Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SAĞLIK<br />
2. saat sonucu 140-199 mg/dl arasında ise bu durum<br />
“pre-diyabet” yani gizli şeker olarak adlandırılır.<br />
Türkiye’deki 5 milyonun üzerindeki şeker<br />
hastasından 2,5 milyonunun gizli şeker hastası<br />
olduğu tahmin edilmektedir. Bu kişiler uzun<br />
yıllar (10-15 yıl) hiç bir ciddi bir belirti vermeden<br />
hayatlarını sürdürebilirler. Bunun yanı sıra bu<br />
kişilerde kilo almaya eğilim, sık acıkma, sinirlilik,<br />
açlığa tahammülsüzlük, hızlı yeme ve yemek<br />
sonrasında yorgunluk , uyku hali gibi belirtiler<br />
görülebilir. Bu belirtileri gösteren kişilerde her<br />
zaman açlık kan şekeri değeri yüksek çıkmayabilir.<br />
Böyle bir durumda mutlaka tokluk kan şekeri<br />
(yemekten 2 saat sonra) ölçümü yaptırmak gerekir.<br />
Gizli şekeri olan bireyler diyabetli olmaya adaydır.<br />
Bu bireyler aynı zamanda kalp-damar hastalıkları için<br />
de yüksek risk taşırlar. Ancak, gizli şeker erken teşhis<br />
edilirse kişinin diyabet olmasının önüne geçilebilir<br />
ya da diyabetin başlaması geciktirilebilir. Diyabet<br />
için önemli riskler olan genetik yatkınlık ve yaş<br />
değiştirilemese de beslenme ve egzersiz gibi yaşam<br />
tarzı alışkanlıkları değiştirilebilir.<br />
Alınan enerji miktarının harcanandan fazla olması<br />
durumunda obezite riski ve dolaylı olarak da tip<br />
2 diyabet riski artmaktadır. Obeziteden bağımsız<br />
olarak diyetle alınan yağların özellikle de doymuş<br />
yağların diyabete yatkınlığı arttırdığı bilinmektedir.<br />
Bu bağlamda diyabet riskinin azaltılması ideal kiloya<br />
ulaşmak ve bu kiloyu korumayı gerektirir. Kalori<br />
gereksiniminin yağı azaltılmış, karbonhidrattan zengin<br />
ve lifli besinlerle karşılanması halinde diyabetin<br />
önlenebileceğini gösteren kanıtlar mevcuttur.<br />
Erişkinlerde sedanter yaşam biçimi diyabet<br />
gelişimi için son derecede önemlidir. Düzenli<br />
fiziksel aktivitenin yüksek riskli bireylerde diyabetin<br />
gelişmesini anlamlı olarak azalttığı bilinmektedir.<br />
Öneriler günde en az 30 dakika ya da haftada en az<br />
150 dakika orta düzeyde egzersiz yapılmasına işaret<br />
etmektedir.<br />
Özetle, pek çok bilimsel araştırma diyabet<br />
için yüksek risk taşıyan bireylerde yaşam tarzı<br />
alışkanlıklarındaki değişimlerle (kilo kaybı, yağ<br />
tüketimini özellikle doymuş yağ oranının azaltmak,<br />
lifli gıdaları tercih etmek ve düzenli egzersiz yapmak)<br />
diyabet gelişme riskinin yaklaşık %60 oranında<br />
azaldığını göstermektedir.