornice PFC w odró¿nieniu odprzetwornic-zasilaczy pracuj¹ (najczêœciej, lecz nie zawsze)ze zmienn¹, modulowan¹ w ramach przebiegu 100Hz czêstotliwoœci¹.Cecha ta, jak zwykle ka¿da, wykazuje wady i zalety.Zwa¿ywszy na filtry EMI (z których przetwornice PFC nie s¹zwolnione) i zak³ócenia RFI jest to cecha raczej korzystna.WeŸmy pod uwagê, i¿ w nowych konstrukcjach zasilaczy pracuj¹cychimpulsowo wprowadza siê podobn¹ modulacjê czêstotliwoœcikluczowania. Lecz o tym, mo¿e w innym „kawa³ku”teorii prezentowanej w bie¿¹cej rubryce. }48 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.23Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczVRS = voice recognition system – system rozpoznawania g³osuVR tube = voltage-regulator tube – lampa stabilizuj¹ca napiêcieVS = video and sync – sygna³ wizyjny z impulsami synchronizacji= video search – wyszukiwanie sygna³u wizyjnego= virtual storage – pamiêæ wirtualna= voltage switched – napiêcie prze³¹czane (za³¹czane)= voltage synthesizer – synteztor napiêciaVSB = vestigial sideband – szcz¹tkowa wstêga boczna= vestigial sideband modulation – modulacja z czêœciowot³umion¹ wstêg¹ boczn¹VSEL = video select (selector) – wybór napiêcia wizyjnego(urz¹dzenie wybieraj¹ce sygna³ wizyjny)VSF = vestigial-sideband filter – filtr szcz¹tkowej wstêgi bocznej= video search forward – wyszukiwanie sygna³u wizyjnegodo przodu (w magnetowidach: funkcja wyszukiwanianagrania do przodu)VSR = video search reverse – wyszukiwanie sygna³u wizyjnegodo ty³u (w magnetowidach: funkcja wyszukiwanianagrania do ty³u)VSS = ground – masa= vertical sync signal – sygna³ synchronizacji pionowejVSSA = analog ground – masa analogowaVSSD = digital ground – masa cyfrowaVSSDACL = analog ground left channel DAC – masa analogowaprzetwornika DA kana³u lewegoVSSDACR = analog ground right channel DAC – masa analogowaprzetwornika DA kana³u prawegoVSSL = analog ground left channel integrator – masa analogowaintegratora kana³u lewegoVSSR = analog ground right channel integrator – masa analogowaintegratora kana³u prawegoVSVHS = switching video to SVHS – prze³¹czanie sygna³uwideo na SVHSVSW = very short wave – fala bardzo krótkaVSWR = voltage standing-wave ratio – wspó³czynnik fali stoj¹cejV-SYNC = vertical synchronization – synchronizacja pionowaVT = vacuum tube – lampa pró¿niowa= velocity/time – szybkoœæ/czas= video tape – taœma wizyjna= video terminal – terminal wizyjny= video text – teletekst= virtual terminal – terminal wirtualny= voltage tuning – napiêcie strojeniaVTA = vacuum tube amplifier – wzmacniacz lampowyVTF = voltage tunable filter – filtr strojony napiêciowoVTG = voltage – napiêcieVTL = variable-threshold logic – uk³ad logiczny zmiennoprogowyVTM = voltage tunable magnetron – magnetron strojony napiêciowoVTO = varactor tuned oscillator – oscylator strojony waraktoremV-to-F = voltage to frequenacy – napiêcie-czêstotliwoœæVTP = video tape player – odtwarzacz taœm magnetowidowychVTR = video tape recorder – magnetowid taœmowyVTRI = video tracking information – informacja o sygnale œledzeniasygna³u wizyjnegoVTU = tuning voltage UHF – napiêcie strojenia dla zakresuUHFVTV = tuning voltage VHF – napiêcie strojenia dla zakresuVHFVTVM = vacuum tube voltmeter – woltomierz lampowyVU = voice unit – g³oœnoœæ; natê¿enie g³osu= volume unit – uk³ad kontrolny poziomu g³oœnoœci dŸwiêkuVU meter = miernik VUVUV = vacuum ultraviolet – nadfiolet pró¿niowyVVC = voltage-to-voltage converter – przetwornik napiêciownapiêciowy,konwerter napiêciowo-napiêciowy= voltage-variable capacitance – pojemnoœæ regulowananapiêciemVVCD = voltage-variable capacitor diode – dioda pojemnoœciowasterowana napiêciemVVR = variable voltage rectifier – prostownik o regulowanymnapiêciuVW = voltage working – napiêcie pracyVWP = variable width pulse – regulowana szerokoœæ impulsuVXO = variable crystal oscillator – regulowany oscylatorkwarcowyWW = watt – wat= wattmeter – watomierz= waveguide – falowód= wire – przewód; drut= wireless – bezprzewodowyWA = wave analyzer – analizator faliWACK = wait before transmitting positive acknowledgement –sygna³ oczekiwania przed potwierdzeniem zgodnoœciWAN = wide area network – sieæ rozleg³aWAP = wireless aplication protocol – protokó³ przesy³aniadanych miêdzy telefonem komórkowym, a serwerem;ptoyokó³ bezprzewodowego interenetuWb = weber – weberWBT = wide-band transformer – transformator szerokopasmowyWCT = water cooled tube – lampa ch³odzona wod¹WD = waveform distortion – zniekszta³cenie kszta³tu faliWE = write enable – zezwolenie na zapisWF = four conductor cable – kabel czteroprzewodowyCi¹g dalszy w nastêpnych numerachSERWIS ELEKTRONIKI 6/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia ®>RYMIRYMI< Innowacje Elektronicze62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plZasady prenumeraty wydawnictw „SE”I. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewem bankowymlub internetowym.Nazwa odbiorcy: APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy: 61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)– dla prenumeratorów „SE” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)– dla prenumeratorów „SE” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058) 344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plInformacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych i dodatkowychus³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.plElementCenanettoIRF3205 1,56IRF3205 2,20IRF450 5,92IRF530N 1,00IRF620 0,72IRF630 1,00IRF640B 0,96IRF644 1,28IRF730 0,92IRF730FI 1,04IRF740 0,96IRF820 1,80IRF820A 0,92IRF830 1,00IRF840 1,36IRF9520 1,12IRF9530 1,12IRF9530N 1,16IRF9610 0,80IRF9620 1,00IRF9622 0,40IRF9630 1,20IRF9640 1,52IRFBC30 1,60IRFBC40 1,44IRFBC40LC 1,44IRFBE30 1,36IRFIZ44N 1,68IRFP044N 2,24IRFP054N 4,20IRFP140 1,96IRFP140N 2,60IRFP150N 2,20IRFP240 3,12IRFP250 2,40IRFP250N 3,80IRFP260N 3,28IRFP350 4,80IRFP360 4,80IRFP450 3,12IRFP460 4,64IRFP9240 3,20IRFPC50 3,96IRFPC60 5,00IRFPE40 3,44IRFPE50 5,00IRFR010 1,12IRFR024 0,56IRFR9024 0,76IRFS9620 1,00ElementCenanettoIRFZ34N 0,96IRFZ40 0,76IRFZ44 1,12IRFZ44N 1,08IRFZ46N 1,28IRFZ46NL (TO262) 1,12IRFZ48N 1,12KA1222 1,60KA1M0380R 2,60KA2131 1,72KA2154 7,60KA22066 1,36KA2206B 0,48KA2209 1,04KA22211 1,94KA22233 1,52KA22241 0,72KA22427 1,12KA22471 1,20KA22495 1,20KA2263 0,72KA317TU 1,04KA3S0680RF 7,20KA5L0380R 2,60KA5M02659RN 2,40KA5M0365R 3,52KA5Q0765RT 3,52KA7500 1,40KA7552 1,20KA7630 2,20KA7630TS 2,40KA8301 2,00KA8306 1,96KA9201 1,68KA9256 1,52KA9258D 1,80LC3517N-20 2,04LC6543F 0,60LC7218M 2,20LC74781 14,40LC74782-9157 14,40LC7565 4,00LC7582 4,00LC7818 2,80LC7821 3,80LC78602U 3,20LC78620E-D 3,20LC78622 3,20LC7881 3,20LC7932 3,20OFERTA6/2008Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.OSCYLOSKOP serwisowy HAMEG 2 × 20MHz sprzedam. Tel. 0660-128-539.www.piloty.pl50 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2008

SERWIS ELEKTRONIKI7/2008 Lipiec 2008 NR 149Od RedakcjiZgodnie z obietnic¹ do bie¿¹cego wydania powinna byædodana kolejna p³yta CD z trybami serwisowymi. Materia³yzosta³y ju¿ przygotowane, ale postanowiliœmy skomasowaæ zapowiedzianewszystkie do koñca roku p³yty CD w jedn¹, któr¹do³¹czymy do wydania listopadowego. Przepraszamy za niespe³nieniez³o¿onej obietnicy. W ramach rekompensaty proponujemytrzymiesiêczny bezp³atny dostêp do „Bazy PoradSerwisowych” dla tych, którzy nie maj¹ wykupionego abonamentu(od 1 lipca do 30 wrzeœnia). Dla tych, którzy maj¹ ci¹g³ydostêp do „BPS” swego rodzaju zadoœæuczynieniem bêdziecoraz bogatsza baza. Œrednio miesiêcznie wprowadzanychjest ponad 350 plików PDF, nie licz¹c oczywiœcie porad serwisowych,ró¿nych drobnych informacji serwisowych. Jesteœmyœwiadomi ogromu zadañ, jakie s¹ przed nami maj¹c na uwadzebezmiar informacji jaka czeka na uporz¹dkowanie i wpisaniedo „BPS”.Od tego numeru rozpoczynamy publikowanie informacjina temat kopiowania zawartoœci pamiêci. Mimo ¿e jest to ju¿zwyk³a czynnoœæ serwisowa przy naprawach sprzêtu radiowotelewizyjnego,informatycznego, AGD czy elektroniki samochodowej,dla wielu stanowi to jednak swoisty problem, jak¹œtrudn¹ do przekroczenia barierê. Zamiast kopiowania zawartoœcinajchêtniej chcieliby kuipæ i wlutowaæ pamiêæ ju¿ zaprogramowan¹,a przecie¿ nie zawsze sam uk³ad ulega uszkodzeniutylko dane w nim zapisane. W takim przypadku zastosowanieprogramatora z funkcj¹ programowania bez wylutowywaniauk³adu wydaje siê byæ wrêcz nie do przecenienia. Napocz¹tek zamieszczamy opis najnowszego programatora z seriiWillem jego dystrybutora firmy TOMSAD.Wk³adka schematowa do numeru 7/2008:OTVC LCD SONY chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.4 z 4 – ark.7, 8) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 7/2008:OTVC Philips chassis A02E AA (cz.2 z 4 – ark.3, 4) – 4 × A2,OTVC Philips chassis TE3.1-CA – 4 × A2,OTVC Thomson chassis ITC008 (cz.2 z 2 – ark.3, 4) – 4 × A2,OTVC LCD Thomson chassis LCD02TC (cz.2 z 2 – ark.3, 4)– 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciUk³ady poprawy wspó³czynnika mocy ............................ 4Definicja wspó³czynnika mocy ......................................... 4Power Factor w klasycznym uk³adzie zasilacza .............. 5Fakty i mity zwi¹zane z PFC ............................................ 5Poprawa PF biernym obwodem RLC............................... 6Inne pasywne obwody PFC ............................................. 7Rozwi¹zanie kompromisowe, miêdzy uk³ademaktywnym i pasywnym ..................................................... 8Porady serwisowe ........................................................ 10– odbiorniki telewizyjne ............................................. 10– monitory ................................................................. 19– audio ...................................................................... 20– magnetowidy .......................................................... 23Schemat blokowy OTVC Thomson chassis IFC130 .... 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – cz.1 ................................................. 26Schemat blokowy uk³adu VCT 6wxyP .......................... 27Programator Willem PRO 4 ISP ................................... 29Dzisiaj i jutro telewizji HD ............................................. 33Struktura oznaczeñ modeli OTVC dla firm LG i Zenith .... 34Opis pracy zasilacza OTV LCD SamsungLCD23VFAX – cz.1 ...................................................... 35Ogólna charakterystyka zasilacza ................................. 35Zasilacz standby ............................................................ 36Przetwornica PFC .......................................................... 36GPS – “Global Positioning System” ............................. 39Historia GPS .................................................................. 39Podstawy systemu ......................................................... 39Odbiornik GPS ............................................................... 40Sygna³ GPS ................................................................... 40Odpowiadamy na pytania Czytelników......................... 42Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.1) .......................... 43S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.24 ............................................... 49Og³oszenia i reklama .................................................... 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocyUk³ady poprawy wspó³czynnika mocyKarol ŒwiercUk³ady PFC (Power Factor Corection) to temat „bardzona czasie”. Na ³amach „SE” goœci³ ju¿ on kilkakrotnie. „SE”nr 2, 3 i 4/2002 – opis aktywnego uk³adu PFC wykonanego nabazie uk³adu scalonego MC33368. W „SE” nr 6, 7 i 8/2005opis zasilacza OTVC Sharp chassis GA10, wyposa¿ony tak¿ew „preregulator” poprawiaj¹cy wspó³czynnik mocy.Obecnoœæ tych uk³adów jest zapewne podyktowana bardziejprzepisami, ani¿eli nieodpart¹ chêci¹ rozbudowywaniaurz¹dzenia przez jego producenta. Jednak w naprawianymsprzêcie elektronicznym „m³odszych generacji” obserwujemyogromn¹ ró¿norodnoœæ rozwi¹zañ tego typu uk³adów, a to jestju¿ zas³uga polotu konstruktorów. Od uk³adów bardzo prostych,pasywnych elementów RLC do bardzo skomplikowanych,uk³adów zbli¿onych konstrukcyjnie do przetwornicy, którazwykle wystêpuje za uk³adem PFC. Aktywny uk³ad PFC jestczasem na tyle zbli¿ony konstrukcj¹ do zasilacza, i¿ jeœlibynie by³o na schemacie opisu wartoœci elementów, mo¿na by„siê spieraæ”, czy to zasilacz, czy PFC. Kolejna rodz¹ca siêw¹tpliwoœæ, to pytanie dlaczego zawsze wystêpuje w kaskadziePFC + przetwornica-zasilacz? Dlaczego nie wystarczajeden uk³ad stanowi¹cy zasilacz i gwarantuj¹cy odpowiedniodu¿y (bliski jednoœci) wspó³czynnik mocy? Na to pytanie odpowiemyw odrêbnym opracowaniu stanowi¹cym kontynuacjêbie¿¹cego. Opracowanie to bêdzie poœwiêcone konfiguracjomaktywnych uk³adów PFC. W niniejszym zaœ poka¿emy uk³adynajprostsze. Uk³ady stosowane w obwodach zasilania niewielkiejmocy, nieosi¹gaj¹ce z pewnoœci¹ takiej poprawy PF jakuk³ady aktywne, za to proste, a w produkcji tanie (co czasemjest wymogiem pierwszoplanowym).1. Definicja wspó³czynnika mocyPower Factor zdefiniowany jest jako stosunek mocy czynnejdo pozornej. Moc czynna, to sca³kowany (za okres powtarzalnoœciprzebiegów) iloczyn pr¹du i napiêcia (i podzielonyprzez przedzia³ ca³kowania), czyli moc zamieniona na ciep³olub pracê i wyra¿ona w watach. Moc pozorna zdefiniowanajest jako iloczyn wartoœci skutecznej napiêcia i (tej¿e wartoœci)pr¹du. Zatem, nale¿y osobno sca³kowaæ pr¹d i napiêcie(kwadrat ich wartoœci chwilowych, na koñcu dopiero wyci¹gn¹æpierwiastek otrzymanej wartoœci) i przemno¿yæ obliczonewartoœci RMS. Wymno¿ony “volt” z “amperem” nale¿y pozostawiæjako VA (“volt-amper”), nie wat. Z podstawowychzasad matematyki wynika, ¿e pierwsza z obliczonych wielkoœcinie mo¿e byæ wiêksza od drugiej. Mo¿e byæ co najwy¿ejrówna i sytuacja taka ma miejsce w przypadku obci¹¿enia czystorezystancyjnego. W przypadku obci¹¿enia liniowego (impedancjaz zawartoœci¹ reaktancji pojemnoœciowej lub indukcyjnoœci)przebiegi napiêcia i pr¹du zachowuj¹ sinusoidalnykszta³t. Nietrudno wykazaæ, i¿ wspó³czynnik mocy zdefiniowanyjak powy¿ej, jest wtedy równy cosinusowi k¹ta przesuniêciafazowego miêdzy pr¹dem i napiêciem. Nadal zachowanajest zasada maksymalnej wartoœci PF = 1, co odpowiadak¹towi j = 0. Dla obci¹¿eñ czysto reaktancyjnego lub czystoindukcyjnego, k¹t j przyjmuje wartoœæ ±90°, co w obu przypadkachdaje cosj = 0, tym samym tak¿e PF = 0. W przypadkuobci¹¿eñ nieliniowych sprawa jest zdecydowanie bardziejskomplikowana. Zak³adamy wymuszenie napiêciowe (co jestzgodne z charakterystyk¹ sieci energetycznej), wiêc pierwotnykszta³t (sinusoidalny) zachowuje napiêcie. Przebieg pr¹duulega odkszta³ceniu. Pojawiaj¹ siê wiêc harmoniczne przebiegupodstawowego. W ogólnoœci nale¿y uwzglêdniæ sk³adow¹przebiegu podstawowego przesuniêt¹ w dowolnym kierunku.Obliczenie wspó³czynnika mocy bezpoœrednio z jego definicji,nie jest ju¿ spraw¹ banaln¹. Nietrudno jednak wykazaæ, i¿PF zbli¿a siê „w kierunku” jednoœci, gdy przebieg pr¹du zd¹¿ado sinusoidy (maleje amplituda harmonicznych), a k¹t (przesuniêcia)owej sinusoidy zd¹¿a do zera. W ka¿dej innej sytuacjiPower Factor pogarsza siê, jego wartoœæ ulega zmniejszeniu.Nie jest spraw¹ jednoznaczn¹, i¿ gorsza (ni¿sza) wartoœæPF jest jednoznaczna z „zanieczyszczeniem” sieci energetycznej,i ze stratami w samej „elektrowni” oraz na linii przesy³owej.Na przyk³ad nieparzyste harmoniczne s¹ znacznie bardziejdokuczliwe w sieciach trójfazowych. Powoduj¹ one niezrównowa¿eniepr¹du linii poszczególnych faz, co musi skutkowaæprzep³ywem pr¹du (kompensuj¹cego) w czwartej linii“zera” sieci trójfazowej. Niemniej, jeœli „trzeba” zdefiniowaæka¿d¹ wielkoœæ fizyczn¹, tak okreœlony wspó³czynnik mocywydaje siê definicj¹ najbardziej rozs¹dn¹.1.1. Poprawa PF w obwodach obci¹¿enia liniowegoZgodnie z tym co powiedziano we wstêpie, poprawa wspó³czynnikamocy w obwodach obci¹¿enia liniowego polega naa/b/230VAC230VACRównoleg³ykondensatorkorekcyjnyPFCLCSzeregowaindukcyjnoœækorekcyjnaRys.1.1PFCObci¹¿eniea/. Korekcja k¹ta przesuniêcia fazowego w przypadkuobci¹¿enia o charakterze indukcyjnymb/. Korekcja PF w przypadku obci¹¿enia liniowego ocharakterze reaktancyjnymLObci¹¿enieCRR4 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocykompensacji k¹ta przesuniêcia fazowego. Jest to zabieg stosunkowoprosty, rysunek 1.1 a i b pokazuje jak to wykonaæ dlaodpowiednio obci¹¿enia o charakterze indukcyjnym i o reaktancjipojemnoœciowej.2. Power Factor w klasycznym uk³adziezasilaczaa/b/U WED1D31.2msD2D4I1 (R1 = 2R)I1I1 (R1 = 10R)R1Uwe(220VAC)C12ms2A1.2AR OBCR OBC = 2k = P OBC ~ = 45WUc1Uwaga 1(na rys.2.2)Rys.2.1. Przebieg pr¹du czerpanego z sieci w najprostszymprzypadku, gdy „udar” pr¹dowy ograniczonyjest jedynie rezystorem (R1 = 2R, 10R)ok.310VU WED1D32.9msD2D4Najbardziej typowym obci¹¿eniem nieliniowym jest uk³adprostowniczy Graetza obci¹¿ony du¿ej pojemnoœci kondensatoremelektrolitycznym magazynuj¹cym energiê. Kszta³t pr¹duczerpanego z sieci energetycznej w takim uk³adzie jest takniekorzystny, ¿e praktycznie ka¿dy zabieg skutkuj¹cy rozci¹gniêciemw czasie impulsu pr¹dowego, skutkuje popraw¹wspó³czynnika mocy. W bie¿¹cej analizie pomijamy ju¿ archaiczneuk³ady prostownika jednopo³ówkowego (szeroko stosowanew OTV czarno-bia³ych), które na dodatek fatalnegoPF wnosi³y sk³adow¹ sta³¹ do pr¹du czerpanego z sieci. Narysunku 2.1 zasymulowano obwód prostownika Graetza obci¹¿onykondensatorem elektrolitycznym 100µF, a udar pr¹dowyograniczony jest jedynie rezystorem R1. Obci¹¿enie zaœzasymulowano rezystorem 2k, co stanowi obci¹¿enie oko³o45W. „Kazano” komputerowi wyrysowaæ przebieg pr¹du dladwóch wartoœci R1: 2 i 10 omów (zwykle w urz¹dzeniach spotykamysiê z wartoœci¹ tego rezystora poœredni¹: 4.7, 5.6 oma).Wniosek z analizy tego przebiegu, taki jak wypowiedziano wpierwszym (i drugim) zdaniu bie¿¹cego punktu artyku³u.Na rys. 2.2 zast¹piono rezystor indukcyjnoœci¹. Niew¹tpliw¹zalet¹ jest brak rozpraszania mocy. Poprawa wspó³czynnikaPower Factor jest jednak mizerna. Indukcyjnoœæ, zgodnieze „sw¹ natur¹” przeciwstawia siê wszelkim zmianom (pr¹du).A wiêc pocz¹tkowo, przeciwstawia siê „przyjêcia” pr¹du.Jak zaœ zostanie na³adowana, przeci¹ga ów pr¹d, mimo i¿usta³y warunki wymuszaj¹ce go. Rysunek 2.2 pokazuje przebiegidla dwóch wartoœci 5mH i 20 mH. Warunki zasilania iobci¹¿enia s¹ zgodne z przebiegami pozyskanymi w uk³adziez rysunku 2.1.3. Fakty i mity zwi¹zane z PFCI1I1 (L1 = 5mH)W tym miejscu warto zwróciæ uwagê na popularny b³¹dpope³niany przez mniej doœwiadczonych adeptów elektroniki.Wykres pr¹du widoczny na rysunku 2.1 jest zbli¿ony kszta³temdo sinusoidy, œciœlej „po³ówek sinusoidy”. Tak¿e jego fazajest wycentrowana wokó³ „centrum” (p/2 plus wielokrotnoœcip) przebiegu napiêciowego. Daje to z³udzenie, i¿ power factorpowinien nie byæ „taki z³y”. B³¹d polega na tym, i¿ „rozdzielonympo³ówkom sinusoidy daleko do sinusoidy”. Przebiegtaki zawiera wiele harmonicznych, a co gorsza nieparzystych.Energiê czynn¹ przenosi tylko pierwsza (podstawowa) harmoniczna.Wymno¿enie ka¿dej nastêpnej z przebiegiem sinusoidynapiêcia w okresie powtarzalnoœci przebiegów daje zerowywk³ad do obliczonej mocy. Matematyk nie omieszka³by wtym miejscu dodaæ, i¿ dlatego, ¿e zarówno funkcja sinus z cosinusem,jak i sinus z „samym sob¹” lecz o wielokrotnoœcipulsacji s¹ funkcjami wzajemnie ortogonalnymi; z drugiej strony,niezwykle cenna cecha w teorii cyfrowego (a tak¿e analogowego)przetwarzania sygna³ów.„Mitów” zwi¹zanych z PFC jest wiêcej. Jednym z nich jest„pogl¹d”, i¿ poprawiaj¹ efektywnoœæ przetwarzania napiêcia,energii. To niestety nie jest prawd¹. Uk³ady PFC (szczególnieaktywne) stanowi¹ dodatkowy proces przetwarzania energii, oL1I1 (L1 = 20mH)~310VC110msUweR OBC1.4AUc10.95AUwaga 1Uwaga 1: Zacieniowana powierzchnia – zawsze ta sama (jednakowa),gdy¿ odpowiada utraconemu ³adunkowi z C1, którytrzeba uzupe³niæ, a to zale¿y tylko od obci¹¿eniaRys.2.2. Rezystor R1 zast¹piono indukcyjnoœci¹ (L1 =5mH, 20mH) – niewielka poprawaSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 5

Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocyskoñczonym (mniejszym od jednoœci) wspó³czynnikusprawnoœci owego przetwarzania. Tym samy, przetwornicawyposa¿ona w obwody poprawy wspó³czynnikapower factor ma zwykle ni¿sz¹ sprawnoœæ ani¿eli przetwornicabez tego obwodu. Jest natomiast prawd¹, i¿ wobwodach o ograniczonej mocy zasilania (np. wyposa-¿onych w transformator izoluj¹cy; to samo dotyczy globalnegobilansu energii z transformatorów NN 230VAC)mo¿na wiêcej energii pozyskaæ stosuj¹c obwody PFC(mimo ni¿szej sprawnoœci). Tak¿e, rzecz ciekawa, bezpiecznikna wejœciu przetwornicy bez PFC musi wykazywaæwiêkszy pr¹d znamionowy ani¿eli w uk³adzie zPFC mimo pogorszenia sprawnoœci przetwarzania, skutkuj¹cegow oczywisty sposób wiêkszym poborem energii.To ciekawe, napiêcie pozostaje sta³e, pobór energiiroœnie, a pr¹d maleje? Maleje wartoœæ RMS, a na tak¹oczywiœcie reaguj¹ bezpieczniki topikowe.4. Poprawa PF biernym obwodemRLCNa rysunku 4.1a pokazano obwód RLC ulokowanyprzed prostownikiem Graetza. W tego typu rozwi¹zaniachproblem stanowi niezwykle niska czêstotliwoœænapiêcia w sieci energetycznej. Tym samym, aby otrzymaæzadowalaj¹cy efekt wymagane wartoœci d³awika ikondensatorów mog¹ siê okazaæ nieakceptowalnie du¿e.W materia³ach Ÿród³owych mo¿na odnaleŸæ, i¿ zewzglêdów praktycznych indukcyjnoœæ L1 ograniczonajest do 250mH, zaœ kondensator C1 w zakresie 2 do4µF. Nale¿y mieæ na uwadze, i¿ pr¹dy p³yn¹ce przez teelementy s¹ stosunkowo du¿e i zale¿¹ w oczywisty sposóbod obci¹¿enia. Napiêcia zaœ, z uwagi na rezonansowycharakter obwodu, przekraczaj¹ wartoœæ napiêciadoprowadzonego do uk³adu, czyli sieciowego. Wkonsekwencji, elementy te s¹ du¿e gabarytowo.R210RC3100nF[A] [V]1 5000.80.60.40.204003002001000-0.2 -100-0.4 -200-0.6 -300-0.8 -400-1 -500I110msRys.4.1b Przebiegi pozyskane w uk³adzie z rys.4.1a[A] [V]2 5001.61.20.80.404003002001000-0.4 -100-0.8 -200-1.2 -300-1.6 -400-2 -500I1Rys.4.1c Przebieg pr¹du w uk³adzie z rys.4.1a przy zmianieelementów: R2 = 1R, C1 = 4µF, R1 = 500R (pozosta³eelementy – jak na rys.4.1a)cyjne obci¹¿enie. Aby zaradziæ tej sytuacji, na rysunku 4.2ado³o¿ono indukcyjnoœæ L2 maj¹c¹ skompensowaæ reaktancyjnycharakter obci¹¿enia.UE1UE1UC2I1E1220VACL1250mHC12µFC222µFRys.4.1a Pasywny obwód RLC przed mostkiem GraetzaNa rysunku 4.1b pokazano przebieg pr¹du (na tle napiêcia)pozyskany drog¹ symulacji komputerowej dla wartoœci L1-C1odpowiednio 250mH i 2µF. Nie wygl¹da on imponuj¹co. ElementyL1-C1 stanowi¹ szeregowy obwód rezonansowy na czêstotliwoœcioko³o 225Hz. Wydaæ wyraŸnie, i¿ uk³ad ma sk³onnoœæ„bujaæ siê” na tej w³aœnie czêstotliwoœci. Funkcj¹ cz³onuR2-C3 jest stworzenie (wraz z L1) filtru notch (wycinaj¹cego)dla najbardziej dokuczliwej (trzeciej) harmonicznej (rola rezystoraR2 to odpowiednie t³umienie tego filtru). Przebieg narysunku 4.1c odpowiada poprzedniej sytuacji ze zmian¹ C1 nawartoœæ 4µF. Widaæ wyraŸn¹ poprawê. Zawartoœæ harmonicznychmniejsza, lecz nadal obserwuje siê przesuniêcie fazowe,pr¹d wyprzedza napiêcie. Nic w tym dziwnego, uk³ad przedstawiasiê dla sieci, jako bardziej reaktancyjne ani¿eli induk-R12kL2200mHE1220VACI1R25RC4100nFC3100nFL1250mH C14µFC222µFRys.4.2a Bardziej rozbudowany obwód RLC przedmostkiem GraetzaR1500RPrzebieg 4.2b pozyskano dla wartoœci L2 = 200mH. Jestpoprawa, jednak „kierunek” mankamentów jest nadal ten samjak na rysunku 4.1c. Na komputerze, ¿aden problem „nawin¹æ”cewkê o dowolnej indukcyjnoœci. Pozwalamy sobie zatemna L2 = 400mH. Rysunek 4.2c pokazuje efekt. Poprawazasadnicza, niemal idealnie. Sinusoida nieznacznie zniekszta³cona,zawartoœæ harmonicznych znikoma. Przesuniêcie fazowe?Idealna zgodnoœæ faz. Sieæ energetyczna widzi wiêc obci¹¿enieniemal jako czyst¹ rezystancjê. Mimo zadowalaj¹cegoefektu, nale¿y siê kilka uwag krytycznych. Efekt uzyskanodla okreœlonego obci¹¿enia – 180W. Warto zobaczyæ co siê6 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocy[A]21.61.20.80.40[V]5004003002001000I1U E1 (220VAC)œwiêcony jest kolejny punkt artyku³u. Na zakoñczeniebie¿¹cego punktu wypada zaœ powiedzieæ, gdzie spotykamyuk³ady tu opisane. Z praktyki warsztatowej(przynajmniej sprzêtu trafiaj¹cego na warsztat autoraartyku³u) mo¿na stwierdziæ, i¿ s¹ to przede wszystkimnowsze konstrukcje zasilaczy komputerowych, które„maj¹ obowi¹zek” spe³niaæ okreœlone normy w zakresiePFC.-0.4 -100-0.8 -200-1.2 -300-1.6 -400-2 -50010msRys.4.2b Dalsza poprawa przebiegu pr¹du I1 (lecznadal reaktancyjny charakter obci¹¿enia[A] [V]2 10001.61.20.80.408006004002000-0.4 -200-0.8 -400-1.2 -600-1.6 -800IE1UE15. Inne pasywne obwody PFCW aplikacjach, które toleruj¹ znaczne têtnienia napiêciawejœciowego (dlatego te¿ niespotykane w sprzêcieRTV) stosowane s¹ bardzo pomys³owe metody kompromisumiêdzy „jakoœci¹” zasilania i jego wspó³czynnikiemmocy. Jednym z takich uk³adów jest w pe³nipasywny obwód Spanglera (od nazwiska konstruktora;opracowany stosunkowo niedawno, w roku 1988).Uk³ad ten jest tak¿e nazywany valley-fill (wype³nianiedolin), a dlaczego, wyniknie z przebiegów pokazanychni¿ej. Umieszczony jest on nie przed, lecz za mostkiemGraetza. Schemat pokazuje rysunek 5.1a, zaœ przebiegipozyskane drog¹ symulacji komputerowej rys. 5.1b.Jak ten uk³ad dzia³a? Kondensatory C1 i C2 s¹ ³adowanew szeregowym obwodzie zawieraj¹cym diodêD5 i rezystor R1. Przy symetrii uk³adu (któr¹ zapewniaschemat i jednakowa wartoœæ pojemnoœci C1 i C2) ka¿-dy z kondensatorów otrzyma jednakowy ³adunek zapewniaj¹cynapiêcie (na C1 i C2) równe po³owie napiêciaszczytowego Ÿród³a E1. Zatem, napiêcie na ob--2 -1000Rys.4.2c Niemal idealny przebieg pr¹du Ÿród³a E1 przywartoœci L2 = 400mH (pozosta³e wartoœci elementów– jak na rys.4.2a)dzieje, gdy zmieniamy obci¹¿enie, reszta zaœ elementów pozostajebez zmian. Wykonano szereg „manipulacji”, którychefektu z uwagi na ograniczone ramy artyku³u nie zamieszczono.Efekt da siê jednak skwitowaæ jednym zdaniem, przebiegpr¹du ulega wyraŸnemu pogorszeniu. Ponadto, przy niedoci¹¿eniuroœnie napiêcie wyjœciowe. To efekt rezonansowegocharakteru Ÿród³a, tj. Ÿród³a napiêcia wraz z filtrem PFC. [mA]500Mo¿na komputerowi kazaæ wykreœliæ pr¹dy w elementachfiltru. Mimo ograniczenia mocy pobieranej z wyjœcia,s¹ one nadal du¿e. Fakt ten, wraz z wartoœci¹ L1-400300L2-C1 stanowi o sporych, czêsto nieakceptowalnych gabarytachfiltru PFC. Ten czynnik, mimo prostoty uk³adu200pokazanego wy¿ej, ka¿e szukaæ innych metod poprawy 100wspó³czynnika mocy. Najbardziej rozbudowanymi s¹0kluczuj¹ce, aktywne uk³ady PFC. Jak ju¿ zapowiedzianona wstêpie artyku³u, temat bêdzie kontynuowany. Jednak,przegl¹daj¹c schematy, których „Serwis Elektroni--200-100ki” dostarcza nam „hurtem”, mo¿na zaobserwowaæ rozwi¹zaniabardzo pomys³owe. Elementy, o które rozbu--300dowuje siê uk³ad (celem poprawy PF) to jedynie „ma³ogabarytowe”elementy bierne. Uk³ady te, wykorzystuj¹-400-500jednak pracê tranzystora kluczuj¹cego przetwornicy dlaosi¹gniêcia postawionego celu. Tym rozwi¹zaniom po-[V]5004003002001000-100-200-300-400-500a/E1230VACb/D3D1D4D2UR2D6C1100µFR150RD5D7C2100µFRys.5.1. Uk³ad Spanglera oraz istotne przebiegi napiêæi pr¹dówUE120msIE1UR2R22kSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 7

Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocyci¹¿eniu odpowiada chwilowej wartoœci „wyprostowanejsieci” tak d³ugo, a¿ wartoœæ ta (chwilowa) opadnie poni-¿ej 50% szczytu. Od tego momentu rolê Ÿród³a przejmieenergia na³adowanych C1 i C2. Diody D6 i D7 pracuj¹ wcharakterze kluczy przewodz¹cych w fazie k¹ta sieci spe³niaj¹cegowarunek U chwilowe < 0.5 U szczytowe (chc¹c wyraziæsiê œciœle, k¹ta dla którego sinus jest mniejszy od 0.5 czyli±p/6 plus wielokrotnoœæ p radianów). W ten sposób“wype³niona jest dolina” wyprostowanej sinusoidy nawyjœciu uk³adu prostowniczego. W fazie ±30° pr¹d z liniizasilaj¹cej nie jest czerpany. W fazie bliskiej 90° jest[mA]500on czerpany „intensywnie”, jak w uk³adzie prostowniczymograniczonym jedynie rezystorem „udarowym”. W fazie 400przejœciowej zaœ (miêdzy k¹tem 30° i 90°) kszta³t pr¹du300wyznacza charakter obci¹¿enia. W przypadku rezystora(aczkolwiek nie ma sensu stosowanie uk³adu poprawy PF,200gdy obci¹¿enie jest rezystancyjne) jest to wycinek sinusoidy.Wy¿ej nakreœlony mechanizm jest odpowiedzial-1000ny za ciekawy przebieg pr¹du Ÿród³a E1 widoczny na wykresie,rys.5.1b.-100Na rysunku 5.2 pokazano poprawion¹ wersjê uk³adu-200Spanglera, zwan¹ uk³adem Spanglera-KitSuma. Do³o¿onodwa kondensatory niewielkiej pojemnoœci (C3, C4)-300oraz rezystor R3. £¹czenie „œrodkowego odczepu” mostkaGraetza do wêz³a ³¹cz¹cego dwa kondensatory umiesz--400-500czone na wyjœciu tego¿ mostka Graetza jest znanym zabiegiem„podwajania” napiêcia wyprostowanego. Obwódtaki stosowany jest powszechnie w zasilaczach z adaptacj¹„na sieci” 230 i 115VAC (zachêcamy w tym miejscu Czytelnikado analizy, dlaczego tak prosty zabieg skutkuje „powielaniem”,podwajaniem napiêcia). Tu, zastosowanie kondensatorówC3-C4 o niewielkiej pojemnoœci (plus rezystora R3)skutkuje „uk³onem” w kierunku „podwajacza”, lecz na tylema³o skutecznym, i¿ napiêcie na wyjœciu uk³adu nie ulega zmianie.Natomiast proces prze³adowywania pojemnoœci C3-C4skutkuje charakterystycznym „z¹bkiem” w przebiegu pr¹duczerpanego ze Ÿród³a napiêcia wejœciowego (sinusoidalnego),widocznym na rysunku 5.2b. Zast¹pienie „p³askiego” odcinkaprzebiegu pr¹du „schodkiem” skutkuje dalszym, choæ nieznacznymzmniejszeniem zawartoœci harmonicznych tego¿ przebiegu.Przebieg pr¹du, zarówno na rysunku 5.1b, jak i 5.2b jestwprawdzie daleki od sinusoidy. Jest jednak znacznie „lepszy”od uzyskanego w uk³adzie klasycznym, widocznym na rysunku2.1 i 2.2. Przy starannym doborze wartoœci elementów, poprawawspó³czynnika mocy jest „warta tych zabiegów”. Istotn¹wad¹ jest, i¿ optymalny dobór elementów jest zale¿ny odobci¹¿enia, które z zasady ulega (wiêkszym lub mniejszym)zmianom. Kolejn¹ wad¹ jest obecnoœæ w uk³adzie Spanglera (ijego poprawionej wersji) rezystorów (R2 i R3), elementów woczywisty sposób pogarszaj¹cych sprawnoœæ przetwarzania napiêciape³nego uk³adu zasilacz-PFC. Najistotniejsz¹ natomiastwad¹ jest silnie têtni¹ce napiêcie doprowadzone do obci¹¿enia.Istniej¹ jednak przetwornice w pe³ni zadowalaj¹ce siê takimnapiêciem.Dla likwidacji wiêkszoœci ww. wad i zdecydowanej poprawywspó³czynnika power factor konieczne s¹ niestety zabiegiz wykorzystaniem uk³adów aktywnych PFC. Mimo to, istniej¹rozwi¹zania kompromisowe, które chcemy pokazaæ w kolejnympunkcie artyku³u.a/E1230VACb/[V]5004003002001000-100-200-300-400-5006. Rozwi¹zanie kompromisowe, miêdzyuk³adem aktywnym i pasywnymWykorzystuj¹c fakt, i¿ uk³adem obci¹¿enia sieci (za jej prostownikiem)jest zwykle przetwornica konfiguracji flyback, wbardzo zmyœlny sposób wykorzystuje siê pracê tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy dla poprawy PF. Rysunek 6.1 pokazujeuk³ad „zrysowany” ze schematu OTVC firmy Grundig chassisCUC1832 (schemat zamieszczono we wk³adce do „SE” nr 1, 2 i3/2006).~230VACD3D1D1 D2D3 D4D4R3100RD2L1C1100nFC3220nFC4220nFC1100µFD5C210nFR150RC3ok.300µFPrzetwornicaFlybackRys.6.1. Uproszczony schemat PFC w OTVC Grundigchassis CUC1832Dodatkowe elementy, to jedynie RLC plus dioda. W tymsensie PFC zawiera jedynie elementy bierne. Jednak korzystaz kluczuj¹cej pracy tranzystora przetwornicy. Dla przyjrzeniasiê przebiegom, zasymulowano uk³ad nieco odmienny. Pokazujego schemat na rysunku 6.2.Pracê przetwornicy zasymulowano dwoma kluczami K1-K2 i Ÿród³em sta³ego napiêcia E2 = 500V. Klucze pracuj¹ wprzeciwfazie z wype³nieniem 50% i z czêstotliwoœci¹ 1kHz.W ten sposób uzyskano znaczne uproszczenie uk³adu (zdolne-D6D5D7UR2C2100µFRys.5.2. Poprawiony uk³ad Spanglera oraz istotne przebieginapiêcia i pr¹duUR2IE120msR22k8 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

[A]21.61.20.80.40E1[V]5004003002001000-0.4 -100-0.8 -200-1.2 -300-1.6 -400-2 -500E1 =sinus220VRMSD1D2D3D4L1 20mHC1220nFK11kHz0°/180°Rys.6.2. Uk³ad poddany symulacji[A]21.61.20.80.40[V]5004003002001000-0.4 -100-0.8 -2000.7msRys.6.3b Przebiegi w uk³adzie z rys.6.2 po zmianie wartoœcielementów C2 = 22µF oraz R1 = 1.2kIE1UC2UE1D5C247µFK21kHz180°/0°E2500VRys.6.3a Istotne przebiegi w uk³adzie z rys.6.2IC1R11.5kUE1Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocygo do przyjêcia przez skromny program symulacji komputerowej),a przebieg bardzo zbli¿ony do rzeczywistego, na kolektorzetranzystora kluczuj¹cego w przetwornicy flyback. Wybrano„nienaturalnie” nisk¹ czêstotliwoœæ kluczowania, abyczytelny by³ obraz przebiegów kluczuj¹cych na tle sinusoidysieci, 50Hz. Z tego te¿ wzglêdu trzeba by³o zmieniæ wartoœcielementów wzglêdem wyszczególnionych na rys. 6.1. Pozyskaneprzebiegi pokazuje rys.6.3 a i b.Na rys.6.3a skalê czasu rozci¹gniêto do 10msek, po³owy sinusoidysieci. „Na oko” widaæ, i¿ uzyskany efekt jest nadzwyczajzadowalaj¹cy. Wartoœæ œrednia pr¹du pod¹¿a za chwilow¹wartoœci¹ napiêcia w sieci energetycznej. To oznacza, i¿ obci¹-¿enie „przedstawia siê” jako zbli¿one do rezystancyjnego, a tooznacza bliski jednoœci wspó³czynnik Power Factor. Istotne jeststwierdzenie „wartoœæ œrednia pr¹du”, gdy¿ wartoœæ rzeczywistawykazuje znaczn¹ zawartoœæ sk³adowych harmonicznych wysokoczêstotliwoœciowych.Dlatego te¿, obecnoœæ uk³adu PFC (dotyczytak¿e rozbudowanych rozwi¹zañ uk³adów aktywnych) niezwalnia ze stosowania filtrów EMI przed mostkiem Graetza. Dlategote¿, na wyjœciu mostka Graetza obecny jest, choæ niewielkiejpojemnoœci, kondensator jak w uk³adzie klasycznym (patrzrys.6.1). Analizuj¹c dzia³anie uk³adu z rys.6.2 nale¿y zauwa¿yæ,i¿ wartoœæ napiêcia na kondensatorze C2 (to kondensator elektrolitycznydu¿ej pojemnoœci stanowi¹cy zasilanie dla „w³aœciwej”przetwornicy) przewy¿sza szczyt sinusoidalnego napiêciasieci. To za spraw¹ „pompuj¹cego” dzia³ania kondensatora C1.Z drugiej strony, w³aœnie dziêki niemu uzyskano poprawê PF.Kondensator ten „nabiera ³adunek” w ka¿dym „k¹cie” fazy sieci(nie tylko w szczycie jak w uk³adzie klasycznym). Nabiera on³adunek dziêki kluczuj¹cemu dzia³aniu K1-K2. Wielkoœæ tego³adunku jest zaœ zale¿na od chwilowej wartoœci napiêcia za mostkiemGraetza, i w „pierwszym przybli¿eniu” jest do tej wartoœciwprost proporcjonalna. £adunek ten, zostaje z kolei przekazany(przepompowany) do kondensatora C2 (gdy zamkniêty jest kluczK2, a otwarty K1). Wymóg wy¿szego napiêcia na C2 (wzglêdemzwyk³ego prostowania szczytowego) jest cech¹ niekorzystn¹.Jeszcze „bardziej niekorzystn¹” cech¹ jest fakt, i¿ wartoœæ ta ulegaznacznym wahaniom wraz ze zmian¹ obci¹¿enia. Dlatego dobórwartoœci elementów tego rozwi¹zania, to dobrze przemyœlanykompromis. Do tego stopnia, i¿ sporo prób wymaga³y pracepozyskania symulacji komputerowej, aby otrzymaæ wynik zgodnyz oczekiwanym. Na rysunku 6.3b nieznacznie doci¹¿ono uk³ad,R1 zmala³ z wartoœci 1.5k do 1.2k. Zmniejszono tak¿e pojemnoœækondensatora elektrolitycznego C2 do 22µF. Dziêki temu,mo¿na zaobserwowaæ budowanie ³adunku na C2, zarówno jakoefekt „przepompowania” ³adunku z C1, oraz jako efekt przekazaniaenergii z L1. Oczywist¹ kwesti¹ jest, i¿ w stanie ustalonymi w pe³nym okresie powtarzalnoœci przebiegów (20ms), musi byæzbilansowany zarówno ³adunek, jak i energia; dostarczonyjak i pobrany przez obci¹¿enie (które jest tu najprostszymz mo¿liwych, rezystorem R1). Na rys.6.3b celowo„pozwolono” na deformacjê przebiegu pr¹du w wynikuzbyt ma³ej ró¿nicy napiêcia na C2 i szczytowego sinusoidysieci. Nachylenie zbocza opadaj¹cego (pr¹du w L1)jest wprost proporcjonalne do tej wartoœci (chwilowej).NajwyraŸniej (w szczycie) pr¹d nie zd¹¿y opaœæ do zera,zanim nast¹pi kolejny cykl ³adowania tej indukcyjnoœci.Tak¿e zmniejszenie pojemnoœci C1, zwiêkszenie indukcyjnoœciL1, zwiêkszenie obci¹¿enia, a tak¿e „manipulowanie”czêstotliwoœci¹ i wspó³czynnikiem wype³nieniapracy kluczy pog³êbia ten efekt. W koñcu, wartoœæ œredniapr¹du Ÿród³a zasilania (E1) odbiega od po¿¹danej iwspó³czynnik power factor pogarsza siê.Artyku³ niniejszy przedstawia³ wzglêdnie prosteobwody poprawy wspó³czynnika mocy. Kontynuacj¹tematu bêdzie opracowanie poœwiêcone aktywnym uk³adomPFC zdecydowanie bardziej skutecznym, ale i niestetyzdecydowanie bardziej skomplikowanym. Odpowiemytak¿e na pytanie które wysunêliœmy ju¿ we wstêpieopracowania bie¿¹cego. Dlaczego zawsze duet, aktywnyPFC - przetwornica napiêcia. Dlaczego nie mo¿-na wykonaæ uk³adu bêd¹cego w³aœciwym zasilaczemprzetwornic¹i równoczeœnie zapewniaj¹cego „dobry”(bliski jednoœci) wspó³czynnik PF? Faktycznie, niemo¿na (chyba, ¿e za taki uznaæ rozwi¹zanie kompromisoweopisane w p.6 bie¿¹cego artyku³u). Temu niuansowiteorii poœwiêcimy krótk¹ „rozprawkê” zamieszczon¹w rubryce “Pigu³ka teorii” w jednym z najbli¿-szych numerów Serwisu Elektroniki. }SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 9

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Pora, Edward Bitner, Jerzy Znamirowski, Wojciech Wiêciorek, Jacek Skulski, RyszardStrzêpek, Henryk Demski, Mateusz Malinowski, Rajmund WiœniewskiOdbiorniki telewizyjnePanasonic TC 2195DRN chassis Z3TGinie fonia, obraz czarno-bia³y z pionowym szerokim pasem po œrodku ekranu.Uszkodzenie wystêpowa³o po kilkunastu minutach pracyodbiornika po w³¹czeniu, a po opukiwaniu p³yty bazowej wokolicach g³owicy ustêpowa³o. To jednoznacznie wskazywa³ona zimne lutowania, wiêc postanowiono „przelutowaæ” wyprowadzeniag³owicy oraz uk³adu scalonego IC101 - TD4505M.Okaza³o siê, ¿e faktycznie usterkê powodowa³y zimne luty przyuk³adzie IC101.Œwieci tylko dioda LED.Po w³¹czeniu odbiornika klawiszem sieciowym zapala siêtylko czerwona dioda LED, nie dzia³a klawiatura lokalna orazodbiornik nie reaguje na pilota. Objaw sugerowa³ uszkodzenieprocesora IC1110 lub elementu w jego otoczeniu. Przyst¹pionodo pomiarów napiêæ sta³ych i po dosyæ czasoch³onnych pomiarachstwierdzono niezgodnoœæ na uk³adzie scalonym IC1112- MN1280R (RESET), a mianowicie na n.1 +1.28V, a nan.2:+0.96V (n.3 jest po³¹czona z mas¹). Lokalizacja uszkodzeniaby³a ju¿ ³atwa, gdy¿ okaza³o siê, ¿e przy d³awiku L1149by³ zimny lut (na oko niby by³ prawid³owy). Przylutowano wyprowadzeniad³awika i odbiornik zacz¹³ pracowaæ prawid³owo.Jeszcze raz okaza³o siê, ¿e niekiedy lutowanie wygl¹daj¹cena prawid³owe nim nie jest. Prawid³owe napiêcia na IC1112to: n.1 +4.97V i n.2 te¿ +4.97V. Przy naprawach tego odbiornikakorzystano ze schematu Panasonic TC2185DRS (chassisZ3T), który ró¿ni siê tym, ¿e nie ma schematu p³ytki teletekstuobecnej w naprawianym odbiorniku. Schemat ten zosta³ opublikowanyna p³ycie „Baza Porad Serwisowych” 2001/SCH2+ BS3 wydanej przez „Serwis Elektroniki”. J.P.Grundig ST70-705 NIC/text chassis CUC2030NProblemy z obs³ug¹ telewizora pilotem.Problemy polegaj¹ na tym, ¿e odbiornik albo nie reagujena rozkazy z pilota, albo reaguje z bliskiej odleg³oœci. W celuusuniêcia tej usterki wykonano dwie czynnoœci:· wymieniono kondensator C84001 - 47µF/10V, któryzmniejszy³ pojemnoœæ,· oczyszczono z czarnego nalotu odbiornik podczerwienioznaczony na schemacie IC84001 - TFMS5300 oraz szybkêplastykow¹ usytuowan¹ w obudowie z przodu przedodbiornikiem podczerwieni.J.P.Philips 29PT8520/12 chassis ES1E AANastêpuj¹ nieokresowe zmiany wysokoœci i liniowoœci obrazu.Objaw sugeruje uszkodzenie w uk³adzie odchylania pionowegozbudowanego w oparciu o uk³ad scalony TDA4863J (naschemacie oznaczony jako 7455). Napiêcia zasilaj¹ce uk³ad by³yprawid³owe. Przyjrzano siê dok³adnie lutom wyprowadzeñ tego4uk³adu, jakoœæ niektórych lutów budzi³a w¹tpliwoœci, wiêc poprawionolutowania i uszkodzenie ust¹pi³o. Napiêcia na nó¿-kach tego uk³adu zmierzone w poprawnie dzia³aj¹cym uk³adzies¹ nastêpuj¹ce: n.1 = +13.2V, n.2 = +39.0V, n.3 = +13.7V, n.4 =-15.3V, n.5 = +0.2V, n.6 = +0.4V i n.7 = +0.5V.Uwaga: Tryby serwisowe oraz regulacje tego chassis zamieszczonow „Serwisie Elektroniki” nr 8/2006 na stronach49-54. J.P.Neptun M750Nie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Œwieci siê dioda LED i nie mo¿na w³¹czyæ do pracy zarównopilotem, jak i przyciskami klawiatury lokalnej. Uszkodzenienast¹pi³o po dwudniowej przerwie w pracy odbiornikaw po wy³¹czeniu go klawiszem sieciowym. To sugerowa³o utratêpojemnoœci jakiegoœ kondensatora elektrolitycznego, ale toby³ b³êdny trop. Okaza³o siê, ¿e na n.41 procesora U821-PCA84C640 stale jest takie samo napiêcie dla stanu czuwania,bez wzglêdu na próby w³¹czenia do pracy, co powoduje, ¿enie nastêpuje prze³¹czenie przekaŸnika na module UMN2011.Tak¿e na n.32 procesora brak oscylacji - powinna byæ sinusoidazarówno w stanie pracy, jak i czuwania oko³o 0.7V ss 10MHz.W pierwszej kolejnoœci wymieniono kwarc i „to by³o to” –odbiornik zacz¹³ pracowaæ poprawnie. By³o to jedyne uszkodzenie.Uwaga: Mo¿na w prosty sposób sprawdziæ, czy uszkodzenienie jest na module zasilacza STANDBY zwieraj¹c nachwilê emiter z kolektorem tranzystora T830 (jest na moduleUMR2100). Przy sprawnym module uk³ady na p³ycieg³ównej zaczynaj¹ pracowaæ.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodziediod: D705 (U2) = +16.7V, D706 (U3) = +24.1V, D707(U4) = +138.4V i D708 (U5) = +222.0V oraz na n.2 stabilizatoraU700 (U1) = +12.1V. Napiêcie warikapowe (U6) na stabilizatorzeU750 - UL1550 wynosi +32.9V.W stanie czuwania przetwornica nie pracuje.Modu³ sterowania UMR2100-5 zasilany jest dwoma napiêciamista³ymi: +5VSTBY = +4.75V (+4.75V) i U7 = +5.2V (0V).Napiêcia sta³e na tranzystorach modu³u UMN2011 (niepodano na publikowanym schemacie) s¹ nastêpuj¹ce:· T801 (BC238): E = +4.7V (+4.7V), B = +5.4V (+5.4V),K = +12.7V (+13.0V),· T802 (BD136): E = +12.5V (+13.0V), K = +5.2V (0V),· T803 (BC238): E = 0V (0V), B = +0.8V (-1.2V), K =+0.2V (+13.0V),· T804 (BC238): E = 0V (0V), B = +0.2V (+0.7V), K =+5.0V (+0.04V),· T805 (BC238): E = +4.4V (0V), B = +5.0V (0.04V), K =+11.6V (+12.6V).Napiêcia podane w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Napiêcia sta³e na mikrokontrolerze PCA84C640/019 w staniepracy (brak ich na schemacie) zamieszczono w tabeli 1.10 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisoweTabela 1.Napi cia na wyprowadzeniach uk aduPCA84C640/019 w OTVC Neptun M750Nr Napi cie (V) Nr Napi cie (V) Nr Napi cie (V)1 +2.8 15 +4.7 29 +5.22 +0.1 16 +4.7 30 03 +3.1 17 +4.7 31 +2.34 +4.0 18 0 32 +2.35 +3.9 19 +4.7 33 +4.76 +4.6 20 +4.7 34 +4.77 0 21 0 35 +4.38 0 22 0 36 09 +2.3 23 0 37 010 +4.7 24 0 38 011 +4.3 25 0 39 +5.1 (0 - stby)12 +4.6 26 0 40 +5.1 (0 - stby)13 +4.7 27 +0.3 41 0 (+4.7- stby)14 +4.7 28 +4.7 42 +4.75Uwaga: Mo¿na dokonywaæ naprawy na p³ycie sterowaniaUMR2100-5 z wyci¹gniêt¹ klawiatur¹ – nie powoduje toblokowania procesora (co ma miejsce – co prawda niezmiernierzadko – w niektórych modelach telewizorów). Wyci¹gniêtaklawiatura u³atwia dojœcie do elementów p³yty sterowania.J.P.Sharp 70CS-03S chassis CSBrak wizji i fonii, ciemny ekran.Po w³¹czeniu klawiszem sieciowym kontrolka, która jestneonówk¹ oznaczon¹ na schemacie LP1001 œwieci normalnie,ale nie œwieci na zielono dioda LED 1051- PX0102,umieszczona na p³ycie bazowej. Na wstêpie pomierzono napiêciaprzetwornicy i jedno z napiêæ, a mianowicie na katodzieD709 by³o zani¿one do +10V. Przyczyn¹ tego, jak to najczêœciejbywa by³y kondensatory elektrolityczne C712 - 220µF/25V i C713 1000µF/16V. Napiêcie wróci³o do normy, ale uszkodzenieby³o nadal. Aby odbiornik wystartowa³ musi byæ dokonanyreset procesora IC1001 - SAB-C502 L20N i na n.10 (RST)tego procesora powinno byæ zerowe napiêcie, a tymczasemwynosi³o +4.47V. Zajêto siê wiêc sprawdzeniem uk³adu odpowiedzialnegoza prawid³owe napiêcie, tj. tranzystor Q706 -2SC2412 i elementy z jego otoczenia. Na samym tranzystorzenapiêcia sta³e by³y nastêpuj¹ce: E = 0V, B = 0V i C = +4.47Vi nie by³y to napiêcia prawid³owe. Sprawdzenie elementów zotoczenia wykaza³o przerwê R724 - 1k i po wstawieniu nowegorezystora dioda LED zaczê³a pracowaæ poprawnie, tzn.œwieci³a kilka sekund po czym gas³a i wtedy powinien pokazaæsiê obraz i fonia (dostrojonego kana³u). Na tranzystorzeQ706 pojawi³y siê prawid³owe napiêcia: E = 0V, B = +0.66V iK = 0V i tym samym reset dzia³a³ prawid³owo (0V na n.10IC1001). Fonia siê pojawi³a, ale brak by³o wysokiego napiêcia.Powinny te¿ pojawiæ siê na n.56 (H OUT) uk³adu IC201 -TDA8375A impulsy steruj¹ce liniê, ale siê nie pojawi³y. Sprawdzononapiêcia sta³e zasilaj¹ce nó¿ki 22, 23 i 53 (VCC) i by³yone prawid³owe, natomiast rezystancja miêdzy n.53 (VCC) an.56 (H OUT) uk³adu IC201 by³a bardzo ma³a (rzêdu kilkunastuomów), co œwiadczy³o o uszkodzeniu tego uk³adu. Z uwagina znaczne koszty (nale¿a³o te¿ uwzglêdniæ ewentualn¹wymianê trafopowielacza „przypuszczalnego” sprawcy uszkodzenia)odst¹piono od dalszej naprawy.J.P.Grundig P37-080 chassis CUC7303Nieczynny.Stwierdzono uszkodzenia nastêpuj¹cych elementów: bezpiecznikSI600 - 2.5A, tranzystor T665 - BUL310PI (wstawionoBUT11A, nie zapominaj¹c oczywiœcie o podk³adce izolacyjnej)oraz uk³ad scalony IC630 - UC3842N. Po wstawieniunowych elementów i w³¹czeniu okaza³o siê, ¿e napiêciaprzetwornicy nie s¹ stabilne i regulacja „peerkiem” R654 - 470Rpowoduje skoki napiêæ. Dopiero wymiana tego „peerka” nanowy pozwoli³a na stabilne ustawienie napiêæ przetwornicy ina tym naprawê zakoñczono.Uwaga: Aby zabezpieczyæ siê przed niespodziankami typuponownego uszkodzenia nowych elementów, w miejsce bezpiecznikaSI600 w³¹czono ¿arówkê 60W. Jeœli przetwornicajest sprawna, to ¿arówka cyklicznie siê rozjaœnia i gaœnie.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D682 (+A) = +111.8V (+128.6V), D671 (+M) = +15.8V(+17.3V), na n.2 IC676 (+B) = +12.1 (+1.6V), na n.3 IC690(+H) = +4.9V (+4.9V) i na emiterze T686 (+E) = +8.2V (+0.6V).Napiêcia sta³e na IC630 - UC3842N mierzone w stosunkudo masy "gor¹cej" (np. n.5 IC630): n.1 = +3.3V (+1.8V), n.2 =+2.5V (+2.5V), n.3 = +0.1V (0V), n.4 = +1.9V (+1.9V), n.5 =0V (0V), n.6 = +1.4V (+0.2V), n.7 = +12.4V (+13.2V) i n.8 =+5.0V (+5.0V).Niektóre napiêcia na IC850 - SDA5222-A101: n.5 (SCL)= +4.96 (0V), n. = (SDA) = +4.96V i n.40 (P37 STBY) = 0V(+3.8V).Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Sta³e napiêcia wytwarzane przez trafopowielacz TR550mierzone na diodach: D444 (+D) = +26.8V, D543 (+C) =+124.9V i na n.A (SB) trafopowielacza: +11V (AV), +7V (braksygna³u, niebieskie t³o) i +2V ÷+9V (podany na gniazdo antenowesygna³ telewizyjny).J.P.Sony KVC2531D chassis AE1CNieczynny.Stwierdzono uszkodzenie nastêpuj¹cych elementów w zasilaczu:bezpiecznik F1601 - T4A, tranzystor Q602 - 2SD1548(mo¿na wstawiæ BU508AF, ale dobrej jakoœci, np. firmy Philips),R651 - 100R (SMD) i IC601 - TEA2260. Wstawiononowe elementy, ale wymieniono te¿ kondensatory elektrolitycznepo stronie pierwotnej przetwornicy (mia³y zani¿onepojemnoœci): C617 - 100µF, C605 - 220µF/35V, C608 - 4.7µFi C611 - 47µF. Odbiornik w³¹czono, ale najpierw w miejscebezpiecznika F1601 w³¹czono ¿arówkê 150W zabezpieczaj¹csiê przed ponownym uszkodzeniem ww. elementów w przypadkuniewymienienia wszystkich uszkodzonych elementów(co mo¿e siê zdarzyæ). Po upewnieniu siê, ¿e reakcja przetwornicyjest prawid³owa usuniêto ¿arówkê, w³¹czono zasilanie iodbiornik pracowa³ prawid³owo. Dokonano jeszcze regulacjinapiêcia +B = +135V w stanie czuwania (RV601) i w staniepracy (RV501) i na tym naprawê zakoñczono.Uwaga: Przy korzystaniu z ¿arówki do sprawdzenia pracyzasilacza nale¿y koniecznie na ten czas wylutowaæ pozystorTHP601 (je¿eli go nie usuniemy, to ¿arówka œwieci ci¹gle inapiêcie na niej wynosi oko³o 190V, co uniemo¿liwia diagnozowaniezasilacza).SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 11

Porady serwisoweZasilacz w zale¿noœci od sposobu obci¹¿enia zachowuje siênastêpuj¹co:1. normalne warunki pracy (stopieñ linia za³¹czona) – ¿arówkab³yska 4 razy i gaœnie (+B = 0V),2. przy od³¹czonym stopniu linii ¿arówka nie b³yska i nieœwieci w ogóle (+B = +133.3V),3. przy od³¹czonym stopniu linii i zast¹pieniu obci¹¿eniemsztucznym (¿arówka 60W) nastêpuj¹ 4 b³yski i ¿arówka gaœnie(+B = 0V),4. przy od³¹czonym stopniu linii, wstawionym bezpiecznikui sztucznym obci¹¿eniu przetwornica pracuje (+B =134V,nie reguluje RV601).J.P.Daewoo DTH29U7K-100D chassis CP830FBrak odchylania pionowego.Pierwsze pomiary omomierzem elementów uk³adu odchylaniaramki wykaza³y zwarcia diod: D407 - BYW76V i D367 -BZX55C33 (dioda Zenera), co powodowa³o brak napiêcia nan.3 uk³adu I301 - TDA8358J. Po wstawieniu nowych pojawi³osiê odchylanie ramki, ale w dolnej po³owie ekranu i z jasnymipowrotami. Podejrzanym by³ uk³ad TDA8358J i faktycznie powstawieniu nowego odchylanie pionowe by³o prawid³owe.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D820 = +131.1V (+14.0V w stanie czuwania),D821 = +115.3V, D830 = +7.4V, D840 = +6.6V, D860= +13.4V i D870 = +4.5V.Ponadto przetwornica ma mnóstwo stabilizatorów dla napiêæ:+5V (I820), +3.3V (I821), +8V (I822), S/B_5V (I823),+1.8V (I824) S/B_3.3V (I826), S/B _2.5V (I827).Procesor I701 - SDA5555 A068 n.52 (POWER): w staniepracy +3.3V. Pamiêæ I702 (24C16): n.5 (SDA) i n.6 (SCL) wstanie pracy: +3.1÷+3.5V.Trafopowielacz wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia sta³e mierzonena katodach diod: D405 = +185.5V, D407 = +14.5V,D408 = +53.0V i D414 = -0.45V (normalny obraz), -0.23V(ciemny ekran).Uwaga: W trakcie naprawy zauwa¿ono bardzo silne grzaniesiê radiatora wraz z uk³adem scalonym TDA8358J. Przypuszczano,¿e przyczyn¹ s¹ za wysokie napiêcia na n.3 (Vp)i na n.9 (VB). Instrukcja serwisowa podaje napiêcie na n.3+12V, a na n.9 +50V (ciekawostka -do nó¿ki tej do³¹czonyjest kondensator C315 o pojemnoœci 100µF na napiêcie 50Vi oczywiœcie by³ spuchniêty (wstawiono 100µF/100V). Pomierzononapiêcie ¿arzenia oraz wysokie i by³y one w normie.Poniewa¿ silne grzanie nie dawa³o spokoju co do dalszejpracy odbiornika po naprawie skorzystano z forum TVi tam dopiero siê sprawa wyjaœni³a. Szereg serwisantów informowa³oo silnym grzaniu siê TDA8358J wraz z radiatoremnawet przy ni¿szych napiêciach i o ró¿nych wartoœciachtych napiêæ w zale¿noœci od egzemplarza telewizora. Jeszczewiêksze problemy wystêpuj¹ przy wymianie trafopowielaczyz uwagi na du¿y rozrzut parametrów (produkcja chiñskaz napisem ELDOR), niekiedy trzeba dowijaæ uzwojenie,bo smu¿y obraz.W nr 5/2006 „Serwisu Elektroniki” zamieszczono opis i trybserwisowy tego odbiornika- warto poczytaæ przed napraw¹.J.P.Loewe ART T 21 Art. Nr 66423Nie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy. Z³a jakoœæ fonii.Napiêcie sieciowe dochodzi do zasilacza impulsowego, aleten nie startuje. Sprawdzenie kondensatorów elektrolitycznychpierwotnej strony zasilacza impulsowego, naprowadza na kondensatorC626 - 100µF/50V, który straci³ sprawnoœæ (pojemnoœænieznacznie zani¿ona i prawie w normie). Jest on zamontowanyw pobli¿u rezystora mocy i nara¿ony jest na doœæ wysok¹temperaturê. Najlepiej zmontowaæ nowy od strony druku.Po jego wymianie odbiornik daje siê uruchomiæ, ale du¿ezastrze¿enia budzi jakoœæ fonii. Objawy przypominaj¹ nisk¹wydajnoœæ pr¹dow¹ koñcowych wzmacniaczy i gdyby nie to,¿e jest to odbiornik stereofoniczny, mo¿na by je „w ciemno”wymieniaæ, tym bardziej ¿e napiêcia zasilania by³y w normie.Drugim objawem usterki jest nak³adanie siê na zniekszta³con¹foniê przebiegów o czêstotliwoœci oko³o 50Hz. S¹ to objawyzupe³nie nietypowe. Sporo czasu zajê³o zlokalizowanie uszkodzonegoelementu. By³ nim kondensator elektrolityczny C662- 470µF/50V, pracuj¹cy w zasilaczu pomocniczym, który pobieranapiêcie z trafopowielacza. To na nim wystêpowa³y niewielkieprzebiegi 50Hz, których tam byæ nie powinno. Jegowymiana usuwa tê ostatni¹ i trudn¹ usterkê.E.B.Sony KV-E2531D chassis AE-2Odbiornik po w³¹czeniu wchodzi w stan zabezpieczenia awaryjnego.W tym stanie diody LED zapalaj¹ siê na zmianê. Odbiornikma ju¿ swoje lata i p³yta bazowa, a szczególnie modu³ przymikrokontrolerze, wymaga³y poprawek lutowniczych. Po poprawieniuwielu po³¹czeñ, odbiornik dalej siê nie w³¹cza iwchodzi w stan podobny do zabezpieczenia awaryjnego, tyle¿e dioda standby ju¿ œwieci tylko na czerwono. Przed wejœciemw ten niby stan awaryjny, s³ychaæ wyraŸnie start WN iodchylania V. Uwaga: Na tym etapie naprawy nie jest to usterka,ale mo¿e przyczyniæ siê do ¿mudnych i czasoch³onnychpomiarów, które i tak nic nowego nie wnios¹. Odbiornik jestju¿ ca³kowicie sprawny. Wymaga tylko po w³¹czeniu w³¹cznikiemsieciowym, powtórnego w³¹czenia z pilota lub z klawiaturylokalnej.E.B.Curtis 2102VT chassis PC04APo w³¹czeniu czarny pas w górnej czêœci ekranu.W miarê nagrzewania siê odbiornika pas o wysokoœci oko-³o 7cm przebiegaj¹cy przez ca³y ekran robi siê coraz cieñszy izanika ca³kowicie. Wysokoœæ rastra w normie. W tym przypadkuuszkodzony jest kondensator elektrolityczny C305 -470µF/25V pracuj¹cy w aplikacji uk³adu TDA1170N. Zwyklejego uszkodzenie powoduje zmiany liniowoœci V, ale nie tymrazem. Najciekawsze jest to, ¿e straci³ tylko pojemnoœæ dowartoœci 220µF, natomiast jego sprawnoœæ pozostawa³a bardzowysoka. Potwierdza to przypuszczenie, ¿e dla ma³ych czêstotliwoœcipracy bardziej istotnym parametrem jest pojemnoœækondensatora, a dla du¿ych czêstotliwoœci pracy jego sprawnoœæ.E.B.Electricco Co. CTV 2116RF chassis 11AK30Krótkie próbkowanie diody LED.Objawy wskazuj¹ na pe³ne zwarcie wyjœcia zasilacza im-12 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisowepulsowego. Pomiary koñcowego tranzystora linii wykazuj¹zwarcie K-E. Pomiar dokonany zosta³ bez wymontowania tranzystora.I tu niespodzianka. Tranzystor okaza³ siê ca³kowiciesprawny. Zwarcie posiada³a dioda tworz¹ca sta³e napiêcie +BD808 - HER307. Pracuje ona po wtórnej stronie zasilacza impulsowego.Bez koñcowego tranzystora linii napiêcie +B wynosioko³o +120V (w stanie czuwania tylko +12V). Nie stwierdzonoprzyczyny uszkodzenia tej diody. Jako zamiennik, zastosowanodu¿o „lepsz¹” diodê MUR460 (600V/4A/40ns).Schemat tego chassis znajdziemy w „DS” nr 26. E.B.Royal-Lux TV5588 TXTNie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Uszkodzenie jest doœæ proste, ale sprawia trochê k³opotu.Dioda standby œwieci. Po w³¹czeniu w stan pracy wszystko „martwe”.Pomiary oscyloskopowe ujawniaj¹ brak impulsów H nabazie koñcowego tranzystora linii. Na pierwotnej stronie transformatorasteruj¹cego wystêpuj¹, ale s¹ bardzo ma³e. W tym przypadkuwyst¹pi³a przerwa przy rezystorze R402 - 2.4k/2W, którypodaje napiêcie +112V do tego transformatorka. Jest to s³abowidoczna przerwa na druku, typu zmêczenie termiczne. E.BSony KV29C3D chassis AE4Po w³¹czeniu odbiornika pojawia siê fonia wizji brak.Klient zg³osi³ ¿e przed uszkodzeniem zasadniczym wystêpowa³yokresy zanikania wizji, przy zawsze obecnej fonii.Pomiary pozwalaj¹ stwierdziæ chwilow¹ obecnoœæ impulsówH na tranzystorze steruj¹cym, jak i na transformatorze steruj¹cym.Pojawiaj¹ siê tak¿e na bazie koñcowego tranzystora linii.Ciekawe ¿e wystêpuj¹ (o dziwo) równie¿ na jego emiterze.Taki stan rzeczy podpowiada przerwê w obwodzie emitera tranzystorakoñcowego odchylania H. Tak jest w istocie. Pod listw¹z tworzywa sztucznego konstrukcji noœnej, jest koñcówkarezystora emiterowego R808 - 0.39R/2W. Ten w wynikudu¿ej temperatury pracy wykszta³ci³ okaza³¹ i niestabiln¹ przerwêtermiczn¹. Taka niestabilna przerwa mo¿e doprowadziædo uszkodzenia koñcowego tranzystora linii – co mia³o miejscew opisywanym przypadku. Nale¿a³o tak¿e rutynowo poprawiæpo³¹czenia lutownicze pó³przewodnikowych elementówmocy, co w TV Sony jest procedur¹ konieczn¹ w ka¿dymprzypadku.E.B.Grundig T55-440 OIRT chassis CUC4400Zmiana wysokoœci obrazu.Po rozmontowaniu odbiornika natychmiast poprawionopo³¹czenia przy uk³adzie scalonym wzmacniacza odchylaniaV. Nie pomog³o. Po ¿mudnych poszukiwaniach natrafiono nakondensator C518 - 150pF/1600V, tu¿ obok trafopowielacza.Kondensator posiada³ ju¿ czêœciowo wypalon¹ koñcówkê lutownicz¹,a taki zawsze kwalifikuje siê do wymiany. Po wymianietego kondensatora na nowy usterka zanik³a, ale bardziejzauwa¿alna sta³a siê inna. Z lewej strony rastra wystêpujepoziome strzêpienie pionowych konturów obrazu. Tu nale-¿a³o tylko oczyœciæ przewód wysokiego napiêcia (ten jest wyjmowanyz trafopowielacza) i ponownie zamontowaæ do gniazdatrafopowielacza, zabezpieczaj¹c solidnie istniej¹c¹ nakrêtk¹.E.B.Panasonic TX-24A1UN chassis ALPHA 2Po w³¹czeniu „piszczy” – przeci¹¿enie przetwornicy.Stwierdzono zwarcie koñcowego tranzystora linii BU508D.Po jego wymontowaniu test „na ¿arówkê” 60W, pozwala stwierdziæobecnoœæ prawid³owego napiêcia +B 150V. Kondensatorpowrotów sprawny, trafopowielacz tak¿e. Przyczyna uszkodzeniatego tranzystora le¿a³a w przerwach zmêczeniowych, którewyst¹pi³y na druku przy nó¿kach transformatora steruj¹cego H.Rutynowo nale¿a³o poprawiæ wiele innych po³¹czeñ na druku, aszczególnie przy pó³przewodnikowych elementach mocy. E.B.Elemis 3955T chassis PT95 (Vestel)Brak wizji i fonii. Ekran œnie¿y.Pierwsze pomiary na g³owicy zintegrowanej wskazuj¹ braknapiêcia warikapowego +33V. Bli¿sza analiza schematu potwierdzaprzerwê œcie¿ki biegn¹cej z C120 - 22µF, na którymwystêpuje pe³ne napiêcie +33V w stronê g³owicy, która przebiegaw pobli¿u Euroz³¹cza. Przyczyna przerwy tej stosunkowocienkiej œcie¿ki, to korozja powsta³a po okresowym zalewaniuodbiornika wod¹ z wisz¹cego nad odbiornikiem kwiatka.Tak informowa³ klient. Schemat znajdziemy we wk³adceschematowej do „SE” 3/2008.E.B.LG RE-29FA33PX chassis MC017APo w³¹czeniu do stanu pracy nic siê nie dzieje, s³ychaæ jedynie trzask w³¹czanegoprzekaŸnika.Na pocz¹tku sprawdzono obecnoœæ napiêcia g³ównego –wynosi³o ono w tym stanie 133V, wiêc uznano za prawid³owe.Samo uszkodzenie okaza³o siê bardzo proste w naprawie, gdy¿œlady spalenizny przy jednej z nó¿ek trafopowielacza wyraŸniewskazywa³y przyczynê uszkodzenia. Wystarczy³o jedyniedobrze oczyœciæ miejsce spalenizny i przed³u¿yæ kabelkiemprzepalon¹ œcie¿kê. Po ww. czynnoœciach odbiornik w³¹czy³siê bez ¿adnych problemów.J.Z.Grundig SE7287 chassis CUC6365Bia³y ekran, widoczne linie powrotu.Uszkodzenie bardzo proste w lokalizacji i naprawie. Uszkodzonyrezystor 330 omów, doprowadzaj¹cy napiêcie 180V douk³adu TEA5101B na p³ytce kineskopu. Po wymianie uk³aduTEA5101B oraz rezystora, powróci³ prawid³owy obraz. J.Z.Grundig T63-640 OIRT chassis CUC6310Silne zwê¿enie obrazu w kierunku poziomym, przy jednoczesnych zniekszta³ceniachpoduszkowych.Chwilami wystêpuje równie¿ zwê¿enie obrazu w kierunkupionowym, a póŸniej powraca do stanu prawie normalnego.Naprawê odbiornika rozpoczêto od poprawienia zimnych lutóww rejonie odchylania poziomego, pionowego i korekcji.W czasie oglêdzin, natrafiono na zwêglony rezystor o nieustalonymnumerze i wartoœci (na schematach nie jest on uwzglêdniony),natomiast w odbiorniku faktycznie istnieje. Jest on pod-³¹czony do 6 nó¿ki uk³adu IC440 - TDA8145 – zasilanie. Zewzglêdu na ca³kowite zniszczenie samego rezystora i wypalenienumeru na p³ycie, nie uda³o siê ustaliæ jego parametrów.Porównuj¹c podobne uk³ady w innych odbiornikach, zdecy-SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 13

Porady serwisowedowano siê na wlutowanie rezystora 8.2R/0.5W. Po wymianietego rezystora i oczywiœcie samego uk³adu IC440, odbiornikpracowa³ ju¿ bez zarzutu.J.Z.Beko chassis 12.6Cienka pozioma linia na ekranie kineskopu.Bezpoœredni¹ przyczyn¹ tego uszkodzenia by³ zimny lutna jednym z wyprowadzeñ kondensatora C516 - 390 nF/250V.Doprowadzi³o to do czêœciowego wypalenia œcie¿ki ³¹cz¹cejten kondensator z reszt¹ uk³adu. Uszkodzony zosta³ przy okazjirównie¿ kondensator C515 - 4.7µF/160V (rozerwany). Naprawauszkodzonej œcie¿ki, wymiana C515 i C516, zakoñczy-³a ostatecznie naprawê odbiornika. J.Z.Samsung CK5079T5X chassis S15ACa³kowicie „g³uchy” – nie w³¹cza siê.Poniewa¿ bezpiecznik FB01A - 3.15A by³ spalony, w pierwszymmomencie podejrzewano uszkodzony uk³ad IC801, aleten okaza³ siê sprawny. Przyczyn¹ spalenia bezpiecznika by³jedynie kondensator C805 - 2.2nF/1kV. Po wymianie bezpiecznikai uszkodzonego kondensatora odbiornik w³¹czy³ siê bezproblemu, pojawi³ siê dŸwiêk, ale ekran silnie œwieci³ (mleko),a na jego tle widoczne by³y linie powrotu. Sprawdzono napiêciana katodach kineskopu, ale te okaza³y siê bliskie zera. Winowajc¹w tym przypadku by³ jedynie rezystor R416 - 68R/0.5W, który widocznie uszkodzi³ siê bez szczególnego powodu.Po wymianie R416, odbiornik dzia³a³ bez zarzutu. J.Z.Thomson 32WS24E chassis ICC17Nie daje siê w³¹czyæ do stanu pracy. Odbiornik w³¹cza siê na moment, s³ychaæstart W.N. ale zanim obraz zd¹¿y siê pokazaæ, powraca do stanu czuwania.Trochê myl¹ce okaza³o siê dzia³anie wysokiego napiêcia,bo w rezultacie uszkodzonym elementem okaza³ siê sam trafopowielacz– oryginalne oznaczenie: 15314460 - 10500980-P1.Zamiennikiem jego jest HR8317.Wymiana trafopowielacza zaowocowa³a prawid³owym w³¹czeniem,W.N. pracowa³o stabilnie, kineskop ¿arzy³, ale ekranpozostawa³ ciemny. Po chwili dioda œwiec¹ca pokazuje b³¹d nr26, co oznacza uszkodzenie zwi¹zane z kineskopem. Doœæ czasuup³ynê³o zanim ustalono przyczynê takiego zachowania.Okaza³o siê bowiem, ¿e winowajc¹ by³ kondensator 10nF/3kVusytuowany na p³ytce kineskopu pomiêdzy “S2” a mas¹. Najprawdopodobniejkondensator dostawa³ przebicia tylko podnapiêciem, bo miernik nie wykazywa³ zwarcia. Po wyminie tegokondensatora odbiornik pracowa³ ju¿ bez problemu. J.Z.Samsung CX558WT chassis P88MTBrak dŸwiêku i obrazu.Na ekranie po w³¹czeniu odbiornika widaæ pasy, objawypodobne do zrywania synchro H. Niekiedy pojawia³ siê prawid³owyobraz. Przyczyn¹ okaza³ siê uszkodzony filtr w ARCzL120 - 024-310, a w³aœciwie kondensator w nim (120pF). Uk³adp.cz. zbudowany na TDA8341. Przy naprawie pos³ugiwa³emsiê schematem odbiornika Samsung CX5312W.Z³y obraz , przesterowany sygna³ wizyjny.Uszkodzony filtr detektora sygna³u wizji L123 - 024-320 –wystarczy³o po zdemontowaniu kondensatora w filtrze pod³¹czyæod strony druku kondensator 22pF.W.W.Philips 21PT1653/58 chassis L6.2Nie dzia³a.Uszkodzony zasilacz, a w nim elementy: bezpiecznik, tranzystorSTP4NA40, dioda Zenera 6514 - BZT03-C200 rezystoryR3515 i R3514 - oba 1R, mostek prostowniczy oraz diodaZenera 6502 - BZX79-C15V. Po ich wymianie okaza³o siê,¿e uszkodzony jest jeszcze transformator WN (przebicie) Org.25830151, jako zamiennik zastosowa³em CT8188 (zbêdn¹nó¿kê obci¹³em).W.W.Orion 287GETV775Nie dzia³a.Objawy jak przy uszkodzonym trafopowielaczu. Po za³¹czeniuz czuwania TV próbuje wystartowaæ i siê wy³¹cza. Przyczyn¹okaza³ siê kondensator CP12 - 470µF/16V w zasilaczuzbudowanym na uk³adzie TEA2261.W.W.Elemis 6870DW MEGA chassis PT92 (z DVD)Nie dzia³a.Po w³¹czeniu z czuwania w tryb pracy startuje W.N. i odbiorniksiê wy³¹cza. Dok³adne oglêdziny wykaza³y przerwê przy kondensatorzeCD21 - 470nF/250V, co by³o przyczyn¹ uszkodzeniadiody DD07 - BY228 oraz rezystora RV38 - 2.2R. Po wymianieuszkodzonych elementów odbiornik dzia³a prawid³owo. W.W.Sony KV-FX29TDPo w³¹czeniu jest dŸwiêk, po d³u¿szej chwili tak¿e ciemny obraz.Pomiary wykaza³ brak zasilania S2, uszkodzony okaza³ siêrezystor R838 - 1.8k i dioda D816. Po wymianie uszkodzonychelementów TV dzia³a poprawnie.W.W.Unimor Siesta 3Nie dzia³a.Po w³¹czeniu s³ychaæ efekt pracy przeci¹¿onej przetwornicy– próbkowanie. Pomiary nie wykaza³y zwarcia po wtórnejstronie. Uszkodzony okaza³ siê potencjometr R512 - 1k (przerwa)po pierwotnej stronie. Po jego wymianie TV dzia³a prawid³owo.W.W.Grundig CINARO 70FLAT MFW70-5410/7DOLBYBrak korekcji.Po w³¹czeniu widaæ wyraŸne zwê¿enie obrazu. Oglêdzinyp³yty wykaza³y wyraŸnie nadpalone po³¹czenie gniazda cewekodchylaj¹cych z p³yt¹ oraz uszkodzony rezystor R536 - 5.1R.Po wymianie ww. elementów TV dzia³a prawid³owo. W.W.Royal-Lux TV5599TXTNie dzia³a.Niekiedy pracuje poprawnie. Uszkodzenie w przetwornicy– przerwa przy kondensatorze C614 - 100nF/100V. W.W.14 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisoweBush DVD142TV chassis 11AK46Przestrojenie na standard DK.Mimo ¿e w odbiorniku zamontowany jest filtr z fal¹ powierzchniow¹tylko na 6MHz, zmiana w trybie serwisowym powoduje,¿e dŸwiêk w standardzie DK jest prawid³owy. W.W.Grundig ST55-2556 chassis CUC2500Brak wizji i fonii.Po w³¹czeniu odbiornika ekran œwieci, jakby by³o brak zasilaniawzmacniaczy wizji. Przyczyn¹ nie by³ brak napiêcia+200V, lecz brak napiêcia w ga³êzi +B(12V) – przerwa przystabilizatorze IC696.W.W.Sharp 70CS-03S chassis CSPo w³¹czeniu s³ychaæ objaw podobny do próbkowania przetwornicy, po wtórnejstronie pojawiaj¹ siê napiêcia lecz odbiornik nie daje siê za³¹czyæ.Przyczyna to uszkodzony tranzystor Q704 - BC338/40/,jako zamiennik zastosowa³em BC337/40. Przy naprawie pos³ugiwa³emsiê schematem OTVC Sharp 54CS-03S. W.W.Daewoo DTK-29U3K-100D chassis CP850/FSNie dzia³a.S³ychaæ próbkowanie przetwornicy. Zwarty okaza³ siê tranzystorQ401 - ST2310DHI (jako zamiennik zastosowa³emBUH515). Pomiary wykaza³y tak¿e brak pojemnoœci kondensatoraC411 - 3.3µF/160V. Po wymianie uszkodzonych elementóworaz przylutowaniu po³¹czeñ w uk³adzie odchylaniapoziomego telewizor dzia³a poprawnie.W.W.Yountchi 9425ATBrak obrazu.Uszkodzony (przerwa) rezystor R436 - 12R.J.S.Sony KVM1420D chassis BE2ABrak odchylania pionowego.Zimne luty w obwodzie zasilania uk³adu wzmacniacza koñcowegoodchylania pionowego IC501 - µPC1488H.Odbiornik pracuje niestabilnie (wy³¹cza siê).W opisywanym przypadku, elementem uszkodzonym okaza³siê, uk³ad scalony IC401 - STR54041.J.S.Lifetec LT3738VT chassis 11AK08Nie pracuje.Uszkodzony tranzystor Q801 - BUZ77B.Sharp C1451SCNie pracuje.J.S.Przyczyn¹ uszkodzenia, okaza³ siê zimny lut na wyprowadzeniu11 transformatora przetwornicy T701. J.S.Otake 5520VTNie pracuje.Elementem uszkodzonym by³ rezystor R451 - 680R. J.S.Philips 21PT165B chassis AA5-ABNie w³¹cza siê.Po w³¹czeniu do pracy przetwornica zabezpiecza siê. Przyczyn¹tego stanu jest uszkodzony tranzystor koñcowy odchylaniapoziomego 7445 - BU1508DX (rezystancja z³¹cza K-Bwynosi oko³o 1k). Sta³o siê to na skutek przebicia kondensatora2445 - 1.5nF/2KV. Jest on pod³¹czony równolegle do tranzystora7445.R.S.Unimor M448T Siesta 2Zrywa synchronizacjê pionow¹.Najpierw sprawdzono uk³ad generatorów H i V, które pracuj¹w oparciu o uk³ad U551 - TEA2029C. Okaza³o siê, ¿euszkodzenie le¿y poza tym uk³adem. Sygna³ synchronizacjidla uk³adu TEA2029C przychodz¹cy na wypr.27 tego uk³adujest zniekszta³cony. Przyczyn¹ tego stanu jest kondensator C107- 4.7µF/16V. Znajduje siê on w uk³adzie ARW. Do³¹czony jeston do uk³adu U101 - TDA5931-4 wypr.16 na module p.cz.UMP-1012.R.S.Telestar 9880WS chassis PT92ANie w³¹cza siê do stanu pracy.Po w³¹czeniu do pracy OTVC zabezpiecza siê. Sprawdzenieobci¹¿eñ trafopowielacza daje odpowiedŸ dlaczego OTVCzabezpiecza siê. Na ga³êzi +200V panuje zwarcie do masy. Nast¹pi³ouszkodzenie uk³adu wzmacniacza wizji I001 -TDA6107Q. W razie potrzeby regulacji balansu bieli nale¿ywejœæ w tryb serwisowy.R.S.Curtis 28M1Brak obs³ugi OTVC.Przez oko³o 0.5 godziny mo¿na obs³ugiwaæ zdalnie i lokalnietelewizor. Potem ta obs³uga staje siê niemo¿liwa. Przyczyn¹tego zjawiska jest uk³ad procesora zarz¹dzaj¹cego IC601- MC68HC705T10B firmy Motorola. R.S.JVC chassis 11AK19YBrak oznak pracy.Nie pracuje przetwornica. Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ceelementy: rezystory R825 - 0.22R/1W i R870 - 0.22R/2W,tranzystor Q802 - MTP6N0E. Przyczyn¹ uszkodzenia tych elementówby³ kondensator C834 - 470pF/1kV. Pracuje on w uk³adziegaszenia drgañ paso¿ytniczych przetwornicy. Po naprawienale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe +150V na “+” C829- 47µF/160V. R.S.TCM 68868 chassis TV17.1Brak fonii.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono uk³ad wzmacniaczamocy fonii IC801 - TDA7495. Okaza³ on siê ca³kowicie sprawny.Na wyprowadzeniach 1 i 5 uk³adu scalonego IC801 obecnes¹ przebiegi steruj¹ce m.cz. kana³ów odpowiednio: L i R.Okazuje siê, ¿e uk³ad ten jest zablokowany przez sygna³“Mute”. Nie mo¿na go usun¹æ z wypr.10 uk³adu IC801. Przyczynale¿y w uk³adzie IC901 - M27C2001. Jest to pamiêæEPROM, w której znajduje siê program obs³ugowy OTVC pro-SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 15

Porady serwisowecesora zarz¹dzaj¹cego IC903 - ST92R195. Do naprawy u¿ywanoschematu ideowego OTVC Schneider chassis TV17.7.R.S.Elemis 5510TBrak wysokiego napiêcia dla kineskopu.W OTVC nast¹pi³ skok napiêæ przetwornicy spowodowanyawari¹ sieci elektroenergetycznej. Uszkodzony zosta³ tranzystorT508 - BD137 (zwarcia miêdzy wyprowadzeniami). Pracujeon w stopniu steruj¹cym stopniem koñcowym odchylaniapoziomego. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie 116V nakondensatorze C551 - 47µF/250V.R.S.Daewoo chassis CP-776Zani¿one napiêcie wychodz¹ce z przetwornicy.Napiêcie systemowe wynosi 35V zamiast 132V. Sprawdzonopodstawowe elementy po stronie pierwotnej transformatoraprzetwornicy, tj.: I801 - STR-F6654, D805, D809, I804 -LTV-817C, jednak okaza³y siê one sprawne. Przyczyn¹ sprawiaj¹c¹,¿e napiêcie systemowe jest tak mocno obni¿one okaza³siê uk³ad I806 - SE130N. Stanowi on Ÿród³o napiêcia odniesieniadla transoptora I804. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie 132V na C813 - 100µF/160V.R.S.Philips chassis EM2EK³opoty z wejœciem w stan czuwania.Przy w³¹czeniu OTVC wy³¹cznikiem sieciowym s¹ k³opotyz wejœciem OTVC w stan czuwania. Pomiar napiêcia zasilania+375V przetwornicy czuwania wykazuje, ¿e jest ono prawid³owe.Przyczyn¹, ¿e nie zawsze przetwornica czuwania startujejest rezystor 3101 - 6.8M/0.5W, który zwiêkszy³ swoj¹wartoœæ do oko³o 9M. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie5.2V na kondensatorze 2104 - 2200µF/10V. R.S.Panasonic chassis Z-5Brak wysokiego napiêcia kineskopu.Po w³¹czeniu do pracy OTVC napiêcia wychodz¹ce z trafopowielaczaT552 s¹ mocno obni¿one, tranzystor koñcowyodchylania poziomego bardzo siê grzeje. Przyczyna to uszkodzonytrafopowielacz T552 - TLF15639F. Przy wymianie zastosowanotrafopowielacz HR8587 firmy Diemen. R.S.Philips 25PT4101/58P chassis AA5-ABBrak odchylania pionowego.W celu stwierdzenia braku odchylania pionowego podniesionowartoœæ napiêcia US2 kineskopu. Wtedy ekran œwieci³ wpostaci linii poziomej na œrodku. Uszkodzone zosta³y: bezpiecznik1449 - 400mA, uk³ad scalony 7400 - TDA3654. Podczaswymiany uszkodzonych elementów dodatkowo wymienionokondensator 2415 - 100µF/50V. Ewentualna korekcja wymiarówobrazu w pionie odbywa siê w trybie serwisowym. R.S.Daewoo chassis CP-885FTryb serwisowy.· Wejœcie w tryb serwisowy:– wybraæ kana³ 91, wejœæ w menu i ustawiæ ostroœæ obrazuna minimum,– wyjœæ z menu,– wcisn¹æ na pilocie kolejno przyciski: [ czerwony ], [zielony], [ menu ].· Wyjœcie z trybu serwisowego:– przycisn¹æ na pilocie przyciski: [ menu ] lub [ standby ].R.S.Telestar 9155T Croma chassis PT11Ekran œwieci na bia³o z powrotami.Na katodach R, G, B panuje napiêcie oko³o 4V. Przyczyn¹tego stanu jest uszkodzony uk³ad wzmacniacza wizji I201 -TDA6103Q. Balans bieli mo¿na ustawiæ potencjometramiP201-P205.R.S.Sony KV-29C1D chassis BE-3DDioda LED b³yska 2 razy.Ta iloœæ b³ysków œwiadczy o tym, ¿e dzia³aj¹ uk³ady zabezpieczeñ.Uszkodzone zosta³y elementy: Q802 - 2SC4927 ikondensator C814 - 15nF/1400V. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie systemowe 135V na C813 - 100µF/160V. R.S.Sony chassis FE-1Lawinowe uszkodzenia w OTVC.Na skutek awarii sieci energetycznej nast¹pi³o uszkodzenienastêpuj¹cych elementów uk³adów zasilania i odchylania:IC609 - TOP209, IC606 - STR-F6654, R659, R660 - oba 0.33R/3W, PH601 - PC123F, IC603 - SE135N, Q533 - 2SD2539. Ponaprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie 135V na kondensatorzeC628 - 100µF/160V.R.S.Sanyo chassis EB6Uszkodzenia spowodowane wy³adowaniami atmosferycznymi.Odbiornik telewizyjny odbiera tylko sygna³y ze z³¹cza AV.Sprawdzono g³owicê w.cz. A101. Okaza³a siê sprawna. Przyczynale¿y w uk³adzie p.cz., który jest zawarty w IC201 -TB1251BN. Po wymianie tego uk³adu nale¿y dokonaæ odpowiednichregulacji w trybie serwisowym.R.S.Elemis 5511TBrak obrazu.Pomiary wskazuj¹, ¿e w stanie pracy jest wysokie napiêciei ¿arzenie kineskopu. Na katodach kineskopu panuje napiêcieoko³o 200V. Oznacza to, ¿e kineskop jest niewysterowany. NagnieŸdzie G203 (wyjœcie na p³ytkê kineskopu) brak sygna³ówR, G, B. Przyczyna tego le¿y w uk³adzie US202 - TDA3505. Powymianie US202 nale¿y ponownie ustawiæ balans bieli. R.S.Sony chassis AE-5Uszkodzenia katastroficzne OTVC.Uszkodzona zosta³a przetwornica rezonansowa. Awarii uleg³ytranzystory kluczuj¹ce. S¹ one zawarte w uk³adzie IC6604- MX0842A-F. Po wymianie IC6604 nale¿y sprawdziæ napiêciesystemowe +135V na C6630 - 330µF/160V. Potem okaza-³o siê, ¿e uszkodzony zosta³ tranzystor Q6803 - 2SC5480. Jestto stopieñ koñcowy odchylania poziomego. Oprócz tego uszko-16 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisowedzony jest trafopowielacz T6804 - NX-4512/M. Przy wymianiezastosowano trafopowielacz HR8638 firmy Diemen. Ponaprawie wyst¹pi³y zniekszta³cenia obrazu typu E-W, któremo¿na wyregulowaæ w trybie serwisowym.R.S.Grundig CUC6310Brak odchylania pionowego.Pierwsz¹ czynnoœci¹ naprawy by³o poprawienie lutowañuk³adu odchylania pionowego IC430 - TDA8174W. Jednak tonic nie da³o. Trzeba by³o wymieniæ uk³ad IC430 oraz kondensatorpowrotu C419 - 100µF/35V. Przy wymianie uszkodzonychelementów zastosowano uk³ad TDA8174 (mo¿na go stosowaæw zamian za TDA8174W). Regulacje wymiarów obrazuw pionie odbywaj¹ siê za pomoc¹ potencjometrów: R401 -220k, R423 - 1k, R448 - 2.2k. R.S.Philips chassis ES1EBrak oznak pracy.Nie pracuje przetwornica czuwania. Przyczyn¹ tego stanujest uszkodzenie rezystora 3598 - 330k/0.5W. Jest to rezystorw uk³adzie startowym sterownika przetwornicy czuwania 7510- TEA1507. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie +5.2V na“+” kondensatora 2584 - 470µF/16V. R.S.Sony KV-25X3D chassis AE-4Brak oznak pracy.Dioda LED nie œwieci. Brak jest napiêcia +5V STBY.Uszkodzony zosta³ transformator T603 o nr. 1-429-952-11(przerwa na uzwojeniu pierwotnym). Po naprawie nale¿ysprawdziæ napiêcie +5V na C663 - 10µF/50V. R.S.Thomson 29DX400 chassis ETC210Dioda LED sygnalizuje b³¹d nr 47.Uszkodzeniu uleg³y elementy uk³adu odchylania pionowego:uk³ad scalony TDA8177F; bezpieczniki: ZL251 - 1.25A,ZL231 - 400mA, ZL221 - 1.25A. Przewa¿nie przyczyn¹ uszkadzaniatych elementów jest trafopowielacz LL008. W tym w³aœnieprzypadku tak by³o. Objaw tego to przebicie napiêcia miêdzywyjœciem WN a rdzeniem trafopowielacza. R.S.Thomson 28DK42 chassis ICC20Dioda LED sygnalizuje b³¹d nr 14.Okazuje siê, ¿e na linii +8V jest zwarcie. B³¹d 14 oznaczabrak dzia³ania uk³adu TDA9330H, gdzie znajduj¹ siê generatorylinii i ramki. Jednak uk³ad IV200 - TDA9330H jest sprawny.Przyczyn¹ zwarcia zasilania +8V jest uk³ad procesora foniiIA001 - MSP3410G i rezystor RA080 - 4.7R/0.5W. Po naprawienale¿y wejœæ w tryb serwisowy i ustawiæ opcje zwi¹zanez foni¹.R.S.Panasonic chassis EURO3HOd góry ekranu na oko³o 3-4 cm bia³e powroty bez treœci obrazu.Przyczyn¹ tego efektu na ekranie OTVC jest procesor odchylaniaIC2701 - AN5422K. Regulacja wymiarów obrazu odbywasiê w trybie serwisowym.R.S.Toshiba 51H83 chassis N3PSP (projektortylny)Interferencje na niskich kana³ach.Na niskich kana³ach przy odbiorze s³abszego sygna³u zanteny naziemnej ale tak¿e sygna³u z sieci kablowej na ekraniewidoczne s¹ zak³ócenia interferencyjne. Interferencje te„potrafi¹” oddzia³ywaæ równie¿ na urz¹dzenia w s¹siedztwieprojektora. Konieczne jest wprowadzenie modyfikacji uk³adowychw postaci dodania rezystora 100R na p³ytce Red SVMi Blue SVM.Na p³ytce SVM-R nale¿y:· przeci¹æ œcie¿kê pomiêdzy baz¹ tranzystora Q769 i kondensatoremC761 (w pobli¿u tranzystora Q779),· utworzone przeciêcie œcie¿ki zmostkowaæ rezystorem100R (zamontowaæ go od strony druku pomiêdzy bazê tranzystoraQ769 i wyprowadzenie kondensatora C761),· zadbaæ, aby zamontowany rezystor nie powodowa³ zwarciaz odizolowanymi elementami p³ytki.Na p³ytce SVM-B nale¿y:· przeci¹æ œcie¿kê pomiêdzy baz¹ tranzystora Q781 i kondensatoremC781 (w pobli¿u tranzystora Q783),· utworzone przeciêcie œcie¿ki zmostkowaæ rezystorem100R (zamontowaæ go od strony druku pomiêdzy bazê tranzystoraQ781 i wyprowadzenie kondensatora C781),· zadbaæ, aby zamontowany rezystor nie powodowa³ zwarciaz odizolowanymi elementami p³ytki. H.D.Sharp LC22SV2EBrak teletekstu.Brak teletekstu to usterka doœæ czêsto wystêpuj¹ca w tych22-calowych modelach odbiorników LCD. Problemy te s¹ efektemzimnych lutowañ wyprowadzeñ dwóch uk³adów scalonychwykonanych i montowanych w technologii SMD – IC1602 iIC1603. W przypadku braku teletekstu wskazane jest wiêc rozpoczêcienaprawy od poprawy jakoœci lutowania tych uk³adów.Tak siê niefortunnie z³o¿y³o, ¿e dwa modele „naprawione”w ten w³aœnie sposób po kilku miesi¹cach ponownie wróci³ydo warsztatu z tym samym objawem – brakiem teletekstu.Tym razem jednak¿e poprawa lutowania na niewiele siê zda³a,poniewa¿ lutowania po wczeœniejszej ich poprawie by³y wbardzo dobrym stanie. Nie chcia³o mi siê wierzyæ, ¿e przez tenczas uk³ady uszkodzi³y siê, chocia¿ wszystko mog³o byæ mo¿-liwe. Szukaj¹c pomocy dowiedzia³em siê, ¿e powodem mo¿ebyæ „zmêczenie” materia³owe wyprowadzeñ w wyniku naprê-¿eñ i ciep³a powoduj¹ce „rozwarcia” wyprowadzeñ i mog¹ onewystêpowaæ jedynie w nielicznych egzemplarzach, w którychuk³ady te nie zosta³y w trakcie monta¿u umieszczone „dok³adniep³asko” na p³ytce. W takim wypadku niezawodna metod¹„naprawy” jest wylutowanie tych uk³adów, dok³adne oczyszczeniepunktów lutowniczych i zamontowanie ich z powrotem.W trakcie monta¿u nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê nato, ¿eby pod³o¿e, do którego bêd¹ przylutowane uk³ady by³op³askie (¿eby uk³ady le¿a³y „p³asko” przed przylutowaniem).Przeprowadzi³em opisan¹ wy¿ej procedurê w dwóch „zwróconych”do naprawy odbiornikach i to z pozytywnym efektem.Oba s¹ w codziennym u¿ytku i od tamtej pory ¿aden znich nie wykazywa³ ¿adnych oznak nieprawid³owoœci.Tak na marginesie tej naprawy warto dodaæ, ¿e w tych odbiornikachprzetwarzanie i odtwarzanie teletekstu dzia³a nie-SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 17

Porady serwisowemal niezale¿nie od pozosta³ych uk³adów, zatem jeœli którekolwiekz wyprowadzeñ tych uk³adów scalonych bêd¹ „rozwarte”,to po prostu nie bêdzie dzia³a³ teletekst. Wszystkie pozosta³efunkcje odbiornika bêd¹ dzia³a³y normalnie. H.D.Toshiba 46H83, 51H83, 57H83, 65H83,46HX83, 51HX83, 57HX83, 65HX83,51H93, 57H93, 65H93, 51HX93, 57HX93,65HX93 (projektory tylne)Problemy ze zbie¿noœci¹ i geometri¹ obrazu.Obraz w poziomie uleg³ zniekszta³ceniu – na œrodku jestzwê¿ony, a w górê i dó³ ulega rozszerzeniu, przypomina klepsydrê.Ponadto wystêpuj¹ powa¿ne b³êdy zbie¿noœci. Przyczyn¹tego okaza³o siê uszkodzenie uk³adu Q302 na module odchylania/zbie¿noœci.Procedura wymiany tego uk³adu i naprawyuszkodzenia jest nastêpuj¹ca:· po zlokalizowaniu uk³adu Q302 nale¿y w pierwszej kolejnoœciodlutowaæ i wymontowaæ znajduj¹cy siê po stroniekomponentów ma³y radiator, uzyskuj¹c w ten sposóbdostêp do uk³adu,· wymieniæ uk³ad na nowy egzemplarz ekwiwalentem uk³aduB01A0473 jest TA1317AN,· zamontowaæ na swoje miejsce radiator i przylutowaæ 4wystêpy mocuj¹ce,· od strony mozaiki dodaæ diodê Zenera, przylutowuj¹c jejkatodê do n.10 Q302, a anodê do ujemnego wyprowadzenia(masa) kondensatora C315.· od strony mozaiki dodaæ diodê Zenera, przylutowuj¹c jejkatodê do n.8 Q302, a anodê do wystêpu mocuj¹cego radiatora,który jest przylutowany do masy (ten wystêp, któryznajduje siê w pobli¿u n.8 uk³adu),· zadbaæ o to, ¿eby wyprowadzenia diod nie by³y zbyt d³ugieco mog³oby stwarzaæ niebezpieczeñstwo zwarcia i dodatkowoodizolowaæ zamontowane diody od powierzchnip³ytki za pomoc¹ kawa³ka taœmy izolacyjnej,· przeprowadziæ wszystkie wymagane regulacje i testy. H.D.Daewoo DLT32C3FTB chassis SL560Model tego odbiornika LCD zosta³ wyprodukowany woparciu o chassis SL560 i nie nale¿y go myliæ z modelemDLT32C3, w którym wykorzystano chassis SL230.Nie chce pracowaæ w trybie cyfrowym.W trybie analogowym odbiornik pracuje prawid³owo, jednak¿ew momencie prze³¹czenia go w tryb pracy cyfrowej natychmiastprze³¹cza siê w tryb standby.Opisany problem dotyczy³ pewnej iloœci wyprodukowanychodbiorników z wczeœniejszej fazy produkcji, rozpoznawalnychpo numerach seryjnych zaczynaj¹cych siê od PT075E09, poniewa¿oprogramowanie zapisane w pamiêci EEPROM nie by³oustawione prawid³owo w trakcie produkcji.Do usuniêcia tych nieprawid³owoœci konieczne jest „pozyskanie”pilota serwisowego firmy Daewoo Electronics o oznaczeniuR-34SVC. Posiadaj¹c tego pilota nale¿y prze³¹czyæ odbiornikw tryb analogowy. Nie ma potrzeby dostrajania siê dojakiegokolwiek kana³u. Teraz nale¿y nacisn¹æ na pilocie serwisowymprzycisk [S9], spowoduje to wyœwietlenie na ekranielisty. U¿ywaj¹c przycisków zmiany programów w górê lubw dó³ wybraæ parametr “Memory Recall” („Przywracanie pamiêci”)i nacisn¹æ przycisk zwiêkszania poziomu g³oœnoœci([Volu]). Po 5 sekundach nast¹pi wyczyszczenie pamiêci iwszystkie predefiniowane kana³y analogowe zostan¹ skasowane.Kolejnym krokiem jest dwukrotne naciœniêcie przycisku[S9], w celu wyjœcia z trybu serwisowego. Teraz po prze-³¹czeniu w tryb cyfrowy odbiornik nie powinien wy³¹czaæ siêdo trybu standby.H.D.Sharp 32JF73H chassis GA20Namagnesowywanie siê ekranu.Nietypowa usterka tego du¿ego, odbiornika telewizyjnegoz p³askim ekranem polega³a na tym, ¿e przez wiêkszoœæ czasupracuje on wrêcz idealnie, jednak¿e niespodziewanie nastêpujenamagnesowanie ekranu, skutkuj¹ce znaczn¹ utrat¹ czystoœciodtwarzania barw. U¿ytkownik zauwa¿y³, ¿e wyst¹pienietego efektu ma zwi¹zek z jego zachowaniami w trakcie pracyodbiornika, na przyk³ad wystêpuje, gdy przejdzie on w poprzekpokoju lub gdy zamknie drzwi do pokoju. W trakcie eksploatacjiodbiornika potwierdzi³ siê opis usterki przekazanyprzez w³aœciciela sprzêtu, dzia³o siê dok³adnie tak, jak mówi³,z tym, ¿e uda³o mi siê us³yszeæ dodatkowo klikniêcia (w³¹czeniei wy³¹czenie) przekaŸnika synchronicznie z wyst¹pieniemusterki. PrzekaŸnik ten u¿ywany jest w obwodzie rozmagnesowywaniakineskopu.Kiedy skontrolowa³em napiêcia w obwodzie sterowaniaprzekaŸnikiem by³em pocz¹tkowo bardzo zdziwiony. Otó¿schemat ideowy chassis GA20 pokazuje, ¿e sterowanie prac¹przekaŸnika odbywa siê za pomoc¹ napiêcia 14V doprowadzanegopoprzez rezystor R745. To napiêcie pozostaje przezjakiœ czas po wyjœciu z trybu standby.W trybie standby stopieñ odchylania poziomego jest wy³¹czonyi napiêcie jest od³¹czone od przekaŸnika w celu redukcjipoboru mocy w tym trybie. Co mnie zaskoczy³o to fakt, ¿ew naprawianym odbiorniku na pozycji oznaczonej R745 nieby³o zamontowanego rezystora, a w to miejsce by³ wlutowanyma³y uk³ad z dwoma tranzystorami SMD. Wtedy zrozumia-³em, ¿e mój schemat chassis dotyczy modelu 32JW z konwencjonalnymkineskopem.Mimo ¿e w obu modelach zastosowano to samo chassisGA20, fragment z przekaŸnikiem jest ró¿ny dla ka¿dego z nich.Pomiary napiêcia wykaza³y, ¿e przekaŸnik RY701 jest przezwiêkszoœæ czasu wy³¹czony. Jego w³¹czenie nastêpowa³o dopieroprzy „zginaniu” chassis. W koñcu wpad³em na to, ¿e wtym (naprawianym) modelu ono powinno byæ tylko przez krótkiczas po w³¹czeniu, a nastêpnie zostaæ wy³¹czone.PrzekaŸnik RY701 jest pod³¹czony do emitera tranzystoraQ755, którego baza jest w³¹czana przez tranzystor Q756. Kolektoryobu tranzystorów s¹ zasilane przez rezystory z wczeœniejwspomnianej linii zasilaj¹cej 14V, podczas gdy baza tranzystoraQ756 zostaje poprzez rezystor R769 (10k) po³¹czonaz wyprowadzeniem 65 procesora steruj¹cego, wideo i teletekstuIC1001 - IXA186WJ (VCT3834A). Kiedy tranzystor Q756jest za³¹czony, tranzystor Q755 jest wy³¹czony odcinaj¹c zasilanieprzekaŸnika RY701. Okaza³o siê, ¿e problem opisywanejusterki le¿y w œcie¿ce pomiêdzy procesorem i tranzystoremQ756. Odkry³em, ¿e w momencie zginania p³yty chassisw celu „wygenerowania” usterki napiêcie +5V przez ca³y czaspozostaje sta³e na wyprowadzeniu 65 procesora ale pojawia18 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisowesiê i znika na w punkcie po³¹czenia z wyprowadzeniem rezystoraR769. Oczywistym siê sta³o, ¿e nast¹pi³o pêkniêcie œcie¿kipomiêdzy tymi dwoma punktami. Oglêdziny ostatecznie pozwoli³yna znalezienie przerwy dok³adnie poœrodku jej d³ugoœci.W tym miejscu niewiarygodnie cienka œcie¿ka drukowanaomija du¿y punkt lutowniczy wyprowadzenia mocuj¹cego i³¹cz¹cego z mas¹ radiatora tranzystora Q603. Po³¹czenie pêkniêciaspowodowa³o usuniêcie tej usterki pojawiaj¹cej siê przypadkowo,ale mo¿e ona pojawiæ siê w tym lub innym egzemplarzu,przy takim sposobie radiatora i prowadzeniu scie¿ekmozaiki.H.D.Daewoo DF-8150P (nagrywarka DVD +VCR)Zak³ócenia obrazu w trybie “EE”.Kiedy urz¹dzenie znajduje siê w trybie “EE” na ekraniebrak obrazu, za to wystêpuj¹ wielokolorowe linie podobne dotych, które s¹ spowodowane przez cyfrowy szum, kiedy próbujesiê nagraæ na DVD. Pomiary napiêæ zasilaj¹cych nie ujawni³ynieprawid³owoœci. Podejrzewaj¹c p³ytkê MPEG (pod k¹temzimnych lutowañ) wymieni³em j¹ na inn¹, jednak¿e to nierozwi¹za³o problemu. Nie maj¹c lepszego pomys³u wymieni-³em ca³y blok elektroniki mechanizmu DVD, co niestety równie¿nie rozwi¹za³o problemu. Do wymiany pozosta³a jeszczejedna p³yta – p³yta bloku zasilacza. Wymiana tej p³yty natychmiastusunê³a nieprawid³owoœæ. Napiêcia na nowej p³ycie wporównaniu z uszkodzon¹ by³y takie same. Dalsze pomiary zu¿yciem oscyloskopu ujawni³y, ¿e przy wzroœcie obci¹¿eniana napiêciu +2.5V pojawia siê szum i zak³ócenia. Coœ by³oewidentnie nie tak. Ostatecznie œledzenie elementów do³¹czonychdo œcie¿ki rozprowadzaj¹cej zasilanie 2.5V doprowadzi-³o do kondensatora C821 - 1000µF/16V. Wymiana kondensatoraprzywróci³a prawid³owe dzia³anie urz¹dzenia. Pomiaryparametrów wymontowanego kondensatora wykaza³y, ¿e pojemnoœæby³a prawid³owa, natomiast zastêpcza rezystancja szeregowa– 1.2 dla wymontowanego elementu i 0.2 dla nowegokondensatora.H.D.Philips 28PW6518 chassis L04E AAPo w³¹czeniu przechodzi w tryb standby.Usterka zosta³a opisana przez w³aœciciela tego telewizoraw nastêpuj¹cy sposób: po próbie w³¹czenia odbiornika w trybnormalnej pracy pojawia siê dŸwiêk ale zanim poka¿e siê obraznastêpuje wy³¹czenie do trybu standby. Ca³oœæ trwa dok³adnie6 sekund. W tym stanie nic wiêcej nie da siê z telewizoremzrobiæ, nie reaguje na ¿adne rozkazy z pilota, a jedyneco mo¿na w tym stanie zrobiæ, to wy³¹czyæ go wy³¹cznikiemsieciowym. Po ponownym w³¹czeniu mo¿liwa jest kolejna próbaza³¹czenia telewizora, jednak jego zachowanie jest za ka¿-dym razem takie, jak opisano wczeœniej. W trakcie sprawdzaniaodbiornika uda³o mi siê stwierdziæ, ¿e wysokie napiêcie(EHT) i napiêcie ¿arzenia s¹ obecne, natomiast nie mo¿na by³ozmierzyæ napiêcia siatki drugiej. Po od³¹czeniu przewodu odtrafopowielacza pomiar wykaza³ trwale utrzymuj¹ce siê napiêcie0V. Wskazywa³o to na wewnêtrzne uszkodzenie trafopowielacza.Wstawienie zamiennika (o numerze wg firmy Philips2422-531-98048) rozwi¹za³o problem. A te szeœæ sekund„dzia³ania” odbiornika przed napraw¹, to czas zadzia³ania uk³adówprotekcji kineskopu.H.D.MonitoryBelinea 106020Po w³¹czeniu s³ychaæ pracê przekaŸników, na chwile startuje przetwornica i monitorsiê wy³¹cza.Pomiary wykaza³y brak napiêcia U = +70V. Przyczyn¹ tejusterki by³ uszkodzony rezystor R166 - 1R po wtórnej stroniezasilacza.W.W.Siemens Nixdorf MCM1752Trudnoœci z w³¹czeniem do pracy.Najpierw sprawdzono przetwornicê, która pracuje w oparciuo sterownik KA3882. Okaza³o siê, ¿e przetwornica nie mo¿eustabilizowaæ pracy, gdy¿ brak napiêcia synchronizuj¹cegopobieranego z trafopowielacza T501. Nastêpnie sprawdzonostopieñ steruj¹cy trafopowielaczem na tranzystorze Q503 -2SC5148, który okaza³ siê sprawny. Przyczyn¹ tego, ¿e przetwornicanie mo¿e pracowaæ by³ trafopowielacz T501 - FSA-15A005.Zastosowano trafopowielacz HR46183 firmy Diemen.Nie pamiêta nastaw zwi¹zanych z geometri¹ obrazu.W tym monitorze zastosowano procesor zarz¹dzaj¹cy, wktórym jest zawarta pamiêæ EEPROM. W³aœnie ona jest niesprawna.W zwi¹zku z tym do wymiany jest procesor IC201 -ST6371J3B1/BOB.R.S.Belinea 101705 LCDBrak oznak pracy.Brak jest napiêæ wyjœciowych z przetwornicy. Na skutekprzepiêcia w sieci energetycznej uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ceelementy: bezpiecznik sieciowy F801 - 2.5A, rezystorR805 - 1R/1W i sterownik przetwornicy I801 - TEA1533AP.Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie +12V na “+” C816 -1500µF/16V.R.S.Gateway FPD 1830 LCD chassis CL29Wy³¹cza siê do czuwania.Po w³¹czeniu w stan pracy pojawia siê obraz, nastêpnie ciemniejei jaœnieje. Po oko³o 2 sekundach nastêpuje wy³¹czenie dostanu czuwania. Okazuje siê, ¿e napiêcie 12V w chwili w³¹czeniazmienia siê w granicach 9.5-12V. Przyczyn¹ tego zjawiskajest kondensator C48 - 470µF/16V na p³ycie inwertera. R.S.Dell E172FPb LCDPo w³¹czeniu do pracy mruga dioda LED.Na linii zasilania +18V panuje napiêcie +11V. Napiêcie +18Vzasila uk³ad inwertera. Uszkodzone zosta³y: tranzystory: Q743- IRFU9024N, Q739, Q740 - oba 2SC5707, dioda impulsowaD761 - SB360. Elementy te stanowi¹ wraz z transformatorami:T752, T754 uk³ad Royera. Dane techniczne tranzystorów: IR-FU9024N VDSS = -55V, R DSON = 0175R; ID = -11A, 2SC5707U CBM = 80V, I CM = 8A, P totM = 15W. Zaleca siê nie stosowaniezamienników opisanych tranzystorów. Uk³ad zasilania i inwerterajest montowany na wspólnej p³ycie. Sterownikiem zasilaczajest uk³ad UC3842, inwertera – uk³ad TL1451. R.S.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 19

Porady serwisoweAudioPhilips FWM 35/22 (wie¿a)Nie dzia³a.Brak napiêcia standby. Uszkodzony by³ tylko bezpiecznik6213 - 200mA. W.W.Manta DVD-010Do³¹czenie DVD do OTVC powoduje zerwanie synchronizacji obrazu.Okazuje siê, ¿e po w³¹czeniu DVD do sieci 230V napiêciawychodz¹ce z przetwornicy s¹ mocno zak³ócone. Przyczyn¹tego stanu jest kondensator C5 - 33µF/400V (ma zniekszta³con¹obudowê oraz wykazuje brak pojemnoœci). Po wymianieC5 nale¿y sprawdziæ napiêcie +5V na “+” C17 - 2200µF/10V.Nastêpnie w³¹czono DVD do pracy. Okaza³o siê, ¿e sygna³wideo wychodz¹cy na z³¹cze EURO jest mocno zniekszta³conyi niezsynchronizowany. Przyczyna le¿a³a w procesorze U1ES66x8 Vibratto II (208 wyprowadzeñ), który bardzo mocnogrzeje siê. Podczas uszkodzenia U1 napiêcie ±12V obni¿y³osiê do 10.5V.R.S.Thomson DVD2120PBrak oznak pracy.Uszkodzone zosta³y elementy przetwornicy: bezpieczniksieciowy 1.25A, sterownik przetwornicy U801 - TOP243P(zwarcie miêdzy wypr.5 a wypr.7, 8 – masa lokalna), transoptorU802 - PC817A. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie3.3V na “+” C818 - 1000µF/10V. R.S.Philips FW880P/21 (Mini - System )Nie pokazuje siê numer programu.Zdarza siê, ¿e przy odbiorze stacji nadawanej na czêstotliwoœci100.2MHz na wyœwietlaczu nie pokazuje siê numer programu.Mo¿liwe jest natomiast wybranie tego numeru stacji ituner pracuje prawid³owo. Problem ten mo¿e zostaæ rozwi¹zanypoprzez zainstalowanie nowszej wersji programu steruj¹cego– wersja 26. Uk³ad mikrokontrolera IC7461 z t¹ wersj¹oprogramowania zosta³ oznaczony jako TMP87CS71F (nr wgproducenta 4822 9001 1253).Na wyœwietlaczu komunikat “No RDS text”.Na wyœwietlaczu pokazuje siê komunikat “No RDS text”,chocia¿ tuner odbiera stacjê nadaj¹c¹ sygna³ RDS. Rozwi¹zaniemtego problemu jest zainstalowanie nowszej wersji oprogramowania– wersja 27 albo wy¿sza. Uk³ad mikrokontroleraIC7461 z t¹ wersj¹ oprogramowania zosta³ oznaczony jakoTMP87PS71F-FW850 V27 (nr wg producenta 9965 00006763). Mikroprocesor ten znajduje siê na p³ytce panelu frontowego.Aktualny stan oprogramowania mo¿e zostaæ wywo³anyprzez program testowy.M.M.Philips FW790P (Mini-System)B³¹d mechaniczny. Klapka pojemnika kasety blokuje siê.W wyniku przesuniêcia siê g³owicy nagrywaj¹co-odtwarzaj¹cejmo¿e wyst¹piæ w magnetofonie tego zestawu blokadaklapki.Nieprawid³owoœæ ta mo¿e zostaæ usuniêta w przypadkukoniecznoœci naprawy tylko wymianê na nowy mechanizmunapêdowego. Ulepszone mechanizmy zosta³y wprowadzonedo produkcji.Brak odbioru pasma LW po wy³¹czeniu i ponownym w³¹czeniu.Zdarza siê, ¿e brak odbioru stacji w pasmie LW (fale d³ugie),po tym jak urz¹dzenie zostanie prze³¹czone z pasma LWw tryb standby i ponownie w³¹czone. Problem mo¿e zostaærozwi¹zany w nastêpuj¹cy sposób:· wymieniæ uk³ad IC7101 - TEA5762,· dolutowaæ kondensator SMD 1pF równolegle do rezonatorakwarcowego poz. 5121,· zmieniæ rezystor R3162 z 150k na 270k. M.M.Thomson Altima 180, 185, 280, 285, 580, 3000,3005, 3080, 3100, 3105, 3180, 3185, 3200, 3200G,3205, 3300, 3305, 3380, 3400, 3500, 3600, 3800(zestawy audio)Informacja serwisowa.W wymienionych modelach w trakcie produkcji stosowaneby³y dwie wersje p³ytki modu³u sterowania prac¹ odtwarzaczaCD i dwie wersje 5-p³ytowego mechanizmu CDM5B,które nie s¹ miêdzy sob¹ zamienne. Przed ewentualn¹ wymian¹tych podzespo³ów nale¿y okreœliæ, o któr¹ wersjê podzespo³uchodzi. Wersje p³ytki mo¿na rozpoznaæ po z³¹czach P008i P009:· w wersji p³ytki o numerze 55151850 s¹ dwa z³¹cza: P008(7-kontaktowe) i P009 (8-kontaktowe), p³ytka ta wspó³pracujez mechanizmem CDM5 o numerze 55199160,· w wersji p³ytki o numerze 55024460 jest tylko jedno wspólnez³¹cze P008 (15-kontaktowe), p³ytka ta wspó³pracuje zmechanizmem CDM5 o numerze 55062750.Sporadyczne zak³ócenia funkcjonowania.Zak³ócenia te polegaj¹ na przypadkowym braku dzia³aniaodtwarzacza CD (brak reakcji na polecenie PLAY), braku obracaniasiê karuzeli p³yt lub niewysuwaniu siê albo braku mo¿-liwoœci zamkniêcia tacki p³yt. Przyczyn¹ opisanych objawóww wielu powtarzaj¹cych siê przypadkach okazywa³ siê z³ykontakt (brak) po³¹czeñ pomiêdzy p³ytk¹ sterowania prac¹odtwarzacza CD a p³ytk¹ wyœwietlacza.Na p³ytce sterowania z³¹cza tych po³¹czeñ przewodowychoznaczone s¹ jako P008 i P009. Z³¹cze P009 posiada 8 kontaktów,P008 mo¿e mieæ w zale¿noœci od modelu 7 lub 15 kontaktów.W przypadku koniecznoœci wymiany tych taœm po³¹czeniowychich oznaczenia wed³ug producenta s¹ nastêpuj¹ce:· P008 (7 przewodów) – 20365620,· P008 (15 przewodów) – 20993210,· P009 (8 przewodów) – 55122760. H.D.Thomson A180/185, A280/285, A380, A3000/3005,A3200/3200G/3205, A3400, A3600, A3800, CS4160-AS4150, VTCD550, VTCD850/855 (zestawy audio)Odg³osy tarcia w trakcie pracy.Opisane poni¿ej problemy dotycz¹ zestawów muzycznychwyposa¿onych w 5-p³ytow¹ zmieniarkê p³yt CD. Problemy tepolegaj¹ na tym, ¿e w trakcie pracy s³yszalne s¹ odg³osy tarcialub nastêpuj¹ przerwy w odtwarzaniu nagrañ. Pierwszy z pro-20 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisoweblemów jest spowodowany kontaktem p³yty CD z krawêdzi¹pojemnika od œrodka karuzeli, natomiast drugi problem jestwynikiem ocierania p³yty CD o praw¹ stronê pojemnika p³ytyw karuzeli (patrz¹c na tackê karuzeli z góry). Rozwi¹zaniempierwszego problemu jest za³o¿enie podk³adki gumowej (nroryginalnej podk³adki 35136200). W celu wyeliminowaniadrugiej nieprawid³owoœci nale¿y zdemontowaæ karuzelê i przekrzywiænieznacznie przek³adniê œlimakow¹ karuzeli tak, ¿ebyw kierunku osiowym oœ przek³adni œlimakowej mia³a mniejluzu, co spowoduje precyzyjniejsze zatrzymywanie siê karuzeli.Szuflada wysunê³a siê ze swojego miejsca.Szuflada wysunê³a siê ze swojego miejsca na skutek wstrz¹suurz¹dzenia w trakcie przenoszenia (transportu). W celu zabezpieczeniaurz¹dzenia przed powtórzeniem siê takiego efektunale¿y zamontowaæ dodatkowo plastikow¹ czêœæ (numer czêœcioryginalnej 55115720) do szuflady CDM5B. Element tenzapobiega wyskoczeniu wa³ka z rowka prowadnicy w przypadkuwstrz¹su.Metoda naprawy jest nastêpuj¹ca:· pod³¹czyæ urz¹dzenie do sieci, w³¹czyæ zasilanie, otworzyædrzwiczki, wymontowaæ drzwiczki z szuflady i wy-³¹czyæ zasilanie,· wepchn¹æ szufladê a¿ do koñca, zdemontowaæ lew¹ i praw¹œciankê boczn¹, pokrywê górn¹ oraz tyln¹,· roz³¹czyæ wi¹zki przewodów od CDM5B i wyj¹æ (wymontowaæ)ca³y CDM5B z urz¹dzenia i u³o¿yæ go na zewn¹trz,· zdemontowaæ lewy i prawy wspornik z obu stron CDM5B,· wyci¹gn¹æ kabel z gniazda na dnie podstawy i przekrêciæramiê w kierunku zewnêtrznego terminala,· wyci¹gn¹æ trochê szufladê i wyj¹æ wewnêtrzne kable zuchwytów,· wyci¹gn¹æ ca³kowicie szufladê z podstawy, po³o¿yæ nastole odwrócon¹ do „góry nogami” i wyczyœciæ powierzchniê,· wkleiæ plastikowy element w miejscu pokazanym w do³¹czonejdo niego instrukcji, u¿ywaj¹c kleju „jednosekundowego”(np. Glue),· po zaschniêciu kleju upewniæ siê, czy element jest zamontowanyw sposób pewny, po czym z³o¿yæ urz¹dzenie. H.D.Quad 77 Integrated (wzmacniacz)Nieprawid³owa praca Ÿród³a 2.Po podaniu sygna³ów do Ÿród³a 2 na wyjœciu produkowanyjest sygna³ tylko jednego kana³u. Pozosta³e wejœcia pracowa³ynormalnie. Niestety nie posiada³em schematu tego wzmacniacza,wiêc trzeba by³o podj¹æ siê próby jego naprawy licz¹ctrochê na ³ut szczêœcia. Po oglêdzinach wnêtrza wzmacniaczastwierdzi³em, ¿e ka¿demu z wejœæ jest przyporz¹dkowany jedenwzmacniacz operacyjny OP275. Znajdowa³ siê równie¿uk³ad 4066 obs³uguj¹cy sekcjê wejœæ i wyjœæ.Porównuj¹c wyniki pomiarów na wyprowadzeniach ka¿-dego ze wzmacniaczy operacyjnych okaza³o siê, ¿e o ile dlawszystkich wejœæ poza wejœciem 2 wyniki na tych wyprowadzeniachby³y takie same lub bardzo zbli¿one do siebie, o tyledla uk³adu IC16 przyporz¹dkowanego wejœciu 2 znacznie siêró¿ni³y. Na wyprowadzeniach 1, 2 i 3, które pe³ni¹ funkcjeodpowiednio wejœcia nieodwracaj¹cego, wejœcia odwracaj¹cegoi wyjœcia by³o równo po 7V, kiedy powinno byæ 0V. Wymianatego uk³adu operacyjnego usunê³a opisywany wczeœniejproblem.H.D.Fender Stage-160 DSP (wzmacniacz gitarowy)PrzydŸwiêk.To kombo gitarowe generowa³o przydŸwiêk o czêstotliwoœcioko³o 100Hz, ale poza tym pracowa³o prawid³owo. Oglêdzinywstêpne ujawni³y zimne luty na wyprowadzeniach kondensatorówelektrolitycznych filtruj¹cych napiêcia zasilaj¹ce .Niestety poprawa jakoœci lutowania nie usunê³a usterki, koniecznaby³a wymiana tych kondensatorów.H.D.HK Audio D.A.R.T. (g³oœnik aktywny)Brak dŸwiêku.Opis tej naprawy to przypomnienie o potrzebie sporz¹dzaniadok³adnych notatek, gdzie by³y pod³¹czone kable przedich roz³¹czeniem oraz o katastroficznych skutkach braku takichnotatek. Urz¹dzenie nie chcia³o emitowaæ dŸwiêku. Sk³adasiê ono z czêœci „basowej” do odtwarzania tonów niskichoraz czêœci „sopranowej” do odtwarzania tonów œrodkowych iwysokich, przy czym ka¿da sekcja sterowana jest oddzielnymwzmacniaczem – podzia³ pasma czêstotliwoœci nastêpuje nieza pomoc¹ zwrotnicy g³oœnikowej lecz w sposób aktywny wstopniach przedwzmacniaczy. Po zdemontowaniu nie dziwi-³em siê ju¿, ¿e z g³oœników nie jest wydobywany dŸwiêk, poniewa¿ktoœ ingeruj¹c wczeœniej pomyli³ pod³¹czenie g³oœnikawysokotonowego z pod³¹czeniem zasilania do g³oœnika torutonów niskich. W ten sposób g³oœnik wysokotonowy by³ pod-³¹czony bezpoœrednio do zacisków zasilania wzmacniacza niskotonowegoi napiêcie zasilania wzmacniacza niskotonowegozosta³o pod³¹czone do wyjœcia wzmacniacza tonów wysokich.Jak ³atwo sobie wyobraziæ cewka g³oœnika wysokotonowegoby³a „usma¿ona”. Na pocz¹tek przywróci³em prawid³owepod³¹czenie zasilania do wzmacniacza niskotonowego iw³¹czy³em urz¹dzenie. Próba zosta³a uwieñczona powodzeniem,tor tonów niskich pracowa³ prawid³owo. Teraz swojedzia³ania przenios³em na sekcje tonów wysokich. Po pod³¹czeniu„na próbê” zastêpczego g³oœnika (w miejsce spalonego)tor pocz¹tkowo dzia³a³ poprawnie, ale po jakimœ czasiezaczê³y pojawiaæ siê trzaski. To by³ prawdopodobnie powódingerencji mojego poprzednika i próby zlokalizowania usterkizakoñczonej spaleniem g³oœnika wysokotonowego. Przyczyn¹trzasków by³y przerwy wyprowadzeñ uk³adu scalonegoLM3886T, na którym zbudowany zosta³ wzmacniacz koñcowytoru tonów wysokich. Wymiana tego uk³adu oraz zamontowanienowego g³oœnika wysokotonowego (zgodnego ze specyfikacj¹urz¹dzenia) przywróci³a prawid³owe dzia³anie tegozestawu.H.D.Denon DCD825 (odtwarzacz CD)Nie czyta dysków.Pierwsze podejrzenie jakie siê nasunê³o to oczywiœcie g³owicalaserowa, któr¹ w tym odtwarzaczu jest KSS240. Jednak¿eprzed przyst¹pieniem do jej wymiany postanowionozgodnie z zasadami sztuki przyjrzeæ siê trochê dzia³aniu odtwarzacza.Od razu zauwa¿ono, ¿e cykl za³adunku p³yty CDSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 21

Porady serwisowenie jest w pe³ni zakoñczony, z powodu œlizgaj¹cego siê paskasilnika ³adowania. Za³o¿enie nowego paska i wyczyszczeniesoczewki zakoñczy³y naprawê.H.D.Thomson Altima 3200, 3200G, 3205 (zestawyaudio)Nie dzia³a funkcja automatycznego strojenia.W pasmie FM nie dzia³a funkcja automatycznego strojenia– “auto scan”. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœci nale¿yusun¹æ nastêpuj¹ce cewki: L001, L006 i TF001. H.D.Thomson Altima 3200 (zestaw audio)Stuk w g³oœniku po w³¹czeniu zestawu.Po minucie od w³¹czenia zestawu w g³oœniku subwoofers³ychaæ stuk. Usuniêcie tego zak³ócenie jest mo¿liwe poprzezzmniejszenie pojemnoœci kondensatora C539 do wartoœci 4.7µF(na 50V).Problemy z funkcj¹ wyszukiwania stacji.W obu pasmach: AM i FM funkcja automatycznego wyszukiwaniastacji i zatrzymywania siê po dostrojeniu do niejnie dzia³a prawid³owo – np. stacje s¹ pomijane lub po wyszukaniustacji procedura jest kontynuowana. Jest to spowodowanezbyt niskim poziomem detektora. W celu poprawienia dzia-³ania tej funkcji nale¿y wprowadziæ nastêpuj¹ce zmiany:· wartoœæ rezystora R018 zmniejszyæ z 12k do 8.2k (5%/0.1W),· wartoœæ rezystora R050 zwiêkszyæ z 18k do 39k (5%/0.125W).Problemy z funkcj¹ RDS.Uk³ad RDS nie pracuje prawid³owo – np. przy odbiorzestacji nadaj¹cych sygna³ RDS urz¹dzenie nie wyœwietla komunikatówRDS. Powodem jest zbyt niski poziom detektora.W celu wyeliminowania tej usterki nale¿y wymontowaæ rezystoroznaczony jako R062.H.D.Philips FW-C1S³ychaæ pisk o wysokiej czêstotliwoœci.Z przodu urz¹dzenia s³yszalny jest pisk o czêstotliwoœcioko³o 4kHz ÷ 5kHz. ród³em tego dŸwiêku okaza³y siê filtruj¹cekondensatory SMD 2418, 2420, 2476 i 2477. Problemmo¿na rozwi¹zaæ poprzez dodanie dwóch po³¹czonych szeregowokondensatorów elektrolitycznych o pojemnoœci 4.7µFw³¹czaj¹c je równolegle do istniej¹cych kondensatorów SMDpod³¹czonych do linii zasilania -F2. Kondensatory te nale¿yzamontowaæ od strony mozaiki na p³ytce panelu frontowego,pamiêtaj¹c o zaizolowaniu wyprowadzeñ i takim ich u³o¿eniuaby zabezpieczyæ przed ewentualnym zwarciem z elementamimontowanymi powierzchniowo na tej p³ytce. H.D.Krell KSA50 (wzmacniacz)Zak³ócenia w prawym kanale.Ten wzmacniacz „sam z siebie” generowa³ w prawym kanalezak³ócenia w postaci bardzo nieprzyjemnego „dla ucha”brzêczenia. W trakcie jego testowania stwierdzi³em, ¿e napiêcieDC na wyjœciach g³oœnikowych prawego kana³u ró¿ni siê ooko³o od 2 do 3 woltów.Na podstawie kontroli i pomiarów p³ytki drukowanej prawegokana³u stwierdzi³em, ¿e kilka kondensatorów ma up³ywnoœæi to w dos³ownym znaczeniu tego s³owa, gdy¿ elektrolitwyciek³ na powierzchniê p³ytki i spowodowa³ korozjê mozaiki.Oprócz korozji spowodowa³ on równie¿ powstanie œcie¿ekprzewodz¹cych pomiêdzy œcie¿kami i punktami lutowniczymiw stopniu wejœciowym (przedwzmacniaczu).Po wylutowaniu elementów z zabrudzonego przez wylanyelektrolit rejonu p³ytki drukowanej i dok³adnym jej wyczyszczeniuzamontowa³em na powrót wymontowane elementy,oczywiœcie wymieniaj¹c kondensatory elektrolityczne na nowe.Te kondensatory to: C14 i C15 - oba 47µF/100V oraz C1 i C2- 470µF/35V (wszystkie kondensatory typu osiowego).Te czynnoœci spowodowa³y, ¿e wzmacniacz zacz¹³ pracowaæprawid³owo – brzêczenie w prawym kanale zniknê³o.Ucieszony osi¹gniêtym efektem postanowi³em sprawdziæ p³ytkêprawego kana³u – i ca³e szczêœcie, by³a prawie w takimsamym stanie jak p³ytka kana³u prawego. Powtórzenie czynnoœciprzeprowadzonych wczeœniej dla p³ytki kana³u prawegouchroni³o mnie przed niechybnym powrotem wzmacniacza „nawarsztat” i rys¹ na reputacji. Koñcowy test potwierdzi³ poprawnoœæwykonanej naprawy.H.D.Yamaha P4500 PANie dzia³a.Po w³¹czeniu wzmacniacza zapala siê lampka sygnalizuj¹cazadzia³anie uk³adów zabezpieczenia. Zdj¹³em obudowêgórn¹ i trochê siê zaniepokoi³em, poniewa¿ us³ysza³em sycz¹cyszum dochodz¹cy z jednego ze stopni koñcowych. Przeczuwaj¹cblisk¹ eksplozjê któregoœ z kondensatorów elektrolitycznychniezw³ocznie od³¹czy³em wzmacniacz od sieci.Dokonuj¹c oglêdzin zauwa¿y³em, ¿e w stopniu koñcowymjest rozlana jakaœ ciecz. Trudno powiedzieæ co to by³a za cieczi w jaki sposób mog³a siê ona tam dostaæ. Ciecz by³a bezwonna(przynajmniej dla mnie) i by³a alkalicznie œliska. Po dok³adnymsprawdzeniu sta³o siê oczywiste, ¿e ten p³yn nie pochodzi³z wnêtrza wzmacniacza. Przyst¹pi³em zatem do jejusuniêcia i dok³adnego wyczyszczenia nie tylko ze stopniakoñcowego, ale równie¿ z wielu ró¿nych czêœci wzmacniacza.Wtedy ostro¿nie w³¹czy³em urz¹dzenie i zosta³em za swój trudnagrodzony mi³ym klikniêciem przekaŸników ochronnychwyjœæ g³oœnikowych. Z przyjemnoœci¹ odnotowa³em jeszcze,¿e lampka sygnalizuj¹ca aktywnoœæ uk³adów ochronnych niezapali³a siê, a wiêc wzmacniacz zacz¹³ dzia³aæ, jednak¿e mojauwagê zwróci³a teraz g³oœna praca jednego z wentylatorówch³odz¹cych. Okaza³o siê, ¿e ³o¿ysko tego wentylatora by³ozupe³nie zu¿yte. Zamontowa³em nowy wentylator aby sprawdziædzia³anie wzmacniacza i zakoñczyæ naprawê, ale teraz zkolei „odkry³em”, ¿e jeden kana³ sporadycznie siê wy³¹cza³oraz ¿e wentylatory nie zawsze dzia³aj¹. Próbuj¹c dotykaæ pewnychpodzespo³ów odkry³em, ¿e wentylatory zatrzymywa³y siêlub w³¹cza³y kiedy dotyka³em izolowanym wkrêtakiem p³ytkizasilania. Wymontowa³em tê p³ytkê z urz¹dzenia i ogl¹daj¹cj¹ od strony mozaiki znalaz³em kilka zimnych lutów. Oglêdzinyprzez szk³o powiêkszaj¹ce ujawni³y kolejne zimne luty. Postarannym przelutowaniu niemal¿e wszystkich punktów lutowniczychwzmacniacz zacz¹³ pracowaæ w sposób pewnym. D³u¿-szy test i wygrzewanie urz¹dzenia potwierdzi³y zakoñczenienaprawy.H.D.22 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Porady serwisoweMagnetowidyPanasonic NVHD605 mechanizm KNie dzia³a.Po oddaniu klientowi telewizora po naprawie okaza³o siê,¿e przy od³¹czaniu jego magnetowid uleg³ uszkodzeniu. Okaza³osiê, ¿e przyczyn¹ by³y wadliwe kondensatory C15 i C16(47µF/63V).M.M.Panasonic NV-HD620ECNBrak fonii w kanale R.Jest to magnetowid stereofoniczny, jednak w kanale prawymbrak sygna³u. Uszkodzeniu uleg³ procesor foniiMSP3410B firmy Micronas. Po naprawie nale¿y wejœæ w trybserwisowy tak, aby fonia systemu DK lub BG by³a mo¿liwado odbioru.R.S.Panasonic NV-HD650EGTrudnoœci z w³¹czeniem do pracy.Na wypr.2 uk³adu IC1102 - SI3120C napiêcie 12V przyw³¹czeniu do pracy magnetowidu zmienia siê na 2.7V. Nawypr.3 mimo zmian na wypr.2 brak napiêcia 12V. Uszkodzonyzosta³ uk³ad IC1102. Po wymianie tego uk³adu nale¿y sprawdziænapiêcie +12V na C1150 - 100µF/16V.R.S.Philips VR800, VR805, VR850mechanizm Turbo Drive APOLLO 20Kasowanie pamiêci EEPROM.Kasowanie zawartoœci pamiêci EEPROM przeprowadza siêw nastêpuj¹cy sposób:· od³¹czyæ magnetowid od sieci,· nacisn¹æ przycisk [ STANDBY ] i trzymaj¹c go wciœniêtypod³¹czyæ magnetowid do sieci; zwolniæ przycisk[ STANDBY ] dopiero wtedy, gdy œwiecenie wyœwietlaczazostanie wygaszone (oko³o 8 sekund).Wszystkie dane zapisane w pamiêci EEPROM zostan¹wykasowane i zapisane danymi inicjalizacyjnymi (równie¿ czasi czêstotliwoœci stacji na poszczególnych programach). Danewewnêtrznego procesora RAM zostaj¹ wykasowane, ale kodyopcji, parametry dotycz¹ce mechanizmu, licznik godzin pracyurz¹dzenia oraz parametry regulacyjne nastaw zostaj¹ zachowane.Wymiana pamiêci EEPROM.Po wymianie pamiêci EEPROM nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ceczynnoœci:· krok 40: wprowadzenie kodów opcji,· krok 51: ustawienie pozycji punktu prze³¹czania g³owic,· krok 52: regulacja „Studio Picture control”· krok 53: regulacja zegara,· krok 60: regulacja poziomu dekodera stereo,· krok 61: regulacja separacji kana³ów dekodera stereo,· krok 62: regulacja poziomu audio wejœcia liniowego,· krok 63: regulacja bargrafu.Serwisowy program testowy.W oprogramowaniu steruj¹cym mikrokontrolera zawartyjest serwisowy program steruj¹cy. Podzielony jest on na kroki,którym przyporz¹dkowane s¹ nastêpuj¹ce tryby:· krok 00: wersja maski (oprogramowania),· krok 01: pozycja mechanizmu,· krok 02: kody b³êdów mechanizmu,· krok 03: czujniki mechanizmu i tracking rêczny,· krok 04: godziny pracy urz¹dzenia,· krok 05: kontrola urz¹dzenia,· krok 10: praca mechanizmu bez taœmy (tryb pracy symulowanej)· krok 40: ustawianie opcji,· krok 51: regulacja punktu prze³¹czania g³owic,· krok 52: regulacja „Studio Picture control”· krok 53: regulacja zegara,· krok 60: regulacja poziomu dekodera stereo,· krok 61: regulacja separacji kana³ów dekodera stereo,· krok 62: regulacja poziomu audio wejœcia liniowego,· krok 63: regulacja bargrafu,· krok 95: odczyt/zapis pamiêci EEPROM,· krok 98: test wyœwietlacza,· krok 99: pomiar zegara.Funkcjonowanie magnetowidu w trakcie serwisowego programutestowego ró¿ni siê od trybu normalnej pracy w sposóbnastêpuj¹cy:· wszystkie tryby pracy mechanizmu s¹ dostêpne,· blokada rodzicielska zostaje „zniesiona” w momenciewywo³ania i trwania serwisowego programu testowego,· niedostêpna jest funkcja automatyczny standby i automatycznytracking; tracking zawsze (oprócz kroku 3) jest ustawionyw pozycji œrodkowej,· brak menu, a tym samym mo¿liwoœci strojenia,· brak mo¿liwoœci wstêpnego ustawiania za pomoc¹ przycisków[UP]/[ DOWN ]; numer nastawy, która jest regulowanaprzez program testowy jest zachowany.Aktywacja i opuszczanie serwisowego programu testowegoW celu uruchomienia serwisowego programu testowegonale¿y nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [STOP] na pilocie, anastêpnie nacisn¹æ klawisz [ PLAY ] na klawiaturze lokalnejmagnetowidu i równie¿ przytrzymaæ go w tej pozycji; zwolniæoba przyciski po oko³o 5 sekundach. Po wywo³aniu serwisowegoprogramu testowego w ramach kroku 01 jest wyœwietlanyautomatycznie numer wersji maski programu:Nr krokuZmiana kroku nastêpuje w wyniku naciœniêcia przycisku[ SELECT ]. Po naciœniêciu tego przycisku migaj¹ce cyfrywskazuj¹ aktualny numer kroku. Kroki trybów mog¹ byæ zmienianeprzyciskami [UP]/[ DOWN ] lub wybierane bezpoœrednioprzyciskami numerycznymi. W celu wejœcia i aktywowanianowego kroku nale¿y nacisn¹æ przycisk[ SELECT ]. Wprzypadku wybrania nieistniej¹cego kroku na wyœwietlaczu zamiastnumeru kroku bêd¹ migaæ dwie poziome kreski.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 23

Porady serwisoweW celu opuszczenia serwisowego programu testowego nale¿ynacisn¹æ przycisk [ STANDBY ] lub od³¹czyæ magnetowidod sieci.Tryb pracy ci¹g³ej.W ramach serwisowego programu testowego magnetowidmo¿e zostaæ prze³¹czony w tryb pracy ci¹g³ej. W tym celu nale¿yza³adowaæ kasetê, a nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ PLAY ]lub [REC]. Dostêpne funkcje s¹ wykonywane w sposób ci¹g³y.W przypadku trybu RECORD, po osi¹gniêciu koñca taœmynie nastêpuje wy³adowanie kasety lecz taœma zostaje przewiniêtado pocz¹tku i ponownie rozpoczyna siê nagrywanie.Test ten jest przeznaczony do wykrywania usterek wystêpuj¹cychsporadycznie.Tryb pracy ci¹g³ej mo¿na przerwaæ (wy³¹czyæ) w dowolnymmomencie naciskaj¹c przycisk [STOP] lub opuszczaj¹cserwisowy program testowy.Opis kroków serwisowego programu testowegoKrok 00: Wyœwietlenie numerów wersji maski mikrokontrolerówPo uaktywnieniu serwisowego programu testowego automatyczniewyœwietlany jest numer g³ównego mikrokontrolerasteruj¹cego:Tabela 1Statusmodel bez pokr t aJog/ShuttlePozycjamodel z pokr t emJog/ShuttleEject 7 ±2 7 ±2Index 191 +0/-2 191 +0/-2Stop out 200 ±4 200 ±4Play 214 ±4 211 ±4Reverse 237 +2/-0 237 +2/-0Krok 02: Wyœwietlanie kodów b³êdu mechanizmuW tym kroku wyœwietlane s¹ w postaci kodów 3 ostatnieb³êdy. Po wejœciu w ten krok wyœwietlany jest kod b³êdu, którywyst¹pi³ jako ostatni. Status mechanizmu, w którym mia³miejsce b³¹d jest sygnalizowany za pomoc¹ 3 cyfr. Kody b³êdówpozostaj¹ zapisane w pamiêci EEPROM nawet po od³¹czeniuod sieci. Przez naciskanie przycisku [ DOWN ] mo¿nawyœwietliæ pozosta³e 2 kody, po naciœniêciu przycisku [UP]nastêpuje powrót do wyœwietlania kodu ostatniego b³êdu.Kontroler g³ównyNr krokuNaciœniêcie przycisku [ DOWN ] powoduje wyœwietlenienumeru maski mikrokontrolera wyœwietlacza:Maska kontrolerawyœwietlaczaNr krokuKodb³êduFunkcjamechanizmuUwaga: W przypadku wyst¹pienia wiêcej ni¿ jednego b³êduwyœwietlany jest kod jedynie pierwszego z nich, to znaczygdy mikrokontroler steruj¹cy prac¹ mechanizmu wykryjeb³¹d silnika g³owic i oczekuje na wy³adunek kasety leczwy³adunek nie mo¿e zostaæ przeprowadzony wtedy jest wyœwietlanyb³¹d silnika g³owic a nie b³¹d opasywania.W celu wykasowania wszystkich kodów nale¿y nacisn¹æprzycisk [ CLEAR ]. Po tej czynnoœci wyœwietlacz wygl¹danastêpuj¹co:Powtórne naciœniêcie przycisku [ DOWN ] powoduje wyœwietlenienumeru maski procesora OSD:Wersja uk³adu Nr krokuOSDOpuszczenie tego trybu nastêpuje po naciœniêciu przycisku[ SELECT ] na pilocie. Wybrany numer kroku pojawiasiê na wyœwietlaczu i jest sygnalizowany miganiem.Krok 01: Kontrola pozycji mechanizmuPozycja mechanizmu, która jest zwi¹zana z iloœci¹ impulsówFTA tacho ³adowania jest pokazana jako trzycyfrowa liczba(np.007 = Eject):PozycjaNr krokuPozycje mechanizmu z odpowiadaj¹cymi im kodami liczbowymipodano w tabeli 1.Kontrola funkcjonowania mechanizmu1. Czas za³adunku i wy³adunku – sygna³ z czujnika fotoelektrycznegoogranicznika, który steruje silnikiem ³adowaniajest u¿ywany jako odniesienie dla pomiaru czasu ³adowaniai wy³adowywania.2. Zatrzymywanie lewego lub prawego talerzyka nawijaj¹cego– sygna³y tacho lewego (WTL) i prawego (WTR) talerzykanawijaj¹cego s¹ u¿ywane jako sygna³y odniesienia.3. Zatrzymywanie silnika bêbna g³owic – praca tego silnikajest monitorowana za pomoc¹ sygna³u PG/FG. Sygna³ tenjest pobierany z si³y elektromotorycznej uzwojenia silnikabêbna g³owic, pokazuje on prêdkoœæ wirowania i pozycjêbêbna g³owic.4. Nieprawid³owa praca silnika capstan – praca tego silnikajest monitorowana poprzez sygna³ z uk³adów tacho silnika.Gdy jeden z wy¿ej wymienionych sygna³ów monitoruj¹cychjest niedostêpny, magnetowid próbuje wykonaæ funkcjêEJECT (wy³adowaæ kasetê).Opis znaczenia kodów b³êdów wraz ze wskazaniem przypuszczalnejlokalizacji wyst¹pienia nieprawid³owoœci zostaniezamieszczony w nastêpnym numerze.R.W.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Schemat blokowy OTVC Thomson chassis IFC130Schemat blokowy OTVC Thomson chassis IFC130ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plMA TunerMM 1507Mu / Dr'L' YC'H' CVBScYMA TunerCVBSCHRTEA6415CMA TUNER CVBSAV1 Y OUTAV1 CHR OUT1919Scart 1FULLSCARTScart 2HALFSCARTCVBS OUTCVBS OUTMM 1507Mu / Dr'L' YC'H' CVBScMM 1511YMM 1511CHRAV1 CVBS OUTAV1 CVBS/Y INAV1 CHR INAV2 Y OUTAV2 CHR OUTAV2 CVBS OUTAV2 CVBS/Y INAV2 CHR INCVBSFRONT CINCHSVHSFAV CVBS/Y INFAV CHR INCH1CH016bits data21bits addressFlash Memory32MbitM29W320EB70N65 channelLVDSsignal14.318MHz64kbitEEPROM32bits data12bits addressELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plINTERBOARDCONNECTIONTV KBDVD KBFlat Panel DisplayLVDS OUTRGB+FBScart1MA Tuner CVBSCVBS 3DIR32.11MHzI 2 C0 40/0 48HMUX MUXAV1 CVBS/YCScart1AV2 CVBS/YCScart2FAV CVBS/YCFAVVGA RGB16MBSDRAM24-bits RGBH+V+Clock27MHzDDR Frame Buffer4M 32bits 4banksMT46V16M16-6T256Mbit(166MHz)MT46V16M16-6T256Mbi(166MHz)MU XMUXCVBSOUT AV2 CTRL CVBSOUT AV1 CTRLFE6233I 2 C0 C2HMaster MuteAudio STBYRESET AUDIOYC SEL CTRL1YC SEL CTRL2CVBSOUT AV1 CTRLCVBSOUT AV2 CTRLYC DVD SEL CTRLRGB+FB Scart1, AV1 CVBS/YC Scart1AV2 CVBS/YC Scart2FAV CVBS/YC FAV1117/I 2 C0 06HDVD CVBSYC SEL CTRL1YC SEL CTRL2Y AV1Y AV2AV3/FAV CVBS/Y INI 2 CC 0 80, 82, 9AHAudio BlockDiagramMM1117/MM1228Y MuC AV1C AV2AV3/FAV CHR INMM1508Y MuVGA Right Audio, VGA Left AudioComp Right Audio, Comp Left AudioCard Reader Right Audio, Card Reader Left AudioMM1113/MM1224C MuMM1506C MuYC DVD SEL CTRLMaster MuteAUDIO STBYRESET AUDIOCOMP YPbPr1COMP YPbPr2C AV INY AV INDVD YCDVD CVBSUART1DVDPreparedDVD Right AudioDVD Left AudioLINE O/P LLINE O/P RAudio Cinch OutputVGAAudio JackVGA Right AudioVGA Left Audi0VGA RGBI 2 C0 A0H2kbitEEPROMComp Right AudioComp Left AudioVGA TX, VGA RXRS232DRVCard Reader Right AudioCard Reader Left AudioCOMP YPbPr1Comp INCard ReaderModuleUART1HDMI Right AudioHDMI Left AudioCOMP YPbPr2VideoDecoderSAA7117AH-port 8 bitsI-port 8 bitsH+V+ClockVideoDecoderPW2300LRCLK, BCLK,PCMDATA28.322MHz16-bits YCbCrH+V+ClockI 2 C0 66HLCD/Plasma TVControllerPW118BHDMI RSiI9011TMDSI 2 C0 06H2kbitEEPROMI 2 C0 A0HI 2 C0 A0HSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 25

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassisGP6DE – cz.1Main Block Diagram 1z2SUS.R64S.R64S.R64SCTUMAINTUNERAUDIOOUTT10H10MSPIRDAKHEADPHONE G5 K5GPC IN G18 DG18KEYSCANG7VIDEO3H1 DG1AVSWITCHDG7CONVERTMICOMEEPROMK24K9ELEKTRONIKIMICOMTEXTwww.serwis-elektroniki.com.plS.R64CONTROLPULSESDRAMS.R64S.R64SUSTAINPULSEAV1AV2AV4AVSWITCHGC2MGC2SRGB AMPRGB/PCSELECTDG3SDRAMS.R64SCANPULSEHDGDG6S.R64SC20S.R64S.R64VOLTAGEGENERATORSC2P2VSUSPUR12V5V P25STB7VON/OFFSOS P27STB5VS.R64SC23P2315VPROTECTION(SOS)SDS.R64RECTIFIERSTANDBYVOLTAGECONTROLSTANDBYVOLTAGERECTIFIERSTB7VSTB5V+12Vs12VP7STB5V15VP5AC CORDPF1PFLINEFILTERPF2AC INELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plP9RELAYC1S.R.RECTIFIERPOWERFACTORCONTROLPROCESSVOLTAGECONTROLSUSTAINVOLTAGECONTROLC11C12PROCESSVOLTAGERECTIFIERSUSTAINVOLTAGERECTIFIERVDA15V12V5VC22C21C215VVdaVSUSS.R. S.R. S.R. S.R.P12P1126 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DEMICOMTEXTELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plMain Block Diagram 2z2SSSS2SS48ADDRESSVOLTAGEDSDRAMSDRAMROM(VE)RGB/PCSELECTDG3D3A/DFORMATCONVERTERRGBPROCESSORPLASMA AISUB-FIELDPROCESSORSUSTAINPULSEERASEPULSESUB MPUROMMAIN MPUCONTROLDGCONTROLDISCHARGEDG6D20UR12V5V P25STB7VON/OFFSOS P27STB5VD25D27DC/DCCONVERTER3.3V2.5V1.8VD31 D32 VDAVSUSPROTECTION(SOS)PAL OUTPA9SS23SS12SS11SS49PA6PRE AMP+12Vs12VP7STB5VP7DC/DCCONVERTERR OUTPA3SPEAKERSPEAKERSS3C215VVSUSP515VP12 VdaP11P5TUNER 30VVDAC23S.R. S.R. S.R. S.R.C24ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 27

Schemat blokowy uk³adu VCT 6wxyPWyjœcieRGBanalog.Przetworniksygna³ówRGBD/AWyjœcieLVDS-sterowanie LCDCLKH/VDEPWMWejœcie/wyjœciesygna³ówgrafikiWejœcieITU656XTALSygna³"Reset"Wyjœcie I2SOpóŸnienie I2SWyjœcie -SPDIFWyjœcie -s³uchawkiWyjœcie -SubwooferWyjœcie -g³oœnikiWyjœcie audioWejœcie audioInterfejsSPDIF, I2SInterfejsI2SVCT 6wxyPProcesorfoniiDekodersygna³uITU656Enkodersygna³uITU656Sygna³ HDKonwerterLVDSMikserUk³ad poprawyjakoœci sygna³uPSIDekoder 3x8bit RGBInterfejs HDTVUk³ad detekcji ruchuDetekcja trybu FilmmodeUk³ad redukcji szumówMikserSkalowanieH/VInterfejs SDTVFiltr grzebieniowyDekoder koloruSygna³ysteruj¹cedla LCDGeneratorsygna³ówgrafikiPamiêæInterfejsdla sygna³ówgrafikiMikserWejœcia sygna³ów analogowych.Matryca. Prze³¹czanie.Generatorsygna³ówgrafikiUk³adwybieraniaBuforpamiêciWydzielaniesygna³ów VBI(teletekst,sygn. cyfr.)Generatorsygna³ówUk³ad "Reset"PamiêæznakówROMPamiêæXRAMPamiêæFlashMikrokontroler8051ITU6563x8bit RGBlubITU601/656Interfejsy:I2C, JTAG,GPIO, UARTRTC, CADCYPrPbCVBSYCrCbRGBCVBSI2CJTAGGPIOSynchronizacjaDemodulatorfoniiMikserSkalowanieH/VWejœciasygna³ówI2SWejœciep.cz. foniiSIFSkalowanieH/VSkalowanieH/VRys.3. Schemat blokowy uk³adu VCT 6wxyP – rysunek do artyku³u „Chassis Vestel 17MB22" opublikowanego w „SE” nr 6/200828 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Programator Willem PRO 4 ISPProgramator Willem PRO 4 ISPArtyku³ sponsorowany przez firmê TOMSAD Joanna Sadowska, 81-198 Mosty, ul Wierzbowa 1Programator to urz¹dzenie elektroniczne przeznaczone doprogramowania uk³adów elektronicznych. Dane, które maj¹byæ zaprogramowane (program lub inne informacje) s¹ dostarczanedo programatora z innego urz¹dzenia, np. komputeraPC za poœrednictwem interfejsu, np. szeregowego RS-232. Programatornastêpnie przekszta³ca te dane (poszczególne bity)na odpowiednie wielkoœci elektryczne, np. napiêcie o okreœlonejwartoœci, które trwa przez okreœlony czas rzêdu np. milisekund.Uk³ad programowany ma te¿ zazwyczaj wejœcie s³u¿¹cedo uaktywnienia programowania. Jeœli to wejœcie jest aktywnei na wejœciu programowalnym jest ustawione odpowiednie napiêcieprzez odpowiednio d³ugi czas, to wtedy zostaje zaprogramowany1 bit. Sytuacjê powtarza siê kolejno, a¿ wszystkiebity zostan¹ przes³ane do programatora, a z niego dalej do uk³aduprogramowanego.W artykule zaprezentowany zostanie najnowszy model programatoraoferowany przez firmê Tomsad z serii Willem – WillemPRO 4 ISP. Programator Willem PRO 4 ISP jest urz¹dzeniemzaawansowanym technologicznie, precyzyjnie wykonanymi wielofunkcyjnym, posiada wszelkie dane ku temu abyzaspokoiæ potrzeby szybko rozwijaj¹cego siê rynku. Jako jedynyprogramator w Europie wspó³pracuje ze sterownikiem0.98D8, obs³uguje ponad 1000 uk³adów. Nowoœci¹ tego najnowszegoprogramatora z serii Willem jest wyposa¿enie go winterfejs i z³¹cze ISP.1. Specyfikacja programatora Willem PRO4 ISP1.1. Zastosowanie programatora· w serwisie RTV i AGD – do programowania pamiêci /mikroprocesorów, telewizorów, pralek, zmywarek, itd.· w serwisach komputerowych – do odczytywania oraz zapisywaniabiosów komputerowych (równie¿ nowe koœci3.3V), do naprawiania uszkodzonych p³yt g³ównych ponieudanej aktualizacji biosu,· w serwisie TV SAT,· do zmiany jêzyka w faksach, drukarkach, kserokopiarkachi innych podobnych urz¹dzeniach,· do odczytu i zapisu chipów tuningowych (chip tuning),· do korekcji liczników samochodowych,· do naprawy poduszek powietrznych,· do modyfikacji oprogramowania sterownika silnika czyturbosprê¿arki,· do korekcji zabezpieczeñ w radioodtwarzaczach,· do naprawy solarii,· do naprawy telefonów komórkowych,· do naprawa urz¹dzeñ medycznych,· do prac amatorskich dla hobbystów.1.2. Dane techniczne· 32-pinowa podstawka ZIF,· ponad 1000 uk³adów wspó³pracuj¹cych z programatorem,· po³¹czenie z laptopem/komputerem PC, przez port LPT,· optymalne programowanie dla ka¿dego urz¹dzenia,· zasilanie 9÷12V lub USB,· wspó³praca ze sterownikiem 0.98D8,· praca pod systemami: Windows XP/2000/NT/9x/ME/Vista,· podstawki:- 24CXX,- 25CXX,- 93CXX,- HUB PLCC 32 3.3V,- PLCC 32-32,- PLCC 32-DIP28,- adapter PIC,- ISP dla PIC,- z³¹cze ISP,· profesjonalna metalowa obudowa malowana proszkowo,· wieczysta gwarancja na obudowê,· antypoœlizgowe nó¿ki,· naklejka (piktograficzna pomoc w ustawieniu programatora).1.3. Wyposa¿enie· programator Willem PRO 4 ISP,· drukowana instrukcja w jêzyku polskim,· p³yta CD z oprogramowaniem w jêzyku polskim,· kabel ISP.2. Mo¿liwoœci programatora2.1. Lista programowanych uk³adówUk³ady wspó³pracuj¹ce z programatorem PRO 4 ISP:· EPROM,· EEPROM,· FLASH Memory,· Serial (I2C) EEPROM 24Cxx,· Microwire EEPROM 93Cxx,· Microchip· Atmel Flash Memory· Serial Peripheral Interface (SPI)· Atmel EEPROM (page prog.) (Software Data Protection)· Nonvaltile SRAM· Static RAM (Test RAM)· EPROM winbond, SST Electrical Erase Chip· Flash Memory SST, SanyoSzczegó³owy wykaz uk³adów wspó³pracuj¹cych z programatoremPRO 4 ISP dla ka¿dego z wymienionych powy¿ejtypów znajduje siê w instrukcji obs³ugi i na p³ycie z oprogramowaniemdo³¹czonej do programatora.2.2. Uk³ady programowane przy zastosowaniuadapterów· Atmel AT89Cxx (MCS-51) {Adapter 32pin to MCS-51}· Atmel AVR 8-bit RISC AT90Sxxx (Parallel programming)SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 29

Programator Willem PRO 4 ISP{Adapter 32pin to MCS-51}· MCS-48, MCS-41 {Adapter 32pin to MCS-48/41}:· FLASH memory 8/16bit (Software Data Protection) {Adapter(TSOP48)}· FLASH memory 8/16bit (Vpp12V) (Software Data Protection){Adapter (TSOP48)}· EPROM 16bit (DIP40) (1-4Mbit) Adapter Eprom 16bitEprom only· EPROM 16bit (DIP42) (4-32Mbit) Adapter Eprom DIP42Eprom only· FLASH memory 8/16bit (Software Data Protection) Adapter(TSOP48LV)· Firmware Hub / LPC FLASH Adapter Firmware Hub/LPC(PLCC32) (PP mode) (3.3V)· P28F002BC Adapter P28F002BC (DIP40)· TSOP40A· TSOP40B.Szczegó³owy wykaz uk³adów wspó³pracuj¹cych przy u¿yciuadaptera z programatorem PRO 4 ISP dla ka¿dego z wymienionychpowy¿ej typów znajduje siê w instrukcji obs³ugi ina p³ycie z oprogramowaniem do³¹czonej do programatora.2.3. Aktualnie obs³ugiwane mikrokontroleryAT89S2051, AT89S4051, AT89S51, AT89S52, AT89S53,AT89S8252, AT89S8253 AT90S1200, AT90S2313,AT90S2323, AT90S2333, AT90S2343, AT90S4414,AT90S4433, AT90S4434, AT90S8515, AT90S8535,AT90CAN32, AT90CAN64, AT90CAN128, AT90PWM2,AT90PWM3, AT90USB646, AT90USB647, AT90USB1286,AT90USB1287 ATtiny12, ATtiny13, ATtiny15, ATtiny24,ATtiny25, ATtiny26, ATtiny44, ATtiny45, ATtiny84, ATtiny85,ATtiny261, ATtiny461, ATtiny861, Attiny2313 ATmega48,ATmega8, ATmega88, ATmega8515, ATmega8535, ATmega16,ATmega161, ATmega162, ATmega163, ATmega164P,ATmega165P, ATmega168, ATmega169, ATmega32, ATmega323,ATmega324P, ATmega325, ATmega329, Atmega64,ATmega128, ATmega640, ATmega644, ATmega644P, ATmega645,ATmega649, ATmega1280, ATmega1281, ATmega2560,ATmega2561, ATmega3250, ATmega3290, ATmega6450,ATmega64902.4. Aktualnie obs³ugiwane pamiêci szeregoweDataFlashAT45DB011B, AT45DB011D, AT45DB021B, AT45DB021D,AT45DB041B, AT45DB041D, AT45DB081B, AT45DB081D,AT45DB161B, AT45DB161D, AT45DB321B, AT45DB321C,AT45DB321D, AT45DB642D, AT45CS12822.5. Wspó³praca z programamiWillem PRO 4 ISP wspó³pracuje z nastêpuj¹cymi programami:· AT-PROG,· SI-PROG,· UISP,· STK200/300,· BASCOM,· AVR STUDIO.Dla osi¹gniêcia maksymalnej wydajnoœci, zalecana jestpraca z oprogramowaniem w wersji 0.98D8.2.6. Z³¹cze ISPIn-System Programming (programowanie w uk³adzie), wskrócie ISP to rozwi¹zanie konstrukcyjne stosowane w mikrokontrolerachi uk³adach PLD. Podstawow¹ zalet¹ interfejsu iz³¹cza ISP jest mo¿liwoœæ programowania mikrokontrolera bezkoniecznoœci demonta¿u go z urz¹dzenia, w którym ma dzia-³aæ. Dziêki temu mo¿emy zaprogramowaæ uk³ady nie wylutowywuj¹cprocesora. Rozwi¹zanie takie u³atwia zmianê oprogramowaniamikrokontrolera. Dodatkowo niewymagane s¹specjalistyczne uk³ady programuj¹ce. Zwiêksza to mo¿liwoœciprogramatora dziêki systemowi zaawansowanej technologiiwspó³pracy z uk³adami. Kabelek do z³¹cza ISP wchodzi wsk³ad wyposa¿enia programatora. Widok gniazda ISP pokazanona rysunku 1.9107856Rys.1. Widok gniazda ISPOpis wyprowadzeñ gniazda ISP jest nastêpuj¹ce:1 - MISO SPI – sygna³ danych Master we / Slave wy2 - VCC – napiêcie uk³adu docelowego3 - SCK SPI – sygna³ zerowy4 - MOSI– sygna³ danych Master wy / Slave we5 - RES – sygna³ RESET uk³adu docelowego6 - GND – masa programatora7, 8, 9, 10 - wolneDziêki zastosowaniu zaawansowanej technologii programatorISP mo¿e byæ zasilany z programatora Willem lub z zewnêtrznegoŸród³a zasilania uk³adu.Ustawienie programatora ISP po w³¹czeniu odpowiedniegooprogramowania np. BASCOM, PONY PROG ustawiamyprze³¹cznik JP11 w pozycji górnej, aktywuje to dzia³anie programatoraISP.Pod³¹czamy do³¹czony przewód do gniazda ISP, gdziewed³ug specyfikacji uk³adów i numerów wyprowadzeñ ISPpod³¹czamy siê do wybranego uk³adu. W zale¿noœci od tego,czy chcemy zasilaæ wybrany uk³ad z zasilacza programatoraWillem ustawiamy prze³¹cznik JP10 w pozycji górnej, je¿eliuk³ad ma w³asne zasilanie, konieczne jest ustawienie prze³¹cznikaJP10 w pozycji dolnej.Programator wspiera uk³ady niskonapiêciowe 3.3V, s³u¿ydo tego prze³¹cznik JP9: pozycja górna 3.3V, pozycja dolna 5V.3. Opis elementów programatora i ich zastosowanieOpis elementów programatora wraz z ich przeznaczeniemw sposób obrazowy pokazano na rysunku 2.4. Uruchomienie i instalacja programatora4.1. Ustawienie pracy programatoraPrzed rozpoczêciem pracy z programatorem konieczne jestjego ustawienie. Do tego celu s³u¿¹ prze³¹czniki i zworki dostêpnena panelu górnym programatora. Ustawienia te dotycz¹napiêcia zasilania, dostêpnoœci metody programowania ISP,zasilania uk³adu przy metodzie programowania ISP, itd. Kom-341230 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Programator Willem PRO 4 ISPWybór pracy urz¹dzeniaWillem OFF/ISP ONJP10Willem ON/ISP OFFJP10JP11JP10Podstawka PIC CXX( TV, SAT)Podstawka ZIF( CHIP TUNING,DVD, LCD)JP1HUB PLCC 32 3.3V(BIOSY)24CXX( Licznikisamochodowe,AGD)PLCC 32-32( Sprzêt RTV)JH4 VPP JH3 JUMPERPLCC 32-DIP28JP7JP6Wybór napiêcia3.3VJP95VJP9Zasilanie USBTransmisjaLPTJP2JP8Adapter PICJP925CXXPOWER / VCC / VPP /HUBZasilanie 9-12VWybór zasilaniaJP11JP11Zasilanie z WillemaZasilanie zewnêtrzneUstawianie adresuwed³ug programuPrze³¹cznikoprogramowania (D5)Rys.2. Opis elementów programatora Willem PRO 4 ISPplet informacji niezbêdnych do w³aœciwego ustawienia programatorapokazano na rysunku 4.4.2. Pod³¹czenie programatora do komputeraPo rozpakowaniu programatora nale¿y pod³¹czyæ kabel LPTdo komputera, a nastêpnie do programatora. W tym momenciepowinna zaœwieciæ siê czerwona dioda zasilania opisana jakoPOWER.Nastêpnym krokiem jest pod³¹czenie zasilania. Napiêciezasilania 12V mo¿na podaæ przez gniazdo osiowe lub USB,jednak¿e mo¿na korzystaæ tylko z jednego Ÿród³a zasilania. Popod³¹czeniu zasilania czerwona dioda sygnalizacji zasilaniaPOWER zaczyna œwieciæ intensywniej i dodatkowo zapalaj¹siê diody VCC (¿ó³ta) i VPP (zielona).ISPZ³¹cze ISP dla PIC93CXX910785634124.3. Instalacja oprogramowaniaObligatoryjnym wyposa¿eniem programatora jest p³yta CDzawieraj¹ca oprogramowanie. Dzia³a ono pod systemami WindowsXP/2000/NT/9x/ME/Vista. Po w³o¿eniu p³yty CD z oprogramowaniemdo napêdu CD instalacja nie rozpoczyna siê automatycznielecz konieczne jest skopiowanie katalogu “willem”na dysk C:. Dalszy tok postêpowania jest szczegó³owoopisany w instrukcji obs³ugi programatora (po polsku), którajest do³¹czona do programatora, dlatego w tym miejscu nie mapotrzeby jej przepisywania. Instrukcja ta w postaci pliku *.pdf(w jêzyku polskim i angielskim) znajduje siê równie¿ na p³yciez oprogramowaniem.Efektem koñcowym instalacji jest program “EPROMM51”.Zrzut ekranu monitora z oknem programu EPROMM51 – WillemEprom (0.97ja)- pokazano na rysunku 3. Po uruchomieniuprogramu nale¿y wybraæ na pasku narzêdzi (u góry) „PCB3”(opcja ta zmienia siê naprzemiennie “Willem” – “PCB3”) orazw prawym dolnym rogu w polu “Printer Port” nale¿y wybraæport drukarki: LPT1 (0x378). Je¿eli port zostanie wykryty pra-Rys.3. Widok okna uruchomionego programu doobs³ugi programatora Willem PRO 4 ISPSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 31

Programator Willem PRO 4 ISPZasilanie9-12Vlubkablem USBKabel LPT 1-1Napiêcie VCC5.0V 5.6VJP8Firmware HUB 3.3V(PLCC-HUB)WILLEM PRO 4 ISPNapiêcie VCC 3V33.3V 5V 12.5V 15V 21V 25VJP9 JP7JP6 JP7JP6 JP7JP6 JP7JP6WybórwersjiISPNapiêcie VPPZasilanie uk³adudla funkcji ISPBia³e pole oznaczaustawienie prze³¹cznikatel. +48 694 562 973 JH4 VPPHUB-OFF 98D5 PRO 4 W£. WY£. Wewn. Zewn.HUB-ONJH3 JH4 VPP JP11 JP10www.programatory.comNORMAL 2732 2716 2816 i28F001 AT29C256JP1JP1 JP1 JP1 JP1 JP1ERASEW27C lubtylkoSST27xxxJP1Z³¹cze ISP dla PIC:JP2 JP2 JP2 JP2 JP2 JP2 JP21 - VPP2 - VCC3 - GND4-DATA5 - CLK5 4 3 2 1Czarne pole oznacza zworkêRys.4. Komplet ustawieñ programatora Willem PRO 4 ISPwid³owo, na programatorze powinny zgasn¹æ diody: ¿ó³ta(VCC) i zielona (VPP).W celu upewnienia siê o prawid³owoœci pod³¹czenia programatoramo¿na z zak³adki “Help” wybraæ specjalny test pod-³¹czenia opisany jako “Test Hardware”. Jeœli programator jestpod³¹czony prawid³owo, na pasku statusu (na dole ekranu)pojawia siê komunikat “Hardware present”. W przypadku nieprawid³owegopod³¹czenia pojawia siê komunikat o b³êdzie“Hardware Error: Check Power & connection” sugeruj¹cysprawdzenie zasilania i po³¹czeñ programatora.4.4. Programowanie uk³adówPrzed rozpoczêciem programowania nale¿y wybraæ uk³adz listy dostêpnej w zak³adce “Device”. W przypadku brakuidealnie pasuj¹cego uk³adu, nale¿y wybraæ uk³ad najbardziejzbli¿ony pod wzglêdem parametrów.Nastêpnym krokiem jest u¿ycie funkcji “Electronic ID” wcelu skorygowania poprawnoœci pamiêci w³o¿onej w programator.Funkcja ta jest dostêpna na pasku narzêdzi.W celu zaprogramowania pamiêci “Flash” plikiem nale¿ywybraæ z zak³adki “File” na górnym pasku menu opcjê “Load”(lub na pasku narzêdzi klikn¹æ w ikonkê otwartego pliku), nastêpnieodnaleŸæ i wskazaæ plik, który ma zostaæ skopiowany.Jeœli wszystkie operacje zostan¹ przeprowadzone prawid³owo,na pasku statusu zostanie wyœwietlony komunikat “Binary FileLoaded OK”. Teraz nale¿y wybraæ z górnej linijki menu zak³adkê“Action” a w niej opcjê “Program/Test RAM”. W przypadkupojawienia siê komunikatu “VPP RANGE ERROR”nale¿y zmieniæ zworkê konfiguracji VPP adaptera.Po poprawnym wykonaniu powy¿szych czynnoœci rozpoczynasiê programowanie uk³adu, co jest sygnalizowane otwarciemokna, w którym pokazywany jest postêp programowania.Na programatorze zaœwiec¹ siê diody: ¿ó³ta (VCC), zielona(VPP) i zielona (dioda adaptera FWH/LPC). Jeœli proceduraprogramowania przebiegnie poprawnie rozpoczyna siê weryfikacja.Postêp weryfikacji jest widoczny w nowym oknie.Zakoñczenie weryfikacji oznacza zakoñczenie proceduryprogramowania. W tym momencie na pasku statusu programupojawia siê komunikat “Device Programmed OK” oznaczaj¹cyzgodnoœæ zaprogramowanego uk³adu z wybranym plikiem.Powinny równie¿ zgasn¹æ diody: ¿ó³ta (VCC), zielona (VPP) izielona (dioda adaptera FWH/LPC).4.5. Kasowanie uk³aduW celu skasowania zawartoœci zapisanej w uk³adzie nale-¿y wybraæ z zak³adki menu “Action” pozycjê “Erase 28/29/49/89/90/PIC”. Otworzy siê wówczas nowe okno wskazuj¹cepostêp kasowania danych uk³adu, nastêpnie zaœwiec¹ siê diody:¿ó³ta (VCC), zielona (VPP) i zielona (dioda adaptera FWH/LPC). Gdy uk³ad zostanie prawid³owo skasowany, na paskustatusu pojawia siê komunikat “Erase completed”. }32 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Dzisiaj i jutro telewizji HDDzisiaj i jutro telewizji HDOpracowano na podstawie informacji prasowychJeœli wejdzie siê do jakiegokolwiek sklepu ze sprzêtem RTV,na pewno ujrzy siê w nim jedno urz¹dzenie dominuj¹ce napó³kach: telewizory HD-Ready. Wygl¹da na to, ¿e ca³y œwiatekelektroniki powszechnego u¿ytku zwariowa³ na punkcieHD. Od telewizorów plazmowych a¿ po najnowsze odmianyLCD, producenci telewizorów z ca³ego œwiata chwal¹ siê swoiminajnowszymi wyœwietlaczami HD.Mimo ¿e minê³y ju¿ ponad trzy lata od pojawienia siê wsklepach pierwszych telewizorów HD-Ready, na samych tylkoWyspach Brytyjskich sprzedano ponad 2 miliony telewizoróww tej technologii, co oznacza ¿e oko³o 9.6% wszystkichgospodarstw domowych w Wielkiej Brytanii ma ju¿ taki telewizor.Jednym z g³ównych powodów masowego przechodzeniana nowy tryb odbioru telewizji by³a gor¹czka w pierwszej po-³owie roku 2006 spowodowana mo¿liwoœci¹ ogl¹dania pi³karskichmistrzostw œwiata w Niemczech w trybie HD, a obecniemistrzostw Europy EURO 2008, zw³aszcza przy ci¹g³ej obni¿cecen. Handlowcy natychmiast zauwa¿yli mo¿liwoœæ szybkiegoprzyci¹gniêcia do siebie nowych klientów, co zaowocowa³omo¿liwoœci¹ ogl¹dania telewizji HD z przekazów satelitarnych.Mistrzostwa œwiata czy Europy a ju¿ nied³ugo równie¿Igrzyska Olimpijskie w Pekinie pokazuj¹, jak wielki wp³ywmaj¹ tego typu imprezy na wybór przez klientów odbiornikówz technologi¹ HD. Dostawcy telewizji rozpoczêli równie¿ emitowaæfilmy w technologii HD, a tak¿e transmisje sportowe omniejszej randze, jak np. w Polsce rozgrywki Orange Ekstraklasyw stacji Canal+.Do tej pory jednak wszystko jest dostêpne tylko przez satelitêalbo kablówkê. HD przez odbiór naziemny wci¹¿ jestdaleko przed nami. W Londynie odby³y siê ju¿ pierwsze próby,jednak nie wydaje siê, ¿eby mia³o to nast¹piæ w najbli¿-szym czasie. Do momentu ca³kowitego wy³¹czenia nadajnikówanalogowych, co ma nast¹piæ w 2011 roku, zakres tychus³ug bêdzie po prostu niedostêpny.Co wiêc bêdzie oznaczaæ wy³¹czenie nadajników analogowychdla odbiorców w Europie? Bêd¹ oni musieli dobrze siêzastanowiæ, czy odpowiada im dotychczasowa oferta programowai jakoœæ posiadanego „starego” telewizora, a nastêpniezdecydowaæ siê czego oczekuj¹ od tego sprzêtu oraz co najwa¿niejsze,podj¹æ stosowne dzia³anie.Innymi s³owy przejœcie na nadajniki cyfrowe bêdzie g³ówn¹motywacj¹ do przejœcia na standard HD. Potrzeba przejœciabêdzie okazj¹ dla konsumentów do wymiany wszystkich posiadanychurz¹dzeñ na standard cyfrowy. Oczywiœcie podstawowymelementem bêdzie telewizor. Z coraz ni¿szymi cenamii coraz wiêksz¹ iloœci¹ panoramicznych telewizorów HDstaj¹ siê one powoli najchêtniej kupowanymi wyœwietlaczami.Ostatnie dane wskazuj¹, ¿e ponad 90% telewizorów LCD odu¿ej przek¹tnej obrazu (tj. powy¿ej 26 cali) oraz ponad 82%telewizorów plazmowych, które zostaj¹ sprzedane to s¹ urz¹dzeniaw technologii HD-Ready. Z takimi osi¹gniêciami sprzeda¿y(liczby te wzros³y w ci¹gu miesi¹ca o 83%, podczas gdysprzeda¿ telewizorów z kineskopami tradycyjnymi spad³a o40%) telewizory HD-Ready szybko toruj¹ sobie drogê do domowychsalonów.Kupno jednego telewizora HD-Ready nie oznacza jeszcze,¿e konsument automatycznie bêdzie korzysta³ w pe³ni z us³ugoferowanych przez technologiê HD. Wy³¹czenie us³ug analogowychzachêci do czegoœ wiêcej ni¿ prostej decyzji o przejœciuz SD do HD. Gospodarstwa domowe z wiêcej ni¿ jednymtelewizorem bêd¹ musia³y sprostaæ nie lada dylematowi, czydla ka¿dego telewizora dobraæ osobny konwerter (Set-Top-Box,STB), czy te¿ skorzystaæ z innej opcji. T¹ inna opcj¹, któradopiero co wchodzi na rynek mo¿e byæ kupno „wielopokojowego”urz¹dzenia, z jednym STB g³ównym dzia³aj¹cym jakoserwer oraz mniejszym odbiornikiem sygna³u w ka¿dym pokoju.Pomys³ budzi kontrowersje, gdy¿ nie ka¿demu dostawcypodoba siê pomys³ rozdzielania ich sygna³u na kilka odbiorników.Domowe serwery multimediów s¹ szczególnie wa¿ne je-¿eli konsument chce mieæ mo¿liwoœæ cyfrowego nagrywaniaprogramów za pomoc¹ PVR (Personal Video Recorder, zwanytak¿e DVR – Digital Video Recorder, to elektroniczne urz¹dzeniepowszechnego u¿ytku s³u¿¹ce do nagrywania programówtelewizyjnych na dysk twardy w formacie cyfrowym).Na przyk³ad, jeœli g³ówny STB w salonie jest HD-PVR, konsumentnajprawdopodobniej bêdzie chcia³ obejrzeæ nagranywczeœniej program np. w sypialni. Inne rozwi¹zanie, tj. PVRw ka¿dym pokoju jest niewygodne i nieop³acalne dla przeciêtnejrodziny. Najprostszym rozwi¹zaniem jest wiêc po³¹czeniewszystkich urz¹dzeñ w jedn¹ sieæ, trwaj¹ jednak prace nadurz¹dzeniami umo¿liwiaj¹cymi odbiór telewizji w ca³ym domu.Pomys³ domowego serwera jest niew¹tpliwie kusz¹cy, jednakjednoczeœnie skomplikowany.Wci¹¿ nie ma pewnoœci, która z metod rozdzielania telewizjijest najlepsza. Istnieje co najmniej kilka propozycji rozwi¹zaniatego problemu.MOCA (Multimedia Over Coax Alliance – Porozumieniedla Multimediów przez Kabel Koncentryczny) jest rozwi¹zaniemopartym o przewody koncentryczne, idealnie pasuj¹cymdo du¿ych domów, gdy¿ zapewnia dobr¹ szerokoœæ pasma.HPNA (Home Phoneline Network Adapter) polega na przesy³aniuobrazu i innych danych poprzez liniê telefoniczn¹,podobnie jak ³¹czone s¹ komputery. HPNA jest w trakcie standaryzacji.Sieæ w HPNA przesy³a dane na innym paœmie czêstotliwoœci,dziêki temu nie zak³ócaj¹c przesy³u pakietów wsieci. Do budowy sieci potrzebne bêdzie zainstalowanie odpowiednichkart HPNA po jednej w ka¿dym odbiorniku i kable³¹cz¹ce je z gniazdkiem telefonicznym. Wad¹ tego rozwi¹zaniajest to, ¿e pasmo nie jest gwarantowane.Home Plug jest rozwi¹zaniem zaproponowanym przez firmêPowerline Alliance, polegaj¹cym na przesy³aniu danychprzez sieæ elektryczn¹. Jest to przyk³ad rozwi¹zania, który bêdziesprawdza³ swoje szanse na rynku w niedalekiej przysz³oœcido rozprowadzania sygna³u wideo o wysokiej rozdzielczoœciw technologii EoP (Ethernet-over-Powerline). EthernetSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 33

Dzisiaj i jutro telewizji HDpoprzez sieæ energetyczn¹ reklamowany jest jako wygodne iop³acalne medium szerokopasmowe, mog¹ce doprowadziæsygna³ do dowolnego urz¹dzenia w dowolnym pomieszczeniu.Pozostaje tylko sprawdziæ, czy technika ta, o szybkoœci150Mb/s, mo¿e zwyciêsko konkurowaæ o dominacjê na rynkuz innymi rozwi¹zaniami. Wad¹ takiego rozwi¹zania mog¹ byæzak³ócenia pochodz¹ce od innych urz¹dzeñ zasilanych z tejsamej sieci mog¹ce powodowaæ problemy (zak³ócenia) przyprzesy³aniu wra¿liwych danych wideo.Zamiast instalacji kolejnych kabli, konsumenci z pewnoœci¹woleliby rozwi¹zania bezprzewodowe. Wi-Fi jest tutaj jednymz rozwa¿anych rozwi¹zañ. Dotychczasowe domowe siecibezprzewodowe, korzystaj¹ce z Wi-Fi, do tego celu nie wystarczaj¹.Wi-Fi nadaje siê do po³¹czeñ pomiêdzy komputerami,w których przep³yw sygna³ów jest niewielki i impulsowy,a sygna³ wideo wysokiej rozdzielczoœci wymaga szerokiegopasma i gwarantowanej przep³ywnoœci. Sprostaæ temu mo¿etylko system przewodowy. Problemem jest fakt, ¿e obraz przesy³anyprzez Wi-Fi ma niewystarczaj¹c¹ jakoœæ z punktu widzeniaproducentów. Jest równie¿ wiele w¹tpliwoœci odnoœniezak³óceñ, wymaganego pasma i utrzymania prywatnoœci sieci.Takie problemy wystêpuj¹ obecnie w wiêkszoœci spotykanychsieci bezprzewodowych, jednak mimo to sieci bezprzewodowenajprawdopodobniej zostan¹ wybrane na metodê przesy³aniasygna³u telewizyjnego.Jest to jednak w miarê odleg³a przysz³oœæ. Do tego czasubêdziemy obserwowaæ stopniowe przechodzenie konsumentówna standard HD. Za t¹ technologi¹ stoi ca³y przemys³ telewizyjny,gdy¿ coraz wiêcej programów mo¿na ogl¹daæ w trybieHD. Ponadto odtwarzacze HD-DVD i Blu-ray, czy konsoledo gier nowej generacji coraz intensywniej wykorzystuj¹dobrodziejstwa cyfrowego obrazu.To jak bardzo HD przypadnie do gustu konsumentom, jakrównie¿ w jaki sposób bêd¹ zapamiêtywane i archiwizowanedane w trybie HD wci¹¿ jest jedn¹ wielk¹ niewiadom¹. Przytak du¿ym i wci¹¿ rozwijaj¹cym siê rynku to na producentachspoczywa obowi¹zek wybrania i doradzenia odpowiednich rozwi¹zañ.Pewnym jest, ¿e HD zostanie jako standard, zaœ jegorozwój w najbli¿szych latach wprowadzi now¹ jakoœæ do domowejrozrywki. }Struktura oznaczeñ modeli OTVC dla firm LG i Zenith1.Struktura starszych modeli lata 2002-2004MU-50PZ90VTyp produktuM= MonitorD= ATSC TunerK= odtwarzacz DVDR= NTSC TunerT= DVRRegion œwiata RozmiarU= Ameryka Pó³nocna (w calach)Z= EuropaT= NA i EUP= Ameryka Po³udniowaJ= JaponiaN= Korea2.Produkty LG/Zenith rok 2005Typ wyœwietlaczaF= p³aski CRTL= LCDP= plazmaS= mikrowyœwietlacz60PY2DRFormatABC=4:3XYZ= 16:9CechyOpcjeH= wysokoœæV= oœM=HiVQ= zabezpieczenie sieciD= DLPL= LCDMarkaZ= ZenithBrak opisu LGRozmiar(w calach)3.Produkty LG/Zenith rok 2006Typ wyœwietlaczaF= p³aski CRTL= LCDP= plazmaS= mikrowyœwietlaczCechyA = 4:3P = 16:9XYZ = 16:9L = LCOSS = w¹skiW = telefonSeria50PA1DR-UATyp produktuR= tuner NTSCD= tuner ATSCM= brak tuneraOpcjeR=DVRV=DVDC= ReklamowyMarka Rozmiar(w calach)Z= ZenithBrak opisu = LGTyp wyœwietlaczaP= plazmaL= LCDM= LCD RPTVD= DPL RPTVF= p³aski CRTN= CRT RPTVC= CRTJ= projektorCechy poziomuCFJ= dobryBEH= lepszyADG= najlepszySeriaTunerR= tuner NTSCD= tuner ATSCM= brak tuneraOpcjeR= DVRP= DVDC= reklamaH= wysokoœæRegion WersjachassisU= Ameryka Pó³nocnaB= Europa i Ameryka Pó³nocna}34 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXOpis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAX– cz.1Karol ŒwiercSchemat zasilacza tego odbiornika zosta³ opublikowanywe wk³adce schematowej do „Serwisu Elektroniki”nr 2/2008. To oryginalna konstrukcja zawieraj¹ca5 przetwornic. Na wstêpie przedstawimy ogólny szkicpracy tego uk³adu.1. Ogólna charakterystyka zasilaczaSchemat blokowy omawianego zasilacza pokazano na rysunku1.1. Uk³ad wypracowuje 5 napiêæ (5.4V, 6.5V, 9V, 13Vi 24V), wszystkie o polaryzacji dodatniej i izolowane wzglêdemsieci energetycznej.Pierwsz¹ refleksj¹ jest zastanowienie siê nad celowoœci¹a¿ 5 przetwornic dla pozyskania 4 napiêæ (+9V wypracowywanejest stabilizatorem liniowym). Pierwsza przetwornica toaktywny uk³ad PFC, czyli nie dostarcza u¿ytecznego napiêcia.Druga to zasilacz standby, co uzasadnia, i¿ jest to uk³ad autonomiczny.Mimo tych spostrze¿eñ pozostaje w¹tpliwoœæ celowoœcia¿ trzech oddzielnych przetwornic dla pozyskania 3 napiêæ(+5.4V, +13V i +24V). Faktycznie, realizacja uk³aduwypracowuj¹cego te 3 napiêcia w jednym procesie przetwarzaniaenergii jest jak najbardziej mo¿liwa. Dlaczego zatemkonstruktorzy wybrali opcjê, której niew¹tpliw¹ wad¹ jest du¿ailoœæ elementów zarówno czynnych, jak i biernych, uk³adu wktórym ka¿da przetwornica objêta jest niezale¿n¹ pêtl¹ sprzê-¿enia zwrotnego? Nietrudno domyœleæ siê, i¿ niemal ka¿da koncepcja,nie tylko w obrêbie uk³adów elektronicznych, posiadazarówno okreœlone wady, jak i zalety. To dziêki temu, ¿e kompromisjest trudny i nie jest spraw¹ jednoznaczn¹ obserwujemytakie bogactwo rozwi¹zañ wzajemnie konkurencyjnych(tak¿e w obrêbie zasilaczy, do których aktualnie ograniczamynasze zainteresowania).Ale, do rzeczy. Spoœród trzech przetwornic (których celowoœæmo¿e budziæ w¹tpliwoœci) najwiêkszego obci¹¿enia dostarczaŸród³o +24V. Napiêcia +13V i +5.4V tak¿e doci¹¿aj¹to Ÿród³o, gdy¿ przetwarzane s¹ z 24V uk³adami typu buck.Wybór tej konfiguracji zapewne podyktowany by³ faktem, i¿w tym miejscu nie jest potrzebna ju¿ izolacja, ca³oœæ tych dwóchuk³adów ulokowana jest po stronie izolowanej. Izolacja galwanicznanie jest tak¿e potrzebna w obrêbie przetwornicy PFC,która jest z kolei w ca³oœci ulokowana po stronie gor¹cej. Za-L801D8010.68µFPFC( boost)1.5MMULT10kL6561Vcc CS1.5MFB9k330µFQ8010.2RT801D8073000µFPC801“431”9k+24VON/OFFQS801D80318VD2PC802VccKA7552PC801FBISPrzetwornicag³ówna( flyback)0.2RQ802ZasilaczSTANDBYVIPER121k+6.5VQ803 buck – 5.4VDT801D80814µH+5.4VPROTDriverTL494buck – 13VWE WYCM2576FB4.7k 390RD81026µHSTAB. LINKA317+13V+9VPC802Rys.1.1. Schemat blokowy zasilaczaSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 35

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXtem, izolacji wymagaj¹ jedynie przetwornice dostarczaj¹cenapiêæ +24V oraz +6.5V (zasilacz standby). Izolacjê w torzeprzetwarzania energii realizuj¹ transformatory pracuj¹ce w trybieflyback, tor sprzê¿enia zwrotnego izolowany jest transoptorami.Mimo to, transoptorów w omawianym zasilaczu s¹ a¿4 sztuki, jednak o tym dalej. W dotychczasowych rozwa¿aniachnie wyjaœniono jeszcze zalet tak rozbudowanej konstrukcji.Otó¿, zalet¹ jest dobra stabilizacja wszystkich napiêæ i równoczeœniewysoka sprawnoœæ przetwarzania energii. W uk³adziejednej przetwornicy wytwarzaj¹cej 3 napiêcia nie obesz³obysiê bez buforów w postaci stabilizatorów liniowych.Taka koniecznoœæ wyst¹pi³aby niezale¿nie od wybranej konfiguracji,w przetwornicach flyback stabilizacja napiêæ nie objêtychpêtl¹ sprzê¿enia zwrotnego jest stosunkowo najlepsza.Powy¿sze rozwa¿ania mia³y na celu uzasadnienie celowoœcia¿ 5 przetwornic, w uk³adzie którego opis podzielimy zgodniez prac¹ tych stopni przetwarzania energii, zwracaj¹c tak¿euwagê na wystêpuj¹ce wzajemne interakcje. Na koniec tychrozwa¿añ nale¿y jednak doceniæ, i¿ opisywana konstrukcja jest(zapewne optymalnym) kompromisem miêdzy trzema niezale¿nymiprzetwornicami flyback (nie bierzemy pod uwagê zasilaczastandby i przetwornicy PFC), a jedn¹ przetwornic¹ tejkonfiguracji. Pierwszy przypadek by³by najprostszy ideologicznie,lecz najbardziej rozbudowany uk³adowo. Przypadek drugiby³by najoszczêdniejszym uk³adowo, lecz nie zapewnia³bydobrej stabilizacji wszystkich napiêæ zasilaj¹cych. Wykorzystanofakt, i¿ najprostsza (uk³adowo), jak i pod wzglêdemwymagañ krytycznych elementów (klucza i indukcyjnoœci) jestkonfiguracja buck. Jednak cen¹ jest niedogodnoœæ, i¿ ca³a energia(wszystkich 3 rozwa¿anych tu Ÿróde³ napiêcia) przep³ywaprzez stopieñ przetwarzania wytwarzaj¹cy napiêcie +24V. Têbêdziemy nazywali przetwornic¹ g³ówn¹.2. Zasilacz standbyZasilacz standby wykonany jest jako autonomiczna przetwornicawykonana na uk³adzie scalonym VIPer12. Elementyte opisywaliœmy w „SE” nr 4 i 5/2001, dlatego teraz opis skwitujemykilkoma zdaniami. ród³em wejœciowym tego zasilaczajest napiêcie wytwarzane przez przetwornicê PFC. Jednakw stanie standby, uk³ad ten nie pracuje. Zasilacz standby zaœpracuje jak tylko urz¹dzenie jest w³¹czone do sieci. Konfiguracjaboost obwodu PFC sprawia, i¿ nawet gdy sterownik niepracuje, napiêcie na wyjœciu jest obecne. Zatem, w trybie czuwaniazasilacz standby pracuje na napiêciu oko³o 300V, w trybieON na napiêciu oko³o 400V. Zasilacz ten wykonany jestjako przetwornica flyback. Zapewnia wiêc izolacjê galwaniczn¹.Tor sprzê¿enia zwrotnego nie jest potraktowany pomacoszemu, kontrolowane jest napiêcie wyjœciowe, a izolacjêw torze feedbacku (sprzê¿enia zwrotnego) realizuje transoptor.Decyduj¹cym wzmacniaczem b³êdu jest element KA431.On tak¿e wraz z dwoma rezystorami decyduje o wartoœci napiêciawyjœciowego. Charakterystykê dynamiczn¹ pêtli kszta³tujekondensator C3, zaœ rezystor równoleg³y do diody transoptoraustala punkt pracy na charakterystyce elementu “431”.W omawianym zasilaczu wszystkie sprzê¿enia zwrotne którewymagaj¹ izolacji wykonane s¹ w podobny sposób. To rozwi¹zaniewygodne dla serwisu, tor feedbacku mo¿na sprawdzaæ „nazimno” metod¹, któr¹ opisywaliœmy w „SE” nr 4/2007. Nie tylkotor sprzê¿enia mo¿na sprawdziæ t¹ metod¹. Dwa kolejne transoptorypracuj¹ w charakterze zabezpieczenia i obwodu w³¹czwy³¹czzasilacz (urz¹dzenie). Niewielka pomys³owoœæ wystarczyaby sprawdziæ jak najwiêkszy obszar po jednej i drugiejstronie bariery izolacji bez pod³¹czania urz¹dzenia do sieci.3. Przetwornica PFCUk³ad scalony L6561 to sterownik przetwornicy PFC, uk³adkonkurencyjny dla poznanego ju¿ (artyku³y w „SE” nr 3 i 4/2002)MC33368 oraz MC33262, który zostanie omówiony w artykuleopisuj¹cym chassis GP2 i GP3 plazmowego odbiornika firmyPanasonic. L6561 to poprawiona wersja sterownika L6560, uk³adfirmy ST-Microelectronics. Podobnie jak poznane sterowniki firmyMotorola jest przeznaczony do pracy w przetwornicy konfiguracjiboost, pracuje w trybie pr¹dowym current mode w warunkachkrytycznej przewodnoœci pr¹du w indukcyjnoœci (na granicyci¹g³a-nieci¹g³a) i dla realizacji symulacji obci¹¿enia rezystancyjnegowykorzystuje tê sam¹ technikê uk³adu mno¿¹cego.Multiplier jest charakterystycznym blokiem odró¿niaj¹cym sterownikprzetwornicy PFC od klasycznego zasilacza. Ww. cechys¹ wystarczaj¹cymi, aby struktura aktywnego uk³adu PFC zastosowanegow omawianym schemacie by³a ³udz¹co podobna dopoznanych ju¿ w wy¿ej cytowanych artyku³ach. Podobne s¹ te¿„osi¹gi” i niestety, podobnie jak w rozwi¹zaniach firmy Motorola,trzeba by³o drastycznie ograniczyæ pasmo czêstotliwoœciowepêtli sprzê¿enia zwrotnego. Dlatego jedynie krótko przyjrzymysiê budowie struktury wewnêtrznej uk³adu scalonego L6561 ijego aplikacji. Schemat blokowy struktury uk³adu scalonego (zaczerpniêtyz materia³ów katalogowych) pokazuje rysunek 3.1.Na tym rysunku naniesiono tak¿e typowe wartoœci elementówaplikacji dla przetwornicy o mocy rzêdu 120W pracuj¹cej na napiêciusieciowym 230VAC. Aplikacja na schemacie ideowym jesttylko nieznacznie odmienna. Ró¿nica wynika z faktu, i¿ uk³adpoprawy PFC nie jest uk³adem autonomicznym, w zwi¹zku zczym, jego zasilanie nie pochodzi z w³asnego transformatora, pobieranejest zaœ z przetwornicy standby. Odpada tak¿e problemstartu uk³adu PFC. Mimo to, na indukcyjnoœci g³ównej trzebaby³o nawin¹æ uzwojenie dodatkowe (nie wtórne) tworz¹c transformator,choæ konfiguracja boost zadowala siê cewk¹ indukcyjn¹.Potrzeba ta wynika z koniecznoœci rozpoznania momenty “zerocrossing” co wynika z kolei z za³o¿enia pracy w warunkach odpowiadaj¹cychgranicy miêdzy przewodnoœci¹ ci¹g³¹ i nieci¹g³¹.Analogia miêdzy uk³adem MC33262 (8-nó¿kowym) firmy Motorolajest tak daleka, ¿e okreœlone funkcje wyprowadzone s¹ nate same nó¿ki obudowy. Jednak uk³ady te nie s¹ zamienne. S¹nieco inne zakresy liniowej pracy multipliera (zarówno na wejœciuMULT, jak i od strony wyjœcia wzmacniacza b³êdu), wzmacniaczb³êdu w L6561 nie jest transkonduktancyjny (co wymuszazapêtlenie elementów kompensacji czêstotliwoœciowej do wejœciaodwracaj¹cego wzmacniacza operacyjnego), inny zakres zasilaniaoraz progi rozpoznania “zero crossing”. Na wejœciu ZCDzrealizowano tak¿e drug¹ funkcjê, wy³¹czenia kontrolera.Opis rysunku 3.1 ograniczymy jedynie do bli¿szego przyjrzeniasiê wszystkim wyprowadzeniom uk³adu scalonego. Aplikacjize schematu ideowego nie przerysowujemy, odwo³ujemysiê jak w ca³ym artykule do schematu zamieszczonego w„SE” nr 2/2008. Jednak z uwagi na panuj¹c¹ „modê” (podyktowan¹przepisami) na uk³ady PFC, chcemy podaæ nieco wiêcejinformacji o sterowniku ani¿eli jest to konieczne do omówieniaschematu OTV Samsung LCD23VFAX.36 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAX230VAC~10k~10nF~1M0.5 ÷ 1µF~1µFINV12.5VWO12 3 4COMP MULT CSMULTIPLIER40k~1mH~10kI START~0.5mA~22µFVcc820VVOLTAGEREGULATORR1INTERNALSUPPLY 7VK3OVER VOLTAGEDETECTIONUVLOK4RSK1P1Q5pFDRIVERVccGD7~10R~1M~100µF450VUwyR22.1V1.6VVREF2K2ZERO CURRENTDETECTORSTARTER~0.5RGND6ZCD5DISABLEL6561~100R ~10nFRys.3.1. Schemat blokowy oraz typowa aplikacja uk³adu scalonego L6561n.1 - wejœcie sprzê¿enia zwrotnego; tu doprowadzona jest próbkanapiêcia wyjœciowego, przez dzielnik rezystancyjny. Owartoœci napiêcia wytwarzanego przez przetwornicê PFCdecyduje jedynie wspó³czynnik podzia³u tego dzielnika oraznapiêcie odniesienia podpieraj¹ce wejœcie nieodwracaj¹cewzmacniacza operacyjnego (2.5V). Z uwagi na konfiguracjêboost, parametry obwodu sprzê¿enia zwrotnego musz¹ustalaæ napiêcie wyjœciowe powy¿ej szczytu sieci energetycznej.Dla 230VAC typow¹ wartoœci¹ jest 400VDC.n.2 - nó¿ka ta opisana jest jako COMP. Nazwê tê uzasadniafakt, i¿ tu nale¿y pod³¹czyæ elementy kompensacji czêstotliwoœciowejpêtli sprzê¿enia zwrotnego. W typowej aplikacjijest to pojedynczy kondensator o pojemnoœci oko³o1µF. Kondensator ten nale¿y pod³¹czyæ wzglêdem wejœciaodwracaj¹cego wzmacniacza operacyjnego. W zwi¹zku ztym, o czêstotliwoœci odciêcia decyduje pojemnoœæ lokalnegosprzê¿enia zwrotnego wraz z impedancj¹ zewnêtrznegoobwodu. Dodajmy, i¿ parametry wzmacniacza w uk³adziescalonym L6561 gwarantuj¹ jego wzmocnienie na poziomie80 dB i pasmo 1MHz. Istotny jest tak¿e zakres napiêciana wejœciu COMP, skrajnie mo¿e siê on mieœciæ wprzedziale od 2.25V do 5.8V.n.3 - to wejœcie uk³adu mno¿¹cego, na które nale¿y podaæ informacjêo chwilowej wartoœci napiêcia sieci. W³aœciwy dobórdzielnika rezystancyjnego ma decyduj¹cy wp³yw na osi¹ganyPower Factor. Stwarza to pewne problemy, gdy uk³adpracuje w szerokim zakresie napiêcia sieci (pokrywaj¹cy sieæ„amerykañsk¹” i „europejsk¹”). Maksymalne nachylenietransmitancji uk³adu mno¿¹cego odpowiada pe³nemu wysterowaniuod wejœcia COMP i wynosi 1.9V/V. W materia-³ach katalogowych uk³adu scalonego mo¿na znaleŸæ wykresyobrazuj¹ce pe³n¹ charakterystykê uk³adu mno¿¹cego.Nietrudno odczytaæ, i¿ wykazuje on dobr¹ liniowoœæ. Problememjest jednak zakres liniowoœci, który ulega zdecydowanemuzawê¿eniu gdy roœnie napiêcie wyjœciowe wzmacniaczab³êdu. Nietrudno domyœleæ siê, i¿ wyjœcie poza tenzakres skutkuje zniekszta³ceniami pr¹du czerpanego z wejœcia,za czym idzie obni¿enie wspó³czynnika mocy.n.4 - to wejœcie sprzê¿enia zwrotnego pêtli pr¹dowej currentmode. Struktura uk³adu scalonego zawiera filtr wymagany natym wejœciu. Mimo to, w aplikacji omawianego zasilacza widzimydodatkowy filtr zewnêtrzny (elementy R812,C807).W³aœnie poprzez wejœcie CS (Current Sense) kontrolowanajest szczytowa wartoœæ pr¹du klucza i poœrednio pr¹dczerpany z wejœcia (który ma pod¹¿aæ za napiêciem). Gdypr¹d klucza przekroczy krytyczn¹ wartoœæ wyznaczon¹ napiêciemwypracowanym przez multiplier, zostaje wyzerowanyprzerzutnik uwidoczniony na rysunku 3.1, co oznacza zablokowaniedrivera steruj¹cego bramk¹ tranzystora MOSFET.n.5 - to wejœcie Zero Crossing Detect. Informuje ono o wyczerpaniuenergii w indukcyjnoœci przetwornicy. Jeœli chcemy zapewniæwarunki „krytycznej przewodnoœci” nale¿y w tym momenciew³¹czyæ klucz. Wewnêtrzny komparator rozpoznajemoment „zero current” na poziomie 2.1V. Nie wnosi to istotnegob³êdu, poniewa¿ na uzwojeniu dodatkowym transformatoraotrzymuje siê sygna³ odpowiadaj¹cy zró¿niczkowanejfunkcji pr¹du. Co wiêcej, na wejœciu ZCD zrealizowanohisterezê o szerokoœci 0.5V, co chroni uk³ad przed niestabilnoœci¹w warunkach „wolnego” i/lub „zak³óconego” zbocza.Trwa³e zwarcie n.5 uk³adu scalonego z mas¹ powoduje zablokowaniedrivera. Ten sposób wy³¹czania przetwornicy waplikacji omawianego schematu nie jest wykorzystany.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 37

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXn.6 - to masa, zarówno sygna³owa, jak i wêze³ zwrotny pr¹dudrivera.n.7 - nó¿ka 7 jest wyjœciem drivera. Jego zdolnoœci pr¹doweto 0.4A w obu kierunkach. Pozwala to na prze³adowaniepojemnoœci bramki 1nF w czasie 40ns. Jednak, przy tympr¹dzie (400mA) nale¿y siê liczyæ z podniesieniem stanuniskiego o oko³o 2V wzglêdem zera, jak równie¿ z obni¿eniemstanu wysokiego o 2V wzglêdem wartoœci napiêciazasilania.n.8 - to wyprowadzenie zasilania. Uk³ad poprawnie pracuje wzakresie napiêcia 11 do 18V. W fazie startu nale¿y jednakprzekroczyæ próg 12V, a histereza w kierunku wy³¹czeniasiêga 9.5V. Aplikacjê sterownika upraszcza niewielki pobórpr¹du w fazie start-up, jedynie 50µA.a/ 1+VoR1R2Ccomp.213E/A2.5V22.25VI40µAIXWO2WO3PWM5B14DRIVER3.1. Zabezpieczenie OVPRozwi¹zanie zabezpieczenia nadnapiêciowego opisujemynieco szerzej, poniewa¿ jest ono tu rozwi¹zane zdecydowanieodmiennie od uk³adów „konkurencji”, na które powo³ywaliœmysiê wy¿ej.Ograniczenie (do 8) liczby nó¿ek uk³adu scalonego zmusi-³a konstruktorów do pomys³owych rozwi¹zañ podwójnego wykorzystaniajednego wyprowadzenia uk³adu scalonego. Jednymz takich zabiegów jest realizacja zabezpieczenia overvoltage.Nie nale¿y zapominaæ, i¿ przetwornica PFC stabilizujenapiêcie wyjœciowe. Jedynie wymóg wolnej pêtli sprzê¿eniazwrotnego sprawia, i¿ stabilizacja ta jest bardzo kiepska. Nieda siê unikn¹æ tej niedogodnoœci, uk³ad z zasady nie mo¿e nad¹¿aæza têtnieniami sieci (przeczy³oby to samej koncepcjipoprawy wspó³czynnika Power Factor). Nie zmienia to jednakfaktu, i¿ nad wartoœci¹ napiêcia wyjœciowego czuwa pêtlaujemnego sprzê¿enia zwrotnego. W razie „niewywi¹zania siê”obwodu stabilizacji z tego zadania, powinno zareagowaæ zabezpieczenieOVP. W uk³adzie L6561 obwód ten wspó³pracujeze wzmacniaczem b³êdu. Realizacjê uk³adow¹ obwodu overvoltagepokazuje rysunek 3.2a, rys. 3.2b pokazuje zaœ przebiegiu³atwiaj¹ce analizê pracy obwodu.Zabezpieczenie nadpr¹dowe dzieli siê na dwa obwody,OVP statyczny i dynamiczny. Obwód „dynamic OVP” kontrolujepr¹d zasilania wzmacniacza operacyjnego pracuj¹cegow charakterze wzmacniacza b³êdu. Za³ó¿my, i¿ w pewnymmomencie w niekontrolowany sposób wzroœnie napiêciewyjœciowe (co pokazuje rysunek 3.2b). Wzroœnie pr¹ddzielnika kontroluj¹cego wyjœcie przetwornicy, lecz wejœciewzmacniacza operacyjnego jest wysokoimpedancyjne. Nadwy¿kapr¹du (bêd¹ca stosunkiem DU WY do R1) pop³ynie przezelementy lokalnej pêtli zwrotnej wzmacniacza b³êdu (tu kondensatorkompensacji czêstotliwoœciowej). Ten sam pr¹d DIodczuje wyprowadzenie zasilania EA, poniewa¿ zarówno wejœciemultipliera, jak i WO2 s¹ tak¿e wejœciami wysokoimpedancyjnymi.Pr¹d Iz jest zaœ kontrolowany komparatorem pr¹dowymna wartoœæ 40µA. Ju¿ od 37µA nastêpuje redukcjanapiêcia wyjœciowego EA, zaœ po przekroczeniu 40µA zablokowanyzostaje driver klucza przetwornicy. To ograniczenienadnapiêciowe dynamiczne. Jeœli stan overvoltage utrzymujesiê dalej, co mo¿e mieæ miejsce np. w warunkach drastycznegoograniczenia energii czerpanej z przetwornicy PFC,zareaguje OVP statyczny. Tê funkcjê realizuje komparatorkwalifikuj¹cy wyjœcie wzmacniacza b³êdu na wartoœæ 2.25V.Sygna³y obu komparatorów s¹ sumowane (suma logicznab/1VOUT nominal2I SC40µA10µA3E/A OUTPUT2.25V4DYNAMICOVP5STATIC OVPOVER VOLTAGERys.3.2. Obwód overvoltage protection w uk³adziescalonym L6561a /schemat, b/ przebiegiOVPbramk¹ OR) i kontroluj¹ pracê drivera tranzystora MOSFET.Komparator „pr¹dowy” ma szerok¹ histerezê i „puœci”, gdyDI spadnie poni¿ej 10µA. Zaprezentowana tu technika sprawia,i¿ poziom ograniczenia nadnapiêciowego (ponad nominaln¹wartoœæ napiêcia wyjœciowego) wyznaczony jest jednoznaczniejednym rezystorem, górnym reyzstorem dzielnikarezystancyjnego feedbacku (na rys.3.2 – R1). Przy typowejwartoœci tej rezystancji 1M, dopuszczalne DU WY bêdzierówne oko³o 40V. W aplikacji omawianego zasilacza rezystancjata wynosi niemal 1.5M.Na zakoñczenie bie¿¹cego punktu krótko o „osi¹gach”. Dlaprzetwornicy o mocy 80W pracuj¹cej na sieci 220VAC z napiêciemwyjœciowym ustawionym na poziomie 400V osi¹gniêtoPower Factor = 0.94, sprawnoœæ przetwarzania energii 97%,wspó³czynnik harmonicznych THD = ok.10% i têtnienia na wyjœciuna poziomie 14V. Generalna zasada jest taka, i¿ sprawnoœæroœnie, gdy wzrasta napiêcie wejœciowe. Wspó³czynnik mocyjednak wtedy obni¿a siê, THD tak¿e siê pogarsza. Wspó³czynnikTotal Harmonic Distortion mo¿na nieco poprawiæ prostymzabiegiem niewielkiej rozbudowy aplikacji. Tzw. obwód THDreducer przesuwa nieznacznie poziom wejœcia Current Sense(n.4), wysysaj¹c pr¹d z tego wêz³a. Po bli¿sze dane aplikacji,jak i szczegó³owe dane uk³adu scalonego odsy³amy Czytelnikado materia³ów katalogowych firmy ST-Microelectronics. }Dokoñczenie w nastêpnym numerze38 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

GPS – “Global Positioning System”GPS – “Global Positioning System”Andrzej BrzozowskiGPS – “Global Positioning System” to system nawigacjisatelitarnej obejmuj¹cy ca³¹ kulê ziemsk¹. System obejmuje24 satelity umieszczone na orbicie ziemskiej, które transmituj¹sygna³y mikrofalowe i umo¿liwiaj¹ odbiornikom GPS okreœlenieich po³o¿enia, prêdkoœci, kierunku i czasu.Pocz¹tkowo GPS by³ projektowany i rozwijany przez DepartamentObrony USA i nadano mu nazwê NAVSTAR GPS.By³a to aplikacja o podwójnym zastosowaniu: militarnym icywilnym.Oprócz funkcji nawigacyjnej GPS jest wykorzystywanyrównie¿ do produkcji map, odkrywania i penetrowania nieznanychobszarów, do precyzyjnego okreœlania czasu przy synchronizacjisystemów telekomunikacyjnych.System utrzymywany jest przez Departament Obrony USA.Korzystaæ z jego us³ug mo¿e ka¿dy – wystarczy tylko posiadaæodpowiedni odbiornik GPS. Takie odbiorniki s¹ produkowaneprzez niezale¿ne firmy komercyjne. System GPS jest darmowyi jako taki ma pozostaæ zgodnie z polityk¹ Stanów Zjednoczonych.Historia GPSPocz¹tki systemu zwi¹zane s¹ z powstaniem naziemnychsystemów nawigacyjnych takich jak LORAN czy Decca Navigator,które powsta³y w na pocz¹tku 1940 roku i stosowaneby³y w czasie drugiej wojny œwiatowej. Wystrzelenie przezZSRR w roku 1957 roku satelity “Sputnik 1” zainspirowa³opowstanie dzisiejszego systemu GPS.Grupa amerykañskich naukowców kierowanych przez drRicharda B. Kershnera monitorowa³a Sputnik 1 i odkry³a, ¿edziêki zjawisku Dopplera czêstotliwoœæ sygna³ów emitowanychprzez satelitê jest wy¿sza, gdy satelita zbli¿a siê i ni¿sza, gdysatelita oddala siê. Naukowcy zdali sobie sprawê z faktu, ¿eznaj¹c swoje po³o¿enie geograficzne na ziemi mog¹ okreœliæaktualne po³o¿enie satelity na orbicie poprzez pomiar zak³óceñDopplera. To by³ moment pocz¹tkowy powstania systemu GPS.Pierwszy satelita nawigacyjny “Transit” by³ testowany w1960 roku przez amerykañsk¹ marynarkê wojenn¹. W roku1967 USA wystrzeli³y satelitê “Timation”, dziêki któremu udowodnionomo¿liwoœci systemu satelitarnego. Pierwszy eksperymentalnysatelita systemu GPS “Block-I” zosta³ wystrzelonyw roku 1978.Podstawy systemuOdbiornik GPS oblicza swoje po³o¿enie poprzez pomiarodleg³oœci pomiêdzy sob¹ samym a minimum trzema satelitamiGPS. Poniewa¿ sygna³ przemieszcza siê ze znan¹ prêdkoœci¹,pomiar opóŸnienia czasowego pomiêdzy transmisj¹ i odbioremsygna³u okreœla odleg³oœæ od ka¿dego satelity. W sygnaletransmitowanym przez satelity nadawana jest informacjao po³o¿eniu satelity (almanach) i jego drodze oraz odchyleniachtoru (efemeryda).Poprzez okreœlenie swojego po³o¿enia i odleg³oœci od minimumtrzech satelitów odbiornik GPS wylicza swoje po³o¿eniena ziemi.Aby obliczyæ pozycjê na Ziemi, wystarczy znaæ pozycjêtrzech satelitów oraz wiedzieæ, ile wynosi odleg³oœæ od ka¿degoz nich. Je¿eli znany jest dystans od jednego satelity, to wiemy,¿e znajdujemy siê gdzieœ na powierzchni sfery o œrodku wsatelicie i promieniu równym poznanej odleg³oœci. Informacjao tym, jaki dystans dzieli nas od drugiego satelity, pozwalaograniczyæ obszar poszukiwañ do okrêgu bêd¹cego przeciêciemdwu sfer. Natomiast trzy sfery przecinaj¹ siê tylko wdwóch punktach, z których jeden mo¿na wykluczyæ jako bêd¹cyzbyt daleko od Ziemi lub poruszaj¹cy siê zbyt szybko.Wyliczenie odleg³oœci polega na pomno¿eniu prêdkoœcisygna³u przez czas. Prêdkoœæ sygna³u jest znana i wynosi300000km/s. Kluczowym parametrem pomiaru jest wiêc pomiarczasu.Satelity wyposa¿one s¹ w precyzyjny zegar atomowy. Zegaratomowy, to zegar wykorzystuj¹cy oscylacje atomu jakopodstawê czasu. Jest to najbardziej precyzyjny zegar, jaki cz³owiekopracowa³.Aby dok³adnie pomierzyæ czas, w jakim sygna³ przemierzadystans pomiêdzy naszym odbiornikiem, a satelit¹, odbiorniki satelita musz¹ byæ precyzyjnie zsynchronizowane. Zegarodbiornika nie jest zegarem atomowym, wiêc jego dok³adnoœæjest gorsza ni¿ zegara satelity, a ka¿da niedok³adnoœæ rzêdutysiêcznej czêœci sekundy to b³¹d oko³o 300 kilometrów.Aby zsynchronizowaæ zegar odbiornika z zegarem satelity,odbiornik ³¹czy siê z czwartym satelit¹, który przekazujedo odbiornika sygna³ korekcji czasu. Sygna³ ten umo¿liwiasynchronizacjê wewnêtrznego zegara kwarcowego odbiornika.Dziêki temu mo¿liwy jest dok³adny pomiar czasu przezodbiornik.Ca³y system GPS sk³ada siê z trzech powi¹zanych ze sob¹podsystemów. Czêœæ satelitarn¹ tworz¹ 24 podstawowe i 6 zapasowychsatelitów NAVSTAR, okr¹¿aj¹cych Ziemiê w ci¹gu12 godzin. Na ka¿dej z szeœciu orbit znajduj¹ siê cztery satelityporuszaj¹ce siê na wysokoœci oko³o 20 200 km. Taka wysokoœæumo¿liwia korzystanie z us³ug GPS-u nie tylko odbiornikomnaziemnym, ale tak¿e innym sputnikom. Orbity s¹ rozmieszczonewokó³ ca³ego globu i nachylone do p³aszczyznyrównika pod k¹tem 55°. Taka konfiguracja sprawia, ¿e z dowolnegomiejsca na naszej planecie i o dowolnej porze widaæco najmniej cztery satelity.Dzia³anie satelitów jest nadzorowane z Ziemi przez G³ówn¹Stacjê Nadzoru (MCS – Master Control Station) z Bazy Si³Powietrznych Falcon w Colorado Springs i stacje monitoruj¹cew Kwajalein, Diego Garcia, Ascesion i na Hawajach – zadaniemtych ostatnich jest œledzenie toru ruchu satelitów. Zebranedane przesy³ane s¹ do MCS, gdzie nastêpuje korekta efemerydsatelitów, czyli zbioru parametrów orbity. Wyznaczonepoprawki transmitowane s¹ do satelitów.Ostatni¹ czêœci¹ systemu GPS s¹ u¿ytkownicy, a dok³adniejró¿ne odbiorniki: cywilne i wojskowe. Odbieraj¹ one sygna³yemitowane przez satelity oraz obliczaj¹ wspó³rzêdne iprêdkoœæ poruszania siê obserwatora. Odbiorniki s¹ zazwyczajwielokana³owe, czyli umo¿liwiaj¹ce odbiór sygna³ów z wiêk-SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 39

GPS – “Global Positioning System”szej liczby satelitów, co zapewnia szybsze i dok³adniejszewyznaczanie pozycji. Dostêpne urz¹dzenia pracuj¹ w jednymz dwóch trybów wyznaczania pozycji: standardowym – SPS(Standard Positioning Service) i precyzyjnym – PPS (PrecisePositioning Service). Oba sposoby pracy ró¿ni¹ siê przedewszystkim przeznaczeniem. Z pierwszego mog¹ korzystaæu¿ytkownicy cywilni, którzy musz¹ siê liczyæ z niedok³adnoœciamipomiaru lub wrêcz wy³¹czeniem ich „czêœci” systemuw wypadku zagro¿enia bezpieczeñstwa Stanów Zjednoczonych.Drugi tryb jest zarezerwowany dla tak zwanych u¿ytkownikówuprawnionych, czyli agencji rz¹dowych USA. Dotej grupy nale¿eæ mog¹ równie¿ cywilne firmy maj¹ce specjalne,sta³e lub okresowe, zezwolenia Departamentu Obrony USA.Odbiornik GPSOdbiornik sk³ada siê z anteny dostrojonej do odbioru czêstotliwoœcitransmitowanych przez satelity, odbiornika sygna-³u, procesora i bardzo stabilnego generatora sygna³u zegara.Iloœæ kana³ów, któr¹ czêsto opisywany jest odbiornik GPS okreœlajak wiele satelitów odbiornik mo¿e jednoczeœnie monitorowaæ.Pierwsze odbiorniki pozwala³y na monitorowanie czterechlub piêciu satelitów, obecnie wraz z rozwojem technologicznymliczba kana³ów mieœci siê w zakresie 12-20, a dla niektórychmodeli jest nawet wiêksza ni¿ 20.Proces odbioru danych rozpoczyna siê po uzyskaniu synchronizacjinoœnej. W pierwszym etapie odbywa siê processynchronizacji ci¹gu danych. Po uzyskaniu synchronizacji bitowejdane s¹ kolekcjonowane przez odbiornik. Metoda kontrolipoprawnoœci przesy³anej informacji zapobiega mo¿liwoœciwykorzystania zniekszta³conych danych.Odbiornik po odebraniu sygna³ów czterech satelitów, osi¹gniêciusynchronizacji i odczytaniu depeszy nawigacyjnej jestgotów do rozpoczêcia nawigacji.Sygna³ GPSKa¿dy satelita 50 razy na sekundê nadaje sygna³, który zawierainformacje o numerze tygodnia, satelicie, almanachu iefemerydzie. Sygna³ nadawany jest na dwóch ró¿nych czêstotliwoœciach:1575.42 MHz (L1) oraz 1227.6 MHz (L2). Dozastosowañ nawigacyjnych wykorzystywana jest tylko pierwszaz nich, choæ niektóre wyspecjalizowane odbiorniki, np. geodezyjne,mog¹ przetwarzaæ sygna³ L2 do uzyskania wiêkszejdok³adnoœci pomiaru. Aby odbiornik GPS „wiedzia³”, z któregosputnika odbiera dane, sygna³y L1 i L2 s¹ modulowaneunikalnymi dla ka¿dego satelity pseudolosowymi kodami binarnymiC/A (Course Acquisition -– kod standardowy) oraz P(Precise Code – kod precyzyjny). Sygna³y L1 i L2 zawieraj¹tak zwane depesze nawigacyjne transmitowane z prêdkoœci¹50 bit/s. W sk³ad ka¿dej z nich wchodz¹ miêdzy innymi informacjedotycz¹ce parametrów orbity, b³êdu zegara satelity, aktualnyczas oraz tak zwany almanach, czyli dane dotycz¹ceaktualnego stanu systemu, co przyspiesza proces aktywacjiodbiornika.Odbiorniki pracuj¹ce w trybie precyzyjnym PPS okreœlaj¹po³o¿enie z dok³adnoœci¹ rzêdu centymetrów. Odbiorniki pracuj¹cew trybie standardowym SPS pozwalaj¹ na uzyskaniedok³adnoœci okreœlenia pozycji rzêdu 10-15 metrów.Do roku 2000 Departament Obrony USA ogranicza³ mo¿-liwoœci wykorzystania systemu GPS przez u¿ytkowników cywilnych.Sygna³ L1 by³ dodatkowo modulowany kodem SA(Selective Availability – wybiórcza dostêpnoœæ), celowo wprowadzaj¹cymdo obliczeñ b³¹d i ograniczaj¹cym dok³adnoœæpomiarów do oko³o 100 metrów. Decyzj¹ prezydenta Clintonaod 2 maja 2000 roku sygna³ S.A. zosta³ usuniêty, dziêki czemuu¿ytkownicy cywilni mog¹ uzyskaæ znacznie wiêksz¹ dok³adnoœæokreœlania po³o¿enia.Zanim zlikwidowano kod SA, wyznaczenie pozycji z wiêksz¹dok³adnoœci¹ by³o tak¿e mo¿liwe. Tak zwana metoda korekcjiró¿nicowej (DGPS) pozwala³a wyeliminowaæ na przyk³adb³êdy zegarów czy orbit satelitów, szumów odbiornikalub odbiæ sygna³u. Jej podstaw¹ by³o wykorzystywanie dopomiarów dwóch odbiorników GPS. Jednym z nich by³a naziemnastacja referencyjna o znanym po³o¿eniu. Oblicza³a onadla ka¿dego satelity bêd¹cego w jej polu widzenia b³êdy wprowadzaneprzez kod SA i nadawa³a tê informacjê w eter. Abyu¿ytkownik móg³ skorzystaæ z systemu DGPS, jego odbiornikmusia³ byæ wyposa¿ony w dodatkowe urz¹dzenie umo¿liwiaj¹ceodebranie i dekodowanie sygna³u ze stacji referencyjnej.Uzyskana poprawka by³a wprowadzana do obliczeñ i wzrasta-³a dok³adnoœæ wyznaczania pozycji.Inne systemy nawigacji satelitarnejGLONASSSystem GLONASS (GLObal Navigation Satellite Systemalbo Globalnaja Nawigacjonnaja Satelitarnaja Sistemma) jestrosyjskim odpowiednikiem Navstar GPS. System dzia³a nazasadzie biernego pomiaru odleg³oœci miêdzy odbiornikiem asatelitami i ma charakter pasywny. Transmisja sygna³u odbywasiê jednokierunkowo, z pok³adu satelitów do u¿ytkownika.GLONASS ma dwa kana³y: standardowy (o dok³adnoœcipoziomej 60 m i pionowej 75 m) i kana³ precyzyjny. Ka¿dysatelita nadaje swoje czêstotliwoœci L1 i L2. Czêstotliwoœci tes¹ uzale¿nione od miejsca satelity w konstelacji.Kana³ dok³adnoœci standardowej jest dostêpny na czêstotliwoœciachL1 i L2, a kana³ precyzyjny i depesza nawigacyjnatylko na L2. U¿ycie kodu precyzyjnego wymaga zezwoleniarosyjskiego Ministerstwa Obrony. Nie stosuje siê sztucznegob³êdu (SA) ani dodatkowego kodowania kana³u precyzyjnego.GLONASS w za³o¿eniu mia³ byæ œciœle wojskowy, u¿ywageodezyjnego uk³adu odniesienia PZ 90 oraz rosyjskiego pañstwowegowzorca czasu, tzw. Etalon UTC, nieco rozmija siê zestandardowym uniwersalnym czasem skoordynowanym UTC.EGNOSEuropejska Agencja Kosmiczna (European Space Agency– ESA) dzia³aj¹c we wspó³pracy z Komisj¹ Europejsk¹ orazorganizacj¹ EUROCONTROL (European Organization of theSafety of Air Navigation), zajmuj¹c¹ siê problemami bezpieczeñstwanawigacji lotniczej, powo³a³a Europejsk¹ Geostacjonarn¹Us³ugê Nawigacyjn¹ (European Geostationay NavigationOverlay Service – EGNOS). Podstaw¹ pracy tego systemujest odbiór sygna³ów z satelitów GPS oraz GLONAS przeznaziemne stacje o znanej lokalizacji, rozmieszczone w ró¿nychczêœciach Europy. W nich wyznaczana jest ró¿nica pomiêdzyprawdziw¹ pozycj¹ stacji a obliczon¹ na podstawie odebranychsygna³ów. Uzyskana w ten sposób poprawka wysy³anajest z powrotem w przestrzeñ kosmiczn¹ do trzech satelitówserwisu EGNOS. Te z kolei transmituj¹ sygna³ w kierunku Ziemi,gdzie mo¿e byæ on odbierany przez specjalne odbiornikiGPS umieszczone np. w samolotach.40 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

GPS – “Global Positioning System”Serwis EGNOS pozwala na wyznaczenie pozycji z b³êdemmniejszym ni¿ piêæ metrów. Dodatkowym atutem jest to, ¿esygna³ nie jest t³umiony przez przeszkody terenowe.GALILEOIdea stworzenia globalnego systemu nawigacji satelitarnejpojawi³a siê w Europie ju¿ pod koniec lat 80. XX wieku, jednakz pocz¹tkiem jej realizacji trzeba by³o poczekaæ a¿ do zaanga¿owaniasiê Europejskiej Agencji Kosmicznej i Unii Europejskiejw proces tworzenia globalnego systemu nawigacyjnego.Projekt budowy tego systemu, którego pe³n¹ funkcjonalnoœæprzewiduje siê na rok 2010, stanowi obecnie jeden zpriorytetów europejskiej polityki kosmicznej. Jest tak¿e drugimetapem wype³niania Europejskiego Programu NawigacjiSatelitarnej.System Galileo jest europejskim odpowiednikiem amerykañskiegosystemu GPS oraz rosyjskiego GLONASS. W odró¿nieniuod wy¿ej wymienionych jest z za³o¿enia systememcywilnym, nad którym kontrolê sprawowaæ bêdzie miêdzynarodowegrono specjalistów, gwarantuj¹ce ci¹g³oœæ jego pracy.Taka forma zarz¹dzania ma równie¿ zalety o charakterze politycznymi ekonomicznym. Zapewni bowiem rz¹dom pañstweuropejskich kontrolê nad systemem oraz sta³y dostêp do wiarygodnychinformacji, a tak¿e utworzy oko³o 150 000 nowychmiejsc pracy oraz u³atwi przedsiêbiorcom europejskim wejœciena wci¹¿ poszerzaj¹cy siê rynek us³ug opartych na nawigacjisatelitarnej.U¿ytkownicy nawigacji satelitarnej musz¹ obecnie okreœlaæswoj¹ pozycjê na podstawie wskazañ systemów militarnych.Zarówno GPS, jak i GLONASS, które charakteryzuj¹siê wojskowym pochodzeniem nie gwarantuj¹ u¿ytkownikompoprawnoœci i nieprzerywalnoœci dzia³ania.Poniewa¿ okreœlanie pozycji przy wykorzystywaniu sygna-³ów satelitarnych sta³o siê w nawigacji morskiej, a w niedalekiejprzysz³oœci stanie siê tak¿e podstawowym Ÿród³em informacjio po³o¿eniu i parametrach ruchu na l¹dzie i w powietrzu,zak³ócenia w nadawaniu sygna³ów przez operatorów tych systemówmog³yby spowodowaæ sytuacje niebezpieczne, zagra-¿aj¹ce bezpoœrednio ¿yciu. Dlatego te¿ Europa zdecydowa³asiê na stworzenie w³asnego, niezale¿nego, znajduj¹cego siê podcywiln¹ kontrol¹ systemu nawigacji satelitarnej, kompatybilnegojednak¿e z obecnie ju¿ istniej¹cymi. Wed³ug za³o¿eñ zapewnion du¿¹ dok³adnoœæ i dostêpnoœæ swoich sygna³ów nadu¿ych szerokoœciach geograficznych (nawet do 75°), zapewniaj¹cu¿ytkownikom znajduj¹cym siê na pó³nocnych terenachEuropy pe³niê mo¿liwoœci funkcjonalnoœci systemu.Galileo to wspólny projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej(ang. European Space Agency) i Unii Europejskiej. W ramachtej wspó³pracy Komisja Europejska odpowiedzialna jestza polityczn¹ stronê projektu, architekturê systemu, korzyœciekonomiczne oraz zaspokajanie potrzeb u¿ytkowników. EuropejskaAgencja Kosmiczna odpowiada zaœ za techniczn¹ stronêprojektu, tzn. definiowanie i rozwój systemu, sprawdzaniepoprawnoœci dzia³ania satelitów na orbitach, jak równie¿ kontrolowaniepracy elementów naziemnych. ESA pracuje ponadtonad rozwojem nowych technologii, które bêd¹ wykorzystywanew satelitach systemu i w infrastrukturze naziemnej Galileo. S¹to m.in. precyzyjne zegary instalowane na pok³adach satelitów,generatory sygna³ów wysy³anych z satelitów, Ÿród³a mocy,anteny, transpondery telemetryczne. In¿ynierowie EuropejskiejAgencji Kosmicznej prowadz¹ tak¿e prace nad technologiami,które bêd¹ wykorzystywane w odbiornikach Galileo.W budowê systemu Galileo zaanga¿owanych jest wielekrajów i to nie tylko europejskich. W odró¿nieniu od pozosta-³ych systemów, które zosta³y stworzone przez jedno pañstwo,otwartoœæ na wk³ad miêdzynarodowego kapita³u pozwoli³a napozyskania nowych œrodków finansowych i zaowocowa³a ju¿podpisaniem porozumienia o wspó³pracy z Chinami i Izraelem,a wci¹¿ prowadzone s¹ rozmowy z innymi zainteresowanymi.Galileo bêdzie systemem radiolokacyjnym pozwalaj¹cymna okreœlanie po³o¿enia punktów i poruszaj¹cych siê obiektówwraz z parametrami ich ruchu w dowolnym miejscu napowierzchni Ziemi, niezale¿nie od pogody, pory dnia i nocy.Zasada dzia³ania systemu oparta bêdzie na pomiarze drogiprzebytej przez sygna³ od satelity poruszaj¹cego siê po œciœlezdefiniowanej orbicie do anteny odbiornika. Lokalizacja obiektówna powierzchni Ziemi bêdzie zatem polega³a na okreœleniuczasu potrzebnego fali elektromagnetycznej na przebyciedrogi miêdzy satelit¹, a u¿ytkownikiem. Dlatego te¿ zegar bêdzieg³ównym czynnikiem determinuj¹cym dok³adnoœæ wykonanychpomiarów. Aby sprostaæ oczekiwaniom dotycz¹cymdzia³ania systemu, ka¿dy z satelitów Galileo posiadaæ bêdziecztery zegary: dwa oparte na rubidowych oscylatorach atomowychoraz dwa oparte na biernych maserach wodorowych. Obate modele, pomimo wykorzystywania ró¿nych technologii bêd¹opieraæ siê o tê sam¹ zasadê – zmianê stanu energetycznegoatomu, „przeskakuj¹cego” z jednego poziomu na drugi, któremutowarzyszy promieniowanie sygna³u mikrofalowego przybardzo stabilnej czêstotliwoœci. Europejska Agencja Kosmicznawybra³a te dwa modele zegarów do pracy na pok³adach satelitówsystemu ze wzglêdu na ich bardzo du¿¹ stabilnoœæ w ci¹gukilku godzin pracy. Mimo to urz¹dzenia te wymagaæ bêd¹ regularnejsynchronizacji do bardziej stabilnych, naziemnych,referencyjnych sieci stacji zegarowych, które bêd¹ siê charakteryzowa³yzdecydowanie lepsz¹ d³ugotrwa³¹ stabilnoœci¹.Zegary te zapewni¹ Czas Systemu Galileo.System Galileo bêdzie siê sk³adaæ z czêœci kosmicznej,naziemnej i u¿ytkownika.Czêœæ kosmiczn¹ tworzyæ bêdzie 30 satelitów. Bêd¹ onerównomiernie rozmieszczone na trzech, ko³owych, oko³oziemskichorbitach œrednich nachylonych pod k¹tem 56° wzglêdemp³aszczyzny równika. 27 satelitów operacyjnych (rozmieszczonychco 40°) wraz z 3 (po jednym na ka¿dej orbicie)aktywnymi satelitami zapasowymi bêd¹ poruszaæ siê na wysokoœci23 222 km nad powierzchni¹ Ziemi, okr¹¿aj¹c nasz globw ci¹gu 14 godzin i 21 minut. Dziêki takiemu rozmieszczeniusatelitów (wiêkszy promieñ orbity ni¿ w przypadku GPS), systemzapewni dobr¹ jakoœæ sygna³u pomiarowego nawet na 75°szerokoœci geograficznej. Du¿a liczba satelitów znajduj¹cychsiê na orbitach wp³ynie tak¿e bardzo korzystnie na jakoœæ jegodzia³ania. Utrata jednego z nich nie powinna nawet zak³óciæfunkcjonowania ca³ego systemu.Drugim elementem architektury Galileo bêdzie segmentnaziemny sk³adaj¹cy siê z dwóch elementów. Pierwszy z nichto system kontroli satelitów GCS (Ground Control System), adrugi to system kontroli ca³oœci misji systemu MCS (MissionControl System). Ka¿dy z powy¿szych elementów systemubêdzie pe³niæ ró¿ne funkcje. GCS ma odpowiadaæ za: utrzymywaniekonstelacji i kontrolowanie stanu technicznegowszystkich satelitów, opracowywanie strategii ich napraw, jakSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 41

Odpowiadamy na pytania Czytelnikówrównie¿ ci¹g³e zarz¹dzanie systemem w celu jego poprawnegofunkcjonowania. System MCS bêdzie odpowiedzialny za:konserwacjê serwisów oferowanych przez system, monitorowaniejego funkcjonowania, analizowanie emitowanych przezsatelity sygna³ów oraz rozprzestrzenianie danych systemu.Pomimo innego przeznaczenia oba systemy posiadaæ bêd¹ tak¿epewne funkcje wspólne takie jak: monitorowanie i kontrolastacji naziemnych, zaopatrywanie serwisów czy zarz¹dzaniebezpieczeñstwem systemu.Element GCS sk³adaæ siê bêdzie z piêtnastu telemetrycznychstacji nadawczo-odbiorczych TT&C (Telemetry, Telecommand& Tracking Station), odpowiadaj¹cych za ci¹g³¹ kontrolêwszystkich satelitów systemu, natomiast element MCS z sieci20 stacji monitoruj¹cych GSS (Ground Sensor Station) odbieraj¹cychsygna³y nadawane przez satelity systemu. Bêd¹ onerozmieszczone na ca³ej kuli ziemskiej w ten sposób, ¿e w dowolnejchwili ka¿dy z satelitów bêdzie obserwowany przez conajmniej 5 z nich. Jednym z ich g³ównych zadañ bêdzie rozpowszechnianiena Ziemi odbieranego satelitarnego sygna³u nawigacyjnego.Odebrane przez sieæ stacji GSS informacje z czêœci kosmicznejGalileo bêd¹ przekazywane do dwóch, umieszczonych wEuropie centrów kontroli GCC (Galileo Control Center). Ich zadaniembêdzie kontrolowanie konstelacji satelitów, monitorowanieich dzia³ania i transmitowanych przez nie depesz nawigacyjnych,przetwarzanie sygna³ów oraz danych, kontrolowanie i obs³ugasygna³ów czasu oraz zarz¹dzanie ca³¹ czêœci¹ naziemn¹.Obserwacje zgromadzone przez GSS bêd¹ przesy³ane doGCC za poœrednictwem zdublowanej sieci komunikacyjnejGALILEO Communications Network. Dane te w centrach kontrolibêd¹ wykorzystywane do wyznaczania wiarygodnoœciinformacji przesy³anej przez system, synchronizacji sygna³uczasu wszystkich satelitów, jak i zegarów stacji naziemnych.Trzeci¹ czêœci¹ systemu Galileo stanowiæ bêd¹ u¿ytkownicy,którzy bêd¹ eksploatowali system. W sk³ad tego segmentuwchodziæ bêdzie ca³a gama odbiorników Galileo, które bêd¹konstruowane dla ró¿nych grup odbiorców us³ug systemu wzale¿noœci od zapotrzebowania i zastosowania – w transporcielotniczym, zarz¹dzaniu przesy³aniem energii elektrycznej, nawigacjiosobistej, ratownictwie.Transmitowane przez satelity sygna³y satelitarne zawieraæbêd¹ tak¿e dane na temat pewnoœci i wiarygodnoœci tych sygna³ów.U¿ytkownik w ci¹gu 6 sekund bêdzie informowany owykryciu b³êdów i niepoprawnoœci w dzia³aniu systemu. Dziêkitym wiadomoœciom Galileo bêdzie mog³o byæ wykorzystywanew aplikacjach zwi¹zanych bezpoœrednio z bezpieczeñstwem¿ycia (Safety-of-Life).W systemie Galileo funkcjonowaæ bêd¹ cztery us³ugi nawigacyjneoraz jedna wspomagaj¹ca badania i poszukiwania.Zalet¹ systemu Galileo bêdzie tak¿e mo¿liwoœæ wspó³pracyz innymi systemami nawigacyjnymi (GPS, GLONASS, EGNOS,LORAN-C), jak równie¿ i z nienawigacyjnymi. Przewiduje siê,¿e na rynku telekomunikacyjnym nast¹pi rewolucja, gdy wprowadzonysystem Galileo zostanie po³¹czony z systemami GSMi UMTS, zapewniaj¹c komunikacjê oraz pozycjonowanie nabardzo wysokim poziomie. Szczególnie wa¿na jest tak¿e kompatybilnoœæGalileo z GPS. Wspó³praca ta pozwoli bowiem nauzyskanie dostêpnoœci sygna³ów satelitarnych na powierzchniach95% zurbanizowanych terenów (obecne mo¿liwoœci oferowaneprzez GPS zapewniaj¹ tylko 50% pokrycie terenu).Istotnym prze³omem w tworzeniu nak³adaj¹cych siê systemówby³o zawarte 26 czerwca 2004 roku porozumienie pomiêdzyStanami Zjednoczonymi, a Komisj¹ Europejsk¹ w sprawiezasad wspólnego funkcjonowania amerykañskiego systemuGPS i europejskiego Galileo. Na mocy tego porozumieniarozwi¹zano kwestiê ich wspó³istnienia. Komisja zgodzi³a siêna zawê¿enie komercyjnego pasma pokrywaj¹cego siê z wojskowymGPS, natomiast strona amerykañska zadeklarowa³aniewy³¹czanie pasma komercyjnego.Projekt Galileo zawiera cztery fazy rozwoju systemu, którebêd¹ prowadzone pod patronatem Europejskiej AgencjiKosmicznej i Komisji Europejskiej, jednak nadzór nad ostatni¹faza programu (u¿ytkowania) przekazana zostanie w rêcesektora prywatnego. Poszczególne czêœci projektu to:· faza definiowania systemu (zakoñczona),· faza rozwoju systemu (2001-2006), na któr¹ sk³adaj¹ siê:rozwój satelitów i komponentów naziemnych, atestacjasystemu na orbitach,· faza rozwoju (2006-2008) sk³adaj¹c¹ siê z konstrukcji iuruchomienia satelitów, kompletnej instalacji segmentunaziemnego,· faza u¿ytkowania i komercyjnego dzia³ania (od 2010 roku).}Odpowiadamy na pytania CzytelnikówCo oznaczaj¹ ró¿nice kontrastu dla telewizorówLCD, a w szczególnoœci w stosunku do plazmy?Pod pojêciem kontrastu rozumie siê ró¿nicê wartoœci jasnoœcipomiêdzy najjaœniejszym bia³ym i najciemniejszym czarnympunktem jak¹ posiada dany wyœwietlacz. Przy stosunku800:1 najjaœniejszy punkt obrazu jest wiêc 800 razy jaœniejszyod punktu najciemniejszego.Jako kryterium porównawcze pomiêdzy urz¹dzeniami LCDró¿nych producentów podawanie informacji odnoœnie kontrastunie zawsze jest miarodajne, poniewa¿ nie ma przyjêtychnorm i sposobów jego mierzenia. Innymi s³owy: wartoœæ tegoparametru zostaje zatwierdzona przez wytwórniê dla wybranychprzez siebie metod pomiarowych. Tym trudniejsze jestzatem porównanie telewizora plazmowego i LCD. Obydwietechnologie s¹ tak ró¿ne, ¿e w przypadku braku norm na tenparametr i szczegó³owego opisu metod pomiarowych porównanietakie nie jest obiektywne. Podawane w informacjach prasowycha zw³aszcza reklamowych wartoœci maj¹ zatem sensdla porównywania kontrastu ró¿nych wyrobów danego producenta,zak³adaj¹c, ¿e zosta³y zmierzone na podstawie tychsamych metod pomiarowych. W przypadku porównywania wyrobówró¿nych producentów bez podania metody pomiarowejnajczêœciej bazuje siê na subiektywnej, wizualnej ocenie kontrastui nic w tym dziwnego, w koñcu ekran ten s³u¿y do ogl¹daniai subiektywne wra¿enie jest tu najwa¿niejsze. }42 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowePhilips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów,regulacje serwisowe (cz.1)Bogdan SikorowskiOpracowane w latach 2004-2005 chassis JL2.1E AA to ju¿któreœ z kolei w pe³ni cyfrowe i w pe³ni multimedialne opracowaniefirmy Philips przystosowane do sterowania wyœwietlaczyLCD o wymiarach 32”, 37” oraz 42” (oczywiœcie w formacie16:9).Z za³o¿enia jest to chassis multistandardowe, stereofoniczneods³uguj¹ce standardy PAL/SECAM B/G, D/K oraz I z systememstrojenia opartym na wykorzystaniu techniki PLL (standardNTSC obs³ugiwany jest tylko poprzez wejœcia AV). Obs³ugiwanesygna³y fonii stereo to 2CS (tzw. A2 B/G, D/K) orazNICAM B/G, D/K, I, L/L’. Jeœli chodzi o tak bardzo eksponowanyprzez sprzedawców parametr maksymalnej rozdzielczoœci,to decyduj¹ce znaczenia ma tu oczywiœcie wielkoœæ zastosowanegodisplay’a. Dla odbiorników 32” parametr ten wynosi1366×768 pixele, natomiast dla 37” i 42” a¿ 1920×1080pixeli, co oznacza, ¿e mo¿liwe jest zobrazowanie sygna³ównadawanych w formatach tzw. full HD. Przewidziane do wspó³pracydisplay’e dysponuj¹ czasem reakcji 6ms dla 32” i 8msdla 37” i 42”. Bardzo istotnym parametrem odbiornika z punktuwidzenia u¿ytkownika s¹ formaty obs³ugiwanych sygna³ówwejœciowych i ich dopuszczalne zakresy rozdzielczoœci. Poczêœci parametr ten mo¿e byæ identyfikowany na podstawieró¿norodnoœci zastosowanych gniazd wejœciowych. W omawianymchassis bogactwo zastosowanych gniazd jest iœcieimponuj¹ce: 3 × SCART, SVHS, DVI-I, HDMI, YPbPr,2×USB, ETHERNET (42”), MEMORY CARD oraz wielegniazd CINCH do obs³ugi sygna³ów audio. Przy tym bogactwiewydaje siê, ¿e brakuje gniazda PC-VGA (RGB+HV) dobezpoœredniej obs³ugi sygna³ów komputerowych (karty wideoz wyjœciem PC-VGA). Usprawiedliwieniem mo¿e byæ tu jednakzastosowanie gniazda DVI-I, gdzie mo¿liwe jest równie¿podanie tradycyjnych analogowych sygna³ów RGB+HV. Zakresobs³ugiwanych rozdzielczoœci dla analogowych sygna³ówkomputerowych wynosi: 640×480/60Hz, 800×600/60Hz,AntennaFBL2AV4DVIPrSplitterMainAnalogTunerSecAnalogTunerAnalogSAWAnalogSAWB1 G1 R1 CVI-AV 1/3CVBS Terr OutB2SCART 1Status 1CoutStatus 2HDMIStatus 3G2 R2SCART 2SCART 3PbYFBL1FBL2HDMICinFBL2CVBS1CVBS-AV 1CVI-AV 2/4CVBS2/YinSD/HD CVIDVI-DDVI-I (analog RGB)Rec-OutCVBS/Y/C - AV2CVBS3Analog Tuner - IF MainCVBS-AV1CVBS-AV3Y/C-AV1CVBS/Y/C-AV2CVBS/Y/C-SideCVI-AV 1/3CVI-AV 2/47C00PNX3000HLCVBS-IFCVBS1CVBS2YC_CombCVNS3/YC3CVBS4/YC4 I 2 DCVI 1CVI 2MPIFMainCVBS Terr Out7A00PNX3000HLAnalog Tuner- IF SecCVBS-IFCVBS-AV1CVBS1CVBS-AV3CVBS2Y/C-AV1YC_CombCVBS/Y/C-AV2CVNS3/YC3CVBS/Y/C-SideCVBS4/YC4 ICVI-AV 1/32 DCVI 1CVI-AV 2/4CVI 2HDMI#1MPIFSecCVI 1CVI 2HDMICVI 3 7B11TDA9975HDMI#2DV4DV5AVIPMainSwitchAVIPSecSDRAM7L50K4D261638FColumbusHDSubSystemTunnelSpider7R00T6TE0TBG-0001PNX20157J00PNX2015EDV1AVP1ColumbusAVP2VO-1VO-2(656/Y)AVP1ColumbusAVP2VO-1(656/Y)VO-1VO-2(656/Y)VO-1VO-2(UV)TunnelSDRAMDV3DV27R01K4H561638FSelection byTri-StateStandbyµProcessorFlash7LA7M25P05DV1DV2TunnelInterfaceDV37V00PNX8550Viper IIMain Video Out(DV-Rout)(DV-Gout)(DV-Bout)LVDSTransmMOP7G04EP1C12F256C7NLVDStoDisplayDDR SDRAMMM-bus 7V01K4D551638FDDR SDRAMLANRJ45LANXIO/PCIBusTS Out7V02K4D551638FSIDECVBSMemory SlotUSB 2 USB 2CVBS/Y/C-SideLAN(free)Portable Memory7O00DP83816AVNGNOPB(free)EthernetUSB2.0XIO/PCIBusI/O 8CVBS Terr Out (SCART 1)Rec Out (SCART 2)Rec Video Out(DENC)CVBS/YC Out7N00ISP1561BMRys.1. Schemat blokowy toru wideoSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 43

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowe1024×768/60Hz oraz 1366×768/60Hz. Obs³ugiwane rozdzielczoœcisygna³ów wideo pochodz¹cych z innych Ÿróde³ (analogowychi cyfrowych) to: 640×480i/60Hz, 640×480p/60Hz,720×576i/50Hz, 720×576p/50Hz, 1280×720p/50Hz/60Hz oraz1920×1080i/50Hz/60Hz. Multimedialny interfejs cyfrowyMEMORY CARD mo¿e obs³ugiwaæ karty pamiêci CompactFlash I i II, Memory Stick, Microdrive, SD/mini SD Card, MultiMedia Card oraz Smart Media Card z danymi zapisanymi wformatach JPEG, MP3 oraz Slideshow (rozszerzenie .alb).Dodatkowo odbiorniki 42” mog¹ obs³ugiwaæ tak¿e dane zapisanew formatach DivX 5, XviD oraz MPEG1, MPEG 2 iMPEG 4. Wejœcia USB przystosowane s¹ od obs³ugi specyfikacjiUSB2.0.Na nieco uwagi zas³uguje równie¿ zastosowany w tym chassissystem inteligentnego podœwietlenia tylnej czêœci odbiornikatzw. AmbiLight. System ten kontroluje natê¿enie i kolorpodœwietlenia (dysponuje trzema barwami RGB) w zale¿noœciod natê¿enia œwiat³a otoczenia oraz od zawartoœci aktualnieogl¹danej sceny z dodatkowymi elementami przewidywanianajbli¿szej przysz³oœci. Zabieg ten ma na celu pog³êbienie wra-¿enia obecnoœci widza wewn¹trz ogl¹danej akcji.1. Opis wybranych bloków funkcjonalnych1.1. Panel ma³osygna³owy SSBPodstawowy schemat blokowy chassis JL2.1E AA pokazanyjest na rys. 1 (tor wideo) oraz rys. 2 (tor audio).1.1.1. MPIF (PNX3000HL, 7C00)Wejœciowe analogowe sygna³y (z anteny lub z gniazd AV)docieraj¹ najpierw do obwodów MPIF Uk³ad Multi PlatformInterFace (MPIF: PNX3000HL, oznaczenie schematowe7C00) stanowi w istocie przetwornik analogowo-cyfrowy dlawejœciowych sygna³ów audio i wideo. Oprócz czêœci wysokoczêstotliwoœciowej(IF) zawiera tak¿e wszystkie klucze niezbêdnedo prze³¹czania analogowych sygna³ów wejœciowychi wyjœciowych. Uk³ad mo¿e obs³ugiwaæ sygna³y wideo w postaciCVBS, Y/C, RGB (1fH/2fH) oraz YPbPr (1fH/2fH) orazsygna³y audio w wersji stereo, a tak¿e sygna³ fonii IF drugiegotoru. Wybrane sygna³y wideo i audio przekszta³cane s¹ do postacicyfrowej z u¿yciem czterech przetworników A/C. Podstawowaczêstotliwoœæ próbkowania wynosi 27MHz, jednakw przypadkach, gdy dwa sygna³y wejœciowe s¹ multipleksowane(np. dla sygna³ów YUV) czêstotliwoœæ przetwarzaniapodnoszona jest do 54MHz. Z powodu tak wysokiej czêstotliwoœcipróbkowania niezbêdne s¹, a¿ dwa kana³y przesy³owe³¹cz¹ce uk³ad MPIF z dalsz¹ czêœci¹ odbiornika (trzeci kana³niesie dane z toru dodatkowego). Ka¿dy z trzech strumienidanych obs³uguje zarówno sygna³y wideo jak i audio. Uk³adMPIF sterowany jest poprzez szynê I 2 C z uk³adu VIPER. Dopoprawnej pracy niezbêdny jest te¿ sygna³ zegara 13,5MHz(CLK_MPIF) oraz sygna³ klampuj¹cy - obydwa dostarczane zuk³adu AVIP (PNX2015). Uk³ad MPIF zasilany jest pojedynczymnapiêciem +5V. Uproszczony schemat blokowy uk³aduPNX3000 pokazany jest na rys. 3.AV1/AV2CVBSCVBS/Yin+CinAnalog tuner+spliterJL2.1E (Jaguar 2nd Spin)Audio Signal FlowBolt-onAnalogSAWLine 1Line 2Line 3Line 4FrontCenterSIFLine 1Line 2Line 3Line 4FrontCenterMPIFMainmain delayedtuner notdelayedI2D1I2D2I2D3tuner not delayedmain delayedDAC DAC DACDAC DAC DACAVIPPNXDAC DAC DACDAC DAC DACI2S SurrL&RI2S CenterSubWooferI2S Left / RightI2S Main Down Mix (not delay)I2S SurrL&RI2S CenterSubWooferI2S Left / RightI2S Main Down MixI2S Sub Down MixDV1Stby µPAudioDelayto DV1 ViperVIPERXIO/PCUbusFlashSWoutEthernetUSB2.0XIO_select0LRLANSide I/OWIirelessEthernetPortablememory(free USB 1.1)SIDE I/OAnalogtunerAnalogSAWCenterFrontLine 4Line 3Line 2Line 1SIFMPIFSecI2D1I2D2I2D3AVIPMonitor OutI2S Sub Down Mix(not delayed)DV3MonOutTSOutSPDIF SPEDIF1 2DENCOUTDDRto Line 4L R(AV1) SCART 1to Line 1Main Delayedto Line 2(AV2) SCART 2to Center(input for Euro 1080i)SPDIF maindelayedmonitor outHDMIHDMI #1DVI-ILRCL Out(AV3) SCART 3to Line 3EXT4SPDIFinCenterinSPDIFinSPDIFoutSpdif boltonSpdif in2Spdif in1HDMIHDMICEC (HW provision only)Rys. 2. Schemat blokowy toru audio44 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

VideoIFVideoBasebandSoundIFSoundlow-IFAudioBasebandVideoIF ProcessingSound IFProcessingAMDemod.CVBS_outVideooutputSelectionVideoSourceSelectionSound2nd IFSelectionAudioBase bandSelectionAudioOutputSelectionLR_outCzêœæ „czarna” dotyczy toru wideo. Wejœciowy sygna³ IFpodlega demodulacji w uk³adzie PLL z wykorzystaniem wewnêtrznegogeneratora VCO (brak jest jakichkolwiek zewnêtrznychelementów regulacyjnych). Generator VCO kalibrowanyjest przez cyfrowy uk³ad sterowany za pomoc¹ szyny I 2 Cwykorzystuj¹cy jako sygna³ odniesienia zewnêtrzny sygna³ zrezonatora kwarcowego. W ten sposób mo¿liwe jest dostrojeniedemodulatora wideo do ró¿nych czêstotliwoœci poœrednich(33.4MHz, 33.9MHz, 38.0MHz, 38.9MHz, 45.75MHz,58.75MHz) odpowiadaj¹cym ró¿nym standardom TV. Sygna³niedostrojenia AFC wytwarzany jest równie¿ w uk³adzie cyfrowymi istnieje mo¿liwoœæ jego odczytu poprzezszynê I 2 C. W uk³ad MPIF wmontowany jest trapfonii, a jego œrodkowa czêstotliwoœæ t³umienia mo¿ebyæ równie¿ zmieniana za pomoc¹ szyny I 2 C. Podobniewygl¹da sytuacja z filtrem opóŸnienia grupowego,którego charakterystyka mo¿e byæ prze³¹czanaz u¿yciem tej¿e szyny.Dla mo¿liwoœci realizacji aplikacji stereofonicznych(QSS) uk³ad MPIF posiada oddzielne wejœcieIF dla toru audio. W torze audio podobnie jak wtorze wideo równie¿ wykorzystywany jest demodulatorpracuj¹cy w uk³adzie PLL, którego sygna³ odniesieniaprzestrajany jest za pomoc¹ szyny I 2 C. Zdemodulowanysygna³ audio poddawany jest procesowicyfryzacji (przetworniki A/C) z zastosowaniemczêstotliwoœci próbkowania 6,75MHz.Jak ju¿ by³o wspomniane sygna³y wideo i audiow postaci cyfrowej przekazywane s¹ do dalszej czêœcichassis z wykorzystaniem trzytorowego interfejsu.Adresatem tych danych s¹ obwody AVIP (AudioVideo Input Processor) w uk³adzie PNX2015E(oznaczenie schematowe: 7J00). Pojedynczy torcyfrowego interfejs pomiêdzy MPIF a AVIP nazywanyjest Data Link lub I 2 D Link. Jest to szeregowyinterfejs, którym przesy³ane s¹ zarówno dane, jak iPhilips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweVideoADCSoundIF ADCAudioBase bandADCCloc kingControl Video SoundMultiplexerI2CInterfaceI2DLinkRys.3. Schemat blokowy uk³adu MPIF (PNX3000)Tabela 1.Mody pracy interfejsu I 2 D LinkI2DI2CDLINK1PNX3000-1SYNCDLINK2PNX3000-2SYNCsygna³y strobuj¹ce oraz synchronizuj¹ce. Dla minimalizacjioddzia³ywañ EMC sygna³y przesy³ane s¹ ró¿nicowo przy stosunkowoniskich poziomach amplitud (oko³o 300mV). Ka¿dytor I 2 D Link sk³ada siê z czterech linii (dwie pary przewodów)– jedna para ró¿nicowa dla przesy³ania danych, druga dla przesy³aniasygna³ów synchronizuj¹cych. Szybkoœæ transmisjiwynosi 594Mbit/s. Ka¿dym torem Data Link mog¹ byæ przesy³anedwa strumienie danych pochodz¹ce od dwóch sygna-³ów wideo próbkowanych z czêstotliwoœci¹ 27MHz lub jedenstrumieñ danych zawieraj¹cy sygna³ wideo próbkowany z czêstotliwoœci¹54MHz oraz dwa kana³y audio próbkowane z czêstotliwoœci¹6,75MHz. W uk³adzie MPIF strumienie danychaudio i wideo przed wys³aniem w okreœlony sposób ³adowanes¹ do 44 bitowego rejestru. Ka¿dy taki rejestr zawiera dwa bitysynchronizuj¹ce. Nastêpnie zawartoœæ rejestru szeregowo wysy³anajest jednym z torów Data Link do uk³adu AVIP, gdzieodebrane dane przed dalsz¹ obróbk¹ zastaj¹ odpowiednio pogrupowanei zamienione do postaci równoleg³ej. Obydwie stronynadawcza i odbiorcza interfejsu musz¹ oczywiœcie pracowaæw takich samych modach. Interfejs I 2 D Link mo¿e znajdowaæsiê w jednym z dwóch modów pracy: tzw. normalnylub YUV2fH. Sposób przesy³ania danych interfejsem I 2 D Linkw poszczególnych modach pokazuje tabela 1.1.1.2. PNX2015E (7J00)Jak ju¿ by³o powiedziane odbiornikiem danych z interfejsuI 2 D Link jest uk³ad PNX2015E (7J00). Schemat blokowytego uk³adu pokazuje rys. 4.StrumieñNormal modeYUV 2fH modedanych Sygna wideo Sygna audio Sygna wideo Sygna audio1 CVBS/YC – tor podstawowy kana³y L+R – tor podstawowy Y 2fH kana³y L+R – tor podstawowy2 YUV 1fH kana³y L+R – tor dodatkowy UV 2fH kana³y L+R – tor dodatkowy3 CVBS - tor dodatkowy SIF CVBS – tor dodatkowy SIFSYNCvideoDV4DV5RX/TXPNX855016-bit200 MHzDDRvideocoprocessorPNX8550RX/TXRGB,HVDLINKDLINKVIDDECAVIP-1VIDDECDCUAUDIODSP/DEMDECAVIP-2VIPDCUSOUTHTUNNELMEMORYCONTROLLERNORTHTUNNELLVDS_TXITU656ITU656AUDIODSP/DEMDECdirectCOLMUX0-9VO-110-19COLUMBUSmemorycontrollerHUB0-9VO-210-19HD SUBSYSTEMMBSVMPGPNX2015TVMicrocontrollerDV1MUXDV3MUXDV2MUXTA, TB, TC, TD, TE, CLKRys.4. Schemat blokowy uk³adu PNX2015DV1DV3DV2PNX8550PNX8550PNX8550PNX8550Power ControlLCD panelSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 45

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweJako podstawowe bloki funkcjonalne procesora PNX2015mo¿na wymieniæ:· AVIP (Audio Video Processor) – procesor audio-wideo(×2),· COLUMBUS – filtr grzebieniowy 3D,· HD Subsystem – dekoder MPEG,· LVDS transmiter – nadajnik linii LVDS steruj¹cych wyœwietlaczemLCD,· Standby Processor – procesor dla stanu standby.Do g³ównych zadañ procesora AVIP nale¿y przede wszystkimodbiór sygna³ów z interfejsu I 2 D Link, a nastêpnie ich zdekodowanie(obwody VIDDEC zawieraj¹ multistandardowydekoder koloru, natomiast obwód DCU odpowiedzialnyjest za dekodowanie sygna³u teletekstu, Closed Captions itp.) iprzeformatowanie na zgodnoœæ z standardem ITU-601/656/1364. W odniesieniu do sygna³ów audio rola bloku AVIP sprowadzasiê do kilku operacji: demodulacji i dekodowania sygna³uSIF, dekodowania sygna³ów stereo (A2 oraz NICAM),obs³ugi standardów Virtual Dolby Digital i Surround, wykonywaniaregulacji u¿ytkownika (g³oœnoœæ oraz efekty dodatkowe),a tak¿e do konwersji strumienia cyfrowych danychaudio do postaci analogowej (zawiera osiem przetwornikówC/A). Ostatecznie wyjœciowy strumieñ danych z uk³adu AVIPkierowany do procesora VIPER zawiera tylko dane cyfrowedotycz¹ce sygna³u wideo oraz pakiety VBI zwi¹zane z informacj¹dodatkow¹ (teletekst, itp.). Uk³ady procesora AVIP zasilanes¹ dwoma napiêciami 1,2V oraz 3,3V. Dla zapewnieniapoprawnej synchronizacji przesy³ania danych z procesora VI-PER dostarczany jest sygna³ strobuj¹cy 27MHz. Wszystkiefunkcje uk³adu AVIP sterowane s¹ poprzez interfejs I 2 C.Blok funkcjonalny COLUMBUS zawiera zespó³ prze³¹czalnychfiltrów grzebieniowych oraz specjalne obwody do t³umieniaszumów dla wszystkich obs³ugiwanych standardów TV.Kontrolowany jest on za pomoc¹ oddzielnego interfejsu I 2 C wuk³adzie PNX2015E. Przyjêcie takiego rozwi¹zania ma gwarantowaæprzep³yw niezbêdnych informacji do obs³ugi filtrówwe w³aœciwym dla nich czasie (wykorzystanie interfejsu I 2 Cobs³uguj¹cego równie¿ inne obwodu mog³oby spowodowaæ,i¿ warunek taki nie by³by spe³niony). Przy wykonywaniu niektórychzadañ obwody filtrów grzebieniowych musz¹ korzystaæz dodatkowej zewnêtrznej pamiêci SDRAM. W przypadkuPNX2015E zastosowano unikatowe rozwi¹zanie polegaj¹cena jednoczesnym wspó³u¿ytkowaniu zewnêtrznej pamiêciprzez dwa obwody: uk³ad COLUMBUS oraz HD Subsystem.Najogólniej mówi¹c dzia³anie filtru w odniesieniu do wejœciowegosygna³u Y lub CVBS polega na eliminacji sk³adnikówpochodz¹cych z sygna³u chrominancji, natomiast w odniesieniudo sygna³ów U i V – na eliminacji sk³adników pochodz¹cychz szerokopasmowego sygna³u luminancji. Schemat blokowyuk³adu COLUMBUS przedstawiono na rys. 5.Blok funkcjonalny HD Subsystem to w istocie dekoderMPEG dla wejœciowego cyfrowego sygna³u wideo wysokiejrozdzielczoœci (HD) oraz standardowej rozdzielczoœci (SD).Blok ten pe³ni rolê swoistego interfejsu pomiêdzy procesoremPNX8550 (VIPER, 7V00) a koprocesorem T6TE0TBG-0001(SPIDER, 7R00). Dane wejœciowe HD/SD pochodz¹ z interfejsówcyfrowych DV4 i DV5, natomiast dane wyjœciowe (wejœciowedla procesora VIPER) dostêpne s¹ na wyjœciach DV1,DV2 oraz DV3. Blok HD Subsystem przystosowany jest równie¿do wykonywania szeregu ró¿nych pomiarów na transportowanymstrumieniu cyfrowych danych sygna³u wideo.LVDS Transmitter (Low Voltage Differential SignallingTransmitter) – to technologia umo¿liwiaj¹ca przesy³anie danychz du¿¹ szybkoœci¹ (do tysi¹ca Mbps) przy zachowaniustosunkowo niskiego poboru mocy i co za tym idzie ograniczeniudo minimum emisji zak³óceñ EMC. Podstaw¹ stosowaniatej technologii jest wykorzystywanie ma³ego zakresu zmiennoœcisygna³u transmitowanego (rzêdu 350mV) oraz ró¿nicowe(pr¹dowe) sterowanie wyjœæ. W omawianym przypadkuLVDS Transmitter (DS90C385MTD, 7G05, 7G06) stosowanyjest opcjonalnie i wykorzystywany jest jako interfejs pomiêdzyprocesorem VIPER a panelem wyœwietlacza LCD. Dokonywanajest w nim konwersja 28 bitowego s³owa danych opoziomach logicznych LVCMOS/LVTTL w cztery niskopoziomowestrumienie danych LVDS. Stosowanych jest piêæ parró¿nicowo sterowanych przewodów: jedn¹ par¹ przesy³any jestCONTROLA(11:0)DQ(16:1)Memory Interface656TestGeneratorPatternTestGeneratorY/CVBSWEA/DAVAUV656 DecoderMux Mux3D CombPAL& NTSCLocal Regression&SWAN 3DNoise Reduction656 EncoderMuxY (ITU656)SEL656WEB/DAVBUV (ITU656)SEL656NoiseMeasurementRys.5. Schemat blokowy uk³adu filtrów grzebieniowych46 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowesygna³ zegara, natomiast czteroma pozosta³ymi sygna³y danych.Przy stosowanej czêstotliwoœci zegara 85MHz przesy³anychjest 24 bity informacji RGB, 3 bity timing’u dla dysplay’a LCDoraz bity kontrolne FPLINE, FPFRAME i DRDY co daje ostateczn¹szybkoœæ transmisji 595Mbps na kana³ LVDS.Standby Processor jest wyizolowan¹ czêœci¹ wewn¹trzuk³adu PNX2015E. Posiada w³asne zasilania (1,2V oraz 3,3V),w³asny sygna³ zegara (16MHz) oraz oddzielny uk³ad reset’u.Przyjêcie takiego rozwi¹zania pozwala na bycie aktywnym tejczêœci procesora podczas, gdy pozosta³e subsystemy mog¹ byænieaktywne lub nawet mog¹ nie byæ zasilane. Do podstawowychzadañ kontrolera stanu standby nale¿¹: obs³uga systemuzdalnego sterowania (RC5/RC6), obs³uga protoko³u komunikacjiP50, obs³uga klawiatury lokalnej (w tym w³¹cznika on/off), kontrola sygna³ów statusu gniazd SCART, obs³uga trybuserwisowego SAM/SDM, wykrywanie zagro¿eñ i ewentualnezabezpieczanie pracy zasilacza oraz zabezpieczenie w³aœciwejkolejnoœci w³¹czania siê linii zasilaj¹cych podczas startu odbiornika.Obs³ugiwane przez Standby Processor linie steruj¹ce i liniezabezpieczeñ pokazane s¹ na rys. 6.Sekwencja startu dla samego Standby Processor’a jest nastêpuj¹ca:Obwody Standby Processor’a zasilane s¹ de facto z napiêcia+5V2 (napiêcie +3V3_STBY wytwarzane jest z +5V2),które jest zawsze obecne, gdy tylko odbiornik pod³¹czony jestdo gniazda sieci zasilaj¹cej. Wszystkie kontrolowane linie I/Opozostaj¹ domyœlnie w stanie wysokim. Po pojawieniu siê napiêcia+3V3_STBY nastêpuje start zegara 16MHz, w tym czasie,przez specjalny uk³ad reset’u 7F15 (NCP303LSN10T1),generowany jest impuls RESET-STBY. Po jego zakoñczeniuwszystkie linie I/O zostaj¹ ustawione do stanów domyœlnychnarzuconych przez softwar’e systemu. Sygna³ RESET_SYS-TEM pozostaje w stanie niskim podtrzymuj¹c reset dla procesoraVIPER. Sygna³ LAMP_ON pozostaje równie¿ w stanieniskim. W dalszej kolejnoœci procesor oczekuje na komendê zsystemu zdalnej regulacji (IR) lub z panelu steruj¹cego b¹dŸte¿ na sygna³ statusu z gniazd AV. Stan niski na porcie wejœciowymprocesora wywo³any któr¹kolwiek z powy¿szychprzyczyn oznacza start odbiornika.Procesor stanu standby odpowiedzialny jest równie¿ zaStandby to on1V22V53V35V8V612Vsw3V3 Stby Reset µCProt. Audio SupplyPower OK platform 3V3PNX2015EReset-main NVMVddP4.6P2.7P3.2P0.0Dectect- 1V2Dectect 1V2Dectect- 2V5Dectect 2V5Dectect- 3V3Dectect 3V3Dectect- 5VDectect 5VDectect- 8V6Dectect 8V6Dectect 12V Dectect- 12V P2.0P2.1P2.2P2.3P2.4P2.5P0.5P1.3P0.2P0.3P0.4Lamp OnSupply-faultEnable-1V2Enable-2V5Enable-3V3reset µC P3.4 Reset-systemP4.0StandbyPowersupply+12V+8V6+5VVtunOn boardDC/DCConverters1V22V53V3Rys.6. Linie zabezpieczeñ i steruj¹ce obs³ugiwane przezStandby Processor.+12V/+24V1V22V53V3w³aœciwy start procesora VIPER poprzez zapewnienie poprawnegotiming’u dla konwerterów napiêcia DC/DC znajduj¹cychsiê na panelu SSB. Poszczególne konwertery uaktywniane s¹poprzez odpowiadaj¹ce im linie ENABLE, które zmieniaj¹ swójstan z wysokiego na niski. Od chwili startu danego konwerteraStandby Processor monitoruje obecnoœæ i poprawn¹ wartoœæwytwarzanego napiêcia. Celowi temu s³u¿¹ obwody detekcyjnepod³¹czone do portów P2.x procesora. Jeœli którekolwiek zmonitorowanych napiêæ zaniknie lub przyjmie niew³aœciw¹wartoœæ na odpowiedniej linii portu P2 pojawi siê poziom niskioznaczaj¹cy stan awaryjny zasilaczy. Dodatkowo wspólnalinia SUPPLY_FAULT pod³¹czona do portu P1.3 (INT5) uaktywniasiê (przyjmuje stan “niski”), jeœli w którymkolwiek zkontrolowanych obwodów zasilaczy wystêpuj¹ jakieœ problemy.Port P2.6 jest wykorzystywany w obwodzie zabezpieczaj¹cymliniê zasilania dla wzmacniacza audio. Konsekwencj¹uaktywniania siê linii kontroluj¹cych bêdzie m.in. wpisanie dobufora b³êdów systemu odpowiedniego kodu b³êdu.Linia portu P4.0 (RESET_SYSTEM) dla stanu standby orazw czasie fazy startu odbiornika pozostaje w stanie niskim. Mato zapewniæ utrzymanie procesora VIPER w stanie reset’u. Odchwili, gdy rdzeñ procesora PNX8550 otrzyma napiêcie zasilanialinia RESET_SYSTEM przyjmuje stan “wysoki”. Start procesoraVIPER uaktywni liniê RESET_MIPS (stan “wysoki”)dostarczaj¹c sygna³u reset’u dla Standby Processor’a (port P3.3,czêœæ MIPS), do procesora AVIP oraz obwodów COLUMBUS.Gwoli uzupe³nienia informacji dotycz¹cych Standby Processor’anale¿y jeszcze dodaæ, i¿ port UART, który m.in. przeznaczonyjest do komunikacji systemu z fabrycznym oprogramowaniemserwisowym ComPair mo¿e byæ pod³¹czony doStandby Processor’a albo do procesora VIPER. Zale¿y to odstanu portu P0.7 procesora standby. “Niskiemu” stanowi tegoportu odpowiada prze³¹czenie linii portu UART do procesoraVIPER.1.1.3. SPIDER (T6TE0TBG, 7R00)Uk³ad T6TE0TBG (kryptonim SPIDER) to koprocesorwspó³pracuj¹cy z procesorem g³ównym PNX8550 (VIPER).Istotne po³¹czenia prowadz¹ce do koprocesora to szyna Tunnelprzesy³aj¹ce dane do/z uk³adu PNX2015, interfejs DDR³¹cz¹cy uk³ad koprocesora z zewnêtrzn¹ pamiêci¹ DDR-SDRAM, sygna³ Reset_SPIDER pochodz¹cy z uk³adu VIPER,sygna³ zegara CLK_SPIDER (33MHz) pochodz¹cy zuk³adu PCI oraz szyna steruj¹ca I 2 C ³¹cz¹ca z uk³ademnadzorujacym VIPER. Do g³ównych zadañ uk³adu SPI-DER nale¿¹: proces „odmiêdzyliniawiania” dla wejœciowychsygna³ów HD (dla sygna³ów SD procesy ten przeprowadzanyjest w uk³adzie VIPER), przeskalowywanietreœci obrazu w kierunku poziomym oraz pionowym,przeprowadzanie procesu Pixel plus 2, a tak¿e redukcjaszumów. Koniecznoœæ przeskalowywania sygna³u wejœciowegozachodzi m.in. wówczas, gdy jest on odebranyjako kolejnoliniowy (progresive), ale nie posiada¿¹danej rozdzielczoœci. Zasadniczym celem procesuPixel plus 2 jest poprawa wyrazistoœci zobrazowaniapoprzez zastosowanie technik CTI, LTI, Peaking, itp.1.1.4. VIPER 2 (PNX8550)Uk³ad PNX8550 (kryptonim VIPER 2) to wysocezintegrowany multimedialny procesor przeznaczony dopracy w analogowych, cyfrowych, a tak¿e hybrydowychSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 47

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowe2×225 MHz, 32-BIT wide DDROptional external coprocessorsincluding video enhancement chipPNX8550MMITunnelPeak rate: 12bit/cycle each wayMBS2V PeakingTS_OUTDV1 656/TSDV2* 656/TSDV3 656/TSTS & 656 router656656TSTSVIP1VIP2MSP1MSP2QVCP1QVCP2AO1-2SPDO30 656/HD/VGA QVCP5L_OUT10 656 QVCP2L_OUTanalog Y/C, CVBSDENC8 ch. + 8 ch. I2S audioSPDIF audioI2S audioAI1-2TSDMASPDIF audioSPDI 1-2MBSUART 1-2QTNRRemote ControlGen. Purpose I/OUSB host i/f (2 port)Smartcard 1-2i2c (4×)27 MHzXtal16misc. I/Otimers/counterssemaphoresBOOT, RESET, CLOCKVMPG(1 HD or 2 SD)DE (2D)VLD2DVD-CSSJATGbound. scanTM-DBG (2×)E-DMA2×TM3260 Media Processor5 issue, 240MHz64kB16kB 2-port128 32-bit regsPCIPR4450 MIPS CPU250MHz16 kB16kBMMUEJTAG debug33 MHz, 32-bit PCI 2.2(analogowo-cyfrowych) odbiornikach TV. Zawiera proceduryumo¿liwiaj¹ce wykonywanie zaawansowanych algorytmów(np. Digital Natural Montion) dla zastosowañ w standardowychodbiornikach analogowych oraz w nowoczesnych odbiornikachcyfrowych. Jest w stanie realizowaæ proces „odmiêdzyliniawiania”dla wejœciowego sygna³u HD interlaceprzekszta³caj¹c go w sygna³ kolejnoliniowy (progresive) przystosowanydo sterowania display’a LCD lub PDP z rozdzielczoœci¹w klasie XGA (cyfrowe sygna³y wyjœciowe dostêpneVideo-Flow lCTRL-flowVIPERQVCP5LPNX2015Stand-byµPRGBMOPVideoV SyncAmbi-lightRGBRys.7. Schemat blokowy procesora VIPER 2LVDSPNX2015LVDS TxDisplay CTRLI2C4SupplyControlSignalsLVDSControlSignalsDisplayLCDPDPAmbi-lightModule LeftModule RightRys.8. Schemat blokowy wyjœæ RGB z uk³adem MOPs¹ w formacie YUV lub RGB). W strukturze uk³adu VIPERmieœci siê równie¿ dekoder MPEG2 dla sygna³u wideo, uk³adscaling oraz uk³ady poprawy jakoœci obrabianych sygna³ów.Czêœæ obwodów procesora dotyczy równie¿ obróbki sygna³uaudio w formacie I 2 S oraz SPDIF. Schemat blokowy uk³aduVIPER 2 pokazany jest na rys. 7.Jak ju¿ by³o wspomniane, niektóre produkowane obecnieodbiorniki firmy Philips wyposa¿ane s¹ w tzw. system AmbiLight.Do sterowania obwodów tego systemu wykorzystywane s¹wyjœciowe, cyfrowe sygna³y RGB (lub YUV) z uk³aduprocesora VIPER. Intensywnoœæ œwiecenia poszczególnychtorów RGB w systemie AmbiLight zale¿najest od aktualnej i czêœciowo przysz³ej treœciobrazu (i oczywiœcie od natê¿enia oœwietlenia w otoczeniuodbiornika). Uk³ad MOP (Matrix OutputProcesor) lub EPLD (Eresable Programmable LogicDevice) odpowiedzialny za wytwarzanie sygna-³ów steruj¹cych do systemu AmbiLight montowanyjest wiêc w tor sygna³ów RGB pomiêdzy wyjœcieprocesora VIPER, a wejœcie uk³adów LVDS. Uk³adMOP odpowiedzialny jest równie¿ za kilka dodatkowychprocesów obróbki sygna³ów RGB, m.in.blue strech i green strech. Schemat blokowy konfiguracjidla sygna³ów wyjœciowych RGB z uk³ademMOP pokazano na rys. 8. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze48 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polskiS³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.24Zebra³ i opracowa³ W³adys³aw WójtowiczWFW = windows for workgroups – oprogramowanie siecioweWh = watt-hour – watogodzinaWL = wavelength – d³ugoœæ faliWm = wattmeter – watomierzWOM = write optional memory – dodatkowa pamiêæ zapisywalnaWORM = write once, read many – jednokrotny zapis, wielokrotnyodczyt; pamiêæ optyczna z jednorazowymzapisemWORM drive = napêd dysku optycznego typu WORMWOSAC = worldwide synchronizing of atomic clocks – œwiatowasynchronizacja zegarów atomowychWP = word processing – obróbka tekstu (komputerowa)WPM = word per minute – s³owo na minutêWPS = word per second – s³owo na sekundêWs = watt second – watosekundaWSI = wafer scale integration – p³ytkowy stopieñ scaleniaWT = wireless telegraphy – telegrafia bezprzewodowaWV = wave – fala= working voltage – napiêcie pracyWVL = wavelength – d³ugoœæ faliWW = wirewound resistor – rezystor drutowy= wire wrap – po³¹czenie owijaneWWW = world wide web – sieæ WWW; pajêczyna ogólnoœwiatowa,sieæ ogólnoœwiatowa; sieæ komputerowaXX = reactance – reaktancja, opór bierny= X-ray tube – lampa rentgenowskaXA = auxiliary amplifier – wzmacniacz pomocniczyXAMP = horizontal amplifier – wzmacniacz odchylania poziomegoXC = exchange – centrala (telefoniczna)XCVR = transceiver – nadajnik-odbiornikXDCR = transducer – przetwornikXDSS Surround = Extreme Dynamic Sound System – systemkorekty dŸwiêku w sprzêcie audio firmy LG zapewniaj¹cywzmocnienie niskich i wysokich tonów, a w po³¹czeniuz efektem surround daj¹cy wra¿enie dynamiki ienergii brzmieniaXFER = transfer – przeniesienie= transfer gate – bramka przejœciowa, bramka transmisyjnaXFMR = transformer – transformatorXHV = extreme high vacuum – skrajnie wysoka pró¿niaX IN = oscillator input – wejœcie oscylatoraXISTOR = transistor – tranzystorXMIT = transmitter – nadajnikXMSN = transmission – transmisjaXMTG = transmitting – nadawanieXMTR = transmitter – nadajnikXO = crystal oscillator – oscylator kwarcowyXOR = exlusive OR – LUB wykluczaj¹ceXOT = execute – wykonajX OUT = oscillator output – wyjœcie oscylatoraX-rays = Roentgen rays – promieniowanie rentgenowskie,promienie XX-Ray Protection = uk³ad (sygna³) ochrony przed wzrostemnapiêcia anodowego kineskopu (pe³ni¹cy funkcjêochrony przed wrostem promieniowania X)xref = cross reference – odsy³aczXPRM = X-ray projection – rentgenowski mikroskop projekcyjnyXSTR = transistor – tranzystorXT, XTAL = crystal – kryszta³ (kwarcu)XTLO = crystal oscillator – oscylator kwarcowyXUV = extreme ultraviolet – nadfiolet, ultrafioletX-Y recorder – rejestrator wspó³rzêdnych x-yYY = luminance – luminancja, sygna³ luminancjiYellow Book – ¯ó³ta Ksiêga specyfikacja standardu CD-ROMopracowana na podstawie Czerwonej KsiêgiY/C = luminance/chrominance – sygna³ luminancji/chrominancjiYNR = luminance noise reduction – redukcja szumu w sygnaleluminancjiYOUT = luminance out – wyjœcie sygna³u luminancjiYTP = white contents of the test pictures – bia³a treœæ obrazutestowegoYUV – model koloru, w którym Y oznacza informacje dotycz¹cejaskrawoœci, a U oraz V dotycz¹ce barwy koloru;zapis YUV 4 : 2 : 2 informuje nas o liczbie bitów,która opisuje dany komponent koloru.ZZ = impedance – impedancja= load impedance – impedancja obci¹¿eniaZA = zero and add – wyzeruj i dodajZD = Zener diode – dioda Zenera= zero defect – bezdefektowy, bezbrakowyZENC = zoom encoder – enkoder zoomZF = IF amplifier – wzmacniacz p.cz.z.f. = zero frequency – czêstotliwoœæ zerowaZM = impedance meter – miernik impedancjiZNR = zinc oxide non-linear resistance – nieliniowy opornikz tlenku cynkuZoom – funkcja umo¿liwiaj¹ca skadrowanie sceny przed jejsfilmowaniem lub powiêkszenie filmowanego/odtwarzanegoobrazuZ Voltage = Zener voltage – napiêcie Zenera, napiêcie przebiciaZV PC = zoomed video PC card socket – gniazdo kart ZV PC}SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia ®>RYMIRYMI< Innowacje Elektronicze62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plSprzeda¿ nieoryginalnych pilotów Grundig tzw. zamiennikównarusza prawa Grundig Intermedia GmbH i dlategofirma Armepol wycofuje nieoryginalne piloty Grundigze swojej oferty i przeprasza firmê Grundig za naruszeniejej praw. Armepol Micha³ Maciejewski, 60-753Poznañ, ul.Che³moñskiego 4.Sprzeda¿ nieoryginalnych pilotów Grundig tzw. zamiennikównarusza prawa Grundig Intermedia GmbH i dlategofirma Elektronik wycofuje nieoryginalne piloty Grundigze swojej oferty i przeprasza firmê Grundig za naruszeniejej praw. ELEKTRONIK Roman Maciejewski, 60-753 Poznañ, ul.Che³moñskiego 4.Chcia³bym przeprosiæ spó³kê Grundig Intermedia GmbHz siedzib¹ w Beuthener Strasse 41 D-90471 Nuernbergza sprzeda¿ pilotów identycznych w formie graficznej,narusza to prawo firmy Grundig, jednoczeœnie oœwiadczam¿e piloty zosta³y wycofane ze sprzeda¿y. Za naruszenieprawa bardzo przepraszam. Elektroland JakubWróblewski, Ziemiêcin 9, 05-620 B³êdów.Zasady prenumeraty wydawnictw „SE”I. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewembankowym lub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)„Zrozumieæ LCD i plazmê” (IVkwarta³) 35 z³III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058)344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl.Informacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych idodatkowych us³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.pl.Pomoc przy organizacji serwisu RTV. Szkolenia w zakresietechnologii LCD, plazma.Gdañsk, tel 058 306 45 25.Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.OSCYLOSKOP serwisowy HAMEG 2 × 20MHz sprzedam. Tel. 0660-128-539.www.piloty.pl50 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

SERWIS ELEKTRONIKI8/2008 Sierpieñ 2008 NR 150Od RedakcjiNa rynku wyœwietlaczy nowinka goni nowinkê, wiod¹cy producenciprzeœcigaj¹ siê w prezentowaniu swoich najnowszychopracowañ. Najnowoczeœniejsze technologie stosowane s¹ ju¿ nietylko w tym najbardziej popularnym sprzêcie takim jak, telewizoryczy monitory, ale tak¿e w urz¹dzeniach przeznaczonych na rynekedukacyjny i biznesowy. Oto firma Sony jako pierwsza wprowadzi³anajnowsz¹ technologiê nieorganicznych paneli ciek³okrystalicznychw projektorach klasy podstawowej. W tych wielofunkcyjnychurz¹dzeniach zastosowano najnowoczeœniejsz¹ technologiêBrightEraJ 3-LCD.Technologia BrightEraJ 3-LCD oferuje znakomit¹ jakoœæ obrazui du¿¹ jasnoœæ. Dodatkowo dziêki zastosowaniu nieorganicznejciek³okrystalicznej warstwy wyrównawczej zosta³ zapewnionyd³u¿szy czas u¿ytkowania panelu i wiêksza stabilnoœæ barwna.Zaprezentowane projektory z serii E zosta³y skonstruowanetak, aby ich konfiguracja by³a szybka i prosta. Dziêki zastosowaniuw konstrukcji odchylenia na poziomie 8°, nie jest koniecznepodnoszenie projektora, a niewielka odleg³oœæ projekcji pozwalazastosowaæ urz¹dzenia w niewielkich pomieszczeniach. Automatycznakorekcja pionowych zniekszta³ceñ trapezowych, a tak¿etechnologie “Quick Start” i ”Off&Go” pozwalaj¹ oszczêdziæ czasu¿ytkownika.Projektory VPL-EW5/EX50/EX5 charakteryzuj¹ siê jasnoœci¹2500 lumenów (EX50) i 2000 lumenów (EW5/EX5) oraz wspó³czynnikiemkontrastu 900:1 (EX50/EX5) i 700:1 (EW5). Modelflagowy VPL-EW5 wyposa¿ony jest w wejœcie HDMI, dziêki czemumo¿liwe jest stosowanie go w systemach HD. Charakteryzujesiê poborem mocy poni¿ej 3 W w trybie standby, najni¿szym wswojej klasie. Modele z serii E s¹ te¿ wyposa¿one w dodatkoweinterfejsy takie jak, drugie wejœcie RGB do pod³¹czenia dodatkowegokomputera (VPL-EX50) lub RS232C do sterowania zewnêtrznymiurz¹dzeniami (VPL-EX5/EX50/EW5).Wk³adka schematowa do numeru 8/2008:OTVC Philips chassis TF1.1E AA – 4 × A2,Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 8/2008:OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.1 z 4 – ark. 1-4)– 8 × A2,OTVC Philips chassis A02E AA (cz.3 z 4 – ark.5, 6) – 4 × A2,OTVC Sony chassis LE-4A (cz.1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis pracy zasilacza OTV LCD SamsungLCD23VFAX– cz.2 - ost. ............................................. 4Przetwornica g³ówna .................................................... 4Przetwornica napiêcia +5.4V ....................................... 4Zasilacz napiêcia +13V ................................................ 6Obwody zabezpieczeñ oraz sposób w³¹czaniawy³¹czaniaodbiornika .................................................. 7Odpowiadamy na pytania Czytelników ....................... 7Skróty klawiaturowe stosowane w systemieoperacyjnym Windows oraz w programieMicrosoft Word ............................................................ 8Porady serwisowe..................................................... 10- odbiorniki telewizyjne .......................................... 10- magnetowidy ....................................................... 18- odbiorniki satelitarne ........................................... 21- audio .................................................................... 23Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – cz.2 .............................................. 25Programator VP-280B firmy Weilei........................... 29Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.2) ...................... 32Odpowiadamy na listy Czytelników .......................... 40Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat CruiserDSR301CI firmy AMT ............................................... 41Projektory tylne 46PP9105 i 55PP9105 firmyPhilips z chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacjizbie¿noœci ................................................................. 46Zasada dzia³ania projekcji tylnej ................................ 46Tor koñcowy sygna³ów RGB ...................................... 47Tor regulacji zbie¿noœci .............................................. 48Opis procedury regulacji zbie¿noœci .......................... 48Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXOpis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAX– cz.2 - ost.Karol Œwierc4. Przetwornica g³ównaZasilaczem g³ównym nazwaliœmy przetwornicê dostarczaj¹c¹napiêcie +24V. Taki pogl¹d uzasadnia fakt, i¿ ten stopieñprzetwarzania przenosi ca³¹ energiê zasilacza (wszystkich przetwornicz wyj¹tkiem standby). Przetwornica ta jest klasyczn¹konfiguracj¹ flyback. Kluczem jest tranzystor polowy, jako sterownikwykorzystano uk³ad scalony firmy Samsung KA7552.Aplikacja sugeruje jakoby uk³ad pracowa³ w trybie pr¹dowymcurrent mode. Tak nie jest, sprzê¿enie sygna³u pr¹dowego klucza(ze Ÿród³a tranzystora Q802 do 3. nó¿ki sterownika) realizujeograniczenie pr¹dowe pulse-by-pulse. Uk³ad zabezpieczeniablokuje stopieñ wyjœciowy, gdy napiêcie wejœcia 3 przekroczypróg 0.24V. Filtr RC (o krótkiej sta³ej czasowej oko³o3µs) jest obligatoryjnym cz³onem, o którego celowoœci pisaliœmyju¿ na ³amach „Serwisu Elektroniki” omawiaj¹c inne podobnerozwi¹zania. Cech¹ charakterystyczn¹ sterownikaKA7552 jest brak klasycznego wzmacniacza b³êdu. Nie ujmujeto jego zastosowaniu, w wiêkszoœci aplikacji trzeba tenwzmacniacz omijaæ, co stanowi jedynie k³opot. Decyduj¹cymwzmacniaczem b³êdu w pêtli sprzê¿enia zwrotnego jest klasycznaju¿ w tym miejscu sterowana dioda Zenera KA431.Element ten ulokowany jest w czêœci izolowanej przetwornicy.Izolacja w torze sprzê¿enia zwrotnego jest tak¿e klasyczna,realizuje j¹ transoptor. Charakterystyka (pr¹dowo-napiêciowa)transoptora nie jest obojêtna dla wielkoœci wzmocnieniaw pêtli sprzê¿enia zwrotnego. Mimo braku wzmacniaczab³êdu w uk³adzie sterownika, sprzê¿enie transoptora z wejœciemFB (Feed Back) wykazuje wzmocnienie. Wzmocnienie wykazujebowiem charakterystyka wyjœciowa tranzystora bipolarnegoobci¹¿ona znaczn¹ impedancj¹ dynamiczn¹. W omawianymuk³adzie zastosowano wiêc redukcjê tego wzmocnienia,rezystor równoleg³y do obwodu kolektor-emiter (R800) zmniejszaimpedancjê widzian¹ z wejœcia 2 uk³adu scalonego. Charakterystykatego wejœcia widziana jest jako Ÿród³o pr¹dowe owydajnoœci 800µA (pr¹d wyp³ywa z wyprowadzenia FB). Równolegledo rezystora R800 widzimy cz³on RC, to ju¿ kszta³towaniecharakterystyki dynamicznej. Wtr¹cono tu „zero” plus„biegun”, jednak dominuj¹ce elementy maj¹ce zapewniæ stabilnoœæpêtli stabilizacji znajduj¹ siê w lokalnej pêtli elementuKA431 (R828, C819, C836). Bêd¹c przy dynamice pêtli sprzê-¿enia zwrotnego warto zwróciæ uwagê, sk¹d pobierany jest sygna³,w którym miejscu napiêcie wyjœciowe jest kontrolowane.Odbywa siê to na kondensatorze wyjœciowym, czy wobectego warto na ten punkt zwracaæ uwagê? Otó¿, niepokoj¹cajest obecnoœæ cewki L802. Zwykle filtr wyjœciowy omija siê,upraszczaj¹c charakterystykê toru przetwarzania energii. Uspokajawartoœæ L802 = 5µH. Jako æwiczenie warto przeliczyæczêstotliwoœæ podwójnego bieguna. Choæ wnosi on niebezpieczneprzesuniêcie fazy, odbywa siê to wystarczaj¹co daleko(na skali czêstotliwoœci) powy¿ej tzw. punktu „cross-over”(przeciêcia charakterystyki z osi¹ jednoœci). Zostawmy ju¿dynamikê uk³adu. KA7552 potrafi z powodzeniem bezpoœredniosterowaæ bramk¹ wysokonapiêciowego tranzystora MOS-FET. Jego wyjœcie wykonane jest jako stopieñ „totem-pole” omo¿liwoœciach pr¹dowych 1.5A w obu kierunkach. Cz³on rezystor-diodamiêdzy wyjœciem drivera a bramk¹ tranzystoraMOSFET jest tak¿e cz³onem obligatoryjnym, optymalizuj¹cymproces prze³¹czania pojemnoœci z³¹cza. Elementy R-C-Dw obwodzie drenu tranzystora Q802 s¹ tak¿e obligatoryjnymcz³onem snubber, o celowoœci którego w przetwornicy konfiguracjiflyback pisaliœmy na ³amach „Serwisu Elektroniki” wielokrotnie.Zasada regulacji omawianego uk³adu to PWM. Tokluczowy cz³on uk³adu sterownika KA7552. Modulator PWMpracuje w oparciu o przebieg pi³ozêbny wytwarzany na zewnêtrznymkondensatorze podwieszonym do wyprowadzenia7. O czêstotliwoœci tego przebiegu decyduje obok kondensatoraC810 rezystor R816 (na n.1). Oscylator wytwarza pi³ê oamplitudzie oko³o 2.2V (miêdzy poziomami 0.9 i 3.1V, typowo).Przebieg ten jest komparowany bezpoœrednio z napiêciemsprzê¿enia zwrotnego. Dla 0.75V PWM jest bliski 0, dla 2.3V(typowo) jest maksymalny (to wartoœæ 70%).Do omówienia pozosta³o jeszcze tylko wyprowadzenie zasilaniai wyprowadzenie CS. Zasilanie uk³adu sterownika IC802pochodzi z zasilacza standby. W obwodzie zasilania sterownikaprzetwornicy g³ównej odbywa siê w³¹czanie-wy³¹czanie ca-³ego zasilacza (a wiêc i odbiornika). Opis tego fragmentu przeniesionodo punktu 7. W obwodzie wyprowadzenia CS zrealizowanodwie funkcje. Podwieszony tu kondensator ³adowanyjest wewnêtrznym Ÿród³em pr¹dowym o wydajnoœci 10µA. Nakondensatorze 0.1µF otrzymujemy wiêc zbocze 0.1V/ms. Wfazie startu ono kontroluje wspó³czynnik wype³nienia kluczowaniaPWM. Jest to wiêc wolny start. Dopiero gdy potencja³wejœcia CS przekroczy napiêcie FB, kontrolê nad prac¹ uk³aduprzejmuje pêtla sprzê¿enia zwrotnego. Drug¹ funkcj¹ na wejœciuCS jest wy³¹czenie uk³adu w reakcji na zabezpieczenie. Tuzbiega siê sygna³ wykonawczy zabezpieczeñ nadnapiêciowychca³ego zasilacza (opis w punkcie 7). Wy³¹czenie przetwornicy,w uwidoczniony na schemacie sposób umo¿liwia wewnêtrznykomparator z napiêciem odniesienia 7V. Gdy próg ten zostanieprzekroczony, uk³ad wstrzymuje kluczowanie.Na rysunku 4.1 pokazano strukturê wewnêtrzn¹ sterownikaKA7552 (zaczerpniêt¹ z materia³ów katalogowych) wraz znajwa¿niejszymi elementami aplikacji w zasilaczu odbiornikaSamsung LCD23VFAX).5. Przetwornica napiêcia +5.4VJak powiedziano we wstêpie, to przetwornica konfiguracjibuck. W celach gromadzenia energii wykorzystuje prost¹ indukcyjnoœæ,cewkê L804 o indukcyjnoœci 14µH. Kluczem jesttranzystor MOSFET z kana³em typu N. Drugim kluczem jestdioda D808 przejmuj¹ca pr¹d na³adowanej cewki L804 w fazachwy³¹czenia klucza-tranzystora. Z danych zamieszczonychna schemacie nie wynika jednoznacznie czy uk³ad pracuje wwarunkach przewodnoœci ci¹g³ej, czy nieci¹g³ej (pr¹du w indukcyjnoœci).Warunek ten mo¿e ulegaæ zmianie, zale¿y nietylko od czêstotliwoœci kluczowania i wartoœci cewki L804,ale tak¿e od obci¹¿enia zasilacza. Warunki pracy tranzystora-4 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXON/OFFQS801Zasilaniez przetwornicystandby 18VD2PROTPC802390pF0.1µF8 70.56÷0.42V CS10k1CT RT10µAOSC6Vcc+400V z PFCT801D807+24VPC801FB+-+-7VIC803UVLOBIAS(4V)4.3k2.8VOFF3.6V2.4V1.9V+---PWMOUTPUT5D80522RQ8020.24V+-+ -O.C.PRSQ0.2RKA75522 FB IS(+) GND341k0.1µFR800PC801Rys.4.1. Aplikacja uk³adu scalonego KA7552w zasilaczu OTVC Samsung LCD23VFAXklucza Q803 s¹ tradycyjnie wzglêdnie ³agodne, jak przysta³ona konfiguracjê buck. Mimo to, warunkom tym warto siê tuuwa¿niej przyjrzeæ. O ile prostszy by³by uk³ad gdyby zastosowanotranzystor MOSFET typu P. Sterowanie kluczem by³obynieporównywalnie ³atwiejsze. Wyprowadzenie Ÿród³a tranzystoraMOSFET nale¿a³oby podwiesiæ na wejœciu, czyli na sta-³ym potencjale. Bramkê mo¿na by po³¹czyæ z wyjœciem driverawprost (poprzez rezystor). Stanem aktywnym (steruj¹cym)by³by stan niski co by³oby tak¿e korzystne dla drivera z wyjœciemtypu otwarty kolektor. Tak by by³o, gdyby zastosowanotranzystor MOSFET typu P jako Q803. Ale tak nie jest. Miêdzywyjœciem drivera a bramk¹ klucza poœredniczy skomplikowanyuk³ad z³o¿ony ze wzmacniacza IC805, „transformatorka”impulsowego i uk³adu przesuniêcia poziomów, w którymelementem aktywnym jest tranzystor Q805. Czy skórkawarta za wyprawkê? Faktycznie, drogo zap³acono za mo¿liwoœæwykorzystania tranzystora MOSFET typu N. Zapewnenie dlatego, ¿e jest on nieco tañszy od komplementarnego odpowiednika.Zapewne dlatego, i¿ tranzystory polowe z kana-³em N maj¹ lepszy parametr “RDS-ON”. TranzystorSTP55NF06 ma tê rezystancjê na poziomie 23 miliomów! Parametrten decyduje o sprawnoœci przetwarzania energii i jednoczeœnieo iloœci energii wydzielanej w kluczu. Sterowaniejest jednak skomplikowane. Do napiêcia wejœciowego trzebaby³o pod³¹czyæ dren tranzystora, a jego bramkê trzeba sterowaæpotencja³em przekraczaj¹cym poziom napiêcia wejœciowego.Gdyby w uk³adzie (po stronie wtórnej) by³o do dyspozycjinapiêcie wy¿sze od +24V, mo¿na by problem obwodusterowania bramk¹ klucza za³atwiæ wzglêdnie prosto. Analizuj¹czastosowane rozwi¹zanie trudno oprzeæ siê myœli, i¿ mo¿ewarto by³oby stworzyæ takie napiêcie tylko i wy³¹cznie dla tegocelu. Skoro konstruktor nie poszed³ t¹ drog¹, pozostaje opcjaktór¹ widzimy na schemacie. Jako ¿e Ÿród³o sterowania bramk¹tranzystora Q803 jest p³ywaj¹ce (Ÿród³o tranzystora nie ma ustalonegopotencja³u wzglêdem masy, biega miêdzy -1V a +24V)zastosowano transformator impulsowy. Jako driver uzwojeniapierwotnego zastosowano IR4428, zaœ w obwodzie uzwojeniawtórnego widzimy z³o¿ony uk³ad maj¹cy na celu poprawnesterowanie bramk¹ w obu stanach ON/OFF, a szczególniesprawne prze³¹czanie tranzystora miêdzy tymi stanami. Dotychczasowyopis bie¿¹cego punktu naœwietla³ problem „dlaczegotak, a nie inaczej” (choæ zawsze mo¿na inaczej), ma³ozaœ opisywa³ istniej¹cy uk³ad. Zatem teraz przechodzimy doczêœci zasadniczej opisu obwodu drivera klucza przetwornicybuck napiêcia 5.4V.5.1 Opis kontroleraW omawianej w tym punkcie przetwornicy buck wykorzystanouk³ad scalony TL494. To popularny uk³ad scalony znanyze starszego typu zasilaczy komputerowych, po bli¿szy opisodsy³amy do artyku³u opublikowanego na ³amach „SerwisuElektroniki” nr 7, 8 i 9/2003. Tutaj jego aplikacja nie jest typowa.Szczególn¹ cech¹ jego konstrukcji jest dwufazowe sterowaniewyjœciem, co predysponuje go do zastosowañ w przetwornicachtypu “push-pull”. Tutaj cecha ta jest nie wykorzystana,dwufazowe sterowanie jest zablokowane, dwa tranzystorywyjœciowe pracuj¹ równolegle. Kluczowym podzespo-³em uk³adu jest modulator PWM, pracuj¹cy w oparciu o pi³ozêbnyprzebieg oscylatora, którego czêstotliwoœæ wyznaczaj¹elementy RC podwieszone na nó¿kach 5 i 6. Drug¹ cech¹ szcze-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 5

Opis pracy zasilacza OTV LCD Samsung LCD23VFAXgóln¹ uk³adu scalonego TL494 s¹ dwa wzmacniacze b³êdu.Decyduj¹cym jest wzmacniacz operacyjny o wyprowadzeniach1,2. O wartoœci napiêcia wyjœciowego decyduj¹ rezystory R839,R840 oraz potencja³ podany na wejœcie odwracaj¹ce wzmacniaczaoperacyjnego WO1. To potencja³ referencyjnego Ÿród³abandgap, zapêtlony z wyjœcia n.14 uk³adu scalonego (onominalnej wartoœci 5V). W torze owego „zapêtlenia” jest jednakcz³on inercyjny RC (R838-C825, iloczyn = 5ms). Realizujeon miêkki start przetwornicy. Na wejœciu 4 (dead time)zrealizowano ograniczenie wspó³czynnika PWM, co ustala podwieszonytam dzielnik rezystancyjny. Dynamika pêtli sprzê-¿enia zwrotnego przetwornicy zdominowana jest przez lokaln¹pêtlê w obrêbie wzmacniacza b³êdu. Warto sprawdziæ, czy globalnapêtla feedbacku jest pêtl¹ sprzê¿enia ujemnego. Nale¿yuwzglêdniæ doœæ sporo czynników: polaryzacjê wzmacniaczab³êdu (pêtla sprzê¿enia zwrotnego zamyka siê na wejœciu nieodwracaj¹cym),konfiguracjê pracy modulatora PWM (aktywnyczas zbocza pi³ozêbnego wyznacza nieaktywny stan wyjœæ).Nale¿y tak¿e uwzglêdniæ odwrócenie fazy drivera pracuj¹cegow uk³adzie wspólnego emitera, odwrócenie sygna³u wewzmacniaczu IR4428, tryb pracy transformatora DT801 (forward)wraz z kierunkiem uzwojeñ, a tak¿e negacjê sygna³uwykonawczego w samym tranzystorze kluczuj¹cym Q803.Stopieñ wyjœciowy skonfigurowany jest jako wyjœcie ze wspólnymemiterem (uk³ad scalony TL494 cechuje znaczna elastycznoœæpod tym wzglêdem). Co wiêcej, w uk³adzie wspólnegoemitera pracuj¹ dwa tranzystory równolegle. Taki uk³ad niepotrafi³by bezpoœrednio sterowaæ „transformatorkiem pracuj¹cymw trybie forward. Dlatego zastosowano wzmacniacz wpostaci uk³adu IC805.5.2 Budowa drivera tranzystora kluczuj¹cegoPierwszym stopniem poœrednicz¹cym (patrz¹c od wyjœciauk³adu kontrolera TL494) jest uk³ad scalony IR4428. To ciekawyuk³ad, jednak dla naszego celu wystarczy spostrze¿enie,i¿ to wzmacniacz z wyjœciem przeciwsobnym o niskiej impedancjiwyjœciowej i wysokiej wejœciowej. Dodatkowo uk³adten realizuje negacjê sygna³u, co jest istotne w analizie kierunkusprzê¿enia zwrotnego. Wyjœcie IC805 niemal bezpoœredniosteruje transformatorem DT801. W obwodzie tym zastosowanoniewielki rezystor i pojemnoœæ C828. Zastosowanie kondensatorajest skutecznym (i akceptowalnym w tym miejscu)sposobem eliminacji sk³adowej sta³ej w obwodzie pierwotnymtransformatora. Ten zabieg jest istotny, transformator impulsowyzawsze stanowi cz³on ró¿niczkuj¹cy w torze sygna³u.Sk³adowej sta³ej wiêc i tak nie przeniesie, natomiast mog³abyona nasyciæ rdzeñ wydatnie zmniejszaj¹c indukcyjnoœæ elementu.Zawsze elementem który „ucierpi” w takich warunkach jesttranzystor kluczuj¹cy który prawdopodobnie ulegnie uszkodzeniu.Przek³adnia transformatora nie jest tu bardzo istotna,nale¿y siê spodziewaæ, ¿e jest ona bliska jednoœci. Transformatorten pracuje w trybie forward, co oznacza, ¿e rdzeñ niegromadzi energii. Musi jej jednak przenieœæ wystarczaj¹c¹ iloœædla sprawnego prze³adowywania pojemnoœci bramki tranzystorapolowego. Nie jest to warunek trudny do spe³nienia, wielkoœærdzenia, jak i parametry uzwojeñ (iloœæ zwojów i gruboœædrutu) sprawiaj¹, i¿ jest to niewielkich rozmiarów transformatorimpulsowy. Mimo to, jest to jeden z bardziej k³opotliwychelementów w omawianym uk³adzie. Mo¿na by teraz snuæ rozwa¿ania,czy zastosowanie transformatora jest tu konieczne.Znane s¹ inne rozwi¹zania uk³adowe pozwalaj¹ce sterowaætranzystorem sygna³em spoza dostêpnego zakresu napiêæ. Skupimysiê jednak na tym „co jest” i jak to dzia³a. Napiêcie uzwojeniawtórnego DT801 doprowadzone jest do bramki Q803przez doœæ skomplikowany obwód. Zauwa¿my, ¿e podobniejak uzwojenie pierwotne, wtórne jest tak¿e sprzê¿one z reszt¹pojemnoœciowo. Kondensator C829 blokuje sk³adow¹ sta³¹(pr¹du nie napiêcia). Taki uk³ad, w przeciwieñstwie do „czystegouzwojenia” mo¿e wykazywaæ sk³adow¹ sta³¹ napiêciana wyjœciu. Jednak tu nie o to chodzi. Celem jest demagnetyzacjardzenia, zabieg który sprawia, ¿e punkt pracy (na charakterystycerdzenia) przesuwa siê po krzywej histerezy wycentrowanejwzglêdem pocz¹tku uk³adu wspó³rzêdnych B-H.Fakt ten tak¿e pozwala na zastosowanie mo¿liwie ma³ego „nienadmiarowego” rdzenia. Przyjrzyjmy siê, jak jest zbilansowany³adunek kondensatora C829 w obu taktach pracy, w³¹czeniai wy³¹czenia klucza przetwornicy Q803. W fazie w³¹czeniado bramki tranzystora MOSFET nale¿y doprowadziæ potencja³dodatni. •ród³em jest uzwojenie wtórne DT801 o napiêciudodatnim skierowanym do wyprowadzenia zaznaczonegona schemacie kropk¹. Obwód zostaje zamkniêty przezelementy R845, D814, C829. Pr¹d jest niewielki, tranzystorMOSFET przedstawia (dla tego obwodu) sob¹ jedynie pojemnoœæz³¹cza bramka-Ÿród³o. Udar pr¹dowy ograniczony jest niewielk¹rezystancj¹ rezystora R845. W „miêdzyczasie” kondensatorC829 otrzyma³ niewielki ³adunek o kierunku zgodnym zkierunkiem pr¹du w fazie w³¹czenia tranzystora Q803. Pracaobwodu w fazie wy³¹czenia klucza przetwornicy jest bardziejskomplikowana. Kierunek napiêcia na uzwojeniu wtórnymDT801 ulega obróceniu. £adunek (napiêcie) kondensatoraC829 pomaga lub przeszkadza w tym procesie, na etapie dotychczasowychrozwa¿añ nie jest jeszcze jasny bilans ³adunkuna tym kondensatorze. Mo¿e „przeszkadzaæ”, odejmowaæ siê,wypadkowe napiêcie Ÿród³a w tej fazie mo¿e byæ stosunkowoniskie. Tranzystor Q805 sterowny jest pr¹dowo. Obok napiêciaŸród³a, o pr¹dzie bazy decyduje rezystancja R844. Jednakco ciekawe, fazê wy³¹czania klucza trzeba rozpatrzyæ w dwóchetapach. Dopóki pojemnoœæ bramki tranzystora Q803 trzyma³adunek, jest on roz³adowywany obwodem kolektora tranzystoraQ805, który to tranzystor jest spolaryzowany w kierunkuprzewodzenia. Gdy zostanie przekroczona granica nasyceniatego tranzystora, przechodzi on do pracy inwersyjnej i pr¹dbazy p³ynie przez z³¹cze baza-kolektor.Powy¿szy opis choæ pobie¿ny, daje obraz, i¿ praca tegoobwodu nie jest banalna. Projekt musi byæ dopracowany wnajmniejszych szczegó³ach, aby tranzystor MOSFET by³ poprawniesterowany. Wszystkie te problemy by³yby nieaktualne,gdyby zdecydowano siê na klucz w postaci tranzystora polowegoz kana³em typu P.6. Zasilacz napiêcia +13VUk³ad scalony LM2576 to scalona przetwornica rodzinyzwanej Simple Switcher. Wymaga raptem kilku elementów zewnêtrznych:cewki indukcyjnej, diody kluczuj¹cej i dzielnikarezystorów (o ile wymagamy napiêcia innego ani¿eli ustalaj¹je wewnêtrzne elementy sprzê¿enia zwrotnego). Uk³ad znanyjest serwisantom sprzêtu komputerowego, bywa stosowany nap³ytach g³ównych jako sprawna przetwornica obni¿aj¹ca napiêcieczerpane z zasilacza. Uk³ad ten wykonany jest w obu-6 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

dowie o 5 wyprowadzeniach i z regu³y pracuje bez radiatora.Z uwagi na prost¹ aplikacjê, mo¿na by pomin¹æ jego opis traktuj¹cgo jako trywialny. Nie jest to jednak uk³ad trywialny ipoœwiêcimy mu parê uwag. Wed³ug powy¿szej zasady post¹pimyz obwodem stabilizatora napiêcia +9V. Wprawdzie uk³adscalony LM317 tak¿e nie jest uk³adem trywialnym, jednak tostabilizator liniowy. Mimo finezyjnie rozwi¹zanej pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego, moc na elemencie regulacyjnymjest nieuchronnie równa iloczynowi pr¹du i „zbijanego” napiêcia.Czytelników zainteresowanych sposobem pracy tegooryginalnego stabilizatora odsy³amy do artyku³u „Co ciekawegokryje stabilizator LM317?”, który wkrótce zostanie opublikowanyna ³amach „SE”.Uk³ad scalony LM2576 zawiera klucz w postaci tranzystorabipolarnego, który umo¿liwia uzyskanie pr¹du wyjœciowegona poziomie 3A. „Regulowana wersja” umo¿liwia uzyskanienapiêcia wyjœciowego w granicach od 1.23V do 37V. Napiêcie1.23V to stabilne i skompensowane referencyjne Ÿród³onapiêcia odniesienia typu band-gap. Uk³ad ma wbudowanyoscylator o sta³ej czêstotliwoœci 52kHz. Mimo niewielkiej liczbywyprowadzeñ wygospodarowano wejœcie ON/OFF, pozwalaj¹cena wygodne w³¹czanie/wy³¹czanie przetwornicy stanemlogicznym TTL (w stanie shutdown uk³ad pobiera jedynie 50µApr¹du). Uk³ad zawiera tak¿e zabezpieczenie nadpr¹dowe reaguj¹cew ka¿dym cyklu kluczowania (typu “cycle-by-cycle”)oraz zabezpieczenie termiczne. Pêtla sprzê¿enia zwrotnego jestwewnêtrznie skompensowana, ¿adne dodatkowe elementykompensacji czêstotliwoœciowej nie s¹ wymagane. Mimo bogatejstruktury wewnêtrznej, uk³ad przetwornicy o kilku elementachzewnêtrznych pod³¹czonych do raptem kilku nó¿ekuk³adu scalonego, nie budzi respektu. Zwracamy uwagê, i¿ podejœcietakie mo¿e siê sromotnie „zemœciæ”, tak¿e w serwisie.Nale¿y bezwzglêdnie przestrzegaæ zasad masy jednopunktowej.Na nó¿ce 3 powinny zbiegaæ siê wyprowadzenia diodykluczuj¹cej oraz kondensatora wyjœciowego. Kondensator wejœciowynale¿y ³¹czyæ na krótkich wyprowadzeniach bezpoœredniodo nó¿ek uk³adu scalonego. Starannie powinna byæ prowadzonaœcie¿ka (i elementy) obwodu ujemnego sprzê¿eniazwrotnego. Reasumuj¹c i zak³adaj¹c, i¿ obwód p³yty drukowanejjest wykonany zgodnie z tymi zasadami, w serwisie niejest tolerowane, najkrócej mówi¹c „niechlujstwo monta¿owe”.7. Obwody zabezpieczeñ oraz sposób w³¹czania-wy³¹czaniaodbiornikaW omawianym zasilaczu w oryginalny sposób wykonanoza³¹czanie-wy³¹czanie zasilacza (odbiornika). Sygna³ logicznyON/OFF pochodzi z mikrokontrolera i przekazany jest nastronê gor¹c¹ transoptorem PC802. Obwód tranzystora tegotransoptora steruje kluczem w postaci tranzystora QS803. Toon w³¹cza zasilanie sterownika przetwornicy g³ównej i PFC.Zasilanie to pochodzi z przetwornicy standby. Miedzy kluczemQS803 a obwodami VCC uk³adów scalonych KA7552 i L6561poœredniczy prosty stabilizator wykonany na tranzystorzeQS801 i diodzie Zenera ZD801. W zwi¹zku ze sposobem zasilania„rozruch” poszczególnych przetwornic jest nastêpuj¹cy.Jako pierwsza startuje przetwornica standby, startuje na zasilaniubez korekcji wspó³czynnika mocy. W³¹czenie obwoduON/OFF uruchamia przetwornicê PFC i g³ówn¹. Obwód PFCz zasady startuje wolniej, dlatego napiêcie zasilania dwóch kolejnychprzetwornic zostaje podniesione (z 300V do 400V),gdy ju¿ pracuj¹. Gdy pojawi siê napiêcie +24V, uruchomionezostaj¹ zasilacze +13V i +5.4V, a tak¿e stabilizator liniowy+9V. Spoœród tych dwóch stopni przetwarzania energii pierwszepojawia siê napiêcie +13V. To Ÿród³o zasila sterownik uk³adubuck wykonanego na uk³adzie scalonym TL494, zatem tenstartuje jako ostatni. W razie awarii, jedn¹ z najwa¿niejszychinformacji obok procesu startu jest praca obwodów zabezpieczeñ.Obwód ten (co nieczêsto ma miejsce) jest tu stosunkowoprosty i przejrzysty. Kontrolowane s¹ napiêcia +24V, +13V i+5.4V. Odpowiednie marginesy ustalaj¹ diody Zenera ZD802,ZD803 i ZD804. Diody D811, D812 i D813 realizuj¹ sumêlogiczn¹ (funkcjê “lub”). Zbiorczy sygna³ przekazany jest nastronê gor¹c¹ transoptorem PC802. Obwód wykonawczy unieruchamiaprzetwornice g³ówn¹ w sposób omówiony w punkcie4. Pewne wersje zasilacza (oznaczone na schemacie jakoVF) maj¹ dobudowany uk³ad z tranzystorem QP801. Obwódten uaktywnia siê w czasie wy³¹czania urz¹dzenia (lecz nie dotrybu standby, a podczas wy³¹czania z sieci). Gdy opada napiêciewejœciowe, sterownik przetwornicy zostanie zablokowany,co jest korzystne, aby uk³ad nie podejmowa³ prób stabilizacji,gdy ju¿ za chwilê i tak nie bêdzie móg³ sprostaæ temuzadaniu. }

Odpowiadamy na pytania CzytelnikówJak jest ró¿nica pomiêdzy obiektywem typuzoom a obiektywem szerokok¹tnym w aparatach cyfrowych?W praktyce obiektyw 50 mm traktuje siê jako obiektywnormalny, poniewa¿ odpowiada on k¹towi widzenia ludzkichoczu (46°). Obiektywy z ogniskow¹ poni¿ej 50 mm nale¿¹ dorodziny obiektywów szerokok¹tnych, powy¿ej 50 mm mówisiê o teleobiektywach albo obiektywach typu zoom.Obiektywy szerokok¹tne i teleobiektywy z powodu k¹tawidzenia maj¹ specjalne cechy, w wyniku których zdjêcie mo¿estraciæ lub zyskaæ pewne efekty.Obiektywy o ogniskowej 35mm nie s¹ traktowana jeszczejako „prawdziwie” szerokok¹tne, lecz bardziej jako alternatywneobiektywy standardowe. Sens wykorzystywania obiektywuszerokok¹tnego nie le¿y tylko w tym, aby wiêcej pokazaæna zdjêciu przy tej samej odleg³oœci od obiektu, lecz przedewszystkim w mo¿liwoœci przedstawienia przestrzeni.Wœród teleobiektywów rozró¿nia siê zoom optyczny i cyfrowy.Zoom optyczny powiêksza fotografowany obiekt zgodniez mo¿liwoœciami zastosowanej elektroniki pracuj¹cej wed³ugalgorytmu powiêkszaj¹cego œrodek obrazu trac¹c na rozdzielczoœciobrazu, a tym samym jakoœci zdjêcia.W zoomie optycznym inaczej ni¿ przy zoomie cyfrowymchodzi o prawdziwe powiêkszenie (zbli¿enie) za pomoc¹ uk³aduoptycznego bez uszczerbku jakoœci obrazu. }SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 7

Skróty klawiaturoweSkróty klawiaturowe stosowane w systemie operacyjnymWindows oraz w programie Microsoft WordSkróty klawiaturowe przez co rozumie siê naciœniêcie kombinacjidwóch lub trzech klawiszy s¹ alternatywnym w stosunkudo myszy narzêdziem pracy z komputerem. Za pomoc¹ skrótówklawiaturowych mo¿na, w zale¿noœci od aplikacji wykonywaædu¿¹ iloœæ operacji bez odrywania r¹k od klawiatury iklikania mysz¹. W okreœlonych zastosowaniach korzystanieze skrótów mo¿e u³atwiaæ korzystanie z komputera, a tak¿eskracaæ czas pracy. Przy okazji objaœniono równie¿ dzia³anieklawiszy funkcyjnych.Skróty klawiaturowe systemu operacyjnegoWindowsF1 - wyœwietl pomoc systemu WindowsF2 - zmieñ nazwê zaznaczonego elementuF3 - wyszukaj plik lub folderF4 - wyœwietl listê paska adresu w oknie “Mój komputer”lub w programie “Eksplorator Windows”F5 - odœwie¿ aktywne oknoF6 - przechodzenie miêdzy kolejnymi elementami oknalub pulpituF10 - uaktywnij pasek menu aktywnego programuShift + F10 - wyœwietl menu skrótów zaznaczonego elementuAlt + F4 - zamknij aktywny element lub aktywny programCtrl + F4 - zamknij aktywny dokument w programach, któreumo¿liwiaj¹ równoczesne otwarcie wielu dokumentówCtrl + A - zaznacz wszystkoCtrl + C - kopiujCtrl + V - wklejCtrl + X - wytnijCtrl + Z - cofniêcie ostatnio wykonanej operacjiCtrl + EscBackspace- wyœwietl menu “Start”- wyœwietl folder znajduj¹cy siê o jeden poziomwy¿ej w folderze “Mój komputer” lub w programie“Eksplorator Windows”Delete - usuniêcie do koszaEsc - anuluj bie¿¹ce zadanieShift + Delete - trwa³e usuniêcie zaznaczonego elementu bezumieszczania go w koszu - otwórz menu z prawej strony lub podmenu - otwórz menu z lewej strony lub zamknij podmenuShift + dowolny klawisz strza³ki - zaznaczenie kilku elementóww oknie lub na pulpicieAlt + Enter - wyœwietl w³aœciwoœci zaznaczonego elementuAlt + Spacja - wyœwietl menu systemowe aktywnego oknaAlt + Tab - prze³¹czanie miêdzy otwartymi elementamiAlt+Esc - przechodzenie miêdzy kolejnymi elementamiw kolejnoœci, w jakiej by³y otwieraneAlt + podkreœlona litera w nazwie menu - wyœwietl odpowiedniemenuPodkreœlona litera w nazwie polecenia w otwartym menu -wykonaj odpowiednie polecenieCTRL + przeci¹ganie elementu - skopiowanie zaznaczonegoelementuCtrl + Shift + przeci¹ganie elementu - utworzenie skrótu dozaznaczonego elementuShift podczas wk³adania dysku CD do stacji CD-ROM -zapobiegnij automatycznemu odtwarzaniu p³yty CDSkróty dostêpne z klawiatury “Microsoft NaturalKeyboard” zawieraj¹cej logo systemu WindowsWindowsWindows + DWindows + EWindows + FWindows + RWindows + F1Windows + Break- wyœwietl menu “Start”- zminimalizuj lub przywróæ wszystkieokna- wyœwietl okno “Eksploratora Windows”- wyœwietl okno dialogowe “ZnajdŸ:Wszystkie pliki”- wyœwietl okno polecenia “Uruchom”- wyœwietl pomoc systemu Windows- wyœwietl okno dialogowe “W³aœciwoœci:System”Windows + Tab - cykliczne przechodzenie przez przyciski napasku zadañShift + Windows + M - cofnij zminimalizowanie wszystkichokienCtrl + Windows + F - wyœwietl okno dialogowe “ZnajdŸ: Komputer”Skróty klawiaturowe w programie MicrosoftWordAlt + Ctrl + . (kropka) - wielokropekAlt + Ctrl + F1 - uruchamia aplikacjê Microsoft: informacjeo systemieBackspace - usuwa literê z lewej strony kursoraDelete - usuwa literê z prawej strony kursoraEnd- przesuniêcie kursora na koniec linijkiHome - przesuniêcie kursora na pocz¹tek linijkiPage down - przeskok na kolejn¹ stronê / nastêpny akapitPage up - przeskok na poprzedni¹ stronê / wczeœniejszyakapitF1- pomocF5- znajdŸ, zamieñ, przejdŸ doF7- sprawdzanie pisowni (ca³ego dokumentu)F8- zaznaczania postêpuj¹ce tekstuF10- uaktywnienie menuF12- zapisz jako- przesuniêcie kursora o jeden znak w lewo- przesuniêcie kursora o jeden znak w prawo- przesuniêcie kursora o jeden wiersz w dó³- przesuniêcie kursora o jeden wiersz w górêCtrl + - przesuniêcie kursora o jeden wyraz w lewoCtrl + Ctrl + - przesuniêcie kursora o jeden wyraz w prawo- przesuniêcie kursora o jeden akapit (a dok³adniedo miejsca kolejnego u¿ycia przy-8 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Skróty klawiaturowecisku Enter) w dó³Ctrl + - przesuniêcie kursora o jeden akapit w górêCtrl + [ - zmniejsza rozmiar czcionki o jeden punktCtrl + ] - zwiêksza rozmiar czcionki o jeden punktCtrl + < - zmniejsza rozmiar czcionki w zaznaczonymobszarze (na kolejny zaprogramowany)Ctrl + > - zwiêksza rozmiar czcionki w zaznaczonymobszarze (na kolejny zaprogramowany)Ctrl + = - utwórz indeks dolnyCtrl + 0 (zero) - dodaj pusty wiersz poprzedzaj¹cy tekstCtrl + 1 - pojedynczy odstêpCtrl + 2 - podwójny odstêpCtrl + 5 - pó³tora odstêpuCtrl + a - zaznacza pisany tekst w ca³oœciCtrl + b - pogrubienieCtrl + c - kopiuje wybrany tekstCtrl + d - wywo³anie polecenia: czcionkaCtrl + e - wypoœrodkuj akapitCtrl + f - znajdŸCtrl + g - przejdŸ doCtrl + h - zamieñCtrl + i - pochylenieCtrl + j - wyjustuj akapitCtrl + k - autoformatowanieCtrl + l - wyrównaj do lewejCtrl + m - wciêcie z lewejCtrl + n - nowy dokumentCtrl + o - otwórzCtrl + p - drukujCtrl + r - wyrównaj do prawejCtrl + s - zapisywanie powtórne dokumentuCtrl + t - utwórz / zwiêksz wysuniêcieCtrl + u - pojedyncze podkreœlenieCtrl + v - wkleja tekst w miejscu kursoraCtrl + w - zamknij plikCtrl + x - wycina wybrany tekstCtrl + y - powtarza ostatni¹ czynnoœæCtrl + z - odwo³uje ostatnio wykonan¹ operacjêCtrl + F2 - podgl¹dCtrl + F4 - zamknij plikCtrl + F6 - przejœcie do nastêpnego otwartego plikuCtrl + F7 - zmieñ po³o¿enie aktywnego oknaCtrl + F8 - zmieñ rozmiar aktywnego oknaCtrl + F12 - otwórzCtrl + Backspace - usuniêcie wyrazu z lewej strony kursoraCtrl + Delete - usuniêcie wyrazu z prawej strony kursoraCtrl + End - przesuniêcie kursora na koniec dokumentuCtrl + Enter - wstawia znak podzia³u stronyCtrl + Home - przesuniêcie kursora na pocz¹tek dokumentuCtrl + Shift + = - utwórz indeks górnyCtrl + Shift + a - zmienia wielkoœæ liter (na ma³e lub du¿e)zaznaczonego tekstuCtrl + Shift + d - podwójne podkreœlenieCtrl + Shift + f - zmienia typ czcionkiCtrl + Shift + k - zmienia wielkoœæ liter (na ma³e lub du¿e)zaznaczonego tekstuCtrl + Shift + l - zastosuj wyliczanieCtrl + Shift + m - usuniêcie wciêcia z lewejCtrl + Shift + n - stosuje styl standardowyCtrl + Shift + o - pokazuje konspekt dokumentuCtrl + Shift + p - zmienia rozmiar czcionkiCtrl + Shift + q - zmienia czcionkê na symbolCtrl + Shift + t - zmniejsz wysuniêcieCtrl + Shift + w - pojedyncze podkreœlenie tylko znakówCtrl + Shift + End - zaznaczenie tekstu od wiersza, w którymznajduje siê kursor, ³¹cznie z tymwierszem, do koñca tekstuCtrl + Shift + Home - zaznaczenie tekstu od wiersza, w którymznajduje siê kursor, ³¹cznie z tymwierszem, do pocz¹tku tekstuCtrl + Shift + spacja - nie rozdziela wyrazówLewy Alt - uaktywnienie menuLewy Alt + - (myœlnik) - wywo³aj menu sterowaniaLewy Alt + c - pomocLewy Alt + e - edycjaLewy Alt + f - formatLewy Alt + n - narzêdziaLewy Alt + o - oknoLewy Alt + p - plik lub podkreœlenie (przy rozwiniêciu np.“Menu” - “Format” - “Czcionka”)Lewy Alt + s - wstawLewy Alt + t - tabelaLewy Alt + w - widokLewy Alt + F4 - zamkniêcie programuLewy Alt + F7 - sprawdzanie pisowniLewy Alt + F8 - makraLewy Alt + F11 - Microsoft Visual BasicLewy Alt + Home - przeskok do pierwszej komórki w danymwierszuLewy Alt + End - przeskok do ostatniej komórki w danymwierszuLewy Alt + Page down - przeskok do ostatniej komórki wdanej kolumnieLewy Alt + Page up- przeskok do pierwszej komórki w danejkolumnieLewy Alt + Shift + d - wstawia pole daty (aby uzyskaæ obecn¹datê, nale¿y na polu daty klikn¹æ prawymprzyciskiem myszy, a nastêpnie wybraæpolecenie: prze³¹cz kody pól)Lewy Alt + Shift + n - zmienia widok edycji na normalnyLewy Alt + Shift + p - wstawia pole numeruLewy Alt + Shift + t- wstawia pole godzinyPrawy Alt + i - podgl¹dPrawy Alt + j - przypisPrawy Alt + r - ®Prawy Alt + t - Prawy Alt + u - • (symbol jednostki monetarnej euro)Shift + End - zaznaczenie tekstu od pozycji kursora dokoñca wierszShift + Home - zaznaczenie tekstu od pozycji kursora dopocz¹tku wierszaShift + F1 - co to jest?Shift + F3 - zmienia wielkoœæ liter (na ma³e lub du¿e)zaznaczonego tekstuShift + F7 - Tezaurus, znajdowanie synonimu dla zaznaczonegos³owaShift + F10 - uaktywnia siê okno z poleceniami: wytnij,kopiuj, wklej, czcionka, akapit, wypunktowaniei numerowanie, rysuj tabelêShift + strza³ki - zaznaczanie tekstu }SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 9

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Jerzy Pora, Jacek Skulski, Mateusz Malinowski, Edward Bitner,Ryszard Strzêpek, Henryk Demski, Rajmund WiœniewskiOdbiorniki telewizyjneSamsung CK3351X chassis P68SCOdbiornik w³¹cza siê, jest wysokie napiêcie, grafika wystêpuje, ale ekran jestciemny i brak dŸwiêku.W tym przypadku, podejrzenie pad³o na uk³ad scalonyTDA8362. Istotnie, po wymianie tego uk³adu odbiornik zacz¹³normalnie pracowaæ.J.Z.Funai TV-2000A MK6/7Odbiornik nie w³¹cza siê.Bezpoœredni¹ przyczyn¹ braku oznak pracy zasilacza by³ozwarcie diody zabezpieczaj¹cej D245 - R2M. Wymieniaj¹cuszkodzon¹ diodê sprawdzono oczywiœcie stan kondensatorówC515 - 330µF/25V oraz C516 - 220µF/6.3V. Ich pojemnoœciby³y zaskakuj¹co ma³e – obydwie poni¿ej 50%. Uznano,¿e przyczyn¹ zwiêkszonego napiêcia by³o ww. kondensatory,wiêc po wymianie wszystkich uszkodzonych elementów w³¹czonotelewizor. Odbiornik zacz¹³ normalnie pracowaæ, sprawdzononapiêcie g³ówne, które mia³o prawid³ow¹ wartoœæ 115V.Niestety po up³ywie oko³o 20 minut sytuacja powtórzy³a siê –dioda D245 zosta³a ponownie uszkodzona. Wobec powy¿szegowytypowano do wymiany najczêœciej uszkadzaj¹cy siê wtym odbiorniku tranzystor Q504 - 2SB698. Tranzystor ten prawienigdy nie wykazuje uszkodzeñ przy „teœcie diodowym”na zwyk³ym mierniku uniwersalnym, zw³aszcza w stanie zimnym.O krytycznych warunkach jego pracy œwiadczy sama p³ytabazowa – miejsce to jest zawsze mocno przegrzane i bardzoczêsto trzeba zastêpowaæ odpadaj¹ce œcie¿ki cienkimi kabelkami.Tak by³o i w tym przypadku. Wymiana tranzystora Q504przynios³a w koñcu oczekiwane rezultaty, bo po ca³ym dniunieprzerwanej pracy odbiornik pracowa³ prawid³owo. J.Z.4Metz 6394 CARAT-SF 100Hz chassis 693GPo w³¹czeniu odbiornika zapalaj¹ siê jedynie niektóre segmenty wyœwietlacza,ale poza tym brak jakiejkolwiek reakcji – odbiornik uszkodzony po zalaniu wod¹.Pierwsz¹ czynnoœci¹ by³o sprawdzenie dzia³ania procesorag³ównego IC3201 - SAB80C32 na module sterowania. Wtym celu sprawdzono napiêcia na 10 i 11 nó¿ce (szyna I 2 C ) –wynosi³y one: 350mV na SDA i 1.2V na SCL. W celu wyeliminowaniawp³ywu innych uk³adów na magistralê I 2 C rozlutowanotylko te po³¹czenia, które ³¹czy³y modu³ sterowania zp³yt¹ g³ówn¹. Okaza³o siê, ¿e panel sterowania „o¿y³”, bo zacz¹³reagowaæ na pilota – mo¿na by³o np. zmieniaæ programy.Najprostsz¹ metod¹ wykrycia uszkodzonych modu³ów by³o ichwyci¹ganie z gniazd na p³ycie bazowej. Okaza³o siê, ¿e zosta-³y uszkodzone dwa uk³ady scalone: IC902 - TDA8443B namodule EK-Mod (EK0018) oraz IC4700 - TEA6415C na modulegniazd EURO EA-Mod (EA 0015). Po wlutowaniu nowychuk³adów, przywróceniu po³¹czenia wczeœniej rozlutowanychprzewodów od szyny I 2 C i uruchomieniu telewizora us³yszanojedynie silne „strza³y” z trafopowielacza. Nastêpnym krokiemby³a jego wymiana (oryginalne oznaczenie 1182.1317).Z braku orygina³u, zast¹piono go nieco dro¿szym HR 6621.Nastêpne w³¹czenie telewizora „zaskutkowa³o” chwilowymw³¹czeniem wysokiego napiêcia ju¿ bez dodatkowych efektówdŸwiêkowych, ale po kilku sekundach odbiornik powróci³do stanu czuwania, a z podstawki kineskopu wydobywa³a siêsmu¿ka dymu. Oprócz podstawki kineskopu do wymiany zakwalifikowa³siê jeszcze tranzystor Tr561 - BC558 (równie¿na p³ytce kineskopu). Po tej doœæ ¿mudnej naprawie telewizorw³¹czono dla pewnoœci na kilka godzin, ale w tym czasie niestwierdzono ju¿ ¿adnych nieprawid³owoœci.J.Z.Daewoo DTP-28G8GBS chassis CP-885F/WP-895FObraz „pompuje” w zale¿noœci od treœci obrazu (jasnoœci).Odbiornik przysporzy³ niema³o k³opotu, bo nie pomaga³y¿adne rutynowe zabiegi takie, jak wymiana elektrolitów, czynawet podmiana samego uk³adu I801 - STR-F6654. Wszystkoto pomaga³o jakby na chwilê, ale po d³u¿szym czasie uszkodzeniepowraca³o. Dopiero wymiana rezystora R804 - 0.22R/2W, którego rezystancja wzros³a kilkakrotnie, zmieni³a ca³kowiciepracê odbiornika.Przy okazji warto dodaæ, ¿e doœæ czêst¹ usterk¹ w tym chassisjest uszkodzenie rezystora R855 - 3.3M/0.25W. Objawiasiê to sporymi k³opotami z uruchomieniem odbiornika lub ca³kowitymbrakiem startu.Schemat tego chassis zosta³ opublikowany w dodatkowejwk³adce schematowej do „SE” 5/2004.J.Z.Crown 28B3 chassis 11.1Zniekszta³cenia poduszkowe (O-W).Poniewa¿ odbiornik pracowa³ ju¿ wiele lat naprawê rozpoczêtood sprawdzenia przetwornicy i faktycznie wytwarza³aza du¿e napiêcia. Jak to czêsto bywa przyczyn¹ s¹ zu¿yte kondensatoryelektrolityczne i w tym przypadku by³y to: C410(1µF/63V) i C407 (100µF/16V). Po wymianie na nowe napiêciaby³y prawid³owe (+B 145V regulowane potencjometremmonta¿owym P401 - 1.5k). W uk³adzie korekcji pracuje kilkaelementów, w tym przypadku zasz³a koniecznoœæ wymianyuk³adu scalonego IC101 (TDA8145) i na tym naprawa zosta³azakoñczona.Uwaga: Przy naprawie mo¿na korzystaæ ze schematu opublikowanegow „Dodatkowej Wk³adce” do „Serwisu Elektroniki”nr 1/2007.J.P.Sharp SV2153SCNBrak obrazu.Po w³¹czeniu do stanu pracy ekran jest ciemny, wysokienapiêcie jest, a po zwiêkszeniu napiêcia US2 widaæ niebiesk¹poœwiatê. Naprawê rozpoczêto od pomiarów napiêæ sta³ych wzasilaczu i stwierdzono brak napiêcia na katodzie diody D67010 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisowe(powinno wynosiæ oko³o +9V). Przyczyn¹ by³a przerwa rezystorabezpiecznikowego R670 (3.3?/0.5W) i to by³o jedyneuszkodzenie odbiornika.Informacje serwisowe.Zasilacz wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D302 = +19.1V (+20.8V), D632 = +14.8V (+15.6V),D670 = +9.2V (+11.1V) i D732 = +112.0V (+118.9V). Napiêciaw nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Napiêcia sta³e na z³¹czu BB w stanie pracy: n.1 = +9.2V,n.2 = NC, n.3 = +15.6V i n.4 = 0V (masa).Trafopowielacz T602 wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêciana katodach diod: D603 = +17.3V, D619 = +15.3V i na D733= +16V. J.P.GoldStar CKT4742 chassis PC91ANie dzia³a.Mo¿na tylko odbiornik w³¹czyæ klawiszem do sieci i towszystko. Nie mo¿na pilotem, ani klawiatur¹ lokaln¹ w³¹czyædo stanu pracy, mimo i¿ napiêcia zasilaj¹ce procesor IC701 s¹prawid³owe. Ostatecznoœci¹ jest wymiana procesora (mo¿e byædobry), natomiast sprawdzono niektóre elementy w jego otoczeniu.„Na pierwszy ogieñ” z uwagi na najczêstsze uszkodzeniaposz³y kondensatory elektrolityczne i jako pierwszysprawdzono C714 (47µF/16V) do³¹czony do n.27 SAA1293-02. By³ on prawie bez pojemnoœci i po wstawieniu nowego,telewizor reagowa³ na rozkazy z pilota i klawiatury lokalnej.Ciekawostk¹ jest to, ¿e wartoœæ napiêcia sta³ego na n.27 bardzonieznacznie siê zmienia³a o 0.03V (normalnie wynosi+5.04V) i filtrowa³ on zasadniczo nieznaczne przebiegi zmiennejakie nak³ada³yby siê na napiêcie ST5+.J.P.Philips 21PV330/58 chassis DELTA2000Nie dzia³a.Po w³¹czeniu klawiszem do sieci s³ychaæ tylko „cykanie”przetwornicy i nie œwieci dioda LED. Pomiary napiêæ sta³ychwykaza³y ich bardzo niskie wartoœci (+B np. oko³o +40V).Wymieniono kondensator elektrolityczny 2323 (22µF/100V),który mia³ zani¿on¹ pojemnoœæ, ale to nic nie zmieni³o. Dalszepomiary wykaza³y zwart¹ diodê 6391 (BYW98) i po wstawieniunowej, odbiornik zacz¹³ poprawnie pracowaæ, co te¿ zakoñczy³ojego naprawê.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: 6350 = +94.3V (+19.7V), 6391 = +8.2V (+10.9V),6340 = +21.3V (+3.4V) i 6342 = +14.9V (+1.9V). Napiêcia wnawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: 6532 = +192.2V, 6537 = +45.7V i 6538 = +14.9V.Na n.10 trafopowielacza napiêcie sta³e zale¿y od jaskrawoœcioraz kontrastu i zawiera siê w granicach od +9V do +13V(+16.8V – dla ciemnego ekranu).J.P.Grundig ST70-705 NIC/TEXT chassisCUC2030NZmienia siê ostroœæ.Zmiany ostroœci nastêpuj¹ w ró¿nych odstêpach czasu iwymagaj¹ regulacji potencjometrem ostroœci umieszczonymna p³ytce kineskopu. Faktycznie jest to zespó³ dwóch potencjometrów:jeden do regulacji ostroœci, a drugi napiêcia siatkidrugiej (US2) na schemacie oznaczony jako CONTROL UNIT.Zdecydowano siê na wymianê tego zespo³u. Zmiany ostroœciust¹pi³y i na tym naprawê zakoñczono.J.P.Philips 21PT5457/58 chassis L01.2E AAWy³¹cza siê po kilku sekundach.Po w³¹czeniu odbiornika klawiszem sieciowym zapala siêdioda LED, pojawia siê obraz na kilka sekund i odbiornik siêwy³¹cza. Ponownie mo¿na za³¹czyæ pilotem, ale na innym kanalei wtedy odbiornik pracuje oko³o 1 minuty zanim ponowniewy³¹czy siê (zanika sterowanie linii). Obraz jest z³ej jakoœci,tj. wystêpuj¹ rozb³yski czerwone lub niebieskie, a chwilamijest obraz zaszumiony. Tak samo zachowuje siê odbiornikprzy podaniu sygna³u na gniazda EURO. Fonia w ka¿dym przypadkujest normalna. W czasie kilkusekundowej pracy postaranosiê zmierzyæ sta³e napiêcia wytwarzane przez przetwornicêoraz trafopowielacz i okaza³y siê poprawne. W tej sytuacjiznalezienie uszkodzenia okaza³o siê dosyæ trudne i przyst¹pionodo pomiarów napiêæ na pó³przewodnikach w stopniuodchylania i zlokalizowano uszkodzony element jakim okaza³siê tranzystor 7406 (BC857B), który mia³ zwarcie kolektora zbaz¹ (napiêcia sta³e na nim: emiter +12.6V, baza +5.6V i kolektor+5.6V). Co dziwne po wylutowaniu uszkodzonego tranzystoraw³¹czono odbiornik i okaza³o siê, ¿e bez tego tranzystorapracuje poprawnie. Wstawiono nowy tranzystor i napiêciana nim s¹ nastêpuj¹ce: emiter +12.5V, baza +12.6V i kolektor+5.2V. Prawdopodobnie tranzystor pracuje w jakimœuk³adzie zabezpieczenia, ale w dostêpnej literaturze nie znaleziononic na ten temat, na dodatek w tym egzemplarzu s¹ pewnezmiany, np. brak tranzystora 7405, a opisy dotycz¹ chassisL01.1E AA ró¿ni¹cego siê w tym fragmencie od chassis L01.1AA. Na koniec korzystaj¹c z fabrycznego trybu serwisowego(DSM) wykasowano kod b³êdów.Jasny ekran, powroty, brak treœci wizyjnej.Uszkodzenie nale¿y do typu ³atwych w lokalizacji. Brakby³o napiêcia zasilaj¹cego wzmacniacze wideo (na schemacieoznaczone jako VideoSupply) otrzymywanego na katodzie6409 (+177V). Wymiana rezystora 3416 (3R9), który mia³ przerwêspowodowa³a pojawienie siê napiêcia VideoSupply i naprawazosta³a zakoñczona.Informacje serwisowe.Zasilacz wytwarza nastêpuj¹ce sta³e napiêcia mierzone:1. na katodach diod: 6560, 6561 = +92.5V (+95V), 6562 =+12.3V (+6.3V),2. na wyprowadzeniach uk³adu 7560 (L78L33ACZ): n.1 =+12.V (+6.3V) i n.3 = +3.27V (+3.27V),3. na wyprowadzeniach uk³adu 7515 (TCET1103): n.1 = +9.3V(+5.6V), n.2 = +8.2V (+4.8V), n.3* = +1.3V (+0.2V), n.4*= +15.6B (+9.5V).Napiêcia sta³e szyny I 2 C mierzone na nó¿kach pamiêci 7602(24C08): n.5(SDA) = +3.9V (+2.8V), n.6 (SCL) = +3.9V(+2.8V).Uwagi:1. Napiêcia oznaczone * dotycz¹ pomiarów wzglêdem "masygor¹cej".SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 11

Porady serwisowe2. Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia sta³e mierzonena katodach diod: 6402 = +12.6V, 6409 = +176.9V, 6423= +96.6V, 6413 = +21.1V, 6410 = +8.6V, anodzie diody 6405= -13.2V i na n.8 FBT = +4.2V (dla œredniego poziomu jaskrawoœcii kontrastu), +10.1V (dla ciemnego ekranu).Korzystaj¹c z trybu serwisowego u¿ytkownika (CSM) dokonanoodczytu opcji (kineskop LGPHILIPS A51EFR135X12):216 247 065 056 240 054 000.Uwaga: Przy naprawach mo¿na korzystaæ z informacji serwisowychdla chassis L01.1 zawartych w „Serwisach Elektroniki”:nr 7/2004 - str.51, nr 2/2006 - str.44 i nr 4/2006 -str.56.J.P.Philips 21PT166C/58P chassis AA5ABNie pracuje.W tym przypadku elementami uszkodzonymi, okaza³y siê:transformator wysokiego napiêcia 5445 i tranzystor 7445 -BU1508DX. Zlokalizowano te¿ zwarty kondensator 2450 -680nF/250V.J.S.Unimor M652TSO SIESTA3APo w³¹czeniu na ekranie obserwujemy, czerwon¹ planszê (wprowadŸ kod).Po wprowadzeniu kodu odbiornik pracuje, jednak po zmianiekana³u znowu na ekranie pojawia siê czerwona planszaprosz¹ca o wprowadzenie kodu zabezpieczaj¹cego, jednak foniajest. W tym przypadku czêsto pomaga, wprowadzenie odbiornikaw stan serwisowy, po czym wy³¹czenie go. Jeœli tonie skutkuje nale¿y wymieniæ uk³ad pamiêci EEPROM i powtórniego zaprogramowaæ.J.S.Beko 14EK3 chassis 12.7Spalony bezpiecznik sieciowy F601, odbiornik nie pracuje.W tym przypadku elementem uszkodzonym okaza³ siêzwarty kondensator C602- 100nF.J.S.Skytronic TV1445Odstraja siê od zaprogramowanych stacji.W tym przypadku nale¿y spróbowaæ regulowaæ cewk¹ L103– obrót rdzeniem o 1 do 4 obrotów przewa¿nie pomaga.J.S.Unimor M645TS SIESTA2Za ma³a amplituda ramki (obraz p³ywa).W tym przypadku elementem wadliwym okaza³ siê kondensatorC610 - 47µ/250V.J.S.Lexus XT5656SZniekszta³cenia dŸwiêku w lewym kanale.W opisywanym przypadku za ten stan odpowiedzialny,okaza³ siê kondensator CV06 - 220µ/25V.J.S.Panasonic TX-28MD3C chassis Euro2MOdchylanie pionowe jest uszkodzone.Bardzo czêsto zdarza siê, ¿e brak odchylania pionowegolub nieprawid³owe dzia³anie tych uk³adów (za ma³a wysokoœæobrazu lub zawijanie obrazu) nie jest wynikiem uszkodzeniawzmacniacza koñcowego IC451 - TDA8175 lecz uszkodzeniadiody D456. Dlatego w ka¿dym przypadku uszkodzenia odchylaniapionowego powinna zostaæ sprawdzona tak¿e diodaD456 - MA2160BLFS, a przy wymianie uk³adu IC451 równie¿nale¿y wymieniæ tê diodê.Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie wykonuje ¿adnych funkcji, stwierdzonouszkodzenie rezystora R507 - 3.3R. W wyniku znacznegozwiêkszenia rezystancji tego rezystora na tranzystorze steruj¹cymodchylaniem poziomym Q503 brakuje napiêcia sieciowego.Innych uszkodzonych czêœci nie znaleziono. Prawdopodobn¹przyczyn¹ tego uszkodzenia mog³y byæ „wyskoki”napiêcia z zasilacza, które mog³y siê pojawiæ w momentachw³¹czania i wy³¹czania odbiornika. Nale¿y wymontowaæuszkodzony opornik R507 i dodatkowo cewkê L502. W miejsceuszkodzonego rezystora R507 zamontowaæ rezystor o opornoœci68R, a w miejsce L502 za³o¿yæ zworê.Nie dzia³a, bezpiecznik sieciowy przepala siê.Po wymianie bezpiecznika odbiornik daje siê w³¹czyæ idzia³a bez zarzutu, jednak¿e po kolejnym w³¹czeniu bezpieczniksieciowy ponownie przepala siê. Prawdopodobnie bezpiecznikuszkadza siê w momencie w³¹czania, poniewa¿ pozystorw uk³adzie rozmagnesowywania ma niepewne kontakty. Nale¿ysprawdziæ a najlepiej wymieniæ pozystor i zadbaæ o staranneprzylutowanie jego wyprowadzeñ.Gwizd przy bardzo jasnych obrazach.Przy bardzo jasnych sekwencjach obrazu jest s³yszalny zgwizd o wysokiej czêstotliwoœci. Z powodu rozrzutu tolerancjitransformatora przetwornicy T801 - TLP8E1002, przy du-¿ych obci¹¿eniach powstaje gwizd. Wada ta zosta³a w trakcieprodukcji usuniêta poprzez zmodernizowanie transformatora.W przypadku du¿ej uci¹¿liwoœci gwizdu nale¿y wymieniætransformator przetwornicy T801 na taki ulepszony egzemplarz.Funkcja autodiagnozy.W przypadku, gdy po w³¹czeniu odbiornika: ustawia siêprogram 0 (VCR), regulacje kontrastu, jasnoœci, nasycenia koloruustawiaj¹ siê na maksimum, a poziom g³oœnoœci na minimum(ma to miejsce zw³aszcza po wymianie pamiêci EAROM)konieczne jest przeprowadzenie procedury autodiagnozy –“Self-Check”. W celu uruchomienia procedury Self-Checknale¿y wcisn¹æ przycisk [STATUS] na pilocie i w tym samymczasie na klawiaturze lokalnej przycisk [ G£OŒNOŒÆMINUS ].Obraz za ciemny, lekkie zmiany koloru.Szczególnie w zimnych porach roku i przy wy¿szej wilgotnoœciobraz mo¿e byæ za ciemny, chocia¿ regulacja jasnoœcijest ustawiona na maksimum. Mog¹ wyst¹piæ równie¿ nieznacznezmiany koloru.Py³ i kurz, który osadzi³ siê na p³ytce kineskopu (p³ytka Y)przy zwiêkszonej wilgotnoœci powoduje powstawanie przewodnoœcipomiêdzy wyprowadzeniami tranzystorów prowadz¹c doredukcji pr¹du kineskopu. Takie „przewodnoœci” mog¹ powstawaærównie¿ miêdzy œcie¿kami i punktami lutowniczymi daj¹cten sam efekt.Usuniêcie nieprawid³owoœci polega na:12 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisowe• wyczyszczeniu obu stron p³ytki kineskopu (Y) odpowiednimsprejem do czyszczenia (np. Kontakt WL),• wyczyszczeniu wyprowadzeñ kineskopu pêdzelkiem zwe³ny szklanej,• wylutowaniu i wyczyszczeniu wyprowadzeñ tranzystorówQ351, Q352, Q352, a nastêpnie zaizolowaniu dodatkowoka¿dej koñcówki silikonem. Po ponownym przylutowaniutranzystorów silikon powinien szczelnie otulaæ wyprowadzeniatranzystorów eliminuj¹c dostanie siê wilgoci.Zak³ócenia fonii.Oprócz dŸwiêku s³yszalne s¹ zak³ócenia w postaci szmerów.Uszkodzony uk³ad IC2101 - MSP3410BPPF7 – sta³ siêbardzo wra¿liwy termicznie. Wymiana uk³adu usunê³a zak³ócenia.M.M.Samsung CK5379T chassis S15ANie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Dioda standby œwieci. Wyjœciowe napiêcie +B pocz¹tkowowynosi ok. +67V, a nastêpnie roœnie do wartoœci nominalnej+129V. Mimo to odbiornik nie startuje. Na pierwszej nó¿-ce uk³adu scalonego IC802 - KA7630, napiêcie zasilania oscylujew granicach +8.6V (norma to +12.5V) i wystêpuj¹ niewielkieprzebiegi 50Hz (jakby delikatne próbkowanie). Nanó¿ce 6 pojawia siê prawid³owe napiêcie +1.6V przy ka¿dejpróbie w³¹czenia odbiornika i 0V przy wy³¹czeniu. Napiêciena nó¿ce 8 zdecydowanie poni¿ej +8V. Na nó¿ce 9 prawid³owe+5V. W tym przypadku powa¿nie straci³ pojemnoœæ orazsprawnoœæ, jedyny kondensator elektrolityczny C802 - 33µF/50V, pracuj¹cy po pierwotnej stronie zasilacza impulsowego.Z powodzeniem mo¿na wmontowaæ 47µF/50V. Bêdzie du¿od³u¿ej pracowaæ.Uwaga: W tych odbiornikach regulacja SCREEN dzia³a wbardzo w¹skim zakresie i mo¿e powodowaæ okresowe wyciemnianieobrazu przy niew³aœciwym ustawieniu. Schemattego chassis znajdziemy w dodatkowej wk³adce SE 2/2003.E.B.Sharp 70GS-64S chassis DA100Nie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Zasilacz impulsowy pracuje poprawnie. Po wys³aniu rozkazuz pilota nie startuje praktycznie ¿aden blok odbiornika.Czerwona dioda LED sygnalizuje powa¿ny b³¹d drugiej szyny.Œwieci sekundê. Przerwa trwa ok., trzech sekund. Taki stanmo¿e utrzymywaæ siê bardzo d³ugo. Jest to najbardziej rozbudowanyodbiornik jaki spotka³em w swojej praktyce. Posiadatyle zabezpieczeñ, ¿e nie sposób racjonalnie myœleæ i szukaæuszkodzenia. Ponadto zabezpieczenia powoduj¹ niezamierzoneuszkodzenia lawinowe. Opisywane uszkodzenie nale¿y dokategorii, trudne. Po wielu próbach w³¹czania i wy³¹czania,da³o siê zauwa¿yæ wystêpowanie krótkotrwa³ych przebiegówH na jednym z pierwszych tranzystorów steruj¹cych Q604. Wsumie jest ich wiêcej Q602, Q604 i Q605. Jeden z nich posiadafiltracjê zasilania za pomoc¹ kondensatora C607 - 330µF/10V. Kondensator ten straci³ swoje podstawowe parametry.Mo¿na zamontowaæ kondensator 470µF/50V. Po jego wymianieodbiornik startuje bez problemu.Nie pracuje korekcja EW (obraz za szeroki i wklês³y).Bardzo silnie grzeje siê dioda Zenera D516. Ona dos³owniesiê pali wraz z drukiem p³yty bazowej. Za taki stan rzeczyodpowiada kondensator elektrolityczny C528 - 10µF/50V. Pracujeon równolegle z opisywan¹ diod¹ i blokuje j¹ do masy.Du¿e znaczenie w osi¹ganiu temperatury tej diody posiadakondensator C610 - 33nF/850V. Ten pracuje w obwodzie diodowegodzielnika powrotów (w³aœciwie to modulatora EW).Posiada on tylko 15nF. Zwiêkszenie jego wartoœci o ok. 5nFjeszcze bardziej zmniejsza temperaturê diody D516. Odbiornikpracuje wówczas doœæ poprawnie, ale korekcja EW mo¿edzia³aæ w niepe³nym wymiarze.Obraz zwê¿a siê do cienkiej poziomej linii i jego wysokoœæ jest niestabilna.W tym przypadku uszkodzony jest uk³ad scalony IC501 -TDA7480OI. D³u¿sza praca odbiornika w takim stanie, zwyklepowoduje uszkodzenie tranzystora Q502 - 2SA928 (zamiennikBD140 – bez przeróbek) oraz przepalenie rezystorabezpiecznikowego R530 - 1R/0.5W zabezpieczaj¹cego ga³¹Ÿzasilania +25V. Nie jest znana rola tego tranzystora. Wydajesiê ¿e powinien zabezpieczaæ odbiornik przed opisywanymuszkodzeniem, ale nie wykluczone ¿e wspomaga stosunkowoma³ej mocy uk³ad IC501. Opisywany rezystor bezpiecznikowywidnieje na schemacie chassis DA100 (dodatkowa wk³adkado „SE” 9/2005).E.B.Trilux TAP2105T1 chassis PB0204Dziwne komunikaty na ekranie.Po w³¹czeniu w stan pracy fonia jest, ale ekran pozostajeciemny. Wszystkie bloki zasilania i odchylania pracuj¹ poprawnie.Podwy¿szenie napiêcia S2, powoduje tylko zaœwiecenieekranu z liniami powrotów. Klient twierdzi³ ¿e przed uszkodzeniem,pojawia³y siê czerwone komunikaty typu: SYS1, SYS2,funkcja strojenia, itp. Uszkodzenie tylko z pozoru trudne i mo¿enie zas³uguje na opis. Okaza³o siê ¿e od³¹czenie klawiatury lokalnejrozwi¹zuje problem. Uszkodzenie tkwi w niej samej inajprawdopodobniej zosta³o wywo³ane przez nieznany p³ynzaaplikowany przez nieostro¿nego u¿ytkownika. E.B.Sanyo C21EF63EXH-00 chassis A7APróbkowanie. Dioda standby nieregularnie pulsuje.Tranzystor koñcowy odchylania linii Q432 i jego aplikacjanie wykazuj¹ wady. Na sztucznym obci¹¿eniu napiêcie +Bwynosi zaledwie +60V, a zasilacz próbkuje z czêstotliwoœci¹ok. 15Hz. Dok³adniejsze pomiary wykazuj¹ nietypowe przebiegizmienne na C563 - 330µF/35V (mo¿na wstawiæ 470µF/50V). Kondensator ten pracuje po wtórnej stronie zasilaczaimpulsowego w ga³êzi B +24V i ca³kowicie straci³ pojemnoœæ.Schemat znajduje siê w wk³adce do „SE” 1/97. E.B.Daewoo 21A5T chassis CP375Nie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Uszkodzenie sprawia powa¿ne problemy. Po rozmontowaniuodbiornika usterka zwykle samoistnie zanika i to na d³ugo.Gdy pojawi siê sygnalizowana usterka, to z pomiarów mo¿ewynikaæ uszkodzenie uk³adu procesora wizji I501 - TDA8374(brak impulsów H na n.40, SC na n.41 jak i V na n.47 oraz 51)tym bardzie,j ¿e na jego n.37, pojawia siê prawid³owe napiêciezasilania +8V. Ponadto wszystkie inne napiêcia w pozosta³ychblokach odbiornika w normie. Niekiedy, po d³u¿szym odczeka-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 13

Porady serwisoweniu od momentu w³¹czenia do stanu pracy, pojawia siê „zaszumiony”dŸwiêk i niestabilny obraz. Wtedy nieznacznie zmieniaj¹siê wymiary rastra do zaniku œwiecenia ekranu w³¹cznie.Wówczas odbiornik sam przechodzi do stanu awaryjnego (lubczegoœ podobnego). Pamiêæ zosta³a podstawiona – bez efektów.Mikrokontroler steruj¹cy SDA5255-A035 (DW5255M6),równie¿ jest sprawny. Pojawia siê prawid³owa zmiana napiêciastandby na jego n.43 (ok. +5V dla trybu pracy i 0V dla trybustandby). Inne napiêcia w jego aplikacji tak¿e s¹ w normie. Naraty poprawiano wiêkszoœæ po³¹czeñ na p³ycie bazowej – bezskutku. Niekiedy wydawa³o siê, ¿e uszkodzenie zosta³o ju¿ usuniête,jednak po d³u¿szym czasie bezczynnoœci odbiornika, ka¿dapróba w³¹czenia w stan pracy koñczy siê jak w opisie wy¿ej. Pobardzo ¿mudnych poszukiwaniach, uwagê skierowano na modu³p³ytki kineskopu, a szczególnie na po³¹czenia uk³adów scalonychTDA6106Q. Tam wystêpowa³y absolutnie niewidoczneprzerwy i przez ga³¹Ÿ FB podawa³y sygna³ nieprawid³owoœci wcelu blokowania procesora wizji I501 (na jego n. 18). Dok³adneodœwie¿enie tych po³¹czeñ, koñczy naprawê z upragnionymskutkiem pozytywnym.Uwaga: Na n.1 uk³adu I802 TDA8138 wystêpuje napiêciesta³e ok. +10,3V oraz przebiegi zmienne podobne do H (ok.4V) i jest to prawid³owoœæ. E.B.SEG Premium chassis 11AK19 PRONie œwieci dioda standby.Bezpiecznik sieciowy sprawny. Jednak brak jest napiêcia+310V na g³ównym kondensatorze elektrolitycznym zasilacza.Przepalony jest rezystor nadpr¹dowy R817 - 2.2R/5W. Po jegowymianie, wystêpuje bardzo silne iskrzenie miêdzy elektrodamiw koñcowym tranzystorze wykonawczym zasilacza impulsowegoQ802 - 2SK2545. Oczyszczenie jego obudowy z napalonegotworzywa, skutkuje poprawn¹ prac¹ zasilacza i ca³egoodbiornika. Dziwne ¿e w tym przypadku tak potraktowanytranzystor Q802 ocala³. Przypuszczalnie opisywany przypadeknast¹pi³ po zalaniu odbiornika wod¹ przez nieostro¿negou¿ytkownika.E.B.Daewoo K20C5T chassis CP-005Obraz widoczny tylko w górnej czêœci ekranu.Uszkodzenie powsta³o po wy³¹czeniu i prawie natychmiastowymw³¹czeniu odbiornika (relacja klienta). Dodatkowo wœrodku ekranu wystêpuje jasna pozioma linia. W tym przypadkuuszkodzony jest uk³ad odchylania ramki I301 - TDA1771.Nie stwierdzono przyczyny jego uszkodzenia. E.B.Daewoo DTH -29U7K-100D chassis CP-830FNie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Pierwsze pomiary naprowadzaj¹ na zwart¹ diodê D407RGP15J (zamiennik BYV28/200 - 3.5A/200V), która pracujew aplikacji uk³adu scalonego IC301 - TDA8358J – ga³¹Ÿ zasilania+14V oraz zwarcie diody zabezpieczaj¹cej D367 - C33Vpracuj¹cej w tej samej ga³êzi zasilaj¹cej. Po ich wymianie odbiornikwchodzi w stan silnego przeci¹¿enia i dymi siê kondensatorelektrolityczny C315 - 47µF/100V oraz wymienionawczeœniej dioda D407. Kondensator C315 powa¿nie straci³ nasprawnoœci. Ca³kowity brak pojemnoœci wykaza³ tak¿e drugikondensator pracuj¹cy w aplikacji odchylania pionowego C305- 220µF/25V. Wymiana kondensatorów elektrolitycznych, niezmienia stanu rzeczy. Nale¿a³o jeszcze wymieniæ wykonawczyuk³ad scalony odchylania ramki TDA8358J. Przyczyna takrozleg³ego uszkodzenia, to przegrzanie odbiornika. Pracowa³w bardzo ciasnej mebloœciance, co nie zapewnia³o odpowiedniejwentylacji wnêtrza. Ponadto, nawet przy dobrej wentylacji,radiator tego uk³adu doœæ mocno siê grzeje, czemu dziwiæsiê nie mo¿na – w koñcu jest to odbiornik 100Hz, a uk³ad scalonyramki zasilany jest doœæ du¿ym napiêciem +45V. E.B.Daewoo DTV21-G2K chassis CP520Nie odbiera sygna³ów z wejœcia antenowego. Wejœcie AV sprawne.Po rozmontowaniu odbiornika da³o siê zauwa¿yæ ingerencjêniepowo³anej osoby, która uszkodzi³a fizycznie g³owicê zintegrowan¹PLL o symbolu UV1316/AI-4. G³owica nie nadawa-³a siê do naprawy. Po zamówieniu g³owicy, przysz³a UV1316/AI-2. Wydawa³oby siê, ¿e powinna pracowaæ. Nawet odbieraprogramy w I i III paœmie oraz wszystkie pasma kablowe. Niestetynie odbiera programów IV i V pasma. Menu instalacyjnedzia³a bez zarzutu. Strojenie na tym paœmie jak najbardziej wystêpuje,ale nie ma najmniejszych zarysów treœci obrazu. Z g³owic¹UV1316/AI-4, jest podobnie. Wniosek: MikrokontrolerTDA12021H1/N1DO1 nie widzi IV i V pasma w g³owicy. Pocz¹tkowopróba wejœcia w tryb serwisowy nie dawa³a ¿adnegopozytywnego skutku, a tylko tam mo¿na przestawiæ typ g³owicy.Metod¹ ¿mudnych prób i b³êdów tryb siê otworzy³. Po ustawieniukana³u 91 i sprowadzeniu paska ostroœci w menu podrêcznymobrazu na minimum, nale¿y szybko wyjœæ z tego menui przycisn¹æ kolejno na pilocie klawisze [R] - [G] - [ MENU ].Proces ten musimy wykonaæ w czasie du¿o poni¿ej 1 sekundy.Przed t¹ procedur¹ nale¿y pod³¹czyæ antenê i zaprogramowaæna kanale 91 dowolny program TV. Gdy tryb siê ju¿ otworzy,wybieramy przyciskami programów [+P], [-P] pozycjê“OPTION 1” i tam ustawiamy przyciskami si³y g³osu [+V],[-V] podœwietlenie kolejnych bajtów. Podœwietlony bajt zmieniamyprzyciskiem [OK] na 1 lub 0. W tym odbiorniku (dlachassis CP520) zmieniamy ustawienie tak, by sekwencja bajtóww OPTION 1 wygl¹da³a nastêpuj¹co: 0011 1100. Wychodzimyz trybu przyciskiem [ MENU ]. Zmienione opcje zapamiêtywanes¹ automatycznie. Do wywo³ania trybu u¿ywa³empilota zastêpczego o symbolu 554. Byæ mo¿e na oryginalnympilocie wejœcie w tryb jest bezproblemowe.E.B.Thomson 21MT22E chassis ICC17Nie mo¿na w³¹czyæ odbiornika w stan pracy.Po w³¹czeniu odbiornika dioda standby wysy³a dwa b³yskii nastêpnie szeœæ lub siedem b³ysków. To oznacza problemy zodchylaniem H. Stwierdzono w momencie w³¹czania krótkotrwa³¹obecnoœæ zdecydowanie du¿ych i ca³kowicie prostok¹tnychimpulsów H na bazie koñcowego tranzystora BUH516(zamiennik BUH1015HI). Nie stwierdzono jednak ¿adnychimpulsów H na trafopowielaczu. Napiêcie +B prawid³owe ok.+128V. Trafopowielacz sprawny. Pozosta³e elementy jego otoczenia,tak¿e sprawne. Tranzystor mierzony omomierzem tu¿po wylutowaniu z p³yty, tak¿e nie wykazuje wady. I tu niespodzianka.Ten ostatni po ca³kowitym ostygniêciu traci przewodnoœæB-E, B-C. To on odpowiada³ za wchodzenie (zwykle zimnego)odbiornika w stan awaryjny. W mojej d³ugoletniej prak-14 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisowetyce by³ to pierwszy przypadek takiego niecodziennego uszkodzenia.E.B.Senaco SET 2001 DK chassis C50Strzela i dymi.Uszkodzenie by³o ju¿ opisywane, ale niezbyt obrazowo.Po zdemontowaniu œcianki pierwsza wizja, to rozerwany kondensatorelektrolityczny C 436 - 10µF/160V, którego nie mana schemacie. Drugie spostrze¿enie, to pali siê rezystor R425 -10k. Trzecie, to przebicia w kineskopie lub jego podstawce. Zpomiarów napiêcia na C436 wynika ¿e pojawia siê tam napiêcierzêdu +400 - 560V. Wszystko to przemawia jednoznacznieza uszkodzeniem trafopowielacza o symbolu DCF 2077. Mimotak zdecydowanych objawów trafopowielacz jest ca³kowiciesprawny. Uszkodzony jest kondensator elektrolityczny C425 -22µF/160V – ca³kowita utrata pojemnoœci. Jest on pod³¹czonybezpoœrednio do 4. nó¿ki trafopowielacza. Mo¿na z powodzeniemstosowaæ 10µF lub 47µF. Taka usterka zwykle uszkadzauk³ad scalony ramki I301 - AN5515 i stopieñ uszkodzenia mo¿ebyæ ró¿ny – od ca³kowitego braku odchylania – do z³ej liniowoœciw górnej czêœci ekranu z zawiniêciem obrazu z nibyliniami powrotów nawet do po³owy ekranu. (Uwaga: zamienniktrafopowielacza oryginalnego HR7481 daje nieznaczniemniejsze wymiary.E.B.Philips chassis EM2EObraz zawê¿ony od góry i boków ekranu.Okazuje siê, ¿e w czasie pracy napiêcie V batt wynosi 99Vzamiast 142V. Przyczyn¹ tego stanu jest uszkodzony: rezystor3483 - 1k oraz dioda Zenera 6481 - BZX79-C18. Elementy teznajduj¹ siê w zasilaniu transoptora 7483 - TCET1102. Przezten transoptor przechodzi sygna³ E-W.R.S.Royal-Lux TV-7199TXTBrak obrazu, fonia normalna.Brak obrazu oznacza ciemny ekran. W pierwszej kolejnoœcisprawdzono uk³ad wzmacniaczy wizji IC501 - TEA5101B.Okaza³ siê sprawny. Oscyloskopem sprawdzono, ¿e brak jestprzebiegów steruj¹cych R, G, B na wejœciu wzmacniaczaIC501. Nastêpnie sprawdzono uk³ad procesora wizji IC401 -STV2116A. Zamieniono uk³ad IC401 na STV2118B (zamiennik).Nic to nie da³o. Okaza³o siê, ¿e za brak obrazu odpowiadaprocesor zarz¹dzaj¹cy IC101 - ST9291J6B1. Obs³uguje onregulacje: nasycenia, jasnoœci, kontrastu za pomoc¹ magistraliI 2 C uk³ad IC401. Po naprawie nale¿y wejœæ w tryb serwisowyi dokonaæ odpowiednich regulacji.R.S.Philips chassis L04E AABrak wysokiego napiêcia kineskopu.Pomiary napiêæ w stopniu koñcowym odchylania H wykazuj¹brak wysterowania tego stopnia. Na bazie tranzystora 7405- BU4508DX brak impulsów steruj¹cych H. Na bramce tranzystorasteruj¹cego 7404 - SI2306DS s¹ obecne impulsy H pochodz¹cez wypr.62 uk³adu 7200 - TDA12001HI. Na drenietranzystora 7404 brak jest napiêcia. Uszkodzony zosta³ tranzystor7404 - SI2306DS i rezystor 3414 - 3.3R/1W. Tranzystor7404 ma nastêpuj¹ce parametry: U DSmaks. = 30V, Idmaks. = 2.5A,R ON = 94mR, obudowa TO-226. Rezystor 3414 znajduje siê wlinii zasilania +9V zasilaj¹cego tranzystor 7404. R.S.Sony KV-21X4K chassis BE-5Trudnoœci z w³¹czeniem do pracy.W stanie pracy napiêcie +8V wynosi +6.2V. Powoduje todu¿e zniekszta³cenia generowanych przebiegów H i V. Przyczyn¹tego stanu jest kondensator elektrolityczny C619 -1000µF/25V znajduj¹cy siê w linii zasilania +8V. R.S.Philips chassis G-110SVHSPo w³¹czeniu do pracy wystêpuje próbkowanie przetwornicy.Podczas w³¹czenia do pracy na wyprowadzeniu 41 procesorazarz¹dzaj¹cego 7720 - TMP47C634N-2415 napiêcie wynosi3V i nie zmienia siê. Oznacza to uszkodzenie procesora7720. Po wymianie uk³adu 7720 nie ma potrzeby ¿adnych regulacji,bo ten procesor nie posiada trybu serwisowego. R.S.Telestar 8470Trudnoœci z obs³ug¹ OTVC.Po oko³o 1 godzinie pracy nie mo¿na obs³ugiwaæ zdalnie ilokalnie OTVC. Sch³odzenie uk³adu I301 - SAA5290 czas dzia-³ania obs³ugi OTVC znacznie wyd³u¿a. Do wymiany jest wiêcuk³ad I301. Po wymianie I301 nale¿y wejœæ w tryb serwisowyi dokonaæ odpowiednich regulacji.R.S.Philips 32PW6305/21 chassis A10E AAW czasie pracy samoczynnie wy³¹cza siê do czuwania.Sprawdzono przede wszystkim po³¹czenia lutowane nauk³adach: wysokiego napiêcia, odchylania poziomego i zasilacza.Nic nie znaleziono. Na trafopowielaczu 5431 widaæ wyraŸnieœlady przebicia wysokiego napiêcia. Z tego powodu zdecydowanosiê na wymianê trafopowielacza 5431 o oznaczeniu1362.0003B. Przy wymianie zastosowano trafopowielaczHR8373 firmy Diemen.R.S.LG RE29FA34RB chassis MC-036AK³opoty z w³¹czeniem w stan pracy.Od czasu do czasu udaje siê w³¹czyæ OTVC w stan pracy.Podczas pomiarów napiêæ w przetwornicy zauwa¿ono, ¿e napiêciena kondensatorze filtru sieciowego C821 - 470µF/450Vwynosi oko³o 250V zamiast 310V. Przyczyn¹ tego stanu okaza³siê przegrzany uk³ad sterownika przetwornicy IC801 - STR-6456. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe 135Vna “+” C871 - 220µF/160V.R.S.Thomson 32WE612 chassis ITC222Brak oznak pracy.Po w³¹czeniu do sieci energetycznej nie œwieci dioda LED.Pomiary napiêæ wykazuj¹, ¿e nie pracuje czuwania. Brak jestnapiêcia +5V STB. Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementypo stronie pierwotnej transformatora LP020: uk³ad sterownikaprzetwornicy czuwania IP020 - VIPER20, tranzystor TP026 -BC546B, dioda DP020 - MUR160. Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie +7.2V na CP220 - 220µF/25V.R.S.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 15

Porady serwisoweSanyo C21EF13EX-51 chassis A7-ABrak odchylania pionowego.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: R559 - 6,8R/0.5W, uk³ad odchylania pionowego IC451 - LA7832, C452 -220µF/35V. Po uruchomieniu OTVC nale¿y sprawdziæ napiêcieB4 +24V zasilaj¹ce uk³ad odchylania pionowego. R.S.Telefunken chassis ICC11Dioda LED sygnalizuje b³¹d 4.Sytuacja ta ma miejsce po 1 godzinie pracy OTVC. Przyczyn¹tego zjawiska s¹ „zimne lutowania” na trafopowielaczuLL008.R.S.Philips chassis L01.1EPo kilku sekundach pracy wy³¹cza siê.W czasie tych kilku sekund widaæ œwiecenie pionowegopasa przez œrodek ekranu. Przyczyn¹ tego jest kondensator impulsowy2457 - 390nF/250V. Gdyby potrzeba by³o regulowaæwymiary obrazu, to nale¿y wejœæ w tryb serwisowy. R.S.Philips 28PW8505 chassis MG2.1Brak obrazu, dŸwiêk normalny.Pomiary napiêæ zasilaj¹cych wskazuj¹ na brak zasilania bloku“FEATURE BOX” napiêciem +5.2V. Okazuje siê, ¿e brakujetego napiêcia na wyjœciu uk³adu 7212 - MC34063A, tj. na“+” 2234 - 470µF/16V. Na wejœciu 7212 napiêcie (wypr.6) wynosi16V. Przyczyn¹ braku napiêcia +5.2V s¹ uszkodzenia: uk³adu7212 - MC34063A oraz tranzystora 7214 - BD534. R.S.Panasonic chassis Z-5Brak oznak pracy.Pomiar omomierzem wykazuje zwarcie kondensatora filtrusieciowego C807 - 100µF/400V. Zwarcia wystêpuj¹ tak¿emiêdzy wypr. uk³adu sterownika przetwornicy IC801 -STR51424-M. Oprócz tego wykryto uszkodzone elementy:D807 - R2K, D809 - BYD31D-26MM, R806 - 8.2R/1W i C8121.5nF/2kV. Po wymianie wszystkich uszkodzonych elementównale¿y sprawdziæ napiêcie w p. TPE12 123V. R.S.Philips chassis A10EBrak oznak pracy.Na wyjœciu przetwornicy brak jakichkolwiek napiêæ. Napiêciena wypr.3 uk³adu 7921 - STR-F6426 (sterownik przetwornicy)wynosi 310V, natomiast brak napiêcia na wypr.4STR-F6426. Powinno ono wynosiæ oko³o 17V. Przyczyn¹ brakutego napiêcia jest uszkodzenie rezystora 3914 - 100k/0.5W(przerwa). Znajduje siê on w uk³adzie startowym przetwornicy.Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe Vbat142V na “+” 2939 - 47µF/160V.R.S.Thomson 32WX410T chassis ICC20Po w³¹czeniu do pracy natychmiast wy³¹cza siê.Okazuje siê, ¿e napiêcie zasilaj¹ce wzmacniacze wizyjnewynosi oko³o 30V zamiast 195V. Pomiary omomierzem wykazuj¹,¿e na wypr.7, 8 IB001 - TDA6108JF jest zwarcie.Uszkodzeniu uleg³ uk³ad IB001 - TDA6108JF. Po wymianieuk³adu IB001 nale¿y wyregulowaæ balans bieli w trybie serwisowym.R.S.Grundig chassis CUC6310K³opoty z odchylaniem pionowym.W pierwszym momencie po w³¹czeniu OTVC do pracy odchylaniejest prawid³owe. Po oko³o 2 min. od w³¹czenia dopracy od do³u ekranu zaczyna brakowaæ odchylania, a od góryekranu pojawiaj¹ siê bia³e linie powrotów. Proces ten koñczysiê po oko³o 15 min. Od do³u ekranu brakuje prawie 2 cm odchylaniapionowego, a linie powrotów obejmuj¹ obszar w przybli¿eniu10 cm od góry ekranu. Poniewa¿ usterka jest termiczna,zmro¿ono uk³ad IC430 - TDA8174W i obraz sta³ siê ponowniejak zaraz po w³¹czeniu. Do wymiany jest wiêc uk³adTDA8174W. Po wymianie IC430 wymiary obrazu w pionieregulowane s¹ potencjometrami: R401 - 220k – wysokoœæ obrazu,R423 - 1k – liniowoœæ obrazu.R.S.Philips 32PW6305/21 chassis A10E AATrudnoœci z obs³ug¹ OTVC.Po w³¹czeniu telewizora do pracy przez oko³o 15 min.mo¿na go obs³ugiwaæ zdalnie i lokalnie. Nastêpnie coraz trudniejgo obs³ugiwaæ i po wy³¹czeniu OTVC do stanu czuwanianie mo¿na w³¹czyæ go ponownie do pracy. Uszkodzony zosta³procesor zarz¹dzaj¹cy 7064 - SAA5667HL/M1/0289. Jest touk³ad o 80 wyprowadzeniach, montowany w technologii SMD.Po jego wymianie nale¿y dokonaæ odpowiednich ustawieñ wtrybie serwisowym.R.S.Curtis 2001Brak fonii.Po oko³o 3 godzinach od w³¹czenia w telewizorze pojawiasiê fonia. Najpierw sprawdzono wzmacniacz mocy fonii IC602- TDA2006 – okaza³ siê sprawny. Nastêpnie sprawdzeniu podlega³stopieñ p.cz fonii IC601 - TBA120T. Zauwa¿ono, ¿e nawypr.5 IC601 brak zmian regulacyjnych poziomu fonii. Poziomregulacji by³ na minimum. Napiêcie na tym wypr. wynosi³o3.5V. Mimo ¿e na ekranie przy regulacji “Volume” linijkaOSD pracowa³a prawid³owo, to brak by³o jakichkolwiek regulacji.Sprawdzono tak¿e wszystkie elementy miêdzy wypr.3IC601 a procesorem zarz¹dzaj¹cym IC701 - PCA84C640P/030. Na wypr.2 uk³adu IC701 mimo prób regulacji fonii napiêciewynosi³o 0V. Uszkodzonym okaza³ siê uk³ad IC701 -PCA84C640P/030.R.S.JVC AV28BH7ENS chassis 11AK41Dzia³a zabezpieczenie przepiêciowe.Od³¹czono g³ówn¹ liniê zasilania napiêciem 135V od stopniakoñcowego odchylania linii. W takim stanie od³¹czono tak¿euk³ad zabezpieczenia przepiêciowego (uk³ad na tranzystorzeQ113 - BF423). Przetwornica, gdy zostaje w³¹czona do pracy,daje napiêcie g³ówne oko³o 180V zamiast 135V. Przyczynale¿y w rezystorze R152 - 330R (przerwa). Znajduje siê on wuk³adzie regulacji napiêcia 135V. Po naprawie nale¿y w staniepracy sprawdziæ wartoœæ napiêcia 135V na wyprowadzeniu “+”kondensatora C131 - 100µF/250V.R.S.16 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisoweSharp 37GT25H, 51GT25H chassis GA-1Odstraja siê.Odbiornik odstraja siê od zaprogramowanej stacji, w miarênagrzewania siê nastêpuje dryft napiêcia strojenia. Przyczyn¹jest rezystor R1021. Nale¿y zmniejszyæ wartoœæ rezystancjitego opornika z 22k do 12k.H.D.Sharp 37VT26H chassis VP8Tryb serwisowy.W celu wejœcia w tryb serwisowy nale¿y zewrzeæ testowepunkty serwisowe TP2002 i TP2003. Opuszczenie trybu nastêpujepo usuniêciu zwarcia punktów testowych.Sygnalizacja zadzia³ania uk³adów protekcji.W przypadku przerwania pracy urz¹dzenia w wyniku zadzia³aniauk³adów protekcji, fakt ten jest sygnalizowany zapoœrednictwem wskaŸników w sposób nastêpuj¹cy:• czerwona dioda LED STANDBY miga – zadzia³a³y uk³adyprotekcji systemu odchylania (przekroczenie wartoœciwysokiego napiêcia lub pr¹du kineskopu, uszkodzeniestopni koñcowych odchylania),• miga dioda REC LED (nagrywanie) – b³¹d komunikacjina magistrali I 2 C (tuner, pamiêæ EEPROM, teletekst, systemprogramowania),• dioda LED wy³¹czona – aktywna ochrona uk³adów zasilaj¹cych(zwarcie na linii zasilania +B).Zapomniany zosta³ kod Postcode.Postcode jest rodzajem blokady przed nieuprawnionymu¿ytkowaniem odbiornika. W celu jej usuniêcia nale¿y:• uruchomiæ tryb serwisowy poprzez zwarcie punktów serwisowychTP2002 and TP2003,• nacisn¹æ przycisk [ DISPLAY ] na pilocie w celu uruchomieniatrybu edycji pamiêci NVM,• do zmiany adresu nale¿y u¿ywaæ przycisków zmiany programów,a do zmiany wartoœci – przycisków zmiany poziomug³oœnoœci,• zmieniæ wartoœci komórek o adresach od 380 do 383 na“FF”,• opuœciæ tryb edycji pamiêci NVM i tryb serwisowy poprzezroz³¹czenie zwarcia punktów testowych TP2002 iTP2003,• od³¹czyæ odbiornik od sieci, a nastêpnie pod³¹czyæ goponownie, w tym momencie has³o kodu Postcode zostajeusuniête.H.D.Philips chassis MG5.1E AA (projektor tylny)Funkcja ATS nie funkcjonuje prawid³owo.W przypadku, gdy funkcja automatycznego wyszukiwania,zapamiêtywania i sortowania nie dzia³a lub dzia³a nieprawid³owo,konieczna jest wymiana oprogramowania steruj¹cegona wersjê, w której problem ten zosta³ rozwi¹zany. Tak¹wersj¹ jest wersja MG51E13.3_02071. W wersji tej opróczskorygowania dzia³ania funkcji ATS poprawiono nastêpuj¹ceproblem:• wygaszono liniê pomiarow¹ s³u¿¹c¹ do pomiaru punktuodciêcia kineskopu – bêdzie ona widoczna jako cienkakolorowa linia tylko podczas prze³¹czania programów nagórze ekranu, tu¿ przy krawêdzi,• poprawiono jakoœæ elektronicznego przewodnika po programach(EPG/NexTView Level 3) implementuj¹c w oprogramowaniusteruj¹cym funkcje zabezpieczeñ przed uszkodzeniemdanych w pamiêci FLASH-RAM.Aktywacja uk³adów protekcji po wymianie tunera.Po wymianie tunera UV1316/A I-2 na UV1316/A I-3 (nr3139 147 16611) lub tunera UV1316/A P-2 na UV1316/A P-3(nr 3139 147 16621) uruchamiaj¹ siê obwody ochrony. Nieprawid³owoœætê mo¿na zlikwidowaæ zastêpuj¹c rezystory 3103(w linii SCL) i 3104 (w linii SDA) – oba 100R, 5%, 0.1Wzworami.Nie zapamiêtuje pewnych nastaw.W celu zapamiêtania takich ustawieñ jak: “Active Control”czy “Dolby Virtual” nale¿y po zaprogramowaniu najpierwwy³¹czyæ odbiornik na oko³o 10 sekund, poniewa¿ dane nie s¹sta³e, lecz zostaj¹ ³adowane do pamiêci nieulotnej w pewnychprzedzia³ach czasowych.Sporadycznie wy³¹cza siê.Jeœli odbiornik co jakiœ czas samoczynnie wy³¹cza siê lubgdy jest on bardzo wra¿liwy na wstrz¹sy (wy³¹cza siê na skutekwstrz¹sów lub drgañ), nale¿y skontrolowaæ (poprawiæ) stanpo³¹czeñ lutowanych wyprowadzeñ tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy 7301 - STW13NB60.H.D.Toshiba 27A41Informacja serwisowa.Informacja dotyczy przypadku, gdy po wymianie mikroprocesorasteruj¹cego IC101 odbiornik nie daje siê w³¹czyæ,jest martwy. W odbiorniku tym w trakcie produkcji stosowaneby³y dwie wersje mikroprocesora steruj¹cego, które nie s¹ wzajemniezamienne. W przypadku koniecznoœci wymiany tegouk³adu nale¿y zidentyfikowaæ, która wersja by³a zastosowanafabrycznie i tak¹ zamówiæ oraz zamontowaæ. Te dwie wersjemikroprocesora maj¹ nastêpuj¹ce oznaczenia:• OEC7054A – nr wg producenta AD300051,• OEC7054B – nr wg producenta AD301525.H.D.Toshiba 32HF73, 36HF73, 32HFX73, 36HFX73,34H83, 34HF83, 30HF83C, 34HFX83, 34HX83Brak fonii.Brak fonii w wyniku zaniku napiêcia 27V. Z kolei zaniknapiêcia jest spowodowany uszkodzeniem Q610, D607 i F889.Uszkodzenie to w wymienionych modelach „lubi siê” powtarzaæ.Po wymianie uszkodzonych elementów w celu zapobie-¿enia powtórzeniu siê usterki nale¿y zamontowaæ kondensatorSMD 100pF w miejsce oznaczone jako C690. H.D.Toshiba 42H81, 43H71, 43HX71, 50H71, 50H81,50HX81, 53H71, 57H81, 57HX81, 61H71, 65H81,65HX81Nie daje siê w³¹czyæ.Dioda LED sygnalizuj¹ca obecnoœæ zasilania œwieci, jednak¿ezasilacz nie chce wystartowaæ. Nale¿y skontrolowaæ ipoprawiæ w razie potrzeby po³¹czenia lutowane wyprowadzeñkondensatorów C809 i C810. Z³e po³¹czenia mog¹ spowodowaæprzepalenie siê bezpiecznika F860.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 17

Porady serwisoweMagnetowidyPanasonic NV-L25EE mechanizm GNie pracuje, uszkodzona przetwornica.W opisywanym przypadku przyczyn¹ uszkodzenia okaza³siê zimny lut na wyprowadzeniu 2 uk³adu IC1 - STRD1816.Nie pracuje, uszkodzona przetwornica.W tym przypadku, pomiary wykaza³y uszkodzenie diodyD13 - C20V oraz kondensatora C14 - 47µ/16V. J.S.Philips VR800, VR805, VR850mechanizm Turbo Drive APOLLO 20Serwisowy program testowy – cd.Krok 02: Wyœwietlanie kodów b³êdu mechanizmu – dokoñczenie– cd.W kroku 02 programu serwisowego nastêpuje (w przypadkuwyst¹pienia nieprawid³owoœci) wyœwietlenie kodu b³êdu.Wyœwietlony kod nale¿y odczytywaæ w nastêpuj¹cy sposób:Tabela 2.Kod b³êduZnaczenie kodów b³êdów0 Brak b³êduZnaczenie1 B³¹d opasywania/zwijania taœmy2 Brak impulsów z silnika capstan3 Zerwanie taœmy4 Brak impulsów z talerzyka lewego (odwijania)5 Brak impulsów z talerzyka prawego (zwijania)6 B³¹d silnika wirowania bêbna g³owicw tabeli 3; w pokazanym wy¿ej przyk³adzie jest to “045”,czyli wykonywana jest funkcja “Eject”.Krok 03: Czujniki mechanizmu i tracking rêcznyW tym kroku wyœwietlacz pokazuje pracê (aktywnoœæ)poszczególnych czujników mechanizmu. Stan wyœwietlacza cojakiœ czas zmienia siê, stosownie do zmian w funkcjonowaniumechanizmu. Znaczenie poszczególnych segmentów (przyporz¹dkowanieokreœlonym czujnikom) pokazano na poni¿szymrysunku:Kodb³êduFunkcjamechanizmu• pierwsza cyfra od lewej (segment wskazuj¹cy dziesi¹tkigodzin) wskazuje na kod b³êdu, który wstêpnie lokalizujeprzypuszczalny podzespó³ lub obszar wyst¹pienia nieprawid³owoœci– znaczenie tych kodów wyjaœniono w tabeli2; w pokazanym przyk³adzie jest to “1”, czyli b³¹d opasywania/zwijaniataœmy,• trzy nastêpne cyfry (segment wskazuj¹cy jednostki godzinoraz oba segmenty wskazuj¹ce minuty) pokazuj¹ kod okreœlaj¹cyfunkcjê wykonywan¹ przez mechanizm magnetowidulub jego status – znaczenie tych kodów wyjaœnionoKoniec taœmyProtekcja zapisuTacho w lewoTacho w prawoTacho opsywaniazwijaniaPrze³¹cznik INITPocz¹tek taœmyIkonka “M” jest u¿ywana do sygnalizacji statusu zabezpieczeniaprzed nagrywaniem (œwiecenie ikonki oznacza aktywnoœæprotekcji przed zapisem). Aktualny status mechanizmu jestpokazywany na wyœwietlaczu w postaci ikonek tj.Tabela 3. Znaczenie kodów statusu mechanizmuKod Status mechanizmu Kod Status mechanizmu Kod Status mechanizmu12 Standby 115 VISS erase 215 Slow motion 1/714 Autotracking 125 Tuner – Stopout 216 Slow motion 1/231 Play* -3 126 Auto Remain Function 217 Slow motion -1/2434 Slow reverse 130 ATTS Function 218 Slow motion -1/1441 Still Picture 168 Frame+ 219 Slow motion -1/742 Fast 169 Frame- 220 Slow motion -1/244 Play* -9 170 Play* -11 222 Edit Record45 Eject 171 Play* -7 223 Auto align of Head switch Position46 Play*9 172 Play* -5 225 Autotracking Abort47 Play* -1 173 Play* 5 238 Pause48 Pause 174 Play* 7 239 SPC align50 Rewind 175 Play* 9 246 Edit Pause52 Wind 196 Tuner – Eject 247 Slow motion 1/1053 Play 197 Standby Eject 248 Slow motion 1/1854 Stop out 199 Audio Dubbing 249 Slow motion -1/1055 Record 202 Audio Dubbing Pause 250 Slow motion -1/18112 Index next 206 Reset Tapecounter 253 Key Released113 Index previous 211 Slow motion 1/24114 VISS write 212 Slow motion 1/1418 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisoweTracking:W serwisowym programie testowym tracking jest zawszeustawiony w po³o¿eniu œrodkowym. Tylko w tym kroku (wkroku 03) ustawienie trackingu mo¿e byæ zmieniane za pomoc¹przycisków [UP] / [ DOWN ], na przyk³ad na potrzebyregulacji prowadzenia taœmy (odleg³oœæ X).Po opuszczeniu tego kroku poprzez naciœniêcie przycisku[ SELECT ] zostaje przywrócone œrodkowe ustawienie trackingui nie mo¿e byæ ono zmieniane.Krok 04: Licznik czasu pracy urz¹dzeniaPo wywo³aniu tego kroku nastêpuje wyœwietlenie czasupracy magnetowidu, przy czym przez czas pracy urz¹dzeniarozumie siê czas wirowania bêbna g³owic mierzony w godzinach.Godziny s¹ pokazywane na wyœwietlaczu w postaci dziesiêtnejzgodnie z poni¿szym rysunkiem (w tym przyk³adziejest to 1234 godzin):Nr krokuKrok 05: Kontrola podzespo³ów komunikuj¹cych siê za poœrednictwemmagistraliPo wywo³aniu kroku 05 nastêpuje wyœwietlenie kodu b³êduniepracuj¹cego (uk³adu, który nie wys³a³ potwierdzenia) lubbrakuj¹cego uk³adu lub uk³adów obs³ugiwanych przez magistralêI 2 C. Jednak¿e, jeœli pamiêæ EEPROM (oznaczenie schematowe7401) podczas ³adowania programu nie wyœle sygna-³u potwierdzenia, nastêpuje przerwanie procedury i zostaje wyœwietlonykomunikat o b³êdzie w postaci “301-73”. Po 5 sekundachnastêpuje kolejna próba za³adowania programu. Wprzypadku uszkodzonej pamiêci procedura startu bêdzie powtarzanaw nieskoñczonoœæ.Po wywo³aniu kroku 05 jest przeprowadzana kontrola odczytu/zapisupamiêci EEPROM. Z powodu okreœlonego czasujaki zajmuje programowanie pamiêci EEPROM, kontrola jejodczytu/zapisu mo¿e potrwaæ kilka sekund (w zale¿noœci odwielkoœci pamiêci). Jeœli w tym czasie nast¹pi na przyk³ad zaniklub pojawi siê powa¿ne zak³ócenie sieci, czêœæ danych tejpamiêci mo¿e ulec zniszczeniu.Kod b³êduNr krokuNaciskaj¹c przycisk [ DOWN ] mo¿na sekwencyjnie wybieraæwszystkie kody b³êdów. W przypadku urz¹dzenia bezpodzespo³ów obs³ugiwanych za pomoc¹ magistrali I 2 C, nast¹pirównie¿ sygnalizacja b³êdu (b³¹d procesora luminancji/chrominancji/audio7005 nie jest pokazywany). Znaczenie kodówb³êdów urz¹dzeñ obs³ugiwanych za pomoc¹ magistrali I 2 C zamieszczonow tabeli 4.Krok 10: praca magnetowidu bez funkcjonowania mechanizmu(tryb pracy symulowanej)Tryb ten zostaje wybrany po naciœniêciu przycisku [ SE-LECT ]. Od tego momentu praca wszystkich silników zostajezatrzymana, a mikrokontroler steruj¹cy prac¹ mechanizmuTabela 4.Kodb³êdu0Kody b³êdów komunikacjiOpisNie ma b³êdu – wszystkie spodziewaneuk³ady s¹ dostêpneignoruje sygna³y z czujników mechanizmu. Teraz mo¿na od³¹czyæmechanizm od p³yty bazowej (od uk³adów elektronicznych).Pod³¹czanie mechanizmu do p³yty nale¿y przeprowadzaæprzy od³¹czonym przewodzie sieciowym. Na potrzebyprzeœledzenia obecnoœci i prawid³owoœci sygna³ów mo¿na prze-³¹czaæ urz¹dzenie we wszystkie tryby pracy (sygna³y steruj¹ce,audio, wideo itp. s¹ prze³¹czane zgodnie z wybranym trybempracy). Na wyœwietlaczu tryby pracy s¹ pokazywane zgodniez opisem przedstawionym w kroku 03.Opuszczenie tego kroku jest mo¿liwe dopiero poprzez od³¹czeniemagnetowidu od sieci.Krok 40: wprowadzanie kodów opcjiJeœli w trakcie serwisowania magnetowidu wyst¹pi potrzebazainstalowania nowego uk³adu pamiêci EEPROM, koniecznajest jej inicjalizacja. Po uruchomieniu kroku 40 na wyœwietlaczuzostaje wyœwietlony komunikat dotycz¹cy opcji “A”,jak pokazano to na poni¿szym rysunku:OpcjaNr krokuOzn.schematowe1 Tuner 77022 Modulator 77025 OSD/PDC/VPS 78517 Procesor audio – brak odpowiedzi 76518 Matryca wizyjna 75069 Fonia NICAM 1972 / 770010 Dekoder stereo 777111 TXT selektor danych 785113 Pamiêæ EEPROM – b³¹d odczytu/zapisu 740114 Procesor audio: brak detekcji HP2 7651Wyboru dostêpnych opcji dokonuje siê za pomoc¹ przycisków[ GÓRA (UP) ] i [ DÓ£ (DOWN) ] pilota. Poprzezwprowadzenie trzycyfrowego kodu (w zapisie decymalnym)nastêpuje prawid³owe ustawienie w³aœciwoœci urz¹dzenia zgodnez jego wyposa¿eniem i mo¿liwoœciami uk³adowym. Koddanego modelu magnetowidu znajduje siê na tabliczce znamionowejumieszczonej na œciance tylnej.Przyciskiem [ CLEAR ] mo¿na skasowaæ nieprawid³owowprowadzony kod.Po naciœniêciu przycisku [OK] nastêpuje zapamiêtaniewprowadzonego kodu, co jest po oko³o 5 sekundach sygnalizowanewyœwietleniem na wyœwietlaczu komunikatu “OK”.Krok 98: test wyœwietlaczaKrok 98 jest przeznaczony do kontroli funkcjonowania wyœwietlacza.Po uruchomieniu tego kroku nastêpuje zapaleniewszystkich segmentów wyœwietlacza, które œwiec¹ z intensywnoœci¹zmniejszon¹ do po³owy. Opuszczenie tego kroku wymagaod³¹czenia magnetowidu od sieci.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 19

Porady serwisoweSerwisowy tryb u¿ytkownika CSMWywo³anie trybu CSMW celu uruchomienia serwisowego trybu u¿ytkownika CSM(Customer Service Mode) nale¿y nacisn¹æ i przytrzymaæ przezco najmniej 5 sekund przycisk [STOP] na klawiaturze lokalneji przycisk [ MENU ] na pilocie. Ta procedura uruchomieniatrybu CSM jest dostêpna niezale¿nie od statusu blokadyrodzicielskiej.W aktywnym serwisowym trybie u¿ytkownika dostêpne s¹wszystkie funkcje mechanizmu, oprócz tych funkcji, którewymagaj¹ korzystania z menu ekranowego. Za pomoc¹ przyciskówkursorów [UP]/[ DOWN ] u¿ytkownik mo¿e wybieraæwszystkie zapamiêtane programy. Prze³¹czanie pomiêdzyobiema tabelami z zawartoœci¹ trybu CSM (menu ekranowymitrybu CSM) jest mo¿liwe za pomoc¹ przycisku [ MENU ] napilocie.Wyjœcie z serwisowego trybu u¿ytkownika jest mo¿liwepo naciœniêciu przycisku [ STANDBY ] na magnetowidzie.Znaczenie informacji pokazywanych w menu serwisowymtrybu CSMW serwisowym trybie u¿ytkownika dostêpne s¹ dwa menuekranowe z informacjami o statusie magnetowidu. Widoki tychmenu pokazano na rysunkach 1 i 2, a znaczenie poszczególnychkomunikatów i informacji zamieszczono poni¿ej.C U S T O M E R C S E R V I C E C M O D E C 1 C C C X X : X XDV E R S I O N V V V R C C V X X X X V D C V X X V V V V V V VD E C K E R R X X D X D X D E R D X X X X X D X X X X X D X XR P R O T R X X X R C H I L D L R X X X R R P R 5 0 R R X X XD R E C D D X X D D D E C D X X X D D D D D 1 6 : 9 D D X X XV C R V X V V V V V R E M O T E E X V V V V C A S S V X X X XP R O G P X X X S Y S T E M M X X X X X X N A M E E X X X X XT U N E T X X X X X X X X X X M O D D X X X X X X X X X X X XXM O D E M X X X X X X X X X X M X X X P R E R O L L L X : X XA U D I O A X X X X X X X X A A A A A H E A D P H O N E E X XV I D E O V X X X X X X X X V V V V V V V V V V V V V V V V VW A R N I N G W X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X XRys.1. Pierwsza strona menu trybu CSM• XX:XX (w górnej linii) – aktualny czas• VERSION CC – numer wersji oprogramowania g³ównegomikrokontrolera steruj¹cego• VERSION DC – numer wersji oprogramowania kontrolerawyœwietlacza• DECK ERR – kody b³êdów mechanizmu (znaczenie kodówzosta³o zamieszczone w punkcie opisuj¹cym krok 02w tabeli 3)• ER 0 … 15 – kody b³êdów uk³adów elektronicznych (znaczeniekodów zosta³o zamieszczone w punkcie opisuj¹cymkrok 05 w tabeli 4)• VCR = 1/2 – adres VCR• REMOTE = 1/2 – ostatnio wykryty adres pilota• CASS – d³ugoœæ taœmy• RPROT = ON/OFF – protekcja przed zapisem (W£/WY£)• CHILDL = ON/OFF – blokada rodzicielska (W£/WY£)• P50 = -/1/2 – funkcja Easy Link: nieaktywna/aktywny 1/aktywny 2• DREC = ON/OFF – nagrywanie bezpoœrednie (W£/WY£)• DEC = ON/OFF – dekoder (W£/WY£)C U S T O M E R C S E R VDI C E C M O D E C 2 C C C X X : X XY E A R I X X X X V R M O N T H X X V D A T E V X XD A T E R P R O G D S T A R T V / P E N D L P1 X X X X X X X X X X X I X X : X X X X X : X X X2 X X X X X X X X X X X C X X3 X X X X X V X X X X X M X T4 X X X X X X X X Y X X E X X5 X X X X X X X X X X X X X X::::X XX XX XX XXXXXX XX XX XX X::::X XX XX XX XXXXX6 X X X X X X X X X XX X X X X X XX X : X X X X X : X X XA X X X X X X XV / P D E T X X X X XRys.2. Druga strona menu trybu CSM• 16:9 = ON/OFF – identyfikacja formatu obrazu 16:9 (W£/WY£)• PROG – numer programu• SYSTEM – w trybie odbioru (REC/EE) system kodowaniakoloru, w trybie odtwarzania – system w jakim zosta³a zapisanataœma• TUNE – czêstotliwoœæ lub numer kana³u (w zale¿noœci oddokonanego wyboru) + opcjonalnie wartoœæ dostrojenia FineTuning• NAME – nazwa nadana programowi (stacji nadawczej)• MOD – modulator W£/WY£• MODE – tryb pracy mechanizmu, tryb nagrywania, … ,ostatnie 2 cyfry – prêdkoœæ przesuwu taœmy: SP/LP• PREROLL – aktualnie zdetekowana wartoœæ funkcji „preroll”(czasu wyprzedzenia przed punktem rozpoczêcia nagrywania),wartoœæ domyœlna jest ustawiona, gdy nie jestpod³¹czona kamera do magnetowidu• AUDIO – w trybie odtwarzania: MONO - L - R -ST - MIX,w trybie nagrywania lub EE: AUTO/MAN i poziom• HEADPHONE – aktualna wartoœæ poziomu g³oœnoœci• VIDEO – informacja o ustawienia preferencji ogl¹dania„Smart Picture”• WARNING – informacje o ostrze¿eniachProblemy z programowaniem przy u¿yciu pilota serwisowego.Przyczyn¹ trudnoœci z programowaniem przy u¿yciu pilotaserwisowego DST - RC7150 jest nieprawid³owa czêstotliwoœæ189MHz. W takim przypadku konieczne jest przeprowadzenieaktualizacji oprogramowania steruj¹cego uk³adu7451. Problem ten zosta³ usuniêty w wersji oznaczonej numeremACOP5-U.0035.B³êdy w transmisji danych.Przy b³êdach w przesy³aniu danych magistrali I 2 C (zablokowaniusiê magistrali na sta³ym poziomie: wysokim lub niskim)najprostsza metod¹ znalezienia przyczyny jest kolejnewylutowywanie wszystkich uk³adów komunikuj¹cych siê zapoœrednictwem tej magistrali. Niestety pamiêæ EEPROM, jakrównie¿ uk³ad pamiêci (tak¿e ewentualnie istniej¹ce rezystorypodpinaj¹ce) musz¹ pozostaæ pod³¹czone do magistrali. W tensposób pozostaje mo¿liwoœæ ustalenia, czy przyczyn¹ blokadymagistrali nie s¹ w³aœnie te elementy. Podczas resetu napiêciasieciowego powinno siê pomierzyæ oscyloskopem odpowiednie„pakiety danych” s³u¿¹ce do inicjalizacji. Wskazane jestrozpoczêcie prac diagnostycznych od podzespo³ów konwencjonalnych(takich jak np. tuner) oraz od³¹czenia czu³ych wyprowadzeñelementów montowanych w technologii SMD. H.D.20 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisoweOdbiorniki satelitarneThomson DSI8210CSBrak sygna³u w.cz.Pomiary wykaza³y brak napiêcia RF2 zasilaj¹cego modulator– powinno ono wynosiæ 9V. Powodem okaza³o siê uszkodzenieuk³adu LP2951 zamontowanego za gniazdem RS232.Dostêp do tego uk³adu jest bardzo utrudniony, jednak¿e wymianajego jest mo¿liwa bez koniecznoœci demonta¿u gniazdaRS232.H.D.Amstrad DRX180Nie dzia³a.Przetwornica tego odbiornika cyfrowego DVB-S zbudowanajest w oparciu o sterownik VIPer53 (U2) i to jego uszkodzeniejest najczêœciej powodem braku dzia³ania przetwornicy.Tak by³o i w tym przypadku, jednak¿e oprócz uszkodzeniatego uk³adu do wymiany by³y kondensatory C12 - 100µF/25Vi C14 - 10µF/50V. W przypadku, gdy uszkodzeniu ulega równie¿bezpiecznik zw³oczny F1 - 2.5A, nale¿y sprawdziæ transoptorIS01 - P421F.Brak sygna³u.Uszkodzenie wygl¹da³o na ³atwe i szybkie do zdiagnozowania.W trakcie inicjalizowania pracy odbiornik cyfrowywybiera³ tylko po³owê obrazu powitalnego, a miernik poziomusygna³u pokazywa³, ¿e na jednym i na drugim wejœciu konwerteraLNB nie ma sygna³u – chocia¿ komunikat o treœci“07D4 transponder” by³ wyœwietlany. Podejrzenie o niesprawnoœækonwertera lub nieprawid³owe pod³¹czenia okaza³y siênies³uszne. Powodem niesprawnoœci okaza³o siê uszkodzenie(przerwa) rezystora SMD R116. Jego prawid³owa rezystancjapowinna wynosiæ 300R.H.D.Pace BSKYB1000 Javelin Minibox„Zamra¿anie” obrazu.Spoœród najczêstszych usterek wystêpuj¹cych w tym urz¹dzeniu,na które natkn¹³em siê w swojej praktyce warsztatowejna czo³owym miejscu nale¿y wymieniæ problemy zwi¹zanez sygna³em, powoduj¹ce po pewnym czasie eksploatacji(tzn. po nagrzaniu siê odbiornika) „zamra¿anie” i/lub zrywanieobrazu (sygna³u). Poniewa¿ opisywane urz¹dzenie jest zasilanebezpoœrednio z adaptera 12V, wiêkszoœæ napiêæ zasilaj¹cychuk³ady odbiornika jest wytwarzanych w przetwornicyimpulsowej i to ona okazuje siê byæ miejscem, w którym s¹generowane opisywane problemy.Nadmierne têtnienia sygna³u na wejœciu uk³adu scalonegoU2901 powoduj¹, ¿e uk³ad zrywa oscylacje i nastêpuj¹ wówczasproblemy z pozosta³ymi sygna³ami. A wiêc po pierwszenale¿y wymieniæ kondensatory C2921 i C2910. Nale¿y zwróciæuwagê na to, ¿e nie s¹ to zwyk³e kondensatory elektrolitycznei w zwi¹zku z tym nale¿y je wymieniæ na dok³adnietakie same, jakie by³y zamontowane fabrycznie. Wygl¹daj¹ onejak kondensatory ceramiczne do monta¿u powierzchniowego,gdy w rzeczywistoœci s¹ to bipolarne kondensatory elektrolityczneo pojemnoœci 10µF na 16V.Brak kana³ów o polaryzacji poziomej.Jeœli dostêpne s¹ jedynie kana³y o polaryzacji pionowej ijednoczeœnie napiêcie 18V dla polaryzacji poziomej konwerteraLNB jest za niskie, nale¿y wymieniæ kondensator C2708,którego nominalna pojemnoœæ powinna wynosiæ 47µF/16V.Wartoœæ jego pojemnoœci mo¿e byæ tylko minimalnie zani¿ona,ale za to wartoœæ wspó³czynnika ESR mo¿e byæ za wysoka.Wskazane jest zamontowanie kondensatora o rzeczywiœciebardzo ma³ym wspó³czynniku ESR i od sprawdzonego producentai dostawcy.Sporadycznie pojawia siê komunikat “No Satelite signal”.Je¿eli co jakiœ czas pojawia siê komunikat “No Satelite signal”,a prze³¹czanie kana³ów odbywa siê w bardzo powolnysposób, nale¿y wymieniæ kondensator C2031 o wartoœci pojemnoœci100µF/25V. Nawet 25% ubytek wartoœci pojemnoœcitego kondensatora powoduje opisany efekt, a raczej defekt.Nie dzia³a, urz¹dzenie ca³kowicie martwe.Jeœli urz¹dzenie jest ca³kowicie martwe, a pomiary ujawniaj¹zwarcie na linii zasilaj¹cej 12V, nale¿y bardzo uwa¿nieobejrzeæ okolice gniazda wejœciowego, przez które doprowadzanejest napiêcie 12V z zewnêtrznego zasilacza. Tutaj znajdujesiê powierzchniowo montowana dioda D2900, która jest wrzeczywistoœci 15-woltow¹ diod¹ Zenera na 1W. Zadaniem tejdiody jest ochrona przepiêciowa oraz ochrona przed podaniemnapiêcia o przeciwnej polaryzacji. Uszkodzenie tej diody mo¿enast¹piæ równie¿ w wyniku niesprawnoœci zewnêtrznego adaptera12V (zasilacza), a wiêc o sprawdzeniu napiêcia wyjœciowegoz tego urz¹dzenie nie nale¿y zapominaæ. H.D.Pace DS430NBrak obrazu (sygna³u) – uszkodzenie po burzy.Naprawia³em ju¿ kilka tego typu odbiorników satelitarnych,które uleg³y uszkodzeniu w wyniku, jak to okreœlali ich u¿ytkownicy,uderzenia pioruna w talerz. Oczywiœcie ¿adnego uderzeniapioruna w talerz nie by³o, jednak¿e na skutek wy³adowañelektrycznych towarzysz¹cych burzy uszkodzeniu uleg³ozasilanie konwertera LNB. Zazwyczaj w takim przypadkuuszkodzeniu ulega³y nastêpuj¹ce elementy:• rezystory R2715, R2716 - 2.7R,• rezystor R2718 - 330R,• rezystor R2721 - 68R,• tranzystory Q2701, Q2702 - BC856B,• tranzystor Q2703 - 2SD1766.• tranzystor Q2704 - BC848B,Oczywiœcie nie za ka¿dym razem i nie wszystkie z wymienionychelementów ulega³y uszkodzeniu, ale w kilku przypadkachca³a „lista” by³a do wymiany.Je¿eli po wymianie elementów zostanie przywrócone napiêciena emiterze tranzystora Q2703, ale nadal nie bêdzie napiêciana gnieŸdzie “F” konwertera LNB, nale¿y zwróciæ uwagêna p³ytkê pod spodem puszki ekranuj¹cej (znajduj¹cej siê przypanelu frontowym urz¹dzenia). ZnaleŸæ tutaj mo¿na rozkruszon¹cewkê L206 - 10nH.Je¿eli po wymianie cewki pojawi siê napiêcie na konwerterzeLNB, ale na ekranie wyœwietlany bêdzie komunikat “Nosatellite signal is being received” („Brak odbioru sygna³uSAT”), do wymiany nadaje siê uk³ad scalony ZIF U200 -CX24109.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 21

Porady serwisoweZanim przyst¹pimy do wymiany tego uk³adu ostrze¿enie:je¿eli urz¹dzenie zosta³o uszkodzone na skutek wy³adowaniaelektrycznego nie ze strony doprowadzenia sygna³u antenowegolecz przepiêcia ze strony linii telefonicznej, objawy bêd¹dok³adnie takie same: wyœwietlany bêdzie komunikat “No satellitesignal is being received” i brak bêdzie napiêcia zasilaj¹cegokonwerter LNB.To jest ³atwe do zdiagnozowania, ale skomplikowane wnaprawie. W³aœciwie to koszt naprawy takiego uszkodzeniamo¿e byæ wiêkszy od wartoœci urz¹dzenia, wiêc przed napraw¹warto skontaktowaæ siê z w³aœcicielem sprzêtu. Jest jednak¿eno to pewien sposób – sztuczka, ale o tym za chwilê. Napocz¹tek spójrzmy, korzystaj¹c z oscyloskopu na przebiegwystêpuj¹cy na wyprowadzeniu 1 transformatora T8200. Powinientu byæ obecny ci¹g³y sygna³ zegarowy o czêstotliwoœci4MHz. Jeœli wystêpuj¹ tylko 2 serie (paczki impulsów), dowymiany jest uk³ad scalony U8200 - CX20493, tranzystorQ8200 - FMMT458 i rezystor R8232 - 27R – wszystkie elementypo stronie linii telefonicznej. Ta nieprawid³owoœæ mo¿eobjawiaæ siê brakiem mo¿liwoœci wyjœcia z trybu standby, podczasgdy modem rozpoczyna pracê. Jeœli urz¹dzenie w³¹czasiê bardzo powoli, wyœwietlony zostaje komunikat “No satellitesignal is being received” i brak napiêcia zasilaj¹cego konwerterLNB, z pewnoœci¹ brakuje prawid³owego sygna³u zegarowegoo czêstotliwoœci 4MHz.Jeœli uszkodzeniu uk³adu scalonego U8000 steruj¹cego interfejsemlinii telefonicznej towarzyszy uszkodzenie innychpodzespo³ów od strony linii telefonicznej, œwiadczy to o wyst¹pieniubardzo du¿ego przepiêcia lub wy³adowania elektrycznego.Wymiana uk³adu U8000, podobnie jak i uk³adu U8200nie jest ³atwa. Teraz sztuczka, o której by³a ju¿ mowa wczeœniej.Wymontowanie uk³adu U8000 sprawi, ¿e urz¹dzeniebêdzie dzia³aæ, ale w ograniczonym zakresie – nie bêdzie dzia-³aæ modem, co jest jednoznaczne z brakiem interaktywnegoserwisowania urz¹dzenia, ale umo¿liwia korzystanie z wszystkichpozosta³ych jego funkcji.Doœwiadczenie pokazuje, ¿e w przypadku uszkodzenia odbiornikana skutek du¿ego przepiêcia lub wy³adowania elektrycznego,gdy usuniêcie uk³adu U8000 nie sprawi zadzia³aniaurz¹dzenia, wtedy koszt naprawy jest zbyt du¿y i nie wartogo naprawiaæ.H.D.Panasonic TUDSB31Brak dŸwiêku.Urz¹dzenie nie odtwarza³o dŸwiêku. Od w³aœciciela dowiedzia³emsiê, ¿e odbiornik by³ ju¿ naprawie, ale nie zosta³ naprawionyi zosta³ oddany z komentarzem, ¿e nie op³aca siêjego naprawiaæ. Doœæ szybko ustali³em, ¿e zmodulowany impulsowo(PCM) sygna³ fonii jest obecny na wyprowadzeniuN5 mikroprocesora BGA, a ponadto sygna³ zegarowy i przebiegiimpulsowe s¹ doprowadzane do konwertera cyfrowo-analogowegosygna³u audio IC9902 - AK4317.W tym odbiorniku znajduj¹ siê dwa identyczne uk³ady konwerterówcyfrowo-analogowych: jeden dla sygna³ów doprowadzanychz konwertera zamontowanego na wysiêgniku czaszyantenowej, drugi dla sygna³ów doprowadzanych z modemuIC9901. W przypadku podejrzenia któregoœ o uszkodzenie,mo¿na w razie czego wykorzystaæ ten drugi.Nie posiadaj¹c schematu postanowi³em przeœledziæ tor foniii znaleŸæ, w którym miejscu sygna³ fonii ginie. Wyprowadzenie17 stanowi wyjœcie sygna³u kana³u prawego, wyprowadzenie18 – sygna³u kana³u lewego.St¹d prowadzenie œcie¿ek sygna³ów audio staje siê mocnoskomplikowane. S¹ one prowadzone przez podwójny wzmacniaczoperacyjny BA15218 zasilany z linii napiêcia prowadzonejbezpoœrednio z przetwornicy. Poniewa¿ w zasilaczu wytwarzanejest tylko napiêcie 18V, do wytwarzania kolejnychnapiêæ u¿ywany jest tu jeszcze jeden wzmacniacz operacyjnyIC9903. I tutaj okaza³o siê, ¿e coœ jest nie w porz¹dku. Stwierdzi³emmianowicie brak napiêcia 18V na wyprowadzeniu 8uk³adu IC9903. Napiêcie to powinno byæ doprowadzone bezpoœrednioz panelu zasilacza – przez kontakt 16 z³¹cza A1,jednak¿e napiêcia tutaj równie¿ brakowa³o. Powinno ono byædoprowadzane z regulatora o trzech wyprowadzeniach IC803,ale on równie¿ nie by³ zasilany. I teraz nast¹pi³o olœnienie –poprzedni fachowiec wymontowa³ oryginalny panel zasilaczai zamontowa³ nowy, ale ten nowy by³ od modelu TUDSB40.On wygl¹da bardzo podobnie, ale oba panele nie s¹ wzajemniezamienialne, poniewa¿ uk³ady toru fonii w modeluTUDSB40 s¹ zasilane z napiêcia 12V. Mozaika p³yt bazowejtego odbiornika jest przygotowana do wykorzystania napiêcia18V do zasilania uk³adów, ale elementy te nie s¹ montowane.Nie pozosta³o mi wiêc nic innego jak zdobyæ oryginalnypanel zasilacza do modelu TUDSB31. Po jego zamontowaniufonia pojawi³a siê i to by³ koniec naprawy.H.D.Opticum 7000CX, 7100CXPowtarzaj¹ce siê uszkodzenie zawartoœci pamiêci.Objawy nieprawid³owego dzia³ania tego cyfrowego odbiornikasatelitarnego bywa³y najró¿niejsze: nagle przestawa³ odbieraæprogramy, które do tej pory mo¿na by³o odbieraæ bez najmniejszegoproblemu (nie chodzi o to, ¿e zosta³y zakodowane),zmianie ulega³o menu ekranowe – pewne elementy (np. opcjeregulacyjne) przestawa³y byæ wyœwietlane, a na ich miejscu pojawia³ysiê kolorowe lub bia³e prostok¹ty, albo procedura w³¹czaniazatrzymywa³a siê na ekranie powitalnym, który by³ wyœwietlanytylko na 2/3 powierzchni ekranu (licz¹c od góry), a nawyœwietlaczu œwieci³y siê tylko 2 segmenty: jedna kreska poziomai jedna pionowa. Wszystkiemu by³a winna pamiêæ, a raczejjej zawartoœæ, która w trakcie eksploatacji ulega³a uszkodzeniu.Wpisanie nowej zawartoœci przywraca³o poprawn¹ pracê odbiornika,ale tylko do nastêpnego razu. Opisywana sytuacja powtarza³asiê mniej wiêcej raz na dwa - trzy tygodnie. Na proœbê w³aœcicielaodbiornik po kolejnym za³adowaniu prawid³owego wsaduzosta³ pozostawiony w warsztacie i poddany d³ugotrwa³emutestowaniu. W czasie czterotygodniowego testowania odbiornikpracowa³ jak najbardziej prawid³owo – sytuacja uszkodzenia zawartoœcipamiêci nie powtórzy³a siê. To dawa³o du¿o do myœlenia– postawi³em tezê, ¿e to nie wada odbiornika jest powodemniszczenia zawartoœci pamiêci, ale jakieœ czynniki zewnêtrzne uu¿ytkownika. Po zainstalowaniu odbiornika w miejscu jego u¿ytkowaniawytypowa³em dwa Ÿród³a mog¹ce byæ potencjalnie przyczyn¹opsywanych problemów: sieæ energetyczna oraz telewizor(gdy¿ odbiornik sta³ na telewizorze). Sprawdzenie gniazdka sieciowegoujawni³o luŸno przykrêcone przewody. Po oczyszczeniukontaktów i ich przykrêceniu oraz po przestawieniu urz¹dzeniana pó³kê odleg³¹ od telewizora odbiornik pracuje prawid³owobez jakichkolwiek problemów.H.D.22 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Porady serwisoweAudioPanasonic SA-HT80 (kino domowe)Informacja serwisowa.W sk³ad zestawu kina domowego SA-HT80 wchodzi:• urz¹dzenie podstawowe SA-HT80 (wzmacniacz, tunerFM/AM, DVD/CD),• 5 g³oœników SB-AFC80 (przód - 2 szt, kana³ centralny - 1szt. surround - 2 szt.),• subwoofer SB-W80,• pilot EUR51966.Tryb serwisowy.Tryb serwisowy jest aktywowany poprzez naciœniêcie przycisku[ TUNE MODE O ] na klawiaturze lokalnej zestawuoraz jednego z nastêpuj¹cych przycisków na pilocie: [0], [5],[6], [7], [9] lub [ SCREEN DISPLAY ]. W zale¿noœci odtego jaki przycisk zostanie naciœniêty na pilocie, dostêpne s¹nastêpuj¹ce tryby serwisowe:• [ TUNE MODE O ] + [0]– tryb autodiagnozy i wyœwietlaniakodów b³êdów w postaci “DVD F _ _ _” na wyœwietlaczuUHF. Znaczenie kodów b³êdów jest nastêpuj¹ce:– DVD F0**: b³¹d formatowania dysku,– DVD F1**: b³¹d kodu dysku,– DVD F2**: b³¹d dekodera LS,– DVD F3**: b³¹d pamiêci SDRAM,– DVD F4**: b³¹d magistrali ICC,– DVD F5**: b³¹d DSC,– DVD F6**: b³¹d ECC,– DVD F7**: b³¹d mikrokontrolera,– DVD F8**: b³¹d mikrokontrolera.W oparciu o kody b³êdów potencjalnie podejrzanymi(uszkodzonymi) elementami (uk³adami) s¹:– F0**: p³yta, IC7001,– F103: p³yta, IC7001,– F4FF: IC6001,– F500: g³owica optyczna, IC2001, IC5201, IC2511, IC2501,– F501: IC2001, IC6201,– F502: IC2501, IC2511, IC2001, IC5202– F504: IC5202, IC2001,– F505: p³yta, IC2501, IC2511, IC5202, IC2001,– F506: p³yta, g³owica optyczna, IC2001,– F600: p³yta, IC7001, IC5202, IC2011,– F601: p³yta, IC7001,– F602: p³yta, IC5202, IC2001,– F603: p³yta, IC5202, IC2001,– F610: IC7001,– F611: IC7001, IC5202, IC2001,– F612: IC7001, IC5202, IC2001,– F620: uk³ad sterowania laserem,– F621: uk³ad sterowania laserem,– F700: IC6201,– F701: IC6201,– F702: IC6201,– F880: IC6201,– F890: IC6201,– F891: IC6201,– F8A0: IC6201,– F893: IC6302,– F894: IC6303.Równie¿ w trakcie uruchamia urz¹dzenia i w trakcie pracywykonywana jest specjalna procedura testowania dzia³aniauk³adów, a jej wyniki s¹ sygnalizowane na wyœwietlaczu UHFw postaci “DVD U _ _” lub “DVD H _ _”. Znaczenie tychkodów b³êdów oraz potencjalnie uszkodzonymi podzespo³amis¹ nastêpuj¹ce elementy:– DVD U11: b³¹d ostroœci – IC2001, IC2511, IC5201, g³owicaoptyczna,– DVD H01: b³¹d za³adunku p³yty – IC2001, IC2511, silnik³adowania,– DVD H02: b³¹d mechanizmu (serwo) obracaj¹cego p³ytê– silnik wirowania p³yty, IC2501, IC2001,– DVD H03: b³¹d mechanizmu poprzecznego ruchu g³owicy– IC2511, IC2001, silnik krokowy,– DVD H04: b³¹d œledzenia (tracking) p³yty – IC2001,IC2511, IC5201, g³owica optyczna, p³yta– DVD H05: b³¹d detekcji – IC2511, IC2001, silnik krokowy,– DVD H01: b³¹d zasilacza – IC1021, IC1121, IC1151,IC6001.• [ TUNE MODE O ] + [5]– tryb regulacji pochylenia g³owicy.Procedura regulacji po wymianie g³owicy optycznej,silnika obrotu p³yty lub wewnêtrznych uk³adów g³owicyoptycznej jest nastêpuj¹ca:– Krok 1: jednoczesne naciœniêcie przycisku [ TUNE MO-DE O ] na zestawie i przycisku [5] na pilocie.– Krok 2: na wyœwietlaczu pojawia siê komunikat “JITXXX”mówi¹cy o wartoœci dr¿enia (jitter level).Na potrzeby regulacji przeprowadzanych w krokach 3 ÷ 5potrzebny jest wkrêtak z koñcówk¹ szeœciok¹tn¹ i p³yta testowa(np. CVCT-S15 lub DVDT-S01), a regulacje nale¿y przeprowadzaæod spodu urz¹dzenia.– Krok 3: w trakcie odtwarzania tytu³u 1 („najbardziej wewnêtrzna”œcie¿ka) nale¿y regulowaæ wkrêtem “tangentialadjustment screw” (rys.1) na minimum jitter level.– Krok 4: w trakcie odtwarzania tytu³u 43 („najbardziej zewnêtrzna”œcie¿ka) nale¿y regulowaæ wkrêt “tillt adjustmentscrew 1” (rys.1) na minimum jitter level.Wkrêt regulacyjny„Tillt adjustment screw 2“Wkrêt regulacyjny„Tangentialadjustment screw“Wkrêt regulacyjny„Tillt adjustmentscrew 1“Rys.1. Lokalizacja wkrêtów regulacyjnych – widok odspodu urz¹dzeniaSERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 23

Porady serwisowe– Krok 5: w trakcie odtwarzania tytu³u 43 („najbardziej zewnêtrzna”œcie¿ka) nale¿y regulowaæ wkrêt “tillt adjustmentscrew 2” (rys.1) na minimum jitter level.Zaleca siê kilkakrotne powtórzenie kroków 4 i 5, a¿ domomentu osi¹gniêcia jak najlepszego (minimum) poziomuparametru jitter. Na rysunku 2 pokazano, w jaki sposób zmieniasiê krzywa regulacyjna oraz w którym punkcie regulacjiuzyskuje siê optymaln¹ wartoœæ parametru jitter.Zmiana poziomudr¿enia ( jitter)BAOptymalnyefekt regulacjiUwagi:K¹t regulacji1. Jeœli zmiana poziomu dr¿enia ( jitter) przebiega wed³ugkrzywej A, uzyskanie najbardziej w³aœciwego punktu jeststosunkowo proste.2.Jeœli zmiana poziomu dr¿enia ( jitter) przebiega wed³ugkrzywej B, uzyskanie optymalnego punktu musi nast¹piæmetod¹ kolejnych przybli¿eñ.Rys.2. Krzywa regulacyjna parametru jitter– Krok 6: w tym kroku nale¿y subiektywnie sprawdziæ funkcjonowanieurz¹dzenia po regulacjach w trakcie odtwarzaniep³yty zwracaj¹c uwagê na to, czy obraz i dŸwiêk s¹odtwarzane z zadowalaj¹c¹ jakoœci¹ i bez zak³óceñ, orazczy w trakcie odtwarzania dŸwiêku nie nastêpuj¹ przeskokiœcie¿ek.– Krok 7: wymontowaæ blok ruchu poprzecznego g³owicy.– Krok 8: unieruchomiæ wkrêty regulacyjne za pomoc¹ elementówblokuj¹cych (RZZ0L01).– Krok 9: zmontowaæ powtórnie mechanizm g³ówny.– Krok 10: w trakcie, gdy urz¹dzenie jest w³¹czone zamkn¹æszufladê p³yt naciskaj¹c odpowiedni przycisk, wy³¹czyæurz¹dzenie przyciskiem [ POWER ] i od³¹czyæ urz¹dzenieod sieci.Krok 10 koñczy procedurê regulacji bloku optycznego.• [ TUNE MODE O ] + [6]– tryb kontroli numerów segmentówi systemu wyœwietlania.• [ TUNE MODE O ] + [7]– tryb kontroli wersji oprogramowaniasteruj¹cego – sprawdzany jest uk³ad IC6302.• [ TUNE MODE O ] + [9]– tryb detekcji i wyœwietlanianieprawid³owego dzia³ania g³owicy optycznej.• [ TUNE MODE O ] + [ SCREEN DISPLAY ] tryb pomiarupr¹du steruj¹cego laserem, jego zapamiêtania oraz formatowaniaodtwarzacza DVD (przywracanie ustawieñ fabrycznych)stosowany po wymianie mikrokontrolera lubp³yty.W trakcie przeprowadzania serwisowania sprzêtu w celuefektywnego przeprowadzenia trybu autodiagnozy i ustawieniapochylenia g³owicy optycznej nale¿y postêpowaæ zgodniez poni¿szymi wskazówkami. Przed uruchomieniem trybu autodiagnozynale¿y sprawdziæ, czy jest wyœwietlany komunikat“NO DISC” na panelu frontowym, a tak¿e, czy nie by³ wymienianypickup. Wskazówk¹ do wymiany g³owicy optycznej jestwyœwietlenie w wyniku przeprowadzenia procedury autodiagnozypoziomu pr¹du lasera o wartoœci wiêkszej ni¿ 50.Uwaga: Pomiar tej wartoœci powinien nast¹piæ zanim urz¹dzeniesiê nagrzeje, tzn. w czasie nie d³u¿szym ni¿ 3 minuty.Tryb autodiagnozy nale¿y przeprowadziæ, gdy jest podejrzenieo nieprawid³owe dzia³anie lub gdy pojawia siê komunikat“NO DISC”, mimo ¿e p³yta jest za³adowana do pojemnika.Procedurê autodiagnozy uruchamia siê poprzez jednoczesnenaciœniêcie przycisku [ TUNE MODE O ] na klawiaturzelokalnej zestawu oraz przycisku [ SCREEN DISPLAY ] napilocie. Jeœli wyœwietlona wartoœæ jest mniejsza od 40 nale¿yprzejœæ do nastêpnego kroku, natomiast jeœli wartoœæ przewy¿-sza liczbê 50 nale¿y wymieniæ pickup na nowy egzemplarz.Po wymianie pickupu nale¿y powtórzyæ pomiar wartoœci pr¹dui jeœli wartoœæ jest wiêksza ni¿ 40, oznacza to, ¿e nowypickup uleg³ uszkodzeniu w trakcie wymiany na skutek wy³adowañelektrostatycznych.Jeœli poziom pr¹du przed wymian¹ pickupu jest mniejszyod 50 lub dla nowego nie wiêkszy od 40, nale¿y przeprowadziæregulacjê pochylenia g³owicy.Ostatnim krokiem jest inicjalizacja systemu. W tym celunale¿y nacisn¹æ jednoczeœnie przycisk [ TUNE MODE O ] naklawiaturze lokalnej zestawu i przycisk [10] na pilocie. Wtym momencie procedura jest ju¿ kompletna.Tryb demonstracyjny.Tryb demonstracyjny jest u¿ywany na wystawach sprzêtulub przez sprzedawców, czyli wszêdzie tam, gdzie dopuszczonajest ograniczona mo¿liwoœæ obs³ugi urz¹dzeñ przez ogl¹daj¹cychlub kupuj¹cych. W trybie demonstracyjnym tacka p³ytDVD/CD jest zablokowana, uniemo¿liwiaj¹c wyjêcie p³yty.Jeœli zostanie podjêta próba otwarcia szufladki, na wyœwietlaczupojawia siê komunikat “LOCKED”, a szufladka pozostajezamkniêta. Opisywane urz¹dzenie posiada dwa rodzaje blokady:A i B. W trybie A zablokowany jest tylko przycisk [ OPEN/CLOSE ]. W trybie B zablokowane s¹ nastêpuj¹ce przyciski:[ OPEN/CLOSE ], [ PAUSE ], [STOP], [ SKIP/SEARCH ],[ SELECTOR ], [ DISK 1 to 5 ].Sposoby w³¹czenia tych trybów pracy s¹ nastêpuj¹ce:• tryb A: nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [ CD STOP ] naklawiaturze urz¹dzenia oraz dodatkowo nacisn¹æ przycisk[ POWER ] na klawiaturze urz¹dzenia lub na pilocie, wtym czasie urz¹dzenie musi byæ w³¹czone i wybrany trybDVD/CD,• tryb B: nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [ CD PLAY ] naklawiaturze urz¹dzenia oraz dodatkowo nacisn¹æ przycisk[ POWER ] na klawiaturze urz¹dzenia lub na pilocie, wtym czasie urz¹dzenie musi byæ w³¹czone i wybrany trybDVD/CD.Po w³¹czeniu trybu blokady niektórych funkcji na wyœwietlaczupojawia siê na 3 sekundy komunikat “LOCKED”, poczym rozpoczyna siê tryb demonstracyjny – nastêpuje odtwarzanieza³adowanej p³yty.W celu wy³¹czenia trybów blokady nale¿y wykonaæ odpowiedniotakie same czynnoœci, jak przy ich za³¹czaniu, a nazakoñczenie wy³¹czyæ urz¹dzenie.R.W.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

++---+++++-++28 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 25ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE – cz.2L451IC4513 864D451POWERFACTORCONTROLQ452Q453Q451Q454380VIC551SUSTAIN VOLTAGE CONTROL4VinDRV.REGDrain=8.3V3Rg2START O.V.P DRIVERREGRg12LATCHSourceOCP/FB1T.S.D+P, PF-Board Block DiagramT50110190V9 12P11 TO SS112 VSUS3 VSUSP2 TO SC21 VSUS2 VSUS7 146 15P10PPower Supply BoardO.S.CQ557 Q5554 17+GND5Q455Q457Q456Q651Q650IC5523PROCESS VOLTAGE CONTROL4VinDRV.REGDrain=8.3V3Rg2START O.V.P DRIVERREGRg1LATCHOCP/FBT.S.D1+O.S.C+9 102SourceGND5IC550OUTIN 1270V21D565T5021234781819201817161514131211IC553ERRORDETECT12V15Vs12VIC558ERRORDETECTVsus12132347P5 TO PA58 +12Vs15VP7 TO PA7REGENERATIVECONTROLQ552,3,4IC554IC555AVR 5V13413DR15VFAN SOS5V2P23 TO SC231 DR15V2 DR15V11DR15V12V12V5VSTB5V+12Vs1 +15Vs2 +15VsP25 TO D251 12V2 12V15VRL401HOTD566COLD125 5VVdaPFLine Filter Board12TV ON/OFFT4013P27 TO D27AC CORDPF1F900LINE14NF901LF904L.FLF909 LF9152 1 2 1 9LIVE CIRCUIT HOTP, PF-Board Block DiagramL.FN3 4 3 4 3 10L.F8LINEPF2P94 LINE 41 NEUTRAL 1LINENEUTRALRL403RUSH ON/OFF5VRL402D40487HOTCOLDIC401STANDBY 3VOLTAGECONTROL2117V13.5V64321D408IC402ERRORDETECT9101112131415+IC557IC403ERRORDETECT7V123TVON/OFFQ401RUSH ON/OFFQ4035V5VQ402AVR 5V1 321 RUSH ON/OFF2 TV ON/OFFQ4043 M POWER4 STB 5VQ5585 KILL SOS6 FAN SOS7 PS SOS8 ALL OFF1P12 TO SS12124VDADR15VSTB PS

--26 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 27www.serwis-elektroniki.com.plQ3201 AV MUTEQ3206 AV MUTEQ3200Q32074SDA45S-DATAQLINK SELMAIN RF2 SCL24S-CLOCK24MSP24 21MSPELEKTRONIKIAV1 LOUT AV MUTETV LQ3204AV1 ROUT TV RQ3205MSPAV4 ROUT43 L AV445 R OUT23RF AGC23 17RF AGCAGC1AV4 LOUTSURVICE1AGCTVRTVLTVINVIDEOVIDEOTV R64MAIN RF2222 18Q310276212 AM12148AMDCOUT 36AM6LTV RTV Lwww.serwis-elektroniki.com.pl14AFT11416AFT1AV2 ROUT9AFT1HQ310112SCL 3211SCL0H10T105LTV LMONITOR ROUTSDA 34AV2 LOUT1438 L MONT40 R OUTSDA0TNR0011st TUNERHMONITOR LOUTSWITCHINGTuner BoardIC3100ELEKTRONIKIA32PRQ317263MAINRFB22A21MONT VAV2 QLINKAV4 QLINKQLINK SELAFT1AGC1A23B21AV2 QLINKAV4 QLINKQLINK SELAFT1AGC1TUAV4C PRPBQ31717AV4C PB8Q32036LY Q3170Q3106941AV4C YAV4 VOUTHJK31032B231627SW2-4Q3105A223LAV4 SLOWAV MUTESOUND DEFAV2 VOUT125R12HAV4 R1123LQ-LINK 10LAV4 LSW-321AV4C PBAV4C PRAV4 QLINKQ31045B17AV4 YB18AV4 PbB19 AV4 PrAV1 VOUT14CAV4INAV3 SLOWAV4C YH26AV4 CR18B27TV L OUTTV R OUT124YAV3 RAV3 RL16A273AV4 LOUTAV4 ROUTSWITCHING22VAV3 LAV3INB32C19AV3 SAV3 LTV VIDEO OUT19IC3101AV4 VAV3 CB29AV4 VOUTSW2-2Y17AV3 YAV3 VAV3 CB30V15B31AV3 YAV3 VAV3 CAV3 SAV3 LAV3 RVIDEO IN 20LIN 6RIN 2AV1 SLOW 813AV4 SLOWAV2 SLOWAV4 VAV4 LAV4 R11RAV3 VAV3 YRGB SELAV2 R9LSUBOUTC 47Q3211B165AV2 LSUB C/PbSUB CBLUE IN712CAV2INY 44Q3210B15SUB Y/VBSSUB YRED INGREEN IN1110Y158VFB IN16AV4 FBAV4 REDAV4 GREENAV4 BLUE15FBAV4 FBAV2 C4BAV4 BLUE3GAV4INJK3102AV4 GREENFB13AV2 VC 58Q3209B14MAIN C/Pb2REC FBSCL15MAIN CAV4 REDB10MAINOUTY 56Q3208B136MAIN Y/VBSAV4EC BSDA 1414FBG 11AV1 SLOWSW2-1MAIN YVAV1 FBEC GSW294RRGB SEL8BAV1 RQ-LINK 107GAV1INR12AV1 BLUEEC RDA252LAV1INMAIN LL 52MAIN RR 54AV2 QLINKMSP RSTAV1 GREENAV1 L6R1VEC BEC FBVIDEO IN 20CIN 15LIN 6RIN 2AV2 SLOW 8EXP I/O PORTAV1 REDAV1 VAV2 SLOWSWITCHINGAV SWEC REC GB34 EC RA33EC GA34 EC BB33 EC FBJK3101AV2 VAV2 CAV2 LAV2 RIC3290IC3102IC3200B9TV L OUT 3TV R OUT 1AV2 LOUTAV2 ROUTB8VAOA8TV VIDEO OUT19AV2 VOUTA7SDA1SCL1SDA0SCL0AV2SERVICEAMQ2006MSPQ2007IC2206Q310060B1227MAIN RLOUDSPEAKERSOUNDPROCESSINGDACM RQ20033+ R- 1MAIN RSDA1 12SCL1 10DAC57MONO INANA IN+67Q3103ADCPRESCALEQ3107SRI1SPOUTDACM L28Q20045LTV L OUT 3TV R OUT 1MAIN RMAININSCARTDSPINPUTSELECT7A11MAIN LAV1 LOUTAV1 ROUT+-MAIN LSUB5V56SLI1TV VIDEO OUT19MAIN LSELECTAV1 VOUTPROCESSINGVIDEO INLINRINAV1 SLOW8DACSOURCESURROUNDSOUNDQ2202SOUND DEF2DACA R24H1TO DG133SRO16SCARTOUTPUTSELECTHEADPHONETVOUTDACHPOUT1320AV1 VAV1 LAV1 RAV1 SLOWTV RDACDACA L259 IN2 OUT2 6VOL634HP RFB INRED INGREEN INBLUE IN7SLO1HP RAV1 BLUE318VTV L1137 SLO1AUDIOOUT36 SRO18IN1OUT1415AV1 REDAV1 GREEN4 HP L9VAVR 8VRESETQI2S DA OHP LJK310016AV1 FBIC2001I2S DAI2S CLH9TO K9HP AMPAV1I2S DA I2AV MUTE21 17 6 5 4IC2200MSPQ3197IC20022A2 2Y22A3 2Y32A4 2Y41Y4 1A42A1 2Y1www.serwis-elektroniki.com.pl137AB-SCK29AB-SCK5SCLRED1R+ 3 Q2204155AB-LRCLK28AB-LRCLK6SDAJK3104Q3196WHITEL173255AB-SD1AB-SD17DUAL BUS SWITCH128SDO03 SDO0SCL5119RESET13RESETSDA 6IC2654IC2207BUFFER3D SURROUND&SOUND ENHANCEMENTIC2670ELEKTRONIKI+Q2203AUDIO OUTVAO3631 35V152.5VRear AV Terminal,Input Select,Audio BoardIC2652HAVR 5VAVR 2.5VH, TU-Board Block Diagram9V3.3VIC2003IC2653Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE

Programator VP-280B firmy WeileiProgramator VP-280B firmy WeileiArtyku³ sponsorowany przez firmê TOMSAD Joanna Sadowska, 81-198 Mosty, ul Wierzbowa 1Firma Weilei to producent programatorów Wellon. Firmadzia³a od 1998 roku i produkuje ca³¹ gamê programatorów VPxxxprzeznaczonych do programowania uk³adów: EEPROM,pamiêci szeregowych i typu Flash, uk³adów PLD, CPLD i mikrokontrolerów.Oferta obejmuje równie¿ programatory VP-ISP (do programowania uk³adów w systemie) oraz programatorybezprzewodowe.Opinie na temat produktów firmy Weilei znalezione w internecies¹ bardzo przychylne. Programator VP-280B opisanyw artykule oceniany jest bardzo wysoko ze wzglêdu na korzystnystosunek funkcjonalnoœci urz¹dzenia do jego ceny.Aktualne oprogramowanie do programatora jest dostêpne nastronie producenta i jest ono uaktualniane 3-4 razy w miesi¹cu.Wszystkie programatory firmy Weilei posiadaj¹ oprogramowaniew jêzyku polskim.W tablicy 1 zestawiono typy programatorów Wellon i ichcechy.Opis programatora VP-280BProgramator VP-280B przeznaczony jest do stosowania w:• w serwisach RTV,• w serwisach komputerowych do aktualizacji BIOSU,• przy naprawie p³yt g³ównych (uszkodzonych podczas nieudanejaktualizacji BIOSU),• w serwisach sprzêtu AGD, telefonów komórkowych, drukarek,samochodów,• wszêdzie, gdzie wymagane jest zaprogramowanie pamiêcilub mikroprocesora,• wymiary programatora: 166×98×23 mm,• waga: 290g.Programator VP-280B wspó³pracuje z komputerami i laptopamiz systemem operacyjnym Windows 98/ME/2000/NT/XP/Vista. Po³¹czenie z komputerem realizowane jest poprzezz³¹cze USB. Oprogramowanie programatora instalowane jestna komputerze i zawiera interfejs umo¿liwiaj¹cy obs³ugê programatora– równie¿ w jêzyku polskim.Programator wyposa¿ono w gniazdo 48-pinowe typu ZIF.Gniazdo to umo¿liwia bezpoœrednie programowanie uk³adóww obudowach DIL od 8 do 48 wyprowadzeñ. Programowanieuk³adów w obudowach innych ni¿ DIL mo¿liwe jest przy zastosowaniuodpowiedniego adaptera – przejœciówki z danejobudowy na obudowê DIL. Firma Weilei oferuje ca³¹ gamêadapterów s³u¿¹cych do programowania uk³adów w obudowach:PLCC, SOIC, TSOP, PSOP, BGA, QFP i wielu innych.Tablica 1.Programatory WellonModel VP-980 VP-880 VP-680 VP-480 VP-380 VP-280B VP-190 VP-180 VP-PIC133000 + 27000+ 17000+ 17000+ 9000+ 7000+ 5000+ 4000+ 3000+Iloœæ i typyE/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROM E/EPROMprogramowanych uk³adów PLD PLD PLD PLD PLD PLD PLD PLD PLDFLASH FLASH FLASH FLASH FLASH FLASH FLASH FLASH FLASHMCU MCU MCU MCU MCU MCU MCU MCU MCUPodstawka ZIF 48pins 48pins 48pins 48pins 48pins 48pins 40pins 48pins 48pinsAdapteruniwersalnyKomunikacja zkomputerem przez portUSBtakKomunikacja zkomputerem przez portLPTKompatybilnoœæ zurz¹dzeniami o niskimnapiêciu zasilaniaPrêdkoœæ programowania/ weryfikacji uk³adówAtmel 89C58Prêdkoœæ programowania+ weryfikacji uk³adówFlash 29F040tak nie tak nie1.5V 3V -3/0.4s 6/5s 7/7s -12.2s 18s 60s -Programowanie ISP tak tak nie takSystemy operacyjneWindows 98/ME/2000/NT/XP /VistaTest wejœcia / wyjœcia tak tak tak tak tak tak nie tak takAutomatycznaidentyfikacja uk³adutak tak tak tak tak tak nie nie takGenerator funkcji tak tak tak tak tak tak nie nie takMiernik czêstotliwoœci tak tak tak tak tak tak nie nie takAnalizator stanówlogicznychtak tak tak tak tak tak nie nie takTest uk³adów TTL / SRAM tak tak tak tak tak tak tak tak takSERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 29

Programator VP-280B firmy WeileiProgramator jest przystosowany do programowania ponad7066 ró¿nych typów uk³adów scalonych, w tym:• pamiêci (PROM: N/CMOS E(E)PROM, SeriesE(E)PROM oraz FLASH Memory),• mikrokontrolerów 16 i 32 bitowych (Atmel, Intel, Microchip,Signetics, Zilog, itd.),• uk³adów PLD (CPLD, EPLD, GAL,PEEL,PALCE i innych).Pe³na lista uk³adów wraz z typem adaptera potrzebnegodla zaprogramowania danego uk³adu dostêpna jest na stronieproducenta uk³adu (http://www.weilei.pl/listy/list280.htm).Typy obs³ugiwanych plików: JEDEC, INTEL (Extended)HEX, Motorola S, Tektronix HEX, BIN.Uruchomienie i instalacja programatora VP-280BProgramator dostarczany jest w zestawie z zasilaczem, przewodemUSB i p³ytk¹ CD z programowaniem instalacyjnym.1. Przed pod³¹czeniem programatora do komputera nale¿y najpierwzainstalowaæ na komputerze oprogramowanie programatora.W tym celu nale¿y w³o¿yæ p³ytkê CD dostarczon¹ zprogramatorem do napêdu CD. Instalacja rozpocznie siê automatycznie.W trakcie instalacji system Windows wykrywafakt, ¿e oprogramowanie dostarczane przez firmê Weileinie jest autoryzowane przez Microsoft i wyœwietla komunikat.Aby kontynuowaæ, nale¿y zaakceptowaæ kontynuowanieinstalacji.2. Po zakoñczeniu instalacji oprogramowania nale¿y pod³¹czyæprogramator VP-280B do z³¹cza USB. Komputer wykryjenowy sprzêt i wyœwietli siê kreator dodawania nowego sprzêtu.W pierwszym oknie wybraæ opcjê “Nie tym razem” (“No,not this time”) i nacisn¹æ przycisk [ Dalej ] ([ Next ]).W nastêpnym oknie kreatora wybraæ opcjê “Zainstalujoprogramowanie automatycznie” (“Install the software automatically”)i nacisn¹æ przycisk [ Dalej ] ([ Next ]).Na zakoñczenie nacisn¹æ przycisk [ Zakoñcz ] ([ Finish ]).3. Po instalacji obie diody programatora: “Link” i “G/E” œwiec¹.Mo¿na teraz uruchomiæ na komputerze oprogramowanieWellon. Po w³¹czeniu program Wellon testuje po³¹czeniekomputera z programatorem, dioda “LINK” œwieci siê,a dioda “G/E” gaœnie.Uwaga: Programator jest zasilany poprzez z³¹cze USB. Zasilaczzewnêtrzny programatora mo¿na stosowaæ wtedy, gdyzasilacz komputera jest za ma³o wydajny (np. w przypadkulaptopa) lub gdy programowanie trwa d³ugi czas.Je¿eli chcemy stosowaæ zasilacz, to najpierw nale¿y pod-³¹czyæ zasilacz do programatora, a nastêpnie przy³¹czyæ programatorpoprzez z³¹cze USB do komputera.ProgramowaniePod³¹czyæ zasilanie do programatora (je¿eli jest potrzebne).Pod³¹czyæ programator do wejœcia USB komputera. Obie diodyprogramatora powinny œwieciæ. Uruchomiæ program Wellon. Pouruchomieniu program automatycznie przeprowadza kontrolêkomunikacji z programatorem. Je¿eli nie wykrywa b³êdów, diodaG/E gaœnie, dioda Link œwieci siê. Uk³ad programowany mo¿-na w³o¿yæ w podstawkê dopiero po uruchomieniu programuWellon i kontroli komunikacji z programatorem.Uk³ad w obudowie DIL wk³ada siê do gniazdka tak, abydolne wyprowadzenia uk³adu by³y umieszczone w dolnych wyprowadzeniachpodstawki. Je¿eli stosujemy adapter, to musimygo umieœciæ tak, aby jego skrajne dolne wyprowadzeniaby³y umieszczone w dolnych wyprowadzeniach podstawki.Po w³o¿eniu uk³adu do podstawki wchodzimy do menu“Select” i wybieramy typ uk³adu, producenta i nazwê uk³adu.Dane, które maj¹ byæ zapisane w uk³adzie nale¿y wczytaæ dobufora pamiêci programatora. Dane mog¹ pochodziæ z pliku,mog¹ byæ odczytane z uk³adu Ÿród³owego lub mog¹ byæ wpisanerêcznie do bufora.Tryb programowania masowegoProgramator pozwala na pracê w trybie programowaniamasowego. Co to oznacza w praktyce? Po odpowiednim ustawieniuprogramatora (wybranie typu uk³adu, ustawienie opcji“Mass Production”, ustawienie opcji “Edit Auto”, ustawienielicznika uk³adów “Statistic”) wystarczy wk³adaæ uk³ad w podstawkêi obserwowaæ diodê G/E na programatorze. Je¿eli diodaœwieci w kolorze jasnozielonym, to uk³ad zosta³ zaprogramowanypoprawnie i mo¿na umieœciæ w podstawce nastêpnyuk³ad. Nie trzeba u¿ywaæ myszki i klawiatury, programatorsam wykryje uk³ad, zaprogramuje i zweryfikuje programowanie.Programowanie zostanie przerwane po zaprogramowaniutakiej liczby uk³adów, jaka zosta³a ustawiona na liczniku.Menu “File”Menu s³u¿y do zarz¹dzania plikami danych i komunikacji zsystemem. Pliki danych stosowane do programowania pamiêcii mikrokontrolerów to pliki z rozszerzeniem .HEX (kod szesnastkowy)lub .BIN (kod binarny). Do programowania uk³adówPLD stosowane s¹ pliki z rozszerzeniem .JED (JEDEC).Podmenu “Load File” – wybranie opcji powoduje za³adowaniepliku z danymi do bufora pamiêci.Podmenu “Save Buffer” pozwala zapisaæ zawartoœæ buforapamiêci do pliku.Menu “Edit”Menu pozwala na edycjê bufora pamiêci z danymi.Menu “Select”Podmenu “Select” s³u¿y do typu wyboru programowanegouk³adu. Po wybraniu otwiera siê okno, w którym mamy mo¿liwoœæwybrania uk³adu z listy. Wyœwietlany jest typ obudowyuk³adu i adapter potrzebny do zaprogramowania uk³adu. W oknie“Device info. - Adapter” wyœwietlane s¹ informacje o przypisaniupinów uk³adu do pinów podstawki programatora – przypisanietakie realizowane jest na p³ytce adaptera. Wykorzystuj¹ctê informacjê mo¿na zaprojektowaæ adapter samodzielnie.W oknie "Device info. - Package" wyœwietlane s¹ informacjeo obudowie wybranego uk³adu.W oknie "Device info. - Part number description" wyœwietlanyjest opis numeru uk³adu.Podmenu "Auto Select E(E)PROM" umo¿liwia automatycznewyszukanie pamiêci typu E(E)PROM. Programator odczytujenumer identyfikacyjny ID i nazwê producenta zapisane wpamiêci. Identyfikacja jest mo¿liwa tylko wtedy, gdy uk³ad matakie informacje zapisane.Przed uruchomieniem automatycznej detekcji wyœwietlanejest ostrze¿enie informuj¹ce, ¿e autodetekcja jest mo¿liwatylko dla uk³adów o iloœci wyprowadzeñ z zakresu 24-40. Uk³adyo innej iloœci wyprowadzeñ lub uk³ady firmy Actrans mog¹zostaæ w czasie autodetekcji uszkodzone.Menu “Run”Wybranie polecenia “Auto Program” spowoduje zaprogra-30 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Programator VP-280B firmy Weileimowanie uk³adu umieszczonego w podstawce zawartoœci¹ buforapamiêci. Nie nale¿y wyjmowaæ uk³adu z podstawki przedzakoñczeniem programowania, poniewa¿ mo¿e to spowodowaæuszkodzenie uk³adu.Wybranie polecenia “Read” powoduje wczytanie zawartoœciuk³adu do bufora pamiêci.Wybranie polecenia “Verify” uruchamia sprawdzenie, czyzawartoœæ uk³adu jest taka sama, jak zawartoœæ bufora pamiêci.Funkcjê tê wykorzystuje siê do kontroli, czy uk³ad zosta³zaprogramowany poprawnie.Wybranie polecenia “Blank Check” uruchamia kontrolê,czy uk³ad nie jest zaprogramowany.Wybranie polecenia “Compare” uruchamia procedurê porównaniadanych zapisanych w uk³adzie z danymi z buforapamiêci.Wybranie polecenia “Erase” uruchamia procedurê kasowaniadanych z uk³adu.Polecenie “Security” dotyczy tylko uk³adów PLD i mikrokontrolerówwyposa¿onych w funkcjê zabezpieczenia danych.Polecenie “Encryption” dotyczy niektórych mikrokontrolerówi powoduje programowanie zawartoœci tabeli szyfruj¹cej dotabeli szyfruj¹cej uk³adu. Zawartoœæ tabeli szyfruj¹cej mo¿ebyæ edytowana i zapisana.Polecenie “Program Configuration” dostêpne jest tylko dlaniektórych uk³adów.Polecenie “OTP security” stosowane jest tylko dla uk³adówAT89C51/52 i chroni uk³ad przed usuwaniem zabezpieczeñ. Pouruchomieniu tej opcji nie ma mo¿liwoœci ponownego zaprogramowaniauk³adu – uk³ad jest programowany tylko raz.Menu “Settings”Menu s³u¿y do ustawiania sposobów dzia³ania programatoratakich jak:• ustawianie adresów pocz¹tkowego i koñcowego uk³aduprogramowanego, rozmiaru bufora, adresu pocz¹tkowegobufora,• w³¹czenie /wy³¹czenie testu w³o¿enia uk³adu w podstawkê,• sprawdzanie ID uk³adu,• w³¹czanie dŸwiêku po ka¿dej operacji programatora,• czyszczenie bufora po wybraniu uk³adu.Menu “Test”Programator mo¿e wykonaæ test uk³adów logicznych i pamiêciRAM.Biblioteka uk³adów, które mog¹ byæ testowane zawierauk³ady TTL/CMOS serii 74, 4000/4500, LM339, LM324 (³¹cznie335 uk³adów) i algorytmy testowania.Menu “TTL&CMOS Test” otwiera okno wyboru testowanegouk³adu. Po wybraniu uk³adu w³¹czamy Test. Po przetestowaniuuk³adu wyœwietlana jest informacja o wyniku testu.Menu “Auto Find Device” w³¹cza automatyczne wykrywanieuk³adu w³o¿onego w podstawkê ZIF programatora i wyœwietlarezultat wyszukiwania.Menu “Edit Test Pattern” s³u¿y do dodawania, edycji i kasowaniaalgorytmów testowania uk³adów w bibliotece programatora.Menu “Self-Test” realizuje test programatora. Przed w³¹czeniemautotestu nale¿y usun¹æ uk³ad z podstawki ZIF. Podczasautotestowania na wyprowadzenia podstawki podawanes¹ napiêcia, które mog³yby uszkodziæ umieszczony w podstawceuk³ad. Po wejœciu w menu “Self-Test” mo¿liwy jest wybórkilku podmenu.Podmenu “System Test” w³¹cza test wyprowadzeñ: wejœcieI/O, wyjœcie GND, wyjœcie VCC, wyjœcie VPP.Podmenu “VCC Volt. Calibration” sprawdza napiêcie podawanedo testowanego uk³adu. W czasie testu napiêcie pomiêdzywyprowadzeniem czerwonym a niebieskim powinnowynosiæ 5V w zale¿noœci od programatora. Wyjœcie z tego testunastêpuje po naciœniêciu przycisku [STOP].Podmenu “VPP Vol. Calibration (12V)” pozwala na test napiêciaVPP 12V podawanego do uk³adu. Naciœniêcie przycisku[ TEST ] powoduje, ¿e napiêcie pomiêdzy wyprowadzeniem jasnoniebieskima niebieskim powinno wynosiæ ok. 12-12.5V.Wyjœcie z tego testu nastêpuje po naciœniêciu przycisku [STOP].Podmenu “VPP Vol. Calibration (21V)” pozwala na testnapiêcia VPP 21V podawanego do uk³adu. Naciœniêcie przycisku[ TEST ] powoduje, ¿e napiêcie pomiêdzy wyprowadzeniemzielonym a niebieskim powinno wynosiæ ok. 21V. Wyjœciez tego testu nastêpuje po naciœniêciu przycisku [STOP].Podmenu “Output Test” s³u¿y do w³¹czenia testu logiki wyjœciowejprogramatora. W czasie tego testu wymagane jest w³o-¿enie w podstawkê p³ytki testowej. Na p³ytce tej zamontowanes¹ zwory ³¹cz¹ce odpowiednie wyprowadzenia podstawki.Je¿eli w podstawce nie ma p³ytki testowej, pojawia siê komunikat“Error. No Test Board on the socket”.Menu “Digital Instrument”Programator wyposa¿ono w dodatkowe funkcje:• generator sygna³ów prostok¹tnych,• miernik czêstotliwoœci,• analizator stanów logicznych.Generator sygna³ów prostok¹tnych wytwarza przebieg prostok¹tnyo wspó³czynniku wype³nienia 1:1. Amplituda sygna-³u wyjœciowego w zakresie 5V, pr¹d 0.5mA. Czêstotliwoœæ przebiegujest ustawiana w zakresie 1-125kHz. Masa sygna³u –wyprowadzenie 24 podstawki ZIF; sygna³ wyjœciowy generatora– wyprowadzenie 23 podstawki ZIF.Miernik czêstotliwoœci pozwala na pomiar czêstotliwoœciz zakresu 0-100kHz, impedancja wejœciowa 10k, poziom sygna³umierzonego nie powinien przekraczaæ poziomu TTL 5V.Masa sygna³u – wyprowadzenie 24 podstawki ZIF, wejœciesygna³u mierzonego – wyprowadzenie 23 podstawki ZIF.Analizator stanów logicznych pozwala na testowanie 8 kana³ówsygna³owych. Maksymalna czêstotliwoœæ analizowanychsygna³ów 100kHz. Sygna³y s¹ wyœwietlane na ekranie komputerai mog¹ byæ rejestrowane. Analizator pozwala na zapis128K danych. Dane zapisywane s¹ do pliku, który nastêpniemo¿e byæ za³adowany na ekran komputera i analizowany. Analizowanesygna³y pod³¹czane s¹ do wyprowadzeñ 21-28 podstawkiZIF. Masa pod³¹czana jest do wyprowadzenia 20. Naka¿dym analizowanym wejœciu mo¿liwe jest ustawienie wyzwalaniapoziomem niskim lub wysokim.Uwagi dotycz¹ce u¿ytkowania programatoraPodstawka ZIF jest elementem, który mo¿e ulec zu¿yciu.Po 10 000 u¿yciach mo¿e ona ulec uszkodzeniu i nale¿y j¹wymieniæ.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e wraz z rozwojem uk³adów programowanychzmieniaj¹ siê algorytmy programowania. Nale¿y regularniezagl¹daæ na stronê firmy Weilei i aktualizowaæ oprogramowanie.}SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 31

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowePhilips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów,regulacje serwisowe (cz.2)Bogdan SikorowskiStandby SupplyMains +5V2+5V2MainSupply+33V tunerSTANDBY+8V6+12VS+12V or +24Vand VsoundSTANDBYSTANDBYStandbyEnable-1V2Enable-3V3Enable-2V81V23V3+1V2+3V3+2V81V2 Stb3V3 Stb+5V2S+2V5 +2V5D (DDR)+33V+12VS+1V2+3V3+2V8+2V5+8V6Display Inverter+12V/24V+VSoundavailable from standby onwardsavailable from semi-standby onwardsavailable from on onwardsRys.9. Schemat blokowy uk³adu zasilacza.+12VSWStandby SupplyStandby+5V_SWMain SupplyMain SupplyMains notconnectedMainsconnectedOn-mode P0.0Relayis closedOut of standby5V2+3V3 Standby+1V2 Standby+2V5D StabiliserStandby+5V_SWMain Supply +24V, +12V, Vs+, Vs-ConnectorSSB1M46 P7B8A1M03 P71M46 P5+12V1M46 P4, P91M46 P3Rys.10. Sekwencja pojawiania siê napiêæ zasilaj¹cych1.2. Uk³ady zasilaniaUk³ad zasilacza chassis JL2.1E sk³ada jest niejako ztrzech czêœci: zasilacza stanu standby, zasilacza g³ównegooraz z szeregu konwerterów DC/DC ulokowanych napanelu SSB stanowi¹cych niskonapiêciowe Ÿród³a zasilaniao stosunkowo du¿ej wydajnoœci pr¹dowej. W przypadkuodbiornika 42” blok zasilacza g³ównego zawieradwa prawie identyczne modu³y. Zasada dzia³ania zasilaczastanu standby oparta jest na koncepcji typu FlybackConverter, natomiast zasilacz g³ówny pracuje w oparciuo rozwi¹zania wziête z technologii przetwornic LLC (wykorzystujesiê tu zjawisko rezonansu szeregowego). Bardziejszczegó³owy opis dzia³ania tych obwodów zostanieomówiony przy okazji opisywania chassis FM2.x. Tutajnieco dok³adnie zajmiemy siê konwerterami DC/DC, którew ka¿dym, nawet bardzo podobnym rozwi¹zaniu chassis,maj¹ swoj¹ niepowtarzalna specyfikê. Niemniej jednak wodniesieniu do zasilacza g³ównego i zasilacza stanu standbynale¿y uczyniæ kilka istotnych uwag natury ogólnej. Schematblokowy ca³oœci uk³adów zasilaj¹cych pokazany jest na rys. 9.Obwody zasilacza g³ównego pracuj¹ tylko w stanie aktywnejpracy odbiornika. Napiêcie sieci na wejœciu zasilacza pojawiasiê w skutek za³¹czenia przekaŸnika 1350 (lub 1450) sterowanegosygna³em z zasilacza stanu standby (poprzez z³¹cze1305). W obwodach zasilacza g³ównego wytwarzane s¹ nastêpuj¹cenapiêcia:• +12V/3A – przeznaczone do zasilania uk³adów AmbiLightoraz do wytwarzania (równie¿ w obwodach zasilacza g³ównego)stabilizowanego napiêcia +8V6 (napiêcie +12V dostêpnejest na z³¹czu 1304),• +24V/5A (lub +12V w przypadku stosowania display’aLCD formy Sharp) – przeznaczone dla wyœwietlacza LCD (dostêpnena z³¹czu 1304),• +18V, -18V – napiêcia do zasilania toru audio (dostêpnena z³¹czu 1M02).Do obwodów zasilacza g³ównego docieraj¹ równie¿ró¿nego typu sygna³y z uk³adów zabezpieczeñ, m.in. sygna³yzabezpieczenia przepiêciowego, przeci¹¿eniowegoi inne. Dociera tak¿e sygna³ DC_PROT z obwoduzabezpieczeñ g³oœników chroni¹cych je w sytuacjachpojawienia siê w ich cewkach napiêcia sta³ego (sygna³DC_PROT dostêpny jest na z³¹czu 1M02). Na z³¹czu1307 dostêpny jest te¿ sygna³ zabezpieczenia przepiêciowegodla zasilacza stanu standby.Przetwornica stanu standby zasilana jest napiêciem zzakresu 130 ÷ 400V DC (pe³ny zakres napiêcia sieci zasilaj¹cychAC: 90 ÷ 240V). Miejsce pod³¹czenia zasilaczado sieci zasilaj¹cej (z³¹cze 1306) znajduje siê tu¿ za filtremsieciowym (elementy 5400, 5401, 5403). Sygna-³em steruj¹cym jest sygna³ STANDBY_INFO docieraj¹cyz panelu SSB (dostêpny jest on na z³¹czu 1M03). Wuk³adzie zasilacza standby wytwarzane s¹ nastêpuj¹cenapiêcia: +5V2, +5V_SW wy³¹czane w stanie standbyoraz napiêcie V_TUN (do przestrajania warikapów g³owicy)równie¿ wy³¹czane w stanie standby.Nale¿y dodaæ, i¿ na panelu zasilacza umiejscowionyjest tak¿e wzmacniacz mocy audio (praca w klasie D).Uproszczon¹ sekwencjê pojawiania siê poszczególnychnapiêæ zasilaj¹cych pokazano na rys.10.Z chwil¹ pod³¹czenia odbiornika do gniazda sieci zasilaj¹cejzasilacz stanu standby podejmuje pracê. Na pa-+8V632 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

nelu SSB pojawia siê napiêcie +5V2, oznacza to dostêpnoœænapiêcia zasilania +5V2_RELAY_IO dla przekaŸnika 1350 (lub1450), w tym czasie tak¿e przebiega procedura reset’u (liniaPOR) dla mikrokontrolera stanu standby. Mikrokontroler, wodpowiednim rejestrze, ustawia bit STANDBY w stan „niski”,co oznacza pojawienie siê napiêcia +5V_SW na panelu SSB.Chwilê póŸniej zamyka siê przekaŸnik na liniach sieci zasilaj¹ceji nastêpuje start zasilacza g³ównego. Od tej chwili aktywnestaj¹ siê linie zasilania +24V (lub +12V) oraz +18V i -18V, a tak¿e linia +8V6 (napiêcie uzyskiwane z +12V).Nale¿y zauwa¿yæ, i¿ odbiorniki z omawianym chassis (inie tylko) pozbawiane s¹ tradycyjnego wy³¹cznika sieciowego.W odniesieniu do fazy startu odbiornika oznacza to tyle, ¿enie ma szansy na reset procesorów w momentach, gdy odbiornikiby³y w³¹czane w³¹cznikiem sieciowym. Tutaj linia POR,odpowiedzialna za reset mikrokontrolera stanu standby (uk³adPNX2015E), permanentnie pozostaje w stanie „wysokim”.Procedura reset’u wykona siê jedynie wówczas, gdy wy³¹czymykabel sieciowy z gniazda sieci zasilaj¹cej, a nastêpnie ponowniego w³¹czymy (w sytuacjach koniecznych tak w³aœnienale¿y siê zachowaæ).Uzupe³niaj¹c informacjê z zakresu spraw ogólnych nale¿yjeszcze dodaæ, i¿ odbiorniki z omawianym chassis mog¹ znajdowaæsiê a¿ w czterech ró¿nych modach pracy: OFF, STANDBY,SEMI-STANDBY oraz ON (mo¿na wyró¿niæ jeszcze mod pi¹tyOUT – stan wy³¹czenia odbiornika z sieci). Przechodzenia pomiêdzyposzczególnymi stanami pracy zilustrowano na rys. 11.OUTOFFStandbySemi StandbyRys.11. Stany pracy odbiornikaOczywiœcie w stanie OFF odbiornik pozostaje tylko wówczas,gdy przewód sieciowy odbiornika nie jest pod³¹czony dogniazda sieci zasilaj¹cej. Pod³¹czenie zasilania oznacza przejœcieodbiornika do modu OFF lub STANDBY, zale¿y to odostatniego statusu pracy odbiornika zapisanego w pamiêciNVM. Natomiast wejœcie do stanu OUT z ka¿dego innego modupracy odbiornika nast¹pi z chwil¹ od³¹czenia przewodu sieciowegood gniazda sieci zasilaj¹cej lub w chwili wyst¹pieniaprzerwy w zasilaniu sieciowym.Pozostaj¹c w stanie OFF odbiornik jest zasilany(bardzo ma³y pobór pr¹du), brak jest jednak oznaktego faktu na zewn¹trz (¿adna z diod LED nie œwiecisiê, ignorowane te¿ s¹ komendy z nadajnika zdalnegosterowania). Wyjœcie z tego stanu jest mo¿liwejedynie poprzez u¿ycie przycisku na klawiaturze lokalnejwówczas, poprzez stan SEMI-STANDBY, odbiornikprzechodzi do stanu ON. Z ka¿dego innegomodu pracy mo¿liwe jest przejœcie do modu OFFpoprzez u¿ycie przycisku na klawiaturze lokalnej.Odbiornik mo¿e pozostawaæ w stanie STANDBYje¿eli bit STANDBY (w rejestrze procesora stanustandby) jest ustawiony w stan „wysoki”. Przejœcieze stanu STANDBY do stanu SEMI-STANDBY lubON jest mo¿liwe poprzez wys³anie komendy [ON] zPhilips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweON+5V+8V6ON-MODE+12VS+5VPOD-MODEnadajnika zdalnej regulacji. O tym czy odbiornik przejdzie dostanu SEMI-STANDBY, czy ON decyduje ustawienie (lub nie)wspomnianego ju¿ bitu STANDBY.Stan SEMI-STANDBY to mod pracy pomiêdzy STAND-BY lub OFF a stanem ON – wszystkie napiêcia s¹ obecne brakjest jednak œwiecenia ekranu. Stan taki wykorzystywany jestnp. podczas ³adowania list EPG lub korzystania z protoko³uP50. Mod SEMI-STANDBY sygnalizowany jest œwieceniemdiody LED niebieskiej - jeœli do SEMI-STANDBY odbiornikwszed³ ze stanu STANDBY) lub diody czerwonej - jeœli doSEMI-STANDBY odbiornik wszed³ ze stanu ON.Mod pracy odbiornika ON oznacza stan normalnej jegopracy.1.2.1. Konwertery DC/DCNa panelu SSB znajduj¹ siê uk³ady IC (np. procesor VI-PER) wymagaj¹ce napiêæ zasilania o stosunkowa niskiej wartoœci(3.3V, 2.5V, a nawet 1.2V), natomiast s¹ to zwykle uk³adykonsumuj¹ce bardzo du¿o pr¹du (nawet powy¿ej 3A). W³aœniez tego powodu, jak równie¿ z powodu chêci ominiêciaprzesy³ania pr¹du o du¿ych wartoœciach poprzez ró¿nego rodzajukonektory zdecydowano, ¿e niskonapiêciowe konwerteryDC/DC ulokowane bêd¹ na panelu SSB, czyli jak najbli-¿ej zasilanych obwodów. Ogóln¹ strukturê zasilania i wyjœækonwerterów DC/DC pokazano na rys.12.Je¿eli napiêcie wejœciowe do obwodu konwerterów DC/DC wynosi oko³o 12V (pomiar na kondensatorach odsprzêgaj¹cych2U17/2U25/2U45) oraz sygna³ ENABLE staje siê aktywny(stan „niski”) wówczas napiêcie wyjœciowe z odpowiedniegokonwertera powinno przyj¹æ swoj¹ normaln¹ wartoœæ.Najpierw, poprzez liniê ENABLE-1V2, procesor stanu standbyuaktywnia przetwornik wytwarzaj¹cy napiêcie +1V2, nastêpniepo stwierdzeniu jego obecnoœci i poprawnej wartoœci(czyli po oko³o 100ms) uaktywniane s¹ dwa pozosta³e przetworniki:+2V5 oraz +3V3.Zasada dzia³ania stosowanych tu konwerterów opiera siêna tzw. rozwi¹zaniu synchronous buck converter lub inaczejsynchroniczny step-down converter. Zalet¹ takiego rozwi¹zaniajest przede wszystkim mo¿liwoœæ stosowania stosunkowodu¿ych czêstotliwoœci przetwarzania (oko³o 250kHz), co wi¹-¿e siê m.in. z ograniczeniami gabarytów stosowanych elementówindukcyjnych i pojemnoœci. Charakterystycznym dla tegotypu rozwi¹zañ jest równie¿ uzyskiwanie wyj¹tkowo du¿ychsprawnoœci przetwarzania (w granicach 90%). £atwo te¿ daj¹8V6SWITCH(Reserved)12VSWITCH(Reserved)VTUNGENERATOR(Reserved)VTUN+12VSWVSW+5V2_STBY12V/1V2DC/DC CONV.12V/2V5DC/DC CONV.+2V5DLINEARSTABILISER+2V5LINEARSTABILISER12V/3V3DC/DC CONV.+1V2+2V5+3V3ENABLE-1V2 ENABLE-2V5 ENABLE-3V3+8V6-SW+2V5D+2V5+12VSWSUPPLY-FAULTRys.12. Schemat blokowy konfiguracji konwerterów DC/DCSERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 33

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowesiê w nich aplikowaæ proste uk³ady zabezpieczaj¹ce (przepiêciowei przeci¹¿eniowe), start konwertera zwykle udaje siêuczyniæ „miêkkim” i daj¹cym siê kontrolowaæ (poprzez uk³adyzewnêtrzne on/off).Podstawowy schemat blokowy synchronous buck converterpokazany jest na rys. 13.VinGNDDTS1GSPWM GENERATOR& MOSFET DRIVERFBRys.13. Schemat blokowy synchronicznego buckconverter’aZasadnicza ró¿nica w konstrukcji klasycznego buck converter’ai konwertera synchronicznego polega na zast¹pieniu postronie „niskiej” diody tranzystorem typu MOSFET (TS2).Spadek napiêcia na kanale dren-Ÿród³o dla przewodz¹cego tranzystorajest du¿o mniejszy ni¿ dla przewodz¹cej diody. W³aœnieten fakt jest g³ówn¹ z przyczyn poprawy sprawnoœci konwerterasynchronicznego. Uk³ad steruj¹cy PWM z ³atwoœci¹kontroluje zarówno napiêcie wyjœciowe jaki i chwile w³¹czaniai wy³¹czania tranzystorów TS1 i TS2. Poprzez tranzystorTS1, w czasie jego przewodzenia, energia transferowana jestze Ÿród³a Vin do indukcyjnoœci L1 i obci¹¿enia R L , w tym czasietranzystor TS2 jest wy³¹czony. Z kolei w chwilach przewodzeniatranzystora TS2 (roz³adowywanie siê energii nagromadzonejw L1) tranzystor TS1 jest wy³¹czony. Synchronicznykontroler PWM steruj¹c wiêc czasami w³¹czenia i wy³¹czeniaobydwu tranzystorów, reguluje napiêcie wyjœciowe w zale¿-noœci od wartoœci napiêcia wejœciowego i od wartoœci pr¹duobci¹¿enia.1.2.1.1. Konwerter DC/DC (7U06): 12V / 1,2VObwód konwertera DC/DC 12V / 1,2V uaktywniany jest zchwil¹ kiedy sygna³ ENABLE-1V2 przyjmie stan „niski”. Zadaniemelementów 3U26, 2U91 i 3UA7 na linii ENABLE-1V2jest podtrzymanie stanu aktywnego na wypadek nieoczekiwanego“drop’u” na napiêciu +5V2. Kontroler L6910 (7U06)zawiera wzmacniacz b³êdu, Ÿród³o napiêcia referencyjnego0,9V/2% (pin 1), oscylator (czêstotliwoœæ drgañ ustawiana jestrezystorem 3U31), stopieñ wyjœciowy steruj¹cy tranzystorami7U03-1 i 7U03-2 (pin 11: HGATE, pin 14: LGATE) oraz komparatordla napiêcia wyjœciowego, którego wyjœcie PGOOD(pin 9) pod³¹czone jest do wspólnej z pozosta³ymi konwerteramilinii SUPPLY-FAULT. Napiêcie wyjœciowe +1V2 ustawianejest przez dzielnik rezystorowy 3U04, 3U28 i 3U30. Kondensatory2U39 i 5U06 stanowi¹ filtr dla czêstotliwoœci œredniejwartoœci (np. czêstotliwoœæ prze³¹czania kluczy), natomiast2U59, 5U09, 5U12, 5U13 i 5U14 - dla czêstotliwoœci wysokich(dziesi¹tki MHz). Kondensator 2U28 i dioda 6U03 dostarczaj¹podwy¿szonego napiêcia BOOT (w szczycie osi¹gaj¹cegonawet 22V) niezbêdnego do w³aœciwego wysterowaniatranzystora MOSFET 7U03-1. Napiêcie BOOT podawane jestna wyprowadzenie 12 kontrolera 7U06. Wyjœciowe napiêcieGTS2DSL1+C1VoutGND+1V2 osi¹ga swoj¹ nominaln¹ wartoœæ po oko³o 5ms od momentustartu konwertera (wartoœæ czasu opóŸnienia regulowanajest kondensatorem 2U19). W celu osi¹gniêcia maksymalnejstabilnoœci pracy konwertera zastosowane jest zmiennopr¹dowesprzê¿enie zwrotne realizowane przez elementy 2U43,2U54, 2U57, 3U39 oraz 3U42. Z powodu koniecznoœci redukcjizak³óceñ emitowanych przez konwerter, szybkoœæ w³¹czaniasiê tranzystora 7U03-1 jest ograniczana przez zastosowanieelementów 2U86, 3U49 i 3U96. Zabezpieczenie przeci¹-¿eniowe (6...8A) i przepiêciowe dla wyjœcia realizowane jestpoprzez rezystor 3U14.1.2.1.2. Konwerter DC/DC (7U05): 12V / 2,5VKonwerter DC/DC 12V / 2,5V zrealizowany jest równie¿w oparciu o kontroler L6910 (7U05). Topologia po³¹czeñ jestniemal identyczna jak poprzednio omawianego przetwornikaDC/DC 12V / 1,2V. Zasadnicza ró¿nica polega jedynie na tym,¿e tutaj wystêpuj¹ dwa wyjœcia odseparowane diodamiSchottky’iego: +2V5 i +2V5D. Jak ju¿ by³o wspomniane, uk³adz kontrolerem 7U05 startuje po oko³o 100ms od pojawieniasiê napiêcia +1V2 (stan „niski” na linii ENABLE-2V5). Tranzystoramikluczuj¹cymi s¹ tu odpowiednio tranzystory MOS-FET 7U02-1 i 7U02-2 typu SI4936ADY (takie same jak dlakonwertera +1V2). Napiêcie wyjœciowe ustalane jest przezdzielnik rezystancyjny 3U11, 3U27 i 3U29. Zabezpieczenieprzeci¹¿eniowe realizuje rezystor 3U09, czêstotliwoœæ przetwarzania- rezystor 3U33, uk³ad miêkkiego startu - kondensator2U15, napiêcie BOOT do sterowania bazy 7U02-1 – kondensator2U20 i dioda 6U02.1.2.1.3. Konwerter DC/DC (7U04): 12V / 3,3VPodobnie jak dwa poprzednie konwertery pracê konwertera12V/3,3V kontroluje uk³ad L6910 (7U04). Topologia po³¹czeñjest identyczna jak omawianego przetwornika DC/DC 12V/ 1,2V. Obwody z kontrolerem 7U04 startuj¹ razem z obwodami7U05. Sygna³em zezwalaj¹cym jest stan „niski” na liniiENABLE-3V3. Tranzystory kluczuj¹ce to MOSFET’y 7U01-1 i 7U01-2, równie¿ typu SI4936ADY. Dzielnikiem ustalaj¹cymnapiêcie jest uk³ad rezystorów 3U13, 3U12 i 3U06. Zabezpieczeniepr¹dowo-nadnapiêciowe realizuje rezystor 3U17,czêstotliwoœæ przetwarzania - rezystor 3U15, uk³ad miêkkiegostartu - kondensator 2U04, napiêcie BOOT do sterowania bazy7U01-1 – kondensator 2U02 i dioda 6U01.1.2.1.4. Liniowy stabilizator napiêcia +2V5D (7U19)Obwód z uk³adem 7U19 (LD2985BM25R) dostarcza stabilizowanegonapiêcia +2V5D niezbêdnego do zasilania pamiêciDDR wspó³pracuj¹cej z procesorem VIPER. Napiêcie+2V5D wytwarzane jest z napiêcia +5V2-STBY pochodz¹cegoz zasilacza g³ównego. Wydajnoœæ Ÿród³a napiêcia +2V5Dwynosi oko³o kilkudziesiêciu mA. Zabezpieczeniem nadnapiêciowymdla tej linii zasilania jest dioda Zenera 6U17.1.2.1.5. Uk³ady zabezpieczeñ konwerterów DC/DCObwód z tranzystorami 7U20-1, 7U20-2 uaktywnia liniêSUPPLY-FAULT (aktywny stan „niski”) w sytuacjach, gdywartoœæ napiêcia któregoœ z konwerterów DC/DC ró¿ni siê odnomina³u wiêcej ni¿ ±10%. W takich przypadkach procesorstanu standby wy³¹czy natychmiast wszystkie kontrolowaneprzez siebie linie zasilania poprzez wys³anie stanu „wysokiego”na linie steruj¹ce: ENABLE-1V2, ENABLE-2V5, ENA-BLE-3V3, ON-MODE oraz STAND-BY.34 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweNale¿y zauwa¿yæ, ¿e podczas startu odbiornika równie¿sygna³ SUPPLY-FAULT jest w stanie „niskim”, jednak stanten przez procesor stanu standby jest ignorowany z uwagi nafakt, ¿e linie ENABLE-xVx s¹ równie¿ w stanie „niskim” przyobecnoœci napiêcia +12V_SW.Opisany mechanizm zabezpieczenia obwodów odbiornikaprzed niew³aœciwymi napiêciami zasilania wspó³pracuje równie¿z obwodami zabezpieczenia nadnapiêciowego realizowanegona tranzystorach 7U09-2 (dla konwertera 12V/1V2),7U08-2 (dla konwertera 12V/2V5) oraz 7U10-2 (dla konwertera12V/3V3). Uaktywniona przez któryœ z wymienionychtranzystorów linia PROT_DC zainicjuje w obwodach zabezpieczaj¹cychz tranzystorami 7U20 akcjê, która w konsekwencjidoprowadzi do wyst¹pienia stanu „niskiego” na linii SUPPLY-FAULT. Dalszy bieg zdarzeñ jest identyczny z ju¿ opisanympowy¿ej.Obwody z tranzystorami 7UB1-1 i 7UB1-2 s³u¿¹ do wykrywaniasytuacji, kiedy wejœciowe napiêcie +12VS obni¿ysiê do wartoœci oko³o 9V. Oczywiœcie ta „nienormalna” sytuacjamusi byæ równie¿ zakoñczona wy³¹czeniem siê konwerterów,jednak z uwzglêdnieniem okreœlonej sekwencji ich wy-³¹czania. Spadek napiêcia +12V-DC poni¿ej pewnej granicyspowoduje wy³¹czenie siê tranzystora 7UB1-1, natomiast w³¹czenie7UB1-2. To z kolei spowoduje podanie stanu „wyso-DC powerSupply linePowerSupply0,21W AC power 0,83WVtun +12VS 8V6 +5V2 +5V0,00W 0,00W 0,00W 0,21W 0,00WJAGUAR ANALOG SUPPLY DISTRIBUTION IN STANDBY MODESTANDBY SEMI-STANDBY ONJaguar Analog 2K5 SSBDC/DC12V/3,3V+2V5DstabilizerDC/DC12V/2,6VDC/DC12V/1,2V[mA]1,2Vand3,3Vstabilizers12141Stdb µP(PNX2015)Serial Flash[mA]0 0 3900 0 0 08LEDs + IR sensor(ext. SSB)+12V switch(by-passed)000Viper 24Viper 2 DDRs000PNX20150PNX2015 DDR+5V2S switch(by-passed)+2V5D stabilizer(standby mode)+1,5V st.000Spider0Spider DDR0NAND Flash00Tuner 1 + Tuner 200MPIF 1 + MPIF 23V3 stab.00HDMI0MOP0Ethernal00USB 2.0 contrller+3 ports (ext.) USB0000Audio + I/O+12VSW +12VS +8V6 +5V2S +5V2 +5V +3V3 +2V5D +2V5 +1V2Rys.14. Dystrybucja napiêæ, pr¹dów i mocy dla stanu STANDBYSERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 35

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweDC powerPowerSupply25,39W AC power36,27WVtun +12VS 8V6 +5V2 +5V0,13 14,40 3,10 0,66 7,10(W)JAGUAR ANALOG SUPPLY DISTRIBUTION IN SEMI-STANDBY MODESTANDBY SEMI-STANDBY ONJaguar Analog 2K5 SSBDC/DC12V/3,3V+2V5DstabilizerDC/DC12V/2,6VDC/DC12V/1,2V[mA]1,2Vand3,3Vstabilizers306015Stdb µP(PNX2015)Serial Flash[mA]1200 360 12413661200 250 1624 24209LEDs + IR sensor(ext. SSB)+12V switch(by-passed)1880100180Viper 2250Viper 2 DDRs540240PNX2015300PNX2015 DDR+5V2S switch(by-passed)+2V5D stabilizer(standby mode)+1,5V st.8806010Spider150Spider DDR30NAND Flash2704Tuner 1 + Tuner 2620100MPIF 1 + MPIF 23V3 stab.150300HDMI150MOP116Ethernet3140USB 2.0 contrller+3 ports (ext.) USB10319050Audio + I/O+12VSW +12VS +8V6 +5V2S +5V2 +5V +3V3 +2V5D +2V5 +1V2Rys.15. Dystrybucja napiêæ, pr¹dów i mocy dla stanu SEMI-STANDBYkonwerterów DC/DC oraz ich dopuszczalne tolerancje przedstawionow tabeli 2.Na rys. 14, 15 i 16 pokazano stan aktywnoœci linii zasilaniapod³¹czonych do panelu SSB (obszary zacieniowane). Liczbywskazane czarnymi strza³kami pokazuj¹ pobór pr¹du z poszczególnychlinii zasilania; strza³ka pozioma wskazuje sumarycznypobór pr¹du, natomiast strza³ka pionowa – pobór pr¹du przezposzczególne uk³ady rozlokowane na panelu SSB. Z rysunkówmo¿na odczytaæ tak¿e sumaryczny pobór mocy z ka¿dej z liniizasilania. Podane informacje, zw³aszcza te dotycz¹ce pobieranegopr¹du przez poszczególne uk³adu zainstalowane na panelu SSBwydaj¹ siê byæ bardzo u¿yteczne podczas diagnozowania panekiego”na bazy tranzystorów 7U10-1 i 7U08-1 powoduj¹cwy³¹czenie konwerterów DC/DC 2,5V i 3,3V. W ten sposóbzagwarantowana jest poprawna sekwencja zaniku napiêæ zasilaj¹cychdla procesora VIPER – najpierw zanikaj¹ napiêcia+3V3, +2V5 oraz +2V5D, a dopiero potem napiêcie +1V2.W celu przekazania wizualnej informacji o stanie obecnoœciposzczególnych napiêæ wytwarzanych w obwodach konwerterówDC/DC zastosowano cztery diody LED. I tak œwiec¹cadioda LED 6U25 wskazuje obecnoœæ napiêcia +1V2, dioda6U23 – obecnoœæ napiêcia +2V5, dioda 6U24 – obecnoœæ napiêcia+2V5D oraz dioda 6U22 – obecnoœæ napiêcia +3V3.Poprawne wartoœci napiêæ wytwarzanych w obwodach36 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweDC powerSupply linePowerSupply33,19W AC power 47,41WVtun +12VS 8V6 +5V2 +5V0,13W 14,40W 3,10W 0,66W 14,90WJAGUAR ANALOG SUPPLY DISTRIBUTION IN ON MODESTANDBY SEMI-STANDBY ONJAGUAR ANALOG 2K5 SSBDC/DC12V/3,3V+2V5DstabilizerDC/DC12V/2,6VDC/DC12V/1,2V[mA]1,2Vand3,3Vstabilizers306015Stdb µP(PNX2015)Serial Flash[mA]1200 360 12428661200 250 1624 24209LEDs + IR sensor(ext. SSB)+12V switch(by-passed)1880100180Viper 2250Viper 2 DDRs540240PNX2015300PNX2015 DDR+5V2S switch(by-passed)+2V5D stabilizer(standby mode)+1,5V st.8806010Spider150Spider DDR30NAND Flash2704Tuner 1 + Tuner 2620100MPIF 1 + MPIF 23V3 stab.150300HDMI150MOP116Ethernet3141900USB 2.0 contrller+3 ports (ext.) USB10319050Audio + I/O+12VSW +12VS +8V6 +5V2S +5V2 +5V +3V3 +2V5D +2V5 +1V2Rys.16. Dystrybucja napiêæ, pr¹dów i mocy dla stanu ONTabela 2. Wartoœci napiêæ w obwodach konwerterów DC/DCLinia zasilania Wartoœæ Tolerancja Linia zasilania Wartoœæ Tolerancja+5V2 5,2V 5% +1V2 1,26V 5%+5V 5,1V 5% +2V5 2,6V 3%+8V6 8,6V 5% +2V5D 2,6V (2,5V) 4% (5%)+12VS 12V 5% +3V3 3,3V 5%+VTUN 33V 5% +5V2S 5,1V 5%( ) – wartoœci w nawiasach dotycz¹ stanu standby.lu. W ³atwy sposób mo¿na oceniæ, który z uk³adów pobiera „nienormalnie”du¿o pr¹du, a który zbyt ma³o. Obydwa przypadkimog¹ wskazywaæ na oczywiste uszkodzeniu uk³adu.Rys. 17 przedstawia schemat ideowy zespo³u konwerterówDC/DC oraz uk³ady zabezpieczaj¹ce zaimplementowane w ichotoczeniu.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 37

38 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweOSCMonitorProtection & RefVREFSSOSCEAREFCOMPNCVFBGNDPGNDLGATEPHASEHGATEBOOTOCSETVCCPGOODOSCMonitorProtection & RefVREFSSOSCEAREFCOMPNCVFBGNDPGNDLGATEPHASEHGATEBOOTOCSETVCCPGOOD12V UNDER-VOLTAGE DETECTION(3V4)11V8(0V)3V4+5V2S SWITCH1%1%CONVERTOR12V/3V312V/2V5CONVERTOR(Reserved)SML-010MT6U243U60100K100n2U072U5510n100n2U11100R3U663UC11K01n02U653U8247K22n2U5210R3U47BAS3166U012613U22GND3V3BC847BS7U11-133K7 821SI4936ADY7U13-1+2V51n02U103U171K04SI4936AD7U02-33K3U25GND3V33U68100R100R3U693U974R73U5847K150R3UA81n02U731SI4936ADY7U01-17 827U10-2BC847BS5342U3122µ3UA1 101002U150R3U753U7410K7U23BC847BW2U2316V22µ1µ02U371µ02U222U62100n3U59680R220R5U206U08STPS2L30A3UC3100R1%1K05%2U013UC21n01n02U742R23U462617U10-1BC847BS3U1847K2U051n04R73U9822µ2U60FU042n22U873U6110K1K03U5747K3UA42U15100n470p2U133U73220R549U072U09100n3UB5+12V-DC100n2UB1A KR470R7U26TS243123100n2U492U3322µ2U3222µ3U091K0BC847BS7U11-27U24-1BC857BS2617U24-2BC857BS534100n2U643UC0100K2K23UB8415613UB910K8711141632139107U04L69101253U0110K7U20-1BC847BPN2612U04100n2U46100n3U0310K3U401K0BAS3166U023U5410R1µ2U46U14BAS3162U100470p2U083U12390R5347U20-2BC847BPN+5V23U2133KBAS3166U15PHD38N02LT7U25+12V-DC3UB63UB7100K22K1K03UA3100n2U022R23U48100K3U33534261BC857BS7UB1-2BC857BS7UB1-1GND3V37U01-25 6439U08SI4936ADYGND3V33U15100K3UB122KGND3V31K03U67GND3V347K3U8310n 2U26 47K3U193UB31K0FU1610R3U0722K3UB2220R5U10GND2V816V22µ2U632U88100µ 6.3V10n2U2510R3U086U23SML-010MTGND2V810R3U45220R5U16+2V5D1µ02U48SML-010MT6U253U2433K3U376K85U15220RPDZ6.8-B6UB13U052K73U131K0+12V-DC6U22SML-010MT3UB410K2U4510n2SI47U19U017U08-1BC847BS26GND2V8+1V2+3V3643SI4936ADY7U13-2510K3U021n02U145U0110µ3UA01K02U82n2FU12120R3U7247K3U81PDZ9.1-B6U261K03UC4GND3V310µGND2V82U03100n5U052U664n7GND2V84K73U06+12V-DC1561711141632139104L69107U051258GND2V82U362U06100n9U02+5V2+5VON-MODE+12VS +5VPROT_DCB1!!Rys.17. Schemat ideowy zespo³u konwerterów DC/DC

SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 39Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweCiąg dalszy w następnym numerze}OSCMonitorProtection & RefVREFSSOSCEAREFCOMPNCVFBGNDPGNDLGATEPHASEHGATEBOOTOCSETVCCPGOODOUTININHBPCOM0V(0V)VTUN GENERATORRES0V(0V)0V7(3V4)12V SWITCHRESRES1%+2V5D STABILIZER1%12V/1V2RESCONVERTORConverters DC/DCRESRES1%(Reserved)7 8217U03-1SI4936ADYBZX384-C3V36U172U761n0100K3U311M02U343U4422µ3U162K747K3U343U87470R1K03U043U3547K100nGND1V22U28GND1V2+2V81M03U363U964R7+12VSW1K0+12V-DC3U622U5710n2n22U8631K03UA5DY-25 62U79470p47K3U204156158711141632139107U06L6910122U3916V22µ22µ 16V2U38470R3U86150R3U6433R3U903UA61K01K03U856K83U382U581µ0+VTUN+2V52R23U5000RBC847BS2610n127U14-1100n2U847U156U12BZX384-C12SI4835BDY+1V2GND1V23U4910R10µ5U211n02U781n02U75GND2V83U711K0+3V31µ02U517U09-2BC847BS5343UA710KRES9U112U161n0FU13BAS3162U91470n6U03BC847BS2617U09-15U23220R3U111K01U042R23U702U18100n+12V-DC6K83U29+12V-DC6K83U553U3910R2U9210n6U19BZX384-C27GND1V25U2247µ2U82220p6U16BAS3162U771n0BAS3166U2122µ2U353BC847BS7U08-22U241µ0220R3U765U18220R+5VSI4835BDY2U307U16470p1K0µ0403U52STPS2L30A6U05U200n3U65150R220R5U14220R5U17420420T3AT3A1U012U5322n2U5610n9U051µ02U503U421K02K73U28GND1V22K71353U10LD2985BM25R7U19423U8010KSTPS2L30A6U075U12220R2U8033p+12VS2U411µ01K03U41100R3U9110n2U43100K3UA22K23U892U4410n100n2U195U0310µBC817-257U213U5610R2U2710nBC847BS5347U14-2100n2U716.3V100µ2U89BZX384-C126U11STPS2L30A6U063U78100R220R1n02U295U117U18BC847B47K3U4322µ2U61330R3U53+2V5D1K03U8810R3U843U63150RIU5622K3U23220R5U133U3210R220R5U192U471n0RES9U10BAS3166U203U141K0100R3U51GND1V22n22U542U17100n7 813U304936ADYU02-122K2U5922µSI4936ADY5 6437U03-22U831µ07U22BC847BW3U7910R9U042U21100n10K3U77522U90100µ 6.3V9U035U0210µ3U27560R 1%220R5U09GND1V27U07SI2306DS2U42470n6U18BAV99 COL100K3U953U2622K2U3622µ10µ5U06RES9U099U06AKRTS24317U172U721n0ENABLE-3V3+5VPROT_DCENABLE-1V2POD-MODE+5V2SPROT_DCPROT_DCENABLE-2V5SUPPLY-FAULT!!!PHILIPSchassis: JL2.1E-AA

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówOTVC Technisat TV70-5001. Po za³¹czeniuwy³¹cznikiem sieciowym œwieci dioda zielona, a ponaciœniêciu przycisku [ PROGRAM ] œwieci diodaczerwona, która po dwóch sekundach gaœnie i ponowniezaœwieca. Napiêcia wychodz¹ce z zasilacza s¹prawid³owe. Pod³¹czona ¿arówka 220V/40W œwiecinapiêcie 144V. Przebiegi na z³¹czu G501-4 - (SCL),G501-5 - (SDA) s¹ prawid³owe. Brak impulsów odchylaniapoziomego na z³¹czu G502-12.Z listu wynika, ¿e napiêcie wychodz¹ce z zasilacza, jak i wuk³adach odchylania poziomego s¹ prawid³owe, natomiast brakjest przebiegu steruj¹cego uk³adem odchylania poziomego HDEFL (przebieg nr 10 na schemacie). Najpierw nale¿y od³¹czyæbazê tranzystora VT901 - BC858 od sygna³u H DEFL.Nastêpnie sprawdzamy na z³¹czu XS6502 obecnoœæ przebieguH DEFL. Je¿eli przebieg ten pojawi siê na z³¹czu XS6502,to oznacza uszkodzenie w stopniach koñcowych odchylaniapoziomego lub trafopowieracza. W przypadku kiedy brak jestprzebiegu H DEFL na z³¹czu XS6502, to uszkodzenia musimyszukaæ w bloku cyfrowym: V = 100Hz, H = 32kHz. Je¿elido dyspozycji jest tester magistrali I 2 C, to nale¿y sprawdziænim procesor RGB i odchylania V109 - TDA9330. Jeœli nieposiadamy takiej mo¿liwoœci, to sprawdzenie dzia³ania uk³aduV109 nale¿y przeprowadziæ poprzez sprawdzenie napiêæ iprzebiegów na jego wyprowadzeniach oraz skontrolowaniewszystkich po³¹czeñ lutowanych, itd. Jak widaæ z schematupomierzone zosta³y pr¹dy w zasilaniach: +5V, +8V. Wartoœcitam podane s¹ prawid³owe, a to jest jednoznaczne z brakiemoznak przeci¹¿enia w bloku cyfrowym. W przypadku gdy uznamy,¿e uk³ad TDA9330H jest sprawny, nale¿y sprawdziæ istnienieimpulsów synchronizacji: V = 50Hz, H = 15625Hz wbloku cyfrowym. Na koniec mo¿na u¿yæ do sprawdzenia blokucyfrowego innego bloku cyfrowego np. z OTVC Philipschassis EM2E. Posiada on podobne uk³ady scalone jak wy¿ejopisywane blok cyfrowy. Blok cyfrowy z OTVC Philips chassisEM2 jest dostêpny na rynku podzespo³ów. R.S.Proszê o podanie sposobu przestrojenia OTVCPanasonic TX-28LK1C chassis Z8.Do przestrojenia tego odbiornika telewizyjnego nale¿y kupiæp³ytkê fonii „Rymi”, do której do³¹czona jest instrukcja jejmonta¿u. P³ytkê tê pod³¹czamy do filtru z fal¹ powierzchniow¹o oznaczeniu schematowym X102. Znajduje siê on miêdzyg³owic¹ w.cz. a uk³adem IC601 - TDA9365 – wyprowadzenia:23 i 24. Odbiornik ten posiada mo¿liwoœæ odbioru cyfrowejfonii NICAM – uk³ad IC2001 - MSP3415. W celu aktywowaniatej fonii nale¿y wejœæ w tryb serwisowy i wybraæ wopcji 1 bit 2. Ustawiæ wartoœæ bitu na “1”. Opis uruchomieniatrybu serwisowego zosta³ opublikowany na ³amach „SerwisuElektroniki” w numerze 3/2006.R.S.Proszê o pomoc w znalezieniu zamiennikapozystora TH801 zaaplikowanego w zasilaczu telewizoraGoldStar CBS4361. Na pozystorze jest naniesiony napisT432, pozystor jest koloru czarnego i posiada trzywyprowadzenia. Próby wstawienia kilku dostêpnychpozystorów wystêpuj¹cych w innych odbiornikachskoñczy³y siê ich spaleniem.Zasilacz telewizora CBS4361 z chassis PC04X zbudowanyzosta³ w oparciu o uk³ad scalony TDA4601. Na schemacietego zasilacza mo¿na znaleŸæ dwa pozystory: jeden w uk³adzierozmagnesowywania kineskopu i jeden podaj¹cy napiêciedo ukladu steruj¹cego przetwornic¹. I tutaj mam k³opot, októry pozystor Czytelnikowi chodzi. W liœcie pisze Pan, ¿epozystor ma trzy wyprowadzenia, a to sugeruje, ¿e chodzi opozystor w uk³adzie rozmagnesowywania, tyle tylko, ¿e naschemacie jest on oznaczony jako TH851, natomiast termistoro oznaczeniu TH801 podaje napiêcie do uk³adu TDA4601.Wobec tego podam informacje dotycz¹ce obu pozystorów.Na pocz¹tek pozystor w uk³adzie rozmagnesowywania. Wwykazie czêœci zamieszczonym w instrukcji serwisowej telewizoraCBS4361 dla pozycji schematowej TH851 mo¿na odczytaæ,¿e jest to: “THERMISTOR, PTH451A02BG180M290”.Zamienniki pozystora PTH451A02BG180M290 s¹ dostêpnew sklepach z czêœciami elektronicznymi.Gorzej wygl¹da sprawa z pozystorem TH801 podaj¹cymnapiêcie sieciowe do uk³adu IC801 - TDA4601. W wykazieczêœci jest on opisany jako “PTC, Q63200-P2462-J29”. W dostêpnychmi Ÿród³ach nie znalaz³em niestety zamiennika tegopozystora, natomiast w aplikacji uk³adu TDA4601 znalaz³emjego dane techniczne. Jest to specjalnie opracowany dla stosowaniaw przetwornicach SMPS aplikacji uk³adu TDA4601 termistorPTC, którego zadaniem jest dostarczenie przez krótkiczas pr¹du podawanego bezpoœrednio z mostka prostowniczegodo uk³adu. Wymagany pr¹d w³¹czenia potrzebuje tylko od6 do 8 sekund do momentu osi¹gniêcia temperatury pracy pozystora.Niska pojemnoœæ cieplna tego termistora PTC pozwalana ponowne jego u¿ycie ju¿ po up³ywie nie wiêcej ni¿ 2sekund. Dodatkow¹ zalet¹ stosowania termistora PTC w aplikacjiuk³adu TDA4601 jest zwiêkszenie ochrony jego przedzwarciem, a tym samym zwiêkszenie niezawodnoœci wyrobufinalnego.Dane techniczne tego pozystora s¹ nastêpuj¹ce:• napiêcie przebicia (dla temperatury otoczenia 60°C) –V BD rms = 350V,• rezystancja (dla temperatury otoczenia 25°C) – R 25 = 5k,• tolerancja rezystancji – ∆R25 = 25%,• pr¹d wyzwolenia (typ.) – I K = 20mA,• pr¹d szcz¹tkowy (dla V A maks. ) – I R = 2mA,• maksymalne napiêcie pracy – V op max rms = 265V,• temperatura odniesienia (typ.) – T REF = 190°C,• wspó³czynnik temperaturowy (typ.) – T C = 26%/K,• maksymalny pr¹d roboczy – I maks. = 0.1A,• zakres temperatury sk³adowania – T stg = -25 ÷ 125°C.H.D.40 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CI firmy AMTCyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CIfirmy AMTJerzy Gremba, Sebastian GrembaW opracowaniu przedstawiono opis cyfrowegoodbiornika satelitarnego Sat Cruiser DSR301CI firmyAMT. Zamieszczono równie¿ metodycznie opracowanysposób diagnozowania i usuwania niesprawnoœciodbiornika. Ponadto do³¹czono opisy wybranychuk³adów scalonych zastosowanych w odbiorniku.1. Schemat blokowy odbiornika Sat CruiserDSR301CISchemat blokowy odbiornika Sat Cruiser DSR301CI przedstawionona rysunku 1. Odbiornik wyposa¿ony jest w cyfrowymodu³ NIM (T-2117MP) firmy Hyundai, spe³niaj¹cy funkcjêg³owicy. Modu³ NIM wyposa¿ony jest w wejœcie sygna³owez LNB, spe³niaj¹ce jednoczeœnie funkcjê zasilania LNB.Napiêcie zasilania LNB dla obwodów polaryzacji pionowej ipoziomej uzyskiwane jest z uk³adu LNBP20P.Wyjœciowy strumieñ danych cyfrowych jest dostarczanydo modu³u dekodera pracuj¹cego w standardzie kompresjiMPEG-2 (MPEG-2 Decoder). W module tym wykorzystanouk³ad scalony klasy LSI oznaczony OTI8211 amerykañskiejfirmy OAK. Zadaniem modu³u dekodera MPEG-2 jest obróbkasygna³ów cyfrowych audio i wideo do postaci umo¿liwiaj¹cejwysterowanie cyfrowych wejœæ enkodera wideo zrealizowanegona uk³adzie BT864 oraz przetwornika Audio DACdla cyfrowych sygna³ów audio, z wykorzystaniem uk³adu scalonegoPCM1723 firmy Burr-Brown.Sygna³ zegara systemowego, modu³ dekodera MPEG-2otrzymuje z uk³adu VCXO, pracuj¹cego z czêstotliwoœci¹ 27MHz lub z uk³adu OSC pracuj¹cego z czêstotliwoœci¹ 60 MHz.Praca dekodera MPEG-2 jest kontrolowana za pomoc¹mikrokomputera µ-COM.Sygna³ z uk³adu VCXO lub OSC jest doprowadzany doprzetwornika Audio DAC. Sygna³ wyjœciowy przetwornikaAudio DAC jest filtrowany poprzez filtr zrealizowany nawzmacniaczu operacyjnym KA4558 (Audio Filter), a nastêpniedoprowadzony do prze³¹cznika sygna³ów audio zrealizowanymna popularnym uk³adzie scalonym CMOS (GD4053),sk¹d kolejno, doprowadzony jest do gniazd wyjœciowych odbiornikaoraz modulatora RF. Sygna³ wyjœciowy CVBS enkoderawideo, za poœrednictwem scalonego prze³¹cznika sygna-³ów wideo (Video Switch) doprowadzony jest do gniazd wyjœciowychodbiornika oraz do modulatora RF. Proces dekodowaniacyfrowych sygna³ów AV w dekoderze MPEG-2 odbywasiê przy udziale pamiêci DRAM (6 szt. uk³adów scalonychKM416C256).Power Board(21V, 5.8V, 12.8V)Front Panel(Display, Key, Remote Control)Sat.Ant.InputNIMClock GeneratorVCXO 27MHz orOSC 60MHzVideoEncoder(BT864)RS232C Trans/Receiver(DS232AS)VideoSwitch(KA2186)RS232C0/12VCompositeVideoLNB Power(LNBP20P)MPEG2DECODER(OTI8211)AudioSwitch(GD4053)AudioL, R512KByteFlash ROM(28SF040)µ-COM(SH7021)512KByte DRAM X 6(KM416C256)AudioPCM1723AudioFilter(KA4558)VCRScartTVScart2MByte DRAM(KM416C1204)32KByteEEPROM(AT24C256)30V DC-DCConvertor(KA34063)RFModulatorSchemat blokowy odbiornika Sat Cruiser DSR301CISERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 41

Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CI firmy AMTPraca odbiornika jest kontrolowana za pomoc¹ mikrokontroleraSH7021 firmy Hitachi. Uk³ad scalony mikrokontroleraµ-COM pracuje z zegarem o czêstotliwoœci 19,6608 MHz.Do zadañ mikrokontrolera nale¿y:• kontrola pracy dekodera MPEG2 (modu³u ODM8211),• wymiana danych z pamiêci¹ EEPROM o pojemnoœci 32Kbajtów (uk³ad AT24C256 firmy Atmel),• wymiana danych z pamiêci¹ DRAM o pojemnoœci 2 Mbajtów(uk³ad scalony KM416C1204 firmy Samsung) orazpamiêci¹ Flash ROM o pojemnoœci 1 Mbajta (uk³ad scalonyM28F411),• kontrola pracy uk³adu LNBP steruj¹cego LNB,• zapewnienie komunikacji nadawanie/odbiór poprzez interfejsRS232 (uk³ad scalony DS232AS firmy Dallas),• sterowanie polaryzatorem,• sterowanie wyjœciem napiêcia 0/12V.Sygna³ wyjœciowy CVBS pochodz¹cy z uk³adu scalonegoKA2186 prze³¹cznika sygna³ów wideo (Video Switch) doprowadzonyjest do:• gniazda typu RCA (Composite Video),• gniazda VCR Scart,• gniazda TV Scart.• wejœcia sygna³u wideo modulatora RF.Sygna³ wyjœciowy audio pochodz¹cy z prze³¹cznika sygna-³ów audio (Audio Switch) doprowadzony jest do:• gniazd typu RCA (Audio L / R),• gniazda VCR Scart,• gniazda TV Scart,• wejœcia audio modulatora RF.P³yta drukowana penelu czo³owego (Front Panel) zawierawyœwietlacz, klawiaturê sterowania oraz odbiornik podczerwieni.Uk³ad scalony sterownika wyœwietlacza (8-bitowy mikrokontrolerCMOS) pracuje z zegarem o czêstotliwoœci7.3728MHz.P³yta drukowana zasilacza (Power Board) dostarcza douk³adów odbiornika nastêpuj¹cych napiêæ: +5V, +12V oraz+21V. Przetwornica z uk³adem scalonym KA34063 dostarczanapiêcia +30V do zasilania obwodu przestrajania modulatoraRF.2. Zestawienie wa¿niejszych elementówodbiornika• tuner cyfrowy NIM model 115-T2-117MP firmy Hyundai,• uk³ad zasilania LNB z wykorzystaniem uk³adu scalonegoLNBP20PD firmy SGS Thomson,• blok mikrokomputera µ-COM na uk³adzieHD6437021SC02X systemu SH7021 firmy Hitachi,• rezonator kwarcowy o czêstotliwoœci 19.6608MHz (zegardla µ-com) firmy Microtech lub Sunny,• generator zegarowy VCXO o czêstotliwoœci 27MHz firmyMicrotech lub Sunny,• oscylator OSC 60MHz firmy Microtech lub Sunny,• pamiêæ EEPROM - AT24C256 firmy Atmel o pojemnoœci32KB lub M24256 firmy SGS Thomson,• pamiêæ super Flash EEPROM - SST28SF040-120 o pojemnoœci4MB firmy SST,• pamiêæ DRAM - KM416C1024-6 firmy Samsung Electronicslub GM71C18163CJ6 firmy LG Electronics lubIS41C1600-50K firmy ISS,• dekoder MPEG-2 - OTI8211 firmy OAK,• pamiêæ DRAM (dla dekodera MPEG-2) - KM416C256-6firmy Samsung Electronics o pojemnoœci 256KB,• enkoder sygna³u wideo - BT864 firmy Rockwell,• przetwornik DAC sygna³u audio - PCM1723 firmy Burr-Brown,• filtr analogowy sygna³u audio z przetwornika DAC -KA4558 firmy Samsung Electronics,• prze³¹cznik sygna³ów audio - GD4053 firmy LG Electronicslub HEF4053B firmy Philips,• prze³¹cznik sygna³u wideo - KA2186 firmy Samsung Electronics,• uk³ad nadajnika/odbiornika portu RS232C - DS232AS firmyDallas lub MAX232 firmy Maxim.• blok panelu czo³owego (wyœwietlacza, kluczy sterowania,odbiornika zdalnego sterowania w podczerwieni) z rezonatoremkwarcowym 7.3728MHz; wyposa¿ony jest w:– uk³ad scalony KS88C0916 firmy Samsung Electronics,stanowi¹cy 8-bitowy mikrokontroler CMOS,– uk³ad scalony KS24C011S firmy Samsung Electronics,stanowi¹cy pamiêæ EEPROM o pojemnoœci 1Kb (128 ×8),– uk³ad scalony KIA7033 firmy Samsung Electronics, stanowi¹cydetektor napiêcia (funkcji reset),– uk³ad HI-M602H0 firmy Hunin – odbiornik podczerwieni,– wyœwietlacz TOF-5462BG-B – wyœwietlacz 7-segmentowyfirmy Koreana,• uk³ad przetwornicy DC/DC dla napiêcia 30V - KA34063firmy Samsung Electronics,• blok zasilacza dostarczaj¹cego napiêæ: 5V, 12V, 24V. Funkcjete realizuj¹ uk³ady scalonych regulatorów: KA278R33,KA78R05 (3 szt.), KA78R12 firmy Samsung Electronics.Uwaga: Odbiornik mo¿e byæ wyposa¿ony w inne uk³ady scalonespe³niaj¹ce ww. funkcje, pochodz¹ce od innych producentów,stanowi¹ce ich odpowiedniki. Dotyczy to w szczególnoœciuk³adów scalonych pamiêci oraz popularnych prze-³¹czników CMOS serii 4053.3. Diagnozowanie i naprawa odbiornikaDiagnozowanie odbiornika w celu ustalenia i usuniêcia jegoniesprawnoœci nale¿y rozpocz¹æ od ustalenia, w której jegoczêœci wystêpuje uszkodzenie. Ze wzglêdu na konstrukcjê odbiornika,zawieraj¹c¹ trzy oddzielne p³ytki drukowane, lokalizacjêuszkodzenia u³atwia ograniczenie obszaru poszukiwañ.Najbardziej z³o¿ona jest budowa p³yty g³ównej odbiornika,jednak¿e stosuj¹c siê do metodycznych wskazówek mo¿na stosunkowo³atwo zlokalizowaæ uszkodzony element (podzespó³).3.1. Ustalenie uszkodzonej p³yty drukowanej odbiornika• przy³¹czyæ napiêcie zasilania sieciowego do niesprawnegoodbiornika,• sprawdziæ stan sygnalizacji diody LED umieszczonej napanelu czo³owym odbiornika,42 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CI firmy AMT• jeœli dioda LED sygnalizuje stan w³¹czenia, uszkodzonajest p³yta g³ówna odbiornika,• jeœli dioda LED nie œwieci, uszkodzenia nale¿y szukaæ nap³ytce panelu czo³owego lub na p³ytce zasilania,• jeœli poprzez wymianê p³ytki panelu przedniego wyst¹pinormalna praca odbiornika, uszkodzenie jest zwi¹zane zuszkodzeniem panelu czo³owego,• jeœli wymiana panelu czo³owego nie spowoduje odzyskaniesprawnoœci odbiornika, uszkodzenia nale¿y szukaæ nap³ytce drukowanej zasilacza.3.2. Uszkodzenia panelu czo³owego• diagnozowanie nale¿y rozpocz¹æ od sprawdzenia napiêciazasilania +5V uk³adu mikrokontrolera U150(KS88C0916),• sprawdziæ napiêcie +5V na wyprowadzeniu 32 uk³aduU150,• jeœli napiêcie to jest prawid³owe, nale¿y sprawdziæ rezonatorkwarcowy X-TAL oraz impuls reset,• je¿eli sprawny jest rezonator kwarcowy X-TAL, sprawdziæczy wyprowadzenie 3 uk³adu scalonego resetu U156(KIA7033P) jest w stanie wysokim,• jeœli wyprowadzenie to jest w stanie niskim, uszkodzonyjest rezonator kwarcowy lub uk³ad scalony funkcji reset(Reset IC - U156),• w przypadku stanu wysokiego na wyprowadzeniu 3 uk³aduU156, uszkodzenie dotyczy mikrokontrolera U150,• je¿eli na wyprowadzeniu 32 uk³adu U150 brak jest napiêciazasilania +5V, przyczyn¹ jest uszkodzenie diody D150lub przerwa w obwodzie zasilania tym napiêciem.3.3. Uszkodzenia p³yty g³ównej (Main board) odbiornika3.3.1. Ustalenie, która czêœæ obwodów p³yty g³ównej nie pracuje• po w³¹czeniu odbiornika do sieci nale¿y sprawdziæ, czyna ekranie wspó³pracuj¹cego odbiornika pojawia siê jakiekolwiekmenu ekranowe,• jeœli tak, nale¿y sprawdziæ, czy przy³¹czona jest antenaoraz czy odbierany jest jakikolwiek program satelitarny,• jeœli powy¿sze zabiegi nie doprowadz¹ do uzyskania odbioruSAT, œwiadczy to o niesprawnoœci w czêœci z tunerem,• je¿eli program SAT jest odbierany, nale¿y kolejno sprawdziæsygna³y na obydwu wyjœciach audio,• jeœli brak jest na tych wyjœciach któregoœ z sygna³ów audio,uszkodzenie dotyczy czêœci audio p³yty g³ównej,• w przypadku, gdy mimo przy³¹czenia odbiornika do zasilania,na ekranie wspó³pracuj¹cego odbiornika nie pojawiasiê menu ekranowe, nale¿y sprawdziæ zachowanie siêwyœwietlacza odbiornika,• jeœli na wyœwietlaczu umieszczonym w panelu czo³owymodbiornika pojawi siê stan “0000”, nale¿y nacisn¹æ przyciskEXIT oraz dowolny przycisk oznaczony numerem (0do 9),• w przypadku wyœwietlenia wybranego numeru, nale¿ysprawdziæ 8-bitowe dane sygna³u wideo (uk³ad U201, wyprowadzenia83 do 90) doprowadzonego z uk³adu scalonegodekodera MPEG,• jeœli dane wyjœciowe z dekodera MPEG s¹ poprawne,oznacza to niesprawnoœæ enkodera sygna³u wideo,• w przypadku braku strumienia danych wyjœciowych zdekodera MPEG, œwiadczy to o jego niesprawnoœci,• brak wyœwietlania wybranego numeru na wyœwietlaczuodbiornika, œwiadczy o niew³aœciwej pracy czêœci zawieraj¹cejuk³ad scalony mikrokomputera.3.3.2. Nie pracuje czêœæ p³yty g³ównej z mikrokomputerem• diagnostykê nale¿y rozpocz¹æ od sprawdzenia nastêpuj¹cychsygna³ów doprowadzonych do mikrokomputera(uk³ad U101): zegara, URESET oraz RDY,• jeœli ww. sygna³y s¹ doprowadzone do mikrokomputera,nale¿y sprawdziæ wszystkie linie sygna³owe wystêpuj¹cepomiêdzy uk³adem mikrokomputera, a pamiêciami RAMoraz flash ROM. Sprawdzenia nale¿y dokonaæ pod k¹temci¹g³oœci po³¹czeñ i ewentualnych zwaræ miêdzy liniamisygna³owymi.• jeœli wystêpuj¹ jakiekolwiek niesprawnoœci tych linii, trzebasprawdziæ wszystkie sygna³y pamiêci U106:– sygna³y MHD00 do MHD15 na wyprowadzeniach: 2 do5, 7 do 10, 33 do 36, 38 do 41,– sygna³y MHA01 do MHA10 na wyprowadzeniach 17do 20, 23 do 28,– sygna³y HRAS, HCAS0 do 1 na wyprowadzeniach 14,30 do 31,– sygna³y HRD, HWR na wyprowadzeniach 29 i 13,• w przypadku sprawnoœci wszystkich linii sygna³owych,uszkodzony jest uk³ad scalony mikrokomputera lub pamiêciRAM,• je¿eli wystêpuje brak sygna³ów zegara, URESET i RDY,nale¿y sprawdziæ je bezpoœrednio na wyprowadzeniachmikrokontrolera U101. Sygna³ zegarowy o czêstotliwoœcirezonatora kwarcowego XTAL równej 19.6608 MHz nawyprowadzeniach 71 i 72. Sygna³y: URESET (wyprowadzenie76) oraz RDY (wyprowadzenie 54) powinny znajdowaæsiê w stanie wysokim.3.3.3. Nie pracuje dekoder MPEG• diagnozowanie tej czêœci p³yty g³ównej nale¿y rozpocz¹æod sprawdzenia sygna³ów: zegarowego oraz SYNC (synchronizacji),doprowadzanych do uk³adu scalonego dekoderaMPEG (U201),• w przypadku koniecznoœci ustalenia prawid³owoœci sygna-³ów zegara i SYNC, nale¿y sprawdziæ je na wyprowadzeniachuk³adu U201. Sygna³ zegara VCXO 27MHz (nawyprowadzeniach 42 i 94), sygna³ zegara 60MHz (na wyprowadzeniu79), sygna³y synchronizacji MHS, MVS (odpowiedniona wyprowadzeniach 103 i 104),• jeœli ww. sygna³y s¹ poprawne, trzeba sprawdziæ wszystkiesygna³y steruj¹ce przychodz¹ce do uk³adu dekoderaMPEG,• w powy¿szym celu, nale¿y sprawdziæ nastêpuj¹ce sygna-³y steruj¹ce: RESET8211 (wyprowadzenie 67), sygna³yHWR, HRD (wyprowadzenia 2, 21 do 23), dane (wyprowadzenia3 do 7, 10 do 12), adresy (wyprowadzenia 47 do59, 62 do 66),• jeœli sygna³y steruj¹ce s¹ prawid³owe, nale¿y sprawdziæwszystkie linie sygna³owe pomiêdzy uk³adem MPEG iSERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 43

Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CI firmy AMTpamiêci¹ RAM,• w przypadku prawid³owoœci tych po³¹czeñ, uszkodzeniedotyczy uk³adu scalonego dekodera MPEG lub jednej zpamiêci RAM,• je¿eli po³¹czenia te s¹ nieprawid³owe, nale¿y sprawdziæwszystkie sygna³y pamiêci RAM (U202 do U207):– MHA00 do 17 (wyprowadzenia 16 do 19, 22 do 26),– RAS1, CAS0 do 7 (wyprowadzenia 14, 28 do 29,– MD00 do MD63 (wyprowadzenia 2 do 5, 7 do 10, 31 do34, 36 do 39).3.3.4. Nie pracuje czêœæ p³yty g³ównej stanowi¹ca obwodytunera• diagnozowanie tunera (U910) nale¿y rozpocz¹æ od sprawdzenianapiêæ zasilania jego obwodów,• w przypadku prawid³owych napiêæ zasilaj¹cych, zachodzikoniecznoœæ sprawdzenia wszystkich sygna³ów steruj¹cychtuner (doprowadzonych do tunera),• w zwi¹zku z powy¿szym nale¿y sprawdziæ: sygna³ TRE-SET (na wyprowadzeniu 24), sygna³y magistrali I 2 C, a mianowicieSDA i SCL (na wyprowadzeniach odpowiednio38 i 39),• jeœli sygna³y TRESET, SDA i SCL s¹ prawid³owe, nale¿ysprawdziæ ci¹g³oœæ po³¹czeñ pomiêdzy PSTB i 8-bitowymiliniami danych sygna³u wideo, pomiêdzy tunerem auk³adem scalonym dekodera MPEG. Sygna³ TRESET –na wyprowadzeniu 39, 8-bitowe linie danych sygna³u wideo– na wyprowadzeniach 13 do 20,• jeœli sygna³y TRESET, SDA i SCL s¹ poprawne, uszkodzonyjest modu³ tunera,• jeœli któryœ z sygna³ów TRESET, SDA i SCL jest niew³aœciwy,nale¿y sprawdziæ istnienie ewentualnych przerw liniilub zwaræ miêdzy liniami sygna³owymi,• w przypadku nieprawid³owych napiêæ zasilaj¹cych tunernale¿y sprawdziæ nastêpuj¹ce napiêcia doprowadzone zzasilacza:– LNBV (wyprowadzenie 2),– +5.8V (wyprowadzenie 3),– +30V (wyprowadzenie 19),– +T5V (wyprowadzenie 22),– +3.3V (wyprowadzenie 41).3.3.5. Nie pracuje czêœæ obwodów p³yty g³ównej zwi¹zanaz enkoderem sygna³u wideoUstalenie przyczyny niesprawnoœci nale¿y rozpocz¹æ odsprawdzenia wszystkich napiêæ zasilania i sygna³ów doprowadzonychdo uk³adu scalonego enkodera wideo (U101),• jeœli powy¿sze napiêcia i sygna³y s¹ prawid³owe, trzebasprawdziæ tym razem wyjœciowy analogowy sygna³ wideopochodz¹cy z enkodera wideo,• w przypadku braku sygna³u wyjœciowego z uk³adu enkodera,œwiadczy to o jego uszkodzeniu,• w przypadku prawid³owego sygna³u wyjœciowego z enkodera,nale¿y sprawdziæ wszystkie po³¹czenia analogowegosygna³u wyjœciowego prowadz¹ce z enkodera wideodo gniazd wyjœciowych,• w przypadku zajœcia koniecznoœci sprawdzenia napiêæ zasilaniaoraz sygna³ów enkodera wideo, nale¿y to wykonaæna nastêpuj¹cych wyprowadzeniach:– napiêcie +3,3V (wyprowadzenie 37),– sygna³ PIXCLK (wyprowadzenie 43),– sygna³y SDA i SCL (wyprowadzenia 40 i 41),– sygna³ 8-bitowych danych wideo (wyprowadzenia 28do 35).3.3.6. Nie pracuje czêœæ sygna³owa audio p³yty g³ównej• sprawdziæ wszystkie napiêcia zasilania oraz sygna³y doprowadzonedo przetwornika cyfrowo-analogowego DAC(U501); w powy¿szym celu nale¿y sprawdziæ:– napiêcie zasilania AUD+5V (na wyprowadzeniach 13 i21),– sygna³y VCXO i AUDCLK (na wyprowadzeniach 1 i2),– sygna³y ML, MC, MD i RESET8211 (na wyprowadzeniach6 do 9),– sygna³y A_CLK, A_DATA, A_LRCK (na wyprowadzeniach16 do 18),• w przypadku prawid³owoœci napiêæ zasilania oraz sygna-³ów doprowadzonych, nale¿y sprawdziæ sygna³y wyjœcioweaudio przetwornika DAC dla kana³u lewego i prawego,• jeœli wystêpuje brak jednego z kana³ów wyjœciowych (lubobydwu kana³ów), œwiadczy to o uszkodzeniu przetwornikaDAC,• je¿eli sygna³y wyjœciowe przetwornika DAC s¹ prawid³owe,nale¿y sprawdziæ wszystkie po³¹czenia pomiêdzy przetwornikiemDAC i gniazdami wyjœciowymi.Opisy wybranych uk³adów scalonych zastosowanychw odbiornikuUk³ad BT864AUk³ad BT864A firmy Burr-Brown stanowi enkoder cyfrowegosygna³u video YCrCb pracuj¹cy w systemach NTSC/PAL. Charakterystyka tego uk³adu, opis funkcji wyprowadzeñi schemat blokowy zosta³y opublikowane w „SE” nr 4/2004 wartykule opisuj¹cym cyfrowy odbiornik satelitarny StrongSRT4125.Uk³ad OTI8211Uk³ad OTI8211 firmy OAK Technology to wysokiej integracjiobwód scalony, pe³ni¹cy funkcjê dekodera pracuj¹cegow czasie rzeczywistym dla dekompresji sygna³ów wideo i audiooraz demultipleksera strumieni danych w systemie MPEG.Uk³ad ten zosta³ opisany w „SE” nr 7/2003 w artykule opisuj¹cymanalogowo-cyfrowy odbiornik satelitarny Sat CruiserDSR201(P) firmy AMT.Uk³ad PCM1723Uk³ad scalony PCM1723 jest kompletnym stereofonicznymprzetwornikiem cyfrowo-analogowym (DAC) sygna³u audioz wbudowanym uk³adem pêtli fazowej (PLL). Charakterystykatego uk³adu schematy blokowy i aplikacyjny oraz opis funkcjiwyprowadzen zosta³y zamieszczone w „SE” nr 7/2003 wartykule opisuj¹cym analogowo-cyfrowy odbiornik satelitarnySat Cruiser DSR201(P) firmy AMT.Uk³ad SH7021 (HD6437021)Uk³ad HD6437021 nale¿y do rodziny scalonych mikrokomputerówsystemu SH7021 wykorzystuj¹cych technologiê Su-44 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008

Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR301CI firmy AMTperH TM RISC opracowan¹ przez firmê Hitachi. Opis funkcjiwyprowadzeñ oraz opis organizacji systemu SH7021 zosta³zamieszczony w „SE” nr 7/2003 w artykule opisuj¹cym analogowo-cyfrowyodbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR201(P)firmy AMT.Uk³ad TLC2932Uk³ad TLC2932 firmy Texas Instruments zaprojektowanyzosta³ dla systemów PLL. Jego charakterystyka, opis funkcjiwyprowadzeñ, schematy blokowy i aplikacyjny zosta³y zamieszczonew „SE” nr 8/2003 w artykule opisuj¹cym analogowo-cyfrowyodbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR201(P)firmy AMT.Uk³ad M29F400BTUk³ad M29F400BT firmy ST Microelectronics stanowipamiêæ nieulotn¹ typu flash o pojemnoœci 4 Mbitów (organizacja512Kb × 8 lub 256Kb × 16) z mo¿liwoœci¹ odczytu, kasowaniai reprogramowania. Jego charakterystyka zosta³a zamieszczonaw „SE” nr 8/2003 w artykule opisuj¹cym analogowo-cyfrowyodbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR201(P)firmy AMT.Uk³ad KM416C1204CUk³ad KM416C1204C firmy Samsung Electronics stanowipamiêæ dynamiczn¹ RAM wykonan¹ w technologii CMOS,o organizacji wewnêtrznej 1M × 16 bitów. Opis tego uk³aduzosta³ zamieszczony w „SE” nr 8/2003 w artykule opisuj¹cymanalogowo-cyfrowy odbiornik satelitarny Sat CruiserDSR201(P) firmy AMT.Uk³ad AT24C256Uk³ad AT24C256 firmy Atmel stanowi pamiêæ EEPROMo pojemnoœci 256 Kbitów (organizacja 32 768 bitów z 8). Charakterystykatego uk³adu zosta³a zamieszczona w „SerwisieElektroniki” nr 8/2003 w artykule opisuj¹cym dzia³anie analogowo-cyfrowyodbiornik satelitarny Sat Cruiser DSR201(P)firmy AMT.Uk³ad LNBP20Uk³ad scalony LNBP20 nale¿y do serii monolitycznychregulatorów napiêcia firmy ST Microelectronic. Uk³ad ten zosta³specjalnie zaprojektowanych na potrzeby zasilania i doprowadzeniasygna³ów do LNB w analogowych i cyfrowychodbiornikach satelitarnych. Opis tego uk³adu zosta³ zamieszczonyw „Serwisie Elektroniki” nr 10/2003 w artykule poœwiêconymuk³adom zasilania w cyfrowych odbiornikach satelitarnychSet-Top-Box.Uk³ad Si6332DQUk³ad Si6332DQ firmy Temic stanowi potrójny tranzystorMOSFET z kana³em P.Podstawowe parametry uk³adu:• wartoœæ rezystancji dynamicznej (dren-Ÿród³o) w staniew³¹czenia: 0.04R przy napiêciu V GS = -10V oraz 0.07Rprzy napiêciu V GS = -4.5V dla warunków pracy: napiêcieV DS = -30V oraz pr¹du drenu I D odpowiednio 4.5A i 3.4A,• maksymalne napiêcie dren-Ÿród³o: -30V,• maksymalne napiêcie bramka-Ÿród³o: ±20V,• maksymalny pr¹d ci¹g³y drenu: 4.5A,• maksymalny impulsowy pr¹d drenu: 30A,• maksymalna moc rozpraszana: 1.5W.Uk³ad DS232AUk³ad DS232A firmy Dallas Semiconductor stanowi podwójnynadajnik/odbiornik dla portu RS232 z pojedynczymnapiêciem zasilania +5V. Uk³ad zawiera dwa sterowniki orazdwa odbiorniki pracuj¹ce zgodnie ze standardami V0.28/V0.24.Gwarantowana szybkoœæ transmisji wynosi 250kb/s. Uk³admo¿e wspó³pracowaæ jedynie z pojemnoœci¹ pompy ³aduj¹cejo wartoœci 0.1uF.Cechy i parametry uk³adu:• kompatybilny z uk³adami LT1181A i MAX232A,• szybkoœæ transmisji: 250kb/s,• praca z pojedynczym napiêciem zasilania +5V,• obudowy: typu DIP 16-koñcówkowa i TSSOP 20-koñcówkowa.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu DS232A przedstawionow tabeli 1.Tabela 1.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduDS232SOznaczenieFunkcjaV CC Napiêcie zasilania +5VGNDMasaV+ Wyjœcie zasilania dodatnieV- Wyjœcie zasilania ujemneT1 IN ,T2 INWejœcia steruj¹ce portu RS232T1 OUT ,T2 OUT Wyjœcia steruj¹ce portu RS232R1 IN ,R2 IN Wejœcia odbiornikaR1 OUT ,R2 OUT Wyjœcia odbiornikaC1+, C1-Przy³¹czenie kondensatora C1C2+, C2-Przy³¹czenie kondensatora C2Uk³ad MC34063AUk³ad MC34063A firmy Motorola jest odpowiednikiemuk³adu KA34063 Firmy Samsung. Stanowi on monolitycznyobwód steruj¹cy, spe³niaj¹cy funkcjê przetwornika DC/DC. Wswojej strukturze wyposa¿ony jest w temperaturowo skompensowaneŸród³o odniesienia, komparator, oscylator z kontrolowanymwype³nieniem impulsu, aktywny ogranicznik pr¹duwyjœciowego oraz wysokopr¹dowy wyjœciowy stopieñ prze³¹czaj¹cy.Schemat blokowy uk³adu MC34063A, funkcje wyprowadzeñobudowy tego uk³adu oraz jego uk³ad aplikacyjny zamieszczonow 2 tomie „Uk³adów sterujacych w zasilaczach iprzetwornicach” wydanych nak³adem „Serwisu Elektroniki”w 2003 roku.Podstawowe parametry uk³adu:• zakres dzia³ania dla napiêæ wejœciowych 3.0 do 40V,• niski pobór pr¹du w stanie czuwania,• ograniczanie pr¹dowe,• wyjœciowy obwód pr¹dowy o wydajnoœci do 1.5A,• nastawianie napiêcie wyjœciowe,• maksymalna czêstotliwoœæ pracy do 100kHz,• dok³adnoœæ napiêcia odniesienia 2%.}SERWIS ELEKTRONIKI 7/2008 45

Projektory tylne firmy Philips z chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœciProjektory tylne 46PP9105 i 55PP9105 firmy Philipsz chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœciRajmund Wiœniewski1. Zasada dzia³ania projekcji tylnejSystem projekcji tylnej MG99 zastosowany w projektorachfirmy Philips 46PP9105 i 55PP9105 wykorzystuje trzy lampyprojekcyjne emituj¹ce obraz w kolorach podstawowych: czerwonym(P16LFM00RFA), zielonym (P16LFM00HLA) i niebieskim(P16LFM00BMB). Obraz z ka¿dej z tych lamp jestrzucany na lustro, od którego nastêpuje odbicie na ekran. Schematyczniepokazano to na rysunku 1.WyjœcieCzarne pasyŒwiat³oRys.2. Soczewka Fresnela w przekrojuLustroZielonyNiebieskiCzerwonySoczewkaFresnelaR+G+BEkransoczewkowatyRys.1. Zasada dzia³ania projektora tylnegoLampy s¹ tak usytuowane, ¿e œwiat³o ka¿dej z nich rzucanejest w to samo miejsce soczewki Fresnela. Soczewka Fresnelainaczej zwana soczewk¹ schodkow¹ lub pierœcieniow¹skonstruowana zosta³a w 1822 przez Augustina-Jeana Fresnela.Sk³ada siê ona z koncentrycznych pierœcieni bêd¹cych pocienionymifragmentami soczewki. Fizycznie jest to p³askap³ytka przezroczysta z koncentrycznymi ko³owymi obszarami,odpowiadaj¹cymi strefom Fresnela, przy czym co drugiobszar jest zag³êbiony tak, by uzyskiwaæ ró¿nicê dróg optycznycho po³owê d³ugoœci fali œwiat³a. Jest ona prawie ca³kowiciepozbawiona aberracji sferycznej.Czêsto zbudowana jest z dwóch warstw: rozpraszaj¹cegokolimatora i skupiaj¹cego kolektora. Stosowana jest w reflektorachi latarniach morskich, reflektorach samochodowych,rzutnikach pisma oraz w sygnalizatorach kolejowych. Istotn¹zalet¹ soczewki Fresnela jest jej mniejsza gruboœæ (a zatem iciê¿ar), ni¿ soczewki tradycyjnej, co ma szczególne znaczeniew przypadku soczewek o du¿ych œrednicach.Przy przechodzeniu przez ni¹ œwiat³a soczewka Fresneladzia³a jak soczewka skupiaj¹ca, charakteryzuje siê ponadtodu¿¹ jasnoœci¹. G³ówn¹ jej zalet¹ jest ma³a masa przy du¿ychœrednicach, mo¿liwoœæ produkcji masowej z tworzyw sztucznych,wad¹ jest pracoch³onnoœæ przy wykonaniu jednostkowym.Znajduje zastosowanie jako lupa, w projektorach, reflektorachlatarni morskich itd.Soczewka Fresnela jest z³o¿on¹ soczewk¹ schodkow¹ –patrz rysunek 2. W odró¿nieniu od innych soczewek sk³adaj¹cychsiê z jednego kawa³ka szk³a ograniczonego powierzchniamisferycznymi, soczewka Fresnela sk³ada siê z oddzielnych,stykaj¹cych siê ze sob¹, koncentrycznych pierœcieni niewielkiejgruboœci, które w przekroju maj¹ kszta³t pryzmatów ospecjalnym profilu. W wyniku takiej konstrukcji soczewkaFresnela jako ca³oœæ cechuje niewielka gruboœæ, a wiêc niedu-¿y ciê¿ar i s³aba adsorpcja. Profil przekroju pierœcieni jest takdobrany, aby sferyczna aberracja soczewki by³a niewielka, tzn.aby promienie œwietlne wychodz¹ce ze Ÿród³a punktowegoumieszczonego w ognisku soczewki, po za³amaniu w pierœcieniach,wychodzi³y z soczewki jako wi¹zka równoleg³a. Innymis³owy pierœcienie tego typu soczewki maj¹ tak dobrane promieniekrzywizny, ¿e ich ogniskowe s¹ jednakowe, dziêki czemupromienie œwiat³a, równie¿ te skrajne, tworz¹ wi¹zkê równoleg³¹.Zastosowanie soczewki Fresnela w opisywanym projektorzetylnym ma na celu wyrównanie i skoncentrowanie œwiat³a,po to, aby dostarczyæ na ekranie obraz o równej (takiej samej)i jednolitej jasnoœci na ca³ej powierzchni ekranu. Lustro odbijaj¹ceœwiat³o w kierunku soczewki i ekranu posiada warstwêodbijaj¹c¹ napylon¹ na zewn¹trz – bez warstwy ochronnej (abyunikn¹æ zniekszta³ceñ aberracyjnych), a wiêc przy wszelkichpracach serwisowych (w szczególnoœci przy czyszczeniu) nale¿yzwróciæ uwagê na to, aby nie dopuœciæ do zadrapañ lubzabrudzeñ powierzchni.Ekran soczewkowaty skupia œwiat³o, które zosta³o przepuszczoneprzez soczewkê Fresnela. Soczewka ta wzmacniakontrast poprzez redukcjê œwiat³a otoczenia na skutek u¿yciaczarnych pasów pokazanych na rysunku 2. Pryzmatyczna formacjaekranu pozwala na trzykrotny wzrost kontrastu w porównaniudo p³askiego ekranu. Nale¿y zachowaæ ostro¿noœæprzy obchodzeniu siê z takimi ekranami. Uszkodzenie mo¿enast¹piæ na skutek zarysowania, a nawet przez u¿ywanie pewnychchemicznych œrodków do czyszczenia, mog¹cych usun¹ætê czarn¹ pow³okê. Do czyszczenia najlepiej u¿yæ kroplidetergentu na mniej wiêcej 2 litry wody. Ekran wycieraæ miêkk¹bawe³nian¹ szmatk¹ zgodnie z kierunkami pasów.Lampy projekcyjne s¹ sterowane wysokim napiêciem owartoœci 30kV, napiêcie przyspieszaj¹ce – napiêcie ostroœci jestna poziomie 15kV. Lampy wytwarzaj¹ œwiat³o kolorowe o wysokimstopniu intensywnoœci. W zwi¹zku z tym stosowany jest46 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Projektory tylne firmy Philips z chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœciSoczewkiwyjœcioweSoczewka typu CP³ynny œrodekch³odz¹cyLampa CRTRys.3. Lampa CRT projektora tylnego w przekrojuspecjalny œrodek ch³odz¹cy (Glycol), odprowadzaj¹cy ciep³oz powierzchni lampy do otaczaj¹cych j¹ podzespo³ów mechanicznych.Przekrój takiej lampy w sposób schematyczny pokazanona rysunku 3.Soczewka typu “C” uszczelnia p³ynne po³¹czenie ze sprzêgaczem,którym jest p³ynne ch³odziwo. Zarówno soczewka “C”,jak i p³yn ch³odz¹cy s¹ czêœciami toru optycznego i wp³ywaj¹na jakoœæ systemu optycznego.Na rysunku 4 pokazano w postaci rysunku z³o¿eniowegobudowê zespo³u jednej z trzech lamp zastosowanych w projektorachtylnych 46PP9105 i 55PP9105 firmy Philips.2. Tor koñcowy sygna³ów RGBSygna³y torów R, G, i B z panelu ma³osygna³owego s¹ doprowadzanedo uk³adów sterowania lampami CRT znajduj¹cymisiê na panelu interfejsu. Sygna³ sterowania torem R jestdoprowadzany do tranzystorów 7015 i 7016, sygna³ toru G dotranzystorów 7018 i 7019. Dla sygna³u toru B zastosowanododatkowy uk³ad wzmacniaj¹cy pozwalaj¹cy na regulacjêwzmocnienia. Uk³ad ten nazywany jest uk³adem uwydatniania(dos³ownie: rozci¹gania) koloru niebieskiego (Blue Stretchcircuit). Uk³ad ten sk³ada siê z tranzystorów 7022, 7023 i 7031.Tranzystory 7017, 7020 i 7024 dostarczaj¹ do kineskopu sygna³wygaszania.W przypadku uszkodzenia w uk³adach odchylania, poziomsygna³u protekcji lampy CRT z panelu High Voltage Scan (panelskanowania wysokonapiêciowego) zmienia siê z wysokiegona niski. Diody 6011, 6012 i 6013 zostaj¹ w ten sposóbspolaryzowane w kierunku przewodzenia przez rezystor 3026,powoduj¹c za³¹czenie tranzystora wygaszania. Diody 6009,6006 i 6010 s¹ spolaryzowane w kierunku przewodzenia, gdyimpulsy synchronizacji odchylania poziomego z panelu HighVoltage Scan przyjmuj¹ stan niski. W trakcie regulacji zbie¿-noœci poszczególne lampy CRT s¹ wygaszane. Jest to wykonywaneprzez przetwornik DAC7001. Wyprowadzenia 9, 10 i11 tego uk³adu przyjmuj¹ stan niski dla wygaszenia danej lampy.Uk³ad ten jest sterowany danymi doprowadzanymi za poœrednictwemmagistrali I 2 C z panelu ma³osygna³owego SSP.Sygna³y steruj¹ce RGB s¹ doprowadzane do p³ytki kineskoputoru G wraz napiêciem polaryzuj¹cym 12V. Sygna³y steruj¹cetorami R i B z p³ytki toru G s¹ kierowane do odpowiednichp³ytek lamp toru R i B. Napiêcie ¿arzenia i napiêcie 240Vsteruj¹ce katod¹ lampy CRT s¹ doprowadzane z panelu HighVoltage Scan równie¿ do p³ytki wzmacniacza toru G. Informacjeo pr¹dach ka¿dego z kineskopów: IKR, IKG i IKB s¹ zwrotniekierowane do panelu Interface, gdzie tworz¹ sumaryczn¹informacjê o pr¹dach kineskopów BCINFO, która nastêpniejest kierowana do panelu SSP. Odpowiednie uk³ady na tympanelu automatycznie reguluj¹ napiêcie polaryzacji lamp dlautrzymania prawid³owego balansu bieli.Sygna³ toru G z panelu Interface jest doprowadzany do tranzystora7802. Napiêcie 12V za³¹cza tranzystor 7801 w celudoprowadzenia sygna³u G do katody lampy. Tranzystor 7803A – œruba pasowana z czopem gwintowanym 1/4-20 mocuj¹calampê CRT pomiêdzy wspornikami – po 4 szt. na jedenzespó³ lampyB – sprê¿yna dociskaj¹ca – po 4 szt. na jeden zespó³ lampyD – zespó³ wspornika tylnegoE – lampa CRT czerwona P16LFM00RFA (9322 107 66682)E – lampa CRT zielona P16LFM00HLA (9322 107 67682)E – lampa CRT niebieska P16LFM00BMB (9322 107 68682)H – uszczelka lampy (3135 013 02321)I – p³ynne ch³odziwo (iloœæ wystarczaj¹ca dla 1 lampy – 4835310 67004, wystarczaj¹ca dla 3 lamp – 4835 310 57233)K – zatyczka wlotu ch³odziwa (3135 014 02640)L – uszczelka wlotu, typu O (3135 013 01230)M – obudowa diafragmy (3135 014 02680)O – diafragma, ³¹cznik (3135 013 01060)P – wspornik przedni (3135 011 01943)R – uszczelka soczewki do wspornika (3135 013 02632)S – soczewka typu “C”W – zintegrowany zespó³ soczewek wyjœciowychX – wkrêty mocuj¹ce zespó³ soczewek wyjœciowych ze wspornikiemprzednimRys.4. Budowa lampy zastosowanej w projektorach tylnych 46PP9105 i 55PP9105 firmy PhilipsSERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 47

Projektory tylne firmy Philips z chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœcipolaryzuje emiter tranzystora 7802. Sygna³ sterowania lamp¹jest doprowadzany do tranzystora 7805 do wytworzenia sygna³usprzê¿enia zwrotnego IKG. Jest to czêœæ pêtli automatycznegoustawiania polaryzacji lampy. Uk³ady sterowania lamp¹s¹ zasilane napiêciem 240V doprowadzanym z panelu HighVoltage Scan. P³ytki kineskopowe lamp torów R i B zawieraj¹podobne uk³ady.Sygna³ Y lub luminancji z panelu ma³osygna³owego, zanimzostanie doprowadzony do uk³adów poprawy prêdkoœciskanowania SVM (Scan Velocity Modulation) poprawiaj¹cychprzejœcia miêdzy jasnymi i ciemnymi fragmentami obrazu polepszaj¹costroœæ obrazu jest doprowadzany jeszcze do uk³adulinii opóŸniaj¹cej.3. Tor regulacji zbie¿noœciLampy projekcyjne, jak równie¿ zespo³y odchylaj¹ce nies¹ elementami liniowymi. Dlatego konieczne s¹ specjalne uk³adyustawiania zbie¿noœci strumieni œwietlnych na ca³ym ekranie.Panel zbie¿noœci zastosowany w projektorach zbudowanychw oparciu o chassis MG5.1E jest zasilany napiêciami+38V i -38V oraz +15V i -15V z panelu zasilacza. Impulsysynchronizacji linii H PUL i ramki V PUL z panelu skanowaniawysokiego napiêcia u¿ywane s¹ do wytworzenia przebiegówkorekcji zbie¿noœci zsynchronizowanych z systemem odchylania.Linie SDA i SCL wyprowadzone na z³¹cze 1035 pozwalaj¹na komunikacjê mikrokontrolera znajduj¹cego siê napanelu zbie¿noœci z mikrokontrolerem steruj¹cym na p³yciema³osygna³owej SSP. W trybie regulacji zbie¿noœci generowanyjest na panelu zbie¿noœci sygna³ testowy kraty. Sygna³ykoloru R G B i szybkiego wygaszania Fast Blanking s¹ doprowadzanedo panelu prze³¹czania sygna³ów (panel Interface), anastêpnie do p³yty ma³osygna³owej SSP do uk³adów sterowaniatorem wizyjnym.Na panelu zbie¿noœci znajduj¹ siê 2 regulatory 5-woltowe,jeden regulator napiêcia +12V i jeden napiêcia -12V. S¹ onezasilane napiêciami +15V i -15V dostarczanymi z panelu zasilacza.Napiêcie 5V s³u¿y do zasilania mikrokontrolera, napiêcie5VA zasila konwertery DA. Napiêcia „plus” i „minus” 15Vs¹ zabezpieczone bezpiecznikami 1A. Napiêcia +35V i -35Vzasilaj¹ uk³ady wyjœciowe.Panel zbie¿noœci wyposa¿ony jest w oscylator PLL, wytwarzaj¹cysygna³ 13.59MHz. Ten sygna³ jest zsynchronizowanyfazowo do czêstotliwoœci 31.250Hz dla systemu PALlub 31.468Hz dla NTSC impulsu wygaszania linii (HPUL).Ten sygna³ jest u¿ywany jako sygna³ zegarowy przez procesorzbie¿noœci CSP (Convergence Spline Processor) i trzy przetwornikicyfrowo-analogowe DACS (Digital to Analog Converters).Dziêki temu przebiegi korekcji zbie¿noœci s¹ zsynchronizowanez czêstotliwoœciami odchylania odbiornika telewizyjnego.Wzmacniacz operacyjny IC100 u¿ywany jest jakoodwracaj¹cy bieguny filtr Sallen-Key´a, który spe³nia zadaniefiltru pêtli. Tranzystor Q100 i cewka SF100 tworzy filtr pêtli.Cewka regulacyjna jest u¿ywana do ustawienia czêstotliwoœciw³asnej oscylatora, która znajduje siê w œrodkowym zakresie,gdy napiêcie w punkcie TP3 wynosi 1.5V.Gdy urz¹dzenie jest w³¹czone, mikrokontroler na p³ycie SSPza poœrednictwem magistrali I 2 C czyta dane zapisane w uk³adzieIC101 na panelu zbie¿noœci. Dane te zawieraj¹ informacjewspó³rzêdne dla 35 punktów regulacyjnych ka¿dego koloruwidzialnych na ekranie w trakcie ustawiania zbie¿noœciumieszczonymi wraz z innymi ustawieniami rejestru u¿ywanymiprzez mikrokontroler CSP.Procesor CSP u¿ywa równañ wielomianowych drugiegorzêdu w algorytmie do przetwarzania danych dotycz¹cych 35punktów regulacyjnych (7 w poziomie × 5 w pionie) w 25 punktachna liniê dla 666 linii pionowych. Wynikowe dane cyfrowes¹ doprowadzane do uk³adów IC205, IC165 i IC265 – trzechdwukana³owych przetworników DAC, które konwertuj¹ danecyfrowe na analogowe sygna³y korekcji zbie¿noœci dla sygna-³ów R G B poziomych i pionowych. Na wyjœciach procesoraCSP pojawiaj¹ siê sygna³y o napiêciu od oko³o 1 do 2V pp zesk³adow¹ sta³a na poziomie 2.5V. Uk³ad CSP dostarcza zatemsygna³u 375kHz o poziomie 5V pp wyboru wiersza lub s³owadla w³aœciwego kana³u przetwornika linii lub ramki.Przebiegi korekcji zbie¿noœci mog¹ zostaæ zablokowane dlaprocedury regulacyjnej poprzez zwarcie wyprowadzeñ z³¹cza1033.Sygna³y wyjœciowe z przetworników DAC s¹ wzmacnianei filtrowane przez uk³ady IC200, IC201 i IC202, po czym zostaj¹doprowadzone do wzmacniaczy steruj¹cych zespo³amiodchylaj¹cymi.Je¿eli z jakiegoœ powodu odbiornik wymaga korekcji zbie¿-noœci w pionie, procesor CSP generuje obraz testowy kraty zpogrubionymi miejscami krzy¿owania siê linii. Sterowanieuk³adem IC102 jest wykonywane przez mikrokontroler steruj¹cyna p³ycie ma³osygna³owej. Sygna³y RGB, szybkiego wygaszaniai intensywnoœci wykorzystywane do wyœwietlenia obrazutestowego s¹ wyprowadzone na nó¿kach 29, 30, 31, 25, i26 uk³adu IC102.W trybie regulacji zbie¿noœci sygna³y obrazu testowego niebieskiej,zielonej i czerwonej kraty s¹ doprowadzane do paneluinterfejsu przez z³¹cze 1370, wypr. 4, 6 i 8. Sygna³ szybkiegowygaszania (LRB) jest doprowadzany do n.2 z³¹cza 1370.Sygna³ sterowania intensywnoœci¹ z mikrokontrolera zbie¿noœcijest doprowadzony do tranzystora 7005 na panelu interfejsu.Ustawia on poziom polaryzacji trzech tranzystorów buforuj¹cych7012, 7013 i 7014 do sterowania intensywnoœci¹ obrazutestowego zbie¿noœci. Sygna³y wyjœciowe z tych tranzystoróws¹ doprowadzane do sekcji przetwarzania toru wizyjnegona panelu ma³osygna³owym. Ikona u¿ywana do regulacjizbie¿noœci jest generowana na panelu ma³osygna³owej.4. Opis procedury regulacji zbie¿noœciPrzed przyst¹pieniem do wykonywania jakichkolwiek ustawieñgeometrii obrazu lub zbie¿noœci nale¿y poddaæ odbiornikprzynajmniej 20-minutowemu wygrzewaniu. Na potrzebywykonywania regulacji zbie¿noœci nale¿y zaj¹æ miejsce w odleg³oœciprzynajmniej od 2 do 3 metrów od przodu ekranu i wtakiej pozycji aby obejmowaæ wzrokiem ca³¹ powierzchniêekranu.Cyfrowa regulacja zbie¿noœci jest interakcyjna. Zmiana wjednej æwiartce ekranu oddzia³uje na s¹siednie jego obszary.Dlatego mo¿e byæ konieczne wykonanie kilku sekwencji regulacjizbie¿noœci. W trakcie przeprowadzania regulacji zbie¿-noœci wskazane jest stosowanie zawsze nastêpuj¹cej po sobiesekwencji obrazów testowych przy przechodzeniu do kolejnychstopni regulacji. Naciskanie przycisku kursora w prawopowoduje pokazywanie siê kolejnych ikon przygotowanych48 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008

Projektory tylne firmy Philips z chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœciobrazów testowych.Kompletna procedura ustawiania zbie¿noœci jest koniecznaw przypadku wymiany modu³u zbie¿noœci lub uk³adu pamiêciustawieñ zbie¿noœci.Do przeprowadzania regulacji geometrii obrazu i zbie¿noœcimusi zostaæ doprowadzony w³aœciwy i poprawny sygna³.Ustawienia zbie¿noœci musz¹ byæ przeprowadzone dla sygna-³u PAL lub SECAM, a w przypadku doprowadzenia przezgniazdo sygna³u ze Ÿród³a zewnêtrznego NTSC dodatkowotak¿e dla tego sygna³u (jeœli jest taka potrzeba).4.1. Procedura wstêpnaPo wymianie panelu zbie¿noœci lub w przypadku „rozjechaniasiê” nastaw nale¿y przeprowadziæ wstêpn¹ procedurêregulacyjn¹ za pomoc¹ szeœciu potencjometrów na paneluzbie¿noœci. Na pocz¹tek nale¿y zewrzeæ oba kontakty z³¹cza1033 umieszczonego na p³ytce panelu zbie¿noœci (na œrodku ugóry) w celu od³¹czenia korekcyjnych sygna³ów steruj¹cych.Nastêpnie nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci:• tor czerwony – pion: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R211 i R331 a masê i potencjometremR255 ustawiæ napiêcie 0V,• tor czerwony – poziom: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R202 i R324 a masê i potencjometremR254 ustawiæ napiêcie -1.2V,• tor niebieski – pion: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R227 i R309 a masê i potencjometremR256 ustawiæ napiêcie 0V,• tor niebieski – poziom: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R233 i R308 a masê i potencjometremR254 ustawiæ napiêcie +1.2V,• tor zielony – pion: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R240 i R323 a masê i potencjometremR255 ustawiæ napiêcie 0V,• tor zielony – poziom: sondê oscyloskopu pod³¹czyæ pomiêdzypunkt wspólny R250 i R314 a masê i potencjometremR254 ustawiæ napiêcie 0V.Procedurê wstêpnych ustawieñ koñczy usuniêcie zwory zkontaktów z³¹cza 1033. Dalsze czynnoœci ustawiania zbie¿noœcii geometrii przeprowadzane s¹ w menu trybu serwisowego.Szczegó³owy opis trybu serwisowego chassis MG5.1E AAzosta³ zamieszczony na ³amach „SE” w numerze 11/2003.4.2. Centrowanie rastraProcedura centrowania rastra jest nastêpuj¹ca:1/. Doprowadziæ sygna³ w systemie PAL, SECAM lub NTSC(sygna³ NTSC mo¿e byæ doprowadzony jedynie przez gniazdosygna³u zewnêtrznego).2/. Doprowadziæ sygna³ w trybie obrazu 16:9.3/. W menu regulacji wybraæ parametr “Convergence Mode”.4/. W menu “Convergence” wybraæ “Convergence Selection”.5/. W podmenu “Convergence Selection” wybraæ “Green”.6/. Od³¹czyæ sterowanie stopnia ustawiania zbie¿noœci poprzezzwarcie obu kontaktów z³¹cza 1033 znajduj¹cego siê na paneluzbie¿noœci.7/. Umieœciæ szablon do centrowania rastra na ekranie projektora(dostêpne s¹ „gotowe” szablony: dla projektora o przek¹tnej46” o numerze 3122 785 90002, o przek¹tnej 55” –3122 785 90003).8/. Za pomoc¹ pierœcieni centruj¹cych na lampie CRT zielonej(G) wyœrodkowaæ obraz centrowania na œrodku szablonucentrowania.9/. Powróciæ do menu “Convergence Selection”.10/. W menu wybraæ opcjê “Red to Green”.11/. Wyœrodkowaæ obraz czerwony na obrazie zielonym wka¿dej æwiartce ekranu.12/. Powróciæ do menu “Convergence Selection”.13/. W menu wybraæ opcjê “Blue to Green”.14/. Wyœrodkowaæ obraz niebieski na obrazie zielonym w ka¿-dej æwiartce ekranu.15/. Usun¹æ zworê z gniazda 1033.16/. Powróciæ do menu “Convergence Selection”.4.3. Geometria i zbie¿noœæ toru zielonego – GreenGeometry1/. Upewniæ siê, ¿e odbiornik znajduje siê w trybie 16:9 i zapewniædoprowadzenie odpowiedniego sygna³u (PAL, SE-CAM lub NTSC).2/. Przeprowadziæ procedurê ustawiania geometrii dla sygna³uPAL lub SECAM, powtórzyæ j¹ w razie potrzeby dla sygna-³u NTSC.Uwaga: Nie nale¿y powtarzaæ centrowania rastra. Jeœli jestto konieczne, wykonaæ centrowanie rastra tylko dla jednegoz trybów.3/. W menu “Convergence Mode” wybraæ “Convergence Selection”.4/. W menu “Convergence Selection” wybraæ opcje “Green”.5/. Nacisn¹æ przycisk [OK] na pilocie serwisowym DST lubprzycisk [ Menu Select ] na pilocie u¿ytkownika w celuregulacji ikony.Uwaga: Przesun¹æ ikonê w kierunku punktu regulacyjnegona szablonie w czasie nie d³u¿szym ni¿ 4 sekundy w ka¿dymkierunku.6/. W momencie uzyskania satysfakcjonuj¹cego ustawieniaikony nacisn¹æ przycisk [OK] na pilocie serwisowym DSTlub przycisk [ Menu Select ] na pilocie u¿ytkownika.7/. Nacisn¹æ przycisk prawego kursora, aby przesun¹æ ikonêdo nastêpnego punktu regulacyjnego.Uwaga: Ta regulacja jest wysoce interakcyjna. Dlategowskazane jest przechodzenie do nastêpnego obrazu poprzeznaciskanie kursora w prawo. Jednak¿e kiedy przeprowadzonaregulacja jest niewystarczaj¹co dobra, mo¿liwe jestpodniesienie ikony kursorami w górê lub w dó³ albo przesuniêciejej w lewo lub w prawo a¿ ikona zostanie ustawionaw po¿¹danym rejonie.8/. Wybieraæ kolejne tablice testowe i korygowaæ ustawienia,a¿ test zbie¿noœci kraty pokryje siê z szablonem.9/. Usun¹æ szablon z ekranu.4.4. Zbie¿noœæ toru czerwonego3.1. Z menu wyboru zbie¿noœci “Convergence Selection” wybraæregulacjê “Red to Green”.3.2. Dostosowaæ obraz czerwonej kraty do kraty zielonej wtaki sam sposób, jak dopasowywano kratê zielon¹ do szablonu.4.5. Zbie¿noœæ toru niebieskiego4.1. Z menu wyboru zbie¿noœci “Convergence Selection” wybraæregulacjê “Blue to Green”.4.2. Dostosowaæ obraz niebieskiej kraty do kraty zielonej wtaki sam sposób, jak dopasowywano kratê czerwon¹ dokraty zielonej. }SERWIS ELEKTRONIKI 8/2008 49

SERWIS ELEKTRONIKI9/2008 Wrzesieñ 2008 NR 151Od RedakcjiNiespe³na rok temu zamieœciliœmy na naszych ³amach artyku³opisuj¹cy nowy noœnik optyczny Blu-ray Disc, a tak¿e jegoporównanie z p³ytami HD-DVD. Wspominaliœmy równie¿ o tym,¿e nie bêdzie mo¿liwe odtwarzanie p³yt Blu-ray w odtwarzaczachHD-DVD i na odwrót. Ci¹gle nierozstrzygniêty wyœcig oprymat i zdominowanie rynku przez jeden z tych formatów nieu³atwia³ potencjalnym klientom decyzji o wyborze jednego lubdrugiego formatu zapisu, a tym samym urz¹dzenia do jego odtwarzaniai rejestracji. Tymczasem minê³o zaledwie kilka miesiêcy,a wszystkim tym, którzy nie mog¹ siê zdecydowaæ lub niechc¹ wybieraæ miêdzy Blu-ray Disc a HD DVD firma LG (jedenz wspó³twórców technologii Blu-ray) zaoferowa³a napêdy dyskówoptycznych high-definition obs³uguj¹ce oba formaty. ModelGGW-H20L to nagrywarka Blu-ray Disc drugiej generacji iodtwarzacz dysków HD DVD-ROM, który cechuje siê wysok¹funkcjonalnoœci¹ i wydajnoœci¹, a przy tym bardzo konkurencyjn¹cen¹ w stosunku do urz¹dzeñ „obs³uguj¹cych” tylko jedenformat zapisu.GGW-H20L zapisuje maksymalnie 25 GB na jednowarstwowymi 50 GB na dwuwarstwowym noœniku Blu-ray Disc (zarównojednokrotnego, jak i wielokrotnego zapisu), mog¹cym odczytywaædyski HD DVD-ROM, ale bez mo¿liwoœci ich zapisu.Specyfikacje formatu high-definition napêdu umo¿liwiaj¹ zapisz szybkoœci¹ 6× na jednowarstwowych dyskach BD-R, 4× nadwuwarstwowych dyskach BD-R i 2× na jedno- i dwuwarstwowychdyskach BD-RE. Napêd odtwarza filmy z dysków HD DVDi Blu-ray (do odtwarzania chronionej treœci wysokiej rozdzielczoœciwymagany jest system i monitor obs³uguj¹ce technologiêzabezpieczeñ HDCP). Do napêdu do³¹czone s¹ programy firmyCyberLink: PowerDVD (odtwarzacz), Power2Go (program donagrywania dysków DVD/CD) oraz PowerDVD Producer (aplikacjado authoringu dysków DVD).Wk³adka schematowa do numeru 9/2008:OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.1 z 4 – ark.1, 2) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 9/2008:OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.2 z 4 – ark.5÷8)– 8 × A2,OTVC Philips chassis A02E AA (cz.4 z 4 – ark.7, 8) – 4 × A2,OTVC LCD Sony chassis LE-4A (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis budowy i dzia³ania zasilaczaOTVC Philips chassis A02E orazkoncepcja realizacji izolacji chassis (cz.1) ................. 4Ogólna charakterystyka zasilacza .............................. 4Praca pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego ............ 4Praca pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego .............. 6Obwody zabezpieczeñ ............................................... 7W³¹czanie/wy³¹czanie zasilacza ................................. 7Tranzystory w uk³adach odchylania poziomegofirmy Panasonic .......................................................... 9Porady serwisowe..................................................... 12- odbiorniki telewizyjne .......................................... 12- audio ................................................................... 21- magnetowidy ....................................................... 24Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta D ................................... 25, 28Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta DG ...................................... 26Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.3) ...................... 29Specjalne mody pracy serwisowej odbiornika .......... 29Rejestr bufora kodów b³êdów ................................... 31Procedura diagnostyczna Blinking LED ................... 33Regulacje serwisowe ................................................ 34Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy Philips ....... 36Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniachi odpowiedziach ........................................................ 42Czym jest DivX? ....................................................... 42Kto korzysta z DivX? ................................................ 42DivX w pytaniach i odpowiedziach ........................... 42Odpowiadamy na pytania Czytelników ..................... 48Inwerter Hannstar DIVTL0048 do monitorów15” LCD Sampo L0048, AOC 79AL15-6-S .............. 49Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02EOpis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassisA02E oraz koncepcja realizacji izolacji chassis (cz.1)Karol ŒwiercChassis telewizyjne A02 to jedna z m³odszych konstrukcjido „starych” telewizorów CRT (w którychekran stanowi lampa kineskopowa). Odbiornik 100Hz,bogato wyposa¿ony i wyj¹tkowo oryginalny. Temuchassis poœwiêciliœmy 3-czêœciowy artyku³ w „SE” od nr11/2006 do 1/2007. Przygl¹daliœmy siê g³ównie uk³adomscalonym wielkiej skali integracji ADOC i MPIF.Faktycznie, na tych uk³adach bazuje ma³osygna³owaczêœæ odbiornika. Nawet wiêcej, budowa ma³osygna³owejczêœci odbiornika zdominowana jest konstrukcj¹tych uk³adów. Czêœæ “Large Signal” jest jednak niemniej ciekawa. W niniejszym artykule przygl¹damy siêzasilaczowi, lecz tak¿e zwracamy uwagê na perturbacjejakie z sob¹ niesie, taka a nie inna konstrukcja zasilaczadla izolacji chassis odbiornika.1. Ogólna charakterystyka zasilaczaWydawa³oby siê, przetwornica najprostsza z mo¿liwych,samooscylacyjny uk³ad konfiguracji buck, bez izolacji. Faktycznie,„rdzeñ” zasilacza elementarnie prosty. Transformatorwielkoœci transformatora s¹siedniej przetwornicy dla trybustandby (ta, to flyback z izolacj¹). Warto na te cechy „drugorzêdne”zwróciæ uwagê. Wielkoœæ transformatora faktycznienie wskazuje na to, i¿ zasila odbiornik 100Hz o nominalnejmocy 115W. Przypomina raczej „trafko” zasilacza magnetowidulub odtwarzacza DVD. Tranzystor kluczuj¹cy jest zawszeelementem newralgicznym. Warunki jego pracy ...?, kluczeprzetwornic konkurencyjnych mog¹ tylko pozazdroœciæ. PFC?Wypada³oby, aby odbiornik o tej mocy i „wieku” by³ w korektorwspó³czynnika mocy wyposa¿ony. Jest, zwyk³a cewka!Tyle zalet, lecz liczba wad i problemów jakie niesie konstrukcjazasilacza, jeszcze d³u¿sza. Oglêdziny chassis, transoptor oczywiœcieobecny. Zapewne przenosi sygna³ sprzê¿enia zwrotnegorealizuj¹c izolacjê w tym torze. Faktycznie, znajduje siê w torzefeedbacku, lecz po co izolacja. Po co izolowaæ tor sprzê¿eniazwrotnego, skoro tor przeniesienia energii jest nieizolowany?Konfiguracja buck nie stwarza takiej mo¿liwoœci. Faktycznie, choækonfiguracja „szkolna”, rozwi¹zanie nietuzinkowe i oryginalne.Zanim przyjrzymy mu siê szczegó³owo, pozostañmy jeszcze przyperturbacjach dla konstrukcji pozosta³ych bloków odbiornika.Linia izolacji chassis bardzo skomplikowana. Pod wzglêdem „powierzchni”chassis, pó³ na pó³. Po³owa obwodów po stronie gor¹cej,po³owa po izolowanej. Nawet, „po³owa” trafopowielaczapracuje po jednej, po³owa po drugiej stronie. Obwody ma³osygna³oweulokowane s¹ oczywiœcie po stronie zimnej. Na stronêgor¹c¹ trzeba przenieœæ sygna³ drivera linii, sygna³ steruj¹cywzmacniaczem ramki, sygna³ korekcji EW. To nie wszystko, choælista szczegó³owych problemów zwi¹zanych z wy¿ej wymienionymicechami konstrukcji i zamys³u izolacji chassis jest wystarczaj¹cod³uga. W punkcie 6 jedynie skrótowo nakreœlimy, jakkonstruktorzy firmy Philips poradzili sobie z tymi problemami.Mikrokontroler, jak najbardziej po stronie cold. Jednak zasilaczpo stronie hot. Chyba nikt w tym miejscu nie pomyœla³,i¿ odbiornika nie mo¿na wy³¹czyæ pilotem, do stanu standby.Jeœli jednak mo¿na, to trzeba sygna³ “ON/OFF” przenieœæ zestrony zimnej na gor¹c¹. Co za problem, transoptor przecie¿jest? Nie, nic podobnego, domys³y jakie wielokrotnie serwisantzmuszony jest snuæ nie maj¹c pe³nej dokumentacji urz¹dzenia,zaprowadz¹ nas „w maliny”. Przeniesienie sygna³u“w³¹cz/wy³¹cz” wraz z sygna³em zabezpieczenia to „jednorazowypatent” chassis A02E. Odkrywamy karty i przygl¹damysiê schematowi pokazanemu na rysunku 1.Zaczniemy od stwierdzeñ zasadniczych. Kluczem jest tranzystor7504 i regulacja polega na kontroli wspó³czynnika wype³nieniaPWM jego kluczowania. Uk³ad nie posiada jednakwydzielonego oscylatora i modulatora PWM. Wszystkomusz¹ za³atwiæ dwie pêtle sprzê¿enia zwrotnego, ujemnego idodatniego feedbacku.Dla opisu szczegó³owego zauwa¿my na wstêpie, i¿ choæzasilacz pracuje wzglêdem masy gor¹cej chassis, nale¿y tuwyró¿niæ 3 potencja³y odniesienia. Masa hot jest tylko jednymz nich. Jako drugi potencja³ odniesienia nale¿y traktowaæ napiêcie-20V. Pozyskane jest ono z przetwornicy standby i zdecydowanieupraszcza obwody steruj¹ce kluczem. Trzecim potencja³emodniesienia jest wêze³ Ÿród³a tranzystora kluczuj¹cego.Wzglêdem tego potencja³u odniesione jest sterowanietranzystorem MOSFET. Tu zbiega siê wspó³praca obwodu dodatniegoi ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Pierwszy odpowiedzialnyjest za samooscylacyjny charakter pracy zasilacza,drugi za stabilizacjê napiêcia wyjœciowego. Po naœwietleniuproblemów i ogólnej charakterystyki uk³adu zasilacza, opis„sedna sprawy” nie bêdzie obszerny.2. Praca pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnegoG³ównym elementem pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnegojest uzwojenie 4-5 transformatora 5506 (lub 5-6 transformatora5512; na schemacie ideowym wrysowane s¹ dwa transformatory,podobnie jak podwójnie wrysowanych jest wieleelementów, jak np. transoptor 4- i 6-nó¿kowy; oczywiœcie obecnyjest jeden transformator; schemat ideowy przedstawia raczejdokumentacjê techniczn¹ p³yty PCB, ani¿eli schemat dlaanalizy dzia³ania; faktycznie przyjêcie takiej koncepcji dokumentacjiodbiornika zdecydowanie utrudnia analizê jego pracyi niestety tak¿e prace serwisowe).Przebiegi analizowane w bie¿¹cym punkcie nale¿y odnosiæwzglêdem potencja³u Ÿród³a tranzystora kluczuj¹cego. Dlategote¿, mo¿na je jedynie wydedukowaæ, nie obejrzeæ. Potencja³odniesienia adekwatny w tym miejscu jest wzglêdem masy gor¹cejfal¹ prostok¹tn¹ o amplitudzie równej napiêciu wejœciowemuzasilacza, czyli wyprostowanej i wstêpnie odfiltrowanejsieci. Tranzystor 7504 kluczuje w parze z diod¹ 6534. Tranzystorjest w³¹czany i wy³¹czany napiêciem pozyskanym z obwo-4 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

2518330pF6539BYV28354325413518GND-FB957233µH5519*144V*550783R**A2-12*812STARTUPHOT COLDA1-8****32V5512S419C4-01*2 3 4 1(1) – do obwodów zabezpieczen(2) – do transformatora drivera linii(3) – do zasilacza(*) – montowany jest jeden transformator: 5506 lub 5512do zasilacza standby31012k26109BYW55551654A-00186525GBU4J230VACGND-SUP83539 39k65103513330k25262n23538 33k551783R6535STPS8H100B X79-C333544 39k7504(*)2k23511551430R0V+28V25192n225036350815R6505B X79-C152542470µF1m251225462m2910111213565196518354535476515B V85-C6V84BYD33DB X284-C2715k3504220R35522951135122k27530BC847B3514GND-AUD7502BC547B3546351525354n755065GND-STB350546506BAT25435535518353547R365201N414825251n5254467891 1025011n250422nCOLDGND-AUD552083R352025277507169V TCET1103(G)18V26530BYV95CHOT470p33k14V BATT6513 6508 65076534BY359X-15006538BAS316B X384-C4765143 217V22515 2523B T03-C47µ 47µGND-SUP2529B X384-C56V BATT 100n2510951035255505220p47R83RGND-SUP3531GND-STB GND-FB470p*2538 251310n(1)(2)****2335361k5***Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02ERys.1. Schemat zasilacza OTVC chassis A02E7503BT15135481k3551330RGND-FB35333519351747k*3506GND-FB3507160k35406509BAS2166522MCL4148 7508BF42335546M825451n23A3-A4-23253265172V25k67505BC857B253115R7529BC546B16V6SUP-ENABLE1µBAT25435226k825142n217506TL43135601M2Vbe=0V7(Vbe=0V)35306516BAS2161µ25306537BAS3163355910k355847k35611M355647k 2539100µ3510820R252410n1k250610n250235231M2V53555680k254020V(3)44GND-FB3549220kGND-FB35272k6533BAS21695053557220kA2-44-20V6523BAS21635260R19571GND-SUPGND-FB35420R15GND-FBSUP-ENABLE23SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 5

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02Edu pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego. Dioda kluczuje, jaknakazuj¹ zale¿noœci pr¹dów i napiêæ przetwornicy konfiguracjibuck. W warunkach przewodnoœci ci¹g³ej dioda kluczuje w negacjitranzystora. Tranzystor MOSFET do w³¹czenia potrzebujenapiêcia ok. 10-woltowego na bramce (wzglêdem Ÿród³a).Zauwa¿my, i¿ w fazie w³¹czenia, Ÿród³o jest niemal zwarte zdrenem. Oznacza to, i¿ potencja³ bramki musi wychodziæ pozazakres napiêcia wejœciowego (ok. 300V). Takiego, obwód dodatniegosprzê¿enia zwrotnego dostarczy. Jednak, w obwodzietym wystêpuje kondensator (2503). To sprawia, i¿ ju¿ od momentuw³¹czenia 7504 budowane s¹ warunki dla jego wy³¹czenia.Tym „zajmie siê” pêtla ujemnego feedbacku (aczkolwiekabsolutnie nie jest tak, ¿e pêtla dodatniego sprzê¿enia w³¹czatranzystor, a pêtla ujemnego sprzê¿enia go wy³¹cza; tu decyduj¹cajest subtelna wspó³praca obu pêtli). Wiêkszoœæ elementówaktywnych w przetwornicy napiêcia pracuje dwustanowo, jednaktranzystor 7502 pracuje ca³y czas na aktywnej czêœci swejcharakterystyki. Nale¿y go widzieæ jako Ÿród³o pr¹dowe sterowanez obwodu pêtli ujemnego feedbacku. Pr¹d tego Ÿród³a roz-³adowuje kondensator 2503 stwarzaj¹c warunki dla rych³egowy³¹czenia klucza 7504. W ten sposób kontrolowany jest czasT ON przetwornicy-zasilacza. Analizuj¹c pracê pêtli dodatniegofeedbacku nie mo¿na zapomnieæ o problemie odbudowy ³adunkuna kondensatorze 2503. Pr¹d rezystora startowego problemutego nie za³atwi. Wspomaga on jedynie ten proces, rezystor 3513pod³¹czony jest przed mostek Graetza (to pozwala na zastosowanierezystora mniejszej mocy). Prze³adowanie kondensatorasprzêgaj¹cego obwód bramki 7504 z uzwojeniem pomocniczymtransformatora przetwornicy (nale¿a³oby powiedzieæ – indukcyjnoœciczy cewki z uzwojeniem dodatkowym, nie transformatora)nast¹pi w obwodzie spolaryzowanej w kierunku przewodzeniadiody Zenera 6505, stanowi¹cej w obszarze zaporowym(Zenera) diodê ograniczaj¹c¹ napiêcie bramki tranzystoraMOSFET wzglêdem jego Ÿród³a (stosowanie takiej diody jestobligatoryjne w uk³adach zasilaczy samooscylacyjnych i jedyniepo¿¹dane w przetwornicach z rozbudowanym sterownikiem,wykonanym zwykle w postaci specjalizowanego uk³adu scalonego).Po tej porcji informacji przyjrzymy siê, jak pêtla ujemnegofeedbacku kontroluje wydajnoœæ Ÿród³a pr¹dowego wykonanegona tranzystorze 7502.3. Praca pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnegoChoæ jest tu klasyczny tandem TL431-transoptor, nie mo¿emymówiæ o zimnej i gor¹cej czêœci pêtli feedbacku, ca³a jest„gor¹ca”. Zastosowanie transoptora zdecydowanie upraszcza irozwi¹zuje problem przeniesienia sygna³u odniesionego wzglêdemmasy i potencja³u Ÿród³a kluczuj¹cego MOSFET-a. Wprowadzenietrzeciego potencja³u odniesienia (ujemnego) upraszczanatomiast zadanie sprzê¿enia obwodu w³¹cz/wyl¹cz z transoptorem.W bie¿¹cych rozwa¿aniach zak³adamy nieistnienietranzystora 7529. W trybie ON tranzystor ten jest wy³¹czony,umo¿liwiaj¹c pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego kontrolê nadwspó³czynnikiem wype³nienia kluczowania 7504. Elementemreferencyjnym i zarazem wzmacniaczem b³êdu jest TL431. Owartoœci napiêcia wyjœciowego zasilacza decyduje dzielnik rezystancyjny3507-3510-3527. Rezystory 3526-3542 rozdzielaj¹masê zasilania (gor¹c¹) od masy obwodu feedbacku, tworz¹cw istocie 4 potencja³ odniesienia. Rozwi¹zanie takie wprowadzadodatkowe sprzê¿enie pr¹dowe do toru ujemnego sprzê¿eniazwrotnego. Zauwa¿my, pr¹d obci¹¿enia zasilacza przep³ywaprzez te rezystory. Sprzê¿enie wprowadzone t¹ drog¹ niejest ani typu ograniczenia pr¹dowego, ani typowym rozwi¹zaniemtrybu pr¹dowego current mode, zwiêksza jednak stabilnoœæpracy pêtli stabilizacji. W torze tym widzimy tak¿e sporoelementów kszta³tuj¹cych charakterystykê dynamiczn¹ pêtli.Analiza niniejszego artyku³u nie wchodzi jednak tak g³êboko wpracê omawianego zasilacza. Rezystory 3526 i/lub 3542 (zwyklemontowany jest jeden) pe³ni¹ tak¿e funkcjê rezystorów strictebezpiecznikowych. Nadrzêdne zabezpieczenie (z tyrystorem7503) ma na celu przepalenie tych rezystorów. Tyrystor jestwyzwalany gdy napiêcie V BATT przekroczy wartoœæ wyznaczon¹diodami Zenera 6507-6508-6513, ok. +170V (wartoœæ nominalna= 141V). Zasadniczym zaœ zadaniem sprzê¿enia zwrotnego(pr¹dowego) jakie wnosz¹ rezystory 3526-3542 jest obni-¿enie impedancji wyjœciowej zasilacza. Silne ujemne sprzê¿eniezwrotne sp³aszcza charakterystykê, czyli obni¿a opornoœæwyjœciow¹. Sprzê¿enie zwrotne jakie tu zastosowano ma charakterkompensacji, jest w stanie sprowadziæ rezystancjê wyjœciow¹do wartoœci ujemnych. To znaczy, wzrostowi obci¹¿eniabêdzie towarzyszy³ wzrost, nie spadek napiêcia na obci¹¿eniu.W takim uk³adzie, odpowiedni dobór tych rezystorów (womawianej aplikacji jest to ma³y u³amek oma) jest w stanie sprowadziæimpedancjê wyjœciow¹ zasilacza faktycznie do zera.Jak powiedziano wy¿ej, g³ównym elementem wzmacniaczab³êdu jest „431”. Wzmocnienie wykazuje tak¿e charakterystykatransoptora (niezale¿nie od tego, czy w danym punkciepracy jest to wartoœæ wiêksza, czy mniejsza od jednoœci;adekwatne jest tu wzmocnienie pr¹dowe nie napiêciowe).Ewidentne wzmocnienie pr¹dowe wykazuje tak¿e tranzystorw konfiguracji wspólnego emitera 7502. Ww. czynniki przek³adaj¹b³¹d napiêcia wyjœciowego (wzglêdem wartoœci zadanej)na odchylenie wydajnoœci Ÿród³a pr¹dowego jakim jesttranzystor 7502 wzglêdem jakiejœ wartoœci w ustalonym punkcierównowagi. Ten czynnik dopiero, wp³ywaj¹c na pracê pêtlidodatniego sprzê¿enia zwrotnego przek³ada siê na czas T ONkluczowania tranzystora MOSFET, co dokonuje zmiany napiêciawyjœciowego i zamyka omawian¹ pêtlê. Na pracê tejpêtli mog¹ mieæ wp³yw tak¿e obwody zabezpieczeñ zebranew kolejnym punkcie niniejszego opracowania.W obwodzie bramki steruj¹cej „431” jest wyj¹tkowo du¿oelementów. 2513-2514-3523 stanowi¹ lokalne ujemne sprzê-¿enie zwrotne w obrêbie wzmacniacza b³êdu. Wnosz¹ one decyduj¹cybiegun do charakterystyki. 3506-3520-3522 maj¹ innezadanie. Stanowi¹ one dodatkowe Ÿród³o obci¹¿enia pr¹du„wzmacniacza” TL431. Przenosz¹ tym samym punkt pracyuk³adu na bardziej strom¹ czêœæ charakterystyki przyczyniaj¹csiê do zmniejszenia impedancji wyjœciowej zasilacza. Rolarezystorów 3520-3522 jest jeszcze inna. Stanowi¹ one dzielnikobni¿aj¹cy efektywne Ÿród³o zasilania obwodu transoptor-431. Jest to konieczne z uwagi na niewielkie dopuszczalnenapiêcie anoda-katoda elementu „431”. W trybie wy³¹czeniazasilacza (standby odbiornika) napiêcia wystêpuj¹ce na diodzietransoptora wchodz¹ w zakres napiêæ ujemnych. Wtedyujawnia swe dzia³anie dioda 6509. Odcina obwód katody 7506.Teraz widaæ wyraŸnie, jak zastosowanie pomocniczego napiêciaujemnego pozyskanego z przetwornicy standby, zdecydowanieupraszcza budowê przetwornicy. Obwód diody transoptorabêdzie poprawnie spolaryzowany nawet wtedy, gdynapiêcie wyjœciowe zasilacza zaniknie.6 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02E4. Obwody zabezpieczeñW rozpatrywanym zasilaczu zrealizowano dwa tradycyjneobwody zabezpieczeñ: nadnapiêciowy i nadpr¹dowy. Tradycyjnez funkcji, nie z rozwi¹zania uk³adowego. W obwodzie overcurrentpracuje tranzystor 7530. Pr¹d klucza 7504 monitoruj¹ rezystory3514-3515. Obwód kolektora 7530 pracuje równolegledo „Ÿród³a pr¹dowego” 7502. W ten sposób skracany jest taktw³¹czenia kluczuj¹cego MOSFET-a, nie dopuszczaj¹c do dalszegowzrostu pr¹du i przeci¹¿enia zasilacza. Zabezpieczenienadnapiêciowe oddzia³uje na tranzystor 7502. Monitorowanejest napiêcie uzwojenia dodatniego sprzê¿enia zwrotnego. Poprzekroczeniu wartoœci wyznaczonej diod¹ Zenera 6518, baza7502 zostanie spolaryzowana dodatkowym pr¹dem. W wêŸlebazy nale¿y widzieæ sumê „nielogiczn¹” (sumê pr¹dów, sygna-³ów analogowych nie binarnych) na drucie, sygna³u wyjœciowegotransoptora i pochodz¹cego z obwodu overvoltage. Ostatnimzabezpieczeniem (typu nadnapiêciowego) w samym zasilaczujest dioda Zenera 6514, która zewrze, gdy napiêcie wyjœcioweprzekroczy napiêcie jej „kolana”. To obligatoryjne zabezpieczeniewe wszystkich zasilaczach sieciowych konfiguracjibuck. Czasem w tym miejscu stosuje siê tyrystor. To tak¿ezabezpieczenie tyle „ordynarne” co skuteczne, zwiera wyjœciezasilacza. Uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cego w przetwornicybuck wi¹¿e siê z pojawieniem siê na wyjœciu napiêcia równegowejœciowemu (w zasilaczach sieciowych ok. 300V).Uszkodzenie diody Zenera jest termiczne, poniewa¿ w razieawarii wystêpuje na niej zarówno znaczne napiêcie, jak i pr¹d.Musi to byæ dioda specjalnej konstrukcji, która ulega zwarciuw razie uszkodzenia. Konsekwencj¹ musi byæ przepalenie bezpiecznika.Jeœli stosowany jest wspólny bezpiecznik dla obwoduzasilania, jak i cewek rozmagnesowuj¹cych, praktyka pokazuje,i¿ czêsto szybciej ulegnie uszkodzeniu rezystor. W chassisA02E prawdopodobne bêdzie uszkodzenie rezystora 3500 i/lub 3514-3515. Oglêdziny chassis przed napraw¹ powinny byæskierowane g³ównie na te elementy.Wœród zabezpieczeñ w odbiorniku (nie w samym zasilaczu)zrealizowano tak¿e zabezpieczenie typu podnapiêciowego.Po szczegó³y odsy³amy do artyku³u w „SE” nr 12/2006.5. W³¹czanie/wy³¹czanie zasilaczaTo punkt najciekawszy, wykonany bowiem bardzo oryginalnie.Równolegle do obwodu TL431 pracuje tranzystor 7529.To on ingeruje w pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego blokuj¹cpracê zasilacza. Chc¹c go w³¹czyæ, trzeba 7529 wy³¹czyæ.Przyjrzyjmy siê wiêc obwodowi w jakim tranzystor ten pracuje.Zauwa¿my, i¿ emiter polaryzowany jest napiêciem ujemnym,-20V pochodz¹cym z zasilacza standby. Zatem, w stanie spoczynkurezystor 351, choæ pod³¹czony do masy, spolaryzuje tentranzystor do przewodzenia. To stan w którym praca zasilaczajest wstrzymana. Jednak, z uwagi na sposób blokady, w obwodziepierwotnym transoptora i z uwagi na sposób zasilania stronywtórnej (transoptora), zasilacz w trybie standby nie spoczywazupe³nie. Generuje szcz¹tkowe napiêcie ok.12V (bez obci¹-¿enia pracuj¹cymi uk³adami odchylania). Wracaj¹c do obwodutranzystora 7529 stwierdzamy, i¿ aby zasilacz w³¹czyæ, nale¿yna bazie 7529 wygenerowaæ napiêcie ujemne. Ujemne i ni¿szeod piedesta³u, na którym spoczywa emiter. Teraz przyjrzymysiê, jak to jest realizowane, przechodzimy do sedna problemu.W bazie 7529 widzimy prostownik szczytowy z³o¿ony zdiod 6516-6517. Sk¹d natomiast pochodzi sygna³ Supply-Enable?Pobie¿na analiza schematu mo¿e dziwiæ. Pochodzi on zbazy tranzystora BU… kluczuj¹cego w odchylaniu poziomym.Dlaczego z bazy, nie z kolektora? Kolektor nie ma jeszcze zasilania,pochodzi ono z wyjœcia zasilacza, który chcemy w³¹czyæ.Maj¹ natomiast zasilanie obwody ma³osygna³owe, tezasilane s¹ z izolowanej przetwornicy standby. W³¹czenie odbiornika(ON) odbywa siê po stronie izolowanej, zostaje uruchomionygenerator linii. Sygna³ drivera przeniesiony jest nabazê BU… przez transformator impulsowy. Nie zapominajmy,optocoupler przenosi sygna³ (z optyczn¹ izolacj¹ galwaniczn¹),transformator ma jednak nad nim jedn¹ przewagê –przenosi tak¿e energiê. To w³aœnie z tej energii korzysta obwódw³¹czenia zasilacza. Sprzê¿enie miêdzy baz¹ BU… i prostownikiemszczytowym jest pojemnoœciowe. Nie ma wiêcwiêkszego znaczenia potencja³ odniesienia prostowanego sygna³u,a jedynie jego wartoœæ miêdzyszczytowa. Wartoœæ têodda napiêcie na kondensatorze 2530. To ono zablokuje tranzystor7529. Z³¹cze baza-emiter zostanie spolaryzowane napiêciemujemnym, a jego wartoœæ zostanie ograniczona z³¹czemdiody 6537. Mo¿e zastanawiaæ, czy wyprostowane (choæmiêdzyszczytowo) napiêcie z uzwojenia wtórnego trafa driveralinii wygra ze sporym napiêciem piedesta³u ujemnego -20V?Problem nie istnieje. Zauwa¿my, prostownik miêdzyszczytowynie jest odniesiony wzglêdem tego piedesta³u, jest odniesionywprost wzglêdem emitera tranzystora 7529.W punkcie 4 omówiliœmy zabezpieczenia zasilacza. Dotyczy³yone stricte obwodów zabezpieczeñ w samym zasilaczu.Obwody zabezpieczeñ odbiornika (tzw. hardwarowe) zbiegaj¹siê na linii sygna³u SUP-ENABLE. Pokrótce, jak to dzia³a?Sygna³ Supply-Enable zostaje st³umiony w³¹czonym tranzystorem7443. Tylko st³umiony, nie wy³¹czony, jednak to wystarczy.Kolektor 7443 spoczywa na masie (gor¹cej), emiterpod³¹czony jest do linii SUP-ENABLE przez rezystor 100omów (pamiêtamy, emiter polaryzowany jest z napiêcia ujemnego-20V). Rezystor 3403 sprawia, i¿ amplituda sygna³u czerpanegoz transformatora drivera zostanie jedynie st³umiona (impedancjawyjœciowa tego sygna³u nie jest zbyt du¿a), natomiastzostanie do niej dodana sk³adowa sta³a, polaryzowana od masy(gor¹cej). Omawiaj¹c prostownik miêdzyszczytowy nie wspominaliœmyo rezystorze 3536. On sprawia, i¿ sprzê¿enie sygna³uSupply-Enable nie jest w pe³ni pojemnoœciowe (stwierdzenieto pozostaje w pe³ni prawdziwe wzglêdem sygna³u wyjœciowegotransformatora impulsowego drivera linii; kondensatory2494, 2495). Sprzê¿enie sta³opr¹dowe jakie wnosi rezystor3536 sprawia, i¿ st³umiony przebieg zmienny „nie wygra”z piedesta³em ujemnym, gdy zostanie w³¹czony tranzystor7443. Tranzystor 7529 zostanie spolaryzowany do przewodzeniai zasilacz zostanie wy³¹czony. Teraz czas na przyjrzeniesiê obwodom zdolnym uruchomiæ (w³¹czyæ) tranzystor7443. Zbiegaj¹ siê tu sygna³y zabezpieczeñ od ramki i korekcjiEW. Poniewa¿ analiza schematu ideowego mo¿e zniechêciædo jej przeprowadzenia, na rysunku 2 przerysowano omawianetu obwody we wzglêdnie czytelnej postaci.W obwodzie bazy 7443 widzimy dwa kolejne tranzystory.7641 pracuje w konfiguracji wspólnej bazy, 7652 – wspólnegoemitera. Choæ uk³ad jest w pe³ni analogowy, tranzystory tepe³ni¹ stricte logiczn¹ funkcjê. Aby wykonawczy (7443) by³wy³¹czony, oba (7641 i 7652) musz¹ byæ w³¹czone. W prze-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 7

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02E551155166522V BATT35547505 7508~230V652535603558WE35573476ZASILACZWY364534977442ON / OFF752965376523-20V355935173536SUP-ENABLE6517 2532 3533253065162540DRIVERLINII740824943410+5.2V54107421H7443340364216422V762064052642-15V648066192627644236465467748034793480EW347576417652649326607654347264917653349564992498ciwnym razie, gdy napiêcie na kolektorze 7641 przekroczynapiêcie kolana diody Zenera pomniejszone o napiêcie zbli¿onedo piedesta³u ujemnego -20V (czyli 47 minus kilkanaœciewoltów), 7443 zostanie w³¹czony. Dla poprawnej pracy omawianegoni¿ej obwodu, wa¿nym jest w³aœciwe zbilansowanienapiêæ, o których bêdzie mowa, lecz szczegó³owych przeliczeñprzeprowadzaæ nie bêdziemy.Gdy wzmacniacz ramki nie pracuje, potencja³ bazy 7641bêdzie bliski zera lub lekko ujemny. Gdy ramka pracuje (poprawnie)potencja³ ten staje siê „lekko” dodatni. Dioda 6619prostuje napiêcie wyjœciowe TDA8177 na kondensator 2627.Dioda Zenera 6442 stanowi próg rozpoznania „poprawnej”pracy. Poniewa¿ kolano tej diody (15V) jest bliskie ujemnemuzasilaniu wzmacniacza ramki, dioda ta bêdzie przewodziæ dopierowtedy, gdy na wyjœciu wzmacniacza TDA8177 ujawnisiê impuls generatora powrotu (flyback generator daj¹cy bootstrapdodatniego zasilania uk³adu scalonego). Tak rozpoznawanajest praca „poprawna”.Dodatnia polaryzacja bazy 7641 to tylko czêœæ „sukcesu”(zablokowania 7443 i uruchomienia zasilacza). Druga czêœænale¿y do tranzystora 7652, ten powinien byæ w³¹czony. Abytak siê sta³o, na jego bazê nale¿y podaæ napiêcie dodatnie, emitertego tranzystora spoczywa wprost na masie. Tutaj, polaryzacjapochodzi z uk³adu korekcji EW. W pierwszej kolejnoœci monitorowanajest praca uk³adu „na obecnoœæ”. Elementy RC3495-2498 stanowi¹ filtr dolnoprzepustowy o sta³ej czasowejok. 1.5 milisekundy. Do filtru tego doprowadzone s¹ impulsyz modulatora diodowego. W trakcie poprawnej pracy uk³adukorekcji, filtr ten odda napiêcie kilkunastu do dwudziestu-kilkuwoltów. To wystarczy, aby spolaryzowaæ do przewodzeniadiodê Zenera 6499. A to oznacza „pe³ny sukces”, w³¹czeniatak¿e 7652. Obwód zabezpieczenia monitoruje tak¿e pr¹d wuk³adzie korekcji geometrii EW. Tranzystorem wykonawczymkorekcji jest 7480, pr¹d zaœ jest monitorowany w obwodzieRys.2. Obwody zwi¹zane z lini¹ Supply-EnableŸród³a tego tranzystora. Zbyt du¿a wartoœæ uruchamia 7653.Tranzystory 7653 i 7654 stanowi¹ parê po³¹czon¹ w uk³ad tyrystora(silne wzajemne dodatnie sprzê¿enie zwrotne miêdzynimi). Wyzwolenie tego „tyrystora” blokuje sygna³ przes³anydiod¹ Zenera 6499 (za poœrednictwem 6491), lecz w³¹cza tak-¿e tranzystor 7442. Ten z kolei wysterowuje wprost bazê 7443,w³¹czaj¹c ten tranzystor niezale¿nie od stanu 7641 i 7652. Taœcie¿ka wy³¹czy tak¿e zasilacz. Dla zapamiêtania stanu awariiprzez „tyrystor” 7653-7654 istotnym jest, i¿ niepracuj¹cy zasilaczgeneruje jednak na swym wyjœciu pewne napiêcie„szcz¹tkowe” (ok.12V). W ka¿dym przypadku awarii odbiornikapolegaj¹cej na braku mo¿liwoœci w³¹czenia go do trybuON (pracuje zaœ w trybie standby), nale¿y poszukiwania usterkirozpocz¹æ od sprawdzenia stanu pracy wy¿ej omówionych obwodów(wzglêdnie na rozumnej ich dezaktywacji). Co do podejrzeñusterki nale¿y siê tak¿e kierowaæ wynikiem selftestumikrokontrolera, iloœci¹ mrugniêæ diody standby.Na linii SUP-ENABLE zrealizowane jest jeszcze jedno „zabezpieczenie”,choæ jest to raczej wstrzymanie pracy zasilaczaw fazie jego wy³¹czania. Napiêcie na elektrolicie wejœciowymspada (ze wzglêdu na jego znaczn¹ pojemnoœæ) powoli. Gdyspadnie poni¿ej pewnej za³o¿onej wartoœci nie jest po¿¹danym,aby uk³ad pêtli stabilizacji usi³owa³ utrzymaæ zadan¹ wartoœænapiêcia wyjœciowego, skoro ju¿ za chwilê i tak nie bêdzie mia³na to szans. Funkcjê tê pe³ni obwód z tranzystorami 7505, 7508.Przeliczenie wartoœci elementów uwidocznionych na schemacieprowadzi do wniosku, i¿ stan blokady linii Supply-Enablewyst¹pi, gdy napiêcie za prostownikiem Graetza spadnie dowartoœci ok.210V (wartoœæ DC). Pr¹d polaryzacji tej linii ustalarezystor 3559, który ma stosunkowo du¿¹ wartoœæ, jako ¿epolaryzacja nastêpuje ze stosunkowo du¿ej wartoœci napiêciaV BATT . W trakcie normalnej pracy zasilacza z³¹cza baz tranzystorów7505-7508 zabezpieczone s¹ diod¹ 6522. Wtedy diodata spolaryzowana jest w kierunku przewodzenia. }Dokoñczenie w nastêpnym numerze8 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy PanasonicTranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmyPanasonic2SC5440Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =7.5A, I B =1.88A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 15.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 25.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.5 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =7.5A, V CE =5V 5.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 60.0 Wt f Czas opadania I C =7.5A, I B1 =1.88A, I B2 =-3.76A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =7.5A, I B1 =1.88A, I B2 =-3.76A 2.7 µs2SC5478Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =7.0A, I B =1.75A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 14.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 25.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.5 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =7.0A, V CE =5V 5.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 60.0 Wt f Czas opadania I C =7.0A, I B1 =1.75A, I B2 =-3.5A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =7.0A, I B1 =1.75A, I B2 =-3.5A 2.7 µs2SC5513Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.5A, I B =1.38A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 11.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.5 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.5A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =5.5A, I B1 =1.38A, I B2 =-2.76A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =5.5A, I B1 =1.38A, I B2 =-2.76A 2.7 µs2SC5514Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.5A, I B =1.63A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 13.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 23.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.5A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =6.5A, I B1 =1.63A, I B2 =-3.25A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =6.5A, I B1 =1.63A, I B2 =-3.25A 2.7 µs2SC5515Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =8.5A, I B =2.13A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 17.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 27.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =8.5A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 65.0 Wt f Czas opadania I C =8.5A, I B1 =2.13A, I B2 =-4.25A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =8.5A, I B1 =2.13A, I B2 =-4.25A 2.7 µsSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 9

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy Panasonic2SC5516Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.5A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 20.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 2.7 µs2SC5517Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A b.d. VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =0.9A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =4.5A, I B1 =0.9A, I B2 =-1.8A 0.5 µst s Czas magazynowania I C =4.5A, I B1 =0.9A, I B2 =-1.8A 5.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =4.5A 2.0 V2SC5518Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A b.d. VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.0A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 14.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.5 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B1 =1.0A, I B2 =-2.0A 0.5 µst s Czas magazynowania I C =5.0A, I B1 =1.0A, I B2 =-2.0A 5.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 2.0 V2SC5519Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A b.d. VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 16.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B1 =1.2A, I B2 =-2.4A 0.5 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B1 =1.2A, I B2 =-2.4A 5.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =6.0A 2.0 V2SC5546Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.5A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 18.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 3.0 µs2SC5552Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =8.0A, I B =2.0A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 16.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =8.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 65.0 Wt f Czas opadania I C =8.0A, I B1 =2.0A, I B2 =-4.0A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =8.0A, I B1 =2.0A, I B2 =-4.0A 3.0 µs10 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Tranzystory w uk³adach odchylania poziomego firmy Panasonic2SC5553Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =11.0A, I B =2.75A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 22.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =11.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =11.0A, I B1 =2.75A, I B2 =-5.5A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =11.0A, I B1 =2.75A, I B2 =-5.5A 3.0 µs2SC5583Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =8.5A, I B =2.13A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 17.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =8.5A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 150.0 Wt f Czas opadania I C =8.5A, I B1 =2.13A, I B2 =-4.25A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =8.5A, I B1 =2.13A, I B2 =-4.25A 2.7 µs2SC5584Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.5A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 20.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 7.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 150.0 Wt f Czas opadania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 2.7 µs2SC5591Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.5A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 20.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =10.0A, I B1 =2.5A, I B2 =-5.0A 3.0 µs2SC5597Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =11.0A, I B =2.75A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 22.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =11.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 200.0 Wt f Czas opadania I C =11.0A, I B1 =2.75A, I B2 =-5.5A 0.2 µst s Czas magazynowania I C =11.0A, I B1 =2.75A, I B2 =-5.5A 3.0 µs2SC5622Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A b.d. VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =0.8A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.0A, V CE =5V 5.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B1 =0.8A, I B2 =-1.6A 0.5 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B1 =0.8A, I B2 =-1.6A 5.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =4.0A 2.0 VSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 11}

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Jan Omorczyk, Ryszard Strzêpek, Mateusz Malinowski, Henryk Demski,Rajmund WiœniewskiOdbiorniki telewizyjneTrilux TAP2846 TNNie odbiera wszystkich programów (nie ma mo¿liwoœci nastrojenia programów wpaœmie UHF).Pocz¹tkowo podejrzewano g³owicê TECC2949PG29D, alepo jej wymianie, problem nie znikn¹³. Wobec powy¿szego,sprawdzono ustawienia tunera w „opcjach serwisowych” i okaza³osiê, ¿e wystarczy³o tylko wprowadziæ ponownie typ zastosowanejg³owicy w tym odbiorniku (do wyboru jest kilkag³owic ró¿nych producentów). Wejœcie w tryb serwisowy jestnastêpuj¹cy: zewrzeæ styki W501, nacisn¹æ przycisk [Hold]telegazety i w tym czasie (nie puszczaj¹c klawisza) w³¹czyæodbiornik wy³¹cznikiem sieciowym.J.Z.Loewe Studio S28 FTZ22/502 SE/K VBTNie dzia³a zdalne sterowanie (czasami udaje siê, ale z bardzo bliskiej odleg³oœci).Niezale¿nie od tego, klawiatura lokalna jest w podobnym stanie – klawisze dzia-³aj¹ „bardzo kapryœnie”.Najpierw zajêto siê napraw¹ klawiatury. Klawiatura lokalnanie kwalifikowa³a siê do „normalnej” naprawy, gdy¿ jejkonstrukcja nie pozwala³a na to. W tym odbiorniku zastosowanoskoœne, metalizowane skrzyde³ka, które zwiera³y odpowiedniestyki. Niestety w naszym handlu jest to nieosi¹galne.Wobec powy¿szego, usuniêto ca³kowicie sprê¿yst¹ foliê ze stykami,a do klocków (klawiszy), przyklejono typowe gumki stosowanedo naprawy pilotów. Zabieg ten okaza³ siê bardzo skuteczny,gdy¿ klawiatura po naprawie dzia³a³a jak nowa.Z odbiornikiem podczerwieni by³o znacznie gorzej, gdy¿ktoœ ju¿ próbowa³ go naprawiaæ, ale najwidoczniej nie najlepiejradzi³ sobie z lutowaniem elementów SMD, odparzaj¹cpo³owê œcie¿ek. W tym przypadku, postanowiono „wykarczowaæ”wszystko co znajdowa³o siê pod metalowym ekranem iw tym miejscu zamontowaæ prosty uk³ad z³o¿ony z typowegoodbiornika IR (TFMS5360), stosowanego najczêœciej w polskichtelewizorach i prostego odwracacza fazy. Identyczneuk³ady nale¿a³o stosowaæ przy naprawach odbiorników telewizyjnychPanasonic z lat 80. i 90. Schemat takiego uk³aduprzedstawiono na rys.1. Po zamontowaniu ca³ego uk³adu, odbiornikdoskonale odbiera³ polecenia pilota, nawet te odbiteod œcian.J.Z.TFMS5360(widok z przodu)Rys.1680BC5474+5VOutRoyal-Lux TV-7199 TXT/AVST (SJ)Zwê¿enie obrazu w pionie (równomiernie po oko³o 4 cm od góry i od do³u czarnypas).Zmniejszenie wysokoœci by³o na tyle ma³e i pozosta³e parametrygeometrii obrazu by³y prawid³owe, ¿e warto by³o spróbowaæregulacji w trybie serwisowym. Chocia¿ odbiornik „naprawiono”bez jego otwierania, to jednak zdobycie prawid³owegowejœcia w tryb serwisowy, okaza³o siê nie lada problemem.Wszelkie sposoby ogólnie podawane, nie przyda³y siêw tym modelu. Najczêœciej spotykanym sposobem, by³o jednoczesnenaciskania przycisków [+VOL] i [-VOL] na klawiaturzelokalnej odbiornika przy normalnym trybie pracy.Niestety w tym modelu to nie skutkowa³o. Jedynym sposobemjest rozebranie oryginalnego pilota i zwarcie ukrytych stykóww dolnym lewym rogu (pod klawiszem [STOP]). Nastêpniepos³uguj¹c siê klawiszem [OK] (na pilocie), mo¿emy prze³¹czaæmenu. Poruszanie siê po menu jest ju¿ tradycyjne – klawiszami[P+] i [P-] oraz [+VOL] i [-VOL]. W opisywanymprzypadku, nale¿a³o wejœæ w menu “STV9306” i regulowaæopcjê “V SAW50”, a tam ustawiæ odpowiedni¹ wartoœæ.W moim przypadku by³a to wartoœæ 50. Wyjœcie z trybuserwisowego [ OFF ] (na pilocie).J.Z.Unimor Siesta 2 M448Brak obrazu i dŸwiêku (programów) – na ekranie widoczny jedynie „œnieg”.Poniewa¿ wszystkie napiêcia na wyprowadzeniach g³owicyby³y prawid³owe, zdecydowano siê na jej wymianê. Istotnie,po wlutowaniu nowej g³owicy SALCOMP SK0103, naekranie odbiornika pojawi³ siê prawid³owy obraz. J.Z.Sharp SV-2142SCNOdbiornik w³¹cza siê na oko³o 2 sekundy i natychmiast wy³¹cza siê ca³kowicie.Uaktywnia siê uk³ad protekcji. Od³¹czenie tego uk³adu(wylutowanie diody D614) skutkuje prawid³ow¹ prac¹ TV,czyli uszkodzenie jest w samym uk³adzie protekcji. Dok³adnepomiary ujawniaj¹ uszkodzony element, jest nim rezystor R627- 330k – mia³ przerwê. J.O.Philips 25PT4103 chassis L6.2Ca³kowicie nieczynny.Wstêpne pomiary wykazuj¹ uszkodzenia: bezpiecznik sieciowy,mostek sieciowy 6506 i tranzystory przetwornicy 7504oraz linii 7906. Usterka zatem wygl¹da³a na bardzo powa¿n¹.Wymieniono zatem ca³y zestaw naprawczy przetwornicy pokazanyw „Serwisie Elektroniki” 3/2005 oraz rezystor 3506 ikondensatory 47µF/160V - 2515 i 2423. Wymieni³em tranzystorlinii, sprawdzi³em kondensatory impulsowe w odchylaniupoziomym i luty pod gniazdem cewek odchylaj¹cych. Odbiornikpo uruchomieniu w³¹czy³ siê i pokaza³ siê obraz, niestetyobraz by³ przesuniêty w lewo – nie mo¿na by³o tego skorygowaæ„peerkiem” 3129 (regulacja fazy). Objaw by³ taki, jakbytranzystor linii by³ Ÿle wysterowany. Dodatkowo tranzystor12 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisowe7609 „pad³” po kilku minutach pracy. Wnikliwe pomiary ujawni³yw koñcu uszkodzony element – by³ nim kondensator 2428- 1µF/63V, którego pojemnoœæ spad³a do oko³o 0.1µF. To powodowa³oniew³aœciwe wysterowanie tranzystora linii. Nale-¿y sprawdziæ tak¿e kondensator 2421 – po³¹czony równoleglez 2428 – oba s¹ takie same. Na koniec jeszcze zwiêkszy³emch³odzenie tranzystorów linii i przetwornicy i na tym naprawazosta³a zakoñczona.J.O.Philips 29PT9521/12S³ychaæ w odbiorniku doœæ g³oœny pisk, brak obrazu i dŸwiêku.Jedynym uszkodzonym elementem by³ trafopowielacz13720130A, którego zast¹pi³em trafopowielaczem HR80070.J.O.Beko 28C723IDWBrak zasilania, spalony bezpiecznik sieciowy FS601.Uszkodzony jest tranzystor przetwornicy T601 - 2SK3562,sterownik przetwornicy IC601 - MC44608P75 i transoptorPH601 - ET1100. Przyczyn¹ uszkodzenia jest przerwa kondensatorafiltruj¹cego napiêcie sieciowe C613 - 220µF/400V.J.O.Schneider Scinema 28G011 chassis TV18S.3Brak obrazu, po zwiêkszeniu G2 poziomy pasek.Uszkodzony jest uk³ad odchylania pionowego. Uszkodzoneelementy to: IC401 - TDA8177F, R325 i R326 – oba 0.47Ri diody D307 i D308 – obie typu US1K – zamontowanoBYD33M. Przyczyn¹ uszkodzenia by³y „zimne luty” pod gniazdemcewek odchylania pionowego.J.O.Philips chassis EM2EZabezpiecza siê.Bufor b³êdów wykazuje b³¹d 5. Oznacza to problemy z napiêciem+8V. Jednak pomiary napiêæ nie wykazuj¹ tego stanu.Napiêcie +8V jest w porz¹dku. W celu unieruchomienia uk³aduzabezpieczenia wylutowano tranzystor 7652 - BC847B. Wtym stanie OTVC zaczyna pracowaæ prawid³owo. Oznacza to,¿e uszkodzenie jest w uk³adzie zabezpieczaj¹cym. Awarii uleg³tranzystor 7407 - BC847B.R.S.Elemis 5550Brak mo¿liwoœci wejœcia w stan AV.Po naciœniêciu na pilocie lub klawiaturze lokalnej przyciskuAV nie mo¿na wejœæ w tryb AV. W tym czasie na wypr.12procesora zarz¹dzaj¹cego US103 - PCA84C641P/501 nie zmieniasiê stan logiczny. Do wymiany jest procesor US103. R.S.Sony chassis AE-1BPo kilku sekundach pracy wy³¹cza siê do czuwania.Sprawdzono elementy po stronie pierwotnej transformatoraprzetwornicy T601, tj. IC601 - TEA2260 i tranzystor kluczuj¹cyQ602 - BU508A oraz wiele innych elementów. Nic tonie da³o. Tak samo jeœli chodzi o stronê wtórn¹ T601. Wszystkieobci¹¿enia przetwornicy by³y prawid³owe. Na wypr.2IC601 brak by³o impulsów synchronizacji przetwornicy. Przyczyn¹tego stanu by³y „zimne lutowania” na transformatorzeimpulsowym T602, przez który przechodz¹ ww. impulsy synchronizacji.R.S.Telestar chassis PT92AAwaria przetwornicy.Brak napiêæ wyjœciowych z przetwornicy. Uszkodzeniu uleg³y:tranzystor kluczuj¹cy TP01 - SPP3N6055 oraz rezystorRP05 - 1M/0,25W (przerwa). Po naprawie nale¿y sprawdziænapiêcie systemowe 145V na “+” CP18 - 47µF/250V. R.S.Medion chassis TV-17.6Fonia zniekszta³cona w prawym kanale.Najpierw sprawdzono sygna³y steruj¹ce m.cz. na wypr.1, 5uk³adu wzmacniacza mocy m.cz. IC801 - TDA7495. By³y oneprawid³owe. Tak¿e zasilanie na wypr.8 IC801 by³o prawid³owe,tj. +26V. Na wypr.14 (kana³ R) fonia by³a mocno zniekszta³cona.Do wymiany by³ uk³ad IC801 - TDA7495. R.S.Telestar chassis PT90ABrak odchylania pionowego.Na wypr.6 ID21 - STV9306 brak napiêcia zasilaj¹cego 24V.Uszkodzony zosta³ rezystor bezpiecznikowy RD10 - 0.22R wtorze napiêcia +24V.R.S.Curtis 2003VTPo chwili od w³¹czenia odstraja siê.Najpierw sprawdzono g³owicê w.cz. podstawiaj¹c now¹. OTVnadal odstraja³ siê. Dopiero wymiana pamiêci IC701 -PCD8572da³a pozytywny wynik. Odbiornik pracowa³ prawid³owo. Przywymianie pamiêci IC701 zastosowano pamiêæ 24C02. R.S.Daewoo chassis CP185Brak obrazu.Przyczyn¹ braku obrazu jest nieobecnoœæ wysokiego napiêciadla kineskopu. Uszkodzone zosta³y elementy uk³adu odchylaniapoziomego: C417 - 0.1µF/250V i tranzystor Q401 -2SD2499.R.S.Grundig chassis CUC4510Brak napiêæ na wyjœciu przetwornicy.Pomiary napiêæ na sterowniku przetwornicy I631 -TDA4605 pokazuj¹, ¿e na ka¿dym z wyprowadzeñ napiêciasiê wahaj¹. Mo¿na to dok³adnie obejrzeæ na mierniku wskazówkowym.Sprawdzono pozosta³e elementy przetwornicy postronie pierwotnej transformatora TR651. Okaza³y siê sprawne.Uszkodzony zosta³ uk³ad IC631 - TDA4605. Po naprawienale¿y sprawdziæ na “+” C682 napiêcie +A 159V. R.S.Nordmende 8208 chassis F15-01OTVC nie pamiêta nastaw analogowych.Przyczyn¹ tego zjawiska jest pamiêæ MD2062. Jednak abyOTVC dobrze pamiêta³ nastawy analogowe nale¿y wejœæ wtryb serwisowy i ustawiæ dla tego odbiornika odpowiednieopcje.R.S.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 13

Porady serwisoweThomson chassis ITC008Trudnoœci z w³¹czeniem do pracy.Po w³¹czeniu w stan pracy na 1 sekundê wchodz¹ napiêciao nominalnej wartoœci, a nastêpnie opadaj¹ do zera. Przyczynale¿y w rezystorze RP020 - 0.68R/1W, który zwiêkszy³ swoj¹wartoœæ do 20R. Rezystor ten decyduje o mocy oddanej z przetwornicydo obci¹¿enia.R.S.Philips chassis Anubis AOTVC spad³ z wysokoœci 1.3 m na pod³ogê.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono mechanicznie kineskopA36EAM01X13. Okaza³ siê sprawny. Nastêpnie stwierdzonopêkniêcie œcie¿ek w okolicy trafopowielacza oraz z³¹cza docewek odchylania H.R.S.Philips 17PF9945/58 chassis LC03E AANa obrazie wystêpuj¹ kolorowe pionowe cienkie paski.Oznacza to, ¿e w sterowaniu ekranu LCD dosz³o do utratyniektórych danych. Przyczyna le¿y w z³¹czu 1506, przez któres¹ przekazywane sygna³y z uk³adu 7501 - SN75VDS83-D66Rdo wyœwietlacza LCD. Z³¹cze to jest skorodowane i s¹ „zimnelutowania” na p³ycie skalera.R.S.Samsung chassis K-55ABrak odchylania poziomego.Sprawdzono po³¹czenia lutowane w okolicach cewek H kineskopuA68QCP891X003 oraz w pobli¿u stopnia koñcowegoodchylania H Q401 - FLJ6920A. Nie przynios³o to ¿adnychefektów. Uszkodzonym by³ kondensator impulsowy C426- 360nF/400V. Jest to kondensator ³¹cz¹cy cewki H ze stopniemkoñcowym odchylania poziomego zbudowanym na tranzystorzeQ401.R.S.Sharp chassis 11AK41Obraz za w¹ski ze zniekszta³ceniami.Sprawdzono uk³ad sygna³u E-W ³¹cznie z modulatorem diodowym(D206, D207). Okaza³ siê ca³kowicie sprawny. Przyczynale¿a³a w kondensatorze impulsowym C215 - 560nF/250V(zniekszta³cona obudowa). Kondensator ten ³¹czy modulatordiodowy z cewkami H.R.S.Samsung CW-29K86V chassis KS3A(P)Brak obrazu, fonia normalna.Ekran jest ciemny, ale po podniesieniu napiêcia US2 kineskopuœwieci pozioma kreska przez œrodek. Uszkodzony zosta³uk³ad odchylania pionowego IC301 - LA7845. Sta³o to siêna skutek „zimnych lutowañ” wyprowadzeñ uk³adu IC301. Regulacjawymiarów obrazu w pionie odbywa siê w trybie serwisowym.R.S.Thomson 28DR222 chassis ITC008Zani¿one napiêcia z przetwornicy.W stanie pracy napiêcie systemowe wynosi 106V zamiast126V. Przyczyn¹ tego stanu s¹ elementy po pierwotnej stronietransformatora przetwornicy: DP640 - BZX55B27, rezystorRP041 - 27k oraz tranzystor TP022 - BC548B. Po naprawienale¿y sprawdziæ w stanie pracy napiêcie systemowe na “+”CP080 - 100µF/160V.Panasonic TX-29PS12D chassis CP830FPNieprawid³owe wymiary obrazu w pionie.Obraz ma za ma³¹ wysokoœæ. W celu wyregulowania obrazuw pionie nale¿y wejœæ w tryb serwisowy. Opis trybu serwisowegodla tego OTVC znajduje siê w „SE” nr 5/2006. W trybieserwisowym wybieramy opcjê V-AMP i dokonujemy regulacji.R.S.Philips chassis ES1EBrak obrazu.Przyczyn¹ braku obrazu jest uszkodzony tranzystor koñcowyodchylania poziomego 7405 - BU2520DX. Po naprawienale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe VBATT = 140V na “+”kondensatora 2552 - 100µF/160V.R.S.Grundig chassis CUC2030Brak koloru w systemie PAL.Sprawdzono elementy zewnêtrzne generatora podnoœnejPAL przy uk³adzie procesora wizji TDA8843 1Y. Okaza³y siêone sprawne. Dopiero wymiana uk³adu procesora wizji da³akolor w obrazie. Podczas wymiany zastosowano uk³ad procesorawizji TDA8843 3Y.R.S.Philips chassis L6.2Uszkadzanie siê tranzystora BU1508DX.Najpierw sprawdzono wszystkie napiêcia zasilaj¹ce wOTVC – by³y w normie. Potem sprawdzono elementy wokó³tranzystora 7906 - BU1508DX. Nie znaleziono ¿adnych uszkodzonychelementów, jednak tranzystor BU1508DX uszkadza³siê pracuj¹c 10-15 min. Dopiero pomiar oscyloskopem przebiegusteruj¹cego BU1508DX da³ odpowiedŸ, dlaczego uszkadzasiê tranzystor 7906. Czêstotliwoœæ tego przebiegu wynosi-³a oko³o 25kHz zamiast 15625Hz. Przyczyna le¿a³a w uk³adziegeneracji impulsów H, tj. w uk³adzie 7100 - TDA8362.Po wymianie tego uk³adu nale¿y zestroiæ obwód referencyjnyp.cz. na F = 38.9MHz.R.S.Daewoo chassis CP520K³opoty z wejœciem w tryb serwisowy.Przy tym OTVC czêsto s¹ k³opoty z wejœciem w tryb serwisowy.Polegaj¹ one na tym, ¿e: menu g³ówne nie jest wy³¹czoneoraz przekroczony jest czas 2 sekund przy naciskaniuklawiszy pilota: [Red], [ Green ], [ Menu ]. R.S.Telestar 9855 chassis PT90AObraz raz ciemnieje, a potem jaœnieje,Zmierzono napiêcie US2 kineskopu w stanach ciemnego ijasnego obrazu. Wartoœci tego napiêcia bardzo siê ró¿ni³y.Oznacza³o to, ¿e potencjometr US2 jest uszkodzony. By³y trudnoœciz ustawieniem US2. Do wymiany by³ trafopowielaczFBT1.R.S.14 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisoweSony KV-2184 chassis GP1ABrak obrazu i dŸwiêku.Na diodzie D608 panuje po w³¹czeniu do pracy napiêcie115V (wyjœcie zasilacza). Natomiast na tranzystorze Q802 -2SD1878 brak zasilania (stopieñ koñcowy H). Przyczyn¹ tegostanu jest uszkodzony bezpiecznik elektroniczny (przerwa)PS801 - ICP-N20.R.S.Daewoo DTL2950K chassis CP650Brak odchylania pionowego.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: dioda D407RGP30J (zasilanie 15,5V) oraz uk³ad odchylania pionowego ikorekcji E-W I301 TDA8358J. Regulacja wymiarów obrazuw pionie odbywa siê w trybie serwisowym.R.S.Grundig chassis CUC6310Brak fonii.Okazuje siê, ¿e OTVC pracuje w systemie fonii BG. Wcelu prze³¹czenia fonii w system DK nale¿y wywo³aæ funkcjê“STATION TABLE”. To wywo³anie zatwierdzamy przyciskiem[OK]. Przy u¿yciu przycisków [ t ] i [ u ] wybraæ pozycjê“S”. Nastêpnie przy u¿yciu przycisków [ p ] i [ q ] wybraæsystem DK. Zatwierdziæ standard przyciskiem [OK]. R.S.Grundig chassis 22.1Obraz ze zniekszta³ceniami E-W.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: T505 -BDX53C, R516 - 6.8R/1W, L503 - 6mH. Po naprawie nale¿ywejœæ w tryb serwisowy i wyregulowaæ geometriê obrazu. Opistrybu serwisowego znajduje siê w „Dodatku Specjalnym” nr28 na schemacie OTVC Grundig chassis 22.1. R.S.Daewoo chassis CP375Brak obrazu.Po w³¹czeniu w stan pracy napiêcie systemowe z 123Vspada do oko³o 70V. Przyczyn¹ tego zjawiska jest trafopowielaczT402 - 1142.5057. Przy wymianie zastosowano trafopowielaczfirmy Diemen HR7880.R.S.Samsung CZ21792T chassis KS1AGubi zaprogramowane kana³y.Sprawdzenie testerem pamiêci EEPROM IC902 - M24C08wykaza³o jej uszkodzenie. Wymiana przywróci³a prawid³owedzia³anie.R.S.Grundig T55 - 4201/5Brakuje odchylania pionowego 3cm od góry i od do³u ekranu.Poniewa¿ wejœcie w tryb serwisowy i próby regulacji niedaj¹ efektu, w pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ, czy uk³adodchylania pionowego jest prawid³owo zasilany. Na wypr.3uk³adu IC501 - TDA8357 powinno byæ 12V, a na wypr.6 -45V. Nastêpnie sprawdzamy obecnoœæ przebiegów: VERT nawypr.1 IC501 i VERT Q na wypr.2. Na schemacie opublikowanymw "SE" nr 2/2007 s¹ to oscylogramy nr: 14 i 15. Wprzypadku braku tych przebiegów nale¿y sprawdziæ, czy wystêpuj¹one na wypr.: 84 i 85 uk³adu procesora steruj¹cego iwideo IC101 - VCTI. Nastêpnie nale¿y, bêd¹c w trybie serwisowymregulowaæ wysokoœæ obrazy obserwuj¹c przebiegi nr14 i 15. Je¿eli amplituda przebiegów ulega zmianom, to uk³adIC501 - TDA8357 jest uszkodzony. W przypadku braku zmianprzebiegów 14 i 15 sprawa siê bardziej komplikuje, bo sugerujeuszkodzenie w uk³adzie IC101. Jest to uk³ad o 88 wyprowadzeniachi obs³uguje praktycznie wszystkie funkcje OTVC.R.S.Sharp 25N21D2Nie reaguje na polecenia z pilota, ani z klawiatury lokalnej.Oznaczenie 25N21D2 oznacza, ¿e firma Sharp stosuje wtym modelu rozwi¹zanie firmy Toshiba. Schemat OTVC Toshiba21N21F, na którym mo¿na bazowaæ opublikowano wdodatkowej wk³adce schematowej do „SE” nr 11/2007. Przyczynyuszkodzenia nale¿y szukaæ w uk³adzie procesora steruj¹cegoIC101 - OECF007A, oczywiœcie najpierw nale¿y sprawdziæelementy zewnêtrzne aplikacji uk³adu IC101. R.S.Shivaki CTV2122Nie startuje, œwieci tylko dioda standby.Œwiecenie diody standby oznacza, ¿e przetwornica pracuje.Nale¿y sprawdziæ napiêcie +5V (UPA i UPD), bowiem ono zasilaprocesor zarz¹dzaj¹cy IC501 - ST92195. Nastêpnie nale¿ysprawdziæ, czy zmieni siê stan logiczny na wypr. 47 uk³aduIC501. Je¿eli tych zmian nie ma, to wtedy trzeba siê zaj¹æ uk³ademprocesora IC501. W przypadku, gdy te zmiany s¹ obecnena wypr. 47 IC501, to uszkodzenie mo¿e dotyczyæ przetwornicy.Kolejno nale¿y sprawdziæ: tranzystory Q503 - BC848B,Q804 - BC848B, diodê Zenera D801 - 6.8V, uk³ad IC118 - TL431i IC801 - SFH617A. Przed sprawdzeniem toru rozkazu “ON” wprzetwornicy, nale¿y ustaliæ, czy szczególnie na napiêciu g³ównym+B = 150V nie ma przeci¹¿enia. Sprawdzamy to na kondensatorzeC826 - 47µF/160V. Jeœli stwierdzimy przeci¹¿enie(zwarcie) na linii zasilania +B, to w pierwszej kolejnoœci nale-¿y go usun¹æ – uszkodzenie mo¿e dotyczyæ uk³adu odchylaniapoziomego oraz trafopowielacza.R.S.Hitachi C28WF560N chassis 11AK45Zak³ócenia liniowoœci pionowej.Swego czasu firma Hitachi opracowywa³a i produkowa³aw³asne chassis do telewizorów, spoœród których szczególne problemysprawia³a seria A7. W póŸniejszych telewizorach szerokoekranowychzaczêto stosowaæ zewnêtrzne rozwi¹zania,takie jak na przyk³ad w opisanym poni¿ej modelu C28WF560N,wyposa¿onym w chassis 11AK45 firmy Vestel.Nie spotka³em siê z nim wczeœniej, jednak symptomy niewydawa³y siê specjalnie tajemnicze. Górne 10% ekranu by³orozci¹gniête, nastêpne 10% by³o skurczone, reszta obrazu zaœby³a w miarê dobrze odwzorowana. Wydawa³o siê, ¿e winale¿y po stronie uk³adów wytwarzania impulsów powrotów –usterka tak czêsta, ¿e raczej nie powinna wymagaæ korzystaniaz instrukcji serwisowej. Uk³ad ten sk³ada³ siê z jednej diodyi jednego kondensatora elektrolitycznego. Sprawdzenie obutych elementów wykaza³o jednak, ¿e s¹ one w porz¹dku. Testomzosta³ wiêc poddany uk³ad STV9379FA poprzez jegowymianê na, wydawa³oby siê identyczny, a za to o wiele ³atwiejdostêpny STV9379A. Niestety, po zamontowaniu tegoSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 15

Porady serwisoweostatniego okaza³o siê, ¿e telewizor w ogóle nie da³ siê uruchomiæ,trzeba wiêc by³o zdobyæ oryginalny uk³ad.Po zamontowaniu oryginalnego uk³adu okaza³o siê, ¿e nicsiê nie poprawi³o – obraz by³ tak samo niepoprawny jak wczeœniej,a wiêc to nie ten uk³ad by³ uszkodzony. Postanowi³emwiêc wymieniæ uk³ad pamiêci EEPROM IC502 - 24LC16A.Jak siê okaza³o nie jest mo¿liwe wstawienie „czystej” pamiêci,trzeba by³o wiêc zdobyæ taki uk³ad. Kiedy uda³o mi siê zdobyætaki uk³ad, po jego zainstalowano okaza³o siê, ¿e z powodudrobnych ró¿nic w nowej pamiêci obraz jest trochê gorszyni¿ poprzednio. Po przejœciu do trybu serwisowego nr 41 (amplitudapionowa trybu panoramicznego) okaza³o siê, ¿e dolneustawienie liniowoœci poziomej jest w porz¹dku, jednak wrazze wzrostem wysokoœci góra obrazu by³a coraz bardziej zak³ócona.Powróci³em wiêc do uk³adu odchylania pionowego, w celujego skontrolowania za pomoc¹ oscyloskopu i ze schematemw rêku. Po dok³adnym sprawdzeniu ka¿dego wyprowadzeniauk³adu skanowania pola IC600 znaleziono Ÿród³o usterki.Telewizor nie u¿ywa³ tradycyjnego obwodu powielanianapiêcia do wytworzenia wysokiego napiêcia dla powrotówramki, a zamiast niego zastosowano napiêcie +60V na koñcówce3 uk³adu scalonego, podczas gdy zasilanie plus i minus11V jest doprowadzane do nó¿ek 2 i 4. Symetryczny uk³adzasilania pozwala na bezpoœrednie sprzê¿enie (w tym wypadkuna wyjœciu nr 5) cewek odchylenia pionowego, których koñcówkis¹ uziemione wirtualnie.Z zasilaniem 60V by³o wszystko w porz¹dku, jednak zpozosta³ymi napiêciami ca³kiem Ÿle: zamiast -11V by³o -15Vze zbyt du¿¹ parabol¹, a zamiast +15V, okaza³o siê, ¿e jest tylko+5V, z takim samym przek³amaniem. Okaza³o siê, ¿e winnymca³ej usterki by³ rezystor R614 w linii +11V, który wed³uginstrukcji serwisowej mia³ mieæ 0.47R. Zamiast niego wtelewizorze zosta³ zamontowany opornik o rezystancji 1.5R(taki sam, jaki wed³ug schematu znajduje siê w linii -11V),który zosta³ uszkodzony i dawa³ wynik 42R. Po za³o¿eniu odpowiedniegorezystora obraz wróci³ do prawid³owego stanu.M.M.Samsung WS32Z306V chassis S62B (slim CRT)Nie daje siê uruchomiæ.Pomimo obudowy typu slim, ten dwuletni telewizor by³straszliwie ciê¿ki. Model ten raczej nie sprawia³ wiêkszychproblemów, jednak spotka³em siê z kilkoma egzemplarzami,które nie dawa³y siê uruchomiæ. Dok³adniejsze sprawdzeniepokaza³o, ¿e przyczyna by³a raczej prosta.W dwóch przypadkach stwierdzi³em zwarcie tranzystorakoñcowego linii FJL6920YD, oznaczonego jako Q403. Naszczêœcie zlokalizowanie przyczyny nie by³o zbyt trudne nawetbez wiêkszych analiz. Otó¿ nawet „na oko” mo¿na by³ozauwa¿yæ, ¿e kondensator C425 - 150nF/400V w obwodziekoñcowym linii przegrza³ siê i uleg³ uszkodzeniu. Wymianaobu tych elementów koñczy³a naprawê.M.M.Maxim 11-57 (LCD 26”)Prze³¹cza siê do trybu standby.Telewizor daje siê w³¹czyæ, jednak zaraz po tym przechodzi³do trybu standby. W tej krótkiej chwili by³o widaæ w³¹czaj¹cesiê podœwietlenie tylne.Próbê naprawy rozpoczêto od sprawdzenia zasilacza i inwertera.Wszystkie linie napiêæ zasilaj¹cych by³y w porz¹dku,jednak podczas kontroli poszczególnych elementów zasilaczaokaza³o siê, ¿e kondensator C330 - 1000µF/25V by³ praktyczniewyschniêty. Dobrej jakoœci zamiennik rozwi¹za³ sprawê.M.M.Maxim 11-57 (LCD 32”)Martwy.Telewizor kupiony przez 15 miesi¹cami nie dawa³ siê w³¹czyæ.W miarê szybko uda³o siê znaleŸæ kilka oczywistychuszkodzeñ w zasilaczu. Przede wszystkim, spali³y siê dwa uk³adyscalone: IC21 i IC30, jak równie¿ bezpiecznik F300 - 3.15A.Szczêœliwie uda³o mi siê uzyskaæ informacjê i co najwa¿niejszenabyæ zestaw naprawczy do zasilacza tego telewizora. Zestawsk³ada siê z siedmiu elementów: IC21, IC30, diody D326,tranzystora Q300, diod Zenera D315 i D318 oraz bezpiecznikaF300. W opisywanym egzemplarzu uszkodzona by³a tak¿edioda 1N4007, oznaczona jako D325, zamontowana równolegledo D326. Po wymianie tych elementów przywrócone zosta³oprawid³owe funkcjonowanie telewizora. M.M.Philips 42PF994612 chassis IC4.7E AABrak dŸwiêku.Jest to telewizor z wyœwietlaczem plazmowym o przek¹tnej42”. Obraz by³ doskona³y, jednak nie by³o dŸwiêku. Powyeliminowaniu ewentualnych nieprawid³owoœci w ustawieniachi opcjach przeprowadzono kilka testów. Okaza³o siê, ¿euszkodzeniu uleg³ uk³ad scalony wzmacniacza audio (oznaczonyjako 7700) oraz oba g³oœniki. Po zamontowaniu nowychelementów powróci³ prawid³owy dŸwiêk. Poniewa¿ innychproblemów nie stwierdzono, urz¹dzenie zosta³o oddane w³aœcicielowi.Przypadkowo po kilku dniach na stronie internetowej firmyPhilips znalaz³em informacjê o przyczynach podobnegouszkodzenia. Okaza³o siê, ¿e ustawienie poziomu g³oœnoœci nawiêcej ni¿ 85 mo¿e powodowaæ wytwarzanie przez uk³ad mocywiêkszej ni¿ dopuszczalna moc g³oœników. Skutkuje to oczywiœcieuszkodzeniem ww. elementów.Kompletna naprawa, wed³ug producenta, oprócz wymianyuszkodzonych elementów wymaga równie¿ wejœcia w trybserwisowy, nastêpnie w tryb edycji pamiêci nieulotnej i ustawieniaw adresie 119 wartoœci decymalnej 130. Spowoduje toograniczenie maksymalnego poziomu g³oœnoœci. M.M.Sony chassis AE-6BSporadyczne zaniki obrazu.Usterka nale¿y do rodziny usterek pojawiaj¹cych siê okresowo,z ró¿n¹ czêstotliwoœci¹. Objawami s¹ zaniki obrazu,zaniki zasilania lub problemy z odchylaniem pionowym. Powodemtych objawów s¹ z³e kontakty (z³a jakoœæ po³¹czeñ) nap³ycie M. Na p³ytce M zamontowany jest uk³ad mikrokontrolerasteruj¹cego IC0002 - SAA5665HL/M1D/0359 wraz z uk³ademresetu IC0003 - PST573IMT i pamiêciami NVM IC0001- M24C16-MN6T oraz SRAM IC0005. P³ytka M jest montowanaw z³¹czu krawêdziowy znajduj¹cym siê na œrodku g³ównejp³yty sygna³owej – p³yty A. Jak pokaza³a statystyka, opisywanenieprawid³owoœci pojawia³y siê w szczególnoœci na16 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisowep³ytkach M, które w oznaczeniu numerowym posiada³y sufiks-11 lub -13 (pe³ne oznaczenie numerowe p³ytki to np. 1-681-589-14, jest ono nadrukowane po jednej i drugiej stronie p³ytki).W przypadku pojawiania siê objawów opisanych wy¿ej ipodejrzewania, ¿e przyczyn¹ mog¹ byæ z³ej jakoœci po³¹czeniana p³ytce M, nale¿y sprawdziæ, z którym z wykonañ modu-³u M mamy do czynienia. Jeœli oka¿e siê, ¿e w odbiorniku znajdujesiê modu³ z koñcówk¹ -11 lub -13, najpewniejszym sposobemnaprawy jest wstawienie modu³u z sufiksem -14. Jeœlinie jest to modu³ z koñcówk¹ -11 lub -13, nale¿y uaktualniæoprogramowanie steruj¹ce na zmodernizowan¹ wersjê (oznaczon¹numerem 9-948-018-85), a je¿eli to nie usunie nieprawid³owoœci– sprawdziæ i poprawiæ jakoœæ po³¹czeñ lutowanychuk³adu pamiêci IC0005 (uk³ad SMD w obudowie QFP).H.D.Sony chassis AE-6A, AE-6B, AE-6DNiestabilny obraz.Obraz nie jest stabilny zarówno w poziomie, jak i w pionie.W buforze b³êdów zarejestrowany zosta³ kod b³êdu 4. Tymkodem oznaczony jest brak synchronizacji pionowej. Rzeczywistym„sprawc¹” nieprawid³owoœci okaza³ siê kondensatorceramiczny C6827- 0.01µF/25V na p³ycie zawieraj¹cej uk³addynamicznej stabilizacji obrazu (p³yta D2). Kondensator tenjest zamontowany na œcie¿ce ³¹cz¹cej n.2 (F/B) sterownikaIC6800 - MCZ3001D z wyprowadzeniem 4 (REF) precyzyjnegoregulatora napiêcia IC6803 - TLV431AIDBV. H.D.Sony KV-29FX66E/K, KV-29LS60B/E/Kchassis AE-6BZniekszta³cenia geometryczne obrazu.Obraz na ekranie odtwarzany jest ze zniekszta³ceniami geometrycznymiEW. Powodem okazuje siê uszkodzenie tranzystoraQ8803 - 2SC5698-CA w stopniu koñcowym odchylaniapoziomego na p³ycie D. Tranzystor zosta³ wymieniony, ale niestetypo kilku godzinach u¿ytkowania zniekszta³cenia geometryczneobrazu pojawi³y siê ponownie. Kontrola ujawni³a, ¿etranzystor znowu jest uszkodzony. Okaza³o siê, ¿e Ÿród³em problemówby³ zdefektowany kondensator ceramiczny C5898 -0.001µF 10% 50V, podpiêty do nó¿ki 19 (L2-FIL) procesoraodchylania i obróbki sygna³ów RGB IC7002 - CXA2100AQ-TL na p³ycie A. Wymiana obu elementów przywróci³a prawid³owedzia³anie telewizora.H.D.Sony KV-36HS20 chassis DX1ANie dzia³a – odbiornik martwy.W zasilaczu uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: sterownikprzetwornicy IC6501 - MCZ3001D oraz kondensatory:C6508 - 47µF/25V i C6532 - 56nF/800V w jego aplikacji.H.D.Toshiba 14S2x/ 14S3x/ 15SZ2/ 20S2x/20S3x/ 21S1x / 21S2x i 21S3x chassis ANie startuje.W ni¿szej temperaturze, a tak¿e po pewnym okresie wy³¹czeniaodbiornika zasilacz nie chce wystartowaæ. W celu poprawieniazachowania siê odbiornika w momencie w³¹czanianale¿y dokonaæ nastêpuj¹cej przeróbki:· równolegle do rezystora R437 - 10k zamontowaæ rezystor22k,· równolegle do rezystora R432 - 4.7k zamontowaæ rezystor3.6k.H.D.Philips chassis EM6E AAWy³adowania w kineskopie.W przypadku powtarzaj¹cych siê wy³adowañ w kineskopieobjawiaj¹cych siê rozb³yskami na ekranie nale¿y sprawdziæi poprawiæ stan po³¹czeñ lutowanych wyprowadzeñ rezystora3315 na p³ycie ma³osygna³owej SSP. Rezystor ten polaryzujebazê tranzystora 7303. W przypadku, gdy rezystor tennie zosta³ fabrycznie zamontowany, nale¿y go zamontowaæ.Ponadto nale¿y sprawdziæ tranzystor 7303 - BC857BW – wprzypadku jakichkolwiek w¹tpliwoœci odnoœnie jego jakoœciwymieniæ na nowy egzemplarz.Zielony obraz z wejœcia EXT 2.Je¿eli przy odtwarzaniu obrazu dostarczanego poprzez z³¹czeEXT2 jest on zbyt zielony, nale¿y dokonaæ nastêpuj¹cychzmian:· zamontowaæ dodatkowo rezystor o wartoœci 150R w miejsceoznaczone jako 3I74 na p³ycie SSP,· zast¹piæ rezystor 3IP3 - 56R rezystorem o wartoœci 150R.Problemy z dŸwiêkiem w prawym tylnym g³oœniku.Problemy te polegaj¹ na tym, ¿e sporadycznie nastêpuj¹zaniki (przerwy) w odtwarzaniu dŸwiêku w prawym tylnymg³oœniku, ale zdarza siê równie¿, ¿e g³oœnik „milczy” ca³y czas.W opisanej sytuacji nale¿y zmieniæ wartoœæ rezystora 3171 z680k na 560k. Rezystor ten znajduje siê na p³ytce transmitera(R) bezprzewodowo dostarczaj¹cego sygna³ów fonii do g³oœnikówtylnych.PrzydŸwiêk w g³oœnikach bezprzewodowych.W przypadku pod³¹czenia g³oœników (sterowanych bezprzewodowo)za pomoc¹ przewodów, w trybie standby mo¿eokazaæ siê, ¿e s³yszalny jest przydŸwiêk. Tê nieprawid³owoœæmo¿na wyeliminowaæ poprzez wykonanie nastêpuj¹cych zmianna p³ycie SSP:· zwiêkszyæ wartoœæ rezystora 3IB1 z 22k do 100k,· pomiêdzy bazê i emiter tranzystora 7I05 - BC857BW przylutowaækondensator 47nF.H.D.Philips chassis EM6E ABBrak dŸwiêku przy odtwarzaniu z twardego dysku.Dotyczy tylko odbiorników z nagrywark¹ na twardym dyskunp. 32PW9768/12. Jeœli przy odtwarzaniu sygna³ów zapisanychna twardym dysku nie jest s³yszalny dŸwiêk, nale¿ysprawdziæ, czy fabrycznie zosta³ zamontowany rezystor 3P92w aplikacji procesora sygna³ów wejœciowych HIP 7P09 -TDA9321H. W przypadku braku tego rezystora, wstawiæ oporniko wartoœci 560R.Brak reakcji na przycisk [ DVR ].Dotyczy tylko odbiorników z nagrywark¹ na twardym dyskunp. 32PW9768/12. Brak reakcji na przycisk [ DVR ] ewentualniewyœwietlanie kodu b³êdu “97” po jego naciœniêciu wskazujena uszkodzenie modu³u twardego dysku. W przypadkukoniecznoœci jego wymiany, nale¿y zamontowaæ modu³ z oprogramowaniemw wersji 2.5.2 lub wy¿szym.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 17

Porady serwisoweBrak wskazañ na wyœwietlaczu.Dotyczy modeli 32PW9588 i 32PW9788. W przypadku,gdy na wyœwietlaczu brak jakichkolwiek wskazañ, a na ekranieodtwarzane jest jedynie niebieskie t³o bez jakichkolwiekzak³óceñ nale¿y dokonaæ nastêpuj¹cej przeróbki na module“LCD Interface Panel” (L):· przeci¹æ œcie¿kê pomiêdzy wyprowadzeniem 2 z³¹cza 1205i kondensatorem 2001 (100µF/16V),· pomiêdzy wyprowadzenie 2 z³¹cza 1205 i wyprowadzeniedodatnie (“+”) kondensatora 2001 przylutowaæ rezystor100R/1W.H.D.Philips chassis EM6E AA i EM6E ABWejœcie w tryb serwisowy.Odbiorniki z chassis EM6E AA i EM6E AB wyposa¿ones¹ w 3 rodzaje trybów serwisowych:· tryb ustawieñ domyœlnych (Service Default Mode – SDM),· tryb regulacji (Service Alignment Mode – SAM),· tryb u¿ytkownika (Customer Service Mode –CSM).1. Service Default Mode – SDMWejœcie w tryb SDM jest mo¿liwe na jeden z poni¿ej podanychsposobów:· z pilota u¿ytkownika po naciœniêciu przycisku [ MENU ]wpisaæ (naciskaj¹c kolejno odpowiednie przyciski numeryczne)kod serwisowy “062596”; jeœli wraz z wejœciemw tryb SDM na ekranie bêdzie wyœwietlane menu g³ówne,w celu jego wy³¹czenia nale¿y jeszcze raz nacisn¹æ przycisk[ MENU ],· na p³ycie SSP zewrzeæ na moment punkty lutownicze oznaczonejako “SDM” (s¹ one dostêpne z obu stron p³yty);przy tej metodzie wejœcia w tryb SDM wszystkie zabezpieczeniauk³adowe monitorowane przez mikrokontrolersteruj¹cy zostaj¹ dezaktywowane,· u¿ywaj¹c pilota serwisowego RC7150 (Dealer ServiceTool) nacisn¹æ przycisk [ DEFAULT ].Po udanym wejœciu w opisywany tryb w prawym górnymrogu jest wyœwietlany komunikat “SDM”. Naciskanie przycisku[ MENU ] powoduje prze³¹czanie pomiêdzy menu u¿ytkownikaa trybem SDM, przy czym tryb SDM jest ci¹gle (wtle) aktywny.Opuszczenie trybu SDM nastêpuje na skutek:· prze³¹czenia pilotem odbiornika w tryb standby,· naciœniêcia przycisku [ EXIT] na pilocie serwisowymDST,· dwukrotnego naciœniêcia przycisku numerycznego [0] napilocie u¿ytkownika.2. Service Alignment Mode – SAMWejœcie w tryb SAM jest mo¿liwe na jeden z poni¿ej podanychsposobów:· z pilota u¿ytkownika bezpoœrednio po naciœniêciu przycisku[ OSD [i+] ] wpisaæ (naciskaj¹c kolejno odpowiednieprzyciski numeryczne) kod serwisowy “062596”,· na p³ycie SSP zewrzeæ na moment punkty lutownicze oznaczonejako “SAM” (s¹ one dostêpne z obu stron p³yty),· u¿ywaj¹c pilota serwisowego RC7150 (Dealer ServiceTool) nacisn¹æ przycisk [ALIGN].Po udanym wejœciu w opisywany tryb w prawym górnymrogu jest wyœwietlany komunikat “SAM”.Opuszczenie trybu SAM nastêpuje na skutek:· prze³¹czenia pilotem odbiornika w tryb standby,· naciœniêcia przycisku [ EXIT] na pilocie serwisowymDST,· naciœniêcia przycisku [ MENU ] na pilocie u¿ytkownika.3. Customer Service Mode – CSMW celu wejœcia w tryb CSM nale¿y:· nacisn¹æ jednoczeœnie na pilocie i klawiaturze lokalnejprzyciski [ MENU ] i przytrzymaæ je wciœniête przez conajmniej 4 sekundy,· wpisaæ (naciskaj¹c kolejno odpowiednie przyciski numeryczne)kod serwisowy “123654”.Aktywacja trybu CSM jest mo¿liwa tylko wówczas, gdyna ekranie nie s¹ wyœwietlane ¿adne menu u¿ytkownika.Kody b³êdów.1 – M24C32 – pamiêæ nieulotna 7011, spontanicznie b³yskadioda LED sygnalizuj¹c kod 1,2 – zabezpieczenie powrotów linii,3 – SAA4978 – b³¹d w bloku Feature Box dotycz¹cy uk³aduPICNIC (7713); PICNIC – Peripheral Integrated CombinedNetwork to g³ówny uk³ad scalony przetwarzania sygna³ów100Hz,4 – napiêcie 5V; protekcja linii zasilaj¹cej +5V,5 – napiêcie 8V; protekcja linii zasilaj¹cej +8V,6 – blokada magistrali I 2 C (slow I 2 C), spontanicznie b³yska diodaLED sygnalizuj¹c kod 6,7 – TDA9330 – nieprawid³owoœæ dotycz¹ca procesora wideoHOP (High-end Output) 7301,8 – TDA932x – nieprawid³owoœæ dotycz¹ca procesora p.cz.,chrominancji, luminancji, sygna³ów wejœciowych HIP(High-end Input) 7323,13 – UV1318/… – tuner i uk³ady protekcji tunera 1T01,14 – MSPxxxx – b³¹d dzia³ania procesora dŸwiêku 7A02,16 – FBX – uk³ady protekcji modu³u Feature Box, zasilanie+3V (FBX),18 – blokada magistrali I 2 C (fast I 2 C), spontanicznie b³yska diodaLED sygnalizuj¹c kod 18,19 – TDA8444 – b³¹d uk³adów Auto Scavem (poprawa stanówprzejœciowych sygna³u luminancji skutkuj¹ca polepszeniemostroœci) i przetworników DAC,21 – M62320P – b³¹d uk³adu ekspandera PIP 7P56, sygna³ywejœciowe i wyjœciowe (Video Dual Screen),23 – UV1316/… – tuner i uk³ady protekcji tunera 1T02 (tunerdla funkcji PIP i Video Dual Screen),24 – SAB9081 – b³¹d w aplikacji procesora MUPPET (podwójnegookna dla funkcji Video Dual Screen), uk³ad MUP-PET (7PA6) jest multistandardowym kontrolerem PIP dlakonfiguracji podwójnego okna (Double Window) lub PIP(Picture in Picture),26 – SAA4992H – b³¹d uk³adu FALCONIC (7718) w blokuFeature Box (obróbka sygna³u wizyjnego + funkcje: DigitalNatural Motion, 3DNR, Vertical Zoom i VerticalPeaking), nieprawid³owe zasilanie +3V (Fbx),27 – T8F24EF – EAGLE (7724) – uk³ad scalony w bloku FeatureBox realizuj¹cy funkcje: peaking, zoom i subpixelLTI w poziomie i pionie oraz poprawê przejœæ i innychw³aœciwoœci sygna³ów chrominancji, nieprawid³owe zasilanie+3V (Fbx),28 – Black current loop – nast¹pi³a detekcja nieprawid³owoœci18 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisowew uk³adzie stabilizacji pr¹du ciemnego (w pêtli dla procesoraHOP),29 – PCF8574T – nieprawid³owoœæ w uk³adzie ekspandera silnikaDVD,32 – M29W400BT – pamiêæ Flash RAM (7012), funkcja EPG(elektronicznego przewodnika po programach),34 – TDA932x – nieprawid³owoœæ dotycz¹ca procesora p.cz.,chrominancji, luminancji, sygna³ów wejœciowych HIP(High-end Input) 7P09 dla funkcji podwójnego okna (DoubleWindow),63 – MAS3529E – dekoder fonii Dolby Digital (7A30),64 – SAA6588T – TDL RDS (radio) 7100,81 – DPL4519 – dekoder Dolby Prologic (7A63),82 – TDA7309D – procesor toru s³uchawkowego (7A06),83 – TEA6422 (1) – 1. matryca sygna³ów audio (7I17),84 – TEA6422 (2) – 2. matryca sygna³ów audio (7I18),85 – TEA6415 – matryca sygna³ów wideo (7I24),86 – P89C664 (7002) – mikrokontroler steruj¹cy funkcjamipanelu TDL (m.in. radia),87 – problemy z zasilaniem 12V audio uk³adów TDL,88 – TEA5762 – radio FM (7101),89 – M24C32 – pamiêæ NVM uk³adów TDL,91 – problemy z wyœwietlaczem LCD bloku TDL; b³¹d modu-³u wyœwietlacza DLT jest raportowany przez mikroprocesorinterfejsu TDL do mikroprocesora OTC (mikrokontroleraOSD, teletekstu i sterowania, nazwanego uk³ademArtistic - SAA5800), który generuje b³¹d 91,92 – sterowanie prac¹ silników uk³adów wspó³pracuj¹cych zinterfejsem TDL; jeœli choæ jeden microswitch nie zostanie„zamkniêty” w okreœlonym czasie, nastêpuje taka samareakcja procesora TDL jak dla b³êdu 91, z tym, ¿e generowanyjest kod b³êdu 92,93 – DVD (silnik DVD), napiêcie 3V3; b³¹d jest generowany,jeœli w trybie DVD brak napiêcia 3V3 lub jest ono obecnew trybie DVD-standby,96 – PCF8574 – interfejs twardego dysku (7022),97 – silnik twardego dysku (HDD); b³¹d jest generowany alboprzez ekspander IO, sprawdzaj¹cy obecnoœæ napiêcia zasilaj¹cegoHDD, albo przez mikrokontroler steruj¹cy ikontroluj¹cy pracê twardego dysku,98 – wentylator twardego dysku (HDD); poprzez liniê kontroln¹uk³ad interfejsu dysku HDD (7022) wykrywa, czywentylator jest za³¹czony, a w przypadku, gdy wentylatornie jest za³¹czony, praca dysku zostaje wstrzymana.Kody b³êdów 86 ÷ 98 dotycz¹ odbiorników z chassis EM6EAB, które s¹ wyposa¿one opcjonalnie w interfejs TDL i/lubtwardy dysk (HDD). Interfejs TDL (Technical Design Line)spe³nia nastêpuj¹ce funkcje:· interfejs radia, uk³adów sterowania prac¹ silnika, wyœwietlaczaLCD, itd.,· dekoder RDS i prze³¹cznik sygna³ów audio,· interfejs DVD,· regulator napiêcia.Interfejs TDL wystêpuje w dwóch wersjach: pe³nej (Full) ibez DVD (Eco TDL).H.D.Sony chassis GE-1Funkcja autodiagnozy.Na potrzeby diagnozowania chassis GE-1 i odczytu kodówb³êdów do dyspozycji s¹ 3 metody:· za pomoc¹ menu “Error Monitor”,· za pomoc¹ czytnika b³êdów “I 2 C Error Reader”,· za pomoc¹ odczytu b³ysków diody LED.1. Menu “Error Monitor”Menu “Error Monitor” „pokazuje” stan odbiornika pod k¹tempoprawnej (bezb³êdnej) pracy. Kontrola podzespo³ów nastêpujepoprzez wys³anie za pomoc¹ magistrali I 2 C sekwencjistartowej i odebrania nastêpuj¹cego po tym potwierdzenia.Wszystkie podzespo³y objête kontrol¹ s¹ sprawdzane trzykrotnie.W przypadku braku potwierdzenia wszystkie nieudanepróby s¹ „przetwarzane” na kody b³êdów.Dostêp do menu “Error Monitor” jest mo¿liwy z poziomutrybu “TEST MODE 2”. Wejœcie w ten tryb nastêpuje po dwukrotnymnaciœniêciu przycisku [ TEST ], na ekranie pojawiasiê komunikat OSD “TT”. Nastêpnie nale¿y wybraæ ¿¹dan¹funkcjê lub regulacjê poprzez wpisanie dwóch cyfr. Na potrzebykorzystania z menu “Error Monitor” przydatna jest znajomoœænastêpuj¹cych liczb:· TT22 – wyœwietlenie menu “Error Monitor”,· TT65 – skasowanie kodu b³êdu,· TT68 – zignorowanie b³êdu,· TT69 – wy³¹czenia ignorowania b³êdu.Widok menu “Error Monitor” pokazano na rysunku 1.ERROR MONITOROperating Time000456 h 35 minSaved Errors:1. 000h = B Board2. 000h = P87C654 - Feature Box *B3. 000h = No error occurred4. 000h = No error occurred5. 000h = No error occurredActual Errors: New error code sequence is startingIgnore Errors:[ off ]To reset NVM press TT 65Rys.1. Widok menu “Error Monitor”Znaczenie kodów b³êdów odczytywanych za pomoc¹ menu“Error Monitor” jest nastêpuj¹ce:0000h – brak b³êduNieprawid³owoœci ogólne dotycz¹ce magistrali I 2 C:0001h – zablokowana magistrala I 2 C10002h – zablokowana magistrala I 2 C2Nieprawid³owoœci dotycz¹ce ca³ych p³yt (modu³ów):0100h – uszkodzona p³yta A0200h – uszkodzona p³yta A10300h – uszkodzona p³yta B0400h – uszkodzona p³yta B10500h – uszkodzona p³yta D10600h – uszkodzona p³yta J0700h – uszkodzona p³yta QNieprawid³owoœci dotycz¹ce konkretnych podzespo³ówSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 19

Porady serwisoweP³yta A:0101h – ST24C32 – brak odpowiedzi pamiêci nieulotnej NVM0102h – SDA5273/75 – brak odpowiedzi procesora megatekstu0103h – CXA2101 – brak odpowiedzi procesora wizyjnegoMulti Component0104h – SDA9361 – brak odpowiedzi procesora odchylania0105h – TVF-01-XXX – brak odpowiedzi tunera toru podstawowego(g³ównego)0106h – TVF-01-XXX – brak odpowiedzi tunera toru dodatkowego(Sub Tuner)0107h – MSP3410D – brak odpowiedzi procesora fonii0108h – CXA1875 – brak odpowiedzi sterownika portów ekspanderadla tunera toru dodatkowego0109h – CXA1315 – brak odpowiedzi sterownika portów ekspanderadla procesora obróbki i wzmocnienia sygna-³ów UYV0110h – PCF8574 – brak odpowiedzi ekspandera 1 portu ogólnegoprzeznaczenia0111h – PCF8574 – brak odpowiedzi ekspandera 2 portu ogólnegoprzeznaczenia0112h – PCF8574 – brak odpowiedzi ekspandera portu przerwañ0113h – PCF8574 – brak odpowiedzi uk³adu zegara czasu rzeczywistego0114h – TC55257 – nieprawid³owy wynik testu pamiêci wewnêtrznejlub zewnêtrznej RAMP³yta A1:0201h – TMS57053 – brak odpowiedzi procesora DSPP³yta B:0301h – TDA9144 – brak odpowiedzi dekodera koloru w torzepodstawowym0302h – TDA9143 – brak odpowiedzi dekodera koloru torudodatkowego (tor podgl¹du)0303h – CXD2072Q – brak odpowiedzi uk³adu MID20304h – CXD2053 – brak odpowiedzi uk³adu automatycznegodoboru szerokoœci obrazuP³yta B1:0401h – P87C654 – brak odpowiedzi bloku Feature Box0402h – SDA9280 – brak odpowiedzi konwertera D/AP³yta D1:0501h – CXA1875 – brak odpowiedzi ekspandera 1 portu ogólnegoprzeznaczeniaP³yta J:0601h – CXA1855 – brak odpowiedzi uk³adu prze³¹cznika sygna³ówA/V0602h – TDA7309 – brak odpowiedzi procesora fonii toru s³uchawkowegoP³yta Q:0701h – CXK8625 – brak odpowiedzi dekodera PALplus0702h – SAA7185 – brak odpowiedzi enkodera PAL.2. Czytnik b³êdów “I 2 C Error Reader”Czytnik b³êdów “I 2 C Error Reader” to przyrz¹d (numerwed³ug producenta S-188-900-10) przeznaczony do odczytuaktualnie wystêpuj¹cych kodów b³êdów, pod³¹czany do specjalnegoz³¹cza serwisowego. Ka¿dy kod b³êdu jest wyœwietlanyna dwucyfrowym wskaŸniku na dwie raty:· w pierwszym wskazaniu pokazywany jest kod, pod którymzaszyfrowana jest p³yta, na której wyst¹pi³a nieprawid³owoœæ(przy tym wskazaniu pierwsza cyfra z lewejjest wygaszona),· drugie wskazanie okreœla kod uszczegó³owiaj¹cy rodzajuszkodzenia lub b³êdu (w tym wypadku „pal¹ siê” obiecyfry).W przypadku wyst¹pienia wiêcej ni¿ jednego b³êdu, kodyb³êdów s¹ wyœwietlane sekwencyjnie z przerwami pomiêdzyposzczególnymi kodami b³êdów. Ka¿d¹ sekwencjê rozpoczynawygaszenie obu cyfr wyœwietlacza. Maksymalna iloœæ kodówb³êdów wynosi 5. Znaczenie kodów b³êdów odczytywanycht¹ metod¹ zosta³o opublikowane w „SE” nr 5/2005 nastronie 41.3. Odczyt iloœci b³ysków diody LED.Dioda LED na froncie odbiornika wykorzystywana jestrównie¿ do sygnalizowania wa¿niejszych nieprawid³owoœci.Liczba b³ysków diody odpowiada okreœlonemu b³êdowi. Znaczenieiloœci b³ysków (a wiêc sygnalizacji okreœlonej nieprawid³owoœci)rozszyfrowano w tabeli 1.Tabela 1.Liczbab³ysków0 Brak b³êdówZnaczenie iloœci b³ysków diody LEDZnaczenieP³yta1 Generalny b³¹d magistrali I 2 C wszystkie2 OCP – aktywna protekcja nadpr¹dowa3 OVP – aktywna protekcja przepiêciowaAktywna protekcja uk³adów odchylania4pionowego5 Nieaktywne6Protekcja uk³adów wytwarzania wysokiegonapiêcia7 Protekcja g³oœników8 Megatekst A9 Pamiêæ nieulotna NVM A10 Dekoder koloru toru g³ównego B11 Feature box B112 Przetwornik D/A B113 Procesor MCP wizji A14 Procesor multistandardowy fonii MSP A15 Uk³ady “Auto wide” (DMUX) B16 Feature box (zewnêtrzna pamiêæ XRAM) AWy³¹cza siê, dioda LED miga 4 razy.Odbiornik daje siê w³¹czyæ, s³ychaæ „wchodzenie” wysokiegonapiêcia, lecz zanim pojawi siê obraz, telewizor wy³¹czasiê, dioda LED miga w sekwencjach po 4 razy. Czterokrotnemiganie diody LED wskazuje na uszkodzenie w uk³adzie odchylaniapionowego lub zadzia³anie uk³adów protekcji tego uk³adu.Przy tych objawach w praktyce najczêœciej odnotowuje siêuszkodzenie uk³adu scalonego odchylania pionowego IC502 -STV9379 (a tak¿e zimne lutowania jego wyprowadzeñ) orazrezystorów bezpiecznikowych R518 i R519 - oba 0.47R w napiêciachzasilaj¹cych odpowiednio +15V i +15V.Nieprawid³owa wspó³praca z odtwarzaczem DVD.Je¿eli przy odtwarzaniu obrazów z odtwarzacza DVD obrazna ekranie zachowuje siê niestabilnie – np. nieruchomesceny sprawiaj¹ wra¿enie ci¹g³ego poruszania siê, przyczyn¹jest b³¹d w oprogramowaniu steruj¹cym. Wyeliminowanieopisanej nieprawid³owoœci wymaga zainstalowania w miejsceuk³adu IC317 - PC83C654EBA565 uk³adu ze zmodernizowanymprogramem steruj¹cym P87C6544A44. R.W.20 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisoweAudioSony DVP-NS355 (odtwarzacz DVD)Brak oznak pracy, czasami odtwarzacz w³¹cza siê na klika sekund i wy³¹cza siê.Po dok³adnych pomiarach okaza³o siê, ¿e przy próbie w³¹czeniaodtwarzacza napiêcie 3.3V dochodzi tylko do 2V, copowoduje, ¿e odtwarzacz nie w³¹cza siê. Tranzystor Q204, naktórym tworzy siê to napiêcie jest dobry, dioda Zenera D206w bazie Q204 tak¿e sprawna. Okazuje siê, ¿e uszkodzona jestdioda D205 - 1N4005, przez któr¹ podawane jest napiêcie nakolektor tranzystora Q204. Na diodzie tej pojawia³ siê spadeknapiêcia rzêdu 3V.J.O.Sony HCD-CQ1Nie wysuwa p³yt.Przyczyn¹ niewysuwania p³yt okaza³y siê problemy z w³aœciwymdoprowadzaniem napiêcia zasilaj¹cego silnik ³adowania.W celu usuniêcia tych problemów nale¿y wymieniæ kompletnykabel wraz z wtykami, ³¹cz¹cy p³ytkê steruj¹c¹ (z³¹czeCN252) z p³ytk¹ silnika ³adowania (z³¹cze CN1). M.M.Sony HCD-PX1Brak dŸwiêku w s³uchawkach bezprzewodowych.Podczas stosowania bezprzewodowych s³uchawek pojawiaj¹siê szmery i brak dŸwiêku. Usterka ta nie pojawia siê, gdydo ods³uchu wykorzystywane s¹ standardowe s³uchawki pod-³¹czane za pomoc¹ kabla. Przyczyn¹ okaza³y siê oscylacje wwyjœciu s³uchawkowym. W celu usuniêcia tej nieprawid³owoœcinale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce modyfikacje:· na p³ycie g³ównej:– zmieniæ wartoœci kondensatorów C122 i C172 z 1000pFna 10pF,– równolegle do rezystorów R126 i R176 zamontowaæ kondensatory100pF,· na p³ytce s³uchawek:– zmieniæ wartoœci kondensatorów C817 i C818 z 1000pFna 0.1µF.M.M.Daewoo AMI-310 (zestaw audio)Problemy z odtwarzaczem CD.Problemy z odtwarzaczem polegaj¹ na tym, ¿e odtwarzacznie czyta p³yt, w trakcie odtwarzania zatrzymuje siê albo nastêpuj¹przeskoki œcie¿ek. Nieprawid³owoœci te maj¹ charaktersporadyczny i pojawiaj¹ siê z bardzo ró¿n¹ czêstotliwoœci¹.Przyczyn¹ takich objawów mo¿e byæ przesuniêty punktprze³¹czania wzmocnienia ostroœci (Focus Gain), albo uszkodzenielasera. W pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ i skorygowaæustawienie wzmocnienia ostroœci. Nale¿y zwróciæuwagê na to, ¿e regulator RV703 powinien znajdowaæ siê prawiew œrodkowym po³o¿eniu. Jeœli odchy³ka jest zbyt du¿a,mo¿e to oznaczaæ, ¿e pickup 9CD6001801.1 jest uszkodzony iwymaga wymiany.Nie otwiera siê tacka p³yt CD.Uszkodzeniu uleg³ tranzystor Q730 - 2SC1815. Nale¿y wymieniæuszkodzony tranzystor Q730 na tranzystor typu 2SC3202i dodatkowo zamontowaæ diodê 1N4148 pomiêdzy wyprowadzenia56 i 57 (katod¹ do nó¿ki 57) uk³adu IC801 - UPD78042G.Jeœli powy¿sze zmiany nie przynios¹ spodziewanego efektu,producent zaleca zamontowanie rezystora 2.2k pomiêdzybazê tranzystora Q713 - KTC2236Y a masê oraz diody 1N4148pomiêdzy rezystorem R727 (od strony bazy tranzystora Q713)a wyprowadzeniem CL (CLOSE) z³¹cza CN704, montuj¹c j¹anod¹ do rezystora R727. Przy okazji warto poprawiæ lutowaniawyprowadzeñ tego z³¹cza, gdy¿ zimne luty tych wyprowadzeñmog¹ powodowaæ sporadyczne problemy nie tylko zotwieraniem szufladki, ale tak¿e z zamykaniem a nawet z odtwarzaniemp³yt.Nie wykonuje ¿adnych funkcji.Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ, „wygl¹da” na ca³kowiciemartwe. Pomiary napiêæ ujawniaj¹ brak napiêcia zasilaj¹cego+12V. Bezpoœrednim powodem braku tego napiêcia okaza³osiê przepalenie rezystora R901 - 18R (w kolektorze tranzystoraQ901). Nale¿y wymieniæ ten rezystor, montuj¹c w jego miejsceopornik 1R/2W i oprócz tego skontrolowaæ, a w razie potrzebypoprawiæ jakoœæ punktów lutowniczych wyprowadzeñtranzystorów Q901 i Q902 oraz uk³adu scalonego IC501(wzmacniacz mocy typu LA4282).Nie dzia³a odtwarzacz CD.Przy próbie uruchomienia odtwarzacza CD urz¹dzeniewy³¹cza siê. Pomiary wykaza³y, ¿e wartoœæ napiêcia B+ obni-¿y³a siê z 5V do poziomu 4.7V. Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenietranzystora Q903 - KTD2058Y w zasilaczu na p³yciewzmacniacza. Oprócz wymiany tranzystora nale¿y skontrolowaædiodê Zenera D916 - 6.2V w³¹czon¹ pomiêdzy jego bazêa masê.Mechaniczne odg³osy z urz¹dzenia.Przy pracy magnetofonu z wnêtrza urz¹dzenia wydobywaj¹siê mechaniczne ha³asy przypominaj¹ce „klikanie” myszk¹komputerow¹. Okaza³o siê, ¿e zbyt wczeœnie usi³owa³ uruchomiæsiê mechanizm wy³¹czaj¹cy magnetofon po osi¹gniêciukoñca taœmy. Nale¿y sprawdziæ: czy sprê¿yna dŸwigni wy³¹czaj¹cejnie jest zbyt mocno naci¹gniêta, czy dŸwignia wy³¹czaj¹cajest ustawiona pod w³aœciwym k¹tem oraz czy sprê¿ynaklawisza [ Pauza ] jest ustawiona z w³aœciwej strony dŸwigniwy³¹czaj¹cej.Nieprawid³owa praca wyœwietlacza.Na wyœwietlaczu zapalane s¹ w sposób chaotyczny pojedynczesegmenty, a niektóre segmenty nie s¹ nigdy zapalane,– wygl¹da to tak, jakby by³y uszkodzone. Powód nieprawid³owejpracy wyœwietlacza okaza³ siê bardzo prozaiczny – zimneluty wyprowadzeñ uk³adów steruj¹cych prac¹ wyœwietlacza:IC801 - UPD78042G, IC707 - LC7582 oraz samego wyœwietlacza.Poprawa lutowania przywróci³a poprawn¹ pracê wyœwietlacza.H.D.Philips LX710 (kino domowe)Nie dzia³a.Nie dzia³aj¹ ¿adne funkcje, urz¹dzenie martwe. Sprawdzeniei poprawienie po³¹czeñ przewodowych zewnêtrznych i wewnêtrznych,jak równie¿ p³ytek w z³¹czach niczego nie zmieni³o.Dioda LED na panelu standby nie œwieci. Nastêpnym kro-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 21

Porady serwisowekiem jest sprawdzenie obecnoœci napiêcia +5V na n.14 (VDD)uk³adu IC204 - EM78P156ELP na p³ytce wyœwietlacza:· w przypadku jego braku nale¿y, sprawdziæ œcie¿kê prowadzeniatej linii napiêcia zasilaj¹cego oraz uk³ad wytwarzaniatego napiêcia,· jeœli napiêcie jest obecne, nastêpnym krokiem jest sprawdzeniedzia³ania rezonatora kwarcowego XL201 - 4MHz:w tym celu nale¿y skontrolowaæ, czy na wyprowadzeniach15 i 16 uk³adu IC204 wystêpuje sygna³ o czêstotliwoœci4MHz – w przypadku braku sygna³u wymieniæ rezonatorXL201 (4MHz HC-49US ±15PPM).Kolejnym krokiem powinno byæ sprawdzenie, czy na nó¿-ce 17 (PCON) uk³adu IC204 jest stan wysoki. Na tê nó¿kêdoprowadzany jest sygna³ za³¹czaj¹cy STANDBY (sygna³emza³¹czaj¹cym jest stan wysoki). Ponadto nale¿y sprawdziæ sygna³RESET doprowadzany do nó¿ki 4 tego samego uk³adu.Jeœli oba sygna³ s¹ obecne i prawid³owe, do wymiany nadajesiê uk³ad IC204 - EM78P156ELP.Jeœli oba sygna³y: STANDBY i RESET s¹ obecne i prawid³owe,nale¿y sprawdziæ obecnoœæ i jakoœæ napiêæ na wybranychwyprowadzeniach uk³adów scalonych IC1006 - RT9164-CG 2.8V i IC1002 - RT9164-33CLR na p³ycie g³ównej:· IC1006 – n.2 = 2.0V,· IC1006 – n.3 = 5.0V,· IC1002 – n.3 = 3.3V.Brak któregokolwiek z tych napiêæ wymaga ingerencji wzasilaczu i/lub przeœledzenia œcie¿ek, po których s¹ rozprowadzanete napiêcia.Nastêpnym etapem diagnozowania jest sprawdzenie wszystkichnapiêæ zasilaj¹cych sekcjê MPEG na p³ycie g³ównej: VCC= +5V, VCC3.3 = +3.3V oraz VCC2.0 = +2.0V. Brak któregokolwiekz tych napiêæ oznacza uszkodzenie w zasilaczu.Jeœli wszystkie napiêcia zasilaj¹ce sekcjê MPEG s¹ prawid³owe,nale¿y skontrolowaæ nastêpuj¹ce sygna³y na odpowiednichwyprowadzeniach uk³adu mikrokontrolera steruj¹cegoIC1005 - ES6128F: n.24 - RESET, n.49 - OSC (oscylacje oczêstotliwoœci 27MHz), n.102 - DSCK (121MHz) i n.39 MCLK(16.9344MHz). Braku tych przebiegów nale¿y poszukiwaæ waplikacjach nastêpuj¹cych uk³adów oraz na œcie¿kach pomiêdzynimi: IC1005 (CPU), IC1007 - CS4360, IC1031 -IS42S16400A-6T, IC1017 oraz IC4016 - PT2259.Nie dzia³a wyœwietlacz i klawiatura.Wyœwietlacz fluorescencyjny nie dzia³a, przyciski klawiaturylokalnej „nie chc¹” wykonywaæ ¿adnych funkcji. Zestawwyposa¿ony jest w dwa wyœwietlacze: DP201 i DP202.Czynnoœci naprawcze nale¿y rozpocz¹æ od skontrolowaniap³ytki sterowania – w szczególnoœci nale¿y sprawdziæ ipoprawiæ po³¹czenia (z³¹cza) wszystkich wi¹zek przewodów(RB205, RB206, CN207). Jeœli po wyeliminowaniu ewentualnychnieprawid³owoœci w po³¹czeniach sytuacja nie ulega poprawie,nale¿y sprawdziæ obecnoœæ napiêæ i przebiegów na z³¹czuRB206: n.5 = +5V, n.6 = -27V, n.7 AC1, n.8 = AC2.Jeœli wymienione powy¿ej napiêcia i przebiegi s¹ obecne,kolejnoœæ postêpowania jest nastêpuj¹ca:· wyœwietlacz DP201 - HNA-10SS34 i klawiatura nie dzia³a:- kontrola uk³adu IC201 - PT6311, napiêæ VDD = +5V, VEE= -27V – brak tych napiêæ wymaga naprawy zasilacza,- kontrola przebiegów Data, CLK, CE na wyprowadzeniachuk³adu IC201: n.5 i n.6 = Data, n.9 = Enable, n.8 = CKL –brak tych sygna³ów wymaga poszukiwania przyczyny naodcinku procesor IC1005 - uk³ad IC201,- kontrola sygna³ów wyjœciowych z danymi do klawiszy funkcyjnych:n.6 = VFD Data uk³adu IC201 przesy³anych doprocesora IC1005 – przyczyny braku tych sygna³ów nale-¿y poszukiwaæ pomiêdzy klawiatur¹ a uk³adem IC201,· wyœwietlacz DP202 - HNA-07SS63 i klawiatura nie dzia³a:- kontrola uk³adu IC202 - PT6312, napiêæ VDD = +5V, VEE= -27V – brak tych napiêæ wymaga naprawy zasilacza,- kontrola przebiegów Data, CLK, CE na wyprowadzeniachuk³adu IC202: n.5 i n.6 = Data, n.9 = Enable, n.8 = CKL –brak (nieprawid³owe) tych sygna³ów wymaga poszukiwaniaprzyczyny na odcinku pomiêdzy uk³adami IC203 -IC202,- kontrola aplikacji uk³adu IC203 i przechodzenia sygna³ówpomiêdzy klawiatur¹ a uk³adem IC201.Brak odtwarzania dŸwiêku.W ¿adnym z 7 kana³ów nie jest odtwarzany dŸwiêku. Maksymalnemo¿liwoœci odtwarzania dŸwiêku opisywanego zestawukina domowego s¹ nastêpuj¹ce:· 2 g³oœniki przednie – 75W, 150Hz - 20kHz, zestawy dwudro¿ne,sygna³y R i L (lub R-CH i L-CH),· 2 g³oœniki tylne (surround) – 75W, 150Hz - 20kHz, zestawydwudro¿ne, sygna³y SR i SL (lub SR-CH i SL-CH),· 1 g³oœnik centralny przedni, 75W, 150Hz - 20kHz, zestawdwudro¿ny, sygna³ C (lub C-CH),· 1 g³oœniki centralny tylny (surroud) – 75W, 150Hz -20kHz, zestaw dwudro¿ny, sygna³ CS (lub CS-CH),· subwoofer – 150W, 10Hz - 200Hz, sygna³ SUB (lub SUB-CH).1. Pierwszym krokiem jest sprawdzenie po³¹czeñ, a gdy ewentualnenieprawid³owoœci zostan¹ usuniête lecz dŸwiêk nadalnie bêdzie odtwarzany w ¿adnym z kana³ów, nale¿y skontrolowaænapiêcia w nastêpuj¹cych punktach p³yty g³ównej(Main Board):· z³¹cze CN5001: n.1 = +27V, n.3 = -27V,· uk³ad IC903 (7812): n.3 = +12V,· uk³ad IC902 (7912): n.3 = -12V.Brak któregokolwiek z napiêæ wymaga interwencji (naprawy)w uk³adach zasilacza.2. Sprawdzenie zasilania wzmacniaczy mocy IC5004 ÷ IC5007– wszystkie typu TDA8924TH: Vdd = +27V, Vss = -27V.W przypadku braku jednego z tych napiêæ na wszystkichuk³adach konieczna jest naprawa tej linii zasilaj¹cej w zasilaczu.Brak któregoœ napiêcia tylko na jednym uk³adzie wymagaprzeœledzenia œcie¿ki prowadz¹cej do danego uk³aduoraz skontrolowania jego poprawnoœci pod k¹tem ewentualnegozwarcia.3. Czy na n.6 wzmacniaczy mocy IC5004 ÷ IC5007 jest stanwysoki? Poprzez podanie na tê nó¿kê odpowiedniego napiêciamo¿na prze³¹czyæ uk³ad wzmacniacza mocy w po¿¹danytryb pracy. Kontrola tego napiêcia da odpowiedŸ, czy przyczyn¹braku dŸwiêku nie jest „przebywanie” uk³adu w stanieinnym ni¿ stan pracy. Jeœli nie ma tu wysokiego poziomunapiêcia, nale¿y sprawdziæ diodê Zenera ZD251 (BZX79-B5V1), a jeœli jest sprawna, uk³ad wyciszania (mute).4. Jeœli na wyprowadzeniach 6 uk³adów wzmacniaczy mocyIC5004 ÷ IC5007 jest stan wysoki, nale¿y skontrolowaæsygna³y wyjœciowe tych uk³adów:22 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Porady serwisowe- IC5004: n.21 = kana³ R przód, n.16 = kana³ L przód,- IC5005: n.21 = kana³ C, n.16 = kana³ SR,- IC5006: n.21 = kana³ SL, n.16 = kana³ CS,- IC5007: n.21 = kana³ SUB, n.16 = kana³ SUB.W przypadku obecnoœci odpowiednich sygna³ów na wyjœciachi braku dŸwiêku w g³oœnikach, nale¿y sprawdziæ drogêsygna³u od wyjœcia do zacisków zestawów g³oœnikowychoraz zestawy g³oœnikowe.5. Jeœli na wyjœciach uk³adów wzmacniaczy mocy IC5004 ÷IC5007 s¹ obecne wzmocnione sygna³y audio, nale¿y skontrolowaæsygna³y na wejœciach tych uk³adów:- IC5004: n.8 = kana³ L przód, n.4 = kana³ R przód,- IC5005: n.8 = kana³ SR, n.4 = kana³ C,- IC5006: n.8 = kana³ CS, n.4 = kana³ CL,- IC5007: n.8 = kana³ SUB, n.4 = kana³ SUB.Obecnoœæ sygna³ów wejœciowych na wyprowadzeniachuk³adu i brak ich na wyjœciach po dokonanych sprawdzeniachoznacza uszkodzenie uk³adu scalonego lub elementóww jego aplikacji.6. Kontrola uk³adu equalizera. Nale¿y sprawdziæ obecnoœænastêpuj¹cych sygna³ów na wyprowadzeniach uk³adów:IC4008 ÷ IC4011 – wszystkie RC4558M:- IC4008: n.1 = kana³ L przód, n.7 = kana³ R przód,- IC4009: n.1 = kana³ SR, n.7 = kana³ C,- IC4010: n.1 = kana³ CS, n.7 = kana³ SL,- IC4012: n.7 = kana³ SUB.W przypadku braku któregoœ sygna³u przyczyny nale¿yposzukiwaæ na odcinku pomiêdzy uk³adami wzmacniaczymocy i uk³adami equalizera.7. Kontrola sygna³ów na wyjœciach uk³adu IC4014 -M62446FP: n.31 = L-CH, n.32 = R-CH, n.33 = C-CH, n.34= SL-CH, n.35 = SR-CH, n.36 = SUB oraz na wyjœciuIC4016 - PT2259: n.2 = CS-CH. W przypadku braku tychsygna³ów przyczyny nale¿y poszukiwaæ pomiêdzy uk³adamiregulacji poziomu g³oœnoœci a uk³adami equalizeraIC4008 ÷ IC4012.8. Sprawdzenie sygna³ów na wejœciach uk³adów regulacji poziomug³oœnoœci: uk³ady IC4014 - M62446FP i IC4016 -PT2259. W przypadku obecnoœci sygna³ów wejœciowych ibraku ich na wyjœciach, uk³ady nadaj¹ siê do wymiany.9. Kontrola sygna³ów na wyjœciach prze³¹czników sygna³ówaudio. Sprawdziæ wystêpowanie nastêpuj¹cych sygna³ów nawymienionych wyprowadzeniach uk³adów:- IC4001: n.4 = SL, n.14 = L, n.15 = R,- IC4002: n.4 = SUB, n.14 = SR, n.15 = C,- IC4003: n.14 = CS.W przypadku braku któregoœ sygna³u, nale¿y skontrolowaæ„przechodzenie” sygna³ów pomiêdzy prze³¹cznikamiaudio a uk³adami regulacji poziomu g³oœnoœci.10. Kontrola prze³¹czników sygna³ów audio (4053) – sprawdziæ,czy na n.9, n.10 i n.11 jest stan wysoki. Stan wysokioznacza w³aœciwy stan prze³¹cznika. Jeœli mimo to, braksygna³ów audio na wyjœciach, nale¿y dokonaæ kontroli obecnoœcinastêpuj¹cych sygna³ów wejœciowych:- IC4001: n.13 = L, n.1 = R, n.3 = SL,- IC4002: n.13 = SR, n.1 = C, n.15 = SUB,- IC4003: n.14 = CS.Obecnoœæ sygna³ów na wejœciach i jednoczeœnie brak ichna wyjœciach oznacza uszkodzenie prze³¹cznika lub wyst¹pienienieprawid³owoœci w jego aplikacji.11. Jeœli po sprawdzeniu uk³adów wed³ug wy¿ej opisanej procedurynadal brak odtwarzania dŸwiêku, pozostaje kontrolai naprawa uk³adów oraz œcie¿ek pomiêdzy prze³¹cznikamiaudio a gniazdami przy³¹czeniowymi sygna³ów wejœciowych.Informacja serwisowa – napiêcia na wyprowadzeniach uk³adów wzmacniaczy mocy.Dla oceny poprawnoœci uk³adów pomierzono napiêcia sta-³e na wszystkich wyprowadzeniach tych uk³adów w poprawniedzia³aj¹cym urz¹dzeniu w trybie normalnej pracy: n.1 =-26V, n.2 = 0V, n.3 = 26V, n. 4 = 0V, n.5 = 0V, n.6 = 2V, n.7 =2V, n.8 = 0V, n.9 = 0V, n.10 = 26V, n.11 = 0V, n.12 = -26V,n.13 = -26V, n.14 = 26V, n.15 = 0V, n.16 = 0V, n.17 = -26V,n.18 = -26V, n.19 = -26V, n.20 = -26V, n.21 = 0V, n.22 = 0V,n.23 = 26V, n.24 = -26V.Brak dŸwiêku na wyjœciu liniowym AUDIO OUT.1. Skontrolowaæ obecnoœæ i poziom napiêæ na wyprowadzeniu3 stabilizatora IC903 - 7812 (powinno byæ +12V) i wyprowadzeniu3 stabilizatora IC902 - 7912 (-12V). Jeœli napiêcias¹ prawid³owe, sprawdziæ obecnoœæ tych napiêæ na wyprowadzeniach4 i 8 uk³adu IC3006 - 4558 na p³ycie g³ównej:na wyprowadzeniu 8 nale¿y spodziewaæ siê napiêcia+12V, a na wyprowadzeniu 4 = -12V. W przypadku brakuktóregoœ z tych napiêæ, przyczyny znajduje siê w zasilaczu.2. Kontrola obecnoœci sygna³ów wyjœciowych fonii AUDIOOUT na wyjœciach uk³adu IC3006: n.1 = L-CH, n.7 = R-CH:· sygna³y na wyjœciach uk³adu IC3006 obecne – skontrolowaædrogê sygna³u od wyjœæ tego uk³adu do gniazda wyjœcialiniowego audio J3001,· brak sygna³ów na wyjœciach uk³adu IC3006 – skontrolowaæobecnoœæ sygna³ów audio na wejœciach tego uk³adu:n.2 = L-CH, n.6 = R-CH. Obecnoœæ sygna³ów na wejœciachw œwietle wyników przeprowadzonych wczeœniej testówœwiadczy o uszkodzeniu uk³adu IC3006 - 4558.Brak dŸwiêku na wyjœciu toru s³uchawkowego.1. Skontrolowaæ obecnoœæ i poziom napiêæ na wyprowadzeniu3 stabilizatora IC903 - 7812 (powinno byæ +12V) i wyprowadzeniu3 stabilizatora IC902 - 7912 (-12V).2. Jeœli napiêcia s¹ prawid³owe, sprawdziæ obecnoœæ tych napiêæna wyprowadzeniach 4 i 8 uk³adu IC3006 - 4558 nap³ycie g³ównej: na wyprowadzeniu 8 nale¿y spodziewaæ siênapiêcia +12V, a na wyprowadzeniu 4 = -12V. W przypadkubraku któregoœ z tych napiêæ, przyczyny nale¿y poszukiwaæw zasilaczu.3. Kontrola uk³adu IC4014 - M62446FP – na wyprowadzeniu8 powinno byæ +5V. Jeœli brak tego napiêcia, nale¿y skontrolowaæw zasilaczu uk³ad z tranzystorem Q4001.4. Sprawdziæ obecnoœæ sygna³ów wejœciowych fonii na wyprowadzeniachuk³adu IC4014: n.1 = kana³ lewy, n.7 = kana³prawy. W przypadku braku tych sygna³ów, nale¿y sprawdziæprzechodzenie sygna³ów pomiêdzy uk³adem IC4014 iuk³adem IC4008.5. Kontrola sygna³ów wyjœciowych uk³adu IC4008. Nale¿ysprawdziæ, czy na wyprowadzeniach 1 i 7 s¹ obecne nastêpuj¹cesygna³y: na n.1 – sygna³ kana³u lewego, na n.7 –sygna³ kana³u prawego. Brak obu lub któregoœ z tych sygna³ówoznacza uszkodzenie uk³adu IC4008.6. Obecnoœæ sygna³ów fonii toru s³uchawkowego na wyjœciachi jednoczeœnie brak ich na gnieŸdzie s³uchawkowym œwiadczyo uszkodzeniu gniazda.R.W.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 23

Porady serwisoweMagnetowidySony SLV-SE720B/D/E/G/I/Nmechanizm TS-10Problemy z odtwarzaniem sygna³u stereofonicznego.W zupe³nie przypadkowych momentach, co jakiœ czas przyodtwarzaniu taœm z nagran¹ foni¹ stereofoniczn¹ magnetowidnie odtwarza jej w systemie stereofonicznym lecz jako foniêmonofoniczn¹ – ten sam kana³ w obu g³oœnikach. W takichsytuacjach gaœnie równie¿ wskaŸnik sygnalizuj¹cy foniê stereofoniczn¹.Zauwa¿ono, ¿e problem ten ma zwi¹zek z poziomemnagranego sygna³u – nieprawid³owoœæ pojawia³a siê czêœciejdla taœm nagranych z relatywnie ni¿szym poziomem. Przyczynausterki by³a bardzo trudna do znalezienia, a obserwacjai zwi¹zek z ni¿szym poziomem nagrania absolutnie nie przybli¿a³do rozwi¹zania problemu. Jak siê okaza³o, dopiero po³¹czeniemasy podawanej przez zworê W414 z mas¹, do którejjest przylutowane wyprowadzenie ujemne kondensatora C510- 47µF/25V (na p³ycie g³ównej od strony mozaiki) rozwi¹za³odefinitywnie problem.S³yszalna praca bêbna g³owic.W trakcie pracy magnetowidu s³yszalne s¹ odg³osy bêbnag³owic. Zauwa¿ono, ¿e wirowanie bêbna wprawia³o w wibracjep³ytkê zamocowan¹ na silniku bêbna i to by³o rzeczywisteŸród³o zak³óceñ dŸwiêkowych i ha³asów. W celu usuniêcia tegozak³ócenia dŸwiêkowego nale¿y wykrêciæ i usun¹æ wkrêt mocuj¹cyp³ytkê do zespo³u bêbna.Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie chce wykonywaæ ¿adnych funkcji i sprawiawra¿enie ca³kowicie martwego. Wstêpne oglêdziny i pomiarynatychmiast skierowa³y poszukiwania przyczyny usterkiw stronê zasilacza. W pierwszej kolejnoœci stwierdzono przepaleniebezpiecznika sieciowego F1SS01 - 1.6A/250V. Wzwi¹zku z tym sprawdzono diody w mostku prostowniczym –wszystkie okaza³y siê sprawne, ale za to rezystor R1SS10 -2.7R/2W, przez który by³o podawane napiêcie z mostka prostowniczegoprzepali³ siê. Dalszej kontroli poddano oba tranzystorypo pierwotnej stronie przetwornicy: Q1SR01 -KSC5027F i Q1SR02 - KTC3203Y oraz diodê D1SR11 -1N4148 w³¹czon¹ pomiêdzy emiter pierwszego tranzystora ibazê drugiego – wszystkie elementy okaza³y siê uszkodzone.Po wymianie tych elementów znaleziono jeszcze przepalonyrezystor R1SR11 - 0R68/2W w emiterze (do masy) tranzystoraQ1SR01. Wiêcej uszkodzonych elementów po pierwotnejstronie nie znaleziono, natomiast profilaktyczna kontrola stronywtórnej ujawni³a jeszcze uszkodzenie diody D1SS33 - SG45oraz kondensatora C1SS35 - 1000µF/10V (105°C) prostuj¹cychnapiêcie 5.8V. Profilaktycznie wymieniono równie¿ drugikondensator elektrolityczny C1SS36 – 1000µF/10V, gdy¿sprawia³ wra¿enie „podejrzanego”. D³awik L1SS32 - 10µHpomiêdzy tymi kondensatorami okaza³ siê zupe³nie sprawny.Wy³¹cza siê.Po kilku sekundach od w³¹czenia magnetowid wy³¹cza siêdo trybu standby. Oglêdziny mechanizmu wykaza³y brak pracysilnika bêbna g³owic. Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenieprze³¹cznika rodzaju pracy, którego trzeba by³o wymieniæ (próbanaprawy spe³z³a na niczym).Informacja serwisowa.Jedn¹ z czêœciej wystêpuj¹cych usterek w tym magnetowidziejest zaprzestanie funkcjonowania wyœwietlacza, b³êdnapraca klawiatury lokalnej, pojawianie siê pasów szumu na ekranie,problemy z odtwarzaniem koloru, brak obrazu w trybieodtwarzania, nieprawid³owe menu jêzykowe, problemy z ³adowaniemtaœmy. Objawy te nie zawsze wystêpuj¹ w komplecie.Wszystkie te nieprawid³owoœci ³¹czy wspólna przyczyna,a mianowicie uszkodzenie zawartoœci pamiêci EEPROM i/lubskasowanie albo zmiana opcji charakterystycznych dla modelumagnetowidu. Procedura wymiany pamiêci, ustawianie danychopcji oraz numery opcji zosta³y szczegó³owo opisane wartykule „Wymiana pamiêci i naprawa magnetowidów SLV-SE… firmy Sony” w „SE” 11/2004.Kontrola funkcjonowania.W uzupe³nieniu artyku³u „Wymiana pamiêci i naprawamagnetowidów SLV-SE… firmy Sony” opublikowanego w„SE” 11/2004 przytaczamy opis zalecanych czynnoœci, jakienale¿y wykonaæ po wymianie pamiêci i ustawieniu opcji. Procedurakontroli funkcjonowania magnetowidu powinna obj¹æobligatoryjnie nastêpuj¹ce czynnoœci:· monta¿ i przygotowanie magnetowidu do pracy,· ustawienie w³aœciwego menu jêzykowego i sprawdzenie,czy zosta³o ono zapamiêtane i czy przy wykonywaniu ró¿-nych operacji nie ulega zmianie,· test wykonywania podstawowych funkcji takich, jak: odtwarzanie(PLAY), nagrywanie (REC), przewijanie w obiestrony (FF, REW), przewijanie z podgl¹dem, itd.,· kontrola jakoœci nagrania sygna³u na taœmie dobrej jakoœci(niskoszumowej),· kilkakrotne w³¹czanie/wy³¹czanie urz¹dzenia,· kontrola funkcjonowania oraz jakoœci obrazu przy nagrywaniuprogramowanym z u¿yciem timera,· sprawdzenie dzia³ania funkcji SmartLink (o ile sprawdzanymodel jest wyposa¿ony w tê funkcjê) przy transmisjiustawieñ z telewizora do magnetowidu.H.D.Sony SLV-E720 mechanizm HProblemy z pojemnikiem kasety.Mechanizm kasety zakleszcza siê. Szczegó³owe oglêdzinyujawni³y, ¿e ko³o zêbate napêdu pojemnika kasety (poz.262 narysunku z³o¿eniowym) ma uszkodzone zêby. Konieczna jestjego wymiana. Przy wymianie nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿eoprócz ko³a zêbatego (poz.262) konieczna jest tak¿e wymianawspó³pracuj¹cej z nim krzywki poz.261. W przypadku problemówze zdobyciem tych podzespo³ów konieczna mo¿e okazaæsiê wymiana kompletnego mechanizmu, oznaczonego jakoA6775357a i A7040474c dla mechanizmu H.Z³a jakoœæ obrazu.Od pewnego czasu sygna³ w trybie podgl¹du i nagrywanyz tunera sta³ siê zaœnie¿ony, a na dŸwiêk na³o¿ony by³ szum iwarkot. Poniewa¿ obraz i dŸwiêk odtwarzany z „obcych” kasetby³ pierwszorzêdnej jakoœci nie ulega³o w¹tpliwoœci, ¿eusterka znajduje siê w torze w.cz.-p.cz. Wstêpne oglêdzinyujawni³y kiepskiej jakoœci luty na wyprowadzeniach tunera iw jego okolicach, jednak¿e rzeczywistym Ÿród³em s³abegosygna³u by³ kiepski kontakt wyprowadzeñ masy tunera. Wyprowadzeniate by³y praktycznie „nielutowne”. H.D.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DEP³yta DSchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DEELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plTO D 3 D3NCLP S 31VD S 32HD S 345V 29YS 40PB S 38PR S 36POWER STATUS 15REMOTE OUT 25CABLE DET 13TXD TU 17RXD TU 19RESET 11TXD PC 21RXD PC 23STB ON 28SOUND MAIN MUTE 12REAL TIME/INTRA 27DDigtal Signal Processor Board5NCLP SD-Board Block DiagramIC9302IC9001P5V AVR 3.3VP5V AVR 3.3V1 3 3.3V1 3 3.3V22IC9010IC9006P5V AVR 3.3V1 4 3.3VVD SVD SHD SLEVEL SHIFTHD S5V 3.5VIC9009IC9023A/D CONVERTER (S)5VB0 19 B(8Bit)Y/ INB48CLPB7 12110M8BIT0 9 (8Bit)Pb/B IN43CLPADC7 2Pr/R INR0 77 R(8Bit)54CLPRR7 70SDA2VSOUT VDIA S57 SDA264SCL2SYNC/SEPAHSOUT HDIA SPWR STATUS58 SCL266REMOTE OUTDATACKPLL67CABLE DETTXD TURXD TU38 30 31RESETTXD PCRXD PCSTB ONMUTERTC INTCLP SHSYNCVSYNCHD ADSVD ADSP5V AVR 3.3V1 3 3.3V2NCLP SIC9702EEPROMSDA1SDA 5SCL1SCL 6P5VP5VIC9016AVR 3.3V154IC9017AVR 3.3VELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plIIC CONTIIC5V3.3VQ9704IIC5V3.3VQ9703753.3V1 4 3.3V5SCL289MICRO PROCESSORSDA290MUTEP5VP5VA MUTE8IC9701SCL170IC9007AVR 3.3V12AVR 3.3VSDA171SCL387SDA3883IC9153154STB5V MCATS EYE99OPTSDA2SCL23.3V3.3VIC9606RESET3.3VHD SVD SSCL2NCLP SCLPC SHD ADSVD ADSHDIA SVDIA SSDA2Q9601IC9704VRAMIC9707REMOCONOUTSDA2SCL2(1Mbit)ADC110MIC9705(8M ROM)48BITFORMAT CONVERTERR B PROCESSORF.CLP206 HD S205 VD S3672324132106100Q9602FLASH MEMORYOR813312IC9151R B/YPbPrNCLCP SCLPC MHD ADSVD ADSHDIA SVDIA SSCLSDARESETDRVRST5V 3.3VIC9708Q9709REMOCONFORMATCONVERTERIC9157(36MHz)IC9602EEPROMOCK PLLPLL MIC96055Q9708OSDOSDDRIVERMUTE64M SDRAMCTI/TINTCOLORCONTRASTWB-AdjOSDSt-rDATA RTIMINDATA LTIMINDISCHAR ESUSTAINCONTROLOSDSYNC PROCESSORLEVEL SHIFTSDASCL610143IC9155SCAN20 SDA21 SCLSDA353 SDASCL354 SCLSCANDRIVER MUTEREM INREM OUTREM INHPOWER STATUSRTC INT(8Bit)R(8Bit)IC9608IC96043.3V 5VMAIN RESETTXD TURXD TUSTB ONRESETTXD PCRXD PCIC9301,03PCK DRAMCK OSKFP A68CONTROLCABLE DETQ9400RESETCABLE DETLEDLED RALL OFF1FAN SOSDRVER RSTRUSH ON/OFFTV ON/OFFKILL SOSM POWERDATE SOSPOWER SOSSC SOS1SC SOS240 32 29 35 4 8 14 15 31 42 51 52 60 26 28 33 37 41 44 45 46 47PWR STARTC INTB(8Bit)SUSTAINQ9301SDA2SCL2IC9456FLASH MEMORY(32M)SDA2IC9601LEVEL SHIFTMUTETXD TURXD TUSTB ONRESETTXD PCRXD PCPLL SYNTHESIZER65MHz 60MHz 50MHzSCL23.3V 5VLEVEL SHIFTIC9455PLASMA AISUB-FIELDPROCESSORIC9709SUB MPUIC945924Bit BUS SWINV.5556LEDLED RALL OFF1FAN SOSDRVER RSTRUSH ON/OFFTV ON/OFFIC9454SDRAMIC961019RESETKILL SOSM POWER6163641DATE SOSPOWER SOSSC SOS1SC SOS2DRVRSTDATA SOSLED RLEDSC SOS1SC SOS2RUSH ON/OFFTV ON/OFFM POWERKILL SOSPS SOSALL OFF1STB5V SSTB5V MQ9702DATA RDATA R TIMINDATA L TIMINREMOCONOPTFAN SOSSUSTAINDATA LSTB5V SP5V235V5VLED RELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSTB5V15V15VP5VSCAND315049484743D3250494847433739404144D201112D271234568D25125V 5TO C115V5V5V5VR-DOWNSOSDRVRSTTO C21L-DOWN5V5VSTB5VDRVRSTLEDREMOCONOPTTO SC20SOS1(SC)SOS2(SC)TO P27RUSH ON/OFFTV ON/OFFM POWERSTB5VKILL SOSFAN SOS7 PS SOSALL OFF1TO P2515V15V5VSCL2SDA2SCL1SDA1SCL3SDA3CQ970128 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 25

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE – p³yta DGTOH1AV4 YAV4 PbAV4 PrMAIN Y/VBSMAIN C/PbSUB Y/VBSSUB C/PbEC RECEC BEC FBAV2 QLINK/SRQMAIN LMAIN RTOK12D 1B17B18B19B13B14B15B16B34A33A34B33SDA1 A7SCL1 A8SDA0 B8SCL0 B9B21AV4 QLINK A21QLINK SEL B22AV MUTE A22SOUND DEF B23AFC1 B24A C1 A32AV3 Y B31AV3 V B30AV3 C B29AV3 S B32AV3 L A27AV3 R B27TOPA6A11B12LIN 1RIN 3SCL1 13SDA1 14RESET 18POFF DEF 19SP MUTE 16MAIN DEF 20LED RLEDD 6D 1223TOD 2PA2TVON 32TVON 34SOS 33AC ON/OFF 36FANONOFF 37FANMax/Min 38DAV3 YAV3 VAV3 CAV3 SAV3 LAV3 RD 7AV3 S20DG-Board Block DiagramMicom,Digtal Signal Processor BoardMAIN Y1 -1 Y-OUT1 33MAIN PB2 B-1 U-OUT1 32MAIN PR3 R-1 V-OUT1 31SUB Y12 Y-3 Y-OUT2 27SUB PB13 U-3 U-OUT2 26SUB PR17 Y-4 V-OUT2 2518 U-4SUB PBSUB PRSUB YQ1821Q1801Q1811MAIN LMAIN RMAIN LMAIN RIC1270Q1007AV SW2AV2 QLINKAV3 YAV3 CAV3 VAV3 LAV3 R17Q1822Q1802Q1812SCLO SCLIQ1750 Q1759Q1755 Q1763Q1756Q1765Q1752Q1764Q1824AV4 QLINKQLINK SELAV MUTEMSP DEFAFC1A C115 13Q1762Q17611110157 SDAO SDAI 13IC12355V3.3VQ1804Q1814POFF DEFSP MUTEMAIN DEFLED RLEDTVONSOSSUB ONFANONOFFFANMax/MinSCL0SDA0KEY24PC H1Q1302Q1303Q1304Q1310PC V3VIN189VIN3103Q1340Q1363Q1336Q1337CLKVPHPDetectionSync625i/p720p1080iMacrovisionELEKTRONIKIR B YUVY 148 157 UV 162 171161 172 17318 17IC130864Mbit SDRAMA/D 8bit60MHzA/D 8bit60MHzA/D 8bit60MHz5V5VMEMORYIC1332AVR 3.3V103 HP104 VP118 CLKSYNCSEPA525i/pCLOCKENERATIONPLLSSCALERSV/Hwww.serwis-elektroniki.com.plPC BEC REDECVIN2101D 18PCREENEC BLUEEC FB13MAIN-YPC R515Q1351MAIN-PR132D COMIC1315PLL 2.5V4Q1317MAIN-YMAIN-PB5IC1350273.3V31SCLCLKSELF,ID,ED2NOISE LEVELYUVR B2.5V5VVINSCLCHROMA DEM.SDASDA32COLOUR DETECTC 2VRSTRST1205VIC1302C 2S+144 YUV 158CLKVPHPAVR 3.3VIC1304IC1333PROCESSOR4FRCLK92AVR 3.3V13I/FH SCALER169C 2P• MOTION ADAPIVE NR• DE-INTERLACER• FRAME RATE CONVERTERV/HENHANCER5153167AOUT1AOUT25AIN ADJI/FNR/IPFRCLKOUTPUTPROCESSOR154168INPUTIC185313.3V1016MULTISCL 97SDA 98RST 1351003.3V3.3V5VSUPERQ1312Q1311IC133164Mbit SDRAMSCLSDAMEMORYCONTROLY 135RSTSCLSDARSTIC1306AVR 2.5V13UV180SCLSDARST1283615Q1316Q1315IC13221PRO RESSIVEY 119UV 105114AVR 2.5V3FRCLKMEMORY514418913HP 179VP 178CLK 17732Y36UV222.5VCLKQ1343Q1342AD2.5V21 HP22 VP165VCLKVPHP453115IC1321PICTURED/A OSDCNT8bit A/DFORMAT CONV.UVIMPROVEMENTCONT64Mbit SDRAMY14CONTRASTIC13241384YTBC I/FFF IP NRJUST14893MAIN-PBAVR 2.5VNR FFI/F4958D/A 8bitx 2RDVMAIN-Y51983D Y3D CBDVMEMORY10019914PLL2.5VIC185141316111525i/pPRINSCL54SCLDetectionSyncYINSYNCSEPA625i/p720p1080iMacrovisionSDA53SDAIC1301C 2M+SELF,ID,ED2NOISE LEVELR B PROCESSORBDVRDVIN1AIN1BIN2AIN2BEC REDIC1305R B SW4425EC REEN110SWSCLOUT1OUT2IC3003DACSDA 14EC BLUEIC1329BUFFER1541PBINCLKINRST58RSTBDV6RDV335EC FB108YSIN67SCLSDARST117 116Q1361Q1360IC3517SWITCHIN2 16 565SCLSDARSTMATRIXCLKCLK210XINR B YUV3D/2D comVPKCHROMA DEM.COLOUR DETECT.AOUT5248BSCL1A/D 10bit240Q1355237VIN1VIN2VIN3Q1327Q1325Q1326C2M-YC2M-PBMAIN-PR10bit 1A/D 10bit10bitD/A 10bitAOUT4SCL0IC131327D 32CLOCK410bitSDA163FREERUNSDA05A/D 10bitSCL2110MHz x 3AOUT3RSCL36SDA2IC3004DACSCLSDASDA37IC8002SWITCHIN1HSYNC X012PC HD X1X1314VSYNCPC VDY0 Y1Y35IC80082CH MULTIPLEXER7665I0I1SRQSELH SYNCV SYNC5COM 1D 8H SYNC161V SYNC162SCL1ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plHCLPSRQ2204728395TOPA8IC3699EEROMWP 7SCL 6SDA 5Q1850SCL112SDA111SCL210IC8009SWITCHIN684SDA1SCL2SDA253SDA29IC8004TV/VIDEO SYNCHINVINREENIN6SRQHD-VD-CLPOSRQ14WPPANEL SCL3PANEL SDA3C2M-PBMAIN-PRC2M-YRBPANEL SDA3PANEL SCL31819SDA3SCL3HD15VD13CLP17TVON131517LO TXDLO TXD3R-INCONTRASTCONT.QLINK SELMSP DEFA MUTEMAIN DEFA MUTEAFC1INPUTBRI HT DET.-INLO RXDLO RXD423AV2 QLINKAV4 QLINKKEYLED RLEDSOS INFOREMOCONINPUTBRI HT DET.B-ININPUTBRI HT DET.CNTCONTRASTLOADERLOADER17SCL1LSDA1LC RESETTVONSUB ONFANONOFFFANMax/MinSP MUTEPOFF DEFSOSSRQYMBDVB DRIVE2YSOSD-BLUE22D 313DRIVECONT.RDVR DRIVEOSD- REEN21SCL1SDA14SRQSDA3SCL32WP7SDA3SCL0SDA0SCL2SDA2OSD-REDRESET5CUT OFFCONT.1112171815161314IC1008EEPROMIC1010Q1019Q1254HCLP6SCL3Q1225CLP20IC10095V3.3V1234SCL0SDA0SCL1SDA1SCL1LSDA1LSCL2SDA2IC1006LO TXDTU TXDLO RXDTU RXDLOADEROUTR-OUT-OUTB-OUTSCLSDAQ101013IC1309R B AMP54SWITCHINQ1255COROSD-YSOSD-BLUEOSD- REENOSD-RED11979832547665X0 X12 3X114Y0 Y113Y1510 AH SYNCV SYNCQ1012SWITCHINQ1013IC1001Q1600Q1601Q1602747598991001018373103 OSD H102 OSD V81 SP MUTE80 POFF DEF127 SOS8SCL1SDA1SCL2SDA2RST-DEV120 CVBS1B121 CVBS1A92 TVON10 SUB ON12 FANONOFF94 FANMax/MinSRQ9 Q-Link Select76 SERVICE97 MSP DEF90 SOUND DEF93 A MUTE125 AFC1124 KEY76 LED R77 LED82 SOS INFO91 FREE RUN5 REMOCON IN104 COR105 BLANK114 B113112RSCL0SDA0RES INRPC RPCBPC BIC1007TEXT MICOMHDVDCLP252713571139IC3251SWITCHINRIN1RIN2IN1IN2BIN1BIN2I1I6I4TVON Q10251415TXD1RXD1IC10025V5V3.3V3.3V12ROUT17OUT14SCLSDARSTCONVERT MICONIC8006R B LPFREMOCONSOS INFOQ1004REEN5VSTB 2.5VSTB 3.3V125354193IC1311AVR 2.5V13RED5IC13191336OUTRESETMEMORY2.5V3.3V64Mbit SDRAM16MbitFLASH-ROMAVR 2.5V5REENBOUT BLUE11O1O5O4Q10262108IC1003IC1005AVR 3.3V5VPHPIC1004IC1012IC1013IC13251CLP4ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plPLL2.5VAD2.5V3.3VP STATUSREMOCONSOS PANELTXD TURXD TUTOD 3D32628302224ROUTOUTBOUTVDOUTHDOUT21 MCLPOUT5 POW STATUS15 REMOCON17 REALTIME/INTRA9 TXD TU7 RXD TUTO 7S2YCVSLSRKEYVpulseHpulseTO 18BR26 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 27

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowePhilips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów,regulacje serwisowe (cz.3)Bogdan Sikorowski2. Specjalne mody pracy serwisowej odbiornika2.1. Service Default Mode (SDM)Przeznaczeniem modu SDM jest m.in. mo¿liwoœæ zadaniaodbiornikowi okreœlonych wartoœci nastaw parametrów i uzyskaniew ten sposób warunków pomiarowych identycznychdo tych, jakie podane s¹ w Instrukcji Serwisowej i na schemacieideowym odbiornika. Poza tym mod SDM uaktywnionymetod¹ zwarcia odpowiednich punktów na panelu SSB, umo¿-liwia „zamaskowanie” zabezpieczeñ software’owych co pozwalana w³¹czanie odbiornika (metod¹ wykorzystuj¹c¹ swegorodzaju automatyczn¹ procedurê startu krok po kroku), a nstêpniedoprowadzenie go do sytuacji jaka mia³a miejsce tu¿ przedwyst¹pieniem zabezpieczenia. Jednak takie wykorzystaniemodu SDM jest mo¿liwe jedynie wówczas, gdy zabezpieczeniepochodzi³o od procesora stanu standby. Kolejne przeznaczeniemodu SDM, to mo¿liwoœæ uruchomienia proceduryodczytu bufora b³êdów z wykorzystaniem diody sygnalizacyjnejLED (pod warunkiem jednak, ¿e odbiornik nie znajdujesiê w modzie zabezpieczenia).W trybie Service Default Mode odbiornik przyjmuje automatycznienastêpuj¹ce parametry pracy:· czêstotliwoœæ odbieranego kana³u: 475.25MHz, PAL B/G,· wszystkie nastawy regulacyjne dotycz¹ce obrazu i dŸwiêkuprzyjmuj¹ wartoœæ 50% wartoœci maksymalnej (opróczsi³y g³osu gdzie mamy 25%),· wy³¹czone zostaj¹ wszystkie funkcje specjalne: sleep timer,parental lock, blue mute, itd.Mod SDM mo¿e byæ uaktywniany na dwa sposoby. Pierwszyz nich wymaga u¿ycia standardowego nadajnika zdalnegosterowania: nale¿y wprowadziæ kod dostêpu “062596” naciskaj¹codpowiednie przyciski numeryczne, a nastêpnie nacisn¹æklawisz [ MENU ]. Jeœli razem z komunikatem “SDM”(pojawi siê on w górnym prawym rogu ekranu) widoczne bêdzierównie¿ g³ówne menu odbiornika, wówczas nale¿y powtórnienacisn¹æ klawisz [ MENU ].Drugi sposób polega na krótkim zwarciu pól oznaczonych“SDM” znajduj¹cych siê na panelu SSB. Zwarcie takie mo¿nawykonaæ w ka¿dym modzie pracy odbiornika za wyj¹tkiemsytuacji, kiedy wystêpuj¹ jakieœ problemy z procesorem stanustandby.Warto zauwa¿yæ, i¿ pozostaj¹c w trybie SDM istnieje mo¿-liwoœæ prze³¹czania – po kolejnym naciœniêciu przycisk[ MENU ] na pilocie – pomiêdzy modem SDM, a prawie normalnymtrybem pracy odbiornika („prawie” bo po prze³¹czeniuodbiornik w tle ci¹gle pozostaje w modzie SDM).W celu opuszczenia trybu SDM nale¿y nacisn¹æ klawisz[ STANDBY ] w nadajniku zdalnego sterowania lub wys³aæsekwencjê rozkazów: [ 0], [ 0]. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e wy³¹czenieodbiornika z sieci (np. poprzez wyjêcie przewodu zasilaj¹cegoz gniazda sieciowego), nie spowoduje opuszczeniatybu SDM (przy ponownym w³¹czeniu odbiornika mod SDMbêdzie nadal aktywny).2.2. Service Alignment Mode (SAM)Przeznaczeniem modu pracy SAM jest przede wszystkimumo¿liwienie dokonywania zmian wartoœci nastaw parametrówodbiornika, które maj¹ wp³yw na jakoœæ obrazu. Tryb pracySAM umo¿liwia równie¿ dokonania zmian w opcjach prze-³¹cznikowych oprogramowania, tzn. mo¿liwe jest dopasowanieprocedur software’owych do aktualnej konfiguracji uk³adowejodbiornika i potrzeb u¿ytkownika. Poza tym uaktywniaj¹cmod SAM mo¿liwe jest odczytanie aktualnej wersji programuobs³ugi, odczytanie licznika godzin pracy odbiornika, atak¿e odczytanie zawartoœci bufora b³êdów i mo¿liwoœæ jegowyzerowania.Mod SAM mo¿na uaktywniaæ u¿ywaj¹c standardowegonadajnika zdalnego sterowania: po wprowadzeniu kodu dostêpu“062596” (przy u¿yciu przycisków numerycznych), nale¿ynacisn¹æ przycisk [ INFO ]. W tym momencie na ekraniepojawi siê ostrze¿enie mówi¹ce o niebezpieczeñstwie nieprzemyœlanychzmian w ustawieniach odbiornika, w celu kontynuowaniawejœcia nale¿y nacisn¹æ przycisk [czerwony] na pilocie.Potwierdzeniem wprowadzenia odbiornika w tryb regulacjiserwisowych jest pojawienie siê w górnym prawym roguekranu komunikatu “SAM” oraz stosownego menu serwisowego.Znaczenie poszczególnych linii widocznego menu jestnastêpuj¹ce:· najpierw wystêpuj¹ linie (wpisy) dotyczy informacji hardware’owych:· A.VIPER SW Version – wersja oprogramowania steruj¹cego(software’u) dla procesora g³ównego VIPER, np.JX21E-1.2.3.4_12345 = AAAAB_X.Y.W.Z_NNNNN,gdzie poszczególne symbole maj¹ nastêpuj¹ce oznaczenie:- AAAA = nazwa chassis,- B = obszar przeznaczenia: A – Azja i rejon Pacyfiku, E –Europa, L – Ameryka Po³udniowa, U – USA,- X.Y.W.Z = wersja oprogramowania, gdzie X jest oznaczeniemg³ównym (programy o ró¿nych numerach oznaczeniag³ównego nie s¹ z sob¹ kompatybilne), Y natomiastoznacza podwersjê oprogramowania, przy czympodwersja o wy¿szym numerze jest kompatybilna zwersj¹ o numerze ni¿szym. Dwie ostatnie cyfry u¿ywanes¹ tylko na etapie opracowywania programu, po jegozatwierdzeniu, czyli na „zewn¹trz” przyjmuj¹ one zawszewartoœæ “0”.- NNNNN = oznacza piêæ ostatnich cyfr 12 cyfrowegokodu przyjêtego w firmie Philips dla oznaczenia software’u.· B.SBY PROC Version – linia zawieraj¹ca wersjê oprogramowaniadla procesora stanu standby.· C. Production Code – linia ta zawiera kod produkcyjny.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 29

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweJest to w istocie numer seryjny odbiornika, ten sam co nadrukowanyjest na pokrywie tylnej odbiornika. W przypadkuwymiany pamiêci lub po wykonaniu procedury inicjalizacjiinformacja ta zostanie utracona.· Operation Hours – skumulowana liczba godzin pracy odbiornikaw zapisie heksadecymalnym (bez pracy w modziestandby). Za ka¿dym razem kiedy odbiornik jest w³¹czanyi wy³¹czany licznik godzin pracy powiêksza siê o0.5 godziny.· Errors – zawartoœæ rejestru bufora b³êdów. Rejestr tenmo¿e zawieraæ maks. 10 wpisów, ostatni wpis znajdujesiê na pozycji najbardziej na lewo.· Defective Module – zawiera nazwê modu³u, który wygenerowa³wyœwietlany kod b³êdu. Je¿eli wpisów w rejestrzeb³êdów jest wiele i nie dotycz¹ one tego samego modu³u,to w tym wierszu pojawi siê napis “UNKNOWN”.· Reset Error Buffer - opcja umo¿liwiaj¹ca wyczyszczeniewpisów w rejestrze bufora b³êdów (naciœniêcie klawisza[ u ], a nastêpnie [OK] czyœci bufor).· Alignments – mo¿liwoœæ uaktywnienia submenu regulacyjnego(“ALIGNMENTS”).· Dealer Options – mo¿liwoœæ uaktywnienia dodatkowychfunkcji odbiornika atrakcyjnych na etapie sprzeda¿y.· Options – mo¿liwoœæ uaktywnienia funkcji odbiornika odpowiednichdo jego konfiguracji uk³adowej.· Initialise NVM – mo¿liwoœæ inicjalizacji pamiêci. Moment,w którym procesor rozpozna, ¿e pamiêæ wymagainicjalizacji (np. po wymianie, gdy jest „czysta” lub w przypadkudokonania siê w niej nieprawid³owych wpisów),podœwietli liniê “Initialise NVM”. W tej sytuacji obs³ugaserwisowa ma do wyboru: albo sczytaæ zawartoœæ pamiêcitak¹ jaka ona jest, a nastêpnie wykonaæ procedurê inicjalizacji,albo inicjalizowaæ pamiêæ bez jej sczytywania (wartopamiêtaæ, ¿e odczytana zawartoœæ mo¿e u³atwiæ wprowadzeniew³aœciwych nastaw).· Store – wszystkie zmiany dokonane w trybie SAM musz¹byæ zapamiêtane w pamiêci systemu steruj¹cego, wtym celu nale¿y nacisn¹æ klawisz pilota [ u ], a nastêpnieklawisz [ OK].· SW Maintenance – zawiera dwie linie wpisu: “SWEvents” oraz “HW Events”, obydwie nieprzydatne dlapotrzeb serwisu (zawarta informacja mo¿e byæ u¿ytecznedla biura rozwojowego opracowuj¹cego oprogramowanie).Do poruszania siê po menu trybu SAM wykorzystywanes¹ przyciski kursora pilota [ p ] oraz [ q ]. Wybrana przy ichu¿yciu linia menu zostaje podœwietlona. W przypadku, gdy niewszystkie pozycje podœwietlonego menu mieszcz¹ siê na ekranie,w celu ich „przewiniêcia” nale¿y ponownie u¿yæ przycisków[ p ] lub [ q ]. Pozosta³e dwa przyciski kursora [ t ] i[ u ] umo¿liwiaj¹ nastêpuj¹ce dzia³ania:· aktywacjê lub deaktywacjê funkcji prze³¹cznikowej dlawybranej linii menu,· aktywacjê lub deaktywacjê wybranego submenu.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e aby nowo ustawione parametry oddzia³ywa³yna system steruj¹cy po ponownym w³¹czeniu odbiornikamusz¹ byæ one w systemie zapamiêtane przed opuszczeniemtrybu regulacyjnego. W tym celu nale¿y podœwietliæliniê menu “STORE”, a nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ u ], apo nim przycisk [ OK].W celu opuszczenia trybu SAM nale¿y nacisn¹æ klawisz[ MENU ] w nadajniku zdalnego sterowania lub klawisz[ STANDBY ].2.3. Customer Service Mode (CSM)Tryb Customer Service Mode przeznaczony jest do wspomaganiakontaktu u¿ytkownik-obs³uga serwisowa. W przypadkuwyst¹pienia jakichkolwiek problemów z odbiornikiem u¿ytkownikmo¿e przekazaæ obs³udze serwisowej pewne informacjent. stanu odbiornika odczytuj¹c je bêd¹c w modzie CSM.W ten sposób, w niektórych przypadkach udaje siê rozwi¹zaæproblem „na odleg³oœæ”. W trybie CSM mo¿liwy jest jedynieodczyt informacji (jakiekolwiek zmiany wartoœci nastaw lubopcji s¹ niemo¿liwe).Mod CSM mo¿na uaktywniæ naciskaæ kolejno przyciskinumeryczne [1], [2], [3], [6], [5], [4] na standardowymnadajniku zdalnej regulacji, w tym czasie na ekranie odbiornikanie mo¿e byæ wyœwietlane ¿adne menu.Potwierdzeniem wprowadzenia odbiornika w tryb CSM jestukazanie siê stosownego menu (pierwsza linia menu zawieranapis “CSM”). Odbiornik w tym czasie przyjmuje optymalneparametry obrazu i dŸwiêku. Poruszanie siê pomiêdzy widocznymiliniami menu CSM umo¿liwiaj¹ przyciski kursora [ p ]oraz [ q ]. Znaczenie kolejnych linii menu jest nastêpuj¹ce:· SW Version – wersja oprogramowania steruj¹cego (software’u)dla procesora g³ównego VIPER, np. JX21E-1.2.3.4_12345. Oprogramowanie to mo¿e byæ upgrad’owaneprzez samego u¿ytkownika (po³¹czenie z internetempoprzez interfejs Ethernet).· SBY Processor Version – wersja oprogramowania dla procesorastanu standby. Upgrade jest mo¿liwy, ale tylko zwykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania Com-Pair.· Set Type – oznaczenie modelu odbiornika, jest to bardzowa¿na informacja dla serwisu, któr¹ u¿ytkownik odczytujez ekranu nie bêd¹c zmuszanym do odczytywania jej zpokrywy tylnej odbiornika.· Production Code – linia ta zawiera numer seryjny odbiornika,ten sam co nadrukowany na klapie tylnej odbiornika.W przypadku wymiany pamiêci lub jej ponownegoinicjalizowania informacja ta zostaniu utracona i powinnabyæ ponownie wpisana.· Code 1 – w linii tej wyœwietlanych jest 5 ostatnich kodówb³êdów zawartych w rejestrze b³êdów.· Code 2 – dalszy ci¹g rejestru kodów b³êdów (5 pierwszychwpisów).· Headphone Volume – linia ta zawiera informacjê o poziomieustawionej przez u¿ytkownika regulacji g³oœnoœciw torze s³uchawkowym (poziom ten mo¿e byæ regulowanyod 0 do 100).· Dolby – wskazuje, czy odbierana stacja TV nadaje dŸwiêkDolby (wpis “ON”), czy te¿ nie (wpis “OFF”). Wskazanieto jest poprawne jedynie wówczas, gdy odbiornik by³ ustawionyna odbiór Dolby, jeœli nie to wpis w tej linii zawszebêdzie “OFF” (nawet wtedy, gdy nadajnik bêdzie nadawa³w systemie Dolby).· Surround Mode – wskazuje na wybrany przez u¿ytkownika(lub automatycznie) mod odbioru fonii, mo¿liwe ustawieniato “STEREO” lub “VIRTUAL DOLBY”.30 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowe· Tuner Frequency – linia ta daje mo¿liwoœæ odczytu czêstotliwoœciostatnio odbieranego kana³u.· Digital options – wskazuje na wybrany przez u¿ytkownikamod przetwarzania cyfrowego dla sygna³u wideo, mo¿-liwe ustawienia to: “STANDARD”, “PIXEL PLUS 2” lub“MOVIE PLUS”.· TV System – wpis w tej linii informuje o systemie kodowaniakoloru dla odbieranej stacji telewizyjnej:- BG: PAL BG,- DK: PAL DK,- L/La: SECAM L/La,- I: PAL I,- M: NTSC M,- ATSC: Advanced Television System Committee – standardtelewizji cyfrowej w USA.· Centre Mode – nie wykorzystywany.· DNR - wskazuje na rodzaj wybranego przez u¿ytkownikasposobu dynamicznej redukcji szumów (DNR), mo¿liweustawienia to: “OFF”, “MINIMUM”, “MEDIUM” lub“MAXIMUM”.· Noise Figure - linia ta zawiera informacjê o jakoœci (stosunkusygna³u do szumu) odbieranego sygna³u TV. Wartoœæta mo¿e siê zmieniaæ od 0 do 127 dla sygna³ów œredniejjakoœci i a¿ do 255 dla sygna³ów s³abych. Dla niektórychwersji programu obs³ugi wpis w tej linii bêdzie wa¿-ny jedynie wówczas, gdy parametr “Active control” jestustawiony na “medium” lub “maximum” przed auktywnieniemmody CSM.· Source – wpis w tej linii wskazuje na Ÿród³o i rodzaj wejœciowegosygna³u wideo/audio (np. Tuner, Video/NICAM).Mo¿liwe do wyboru Ÿród³a sygna³u to: “TUNER”,“EXT1”, “EXT2”, EXT3”, “EXT4”, “HDMI”, “SIDE”oraz “DVI”, natomiast rodzaje sygna³ów wideo to: “VI-DEO”, “S- VIDEO”, “RGB 1FH”, “YPBPR 1FH 480P”,“YPBPR 1FH 576P”, “YPBPR 1FH 1080I”, “YPBPR 2FH480P”, “YPBPR 2FH 576P”, “YPBPR 2FH 1080I”, “RGB2FH 480P”, “RGB 2FH 576P”, “RGB 2FH 1080I”, “720p”lub “Unsupported”.(Nieobs³ugiwany). Mo¿liwe do wyborurodzaje sygna³u audio to: “STEREO”, “SPDIF 1”, “SPDIF2”, lub “SPDIF”.· Sudio System – linia ta zawiera informacjê o standardziew jakim sygna³ audio jest odbierany. Mo¿liwe s¹ nastêpuj¹cewartoœci wpisów: “Stereo”, ”Mono”, “Mono selected”,“Analog In: No Dig. Audio”, “Dolby Digital 1+ 1”,“Dolby Digital 1/ 0”, “Dolby Digital 2/ 0”, “Dolby Digital2/ 1”, “Dolby Digital 2/ 2”, “Dolby Digital 3/ 0”, “DolbyDigital 3/ 1”, “Dolby Digital 3/ 2”, “Dolby Digital DualI”, “Dolby Digital Dual II”, “MPEG 1+ 1”, “MPEG 1/ 0”, “MPEG 2/ 0”. Informacja zawarta w tej linii jest t¹ sam¹,któr¹ mo¿na odczytaæ w czasie normalnej pracy odbiornikapo naciœniêciu na pilocie przycisku [ INFO ]. W przypadkuodbioru standardu ATSC linia ta nie bêdzie zawiera³a¿adnego wpisu.· Tuned Bit – to bardzo wa¿na informacja wskazuj¹ca nafakt czy odbiornik do obieranej stacji dostroi³ siê automatyczniez wykorzystaniem systemu dostrojenia (np. z wykorzystaniemfunkcji “Automatic Installation”) i wtedywpis bêdzie mia³ wartoœæ “YES”, czy te¿ wykorzystywanyby³ system „rêcznego”, nieoptymalnego dostrojenia –wartoœæ wpisu “NO”.· On timer - wskazuje czy funkcja timer by³a uaktywniona(“ON”) czy te¿ nie (“OFF”). W przypadku wpisu “ON”wskazywany jest równie¿ czas, data i numer programu.· Preset Lock – zapis wskazuj¹cy czy wybrane ustawieniamaj¹ aktywne zabezpieczenie child lock (wpis “LOC-KED”), czy te¿ nie (wpis “UNLOCKED”).· Child lock – wskazuje na rodzaj u¿ytych zabezpieczeñchild lock, mo¿liwe wpisy: “UNLOCK”, “LOCKED” lub“CUSTOM LOCK”.· Lock after – wpis informuj¹cy o której godzinie wybranezabezpieczenie child lock dla danego programu ma zadzia-³aæ. Mo¿liwe wpisy: “OFF” lub np. “18:45”.· Option 1 – wpis informuj¹cy o wartoœci kodu opcji z grupy1 ustawionej w trybie SAM.· Option 2 – wpis informuj¹cy o wartoœci kodu opcji z grupy2 ustawionej w trybie SAM.· AVL – zapis wskazuj¹cy na ostatnio ustawion¹, poprzezmenu u¿ytkownika, wartoœæ parametru “AVL” (AutomaticVolume Level): “ON” lub “OFF” (parametr ten nie mo¿ebyæ ustawiany w przypadku odbioru fonii np. Dolby Digitallub AC3.· Delta Volume - zapis wskazuj¹cy na ostatnio ustawion¹,poprzez menu u¿ytkownika, wartoœæ parametru “Delta Volume”,mo¿liwa wartoœæ wpisu: “-12” do “+12”.· HDMI key validity – wskazuje na aktualnoœæ (wa¿noœæ)klucza do obs³ugi sygna³ów z gniazda wejœciowego HDMI(chodzi o klucz zabezpieczeñ protoko³u HDCP).W celu opuszczenia trybu CSM u¿ytkownik powinien wcisn¹ædowolny przycisk pilota (wyj¹tkiem s¹ przyciski [ CHAN-NEL+ ], [ CHANNEL- ], [ VOLUME ], [ MUTE ] oraz przyciskinumeryczne [0] … [9].3. Rejestr bufora kodów b³êdówRejestr bufora kodów b³êdów zawiera wszystkie wykryte izarejestrowane b³êdy od czasu kiedy by³ ostatnio wyczyszczony.Wpisy do bufora b³êdów odbywaj¹ siê w porz¹dku od lewejstrony do prawej, ostatnio wykryty b³¹d jest zapisany napozycji najbardziej wysuniêtej na lewo (ju¿ istniej¹ce wpisyb³êdów przesun¹ siê o jedn¹ pozycjê w prawo). Wyj¹tek stanowisytuacja kiedy bufor jest ju¿ zape³niony, wówczas nowopojawiaj¹cy siê b³¹d nie zostanie zapisany w ogóle (historiajest dla obs³ugi serwisowej wa¿niejsza), chyba, ¿e nadchodz¹cyb³¹d jest b³êdem wprowadzaj¹cym odbiornik w stan zabezpieczenia– ten kod zostanie zapisany.Wszystkie pojawiaj¹ce siê kody b³êdów mo¿na podzieliæna trzy zasadnicze grupy:1. B³êdy wykrywane i sygnalizowane przez Stand-by Processor.Ta grupa b³êdów zawsze bêdzie powodowaæ wprowadzenieodbiornika w stan pracy protection oraz automatycznieuruchamiaæ procedurê migania diody LED umieszczonejna froncie odbiornika. Odpowiednia kombinacja migniêædiody wskazuje numeru b³êdu. W tych przypadkach, poprzezwykorzystanie trybu SDM, mo¿liwe jest uruchomienieprocedury diagnostycznej Stepwise start-up (zamaskowaniebufora b³êdów, a nastêpnie uruchomienie odbiornikaz mo¿liwoœci¹ doprowadzenie do sytuacji jaka mia³a miejscetu¿ przed pojawieniem siê zabezpieczenia).2. B³êdy wykrywane i sygnalizowane przez procesor g³ównySERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 31

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweVIPER wprowadzaj¹ce odbiornik w stan zabezpieczenia.W tych przypadkach odbiornik równie¿ wprowadzany jestw stan zabezpieczenia, dioda sygnalizacyjna LED miga, aletym razem równomiernie z czêstotliwoœci¹ 3Hz (3Hz blinking).Dalsza diagnostyka z wykorzystaniem modu serwisowegojest mo¿liwa, ale tylko dla niektórych wersji software’u.3. B³êdy wykrywane i sygnalizowane przez procesor g³ównyVIPER nie wprowadzaj¹ce odbiornik w stan zabezpieczenia.W tych przypadkach dla potrzeb dalszej diagnostykikod b³êdu mo¿e byæ odczytany z tryby SAM (jeœli jest zobrazowaniena ekranie) lub (gdy zobrazowania brak) poprzezuruchomienie procedury Error blinking albo te¿ zwykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania Com-Pair.W okreœlonych przypadkach zachodzi koniecznoœæ wymazywaniawpisów z rejestru bufora b³êdów, czyli tzw. proceduraczyszczenie bufora b³êdów. Istnieje kilka sposobów, aby j¹uaktywniæ:1. Poprzez uaktywnienie linii “RESET ERROR BUFFER” wmodzie serwisowym SAM.2. Wykorzystuj¹c „normalny” nadajnik zdalnej regulacji wys³aænastêpuj¹c¹ sekwencjê rozkazów: [ MUTE ], [0], [6],[2], [5], [9], [9], [ OK].3. Wykorzystuj¹c :specjalny” (serwisowy) nadajnik DST wys³aæsekwencjê rozkazów: [ DIAGNOSE ], [ 9], [9], [ OK].4. Jeœli zawartoœæ bufora b³êdów nie by³a modyfikowana (nieby³o wpisów) przez czas powy¿ej 50 godzin, wówczas nastêpujeautomatycznie czyszczenie bufora. Ma to zapobiecsytuacjom zbyt d³ugiego przetrzymywaniu przypadkowychb³êdów, które mog³yby utrudniaæ analizê zawartoœci buforapodczas naprawy serwisowej.Lista kodów b³êdów sygnalizowanych i rejestrowanychprzez system sterowania omawianego chassis podana jest wtabeli 3.Interpretacja poszczególnych kodów b³êdów to proces doœætrudny i czasami skomplikowany. Okreœlony kod b³êdu mo¿ebyæ niestety generowany w sposób niejednoznaczny, czasamipierwotna przyczyna awarii mo¿e zafa³szowywaæ obraz bie-¿¹cy, tj. pojawiaj¹ce siê wpisy b³êdów sugeruj¹ce uszkodzeniejakiegoœ uk³adu mog¹ byæ tylko skutkiem innej pierwotnejawarii. Do niektórych kodów b³êdów istnieje komentarz producenta,takie sugestie s¹ oczywiœcie przydatne i postaramysiê je tutaj przytoczyæ.· Error 1 (I 2 C bus 1 blocked). Pojawienie siê kodu b³êdu nr1 powoduje, ¿e odbiornik wchodzi w stan pracy protection,natomiast dioda LED miga z czêstotliwoœci¹ 3Hz. WTabela 3.Lista kodów b³êdów sygnalizowanych w systemie chassis JL2.1ENrb³êduOpisUk³ad ICSchemat(fragment)Uszkodzony modu³µPsygnalizuj¹cyError/Prot.Rezultat1 I 2 C1 - B7A I 2 C1_blocked VIPER P Protection + 3Hz blinking2 I 2 C2 - B7A I 2 C2_blocked VIPER P Protection + 3Hz blinking3 I 2 C3 - B7A - Stby µP P Protection + Error blinking4 I 2 C4 - B7A I 2 C4_blocked VIPER P Protection + 3Hz blinking5 VIPER does not boot PNX8550 B7E - Stby µP P Protection + Error blinking6 5V supply - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking7 8V6 supply - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking8 1.2V DC/DC - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking9 2.5V DC/DC - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking11 3.3V DC/DC - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking12 12V supply - B8A - Stby µP P Protection + Error blinking14 Supply Class D amplifiers - SA3 - Stby µP P Protection + Error blinking17 MPIF1 audio supply PNX3000 B4D IF I/O VIPER E Error logged18 MPIF1 ref. freq. PNX3000 B4B IF I/O VIPER E Error logged22 MPIF2 audio supply PNX3000 B4H IF I/O VIPER E Error logged23 MPIF2 ref. freq. PNX3000 B4F IF I/O VIPER E Error logged25 Supply fault - B5E - Stby µP P Protection + Error blinking27 Phoenix PNX2015B B5E HD subsystem VIPER E Error logged28 MOP XC3S B9D Output processor VIPER E Error logged29 AVIP1 PNX2015 B5E AV input processor 1 VIPER E Error logged31 AVIP2 PNX2015 B5E AV input processor 2 VIPER E Error logged32 MPIF1 PNX3000 B4B Analog 1 front end 1 VIPER E Error logged33 MPIF2 PNX3000 B4F Analog 1 front end 2 VIPER E Error logged34 Tuner1 - B2 Tuner 1 VIPER E Error logged35 Tuner2 - B3 Tuner 1 VIPER E Error logged38 I/O Expander audio PCA9554 B14B Audio I/O Expander VIPER E Error logged43 Hi Rate Front End TDA9975 B11B HDMI VIPER E Error logged44 Main NVM M24C64 B8A - VIPER E Error logged45 Columbus 1 PNX2015 B5E Comb filter VIPER E Error logged53 VIPER PNX8550 B7A - Stby µP P Protection + Error blinking55 SPIDER - B6A Video Featuring VIPER E Error logged32 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowetym przypadku mo¿liwe jest z wykorzystaniem trybu serwisowegoSDM (wejœcie poprzez zwarcie pól SDM napanelu SSB) uruchomienie procedury diagnostycznej Stepwisestart-up, która m.in. zamaskowuje zawartoœæ buforab³êdów, a nastêpnie daje mo¿liwoœæ “skokowego” uruchamianieodbiornika co daje szansê doprowadzenie dosytuacji jaka mia³a miejsce tu¿ przed wyst¹pieniem zabezpieczenia.Mechanizm Stepwise start-up mo¿e nie dzia³aædla wszystkich wersji software’u procesora g³ównego.· Error 2 (I 2 C bus 2 blocked). Pojawienie siê kodu b³êdu nr2 powoduje, ¿e odbiornik wchodzi w stan pracy protection,natomiast dioda LED miga z czêstotliwoœci¹ 3Hz. Zpowodu ograniczeñ hardware’owych jest niemo¿liwe, abyprocesor VIPER móg³ wystartowaæ (szyna “I 2 C bus 2” jestszyn¹ „szybk¹”), dlatego te¿ niemo¿liwym jest odczytaniekodu b³êdu, w celu jego potwierdzenia, z u¿yciem proceduryError blinking, czy te¿ oprogramowania ComPair.Wiedz¹c jednak, ¿e tylko kody b³êdów 1, 2 albo 4 wywo-³uj¹ miganie diody z regularn¹ czêstotliwoœci¹ 3Hz, iloœæmo¿liwych miejsc awarii jest ograniczona. Dodatkowo,wprowadzaj¹c odbiornik w mod SDM (poprzez zwarciepinów na panelu SSB), a nastêpnie jeœli po naciœniêciuprzycisku [CH+] odbiornik wejdzie ponownie w mod zabezpieczeniai ponownie uaktywni siê regularne miganiediody LED z czêstotliwoœci¹ 3Hz, to wówczas mamy niemal¿epewnoœæ, ¿e sytuacja awaryjna dotyczy rzeczywiœcie“I 2 C bus 2”.· Error 3 (I 2 C bus 3 blocked). Do magistrali “I 2 C bus 3”pod³¹czone s¹ tylko trzy uk³ady: procesor VIPER, StandbyProcessor, oraz pamiêæ NVM. W tym przypadku Ÿród³emkod b³êdu nr 3 jest Stand-by Processor, a wiêc tylkoprocesor VIPER lub pamiêæ NVM mog³y zablokowaæ szynê“I 2 C bus 3”. Error 3 mo¿e pojawiæ siê równie¿ wówczas,gdy pamiêæ NVM nie daje sygna³u potwierdzenia naszynie I 2 C (podobnie jak w przypadku Error 44). Nale¿yzauwa¿yæ równie¿, ¿e w przypadkach zaniku napiêcia 12V(z³¹cze 1M46 na panelu SSB), konwertery DC/DC przestaj¹pracowaæ, co oczywiœcie powoduje, ¿e procesor VI-PER nie jest zasilany i szyna “I 2 C bus 3” jest w ten sposóbblokowana. A wiêc brak napiêcia 12V mo¿e równie¿ doprowadziædo pojawienia siê kodu b³êdu nr 3.· Error 4 (I 2 C bus 4 blocked). Podobnie jak w przypadkuError 1 odbiornik wchodzi w stan pracy protection, orazdioda LED miga z czêstotliwoœci¹ 3Hz. Równie¿ i w tymprzypadku mo¿liwe jest wykorzystanie trybu serwisowegoSDM w celu uruchomienie procedury diagnostycznejStepwise start-up.· Error 5 (VIPER dose not work). Kod b³êdu nr 5 mo¿ewskazywaæ na ca³y szereg problemów zlokalizowanychlogicznie wokó³ procesora VIPER, np.: problemy z napiêciamizasilaj¹cymi procesor, brak komunikacji na szynieI 2 C pomiêdzy procesorem VIPER a Stand-by Processor’em,uszkodzenie samego procesora, itd.· Error 12 (12V error). Oprócz rzeczywistych problemówz napiêciem zasilania 12V, jest tak¿e mo¿liwe, ¿e problemdotyczy uk³adu oraz sygna³u zwi¹zanego z ochron¹ g³oœnikówprzed wystêpowaniem w ich obwodach sta³egonapiêcia (sygna³ DC Protection).· Error 14 (Audio supply). Kod b³êdu nr 14 zwykle jestspowodowany wykryciem braku jednego z napiêæ zasilaj¹cychw obwodach audio (schemat SA3 dla TV LCD lubC dla PDP), co zwykle prowadzi do zabezpieczenia siêodbiornika oraz uruchomienia procedury Error blinking.· Error 17 (MPIF 1 audio supply). Pojawienie siê kodub³êdu nr 17 zwykle oznacza brak napiêcia 8V-AUD na 98wyprowadzeniu uk³adu PNX3000 (czêœæ MPIF). Konsekwencj¹znikniêcia tego napiêcia jest brak fonii ze Ÿróde³zewnêtrznych AV (fonia z toru antenowego jest obecna).· Error 22 (MPIF 2 audio supply). Uwagi identyczna jakdla kodu b³êdu nr 17, w tym przypadku jednak mowa jesto fonii w torze dodatkowym.· Error 27 (PNX2015 HD subsystem part error). Z kodemb³êdu nr 27 problem polega na tym, ¿e dla wiêkszoœci wersjisoftware’u mechanizm wywo³ywania tego kodu nie funkcjonuje.· Error 28 (MOP/EPLD error). Kompletna procedura uaktywnianiakodu b³êdu nr 28, w najgorszym przypadku,mo¿e zaj¹æ a¿ 4 minuty. St¹d a¿eby byæ pewnym, ¿e wykrytykod nr 28 nie jest spowodowany jak¹œ przypadkow¹sytuacj¹, nale¿y wyczyœciæ bufor b³êdów, zrestartowaæodbiornik, a nastêpnie odczekaæ 4 minuty i sprawdziæ czyb³¹d pojawi siê ponownie. Wyd³u¿enie czasu ma na celuwyeliminowanie zbyt czêstych przypadków pojawiania siêfa³szywych alarmów z tym kodem b³êdu.· Error 29 (AVIP1). Kod b³êdu 29 najprawdopodobniej bêdziegenerowa³ równie¿ szereg innych b³êdów, jak np. 32oraz 31. B³êdy 29 i 31 wystêpuj¹ zawsze razem, najprawdopodobniejdlatego, ¿e obydwa obwody AVIP1 i AVIP2wystêpuj¹ w jednym uk³adzie PNX2015 i s¹ sterowane t¹sam¹ szyn¹ I 2 C.· Error 31 (AVIP2). Patrz uwagi Error 29.· Error 44 (NVM). Ten kod b³êdu najprawdopodobniej nigdynie wyst¹pi poniewa¿ jest maskowany przez error 3(“I 2 C bus 3”). Mechanizm detekcji b³êdu o nr 3 sprawdzaobecnoœæ potwierdzenia na szynie I 2 C od pamiêci NVM,w przypadku wykrycia braku tego potwierdzenia (szynazablokowana) odbiornik wchodzi w mod protection, dobufora wpisywany jest b³¹d nr 3, a nastêpnie uruchamianajest procedura Error blinking.· Error 53. Pojawienie siê kodu b³êdu nr 53 zwykle wskazujena fakt, ¿e procesor VIPER wystartowa³ do pracy (poprawnieodczyta³ boot script), ale procedura inicjalizacjinigdy nie przebieg³a pomyœlnie do koñca. Powodem mog¹byæ problemy z peryferiami (np. pamiêæ NAND flash) lubz softwere’m. Mo¿liwe przyczyny takiego zachowania tonp. za³adowanie niew³aœciwego softwere’u. Nale¿y tutajzaznaczyæ, ¿e po za³adowaniu nowego softwere’u i powykonaniu restartu odbiornika nale¿y odczekaæ a¿ 90 sekunddo ewentualnego wprowadzenia odbiornika w modzabezpieczenia.· Error 55 (SPIDER error). Z kodem b³êdu nr 55 podobniejak z kodem 27, problem polega na tym, ¿e dla wiêkszoœciwersji software’u mechanizm wywo³ywania tego kodu niefunkcjonuje.4. Procedura diagnostyczna Blinking LEDProcedura Blinking LED (lub Error blinking) mo¿e byæuruchamiana w dwóch odmiennych sytuacjach:SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 33

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisowe1. W przypadku wykrycia kodu b³êdu przez Stand-by Processorpo wprowadzeniu odbiornika w mod zabezpieczeniaprocedura Blinking LED uruchamiana jest automatycznie.W tym przypadku, poprzez diodê LED na froncie odbiornika,sygnalizowany bêdzie tylko jeden kod b³êdu - ten, któryprzed chwil¹ doprowadzi³ do zabezpieczenia siê odbiornika.2. W czasie kiedy odbiornik znajduje siê w stanie “ON” proceduraBlinking LED mo¿e byæ uruchomiona “rêcznie”. W tejsytuacji poprzez diodê LED mo¿e byæ pokazana ca³a zawartoœærejestru bufora b³êdów. Ten sposób uruchomieniaBlinking LED jest szczególnie u¿yteczny w okolicznoœciachserwisowania odbiornika przy braku obrazu.„Rêczne” wywo³anie procedury Blinking LED mo¿na dokonaæna kilka sposobów:1. Wprowadzaj¹c odbiornik w mod serwisowy SDM – procedurauaktywni siê automatycznie pokazuj¹c ca³a zawartoœæbufora b³êdów. Niestety ta metoda nie dotyczy przypadków,gdy odbiornik znajduje siê w stanie zabezpieczenia.2. U¿ywaj¹c „normalnego” pilota wys³aæ nastêpuj¹c¹ sekwencjêrozkazów: [ MUTE ], [0], [6], [2], [5], [0], [0]oraz [ OK]. W tym przypadku równie¿ pokazana zostanieca³a zawartoœæ bufora b³êdów. Nale¿y jeszcze tutaj dodaæ,i¿ start procedury nie nastêpuje natychmiast lecz po kilkusekundach od chwili wys³ania sekwencji rozkazów.3. Równie¿ u¿ywaj¹c „normalnego” pilota wys³aæ sekwencjêrozkazów: [ MUTE ], [0], [6], [2], [5], [0], [x] oraz[OK], gdzie x jest cyfr¹ z zakresu 1...5. Jeœli x=1 pokazanyzostanie ostatnio wpisany kod b³êdu, jeœli x=2 – przedostatniitd. Równie¿ i w tym przypadku start procedury nastêpujepo kilku sekundach od chwili wys³ania sekwencjirozkazów.Uaktywnienie procedury Blinking LED to nie wszystko,miganie diody LED trzeba jeszcze odpowiednio zinterpretowaæ.W omawianym chassis kody sygnalizowanych b³êdówmieszcz¹ siê w zakresie liczb od 1 do 99, a wiêc wystarczyoddzielnie zinterpretowaæ cyfrê dziesi¹tek i oddzielnie cyfrêjednoœci. W niniejszym opracowaniu przyjêto nastêpuj¹ce zasadyinterpretacyjne:1. Pierwszy d³ugi b³ysk (ok.750ms) oznacza cyfrê dziesi¹tekostatniego kodu b³êdu (1…9).2. Po cyfrze dziesi¹tek nastêpuje pauza trwaj¹ca 1.5s (diodaLED jest wygaszona).3. Krótkie b³yski (ok.250ms) oznaczaj¹ cyfrê jednoœci (1…9).4. Po cyfrze jednoœci nastêpuje pauza trwaj¹ca 3s (dioda LEDjest wygaszona).5. Kolejny d³ugi b³ysk oznacza cyfrê dziesi¹tek kolejnego kodub³êdu, itd.6. Po wyœwietleniu ca³ej zawartoœci bufora, sekwencja koñczysiê œwieceniem diody LED przez czas 3s.7. Po tym koñcz¹cym sygnale nastêpuje ponowny start procedury.Dla u³atwienia zrozumienia powy¿szego zapisu omówimyprzyk³adow¹ zawartoœæ bufora b³êdów: “12 9 6 0 0” (trzy wpisy,ostatni wpisany kod b³êdu to “12”).Po uaktywnieniu SDM dioda LED na froncie odbiornikabêdzie miga³a w nastêpuj¹cy sposób:· jeden d³ugi b³ysk (750ms) wskazuj¹cy na cyfrê dziesi¹tek(1) w pierwszym kodzie “12”, po nim nast¹pi przerwa trwaj¹ca1.5s,- dwa krótkie b³yski (250ms) wskazuj¹ce na cyfrê jednoœci(2) w pierwszym kodzie “12”, po tych b³yskach nast¹piprzerwa trwaj¹ca 3s,- dziewiêæ krótkich b³ysków (250ms) wskazuj¹cych na cyfrêjednoœci (9) w drugim kodzie b³êdu, po nich nast¹piprzerwa trwaj¹ca 3s,- szeœæ krótkich b³ysków (250ms) wskazuj¹cych na cyfrêjednoœci (6) w trzecim kodzie b³êdu, po nich nast¹pi przerwatrwaj¹ca 3s,- jeden d³ugi b³ysk trwaj¹cy 3s wskazuj¹cy na koniec sekwencji(dwa najstarsze kody mia³y wartoœæ “0”, co oznacza,¿e do chwili odczytywania zawartoœci bufora wyst¹pi³ytylko trzy b³êdy),- po sygnalizacji koñca sekwencji nastêpuje ponowny startprocedury.5. Regulacje serwisoweProcedura regulacji serwisowych dla omawianego chassisnie jest zbyt skomplikowana; regulacji podlega zaledwie kilkaparametrów w trybie serwisowym SAM, jeœli coœ mog³obynastrêczaæ k³opotów to mo¿e tylko w³aœciwe ustawienie opcjidla danego odbiornika i to w przypadku, gdy ustawienia temia³yby byæ inne ni¿ fabryczne. Jeœli chodzi o regulacje hardware’uto sprowadzaj¹ siê one do regulacji jednego lub dwóchnapiêæ odpowiednim potencjometrem.Przed przyst¹pieniem do wykonywania regulacji serwisowychzalecane jest, aby odbiornik znajdowa³ siê w okreœlonymstanie nie maj¹cym wp³ywu na regulowane parametry. Wtym celu nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci: parametr“ACTIVE CONTROL” ustawiæ w pozycjê “OFF”, dla“SMART PICTURE” wybraæ wartoœæ “NATURAL”, natomiast“ACTIVE DISPLAY” ustawiæ na “OFF”.5.1. Regulacje hardware’owe5.1.1. Regulacja napiêcia Vs dla systemu Backlight oraz AmbiLightW³¹czyæ odbiornik do pracy (mod “ON”). U¿ywaj¹c woltomierza(dobrej jakoœci) zmierzyæ napiêcie pomiêdzy punktamikonektorów 1304 i 1309 (masa). Reguluj¹c potencjometrami3026 oraz 3U26 (Vs Voltage Adj.) doprowadziæ do wskazañwoltomierza zgodnymi z pokazanymi w tabeli 4. Dok³adnoœæregulacji jest tu bardzo istotna, zbyt du¿a wartoœæ napiêciamo¿e doprowadziæ do uszkodzenia inwerterów, natomiastzbyt ma³a - do braku startu dla systemu Backlight.Tabela 4.ModelTVWartoœæ napiêcia VsZ³¹cze1304Z³¹cze1309WartoœænapiêciaPotencjometr32” 1304-1/2 1309-1/2/3 12V ±0.1V 302637” 1304-3/4 1309-1/2/3 12V ±0.1V 302642”1304-3/4 1309-1/2/3 11.8V ±0.1V 30261303-1/2 1320-1/2/3 24.5V ±0.1V 3U265.2. Regulacje software’oweRegulacje software’owe zalecane jest wykonywaæ z zachowaniemodpowiedniej sekwencji ich wykonywania. W pierwszejkolejnoœci nale¿y poprawnie ustawiæ wartoœci dla bajtów34 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranych obwodów, regulacje serwisoweopcji. W tym celu nale¿y wprowadziæ odbiornik w mod SAM,wybraæ submenu “OPTIONS”, a nastêpnie liniê “OPTIONNUMBERS”. Przy u¿yciu przycisków numerycznych pilotawpisaæ wartoœci bajtów opcji zgodnie z podanymi na etykietceprzyklejonej wewn¹trz odbiornika. Po dokonaniu tej czynnoœciz listy menu wybraæ pozycjê “STORE” i nacisn¹æ przyciskpilota [ u ], a nastêpnie przycisk [ OK]. Na ekranie powinienpojawi siê napis “Store completed”. Po zapamiêtaniu nowoustawionych opcji, aby te mog³y oddzia³ywaæ na system sterowania,odbiornik powinien byæ zrestartowany (wy³¹czony iponownie w³¹czony).Regulacje software’owe, za wyj¹tkiem ustawiania bajtówopcji, dotycz¹ jedynie parametrów zwi¹zanych z torem w.cz.-p.cz. odbiornika oraz grupy parametrów odpowiedzialnych zaw³aœciwe ustawienie odcienia bieli œwiecenia display’a.Wszystkie regulowane parametry zgrupowane s¹ w submenu“ALIGNMENTS”. Po wprowadzeniu odbiornika w tryb SAMu¿ywaj¹c przycisków [ p ], [ q ] podœwietliæ liniê “ALIGN-MENTS”, a nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ u ] – na ekranie pojawisiê lista dostêpnych parametrów regulacyjnych.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e przed opuszczeniem trybu SAM nowoustawione wartoœci parametrów trzeba „rêcznie” zapamiêtaæ(patrz, pkt 2.2. Service Alignment Mode). Je¿eli w odbiornikuzamontowana zostanie nowa („czysta”) pamiêæ NVM wówczaswpisane zostan¹ do niej automatycznie wartoœci domyœlne.5.2.1. Regulacja parametru “IF PLL Offset”Celem wykonywania tej regulacji jest minimalizacja przes³uchusygna³u wideo w tor audio. Wartoœæ domyœlna = “32”.Procedura regulacyjna przebiega nastêpuj¹co:· na wejœcie antenowe odbiornika podaæ sygna³ PAL B/G(475,25MHz) z wy³¹czon¹ podnoœn¹ fonii, poziom ok.10mV, treœæ – „krata”,· dostroiæ odbiornik do podawanego sygna³u,· reguluj¹c parametrem “IF PLL Offset” doprowadziæ dominimum s³yszalnoœci szumów w g³oœnikach.5.2.2. Regulacja parametru “IF PLL Offset 2nd Tuner”Procedura regulacyjna przebiega analogicznie jak w p.5.2.1. z t¹ ró¿nic¹, ¿e odbiornik powinien byæ prze³¹czony naŸród³o DW (Dual Window).5.2.3. Regulacja parametru “Tuner AGC”Celem przeprowadzania tej regulacji jest utrzymywanie nasta³ym poziomie sygna³u wyjœciowego z tunera niezale¿nie odwahañ poziomu wejœciowego sygna³u antenowego. Wartoœædomyœlna = “40”. Procedura regulacyjna przebiega nastêpuj¹co:· na wejœcie antenowe odbiornika podaæ sygna³ PAL B/G(475,25MHz), poziom ok. 1mV, treœæ – „kolorowe pasy”,· dostroiæ odbiornik do podawanego sygna³u,· do pin 1 g³owicy (g³ównej) pod³¹czyæ woltomierz napiêciasta³ego,· reguluj¹c parametrem “Tuner AGC” doprowadziæ dowskazania woltomierza tu¿ poni¿ej wartoœci 3.5V.5.2.4. Regulacja parametru “Tuner AGC 2nd Tuner”Procedura regulacyjna przebiega analogicznie jak w pkt5.2.3. z t¹ ró¿nic¹, ¿e odbiornik powinien byæ prze³¹czony naŸród³o DW (Dual Window) i woltomierz pod³¹czony do pin 1g³owicy DW.5.2.4. Regulacja parametru “White Point”Regulacji odcienia bieli dokonuje siê w okreœlonych warunkachustawieñ odbiornika: funkcja “ACTIVE CONTROL”powinna byæ wy³¹czona (ustawienie OFF, u¿ywaj¹c pilota),poprzez menu u¿ytkownika nale¿y ustawiæ nastêpuj¹ce parametryobrazu:- DYNAMIC CONTRAST – OFF,- COLOUR ENHANCEMENT - OFF,- COLOUR – “0”,- CONTRAST – “100”,- BRIGHTNESS – “50”.Regulacji parametru “White Point” mo¿na dokonywaædwiema metodami: z u¿yciem analizatora bieli lub bez.· Metoda 1 – z u¿yciem analizatora bieli.– na wejœcie antenowe odbiornika podaæ sygna³ PAL B/G(475,25MHz), poziom ok. 1mV, treœæ – “biel 100%”,– parametry “WITEPOINT RED”, “GREEN” oraz “BLUE”ustawiæ na wartoœæ “127”,– parametr “RED BL OFFSET” ustawiæ na wartoœæ “7”,– parametr “GREEN BL OFFSET” ustawiæ na wartoœæ “3”.– bezkontaktowy analizator bieli (np. Minolta CA-210) umieœciæpoœrodku ekranu (pomieszczenie, w którym dokonujesiê regulacji powinno byæ zacienione),– reguluj¹c za pomoc¹ jednego lub dwóch parametrów“WHITE POINT” doprowadziæ do uzyskania wartoœci koordynatekx i y zgodnych z podanymi w tabeli 5 (dok³adnoœæpomiaru nie powinna byæ gorsza ni¿ ±0,004).– ustawione wartoœci parametrów “WHITE POINT” nale¿yzapamiêtaæ.Tabela 5.KoordynatkianalizatoraWartoœci XiYdlabieli DCOOL(11000°K)Odcienie barwNORMAL(9300°K)WARM(D65)X 0,276 0,285 0,313Y 0,282 0,293 0,329· Metoda 2 – bez u¿ycia analizatora bieli.Nie posiadaj¹c analizatora bieli mo¿na siê pos³u¿yæ metod¹wpisywania wartoœci domyœlnych (wartoœci te uzyskano jakoœrednie statystyczne dla du¿ej próbki produkcyjnej). Przywo-³uj¹c kolejne odcienie bieli oraz wybieraj¹c poszczególne parametry“WHITE POINT” nale¿y ustawiæ ich wartoœci na zgodnoœæz tabel¹ 6.Tabela 6.OdcieniebarwCOOLNORMALWARMDomyœlne wartoœci parametrówWHITE POINTWielkoœæ Parametr WHITEPOINTekranu RED GREEN BLUE32” 104 127 11737” 104 126 12742” 127 120 12232” 115 127 10937” 116 127 11842” 127 112 10532” 127 120 8037” 127 118 8742” 127 95 68}Dokoñczenie w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 35

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsUk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsAndrzej BrzozowskiUk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy Philips to rodzinauk³adów scalonych nosz¹ca nazwê UOC (Ultimate OneChip) Hercules. W uk³adach UOC zintegrowano wszystkiebloki odbiornika telewizyjnego:· mikrokontroler steruj¹cy odbiornikiem,· pamiêæ programu Flash,· procesor wideo,· tor przetwarzania sygna³u fonii.Dodatkowo uk³ady mog¹ byæ wyposa¿one w adaptacyjnycyfrowy filtr grzebieniowy PAL/NTSC, dekoder teletekstu icyfrowy tor fonii.Rodzina UOC zawiera wiele uk³adów scalonych, zró¿nicowanychpo wzglêdem wyposa¿enia. Podstawowe trzy grupyuk³adów UOC to:1. Stereo i AV stereo – uk³ady do odbiorników stereofonicznych;uk³ady tej grupy zawieraj¹ tor fonii umo¿liwiaj¹cyodbiór fonii stereo od wejœcia antenowego i poprzez wejœciaAV; w torze fonii zastosowano procesor sygna³owy DSPprzetwarzaj¹cy cyfrowe sygna³y fonii; zastosowanie cyfrowegoprzetwarzania sygna³ów fonii pozwoli³o na realizacjêfunkcji Dolby ProLogic; opcjonalnym wyposa¿eniem tejgrupy uk³adów jest cyfrowy filtr grzebieniowy PAL/NTSCoraz dekoder teletekstu.2. AV stereo – uk³ady do odbiorników stereofonicznych AV;uk³ady tej grupy zawieraj¹ cyfrowy tor fonii, a odbiór sygna³ustereofonicznego mo¿liwy jest tylko poprzez wejœcieAV; opcjonalnym wyposa¿eniem dla tej grupy uk³adów jestcyfrowy filtr grzebieniowy PAL/NTSC oraz dekoder teletekstu.3. Mono – trzecia grupa uk³adów to uk³ady do odbiornikówmonofonicznych; uk³ady wyposa¿ono w procesor wideo imonofoniczny tor fonii; opcjonalnym wyposa¿eniem jestfiltr grzebieniowy PAL/NTSC i dekoder teletekstu.Wersje uk³adów i ich funkcje przedstawiono w tablicy 1.Tablica 1.Uk³adTDA1100xHTDA1101xHTDA1102xHTDA1200xHTDA1201xHTDA1202xHTDA1203xHTDA1205xHTDA1206xHTDA1207xHWersje uk³adów rodziny TDA110xxH/TDA120xxHTor foniimonomonomonostereo od wejœcia TV i AVstereo od wejœcia TV i AVstereo od wejœcia TV i AVstereo od wejœcia TV i AVstereo od wejœcia AVstereo od wejœcia AVstereo od wejœcia AVMikrokontroler zintegrowany w rodzinie uk³adów UOCto procesor 8051. Jego oprogramowanie umo¿liwia sterowanieodbiornikiem telewizyjnym, realizacjê funkcji OSD, 10-stronicowy teletekst, regulacje odbiornika poprzez szynê I 2 C.Tor wideo uk³adów UOC zawiera:· uk³ady prze³¹czaj¹ce sygna³y pochodz¹ce z zewnêtrznychŸróde³,· tor synchronizacji H i V i uk³ady regulacji geometrii dlaodbiorników z kineskopami CRT (uk³ady UOC mog¹ byæstosowane równie¿ w odbiornikach z ekranami LCD),· dekoder koloru PAL, SECAM, NTSC,· matrycê sygna³ów RGB i uk³ady poprawy jakoœci sygna-³ów wizyjnych.Wyposa¿eniem opcjonalnym toru wideo jest adaptacyjnyfiltr grzebieniowy wydzielaj¹cy sygna³ chrominancji z sygna-³u wideo. Zastosowanie filtru grzebieniowego znacz¹co poprawiajakoœæ obrazu.Schemat blokowy uk³adów UOC przedstawia rysunek 1.Uk³ady rodziny UOC produkowane s¹ w obudowie QFP128i QIP90. W tablicy 2 przedstawiono funkcje i opis wyprowadzeñuk³adów rodziny UOC w obudowie QFP128.Tor p.cz. i tor foniiTor p.cz. uk³adów rodziny UOC zawiera:· wielostandardowy detektor PLL sygna³u wizji,· uk³ad ARW,· zintegrowane filtry sygna³ów fonii i pu³apki fonii,· uk³ad kompensacji opóŸnienia grupowego.Czêstotliwoœæ p.cz. jest kalibrowana sygna³em z oscylatorakwarcowego mikrokontrolera.Detektor wizji pracuje w uk³adzie PLL i demoduluje sygna³ywideo pozytywowe i negatywowe. Regulacja napiêciaARW dla g³owicy odbywa siê poprzez szynê I 2 C.Uk³ady scalone rodziny UOC przeznaczone dla odbiornikówmonofonicznych dekoduj¹ sygna³ p.cz. wizji i fonii zwyjœcia pojedynczego filtru z fal¹ powierzchniow¹.Uk³ady do odbiorników stereofonicznych wykorzystuj¹ doodbioru sygna³u fonii system QSS (Quasi Split Sound) z dwomafiltrami z fal¹ powierzchniow¹. W uk³adach tych mo¿liwejest dodanie radiowego toru fonii, a tak¿e odbiór sygna³ów telewizjicyfrowej DVB.Pu³apki i filtry fonii s¹ zintegrowane w uk³adzie, ale mo¿-liwe jest równie¿ przy³¹czenie zewnêtrznych filtrów i pu³apekfonii.Stereofoniczny tor fonii uk³adów UOC sk³ada siê z dwóchbloków: analogowego i cyfrowego. W czêœci analogowej dokonywanejest wydzielenie sygna³u p.cz. fonii, detekcja sygna³uAM fonii i prze³¹czanie sygna³ów fonii dwóch kana³ówpochodz¹cych z ró¿nych Ÿróde³ i podawanych do odbiornikapoprzez gniazda przy³¹czeniowe SCART, CINCH.Cyfrowa czêœæ toru fonii sk³ada siê z dwóch czêœci: detektorai uk³adu przetwarzania sygna³ów audio.Sygna³em wejœciowym dla detektora jest sygna³ p.cz. fonii.Sygna³ ten najpierw zamieniany jest na sygna³ cyfrowy wprzetworniku analogowo-cyfrowym, a nastêpnie podawany dowielostandardowego detektora, gdzie nastêpuje detekcja sygna³ówfonii A2, Nicam, BTSC. Detektor obs³uguje wszystkiemo¿liwe standardy telewizji naziemnej, a tak¿e umo¿liwiaodbiór radiowych i satelitarnych sygna³ów FM.36 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsSygna³ysteruj¹ce24.576MHzSVMSygna³y RGBdo kineskopu/ekranu LCDBCLINBLKINARWAUDOUT HP L ,RAUDOUT LS L ,RI2SI2SAUDOUT SL,RAUDIOIN5 L,RAUDIOIN4 L,RAUDIOIN3 L,RAUDIOIN2 L,RUOC"HERCULES"Przetworniki D/AUk³ad prze³¹czaj¹cyanalogowe sygna³y foniiPrzetworniki A/DMikrokontrolerDekoder teletekstuUk³ad OSDProcesor DSP fonii-regulacje, efektyUk³ad prze³¹czaj¹cycyfrowe sygna³y foniiHVR G BTor sygna³ów YUVuk³ady poprawyjakoœci sygna³ów,uk³ady regulacjinasycenia i odcienia, Tor RGBFiltr chrominancjiDekoder koloruLinia opóŸniaj¹cachrominancjiregulacja kontrastui jaskrawoœci,ograniczaniepr¹du kineskopu,balans bieliYUV YUVU VRGBMatryca RGBPrze³¹czanie sygna³ów YUV,YPrPb, RGBInterfejs YUVRGB2/YPrPb2/YUV/CVBSx/YCxYUVoutRGB3/YPrPb3/INSW2/3Zewnêtrznyuk³adprzetwarzaniasygna³ów YUVG³owicaFiltr SAWwizjiFiltr SAWfoniiP.cz. wizjii foniidetektor PLL,uk³ad ARW,uk³ad ARCz,wzm. wideo,pu³apki fonii,wydzieleniesygna³u QSSOdchylaniepionoweKorekcja EWUk³adsynchronizacji HUk³ad zasilaniaVGUARD/SWIOEWD/AVLVDRBVDRAVSCIREF1.8V3.3V5VFBISO/CSYHOUTPH2LFPH1LFIFVO/SVO/CVBSICVBS2/Y2CVBS2/Y3CVBS2/Y4C2/C3C4CVBSO/PIPYSYNCSSIFQSSO/AMOUTDVBO/FMRODVBO/IFVO/FMROAMPrzetwornik A/DDekoder NICAM,StereoSSIFUk³adprze³¹czaj¹cysygna³y CVBS CVBS/CY/CCVBSx/YCxFiltr grzebieniowyLinia opóŸn. Y YHVCVBS/YRys.1. Schemat blokowy uk³adów TDA110xxH / TDA120xxHDo czêœci cyfrowej podawane s¹ równie¿ sygna³y kana³ulewego L i prawego R z uk³adu prze³¹czaj¹cego. Sygna³y tenajpierw zamieniane s¹ na sygna³y cyfrowe, a nastêpnie podawanedo uk³adu prze³¹czaj¹cego sygna³y cyfrowe i do dalszejczêœci toru cyfrowego, gdzie dokonywane s¹ regulacje sygna-³ów fonii (g³oœnoœæ, regulacja barwy, loudness), dodawanieefektów dŸwiêkowych (Virtual Dolby Surround, Dolby ProLogic, poszerzanie bazy, Pseudo Stereo, 3D Sound).Sygna³ fonii AM jest demodulowany w detektorze analogowym.Na wyjœciu toru cyfrowego dwa przetworniki cyfrowo-analogoweprzetwarzaj¹ sygna³y cyfrowe fonii na sygna³y analogowe.Tor stereofoniczny sterowany jest szyn¹ I 2 C.Uk³ady UOC przeznaczone do odbiorników stereofonicznychod wejœcia AV nie zawieraj¹ uk³adu cyfrowego wielostandardowegodetektora NICAM, Stereo.Uk³ady UOC przeznaczone do odbiorników monofonicznychnie zawieraj¹ przetworników A/D i D/A oraz procesoraDSP fonii.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 37

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsTablica 2.Funkcje i opis wyprowadzeñ uk³adów TDA110xxH / TDA120xxH – obudowa QFP128Wersjestereo iAV stereoWersjeAV stereoWersjemonoNazwa wyprowadzeniaFunkcja1 1 1 VSSP2 masa2 2 2 VSSC4 masa3 3 3 VDDC4 napiêcie zasilania 1.8V przetworników D/A4 4 4 VDDA3(3.3V) napiêcie zasilania 3.3V5 - - VREF_POS_LSL dodatnie napiêcie odniesienia 3.3V przetworników D/A6 - - VREF_NEG_LSL+HPL ujemne napiêcie odniesienia 0V przetworników D/A7 - - VREF_POS_LSR+HPR dodatnie napiêcie odniesienia 3.3V przetworników D/A8 - - VREF_NEG_LSR+HPL ujemne napiêcie odniesienia 0V przetworników D/A9 - - VREF_POS_HPR dodatnie napiêcie odniesienia 3.3V przetworników D/A10 10 10 XTALIN wejœcie oscylatora kwarcowego11 11 11 XTALOUT wyjœcie oscylatora kwarcowego12 12 12 VSSA1 masa13 13 13 VGUARD/SWIOwejœcie sygna³u z uk³adu odchylania pionowego / wejœcie- wyjœcieprze³¹czaj¹ce14 14 14 DECDIG kondensator filtruj¹cy napiêcie zasilania uk³adów cyfrowych15 15 15 VP1 zasilanie 1 procesora wideo16 16 16 PH2LF filtr 2 korekcji fazy synchronizacji poziomej17 17 17 PH1LF filtr 1 korekcji fazy synchronizacji poziomej18 18 18 GND1 masa 1 procesora wideo19 19 19 SECPLL kondensator uk³adu PLL SECAM20 20 20 DECBG kondensator uk³adu filtrów pasmowych21 21 21 EWD/AVLwyjœcie sygna³u steruj¹cego korekcji lub kondensator uk³adu AVL -automatycznego ustalania poziomu g³oœnoœci22 22 22 VDRB wyjœcie sygna³u A steruj¹cego odchylania pionowego V23 23 23 VDRA wyjœcie sygna³u B steruj¹cego odchylania pionowego V24 24 24 VIFIN1 wejœcie p.cz. 125 25 25 VIFIN2 wejœcie p.cz. 226 26 26 VSC kondensator sygna³u pi³okszta³tnego V27 27 27 IREF wejœcie pr¹du odniesienia28 28 28 GNDIF masa p.cz.29 29 29 SIFIN1/DVBIN1 wejœcie p.cz. fonii SIF/DVB 130 30 30 SIFIN2/DVBIN2 wejœcie p.cz. fonii SIF/DVB 231 31 31 AGCOUT wyjœcie napiêcia ARW dla g³owicy32 32 32 EHTO wejœcie dla uk³adu zabezpieczenia przed wzrostem napiêcia33 33 33AVL/SWO/SSIF/REFO/REFIN- - 34 AUDIOIN5 wejœcie audio 534 34 - AUDIOIN5L wejœcie audio 5 - sygna³ L35 35 - AUDIOIN5R wejœcie audio 5 - sygna³ Rautomatyczna regulacja g³oœnoœci /wyjœcie prze³¹czaj¹ce /wejœcie p.cz.fonii /wyjœcie noœnej odniesienia / wejœcie sygna³u odniesienia dla mikseraDVB36 36 - AUDOUTSL wyjœcie audio (SCRT/CINCH) - sygna³ L37 37 - AUDOUTSR wyjœcie audio (SCRT/CINCH) - sygna³ R38 38 38 DECSDEM kondensator demodulatora fonii39 39 39 QSSO/AMOUT/AUTDEEM wyjœcie noœnej QSS /wyjœcie fonii AM /deemfaza fonii40 40 40 GND2 masa 2 procesora wideo41 41 41 PLLIF filtr uk³adu PLL p.cz.42 42 42 SIFAGC/DVBAGC ARW uk³adu fonii /ARW uk³adu DVB43 43 43 DVBO/IFVO/FMRO wyjœcie DVB /wyjœcie wideo po p.cz. /wyjœcie sygna³u radiowego FM44 44 - DVBO/FMRO wyjœcie DVB /wyjœcie sygna³u radiowego FM45 45 45 VCC8V napiêcie zasilania 8V dla uk³adów prze³¹czaj¹cych fonii46 - - AGC2SIF kondensator uk³adu ARW fonii47 47 47 VP2 drugie napiêcie zasilania procesora wideo 5V48 48 48 IFVO/SVO/CVBSIwyjœcie wideo po p.cz. / wyjœcie wybranego sygna³u CVBS / wejœciesygna³u CVBS- - 49 AUDIOIN4 wejœcie audio 449 49 - AUDIOIN4L wejœcie audio 4 – sygna³ L38 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsTablica 2.Funkcje i opis wyprowadzeñ uk³adów TDA110xxH / TDA120xxH – obudowa QFP128 – cd.Wersjestereo iAV stereoWersjeAV stereoWersjemonoNazwa wyprowadzeniaFunkcja50 50 - AUDIOIN4R wejœcie audio 4 – sygna³ R51 51 51 CVBS4/Y4 wejœcie 4 sygna³u CVBS lub Y52 52 52 C4 wejœcie 4 sygna³u chrominancji C- - 53 AUDIOIN2 wejœcie audio 253 53 - AUDIOIN2L/SSIF wejœcie audio 2 – sygna³ L / wejœcie sygna³u p.cz. fonii54 54 - AUDIOIN2R wejœcie audio 2 – sygna³ R55 55 55 CVBS2/Y2 wejœcie 2 sygna³u CVBS lub Y- - 56 AUDIOIN3 wejœcie audio 356 56 - AUDIOIN3L wejœcie audio 3 – sygna³ L57 57 - AUDIOIN3R wejœcie audio 3 – sygna³ R58 58 58 CVBS3/Y3 wejœcie 3 sygna³u CVBS lub Y59 59 59 C3/C2 wejœci2 / 3 sygna³u chrominancji60 62 - AUDOUTLSL wyjœcie fonii do wzmacniacza mocy – sygna³ L61 63 - AUDOUTLSR wyjœcie fonii do wzmacniacza mocy – sygna³ R- - 62 AUDOUT/AMOUT/FMOUT wyjœcie fonii / wyjœcie AM / wyjœcie FM62 - - AUDOUTHPL wyjœcie fonii do s³uchawek – sygna³ L63 - - AUDOUTHPR wyjœcie fonii do s³uchawek – sygna³ R64 64 64 CVBSO/PIP wyjœcie CVBS / wyjœcie PIP65 65 65 SVM wyjœcie sygna³y dla uk³adu SVM (Scan Velocity Modulation)66 66 66 FBISO/CSYwejœcie impulsów powrotu /wyjœcie impulsów sandcastle / wyjœcieimpulsów H/V67 67 67 HOUT wyjœcie impulsów steruj¹cych odchylaniem poziomym68 68 68 VSScomb masa filtru grzebieniowego69 69 69 VDDcomb napiêcie zasilania filtru grzebieniowego 5V70 70 70 VIN (R/PrIN2/Cx wejœcie sygna³u V/R/Pr271 71 71 UIN (B/PbIN2) wejœcie sygna³u U/B/Pb272 72 72 YIN (G/YIN2/CVBS-Yx) wejœcie sygna³u Y/G/CVBS /Y 273 73 73 YSYNC wejœcie sygna³u do separatora synchronizacji74 74 74 YOUT wyjœcie sygna³u Y75 75 75 UOUT (INSSW2) wyjœcie sygna³u U / wejœcie sygna³u wygaszania 2 dla sygna³ów RGB276 76 76 VOUT (SWO1) wyjœcie sygna³u V / wyjœcie sygna³u prze³¹czaj¹cego77 77 77 INSSW3 wejœcie sygna³u wygaszania 3 dla sygna³ów RGB378 78 78 R/PrIN3 wejœcie sygna³u R/Pr379 79 79 G/YIN3 wejœcie sygna³u G/Y380 80 80 B/PbIN3 wejœcie sygna³u B/Pb381 81 81 GND3 masa 3 procesora wideo82 82 82 VP3 napiêcie zasilania 3 procesora wideo83 83 83 BCLIN wejœcie sygna³u ogranicznika pr¹du kineskopu84 84 84 BLKIN wejœcie sygna³u sprzê¿enia zwrotnego dla uk³adu balansu bieli85 85 85 RO wyjœcie sygna³u R86 86 86 GO wyjœcie sygna³u G87 87 87 BO wyjœcie sygna³u B88 88 88 VDDA1 napiêcie zasilania 3.3V dla mikrokontrolera i procesora wideo89 89 89 VREFAD_NEG ujemne napiêcie odniesienia 0V90 90 90 VREFAD_POS dodatnie napiêcie odniesienia 3.3V91 91 91 VREFAD napiêcie odniesienia dla przetworników A/D fonii (3.3V/2V)92 92 92 GNDA masa93 93 93 VDDA (1.8V) napiêcie zasilania przetworników A/D fonii 1.8V94 94 94 VDDA2 (3.3V) napiêcie zasilania przetworników D/A fonii 3.3V95 95 95 VSSadc masa przetworników A/D wideo i uk³adu PLL96 96 96 VDDADC (1.8V) napiêcie zasilania przetworników A/D wideo i uk³adu PLL 1.8V97 97 97 INT0/P0.5 wejœcie 0 przerwania zewnêtrznego / port 0.598 98 98 P1.0/INT1 port 1.0 / wejœcie 1 przerwania zewnêtrznego99 99 99 P1.1/T0 port 1.1 / wejœcie licznika 1100 100 100 VDDC2 napiêcie zasilania 1.8VSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 39

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy PhilipsTablica 2.Funkcje i opis wyprowadzeñ uk³adów TDA110xxH / TDA120xxH - obudowa QFP128 – cd.Wersjestereo iAV stereoWersjeAV stereoWersjemonoNazwa wyprowadzeniaFunkcja101 101 101 VSSC2 masa102 - - P0.4 / I2SWS port 0.4 / sygna³ I2S WS- 102 102 P0.4 port 0.4103 - - P0.3 / I2SCLK port 0.3 / sygna³ I2S CLK- 103 103 P0.3 port 0.3104 - - P0.2 / I2SDO2 port 0.2 / wyjœcie sygna³u I2S 2- 104 104 P0.2 port 0.3105 - - P0.1 / I2SDO1 port 0.1 wyjœcie sygna³u I2S 1- 105 105 P0.1 port 0.1106 - - P0.0 / I2SDI1/O port 0.0 / wejœcie lub wyjœcie cyfrowego sygna³u I2S- 106 106 P0.0 port 0.0107 107 107 P1.3/T1 port 1.3 / wejœcie licznika 1108 108 108 P1.6/SCL port 1.6 / szyna SCL109 109 109 P1.7/SDA port 1.6 / szyna SDA110 110 110 VDDP (3.3V) napiêcie zasilania 3.3V111 111 111 P2.0 / TPWM port 2.0 / wyjœcie TPWM do strojenia112 112 112 P2.1 / PWM0 port 2.1 / wyjœcie PWM0113 113 113 P2.2 / PWM1 port 2.2 / wyjœcie PWM1114 114 114 P2.3 / PWM2 port 2.3 / wyjœcie PWM2115 115 115 P3.0 / ADC0 port 3.0 / wejœcie 0 przetwornika A/D116 116 116 P3.1 / ADC1 port 3.1 / wejœcie 1 przetwornika A/D117 117 117 VDDC1 napiêcie zasilania 1.8V118 118 118 DECV1V8 filtracja napiêcia 1.8V119 119 119 P3.2 / ADC2 port 3.2 / wejœcie 2 przetwornika A/D120 120 120 P3.3 / ADC3 port 3.3 / wejœcie 3 przetwornika A/D121 121 121 VSSC / P masa mikrokontrolera i peryferiów122 122 122 P2.4 / PWM3 port 2.4 / wyjœcie PWM3123 123 123 P2.5 / PWM4 port 2.5 / wyjœcie PWM4124 124 124 VDDC3 napiêcie zasilania 1.8V125 125 125 VSSC3 masa126 126 126 P1.2 / INT2 port 1.2 / wejœcie przerwania zewnêtrznego 2127 127 127 P1.4 / RX port 1.4 / sygna³ RX128 128 128 P1.5 / TX port 1.5 / sygna³ TXDekoder koloruSygna³em wejœciowym dla dekodera koloru jest sygna³CVBS/C z uk³adu prze³¹czaj¹cego sygna³y wideo i z uk³adufiltrów. Sygna³ ten mo¿e byæ sygna³em CVBS lub wydzielonymsygna³em chrominancji C, w zale¿noœci od ustawieñ filtrugrzebieniowego i ustawieñ uk³adu prze³¹czaj¹cego (prze-³¹czanie CVBS lub Y/C).Gdy filtr grzebieniowy jest wy³¹czony (sygna³y niestandardowe,sygna³ SECAM), na wejœcie dekodera koloru podawanyjest ca³kowity sygna³ CVBS. Gdy filtr grzebieniowy jestw³¹czony lub w uk³adzie prze³¹czaj¹cym prze³¹czane s¹ sygna³yY/C, na wejœcie dekodera koloru podawany jest sygna³chrominancji.Je¿eli do wejœcia dekodera koloru trafia sygna³ CVBS (filtrgrzebieniowy jest wy³¹czony), to sygna³ wejœciowy jest podawanydo filtru pasmowego chrominancji wydzielaj¹cego sygna³chrominancji z sygna³u CVBS.Je¿eli filtr grzebieniowy jest w³¹czony, to na wejœciu dekoderakoloru pojawia siê sygna³ chrominancji i filtr pasmowyjest pomijany.Sygna³ chrominancji z wyjœcia filtru podawany jest do uk³aduautomatycznej regulacji poziomu, gdzie regulowany jestpoziom sygna³u chrominancji do amplitudy nominalnej zapewniaj¹cejuzyskanie w³aœciwych poziomów sygna³ów wyjœciowychz dekodera.Nastêpnie sygna³ wyjœciowy podawany jest do dekoderakoloru. Dekoder obs³uguje wszystkie znane standardy: PAL,SECAM, NTSC. Dekoder nie wymaga stosowania rezonatorówkwarcowych. Czêstotliwoœci ustalane i stabilizowane s¹sygna³em zegarowym z podzia³u czêstotliwoœci oscylatora mikrokontrolera.Dekoder SECAM zawiera samokalibruj¹cy siê demodulatorPLL-FM. Czêstotliwoœci odniesienia dla demodulatora pochodz¹z oscylatora mikrokontrolera.Dekoder koloru zawiera równie¿ liniê opóŸniaj¹c¹ sygna-³y ró¿nicowe. Sygna³y wyjœciowe z dekodera koloru podawanes¹ do interfejsu YUV.Uk³ady prze³¹czaj¹ce i filtryUk³ady rodziny UOC wyposa¿ono w piêæ wejœæ dla ze-40 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy Philipswnêtrznych sygna³ów CVBS. Wejœcie 1 przeznaczone jest dlasygna³u wideo po p.cz. Wszystkie wejœcia CVBS mog¹ byæwykorzystane równie¿ jako wejœcia sygna³u Y. Sygna³y chrominancjitowarzysz¹ce sygna³om Y musz¹ byæ podawane doodpowiednich wejœæ chrominancji, niektóre wejœcia sygna³ówchrominancji s¹ wspólne. Prze³¹czanie wejœæ sterowane jestszyn¹ I 2 C.Wybrane przez uk³ad prze³¹czaj¹cy sygna³y s¹ kierowanedo dalszego przetwarzania w torze wideo i synchronizacji, atak¿e do gniazd wyjœciowych odbiornika.Filtr grzebieniowy jest za³¹czany dla filtracji sygna³u chrominancjize standardowych sygna³ów CVBS (NTSC lub PAL).W przypadku odbioru sygna³ów niestandardowych lub SECAMfiltr grzebieniowy jest wy³¹czony.Uk³ady UOC wyposa¿ono w dwa zestawy wejœæ sygna³ówRGB/YPrPb/YUV. Wejœcia RGB3/YPrPb3 mog¹ byæ wykorzystanezarówno jako wejœcia sygna³ów RGB, jak i sygna³ówYPrPb.Wejœcia RGB2/YPrPb2/YUV/CVBSx/YCx mog¹ byæ wykorzystanejako wejœcia sygna³ów RGB, YUV, YPrPb, CVBSlub YC.Wejœcie INSW2/3 s³u¿y jako wejœcie sygna³ów wygaszaniadla wejœæ RGB2/3.Je¿eli uk³ad UOC wspó³pracuje z zewnêtrznym uk³adempoprawy jakoœci sygna³ów YUV lub uk³adem PIP, to wyjœciaYUVout s¹ wejœciami dla uk³adu zewnêtrznego, a wejœciaRGB2/YPrPb2/YUV/CVBSx/YCx s¹ wejœciami sygna³ów zzewnêtrznego uk³adu.Tor sygna³ów YUV i matryca RGBW torze przetwarzania sygna³ów YUV zintegrowano uk³adypoprawiaj¹ce jakoœæ sygna³ów YUV – “peaking”, “coring”,“black stretch”, “white stretch”, “gamma” , uk³ady regulacjinasycenia i odcienia, a tak¿e uk³ad wytwarzania sygna³u steruj¹cegocewk¹ SVM (Scan Velocity Modulation) moduluj¹c¹wi¹zkê elektronów w kineskopie.W uk³adzie matrycy sygna³y YUV zamieniane s¹ na sygna³yY, R-Y i B-Y, a nastêpnie na sygna³y RGB.Tor sygna³ów RGBW torze sygna³ów RGB dokonywana jest regulacja balansubieli, ograniczanie pr¹du kineskopu, regulacja jaskrawoœcii kontrastu, wstawianie sygna³ów teletekstu i OSD.Sygna³em wejœciowym dla uk³adu ograniczania pr¹du kineskopujest sygna³ podawany do wejœcia BCLIN. WejœcieBCLIN s³u¿y tak¿e do przy³¹czenia kondensatora uk³adu ograniczaniaimpulsów bieli.Sygna³em sprzê¿enia zwrotnego dla uk³adu balansu bielijest sygna³ z wejœcia BLKIN.Sygna³y teletekstu i OSD wstawiane s¹ w sygna³y RGB pouk³adzie regulacji kontrastu. Dziêki temu sygna³y te s¹ widocznena ekranie nawet przy kontraœcie ustawionym na minimum.Tor synchronizacji i odchylaniaPierwszym stopniem w torze synchronizacji jest separatorsynchronizacji, który wydziela impulsy synchronizacji z sygna³uY lub CVBS z uk³adu prze³¹czaj¹cego.Wyjœcie separatora synchronizacji steruje separatorem impulsówsteruj¹cych odchylania pionowego. Impulsy z wyjœciaseparatora odchylania pionowego steruj¹ dzielnikiem V, któregozadaniem jest wytworzenie impulsów powrotu V.Tor synchronizacji odchylania poziomego zawiera dwiepêtle fazy ustalaj¹ce fazê odchylania poziomego. Pierwsza pêtlafazowa z zewnêtrznym filtrem przy³¹czonym do wyprowadzeniaPH1LF synchronizuje wewnêtrzny generator H z wejœciowymsygna³em YSYNC. Druga pêtla fazowa z zewnêtrznymfiltrem przy³¹czonym do wyprowadzenia PH2LF ustala po³o-¿enie obrazu w kierunku poziomym na ekranie. Impulsy powrotuodchylania poziomego podawane s¹ do wejœcia FBISO/CSY, które jest jednoczeœnie wyjœciem impulsów sandcastlelub wyjœciem impulsów H i V.Sygna³ wyjœciowy z toru synchronizacji odchylania poziomegoHOUT steruje odchylaniem poziomym.Wejœcie - wyjœcie VGUARD/SWIO mo¿e spe³niaæ nastêpuj¹cefunkcje w odbiorniku (w zale¿noœci od ustawieñ w oprogramowaniuUOC):· wejœcie sygna³u VGUARD informuj¹cego o braku odchylaniapionowego – s¹ to impulsy powrotu odchylania pionowego,· wejœcie sygna³u VGUARD, wyjœcie LED,· wyjœcie prze³¹czaj¹ce (0-5V),· port wejœciowy mikrokontrolera.Wejœcie IREF s³u¿y do przy³¹czenia rezystora ustalaj¹cegopr¹d odniesienia dla uk³adu odchylania pionowego.Wejœcie VSC s³u¿y do przy³¹czenia kondensatora kszta³tuj¹cegosygna³ pi³okszta³tny odchylania pionowego.Wyjœciowe sygna³y steruj¹ce odchylania pionowego dostêpnes¹ na wyprowadzeniach VDRA i VDRB.Wyprowadzenie EWD/AVL mo¿e spe³niaæ dwie funkcje:· wyjœcie sygna³u korekcji EW,· wejœcie do przy³¹czenia kondensatora uk³adu AVL (automatycznejregulacji g³oœnoœci).Wszystkie regulacje geometrii obrazu sterowane s¹ szyn¹ I 2 C.Zasilanie uk³adu UOCUk³ady UOC wymagaj¹ nastêpuj¹cych napiêæ zasilaj¹cych:· +3.3V i +5V do zasilania toru sygna³ów wideo,· +8V do zasilania uk³adów wyjœciowych fonii,· +1.8V do zasilania uk³adów cyfrowych.Napiêcie 3.3V wykorzystywane jest tak¿e do zasilania czêœciuk³adu zwi¹zanej z szyn¹ I 2 C, uk³adu steruj¹cego odchylaniempoziomym i do wytworzenia wewnêtrznego napiêcia 2.5Vdla przetworników A/D i D/A.Praca w trybie LCDUk³ady UOC mog¹ byæ wykorzystywane w odbiornikachz ekranami LCD. W takich aplikacjach wyjœcie HOUT s³u¿yjako wyjœcie impulsów synchronizacji H, wyjœcie VDRB jakowyjœcie impulsów synchronizacji V. Impulsy powrotu H generowanes¹ w uk³adzie i na wyjœcie FBISO podawany jest sygna³sandcastle.Wyjœcia SVM (modulacja wi¹zki elektronów w kineskopie),VDRA (drugie wyjœcie sygna³u odchylania pionowego)s¹ nie pod³¹czone.Uk³ad ograniczania pr¹du kineskopu nie jest wymaganyprzy stosowaniu ekranu LCD, ale dzia³a uk³ad ograniczaniapoziomu bieli. Dlatego te¿ potrzebny jest kondensator przy³¹czonydo wyprowadzenia BCLIN.Regulacja balansu bieli nie jest wykorzystywana – wejœcieBLKIN jest przy³¹czone poprzez kondensator to masy.Wejœcie PHI2LF – druga pêtla fazy uk³adu synchronizacjijest przy³¹czone do masy. }SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 41

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziachCyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach iodpowiedziachMateusz Malinowski1. Czym jest DivX?Tak proste pytanie jak „co to jest DivX” zas³uguje na równieprost¹ odpowiedŸ, mo¿na wiêc powiedzieæ, ¿e DivX jestcyfrowym formatem zapisu mediów, czymœ w rodzaju MP3dla filmów. Technologia kompresji obrazu DivX pozwala nazmniejszenie rozmiaru pliku w celu jego zapisu na dysku i ³atwiejszegowspó³dzielenia w internecie.DivX jest wspólnym jêzykiem mediów, dostarczaj¹cym czyst¹cyfrow¹ przyjemnoœæ, napêdzaj¹c szerok¹ gamê us³ug i produktówzwi¹zanych z filmami. Zaczynaj¹c od narzêdzi do tworzeniafilmów takich jak Dr. DivX i DivX Converter a¿ do aplikacjiodtwarzaj¹cych filmy, takich jak DivX Player i DivX WebPlayer, DivX dostarcza na komputery osobiste filmy w jakoœciw³aœciwie nieodró¿nialnej od orygina³ów. Dziêki programowicertyfikacyjnemu DivX, nie ma problemu ¿eby przenosiæ naszefilmy w formacie DivX miêdzy komputerem osobistym a certyfikowanymiurz¹dzeniami, takimi jak odtwarzacze DVD lubprzenoœne odtwarzacze filmów, dziêki czemu ten sam film mo¿-na obejrzeæ zarówno na telewizorze w naszym salonie, w telefoniekomórkowym, jak i w ka¿dym innym miejscu.Powy¿ej w skrócie zaprezentowano czym jest DivX, jednakznacznie bardziej interesuj¹ce jest to, co DivX robi, a dok³adniejna co pozwala. Koniec koñców, ka¿da technologiajest jedynie narzêdziem. Potê¿nym, to fakt, jednak tylko s³u¿yosi¹gniêciu jakiegoœ wiêkszego celu.Wierzymy w to, ¿e lepsza technologia przetwarzania mediówczeka na wymyœlenie. Narzêdzia w niej bêd¹ dostêpnedla wszystkich, zawartoœæ bêdzie dostêpna w idealnej jakoœciw ka¿dym domu na ka¿dym wybranym urz¹dzeniu. Technologiaktór¹ staramy siê stworzyæ ma zawieraæ te wszystkie elementy.Jest dostêpna dla wszystkich i daje ka¿dej jednostce –artyœcie czy scenarzyœcie – ogromne mo¿liwoœci w zdobywaniunowej publicznoœci. Zapewniaj¹c dostêp do ka¿dego elementucyfrowych mediów od produkcji do dystrybucji w najwy¿szejjakoœci, DivX otwiera drzwi nowemu pokoleniu artystówi filmowców i pozwala opowiedzieæ swoje wizje.2. Kto korzysta z DivX?DivX jest tym samym dla filmów, czym MP3 dla muzyki inie nazyway jest najpopularniejsz¹ technologi¹ kompresji obrazunie bez powodu. Oprogramowanie DivX zosta³o pobraneponad 220 milionów razy do tworzenia lub ogl¹dania filmóww wysokiej jakoœci. Wystarczy pobraæ kodek DivX i uruchomiædowolny odtwarzacz wideo. Jeœli wolisz odtwarzaæ filmyw odtwarzaczu stworzonym przez autorów kodeka DivX, wystarczyœci¹gn¹æ program DivX Player.3. DivX w pytaniach i odpowiedziach3.1. Dlaczego mój certyfikowany odtwarzacz DivX nie mo¿eodtworzyæ pliku aktywacyjnego?Jeœli próbowa³eœ aktywowaæ swój certyfikowany odtwa-rzacz DivX poprzez pobranie pliku “DivX Activation Video.tix”(o rozmiarze oko³o 1kB), oznacza to, ¿e oprogramowanieDivX Player nie jest zainstalowane na twoim komputerze,tzn. proces pobierania nie zosta³ zakoñczony. Prawid³owyplik aktywacyjny powinien mieæ rozszerzenie .divx i zajmowaæoko³o 1284kB. Aby dokonaæ aktywacji nale¿y mieæ dostêpdo internetu oraz zainstalowan¹ najnowsz¹ wersjê odtwarzaczaDivX Player na swoim komputerze. Najnowsze wydanieodtwarzacza DivX Player mo¿na bezp³atnie pobraæ ze stronyhttp://download.divx.com/player/DivXPlayerInstaller.exe.Dalsze szczegó³y dostêpne s¹ w artykule poœwiêconym aktywacjina stronie internetowej.3.2. Jak aktywowaæ odtwarzacz DivX dla us³ugi VOD (wideona ¿¹danie)?Aby aktywowaæ odtwarzacz DivX, nale¿y mieæ dostêp doInternetu oraz najnowsz¹ wersjê odtwarzacza DivX zainstalowan¹na swoim komputerze. Nale¿y to zrobiæ przed rozpoczêciemaktywacji. Uaktualnienia oprogramowania s¹ wydawaneregularnie, a nieaktualna wersja mo¿e zaburzyæ aktywacjê.Najnowsz¹ wersjê mo¿na pobraæ ze strony http://download.divx.com/Po skoñczeniu procesu instalacji nale¿y ponownie uruchomiækomputer. Aby dokonaæ aktywacji nale¿y:* Uruchomiæ odtwarzacz, a w menu Narzêdzia->Mened¿erurz¹dzeñ (Tools->Device Manager) klikn¹æ przycisk “Zarejestrujurz¹dzenie (Register Device)”. Pojawi siê okienkoaktywacji.* Wybraæ markê urz¹dzenia, które chcemy aktywowaæ i klikn¹æprzycisk “Nastêpny (Next)”. Nastêpnie nale¿y wpisaæklucz aktywacyjny i nazwê urz¹dzenia i kilkn¹æ przycisk“Nastêpny”. Jeœli nie wiesz, gdzie znaleŸæ kod aktywacyjny,naciœnij przycisk “Poka¿ Szczegó³owe Instrukcje (ViewDetailed Instructions)” znajduj¹cy siê w dolnej czêœci okna.W ten sposób rozpoczyna siê proces aktywacji.* Po zakoñczeniu aktywacji nale¿y klikn¹æ przycisk “Nastêpny(Next)”.* Mo¿na wybraæ nagranie pliku aktywacyjnego na p³ytê b¹dŸte¿ zapisanie na komputerze w celu póŸniejszego zapisu.Kliknij przycisk “Nastêpny (Next)”.Wa¿ne: Proces aktywacji zakoñczy siê dopiero po odtworzeniupobranego pliku w odtwarzaczu DVD.* Wybierz miejsce zapisu pliku i kliknij przycisk “Nastêpne(Next)”. Po ponownym naciœniêciu przycisku proces aktywacjibêdzie zakoñczony.* Mo¿na tak¿e wykorzystaæ folder “DivX Movies” znajduj¹cysiê na pulpicie. Jeœli usuniêto skrót do tego folderu, to znajdujesiê on najprawdopodobniej w folderze C:\Porgram Files\DivXMovies. Znajduje siê tam plik o nazwie “DivXActivation Video.divx”. Jest on potrzebny do aktywacjiodtwarzacza DivX. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e plik ten ma 500-2048kB i nie ma rozszerzenia .tix.* Teraz mo¿na nagraæ plik na odpowiednie medium. Je¿eliaktywowanym urz¹dzeniem jest plik odtwarzacza dysków42 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziachoptycznych (np. odtwarzacz DVD), to nale¿y nagraæ plikna p³ytê CD lub DVD. Je¿eli jest to urz¹dzenie korzystaj¹cez pamiêci flash lub dysku twardego, nale¿y dodaæ plik “DivXActivation Video.divx” do urz¹dzenia (szczegó³y znajduj¹siê w instrukcji obs³ugi urz¹dzenia).* Jeœli aktywowane urz¹dzenie jest urz¹dzeniem sieciowym,nale¿y dodaæ plik do odpowiedniej biblioteki (szczegó³yznajduj¹ siê w instrukcji obs³ugi urz¹dzenia).* Nastêpnie nale¿y odtworzyæ plik zgodnie z instrukcj¹ obs³ugiurz¹dzenia. Powinien wyœwietliæ siê napis informuj¹cy ozakoñczonej aktywacji na wyœwietlaczu “Gratulacje! Twojeurz¹dzenie zosta³o aktywowane!”.3.3. Dlaczego mój program antywirusowy informuje o problemiew programie instalacyjnym DivX?Niestety, niektóre programy antywirusowe nieprawid³owointerpretuj¹ instalatora DivX jako groŸne oprogramowanie. Jestto znana sytuacja w oprogramowaniu antywirusowym. Problemwystêpuje w pliku nsisdl.dll, u¿ywanym przez programinstalacyjnym.Programy antywirusowe u¿ywaj¹ kilku metod skanowaniaplików, najpopularniejsz¹ jest jednak metoda porównywaniakawa³ków plików. Programy antywirusowe buduj¹ bazy danychdefinicji wirusów (mo¿na porównaæ do odciska palcawirusa), dziêki czemu w wiêkszoœci wypadków mo¿na szybkoi z du¿¹ pewnoœci¹ stwierdziæ, czy dany plik jest wirusem.Definicje nie s¹ wiêc pe³nymi wirusami, a jedynie ich charakterystycznymkawa³kiem, pozwalaj¹cym na ich identyfikacjê.Czasem jednak definicja znajduj¹ca siê w bazie danychprogramu antywirusowego mo¿e byæ zgodna z kawa³kiem zdrowegopliku. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e definicja jest jedynie ci¹giemkilku bajtów, który mo¿e siê trafiæ tak¿e w innym pliku. Firmaprodukuj¹ca oprogramowanie antywirusowe nie jest w staniesprawdziæ wszystkie programy pod k¹tem wystêpowania w nichewentualnych sygnatur. Wys³anie im wiadomoœci informuj¹cejo problemie na pewno zostanie potraktowane powa¿nie i wnastêpnej aktualizacji bazy danych bêdzie on najprawdopodobniejrozwi¹zany.Tak wiêc, o ile program instalacyjny jest pobrany ze stronyinternetowej http://www.divx.com, nie ma ¿adnych powodówdo obaw.3.4. Co mo¿na zrobiæ przy pomocy DivX? W jaki sposób mo¿-na rozpocz¹æ? Czego potrzebujê?DivX jest technologi¹ pozwalaj¹c¹ na kompresjê filmów,czyli sprawia, ¿e s¹ one mniejsze przy jednoczeœnie jak najmniejszejutracie jakoœci. Dlaczego jest to tak wa¿ne? Czêstosiê mówi, ¿e to nie rozmiar jest najwa¿niejszy, jednak jeœlichodzi o filmy, to nale¿y dbaæ o to, ¿eby zajmowa³y one jaknajmniej miejsca. Filmy bardzo szybko staj¹ siê ogromne.Zmniejszanie ich rozmiaru pozwala na tañsze, wygodniejszebezpieczniejsze archiwizowanie. Ponadto, czasem kompresjajest niezbêdna ¿eby przes³aæ film przez Internet.Jeœli jesteœ w³aœcicielem kamery cyfrowej i próbowa³eœ ju¿nagraæ kilka filmów, to wiesz zapewne, jak filmy mog¹ szybkourosn¹æ. Czasem film trwaj¹cy zaledwie kilka minut potrafizajmowaæ kilka gigabajtów. DivX pozwala zmniejszyæ rozmiartych filmów do rozmiaru, którym bêdzie ³atwiej zarz¹dzaæbez wyraŸnej utraty jakoœci.Jak to siê robi? Aby jak najlepiej wykorzystaæ mo¿liwoœciDVD, nale¿y:* Unikaæ przedwczesnej kompresji. W celu uzyskania jak najlepszejjakoœci nagrywanie, kopiowanie i edycja filmu powinnaodbywaæ siê na formacie o najwy¿szej jakoœci, najczêœciejDV. Im czêœciej dokonuje siê kompresji, tym wiêkszejest ryzyko utraty jakoœci.* Kopiuj film u¿ywaj¹c z³¹cza FireWire. Karty interfejsów FireWires¹ tanie i proste w instalacji. Jeœli masz zamiar edytowaæfilm, korzystaj z programu obs³uguj¹cego format DV.Dopiero potem u¿yj kompresji DivX albo przez programyDivX lub Dr. Divx, albo te¿ korzystaj¹c z innych programów,takich jak VirtualDub lub GordianKnot. Dziêki temufilmy zajmuj¹ce po kilka gigabajtów kurcz¹ siê do zaledwiekilkuset megabajtów, dziêki czemu z ³atwoœci¹ mo¿na je nagraæna p³ytê CD/DVD lub nawet wys³aæ przez Internet.* Ka¿dy, kto bêdzie mia³ zainstalowany kodek DivX bêdziemóg³ obejrzeæ Twój film na swoim komputerze.Niestety filmy skompresowane przy pomocy DivX nie bêd¹mog³y byæ odtwarzane w zwyk³ych odtwarzaczach DVD, poniewa¿o ile DVD korzysta z kompresji MPEG-2, o tyle DivXkorzysta z kompresji nastêpnej generacji MPEG-4.3.5. W jaki sposób dokonaæ kompresji przy pomocy DivX?Jest mnóstwo sposobów na zamianê nieskompresowanegofilmu na plik “avi” w formacie DivX. Ani kodek DivX, aninawet DivX Pro nie pozwalaj¹ na kompresjê plików, wymagaj¹zewnêtrznego programu. Na szczêœcie jest wiele ró¿nychaplikacji pozwalaj¹cych na kompresjê plików filmów, spe³niaj¹cychwymagania ka¿dego, od filmowego laika po zawodowegofilmowca.Najprostszym sposobem jest skorzystanie z aplikacji DivXConverter. Jest ona przeznaczona przede wszystkim dla pocz¹tkuj¹cych,gdy¿ konwertuje ona pliki do standardowych plikówavi, odtwarzanych przez certyfikowane odtwarzacze DivX.DivX Converter jest jednak tylko jedn¹ z opcji. Jest wieleinnych programów, wœród nich Pinnacle Studio, Ulead VideoStudio, Adobe Premiere oraz darmowy Virtual Dub, który jestnajprawdopodobniej u¿ywany najczêœciej. Programy te wymagaj¹jednak trochê wiêcej umiejêtnoœci, gdy¿ dostarczaj¹znacznie wiêcej opcji edycji. Ich nauka do stopnia umo¿liwiaj¹cegoswobodne pos³ugiwanie siê tak¿e mo¿e zaj¹æ sporo czasu.Na stronach internetowych DivX dostêpnych jet kilka artyku³ówprzybli¿aj¹cych korzystanie z kilku najpopularniejszychprogramów.Ponadto, zachêcamy do bli¿szego zapoznania siê z teori¹kompresji filmów oraz formatem DivX poprzez przeczytanieoficjalnego podrêcznika DivX, dostêpnego bezp³atnie na stronachinternetowych DivX (obecnie podrêcznik dotyczy wersjiDivX 5, jednak nied³ugo zostanie zaktualizowany do wersji6). Zawiera on samouczki dotycz¹ce obs³ugi DivX oraz programuVirtualDub, jak równie¿ dok³adne wyt³umaczenia procesukompresji obrazu. Dostêpna jest tak¿e wersja przeznaczonadla u¿ytkowników komputerów firmy Apple.3.6. Gdzie mo¿na znaleŸæ oficjaln¹ listê wspieranych urz¹dzeñ?Taka lista istnieje i jest dostêpna na stronach internetowychDivX. Nale¿y sprawdziæ, czy kupowane urz¹dzenie znajdujesiê na tej liœcie, aby upewniæ siê, ¿e obs³uguje ono filmy wformacie DivX.3.7. £atka DivX All In One 1.8£atka DivX All In One 1.8 rozwi¹zuje kilka problemów, zSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 43

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziachktórymi spotkano siê wczeœniej podczas pracy z DivX. Zosta-³a ona napisana przez Langecornu (Francois Gravel) i okaza³asiê byæ niezwykle pomocna i stosunkowo bezproblemowa.£atka po prostu sprawdza, konfiguruje i ewentualnie wy³¹czainne oprogramowanie, mog¹ce stwarzaæ problemy przykorzystaniu z DivX pod systemem Windows.Niektóre czêœci zawieraj¹ opcje mog¹ce wy³¹czyæ filtrywp³ywaj¹ce na korzystanie z DivX w œrodowisku Windows.Niektóre z tych filtrów mog¹ byæ wymagane przez inne programyi ich wy³¹czenie mo¿e spowodowaæ nieprawid³ow¹ pracêtych programów. DivX Al In One Fix jest u¿ywane w ca³oœcina w³asne ryzyko.Po pierwsze, nale¿y pobraæ program z Internetu. Jest ondostêpny przez stronê internetow¹ DivX. Nastêpnie nale¿yzdecydowaæ, z których jego elementów bêdzie siê korzystaæ.* Audio codec missing (brak kodeka audio):– MPEG-1 Audio codec missing: standardowy filtr odtwarzaj¹cypliki MP3, dostarczany wraz z systemem zostaniezainstalowany ponownie,– LPCM Audio Codec Missing: standardowy filtr odtwarzaj¹cyLPCM zostanie zainstalowany ponownie* Video displaying problem (problem z wyœwietlaniem obrazu):– Remove bicubic resize filter: usuwa problem pojawiaj¹cysiê w wielu zestawach kodeków – obraz nie pojawia siêlub jest odwrócony albo zniekszta³cony,– Remove XVid filter: usuwa filtr dekoduj¹cy XVid Direct-Show. Po zainstalowaniu wielu zestawów kodeków filtrten odtwarza filmy, które powinien odtwarzaæ kodek DovXFourCC. Niestety nie potrafi¹ one obs³u¿yæ wiêkszoœci filmówzakodowanych w formacie DivX5, co skutkuje brakiemobrazu lub jego zniekszta³ceniem.– Remove G400 filter: usuwa filtr dla karty graficznej MatroxG400. Ten filtr pojawia siê w wielu zestawach kodekówi skutkuje zniekszta³conym (odwróconym) obrazem.Powinni go zainstalowaæ przede wszystkim posiadaczekarty graficznej Matrox G400.– Remove DivX anti-freeze filter: usuwa filtr zapobiegaj¹cyzatrzymywaniu siê filmu, wystêpuj¹cy w wielu zestawachkodeków, i który mo¿e powodowaæ nieprawid³ow¹ pracêprogramów Dr. DivX oraz samego kodeku DivX* Player Off Limits (znikanie odtwarzacza): czasem, po otwarciuprogramu DivX Player znika on z pulpitu, jednak ca³yczas jest widoczny w pasku zadañ. Ten element przywrócijego prawid³owe funkcjonowanie po wy³¹czeniu i ponownymw³¹czeniu odtwarzacza.* Burning Engine Update (uaktualnienie silnika nagrywania):ta funkcja uaktualni silnik nagrywania p³yt do najnowszejwersji.* Ordinal Error (B³¹d liczb naturalnych): jeœli pojawia siê b³¹dmówi¹cy: “ordinal 2250 can't be found in PX.dll” (nie mo¿-na znaleŸæ liczby 2250 w PX.dll), ta poprawka go rozwi¹zuje.* DivX Player Reset (Reset odtwarzacza DivX): ta opcja wyczyœciwszystkie ustawienia programu DivX Player. Czasemnaprawia to szereg b³êdów, takich jak zatrzymanie odtwarzania,brak obrazu i inne.* Connection Diagnostics (Diagnostyka po³¹czenia): jeœli wystêpujeproblem z po³¹czeniem z sieci¹, problem z us³ug¹“Wideo Na ¯¹danie”, problem z po³¹czeniem programuDivX Player do us³ugi “Wideo Na ¯¹danie” nale¿y zaznaczyætê opcjê. Dziêki temu zostanie przeprowadzonych kilkatestów sprawdzaj¹cych po³¹czenie z Internetem. Wynikitych testów zostan¹ zapisane do pliku “connect.log” na pulpicieu¿ytkownika.* Web Player Fix (£atka odtwarzacza Web): je¿eli odtwarzaczfilmów ze stron internetowych jest zainstalowany, jednakca³y czas wyskakuje okienko informuj¹ce o potrzebie jegozainstalowania, nale¿y zaznaczyæ tê opcjê. Powinno to rozwi¹zaæproblem.* Explorer Crash When Open Folder (Eksplorator Windowszawiesza siê przy otwieraniu folderu): je¿eli otworzysz folderzawieraj¹cy pliki DivX lub XviD przy nieprawid³owejkonfiguracji, generacja ich miniatur mo¿e powodowaæ b³¹dEksploratora Windows, doprowadzaj¹c do zatrzymania jegopracy. Zaznaczenie tej opcji spowoduje wy³¹czenie generowaniaminiatur.* DivX not in the list of codecs (DivX nie znajduje siê na liœciekodeków dostêpnych w systemie): nale¿y zaznaczyæ têopcjê, je¿eli kodek DivX nie wystêpuje w u¿ywanym przeznas odtwarzaczu filmów.* Roxio Easy Media Creator 9 Bug (usterka w programie RoxioEasy Media Creator 9): program Roxio Easy Media Creatorw wersji 9 nie obs³uguje prawid³owo plików zapisanychw formacie DivX lub XviD. Zaznaczenie tej opcji rozwi¹¿eproblem. Po zainstalowaniu ³atki nale¿y ponowniezainstalowaæ kodek DivX. Mo¿na go pobraæ ze strony internetowejhttp://www.divx.com.* Change the Skin of DivX Player 6.x (zmiana skórki w programieDivX Player w wersji 6): opcja ta przydaje siê, gdychcemy zmieniæ wygl¹d programu DivX Player. Jest to przydatne,gdy korzysta siê z rozdzielczoœci 800×600 i brakujekilku elementów interfejsu. Dla tej rozdzielczoœci dostêpnes¹ dwie skórki: 800×600 i Grayout.3.8. Zapomnia³em mojego numeru seryjnego? Jak mogê goodzyskaæ?Po prostu nale¿y wpisaæ poni¿szy adres w przegl¹darceinternetowej: http://support.divx.com/cgi-bin/divx.cfg/php/enduser/serial_web.php.3.9. Jak korzystaæ z programu “Dr. DivX” wraz z kodekiemDivX w wersji 6?* Pobierz i zainstaluj program “Dr. DivX” w wersji przynajmniej1.0.6 (wraz z kodekiem DivX w wersji co najmniej5.2.1). Ne uruchamiaj ponownie systemu po zakoñczeniutego procesu.* Pobierz i zainstaluj pakiet DivX Create Bundle (podczasinstalacji nale¿y zaznaczyæ wszystkie opcje).* Pobierz, zainstaluj i uruchom program DivX Pro 6 for Dr.DivX.* To ju¿ wszystko. “Dr. DivX” jest ju¿ gotowy do korzystaniaz kodeku DivX 6.Uwaga: “Dr. DivX” musi byæ zainstalowany przed zainstalowaniemDivX Create Bundle. W przeciwnym wypadkuprzedstawiony powy¿ej proces nie przyniesie oczekiwanychskutków.3.10. W jaki sposób wyœwietliæ kod rejestracyjny/aktywacyjnydla modeli DXP-1000, DV-9806, DXP-10P, DXP-7P firmyAvayon?44 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziachDotyczy tylko modeli DXP-1000, DV-9806, DXP-10P iDXP-7P.W³¹cz urz¹dzenie. WejdŸ w menu urz¹dzenia wciskaj¹c napilocie przycisk “Setup”. Wybierz opcjê DivX Registration, poczym wciœnij na pilocie przycisk [ Enter ]. Nale¿y pamiêtaæ,¿e sposób aktywacji i nazwy pozycji w menu mog¹ ró¿niæ siêmiêdzy producentami. Szczegó³ów nale¿y szukaæ w instrukcjiobs³ugi swojego odtwarzacza. Po pojawieniu siê okienka nale¿ywpisaæ w niego klucz aktywacyjny sk³adaj¹cy siê z 8 znaków,podany na stronie internetowej rejestracji urz¹dzenia, anastêpnie zaznaczyæ i wybraæ przycisk kontynuacji. Je¿eli bêdziewystêpowa³ jakiœ problem w procesie rejestracji, nale¿yodnieœæ siê do instrukcji obs³ugi urz¹dzenia.3.11. Jak mogê odkodowaæ Digital Video za pomoc¹ Dr. DivX?To bêdzie naj³atwiejszy przewodnik jaki kiedykolwiek czyta³eœ.Dr. DivX jest najprostsz¹ aplikacj¹ tego typu.· Krok 1. Kliknij na ikonê przedstawiaj¹c¹ kamerê cyfrow¹.Wybierz urz¹dzenie, z którego chcesz pobraæ dane i naciœnij“OK”. Pojawi siê okno podgl¹du TV. W³¹cz odtwarzanie nakamerze i znajdŸ czêœæ, któr¹ chcesz skompresowaæ. Kliknijprzycisk “MARK IN” na pocz¹tku czêœci, któr¹ chcesz skompresowaæi przycisk “MARK OUT” na jej koñcu. Kiedy ju¿prawid³owo ustawi³eœ znaczniki kliknij przycisk “NEXT”.· Krok 2 Wybierz wyjœcie.Po wybraniu wejœcia nale¿y tak¿e wybraæ odpowiedniewyjœcie. Jeœli chcemy uzyskaæ odpowiedni rozmiar pliku, nale¿ywpisaæ to w pierwszej czêœci. Tutaj mo¿na wybraæ ile plikówo danym rozmiarze uzyskamy. Np 1 plik 700MB albo100MB. Jeœli po prostu chcesz uzyskaæ odpowiedni¹ jakoœæ inie interesuje Ciê rozmiar pliku mo¿esz po prostu wybraæ miêdzywysok¹, œredni¹ i nisk¹ jakoœci¹.Wszystkie one wygl¹daj¹ dobrze po skompresowaniu, alejakoœæ œrednia i niska pozwalaj¹ na ni¿sz¹ rozdzielczoœæ ni¿jakoœæ wysoka. Wszystkie szczegó³y dotycz¹ce pliku pojawi¹siê w okienku poni¿ej. Jeœli chcesz byæ pewien, ¿e plik otworzysiê bez problemu na certyfikowanym urz¹dzeniu DivX,zaznacz odpowiedni poziom certyfikacji.· Krok 3 KompresjaNastêpnie pojawia siê podsumowanie ustawieñ wejœcia iwyjœcia. Jeœli wszystkie ustawienia siê zgadzaj¹, nale¿y po prostuklikn¹æ przycisk “ENCODE”. Jeœli chcesz wykonaæ tê operacjêw trybie wsadowym, zaznacz odpowiedni¹ kratkê. Po zakoñczeniukompresji pojawi siê okno z raportu, mo¿na tutajodtworzyæ plik albo przejœæ do jego poprawiania.Mo¿liwa jest tak¿e bardziej szczegó³owa zmiana ustawieñ.W tym trybie mo¿na kadrowaæ, zmieniaæ rozmiar i ustawieniadŸwiêku. Dr. DivX automatycznie kadruje obraz, ale mo¿na towy³¹czyæ i rêcznie ustawiæ odpowiednie wartoœci. Dr. DivXautomatycznie wykrywa tak¿e proporcje obrazu, ale je tak¿emo¿na rêcznie zmieniæ. W tym celu wystarczy przesun¹æ suwakdo odpowiednich wartoœci.Mo¿liwy jest podgl¹d wszystkich tych zmian na okienkupodgl¹du. Jeœli interesuj¹ nas bardziej szczegó³owe zmiany,nale¿y klikn¹æ przycisk ADVANCED SETTINGS. Tutaj znajduj¹siê wszystkie szczegó³owe ustawienia dostêpne tak¿e winnych programach. Zosta³y one automatycznie ustawioneprzez program Dr. DivX przy wyborze wyjœcia. Zmiana tychustawieñ zmieni tak¿e plik wyjœciowy. Jeœli je zmienisz, mo¿-liwe, ¿e nie uzyskasz takich efektów jak zak³ada³eœ. Mo¿liwejest tak¿e dodanie filtrów. Wystarczy klikn¹æ przycisk ADDFILTER. Tutaj mo¿na dodaæ filtry w celu dalszej poprawy filmuwed³ug upodobañ. Dr. DivX ma otwarty interfejs programistyczny,wiêc wszystkie filtry bez problemu wspó³pracuj¹ zprogramem. Dziêki temu bez problemu mo¿na korzystaæ z filtrówdostarczonych wraz z programem VIRTUALDUB.3.12. W jaki sposób zgrywaæ obraz na ¿ywo?Jako ¿e Dr. DivX jest jedn¹ z prostszych dostêpnych aplikacji,zgrywanie transmisji na ¿ywo tak¿e jest bardzo proste.· Krok 1: Nale¿y nacisn¹æ przycisk z opisem “Live Capture(przechwytywanie na ¿ywo)”. Pojawi siê okienko, w którymbêdzie mo¿na wybraæ przechwytywanie z tunera lub z kamery.Nale¿y wybraæ swoje urz¹dzenie i klikn¹æ przycisk “OK”. Pojawisiê okno przechwytywania na ¿ywo. Nale¿y wybraæ w nimrozmiar obrazu docelowego, sposób po³¹czenia urz¹dzenia oraziloœæ klatek na sekundê w obrazie docelowym i w koñcu czas,przez jaki bêdzie w³¹czone zgrywanie. Odliczanie czasu rozpoczniesiê po naciœniêciu przycisku “OK” w Kroku 3.· Krok 2. Wybierz wyjœcie: prawie gotowe.Po wybraniu wejœcia nale¿y tak¿e wybraæ odpowiedniewyjœcie. Jeœli chcemy uzyskaæ odpowiedni rozmiar pliku, nale¿ywpisaæ to w pierwszej czêœci. Tutaj mo¿na wybraæ, ileplików o danym rozmiarze uzyskamy. Np. 1 plik 700MB albo100MB. Jeœli chcesz uzyskaæ odpowiedni¹ jakoœæ i nie interesujeCiê rozmiar pliku, mo¿esz po prostu wybraæ miêdzy wysok¹,œredni¹ i nisk¹ jakoœci¹.Wszystkie one wygl¹daj¹ dobrze po skompresowaniu, alejakoœæ œrednia i niska pozwalaj¹ na ni¿sz¹ rozdzielczoœæ ni¿jakoœæ wysoka. Wszystkie szczegó³y dotycz¹ce pliku pojawi¹siê w okienku poni¿ej. Jeœli chcesz byæ pewien, ¿e plik otworzysiê bez problemu na certyfikowanym urz¹dzeniu DivX,zaznacz odpowiedni poziom certyfikacji.· Krok 3 Kompresja.Nastêpnie pojawia siê podsumowanie ustawieñ wejœcia iwyjœcia. Jeœli wszystkie ustawienia siê zgadzaj¹, nale¿y po prostuklikn¹æ przycisk “ENCODE”. Jeœli chcesz wykonaæ tê operacjêw trybie wsadowym, zaznacz odpowiedni¹ kratkê. Po zakoñczeniukompresji pojawi siê okno z raportu, mo¿na tutajodtworzyæ plik albo przejœæ do jego poprawiania.Mo¿liwa jest tak¿e bardziej szczegó³owa zmiana ustawieñ.W tym trybie mo¿na kadrowaæ, zmieniaæ rozmiar i ustawieniadŸwiêku. Dr. DivX automatycznie kadruje obraz, ale mo¿na towy³¹czyæ i rêcznie ustawiæ odpowiednie wartoœci. Dr. DivXautomatycznie wykrywa tak¿e proporcje obrazu, ale je tak¿emo¿na rêcznie zmieniæ. W tym celu wystarczy przesun¹æ suwakdo odpowiednich wartoœci.Mo¿liwy jest podgl¹d wszystkich tych zmian na okienkupodgl¹du. Jeœli interesuj¹ nas bardziej szczegó³owe zmiany,nale¿y klikn¹æ przycisk “ADVANCED SETTINGS”. Tutaj znajduj¹siê wszystkie szczegó³owe ustawienia dostêpne tak¿e winnych programach. Zosta³y one automatycznie ustawione przezprogram Dr. DivX przy wyborze wyjœcia. Zmiana tych ustawieñzmieni tak¿e plik wyjœciowy. Jeœli je zmienisz, mo¿liwe,¿e nie uzyskasz takich efektów jak zak³ada³eœ. Mo¿liwe jest tak¿edodanie filtrów. Wystarczy klikn¹æ przycisk “ADD FILTER”.Tutaj mo¿na dodaæ filtry w celu dalszej poprawy filmu wed³ugupodobañ. Dr. DivX ma otwarty interfejs programistyczny, wiêcwszystkie filtry bez problemu wspó³pracuj¹ z programem. Dziêkitemu bez problemu mo¿na korzystaæ z filtrów dostarczonychSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 45

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziachwraz z programem VIRTUALDUB.3.13. Czy us³uga VOD (wideo na ¿¹danie) wspiera zarównowypo¿yczenia, jak i zakup?Tak, us³uga DivX VOD wspiera zarówno wypo¿yczenia,jak i zakup materia³u wideo. Wypo¿yczenia trac¹ wa¿noœæ poobejrzeniu filmu okreœlon¹ iloœæ razu, po up³ywie okreœlonegoczasu lub po wymianie systemu. Zakupione filmy nie trac¹ wa¿-noœci.3.14. Nie mogê odtworzyæ filmu pobranego poprzez VOD. Przypróbie odtworzenia filmu pojawia siê b³¹d “A network problemhas occured” (wyst¹pi³ problem z po³¹czeniem).Port 80 u¿ywany jest przy po³¹czeniach protoko³em HTTP,tym samym, który jest powszechnie u¿ywany przy przegl¹daniustron internetowych. Port 443 z kolei u¿ywany jest przyprotokole HTTPS, szyfrowanej i autoryzowanej wersji protoko³uHTTP. Odtwarzacz DivX musi mieæ mo¿liwoœæ przesy³aniadanych przez oba te porty ¿eby nawi¹zaæ po³¹czenie z dostawc¹us³ug VOD w celu odtworzenia filmu.Wiêkszoœæ oprogramowania typu firewall (zapór sieciowych)konfigurowanych jest wed³ug prostych zasad, tzn. „Pozwólodtwarzaczowi DivX na wysy³anie informacji przez Internet”.Ta prosta zasada pozwala odtwarzaczowi DivX przesy³aæwszystkie rodzaje danych poprzez internet. Niektóre rodzajezapór wymagaj¹ jednak bardziej z³o¿onych regu³, gdzietrzeba podaæ u¿ywany protokó³ komunikacji (TCP w tym wypadku)oraz numer portu (80,443). W takim wypadku regu³abêdzie wygl¹da³a nastêpuj¹co: „Pozwól programowi DivXPlayer.exena komunikacjê TCP na portach 80,443” (w firewallachró¿nych producentów regu³a ta bêdzie ró¿nie wygl¹da³a).Aby sprawdziæ swoje po³¹czenie, nale¿y wpisaæ wprzegl¹darce adres: https://filelocator.divxlibrary.com. Jeœlistrona nie wyœwietli siê, oznacza to problem z ustawieniamibezpieczeñstwa w twoim komputerze.3.15. W jaki sposób mogê uaktualniæ oprogramowanie DivX?Funkcja automatycznego uaktualniania systemu jest instalowanawraz z ka¿dym programem DivX. Aby dokonaæ aktualizacji,nale¿y wybraæ “Menu Start -> Programy -> DivX ->Check for Updates” (szukaj uaktualnieñ).Mo¿na tak¿e rêcznie pobraæ now¹ wersjê programu DivX isamodzielnie j¹ zainstalowaæ.3.16. Przy odtwarzaniu filmów pojawiaj¹ siê pewne problemy.W jaki sposób mogê sprawdziæ, czy odtwarzany plikjest rzeczywiœcie filmem w formacie DivX i czy do jego odtwarzaniau¿ywany jest oryginalny dekoder DivX?Przy ustalaniu oryginalnoœci, warto pamiêtaæ o nastêpuj¹cychrzeczach:· filmy pobrane z Internetu przy pomocy technologii peerto-peer(a wiêc np. KaZaa, Grokster, BitTorrent) mog¹ wnazwie plików zawieraæ nazwê DivX, mimo ¿e s¹ w innymformacie,· do odtwarzania plików zakodowanych w formacie DivXnale¿y u¿ywaæ oryginalnych filtrów DivX. Czasem innedekodery przejmuj¹ odtwarzanie filmów DivX, co skutkujeni¿sz¹ jakoœci¹ odtwarzania.· podczas odtwarzania plików mog¹ byæ stosowane tak¿einne, nieoryginalne filtry.Aby jednoznacznie ustaliæ przyczynê b³êdów, nale¿y pobraæprogram Gsport firmy Headbands i odtworzyæ w nim interesuj¹cynas plik DivX. Nale¿y sprawdziæ, czy w polu VideoFormat wartoœæ Codec 4CC jest jedna z poni¿szych:· DIVX· DIVX6· DIVX50· DIV4· DIV3· DIVX1Jeœli wartoœæ Codec 4cc jest ró¿na od powy¿szych, oznaczato, ¿e plik nie zosta³ zakodowany przy u¿yciu DivX.W polach “Proposed Codec Solutioons and Test Section(Proponowane Rozwi¹zania i Testy)” pod MS A/V nale¿y klikn¹æpierwszy przycisk. Pole “Video Path (œcie¿ka wideo)” powinnazawieraæ:1. DivX Decoder Filter (filtr dekodera DivX) – jeœli “VideoPath” nie zawiera tego tekstu, wtedy nie jest u¿ywany oryginalnyfiltr dekoduj¹cy DivX.2. Najprostsze pole “Video Path” wygl¹da tak: (S) -> AVI Splitter-> DivX Decoder Filter -> (R). Jeœli “Video Path” ró¿nisiê od tego, oznacza to, ¿e inne filtry wp³ywaj¹ na odtwarzaniepliku DivX. Przy kontaktowaniu siê z kimkolwiek w sprawierozwi¹zania problemu nale¿y zawrzeæ tê informacjê.Nastêpnie nale¿y klikn¹æ drugi przycisk. Film powinienodtworzyæ siê, jeœli wszystko jest w porz¹dku. W przeciwnymwypadku nale¿y wys³aæ e-maila do dzia³u wsparcia technicznegofirmy DivX wraz z opisem problemu i informacjami owynikach uzyskanych w programie Gspot.3.17. Gdzie mo¿na znaleŸæ wskazówki do korzystania z oprogramowaniaDivX?Przewodniki u¿ytkownika dostêpne s¹ na stronach internetowychwww.divx.com.3.18. Gdzie mo¿na znaleŸæ historiê rozwoju programu DivXPlayer 6?Poni¿ej znajduj¹ siê podstawowe ró¿nice miêdzy poszczególnymiwersjami programu DivX Player w wersji 6. Ponadtona stronie www.divx.com mo¿na œledziæ i zg³aszaæ nowe b³êdypojawiaj¹ce siê w oprogramowaniu DivX.· Wersja 6.6Nowoœci:- DFX Audio Enhancer – lepsza jakoœæ dŸwiêku w formacieMP3 w filmach.Ulepszenia:- Program korzysta z nowszej wersji dekodera (6.6.2), coskutkuje w lepszej jakoœci odtwarzanych filmów.- Uaktualniono silnik konwersji.Rozwi¹zane problemy:- Rozwi¹zano problem wystêpuj¹cy przy odtwarzaniu niektórychfilmów DivX zawieraj¹cych menu.· Wersja 6.5Nowoœci:- Wsparcie dla zewnêtrznych napisów - od tej wersji mo¿naogl¹daæ filmy z w³asnymi napisami w formacie .srt- Wsparcie PAR.Ulepszenia:- DivX Player korzysta z nowszej wersji dekodera (6.6.1).- Uaktualniony silnik nagrywania p³yt.Rozwi¹zane problemy:- Niepoprawne wyœwietlanie interfejsu u¿ytkownika w systemieoperacyjnym Windows Vista z interfejsem Aero.46 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniach i odpowiedziach· Wersja 6.4.3Nowoœci:- DivX Player korzysta z nowszej wersji dekodera (6.5.1).Ulepszenia:- Zwiêkszono limit znaków w haœle u¿ytkownika DivX do20 znaków.- Ustabilizowano korzystanie z przyciska pauzy.Rozwi¹zane problemy:- Rozwi¹zano problem usuwania filmów w mened¿erze publikowaniafilmów.· Wersja 6.4.2Ulepszenia:- Ustabilizowano silnik nagrywania.Rozwi¹zane problemy:- Ponownie dzia³a funkcja odtwarzania filmów prosto z Internetupoprzez podanie adresu URL.- Poprawione wyœwietlanie czasu przy przesuwaniu suwakapostêpu filmu.- Rozwi¹zano problem wyœwietlania programu na dwóchmonitorach.· Wersja 6.4.1Ulepszenia:- W menu kontekstowym pojawiaj¹cym siê po klikniêciu prawegoprzycisku myszy mo¿na edytowaæ ustawienia odtwarzacza.Rozwi¹zane problemy:- Rozwi¹zano problem braku dŸwiêku podczas odtwarzaniafilmów z dŸwiêkiem w formacie MP3.- W trybie pe³noekranowym dzia³a skrót klawiaturowy Ctrl+Pdo wywo³ywania ustawieñ odtwarzacza.- Rozwi¹zano problem pojawiaj¹cego siê okienka z komunikatem“Downloading more data” (pobieranie dalszychdanych) podczas odtwarzania filmu.- Po uruchomieniu program pojawia siê na ekranie, a nietylko w zasobniku systemowym.- Po usuniêciu filmu w oknie “Stage6” pojawia siê on jakousuniêty w mened¿erze publikacji.- W nazwach plików w oknie “All Videos” (wszystkie filmy)pojawia siê rozszerzenie .divx.- Po opublikowaniu filmu w oknie “Stage6”, nazwa plikupojawia siê w mened¿erze publikacji.- Po zamkniêciu odtwarzacza w czasie wysy³ania pliku, wysy³aniejest domyœlnie wznawiane wraz z ponownym uruchomieniemodtwarzacza.- Rozwi¹zano problem rozpoznawania napêdów CD-ROM iDVD-ROM.· Wersja 6.4Ulepszenia:- W nowych instalacjach, katalog z filmami (DivX Movies)jest automatycznie tworzony w katalogu “Moje Wideo” wdokumentach u¿ytkownika.- Biblioteka mediów wyœwietla tylko multimedia danegou¿ytkownika.Rozwi¹zane problemy:- Odtwarzacz DivX, je¿eli zosta³ zainstalowany przez administratoraw systemie Windows, mo¿e byæ uruchamianytak¿e przez u¿ytkownika z ograniczeniami.· Wersja 6.3.2Nowoœci:- W filmach zawieraj¹cych dŸwiêk w formacie MP3 pojawi³osiê wsparcie dla dŸwiêku przestrzennego w formacie 5.1.· Wersja 6.3Nowoœci:- Zintegrowano publikowanie filmów w internecie.Ulepszenia:- DivX Player korzysta z nowszej wersji dekodera (6.2.5), zlepszymi filtrami wyostrzaj¹cymi.- Zwiêkszono wydajnoœæ i stabilnoœæ odtwarzacza.- Znacznie ulepszono wyœwietlanie napisów w filmach DivX.- Rozwi¹zano problem braku synchronizacji dŸwiêku z obrazemw niektórych plikach.Rozwi¹zane problemy:- Rozwi¹zano problemy z dŸwiêkiem wystêpuj¹ce w niektórychkartach dŸwiêkowych.- Odtwarzacz DivX mo¿e ju¿ odtwarzaæ pliki wideo o rozmiarzewiêkszym ni¿ 2GB.- Odtwarzacz DivX mo¿e ju¿ odtwarzaæ pliki w standardzieAVI 2.0.- Poprawiono wyœwietlanie plików w formatach WindowsMedia Video, ASF i innych, niebêd¹cych w formacie DivX.- Poprawiono odzyskiwanie has³a przez przegl¹darkê.· Wersja 6.2Nowoœci:- Dodano mo¿liwoœæ tworzenia list odtwarzania.- Mo¿liwoœæ dodawania wielu plików do biblioteki multimediówpoprzez przeci¹ganie ich i upuszczanie.Ulepszenia:- Dodawanie filmów do list odtwarzania (teraz zwanych kolekcjami)jest znacznie szybsze.Rozwi¹zane problemy:- Usuniêto domyœlne ustawianie aktywnoœci okna z poziomug³oœnoœci, przez co mo¿na korzystaæ ze skrótów klawiaturowychzaraz po w³¹czeniu programu.- Rozwi¹zano problem, powoduj¹cy znaczne zu¿ycie procesorapodczas dzia³ania programu.- Zmiana ustawieñ w oknie po obróbce filmu przynosi terazefekty.- Rozwi¹zano problem powoduj¹cy nieprawid³owe oznaczaniefilmów w mened¿erze pobierania, jeœli zmieniono ichkolejnoœæ.- Rozwi¹zano problem pojawiaj¹cy siê przy importowaniuplików zawieraj¹cych wielkie litery do mened¿era multimediów.· Wersja 6.1.1Nowoœci:- Domyœlna skórka pozwalaj¹ca u¿ytkownikom ukrywaæ zarównomened¿er multimediów, jak i opcje nagrywania.- Zintegrowano z dekoderem DivX w wersji 6.1.1.Ulepszenia:- Odtwarzacz DivX uruchamia siê znacznie szybciej.Rozwi¹zane problemy:- Naprawiono funkcjê nagrywania p³yt dla systemów operacyjnychw jêzyku japoñskim.- DŸwiêk i napisy s¹ automatycznie ustawiane do domyœlnegojêzyka systemu operacyjnego.- Odtwarzacz nie zmienia efektów systemu operacyjnego.- Przycisk wyciszania dŸwiêku dzia³a ju¿ prawid³owo.· Wersja 6.1Nowoœci:- Nowa zintegrowana funkcja nagrywania p³yt pozwala na ³a-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 47

Odpowiadamy na pytania Czytelnikówtwe nagrywanie filmów z poziomu programu DivX Player.- Nowy mened¿er mediów pozwala na ³atwe zarz¹dzanie kolekcjamimultimediów.- Odtwarzacz DivX wspiera pobieranie z wielu Ÿróde³ i automatyczniedodaje pobrane filmy do kolekcji.- Certyfikowane urz¹dzenia mog¹ byæ aktywowane bezpoœrednioz programu DivX Player- Dodano przycisk pozwalaj¹cy na dostêp do zaawansowanychfunkcji odtwarzania.- Dodano dekoder DivX w wersji 6.1Ulepszenia:- Zwiêkszono wydajnoœæ odtwarzania filmów w formacieDivX.Rozwi¹zane problemy:- Naprawiono ustawienie jasnoœci, kontrastu i nasycenia.- Rozwi¹zano problem spowolnionego odtwarzania AC-3.- Rozwi¹zano synchronizacjê dŸwiêku na niektórych zintegrowanychkartach dŸwiêkowych.· Wersja 6.0Nowoœci:- Wsparcie dla DivX Media Format. DivX Player mo¿e terazodtwarzaæ pliki .divx, razem z ich zaawansowanymifunkcjami, czyli interaktywnym menu, rozdzia³ami, maksymalnieoœmioma ró¿nymi jêzykami w napisach i œcie¿-kach dŸwiêkowych oraz znacznikami XTAG.- Zaawansowane funkcje DivX Media Format dostêpne s¹po klikniêciu w menu kontekstowym prawego przyciskumyszy œrodkowym przyciskiem myszy.- Ustawienia DivX Media Format dostêpne s¹ w ustawieniachprogramu DivX Player.- Zawiera dekoder DivX w wersji 6, zapewniaj¹cy odtwarzaniefilmów w wysokiej jakoœci.- Wprowadza wsparcie dla plików wiêkszych ni¿ 2GB.- Zwiêkszono wydajnoœæ obróbki po kompresji.- Wsparcie dla skórki DivX6.Rozwi¹zane problemy:- Usprawnione uruchamianie programu.3.19. Dlaczego podczas ogl¹dania filmu brak dŸwiêku?Zazwyczaj jest kilka podstawowych przyczyn braku dŸwiêku.Jednym z nich jest wy³¹czony dŸwiêk w systemie operacyjnym.Ponadto, najczêstsz¹ przyczyn¹ braku odtwarzaniadŸwiêku jest brak odpowiednich kodeków dŸwiêkowych lubbrak wsparcia danej karty dŸwiêkowej.Rozwi¹zanie mo¿e przynieœæ otworzenie filmu w programieGspot firmy HeadBands. Jeœli nie mamy zainstalowanegokodeku potrzebnego do otwarcia strumienia audio, Gspot poinformuje,jaki kodek nale¿y pobraæ. Wiêkszoœæ kodeków jestdostêpna w internecie i ich pobranie nie powinno stanowiæwiêkszego problemu.3.20. Podczas konwersji programem DivX Converter pojawiasiê b³¹d: “I'm missing an AC3 filter” lub “I'm gettinga Tag 8192 error”. Jak rozwi¹zaæ ten b³¹d?Najproœciej jest po prostu pobraæ filtr AC3. Jego wyszukaniew internecie nie powinno stanowiæ wiêkszego problemu.Jeœli filtr AC3 jest ju¿ zainstalowany, jednak ca³y czas pojawiasiê komunikat o b³êdzie, oznacza to, ¿e zosta³ zainstalowanyfiltr AC3filter v. 0.68b (w zestawie Nimo Codec pojawiasiê on jako “AC3 decoder filter”). Mimo ¿e filtr ten dzia³a dobrzez odtwarzaczami wykorzystuj¹cymi silnik DirectShow(m.in. Windows Media Player), nale¿y zainstalowaæ inny dekoderAC3 (Dolby Digital). Nale¿y zainstalowaæ (lub zarejestrowaæ)pliki iviaudio.ax i mpgaudio.ax. S¹ one dostêpne miêdzyinnymi z instalacj¹ programu WinDVD.Nale¿y tak¿e zainstalowaæ pliki ac3audio.ax i decaudio.ax.S¹ one dostêpne tak¿e w zestawie Nimo Codec Pack (oznaczones¹ jako “AC3 Audio Decoder”, nie myliæ z “AC3 decoderfilter” opisanym powy¿ej).Nie nale¿y siê tak¿e dziwiæ temu, ¿e strumienie audio AC3zawarte w plikach avi maj¹ problemy z synchronizacj¹ dŸwiêku.Do AC3 o wiele lepiej nadaj¹ siê kontenery Ogm lub Matroska.Proponuje siê równie¿ pobranie AC3 w wersji 1.1.0 lubni¿szej dla najlepszych efektów. }Odpowiadamy na pytania CzytelnikówJak mo¿na zapisaæ muzykê z urz¹dzeniazewnêtrznego na dysk twardy DMR-EH52?Nagrywarki DVD/HDD typu DMR-EH52 firmy Panasonics¹ wyposa¿one w twardy dysk o pojemnoœci 80GB. Urz¹dzeniate, aczkolwiek pozwalaj¹ na odtwarzanie takich formatów, jak:CD-R/RW, DVD-R/RAM, DVD-RW, DVD+RW, DVD+R,DVD-audio, DVD-video, JPEG-CD, S/VCD MP3-CD, audio-CD, MPEG-2 s¹ przystosowane do nagrywania jedynie obrazówz dŸwiêkiem towarzysz¹cym, a nie samej muzyki. Nagrywaniena twardym dysku pozwala na zapisanie do 142 godzinmateria³u wizyjnego z dŸwiêkiem Dolby Digital 2.0.Niedogodnoœæ braku bezpoœredniego zapisu dŸwiêku mo¿-na „obejœæ” nagrywaj¹c muzykê z dodatkowym obrazem: np. znieruchom¹ plansz¹ (zdjêciem) lub sekwencj¹ obrazów filmowych.W tym celu nale¿y za pomoc¹ kabla cinch (z podwójnymiprzewodami np. czerwony + bia³y) pod³¹czyæ Ÿród³o muzyki(odtwarzacz CD, MP3, magnetofon, itp.) do wejœcia AV3 nagrywarkiDMR-EH52. Nastêpnie w celu pod³o¿enia obrazu(zdjêæ czy filmu) nale¿y wyjœcie aparatu (kamery) cyfrowegolub kamery (kamkordera) pod³¹czyæ równie¿ do nagrywarki.Aby mieæ pewnoœæ, ¿e dokonane nagranie muzyki wraz ztowarzysz¹cym obrazem na twardym dysku, a nastêpnie przekopiowanena p³ytê DVD bêdzie mog³o byæ bez problemówodtwarzane na dowolnym odtwarzaczu DVD, nale¿y procedurênagrywania na twardy dysk wykonywaæ w trybie “SP”.Istnieje mo¿liwoœæ pojedynczego przekopiowywania poszczególnychutworów z noœnika na twardy dysk i nadawania imtytu³ów. Na zakoñczenie, o ile oczywiœcie jest taka potrzeba,mo¿na dokonan¹ wi¹zankê utworów skopiowaæ na „czyst¹”p³ytê DVD. Tak skomponowana i nagrana p³yta bêdzie mo¿liwado odtwarzania w odtwarzaczu DVD w sposób ci¹g³y, wdowolnej kolejnoœci lub poprzez wybranie okreœlonego tytu-³u, czy numeru utworu. }48 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

Inwerter Hannstar DIVTL0048Inwerter Hannstar DIVTL0048 do monitorów 15” LCDSampo L0048, AOC 79AL15-6-SCON1VinGNDON/OFFDIMF11.5AC134.7µF25VQ1DTC144WKUGX (SANYO)C133µF25VQ2DTA144WKR130kR25.1kC21µF25VR42.2kC60.1µF/25VR32.7kQ4CEM9435AQ3SST3904R60C40.01µF/50VC31µF/25V8DS S S G1 2 3 4R1210kD1RLS4148C51µF/25V7 6 5D D DR556kR11270R100TL5001CDL1150µH (±10%)D2RB160L-40C72.2µF25V R7OPENR933kD3RLZ9.1BR1436kQ7DTC143EKR868kR134.7kC81µF25VR151.2kR161.2kQ5Q6Q5, Q62SD2150SC90.18100VPT1RCVT-15085342611234OUTVccCompFBGNDRTDTCSCP58767810C1022pF/3kVC1122pF/3kVR171kR181k3D4DA204K 1 2C121µF/25VCON212CON312NapiêciewejœcioweDane techniczne inwerteraSymbol min. typ. maks. Jedn. UwagiVin 10.8 12.0 13.2 VPr¹d wejœciowy Iin – 800 1300 mAPr¹d wyjœciowyreg. 0V (min.)Iout (min.) 1.7 2.2 2.7 mAPr¹d wyjœciowyreg. 5V (min.)Iout (maks.) 5.8 6.2 6.7 mACzêstotliwoœæ F 40 50 60 kHzdla 1 lampyCCFLdla 1 lampyCCFLH.V. nieobci¹¿one Vopen 1250 1400 1550 Vrms bez obci¹¿eniaH.V. obci¹¿one Vload 580 680 780 Vrms RL = 100kOpis wyprowadzeñ z³¹cza wejœciowego CON1Wypr. Symbol Opis1 Vin Napiêcie wejœciowe: 12V2 GND Masa3 ON/OFF ON = 3V; OFF = 0V4 Dimming Zakres regulacji œwiat³a: 0V÷5V (zakres jasnoœci œwiecenia)5 Dimming Zakres regulacji œwiat³a: 0V÷5V (zakres jasnoœci œwiecenia)Opis wyprowadzeñ z³¹cz wyjœciowych CON2 i CON3Wypr. Symbol Opis1 HV OUTPUT Wyjœcie wysokiego napiêcia dla lamp CCFL2 RETURN Sygna³ zwrotny do regulacjiSERWIS ELEKTRONIKI 9/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia>RYMIRYMI< Innowacje Elektronicze62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plTygiel lutowniczy 11CTygiel lutowniczy model 11C s³u¿y do cynowaniakoñcówek przewodów, usuwania lakierówi emalii oraz monta¿u elementów przewlekanych.Dane techniczne:- masa wsadu maks.: 300 g- œrednica wewnêtrzna tygla 38 mm- moc 150 W- temperatura maks. 430°C- wanna wykonana z nierdzewnej blachy- regulacja temperatury 8 stopniowa.Zasady prenumeraty wydawnictw „SE”I. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewembankowym lub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)„Zrozumieæ LCD i plazmê” (IVkwarta³) 35 z³III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058)344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl.Informacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych idodatkowych us³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.pl.Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.Poszukujê procesora TMP87CK70AF-6195. Tel. 042 637-42-74.www.piloty.plPomoc przy organizacji serwisu RTV. Szkolenia w zakresietechnologii LCD, plazma.Gdañsk, tel 058 306 45 25.50 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2008

SERWIS ELEKTRONIKI10/2008 PaŸdziernik 2008 NR 152Od RedakcjiZ przyjemnoœci¹ informujemy prenumeratorów i u¿ytkownikówinternetowej „Bazy Porad Serwisowych” o wprowadzeniunowej funkcji, polegaj¹cej na mo¿liwoœci szybkiego pobranialub otworzenia na ekranie schematu, aplikacji lub trybuserwisowego, którego nie ma w zasobach BPS. Chodzi o to, ¿ew przypadku, gdy w naszej „Bazie Porad Serwisowych” brakujeposzukiwanego schematu, a taka potrzeba zostanie namzg³oszona, jeœli tylko dysponujemy takim plikiem lub uda namsiê go pozyskaæ, umieszczamy go w BPS i jest on po pewnymczasie dostêpny dla abonentów „Bazy Porad Serwisowych”.Ten czas jest nam potrzebny na zaktualizowanie programu izasobów BPS. Jak wszyscy z praktyki wiemy, gdy naprawianeurz¹dzenie le¿y zdemontowane na stole warsztatowym, to tenczas, nawet jeœli to jest kilka godzin, dla serwisanta oznaczaprawie wiecznoœæ. Ta nowa funkcja jest odpowiedzi¹ na tegorodzaju potrzeby oraz na problemy z przesy³aniem zbyt du-¿ych plików za poœrednictwem poczty elektronicznej. Jak korzystaæz tej funkcji? Po pierwsze nale¿y zg³osiæ w redakcji(email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl lub telefonicznie058 344-32-57) zapotrzebowanie na potrzebny schemat,aplikacjê, tryb serwisowy czy informacjê. Nastêpnie po otrzymaniupotwierdzenia o udostêpnieniu pliku do pobrania lubotwarcia, nale¿y na stronie g³ównej „Bazy Porad Serwisowych”(www.serwis-elektroniki.com.pl) wejœæ w zak³adkê “Download”i klikn¹æ w ¿¹dan¹ opcjê, tzn.: w “schemat.pdf” w celupobrania/otwarcia schematu, “aplikacja.pdf” – aplikacji lub“tryb.pdf” – trybu serwisowego. Po zalogowaniu, gdy¿ funkcjajest dostêpna tylko dla zarejestrowanych u¿ytkowników„Bazy Porad Serwisowych” plik jest dostêpny do œci¹gniêcialub otwarcia.Wk³adka schematowa do numeru 10/2008:OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.2 z 4 – ark.3, 4) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 10/2008:OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.3 z 4 – ark. 9 ÷12) – 8 × A2,OTVC Plazma LG chassis RF-043B (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 ×A2,OTVC Philips chassis A10E AA (cz.1 z 3 – ark.1, 2) 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis budowy i dzia³ania zasilaczaOTVC Philips chassis A02E orazkoncepcja realizacji izolacji chassis (cz.2–ost.) ......... 4Perturbacje jakie wnosi konstrukcja zasilaczadla izolacji chassis ...................................................... 4Analiza zdjêtych oscylogramów .................................. 5Porady praktyczne podczas naprawy zasilacza .......... 7Tryb serwisowy OTVC LCD Grundig chassis L5A ..... 8Porady serwisowe..................................................... 10- odbiorniki telewizyjne .......................................... 10- audio .................................................................... 21Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta PA ....................................... 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yty C1, C2, G, K i SU ................ 26Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yty SS, SS2 i SS3 ..................... 28Transmisja cyfrowa ................................................... 29Odpowiadamy na pytania Czytelników ..................... 31Tranzystory NPN firmy STMicroelectronicsw uk³adach odchylania poziomego (cz.1)................. 32Opis dzia³ania analogowego systemudomofonowego firmy Cyfral ...................................... 35Programator VP-190 firmy Weilei ............................. 43Proces technologiczny w nowoczesnej fabrycetelewizorów LCD ....................................................... 44Odpowiadamy na pytania CzytelnikówJaki oscyloskop zakupiæ do serwisowaniasprzêtu RTV? ............................................................ 45Jak zast¹piæ uk³ad STK7348 uk³adem STK73410II ... 46Inwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnychi monitorach LCD – problemy serwisowe ................. 47Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02EOpis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassisA02E oraz koncepcja realizacji izolacji chassis (cz.2–ost.)Karol Œwierc6. Perturbacje jakie wnosi konstrukcjazasilacza dla izolacji chassisTematem opracowania jest zasilacz. Powiemy jednak parês³ów, jak poradzono sobie z izolacj¹ chassis, problem ten niejakodo zasilacza nale¿y. Jak powiedziano wy¿ej, generalnieobwody ma³osygna³owe (SSP) ulokowane s¹ po stronie zimnejchassis, wielkosygna³owe (LSP) po stronie gor¹cej. W tejkoncepcji, izolacji wymaga œcie¿ka drivera linii, ramki i korekcjiEW.6.1. Izolacja œcie¿ki drivera liniiIzolacjê na tej œcie¿ce jest stosunkowo naj³atwiej wykonaæ.Klasyczne rozwi¹zanie drivera zak³ada stosowanie w tymmiejscu transformatorka impulsowego. Mo¿na powiedzieæ,izolacja za³atwiona jest przy okazji.6.2. Izolacja œcie¿ki sygna³u odchylania pionowegoO ile sygna³ steruj¹cy stopniem koñcowym odchylania poziomegoprzenosi informacjê dwustanowo (w istocie informacjêo czasie w³¹czenia i wy³¹czenia klucza, na dodatek punktw³¹czenia tranzystora nie musi byæ wyznaczony bardzo precyzyjnie,istnieje spory obszar dopuszczalnego b³êdu wokó³punktu optymalnego), to z sygna³em ramki jest inaczej. Istotnaró¿nica wynika przede wszystkim z faktu, i¿ odchylaniepoziome pracuje w uk³adzie otwartym, pionowe zaœ w uk³adzieobjêtym pêtl¹ ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Zatem,trzeba przenieœæ sygna³ analogowy, który niesie o wiele wiêcejinformacji, ani¿eli sygna³ dwustanowy. Jak taki sygna³ przenieœæz zachowaniem izolacji galwanicznej œcie¿ki. Wœród elementówizoluj¹cych, mamy do dyspozycji jedynie izolacjê magnetyczn¹lub optyczn¹. W pierwszym przypadku transformator,w drugim transoptor. Zarówno w jednym jak i drugimprzypadku, nie jest ³atwo przenieœæ sygna³ analogowy nie dopuszczaj¹cdo du¿ych jego zniekszta³ceñ. W chassis A02E naœcie¿ce ramki wybrano transformator impulsowy. To wydajesiê rozwi¹zaniem najgorszym, rodz¹cym najwiêcej problemów.Jak sobie z nimi poradzono? Aby przenieœæ sygna³ ramki,nios¹cy informacjê nie tylko o czasie wybierania i powrotu,ale i informacjê o amplitudzie i liniowoœci odchylania, stosownysygna³ pi³ozêbny poddano modulacji. Modulowana jestfala o czêstotliwoœci linii, a modulacja jest PWM (impulsowaw której informacja zawarta jest w szerokoœci impulsów). Wten sposób uda³o siê przenieœæ wszystkie cechy sygna³u opróczsk³adowej sta³ej (choæ stwierdzenie to nie jest do koñca prawd¹,wzmacniacze „czopery” przenosz¹ tak¿e sk³adow¹ sta³¹).Konsekwencj¹ jest, i¿ po stronie wtórnej znajduje siê jedenpotencjometr. S³u¿y on do regulacji centrowania rastra w pionie,pozosta³ych regulacji dokonuje siê jak nale¿y, poprzezsoftware zgrupowany w oprogramowaniu trybu service mode.Zastanawia, i¿ konstruktorzy siêgnêli po tak k³opotliwe rozwi¹zanie.W celu modulacji trzeba by³o poszatkowaæ sygna³w oparciu o pomocniczy przebieg pi³ozêbny. Po wtórnej stro-nie (transformatorka) odzyskuje siê pierwotn¹ informacjê obwodemfiltru dolnoprzepustowego. Bardzo krótko powiemyjak przebiega proces modulacji, odwo³uj¹c siê do schematuideowego odbiornika. „Lokalnie potrzebny” przebieg pi³ozêbnyo czêstotliwoœci linii wykonano w nastêpuj¹cy sposób. ród³opr¹dowe zrealizowano na tranzystorze 7441 typu pnp.£aduje ono kondensator 2457. Kondensator ten jest cyklicznieroz³adowywany kluczem w postaci tranzystora npn 7455.Klucz ten sterowany jest sygna³em pobranym z odczepu trafopowielacza.W ten sposób pomocniczy przebieg jest synchronicznyi synfazowy z prac¹ stopnia odchylania linii. Sterowaniebaz¹ tranzystora 7455 odbywa siê przez niewielk¹pojemnoœæ 2458. „Nie zapomniano” oczywiœcie o odbudowie³adunku na tym kondensatorze, to funkcja diody 6455.Amplituda przebiegu pi³ozêbnego jest tak¿e stabilizowana.Stabilizacja ta odbywa siê w obwodzie pêtli ujemnego sprzê-¿enia zwrotnego. Dolnoprzepustowy filtr RC 3419-2404 oddajesk³adow¹ sta³¹. Porównywana jest ona z wartoœci¹ zadan¹dzielnikiem 3455-3456. Zapêtlenie odbywa siê na wejœciunieodwracaj¹cym wzmacniacza operacyjnego 7440. Jednakpamiêtajmy, sam tranzystor Ÿród³a pr¹dowego (7441) tak¿eodwraca fazê sygna³u. W omawianym obwodzie zrealizowanotak¿e zabezpieczenie X-RAY-PROT. Zbyt wysoki impulspowrotu na trafopowielaczu (niezale¿nie od tego czym wywo³any;do niego zawsze proporcjonalne jest wysokie napiêciepozyskane z trafopowielacza) zablokuje impuls steruj¹cy„skromnym kluczem” 7455. Elementem wykonawczym tejblokady jest „tranzystorek” 7407 (BC817). Œcie¿k¹ kontrolis¹ diody 6412-6413-6414-6415. Informacjê faultu (o b³êdzie)zapamiêta zaœ kondensator 2444. Wstrzymanie generacji pomocniczegoprzebiegu pi³ozêbnego wstrzyma proces modulacji.Informacja FRAME-DRIVE z obwodów ma³osygna³owychnie zostanie przeniesiona do obwodów mocy. To blokadaobwodów wykonawczych. Sygna³ HFB_X-RAY-PROT jesttak¿e doprowadzony do uk³adu ADOC. I to dwa razy (s¹ tu wistocie dwa sygna³y na jednej linii). Raz jako H-flyback doobwodu pêtli fazowej generatora linii. Drugi raz jako faktycznysygna³ PROT na liniê XPROT. Chassis A02E nie odstajepod wzglêdem nafaszerowania obwodami zabezpieczeñ, starannieutrudniaj¹cych poszukiwanie usterki bez ich starannegorozeznania.Nie nale¿y zapominaæ, i¿ wszystko to (ca³a komplikacja)jest w du¿ej mierze (poœrednio) konsekwencj¹ konstrukcji zasilacza.Coœ za coœ. To cena za ma³y transformator zasilacza iwzglêdnie „³atwe” warunki pracy tranzystora kluczuj¹cego.Mo¿na by nie dziwiæ siê temu rozwi¹zaniu, gdyby by³a to jedynacena. Jak powiedziano wy¿ej, do izolacji s¹ 4 œcie¿ki. 3opisywane w bie¿¹cym punkcie, oraz omawiane w punkcie 5rozwi¹zanie przeniesienia sygna³u ON/OFF z mikrokontrolerado zasilacza. Wszystkie wyeksponowane wy¿ej cechy sprawiaj¹,i¿ lektura schematu chassis A02E jest bardzo pouczaj¹cai ciekawa. G³ównie dziêki temu, i¿ rodz¹ siê po drodzepytania wynikaj¹ce ze zdziwienia, dlaczego w tak skompli-4 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02Ekowany sposób „to czy tamto” wykonano. Nie ulega w¹tpliwoœci,¿e konstrukcje firmy Philips s¹ do perfekcji przemyœlane.Szczegó³y konstrukcji s¹ zaœ efektem kompromisów.Chassis A02E jest szczególnie dobrym przyk³adem, i¿ wyniktych kompromisów nie jest bynajmniej jednoznaczny (dziêkitemu tak¹ ró¿norodnoœæ rozwi¹zañ spotykamy w naszychwarsztatach). Miejmy tak¿e œwiadomoœæ, i¿ konstruktor takskomplikowanego urz¹dzenia jak telewizor 100Hz stoi przedwieloma problemami nie wynikaj¹cymi z analizy schematu.Dla przyk³adu, szeregu problemów omawianych w niniejszympunkcie mo¿na by omin¹æ, gdyby nie wymogi bezpieczeñstwaodpowiedniej klasy izolacji chassis. Przecie¿ ca³oœæ uk³aduramki mo¿na ulokowaæ po stronie zimnej chassis. Nie k³ócisiê to z wy¿ej zaprezentowan¹ koncepcj¹ i tak siê czasemrobi. Jednak wtedy linia izolacji by³aby jeszcze bardziej rozleg³a.Przebiega³aby tak¿e przez cewki odchylaj¹ce (poziomepo stronie gor¹cej, pionowe po zimnej). Schemat odbiornikauproœci³by siê, dosz³yby jednak problemy na schemacie niewidoczne. Póki co, wracamy do tematu. Teraz pokrótce omówimyizolacjê na œcie¿ce korekcji EW.6.3. Izolacja na œcie¿ce sygna³u korekcji EWTu tak¿e, sygna³ steruj¹cy wypracowywany jest w izolowanejczêœci chassis, obwody wykonawcze sprzê¿one s¹ sta-³opr¹dowo ze stopniem koñcowym odchylania poziomego.Trzeba tak¿e przenieœæ sygna³ analogowy ³¹cznie ze sk³adow¹sta³¹. O ile do przyjêcia jest ingerencja œrubokrêtem w regulacjêpo³o¿enia rastra w pionie, zgoda na podobn¹ regulacjêdla ustawienia odpowiedniej szerokoœci obrazu by³aby trudna;to nie „ta” generacja odbiornika OTVC. Zauwa¿my w tymmiejscu, i¿ karko³omne wyczyny dla realizacji izolacji chassisodbiornika, którego zasilacz funkcji tej nie spe³nia, zaczê-³y siê w OTVC marki Philips, od chassis L6.2 niezbyt chlubniezapamiêtanego przez wielu serwisantów. Konsekwentnyrozwój tej myœli (idei izolacji) rozpocz¹³ siê tak naprawdê odchassis L6.1, które zawiera³o jedynie jeden k³opotliwy punkt,œcie¿ka drivera linii. Korekcji EW kineskop nie wymaga³, zaœca³oœæ obwodów odchylania pionowego ulokowano po stronieizolowanej (granica izolacji przebiega³a przez cewki odchylaj¹ce).Chassis L6.1 wspominamy sympatycznie, jako ¿enie sprawia³o ono problemów serwisowych. Wracamy do tematuchassis A02E. Zatem, w stopniu korekcji wykorzystanoizolacjê optyczn¹. Problem z transoptorem jest jeden, elementsilnie nieliniowy. Sk³adow¹ sta³¹ potrafi przenieœæ, jednak dlaœcis³oœci rozwa¿añ trzeba powiedzieæ, i¿ w tym przypadku niema to istotnego znaczenia (uk³ad pracuje w charakterze wzmacniacza„czopera” który sk³adow¹ sta³¹ przenosi). Dla linearyzacjielementu wykorzystano tê sam¹ technikê co w uk³adzieodchylania pionowego, modulacjê PWM. Podobnie przebiegaproces modulacji, jak i demodulacji sygna³u. Po stroniepierwotnej, szatkowanie przebiegiem pi³ozêbnym, po stroniewtórnej filtry dolnoprzepustowe. Zauwa¿my, i¿ tu tak¿e dobrzenadaje siê noœna 32 kHz (linii). Informacja EW zawartajest w parametrach paraboli o czêstotliwoœci ramki, 100Hz (wodbiorniku stuhercowym).Punkt niniejszy by³ uzupe³nieniem dla tematu zasilacza, perturbacjiktóre on wnosi dla realizacji pozosta³ych obwodówodbiornika OTVC-CRT. Ju¿ wracamy do problemu g³ównego.7. Analiza zdjêtych oscylogramówNa poparcie wy³o¿onej wy¿ej teorii, w bie¿¹cym punkcieprezentujemy kilka oscylogramów zdjêtych z poprawnie pracuj¹cegozasilacza. Oscylogramy pokazuj¹ przebieg napiêciaw kluczowym wêŸle przetwornicy buck (Ÿród³o tranzystorakatodadiody) oraz przebieg pr¹du na wejœciu zasilacza, abypokazaæ skutecznoœæ (lub nieskutecznoœæ) zastosowanego tuuk³adu poprawy wspó³czynnika mocy PFC. Interesuj¹cym by-³oby tak¿e pokazanie przebiegów generowanych przez tor dodatniegosprzê¿enia zwrotnego. Niestety, nie s¹ one odniesionewzglêdem masy ani ¿adnego sta³ego potencja³u. Trzeba wiêcje wydedukowaæ z tego „co mo¿na obejrzeæ” oraz z analizyteoretycznej. Czyniæ tego nie bêdziemy, punkt niniejszym jestjedynie uzupe³nieniem. Zinterpretujemy zatem jedynie podstawowezale¿noœci.Oscylogram 3a zdjêto w nominalnych warunkach (obci¹-¿enie 115W, napiêcie wejœciowe 230VAC). Widzimy „œlicz-8.3µs17µsPWM = 57%Rys.3a. Przebieg w g³ównym wêŸle zasilacza w warunkachnominalnego obci¹¿enia0.75µs2.1µsRys3b. Obni¿enie obci¹¿enia ujawnia niedoskona³oœciprzebiegu prostokatnegoSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 5

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02Ewzglêdem rysunku 3b:czêstotliwoœæ – obni¿y³a siêPWM – wzrós³tr, tf – nie uleg³y zmianie14.5µsRys.3c. Obni¿enie napiêcia wejœciowego ujawniazmianê wspó³czynnika wype³nienia modulacjiPWMny” prostok¹t o czêstotliwoœci 58kHz, amplitudzie oko³o 250Vi o wspó³czynniku wype³nienia bliskim 50% (0.57). Takiegote¿ napiêcia doznaje kluczuj¹cy tranzystor MOSFET (aczkolwiekw odwróconej fazie). Na rys. 3b obni¿ono obci¹¿enie do50W. Czêstotliwoœæ wzros³a do 120kHz. Teraz widaæ, i¿ zboczenarastaj¹ce nie jest ju¿ takie szybkie (jest ono takie samojak na rys.3a; jedynie wzrost czêstotliwoœci pozwala na lepsz¹obserwacjê). To charakterystyczne, i¿ w zasilaczach samooscylacyjnychtypu flyback obserwujemy szybkie zbocze narastaj¹cai stosunkowo wolniejsze opadaj¹ce. W buckach jest odwrotnie.Wy³¹czenie tranzystora jest szybkie, i przejêcie pr¹du(indukcyjnoœci) przez kluczuj¹c¹ diodê niemal natychmiastowe.W fazie w³¹czania klucza (tu 7504) pojemnoœci widzianew wêŸle jego Ÿród³a uwidaczniaj¹ siê bardziej, aczkolwiek procesprze³¹czania przyspieszany jest dzia³aniem pêtli dodatniegosprzê¿enia zwrotnego. Mo¿na zapytaæ, dlaczego tak jest?Dlaczego pojemnoœci paso¿ytnicze ujawniaj¹ siê raz bardziej,raz s³abiej (przecie¿ s¹ jakie s¹)? Analizuj¹c zbocze, nale¿y jeodnieœæ do pr¹du, który je prze³adowuje. W fazie wy³¹czaniaklucza pr¹d zmagazynowany w indukcyjnoœci (odczepy 1-3transformatora 5506) jest du¿y. Przebieg pr¹du musi wykazywaæci¹g³oœæ i d¹¿y do przejêcia w obwodzie diody 6534. Tow³aœnie dlatego, jakakolwiek przerwa (zimny lut) w obwodzietej diody spowoduje wygenerowanie (w wêŸle Ÿród³a 7504)napiêcia o du¿ej wartoœci ujemnej, czego skutkiem jest zwykleuszkodzenie tranzystora MOSFET. W fazie w³¹czania kluczajest nieco inaczej. Stan niski obserwowany na oscylogramachz rysunku 3 koñczy siê, gdy zostanie wyczerpana energiaww. indukcyjnoœci. Pierwszym efektem jest powrót uk³adudo stanu spoczynku, który charakteryzuje siê napiêciem wrozpatrywanym wêŸle uk³adu równym napiêciu wyjœciowemu.W rozpatrywanym zasilaczu jest to mniej wiêcej w po³owieamplitudy prostok¹ta. Zatem, pocz¹tek zbocza narastaj¹cegoto naturalna oscylacja. Tylko dziêki pêtli dodatniego feedbackutrwa ona tak krótko, i¿ obserwujemy jedynie zbocze, niefragment sinusoidy, po którym mo¿na by rozpoznaæ, co w³aœciwiew uk³adzie siê dzieje. Nale¿y tak¿e mieæ œwiadomoœæ,i¿ „wyczerpanie energii”, o którym wspomniano wy¿ej, i którejest decyduj¹ce dla momentu, w którym ponownie kluczzostaje w³¹czony, nie oznacza koniecznie pr¹du „zerowego”.W przetwornicy buck œredni pr¹d indukcyjnoœci jest równy pr¹dowiczerpanemu przez obci¹¿enie (zaniedbujemy energiê czerpan¹z uzwojenia wtórnego, z izolacj¹; tu zasilaj¹cego wzmacniaczefonii). „Wyczerpanie energii” oznacza moment, w którymnapiêcie samoindukcji nie jest w stanie utrzymaæ w³¹czonej,kluczuj¹cej diody 6534.Zdejmuj¹c oscylogram prezentowany na rysunku 3c pozostawionoobci¹¿enie jak podczas kreœlenia przebiegu 3b. Obni¿ononatomiast (do 150VAC) wartoœæ napiêcia wejœciowego.Czêstotliwoœæ z powrotem obni¿y³a siê, amplituda oczywiœciezmala³a. Wspó³czynnik PWM wyraŸnie wzrós³ (do oko-³o 0.75). Zbocza zachowuj¹ prawid³owoœæ z poprzednich przebiegów.Pozostawiamy dociekliwemu Czytelnikowi zinterpretowaniewszystkich zmian które w obserwowanym przebieguwyst¹pi³y, w szczególnoœci, dlaczego obni¿y³a siê czêstotliwoœæobserwowanego przebiegu?I (t)I (t)U (t)U (t)w¹ski przedzia³czasu czerpaniapr¹du z siecienergetycznejsilnesp³aszczenie„szczytów”sinusoidynapiêciaRys.4a. Przebieg pr¹du na wejœciu zasilacza bezobwodu cewki poprawy wspó³czynnika mocy„Ugiêcie” napiêcia ujawnia siêtak¿e w wielkoœci napiêciawyprostowanego,które jest napoziomieok. 250 ÷ 260VZ obwodem PFCulega dodatkowemuobni¿eniu o ok.10V,co jest efektemimpedancjiwyjœciowejŸród³aRys.4b. Przebieg ujawnia niewielk¹ skutecznoœæbiernego obwodu poprawy wspó³czynnikaPower Factor6 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02Ea/E1230VAC50Hzb/[A] [V]5 5004 4003 3002 2001 10000-1-100-2-200-3-300-4-400-5-500R25R10msU E1I R2U C1C1100 FRys.5. Przebieg pr¹du sieci przy zastosowaniu elementarnegoprostownika Graetzaa/ symulowany obwódb/ przebiegiI R2U C1R11ka/E1230VAC50Hzb/[A] [V]5 5004 4003 3002 2001 10000-1-100-2-200-3-300-4-400-5-500L127mHU E1I R220msC1100 FU C1U E1W punkcie 1 wœród zalet uk³adu zasilacza zastosowanegow chassis A02E wymieniono prostotê uk³adu poprawy wspó³czynnikamocy PFC. Nale¿a³o to powiedzieæ, jedynym elementemobwodu poprawy Power Factora jest cewka o indukcyjnoœci27mH. Teraz zobaczymy jakie s¹ efekty poprawywspó³czynnika mocy. Faktycznie, s¹ one mizerne. Porównanieprzebiegów (pr¹du wejœciowego) w uk³adzie z w³¹czon¹ iod³¹czon¹ cewk¹ PFC pokazuje rysunek 4.Przebieg 4a, to charakterystyczne impulsy pr¹du czerpanew fazie szczytu napiêcia sieci. Na rysunku 4b jest podobnie.Jedynym efektem indukcyjnoœci jest zwolnienie zboczy. Zewzglêdu na inercjê jak¹ wnosi do obwodu pr¹du ka¿da szeregowaindukcyjnoœæ, obserwujemy tak¿e niewielkie przesuniêciefazy czerpania pr¹du. To jednak nie ma pozytywnego efektudla poprawy Power Factora. Trudno (w warunkach którymiautor artyku³u dysponuje) przeliczyæ na ile PF poprawi³siê. Wizualnie widaæ, i¿ niewiele. Nale¿y jednak s¹dziæ, ¿ewystarczaj¹co dla spe³nienia „jakichœ tam” obowi¹zuj¹cychnorm. Warto natomiast przeprowadziæ pomiar wartoœci napiêciawejœciowego (zasilacza) w obu przypadkach: braku i obecnoœcicewki PFC. Zale¿y to od obci¹¿enia, w warunkach nominalnychspadek napiêcia za mostkiem Graetza wyniós³ ok.15V. Warto te¿ zwróciæ uwagê na gabaryty cewki 5511 (5516).To indukcyjnoœæ wiêksza od obu transformatorów zasilaczachassis A02E razem wziêtych (przetwornicy g³ównej i standby;które s¹ mniej wiêcej jednakowej wielkoœci). To spostrze-¿enie t³umaczy sensownoœæ i tendencjê rozbudowy do uk³adówaktywnych PFC, zwykle przetwornic konfiguracji boost,które coraz czêœciej spotykamy w sprzêcie RTV.Na rysunkach 5 i 6 naniesiono przebiegi pr¹du wejœciowegozasilacza uzyskane drog¹ symulacji komputerowej. Rysunkite odpowiadaj¹ przebiegom pokazanym na ry.4a i 4b zdjê-Rys.6. Efekt zastosowania indukcyjnoœci w miejscerezystora R2a/ symulowany obwódb/ przebiegitym fizycznie z pracuj¹cego uk³adu zasilacza. Celem niniejszegoporównania jest brak „zanieczyszczeñ” sieci, jak i wp³ywuzak³óceñ pracuj¹cej przetwornicy.Na rysunkach 5a i 5b pokazano schemat symulowanegoobwodu. W obwodzie bez poprawy Power Factora pr¹d wejœciowyograniczony jest rezystorem o typowej w tym miejscuwartoœci 5R. Pozyskuj¹c przebieg 6b wstawiono indukcyjnoœæo wartoœci 27mH, tak¹ sam¹ jak¹ zmierzono w chassis A02E.W obu przypadkach obwód mostka Graetza obci¹¿ono moc¹100W. Pomocniczo naniesiono tak¿e przebieg napiêcia na kondensatorzefiltruj¹cym C1. Rysunki te ujawniaj¹ szczegó³yzupe³nie niewidoczne w pomiarach oscyloskopowych. WyraŸniejwidaæ tak¿e, i¿ wspó³czynnik mocy uleg³ poprawie. Fazaczerpania pr¹du z sieci energetycznej uleg³a rozszerzeniu,amplituda obni¿y³a siê. O to w³aœnie chodzi³o. Mo¿e w takimrazie lepiej jest zastosowaæ wiêksz¹ indukcyjnoœæ ani¿eli 27mH.Na rysunku 6b widaæ tak¿e, dlaczego ta metoda ma tak rych³eograniczenia. Porównuj¹c przebiegi 5b i 6b widaæ przesuniêcie,opóŸnienie fazy czerpania pr¹du. Niewielkie opóŸnieniejest korzystne, jako ¿e impulsy pr¹du w podstawowym uk³adzie(z ograniczeniem rezystorem) s¹ nieco „przedwczesne”.Jednak ju¿ na rysunku 6b widaæ przekompensowanie w zakresiefazy. Pouczaj¹ca jest tak¿e analiza zale¿noœci przebiegupr¹du i ró¿nicy napiêæ wejœciowego sinusoidalnego i wyprostowanego.Pozostawiamy j¹ dociekliwemu Czytelnikowi.8. Porady praktyczne podczas naprawyzasilaczaTrudno krótko sformu³owaæ tego typu porady. „¯ycie” jestzbyt bogate, aby wartoœciowe porady uj¹æ w ciasny szablon.Sk³aniamy siê raczej w kierunku gruntownego wyjaœnieniadzia³ania i pracy uk³adu. Z takiej znajomoœci wyp³ywa szeregI L1U C1R11kSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 7

Tryb serwisowy OTVC LCD Grundig chassis L5Aporad „na ka¿d¹ okazjê”. Mamy jednak œwiadomoœæ wymaganegonak³adu pracy myœlowej zanim zacznie ona przynosiæwymierne efekty. Ni¿ej prezentowane „tipsy” zaczerpniêto zdokumentacji serwisowej chassis A02E. Zapewne s¹ one pomocne,aczkolwiek nie nale¿y przeceniaæ ich praktycznej wartoœci.· jeœli uszkodzony jest tranzystor 7504, wymieñ tak¿e diodê6505,· na czas naprawy zasilacza wyjmij modu³ SSP (Small SignalPanel),· zewrzyj bazê z emiterem tranzystora 7529, w³¹cza to zasilaczdo trybu ON,· dezaktywuj zabezpieczenia hardwarowe zwieraj¹c kondensator2642 (na bloku LSP – Large Signal Panel),· obci¹¿ zasilacz rezystorem 500R o mocy co najmniej 40W;mo¿e byæ ¿arówka 60 lub 100W/220V; nie uruchamiajzasilacza bez minimalnego obci¹¿enia,· napiêcie wejœciowe pod³¹cz przez autotransformator, oscyloskoppod³¹cz do g³ównego wêz³a zasilacza (np. do rezystorów3514-3515). Zwiêkszaj powoli napiêcie wejœciowe,obserwowany przebieg powinien byæ „³adnym” prostok¹tem.Wraz ze wzrostem napiêcia wejœciowego, czêstotliwoœæobserwowanego przebiegu powinna rosn¹æ,wspó³czynnik wype³nienia maleæ.· obserwuj tak¿e napiêcie wyjœciowe V_BATT. Nie powinnazostaæ przekroczona nominalna wartoœæ 141V. Jeœliwzroœnie powy¿ej 150V, przerwij pomiary; prawdopodobneuszkodzenie jest w obwodzie pêtli ujemnego sprzê¿eniazwrotnego.· pomiary nale¿y odnosiæ wzglêdem masy gor¹cej chassis,· stosuj transformator izoluj¹cy 220/220V,· zachowaj ostro¿noœæ mierz¹c wêze³ bramki MOSFET-akluczuj¹cego; to wejœcie wysokoimpedancyjne które ³atwouszkodziæ; najpierw pod³¹cz masê miernika i/lub oscyloskopu,dopiero wtedy przyk³adaj sondê pomiarow¹,· na koniec naprawy rozewrzyj zworê dezaktywuj¹c¹ obwodyzabezpieczeñ,· instrukcja serwisowa podaje tak¿e, i¿ jest mo¿liwe fa³szyweblokowanie zasilacza uaktywnieniem siê linii SUP-ENABLE w przypadku braku jakiejkolwiek usterki, gdyjedynym powodem s¹ nastawy regulacji zbyt du¿ej szerokoœciobrazu. Jedynym sposobem rozpoznania takiej sytuacjijest dezaktywacja linii EW-PROT (np. przez zwarciekolektora i emitera tranzystora 7652). Jeœli oka¿e siê,¿e to jedyna przyczyna awarii, nale¿y postêpowaæ nastêpuj¹co:od³¹czyæ korekcjê (np. zwieraj¹c bramkê ze Ÿród³emtranzystora wykonawczego EW 7480); zmniejszyæw trybie serwisowym szerokoœæ rastra (efektu na ekraniena razie nie bêdzie). Nastêpnym krokiem powinno byæod³¹czenie blokady EW. W ostatnim kroku nale¿y „doregulowaæ”szerokoœæ obrazu, maj¹c ju¿ mo¿liwoœæ ocenywizualnej. Warto tak¿e upewniæ siê, czy margines zabezpieczenianie jest zbyt ma³y.}Tryb serwisowy OTVC LCD Grundig chassis L5ARajmund WiœniewskiNa bazie chassis Beko L5A firma Grundig wyprodukowa-³a nastêpuj¹ce odbiorniki telewizyjne LCD: Amira 20 LCD51-7510 TOP, Amira 17 LW 45-7510 TOP, Amira 15 LCD 38-7510 TOP, Tharus 20 LCD 51-9510 Top, Davio 23 LW 60-4501 Top. Chassis to jest wyposa¿one w tryb serwisowy, któregoopis przedstawiono poni¿ej. Obs³uga trybu wykonywanajest za pomoc¹ pilota u¿ytkownika TP 169 C.Aktywacja trybu serwisowegoW celu wejœcia w tryb serwisowy nale¿y:· nacisn¹æ przycisk [i] (menu INFO) na pilocie,· za pomoc¹ przycisków numerycznych wprowadziæ kodserwisowy “8500”; potwierdzeniem uruchomienia trybuserwisowego jest wyœwietlenie na ekranie menu serwisowego“OPTIONS”, a w jego górnej czêœci równie¿ wersjioprogramowania steruj¹cego (software); przyk³adowy sposóbwyœwietlania wersji software na ekranie wygl¹da nastêpuj¹co:L5AGNA_V1.08 - 05.01.2005SL515G_HN01_T08· poprzez naciskanie przycisku [OK] mo¿liwe jest naprzemienneprzywo³ywanie i wyœwietlanie menu serwisowych:“ADJUSTMENTS” i “SELECTIONS”.Wyjœcie z trybu serwisowegoWyjœcie z trybu serwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku[ TXT ].Przyciski funkcyjne· [ MENU ] – wywo³ywanie menu “Dialog Center”,· [OK] – wywo³ywanie menu serwisowego “ServiceMenu”,· [P+] / [P–] – wybór i wywo³ywanie linii dialogowej(punktu menu),· [ t ] / [ u ] – zmiana wartoœci/ustawienia,· [ TXT ] – wyjœcie z trybu serwisowego.Wyszukiwanie programówW celu uruchomienia procedury wyszukiwania programów(stacji nadaj¹cych program) nale¿y:· poprzez naciœniêcie przycisku [i] wywo³aæ menu INFO,· za pomoc¹ przycisków [P+] / [P–] wybraæ liniê “SE-TUP” (w menu niemieckojêzycznym “SUCHEN / ABS-TIMMUNG”) i zatwierdziæ wybór przyciskiem [ MENU ],· przyciskami [ P+] / [P–] wybraæ punkt “STATION SE-ARCH” (w menu niemieckojêzycznym “PROGRAMM-SUCHLAUF”) i ponownie zatwierdziæ wybór przyciskiem[ MENU ],· wybraæ opcjê kraj przeznaczenia (najpierw za pomoc¹przycisków [ P+] / [P–] wybraæ “Country” lub “Land”,a nastêpnie konkretny kraj za pomoc¹ przycisków [ t ] /[ u ]), wybór zatwierdziæ naciskaj¹c przycisk [OK].Rozpocznie siê automatyczne wyszukiwanie stacji nadaj¹cychsygna³ telewizyjny. Procedura zatrzymuje siê po ka¿dymznalezieniu sygna³u o akceptowalnej jakoœci i nastêpuje auto-8 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Tryb serwisowy OTVC LCD Grundig chassis L5ATabela 1.Ustawienia trybu serwisowego chassis L5AMenu OK ]Punkt menu[P+]/[P-]OpisTharus 20LCD 51- 9510 TOPAmira 20LCD 51- 7510 TOPAmira 17LW 45- 7510 TOPAmira 15LCD 38- 7510 TOPDavio 23LW 60-4501 TopOPTIONSADJUSTMENTSELECTIONSBG Standard BG ON ON ON ON ONDK Standard DK ON ON ON ON ONI Standard I ON ON ON ON ONL Standard L/L’ ON ON ON ON ONSCART 2 Gniazdo Scart 2 ON ON ON ON ONFAV Gniazdo AV na froncie odbiornika ON ON ON ON ONSVHS Gniazdo S-VHS ON ON ON ON ONHOTEL MODETryb hotelowy: menu “SETUP” jest niedostêpne, maksymalny poziomg³oœnoœci ograniczony do poziomu ustawionego w menu “ADJSUTMENT” OFF OFF OFF OFF OFFw punkcie “HOTEL VOLUME”STBY RECALLOFF: Power on -> standbyON: Power on -> program 1OFF OFF OFF OFF OFFMSP CARRIER MUTEAutomatyczne wyciszenie procesora dŸwiêku MSP w przypadku s³abejjakoœci sygna³u wejœciowegoON ON ON ON ONWSS RFAutomatyczne prze³¹czenie obrazu na format 16:9 przy odbiorze sygna³uWSSON ON ON ON ONAUTO AV 16:9Pojawienie siê napiêcia na wypr. 8 gniazda AV powoduje prze³¹czenieobrazu na format 16:9ON ON ON ON ONFIRST ATSPo nastêpnym w³¹czeniu odbiornika uruchomiona zostaje proceduraautomatycznego wyszukiwania programówOFF OFF OFF OFF OFFBACKLIGHT POL Polaryzacja podœwietlenia tylnego ON ON ON ON ONFACTORY MODE Bezpoœredni dostêp do trybu serwisowego za pomoc¹ przycisku [ SCAN ] OFF OFF OFF OFF OFFWHITE R Ustawianie balansu bieli – tor R 128 128 128 128 128WHITE G Ustawianie balansu bieli – tor G 128 128 128 128 128WHITE B Ustawianie balansu bieli – tor B 128 128 128 128 128BRI Ustawianie zakresu regulacji jaskrawoœci 130 130 130 130 130CON Ustawianie zakresu regulacji kontrastu 158 158 158 172 158COL Ustawianie zakresu regulacji nasycenia barw 128 128 128 128 128PRESCALE FM Wstêpne ustawianie sygna³u fonii FM 19 19 19 19 19PRESCALE NICAM Wstêpne ustawianie sygna³u fonii NICAM 40 40 40 40 40PRESCALE SCART Wstêpne ustawianie sygna³u fonii z gniazda SCART 16 16 16 16 16HOTEL VOLUME Ustawianie maksymalnego poziomu dŸwiêku w trybie hotelowym 30 30 30 30 30AGC Regulacja napiêcia ARW 19 19 19 19 19FACTORY RESET Przywo³ywanie nastaw fabrycznychTUNER TYPEPhilipsSamsungWybór tuneraFAST & TOP Teletekst FAST i TOP X X X X XTELETEKSTFASTTylko teletekst FASTNO TEXT Brak teletekstuOFF TIMER Ustawianie dok³adnego wy³¹czenia odbiornika X X X X XTIMER MODEUstawianie krokowego czasu wy³¹czenia odbiornika:SLEEP TIMER15… 120 minutREDUCE VOL X X X X XMSP CLIPREDUCE TONEWybór metody wyciszania stuków w momenciew³¹czania / prze³¹czania – ustawianie opcji procesoraCOMPROMISE dŸwiêku MSPDYNAMICSWAP/ZAPPZAAP Funkcja prze³¹czania stacji z jednej na drug¹ X X X X XSWAPFunkcja pomijania programówmatyczne zapamiêtanie danych dotycz¹cych znalezionej stacji.Zapamiêtany zostaje równie¿ standard telewizyjny, w którymsygna³ by³ nadawany. Po zapamiêtaniu wyszukiwanie jestkontynuowane. Procedura mo¿e zostaæ zatrzymana poprzez naciœniêcieprzycisku [ NIEBIESKI ].Wymiana p³yty g³ównej lub uk³adu pamiêci U502Po wymianie p³yty g³ównej lub uk³adu pamiêci EEPROMU502 - 24C16 konieczne jest ustawienie wszystkich podstawowychparametrów zgodnie z tabel¹ 1.}SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 9

Porady serwisowePorady serwisoweEdward Bitner, Jerzy Pora, Jerzy Znamirowski, Jacek Skulski, Aleksander Mackiewicz,Andrzej Brzozowski, Mateusz Malinowski, Henryk Demski,Odbiorniki telewizyjneRecor RC4221PSZ³a liniowoœæ pionowa.Po w³¹czeniu ostyg³ego odbiornika wystêpuje z³a liniowoœæV. Zniekszta³cenia liniowoœci posiadaj¹ charakter S, czyli niespotykanew typowych usterkach zmiany liniowoœci. Stopieñnasilenia usterki i jej umiejscowienie na ekranie zmienia siê zczasem pracy odbiornika, ale defekt utrzymuje siê ca³y czas.W aplikacji uk³adu TDA1771 wszystkie elementy w³¹cznie zkondensatorami elektrolitycznymi, s¹ sprawne. Dzia³aj¹wszystkie regulacje, tyle ¿e niedoskonale. Napiêcia zasilaniatak¿e w normie. Ratuje wymiana uk³adu.E.B.Grundig Elegance 72 Flat MF72-2510/8 TOPchassis 22.1 (100Hz CTV)Obraz wklês³y po bokach.Uszkodzenie w tym przypadku by³o doœæ proste, mimo ¿ewyj¹tkowo s³abo widoczne. By³a to tylko niestabilna przerwazmêczeniowo-termiczna na druku przy zespolonej diodziemodulatora EW D565 FFPF60B150DS. Odbiornik jest jeszczedoœæ „m³ody“, ale ju¿ posiada³ liczne rysuj¹ce siê przerwyzmêczeniowo-termiczne w okolicach odchylania poziomego,które zosta³y poprawione. Byæ mo¿e wynika to z nowego spoiwalutowniczego opartego na prawie czystej cynie. E.B.Philips 32PW8505/12S chassis MG2.1E AAOdbiornik nie wchodzi w stan pracy.Po w³¹czeniu s³ychaæ zadzia³anie przekaŸników. Odbiornikjakby próbuje wejœæ w stan pracy i po chwili s³ychaæ wy³¹czenieprzekaŸnika, a dioda standby zaczyna jednostajnie pulsowaæ.Z pomiarów wynika, ¿e nie jest w³¹czany g³ówny zasilaczimpulsowy. Zasilacz standby pracuje poprawnie. Odbiornikposiada dwa przekaŸniki: jeden pracuje w obwodzie rozmagnesowaniakineskopu, a drugi 3519 odpowiedzialny jest za w³¹czaniezasilacza g³ównego. Ten ostatni uleg³ uszkodzeniu (wypali³ysiê wewnêtrzne styki za³¹czaj¹ce). Zamontowano podobnyo obci¹¿alnoœci styków 10A i napiêciu za³¹czania 5V. E.B.Telestar 4155TNie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Dioda standby nie œwieci. S³ychaæ ciche próbkowanie zasilaczaimpulsowego. W zasilaczu impulsowym wszystkie zasadniczeelementy s¹ sprawne. Uszkodzi³ siê g³ówny kondensatorzasilania C5 - 100µF/400V. Na nim niskie napiêcie sta³ei bardzo du¿e przebiegi zmienne. Pomiar pojemnoœci wykazujezero.Podobne objawy powoduje tak¿e, zwykle s³abo widocznaprzerwa zmêczeniowo-termiczna na druku przy rezystorze R9- 47R/0.125W. Nie zawsze widoczne jest typowe wypalenie4p³yty bazowej w jego okolicy. W zasilaczu impulsowym jestzamontowany tylko jeden rezystor o tak ma³ej mocy. Najlepiejwymieniæ ten rezystor na rezystor o wiêkszej mocy np. 0.5W.E.B.Philips 25PT4103/58P chassis L6.2Zanika fonia.Po d³u¿szej pracy odbiornika (ok. 2 - 3 godziny), gwa³towniezanika fonia z brakiem mo¿liwoœci jej regulacji. Niekiedywystêpuje wy³¹czenie odbiornika do dziwnego trybu awaryjnego.Trzeba wówczas wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowymi ponownie w³¹czyæ. Za taki stan rzeczy, czêsto odpowiadatranzystor stabilizatora +5V 7505 - BC548C. Ten pracujew zasilaczu impulsowym i ulega bardzo silnemu przegrzaniu,a to powoduje wzrost opornoœci jego z³¹cz. Najlepiejw jego miejsce zamontowaæ tranzystor BD139-40 z niewielkimradiatorem. Zbyt du¿y radiator mo¿e powodowaæ niezamierzonezwarcie z pobliskim transfomatorkiem impulsowym.W zamienniku nale¿y tylko odpowiednio ukszta³towaæ (zamieniæ)koñcówki, zgodnie z opisem otworków na p³ycie bazoweji zgodnie ze schematem odbiornika.E.B.GoldStar CK21D10X chassis PC31AFonia szumi. Lekko odstraja siê wizja.Pomiary niczego nie wnosz¹. Korekta rdzeniem filtru AFTnic nie daje. Na programach o bardzo silnym sygnale, szumjest wyj¹tkowo intensywny i to przy bardzo dobrej wizji. Wtym przypadku nale¿y wymontowaæ filtr AFT VL201 i fizycznieusun¹æ z niego rurkowy kondensator ceramiczny. Po z³o-¿eniu filtra, od strony druku zamontowaæ kondensator ceramicznyo wartoœci 33pF/50V (równolegle do jego jedynej cewki).Dostroiæ rdzeniem filtr VL201 na najlepsz¹ jakoœæ wizji.Przy strojeniu ci¹gle prze³¹czaæ programy. Tylko wtedy uchwycimyodpowiedni punkt wstrojenia filtru i to bez stosowaniaspecjalistycznego sprzêtu pomiarowego.E.B.Philips 25PT4423/58 chassis L6.2Uporczywe zanikanie fonii.Usterka powstaje zwykle po nocnym odpoczynku odbiornika.Mo¿e wyst¹piæ w trakcie odbioru, ale wtedy pojawia siêwyj¹tkowo rzadko. Jest to uszkodzenie w zasadzie bardzo proste,ale stwarza trudnoœci w lokalizacji. Po zaniku fonii linijkasi³y g³osu reaguje prawid³owo. Niekiedy pojawia siê intensywnyszum, ale treœci fonii nie s³ychaæ. Wizja jest zawsze prawid³owa.Brak jest sygna³u m.cz. na koñcowym scalaku foniiTDA7057AQ, jak równie¿ na n. 50 uk³adu TDA8362, ale jestto prawid³owoœæ. Ten model odbiornika wyposa¿ony jest wmodu³ Stereo 3W i sygna³ m.cz. jest produkowany przez tenmodu³. Na p³ycie tego modu³u zamontowany jest tranzystorstabilizatora +5V 7284 lub 7204 BD533 (nie mo¿na by³o dok³adnieodczytaæ z p³yty). Na druku przy nim pojawia siê niewidocznaprzerwa zmêczeniowo-termiczna. To ona odpowiadaza wy³¹czenie lub zawieszanie siê procesora stereo10 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweMPS3410. Drugim i bardzo silnie nara¿onym na uszkodzeniaelementem o takich samych objawach, jest rezystor SMD 3224- 820R. Ten tak mocno ulega przegrzaniu, ¿e musi byæ wymieniony.Najlepiej zamontowaæ tradycyjny rezystor o wiêkszejmocy. Nic w tym dziwnego. Jest on zasilany napiêciem +14Vi redukuje to napiêcie do poziomu +5.6V. Dioda ZeneraBZX79C5V6 wytrzymuje takie odci¹¿enie mocy, ale rezystorju¿ nie.E.B.Daewoo DTH29-U3K-100D chassis CP830FNie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Po za³¹czeniu odbiornika do sieci pulsuje dioda LED standby.Pulsowanie jest doœæ przypadkowe i mo¿e wyst¹piæ nawetca³kowite wygaszenie œwiecenia. W zale¿noœci od wilgotnoœcipowietrza (przy suchym powietrzu), usterka mo¿e zanikn¹æi odbiornik normalnie dajê siê w³¹czyæ w stan pracy. Uszkodzeniejest doœæ trudne w lokalizacji, a z pomiarów niewielewynika. Po ¿mudnych poszukiwaniach okaza³o siê, ¿e za têniestabiln¹ usterkê odpowiada hybrydowy uk³ad scalony I806o symbolu DP130. Jest to rodzaj wysokonapiêciowego stabilizatora+130V. Na schemacie widnieje inny symbol SE130N inajprawdopodobniej jeden oraz drugi wzajemnie siê zastêpuj¹.Istnieje niezawodna metoda naprawienia tego uk³adu scalonego.Konstrukcja noœna tego uk³adu wykonana jest z bia³ejceramiki. Nale¿y rêcznie, mo¿liwie ma³ym diamentowym frezemoczyœciæ metaliczne œlady wynikaj¹ce z procesu nadrukusymbolu na uk³adzie, a wystêpuj¹ce miêdzy wyprowadzeniamiuk³adu (od bia³ej strony uk³adu). Uwaga: Próba oczyszczeniap³ytki metalowymi (stalowymi) narzêdziami koñczy siêpowiêkszeniem usterki. Nieskuteczne jest tak¿e mycie preparatamido czyszczenia p³ytek drukowanych.E.B.Thomson 21MH15 CL chassis TX807 FSTTrudnoœci z w³¹czeniem odbiornika w stan pracy.Po w³¹czeniu odbiornika na chwilê pojawia siê prawid³owyobraz, a nastêpnie odbiornik wy³¹cza siê do trybu podobnegodo standby. Ka¿da nastêpna próba w³¹czenia odbiornikawyd³u¿a czas prawid³owej pracy, a¿ do „zaskoczenia” na sta-³e. Wizualnie na p³ycie obok trafopowielacza mo¿na zauwa-¿yæ przegrzanie p³yty bazowej oraz przegrzanie kondensatoraelektrolitycznego CL47 - 4.7µF/100V. Jego pomiar wykazujeœladow¹ wartoœæ pojemnoœci. Po zamontowaniu sprawnegokondensatora wszystko wraca do normy. Mo¿na z powodzeniemzamontowaæ kondensator 22µF/100V. Ten jest du¿o wiêkszyi nie tak szybko wyschnie z powodu nadmiaru temperaturywystêpuj¹cej w jego okolicy.E.B.ARTEL-Pruszcz Europa PP-9621 TSMa³a wysokoœæ obrazu.Na ekranie wystêpuje poziomy pas o zmiennej wysokoœcioko³o 10cm. OSD dzia³a niestabilnie. Pojawia siê i zanika. Odbiornikpoprawnie reaguje na pilota. Nie pamiêta stacji zaprogramowanychprzez klienta. Nie mo¿na równie¿ zaprogramowaænowych stacji. Napiêcia i elementy w aplikacji uk³adu odchylaniapionowego TDA3653C s¹ w porz¹dku. Trochê czasuzajê³o ustalenie przyczyny usterki, któr¹ by³o czêœciowe zwarcieuk³adu scalonego D800 - UL1550. Rezystor R800 nagrzewa³siê nadmiernie, a na D800 wystêpowa³o zmieniaj¹ce siênapiêcie w granicach +6V (powinno byæ +33V). Prawdopodobnienapiêcie warikapowe w dziwny sposób wp³ywa na procesorwizji TDA8362, w którym jest zamontowany generatorV. Po wymianie D800 wszystko wraca do normy. Przy naprawienie dysponowano ¿adnym schematem.E.B.Watson FA5432T chassis 11AK30Dioda LED standby nie œwieci.Pomiary wykazuj¹, ¿e zasilacz impulsowy próbkuje, a wiêcjest sprawny w czêœci pierwotnej. Za taki stan rzeczy odpowiadazwarta dioda D808 - HER307 (produkuje napiêcie +B).Nie stwierdzono przyczyny jej uszkodzenia. Wstawiono bardziejwydajn¹ diodê MUR460 (600V/4A/40ns). Jest to niepierwszy przypadek, gdy ten typ diody ulega zwarciu bez wyraŸnejprzyczyny.E.B.Karcher CTV6028A VT chassis SM-2Chwilami robi siê ciemny ekran.Najpierw ekran siê rozjaœnia , a nastêpnie ciemnieje, usterkawystêpowa³a nieregularnie (czasami odbiornik pracowa³ poprawniekilka dni). Wreszcie wyst¹pi³a w czasie oglêdzin poszczególnychpodzespo³ów i w tym momencie okaza³o siê, ¿ena obu nó¿kach ¿arzenia kineskopu jest to samo napiêcie(pe³nawartoœæ podawana z trafopowielacza). Wskazywa³o to nabrak po³¹czenia masy p³ytki kineskopu (oznaczonej na schemacieGND 1) z mas¹ p³yty bazowej. Faktycznie znalezionozimny lut przy n.4 gniazda S603 p³yty bazowej, usuniêto go iodbiornik pracowa³ poprawnie.J.P.Belstar 2897TSN chassis E9Strzêpienie obrazu.Czêsto usterka ta jest powodowana przez kondensatory filtruj¹cenapiêcie zasilaj¹ce stopieñ odchylania linii (w tym odbiorniku+B wynosi +150V). Tym razem te¿ tak by³o i powodowa³strzêpienie kondensator elektrolityczny C606 (10µF/250V). Jego wymiana zakoñczy³a naprawê odbiornika.Zanik koloru na wejœciach AV.Zanik koloru nastêpowa³ przy korzystaniu z wszystkichwejœæ AV(SCART1,SCART2 i S-VHS) w ró¿nych odstêpachczasu, co utrudnia³o zlokalizowanie uszkodzonego elementu.Przy korzystaniu z gniazda antenowego obraz by³ bez zarzutui analizuj¹c schemat podejrzenie pad³o na uk³ad scalony IC101(TDA8844 2Y). Dodatkowo podgrzano nieco ten uk³ad gdyodbiór koloru na wejœciach AV by³ poprawny i nastêpowa³ zanikkoloru. Zdecydowano siê wiêc na wymianê tego uk³adu, zanikikoloru ust¹pi³y i na tym naprawê zakoñczono. W tabeli 1podano napiêcia na nó¿kach uk³adu IC101 – na gniazdo antenowepodany jest sygna³ telewizyjny (na schematach na ogó³brak tych napiêæ).Za ma³a wysokoœæ obrazu.Przede wszystkim sprawdzono poprawnoœæ lutów nó¿ekuk³adu scalonego IC301(TDA8351) oraz wielkoœci napiêæ zasilaj¹cychten uk³ad (+42V z diody D703 i +15V z diody D707)i nie stwierdzono nieprawid³owoœci. Poniewa¿ wszystkie regulacjew pionie dokonywane s¹ w trybie serwisowym wprowadzonoodbiornik w ten tryb i wystarczy³a regulacja wysokoœciobrazu.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 11

Porady serwisoweTabela 1NrOznaczenieNapiêcie[V]NrOznaczenieNapiêcie[V]NrOznaczenie1 SIF 0.01 20 G 2.7 39 Dig Det 4.92 Ext_Sound Input 3.7 21 R 2.3 40 H_OUT 3.83 VCO_ref 0 22 Beam_current 3.5 41 Sandcastle H Flyback 0.64 VCO_ref 0 23 Rin 3.4 42 Phi-1 3.35 PLL_IF Decoupling 2.5 24 Gin 0 43 Phi-2 3.96 VIDEO_OUT 2.8 25 Bin 3.4 44 GND 07 SCL 3.5÷4.1 26 F blank 0.2 45 Arcap_(EW_drive) 1.18 SDA 3.1÷3.9 27 (Y in) 2.6 46 Vdrive 2.39 BANDGAP 6.7 28 Y Out 2.6 47 Vdrive 2.310 SVHS-C 1.2 29 B-Y_OUT 2.3 48 IF 4.611 SVHS-Y 3.5 30 R-Y_OUT 2.3 49 IF 4.612 Supply 7.9 31 B-Y IN 0.1 50 EHT 1.713 CVBS_IN 3.7 32 R-Y IN 0.1 51 H Sawtooth 3.814 GDN 0 33 Chroma_Ref 0.3 52 V_int 3.815 AUIO_OUT 3.0 34 XTAL_3.58 2.5 53 IF-AGC 4.416 SecP_DEC 0 35 XTAL_4.43 3.5 54 Tuner-AGC 3.517 Ext_CVBS Input 3.6 36 Colour_PLL Filter 4.7 55 De-emphasis 2.918 Black Currenr 5.4 37 VCC 7.8 56 Sound Decoupling 2.919 B 2.5 38 CVBS_Switch Output 2.1Napiêcie[V]Uwaga: Przy naprawach tego odbiornika korzystano zeschematu OTVC Uniwersum FT4285 opublikowanego w„Serwisie Elektroniki” nr 9/1999, a do regulacji w trybieserwisowym wykorzystano artyku³ „Tryb serwisowy OTVCUniwersum z chassis E-9” zamieszczony tak¿e w tym numerze.Nale¿y przypomnieæ, ¿e wejœcie w tryb serwisowy nastêpujepo kolejnym w³¹czeniu trzech przycisków na pilociew ci¹gu 5 sekund od w³¹czenia do trybu normalnej pracy –inaczej trybu tego siê nie uzyska.Informacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D602 +149.9V (+128.1V), D607 +15.0V ( +15.3V), D609+8.2V (+7.3V), D614 +15.6V (+`4.9V) oraz na nó¿kach stabilizatorów:IC602 n.1 +10.6V (+0.1V), n.2 +11.9V (+1.33V), n.3+15V (+15V);IC603 n.1 +11.9V (+1.33V), n.3 +8.0V (+0.4V);IC604 n.1 +3.7V (+0.1V), n.2 +4.9V (+1.33V), n.3 +8.2V(+7.3V) i IC605 n.1 +8.2V (+7.3V), n.3 +5.0V ( +7.3V).Niektóre napiêcia na IC901 (SDA5255 B002): n.7 (ON/OFF) +3.5V (0V), n.8(SDA) +3.1V÷+3.9V (+5.0V), n.9(SCL)+3.V÷ +4.1V (5.0V).Uwaga: Napiêcia podane w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz TR701 wytwarza sta³e napiêcia mierzonena katodach diod: D703 +41,2V, D707 +15.5V, D709 +191.1Voraz na n.7 FBT(nastawy 50%, na gnieŸdzie antenowym sygna³telewizyjny): +5V ÷ +8V oraz +9.5V(ciemny ekran). J.P.Sanyo CEM2140P-50 chassis A3-CNie dzia³a wejœcie AV.Korzystaj¹c z oscyloskopu faktycznie stwierdzono, ¿e sygna³wideo dochodzi do n.1 IC801, a sygna³ audio do n.9 tegouk³adu, natomiast na n.8 i 4 tego uk³adu brak sygna³ów wyjœciowych.Sygna³ prze³¹czaj¹cy podawany na n.5, 6 i 13 jestprawid³owy, wiêc podejrzenie pad³o na uk³ad scalonyIC801(TC4066BP). Podejrzany uk³ad wymieniono, wejœcie AVzaczê³o pracowaæ prawid³owo i na tym naprawê zakoñczono.Napiêcia sta³e na wyprowadzeniach sprawnego uk³aduIC801 zamieszczono w tabeli 2.Tabela 2NrTryb pracy Tryb pracyNrAV TVAV TV1 6.3V 6.3V 8 1.9V 1.9V2 6.3V 1.7V 9 1.9V 2.6V3 6.3V 1.7V 10 3.6V 6.3V4 6.3V 6.3V 11 6.3V 6.3V5 9.2V 0.1V 12 0.1V 11.8V6 9.2V 0.1V 13 9.2V 0.1V7 0 (GDN) 0 (GND) 14 11.9V 11.9VJ.P.Manhattan MT2008 chassis 11AK19 PROPo w³¹czeniu do stanu pracy s³ychaæ ciche „pukanie".Naprawa odbiornika by³a bardzo prosta. Okaza³o siê, ¿ejedno z wyprowadzeñ kondensatora C626 - 9.1nF/2000V zosta³onadpalone (zimny lut). Oczywiœcie spowodowa³o touszkodzenie równie¿ tranzystora Q605 - 2508AX. Po wymianieobydwu elementów odbiornik da³ siê bez problemów w³¹czyæ.J.Z.Trilux TAP2105 TS chassis PB0204Ca³kowicie nieczynny.W tym przypadku uszkodzonymi elementami by³y: bezpiecznikBZ601 - 3.15A, tranzystor T601 - IRFIBC30G orazrezystor R615 - 27 k/5W. Ten ostatni by³ w³aœnie przyczyn¹uszkodzenia pozosta³ych elementów. Po wymianie uszkodzonychelementów przetwornica dalej milczy jak zaklêta. Szybkozlokalizowano przyczynê zablokowania zasilacza - okaza-³o siê, ¿e dioda D610 - BYW96D posiada rezystancjê oko³o 9omów w obydwu kierunkach. W tym miejscu nale¿y zazna-12 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweczyæ, ¿e w tych odbiornikach bardzo czêsto dochodzi do uszkodzeniatych diod. Diodê D610 zast¹piono dwiema diodamiBA157 po³¹czonymi równolegle w celu zwiêkszenia wydajnoœcipr¹dowej.J.Z.Sony KV-21T5K chassis FE1Po w³¹czeniu zasilania dioda miga dwa razy - nie mo¿na w³¹czyæ do stanu pracy.Uszkodzonym elementem okaza³ siê tranzystor Q533 -2SD2539, zaœ przyczyn¹ jego uszkodzenia, by³o kilka zimnychlutów przy transformatorku steruj¹cym T531 oraz tranzystorzeQ535. Wymiana uszkodzonego tranzystora Q533 ipoprawienie lutów w obszarze sterowania linii, zakoñczy³onaprawê odbiornika.J.Z.Sanyo C14EA13EX-00 chassis A7ANie w³¹cza siê, dioda LED œwieci bardzo ciemno.Wszystkie napiêcia mierzone za transformatorem przetwornicys¹ mocno zani¿one, np. napiêcie g³ówne wynosi oko³o35V, a powinno 130V. Bezpoœredni¹ przyczyn¹ tak niskichnapiêæ by³ uszkodzony tranzystor Q432 - 2SD1649. Uszkodzenietranzystora Q432 nast¹pi³o na skutek przegrzania po³¹czeñlutowanych przy rezystorze R434 - 270R/0.5W, sam rezystorzosta³ równie¿ mocno przegrzany, a jego rezystancjawynosi³a dok³adnie 415 omów (zaleca siê wlutowanie rezystora1W). Po zamontowaniu wszystkich nowych elementówodbiornik da³ siê w³¹czyæ bez ¿adnych problemów. J.Z.Panasonic TX-25MD1P chassis EURO-2Na ekranie widoczne bia³e linie powrotów - co oko³o 1.5 cm i na wysokoœci 13 cmlicz¹c od góry ekranu. Dodatkowym efektem s¹ dwie kolorowe, pojedyncze kreski,oddalone od siebie o oko³o 2 cm " pulsuj¹ce " w pobli¿u œrodka ekranu.Zazwyczaj wystêpowanie linii powrotu wi¹¿e siê z zaburzeniemliniowoœci pionowej, ale w tym przypadku geometriaby³a wrêcz idealna. W pierwszej fazie poszukiwañ, natrafionona „zimne luty” samego uk³adu IC451 oraz uszkodzon¹ diodêZenera D456 - MA2160B – to doœæ czêsty przypadek. Po³¹czenialutowane uk³adu, by³y w tak fatalnym stanie, ¿e zastanawia³emsiê jakim cudem ten uk³ad jeszcze dzia³a. Jednak„przelutowanie” wszystkich wyprowadzeñ uk³adu scalonego iwymiana uszkodzonej diody Zenera niestety nie przynios³a¿adnego efektu – wszystkie niepo¿¹dane efekty by³y takie jakna pocz¹tku. Podobnie wymiana dwóch elektrolitów w aplikacjiuk³adu TDA8175: C456 - 220µF/50V oraz C455 - 2200µF/35V, niczego nie poprawi³a. Zdecydowano siê na wymianêuk³adu TDA8175, ale od tego momentu zacz¹³ siê tzw. „koszmarserwisanta”. Uda³o mi siê kupiæ nawet doœæ tanio ten uk³adw oficjalnym sklepie elektronicznym, ale wlutowanie uk³adu,spowodowa³o ca³kowite unieruchomienie odbiornika – œwieci³atylko kontrolka czuwania, która „reagowa³a” na pilotamrugaj¹c. Telewizora jednak nie da³o siê w³¹czyæ. Na szczêœcieskoñczy³o siê tylko na przepaleniu bezpiecznika F851 -1.25A. W trosce o przegrzanie œcie¿ek (podejrzewaj¹c wielokrotnewylutowywanie „niepewnych” uk³adów), podlutowa-³em 7 kabelków, które póŸniej pod³¹cza³em do nó¿ek kolejnychuk³adów. Oczywiœcie przygotowa³em równie¿ ma³y osobnyradiatorek, do którego mocowa³em uk³ady. Korzystaj¹c zprzygotowanych kabelków pod³¹czy³em na powrót oryginalnyuk³ad, (na którym by³ obraz zak³ócony liniami powrotu) wcelu upewnienia siê, ¿e nic innego siê nie uszkodzi³o i ¿ebymóc przyst¹piæ do dalszych prób na pewnym gruncie. Na mojenieszczêœcie, zaryzykowa³em i kupi³em nastêpn¹ sztukê z tejsamej serii (innego Ÿród³a aktualnie nie mia³em). Sytuacja powtórzy³asiê, ale to mnie nauczy³o, ¿eby nie kupowaæ zbyt tanichuk³adów w stosunku do „oficjalnych” wy¿szych cen. Tylkodziêki uprzejmoœci kolegi po fachu z autoryzowanego serwisu,uda³o mi siê zdobyæ oryginalny uk³ad i zakoñczyæ naprawêodbiornika. Jak siê okaza³o, by³ on w³aœnie przyczyn¹pojawiania siê linii powrotu.. Powy¿szej sytuacji nie trzebaszerzej komentowaæ, bo ka¿dy z nas, nie jeden raz zetkn¹³ siêz podobnymi przypadkami, pocz¹wszy do czasów OTVC Jowiszi s³ynnych tyrystorów …J.Z.Unimor M652 TSO chassis Siesta 3Na ekranie widoczne powroty.W starszych odbiornikach tego typu zjawisko wystêpujena skutek starzenia siê kineskopu. Czêsto pomaga regulacja wtrybie serwisowym parametru PIK WHITE DRIVE (ogranicznikszczytowy). W opisywanym przypadku pomog³a zmiananastawy z wartoœci 60 na 55.J.S.SEG CT-1900 chassis 11AK08-12Przetwornica próbkuje.W tym przypadku, uszkodzonym okaza³ siê kondensatorC828 - 270pF. Profilaktycznie nale¿y wymieniæ tak¿e kondensatorC818 - 47µF/160V.J.S.Unimor Neptun 447Co jakiœ czas ulega uszkodzeniu uk³ad scalony ramki U301 - TDA1170S.W opisywanym odbiorniku przyczyn¹ uszkadzania siê uk³aduTDA1170S okaza³a siê dioda Zenera D600 - C7V5. J.S.Skytronic TV2120Zawê¿ona ramka i linia przez œrodek ekranu, widoczny bia³y pas z zawiniêt¹treœci¹ obrazu.Uszkodzony kondensator C616 - 100µF/160V.J.S.Panasonic TX25CK1P chassis Z8Nie „wchodzi” w tryb standby.W tym przypadku, uszkodzenie spowodowane by³o pêkniêciemœcie¿ki miêdzy rezystorem R1206 - 22k a uk³ademIC1201- BAO33T, w rezultacie czego brak by³o napiêcia 3.3V.J.S.GoldStar CF21C22Odbiornik dzia³a, jednak od czasu do czasu „œnie¿y".W tym przypadku uszkodzonym okaza³ siê kondensatorC503 - 0.1µF.J.S.Funai LCD C2006Odbiornik po w³¹czeniu pracuje kilka sekund, po czym przechodzi w standby.Podczas tych kilku sekund pracy zauwa¿ono jakby niepe³nepodœwietlenie ekranu. Rozpoczêto wiêc naprawê od sprawdze-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 13

Porady serwisowenia inwertera, przy pomiarach zauwa¿ono ¿e napiêcia na tranzystorzeQ324 odbiegaj¹ od prawid³owych wartoœci, sam tranzystorby³ dobry. Dalsze pomiary pozwoli³y stwierdziæ uszkodzeniekondensatora C330 - 0.068µF/250V. Wymiana tego kondensatorazakoñczy³a naprawê. Przy naprawie korzystano zeschematu inwertera zamieszczonego w „SE” 3/2007. A.M.Daewoo T204 chassis CP365Chwilowe zak³ócenia dzia³ania odbiornika.Przyczyn¹ okaza³o siê niepewne lutowanie rezystora R802w uk³adzie zasilania po pierwotnej stronie. Równie¿ trzy wyprowadzeniawtórnej strony transformatora przetwornicy wykazywa³yniepewny kontakt. Poprawa lutowania usunê³a zak³óceniadzia³ania.A.B.Bush WS6680SIL chassis 14.2Œrodkowa czêœæ obrazu w kolorze fioletowym, odtwarzanie kolorów na brzegachobrazu poprawne.Przyczyn¹ by³o uszkodzenie pozystora w uk³adzie rozmagnesowaniakineskopu.A.B.Akura AV28W-S chassis 11AK37-11Odbiornik nie dzia³a, œwieci siê tylko dioda czuwania.Pomiary oscyloskopowe wykaza³y, ¿e napiêcia zasilaj¹cemia³y têtnienia 50Hz, a dioda D805 w prostowniku napiêcia12V by³a zwarta. Wymiana diody przywróci³a normaln¹ pracêodbiornika. Uszkodzona dioda typu FR103 zosta³a zast¹pionadiod¹ BYV27-200.A.B.Sony KV-X2552U chassis AE-1CUszkodzenie uk³adu odchylania pionowego.Uk³ad scalony odchylania pionowego nie by³ uszkodzony,lutowanie w rejonie odchylania pionowego by³o pewne. Uszkodzonyby³ rezystor bezpiecznikowy R802 (0.47R) w uk³adzieodchylania poziomego. Po wymianie rezystora pojawi³ siêobraz, ale by³ zniekszta³cony – nie dzia³a³ uk³ad korekcji EW.Po wymianie uk³adu steruj¹cego korekcji TEA2031A odbiornikdzia³a³ poprawnie.A.B.Bush 6690D chassis 11AK19B1Po kilku godzinach pracy obraz zwê¿a³ siê i pojawia³y siê zniekszta³cenia korekcjiEW.Przyczyn¹ uszkodzenia by³o niepewne lutowanie cewkiL601. Poprawa lutowania przywróci³a normalne dzia³anie odbiornika.A.B.Projektor Toshiba 40WH08 chassis C00PNieprawid³owa zbie¿noœæ.Uszkodzenie uk³adu scalonego w torze zbie¿noœci jest czêst¹przyczyn¹ uszkodzeñ projektorów. Objawia siê ono nieprawid³owymodtwarzaniem kolorów, zak³óceniami geometrii,czasami mo¿e powodowaæ, ¿e projektor nie dzia³a. Po wymianieuk³adu scalonego konieczna jest regulacja zbie¿noœci.Wejœcie w menu regulacji zbie¿noœci:· wybraæ menu “features”,· nastêpnie jad¹c w dó³ wybraæ “convergence” i nacisn¹æ“enter”.Powinien wyœwietliæ siê obraz testowy kraty. Obraz podzielonyjest na ponumerowane obszary. Regulacji dokonujesiê kolejno w ka¿dym obszarze. Aby zapamiêtaæ zmiany, nale-¿y nacisn¹æ przycisk [ exit ]. Regulacja powinna byæ wykonywanapo wygrzaniu projektora i w miejscu, gdzie bêdzie onu¿ywany.A.B.Matsui 25N10 chassis E9AZanik obrazu.Uszkodzenie odbiornika polega³o na zaniku obrazu. Przyczyn¹by³o uszkodzenie kondensatora ceramicznego C20622nF/2kV. Wymiana kondensatora przywróci³a normalne dzia-³anie odbiornika.A.B.Toshiba 259D9BZOdbiornik nie dzia³a.Nie by³o s³ychaæ pracy przetwornicy, chocia¿ pomiary oscyloskopowepokaza³y przebiegi impulsowe w uk³adzie zasilania.Uszkodzony by³ tranzystor odchylania poziomego Q404(zwarcie) i rezystor R444 (0.82R/2W) stanowi³ rozwarcie.Dok³adne oglêdziny p³yty wykaza³y drobne fragmenty lutowiaw obszarze transformatora odchylania poziomego, któremog³y powodowaæ zwarcie linii. Wyczyszczenie p³yty i wymianauszkodzonych elementów przywróci³y poprawne dzia-³anie odbiornika.A.B.Goodmans TVC14VPOdbiornik nie dzia³a.Uszkodzony by³ tranzystor linii 2SD2499. Wymiana tranzystorajednak nie pomog³a. W wyniku testowania ró¿nychelementów znaleziono piêæ uszkodzonych kondensatorów elektrolitycznychpo stronie pierwotnej przetwornicy. Po wymianiekondensatorów i tranzystora odbiornik dzia³a³ poprawnie.A.B.Samsung CI-5373T chassis SCT11BPrzypadkowe zmiany poziomu g³oœnoœci.Uszkodzenie odbiornika polega³o na przypadkowych zmianachpoziomu g³oœnoœci. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie pamiêciEEPROM 24C04.A.B.Toshiba 30WL46 (LCD) chassis L6BOdbiornik nie dzia³a.Przyczyna: uszkodzenie (du¿e ESR) kondensatorów elektrolitycznychC460, C461 (oba 100µF).A.B.Sanyo CE28WN5B chassis EB6-A28Nie dzia³a odchylanie pionowe.Sprawdziæ, czy wyjœcie uk³adu odchylania pionowegoIC501 (LA7846N) nie jest zwarte. Nastêpnie sprawdziæ, czynapiêcie LT na wejœciu uk³adu scalonego wynosi oko³o 15V.W opisywanym przypadku napiêcie to wynosi³o 9V z powoduuszkodzonego rezystora R515A (3.3R), którego rezystancjawzros³a do 88R.A.B.14 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweMatsui LM17N1 (LCD)Brak obrazu przy odbiorze z anteny.Odbiornik dzia³a tylko przy odbiorze z gniazd AV. Przyczyna:uszkodzenie cewki SMD L703, przez któr¹ zasilana by³ag³owica.A.B.Bush 30TV005 (LCD)Zaniki podœwietlenia ekranu LCD.Przyczyna: niepewne lutowanie rezystora R47 na modulezasilania.A.B.Toshiba 32ZD09 chassis C00SOdbiornik nie dzia³a, dioda LED œwieci siê.Przyczyna: uszkodzenie kondensatora C884 (330µF/160V).A.B.Toshiba 32ZP38B chassis C00SPionowe linie na obrazie.Przyczyna: uszkodzenie modu³u odchylania pionowegoHX01.A.B.Toshiba 43VJ22 (projektor) chassis VJ13Brak obrazu i dŸwiêku, czerwona dioda LED œwieci siê.Pomiary wykaza³y poprawne napiêcia zasilaj¹ce, w³ókna ¿arzenialampy by³y zasilane. Na module teletekstu znaleziono niepewnelutowania uk³adu pamiêci QT09, co spowodowa³o „zawieszeniesiê” mikrokontrolera. „Przelutowanie” wyprowadzeñpamiêci przywróci³o normalne dzia³anie odbiornika. A.B.Sony KV28LS35 chassis FE2Odbiornik nie dzia³a, dioda LED nie œwieci siê.Przyczyna to uszkodzenie uk³adu IC609 (TOP209P) i rezystoraR627 (4.7R) w uk³adzie zasilacza „standby”. A.B.Sanyo 32WN4 chassis EB6Odbiornik nie dzia³a.Przyczyny uszkodzenia nale¿a³o szukaæ w obszarze przetwornicy.W tym celu nale¿y sprawdziæ napiêcie na wyprowadzeniu3 uk³adu IC801 (TDA4505). Je¿eli brak jest napiêcia,to skontrolowaæ, czy rezystor R805 (750k) nie jest rozwarty.Je¿eli napiêcie na wyprowadzeniu 3 IC801 jest poprawne,sprawdziæ napiêcie na wyprowadzeniu 2. Przy braku napiêciana wyprowadzeniu 2 sprawdziæ, czy rezystor R806 (470k) niejest rozwarty.A.B.Goodmans LD2001 (LCD) chassis LA2000Odbiornik nie dzia³a, diody LED nie œwiec¹ siê.Uszkodzony by³ uk³ad scalony IC900 (1200P60).A.B.Goodmans LD2002 (LCD) chassis Vestel17MB18Zaniki obrazu.Nale¿y skontrolowaæ lutowanie elementów R72 i D55. Je-¿eli lutowanie jest poprawne, to nale¿y obejrzeæ p³ytê od stronydruku i usun¹æ klej lub materia³y klej¹ce przy elementachR72, D55, R27, R30.Odbiornik nie dzia³a.Je¿eli odbiornik nie w³¹cza siê a napiêcie startowe 12V jestpoprawne, nale¿y sprawdziæ wartoœæ rezystora R930 (200k) –mo¿e stanowiæ rozwarcie lub wykazywaæ zwiêkszon¹ rezystancjê.A.B.Philips 42FD9944 (plazma) chassis FM24AAOdbiornik w³¹cza siê, dioda LED œwieci na zielono, na ekranie pojawia siê b³ysk,po czym odbiornik wy³¹cza siê, a dioda LED miga.Przyczyn¹ uszkodzenia mo¿e byæ uszkodzony kondensatorSMD C49 (10µF/16V).Odbiornik nie dzia³a.Sprawdziæ ESR kondensatorów 2133 (22µF/25V), 2210(47µF/25V), 2508 (4.7µF/50V) w uk³adzie zasilacza.Odbiornik nie dzia³a.Uszkodzony kondensator 2540 (100µF/25V) w uk³adziezasilania.A.B.Philips FTR9965 (plazma) chassis F22REAAOdbiornik nie dzia³a. Dioda LED miga.Je¿eli dioda LED miga w kolorach czerwonym -pomarañczowym-zielonym -czerwonym-pomarañczowym-… uszkodzonyjest kondensator 2011 (220µF/25V).A.B.Philips 32PF7520 (LCD) chassis LC4.3EAAOdbiornik nie dzia³a.Sprawdziæ napiêcie 3.3V w uk³adzie startowym. Je¿eli braknapiêcia 3.3V, sprawdziæ, czy cewka SMD 5204 nie jest rozwarta.Nastêpnymi elementami, które nale¿y skontrolowaæ s¹tranzystor FET 102 i rezystor 100 (1R/0.5W). A.B.JVC LT-32DX7 (LCD) chassis FL3Odbiornik nie dzia³a.Sprawdziæ: bezpiecznik, kondensator C9001 (1nF/50V) podk¹tem zwarcia oraz diodê D9001 (EC30HA03L-X). Wymianatych elementów powinna przywróciæ poprawne dzia³anie odbiornika.A.B.Sony KV28LS35 chassis FE2Nie dzia³a korekcja EW obrazu.Taka wada pojawia siê najczêœciej po wymianie transformatoralinii, w czasie której mo¿e uszkodziæ siê rezystor SMDR518 (2.7k). Rezystor ten znajduje siê przy wyprowadzeniu11 transformatora linii w naro¿niku p³yty g³ównej. A.B.Philips 30PF9946 (LCD) chassis LC4.6EAABrak obrazu.Ekran rozjaœnia siê po w³¹czeniu odbiornika tylko na kilkasekund, tor fonii dzia³a prawid³owo, dioda LED œwieci na zielono.Sposób postêpowania: sprawdziæ modu³ inwertera, poprawiælutowanie wyprowadzeñ oœmiu transformatorów na tymmodule i sprawdziæ wszystkie z³¹cza. Nastêpnie sprawdziæSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 15

Porady serwisowetransformator 107 – skontrolowaæ po³¹czenie pomiêdzy wyprowadzeniami5 - 8.A.B.Vestel chassis 11AK37Odbiornik nie w³¹cza siê z trybu czuwania. Dioda LED miga.Najczêstsz¹ przyczyn¹ takiego objawu jest uszkodzeniekondensatora C822 (220pF/1kV) w uk³adzie odchylania poziomego.A.B.Samsung WS32Z306VObraz jest za szeroki.Przyczyna to uszkodzony kondensator C425 (120nF/400V)– rozwarcie. A.B.JVC AV-32T77SK chassis JWObcinanie obrazu w trybie pracy 4:3.Przyczyn¹ uszkodzenie kondensatora C521 (2.3nF/1.5kV).A.B.LG DI-28Z12 chassis PD8TANa œrodku ekranu w przypadkowych momentach pojawia siê czarny prostok¹t.Przyczyna to uszkodzenie podstawki uk³adu scalonego teletekstu.Jest to bardzo czêste uszkodzenie w tych odbiornikach.A.B.Panasonic TX26LXD60 (LCD) chassis GLP21S³yszalne zak³ócenia dobiegaj¹ce z ty³u odbiornika.Firma Panasonic opracowa³a zestaw elementów usuwaj¹cychte zak³ócenia. Numer zestawu: TZS9EK062. A.B.LG RZ37LZ55 (LCD) chassis ML051BUszkodzenie w uk³adzie zasilania.Przy naprawie wykorzystano zestaw naprawczy nrEAY33043001 do usuwania tego typu uszkodzenia opracowanyprzez firmê LG. Zawiera on: IC904, ZD911, R920, F901,C920, C921, C924. Warto równie¿ sprawdziæ rezystor R925(22R).A.B.Vestel chassis 11AK49Stopniowy zanik obrazu po 2-4 godzinach pracy.Teletekst i grafika wyœwietlane s¹ normalnie. Przyczyn¹okaza³o siê uszkodzenie diody D115 w uk³adzie ograniczaniapr¹du kineskopu.A.B.Goodmans K2105 chassis 11AK30Uszkodzony tranzystor Q603 - BU808DFI.Po wymianie tranzystor bardzo siê grzeje. Przyczyna grzaniatranzystora to uszkodzone kondensatory C628 (3.3µF/160V) i C613 (10µF). A.B.Pacific PTV-55-200Odbiornik nie dzia³a.Przyczyna to uszkodzenie diod mostka D6502-5 i kondensatoraC2510 (1nF/1kV).A.B.Cello DTA1490 (TV/video combo)Odbiornik nie dzia³a.Przyczyna to uszkodzenie tranzystora U401 (2SD2499) iniepewne lutowanie wyprowadzeñ cewki L403. A.B.Grundig WF70-3020Zawiniêcie do³u obrazu.Uszkodzony kondensator C407 (10µF/100V) i rezystorR465 (10R).A.B.Sanyo 21MT2 chassis EC5AOdbiornik nie dzia³a.Wyczuwalny jest zapach spalenizny. Uszkodzony kondensatorC631 (470pF).A.B.Panasonic TX-28DK2 chassis EURO4Odbiornik nie dzia³a.Uszkodzi³ siê tranzystor Q552 (2SC5517). Warto równie¿sprawdziæ kondensator C509 (47µF).A.B.Samsung WS32Z306V chassis S62BOdbiornik nie dzia³a.Uszkodzony tranzystor linii oraz uszkodzony kondensatorC425 (150nF/400V) w uk³adzie odchylania poziomego. A.B.Alba CTV4851 chassis 11AK19Odbiornik nie dzia³a.Uszkodzeniu uleg³ rezystor R806 (10k) – rozwarcie.A.B.Philips 32PW6720D chassis L04EADOdbiornik dzia³a³ tylko w trybie odbioru analogowego.W³¹czenie trybu cyfrowego powodowa³o, ¿e zanika³dŸwiêk. Stwierdzono uszkodzenie rezystora SMD 3528 - 10R.A.B.Philips 37FD9944 (plazma) chassis FM33AAMigotanie diody LED.Sprawdziæ wszystkie kondensatory elektrolityczne w uk³adziezasilacza: 2113 (470µF/16V), 2230, 2231 (47µF/16V),2508 (100µF/63V), 2510 (1000µF/16V), 2540, 2663, 2664(100µF/25V).A.B.Toshiba 28YT56 chassis 11AK49Brak odchylania pionowego.Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie diody D610 – zwarciei rezystora R529 (0.47R) – rozwarcie.A.B.Philips 15PF9936/12 chassis LC03EAABrak obrazu z powodu braku podœwietlenia ekranu, zielona dioda LED œwieci.Czasami pojawia siê dŸwiêk.Sprawdziæ kondensatory: 2920, 2913, 2910, 2933 (470µF/25V) w uk³adzie zasilacza oraz kondensator 2923 (1000µF/6.3V). Ponadto skontrolowaæ kondensatory 2007-2010, 2015,16 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisowe2024, 2026, 2027 (470µF/25V lub 35V) na module skalowaniaobrazu.A.B.Daewoo DWF2881 chassis WP895Odbiornik nie dzia³a, dioda LED œwieci siê.Uszkodzeniu uleg³ uk³ad scalony IC1820 (S7805PI).Samsung LW17M24CPX (LCD)Odbiornik nie dzia³a, dioda LED miga.Uszkodzi³ siê kondensator C241 (1000µF/25V).A.B.A.B.Philips 28PW6508/05 chassis L01.1EAABrak obrazu i dŸwiêku.Przed uszkodzeniem obraz migota³ i by³ za w¹ski. Przyczyn¹by³o uszkodzenie tranzystora linii 7460 (BU4508DX)spowodowane uszkodzeniem kondensatora 2455 (47µF/50V).A.B.Bush WS6679SIL chassis PT92Odbiornik nie dzia³a.Uszkodzeniu uleg³ kondensator CD18 (22nF/2kV) w uk³adzieodchylania poziomego.A.B.JVC AV-28GT1SJF chassis 11AK45Brak obrazu lub dŸwiêku.Dioda LED miga w kolorach czerwonym i zielonym. Przyczyn¹okaza³o siê uszkodzenie uk³adu pamiêci EEPROM IC502(24LC16B).A.B.Goodmans GTV34T8 chassis 12.7Odbiornik nie dzia³a.Powodem okaza³o siê uszkodzenie kondensatora C909(47µF) i diody SMD D604 (1N4148).A.B.Sony – zak³ócenia obrazu przy odbiorze Canal+Przy odbiorze programów stacji Canal+ widoczne jest szarpaniegórnej krawêdzi obrazu. Powodem jest nieprawid³owapraca dekodera Canal+ na skutek zniekszta³conego impulsusynchronizacji V. Impuls ten (zniekszta³cony i prawid³owy)pokazano na rysunku 1.Ch1 200mVLGATING=0M 10.0ms Vld Ch1 E/625D 50µs Runs AfterCh1 200mVLGATING=1M 10.0ms Vld Ch1 E/625D 50µs Runs AfterRys.1.W celu wyeliminowania opisywanej nieprawid³owoœci nale¿ywejœæ w menu serwisowe “TT” i zmieniæ wartoœæ parametru“L Gating”. Poni¿ej przedstawiono opis tej procedurydla wybranych chassis.Chassis AE-6B i FE-2· w menu “TT” wybraæ regulacjê IF Adjust,· wybraæ parametr L Gating,· wartoœæ 0 zmieniæ na 1,· wartoœæ 1 zmieniæ na 0.Chassis AE-6A· w menu “TT” wybraæ pod menu Special Adjustment,· wybraæ parametr “7 L Gating”,· wartoœæ OFF zmieniæ na ON,· wartoœæ ON zmieniæ na OFF.Chassis AE-5, LE-3A i RE-3· w menu “TT” wybraæ pod menu Special Adjustment,· wybraæ parametr “23 L Gating Main”,· wybraæ parametr “24 L Gating Sub.”,· wartoœæ OFF zmieniæ na ON,· wartoœæ ON zmieniæ na OFF.Chassis TS1· T => TV => Menu,· General => Sub-CPU Menu => IF Adjust,· wybraæ parametr L Gating,· wartoœæ 0 zmieniæ na 1,· wartoœæ 1 zmieniæ na 0,· wyjœæ z trybu serwisowego poprzez wy³¹czenie odbiornika.Chassis MR1· T => TV => Menu => T => IF Adjust,· General => Sub-CPU Menu => IF Adjust,· wybraæ parametr L Gating,· wartoœæ 0 zmieniæ na 1,· wartoœæ 1 zmieniæ na 0,· wyjœæ z trybu serwisowego poprzez wy³¹czenie odbiornika.Chassis BC-5· T => TV,· przyciskami programów 1 lub 4 wybraæ adres,· wybraæ IF02 GATE,· przyciskiem [3] lub [6]:- wartoœæ 0 zmieniæ na 1,- wartoœæ 1 zmieniæ na 0,· zapamiêtaæ zmiany przyciskami [ MUTE ] i [0].M.M.Sony chassis RE-3 i RE-3W (projektor)Problemy z synchronizacj¹.Po pod³¹czeniu do wejœcia AV odbiornika Set Top Boxnastêpuje utrata synchronizacji lub niepe³ne rozkodowaniesygna³u. Powodem jest ograniczanie sygna³u w stopniu buforuj¹cymsygna³ wizyjny. Na p³ycie “J” nale¿y zamieniæ wartoœærezystora R8853 z 47k na 100k i R8837 z 18k na 39k.Utrata synchronizacji.Powodem jest zastosowanie dwóch odmian p³yty “B3”,ka¿da ze specyficznym oprogramowaniem na p³ytce “M”. Wcelu unikniêcia problemów z utrat¹ synchronizacji nale¿y zwróciæuwagê na dobór p³yty B do w³aœciwego oprogramowania.„Stara” p³yta “B3” o numerze A-1131-547-A wymaga opro-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 17

Porady serwisowegramowania o oznaczeniu RE-102, „nowa” p³yta (o numerzeA-1620-144-A) wymaga programu w wersji RE-103 lub póŸniejszej.M.M.Philips chassis MG7.1E AAPrzydŸwiêk zasilacza.S³yszalny przydŸwiêk, przypominaj¹cy brzêczenie d³awika,pochodz¹cy z rejonów zasilacza wyeliminowany mo¿ezostaæ poprzez wymianê cewki oznaczonej jako 5066 (nr 2422549 44873).Gwizd z zasilacza.Po nagrzaniu siê odbiornika z jego wnêtrza wydobywa siêwysokoczêstotliwoœciowy gwizd. Przyczyn¹ tej wady jest„wpadanie” w rezonans transformatora przetwornicy 5550,którego czêstotliwoœæ wynosi oko³o 9kHz. Opisywany efektwystêpuje i jest szczególnie dokuczliwy w odbiornikach z kineskopamitypu Real-Flat, a wiêc w modelach: 28PW9525,32PW9525, 32PW9536 i 32PW9546. Jedynym sposobem nausuniêcie opisywanej nieprawid³owoœci jest wymiana transformatoraprzetwornicy na nowsz¹ – zmodernizowan¹ wersjê(poprawiona konstrukcja, w szczególnoœci po³¹czeñ klejonychi zalewanych). Takie poprawione konstrukcje transformatoramo¿na rozpoznaæ po numerze 3128 138 37264 lub wy¿szym.Zestawy naprawcze.1. Zestaw naprawczy zasilacza g³ównego 4822 310 11234· 1052 – bezpiecznik 6.3AT· 1053 – bezpiecznik 3.15AT· 1201 – bezpiecznik T5A· 1220 – bezpiecznik T5A· 1221 – bezpiecznik T4A· 3005 – rezystor 1.5R 10% 7W· 3524 – rezystor 10R 5% 0.33W· 3540 – rezystor 4.7R 1% 0.6W· 3546 – rezystor 0.39R 5% 1W· 3547 – rezystor 0.39R 5% 1W· 6514 – mostek prostowniczy GBU4JL-7002· 6567 – dioda BY229X-800· 6572 – dioda Zenera BZV85-C5V6· 7212 – uk³ad scalony MC34063A (konwerter DC/DC· 7520 – uk³ad scalony MC44603P (sterownik)· 7540 – tranzystor STW8NA60· 7556 – transoptor TCDT1102G2. Zestaw naprawczy zasilacza standby 4822 310 11235· 3101 – rezystor 10M 5% 0.25W· 3108 – rezystor 15R 5% 0.5W· 3110 – rezystor 10R 5% 0.33W· 3118 – rezystor 15R 5% 0.5W· 6101 – mostek prostowniczy DF08M· 6104 – dioda BZX55-F20· 6105 – dioda Zenera BZX79-C15· 6107 – dioda BYV27-200· 6108 – dioda 1N4148· 7101 – tranzystor BC547B· 7102 – tranzystor STP3NB60FP· 7104 – transoptor TCDT1102G3. Zestaw naprawczy uk³adów odchylania poziomego 4822 31011236· 1460 – bezpiecznik 2A· 2418 – kondensator 220pF 10% 2kV· 2419 – kondensator 33nF 10% 400V· 2420 – kondensator 1.2nF 5% 2kV· 3443 – rezystor 6.8R 5% 0.5W· 3462 – rezystor 1R 5% 0.5W· 3463 – rezystor 1R 5% 0.5W· 3466 – rezystor 1R 5% 0.33W· 3481 – rezystor 1k 5% 0.33W· 3483 – rezystor 4.7R 5% 0.33W· 3484 – rezystor 6.8R 5% 0.33W· 6421 – dioda BY359X-1500· 6422 – dioda BY229X-800· 7409 – tranzystor BC547B· 7411 – tranzystor BC635· 7421 – tranzystor BU2520DX· 7480 – tranzystor STP16NE06FPNie daje siê w³¹czyæ za pomoc¹ pilota.Za pomoc¹ pilota odbiornik nie daje siê prze³¹czyæ z trybustandby w tryb normalnej pracy, za pomoc¹ przycisków klawiaturylokalnej jest to mo¿liwe. W opisanej sytuacji koniecznejest sprawdzenie i ewentualne zast¹pienie nowymi nastêpuj¹cychelementów:· kondensator 2039 - 220pF 5% 50V (w³¹czony pomiêdzykolektor i bazê tranzystora 7205),· tranzystory 7205 i 7216 - oba BC847B.Elementy te znajduj¹ siê na p³ycie ma³osygna³owej SSB.Niektóre ustawienia nie s¹ zapamiêtywane.W sytuacji, gdy niektóre parametry nie s¹ zapamiêtywanenale¿y po ich ustawieniu (zaprogramowaniu) najpierw odczekaæoko³o 10 sekund a¿ dane te zostan¹ wpisane do pamiêcinieulotnej NVM i dopiero po tym czasie wy³¹czyæ odbiornik.Nie startuje, kody b³êdów 67, 68.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ, sygnalizowany jest kodb³êdu 67 (napiêcie +5V) lub 68 (napiêcie +8V). W opisywanejsytuacji nale¿y sprawdziæ przekaŸnik o oznaczeniu 1002. PrzekaŸnikten jest sterowany bezpoœrednio z mikrokontrolera i jestelementem wykonawczym podaj¹cym napiêcie sieciowe. Wtrybie standby lub w stanie uaktywnienia uk³adów protekcjikontakty tego przekaŸnika s¹ rozwarte.W przypadku, gdy odbiornik samoczynnie wy³¹cza siê wprzypadkowych momentach nale¿y równie¿ skontrolowaæfunkcjonowanie tego przekaŸnika i sygna³u nim steruj¹cego(usterka przekaŸnika lub np. zadzia³anie uk³adów protekcji).W trybie serwisowym pojawia siê kod b³êdu 050 i 065.Jeœli w aktywnym trybie serwisowym sygnalizowane s¹kody b³êdów 050 i 065 konieczna jest aktualizacja oprogramowaniauk³adu pamiêci PROM 7625 - M27C512/FBX w blokuFeature-Box na wersjê o numerze 3104 317 43091.Kody b³êdów.Odczyt kodów b³êdów jest mo¿liwy na 3 sposoby:· na ekranie w trybie ustawieñ serwisowych SAM (ServiceAlignment Mode); jeœli usterka jest takiego rodzaju, ¿eobraz jest obecny, mo¿liwy jest odczyt 10 ró¿nych b³êdów;kod b³êdu, który wyst¹pi³ jako ostatni jest na pozycjipierwszej od lewej,· za pomoc¹ b³ysków diody LED; ta metoda odczytu kodówb³êdów jest szczególnie u¿yteczna przy uszkodze-18 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweniach, gdy brak obrazu; s¹ dwie metody odczytu b³yskówdiody LED:- w uruchomionym trybie serwisowym ustawieñ domyœlnychSDM – iloœæ b³ysków diody LED jest równa kodowib³êdu, który wyst¹pi³ jako ostatni (procedura ta jestpowtarzana w nieskoñczonoœæ),- za pomoc¹ przycisku [ DIAGNOSE ] na przycisku serwisowymDST; w przypadku, gdy w wyniku wyst¹pienianieprawid³owoœci zostaj¹ uruchomione uk³ady protekcjii chassis znajduje siê w trybie pracy bezpiecznejodczytanie kodu b³êdu jest mo¿liwe na podstawie iloœcib³ysków czerwonej diody LED na pilocie DST, ale tylkodopóty, dopóki zasilany jest g³ówny mikrokontrolersteruj¹cy; w celu odczytania kodu b³êdu na podstawieb³yskania diody LED na pilocie nale¿y: nacisn¹æ przycisk[ DIAGNOSE ] na przycisku serwisowym DST (wewszystkich trybach pracy odbiornika za wyj¹tkiem trybuserwisowego SAM), nastêpnie nacisn¹æ przycisknumeryczny [ 1 ] w celu wyœwietlenia b³êdu, który wyst¹pi³ostatnio ([2] – b³êdu wczeœniejszego, [3] – jeszczewczeœniejszego, itd.) i na koniec nacisn¹æ przycisk[OK] – iloœæ b³ysków czerwonej diody LED na paneluodbiornika telewizyjnego jest równa kodowi b³êdu.· za pomoc¹ oprogramowania serwisowego Via ComPair.Wykasowanie bufora b³êdów jest mo¿liwe równie¿ na 3sposoby:· w trybie SAM w menu g³ównym po wybraniu punktu RE-SET ERROR BUFFER,· poprzez wys³anie rozkazu “DIAGNOSE 99” z pilota serwisowegoDST we wszystkich trybach pracy odbiornikaza wyj¹tkiem trybu serwisowego SAM (w tym celu nale-¿y na pilocie DST nacisn¹æ przycisk [ DIAGNOSE ], nastêpniedwukrotnie przycisk [ 9] i na koniec przycisk[OK],· za pomoc¹ oprogramowania serwisowego Via ComPair.Uwaga: W przypadku zape³nienia bufora kodów b³êdów (10kodów) nie jest mo¿liwe zapamiêtanie nowego kodu i dlategopo skutecznej naprawie odbiornika wskazane jest wykasowaniebufora b³êdów.Poni¿ej podano znaczenie kodów b³êdów i najbardziejprawdopodobn¹ lokalizacjê uszkodzenia:2 – pamiêæ nieulotna 7008 - ST24E32 lub M24C32,3 – mikrokontroler steruj¹cy i teletekstu OTC2.5 (OSD, TeletextController) 7003 - SAA5801,5 – tuner 1102 - UV1316,10 – uk³ad prze³¹czania i wyboru sygna³ów wizyjnych 7208 -TEA6415,11 – uk³ad prze³¹czania i wyboru sygna³ów audio 7777 -TEA6422,15 – procesor obróbki sygna³ów wejœciowych p.cz. i chrominancjiHIP (High-end Input Processor) 7501 - TDA9320H,20 – procesor obróbki sygna³ów wizji i odchylania do stopnikoñcowych (procesor wizyjny) HOP (High-end OutputProcessor) 7300 - TDA9330H,21 – procesor wizyjny – uk³ad LTP Peaking 7402 - TDA9178,25 – procesor fonii 7751 - MSP3410D,26 – procesor DOLBY (SEDSP) 7770 - SAA7712H,50 – procesor poprawy parametrów obrazu PICNIC (PictureImproved Combined Network) 7611 - SAA4978H w blokuFeature Box,53 – procesor FALCONIC (Field and line rate convertor IC)7626 - SAA4992 w bloku Feature Box,54 – procesor VERIC 7621 - SAA4997 w bloku Feature Box,55 – procesor MACPACIC 7616 - SAA4996 w bloku FeatureBox,65 – zablokowana magistrala Slow I 2 C,66 – zablokowana magistrala Fast I 2 C,67 – nieprawid³owoœæ na linii zasilaj¹cej 5V2,68 – nieprawid³owoœæ na linii zasilaj¹cej 8V6,70 – uszkodzenie w uk³adach odchylania pionowego, powoduj¹ceuruchomienie obwodów protekcji VFB (VerticalFlyback),71 – uszkodzenie w uk³adach odchylania poziomego, powoduj¹ceuruchomienie obwodów protekcji HFB (HorizontalFlyback),73 – uszkodzenie w stopniu koñcowym odchylania poziomego,powoduj¹ce uruchomienie obwodów protekcji LFB(Line Deflection),74 – aktywne obwody ochrony przed nadmiernym wzrostempr¹du kineskopu BC-PROT (Beam Current Protection),76 – uszkodzenie w uk³adach wzmacniaczy koñcowych fonii,powoduj¹ce uruchomienie obwodów protekcji przed pojawieniemsiê na wejœciach g³oœnikowych napiêcia sta³egoDC-PROT,77 – uruchomienie obwodów protekcji bloku Feature Box FBX-PROT, nieprawid³owoœæ na linii zasilaj¹cej +3V (FBX),78 – uruchomienie obwodów protekcji ERDIC-PROT, nieprawid³owoœæna linii zasilaj¹cej +3V (ERDIC),80 – uruchomienie obwodów protekcji tunera TUNER-PROT,nieprawid³owoœæ na linii zasilaj¹cej +8V (TUNER).PrzydŸwiêk (brzêczenie) i szum w g³oœniku centralnym.Problem i porada dotyczy tylko modeli: 28PW9525/12L/12R, 32PW9525/12L/12R, 32PW9536/12 /12R, 32PW9546/12/12R. Brzêczenie i szum w g³oœniku centralnym odbiornikas¹ szczególnie s³yszalne i dokuczliwe przy zmniejszonym poziomieg³oœnoœci. Znaczn¹ redukcjê a nawet ca³kowite wyeliminowanietych zak³óceñ mo¿na osi¹gn¹æ poprzez wykonanienastêpuj¹cych przeróbek:· przeci¹æ œcie¿kê w pobli¿u wyprowadzenia 3 gniazda 0338na p³ycie wielkosygna³owej LSP (odizolowaæ wyprowadzenie3 od reszty uk³adu),· izolowanym przewodem od strony mozaiki po³¹czyæ wyprowadzenie3 gniazda 0338 bezpoœrednio z nó¿k¹ 3 uk³adu7750,· od strony mozaiki pomiêdzy nó¿ki 3 i 9 uk³adu 7750 wlutowaærezystor 1.5k,· wymontowaæ z p³yty wielkosygna³owej rezystory 3736,3737 i 3704,· rezystor 3705 zast¹piæ zwor¹,· sygna³ g³oœnika centralnego podaæ ³¹cz¹c izolowanymprzewodem wyprowadzenie 5 gniazda 0328 poprzez szeregowopo³¹czony kondensator 100nF i rezystor 5.6k znó¿k¹ 9 uk³adu 7750.W trakcie monta¿u dodatkowych elementów nale¿y zwróciæuwagê, aby zabezpieczyæ je przed mo¿liwoœciami zwarcia.Zmiany koloru.W przypadku widocznych zmian kolorów w treœci obrazunale¿y sprawdziæ poprawnoœæ funkcjonowania przekaŸnika1002. H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 19

Porady serwisoweDaewoo DTH-29U7KLM chassis CP830FOdbiornik martwy.Odbiornik nie daje ¿adnych oznak ¿ycia. Po od³¹czeniuzasilania stopnia koñcowego odchylania poziomego i obci¹-¿eniu go ¿arówk¹ w momencie w³¹czania ¿arówka b³yœnie igaœnie. Po od³¹czeniu napiêæ wyjœciowych przetwornicy: 5V,8V i 14V objaw powtarza siê. Pomiar napiêæ na wyprowadzeniachuk³adu sterownika przetwornicy I801 - STR-F6654 dajenastêpuj¹ce wyniki: n.3 = +335V, n.4 = +13V a na n.5 – „minimalnyminus” (wartoœci prawid³owe to: n.1 = 1.7V, n.2 = 0.1V,n.3 = 290V, n.4 = 18V, n.5 = masa). Wszystkie diody i rezystoryoraz bezpiecznik sprawne.Przetwornica chyba nie oscyluje. Na n.4 napiêcie pochodzichyba z uk³adu startowego. Na n.5 powinno byæ „prawiezero”, bo n.5 to masa gor¹ca .Zasilacz jest „dwubiegowy” taki, jak w odbiornikach telewizyjnychfirmy Philips. Tyrystor w czasie czuwania zasilatransoptor z linii 130V – ta linia bêdzie na czuwaniu mieæ kilkanaœciewoltów, tyle, ile „potrzebuj¹” rezystory R810 i R870,dioda D811, tranzystory i sam transoptor. Uruchamianie w tymtrybie by³oby bezpieczniejsze, ni¿ przy pe³nych napiêciachpracy (za stabilizacjê odpowiada wtedy I806 - DP130). Ze schematuwynika, ¿e tryb czuwania mo¿na wymusiæ poprzez zwarciebazy tranzystora Q809 do masy. Jeœli zasilacz nie da wtedystabilnych napiêæ o poziomach zani¿onych do wartoœci w³aœciwychdla czuwania, to musi byæ jakiœ „gruby” b³¹d – zwartadioda, wyschniêty kondensator elektrolityczny, uszkodzenieuk³adu STR-F6654. Nie wiem, czy uk³ad STR-F6654 jest wystarczaj¹co„inteligentny”, aby przy braku sygna³u sprzê¿eniazwrotnego na nó¿ce 1 (oznaczonej jako OCP) wy³¹czyæ siê –mo¿liwe, ¿e pracuje z pe³n¹ moc¹.W szereg z obwodem 1-2 transoptora mo¿na w³¹czyæ diodêLED, oczywiœcie w kierunku przewodzenia, aby mieæ „podgl¹d”sygna³u sprzê¿enia zwrotnego. Co siê dzieje na wyprowadzeniach3-4, to ju¿ inna historia – transoptor te¿ mo¿e byæpodejrzany.A mo¿e wszystko jest w porz¹dku i odbiornik po rozruchuzasilacza wchodzi w standby? Nale¿y zatem zmierzyæ, czynapiêcia wtórne s¹ bliskie zera czy zani¿one? Przetwornica musia³abyoczywiœcie pracowaæ, lecz tylko na kilkanaœcie procentwydajnoœci.Po zwarciu bazy i emitera (bazy do masy) tranzystora Q809i w³¹czeniu diody LED w szereg z obwodem 1-2 transoptoraI804 - LTV-817 dioda LED œwieci, œwieci siê tak¿e dioda LEDSTANDBY na froncie odbiornika, pulsuj¹c na przemian razna zielono, drugi raz na czerwono z czêstotliwoœci¹ oko³o 4razy na sekundê. W tym samym rytmie s³ychaæ tykanie z przetwornicy(chyba z transformatora).G³ówne napiêcie wyjœciowe przetwornicy (130V) bez obci¹¿enia¿arówk¹ wynosi oko³o 32÷35V, natomiast po obci¹-¿eniu stopniem koñcowym odchylania poziomego spada dooko³o 12V, a ¿arówk¹ do 0V. Wartoœci napiêæ 15V i 8V wynosz¹oko³o +1V ÷ +2V.Pomiary rezystancji transoptora I804 - LTV-817 mierzoneomomierzem „na zimno” da³y nastêpuj¹ce wyniki:· miêdzy wyprowadzeniami 1-2 = 182R w jednym kierunkui 185R w drugim kierunku,· miêdzy wyprowadzeniami 3 - 4 = (“+” przyrz¹du nawypr.4) 125k, w odwrotnym kierunku nieskoñczonoœæ.Pomiary rezystancji transoptora wskazuj¹ na jego uszkodzenie,gdy¿ po stronie diody, czyli miêdzy wyprowadzeniami1-2 rezystancja (“+” do nó¿ki 2) powinna byæ wiêksza od 1k(R810=1k) albo mierz¹c napiêcie powinno byæ tu oko³o 900mV(nawet przy ca³kowicie roz³adowanych kondensatorach elektrolitycznychna wypr. 1-2 transoptora powinno byæ kilkasetmiliwoltów), natomiast w kierunku zaporowym powinna byænieskoñczonoœæ. A wiêc transoptor do wymiany.Po wymianie transoptora dioda LED STANDBY miga naprzemian na czerwono / na zielono. Po w³¹czeniu odbiornika dopracy pojawia siê na oko³o 3 sekundy napiêcie “+130V”, tzn.¿arówka œwieci, a napiêcie wynosi +115V, po czym spada do oko³o6V. Wartoœci pozosta³ych napiêæ w tym czasie s¹ zani¿one.Jeœli zasilacz jest w stanie zaœwieciæ ¿arówkê przez 3 sekundy,to powinny siê te¿ pojawiæ pozosta³e napiêcia w nominalnychwartoœciach (albo zbli¿onych): 14(15)V, 8(6.6)V i zasilaniefonii. Zw³aszcza napiêcie 6.6V na wejœciu uk³adu I823(stabilizator napiêcia 5V „standbajowego” S/B_ 5V) jest interesuj¹ce,bo ma 2 Ÿród³a: na czuwaniu z tyrystora z ga³êzi 130Voraz z ga³êzi 8V przez D830 i D840 (w trybie normalnej pracy,tyrystor wy³¹czony). Jeœli jest napiêcie 6.6V, to czuwanie powinnodzia³aæ, a w ci¹gu tych 3 sekund powinno startowaæodchylanie poziome (s¹ impulsy steruj¹ce na Q402 – Q401?).Bo ta zapaœæ napiêæ po 3 sek. 130V>6V to mo¿e byæ efektprzejœcia (awaryjnego?) do trybu standby i przeskalowanienapiêæ do poziomów standby (czuwania).Jeœli zaœ wcale nie ma zasilania, szczególnie napiêcia 6.6V(S/B_ 5V po stabilizacji) i dodatkowa dioda LED na transoptorzenie œwieci (bo brak napiêcia 6.6V), to mo¿e uszkodzonajest strona pierwotna przetwornicy.Pomiaru impulsów steruj¹cych nie mo¿na by³o dokonaæ zprozaicznego powodu braku oscyloskopu, natomiast stwierdzono„na ucho” start generatora impulsów odchylania poziomego(charakterystyczny „trzask”). Pomiary pokaza³y ponadtoobecnoœæ w czasie startu napiêcia 6.6V na transoptorze.Ca³y czas zastanawia³ fakt, dlaczego przetwornica startujena 3 sekundy przy od³¹czonym stopniu koñcowym odchylaniapoziomego i obci¹¿eniu jej ¿arówk¹. Czy przetwornica „sama”nie mo¿e pracowaæ? Mo¿e nale¿y wymieniæ uk³ad sterownikaSTR-F6654?Mo¿e nale¿a³oby sprawdziæ, czy po 3 sekundach napiêcias¹ zani¿one, czy zero? Jeœli s¹ zani¿one, to przetwornica przechodziw tryb standby w wyniku „zadzia³ania” procesora steruj¹cego,a wówczas STR-F6654 nic tu nie jest winien. Procesordecyduje o powrocie do trybu standby po 3 sekundach,jeœli nie powiedzie siê start, czyli jeœli nie pojawi siê prawid³owyimpuls H i V. Linii poziomej w przypadku braku odchylaniapionowego mo¿e nie byæ, gdy¿ wygaszanie w nowych kineskopachjest bardzo skuteczne, chyba, ¿e podniesie siê napiêcieG2, ale ucho powinno us³yszeæ terkot ramki.Okaza³o siê, ¿e napiêcia wyjœciowe po 3 sekundach mia³ywartoœci minimalne, a wiêc to nie decyzja procesora o przejœciuw tryb standby powodowa³a zanik napiêcia “+130V”.Po tej analizie i zawê¿eniu obszaru poszukiwañ rozpoczêtonaprawê metod¹ sprawdzania/wymiany wytypowanych, najbardziejpodejrzanych podzespo³ów, która szybko zakoñczy³asiê sukcesem. Oprócz transoptora wymieniono: sterownik przetwornicyI801 - STR-F6654, kondensator C808 - 10µF (na 8wypr. transformatora przetwornicy, uk³ad I806 - DP130 i diodêZenera D811 - DZ6.2V.Red.20 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweAudioOritron DVD100 (DVD)Urz¹dzenie nie dzia³a.Uszkodzeniu uleg³ kondensator C802 (33µF/400V) i uk³adscalony U801 (TOP223).A.B.[A-FWD] TYPE A [B-FWD]KO£NIERZPanasonic NV-VHD1B (DVD/VCR Combi)Nie dzia³a.Przyczyna to zwarcie diody Zenera D1180 (MAZ751000C)i uszkodzenie Q1200 (PC123).A.B.U¿ywaæwy¿szychwystêpówmocuj¹cychPanasonic DMRE55EB (DVDR)DVD jest ca³y czas w trybie samokontroli.Przyczyna to uszkodzenie uk³adu scalonego zasilacza IC001STRG6353. Uszkodzenie tego uk³adu mo¿e równie¿ powodowaæwy³¹czanie siê urz¹dzenia po kilku minutach pracy lub wyœwietlanie“00” przez kilka sekund przed wy³¹czeniem. A.B.[A-FWD]TYPE SKO£NIERZ[B-FWD]Sony HCD-BX3, -BX5, -BX7, -BX9 (zestawaudio)Urz¹dzenie prze³¹cza siê w tryb standby.Urz¹dzenie prze³¹cza siê w tryb standby, przy czyszczeniuprawej bocznej œcianki œciereczk¹ materia³ow¹. Ponadto utracone(wykasowane) zostaj¹ ustawienia dotycz¹ce tunera. Powodemtych nieprawid³owoœci jest b³¹d w funkcjonowaniumikroprocesora na skutek wy³adowañ elektrostatycznych pochodz¹cychod œcianki bocznej (a konkretnie materia³u, z któregozosta³a ona wykonana). W celu skutecznego usuniêciaopisywanych problemów nale¿y wymieniæ praw¹ œcianê boczn¹na now¹ zgodnie z nastêpuj¹cym opisem:· HCD-BX3 – X-4953-207-1,· HCD-BX5 – X-4953-222-1,· HCD-BXY7, HCD-BX9 – X-4953-223-1.Ponadto nale¿y pamiêtaæ o starannym przykrêceniu kablauziemiaj¹cego œciankê boczn¹ do chassis.M.M.Sony HCD-BX3, -BX5, -BX7, -BX9, -ZX10,-ZX30AV, -ZX50MD, -ZX70DVD (zestaw audio)Brak przesuwu taœmy.Nie dzia³a mechanizm przesuwu taœmy magnetofonowej.Powodem jest zsuwanie siê paska wa³ka napêdowego z ko³azamachowego. W celu usuniêcia opisywanych nieprawid³owoœcinale¿y:· zast¹piæ dwa paski wa³ka napêdowego B (o numerze 3-041-946-01) ich ulepszonymi wykonaniami,· zast¹piæ pasek wa³ka napêdowego C (o numerze 4-227-239-01) zmodernizowanym wykonaniem o numerze 4-227-239-11,· na kole zamachowym FWD po³¹czyæ obie czêœci za pomoc¹ko³nierza i przytwierdziæ dwiema œrubami M1.7x5.Przy monta¿u nale¿y zwróciæ uwagê na w³aœciwe zamontowanieko³nierzy, ich pozycja w chassis nie jest dowolna.Na rysunku 1 pokazano sposób zamontowania tych czêœciU¿ywaæwy¿szychwystêpówmocuj¹cychRys.1dla obu wykonañ chassis: A i S. Po zamontowaniu nale¿ysprawdziæ, czy ko³o zamachowe porusza siê bez oporów.M.M.Sony CDP-XE300 (odtwarzacz CD)Problemy z odtwarzaniem.Problem dotyczy równie¿ nastêpuj¹cych modeli odtwarzaczyp³yt CD tej firmy: CP-XE200, CDP-XD210, CDP-XE300,CDP-XE310, CDP-XE500, CDP-XE510. Pocz¹tkowe fragmentyka¿dej œcie¿ki s¹ odtwarzane ze zmniejszonym poziomemg³oœnoœci (st³umiona fonia). Powodem jest nieprawid³owasta³a czasowa uk³adu realizuj¹cego funkcjê wyciszania(mute). Nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce zmiany uk³adowe na p³ycieg³ównej:· w modelach CP-XE200, CDP-XD210, CDP-XE300, CDP-XE310, CDP-XE500 wymieniæ kondensatory C711 i C712(oba 1µF/50V) na 0.1µF/50V,· w modelu CDP-XE510 wymieniæ kondensatory C681 iC691 (oba 1µF/50V) na 0,1µF 50V.M.M.Sony HCD-BX3, -BX5, -BX7, -BX9 (zestawaudio)Szufladka p³yt CD nie otwiera siê.Problem dotyczy równie¿ odtwarzaczy CD zamontowanychw nastêpujacych zestawach audio: HCD-DP700, -DP800AV, -DP1000D, HCD-RG11, -RG20, -RG22, -RG30, -RG33,SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 21

Porady serwisowePodk³adkaKrzywka (CONTROL)Rys.2-RG40, -RG55S, -RG60, -RG66, -RG70AV, -RV800D. W odtwarzaczachCD wystêpuje problem z szufladk¹ p³yt, która niechce daæ siê otworzyæ. Przyczyn¹ k³opotów z otwieraniem jestnieprawid³owe dzia³anie funkcji “Cam (Control)” na skutekmechanicznych wstrz¹sów. Skutecznym sposobem usuniêciaopisywanych problemów jest wstawienie pomiêdzy œruby mocuj¹cekrzywkê “Cam (Control)” i krzywkê “Cam (Relay)”plastikowych podk³adek (6.2 × 9.5 × 0.13). Elementy te i sposóbmonta¿u pokazano na rysunku 2.DŸwignia do wymianyKrzywka (RELAY)Podk³adkaProblemy z nagrywaniem z CD.Przy nagrywaniu sygna³u z odtwarzacza p³yt CD pojawiaj¹siê zak³ócenia w postaci tykania i szumów. W celu usuniêciatej wady nale¿y dokonaæ nastêpuj¹cych zmian uk³adowych:· wartoœci rezystorów 3405, 3406, 3537, 3438 zmieniæ na 3.9k,· wartoœci rezystorów od 3605 do 3609 zmieniæ na 1k,· wartoœci rezystorów 3407 i 3408 zmieniæ na 270R,· wartoœæ kondensatora 2468 zmieniæ na 47µF.Szmery przy odtwarzaniu p³yt CD.Przy odtwarzaniu p³yt CD s³yszalne s¹ szmery i ha³asy dochodz¹cez rejonów g³owicy optycznej. Szmery te s¹ spowodowaneoscylacjami serwa ostroœci. Usuniêcie tego defektumo¿e nast¹piæ na skutek wymiany uchwytu dociskaj¹cego(poz.212) na jego nowsz¹ wersjê o numerze 4822 691 30358.W napêdach CD z kodem produkcyjnym 01 i wy¿szym (nalepkafabryczna znajduje siê z ty³u napêdu CD) jest ju¿ wbudowanyten nowy uchwyt.Problemy z otwieraniem szuflady.Od pewnego czasu szuflada na p³yty CD zaczê³a sprawiaæk³opoty przy otwieraniu i zamykaniu – trzeba by³o jej rêcznie„pomagaæ” przy funkcji EJECT. Temu wszystkiemu towarzyszy³ymechaniczne odg³osy ocierania siê chropowatych czêœci. Po takimrêcznym wsuniêciu odtwarzanie p³yty by³o mo¿liwe, jednakz czasem prawid³owe jej zamkniêcie stawa³o siê coraz trudniejsze.Oglêdziny wykaza³y znaczne zu¿ycie niektórych jej elementów,a tak¿e pewne ubytki (brak by³o jednej prowadnicy) i popêkania.Szufladkê uda³o siê „posk³adaæ” i doprowadziæ do porz¹dku,konieczne by³o jedynie zakupienie brakuj¹cej prowadnicy.Przy zakupie okaza³o siê, ¿e czêœæ ta nie wystêpuje samodzielniei jest dostêpna jedynie w komplecie razem z szufladk¹ – poz.216na rysunku 4 (503 i 504 to prowadnice).214Rys.3216Inn¹ przyczyn¹ problemów z otwieraniem szufladki mo¿ebyæ uszkodzenie dŸwigni “Lever (Change)” mechanizmuCDM58 o numerze 4-221-686-01 lub 4-231-181-01. W tymprzypadku naprawa polega na wymianie jej na now¹ o oznaczeniu“Lever (Change 2) Assy” i numerze ET X49546161.Element ten pokazano na rysunku 3.M.M.503Trox 2x6 Plastite504217Trox 2x6 PlastitePrinted CircuitBoardPhilips AS545/21 (Midi-System)Zak³ócenia pracy mikrokontrolera.W celu zmniejszenia wp³ywu zak³óceñ na pracê mikrokontrolerasteruj¹cego wprowadzone zosta³y (lub zmienione zosta³ywartoœci) nastêpuj¹ce kondensatory na p³ycie frontowej:· kondensatory: 2423, 2424, 2508, 2509 - 47pF· kondensator: 2447 - 1nF.Rys.4Brak odtwarzania, gdy urz¹dzenie jest w³¹czone w tryb “AUX”.W przypadku, gdy odtwarzanie taœmy magnetofonu jestzak³ócone w wyniku prze³¹czenia Ÿród³a sygna³u na AUX/PHONO nale¿y wykonaæ nastêpuj¹ce zmiany:wartoœci rezystorów 3413 i 3414 zmieniæ na 1k,wartoœci rezystorów 3660 i 3661 zmieniæ na 100k,przeci¹æ œcie¿ki drukowane do gniazda AUX/PHONO i wto miejsce zamontowaæ szeregowo po³¹czony rezystor 82k ikondensator elektrolityczny 1µF.M.M.22 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Porady serwisoweTechnics RS-AZ7, RS-AZ6 (magnetofon)Szumy i zak³ócenia w jednym kanale.W prawym lub lewym kanale brak dŸwiêku lub jest on odtwarzanyz szumem. Pomiary wykaza³y uszkodzenie g³owicyuniwersalnej.Brak pracy mechanizmu.Mechanizm magnetofonu nie chce wykonywaæ ¿adnychfunkcji. Powodem jest brak dostarczania informacji (brak sygna³uAD2) do systemu sterowania (do n.61 mikrokontroleraIC501 - M38122M3353F) z drabinki rezystorowej Z971 nap³ytce “D” (Mechanism circuit), z powodu uszkodzenia wi¹zkiprzewodów REZ0896 (poz.40) ³¹cz¹cej z³¹cze CN4A nap³ycie g³ównej ze z³¹czem CN4B na p³ycie wyœwietlacza i sterowania.Przerwaniu uleg³ przewód od kontaktu 1 podaj¹cysygna³ AD2.Nie nagrywa siê lewy kana³.Przyczyn¹ okaza³a siê nieprawid³owa praca uk³adu wstêpnegorozmagnesowywania taœmy. W uk³adzie tym okaza³o siê,¿e uszkodzona jest dioda D301 - R06. Wymiana diody przywróci³aprawid³owe funkcjonowanie funkcji nagrywania.Nie œwieci siê dioda LED standby – informacja serwisowa.Nieprawid³owoœæ wed³ug klienta polega³a na tym, ¿e powy³¹czeniu magnetofonu nie œwieci siê dioda LED standby.Nie by³a to jednak usterka, gdy¿ dioda LED STANDBY œwiecisiê wy³¹cznie wówczas, gdy urz¹dzenie zostanie wy³¹czoneza pomoc¹ pilota zdanego sterowania. Poinformowanie o tymklienta zakoñczy³o „naprawê”.Funkcja autodiagnozy.Przed wejœciem w tryb autodiagozy nale¿y upewniæ siê, ¿ew kieszeni nie ma kasety, a nastêpnie w³¹czyæ zasilanie. Wcelu uruchomienia trybu autodiagnozy nale¿y nacisn¹æ i przytrzymaæwciœniêty przez co najmniej 3 sekundy przycisk [ DO-LBY NR ], a tak¿e nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [STOP]a¿ do momentu, gdy sposób wyœwietlania miernika poziomuzmieni siê z ci¹g³ego œwiecenia na migaj¹cy.W celu wyœwietlenia funkcjonowania trybu autodiagnozynale¿y:· w kieszeni magnetofonu umieœciæ kasetê z taœm¹ NOR-MAL zabezpieczon¹ przed nagrywaniem – wy³amany plastikowyjêzyczek (strona kasety: A czy B nie ma znaczenia)i zamkn¹æ pojemnik,· nacisn¹æ przycisk [ PLAY ] i uruchomiæ na przynajmniej1 sekundê odtwarzanie taœmy, po czym nacisn¹æ przycisk[STOP],· po up³ywie oko³o 1 minuty wyj¹æ kasetê (nie wyjmowaænatychmiast, gdy¿ autodiagnozy musz¹ zostaæ zapisane wpamiêci) i na jej miejsce umieœciæ kasetê z taœm¹ NORMALnie zabezpieczon¹ przez nagrywaniem (strona kasety: A czyB nie ma znaczenia) i zamkn¹æ pojemnik,· nacisn¹æ przycisk [ REC PAUSE ]; urz¹dzenie automatyczniezacznie wykonywaæ nastêpuj¹ce operacje:- nagrywanie przez 8 sekund bez podania sygna³u,- nagrywanie przez 20 sekund sygna³u testowego o czêstotliwoœci400Hz,- zatrzymanie pracy mechanizmu,- uruchomienie trybu poszukiwania pocz¹tku utworu,- STOP – zatrzymanie pracy w momencie znalezienia nataœmie odcinka nagrania bez sygna³u,· nacisn¹æ przycisk [STOP] w celu wyœwietlenia rezultatówautodiagnozy; w przypadku wykrycia nieprawid³owoœci(b³êdu) na wyœwietlaczu fluorescencyjnym zostaniewyœwietlony efekt funkcji autodiagnozy w postaci kodub³êdu; jeœli wykrytych zostanie wiêcej ni¿ jeden b³¹d, kodyb³êdów bêd¹ wyœwietlane w sposób sekwencyjny, np. H01ªH02ªF01ªH01ªH02ªF01…,· jeœli nie zostanie znaleziona ¿adna nieprawid³owoœæ, sygnalizacjawyœwietlacza po naciœniêciu przycisku [STOP]pozostanie niezmienione.Aby powróciæ do „normalnego” trybu pracy i wyœwietlaniawyœwietlacza, nale¿y urz¹dzenie wy³¹czyæ i ponownie jew³¹czyæ.Na potrzeby ponownego wyœwietlenia rezultatów funkcjiautodiagnozy nale¿y uruchomiæ funkcjê autodiagnozy (bezkasety w³¹czyæ zasilanie + nacisn¹æ i przytrzymaæ wciœniêtyprzez co najmniej 3 sekundy przycisk [ DOLBY NR ], a tak¿eprzycisk [STOP] a¿ do momentu, gdy sposób wyœwietlaniamiernika poziomu zmieni siê z ci¹g³ego œwiecenia na migaj¹cy)i nacisn¹æ jeszcze raz przycisk [STOP].Kasowanie pamiêci rezultatów autodiagnozy. Rezultaty tejfunkcji s¹ trwale zapisane w pamiêci. W celu ich wykasowanianale¿y nacisn¹æ i przytrzymaæ przez co najmniej 6 sekundprzycisk [STOP], a¿ na wyœwietlaczu pojawi siê komunikat“CL”.Po wykonaniu naprawy pamiêæ obligatoryjnie musi zostaæ„wyczyszczona” (wykasowana jej zawartoœæ).Kody b³êdów.Efekty funkcji autodiagozy zostaj¹ wyœwietlone w postacikodów b³êdów. Znaczenie i potencjalne przyczyny nieprawid³owoœcis¹ nastêpuj¹ce:· H01 – nieprawid³owe (nieregularne) funkcjonowanie mechanizmuprzesuwu taœmy – sprawdziæ prze³¹cznik trybupracy mechanizmu (S971),· H02 – brak mo¿liwoœci nagrywania lub urz¹dzenie znajdujesiê w trybie nagrywania jednak¿e nie jest ono wykonywanez powodu wy³amania elementu pozwalaj¹cego na nagrywanie– sprawdziæ kontakty i funkcjonowanie prze³¹cznikazabezpieczaj¹cego przed nagrywaniem (S975) orazuk³adu pod k¹tem zwarcia,· H03 – naciœniêcie przycisku [ PLAY ] nie powoduje rozpoczêciaprzesuwu taœmy lub powoduje rozpoczêcie wirowaniasilnika mimo braku kasety z taœm¹ – nieprawid³owe dzia-³anie prze³¹cznika - czujnika taœmy (S972), mo¿liwe zwarciew uk³adzie lub brak kontaktu,· H04, H05 – nie dzia³a mechanizm otwierania/zamykaniapojemnika kasety, brak reakcji na przycisk [ OPEN/CLO-SE ] lub reaguje nieprawid³owo – nieprawid³owe funkcjonowanieprze³¹czników - czujników otwarcia/zamkniêciapojemnika (S851, S852),· H06, H07 – brak wysokich tonów przy odtwarzaniu lubnagrywaniu taœmy normalnej, a z kolei dla taœm metalowychlub chromowych (CrO 2 ) odtwarzanie wysokich tonów jestnadmiernie uwydatnione albo nagrane wysokie czêstotliwoœcis¹ zniekszta³cone i z ma³ym poziomem – sprawdziæ prze-³¹czniki automatycznego wyboru taœmy CrO 2 (S973) lubmetal (S976), a tak¿e wykluczyæ potencjalne zwarcia wuk³adzie,SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 23

Porady serwisowe· F01 – po naciœniêciu przycisku [ PLAY ] taœma przesuwasiê nieznacznie, po czym zatrzymuje siê – nieprawid³owefunkcjonowanie czujników optoelektronicznych (IC971,IC972) skutkuj¹ce nieprawid³owymi impulsami z talerzykazwijaj¹cego (reel pulse),· F02 – nie dzia³a funkcja TPS (wyszukiwania pocz¹tkówutworów) – potencjalne uszkodzenie uk³adu wzmacniaczaodtwarzania/nagrywania (IC2 - AN7356SC-E2),· F03 – nie dzia³a mechanizm otwierania/zamykania pojemnikakasety, brak reakcji na przycisk [ OPEN/CLOSE ],nieprawid³owa praca mechanizmu przesuwu taœmy – mo¿-liwe uszkodzenie.H.D.Panasonic SE-A1000, SE-A900, SE-A800(wzmacniacze mocy)Stuk w momencie w³¹czania/wy³¹czania innych urz¹dzeñ.Przy pod³¹czaniu do gniazdka sieciowego lub w momenciew³¹czania/wy³¹czania innych urz¹dzeñ elektrycznych wg³oœnikach s³yszalne s¹ g³oœne trzaski i stuki. Powodem jestprzedostawanie siê szpilkowych impulsów zak³ócaj¹cych zapoœrednictwem sieci do wzmacniacza, gdzie s¹ one wzmacnianei w zale¿noœci od tolerancji elementów s¹ one mniej lubbardziej s³yszalne. W celu wyeliminowania tego zak³ócenianale¿y w szereg z kondensatorem C528 w kanale lewym i zkondensatorem C527 w kanale prawym zamontowaæ rezystor100R. Kondensatory te zamontowane s¹ na p³ycie g³ównej pomiêdzyuk³adami IC502 i IC501.Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie wykonuje ¿adnych funkcji, dzia³a jedyniewyœwietlacz. Pomiary wykazuj¹ znaczny wzrost rezystancjiuzwojeñ po stronie pierwotnej. Jedn¹ z przyczyn tego defektumo¿e byæ przeci¹¿enie wzmacniacza z powodu zbyt niskiejimpedancji g³oœników albo zbyt wysoka temperatura pracy zpowodu ma³o skutecznego ch³odzenia, np. zablokowania otworówi szczelin wentylacyjnych. Dalsze pomiary doprowadzi³ydo stwierdzenia uszkodzenia transformatora. Konieczna okaza³siê wymiana transformatora zasilacza (numer transformatorawed³ug producenta RTP1P5B005-W).H.D.Panasonic SE-A800S (wzmacniacz mocy)Nie daje siê wy³¹czyæ.Urz¹dzenie nie daje siê wy³¹czyæ, jest ca³y czas za³¹czone.Ujemne napiêcie zasilaj¹ce SE-A800S za³amuje siê i przekaŸnikRL201 jest za³¹czony na sta³e poniewa¿ na JK791 wystêpujezwarcie pomiêdzy wypr.1 i 3. W ten sposób napiêcie-15V zostaje poprzez diodê D654 po³¹czone z mas¹. Nale¿ysprawdziæ i rozewrzeæ po³¹czenie pomiêdzy wyprowadzeniami1 i 3 JK791.H.D.Panasonic SE-CH770Kod b³êdu “F61” i wy³¹cza siê.Po w³¹czeniu urz¹dzenia na wyœwietlaczu pojawia siê kodb³êdu “F61”, po czym zestaw wy³¹cza siê. Kod b³êdu “F61”oznacza uszkodzenie w stopniu koñcowym (mocy) fonii. Wprawym kanale stwierdzono, ¿e uszkodzenie uk³adu IC551 -RSN3502 uaktywni³o uk³ady zabezpieczaj¹ce, w wyniku czegopojawi³ siê komunikat b³êdu “F61”. Oprócz uszkodzeniawzmacniacza mocy RSN3502 przyczyn¹ opisanej usterki mo¿ebyæ równie¿ uszkodzenie w tunerze uk³adu IC702 -MC14052BFR2 i/lub rezystorów R601/R602, jak równie¿zwarcie pomiêdzy liniami zasilaj¹cymi +UB i -UB.Uaktywnia siê uk³ad ochronny.Koñcówka mocy zostaje wy³¹czona przez uk³ady protekcji,które siê uaktywniaj¹ w momencie rozpoczêcia pracy silnikawentylatora. Zbie¿noœæ wy³¹czenia koñcówki z rozpoczêciempracy silnika wentylatora wyraŸnie sugeruje na mo¿liwoœæuszkodzenia silnika. W celu postawienia jednoznacznejdiagnozy mo¿liwe jest na krótki czas wy³¹czenie uk³adów protekcjipoprzez zwarcie kolektora z emiterem tranzystora Q731i zaobserwowanie pracy silnika. Jeœli w tym czasie nie nast¹piwy³¹czenie koñcówki mocy, silnik REM0057 nadaje siê dowymiany. Dodatkowo nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e silnikpowinien pracowaæ p³ynnie i bezszelestnie, a rezystancja wewnêtrznauzwojeñ silnika (w dobrym stanie) powinna mieœciæsiê w granicach 20 - 30 omów.Zdarzaj¹ siê równie¿ przypadki, ¿e przy du¿ym poziomieg³oœnoœci urz¹dzenie samoczynnie siê wy³¹cza. Nale¿y skontrolowaæwówczas równie¿ pracê silnika wentylatora, gdy¿urz¹dzenie jest zabezpieczone przed mo¿liwoœci¹ pracy bezza³¹czonego wentylatora. Wszelkie nieprawid³owoœci pracy silnikawentylatora skutkuj¹ uaktywnieniem siê uk³adów ochronnych,w szczególnoœci przy wiêkszej mocy (przy wiêkszympoziomie g³oœnoœci), kiedy w grê wchodzi wzrost temperaturypodzespo³ów stopni koñcowych.H.D.Technics SC-HD505 (zestaw audio)Informacje serwisowe.1. W sk³ad zestawu SC-HD505 wchodz¹ nastêpuj¹ce urz¹dzenia:SL-HD505 – odtwarzacz CD, ST-HD505 – tuner, RS-HD505 – magnetofon, SE-HD505 – amplifier, SB-HD505– zestawy g³oœnikowe (2 szt.), RAK-HDA10WH – nadajnikzdalnego sterowania.2. Przed rozpoczêciem serwisowania zestawu nale¿y roz³adowaækondensatory elektrolityczne w zasilaczu. W tym celurezystorem 10R/10W nale¿y zewrzeæ oba wyprowadzeniakondensatorów C102 ÷ C105 i C127.3. Po zakoñczeniu naprawy w celu ostatecznego sprawdzeniadzia³ania zestawu nale¿y powoli podawaæ napiêcie do pierwotnejstrony zasilacza, kontroluj¹c pobór pr¹du w trybiebez sygna³u, który powinien mieœciæ siê w nastêpuj¹cymzakresie:· modele z sufiksem E, EG i EP (AC230V): 60 ÷ 155mA,· modele z sufiksem EB (AC230V ÷ 240V): 55 ÷ 145mA.Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie wykonuje ¿adnych funkcji. Pomiary wykazuj¹brak napiêcia UB = -24V na emiterze tranzystora Q102 -2SB621AQRSTA w zasilaczu we wzmacniaczu SE-HD505(tranzystor ten pracuje jako regulator napiêcia, tworz¹c z napiêcia-51V napiêcie -24V). W opisywanym przypadku bezpoœrednimpowodem braku napiêcia by³o rozwarcie rezystoraR106 - 10R/0.25W, przez który jest podawane napiêcie -51Vdo kolektora tranzystora Q102. Tranzystor uleg³ równie¿ uszkodzeniu.Przed uruchomieniem urz¹dzenia wskazane jest sprawdzenie(ewentualnie wymiana) diody Zenera D112 - MA4240H(24V) w bazie tranzystora Q102.H.D.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassisGP6DE – p³yta PATODG6 PA6LINRINSCL1SDA1POFF DEFRESETMAIN DEF131314191820ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSP MUTETO P512V12VSTB5V+12Vs+12Vs5V16PA512783PASpeaker out,Regulator BoardQ2408Q241012V12V4 STB5V32115Q2303LIN L OUT 20RINSCL116 SDA1IC23041AVR 9VIC2401AUDIO ANPR OUTSTB5VQ2304STB5VQ230839V9V12A MUTEQ2402Q2403Q2311Q2309PA-Board Block DiagramIC7551AVR 11VMUTESTB5VQ23069VSUB 9V18171817INBEEFAMP25STB SWINBEEFAMP25STB SWQ7581IC2301SP AMPIC2302SP AMPQ2305OUT+13OUT-OUT-OUT+13IC7581TUNER 30V1212PA33412PA2TOSPEAKERSP L+SP L-SP R+SP R-TODG23 5 Q75821 BT130V4122ODU 11/15VTO P7PA75+15Vs+15Vs13IC7502Q7553Q75523432ODU ON/OFFTV ONPA24TXD 1RXD 3SRQ 4STB5V 5LOADER 7TXDRXDLOADERAVR 9.2V12IC7503AVR 5V12Q7501Q7503Q750215 MAIN 9V21 SUB 9V223 SUB 9V229 MAIN 5V31 MAIN 5VPA23SUB3.3VSUB3.3V 1SRQSRQ 2SCL0SCL0 4SDA0SDA0 5SCL3SCL3 6SDA3SDA3 7VPPVPP 8TO DG8 PA8VPPVPP 8SDA3SDA3 9SCL3SCL3 10SDA0SDA0 11SCL0SCL0 12SRQSRQ 14SUB3.3VSUB3.3V 15TXDTXD 3RXDRXD 4LOADERLOADER 17ICC CONTICC CONT 6SDA3(PANEL)SDA3(PANEL) 18SCL3(PANEL)SCL3(PANEL) 19STB5VIRQRSTSCL1SDA1SCL2SCL2SCL3SDA3ICC CONTPA22 1 10 11 4 5 6 7 8 9 2STB5VIRQRSTSCL1SDA1SCL2SCL2SCL3SDA3ICC CONT12VIC7504Q7505AVR 3.3V125Q7509 Q7510IC7505AVR 2.5VQ7543MAIN5VQ7541125Q7542STB5VIRQRSTSCL1SDA1SCL2SCL2SCL3SDA3ICC CONTPA4 1 10 11 4 5 6 7 8 9 2STB5VIRQRSTSCL1SDA1SCL2SCL2SCL3SDA3ICC CONT7 SUB 5V19 SUB 5V11 MAIN 3.3V13 MAIN 3.3V25 MAIN 2.5V27 MAIN 2.5VQ750436 AC ON/OFF33 SOSTXDRXDSTB5V12VTXDRXDSTB5V12VPA121357PA211ELEKTRONIKI357TXDRXDSTB5V12VTXDRXDSTB5V12Vwww.serwis-elektroniki.com.plSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 25

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE – p³yty C1, C2, G, K i SUC1Data drive (Lower Right)Board (Front View)ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plTO D31SUSTAINSOSUE2HUEHOSLOSHOMLOMHC11 D1 D2 D3 CLKR 8 12 11 13 14 15 1614 CLKL D4 D5 D6 D77 10 12 11SOSUE2HUEHOSLOSHOMLOMHDRVRSTOPTREMOCONLED_RLED_TO D32C21C2Data drive (Lower Left)Board (Front View)Q7201Q7202C242367TOK24LEDLED RVF5VREMOCONOPTTO SC41FSIFCLFCLKPRO 34VfSU4131323336371112131435 151617SUScan Out (up) BoardFSIFCLFCLKPROVF5VVfIC6401PDP SCAN DRIVERFSIFCLKFCLPROVf5SU-Board Block DiagramVf30 31 32 44 45 46 81 82 83 84 87 92 93 94 95HV6485HV63HV628689909188SHIFT RESISTORLATCHSELECTORHV18HV1776757448 PINOUTPUT1615SU1A40 B40A39 B39A17 B17A16 B16To 1st 80pins ofSCAN ELECTRODESC12C22503034 35 41 42 78 79 97 98IC7104-6BUFFERUE2HUEHOSLOSHOMLOMHSOS20 Vda67V19 Vda67V18 Vda67V17 Vda67V9 UE2H8 UEH7 OSL6 OSH5 OML4 OMH1 SOS123412131415161720UE2HUEHOSLOSHOMLOMHSOSIC7202-4BUFFERSOSOMHOMLOSHOSLUEHUE2HTOC23SS2311 Vda67V9 SS SOS8 UMH7 UML6 USH5 USL4 UEH3 UELSUSTAINVfVSCNVfoTO SC42SU4271 5180 6081 6182 6283 6390 70VfVSCNVfoFSO1Q6401IC6402PDP SCAN DRIVERFS01FCLKFCLPROFS02Vf5Vf858689909188Vfo30 31 32 44 45 46 81 82 83 84 87 92 93 94 95SHIFT RESISTORLATCHSELECTORHV64 76HV63 75HV62 74HV03 1HV02 100HV01 9964 PINOUTPUTA2 B2A1 B1SU2A40 B40A39 B39CB1 D1 CLKFront Input BoardPRESETASPECTTV/VTRVOL.DNVOL.UPCB2S3701D2S3702S3703S3704S3705CLKJK3709RV A(fH=31.5kHz)JK3714AVINB INHPOUTCB3LRVD3YCCLK151014131211987654321RLTO18D 181 B35TO7D 728 H-pulse26 V-pUlse5 KEYSCAN12 Y14 C9 SW18 L19 R16 V645IC7101CLOCK BUFFERRROUTLOUTELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plK564KRemocon Senser,Power Switch BoardSTBY5V5VRM300REMOCON SENSORVINRD302VOUTPUSHROUTLOUTSTBY5VK24CATS SENSOR7Q305Q300Q301S300POWER SW1DRVRST19DRVRSTCLOCK BUFFERIC300IC7201623K1232K34TOC24OPTREMOCONLE -LE -RTOD 12ON-LED(LED- )STB-LED(LED-R)TOSS341 STB-PSK964ROUTLOUTCLKD4CB4CLKD5 CB5 CLK D6 CB6 CLK D7 CB7ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plIC6403PDP SCAN DRIVERFS02FCLKFCLPROFS03Vf5IC6404PDP SCAN DRIVERFS03FCLKFCLPROVf5Vf858689909188Vf85868990918834 35 41 42 78 79 97 98Vfo30 31 32 44 45 46 81 82 83 84 87 92 93 94 95HV64 76HV63 75HV62 74HV03 1HV02 100HV01 9934 35 41 42 78 79 97 98VfoSHIFT RESISTORLATCHSELECTOR30 31 32 44 45 46 81 82 83 84 87 92 93 94 95HV64 76HV63 75SHIFT RESISTORVfoLATCHSELECTORHV62HV03HV02HV0134 35 41 42 78 79 97 987411009964 PINOUTPUT64 PINOUTPUTA25 B25A24 B24A2 B2A1 B1SU3A40 B40A39 B39A33 B33A32 B32A2 B2A1 B1To 3rd 80pins ofTo 2nd 80pins ofSCAN ELECTRODESSCAN ELECTRODES26 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 27

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassisGP6DE – p³yty SS, SS2 i SS3TO P12SS12SSSustain Drive BoardSS, SS2 and SS3-Board Block DiagramSS34 TO K34STB PS41STB-PSTP15V+15V 2VDA 1TO P11 SS11VSUS 2VSUS 3TO C23 SS23VDASOSUMHUML11987L6703TPVDAL6704TPVSUSL6702IC6706BUFFER17361215VIC6701FET DRIVER1286141Q6711Q6712Q6713Q6714Q6701Q6702Q6705Q6706UMHS2UMLS3ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plSS48SS47SS2SS45IC6702USH6614FET DRIVER128S1USHQ6721D6724SS41USL5416141D6729Q6724USL1/2 VoDISCHARGESS-BOARDSOS DETQ6756IC6705SS42D6765(RED LED)UEHUEL43218155+15VIC6703FET DRIVER VEUEHINSERT Q6741128Q67423 VCCD6769(RED LED)IC6704FET DRIVER12VCCELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plInVbVs86VELVELVE2Q6745+Q6746TPVeQ6751Q6753IC6711R6774 VEVe GENERATORL6711L6713L6716TPSS1SS43SS44SS3SS49 SS40 SS4628 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Transmisja cyfrowaTransmisja cyfrowaAndrzej BrzozowskiWynalezienie telefonu w latach 70. XIX wieku rozpoczê³orozwój transmisji analogowej. Najprostszy zestaw, jakim by³ydwa telefony po³¹czone przewodem bardzo szybko okaza³ siêniewystarczaj¹cy dla powszechnego u¿ytku. Zaczêto tworzyæsieci analogowe do przesy³ania sygna³ów telefonicznych orazsygna³ów dŸwiêku z innych Ÿróde³.Sieci analogowe rozwija³y siê we Francji, Wielkiej Brytanii,USA i na Wêgrzech. System transmisji przewodowej rozwijanyw Wielkiej Brytanii nazywa³ siê “Electrophone”. WPary¿u system nazywany “Theatrophone” stosowano do przesy³aniadŸwiêku z Opery Paryskiej do specjalnych pomieszczeñods³uchowych umo¿liwiaj¹cych ods³uch stereo.Kolejnym krokiem w rozwoju transmisji analogowej by³oopracowanie lamp. Zastosowanie lamp umo¿liwi³o wzmocnieniesygna³ów dŸwiêkowych i przesy³anie ich na wiêksze odleg³oœci.Opracowanie i rozwijanie technologii oscylatorów i modulatorówumo¿liwi³o transmisjê sygna³ów radiowych. Technikianalogowe osi¹gnê³y szczyt rozwoju w latach 40. i 50.XX wieku – w czasie drugiej wojny œwiatowej. Kolejnym krokiemtechnologii analogowej by³a telewizja.Technologia cyfrowa rozpoczyna siê w momencie opracowaniatranzystora. Wczeœniej by³y wykonywane próby zastosowanialamp w technologii cyfrowej, ale lampy nie dzia³a³yskutecznie jako elementy prze³¹czaj¹ce. Wynika³o to z faktu,¿e dla lampy nie mo¿na by³o precyzyjnie zdefiniowaæ stanówza³¹czenia i wy³¹czenia. Dodatkowo, przy pracy jako urz¹dzenieprze³¹czaj¹ce lampa pobiera³a znaczn¹ moc. Opracowanietranzystora sta³o siê motorem rozwoju technologii cyfrowej.Transmisja cyfrowa stosowana na ca³ym œwiecie pozwalana przesy³anie ogromnej iloœci sygna³ów cyfrowych przenosz¹cychdŸwiêk, obraz i dane. Wiêkszoœæ sieci transmisji cyfrowejumieszczonych jest pod ziemi¹, czêœæ z nich wykorzystujesystemy satelitarne.Pierwsze sieci telefoniczne tworzone by³y z dwóch telefonówpo³¹czonych przewodem. Szybko jednak ten prosty zestawokaza³ siê niewystarczaj¹cy dla u¿ytku powszechnego.Budowa sieci publicznej wymaga³a stworzenia central telefonicznych.Rozrastanie siê sieci pod wzglêdem iloœci przy³¹czonychabonentów oraz obejmowanego obszaru narzuci³o koniecznoœæpo³¹czenia central wieloma kana³ami równoczeœnie.Pocz¹tkowo na jedno ³¹cze nios¹ce jedn¹ rozmowê telefoniczn¹przypada³a jedna para miedzianych przewodów. Przy du-¿ych odleg³oœciach dziel¹cych abonentów konieczne by³o kompensowaniet³umienia przewodów – dla ka¿dego ³¹cza oddzielnie.Wzrost rozmiarów ruchu miêdzy centralami spowodowa³nieop³acalnoœæ takiego sposobu transmisji. Postanowiono umieœciæw pojedynczym przewodzie wiêcej równoczeœnie prowadzonychrozmów zapewniaj¹c zwiêkszenie zasiêgu.W latach 70. XX wieku w systemach telekomunikacyjnychstosowano powszechnie technikê przesy³ania analogowychsygna³ów mowy za pomoc¹ kana³ów telefonicznych w podstawowympaœmie przenoszenia (zakres od 300Hz do 3.4kHz)lub poprzez kosztowne (w stosunku do iloœci przenoszonychkana³ów) miêdzycentralowe urz¹dzenia zwielokrotnienia zpodzia³em czêstotliwoœciowym FDM (Frequency DivisionMultiplexing) o niewielkiej iloœci kana³ów rozmównych (obecniejeszcze stosowane). W systemach FDM kolejne rozmowymodulowa³y swoje w³asne sygna³y noœne (podobnie jak programyw technice radiowej). Czêstotliwoœci noœnych by³y dobranetak, aby nie zak³óca³y siê wzajemnie. Na drugim koñcusygna³y noœne by³y demodulowane i po demodulacji otrzymywanopierwotne sygna³y rozmówne.Jako linie przesy³owe stosowano pary kabli miedzianych oograniczonej czêstotliwoœci pracy, wymagaj¹ce skomplikowanychfiltrów, korektorów linii i t³umików zak³óceñ przy przesy³aniusygna³u o wy¿szych czêstotliwoœciach. Pojawienie siêanalogowych systemów FDM umo¿liwiaj¹cych równoczesn¹transmisjê 1800, a nawet 2700 rozmów znacznie podnios³ostopieñ skomplikowania i koszty eksploatacji.Sytuacja zaczê³a siê poprawiaæ wraz z wprowadzeniemprzekszta³cenia sygna³u mowy na postaæ cyfrow¹ za pomoc¹modulacji kodowo-impulsowej PCM (Pulse Code Modulation).PCMPCM to modulacja kodowo-impulsowa (Pulse Code Modulation)stosowana w konwersji analogowych sygna³ów ci¹g³ychna sygna³y cyfrowe. Modulacja PCM stosowania jestpowszechnie w telekomunikacji. Proces kodowania przebiegaw dwóch etapach.Pierwszy etap polega na próbkowaniu sygna³u analogowego.Wiernoœæ odtwarzania sygna³u oryginalnego zale¿y od czêstotliwoœcipróbkowania. Czêstotliwoœæ próbkowania powinnabyæ co najmniej dwa razy wiêksza od maksymalnej czêstotliwoœcisygna³u próbkowanego. Dla sygna³ów telefonii, gdzienajwiêksza czêstotliwoœæ sygna³u wynosi 3.4kHz, czêstotliwoœæpróbkowania wynosi 8kHz (próbki pobierane s¹ co 125µs).W drugim etapie wartoœci kolejnych próbek zamieniane s¹na postaæ dwójkow¹. Wartoœci próbek s¹ kwantowane i kodowane,a nastêpnie chwilowo zapamiêtywane i transmitowane.Proces kwantyzacji polega na zakwalifikowaniu wartoœciamplitudy próbki z ci¹g³ego przedzia³u wartoœci do jednegoze skoñczonej liczby przedzia³ów kwantyzacji. Dziêki kwantyzacjinastêpuje redukcja iloœci danych wymaganych do odtworzeniasygna³u analogowego.Wartoœci próbek po kwantyzacji s¹ kodowanie w ci¹g znakówoœmiobitowych, co daje podstawow¹ przep³ywnoœæ binarn¹64 kbit/s.Rysunek 1 przedstawia próbkowanie sygna³u analogowego.Znormalizowane cyfrowe kana³y telefoniczne o przep³ywnoœci64 kbit/s sta³y siê podstaw¹ do tworzenia strumieni cyfrowycho du¿ej przep³ywnoœci przez ³¹czenie pojedynczychkana³ów metod¹ zwielokrotnienia cyfrowego z podzia³em czasowymTDM (Time Division Multiplexing). Sposób ten polegana konstruowaniu ramki informacyjnej przez podzia³ jednostkowegoprzedzia³u czasu na kolejne szczeliny czasowe(timeslots) i wprowadzaniu do tych szczelin informacji, jakiew jednostkowym przedziale czasu nap³ynê³y z kolejnych Ÿróde³.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 29

Transmisja cyfrowaAmplituda sygna³uPoziomy kwantyzacjiPróbkowany sygna³Próbki sygna³uwsze przy wyrównywaniu przep³ywnoœci strumieni. Systemyzwielokrotnienia cyfrowego, w których stosuje siê operacjêplezjochroniczn¹ nazywane s¹ Plezjochroniczn¹ Hierarchi¹Cyfrow¹ PDH (Plezjochronous Digital Hierarchy).Rys.1. Próbkowanie sygna³u analogowegoCzasSygna³ PCM jest bardzo wygodny w sieciach telefonii wielokrotnej,czyli tam, gdzie wiele sygna³ów jest przesy³anychjednym ³¹czem. Przesy³anie wielu sygna³ów jednym ³¹czemmo¿liwe jest dziêki technice multipleksowania. Multipleksowaniedokonywane jest w koncentratorze, gdzie schodz¹ siêsygna³y z wielu kana³ów. Koncentrator ³aduje je w jedn¹ liniêprzesy³ow¹, paczka z pierwszego Ÿród³a, paczka z drugiego itak dalej a¿ do ostatniego Ÿród³a. Potem znowu paczka danychz pierwszego i tak dalej. Po stronie odbiorczej jest urz¹dzeniedzia³aj¹ce odwrotnie (dekoncentrator), które rozdziela strumieñz powrotem na oddzielne linie.Multipleksowanie kana³ów jest realizowane w ró¿ny sposób.System multipleksowania u¿ywany w Europie stosuje 256-bitow¹ ramkê o 32 szczelinach i czasie trwania 125 mikrosekund,w której dwie szczeliny s¹ przeznaczone odpowiedniodo synchronizacji ramki (detekcja pocz¹tku ramki) i sygnalizacji,natomiast pozosta³e do przenoszenia bajtów informacyjnychz kolejnych 30 kana³ów PCM, tworz¹c w ten sposób strumieñzbiorczy E1 o przep³ywnoœci 2048 kbit/s nazywany zwyklestrumieniem 2 Mbit/s.W amerykañskim i japoñskim systemie multipleksowaniastosowana jest 193-bitowa ramka 24-kana³owa o czasie trwania125 mikrosekund, zawieraj¹ca 24 bajty informacyjne i jeden bitsynchronizacyjny o ³¹cznej przep³ywnoœci strumienia zbiorczegoT1 równej 1544kbit/s, oznaczonego zwykle 1.5Mbit/s.Obie techniki multipleksowania stosuj¹ technikê przeplotubajtowego – kolejne szczeliny w strumieniu zbiorczym odpowiadaj¹bajtom z kolejnych kana³ów podstawowych.PDHTransmisja wielu kana³ów PCM w pojedynczej parze przewodówokaza³a siê szybko ma³o efektywna. Zaczêto wiêc zwielokrotniaæstrumienie E1 w Europie i T1 w USA. Przy zwielokrotnianiustrumieni zastosowano technikê przeplotu bitowego.Oznacza to, ¿e z kolejnych strumieni do strumienia zbiorczegoka¿dorazowo wprowadzany jest kolejny transmitowanybit. Poniewa¿ strumienie podlegaj¹ce zwielokrotnianiu generowanes¹ przez ró¿ne urz¹dzenia, w których podstawy czasumog¹ siê ró¿niæ, w celu zapewnienia sta³ej przep³ywnoœci isynchronizacji sygna³ów wejœciowych wzglêdem strumieniazbiorczego musi on byæ uzupe³niany „pustymi bitami” – bitamidope³nienia. Bity te nie nios¹ ¿adnej informacji i s¹ usuwanepodczas demultipleksacji. Taki proces wstawiania i usuwaniabitów dope³nienia nazywany jest operacj¹ plezjochroniczn¹– prawie synchroniczn¹. Operacja taka stosowana jest za-SDH, SONETSystemy PDH pozwalaj¹ na uzyskanie przep³ywnoœci do140Mbit/s. Dalsze zwiêkszanie przep³ywnoœci w standardziePDH staje siê nieekonomiczne.Postêp technologiczny i opanowanie techniki œwiat³owodowejsprawi³y, ¿e najpierw w USA, a potem w Europie uzgodnionoi znormalizowano nowy system – Synchroniczn¹ HierarchiêCyfrow¹ SDH (Synchronous Digital Hierarchy). Zaleceniastandardu SDH zosta³y oparte na amerykañskim standardzieSONET (Synchronous Optical Network).Standard SDH uwzglêdnia dotychczas stosowan¹ hierarchêsygna³ów plezjochronicznych, unifikuje styki œwiat³owodoweoraz opisuje technikê multipleksowania pozwalaj¹c¹ natransport sygna³ów cyfrowych generowanych w urz¹dzeniachró¿nych technologii (PDH, ATM, FDDI, MAN) oraz zapewniaj¹c¹swobodny dostêp do strumienia cz¹stkowego na ka¿-dym stopniu hierarchii zwielokrotniania.Podstawow¹ jednostk¹ transmisyjn¹ SDH jest blok STM-1(Synchronous Transport Module) o przep³ywnoœci 155.52Mbit/s.Blok STM-1 sk³ada siê z mniejszych jednostek nazywanychkontenerami wirtualnymi VC (Virtual Container). Ka¿dy elementVC przenosi pojedyncze kontenery C (Container), z którychka¿dy reprezentuje œciœle okreœlon¹ paczkê bitów informacyjnychpochodz¹cych ze strumienia sk³adowego.Podstawy systemu SDH pochodz¹ od amerykañskiego systemuSONET, który umo¿liwia wspó³pracê œwiat³owodowychurz¹dzeñ transmisyjnych ró¿nych producentów z sieciami PDH.Przep³ywnoœci przyjête w systemie SDH odpowiadaj¹ standardomprzyjêtym w systemie amerykañskim.Podstawow¹ jednostk¹ systemu SONET jest sygna³ transportowySTS-1 o przep³ywnoœci 51.84Mbit/s, co stanowi jedn¹trzeci¹ przep³ywnoœci jednostki transportowej STM-1.Jednostka transmisyjna standardu SDH, nazywana modu-³em transportowym STM-n (n-tego rzêdu), jest matryc¹ sk³adaj¹c¹siê z 9 rzêdów i 270 kolumn, gdzie ka¿da komórka matrycyreprezentuje jeden znak 8-bitowy. W podstawowym, moduletransportowym STM-1 najni¿szego rzêdu odpowiada to iloœci2430 bajtów przesy³anych w czasie 125 mikrosekund. Modu³transportowy STM-n mo¿e byæ konfigurowany na wiele sposobóww zale¿noœci od wyznaczonej mu funkcji transportowej,jednak rozmiary pól sygna³ów steruj¹cych, kontrolnych orazobszary informacji u¿ytkowej s¹ sta³e i nie ulegaj¹ zmianie.Na rysunku 2 przedstawiono budowê modu³u transportowegoSTM-1.Ka¿dy rz¹d ramki STM-1 zawiera 9-bitowy nag³ówek i 261bitów danych. Nag³ówek zawiera dane dotycz¹ce transmisjitakie, jak: Ÿród³o ramki, przeznaczenie ramki, monitorowaniejakoœci, status itp. Dane przesy³ane w ramce mog¹ pochodziæz ró¿nych Ÿróde³. Na koñcu ramki w niektórych ramkach nadawanes¹ bity korekcji b³êdów.Modu³ transportowy STM-n mo¿e byæ konfigurowany nawiele sposobów w zale¿noœci od wyznaczonej mu funkcji transportowej,jednak rozmiary pól sygna³ów steruj¹cych, kontrolnychoraz obszary informacji u¿ytkowej s¹ sta³e i nie ulegaj¹zmianie.30 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Odpowiadamy na pytania CzytelnikówRz¹d 1Rz¹d 9125µsSDH, do struktur synchronicznych. Z us³ug SDH korzystaj¹m.in. GSM, Internet, DQDB, FDDI. Sieci SDH charakteryzuj¹siê równie¿ du¿¹ niezawodnoœci¹ oraz mniejsz¹ podatnoœci¹na uszkodzenia wynikaj¹c¹ z budowy m.in. struktur pierœcieniowych.Dziêki temu maj¹ mo¿liwoœæ automatycznej rekonfiguracjiw czasie krótszym ni¿ 50ms.Przep³ywnoœæ osi¹gana w sieciach SDH jest nieco poni¿ej10Gbit/s (STM-64). Mo¿liwe s¹ wy¿sze przep³ywnoœci – kilkuoperatorów oferuje przep³ywnoœci do 40Gbit/s (STM-256).W sieciach œwiat³owodowych sygna³y SDH / SONET mog¹byæ transportowane na wielu d³ugoœciach œwiat³a przy zastosowaniutechnologii DWDM (Dense Wavelenght DivisionMultiplexing). Technika wykorzystywania wielu d³ugoœci œwiat³aw œwiat³owodach jest analogiczna do techniki nadawaniawielu czêstotliwoœci w kablu koncentrycznym.Nag³ówek9 bitówDane261 bitówRys.2. Budowa ramki STM-1Modu³ transportowy STM-n w czasie zwielokrotniania maprzep³ywnoœæ, bêd¹c¹ n-t¹ wielokrotnoœci¹ STM-1 (155.52Mbit/s).Stosuje siê nastêpuj¹ce wielokrotnoœci:· STM-1 (155.52 Mbit/s),· STM-4 (622.08 Mbit/s),· STM-16 (2488.32 Mbit/s),· STM-64 (9953.28 Mbit/s),· STM-256 (39813.12 Mbit/s).SONET i SDH s¹ transmisjami synchronicznymi i ta w³aœciwoœæpowoduje, ¿e proces wyodrêbniania lub wstawianiadanych w strumienie danych jest du¿o prostszy ni¿ w przypadkutransmisji PDH. Do wykrywania miejsc wstawiania / wyodrêbnianiadanych wykorzystywany jest sygna³ zegarowy.Zegar sieciowy jest podstawowym sygna³em systemowym.Generowany jest przez zegar atomowy. Pozwala na synchronizacjêca³ej sieci transmisyjnej na œwiecie.SONET i SDH s¹ uniwersalnymi kontenerami transmisyjnymii mog¹ przesy³aæ ró¿ne typy danych – telefonii, dŸwiêkui obrazu, finansowych.Sieci SDH s¹ w dzisiejszych czasach jedynym sposobemna przesy³anie danych cyfrowych do odleg³ych lokalizacji, dziêkitemu, ¿e pozwalaj¹ na odwzorowanie wielu typów sygna-³ów, o ni¿szych przep³ywnoœciach, niezsynchronizowanych zDWDMTechnologia DWDM pozwala na jednoczesn¹ transmisjêw jednym w³óknie œwiat³owodowym wielu fal optycznych oniewiele ró¿ni¹cych siê czêstotliwoœciach, z których ka¿da stanowiodrêbny kana³ transmisyjny o ustalonej maksymalnejszybkoœci transmisji, wynosz¹cej obecnie 2.5Gb/s (STM-16),10Gb/s (STM-64) czy 40Gb/s (STM-256). Sumaryczna przep³ywnoœætakiego w³ókna ulega zwielokrotnieniu tyle razy, ilejest optycznych fal noœnych prowadzonych w jednym w³óknieœwiat³owodu.Przyjmuje siê, ¿e zwielokrotnienie kilku fal w jednym w³óknieœwiat³owodowym nazywane WDM, natomiast zwielokrotnienieo du¿ej gêstoœci fal nazywa siê DWDM i UWDM.System DWDM stosowany jest do transmisji sygna³ów g³osu,obrazu, danych, pakietów IP, modu³ów transportowych SDH/ SONET.Zalety technologii DWDM:· mo¿liwoœæ rozbudowy istniej¹cego systemu transmisji bezkoniecznoœci wymiany œwiat³owodów,· niezale¿noœæ kana³ów optycznych dziêki czemu mo¿liwejest przesy³anie ró¿nych formatów transmisyjnych,· osi¹ganie wielkich przep³ywnoœci,· nie ma potrzeby stosowania dodatkowych sygna³ów zegarowychczy synchronizacji przy zwiêkszaniu liczby kana³ówoptycznych,· wzmacnianie wszystkich kana³ów transmisyjnych odbywasiê jednoczeœnie za pomoc¹ jednego wzmacniacza.}Odpowiadamy na pytania CzytelnikówCzy istnieje mo¿liwoœæ zapisania programu HDTVw jakoœci HD?I tak, i nie. Z technicznego punktu widzenia nie ma ¿adnychprzeszkód aby zapisaæ materia³ HDTV w jakoœci HD. Dotego celu potrzebne s¹ takie urz¹dzenia nagrywaj¹ce, jak: nagrywarkaz noœnikiem w postaci twardego dysku, nagrywarkaBlu-Ray lub nagrywarka HD-DVD.Istnieje jednak¿e inna, nietechniczna przeszkoda. Z powoduwymaganego przez przemys³ filmowy zabezpieczenia materia³ówfilmowych przed niedozwolonym kopiowaniem,wprowadzone zosta³a technologia HDCP (High-bandwidthDigital Content Protection), pozwalaj¹ca na kontrolê przesy-³ania dŸwiêku i obrazu w formie danych cyfrowych pomiêdzydwoma urz¹dzeniami. G³ównym celem HDCP jest uniemo¿liwienieprzesy³ania treœci w wysokiej rozdzielczoœci w postaci,która umo¿liwia³aby utworzenie nieautoryzowanych kopii. Jestona stosowana w interfejsach (gniazdach) typu HDMI, DVI.Proces uwierzytelniania uniemo¿liwia nielicencjonowanymurz¹dzeniom otrzymywania treœci wysokiej rozdzielczoœci.(obraz ograniczany jest do jakoœci DVD, natomiast dŸwiêkograniczany do jakoœci w³aœciwej dla formatu DAT). }SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 31

Tranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoTranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adachodchylania poziomego (cz.1)BU508AFI, BU508DFISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =2.0A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =5V b.d. -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.5A, h FE =2.5, V CC =140V 0.55 st s Czas magazynowania I C =4.5A, h FE =2.5, V CC =140V 7.0 sV F Napiêcie przewodzenia diody (BU508DFI) I F =4.0A 2.0 VBU808DFH (Darlington)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1400 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =0.5A 1.6 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 60.0 230.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 42.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =0.5A 0.8 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =0.5A 2.0 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 3.0 VBU808DFI (Darlington)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1400 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =0.5A 1.6 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 60.0 230.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 52.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =0.5A 0.8 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =0.5A 2.0 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 3.0 VBU808DFP (Darlington)Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1400 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =0.5A 1.6 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 10.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 60.0 230.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 42.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =0.5A 0.8 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =0.5A 2.0 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 3.0 VBUH315Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =0.75A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 5.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =3.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 44.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =0.75A, f=31.25kHz 0.27 st s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =0.75A, f=31.25kHz 3.5 sBU508AFIBU508DFI32 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

BUH315DTranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =1A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 5.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =3.0A, V CE =5V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 44.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =1.0A, f=15.625kHz 0.35 st s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =1.0A, f=15.625kHz 2.7 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =3.0A 2.5 VBUH315DFHSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =1A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 5.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =3.0A, V CE =5V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =3.0A, I B =1.0A, f=15.625kHz 0.35 st s Czas magazynowania I C =3.0A, I B =1.0A, f=15.625kHz 2.7 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =3.0A 2.5 VBUH515Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =1.25A, f=31.25kHz 0.2 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =1.25A, f=31.25kHz 2.3 sBUH515DSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =1.25A, f=15.625kHz 0.45 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =1.25A, f=15.625kHz 3.5 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 2.0 VBUH515FPSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 6.0 12.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 38.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =1.25A, f=31.25kHz 0.2 st s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =1.25A, f=31.25kHz 2.3 sSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 33

Tranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoBUH615DSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =2.5A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 55.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.5A, f=31.25kHz 0.2 st s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.5A, f=31.25kHz 2.3 sV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 2.0 VBUH1015Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.0A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 14.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 18.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 7.0 10.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 160.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.2 st s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 3.7 sBUH1015HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.0A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 14.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 18.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 7.0 10.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 70.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.2 st s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 3.7 sBUH1215Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =12.0A, I B =2.4A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 16.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 22.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 9.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 12.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =12.0A, V CE =5V 7.0 10.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 200.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.18 st s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 3.5 sBUW1015Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =10.0A, I B =2.0A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 14.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 18.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 11.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =10.0A, V CE =5V 7.0 10.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 160.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.20 st s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 3.7 sDokoñczenie w nastêpnym numerze}34 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy CyfralOpis dzia³ania analogowego systemu domofonowegofirmy CyfralKarol ŒwiercUk³ady elektroniczne osaczaj¹ ka¿d¹ dziedzinêwspó³czesnej techniki. W piœmie o tak œciœle sprecyzowanychramach jak nasze, z oczywistych powodównajwiêcej miejsca poœwiêcamy urz¹dzeniom powszechnegou¿ytku. Nie oznacza to, i¿ nie dostrzegamyinnych bran¿, innych uk³adów. Swoist¹ ciekaw¹„dzia³k¹” s¹ obecnie systemy alarmowe i domofonowe.Tymi ostatnimi chcemy zaj¹æ siê w niniejszymartykule.Jeœli chcemy zaprojektowaæ system domofonu dlajednorodzinnej willi, nie stanowi problemu poci¹gniecieosobn¹ par¹ przewodów sygna³ dzwonka, osobn¹lini¹ tor rozmówny i tak¿e osobn¹ napiêcie elektromagnesuzwalniaj¹cego rygiel. Jeœli system ma pracowaæw wielorodzinnym wie¿owcu, ka¿dy zbêdny drut jestproblemem i warto pokusiæ siê o rozbudowê elektronikidla zaoszczêdzenia „interfejsu”. Analiza schematucentrali analogowej firmy Cyfral, jak i jej unifonumo¿e zaskoczyæ, wrêcz zdumiewaæ pomys³owoœci¹konstruktorów w tym zakresie. Istniej¹ systemy cyfrowebazuj¹ce na magistrali RS485, lecz to klasyka, nicoryginalnego. W systemie analogowym zaœ, nie ladapomys³owoœci wymaga rozwi¹zanie, które tanimkosztem, kilkunastu dyskretnych tranzystorów, pozwalana komunikacjê po jednym drucie. Przes³aniesygna³u wywo³ania, sygna³u otwarcia zamka drzwioraz rozmowê w pe³nym dupleksie, zachowuj¹c tak¿etakie cechy, jak brak mo¿liwoœci pods³uchu z niewywo³anegomieszkania, brak mo¿liwoœci otwarciazamka z unifonu niewywo³anego, a tak¿e limit czasowypodniesienia unifonu wywo³anego zarówno poprzes³aniu sygna³u zewu, jak i jego odwieszeniu.Wszystko to dzia³a bez anga¿owania jakichkolwiekuk³adów scalonych (jedynym jest prosty wzmacniaczfonii) i protoko³u magistrali szeregowej.Mimo i¿ uk³ady cyfrowe wszêdzie staraj¹ siê wykazaæ sw¹wy¿szoœæ, rozwi¹zania analogowe wymagaj¹ czêsto wiêcej pomys³owoœci.Wrócimy zapewne i do rozwi¹zañ zaawansowanychw zakresie protoko³u magistrali, jednak ju¿ wiele informacji naten temat by³o. W „SE” nr 1/2003 do 5/2003 opisywaliœmy magistralêDallas 1-wire. A¿ prosi siê, aby zaadaptowaæ j¹ do systemudomofonowego. Faktycznie tak siê czyni i wówczas wszystkiemieszkania ³¹czone s¹ jedn¹ par¹ przewodów (1-wire plusdrugi, potencja³ odniesienia). W systemie analogowym takiejperfekcji nie osi¹gniêto. Centralê z unifonami (w mieszkaniach)³¹czy jeden drut, lecz jest on oddzielny dla ka¿dego mieszkania.Zatem, liczba przewodów wychodz¹cych z centrali jest równaliczbie mieszkañ plus jeden (potencja³ odniesienia). Rysunki 1a -1c pokazuj¹ schemat opisywanego w artykule rozwi¹zania.1. Wymogi stawiane systemowi domofonowemu· wymogi te sprawiaj¹, i¿ musi istnieæ mo¿liwoœæ uruchomieniadzwonka w mieszkaniu przyciskiem ulokowanymw bramie lub u wejœcia do budynku,· w g³oœniku centrali powinien byæ pods³uch stwierdzaj¹cy,czy dzwonek w mieszkaniu dzia³a,· wywo³any mieszkaniec musi mieæ mo¿liwoœæ nawi¹zaniarozmowy i otwarcia drzwi wejœciowych,· czas aktywacji unifonu musi byæ limitowany (ok. 0.5 minuty),· odwieszenie unifonu musi roz³¹czyæ tor rozmówny tak¿epo czasie rzêdu 0.5 do 1 minuty,· z niewywo³anego mieszkania nie powinien byæ mo¿liwypods³uch prowadzonej rozmowy z innym lokatorem,· tak¿e, jeœli lokator nie zostanie wywo³any, nie powinienmieæ mo¿liwoœci otwarcia rygla drzwi wejœciowych,· równoczeœnie nie musi istnieæ mo¿liwoœæ jednoczesnej komunikacjicentrali z wiêcej ni¿ jednym mieszkaniem, natomiastczas nawi¹zania tej ³¹cznoœci nie powinien byæ limitowany.Wszystko to nale¿y wykonaæ tanim uk³adem. Usprawiedliwionamo¿e byæ jedynie rozbudowa centrali kosztem tanichi prostych unifonów (tych jest wiele, centrala domofonowa jestjedna).Czy jest mo¿liwe zaspokojenie tych wymogów redukuj¹cinterfejs do jednego przewodu? Na przeciwnym biegunie znajdujesiê pomys³owoœæ konstruktorów i tu technika nie stawia¿adnych ograniczeñ.2. Ogólna charakterystyka uk³adów elektronikicentrali alarmowej CyfralW bie¿¹cym punkcie wyodrêbnimy funkcje poszczególnychpoduk³adów. Nie jest jednak mo¿liwe rozbicie opisu dzia-³ania centrali i unifonu, jako ¿e w ramach ka¿dej funkcji istotnajest wspó³praca aktualnego stanu obu czêœci systemu.· jak w ka¿dym urz¹dzeniu elektronicznym w centrali Cyfralmo¿na wyodrêbniæ elementy zasilacza. Choæ s¹ onetu ograniczone do minimum, prze³¹czanie napiêcia zasilaniaodgrywa istotn¹ rolê w kontroli stanu w jakim w danejchwili znajduje siê centrala i unifon.· rozbudowanym uk³adem, bo anga¿uj¹cym a¿ 6 tranzystorówjest generator sygna³u dzwonka. Powinien byæ przyjemny,modulowany i wystarczaj¹co g³oœny, choæ unifonnie zawiera przetwornika akustycznego jakim jest g³oœnik,a jedynie s³uchawkê.· tor rozmówny odbywa siê w pe³nym dupleksie, centralazawiera prosty wzmacniacz m.cz.,· mo¿na wyodrêbniæ tak¿e elementy obwodu zwolnienia ryglauruchamiaj¹ce przekaŸnik steruj¹cy elektromagnesem,· jest tak¿e prymitywny wzmacniacz mikrofonowy i tzw.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 35

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy CyfralOZSP1SP2L1GNDRMUS1S2C5C12R28470T10BD135C1310 F16VC6100nFC54.7nFC12220 F(czerwony przewód unifonu)(zielonyprzewód unifonu)STABILIZATORC4100nFR27100k34R3110C1147 F VAR2100627R2910051 U1TBA820MWZMACNIACZ MOCYC14470pFC1710 F16VC1047 FC21220nFR32220C22100nFR3511kC92.2 FR2210kC247nFR2110kR244.7kT5BC238D1BAP812R2010kR2347kR334.7kT7BC238WY£¥CZNIK WZMACNIACZA MOCYT6BC308D31N4148R404.7kR192.2kR39150/0.25WD4R411N4148 4.7kR41RÓD£OPR¥DOWER264.7kUK£ADWYZWALANIAZAMKAR15220kR254.7kT2BC238T9BC308R303.3kT4BC238R3615kT1BC238D81N4001VAR1100kR37C710 F16VT3BC238K1T16BD135R1610010kD111N4001MGNDR147kC16470nFT14BC308R3220kR4220kR210kR547kT13BC308R610kR910k R1010kR710k C1150nFT11BC238R111kR810kT12BC238R1247kR132.2kT15BC308R3410kMIC1MIC2R141MC82.2 F16VR185.6kC1522nFT8BC238R17100GENERATOR ZEWU WZMACNIACZ MIKROFONOWY UK£AD ANTYLOKALNYC1922nFC1022nFD6BYP401D10BYP401D7BYP401D9BYP401C201000 FC23100nFCENTRALARys.1a. Schemat ideowy centrali36 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy CyfralLINE 1GND 1SW 1ABD1BYP401R110kC1100nFT29015R2510kC2100nFD5BYP4101HOLDERT19014R5R34.7kSW 3SW ZAMEKSW 2R14510kC347 FC910nFR422k2.2kC4100nFR7VR110kT39014R622R102.2kR12C6100nFR11220kT49014C7C847 F D6BYP4101S£UCHAWKAMIC1WM+034CY3.3kD21N4148D31N41481kC5100 F47 FSP1SD-150Rys.1b. Schemat ideowy unifonuL1R2D xD1D2D3D4D5NC1NO1U1U2U3U4U5uk³ad antylokalny eliminuj¹cy sprzê¿enia miêdzy w³asnymmikrofonem i g³oœnikiem,· pozosta³e elementy maj¹ pogodziæ pracê wymienionychwy¿ej bloków funkcjonalnych z okrojonym do jednegoprzewodu interfejsem.W unifonie jeszcze trudniej wymieniæ bloki funkcjonalne.Ca³oœæ uk³adu bazuje na 4 tranzystorkach, i na pierwszy rzutoka trudno skojarzyæ „co do czego” i „co po co”.Zasadnicz¹ czêœæ opisu systemu domofonowego firmy Cyfralpodzielimy zgodnie ze stanami w jakich uk³ad mo¿e siêznajdowaæ.12345NC2NO2M+UGNDU1, U2, … Un – linie interfejsu ³¹cz¹ce centralê z unifonamiw poszczególnych mieszkaniachRys.1c. Uk³ad po³¹czeñ na module rozszerzeñ (modu³zawiera 10 isostatów z mo¿liwoœci¹ ³¹czeniaszeregowego)3. Stan spoczynkuJeœli ¿aden z przycisków wspó³pracuj¹cych z central¹ (wywo³uj¹cychposzczególne mieszkania) nie jest wciœniêty, obwódzasilaj¹cy generator zewu znajduje siê w stanie zwarcia.Nakreœlone na wstêpie kluczowe wymogi konstrukcji systemudomofonowego wymuszaj¹ nieco skomplikowany obwód kluczy.Stanowi¹ je przyciski monostabilne zawieraj¹ce parê dwukluczy. W istocie s¹ to miniaturowe isostaty o dwu parach niezale¿nychstyków stanowi¹cych pe³ny, podwójny prze³¹cznik.W tym celu ka¿dy isostat anga¿uje a¿ 6 wyprowadzeñ (ichprzydzia³ pokazuje rysunek 1c i wszystkie s¹ w praktyce wykorzystane.Niemniej, wyodrêbnimy (dla celów przejrzystoœciopisu) dwa istotne styki z ka¿dego prze³¹cznika. Jeden o charakterystyceNO (normalnie otwarty) i jeden NC (normal close– normalnie zamkniêty). Wszystkie klucze NC2 po³¹czones¹ w szereg (jak pokazuje rysunek 1c). Realizuj¹ tym samymfunkcjê logiczn¹ iloczynu NAND, zwieraj¹ zasilanie generatorazewu, o ile ¿aden z przycisków nie zostanie wybrany. Drugapara styków (NO1) ³¹czy wêze³ R z lini¹ interfejsu. Stan spoczynkuoznacza brak takiego po³¹czenia. Linie ³¹cz¹ce unifonyz central¹ spolaryzowane s¹ napiêciem dodatnim ze Ÿród³ao charakterze pr¹dowym. ród³o pr¹dowe realizuje tranzystorT9. Zasilane jest ono stabilizatorem napiêciowym podpartymna diodzie Zenera D5. Ona wyznacza napiêcie zasilania napoziomie 12V, zaœ wydajnoœæ Ÿród³a pr¹dowego wyznaczonajest g³ównie rezystorem R39. Stanowi on lokalne sprzê¿eniezwrotne w obwodzie emitera T9 odpowiedzialne za wysok¹impedancjê wyjœciow¹ tak utworzonego Ÿród³a zasilania.Wstêpn¹ polaryzacjê bazy tego tranzystora stanowi¹ zaœ diodyD3 i D4 wraz z dzielnikiem rezystancyjnym R41-R25. Dodatniapolaryzacja linii interfejsów „miêkkim” Ÿród³em zasilaniajest istotna dla stanu pracy ka¿dego z unifonów. Odwieszonas³uchawka w unifonie oznacza po³o¿enie prze³¹cznika SW1 wpo³o¿eniu B. Dodatnia polaryzacja linii powoduje, i¿ dioda D5spolaryzowana jest w kierunku zaporowym i linia jest „odciêta”.Jeœli nawet lokator podniesie s³uchawkê unifonu, nic wniej nie us³yszy i nie jest w stanie nic na liniê „nadaæ” (w szcze-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 37

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfralgólnoœci otworzyæ zamek drzwi wejœciowych). Para komplementarnychtranzystorów T1-T2 po³¹czona jest w uk³ad tyrystora(z silnym wzajemnym dodatnim sprzê¿eniem zwrotnym).Jak na razie, nie ma warunków skutkuj¹cych w³¹czeniem „tyrystora”,co oznacza ¿e linia interfejsu pozostaje odciêta.W stanie spoczynku charakteryzuj¹cym siê odwieszeniemunifonów i brakiem wyboru któregokolwiek isostatu (wywo-³uj¹cego lokatora) obwód zasilania centrali zwiera wêz³y masM i GND. Uk³ad generatora zewu jest wtedy pozbawiony napiêciazasilania, obwody wzmacniacza m.cz., Shmitta, Ÿród³apr¹dowego, uk³ad antylokalny i wzmacniacz mikrofonowyzasilane s¹ napiêciem dodatnim o wartoœci wypracowanej stabilizatorem.Wêze³ U jest zaœ zasilany napiêciem wy¿szympochodz¹cym wprost z dwupo³ówkowego prostownika ulokowanegona uzwojeniu wtórnym transformatora sieciowego.4. Wywo³anie (dzwonek)Aby rozpatrzyæ dzia³anie uk³adu w tej fazie, nale¿y zwróciæszczególn¹ uwagê na obieg pr¹du (napiêcia) zasilania. Wcentrali dwa potencja³y pe³ni¹ charakter masy, wêz³y oznaczoneM i GND. W stanie braku wyboru, wywo³ania któregokolwiekz mieszkañ, oba potencja³y s¹ zwarte czyni¹c jedn¹ masêjako potencja³ odniesienia wszystkich napiêæ w uk³adzie. Rozwarciektóregokolwiek ze styków NC2 rozwiera wêz³y M iGND. Teraz obserwujemy szeregowe zasilanie oscylatora i pozosta³ychobwodów centrali. Potencja³ masy GND stanie siêdodatni wzglêdem wêz³a zwrotnego zasilania M. Zauwa¿my,¿e to M pod³¹czone jest do ujemnego potencja³u prostownika(diody Graetza i kondensator filtruj¹cy), nie zaœ GND. Potencja³na masie (Ground) ustali siê zgodnie z podzia³em impedancjizasilanych szeregowo. Mo¿na pokusiæ siê o ich przeliczenie,choæ nie jest to proste, a ciekawe „zadanie domowe”.Okazuje siê, i¿ wysokoimpedancyjnym okazuje siê w tym przypadkuoscylator (wzglêdem reszty elektroniki, o której dopierobêdzie mowa). Wynikiem tego, potencja³ GND podejdzieblisko zasilania wypracowanego stabilizatorem (wykonanymna tranzystorze T10). Jednak to stan przejœciowy. G³êbszewciœniêcie isostatu zwiera napiêcie +U z mas¹ GND. Jeœli nadalza potencja³ odniesienia bêdziemy uznawali masê GND,oznacza to, i¿ uk³ad generatora zostanie zasilony napiêciemujemnym o nominalnej wartoœci napiêcia przed stabilizatorem,czyli na wyjœciu prostownika Graetza. Powy¿sze wywody by³ypotrzebne aby stwierdziæ, ¿e to co siê teraz w uk³adzie dzieje,dzieje siê w zakresie napiêæ ujemnych (tj. poni¿ej potencja³uGND). Budowê oscylatora opiszemy w kolejnym podpunkcie,teraz stwierdzimy, i¿ dostarcza on „ujemnego” pr¹du do wêz³aR lub jak kto woli, wysysa pr¹d z tego wêz³a. Generator pracujetylko wtedy, gdy wciœniêty jest jeden z przycisków wywo³uj¹cychlokatora, ale równoczeœnie wtedy, wybrany przyciskNO1 zamyka siê i ³¹czy wêze³ R (na rys.1c R2) z lini¹ wybranegounifonu. Spójrzmy teraz na schemat unifonu (rys.1b). Wstanie odwieszonego „holdera” do linii (jedynej linii interfejsu)pod³¹czona jest s³uchawka przez diodê D5. Jak pokazujeschemat, jest ona pod³¹czona jednak tylko wtedy, gdy ktoœ natarczywynie zdenerwuje mieszkañca-lokatora na tyle aby przestawi³on prze³¹cznik SW2. Wtedy „mo¿e sobie dzwoniæ”. Jednak,bez takiej „sytuacji awaryjnej” dioda D5 spolaryzowanajest w kierunku przewodzenie, jako ¿e masa ma potencja³ dodatniwzglêdem pracuj¹cego oscylatora (zaœ s³uchawka odniesionajest wzglêdem masy GND (to drugi konieczny drut ³¹cz¹cyunifon z central¹). W s³uchawce rozlegnie siê g³oœnydzwonek w takt impulsów pr¹dowych kierowanych tranzystoremT16. Poniewa¿ opornoœæ s³uchawki jest spora (ok. 120omów) reaguje ona tak, jakby w takt pracy generatora przyk³adaædo niej niemal pe³ne napiêcie zasilania centrali. Dwiekwestie pozosta³y do rozpatrzenia. Jaki dŸwiêk us³yszy w s³uchawcewybrany lokator? I czy nie us³ysz¹ go lokatorzy pozostali?Pierwsza kwestia zale¿y od konstrukcji generatora i zostanieopisana w wyodrêbnionym punkcie. Kwestia drugawymaga³a tak¿e sporej pomys³owoœci.Gor¹ca linia centrali (oznaczona na schemacie 1a jako L1)³¹czona jest z liniami interfejsu poprzez diody. S¹ one na ogó³montowane na tzw. module rozszerzeñ (rys. 1c), gdy¿ jednadioda przydzielona jest do ka¿dego isostatu (przycisku wywo-³ania). Dioda przynale¿na do isostatu wybranego zostaje spolaryzowanaw kierunku przewodzenia. Istotnym jest w tym momencie,¿e linia gor¹ca centrali polaryzowana jest potencja-³em dodatnim, lecz pochodz¹cym z „miêkkiego Ÿród³a”, zeŸród³a pr¹dowego, które z zasady ma wysok¹ impedancjê wyjœciow¹.Tym samym, bez problemu linia ta mo¿e zostaæ œci¹gniêtaw zakres napiêæ ujemnych na jakich pracuje oscylator ijakie zostaj¹ podane na wêze³ R. To jest potrzebne, aby pozosta³ediody (polaryzuj¹ce linie interfejsu ³¹cz¹ce centralê z unifonami)znajdowa³y siê w stanie odciêcia. Pamiêtamy, odwieszonas³uchawka polaryzuje liniê potencja³em masy, który jestw tym stanie (dzwonienia) dodatni. Dziêki temu, dzwonek rozlegniesiê tylko w jednym, wybranym mieszkaniu.Wœród wymogów w zakresie „obs³ugi” dzwonka wymieniliœmytak¿e pods³uch sygna³u dzwonienia w g³oœniku centrali.Nie by³oby bowiem komfortowym, gdyby wywo³uj¹cy nie mia³¿adnego sygna³u czy domofon dzia³a. Tê funkcjê realizuje dwójnikR32-C22. Wartoœæ obu tych elementów (oraz dzielnik jakistanowi C21) decyduje o tym, jaki g³oœny bêdzie ten „po¿yteczny”pods³uch. Elementy te pracuj¹ wprost na g³oœnik i nie maznaczenia jego polaryzacja (wzglêdem masy), jako ¿e sprzê¿eniejest pojemnoœciowe. Obecnoœæ wzmacniacza mocy tak¿enie stanowi problemu. Wyjœcie TBA820 w warunkach brakuzasilania uk³adu scalonego stanowi wysok¹ impedancjê. Podobniejest z wejœciem bootstrapu, aczkolwiek obwód zwi¹zany zrezystorem R29 wniesie niewielkie t³umienie.4.1. Budowa oscylatoraPowiedziano we wstêpie, ¿e sygna³ wywo³ania powinienbyæ mo¿liwie g³oœnym i przyjemnym dla ucha. To zadanie dlakonstrukcji oscylatora. Na schemacie rozpoznajemy dwa szkolneuk³adu multiwibratorów RC. Po co dwa? Jeden pracuje naczêstotliwoœci akustycznej, a drugi go moduluje. Modulacjaodbywa siê zarówno w amplitudzie, jak i czêstotliwoœci, jednakpo przejœciu przez uk³ad kluczy modulacja amplitudy zostajeutracona. S³yszymy wiêc przyjemny dŸwiêk o modulowanejczêstotliwoœci, a ponadto bogaty w harmoniczne. Przyjrzyjmysiê budowie multiwibratorów dok³adniej. Zaczniemyod tego, który generuje sygna³ „noœny”.4.1.1 Generator akustycznyTo tzw. uk³ad Bowesa i opis jego pracy mo¿na znaleŸæ wwielu podrêcznikach elektroniki na poziomie œrednio zaawansowanym.Dodajmy jednak, i¿ najlepiej siêgn¹æ do ksi¹¿ek nienajnowszych wydawnictw. Obecnie w dobie uk³adów scalo-38 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfralnych wielkiej skali integracji odnosi siê wra¿enie, ¿e zapominasiê o bardzo pomys³owych rozwi¹zaniach na jednym, dwuczy kilku tranzystorach. Dlatego tym bardziej, w bie¿¹cej publikacjinie skwitujemy pracy tego obwodu zdawkowo, aczkolwieknie bêdziemy zag³êbiaæ siê zbyt daleko.Generator o sprzê¿eniu emiterowym jest uk³adem relaksacyjnymtypu RC. Jak zwykle istniej¹ dwa podejœcia dla analizypracy takiego obwodu. Jedno polega na obliczaniu odcinkówsta³ych czasowych odpowiedzialnych za oba stany, w którychuk³ad mo¿e siê znajdowaæ. Drugie anga¿uje teoriê sprzê-¿enia zwrotnego, obie prowadz¹ do jednego celu. Mimo to autorzachêca do spojrzenia pod jednym i drugim k¹tem, dopiero todaje pe³ny fizykalny wgl¹d w pracê uk³adu.W obwodzie tranzystora T11 rozpoznajemy wzmacniacz wkonfiguracji OB. Taki stopieñ nie odwraca fazy wzmocnionegosygna³u. Drugim stopniem (T12) jest konfiguracja OC, wtórnikemiterowy. Ten tak¿e nie odwraca fazy. Pêtlê sprzê¿enia zwrotnegozamyka kondensator C1. Mamy wiêc pêtlê dodatniegosprzê¿enia zwrotnego z cz³onem ró¿niczkuj¹cym. Analogia dlaklasycznych obwodów sprzê¿enia zwrotnego tu siê koñczy. Teoriafeedbacku odnosi siê do uk³adów liniowych, ten takim niejest. Relaksacje uk³adu polegaj¹ na notorycznym prze³¹czaniustanów w którym raz jeden, raz drugi tranzystor zostaje w³¹czony,przeciwny zaœ odciêty. Jak to siê jednak dzieje, ¿e obydwastany uk³adu s¹ niestabilne i nastêpuje notoryczne prze³¹czanie?Stopieñ tranzystora OB jest tak spolaryzowany, ¿e bezsprzê¿enia zwrotnego tranzystor ten by³by w stanie aktywnym.Dowolna (dowolnie ma³a) odchy³ka od stanu równowagi powodujejednak niestabilnoœæ. Uk³ad nie d¹¿y do powrotu (dostanu równowagi), lecz ma tendencjê oddalania siê od niego.To za spraw¹ pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego. Sprzê¿enieto jest tak silne, i¿ tranzystor ten nie ma szans pozostaæ wstanie aktywnym (na swej charakterystyce), zostanie albo odciêty,albo wprowadzony w stan nasycenia. Ani jeden, ani drugistan nie mo¿e byæ trwa³ym, co wystarcza aby stwierdziæ, i¿ uk³adbêdzie oscylowa³. Takie wyt³umaczenie pozostawia jednak niedosyt.Nadal nie wiadomo, jakie w uk³adzie wyst¹pi¹ przebiegii jaka bêdzie czêstotliwoœæ owych oscylacji. Dlatego te¿ przyjrzyjmysiê uk³adowi jeszcze g³êbiej. Nasycenie tranzystora T11spowoduje zatkanie T12, a to za spraw¹ Ÿród³a napiêcia, którymjest na³adowany kondensator C1. Z kolei pr¹d tego kondensatorautrzymuje w nasyceniu tranzystor T11. Jednak istnienietego pr¹du powoduje roz³adowanie kondensatora i obni¿aniesiê z czasem Ÿród³a napiêcia, które zatka³o T12. Nietrudnoobliczyæ moment, w którym tranzystor ten wejdzie w stan pracyaktywnej. Czy nast¹pi przerzut i ulegnie on nasyceniu? Takzwykle bywa, lecz nie w uk³adzie generatora Bowesa. Tranzystorten nie mo¿e ulec nasyceniu i bywa, i¿ jest to szczególnazaleta tego typu oscylatora nad konkurencyjnymi uk³adami RC.Jakie zatem skutki dla tranzystora T11 wniesie w³¹czenie T12?Jedynym skutkiem jest usztywnienie potencja³u na emiterze T12.Emiter T11 tak¿e pracuje z nisk¹ rezystancj¹ wyjœciow¹. Zatem,pr¹d przez kondensator C1 przestanie p³yn¹æ. Pamiêtamy,pr¹d ten wspomaga³ w nasyceniu T11. Pr¹d rezystora R7 niejest w stanie utrzymaæ tego stanu. Zatem, wejœcie na aktywn¹czêœæ swojej charakterystyki T12 powoduje to samo dla T11.Uk³ad staje siê aktywny, wchodzi w liniowy zakres pracy.Wzmocnienie w pêtli sprzê¿enia zwrotnego wiêksze od jednoœci.Zapocz¹tkowana zmiana pog³êbia siê. T12 wchodzi „wy-¿ej”, T11 „ni¿ej” na swoj¹ charakterystykê. Wreszcie T11 zostajezatkany, a T12 w³¹czony (lecz nie nasycony). T11 zosta³teraz zatkany (podobnie jak wczeœniej T12) ³adunkiem kondensatoraC1. W tym stanie pracy generatora C1 roz³adowuje siêzgodnie ze sta³¹ czasow¹ C1-R7 (w wêŸle emitera T12 niskaimpedancja). W pewnym momencie charakterystyka wyk³adniczegoroz³adowania C1 musi osi¹gn¹æ punkt, w którym T11 siêw³¹czy (asymptota roz³adowania le¿y „ni¿ej”). Pr¹d kolektoraT11 i ³adunek C1 stwarzaj¹ warunki dla zatkania T12. Wróciliœmydo punktu wyjœcia, sytuacja powtarza siê. Czy wiemy jakajest czêstotliwoœæ tak wytworzonych oscylacji? Aby dok³adniej¹ obliczyæ, trzeba by wyrysowaæ przebiegi napiêæ i pr¹dów (doczego Czytelników zachêcamy). Przybli¿on¹ wartoœæ mo¿najednak podaæ po krótkim jedynie zastanowieniu. Obydwa stanyrelaksacji s¹ odcinkiem odpowiadaj¹cym przebiegowi wyk³adniczemuo sta³ej czasowej C1-R7 i C1-R8. Obydwie 150nF ×10k = 1.5 ms. Pomy³ka wzglêdem obliczenia t¹ szacunkow¹metod¹ jest zwykle niewielka, a na pewno zgadza siê rz¹d wielkoœci.W tym przypadku to ok. 1kHz.Czêstotliwoœæ ta jest jednak modulowana. W jaki sposób?Prze³¹czane (modyfikowane) jest napiêcie polaryzacji stopniatranzystora OB. Równolegle do sta³ego dzielnika R6-R9 w³¹czanyjest R5 raz do potencja³u zasilania, drugi raz do potencja³umasy. To zadanie dla drugiego multiwibratora. Jednak,jaki to daje efekt dla modulacji czêstotliwoœci oscylatora Bowesa?Wskazana wy¿ej przybli¿ona ocena czêstotliwoœci drgaænie zdaje tu egzaminu. Zmiana potencja³u odniesienia, polaryzacjiT11 powoduje, i¿ relaksacje odbywaj¹ siê „wêdruj¹c” potych samych krzywych wyk³adniczych o nakreœlonych wy¿ejsta³ych czasowych. Inne s¹ jednak aktywne odcinki „tej wêdrówki”i dla dok³adnej oceny zagadnienia modulacji FM generatorao sprzê¿eniu emiterowym trzeba pos³u¿yæ siê wykresamiprzebiegów z zaznaczeniem punktów krytycznych (prze-³¹czania tranzystorów). Faktycznie amplituda przebiegów tak¿eulega modulacji, jednak ta informacja jest tracona po przejœciuprzez tranzystory T15-T16. T15 w³¹czony jest w fazie gdy T11ulega nasyceniu. T16 jest kluczem wysterowuj¹cym wprosts³uchawkê w unifonie. Dla analizy omawianego tu uk³adu generatora,zwracamy tak¿e uwagê na rezystor bazy klucza T15.To on jest g³ównym obci¹¿eniem kolektora T11 i uwzglêdnieniesamego R10 doprowadzi do b³êdnych wyników.4.1.2 Generator przebiegu moduluj¹cegoPrzypomina klasyczny uk³ad nazywany w podrêcznikachuk³adem Eccles-Jordana, o dwu inercyjnych pêtlach sprzê¿eniazwrotnego. Ró¿ni siê jednak od „klasyki” zdecydowanie.Obwód ten nie wykazuje symetrii. Jedna ga³¹Ÿ (kolektor T13 -baza T14) jest charakterystyczna dla przerzutnika bistabilnego(sprzê¿enie sta³opr¹dowe), druga dla uniwibratora RC. Wrezultacie powstaje przerzutnik astabilny. Lepiej na ten uk³adspojrzeæ jako na obwód zapêtlony dwoma pêtlami sprzê¿eniazwrotnego. Sprzê¿enie ujemne w ramach T13 (R3) i dodatnieobejmuj¹ce oba tranzystory. T14 jedynie po to zastosowano,aby drugi raz odwróciæ fazê o 180° w celu otrzymania sprzê-¿enia dodatniego. Relaksacje wyst¹pi¹, poniewa¿ sprzê¿eniezwrotne dodatnie jest silniejsze od ujemnego, ale inercyjne.Teraz spójrzmy na uk³ad nieco inaczej. Rozpinaj¹c C16stwierdzimy, i¿ T13 wejdzie na okreœlony punkt charakterystykiw obszarze pracy aktywnej. Dodatnie sprzê¿enie zwrotne niepozwoli, aby by³ to punkt równowagi stabilnej. Odchy³ka w dowoln¹stronê bêdzie siê pog³êbiaæ prowadz¹c do zatkania lubSERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 39

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfralnasycenia T13. W efekcie stan drugiego tranzystora bêdzie negacj¹T13. Jaka jest czêstotliwoœæ relaksacji? £adowanie/roz³adowywanieC16 odbywa siê po krzywych wyk³adniczych o dwusta³ych czasowych. D³u¿sza R3 × C16 (w przybli¿eniu) jest równaok. 0.1s. Krótsza to R1 × C16. W tym jednak przypadku, gdyuk³ad wêdruje po wyk³adniczej o krótszej sta³ej czasowej RCwêdruje po d³u¿szym jej odcinku, co wynika ze sposobu nasycaniatranzystora T13. W rezultacie czêstotliwoœæ moduluj¹cato kilka Hz, a wspó³czynnik wype³nienia bliski jest 50%. Obydwaoscylatory s¹ samowzbudne i rozpoczynaj¹ pracê po podaniunapiêcia zasilania.Na rysunkach 2a - 2c pokazano przebiegi napiêæ wystêpuj¹cew obwodzie generatorów. Przebieg pi³ozêbny charakterystycznydla uk³adu Bowesa widzimy na rysunku 2a. To przebiegw wêŸle emitera tranzystora T12. Okres oscylacji wynosiok. 0.6ms, co oznacza, ¿e czêstotliwoœæ tonu = 1600Hz. Rysunek2b obrazuje pracê sekcji Eccles-Jordana. To prostok¹tnyprzebieg moduluj¹cy o czêstotliwoœci zaledwie 6 Hz. Wykonuj¹crysunek 2c sondê oscyloskopu pod³¹czono do linii interfejsudomofonu. Widzimy tu przebieg prostok¹tny o modulowanejczêstotliwoœci. Modulacja nie jest g³êboka i trudno dostrzegalnana pozyskanym oscylogramie. Dlatego drugi kana³oscyloskopu pod³¹czono jak na rys.2b do wêz³a kolektora T13(przebieg moduluj¹cy). Okazuje siê, i¿ g³êbokoœæ modulacji wzakresie 10% i przebieg o bogatej zawartoœci harmonicznychdaje przyjemny i wystarczaj¹co g³oœny sygna³ wywo³ania(zewu) w s³uchawce unifonu.170ms ≅ 6Hz10VRys.2b. Prostok¹tny przebieg na wyjœciu generatoraEccles-Jordana0.55msSygna³ tonu modulowany FMz g³êbokoœci¹ zaledwie 10%0.61ms0.6msRozci¹gniêty w czasieprzebieg moduluj¹cyz rys.2bRys.2a. Charakterystyczny przebieg oscylacji generatoraBowesa5. Podniesienie s³uchawki unifonu – nawi¹zanierozmowyRozwa¿my najpierw stan napiêæ w unifonie tu¿ przed podniesieniems³uchawki. Sygna³ wywo³ania ma jeszcze jedno zadaniedo spe³nienia. Zauwa¿my, i¿ dziêki temu, ¿e polaryzacjaimpulsów „dzwonka” jest ujemna, impulsy te za poœrednictwemdiody D6 spowoduj¹ na³adowanie kondensatora C8 donapiêcia bliskiego zasilaniu centrali. Gdy zostanie zwolnionyRys.2c. Sygna³ zewu podawany na liniê interfejsudomofonuprzycisk generuj¹cy sygna³ dzwonka, C8 zostanie spolaryzowanyod strony ujemnej ok³adziny potencja³em masy przezs³uchawkê. W tej sytuacji C8 stanowi Ÿród³o napiêcia dodatniegoktóre przez R14 jest podane na wêze³ baza T1 - kolektorT2. Ale to przecie¿ bramka tyrystora utworzonego z tych dwutranzystorów. Gdy powstan¹ warunki dodatniej polaryzacjianody, a nast¹pi to, gdy s³uchawka zostanie podniesiona (prze-³¹czenie SW1 w pozycjê A) tyrystor zostanie w³¹czony. W tensposób zostan¹ stworzone warunki do pe³no-dupleksowego³¹cza miêdzy central¹ i unifonem. Zanim przyjrzymy mu siêdok³adniej, zwróæmy uwagê na dodatkowe funkcje obwodusteruj¹cego kluczem jakim jest tyrystor T1-T2. Sta³a czasowaR14-C8 stanowi limit czasowy na zw³okê w podniesieniu s³uchawkiunifonu po jej wywo³aniu. 47µF × 510k to dwadzieœciakilka sekund i tyle faktycznie opóŸnienia wnosi ten „timer”.Podobnie sprawa wygl¹da w sytuacji odwieszenia unifonu.Po oko³o 20 sekundach tor rozmówny zostanie przerwanyi ponowne podniesienie s³uchawki nie nawi¹¿e rozmowy,40 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfralani nie pozwoli na otwarcie zamka. Konieczne jest ponownewywo³anie (na³adowanie kondensatora C8).Teraz zwróæmy uwagê na polaryzacjê linii interfejsu, gdyzestawiony jest tor rozmówny. Otó¿, niebagatelne znaczeniema fakt, i¿ linia ta polaryzowana jest ze Ÿród³a pr¹dowego (czylizasilania o du¿ej rezystancji wyjœciowej). Z jednej strony,wszystkie elementy kluczy (Dx, D1 i „tyrystor”) spolaryzowanes¹ w kierunku przewodzenia. Z drugiej strony zaœ, impedancjaobwodu zasilania nie obci¹¿a linii, po której wêdruj¹sygna³y fonii (w obu kierunkach). Pe³en dupleks po jednej liniiwymaga jednak dodatkowych zabiegów. To koniecznoœæstosowania tzw. obwodów antylokalnych zarówno w centrali,jak i unifonie. Rozwa¿my najpierw kierunek „z góry w dó³”.5.1. Tor akustyczny – kierunek unifon-centralaSygna³ generowany w mikrofonie unifonu zostaje w pierwszejkolejnoœci wzmocniony tranzystorem T3. Zostaje on spolaryzowanydo stanu aktywnego wprost napiêciem sta³ym zlinii interfejsu. Kondensator C3 pe³ni funkcjê odsprzêgaj¹c¹,jako ¿e linia przesy³a zarówno pr¹d sta³y, jak i sygna³ m.cz. (wobu kierunkach). Wydajnoœæ Ÿród³a pr¹dowego (na T9) jesttak dobrana wzglêdem impedancji obci¹¿enia, aby sk³adowasta³a potencja³u na linii mieœci³a siê w okolicach po³owy napiêciazasilania centrali. Impedancja obci¹¿enia jak¹ widzi tranzystorT3 to praktycznie superpozycja impedancji Ÿród³a pr¹dowegoi obwodu antylokalnego (w centrali). Zanim sygna³ten trafi do wzmacniacza U1 musi przejœæ przez potencjometrVAR1. Jego nastawy uwarunkowane s¹ innymi czynnikami (oczym dalej), natomiast t³umienie to bez problemu zostanieskompensowane wzmocnieniem wzmacniacza U1. Opis samegoTBA820 darujemy sobie. Mo¿na go czêsto znaleŸæ w aplikacjiodbiornika OTV jako wzmacniacz toru s³uchawkowego.Uk³ad pracuje w oparciu o pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego,którego jedynymi zewnêtrznymi elementami s¹ R31-VAR2 i C11. Potencjometr w tej ga³êzi koryguje ca³oœæ wzmocnieniaw „pó³dupleksie” góra-dó³. Kondensator C11 koniecznyjest dla odsprzê¿enia sk³adowej sta³ej polaryzacji wzmacniacza,która realizowana jest wewn¹trz uk³adu scalonego.Dodatkowego wyjaœnienia wymaga obwód bootstrapu, nó¿ka7. Opis ten przeniesiono do punktu 5.3, nie t³umacz¹c jednak,po co bootstrap, lecz dlaczego tak dziwne jego zasilanie.Bêd¹c przy opisie toru rozmównego w kierunku „góra-dó³”nale¿y wyjaœniæ jeszcze potrzebê i dzia³anie obwodu antylokalnegow unifonie. Jego brak grozi³by dwoma niekorzystnymicechami. Po pierwsze, nie jest komfortowa rozmowa, gdy ws³uchawce s³ychaæ swój g³os. Po wtóre, brak takiego obwodugrozi sprzê¿eniem akustycznym miêdzy mikrofonem i s³uchawk¹,mog¹cym prowadziæ do charakterystycznych pisków i dudnieñ.Jak wszystkie obwody w omawianym systemie domofonowym,tak¿e i ten wykonano prosto i tanio. Tranzystor T3 niewykazuje wielkiego wzmocnienia, a okreœla je stosunek impedancjilinii do rezystancji opornika R6. Równoczeœnie, jako ¿ewzmacniacz tranzystorowy pracuj¹cy w konfiguracji wspólnegoemitera odwraca fazê sygna³u, na emiterze i kolektorze T3otrzymamy sygna³ akustyczny w przeciwfazie. Odpowiedniezbilansowanie rezystancji dzielnika, którym jest potencjometrVR1 zeruje wypadkowy sygna³ podawany przez T4 na s³uchawkêunifonu. Zupe³nie inaczej dzieli siê sygna³, który przychodziz linii, ale o tym w nastêpnym podpunkcie artyku³u. Jest natomiastprawd¹, i¿ obecnoœæ dzielnika, jakim jest potencjometrVR1 t³umi sygna³ „u¿yteczny”. Nie ma na to rady, t³umienie tonale¿y wkalkulowaæ w ca³oœæ wzmocnienia toru rozmównego.Niewielka zaœ korekta jest mo¿liwa. Reguluj¹c VR1 tak, abypozwoliæ na niewielki przes³uch, mo¿na korygowaæ wzmocnieniew torze, o którym mówi kolejny punkt.5.2. Tor rozmówny – kierunek „dó³-góra”Wzmacniacz mikrofonowy w centrali wykonany jest natranzystorze T8 pracuj¹cym w uk³adzie wspólnego emitera.Podobnie jak w unifonie, mikrofon polaryzowany jest niskimnapiêciem pochodz¹cym z obwodu sprzê¿enia zwrotnego uk³aduantylokalnego. Tranzystor T8 znajduje siê w p³ytkim stanieaktywnym dziêki polaryzacji rezystorem lokalnego ujemnegosprzê¿enia zwrotnego R14. Kondensator C15 sprzêga wzmacniaczmikrofonowy z kolejnym stopniem wzmocnienia, obwodem,który pracuje równoczeœnie jako uk³ad antylokalny.Obecnoœæ tego uk³adu w centrali jest o wiele wa¿niejsza ani-¿eli w unifonie. Tu groŸba pisków spowodowanych sprzê¿eniamiw lokalnym obwodzie wzmacniacza mikrofonowego zg³oœnikiem jest zupe³nie realna. Zatem i tu, regulacja potencjometremVAR1 ma wê¿szy zakres tolerancji i powinna byæbardziej precyzyjna. Samo dzia³anie uk³adu antylokalnego jestidentyczne jak podano w punkcie opisuj¹cym transmisjê foniiw kierunku „góra-dó³”. Polega ono na zbilansowaniu w odpowiedniejproporcji dwu sygna³ów wystêpuj¹cych w przeciwfazie.Proporcjê tê ustawia siê potencjometrem, który dla „pó³dupleksu”o przeciwnym kierunku stanowi dzielnik, czyli t³umiksygna³u. Zasada regulacji polega na tym, aby pozwoliæuk³adowi sprzêgaæ siê w obu skrajnych po³o¿eniach, po czymnale¿y wybraæ optymalny punkt poœredni. W czasie regulacjikorzystne jest zwiêkszenie sprzê¿enia akustycznego np. przezzbli¿enie mikrofonu i g³oœniczka lub umieszczenie p³ytki nadnimi. Tranzystory T1 i T4 pracuj¹ w uk³adzie Darlingtona, coma praktyczne znaczenie jedynie dla wysokiej impedancji polaryzacjitego stopnia. Wzmocnienie tego stopnia odpowiadastosunkowi impedancji Ÿród³a pr¹dowego z uwzglêdnieniemobci¹¿enia unifonu do rezystancji emiterowych. Nale¿y tak¿emieæ na uwadze, i¿ nie jest korzystne zbyt du¿e wzmocnieniew tym stopniu, wymusza³oby du¿e t³umienie w przeciwnymkierunku transmisji sygna³u akustycznego. Optymalne wzmocnienieto „kilka” razy (poni¿ej 10). Sygna³ indukowany w mikrofoniei wstêpnie wzmocniony w obwodzie tranzystorów T8-T1-T4 propaguje lini¹ interfejsu napotykaj¹c na t³umik w unifonie.Tak przedstawia siê dzielnik obwodu antylokalnego unifonu.Konieczny jest dodatkowy stopieñ wzmocnienia. Stanowigo tranzystor T4. To tak¿e wzmacniacz w klasie A polaryzowanyniskim napiêciem, dwu diod D2-D3 zastosowanychprzede wszystkim dla polaryzacji mikrofonu. Podobnie jak wwielu stopniach wzmacniaczy, w opisywanym systemie domofonu,tak¿e T4 (w unifonie) polaryzowany jest ma³o precyzyjnympotencja³em (pochodz¹cym z rezystora lokalnego ujemnegosprzê¿enia zwrotnego). Stopnie te pracuj¹ z niewielkimisygna³ami, a sk³adowa sta³a nie odgrywa istotnej roli. Takiobwód polaryzacji jest zaœ oszczêdny (sprowadza siê do jednegorezystora) i zawsze wprowadza tranzystor na aktywn¹czêœæ swojej charakterystyki. Sprzê¿enie zwrotne typu napiêciowego(R11) jest wprawdzie bardziej wra¿liwe na rozrzutyparametrów wzmocnienia samego tranzystora, jest jednak akceptowalne,gdy nie zachodzi zagro¿enie zniekszta³ceñ w wynikuobcinania sygna³u. Dynamicznym obci¹¿eniem tranzy-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 41

Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfralstora T4 jest bezpoœrednio impedancja s³uchawki w unifonie.Analizuj¹c omawiany tor rozmówny trudno oprzeæ siê wra¿eniu,i¿ wszystko jest tu doœæ fikuœne i zaprojektowane „ryzykownie”.Pamiêtajmy w tym œwietle, i¿ podstawowym warunkiemjest prostota obwodu dla realizacji pe³nego dupleksu pojednym drucie. Natomiast, jakoœci HI-FI opisywany tor zapewniaænie musi. Zauwa¿my tak¿e, i¿ dla prostoty omawianychobwodów, zdecydowane znaczenie ma fakt, i¿ we wzmacniaczuakustycznym poszczególne stopnie mog¹ byæ sprzê¿onepojemnoœciowo.5.3 Obwód wy³¹cznika wzmacniacza mocyW torze rozmównym omawianego domofonu zastosowanododatkowy obwód wy³¹czaj¹cy wzmacniacz m.cz. fonii. Obwódwykonawczy pracuje na stopieñ koñcowy uk³adu TBA820.Ten uk³ad scalony ma wyprowadzone oddzielne zasilanie (polaryzacjê)wzmacniacza klasy B. Celem wyprowadzenia nó¿ki7 jest realizacja bootstrapu, zasilania wychodz¹cego (dynamicznie)poza zakres napiêcia zasilaj¹cego i równoczeœnie zapewnieniewysokiej impedancji obwodu polaryzacji wzmacniaczaklasy B. W domofonie Cyfral obwód bootstrapu jest obecny,jak najbardziej. Aplikacja odpowiada intencjom konstruktorówuk³adu scalonego, lecz realizuje dodatkow¹ funkcjê. RezystorR29 pod³¹czono do U Z przez klucz w postaci tranzystora pnpT6. Wy³¹czenie T6 odcina skutecznie stopieñ wzmacniacza poprzezbrak w³aœciwej polaryzacji stopnia koñcowego pracuj¹cegow klasie B. W obwodzie sterowania klucza T6 rozpoznajemyklasyczny (szkolny) obwód Shmitta. Jedyn¹ „odchy³k¹ od klasyki”jest zastosowanie w obwodzie tranzystorów sprzê¿onychemiterowo zespo³u diod D1 o progowej wartoœci ok. 2V zamiast„czystego” rezystora. Niska impedancja dynamiczna charakterystykipr¹dowo-napiêciowej diody stwarza s³absze sprzê¿eniezwrotne skutkuj¹ce zawê¿eniem histerezy obwodu Shmitta. Opispracy samego obwodu i analizê szerokoœci jego histerezy darujemysobie. Jak powiedziano wy¿ej, to uk³ad „szkolny”, któregoomówienie znajdziemy w wielu podrêcznikach elektrotechniki.Zwrócimy jedynie uwagê na sedno sprawy, któr¹ uk³ad ten marealizowaæ w domofonie. Obwód ten monitoruje sk³adow¹ sta³¹napiêcia na linii interfejsu. Sk³adowa zmienna jest skutecznieodfiltrowana obwodem RC R35-C9. Poziom progowy sk³adowejsta³ej jest zaœ ustalony wartoœci¹ dzielnika R35-R22 i napiêciemkolana diody D1 (mo¿na j¹ traktowaæ jak diodê Zenera).Wysoki stan na linii L1 skutkuje zablokowaniem wzmacniacza.Odblokowanie nastêpuje poni¿ej progu ok. 6V. Przejœcie ze stanubliskiego napiêciu zasilania do po³owy tego¿ zasilania nastêpujew momencie podniesienia s³uchawki unifonu, o ile zosta³on wczeœniej wywo³any sygna³em dzwonka (na³adowany kondensatorC8). Zatem, tor akustyczny w pe³nym dupleksie zostajeutworzony dopiero po podniesieniu unifonu. Zawieszenie rozmowyskutkuje zablokowaniem wzmacniacza m.cz. Dla poprawnejpracy obwodu omawianego w bie¿¹cym punkcie, a tak¿e opisywanegowy¿ej obwodu polaryzacji kluczy na linii interfejsu,kluczowe znaczenie ma dobór wydajnoœci Ÿród³a pr¹dowegowykonanego na tranzystorze T9.Sam¹ realizacjê zasilania pr¹dowego oraz jego zalety omówionoju¿ wy¿ej. Tutaj dodajmy, i¿ obwód ten jest tak¿e Ÿród³emwiêkszoœci k³opotów w pracy domofonu, gdy takie siêpojawiaj¹. Z regu³y wystarcza niewielka korekta rezystoremR39 lub R41. Jednak analiza prowadz¹ca do wniosku „jakiezastosowaæ lekarstwo” wymaga pe³nej znajomoœci pracy obwodówdomofonu, co staramy siê wype³niæ bie¿¹cym artyku-³em. Omawiany tu domofon, choæ czêsto lekcewa¿ony jakoarchaiczny uk³ad analogowy, jest tak¿e przyk³adem, i¿ na kilkutranzystorkach mo¿na wykonaæ uk³ad konkuruj¹cy z o wielebardziej zaawansowanymi technikami, o ile w³o¿yæ w niegoodpowiedni¹ dawkê myœli konstruktorskiej.Omawiany uk³ad dzia³a z regu³y pewnie i rzadko siê uszkadza.Jeœli jednak ulegnie uszkodzeniu lub czêœciej, nie dzia³a wpe³ni zadowalaj¹co, rzadko bywa naprawiany, a czêœciej wymieniany.Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka, lecz jedn¹ z nichjest tak¿e niestety fakt, i¿ byæ mo¿e niewielu instalatorów chcezag³êbiaæ siê w pracê instalowanych przez siebie urz¹dzeñ. Wtym przypadku odnosi siê szczególnie wra¿enie, i¿ do koñca pracêsystemu przemyœla³ byæ mo¿e tylko jego konstruktor.6. S³uchawka unifonu podniesiona – otwarciedrzwi wejœciowychOtwarcie zamka inicjuje siê przyciskiem SW3 w unifonie.Œci¹ga on liniê interfejsu do potencja³u bliskiego masy GND.Styk SW3 oddzielony jest od linii jedynie diod¹ D1 i „tyrystorem”T1-T2. Zatem, zwarcie SW3 wymusi w wêŸle L1 centralinapiêcie ok. 2V. Pr¹dowy charakter zasilania linii jest w tymprzypadku tak¿e bardzo cenny. Tak niski potencja³ na „gor¹cymprzewodzie unifonu” spowoduje zablokowanie tranzystoraT2. Sieæ rezystorów w jego kolektorze spowoduje z koleiw³¹czenie tranzystora T3. Ten uruchamia przekaŸnik podaj¹cyna liniê Z wyprowadzenia S1 transformatora. Poniewa¿ cewkêelektromagnesu ³¹czy siê miêdzy wyprowadzenia S2 i Z, w³¹czenieprzekaŸnika K1 skutkuje podaniem pe³nego napiêciawtórnego transformatora na elektromagnes, który zwalnia rygielzamka drzwi wejœciowych. Zwolnienie styku SW3 w unifoniepowoduje, i¿ linia interfejsu jest w dalszym ci¹gu polaryzowanado stanu, w którym jest mo¿liwe prowadzenie rozmowyw pe³nym dupleksie. Prowadzenie rozmowy nie jest tylkomo¿liwe w czasie wciœniêtego przycisku otwieraj¹cego drzwi.7. Przejœcie systemu w stan spoczynku polimitowanym czasie nieaktywnoœciJako nieaktywnoœæ ze strony centrali rozumiemy brak wyborujednego z przycisków-isostatów wywo³ania. Nieaktywnoœæze strony unifonu oznacza odwieszon¹ s³uchawkê. Pierwszawymusza stan zasilania jaki podano w punkcie 3. Druga (nieaktywnoœæ)po czasie wyznaczonym sta³¹ czasow¹ elementówR14-C8 blokuje „tranzystorowy tyrystor”. Prze³¹czenie switchaSW1 w pozycjê B ustawia unifon do stanu zdolnoœci przyjêciadzwonka. Uk³ady elektroniki znajduj¹ siê w stanie spoczynku.Wywo³anie innego lokatora wyzwoli dzwonek tylko w wybranymmieszkaniu. Dzwoni¹cy ma faktyczny pods³uch wybranegomieszkania. To znaczy, i¿ jeœli s³uchawka bêdzie Ÿle odwieszona,sygna³ zewu nie rozlegnie siê ani w unifonie, ani w g³oœnikucentrali. Mo¿liwoœæ nawi¹zania rozmowy i otwarcia drzwima tylko wybrany lokator, gdy nie przekroczy czasu ok. 30 s(podniesie s³uchawkê) po jego wywo³aniu. Nasz „wczeœniejszylokator” nie ma mo¿liwoœci pods³uchu rozmowy, jego linia interfejsujest ju¿ odciêta. Wszystko dzia³a tak jak powinno, pojednym drucie, bez mikroprocesora, zaœ jedynie kosztem niewielutanich dyskretnych elementów. }42 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Programator VP-190 firmy WeileiProgramator VP-190 firmy WeileiArtyku³ sponsorowany przez firmê TOMSAD Joanna Sadowska, 81-198 Mosty, ul Wierzbowa 1Pe³na nazwa tego programatora firmy Weilei to VP-190USB 2.0. Jest on dedykowany wszystkim tym, którzy nie mog¹sobie pozwoliæ na zakup innych, dro¿szych programatorów.Programator VP-190 mimo niskiej ceny mieszcz¹c w sobie tyleró¿norodnych funkcji z pewnoœci¹ mo¿e zaspokoiæ wiêkszoœæpotrzeb serwisów RTV, AGD, komputerowych, jak równie¿elektroników hobbistów.Opis programatora VP-190Mo¿liwoœci zastosowania programatora VP-190 s¹ bardzoszerokie. W szczególnoœci mo¿e byæ on wykorzystywany:· w serwisach RTV do naprawy radioodbiorników, telewizorów,odtwarzaczy DVD, odbiorników SAT, monitorów,urz¹dzeñ multimedialnych, itd.· w serwisach komputerowych przy naprawie p³yt g³ównych,naprawianiu uszkodzonych BIOS-ów lub ich aktualizacji,· przy naprawie drukarek, urz¹dzeñ wielofunkcyjnych,· w serwisach sprzêtu AGD przy naprawie pralek, lodówek,innego sprzêtu gospodarstwa domowego wyposa¿onegow elektroniczne systemy sterowania,· przy naprawie telefonów komórkowych,· w warsztatach samochodowych przy chiptuningu (tzn. przypoprawianiu parametrów, w tym równie¿ mocy, silnika poprzezzmianê samego oprogramowania),· wszêdzie tam, gdzie wymagane jest zaprogramowanie pamiêcilub mikroprocesora,· wymiary programatora: 115×79×18 mm,· waga: 130g.Programator VP-190 wspó³pracuje z komputerami i laptopamiz systemami operacyjnymi Windows XP/2000/NT/9x/ME/Vista. Po³¹czenie z komputerem realizowane jest za poœrednictwemportu USB 2.0. Oprogramowanie programatorainstalowane na komputerze dostêpne jest w 7 jêzykach: polskim,angielskim, niemieckim, w³oskim, koreañskim, chiñskim(tradycyjnym) i chiñskim. Instrukcja obs³ugi do³¹czona do programatorajest w jêzyku polskim.Na dzieñ dzisiejszy iloœæ uk³adów wspó³pracuj¹cych z programatoremwynosi 5351. Programator wyposa¿ony jest w 40-pinow¹ podstawkê typu ZIF.Gniazdo to umo¿liwia bezpoœrednie programowanie uk³adóww obudowach DIL od 8 do 40 wyprowadzeñ. Programowanieuk³adów w obudowach innych ni¿ DIL mo¿liwe jestprzy zastosowaniu odpowiedniego adaptera – przejœciówki zdanej obudowy na obudowê typu DIL. Dwa z nich, dopasowanedo 40-pinowego gniazda programatora VP-190 opisujemyponi¿ej.Adapter PLCC 28-32-44Adapter PLCC 28-32-44 s³u¿y do programowania uk³adóww obudowach PLCC28, PLCC32, PLCC44.Obs³ugiwane uk³ady:· WL-PL283244-P1, GAL20V8, GAL22V10…,· WL-PL32-P2, 27C64-512, 28C16-512…,· WL-PL32-U1(WL-PL32-P3), 272829C010-080…,· WL-PL44-P4, 89C51-516, 27C1024-4096…Adapter znajduje zastosowanie: w serwisie samochodowym,w serwisie urz¹dzeñ kseruj¹cych i kopiuj¹cych, w serwisiesprzêtu medycznego, w telekomunikacji.Adapter dostarczany jest w wersji zmontowanej, gotowejdo pracy.Adapter SOP16Adapter SOP16 s³u¿y do programowania uk³adów w obudowachSOP8, SOP14 i SOP16 (8-, 14- i 16-pinowych). Wykorzystywaæmo¿na go do programowania miêdzy innymi uk³adów:24Cxxx, 93Cxx…Adapter dostarczany jest równie¿ w wersji zmontowanej,gotowej do pracy natychmiast po zamontowaniu go w gnieŸdzieprogramatora.Programator jest przystosowany do programowania ponad5351 ró¿nych typów uk³adów scalonych. Obs³uguje uk³ady 16-i 32-bitowe. Wœród wa¿niejszych obs³ugiwanych uk³adów nale¿ywymieniæ:· pamiêci EPROM: N/CMOS E(E)PROM, SeriesE(E)PROM,oraz FLASH Memory,· uk³adów PLD: CPLD, EPLD, GAL, PEEL, PALCE (równie¿innych uk³adów),· mikrokontrolerów: Atmel, Intel, Microchip, Signetics, Zilog,itd.Pe³na lista uk³adów wraz z typem adaptera potrzebnegodla zaprogramowania danego uk³adu dostêpna jest na stronieproducenta uk³adu (http://www.weilei.pl/listy/list180.htm).Programator VP-190 pozwala na obs³ugê standardowychformatów plików: JEDEC, INTEL (Extended) HEX, MotorolaS record, BIN. Zachowana jest kompatybilnoœæ z formatemJEDEC w tym: ABEL, CUPL, PALASM, TANGO PLD, Or-CAD PLD, PLD Designer and ISDATA.Warty podkreœlenia jest krótki czas trwania programowania(na przyk³ad ATMEL 89C58 tylko 8 sekund). Ponadto urz¹dzeniegwarantuje kompatybilnoœæ z urz¹dzeniami o niskimnapiêciu 3.0V.Rozpoczêcie programowania nastêpuje w sposób automatycznypo wykryciu w³o¿enia chipu w podstawkê.Rozpoznanie producenta oraz typu pamiêci/uk³aduE(E)PROMs nastêpuje równie¿ w sposób automatyczny.Wœród niew¹tpliwych zalet korzystania z programatorów Weileinale¿y wymieniæ mo¿liwoœæ prostej i szybkiej aktualizacjioprogramowania. Jest ono darmowe i dostêpne na stronie internetowejdystrybutora programatorów firmy TOMSAD. Oprogramowaniejest aktualizowane kilka razy w miesi¹cu. Dziêki temumo¿liwa jest wspó³praca z najnowszymi uk³adami, które pojawiaj¹siê na rynku, b¹dŸ usuwanie ewentualnych b³êdówW sk³ad standardowego wyposa¿enia programatora wchodzi:· okablowanie,· instrukcja obs³ugi (równie¿ w jêzyku polskim),· p³yta CD z oprogramowaniem,· zasilacz.Programator objêty jest 3-letni¹ gwarancj¹. }SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 43

Proces technologiczny w nowoczesnej fabryce telewizorówProces technologiczny w nowoczesnej fabrycetelewizorów LCDZbigniew DrapczyñskiLinia produkcyjna rozpoczyna pracê od zalogowania swoichpracowników (ka¿dy posiada kartê chipow¹, która s³u¿yrównie¿ jako przepustka).Sama techniczna strona linii produkcyjnej to dwa rzêdyrolek z prowadnicami, po których poruszaj¹ siê plastikowepalety z uk³adem przeniesienia napiêcia zasilaj¹cego przez rz¹dkó³ek do gniazda sieciowego, które jest zamontowane na palecie.Rozpoczynamy od po³o¿enia na g¹bkê procesow¹ ramkiprzedniej telewizora (g¹bka znajduje siê na palecie, jest w kolorzeczarnym, jest ona uziemiona i spe³nia normy dotycz¹ceodprowadzenia ³adunków elektrostatycznych).Wszyscy pracownicyposiadaj¹ osobiste zabezpieczenie antyelektrostatyczne,które sk³ada siê z opaski na rêkê, na nogê oraz rêkawiczekbawe³nianych. Elementy te po ka¿dej przerwie poddawane s¹testom przez specjalne testery z odnotowaniem wyniku testu iczasem, w którym zosta³ dokonany.Ca³a linia stoi na pod³odze ze specjalnego materia³u antyelektrostatycznego,który jest równie¿ uziemiony. Rolki, poktórych poruszaj¹ siê palety powleczone s¹ grafitem, któryrównie¿ stanowi zabezpieczenie przed ³adunkami elektrostatycznymi.Na ramkê k³adziemy panel, który sk³ada siê z matrycy, podœwietlenia,inwertera oraz obudowy z blachy.Panel ma naklejone indywidualne kody paskowe, które s¹skanowane i zostaj¹ wprowadzone do systemu obs³uguj¹cegoproces technologiczny. System generowany jest przez komputer,który pracuje w sieci zak³adowej i jest pod³¹czony dow³asnego serwera.Dalej dok³adane s¹ nastêpuj¹ce komponenty: rama, do którejprzykrêca siê p³ytê g³ówn¹ oraz zasilacz. S¹ one równie¿skanowane do systemu.Produkt wyposa¿any jest w wi¹zki przewodów po³¹czeniowychoraz elementy mocuj¹ce: oczka i zatrzaski. Po dokrêceniutylnej obudowy oraz stopy telewizor stawiamy napalecie i przymocowujemy go elastyczn¹ taœm¹.Nad ka¿dym stanowiskiem jest oœwietlenie emituj¹ce zbli-¿one do naturalnego œwiat³o. Ka¿da czynnoœæ wykonywanaprzez operatora jest opisana w instrukcji stanowiskowej. Atmosfera,w której odbywa siê produkcja wentylowana jestprzez wentylatory pobieraj¹ce powietrze za pomoc¹ filtrówprzeciwpy³owych. Ca³y czas pracuj¹ jonizatory powietrza.Pod³oga jest czyszczona przez odkurzacze wodne, co zapobiegacyrkulacji kurzu.Paleta podje¿d¿a do stanowiska, na którym nastêpujepierwsze za³¹czenie. Nastêpuje to przy napiêciu 110V, gdy¿wszystkie produkty przystosowane s¹ do zasilania napiêciemod 110V do 240V.Po wystartowaniu przetwornicy sprawdzanyjest w trybie serwisowym numer oprogramowania. W raziepotrzeby wgrywany jest odpowiedni soft.Wracaj¹c do palet, wyposa¿one s¹ one w kartê z kodempaskowym oraz chipem. Paleta przesuwa siê nad czujnikami,które zapisuj¹ w systemie poszczególne fazy produkcji. Je¿eliw którymkolwiek momencie zauwa¿ony zostanie b³¹d, operatorprze³¹cza na palecie czujnik b³êdu oraz wpisuje do systemukod b³êdu, paleta zje¿d¿a na bok do stanowiska naprawczego.Zostaje tam wykonana naprawa oraz adnotacja w systemie.Paleta podje¿d¿aj¹c do poszczególnych stanowisk zostajeautomatycznie wyhamowana. Dopiero po wykonaniu danejczynnoœci operator zwalnia paletê z hamulca do nastêpnegostanowiska.W tym momencie wyroby s¹ prze³¹czane w tzw. tryb wygrzewania.Po 2 sekundy: czerwony, zielony, niebieski, bia³y,czarny i tak przez 2 godziny kr¹¿¹ palety w specjalnym pomieszczeniu,które znajduje siê 4 metry nad taœm¹. Panujetam temperatura oko³o 40 stopni. Palety trafiaj¹ tam za pomoc¹windy.Po wygrzewaniu na pierwszym stanowisku zostaje w³¹czonynormalny tryb pracy. Zostan¹ teraz wgrane do pamiêcidane decyduj¹ce o parametrach odbiornika, balansie bieli kluczachHDCP. Zapisywana jest data produkcji oraz dok³adnytyp i wersja. Na poszczególnych stanowiskach testowane s¹wszystkie wejœcia oraz wyjœcia. Zamontowane s¹ tam odpowiednieprzyrz¹dy np. kamera do oceny balansu bieli, którajest oddzielona kotar¹ nie dopuszczaj¹c¹ œwiat³a z zewn¹trz.Parametry audio oceniane s¹ w komorze dŸwiêkoch³onnej.Komora ta zbudowana jest czêœciowo nad lini¹ produkcyjn¹.Telewizor wje¿d¿a i wyje¿d¿a przez automatycznie rozsuwanedrzwi.Wykonuje siê pomiar mocy pobieranej podczas pracy i czuwaniaoraz wysokonapiêciowy test bezpieczeñstwa.Po stwierdzeniu przez kontrolê jakoœci, ¿e wyrób jest sprawny,posiada zaprojektowane parametry, wygl¹d, jest bezpieczny,zostaje wyposa¿ony w numery seryjne oraz wszelkie wymaganenalepki zostaje zapakowany do kartonu. Na kartonnakleja siê kody paskowe z wszystkimi danymi o wyrobie.Zczytanie skanerem kodów z kartonu informuje nas o ca-³ym procesie produkcyjnym z wyszczególnionymi wszystkimietapami.Mo¿emy dostaæ wydruk parametrów oraz norm zastosowanychprzy produkcji, informacje o wielkoœci partii. Dostêpnyjest wykaz nazwisk pracowników oraz czas kontaktu z produktem.Dostajemy równie¿ dok³adne dane dotycz¹ce narzêdzi iprzyrz¹dów u¿ytych do produkcji. Du¿o po³¹czeñ, to po³¹czeniaœrubowe.Wkrêcane s¹ œruby gwintowane, blachowkrêtydo metalu, jak i do plastiku. U¿ywane s¹ do tego wkrêtarkinapêdzane sprê¿onym powietrzem. Ka¿dy gwint wymagaodpowiedniej si³y. Ustawia siê to za pomoc¹ specjalnego przyrz¹du.Sprawdzaj¹c gotowy wyrób potrzebujemy ró¿nych sygna-³ów testowych. Mamy do dyspozycji w³asn¹ stacjê czo³ow¹,która emituje kilkanaœcie programów, w ró¿nych systemach(równie¿ sygna³ cyfrowy DVB-T). Pozosta³e sygna³y wytwarzaj¹generatory. }44 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na pytania CzytelnikówJaki oscyloskop zakupiæ do serwisowania sprzêtu RTV?Edward BitnerO tym, ¿e oscyloskop jest dla elektronika podstawowymprzyrz¹dem pomiarowym nie trzeba nikogoprzekonywaæ i to zarówno w pracach konstrukcyjnych,jak i produkcyjnych, czy warsztatowych. Rola oscyloskopuw pracach serwisowych jest szczególnie istotna,bo to nie tylko u³atwienie procesu diagnozowaniausterki, ale tak¿e znaczne przyspieszenie wykonanianaprawy, a przecie¿ czas to pieni¹dz. Niestety dobrejjakoœci sprzêt pomiarowy jest z regu³y bardzo kosztowny.Czym zatem kierowaæ siê przy planowym zakupieoscyloskopu? W artykule autor na podstawie wieloletniejpraktyki serwisowej dowodzi, ¿e do efektywnychnapraw sprzêtu RTV nie musi to byæ sprzêt o szczególniewygórowanych parametrach, a tym samym i cenie.Na temat oscyloskopów by³o zamieszczanych ju¿ wielepublikacji. Ta bêdzie wyj¹tkowa i ca³kowicie nietypowa, awynikaj¹ca z bezpoœredniej wieloletniej praktyki w serwisowaniusprzêtu RTV.Wœród serwisantów panuje nieuzasadnione przekonanie,¿e nale¿y posiadaæ oscyloskop przynajmniej dwukana³owy, aprzede wszystkim oscyloskop cyfrowy o bardzo wysokiej czêstotliwoœcipróbkowania i innymi zupe³nie niepotrzebnymi„bajerami”. S¹ to bardzo drogie przyrz¹dy, a wykorzystanieich cennych funkcji jest znikome przy serwisowaniu sprzêtuRTV. Taki oscyloskop nie rozwi¹zuje typowych problemównaprawczych. Tu liczy siê tylko i jedynie wiedza pomiarowa.Ponadto nara¿ony jest on bardzo mocno na przypadkowe przepiêcia,których unikn¹æ siê nie da. Wiemy, ¿e im bardziej rozbudowanyprzyrz¹d, tym wiêksze ryzyko przypadkowegouszkodzenia. Wtedy szybko mija pierwotny zachwyt drogimsprzêtem, pozostaje rozgoryczenie oraz marzy siê nam tani iniezawodny oscyloskop analogowy. Z mojej wieloletniej praktykiwynika, ¿e najlepszym oscyloskopem jest analogowy oscyloskopjednokana³owy, który posiada wbudowany cyfrowywoltomierz. Doœæ trudno taki nabyæ i trzeba siê nie lada natrudziæ,by taki (zwykle u¿ywany) w ogóle zdobyæ. Bardzo wa¿-n¹ funkcj¹ w oscyloskopie analogowym jest stopieñ wchodzeniaw synchronizacjê z mierzonym przebiegiem. Nawet ten samtyp oscyloskopu wykazuje ró¿ny stopieñ pewnego wchodzeniaw synchronizacjê. Z woltomierzem (multimetrem), s¹ tylkodwa ju¿ niedostêpne w handlu modele, produkcji by³egoZwi¹zku Radzieckiego. Szkoda tylko, ¿e nie s¹ ju¿ produkowane.Mo¿na jednak za to pozwoliæ sobie na zakup nawet kilkutakich (u¿ywanych), ale ci¹gle sprawnych egzemplarzy. Naszczêœcie takie oscyloskopy s¹ wyj¹tkowo tanie (od 100 do300z³). Drug¹ bardzo wa¿n¹ cech¹ dobrego oscyloskopu analogowegojest pewnoœæ i szybkoœæ wyœwietlenia pierwszychprzebiegów (na przyk³ad przy próbkowaniu uszkodzonych odbiorników,zasilaczy impulsowych, itp.). Tu tak¿e jest to uzale¿nioneod konkretnego egzemplarza oscyloskopu tego samegotypu. W oscyloskopie analogowym nie jest tak bardzowa¿na górna czêstotliwoœæ pracy. Czêstotliwoœæ 10 - 20MHzjest w zupe³noœci wystarczaj¹ca. Nie wystêpuje potrzeba œledzeniasygna³ów p.cz. wizji (38MHz), a tym bardziej sygna-³ów w.cz. na g³owicy telewizyjnej. Musimy jednak œledziæ przebiegica³kowitego sygna³u wizji (CVBS) oraz generacjê sinusoidaln¹kwarców, których czêstotliwoœæ nie przekracza w praktyce30MHz. Przebiegi 30MHz s¹ wyj¹tkowo dobrze widocznena ka¿dym analogowym oscyloskopie o paœmie 10MHz, anawet 5MHz. Tak samo dobrze widoczne s¹ wszystkie przebiegizasilaczy impulsowych. Przy podstawowej wiedzy z zakresuelektroniki, mo¿na taki oscyloskop przerobiæ tak, by jedn¹sond¹ pomiarow¹ mierzyæ napiêcie sta³e oraz oscylogramy(równoleg³e po³¹czenie gniazd wejœciowych). W ten sposóbmamy prawie doskona³y przyrz¹d pomiarowy. Przeróbka niewp³ywa znacz¹co na wartoœæ mierzonego napiêcia jak i nakszta³t oscylogramów. Zmiany w granicach 5% nigdy nie odgrywa³yi nie odgrywaj¹ znacz¹cej roli w telewizyjnej diagnostycepomiarowej.Drugim wa¿nym parametrem oscyloskopu jest odpornoœæna przypadkowe przepiêcia. Wspomniane oscyloskopy s¹ wyj¹tkowoodporne, nawet na przypadkowe przebiegi powy¿ej1200V. Mimo ¿e ka¿dy oscyloskop takie zabezpieczenia powinienposiadaæ, to warto zastosowaæ dodatkowe zabezpieczeniemontowane bezpoœrednio na gniazdku BNC (od wewn¹trzoscyloskopu). Wskazane jest, by zastosowaæ dobry typowyiskrownik z modu³u kineskopu na napiêcie przebicia oko³o1200V (wybór jest doœæ du¿y). Drugim zabezpieczeniem jestzastosowanie warystora o symbolu WW 910V (ten wystêpowa³powszechnie w lampowych odbiornikach telewizyjnych).Te dwa dodatkowe zabezpieczenia montujemy równolegle dogniazda BNC. Taka przeróbka równie¿ nie wp³ywa w istotnysposób na pomiary, a zabezpieczenie jest prawie doskona³e.Ka¿dy oscyloskop musi byæ wyposa¿ony w sondy pomiarowe.Nie polecam sond rosyjskich. S¹ zbyt ciê¿kie, nieporêcznei w przeciwieñstwie do oscyloskopów, wyj¹tkowo awaryjne.Tu tak samo, nie potrzebujemy drogich sond na du¿e czêstotliwoœcii bardzo du¿e napiêcia pracy. W zupe³noœci wystarczaj¹tanie i bardzo solidne ma³e sondy prze³¹czalne ×1 -×1/10 od 50MHz do 100MHz na napiêcie pracy maks. 600V.Wa¿ne jest tylko to, by przewód by³ bardzo elastyczny. Nietrzeba tak¿e obawiaæ siê przed³u¿enia przewodu masy w sondzie.Co prawda d³ugi przewód masy tworzy antenê odbiorcz¹dla sygna³ów promieniowanych o czêstotliwoœci 15625Hz, alewartoœæ przebiegu indukowanego jest w praktyce pomijalniema³a. Posiadamy za to prawie nieograniczon¹ swobodê pomiarow¹oraz wyj¹tkowe bezpieczeñstwo samego pomiaru.„Krokodylek” masy mo¿emy pod³¹czaæ w pewnym i bezpiecznymmiejscu chassis. Jak czêsto krótka masa sondy pomiarowejpowoduje przypadkowe i niebezpieczne zwarcie na p³yciebazowej, wie ka¿dy serwisant. My jednak musimy eliminowaætakie przypadki do minimum, nawet kosztem nieznacznegoprzek³amania w pomiarach. Sprzêt klienta liczy siê najbardzieji o niego musimy dbaæ w najwy¿szym stopniu. }SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 45

Jak zast¹piæ uk³ad STK7348 uk³adem STK73410IIJak zast¹piæ uk³ad STK7348 uk³adem STK73410IIOpracowano na podstawie informacji handlowychNa bazie uk³adu STK7348 zbudowana zosta³a przetwornicaw doœæ popularnym w swoim czasie na naszym rynku odbiornikutelewizyjnym Funai TV 2000 MKII. Uk³ad ten stajesiê coraz trudniej dostêpny, g³ownie za spraw¹ doœæ wysokiejceny. Sklepy elektroniczne oferuj¹ zamiast niego „kitSTK7348”, zastêpujacy uk³ad STK7348. W sk³ad tego „kitu”wchodzi uk³ad STK73410II oraz dioda BA159, któr¹ nale¿ydodatkowo zamontowaæ po zamianie uk³adów. Niestety to rozwi¹zanienie we wszystkich odbiornikach siê sprawdza. Równolegledo powy¿szego rozwi¹zania „wymyœlono” rozwi¹zaniealternatywne, polegaj¹ce na zamianie wartoœci 3 rezystoróww aplikacji uk³adu STK…, któr¹ nale¿y wykonaæ po zast¹pieniuuk³adu STK7348 uk³adem STK73410II.Na rysunku 1 pokazano aplikacjê uk³adu STK7348 w odbiornikutelewizyjnym. Dwie metody zast¹pienia uk³aduSTK7348 uk³adem STK73419II przedstawiaj¹ siê nastêpuj¹co.STK7340 II1 2 3 4 5 6 7 8 107 8BA159Rys.2Metoda IMetoda ta jest proponowana przez sklepy elektroniczne wpostaci kitu zastêpuj¹cego uk³ad STK7348 uk³ademSTK73410II. Po wykonaniu zamiany uk³adów nale¿y dodatkowzamontowaæ diodê BA159 ³¹cz¹c jej katodê z wyprowadzeniem7, a anodê z wyprowadzeniem 8. Sposób pod³¹czeniapokazano schematycznie na rysunku 2.Metoda IIMetoda ta polega na tym, ¿e oprócz zast¹pienia uk³aduSTK7348 uk³adem STK73410II nale¿y dodatkowo zmieniæwartoœci rezystancji trzech oporników R2, R5 i R6 w aplikacjiukladu STK… S¹ to nastêpuj¹ce zmiany:· R2 – rezystor 27R zamieniæ na 100R/3W,· R5 – rezystor 1.5R zamieniæ na 0.1R/2W,· R6 – rezystor 1k zamieniæ na 33R/2W.Lokalizacjê tych rezystorów na schemacie aplikacyjnympokazano na rysunku 1 przerywan¹ lini¹.2×0.0022AC220VRM11CR1270kC20.0033/2kV820k150µF400VR2270kR33310CLS2I27R 100R/3W27R6C31k 33R/2W1k1µF/30VR433IIC110µF100V39.61STK73480 -0.7 0.2 254.02 5 7 10III32.64C447080.360R51.5R1000µF400V31.5k 0.1R/2WRys.1. Schemat aplikacyjny uk³adu STK7348 w OTVC }46 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Inwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnychi monitorach LCD – problemy serwisoweRajmund WiœniewskiInwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnych i monitorach LCD„Elektronikê” odbiorników telewizyjnych i monitorów LCDmo¿na z grubsza podzieliæ na dwa bloki: blok sygna³owy wrazz panelem sterowania oraz blok zasilania, do którego nale¿yzaliczyæ zasilacz zewnêtrzny lub wewnêtrzny oraz inwerterlamp CCFL. Inwerterem okreœla siê uk³ad przetwornicy zasilaj¹cejlampê lub lampy fluorescencyjne podœwietlaj¹ce od ty³uekran LCD. Iloœæ lamp zastosowanych do podœwietlania, wzale¿noœci od wielkoœci ekranu, waha siê od 1 do 30. W celuzapalenia lampy nale¿y doprowadziæ do niej napiêcie (nazywanenapiêciem startowym lub zap³onowym) o poziomie od1500 do 2000V (jest to wartoœæ œrednia i g³ównie zale¿y odd³ugoœci lampy). Napiêcie pracy (napiêcie podtrzymuj¹ce wy-³adowania w lampie) zawiera siê œrednio w granicach od oko-³o 400 do 800V. Temperatura koloru pozostaje na sta³ym poziomie,poniewa¿ jasnoœæ œwiecenia jest utrzymywana mimoci¹g³ego rytmicznego w³¹czania i wy³¹czania. Czas u¿ytkowanialamp specyfikowany przez producentów wynosi od10.000 do 80.000 godzin.Niestety, podobnie jak w wielu innych dziedzinach elektronikiu¿ytkowej brak jak do tej pory uporz¹dkowania i normalizacjiw zakresie stosowania opisywanych inwerterów. Pomijaj¹cfakt stosowania ró¿nej iloœci lamp i w zwi¹zku z tymkoniecznoœæ zastosowania inwertera o okreœlonej mocy i iloœcinapiêæ wyjœciowych (równej iloœci lamp), ka¿dy z producentów„stara” siê w swoich konstrukcjach zamontowaæ inwerter,który najlepiej jest dopasowany do konstrukcji mechanicznejpanelu wyœwietlacza oraz projektu obudowy. Jednymz najwa¿niejszych wymagañ, a raczej ograniczeñ w tym zakresiejest „gruboœæ” panelu wyœwietlacza, wymuszaj¹ca tymsamym wysokoœæ inwertera (wysokoœæ elementów zamontowanychna p³ytce inwertera), poniewa¿ modu³ inwertera jestmontowany w p³aszczyŸnie równoleg³ej do p³aszczyzny ekranuwyœwietlacza od strony œcianki tylnej. Nastêpnym elementemró¿ni¹cym inwertery jest kszta³t, wymiary i sposób mocowaniatego modu³u – tu ró¿norodnoœæ i pomys³owoœæ konstruktorównie ma granic.Zasadzie dzia³ania przetwornic przeznaczonych do zasilanialamp CCFL i stosowanych w nich uk³adach i rozwi¹zaniachpoœwiêcony by³ obszerny artyku³ publikowany w numerach1 ÷ 5/2007 „Serwisu Elektroniki”. W jednym z najbli¿-szych numerów naszego czasopisma rozpoczniemy publikacjêkolejnego artyku³u poœwiêconego inwerterom, a konkretnieopisowi konstrukcji inwerterów ballastu lamp CCFL wykonanychna bazie stosowanych przez wielu producentów sterownikówOZ960, OZ962, OZ965 i OZ9938. Znajd¹ siê w nimrównie¿ opisy dzia³ania kilku inwerterów, których schematyby³y publikowane na naszych ³amach.Naprawa inwerterów nie jest zadaniem du¿o trudniejszym,ni¿ naprawa przetwornic stosowanych w odbiornikach telewizyjnych,magnetowidach czy tunerach satelitarnych. Niestety,ca³y problem polega na tym, ¿e istniej¹ bardzo du¿e trudnoœcize zdobyciem dokumentacji technicznej tych uk³adów. Jeœliju¿ uda siê dotrzeæ do schematu inwertera, to czêsto jest totylko diagram po³¹czeñ bez opisu wartoœci i typów zastosowanychpodzespo³ów. Drugim problemem jest trudnoœæ z nabyciempodzespo³ów zamontowanych na p³ytce inwertera. Specyfikatych modu³ów, w szczególnoœci ograniczenia dotycz¹cewysokoœci elementów (na przyk³ad wysokoœæ poni¿ej 1 centymetra)czêsto nie pozwala na stosowanie elementów u¿ywanychw innym sprzêcie audio-wideo. WyraŸnie obserwuje siêtendencjê do tego, aby naprawa inwertera polega³a na jego wymianie.Niestety mimo sukcesywnej obni¿ki cen tych uk³adóws¹ to jednak nadal ceny, które podpowiadaj¹, ¿eby jednak spróbowaæsamodzielnie zaj¹æ siê ich napraw¹.W miarê mo¿liwoœci pozyskiwania schematów odbiornikówtelewizyjnych i monitorów z panelem wyœwietlacza LCDna ³amach „Serwisu Elektroniki” bêd¹ publikowane ich schematyze szczególnym uwzglêdnieniem zasilaczy i inwerterów,jak równie¿ dane dotycz¹ce stosowanych podzespo³ów. Trudnodzisiaj przewidzieæ, czy rzeczywiœcie ceny modu³ów inwerterówbêd¹ na tyle korzystne (niskie!), ¿e naprawa bêdziepolega³a jedynie na ich wymianie. Na pewno pewna iloœæ naprawtak bêdzie w³aœnie wygl¹da³a. Dlatego obok informacjiserwisowych dotycz¹cych napraw inwerterów postanowiliœmyrównie¿ zamieszczaæ materia³y mog¹ce u³atwiæ ich wymianê.Poniewa¿ dokumentacja techniczna wyœwietlaczy LCD jestna razie doœæ trudno dostêpna, w tym artykule zamieszczamyinformacje pozwalaj¹ce zidentyfikowaæ i zamówiæ nowy modu³inwertera. Modu³ inwertera ma charakterystyczn¹ budowê,jest to najczêœciej prostok¹tna, doœæ d³uga i w¹ska p³ytka,zamocowana w panelu wyœwietlacza za pomoc¹ wkrêtów lubplastikowych elementów mocuj¹cych, najczêœciej zatrzaskowych.W wiêkszoœci paneli p³ytka inwertera jest os³oniêta perforowan¹blach¹, pe³ni¹c¹ rolê ekranu. Ka¿dy inwerter jest wyposa¿onyw z³¹cze napiêcia zasilaj¹cego i z³¹cza napiêæ wyjœciowychzasilaj¹cych lampy CCFL, dziêki czemu wymianamodu³u nie stwarza ¿adnych problemów. Iloœæ z³¹cz napiêæwyjœciowych zale¿na jest od iloœci lamp. Najczêœciej na jednymz³¹czu wyprowadzone s¹ dwa napiêcia, tzn. do dwóchlamp CCFL. Najczêœciej spotykane napiêcia zasilaj¹ce modu³inwertera to: 12V, 24V lub 36V.Jak wspomniano wczeœniej asortyment inwerterów jest ju¿ca³kiem spory, roœnie równie¿ iloœæ producentów opracowuj¹cychi wytwarzaj¹cych zarówno nowe inwertery, jak i ich zamienniki.Dlatego przy ewentualnym zamawianiu modu³u oryginalnegolub jego zamiennika jest bardzo istotna znajomoœæoznaczenia oryginalnego inwertera. Jest ono albo nadrukowanena p³ytce drukowanej, albo zamieszczone na naklejonej etykieciez kodem paskowym i literowo-cyfrowym oznaczeniem.Jeœli chodzi o producentów inwerterów wymieniæ mo¿naw kolejnoœci alfabetycznej nastêpuj¹ce firmy: ABTEL, Acer,Akai, Alps, APEX HIU, Apple, AU Optronics, Beko, BENQ,BOE HYDIS, Bush, Chi Mei, CINEX, CMO, CPT, Crown,Daewoo, Darfon, Dell, Delta, DIBOSS, Diemen, Dual, Elite,Emax Manufacturing, Fairtec, Fine, First-Line, Fisher, Frontek,Fujitsu Siemens, Funai, Gericom, Goodmans, GP, GreenC&C Tech, Grundig, Hannstar, Harison, Hitachi, HP, Hudson,Hyundai, IBM, JVC, LG, LGIT, LG-Philips, Lien Chang, Lo-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 47

Inwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnych i monitorach LCDdos, Logah, Logik, Lumatron, Magnavox, Matsui, Medion,Mikomi, Mitsubishi, MX Onda, NEC, Orion, Panasonic, Philips,Phocus, Profilo, Proview, Quanta, Sampo, Samsung, Sanyo,SEG, Sencor, Sharp, Silva Schneider, Smart, Sumida, SVANEC, Taiyo Yuden, Tauras, TDK, Techline, Techwood, Thomson,Toshiba, United, Universum, Vestel, Videoseven, Viewsonic,Wharfedale, Wistron,Jeœli chodzi o sposób oznaczania inwerterów to generalnieka¿da firma stosuje swój w³asny sposób opisu lub kodowania,w którym niekiedy bardzo trudno dopatrzeæ siê jakiegoœ kluczapozwalaj¹cego „rozszyfrowaæ” lub domyœleæ siê zwi¹zkuz parametrami lub przeznaczeniem inwertera (np. iloœæ lamp).Firmy produkuj¹ce zamienniki stosuj¹ w miarê jednolity i przejrzystysposób oznaczania inwerterów, aczkolwiek i tutaj raczejtrudno po symbolu dowiedzieæ siê czegoœ wiêcej o inwerterze.Celem tego artyku³u i jego kolejnych czêœci jest podanieinformacji i porad przydatnych w przypadku koniecznoœciwymiany inwertera.Metodyka postêpowania w przypadku stwierdzeniauszkodzenia inwerteraJak ju¿ wczeœniej wspomniano naprawa uszkodzonego inwerteranie powinna sprawiaæ wiêkszych trudnoœci pod warunkiemposiadania dostêpu do podzespo³ów i dokumentacjitechnicznej. Dodatkow¹ przeszkod¹ mo¿e okazaæ siê równie¿budowa inwertera. Obok inwerterów skonstruowanych w postaci„otwartego” modu³u (p³ytki drukowanej z zamontowanymielementami, do których jest swobodny dostêp) spotkaæmo¿na inwertery, w których czêœæ elementów jest „zamkniêta”w szczelnej obudowie. Tutaj naprawa mo¿e byæ mocnoutrudniona lub wrêcz niemo¿liwa.W przypadku, gdy naprawa inwertera jest niemo¿liwa wgrê wchodzi wymiana ca³ego modu³u inwertera. W tej sytuacjis¹ dwa wyjœcia: zakup i zamontowanie oryginalnego inwerteralub znalezienie i wstawienie zamiennika.1. Inwerter oryginalnyJest to rozwi¹zanie niew¹tpliwie najlepsze i najprostsze,pod warunkiem, ¿e bêdzie mo¿liwoœæ nabycia takiego podzespo³u,oczywiœcie jeœli pominie siê koszt nowego oryginalnegomodu³u. Szanse nabycia takiej czêœci s¹ raczej minimalne.Jeœli jednak podejmiemy siê próby zdobycia oryginalnego inwerteraw pierwszej kolejnoœci nale¿y z naprawianego odbiornikatelewizyjnego lub monitora LCD „zebraæ” dane s³u¿¹cedo zamówienia tej czêœci, które z regu³y znajduj¹ siê na tabliczceznamionowej lub naklejkach umieszczonych na tylnejœciance obudowy. Nastêpnie nale¿y zdj¹æ pokrywê tyln¹ obudowyi po odkrêceniu wkrêtów mocuj¹cych ekran zdj¹æ go zpanelu wyœwietlacza w celu uzyskania dostêpu do inwertera.Jest to na tyle charakterystyczny modu³, ¿e na pewno nie bêdzieproblemu z jego znalezieniem, no chyba ¿e jest ukrytypod jeszcze jednym ekranem chroni¹cym tylko ten modu³. Wcelu wyjêciu inwertera nale¿y odkrêciæ wkrêty mocuj¹ce lubzwolniæ „trzymacze” i od³¹czyæ wszystkie wi¹zki przewodów.Teraz nale¿y znaleŸæ i odczytaæ w³aœciwe oznaczenie inwertera.Informacja ta jest nadrukowana na jednej lub obu stronachp³ytki drukowanej. Mo¿e byæ te¿ zamieszczona na specjalnejetykiecie lub naklejce z kodem paskowym. Z regu³y tych informacjijest nadmiar i nie wszystkie s¹ potrzebne, dlategonale¿y nabyæ trochê wprawy w zbieraniu tych informacji. Jednak¿ewe w³aœciwym oznaczeniu (kodzie) inwertera wszystkieinformacje s¹ istotne, zmiana nawet jednego znaku mo¿eoznaczaæ ca³kiem inny inwerter. W poszukiwaniu oryginalnegoinwertera mo¿na sobie równie¿ pomóc przez podanie nazwy(oznaczenia) panelu wyœwietlacza.2. Zamiennik inwerteraW przypadku braku mo¿liwoœci zakupu oryginalnego inwerterapozostaje drugie wyjœcie – zdobycie jego zamiennika.Tutaj szanse na pozytywne rozwi¹zanie problemu s¹ znaczniewiêksze. Urz¹dzenia z wyœwietlaczami LCD s¹ ju¿ tak d³ugona rynku, ¿e doœwiadczenia zdobyte w czasie ich eksploatacjioraz serwisowania wymusi³y na producentach sprzêtu i podzespo³ówelektronicznych opracowanie rozwi¹zania najczêœciejwystêpuj¹cych problemów. Wœród uszkodzeñ odbiornikówtelewizyjnych lub monitorów LCD awarie inwerterów to obokdefektów lamp CCFL, zasilaczy (zarówno wewnêtrznych, jaki tych zewnêtrznych – adaptorów) czy uszkodzeñ pikseli wyœwietlaczanajczêstsze powody wizyty w warsztacie. Problemzdobycia oryginalnego inwertera zosta³ rozwi¹zany przez firmyprodukuj¹ce podzespo³y elektroniczne w sposób analogiczny,jak problem ze zdobyciem tarfopowielaczy do tradycyjnych– kineskopowych OTVC lub monitorów. Otó¿ niektórefirmy produkuj¹ce podzespo³y elektroniczne rozpoczê³y wytwarzaæzamienniki inwerterów, podobnie jak powsta³y zamiennikitrafopowielaczy. Nawiasem mówi¹c produkcj¹ zamiennikówinwerterów i ich obrotem handlowym zajê³y siê nie tylkoca³kiem nowe nieznane firmy, ale równie¿ i te, które do tejpory znane by³y z zamienników trafopowielaczy.Przy poszukiwaniu zamiennika inwertera najbardziej wskazanajest znajomoœæ producenta i oznaczenia oryginalnego modu³u,ale jest mo¿liwoœæ jego zdobycia równie¿ na podstawieproducenta i oznaczenia panelu wyœwietlacza, z którym inwerterwspó³pracuje, a tak¿e modelu urz¹dzenia (ale tutaj sytuacjamo¿e nie byæ ju¿ tak oczywista).O ile uwagi i porady dotycz¹ce zdobycia zamiennika inwerteraoryginalnego sprawdzaj¹ siê w odniesieniu do sprzêtufirmowego, ale ju¿ nie zawsze w odniesieniu do sprzêtu z ni¿-szych pó³ek, do którego zakupu zachêcaj¹ promocje niektórychplacówek handlowych oferuj¹cych opisywany sprzêt wszokuj¹co niskich cenach. Tutaj zaczynaj¹ siê problemy, bocena zakupu owszem niska, ale nie a¿ tak, ¿eby wyrzuciæ kilkuletnisprzêt i kupiæ nowy (jak ma to miejsce w przypadkukilkunastoletnich OTVC kineskopowych). W takiej sytuacji,gdy po oznaczeniach zarówno inwertera oryginalnego, jak ipanelu wyœwietlacza, o producencie nie wspominaj¹c, niemo¿na znaleŸæ zamiennika inwertera pozostaje próba dobraniaspoœród oferowanych na rynku zamienników inwertera,który móg³by ewentualnie popracowaæ w dostarczonym donaprawy sprzêcie. Od razu trzeba sobie zdawaæ sprawê, ¿e wtej sytuacji satysfakcjonuj¹ca naprawa mo¿e siê nie udaæ i naszepróby naprawy i poniesione koszty mog¹ nie zyskaæ uznaniaklienta.Postêpowanie w przypadku braku zamiennika inwerterapowinno rozpocz¹æ siê od sprawdzenia iloœci lamp CCFL. Informacjetê ³atwo uzyskaæ po otwarciu urz¹dzenia i oglêdzinachpanelu wyœwietlacza. W¹tpliwoœci odnoœnie iloœci lamprozwiaæ mog¹ równie¿ oglêdziny inwertera – po iloœci i opisiegniazd, iloœci i prowadzeniu wi¹zek. Informacja ta powinna48 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

Inwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnych i monitorach LCD85.501201.5012.532.45φ 336.60207.5012.302.6385.501.50Zworki4.60Gniazdo napiêciawyjœciowego dolampy CCFL10.50114.902.65Gniazdo napiêæ wejœciowychRys.1. Rysunek mechaniczny inwertera piezoelektrycznego FC01-12-06znajdowaæ siê równie¿ na panelu wyœwietlacza LCD.Nastêpna potrzebna informacja to wartoœæ napiêcia zasilaj¹cegodoprowadzanego do inwertera: 12V, 24V lub 36V. Napiêcieto nale¿y zmierzyæ na gnieŸdzie inwertera i na wtyku pood³¹czeniu go od gniazda inwertera.Kolejna informacja to pr¹d lampy CCFL. Chodzi o typow¹wartoœæ parametru “Operating current”. S¹ to wartoœci: (5mA,6mA lub 7mA). Informacji tej powinniœmy poszukiwaæ napanelu wyœwietlacza, gdy¿ typu lampy ani jej parametrów zpewnoœci¹ znaæ nie bêdziemy.Na koniec pozostaje zdobycie informacji o gabarytach isposobie mocowania modu³u inwertera. Te dane ³atwo uzyskamymierz¹c wymontowany modu³ inwertera. Zdobycie inwerterao podobnych wymiarach i sposobie mocowania zdecydowanieu³atwi jego monta¿ na panelu wyœwietlacza.Jak ju¿ wczeœniej wspominano zdobycie inwertera, któryzast¹pi³by z powodzeniem inwerter oryginalny mo¿e okazaæsiê niewykonalne. W tym wypadku pomocne mog¹ okazaæ siêinwertery piezoelektryczne – Piezo inverter. Znajomoœæ wczeœniejzebranych informacji jest wystarczaj¹ca do wytypowaniai zamówienia odpowiedniego inwertera piezoelektrycznego.Zalet¹ zastosowania jako zamiennika inwertera piezoelektrycznegojest mo¿liwoœæ regulacji pr¹du dla lamp CCFL. Regulacjata jest skokowa i umo¿liwia uzyskanie typowych dlalamp wartoœci: 5mA, 6mA lub 7mA. „Regulacja” polega nazamontowaniu lub wymontowaniu odpowiednich zworek. Naœrodku p³ytki drukowanej zamontowane s¹ fabrycznie dwiezworki. Przy takiej obsadzie zworek uzyskiwany jest pr¹d 5mA,Przy jednej zworce pr¹d wynosi 6mA, a po usuniêciu obu zworekdostêpny jest najwiêkszy pr¹d, który wynosi 7mA.Przy stosowaniu jako zamienników inwerterów piezoelektrycznychmo¿e okazaæ siê, ¿e istniej¹ce w urz¹dzeniu wi¹zkiprzewodów nie pasuj¹ do gniazd inwertera. Nie powinno tojednak¿e stanowiæ problemu, a w najgorszym wypadku dostêpnes¹ specjalne przejœciówki.W celu wstêpnego zapoznania siê z mo¿liwoœciami wykorzystaniainwerterów piezoelektrycznych przeœledŸmy asortymenttych podzespo³ów firmy ZIPPY, które dostêpne s¹ za poœrednictwemsklepów elektronicznych równie¿ w Polsce. Wofercie znaleŸæ mo¿na inwertery dla: 1, 2, 4, 6 i 16 lamp CCFL.Sposób oznaczania inwerterów stosowany przez tê firmê jestwyj¹tkowo czytelny. Na przyk³ad oznaczenie inwertera o mocy6W o czterech wyjœciach („obs³uguj¹cego” 4 lampy) jest nastêpuj¹ce:FC04-12-06, a o mocy 3.5W i 2 wyjœciach – FC02-12-03. Jak z tego widaæ przedrostek FC stosowany jest dlaoznaczenia wszystkich inwerterów piezoelektrycznych, liczba12 pomiêdzy myœlnikami informuje o napiêciu zasilaj¹cym12V (dla 24V bêdzie 24). Dwie cyfry po przedrostku „mówi¹”o iloœci wyjœæ (iloœci obs³ugiwanych lamp), a dwie ostatniecyfry o mocy inwertera. Jeœli chodzi o wymiary to rozpiêtoœæjest bardzo du¿a: od 105×20×8mm dla inwertera FC01-12-03do 320×120×9.66mm dla FC16-24-06.Dla uzupe³nienia informacji o inwerterach piezoelektrycznychzamieszczamy rysunek mechaniczny inwertera FC01-12-06 (rys.1.) oraz jego dane techniczne. Zgodnie z podanymi powy¿ejinformacjami jest to inwerter o mocy 6W, zasilany napiêciem12V, przeznaczony do zasilania 1 lampy CCFL.Specyfikacja inwertera FC01-12-06 jest nastêpuj¹ca:· napiêcie wejœciowe 12V DC ±10%,· pr¹d lampy CCFL 6mA (wartoœæ typowa)· zakres napiêcia regulacji jasnoœci œwiecenia 0 ÷ 5V· wydajnoœæ >85%· niezale¿ne obwody zabezpieczenia przed rozwarciem· niezale¿ne obwody zabezpieczenia przed zwarciem· zakres temperatury pracy -40° ÷ +85°C· dopuszczalna wilgotnoœæ 90%· wymiary 120 × 20 × 8mm (wysokoœæ)Opis gniazd:– Gniazdo wejœciowe CN1:· n.1, 2 – VIN· n.3 – VADJ· n.4 – ON/OFF· n.5, 6 - GND– Gniazdo wyjœciowe CN2:· n.1. – CCFL HOT· n.2. – CCFL COLDOpisowi zasady dzia³ania inweretrów piezoelektrycznychzostanie poœwiêcone oddzielne opracowanie. }SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia>RYMIRYMI< Innowacje Elektronicze62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plTygiel lutowniczy 11CTygiel lutowniczy model 11C s³u¿y do cynowaniakoñcówek przewodów, usuwania lakierówi emalii oraz monta¿u elementów przewlekanych.Dane techniczne:- masa wsadu maks.: 300 g- œrednica wewnêtrzna tygla 38 mm- moc 150 W- temperatura maks. 430°C- wanna wykonana z nierdzewnej blachy- regulacja temperatury 8 stopniowa.Zasady prenumeraty wydawnictw „SE”I. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewembankowym lub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)„Zrozumieæ LCD i plazmê” (IVkwarta³) 35 z³III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058)344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl.Informacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych idodatkowych us³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.pl.Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.Poszukujê procesora TMP87CK70AF-6195. Tel. 042 637-42-74.www.piloty.plPomoc przy organizacji serwisu RTV. Szkolenia w zakresietechnologii LCD, plazma.Gdañsk, tel 058 306 45 25.50 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2008

SERWIS ELEKTRONIKI11/2008 Listopad 2008 NR 153Od RedakcjiTradycyjnie w numerze listopadowym ods³aniamy szczegó³ydotycz¹ce ceny i warunków prenumeraty „Serwisu Elektroniki”na kolejny rok wydawniczy. Podstawowa cena 12 z³za „SE” w wersji standardowej (bez dodatkowej wk³adki schematowej)oraz cena za „SE” z wk³adk¹ schematow¹ w wysokoœci24 z³ zostaje utrzymana. Równie¿ warunki prenumeratynie ulegaj¹ zmianie. Analogicznie nic siê nie zmienia w abonamencie„Bazy Porad Serwisowych” w wydaniu internetowym.Od pewnego czasu bran¿a serwisowa sprzêtu elektronicznegoznalaz³a siê na równi pochy³ej. Polityka producentów ibanków spowodowa³a coraz mniejsze zainteresowanie napraw¹zepsutego sprzêtu. Dzisiaj ju¿ widaæ efekty takich dzia³añ.Podobnie jest równie¿ w innych dziedzinach gospodarczych.U¿ywaj¹c pewnej przenoœni mo¿emy powiedzieæ, ¿e jedziemyna tym samym wózku. Naszym zasadniczym celem w tychtrudnych czasach (a trudniejsze byæ mo¿e jest przed nami) jestutrzymanie wydawania „Serwisu Elektroniki. W g³ównej mierzelos naszego wydawnictwa jest w Waszych rêkach. To WySzanowni Czytelnicy miêdzy innymi bêdziecie mieli decyduj¹cywp³yw w najbli¿szej przysz³oœci na kondycjê wydawnictwa.Szczegó³owe warunki prenumeraty zamieszczone s¹ wdodatkowej wrzutce zawieraj¹cej przekaz pocztowy.Zgodnie z zapowiedzi¹ do numeru do³¹czamy p³ytê CDzawieraj¹c¹ numery archiwalane „SE”, „DS ”, skorowidz hase³,schematy, tryby serwisowe, spisy schematów i trybów serwisowychopublikowanych w naszych wydawnictwach.Wk³adka schematowa do numeru 11/2008:OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.3 z 4 – ark.5, 6) –– 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 11/2008:OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.4 z 4 – ark. 13÷ 14) – 4 × A2,OTVC Plazma LG chassis RF-043B (cz.2 z 2 – ark.3, 4) –– 4 × A2,OTVC Philips chassis A10E AA (cz.2 z 3 – ark.3, 4) – 4 × A2,Kino domowe Panasonic SA-HT80 (cz.1 z 3 – ark.1, 2) –– 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFLwykonanego na bazie sterownika OZ960 (cz.1) ........ 4Opis struktury wewnêtrznej uk³adu scalonegoOZ960 ........................................................................... 4Zasada pracy stopnia mocy w uk³adziepe³nego mostka H-bridge ............................................. 7Porady serwisowe....................................................... 9- odbiorniki telewizyjne ............................................ 9- audio .................................................................... 19Schemat blokowy zasilacza OTVC LCDPanasonic chassis GLP21 ....................................... 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta SC (cz.8 – ost.) ................... 26Schemat blokowy systemu sterowaniaOTVC LCD Panasonic chassis GLP21 .................... 28Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranemplazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D (cz.1). 29Przetwornica standby ................................................. 29PFC ............................................................................. 29Filtr EMI ...................................................................... 29W³¹czanie/wy³¹czanie odbiornika ............................... 30Przetwornica g³ówna ................................................... 30Tranzystory NPN firmy STMicroelectronicsw uk³adach odchylania poziomego (cz.2 – ost.) ....... 35TY-42TM6D – modu³ cyfrowy RGB (DVI) dotelewizorów plazmowych serii 6 firmy Panasonic .... 38Naziemna telewizja cyfrowa w Polsce ...................... 40Mocowanie na œcianie wyœwietlaczy plazmowychfirmy Panasonic ........................................................ 43Przegl¹d inwerterów do lamp CCFL (cz.1) ............... 45OTVC LCD Panasonic TX-32LE60F/P,TX-26LE60F/P chassis GLP21 – trybi regulacje serwisowe................................................ 47Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFLwykonanego na bazie sterownika OZ960 (cz.1)Karol ŒwiercW numerach 1 do 5/2007 „SE” opublikowaliœmyobszerny artyku³ poœwiêcony obwodom zasilania lampCCFL w odbiornikach LCD. Wiêkszoœæ z omawianychtam uk³adów bazowa³o na przetwornicy Royera.Okazuje siê jednak, i¿ na dzieñ dzisiejszy, kiedy odbiornikiOTVC i monitory LCD zaczynaj¹ corazliczniej nap³ywaæ do naszych warsztatów, stosunkoworzadko w inwerterze rozpoznajemy poznane tamrozwi¹zania. Konstruktorzy nie pró¿nowali i dopracowanonowe, lepsze i sprawniejsze przetwornice lampCCFL. Czy na pewno lepsze skoro inwerter w ekranachciek³okrystalicznych uszkadza siê najczêœciej,przynajmniej na dzieñ dzisiejszy taka jest statystyka.Mo¿e to i lepiej, gdy¿ czymœ trzeba wype³niæ lukê poschodz¹cych z rynku kineskopowych odbiornikachtelewizyjnych i monitorach CRT. Aczkolwiek nadalró¿norodnoœæ szczegó³owych rozwi¹zañ inwerterówjest bardzo szeroka, standardem staj¹ siê uk³adybazuj¹ce na aplikacji uk³adu scalonego OZ960 (orazjego nowszych odmianach). Niniejszy artyku³ poœwiêconyjest tym¿e rozwi¹zaniom.Wœród dotychczas opublikowanych przez „SE” schematów,uk³ad inwertera tego typu zamieszczono w numerach 1 i2/2008. Standardem staje siê tak¿e, i¿ sterownik inwerterawspó³pracuje z komplementarnymi tranzystorami polowymizamkniêtymi w jednej obudowie, niestety zwykle SMD. Z dwutranzystorów P-FET i N-FET, wszystkie ich wyprowadzeniadostêpne s¹ na nó¿kach oœmionó¿kowej obudowy. To informacjapocieszaj¹ca, aczkolwiek wolelibyœmy widzieæ tranzystoryw pe³ni dyskretne. Wœród informacji pocieszaj¹cych (dlaserwisu) nale¿y odnotowaæ, i¿ w inwerterze pracuje zwyklewiêcej ani¿eli jedna koñcówka mocy, co pozwala porównaæpomiary bliŸniaczych fragmentów przetwornicy. Zwykle stopnikoñcowych jest tyle, ile lamp CCFL, choæ i tu bywaj¹ odstêpstwa.Spotyka siê bowiem zarówno rozwi¹zania, w którychjeden transformator obs³uguje dwie lampy, jak i takie, kiedydwa transformatory przypadaj¹ na jedn¹ lampê. Obecnoœæ wnaprawianym obwodzie zdublowanych identycznych stopni jestzawsze korzystna dla poprawnej interpretacji wyniku pomiarów.Jeœli jednak mowa o utrudnieniach prac serwisowychnowoczesnego sprzêtu, jak i o pocieszaj¹cych w¹tkach w tymzakresie, najbardziej pocieszaj¹ca jest perspektywa gruntownejznajomoœci pracy naprawianego uk³adu czy urz¹dzenia.Niniejszy artyku³ ma wype³niæ lukê w tym zakresie odnoœnieinwerterów wykonanych na bazie uk³adu scalonego OZ960.Rozpoczynamy od omówienia jego funkcji i budowy wewnêtrznej.W punkcie 4 omawiamy sterowniki OZ962 i OZ965. Zuwagi jednak na zdecydowanie rzadsze stosowanie tych uk³adóww odbiornikach OTVC i monitorach, opis ten jest wzglêdniepobie¿ny.1. Opis struktury wewnêtrznej uk³adu scalonegoOZ9601.1. Cechy uk³adu scalonego i przetwornicy wykonanejna jego bazieOZ960 jest specjalizowanym uk³adem scalonym pe³ni¹cymfunkcjê kontrolera dla inwertera lamp fluorescencyjnych z zimn¹katod¹ CCFL. Uk³ad cechuje:· wysoka sprawnoœæ przetwarzanej energii, oko³o 85% (tradycyjnerozwi¹zania bazuj¹ce na przetwornicy Royeraosi¹ga³y ten parametr na poziomie 70%),· uk³ad jest zaprojektowany do sterowania przetwornic¹ pracuj¹c¹w konfiguracji pe³nego mostka (H-bridge),· uk³ad mo¿e pracowaæ w szerokim zakresie napiêcia zasilaniastopnia mocy (typowymi wartoœciami s¹ napiêcia 12lub 24V),· wykonanie inwertera ze sterownikiem OZ960 wymaga stosunkowoniewielu elementów zewnêtrznych; mimo touk³ad pozwala na programowanie (wartoœciami elementówaplikacji) istotnych parametrów przetwornicy; dlategoOZ960 posiada a¿ 20 wyprowadzeñ, co jest liczb¹ stosunkowodu¿¹ w porównaniu z elementami konkurencyjnymi;zapewne dlatego uk³ad scalony oferowany jest wobudowach SMD; istotnymi elementami zajmuj¹cymiznaczn¹ powierzchniê p³ytki PCB s¹ elementy zwi¹zane zobwodem wysokiego napiêcia; w ogólnym rozrachunkuwielkoœci obwodu ballastu, firma O 2 Micro reklamuje swójsterownik, i¿ daje 30-procentowy zysk w tym zakresie,· uk³ad scalony ma wbudowany inteligentny obwód startu,zap³onu lampy CCFL,· zabezpieczenie nadnapiêciowe rozró¿nia warunek zap³onui rozwarcia obwodu lampy (open lamp) w warunkachnormalnego jej zasilania,· stabilizacja dostarczanej mocy, a wiêc jasnoœci lampy(lamp) CCFL odbywa siê w oparciu o pr¹dow¹ pêtlê sprzê-¿enia zwrotnego; w charakterze zabezpieczenia pracujepêtla napiêciowa,· regulacjê jaskrawoœci lamp mo¿na wykonaæ na dwa sposoby:niskonapiêciowym sygna³em analogowym lub woparciu o modulacjê PWM; w tym celu w konstrukcjê kontrolerazaimplementowano obwody trybu pracy burst mode,· pracê kluczy stopnia mocy cechuj¹ warunki w³¹czania kluczaw stanie zerowego napiêcia na kluczu (ZVS – ZeroVoltage Switching), co minimalizuje moc strat wydzielan¹w tranzystorach kluczuj¹cych,· kontroler OZ960 jest odpowiedni do sterowania przetwornic¹zasilaj¹c¹ wiele lamp CCFL,· transformator (lub transformatory) wysokiego napiêciamog¹ mieæ stosunkowo prost¹ konstrukcjê (zwykle s¹ totransformatory o dwu uzwojeniach nie wymagaj¹cychœrodkowego odczepu oraz wymagaj¹ce tradycyjnego rdzeniaze szczelin¹),· uk³ad zasilacza pracuje ze sta³¹ programowan¹ i nie mo-

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960dulowan¹ czêstotliwoœci¹, co jestreklamowane jako zaleta, pozwalaj¹cana unikniêcie interferencjiz czêstotliwoœciami obs³uguj¹cymiekran LCD,· kolejn¹ cech¹ któr¹ eksponujeproducent uk³adu scalonegoOZ960 jest znikomy pobór mocyw trybie wy³¹czenia (standby).CTIMROVPENAACTIVE“HIGH”SSTVDDAGNDAREFRT1FBCMP123456789102V1.5V+OVP-hysCOMP+ENA-hysCOMP2.50VReference-1.25V+IgnitionEA2.75VProtection-+POFFPOFFOPLAMPI=3µAI=6µASoftStartZVSPhase ShiftControllerNDR_BPDR_APDR_CNDR_DHFOSC1.2. Zasada pracy uk³aduZasadê pracy uk³adu kontrolera iobwodów przetwornicy omówimy woparciu o schemat blokowy i typow¹aplikacjê, które przedstawiono odpowiedniona rysunkach 1 i 2.W uzupe³nieniu do rysunku 1 podajemyopis funkcji poszczególnychwyprowadzeñ uk³adu scalonego:n.1 – CTIMR – wyprowadzenie s³u-¿¹ce do podwieszenia kondensatoraustalaj¹cego czas zap³onu lampy,n.2 – wejœcie obwodu zabezpieczenianadnapiêciowego OVP; napiêcieprogowe, powy¿ej którego zabezpieczeniejest uaktywniane wynosi2V,n.3 – ENA – wejœcie Enable s³u¿¹cejako wy³¹cznik przetwornicy inwertera;poziom krytyczny wyno-Burst-ModeControlRys.1. Schemat blokowy uk³adu scalonego OZ96020191817161514131211NDR_BPDR_ACTRTPGNDLCTDIMLPWMPDR_CNDR_DJ1VINVinDIM5VDCENAGNDC81µFC130.1µFR122C21µFC90.47µFR5240kC140.015µF12345678910F1FUSE1ACTIMROVPENASSTVDDAGNDAREFRT1FBCMPU2OZ960NDR_BPDR_ACTRTPGNDLCTDIMLPWMPDR_CNDR_DR633k20191817161514131211C5220pFR452.3kC106.8nFD14.7VC30.047µFR25.1kD24.7VC120.047µFR310kC110µF123123U1Si5504QB4 5QAQD8764 5QCU3Si5504876C62.2µFT132:2200L1L2D3C4100pFC722pFC110.033µFD1J212D2BAV99LR8C150.1µFR71MBAV99LD451kRys.2. Typowa aplikacja uk³adu scalonego OZ960R9499

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960si ok. 1.5V, przez co wejœcie przystosowane jest do sterowaniasygna³em TTL-owskim; aktywny stan – wysoki,n.4 – SST – wyprowadzenie s³u¿¹ce do podwieszenia kondensatoraSoft-startu,n.5 – wyprowadzenie zasilania uk³adu scalonego; nominaln¹wartoœci¹ jest +5V, zalecany przedzia³ napiêcia zasilania to4.7 do 5.5V, maksymalna wartoœæ dopuszczalna to 7V,n.6 – GNDA – to masa sygna³owa,n.7 – REF – wyprowadzenie to s³u¿y jako wyjœcie napiêciareferencyjnego o nominalnej wartoœci 2.5V; w zewnêtrznejaplikacji Ÿród³o to mo¿na obci¹¿yæ pr¹dem 0.25mA,n.8 – RT1 – wyprowadzenie s³u¿¹ce do podwieszenia rezystoraprogramuj¹cego czêstotliwoœæ kluczowania wykonawczychtranzystorów MOSFET w fazie zap³onu lampy,n.9 – FB – wejœcie Feedback – tu zamyka siê pêtla pr¹dowegoujemnego sprzê¿enia zwrotnego,n.10 – CMP – tu wyprowadzono wyjœcie wzmacniacza b³êduw celu podwieszenia elementów kompensacji czêstotliwoœciowej,n.11 – NDR_D – to jedno z czterech wyjœæ drivera, steruj¹cetranzystorem N-MOSFET w (umownie) drugiej ga³êzi mostka,n.12 – PDR_C – wyjœcie steruj¹ce tranzystorem P-MOSFETw pierwszej ga³êzi mostka,n.13 – LPWM – sygna³ ten nazwany jest Low-frequency PWMi s³u¿y do sterowania trybem burst; nó¿ka 13 jest wyjœciemsygna³u,n.14 – DIM – to wejœcie analogowego sygna³u napiêciowegos³u¿¹cego do kontroli wspó³czynnika PWM trybu burstmode,n.15 – LCT – wyprowadzenie s³u¿¹ce do podwieszenia kondensatoraustalaj¹cego czêstotliwoœæ impulsów trybu burst,n.16 – PGND – to podobnie jak n.6 wyprowadzenie masy; poniewa¿zalecane jest rozdzielenie masy sygna³owej i obwodówwysokopr¹dowych, n.16 to Power ground reference,n.17 – RT – wejœcie s³u¿¹ce do podwieszenia rezystora programuj¹cegoczêstotliwoœæ oscylatora wyznaczaj¹cego czêstotliwoœækluczowania w stanie ustalonym (po ukoñczeniufazy zap³onu),n.18 – CT – podobnie jak rezystor RT na n.17, kondensator tenprogramuje czêstotliwoœæ pracy kontrolera; decyduj¹cy jestiloczyn tych dwu elementów, aczkolwiek katalog narzucazalecane przedzia³y zmiennoœci R i C,n.19 – PDR_A – to wyprowadzenie analogiczne do n.12, steruj¹cetranzystorem P-MOSFET w (umownie) pierwszej ga-³êzi mostka,n.20 – NDR_B – wyprowadzenie steruj¹ce tranzystorem N-MOSFET w pierwszej ga³êzi mostka.1.3. Opis funkcjonalny wewnêtrznej strukturyuk³adu scalonegoRysunek 1 zaczerpniêto z materia³ów katalogowych producentauk³adu scalonego. To schemat blokowy o ma³ym stopniuszczegó³owoœci. Niemniej, mo¿na tu wyró¿niæ nastêpuj¹cebloki funkcjonalne:1.3.1. Blok “Reference” wytwarza precyzyjne napiêcia odniesieniaz których korzystaj¹ w szczególnoœci komparatory iwzmacniacze operacyjne. Napiêcie 2.5V wyprowadzone jestna jedn¹ z nó¿ek uk³adu scalonego. Konstrukcja uk³adu scalonegonie narzuca wykorzystania tego Ÿród³a pozostawiaj¹cw tym zakresie swobodê konstruktorowi przetwornicyinwertera. Podstawowa aplikacja nie wymaga ¿adnych zewnêtrznychkomparatorów, przez co Ÿród³o REF pozostajenie wykorzystane. Mimo to, zaleca siê podwieszenie kondensatorafiltruj¹cego na wyprowadzeniu n.7.1.3.2. Blok oscylatora jest programowany zewnêtrznymi elementamiRC i stanowi Ÿród³o taktu dla obwodu kluczuj¹cegoprzetwornicy. Ustalenie w³aœciwej czêstotliwoœci kluczowaniajest parametrem krytycznym dla pracy ca³oœci obwoduinwertera. Obci¹¿enie widziane jest jako obwód rezonansowyo (zwykle) du¿ej dobroci. Poprawne warunki pracystopnia mocy zalecaj¹ kluczowanie z czêstotliwoœci¹ponadrezonansow¹. Du¿a dobroæ obwodu obci¹¿enia jestzaœ czynnikiem filtruj¹cym wy¿sze harmoniczne. Faktycznie,w sekcji wysokonapiêciowej obserwujemy przebiegisinusoidalne zarówno w zakresie napiêæ, jak i pr¹dów. Tonajkorzystniejsze warunki zasilania lampy CCFL.1.3.3. Obwód “Ignition”. Praca obwodu sprowadza siê do rozpoznaniafazy zap³onu i w³¹czenia prostego klucza (w postacitranzystora polowego) na nó¿ce 8. Reszta zale¿y odaplikacji zewnêtrznej. Ta zaœ zak³ada rezystor miêdzy n.8 i17. Tym samym, zamkniêcie klucza RT1 przyspiesza pracêoscylatora HF OSC. Elementy uwidocznione na schemaciena rys.2 (RT=52k, CT=220pF, RT1=240k) wyznaczaj¹ czêstotliwoœæpracy inwertera w przedziale 56 do 64kHz, zaœw fazie zap³onu jest ona podniesiona do 74-82kHz.1.3.4. Rysunek 1 bardzo ma³o czytelnie pokazuje najistotniejszebloki funkcjonalne uk³adu scalonego: ZVS Phase-ShiftController i drivery PDR_A, NDR_B, PDR_C oraz NDR_D.To one maj¹ zapewniæ kluczowanie w warunkach Zero-VoltageSwitching oraz poprawne wysterowanie tranzystorówwykonawczych. „Dolne” tranzystory MOSFET z kana³emtypu N sterowane s¹ bezpoœrednio z odpowiedniej nó¿kiuk³adu scalonego. W obwodach sterowania tranzystorówP-MOSFET widzimy obwody przesuniêcia poziomu napiêciaz³o¿one z cz³onu RCD. Koniecznoœæ taka wynika z faktu,i¿ Ÿród³a tranzystorów z kana³em typu P spoczywaj¹ napotencjale napiêcia zasilania, zaœ inne napiêcie zasila uk³adscalony kontrolera i wykonawczy obwód kluczuj¹cy. Dodatkowyproblem w tym zakresie stanowi szeroki zwyklezakres napiêcia zasilania inwertera. Podstawowa aplikacjapokazana na rysunku 2 mo¿e pracowaæ w zakresie zasilaniaod 8 do 22V. O ile nale¿y siê spodziewaæ, i¿ same drivery s¹doœæ prostymi obwodami (aczkolwiek musz¹ zapewniaæ sterowanieprzeciwsobne), to obwód Phase Shift Controllermusi zapewniaæ odpowiedni timing czasowy w³¹czania poszczególnychkluczy. O iloœci wpompowanej do lampy energiidecyduje czas równoczesnego w³¹czenia kluczy po przek¹tnejmostka. Nie jest zaœ dopuszczalne jednoczesne w³¹czenietranzystorów w jednej ga³êzi mostka. Zasada BrakeBefore Make zak³ada tu marginesy czasowe o minimalnejwartoœci 0.25µs (typowo 380ns). Natomiast impedancjewyjœciowe driverów s¹ na poziomie 27R w kierunku “source”i 14R w kierunku “sink” (odpowiednio pr¹du wyp³ywaj¹cegoi wp³ywaj¹cego z wyprowadzenia uk³adu scalonego).1.3.5. Wzmacniacz b³êdu jest kluczowym elementem pêtli stabilizacjienergii dostarczanej do wyjœcia. To wzmacniaczoperacyjny o wzmocnieniu w otwartej pêtli na poziomie80dB i o paœmie (dla wzmocnienia jednostkowego) na po-

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960ziomie 1MHz. Podstawowa aplikacja zak³ada pr¹dow¹ pêtlêujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Oznacza to, ¿e próbkowanyjest sygna³ pr¹dowy w obwodzie lampy, zaœ dowejœcia odwracaj¹cego “error amplifiera” doprowadzonejest napiêcie z odpowiedni¹ wag¹. Waga ta ustalona jestprzede wszystkim rezystorem R9 (rys.2). Poniewa¿ pr¹dlampy nie wykazuje sk³adowej sta³ej i jest w dobrym przybli¿eniusinusoidalny, konieczne jest zastosowanie prostownika.Prostownik jednopo³ówkowy (pr¹du nie napiêcia) stanowi¹diody D1-D2.Wejœcie nieodwracaj¹ce wzmacniacza b³êdu spoczywana napiêciu referencyjnym 1.25V. Tym samym, pêtla w stanieustalonym wymaga tego samego napiêcia na wejœciuodwracaj¹cym FB (Feedback). Wyjœcie wzmacniacza b³êdutak¿e wyprowadzono na zewn¹trz uk³adu scalonego, dlacelów kompensacji czêstotliwoœciowej. Podstawowa aplikacjazak³ada stosowanie pojedynczego kondensatora miêdzywyjœciem i wejœciem odwracaj¹cym wzmacniacza. Toon wraz z impedancj¹ wejœciow¹ wejœcia feedback wprowadzadecyduj¹cy biegun do charakterystyki czêstotliwoœciowejpêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. G³ówna œcie¿-ka sterowania przebiega z wyjœcia Error Amplifiera do PhaseShift Controlera. Sygna³ ten jest jednak tak¿e doprowadzonydo bloku Ignition i komparatora obwodu Protection.Wysoki potencja³ na wyjœciu wzmacniacza b³êdu wystêpujew sytuacji braku pr¹du w obwodzie lampy. Mo¿e to oznaczaæstan awaryjny Open Lamp lub koniecznoœæ zap³onu.Kontroler OZ960 w inteligentny sposób rozró¿nia te stany.Parametrem rozró¿niaj¹cy jest stan napiêcia kondensatoraSoft Startu.1.3.6. Obwód miêkkiego startu jest na rysunku 2 pokazany wma³o przejrzysty sposób. Kondensator podwieszony na n.4³adowany jest pr¹dem 6µA i dopóki napiêcie na nim nieosi¹gnie poziomu krytycznego, o iloœci pompowanej dowyjœcia energii nie decyduje pêtla stabilizacji, lecz energiata narasta liniowo, do momentu a¿ kontrolê nad sterownikiemprzejmie pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Z obwodemmiêkkiego startu wspó³pracuje “timer zap³onu”wyznaczaj¹cy czas Ignition duration. Pierwszy wyznaczaszybkoœæ wzrostu wype³nienia kluczowania tranzystoróww przek¹tnych mostka H-bridge, drugi kontroluje obwód„przyspieszaj¹cy” czêstotliwoœæ kluczowania.1.3.7. Nad poprawn¹ prac¹ inwertera w ka¿dych warunkachczuwaj¹ rozbudowane obwody ochrony (protection). Najistotniejszymw tym zakresie jest obwód Over Voltage Protection.Pracuje on w oparciu o zewnêtrzn¹ pêtlê napiêciow¹.Podstawowa aplikacja zak³ada kontrolê napiêcia w obwodziewtórnym transformatora wysokiego napiêcia, któryjest obwodem najbardziej newralgicznym. Dzia³anie obwoduOVP jest tu nieco odmienne ani¿eli w innych przetwornicach,do których zd¹¿yliœmy siê przyzwyczaiæ wpraktyce serwisowej. Obwód ten w inwerterze przejmujekontrolê nad timingiem kluczowania w fazie startu, stabilizuj¹cnapiêcie do bezpiecznej wartoœci. Czas startu ograniczonyjest obwodem opisanym wy¿ej. Skomplikowana charakterystykalampy CCFL z odcinkiem o ujemnej rezystancjisprawia, i¿ po zap³onie napiêcie na lampie spada. Wwarunkach normalnej pracy najbardziej miarodajnym czynnikiemodzwierciedlaj¹cym moc (a wiêc i jasnoœæ œwiecenialampy) jest pomiar pr¹du lampy. Takie te¿ rozwi¹zaniezak³ada aplikacja sterownika OZ960.Obwody Protection rozpoznaj¹ dwa progi napiêcia: 2Vna OVP i 2.75 na wyjœciu wzmacniacza b³êdu. Przekroczeniepierwszego progu jest interpretowane jako przekroczeniedopuszczalnego napiêcia w obwodzie wysokonapiêciowym.Drugi jest traktowany jako brak obci¹¿enia (openlamp), co tak¿e prowadzi do niebezpiecznego wzrostu napiêæ.1.3.8. Z obwodami zabezpieczenia wspó³pracuje komparatorEnable. Stan niski na jego wejœciu nieodwracaj¹cym jestinterpretowany podobnie jak stan awaryjny i generuje sygna³Power-Off. Wejœcie Enable s³u¿y jako wy³¹cznik zasilania.To rozwi¹zanie zgodne z panuj¹c¹ tendencj¹ unikaniawy³¹czników mechanicznych. Mo¿na sobie na nie pozwoliæ,skoro w stanie nieaktywnego Enable uk³ad kontrolerapobiera jedynie pr¹d na poziomie 150µA, zaœ obwódkluczowania przetwornicy jest zablokowany. Pobór pr¹duprzez uk³ad scalony OZ960 w stanie aktywnym tak¿e niejest du¿y, ok. 5mA. Komparator ENA pracuje z niewielk¹histerez¹, a jego wejœcie nieodwracaj¹ce jest adekwatne doprzyjêcia sygna³u logicznego o poziomach TTL.1.3.9. Blok Burst Mode. To autonomiczny blok funkcjonalnywchodz¹cy w sk³ad obwodów kontrolera OZ960. Zawieraon generator zwany, w odró¿nieniu od HF Oscylatora (HighFrequency Osc.) generatorem niskiej czêstotliwoœci. Faktycznie,to czêstotliwoœæ o dwa rzêdy ni¿sza od generatoraustalaj¹cego timing kluczowania. Zadaniem tego oscylatorajest bowiem wyznaczenie okresów ca³ych paczek impulsów,zwanych burstami (w analogii do wzorcowych sinusoidpodstrajaj¹cych fazê generatorów odniesienia w dekoderzesystemu PAL i NTSC). Elastyczna konstrukcja kontroleraOZ960 pozwala na proste programowanie tak¿e tejczêstotliwoœci. Wyznacza j¹ kondensator podwieszony nawejœciu 15 zgodnie z zale¿noœci¹ f = (666k × CLCT) -1 . Dynamikauk³adu ³¹cznie z czasem zap³onu pozwala zwyklena pracê w trybie burst na czêstotliwoœci kilkuset Hz. Rozs¹dnymjest jednak wybór tej czêstotliwoœci jedynie nieznacznieprzekraczaj¹cej percepcjê wzroku. Równoczeœniewskazane jest nie pe³ne gaszenie lampy w odstêpach miêdzypaczkami burst. Takie zabiegi opisywaliœmy w artykule„Zasilacze lamp CCFL w uk³adach podœwietlania ekranówLCD” w „SE” od 1 do 5/2007, jak równie¿ tam wyjaœniliœmykorzyœci wynikaj¹ce z takiego sposobu sterowanialamp¹. Garœæ dalszych uwag omawiaj¹cych aplikacjê trybuburst przeniesiono do punktu 3.5.2. Zasada pracy stopnia mocy w uk³adziepe³nego mostka H-bridgeIstota pracy stopnia mocy inwertera jest zagadnieniem kluczowymdla dzia³ania ca³ej przetwornicy. Jak powiedziano wewstêpnej specyfikacji uk³adu scalonego OZ960 zasada ta topraca w uk³adzie mostkowym z warunkami pracy kluczy wed³ugidei ZVS (Zero Voltage Switching). Sposób rysowaniaschematów ideowych inwerterów nie zachêca do jego analizy.Dotyczy to w szczególnoœci stopnia mocy. Spójrzmy zatem napomocniczy rysunek 3.Standardem jest stosowanie kluczy w postaci komplementarnychtranzystorów polowych w parze N-FET, P-FET w jed-

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960PDR_ANDR_B++QAQBPDR_A i NDR_D = AKT.C B+UzQCQDPDR_CNDR_DPDR_C i NDR_B = AKT.UZUZNapi cie na uzwojeniu pierwotnym transformatoraRys.3. Stopieñ mocy w konfiguracji H-bridgenej obudowie. Taka para stanowi jedn¹ ga³¹Ÿ mostka. Energiado transformatora lampy CCFL dostarczana jest w fazie zamkniêciadwu kluczy po przek¹tnej. Regulacja wype³nieniatego czasu stanowi o iloœci dostarczonej energii, która przek³adasiê na jasnoœæ œwiecenia lampy (lamp CCFL). Dla poszerzeniazakresu regulacji jasnoœci ekranu wprowadzono dodatkoworegulacjê wype³nienia w trybie burst. Nieco wiêcejinformacji na ten temat w punkcie 3.5, obecnie jesteœmy przyobwodzie H-bridge. Zastosowanie czterech kluczy obwodumocy uzasadnia oddelegowanie a¿ czterech nó¿ek uk³adu scalonegokontrolera jako wyjœcia typu drive. G³êbsze zastanowienieujawnia jednak, i¿ rozwi¹zanie takie jest w pewnymstopniu rozrzutnoœci¹. Skoro stwierdzamy, i¿ klucze maj¹ byæw³¹czane parami (po przek¹tnej), to jedna informacja PWMjest potrzebna dla sterowania dwu kluczy. Nale¿y jednak zachowaæodpowiedni¹ polaryzacjê sygna³u steruj¹cego orazprzesuniêcie poziomów. Bramka sterowana jest wzglêdem Ÿród³a,zaœ Ÿród³a tranzystorów N-FET i P-FET spoczywaj¹ odpowiednio,na masie i na potencjale zasilania stopnia mocyprzetwornicy. Faktycznie, mo¿na by zredukowaæ do dwóchliczbê wyprowadzeñ drivera. Oscylogramy prezentowane wpunkcie 6 ujawniaj¹ pracê synfazow¹, lecz z pewnym marginesembezpieczeñstwa. Niedopuszczalne bowiem jest, abywyst¹pi³a faza równoczesnego przewodzenia obu kluczy wjednej ga³êzi mostka. Taki stan oznacza zwarcie zasilania i du¿yimpuls pr¹dowy nie dostarczaj¹cy energii do transformatora.W sterowaniu pe³nym mostkiem obowi¹zuje zasada BrakeBefore Make i tak¹ zapewniaj¹ stopnie wyjœciowe driverówuk³adu OZ960. Drug¹ spraw¹ jest zbilansowanie czasów w³¹czeniaprzeciwleg³ych przek¹tnych mostka. Obwodem obci¹-++¿enia jest transformator. O ile w wielu typach przetwornic trzebamieæ na uwadze zjawisko demagnetyzacji rdzenia, zjawisko tojest szczególnie dokuczliwe w przetwornicy mostkowej. Tutajsprawê za³atwiono bardzo prosto zapewniaj¹c jednoczeœniepe³n¹ skutecznoœæ zabiegu. W obwód uzwojenia pierwotnegotransformatora w³¹czono kondensator. Blokuje on sk³adow¹sta³¹ i kompensuje wszelk¹ nierównowagê oraz niesymetriêsterowania obwodu mostkowego. Kondensator taki jest jednakzawsze elementem krytycznym (p³ynie przez niego du¿ypr¹d RMS), na co zwracamy szczególn¹ uwagê w pracach serwisowych(tym bardziej, i¿ jest on z³o¿ony zwykle z kilku kondensatorówSMD po³¹czonych równolegle).Kolejn¹ spraw¹ krytyczn¹ w pracy kluczy przetwornicymostkowej jest warunek (pr¹dów i napiêæ) podczas w³¹czaniakluczy. Powiedziano ju¿, i¿ obowi¹zuje tu zasada Zero VoltageSwitching. Ale dziêki czemu lub dlaczego obwód jej siêpodporz¹dkuje? Otó¿, obwód obci¹¿enia widziany jest przezstopieñ mocy jako obwód rezonansowy. Nale¿y w takim razie„przydzieliæ” mu i czêstotliwoœæ w³asn¹ i dobroæ. Poprawnewarunki pracy uk³adu wymagaj¹ kluczowania z czêstotliwoœci¹ponadrezonansow¹. To sprawia, i¿ obwód rezonansowyujawnia charakter indukcyjny. Oznacza to tak¿e, i¿ warunkiobci¹¿enia „opóŸniaj¹” pr¹d wzglêdem napiêcia. Zatem, w³¹czenienp. tranzystorów QA i QC wyst¹pi wtedy, gdy przewodz¹diody inwersyjne. A to oznacza, i¿ na kluczu w tym momenciewystêpuje zerowe napiêcia; to w³aœnie praca w warunkachZVS.Dwie kwestie wymagaj¹ jeszcze wyjaœnienia. Na rysunku3 wrysowano diody inwersyjne, na schematach ideowych ichnie widaæ. Faktycznie, rolê tê pe³ni¹ diody paso¿ytnicze strukturyCMOS komplementarnych tranzystorów. To jeden z niewieluprzyk³adów, gdy element paso¿ytniczy pe³ni pozytywn¹rolê. Obecnoœæ tych diod jest konieczna, bez nich klucze-tranzystoryuleg³yby natychmiastowemu uszkodzeniu. Diody te zamykaj¹obwód pr¹du w momencie prze³¹czania kluczy mostka.Dziêki temu nie dochodzi do przepiêæ. Wy³¹czenie kluczyjednej przek¹tnej skutkuje przejêciem pr¹du przez diody inwersyjnedrugiej przek¹tnej. Pr¹d wyhamowuje p³yn¹c „podgórkê”. Zmieniaj¹c kierunek natrafia ju¿ na w³¹czone tranzystory.Drug¹ kwesti¹ wymagaj¹c¹ zaakcentowania s¹ elementystanowi¹ce o rezonansowym charakterze obci¹¿enia. Przecie¿na rysunku 3 widaæ szeregowe po³¹czenie pojemnoœci CBi uzwojenia pierwotnego transformatora. Jednak, nie ten kondensatorstanowi o rezonansowym charakterze obci¹¿enia. Tojedynie kondensator blokuj¹cy i najlepiej „aby go nie by³o”.Obwód rezonansowy jest równoleg³y, nie szeregowy. Stanowigo przetransformowany L-C ze strony wtórnej. T³umienie zaœwnosi obci¹¿enie lamp¹ CCFL. W fazie startu (zap³onu) gonie ma. Dlatego driver koryguje wtedy czêstotliwoœæ pracyoscylatora, co wyjaœniono w punktach 1.3.3 i 3.2. Konkluduj¹copis pracy stopnia mocy w obwodzie H-bridge nale¿y zauwa¿yæ³agodne warunki pracy kluczy, doznaj¹ napiêcia równegojedynie poziomowi zasilania mostka. Efektywne zaœ napiêciektórym „karmione” jest obci¹¿enie równe jest podwójnejwartoœci UZ. Problem symetrii za³atwiono bardzo prosto,wtr¹caj¹c w szereg z obci¹¿eniem pojemnoœæ blokuj¹c¹ sk³adow¹sta³¹. Pozosta³a jednak kwestia 4 sygna³ów drivera, któr¹przeniesiono do struktury wewnêtrznej uk³adu scalonegosterownika. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Znamirowski, Edward Bitner, Jerzy Pora, Tadeusz M³ynarczyk, Krzysztof Dziedzic,Ryszard Strzêpek, Mateusz Malinowski, Henryk Demski, Rajmund WiœniewskiOdbiorniki telewizyjneGrundig ST70-700 NIC/TEXTchassis CUC2030NNie w³¹cza siê, nie œwieci kontrolka LED.Po od³¹czeniu g³ównej ga³êzi (148V – po wtórnej stronietransformatora), poprzez wylutowanie jednego z wyprowadzeñdiody D61016 (i obci¹¿eniu ¿arówk¹ 60W) okaza³o siê, ¿eprzetwornica jest w 100% sprawna. Dalsze poszukiwaniauszkodzenia, doprowadzi³y do uszkodzonego tranzystoraT53001 - S2000N. Co ciekawe, jego z³¹cza nie by³y ca³kowiciezwarte, a na teœcie diodowym, miernik wykazywa³ jedynieniewielkie odchylenie „od normy”. Przyczyna uszkodzeniaT53001 by³a typowa: wypalenie gniazda i wtyczki cewek odchylaj¹cychna szyjce kineskopu. Po wymianie wtyczki, gniazdai tranzystora T53001 zapala siê dioda LED, ale w dalszymci¹gu telewizor nie daje siê w³¹czyæ (przy ka¿dej próbie w³¹czeniaodbiornika do stanu pracy, dioda LED nieznacznie przygasa).W dalszym toku naprawy znaleziono uszkodzony: rezystorR55006 (5.6R/1W – przy 28-calowym kineskopie), diodêZenera D55004 - ZY33 oraz oczywiœcie uk³ad scalonyIC50020 - TDA8350Q. Warto tutaj zaznaczyæ, ¿e wartoœæ rezystoraR55006 jest inna dla ka¿dego typu (wielkoœci kineskopu)i nale¿y pos³ugiwaæ siê odpowiedni¹ tabelk¹, którapowinna znajdowaæ siê na ka¿dym schemacie tego chassis. Powymianie tych trzech elementów odbiornik zacz¹³ pracowaæbez ¿adnych problemów. Diodê ZY33, zast¹piono trzema diodamiZenera po³¹czonymi szeregowo: 2 × 10V + 1 × 13Vwszystkie 1.3W).J.Z.Philips 21PT1653/58P chassis L6.2 AAŒwieci dioda czuwania, ale nie daje siê w³¹czyæ do stanu pracy: ani z pilota, ani zklawiatury lokalnej.Przyczyn¹ tego by³o lawinowe uszkodzenie: tranzystora7505 - BC337-40), rezystora zabezpieczaj¹cego 1502 - MP63,oraz diody Schottky'go 6503 - BYV10-40. Po wymianie ww.elementów odbiornik rusza bez problemu.J.Z.4przyczyn braku wizji i fonii, stwierdzono, ¿e podane w internecieopcje by³y b³êdne. Prawid³owe opcje serwisowe pokazanes¹ poni¿ej na rysunku 1.1 2 3 4Rys.1Po wprowadzeniu nowych opcji, procesor zaczyna „¿yæ”,programy daj¹ siê ju¿ przestrajaæ i pojawia siê dŸwiêk, ale ekranpomimo obecnoœci WN pozostaje dalej ciemny. W dalszymtoku naprawy stwierdzono uszkodzenie uk³adu dekodera koloruTDA4555. Po jego wymianie, pojawi³ siê prawid³owyobraz.Sposób wprowadzenia opcji.W nadajniku zdalnego sterowania nale¿y prowizoryczniepodlutowaæ dwa kabelki do 15 i 23 nó¿ki uk³adu scalonegoSAA1250. Zwieraj¹c te kabelki, powodujemy prze³¹czanie trybupracy: kontrola (CH) i ustawianie opcji (OP). Po ustawieniutrybu OP, prze³¹czanie poszczególnych pozycji (od 1 do 4)odbywa siê przyciskami [ + ] i [ - ] si³y g³osu na pilocie, natomiastzapalanie i gaszenie poszczególnych segmentów wyœwietlaczaza pomoc¹ przycisków numerycznych pilota. Oczywiœciepo ustawieniu opcji, nale¿y je wprowadziæ do pamiêci, ana koñcu wy³¹czyæ odbiornik i powtórnie w³¹czyæ w celusprawdzenia „efektów” naszej pracy.J.Z.Grundig MF55-2503/8 PL/TOP Elegance 55Flat chassis K1Po w³¹czeniu zasilania nieregularnie miga dioda (pod³u¿ny plastikowy œwiat³owódna dole odbiornika).Telewizor oczywiœcie nie daje siê w³¹czyæ. Kontrola napiêæpo wtórnej stronie transformatora wykazuje ich silne wahanie(np. napiêcie g³ówne „skacze” z du¿¹ czêstotliwoœci¹ od65V do 120V). Przyczyn¹ tego zjawiska by³a dioda D611 popierwotnej stronie transformatora przetwornicy (SMD od stronydruku – minimelf 1N4148). Po wymianie diody odbiornik pracujebez problemów.J.Z.WZT Syriusz TC505Nie mo¿na w³¹czyæ do stanu pracy (po burzy).W stanie czuwania œwiec¹ segmenty standby (dwie poziomekreski), natomiast przy próbie w³¹czenia do stanu pracygasn¹, ale nie pojawia siê numer kana³u. Ciekaw¹ spraw¹ jestto, ¿e przy ca³kowitym uszkodzeniu procesora jest on jednakw stanie za³¹czyæ przekaŸnik. Z chwil¹ w³¹czenia przekaŸnikastartuje wysokie napiêcie, ale ekran pozostaje ciemny. Brakjest równie¿ dŸwiêku (szumu). Oczywiœcie uszkodzonym okaza³siê procesor SAA1293-03A oraz pamiêæ SDA2062. Powymianie ww. uk³adów i wprowadzenia opcji do pamiêci wyœwietlanes¹ ju¿ numery kana³ów, jest reakcja na pilota, alepoza tym nic siê nie zmieni³o. Po d³u¿szych poszukiwaniachSony KVM2101K chassis BE2ABrak koloru.Opukiwanie p³yty g³ównej, wywo³uje pojawianie siê koloru.Najbardziej wra¿liwym miejscem jest trymer CT332 o nieznanejpojemnoœci, pracuj¹cy szeregowo z rezonatorem kwarcowym8867.23MHz (PAL). Próba regulacji tym trymerem dajepozytywny efekt tylko na krótki czas i gotowa reklamacja. Nale¿ybezwzglêdnie wymieniæ ten trymer na ceramiczny kondensatorsta³y. Przy pojemnoœci 14pF, kolor zaczyna siê pojawiaæ.Przy pojemnoœci 24pF, kolor ju¿ zaczyna zanikaæ. Optymaln¹wartoœci¹ tego kondensatora jest wiêc pojemnoœæ 17÷19pF. Schemat tego chassis znajdziemy w dodatkowej wk³adcedo „SE” 3/2000 (KVM2140K, KVM2141K). E.B.

Porady serwisoweTensai TCT524BKPali siê trafopowielacz DCF2077.Zamiennik to HR7481. Dodatkowo wystêpuje intensywnewy³adowanie ³ukowe na rezystorze R416 (ok. 10k) oraz ca³kowiciespalony jest rezystor R438 (ok. 0,5k). Te rezystorypracuj¹ w ograniczeniu pr¹du kineskopu i ich dok³adna wartoœænie zosta³a ustalona (brak schematu). Takie wy³adowanieuszkodzi³o tak¿e diodê D242 - BAVP20 (zwarcie). Po wymianietych elementów brak koloru. Przy takim zestawie uszkodzonychelementów nale¿y w ciemno wymieniæ zespolonyprocesor wizji TA7698AP.Z³a liniowoœæ pionowa.Po w³¹czeniu odbiornika obraz jest prawid³owy, by po oko³o1-3 min., zaczê³a postêpowaæ zmiana liniowoœci pionowej. Ugóry ekranu pojawia siê zawiniêcie, które reaguje na zmianêkontrastu (zmianê pr¹du kineskopu). Elementy w aplikacjiuk³adu wykonawczego V, sprawne. W takim przypadku nale-¿y wymieniæ uk³ad scalony pionu AN5515. E.B.Sharp SV-2142SCNNie mo¿na w³¹czyæ odbiornika w stan pracy.Odbiornik posiada³ ju¿ mnóstwo przerw zmêczeniowo-termicznych.Odœwie¿enie po³¹czeñ lutowniczych nie odnosi jednakpozytywnego skutku. Dok³adne pomiary wykazuj¹ up³ywnoœædiody Zenera D636. Nieznana jest wartoœæ napiêcia tejdiody. Po wstawieniu C5V1 odbiornik mo¿na ju¿ w³¹czyæ, alepo ok. 0,5 godziny prawid³owej pracy, gdy wy³¹czymy i ponowniechcemy w³¹czyæ, nie jest to mo¿liwe. Dopiero wy³¹czenieodbiornika z sieci i odczekanie, umo¿liwia ponownejego w³¹czenie. Nale¿a³o wstawiæ diodê na napiêcie C9V1 iproblem zosta³ rozwi¹zany. Prawdopodobnie dioda D636 pracujew obwodzie protekcji (brak schematu). Uwaga: Jej ca³kowiteod³¹czenie tak¿e umo¿liwia prawid³ow¹ pracê odbiornika,ale nie polecam takiej procedury jako docelowe rozwi¹zanieproblemu.E.B.LG RE-21FB50RX chassis MC-019ANie pracuje.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ próbkowanie przeci¹¿onegozasilacza. Zwarty jest koñcowy tranzystor odchylaniapoziomego TT2140. Ten nie wystêpuje w katalogach. Kondensatorpowrotów sprawny. Wstawiono najbli¿szy odpowiednikBU508DF. Ponowne w³¹czenie odbiornika powoduje silneprzeci¹¿enie odchylania poziomego oraz bardzo szybkie nagrzewaniesiê BU508DF. Test rezonansowy, jak i dynamicznytrafopowielacza 617V-6006E nie potwierdza jego uszkodzenia,jednak pomiar opornoœci miêdzy sond¹ WN a koñcówk¹regulatora SCREEN wykazuje mierzaln¹ opornoœæ. Ta powinnabyæ nieskoñczenie wielka. Wymiana trafopowielacza na odpowiednikEldor F36N.5016A rozwi¹zuje problem. E.B.Trilux TAP2101T chassis PB100Nie dzia³a.Po rozmontowaniu odbiornika stwierdzono zwarcie wykonawczegotranzystora zasilacza impulsowego oraz przerwêrezystora ograniczaj¹cego R605 - 5.6R/5W. Okaza³o siê, ¿ewstawiony by³ tranzystor BU508DX. Nie zwracaj¹c uwagi naoczywist¹ pomy³kê poprzednika, zosta³ wstawiony taki samtranzystor. Objawy tego niedopatrzenia to trudnoœci z w³¹czeniemodbiornika w stan pracy i to zarówno z pilota, jak i klawiaturylokalnej. Napiêcia wyjœciowe przetwornicy w trybiestandby w normie. Wygl¹da to tak, jakby w³¹cza³o siê zabezpieczenienadpr¹dowe zasilacza. Drugi objaw, to ponowneuszkadzanie siê tego tranzystora oraz rezystora R605 – w czasiew³¹czania odbiornika, po d³u¿szej przerwie w zasilaniu.Oryginalny tranzystor wykonawczy zasilacza impulsowego toBU508A lub AX. Po wstawieniu prawid³owego tranzystoraopisywane objawy ust¹pi³y bezpowrotnie.E.B.Daewoo K20C4T chassis CP-005Jasny poziomy pasek.Górna czêœæ obrazu i rastra w miarê prawid³owa. Dolnaczêœæ czarna, z brakiem rastra. W tym przypadku uszkodzonyjest wykonawczy uk³ad odchylania pionowego TDA1771.Przyczyna jego uszkodzenia siê nie jest znana. Po wymianieuk³adu musimy niejednokrotnie dokonaæ korekty wysokoœci icentrowania obrazu w pionie. W tym celu „otwieramy” trybserwisowy. Dane mikrokontrolera: na oryginale wystêpuje napisDW195B-DE1 i ni¿ej P990B0009C. Prawid³owa jego nazwato: ST92195.Skuteczne otwarcie trybu serwisowego.Po w³¹czeniu odbiornika w stan pracy ustawiamy program91. Nastêpnie za pomoc¹ standardowego pilota „wchodzimy”do menu podrêcznego i tam ustawimy regulacjê “Sharpness”(Ostroœæ) na minimum. W czasie nie przekraczaj¹cym 5 sekundnaciskamy kolejno na pilocie przyciski [ R], [ G],[ Menu ]. Powinno pojawiæ siê menu serwisowe. I teraz bardzowa¿ny szczegó³. Je¿eli siê nie pojawi, to tak szybko jak totylko mo¿liwe powtarzamy sekwencjê[R], [G], [ Menu ] a¿do skutku. Regulowane parametry zapamiêtywane s¹ automatycznie.Z trybu wychodzimy przez standby. Standardowy pilotdo tego odbiornika to R-40A01.E.B.Telestar Smart 8155TA 21”Zanika wizja po oko³o 10 -20 minutach pracy. Po ostygniêciu odbiornika pojawiasiê ponownie.Zasilacz impulsowy pracuje prawid³owo. Po wyst¹pieniuusterki ekran gwa³townie gaœnie. Fonia jest. Pomiary wykazuj¹obecnoœæ impulsów H na bazie tranzystora Q601 - BF422.Brak jest ich na kolektorze tego tranzystora. Napiêcie sta³e nakolektorze tego tranzystora przyjmuje wartoœæ ujemn¹. W tymprzypadku mamy do czynienia z powstawaniem niestabilnejwewnêtrznej przerwy transformatorka steruj¹cego T602 o symboluAT-ETH-20Y20BY. Ten pracuje tylko przy napiêciu zasilaniaoko³o +120V. Jest on nieosi¹galny. Rozwi¹zaniem jestzastosowanie transformatora steruj¹cego z dowolnego TV Elektronprodukcji by³ego Zwi¹zku Radzieckiego. Pasuje idealnie.Nale¿y tylko bardziej rozchyliæ jego koñcówki. E.B.LG RE-21FB30MX chassis MC-019APo w³¹czeniu odbiornika cienka pozioma linia. Fonia jest.Pomiary na koñcowym uk³adzie scalonym IC301 - LA7840,a szczególnie na n. 2 wykazuj¹ obecnoœæ du¿ych impulsów V.Nie ma ich na cewkach odchylaj¹cych (sekcja V). Wed³ug sche-

Porady serwisowematu powinno byæ bezpoœrednie po³¹czenie cewek odchylaniaz n. 2 uk³adu scalonego IC301. Na p³ycie bazowej wystêpujejednak zwora J136, w miejsce której zosta³ zamontowany miniaturowyd³awik. Ten z niewiadomej przyczyny zwiêkszy³swoj¹ opornoœæ do prawie nieskoñczenie du¿ej. Rozwi¹zaniemjest zastosowanie typowej zwory (mostka), zgodnie ze schematemideowym. Schemat znajdziemy w internetowej wersji„Bazy Porad SE”. Poszukuj¹c schematu wpisujemy RE21FB/wg modelu/zobacz/porady dla p³yty/inf. ogólne/schemat chassis/schemat.E.B.Daewoo K21V4T chassis CP-005Nie pracuje.Zasilacz impulsowy martwy. Tranzystor Q801 - 2SK2671ca³kowicie zwarty. Spalony rezystor R819 - 0.27R/2W. Przytakim zestawie uszkodzonych elementów nale¿y wymieniæ sterownikzasilacza impulsowego I802 - DPM001TIA oraz zwart¹diodê D835 - R2M (strona wtórna zasilacza). Po wymianie tychelementów zasilacz pracuje w trybie standby. Jest prawid³owenapiêcie +B = 133V, ale w³¹czenie odbiornika w stan pracykoñczy siê spaleniem rezystora R808 - 0.82R/1W. To œwiadczybezpoœrednio o przeci¹¿eniu w koñcowym stopniu H. Trafopowielaczi koñcowy tranzystor odchylania H, sprawne.Zwarty jest wykonawczy uk³ad odchylania pionowego I301 -TDA1771. To nie koniec k³opotów. Odbiornik ju¿ wchodzi wstan pracy, jednak na bardzo krótko i rozerwany zostaje kondensatorC826 - 4.7µF. Wstawiono taki sam na napiêcie pracy450V. Odbiornik mimo to w dalszym ci¹gu wchodzi w stanzabezpieczenia awaryjnego. Pomiary naprowadzaj¹ na zwartytranzystor Q802 - 2SA1013. Jego wymiana koñczy naprawê,ze skutkiem pozytywnym. Schemat znajdziemy w „DW” do„SE” 6/2003.E.B.Otake Color 517Niewielki fragment wizji w lewym górnym rogu ekranu.Ponadto wystêpuj¹ poziome zak³ócenia rastra, a t³o ekranujest zbli¿one do t³a AV bez wizji. Pomiary oscyloskopowe naprowadzaj¹na dwa kondensatory elektrolityczne, na których„plusach” wystêpuj¹ znaczne przebiegi zmienne wzglêdemmasy. S¹ nimi C429 - 1000µF/35V oraz C432 - 470µF/25V.Obydwa ca³kowicie straci³y pojemnoœæ. Po ich wymianie prawid³owyobraz wype³nia ca³y ekran.E.B.Panasonic TC26B3EE chassis M15MNie reaguje na polecenia wydawane pilotem.Usterka ta wystêpuje kilka minut po w³¹czeniu odbiornika,natomiast klawiatura lokalna dzia³a prawid³owo ca³y czas.Lokalizacjê uszkodzenia rozpoczêto od sprawdzenia odbiornikapodczerwieni TNQ2618, obserwuj¹c za pomoc¹ oscyloskopuna wyjœciu impulsy w czasie jego pracy. By³y one ca³yczas w czasie podawania rozkazów z pilota obecne, a mimo tousterka wystêpowa³a. Tak wiêc odbiornik podczerwieni pracowa³prawid³owo, a uszkodzenia nale¿a³o szukaæ w otoczeniumikroprocesora MPU IC1101 - BM5069. Napiêcie zasilaj¹ceMPU ca³y czas by³o prawid³owe, natomiast zastrze¿eniabudzi³a jakoœæ lutowania nó¿ek procesora, wiêc zdecydowanosiê na staranne ich przylutowanie. Jednak ta czynnoœæ nie usunê³austerki, dlatego zdecydowano siê na wymianê mikroprocesoraBM5069. Po tej czynnoœci odbiornik ju¿ pracowa³ prawid³owo,na tym naprawê zakoñczono.Uwaga: Sta³e napiêcia na gnieŸdzie R1 odbiornika podczerwienis¹ nastêpuj¹ce: zasilanie +4.54V, wyjœcie IR +1.16V.J.P.Lifetec LT3701Strzêpienie obrazu.Jest to usterka powodowana czêsto przez kondensatory elektrolityczne,filtruj¹ce napiêcie zasilania stopieñ linii. W tymodbiorniku usterkê tê powodowa³ kondensator C517 - 33µF/160V i po jego wymianie odbiornik pracowa³ poprawnie.Niew³aœciwa praca stopnia odchylania ramki.Jednym z objawów by³ brak odchylania (pozioma linia)nastêpuj¹cy w ró¿nych odstêpach czasu. Ju¿ oglêdziny nó¿ekuk³adu scalonego ramki U401 - TDA3653B wskaza³y na przyczynê,by³y ni¹ przegrzane luty. Staranne przylutowanie nó-¿ek uk³adu usunê³o tê usterkê. Nastêpnym objawem by³y jasnepowroty w górnej czêœci ekranu. By³y one spowodowaneutrat¹ pojemnoœci C425 - 100µF/25V, który wymieniono nanowy i tym zakoñczono naprawê.Chwilami zaszumiony obraz.Ju¿ „ostukiwanie” tunera odbiornika wskaza³o na zimnylut w g³owicy typ 2900 KKC. Zdecydowano siê na próbê naprawyg³owicy, demontuj¹c os³onê od strony druku i przejrzenialutowañ. By³o to posuniêcie trafne, gdy¿ stwierdzono zimnylut na wejœciu. Jego usuniêcie pozwoli³o na poprawn¹ pracêg³owicy i na tym naprawê zakoñczono.Uwaga: Przy rozpoczynaniu naprawy warto sprawdziæ poprawnoœænapiêæ sta³ych na wyjœciu przetwornicy. Powinnyone wynosiæ mierz¹c na katodach diod: D510 +16.8V(+16.2V) i D511 +113.3V (+118.7V). Napiêcia w nawiasachdotycz¹ stanu czuwania.J.P.Bigston CTV2880MHPracuje tylko w stanie czuwania.Uszkodzeniu uleg³a przetwornica g³ówna, przy próbie prze-³¹czenia w stan pracy dioda LED (czerwona) gaœnie i nic dalejsiê nie dzieje. W przetwornicy g³ównej uszkodzeniu uleg³y elementy:IC801 - STR59041, R802 - 3.3R/7W, R805 - 0.15R/3W,Q801 - BC368 (wstawiono BC639), Q802 - BC369 (wstawionoBC640) i Q803 (tranzystor siê rozpad³, odczytanie typu nie by³omo¿liwe - wstawiono 2SC3225 o parametrach: npn, Uce = 40V,Ic = 2A i PC = 0.9W). Najpierw za³¹czono przetwornicê, w³¹czaj¹cw miejsce bezpiecznika sieciowego ¿arówkê 75W (nale-¿y przed tym chwilowo wylutowaæ pozystor) i nastêpnie w³¹czonoodbiornik w stan pracy. ¯arówka przez moment rozb³ys³a,po czym zaczê³a nieznacznie œwieciæ (zmierzone napiêciena niej oko³o 62V) i na ekranie ukaza³ siê obraz w postaci niewielkiejpocztówki. W tym momencie zdecydowano siê na usuniêcie¿arówki, wstawienie bezpiecznika i w³¹czenie do stanupracy. Odbiornik zacz¹³ pracowaæ prawid³owo, wiêc poddanogo wielogodzinnemu wygrzewaniu mierz¹c okresowo napiêcie+B (+116.6V) i na tym naprawê zakoñczono.Uwaga: Napiêcia sta³e mierzone na IC801 wzglêdem minusaC811(napiêcie sta³e na nim +316V) s¹ nastêpuj¹ce:n.41.6V, n.2 +0.2V, n.3 +304V, n.4 +0.1V i n.5 -34.1V.

Porady serwisoweZmiany rozmiarów obrazu.Zmiany rozmiarów obrazu nastêpuj¹ zarówno w poziomie,jak i w pionie, przy czym rozmiary te malej¹ ze wzrostem ogólnejjaskrawoœci obrazu, zmieniaj¹ siê te¿ napiêcia na wyjœciuprzetwornicy (najbardziej oczywiœcie +B). Usterka wskazujena to, ¿e zasilacz „nie wyrabia” pr¹dowo, zaczêto wiêc sprawdzaæelementy po stronie pierwotnej przetwornicy (przetwornicaotrzymywa³a stabilne napiêcie sta³e za mostkiem prostowniczym+315V). Uszkodzonym okaza³ siê rezystor R805(0.15R/3W), który zwiêkszy³ swoj¹ wartoœæ do ok. 5R. Wymianatego rezystora na w³aœciwy usunê³a usterkê i naprawana tym zosta³a zakoñczona.J.P.Prima XT-5125Jasne poziome linie powrotów do po³owy ekranu, nie reaguje na pilota.Uk³ad odchylania pionowego w tym odbiorniku zbudowanyjest na tranzystorach Q301 - 2SC2229, Q302 - 2SC2073,Q303 - 2SA940 i zasilany jest napiêciem +38V z katody diodyD306 (napiêcie w tym odbiorniku by³o poprawne). Poniewa¿jest to odbiornik „leciwy”, zajêto siê sprawdzaniem kondensatorówelektrolitycznych w tym uk³adzie i faktycznie stwierdzonouszkodzone C302 - 10µF/50V i C307 - 4.7µF/160V. Poich wymianie i korekcji wysokoœci za pomoc¹ VR208 (HE-IGHT) odchylanie pionowe pracowa³o poprawnie. Drug¹ usterkêpowodowa³ odbiornik podczerwieni zbudowany na uk³adzieIC601 - TBA2800, co stwierdzono za pomoc¹ oscyloskopudo³¹czonego do n.11 (IR IN) uk³adu scalonego IC602 -M491B. Poniewa¿ dysponowano sprawnym kompletnym odbiornikiem,nie starano siê ustaliæ przyczyny uszkodzenia elementu,lecz wymieniono go i na tym naprawa odbiornika zosta³azakoñczona.J.P.Philips 21PT5457/58 chassis L01.2E AABrak fonii.Odbiornik nie odtwarza dŸwiêku zarówno z wejœcia antenowego,jak i z gniazda EURO. Wzmacniacz mocy ma³ej czêstotliwoœciIC7901 - AN7522N pracuje prawid³owo (napiêciesta³e na n.1 = +12.3V i s³ychaæ charakterystyczny przydŸwiêkpo ostro¿nym dotkniêciu nó¿ek 6 i 8). Dalszym podejrzanymelementem by³ uk³ad scalony IC7831- MSP3415 G C12 FM.Poniewa¿ zasilany by³ prawid³owo (na n.33 +8.2V), a sprawdzanieelementów z nim pracuj¹cych nic nie da³o, zdecydowanosiê na podstawienie innego sprawnego uk³adu (by³o to stosunkowo³atwe, gdy¿ uk³ad lutowany tradycyjnie (nie SMD).Pojawi³ siê poprawny dŸwiêk we wszystkich trybach pracyodbiornika i na tym naprawa zosta³a zakoñczona. J.P.Medion MD7042 VTS chassis 11AK19Ciemny ekran, dŸwiêk jest.W stanie czuwania odbiornik pracuje poprawnie, a po w³¹czeniudo stanu pracy ekran jest ciemny (wysokie napiêcie jestobecne). Zwiêkszenie Us2 powoduje œwiecenie ekranu oraz s¹poziome jasne linie powrotów, napiêcia na katodach kineskopuzawy¿one do oko³o +140V (normalnie s¹ w granicach+90V). Uszkodzenie nie by³o proste do lokalizacji, tym bardziej,¿e pos³ugiwano siê schematem dla OTVC TriluxTAP200V/VT (chassis 11AK19). Schemat nie posiada napiêæ,poza tym uk³ad odbiornika Medion odbiega od schematu (np.jest tylko jedno gniazdo EURO, brak IC050 - TEA6415C, itp).Ostatecznie zlokalizowano uszkodzony element, którym by³tranzystor T701 - BC558B - napiêcia na nim by³y nastêpuj¹ce:E = 0V, B = +0.3V i K = 0V (GND). Na bazê tego tranzystorapodawane jest napiêcie z n.8 (V0 GUARD) uk³adu IC701 -TDA8351, a z emitera napiêcie (VERT INS) podawane jestprzez D701 - 1N4148 na n.22 (BCL IN) uk³adu IC401 -TDA8843 1Y i wynosi³o ono +3.3V. Po wymianie tranzystoraT701 na sprawny pojawi³ siê prawid³owy obraz i napiêcia nanim s¹ nastêpuj¹ce: E = +1.2V, B = +0.5V, a na n.22 uk³aduIC401 = +2.6V. Z uk³adu mo¿na wnioskowaæ, ¿e ten tranzystorpracuje w uk³adzie protekcji i w przypadku uszkodzeniaramki ekran staje siê ciemny.Napiêcia sta³e na IC701 w sprawnym uk³adzie wynosz¹:n.1 i 2 = +2.4V, n.3 = +15.2V, n.4 = +7.5V, n.5 = GND, n.6 =+46V, n.7 = +7.7V, n.8 = +0.5V i n.9 = +7.5V. J.P.Philips 21PT165C/58P chassis AA5 ABPo w³¹czeniu œwieci tylko dioda sygnalizacyjna, brak dalszej reakcji, brak obrazu(kineskop ciemny) i dŸwiêku.Przyczyn¹ usterki by³o uszkodzenie trafopowielacza1352.5003 – wylana na zewn¹trz zalewa.Trafopowielacz zast¹pionodostêpnym HR7839. Doœwiadczenie podpowiada³o,¿e poniewa¿ w odbiorniku wystêpuje uk³ad scalony TDA8362,to on tak¿e bêdzie uszkodzony. Wystarczy³o zmierzyæ jego napiêciezasilaj¹ce +8.4V – by³o obni¿one. W uk³adzie wystêpowa³uk³ad TDA8362E-5Y i zast¹piono go bezproblemowouk³adem TDA 8362-5.Poniewa¿ na starym trafopowielaczu by³a przylepiona karteczkaz napisem 1996, przyjêto, ¿e odbiornik jest nieco wyeksploatowanyi profilaktycznie postanowiono wymieniæ kondensatoryw zasilaczu. I tak wymieniono po stronie sieciowej:2525 - 100µF, 2509 - 47µF, 2533 - 2,2µF. Po stronie izolowanejwymieniono: 2563 - 470µF/35V (+8.4V) i 2569 - 47µF/200V (+B). Ten ostatni zast¹piono kondensatorem 100µF/160V.Oczywiœcie zastosowano kondensatory na105°C. T.M.Telestar 3155T Carmen chassis PT11Po w³¹czeniu w³¹cznikiem sieciowym odbiornik najczêœciej pozostaje cichy i ciemny,ale czasami dzia³a prawid³owo.Z okreœleniem chassis nie by³o problemu – nalepka PT11umieszczona by³a transformatorze przetwornicy. Przy naprawiepos³ugiwano siê schematem zamieszczonym w „DodatkowejWk³adce” do „SE” 4/2004.Uszkodzenie wygl¹da³o na trudne, a okaza³o siê proste.Zmierzono napiêcie po mostku prostowniczym, by³o za niskiewynosi³o oko³o 200V. Po wymianie kondensatora C5 - 100µF/400V odbiornik zacz¹³ dzia³aæ prawid³owo.Informacje serwisowe.IC301 - CTV322S (PCA 84C641P/068), IC302 - 24C02,I1 - TDA4605-3, Q1 - STH5N80, TU101 - TECC2949VG28C(g³owica Samsung), I101 - TDA8361, - kineskopA51LPE02X01 (Litwa), T601 - FCV20C001R (trafopowielaczSamsung), Q602 - BU2508DF, I201 - TDA6103Q, I251 -brak, I101 - U3666 (Temic), I401 - TDA7056A, I601 -TDA3653B, I2 - LM7805, I3 - LM317, I4 - brak, filtr SAWp.cz. - K2955M.

Porady serwisoweWystêpuj¹ce napiêcia: na katodzie diody D20 (+B systemowe)= +114.6V ( 117.9V ), I2 (wyjœcie) = +4.98V (4.98V),I3 (wyjœcie) = +8.02V (1.25V), katoda diody D603 (zasilaniepionu) = +25.7V.Wartoœci napiêæ w nawiasach dotycz¹ stanu standby. Jak ztego widaæ, odbiornik wykazuje pewne ró¿nice (uproszczenia)w stosunku do schematu ideowego.T.M.Funai TV 2000A MK3Zak³ócenia obrazu.Na ekranie pojawiaj¹ siê zak³ócenia obrazu typu: szarpaniei wyginanie obrazu, zmiana amplitudy w pionie po³¹czonez efektami akustycznymi. Defekt pojawia siê po pewnym czasiepracy odbiornika (od kilku minut do kilku godzin).Po otwarciu odbiornika przy wyst¹pieniu usterki okaza³osiê, ¿e efekty akustyczne wydobywaj¹ siê z okolicy stabilizatoraSTK7348.Oscyloskopem sprawdzono, ¿e na wyjœciachprzetwornicy oprócz sk³adowej sta³ej wystêpuje sk³adowazmienna o czêstotliwoœci kilkuset Hz Zdecydowano siê nawymianê stabilizatora. Niestety oryginalny uk³ad jest nie dozdobycia. Postanowiono zastosowaæ uk³ad STK 73410 II. Wynik³ajednak koniecznoœæ zmiany trzech rezystorów:· R132 na 33R/2W (zastosowano 39R),· R133 na 100R/3W,· R134 na 0.1R/2W (zastosowano 0.15R).Poniewa¿ odbiornik ma swoje lata, zdecydowano siê nawymianê kondensatorów w czêœci „sieciowej”:· C163 - 10µF/160V(105°C),· C169 - 1µF /50V (105°C),· C171 - 3.3nF/1kV,· C170 - 470pF/1kV.Po wymianie elementów odbiornik dzia³a prawid³owo.T.M.Samsung CK5051A chassis P68SAKontrolka trybu czuwania siê œwieci, ale nie zmienia koloru, OTVC nie reaguje naprzyciski.Rozkrêci³em i spróbowa³em u¿yæ w³aœciwej komendy wcelu w³¹czenia bezpoœrednio od procesora (pod³¹czaj¹c odpowiedniewyprowadzenie procesora do masy). Telewizor da³znak ¿ycia, w tym sensie, ¿e pojawi³ siê raster (odchylanie),lecz nadal nie by³o obrazu, nie pojawi³y siê tak¿e symbole OSD.Pocz¹tkowo myœla³em, ¿e problem tkwi w uszkodzonej pamiêciEEPROM, ale intuicyjnie zdecydowa³em siê wymieniærezonator kwarcowy. W rzeczy samej znajdowa³ siê tam rezonator10MHz, wstawi³em w to miejsce 10.5MHz, wyjêty z zepsutejmyszki komputerowej. Telewizor o¿y³ i zacz¹³ pracowaæca³kowicie poprawnie. Okaza³o siê, ¿e taka zmiana czêstotliwoœciprocesora jest dopuszczalna.K.D.Sanyo C21ML1 chassis 11AK19Wejœcie w menu serwisowe.Procesor Vestel 19V1.0NT, pamiêæ 24LC08, procesor wizjiTDA8842.Naciskamy przycisk [ MENU (INSTALL) ], ustawiamykursor na “Strojenie”. Nastêpnie przyciskamy kolejno [4] =>[7] => [2] => [5]. Wyjœcie z trybu po naciœniêciu przycisku[ MENU ]. Ustawienia s¹ zapamiêtywane automatycznie. Istniejejeszcze inny wariant wejœcia w menu serwisowe: naciskamyfioletowy przycisk [ INSTALL ], po czym wciskamykolejno [4] => [7] => [2] => [5]. Przed zastosowaniem tejopcji nale¿y obowi¹zkowo zapisaæ ustawienia na chipie pamiêciza pomocy programatora, w przeciwnym wypadku mo-¿emy zmieniæ funkcje przypisane konkretnym przyciskom napilocie, w efekcie czego powtórne wejœcie do menu serwisowegomo¿e staæ siê niemo¿liwe.Blokada telewizora.Telewizor zablokowa³ siê na jednym programie. Procesorreaguje na polecenia podczas strojenia programów, lecz nieprzek³ada siê to na zmianê programu. Jasnoœæ, kontrast, nasycenie,dŸwiêk mo¿na regulowaæ. Wymiana wsadu pamiêci przywróci³prawid³owe funkcjonowanie.K.D.Samsung CS21K9Q chassis KS1BJest dŸwiêk, brak rastra, jest napiêcie, mo¿na prze³¹czaæ kana³y. Przy wzroœcienapiêcia siatki drugiej pojawia siê pionowy pas.Uszkodzony kondensator strojony CR406S – zauwa¿y³ems³abe lutowanie, ale poprawa lutowania nie pomog³a. Po wymianiekondensatora wszystko wróci³o do normy. K.D.Samsung CK-5073Z chassis SCT11BCiemne, poziome pasy na ekranie.Zamiast napiêcia 46V zasilaj¹cego stopieñ koñcowy odchylaniapionowego by³o jedynie 36V. Rezystor w napiêciuzasilaj¹cym 46V zwiêkszy³ opornoœæ do 300R. Jego wymianadoprowadzi³a tylko do zwiêkszenia napiêcia do 40V, zaœ pasynie znik³y z ekranu. Prawdziw¹ przyczyn¹ usterki okaza³a siênieprawid³owa filtracja napiêcia 16.5V zasilaj¹cego uk³adTA8445K. Nale¿a³o wymieniæ kondensator filtruj¹cy napiêcie16.5V.K.D.Samsung CK6229Z/AMRX chassis P72Podczas w³¹czania telewizor popiskuje i powraca do stanu czuwania. Po kilkupróbach wreszcie siê w³¹cza i pracuje normalnie.Taki stan rzeczy wynika z wysychania elektrolitów. Z tegopowodu u¿y³em miernika ESR i z jego pomoc¹ kolejno sprawdza³empodejrzane kondensatory. Kto szuka, ten znajdzie – nap³ytce kineskopu znalaz³em dwa wycieki elektrolitu z kondensatorówC560 i C590, ka¿dy po 2.2µF/250V. Po ich wymianieusterka ju¿ siê nie pojawi³a.K.D.Philips 29PT9008/12 chassis EM2E AAPo w³¹czeniu telewizora na moment pojawia siê wysokie napiêcie, nastêpnie urz¹dzenieprzechodzi w stan czuwania, na panelu frontowym miga dioda elektroluminescencyjna.Odlutowa³em diodê Zenera 6405, (zabezpieczenie przedprzeci¹¿eniem), telewizor w³¹czy³ siê, obraz w normie, na plusiekondensatora 2642 - 100µF/50V napiêcie p³ynnie wzrastaz 0 do 70V. Plus kondensatora jest po³¹czony z katod¹ diodyZenera. Sprawdzi³em bazê tranzystora 3465 i odkry³em uszkodzonyrezystor SMD 5464 - 22R. Jednak by³ to zaledwie pocz¹tek,na tym problemy siê nie skoñczy³y! Nie mo¿na by³oskorygowaæ zniekszta³ceñ geometrii typu poduszka. Wstawi-³em now¹ pamiêæ 24C32 – bezskutecznie. Przy transoptorzezauwa¿y³em jeszcze jeden rezystor SMD - 100R, na pierwszy

Porady serwisowerzut oka sprawny, lecz na œrodku znajdowa³a siê maleñka dziurka,któr¹ zobaczy³em dopiero przez lupê z dziesiêciokrotnympowiêkszeniem. Wczyta³em ponownie zachowane ustawieniai wszystko powróci³o na swoje miejsce.K.D.Samsung CK-5081ZR chassis P69SA1Po w³¹czeniu telewizora dioda elektroluminescencyjna zapala siê na moment iwszystko siê wy³¹cza.Kondensatory C815 - 4.7µF/160V, C814 - 220µF/25V,C806 - 220µF/25V w zasilaczu straci³y pojemnoœæ. Po wymianietych elementów nic siê nie zmieni³o. Szczegó³owy przegl¹delementów zasilacza wykaza³ uszkodzony VR801 - 5k.Wymieni³em VR801 na 4.7k i telewizor zacz¹³ znowu pracowaæ.K.D.Daewoo DMQ-2057 chassis C50NNieprawid³owa liniowoœæ w pionie.Przy normalnym napiêciu wytwarzanym przez blok zasilania,zachodzi nieznaczne zachwianie liniowoœci w pionie (górnaczêœæ rastra jest nieco rozci¹gniêta), nie mo¿na tego wyregulowaæ,zmiana pojemnoœci w aplikacji uk³adu AN5515 nieposkutkowa³a. Okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest kondensatorC301 w obwodzie pod³¹czonym do 31 nó¿ki uk³adu IC501 -TA8659AN.K.D.Samsung chassis S15ATelewizor w³¹cza siê w stan czuwania, dioda elektroluminescencyjna œwieci siê. Napilota reaguje mruganiem. Jednak podczas prze³¹czania telewizora z trybu czuwaniaw tryb pracy urz¹dzenie w³¹cza zabezpieczenie przed przeci¹¿eniem.Na 40 wyprowadzeniu uk³adu odchylania poziomegoTDA8842S1 brak impulsów odchylania poziomego. Jeœli od³¹czysiê od trafopowielacza napiêcie +125V (zasilanie uk³aduodchylania poziomego), to na n.40 TDA8842S1 pojawiaj¹ siêimpulsy odchylania poziomego. Jeœli pod³¹czy siê zasilaniestopnia koñcowego odchylania poziomego przez ¿arówkê lubrezystor, choæby od 0 do 1M – w³¹cza siê ponownie zabezpieczenieprzed przeci¹¿eniem. Przyczyn¹ moich utrapieñ z p³yt¹okaza³ siê kondensator C419 - 680pF/2kV.K.D.Philips 25PT4503/58 chassis MD1.2E AAUszkadzanie sie tranzystora linii.Tranzystor linii BU1506DX pali siê, przy czym nie od razu,lecz po kilku godzinach pracy urz¹dzenia. Po poprzedniej „naprawie”przyniesiono telewizor do mnie, bo w tamtym serwisiepowiedziano, ¿e trzeba wymieniæ transformator linii.Tranzystor linii zosta³ wymieniony w poprzednim serwisiena BU508DF. Postanowi³em zastosowaæ zgodnie ze schematemBU1506DX, lecz nie znalaz³em potrzebnego tranzystora,wiêc zosta³em zmuszony do u¿ycia BU1508DX. Wczeœniejsprawdzi³em wszystko co mo¿e mieæ zwi¹zek z uk³adem odchylaniapoziomego, jednak kontrola nic nie wykaza³a. Telewizorpo wymianie tranzystora zacz¹³ pracowa³ normalnie przez8 godzin. Jednak nastêpnego dnia nie uda³o siê ju¿ go w³¹czyæ.Tranzystor BU1508 spali³ siê. Ponownie sprawdzi³emwszystko, odkry³em jedynie, ¿e BU508 i BU1508 nie by³y oryginalne.Wymieni³em je na BU2508DF, telewizor zacz¹³ normalniepracowaæ, jednak po miesi¹cu tranzystor ponownie siêprzepali³. Po kolejnej wymianie tranzystora podczas w³¹czaniatelewizora zauwa¿y³em w obrêbie uk³adu odchylania przeskokiskry. Po demonta¿u zobaczy³em okr¹g³e zarysowania naz³¹czu. Na uk³adzie odchylania znajduje siê obwód drukowanydo którego przylutowane jest z³¹cze, wokó³ wyjœæ wytworzy³ysiê zarysowania. Z³¹cze mo¿na by³o przelutowaæ nie zdejmuj¹cuk³adu odchylania, lecz zdj¹³em je i na wszelki wypadekprzelutowa³em ca³e z³¹cze. Obecnie w telewizorze jestzamontowany jako tranzystor linii BU2506DX. K.D.Samsung CK-3339 ZR chassis SCT13BPo w³¹czeniu telewizora dioda elektroluminescencyjna miga w kolorze ¿ó³to-czerwonymw odstêpach pó³sekundowych. Zmianie ulega tak¿e napiêcie wyjœciowe.Uszkodzony DZ803 - KA431 (TL431), mimo i¿ zachowujesiê, jak sprawny. Usterkê usuniêto poprzez wymianê tej czêœci.K.D.Samsung CK-5039TR 1BWX chassis SCT11DNa ekranie mamy ledwie widoczny obraz w negatywie, jest dŸwiêk i OSD.Sprawdzi³em zasilanie, ABL, wygl¹da na to, ¿e wszystkojest w normie. Pomyœla³em, ¿e to procesor wideo M52309SP,ale poniewa¿ jest czêœæ droga, postanowi³em sprawdziæ jeszczepamiêæ. Po zainstalowaniu czystej 24C04, procesor samzapisa³ w niej ustawienia i na ekranie pojawi³ siê normalnyobraz.K.D.Samsung CS-29M6SPQ chassis S61ANie mo¿na w³¹czyæ.Wstêpna kontrola wykaza³a spalony tranzystor linii J6920.Po jego wymianie na 2SC3998 telewizor zacz¹³ pracowaæ, alena ekranie, w czasie powrotów pojawi³ siê bia³y raster. Okaza-³o siê, ¿e na p³ytce kineskopu znajduje siê uszkodzony d³awikw zasilaniu wzmacniacza wizji. Dalsza kontrola wykaza³a, ¿euszkodzi³ siê jeden z trzech uk³adów TDA6111Q, a mianowicieten, w torze niebieskim. Po dokonaniu wymiany wszystkowróci³o do normy.K.D.Samsung CW-5314X chassis P64SATelewizor mo¿na w³¹czyæ, lecz jest zbyt ma³y kontrast oraz rozmiar obrazu.Przyczyna tkwi³a w ca³kowitym przepaleniu siê tranzystoraQ802 - C1008-Y. Po jego wymianie pojawi³ siê obraz, lecz brakby³o dŸwiêku. Przepalony rezystor R601 - 150R. K.D.Samsung CK-2173VR5X chassis S15ANie mo¿na w³¹czyæ telewizora, wskaŸnik trybu czuwania nie œwieci siê.Blok zasilania zbudowany na S0680R. ród³em problemuokaza³ siê kondensator C802 - 33µF/50V, który utraci³ swoj¹pojemnoœæ niemal zupe³nie, zosta³o nie wiêcej ni¿ 1 mikrofarad.Po jego wymianie wszystko wróci³o do normy. K.D.Samsung CS-21N11MJ chassis KS9ABrak dŸwieku.Telewizor zosta³ oddany do punktu naprawy, poniewa¿ nieby³o dŸwiêku, a tylko sam szum. Niestety w czasie naprawyuszkodzono procesor TDA9351PS/N1/3S. Po pó³rocznym

Porady serwisoweposzukiwaniu odpowiedniego procesora telewizor przyniesionodo mnie.Sam procesor przyniesiono mi w pude³eczku, niestety wtrakcie transportu straci³ on prawie wszystkie wyprowadzenia.Po przeanalizowaniu schematu zast¹pi³em go uk³ademTDA9381PS/N2/3I0974 (wyjêtym z chassis KS1A). Okaza³osiê, ¿e procesor pasuje idealnie, nie trzeba by³o nic „dopasowywaæ”.Co ciekawe, po wymianie procesora nadal nie by³odŸwiêku, a jedynie szum, to znaczy, ¿e powróciliœmy do punktuwyjœciowego. W³¹czy³em w menu serwisowym SIF - OFF,us³ysza³em normalny dŸwiêk i po naprawie.K.D.Daewoo DTC-2072 chassis CP-320Brak odchylania pionowego.Nie dzia³a uk³ad odchylania pionowego. Uk³ad scalonyLA7837 zwêglony i pêkniêty. Po wymianie uk³adu pojawi³ siêobraz, lecz uk³ad scalony szybko siê nagrzewa³, a podczas regulacjijasnoœci zmienia³ siê rozmiar rastra. Nale¿a³o wymieniækondensator C408 - 22µF/160V na napiêcie co najmniej250V. K.D.Sharp 70ES-04C chassis CA-10Spali³ siê tranzystor szeregowy, zaœ w bloku zasilania uszkodzeniu uleg³y Q701,Q702, Q703, R716 - 0.47R, D712.Powodem opisanej sytuacji by³o uszkodzenie kondensatoraC613 - 0.68µF/250V w obwodzie uk³adu odchylania. Pouzupe³nieniu wszystkich ubytków w³¹czony telewizor próbowa³uruchomiæ uk³ad odchylania poziomego, lecz przechodzi³w tryb czuwania – w³¹cza³o siê zabezpieczenie przed przeci¹-¿eniem. Moj¹ uwagê zwróci³y ciche trzaski na p³ycie kineskopu,które towarzyszy³y uruchamianiu uk³adu odchylania poziomego.Po od³¹czeniu p³yty kineskopu od jego szyjki, trzaskiusta³y. Po wymianie kondensatora C902 - 4700/2kV telewizorzacz¹³ pracowaæ. W przypadku danej p³yty wymiana tranzystorówbloku zasilania BC337-40 na inne, o podobnych parametrach,powoduje destabilizacjê pracy bloku zasilania. Blokzasilania trybu czuwania mo¿na w czasie remontu od³¹czyæ,odlutowuj¹c D730, przy czym g³ówny blok zasilania powinienuruchamiaæ siê normalnie.K.D.Grundig chassis K1Nie œwieci dioda LED.Pomiary napiêæ wskazuj¹ na brak napiêcia +6.5V na C66247µF/35V. Uszkodzony zosta³ rezystor R649 - 0.1R/0.5W(przerwa). Znajduje siê on w torze zasilania napiêcia +6.5V.Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêcie +B na C631 - 47µF/160V, które powinno wynosiæ 125V. R.S.Sony KV-B2911D chassis AE-2Brak obrazu.Po w³¹czeniu do pracy na moment wchodz¹ wszystkie napiêcia,potem OTVC przechodzi w stan czuwania. Zjawisko tojest zwi¹zane z trudnoœciami uzyskania balansu bieli przez kineskopV901. W celu uzyskania mo¿liwoœci w³¹czenia OTVCdo pracy wylutowano rezystory: R705, R706 - 5.6R/3W, któreby³y po³¹czone równolegle. W to miejsce wstawiono rezystor1R/3W. Rezystory te znajduj¹ siê w uk³adzie ¿arzenia kineskopuV901. Napiêcie ¿arzenia wzros³o o 0.3V. Da³o to normalneœwiecenie kineskopu. Ten zabieg nale¿y stosowaæ ostro¿-nie, ca³y czas mierz¹c napiêcie ¿arzenia. Je¿eli te czynnoœcinie daj¹ ¿adnych efektów, to nale¿y wymieniæ kineskop V901A59JWC61X.R.S.LG chassis MC-049BBrak oznak pracy.Przetwornica nie pracuje. Pomiar napiêcia V in na wypr.4uk³adu STR-X6757 wykazuje 0V. Uszkodzony zosta³ rezystorstartowy R804 - 47k/2W.R.S.Grundig chassis CUC7303Brak oznak pracy.Po otworzeniu tylnej œcianki OTVC znaleziono spalony bezpiecznikSI600 - 2.5A. Przyczyn¹ tego stanu jest pozystor R609.Wykazywa³ on zwarcie dopiero pod napiêciem sieci. R.S.Unimor M449TSBrak obrazu, fonia normalna.Pomiar napiêæ na katodach kineskopu daje wynik 200V.Kineskop nie jest wysterowany. Wszystkie inne napiêcia na kineskopies¹ prawid³owe. Test magistrali I 2 C daje odpowiedŸ –uszkodzony zosta³ procesor wizji U351 - TDA4680. Po wymianieuk³adu U351 nale¿y ustawiæ balans bieli poprzez wejœcie wtryb serwisowy i wykonanie odpowiednich regulacji. R.S.Sony KV-2184MT chassis GP1ANie mo¿na w³¹czyæ OTVC w stan pracy.Przy w³¹czeniu w stan pracy brak jest wysterowania tranzystoraQ802 - 2SD1878 (stopieñ koñcowy odchylania poziomego).Napiêcie na Q802 wynosi 119V. Na kolektorze tranzystoraQ801 - 2SC2688 (stopieñ steruj¹cy Q802) brak napiêcia.Przyczyn¹ tego stanu s¹ „zimne lutowania” na rezystorach:R803, R806 - 8.2k/3W. Wymienione rezystory znajduj¹ siê wlinii zasilania kolektora Q801. Koniec naprawy to regulacjabalansu bieli potencjometrami na p³ytce kineskopu, poniewa¿obraz by³ w tonacji zielonej.R.S.Sony chassis AE-6BNie w³¹cza siê w stan pracy.Przyczyn¹ niew³¹czania siê w stan pracy, jest zwarcie nalinii napiêcia 200V. Uszkodzony zosta³ uk³ad wzmacniaczawizji IC7325 - TDA6111Q. Znajduje siê on w torze sterowaniakatod¹ zielon¹ kineskopu V901 - M68LNH60X. Po wymianietego uk³adu nale¿y wejœæ w tryb serwisowy i wyregulowaæbalans bieli.R.S.Universum chassis 11AK28Brak obrazu.Brak obrazu wynika z braku wysokiego napiêcia kineskopu.Uszkodzony zosta³ tranzystor Q202 - 2SC5331 – stopieñkoñcowy odchylania poziomego. Przyczyn¹ tego zdarzenia s¹„zimne lutowania” na wyprowadzeniach z³¹cza cewek odchylaniapoziomego.R.S.

Porady serwisoweTeletech CT521A chassis 11AK19EObraz mocno zaœnie¿ony.Sprawdzono poziom sygna³u dostarczanego do gniazda antenowegog³owicy w.cz. – by³ prawid³owy. Uszkodzona zosta-³a g³owica w.cz. TU201 - 920601 firmy Siel. Przy wymianiezastosowano g³owicê UV1315 firmy Philips. R.S.Panasonic TX-29PS12P chassis CP-830FPBrak wizji i fonii.Po w³¹czeniu do pracy ekran œwieci bez treœci obrazu. Zbadanotesterem magistrali I 2 C wszystkie uk³ady obs³ugiwaneprzez ni¹. Okaza³o siê, ¿e uszkodzenie wykazuje g³owica w.cz.U100 - TEDE9-320A firmy ALPS. Przy wymianie zastosowanog³owicê w.cz. UV1316/AIG-3 firmy Philips. R.S.Elemis Westa TC405Zrywa synchronizacjê poziom¹.Dzieje siê to czasami. Synchronizacja pozioma ginie nakilkadziesi¹t sekund. Próby regulacji synchronizacji potencjometremR320 - 47k na module MH2031 nie daj¹ rezultatu.Uszkodzony zosta³ uk³ad US301 - TDA2593. Po jego wymianienale¿y wyregulowaæ: czêstotliwoœæ H potencjometremR320 i fazê H – R312 na module MH2031.R.S.Panasonic TX-25LK1P chassis Z-8Zniekszta³cona fonia.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono wzmacniacz mocyfonii IC251 - TDA7263. Nic to nie da³o. Przyczyn¹ tego zjawiskajest pamiêæ EEPROM IC1103 - AT24C16. Przy wymianiepamiêci IC1103 musi byæ ona wstêpnie zaprogramowana.R.S.Philips chassis MG5.1E AA (projektor)Brak oznak pracy.Nie pracuje przetwornica. Uszkodzone zosta³y: tranzystorkluczuj¹cy 7301 - STW13NB60, rezystor 3308 - 0.1R/2W, kondensator2301 - 1nF/3kV. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêciasystemowe 150V na kondensatorze 2313 - 470µF/250V.R.S.Orion 7000LXVTBrak wysokiego napiêcia kineskopu.Przy w³¹czeniu do pracy napiêcie systemowe wynosi oko-³o 100V, a powinno wynosiæ 153V. Testerem trafopowielaczysprawdzono trafopowielacz TR2B - AT2077/81. Okaza³ siêuszkodzony. Przy wymianie zastosowano trafopowielaczHR6212 firmy Diemen.R.S.Panasonic TX-25LD4P chassis EURO-4Brak startu przetwornicy.Przy próbie w³¹czenia OTVC nawet w stan czuwania stwierdzonobrak napiêcia zasilania na wypr.4 V in uk³adu IC801 -STR-F6654LF51. Powinno ono wynosiæ 19V wzglêdem “-”kondensatora C811 - 180µF/400V. Przyczyna tego stanu le¿yw uszkodzonym rezystorze R805 - 47k/3W (przerwa). Po naprawienale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe +150V na kondensatorzeC852 - 100µF/160V.R.S.Thomson 29DX172 chassis ITC008Samoczynnie wyœwietla znaki OSDNa ekranie samoczynnie pojawiaj¹ siê znaki obs³ugoweOSD. W tym czasie nie mo¿na obs³ugiwaæ telewizora. Uszkodzonyzosta³ procesor zarz¹dzaj¹cy IV001 - TDA9567. R.S.Sony KV-25C1K chassis BE-3DBrak odchylania pionowego.Pomiar napiêcia w p.TP14 wykazuje brak napiêcia -15V.Napiêcie to miêdzy innymi zasila uk³ad odchylania pionowegoIC500 - STV9379. Przyczyn¹ tego stanu jest uszkodzonyrezystor R510 - 0.47R/0.5W (przerwa).R.S.JVC LT-26A61SU chassis FT (LCD)Nie dzia³a.Po otwarciu OTVC widaæ spalony bezpiecznik sieciowyFU1 - 5A. Uszkodzenia dotycz¹ uk³adu PFC. Awarii uleg³y:tranzystor wykonawczy PFC Q4 - STW20MN60 (I CM = 20A,U DSM = 600V), rezystor R51 - 0.15R/3W, sterownik uk³adu PFCU1 - L6562D. Po wymianie uszkodzonych elementów nale¿ysprawdziæ napiêcie 400V na kondensatorze C11 - 150µF/450V.R.S.Samsung CW-29Z306V chassis S62BBrak wizji i fonii.Pomiary napiêæ wychodz¹cych z przetwornicy wykazuj¹,¿e s¹ one obni¿one do 40% wartoœci nominalnych. Sprawdzonotor sprzê¿enia zwrotnego i okaza³o siê, ¿e uszkodzony zosta³transoptor PC801 - PC123Y. Po wymianie uszkodzonegoelementu nale¿y sprawdziæ napiêcie systemowe 142V na kondensatorzeC810 - 100µF/200V.R.S.Royal-Lux TV-7199TXTNie w³¹cza siê w stan pracy.Nie mo¿na w³¹czyæ OTVC ani nadajnikiem podczerwieni,ani klawiatur¹ lokaln¹. Sprawdzono, czy nie ma zwaræ na uk³adachodchylania poziomego i trafopowielaczu. Te elementy by³ysprawne. Na n.3 uk³adu IC803 - TDA8183A brak zmian stanulogicznego. Przyczyn¹ tego stanu jest procesor zarz¹dzaj¹cyIC101 - ST9291J6B/EJS – na wypr.39 napiêcie wynosi 1.5V, apowinno w zale¿noœci od stanu pracy wynosiæ 0V lub 5V.R.S.Toshiba 2150RE chassis S5EBrak odchylania pionowego.Na n.8 uk³adu odchylania pionowego IC301 - LA7837 brakzasilania. Uszkodzeniu uleg³y: rezystor R333 - 2.2R/1W, diodaD402 - BYD33 w linii zasilania uk³adu IC301 27V. Po pomiarachomomierzem stwierdzono tak¿e uszkodzenie LA7837.R.S.Philips 28GR9970/22B chassis G-110Jasnoœæ obrazu pulsuje.Obraz raz jest bardzo jasny, a za chwilê ciemny. Oprócz tegonieprawid³owy balans bieli, obraz jest w tonacji zielonej. Zmierzonoemisjê katod kineskopu, wyniki: R = 0.1mA, G = 0.4mA,B = 0.5mA. W trakcie pomiarów wartoœci emisji ulega³y skokowymzmianom. Kineskop A66EAK22X13 do wymiany. R.S.

Porady serwisoweSony KV-32WF1U, chassis BE-3DWy³¹cza siê po w³¹czeniu teletekstu.Czêstym problemem w tym du¿ym i bardzo ciê¿kim telewizorzejest to, ¿e podczas zwyk³ego ogl¹dania telewizjiwszystko jest w porz¹dku, jednak kiedy w³¹cza³o siê teletekst,telewizor przechodzi³ do trybu standby i b³yska³a czerwonadioda. Podejrzenie pad³o na uszkodzenie geometrii w niektórychtrybach pracy, podobnie jak w niektórych popularnychchassis firmy Vestel. Podejrzenie by³o uzasadnione faktem, ¿eproporcje obrazu ró¿ni¹ siê w trybie telewizji i teletekstu.Aby potwierdziæ postawion¹ diagnozê tymczasowo wy³¹czy³emochronê odchylania pionowego, od³¹czaj¹c jedn¹ z nó-¿ek diody D505. Przy korzystaniu z teletekstu telewizor ju¿siê nie wy³¹cza³, jednak wystêpowa³y powa¿ne zak³óceniaodchylania pionowego.Nastêpnie okaza³o siê, ¿e wybieraj¹c ró¿ne proporcje obrazu,zak³ócenia wystêpowa³y tylko przy trybie ZOOM 1. Powejœciu w tryb serwisowy, ustawieniu prawid³owych wartoœcipionu i ponownym zainstalowaniu diody D505 teletekst powróci³do prawid³owego dzia³ania. Niestety po kilku godzinachobjawy powróci³y. Nie znaleziono ¿adnych nieprawid³owychlutów, nic nie wskazywa³o równie¿ na wy³adowania kineskopu.Zamówiono wiêc nowa pamiêæ – IC2. Jest to pamiêænieulotna przechowuj¹ca wartoœci geometrii obrazu oraz inneinformacje. Numer tej czêœci to 875733420. Okaza³o siê, ¿eprzys³ano mi zamiennik 875968241. Mimo ¿e on tak¿e by³ wobudowie SMD, by³ o po³owê mniejszy od orygina³u. Po lekkichmodyfikacjach uda³o siê go jednak zamontowaæ i po wprowadzeniukilku wartoœci w trybie serwisowym usterka ju¿ niepowraca³a.M.M.Sanyo CE-32FWN5-B chassis EB8-A28Problemy z odchylaniem pionowym.Ten nowoczesny p³aski telewizor nie wyœwietla³ prawid³owegoobrazu w pionie.Górna po³owa ekranu by³a odtwarzana,aczkolwiek nieliniowo, natomiast dolna pozostawa³a wyciemniona– wygl¹da³o na to, ¿e zosta³a zwiniêta do postaci jasnejlinii w pobli¿u œrodka ekranu. Sprawdzenie napiêcia na wzmacniaczukoñcowym odchylania pionowego IC501 - LA78045 pokaza³o,¿e napiêcie +14V na n.2 by³o o prawid³owej wartoœci,jednak napiêcie -14V na n.4 by³o zbyt niskie – wynosi³o ok. -2.8V. Kiedy zlokalizowano Ÿród³o tego napiêcia na diodzie D648okaza³o siê, ¿e tam tak¿e napiêcie by³o niskie – tylko -4V naanodzie diody. Jedynym elementem miêdzy katod¹ diody D648a Ÿród³em wypr.10 trafopowielacza by³ rezystor L643. By³ onprzeci¹¿ony i przegrzany. Po sprawdzeniu go omomierzem okaza³osiê, ¿e jego opór wynosi 18R, mimo ¿e na schemacie oznaczonyby³ jako cewka. Lista czêœci wykaza³a z kolei, ¿e jest torezystor wêglowy 1R/ 0.25W. Po jego wymianie odchylanie pionowezaczê³o dzia³aæ prawid³owo, jednak okaza³o siê, ¿e p³ytajest bardzo czu³a na dotyk – obraz skaka³ i znika³ przy ka¿dymnajmniejszym poruszeniu p³yty. Spowodowane to by³o niepoprawnymprzylutowaniem nó¿ek uk³adu IC201. Ten du¿y, wielofunkcyjnyuk³ad w obudowie SMD wytwarza³ impulsy steruj¹ceVDRA i VDRB na nó¿kach 23 i 22. Ponowne przylutowanietego uk³adu przywróci³o prawid³owe funkcjonowanie telewizora.Najprawdopodobniej g³ówn¹ przyczyn¹ uszkodzeniaopornika L643 i nieprawid³owego funkcjonowania IC501 by³oniestabilne sterowanie.M.M.Samsung LW17M24CPX (LCD)Dioda LED miga w rytmie próbkowania urz¹dzenia.Dioda LED miga synchroniczne z odg³osem próbkowaniaurz¹dzenia. By³o to spowodowane uszkodzonym kondensatoremC241 - 1000µF/25V – utrata pojemnoœci. M.M.Philips 15PF9936/12 chassis LC03E AABrak obrazu.Telewizor nie wyœwietla³ obrazu, mimo ¿e po w³¹czeniudioda zapala³a siê na zielono, czasem by³o s³ychaæ dŸwiêk.Obrazu nie by³o widaæ z powodu braku podœwietlenia. Nale¿ysprawdziæ cztery kondensatory w zasilaczu, o numerach: 2920,2913, 2910, 2933 – wszystkie o pojemnoœci 470µF/25V. Nale-¿y tak¿e sprawdziæ kondensator 2923. Wszystkie te kondensatorymog¹ mieæ zmniejszon¹ pojemnoœæ.Aby zapewniæ prawid³owe dzia³anie nale¿y tak¿e sprawdziækondensatory na innych p³ytkach oznaczone numerami2007-10, 2015, 2024, 2026 oraz 2027. Wszystkie one maj¹pojemnoœæ 470µF/25V/35V.M.M.Toshiba 32WL48 chassis L6BDaje siê w³¹czyæ tylko po wystudzeniu.Telewizor daje siê w³¹czyæ dopiero po d³u¿szym czasie.Przyczyn¹ okaza³y siê uszkodzone kondensatory C460 i/lubC461 - oba 100µF/25V).M.M.Panasonic TH42PA20 chassis GP6D (plazma)Prze³¹cza siê w tryb standby.Jeœli przy w³¹czeniu telewizor przechodzi do trybu standby,zwykle jest to spowodowane uszkodzeniem sterownikaprzetwornicy IC551 - STR-F6668M. Inne objawy jego uszkodzeniato wy³¹czanie siê przy zmianie kana³ów, czemu towarzyszy7-krotne mruganie diody LED. Mog¹ siê równie¿ okresowopojawiaæ pionowe linie przy w³¹czaniu i brak dzia³aniapilota.M.M.Philips 32PF9964/12 chassis FM23 (plazma)Wy³¹cza siê.Telewizor wy³¹cza³ siê nied³ugo po w³¹czeniu, czemu towarzyszymiganie diody LED na czerwono. Przyczyn¹ okaza³siê brak napiêcia 5V na skutek rozwarcia rezystora SMD 3225.M.M.Samsung LE32R41 chassis RE32 (plazma)Wy³¹cza siê po w³¹czeniu.Kiedy telewizor natychmiast po w³¹czeniu wy³¹cza siê,nale¿y sprawdziæ, czy nie zosta³y uszkodzone rezystory R802-R805. Wszystkie one maj¹ wartoœæ 62k i znajduj¹ siê w zasilaczu,w lewym górnym rogu obok radiatora. M.M.Goodmans GTV26WLCD (LCD)Próbkuje w trybie standby.Telewizor próbkuje w trybie standby. Nale¿y sprawdziæ,lutowanie cewki L2 na p³ytce zasilacza. Przed w³¹czeniemnale¿y upewniæ siê, czy zosta³ usuniêty nadmiar kleju oraz czycewka zosta³a przylutowana obustronnie.M.M.

Porady serwisoweLG RI-32CZ10RX chassis 14.2Nie daje siê w³¹czyæ.Telewizor nie daje siê w³¹czyæ, ze œrodka by³o s³ychaæ cichetykanie. Pocz¹tkowo podejrzenie pad³o na stopieñ wyjœciowylinii – pomiary wykaza³y zwarcie. W pierwszej kolejnoœcipodejrzanymi by³y tranzystor linii i transformator. Od³¹czeniestopnia koñcowego linii wykaza³o jednak, ¿e uszkodzenieznajduje siê w zasilaczu. Kontrola napiêcia zasilaj¹cegostopieñ koñcowy linii ujawni³a zwarcie kondensatora 470pF/2kV. Jego wymiana przywróci³a prawid³owe funkcjonowanieurz¹dzenia.M.M.Packard-Bell LCD20UK (LCD)Nie w³¹cza siê.Telewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ, zewnêtrzny zasilacz pracowa³prawid³owo, wiêc sprawdzi³em uk³ady zasilaj¹ce wewn¹trzurz¹dzenia. Okaza³o siê, ¿e na regulatorze oznaczonymjako 108.by³ zimny lut. Jego poprawa usunê³a problem.M.M.Philips chassis A10E AABrak sygna³ów na gnieŸdzie SCART.Ostatnio w kilku telewizorach z tym chassis spotka³em siêz podobnymi objawami – brak sygna³u na gnieŸdzie SCART,podczas gdy wejœcie antenowe dzia³a jak najbardziej prawid³owo.Aby rozwi¹zaæ problem nale¿a³o wejœæ w tryb serwisowyi upewniæ siê, ¿e kody opcji s¹ takie same, jak te zapisanena kineskopie. Okaza³o siê, ¿e w moim wypadku by³ problemz drug¹ i trzeci¹ opcj¹.M.M.Philips 42PF5320/10 (plazma)Odstraja siê.Po kilku godzinach pracy ten telewizor plazmowy traci³strojenie. Aby rozwi¹zaæ ten problem, wymieni³em tranzystoroznaczony numerem 7753 znajduj¹cy siê na panelu sygna³owym.Zmieni³em tak¿e cewkê z wartoœci 220µF na 470µF. Jestona oznaczona numerem 5753 (numer czêœci wg producentato 2422 536 01178). Usterka powstaje w wyniku niestabilnoœcitemperaturowej tranzystora. Wymiana cewki ca³kowicie rozwi¹za³aproblem.M.M.Sony chassis GE-1Wy³¹cza siê.Co jakiœ czas odbiornik samoczynnie wy³¹cza siê, diodaLED po wy³¹czeniu miga z doœæ du¿¹ czêstotliwoœci¹. Odbiornikw takim stanie jest czu³y na wstrz¹sy i po próbach ostukiwaniaodbiornik daje siê ponownie w³¹czyæ do pracy. Powodemokaza³y siê zimne luty wyprowadzeñ mikrokontroleraIC1116 - SDA30C164-2-CEG.Inn¹ przyczyn¹ wy³¹czania siê lub sporadycznie zdarzaj¹cychsiê przerw w pracy tego chassis s¹ zimne luty wyprowadzeñ uk³adówIC1136 i IC1137 - oba typu M29F040 na p³ycie A.Ciemny obraz.Pomiary wykaza³y, ¿e napiêcie siatki drugiej G2 jest za niskie.Poszukiwanie przyczyny wykaza³o, ¿e rezystor R737 -820k/20%/0.5W na p³ytce kineskopu znacznie zwiêkszy³ swoj¹rezystancjê.H.D.Grundig M72105 IDTV chassis CUC1852Nie startuje.Przetwornica nie startuje. Rutynowo wymieniono wszystkiekondensatory elektrolityczne w zasilaczu i na module FeatureBox, jednak¿e nic to nie da³o. Po od³¹czeniu stopnia koñcowegoodchylania poziomego odbiornik da³o siê w³¹czyæ nachwilê, a zanim siê wy³¹czy³ uda³o siê zmierzyæ napiêcie systemowe– wynosi³o ono oko³o 80V i mocno pulsowa³o. Wymianatransformatora przetwornicy przywróci³a poprawne dzia-³anie odbiornika.Red.Curtis 28M1PVTZa ma³y kontrast.Odbiornik znacznie straci³ kontrast. Daje siê go co prawdaregulowaæ, jednak nawet przy ustawieniu na maksimum obrazjest ciemny i mleczno-blady. Taki sam efekt jest przy podaniusygna³u przez gniazdo SCART. Znaki OSD i teletekstu s¹ odtwarzaneprawid³owo. Po zdjêciu obudowy zauwa¿ono wolnowisz¹cy kabel napiêcia SCREEN (powinien byæ przylutowanydo p³ytki kineskopu). Czy odlutowanie nast¹pi³o samoistnie,czy te¿ przez kogoœ, a tak¿e czy to jest przyczyna uszkodzenia,czy te¿ skutek trudno w tym momencie by³o ustaliæ.Po przylutowaniu kabla sytuacja nie zmieni³a siê. Nastêpnymkrokiem by³a wymiana przepalonego rezystora 2.2k na p³ytcekineskopu pomiêdzy podstawk¹ kineskopu a napiêciem SCRE-EN. Pomiary napiêæ na katodach kineskopu da³y nastêpuj¹cewartoœci: 138V, 140V i 142V, a sygna³ów RGB w ka¿dym torze3.05V.W niektórych modelach OTVC firmy Philips taki sam efektpowstaje przy utracie pojemnoœci kondensatora 47µF/160V wga³êzi napiêcia B+, jednak¿e w opisywanym przypadku napiêcieB+ by³o prawid³owe i wynosi³o oko³o 150V.Objawy wskazywa³by raczej na usterkê w zabezpieczeniukineskopu, w obwodzie kontroli pr¹du anodowego. Do tegocelu s³u¿y wyprowadzenie 7 trafopowielacza. Niestety nie mamo¿liwoœci sprawdzenia jej w wymontowanym transformatorzeomomierzem, gdy¿ nie ma po³¹czenia z ¿adnym innymwyprowadzeniem, co pozwala w ten sposób na ³atwe jej zidentyfikowanie(pomijamy tu nietypowe trafopowielacze).Oczywiœcie ³¹czy siê ona wewn¹trz trafopowielacza przez diodywysokonapiêciowe z zaciskiem anodowym, ale tego omomierznie poka¿e. Na p³ycie odbiornika ma ona po³¹czenie do masyi/albo do jakiegoœ zasilania przez rezystor kilkanaœcie - kilkadziesi¹tkiloomów i z regu³y te¿ do masy kondensator np.220nF. Do tego dochodzi (albo odchodzi) dioda, która przynadmiernym pr¹dzie anodowym, czyli „ujemnym” spadku napiêciana tym rezystorze œci¹ga do masy jasnoœæ i kontrast. Wzwi¹zku z tym skontrolowano ca³y obwód kontroli pr¹du anodowegosk³adaj¹cy siê z rezystorów R520 - 8.2k, R521 - 33k,R522 - 270k, R523 - 2.2M, R524 - 1M kondensatorów C520 -10nF, C521 - 470nF, C522 10nF i diody D520 - 1N4148.Wszystkie elementy okaza³y siê byæ sprawne, wymiana kondensatorówte¿ niczego nie zmieni³a. Poprawa lutowania wyprowadzeñelementów w tym rejonie, jak równie¿ poszukiwaniaewentualnych pêkniêæ œcie¿ek w okolicach trafopowielaczarównie¿ nic nie da³a.Po wyeliminowaniu uk³adów i elementów opisanych powy-¿ej podjêto decyzjê o wymianie uk³adu MC44002P i by³ to s³usznykrok, telewizor odzyska³ prawid³owy kontrast. Red.

Porady serwisoweAudioSony HCD-CP1, HCD-VP1(zestaw audio)Zak³ócenia dŸwiêkowe w trakcie odtwarzania taœmy.W trakcie odtwarzania kaset zarówno w g³oœnikach, jak iw s³uchawkach s³yszalne s¹ zak³ócaj¹ce dŸwiêki – stuki przypominaj¹ceklikanie myszki komputerowej. Przyczyn¹ s¹ ³adunkielektrostatyczne gromadz¹ce siê na kole zamachowymze z³¹cza g³owicy magnetofonu oraz z przewodów sygna³owych.Skuteczne wyeliminowanie opisywanego defektu mo¿-na osi¹gn¹æ poprzez zaekranowanie Ÿród³a ³adunków elektrostatycznych.W tym celu nale¿y z³¹cze g³owicy magnetofonuos³oniæ metalow¹ foli¹ ochronn¹ i zamocowaæ j¹ za pomoc¹taœmy klej¹cej, tak jak pokazano to na rysunku 1.Metalowa foliaTaœmaklej¹ca30mmRys.1OpóŸniony start urz¹dzenia.Po naciœniêciu klawisza sieciowego urz¹dzenie za³¹cza siêz opóŸnieniem od 2 do 20 sekund. Powodem jest nieprawid³owapraca przekaŸnika sieciowego RY901 po pierwotnej stronietransformatora sieciowego. Opisan¹ nieprawid³owoœæ mo¿nausun¹æ poprzez zast¹pienie wadliwego przekaŸnika jego zmodyfikowanymwykonaniem o numerze 175532111. H.D.Sony HCD-H450M, MHC-450Dioda lasera w³¹czona w trybie standby.Dioda lasera w bloku optycznym odtwarzacza p³yt CD poprzejœciu w tryb standby pozostaje w³¹czona, ca³y czas emitujeœwiat³o. Sposobem na usuniêcie tej wady jest podlutowanieod strony mozaiki dodatkowego rezystora 47k pomiêdzy n.13uk³adu IC351 a masê.H.D.Sony HCD-N250, HCD-N350 (zestaw HiFi)Nie dzia³a.Urz¹dzenie nie chce dzia³aæ lub niektóre funkcje nie s¹ wykonywanealbo wykonywane s¹ niew³aœciwie. Sytuacja ta wystêpujeszczególnie po d³u¿szym od³¹czeniu urz¹dzenia od sieci.Powodem jest nieprawid³owe dzia³anie uk³adu resetu mikrokontrolerasteruj¹cego. W celu usuniêcia tej wady nale¿y wprowadziænastêpuj¹ce modyfikacje uk³adowe w uk³adzie resetu(pod³¹czonego do n.4) mikrokontrolera MASTER CONTROLIC501 - TMP87CP64F-6254:· HCD-N250 – na p³ycie g³ównej rezystor R1852 - 3.3k zast¹piærezystorem o wartoœci 22k (w kolektorze tranzystoraQ1851 - 2SC2785) oraz dodaæ kondensator elektrolityczny4.7µF/100V pomiêdzy kolektor i emiter tranzystoraQ1851, montuj¹c biegun dodatni do kolektora, ujemnyzaœ do jego emitera. Na p³ycie g³ównej jest miejsce przeznaczonena taki kondensator oznaczone jako C1870, wniektórych seriach produkcyjnych montowany by³ w tymmiejscu kondensator ceramiczny 1000pF. W takiej sytuacjinale¿y zast¹piæ go kondensatorem elektrolitycznym4.7µF zgodnie z powy¿szymi wskazówkami.· HCD-N350 – na p³ycie g³ównej dodaæ kondensator elektrolityczny4.7µF/100V pomiêdzy kolektor i emiter tranzystoraQ1501 - 2SC2785, montuj¹c biegun dodatni dokolektora, ujemny zaœ do jego emitera. Na p³ycie g³ównejjest miejsce przeznaczone na taki kondensator oznaczonejako C1507, w niektórych seriach produkcyjnych montowanyby³ w tym miejscu równie¿ kondensator ceramiczny1000pF, którego w takim wypadku nale¿y zast¹piæ kondensatoremelektrolitycznym 4.7µF zgodnie z powy¿szymiwskazówkami.S³yszalny przydŸwiêk.Przy pracy urz¹dzenia s³yszalny jest przydŸwiêk sieciowy,szczególnie dokuczliwy przy odtwarzaniu p³yt CD. Jest to spowodowaneniew³aœciwym po³¹czeniem masy na p³ytce wzmacniaczamocy. W celu usuniêcia opisywanego zak³ócenia nale-¿y na p³ytce wzmacniacza zamontowaæ kondensator 22nF pomiêdzymasê wejœcia tzn. wypr.2 z³¹cza CN1203 i masê wyjœciawzmacniacza tzn. wypr.8 z³¹cza CN1204.G³oœny gwizd w g³oœnikach.W trakcie odtwarzania dŸwiêku podanego przez gniazdoPHONO z w³¹czon¹ funkcj¹ poprawy basów DBFB przyzwiêkszeniu poziomu g³oœnoœci powy¿ej 50% w g³oœnikachpojawia siê coraz g³oœniejszy gwizd, podobnie jak przy sprzê-¿eniu (ang. Dynamic Bass Feedback – dynamiczne sprzê¿eniezwrotne tonów niskich). Problem ten jest spowodowany sumowaniemi tym samym sprzê¿eniem poziomów wzmocnieñsygna³ów z toru PHONO, DBFB i equalizera EQ, jak równie¿wynika z samej konstrukcji wzmacniacza. W celu wyeliminowaniaopisywanej wady nale¿y w uk³adzie wzmacniacza wtorze PHONO na p³ycie g³ównej dokonaæ nastêpuj¹cych zmian:· HCD-N250 – w aplikacji uk³adu IC1001 - M5218AP kondensatoryC1005 i C1055 - oba 4.7µF/50V zast¹piæ kondensatorami0.22µF/50V oraz rezystory wêglowe na pozycjachR1004 i R1054 - oba po 1.5k zast¹piæ rezystoramimetalizowanymi 2.2k/0.25W. Dwójnik R1004/C1005 jestpod³¹czony do n.2, a dwójnik R1054/C1055 do n.6 uk³aduIC1001.· HCD-N350 – w aplikacji uk³adu IC1001 - M5218AP kondensatoryC1005 i C1055 - oba 4.7µF/50V zast¹piæ kondensatorami0.33µF/50V oraz rezystory wêglowe na pozycjachR1004 i R1054 - oba po 1.5k zast¹piæ rezystoramimetalizowanymi 2.2k/0.25W. Dwójnik R1004/C1005 jestpod³¹czony do n.2, a dwójnik R1054/C1055 do n.6 uk³aduIC1001.H.D.NAD 5240 (odtwarzacz CD)Problemy z odtwarzaniem p³yt.W opisywanym przypadku p³yta CD nie by³a prawid³owodociskana. Docisk p³yty jest przymocowany do tylnej czêœcip³yty i utrzymywany w miejscu kawa³kiem plastiku po lewej

Porady serwisowestronie docisku. Znajduje siê tam tak¿e mocna sprê¿ynka z ty³udocisku. Z powodu zu¿ycia plastiku, sprê¿ynka ustawia³a dociskzbyt wysoko, przez co obracaj¹ca siê czêœæ docisku niedzia³a³a prawid³owo.Obok docisku zauwa¿y³em plastikowy ko³ek wystaj¹cy zchassis, z dziurk¹ w œrodku. Wygl¹da³o na to, ¿e problem zprawid³owym dociskiem zosta³ przewidziany, jednak nie zainstalowanorozwi¹zania. Po wkrêceniu odpowiedniej œrubkip³yta CD by³a dociskana prawid³owo, a odtwarzany dŸwiêkby³ prawid³owy.M.M.Technics SC-EH790Brak dŸwiêku.Ten zestaw audio sk³ada siê z czterech urz¹dzeñ po³¹czonychprzewodami taœmowymi. System wykorzystuje systemdŸwiêku przestrzennego Dolby Pro-Logic. Zg³oszonym problememby³ brak dŸwiêku. Wyœwietlacz wskazywa³, ¿e wszystkojest w porz¹dku, jednak z g³oœników dobiega³y jedynie sporadycznetrzaski. Ich natê¿enie zwiêksza³o siê w zale¿noœci odpoziomu g³oœnoœci, co wskazywa³o na lokalizacjê usterki wuk³adach poprzedzaj¹cych uk³ad sterowania poziomem g³oœnoœci.W zwi¹zku z tym zdecydowa³em siê sprawdziæ blokobróbki dŸwiêku SH-EH790, a konkretnie sygna³ na wejœciuuk³adu procesora dŸwiêku DSP IC801.Na wejœciu sygna³ by³ w porz¹dku, a sygna³ podany nagniazdo wyjœciowe z pominiêciem procesora dŸwiêku by³ prawid³owoodtwarzany przez g³oœniki. Ta próba pokaza³a, ¿eproblem znajduje siê w samym procesorze dŸwiêku. Sprawdzeniejego wyjœæ wykaza³o, ¿e nie pojawia siê tu prawid³owysygna³, a jedynym sygna³em by³y s³yszane w g³oœnikach zak³ócenia.Sprawdzenie napiêcia zasilaj¹cego 5V pokaza³o, ¿e napiêciewynosi tylko 2.5V. Napiêcie 5V jest wytwarzane z napiêcia7V, które z kolei pochodzi z napiêcia 10V. Na tranzystorzeQ761 wystêpowa³o napiêcie 7V, które nastêpnie przechodzi³oprzez rezystor R761 o wartoœci 2.2R oraz diodê 1N4003(D762), pod³¹czon¹ szeregowo do tranzystorów reguluj¹cychnapiêcie 5V – Q764 i Q766. Okaza³o siê, ¿e dioda ma bardzowysok¹ rezystancjê w kierunku przewodzenia. Jej wymianana 1N4007 rozwi¹za³a problem.M.M.Musical Fidelity XA50 (wzmacniacz)Brak dŸwiêku.Problemem w tym wzmacniaczu by³ brak dŸwiêku, s³ychaæby³o jedynie buczenie. Z g³oœników po w³¹czeniu urz¹dzeniawydobywa³ siê g³oœny przydŸwiêk o czêstotliwoœci 100Hz.Zwykle taki problem spowodowany jest zwarciem w obwodzielub uszkodzonym tranzystorem wyjœciowym.Tranzystory okaza³y siê byæ w porz¹dku. ¯adne wyniki niewskazywa³y na ich uszkodzenie, jednak mimo to zdecydowa-³em siê je wymieniæ w obu kana³ach. S¹ to tranzystory typuSAP15N i SAP15P. Wydawa³o siê, ¿e problem zosta³ rozwi¹zany.Po kilku testach jednak usterka powróci³a, by po ponownymw³¹czeniu urz¹dzenia znowu znikn¹æ. Zdecydowa³em siêwiêc wymieniæ wszystkie tranzystory w obu kana³ach. Wszystkietranzystory by³y typu MPSA42 lub MPSA92. Ich wymiananie trwa³a d³ugo – jest ich w sumie 12. Tym razem urz¹dzeniedzia³a³o ca³y dzieñ, po czym usterka znowu wyst¹pi³a.Po b³¹dzeniu i wymianie ró¿nych elementów zdecydowa-³em siê wymieniæ mostek prostowniczy KBPC1004W – i toby³o to. Przez tydzieñ prób i testów usterka ju¿ siê nie powtórzy³a.M.M.Quad FM4 (tuner)Zapach spalenizny po w³¹czeniu.Zg³oszon¹ usterk¹ w tym tunerze by³ zapach spaleniznywydobywaj¹cy siê z wnêtrza urz¹dzenia. ród³em zapachu by³rezystor i kondensator filtru przeciwzak³óceniowego na wejœciuzasilania sieciowego.W tunerach tego typu dochodzi do przegrzania tych elementóww wyniku ubytku pojemnoœci kondensatora i w efekciepowstania charakterystycznego zapachu. Po wymianie tychelementów (47nF + 47R) i za³o¿eniu nowego bezpiecznika63mAT tuner powinien znowu pracowaæ prawid³owo. Nale¿ypamiêtaæ, ¿e s¹ to czêœci odpowiadaj¹ce za bezpieczeñstwokorzystania z urz¹dzenia, wiêc nale¿y korzystaæ tylko z czêœcio klasie bezpieczeñstwa X2.M.M.Koda AV505 (amplituner)Urz¹dzenie martwe.Wzmacniacz nie dawa³ oznak ¿ycia. Do procesora w trybiestandby powinno byæ doprowadzane napiêcie 5V, jednak zmierzonawartoœæ by³a o wiele mniejsza. Od³¹czanie kolejnych elementówwykaza³o, ¿e przyczyny usterki nale¿y szukaæ na panelufrontowym. Dalsze od³¹czanie elementów pokaza³o, ¿eprzyczyn¹ by³ odbiornik zdalnego sterowania – wydawa³obysiê ostatnia rzecz, która mo¿e spowodowaæ nieprawid³owefunkcjonowanie takiego urz¹dzenia. Po od³¹czeniu odbiornikapodczerwieni urz¹dzenie dzia³a³o poprawnie Po pod³¹czeniunowego odbiornika podczerwieni urz¹dzenie zaczê³o dzia-³aæ poprawnie.M.M.Soundlab G097M (wzmacniacz)Nie dzia³aj¹ wentylatory.Przy podwy¿szonej temperaturze pracy wzmacniacza niew³¹czaj¹ siê wentylatory. Znajduj¹ siê one z ty³u urz¹dzenia is¹ zasilane napiêciem 12V. Jest ono za³¹czane poprzez dwaczujniki bimetaliczne przymocowane do radiatorów stopniakoñcowego. Zazwyczaj paski bimetaliczne zaczynaj¹ dzia³aæw temperaturze ok. 60°C. Testy pokaza³y, ¿e napiêcie faktycznieby³o za³¹czane przy tej temperaturze. Pocz¹tkowo wydawa³osiê, ¿e wentylatory s¹ uszkodzone, jednak okaza³o siê, ¿es¹ one fabrycznie pod³¹czone z odwrotn¹ polaryzacj¹. Poprawieniepo³¹czeñ przywróci³o prawid³owe funkcjonowanie urz¹dzenia.M.M.JVC THS51 (odtwarzacz DVD) i PWS51 (subwoofer)Brak dŸwiêku.Najpierw problemem by³ brak dŸwiêku przy dobrym obrazie,jednak po burzy urz¹dzenie przesta³o dzia³aæ kompletnie.Klient nie by³ jednak w stanie na 100% stwierdziæ, ¿e faktycznieburza wp³ynê³a na dzia³anie urz¹dzenia.Jak wiadomo, uszkodzenia spowodowane burz¹ niekiedys¹ bardzo uci¹¿liwe i najczêœciej bardzo rozleg³e. Uszkodze-

Porady serwisowenia te mog¹ byæ trudne do zdiagnozowania, przez co ich namierzeniemo¿e trwaæ wiele godzin, a na koñcu mo¿e okazaæsiê, ¿e naprawa jest kompletnie nieop³acalna.W tym wypadku uszkodzeniu uleg³ sterownik przetwornicyIC901 - STR-G6651. Jego wymiana przywróci³a prawid³owefunkcjonowanie. Wszystko wygl¹da³o dobrze, jednak pow³o¿eniu p³yty do napêdu, kiedy urz¹dzenie próbowa³o przeczytaæp³ytê nast¹pi³o wy³¹czenie odtwarzacza.Nie by³em pewien, czy wy³¹czanie siê urz¹dzenia by³o spowodowanepobieraniem zbyt du¿ej iloœci pr¹du, czy te¿ po prostuzasilacz nie dawa³ wystarczaj¹cej mocy. Po pod³¹czeniuzasilacza z innego urz¹dzenia potwierdzi³a siê druga hipoteza.Okaza³o siê, ¿e uszkodzeniu uleg³ transoptor PC902. Po jegowymianie mo¿na ju¿ by³o ogl¹daæ filmy – p³yta by³a prawid³owoczytana, jednak nie by³o dŸwiêku. Przyczyna tej usterkizosta³a zlokalizowana wewn¹trz subwoofera: rezystor R2702- 47R zosta³ przerwany. Nale¿a³o go zast¹piæ rezystorem o parametrach22R/0.25W. Nale¿y równie¿ wymieniæ kondensatorC2704 o wartoœci 100µF na nowy 47µF. Po wymianie tychczêœci wszystko powinno pracowaæ prawid³owo. M.M.Linn MIMIK (odtwarzacz CD)Nie dzia³a.Czêsta usterka w tych odtwarzaczach to uszkodzenie kondensatorówC102 i C117 – oba 220µF/16V. Mog¹ byæ ró¿netego objawy, najczêœciej jest to brak informacji na wyœwietlaczui brak mo¿liwoœci dzia³ania. Czêsto po zdjêciu obudowyczuæ zapach przeciekaj¹cych kondensatorów. Równie¿ czêstona p³ytce drukowanej, w okolicy kondensatorów widaæ œladykorozji. P³ytka wymaga czyszczenia w ka¿dym wypadku.Wra¿liwe komponenty powinny byæ sprawdzone pod k¹temkorozji i w razie potrzeby wymienione.Brak dŸwiêku.Inn¹ usterk¹ jest brak dŸwiêku, mimo ¿e p³yty s¹ odtwarzaneprawid³owo. Mo¿e to byæ spowodowane usterk¹ konwerteracyfrowo-analogowego U100 - IC133. Ta usterka mo¿ete¿ byæ spowodowana problemami z tranzystorami Q101 i Q102(TRAN032/033).M.M.Crate VTX212B (kombo gitarowe)Brak dŸwiêku, s³ychaæ tylko buczenie.Z g³oœnika s³ychaæ tylko g³oœne buczenie. Pomiary napiêæujawni³y obecnoœæ napiêæ sta³ych na wyjœciu g³oœnikowym opoziomie dochodz¹cym prawie do wartoœci dodatniego napiêciazasilaj¹cego. Tranzystory wyjœciowe by³y w porz¹dku, podobniejak wszystkie sprawdzone elementy w stopniu koñcowym.Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ by³o ledwie widoczne pêkniêcieœcie¿ki na p³ytce w pobli¿u Q19. Spowodowa³o to od³¹czeniebazy tranzystora i w efekcie pojawienie siê napiêæ sta-³ych na wyjœciach g³oœnikowych. Usuniêcie pêkniêcia zakoñczy³anaprawê.M.M.Linn AXIS (gramofon DJ-ski)Problemy z prac¹ silnika.Usterka polega³a na braku mocy silnika obracaj¹cego p³ytê.Jest to silnik synchroniczny, zasilany bezpoœrednio z zasilacza.Zasilacz daje do silnika pr¹d zmienny w dwóch mo¿liwychczêstotliwoœciach, dziêki czemu p³yta obraca siê z prêdkoœci¹33 lub 45 obrotów na minutê.Naprawê rozpoczêto od wymiany kondensatorów elektrolitycznych,które maj¹ tendencjê do wysychania. Przy sprawdzeniumultimetrem okaza³o siê, ¿e parametry wiêkszoœci znich by³y niezgodne ze specyfikacj¹, a nawet uszkodzona.Zwykle wymiana kondensatorów przywraca prawid³owe dzia-³anie silnika, jednak mog¹ siê te¿ zdarzyæ inne problemy. Kiedysilnik wibruje i nie pracuje prawid³owo, warto sprawdziærezystory R9 i R20 (oba 390k lub 490k), mog¹ byæ rozwarte.Jeœli silnik pracuje tak¿e po wy³¹czeniu urz¹dzenia i rezystorR17 jest spalony, wtedy najprawdopodobniej dosz³o douszkodzenia rezystora R23 - 820k. Czasem mo¿e okazaæ siêrównie¿, ¿e uszkodzonych jest kilka uk³adów scalonych. Wjednym wypadku wiêkszoœæ z nich zosta³a uszkodzona najprawdopodobniejw wyniku uderzenia pioruna lub du¿ego ³adunkuelektrycznego. Wiêkszoœæ z nich kosztuje kilka z³otych,wiêc wymiana ich wszystkich rozwi¹za³a problem. nale¿y tak-¿e sprawdziæ czy przypadkiem jedno z dwóch uzwojeñ silnikanie jest przerwane. W tym wypadku silnik bêdzie dzia³a³ bezobci¹¿enia, lub po pchniêciu rêk¹. Ostatni¹ czynnoœci¹ by³oprzeczyszczenie i nasmarowanie silnika.M.M.Cambridge P80 (wzmacniacz)Problemy z w³¹czaniem.S¹ to raczej ju¿ rzadko spotykane dzisiaj wzmacniacze.Usterka wydawa³a siê prosta – nieprawid³owo dzia³a³ wy³¹czniksieciowy. Niestety, jest on sprzê¿ony z podwójnym potencjometremlogarytmicznym 50R regulacji poziomu g³oœnoœci.Mimo przeszukania ca³ego Internetu nie mog³em znaleŸæ dostawcytakich czêœci i w koñcu zamówi³em czêœæ pasuj¹c¹ doprzedwzmacniacza Quad 33.M.M.Sharp MDMX10HProblemy z wyœwietlaczem.Wszystko by³o w porz¹dku, tylko nie mo¿na by³o ustawiæczêstotliwoœci stacji z powodu problemów z funkcjonowaniemwyœwietlacza fluorescencyjnego. Przed potencjaln¹ jego wymian¹dok³adnie obejrza³em styki i okaza³o siê, ¿e kilka z nichby³o Ÿle przylutowanych. Poprawa przylutowania wyœwietlaczarozwi¹za³a problem.M.M.Marantz 74PM66/95B (wzmacniacz)Brak sygna³ów na wyjœciach.Problem z tym eleganckim wzmacniaczem polega³ na brakusygna³u na wyjœciu. Dzia³o siê tak z powodu „niezatrzaskuj¹cegosiê” przekaŸnika ochronnego g³oœnika. Przyczyn¹ by³uszkodzony rezystor R802 - 4.7R. Nie znalaz³em bezpoœredniejprzyczyny jego uszkodzenia, wiêc po prostu wymieni³emrezystor, co przywróci³o poprawne dzia³anie. M.M.Denon PMA-355UK (wzmacniacz)Nie daje siê w³¹czyæ.To by³ dziwny przypadek. Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ.Po otwarciu obudowy obejrza³em dok³adnie p³ytkê transformatorastandby, gdzie znajduje siê przekaŸnik za³¹czaj¹cy transformatorg³ównego zasilania. Okaza³o siê, ¿e ¿ó³ty przewód

Porady serwisoweuzwojenia pierwotnego transformatora nie by³ w ogóle przylutowanydo p³ytki. Przylutowanie przewodu przywróci³o prawid³owedzia³anie, jednak nie uda³o mi siê ustaliæ w jaki sposóbprzewód siê od³¹czy³.M.M.Yamaha DSP-AZ1 (wzmacniacz)Sporadycznie nie daje siê w³¹czyæ.Jest to wzmacniacz z wy¿szej pó³ki, tak¿e w tym wypadkunie ma mowy o pomy³ce. Urz¹dzenie co jakiœ czas nie dawa³osiê w³¹czyæ. Pod³¹czenie sygna³u do gniazda “Main-in” da³onormalny, prawid³owy dŸwiêk na wszystkich kana³ach, cowykaza³o, ¿e wzmacniacze mocy dzia³aj¹ prawid³owo. Kiedywzmacniacze nie dzia³a³y prawid³owo ¿adne wejœcia. Czasemzdarza³o siê, ¿e urz¹dzenie dzia³a³o prawid³owo dopóki niezosta³o wy³¹czone.Na froncie wzmacniacza znajduj¹ siê dwa radiatory stopniakoñcowego, miêdzy nimi zaœ jest jeszcze jeden mniejszy.Po œci¹gniêciu wspornika mocuj¹cego mo¿na go wymontowaæodkrêcaj¹c dwa wkrêty mocuj¹ce oraz od³¹czaj¹c kilkaprzewodów. Da to dostêp do uk³adu regulatora, jednego z siedmiuznajduj¹cych siê na krawêdzi p³ytki. Cztery z nich to specjalne,czteronó¿kowe uk³ady. Trzy z nich to PQ05RD11,czwarty to PQ3RD13. Uk³ady RD11 s¹ typu +5V, zaœ RD13jest typu +3.3V. Nale¿y sprawdziæ wypr.2 wszystkich tych regulatorów,licz¹c od lewej. Mo¿e siê okazaæ, ¿e na jednym znich napiêcie zamiast 5V wynosi 2-3V.Aby uzyskaæ dostêp do p³ytki nale¿y wszystkie te regulatoryodkrêciæ od radiatora . Po od³¹czeniu elementów od p³ytkioka¿e siê zapewne, ¿e skoñczy³a siê pasta termoprzewodz¹ca.To mo¿e byæ jeden z g³ównych czynników wp³ywaj¹cychna powstanie uszkodzenia. Zanim ponownie zamontuje siê p³ytkê,warto przedtem na³o¿yæ trochê pasty termoprzewodz¹cej.W tym konkretnym przypadku uszkodzon¹ czêœci¹ by³uk³ad IC451, na którym zmierzono napiêcie 2,59V. Po wymianienapiêcie wynosi³o ponownie 5V, co przywróci³o prawid³owedzia³anie urz¹dzenia.M.M.Behringer Eurodesk MX3282A (stó³ mikserski)Urz¹dzenia kontrolne wskazuj¹ wartoœæ maksymaln¹Naprawa profesjonalnych konsol mikserskich jest zwyklebardzo czasoch³onna i wymaga du¿ego wysi³ku. ¯eby dostaæsiê do elektroniki, nale¿y najpierw œci¹gn¹æ wszystkie pokrêt³a,w nastêpnie odkrêciæ potencjometry. PóŸniej powstaje problemprawid³owego ich przykrêcenia, dlatego warto pamiêtaæo zrobieniu zdjêæ przed i w trakcie demonta¿u.Usterka polega³a na tym, ¿e œwieci³y siê wszystkie diodyoznaczaj¹ce wartoœæ szczytow¹. Podejrzenie pad³o na zasilacz.Urz¹dzenia tego typu u¿ywaj¹ zewnêtrznych zasilaczy liniowych,daj¹cych napiêcia ±18V, 48V, 12V i 5V. W przesz³oœcizdarza³y siê usterki zwi¹zane z uk³adami regulatorów liniowych,mia³em wiêc nadziejê ¿e tak bêdzie i tym razem.Sprawdzi³em wyjœcie -18V na regulatorze LM337, ale okaza³osiê ¿e nie powstaje tam ¿adne napiêcie, mimo stabilnejwartoœci napiêcia -27V na wejœciu. Sam uk³ad by³ bardzo gor¹cy,co wskazywa³o na uszkodzenie spowodowane zbyt du-¿ym obci¹¿eniem.Sprawdzenie rezystancji szyny wzglêdem masy wykaza³oprawie ca³kowite zwarcie. Po od³¹czeniu konsoli zwarcie ustêpowa³o,napiêcia na wyjœciach regulatorów przyjmowa³y prawid³owewartoœci.Przewody doprowadzaj¹ce zasilanie z tylnego panelu konsolirozdzielaj¹ siê. Kiedy jeden z trzech kabli zosta³ od³¹czony,znowu pojawi³o siê napiêcie. W konsoli znajduje siê kilka wtyczek³¹cz¹cych p³ytki, wiêc od³¹czy³em pierwsz¹ z nich, abywyizolowaæ pierwsz¹ p³ytkê od pozosta³ych. Napiêcie na regulatorzeznów siê pojawi³o, wiêc problem nie znajdowa³ siê wpierwszej p³ytce. Ponownie pod³¹czy³em wtyczkê, nie wy³¹czaj¹czasilacza, ale tym razem, o dziwo, napiêcie nie zniknê³o.Ciê¿ko stwierdziæ, co spowodowa³o problem. Byæ mo¿e nag³epod³¹czenie napiêcia spowodowa³o usuniêcie usterki. Liczê siêjednak z tym, ¿e jest to rozwi¹zanie tymczasowe. M.M.JVC DR-MV1SEKWy³¹cza siê.W tej hybrydzie odtwarzacza DVD i magnetowidu po w³¹czeniupojawia siê napis “LOADING”, a po chwili ca³e urz¹dzeniesiê wy³¹cza. Po œci¹gniêciu obudowy przyjrza³em siêdok³adnie co siê dzieje podczas w³¹czania i zlokalizowa³emusterkê w postaci kondensatora C5207, znajduj¹cego siê obokkilku diod emituj¹cych wysok¹ temperaturê. Okaza³o siê, ¿e kondensatorwysech³. Jego wymiana rozwi¹za³a sprawê. M.M.Panasonic DVDS35Nie w³¹cza siê.Je¿eli odtwarzacz nie daje siê w³¹czyæ, nale¿y sprawdziæ,czy napiêcie 3.3V dochodzi do przedniego panelu. Je¿eli taksiê nie dzieje, nale¿y sprawdziæ czy nie wystêpuje zwarcie nadiodzie D1170 (MAZ40390HF).M.M.Panasonic NV-VP30EBrak obrazu.Jeœli przy odtwarzaniu p³yt DVD nie ma wizji oraz nie dzia-³aj¹ funkcje mechaniczne magnetowidu, nale¿y sprawdziæ, czydo p³ytki dochodzi napiêcie 12V. Mo¿e siê okazaæ, ¿e usterkajest spowodowana wadliwym tranzystorem 2SC1959 (oznaczonymjako Q1007). Zaleca siê jego wymianê nawet wtedy,gdy nie wygl¹da na uszkodzonego.M.M.Panasonic NV-VHD1BNie daje siê w³¹czyæ.Je¿eli urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ, nale¿y sprawdziædiodê Zenera D1180 - MAZ751000C. Po wymianie diody, zanimurz¹dzenie zostanie w³¹czone, nale¿y te¿ rozwa¿yæ wymianêregulatora PC123 - Q1200). Czêsto wystêpuje tam zwarciemiêdzy 1 i 2 nó¿k¹.M.M.Goodmans GDVD100R (kino domowe)Nie daje siê w³¹czyæ.Urz¹dzenie nie dawa³o siê w³¹czyæ, znajdowa³o siê w trybiestandby. Na ma³ej p³ytce z przodu, po prawej znajduje siêprzekaŸnik steruj¹cy prac¹ zasilacza. G³ówny zasilacz opartyjest na transformatorze toroidalnym z regulatorami liniowymi.Napiêcia wyjœciowe z zasilacza trybu standby wynosz¹ +5V i+12V oraz dodatkowo jest wejœcie napiêcia steruj¹cego wy-

Porady serwisowenosz¹ce o poziomie ok. +3V, „wyci¹gaj¹ce” urz¹dzenie z trybustandby. W tym wypadku nie by³o napiêcia +5V, pochodz¹cegoz tranzystora reguluj¹cego Q901 - 2SC845. Okaza³o siê,¿e tranzystor jest uszkodzony, miêdzy baz¹ a kolektorem by³orozwarcie. Wymieni³em tranzystor na MJE340, charakteryzuj¹cysiê znacznie wy¿sz¹ jakoœci¹.M.M.Philips LX710 (kino domowe)Brak dŸwiêku z koncentrycznego wejœcia cyfrowego „coaxial”.1. Sprawdziæ na p³ycie g³ównej napiêcia zasilaj¹ce uk³adyIC1002 i IC1006:· na n.3 IC1002 - RT9164-33CLR powinno byæ 3.3V (regulatornapiêcia 3.3V tworzonego z napiêcia 5V - na n.1),· na n.2 IC1006 - RT9164-CG 2.8V – 2.0V,· na n.3 IC1006 – 5.0V.W przypadku braku któregoœ z napiêæ konieczna jestnaprawa zasilacza.2. W nastêpnej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ zasilanie uk³aduIC1501 - 74HCU04D – na n.14 powinno byæ 5V. Na wyprowadzeniachtego uk³adu powinny byæ nastêpuj¹ce napiêcia:na nó¿kach 1 ÷ 6 = 2.3V, n.7 = 0V, n.8 = 2.3V, n.9 =1.3V, n.10 = 1.1V, n.11 = 3.8V, n.12 = 3.8V, n.13 = 1.1V in.14 = 5V. Jeœli napiêcie zasilaj¹ce jest prawid³owe, nale¿yskontrolowaæ obecnoœæ sygna³u na wyjœciu tego uk³adu, tojest na n.4. W przypadku braku sygna³u, sprawdziæ nale¿yelementy na œcie¿ce pomiêdzy uk³adem IC1501 a gniazdemwspó³osiowym doprowadzaj¹cym sygna³ cyfrowy fonii.3. Kontrola zasilania uk³adu IC1502 - TC74LVX125FT – nan.14 powinno byæ 5V. Na pozosta³ych wyprowadzeniachtego uk³adu powinny byæ nastêpuj¹ce napiêcia: n.1 = 0V,n.2 = 1.2, n.3 = 1V, n.4 = 3.3V, n.5 = 0.2V, n.6 = 1V, n.7 =0V, n.8 = 1V, n.9 = 0V, n.10 = 3.3V, n.11 = 1V, n.12 = 1V,n.13 = 0.2V, n.14 = 5V.W przypadku, gdy na wyprowadzeniach 4 i 13 nie jeststan niski, nale¿y sprawdziæ elementy i przechodzenie sygna³upomiêdzy tymi wyprowadzeniami uk³adu IC1502 aodpowiednimi wyprowadzeniami uk³adu IC1005 - ES6128F.4. Sprawdzenie obecnoœci sygna³u wyjœciowego na n.11 uk³aduIC1502. W przypadku braku tego sygna³u uszkodzenianale¿y poszukiwaæ w obwodach pomiêdzy uk³adami IC1502i IC1501. W przypadku, gdy sygna³ wyjœciowy jest obecny,nastêpnym krokiem powinno byæ przeœledzenie obecnoœcisygna³u SPDIF IN na n.42 uk³adu IC1005 - ES6128F – nale¿yskontrolowaæ scie¿kê i przy³¹czone do niej elementy³¹cz¹c¹ n.11 uk³adu IC1502 z n.42 uk³adu IC1005.5. W przypadku, gdy wszystkie wy¿ej zasugerowane czynnoœciprzynios³y pozytywn¹ odpowiedŸ, dalsze poszukiwanianale¿y przenieœæ do uk³adów wzmacniacza, rozpoczynaj¹cod koñca, czyli od sprawdzenia sygna³u na wyjœciach g³oœnikowych.6. Jeœli gniazda g³oœnikowe s¹ prawid³owo po³¹czone z p³yt¹g³ówn¹, sprawdzone i poprawione zosta³y wszystkie po³¹czeniaa dŸwiêku w zestawach g³oœnikowych brak, nale¿ysprawdziæ na p³ycie g³ównej obecnoœæ napiêæ na z³¹czuCN5001 – powinno byæ na n.1 = +27V, a na n.3 = -27V orazna wyprowadzeniach nr 3 regulatorów: IC903 - 7812 – powinnobyæ +12V, IC902 - 7912 = -12V. W przypadku brakuktóregoœ z napiêæ przyczyny uszkodzenia nale¿y poszukiwaæw zasilaczu.7. Kontrola obwodów pomiêdzy mikrokontrolerem IC1005 -ES6128F a przetwornikami cyfrowo-analogowymi IC1007- CS4360KZ i IC1018 - CS4340. Jeœli brak sygna³ów nawyjœciu, przetworniki nadaj¹ siê do wymiany. Napiêcia sta-³e na wyprowadzeniach tych uk³adów powinny przyjmowaænastêpuj¹ce wartoœci:· IC1007: n.1 = 5V, n.2 ÷ 4 = 0V, n.5 = 1.6V, n.6 = 0V, n.7 =1.4V, n.8 = 5V, n.9 = 0V, n.10 = 5V, n.11 = 3.3V, n.12 =0V, n.13 = 3.3V, n.14 = 5V, n.15 = 0V, n.16 = 5V, n.17 =2.3V, n.18 = 0V, n.19, 20 = 2.3V, n.21 = 0V, n.22 = 5V,n.23, 24 = 2.3V, n.25 = 0V, n.26, 27 = 2.3V, n.28 = 0,· IC1018: n.1 = 5V, n.2 = 0V, n.3 = 1.6V, n.4 = 1.6V, n.5 =1.4V, n.6 ÷ 8 = 0V, n.9 = 5V, n.10 = 2V, n.11 = 0V, n.12 =2V, n.13 = 0V, n.14 = 5V, n.15 = 0V, n.16 = 5V.Sygna³y na wyjœciach przetworników cyfrowo-analogowychs¹ nastêpuj¹ce· IC1007: n.27 = L, n.26 = R, n.24 = SL, n.23 = SR, n.20 =C, n.19 = SUB,· IC1018: n.12 i n.15 = CS.8. Kolejny krok to kontrola napiêcia zasilaj¹cego wzmacniaczemocy IC5004 ÷ IC5007 – wszystkie TDA8924TH: V dd= +27V, V ss = -27V. Nastêpnie nale¿y sprawdziæ, czy na n.6wzmacniaczy mocy IC5004 ÷ IC5007 jest stan wysoki? Jeœlinie ma tu wysokiego poziomu napiêcia, nale¿y sprawdziædiodê Zenera ZD251 - BZX79-B5V1, a jeœli jest sprawna,uk³ad wyciszania (mute).9. W dalszym poszukiwaniu uszkodzenia nale¿y postêpowaæzgodnie ze wskazówkami podanymi dla opisywanego zestawuw „SE” nr 9/2008 na stronach 22 i 23 w poradzie„Brak odtwarzania dŸwiêku” podpunkty od 4 do 9.10. Nastêpnym krokiem powinna byæ kontrola prze³¹cznikówsygna³ów audio (4053), polegaj¹ca na sprawdzeniu, czy nan.9, n.10 i n.11 jest stan niski. Stan niski oznacza w³aœciwystan prze³¹cznika. Jeœli mimo to, brak sygna³ów audio nawyjœciach, nale¿y dokonaæ kontroli obecnoœci nastêpuj¹cychsygna³ów wejœciowych:· IC4001: n.12 = L, n.2 = R, n.5 = SL,· IC4002: n.12 = SR, n.2 = C, n.5 = SUB,· IC4003: n.12 = CS.Obecnoœæ sygna³ów na wejœciach i jednoczeœnie brak ichna wyjœciach oznacza uszkodzenie prze³¹cznika lub wyst¹pienienieprawid³owoœci w jego aplikacji.Brak dŸwiêku z cyfrowego wejœcia optycznego.1. Sprawdziæ na p³ycie g³ównej napiêcia zasilaj¹ce uk³adyIC1002 i IC1006:· na n.3 IC1002 - RT9164-33CLR powinno byæ 3.3V,· na n.2 IC1006 - RT9164-CG 2.8V – 2.0V,· na n.3 IC1006 – 5.0V.W przypadku braku któregoœ z napiêæ konieczna jestnaprawa zasilacza.2. Sprawdziæ zasilanie uk³adu IC1501 - 74HCU04D – na n.14powinno byæ 5V. Jeœli napiêcie zasilaj¹ce jest prawid³owe,nale¿y skontrolowaæ obecnoœæ sygna³u na wyjœciu tego uk³adu,to jest na n.10. W przypadku braku sygna³u, nale¿ysprawdziæ elementy i przechodzenie sygna³u pomiêdzy uk³ademIC1501 a gniazdem wejœciowym cyfrowego sygna³uoptycznego.3. Sprawdzenie zasilania uk³adu IC1502 - TC74LVX125FT –na n.14 powinno byæ 5V. W przypadku, gdy na wyprowa-

Porady serwisowedzeniach 1 i 13 nie jest stan niski, nale¿y sprawdziæ elementyi przechodzenie sygna³u pomiêdzy tymi wyprowadzeniamiuk³adu IC1502 a odpowiednimi wyprowadzeniamiuk³adu IC1005 - ES6128F.4. W dalszym poszukiwaniu uszkodzenia nale¿y postêpowaæzgodnie ze wskazówkami podanymi dla opisywanego zestawuna poprzedniej i u góry tej strony w poradzie „BrakdŸwiêku z koncentrycznego wejœcia cyfrowego coaxial”podpunkty od 4 do 10.5. Jeœli powy¿sze wskazówki nie pozwol¹ na znalezienie przyczynybraku dŸwiêku, nale¿y sprawdziæ sygna³y na wyjœciachprzetworników cyfrowo-analogowych IC1007 -CS4360KZ i IC1018 - CS4340. Sygna³y na wyjœciach przetwornikówcyfrowo-analogowych s¹ nastêpuj¹ce· IC1007: n.27 = L, n.26 = R, n.24 = SL, n.23 = SR, n.20 =C, n.19 = SUB,· IC1018: n.12 i n.15 = CS.Brak sygna³ów kwalifikuje te uk³ady do wymiany.Brak dŸwiêku z gniazd TV/AUX.1. Po skontrolowaniu i usuniêciu ewentualnych nieprawid³owoœciw po³¹czeniach nale¿y skontrolowaæ napiêcia w nastêpuj¹cychpunktach p³yty g³ównej (Main Board):· z³¹cze CN5001: n.1 = +27V, n.3 = -27V,· uk³ad IC903 (7812): n.3 = +12V,· uk³ad IC902 (7912): n.3 = -12V.2. W nastêpnym kroku nale¿y sprawdziæ, czy na nó¿ce 13 przetwornikaanalogowo-cyfrowego IC1503 - WM8738EDobecny jest sygna³ MCLK. Jeœli brak tego sygna³u, nale¿ysprawdziæ przebieg tego sygna³u pomiêdzy n.39 uk³aduIC1005 - ES6128F a n.13 uk³adu IC1503.3. Sprawdziæ obecnoœæ sygna³ów na nastêpuj¹cych wyprowadzeniachprzetwornika analogowo-cyfrowego IC1503: n.2= SD, n.3 = BCLK, n.12 = LRCK. W przypadku braku tychsygna³ów, nale¿y sprawdziæ elementy pomiêdzy uk³ademIC1503 a gniazdem TV/AUX - J3001.Napiêcia sta³e na wyprowadzeniach przetwornika A/Dpowinny przyjmowaæ nastêpuj¹ce wartoœci: n.1 = 3.3V, n.2,3 =1.6V, n.4 = 0V, n.5 ÷ 8 = 2.4V, n.9 = 5V, n.10, 11 = 0V,n.12, 13 = 1.6V, n.14 = 0V.4. Sprawdziæ sygna³y wyjœciowe uk³adu IC1026 - 74F244 doprowadzanedo uk³adu mikrokontrolera IC1005 - ES6128F5. W dalszym poszukiwaniu uszkodzenia nale¿y postêpowaæzgodnie ze wskazówkami podanymi dla opisywanego zestawuw poradzie „Brak dŸwiêku z cyfrowego wejœciaoptycznego” podpunkty od 4 i 5.Brak sygna³u na koncentrycznym wyjœciu sygna³u cyfrowego typu “coaxial”.W przypadku braku sygna³u wyjœciowego na gnieŸdziekoncentrycznym “coaxial” mog¹ mieæ miejsce nastêpuj¹cesytuacje:· brak sygna³u z wejœcia cyfrowego typu “coaxial”,· brak sygna³u z wejœcia cyfrowego optycznego,· brak sygna³u z wejœcia analogowego TV/AV, a tak¿e z tunera.1. Brak sygna³u koncentrycznego z wejœcia cyfrowego „coaxial”– “COAX MODE”.a/. Poszukiwanie przyczyny braku sygna³u nale¿y rozpocz¹æod sprawdzenia, czy na wyprowadzeniu 4 uk³adu IC1502 -74F125 jest stan niski. Jeœli tak nie jest, nale¿y skontrolowaæelementy i przebieg sygna³u pomiêdzy IC1502 a mikrokontroleremIC1005 - ES6128F.b/. Nastêpny krok to sprawdzenie obecnoœci sygna³u “DIGI-TAL DATA” (wejœciowego sygna³u cyfrowego z gniazda“coaxial”) na wyprowadzeniu 5 uk³adu IC1502 - 74F125.W przypadku braku tego sygna³u, przyczyny nale¿y poszukiwaæw uk³adach pomiêdzy uk³adem IC1502 (nó¿k¹ 5) agniazdem koncentrycznym J1501, przez które jest doprowadzanysygna³ cyfrowy do urz¹dzenia.c/. Kolejny krok to sprawdzenie obecnoœci sygna³u “DIGITALOUT” na wyprowadzeniu 6 uk³adu IC1502 - 74F125. Braktego sygna³u wyjœciowego z uk³adu IC1502 sugeruje jegouszkodzenie lub istnienie nieprawid³owoœci w jego aplikacji.d/. Jeœli nadal brak sygna³u na wyjœciu koncentrycznym, przyczynynale¿y poszukiwaæ w uk³adach pomiêdzy uk³ademIC1502 (nó¿k¹ 6) a wyjœciowym gniazdem koncentrycznym.2. Brak sygna³u z wejœcia cyfrowego optycznego – “OPTMODE”a/. Poszukiwanie przyczyny braku sygna³u nale¿y rozpocz¹æod sprawdzenia, czy na wyprowadzeniu 1 (DIGITAL SW)uk³adu IC1502 - 74F125 jest stan niski. Jeœli tak nie jest,nale¿y skontrolowaæ elementy i przebieg sygna³u pomiêdzyIC1502 a mikrokontrolerem IC1005 - ES6128F.b/. Nastêpny krok to sprawdzenie obecnoœci sygna³u “DIGI-TAL DATA” (wejœciowego sygna³u cyfrowego podawanegoprzez gniazdo optyczne) na wyprowadzeniu 2 uk³aduIC1502 - 74F125. W przypadku braku tego sygna³u, przyczynynale¿y poszukiwaæ w uk³adach pomiêdzy uk³ademIC1502 (nó¿k¹ 2) a gniazdem optycznym, przez które jestdoprowadzany sygna³ cyfrowy do urz¹dzenia.c/. Kolejny krok to sprawdzenie obecnoœci sygna³u “DIGITALOUT” na wyprowadzeniu 3 uk³adu IC1502 - 74F125. Braktego sygna³u wyjœciowego z uk³adu IC1502 sugeruje jegouszkodzenie lub istnienie nieprawid³owoœci w jego aplikacji.d/. Jeœli nadal brak sygna³u na wyjœciu koncentrycznym, przyczynynale¿y poszukiwaæ w uk³adach pomiêdzy uk³ademIC1502 (nó¿k¹ 3) a wyjœciowym gniazdem koncentrycznym.3. Brak sygna³ów z wejœæ analogowych TV/AV, a tak¿e z tunerawewnêtrznego –TV/AV/TUNER MODE.a/. W pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ obecnoœæ sygna-³u “DIGITAL DATA OUTPUT” na wyprowadzeniu 41 mikrokontroleraIC1005 - 74F125. Brak tego sygna³u wskazujena nieprawid³owoœæ w aplikacji mikrokontrolera, b¹dŸjego uszkodzenie.b/. W nastêpnym kroku nale¿y sprawdziæ, czy na wyprowadzeniu10 uk³adu IC1502 - 74F125 jest stan niski. Jeœli taknie jest, nale¿y skontrolowaæ elementy i przebieg sygna³upomiêdzy uk³adem IC1502 (nó¿ka 10) a mikrokontroleremIC1005 - ES6128F.c/. Kolejny krok to sprawdzenie, czy na wyprowadzeniu 9 uk³aduIC1502 - 74F125 jest obecny sygna³ “DIGITAL IN”. Wprzypadku braku tego sygna³u, przyczyny nale¿y poszukiwaæna œcie¿ce i w uk³adach pomiêdzy wyprowadzeniem 9uk³adu IC1502 a nó¿k¹ 41 mikrokontrolera IC1005.d/. W tym kroku nale¿y sprawdziæ obecnoœæ sygna³u “DIGITALOUT” na wyprowadzeniu 8 uk³adu IC1502 - 74F125. W przypadkubraku tego sygna³u nale¿y poszukiwaæ w obwodachpomiêdzy uk³adem IC1502 a koncentrycznym gniazdem wyjœciowymsygna³u cyfrowego J1501 - COAX-Out. R.W.}

Schemat blokowy zasilacza OTVC LCD Panasonic chassis GLP21Schemat blokowy zasilacza OTVC LCD Panasonicchassis GLP21ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plVSUPDIG 3.3VLCF´SVSUPDIG 1.8VVSUPLVDS 1.8VVSUPFE 1.8V4 12 A16 A8A-BOARD3V3 PVCC3V3 AVCC3V3 XTAL810111220-22SIGNAL24VIRD24VAUDIO24VAUDIO 24VSTBY 3.3V12VQ873AUD12_165VPANEL 5VPANEL 5VQ170126-301 B2B-BOARDV-BOARD5V3.3V STBYSN 106315 33V2 IC862 1,8RM1050VCCA2TUNER3TUNER 5VREG1 IC881 2 REGSTBY 1.8V Q881LCF´SSERVICE4 12 B1V26IC5003HDMI RECEIVER5,6,7,13,16,19,26,76,89,109,122,13433V22,23,35,74,79,92,94,105,114,128,139Q875LCFLCF 11-14 IC885 18-21REG5 IC866REG IC3850 12 REGLCF5VVSUPSIF 5VTUNER 5VHDMI 3.3V8V 9V AUD SW37,5538,42,46,50,57,61,65,6998998VVSUPAU 8VLCF3V3 HDIC5000 71V8 HD1V8 HD3V3 PVCC3V3 AVCC3V3 XTAL3V3 REG3V3 REG18IC1501 333645,757786,96,114124VIDEO PROCESSOR127,133,139,150,156142164169,185170192197VSUPAU 8VVSUPSIF 5VVSUPDIG 3.3VVSUPDRI 3.3VVSUPCOM 3.3VVSUPIO1 3.3VVSUPDIG 1.8VVSUPLVDS 3.3VVSUPLVDS 1.8VVSUPFE 1.8VVSUPFE 3.3VVSUPVO 3.3VVSUPIO3 3.3V88VIC1381OP AMP8IC50015V MIXED P05V14,9,8,7IC1380EDID EPROM DAC18,5IC251AUDIO AMPAUDIO 24V18,5IC252AUDIO AMPAUDIO 24V88V8V 9V AUD SWSTBY 3.3VSTBY 3.3VSTBY 3.3VREGIC270HP AMPVSUPDRI 3.3VVSUPCOM 3.3VVSUPIO1 3.3VVSUPIO3 3.3VVSUPVO 3.3VVSUPFE 3.3VVSUPDAC 3.3VVSUPLVDS 3.3V3V3 HD3IC3300AUD MATRIX2IC1500RESET8IC1120EAROM16IC1220SWITCH1 3LINEFILTER LF802LINEFILTERLF8031 42 3K331L801~K1K-BOARDF800 SW 80014- D801+P-BOARD~24V1-4P3MAIN INIC801MAIN PS CONTROL2320 19 7 10 15 1116SIGNAL24V12VD50005V5V MIXED P0810111220-22COMPSTBVREFVCCD851D852D853T80110,11 [3,4]14,15 [7,8]16 [9]9 [2][10] 1[13] 5[14,15] 6[17] 8Q851PC802PC803RL850REFIC 850LCD PANELIC3884 5 REG 4CEC 3.8VD877HDMI_CECCEC 3.8VLCF´SVSUPDAC 3.3VELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.pl

Schematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DESchematy blokowe OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE – p³yta SC (cz.8 – ost.)SCScan Drive BoardSC-Board Block DiagramD6505PHOTO COUPLERIC6501BUFFERFSIDFCLDSC44A1 B1A2 B2TO SD44FSIDFCLDCL351256FCLDFCLKDA3B3FCLKDTO D20 SC20CSH 18CSL 17CBK 14CMH 20CML 19CEL 13CPH 9CEL2 8IC6605BUFFER81261441615 591117 3218IC6606BUFFER119137121944A1A3A2AIC6607BUFFER1B2B3B4B2 5 10 134Y 111Y 33Y 82Y 6IC6602FET DRIVER12 814 1IC6601FET DRIVER12 814 1IC6603FET DRIVER1412 8Q6603CSH D6624Q66211/2 VoCSLQ6624D6629S2 CMHQ6611 Q6601Q6612 Q6602S3 CMLQ6613 Q6605Q6614 Q6606VBK ENQ6671 Q6673Q6672 IC6604Q6641Q6642VSUSVSUSL6611,12L6615,16CLKSIUSIDCEL2D6506PHOTO COUPLER3D6507PHOTO COUPLER3D6508PHOTO COUPLER3D6501PHOTO COUPLER35555Q650113 12IC65023BUFFER1 2FSIUFSID56PROU98PROD11 10IC6511FET DRIVER2Q6476Q6477474FCLU34FCLKD98FCLKU11 10SCQ6511SCQ6512VAD+15VVSCNVSET RE .ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plPRODVF5VVfVfVSCNVfoA4 B4A5 B5A6 B6A7 B7A20 B20SC43A1 B1A10 B10A11 B11A12 B12A13 B13A20 B20PRODVF5VVfTO SD43VfVSCNVSCNVfoQ6604D6502IC6521CPHVSETQ6491 Q6492IC6491VSUSCL 2CLK 3SIU 4SID 6SCSU 721841661481217 3CPHCELPHOTO COUPLER1D6503PHOTO COUPLER15Q6502FET DRIVER274IC6541FET DRIVER5 Q6503 27Q6520Q6521VSET INSERTQ6530CPHCELQ6541VSET2 INSERTQ6522Q6527Q6542Q6547VSCNQ6461 Q6462Q6463 D6417T6461 IC6456VSCNQ6451EN VSETEN VSETQ6452IC645315VIC64555VFSIUFCLUFCLKUPROUSC41A20 B20A19 B19A18 B18A17 B17TO SU41FSIUFCLUFCLKUPROUSOS1 11SOS2 12TO P2 SC2VSUS 1VSUS 2TO P23 SC23+15V 1+15V 2D6584IC6581Q6581ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plD6583(RED LED)D6559D6468D6470D6479SCSUD6504PHOTO COUPLER1D6458D6467D6469D64805 Q6504 2Vf5 SOSVfo SOSVSCAN SOSVAD SOS4IC6542FET DRIVER4Q6551Q6552CELVAD INSERTQ6553Q6555SCSUVADQ6454 Q6455T6451 IC6451D6454 IC6452VAD ENQ6471 Q6472Q6474D6474Q6475IC6471T6471 IC647231 31VF5VVfVfVSCNVfoA16 B16A15 B15A14 B14A1 B1SC42A20 B20A11 B11A10 B10A9 B9A8 B8A1 B1VF5VVfTO SU42VfVSCNVSCNVfo26 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 27

Schemat blokowy systemu sterowania OTVC LCD Panasonic chassis GLP21Schemat blokowy systemu sterowania OTVC LCDPanasonic chassis GLP21Q1721AMP MuteUDIO12-16VHDMI_AUDIO_MUTEHDMI_HP_MUTEHDMI_SMUTE_INHIBITIC251C1BB00000998 ENABLE 7AUDIO _MUTEIC252C1BB00000998 ENABLE 7POWERSUPPLYNOT_STBYSDA3.3VSCL3.3VQ87733VQ87212VQ1101Q1100Q8793.3LEVELSHIFTER1 SCL3.3VQ12324 AV_LINKQ1231Q1219IC122074HC4053DANALOGMULTIPLEXER14 SDA3.3V10,11 SERVICE5 AV2_SCLQ12229 AV1_IS_QLINK12 EEPROM_SDA13 AV1_SDA15 AV1_SCLQ1223IC1380C0FBBK000047DAC5 HDMI_SMUTE_INHIBIT6 HDMI_MUTEQ1380BACKLIGHT_PWMPWM_OUTHDMI_HP_MUTE8VHP MuteSCL_TUNERSDA_TUNERIC3300SDA 28TEA6422DT SCL 27SCL3.3VAV_LINK_OUTAV_LINK_INQ1229 Q1230SDA3.3VSERVICEAV2_SCLAV1_IS_QLINKEEPROM_SDAAV1_SDAAV1_SCLHDMI_SMUTE_INHIBITHDMI_MUTE16 FBL210 AV2_SCL8 AV2 SLOWSTBY_LEDQ1213AUDIO_MUTEBUS_REQUESTAV1_IS_QLINKAV_LINK_INAV_LINK_OUTEDID_WP_DISABLEAV2_FBLAV1_FBLHDHSSERVICEBACKLIGHT_PWMHDMI_HPD_P0KEYSCANAV1_SLOWHCLKHDMI_INTHDMI_SCDETHDMI_RSTX5000MUTE_OUTHDMI_5V_DET_P0HDMI_5V_DETD5032MUTE_OUTHDMI_MUTEHDMI_AUDIO_MUTEHDMI_SCDETEDID_WP_DISABLEQ5011IC1120EAROMEEPROM_SDA 5SCL 616 FBL112 AV1_SDASTBY_LED 208AUDIO_MUTE 205Q1212 1 IR2 HDMI_5V_DETIRHDMI_5V_DETLCD PANEL 5V Q1701 Q1700 3 PANEL ONBUS_REQUEST 2047 PROTECTIONPROTECTIONAV_IS_QLINK 20247 HDVSHDVSAV_LINK_IN 20148 HDENHDENAV_LINK_OUT 200IC1501CT69XYPVIDEO PROCESSOR49 HCLK83 SCL3.3VHCLKSCL3.3V84 SDA3.3VSDA3.3VEDID_WP_DISABLE 199CEC_3.3V87 HDMI_CEC_OUTQ1207AV2_FBL 183AV1_FBL 175HDHS 17188 HDMI_CEC_IN89 NOT_STBY90 INV_PSU_OND1201 Q1208 Q1209NOT_STBYQ1217INV_PSU_ONSERVICE 168BACKLIGHT_PWM 167HDMI_HPD_P0 165KEYSCAN 162AV1_SLOW 161Q952 91 INVERTER_OFF92 HDMI_INT115 HDMI_RST116 HDMI_SMUTE_INHIBIT159 BATS OFF160 AV2_SLOWINV_OFFHDMI_INTHDMI_RSTHDMI_SMUTE_INHIBITBATS OFFAV2_SLOWHCLK 121HDMI_INT 104HDMI_SCDET 103HDMI_RST 102XTAL_IN 97IC5003SII9023CTUHDMI RECEIVER1 HDEN2 HDHS3 HDVS27 SDA3.3V28 SCL3.3VQ5008Q5007HDENHDHSHDVSSDA3.3VSCL3.3VXTAL_OUT 96MUTE_OUT 7731 SDA3.3V_P0HDMI_5V_DET_P0 3432 SCL3.3V_P0SDA3.3V_P0SCL3.3V_P0PROTECTIONPROTECTIONSCL_3.3V_P0 SCL_P0HDMI mute5V8V33VSTBY3.3V3.3V_HDMISDA_3.3V_P0 Q5000 SDA_P0HDMI_5V_DET_P0 +5V_HDMI_P0Q5001SDA_P0 5 SDA_P0 EDID_WP_DISABLE 7SCL_P0 6 SCL_P0 IC5001C3EBDC000067HDMI_HPD_P0 HPDT_5V_P0Q5002CECR5028CEC_3.3V10 AV1_SCL8 AV1_SLOW13 CEC15 SCL_P016 SDA_P0HDMI18 +5V_HDMI_P019 HPDT_5V_P0B - BOARDB1 A1 - BOARDSDA_TUNERSDA_TUNER119 9SCL_TUNERSCL_TUNER108 8TUNERB2SDA3.3VSCL3.3VSDA3.3V7SCL3.3V7676BUS_REQUEST BUS_REQUEST55SERVICE62A8V2V - BOARDBATSBATS_OFFSN1063 Q1063 Q10654 4STBY_LED11STBY_LEDD1051IR33IRROUTRM1050REMOTECONTROLA10K2KEY CONTROLKEYSCAN33KEYSCANLOCAL KEYS SWITCHINGMATRIXP - BOARDA723P2NOT_STBY23Q851PC802B3PAA0000363POWER SUPPLYINV_PSU_ON11D862 D863POWER SUPPLY 24V Q854A4INV_OFFPWM_OUTLCD PANEL35ELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.pl28 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3DOpis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranemplazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D (cz.1)Karol ŒwiercZasilacz odbiorników Panasonic chassis GP2 i GP3 to wyj¹tkoworozbudowana konstrukcja. G³ównym uzasadnieniemkomplikacji jest moc pobierana przez ekran plazmowy, ale tak¿emnogoœæ napiêæ, trybów pracy i wymogi norm w zakresiewspó³czynnika mocy. Zasilacz ten sk³ada siê z 4 przetwornicplus stabilizacje po stronie wtórnej, tak¿e pracuj¹ce w oparciuo ideê zasilacza impulsowego. W sumie zatem mo¿na naliczyæ6 przetwornic napiêcia. Schemat obu wersji zasilaczy publikowaliœmyw „DW” do „SE” nr 8/2006. Niestety, sposób rysowaniaschematu (nie tylko tej konstrukcji Panasonica) nieu³atwia jego analizy. Pomocniczo zamieœcimy kilka rysunkówdo których odwo³uje siê niniejszy tekst. Mimo to, ostateczna„konfrontacja” wymaga siêgniêcia po schemat ideowy. Odbiornikiz ekranami LCD/plazma dopiero zaczynaj¹ trafiaæ na naszewarsztaty. Wielu z nas nurtuje pytanie, jak to bêdzie z naprawami,co jest równoznaczne z przysz³oœci¹ serwisu. Dlategote¿, tym bardziej warto poœwiêciæ (zawsze cenny) czas dlagruntownego zg³êbienia pracy zasilacza. Pocieszaj¹cym w sumieza³o¿eniem jest przypuszczenie, ¿e w³aœnie zasilacz bêdzienajczêstszym obiektem naszych prac. Poni¿sze punktyujmuj¹ pracê zasilacza zgodnie z wydzielonymi w nim przetwornicami.W tytule ujêto oba chassis GP2D i GP3D. Jestbowiem du¿a zbie¿noœæ ich konstrukcji. Mimo to, nie ma³ojest ró¿nic. Nimi zajmiemy siê w koñcowej czêœci artyku³u.1. Przetwornica standbyTo zasilacz wykonany na sterowniku „maksymalnie zintegrowanym”z tranzystorem kluczuj¹cym, 3-nó¿kowym uk³adziescalonym MIP0210. To uk³ad bardzo podobny zarówno w swejstrukturze jak i aplikacji do szeroko opisywanych w SE TOPswitchy.Obecny tu uk³ad jest jedn¹ z prostszych jego aplikacji.Zastanawia fakt, ¿e nawet napiêcie wejœciowe jest napiêciemsieci wyprostowanym jednopo³ówkowo. Tak¿e, ta przetwornicaomija uk³ad poprawy Power Factora. Uk³ad prostownika,nie doœæ ¿e zapewnia bardzo kiepski PF, to wprowadza jeszczedo sieci sk³adow¹ sta³¹. Jest ona wprawdzie kompensowanadwójnikiem D559-R599. Mimo to, rozwi¹zanie takie jest dopuszczalnejedynie w przypadku czerpania niewielkiej mocy, atakim uk³adem jest przetwornica standby. Wœród elementów popierwotnej stronie tej przetwornicy bardzo sk¹po. D425-R452-C419 to obowi¹zkowy obwód snubber, to nadal przetwornicakonfiguracji flyback (wiêc obwód ochrony klucza obowi¹zuje).Obwód z diod¹ D428 zapewnia zasilanie wewnêtrznych obwodówsterownika tranzystora-klucza. Oporów startowych niewidaæ, funkcjê t¹ pe³ni wewnêtrzne Ÿród³o pr¹dowe uk³adu MIP.Wspólna nó¿ka obs³uguje zasilanie drivera i obwód ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. To efekt ograniczenia do 3 iloœci wyprowadzeñuk³adu scalonego. Ograniczenie to nie bardzo upraszczaca³oœæ uk³adu. Obwód zewnêtrzny wyprowadzenia CON-TROL rozbudowuje siê aby sprostaæ obu zadaniom. Poprzestaniemyna tym lapidarnym stwierdzeniu, po szczegó³y odsy³amydo artyku³u opisuj¹cego TOP-switche w „SE” nr 12/99 i 1/2000oraz 5/2002 do 8/2002. Tor sprzê¿enia zwrotnego po stroniewtórnej tak¿e wykorzystuje aplikacjê mo¿liwie najubo¿sz¹. Brak„poprawnego” wzmacniacza b³êdu z Ÿród³em napiêcia referencyjnego.Stabilizacja bazuje „na kolanie” diody Zenera D446.Pr¹d diody transoptora jest zbyt ma³y aby wejœæ na zadowalaj¹cypunkt charakterystyki D446. Dlatego zastosowano rezystorR471 (pod³¹czony „za” R467). Kondensator C439 przyczyniasiê do obni¿enia impedancji dynamicznej widzianej w obwodziepierwotnym transoptora, jednak równoczeœnie przyczyniasiê do pogorszenia (zwolnienia) charakterystyki dynamicznejzapewniaj¹c jednak jej stabilnoœæ. To wszystko prowadzi downiosku, i¿ parametry stabilizacji nie bêd¹ rewelacyjne. Nic to„nie szkodzi”. Napiêcie prostowane wprost z uzwojenia wtórnegoT402 jest wykorzystane jedynie do zasilania obwodu cewekprzekaŸników RL400 i RL401. To +14V. +5Vstandby buforowanejest stabilizatorem liniowym. UPC2260 realizuje tak-¿e funkcjê generacji sygna³u Reset (w wielu konstrukcjach, g³ówniefirmy Philips tak¿e spotykamy siê z generacj¹ Reset-u wzasilaczu, lecz obwód ten wykonany jest zwykle na elementachdyskretnych). Mimo prostoty uk³adu opisanego w bie¿¹cympunkcie, jedna cecha zastanawia. Potencja³ odniesienia stronywtórnej nie jest na sztywno po³¹czony z mas¹ zimn¹ chassis.£¹cz¹ go styki 1 i 2 z³¹cza P8. Efektywnie, rozwarcie tych stykówwy³¹cza napiêcia pozyskane z przetwornicy standby. Jednak,czy nie „rozpina” obwodu sprzê¿enia zwrotnego po stronieizolowanej? To by³oby „tragiczne” w skutkach. OdpowiedŸna to pytanie pozostawiamy dociekliwym Czytelnikom.2. PFCPunkt ten umieszczamy dla porz¹dku i odsy³amy do „wydzielonego”artyku³u „Opis budowy i dzia³ania aktywnegouk³adu PFC wykonanego na bazie sterownika MC34262”, którybêdzie opublikowany w jednym z najbli¿szych numerów „SE”.3. Filtr EMIWielokrotnie wyjaœnialiœmy ju¿, ¿e stosowanie obwodówPFC nie upowa¿nia do rezygnacji z filtrów EMI. W omawianymzasilaczu s¹ one wyj¹tkowo rozbudowane. To w istociedwie kaskadowo po³¹czone standardowe struktury EMI. Ich kluczowymelementem jest indukcyjnoœæ z³o¿ona z dwu cewek nawiniêtychna jednym rdzeniu. Czy to jest transformator? Abyopisaæ dzia³anie tej indukcyjnoœci pos³u¿ê siê analogi¹ znan¹ zelektrotechniki. Chodzi o bezpieczniki ró¿nicowe. Dopóki p³yniepr¹d w rozwa¿anym zamkniêtym obwodzie, przewód zwrotnykasuje pole magnetyczne przewodu fazowego, bezpieczniknie reaguje (niezale¿nie od wielkoœci pr¹du!). Jeœli zaledwie kilkanaœciemA „chce” wróciæ „inn¹ drog¹” obwód natychmiastto rozpoznaje. Wzajemny kierunek uzwojeñ indukcyjnoœci L902,L903 a tak¿e LF400 jest taki, ¿e strumieñ magnetyczny w rdzeniuznosi siê wzajemnie jeœli pr¹d linii NEUTRAL równy jestfazowemu LIVE. Stanowi natomiast znacz¹c¹ indukcyjnoœæ, aSERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 29

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3Dwiêc i impedancjê dla „sygna³u wspólnego”. Taki charakter maj¹promieniowane zak³ócenia z pracy obwodów kluczuj¹cych przetwornic.Ponadto, ich znaczna zawartoœæ wysokoczêstotliwoœciowasprzyja skutecznemu t³umieniu. Funkcjê filtruj¹c¹ EMIdope³niaj¹ kondensatory zwieraj¹ce tak¿e skutecznie ró¿nicowesk³adowe o znacznej czêstotliwoœci. Zastosowano tak¿e nawejœciu warystor jako nieliniowe obci¹¿enie w funkcji napiêcia.Oczywiœcie, s¹ to elementy dobrane tak, aby znamionowawartoœæ 300-kilkudziesiêciu woltów (szczytowa) znajdowa³a siêzdecydowanie przed za³amaniem charakterystyki. Wysokoomowerezystory s³u¿¹ roz³adowaniu pojemnoœci (1µF na³adowanydo 300V mo¿e byæ co najmniej „nieprzyjemny w dotyku”).4. W³¹czanie/wy³¹czanie odbiornikaCa³oœæ zasilacza, oprócz przetwornicy standby w³¹czanajest przekaŸnikiem. Ten¿e w³¹czany jest sygna³em TV ON/OFF,a poœredniczy tranzystor Q418. Ciekawszy jest obwód drugiegoprzekaŸnika RL400. Wprawdzie funkcja mizerna. Po wystartowaniuzasilacza zwiera on rezystory R402, R403, R404,R406 na linii zasilania, przed mostkiem Graetza. Zasilacz startuje„na” tych oporach, po ustabilizowaniu pracy przetwornicyPFC nie s¹ ju¿ potrzebne, rozprasza³yby jedynie moc, wtedyuruchamiany jest przekaŸnik RL400. W obwodzie sterowaniapracuj¹ tranzystory Q417, Q421. Q421 stanowi elementiloczynu logicznego. Na jego emiter podany jest sygna³ TVON/OFF (aktywny stanem wysokim) na bazê zaœ sygna³ PFCON (aktywny stanem niskim). Sygna³ w³¹czaj¹cy zasilaczemo¿e byæ skasowany sygna³em zabezpieczenia uruchamiaj¹cymtyrystor D458. Zatem w obwodzie anody tego tyrystoramo¿emy rozpoznaæ kolejny iloczyn, tym razem „na drucie”.Na kolektorze, iloczyn logiczny tych sygna³ów steruje Q417.Diody w uzwojeniach cewek obu przekaŸników zabezpieczaj¹tranzystory steruj¹ce przed obci¹¿eniem indukcyjnym.5. Przetwornica g³ównaNajwiêcej napiêæ zasilaj¹cych dostarcza przetwornica opisywanaw bie¿¹cym punkcie. To konfiguracja flyback pracuj¹cajednak w specyficznym trybie, pseudorezonansowym. Wca³oœci cecha ta wynika z konstrukcji sterownika, zatem i tam(przy opisie sterownika) powiemy o zaletach pracy pseudorezonansowej.Stabilizacja napiêæ wyjœciowych odbywa siê wtradycyjny sposób, pêtl¹ sprzê¿enia zwrotnego kontroluj¹c¹jedno z napiêæ wyjœciowych, tu 13.5V. Tor ujemnego sprzê¿eniazwrotnego potrafi przenieœæ sk³adow¹ sta³¹. Izolacjê realizujetransoptor, elementem referencyjnym i wzmacniaczemb³êdu jest UPC1093. To odpowiednik znanego „431”. Wartoœænapiêæ wyjœciowych (wszystkich, a w szczególnoœci kontrolowanego)wyznacza dzielnik rezystorów R476-R477. Toopory 1%, wartoœci 11k i 2.5k wraz z referencyjnym napiêciem2.5V „¿¹daj¹” napiêcia U1 o wartoœci 13.5V. „¯¹daj¹” toznaczy, wymusz¹ taki punkt pracy uk³adu, taki wspó³czynnikPWM, aby warunek powy¿szy spe³niæ. Sterownik musi siê temupodporz¹dkowaæ. W trakcie ka¿dej naprawy przetwornicy,warto sprawdziæ tor sprzê¿enia zwrotnego „na zimno”. Mo¿natu zastosowaæ wprost metodê opisan¹ w „SE” nr 4/2007 w artykule„Jak bezpiecznie sprawdziæ tor sprzê¿enia zwrotnegow zasilaczu”.5.1 Opis uk³adu sterownika AN8026Sterownik przetwornicy, uk³ad scalony Panasonica AN8026wykorzystuje unikaln¹ technikê zwan¹ “Self-Excited SwitchingPower Supply” (co wyjaœnimy dalej). Nie jest to przetwornicarezonansowa, wykorzystuje jednak rezonansowe w³asnoœciobwodu obci¹¿enia stopnia kluczuj¹cego. Technika zwanaPseudo-Resonance type Control metod. Korzyœci¹ nad tradycyjnym„twardym” kluczowaniem jest minimalizacja strat mocyw stopniu klucza wysokonapiêciowego, a przez to podniesie-V CCTDL+400VSignal7U.V.L.O.V REF(7.1V)8.6V 1.5V Current sourceSTOP“Transformerreset”OVP 8FB9TDL 1Low-sideclamp0VHigh-sideclamp2.8VSwitchdiodeK10.1VK20.7VI FB8×B1K30.7VQRSQRSlatchIN 6IN54CLM0.75VV OUTGNDCLM“Feedback”2 3OFFTTO NSOFTSTART0.9V0.1VC2R2C30.7V0VRys.5.1. Wewnêtrzny schemat blokowy oraz aplikacja uk³adu scalonego AN802630 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3Dnie sprawnoœci przetwarzania energii. Przyjrzyjmy siê dok³adniejbudowie sterownika AN8026. Rysunek 5.1 pokazuje schematblokowy jego wewnêtrznej struktury.Specyfika mechanizmu regulacji wspó³czynnika wype³nieniakluczowania MOSFET-a przetwornicy jest odmienna odrozwi¹zañ uznanych za standardowe i obowi¹zuj¹ce. Choæuk³ad pracuje w trybie napiêciowym voltage mode nie wykorzystujepomocniczego przebiegu pi³ozêbnego dla regulacjiPWM. Nie ma te¿ „naturalnej” pi³y jak w trybie current mode.W istocie s¹ jednak dwa pomocnicze przebiegi pi³ozêbne, osobnydla regulacji czasu t ON , i osobny dla t OFF . Zastosowana technikawykorzystuje sta³y czas off-period i regulowany on-period.W konsekwencji ulega zmianie wspó³czynnik PWM kluczowania,czêstotliwoœæ tak¿e. Nie ma klasycznego wzmacniaczab³êdu, nie ma te¿ komparatora PWM porównuj¹cegowyjœcie sygna³u b³êdu z przebiegiem pi³ozêbnym. Jak w takimrazie uk³ad ten pracuje?Dwa przebiegi pi³ozêbne o których wspomniano wy¿ej,stanowi¹ odniesienie dla dwóch uk³adów czasowych, monoflopów.“Off-period” kontrolowany jest elementami R i C podwieszonymina wyprowadzeniu T OFF . W czasie aktywnego stanuwyjœcia C2 ³adowany jest do stanu wysokiego (choæ tozaledwie 0.9V). Obwód ³adowania C2 uwidacznia na rysunku5.1 dioda oznaczona “Switch diode”. Roz³adowanie C2odbywa siê za poœrednictwem równoleg³ego rezystora (R2) irozpoczyna siê natychmiast po zakoñczeniu aktywnego stanuwyjœcia. Niema wiêkszego znaczenia, i¿ liniowoœæ opadaj¹cegozbocza pi³y jest daleka od przebiegu który mo¿na bynazwaæ pi³ozêbnym. Chodzi tylko o odliczenie czasu blokowaniawejœcia Reset przerzutnika Latch. Blokady dokonujebramka iloczynu logicznego B1. Dopóki potencja³ wyprowadzeniaT OFF jest wy¿szy od 0.1V, na wyjœciu bramki B1 panujestan niski niezale¿nie od stanu drugiego wejœcia. Zakoñczenieczasu wyznaczonego tym monoflopem nie oznaczanatychmiast w³¹czenia klucza przetwornicy. To dopiero umo¿-liwienie jego w³¹czenia. Przerzutnik RS zostaje zresetowanysygna³em nios¹cym informacjê o stanie transformatora. WejœcieTDL kontrolowane jest z uzwojenia pomocniczego wykorzystanegog³ównie do zasilania uk³adu scalonego. Stan niskioznacza, ¿e skoñczy³a siê faza oddawania energii do wtórnejstrony zasilacza, i napiêcie uzwojenia g³ównego tak¿e „przechodziprzez zero”. Moment ten zostaje natychmiast rozpoznany.Na wyjœciu komparatora K2 zostaje wygenerowany stanniski. Poniewa¿ na wyjœciu K1 tak¿e panuje stan L, na wyjœciubramki B1 zostaje wygenerowany aktywny stan linii Reset-uFlip-Flop-a. Z uwagi na przyjêt¹ logikê, Reset ustawiaprzerzutnik do stanu aktywnego, Set go gasi. Dla poprawnejpracy wejœcia TDL, próg rozpoznania momentu “zero crossing”ustalono na poziomie 0.7V. Ponadto, poziom linii TDLjest klampowany w przedziale napiêcia 0V i 2.8V (Low-sideclamp i High-side clamp). Nakreœlon¹ wy¿ej technik¹ zrealizowanometodê pracy sterownika nazwan¹ “Self-excited Pseudo-resonance”.Dla regulacji napiêcia wyjœciowego zasilaczatrzeba jednak kontrolowaæ wspó³czynnik PWM kluczowania.Tu, kontrolowany jest bezpoœrednio czas T ON . W tym celu nawyprowadzeniu T ON nale¿y pod³¹czyæ kondensator (tym razembez rezystora). Bêdzie on ³adowany pr¹dem Ÿród³a pr¹dowego,którego wydajnoœæ jest uzale¿niona od sygna³u feedbacku.£adowanie rozpoczyna siê z pocz¹tkiem aktywnegostanu wyjœcia. Na C3 budowane jest narastaj¹ce zbocze pi³y.Stan aktywny wyjœcia, stan w³¹czenia klucza trwa tak d³ugo,dopóki potencja³ wyprowadzenia 3 nie osi¹gnie 0.7V. ród³emo tej wartoœci podparte jest wejœcie odwracaj¹ce komparatoraK3. Stan wysoki wyjœcia K3 ustawia przerzutnik RS,co wy³¹cza klucz przetwornicy.Podsumowuj¹c, sekcja oscylatora uk³adu AN8026 kontrolujedwa czasy, T ON i T OFF . Nie mniej, zewnêtrzne elementy determinuj¹T OFFMIN i T ONMAX (odpowiednio R2-C2 i C3). Faktyczneczasy w³¹czenia i wy³¹czenia klucza zdeterminowanes¹ rezonansowym charakterem obci¹¿enia i prac¹ pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. W konsekwencji ulega zmianiewspó³czynnik wype³nienia i czêstotliwoœæ kluczowania, z zachowaniemwarunków pseudo-rezonansowoœci pracy przetwornicy.Czas T OFFMIN jest istotnym, i jego dobór powinien byæpoprzedzony eksperymentalnym przebadaniem cech rezonansowychobwodu wyjœciowego, jako ¿e zbyt wiele czynnikówdrugorzêdnych trzeba uwzglêdniæ. Znaj¹c wymogi, T OFF(MIN)mo¿na obliczyæ wg relacji 2.2R2C2. 2.2RC to charakterystyczna,czêsto spotykana formu³a. 2.2 sta³ej czasowej, to czas poktórym krzywa wyk³adnicza spada do 1:10 swej pocz¹tkowejwartoœci (bêd¹c dok³adnym nale¿y dodaæ s³owo „oko³o”, ln10= ok. 2.3).Pozwolimy sobie w tym miejscu na dygresjê. Autor artyku³uotrzyma³ pytanie od zaprzyjaŸnionej konkurencji, „bie-¿¹cego recenzenta” artyku³ów. W jakich jednostkach nale¿ywstawiæ R i C, aby sta³¹ czasow¹ RC otrzymaæ w sekundach,milisekundach, mikrosekundach, lub „jak wygodnie”. Niecopytanie to zdziwi³o autora, jednak uœwiadomi³o, i¿ wiêcej Czytelnikówmo¿e dr¹¿yæ podobny problem. OdpowiedŸ brzmi:obojêtnie. Nale¿y wstawiæ R w odpowiednich jednostkachopornoœci, C pojemnoœci, a otrzymane t wyjdzie w odpowiednichjednostkach czasu. Zatem, mo¿na pos³ugiwaæ siê dowolnym,aczkolwiek spójnym systemem jednostek, miar. Naturalnymjest pos³ugiwanie siê jednostkami SI, czyli odpowiednio:om, farad, sekunda. Jeœli Ktoœ ma w¹tpliwoœci, czy W × F =sekunda, to nale¿y to koniecznie zaraz udowodniæ (nie jest totrudne, wynika wprost z definicji jednostki rezystancji, oma,oraz Farada jako jednostki pojemnoœci). To prawda, ¿e tegotypu dygresje wyd³u¿aj¹ materia³ i zbaczaj¹ z g³ównego nurturozwa¿anego tematu. Jednak, w razie takich w¹tpliwoœci, niemo¿na przejœæ „bezczynnie” tzn. bez wyjaœnienia.Wyjaœniono zasadê regulacji, wyjaœniono te¿ technikê Selfexcitedi Pseudo-resonance. Oprócz tych g³ównych zadañ,AN8026 posiada tradycyjne obwody wspomagaj¹ce poprawn¹pracê zasilacza: UVLO oraz obwody zabezpieczenia OVP iCurrent-Limit.Logika Under Voltage Lock Out pracuje z szerok¹ histerez¹8.6 do 14.9V. Zadania i sposób pracy jest typowy, dlategow tym miejscu bli¿szy opis darujemy sobie.OVP to zabezpieczenie nadnapiêciowe. Uk³ad AN8026 rozpoznajepróg 7.9V. Istotn¹ cech¹ jest natomiast, i¿ sygna³ Overvoltagezostaje zapamiêtany. Oznacza to, i¿ uk³ad nie przechodzido normalnej pracy po zaniku sygna³u Ÿród³a zabezpieczenia,trzeba go zresetowaæ. Mo¿na to uczyniæ na dwa sposoby.Œci¹gaj¹c wejœcie OVP do stanu niskiego (wystarczy poni¿ej7V) obwodem zewnêtrznym lub, obni¿aj¹c napiêcie zasilaniauk³adu scalonego poni¿ej 8.2V. W stanie zabezpieczenia overvoltegezostaje wy³¹czone wewnêtrzne Ÿród³o referencyjnesterownika, co skutecznie blokuje pracê obwodów odpowiedzialnychza wypracowanie aktywnego stanu wyjœcia. W chas-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 31

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3Dsis GP2 (jak i GP3) OVP kontroluje (za poœrednictwem diodZenera D655-D659) swoje napiêcie zasilania. VCC, z uwagina sposób pozyskania jest wprost proporcjonalne do napiêæwyjœciowych, a wiêc te kontrolowane s¹ poœrednio. OvervoltageProtection mo¿e byæ tak¿e uruchomione sygna³em zewnêtrznym,sygna³em STOP rozsy³anym po wszystkich przetwornicachchassis. To zadanie spe³nia obwód z tranzystoramiQ650-651.Zabezpieczenie Current-Limit jest typu cycle-by-cycle. Realizacjajest typowa, pr¹d monitorowany jest niskoomowymrezystorem ulokowanym w Ÿródle tranzystora kluczuj¹cego.Próg ograniczenia jest zatem jednoznacznie okreœlony wartoœci¹tego rezystora i wewnêtrznie ustalonego progu napiêciowego0.75V. Wymagany w tej technice (kontroli pr¹du) filtrdolnoprzepustowy wycinaj¹cy zak³ócaj¹cy impuls „przedniegozbocza” (Ÿród³o jego pochodzenia wyjaœnialiœmy ju¿ wpodobnych artyku³ach na ³amach „SE” wielokrotnie) ulokowanyjest tu na samym module. To R667-C659. R666 stwarzadodatkowy dzielnik przesuwaj¹cy poziom ograniczenia overcurrent.W chassis GP3 proporcje dzielnika zosta³y zdecydowaniezmienione. W obu chassis zasilaczy istnieje tak¿e dwójnikRC wprowadzaj¹cy interakcjê miêdzy zabezpieczenie nadpr¹dowei nadnapiêciowe. To „oszukany sposób” na realizacjêwolnego startu przetwornicy. AN8026 nie ma wprawdzie wbudowanychtradycyjnych obwodów soft startu. Sprawê za³atwionow sposób tyle nietypowy, co oryginalny. Po wystartowaniuzasilacza, wyprowadzenie OVP staje siê „na chwilê” wyjœciem.Wymusza na n.8 potencja³ 6.5V. Stanowi on Ÿród³o napiêcia³aduj¹cego kondensator C656. Pr¹d ograniczany jest rezystoremR659. Z kolei, z uwagi na wtr¹con¹ szeregow¹ rezystancjêz wejœciem CLM modu³u (R667), CLM uk³adu scalonegorozpoznaje „fa³szywy” poziom napiêcia i reaguje ograniczeniem,skróceniem cyklu w³¹czenia klucza przetwornicy. I o tochodzi, sta³a czasowa C656-R659 kontroluje w ten sposób czasw³¹czenia klucza wyd³u¿aj¹c go do wartoœci nad któr¹ przejmiekontrolê pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. A to oznaczamiêkki start.Zaprezentowany wy¿ej sposób pracy uk³adu AN8026 dowodzi,i¿ choæ przetwornica któr¹ obs³uguje jest klasyczna,rozwi¹zanie uk³adu sterownika klasycznym nazwaæ nie mo¿-na. AN8026 i jego nowsze „wcielenia” spotykamy coraz czêœciejw uk³adach nowych zasilaczy-przetwornic. Z tego te¿wzglêdu, warto siê nad nim „zatrzymaæ”.Na zakoñczenie podamy jeszcze kilka uwag odnoœnie pracypêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego oraz zasad doboru elementóww obwodzie wejœcia TDL.Powiedziano wy¿ej, brak klasycznego wzmacniacza b³êdu.Decyduj¹cym wzmacniaczem w pêtli feedbacku jest „431”(tu UPC1093) po stronie izolowanej toru sprzê¿enia zwrotnego.Tak¿e, stroma jest charakterystyka samego transoptora.Trudno mówiæ o wzmocnieniu obwodu wyjœciowego transoptora.Wyjœcie jest typu pr¹dowego, wejœcie FB AN-a jest tak¿etego typu. Pr¹d czerpany z wejœcia FB odbija siê od lustra pr¹dowego.Tu wzmocnienie ewidentne, lustro jest „powiêkszaj¹ce”8×. Tak utworzony pr¹d ³aduje kondensator podwieszonyna n.3. PrzeœledŸmy kierunek regulacji: wy¿sze napiêcie nawyjœciu – wiêkszy pr¹d w obwodzie diody transoptora – przeniesieniena wyjœcie ma ten sam kierunek – wiêkszy pr¹d ³adujeC3 – t ON ulega skróceniu – mniejsza iloœæ gromadzonej wtrafie energii skutkuje obni¿eniem napiêcia wyjœciowego.Mamy, jak nale¿a³o oczekiwaæ pêtlê ujemnego sprzê¿eniazwrotnego. Pr¹d „odbity o lustra” nie jest jedynym sk³adnikiem³adowania kondensatora kontroluj¹cego czas t ON . Dodanieniewielkiej sk³adowej sta³ej przenosi charakterystykê regulacjiopto-couplera w korzystniejszy zakres wy¿szych pr¹dów.Katalog podaje, i¿ AN8026 ma zdolnoœæ kasowania150µA „pr¹du ciemnego” transoptora, co nale¿y rozumieæ jakoprzesuniêcie charakterystyki o tê wartoœæ.Elementy zwi¹zane z obwodem wejœcia TDL s¹ bardzoistotne z uwagi na poprawnoœæ pracy pseudorezonansowej; niew³aœciwyich dobór mo¿e spowodowaæ nie tylko b³êdy „kluczowaniaw zerze”, lecz mo¿e byæ wrêcz powodem uszkodzeniaklucza. Charakter elementów na n.1 jest „filtruj¹co-opóŸniaj¹cy”(charakter opóŸnienia jest wpisany w nazewnictwowyprowadzenia uk³adu scalonego Time-DeLay). Sta³a czasowazastosowanych w chassis GP2 elementów RC wynosi 10µs,efektywne opóŸnienie jest u³amkiem tego czasu. W razie naprawyzwi¹zanej z uszkodzeniem klucza Q416 zaleca siê sprawdzenierezystancji R656. Aplikacja stosuje rezystor 10k, zaœkatalog zaleca wartoœæ w przedziale 8 do 10k, aczkolwiek nale¿yuwzglêdniæ przek³adniê uzwojenia z którego sygna³ TDLjest czerpany (tu, uzwojenie zasilania uk³adu scalonego). Zbytdu¿a wartoœæ tej rezystancji mo¿e w ogóle uniemo¿liwiæ w³¹czenieklucza, wejœcie TDL charakteryzuje pr¹d wyp³ywaj¹cyz wejœcia na poziomie 52µA. Podobny stan awaryjny mo¿ebyæ spowodowany uszkodzeniem jednej z diod ograniczaj¹cych(zabezpieczaj¹cych). Zasilacz chassis GP2 (GP3) stosujetakie mimo podwójnego klampowania w samym uk³adzie scalonymAN8026.W obwodzie pêtli sprzê¿enia zwrotnego omawianego zasilaczachassis GP2 zastanawia wyj¹tkowo du¿y kondensator wlokalnej pêtli samego elementu „431”, to dominuj¹cy bieguncharakterystyki ca³ej pêtli.Stopieñ wyjœciowy uk³adu scalonego AN8026 jest wzmacniaczemtypu totem pole. Rozwi¹zanie takie nale¿y do klasyki,pozwala bezpoœrednio sterowaæ bramk¹ MOSFET-a maj¹czdolnoœci pr¹dowe 1 ampera w obu kierunkach. Pozwala to naprze³adowanie typowej pojemnoœci bramki 1nF w czasie kilkudziesiêciunanosekund. Oba zbocza (narastaj¹ce i opadaj¹ce)s¹ dodatkowo kontrolowane tradycyjnym dwójnikiem RDpoœrednicz¹cym miêdzy wyjœciem uk³adu scalonego i tranzystorem-kluczemzasilacza. W fazach startu, wy³¹czania zasilaczajak i w stanach awaryjnych istotna jest taka konstrukcjastopnia wyjœciowego totem pole, i¿ nawet w warunkach zasilaniaponi¿ej dolnego progu UVLO, stan wyjœcia jest okreœlony,przewodzi dolny tranzystor wymuszaj¹c stan niski.Sterownik AN8026 potrafi pracowaæ w wyj¹tkowo szerokimzakresie napiêcia zasilania: 8.6 do 34V. Rozszerza to jegomo¿liwoœci aplikacyjne, lecz nie pozwala na czêsto spotykanewewnêtrzne zabezpieczenie nadnapiêciowe kontroluj¹ce wyprowadzenieswojego zasilania. Uzupe³nienie wyprowadzeñ onó¿kê OVP niweluje t¹ niedogodnoœæ. Wyj¹tkowo niski jesttak¿e parametr pr¹du startowego, 80µA. Wraz z szerok¹ histerez¹logiki UVLO stwarza to mo¿liwoœæ realizacji prostego(nisko-energoch³onnego) obwodu startowego. W chassis GP2rezystory startowe ulokowane s¹ poza modu³em, czerpi¹ oneenergiê wprost ze Ÿród³a 400V (wyjœcia przetwornicy PFC).Kondensator zasilania AN-a znajduje siê tak¿e na p³ycie bazowejzasilacza.32 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D5.2 Obwody strony wtórnejPozosta³e (poza U1) napiêcia wyjœciowe przetwornicy opisywanejw bie¿¹cym punkcie bazuj¹ na przek³adni transformatora.Ich stabilizacja jest gorsza, i zapewne dlatego wiêkszoœæ ztych napiêæ buforuj¹ postregulatory które teraz omówimy.Napiêcie U2, jak przysta³o na konfiguracjê zasilacza flyback,pozyskane jest za cenê jedynie jednej diody i kondensatoraelektrolitycznego „powieszonych” na odpowiednio dedykowanymuzwojeniu. To napiêcie jednak „wprost” niczego niezasila. Podaje zasilanie na wejœcie stabilizatora IC412. To jedenz niewielu stabilizatorów liniowych w opisywanym chassis.Jego wyjœcie stabilizowane jest wewnêtrzn¹ pêtl¹ ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. Aplikacja nie ma wp³ywu ani na wartoœænapiêcia wytwarzanego przez ten uk³ad ani na charakterystykêpêtli feedback-u. To wartoœæ 15V. Schemat nie podajewartoœci napiêcia wejœciowego od którego zale¿y wprost sprawnoœæstabilizacji, która jest tradycyjnie niska. Uk³ad IC412posiada wejœcie ON/OFF które po³¹czono na sta³e z wejœciemzasilania, co oznacza ¿e nie jest ono wykorzystane.5.2.1 Przetwornice - postregulatoryNapiêcie U1 choæ lepiej stabilizowane, tak¿e jest buforowanepostregulatorami. To uk³ady IC404 i IC407 podobne do IC412.Podobieñstwo jest jednak z³udne. Konstrukcja jest zdecydowanieodmienna. IC404 i IC407 pracuj¹ jako stabilizatory impulsowe,a wiêc to autonomiczne przetwornice. To konfiguracje typubuck. Tranzystor kluczuj¹cy znajduje siê wewn¹trz uk³adu scalonego(miêdzy wyprowadzeniami n.1 i n.2). Uk³ad wymaga zewnêtrznejdiody i indukcyjnoœci. Jak¿e odmienna jest praca diodD457 i D462 z wydawa³oby siê bliŸniacz¹ D434 w uk³adzieIC412. Tutaj diody kluczuj¹, zamykaj¹ drogê pr¹du energii zgromadzonejw indukcyjnoœci. Wartoœæ napiêcia wyjœciowego ustalatak¿e wewnêtrzna pêtla sprzê¿enia zwrotnego. Jest ona jednakdostêpna dla konstruktora, wyprowadzenie 4. Oznacza to, i¿ zewnêtrznymielementami mo¿na modyfikowaæ wartoœæ napiêciawyjœciowego co tu uczyniono. Zapêtlenie wprost wyjœcia na n.4daje wartoœæ U WY = 5V dla uk³adu SI8050S i 3.3V dla SI-8033S.Dzielniki R500-R503 i odpowiednio R483-R486 nieznacznie podnosz¹te wartoœci. Jednak zarówno czêstotliwoœæ kluczowaniajak i charakterystyka pêtli stabilizacji jest „zaszyta” wewn¹trzuk³adu scalonego. Nie powinna dziwiæ du¿a ró¿nica napiêæ wejœciai wyjœcia, szczególnie w przypadku stabilizatora 3.3-woltowego.Stabilizacja impulsowa pokonuje tradycyjny wzór odpowiedzialnyza nisk¹ sprawnoœæ w przypadku starszego kuzynastabilizatora liniowego =U WY /U WE . Sprawnoœæ przetwornicy rz¹dzisiê innymi prawami i jest konkurencyjnie wysoka. Jednakwspó³czynnik wype³nienia kluczowania uk³adu buck jest jednoznaczniewyznaczony proporcj¹ napiêæ U WY /U WE . O warunkachprzewodnoœci ci¹g³ej-nieci¹g³ej decyduje (obok konstrukcji uk³aduscalonego) jeden element, indukcyjnoœæ, a tak¿e warunek minimalnegopr¹du czerpanego z wyjœcia uk³adu.Po tak oglêdnym opisie, pozostawimy „przetworniczki” impulsoweprzechodz¹c do bardziej interesuj¹cych i niestety bardziejskomplikowanych fragmentów omawianego zasilacza. Jednak,bêd¹c po stronie wtórnej przetwornicy g³ównej jest jeszczedo omówienia kilka wzglêdnie prostych obwodów. Z napiêciaU1 pozyskiwane jest tak¿e zasilanie wentylatorów, któremo¿na w³¹czaæ, wy³¹czaæ i regulowaæ (w zale¿noœci od temperatury)ich obroty. Realizuje to prosty 4-ro nó¿kowy stabilizatorliniowy, IC411. Jego „nadmiarowe” wyprowadzenie (ponad„3-nó¿kowe” minimum) to FB (feedback). Jego obecnoœæ pozwalanie tylko regulowaæ napiêcie wyjœciowe, lecz tak¿e jew³¹czaæ/wy³¹czaæ. Standardowym obwodem sprzê¿enia zwrotnegos¹ rezystory R543-R544. To dzielnik 1:10, co przy napiêciureferencyjnym 1.2V daje wartoœæ napiêcia na wyjœciu napoziomie 12V. Odpowiada to pe³nym obrotom wentylatora (wentylatorów).Jednak, dokonuj¹c superpozycji pr¹dów w wêŸle FBmo¿na p³ynnie wp³ywaæ na U WY . Owej superpozycji dokonujetrzeci 1-procentowy rezystor R569. Napiêciem regulacyjnymjest sygna³ który oznaczyliœmy FAN-REG, podawany na 3. nó¿kêz³¹cza P17. Sygna³ ten widzi obci¹¿enie wysokoimpedancyjnedziêki wtórnikowi Q429. Taki jest te¿ cel tego tranzystora, „transformator”impedancji. Pr¹d p³yn¹cy przez R569 pochodzi z kolektoraQ429, czyli tak¿e z napiêcia U1. Nietrudno policzyæ jakiejwartoœci sygna³u steruj¹cego bêdzie odpowiada³o zadanenapiêcie wyjœciowe, podane na wentylatory. Uk³ad zawsze ¿¹dapotencja³u 1.2V na wejœciu FB. To naczelna zasada uk³adu pracuj¹cegow oparciu o ujemne sprzê¿enie zwrotne. Jednak, stabilizacjaodbywa siê metod¹ liniow¹, podlega zatem tradycyjnymograniczeniom na sprawnoœæ. Obecnoœæ radiatora na IC411potwierdza, i¿ nie jest ona wysoka. Koñcz¹c opis bie¿¹cego fragmentustwierdzamy, i¿ wy³¹czanie wentylatorów odbywa siê zaspraw¹ spolaryzowanej w kierunku przewodzenia diody D483.Ma to miejsce gdy pozwoli na to (wy³¹czony) tranzystor Q427.Jego sterowanie odbywa siê za poœrednictwem Q425 który stanowizwyk³¹ negacjê sygna³u z filtrem w jego kolektorze. Otym, ¿e uk³ad zostanie faktycznie wy³¹czony (napiêcie na wentylatorachspadnie do zera) decyduje wartoœæ R538. Pr¹d p³yn¹cyprzez ten rezystor (nawet przy U WY =0) wymusza w wêŸleFB napiêcie wy¿sze ani¿eli ¿¹da tego uk³ad pracuj¹cy na aktywnejczêœci swojej charakterystyki (1.2V, standardowe napiêciereferencyjne typu bandgap). Pozostawiamy Czytelnikomsprawdzenie, i¿ faktycznie tak jest. Kolejnym napiêciem pozyskanymz przetwornicy 1 jest +75V. Ono tak¿e buforowane jeststabilizatorem liniowym. Ten, wykonany na elementach dyskretnychwykorzystuje wykonawczy tranzystor polowy Q4262SK1917 (zastosowano ten sam typ co w przetwornicy mostkowejopisanej w punkcie 6, tam podano jego parametry). Tu, pêtlasprzê¿enia zwrotnego wykorzystuje ten sam element co przetwornica,UPC1039. To on, plus rezystory R508-R510 (w obwodziektórych wstawiono te¿ potencjometr) decyduje o napiêciuna wyjœciu. Decyduje on tak¿e o wzmocnieniu w pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego. Czy tylko on, czy powy¿sze stwierdzeniejest prawdziwe? Pozostawiamy pytanie otwarte. Zauwa¿-my, i¿ elementem poœrednicz¹cym miêdzy anod¹ IC408 a bramk¹Q426 jest tranzystor pracuj¹cy w konfiguracji wspólnej bazy(Q420). A skoro, tranzystor ten nie ma wiêkszego wp³ywu nawzmocnienie, po co go zastosowano? Czy jest on konieczny womawianym obwodzie? Jako pytanie pomocnicze zadajmy, jakienapiêcie i jak¹ impedancjê obci¹¿enia widzi UPC1039?Odpowiedzmy tak¿e, dlaczego R547 pod³¹czono do +210V?(standardowo nale¿a³oby spodziewaæ siê pod³¹czenia do U3).W obwodzie bramki Q426 widzimy tak¿e dwie przeciwnie skierowanediody Zenera. Jaki jest ich cel, i czy faktycznie potrzebnes¹ tu dwie diody?Ostatnimi Ÿród³ami czerpanymi z omawianej w bie¿¹cympunkcie przetwornicy jest symetryczne napiêcie + i -15V. Napiêciate czerpane s¹ wprost z uzwojeñ transformatora T401.Omawiane tu po³¹czenia strony wtórnej przetwornicy g³ównejpokazano na rysunku 5.2.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 33

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D220VACD42112MC33025UC3715P3 - BOARDD606PRZETW. H-BRIDGE19R521Q414Q41231816R4800.5RD402Q415L401Q413D4072+400V12D445U3D404Q404+Q405C411Q416D444U210.6RQ4012 4 759D441D44257 4MC33262 AN8026640.16RD443P6 - BOARD P5 - BOARDP. PFC P. G³ówna10D436U11ZASILACZSTANDBYD440+14VIC4021115 +5V STBYD439 IC403MIP02102 RESETFAN D483ON/OFFL434Q426Q420IC408IC41224FBIC40424FBIC40722IC411FB4812 V E 240V3 IC406V3000µFVDA75VSUS32210V1IC409A6IC410+15V7U4+15V(S)U5-15V(S)L427D457+3.45VBuck -3.3V+13.2VL428D462+5.25VBuck -5VFAN≤12VFAN RegulacjaQ42912ABL45IC409B412D486Vcc6D465+15VP21 - BOARDAN6919837P22 - BOARDAN6912SOSRys.5.2. Schemat blokowy zasilacza chassis GP2D}Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze34 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Tranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoTranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adachodchylania poziomego (cz.2 – ost.)BUW1215Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =12.0A, I B =2.4A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 16.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 22.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 9.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 12.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =12.0A, V CE =5V 7.0 10.0 14.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 200.0 Wt f Czas opadania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.18 µst s Czas magazynowania I C =6.0A, I B =1.0A, f=64kHz 3.5 µsS2000AFISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =2.0A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) b.d. AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) b.d. -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.5A, h FE =2.5, Vcc=140V 0.55 µst s Czas magazynowania I C =4.5A, h FE =2.5, Vcc=140V 7.0 µsSGSF344Symbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1200 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.5A, I B =0.7A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) b.d. -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 85.0 Wt f Czas opadania I C =3.5A, h FE =5, Vcc=450V 0.3 µst s Czas magazynowania I C =3.5A, h FE =5, Vcc=450V 4.0 µsSGSIF344FPSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1200 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.5A, I B =0.7A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) b.d. -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =3.5A, h FE =5, Vcc=450V 0.3 µst s Czas magazynowania I C =3.5A, h FE =5, Vcc=450V 4.0 µsST1802FHSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0, I B =1.2A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5.0V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =1A, f=15.625kHz 0.3 0.5 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =1A, f=15.625kHz 5.0 6.0 µsSERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 35

Tranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoST1802HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0, I B =1.2A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5.0V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =1A, f=15.625kHz 0.3 0.5 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =1A, f=15.625kHz 5.0 6.0 µsST1803DFHSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0, I B =1.2A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =5.0V 5.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 40.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, f=15.625kHz 0.3 0.6 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, f=15.625kHz 2.7 4.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 1.5 2.0 VST1803DHISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0, I B =1.2A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =5.0V 4.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C =4.0A, I B =0.8A, f=15.625kHz 0.3 0.6 µst s Czas magazynowania I C =4.0A, I B =0.8A, f=15.625kHz 5.0 6.0 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F =5.0A 1.5 2.0 VRbe=25RRbe=25RST2001HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0, I B =1.25A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5.0V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 55.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =1.0A, f=64kHz 0.3 0.45 µst s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =1.0A, f=64kHz 2.5 3.5 µsST2009DHISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E =0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B =0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0, I B =1.25A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.5A, V CE =5.0V 5.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C =25°C 55.0 Wt f Czas opadania I C =5.0A, I B =1.0A, f=32kHz 0.28 0.55 µst s Czas magazynowania I C =5.0A, I B =1.0A, f=32kHz 2.6 3.2 µsRbe=35R36 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Tranzystory NPN firmy STMicroelectronics w uk³adach odchylania poziomegoST2310HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=7.0, I B=1.75A 1.1 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=7.0A, V CE=5.0V 6.5 9.5 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 55.0 Wt f Czas opadania I C=6.0A, I B=1.2A, f=64kHz 0.38 0.45 µst s Czas magazynowania I C=6.0A, I B=1.2A, f=64kHz 2.3 2.7 µsST2408HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 600 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=8.0, I B=2.0A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 12.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 25.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 7.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy b.d. Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=8.0A, V CE=5.0V 6.0 9.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 55.0 Wt f Czas opadania I C=7.0A, I B=1.5A, f=82kHz 0.11 0.15 µst s Czas magazynowania I C=7.0A, I B=1.5A, f=82kHz 2.1 2.4 µsTHD200FISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=7.0, I B=1.5A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 10.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=7.0A, V CE=5.0V 6.5 13.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 57.0 Wt f Czas opadania I C=7.0A, I B=1.5A, f=64kHz 0.215 µst s Czas magazynowania I C=7.0A, I B=1.5A, f=64kHz 1.7 µsTHD215HISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=6.0, I B=1.2A 1.3 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 10.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=6.0A, V CE=5.0V 6.0 13.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 57.0 Wt f Czas opadania I C=4.5A, I B=1.5A, f=64kHz 0.16 µst s Czas magazynowania I C=4.5A, I B=1.5A, f=64kHz 3.3 µsTHD218DHISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=4.0, I B=1.0A 1.5 VI C Pr¹d kolektora (DC) 7.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 12.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 7.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=4.0A, V CE=5.0V 5.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C=4.0A, I B=1.0A, f=15.625kHz 0.48 µst s Czas magazynowania I C=4.0A, I B=1.0A, f=15.625kHz 4.7 µsV F Napiêcie przewodzenia diody I F=4.0A 2.5 VTHD277DHISymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. maks. Jedn.V CB0 Napiêcie C-B przy I E=0A 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy I B=0A 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C=4.0, I B=1.0A 0.9 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 8.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C=4.0A, V CE=5.0V 6.0 13.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T C=25°C 50.0 Wt f Czas opadania I C=4.0A, I B=1.0A, f=31.25kHz 0.33 µst s Czas magazynowania I C=4.0A, I B=1.0A, f=31.25kHz 4.3 µsSERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 37}

TY-42TM6D – modu³ cyfrowy RGB (DVI) do telewizorów plazmowych firmy PanasonicTY-42TM6D – modu³ cyfrowy RGB (DVI) dotelewizorów plazmowych serii 6 firmy PanasonicW modu³ cyfrowy RGB (RGB Digital Terminal Board)mog¹ byæ wyposa¿one nastêpuj¹ce modele telewizorów plazmowychserii 6 firmy Panasonic:· TH-37PWD6UY,· TH-42PWD6, UY, EX, BX, RY, HY, AY, FY,· TH-42PHD6, UY, EX, BX, HY, AY,· TH-50PHD6, UY, EX, BX, RY, HY, AY, FY, MX.Wyœwietlacze plazmowe serii 6 s¹ opcjonalnie wyposa¿onew 2 lub 3 sloty (gniazda dla monta¿u modu³ów):· wyœwietlacze 37-calowe – 2 sloty,· wyœwietlacze 42- i 50-calowe – 3 sloty.Sloty umiejscowione s¹ z ty³u urz¹dzenia. Widok œciankitylnej wraz z lokalizacj¹ slotów pokazano na rysunku 1.Modu³y cyfrowe RGB mog¹ byæ instalowane tylko w slocie1 lub 2. Informacja ta jest zawarta dodatkowo na etykieciedo³¹czonej do modu³u.Tabela 1. Opis wyprowadzeñ gniazda wizyjnegoNr Nazwa sygna³u Nr Nazwa sygna³u1 T.M.D.S. data 2- 13 T.M.D.S. data 3+2 T.M.D.S. data 2+ 14 +5 V DC3 T.M.D.S. data 2/4 ekran 15 Masa4 T.M.D.S. data 4- 16 Hot plug sense5 T.M.D.S. data 4+ 17 T.M.D.S. data 0-6 DDC clock 18 T.M.D.S. data 0+7 DDC data 19 T.M.D.S. data 0/5 ekran8 – 20 T.M.D.S. data 5-9 T.M.D.S. data 1- 21 T.M.D.S. data 5+10 T.M.D.S. data 1+ 22 T.M.D.S. clock ekran11 T.M.D.S. data 1/3 ekran 23 T.M.D.S. clock+12 T.M.D.S. data 3- 24 T.M.D.S. clock-Modele 37-caloweSLOT1SLOT2AUDIOPCINSERIALModele42-i50-caloweSLOT1SLOT2SLOT3PCINAUDIOSERIALRys.1. Widok tylnej œcianki wyœwietlaczy plazmowych serii 6 firmy Panasonic oraz terminala interfejsów i gniazdprzy³¹czeniowychModu³ dostarczany jest wraz z instrukcj¹ monta¿u, przewodemdoprowadzaj¹cym cyfrowe sygna³y wizyjne RGBK1HA24FA0003, wkrêtami mocuj¹cymi, zaœlepk¹ slota orazetykiet¹ TBMU310 z opisem gniazd i wskazówk¹, w którychslotach mo¿na zamontowaæ modu³. Widok tej etykiety pokazanona rysunku 2.· gniazdo cyfrowych sygna³ów RGB – HDCP,· gniazdo sygna³ów audio – M3 mini-jack stereo (0.5V rms ,wysoka impedancja).Widok gniazda sygna³ów wizyjnych pokazano na rysunku3, natomiast opis jego wyprowadzeñ w tabeli 1. Sygna³y temog¹ byæ zgodne z systemem kodowania HDCP (High-bandwidthDigital Content Protection).Zalecane sygna³y wejœciowe jeœli chodzi o czêstotliwoœciodchylania i zegara plamki zamieszczono w tabeli 2. Sygna³yTabela 2.Zalecane sygna³y wejœcioweRys.2. Widok etykiety z opisem gniazd modu³ucyfrowego RGBModu³ TY-42TM6D wyposa¿ony jest w 2 gniazdawejœciowe:1624 178Rys.3. Gniazdo sygna³ów cyfrowych RGB19Rodzaje sygna³ówCzêstotliwoœæodchylaniapoziomego[ kHz ]Czêstotliwoœæodchylaniapionowego[Hz]Czêstotliwoœæzegarowapunktów[ MHz ]1 525 (480) /60p 31.47 59.94 27.002 625 (576) /50p 31.25 50.00 27.003 750 (720) /60p 45.00 60.00 74.254 1,125 (1,080) /60i 33.75 60.00 74.255 640 × 480 @60Hz 31.47 59.94 25.186 852 × 480 @60Hz 31.47 59.94 34.247 800 × 600 @60Hz 37.88 60.32 40.008 1,024 × 768 @60Hz 48.36 60.00 65.009 1,066 × 600 @60Hz 37.88 60.32 53.9410 1,366 × 768 @60Hz 48.36 60.00 87.4438 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

TY-42TM6D – modu³ cyfrowy RGB (DVI) do telewizorów plazmowych firmy Panasonicnieodpowiadaj¹ce tej specyfikacji mog¹ byæ wyœwietlane nieprawid³owo.Modu³ przeznaczony jest do pracy w temperaturze od 0 do40°C i przy wilgotnoœci od 20 do 80% (bez obecnoœci pary).Wymiary modu³u TY-42TM6D s¹ nastêpuj¹ce:104.5 mm ×148.9 mm × 38.5 mm.Obs³uga wyœwietlacza z zamontowanymmodu³em cyfrowych sygna³ów RGBPo zainstalowaniu modu³u cyfrowych sygna³ów RGB wyœwietlanemenu na ekranie i sposób jego obs³ugi ró¿ni siê odopisanych w instrukcji obs³ugi wyœwietlacza. Generalnie chodzio to, ¿e przestaj¹ byæ dostêpne pewne opcje ustawieñ i regulacjiw menu “Picture Pos./Size” oraz wyboru sygna³ówanalogowych w menu “Setup”.Wybór Ÿród³a sygna³ówWyboru Ÿród³a sygna³ów dokonuje siê za pomoc¹ przycisku[ INPUT ] na klawiaturze lokalnej lub na nadajniku zdalnejregulacji. Lokalizacjê przycisków na klawiaturze lokalneji na pilocie pokazano na rysunku 4.Rys.5. Widok menu ustawiania wielkoœci i po³o¿eniaobrazu “Picture Pos./Size”Menu “Setup”Zmianie ulega równie¿ wygl¹d i dostêpnoœæ parametrów wmenu “Setup”. W menu tym po wyborze cyfrowych sygna³ówRGB przestaje byæ dostêpna mo¿liwoœæ wyboru sygna³u wizyjnego/sygna³ówRGB – “Component/RGB- in select”. Wopisywanej sytuacji opcja ta na ekranie jest podœwietlona naszaro. Widok obu stron tego menu pokazano na rysunku 6.Przycisk INPUTRys.6. Widok menu wyboru sygna³ów analogowych“Component/RGB-in select”Œrodki ostro¿noœciRys.4. Lokalizacja przycisku [ INPUT ] na klawiaturzelokalnej i na pilocieUstawianie pozycji i wielkoœci obrazu – menu “PicturePos./Size”W trybie odbioru i odtwarzania cyfrowych sygna³ów wejœciowychRGB w menu “Picture Pos./Size” dostêpne s¹ tylkoregulacje ustawiania po³o¿enia obrazu w poziomie (H-Pos) iw pionie (V-Pos). Nie s¹ dostêpne pozosta³e regulacje tzn.:szerokoœæ obrazu (H-Size), wysokoœæ obrazu (V-Size) oraz fazazegara (Clock Phase), w zwi¹zku z tym w menu “Picture Pos./Size” parametry te s¹ wyœwietlane w kolorze szarym. Widoktego menu po wyborze jako Ÿród³o cyfrowych sygna³ów RGBpokazano na rysunku 5.1. Poniewa¿ opisywane urz¹dzenie umo¿liwia doprowadzeniecyfrowych sygna³ów RGB bezpoœrednio do cyfrowego procesorasygna³owego, ze wzglêdu na niebezpieczeñstwo jegouszkodzenia w wyniku ³adunków elektrostatycznych nienale¿y nigdy dotykaæ kontaktów z³¹cza bezpoœrednio „go³¹”rêk¹. Generalnie przed dotykaniem i obs³ug¹ urz¹dzeniawskazane jest „roz³adowanie siebie” poprzez dotkniêciedu¿ych metalowych przedmiotów.2. W celu zapewnienia prawid³owego funkcjonowania i unikniêciaewentualnego uszkodzenia urz¹dzenia nale¿y u¿ywaæoryginalnego (do³¹czonego przez producenta do opisywanegourz¹dzenia ) przewodu doprowadzaj¹cego cyfrowesygna³y wizyjne RGB.3. Zarówno przed instalacj¹ w slocie, jak i wymontowaniemmodu³u cyfrowych sygna³ów RGB nale¿y bezwzglêdnieupewniæ siê, ¿e panel wyœwietlacza jest wy³¹czony poprzezod³¹czenie wtyczki sieci od gniazdka. }SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 39

Naziemna telewizja cyfrowa w PolsceNaziemna telewizja cyfrowa w PolsceOpracowano na podstawie informacji i materia³ów KRRiT, UKE oraz informacji prasowych.Dok³adnie 2 lata temu w „SE” nr 10/2006 opublikowaliœmyartyku³ poœwiêcony telewizji cyfrowej w Polsce. Wydawa³obysiê, ¿e przez ten czas wiele spraw powinno zostaæ ju¿za³atwionych, a przynajmniej wyjaœnionych, gdy tymczasemznaków zapytania pozostaje ci¹gle tyle samo, a nawet ich iloœæsiê zwiêksza. Jedno jest tylko pewne – Polska jest zobligowanaprzez Uniê Europejsk¹ do zakoñczenia analogowego nadawaniatelewizji najpóŸniej do 17 czerwca 2015 roku (w 2005roku mówi³o siê o 2012 roku) i zast¹pienia jej transmisj¹ cyfrow¹.Powodem poruszenia po raz wtóry problematyki telewizjicyfrowej w Polsce s¹ pytania w tej sprawie zadawane przyokazji napraw domowych oraz pytania kierowane do Redakcji.Z doniesieñ prasowych i wiadomoœci nadawanych w audycjachinformacyjnych do œwiadomoœci u¿ytkowników telewizorówdotar³y sygna³y, ¿e ju¿ za nied³ugi czas nie bêdziemo¿na ogl¹daæ telewizji za pomoc¹ posiadanego odbiornika.Na tym poziomie najczêœciej koñczy siê wiedza wielu abonentówtelewizji i przy okazji naprawy zepsutego odbiornika telewizyjnegopada pytanie: czy w zwi¹zku z telewizj¹ cyfrow¹warto go jeszcze naprawiaæ, mo¿e lepiej kupiæ nowy sprzêt,który bêdzie móg³ odbieraæ telewizjê cyfrow¹. A czy trzebabêdzie kupiæ równie¿ talerz (czytaj: czaszê anteny satelitarnej)?Do braku wiedzy na temat odbioru telewizji cyfrowejdochodzi jeszcze agresywna reklama p³yn¹ca z ekranów i g³oœnikówzachwalaj¹ca telewizory (te najdro¿sze LCD lub plazma),w którym ju¿ jest zamontowany tuner do odbioru telewizjicyfrowej, sugeruj¹ca koniecznoœæ jak najszybszego jegokupna. W artykule zebrano informacje jakie s¹ aktualne nadzieñ dzisiejszy pozwalaj¹ce wyrobiæ sobie zdanie na tematodbioru telewizji cyfrowej na tyle, by móc w wiarygodny sposóbodpowiadaæ na pytania klientów warsztatów serwisowych.We wspomnianym na wstêpie artykule autor doœæ obszerniewymieni³ zalety telewizji cyfrowej i jej przewagê nad telewizj¹analogow¹. S¹ one na pewno dla wszystkich Czytelnikówznane i oczywiste, jednak¿e jak odpowiedzieæ na pytaniepo co telewizja cyfrowa ludziom bez specjalistycznej wiedzyna ten temat? Jeœli nasz rozmówca, ma problemy z odbioremwiêkszej iloœci programów lub jakoœci¹ odbioru (zak³ócenia)odpowiedŸ jest prosta – tych problemów w telewizji cyfrowejnie bêdzie. Jeœli jednak¿e nasz rozmówca nie ma problemów zodbiorem, a chcia³by w miarê prosty sposób czegoœ siê dowiedzieænale¿y wspomnieæ o nastêpuj¹cych aspektach:· jeszcze lepsza jakoœæ obrazu i dŸwiêku – przy zastosowaniuodpowiedniego urz¹dzenia odbiorczego obraz mo¿ebyæ transmitowany nawet w jakoœci Full HD 1920×1080(obecnie dla standardu PAL 768×576 punktów), dŸwiêkw systemie przestrzennym 5.1 (w telewizji analogowejmaksimum 4 kana³y),· mo¿liwoœæ nadawania oprócz obrazu i dŸwiêku szereguinnych materia³ów dodatkowych znanych u¿ytkownikomurz¹dzeñ i p³yt DVD, a wiêc na przyk³ad kilku œcie¿ekdŸwiêkowych z ró¿nymi wersjami jêzykowymi (np. t³umaczeniami,dubbingiem albo tylko z odg³osem trybun nastadionie bez komentarza naszego ulubionego sprawozdawcysportowego), czy te¿ materia³u filmowego dotycz¹cegoprzygotowañ lub produkcji ogl¹danej audycji,· opcja wideo na ¿¹danie – nadawca mo¿e umo¿liwiæ poprzezkana³ zwrotny na komunikacjê pomiêdzy nim a u¿ytkownikiem,dziêki czemu telewidz bêdzie móg³ wybraæsobie sam z oferty nadawcy audycjê, któr¹ ma w tej chwiliochotê ogl¹daæ,· rozpowszechnienie emisji cyfrowej, a raczej zakoñczenietransmisji analogowej pozwoli na zmieszczenie w zat³oczonymeterze wiêkszej iloœci nadawców, co prze³o¿y siêna zwiêkszenie iloœci nadawanych programów przez nadajnikinaziemne, a to dziêki temu, ¿e dla przesy³u sygna-³ów telewizji cyfrowej potrzebne jest znacznie wê¿szepasmo ni¿ dla przesy³ania sygna³ów telewizji analogowej.Nadawanie naziemne telewizji cyfrowej ma siê odbywaæw standardzie DVB-T. Jest to sposób transmisji cyfrowych strumieniaudio/wideo przy u¿yciu COFDM, czyli kodowanejtransmisji OFDM. Do kompresji audio/wideo przyjêto standardMPEG-2 oraz niedawno MPEG-4 (H.264) zapewniaj¹cylepsz¹ jakoœæ transmisji i wykorzystania nadajników. Nastêpc¹standardu DVB-T jest DVB-T2, który wykorzystuje do kompresjitylko standard MPEG-4. Ró¿nica pomiêdzy oboma sposobamikompresji jest nastêpuj¹ca:· MPEG-2 – jest to stratna metoda kompresji wizji (pewnailoœæ danych jest redukowana bez istotnej utraty informacji),co oznacza, ¿e sygna³ po dekompresji ró¿ni siê odpierwotnego, ale ró¿nica jest niedostrzegalna dla oka ludzkiego,MPEG-2 jest przeznaczony przede wszystkim dowykorzystania przy transmisji programów telewizyjnychoraz przy zapisie p³yt DVD-Video,· MPEG-4 – metoda kompresji sygna³u wizyjnego mocniejszani¿ MPEG-2, dziêki czemu wielkoœæ po kompresji jestponad 10-krotnie mniejsza przy zachowaniu dobrej jakoœci,niestety wymaga uk³adów o du¿ej mocy obliczeniowej.Na czym polega zatem transmisja cyfrowej telewizji w standardzieDVB-T lub DVBT-2? Pierwszym krokiem jest zakodowanieza pomoc¹ kodeka MPEG cyfrowych sygna³ów wizji,dŸwiêku i ewentualnie danych dodatkowych (jeœli takowes¹), a nastêpnie doprowadzenie takiego sygna³u do modulatoraOFDM. Modulacja polega na podzieleniu sygna³u na wielestrumieni, które bêd¹ póŸniej nadawane równolegle na s¹siednich,niezak³ócaj¹cych siê nawzajem czêstotliwoœciach (OFDM– Orthogonal Frequency-Division Multiplexing – metoda modulacjiwykorzystuj¹ca wiele ortogonalnych wzglêdem siebiepodnoœnych w celu jak najlepszego skompensowania zanikówselektywnych wynikaj¹cych z wielodrogowoœci transmitowanegosygna³u). Ka¿dy strumieñ doprowadzany jest do przetwornikacyfrowo-analogowego D/A i po przejœciu przez niegoca³oœæ jest konwertowana na sygna³ analogowy, który jestju¿ przystosowany do wys³ania w eter za pomoc¹ anteny analogowej.Po stronie odbiorczej w przetworniku analogowo-cyfrowymnastêpuje przetworzenie sygna³ów analogowych na40 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Naziemna telewizja cyfrowa w Polscecyfrowe, korekcja b³êdów (jeœli powsta³y w czasie transmisji),po czym demodulacja i dekompresja. W tej postaci sygna³ymog¹ byæ ju¿ doprowadzone do telewizora.A teraz pora odpowiedzieæ na pytanie zadane na pocz¹tkuartyku³u. Do odbioru sygna³ów telewizji cyfrowej w standardzieDVB-T lub DVB-T2 niezbêdne jest specjalne urz¹dzenieodbiorcze – odbiornik Set-Top-Box lub tak zwany tuner cyfrowyczy dekoder. Czy to oznacza, ¿e posiadane telewizorytrzeba bêdzie wyrzuciæ na œmietnik? Absolutnie nie. Ka¿dytelewizor zarówno z ekranem LCD, plazmowym czy te¿ z kineskopemCRT bêdzie nadawa³ siê do odbioru telewizji cyfrowej.Niezbêdne bêdzie „jedynie” nabycie tego odbiornika cyfrowegoi pod³¹czenie jego wyjœcia z wejœciem AV telewizoralub po w.cz. przez gniazdo antenowe. Koszt takiego odbiornikana dzieñ dzisiejszy nie jest zachêcaj¹cy, gdy¿ wynosi oko³o400 PLN. Mówi siê co prawda o tym, ¿e zakup mia³by byæsubsydiowany przez nadawców komercyjnych w zamian zaprzyspieszenie tempa wprowadzenia telewizji cyfrowej, ale taknaprawdê to nic konkretnie jeszcze nie wiadomo.Prezes Urzêdu Komunikacji Elektronicznej jest zdania, ¿enadawcy pierwszego multipleksu (TVP, TVN, Polsat) powinnisfinansowaæ zakup dekoderów, co pozwoli³oby sprawnieprzeprowadziæ w Polsce przejœcie z telewizji analogowej nacyfrow¹. Jak do tej pory nie dosz³o jednak do porozumienia,dziêki któremu nadawcy byliby zmuszeni wydaæ 2 miliardyz³otych na zakup dekoderów do odbioru naziemnej telewizjicyfrowej. Prezes UKE sugerowa³a, ¿e system móg³by byæ podobnydo popularnego w telefonii komórkowej „telefonu zaz³otówkê”. Nadawcy zwracaj¹ jednak uwagê, ¿e kupuj¹c telefonza z³otówkê klient przez dwa lata op³aca abonament. Wœwietle dzia³añ legislacyjnych zmierzaj¹cych do zniesienia abonamentuoraz za³o¿enia w rz¹dowej strategii wprowadzaniatelewizji cyfrowej o bezp³atnym dostêpie do telewizji cyfrowejnadawanej w dwóch pierwszych multipleksach, nadawcynie mogliby liczyæ na jakikolwiek zwrot poniesionych kosztów.Nadawców wspiera Krajowa Rada Radiofonii i Telewizjitwierdz¹c, ¿e to rz¹d powinien przygotowaæ program subsydiowaniasprzêtu do odbioru telewizji cyfrowej.Nie wiadomo te¿, bo jest to dopiero na etapie opracowywania,jakimi parametrami technicznymi powinien charakteryzowaæsiê odbiornik naziemnej telewizji cyfrowej dla Polski.W dniu 11.06.2008 roku w zwi¹zku z pytaniami od konsumentówUrz¹d Komunikacji Elektronicznej poinformowa³, ¿e„Ministerstwo Infrastruktury powoli koñczy prace nad rozporz¹dzeniemw sprawie wymagañ technicznych dla odbiornikówi iDTV (odbiornik telewizyjny przystosowany do bezpoœredniegoodbioru sygna³ów DVB) do odbioru cyfrowych,naziemnych transmisji telewizyjnych. Zgodnie z projektem tegorozporz¹dzenia jako podstawowe wymagania przyjêto parametryodbiornika naziemnej telewizji cyfrowej (DVB-T) zdefiniowanegow normie: ETSI TS 101 154 V.1.8.1:2007 jako:25 Hz H.264/AVC HDTV video, MPEG-2 Layer 2 and E-AC-3audio, for a Baseline IRD able to decode up to 1920 × 1080interlaced 25 Hz video pictures or 1280 × 720 progressive 50Hz video pictures.Wspomniany dokument stanowi wa¿n¹ wskazówkê dlakonsumentów, którzy przy zakupie telewizyjnego sprzêtu odbiorczegopowinni zwracaæ uwagê, czy dany odbiornik DVB-T lub telewizor ze zintegrowanym tunerem DVB-T jest w staniepoprawnie odtwarzaæ obraz jakoœci HD (wysokiej rozdziel-czoœci) zakodowany zgodnie ze standardem MPEG-4 (H.264/AVC) oraz dŸwiêk wielokana³owy zakodowany zgodnie zestandardem Dolby Digital Plus (EAC-3).Posiadacze telewizorów ze zintegrowanym dekoderemDVB-T/MPEG-2 wyposa¿onym w wejœcie do pod³¹czenia modu³ówCI (Common Interface) oraz widzowie wykorzystuj¹cyodbiorniki DVB-T/MPEG-2 równie¿ posiadaj¹ce gniazdo CI,w celu umo¿liwienia odbioru programów zakodowanych wMPEG-4 mog¹ zakupiæ modu³ transkoduj¹cy z MPEG-4 naMPEG-2. Trzeba pamiêtaæ jednak, ¿e powy¿sze rozwi¹zaniepozwoli jedynie na odbiór kana³ów w jakoœci standardowej(SD). Jest jednak jedynym ratunkiem dla urz¹dzeñ DVB-T/MPEG-2 o ile maj¹ gniazda CI i stosownie przygotowane oprogramowanie.Planem wprowadzania telewizji cyfrowej zajmuje siê KrajowaRada Radiofonii i Telewizji. Pocz¹tkowo mia³ to byæ standardDVB-T z kompresj¹ MPEG-2, jednak¿e ostatnie ustaleniawskazuj¹ na wybór MPEG-4 jako metody kompresji i nadawaniaw standardzie DVB-T2. Pierwszy multipleks mia³byruszyæ od pocz¹tku 2009 roku. Z informacji powy¿szych wynika,¿e ostateczna decyzja w jakim standardzie bêdzie nadawanatelewizja cyfrowa tak naprawdê jeszcze nie zapad³a. Czyzatem uzasadnione jest kupowanie telewizora z wbudowanymtunerem cyfrowym DVB-T? Jeœli oka¿e siê, ¿e zostanie wybranystandard DVB-T2 nie bêdzie to decyzja s³uszna, gdy¿ itak i tak konieczne bêdzie dokupienie specjalnej przystawkitranskoduj¹cej MPEG-4 do MPEG-2. Wydaje siê wiêc, ¿e nakupno drogiego telewizora z tunerem cyfrowym DVB-T tylkoz powodu zapewnienia sobie w przysz³oœci mo¿liwoœci odbiorutelewizji cyfrowej chyba jest jeszcze za wczeœnie.A tymczasem w zwi¹zku z planowanym rozpoczêciemtransmisji telewizji cyfrowej operatorzy i nadawcy multimediównie czekaj¹c na ostateczne zatwierdzenie standardu podjêlidzia³ania zmierzaj¹ce do zastosowania technologii DVB-T2 lub DVB-T+ (czyli DVB-T z kompresj¹ MPEG-4) w telewizyjnychsieciach nadawczych. Jest to niew¹tpliwie zwi¹zaneze zdecydowanym wzrostem w Polsce sprzeda¿y panoramicznychtelewizorów HD lub HD Ready, multimedialnychnotebooków i odtwarzaczy DVD. Dane te wyraŸnie wskazuj¹na koniecznoœæ jak najszybszego wdra¿ania naziemnej telewizjicyfrowej DVB-T, nie tylko w standardowym formacie SDTV(720×576 punktów – SDTV – Standard Definition Television,jest jednym z formatów cyfrowej telewizji, w której jakoœæ obrazujest zbli¿ona do jakoœci filmów na DVD), ale równie¿ wwysokiej rozdzielczoœci HDTV (1280×720p lub 1920×1080i).Mimo ¿e oficjalnie mówi siê o wyborze dla Polski standarduDVB-T2 szanse na jego efektywne wdro¿enie od pocz¹tkus¹ raczej nik³e. Jest po prostu za póŸno, aby dokonywaæ zmianystandardu w momencie, gdy testowano nadawanie w standardzieDVB-T, a nadawcy praktycznie ju¿ uruchamiaj¹ pierwszemultipleksy w standardzie DVB-T+. Robocza wersja standarduDVB-T2 zosta³a udostêpniona dopiero w czerwcu bie-¿¹cego roku. W zwi¹zku z tym brak jeszcze doœwiadczeñ eksploatacyjnych,tym bardziej, ¿e na rynku brak jeszcze urz¹dzeñprzystosowanych do odbioru telewizji w standardzieDVB-T2. Z kolei dalsze przesuwanie i opóŸnianie wdra¿anianaziemnej telewizji cyfrowej nie znajduje ¿adnego uzasadnienia,gdy¿ prace nad t¹ problematyk¹ w Polsce postêpuj¹ zdecydowaniawolniej ni¿ w innych krajach Unii Europejskiej.Aby dotrzymaæ terminu wdro¿enia telewizji cyfrowej do 2015SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 41

Naziemna telewizja cyfrowa w Polsceroku nale¿y wykonaæ szereg prac, o których u¿ytkownik niewie i prawdê mówi¹c nie musi wiedzieæ. Pierwsza z tych sprawto nadajniki telewizyjne. Na potrzeby emisji telewizji cyfrowej,aby by³o mo¿liwe nadawanie sygna³u telewizyjnego wstandardzie DVB-T konieczna jest modernizacja istniej¹cej siecinadajników telewizyjnych. Jest to ogromne i drogie przedsiêwziêcie,którego koszt szacowany jest nawet na 200 mlnz³otych. W³aœcicielem sieci nadawczej jest firma TP-Emitel ito ona w wiêkszoœci poniesie koszty modernizacji. Pozosta³ekoszty modernizacji szacowane na 150 mln z³otych obiecuj¹pokryæ przyszli nadawcy.Niestety do dzisiaj nie wiadomo ostatecznie kto dostanieprawa nadawania telewizji cyfrowej DVB-T, a wybór nadawców,przydzia³ i zagospodarowanie czêstotliwoœci to drugawa¿na sprawa do za³atwienia. Jak ju¿ wczeœniej wspomnianona 2009 rok zaplanowano rozpoczêcie emisji pierwszego multipleksuo zasiêgu ogólnokrajowym prawdopodobnie w standardzieDVB-T+.Multipleks (MPX) jest to zespolony strumieñ danych cyfrowychsk³adaj¹cych siê z dwóch lub wiêcej strumieni zawieraj¹cychdane o programach radiowych, telewizyjnych, CAS ius³ugach dodatkowych, mieszcz¹cych siê w okreœlonym kanaletelewizyjnym. Multipleks jest kombinacj¹ kilku programówtelewizyjnych oraz ró¿nych us³ug dodatkowych, przesy-³anych w jednym kanale czêstotliwoœci. Operator multipleksu,posiadaj¹cy koncesjê, odbiera programy i us³ugi od nadawców,³¹czy je i przesy³a do odbiorców. Pasmo zajmowane przezjeden telewizyjny kana³ analogowy, a tym samym jeden multiplekswystarcza dla 7 programów nadawanych w standardzieDVB-T.Tymczasem 19 sierpnia bie¿¹cego roku œrodki masowegoprzekazu w alarmistycznym tonie poinformowa³y, ¿e wprowadzenienaziemnej telewizji cyfrowej w Polsce znowu siê oddala.Wszystko dlatego, ¿e wci¹¿ nie wiadomo, jakie programy(nadawcy) znajd¹ siê na pierwszym multipleksie. Chodzi o to,¿e liczba nadawców zainteresowanych emisj¹ swych programóww pierwszym multipleksie jest wiêksza ni¿ iloœæ kana-³ów – w multipleksie jest miejsce na 7 programów.W maju 2005 roku Rada Ministrów RP przyjê³a do wiadomoœcidokument „Strategia przejœcia z techniki analogowej nacyfrow¹ w zakresie telewizji naziemnej”. Wed³ug tego dokumentuproces wprowadzenia telewizji cyfrowej w Polsce masiê dzieliæ na dwa etapy: przejœciowy i docelowy. W pierwszymetapie na terenie kraju mog¹ byæ nadawane programy wdwóch technologiach równolegle, czyli tzw. simulcast. W drugimetapie bêd¹ nadawane programy tylko cyfrowo.Wed³ug za³o¿eñ opracowanych przez rz¹d w strategii, dotycz¹cejprzechodzenia na naziemne nadawanie cyfrowe, napierwszym multipleksie mia³yby znaleŸæ siê programy nadawaneobecnie analogowo, co umo¿liwia³oby stopniowe wprowadzanietelewizji cyfrowej i równoczesne wy³¹czanie nadawaniaanalogowego. W konsekwencji stopniowego wy³¹czanianadawania analogowego zwalnia³oby siê miejsce na kolejnemultipleksy. Do UKE wp³ynê³o ³¹cznie 14 wniosków napierwszy multipleks DVB-T. Oprócz czterech analogowychnadawców, czyli 7 kana³ów (TVP1, TVP2, TVP Info, TVN,Polsat, TV4 i TV Puls), wnioski z³o¿y³y te¿ Kino Polska, TPEmitel, który do tej pory nie emitowa³ ¿adnego programu telewizyjnegooraz siedem rozg³oœni radiowych.W takiej sytuacji prezes UKE poinformowa³a, ¿e je¿eli telewizyjninadawcy komercyjni z³o¿¹ nowe wnioski o zmianêrezerwacji czêstotliwoœci na pierwszy multipleks (z nadawaniaanalogowego na cyfrowe), to wszyscy, razem z TVP, znajd¹siê na pierwszym multipleksie. Je¿eli nadawcy komercyjni,TVN i Polsat, pozostan¹ przy obecnych wnioskach o now¹rezerwacjê (bêd¹ chcieli jednoczeœnie nadawaæ analogowo icyfrowo), to wtedy nie bêdzie mo¿na omin¹æ procedury konkursowej.Uwzglêdniaj¹c konsultacje, stanie siê to nie wczeœniejni¿ w listopadzie bie¿¹cego roku. Miêdzy nadawcami iUKE nie ma te¿ zgody co do kolejnych etapów przechodzeniana nadawanie telewizji cyfrowej i wy³¹czania nadawania analogowego.Jak widaæ trudnoœci z wdro¿eniem naziemnej telewizjicyfrowej mog¹ mieæ ró¿ny charakter i to niekoniecznietechniczny. Brak porozumienia w sprawie wyboru potencjalnychnadawców pierwszego multipleksu rzutuje z kolei na rozpoczêcieprac modernizacyjnych naziemnej sieci nadawczej,w kosztach której mieliby oni partycypowaæ.1 paŸdziernika min¹³ termin zg³aszania wniosków na przydzia³czêstotliwoœci w drugim multipleksie DVB-T. W pierwszejfazie wprowadzania rozpowszechniania naziemnej telewizjicyfrowej planowano uruchomienie dwóch multipleksów.UKE i KRRiT chc¹ jednak¿e uruchomiæ trzeci multipleks DVB-T, którego operator mia³by zostaæ wy³oniony w konkursie podobniejak multipleksu drugiego. Obecnie prowadzone s¹ badaniatechniczne dotycz¹ce zasiêgu tego multipleksu na terenienaszego kraju.Docelowo, to znaczy do 2015 roku w Polsce ma dzia³aæ 6multipleksów. W rz¹dowej „Strategii przejœcia z techniki analogowejna cyfrow¹ w zakresie telewizji naziemnej” przyjêto,¿e maksymalna iloœæ multipleksów dla naszego kraju wynosi8. W „Opinii w sprawie zagospodarowania dywidendy cyfrowejw zakresie czêstotliwoœci 470-862MHz opracowanej wramach konsultacji UKE” opracowanej przez Instytut £¹cznoœcizapisano propozycjê zagospodarowania 7 multipleksów. Podpojêciem dywidendy cyfrowej rozumie siê czêœæ pasma radiowegouzyskana wskutek cyfryzacji radiodyfuzji. Propozycjadotyczy okresu po wy³¹czeniu wszystkich emisji analogowychi jest nastêpuj¹ca:· 1 multipleks przeznaczony na emisjê simulcastu istniej¹cychobecnie 7 analogowych programów,· 2 multipleks: 7 programów SDTV (wybranych w otwartymkonkursie),· 3 multipleks – TVP,· 4 multipleks – TVN+Puls,· 5 multipleks – TV4+Polsat,· 6 multipleks – telewizja mobilna DVB-H lub, jeœli dlapierwszego multipleksu DVB-H uda siê dobraæ kana³yczêstotliwoœci spoza 7 multipleksów GE06 (a taka szansajest) multipleks 6 móg³by zostaæ przekazany na drodzekonkursu: dla drugiego multipleksu DVB-H lub dla 6multipleksu DVB-T lub np. pierwszego multipleksu HDTVw DVB-T2,· 7 multipleks (kana³y 61-69) – systemy mobilne (IMT Advance)o ile us³ugi dostêpu mobilnego lub dostêpu szerokopasmowegonie by³yby uruchamiane w innych dostêpnychdla IMT pasmach czêstotliwoœci (np. 1.9GHz,2.5GHz, 3.4÷3.8GHz i inne).Ostateczny przydzia³ czêstotliwoœci nie jest spraw¹ zamkniêt¹i prawdopodobnie bêdzie siê zmienia³.}42 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Mocowanie na œcianie wyœwietlaczy plazmowych firmy PanasonicMocowanie na œcianie wyœwietlaczy plazmowych firmyPanasonicOpracowano na podstawie materia³ów informacyjnych producentaPostêp technologii wytwarzania paneli wyœwietlaczy plazmowychprzejawia siê zarówno na polu poprawy parametrówi jakoœci obrazu, jak równie¿ zmniejszania ich gruboœci. Gruboœæpanelu poni¿ej 10 cm to dzisiaj norma. Taka ma³a gruboœæurz¹dzenia to z jednej strony powa¿ny problem stabilnegopostawienia na specjalnej szafce czy stojaku, a z drugiejstrony ogromna zaleta, gdy¿ umo¿liwia zawieszenie jego naœcianie. Wiêkszoœæ firm produkuj¹cych odbiorniki telewizyjnez ekranami plazmowymi do³¹czaj¹ do urz¹dzenia stojak,tzw. piedesta³ do postawienia go na szafce. Niektórzy producencioferuj¹ jako wyposa¿enie dodatkowe specjalne stojaki(„nogi wolnostoj¹ce”) do postawienia „plazmy” na pod³odze,a tak¿e specjalne stela¿e – wieszaki do zamocowania, a raczejdo powieszenia urz¹dzenia na œcianie. Niektóre konstrukcjetakich wieszaków – uchylne umo¿liwiaj¹ dodatkowo pochyleniepanelu w pionie.Firma Panasonic w specjalnie wydanej informacji serwisowejprzestrzega u¿ytkowników wyœwietlaczy plazmowychprzed stosowaniem nieoryginalnych wieszaków do mocowaniaPDP na œcianie (na przyk³ad pokazanego na rysunku 1),gdy¿ w przypadku wyst¹pienia z tego powodu uszkodzeniaekranu wyœwietlacza nie bierze za to odpowiedzialnoœci, uszkodzeniatakie nie s¹ objête gwarancj¹.Rys.2uszkodzenie œcianki tylnej – w szczególnoœci otworu przewidzianegodo zawieszenia wyœwietlacza na stela¿u i zamocowaniugo na œcianie pokazano na rys.2.Przyk³ady typowych uszkodzeñ ekranu na skutek nieprawid³owegozawieszenia na wsporniku œciennym pokazano narysunkach 3 i 4.Rys.1Chodzi o to ¿e, wsporniki do zawieszania paneli plazmowychna œcianie produkcji firm trzecich nie s¹ tak skonstruowane,aby mo¿na by³o skorzystaæ z prawid³owej i zalecanejmetody mocowania, w przeciwieñstwie do oryginalnego stela¿u,który „dzia³a” na metodzie opisanej poni¿ej, w której jeston przykrêcany bezpoœrednio do tylnej œcianki panelu.Jeœli stela¿ jest zamontowany niew³aœciwie, na przyk³adna œcianie, która nie jest dok³adnie p³aska lub œruby mocuj¹ces¹ przeci¹¿one, spowoduje to wyst¹pienie nadmiernych naprê-¿eñ mechanicznych panelu i w konsekwencji jego pêkniêcie.Pêkniêcie panelu z powodu przeci¹¿enia i nadmiernych napiêæmechanicznych mo¿e wyst¹piæ w dwojaki sposób:· natychmiast,· w dowolnej chwili, nawet po doœæ d³ugim czasie od zamontowaniana skutek rozci¹gania siê panelu podczas normalnejeksploatacji.Na przyk³ad: przeci¹¿ona œruba powoduje uszkodzenie tylnegopanelu, a w konsekwencji równie¿ ekranu. Przyk³adoweRys.3Rys.4W przypadku oryginalnych stela¿y do zawieszenia paneluplazmowego na œcianie (produkcji firmy Panasonic lub polecanychdo stosowania przez producenta) w sk³ad zestawu wchodz¹oprócz samego wieszaka 4 przek³adki dystansuj¹ce, któreSERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 43

Mocowanie na œcianie wyœwietlaczy plazmowych firmy Panasonicw przybli¿eniu s¹ tego samego kszta³tu i rozmiaru jak standardoweszpulki nici bawe³nianych. Te przek³adki s¹ mocowanew 4 punktach mocuj¹cych na tylnej œciance PDP i pozwalaj¹na skuteczne i bezpieczne zawieszenie panelu na odpowiednimwsporniku œciennym. Ta metoda mocowania pozwala nawyeliminowanie ewentualnych naprê¿eñ mechanicznych mog¹cychskutkowaæ uszkodzeniem ekranu.Oferta wyposa¿enia dodatkowego do odbiorników plazmowychfirmy Panasonic jest bardzo bogata. Wyposa¿enie to przeznaczonedla konkretnych modeli odbiorników z ekranem plazmowymjest wyszczególnione w do³¹czonej instrukcji obs³ugi.Dla przyk³adu rozpatrzmy mocowanie wyœwietlacza plazmowegoPanasonica na wieszaku nieuchylnym o oznaczeniuTY-WK42PV7 tej samej firmy przeznaczonym do wyœwietlaczyplazmowych 42 i 50 cali.Widok wieszaka TY-WK42PV7 wraz z do³¹czonymi akcesoriamipokazano na rysunku 5. Procedura przygotowaniawyœwietlacza do zamocowania go na wieszaku œciennym jestnastêpuj¹ca. Po po³o¿eniu wyœwietlacza na p³askim pod³o¿uekranem w dó³ nale¿y wyj¹æ przy u¿yciu na przyk³ad wkrêtakap³askiego z koñcówk¹ sto¿kow¹ cztery zaœlepki. Lokalizacjêtych zaœlepek pokazano na rysunku 6. W specjalnie zaprojektowanychczterech otworach mocuj¹cych nale¿y umieœciæelementy dystansuj¹co-izoluj¹ce (na rysunku 6 oznaczone cyfr¹3). Nastêpnie w tych elementach nale¿y umieœciæ podk³adkizêbate (2) i wkrêciæ œruby z ³bem szeœciok¹tnym za pomoc¹do³¹czonego klucza typu imbus. Sposób zamocowania wyœwietlaczana wieszaku pokazano na rysunku 7.Wyci cia do mocowania w pionieWyci cia domocowania w poziomie- klucz sze ciok tny (imbus)- element dystansuj co-izoluj cy (4 szt.)- podk adka z bata (4 szt.)- ruba z bem sze ciok tnym M8-45 (4 szt.)- wkr t mocuj cy M5-135 dla instalacjipoziomej(2 szt.)- wkr t mocuj cy M5-35 dla instalacjipionowej(2 szt.)Rys.5. Wieszak TY-WK42PV7 do mocowania wyœwietlaczyplazmowych firmy PanasonicRys.7. Sposób zamocowania wyœwietlaczaElementy dystansuj ceWkr tak p aski, sto¿kowy4Za lepki123Os ona gniazdprzy czeniowychRys.6. Przygotowanie wyœwietlacza plazmowego do zamocowania na wieszaku}44 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

Przegl¹d inwerterów do lamp CCFLPrzegl¹d inwerterów do lamp CCFL (cz.1)Opracowano na podstawie materia³ów producentaPrzegl¹d inwerterów do lamp CCFL s³u¿¹cych do podœwietlaniakolorowych wyœwietlaczy LCD/TFT rozpoczniemy odtych najmniejszych, których ekrany podœwietlane s¹ tylko jedn¹lamp¹ CCFL. Jako przyk³ad wyœwietlacza podœwietlanegotylko jedn¹ lamp¹ pos³u¿y nam panel o oznaczeniu LQ5AW116firmy Sharp. Okreœlanie tego wyœwietlacza mianem panela jestmo¿e nieco przesadzone, gdy¿ przek¹tna jego ekranu wynosizaledwie 5” czyli oko³o 13 cm (zw³aszcza od kiedy telewizoryLCD z wyœwietlaczem o przek¹tnej na przyk³ad 37” na pó³kachsklepowych to normalnoœæ), no ale jakoœ ten podzespó³trzeba nazwaæ. Modu³ ten znalaz³ zastosowanie g³ównie w urz¹dzeniachsatelitarnej nawigacji samochodowej, w camcorderach(kamerowidach), w samochodowych odbiornikach telewizyjnych.Przy tej okazji warto zapoznaæ siê, czym charakteryzujesiê taki wyœwietlacz:· wymiary zewnêtrzne – 126.8 × 89.6 × 16.5 mm,· iloœæ pikseli – 74 880,· obszar aktywny – 102.2 × 74.8 mm,· sygna³ wejœciowy – standardowy, analogowy RGB,· zakres k¹ta ogl¹dania – w poziomie 130°– w pionie 105°,· iloœæ lamp podœwietlaj¹cych – 1,· jasnoœæ – 320 cd/m 2 ,· ³¹czny pobór mocy (panelu i podœwietlania) – 5.4W,· waga – 165 g.Przytoczone dane narzucaj¹ wrêcz drakoñskie ograniczeniana konstrukcjê inwertera w szczególnoœci w zakresie gabarytów,gdy¿ projektant wystroju na pewno zechce zamkn¹ætakie urz¹dzenie w jak najmniejszej obudowie. Przyjrzyjmysiê zatem inwerterowi skonstruowanemu dla tego wyœwietlacza.Inwerter do panelu wyœwietlacza LQ5AW116 firmy Sharpopracowany przez firmê ECG jest oznaczony jako 8m052038i nale¿y do du¿ej pod wzglêdem asortymentu serii “8m Class”tej firmy. Widok inwerterów z tej serii z uwzglêdnieniem istotnychwymiarów pokazano na rysunku 1. Jak widaæ na tym rysunkud³ugoœæ inwertera nie przekracza 9.1 cm, szerokoœæ 2cm, i czego nie pokazano na tym rysunku, ¿e wysokoœæ nieprzekracza 8 mm. W poprzednim numerze w artykule poœwiêconymproblemom serwisowym z inwerterami zwracaliœmyuwagê na k³opoty z identyfikacj¹ inwerterów na podstawie ichoznaczenia. Nie inaczej jest dla opisywanej grupy inwerterów,aczkolwiek w oznaczeniu udaje siê dopatrzeæ pewnych wskazówek.Otó¿ w oznaczeniu opisywanego przyk³adowo inwertera8m052038 pierwsze dwa znaki “8m” oznaczaj¹ przynale¿noœædo serii “8m Class” charakteryzuj¹cej siê maksymaln¹wysokoœci¹ 8 mm i pokazanymi na rysunku 1 gabarytami iz³¹czami. Kolejne dwa znaki oznaczenia inwertera “05” wskazuj¹na wartoœæ napiêcia wejœciowego, w tym wypadku jest5V. W wykonaniu na 12V pocz¹tek oznaczenia bêdzie wygl¹da³nastêpuj¹co: 8m12xxxx. Znaczenie pozosta³ych znakóww oznaczeniu nie jest znane i raczej trudno siê domyœliæ.Opisywany inwerter przeznaczony jest do sterowania 1 lamp¹CCFL. Ponadto charakteryzuje siê minimalna iloœci¹ elementów,wysok¹ wydajnoœci¹, moc¹ wyjœciow¹ do 5W. Modu³yinwertera serii 8m Class wyposa¿one s¹ w 2 gniazda:· gniazdo szpilkowe („mêskie”) jest gniazdem dla napiêæ isygna³ów wejœciowych,· gniazdo drugie („¿eñskie”) jest gniazdem wyjœciowym, zktórego napiêcie jest podawane bezpoœrednio do lampy.Tabela 1.WejœcieOpis wyprowadzeñ gniazdWyjœcieNr Sygna³ Nr Sygna³1 +Vin 1 AC out2 GND (-Vin) 2 NC3 Control 3 NC4 NC 4 AC outOpis wyprowadzeñ obu gniazd zamieszczono w tabeli 1.Przyjrzyjmy siê teraz jakimi parametrami charakteryzujesiê opisywany inwerter:· zakres wartoœci maksymalnych – absolutnie nieprzekraczalnych:- napiêcie wejœciowe V in = -0.3 ÷ +6 V dc ,- temperatura pracy T o = 0 ÷ +70°C,- temperatura przechowywania T stg = -40 ÷ +85°C,· zakres rekomendowanych warunków pracy:- napiêcie wejœciowe V in = 3 ÷ +5.5 V dc .· charakterystyczne dane elektryczne pokazano w tabeli 2.Zwora “C”Wejœcie90.93.0141C420.114.059.7φ 3.0 (× 2)14.0Rys.1. Rysunek mechaniczny p³ytki inwertera z serii “8m Class”SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 45

Przegl¹d inwerterów do lamp CCFLTabela 2.W inwerterach serii “8m Class” sterowanie jasnoœci¹ (intensywnoœci¹)podœwietlania tylnego panelu wyœwietlacza jest mo¿-liwe za pomoc¹ sygna³u dostarczanego poprzez wyprowadzenie3 – “Control”. Sterowanie to jest aktywne tylko wtedy, gdy usuniêtajest zwora oznaczona jako “C” – znajduje siê ona przy z³¹czunapiêæ wejœciowych i zosta³a pokazana na rysunku 1.Generalnie przewidziano 3 opcje sterowania jasnoœci¹ podœwietlania.W opisywanym przyk³adowo inwerterze 8m052038stosowana jest tylko jedna metoda, a mianowicie za pomoc¹sygna³u steruj¹cego o modulowanej szerokoœci impulsówPWM. Dlatego dla zaprezentowania opcji sterowania jasnoœci¹omówione to zostanie na przyk³adzie innego inwertera zserii “8m Class”, a mianowicie 8m051994. Inwerter ten zosta³opracowany dla panelu wyœwietlacza LCD LM10V33 firmySharp. Panel ten jest wiêkszy ni¿ opisywany na pocz¹tku. Jegoprzek¹tna wynosi 10.4” (26 cm), podœwietlany jest równie¿tylko jedn¹ lamp¹ CCFL. Inwerter 8m051994 jest zasilany napiêciem5V, parametry maksymalne s¹ takie same jak dla opisywanegowczeœniej inwertera 8m052038, natomiast charakterystycznedane elektryczne dla inwertera 8m051994 s¹ inne,dlatego zestawiono je i pokazano w tabeli 3.Tabela 3.Dane elektryczne inwertera 8m051994Parametr Symbol min. typ. maks. Jedn.Pr¹d wejœciowy I in - 0.73 0.82 A dcCzêstotliwoœæ pracy F o 40 45 50 kHzMinimalne napiêciewyjœcioweV out 1300 - - V rmsSprawnoœæ η - 77 - %Pr¹d wyjœciowy I out - 5.5 - mA rmsNapiêcie wyjœciowe(przy wspó³pracy zwyœwietlaczemLM10V33 Sharpa)Niezbêdny pr¹dwejœciowy na wypr.3CONTROLDane elektryczne inwertera 8m052038Parametr Symbol min. typ. maks. Jedn.Pr¹d wejœciowy I in - 1 1.1 A dcCzêstotliwoœæ pracy F o 46 53 60 kHzMinimalne napiêciewyjœcioweV out 1500 - - V rmsSprawnoœæ η - 76 - %Pr¹d wyjœciowy I out - 6.5 - mA rmsNapiêcie wyjœciowe(przy wspó³pracy zwyœwietlaczemLQ5AW116 Sharpa)b/+Vin100k+13SterowanieVinrezystancyjne-2c/Vmin ÷ +Vin+13SterowanienapiêcioweVin-2Rys.2. Konfiguracje sterowania intensywnoœci¹ œwiecenialampy CCFLV out - 585 - V rmsdzy napiêcie wejœciowe a 3 wyprowadzenie gniazda wejœciowego.Wartoœæ powinna byæ wystarczaj¹co ma³a dla utrzymaniaminimalnego pr¹du lampy przy minimalnej jasnoœci.W uk³adzie pokazanym na rysunku 2c sterowanie odbywasiê poprzez zmianê napiêcia podawanego na wyprowadzenie3 z³¹cza wejœciowego w zakresie od V min do wartoœci napiêciawejœciowego V in . Napiêcie V min powinno byæ na tyle du¿e, abyutrzymaæ minimalny pr¹d lampy.We wszystkich przedstawionych opcjach na wejœciu napiêciana inwerter (miêdzy wyprowadzeniami 1 i 2) powinienbyæ zamontowany kondensator elektrolityczny o wartoœci od25µF do 100µF wyg³adzaj¹cy têtnienia.W przypadku, gdy nie jest wymagana regulacja intensywnoœciV out - 510 - V rmsœwiecenia lampy konieczne jest zastosowanie zewnêtrz-nego uk³adu blokuj¹cego sterowanie. Schemat takiego uk³adupokazano na rysunku 3.- - 19 - mA dcOpcje sterowania jasnoœci¹ œwiecenia lampy pokazano narysunku 2. Ka¿dorazowo odbywa siê ono za pomoc¹ sygna³upodawanego na wyprowadzenie 3 z³¹cza wejœciowego, innyjest jednak¿e dla ka¿dej opcji rodzaj sygna³u steruj¹cego.W uk³adzie pokazanym na rysunku 2a sterowanie jasnoœci¹odbywa siê sygna³em o regulowanej szerokoœci impulsówPWM. Szerokoœæ mo¿e byæ zmieniana od 5% do 100%, a wartoœæamplitudy równa siê wartoœci napiêcia wejœciowego.W uk³adzie pokazanym na rysunku 2b sterowanie jest rezystancyjneza pomoc¹ zmiany rezystancji w³¹czonej pomiê-a/+Vin-+Vin0ok. 1.5 msControl5% - 100%121k33.3k2N39041.5k+Vin = 5V2N39061N4148Sterowanieszerokoœci¹impulsówPWMControl (wypr.3)Rys.3. Schemat uk³adu blokuj¹cego sterowanie jasnoœci¹œwiecenia lampy}46 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

OTVC LCD Panasonic chassis GLP21 – tryb i regulacje serwisoweOTVC LCD Panasonic TX-32LE60F/P, TX-26LE60F/Pchassis GLP21 – tryb i regulacje serwisoweRajmund WiœniewskiOdbiorniki 32-calowe TX-32LE60F i TX-32LE60P wyposa¿ones¹ w panel wyœwietlacza L5EDD8Q00023, a odbiorniki26-calowe TX-26LE60F i TX-26LE60P w panel wyœwietlaczaL5EDD6Q00017.1. Tryb serwisowy “Service 1”1.1. Wejœcie w tryb serwisowyW celu uruchomienia trybu serwisowego “Service 1” nale-¿y wykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci:· regulacjê tonów niskich (Bass) ustawiæ na maksimum, aregulacjê tonów wysokich (Treble) na minimum,· nacisn¹æ i przytrzymaæ wciœniêty przycisk [ INDEX ] napilocie i w tym samym czasie nacisn¹æ przycisk [-/v] naklawiaturze lokalnej.1.2. Obs³uga trybu serwisowegoDo obs³ugi trybu serwisowego u¿ywane s¹ nastêpuj¹ceprzyciski:· [ CZERWONY ] / [ ZIELONY ] – wybór parametrówregulacyjnych (poruszanie siê w górê / w dó³),· [ ¯Ó£TY ] / [ NIEBIESKI ] – zmiana wartoœci regulowanegoparametru; do zmiany parametru “White Rasters”zamiast tych przycisków u¿ywane s¹ przyciski [+] / [-],· [OK] – zapamiêtywanie dokonanych zmian; nale¿y zapamiêtaæka¿d¹ ustawion¹ wartoœæ,· [N] – wyjœcie z trybu serwisowego.2. Regulacje serwisoweW pierwszej kolejnoœci nale¿y przeprowadziæ regulacjeparametrów “DVCO” i “Sub-Contrast”, a dopiero póŸniej pozosta³ychparametrów.2.1. Regulacja “Sub-Contrast”Po wywo³aniu tego parametru jego ustawienie jest wyœwietlanena ekranie w postaci:Sub-Contrast23Wartoœæ ta jest uœrednion¹ wartoœci¹ fabryczn¹. Procedurêregulacji nale¿y przeprowadziæ w sposób nastêpuj¹cy:· do wejœcia antenowego doprowadziæ sygna³ testu kontrolnegoz 80-procentowym poziomem bieli z prawid³owymsystemem fonii (B/G, D/K),· nacisn¹æ przycisk [ NIEBIESKI ] uruchamiaj¹cego regulacjêparametru “Sub-Contrast”, a nastêpnie poczekaæ a¿kolorowe elementy zmieni¹ swój kolor z czerwonego naczarny i nacisn¹æ przycisk [OK], powoduj¹cy zapamiêtanieustawienia.2.2. Regulacja “DVCO”Po wywo³aniu tego parametru jego ustawienie jest wyœwietlanew postaci:DVCO4Wartoœæ ta jest uœrednion¹ wartoœci¹ fabryczn¹. Procedurêregulacji nale¿y przeprowadziæ w sposób nastêpuj¹cy:· do wejœcia antenowego doprowadziæ sygna³ telewizyjnyz testem kontrolnym “Philips Pattern” z 80-procentowympoziomem bieli,· nacisn¹æ przycisk [ NIEBIESKI ] w celu uruchomieniaregulacji parametru “DVCO”, a nastêpnie poczekaæ a¿kolorowe elementy zmieni¹ swój kolor z czerwonego naczarny i nacisn¹æ przycisk [OK], powoduj¹cy zapamiêtanieustawienia.2.3. Regulacja balansu bieliPrzyrz¹dy:· pilot,· analizator koloru ekranów LCD (np. Minolta CA-21 lubrównowa¿ny).Warunki przeprowadzania regulacji:· w³¹czyæ odbiornik i wejœæ w tryb serwisowy “Service 1”,· w menu wybraæ liniê “Highlight” i wygrzewaæ odbiornik(pozostawiæ OTVC w³¹czony w takim stanie) przez co najmniej20 minut.Procedura regulacyjna:· po zakoñczeniu wygrzewania odbiornika ustawiæ dla parametru“Highlight” wartoœæ 12, a dla “Lowlight” 4, poczym przyciskiem [OK] zapamiêtaæ ustawienie,· umieœciæ sensor analizatora koloru œrodku ekranu paneluwyœwietlacza LCD w odleg³oœci 25 mm od p³aszczyznyekranu,· zmieniaj¹c wartoœci wzmocnienia w torze R i B regulowaæwartoœci “x” i “y” w celu uzyskania nastêpuj¹cychwartoœci:ParametrHighlightLowlightWartoœæx 0.280 ±0.002y 0.285 ±0.002x 0.275 ±0.002y 0.285 ±0.002· naciskaj¹c przycisk [OK] zapamiêtaæ ustawienia.2.4. Regulacja zakresu jaskrawoœciPo wywo³aniu tego parametru jego ustawienie jest wyœwietlanew postaci:Sub-Brightness0Parametr ten nale¿y wyregulowaæ na optymalne ustawienie.3. Kontrola napiêæW przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci funkcjonowaniaodbiornika na potrzeby jego diagnozowania wskazane jestSERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 47

OTVC LCD Panasonic chassis GLP21 – tryb i regulacje serwisowewykonanie pomiaru napiêæ w istotnych punktach testowychna p³ycie g³ównej “A” i w zasilaczu – na p³ycie “P”. Wartoœcitych napiêæ wraz z lokalizacj¹ miejsca, w którym nale¿y dokonaæpomiaru w trybie normalnej pracy i w trybie standby zamieszczonow tabeli 1. Na rysunku 1 pokazano lokalizacjê p³ytw odbiorniku, a w tabeli 2 zamieszczono ich funkcje.Tabela 1.P³yta AP³yta PTabela 2.P³yta AP³yta BP³ytka HPunktpomiarowyNapiêcia w wybranych punktachpomiarowychLokalizacjaNormalna pracaNapiêcieTP004 C870 (wypr. “+”) 33V ±3VTP005 Z³¹cze A7, wypr.2212V (32”)15V (26)TP006 C1500 (wypr. “+”) 8V ±0.3VTP008 C1700 (wypr. “+”) 5V ±0.2VTP010 C890 - R898 3.3V ±0.1VTP012 Q878, wypr.1 3.3V ±0.1VTP017 Z³¹cze A7, wypr.16 10.5V ÷ 16VTP018 IC252, n.5 24VTP019 IC862, n.1 24VTP023 Z³¹cze A7, wypr.12 24VTryb standbyTP009 C883, (wypr. “+”) 1.8V ±0.1VTP013 C868, (wypr. “+”) 3.3V ±0.1VNormalna pracaTP001 Z³¹cze P2, wypr.2012V ±2V (32”)15V ±2V (26”)TP002 Z³¹cze P2, wypr.8 24V ±2VTP003 Z³¹cze P2, wypr.9 24V ±1VTryb standbyTP002 Z³¹cze P2, wypr.8 24VTP003 Z³¹cze P2, wypr.9

skrócone nazwy uk³adów podlegaj¹cych kontroli. W przypadkupozytywnego wyniku kontroli uk³adu obok jego skróconejnazwy pojawia siê komunikat “O.K.”. Jeœli brak odpowiedzize strony sprawdzanego uk³adu lub gdy uk³ad nie jest zamontowanyw miejscu “O.K.” pojawia siê komunikat “- - -”.OTVC LCD Panasonic chassis GLP21 – tryb i regulacje serwisowe4. Demonta¿4.1. Demonta¿ podstawy1. W celu zdemontowania podstawy – wspornika, na którymzamocowany jest wyœwietlacz odbiornika telewizyjnegonale¿y w pierwszej kolejnoœci po³o¿yæ urz¹dzenie na stoleekranem wyœwietlacza w dó³, tak jak pokazano to na rysunku3. Na p³aszczyznê sto³u nale¿y wczeœniej po³o¿yæ filclub miêkk¹ tkaninê, aby nie porysowaæ wyœwietlacza i obudowy.Wkr tyRys.5Wkr tyczym zdemontowaæ tê os³onê. Lokalizacjê tych wkrêtówpokazano na rysunku 4.2. Odkrêciæ 16 wkrêtów mocuj¹cych pokrywê tyln¹. Lokalizacjêtych wkrêtów pokazano na rysunku 6.Wkr tyWkr tyRys.32. Odkrêciæ 2 wkrêty mocuj¹ce os³onê zawiasu, po czym zdemontowaætê os³onê. Lokalizacjê tych wkrêtów pokazanona rysunku 4.Wkr tyWkr tyRys.63. W trakcie ostro¿nego zdejmowania œcianki tylnej nale¿y jeszczeroz³¹czyæ dwa przewody z³¹cza AV3, pokazanego strza³k¹na rysunku 7.2 wkr ty mocuj¹ce os³on zawiasuRys.43. Odkrêciæ 8 wkrêtów mocuj¹cych podstawê telewizora i poci¹gaj¹cw kierunku wskazanym strza³kami na rysunku 5zdemontowaæ j¹.4.2. Demonta¿ œcianki tylnej1. W celu zdemontowania œcianki tylnej nale¿y w pierwszejkolejnoœci odkrêciæ 2 wkrêty mocuj¹ce os³onê zawiasu, poRys.7}SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia ®>RYMIRYMI< Innowacje Elektroniczne62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plTygiel lutowniczy 11CTygiel lutowniczy model 11C s³u¿y do cynowaniakoñcówek przewodów, usuwania lakierówi emalii oraz monta¿u elementów przewlekanych.Dane techniczne:- masa wsadu maks.: 300 g- œrednica wewnêtrzna tygla 38 mm- moc 150 W- temperatura maks. 430°C- wanna wykonana z nierdzewnej blachy- regulacja temperatury 8 stopniowa.Zasady prenumeraty wydawnictw „SE”na 2009 rokI. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewembankowym lub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058)344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.pl.Informacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnych idodatkowych us³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.pl.Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plLASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eTechnologie rozkodowywania radioodbiorników samochodowych. Tel. 0605 311 548.Sprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.Poszukujê procesora TMP87CK70AF-6195. Tel. 042 637-42-74.www.piloty.plPomoc przy organizacji serwisu RTV. Szkolenia w zakresietechnologii LCD, plazma.Gdañsk, tel 058 306 45 25.50 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2008

SERWIS ELEKTRONIKI12/2008 Grudzieñ 2008 NR 154Od RedakcjiW poprzednim wydaniu „Serwisu Elektroniki” podaliœmy, ¿e podstawowacena czasopisma na 2009 rok nie ulega zmianie. Im bli¿ejkoñca roku i w miarê rozwoju sytuacji na rynku podwy¿ki swoichus³ug zapowiedzieli: drukarz, dostawca papieru, firmy spedycyjne.Na pocz¹tku roku po strajku listonoszy poczta podnios³a ceny na swojeus³ugi. Wystarczy, ¿e w górê „id¹” ceny noœników energii, a od razujest powód do korekty swoich kalkulacji. Przykro, ¿e musimy wtajemniczaæWas w takie realia. Wydawnictwo jako dzia³alnoœæ gospodarczapoddana jest tradycyjnym mechanizmom ekonomicznym. St¹duprzejma proœba i jednoczeœnie apel o rozwa¿enie mo¿liwoœci dokupieniaabonamentu na dostêp do „Bazy Porad Serwisowych” w internecie.Tak prawdê powiedziawszy, to niekiedy trudno zrozumieæ jakmo¿na poruszaæ siê po ca³ej sieci informacji przygotowanej za spraw¹Wydawnictwa „SE” nie posi³kuj¹c siê wspomnian¹ baz¹. Z ca³¹pewnoœci¹ mo¿na stwierdziæ, ¿e jest to najbardziej uporz¹dkowanyzbiór wszelkiej informacji w jêzyku polskim i nie tylko. Jedynymmankamentem jest to, ¿e nie ma „wszystkiego”. Ale takiego Ÿród³awiedzy serwisowej po prostu nie ma.Chcia³oby siê, aby forum cieszy³o siê wiêksz¹ frekwencj¹. Czytelnicy„SE” i u¿ytkownicy „BPS” s¹ merytorycznie dobrze przygotowanii rzadko musz¹ prosiæ o pomoc innych. S¹ plany w³¹czeniaforum w struktury „BPS”. Byæ mo¿e uda siê zachêciæ wiêkszoœæ korzystaj¹cychz „BPS” do aktywnego wspó³uczestnictwa. Najwiêkszymargumentem jest to, ¿e wszyscy maj¹ dostêp do tego samego poziomuwiedzy. I nie bêdzie postów kieruj¹cych do takiego nr „SE”, wk³adkischematowej lub te¿ do „BPS”.Pod koniec roku mia³a ukazaæ siê ksi¹¿ka „Zrozumieæ LCD i plazmê”.Niestety czas poœwiêcony na zdobycie wartoœciowych materia³ów,ich obszernoœæ, jak równie¿ trudnoœæ opisywanej tematyki niepozwoli³y wywi¹zaæ siê autorowi z podjêtego zadania w zaplanowanymterminie. W zwi¹zku z tym zmuszeni jesteœmy do przesuniêciaterminu ukazania siê tej publikacji na marzec 2009 roku, za co wszystkichzainteresowanych bardzo przepraszamy.Wk³adka schematowa do numeru 12/2008:OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.4 z 4 – ark.7, 8) –– 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do numeru 12/2008:OTVC Panasonic chassis EURO4H – 4 × A2,OTVC Philips chassis A10E AA (cz.3 z 3 – ark.5, 6) – 4 × A2,OTVC plazma Philips FM23 AB/FM24 AC/FM33 AA (cz.1 z 4– ark.1, 2) – 4 × A2,Kino domowe Panasonic SA-HT80 (cz.2 z 3 – ark.3, 4) –– 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.plReklama: informacja o warunkach reklamy – tel. (058) 344-31-20.Redaguje: zespó³ „Serwisu Elektroniki”.Naœwietlenia CTP: Forprint Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Druk: Artus Print Sp. z o.o., 80-822 Gdañsk, ul. ¯abi Kruk 14Spis treœciOpis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranemplazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D (cz.2) 4Przetwornica H-bridge ................................................ 4Obwody zabezpieczeñ ............................................... 8TV - VCR Philips 14PV111, 14PV112, 14PV203,14PV415, 14PV460 – tryb i regulacje serwisowe ...... 9Porady serwisowe..................................................... 12- odbiorniki telewizyjne .......................................... 12- odbiorniki satelitarne ........................................... 19- ró¿ne ................................................................... 19- audio ................................................................... 20Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok ............. 25Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFLwykonanego na bazie sterownika OZ960 (cz.2) ...... 29Opis pracy inwertera w ró¿nych stanach jegoaktywnoœci oraz sugestie dla prac serwisowych ...... 29Opis kontrolerów OZ962 i OZ965 ............................. 30Opis schematów inwerterów bazuj¹cych naaplikacji sterowników OZ9xxx ................................... 31Schemat ideowy inwertera PLC0318604H .............. 34Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilaniaw telewizorach plazmowych Panasonic TH-50/42/37PV500E/B, TH-42/37PA50E i TH-42/37PE50Bchassis GP8DE (cz.1) .............................................. 36OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia) –tryb i regulacje serwisowe ........................................ 42OTVC plazma chassis GPH10DEfirmy Panasonic (cz.1) .............................................. 45Dane techniczne ....................................................... 45Nazwy p³yt, ich rozmieszczenie oraz schematblokowy OTVC Panasonic chassis GPH10DE ......... 45Opis dzia³ania OTVC Panasonic chassisGPH10DE ................................................................. 48Og³oszenia i reklama ................................................ 50Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Prenumeratê instytucjonaln¹mo¿na zamawiaæ w oddzia³ach firmy Kolporter na terenieca³ego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555lub na stronie internetowej http://www.kolporter-spolka-akcyjna.com.pl/prenumerata.asp.Nak³ad: 9000. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmianytytu³ów oraz poprawek w nades³anych tekstach.Internet: www.serwis-elektroniki.com.pl

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3DOpis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranemplazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D (cz.2)Karol Œwierc6. Przetwornica H-bridge6.1 Obwody strony wtórnej (mocy)W bie¿¹cym punkcie opiszemy jedynie obwody stronywtórnej umieszczone na p³ycie bazowej. Obwody ulokowanena module P3 opisano w punkcie 6.3.Obwód prostowania napiêcia po stronie izolowanej odwzorowujesposób pracy strony pierwotnej (który ju¿ znamy). Zatem,tutaj widzimy prostownik Graetza, za nim spor¹ indukcyjnoœæ,i dopiero kondensatory filtruj¹ce. Zastosowanie prostownikaGraetza uwzglêdnia symetriê napiêæ po pierwotnej,a zatem i po wtórnej stronie transformatora T400. IndukcyjnoœæL434 jest elementem gromadz¹cym energiê. Przyzwyczailiœmysiê, ¿e funkcjê t¹ pe³ni transformator, jednak nie tu.Przebieg w wêŸle przed L434 jest prostok¹tem o zmiennymwspó³czynniku wype³nienia. Czêstotliwoœæ tego prostok¹ta jestdwukrotnie wy¿sza ani¿eli obserwujemy po stronie pierwotnej.PWM tak¿e nale¿y przemno¿yæ przez 2 jeœli za bazowyuznamy PWM kluczowania pojedynczej ga³êzi mostka. Obwódujemnego sprzê¿enia zwrotnego tak steruje kluczowaniem,aby uzyskaæ na wyjœciu V SUS poziom 210V. Wartoœæ miêdzyszczytowaprzebiegu uzwojenia 12-16 T400 musi byæ w ka¿-dych warunkach wy¿sza. V SUS to g³ówne i najbardziej energoch³onnewyjœcie omawianego zasilacza. Zasila ono matrycêplazmowego ekranu. Jak do tej pory nie dysponujemy wielkimdoœwiadczeniem, jakich napiêæ potrzebuje ca³y odbiornik.Jednym z nich jest +240V. Sposób jego pozyskania jest conajmniej niestandardowy. Po stronie wtórnej omawianej przetwornicytworzy siê stabilizowane napiêcie 30V które dodajesiê do +210. Oznacza to, ¿e pr¹d obci¹¿enia tego Ÿród³a (240V)p³ynie przez dwa szeregowo po³¹czone (efektywnie) uzwojeniawtórne transformatora T400. Stabilizacja 210V jest bezstratna,nie zawiera elementów o impedancji czynnej. Z czêœci¹30V jest w tym zakresie znacznie gorzej. Symetrycznenapiêcie uzwojenia 18-19 jest tak¿e prostowane mostkiemGraetza. Jednak, za nim nie ma ¿adnej indukcyjnoœci. Czy tonie jest sprzeczne z zasad¹ pracy przetwornicy mostkowej?Owszem, to jest sprzeczne. Napiêcie na C483 nie jest stabilizowane!Tylko konfiguracja flyback ma przywilej równoczesnejstabilizacji kilku napiêæ. Tutaj, rozwi¹zanie jest zdecydowanieodmienne. Stabilizacja 30V odbywa siê stabilizatoremliniowym. Lecz nadal niestandardowo. PQ30RV21 jest stabilizatoremo napiêciu regulowanym w zakresie 1.5 do 30V ipr¹dzie do 2A. Zawiera tak¿e wewnêtrzne zabezpieczenie termicznei przeci¹¿eniowe. Jednak „te 30V” to trochê za ma³o.Faktycznie, 30V potrzeba na wyjœciu. Aby z³agodziæ warunkipracy IC406 w tym zakresie, „podbito” potencja³ jego „lokalnej”masy o 12V (diod¹ Zenera D458). Teraz uk³ad scalonywidzi napiêcie o tyle ni¿sze, a wiêc mieœci siê w bezpiecznymmarginesie danych katalogowych. Wartoœæ napiêcia wyjœciowegoIC406 n.2 (wzglêdem potencja³u odniesienia kondensatoraC483) jest sum¹ napiêcia kolana diody i napiêcia którego¿¹da lokalna pêtla feedbacku stabilizatora PQ30RV. PotencjometremR494 nale¿y ustawiæ w³aœnie 30V. Ale, czy na pewnowszystko jest w porz¹dku? Czy pr¹d obci¹¿enia pop³ynie przezD458? To wprawdzie dioda 1-watowa. Jednak, 1W wydzielisiê na niej ju¿ przy pr¹dzie 80 mA. Aby sprawdziæ czy wy¿ejnakreœlone obawy s¹ uzasadnione, zalecamy Czytelnikom przeanalizowaniepe³nego obiegu pr¹du obci¹¿enia Ÿród³a +240V,z uwzglêdnieniem Ÿróde³ pr¹du, energii. Tak¿e pozostawiamynaszym Czytelnikom przeanalizowanie obwodu zabezpieczeniajakie stanowi¹ diody D459 i D510.6.2. Obwód mostka H-bridge i sterowanie tranzystoramikluczuj¹cymiUproszczony obwód kluczowania w „pe³nym mostku” Hpokazano na rysunku 6.1. Kluczami s¹ tu tranzystory polowe2SK2197. To bardzo porz¹dne MOSFET-y o wytrzyma³oœcinapiêciowej 500V, pr¹dowej 20A, o rezystancji w³¹czonegokana³u poni¿ej 0.35R. Parametry dynamiczne tak¿e przyzwoite,cytujemy za katalogiem czasy prze³¹czania - 135/340 ns.W przek¹tn¹ tego mostka w³¹czone jest uzwojenie pierwotnetransformatora T400. Ale poœredniczy indukcyjnoœæ L411. Coto, i po co to? Indukcyjnoœæ L411 jest nawiniêta na wzór „t³umików”EMI. Dwa identyczne uzwojenia nawiniête w „przeciwfazie”.Impedancja ta, choæ mo¿e byæ znaczna, nie jest widzianadla pr¹du który p³ynie „tam i z powrotem”. A tak przecie¿indukcyjnoœæ ta jest w³¹czona. Wiêc, po co ona? Problememjest szybkie prze³¹czanie pr¹du w indukcyjnoœci, a istotn¹jest tu uzwojenie pierwotne transformatora przetwornicyL400. Pr¹d w obci¹¿eniu o urojonej sk³adowej impedancji nie„podporz¹dkuje” siê (w pe³ni) napiêciu. To jest prze³¹czanejakby, przepraszam za porównanie, „doiæ” trafo raz z jednej,za chwilê z drugiej strony. „Reakcyjna” indukcyjnoœæ bêdzie(1)+400V(2)Q412Q413Q414Q415+400V+400V(1) (2)L411D430R521I. SENSE D438+240VL434R479VsusT400ABLRys.6.1. Uproszczony schemat przetwornicy H-bridge4 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D„wpychaæ” pr¹d „pod górkê” zanim siê prze³aduje (a przecie¿nie o to chodzi). Wspomniany obwód oraz diody D430, D438maj¹ na celu przyœpieszenie tego procesu. Przyjrzymy siê krótkoprocesowi prze³¹czania wychodz¹c od stanu gdy w³¹czones¹ tranzystory Q412 i Q415. Analizê rozpoczynamy od momentuw którym nastêpuje zmiana, ww. tranzystory ulegaj¹wy³¹czeniu, zaœ w³¹czana jest druga, symetryczna para kluczymostka. Jednak, uzwojenie 2-3 T400 „pamiêta” pr¹d o kierunkuod wyprowadzenia 2 do 3. Zarówno strumieñ magnetycznyjak i pr¹d, musz¹ zachowaæ ci¹g³oœæ. To naczelna zasada wynikaj¹caz praw magnetyzmu. Zatem, mamy fazê pracy uk³aduw której napiêcie na wyjœciu mostka zmieni³o kierunek, pr¹dw obci¹¿eniu zaœ nie. Wtedy w³¹czy siê klucz-dioda D430,indukcyjnoœæ L411 ujawni zaœ sw¹ impedancjê (nie ma wzajemnegokasowania strumienia), gdy¿ pr¹d p³ynie tylko w jednymuzwojeniu, w jednej „po³ówce” rozwa¿anej indukcyjnoœci.Skutkiem jest przyœpieszenie prze³¹czania, tj. osi¹gniêcieczasu w którym kierunek pr¹du „podporz¹dkuje siê” kierunkowinapiêcia. Jednak, nie nale¿y zapominaæ, i¿ temu procesowibêd¹ towarzyszy³y przepiêcia na uzwojeniu przenosz¹cesiê tak¿e na uzwojenia wtórne. Tranzystory kluczuj¹ce jednaktych przepiêæ „nie widz¹”. Jedyny udar napiêciowy jakiegodoznaj¹ to napiêcie wejœciowe, które przy obecnoœci aktywnegouk³adu PFC wynosi 400V. Zatem, katalogowe 500V tranzystorówma wystarczaj¹co bezpieczny margines. Co z wyjœciem?Z uwagi na sposób prostowania napiêcia wynikaj¹cyze specyfiki pracy przetwornicy H-bridge, przepiêcia te zostan¹st³umione przez szeregow¹ indukcyjnoœæ L434. Inaczej jestz napiêciem pozyskanym z uzwojenia 18-19. Tu przepiêcia nauzwojeniu mog¹ mieæ wp³yw na wartoœæ napiêcia wyprostowanego.Jednak, s¹ one „niskoenergetyczne”, a mówi¹c o indukcyjnoœciuzwojenia pierwotnego nie trzeba rozwa¿aæ „jejca³ej”. Co to znaczy? Pamiêtajmy, i¿ transformator w tym typieprzetwornicy nie jest elementem gromadz¹cym energiê. T¹funkcjê przejmuje indukcyjnoœæ na wyjœciu, tu L431. Zatem,w transformatorze wystêpuje natychmiastowa kompensacjastrumieni magnetycznych wytwarzanych przez wszystkieuzwojenia. Indukcyjnoœæ widziana z uzwojenia pierwotnegodotyczy tylko strumienia nie skompensowanego. Czas na przyjrzeniesiê pracy obwodów steruj¹cych kluczami. Po szczegó³ydotycz¹ce warunków pracy transformatora odsy³amy do artyku³udedykowanego tym zagadnieniom („SE” nr 9 do 12/2002).Uzupe³nienie cech dotycz¹cych specyfiki pracy przetwornicymostkowej zawiera punkt 6.1 omawiaj¹cy stronê wtórn¹ rozwa¿anegozasilacza.6.2.1. Obwody steruj¹ce tranzystorów kluczuj¹cych6.2.1.1. Drivery kluczy Low Side SwitchPracuj¹ tu dwie pary kluczy, w sumie 4 tranzystory. Nale¿yjednak zdecydowanie odró¿niæ warunki pracy klucza “LowSide Switch” i “High Side Switch”. W pierwszym przypadkusprawa jest wzglêdnie prosta. ród³o tranzystora-klucza spoczywana potencjale masy. W drugim przypadku sta³y potencja³ma dren, Ÿród³o, a wiêc i bramka „biega”. Zapewne wygodniejby³oby jako “High Side Switch” zastosowaæ p-MOS-FET-a. Wygodniej z uwagi na obwód sterowania. Nie bez sensuwybrano tranzystory MOSFET z kana³em typu n. Nie dziwmysiê zatem, i¿ na schemacie widzimy dwa proste obwodydriverów i dwa wyj¹tkowo skomplikowane. Zaczynamy od„prostych”.Bramki tranzystorów Q414 i Q415 sterowane s¹ poprzezprzeciwsobne wtórniki emiterowe wykonane z par tranzystorówQ408-Q409 i Q406-Q407. Wysoka impedancja ich wejœcianie obci¹¿a obwodów steruj¹cych, niska wyjœciowa szybkoprze³adowuje pojemnoœæ bramki w obu kierunkach.6.2.1.2. Drivery kluczy High Side SwitchTo Q412 i Q413. Obwód drivera zawiera tranzystory Q404,Q411, przyleg³e diody oraz trafo impulsowe T405 (wymienionoelementy drivera klucza Q413). Trafo impulsowe jest potrzebneaby uniezale¿niæ sygna³ steruj¹cy od du¿ej sk³adowejsta³ej wynikaj¹cej ze stanu w³¹czonego b¹dŸ wy³¹czonego klucza.Nie zda³by egzaminu w tym miejscu optyczny elementizoluj¹cy, driver bramki nie posiada zasilania. Jeœliby zastosowaæelement izoluj¹cy, który przenosi sygna³ a nie przenosienergii, nie oby³oby siê tak¿e bez transformatora przenosz¹cegoenergiê (zasilanie) w sposób izolowany. Z przytoczonychdygresji wynika ju¿ jasno, i¿ zarówno sygna³ jak i energia prze-³¹czania kluczy pochodzi z uzwojenia wtórnego T405 (i odpowiednioT404). Transformatorki te pracuj¹ w trybie flyback(dwutaktowo; rdzeñ gromadzi energiê). W obwodzie pierwotnymzastosowano bardzo porz¹dne tranzystory polowe(2SK1917, 250V/10A, 0.4oma – rezystancja w³¹czonego kana³u).Tranzystory-klucze mostka w³¹czone s¹ gdy tranzystorydriverów s¹ wy³¹czone, i odwrotnie. W tym sensie driverneguje sygna³. Rozwa¿ymy teraz obwód aktywny w fazie w³¹czeniaklucza Q413. Polaryzacja napiêcia na uzwojeniu wtórnymT405 jest taka, i¿ strza³ka napiêcia skierowana jest dowyprowadzenia oznaczonego na schemacie kropk¹. UzwojenieS jest Ÿród³em, i polaryzuje w kierunku przewodzenia diodyD416 i D473. Za ich poœrednictwem napiêcie dodatnie zostaniebezpoœrednio przy³o¿one miêdzy bramkê i Ÿród³o tranzystoraklucza. Nale¿y pamiêtaæ, i¿ „tak porz¹dny tranzystor”ma niestety znaczn¹ pojemnoœæ widzian¹ z bramki któr¹ trzebaprze³adowaæ. Równoczeœnie, w fazie w³¹czenia Q413 przygotowywanes¹ warunki do jego wy³¹czenia, ³adowany jestkondensator C478 w obwodzie spolaryzowanej w kierunkuprzewodzenia diody D413. Jak wygl¹da faza wy³¹czenia klucza?Obrócenie polaryzacji napiêcia na uzwojeniu S transformatoraimpulsowego plus dodatkowo na³adowany C478 spowodujewygenerowanie ujemnego potencja³u na anodzie diodyD413. Trudno w tym obwodzie znaleŸæ potencja³ odniesienia,wszystkie napiêcia s¹ „p³ywaj¹ce”. Dla uproszczenia rozwa¿añusztywnijmy potencja³ bazy Q411 patrz¹c na ten tranzystorjako w konfiguracji OB. Zatem, tranzystor ten zostaniew³¹czony ujemnym potencja³em podanym od strony emitera(C496 przyœpiesza ten proces). Jego obwód kolektora przezD472 œci¹gnie potencja³ bramki Q413 do potencja³u bliskiegozera (ok. 1V dla MOSFET-a w zupe³noœci wystarczy). Obwódten roz³aduje wystarczaj¹co szybko pojemnoœæ z³¹czow¹ tegoklucza. Pr¹d uzwojenia S (Secondary) tego transformatorkajest w tej fazie stosunkowo niewielki. Zastosowano zatemdwójnik z³o¿ony z rezystora R428 i diody D410. Pomaga onroz³adowaæ energiê magnetyczn¹ w rdzeniu tego transformatorka(R428 to opór 3-watowy, co oznacza, i¿ nie jest to energiaznikoma).6.3 Modu³ steruj¹cy6.3.1. Opis sterownika MC33025MC33025 jest sterownikiem zoptymalizowanym do pracySERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 5

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3Dw przetwornicy typu double-ended (z koñcówk¹ wymagaj¹c¹symetrycznego i naprzemiennego sterowania kluczy; push-pulllub typu mostkowego). Uniwersalna struktura pozwala na pracêzarówno w trybie napiêciowym voltage mode, jak i currentmode. Wyjœcia “totem pole” zoptymalizowane s¹ do bezpoœredniegosterowania bramkami kluczy w postaci tranzystorówMOSFET. Centralnymi blokami sterownika s¹ dwa przerzutniki.Przerzutnik PWM-latch przechowuje stan „aktywnoœciwyjœcia” (w³¹czenia jednego z kluczy). Przerzutnik SteeringFlip-Flop jest licznikiem binarnym “modulo 2”. Zastosowanyw celu dzielnika (:2) kieruje parzyste/nieparzyste impulsydo wyjœcia OutA/OutB. Uk³ad scalony zawiera wzmacniaczb³êdu, którego wszystkie wyprowadzenia dostêpne s¹ nanó¿kach uk³adu scalonego. Pr¹dowy (transkonduktancyjny) typwyjœcia pozwala na prost¹ kompensacjê (elementami RC pod-³¹czonymi wzglêdem masy), pozwala tak¿e bez problemu omin¹æten wzmacniacz. Tak te¿ czyni aplikacja tego uk³adu scalonegow chassis GP2D. Wymuszenie stanu wysokiego na wyjœciuwzmacniacza operacyjnego widziane jest na wejœciu odwracaj¹cymPWM-komparatora jako Ÿród³o pr¹dowe. To onojest obci¹¿eniem transoptora. Jednak, w chassis GP2D poœredniczyjeszcze tranzystor w konfiguracji wspólnego kolektora.Ten zabieg uk³adowy skutkuje dwiema konsekwencjami.Wzmocnienie pr¹dowe daje efekt, i¿ transoptor pracuje w obszarzemniejszych pr¹dów na swej charakterystyce. Faktycznymobci¹¿eniem tranzystora (w transoptorze) jest rezystorR613, co zdecydowanie zmniejsza wzmocnienie tego stopnia.Decyduj¹cym elementem wzmacniacza w pêtli sprzê¿eniazwrotnego pozostaje tranzystor Q635 pracuj¹cy w konfiguracjiwspólnego emitera (emiter podparty na niskiej impedancjidynamicznej diody Zenera). Wracamy od aplikacji, i przygl¹damysiê dalej budowie uk³adu scalonego sterownika. Schematblokowy tej struktury pokazuje rysunek 6.2.Tryb pr¹dowy pracy zasilacza wymaga zapêtlenia wejœciaRamp do czujnika pr¹dowego uk³adu kluczuj¹cego. Tak czyniaplikacja w chassis GP2D. Dla trybu napiêciowego na wejœcieRamp nale¿y pod³¹czyæ pi³ê wytworzon¹ w uk³adzie oscylatora.Taki przebieg jest dostêpny na kondensatorze podwieszonymdo wyprowadzenia 6 uk³adu scalonego. Wielkoœæ pr¹du³aduj¹cego ten kondensator programowana jest rezystorem nanó¿ce 5. W ten sposób ustala siê czêstotliwoœæ kluczowaniaprzetwornicy, która jest sta³a (choæ jest mo¿liwa synchronizacjazewnêtrznym sygna³em). Wysoki stan sygna³u zegara(Clock) odpowiada fazie roz³adowania kondensatora CT. Dlaprostej aplikacji trybu pr¹dowego wejœcie nieodwracaj¹cePWM-komparatora przesuwa poziom o 1.25V. Wspó³czynnikwype³nienia PWM kontrolowany jest nie tylko obwodem pêtlisprzê¿enia zwrotnego. W fazie startu tak¿e obwodem Soft-Start.Nachylenie zbocza ograniczaj¹cego wartoœæ PWM wyznaczonejest pojemnoœci¹ kondensatora podwieszonego na n.8; ³adowanyjest on wewnêtrznym Ÿród³em pr¹dowym o wydajnoœci9µA. Roz³adowanie CSS inicjowane jest b¹dŸ aktywnym sygna³emlogiki UVLO, b¹dŸ te¿ sygna³em Shutdown. Gdy napiêciekondensatora Soft-Start-u spadnie poni¿ej 0.5V, przerzutnikkontroluj¹cy stan ³adowanie/roz³adowanie jest resetowanylokaln¹ pêtl¹ sprzê¿enia zwrotnego. Sygna³ Shutdownnie anga¿uje dodatkowej nó¿ki uk³adu scalonego. Czyni to wejœcieCurrent-Limit. Wejœcie to rozpoznaje dwa progi napiêciowe.1.0V uruchamia natychmiastowe zerowanie PWM-Latcha.Realizuje wiêc ograniczenie pr¹dowe aktywne w ka¿dymcyklu kluczowania, cycle-by-cycle. Gdy potencja³ nogi 9 przekroczy1.4V generowany jest Shutdown. Oznacza to, ¿e wznowieniepracy przetwornicy odbêdzie siê z procedur¹ wolnegostartu. Reakcja uk³adu na Shutdown jest taka sama jak na aktywnewyjœcie logiki Under-Voltage-Lock-Out. Oba sygna³ysumowane s¹ bramk¹ logiczn¹ B1. MC33025 zawiera dwaobwody UVLO. Jeden kontroluje napiêcie zasilania sterownika,drugi napiêcie referencyjne V ref (dostêpne na n.16). BramkaB2 realizuje tak¿e sumê (logika negatywowa). Bramki sumlogicznych steruj¹ce bezpoœrednio wzmacniaczami totem polerealizuj¹ w istocie iloczyn. Symbolizuj¹ one natychmiastowewstrzymanie aktywnoœci obu wyjœæ, gdy co najmniej jedna logikaUVLO generuje sygna³ aktywny. Uk³ad scalony ma rozdzielonenapiêcie zasilania stopni wyjœciowych i reszty logikiuk³adu scalonego. Zwykle aplikacja ³¹czy obie nó¿ki lub stosujedodatkowe zewnêtrzne filtry (tak jest w chassis GP2D).Podobnie, oddzielnie wyprowadzono masê sygna³ow¹ i PowerGround. Obie masy zbiegaj¹ siê na p³ycie bazowej zasilaczaz zachowaniem zasad masy jednopunktowej.Dodatkowe uwagi odnoœnie aplikacji.Oprócz typowych elementów zewnêtrznych, które nakazujeaplikacja sterownika, dodatkowych zabezpieczeñ wymagatryb pracy current mode. Zastosowano tu kompensacjê slopecompensation w celu zapewnienia stabilnoœci przy du¿ymwspó³czynniku wype³nienia kluczowania. Funkcjê tê pe³ni tranzystorQ600 wprowadzaj¹cy sk³adow¹ zbocza pi³y z kondensatoraCT na wejœcie Ramp. Tranzystor Q602 czyni podobnyzabieg na wejœciu Current Limit. To tak¿e element dodatkowegozabezpieczenia. Sygna³ SOS oddzia³uje na wejœcie SoftStart-u. Wyzwala tyrystor D601 skutecznie roz³adowuj¹cyC607. Wewnêtrzne Ÿród³o pr¹dowe nie zapewnia podtrzymaniaw³¹czonego tyrystora. Zasilacz rozpoczyna start z procedur¹wolnego startu chyba ¿e, SOS bêdzie sygna³em statycznym.Tê sam¹ reakcjê wywo³uje sygna³ Over Voltage Protection,w wêŸle bramki D601 nale¿y widzieæ sumê logiczn¹ (nadrucie).6.3.2. Opis strony izolowanej modu³u P3-boardStrona izolowana modu³u P3-board jest bardzo prosta. Zawiera3 transoptory. D606 przenosi sygna³ sprzê¿enia zwrotnego,D605 – sygna³ zabezpieczenia nadnapiêciowego, D604– zewnêtrznie wypracowany sygna³ SOS. Wzmacniaczem b³êduw pêtli feedbacku jest Q635. Jego lokalna pêtla ujemnegosprzê¿enia zwrotnego kszta³tuje dynamikê ca³ej pêtli stabilizacjizasilacza (R634-C635). Próg OVP ustawiony jest na ok.250V, SOS przenosi sygna³ logiczny. Na tych informacjachkoñczymy opis „zimnej” czêœci modu³u P3. Garœæ informacjiszczegó³owych dopowiedziano w punkcie 8.1.3 opisuj¹cymmodu³ P3 w chassis GP3D.6.3.3. Drivery kluczyStopnie driverów ulokowane na p³ycie bazowej zasilaczaomówiono w punkcie 6.2.1. Ten opis trzeba uzupe³niæ o stopnieulokowane na module P3-board. Przetwornica w uk³adzieH-bridge zawiera 4 klucze, jednak niezale¿ne sygna³y steruj¹ces¹ dwa. Sposób ich generacji omawia³ tekst poœwiêcony sterownikowiMC33025. Te dwa sygna³y nios¹ce informacjêPWM trzeba rozprowadziæ na bramki 4 tranzystorów kluczuj¹cych.Niby niewiele, a mo¿na siê pogubiæ. I taki b³¹d wyst¹pi³zapewne na etapie wykonywania dokumentacji chassis.6 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3D„- s.z.”( feedback)R TC TV ref164Clock5Ramp67Error Amp Output32Noninverting InputInverting Input1Soft-Start81.25VErrorAmpOscillatorPWMComparator9µA4.2VC SS10+QSRReferenceRegulatorV refUVLO0.5VV CCUVLORQQTQSSteeringPWM LatchFlip FlopSoft-Start LatchB29.2VB1CurrentLimitShutdown1.0V1.4V1513V C1411V CCOutputBV CCOutput A12PowerGround9CurrentLimit/Shutdown+400VH-BRIDGE0.5Rsprz. zwr. current modeGroundC TClockSoft-StartError Amp OutputRampPWMComparatorOutput AOutput BRys.6.2. Schemat blokowy uk³adu scalonego MC33025 oraz jego aplikacja w przetwornicy mostkowejNiez³omne s¹ zasady nastêpuj¹ce:W jednej fazie kluczowaæ musz¹ pary tranzystorów umieszczonychw mostku krzy¿owo. W ¿adnej sytuacji nie mog¹ zostaæw³¹czone równoczeœnie dwa tranzystory stanowi¹ce jedn¹ga³¹Ÿ mostka. Oznacza³oby to zwarcie na linii zasilania. Ponadto,skoro wyjœcia uk³adu MC33025 aktywne s¹ stanemwysokim (wynika to z konstrukcji uk³adu scalonego), impulssteruj¹cy kluczem High Side Switch musi byæ aktywny stanemniskim; driver „p³ywaj¹cy” odwraca fazê (jak zobaczymy wpunkcie 8.1.3.2, w chassis GP3D unikniêto skomplikowanegostopnia p³ywaj¹cego drivera stosuj¹c specjalizowany uk³adscalony IR2117). Uk³ady scalone UC3715 (2715) oferuj¹ sygna³yw przeciwfazie. Zatem, do sterowania górnego kluczatrzeba wykorzystaæ sygna³ zanegowany, a wiêc z wyjœcia Auxiliary.Sygna³y PWR powinny sterowaæ dolnymi tranzystoramiMOSFET (pamiêtaj¹c w dalszym ci¹gu o krzy¿owym przyporz¹dkowaniuodpowiednich par sygna³ów). Czy tak jest naschemacie chassis GP2D? Z analizy schematu wynika, ¿e taknie jest. Nie jest mo¿liwe jednoznaczne skorygowanie b³êdu zuwagi na dowolnoœæ przyporz¹dkowania odpowiednich parsygna³ów steruj¹cych. Dla kompletu informacji w temacie driverównale¿y dopowiedzieæ cechy uk³adów scalonych UC3715.To uczyniono w punkcie 8.1.3 omawiaj¹cym konkurencyjnerozwi¹zanie chassis GP3D.W pracy stopnia kluczuj¹cego przetwornicy pe³nego mostkajest jeszcze jedna bardzo wa¿na sprawa która mo¿e umkn¹æuwadze. Podobnie jak w push-pull-u istnieje powa¿ne niebezpieczeñstwonasycenia rdzenia transformatora w wyniku dowolniema³ego b³êdu w zbilansowaniu „produktu wolt × sekunda”(iloczynu napiêcia i czasu przy³o¿onego do elementuindukcyjnego). Rdzeñ transformatora przetwornicy mostkowejwykorzystany jest perfekcyjnie, pêtla histerezy ulokowana symetryczniewokó³ zera (wspó³rzêdnych H-B). Wyjaœnijmy têsprawê do koñca, jako ¿e rzadko mamy okazjê analizy pracytego typu przetwornicy. Problem natomiast nie dotyczy innych(poza jeszcze push-pull-em) konfiguracji. Tak¿e w pó³mostkuSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 7

Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowym Panasonic chassis GP2D i GP3Dkondensator skutecznie blokuje sk³adow¹ sta³¹. Tutaj brak takprostych mechanizmów, natomiast brak dok³adnego zbilansowania„wolt × sekunda” spowoduje, i¿ krzywa histerezy poktórej przesuwa siê punkt pracy rdzenia bêdzie pod¹¿a³ w jednymkierunku. Nieuchronnie wyst¹pi zjawisko nasycenia rdzeniaz drastycznym spadkiem indukcyjnoœci widzianej z poszczególnychuzwojeñ. Fina³em jest zawsze uszkodzenie tranzystorówkluczuj¹cych. Tak precyzyjne zbilansowanie produktu“volt × time” mo¿e zapewniæ tylko tryb pr¹dowy current mode.MC33025 pracuje w tym trybie. Stosowny opis podano wy¿ej,tutaj zwracamy uwagê na ma³o czytelne a istotne konsekwencjedla pracy stopnia kluczuj¹cego i jego driverów.7. Obwody zabezpieczeñ7.1 Zabezpieczenie nadpr¹dowe napiêcia V SUSPr¹d w obwodzie Ÿród³a V SUS jest monitorowany rezystoremR479-R480. Dalej, napiêcie z tych rezystorów (ujemne)wzmacniane jest wzmacniaczem odwracaj¹cym o regulowanymwzmocnieniu, wzmacniacza operacyjnego (1-2-3) uk³aduIC409. Napiêcie z wyjœcia tego wzmacniacza operacyjnegoporównywane jest z napiêciem odniesienia w obwodzie drugiegowzmacniacza operacyjnego, który pracuje jako komparator.Jego wejœcie odwracaj¹ce podwieszone jest na sterowanejdiodzie Zenera IC410. To wbrew pozorom uk³ad aktywnypracuj¹cy z pêtl¹ lokalnego ujemnego sprzê¿enia zwrotnego.Równoœæ rezystorów R512-R513 daje podwojenie potencja³ureferencyjnego uk³adu UPC1039 (wspó³czynnik sprzê¿eniazwrotnego = 1/2). Zatem, potencja³em referencyjnym komparatorajest +5V. Przekroczenie tej wartoœci (na wyjœciu wzmacniaczaoperacyjnego 1-2-3; z niewielk¹ poprawk¹) generujewysoki stan na linii SOS „rozsy³anej” do wiêkszoœci obwodówsteruj¹cych zasilacza. Z uwagi na warunki pracy pierwszegowzmacniacza w IC409, uk³ad ten jest zasilany napiêciemsymetrycznym + i -15V. Wzmocniony sygna³ odzwierciedlaj¹cywartoœæ pr¹du w obwodzie napiêcia V SUS jest tak¿eprzes³any do p³yty D jako sygna³ ABL.7.2. Logika zabezpieczeñ na module “Drive VoltageProtector”Do tego modu³u doprowadzone s¹ napiêcia wykorzystywaneprzez drivery matrycy ekranu plazmowego. Czyli Ÿród³o V E onominalnej wartoœci 240V, V SUS = 210V, V DA = 75V i +15V. Wrazie b³êdu modu³ wypracowuje wysoki stan linii SOS, rozsy³anypo wszystkich driverach. Zobaczmy, jak sygna³ ten jest tworzony.Uk³ad AN6912 zawieraj¹cy cztery wzmacniacze operacyjne(3 aktywne) porównuje „podzielone” +210, +75 i +15V zpotencja³em referencyjnym o wartoœci 2.8V. Ten poziom pozyskanoza pomoc¹ diody Zenera D754. Dzielniki tak dobrano, abyprzy nominalnych wartoœciach napiêæ poziomy kontrolowanemia³y napiêcie oko³o 4.5V. Jest zatem doœæ spory margines. Poniewa¿poziom referencyjny podpiera wejœcia odwracaj¹cewzmacniaczy operacyjnych, zaœ napiêcia kontrolowane doprowadzones¹ na wejœcia nieodwracaj¹ce, w stanie „normalnym”wszystkie wyjœcia wzmacniacza operacyjnego s¹ w stanie wysokim.To wyjœcia z otwartym kolektorem po³¹czone razem. Realizuj¹wiêc iloczyn na drucie. Wystarczy b³¹d na jednej linii, abywyjœcie przyjê³o stan niski. Po zanegowaniu tranzystorem Q751,daje wtedy stan wysoki na kolektorze tego tranzystora.Jak kontrolowane jest V E ? Faktycznie, nie jest ono kontrolowanebezpoœrednio, a jedynie ró¿nica V E -V SUS . A wiêc zgodniez tym jak jest ono tworzone. Aby pozbyæ siê znacznej sk³adowejwspólnej (o wartoœci V SUS ), zastosowano transoptor. Niema tu zdecydowanego progu odniesienia, zatem kontrola jestpraktycznie „na obecnoœæ”. W stanie „normalnym” wyjœcietransoptora jest niskie. W sytuacji przeciwnej podany jest stanwysoki na anodê D752. Ta dioda wraz z diod¹ D753 tworzysumê logiczn¹. Jest to suma sygna³ów wypracowanych w dwuobwodach omówionych wy¿ej. Jej wyjœcie, za wtórnikiemQ750 stanowi ju¿ sygna³ SOS.7.3. Obwody zabezpieczenia na module “ProcessVoltage Protector”Logika zabezpieczeñ na tym module jest podobna jak nap³ytce P7, co opisano wy¿ej. Tu kontrolowane s¹ napiêcia +5V,+13.5V, +15V i -15V. Napiêcia te nie podlegaj¹ kontroli w uk³adacho ciasnych marginesach, zatem kontrola jest bardziej naobecnoœæ ani¿eli na wartoœæ. Uk³ady kwalifikacji s¹ tu bardzoproste, a intencje konstruktorów najwyraŸniej opieraj¹ siê naspostrze¿eniu, i¿ o wiele wiêksze jest prawdopodobieñstwouszkodzenia skutkuj¹ce brakiem danego napiêcia wyjœciowegoani¿eli uszkodzenie o niewiele odbiegaj¹cej od nomina³uwartoœci. Podobnie jak na p³ytce P7 pracuje tu uk³ad czterechwzmacniaczy operacyjnych wykorzystanych jako analogowekomparatory. Napiêcia +13.5V, +15V i +5V monitorowane s¹na wartoœæ wy¿sz¹ od progu ustalonego poziomem referencyjnymdiody Zenera D777 i dzielnikami rezystorów. Nieco inaczejjest ze Ÿród³ami + i -15V. Tu monitorowana jest superpozycjatych napiêæ, przy czym napiêcie dodatnie ma wiêksz¹wagê (R775 ma mniejsz¹ wartoœæ ani¿eli R776). W wynikusuperpozycji otrzymuje siê napiêcie dodatnie na poziomie ok.2V w wêŸle wejœcia odwracaj¹cego wzmacniacza operacyjnego6-7-1. Wejœcie nieodwracaj¹ce spoczywa na potencjale+3.7V. Sygna³ b³êdu zostanie wygenerowany gdy napiêcie wejœcia“-” przekroczy potencja³ odniesienia. Nast¹pi to przy wyraŸnejnierównowadze napiêæ (które maj¹ byæ symetryczne)na korzyœæ napiêcia dodatniego. W istocie sygna³ informuj¹cyo b³êdzie zostanie wygenerowany, gdy dowolny z czterechkomparatorów wystawi na swoim wyjœciu stan niski. W wêŸlewyjœæ wzmacniacza operacyjnego realizowany jest iloczyn nadrucie. Stan niski w tym miejscu, po zanegowaniu tranzystoremQ776 wypracowuje sygna³ SOS, który jest aktywny stanemwysokim. Co na tym module „robi” tranzystor Q775?Pracuje on w konfiguracji najprostszego z mo¿liwych monoflopów.Elementy RC w bazie (R784, C782) daj¹ sta³¹ czasow¹na poziomie 1 sekundy i tego rzêdu bêdzie czas stanu niskiegow wêŸle kolektora Q775, który „szumnie” nazwanouniwibratorem. Na jego wejœcie podane jest napiêcie zasilaniamodu³u V CC . Zatem, obwód ten dezaktywizuje sygna³ SOS nakrótk¹ chwilê po w³¹czeniu odbiornika. Tranzystor Q775 wrazz diod¹ D775 realizuj¹ kolejny iloczyn logiczny. Dalsze obwodywykonawcze sygna³u SOS omówiono w punktach opisuj¹cychposzczególne drivery zastosowanych tu przetwornic.7.4. Zabezpieczenia na modu³ach steruj¹cych poszczególnychprzetwornicTen punkt zamieszczamy dla porz¹dku. W istocie, nale¿ysiê tu odwo³aæ do opisów zawartych ju¿ w odpowiednich punktach.}Dokoñczenie w nastêpnym numerze8 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Henryk DemskiTV - VCR Philips 14PV111/112/203/415/460TV - VCR Philips 14PV111, 14PV112, 14PV203,14PV415, 14PV460 – tryb i regulacje serwisoweW artykule opisano tryb i regulacje serwisowe 14-calowegoodbiornika telewizyjnego zintegrowanego z magnetowidem.Urz¹dzenia te w doœæ du¿ych iloœciach zosta³y w ostatnichczasach przywiezione do Polski przez rodaków pracuj¹cychpoza granicami kraju, st¹d spore zainteresowanie nimi wkontekœcie ewentualnych napraw albo przystosowania ich doodbioru programów telewizyjnych rozpowszechnianych wPolsce w telewizji naziemnej lub poprzez sieci kablowe. Modeletych zestawów by³y produkowane w nastêpuj¹cych wykonaniach:· 14PV111/01/07/58· 14PV112/07/39· 14PV203/01/07/39/58· 14PV415/01/07/39/58· 14PV460/01/07/39/58Wykonania modeli zwi¹zane z odbieranymi standardami isystemami s¹ „pokazane” w oznaczeniu modelu po ukoœniku“/”, a ich znaczenie jest nastêpuj¹ce:· /01 – PAL-BG, EURO· /07 – PAL I, Irlandia· /39 – PAL/SECAM-BG + PAL/SECAM-L/L´, FRANCE· /58 – PAL-BG/DK + SECAM-BG/DK, EAST-EURO.1. Wejœcie w tryb serwisowy1. W³¹czyæ urz¹dzenie za pomoc¹ g³ównego wy³¹cznika sieciowego.2. W czasie nie d³u¿szym ni¿ 5 sekund nacisn¹æ na pilocie pokolei nastêpuj¹ce przyciski: [ STANDBY/ON ], [2], [7],[1] i [ MUTE ].2. Wyjœcie z trybu serwisowegoW celu wyjœcia z trybu serwisowego nale¿y nacisn¹æ napilocie przycisk [ STANDBY/ON ].3. Ustawianie kodów opcji1. Uruchomiæ tryb serwisowy.2. Na pilocie nacisn¹æ przycisk [ STATUS/EXIT ]. W tymmomencie powinny zostaæ wyœwietlone kody opcji.3. Skontrolowaæ i w razie potrzeby skorygowaæ kody opcji dladanego modelu zgodnie z nastêpuj¹cym przyporz¹dkowaniem:ModelKod opcji14PV111(112)(415)/07 – 00012814PV112(415)/39 – 00012914PV111(415)/01 – 00013014PV111(415)/58 – 00013114PV203(460)(465)/01 – 00015814PV203(460)(465)/07 – 00015614PV203(460)(465)/39 – 00015714PV203(460)(465)/58 – 0001594. W celu skasowania (reset) oprogramowania nale¿y nacisn¹æprzycisk [PAUSE] i [5] na pilocie. Kod opcji zostaniezmieniony.4. Regulacje serwisowe dotycz¹ce TV4.1. Ustawianie napiêcia systemowego +BSymptomem nieprawid³owej wartoœci napiêcia systemowego+B mo¿e byæ m.in. ciemny obraz albo niew³aœciwa pracaurz¹dzenia. W celu ustawienia lub skontrolowania wartoœci tegonapiêcia nale¿y:· w³¹czyæ urz¹dzenie,· do wejœcia antenowego tunera doprowadziæ sygna³ telewizyjnyz testem pasów kolorowych i pozostawiæ zestaww takim stanie przez 20 minut (poddaæ urz¹dzenie wygrzewaniu),· do punktów testowych TP503 (+B) i TP504 (GND) pod-³¹czyæ woltomierz napiêcia sta³ego,· reguluj¹c potencjometrem VR601 ustawiæ wartoœæ napiêcia+B na poziomie +105V ±0.5V.4.2. Regulacja czêstotliwoœci odchylania poziomego(H Adjustment)Czêstotliwoœæ H wp³ywa na szerokoœæ i po³o¿enie obrazuna ekranie. W celu jej regulacji nale¿y:· do rezystora R583 (1.8R/1W) pod³¹czyæ licznik czêstotliwoœci,· w³¹czyæ urz¹dzenie w tryb pracy VIDEO – nie jest potrzebny¿aden sygna³ wejœciowy,· uruchomiæ tryb serwisowy,· pozostawiæ zestaw w takim stanie przez 20 minut (poddaægo wygrzewaniu),· nacisn¹æ na pilocie przycisk [2] i wybraæ parametr “H-Adj Mode”,· naciskaj¹c przyciski [ P+]/[P-] na pilocie powodowaæzmiany wyœwietlanej wartoœci od “0” do “7”; zaprzestaæzmian, gdy wartoœæ czêstotliwoœci pokazywana przez licznikczêstotliwoœci znajdzie siê w przedziale 15.625kHz±300Hz,· wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ urz¹dzenie.4.3. Regulacja wysokoœci obrazu (V. Size Adjustment)· uruchomiæ tryb serwisowy,· nacisn¹æ na pilocie przycisk [9] i wybraæ parametr “V-SMode” (w razie potrzeby nacisn¹æ jeszcze raz przycisk [9]¿eby zmieniæ rodzaj regulacji z “V-P Mode” na “V-SMode”,· do wejœcia doprowadziæ czarno bia³y sygna³ testowy zawieraj¹cyokr¹g,· naciskaj¹c przyciski [P+]/[P-] na pilocie spowodowaæ¿eby obraz testowy zajmowa³ 90% ±5% powierzchni ekranuw pionie i ¿eby okr¹g na obrazie testowym mia³ prawid³owykszta³t.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 9

TV - VCR Philips 14PV111/112/203/415/4604.4. Regulacja po³o¿enia obrazu w pionie (V. ShiftAdjustment)· uruchomiæ tryb serwisowy,· nacisn¹æ na pilocie przycisk [9] i wybraæ parametr “V-PMode” (w razie potrzeby nacisn¹æ jeszcze raz przycisk [9]¿eby zmieniæ rodzaj regulacji z “V-S Mode” na “V-PMode”,· do wejœcia doprowadziæ czarno bia³y sygna³ testowy,· naciskaj¹c przyciski [P+]/[P-] na pilocie spowodowaæ¿eby odstêpy obrazu miêdzy górn¹ i doln¹ krawêdzi¹ ekranuby³y jednakowe.4.5. Regulacja po³o¿enia obrazu w poziomie (H. ShiftAdjustment)· uruchomiæ tryb serwisowy,· nacisn¹æ na pilocie przycisk [8] i wybraæ parametr “H-PMode”,· do wejœcia doprowadziæ czarno bia³y sygna³ testowy,· naciskaj¹c przyciski [P+]/[P-] na pilocie spowodowaæ¿eby odstêpy obrazu miêdzy lew¹ i praw¹ krawêdzi¹ ekranuby³y jednakowe.4.6. Regulacja statycznego balansu bieli (Cut-offAdjustment)Regulacjê przeprowadzaæ, jeœli biel „wpada” w jeden zkolorów podstawowych (R, G lub B). W tym celu nale¿y:· rozmagnesowaæ ekran kineskopu za pomoc¹ cewki zewnêtrzneji wygrzewaæ odbiornik przez 20 minut,· ustawiæ pokrêt³o SCREEN na trafopowielaczu na minimum,przez wejœcie w.cz. doprowadziæ sygna³ czarnegorastra (pola),· uruchomiæ tryb serwisowy, na ekranie powinna byæ widocznaprzyciemniona linia pozioma,· w celu wejœcia w tryb “C/D/S Mode” nacisn¹æ na pilocieprzycisk [Volq],· nacisn¹æ na pilocie przycisk [1] ¿eby wybraæ regulacjê“CUT OFF (R)”,· reguluj¹c pokrêt³em SCREEN spowodowaæ pojawienie siêpoziomej linii,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] tak d³ugo, a¿ linia poziomastanie siê bia³a,· nacisn¹æ przycisk [ Volq] ¿eby wejœæ w tryb “C/D/SMode”,· przyciskiem [2] wybraæ regulacjê “CUT OFF (G)”,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] tak d³ugo, a¿ linia poziomastanie siê bia³a,· po raz kolejny nacisn¹æ przycisk [Volq] ¿eby wejœæ wtryb “C/D/S Mode”,· przyciskiem [3] wybraæ regulacjê “CUT OFF (B)”,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] tak d³ugo, a¿ linia poziomastanie siê bia³a,· pokrêt³o SCREEN ustawiæ tak, ¿eby pozioma linia jasnoœwieci³a,· wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ urz¹dzenie.4.7. Regulacja dynamicznego balansu bieli (WhiteBalance Adjustment)Regulacjê przeprowadzaæ, jeœli biel nie jest „czysta” wpadaw odcieñ niebieski lub czerwony. W tym celu nale¿y:· poddaæ odbiornik wygrzewaniu przez co najmniej 20 minut,· obróciæ urz¹dzenie tak, aby ekran telewizora by³ zwróconyna wschód i rozmagnesowaæ ekran kineskopu za pomoc¹zewnêtrznej cewki rozmagnesowuj¹cej,· do odbiornika doprowadziæ sygna³ bia³ego pola (APL100%),· na œrodku ekranu kineskopu umieœciæ sondê analizatorakoloru,· uruchomiæ tryb serwisowy i nacisn¹æ na pilocie przycisk[Volq],· nacisn¹æ na pilocie przycisk [4] ¿eby wybraæ regulacjêtoru czerwonego (R), przyciskiem [5] wybiera siê regulacjêtoru niebieskiego (B),· w ka¿dym z tych torów naciskaj¹c przyciski [P+]/[P-]na pilocie regulowaæ wartoœæ koloru,· nale¿y tak ustawiæ wartoœæ koloru w torze czerwonym iniebieskim, aby otrzymaæ temperaturê bieli równ¹ 8500K(x = 290 / y = 300) ±3%,· po ustawieniu temperatury bieli skontrolowaæ, czy poziomalinia (w regulacji statycznego balansu bieli) jest bia³a,czy te¿ nie; jeœli „biel” linii nie jest czysta, nale¿y ponownieprzeprowadziæ regulacje punktów odciêcia wszystkichtorów (skorygowaæ statyczny balans bieli),· wy³¹czyæ tryb serwisowy i powróciæ do trybu normalnejpracy; do odbiornika doprowadziæ sygna³ bia³ego pola(100%) i skontrolowaæ, czy temperatura bieli wynosi8500K (x = 290 / y = 300) ±3%,· w przypadku gdy efekt regulacji nadal nie jest zadowalaj¹cy,jeszcze raz skorygowaæ statyczny balans bieli zgodniez punktem 4.6.4.8. Regulacja zakresu jaskrawoœci (Sub-BrightnessAdjustment)Celem tej regulacji jest zapewnienie optymalnego zakresuzmian jaskrawoœci obrazu. Do jej przeprowadzenia wymaganejest doprowadzenie testu pionowych pasów w skali szaroœciod 100% bieli do 100% czerni takiego, jak pokazano narysunku 1. W celu dokonania ustawienia w³aœciwego zakresujaskrawoœci nale¿y:· uruchomiæ tryb serwisowy, po czym poprzez gniazdo antenowetunera doprowadziæ sygna³ pasów w skali szaroœci,· nacisn¹æ przycisk [ MENU ] – naciskaj¹c kolejno ten przyciskwybiera siê nastêpuj¹c¹ sekwencjê regulacji parame-Bia³yABCTen pas ma byæledwie widzialnyRys.1. Regulacja zakresu jaskrawoœciCzarny10 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

TV - VCR Philips 14PV111/112/203/415/460trów obrazu: BRT – jaskrawoœæ, CNT – kontrast, COL –nasycenie koloru, TNT – odcieñ koloru dla NTSC i SHP –ostroœæ; wybraæ regulacjê BRT – jaskrawoœæ,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] tak, ¿eby pas oznaczonyna rysunku 1 jako “A” by³o ledwie widzialny,· wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ urz¹dzenie.4.9. Regulacja zakresów regulacji kontrastu, nasyceniakoloru, odcienia koloru i ostroœciW celu dokonania ustawienia w³aœciwych zakresów wymienionychw podtytule regulacji nale¿y:· uruchomiæ tryb serwisowy,· nacisn¹æ przycisk [ MENU ] – naciskaj¹c kolejno ten przyciskwybiera siê nastêpuj¹c¹ sekwencjê regulacji parametrówobrazu: BRT – jaskrawoœæ, CNT – kontrast, COL –nasycenie koloru, TNT – odcieñ koloru dla NTSC i SHP –ostroœæ,4.9.1. Kontrast (CNT)· przyciskiem [ MENU ] na pilocie wybraæ parametr CNT– kontrast,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] na pilocie tak, ¿eby uzyskaædla parametru “CONTRAST” (CNT) wartoœæ 85.4.9.2. Nasycenie koloru (COL)· przyciskiem [ MENU ] na pilocie wybraæ parametr “CO-LOR” (COL) – nasycenie koloru,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] na pilocie tak, ¿eby uzyskaædla parametru “COLOR” (COL) wartoœæ 55,4.9.3. Odcieñ koloru (TNT)· przyciskiem [MENU] na pilocie wybraæ parametr“TINT” (TNT) – nasycenie koloru,· naciskaæ przyciski [P+]/[P-] na pilocie tak, ¿eby uzyskaædla parametru “TINT” (TNT) wartoœæ 57,4.9.4. Ostroœæ (SHP)· przyciskiem [MENU] na pilocie wybraæ parametr“SHARP” (SHP) – ostroœæ,· przyciskami [P+]/[P-] na pilocie tak, wybraæ dla parametru“SHARP” (SHP) wartoœæ 1.4.10. Regulacja poziomu czerni dla systemu SECAMRegulacjê poziomu czerni przeprowadza siê dla sygna³u testowegoszarych pasów. Regulacjê poziomu czerni dla sygna³uR-Y wybiera siê przyciskiem [6], a dla sygna³u B-Y przyciskiem[7]. Szczegó³owy opis tych regulacji dla sygna³u w systemieSECAM z oczywistych wzglêdów zosta³ pominiêty.5. Regulacje serwisowe dotycz¹ce VCR5.1. Ustawianie punktu prze³¹czania g³owic (HeadSwitching Position Adjsutment)Symptomem nieprawid³owego ustawienia punktu prze³¹czaniag³owic mo¿e byæ szum pojawiaj¹cy siê na obrazie lubdr¿enie (jitter) obrazu w pionie.Pozycjê punktu prze³¹czania g³owic system odczytuje wsposób automatyczny i wyœwietla j¹ w lewym górnym roguekranu.W celu ustawienia punktu prze³¹czania g³owic nale¿y:· uruchomiæ tryb serwisowy zgodnie z opisem w p.1,· na pilocie nacisn¹æ przycisk numeryczny [5],· w³¹czyæ odtwarzanie taœmy testowej (producent zalecastosowaæ taœmê FL6A),· punkt prze³¹czania g³owic jest wyœwietlany na ekranie,prawid³owa wartoœæ wynosi 6.5H (412.7µs),· jeœli konieczne jest przeprowadzenie regulacji, nale¿y u¿yædo tego przycisków [P+]/[P-] na pilocie; wartoœæ zmieniasiê z krokiem 0.5H w górê lub w dó³; zakres regulacjiwynosi 9.5H;· jeœli wartoœæ punktu prze³¹czania g³owic znajduje siê pozazakresem regulacji, wyœwietlanie wartoœci pokazywane jestnastêpuj¹co:- poza dolnym zakresem – 0.0H,- poza górnym zakresem – -.-H,· wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ urz¹dzenie.5.2. Pomiar standardowej wartoœci obwiedni sygna-³u wideo (H-ENV) dla uk³adu DSPCDSPC (Digital Studio Picture Control) to cyfrowy uk³adpoprawy jakoœci obrazu opracowany przez firmê Philips. Uk³adten pozwala na uzyskanie mo¿liwie najlepszej jakoœci odtwarzania.W przypadku starych i czêsto u¿ywanych kaset wideo,system ten pozwala na znaczn¹ redukcjê zak³óceñ obrazu idŸwiêku. W przypadku nowych kaset lub kaset wysokiej jakoœci,zwiêksza wyrazistoœæ szczegó³ów. Symptomem koniecznoœciskontrolowania i ewentualnie skorygowania opisywanegow tym podpunkcie parametru mo¿e byæ pogorszenie jakoœcinagrywanego i odtwarzanego obrazu, jak równie¿ zakolorowaniaobrazu. Procedura kontroli i regulacji wartoœci H-ENVjest nastêpuj¹ca:· do windy magnetowidu za³adowaæ now¹ kasetê (producentzaleca np. taœmê TDK 180),· do wejœcia wideo VIDEO-IN (gniazdo RCA Jack) doprowadziæsygna³ czarnego rastra (czarnego pola),· uruchomiæ tryb serwisowy zgodnie z opisem w p.1,· w celu wejœcia w tryb DSPC nacisn¹æ przycisk [1] napilocie – w tym momencie automatyczne rozpocznie siênagrywanie w trybie SP, a na ekranie (w lewym górnymrogu) pojawi siê komunikat “DSPC”,· nagrywanie w trybie SP trwa 10 sekund, a nastêpnie przez10 sekund jest kontynuowane nagrywanie w trybie LP,· po zakoñczeniu nagrywania nastêpuje przewiniêcie taœmydo punktu startu,· po przewiniêciu taœmy magnetowid automatycznie zostajewprowadzony w tryb odtwarzania – nastêpuje pomiar izapamiêtanie w pamiêci EEPROM wartoœci V-ENV dlaka¿dego z trybów: SP i LP,· na ekranie, na którym wyœwietlane jest niebieskie t³o pojawiasiê komunikat “OK” przez 5 sekund, po czym pracamagnetowidu zostaje zatrzymana (tryb STOP) i nastêpujewyjœcie z trybu serwisowego,· jeœli brak impulsów SYNC i CTL na niebieskim tle obrazuprzez 5 sekund jest wyœwietlany komunikat “NG” (NotGood – nieprawid³owy), po czym nastêpuje wy³adowaniekasety (EJECT) i wyjœcie z trybu serwisowego,· równie¿, gdy poziom obwiedni sygna³u wideo V-ENVzapisany w którymkolwiek z trybów posiada nieprawid³ow¹wartoœæ na niebieskim tle obrazu przez 5 sekundpojawia siê komunikat “NG”, po czym nastêpuje wy³adowaniekasety (EJECT) i wyjœcie z trybu serwisowego.}SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 11

Porady serwisowePorady serwisoweRyszard Strzêpek, Jerzy Znamirowski, Edward Bitner, Jerzy Pora, Ryszard Oczki,Zbigniew Krauze, Henryk Demski, Jan Omorczyk, Wojciech WiêciorekOdbiorniki telewizyjneLG RE-29FA33PX chassis MC-017ABrak obrazu.Ekran jest ciemny, poniewa¿ brak wysokiego napiêcia kineskopu.Pomiar napiêcia g³ównego daje wynik 55V. Normalnienapiêcie g³ówne powinno wynosiæ 135V. Test trafopowielaczaT402 - 6174V-6003E daje odpowiedŸ – jest uszkodzonyi trzeba go wymieniæ.R.S.Grundig chassis 14.2Zani¿one napiêcia wychodz¹ce z zasilacza.Pomiar napiêcia systemowego +145V daje wynik oko³o50V. Wszystkie inne napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy s¹na poziomie 1/3 wartoœci nominalnych. Ten stan objawi³ siêpo awarii sieci energetycznej. Sprawdzono wiêc tor sprzê¿eniazwrotnego przetwornicy. Znaleziono uszkodzone nastêpuj¹ceelementy: rezystor R645 - 15k/0.5W, diodê ZD602TL431C oraz transoptor PH601 - PC123FY. Po naprawie nale¿ysprawdziæ napiêcie systemowe +145V na kondensatorzeC627 - 100µF/200V. Korekcja tego napiêcia odbywa siê zapomoc¹ potencjometru P601 - 10k.R.S.Philips chassis 3ABrak odchylania poziomego.Ekran œwieci w postaci pionowej linii przez œrodek. Przyczyn¹tego zjawiska jest uszkodzenie kondensatora impulsowego360nF/400V. £¹czy on cewki odchylania H z uk³ademodchylania poziomego.R.S.Grundig chassis CUC4620Brak obrazu.Okaza³o siê, ¿e brak jest wysokiego napiêcia kineskopu.Uszkodzone zosta³y: tranzystor koñcowy odchylania H T541 -BU508A i rezystor R544 - 0.12R/1W. Przyczyn¹ tego uszkodzeniajest uk³ad sterowania tranzystorem T541 IC500 -TDA8140 i kondensator C541 - 220µF/40V.R.S.Sony KV-29FX11D chassis BE-3DPo oko³o 15 minutach pojawia siê obraz.Stwierdzono zaraz po w³¹czeniu do pracy brak odchylaniapionowego. Napiêcie zasilania uk³adu odchylania pionowegowynosi wtedy oko³o 7V zamiast 15V. Przyczyna tego le¿y wkondensatorze C520 - 470µF/25V (utrata znaczna pojemnoœci).R.S.Panasonic TX-28MD4P chassis EURO-4Zniekszta³cony obraz.Zniekszta³cenie to polega na tym, ¿e z boku ekranu jestpionowy czarny pas, a treœæ obrazu przesuniêta jest w prawo.4Dzieje siê to po okresie pracy OTVC oko³o 0.5 godziny. Sch³odzenieuk³adu IC601 - VDP3108B daje powrót do normalnegoobrazu. W zwi¹zku z tym trzeba wymieniæ uk³ad IC601. Pojego wymianie musimy wejœæ w tryb serwisowy i ustawiæ odpowiednieopcje.R.S.Thomson chassis TX92Du¿e zniekszta³cenia obrazu.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy uk³adu korekcjizniekszta³ceñ E-W: tranzystor TL41 - BD681, rezystor RL47 -2.7R/0.5W, indukcyjnoœæ LL22 i dioda modulatora diodowegoDL22 - BYW76. Po naprawie nale¿y wejœæ w tryb serwisowyi dokonaæ regulacji wymiarów obrazu.R.S.LG RZ-29FB51RX chassis MC036APlamy kolorowe na obrazie.Przy braku rozmagnesowania kineskopu s¹ kolorowe plamyna obrazie. Uszkodzony zosta³ tranzystor Q852- 2SC945C.Znajduje siê on w uk³adzie sterowania przekaŸnikiem R802,który za³¹cza napiêcie sieci na cewki rozmagnesowuj¹ce. R.S.Watson FA5432T chassis 11AK30Obraz ciemnieje.Dzieje siê to po 10 minutach pracy. Obraz staje siê corazciemniejszy. Zauwa¿ono, ¿e ¿arzenie kineskopu jest w miarêup³ywu czasu coraz s³absze. Przyczyn¹ tego zjawiska jest rezystorR648 - 1R/1W w obwodzie ¿arzenia kineskopu. R.S.Thomson chassis ITC008OTVC nie odbiera stacji TV z zakresu UHF.Testerem magistrali I 2 C sprawdzono g³owicê w.cz. NH001CTF5511. Stwierdzono b³êdy w transmisji danych miêdzy g³owic¹w.cz. a procesorem zarz¹dzaj¹cym IV001 - TDA9567.Wymiana g³owicy w.cz. NH001 usunê³a ww. trudnoœci.R.S.LG chassis MC-64BTrudnoœci z w³¹czeniem do pracy.Najpierw sprawdzono przetwornicê, ale ¿adnych nieprawid³owoœcinie wykryto. Okaza³o siê, ¿e dzia³a zabezpieczenie,które przy próbie w³¹czenia do pracy powoduje wy³¹czenieOTVC do stanu czuwania. Od³¹czono diodê D408 -1N4148, pod³¹czon¹ do T402 (transformator impulsowy sterowaniaH). To spowodowa³o, ¿e OTVC zacz¹³ normaln¹ pracê.Oznacza³o to, ¿e uk³ad protekcji Ÿle dzia³a. Dioda D408mia³a up³ywnoœæ w kierunku zaporowym.R.S.Philips chassis L06.1E AABrak mo¿liwoœci obs³ugi OTVC.Wykryto brak zasilania procesora zarz¹dzaj¹cego 7201 -M30620SPGP +3.3V. Okazuje siê, ¿e napiêcie +5.2V jest obec-12 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisowene. Przyczyn¹ braku napiêcia +3,3V jest uszkodzony rezystor7502 - SI2301BDS. Znajduje siê on w torze zasilania +3.3V.R.S.Sharp LC-32P55E (LCD)Brak podœwietlania ekranu.Stwierdzono uszkodzenie bezpiecznika F7501 - 10A. Znajdujesiê on w linii zasilania +24V, która zasila inwerter RUNT-KA 214WJZZ. Uszkodzony zosta³ uk³ad Z7601 - STR-H2022,obs³uguj¹cy uk³ad inwertera. Po naprawie nale¿y wejœæ w trybserwisowy. W nim nale¿y ustawiæ wstêpny poziom: jasnoœci,kontrastu obrazu.R.S.Philips chassis L7.2EBrak odchylania pionowego.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy uk³adu odchylaniapionowego: 7401 - TDA9302H, 3451 - 2.2R/0.5W. Regulacjawymiarów obrazu w pionie odbywa siê w trybie serwisowym.R.S.Panasonic TX-28LD4P chassis EURO-4Widoczne linie powrotu.Linie powrotu zajmuj¹ obszar od góry do po³owy ekranu.Pojawiaj¹ siê one po oko³o 3 godzinach pracy OTVC. W celuusuniêcia tego zjawiska wymieniono: uk³ad odchylania pionowegoIC451 - LA7845N i kondensator elektrolityczny C456- 220µF/50V. Linie powrotu zniknê³y, ale po bokach ekranuby³y zniekszta³cenia E-W szerokoœci 2cm. Po wejœciu w trybserwisowy uda³o siê te zniekszta³cenia zniwelowaæ. R.S.Trilux chassis PB410Brak obrazu.Mimo ¿e wysokie napiêcie kineskopu i napiêcie ¿arzenias¹ obecne, ekran jest ciemny. Pomiary emisji katod kineskopuda³ odpowiedŸ, katoda czerwona ma bardzo s³ab¹ emisjê -0.1mA. Kineskop A66EAK552X jest do wymiany. R.S.Grundig chassis CUC6310Tryb hotelowy.1. Wejœcie· wejœæ w tryb serwisowy i za pomoc¹ przycisku [ q ] wybraæparametr “Hotel”,· potwierdziæ wybór przyciskiem [OK],· za pomoc¹ przycisków [ t ] lub [ u ] wybraæ “ON”,2. Wyjœcie· wejœæ w tryb serwisowy i za pomoc¹ przycisku [ q ] wybraæparametr “Hotel”,· potwierdziæ wybór przyciskiem [OK],· za pomoc¹ przycisków [ t ] lub [ u ] wybraæ “OFF”.R.S.Samsung CK5051X chassis P68SCPrzy strojeniu nie mo¿na zatrzymaæ siê na stacji TV.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono dzia³anie uk³adu AFC.Okaza³o siê, ¿e uk³ad ten dzia³a prawid³owo. Nastêpnie sprawdzonotor sygna³u identyfikacji: z wypr.4 uk³adu IC101 -TDA8362 do wypr.29 procesora zarz¹dzaj¹cego IC01 -PCA84C640. Tu znaleziono przyczynê tego stanu. Uszkodzonyzosta³ rezystor R705 - 120k (przerwa). Znajduje siê on wtorze sygna³u identyfikacji.R.S.Trilux TAP2111ST chassis PB250Brak obs³ugi OTVC.Po oko³o 0.5 godziny pracy nie mo¿na obs³ugiwaæ zdalniei lokalnie telewizora. Sch³odzenie uk³adu IC501 - SDA20563-A516 powoduje znacznie d³u¿sz¹ obs³ugê OTVC. Do wymianyjest uk³ad procesora zarz¹dzaj¹cego IC501 - SDA20563-A516. R.S.Grundig chassis K1Trudnoœci z w³¹czeniem do pracy.¯eby w³¹czyæ OTVC trzeba to robiæ kilkakrotnie. Przyczyn¹tego jest rezystor R636 - 1M/1W, który zwiêkszy³ znacznie swoj¹wartoœæ rezystancji. Rezystor ten znajduje siê w uk³adzie startowymprzetwornicy. Po naprawie nale¿y sprawdziæ napiêciesystemowe 115V na “+” kondensatora C631 - 47µF/160V.R.S.Grundig CUC7303Brak obs³ugi OTVC.W OTVC brak jest obs³ugi zdalnie i lokalnie. Pomiar oscyloskopemwykazuje, ¿e nie pracuje oscylator 18MHz przy procesorzezarz¹dzaj¹cym IC850 - SDA5252-A201. Sprawdzonorezonator kwarcowy Q857 - 18MHz. Okaza³ siê sprawny.Uszkodzony zosta³ procesor zarz¹dzaj¹cy IC850. Po wymianieprocesora zarz¹dzaj¹cego nale¿y wejœæ w tryb serwisowy idokonaæ odpowiednich regulacji.R.S.LG chassis MC64AOd czasu do czasu wy³¹cza siê do stanu czuwania.W pierwszej kolejnoœci sprawdzono, czy nie ma „zimnychlutowañ”, szczególnie w uk³adach odchylania i wysokiegonapiêcia. Nic nie znaleziono. Nastêpnie od³¹czono sygna³ zabezpieczeñ“Abnormal” od wypr.20 uk³adu IC01 (procesor zarz¹dzaj¹cy).Po w³¹czeniu OTVC pracuje normalnie. Uszkodzeniejest w uk³adzie zabezpieczeñ, a konkretnie tranzystorQ302 - 2SC3198.R.S.Sony chassis AE-2Dioda LED jednostajnie pulsuje.Napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy pulsuj¹ od zera dowartoœci nominalnych. Sprawdzono: tranzystor kluczuj¹cyQ601 - BUZ91A, sterownik przetwornicy IC601 - TDA4605-3 oraz kondensatory elektrolityczne wokó³ IC601. Nie przynios³oto ¿adnego rezultatu. Przyczyn¹ tego stanu okaza³ siêkondensator elektrolityczny filtru sieciowego C674 - 220µF/400V. Mia³ on 1/3 pojemnoœci znamionowej. Po naprawie nale¿ysprawdziæ napiêcie systemowe na “+” C621 - 100µF/160V,które powinno wynosiæ 135V.R.S.Telestar chassis PT92Brak odbioru stacji TV.Sprawdzono napiêcie przestrajaj¹ce na wypr.2 g³owicySERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 13

Porady serwisowew.cz. UV1315 firmy Philips. Wynosi³o ono 0.2V i przy próbachstrojenia nie zmienia³o siê. Przyczyna tego stanu le¿y wbraku napiêcia +33V zasilaj¹cego uk³ad strojenia. Uszkodzonyzosta³ rezystor RP15 - 12k/1W w uk³adzie napiêcia +33V.R.S.Fischer FTS777Odbiornik pracuje poprawnie, ale nie reaguje na pilota.Wed³ug relacji w³aœciciela, nieznaczn¹ poprawê komunikacjiIR, mo¿na by³o uzyskaæ jedynie po kilkugodzinnej pracytelewizora, ale jej zasiêg dzia³ania ogranicza³ siê do oko³o 1.5metra. Przyczyn¹ tego, by³a prawie ca³kowita utrata pojemnoœcikondensatorów elektrolitycznych C3 - 1µF/25V oraz C4 -4.7µF/25V. Wymiana kondensatorów, zaowocowa³a doskona-³¹ prac¹ ca³ego uk³adu podczerwieni. J.Z.Trilux TAP2531 chassis PB310Na ekranie pojawiaj¹ siê okresowo zniekszta³cenia poduszkowe.Chocia¿ tego typu uszkodzenie, w tych odbiornikach mo¿-na naprawiaæ z zawi¹zanymi oczami, to tym razem by³o niecoinaczej. Oglêdziny d³awików L 802 - 15mH oraz L 803 - 1mHoraz zimnych lutów w rejonie odchylania poziomego, nie posunê³ynaprawy ani o krok do przodu. Dopiero wylutowaniekondensatora C806 - 1µF/250V ujawni³o pêkniêcie jego obudowyoraz zaczernienie jednej z jego koñcówek. Pomimo tego,¿e jego zmierzona pojemnoœæ by³a prawid³owa, zdecydowanona jego wymianê. Dla pewnoœci, odbiornik w³¹czono na kilkagodzin i usterka nie pojawi³a siê. Odbiornik oddano w³aœcicielowi,ale po up³ywie tygodnia, powróci³ z tym samym uszkodzeniem.Po bardziej szczegó³owej analizie, okaza³o siê, ¿eprawdziw¹ przyczyn¹ by³ zimny lut na wyprowadzeniach tranzystoraT801 - BD242C. Przelutowanie wyprowadzeñ, zakoñczy³oostatecznie naprawê odbiornika.J.Z.Finlux 4028DNa obrazie widaæ postrzêpione pionowe krawêdzie obrazu oraz „wyrywanie linii"zw³aszcza na jasnym tle.Przyczyn¹ tego uszkodzenia, by³a utrata pojemnoœci kondensatoraCU41 - 470µF/40V. Po jego wymianie, ww. opisaneobjawy ca³kowicie ust¹pi³y.J.Z.Sharp 66FW53H chassis DW100Po w³¹czeniu odbiornika na ekranie widaæ jedynie „œnieg".Usterka by³a bardzo prosta – uszkodzonym okaza³ siê jedenz trzech rezystorów po³¹czonych szeregowo: R229, R230,R231 wszystkie po 8.2k/0.5W. Rezystory te, redukuj¹ napiêcie150V do 33V, w zwi¹zku z tym bardzo mocno grzej¹ i wtym przypadku, zaleca siê wymianê wszystkich rezystorów ozwiêkszonej mocy - 1W.J.Z.Nordmende chassis TX91Ekran œwieci na fioletowo z liniami powrotu, prawie niewidoczny obraz.Przyczyn¹ tego zjawiska, by³o uszkodzenie uk³adu scalonegoI801 - TEA5101A. Po wymianie uk³adu, nastêpuje zdecydowanapoprawa, ale obraz jest jeszcze daleki od idea³u –wahania jasnoœci zale¿ne od treœci, do jego zaniku w³¹cznie.Okaza³o siê, ¿e rezystor zasilaj¹cy uk³ad I801 RT02 - 15R/2W,zosta³ mocno przegrzany i jego rezystancja wzros³a do oko³o50 omów. Wymiana rezystora RT02, zakoñczy³a ostatecznienaprawê.J.Z.Grundig MF55-2502/8 TOP chassis K1Trudnoœci z w³¹czeniem odbiornika do stanu pracy, wy³¹cza siê samoczynnie.Dopiero po kilku próbach udaje siê w³¹czyæ telewizor, alepotrafi on pracowaæ jedynie ma³¹ chwilê. Z przeprowadzonychprób wynika³o, ¿e przy zmniejszonej jasnoœci obrazu do minimum,potrafi³ pracowaæ znacznie d³u¿ej a wy³¹cza³ siê przytreœci wizyjnej o du¿ej jasnoœci. W zwi¹zku w powy¿szymiobjawami, uwagê skierowano na zasilacz g³ówny i okaza³o siê,¿e wszystkie napiêcia wtórne s¹ stanowczo za niskie. Przyczyn¹tego zjawiska, okaza³ siê kondensator C651 - 100µF/400V.Po jego wymianie, wszelkie w/w „dolegliwoœci” zniknê³y bezœladu.J.Z.Unimor M449TSO (Siesta 3A)Dioda LED œwieci, ale odbiornika nie mo¿na w³¹czyæ do stanu pracy.Przyczyn¹ usterki, by³ uszkodzony uk³ad scalony U551 -TEA2029, a konkretnie brak by³ impulsów steruj¹cych prac¹odchylania poziomego (nó¿ka 10) Po wymianie U551, odbiornikw³¹cza siê bez problemu.J.Z.Universum FT4224Nie pracuje.Dioda standby nie œwieci. Na uk³adzie scalonym IC651TDA4601 wystêpuje mierzalne oscyloskopem dziwne próbkowanie.Próbki s¹ bardzo rzadkie, które potwierdzane s¹ tak¹sam¹ zmian¹ napiêcia sta³ego na n.9 IC651 (w granicach od +7V do +12V). Na n.4 i 5 wystêpuje napiêcie ok. +7V. Sprawdzonoprawie wszystkie elementy, które tradycyjnie ulegaj¹uszkodzeniom w takim zasilaczu. Transformator impulsowyzosta³ przetestowany i okaza³ siê sprawny. Podstawiono nawetuk³ad IC651 – mimo ¿e obecnoœæ próbkowania przemawia³aza tym, ¿e on jest równie¿ sprawny. Przeci¹¿enia strony wtórnejtak¿e nie stwierdzono. W tym przypadku nale¿a³o zaj¹æ siêtakimi elementami zasilacza, które nigdy nie ulegaj¹ uszkodzeniom.Jakie by³o zdziwienie, kiedy okaza³o siê ¿e uszkodzonyjest rezystor niepalny R664 o wartoœci 100R/0.5W po-³¹czony bezpoœrednio z n.15 transformatora impulsowego zasilaczaTR651. Ten nigdy nie powinien siê uszkodziæ, tylkodlatego ¿e w jego ga³êzi nie ma praktycznie ¿adnego obci¹¿enia.Zbli¿ony schemat tego odbiornika znajdziemy wDW_SE11/05.E.B.Lexus LS5661PSTBrak fonii i OSD.Po w³¹czeniu odbiornika w stan pracy, pojawia siê prawid³owawizja, ale brak jest fonii. Równie¿ z gniazda AV. Niedzia³a i jest niewidoczna linijka si³y g³osu. Równie¿ pozosta³eOSD jest niewidoczne. Po ok. dwudziestu minutach pojawiasiê g³os, ale OSD dalej nie ma. Uszkodzenie jest proste, o ilesiê takie ju¿ kiedyœ mia³o. W tym przypadku jest to kondensatorelektrolityczny – wed³ug schematu C328, a wed³ug p³ytyC326 - 1µF/50V. Jest on zamontowany w okolicy trafopowielacza,dos³ownie pod rezystorem du¿ej mocy i wczeœniej czy14 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisowepóŸniej wyschnie. Polecam zamontowanie nowego od stronydruku. Bêdzie mia³ lepsze warunki pracy.E.B.Philips 14PT1563/58 chassis L6.1 AABardzo jasny obraz z liniami powrotów.Uszkodzenie jest wyj¹tkowo nietypowe. Zmniejszenie napiêciaS2, daje w miarê prawid³owy obraz z objawami uszkodzeniakineskopu i nie rozwi¹zuje problemu. Pomiary wykazuj¹obecnoœæ napiêcia +160V, które wynosi tylko +40V. Prawid³owawartoœæ tego napiêcia powinna wynosiæ +140V. Jestto napiêcie zasilania koñcowych wzmacniaczy wizji. Za tworzenietego napiêcia odpowiada trafopowielacz oraz dziwnyuk³ad podwajacza napiêcia realizowany przy pomocy kondensatora2430 i rezystora 3424. Kondensator okaza³ siê sprawny,ale rezystor 3424 - 10R/0,25W posiada³ kompletn¹ przerwê.Schemat podobnego chassis L6.1 AA znajdziemy w DW_SE5/00. E.B.Philips 21PT166C/58P chassis AA5 ABBrak wizji i fonii. Ekran ciemny.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ pracê odchylania H. Kineskop¿arzy. Podniesienie napiêcia S2, skutkuje pojawieniemsiê jasnej cienkiej poziomej linii. Fonii nadal brak. Usterkajest bardzo prosta, mimo to zas³uguje na dok³adne opisanie.Przepali³ siê bezpiecznik 3449 - 400mA (typu Fuse), który zabezpieczaga³¹Ÿ zasilania +26V dla koñcowego stopnia odchylaniapionowego TDA3653. Uwaga: na schemacie wystêpujeon jako bezpiecznik rezystorowy 1R/0.5W, ale nie zalecamwstawiania w miejsce tego bezpiecznika rezystora bezpiecznikowego.Po wstawieniu nowego bezpiecznika pojawi³a siêwizja i fonia, a odbiornik pracuje bez ¿adnych zastrze¿eñ. Jedynymwyt³umaczeniem uszkodzenia siê tego elementu, by³obfity kurz, który utrudnia³ normalne ch³odzenie czêœci elektronicznych.Odbiornik nale¿a³o bezwzglêdnie odkurzyæ. Ponadtow takim przypadku nale¿y bezwzglêdnie odœwie¿yæ po-³¹czenia lutownicze na druku przy uk³adzie scalonym 7400 -TDA3653. Schemat znajdziemy w DW_SE6/01. E.B.Grundig 7005TOP/GRENVILE chassisCUC2032Odbiornik nie pracuje.Po w³¹czeniu w stan pracy na krótko s³ychaæ dzia³anie odchylaniaH i V. Nastêpnie odbiornik wchodzi w stan awaryjnegowy³¹czenia. Rutynowe poprawienie po³¹czeñ nie odnosi¿adnego skutku. Jednak pomiary ujawniaj¹ brak napiêcia S2.Trafopowielacz i regulator (ostroœæ + screen) na module kineskopu– sprawne. Pozostaje tylko podstawka kineskopowa. Pozdjêciu os³ony iskrownika w podstawce, jest zauwa¿alny niewielkizielony nalot. Tak¹ podstawkê nale¿y wymieniæ na now¹.Jej wymiana skutkuje prawid³ow¹ prac¹ odbiornika. E.B.Funai TV2000A MKIINie w³¹cza siê.Próba w³¹czenia odbiornika w stan pracy, koñczy siê tylkozadzia³aniem przekaŸnika. G³ówny zasilacz odbiornikaoparty na uk³adzie scalonym STK7348, nie startuje. Dok³adnepomiary wykazuj¹ spadek sprawnoœci kondensatora C169- 1µF/50V. Jego pojemnoœæ jest zbli¿ona do wartoœci nominalnej.Wymiana tego kondensatora koñczy naprawê ze skutkiempozytywnym.E.B.Grundig T70640A/TEXT chassis CUC6310Obraz czêœciowo wklês³y.Regulacja szerokoœci (R462) dzia³a prawid³owo. Regulacjapoduszkowa (R468) dzia³a podobnie jak szerokoœæ, a nietakie jest jej przeznaczenie. Absolutnie nie dzia³a regulacja trapez(R431). Brak jest jakiegokolwiek napiêcia sta³ego, jak iimpulsów V na n.2 uk³adu IC440 - TDA8145. Wystêpuj¹ jednakprawid³owe impulsy V na n.1 uk³adu. Elementy w aplikacjiIC440 – sprawne. W takim przypadku uszkodzony jestIC440. Nó¿ka 2 tego uk³adu wykazuje ma³¹ opornoœæ wzglêdemmasy.E.B.Philips 27CE4292/02C chassis 2BUporczywie uszkadza siê koñcowy tranzystor linii.Jest to ju¿ doœæ leciwy odbiornik, ale parametry odbioruwrêcz idealne. Poprawiono wszystkie mo¿liwe po³¹czenia. Bezskutku. Naprawa nale¿y do kategorii bardzo trudne. Objawyusterki s¹ nastêpuj¹ce. W³¹czenie zimnego odbiornika nie zawszejest mo¿liwe. Brak wizji i fonii. Bloki odchylania pracuj¹.Po pewnym czasie pojawia siê fonia, a nastêpnie wizja zobjawami braku synchronizacji poziomej. Je¿eli odstrojenieczêstotliwoœci H jest zbyt du¿e – natychmiast nastêpuje uszkodzeniekoñcowego tranzystora linii 7618 (S2000N). Mo¿naprzeszukaæ ca³y odbiornik, a uszkodzenie znajduje siê w cewcegeneratora H. Ta jest zamontowana w pobli¿u uk³adu scalonegoTDA8370. Jak sprawdziæ tê cewkê? Przy prawid³owodzia³aj¹cym odbiorniku zalewamy na cewkê kilka kropli alkoholu(izopropanolu do czyszczenie lasera). Synchronizacjazostanie natychmiast zerwana i zaniknie fonia. Wtedy mo¿esiê uszkodziæ koñcowy tranzystor linii, a nawet powinien siêuszkodziæ. Wewn¹trz cewki i szeregowo z ni¹ jest zamontowanykondensator ceramiczny 100pF. Przy dobrym kondensatorzetaka operacja nie spowoduje ¿adnych zmian. To onrobi takie psikusy. Nale¿y jego usun¹æ i zamontowaæ nowyod strony druku zwracaj¹c uwagê na odpowiednie po³¹czenie.To nie koniec naprawy. Teraz trzeba dostroiæ cewkê, którapo wstawieniu nowego kondensatora stroi siê doœæ ostro.Przed tym montujemy miêdzy kolektorem 7618, a masê dodatkowykondensator powrotów 8.2nF/1600V. W ten sposóbunikniemy natychmiastowego uszkodzenia 7618. Nie uzyskamywtedy wizji, ale je¿eli w czasie pokrêcania rdzeniem pojawisiê fonia to dostrojenie jest prawid³owe. Mo¿na ju¿ od³¹czyædodatkowy kondensator. Uwaga: Przy prawid³owo dzia-³aj¹cym odbiorniku, fonia równie¿ pojawia siê tu¿ po za³¹czeniuodbiornika. W celu dostrojenia tej cewki, mo¿na pos³u¿yæsiê tak¿e miernikiem czêstotliwoœci i zmierzyæ j¹ napierwotnym uzwojeniu transformatorka steruj¹cego H. Wmoim przypadku rdzeñ tej cewki nale¿a³o wkrêciæ w dolnepo³o¿enie. Bez sygna³u antenowego czêstotliwoœæ ta powinnabyæ zbli¿ona do 15625kHz. Jest to bardzo wa¿ny warunek wcelu unikniêcia ponownego uszkodzenia tego tranzystora, przyprze³¹czaniu programów - czyli przy przypadkowym brakusygna³u antenowego.E.B.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 15

Porady serwisoweCurtis 2102VT chassis PC04ABrak fonii przy wych³odzonym odbiorniku.Usterka pojawia siê szczególnie po nocnym odpoczynkuodbiornika. Linijka si³y g³osu prawid³owo reaguje na poleceniaz pilota. G³osu jednak nie ma. Nie zmienia siê tak¿e napiêciena n.2 (vol.) mikrokontrolera PCA84C640P/30. Je¿eli fonianie pojawi siê przez 10 minut, mo¿e nast¹piæ wy³¹czenieodbiornika do standby. Gdy odbiornik uzyska odpowiedniowy¿sz¹ temperaturê wnêtrza, fonia gwa³townie pojawia siê.Jest to jeden z objawów uszkodzenia kondensatora elektrolitycznegoC409 - 0.22µF/50V. Ten pracuje w aplikacji uk³aduscalonego IC401 - TDA1940, dok³adnie – blokuje do masy n.5 tego uk³adu. Najlepiej w jego miejsce wstawiæ kondensatortypu MKT(P) lub MKSE o pojemnoœci od 0.1 do 0.68µF/50V.Taki nigdy ju¿ nie sprawi problemów.E.B.Sharp 25N42-E3 chassis 9PKM2Nieczynna przetwornica g³ówna.Odbiornik pracuje w stanie czuwania (œwieci siê czerwonadioda), ale po próbie w³¹czenia w stan pracy brak wizji i foniioraz ciemny ekran (brak wysokiego napiêcia. Nie pracuje przetwornicag³ówna pracuj¹ca na uk³adzie IC701- STRS6309mimo obecnoœci sta³ego napiêcia z diod prostowniczychD701÷D704. Przede wszystkim sprawdzono kondensatoryelektrolityczne po stronie pierwotnej przetwornicy i mimowymiany C714- 220µF/50V (zani¿ona pojemnoœæ) przetwornicanadal nie pracowa³a. Dopiero pomiar rezystorów wykaza³przerwê R706 (27k/0.5W) bêd¹cego w szeregu rezystorówzasilaj¹cych nó¿kê 3 IC701.Wymiana na nowy przywróci³asprawnoœæ przetwornicy, ca³ego odbiornika i naprawa na tymzosta³a zakoñczona.Informacje serwisowe.1.Przetwornica g³ówna wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia sta³emierzone na katodach diod: D709 = +120.1V, D710 =+15.1V i D711 = +14.2V.2.Sprawdzenie poprawnoœci pracy przetwornicy bez za³¹czonegostopnia odchylania poziomego: od³¹czyæ rezystor R632jedn¹ stron¹ i mierzyæ napiêcia na diodach wymienionychwy¿ej, w³¹czaj¹c w stan pracy. Napiêcia te przez ok. 3s osi¹gaj¹prawie wartoœci podane wy¿ej, po czym przetwornicasiê wy³¹cza.J.P.Sharp 21LF90C chassis 11AK44- E4Nieczynny.W odbiorniku nie pracuje przetwornica, przyst¹piono wiêcdo sprawdzania omomierzem elementów i stwierdzono uszkodzone:D808- UF5407, IC800- MC44608, Q801- MTP6N60Eoraz R836 - 0R22/0.5W. Po wymianie na nowe w³¹czono przetwornicêna sztucznym obci¹¿eniu (¿arówka 40W w³¹czonado ga³êzi +B) do stanu pracy i pojawi³y siê normalne napiêciana oko³o 2 sekund, po czym przetwornica wy³¹czy³a siê dostanu czuwania. Nastêpnie w³¹czono przetwornicê w normalnychwarunkach i pojawi³ siê prawid³owy obraz oraz dŸwiêk.Informacje serwisowe.Przetwornica w stanie pracy wytwarza nastêpuj¹ce sta³enapiêcia mierzone na katodach diod: D802 = +117.8V, D803= +7.3V, D805 = +12.9V, D806 = +7.1V, D808 = +115.5V iD810 = +13.4V.Napiêcia sta³e w stanie pracy uk³adu scalonego IC800: n.1= +0.7V, n.2 = +0V, n.3 = +5V, n.4 = 0V, n.5 = +2.7V, n.6 =+12.1V, n.7 = +0.2V i n.8 = +228V.Uwaga: Napiêcia te mierzone s¹ w stosunku do masy gor¹cej– minusa kondensatora elektrolitycznego C809.Napiêcia sta³e wytwarzane przez trafopowielacz mierzonena diodach: D608 = +194.4V, D610 = +24.0V i D614 = +14.9Voraz na n.10 (EHT INFO) = +7V ÷ +10V(zale¿y od aktualnejjaskrawoœci obrazu).J.P.Samsung CK-5027Z chassis P58SCBrak koloru.Poszukiwanie uszkodzenia rozpoczêto od sprawdzenia napiêciazasilania uk³adu scalonego IC501 (TDA3561A) i by³oono prawid³owe (n.1 = +12.1V). Poniewa¿ odbiornik by³ wwarsztacie skorzystano z oscyloskopu, co znacznie skróci³oczas lokalizacji uszkodzenia. Stwierdzono brak sygna³u koloruna n.3 i n.4 linii opóŸniaj¹cej DL501 i po wymianie na now¹pojawi³ siê prawid³owy kolor.Informacje serwisowe.1.Publikowane schematy nie podaj¹ wartoœci sta³ych napiêæna uk³adach scalonych. Ni¿ej podano te napiêcia dla IC501(stopnia, w którym dokonywano naprawy). Na wejœcie antenowepodano jeden z programów telewizyjnych (nadawanyoczywiœcie w PAL-u): n.1 = 12.1V, n.2 = 4.5V, n.3 =2.6V, n.4 = 4.7V, n.5 = 4.7V, n.6 = 3.0V, n.7 = 2.9V, n.8 =1.4V, n.9 = 1.2V, n.10 = 1.7V, n.11 = 2.3V, n.12 = 4.0V,n.13 = 6.5V, n.14 = 3.7V, n.15 = 6.5V, n.16 = 4.0V, n.17 =6.4V, n.18 = 10.3V, n.19 = 10.3V, n.20 = 10.3V, n.21 =2.6V, n.22 = 2.6V, n.23 = 9.8V, n.24 = 9.8V, n.25 = 10.2V,n.26 = 2.1V, n.27 = 0V, n.28 = 8.2V.2.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: D821 = +124.9V (+134.1V), D822 = +17.5V (+19.2V)i D823 = +16.2V (+17.0V).Uwaga: Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.J.P.Philips 21CE1550/22B chassis CP90Brak fonii.Foniê s³ychaæ s³abo dopiero przy ustawieniu paska si³y g³osuna maksimum. Przy pomocy oscyloskopu sprawdzono przejœciesygna³u m.cz. w uk³adzie scalonym 7101 - TDA8190 istwierdzono uszkodzenie kondensatora C2522 (1µF/63V). Powymianie kondensatora na nowy fonia by³a prawid³owa i natym naprawê zakoñczono.Na ekranie œnieg, nie dzia³a klawiatura lokalna.Po w³¹czeniu klawiszem sieciowym zapala siê LED sygnalizuj¹cynr programu (np. 3), po kilku sekundach sygnalizujekomunikat F1 i nie mo¿na prze³¹czyæ w stan czuwania. Podejrzeniepad³o na uk³ad sterowania, tj. procesor I7840 -TMP47C432AP-8188 i elementy z nim wspó³pracuj¹ce. Pomiarynapiêæ na nó¿kach procesora IC7840 wykaza³y braknapiêcia na n.29, a powinno wynosiæ oko³o +4.5V. Nó¿ka tazasilana jest z dzielnika 3937 i 3938. Pomiary ich rezystancjiwykaza³y przerwê rezystora 3937 i wstawienie nowego usunê³owszystkie usterki odbiornika.16 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisoweInformacje serwisowe.Przetwornica wytwarza sta³e napiêcia mierzone na katodachdiod: 6690 = +19.6V (+2.8V), 6695 = +95.4V (+17.1V),6694 = +13.3V (+10.0V) i 6733 = +8.5V (+10.2V).Niektóre napiêcia na procesorze 7840: n.14 (ON/STBY) =+5.3V, n.39 (SCL) = +5.9V (+6.4V) i n.40 (SDA) = +5.9V(+6.4V).Uwaga: Napiêcia w nawiasach dotycz¹ stanu czuwania.Trafopowielacz wytwarza nastêpuj¹ce napiêcia sta³e mierzonena katodach diod: 6638 = +13.3V, 6623 = +165.1V i6609 = +14.2V.Na n.7 (kondensator 2495) trafopowielacza napiêcie zmieniasiê w granicach +13V ÷ +15V w zale¿noœci od jaskrawoœcii kontrastu obrazu.Sta³e napiêcia na uk³adzie 7101 (TDA8190) - na schemacienie s¹ umieszczone: n.1 = +5.4V, n.2 i n.3 = +3.3V, n.4 =+3.2V, n.5 i n.6 = 0V, n.7 i n.8 = +3.5V, n.9 = +4.8V, n.10 =+4.1V, n.11 = +6.9V, n.12 = +5.9V, n.13 = +5.1V, n.14 = +4.2V,n.15 i n.16 = 0V, n.17 = +8.9V, n.18 = +18.3V, n.19 = +1.2V in.20 = +1.1V. J.P.Samsung CZ-21M063 chassis KS1ABrak odbioru, na ekranie widoczny œnieg. Na AV odbiornik pracuje prawid³owo.Pomiary napiêæ na g³owicy wykaza³y brak napiêcia 33V,pozosta³e napiêcia s¹ prawid³owe. Wszystko wskazywa³o nazwarty stabilizator napiêcia 33V (DZ101). Przy demonta¿u stabilizatoraokaza³o siê, ¿e p³ytka w pobli¿u g³owicy by³a zalanajakimœ p³ynem i skorodowana wraz z zamontowanymi podzespo³ami.Dok³adne oglêdziny wykaza³y ¿e wejœcie g³owicy jestwyraŸnie mokre, mokry jest równie¿ wtyk antenowy oraz przewódantenowy wewn¹trz. Kilkumetrowy odcinek przewoduprowadzi³ do anteny zamontowanej na dachu i z³e zabezpieczeniekoñcówki przewodu przy antenie spowodowa³o s¹czeniewody wewn¹trz przewodu antenowego da wejœcia g³owicy,a tym samym na p³ytkê odbiornika. Po wymyciu skorodowanegofragmentu chassis spirytusem i wysuszeniu odbiornikpracowa³ prawid³owo.R.O.Schneider COLORADO70 chassis DTV3Odbiornik nieczynny, dioda LED nie œwieci.Stwierdzono ¿e przetwornica nie pracuje, na kondensatorzeelektrolitycznym sieciowym napiêcie by³o prawid³owe. Przyczyn¹by³o przeci¹¿enie przetwornicy, zwarta dioda D2(BYT56K) oraz wybrzuszony kondensator elektrolityczny C6(47µF/250V) – w zasilaniu 148V. Sprawdzanie elementów wuk³adzie odchylania wykaza³o zwarcie tranzystora T5 (BUZ90),tranzystora O/W T2 (BUZ73) oraz elementów wspó³pracuj¹cych:R17 (22R), R18 (1R), CR11 (100R), CR9 (4k7). Po wymianietych elementów odbiornik pracowa³ prawid³owo. R.O.Samsung CK5027Nieczynny, nie startuje przetwornica.Po wymianie wszystkich kondensatorów elektrolitycznychpo stronie pierwotnej przetwornica wystartowa³a, pojawi³ siêobraz, który zanika³ przy nieznacznym poruszeniu p³yt¹ bazow¹.Przyczyn¹ by³ zimny lut przy rezystorze R411 w zasilaniuwzmacniacza stopnia steruj¹cego WN. Po krótkim wygrzewa-niu odbiornika okaza³o siê, ¿e wystêpuj¹ zaniki odchylaniapionowego (reaguje na ostukiwanie p³yty bazowej). Przyczyn¹by³y zimne luty przy uk³adzie scalonym TDA3563. Przyostatecznym sprawdzaniu odbiornika po naprawie ujawni³a siênastêpna usterka – nie dzia³a pilot (sporadycznie dzia³a³).Wszystko wskazywa³o na zabrudzenie lub zu¿ycie styków pilota,ale zastosowanie innego pilota niczego nie zmieni³o.Stwierdzono zani¿one napiêcie zasilaj¹ce procesor: 3.95V zamiast5V. Przyczyn¹ by³ uszkodzony stabilizator napiêciaIC803, który by³ bardzo gor¹cy.R.O.Thomson 21MT22E chassis ICC17Nieczynny, LED wskazuje kod b³êdu 27 (uk³ad WN).Objawy uszkodzenia wskazywa³y na uszkodzenie trafopowielacza.Zasilanie koñcówki WN poprzez 100W ¿arówkê pozwoli³oobejrzeæ na oscyloskopie zniekszta³cony przebieg charakterystycznydla silnie obci¹¿onego stopnia WN (przy od³¹czonychniektórych koñcówkach).Wymontowany trafopowielaczpod³¹czono równolegle do innego odbiornika (koñcówkizasilanie-kolektor) – tranfopowielacz zachowywa³ siê jak sprawny,przebiegi by³y prawid³owe. Po ponownym zamontowaniutrafopowielacza do odbiornika uruchomiono TV przy od³¹czanychkolejno koñcówkach: US2, ostroœci i WN. Okaza³o siê ¿eTV za³¹cza siê prawid³owo przy od³¹czonym przewodzie WN(prawid³owe oscylogramy w uk³adzie linii); ponowne pod³¹czenieprzewodu WN powodowa³o objawy uszkodzenia. Dla ostatecznegosprawdzenia kineskopu pod³¹czono go do innego odbiornika(tylko masê i przewód WN)- odbiornik zachowywa³siê jak uszkodzony. A wiêc uszkodzony by³ kineskop. PóŸniejklient wyzna³, ¿e wy³¹czony telewizor zosta³ zrzucony przezdziecko z niewielkiej wysokoœci.R.O.Grundig T70-740/4TOP chassis CUC6310Samoczynnie w czasie pracy œcisza siê fonia.Przy odbiorze z anteny fonia momentami œcisza siê prawiedo zera, naciœniêcie przycisku regulacji fonii na pilocie powodujewyœwietlenie linijki fonii w normalnym po³o¿eniu. Przyodbiorze z gniazda AV fonia œcisza siê do poziomu ok.30%,linijka fonii samoczynnie przesuwa siê wyraŸnie w lewo. Przyczyn¹uszkodzenia by³a pamiêæ 24C04. Po wstawieniu czystejpamiêci pojawi³ siê œwiec¹cy ekran z przesuniêtym silnie w prawookienkiem OSD, na którym widaæ wprowadzon¹ blokadêrodzicielsk¹. Aby skasowaæ blokadê nale¿y wcisn¹æ kolejno napilocie nastêpuj¹ce klawisze: [ fonia + ], [ fonia - ], [ P-],[P+]. Nastêpnie nale¿y wejœæ w tryb serwisowy (w tym celunacisn¹æ i trzymaæ na pilocie przycisk [I] i jednoczeœnie w³¹czyæodbiornik przyciskiem sieciowym). W przesuniêtym silniew prawo okienku trzeba wejœæ za pomoc¹ przycisków [P+]i [P-] w pozycjê “HORIZ. POSITION” i przyciskami [+] i [-] ustawiæ okienko w centralnym po³o¿eniu, po czym zapamiêtaæustawienie przyciskiem [OK]. Po wyjœciu z trybu serwisowegomo¿na wejœæ w menu i dostroiæ odbiornik. R.O.Philips 28PW8506/12R chassis EM2E AANiestabilna praca odbiornika.Po kilku minutach pracy odbiornik wy³¹cza siê do stanuczuwania (dioda miga), czasem nie mo¿na za³¹czyæ ze stanuSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 17

Porady serwisoweczuwania. Po za³¹czeniu zasilania odchylania poziomego przez¿arówkê 150W odbiornik siê nie wy³¹cza³, pracowa³ normalnie(obraz zawê¿ony w poziomie). Zauwa¿y³em, ¿e wy³¹czanieodbiornika niekiedy nastêpowa³o po chwilowym zanikuodchylania pionowego. To zasugerowa³o wymianê uk³adu scalonegoodchylania pionowego TDA8177. Po wymianie uk³aduodbiornik pracowa³ prawid³owo.R.O.SEG CT8100 chassis 11AK18Po w³¹czeniu pojawia siê obraz na chwilê w górnej po³owie ekranu, po chwiliobraz zanika.W momencie zaniku obrazu wy³¹cza siê wysokie napiêcie.Przyczyn¹ by³ uszkodzony uk³ad scalony odchylania pionowegoTDA8351.R.O.Sanyo CE28BN4 chassis EB4Odbiornik nieczynny, œwieci dioda LED.Z pomiarów wynika³o ¿e pracuje prawid³owo przetwornicaczuwania, natomiast g³ówna przetwornica jest nieczynna,pomimo ¿e jest doprowadzone do niej zasilanie z kondensatorasieciowego. Przyczyn¹ awarii by³ uszkodzony jeden z dwóchszeregowo po³¹czonych rezystorów 150k po stronie pierwotnejprzetwornicy.R.O.Samsung CW-28D85V chassis KS3A(P)Ekran ciemny, fonia prawid³owa.Po pomiarach okaza³o siê, ¿e brak jest odchylania pionowego.W tym przypadku uszkodzeniu uleg³y: dioda D402 - RU20(z powodzeniem zastosowano diodê BA157), rezystor zabezpieczaj¹cyR424 - 0R47 oraz uk³ad scalony LA7845 (na wyprowadzeniachtego uk³adu by³y popêkane luty), a tak¿e przerwaniuuleg³a œcie¿ka miêdzy rezystorem zabezpieczaj¹cymR425 a wyprowadzeniem trafopowielacza. Po wymianie uszkodzonychelementów odbiornik pracuje prawid³owo. Z.K.Panasonic TX-29PS12P chassis CP830FPOdbiornik nie w³¹cza siê do stanu pracy. Bardzo szybko miga dioda Standby.W uk³adzie odchylania poziomego odkryto wiele popêkanychlutów, jednak ich poprawienie nie zmienia opisanychobjawów. Okaza³o siê, ¿e nale¿a³o jeszcze wymieniæ trafopowielacz,jego oznaczenie 1302.2002C C08. Z powodzeniem(bez ¿adnych dodatkowych przeróbek) zastosowano transformatorELDOR o oznaczeniu 1302.2002C B08. Po jego wymianieoraz ustawieniu napiêæ siatek SCREEN i FOCUS odbiornikpracuje prawid³owo.Z.K.SEG Wharfedale LCD2010A chassis 17MB24Brak regulacji jasnoœci i kontrastu menu.Brak mo¿liwoœci regulacji jasnoœci i kontrastu w menu obrazowym.Powodem tego jest niewybranie w ustawieniachwstêpnych menu u¿ytkownika (NUTZER lub USER). Parametryte mog¹ byæ zmieniane tylko we wstêpnych ustawieniachw menu u¿ytkownika. Wszystkie pozosta³e ustawieniawstêpne jak, np. HART, NORM czy WEICH nie daj¹ siê zmieniaæ– s¹ fabrycznie ustawione na sta³e.H.D.SEG Techline LCD-TV 51-4 chassis 17MB07Czerwone pasy na obrazie.Co jakiœ czas na obrazie pojawiaj¹ siê czerwone poziomepasy zak³óceñ. Powodem okaza³ siê przewód ³¹cz¹cy z³¹czeSCART PL306 na p³ytce 17SC10 i p³ytê g³ówn¹ (Main Board)17MB07 lub p³ytê g³ówn¹ 17MB10 ze z³¹czem PL105.Mora na ekranie.W zale¿noœci od poziomu sygna³u wejœciowego w trybieodbioru stacji telewizyjnych na obrazie widoczna jest mora.Zak³ócenie to zwiêksza siê wraz ze wzrostem poziomu sygna-³u: przy poziomie 60dBµV mora praktycznie przestaje byæwidoczna, natomiast przy poziomie 80dBµV jest bardzo mocnowidoczna. Wadê tê mo¿na usun¹æ poprzez wymianê d³awikówL113 i L115 - oba 22µH na d³awiki 47µH. H.D.SEG Digital LCD TV 2 chassis 17MB11Brak treœci obrazowej.Po w³¹czeniu pojawia siê jedynie bia³e t³o. WskaŸnikSTANDBY jest wygaszony (ciemny). Powodem okaza³o siêuszkodzenie uk³adu pamiêci EEPROM IC24 - 24C32. Pamiêæmusi zostaæ wymieniona. Przy wymianie nale¿y zwróciæ uwagêna to, ¿e nowa „kostka” pamiêci musi byæ wstêpnie zaprogramowana.Brak obrazu.Brak obrazu, jednak¿e podœwietlenie tylne jest obecne.Powodem okaza³a siê przerwa cewki L605 na p³ycie g³ównej17MB11. Przerwa by³a efektem zimnego lutu jednego z wyprowadzeñcewki.Zak³ócenia obrazu.Na obrazie pojawiaj¹ siê zak³ócenia w postaci punktów –plamek. ród³em tych zak³óceñ okaza³ siê „kiepski” kontaktprzewodu sieciowego w gnieŸdzie, do którego „wk³adany” jestten kabel.Szumy w torze fonii.Na odtwarzan¹ foniê na³o¿ony jest szum. Szum ten jestnajdotkliwiej s³yszalny w stanie „zimnym” – po w³¹czeniu,potem stopniowo wycisza siê. Do wymiany cewka L104 - 22µHna p³ycie 17PW11.H.D.Thomson chassis ETC210Zak³ócenie na dole obrazu.Chassis to mo¿e byæ wykorzystane w „klasycznym” odbiornikutelewizyjnym i w projektorze telewizyjnym. W odbiornikutelewizyjnym opisywana usterka objawia siê jako pas z zamro¿on¹treœci¹ obrazu w dolnej czêœci ekranu. W projektorzewyœwietlana jest kod b³êdu “25”. Usuniêcie tej usterki wymagazast¹pienia oprogramowania steruj¹cego now¹ wersj¹ oznaczon¹jako V4.00 (nr wg producenta 25764710.)H.D.Thomson chassis EFC030, EFC031, IFC130Czerwona litera “P” na ekranie.Wyœwietlanie na ekranie czerwonej litery “P” sygnalizuje,¿e odbiornik znajduje siê w trybie produkcyjnym. Sposóbwyjœcia z tego trybu i spowodowanie wygaszenia litery “P”jest inny dla ka¿dego z tych chassis.18 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisowe· Chassis EFC030Zast¹piæ pamiêæ NVM o oznaczeniu schematowym IV002na p³ytce skalera nowsza wersj¹ o numerze 35850060.· Chassis EFC031– naciskaj¹c jednoczeœnie przycisk [V–] na klawiaturze lokalneji przycisk [Exit] na pilocie przez co najmniej 10sekund uruchomiæ tryb serwisowy,– w trybie serwisowym wybraæ liniê “Miscellaneous”,– w podmenu “Miscellaneous Menu” wybraæ punkt “RomDefault” i zatwierdziæ wybór naciskaj¹c przycisk [OK].· Chassis IFC130Nacisn¹æ przycisk [V–] na klawiaturze lokalnej i przytrzymywaægo tak d³ugo, a¿ litera “P” zniknie z ekranu.H.D.Thomson 42KH412S chassis ETC210-PTV(projektor TV 42”)Informacja serwisowa.W trakcie produkcji projektory by³y wyposa¿ane w czterymodele soczewek optycznych œciœle zwi¹zanych z ró¿nymi lampamiprojekcyjnymi, które niestety nie s¹ zamienialne miêdzysob¹. By³y to nastêpuj¹ce soczewki: DELTA 40, DELTA 240,SEKINOS i ENPLAS. Poni¿ej wylistowano jakie lampy projekcyjnedanego producenta wspó³pracuj¹ z okreœlonymi soczewkami:· lampy projekcyjne firmy Hitachi z soczewkami optycznymiDELTA 40: 25578480 (tor G), 25578470 (tor B),25578460 (tor R),· lampy projekcyjne firmy Hitachi z soczewkami optycznymiDELTA 240: 25670390 (tor G), 25670400 (tor B),25670410 (tor R),· lampy projekcyjne firmy Panasonic z soczewkami optycznymiDELTA 40: 25735130 (tor G), 25735150 (tor B),25735140 (tor R),· lampy projekcyjne firmy Panasonic z soczewkami optycznymiSEKINOS: 25738080 (tor G), 25738090 (tor B),25738070 (tor R),· lampy projekcyjne firmy Hitachi z soczewkami optycznymiSEKINOS: 25733540 (tor G), 25733550 (tor B),25733530 (tor R),· lampy projekcyjne firmy Hitachi z soczewkami optycznymiENPLAS: 25729560 (tor G), 25729570 (tor G),25729550 (tor R). H.D.Thomson 44CW412, 44CW413 chassisETC210 (projektory TV 42”)Informacja serwisowa.Projektory te mog¹ byæ wyposa¿one w lampy projekcyjnefirmy Hitachi: LTG lub Barracuda. W zale¿noœci od typu lampyprojekcyjnej ró¿ne by³y równie¿ p³ytki kineskopu. Dla celówserwisowych, w szczególnoœci na wypadek koniecznoœciwymiany tych podzespo³ów podajemy kody lamp projekcyjnych,nazwy ich modeli i œciœle z nimi zwi¹zanych p³ytek kineskopu.1. Lampy projekcyjne firmy Hitachi – LTG:· tor R: kod – 25789510, model – P16LTG00RFA(U), kodp³ytki kineskopu – 10834090,· tor G: kod – 25789490, model – P16LTG00HHA(U), kodp³ytki kineskopu – 10830210,· tor B: kod – 25789500, model – P16LTG00BMB(U), kodp³ytki kineskopu – 10834110.2. Lampy projekcyjne firmy Hitachi – Barracuda:· tor R: kod – 25816390, model – P16LXL00RFA(U), kodp³ytki kineskopu – 10901640,· tor G: kod – 25816400, model – P16LXL00HHA(U), kodp³ytki kineskopu – 10901650,· tor B: kod – 25816410, model – P16LXL00BMB(U), kodp³ytki kineskopu – 10901660.H.D.Philips 14PV172/01Blokada jak w trybie hotelowym.Urz¹dzenie zachowuje siê tak, jakby zanjdowa³o siê w trybiehotelowym – nie mo¿na wywo³aæ menu strojenia. Nie jestto jednak tryb hotelowy (nie ma ograniczenia poziomu g³oœnoœci)– koncepcja tego odbiornika przewiduje wywo³ywaniemenu strojenia poprzez jednoczesne naciœniêcie przycisków[V-] i [STOP] na klawiaturze lokalnej.Red.Odbiorniki satelitarneEchostar DSB-616Nie w³¹cza siê – œwieci tylko na zielono dioda pod klawiszem wy³¹cznika.Pomiary wykazuj¹ z³¹ filtracjê napiêæ wyjœciowych przetwornicy.Pomiary wartoœci ESR kondensatorów elektrolitycznychw przetwornicy wskazuj¹, ¿e do wymiany s¹: CP107 iCP108 - oba 1000µF/16V, CP106 - 1000µF/25V, CP127 - 47µF/25V, CP128 - 1µF/50V. Po wymianie tych kondensatorów odbiornikdzia³a prawid³owo.J.O.Ró¿neKeyboard Casio CTK-601Nie dzia³a.Zasilacz pracuje poprawnie, lecz nie mo¿na w³¹czyæ instrumentu– brak reakcji na “power switch”. Dok³adne pomiarywykaza³y, ¿e na 21 wyprowadzeniu (NMI) procesoraGT913F jest zani¿one napiêcie. Przyczyn¹ tego by³ „przywieraj¹cy”kondensator SMD C45 - 100nF. Po jego wymianie instrumentdzia³a prawid³owo.W.W.Netgear DG834GT – router ADSLBrak po³¹czenia w sieci bezprzewodowej internetu.Wed³ug opisu klienta nagle przesta³a dzia³aæ sieæ bezprzewodowa,na routerze dioda WiFi nie œwieci. Po³¹czenie laptopa„przewodowo” z routerem daje dostêp do internetu. Ustawieniaroutera równie¿ s¹ prawid³owe. Po otwarciu obudowyokazuje siê, ¿e wysun¹³ siê z gniazda modu³ WiFi - jego „wciœniêcie”przywraca ca³kowit¹ sprawnoœæ routera. Prawdopodobn¹przyczyn¹ usterki by³ upadek routera, do czego klientsiê nie przyzna³.Z.K.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 19

Porady serwisoweAudioSony HCD-FL7D (kino domowe)S³aba czu³oœæ zdalnej regulacji.System zdalnego sterowania przestaje prawid³owo pracowaæw przypadku umieszczenia jednostki centralnej zestawuHCD-FL7D w pobli¿u odbiornika plazmowego. Powodemproblemów okaza³y siê szumy w podczerwieni emitowaneprzez wyœwietlacz plazmowy, zak³ócaj¹ce sygna³ zdalnego sterowania.Najprostszym rozwi¹zaniem opisywanych problemówjest oddalenie jednostki HCD-FL7D od wyœwietlacza plazmowego,ale to nie usuwa prawdziwej przyczyny niesprawnoœci.W przypadku, gdy odsuniêcie zestawu nie jest mo¿liwe, rozwi¹zaniemopisywanego problemu jest zas³oniêcie odbiornikapodczerwieni specjaln¹ nakrywk¹ o numerze 2-630-678-01,która zablokuje zak³ócenia promieniami podczerwieni emitowanymiprzez wyœwietlacz plazmowy. Sposób monta¿u pokazanona rysunku 1.Rys.1Niestety w przypadku zastosowania tej metody uodpornieniazdalnej regulacji zestawu na zak³ócenia z OTVC plazmowegonale¿y liczyæ siê ze zmniejszeniem zasiêgu zdalnego sterowania.Okresowe zaniki dŸwiêku z tunera.Po oko³o 30 sekundach po prze³¹czeniu trybu pracy urz¹dzeniaz DVD na TUNER nastêpuje przejœciowy zanik odtwarzaniadŸwiêku w g³oœnikach. Powodem tej nieprawid³owoœciokaza³a siê b³êdna praca mikroprocesora IC101 na p³ycie MC.W celu usuniêcia tej wady nale¿y zast¹piæ procesor IC101 -M30622MGN-B06FP jego zmodernizowan¹ wersj¹ o oznaczeniuM30822MGN-B15FP (nr 6-802-824-01). H.D.Sony HCD-EX1 (zestaw mini HiFi)Informacja serwisowa.HCD-EX1 jest czêœci¹ centraln¹ zestawu mini HiFi o oznaczeniuCMT-EX1. W sk³ad HCD-EX1 wchodzi wzmacniacz,odtwarzacz CD i tuner radiowy. Odtwarzacz CD zbudowanyzosta³ na mechanizmie typu CDM-60. Blok optyki jest typuKSM-770ACA/S-NP, a Pick-up typu KSS-770A/S-N1.Trzaski w czasie odtwarzania p³yt CD.W czasie odtwarzania p³yt CD z urz¹dzenia dobiegaj¹ trzaski,s³ychaæ ha³asy mechaniczne. Przyczyn¹ tych „efektówdŸwiêkowych” okazuje siê „kontakt” stabilizatora (czêœæ nr 14na rysunku z³o¿eniowym w instrukcji serwisowej) ze wspornikiemna zespole pokrywy pojemnika p³yty CD (10).W celu usuniêcia opisywanej wady nale¿y pomiêdzy panelemodtwarzacza CD (czêœæ nr 103 Panel Mechanical) i frontempanelu bazowego urz¹dzenia (czêœæ nr 3 Panel Base, Front)zachowaæ dystans (odstêp) 1.6 mm – patrz rysunek 2. Wykonaæto nale¿y w nastêpuj¹cy sposób:· nacisn¹æ i zwolniæ dwa zatrzaski na dole z ty³u urz¹dzenia,po czym odchylaj¹c lekko do góry zdj¹æ pokrywê tyln¹(czêœæ nr 21 – Cover Back),· odkrêciæ 4 wkrêty (po 2 z ka¿dej strony) i zdemontowaæobudowê (nr 19 – Case),· zdj¹æ blok pokrywy pojemnika p³yt CD (czêœæ nr 10 –Window Glass Assy),· poluzowaæ cztery œruby (po dwie z ka¿dej strony) pokazanena rysunku 2b i ustawiæ w³aœciwy odstêp; w tym celupo obu stronach w miejscach pokazanych na rysunku 2aw³o¿yæ po kawa³ku p³ytki drukowanej; po ustawieniu ¿¹danegoodstêpu usun¹æ p³ytki i zmontowaæ na powrót urz¹dzenie.Regulacja po³o¿enia (fazy) krzywki.W przypadku koniecznoœci wymiany ko³a krzywkowegolub jego nieprawid³owego po³o¿enia, konieczne jest w³aœciwea/ b/Kawa³ek p³ytkiPanel MechanicalKawa³ek p³ytkidrukowanej(nr 103)drukowanejPanel (Base), Front (nr 3)Rys.2Dystans1.6mmWkrêty (po 2 z ka¿dej strony)20 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisoweKrzywkaAbsorberAbsorberKrzywkaWystêpDŸwignia prze³¹cznikaWstawiæ krzywkê tak, aby wystêp dotyka³z lewej strony dŸwigniê prze³¹cznikaDŸwignia prze³¹cznikaWystêpObracaæ krzywkê w stronê pokazan¹ strza³k¹ i regulowaæjej po³o¿enie (fazê) tak, aby wystêp dotyka³ dŸwigniprze³¹cznika w miejscu pokazanym na rysunkujej „ustawienie”., tzw. ustawienie fazy krzywki. Sposób prawid³owegoustawienia ko³a krzywkowego pokazano na rysunku3. Z regulacj¹ fazy krzywki zwi¹zany jest równie¿ monta¿ izamocowanie innych elementów odtwarzacza, co zosta³o pokazanew kolejnych krokach procedury monta¿u. Procedura tapowinna przebiegaæ w nastêpuj¹cy sposób:· krok 1: umieœciæ suwak (3) w taki sposób, aby wystêp suwakaznalaz³ siê w rowku krzywki zgodnie z rysunkiem 4,WystêpSuwak (3)Ko³o krzywkoweRys.3. Sposób ustawienia fazy ko³a krzywkowego· krok 2: na³o¿yæ pokrywê tak, aby „wybrzuszenie” podspodem pokrywy znalaz³o siê w wyciêciach suwaka (3)zgodnie z rysunkiem 5, nastêpnie przymocowaæ j¹ za pomoc¹wkrêtów– rysunek 5,· krok 3: umieœciæ wystêp dŸwigni (1) w otworze suwaka (3)i zamocowaæ j¹ zgodnie z rysunkiem 6,DŸwignia (1)WystêpDŸwignia (1)WystêpWkrêt(PTTWH2.6×8)Rys.4. Krok 1 – monta¿ suwaka (3)Wkrêt(BVTP2.6×8)Wkrêt(BVTP2.6×8)PokrywaRowek w suwaku (3)Rys.5. Krok 2 – monta¿ pokrywyOtwory w suwaku (3)Rys.6. Krok 3 – monta¿ dŸwigni· krok 4: nieznacznie odchylaj¹c na boki (zgodnie ze strza³kami)skrzyde³ka suwaka (2) umieœciæ wystêpy na nichumieszczone (po 2 z ka¿dej strony) w obu prowadnicach polewej i prawej stronie, po czym zwalniaj¹c odchylenie zamocowaægo (zatrzasn¹æ).Tryb wygrzewania.W trybie wygrzewania urz¹dzenie automatycznie powtarzaokreœlone operacje odtwarzacza CD, pod warunkiem, ¿eurz¹dzenie jest sprawne. W przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœcitryb wygrzewania zostaje zatrzymany. ProceduraSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 21

Porady serwisoweSuwak (2)Prowadnica prawaWystêp (4 szt.)ProwadnicalewaRys.7. Krok 4 – monta¿ suwaka (2)wykonywania trybu wygrzewania jest nastêpuj¹ca:· umieœciæ p³ytê CD (zalecana jest p³yta zawieraj¹ca krótkiodcinek nagrania na œcie¿ce koñcowej),· w trakcie jednoczesnego naciskania przycisków [ FUNC-TION ] i [ PLAY/PAUSE ] w³o¿yæ wtyczkê przewodu sieciowegodo gniazdka,· potwierdzeniem w³¹czenia trybu testowego jest wyœwietleniekomunikatu “STEP” na wyœwietlaczu LCD,· rozpoczêcie trybu wygrzewania nastêpuje po jednoczesnymnaciœniêciu przycisków [ PLAY/PAUSE ] i [DI-SPLAY ], sygnalizowane jest to komunikatem “AGING”,w trakcie wykonywania trybu wygrzewania wyœwietlanyjest (miga) komunikat “REP”,· po naciœniêciu przycisku [ DISPLAY ] wyœwietlany jestnumer cyklu “@ CY”, gdzie @ oznacza numer wygrzewania,· w celu zakoñczenia trybu wygrzewania nale¿y nacisn¹æprzycisk [ POWER ] i wyci¹gn¹æ wtyczkê przewodu sieciowego.Procedura trybu wygrzewania przebiega w nastêpuj¹cejsekwencji:1. odczytanie zawartoœci p³yty CD – TOC,2. pauza3. wybór pierwszej œcie¿ki,4. wybór ostatniej œcie¿ki,5. odtwarzanie ostatniej œcie¿ki,6. wy³adunek p³yty CD – wyœwietlany jest komunikat “OPEN”,7. za³adunek p³yty CD – wyœwietlany jest komunikat “CLO-SE”,8. wyœwietlenie numeru cyklu,9. wy³¹czenie urz¹dzenia – Power OFF,10. w³¹czenie urz¹dzenia – Power ON,11. powrót do punktu 1 i rozpoczêcie cyklu od pocz¹tku.Wyœwietlanie tekstów dotycz¹cych p³yty CD.Urz¹dzenie jest wyposa¿one w prost¹ funkcjê wyœwietlaniainformacji o p³ycie CD. Funkcja ta pozwala na wyœwietlenie informacjio 20 piosenkach. Brak wyœwietlania informacji o utworze21 nie jest zatem ani b³êdem, ani uszkodzeniem. W niektórychprzypadkach znaki specjalne mog¹ zostaæ wyœwietlone wnieprawid³owy sposób lub zast¹pione innymi znakami. Tego równie¿nie nale¿y traktowaæ jako b³¹d lub uszkodzenie urz¹dzenia.Nie stratuje.Zasilacz tego urz¹dzenia zosta³ skonstruowany w oparciuo sterownik STR-F6674-LF1352 (oznaczenie schematoweIC1). Znajduje siê on na p³ytce zasilacza umieszczonej w dolnejczêœci urz¹dzenia. Uszkodzenie tego uk³adu, uszkodzeniadiod mostka prostowniczego D10 - D13 (11E4N) oraz koñcówkimocy IC801 - LM1876TF s¹ najczêstszym powodemproblemów z w³¹czeniem urz¹dzenia.Pozostaje w trybie standby.Urz¹dzenie nie daje siê w³¹czyæ w tryb pracy i pozostaje wtrybie gotowoœci – standby. Ekran wyœwietlacza jest wyciemniony.Powodem takiego uszkodzenia jest niesprawnoœæ regulatoranapiêcia 5V IC932 - M5F7805L na p³ytce REG BO-ARD. Przed decyzj¹ o jego wymianie nale¿y skontrolowaæ iewentualnie poprawiæ po³¹czenia lutowane uk³adu i elementóww jego aplikacji, gdy¿ czêsto zimne luty s¹ przyczyn¹ opisywanychobjawów.H.D.Sony HCD-FR10 (zestaw mini HiFi)Informacja serwisowa.HCD-FR10 zawiera w sobie tuner radiowych, magnetofonkasetowy, odtwarzacz CD i wzmacniacz. Jako mechanizm odtwarzaczaCD zastosowano mechanizm CDM-46B1, a g³owicaoptyczna jest typu KSS-213D/Q-NP.Utrata zapamiêtanych stacji radiowych.Po zaniku napiêcia sieciowego lub od³¹czeniu urz¹dzeniaod sieci wykasowane zostaj¹ zaprogramowane stacje radiowe.Przyczyn¹ jest rezystor R560 - 10k w aplikacji uk³adu IC501 -µPD780016AYGF-011-3BA. Nale¿y go wymontowaæ.Tryb testowy.Urz¹dzenie jest wyposa¿one w tryb testowy, którego funkcjezostan¹ kolejno omówione.· „Zimny” reset„Zimny” reset kasuje wszystkie dane wpisane do pamiêciRAM w³¹cznie z wstêpnie ustawionymi. Przeprowadzenie„zimnego” resetu jest zalecane przed zwróceniem urz¹dzeniaklientowi. W celu wykonania „zimnego” resetu nale¿y w tymsamym czasie (jednoczeœnie) nacisn¹æ trzy przyciski: [STOP],[ ENTER ] i [ FUNCTION ]. Wyœwietlacz fluorescencyjnyzostanie wówczas na moment wygaszony, pamiêæ RAM jestwykasowana i przygotowana do inicjalizacji.· „Gor¹cy” reset„Gor¹cy” reset kasuje pamiêæ przywracaj¹c dane wstêpnieustawione. „Gor¹cy” reset odpowiada warunkom od³¹czenia iponownego pod³¹czenia do sieci. W celu wykonania „gor¹cego”resetu nale¿y w tym samym czasie (jednoczeœnie) nacisn¹ætrzy przyciski: [ STOP], [ ENTER ] i [ GROUP1 ].Wyœwietlacz fluorescencyjny zostanie wówczas na momentwygaszony, pamiêæ RAM jest wykasowana i przygotowanado inicjalizacji.· Inicjalizacja odtwarzacza CDInicjalizacja odtwarzacza CD kasuje wszystkie dane zwi¹zaneCD. Przeprowadzenie inicjalizacji odtwarzacza CD jestzalecane przed zwróceniem urz¹dzenia klientowi. W celu wykonaniainicjalizacji CD nale¿y w tym samym czasie (jednoczeœnie)nacisn¹æ trzy przyciski: [ STOP], [ ENTER ] i[ GROUP4 ]. Na wyœwietlaczu fluorescencyjnym zostanie wy-22 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Porady serwisoweœwietlony komunikat “ALL ERASE”, wszystkie dane zwi¹zanez CD zostaj¹ wykasowane do poziomu inicjalizacyjnego.· Test “CD Line”Test “CD Line” wyœwietla po kolei (jeden po drugim) czaspotrzebny na obrót karuzeli dysków. W celu wykonania testu“CD Line” nale¿y w tym samym czasie (jednoczeœnie) nacisn¹ætrzy przyciski: [STOP], [ ENTER ] i [ GROUP5 ]. DiodyLED “CD PLAY LED” i “CD PAUSE LED” b³yskaj¹ naprzemiennie,a karuzela zaczyna siê obracaæ. Na wskaŸnikufluorescencyjnym pojawia siê komunikat “xx

Porady serwisowenie przyciskiem [ REW ] spowodowaæ przewiniêcie (cofniêcie)taœmy do punktu, w którym rozpoczê³o siê nagrywanie.Odtworzyæ nagranie.d/. Kontrola funkcji High Speed (High Speed Check Mode-1)Za³adowaæ kasetê do napêdu A. Przyciskiem [ FUNC-TION ] wybraæ tryb TAPE A. Nacisn¹æ przycisk [ PLAY ], anastêpnie w trakcie odtwarzania równie¿ przycisk [ HI-SPE-ED DUBBING ]. Po naciœniêciu przycisku [ HI-SPEED DUB-BING ] taœma powinna byæ odtwarzana z podwójn¹ prêdkoœci¹.d/. Kontrola funkcji High Speed (High Speed Check Mode-2)Za³adowaæ kasetê do napêdu B. Przyciskiem [ FUNC-TION ] wybraæ tryb TAPE B. Nacisn¹æ przycisk [REC]. Pozwolnieniu przycisku [ PAUSE ] powinno rozpocz¹æ siê nagrywanie.Po naciœniêciu przycisku [ HI-SPEED DUBBING ]nagrywanie powinno odbywaæ siê z podwójn¹ prêdkoœci¹.· Tryb wygrzewaniaW trybie wygrzewania mechanizmy magnetofonu kasetowegoA i B pracuj¹ w sposób automatyczny wed³ug algorytmuzawartego w programie steruj¹cym.W celu uruchomienia trybu wygrzewania nale¿y:- w³¹czyæ zasilanie, w kieszeni A zainstalowaæ taœmê z nagraniem,do kieszeni B w³o¿yæ taœmê czyst¹ (nienagran¹),- przyciskiem [ FUNCTION ] wybraæ napêd A (TAPE A),- jednoczeœnie nacisn¹æ trzy przyciski: [STOP], [ ENTER ]i [ GROUP ENTRY ].Zakoñczenie trybu wygrzewania nastêpuje po od³¹czeniuzasilania sieciowego.Przebieg trybu wygrzewania jest nastêpuj¹cy:a/. przewiniêcie taœm w kieszeniach A i B; przewijanie zostajezatrzymane po osi¹gniêciu pocz¹tku przez taœmê w kieszeniA; po wyœwietleniu komunikatu “TAPE A AG-1” nastêpujeprzejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,b/. taœma A jest odtwarzana w trybie FWD (do przodu), po 2minutach pojawia siê komunikat “TAPE A AG-2” i nastêpujeprzejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,c/. taœma A jest przewijana do przodu, po 2 minutach lub osi¹gniêciukoñca taœmy przewijanie zostaje zatrzymane; komunikat“TAPE A AG-3” i przejœcie do nastêpnego kroku,d/. taœma A jest odtwarzana w trybie RVS (do ty³u), po 2 minutachpojawia siê komunikat “TAPE A AG-4” i nastêpujeprzejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,e/. taœma A zostaje przewiniêta i zatrzymana po osi¹gniêciukoñca; po wyœwietleniu komunikatu “TAPE A AG-5” nastêpujeprzejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,f/. taœma w kieszeni B jest odtwarzana w trybie FWD (do przodu),po 2 minutach pojawia siê komunikat “TAPE B AG-2”i nastêpuje przejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,g/. taœma B jest przewijana do przodu, po 2 minutach lub osi¹gniêciukoñca taœmy przewijanie zostaje zatrzymane; komunikat“TAPE B AG-3” i przejœcie do nastêpnego kroku,h/. taœma B jest odtwarzana w trybie RVS (do ty³u), po 2 minutachpojawia siê komunikat “TAPE B AG-4” i nastêpujeprzejœcie do nastêpnego kroku trybu wygrzewania,i/. taœma B zostaje przewiniêta i zatrzymana po osi¹gniêciukoñca; po wyœwietleniu komunikatu “TAPE B AG-5” nastêpujeprzejœcie do pierwszego kroku trybu wygrzewania.· Tryb zmiany funkcjiPrzyciskiem [ FUNCTION ] wybraæ na wejœciu sygna³uzewnêtrznego tryb “VIDEO” lub “MD”.Wy³¹czyæ zasilanie. Nacisn¹æ jednoczeœnie przyciski [ EN-TER ] i [ POWER] i pod³¹czyæ zasilanie. Wybieraj¹c dlawejœcia zewnêtrznego funkcjê VIDEO albo MD skontrolowaæwyœwietlanie komunikatu “MD” lub “VIDEO”. H.D.Sony HCD-FR1 (system audio)Kasowanie ustawieñ.Po zaniku napiêcia sieciowego lub po od³¹czeniu urz¹dzeniaod sieci nastêpuje skasowanie wszystkich zapamiêtanychustawieñ oprócz ustawienia zegara, ten po ponownym pod³¹czeniudzia³a prawid³owo. Powodem opisanej nieprawid³owoœcijest b³¹d w oprogramowaniu mikrokontrolera steruj¹cegoIC301. Usuniêcie tej wady mo¿e nast¹piæ jedynie drog¹ wymianyuk³adu mikrokontrolera (nr 8-759-479-45) na poprawionyuk³ad o oznaczeniu µPD780018YGF-022-3BA (nr875949673).Problem utraty zawartoœci pamiêci dotyczy równie¿ innychzestawów audio, a usuniêcie problemu wymaga analogiczniewymiany mikrokontrolera IC301 lub IC701 na p³ycie bazowej.Poni¿ej zosta³y podane oznaczenia poprawionych uk³adówmikrokontrolera dla tych modeli zestawów:· HCD-RX70: IC301 – µPD780018YGF-029-3BA (nr875953207),· HCD-RX80: IC301 – µPD780018YGF-029-3BA (nr875953207),· HCD-RX90: IC301 – µPD780018YGF-030-3BA (nr875953208),· HCD-RX100AV: IC701 – µPD780018YGF-029-3BA (nr875953207),· HCD-XB3: IC301 – µPD780018YGF-027-3BA (nr8759499002),· HCD-XB6: IC301 – µPD780018YGF-027-3BA (nr875949902),· HCD-XB8: IC701 – µPD780018YGF-027-3BA (nr875949902).Nie dzia³a odtwarzacz CD.Odtwarzacz CD jest sprawny, lecz nie chce dzia³aæ. Powodemtej nieprawid³owoœci jest b³¹d oprogramowania uk³aduIC601 - TMP87CM75F-6541, który we wspó³pracy z uk³adamiIC401 i mikrokontrolerem steruj¹cym IC301 w niektórychprzypadkach powoduje symptom w postaci braku dzia³ania odtwarzaczaCD. Problem mo¿e zostaæ usuniêty poprzez wymianêuk³adu IC601 na poprawion¹ wersjê o oznaczeniuTMP87CM75F-6617 (nr ET 875948101).H.D.DVD RedStar Modell 233Nie mo¿na w³¹czyæ w stan pracy.Napiêcie +320V wystêpuje na g³ównym kondensatorze filtruzasilacza. Zasilacz impulsowy produkuje s³abe oscylacje wtrybie próbkowania. W tym przypadku uszkodzony jest rezystorR305 - 270k/0.25W. Ten pracuje w ga³êzi startu zasilaczaw pierwotnej czêœci zasilacza. Jego uszkodzenie nast¹pi³o wwyniku koroduj¹cego dzia³ania kleju, którym by³ przyklejonyg³ówny kondensator prostownika sieciowego. Opisywane uszkodzeniemo¿e dotyczyæ tak¿e drugiego szeregowego rezystora otakiej samej wartoœci, pracuj¹cego w tej ga³êzi. E.B.}24 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rokSpis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok1/2008 (143) – styczeñ 2008Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2 (cz.1) ...... 4- Schemat blokowy zasilacza ......................................................... 4- Przetwornica standby ................................................................... 4- Idea pracy przetwornicy rezonansowej ........................................ 4- Opis sterownika MC33067 ........................................................... 5Zast¹pienie uk³adu TDA8175 uk³adem TDA8172w OTVC Loewe chassis C9001, C9002 i C9003 ................................ 9Tryb hotelowy OTVC z wyœwietlaczami plazmowymii LCD firmy Panasonic ...................................................................... 10Porady serwisowe ............................................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................................. 12- magnetowidy .............................................................................. 20- audio .......................................................................................... 22- odbiorniki satelitarne .................................................................. 24- monitory ..................................................................................... 24Schemat zasilacza kina domowego DTH8040 fimy Thomson ......... 25Aplikacja uk³adów BA10324AF-E2, OZ9938GN-B-0-T2,OZ9982GN w inwerterze OTVC LCD 32" Symphonic WF32L6 ....... 26Obudowy BGA .................................................................................. 29Zasilacz cyfrowego odbiornika satelitarnego DVR-7000firmy Echostar ................................................................................... 32Opis dzia³ania zasilacza kina domowego firmy DaewooHC-4100/4200 .................................................................................. 36Telewizor plazmowy GTW-P46M103 - cz.1 ...................................... 39Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.1 ................... 42Uwagi serwisowe dotycz¹ce odbiorników z chassis J60Afirmy Samsung .................................................................................. 45Tryb serwisowy i regulacje chassis ETC310 firmy Thomson ........... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznych angielsko-polski – cz.18 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 1/2008:– OTVC LG chassis MC-036A – 2 × A2,– OTVC LG chassis MC-019A – 2 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 1/2008:– OTVC Samsung chassis S62B (cz.1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 × A2,– OTVC Sanyo chassis EB6 – 4 x A2,– OTVC Loewe chassis Media Plus (Q2400) (cz.2 z 2 – ark.5÷8)– 8 x A2.2/2008 (144) – luty 2008Opis dzia³ania przetwornic OTVC Philips chassis MG3.2 – cz.2 – ost. 4- Strona „gor¹ca” przetwornicy rezonansowej chassis MG3.2 ...... 4- Obwody strony wtórnej przetwornicy rezonansowej .................... 5- Przetwornica buck napiêcia +5.2V ............................................... 5- Obwody zabezpieczeñ odbiornika z chassisMG3.2 ulokowane poza zasilaczem ............................................. 6- Przetwornica typu SOPS ............................................................. 7Telewizor plazmowy GTW-P46M103 (cz.2 – ost.) .............................. 9Porady serwisowe ............................................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................................. 12- magnetowidy .............................................................................. 20- audio .......................................................................................... 23- monitory ..................................................................................... 24Aplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCDPhilips chassis LC13E (15") ............................................................. 25Aplikacja uk³adów CM2576, KA7552, L6561, TL494 i VIPer12Aw zasilaczu OTVC Samsung LCD23VFAX ....................................... 26Aplikacja uk³adu OZ960 w inwerterze TV LCDPhilips chassis LC13E (20") ............................................................. 28Chassis 11AK49 firmy Vestel – opis wybranych uk³adów,regulacje serwisowe ......................................................................... 29Regulacje serwisowe chassis GP4L firmy Panasonic ...................... 35Kondensatory elektrolityczne – pomiar rezystancji szeregowej ESR .. 37Odpowiadamy na listy Czytelników .................................................. 39Generatory telewizyjnych sygna³ów wysokiej rozdzielczoœci:HDMI, YPbPr, SXGA ......................................................................... 40Metoda diagnozowania uszkodzeñ w urz¹dzeniachelektronicznych z uszkodzonym zasilaczem impulsowym ............... 42Porada serwisowa – OTVC Philips chassis EM5E,EM5A-P/M, EM5A-NTSC .................................................................. 43Sterowniki przetwornicy TDA16846 i TDA16847 – cz.2 ................... 44S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.19 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 2/2008:– OTVC Vestel chassis 11AK49-6 – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 2/2008:– OTVC Grundig chassis CUC2100/2103/2121 – 4 x A2,– OTVC Samsung chassis S62B (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 × A2,– OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.1 z 3 – ark. 1, 2) – 4 x A2,– OTVC Vestel chassis 17MB11-4 – 4 x A2.3/2008 (145) – marzec 2008Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassisICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.1) .................................................... 4Ogólna charakterystyka zasilacza ................................................. 4Struktura uk³adu zasilacza - schemat funkcjonalny ...................... 4Obwód poprawy wspó³czynnika mocy ........................................... 7Przetwornica standby .................................................................... 9Porady serwisowe OTVC Philips ...................................................... 10Chassis EM5x .............................................................................. 10Chassis EM2E – tylko 25” i 28” ................................................... 10Tester lamp CCFL – TL1040 ............................................................. 11Porady serwisowe ............................................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................................ 12- audio .......................................................................................... 20- magnetowidy ............................................................................. 22Zasilacz DVD Thomson DTH5000, DTH5200, DTH5400,DTH500B .......................................................................................... 25Aplikacja uk³adów TOP250Y, TOP234Y, TNY268Pw zasilaczu DVD Thomson DPL950 ................................................. 26Rêczne lutowanie elementów SMD .................................................. 29Chassis 11AK56 – opis wybranych uk³adów, regulacje serwisowe ..... 32Opis chassis LC4.9E AA (plazma) firmy Philips ............................... 40Tor wideo i gniazda wejœciowe .................................................... 40Tor fonii ........................................................................................ 41Uk³ad sterowania ......................................................................... 42Zasilanie ...................................................................................... 43Tryb serwisowy ............................................................................ 43Eliminacja typowych usterek ....................................................... 45Regulacje ..................................................................................... 46Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45 (cz.1) ....................... 47S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.20 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 3/2008:– OTVC Daewoo chassis CP185L/G – 2 × A2,– OTVC Vestel, Elemis chassis PT95 – 2 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 3/2008:– OTVC Philips chassis LC03E AA (cz. 1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 x A2,– OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.2 z 3 – ark. 3, 4) – 4 x A2,– OTVC Vestel chassis 11AK53 – 6 x A2,– OTVC Vestel chassis 11AK56 – 2 x A2.P³yta z materia³ami archiwalnymi „SE” nr 3/2008SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 25

Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok4/2008 (146) – kwiecieñ 2008Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomson chassisICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.2) .................................................... 4Przetwornica g³ówna – wydzielenie bloków funkcjonalnych ........... 4Praca zasilacza w trybie ON ........................................................... 4Praca uk³adu w trybie Acquisition-Mode ......................................... 8Dodatkowe stabilizatory liniowe po stronie wtórnejprzetwornicy .................................................................................. 11Zak³ócenia fonii w odbiorniku 21V53B firmy Toshiba ....................... 11Porady serwisowe ............................................................................. 12– odbiorniki telewizyjne ................................................................. 12– audio .......................................................................................... 22Aplikacja uk³adu FSDM0265RNB w zasilaczu kina domowegoThomson DPL201VD chassis ASMP1210 ....................................... 25Aplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVDThomson DVD2120P (rys.1) ............................................................ 26Aplikacja uk³adu TOP243P w zasilaczu DVDThomson DVD2120P wersja A (rys.2) .............................................. 27Aplikacja uk³adu TOP223P w zasilaczu DVDThomson DD431/DVD430 ................................................................ 28Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilacza OTVCchassis GR1-AX firmy Philips (cz.1) ................................................. 29Tryb serwisowy OTVC Vestel chassis 11AK45 (cz.2 – ost.) ............. 32Oscyloskopy analogowe, cyfrowe i karty oscyloskopowe ................ 36Martwe piksele na ekranach wyœwietlaczy LCD ............................... 41Co to jest martwy piksel? .............................................................. 41Rodzaje b³êdów subpikseli i pikseli .............................................. 41Martwe piksele w œwietle normy ISO 13406-2 .............................. 42Klasyfikacja paneli ze wzglêdu na „martwe piksele” .................... 43Badanie wyœwietlaczy LCD ........................................................... 44Interpretacja wyników ................................................................... 44Informacje o standardzie HDMI 1.3 .................................................. 45Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowe (cz.1) ....... 47S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.21 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 4/2008:– OTVC LCD Sony chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 4/2008:– OTVC Grundig chassis CUC1825/CUC1826 (cz.1 z 2 – ark.1, 2) –4 x A2,– OTVC Philips chassis LC03E AA (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 x A2,– OTVC Thomson chassis ETC009 – 2 x A2,– OTVC Thomson chassis ETC010 – 2 x A2,– OTVC Thomson chassis ETC310 (cz.3 z 3 – ark. 5, 6) – 4 x A2.5/2008 (147) – maj 2008Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomsonchassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.3) ...................................... 4Problemy z zasilaczem OTVC Grundig, Beko chassis K1 ............... 10Porady serwisowe ............................................................................. 11- odbiorniki telewizyjne ................................................................. 11- audio .......................................................................................... 21Zestawienie modeli i chassis OTV Schneider .................................. 25Opis dzia³ania drivera linii oraz zasilaczaOTVC chassis GR1-AX firmy Philips (cz.2 – ost.) ............................ 29Chassis ETC310 firmy Thomson – regulacje serwisowe (cz.2-ost.) 35Submenu “GEOMETRY” .............................................................. 35Submenu “VIDEO” ....................................................................... 36Submenu “IF” ............................................................................... 37Submenu “SOUND SETTING” ..................................................... 37Submenu “ERROR CODE” .......................................................... 37Odpowiadamy na listy Czytelników .................................................. 38ESR – mity i fakty ............................................................................. 39Porady serwisowe ............................................................................. 40- monitory ..................................................................................... 40Chassis 11AK… firmy Vestel – tranzystory mocystosowane w zasilaczach ................................................................. 41Co to jest plazma? ............................................................................ 46„Czwarty” stan skupienia materii .................................................. 46Definicja pogl¹dowa ..................................................................... 46Definicja œcis³a ............................................................................. 46Gdzie plazma wystêpuje? ............................................................ 47W³asnoœci oraz procesy zachodz¹ce w plazmie .......................... 47Zastosowanie – ekran plazmowy ................................................. 47Inne techniczne zastosowania plazmy ......................................... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.22 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 5/2008:– OTVC LCD Sony chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.2 z 2 – ark.3, 4) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 5/2008:– OTVC Daewoo chassis CP-850F/FX – 4 × A2,– OTVC Grundig chassis CUC1825/CUC1826 (cz.2 z 2 – ark.3, 4) –4 x A2,– OTVC Schneider chassis CTR-AA – 4 × A2,– OTVC Vestel chassis 17MB15 – 4 × A2.6/2008 (148) – czerwiec 2008Opis dzia³ania zasilacza OTV Thomsonchassis ICC21, ETC210 oraz ITC222 (cz.4 – ost.) ............................. 4Obwód kwalifikacji sygna³u Power Fail ........................................... 8Procedura za³¹czania/wy³¹czania odbiornika ................................. 8Ró¿nice obwodów zasilania w chassis ICC21 i ETC210 ................ 9Informacje o programowaniu kart SD Memory firmy Panasonic ...... 10Porady serwisowe ............................................................................. 11- odbiorniki telewizyjne .................................................................. 11- audio ........................................................................................... 22- monitory ...................................................................................... 24Tranzystory w uk³adach odchylania poziomegofirmy Samsung .................................................................................. 25Chassis Vestel 17MB22 .................................................................... 29Obwód startowy zasilacza chassis K1 firmy Grundig, Beko ............. 34Co mo¿na usprawniæ w lutownicy transformatorowej? ...................... 34OTVC Grundig, Beko chassis K2 ..................................................... 35Rozwa¿ania na temat tyrystorowego uk³aduodchylania poziomego OTV ............................................................. 40Wyœwietlacze SED ............................................................................ 41Ekrany LCD – budowa, dzia³anie, parametry ................................... 42Zasada pracy ekranu LCD ............................................................ 42Budowa ekranów LCD dla OTVC i monitorów do 20” .................. 43Budowa ekranów LCD 20 ÷ 50” .................................................... 45Podstawowe parametry ekranów LCD ......................................... 45Porównanie ró¿nych rodzajów ekranów (LCD, plazmowy, CRT) . 45Problemy z OTVC Elemis xxxxST z modu³em MET2046 ..................... 46Pigu³ka teorii. Aktywne uk³ady PFC – dlaczego musz¹wystêpowaæ jako preregulatory, a nie uk³ady zintegrowanez przetwornic¹ „w³aœciw¹”? ............................................................... 48S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.23 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 6/2008:– OTVC LCD SONY chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.3 z 4 – ark.5, 6) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 6/2008:– OTVC Daewoo chassis CP-810F/WP-811F – 4 × A2,– OTVC Philips chassis A02E AA (cz.1 z 4 – ark.1, 2) – 4 × A2,– OTVC Thomson chassis ITC008 (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2,– OTVC LCD Thomson chassis LCD02TC (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2.26 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok7/2008 (149) – lipiec 2008Uk³ady poprawy wspó³czynnika mocy ................................................ 4Definicja wspó³czynnika mocy ........................................................ 4Power Factor w klasycznym uk³adzie zasilacza ............................. 5Fakty i mity zwi¹zane z PFC ........................................................... 5Poprawa PF biernym obwodem RLC ............................................. 6Inne pasywne obwody PFC ............................................................ 7Rozwi¹zanie kompromisowe, miêdzy uk³ademaktywnym i pasywnym .................................................................... 8Porady serwisowe ............................................................................. 10– odbiorniki telewizyjne ................................................................. 10– monitory ..................................................................................... 19– audio .......................................................................................... 20– magnetowidy .............................................................................. 23Schemat blokowy OTVC Thomson chassis IFC130 ........................ 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – cz.1 ...................................................................... 26Schemat blokowy uk³adu VCT 6wxyP .............................................. 27Programator Willem PRO 4 ISP ....................................................... 29Dzisiaj i jutro telewizji HD .................................................................. 33Struktura oznaczeñ modeli OTVC dla firm LG i Zenith ........................ 34Opis pracy zasilacza OTV LCD SamsungLCD23VFAX – cz.1 ........................................................................... 35Ogólna charakterystyka zasilacza ................................................ 35Zasilacz standby ........................................................................... 36Przetwornica PFC ......................................................................... 36GPS – “Global Positioning System” ................................................. 39Historia GPS ................................................................................. 39Podstawy systemu ........................................................................ 39Odbiornik GPS .............................................................................. 40Sygna³ GPS .................................................................................. 40Odpowiadamy na pytania Czytelników ............................................. 42Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.1) .............................................. 43S³ownik wybranych skrótów elektronicznychangielsko-polski – cz.24 ................................................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 7/2008:– OTVC LCD SONY chassis AT2X modele: KLV-V26A10E/KLV-V32A10E (cz.4 z 4 – ark.7, 8) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 7/2008:– OTVC Philips chassis A02E AA (cz.2 z 4 – ark.3, 4) – 4 × A2,– OTVC Philips chassis TE3.1-CA – 4 × A2,– OTVC Thomson chassis ITC008 (cz.2 z 2 – ark.3, 4) – 4 × A2,– OTVC LCD Thomson chassis LCD02TC (cz.2 z 2 – ark.3, 4) – 4 ×A2.8/2008 (150) – sierpieñ 2008Opis pracy zasilacza OTV LCD SamsungLCD23VFAX– cz.2 - ost. ..................................................................... 4Przetwornica g³ówna ....................................................................... 4Przetwornica napiêcia +5.4V .......................................................... 4Zasilacz napiêcia +13V ................................................................... 6Obwody zabezpieczeñ oraz sposób w³¹czania-wy³¹czaniaodbiornika ....................................................................................... 7Odpowiadamy na pytania Czytelników ............................................... 7Skróty klawiaturowe stosowane w systemie operacyjnym Windowsoraz w programie Microsoft Word ....................................................... 8Porady serwisowe ............................................................................. 10- odbiorniki telewizyjne .................................................................. 10- magnetowidy ............................................................................... 18- odbiorniki satelitarne ................................................................... 21- audio ........................................................................................... 23Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – cz.2 ...................................................................... 25Programator VP-280B firmy Weilei .................................................. 29Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.2) .............................................. 32Odpowiadamy na listy Czytelników .................................................. 40Cyfrowy odbiornik satelitarny Sat CruiserDSR301CI firmy AMT ....................................................................... 41Projektory tylne 46PP9105 i 55PP9105 firmy Philipsz chassis MG5.1E AA – uk³ady regulacji zbie¿noœci ........................ 46Zasada dzia³ania projekcji tylnej ................................................... 46Tor koñcowy sygna³ów RGB ......................................................... 47Tor regulacji zbie¿noœci ................................................................. 48Opis procedury regulacji zbie¿noœci ............................................. 48Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 8/2008:– OTVC Philips chassis TF1.1E AA – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 8/2008:– OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.1 z 4 – ark. 1-4) – 8× A2,– OTVC Philips chassis A02E AA (cz.3 z 4 – ark.5, 6) – 4 × A2,– OTVC Sony chassis LE-4A (cz.1 z 2 – ark. 1, 2) – 4 × A2.9/2008 (151) – wrzesieñ 2008Opis budowy i dzia³ania zasilaczaOTVC Philips chassis A02E orazkoncepcja realizacji izolacji chassis (cz.1) ......................................... 4Ogólna charakterystyka zasilacza .................................................. 4Praca pêtli dodatniego sprzê¿enia zwrotnego ................................ 4Praca pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego .................................. 6Obwody zabezpieczeñ .................................................................... 7W³¹czanie/wy³¹czanie zasilacza ..................................................... 7Tranzystory w uk³adach odchylania poziomegofirmy Panasonic .................................................................................. 9Porady serwisowe ............................................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................................. 12- audio .......................................................................................... 21- magnetowidy .............................................................................. 24Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta D ........................................................... 25, 28Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta DG .............................................................. 26Philips chassis JL2.1E-AA – opis wybranychobwodów, regulacje serwisowe (cz.3) .............................................. 29Specjalne mody pracy serwisowej odbiornika .............................. 29Rejestr bufora kodów b³êdów ....................................................... 31Procedura diagnostyczna Blinking LED ....................................... 33Regulacje serwisowe .................................................................... 34Uk³ady TDA110xxH / TDA120xxH firmy Philips ................................ 36Cyfrowy format zapisu mediów DivX w pytaniachi odpowiedziach ................................................................................ 42Czym jest DivX? ............................................................................ 42Kto korzysta z DivX? ..................................................................... 42DivX w pytaniach i odpowiedziach ................................................ 42Odpowiadamy na pytania Czytelników ............................................. 48Inwerter Hannstar DIVTL0048 do monitorów15” LCD Sampo L0048, AOC 79AL15-6-S ....................................... 49Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 9/2008:– OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.1 z 4 – ark.1, 2) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 9/2008:– OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.2 z 4 – ark.5÷8) – 8 ×A2,OTVC Philips chassis A02E AA (cz.4 z 4 – ark.7, 8) – 4 × A2,OTVC LCD Sony chassis LE-4A (cz.2 z 2 – ark. 3, 4) – 4 × A2.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 27

Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok10/2008 (152) – paŸdziernik 2008Opis budowy i dzia³ania zasilacza OTVC Philips chassis A02Eoraz koncepcja realizacji izolacji chassis (cz.2–ost.) .......................... 4Perturbacje jakie wnosi konstrukcja zasilaczadla izolacji chassis .......................................................................... 4Analiza zdjêtych oscylogramów ...................................................... 5Porady praktyczne podczas naprawy zasilacza ............................. 7Tryb serwisowy OTVC LCD Grundig chassis L5A ............................. 8Porady serwisowe ............................................................................. 10- odbiorniki telewizyjne .................................................................. 10- audio ........................................................................................... 21Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta PA ............................................................... 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yty C1, C2, G, K i SU ........................................ 26Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yty SS, SS2 i SS3 ............................................. 28Transmisja cyfrowa ........................................................................... 29Odpowiadamy na pytania Czytelników ............................................. 31Tranzystory NPN firmy STMicroelectronicsw uk³adach odchylania poziomego (cz.1) ......................................... 32Opis dzia³ania analogowego systemu domofonowego firmy Cyfral .... 35Programator VP-190 firmy Weilei ..................................................... 43Proces technologiczny w nowoczesnej fabryce telewizorów LCD ... 44Odpowiadamy na pytania Czytelników – Jaki oscyloskop zakupiædo serwisowania sprzêtu RTV? ........................................................ 45Jak zast¹piæ uk³ad STK7348 uk³adem STK73410II ........................... 46Inwertery lamp CCFL w odbiornikach telewizyjnychi monitorach LCD – problemy serwisowe ......................................... 47Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 10/2008:– OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.2 z 4 – ark.3, 4) – 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 10/2008:– OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.3 z 4 – ark. 9 ÷ 12) –8 × A2,– OTVC Plazma LG chassis RF-043B (cz.1 z 2 – ark.1, 2) – 4 × A2,– OTVC Philips chassis A10E AA (cz.1 z 3 – ark.1, 2) 4 × A2.11/2008 (153) – listopad 2008Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanegona bazie sterownika OZ960 (cz.1) ...................................................... 4Opis struktury wewnêtrznej uk³adu scalonego OZ960 ................... 4Zasada pracy stopnia mocy w uk³adzie pe³nego mostka H-bridge .... 7Porady serwisowe ............................................................................... 9- odbiorniki telewizyjne .................................................................... 9- audio ........................................................................................... 19Schemat blokowy zasilacza OTVC LCDPanasonic chassis GLP21 ................................................................ 25Schematy blokowe OTVC plazma Panasonicchassis GP6DE – p³yta SC (cz.8 – ost.) ........................................... 26Schemat blokowy systemu sterowaniaOTVC LCD Panasonic chassis GLP21 ............................................ 28Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowymPanasonic chassis GP2D i GP3D (cz.1) ............................................. 29Przetwornica standby .................................................................... 29PFC ............................................................................................... 29Filtr EMI ......................................................................................... 29W³¹czanie/wy³¹czanie odbiornika ................................................. 30Przetwornica g³ówna ..................................................................... 30Tranzystory NPN firmy STMicroelectronicsw uk³adach odchylania poziomego (cz.2 – ost.) ............................... 35TY-42TM6D – modu³ cyfrowy RGB (DVI) do telewizorówplazmowych serii 6 firmy Panasonic ................................................. 38Naziemna telewizja cyfrowa w Polsce .............................................. 40Mocowanie na œcianie wyœwietlaczy plazmowych firmy Panasonic .... 43Przegl¹d inwerterów do lamp CCFL (cz.1) ....................................... 45OTVC LCD Panasonic TX-32LE60F/P, TX-26LE60F/Pchassis GLP21 – tryb i regulacje serwisowe .................................... 47Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 11/2008:– OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.3 z 4 – ark.5, 6) –– 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 11/2008:– OTVC plazma Panasonic chassis GP6DE (cz.4 z 4 – ark. 13 ÷ 14)– 4 × A2,– OTVC Plazma LG chassis RF-043B (cz.2 z 2 – ark.3, 4) –– 4 × A2,– OTVC Philips chassis A10E AA (cz.2 z 3 – ark.3, 4) – 4 × A2,– Kino domowe Panasonic SA-HT80 (cz.1 z 3 – ark.1, 2) –– 4 × A2.P³yta CD Archiwum „SE” nr 11/2008 (5)12/2008 (154) – grudzieñ 2008Opis dzia³ania zasilaczy odbiorników z ekranem plazmowymPanasonic chassis GP2D i GP3D (cz.2) ............................................ 4Przetwornica H-bridge .................................................................... 4Obwody zabezpieczeñ .................................................................... 8TV - VCR Philips 14PV111, 14PV112, 14PV203, 14PV415,14PV460 – tryb i regulacje serwisowe ................................................ 9Porady serwisowe ............................................................................. 12- odbiorniki telewizyjne ................................................................. 12- odbiorniki satelitarne .................................................................. 19- ró¿ne .......................................................................................... 19- audio .......................................................................................... 20Spis treœci „Serwisu Elektroniki” – 2008 rok ..................................... 25Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanegona bazie sterownika OZ960 (cz.2) .................................................... 29Opis pracy inwertera w ró¿nych stanach jego aktywnoœcioraz sugestie dla prac serwisowych ............................................. 29Opis kontrolerów OZ962 i OZ965 ................................................. 30Opis schematów inwerterów bazuj¹cych na aplikacjisterowników OZ9xxx ..................................................................... 31Schemat ideowy inwertera PLC0318604H ....................................... 34Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowychPanasonic TH-50/42/37PV500E/B, TH-42/37PA50Ei TH-42/37PE50B chassis GP8DE (cz.1) ......................................... 36OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia) –tryb i regulacje serwisowe ................................................................. 42OTVC plazma chassis GPH10DE firmy Panasonic (cz.1) ............... 45Dane techniczne ........................................................................... 45Nazwy p³yt, ich rozmieszczenie oraz schemat blokowyOTVC Panasonic chassis GPH10DE ........................................... 45Opis dzia³ania OTVC Panasonic chassis GPH10DE ................... 48Og³oszenia i reklama ........................................................................ 50Wk³adka schematowa do „SE” 12/2008:– OTVC Philips chassis EM5.2E AA (cz.4 z 4 – ark.7, 8) –– 4 × A2.Dodatkowa wk³adka schematowa do „SE” 12/2008:– OTVC Panasonic chassis EURO4H – 4 × A2,– OTVC Philips chassis A10E AA (cz.3 z 3 – ark.5, 6) – 4 × A2,– OTVC plazma Philips FM23 AB/FM24 AC/FM33 AA (cz.1 z 4 –ark.1, 2) – 4 × A2,– Kino domowe Panasonic SA-HT80 (cz.2 z 3 – ark.3, 4) –– 4 × A2.Kompletny spis treœci (na bie¿¹co aktualizowany) wszystkichwydanych do tej pory numerów „Serwisu Elektroniki”, „DodatkówSpecjalnych”, biuletynów „Car-audio”, „Bazy Porad Serwisowych”jest dostêpny na naszej stronie internetowej:www.serwis-elektroniki.com.pl}28 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFLwykonanego na bazie sterownika OZ960 (cz.2)Karol Œwierc3. Opis pracy inwertera w ró¿nych stanachjego aktywnoœci oraz sugestie dla pracserwisowychTen punkt koñczy opis ballastu ze sterownikiem OZ960.Wszystkie istotne informacje o samym uk³adzie scalonym ikonfiguracji stopnia kluczuj¹cego zosta³y ju¿ podane wy¿ej.W bie¿¹cym punkcie chcemy jeszcze raz odwo³aæ siê do jegoaplikacji. Taki podzia³ materia³u nie uniknie powtórzenia istotnychcech uk³adu scalonego podanych podczas opisu strukturywewnêtrznej.3.1. Stan spoczynku – ENA = LowW tym stanie wy³¹czone s¹ napiêcia referencyjne, nie pracuj¹generatory, drivery nie podaj¹ impulsów dla tranzystorówkluczuj¹cych, uk³ad scalony obci¹¿a Ÿród³o zasilania jedyniepr¹dem ok. 150µA.3.2. Start inwertera – zap³on lampy CCFLNapiêcie i czas zap³onu jest parametrem charakterystycznymdla danej lampy. Parametr ten zale¿y w szczególnoœci odd³ugoœci lampy, od jej œrednicy, ale równie¿ od temperatury itak¿e takich czynników jak pojemnoœci paso¿ytnicze obudowy,w której lampa jest ulokowana. Czas zap³onu (który charakteryzujesiê podwy¿szon¹ czêstotliwoœci¹ kluczowania oraz wartoœci¹napiêcia wyznaczon¹ pêtl¹ napiêciow¹ podaj¹c¹ sygna³na wejœcie OVP) zale¿y od pojemnoœci kondensatora C8, tu 1µF.Ignition time jest wprost proporcjonalny do pojemnoœci CTI-MER i dla 1µF wynosi 1 sekundê. Gdy uk³ad przechodzi dotrybu normalnej pracy, kondensator ten jest roz³adowywany, atym samym timer jest przygotowany do kolejnego zap³onu. Wrazie trudnoœci z zap³onem lamp nale¿y wiêc zwiêkszyæ pojemnoœæna 1. nó¿ce uk³adu scalonego i ewentualnie ostro¿nie zwiêkszaæpojemnoœæ C11. To element pojemnoœciowego dzielnikamonitoruj¹cego napiêcie na wysokonapiêciowym uzwojeniutransformatora. Diody D3-D4 stanowi¹ jednopo³ówkowy prostownik;D4 jest konieczna dla odbudowania ³adunku na pojemnoœciC7. Dwójnik R7-C15 jest swoistym t³umikiem ujawniaj¹cymswe dzia³anie w stanach dynamicznych. Szczególniek³opotliwych do zlokalizowania uszkodzeñ mo¿na spodziewaæsiê w razie zmiany czêstotliwoœci pracy oscylatora. Powinna tobyæ czêstotliwoœæ ponadrezonansowa, któr¹ trudno okreœliæ wwarunkach warsztatowych. Dlatego w przypadku szczególniek³opotliwych uszkodzeñ (w tym skutkuj¹cych uszkadzaniem siêkluczy) nale¿y przemierzyæ elementy ustalaj¹ce czêstotliwoœæpracy oscylatora. Nie jest to tak¿e prost¹ czynnoœci¹, jako ¿e, s¹to zwykle elementy SMD. Z drugiej strony warto zmierzyæ indukcyjnoœciobu uzwojeñ transformatora oraz pojemnoœci podwieszonena uzwojeniu wtórnym. Orientacyjnie czêstotliwoœærezonansu obwodu niet³umionego obliczamy z relacji fREZ =1/2pÖL2C7. Czêstotliwoœæ oscylatora HF-OSC obliczamy zaœz relacji f = 0.685/RC. Za C nale¿y podstawiæ zmierzon¹ wartoœæC5, za R: R4 w warunkach normalnej pracy, zaœ zastêpcz¹rezystancjê R4-równolegle-R5 dla fazy zap³onu. Wbrew pozorom,nie nale¿y uwzglêdniaæ pojemnoœci C6, to nie jest elementobwodu rezonansowego, lecz kondensator blokuj¹cy sk³adow¹sta³¹. Nale¿y natomiast koniecznie C6 zmierzyæ, tym bardziej,¿e to jeden z bardziej podejrzanych elementów (po transformatorze)w warunkach awarii. W szczególnoœci up³yw kondensatoraC6 mo¿e skutkowaæ nasycaniem siê rdzenia transformatoraWN i w konsekwencji uszkodzeniem MOSFET-ów kluczuj¹cych.Podobnie, utrata pojemnoœci wniesie efekt skutkuj¹cyzmian¹ parametrów rezonansowych, zaœ efekt koñcowy ten sam(uszkodzenie kluczy i/lub kontrolera). Dodajmy tak¿e, i¿ o iletechnologia SMD utrudnia wszelkie prace serwisowe, o tyleobecnoœæ zdublowanych obwodów umo¿liwia dokonanie pomiarówporównawczych. Z regu³y w odbiorniku LCD kontrolerOZ960 obs³uguje co najmniej kilka lamp CCFL.Pewnych trudnoœci z wystartowaniem uk³adu i/lub jegouszkodzeñ w fazie startu nale¿y siê spodziewaæ, gdy uk³ad maustawion¹ niew³aœciw¹ relacjê miêdzy czasem zap³onu i parametremwolnego startu. W pierwszej kolejnoœci nale¿y zmierzyækondensatory C8 i C9, ich typow¹ wartoœæ podaje aplikacjaz rysunku 2.3.3. Warunki pracy w stanie ustalonymW stanie ustalonym kontrolê nad prac¹ inwertera przejmujepr¹dowa pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Zdajemy sobiesprawê, i¿ pomiary w tym stanie s¹ mo¿liwe wtedy, gdy nies¹ zbytnio potrzebne, gdy uk³ad pracuje poprawnie. Niemniej,podajemy kilka sugestii dla przypadku powracaj¹cej reklamacjinaprawianego odbiornika. Warto obejrzeæ przebieg na kondensatorzeCT (C5). Powinien tu wystêpowaæ przebieg trójk¹tnyo czêstotliwoœci zgodnej z relacj¹ podan¹ w punkcie 3.2,amplituda powinna wynosiæ 2V i mieœciæ siê w przedziale +1do +3V. Warto obejrzeæ przebiegi na bramkach MOSFET-ówi na ich drenach. W tym miejscu nale¿y mieæ œwiadomoœæ, i¿ oiloœci dostarczanej do wyjœcia energii decyduje czas w³¹czeniaprzek¹tnych mostka. Innymi s³owy, wspó³czynnik wype³nieniakomplementarnych przebiegów steruj¹cych tranzystoryulokowane po przek¹tnej. Przebiegi PDR_A i NDR_D (orazPDR_C i NDR_D) powinny byæ zgodne w czasie i o przeciwnejpolaryzacji. Szczególnie uwa¿nie nale¿y przyjrzeæ siê przebiegomsteruj¹cym tranzystory P-MOSFET, aby oceniæ poprawn¹pracê obwodów przesuniêcia poziomu napiêæ. Na drenachkluczy powinny byæ obserwowane jeszcze przebiegi prostok¹tne,w dalszej czêœci obwodu ju¿ sinusoidalne. Zasadajest taka, i¿ odfiltrowana jest pierwsza harmoniczna. Na poni¿szymrysunku pokazano jak oceniæ j¹ na podstawie obserwowanychimpulsów prostok¹tnych.Poprawnoœæ pracy pêtli feedback mo¿na oceniæ obserwuj¹czmiany wspó³czynnika wype³nienia przebiegów i jasnoœcilampy w reakcji na niewielk¹ zmianê wartoœci rezystora R9.3.4. Stan awaryjny – rozwarcie obwodu obci¹¿eniaOd³¹czenie obci¹¿enia które stanowi zapalona lampa CCFLjest sytuacj¹ niebezpieczn¹ mog¹c¹ prowadziæ do przebiæ wSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 29

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960PWMroœnieAMPL.PWMamplituda 1. harmonicznejroœniePWMAMPL.Rys.4. „Zawartoœæ” sk³adowej sinusoidalnej w przebieguprostok¹tnymobwodzie wysokonapiêciowym. Obwód rezonansowy którystanowi¹ elementy w obwodzie wtórnym transformatora przestajebyæ t³umiony, a wiêc nawet dostarczenie niewielkiej mocymo¿e prowadziæ do znacznego „rozhuœtania” siê napiêæ. Równoczeœnie,pod³¹czona lampa przed zap³onem przedstawia sob¹rozwarcie. Uk³ad kontrolera musi rozró¿niaæ te dwie sytuacje.Tym samym, w zaprogramowanym czasie zap³onu, uk³ad pracujei stabilizuje napiêcie w oparciu o pêtlê napiêciow¹ feedbacku.Rozwarcie obwodu obci¹¿enia w warunkach ustalonych jestrozpoznane przez pêtlê pr¹dow¹ jako zanik pr¹du obci¹¿enia.Jako ¿e wzmacniacz b³êdu odwraca fazê sygna³u, napiêcie najego wyjœciu roœnie. Po przekroczeniu progu 2.75V obwóddriverów zostaje wy³¹czony i stan ten jest zapamiêtany (latchedmode). Zatem, ponowne podjêcie pracy jest mo¿liwe pochwilowym wy³¹czeniu napiêcia zasilania.3.5. Regulacja jasnoœci w trybie burstParametry uk³adu scalonego pozwalaj¹ na zmianê PWM (równoczeœniew³¹czonych tranzystorów ulokowanych w przek¹tnejmostka H-bridge) w zakresie 4.5% do 81%. Parametr ten wyznaczazakres regulacji jaskrawoœci w trybie pracy ci¹g³ej. Mimo to,w pewnych zastosowaniach zakres ten mo¿e byæ niewystarczaj¹cy.Znacznie szersze mo¿liwoœci daje tryb burst. Inwerter zkontrolerem OZ960 wymaga jedynie dwu elementów dyskretnychdla pe³nej regulacji w tym trybie. Sygna³ Dimming (wytwarzanyw obwodzie mikroprocesora steruj¹cego urz¹dzeniem)doprowadza siê do 14 nó¿ki uk³adu OZ…. To sygna³ analogowy,komparowany jest on z trójk¹tnym przebiegiem pozyskanym zoscylatora trybu burst. Przebieg trójk¹tny na kondensatorze C10ma podobny zakres amplitudy jak HF Oscylator, przebiega miêdzypoziomami 1 i 3V. To on narzuca zakres napiêciowy sygna³uDimming (+3V – maksymalna jasnoœæ, w pobli¿u +1V – minimalna).Wypracowany sygna³ PWM pozyskany jest na wyprowadzeniu13. Dalsze zachowanie uk³adu zale¿y od elementówaplikacji zewnêtrznej. Na rysunku 2 widzimy pojedynczy rezystor(R6) pod³¹czony wprost do wêz³a sumacyjnego pr¹dowegoujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Wysoki stan na wyjœciu LPWMwymusza obni¿enie napiêcia w wêŸle kontrolnym pêtli (na R9).Tylko od relacji rezystorów R6 i R8 zale¿y, czy sterowanie lampyzostanie wy³¹czone, czy tylko st³umione (ta druga ewentualnoœæjest korzystniejsza). Stan niski na LPWM nie wprowadzimodyfikacji dla pracy pêtli feedbacku, gdy w szereg z R6 zastosujemydiodê (zaznaczon¹ na rys.2 lini¹ przerywan¹). Jeœli diodybrak, nale¿y uwzglêdniæ dzielnik wnoszony przez rezystoryR8-R6. Jego istnienie mo¿na skompensowaæ wartoœci¹ rezystancjiR9, i tak¹ poprawkê uwzglêdnia zwykle projekt inwertera.4. Opis kontrolerów OZ962 i OZ965To uproszczone wersje uk³adu OZ960. Struktura zamkniêtajest w mniejszej obudowie (16 wyprowadzeñ) i wymaga jedyniedwu zewnêtrznych tranzystorów kluczuj¹cych. OZ962 iOZ965 maj¹ podobn¹ budowê i podobny schemat aplikacyjny,dlatego opisujemy je ³¹cznie. Oba uk³ady mog¹ pracowaæw konfiguracji lampy p³ywaj¹cej (izolowany obwód wtórny),jak i w uk³adzie klasycznym, gdy dokonywany jest bezpoœrednipomiar pr¹du lampy. Rysunki 5 i 6 pokazuj¹ pierwszy przypadekdla OZ962 i drugi dla OZ965.Pierwszy z wy¿ej pokazanych aplikacji mo¿e przetwarzaæenergiê ze Ÿród³a w zakresie napiêcia 5 do 18V, drugi to uk³addeklarowany dla zasilania 5V. Bardzo prosty i zas³uguj¹cy nauwagê jest obwód kluczowania. Ani to pe³ny mostek, ani pó³mostek.W istocie energia do transformatora pompowana jestza przyczyn¹ kluczowania N-MOSFET-a. To znaczy, o jej iloœcidecyduje PWM kluczowania tego tranzystora. P-MOSFETjest natomiast potrzebny dla „kasowania” pola magnetycznegow rdzeniu transformatora po wy³¹czenie N-MOSFET-a. Wobwodzie tego tranzystora widzimy kondensator, co oznacza,i¿ pracuje on bez sk³adowej sta³ej (tranzystory polowe nadaj¹siê bardzo dobrze do pracy inwersyjnej).Sterowniki omawiane skrótowo w tym punkcie s¹ adresowanedla inwerterów ma³ej mocy, nale¿y siê ich spodziewaæ wekranach LCD o niewielkiej przek¹tnej, dla których podœwietleniawystarczy z regu³y jedna lampa o mocy kilku wat i napiêciuzap³onu nie przekraczaj¹cym 1kV. Jedna cecha jest istotna,wszystkie omawiane tu sterowniki „traktuj¹” obci¹¿enierezonansowo, a to oznacza, i¿ bardzo istotnym parametrem jestczêstotliwoœæ pracy oscylatora wyznaczaj¹cego warunki kluczowania.Zarówno w OZ962, jak i OZ965 czêstotliwoœæ tajest programowana na tej samej zasadzie jak w bazowymOZ960. OZ962 wyposa¿ono w wyjœcie CLOCK, które pozwalasynchronizowaæ sterowniki jeœli wiêcej ni¿ jeden pracuje wprzetwornicy. Wówczas jeden pracuje jako master, pozosta³ejako slave. OZ962 i OZ965 nie s¹ wyposa¿one w mechanizmtrybu burst, regulacja odbywa siê sygna³em analogowym. Jasnoœælampy kontroluje pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnegopodobnie jak w bazowym OZ960. Jej implementacja zale¿yjednak od konfiguracji lampy (umasiona lub p³ywaj¹ca). Wpierwszym przypadku standardem jest pêtla pr¹dowa kontroluj¹capr¹d lampy, w drugim, jak np. pokazuje rysunek 5, parametrzastêpczy którym jest pr¹d g³ównego tranzystora klucza(N-MOSFET-a). Konstrukcja sterowników OZ962 i OZ965przewiduje regulacjê sygna³em analogowym podanym na dedykowanewejœcie Adjust. Wyprowadzenie to pod³¹czone jestdo nieodwracaj¹cego wejœcia wzmacniacza b³êdu, a wiêc stanowiŸród³o napiêcia referencyjnego. Nie przekreœla to mo¿liwoœciaplikacji uk³adu dla regulacji sygna³em PWM. Trzebago jednak wygenerowaæ „na zewn¹trz” pamiêtaj¹c o kompromisieczêstotliwoœci (mo¿liwie niska, lecz nie przekraczaj¹capercepcji wzroku). Poprawne warunki kluczowania zachowuj¹cenne cechy trybu Zero Voltage Switching (które wyjaœnionow p.2). Obwody zabezpieczenia s¹ klasyczne wraz z obwodemmiêkkiego startu, zap³onu. Istnieje natomiast wydzielonewejœcie Short-Circuit Protection, a tak¿e Output Circuit Senserozró¿niaj¹ce warunki startu i Open Lamp Condition. Podobniejak w OZ960, tak¿e i tu zachowane s¹ warunki break-before-makez choæ krótkim, ale ustalonym czasem martwym miê-30 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960dzy aktywacj¹ obu kluczy. Analizuj¹c schematy pokazane wbie¿¹cym punkcie artyku³u, rzuca siê w oczy fakt, i¿ brak jestk³opotliwych obwodów przesuniêcia poziomów sygna³ów driverówdla P-MOSFET-ów. To nie zas³uga konstrukcji uk³aduscalonego. Na sterowanie bezpoœrednie (tak jak sterowane s¹wszystkie tranzystory z kana³em typu N) mo¿na pozwoliæ sobie,gdy jednym napiêciem zasilany jest sterownik i stopieñtranzystorów kluczuj¹cych, a taka sytuacja ma miejsce na rysunkach5 i 6.5. Opis schematów inwerterów bazuj¹cychna aplikacji sterowników OZ9xxxW punkcie 1.2 pokazano podstawow¹ aplikacjê uk³adu scalonegoOZ960 cytowan¹ przez materia³y katalogowe firmyO 2 Micro. Faktycznie, najczêœciej w odbiornikach LCD spotkamyniemal wierne kopie tego co zaleca katalog. Rozbudowawynika zwykle z du¿ej iloœci lamp, tym samym transformatorówi obwodów kluczuj¹cych, a tak¿e z rozbudowy zewnêtrz-VDD(+12V)F1 1AFast FuseENAGNDCN1R1220kR210kR35.1kC20.1µFR9200kC90.01µFC3330pFR111MC122µF25VU1OZ962G12REFOVPVDDRT1615314NC CT45SCPADJCLKENA13126FB11NDR78CMPGNDPDRSST109R415kR510kC40.1µFC5220pFR7100kR630R10100C80.22µFU2SI4559EY42R127503Q21Q1R80.5C62.2µF50V5,67,833T2200TC768pF3kVR141.0k3.5WRys.5.Aplikacja sterownika OZ962 – konfiguracja lampy „p³ywaj¹cej”R13100J15V 15V 2ENA 3DIM 4GND 5GND 6R1100kC10.1µFR3150kR222C222µFR515kC90.01µFR16R420kC80.1µF12345678C310µFC40.1µFREFHCLMPLCLMPSCPADJFBCMPGNDU1OZ965VDDRTCTOPS 13141516ENANDR 1112PDR 10SST 9C102.2µFR659.0kC6470pFC110.1µFR13510k21U2Si453287Q1463 5Q22R154.3k2T1717:22005 631C710µFCR3BAV99LC568pF3kV12J2HVRTNC120.1µF100kRys.6. Typowa aplikacja kontrolera OZ965 w inwerterze lampy CCFLR171.02kSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 31

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960D75.6VC8473C24473D25.6VR410kGNDC4225GND1872364 51C3225C1220µF25VGNDGNDR1818kR2510kR1410kC9 225C11 225C12 225C13 225872634 5F13A/125VR5180kD1 5.1VR6 150kGNDR810kC16C18105GNDC29473C35473C10 271R951kC19C21 103105R10 150KR2010kGND182R31kQ2KRC407474D115.6VD65.6V7364 51CN1Dim2GNDGNDOn/OffQ1KRA3073456789C15105C1410410U2SI6544DQU5SI6544DQU4SI6544DQC30 225C31 225C32 225C33 2251827364 5U6SI6544DQ13520NDRV_BCTIMR119PDRV_AOVP218CTENA317RTSST416GNDGND12V12VPWRGNDVDDA515LCTGNDA6C20GNDTO LCD DISPLAY M8DRIVER CN91M14DIMREF7GNDGND13105LPWMRT1812PDRV_C24GNDR261.2kD3DAN217R71.8kGND13FB911C22NDRV_DCMP10C23152103GNDR15U3OZ96033k524GNDR241.2kD4DAN217R221.8kGNDT2 6789R170T1 6789R230C618pF3kV CN2TODOWNLIGHTR121MGNDTOUPPERLIGHTC3418pF3kVCN3R211MGNDRys.7.Schemat inwertera w odbiorniku LCD firmy GrundigR1936knych obwodów zabezpieczeñ. W bie¿¹cym punkcie pokazujemykilka schematów zaczerpniêtych z materia³ów serwisowychodbiorników. Odwo³ujemy siê tak¿e do tych, których schematyzosta³y ju¿ opublikowane przez „Serwis Elektroniki”.5.1. Inwerter odbiornika LCD firmy GrundigRysunek 7 pokazuje przyk³adowe rozwi¹zanie zaczerpniêtez materia³ów Grundiga.Rzuca siê tu w oczy kilka ró¿nic wzglêdem aplikacji podstawowej.Sygna³ ON/OFF ingeruje nie tylko w obwód Enable, leczw³¹cza/wy³¹cza pe³ne zasilanie sterownika. W charakterze kluczapracuje tranzystor Q1. Blok inwertera zasilany jest napiêciem12V, zasilanie kontrolera stabilizowane jest jedynie diod¹Zenera D1. Zakres napiêcia reguluj¹cego jaskrawoœæ lamp przesuniêtyjest w górê dzielnikiem rezystorów R5-R6-R10. W uk³adzienie wykorzystano mo¿liwoœci „przyspieszenia” oscylatorana czas zap³onu, wykorzystano natomiast w tradycyjny sposóbregulacjê burst. Zdecydowane ró¿nice widzimy natomiast w obwodziepêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Z pêtli napiêciowejobejmuj¹cej wyprowadzenie OVP zrezygnowano zupe³nie.Tradycyjnie pr¹dowa pêtla feedbacku jest tu napiêciow¹. Rozwi¹zanietakie jest zapewne podyktowane zabiegiem izolacji lampi ca³ego obwodu wtórnego transformatorów. Skoro nie mo¿namonitorowaæ wprost pr¹du lamp (zastosowanie izolacji w torzesprzê¿enia zwrotnego tak¿e nie rozwi¹za³oby problemu), pozosta³owybraæ jakiœ parametr zastêpczy. Wykorzystano zatem napiêciedodatkowego uzwojenia nawiniêtego na rdzeñ transformatorów.Zastosowano tak¿e jednopo³ówkowe prostowanie, zaœdiodê zwrotn¹ (D3 i D4) zastosowano dla symetrii przebiegów.32 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Opis konstrukcji inwertera ballastu lamp CCFL wykonanego na bazie sterownika OZ960Inwerter ten obs³uguje dwie lampy i zawiera dwa identyczneobwody mostka H-bridge. Sygna³y sprzê¿enia zwrotnego z obutransformatorów zbiegaj¹ siê w wêŸle rezystorów R18-R19 bezwstêpnej filtracji. Ca³oœæ tego zadania (filtracji) pozostawionocharakterystyce pêtli kszta³towanej przez lokalne sprzê¿eniezwrotne w obrêbie wzmacniacza b³êdu (C22, C23).5.2. Modu³ inwertera PLC0318604HSchemat inwertera opublikowanego w bie¿¹cym numerze„SE” na stronach 34 - 35 jest, jak zwykle, ma³o czytelny. AplikacjaOZ960 nie odbiega jednak daleko od standardowej. Istotnaró¿nica jest w aplikacji trybu burst. Tranzystor polowy Q3 odwracafazê sygna³u LPWM. Do wêz³a sumacyjnego pr¹dowejpêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego kierowane jest napiêciereferencyjne przez diodê D21. Sam mechanizm trybu burst nieulega jednak zmianie i jest zgodny z opisanym w punkcie 3.5.Ulega natomiast odwróceniu kierunek regulacji sygna³em Dimming.Zastosowany tu zabieg nie jest pozbawiony sensu. Na schemacierozpoznajemy dwutorowoœæ regulacji jasnoœci lampy. Sygna³doprowadzony na wejœcie DIM jest tak¿e doprowadzony dog³ównego wêz³a pr¹dowej pêtli feedbacku. Oznacza to, i¿ w pierwszejkolejnoœci regulacja polega na PWM czasu w³¹czenia przek¹tnychmostka H-bridge. Jest to regulacja sygna³em analogowym.Tryb burst mode natomiast wspomaga tê regulacjê poszerzaj¹cjej zakres. Bez zabiegu odwrócenia fazy sygna³u LPWMobie regulacje pracowa³yby w przeciwnych kierunkach. Wy³¹czanieinwertera nie ogranicza siê do manipulacji sygna³em Enable.Wy³¹czany jest stabilizator 5-woltowy stabilizuj¹cy napiêciezasilania w oparciu o charakterystykê diody Zenera D1. Wobwodzie sygna³u Enable jest natomiast zrealizowane dodatkowezabezpieczenie. Zbyt wysokie napiêcie zasilaj¹ce inwerter(Vin) w³¹cza tranzystor Q18, co generuje niski stan sygna³u ENA,a wiêc wy³¹cza sterownik.Wyj¹tkowo rozbudowane s¹ obwody wysokiego napiêcia.Inwerter obs³uguje 6 lamp, ka¿dej przydzielony jest jeden transformator.Stopnie kluczuj¹ce sk³adaj¹ siê zaœ z dwu mostkówH-bridge. Ka¿dy z nich pracuje na 3 po³¹czone równolegleobwody pierwotne transformatorów. Rozwi¹zanie takie spotykamyrzadko, poniewa¿ mo¿e utrudniaæ zap³on wszystkichlamp. Obwody sprzê¿enia zwrotnego, zarówno pr¹dowego, jaki napiêciowego obejmuj¹ jednak wszystkie lampy CCFL.5.3. Inwerter odbiornika Philips chassis LC13ESchemat tego uk³adu opublikowaliœmy wewn¹trz numeru„SE” nr 2/ 2008. Niewielkie ró¿nice s¹ miêdzy odbiornikiem zekranem 15” i 20". Schemat zaœ odpowiada niemal dok³adniepodstawowej aplikacji omówionej w punktach 1, 2 i 3. Inwerterobs³uguje 3 lampy z jednego transformatora. Elementy ballastus¹ oddzielne, gdy¿ w przeciwnym razie trudno by³oby zapaliæwszystkie lampy CCFL. W odbiorniku z ekranem 15", trudnostwierdziæ dlaczego, zastosowano dwie równoleg³e pary kluczyw jednej ga³êzi mostka. Sporo jest elementów nadmiarowychdaj¹cych swobodê w zakresie doboru wartoœci krytycznych parametrów.Ka¿demu z tego typu elementów przyporz¹dkowanajest zworka która pozwala element do uk³adu w³¹czyæ lub nie. Wtym zakresie wiêksza swoboda istnieje w rozwi¹zaniu inwerteradla odbiornika 20". Z rozwi¹zañ nowych, nie opisanych dotychczas,widzimy dodatkow¹ korektê czêstotliwoœci oscylatora wfazie soft-startu. Zrealizowano tak¿e du¿¹ swobodê w ustaleniuczêstotliwoœci obu oscylatorów (HF i LF OSC). Regulacja jasnoœcipracuje w oparciu o tryb burst, jednak w torze feedback-u,w jego krytycznym wêŸle istnieje kilka elementów prze³¹czanych(zworek) skutkuj¹cych zmian¹ jasnoœci lamp. Obie wersje schematuwykazuj¹ tak¿e ró¿nice w obrêbie sygna³u Enable. W wersji20-calowej jest on praktycznie niewykorzystany. Niewielkiobwód opóŸniaj¹cy jest konieczny, aby zd¹¿y³y ustaliæ siê warunkizasilania uk³adu scalonego w fazie jego w³¹czania. Wersja15" zawiera stabilizator w obwodzie wyprowadzenia VDDA,natomiast w³¹czanie-wy³¹czanie inwertera odbywa siê zgodnie zide¹ podan¹ w punkcie 1 (sygna³em logicznym). Reasumuj¹c,rozwi¹zanie ballastu w odbiorniku Philips chassis LC13E jestniemal katalogowe, jednak nieco uwagi trzeba poœwiêciæ zewzglêdu na ma³o przejrzysty sposób rysowania schematu.5.4. Inwerter odbiornika SymphonicW „SE” nr 1/2008 opublikowaliœmy schemat inwertera 32"odbiornika LCD Symphonic WF32L6. Jako sterownik pracujetam OZ9938. To tak¿e uproszczona wersja bazowej konstrukcjiOZ960. Uproszczenie to polega przede wszystkim na redukcjiwyprowadzeñ driverów z 4 do 2. Nadal jednak uk³ad obs³ugujestopieñ kluczuj¹cy w pe³nym mostku H-bridge. W istocie, takazmiana wydaje siê naturalna. H-bridge zawiera wprawdzie czterytranzystory kluczuj¹ce, lecz z uwagi na to, i¿ równoczeœnienale¿y sterowaæ kluczami po przek¹tnej mostka, sygna³y niezale¿nes¹ tylko dwa. Nale¿y jednak zastosowaæ drivery poœrednicz¹cedokonuj¹ce odpowiedniego przesuniêcia steruj¹cych sygna³ówwykonawczych. W odbiorniku Symphonic zastosowanodrugi specjalizowany uk³ad scalony OZ9982. Otrzymuje on informacjê(z OZ9938) na nó¿kach oznaczonych jako PWM1 iPWM2. Dysponuje zaœ czterema wyjœciami oznaczonymi: High-Drive-1, High-Drive-2, Low-Drive-1, Low-Drive-2. Z nazw ³atwodomyœleæ siê, którym tranzystorem, które wyjœcie steruje.W obwodzie omawianego w tym punkcie inwertera pracuj¹ dwamostki H-bridge. Na szczêœcie (dla serwisu) z³o¿one z „tradycyjnych”dyskretnych tranzystorów. Ka¿dy mostek obs³uguje 3transformatory i 3 lampy CCFL. Ka¿dy zaœ transformator zawieraa¿ 5 uzwojeñ, co warto podkreœliæ, skoro producent uk³adówOZ… reklamuje, i¿ aplikacja wymaga prostego dwu-uzwojeniowego(i bez dodatkowych odczepów) transformatora. Nie jestjednak i tu tak Ÿle. 3 uzwojenia pierwotne, to rozwi¹zanie technologiczne,uk³on w kierunku nawijania uzwojenia wielo¿y³ow¹lic¹. Uzwojenie wtórne podzielono na dwie czêœci, aby zminimalizowaæproblemy iskrzenia wystêpuj¹ce w wysokonapiêciowymuzwojeniu. Wyj¹tkowo rozbudowane s¹ natomiast obwodyprotection. W tym charakterze pracuje a¿ 8 wzmacniaczy operacyjnychzamkniêtych w dwu uk³adach scalonych "324". To najtrudniejszydo „przegryzienia” fragment schematu. Jednak, powykonaniu „tego wysi³ku” okazuje siê, i¿ powiela on wielokrotniejedn¹ ideê, jeden schemat. Podobnie jest z wieloma elementamidyskretnymi ulokowanymi w obwodach wtórnych transformatorów.Przydzielone im zadanie, to albo „ochrona” albo kszta³towaniepêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Obecnoœæ rozbudowanychobwodów protection jest tu usprawiedliwiona i uzasadniona.Mostkowe obwody kluczuj¹ce pracuj¹ wprost na uzwojenie(na uzwojenia) pierwotne transformatorów. Brak jest kondensatorówsprzêgaj¹cych, blokuj¹cych sk³adow¹ sta³¹. Takierozwi¹zanie jest zapewne podyktowane stosunkowo du¿ymi pr¹damiktóre p³yn¹ w tych obwodach (ekran 32"; 2×3 lampy). Wtej sytuacji jednak, niebezpieczeñstwo niezbilansowania strumieniamagnetycznego jest ca³kiem realne. }Dokoñczenie w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 33

Schemat ideowy inwertera PLC0318604HSchemat ideowy inwertera PLC0318604HCN2SM02B-BHSS-1-TBCN3SM02B-BHSS-1-TBCN4SM02B-BHSS-1-TBCN6SM02B-BH1 2121 21 2D9BAV99D35BAV99D13BAV99R540RR44470RR550RR46470RR560RR48470RD5BAV99C2318pF3kV8 12PT1EST01144 2C34.7µF16VC24472/50VC194.7µF16VC2822350VD7BAV99D6RLS4148D16BAV99C3318pF3kVC3522350VD18BAV99D17RLS4148D36BAV99R43R451M1M8 12 8 128C34C40C42472/50V 472/50VC29C36104/50V 4 2 104/50V4 2104/50V4A B CC30 C31C37 C38PT24.7µF 4.7µFPT3 4.7µFPT44.7µFEST011416V 16VEST0114 16VEST011416VC3918pF3kVC4122350VD11BAV99D10RLS4148R471MC13C4.1PLC0318604HCPC1351R6119BC68150µF/25VC14150µF/25VELEKTRONIKIwww.serwis-elektroniki.com.plVINF15A/32VQ4SDM8401R910kD25.6VR1360k8R390R7651 2 3 4Q2SST2222AQ1SST2907AR7100kC2104/50VR1756kC9473/50V8U1IC-960GR31kR400RR410kD15.6VQ8RK700271 2 3 420 19 18 17 16 15 14 13 12 11CTMR16C13220pF50VPDR_BPDR_AOVP2C6147416V5CTENA3GNDQ6SDM8401 8 7 6 5Q5SDM84011 2 3 4R1368kRTSST4C1039250VPGNDVDDA5C447416VC5105/16VLCTGNDA6R11110kDIMREF7C1610516VR12390kR310RLPWMRT18R410RC20C1110450VPDR_CFBNDR_DCMP9 10GNDVDDAGND104/50V GNDD2NR516R643C6103/50VQ18NC123456CN187506-0600R23.6kC1104/50VR231MVIND38NC34 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Schemat ideowy inwertera PLC0318604H6SS-1-TB2CN7SM02B-BHSS-1-TB12CN8SM02B-BHSS-1-TB1 2R1015kD24BAV99D29BAV99D34BAV99R570RR15470RR580RR38470RR590RR36470RD14BAV99C458pF3kVC43.7µF16VC444.7µF16VD22BAV99C46C51C53C57C5922318pF22350VD15D2618pF223D313kV50VRLS4148RLS41483kV50VRLS4148R16R37R351M1M1M12 8 12 8 12C47C52C58472/50VC48472/50V C54472/50V104/50V104/50VC602 D 4 2 E 4 2F104/50VPT5EST0114D25BAV99C494.7µF16VC504.7µF16VD27BAV99PT6EST0114D30BAV99C554.7µF16VC564.7µF16VD32BAV9987651 2 3 4R420RQ7SDM8401FBQ17RK7002R50100kQ16RK7002Q15RK7002D E FQ14RK7002R5275k560kVC15150µF/25V20C63k8CC12473/50VC7152/50V GNDR1410kD35.6VR8100kQ3RK7002C69150µF25VGNDD21RLS4148C32104/50VR241MVDDAQ10RK7002R49100kQ11RK7002Q12RK7002Q13RK7002A B CR51NCELEKTRONIKIR340RC8104/50Vwww.serwis-elektroniki.com.plR53NCSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 35

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorachplazmowych Panasonic TH-50/42/37PV500E/B, TH-42/37PA50E i TH-42/37PE50B chassis GP8DE (cz.1)Andrzej BrzozowskiW artykule opisano diagnostykê uszkodzeñ toruzasilania w nastêpuj¹cych telewizorach plazmowychfirmy Panasonic serii 500/50. W ramach tej seriitelewizorów z wyœwietlaczem plazmowym wyprodukowanezosta³y nastêpuj¹ce modele:– TH-50/42/37PV500E– TH-50/42/37PV500B– TH-42/37PA50E– TH-42/37PE50B.Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy zasilacza wtelewizorach TH-50/42PV500E/B.Na rysunku 2 przedstawiono schemat blokowy zasilacza wtelewizorach TH-37PV500 oraz TH-42/37PA50E/PE50B.Na rysunku 3 przedstawiono po³o¿enie modu³ów i z³¹czyw modelach TH-42PV500E/B.Na rysunku 4 przedstawiono po³o¿enie modu³ów i z³¹czyw modelach TH-50PV500E/B.Na rysunku 5 przedstawiono po³o¿enie modu³ów i z³¹czyw modelach TH-37/42PA50E/PE50B.Modu³ PPrzekaŸnik90-265VacProstownikD601ProstownikD602Uk³ad PFCZasilaczSTANDBYMC501TransformatorT501PC503TV ONIC301IC401TransformatorMC301(MC302)ProstownikTransformatorT301ProstownikTransformatorT401ProstownikiQ553Q554MC303STB 5VQ551SterowanieMC701VSUSVDA15V12V5VF_STB_14Vdo SC2 do SS11P2 P111 22 3do SS12P12124do SC23do PB30 P23P301124do PB5P541do D252P256172879do PA10P10123Modu³ PAPA1012314VIC56023.3V/5VIC56019VQ56063.3VQ56035VQ56019VMAIN 3.3VON/OFFSUB 3.3VMAIN 5VON/OFFSUB 5VSUB 9VMAIN 9VModu³ PBPB5786PB301512V12V15V5VIC5803Audio 10VIC5802Audio 9VIC5801Sterowaniewentylatorów10V9VdowentylatorówON/OFFIC560330VBT 30VRys.1. Schemat blokowy zasilacza w telewizorach TH-50/42PV500E/B36 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Modu³ PPrzekaŸnik90-265VacProstownikD401ProstownikD404Uk³ad PFCIC406ZasilaczSTANDBYIC407Uk³adkluczuj¹cyTransformatorT41014V5VTransformatorT404Q519Q562Q557Q558Q536F_STB_14VTV ONSTB 5V5VProstownikiSterowanieIC501VSUSVDA15V12Vdo SC2 do SS11 do SS12P2 P11 P121 2 12 3 2do PB30P3014do D25P251279do SC23P2312do PB5P5412678do PA10P10123F_STB_ON (z modu³u DG)MAIN_ON (z modu³u D)Modu³ PAPA1012314VIC56023.3V/5VIC56019VQ56063.3VQ56035VQ56019VMAIN 3.3VON/OFFSUB 3.3VMAIN 5VON/OFFSUB 5VSUB 9VMAIN 9VModu³ PBPB5786PB301512V12V15V5VIC5803Audio 10VIC5802Audio 9VIC5801Sterowaniewentylatorów10V9VdowentylatorówON/OFF-tylko w modelach 37PV500IC560330VBT 30VRys.2. Schemat blokowy zasilacza w telewizorach TH-37PV500E/B oraz TH-42/37PA50E/PE50BModele TH-42PV500E/BModele TH-50PV500E/BSUSDC1SC23SC2TP15VSC SC20TPVADTPVSCNC4D3D31 D32D25PBPB7D20DD34 D33DG DG3XVZDG20DG2DVH2Z50 H50 H51H52HP25C2P10 P23PPA10PAPA30H30TAC3P2P11SS2SS11P9SSSS32 SS44SS3C32SUSDC1C11SC23SC2TP15VSC SC20TPVADTPVSCNC60C6C2C20D31 D32D25 PBPB7D20 DD34 D33DGXVZDG20DVZ50 H50 HH52C50C5C21 C31P25 P10 P23PPA10PAPA30H30TAC51 C41C3P2P11C4SS2SS11TP15VTPVDASSSS32 SS44SS3SD GS G2 G51 G GK K SGD GS G GK K SRys.3. Po³o¿enie modu³ów i z³¹czy w modelachTH-42PV500E/BRys.4. Po³o¿enie modu³ów i z³¹czy w modelachTH-50PV500E/BSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 37

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Modele TH-37/42PA50E, TH-37/42PE50BSUSDTPVADSCTPVSCNSC2TP15VSC20C4D3D25PBPB7D20DD34 D33DG DG3XVZDG20DG2DVH2Z50 H50 H51H52Dioda LED zasilacza sygnalizuje uszkodzenia w torze zasilania.S¹ dwa podstawowe stany diody LED w stanie uszkodzenia:· dioda nie œwieci,· dioda miga co sekundê kilka razy w cyklach z przerw¹ 3s.Dokonuj¹c pomiarów opisanych poni¿ej mo¿na okreœliæmodu³, w którym wystêpuje uszkodzenie.HP25P10TAPPA10PAPA30H30C3P2P11Rys.5. Po³o¿enie modu³ów i z³¹czy w modelachTH-37/42PA50E, TH-37/42PE50BP9KC32SS11SSSS23SDioda LED nie œwieciDioda LED nie œwieci, gdy uszkodzenie wystêpuje w ga³êzinapiêcia Standby 5V. Uszkodzenie mo¿e wystêpowaæ w jednymz modu³ów: P, D, DG, H, K lub G (modu³ wystêpuje tylkow odbiornikach serii 500).Kolejnoœæ czynnoœci przy lokalizacji uszkodzonego modu³upokazano w tablicy 1.Dioda miga dwa razyDwukrotne miganie diody sygnalizuje uszkodzenie w ga-³êzi zasilaj¹cej napiêcia 12V. Uszkodzenie mo¿e wystêpowaæw modu³ach: D, P, PB.Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzonego modu³upokazano w tablicy 2.Dioda miga trzy razyTrzykrotne miganie diody oznacza uszkodzenie w ga³êzizasilaj¹cej napiêcia 3.3V. Uszkodzenie mo¿e wystêpowaæ tylkow module D.Dioda miga cztery razy (telewizory TH-37/42PA50E,TH-37/42PE50B)Czterokrotne miganie diody oznacza brak napiêæ VSUS(oko³o 180V) i 5V. Uszkodzone mog¹ byæ modu³y: P, SC, SS,D, SU, C1, C2, panel plazmowy.Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorachTH-37/42PA50E, PE50B pokazano w tablicy 3.Tablica 1. Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzeniaKroknr1Co sprawdziæ? Rezultat sprawdzenia Dzia³anie-w³¹czyæ odbiornik-uszkodzony przewód-brak napiêcia sieci-sprawdziæ, czy jest napiêci sieci pomiêdzy wyprowadzeniamisieciowy1,4 z³¹cza P9 -jest napiêcie sieci -krok22 -sprawdziæ bezpiecznik na module P3456789 dlaserii 509 dlaserii 50010 dlaserii 500-bezpiecznik jest uszkodzony -krok 3-bezpiecznik nie jest uszkodzony -krok 4-wymieniæ bezpiecznik-odbiornik w³¹cza siê-uszkodzenie bezpiecznika-w³¹czyæ odbiornik -odbiornik nie w³¹cza siê -uszkodzony jest modu³ P-w³¹czyæ odbiornik-sprawdziæ, czy jest napiêcie 5Vdc na wyprowadzeniu 10z³¹cza P25-w³¹czyæ odbiornik-sprawdziæ, czy jest napiêcie 5Vdc na wyprowadzeniu 12z³¹cza D3-wy³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wtyk P25-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 10 z³¹cza P25 jest zwarte domasy-dodatkowo od³¹czyæ wtyk D3-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 12 z³¹cza D3 jest zwarte domasy-dodatkowo od³¹czyæ wtyk DG2-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 12 z³¹cza DG3 jest zwarte domasy-dodatkowo od³¹czyæ wtyk H53-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 2 z³¹cza H53 jest zwarte domasy-dodatkowo od³¹czyæ wtyk H51-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 33 z³¹cza H51 jest zwarte domasy-dodatkowo od³¹czyæ wtyk G2-sprawdziæ, czy wyprowadzenie 2 z³¹cza G2 jest zwarte domasy-jest napiêcie 5Vdc -krok 5-nie ma napiêcia 5Vdc -krok 6-jest napiêcie 5Vdc-nie ma napiêcia 5Vdc-jest zwarcie-nie ma zwarcia -krok 7-jest zwarcie-nie ma zwarcia -krok 8-jest zwarcie-nie ma zwarcia -krok 9-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-nie ma zwarcia -krok 10-jest zwarcie-nie ma zwarcia-uszkodzony jest modu³ DG-uszkodzony jest modu³ D-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ D-uszkodzony jest modu³ DG-uszkodzony jest modu³ H-uszkodzony jest modu³ K-uszkodzony jest modu³ H-uszkodzony jest modu³ G-uszkodzony jest modu³ K38 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Tablica 2.Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzeniaKroknr1234Co sprawdziæ?-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie 12Vdc nawyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P25 w module P-wy³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wtyk P25-sprawdziæ czy jest zwarcie do masy na wyprowadzeniach 1, 2 z³¹cza P25Rezultatsprawdzenia-brak napiêcia 12V -krok 2-jest napiêcie 12V-jest zwarcie -krok 3-nie ma zwarcia -krok 4Dzia³anie-uszkodzony jest modu³ D-od³¹czyæ wtyk P5-jest zwarcie-uszkodzony jest modu³ P-sprawdziæ czy jest zwarcie do masy na wyprowadzeniach 6, 7, 8 z³¹cza P5 -nie ma zwarcia -uszkodzony jest modu³ PB-od³¹czyæ wtyk P25-jest zwarcie-uszkodzony jest modu³ D-sprawdziæ czy jest zwarcie do masy na wyprowadzeniach 1, 2 z³¹cza D25 -nie ma zwarcia -uszkodzony jest modu³ PTablica 3.Kroknr1234567891011121314Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorach TH-37/42PA50E/PE50BCo sprawdziæ? Rezultat sprawdzenia Dzia³anie-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-w³¹czyæ odbiornik-sprawdziæ napiêcie 5V na wyprowadzeniach 7,9 z³¹cza P25 modu³uP przed zabezpieczeniem siê zasilacza-brak napiêcia VSUS -krok 11-jest napiêcie VSUS -krok 2-brak napiêcia 5V -krok 3-jest napiêcie 5V-od³¹czyæ wtyki SC20 i SS23 na modu³ach SC i SS-zasilacz nie blokuje siê -krok 4-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -krok 5-uszkodzony jest modu³ P-przy³¹czyæ wtyk SC20, SS23 pozostawiæ roz³¹czony-zasilacz nie blokuje siê -uszkodzony jest modu³ SS-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -uszkodzony jest modu³ SC-roz³¹czyæ wtyki D33 i D34 na module D-od³¹czyæ wtyk SC20 na module SC-w³¹czyæ odbiornik-przy³¹czyæ wtyk D34-D33 i SC20 pozostawiæ od³¹czone-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C2(CB4-CB7)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7201,IC7202, IC7203, IC7204 na module C2 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C1(CB1-CB3)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7101,IC7104, IC7105, IC7106 na module C1 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza P25 domasy-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza D25 domasy-od³¹czyæ wtyki SC2 i SS11 na modu³ach SC i SS-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-przy³¹czyæ wtyk SC2, od³¹czyæ wtyk SS11-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza SC2 w module SC-zasilacz nie blokuje siê -krok 6-zasilacz nadal siê blokuje -krok 9-zasilacz nie blokuje siê -krok 7-zasilacz nadal siê blokuje -krok 8-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-nie ma zwarcia-nie ma zwarcia -krok 10-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-brak napiêcia VSUS-jest napiêcie VSUS -krok 12-brak napiêcia VSUS, -krok 13-jest napiêcie VSUSuszkodzony jest modu³ C2uszkodzony jest panel plazmowyuszkodzony jest modu³ C1uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ D-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ SS-od³¹czyæ modu³y SU i SD od modu³u SC-zasilacz nie blokuje siê -krok 14-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -uszkodzony jest modu³ SC-przy³¹czyæ modu³ SU do modu³u SC-od³¹czyæ modu³ SD od modu³u SC-w³¹czyæ odbiornik-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-uszkodzony jest modu³ SD-uszkodzony jest modu³ SUDioda miga cztery razy (telewizory TH-37/42PV500E/B)Czterokrotne miganie diody oznacza brak napiêæ VSUS(oko³o 180V) i 5V. Uszkodzone mog¹ byæ modu³y: P, SC, SS,D, SU, C1, C2, C3, C4, panel plazmowy.Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorachTH-37/42PV500E/B pokazano w tablicy 4.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 39

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Tablica 4.KroknrKolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorach TH-37/42PV500E/BCo sprawdziæ? Rezultat sprawdzenia Dzia³anie123456789101112131415161718-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-w³¹czyæ odbiornik-sprawdziæ napiêcie 5V na wyprowadzeniach 7,9 z³¹cza P25modu³u P przed zabezpieczeniem siê zasilacza-brak napiêcia VSUS -krok 15-jest napiêcie VSUS -krok 2-brak napiêcia 5V -krok 3-jest napiêcie 5V-od³¹czyæ wtyki SC20 i SS23 na modu³ach SC i SS-zasilacz nie blokuje siê -krok 4-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -krok 5-uszkodzony jest modu³ P-przy³¹czyæ wtyk SC20, SS23 pozostawiæ roz³¹czony-zasilacz nie blokuje siê -uszkodzony jest modu³ SS-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -uszkodzony jest modu³ SC-roz³¹czyæ wszystkie wtyki D31-D34 na module D-od³¹czyæ wtyk SC20 na module SC-w³¹czyæ odbiornik-przy³¹czyæ wtyki D31, D32-D33, D34 i SC20 pozostawiæ od³¹czone-w³¹czyæ odbiornik-przy³¹czyæ wtyki D31, D32, D34-SC20 i D33 pozostawiæ od³¹czone-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C3(CB5-CB8)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7301,IC7302, IC7303, IC7304 na module C3 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C4(CB1-CB4)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7401,IC7402, IC7403, IC7404 na module C4 jest zwarte do masy-przy³¹czyæ wtyk D31-SC20 i D32, D33, D34 pozostawiæ od³¹czone-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C2(CA5-CA8)-w³¹czyæ odbiornik-zasilacz nie blokuje siê -krok 6-zasilacz nadal siê blokuje -krok 13-zasilacz nie blokuje siê -krok 7-zasilacz nadal siê blokuje -krok 10-zasilacz nie blokuje siê -krok 8-zasilacz nadal siê blokuje -krok 9-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-nie ma zwarcia-zasilacz nie blokuje siê -krok 11-zasilacz nadal siê blokuje -krok 12-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokujeuszkodzony jest modu³ C3uszkodzony jest panel plazmowyuszkodzony jest modu³ C4uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C2-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia z modu³em C1 (CA1-CA4)-zasilacz nie blokuje siê -uszkodzony jest panel plazmowy-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -uszkodzony jest modu³ C1-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza P25 domasy-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza D25 domasy-od³¹czyæ wtyki SC2 i SS11 na modu³ach SC i SS-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-przy³¹czyæ wtyk SC2, od³¹czyæ wtyk SS11-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza SC2 w module SC-nie ma zwarcia -krok 14-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-brak napiêcia VSUS-jest napiêcie VSUS -krok 16-brak napiêcia VSUS -krok 17-jest napiêcie VSUS-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ D-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ SS-od³¹czyæ modu³y SU i SD od modu³u SC-zasilacz nie blokuje siê -krok 18-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje - uszkodzony jest modu³ SC-przy³¹czyæ modu³ SU do modu³u SC-od³¹czyæ modu³ SD-w³¹czyæ odbiornik-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-uszkodzony jest modu³ SD-uszkodzony jest modu³ SUDioda miga cztery razy (telewizory TH-50PV500E/B)Czterokrotne miganie diody oznacza brak napiêæ VSUS(oko³o 180V) i 5V. Uszkodzone mog¹ byæ modu³y: P, SC, SS,D, SU, C1, C2, C3, C4, C5, C6, panel plazmowy.Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorachTH-50PV500E/B pokazano w tablicy 5.40 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

Diagnostyka uszkodzeñ toru zasilania w telewizorach plazmowych Panasonic serii 500/50Tablica 5.Kroknr12345678910111213141516171819202122Kolejnoœæ postêpowania przy lokalizacji uszkodzenia w telewizorach TH-50PV500E/BCo sprawdziæ? Rezultat sprawdzenia Dzia³anie-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-w³¹czyæ odbiornik-sprawdziæ napiêcie 5V na wyprowadzeniach 7,9 z³¹cza P25 modu³uP przed zabezpieczeniem siê zasilacza-brak napiêcia VSUS -krok 19-jest napiêcie VSUS -krok 2-brak napiêcia 5V -krok 3-jest napiêcie 5V-od³¹czyæ wtyki SC20 i SS23 na modu³ach SC i SS-zasilacz nie blokuje siê -krok 4-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -krok 5-przy³¹czyæ wtyk SC20, SS23 pozostawiæ roz³¹czony-od³¹czyæ wtyk SS44-w³¹czyæ odbiornik-roz³¹czyæ wszystkie wtyki D31-D34 na module D-od³¹czyæ wtyk SC20 na module SC-w³¹czyæ odbiornik-przy³¹czyæ wtyki D31, D32-D33, D34 i SC20 pozostawiæ od³¹czone-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wszystkie wtyki C41-C44 na module C4-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7401,IC7402, IC7403, IC7404, IC7405 na module C4 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wszystkie wtyki panelu plazmowego od modu³u C4 (CB8-CB11)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7401,IC7402, IC7403, IC7404, IC7405 na module C4 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wtyki C50 i C51 na module C5-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7501,IC7502, IC7503, IC7504, IC7505 na module C4 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wszystkie wtyki panelu plazmowego od modu³u C5 (CB4-CB7)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7501,IC7502, IC7503, IC7504, IC7505 na module C5 jest zwarte do masy-od³¹czyæ wszystkie wtyki panelu plazmowego od modu³u C6 (CB1-CB3)-sprawdziæ czy wyprowadzenie 20 uk³adów scalonych : IC7302,IC7303, IC7304, IC7306 na module C5 jest zwarte do masy-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-zasilacz nie blokuje siê -krok 6-zasilacz nadal siê blokuje -krok 17-zasilacz nie blokuje siê -krok 7-zasilacz nadal siê blokuje -krok 12-jest zwarcie -krok 8-nie ma zwarcia -krok 9-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie krok 10-nie ma zwarcia krok 11-jest zwarcie-nie ma zwarcia-jest zwarcie-nie ma zwarcia-od³¹czyæ dodatkowo wtyk C10-zasilacz nie blokuje siê -krok 13-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -krok14-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C1(CA1-CA3)-w³¹czyæ odbiornik-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-od³¹czyæ dodatkowo wtyk C21-zasilacz nie blokuje siê -krok 15-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje -krok 16-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C3(CA8-CA11)-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wszystkie po³¹czenia panelu plazmowego z modu³em C2(CA4-CA7)-w³¹czyæ odbiornik-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza P25 domasy-od³¹czyæ wtyk P25 na module P-sprawdziæ czy nie ma zwarcia wyprowadzeñ 7, 9 z³¹cza D25 domasy-od³¹czyæ wtyki SC2 i SS11 na modu³ach SC i SS-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza P2 w module P-przy³¹czyæ wtyk SC2, od³¹czyæ wtyk SS11-w³¹czyæ odbiornik-przed zabezpieczeniem siê zasilacza zmierzyæ napiêcie VSUS(ok.180V) na wyprowadzeniach 1,2 z³¹cza SC2 w module SC-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-nie ma zwarcia -krok 18-jest zwarcie-jest zwarcie-nie ma zwarcia-brak napiêcia VSUS-jest napiêcie VSUS -krok 20-brak napiêcia VSUS -krok 21-jest napiêcie VSUS-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ SS-uszkodzony jest modu³ SC-uszkodzony jest modu³ C4-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C5-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C6-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C1-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C3-uszkodzony jest panel plazmowy-uszkodzony jest modu³ C2-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ D-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ P-uszkodzony jest modu³ SS-od³¹czyæ modu³y SU i SD od modu³u SC-zasilacz nie blokuje siê -krok 22-w³¹czyæ odbiornik -zasilacz nadal siê blokuje - uszkodzony jest modu³ SC-przy³¹czyæ modu³ SU do modu³u SC-od³¹czyæ modu³ SD-w³¹czyæ odbiornik-zasilacz nie blokuje siê-zasilacz nadal siê blokuje-uszkodzony jest modu³ SD-uszkodzony jest modu³ SUDokoñczenie w nastêpnym numerze }SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 41

OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia)OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia) – tryb iregulacje serwisoweRajmund Wiœniewski1. WprowadzenieOpisywany tryb i regulacje serwisowe dotycz¹ równie¿nastêpuj¹cych odbiorników z chassis MX opracowanym przezfirmê Nokia:· Akai – TV2561TN, TV2861TN, TV2961, TV2561T Multi,TV2861T Multi, TV2961T Multi,· Finlux – MX74F3,· Hitachi – CP2896TA, CP2896TAN, CP2996TA,CP2996TAN,· ITT – MX71L3 (01415),· Nokia – 63L3-TN 100Hz, 71L3-TN 100Hz, 63L3-T Multi100Hz, 71L3-T Multi 100Hz, 74F3-TN 100Hz, 74F3-TMulti 100Hz 3D VGA,· Schaub-Lorenz – 74SL61T,· Universum – FT7187, FT7187 (1574318), FT7199(1868066)2. Tryb serwisowy2.1. Wejœcie w tryb serwisowyW celu uruchomienia trybu serwisowego nale¿y:· prze³¹czyæ pilotem odbiornik w tryb standby,· nacisn¹æ przycisk [ Volume - ] na klawiaturze lokalnej iw tym samym czasie jak najszybciej nacisn¹æ kolejno (jedenpo drugim) przyciski [ MENU ], [TV] i [i] na nadajnikuzdalnego sterowania,· zwolniæ przycisk [ Volume - ] na klawiaturze lokalnej ponaciœniêciu przycisku [ MENU ] – dioda LED powinnab³yskaæ na czerwono, sygnalizuj¹c, ¿e tryb serwisowy jestuaktywniony,· w³¹czyæ odbiornik telewizyjny poprzez dwukrotne naciœniêcieprzycisku [TV] i wybraæ tryb serwisowy poprzeznaciœniêcie przycisku [i] (przyciskiem [i] na przemianmo¿na w³¹czyæ lub wy³¹czyæ menu serwisowe).W trybie serwisowym menu regulacyjne jest wyœwietlanena ekranie w postaci pokazanej na rysunku 1.2.2. Wyjœcie z trybu serwisowegoWyjœcie z trybu serwisowego odbywa siê poprzez wy³¹czenieodbiornika za pomoc¹ wy³¹cznika sieciowego.2.3. Konfiguracja i autodiagnozaPo dodaniu lub usuniêciu niektórych opcji odbiornik musizostaæ skonfigurowany. W wyniku naciœniêcia przycisku[ CZERWONY ] w trybie serwisowym procesor sprawdzakonfiguracjê odbiornika i wyœwietla ustawienia na ekranie.Konfiguracja mo¿e zostaæ zapamiêtana poprzez naciœniêcieprzycisku [ CZERWONY ].Funkcja sprawdzania konfiguracji mo¿e byæ wykorzystanarównie¿ do diagnozowania pracy odbiornika. Jeœli wartoœæbitu opcji, która powinna wynosiæ “1” w efekcie kontroli zostanie„pokazana” jako “0”, to oznacza, ¿e sprawdzony uk³adscalony lub blok nie jest zamontowany lub jest uszkodzony(sam uk³ad lub elementy w jego aplikacji).2.4. Zmiana bajtów opcji1. Wybraæ tryb konfiguracji poprzez naciœniêcie przycisku[ CZERWONY ] w trybie serwisowym. Wyœwietlone zostaniemenu pokazane na rysunku 2.Rys.1. Widok menu regulacyjnegoNumer regulacji jest wyœwietlany po lewej stronie (w przyk³adziepowy¿szym – “00”), za nim na prawo znajduje siê nazwaregulacji (tutaj: “V-AMPL.”). Liczby w czarnych polachnastêpuj¹ce po numerze i nazwie regulacji to jej wartoœci:pierwsza liczba (“38”) to wartoœæ inicjalizacyjna, a na samymkoñcu (“36”) – wartoœæ ustawiona.Do przeprowadzania regulacji serwisowych s³u¿¹ przyciskinumeryczne i przyciski kursorów.Zapamiêtywanie dokonanych regulacji nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [OK], ka¿de wykonane ustawienie musibyæ oddzielnie zapamiêtane.Rys.2. Widok menu zmiany opcjiNa dole menu zmiany opcji linia “SW VER.” oznacza wersjêoprogramowania mikrokontrolera steruj¹cego, a “NVMVER.” – wersjê softwaru pamiêci nieulotnej NVM.2. Wyboru bajtów dotycz¹cych uk³adów sterowanych za pomoc¹magistrali I 2 C (IIC DEV 1 ÷ 4), bajtów opcji 1 ÷ 5 lubUIF FLAGS dokonuje siê przyciskami kursorów góra/dó³.Wybrany bajt zostaje podœwietlony.3. Wyboru bitu dokonuje siê za pomoc¹ przycisków numerycznychod [0] ÷ [7].4. Zapamiêtanie wykonanego ustawienia nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [OK].5. W celu powrócenia do normalnego trybu serwisowego nale¿ynacisn¹æ przycisk [ CZERWONY ].42 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia)2.5. Opis bajtów opcjiBit Opis “1” “0”7 6 5 4 3 2 1 0IIC DEV 1 111110010 Tuner TV Tak Nie1 Wyjœcie p.cz., HEF4094 Tak Nie3 Procesor synchro TDA9143 Tak Nie4 Kontroler odchylania TDA9151 Tak Nie5 Procesor RGB, TDA4780 Tak Nie6 Procesor IQTV Tak Nie7 DPLL Tak NieIIC DEV 2 000001100 VGA Tak Nie1 Prze³. g³ównego sygna³u wideo, TDA6417 Tak Nie2 Procesor fonii, MSP3410 Tak Nie3 Kineskop 16:9 Tak Nie4 Filtr grzebieniowy Tak Nie5 Procesor PIP, SDA9188 + TDA9141 Tak Nie6 Tuner PIP Tak Nie7 SCART 3 zainstalowany Tak NieIIC DEV 3 000101000 Virtual sound (3D Sound) Tak Nie1 Procesor Dolby Tak Nie2 Procesor SDA30C264 Tak Nie3 Subwoofer Tak Nie4 Megatext, SDA5273/75 Tak Nie5 Zewnêtrzna pamiêæ RAM teletekstu Tak Nie6 Megatext poziom 2.5 (Level 2.5) Tak Nie7 Pamiêæ jednego pola (modu³ DB711) Tak NieIIC DEV 4 000000010 NICAM aktywowany Tak Nie1 Linia sterowania (Xata) na module AR7xx Tak NieIF OPT 000000010 System B/G Tak Nie1 System I Tak Nie2 System D/K Tak Nie3 System L/L´ Tak NieTXT OPT 000000010 Teletekst Top dozwolony Tak Nie1 Teletekst Flof dozwolony Tak Nie2 Pakiet P26 niedozwolony Tak Nie3 Tryb synchro teletekstu Tak Nie4 Automatyczne przewijanie podstron Tak Nie5 Funkcja EPG (nexTView) aktywna Tak Nie6 Funkcja EPG-record aktywna Tak NieSYS OPT 1 001111110 E0 (gniazdo A/V) zainstalowane Tak Nie1 E0 S-video Tak Nie2 RGB mo¿liwe tylko dla E1 Tak Nie3 ACI dozwolone Tak Nie4 Zasilacz mikro zainstalowany Tak Nie5 T³umienie (mute) podnoœnej fonii mo¿liwe Tak NieSYS OPT 2 000000000 Funkcja korekcji przekosu obrazu aktywna Tak Nie1 Automatyczny tryb hotelowy Tak Nie7 Tryb hotelowy aktywowany rêcznie Tak NieUIF FLAGS 001100100-2 Logo (znak firmowy producenta OTVC)000 = brak logo, bezpoœrednie przejœcie do automatycznegostrojenia programów001 = brak logo, menu wyboru jêzyka010 = logo firmy Akai011 = logo firmy Nokia100 = logo firmy Finlux101 = logo firmy Salora110 = logo firmy Luxor3 OTVC do tej pory nieu¿ywany Tak Nie4 Linijka poziomu g³oœnoœci Tak Nie5 Wyœwietlanie numeru programu Tak Nie6 Blokada klawiatury lokalnej Tak Nie7 Wy³¹cznik czasowy aktywny Tak NieTabela 1.Regulacje geometrii obrazuKod Nazwa Parametr regulacyjnyClassis 4:3WidemovieVGA 60HzVGA 70HzRGBUwagi00 V-AMPL. Amplituda pionowa (wysokoœæ obrazu) X X X01 V-SHIFT Pozycjonowanie w pionie X X02 V-START Pocz¹tek linii w pionie X X X03 S-CORR. Korekcja S – pion X X X04 SLOPE-H Nachylenie w pionie (zgrubne) X X X Ustawiaæ tak¿e dla sygna³u NTSC05 SLOPE-L Nachylenie w pionie (dok³adne) X Ustawiaæ tak¿e dla sygna³u NTSC06 WIDTH Szerokoœæ obrazu X X X07 H-SHIFT Po³o¿enie odchylania w poziomie X Nie we wszystkich odbiornikach08 PHASE Po³o¿enie obrazu w poziomie X X X X09 PARABOLA Korekcja zniekszta³ceñ poduszkowych X X X10 CORNER Korekcja zniekszta³ceñ EW w rogach X X X11 TRAPEZIUM Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych X X12 EHT Kompensacja zmian napiêcia EHT X XUstawiæ jasnoœæ i kontrast na 90% ikompensowaæ zmiany wielkoœci obrazuSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 43

OTVC Universum FT7187 chassis MX (Nokia)Tabela 2.Regulacje toru sygna³owegoKod Nazwa Parametr regulacyjny Uwagi18 R REF. Punkt odciêcia toru R19 G REF. Punkt odciêcia toru G20 B REF. Punkt odciêcia toru B15 R GAIN Wzmocnienie toru R16 G GAIN Wzmocnienie toru GRegulacja tych parametrów jest konieczna po wymianie kineskopu lubp³ytki kineskopu.W pierwszej kolejnoœci nale¿y ustawiæ punkty odciêcia w poszczególnychtorach, a nastêpnie wzmocnienie w torach RGB.17 B GAIN Wzmocnienie toru B21 PWL Ogranicznik szczytowy pr¹du kineskopu W normalnych warunkach nie wymaga regulacji14 LUMA DELAY OpóŸnienie luminancjiUstawiæ oddzielnie dla sygna³u wideo i standardów PAL BG, PAL DK/I iSECAM L3. Regulacje serwisowe wykonywane zapomoc¹ magistrali I 2 CW trybie serwisowym mo¿na wybraæ tryb normalnej pracyOTVC naciskaj¹c przycisk [TV] na pilocie. Powrót do trybuserwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku [i].Wszystkie regulacje nale¿y wykonywaæ dla sygna³u PAL,chyba, ¿e zaznaczono inaczej. Najpierw nale¿y wykonywaæustawienia dla formatu 4:3, nastêpnie dla innych formatów lubsygna³ów. Dostêpne regulacje wraz z ich numeracj¹ i nazwamizestawiono w tabeli 1 i 2. Przed rozpoczêciem regulacjinale¿y skontrolowaæ konfiguracjê OTVC.Wyboru parametru regulacyjnego dokonuje siê albo przyciskamikursorów góra/dó³, albo wprowadzaj¹c przyciskamiklawiatury numerycznej dwucyfrowy kod ¿¹danego parametru.Zmianê wartoœci parametru regulacyjnego dokonuje siêprzyciskami kursorów lewo/prawo. Ustawion¹ wartoœæ nale¿yzapamiêtaæ przyciskiem [OK]. Ka¿de ustawienie nale¿y zapamiêtaæindywidualnie. Jeœli regulacja ma byæ wykonana oddzielniedla ró¿nych formatów obrazu lub ró¿nych sygna³ów,nale¿y przejœæ do trybu normalnej pracy naciskaj¹c przycisk[TV], wybraæ w³aœciwy format/sygna³ i powróciæ do trybuserwisowego naciskaj¹c przycisk [i].3.1. Ustawianie napiêcia zasilaj¹cego i uk³adów protekcji1. Regulacje jaskrawoœci i kontrastu ustawiæ na poziomie normalnym(jak przy zwyk³ym ogl¹daniu telewizji). Pod³¹czyæmiernik uniwersalny do katody diody Do11 - BYM36D.2. Regulowaæ wartoœæ napiêcia U1 potencjometrem Ro45. Wartoœæjego jest zale¿na od wielkoœci i typu kineskopu i wynosi:· 130V ±1V: kineskop 29” Videocolor A68EGD038x322,p³yta g³ówna MX***C*, blok PW700,· 130V ±1V: kineskop 29” VGA VideocolorA68EGD038x322, p³yta g³ówna MX***E*, blok PW709,· 140V ±1V: kineskop 28” Philips A66EAK071x44, p³ytag³ówna MX***F*, blok PW711· 140V ±1V: kineskop 25” Philips A59EAK071x44, p³ytag³ówna MX***G*, blok PW712.3. Po zakoñczeniu prac serwisowych nale¿y skontrolowaæ dzia-³anie obwodu protekcji nadpr¹dowej po stronie pierwotnejzasilacza. W tym celu nale¿y uaktywniæ tryb serwisowy i wtrybie standby zewrzeæ trwale katodê diody Do13 do masy.Jeœli obwód protekcji nadpr¹dowej pracuje poprawnie, zasilaczpodejmie dwu- lub trzykrotn¹ próbê za³¹czenia odbiornika,po czym wy³¹czy siê „na dobre”. Nale¿y wówczasusun¹æ zwarcie i w³¹czyæ odbiornik za pomoc¹ wy-³¹cznika sieciowego.3.2. Ustawianie napiêcia ARW (AGC)Napiêcie ARW mo¿na regulowaæ potencjometrem, do któregodostêp jest mo¿liwy poprzez otwór w radiatorze pokazanymna rysunku 3. Do wejœcia antenowego nale¿y doprowadziæsygna³ testowy o poziomie 1mV (60dBµV) i regulowaædo momentu, gdy szum na obrazie zniknie.ARW81403760Rys.3. Dostêp do potencjometru regulacji ARW3.3. Regulacja liniowoœci poziomejRegulowaæ za pomoc¹ Lk2.3.4. Ustawianie ostroœciRegulacje jaskrawoœci i kontrastu ustawiæ w po³o¿eniachjak przy „zwyk³ym” ogl¹daniu telewizji. Dla sygna³u testowegokraty ustawiæ optymaln¹ ostroœæ.3.5. Ustawianie napiêcia siatki drugiej Ug21. Regulacje jaskrawoœci i nasycenia koloru ustawiæ w po³o¿eniachjak przy „zwyk³ym” ogl¹daniu telewizji, a regulacjêkontrastu na minimum.2. Na koñcu wygaszania pionowego jest mierzony pr¹d ciemny(impuls klampuj¹cy) na wyprowadzeniu 9 ICh1, ICh2 iICh3. U¿ywaj¹c oscyloskopu znaleŸæ koñcówkê z najwiêkszympunktem odciêcia (tzn. z najwiêkszym napiêciemzmierzonym w trakcie pr¹du ciemnego).Impuls klampuj¹cy0V140VRys.4. Ustawianie napiêcia siatki drugiej3. Reguluj¹c wartoœæ napiêcia siatki drugiej ustawiæ wartoœæimpulsu klampuj¹cego na poziomie 140V zgodnie z rys 4.}44 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

OTVC plazma chassis GPH10DE firmy PanasonicOTVC plazma chassis GPH10DE firmy Panasonic (cz.1)Ryszard StrzêpekW niniejszym opracowaniu opisano odbiorniktelewizyjny Panasonic z chassis GPH10DE. Jest toodbiornik z ekranem plazmowym o przek¹tnej 42”.Nazwa handlowa tego OTVC to “Viera”. Zosta³ onopracowany w 2007 roku. Podane wy¿ej chassiszastosowano w nastêpuj¹cych modelach:· TH-42PV700F· TH-42PV700P· TH-42PX700B· TH-42PX700E1. Dane techniczne· Panel wyœwietlacza:– rozmiar ekranu 922 × 518 mm– format ekranu 16:9– przek¹tna ekranu 106 cm– liczba pikseli 786 432· Fonia:– moc wyjœciowa 31W (15.5W + 15.5W) przy h = 10%– s³uchawki M3 (3.5 mm) stereo mini Jack × 1· ród³o zasilania:– AC 220-240V, 50/60Hz· Pobór mocy z sieci:– 270W dla modeli PX700B/E w stanie pracy– 261W dla modeli PV700F/P w stanie pracy– 0.7W bez nagrywania DVB w stanie czuwania– 20W z nagrywaniem DVB w stanie czuwania· Sygna³y steruj¹ce z komputera:– VGA, SVGA, XGA, SXGA– czêstotliwoœæ skanowania poziomego 31-69kHz– czêstotliwoœæ skanowania pionowego 59-86Hz· Odbierane sygna³y telewizyjne– PAL B, G, H, I; SECAM B, G; SECAM L/L– PAL D, K; SECAM D, K– PAL 525/60– DVB (jedynie dla modelu PX700E)– M.NTSC– NTSC jedynie przez AV– PAL I· Z³¹cza wejœciowe do OTVC:– AV1-Scart (audio/wideo wejœcia; audio/wideo wyjœcia; RGBwejœcia)– AV2-Scart (audio/wideo wejœcie; S-wideo wejœcie; Q-Link)– AV3-Scart (audio/wideo wejœcie; RGB wejœcie; S-wideo wejœcie;Q-Link)– AV4-wideo RCA PIN typ × 1; S-Wideo Mini Din 4 wypr.;Audio L-R RCA PIN typ × 2· Inne z³¹cza wejœciowe OTVC:– HDMI 1/2/3 typ A– PC D-SUB 15 PIN– otwór na kartê SD HD, VD/TT1· Wyjœciowe z³¹cza OTVC:– audio L-R RCA PIN typ × 2– cyfrowe wyjœcie Audio PCM/Dolby cyfra, optyczne z³¹cze· Wymiary OTVC:– z podstawk¹ 1077 × 736 × 330 mm– bez podstawki 1077 × 689 × 138 mm· Masa– z podstawk¹ 38 kg– bez podstawki 31 kg2. Nazwy p³yt, ich rozmieszczenie oraz schematblokowy OTVC Panasonic chassisGPH10DENa rysunku 1 pokazano rozmieszczenie bloków OTVC Panasonicchassis GPH10DE.Na rysunku 2 pokazano schemat blokowy OTVC Panasonicchassis GPH10DE.SUSDGSS.C.C1GHPAH D DGGRys.1. Rozmieszczenie bloków OTVC Panasonicchassis GPH10DENazwy p³yt OTV Panasonic chassis GPH10DE:· P – zasilacz· DG – cyfrowy procesor sygna³owy, procesor zarz¹dzaj¹cy,interfejs HDMI· K – odbiornik podczerwieni, diody LED· S – w³¹cznik sieciowy· H – wyjœcie g³oœnikowe, procesor fonii, z³¹cza AV, prze³¹cznikAV· PA – konwerter DC-DC· GH – wejœcia HDMI × 3· D – konwerter formatu, procesor Plazma AL, procesor podpól· C1 – sterowanie danymi (ni¿ej prawo)· C2 – sterowanie danymi (ni¿ej lewo)· SC – sterowanie skanowaniem· SU – wyjœcie skanowania (wy¿ej)PC2KSSSSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 45

OTVC plazma chassis GPH10DE firmy PanasonicK REMOTE/LEDPOWER LEDREMOTE RECIEVERK1DGDIGITAL SIGNAL PROCEKEY SCANAv4 INS-VIDEO INGAV4INKEY SWAI SENSORMODEM LEDPX700B/E ONLYDGDDR2x2VIDEO INAUDIO INL/RG51HEADPHONESHP L/RWOOFERLSQH11SPEAKERAMPH51MAINMCULSU SCAN OUTS.R64S.R64WOOFERRSQRH12SPEAKERAMPTV-VTUNERSIF[ANALOG]MSPPeaks-LiAUDIOOUTL/RTV_L/RS.R64S.R64S.C. SCAN DRIVECONTOROLPULSEPC INAUDIOINAv1SCARTR.G.B.L/RL/RV.R.G.BAUDIOINPUTSELECTH6Dg6GC3FSS.R64SUSTAINPULSEAv2SCARTAV 3SCARTL/RC.VL/RV.R.G.BVIDEOINPUTSELECTSUBOUTMAINOUTADV/HDMIHDS.R64SCANPLUSECOMPVIDEOY,PB,PRH2Dg2HAV TERMINAL,AVSWITCH, MPSDC POWERDC POWERH3H4SD SCAN OUT+15V Sc20S.R64S.R64VOLTAGEGENETATORSOS1SOS2Sc2P2VSUSP. POVER SUPPLY+5VSTBY5V+15VPS_SOS.R64PROTECTION(SOS)RECTIFIERSTANDBYVOLTAGECONTROLSTAMDBYVOLTAGERECTIFIERSTB12VSTB5VS.R64STB5V+15VF_STBY_1VDAS.R64S.R64AC CORDP9LINEFILTERRELAYLINEFILTERRECTIFIERPOWERFACTORCONTROLPROCESSVOLTAGECONTROLSUSTAINVOLTAGECONTROLPROCESSVOLTAGERECTIFIERSUSTAINVOLTAGERECTIFIER15V12V5VSTB_STB1+15VVdaVSUSC1DATA DRIVER (RIGHT)Rys.2. Schemat blokowy OTV Panasonic chassis GPH10DES.R. S.R. S.R. S.R46 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

OTVC plazma chassis GPH10DE firmy PanasonicESSORGSSD CARD SLOTDC/DC3.3VDC/DC1.8VDC/DC1.2VDg52 Gs52 SD CARD SLOT[27MHz]VCOXX’talFRONTENDRF TUNER[DIGITAL]PX700B/E ONLYBUFFCI SLOTD-LATCHBOOTROMNORFLASHMEMSUPPORTCARDte 2SPOWER SWDFORMAT CONVERTER,PLASMA AI PROCESSORRESET IC16/32MbitFlash-ROMS1STB PSSTB 12VPOWERSWITCHFLASH CONTROLDMI EQDg5HDMI 1HDMI 2Dg11LVDS format‘CLK‘RGB 10 bit (or 8 bit)‘VD HDDISPEND5PROM(4MBytes)DCLKASDIODATA0DRVRSTOSDMICOMFPGA‘Discharge control‘H,V Snyc Control‘LVDS reciverCLOCKGENERATORLATCH,SFVRST,SFRSTFCLK,FPDATA[1:0]R[0:9]G[9:0]B[9:0] HD, VDDCKDiscargeControls (SS)Data DriverControl128MbitDDRPD1-M plus‘Sub Filed ProcesPlasma AISs34SSSUSTAIN DRIVEADDRESSVOLTAGE(VE)SUSTAINPLUSEXRSTIIC2ERASEPULSED20DiscargeControl(SC)WRITE PROTECT32kEEPROMTHERMALSENSORPCLK/NCLKSS_SOS8V_MP25SD25DC/DC CONVERTERREGRESETP._ON/OFFSTB3.3VRESETP3.3VP2.5VP1.2VP5VP5VSTB_PS/STB12VD31D32VDA+15VVSUSSs23 Ss12 Ss11POWER SOSPa3Pa415VP5Pa5DC/DCCONVERTERPADC-DC CONVERTER_PS12VVSP12P11Gh11GH HDMI 3 INHDMI 3HDMI EQC11C10Vda76VC20C2DATA DRIVER (LEFT)C21C23VDAR.S.R. S.R. S.R. S.R.TH-42PX700B/E, TH-42PV700F/PMain Block DiagramSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 47

OTVC plazma chassis GPH10DE firmy Panasonic· SD – wyjœcie skanowania (ni¿ej)· SS – sterowanie podtrzymaniem· G – prze³¹czanie klawiatur¹ lokaln¹, przednie z³¹cza OTV· GS – otwór karty SD3. Opis dzia³ania OTVC Panasonic chassisGPH10DEW artykule „Zasada dzia³ania ekranu plazmowego” opublikowanymw „Serwisie Elektroniki” nr 7/2003 na rysunku 2 pokazanoprzekrój przez piksel ekranu plazmowego. Z tego rysunkuwynika, ¿e ka¿dy piksel posiada 3 elektrody: elektrodê danych,elektrodê wybierania i elektrodê podtrzymania. Zastosowany wtym telewizorze wyœwietlacz plazmowy posiada 1024 × 768 =786 432 pikseli. W zwi¹zku z tym ekran posiada: 768 elektrodwybierania i podtrzymania oraz 1024 × 3 = 3072 elektrod danych.Na schemacie blokowym s¹ to wyjœcia bloków: SU, SD,SS, C1, C2.Pierwszym Ÿród³em sygna³u telewizyjnego jest g³owica w.cz.+ p.cz. TU3200 ENGF-7701. Pozosta³e Ÿród³a sygna³u TV to z³¹czadzia³aj¹ce w trybie AV:· AV1-AV3 oraz AV4,· wideo typ RCA DIN,· S-wideo,· Mini DIN,· Audio L-R RCA.Oprócz tego mamy Ÿród³a sygna³ów cyfrowych: HDMI 1/2/3, PC High DENSITY D-Sub 15 PIN, KARTA SD. Wszystkie teŸród³a sygna³u telewizyjnego analogowe i cyfrowe oraz audioznajduj¹ siê na p³ycie H.Na p³ycie H znajduje siê tak¿e procesor fonii IC2106 -C1AB00002746-*. Sygna³ami wejœciowymi procesora foniiIC2106 s¹: sygna³ p.cz. fonii z bloku w.cz. + p.cz. oraz sygna³yaudio ze z³¹cz AV1-AV4. Na wyjœciu procesora IC2106 otrzymujemysygna³y fonii m.cz., które steruj¹ uk³ady mocy m.cz.: IC2301,IC2302 - C1AB00002730-*. Sygna³y telewizyjne wchodz¹ce iwychodz¹ce z p³yty H s¹ prze³¹czane w uk³adach: IC3001 -AN1587GA-VT (sygna³y wideo) i IC3101 - AN15862A-VT (sygna³yaudio). Obydwa uk³ady s¹ obs³ugiwane magistral¹ I 2 C zprocesora zarz¹dzaj¹cego znajduj¹cego siê na p³ycie DG.Na p³ycie DG umieszczone s¹ dwa procesory: procesor zarz¹dzaj¹cyIC8001 - MN2WS0039A i procesor cyfrowej obróbkisygna³u wideo IC1100 - MNZSFD76P42-*. W procesorze IC1100nastêpuje cyfryzacja sygna³ów analogowych wideo oraz obróbkasygna³ów cyfrowych wchodz¹cych do OTVC, jak np.:sygna³y HDMI, sygna³y z karty SD. Po obróbce wy¿ej wymienionychsygna³ów z procesora IC1100 poprzez z³¹cze D5 otrzymujemyró¿ne sygna³y cyfrowe, które steruj¹ p³yt¹ D.Procesor zarz¹dzaj¹cy wspó³pracuje z: IC8004 – uk³ad zegarowyprocesora zarz¹dzaj¹cego, IC5660 – uk³ad resetuj¹cy procesorIC8001, sygna³ami analogowymi i cyfrowymi audio I/F,pamiêci¹ EEPROM IC8601, uk³adem karty SD, sygna³em cyfrowymz tunera cyfrowego TU8301, sygna³ami cyfrowymi ze z³¹czHDMI itd.Nastêpn¹ p³yt¹ odbiornika jest p³yta D. Podstawowymi elementamip³yty D s¹:· procesor zarz¹dzaj¹cy p³yt¹ D IC9003 - MNZSFC9GPH2-*,· procesor formatu ekranu plazmowego IC9900 - MN84524,· procesor Plazma AL IC9500 C12BZ0003575-*.Sygna³ cyfrowy wideo z p³yty DG w pierwszej kolejnoœcipodany jest na procesor formatu IC9900. Podstawow¹ funkcj¹tego procesora jest przekszta³cenie sygna³u cyfrowego wideona sygna³ cyfrowy formatu sterowania matryc¹ ekranu plazmowego.Oprócz tego w tym procesorze dokonuje siê kontrolawy³adowañ w ekranie plazmowym, co wi¹¿e siê z: jasnoœci¹,kontrastem i nasyceniem koloru obrazu.Z procesora IC9900 wychodz¹ sygna³y danych o wy³adowaniachdla ka¿dej komórki ekranu plazmowego poprzez z³¹czaD31, D32 do p³yt: C1, C2 ³¹cz¹cych siê bezpoœrednio z ekranemplazmowym. Oprócz tego dane o wy³adowaniach z procesoraIC9900 poprzez z³¹cze D20 s¹ przekazywane do p³yty SC, którasteruje elektrodami wybierania ekranu plazmowego.W uk³adzie IC9900 znajduj¹ siê tak¿e uk³ady kontroli synchronizacjiH i V. 10-bitowe sygna³y cyfrowe R, G, B powsta³e wuk³adzie IC9900 steruj¹ procesorem „podpól” ekranu plazmowego.Zasada sterowania tzw. „podpól” zosta³a opisana w artykule„Zasada dzia³ania ekranu plazmowego” opublikowanegow nr 7/2003 „Serwisu Elektroniki”. Z uk³adu IC9900 wychodz¹wiêc sygna³y danych o „podpolach” do uk³adu procesora „podpól”IC9500 Plazma AL.Z procesora IC9500 otrzymujemy sygna³y danych o „podpolach”,które poprzez z³¹cza D31, D32 s¹ podane na p³yty C1,C2 steruj¹ce elektrodami danych komórek ekranu plazmowego.W uk³adzie IC9500 znajduj¹ siê uk³ady “Plazma AL”, które poprawiaj¹parametry obrazu ekranu plazmowego, np. kontrastprzy ciemnych scenach. Oprócz tego w uk³adzie IC9500 znajduj¹siê uk³ady: wyjœcia LVDS (Low Voltage Differential Signaling),interface magistrali I 2 C, uk³ady kontroli wy³adowañw plazmie, uk³ady kontroli pamiêci typu flash „podpól” itd.Na p³ycie D znajduje siê procesor IC9003. Pracuje on jakoslave w stosunku do procesora IC8001, który wystêpuje nap³ycie DG. Program obs³ugowy IC9003 znajduje siê w pamiêciIC9007 - TVRP210-3-* (4MBajty). Do tego procesora do³¹czonajest tak¿e pamiêæ EEPROM (32kBajty) IC9001 - TVRP207-2-*.S³u¿y ona do pamiêtania miêdzy innymi nastaw: kontrastu, jasnoœci,nasycenia koloru. Procesor IC9003 s³u¿y do obs³ugiprocesorów: IC9900 i IC9500.Do procesora IC9500 do³¹czona jest pamiêæ typu flash (16/32Mbajty) s³u¿¹ca do zapamiêtania chwilowych wartoœci danycho „podpolach” IC9303 - TVRP215-3-*. Program obs³ugowydla realizacji operacji „podpól” znajduje siê w pamiêci SDRAM(128Mbajtów) IC9901 - C3ABQJ000051-*. Pamiêæ ta jest do³¹czonado uk³adu IC9900. Dla uk³adów: IC9900 i IC9500 wspólniezastosowano uk³ad zegarowy IC9200 - C12BZ0003600-*. Obauk³ady maj¹ zabezpieczenie termiczne. Do tego celu s³u¿y uk³adIC9002 - C12BZ0003577-*. Uk³ad ten wspó³pracuje z procesoremIC9003.Zasilanie p³yty D jest podane przez z³¹cze D25. S¹ to napiêcia:+5V i +15V. Na p³ycie D znajduj¹ siê 2 konwertery napiêciaDC-DC. Konwerter 1 daje napiêcia: 1.2V i 3.3V. Do uzyskanianapiêcia 3.3V i 1.2V s³u¿y uk³ad IC9805 - CODBAYY00274-*.Konwerter 2 przekszta³ca napiêcie 15V na napiêcie 2.5V. Zbudowanyjest on na uk³adzie IC9806 - CODBAYY00273-*.Z uk³adami IC9805, IC9806 wspó³pracuj¹ uk³ady tranzystorówmocy MOSFET Q9807-Q9809. Na liniach zasilania: 1.2V,2.5V, 3.3V s¹ pod³¹czone uk³ady zabezpieczeñ w razie uszkodzeñuk³adów IC9900 i IC9500. W przypadku np. przekroczeniatemperatury wy¿ej wymienionych elementów lub obni¿enia napiêæzasilaj¹cych powstaje sygna³ protekcji SOS, który jest po-48 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008

OTVC plazma chassis GPH10DE firmy Panasonicdany do p³yty zasilacza P. Powoduje to wys³anie przez procesorIC9003 sygna³u OFF do uk³adów zasilania napiêæ: 1.2V, 2.5V,3.3V. Kiedy uszkodzenie dotyczy napiêcia 15V dioda LED b³yska2 razy. Dla napiêcia 3.3V dioda LED b³yska 3 razy, a w przypadkuuszkodzenia na linii napiêcia 5V dioda LED b³yska 5 razy.Wczeœniej by³o podane, ¿e sygna³y cyfrowe z p³yty D steruj¹p³ytami: C1, C2. Niektóre z danych na p³ytach C1, C2 s¹podawane bezpoœrednio na elektrody danych, a niektóre przezuk³ady buforów: IC7101, IC7102, IC7201, IC7202, IC7204 - COJ-BAZ002692-*. Elektrody danych s¹ zasilane napiêciem Vda 75Vz p³yty P zasilacza. P³yty C1 i C2 maj¹ po 4 z³¹cza wyjœciowe po68 wyprowadzeñ ka¿de. Z p³yty D wychodz¹ tak¿e sygna³y steruj¹cep³yt¹ SC (sterowanie wybieraniem) poprzez z³¹cze SC20.P³yta SC zasilana jest napiêciem Vsus_189V z zasilacza P.Elektrody wybierania s¹ izolowane pod wzglêdem masy od masyuk³adu telewizora. W zwi¹zku z tym p³yta SC jest podzielona nastronê tzw. masy p³ywaj¹cej od strony ekranu plazmowego orazstronê masy OTVC.Podstawowym uk³adem p³yty SC jest generator impulsówskanuj¹cych (wybierania). Oparty on zosta³ o uk³ad IC6803 -C5HABZ00165-*. W sk³ad tego generatora wchodz¹: uk³adIC6803, transformator T6602, transoptor PC6801, uk³ad napiêciaodniesienia IC6801. Z tego uk³adu otrzymujemy napiêcia:Vset = 330V, Vscn = 145V. Ca³y generator jest zasilany napiêciemVsus = 189V. Po stronie masy OTVC znajduj¹ siê uk³ady„odzyskiwania energii wybuchów w plazmie” oprócz uk³adówimpulsów podtrzymania. Na rysunku 3 pokazano sygna³ wybieraniaekranu plazmowego. Pomiaru tego przebiegu mo¿na dokonaæw punkcie TPSC1.VSETVSUSTPSC1VSET2VSCNSIGNAL WAVEVADRys.3. Sygna³ wybierania ekranu plazmowegoWyjœciami p³yty SC s¹ z³¹cza: SC41, SC42. Ka¿de z³¹cze posiada80 wyprowadzeñ. Poniewa¿ wszystkie uk³ady na p³ycieSC s¹ wysokoenergetyczne, producent przewidzia³, ¿e gdy nast¹piuszkodzenie, to generowane s¹ dwa sygna³y b³êdu.Pierwszy sygna³ b³êdu to, gdy dioda LED b³yska 6 razy.Dotyczy to wtedy uk³adu „odzyskiwania energii wybuchów wplazmie”.Drugi sygna³ b³êdu to, gdy dioda LED b³yska 7 razy. Wtedyuszkodzenie jest zlokalizowane po stronie tzw. „masy p³ywaj¹cej”p³yty SC.Sygna³y ze z³¹cz: SC41, SC42 steruj¹ odpowiednio p³ytami:SU – górna po³owa ekranu plazmowego, SD – dolna po³owaekranu plazmowego. P³yty SU i SD s¹ identyczne. Ka¿da z tychp³yt steruje 384 liniami elektrod wybierania. Na ka¿dej z p³ytznajduje siê 6 procesorów 64-bitowych PDP SKAN DRIVERAN16077A-VT o 100 wyprowadzeniach. Dla górnej po³owy ekranus¹ to uk³ady: IC6901 - IC6906. Dla dolnej po³owy ekranu s¹to uk³ady IC6951 - IC6956. Sygna³y wyjœciowe z p³yt SU, SDpodane s¹ na 2×4 z³¹cza o 96 stykach ka¿de.Jedn¹ z ostatnich p³yt OTVC Panasonic chassis GPH10DEjest p³yta SS. P³yta ta steruje podtrzymaniem wybuchów w komórkachekranu plazmowego. P³yta SS jest zasilana napiêciemVsus = 189V poprzez z³¹cze SS11.Na rysunku 4 pokazano przebieg steruj¹cy elektrodami podtrzymaniaekranu palmowego. Mo¿na go zmierzyæ w punkciepomiarowym TPSS1.TPSS1SIGNAL WAVEVE Ve2 VSUSRys.4. Przebieg steruj¹cy elektrodami podtrzymaniaekranu palmowegoNa p³ycie SS znajduj¹ siê nastêpuj¹ce generatory impulsów:· Vsus – impulsy podtrzymania,· V E – impulsy odzyskiwania energii wybuchów w plazmie,· Ve, Ve2 – impulsy kasuj¹ce.W punkcie TPSS1 nastêpuje z³o¿enie wszystkich tych impulsóww jeden przebieg, który podany jest na z³¹cza: SS53A -SS56A. Z³¹cza te s¹ po³¹czone z elektrodami podtrzymania ekranuplazmowego. Impulsy Vsus s¹ tworzone w generatorze Vsus.W sk³ad generatora Vsus wchodz¹: uk³ad IC6131, tranzystorytypu FET Q6001 - Q6003, Q6021 - Q6023.W sk³ad generatora impulsów V E wchodz¹: uk³ad IC6151,tranzystory typu FET: Q6041, Q6042, Q6052.Natomiast generator impulsów Ve sk³ada siê z: uk³adu IC6191,tranzystorów typu MOSFET: Q6101, Q6102. W sk³ad generatoraimpulsów Ve2 wchodz¹: uk³ad IC6211 oraz tranzystory: Q6111,Q6114.Je¿eli nast¹pi uszkodzenie w p³ycie SS, to istnieje tam uk³adprotekcji SOS, który obejmuje: komparator IC6251, tranzystorQ6251, diodê LED D6253, diodê D6255. Sygna³y b³êdu poprzezz³¹cza S53A - S56A z elektrod podtrzymania s¹ poprzez diody:D6276, D6278, D6255, D6271, D6273 podane na uk³ad protekcjiSOS. Pomiar sygna³u protekcji odbywa siê w punkcie TPS058.Napiêcie Vsus = 189V zasila stopnie wyjœciowe wy¿ej wymienionychgeneratorów impulsów. Natomiast uk³ady scalone,które wystêpuj¹ w tych generatorach s¹ zasilane napiêciem +15V.Przez p³ytê SS przechodzi sygna³ w³¹czenia OTVC z p³yty S(Power Switch) do p³yty zasilacza P. W punkcie pomiarowymTPV E mo¿na regulowaæ wielkoœæ impulsów V E potencjometremVR600 - 10k.Zasilanie wszystkich p³yt OTVC plazmowego Panasonicchassis GPH10DE zapewnia p³yta P, a p³yta PA s³u¿y do zapewnienianapiêæ +5V i +9V dla p³yty H. Dok³adny opis p³yt P i PAzostanie zamieszczony w punktach 5 i 6. }* – stanowi oznaczenie kodowe firmy PanasonicCi¹g dalszy w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 12/2008 49

Og³oszenia i reklamafonia>RYMIRYMI< Innowacje Elektroniczne62-090 Mrowino-Zmys³owo, ul. Dobrowita 28tel./fax (061) 867-98-90www.rymi.plTygiel lutowniczy 11CTygiel lutowniczy model 11C s³u¿y do cynowaniakoñcówek przewodów, usuwania lakierówi emalii oraz monta¿u elementów przewlekanych.Dane techniczne:- masa wsadu maks.: 300 g- œrednica wewnêtrzna tygla 38 mm- moc 150 W- temperatura maks. 430°C- wanna wykonana z nierdzewnej blachy- regulacja temperatury 8 stopniowa.Zasady prenumeraty wydawnictw „SE”na 2009 rokI. Op³aty dokonaæ mo¿na przekazem pocztowym, przelewembankowym lub internetowym.Nazwa odbiorcy:APROVI – A.Haligowska (Serwis Elektroniki)80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Nr rachunku odbiorcy:61-15001025-1210-2001-4524-0000II. Ceny wydawnictw „Serwisu Elektroniki” w prenumeracie:„Serwis Elektroniki”- standard 120 z³ (roczna) 60 z³ (pó³roczna)- z dodatkow¹ wk³adk¹ 240 z³ (roczna) 120 z³ (pó³roczna)„Serwis Sprzêtu Domowego”60 z³ (6 egz. × 10 z³)III. Ceny abonamentu „Bazy Porad Serwisowych” w Internecie:Abonament roczny120 z³ (12 × 10 z³)Abonament roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 96 z³ (12 × 8 z³)Abonament pó³roczny66 z³ (6 × 11 z³)Abonament pó³roczny dla osób, które wykupi³yprenumeratê „Serwisu Elektroniki” 60 z³ (6 × 10 z³)Abonament kwartalny36 z³ (3 × 12 z³)IV. „Pakiet”...............370 z³W sk³ad pakietu wchodz¹: „Serwis Elektroniki” z dodatkow¹wk³adk¹ (240 z³) + „Baza Porad Serwisowych” (96 z³) + „SerwisSprzêtu Domowego” (60 z³).V. Wszelkie w¹tpliwoœci mo¿na wyjaœniæ telefonicznie (058)344-32-57 lub e-mailem: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plInformacja o pe³nej ofercie, numerach archiwalnychi dodatkowych us³ugach znajduje siê na stronie:www.serwis-elektroniki.com.pl.Hurtownia Ksi¹¿ki Technicznej „EWA”www.hkt.com.plPomoc przy organizacji serwisu RTV. Szkolenia w zakresietechnologii LCD, plazma. Gdañsk, tel 058 306 45 25.LASERY, G£OWICE WIDEO, G£OWICE KAMER 8mm, V8, Hi8, Digital8, SONY oraz inne marki, naprawa,oryginalne elementy SONY – gwarancja. VIDEO HEAD SERVICE, 31-426 Kraków, Gen. Pr¹dzyñskiego 6, tel.(012) 411-03-70, http://www.videohead.com.plPRZYRZ¥DY do sprawdzania i reaktywacji kineskopów. REWO-Elektronika tel. 022 754-63-29, 0660-128-539ADAPTERY multimedialne Car Audio, INTERFEJSY kierownic, PILOTY uniwersalne.IZOTECH, 32-020 Wieliczka, ul. Podgórska 66, tel. (012) 632-12-28 www.izotech.com.pl/eSprzedam przyrz¹d do testowania kineskopów i reaktywacji katod oraz oscyloskop i generator FM. Tel. 022 834-64-26.Sprzedam tester - regenerator kineskopów (rosyjski) oraz miernik SPM900 firmy Hirschmann. Tel. 0506-147-640.Poszukujê p³askiego kineskopu A51LTH196X06 do OTVC Thomson. Tel. 608-112-137.Poszukujê procesora TMP87CK70AF-6195. Tel. 042 637-42-74.www.piloty.pl50 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2008