Fachowy Dekarz & Cieśla 2017/5

ści, ponosi odpowiedzialność całym swoim
majątkiem osobistym. Co więcej ponosi on
odpowiedzialność majątkiem wspólnym pochodzącym
z małżeństwa. W konsekwencji
odpowiedzialność odszkodowawcza takiego
przedsiębiorcy za jakiekolwiek wyrządzone
przez niego szkody czy zobowiązania powstałe
na podstawie zawartych umów może
bezpośrednio dotknąć całą jego rodzinę.
Przedsiębiorca już z chwilą zarejestrowania
działalności gospodarczej traktowany jest
jako podmiot profesjonalny, od którego
wymaga się „podwyższonego miernika staranności”.
A zatem, nie może się on bronić
brakiem wiedzy, nieznajomością przepisów,
czy też błędami zatrudnianych pracowników
czy zleceniobiorców.
Przepisy prawa cywilnego kształtują w tym
zakresie surową odpowiedzialność osoby
wykonującej czynności na własny rachunek.
W związku z tym nawet wówczas, gdy przedsiębiorca
wykonując zlecenie, powierza jego
rzeczywiste wykonanie swoim pracownikom,
nie zwalnia go to z odpowiedzialności
za szkody wyrządzone przez pracowników
(art. 430 Kodeksu Cywilnego). Jest on bowiem
ich zwierzchnikiem, a zwierzchnik
odpowiada za szkodę wyrządzoną przez
podwładnego na zasadzie ryzyka. Brak jest
w przytoczonym wyżej przepisie okoliczności,
na podstawie których zwierzchnik
mógłby uwolnić się od tego rodzaju odpowiedzialności.
W tym zakresie należy również pamiętać
o tym, że wykazanie winy pracownika np.
w zaprószeniu ognia, nie skutkuje automatycznym
przeniesieniem na niego odpowiedzialności
odszkodowawczej.
Pracownika chroni prawo pracy, stanowiąc
w przepisie art. 120 Kodeksu Pracy, iż
w razie wyrządzenia przez pracownika przy
wykonywaniu przez niego obowiązków
pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany
do naprawienia szkody jest wyłącznie
pracodawca. Pracownik wprawdzie
ponosi wobec pracodawcy, który naprawił
szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, odpowiedzialność
regresową. Jednakże, gdy
szkoda została wyrządzona z nieumyślnej
winy pracownika, to pracodawca nie może
żądać od niego zwrotu kosztów naprawienia
tej szkody w pełniej wysokości, a jedynie
do wysokości trzymiesięcznego. Mimo to,
pracodawca i tak wobec osób trzecich ponosi
odpowiedzialność za szkody wynikłe z
czynności pracownika w pełnym zakresie.
A zatem to przedsiębiorca, a nie jego pracownicy,
będzie musiał ponieść odpowiedzialność
odszkodowawczą wobec osób poszkodowanych
pożarem i zrekompensować
im tą szkodę z własnego majątku.
W przypadku, gdy przedsiębiorca posiada
polisę odpowiedzialności cywilnej, szkodę
może pokryć ubezpieczyciel. Na tym tle pojawiają
się jednak zawsze spory z ubezpieczycielem,
co do zakresu odpowiedzialności
wynikającego z polisy, zasadności roszczeń
i wysokości odszkodowań.
Rozwiązania
ograniczające ryzyko
Każdy przedsiębiorca powinien zatem szukać
sposobów na zoptymalizowanie ryzyka
prowadzonej działalności i ograniczenie
odpowiedzialności majątkowej swojej
i swojej rodziny.
Do najprostszych sposobów, o których warto
pomyśleć w pierwszej kolejności, już zakładając
biznes należy wybór odpowiedniej
formy prowadzenia przedsiębiorstwa.
Formy, która będzie uwzględniała przede
wszystkim przewidywany zakres i przedmiot
działalności oraz potencjalne ryzyka gospodarcze
z nią związane.
W związku z tym, jednoosobowa działalność
gospodarcza jako uproszczona forma prowadzenia
działalności gospodarczej polecana
jest przedsiębiorcom początkującym i rozwijającym
się, szukającym swojego miejsca
na rynku, a także tym, których działalność
wiąże się ze stosunkowo niskim ryzykiem
i nie generuje dużych obrotów ani ryzykownych
kontraktów.
Przykładowo, jeśli w ramach wykonywanej
działalności gospodarczej podpisujemy kontrakty
na kwoty przekraczające 300 tys. zł.
warto już pomyśleć o zmianie formy prowadzenia
biznesu na taką, która uchroni
majątek nasz i naszej rodziny przed ewentualnym
ryzykiem.
Kodeks spółek handlowych oferuje w tym
zakresie narzędzia, które pozwalają na
zmianę formy działalności gospodarczej w
spółkę zapewniając jednocześnie ciągłość
działalności (tzw. sukcesję uniwersalną
praw i obowiązków). Oznacza to, że z chwilą
wpisu do rejestru przedsiębiorców spółka,
która powstała w wyniku przekształcenia
jest kontynuatorem działalności jednoosobowego
przedsiębiorcy, przejmując tym
samym wszystkie jego prawa i obowiązki,
zarówno prywatno- jak i publicznoprawne.
Warto wspomnieć, że działalność gospodarcza
może zostać wniesiona aportem do
nowopowstałej lub już istniejącej spółki.
Zachowujemy wtedy to, co wypracowaliśmy
do tej pory, wnosząc to do nowej struktury.
Zmiana formy organizacyjno-prawnej jest
naturalną konsekwencją rozwoju biznesu,
a jej największą zaletą jest ograniczenie odpowiedzialności
majątkowej przedsiębiorcy.
W niektórych przypadkach bardzo korzystna
okazać się może optymalizacja podatkowa.
Od momentu przekształcenia za nowe zobowiązania
odpowiada samodzielnie już sama
spółka swoim majątkiem, odrębnym od majątku
przekształconego przedsiębiorcy.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
to w naszym kraju powszechne i popularne
rozwiązanie. Zarówno założenie jak
i zawieszenie lub zamknięcie działalności
w tej formule jest proste i szybkie
do realizacji. Ta szybkość uruchomienia,
prostota, duża swoboda działania, niskie
koszty księgowe i możliwość samodzielnego
decydowania o swoim biznesie,
z pewnością są atutami.
Warto jednak pamiętać o tym, że nie jest
ona w żaden sposób bastionem chroniącym
przed wystąpieniem całego wachlarza ryzyk.
Ryzykujemy całym naszym majątkiem
oraz majątkiem naszej rodziny (gdy brak
zabezpieczeń prawnych). Jesteśmy ponadto
postrzegani na rynku jako podmiot mały,
raczej lokalny.
Jeżeli nie stoi to w sprzeczności z naszymi
planami – to nie ma co sięgać po złożone
rozwiązania. Jeśli jednak prowadzimy
biznes o większym ryzyku, z dużymi partnerami
i szeroką wizją, lub chcemy zoptymalizować
podatki – warto, po konsultacji
41