Hicaz_Demiryolu_Foto_Albumu

X H‹CAZ DEM‹RYOLU FOTO⁄RAF ALBÜMÜ C
tren seferleri yap›lmaktayd›. Gerekti-
¤inde ek seferler düzenleniyor, hareket
saatleri namaz vakitlerine göre ayarlan›-
yordu.
Hicaz Demiryolu’nun lokomotif,
vagon, ray ve çelik traverse gibi önemli
makine ve malzemeleri baflta Almanya
olmak üzere, Belçika ve Amerika’dan
sa¤land›. Baz› yolcu vagonlar›
ve çelik raylar da Tersane-i Âmire’de
imal edildi. Yurt d›fl›ndan ithal edilen
demiryolu malzemesi inflaat›n ilk y›llar›nda
denizyolu ile Beyrut’a getiriliyor
ve oradan Beyrut –fiam– Müzeyrip
hatt›yla Frans›zlara geçifl ücreti ödenerek
fiam’a tafl›n›yordu. Hayfa fiubesinin
yap›lmas›ndan sonra bu masraftan
kurtulundu ve malzemeler Beyrut yerine
Hayfa liman›na boflalt›l›p, bu yeni
hat ile Dera’ya tafl›nmaya baflland›.
‹nflaat›n ilk y›llar›nda traversler
Anadolu ve Makedonya’daki ormanlardan
kesilen a¤açlardan yap›l›rken,
daha sonraki aflamalarda bu uygulamadan
vazgeçilerek çelik traversler kullan›lmaya
baflland›.
Demiryolu boyunca 7 büyük bak›m
ünitesi bulunmaktayd›. Bunlar Kadem,
Der’a, Maan, Tebuk, Medâyin-i Sâlih,
Medine ve Hayfa’d›r. ‹çlerinde en büyük
olan›, fiam’›n Kadem istasyonu
bünyesinde 43200 metrekare bir alan
üzerine kuruldu. Bugün hâlâ faaliyette
olan ve bir müzeyi and›ran bu dev atölye,
bölgede ilk defa elektrik enerjisi
kullanan mekan olma özelli¤ini de tafl›-
maktad›r. ‘Kadem-i fierif’ olarak da
an›lan bu istasyon, Hicaz Demiryolu’nun
bafllangݍta ilk istasyonu idi.
1911 y›l›nda demiryolu, Kadem’den
fiam’›n merkezine do¤ru 3 kilometre
daha uzat›larak fiam’›n tam orta yerindeki
modern yeni istasyon binas›na kavufltu.
Bu istasyon binas›, bugün hâlâ
faaliyette ve Suriye’deki ‘Hicaz Demiryollar›
Genel Müdürlü¤ü’nün merkez
binas›d›r.
Hicaz Demiryolu’nun inflaat› s›ras›nda
birçok köprü, istasyon, tünel,
menfez, gölet, çeflme, fabrika, hastane,
dökümhane, okul, mescit, karantina,
tamir atölyesi vs. yap›ld›. Baz› istasyonlarda
postaneler ve telgraf merkezleri
kuruldu, özellikle Hicaz Telgraf
Hatt› resmî ve sivil haberleflmede çok
büyük kolayl›klar sa¤lad›.
Demiryolu d›fl›nda yap›lan inflaat
faaliyetlerinden baz›lar› flunlard›r.
– fiam’da Lokomotif, vagon tamir
ve bak›m atölyesi,
– Medine tren ve lokomotif bak›m
atölyesi,
– 2.666 adet kârgir köprü ve menfez,
– 7 adet demir köprü,
– 9 adet tünel,
– 96 adet istasyon,
– 7 adet gölet,
– Hayfa, Der’a ve Maan’da fabrika,
– Hayfa’da iskele, ambarlar, dökümhane,
boruhane,
– Maan’da otel ve hastahane,
– Tebuk’de hastahane,
– 37 adet su deposu.
1 Eylül 1900’de fiam’dan bafllay›p
1 Eylül 1908’de Medine’de noktalanan
Hicaz Demiryolu’nun maliyeti 3.357.819
Liray› bulmufltur. Yap›lan ilave hatlar ve
yan ba¤lant›larla 1916’da 1.766 km’yi
15