Türkiye
Enerji-Panorama-mayis-web
Enerji-Panorama-mayis-web
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Yükselen LNG pazarı ve <strong>Türkiye</strong> jeopolitiğine etkileri<br />
na, doğal gazı sıvılaştırılmış olarak<br />
taşıdı. Bu olay, yüksek miktardaki<br />
gazın okyanus aşırı yerlere güvenli<br />
olarak taşınabilmesinin tarihteki ilk<br />
örneğidir.<br />
Takip eden 14 ay boyunca 7<br />
kargo daha ufak problemlerle de<br />
olsa aynı rota üzerinden Birleşik<br />
Krallığa ulaştırıldı, İngiliz yöneticiler<br />
Venezuela’dan LNG ithalatı<br />
projeleri üzerinde çalışmalara<br />
başladı. Fakat, bu ticari anlaşmalar<br />
tamamlanmadan önce Libya ve<br />
Cezayir’de yüksek miktarlarda gaz<br />
keşfedildi.<br />
Cezayir’deki sahalarda önemli<br />
miktarda gaz üretilmesi ile de<br />
Birleşik Krallık ilk LNG ithalatçısı,<br />
Cezayir ise ilk LNG ihracatçısı<br />
oldu. Bu olaydan bu yana Cezayir<br />
dünyanın en büyük LNG tedarikçilerinden<br />
biri oldu.<br />
Sıvılaştırarak taşıma konseptinin<br />
kendini kanıtlaması ile yeni<br />
sıvılaştırma ve ithalat terminalleri<br />
Atlantik ve Pasifik bölgelerinde<br />
inşa edilmeye başlandı. 1971 ile<br />
1980 yılları arasında ABD’de 4 adet<br />
deniz terminali yapıldı, 1979’da<br />
253 milyar kübik feet’lik gaz giriş<br />
kapasitesine ulaşıldı.<br />
1970’lerde Asya’da ithalata başladı<br />
ABD’den Asya’ya yapılan ilk<br />
LNG ithalatı ise 1969’da Alaska<br />
gazının Japonya’ya gönderilmesi ile<br />
gerçekleşti, bu olaydan sonra dünya<br />
LNG piyasası hem Avrupa’da hem<br />
de Asya’da hızla büyümeye devam<br />
etti. 1999 yılına gelindiğinde Atlantik<br />
havzasındaki ilk sıvılaştırma<br />
tesisi Trinidad’ta üretime başladı.<br />
Bu gelişmenin ardından ABD’deki<br />
doğal gaz talebi ikiye katlanarak<br />
yükseldi, elektrik üretiminde doğal<br />
gaz kullanımı başladı ve ülke içindeki<br />
doğal gaz fiyatları yükselişe<br />
geçti. Sonuç olarak ABD piyasasında<br />
sıvılaştırılmış doğal gaz piyasasına<br />
olan ilgi 80’lerdeki durulmanın<br />
ardından tekrar yükselişe geçti ve<br />
kullanılmayan tekrar gazlaştırma<br />
tesisleri aktifleşti.<br />
Hem ABD’de hem de dünyada<br />
LNG’ye olan talep giderek artarken,<br />
2005 yılına gelindiğinde ise<br />
devrimci nitelikteki bir gelişme<br />
olan dünyanın ilk gemi üzerine<br />
kurulu tekrar gazlaştırma tesisi<br />
Meksika körfezinde kullanılmaya<br />
başlanmıştır. Dünyanın bir çok<br />
yerinde buna benzer projelerin<br />
inşasına devam ediliyor.<br />
Günümüzde uluslararası gaz<br />
ticaretinin yüzde 33,4’ü LNG ile<br />
yapılıyor. Dünya LNG ithalatının<br />
günümüzdeki lideri ise Katar.<br />
Katar-Avustralya savaşının kazananı<br />
kim olacak?<br />
Katar, Amerikan Exxon<br />
şirketinin faaliyetleri ile dünya<br />
LNG ihracatının 3’te 1’ini elinde<br />
bulunduruyor. LNG ihracatında bu<br />
ülkeyi günümüz itibarıyla Endonezya,<br />
Malezya ve Cezayir takip<br />
ediyor. Ancak, kaya gazı devriminin<br />
ardından artan doğal gaz üretimi<br />
ile ABD’nin ve Chevron şirketinin<br />
dünyanın en büyük LNG ithalatçısı<br />
haline getirmek için çalışmalar<br />
yaptığı Avustralya’nın, Katar’ı önümüzdeki<br />
dönemde geride bırakması<br />
bekleniyor.<br />
Ancak bu rekabette Avustralya<br />
ve ABD’nin payını artıracağı birçok<br />
kesimce kabul edilirken, bu öne<br />
çıkışın Katar’ın veya diğer ithalatçıların<br />
mevcut pazarlarına girerek mi<br />
yoksa yeni pazarlar oluşturarak mı<br />
yapılacağı ve ardından yaşanacak<br />
gelişmeler LNG sektörünün ve doğal<br />
gaz fiyatları açısından devrimsel<br />
nitelikte değişimlere yol açacak.<br />
Bu değişimlerde en önde geleni<br />
ise doğal olarak fiyatlar... LNG<br />
alıcısı ülkeler son dönemde talep<br />
ettikleri gazı, düşen petrol fiyatları<br />
nedeniyle, spot piyasadan almayı<br />
tercih ediyor ve uzun vadeli kontratlar<br />
yapmaktan kaçınıyor.<br />
34 EnerjiPanoramaMayıs 2016