Numer 104 - Gazeta Wasilkowska - Wasilków

Historia jednego mieszkaniaw Wasilkowie, c.d.Okupacja hitlerowskaWojna trwała nadal, zmienili si tylko zaborcy, a właciwie wrócilina nasze tereny znajomi, którzy ju od dawna terroryzowali iniszczyli Polsk – armie hitlerowskie. Nad ranem 25 czerwca1941r Niemcy wkroczyli do Wasilkowa. Utworzony został Arutskomisariatprzy ul. Białostockiej w domu pana Białozora. Budynek,a do ulicy ogrodzono drutem kolczastym. Natychmiastokupant zaczł wprowadza swoje porzdki. W fabryce Trylingarozpoczto produkcj materiałów na mundury niemieckim ołnierzom.W przystosowanych warsztatach fabrycznych remontowanodziałka przeciwlotnicze. Plac fabryczny ogrodzonodwumetrow siatk drucian. Zgromadzone do remontu działkaprzykryto siatkami zabezpieczajcymi przed nalotami. Na wyspiew obrbie rzeki Supral i Krajnej gromadzono drzewo spławianez Ciliczanki. Przed wojn był tu tartak parowy. Z przerobionegodrzewa w tartaku na ul. Nadrzecznej zaczto produkowaskrzynki dla pocisków artyleryjskich. Ludno Wasilkowanakazowo zmuszano do wszystkich prac. Osuszano podmokłetereny ostpu Jaroszówka, kopic rowy melioracyjne. Przy tychpracach melioracyjnych pracowało wielu ludzi z Wasilkowa. Ojciecmój pracował przy kopaniu głównego rowu melioracyjnegoz Nowodworców do stacji pomp w Wasilkowie. W póniejszymokresie zbijał skrzynki dla pocisków artyleryjskich. Taka jednaskrzynka zachowała si do dnia dzisiejszego w naszej piwnicy,obecnie słuy do przechowywania warzyw. Nastpnie z tychosuszonych terenów zaczto usuwa karpy (pnie) i korzenie pozostałepo wycitych przed wojn olszynach porastajcych te tereny.Według opowiada ojca na tych bagnistych, porosłych olszynterenach w zimowe wieczory słyszano wycie wilków. Przyusuwaniu pni i korzeni pracowali ydzi z getta utworzonegoprzez andarmeri niemieck w połowie sierpnia 1941r. Czstowidzielimy ich pdzonych do tych prac przez andarmów. Naswoich ubraniach mieli namalowan gwiazd Dawida, co odróniałoich od innych pracowników. Na tak przygotowanym gruncieNiemcy sadzili konopie nie tylko w Jaroszówce, ale równiez drugiej strony szosy za fabryk Trylinga i przy ul. Jurowieckiejna tzw. Romanowie. Z konopi mieli duy poytek tj. z siemienialnianego olej a z badyli przdz do produkcji worków. Wszystkoto było na potrzeby wojska.Młodzie z Wasilkowa zatrudniana była przy wydobywaniutorfu, którego due złoa znajdowały si w starym dorzeczu Supralii Sokołdki, obecnej rzeki Czarnej. Niemcy zaostrzyli terrorwród mieszkaców Wasilkowa. Została wprowadzona godzinapolicyjna. Pod koniec 1941 roku zamknito szkoł podstawow.Nauczyciele zaczynaj uczy młodzie potajemnie. W utworzonymgetcie Niemcy gromadz ponad 1000 ydów. Pamitamwczeniej ydów modlcych si w dniu wita jesieni tzw.Kuczki, nad rzek Supral w kocu naszego ogrodu miejskiego,jak równie dokonujc z matk zakupów w ich sklepach. Kiedypóniej ogldałem getto otoczone płotem i drutem kolczastymnie mogłem zrozumie co tam si stało. W listopadzie 1942 rokuzlikwidowano getto, wywoc jego mieszkaców do obozu zagładyw Treblince. Z moj matk bylimy wiadkami transportuydów wasilkowskich. Wyszlimy na nasz ganek, był zimny listopadowydzie, cz ydów szła pieszo, a kobiety z dziemijechały furmankami. Matka niektóre osoby egnała skiniciemrki, znała ich ze sklepów, w których robiła zakupy: tkaniny, niciguziki. Wynikało to z zawodu krawcowej. Zapamitałem tylkonazwisko Minolda.Podczas okupacji niemieckiej, ju tradycyjnie w dwóch pokojachnaszego mieszkania ulokowano biuro młyna prowadzonegoprzez niemieck rodzin nad rzek Supral. Włacicieladomu i młyna pana J. Szuchnickiego usunito wraz z cał rodzin.W młynie produkowano mk tylko na potrzeby armii niemieckiej.Mk ładowano w worki z napisem „H. VpfI 1941 zhitlerowskim orłem i swastyk”. Po likwidacji biura pozostałokilka takich worków i fotel ksigowego, który przypomina nam,tzn. mnie i onie, nasz prac głównych ksigowych, któr wykonywalimyprzez szereg lat.Okupacja niemiecka kontynuowała sowieck polityk niszczeniaelit narodu polskiego. Rozstrzeliwano przedstawicieli inteligencji,organizowano łapanki, a aresztowanych wywoono naroboty do Niemiec lub do wizienia w Białymstoku.Okupowanie Polski nie oznaczało złoenia broni przez naród. WWasilkowie rozpoczyna si rozbudowa sił zbrojnych w konspi-Gazeta Wasilkowska (104) strona 9