Türkiye
Enerji-Panorama-mayis-web
Enerji-Panorama-mayis-web
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KONUK YAZAR<br />
İndirim beklentisi iş dünyasını ikiye böldü<br />
Destekleyici savlar<br />
Gaz tarifesi en son Ekim 2014<br />
tarihinde değiştirildi. O tarihte<br />
hükümet, yüzde 9’luk fiyat artışı<br />
olacağını duyurmuştu. Bu artış,<br />
serbest tüketiciye uygulanan düzenlenmiş<br />
tarifeyi 782.38 TL/kscm<br />
düzeyine getirmişti. Fakat petrol<br />
fiyatlarındaki değişiklikleri ve Türk<br />
Lirası’ndaki dalgalanmayı normalde<br />
yansıtması gereken bu tarife, o<br />
tarihten sonra değişmedi.<br />
Şu anda elektrik ve doğal gaz<br />
sektörlerinde faaliyet gösteren<br />
bazı şirketler, düşüşün kaçınılmaz<br />
olduğunu çünkü petrol fiyatlarının<br />
son 10 yılın en düşük seviyesinde<br />
bulunduğunu ve Avrupa hub<br />
fiyatlarının nispeten ucuz olduğunu<br />
söylüyor.<br />
Bu arada Türk Lirası’nın geçen<br />
yıl önemli düzeyde dalgalı bir seyir<br />
izleyerek ABD dolarına karşı eylül<br />
ayı başında 3.05 TL düzeyinde son<br />
zamanların en büyük değer kaybını<br />
yaşamasına karşın şu anda Türk<br />
Lirası stabilize oldu ve bu durum<br />
piyasaya daha fazla güven veriyor.<br />
Görüşülen şirketlerden biri,<br />
halen petrol fiyatıyla bağlantılı olan<br />
ve ham petrol değerlerindeki hareketlenmeleri<br />
yansıtan küresel gaz<br />
fiyatlarının önceki yıllardan daha<br />
düşük olduğuna da dikkat çekti.<br />
Bu katılımcı, “Japonlar LNG’yi<br />
4.50 dolar /MMBTu fiyatıyla alıyor<br />
olsa bile, eğer serbest piyasaya<br />
yönelik ilerleme kaydetmek istiyorlarsa<br />
(Türk hükümeti) <strong>Türkiye</strong> için<br />
fiyatı yapay biçimde yüksek tutmak<br />
makul olmayacaktır” yorumunu<br />
yaptı.<br />
Gaz piyasalarındaki diğer kaynaklar,<br />
hükümetin yüzde 15-20’lik<br />
bir tarife düşüşü üzerinde durma<br />
olasılığı olduğunu kabul ederken<br />
TL’de yeniden ortaya çıkabilecek<br />
dalgalanma gibi ekonomik endişelerin<br />
hükümetin tarifeleri düşürmesinin<br />
önünde engel teşkil edebileceğini<br />
de vurguladı.<br />
Karşı savlar<br />
Şüpheci yaklaşan gaz ve enerji<br />
şirketleri, <strong>Türkiye</strong>’nin sıcak bir yaz<br />
için hazırlandığını ve bunun da<br />
serbest piyasadaki enerji fiyatlarının<br />
artacağı anlamına geleceğini ifade<br />
etti.<br />
“Eğer hükümet indirim yapacaksa<br />
indirimi üçüncü çeyrekte<br />
geri almak zorunda kalacak. Sizin<br />
de bildiğiniz üzere, tarifeler spot<br />
fiyatların arkasında kaldı. İkinci<br />
çeyrek fiyatlarındaki artışın, üçüncü<br />
çeyrek tarifeleri üzerinde de etkisi<br />
olur. İkinci çeyrekte yüzde 5’lik bir<br />
azalma sağlarsanız üçüncü çeyrekte<br />
yüzde 10’luk bir artış yapmak<br />
zorunda kalırsınız. Eğer bunu<br />
yapmazsanız sadece yüzde 5’lik bir<br />
artış yapmak zorunda kalırsınız<br />
ve bu daha akla uygundur. Aynı<br />
mantık gaz fiyatları için de geçerli.<br />
Gaz tüketimi artacak, petrol fiyatları<br />
artacak, bu sebeple hükümetin<br />
indirim yapması sonrasında da<br />
daha yüksek fiyat artışları getirmesi<br />
mantıklı değil.”<br />
Başka bir kaynak da aynı<br />
görüşleri dile getirerek geçen yılın<br />
başından beri spot fiyatların keskin<br />
bir azalış eğilimi gösterdiğini ve<br />
bu durum kâr paylarını daralttığı<br />
için termal enerji tesisi üreticilerinin<br />
zaten zor koşullarla mücadele<br />
ettiğini belirtti. Bu kaynak, eğer<br />
tarife düşerse dağıtım şirketlerinin<br />
düzenlenmiş piyasadan satın almaya<br />
başlayacağını da sözlerine ekledi.<br />
“Buna göre daha az şirket,<br />
EPİAŞ’tan (serbest piyasa) elektrik<br />
satın alacak ve kaçınılmaz olarak<br />
spot düşecek. Enerji üreticileri,<br />
düşük spot fiyatları yüzünden zaten<br />
zor günler geçirdiği için EPDK<br />
üreticileri sabotaj etmemek adına<br />
bu şekilde hareket etmeyecektir.”<br />
Bu oyuncu görüşlerini şöyle<br />
sürdürdü: “Tarifelerdeki düşüş<br />
sadece tüketicileri olumlu anlamda<br />
etkileyecek, fakat geri kalan herkesi<br />
olumsuz etkiler. Bunun yanı sıra<br />
tarife düşüşüne gerek yok, çünkü<br />
yakın bir zamanda seçim olmasını<br />
beklemiyoruz.”<br />
Uyarılar<br />
Doğal gaz ve elektrik fiyatlarında<br />
değişiklik yapma hakkının Türk<br />
hükümetinin uhdesinde olmasına<br />
rağmen, ICIS 2012’nin başından<br />
beri aralıklı olarak anketler yapıyor.<br />
Bu anketlerin amacı piyasa katılımcılarının<br />
tarife artış ve düşüşü<br />
hakkında beklentilerini ortaya<br />
koymak ve <strong>Türkiye</strong>’deki elektrik ve<br />
gaz piyasalarında daha fazla şeffaflık<br />
olması amacıyla katılımcıların<br />
taleplerini takip etmek.<br />
Anket en az 10 şirkete ulaşmayı<br />
hedefliyor. Standart hale getirilmiş<br />
sorularla kimlik açıklama zorunluluğu<br />
olmadan veri toplanıyor.<br />
Tarife artış ve düşüş beklentisinin<br />
ortalaması ICIS’le paylaşılan tüm<br />
yüzdelik rakamların aritmetik ortalaması<br />
alınarak bulunuyor. Öngörülen<br />
tarife artışının zamanlaması her<br />
ay ICIS’le paylaşılan tüm yüzdelik<br />
rakamların ortalamasını yansıtır.<br />
Mayıs 2016EnerjiPanorama 29
Change language