ईDECEMBER

* वृजन ई-भासवक *
अंक – ४ था भाशे डडवेंफय, २०१६

भनोगत
भानली जीलनातीर वलाांची धडऩड शी उद्माचा ददलव अधधक चांगरा अवाला,
मावाठीची अवते. भानलाचे दैनंददन व्मलशाय शे अधधक चांगरे जीलन जगण्माच्मा प्रमतनांचा
इततशाव म्शटरे तयी चारेर. जीलन अततळम ग ंताग ंतीचे नव्शे तय धकाधकीचे शोत चाररे आशे.
आज शजायो लऴ ाऩ लीच्मा भानलाऩेषा आजचा भानल शा अधधक तंत्र, प्रसालान, गतीलान ल
वृजनळीर आशे. वृष्टीतीर वलवलध प्रशनांचे वभाधान तमाने वोडवलरे आशेत. आज आऩण
भोफाईरद्लाये वशजऩणे तातकाऱ वंलाद वाध ळकतो तय लाशनाद्लाये ऩोशचू ळकतो. तवे ऩादशरे
तय भानलाचा वततचा ध्माव अधधक चांगरे जगण्माचा, जीलनभानाचा दज ा उंचालण्मावाठी
वलवलध प्रकायच्मा गोष्टी कयतो. तंत्रसानाने भानलारा ळायीयीक श्रभातून भ क्त करून खूऩ भोठे
काभ के रेरे आशे.
भानलाचा स्लबाल शा इतयांचे दोऴ ळोधण्माचा ल तमालय दटका कयण्माचा अवतो, ऩयंत
व्मलस्थेतीतर व धायणांच्मा फाफतीत स्लत:चे मोगदान भात्र देतांना ददवत नाशी. भानलाचा आनंद
ल वभाधान अगदी तमाच्मा जलऱच अवते. आऩण इतयांळी त रना कयणे फंद के रे की,
आनंद/वभाधान तनभ ाण शोलू ळकतो.
आऩल्मा ईच्छा आंकांषा ल स्लप्ने शी अनंत आशेत आणण ते ऩूणा कयण्माचा प्रमतन
अवराच ऩादशजे. आऩण स्लप्न, आकांषा ऩाशातो, ती ऩूणा कयण्माचा ध्माव ठेलरा ऩादशजे.
स्लप्नाच्मा ऩूतातेवाठी madness अवरा ऩादशजे. ऩूणात: आऩल्मावभोय पक्त आऩरे स्लप्नच
ददवरे ऩादशजे. अवा madness अवरा की मळ तनश्शचत सभऱेर, मालय आळालाद ठेलरा
ऩादशजे. वंमभ फाऱगणे आलशमक आशे. त भच्मातरा madness वंऩरा की, स्लप्न वंऩते. जग
काम म्शणेर मालय वलचाय कयीत फव नका. तवा वलचाय कयीत फवरात तय त म्शी ऩ ढे जालू
ळकणाय नाशी. आऩल्माजलऱ वकायातभक भानसवकता, जमांच्मात passion आशे, जीलन
जगण्माचा आळालाद आशे ल जे फेडय आशेत, तमांच्मावोफत ऩरयणाभांचा वलचाय न कयता काभ
के रे ऩादशजे.
Better Tomorrow आऩल्मा वोफत, ऩ ढच्मा वऩढीवाठी चांगल्मा उद्दीष्टांवाठी के रेरा
वाभ दशक प्रमतन अवाला. आऩरे शे भानली जीलन ल वृष्टीतीर वलवलधता जऩून, शे जीलन व ंदय
भंगरभम व्शाला मावाठी आऩल्मा वलाांच्मा शाताची ल भनाची वोफत अवणे आलशमक आशे.
आऩल्मा वलाांना मेणाये नलीन लऴा व ख वभृध्दी वभाधानाचे जालो शीच Better
Tomorrow द्लाये वददच्छा.
- एव.जी. सवद्धेलाड
वशवंचारक,
रेखा ल कोऴागाये, अभयालती.

अन क्रभणणका
व वलचाय
व्मश्क्तवलळेऴ
ऩ स्तक वसभषा
वादशतम ल कवलता
वशकामा
आजजाचे झाड
ळेलटची व यलात
मा जगण्मालय ळतदा प्रेभ कयाले.
आम ष्म
वतम अवतम
फाऩ जी आज
प्रळावनाव प्रेयणा देणायी वंस्कृ ती
ग ंतलणूक ग रु
जीलनळैरी

व वलचाय
“ ककवी एक वलचाय को अऩने जीलन का रक्ष्म फनाओI
क वलचायो का तमाग कय के लर उवी वलचाय के फाये भें वोचो
त भ ऩाओगे की वपरता त म्शाये कदभ च भ यशी शैI ”

व्मक्ती वलळेऴ
* एक अनभोर - ' यतन ' *
शे चिन्श (logo) ऩाहशल्मानॊतय आऩल्मारा ते कळािे आशे शे वाॊगण्मािी
आलश्मकता नाशी कायण शे चिन्श वलव काशी दळवलते. अगणणत प्रलावी काय, रुग्णलाहशका, डफे,
सवभेंट सभक्वय आणण डॊऩ ट्रक लय आऩण ऩाहशरेरे आशे. टाटा भोटवव बायतातीर वलावत भोठी
व्मालवायमक आणण मुहटसरटी लाशन यनभावता म्शणून नालरौककक सभऱलरेरी कॊ ऩनी आशे.
जभळेदजी टाटा माॊनी वुरु के रेरा शा उद्मोगभम प्रलाव आज अखॊडऩणे वुरु आशे आणण आज
मा वभूशािे अध्मष आशेत यतन नलर टाटा...............
नालात काम आशे अवे जयी ळेक्ववऩअयने
म्शटरे अवरे तयी काशी रोकाॊिे नालि वलव काशी वाॊगून
जाते कायण त्मा व्मक्तीॊिे कतत वत्लि तेलढे भोठे अवते. श्री
यतन टाटा शे टाटा कॊ ऩनीभध्मे १९६२ भध्मे वाभीर झारे.
१९७१ भध्मे नेल्को मा कॊ ऩनीिा प्रबायी वॊिारक म्शणून यतन
टाटा माॊनी कामवबाय वाॊबाऱरा तेव्शा कॊ ऩनी आचथवक कठीण
स्थथतीभध्मे शोती तथाऩी यतन टाटा माॊयामा अथक ऩशयश्रभाने
१९७५ ऩमंत कॊ ऩनीने आऩरा ऩूणव घाटा बरून काढरेरा शोता.
१९९१ भध्मे जेआयडी ग्रुऩ िे अध्मष झाल्मालय यतन टाटाॊनी
कॊ ऩनीयामा जलाफदा-मा तरुण व्मलथथाऩकाॊकडे वोऩवलल्मा
आणण तेव्शाऩावूनि टाटा ग्रुऩ यामा एकॊ दय थलरूऩारा कराटणी
हदरी ज्मािी प्रिीती आऩल्मारा आज टाटािे ळेअय फाजायातीर भुल्मालरून हदवून मेते.
टाटा कॊ ऩनीिे
आज फाजायातीर थलरूऩ ऩाशता इॊस्जयनमशयॊग, भाहशती तॊत्रसान,
वॊिाय, आटोभोफाईर, यावामयनक उद्मोग, उजाव, वॉफ्टलेअय, शॉटेर, थटीर तवेि ग्राशकोऩमोगी
लथतू मा व्मलवाम ल व्मलवामाळी वॊफॊचधत वेलाॊळी टाटाॊिा वभालेळ आशे. वाभान्म व्मक्तीिे
अवरेरे िायिाकी (Four Wheeler) गाडीिे थलप्न Tata Nano यामा रूऩाने के लऱ १ राख
रुऩमाॊभध्मे प्रत्मषात आरे.
टाटा ग्रुऩने लथतूॊिे उत्ऩादन कयताॊना के लऱ नपा शा उद्देळ ठेलरेरा नाशी. कॊ ऩनी िैशयटेफर
ट्रथटयामा भाध्मभातून 'टाटा थलयाछ' (Tata Swach) तवेि टी. वी. एव.(TCS) वायखे प्रोजेक्ट
याफवलण्मात मेत आशे. बायतावायख्मा वलळार रोकवॊख्मेयामा देळािा वलिाय कयता अनेक
वभथमाॊभध्मे थलयाछ वऩण्मायामा ऩाण्मािी वभथमा आशे. कभी ककभतीभध्मे, तवेि वलजेिी

उऩमोग न कयता 'टाटा थलयाछ' शा water purifier कॊ ऩनीने तमाय के रेरा आशे. मािफयोफय
कॊ ऩनीने १९१७ भध्मे कॊ ऩनीभध्मे काभ कयणाऱ्मा कभविाऱ्माॊवाठी Medical Services Policy
वुरु के रेरी आशे. त्मािफयोफय modern Pension System, कभविाऱ्माॊना बयऩाई, Maternity
Benefits तवेि Profit sharing Plans वुरु के रेरे आशेत.
२००८ भध्मे झारेल्मा भुॊफई शल्ल्माभध्मे प्रबावलत झारेल्मा कभविाऱ्माॊना वलवऩयीने
वशामता कयण्मात आरी, त्माॊयामा भुराॊयामा सळषणािी जलाफदायी थलीकायण्मात आरी. यतन
टाटाॊनी थलत् प्रबावलत झारेल्मा कभविाऱ्माॊयामा बेटी घेऊन त्माॊिे के लऱ वाॊत्लन न कयता भदत
के री मालरून त्माॊयामाभध्मे आऩल्मा कभविाऱ्माॊवलऴमी आऩुरकी हदवून मेते. तवेि शल्ल्माभुऱे
प्रबावलत झारेल्मा शॉटेर फाशेयीर दुकानदाय, फाजाय वलक्रे ते माॊना वुद्धा भदत कयण्मात आरी.
उत्तयाखॊड याज्मातीर 3 स्जल्हमाॊना यतन टाटा ट्रथटने भदत करुन जलऱऩाव ३००० कु टुॊफाना
भदत के रेरी आशे. त्मािफयोफय कॊ ऩनीने आचथवक, ऩमावलयणीम तवेि वॊवाधनायामा फाफतीत
लॊचित वभुदामारा तवेि प्रदेळारा भदत कयण्मावाठीिे प्रॎन वध्मा प्रगतीऩथालय आशेत. शी
आणण अळीि अनेक वाभास्जक काभे ट्रथटयामा भाध्मभातून वुरु आशेत.
कॊ ऩनीने बायतीम फाजायऩेठेभध्मे ल वलदेळी फाजायऩेठेभध्मे जे नालरौककक सभऱलरेरे
आशे त्माभागे भेशनत, वातत्म, प्रमत्न आशेत. टाटा कॊ ऩनीने आऩरे काभ कयताॊना के लऱ
आचथवक पामदा डोळ्मावभोय न ठेलता जनतेरा/ग्राशकाॊना िाॊगरी वेला देणे तवेि रोकाॊना
जोडणे शाि उदेश्म ठेलरेरा आशे आणण त्माि अनुऴॊगाने त्माॊिे कामव वुरु आशे. िाॊगरी वेला
देताॊना काभािा दजाव िाॊगरा ठेलण्मािा प्रमत्न कॊ ऩनी कयत आशे. टाटा रोगो भध्मे यनऱा यॊग
उत्कत ष्टता, वलश्लवनीमता आणण कॊ ऩनीयामा उत्ऩादने ळक्ती मािे प्रयतक आशे. यतन टाटा माॊयामा
दृष्टीकोनातून ऩाहशल्माव त्माॊना श्रेमथकय आणण पामदेळीय उत्ऩादने प्रदान करून बायतािे
जगात लेगऱे थथान यनभावण कयामिे आशे. एक वभाजवेलक म्शणून लेगलेगऱे िैशयटेफर ट्रथट,
दलाखाने माॊयामा भाध्मभातून आऩरे कामव कयीत आशेत. एलढे भोठे उद्मोजक अजूनशी यतन
टाटा एका फ्रॎटभध्मे याशतात. एक मळथली उद्मोजक म्शणून यतन टाटा माॊिा वलव बायतीमाॊना
असबभान अवेर मात यतऱभात्र ळॊका नाशी. यतन टाटा माॊिे जीलन शी एक प्रेयणा आशे आणण
एक मळथली व्मस्क्तभत्ल शोण्मावाठी त्माॊयामा ऩालरालय ऩाऊर टाकल्माव यनस्श्िति टाकल्माव
उत्तभ व्मस्क्तभत्ल घडेर मात ळॊका नाशी.
- वौ. याजश्री चे. बोकये
रेखा सरवऩक

ऩ स्तक वसभषा
ममातत : आजच्मा वलावाभान्म भाणवाचा ऩ याणकाऱातीर
प्रतततनधी.
भयाठी कादॊफयीिा इयतशाव वल.व.खाॊडेकय मा नालासळलाम ऩूणव शोऊ ळकत नाशी. खाॊडेकय
शे वौंदमाविे बोक्ते शोते तवेि भाॊगल्मािे ऩूजकशी शोते. के रेिे भोठेऩण के लऱ वौंदमावत नवून
भाॊगल्मायामा प्रेयणेत आशे अळी त्माॊिी धायणा शोती. जी करा वॊथकत तीरा ऩोऴक शोईर. अळा
यीतीने अवलष्कत त शोत नाशी, यतिी ककॊ भत फुध्दीजीली
लगावरा काशी काऱ गुॊगी आणणाऱ्मा अपु ऩेषाअचधक नाशी
अवे ते म्शणत. के लऱ यॊजनायामा ऩरीकडे अवरेल्मा
जीलनािा व्माऩक आणण वाॊथकत यतक आळम ते वाॊगत
शोते. ते जीलनलादी रेखक शोते. ‘जीलनायामा वुधायणेवाठी
करा’ शी त्माॊिी बूसभका शोती. भयाठीतीर ऩहशरी काॊदफयी
1857 वारी सरहशरी गेरी. तेंव्शाऩावून आता ऩमंतिा
भयाठी कादॊफयीिा आढाला घेंतरा तय त्मातीर 47 लऴे
खाॊडेकयाॊयामा कादॊफयी रेखनाने व्माऩरी आशेत. भयाठी
कादॊफयीयामा एकू णि थलरुऩारा लऱण देणाये कादॊफयीकाय
म्शणून खाॊडेकय ओऱखरे जातात. 1959 वारी त्माॊिी
'ममायत' शी कादॊफयी प्रसवध्द झारी. 1974 वारिा सानऩीठ
ऩुयथकाय वल.व.खाॊडेकय माॊना 'ममायत' मा कादॊफयीवाठी
देण्मात आरा. प्रिॊड रोकवप्रमता मा कादॊफयीरा राबरी,
अणखर बायतीम थलरुऩ प्राप्त झारे. खाॊडेकयाॊना
ऩद्भबूऴण ऩुयथकायानेशी गौयवलण्मात आरे.
शी कादॊफयी ममायतिी काभ-कथा आशे, देलमानीिी वॊवायकथा आशे, ळासभवष्ठेिी प्रेभकथा
आशे आणण किािी बस्क्तगाथा आशे, शे रषात घेऊन लािकाॊनी ती लािरी तय भरा आनॊद
लाटेर, अवे खाॊडेकयाॊनी म्शटरे आशे.
‘जुनी आस्त्भक भूल्मे उध्लथत झारी आशेत आणण नली आस्त्भक भुल्मे यनभावण झारेरी
नाशीत, अळा वॊधीकाऱात आजिा वलवाभान्म भनुष्म 'ममायत' वायखा लालयत आशे. वुखािा
आॊधऱा ळोध शा त्मािा धभव शोऊ ऩाशत आशे. वलवलध वुखे सभऱूनशी ममायत अततप्ति आशे.
नलनव्मा वुखाॊयामा भागे आॊधऱेऩणाने धालणाऱ्मा त्मायामा बालवलश्लात अन्म कु ठरेरी भूल्म
नाशी. ममायत शा आजयामा वलवाभान्म भनुष्मािा ऩुयाणकाऱातरा प्रयतयनधी आशे’ खाॊडेकयाॊनी मा
ळबदाॊत त्माॊिे वलिाय-वूत्र भाॊडरे आशे.

ममायतिी कथा भशाबायतात मेते, नॊतय अनेक ऩुयाणाॊभध्मे मा कथेिा वभालेळ झाल्मािे
हदवून मेते. याजा मामायत, अवूययाजा लतऴऩलाव ल त्मािी कन्मा ळसभवष्ठा, अवुयगुरु ळुक्रािामव ल
त्माॊिी कन्मा देलमानी शी ऩात्रे ऩौयाणणक आशेत. ळसभवष्ठेिा भुरगा ऩुरु शमाने ममायतरा आऩरे
तारुण्म हदरे, शे तारुण्म घेऊन ममायत शजाय लऴे वुख बोगीत याहशरा. ऩात्रे ऩुयाणातीर आशेत
म्शणून रुढ अथावने 'ममायत' शी कादॊफयी ऩौयाणणक आशे. भात्र मा कादॊफयीिा आळम
लतवभानकारीन आशे. भशाबायतातीर मामायत शा खाॊडेकाॊिा वोमीथकय आधाय आशे. नाथतीक ल
जडलादी खाॊडेकयाॊनी आऩरा आळम लािकाॊऩमवत नेण्मावाठी ममायतिा पक्त ऩात्र म्शणून लाऩय
के रा आशे अवे प्रा. नयशय कु रुॊ दकयाॊनी म्शटरे शोते, ते खयेि आशे. ममायतिी कथा कादॊफयीत
घेताॊना खाॊडेकयाॊनी त्मात काशी फदर के रे आशेत. वलावत भोठा फदर म्शणजे किािे मामायत
कथेत मेणे शा आशे. भशाबायतातीर कथेत कि वॊजीलनी वलदमा सभऱलण्मावाठी मेतो ल वलदमा
प्राप्त शोताि यनघून जातो. खाॊडेकयाॊनी कि ऩुन्शा ऩयत आणरा आशे. कादॊफयीत कि भान्मलय
ऋऴी म्शणून मेतो. खाॊडेकय जी मामायतिी कथा वाॊगत आशेत त्मात कि शाि अॊयतभ नामक
आशे. किायामा ध्मेमलादािा वलजम वाॊगणायी शी कथा आशे. उऩबोगारा वलवथल वभजून
लावनाऩूतीत जीलनािी वाथवकता ळोधणाया रॊऩट मामायत भशाबायतात नाशी. खाॊडेकयाॊिे
आधुयनक भन फ्राईड, भाक्वव आणण गाॊधी मा त्रत्रभुतींने प्रबावलत आशे, भाझा बोग अततप्त आशे,
अवे म्शणून ऩुत्रािे तारुण्म थलत:वाठी घेणाया रोकभानवातीर रॊऩट ममायत खाॊडेकयाॊनी
कादॊफयीत यॊगवलरा आशे. 'ममायत' भधीर प्रेभवलऴमक कल्ऩना मा आधुयनक आशेत. आधुयनक
भाणवाॊनी ऩौयाणणक भुखलटे िढलून लालयाले तळी शी ऩात्रे कादॊफयीत लालयतात. आधुयनक
वभाजालय बाष्म कयण्मावाठी त्माॊनी मामायतयामा कथेिा लाऩय के रा आशे अवे जाणलते.
कादॊफयीत तास्त्लक बाष्मे वलऩुर आशेत. िॊद्र, िाॊदण्मा, पु रे-ऩषी मािाशी जागोजागी लाऩय के रा
आशे. ' ममायत' शी एक थोय चिॊतयनका आशे अवे वसभषक म्शणतात.
'ममायत' शी कादॊफयी ऐहशक वुख आणण भानली जीलनायामा वाथवकतेिा प्रश्न मातीर
वलयोधालय प्रकाळ टाकणायी कादॊफयी आशे. त्मात तॊत्रायामा अनेक िुका आशेत, ऩण खाॊडेकयाॊिा
आतरा आलाज, त्माॊिॊ लाड:भमीन व्मस्क्तत्ल मा कादॊफयीतून लािकाॊऩमवत ऩोितॊ, मा
वसभषकाॊयामा यनयीषणाळी लािकशी वशभत शोतो.
- यलींद्र धोंगडे.
तनलृत्त वंचारक

वादशतम
नोकयळाशी
नो
कयळाशी व्मलथथा शी गालऩातऱीऩावुन ते थेट हदल्रीऩमंत वलवत्र ऩवयरेरी
व्मलथथा अवुन भानली जीलनायामा वलव अॊगाना थऩळव कयणायी ल ऩशयणाभ
जाणलणायी व्मलथथा आशे. गालऩातऱीलयॊि उदाशयण द्मामि झार तय भाणुव
जन्भारा मेतो, तेव्शा त्माॊयामा जन्भदाखल्मावाठी तवेि भतत्मु झाल्मानॊतय भतत्मु दाखरा देण्मािी
जफाफदायी ऩाय ऩाडते ती नोकयळाशीि. म्शणजे खऱ्मा अथावन भनुष्मायामा जन्भाऩावुन त्मायामा
भतत्मुऩमंत प्रत्मेकािा मा नोकयळाशीळी वॊफॊध मेतो. नोकयळाशी व्मलथथेिी व्माऩकता ल गुॊतागुॊत
पाय भोठी आशे. याजकीम इयाछाळक्ती, जनतेयामा हशतािे यनणवम आणण ते अॊभरात आणणायी
वकक्रम नोकयळाशी मालय प्रत्मेक याष्ट्रािी प्रगती अलरॊफुन अवते. नोकयळाशी िे थलरुऩ प्रत्मेक
याष्ट्र, याज्म माभध्मे सबन्न सबन्न अवते. कायण त्मािॊ थलरुऩ शे तेथीर वभाज, वॊथथा तथा
भुल्म माॊना असबव्मक्त कयत अवते.
बायतीम प्रळावन व्मलथथेिा इयतशाव जयी प्रािीन अवता तयी त्रिटीळ कारखॊडाति
खऱ्मा अथावने आधुयनक नोकयळाशीिा इॊडीमन बमुयोक्रवीिा जन्भ झारा ल ती दृढभुर झारी अवॊ
भानरॊ जातॊ. अलघ्मा शजायबय आम.वी.एव. अचधकाऱ्माॊयामा फऱालय त्रिटीळाॊनी बायतावायख्मा
प्रिॊड देळािा याज्मकायबाय हदडळे लऴव वाॊबाऱरा शे नलर आशे. थलतॊत्र बायतातशी नोकयळाशीिा
ढािा पायवा फदररा नाशी. कें द्र आणण याज्माॊयामा अधीनथथ कामवयत रोकवेलकाॊिा उल्रेख
वॊवलधानातीर बाग 14 यामा कराभ 308 आणण 323 भध्मे अॊतबुवत आशेत. हद गव्शनवभेंट
इॊडीमा ऍ़क्ट 1935 मारा तय बायतीम नोकयळाशीलय सळक्काभोतवफ कयणाया कामदा भानरा
जातो.
वयकायिी िाॊगरी काभे, यनणवम, धोयण जनतेऩमंत ऩोशिवलणे, त्मािा थेट राब
जनतेरा सभऱलुन देणे शी खऱ्मा अथावन नोकयळाशीिे काभ अवते. गयतभान, प्राभाणणक आणण
कतवव्मदषत प्रळावन अवेर तय देळायामा वलकावािी गती लाढते अवे म्शणतात. आऩल्माकडे
त्रिटीळ याजलटीऩावुन प्रळावनायामा नालाखारी फाफुयाज िारु आशे, अळी हटका शोते आणण त्मात
तथ्मशी आशे. नोकयळाशीिी प्रयतभा नकायळाशी अळी झारेरी जनभानवात आढऱते. वलवाधायण
भाणवारा नोकयळाशीत यव नाशी. नोकयळाशीलय वलश्लाव नाशी आणण ळक्म ् अवेर तय त्मारा
मा वॊथथेळी काशीशी देणॊघेणॊ आलश्मक लाटत नाशी. नोकयळाशीिा गोंधऱ, नोकयळाशीिा हदयॊगाई,
नोकयळाशीिी अकामवषभता, शे ळबदप्रमोग नोकयळाशीयामा मा प्रयतभेरा शातबाय रालतात.
वयकायी अचधकायी अवो ला वयकायी कामावरम, यथत्मालययामा भाण्मावारा त्माॊयामा भागे
अवरेल्मा व्मलथथेवलऴमी भभत्ल, आऩुरकी ककॊ ला आदय, काशीि लाटत नाशी. वयकायी
कामावरमात धुऱखात लऴावनुलऴव सळखय वय कयत अवरेल्मा पाईर अवोत, ला चिशयभीयी कशयता

आऩर प्रकयण राॊफलत जाणाये अचधकायी अवोत, ला कामावरम वताड उघडी वोडुन ऩऱ काढणाये
कभविायी अवोत मा वलव व्मलथथेवलऴमी वाभान्मारा प्रिॊड चिड आणण वताॊऩ व्मक्त कयालावा
लाटतो. जनता त्माॊना अनुबलामरा मेणाऱ्मा फऱ्मालाईट अनुबॊलालरुन शे फोरत अवते, हटका
कयत अवते. ऩण शी प्रळावन व्मलथथेतीर अचधकायी, कभविायी भॊडऱीशी इतयाॊवायखीिी याग,
रोब, भामा, आऩुरकी अवरेरी शाडाभावाॊिी भाणवे आशेत, त्माॊयामाशी जीलनात आाळा-यनयाळाॊिे
षण मेतात, त्माॊनाशी ते बोगालॊ रागतॊ, जे तुम्शा-आम्शारा बोगाॊल रागतॊ, तेशी कु णािे गुराभ
अवतात, त्माॊनाशी नको ते शुकु भ ल आदेळ फऱ्मािदा ऩाऱाले रागतात. अळा मा नोकयळाशीलय
शोत अवरेल्मा हटका त्मातीर तथ्म तथा अवत्म मा वलव फाफीॊभधुन नोकयळाशीऩुढे काशी
आव्शाने उबी याशतात.
1) ई-गव्शनवन्व :-
एकीकडे भशायाष्ट्र ळावन भाहशती ल तॊत्रसानायामा फाफतीत अग्रेवय शोत आशे. ई-प्रळावन
वायखे भशत्लकाॊषी ल भुल्माचधष्ठीत प्रकल्ऩ याफवलत आशे. तय दुवयीकडे प्रळावनातरा
लेऱाकाढुऩणा कयणाया अनालश्मक ऩत्रव्मलशाय आणण पामरी माभुऱे जनतेरा
जरदगतीने यनणवम सभऱु ळकत नाशीमे. म्शणुन ई-गव्शनवन्व यततक्माि यनष्ठेने आणण
ऩशयणाभकायकऩणे याफवलणे शे नोकळाशीऩुढीर आजयामा घडीतीर वलावत भोठे आव्शान
आशे.
2) वयकायी कभविाऱ्माॊना प्रोत्वाशीत कयण्मािे आव्शान :-
वयकायी नोकयी म्शणजे भजाि आशे, अळा वलिीत्र भानसवकतेत फशुताॊळ कभविायी लालयत
अवतात. मा वलऴभ ऩशयथथतीत जय काशी वुजाण कभविायी काभ कयत अवतीर तय
त्माॊना देखीर यनरुत्वाशी कयणाया भोठा लगव मा नोकयळाशीत आशे. त्माभुऱे अळा
कभविाऱ्माॊना आऩरी वतजनसळरता, कल्ऩकता, नलोऩक्रभसळरता जऩत अवतीर तय
त्माॊना प्रोत्वाशीत कयण्मािे आव्शान आशे.
3) फदरत्मा काऱात नलनवलन तॊत्रसान आत्भवात कयण्मािे आव्शान :-
एकीकडे लमाने जेष्ठ अवरेरे कभविायी तय त्मा तुरनेत तरुण कभविायी लगव आऩल्मा
सानािा फदरत्मा तॊत्रसानािा ऩुयेऩुय लाऩय करुन नलनवलन गोष्टी आत्भवात कयतोम,
त्मा तुरनेत जुने जाणता कभविायी लगव भाग ऩडतोम मा दोन वऩढमाॊभधीर वलवॊलादािा
ऩशयणाभ त्मायामा कामवकु ळरतेलय ऩमावमाने काभालय शोतो आशे म्शणुन फदरत्मा काऱात
नलनवलन तॊत्रसान वलवि वऩढमाॊनी आत्भवात कयणे गयजेिे आशे.
4) वकायात्भक रोकभत तमाय कयण्मािे आव्शान :-
"वयकायी काभ अन वशा भहशने थाॊफ", मा आणण अळा ककतीतयी म्शणी यनभावण शोण्मारा
नोकयलगव जफाफदाय आशे. आऩरे काभ िोखऩणे ऩाय ऩाडण्मािी लतत्ती पाय कभी रोकाॊत

आढऱते. वाभान्म जनतेभध्मे आऩल्मा कामवप्रणारीफद्दर वकायात्भक रोकभत कवे
तमाय शोईर माफाफत कभविायी लगावने प्रमत्न के रे ऩाहशजेत.
5) याजकीम शथतषेऩारा योखणे :-
ळावकीम कभविायी ते कामावरम प्रभुख माऩावुन भुख्म वचिल मा वलव थतयालॊय शथतषेऩ
कयणे आणण यनणवम घेणे शा आऩरा जन्भसवध्द शक्क आशे, अळी वभजुति काशी
याजकीम नेत्माॊनी करुन घेतरी आशे. आऩल्मा भजीतीर रोकाॊिे बरे कयण्मायामा
दृष्टीकोनातुन याजकीम व्मक्ती आऩल्मा ऩदािा गैयलाऩय करुन अचधकायी कभविायी माॊना
दभदाटी करुन आऩरे काभ कयलुन घेतात. त्माभुऱे ज्मा काभािा राब एखाद्मा गयजु
व्मक्तीरा सभऱामरा शला तो एखाद्मा रामक नवरेल्मा व्मक्तीरा देण्मात मेतो तेव्शा
वाभान्म जनतेयामा योऴारा फऱी ऩडते ती नोकयळाशी. शा याजकीम शथतषेऩ योखणे शी
आजयामा नोकयळाशीऩुढीर प्रभुख आव्शान आशे.
6) कामावरमीन लेऱेत वोळर सभडीमािा अयतलाऩय :-
तॊत्रसानािा अयतलाऩय करुन आऩल्मा कामवषभतेऩेषा कभी काभ कयणे म्शणजे काभाळी
अवरेल्मा आऩल्मा यनष्ठेळी फेईभान शोण्मावायखे आशे. कामावरमाॊयामा वॊगणकीकयणाॊभुऱे
मुटमुफ, पे वफुक, ट्लीटय, बरॉग्व इत्मादी. वोळर वाईट्िा कामावरमात वयावऩणे लाऩय
शोतो. वोळर सभडीमाॊयामा ऍ़प्वलय ऩोथट टाकणे, िॎटीॊग कयणे माति फयेि कभविायी
धन्मता भानतात. कामावरमीन लेऱेत काभारा प्राधान्म देणे, तळी कत ती कयणे आलश्मक
आशे. व्मक्तीथलातॊत्र्मायामा नालाखारी कामावरमीन लेऱेत के री जाणायी िैन कु ठॊतयी
थाॊफामरा शली.
7) अयतकाभ लाढता तणाल कभी कयण्मािे आव्शान :-
आजयामा मा धकाधकीयामा जीलनात घय आणण कामावरम वाॊबाऱुन थलत:िे आयोग्म
वाॊबाऱणे शे खय तय हदव्मिॊ आशे. आत्भवलश्लाव कभी शोणे, लशयष्ठाॊकडुन अलाथतल
अऩेषा ठेलल्मा जाणे इ. कायणाॊभुऱे व्मक्तीरा ताण-तणालारा वाभोये जाले रागते.
त्माभुऱे काभाॊिे व्मलथथीत यनमोजन करुन त्मािी कवोळीने अॊभरफजालणी के ल्माव
अयतकाभाॊभुऱे मेणाया ताण कभी शोऊ ळकतो.
8) नोकयळाशीरा वॊयषण कयण्मािे आव्शान :-
बायतीम याजकायणात ककतीतयी ऩष आशेत. जवे ऩष लाढत आशेत तवे कामवकते ऩण
लाढतॊि आशेत. त्माऩैकी फयेिवे थलमॊघोऴीत नेते फनुन, 'कभविायी' शा त्माॊिा नोकय आशे
अळा अवलवबालात त्माॊिेळी व्मलशाय कयतात. काशी कामदे शे लॊचित वभाजावाठी न्माम
सभऱलुन देणायी व्मलथथा अवरे तयी काशी भात्र मा कामद्मािा धाक दाखलुन अचधकायी
/ कभविायी माॊना लेठीव धरुन आऩरे काभ कयलुन घेतात. त्माभुऱे अळा कामवकताव आणण
थलमॊघोऴीत नेत्माॊऩावुन नोकयळाशीरा कामद्मािे दृष्टीकोनातुन, प्रवॊगी लशयष्ठाॊिे
ऩाठफऱावश वॊयषण सभऱलुन देण्मािी आजयामा काऱािी गयज आशे.

नोकयळाशीतीर दोऴ नोकयळाशी इतके ि वभाजव्मलथथा ल याजकीम व्मलथथा माॊिेशी
आशेत, अवे ककत्मेक फुध्दीजीलीॊना लाटते. ईश्लय, भ्रष्टािाय आणण याजकायण जवे वलवव्माऩी
आशे, तवॊ मा देळात प्रळावन ला बमुयोक्रवी-नोकयळाशी वलवत्र व्माऩुनशी दळाॊगुऱे उयरेरी हदवुन
मेते. वलवाभान्म कभविाऱ्माॊिी ऩशयथथीती लाढत्मा भशागाईभुऱे आणण भशागडमा सळषणाने
हदलवेंहदलव त्रफकट शोत आशे. भशानगयाॊभध्मे नोकयी कयणे शा जीलघेणा प्रकाय फनत िारराम.
आता तय ग्राभीण बागात नोकयी कयणेशी कठीण झारे आशे. इॊग्रजी ळाऱाॊि आकऴवण लाढर
आशे. थऩधेत हटकु न याशालॊ शा प्रश्न प्रत्मेकाराि वतालतो आशे तवा तो नोकयदायाॊनाशी
वतालतोम. नोकयी खेडमात ऩण भुराॊयामा सळषणावाठी ळशयात लाथतव्म कयणे बाग ऩडत आशे.
"भुख्मारमारा याशा", शे वाॊगणे हठक आशे ऩण दययोज लीव ऩॊिलीव भैराॊिा प्रलाव शौवेवाठी
शोत नाशी, शेशी तेलढिॊ खयॊ आशे. एलढी धालऩऱ करुन नोकयी कयणाऱ्माॊिा वगऱा लेऱ प्रलाव,
धालऩऱ ल दगदगीत जातो. प्रवॊगी कु टूॊफाराशी ऩुयेवा लेऱ देता मेत नाशी. काभािा फोझा
लाढरेरा ऩण काभ कयणाऱ्माॊिी वॊख्मा योडलरेरी, अळी ऩशयस्थथती अवल्मालय जनतेकडुन
तक्रायी शोणे थलाबावलक आशे. प्रिॊड भशागाई, फेयोजगायी, हशॊवािाय, जातीव्मलथथा माव के लऱ
कभविायी आणण अचधकायी जफाफदाय आशेत, अवा आबाव यनभावण के रा जात आशे. ऩयॊतु भ्रष्ट
अवे काशी भुठबय अचधकायी आणण त्माॊना वाभीर अवरेरे ऩदाचधकायी मा दशा टक्माॊभुऱे
उयरेरे आऩल्मा काभाळी प्राभाणणक अवरेरे नव्लद टक्के ळावकीम कभविा-माॊना जनतेिी दुऴणॊ
स्थलकायाली रागत आशे. नोकयदाय शे कोणी ऩयक्मा देळातुन आरेरे नागयीक नाशीत, तेशी माि
देळातीर नागशयक आशेत. त्माॊनाशी कु टूॊफ आशे. त्माॊनाशी जगामिॊ आशे आऩल्मा भुराॊफाऱावाठी,
लतध्द आईलडीराॊवाठी. ळावकीम कभविाऱ्माॊना प्रबालीऩणे काभ कयता मेईर, अळी ऩशयथथती
यनभावण कयणे शे प्रत्मेक व्मक्तीिे कतवव्म आशे. नोकयदायाॊना नोकयळाशीिे भशत्ल ऩटलुन देलुन,
त्माॊना वभजलुन घेलुन, वशकामव करुन, त्माॊयामातरा आत्भवलश्लाव जागतत करुनि याष्ट्रािा
ऩमावमाने प्रत्मेकािा वलकाव शोलु ळकतो.
- भनश्जतसवंग याजऩूत (क.सर.)
ऩाटफंधाये प्रकल्ऩ भंडऱ, फ रडाणा

वादशतम
वशकामा
व
शकामव शी फाफ अस्थतत्लात अवेर तय कठीणातीर कठीण कामव ळक्म
शोऊन जाते. तुम्शी अनुमामी अवा ककॊ ला वभुदामािे नेततत्ल कयत अवा
वशकामव फाफत तुभिे वलिाय काम आशेत शे भशत्लािे आशेत.
वभुदामािे नेततत्ल तुभयामाकडे अवेर तय तुभिी ताकद माति आशे की तुम्शी
तुभिे कौळल्म ऩणारा रालून आऩरे वशकामांिे लैसळष्ट्मे ओऱखून त्माॊिा लाऩय
शाती अवरेरे काभ ऩूणव कयण्मावाठी करून घेणे. आऩल्मा वशकामावयामा वूिनाॊिा
ल कल्ऩनाॊिा आदय मळथलीतेिी ऩहशरी ऩामयी अवते. अनुमामीना वदय फाफ
प्रेयणादामी अवते तवेि बवलष्म काऱातशी मळथली शोण्माफाद्दरिी खात्री देणायी
अवते.
- श्री. वलकाव देवाई
उऩवंचारक
तनलृत्ती लेतन

वादशतम
आज्जाचे झाड
माझा आज्जा म्हणजे सभ्य भाषेत आजोबा, अततशय प्रेमळ. मी एकू लता एक नातू
असल्यानं माझ्यावर त्याचा तवशेष जीव होता. त्यामुळे अहोजाहोचा परके पणा मलाही मंजूर
नव्हता अन् आज्जालाही. आज्जा लहान असतानाचं त्यानं अंगणात एक झाड लावलं होतं
आता आज्जासारखंच ते खूप मोठ्ठ झालं होतं. आज्जाच्या अंगाखांद्यावर खेळता खेळता मी
झाडाच्या अंगाखांद्यावर कधी खेळायला लागलो ते कळलचं नाही. घरी कधी खोडी के ल्यानंतर
आईचा मार चुकतवण्यासाठी मी धावत जाऊन आज्जाच्या कु शीत तशरायचो. आज्जाच्या
भक्कम संरक्षणामुळे आईचा नाईलाज व्हायचा. मला तशस्त लावण्याचे ततचे स व मनसुबे
उधळले जायचे आतण मला मनातून आनंदाच्या उकळया फु टायच्या.
आज्जा गेला तो तदवस मला अजूनही आठवतोय. साध्याश्या तापाचं तनतमत्त झालं
आतण पहाटेच कधीतरी झोपेतच आज्जाने प्राण सोडले होते. मला सकाळी जाग आली तेव्हा
घर माणसांनी भरून गेल होतं. अंगणात आज्जाच्या अंत्ययात्रेची तयारी चालली होती. मी
कावरा बावरा होऊन बघत बसलो होतो, कधी आज्जाकडेतर कधी झाडाकडे. आज्जा गेला
अन् झाडचं माझ्यासाठी आज्जा झालं. मी सारा तदवस त्या झाडाच्या आसपास घुटमळत
राहायचो. तदवसभरातून दोनचार वेळेस तरी झाडावर चढल्यातशवाय मला करमत नसे. आई
मारायला धावली की मी सरळ अंगणात धूम ठोकायचो आतण पटकन झाडावर चढायचो. आई
घाबरायची, खालनचं ओरडायची, ‘•खाली उतर हातपाय तोडून घेशील, पण मला झाडाचाच
खूप आधार वाटायचा. आईचा राग शांत होईपयंत मी ततथे बसून राहयचो. कधी कु ठल्या
कारणासाठी गावाला जर गेलो असेन तर परत आल्यावर पतहल्यांदा मी झाडाकडे धूम ठोकत
असे आतण झाडाला गच्च तमठी मारत असे त्याच्या खोडाचा तो खडबडीत स्पशव अनुभवला व
उग्रसर गंध नाकात भरला की मला घरी पोहोचल्याची जाणीव होई. मला कळत नव्हतं ते
झाडसुध्दा माझी वाट पाहायचं की नाही ककवा मी आल्याचं त्याला जाणवायचं की नाही पण
त्याच्या पानांची सळसळ वाढलेली जाणवायची. त्या झाडाच्या संगतीत मी कधी मोठा झालो ते
कळलेच नाही.
मोठा झाल्यावर पोटापाण्यासाठी गावाचे ऋणानुबंध सुटले. तरकामं घर, तरकामं अंगण.
गावाकडच्या फे ऱ्या फक्त कारणापुरत्याच उरल्या. कधी कु णाच्या लग्न कायासाठी तर कधी
फक्त घराच्या देखभालीसाठी. मध्ये कै क वषव गेली गावाकडे क्वतचत कारणास्तव होणाऱ्या

फे ऱ्याही थांबल्या. घरच्यांनी गावचं घर तवकायचा लकडा लावला होता. आग्रह फारचं
झाल्यावर एका सुट टीत नाईलाजास्तव गावी गेलो देखभाल नसल्यानं घर अगदी मोडकळीस
आलं होत, माझी नजर झाडाकडे गेली ते तसचं उभ होतं ताठं, पानांची सळसळ वाढल्याचं
मला परत जाणवलं. मी झाडाजवळ गेलो. त्याच्या बु ंध्यावरून हात तफरवला, परत तोच
खडबडीत स्पशव फारा तदवसांनी अनुभवला. झाडाला पूवीसारखीच गच्च तमठी मारावीशी
वाटली, पण आता वाढलेल वय अन् शहरी सभ्यपणा आडवा येत होता.
गावच्या मध्यवस्तीत घर असल्यानं लवकरच घराचा सौदा तनश्श्चत झाला. त्या रात्री
मला झोप लागत नव्हती. मी मधून मधून अंगणात झाडापाशी जायचो, झाडावरून सारखा हात
तफरवायचो अन् फांदयातून तदसणाऱ्या आकाशाकडे पाहात राहायचो. त्या रात्रीच्या
चंद्रप्रकाशात मला झाडं के तवलवाण वाटू लागलं. वाटत होतं, झाडाला काहीतरी सांगायचयं,
काय करावं काही सुचत नव्हत. शेवटी कधीतरी झोप लागली. सकाळी जरा उशीरानचं जाग
आली. आजच्या तदवशी तालूक्याला जाऊन व्यवहार पुणव करायचा होता. नऊ वाजता शेटये
वकीलाकडे भेटायचं ठरलं होतं. भराभरा आवरलं. आज व्यवहार पुणव झाल्यावर गावाशी
असलेला संबंध संपणार होता. जड अंतकरणाने मी बाहेर पडलो. घराला नमस्कार के ला,
झाडाला नमस्कार के ला. दोन तमनीटे वास्तू परत डोळा भरून पातहली अन बस स्टँडकडे
तनघालो. शेजारचे तात्या साक्षीदार म्हणून बरोबर येणार होते त्यांची देवपूजा आटपायची होती
मी म्हटलं, “तात्या मी पुढे होतो, मारूतीच्या देवळापाशी थांबतो तुमचं आटोपल की या! मी
तनघालो. मारूतीरायाचं दशवन घेतलं. जेमतेम दहा पंधरा तमनीटं झाली असतील नसतील तात्या
झपझप पावलं टाकत येताना तदसले, म्हणाले ‘चला’, नाहीतर एसटी तनघून जाईल मग तासभर
ताटकाळावं लागेल.
एसटी स्टँडवर बस उभीचं होती. सकाळची वेळ असल्यानं जरा गदी कमी होती.
बसायला लगेच जागा तमळाली. बस सुरू झाली. जेमतेम चाळीस तमनीटांचा पल्ला. थोडया
इकडच्या ततकडच्या गप्पा झाल्यावर एकदम आठवून तात्यांनी तवचारलं, “•का हो? ते झाड
कधी पडलं?” मी चमकलो , म्हटलं, “कु ठलं, कु ठलं झाड?” “अहो,तुमच्या अंगणातलं.मी
पूजा आटपून बाहेर पडलो तर येताना मुळासकट आडवं झालेलं तदसलं, म्हटलं रात्रीत पडलं
असेल.” मी एकदम स्तब्ध झालो. ओठातून शब्द बाहेर पडेनात. डोळे भरून आले.एसटी
तालूक्याकडे भरधाव धावत होती. समोरच्या डांबरी सडके कडे मी एकटक पाहात होतो अन्
तात्या माझ्याकडे....
- चंद्रळेखय बफलरकय
अधधधान ल रेखाधधकायी,
भ ंफई

वादशतम
ळेलटची व रूलात
T
here will come a day when you believed everything is
finished. That will be the begining.
भानली जीलन शे नश्लय आशे. जीलनातीर अथतीत्ल बौयतक फाफीने हदवत
अवते, ऩयॊतू भानल त्माॊिे जीलन जगत अवताॊना पक्त बौयतक फाफीॊयामा
अथतीत्लालयि जगत नाशी. अथतीत्लायामा ऩरीकडे खुऩ भोठे जीलन आशे. अभुतव
अकल्ऩयनम, वलरोबयनम, बव्म तवेि अताकीकशी. भानलािी थलप्ने, बालना ऩाशता
भनुष्माॊयामा प्रेयणा काम काम अवू ळकतात, कल्ऩनेयामा ऩरीकडीर गोष्ट आशे.
जीलन शे अभुतव ल अताकीक अवरे तयीशी भानल जगतोि आशे. प्रत्मेकजण थलत:
िे
थलप्न ल आकाॊषा घेलून थलत:यामा अथतीत्लायामा खुणा ळोधत जगतो.
प्रेयणावलशीन जगणे शे भतत जगण्मावायखेि आऩणाव लाटत अवरे तयीशी वत्म
आशे.
प्रत्मेक कशाणीरा ळेलट अवतोि, खये तय कोणतीशी कशाणी ळेलटासळलाम
नवते. अश्मा वलवलध कशाणीिा ळेलट करुन आनॊदी, बव्म ला इतय प्रकायात शोत
अवताॊना हदवते. ज्मा कशाणीरा ळेलट हदवत नाशी, ऩयॊतू अवतो. भानल आऩल्माि
तॊहद्रत जीलन जगतो, त्मािा कोळ शा त्मािे वलिाय वलश्ल शे त्मािे जग अवते.
त्मायामा वलिायाऩरीकडे काम जग आशे, मािा वलिायाॊिा धाॊडोऱा वुध्दा घेत नाशी
ला त्मारा भमावदा अवू ळकतात. जगातीर घडाभोडी ल आवऩावयामा व्मक्ती, वॊथथा
ल वभुशायामा ऩशयणाभाॊिा वलिायशी कयताॊना हदवत नाशी. भानली जीलनातीर
नश्लयता, षणबॊगुयता वभजताॊना हदवत नाशी. जीलनातीर लाथतल लेगऱे ऩण
आऩरी वभज लेगऱी आशे.

भानलायामा कशाणीिा ळेलट बायतीम ऩयॊऩयेत नेशभीि गोड ल वुखद दाखलरा
जातो ऩयॊतू प्रत्मेक लेऱेव ळेलट दुख:दशी अवू ळकतो. शे आऩण वभजून घेत नाशी.
प्रत्मेक गोष्टीतीर ळेलट वॊऩणाया आशे, अवे लाटते, ऩण त्मािी वुरूलातशी अवू
ळकते. वलावत भशत्लािे भानलायामा जीलनािा ळोध शा अनॊताऩमंतिा आशे, त्मायामा
अथतीत्लात अवरेल्मा ल नवरेल्मा अतक्मव जीलनातीर ळोधाॊिा, जाणीलाॊिा आशे,
त्मािा ळेलट न वॊऩणाया आशे, त्मािी वुरूलात कयताॊना भनािा थलतॊत्रऩणा,
भुक्तऩणा शला, भनोवलकायाऩावून दुय त्मा कशाणीिा ळेलट वभजुन घेलून, त्मा
ध्मेमाऩमंत, त्रफॊदुऩमंत जाण्मायामा भागाविे यनमोजन कयाले. यथते खुऩ अवतीर ल
काटेशी ऩण यनवलवकायऩणाने ऩूढे िरा. अगदी जग तुम्शारा लेडे म्शटरे तयी कामभ
आऩल्मा Madness भध्मे त्मा कशाणीयामा ळेलटिी वुरूलात कयताॊना. शोम ळेलटिी
वुरूलात.
- व .ग. सवद्धेलाड
वशवंचारक,
रेखा ल कोऴागाये अभयालती.

वादशतम
मा जगण्मालय ळतदा प्रेभ कयाले
मा ओॊठानी िुॊफून घेईन शजायदा शी भाती,
अनॊत भयणे झेरून घ्माली इथल्मा जगण्मावाठी,
इथल्मा वऩॊऩऱ ऩानालयती अलघे वलश्ल तयाले,
. . . . मा जन्भालय मा जगण्मालय ळतदा प्रेभ कयाले ,
कवललमव भॊगेळ ऩाडगाॊलकयाॊयामा मा ओऱी जीलनालय ककती वभयवतेने प्रेभ के रे
ऩाहशजे शे वाॊगतात. जीलन शी प्रलाश अवतो.तो िैतन्माने बयरेरा अवता. शा प्रलाश वदोहदत
प्रलाशीत याहशरा ऩाहशजे.त्मारा फाॊध नको, त्मािी उऩेषा नको, अवे जणू ऩाडगाॊलकयाॊना वाॊगामिे
आशे.
बायतीम वॊथकत तीत भानलािा जन्भ शा 84 रष मोनी ऩाय के ल्मानॊतय सभऱतो
अवे म्शणतात. मािा अथव शा भानलजन्भ राबण्मावाठी आऩल्मारा 83 राख 99 शजाय 99
लेऱा जन्भ घ्माला रागतो. त्मानॊतय शा जन्भ प्राप्त शोतो, तो अवा जगरा ऩाहशजे की अलघ्मा
जीलनािे वोने व्शाले आणण मा भतत्मूनॊतयशी ककतीरुऩे स्जलॊत यशाले.
सभत्राॊनो, जगणॊ शा वलरषण प्रलाव आशे आणण प्रलाव म्शटरॊ की त्मात िढउताय
आरे. कु ठे जन्भ घ्माला, कधी जन्भ घ्माला, कु णायामा ऩोटी जन्भारा माले, यॊगरुऩ आणण
फुस्ध्दभत्ता काम अवाली माऩैकी कोणताि choice आऩल्मारा नवतो. जन्भारा आल्मानॊतय
आऩल्मारा दोन choice सभऱतात. ऩुन्शा ऩाडगाॊलकयाॊयामाि कवलतेिा वॊदबव घ्मामिा तय ते
म्शणतात की वाॊगा कवॊ जगामिॊ, ‘कण्शत कण्शत की गाणॊ
म्शणत?’ शेि दोन choice
आऩल्मा वभोय अवतात. आऩल्मा वभोययामा ऩेल्माफाफत जे काशी म्शणटरॊ जातॊ ते वायिॊ खय
अवतॊ. म्शणजे ऩेरा अधाव वयरेराशी अवतो. आळालादाने आऩरा जीलनयव काठोकाठ बयरेल्मा
ओठाॊलय अध्माव बयरेल्मा ऩेल्मािी िल अवते. तय यनयाळ भनातून शयकाम्मा अध्माव ऩेल्मािी
खॊत अवते. ळेलटी शे आऩल्मा भनालय अलरॊफून आशे.म्शणूनि शा choice आऩण अचधकि
आलडीने यनलडरा ऩाहशजे. गाणॊ म्शणत जगण्मािा ऩमावम खुरा अवताना कण्शन्मािे वुय
कळावाठी.?
जीलनालय प्रेभ कयामिे तय तवे कायण ऩाहशजे, मािाि अथव जीलन ध्मेमािी
यनस्श्िती ऩाहशजे. एकदा का जीलन ध्मेम ठयरे की ळशययािा योभनायोभ ते वाध्म कयण्मावाठी

प्रमत्नळीर याशतो. भग जीलनारा अथव याशतो. अशो मा जीलनरुऩी वोन्मारा वुगॊध प्राप्त शोतो.
कतत वत्िािे भऱे पु रतात, मळायामा नौफती झडतात. अलघे वलश्ल तुभयामा ऩयाक्रभाने प्रकाळभान
शोते. पक्त शे जीलन का जगामिे मािे उत्तय आऩण ळोधरे ऩाहशजे, भग तो ळतकाॊिे ळतक
कयण्मायामा लेडाने लेडालरेरा वचिन तेंडुरकय अवेर,थलयाज्म थथाऩनेवाठी लेडे झारेरे छत्रऩती
सळलाजी भशायाज अवो ककॊ ला थलातॊत्रमायामा प्राप्तीवाठी तुभ भुझे खुन दो, भैं तुम्शे आझादी
दू ॊगा| अवे म्शणणाये वुबाऴिॊद्र फोव अवोत, शी मादी अळी ककतीशी राॊफलता मेईर. मा वलांयामा
ठामी एक गोष्ट वभान शोती, ती म्शणजे मा वलांना आऩण जगतो कळावाठी शे नक्की भाहशत
शोतो आणण इयतशाव अळाि रोकाॊिा शोतो. जीलनध्मेम यनस्श्ित झाल्मालय वुध्दा त्मा ध्मेमािी
प्राप्ती शोईऩमंत, ‘रुके त्रफना थके त्रफना,’ ऩुढॊ जात याहशरॊ ऩाहशजे, शे अवीधायाव्रत ऩूणव कयण्मािी
षभता दाखलरी ऩाहशजे. भग ककतीशी अडथऱे मेलोत, वॊकटे मेलोत, ऩशयस्थथती प्रयतकू र अवो,
वदैल ध्मेमायामा हदळेने लाटिार के री ऩाहशजे. थलातॊत्र्मलीय वालयकय माॊनी एके हठकाणी
म्शटल्मा प्रभाणे, थलातॊत्र्मप्राप्तीयामा भाझ्मा कामावत तुम्शी आरात तय तुम्शारा फयोफय घेऊन,
तुम्शी नाशी आरात तय तुम्शारा वोडून, आणण तुम्शी आडले आरात तय तुम्शाॊरा तुडलून भाझी
भागवक्रभण कयेण शी दृढयनश्िम अॊगी ऩाहशजे.
प्रत्मेक आत्भा शा भोठाि अवतो, भाणूव भयतो, आत्भा भयत नाशी शे आत्म्मािे
अभयत्ल आत्म्मारा भोठे करुन जाते. थलाभी वललेकानॊदानी म्शणल्माप्रभाणे, Every soul is
potential. जय वललेकानॊद खये अवतीर Every soul is potential अवेर तय भग आऩण
णखन्न का अवतो? मा जगातरा प्रत्मेक भाणूव शा उजेिा थत्रोत आशे. तो प्रिॊड अळी
आस्त्भकळक्ती अॊगी फाऱगून आशे. मा ऊजेिे प्रकटीकयण आणण वॊिरन ज्माने के रे त्मानेि
काऱायामा कऩाऱालय आऩरी भुद्रा उभटलरी. जगातीर कोणत्माशी दोन भाणवाॊत एकि वभानता
अवते आणण ती म्शणजे त्मा दोघाॊयामात काशीशी वायखेऩणा नवतो. म्शणजे इथे प्रत्मेकजण
लेगऱा आशे. त्मायामा अॊगी अवरेरॊ भटेशयअर लेगऱॊ आशे. स्जथे रोिा व्शामरा ऩाहशजे, तेचथर
के सभकल्व वुघ्दा लेगऱॊ आशे. म्शणून आऩण अवे
एकभेल द्वलतीम अवू तय आऩरी
जीलनधायणा वुध्दा लेगलेगऱी शली, म्शणजेि थलत:िी ओऱख शली. शी ओऱख शोण्मावाठी
एखादा षणशी ऩुयतो, एखादा वलिाय, एखादी व्मस्क्त, एखादे ऩुथतक, एखादी घटना आऩरे
जीलन अॊतफावशम फदरून टाकते. एके हदलळी ऩालवाॊत घयी ऩयतताना भुयरीधय देवलदाव आभटे शा
तरुण यथत्माॊलय फवरेल्मा भशायोग्मायामा अॊगालय एखादॊ गोणऩाट सबयकालतो आणण घयी मेतो,
आणण घयी आल्मालय त्मायामा भनात एक वलिाय मेतो, भी के रॊ ते मोग्म के रॊ काम? भाझ्मा
अॊगालय अवॊ कु णी गोणऩाट सबयकालरॊ अवतॊ तय? शा वलिाय ज्मा षणी भनात मेतो त्माषणी
भुयरीधय देवलदाव आभटे माॊिॊ रुऩाॊतय फाफा आभटेयामाॊत झारेरॊ अवतॊ आणण भग उबा याशतो

आनॊदलनावायखा एक आश्रभ, स्जथे ईश्लयायामा वलोत्तभ कराकत तीिी ऩूजा शोते अथावत भानलऩूजा
शोते.
“ आमुष्म खूऩ वुॊदय आशे
अनुबल तुरा मेत जाईर,
प्रमत्न कयामरा वलवरु नको,
भागव तुरा वाऩडत जाईर ”
मा िॊद्रळेखय गोखरेंयामा िायोऱीप्रभाणे आऩण वतत प्रमत्नळीर याहशरे ऩाहशजे,आनॊदािॊ
झाड झारॊ ऩाहशजे, आनॊदाने फागडता आरॊ ऩाहशजे,नािता मेत नवरॊ तयी तार धयता आरा
ऩाहशजे.फेवूय अवरे वूय तयी गाणॊ गाता आरॊ ऩाहशजे. बक्ती नालािी ओली नाशी तय प्रेभाने
हदरेरी एखादी वणवणीत सळली ओठाॊलय आरी ऩाहशजे. मा नजयेने आमुष्मारा ऩशार तय फाति
काशी न्मायी शोईर.
जगणॊ सळकामिॊ तय यनवगावकडून,भुक्त शथतानॊ आऩल्माजलऱ जे काशी आशे
त्मािी उधऱण कयत याशणॊ शा यनवगाविा यनमभ,यनवगव कोणताि बेदबाल कयत नाशी, अळी
दृष्टी आऩल्मारा राबरी ऩाहशजे. गयीफ-श्रीभॊत, उयाि-यनयाि,काऱा-गोया अवे अनेक बेद मा
जगात आशेत.त्मायामा ऩरीकडे जाऊन के लऱ भाणूव म्शणून भाणवाकडॊ ऩाशामरा सळकरॊ तय
जीलन अचधक वुॊदय शोईर.
कली फोयकयाॊनी म्शणटल्माप्रभाणे,
“ देखणे ते िेशये,
जे प्राॊजऱाॊिे आयवे,
वालऱे मा गोभटे,
भोर नाशी पायवे, ”
म्शणजेि आऩरॊ आमुष्म शे अवॊ कतत वत्ल वॊऩन्न अवेर तय जगण्मावलऴमी प्रेभ
यनभावण शोईर आणण शा यनवगव, शी भाती,आकाळ वायेि आऩल्मारा जगण्मालय प्रेभ कयामरा
सळकलतीर. ऩुन्शा ऩाडगाॊलकयाॊयामाि ळबदािाि आधाय घ्माला रागतो,
“ िॊिर लाया, मा जरधाया सबजरी काऱी भाती
हशयले हशयले प्राण तळी शी रुजून आरी ऩाती
पु रे राजयी फघून कु णािे शऱले ओठ थभयाले
मा जन्भालय, मा जगण्मालय ळतदा प्रेभ कयाले. . . . . . . .
- याश र के ळल कदभ
श्जल्शा कोऴागाय अधधकायी,
वांगरी

कवलता
"आम ष्म"
ऩाऊरे तीच आशेत
यस्ते भात्र फदरत गेरे
फदररीत ठेचाऱणायी फोट
अन बल भात्र घडलत गेरे
शात तेच आशेत
कष्ट भात्र फदरत गेरे
लताभानाच्मा लांझ ळेतात याफताना
व खद बवलष्माचे भनोये फांधत गेरे
डोऱे तेच आशेत
स्लप्ने भात्र फदरत गेरी
लास्तलाळी दोन शात कयताना
प्रेयणेचे फऱ ऩेयत गेरी
ळब्द तेच आशेत
अथा भात्र फदरत गेरे
आम ष्माचे गीत सरदशताना
'अषय' ठेल ठेलून गेरे
आतभा तोच आशे
कामा भात्र फदरत गेरी
योज रूऩ फदरून मेणायी लादऱे
'तगणे' अन 'जगणे' सळकलून गेरी
- प्रळांत लालगे.
वशा. वंचारक

कवलता
वतम अवतम (आतभ प्रधचती)
“वलव काशी सभऱूनशी,
भाझे शात शयकाभे आशे
शे भाझे ते तुझे,
शे वलव तुझेि आशे
भाझे दु:ख तुझा आॊनद,
शमा वलव बालना आशे
भाझे भी ऩण, तुझा अॊशकाय,
शा वलव देखाला आशे
मेथे जन्भ ल मेथेि भतत्मु,
शेि खये वत्म आशे.
- वौ वारयका कोयान्ने (रे.सर)
कोऴागाय काम ारम, अभयालती.

कवलता
फाऩ जी आज
फाऩुजी आज ......
अॊध:कायभम बवलष्मायामा गतेत िारराम देळ वाया
बायतभातेयामा ळयीयातून योज लाशताशेत यक्तायामा धाया !
फाऩुजी आज ......
वत्म अभानुऴऩणे चियडल्मा जातेम अवत्मायामा सळऱेखारी
अहशॊवेरा लेळीलय टाॊगून गालागालात ऩेट्ल्मात धभांध दॊगरी !
फाऩुजी आज .......
नैयतक भुल्मे णखतऩत ऩडरीत धासभवक ग्रॊथाॊयामा जीणव ऩानाॊत
वत्ताॊध नेते योज ऩाडताशेत ळेकडो भुडदे भोिे अन मुद्धात !
फाऩुजी आज .......
ऩोखयराम वाया देळ भ्रष्टािायायामा घातक लाऱलीनॊ
आतॊकलादायामा अजगयी वलऱख्मात अवहम झारॊम जगण !
फाऩुजी आज .......
देळबक्ती,फसरदान शे ळबद झारेत इयतशावजभा
भयणावन्न भानलतेिी कु णाराशी नाशी तभा !
सभत्राॊनो ! आज ......
फाऩूजीॊयामा अजयाभय आदळव अन वलिायाॊनी ;
दूय कया वत्म, अहशॊवा, धभावलयिी ग्रानी ;
थलातॊत्र्म, वभता, अखॊडतेरा ऩाजा वॊजीलनी ;
उजऱून टाका वलव भने देळबक्तीयामा दीऩाॊनी !
आणण
दुभदुभू द्मा बायतभातेयामा जमघोऴाने वाया आवभॊत
तेंव्शाि शोईर फाऩूजीॊिा अथलथथ आत्भा ळाॊत !
तेंव्शाि शोईर फाऩूजीॊिा अथलथथ आत्भा ळाॊत !
- प्रळांत लालगे.
वशा. वंचारक

वादशतम
प्रळावनाव प्रेयणा देणायी खेऱ वंस्कृ ती.
भनुष्म प्राण्मािी वकायात्भक ळक्ती वाऱ्मा काभािे प्रेयणाथथान अवते. वगऱे तत्लसान शे प्रेभािे
तवेि वकायात्भक उजेिे थत्रोत गणल्मा जाते. शीि वकायात्भक उजाव भनुष्मात खेऱ , मोग, व्मामाभ मा
भाध्मभाद्लाये सभऱत अवते. त्माति खेऱ शे प्रेभ आणण ळक्ती दळवलण्मािे खये भाध्मभ आशे. व्मक्ती,
वभाज, याष्ट्र शे मुध्दातून नव्शे तय खेऱाद्लाये आऩरी श्रेष्ठता सवध्द कयीत अवतो. ज्मा प्रभाणे
उऩयनऴदाॊिा ऩाठ कयताॊना वुयलातीरा आणण ऩाठ वॊऩल्मालय तीन लेऱा ळाॊतीिा उदघोऴ के रा जातो
त्माि प्रभाणे खेऱायामा वुयलातीव ल नॊतय सभत्रत्लािे वॊफॊध प्रथतावऩत कयण्मा फाफत ळऩथ घेतरी जाते.
इवली वनाऩूलव आठव्मा ळतकाऩावून ऑसरॊस्म्ऩक िऱलऱ ग्रीक देळाभध्मे उदमाव आरी. इतकी प्रािीन
ऩयॊऩया खेऱ वॊथकत तीव राबरी आशे. मालरुन खेऱािे भशात्म्म रषात मेते. खेऱाभध्मे सभऱवलरेरा
वलजम शा वॊघािा ककॊ ला देळािा नवून त्मा वॊघाने ककॊ ला देळाने जोऩावरेल्मा वॊथकत तीिा वलजम गणरा
जातो. माि तत्लालय जागतीक ऩातऱीलय क्रीडावॊथकत ती उदमाव आरी आशे. के लऱ ळौमवि नव्शे तय
आत्भवलश्लाव, एकोऩा, देळबक्त, काभािी प्रेयणा शे गुण खेऱातून वलकवीत शोत अवल्मािे हदवून मेते.
देळाभध्मे यनमसभतऩणे वलबाग थतयीम ल याज्मथतयीम खेऱ, याष्ट्रीम थतयालय भोठमा प्रभाणात
वलवलध ळशयाॊभध्मे हदभाखाने ऩाय ऩाडरे जातात. आऩल्मा कौळल्मािा वलकाव कयण्मावाठी थलमॊसळथत
ऩाऱाली रागते शे खेऱायामा भैदानालयि कऱून मेते. कक्रडा वाधना मोग्म प्रकाये के री तय कामभशयत्मा
प्रळावनातीर ऩावलत्र्म आऩणा हटकलून ठेऊ. वुदृढळक्ती आणण वकायात्भक भन मािा पामदा यनस्श्िति
शोत अवल्मािे तसाॊिे वुध्दा भत आशे. प्रत्मेक व्मक्ती काशीना काशी काभ कयीत अवतो,शे काभ कयीत
अवताॊना अवॊख्म प्ररोबने सभऱत अवतात अळा प्ररोबनारा फऱी ऩडल्माव आयोग्मािा ऱ्शाव तय शोतोि
ऩण कतवफगायीलयशी अयनष्ठ ऩशयणाभ आऩणाव फघामरा सभऱतात. कठीण ऩशयस्थथतीत वाभना
कयण्मावाठी रागणायी धभक आणण यनणवमळक्ती वुध्दा खेऱ बालना तवेि आऩल्मा बागातीर थथायनक
वाॊथकत तीक थऩधाव कयण्माभधूनि वलकवीत शोते. यनमभ ऩाऱूनि श्रेष्ठत्ल सवध्द कयण्मािे अलघड काभ
खेऱ बालनेतून यनभावण शोण्माव भदत सभऱते. भानली वॊथकत तीिा वलकाव ळाॊतीलयि अलरॊफून अवल्मािे
इयतशावातून सवध्द शोत अवल्मािे आऩणाव हदवून मते. ळत्रुबालना नवरेरा शा प्रकाय म्शणजे फॊधुबाल
जोऩावण्मािी ऩहशरी ऩामयी आशे. शीि बालना अॊगीकारुन व्मलशायात उत्तभ काभ कयण्मािी वलम ऩडते.

आऩल्मा देळारा जागयतक थतयालय अग्रथथानी ऩोशोिलण्माकशयता के लऱ आथीक दृष्टीने आऩण भजफूत
अवणे आलश्मक नवून माफयोफय खेऱाभध्मे उत्तभ बयायी घेणे वुध्दा आलश्मक आशे त्मा सळलाम खऱ्मा
अथावने आऩरा देळ वुजराभ वुपराभ शोणे ळक्म नाशी, शे आऩणाव िीन, जाऩान, दक्षषण कोशयमा,
त्रिटन मा देळािा आचथवक तवेि कक्रडा वलकाव ऩाशून वशज रषात मेते. आऩल्मा देळािा वाॊथकत तीक
लायवा जऩामिा अवेर तय जागतीक थतयालय खेऱाभध्मे आऩणाव प्रावलण्म दाखवलणे गयजेिे आशे.
जगाभध्मे दुवऱ्मा क्रभाॊकािी रोकवॊख्मेिा देळ अवरेल्मा मा बायताव शी अळक्मप्राम गोष्ट नक्कीि
नाशी. आत्भवलश्लावी तरुण वऩढी शी कोणत्माशी याष्ट्रािे ळक्तीथथान अवते. ऩयॊतु तारुण्मात अवा
आत्भवलश्लाव आणण आळालाद यनभावण शोण्मावाठी खेऱािे अनन्मवाधायण भशत्ल कोणीशी नाकारु ळकत
नाशी.
- व शाव डशाके
रघ रेखक
ग ंतलण क ग रु

वादशतम -
ग ंतलणूक ग रु
कं ऩनी भ दत ठेली
8 नोव्शेंफय 2016 योजी भा.ऩॊतप्रधान नयेंद्र भोदी माॊनी याष्टारा वॊफोचधत कयताॊना
रु.500/-ल रु.1000/- यामा नोटा िरानातुन फॊद कयण्मािी घोऴणा के री आणण वॊऩूणव देळबय
खऱफऱ उडारी. वुदैलाने वलांना त्माॊयामाकडीर नोटा फदरवलण्मािी ऩुयेळी वॊधी देण्मात आरी.
त्माभुऱे अिानक फॉकाभधीर गदी खुऩ लाढरी ल फॎकीॊग व़्लथथेलय खुऩ ताण यनभावण झारा.
मािाि एक ऩशयणाभ म्शणून हदॊनाक 3 डडवेंफय 2016 ऩमंत बायतातीर वलवलध
फॉकाॊयामा खात्माभध्मे वुभाये 9.88 राख कोटी रुऩमाॊयामा ( 500 ल 1000 यामा ) नोटा फॉकाभध्मे
जभा झाल्मा. एलढमा वा-मा नोटाभुऱे फॉकािी यतजोयी अऩूयी ऩडु रागरी. वोफति फॉकाभध्मे
खुऩ वायी यक्कभ जभा झारी .
फॉकािा वॊऩूणव व़्लवाम शा कजव देणे आणण त्मालयीर व्माजातूनि जनतेयामा
ठेलीॊलयीर व्माज देणे, अळा थलरुऩािा अवतो. वद़स्थथतीत फॉकाभध्मे भोठमा प्रभाणालय यनधी
जभा झारा. भात्र त्मािप्रभाणात कजव वलतयण शोत नाशी. त्माभुऱे फॉकाकडीर योकड अयतयीक़्
प्रभाणात सळल़्क आशे. अचधेकयामा योकड वुरबतेभुऱे फॉकािे व्माजािे दय कभी शोतीर.
म्शणजेि कजावऊ यक्कमेलयीर व्माज दय कभी शोतीर, तवेि ठेलीलॊयीर (Fixed Deposit)
व्माजदय देखीर कभी शोतीर.
वदमस्थथतीत याष्टीमकत त फॉकाॊिा भुदत ठेलीॊलयीर व्माजािा दय 7 ते 7.5%
एलढा आशे. ऩुढीर काशी हदलवाॊभध्मे अजुन घट अऩेक्षषत आशे. अळालेऱी वलवाभान्माॊिी
गुॊतलणुक प्राभुख्माने ज्मा भुदत ठेलीॊभध्मे अवामिी त्मालयीर राब (व्माज) काशी प्रभाणात कभी
शोणाय आशे. अळालेऱी त्माऩेषा अचधक काशी व्माज सभऱू ळकते काम ? तय मािे उत़्य आशे
– कॊ ऩनी भुदत ठेली. फॉकायामा भुदत ठेलीप्रभाणेि कॊ ऩन्माॊयामा भुदत ठेली अवतात.अरीकडयामा
काऱात अनेक गुॊतलणुकदाय मा ऩमावमािा गाॊबीमावने वलिाय कयताॊना हदवतात.
ठेली स्लीकायणा-मा वंस्था आणण तनमाभक मंत्रणा
वालवजयनकशयत्मा ठेली गोऱा कयण्मािी ऩयलानगी पाय थोडमा आथथाऩनाॊना अवते. ज्मात
ऩतवॊथथा,फॉका,लाणणज़् फॉका आणण शयझलव फॉके कडून ठेली गोऱा कयण्मावाठी लैध नोंदणी
प्रभाणऩत्रधायक त्रफगय फॉकीॊग वलत़्ीम वॊथथा(एन.फी.एप.वी) माॊिा वभालेळ आशे. ऩयलानगी
प्राप़् एन.फी.एप.वी.िी मादी शयझलव फॉके यामा लेफथथऱालय (www.sbi.org.in) उऩरबध आशे. मा
व्मयतयीक्त गतश वलत्त वॊथथाॊना (एियपवी) ठेली गोऱा कयता मेतात आणण त्माॊिे यनमभन
नॉळनर शाऊसवॊग फॉके कडून के री जाते.

कं ऩनी ठेली आणण येदटंग
कॊ ऩनी ठेलीभध्मे गुॊतलणुक कयण्माऩूली त्मा कॊ ऩनीरा त्मावाठी वलसळष्ट कारालधीत
सभऱारेल्मा ऩतभानाॊकनािी (Credit Rating) दखर घ्माली. अवे ऩतभानाॊकन इक्रा, कक्रसवर,
के अय लैगये कॊ ऩन्माकडून तटथथऩणे फशार के रे जाते. वलोया़ भानाॊकन एएए (हट्ऩर A) अवे
दळवलरे जाते. जे की उया़ दजावयामा वुयक्षषतेयामा वॊके त देणाये आणण गुॊतरेरी यक्हभ देम
व्माजावश ऩयत सभऱण्मािी खात्री देणाये अवते. त्माॊनतय एए (वुयक्षषत)आणण ए (ऩुयेवे वुयक्षषत)
अवे भानाॊकन प्रदान के रे जाते. मा व़्यतशयक़् फी,वी आणण डी शे भानाॊकनशी हदरे जाते,
त्माभुऱे एएए ल एए अवे भानाॊकन अवणा-मा कॊ ऩन्माॊयामा ठेलीॊभध्मेि गुॊतलणूक कयाली.
कं ऩनी ठेली व यक्षषत आशेत का?
फॉकाॊयामा भुदत ठेलीॊफाफत एक वलसळष्ट प्रभाणात वुयक्षषतता अवते. प्रत्मेक
खातेदायायामा रु.1 राख ऩमंतयामा ठेली मा शयझलव फॉके यामा ठेली वलभा आणण ऩत शभी
भशाभॊडऱाकडून वुयक्षषत अवतात. अथावत कु णा व्मस्क्तिी ठेलीिी भुदर 5 राख रुऩमे अवेर
आणण जय फॉके िे हदलाऱे यनघारे तय त्मातीर 1 राख रुऩमे
वलम्माने वॊयक्षषत अवतात. लयिे 4 राख रुऩमे ल त्मालयीर व्माजायामा यकभेिे नुकवान भात्र
त्मा व्मस्क्तरा वोवाले रागते. कॊ ऩनीयामा ठेली कॊ ऩनी पामदा 1956 यामा करभ 58 ए अन्लमे
गोऱा के ल्मा जात अवल्मा तयी त्माॊनी त्माॊना कवरेशी वलभा वॊयषण नवते.
ग ंतलण कीऩूली चाचऩणी कयालमाच्मा फाफी
1) कॊ ऩनी भुदत ठेलीॊलयीर व्माज दय याष्टीमकत त फॉकाॊऩेषा 1 ते 3% जाथ़ अवतो.
त्माभुऱे आचथवकदृष्टमा ते पामदेळीय ठयते. ऩयॊतु वदमस्थथतीत कोणती कॊ ऩनी
लाजलीऩेषा अचधक म़्णजे 13% ऩेषा जाथ़ दयाने व्माज देत अवेर तय काशीतयी
काऱेफेये आशे अवे भानून वालधचगयी फाऱगाली.
2) एकाि कॊ ऩनीयामा ठेलीॊभध्मे वलव यक्कभ गुॊतलणूक कयण्माऩेषा एकाऩेषा अचधक
कॊ ऩन्माॊिी यनलड कयाली.
3) कॊ ऩनी ळेअय फाजायात वुचिफद्ध अवेर तय, यतयामा वभबाग भूल्मातीर शारिारी
रषात घ ् ़माव्मा. कॊ ऩनीयामा नपाषभतेिी दखर घेतरी जाली.
4) जय आऩल्मारा कॊ ऩन्माॊवलऴमीिी भाहशती नवेर तय वयऱवयऱ ऩतभानाॊकन िाॊगरे
अवणा-मा कॊ ऩनीत भुदत ठेली कयण्मात माव्मात.
5) याष्टीमकत त फॉकाॊयामा व्माजदयाऩेषा जाथत व्माजदय अवल्माने कॊ ऩनी भुदत ठेलीभध्मे
गुॊतलणूक कयणे वुमोग्म ठयते.
- ऩंकज सळयबाते
अप्ऩय कोऴागाय अधधकायी,
अभयालती.

जीलन ळैरी
आम ष्माचा वायीऩाट
आमुष्म जगताॊना प्रमोजन काम अवाले, शेतू काम अवाले, ध्मेम काम अवाले, मळथली
शोण्मावाठी काम कयाले रागेर हमावलऴमी तरुणऩणी भागवदळवन सभऱारे तय आमुष्मात मळथली
शोण्माव भदत शोते. मळथली व्शामिे अवते ऩयॊतु नेभके मळ म्शणजे काम हमावलऴमी
थलत्यामाि कल्ऩना थऩष्ट नवतात. भग आमुष्मािी लाटिार बयकटत हदळाशीन वुरु अवते.
त्माभुऱे भनावायखे मळ सभऱत नाशी. अऩमळािी, यनयाळेिी बालना भनात मेत याशते.
न्मुनगॊडािी बालना लाढीव रागते.
नेटलय आता बयऩूय भाहशती उऩरबध आशे. whatsapp ल facebook यामा ऩरीकडे
जाऊन Google लय विव ल youtube िा उऩमोग करून बयऩूय सान ल भाहशती नेटलरून
सभऱलता मेते. वलव कल्ऩना थऩष्ट अवाव्मा. आमुष्मात काम सभऱलमािे आशे, ध्मेम काम आशे
ते थलत्रा थऩष्ट अवाले. ध्मेमप्राप्ती म्शणजेि मळथली शोणे म्शणता मेईर. आमुष्मात फ-माि
गोष्टी सभऱलामयामा अवतात. त्माॊिी एक मादी कयाली रागेर. त्मा सभऱवलण्मावाठी एक कत ती
आयाखडा मोजना फनलाली रागेर, कारभमावदा यनस्श्ित कयाली रागेर. लेऱोलेऱी सभऱारेल्मा
मळािे भाऩन कयाले रागेर. आमुष्मात मळ अऩमळ वातत्माने सभऱत याशतात. ऩयॊतु खिून न
जाता प्रमत्न ल वाधनेत वातत्म अवाले रागते. प्रमत्नाॊिी भमावदा जाणत याशून कामवषभता
अभमावद फनवलण्मािे प्रमत्न अवाले. थलत्िी ळक्ती लाऩरून ऩशा. ती अभमावद आशे. ऩूणव जीलन
ओलाऱून टाकाले अळी काशी ध्मेमे अवतात. त्मा ध्मेमप्राप्तीवाठी वतत अवलयत कामव कयाले
रागेर.
फशुतेक रोकाॊनी वॊऩत्ती सभऱवलणे शेि ध्मेम ठयवलरे अवते. भाणूव भेल्मालय त्मािे
वोफत वॊऩत्ती, लैबल मेत नाशी. त्माभुऱे वॊऩत्ती, लैबल हमा षणणक गोष्टी आशेत. भाणूव
भेल्मानॊतय त्मािे भागे याशतात ते वॊफॊध, नाते, प्रेभवॊफॊध. प्रेभवॊफॊध स्जलॊतऩणी वुद्धा आनॊद
देतात. त्माभुऱे आऩरे प्रेभवॊफॊध, नातेवॊफॊध अचधकाचधक आनॊदी, भजफूत शोण्मावाठी प्रमत्न
कयणे आलश्मक अवते.
आमुष्मात ज्मा ज्मा गोष्टीभुऱे आनॊद सभऱतो ती ध्मेमे ठयवलता मेतीर. शे वलव
थलत्रा थऩष्ट शोण्मावाठी कागदालय मादी मामरा ऩाहशजे. काशी रोकाॊिा वभज आशे कक
कागदालयिी मादी अधव जागतत भनाऩमंत ऩोिते ल अधव जागतत भन आऩल्मा भनातीर ध्मेमे,
थलप्न ऩूणव कयण्मावाठी प्रमत्न कयते. जे सभऱलामिे त्मािे थऩष्ट चित्र आऩल्मा भनावभोय

भाॊडाले. भग अधवजागतत भन ती थलप्ने ऩूणव कयण्मावाठी प्रमत्न कयते. ळेलटी आनॊद सभऱवलणे,
मळ सभऱवलणे शेि जीलनािे ध्मेम अवते. भाणवािे आयोग्म िाॊगरे अवणे आलश्मक आशे.
ळयीय यनयोगी अवेर तय आनॊदी लाटेर. त्मावाठी यनमसभत व्मामाभ, वकाऱी कपयामरा जाने,
आशाय-वलशाय व्मलस्थथत अवाला. ळयीयािी काऱजी घ्माली.
भनात यनयाळेिे, अऩमळािे वलिाय नवाले. नकायात्भक दृष्टीकोन नवाला. वलिाय,
कल्ऩना वकायात्भक अवाव्मा. भी मळथली शोणाय अवा आत्भवलश्लाव अवाला. थलत् वलऴमी
आत्भवलश्लाव, बयोवा, श्रद्धा कामभ याशण्मावाठी थलत्वलऴमी काशी शोकायाथी, प्रेयणात्भक
लाक्माॊिी योज वकाऱी वॊध्माकाऱी उजऱणी कयाली. उदा. भी वुखी आशे, भी शुळाय आशे, भी
आनॊदी आशे, भी श्रीभॊत आशे, भी मळथली आशे, भी प्रेभऱ आशे ई. रोकाॊिे प्रेभ सभऱवलण्मावाठी
त्माॊयामात सभवऱाले रागेर. त्माॊयामाळी फोराले रागेर. रोकाॊना लेऱोलेऱी थलत्शून भदत कयाली.
रोकाॊवलऴमी बीती, अवलश्लाव नवाला, रोकाॊवलऴमी प्रेभ अवाले. रोकाॊना प्रेभ हदल्मानॊतय
ऩयतपे ड म्शणून आऩोआऩ आदय वत्काय, प्रेभ ऩयत सभऱते हमािी कल्ऩना एकरकोंडे जगातून
फाशेय ऩडल्मानॊतयि मेईर.
के लऱ ऩैवा सभऱवलणे, गाडी, घय, दाचगने, वोने सभऱवलणे शेि जीलन आनॊदी
फनवलण्मावाठी ऩुयेवे नाशी. तेि सभऱवलणे जीलनािे ध्मेम अवू ळकत नाशी. रोकवॊग्रश लाढवलणे,
ऩयोऩकाय हमातूनवुद्धा आनॊद सभऱतो त्माभुऱे ऩैवा सभऱवलणे हमा ध्मेमाऩरीकडे अनेक ध्मेमे
अवू ळकता. त्माॊिा ळोध घ्माला रागेर. थलत्यामा वुखायामा कल्ऩना अचधक थऩष्ट शोण्मावाठी
चिॊतन, भनन, ध्मान कयाले रागेर. आऩण थलत् आऩरे गुरु आशोत.
- यलींद्र मेलरे
वशा.वंचारक,
रेखा ल कोऴागाये अभयालती.

जीलन ळैरी
काम ारमीन काभकाज आणण आयोग्म
नभस्काय सभत्रांनो…!!
रेखािे सळऴवक लािुन थोडे आश्िमव लाटरे ना. लयकयणी एकभेकाॊळी काहशशी वॊफॊध
नवणा-मा मा दोन्शी फाफी तळा ऩयथऩय ऩुयक आशेत. आज आऩण हदलवातरे आठ ते दशा ताव
कधी कधी तय त्माऩेषाशी जाथत काऱ कामावरमात घारलतो. तेव्शा आऩल्मा जीलनािा भोठा
बाग व्माऩणाया शा काऱ आऩल्मालय ऩयीणाभ के ल्मा सळलाम कवा याशीर..?? काभािा ताण,
अत्माचधक व्मथत जीलनळैरी, आशाया वलशायाकडे
शोणाये अषम्म दुरवष (जे कधी कधी
जाणुनफुजुन तय कधी नाईराजाने के रे जाते) माभुऱे ळावकीम अचधकायी आणण कभविा-माॊभधे
वलवलध आजायाॊिे प्रभाण लाढते आशे. अगदी जलऱिे उदाशयण म्शणजे उऩकोऴागाय अचधकायी
धाभणगाल येल्ले श्री मेयॊडे
माॊिा कामावरमात काभ कयीत अवताॊना झारेरा भतत्मु. रृदम
योगावायखा आजाय जो लाढत्मा लमातीर आजाय वभजरा जामिा त्मािे लमािे प्रभाण अगदी
लीव ऩॊिलीव लऴावऩमंत धोकादामकयीत्मा कभी झाल्मािे हदवते.
फदरत्मा काऱा फयोफय कामावरमायामा काभकाजात नाशी, ऩण कामवऩद्धतीत भोठा
फदर झारा आशे. हदलवेंहदलव ळावकीम वेलाॊिा वलथतायि झाल्मािे हदवते. वॊगणक, इॊटयनेट
वायख्मा भाध्मभाॊभुऱे देखयेख ल यनमॊत्रण अचधक वुरब झारे आशे. अळाति वेला शभी कामदा,
भाशीतीिा अचधकाय अळा वलवलध यनफधांभुऱे ठयालीक कारभमावदेत काभऩुणव कयणे फॊधनकायक
झारे आशे. वध्मा शयक्त ऩदे, काभकाजािे यनत्म नले वलऴम, वलवलध वेलावलऴमक कामदे मा
वलांिा ऩयीणाभ म्शणुन की काम अचधकायी आणण कभविायी काशीळा दडऩणाखारी लालयताॊना
हदवतात. त्मािा ऩशयणाभ त्माॊयामा काभाफयोफयि त्माॊयामा आयोग्मालयशी शोतो आशे. आऩण
आऩल्मा जीलनळैरीत आणण कामवळैरीत मोग्म तो फदर के ल्माव मा नव्मा फदराव वाभोये जाणे
ळक्म आशे.
आमुलेदाने म्शटरे आशे……..
ळयीयभ ् आदम खरु धभव वाधनभ ् ll म्शणजेि ळयीय शेि वलव धभांिे वाधन आशे. मात देश धभव,
कु टुॊफ धभव, कतवव्म धभव, वभाज धभव आणण देळ धभव शे वलव अऩेक्षषत आशेत. ळयीय थलथथ
अवेर तयि शे ळक्म आशे. तेव्शा काभ जरूय कया ऩण ते कयताॊना आऩरे आयोग्मशी वाॊबाऱा.

मा कयीता खारी हदरेल्मा फाफी आऩणाॊव ऩथदळवक ठरू ळकतात. अथावत शी काशी ऩशयऩुणव मादी
नाशी. आऩणाॊव आऩरे लम, ळायीयीक षभता, काभािे थलरूऩ ई. फाफीॊना अनुवरून मात मोग्म
तो फदर कयता मेईर.
* मोग्म आशाय, यनद्रा आणण व्मामाभ शी आयोग्मािी त्रत्रवुत्री आशे. ऩण office यामा घाईत
वलावचधक दुरवक्षषत शोणा-मा माि तीन फाफी आशेत. तेव्शा त्मा प्रथभ वाॊबाऱा.
* कामावरमायामा काभािी वुयलात शोते ती कामावरमायामा हदळेने शोणा-मा प्रलावाने. अनेकाॊना
कामावरमात ऩोशोिण्मावाठी काशी तावाॊिाशी प्रलाव कयाला रागतो. अळालेऱी पक्त नाश्ता करून
यनघणे ळक्म शोते. यात्रीयामा भोठमा खॊडानॊतय ळयीयारा सभऱणाये ते ऩशीरे उजाव वाधन आशे.
त्माभुऱे तो टाऱू नमे. तवेि तो बयऩेट ल ऩौष्टीक अवणे आलश्मक. ( लडाऩाल शा नाश्ता
नाशी.)
* ज्माॊना ळक्म अवेर त्माॊनी ऩामी िारत जाले. वामकर शाशी िाॊगरा ऩमावम आशे. दययोज
शे ळक्म नाशी ऩण ककभान आठलडमातुन , भशीन्मातुन एकदा कयामरा काम शयकत आशे..??
* अनेकाॊयामा काभािी वुयलाति भुऱात िशाने शोते. िशाने तात्ऩुयती तयतयी लाटत अवरी
तयी त्मािा ऩयीणाभ आऩल्मा बुके लय शोतो. त्माि फयोफय फद्धकोष्ठता ॲसवडीटी अळा अनेक
वलकायाॊना तो जन्भ देतो. तेव्शा िशारा ऩमावम म्शणुन ताक, ज्मुव अगदीि ळक्म नवेर तय
ग्रीन टी अवे ऩमावम यनलडाले.
* अनेकजण आऩल्मा काभायामा ओघात ज्माकडे दुरवष कयतात ती भशत्त्लािी फाफ म्शणजे
ऩाणी. ळयीयािे िमाऩिम वुव्मलस्थथत याशण्मावाठी Hydration मोग्म अवणे अत्मॊत आलश्मक
आशे. वाभान्म भाणवारा हदलवारा 5 ते 7 सरटय ऩाणी वऩणे गयजेिे आशे. ठयावलक काऱानॊतय
ळयीय तशानेद्लाये मािा वॊके त देति अवते भात्र काभायामा ओघात त्माकडे
दुरवष शोते.
ऩाण्मायामा वशाय्माने Kidney ळयीयारा Detoxify कयीत अवते. मात ऩाण्माअबाली Kidney
लय ताण ऩडून त्मािे कामव ल कामवषभता कभी शोते.
* वकाऱी कामावरमात मेताॊना अनेकजण जेलण करूनि मेतात. ज्माॊना ळक्म शोत नवेर
त्माॊनी दुऩाययामा बोजन अलकाळात डफा जरूय खाला. तवेशी हदलवातुन दोनि लेऱा बयऩेट
जेलण्माऩेषा 4 ते 5 लेऱा, ऩण थोडे खाणे श्रेमथकय.
* वलवाधायणऩणे ळावकीम कामावरमात फशुतेकाॊिे काभ शे फैठमा थलरूऩािे (Table job)
अवते. भात्र एकालेऱी दोन तावाॊऩेषा जाथत शोणायी फैठक शी अनेक वलकायाॊना जन्भ देते. वतत
एकाि posture भधे फवुन काभ के ल्माने थनामुॊलय ताण ऩडतो. तवेि वाॊध्माॊभधे एकप्रकायिे

Toxin तमाय शोते जे वाॊध्माॊिी णझज कयते. माकयीता ककभान दोन तावात एकदा आऩरी फैठक
तोडणे आलश्मक आशे. ऩाणी प्मामरा जाणे, एखादी नथती थलत: जाउून देणे, lift ऐलजी
स्जन्मािा लाऩय मावायखे उऩाम मावाठी कयता मेतात. ज्माॊना तेशी ळक्म नवेर त्माॊनी आऩल्मा
जागेलयि उबे याशुन stretching exercise एक ते दोन सभनीट कयाला.
* वॊगणक आता वलवि कामावरमाॊिा अवलबाज्म बाग झारेरा आशे. तेव्शा वॊगणकािा
smart लाऩय कयता आरा ऩाशीजे. वॊगणकािे screen आऩल्मा उॊिी नुवाय adjust करून
घ्माले. काभ कयताॊना ऩाठीरा ऩोक काढून फवु नमे. तवेि monitor िा brightness कभी
ठेलाला. ककॊ ला Low radiation monitor िा लाऩय कयाला. ठयावलक लेऱाने डोऱमाॊिी उघडझाऩ
कयाली. डोऱमाॊत ळुष्कता जाणलत अवल्माव लैदमकीम वल्रमाने मोग्म तो Eye drop
लाऩयाला.
* कामावरमात काभ कयताॊना आऩल्मा काभािे वुमोग्म व्मलथथाऩन कयाले. घय कामावरमात
आणु नमे ल कामावरम घयी घेउून जाउु नमे. कामावरमीन लेऱेनॊतय आऩल्मारा काभ कयाले रागत
अवल्माव आऩल्मा कामवऩदधतीत यनस्श्िति फदर कयण्मािी गयज आशे. मा कयीता वकाऱी
आल्माफयोफयि यनमोजन कयाले. काभािी भशत्त्लािे ल कभी भशत्त्लािे अळी वलबागणी कयाली.
त्माॊना ऩुन्शा रगेि कयाली रागणायी ल नॊतय कयता मेण्मावायखी अळी वलबागणी कयाली.
यनमोजन ऩुलवक काभ कयाले. जी काभे वशाय्मकाने कयणे अऩेक्षषत आशे ती त्माराि करू दमाली.
सबडेऩोटी, वॊकोिाने अथला perfection यामा शटताऩामी वलव
जाफाफदा-मा थलत:लय घेउु नमे.
काभािा अयत ताण शा ह्रदमयोग भधुभेश माॊवायख्मा आजायारा उत्तेजनि देतो.
* कामावरमीन काभकाजात वशाय्मबुत ठयतीर अळा नव्मा वाधनाॊिा अॊगीकाय कयाला.
आऩल्मा कामावनाळी यनगडीत भाशीती ल सान अदममालत याशीर मािी काऱजी घ्माली. वलव
काभे लेऱयामा लेऱी ऩुणव कयण्माकडे रष दमाले.
* काभ कयीत अवताॊना लेऱेिा अऩव्मम कयणा-मा गोष्टीॊऩावुन दुय याशाले. Facebook ,
whatsaap मा कामावरमीन लेऱेत कयालमायामा गोष्टी नव्शेत. तवेि वलनाकायण ईतयाॊयामा
काभात रष घारणे, लायॊलाय िशा प्मामरा जाणे, गप्ऩा गोष्टी कयणे टाऱाले. माभुऱे काभािा
लेऱ लामा जाउून जाथत लेऱ थाॊफुन काभ कयण्मािी लेऱ मेते आणण भग भानसवक ताण मेतो.
* ळायीयीक थलाथ्माफयोफयि भानसवक थलाथथशी आलश्मकि आशे. कामावरमात भैत्रत्रऩुणव ल
वौशादाविे लातालयण नवेर तय अळा हठकाणी काभ कयण्मािा उत्वाश नवतो. तेव्शा कामावरमािे
लातालयणे िाॊगरे याशीर मात आऩरा वशबाग जरूय दमाला. कामावरमात आऩल्मारा काशी त्राव
अवल्माव आऩल्मा सभत्राॊळी आऩल्मा लशयष्ठाॊळी ििाव कयाली. स्क्रष्ट प्रकयणाॊभधे अनुबली

वशका-माॊिे भागवदळवन जरूय घ्माले. जाथत काभायामा प्रवॊगी आऩणाॊव भदतीिी गयज अवल्माव
लेऱीि लयीष्ठाॊिे यनदळवनाव आणाले.
* कौटुॊत्रफक जफाफदा-मा मोग्म प्रकाये ऩाय ऩाडाव्मात. प्राऩॊचिक वललॊिणा डोक्मात ठेलुन
आऩण आऩल्मा काभारा न्माम देउु ळकत नाशी.
* कामावरमा व्मयतयीक्त आऩण जो लेऱ घयी घारलतो त्मातशी आऩण आऩल्मा आयोग्म
वॊलवधनावाठी लेऱ काढाला.
ळेलटी आयोग्मभ धनवॊऩदा…!!
शेि खये. आऩल्मा कु टुॊफावाठी आऩल्मा कामावरमावाठी आऩण
भशत्त्लािे आशात. तेव्शा काऱजी घ्मा.
Live Happy …!!
- श्री. ददनेळ भेतकय
अप्ऩय कोऴागाय अधधकायी

वंऩका
काम ारम -: वशवंचारक, रेखा ल कोऴागाये,
अभयालती वलबाग, रेखाकोऴ बलन,
वलद्माऩीठ योड, अभयालती.
Phone no. -: 0721-2668117,
0721-2668172.
e-mail id -: jd.amravati@mahakosh.in
Visit us at blog -: jdatamt.blogspot.in
Visit us at facebook -: Jdat Amravati
धन्मलाद !!!...