MIASTOGRA-2.pdf

More documents

Recommendations

Info

8 WETERYNARIA MIASTO GRA sierpień 2015 redakcja@miastogra.com Dokończenie ze s. 6 4 Czy zwierzę jest w stanie przekazać, co mu dolega? Czasem ludzie mówią: pan to ma ciężką pracę, bo przecież zwierzę nie mówi. To jest z jednej strony utrudnienie, ale z drugiej strony też szansa na postawienie właściwej diagnozy. W przeciwieństwie do lekarza leczącego ludzi lekarz weterynarii nie będzie wprowadzony w błąd opisem słownym, który nie zawsze kieruje uwagę na właściwy problem. Badany pies prawie zawsze zareaguje dotknięty dopiero w miejscu, w którym naprawdę go boli. Jeżeli dobrze obserwuje się swojego psa, to on fenomenalnie daje znać, że coś mu dolega. Niektórzy właściciele są tak świetnym obserwatorami, że czasem ja w przychodni mam trudność określić, na którą kończynę pies kuleje, bo kulawizna jest tak nieznaczna. Zwracają np. uwagę, że pies nie unosi ogona, ma lekko opuszczone ucho albo chodzi zgarbiony. Bezbłędnie „czytają” swojego psa. To świetnie, dlatego że proces leczenia – poza udziałem lekarza weterynarii i pacjenta – przewiduje ważną rolę dla właściciela. Wymaga ona od opiekuna uważności i rzetelności w przedstawianiu symptomów podczas wizyty. Jaką rolę odgrywa wywiad? Dobry wywiad to połowa sukcesu. Mam czasem wizytę kardiologiczną, która trwa półtorej godziny, z czego pół godziny zajmuje rozmowa, a zrobienie zastrzyku pięć sekund. Wywiad z opiekunem to droga po nitce do kłębka, jaką czynność przez te pięć sekund należy wykonać. Najbardziej skuteczna jest formuła pytań otwartych, dlatego że zmusza właścicieli do zastanowienia. To właściciel przebywa na co dzień ze zwierzęciem i to do niego należy precyzyjne przedstawienie problemu. Niestety właściciele zwierząt często nie zdają sobie sprawy ze swojej roli i udzielają weterynarzowi na szybko odpowiedzi nieprzemyślanych, co znacznie utrudnia postawienie właściwej diagnozy. Trzeba pamiętać, że leczenie psa nie zachodzi na linii lekarz-pies. Kompletny zespół to lekarz, pacjent i właściciel. Bez współpracy ze strony właściciela nie będzie efektów – lekarz może zapisać leki, lecz to właściciel będzie je podawał (albo nie). Nie wystarczy przyjść do lekarza. Do wykonania pozostaje pewna praca w domu. Z punktu widzenia skuteczności leczenia aktywny udział właściciela jest nie do przecenienia. Może, jeśli opiekun nie jest zadowolony z efektów leczenia, powinien po prostu zmienić lekarza? Podstawowym błędem popełnianym przez właścicieli są zbyt częste zmiany lekarza. Bywa, że daną jednostkę chorobą leczy się długo, a właściciel jest niecierpliwy – jedyne, co widzi, to że nie ma poprawy. W takiej sytuacji jest on skłonny podjąć decyzję, by „wypróbować” innego lekarza. To jednak zwykle przynosi niekorzystne skutki dla wszystkich trzech stron. Dla lekarza – bo nie ma możliwości leczenia. Dla psa – bo się nie leczy. Dla właściciela – bo wydaje bez sensu pieniądze, co chwilę rozpoczynając proces od nowa. Jest również prawdą, że częstym błędem lekarza jest niepoinformowanie opiekuna, że efekty leczenia będzie w stanie zaobserwować np. dopiero po miesiącu. Gdyby opiekun o tym wiedział, być może nie szukałby innych lekarzy. Czy każdy weterynarz leczy każdą przypadłość? Świadomość lekarzy również wzrasta i nie jest tak, że każdy leczy wszystko. Rozsądny lekarz, stając wobec jednostki chorobowej z dziedziny, na której się nie zna, przekierowuje pacjenta tam, gdzie uzyska on najbardziej fachową pomoc. Takich lekarzy należy szukać. W chwili Gdzie: ul. Zwierzyniecka 53, Tychy Kiedy: pon.-pt.: 9-19 sob.: 9-12 Kontakt: tel.: 32 329 80 38, 607 787 534, 501 637 680 www.zwierzyniec-tychy.pl obecnej diagnostyka jest na tak wysokim poziomie, że nie sposób mieć całą aparaturę i nie sposób wszystko wiedzieć. Dlatego jestem zdania, że odpowiedzialnie jest dziedzinami się podzielić. Wśród lekarzy zajmujących się leczeniem ludzi już dziś mamy tak wąskie specjalizacje jak urolog i nefrolog. Całkiem prawdopodobne, że weterynaria będzie zmierzać w podobnym kierunku. Na dynamikę rozwoju weterynarii mają też wpływ otwarte granice i – będący ich rezultatem – swobodny przepływ informacji. Polscy lekarze mogą wyjeżdżać, a z kolei na nasze konferencje zapraszani są zagraniczni specjaliści. Dzięki kolegom z innych krajów mamy dostęp do wielu badań. Konferencje i szkolenia są obowiązkowe? Nie, lekarz nie ma obowiązku brać w nich udziału – i faktycznie nie wszyscy jeżdżą. Natomiast, wobec tempa rozwoju nauki, uczestnictwo w nich osobiście uważam za niezbędne. Trudno bazować na wiadomościach, które zdobyło się w trakcie studiów, skoro wiedza z zakresu diagnostyki czy dostępności leków dezaktualizuje się czasem już po dwóch latach. Zgadzam się z opinią, że jeśli choć jedną informację z danego sympozjum wykorzystam w interesie pacjenta, było to spotkanie udane. Wyjazdy tego typu bywają kosztowne, bo wiedza kosztuje. Dlatego jeśli lekarz się uczy, robi specjalizacje, to siłą rzeczy usługa w jego placówce będzie kosztować więcej. Bywa, że leki służące do diagnostyki danej jednostki chorobowej w Polsce są niedostępne. W takich przypadkach relacje międzynarodowe nawiązane na sympozjum mogą też posłużyć do sprowadzenia określonego leku. Przechodzimy tu jednak na grząski grunt, ponieważ – zgodnie z wymogami prawa – polski lekarz może stosować tylko leki zarejestrowane w Polsce. Jeśli trzymać się tej regulacji w sposób bezwzględny, oznacza to brak możliwości diagnozowania i leczenia niektórych jednostek chorobowych . I lekarz staje przed wyborem. Moją etyką jest pomóc zwierzęciu. Dlatego jeżeli państwo nie zapewnia mi właściwych narzędzi, to szukam ich za granicą. Sztywne trzymanie się litery prawa wymaga też, że – jeśli istnieje określony lek wyprodukowany dla zwierząt – weterynarz jest zobowiązany go przepisać. Nie ma możliwości przepisania tej samej substancji chemicznej w preparacie dla ludzi. I teraz jak ja mam powiedzieć opiekunowi przewlekle chorego kardiologicznego pacjenta, że do końca życia ma zażywać leki, za które opiekun będzie płacił 300 zł miesięcznie, w sytuacji gdy mogę mu zaproponować leczenie za 30 zł lekiem dla ludzi? Z drugiej strony, zapisując lek dla ludzi, lekarz może szybko podciąć gałąź, na której siedzi. Nawet w tej chwili w sądzie jest sprawa opiekuna psa przeciw weterynarzowi, który – zgodnie z wcześniejszą decyzją opiekuna – leczył psa lekiem dla ludzi. Na to wszystko nakłada się jeszcze aspekt następujący: jeżeli lekarz nie poinformuje opiekuna o możliwości zamiany leku, to w sytuacji, gdy otrzyma taką propozycję w innym gabinecie weterynaryjnym, o swoim dotychczasowym lekarzu pomyśli: zdzierca. Niezwykle trudną jest sytuacja, w której ja przedstawiam opiekunowi koszty leczenia lekiem weterynaryjnym, a on mówi mi, że go nie stać na takie leczenie. Co miałbym wówczas zrobić – uśpić psa czy jednak iść pod prąd i zaproponować dziesięciokrotnie tańszy lek dla ludzi, na który opiekun już się zdecyduje? Przyczyna tych niezdrowych regulacji ma swoje źródło w interesach finansowych przedsiębiorstw zajmujących się produkcją leków weterynaryjnych, a niefrasobliwość, z jaką tworzone jest prawo, wynika z faktu, że ustawodawca nie musi go w codziennej praktyce z pacjentem sam przestrzegać. Do podejmowania takich decyzji studia weterynaryjne z pewnością nie przygotowują… Uważam, że nie każdy powinien móc zostać lekarzem weterynarii. Człowiek dający rękojmię prawidłowego wykonywania tego zawodu powinien cechować się kilkoma cechami. Przede wszystkim powinien być świadomy odczuwania bólu przez inną istotę, wrażliwy na to – ale z drugiej strony zachowywać zdrowy rozsądek.
MIASTO GRA sierpień 2015 redakcja@miastogra.com WETERYNARIA 9 W świecie ludzi, w świetle obecnej regulacji prawnej, nie ma pytania o właściwy moment na eutanazję. W przypadku zwierząt ja spotykam się z pytaniem właściciela, czy zwierzę już cierpi. My powinniśmy w pewnym sensie umieć pomóc właścicielowi podjąć właściwą decyzję. Nie może nami wówczas kierować chęć zysku, która prowadzi do kolejnych transfuzji, zmian leków, prób zaprzeczania stanowi agonalnemu pacjenta. Trzeba umieć przyznać, że zrobiło się już wszystko, nie ma szans na poprawę i być może warto skrócić cierpienie temu zwierzęciu. Z mojej praktyki wynika, że takie postawienie sprawy jest przez opiekuna postrzegane pozytywnie. Niestety do wielu ludzi przemawia głównie czynnik finansowy, stąd często bardziej skuteczna bywa argumentacja, że nie ma już sensu wydawać więcej pieniędzy, niż to, że zwierzę cierpi. Podobnie jak w przypadku wyboru między lekiem weterynaryjnym a przeznaczonym dla ludzi, także w sytuacji eutanazji decyzja należy do właściciela. On jednak nie zawsze jest w stanie w danej sytuacji działać zdroworozsądkowo. Wtedy lekarz powinien stanąć z boku i mu w tym pomóc. Nie może działać na tym ostatnim etapie emocjonalnie, ale powinien zrobić wszystko, aby to zwierzę umarło w komforcie. Czy właściciela można przygotować do eutanazji zwierzęcia? Ja staram się go w pewnym sensie na to przygotować. Przede wszystkim należy mu uświadomić, aby na tę decyzję nie patrzył w kategoriach robienia czegoś złego. Nie usypia się zwierzęcia zdrowego, dlatego, że jest „niewygodne”. Usypia się zwierzę w skrajnym, agonalnym stanie i – w moim przekonaniu – wykonanie eutanazji jest pewnego rodzaju naszą przysługą dla zwierzęcia. Dlatego również nie każdy może być lekarzem. Z jednej strony w takich sytuacjach mogłyby pojawić się osoby napędzane wyłącznie chęcią zysku – a z drugiej te działające emocjonalnie, co w tej sytuacji też nie jest właściwe. Wreszcie, informacja, jaką usłyszy opiekun, powinna być rzetelna. Jakie są rokowania, tego nigdy nie wiadomo na sto procent i nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć właścicielowi na pytanie, jak długo to zwierzę będzie jeszcze żyć. Jesteśmy za to w stanie ocenić, czy to zwierzę będzie żyło w komforcie. Czy „dziedziczenie” zawodu weterynarza to korzystna sytuacja? Jestem zdania, że od działalności z pokolenia na pokolenie powinno się uciekać. Selekcja przyszłych lekarzy weterynarii powinna też być dużo bardziej surowa niż tylko w oparciu o zdane egzaminy. Oceny być może wystarczą, aby wskazać dobrego informatyka, jednak w naszym przypadku mamy do czynienia z żywą istotą. Weterynarz to zawód publicznego zaufania, ale ja uważam, że o to publiczne zaufanie jako lekarze powinniśmy dopiero zabiegać – każdy we własnym zakresie. Oczywiście poza weterynarią kliniczną mamy także weterynarię administracyjną. Kompetencje potrzebne, aby dobrze wykonywać te dwa zawody, są różne. Dlatego mój postulat brzmi: rozdzielmy to. Ten z nas, który pracuje w administracji, nie musi przecież idealnie znać anatomii zwierzęcia. Z drugiej strony, klinicysta nie musi być biegły w przepisach prawnych. Taki formalny rozdział sprzyjałby budowaniu publicznego zaufania, bo w tej chwili ukończenie studiów nawet z wynikiem miernym uprawnia do leczenia. Oczywiście, pacjenci i opiekunowie zweryfikują kompetencje takiego lekarza, ale wtedy może już być za późno. Dlatego jestem zdania, że w naszym zawodzie powinna być zdecydowanie mocniejsza weryfikacja, zarówno z punktu widzenia właściwości psychologicznych przyszłego klinicysty, jak i jego wiedzy. Nie poruszam się w kategoriach „klienta”. Istotą, na której skupiam się w swojej pracy, jest pacjent. Człowiek jest opiekunem, który ponosi odpowiedzialność za mojego pacjenta. Kiedy zastanawiam się, kogo bym chciał w przyszłości zatrudnić, to przyznam szczerze, że nie spotkałem jeszcze takiej osoby. Wynika to z moich wysokich oczekiwań wobec lekarza: jako lekarza i jako człowieka. Możliwości zdobywania wiedzy są dziś nieograniczone, zatem jeśli lekarz prezentuje niski jej poziom, nie wynika to z niedostępności odpowiednich źródeł, ale z faktu, iż na te studia on nie powinien był trafić. Na stronie internetowej Śląskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej można przeczytać, że weterynarze zgłaszają zapotrzebowanie na szkolenie z zakresu kontaktu z trudnym klientem. Kim jest trudny klient? Trudny klient to przede wszystkim opiekun, który wymyśla chorobę pacjentowi. To bardzo ważne, aby w takiej sytuacji lekarz nie uległ sugestii, zlecając od razu wszystkie dostępne badania – jeżeli klinicznie nie ma ku temu podstaw. Inny typ trudnego klienta to opiekun z postawą roszczeniową, który wkracza do gabinetu na zasadzie „ja tu płacę, proszę mnie obsługiwać”. Taki klient nie rozumie znaczenia partnerskiej współpracy z lekarzem dla osiąganych efektów. Mamy też bardzo trudnego tzw. klienta z Google’a, który przychodzi do weterynarza z samodzielnie postawioną diagnozą i jedyne, czego oczekuje, to przepisania leków. Takiego klienta bardzo trudno do czegokolwiek przekonać. Chciałbym zwrócić uwagę, że czasem to lekarz generuje trudnego klienta. Jeżeli nie jest uprzejmy, trudno oczekiwać tego od właściciela zwierzęcia. Jeżeli proponuje badania mające się nijak do danego stanu klinicznego, trudno aby klient był zadowolony. Nie sztuką jest zrobić wszystkie dostępne badania, klienta skasować i dalej nic nie wiedzieć. Sztuką jest zrobić te badania, które są niezbędne dla danego pacjenta. Czym kierują się opiekunowie wybierając gabinet weterynaryjny? Fachowość oczywiście jest ważna. Bywają jednak lekarze, którzy są bardzo dobrymi fachowcami, ale kiepskimi mówcami. Tymczasem dzisiaj ludzie bardzo dużo już czytają i wiedzą – i od lekarza oczekują rzetelnie przedstawionej informacji, na czym konkretnie polega problem oraz co po kolei będziemy robić. Dlatego z jednej strony trzeba być dobrym klinicystą, a z drugiej sprostać wymaganiom profesjonalnego kontaktu z opiekunem. Generalnie przyczyny, dla których człowiek wiąże się z danym lekarzem, zależą od tego człowieka. Dla jednych najważniejsza będzie merytoryka, dla innych wygląd miejsca, ale – co zaskakujące – decydująca może okazać się sama nazwa placówki. Istnieje kilka ich kategorii: gabinet, przychodnia, lecznica i klinika. Przed każdą stoją wymagania, którym placówka musi sprostać, i określone obowiązki – np. klinika musi organizować szkolenia. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że posiadanie na stanie sprzętu, którym dana placówka zgodnie ze swoją kategorią winna dysponować, wbrew pozorom nie zawsze idzie w parze z umiejętnością jego obsługi. Wybierając weterynarza, niektórzy ludzie będą kierować się przeciętnym czasem oczekiwania w poczekalni. To jednak bywa zwodnicze. Proszę zwrócić uwagę, że jeżeli wizyta trwa pięć minut, to jakość badania klinicznego z dużym prawdopodobieństwem też będzie pozostawiać wiele do życzenia. Bardzo chciałbym, aby długi czas trwania wizyty postrzegany był nie jako niedogodność, lecz jako atut. Niestety takie podejście, szczególnie wśród osób oczekujących na swoją kolej, to jeszcze rzadkość. Nie każdy też rozumie, dlaczego nie może umówić się na określoną godzinę i mieć pewność, że dokładnie wtedy zostanie przyjęty. Tymczasem my pracujemy z żywymi zwierzętami i dynamika zmian nie zawsze pozwala na precyzyjne ulokowanie wizyty danego zwierzęcia między dwoma biznesowymi spotkaniami jego opiekuna. Pragnę zwrócić uwagę, że w przychodni weterynaryjnej brak jest wyodrębnionej jednostki ambulatoryjnej przewidzianej do nagłych sytuacji – pacjenci z wypadków muszą być przyjęci poza kolejnością przez tego samego weterynarza, który wcześniej zaprosił inne zwierzę na wizytę. Dlatego apelowałbym o wyrozumiałość. Dokończenie na s. 10 4
Page 1 and 2: ISSN 2449-5484 Nr 2 / SIErPIEŃ 201
Page 3 and 4: miAsto grA sierpień 2015 redakcja@
Page 5 and 6: MIASTO GRA sierpień 2015 redakcja@
Page 7: MIASTO GRA sierpień 2015 redakcja@
Page 11 and 12: MiASTO gRA sierpień2015 redakcja@m
Page 13 and 14: MiASTo GrA sierpień 2015 redakcja@
Page 15 and 16: MIASto GRA sierpień 2015 redakcja@
Page 17 and 18: MIAstO GRA sierpień 2015 redakcja@
Page 19 and 20: miASto grA sierpień2015 redakcja@m
Page 25 and 26: miasto gra sierpień 2015 redakcja@

MIASTOGRA-2.pdf

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?