50-51

sun, yüzyıllar boyunca Beatrice'le
anılacağı eserleri o aşkla yazar.
İlahi Komedya'yla dünyaya yayılan
bu ölümsüz trajedya, Floransa'da
şairin ismiyle anılan Dante
Kilisesi'nin bahçesindeki sepeti
bile anlamlı kılar. Şairin mezarının
başucundaki o sepet, asırlardır,
karşılıksız kalmış aşkların anlatıldığı
mektuplarla dolup taşan bir
dert küpüne dönüşür.
"Ayrılık, sevda için rüzgar
gibidir; küçük aşkları söndürür,
büyük aşkları daha bir alevlendirir"
sözünü haklı çıkaran bir başka
öykü de doğudan gelir.
Hindistan'da, Yemuna nehrinin
kenarında yükselen ve şehrin her
tarafından görülebilen Taç Mahal,
efsane bir aşkın kadını olan
Mümtaz Mahal'i yaşatmaktadır.
Babür hükümdarı Şah Cihan,
nikahtan önce gönülden
bağlandığı, yanıbaşındayken bile
çok özlediği sevgili eşini, doğum
sonrası devam eden kanama
yüzünden kaybeder. Mümtaz
Mahal'in ölümü, Şah Cihan'ı bu
dünyaya küstürür. O'nun adını
ebedileştirecek Taç Mahal'in
inşasına götürür. Mümtaz Mahal'in
güzelliğiyle yakılan aşk ateşi, çeşitli
efsanelerle çoğalan bu eserle
ölümsüzleşir.
Fatih'in, "aklımı, imanımı nasıl
koruyayım; o hristiyan kızını gören
kâfir olur" beytini, Fuzulî'nin
"inanma ki, şair sözü elbette ki
yalandır" mısraıyla tekzip etmek
mümkündür. Ancak İngiliz Kralı
8.Henry'nin, aşkı uğruna yeni bir
mezhep ve yeni bir kilise kurmasını
yorumla kitaba sığdırmak mümkün
değildir. Olay kısaca şöyle gelişir:
Henry, bir başka kadınla evliyken
Anne Boleyn'e aşık olur. Boleyn'le
evlenebilmek için ilk eşinden
boşanmak ister. Ancak, Vatikan
Kilisesi, katolik nikahının
bozulamayacağını öne sürerek
boşanmaya izin vermez. Henry,
Anne Boleyn'le evlenebilmek için
Vatikan'ın afarozuna aldırmadan
katolik mezhebinin kurallarını
reddeder. Aşkı uğruna, kendisine
boşanma izni verecek olan
Anglikan Kilisesini kurup,
hristiyanlıkta yeni bir mezhebin
doğmasına yol açar. Anglikan
kilisesinden aldığı fetvayla mevcut
eşini boşar ve İngiltere'de kraliyet
soyunun değişmesine yol açacak
olan Anne Boleyn'le evlenir.
Amansız bir aşkın doğurduğu bu
öykü, Henry'den yola çıkarak
Anne'yi değil, Anne'den yolan
çıkarak Henry'i tanımamızı sağlar.
Yalnız sıradan insanları değil,
ünlü siyaset bilimci Montesqıeu'yu
da derinden etkileyen, hatta onun
Fransa'da tanınmasına yol açan
"Acem mektupları" adlı eserinin
ilham kaynağı olan "binbir gece
masalları" da şarkta yaşanan bir
aşk öyküsüne dayanır. Eşi tarafından
aldatıldığı için bütün kadınlara
düşman kesinlen İran Şahı
Şehriyar, aldatıldığını öğrendikten
sonra, saray nedimeleri tarafından
kendisine sunulan kadınlarla gecelik
ilişkiler yaşamaya başlar ve
şafak söktüğünde geceyi birlikte
geçirdiği kadını idam ettirir. Her
gece bir kadının kurban edildiği bu
süreçte, nihayet bir gün sıra
Şehrazat adlı bir kıza gelir. Şairin
"şehrazat at at şehrazat" dediği kız
bu mudur, bilmiyoruz ama o gece
şahın odasına giren kız çok akıllıca
bir şey yapar; gecenin ilerleyen
saatlerinde bir masal anlatmaya
başlar. Şah, şafak sökerken bitmeyen
masalın sonunu dinleyebilmek
için, Şehrazat'ın idamını bir sonraki
güne erteler. Şehrazat, sonraki
gece yarım kalan masalı tamamlar
ama sonunu getirmeyeceği yeni bir
masala başlar. Bu şekilde her gece
devam eden ve fakat sonu getirilmeyen
masallar, Şehriyar'ı kıza
aşık eder. Şahın bir süre sonra
"anlatma sonunu kıyamam sana"
deme noktasına geldiği bu masallar
dünya edebiyat tarihine muhteşem
bir masal külliyatı
kazandırmakla kalmaz, masalsı bir
aşkın da hikayesi olur.
Kuşkusuz, aşk yangınlarının
ölümsüzleştirdiği kadınların sayısı
üçle beşle sınırlı değil. Şarkılardan,
şiirlerden ya da başka eserlerden
yola çıkarak dilediğiniz kadar örnek
bulmakta; bu çarpıcı örneklerden
hareketle oluşturulan yargıya,
"bütün genellemeler yanlıştır, bu
da dahil" sözüyle karşı çıkmakta
mümkündür. Ama insanlık tarihindeki
ilk cinayetin "İklima" adındaki
bir kız uğruna işlendiği ve son peygamber
Hz. Muhammed'e, bu dünyada
sevdirilen üç şeyden birinin
kadın olduğu hatırlanırsa, Cengiz
Han'ın pabucunu dama atanın kim
olduğu kolayca anlaşılır.
Ne dersiniz? Sizce de öyle değil
mi?
www.yasamdergim.com
51