44-45
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
YAŞAM DERGISI<br />
TOPLUM<br />
Bu iş<br />
yerinde<br />
çocuk<br />
işçi<br />
var<br />
Kağıt üzerinde dünyanın birçok ülkesi imza<br />
atmış olsa da uygulamada karşılığının olmaması<br />
nedeniyle sadece Türkiye’de son üç yılda 194<br />
çocuk işçi yaşanan kazalarda hayatını kaybetti<br />
<strong>44</strong> www.facebook.com/yasamdergim
SAVAŞLARIN en ağır bedelini ödeyen<br />
çocuklar ne yazık ki birçok ülkede savaşın<br />
olmadığı hallerde bile bedel ödemeye<br />
devam ediyor. Oysa Birleşmiş<br />
Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne<br />
göre çocukların çalıştırılması yasak.<br />
Türkiye’nin de aralarında olduğu 142<br />
ülke bu sözleşmeye imza attı. Fakat<br />
imza uygulamada karşılık bulmadı.<br />
Türkiye’de özellikle ülkelerindeki iç<br />
savaştan kaçan Suriyeli ailelerin çocuklarını<br />
hemen hepimiz şehrin dört bir<br />
köşesinde dilenirken, mendil satarken<br />
görüyoruz. Üstelik trafiğin aktığı ana<br />
caddelerde her an ölümle burun<br />
buruna bu çocuklar.<br />
Dilendirilen ya da cam sildirilen<br />
çocuklar madalyonun sadece bir yüzü.<br />
Madalyonun belki de en ağır yüzü<br />
çocuk bedenlerine büyük yükler yüklenen<br />
yani çalıştırılan çocuklar. Devletlerin<br />
yaptırım uygulama konusunda esnek<br />
davranması, çocuk işçilerin daha<br />
düşük ücretle çalıştırılması işvereni de<br />
cazip kılan bir başka etken olarak çıkıyor<br />
karşımıza.<br />
Geçtiğimiz ay 11 Haziran’da Dünya<br />
Çocuk İşçiliğiyle Mücadele gününde bir<br />
dizi toplantılar yapıldı. Çoğu beş yıldızlı<br />
otellerde yapılan bu toplantılardan o<br />
gün bile iş yerine gitmekte olan çocukların<br />
haberi bile olmadı. Dahası onlar<br />
kendileri için böyle bir günün olduğundan<br />
bile habersiz ve çoğu zaten kayıt<br />
dışı çalışıyor, çalıştırılıyor.<br />
MODERN KÖLELİK<br />
Dünya Çalışma Örgütü (ILO) verilerine<br />
göre dünyada 168 milyon çocuk,<br />
işçi olarak çalışıyor. Çoğu gelişmekte<br />
olan veya az gelişmiş ülkelerde çalışan<br />
bu çocukların neredeyse tamamına<br />
yakını sosyal güvenceden yoksun çalıştırılıyor.<br />
Bir başka deyişle modern kölelik<br />
düzeninin kurbanı oluyor çocuklar.<br />
Tarımdan sanayiye, tekstilden inşaata<br />
tüm üretim süreçlerinde çalışan ya<br />
da çalışmak zorunda bırakılan çocuklar,<br />
yasalardaki boşluklar ya da yasaların<br />
titizlikle uygulanmaması sonucu mağdur<br />
ediliyor. Güney Asya ve Pasifik ülkelerinin<br />
başını çektiği çocuk işçiler listesinde<br />
ne yazık ki ülkemiz de yer alıyor.<br />
900 BİN ÇOCUK<br />
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TUİK)<br />
2015 yılına ait İstatistiklerle Çocuk<br />
Bülteni'ne göre Türkiye'de nüfusun<br />
yüzde 29.4'ü yani 22 milyon 838 bin<br />
482'si çocuk.<br />
Türkiye'de hâlâ yükselişte olan<br />
çocuk işçiliğiyle ilgili olarak yapılan son<br />
resmi çalışmaysa 2012 yılına dayanıyor.<br />
TUİK'in 2012 Çocuk İşgücü Anketi'ne<br />
göre yüzde <strong>44</strong>.7'si tarım, yüzde 24.2'si<br />
sanayi ve yüzde 31'i hizmet sektöründe<br />
olmak üzere toplam 893 bin çocuk çalışıyor.<br />
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği<br />
Meclisi'nin raporuna göre ise sadece<br />
son 3.5 yılda 194 çocuk işçi iş cinayetlerinin<br />
kurbanı oldu.<br />
OKUL ÖNLÜĞÜ DEĞİL<br />
SANAYİ TULUMU<br />
Çocuk işçi ölümlerine dikkat çeken<br />
İSİG, son üç buçuk yılda can veren<br />
çocuk işçilerin en çok tarım, inşaat,<br />
metal ve ticaret iş kolunda hayatını kaybettiğine<br />
dikkat çekti.<br />
DİSK'in 2015'te yaptığı araştırma ise<br />
okula gitmeyen çocukların haftada 54<br />
saat çalıştığını ve bunların yarısından<br />
çoğunun 400 TL altında bir ücret aldığı<br />
vurgulandı. Türkiye'de çocuklar tarım<br />
ve inşaat gibi mevsimlik işlerde, çırak ve<br />
stajyer olarak organize sanayi bölgelerinde,<br />
yaz dönemlerinde ise özellikle<br />
hizmet sektöründe çalıştırılıyor.<br />
YÜKSELIŞIN NEDENI<br />
4+4+4 SISTEMI<br />
DİSK’in araştırmasında, 1999-2006<br />
yılları arasında istihdam edilen çocuk<br />
sayısındaki azalma eğiliminin 2006-<br />
2012 döneminde durduğu ve ardından<br />
yeniden yükselişe geçtiği ileri sürüldü.<br />
DİSK-AR Koordinatörü Aziz Çelik bunu<br />
‘12 yıllık zorunlu eğitimin ve 90'lı yıllar<br />
sonunda iktidarın attığı adımlarla özellikle<br />
çocuk işçiliğinin kötü biçimlerinin<br />
sona erdirilmesi konusundaki kampanyaların<br />
çocuk işçiliğinde düşüşü beraberinde<br />
getirdiğini, ancak eğitimde 4+4+4<br />
sistemine geçilmesiyle yeniden yükseldi’<br />
diye açıkladı. Çelik, yeni eğitim sisteminin<br />
çocukların tekrar çırak, stajyer ya da<br />
aile içi ücretsiz işçi olarak çalışmasına<br />
yol açtığı görüşünü savundu.<br />
EK GELİR İHTİYACI<br />
ÇOCUKLARI ÇALIŞMAYA İTİYOR<br />
DİSK araştırmalarına göre nedenlerden<br />
biri olarak eğitim sistemindeki değişiklik<br />
gösterilmesine karşın diğer<br />
nedenler de şöyle sıralanıyor:<br />
Ailelerin ek gelir ihtiyacı, 18 yaşın<br />
altındaki çocukların düşük maliyetli<br />
işgücü olarak kullanılması, işgücü piyasasının<br />
denetimindeki sorunlar, kamu<br />
otoritesinin bu konudaki örgütsel kapasitesinin<br />
zayıflığı...<br />
www.yasamdergim.com<br />
<strong>45</strong>
Change language