Nr3_12.17

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

NR gazety 03 

NATURA&ZDROWIE 

12 

grudzień 

2017 

cena 4 zł w tym 8% VAT 

Dawna 

mądrość 

Słowian 

str. 6 

Bursztyn 

morskie 

złoto 

str. 10-11 

Dietoterapia 

świąteczna 

str. 10-11 

Lato 

Lekkie 

święta 

Medycyna 

duszy 

str. 4 

Feng Shui 

na Boże 

Narodzenie 

str. 23 

Nerki - 

wrota życia 

str. 15 

Siła 

Qigongu 

str. 6

OKIEM OBSERWATORA Z ŻYCZENIAMI 02 

TEMAT MIESIĄCA 

03 

Zachodnioświątecznie 

ZWOLNIJMY NA ŚWIĘTA 

Od jakiegoś już czasu, z początkiem grudnia, coraz bardziej zdumiewa mnie 

narastająca z każdym dniem świąteczna atmosfera. Nie tam zaraz, żebym była 

przeciwko świętom. Nie zamierzam też stroić sobie żartów z tradycji Bożego Narodzenia. 

Mnie po prostu mierzi nie co innego, jak właśnie odarcie grudniowych 

świąt z ich dotychczasowej jakości, pozbawienie ich szczypty magii, tej, o której 

niejednokrotnie opowiadali nam dziadkowie, sprzeniewierzenie naszej słowiańskiej 

tradycji na rzecz zachodniej mody. 

Wraz z początkiem grudnia zaczynamy mieć wrażenie, 

że święta tuż tuż. Sklepy kuszą nas promocjami, a my dajemy się 

ponieść zakupowym szaleństwom i wielkim przygotowaniom. 

A gdyby tak troszeczkę zwolnić? 

Być może niektórzy stwierdzą, że przesadzam. Nic na to nie poradzę, ale nie kupuję 

tego kiczu. Zwłaszcza ulicznego, coraz sukcesywniej wdzierającego się w najrozmaitsze 

zakamarki naszego życia. 

Nie dość, że z witryn sklepowych zerkają na nas tandetne Mikołaje, toniemy w girlandach 

jarmarcznych łańcuchów, potykamy się o kartonowe pudła stylizowane na 

prezenty, porozrzucane po sklepowych wnętrzach, to jeszcze na ulicy zatrzymują nas 

nachalnie świąteczni przebierańcy, wciskając jakieś buble pod choinkę. Że nie wspomnę 

o tandetnych świecidełkach, kłujących w oczy nie tylko wieczorową porą, porozwieszanych 

gdzie tylko się da. 

Jak by tego wszystkiego było mało, ze skrzynek na listy wysypują się tony reklam 

pełnych wymarzonych prezentów gwiazdkowych. Szklany ekran pęka w szwach od 

świątecznej coca-coli, nowych modeli lalek Barbie, siusiających osesków dla naszych 

milusińskich, ekskluzywnego ferrero rocher i wyśmienitej jedynie na świąteczny czas 

kawy. 

Laptop pod choinkę, tani kredyt na zakupy… też pod choinkę, aparat, by uwiecznić 

świąteczne chwile, na świąteczny stół porcelana, pod choinkę zestaw herbat… 

Kino domowe, kabina prysznicowa, jacuzzi, nawet materiały budowlane na święta taniej 

– wszystko to możemy zafundować sobie pod choinkę. A żebyśmy mogli spełnić 

swoje marzenia nie ma chyba banku, który nie oferowałby pożyczki „od ręki”, bez poręczycieli. 

No ciśnienie mi skacze, kiedy na to wszystko patrzę i z każdej strony bombardowana 

jestem informacją co, gdzie, za ile i dla kogo się nadaje… na święta oczywiście. 

Grunt, żebym dokonała słusznego wyboru. Jest jeden szkopuł w tym wszystkim, nie 

wiem czy znajdę wystarczająco dużą choinkę, by pomieściła cały ten dobrobyt. 

Zauważyliście może Panstwo, że cała ta transformacja na styl zachodni tyle ma 

wspólnego z naszą mentalnością, co kot napłakał? A jednak ślepo zapatrzeni na amerykańskie, 

kanadyjskie, czy jeszcze inne świętowanie, zaczynamy powierzchownie 

traktować święta. 

Głośno, szybko i bez zastanowienia – tak mi się przynajmniej wydaje, choć nie 

wiem, może jestem w błędzie. Ale jak spojrzeć na to wszystko inaczej, jeśli najbardziej 

pochłonięci jesteśmy bieganiem po hipermarketach do ostatniej chwili? Ostatnie zakupy 

robimy w Wigilię, nerwowo dopytując się, jak długo otwarte są sklepy. Biegamy 

za torebkami, kokardkami, siankiem na wigilijny stół, a potem w pośpiechu przygotowujemy 

kolację, dopiekamy ciasta, dosmażamy mięsa, twierdząc, że na nic nie starcza 

nam czasu. Nawet nie zdążymy się obejrzeć, a dwa świąteczne dni mijają jak z bicza 

strzelił. Nie wiedzieć kiedy, kończy się świąteczna atmosfera, która tak naprawdę 

na dobre nie zdążyła się zacząć. 

A szkoda, bo wspólnych chwil w gronie najbliższych, tych prawdziwych, nie okraszanych 

sztucznym, wymuszonym uśmiechem, rodzinnych wspomnień, czułych gestów, 

zabaw z dziećmi i spacerów zimowych nic nie zastąpi, a już na pewno nie suto i 

w dodatku w pośpiechu zastawiony stół i tona gwiazdkowych gadżetów. 

Nikt już nie opowiada przy stole o Trzech Królach, wypiekaniu piernikowych figurek, 

mało kto wyjaśnia dzieciom dlaczego choinki dekorowano jabłkami i co przypominać 

mają łańcuchy, wijące się wśród gałęzi. Tradycja poszła w odstawkę. Zastąpiła ją 

zachodnia sztuczność, którą coraz więcej spośród nas akceptuje. Nie wiemy skąd przywędrowało 

do nas świąteczne drzewko, ale nic to, bo mamy pod nim prezenty. Te też 

są na zachodnią modę. A my? Zabiegani przed świętami, spędzający je w pośpiechu, 

przez następny rok spłacamy zaciągnięte na święta kredyty. I tak to właśnie atmosferę 

rodzinnego ciepła i serdeczności diabli biorą… do następnych świąt, kiedy to przypomnimy 

sobie o niej. Znów, niestety, na krótką chwilę 

Teresa Szczepanek 

Spokojnych, rodzinnych, dotkniętych 

magią Bożego Narodzenia, 

przyprószonych śniegiem Świąt, 

pachnących świerkami 

i domowym ciastem 

życzą: 

Redakcja Natury&Zdrowia 

oraz pracownicy firmy Green Port. 

W nadchodzącym Nowym Roku 

życzymy Państwu 

pasma sukcesów i realizacji marzeń. 

Święta, zgodnie ze staropolskim zwyczajem, kojarzą 

nam się z wielkim ucztowaniem w gronie najbliższych. Aby 

taką ucztę przeżyć, należy się do niej starannie przygotować, 

co w opinii większości oznacza ogrom pracy od rana 

do nocy. Gospodynie domowe wpadają w wir przygotowań 

do świąt, które trwają wiele dni. Czy na pewno o to 

chodzi? Może warto pomyśleć o tym, by w tę przedświąteczną 

rutynę wprowadzić jakiś świeży powiew? 

Zacznijmy od kuchni. Tradycyjne dania, jak: smażony 

karp, śledzie w oleju, kapusta z grochem, bigos - to niewątpliwie 

smaczne, ale ciężkostrawne potrawy. Ciężkość zawdzięczają 

dużym ilościom tłuszczu, używanego do ich 

przygotowywania, a także zawartego w samych surowcach. 

Ponadto, sposób ich przyrządzania – a zwykle jest to 

smażenie - czyni je ciężkostrawnymi. Kochamy te smaki, 

przez co zwykle zjadamy ich o dużo za dużo. Kończy się to 

dyskomfortem, który odbiera nam chęci na cokolwiek innego 

niż przysłowiowe odpoczywanie po jedzeniu przed... 

kolejnym jedzeniem. 

Na początku ucztowanie może być całkiem przyjemne, 

jednak po dwóch dniach staje się męczące, a po trzech - 

nasze żołądki błagają o litość. W kwestii jedzenia, również 

w święta, warto jest zachować zdroworozsądkowy umiar. 

Jeśli chcemy spróbować kilku potraw, nakładajmy sobie 

naprawdę niewiele. Odczekajmy, zanim spożyjemy kolejną, 

sutą porcję świątecznych smakołyków. Niech to ,,odczekiwanie'' 

stanie się okazją do rozmów z bliskim, wspólnych 

gier i zabaw albo zimowego spaceru. Nasze samopoczucie 

będzie wtedy znacznie lepsze i unikniemy nieprzyjemnego 

uczucia przejedzenia. 

Dobrą metodą, choć często nie do przyjęcia przez nasze 

mamy i babcie są tzw. ,,sprytne triki'', czyli stosowanie 

zdrowych zamienników. Do sporządzania potraw, również 

świątecznych, możemy użyć mniejszych ilości tłuszczu, poprzez 

pieczenie ryb i mięs zamiast smażenia. Smażąc, pamiętajmy, 

by dodawać tłuszcz małymi porcjami, nie zalewajmy 

potrawy kalorycznym i ciężkostrawnym olejem, w 

dodatku wątpliwej jakości. Tłuste ryby i mięsa możemy zastąpić 

ich chudszymi zamiennikami, a więc – wołowina i 

indyk zamiast wieprzowiny, dorsz, pstrąg zamiast śledzia 

czy karpia. Do przygotowania sałatki jarzynowej możemy 

użyć mniejszej ilości majonezu wymieszanego z jogurtem, 

wzbogacając jej smak świeżymi natkami koperku i pietruszki, 

czosnkiem, czy innymi ulubionymi przyprawami. 

Takie proste zamiany uczynią nasze świąteczne dania lżej 

strawnymi. Ich smak będzie jednak nieco inny, niż w tradycyjnej 

wersji. A jeśli tradycji musi stać się zadość, pomyślmy 

po prostu o mniejszych porcjach. 

Tekst: Joanna Szczepińska 

Poradnia dietetyczna&fitness, Wejherowo 

Kolejnym elementem świątecznego szaleństwa jest 

robienie zapasów, które często zalegają w lodówkach 

przez następne tygodnie. Utarło się przekonanie, że dobra 

gospodyni, nie chcąc dopuścić, aby czegoś zabrakło, 

przygotowuje nadwyżki. Te, nie dość, że zmuszają 

nas do jedzenia ich przez długi czas po świętach, to 

w efekcie po prostu się marnują. Aby tego uniknąć, postarajmy 

się wcześniej wszystko zaplanować, szacując 

liczbę gości oraz wybierając ulubione potrawy, których 

przygotujemy tyle, żeby dla każdego gościa była średnia, 

a nie wielka porcja. Stół będzie pełen obfitości, a 

więc nie ma potrzeby, by każda z potraw służyła za danie 

główne. Lepiej odejść od stołu z lekkim uczuciem 

niedosytu, niż z przeciążonym żołądkiem. 

Przygotowania do świąt oznaczają nie tylko wielkie 

zakupy, ale i gruntowne porządki, które nierzadko 

czynią dobę za krótką, a sen znikomym. Od rana do 

nocy, w przedświątecznym pędzie, wykorzystujemy 

każdą wolną chwilę do sprzątania każdego zakamarka 

na przysłowiowy błysk. Chcemy, aby nasze mieszkania 

lśniły przed przyjściem gości. Zawsze mogłoby być 

jeszcze czyściej, ale czy ktokolwiek poza nami to zauważa? 

Sprzątajmy starannie, lecz bez przesady, a najlepiej 

zaplanujmy sobie porządki na dłuższy czas i zaangażujmy 

w nie pozostałych członków rodziny, a przestaną 

być one tak uciążliwe. 

Nie da się ukryć, że święta to także spore wydatki. 

Wszystkim i tak nie dogodzimy, dlatego pamiętajmy, że 

chodzi o rodzinną i przyjacielską bliskość, a nie wymyślne 

prezenty, bez potrzeby obciążające budżet. 

A zatem, świadomi tego, jak wyjątkowym możemy 

uczynić czas Bożego Narodzenia, pomyślmy, czy potrafimy 

przygotować się do świąt inaczej niż dotychczas. 

Przede wszystkim zwolnijmy, podejdźmy do wszystkiego 

spokojnie. Nie przesadzajmy z przygotowaniami, zakupami 

i gotowaniem. Nawet jeśli czegoś zabraknie, 

nie wyjdzie nam piernik – to jeszcze nie koniec świata, 

Boże Narodzenie nie skończy się z tego powodu. Pamiętajmy 

o umiarze w ucztowaniu. Tylko nasze dobre 

samopoczucie i odpowiednie nastawienie mogą zapewnić 

nam dobry czas w te wyjątkowe dni. Spięci, w 

ciągłym biegu i przejedzeni - przeżyjemy ten czas w 

stresie, a po świętach, zamiast czuć się zrelaksowanymi, 

będziemy po prostu zmęczeni. Spróbujmy więc mieć 

na uwadze, że to my sami kreujemy naszą rzeczywistość, 

a skoro tak jest, możemy przeżyć ów wyjątkowy 

czas niekoniecznie analogicznie do lat minionych, ale 

inaczej, po swojemu. Spokojnie. Radośnie. Szczęśliwie. 

Kapusta 

Na świątecznym stole nie może zabraknąć kapusty, 

najczęściej pod postacią bigosu, czy w towarzystwie 

grochu, czyli tzw. kapusty z grochem. Jej właściwości 

są nie do przecenienia, gdyż zapewnia nam duże ilości 

błonnika i witaminy C. Ponadto, działa przeciwzapalnie, 

co ma szczególnie dobry wpływ przy reumatoidalnym 

zapaleniu stawów. Jest jednak ciężkostrawna 

i często pozostawia po sobie nieprzyjemne uczucie 

wzdęcia i ciężkości. Aby poprawić strawność kapuścianych 

dań, możemy użyć do ich przygotowania ziół, takich 

jak: tymianek, kminek, czy majeranek, które ubogacą 

smak potraw oraz znacznie zmniejszą uczucie 

przepełnienia i dyskomfortu po ich zjedzeniu. J.S. 

Christmas cakes 

Pewnie nikt z nas nie wyobraża sobie świątecznego 

stołu bez ukochanego przez większość Polaków makowca. 

Lukier, miód, rodzynki, pomarańczowa skórka 

tworzą jego wspaniały słodki smak. Rozkoszując 

się nim już wyobrażamy sobie jak idzie nam w boczki. 

Jednak pod tą górą kalorii kryje się cenny skarb. Główny 

bohater tego wypieku, czyli mak nadaje makowcowi 

właściwości prozdrowotnych. Zawiera w sobie witaminy: 

A, D, E i C, a przede wszystkim bardzo duże ilości 

budulca kości, czyli wapnia. Poza tym, mak, reguluje 

także pracę nerek, wątroby oraz przyspiesza gojenie 

się ran. 

J.S.

WYWIAD 04 05 

Medycyna XXII wieku XXII 

REKLAMA 

Terapie energoinformacyjne potwierdzają swoją skuteczność szczególnie w obszarach 

nierozpoznanych przez medycynę tradycyjną, w chorobach o niezrozumiałym 

i niezbadanym podłożu lub dla których nie stworzono jeszcze lekarstwa. 

Jak by Pan określił, dlaczego chorujemy? 

- To, co nazywamy chorobą, to jedynie skutek naszego 

wcześniejszego działania. Niestety jest tak, że patologiczne 

stany w naszym ciele energetycznym, prędzej czy później 

i tak zamanifestują się w ciele fizycznym. To właśnie z 

tego powodu większość schorzeń chronicznych czy nieuleczalnych 

ma swoje pierwotne przyczyny ukryte dla medycznych 

przyrządów. 

Nie potrzebujemy medycyny akademickiej? 

- Nie w tym rzecz. Leczenie tradycyjne niewątpliwie ratuje 

życie w stanach ostrych, jednak nie usuwa przyczyn 

pierwotnych konkretnych chorób, które tkwią w subtelnych 

strukturach człowieka. Dlatego lecząc jedynie skutki, 

czyli te objawy, które są zauważalne, tak naprawdę odsuwany 

jest w czasie prawdziwy problem. Efektem są przerzuty 

czy reemisje. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że 

tylko niektóre rodzaje schorzeń można leczyć tradycyjnie. 

Jeżeli jednak źródłem dolegliwości jest np. brak komunikacji 

z własnym poziomem duchowym, nie pomogą żadne 

lekarstwa. Wówczas trzeba przede wszystkim uświadomić 

sobie, że nasz stosunek do życia jest niewłaściwy. 

To, jakie posiadamy zdrowie, jest zatem efektem naszych 

wyborów? 

- Choroba nigdy nie pojawia się znikąd, to już obecnie 

żadna tajemnica. Nie jest też nieszczęśliwym zrządzeniem 

losu. Jeśli chorujemy, znaczy, że gdzieś popełniliśmy błąd 

i jeżeli chcemy umożliwić sobie powrót do zdrowia, ów 

błąd winniśmy rozpoznać i naprawić. 

Co ma w takim razie do zaoferowania medycyna 

energoinformacyjna? 

- Do różnych problemów zdrowotnych stosuje indywidualnie 

dobrany klucz, za sprawą którego mogą otworzyć 

się drzwi powrotu do zdrowia. 

Wyjaśnijmy coś. Oprócz ciała fizycznego człowiek posiada 

indywidualne ciało eteryczne. Rządzące tym ciałem 

prawa są wspólne z całym światem ożywionym. Trzeci 

główny składnik człowieka nazywany jest ciałem astralnym 

lub inaczej – ciałem świadomości, czyli siedliskiem 

wszystkiego, co przypisywane jest duszy. Medycyna bioenergoinformacyjna 

odczytuje z tej właśnie przestrzeni to, 

co dotyczy naszych zaburzeń zdrowotnych. 

Leszek Zdrojewski 

Leszek Zdrojewski to z wykształcenia inżynier, 

od zawsze zafascynowany światem niefizycznym 

i szeroko pojętą duchowością. Bioenergoterapeuta. 

Swoją wiedzę pogłębiał o astrologię, chiropraktykę, 

Tradycyjną Medycynę Chińską, ziołolecznictwo 

i clavipunkturę. Zdobytą wiedzę wykorzystuje 

w praktyce paramedycznej, posługując się aparaturą, 

umożliwiającą diagnozę zaburzeń, powstających 

również poza ciałem fizycznym człowieka – w 

jego ciałach subtelnych. 

Rozumiem, że jest do tego specjalistyczna aparatura? 

- Tak, specjalny aparat, który umożliwia bioterapeucie 

dostęp do naszego pola morfogenetycznego, które to 

możemy nazwać globalnym bankiem danych albo innymi 

słowy oprogramowaniem swoistym każdemu człowiekowi. 

Badane są obszary niefizyczne. 

Jak to wygląda? 

- Aparatura odczytuje informacje dzięki ułożeniu dłoni 

na specjalnym przetworniku, będącym swego rodzaju 

łącznikiem z naszym ciałem astralnym. Dzięki specjalnemu 

oprogramowaniu następuje zapis informacji będący 

nie czym innym jak pomiarem parametrów naszego ciała 

energetycznego. Ów zapis, czyli sygnał analogowy, zobrazowany 

jest jako ciąg liczbowy. Dopiero komputer przetwarza 

owe ciągi na słowa, generując wynik. 

Co może nam dać takie badanie? 

- Możliwe jest zlokalizowanie zaburzeń w ciele fizycznym, 

jak i energetycznym. Wysoka skuteczność terapii 

energoinformacyjnych została potwierdzona na wielu 

płaszczyznach, między innymi w alergiach, detoksykacji, 

układzie hormonalnym, immunologicznym a także w chorobach 

przewlekłych. 

Mamy wynik i co dalej? 

- Dalej możemy poddać się indywidualnej terapii. Dzieje 

się to tak, że dysfunkcje wykryte w organizmie rozpuszcza 

się sygnałem o tej samej, co one częstotliwości. 

Czy cała ta obcobrzmiąca diagnostyka jest bezpieczna? 

- Diagnostyka jest przede wszystkim nieinwazyjna. Nie 

stwierdzono też najmniejszych skutków ubocznych. Aparat 

do rezonansu biocybernetycznego jest całkowicie bezpiecznym 

urządzeniem, nawet dla dzieci i kobiet w ciąży, 

w przeciwieństwie do badań prowadzonych za pomocą 

innych rodzajów biorezonansu. 

Na jakich założeniach opierają się diagnoza i terapia? 

- Przede wszystkim na nieograniczonych możliwościach 

świadomości człowieka, bez udziału pięciu zmysłów i 

możliwości stworzenia kanału łączności z tak zwanym 

wyższym poziomem rzeczywistości subtelnej. 

Warto też wiedzieć, że aparat diagnostyczny ma możliwość 

rejestrowania poszczególnych sygnałów, emitowanych 

przez komórki i umożliwia ich analizę. W dobie dzisiejszej 

cywilizacji znane są już częstotliwości emitowane 

przez każdą bakterie, grzyba, wirusy czy pasożyty. W metodzie 

rezonansowej próbki z wzorami częstotliwości charakterystycznymi 

dla danego patogenu dostępne są w postaci 

cyfrowej. Zdrowe komórki emitują inne sygnały, niż 

te chore, dlatego też, kiedy w organizmie występują zmiany 

patologiczne, pole informacyjne ulega zaburzeniu. 

To dlatego bioterapeuta z owego biocybernetycznego 

rezonansu może odczytać te informacje, zdiagnozować 

nieprawidłowości i ustalić indywidualną terapię. 

Dlaczego ten swoisty rodzaj nowoczesnej medycyny 

często nazywany jest medycyną duszy? 

- Człowiek nie zna konstrukcji duszy, skrywanych przez 

nią informacji i energii, które umożliwiają jej utrzymanie 

przy życiu i prawidłowe funkcjonowanie istoty, jaką jest 

człowiek. Dopiero odkrycie istnienia pól morfogenetycznych 

i powstanie aparatu do biorezonansu informacyjnego 

umożliwiło podgląd odwiecznych tajemnic, jakie owa 

dusza skrywa. 

I to właśnie w tej przestrzeni – przestrzeni duszy - zawarte 

są informacje, do których tradycyjna medycyna nie 

dociera. 

Rozmawia: Teresa Szczepanek

WARSZTATY 06 DOOKOŁA ŚWIATA 

07 

Zapomniana mądrość Słowian 

Qigong 

Qigong to ćwiczenia należące do systemu Tradycyjnej 

Medycyny Chińskiej (TCM). 

Co odróżnia je od zachodnich systemów ćwiczeń? 

Działają na ciało, energię witalną i umysł. Istnieje wiele 

systemów w ramach qigong, które jednak nawzajem się 

uzupełniają. 

Podczas gdy na Zachodzie uprawiamy sport głównie 

ze względu na wygląd, aby zrzucić wagę lub nabrać masy 

mięśniowej, w qigongu myśli się przede wszystkim o zdrowiu. 

Różne systemy działają na różne układy np.: układ ruchowy, 

trawienny, nerwowy i inne. Systemy ćwiczeń zachodnich 

głównie oddziałują na układ ruchu. Jednakże są 

one często zarazem obciążają ce dla układu ruchu, a to za 

sprawą tego, że są wykonywane zbyt intensywnie. Dla porównania 

- w qigongu nawet na układ ruchu oddziałujemy 

różnymi systemami, bo jedne wzmacniają mięśnie i 

ścięgna, poprawiając postawę ciała (bez efektu obciążenia 

tego układu), inne oddziałują na ten układ odblokowująco 

tzn. rozluźniają napięcia, blokady w mięśniach, stawach, 

jeszcze inne są delikatną gimnastyką, która rozciąga mięśnie 

i ścięgna, wpływając na ruchomość całego układu ruchu. 

Dlaczego jest tyle systemów oddziałujących na różne 

układy w naszym ciele? Wygląda na to, że Chińczycy od 

tysiącleci (szacuje się, że historia qigongu to 5000 lat tradycji) 

zauważyli, że składamy się z różnych struktur, układów, 

a co za tym idzie, na każdy z nich trzeba specyficz- 

Rafał Becker 

-autor artykułu 

Od 7 lat praktykuje shaoliński qigong, którego też 

naucza. Od czterech lat studiuje Tradycyjną Medycynę 

Chińską, w ramach której stosuje dietetykę, qigong, 

masaż Tui Na, a także ziołolecznictwo. 

W 2017 roku stworzył Centrum Chińskiej Profilaktyki 

Zdrowia „Yang Sheng”. www.yangsheng.com.pl 

nie oddziaływać dla ich korzystnego funkcjonowania. Po 

drugie, zrozumiano coś, czego wciąż brakuje w naszym zachodnim 

sposobie myślenia o człowieku a mianowicie, że 

człowiek to istota holistyczna, na której funkcjonowanie 

ma nie tylko wpływ dobra korelacja wszystkich układów 

w organizmie, ale też wzajemne oddziaływanie ciała na 

umysł, umysłu na ciało, energii witalnej na ciało i tej samej 

energii na umysł, nie wyłączając naszych emocji. 

Stąd tak wiele systemów w qigongu, co wpływa na 

wszechstronność jego oddziaływania, przekładając się na 

jego efektywność. Chińczycy od tysiącleci używali qigongu 

zarówno w profilaktyce, ale też wspomagająco w leczeniu 

wielu dolegliwości. Ćwiczenia qigong wykorzystują 

zarówno ruch jak i bezruch. Jak zauważono, ruch dobrze 

wpływa na ciało, ale bezruch korzystnie wpływa na 

nasz umysł (uspokaja go) oraz na nasze siły witalne. To zrozumiałe 

powiązanie: spokojny umysł i bezruch ciała powodują, 

że nie zużywamy w tym czasie zbyt wiele energii. 

Możemy ją za to odbudować. Nasze zachodnie systemy 

ćwiczeń głównie oddziałują poprzez ruch. 

Qigong wykorzystuje 3 elementy w swoich ćwiczeniach: 

odpowiednie pozycje ciała, odpowiedni oddech oraz pracę 

umysłu (może to być relaks, medytacja, uważność, wizualizacja 

itd.). Co jednak ciekawe, te elementy są obecne 

w każdym ćwiczeniu, stanowiąc spójną całość. 

Dlaczego zwykło się wykorzystywać razem te trzy elementy? 

Ciało wpływa na umysł (pozycja wyprostowana 

Wpływ na zdrowie 

Najnowsze badania potwierdzają wiele efektów 

zdrowotnych qigongu, m.in.: korzystne oddziaływania 

przy cukrzycy typu 2, nadciśnieniu, osteoporozie, dystrofii 

mięśni, przy bólach karku niewiadomego pochodzenia, 

qigong polepsza równowagę fizyczną, przy 

schorzeniach układu nerwowego, jak choroba Parkinsona 

i padaczka, ułatwia opanowanie stresu. 

ćwiczenia 

dla zdrowia 

wpływa na przykład korzystnie na naszą klarowność umysłu), 

umysł oddziałuje na ciało i na przykład zestresowany 

permanentnie, ma na to nasze ciało niekorzystny wpływ. 

Oddech jest łącznikiem pomiędzy ciałem i umysłem, i 

wpływa na oba. Na przykład inaczej myślimy, gdy jesteśmy 

dobrze dotlenieni, ale też, gdy spokojniej oddychamy - 

wówczas nasz umysł także uspokaja się. Wpływ oddechu 

na ciało jest jeszcze potężniejszy, ponieważ bez oddychania 

w krótkim czasie umieramy. Natomiast dobrze dotleniona 

krew dociera do wszystkich zakamarków ciała, doprowadzając 

tlen do wszystkich komórek w organizmie. 

To oddziaływanie odbywa się też w drugą stronę, tzn. 

wyprostowana, prawidłowa postawa ciała umożliwia dobre 

oddychanie, natomiast garbienie się, gdzie klatka piersiowa 

zapada się do środka, ogranicza nasze możliwości 

oddechowe. Umysł z kolei może świadomie uspokoić, spowolnić 

oddech. I tak dla przykładu, zauważając zbyt intensywny 

oddech przy gwałtownych emocjach, możemy go 

złagodzić, uspokajając przy okazji i umysł. 

Co ważne, praktykując ćwiczenia qigong, wykonujemy 

je stosownie do naszych możliwości, w ten sposób ta aktywność 

możliwa jest dla osób w każdym wieku. Z czasem 

nasze możliwości się poprawią, bo np. wzmacniają się nasze 

mięśnie, możliwości oddechowe, dlatego też na dłużej 

będziemy potrafili uspokoić umysł. Warto więc spróbować. 

Tekst i zdjęcie: Rafał Becker 

Qigong a serce 

Zdaniem autorów jednego z największych i najdłużej 

trwających badań (1988-2007), przeprowadzonych 

na 540 osobach, qigong jest optymalną opcją aktywności 

ruchowej przy chorobach serca. Zbadano jego 

korzystny wpływ przy migotaniu przedsionków, chorobie 

wieńcowej, zawale mięśnia sercowego i chorobie 

niedokrwiennej serca. 

Nieustannie szukamy sposobów na zachowanie dobrego zdrowia, sięgając do 

wiedzy różnych kultur. Parafrazując słowa Reja, można by rzec, żeśmy nie gęsi i 

swoje słowiańskie sposoby, dla zachowania zdrowia od dawna mamy. 

Mało kto zdaje sobie sprawę, że nasi przodkowie Słowianie posiadali własną, dobrze 

funkcjonującą i ciekawą medycynę. Była ona jednocześnie filozofią i religią. Traktowała 

bowiem człowieka jako integralną cząstkę otaczającej go Natury, a ówcześni lekarze-szamani 

do pomocy w leczeniu szukali wsparcia u przodków, duchów i rozmaitych bóstw. 

Do czasów obecnych zachowały się tylko wiedza zielarska i przeróżne ludowe metody 

lecznicze. Nasi przodkowie przede wszystkim dbali o czystość ciała, często korzystając 

z łaźni, o których wspominali arabscy podróżnicy. Jako jedyne wówczas miały one „fundamenty” 

w ziemi. Wiadomym jest, że Słowianie byli przede wszystkim rolnikami i potrafili 

z posiadanych produktów i surowców spożywczych skomponować zdrową dietę. Był 

to przede wszystkim chleb przygotowany z mąki utartej na kamiennych żarnach, na zakwasie 

i drożdżach piwnych. Taki chleb zawierał więcej folianów korzystnych dla zdrowia 

niż współczesny chleb razowy. W codziennym jadłospisie dominowały różne polewki - 

współczesne zupy, a także bryje i kluski na bazie mąki i kasz. Mięso pojawiało się jako dodatek. 

Istotną rolę odgrywały rośliny strączkowe: bób, soczewica, groch, które dostarczały 

niezbędną ilość białka roślinnego w przypadku niedoboru białka zwierzęcego. Potrawy 

były smacznie doprawione dzięki używaniu roślin dziko rosnących, takich jak: chrzan, 

dziki czosnek, rdest, jagody jałowca. Słowianie posiadali też własny system praktyk duchowych 

i ćwiczeń fizycznych. System słowiańskiej gimnastyki zakładał inne ćwiczenia 

dla kobiet, a inne dla mężczyzn. Na przykład słowiańska gimnastyka dla kobiet to rytualne 

ćwiczenia, które miały działanie psychoterapeutyczne. Dzisiaj ten rodzaj gimnastyki 

zyskuje na popularności. Ćwiczenia dopasowuje się indywidualnie na podstawie słowiańskiego 

horoskopu. Gimnastyka Słowian jest praktyczna i zajmuje niewiele czasu. 

Ceniąc wiedzę przodków, zwróćmy się w stronę przyrody, szukajmy kontaktu z roślinami, 

doceniajmy siłę żywiołów, a natura na pewno nas nie zawiedzie. 

Zdrowie zaklęte w szklanej bańce 

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu większość przeziębień, szczególnie u dzieci, leczono 

domową metodą czyli szklanymi bankami ogniowymi. Wiązał się z tym cały rytuał, 

w powietrzu czuło się zapach denaturatu, szklane kuleczki delikatnie pobrzękiwały 

o siebie, a płomień ognia tańczył w powietrzu. Pozostałością po zabiegu były 

różnego koloru kółka na skórze. 

W dobie wzrastającej liczby drobnoustrojów opornych na najsilniejsze antybiotyki, 

warto powrócić do leczenia przeziębień bańkami. Stawianie baniek jest tak starą formą 

leczenia jak sama medycyna naturalna. Stosowano je w Indiach, Chinach i od niepamiętnych 

czasów w Europie. Działanie baniek jest bardzo skuteczne, ponieważ zostają uruchomione 

siły odpornościowe całego organizmu. Terapia bańkami wpływa na cały organizm, 

rozszerza naczynia krwionośne, poprawia krążenie skórne, zwiększa wydzielanie 

potu i substancji toksycznych. Silnie stymuluje układ nerwowy, reguluje funkcjonowanie 

układu krwionośnego i oddechowego. Bańki mogą posłużyć diagnostyce, czyli wykryciu 

prawdziwego źródła zburzeń w organizmie. Obszary, na których po zdjęciu baniek 

uwidaczniają się wynaczynienia, wskazują bezpośrednio na miejsce choroby lub sugerują 

chorobę narządu związanego z tym miejscem. Wynaczynienia powstaną tylko w chorym 

miejscu lub w obszarze odpowiadającym choremu narządowi, gdzie toczy się zapalny 

proces. Bańki można stawiać nie tylko w przypadku chorób układu oddechowego, ale 

w przypadku przypadłości układu trawiennego, nerwowego, migreny, chorób reumatycznych 

i kręgosłupa. Przeciwwskazaniem do stosowania tej metody leczenia są ciąża 

do czwartego miesiąca, gruźlica, choroby nowotworowe, hemofilia, niewydolność serca, 

zmiany skórne. Stawianie baniek jest świetną metodą leczniczą, o ile stosuje się ją prawidłowo 

i umiejętnie. Ta metoda ma takie zalety jak to, że zapobiega powikłaniom, choroba 

szybciej mija, zostają pobudzone siły obronne organizmu, zostaje zredukowana ilość 

podawanych leków, co może eliminować działania niepożądane. Warto wykorzystać doświadczenia 

wielu pokoleń i zastosować stary, wypróbowany sposób leczenia. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak 

................ CIEKAWOSTKI .................. 

Warto wiedzieć, że we starożytności i wczesnym średniowieczu 

Słowianie używali kalendarza zwanego 

Kręgiem Życia, który opierał się na zjawiskach naturalnych, 

zachodzących w świecie roślinnym i zwierzęcym. 

Nazwy miesięcy nawiązywały do przemian zachodzących 

w przyrodzie, prac rolniczych. I tak na przykład 

styczeń nazywano tyczniem, od tyk, które ludzie stawiali 

po wsiach, a maj – trawieniem od bujnie rosnących 

w tym okresie traw. Miesiąc był liczony od nowiu 

do następnego nowiu. A tydzień pierwotnie liczył 

pięć dni. Słowiański początek roku wyznaczały Szczodre 

Gody. 

Ponadto nasi przodkowie tak, jak inne nacje, przekazywali 

swoją mądrość, stare prawdy i zdobyte doświadczenia 

pod postacią magii i zaklęć. Tworzyli talizmany 

przynoszące szczęście oraz amulety chroniące 

przed złem i nieszczęściami. Były to świaszczyce, trystyki, 

swarzyce. 

Również słowiańskie tradycje łaźniowe są bardzo 

stare, łaźnia dla Słowian była szczególnym miejscem, w 

którym dokonywano zabiegów higienicznych. Oprócz 

tego miała znaczenie rytualne. Niegdyś uważano, że 

odpowiednio wykonywane czynności obrzędowe w 

łaźni dają krzepę, uzdrawiają duszę i ciało, a to za sprawą 

brzozowych miotełek, którymi chłostano rozgrzaną 

skórę. 

Oprócz stosowania baniek suchych, niekiedy wykorzystuje 

się bańki cięte. Używa się ich do stymulowania 

upływu krwi z naciętej skóry. Mają zbliżone działanie 

do pijawek i innych form upuszczania krwi. Obecnie 

z tej metody na większą skalę korzysta się w klinikach w 

Chinach. Zabieg przeprowadza się w ściśle określonych 

przypadkach: udaru mózgu, przewlekłej astmy, wysokiego 

ciśnienia krwi, bólów głowy, czerwienicy. Kiedy 

cięte bańki stosowane są zgodnie ze szczegółowymi 

wskazaniami, wtedy poprawa zdrowia następuje szybko. 

Ciętych baniek nie stosuje się przy niskim ciśnieniu, 

niedokrwistości, u dzieci, przy zaburzeniach rytmu serca. 

W wyniku zabiegu powstają małe blizny, co nie jest 

dla organizmu obojętne. 

U Słowian ogień miał zastosowanie w praktykach 

leczniczych. Najbardziej rozpowszechnione praktyki lecznicze 

z wykorzystaniem ognia polegały na przypiekaniu 

chorego miejsca, przy leczeniu ran, ukąszeń, krost 

i wysypek. Uzdrawiające działanie miało także przechodzenie 

przez ogień lub obnoszenie ognia wokół chorego. 

Ogień sprawdzał się również w działaniach przeciw 

dolegliwościom spowodowanym czarami. Jeżeli czarownica 

rzuciła na dziecko uroki, aby je usunąć, zalecano, 

aby owinąć dziewięć ziarenek jęczmienia skoszonego 

przed wschodem słońca i spalić je na żarzących się 

węglach, posypanych święconym zielem. Dzięki takim 

zabiegom, chory miał odzyskać zdrowie, a czarownica 

stracić na dziewięć lat swą moc”.

REKLAMA 

08 PASJE 

09 

MALARKA 

Kiedy poznałam Joannę, 

uderzyło od niej dobro, którym 

przesiąknięta jest na wskroś. 

z duszą 

anioła 

Jej uśmiech uskrzydla a mandale 

i inne obrazy zapraszają w piękną 

podroż. Skusicie się Państwo? Joasię 

trzeba po prostu poznać... 

SREBRO W MONOJONOWEJ 

TECHNOLOGII 

Monojon znaczy: pojedynczy. Ta unikatowa technologia podbija światowy rynek. Wielkość 

cząsteczki określa się na 0,2 nm, a to oznacza, że jest mniejsza od porów pomiędzy 

naszymi komórkami, które mają wielkość od 0,7 do 0,14 nm. Oznacza to, że nie tylko 

bez trudu przedostaje się przez wierzchnią warstwę skóry, ale z łatwością wnika do skóry 

właściwej, gdzie dokonuje naprawy organizmu nie tylko z zewnątrz, ale - co istotne - od 

środka organizmu. 

Srebro znane jest w dziejach ludzkości od tysiącleci. Używano go do wyrobu biżuterii, 

naczyń, ale także dostrzeżono jego lecznicze właściwości w medycynie, jak i w kuchni. 

Srebrne monety wrzucano do kan z wodą, mlekiem,winem, by napoje dłużej zachowały 

swoją świeżość. 

Od wieków srebro jest pogromcą bakterii, wirusów i innych drobnoustrojów. Udowodniono, 

że jest ono odporne na 630 szczepów bakterii i - co równie istotne - pod wpływem 

srebra bakterie nie ulegają mutacjom. Przyjmując antybiotyki, bez wiedzy i kontroli lekarzy, 

a co gorsza często bez uzasadnienia, narażamy swój organizm na poważne komplikacje. 

Niewłaściwe dawkowanie, niedokończona kuracja, zbyt częste przyjmowanie antybiotyków 

– to wszystko ma istotny wpływ na nasze zdrowie. Często słyszymy o lekoopornych 

szczepach bakterii. Dlaczego tak się dzieje? Po każdej serii antybiotyku, w naszym 

organizmie zachodzi zmiana flory biologicznej. 

W przypadku, gdy antybiotyk nie zneutralizuje chorobotwórczych bakterii w dostatecznym 

zakresie może dojść do ich mutacji, bowiem bakterie określane mianem „dobrych” 

nie są w stanie ich zwalczyć. Dzieje się tak, ponieważ bakterie „nabierają cech” jeszcze 

bardziej inteligentnych do przetrwania i jakby to one pierwsze chciały nam powiedzieć: 

'”Co nas nie zabije, to nas wzmocni''. 

Bakterie są wszechobecne. Jesteśmy zbudowani zarówno z bakterii, dzięki którym 

trwamy, jak i tych, przez które często chorujemy. 

Mając powyższe na uwadze, warto wspomnieć o łagodnym i nietoksycznym antybiotyku, 

jakim jest srebro. 

Bardzo ważną właściwością srebra jest to, że bakterie chorobotwórcze nie są w stanie 

rozwinąć odporności na jego cząsteczki tak, jak dzieje się to w przypadku antybiotyków. 

Jest bardzo skuteczne w leczeniu różnego rodzaju problemów o podłożu grzybiczym 

oraz egzemy czy jako antyseptyk do płukania ust i mycia zębów. Srebro ma silne 

właściwości bakteriobójcze, przeciwwirusowe.Wykazuje działanie przeciwzapalne, niszczy 

większość bakterii mogących wywołać stany zapalne skóry (zapalenie mieszków włosowych, 

trądzik pospolity itp.), stymuluje proces regeneracji komórek, chroni skórę przed 

wpływem szkodliwych czynników termicznych i biochemicznych oraz zewnętrznych 

(wiatr, kurz, mróz). Wpływa na pracę gruczołów łojowych regulując wydzielanie sebum, 

utrzymując suchą lub tłustą skórę w stanie równowagi zapewniając prawidłowy poziom 

nawilżenia. Służy również w pielęgnacji skóry przed i po goleniu i depilacji, jest naturalnym 

konserwantem. Srebro jest również doskonałym antyperspirantem. Myśliwi wychodzący 

na łów, pryskając się srebrem, nie tylko chronią się od komarów, kleszczy i innych 

gryzoni, ale też neutralizują swój zapach, dzięki czemu zwierzyna ich nie wyczuwa. 

Konwenconalne preparaty srebra takie jak azotan srebra, sól srebrowa sulfadiazyny nadal 

są używane w medycynie.Formuły te,odkryte w 1884r przez Carla Crede nadal leczą. 

Straszą nas srebrzycą. 

Argyria lub srebrzyca rozwija się w organizmie na skutek przyjmowania preparatów 

medycznych, w których składzie znajdują się związki srebra – najczęściej chodzi o srebro 

koloidalne. Chorzy cierpiący na tę przypadłość mają charakterystyczny kolor skóry: niebiesko-srebrny. 

Źródła mówiące o tym schorzeniu nie podają jej przyczyny, a jedynie wskazują na objawy. 

Jednak to wszystko nie powinno nas zrażać do stosowania srebra a jedynie uczulać 

na jego odpowiednie stosowanie. W naturze bowiem wiele substancji (np. witaminy, zioła) 

jest lekarstwem, jak i trucizną. Chodzi tu o proporcje i odpowiednie dawkowanie. Dlatego 

też najlepszym srebrem jest srebro monojonowe, które nie klastruje się (nie skleja 

się), co oznacza że jony srebra nie pozostają w organizmie na długo. 

lorów i zagadnienia światła. Inne techniki (olej, tempera, 

pastel, rysunek piórkiem) pojawiały się, znikały, to znów 

dawały o sobie znać. Akwarela była i jest. Czas mijał. Życie 

jednak często bywa nieprzewidywalne, daje i zabiera. 

Skradło do wieczności mojego ukochanego tatę. Codzienność 

poszarzała, straciła blask, kolory wyblakły. Przebudzenie 

było tyleż bolesne co piękne. Nastąpiło przez 

kontakt z mało mi znanym tematem malarskim – mandalą, 

która przyszła do mnie przypadkiem, a może tak mi się 

tylko zdawało. Szybka decyzja, wyjazd do Warszawy, kurs 

i samorealizacja. Wypełniła pustkę, tchnęła nowym orzeźwiającym 

powiewem. Otworzyła serce i zdolność głębszego 

spojrzenia w siebie. Pomagała zrozumieć odwieczne 

prawo, że w życiu pewna jest tylko zmiana. Przyniosła 

ukojenie i malarskie spełnienie – snuje opowieść Joanna. 

Jej praca z mandalą trwa od kilku lat i ciągle zaskakuje 

– że można inaczej, że można jeszcze kolorowej, że można 

nią kreować marzenia. Termin „mandala” wywodzi się z 

sanskrytu i oznacza dosłownie centrum oraz to, co wokół 

niego. Jest archetypem całości. Mandala to po prostu obraz, 

którego treść zamyka okrąg. Przedstawia doskonałość 

i pełnię. Tworzenie i obcowanie z nią jest procesem wchodzenia 

w siebie, szukania prawdy o sobie, przez co również 

odnajdywanie własnego Ja. Ponadto praca z manda- 

Moje życie jest bajką. Kolorową, wyrazistą. Szkicuję ją 

każdego dnia i wypełniam każdą jego sekundę kolejną 

barwą, refleksem świetlnym – mówi Joanna Bochaczek – 

Trąbska. - Urodziłam się w cieniu, a może w blasku Jasnej 

Góry. W centrum Świętego Miasta. Z Częstochową związane 

są moje losy, pasje i namiętności. Choć dostałam w genach 

góralski temperament i zakopiańską krew, świadomie 

podążam jurajskim szlakami – opowiada. 

Wychowywała się pośród nadwarciańskich krajobrazów, 

szelestu sosnowego lasu i wieczornego rechotu żab. W 

każdą wolną chwilę tata zabierał ją nad malowniczą Wartę, 

gdzie w otoczeniu natury uczyła się kolorów, ich relacji, 

dialogu i nasycenia. Tworzyć lubiła odkąd pamięta. 

- Jako dziecko lat osiemdziesiątych nie żyłam w kolorowej 

przestrzeni, więc mój pokój w kamienicy, w której 

mieszkałam zamieniłam w sanktuarium światła, kreacji 

i barwy. Mój przylądek szczęścia, radości i wytchnienia 

wypełniała woń farb, terpentyny i indyjskich kadzideł. 

Bo wszystko co wiązało się z kulturą i sztuką Dalekiego 

Wschodu nosiłam od zawsze w sobie. W tym magicznym 

miejscu tworzyłam swój hermetyczny świat, kosztem 

nauki, obowiązków, spotkań koleżeńskich. Rodzice nie raz 

pochylali się nad problemem kolejnych uwag w dzienniczku. 

Bo przecież nie nauka była priorytetem, a kolejny obraz, 

który trzeba było skończyć, kolejny dylemat, jakiego 

koloru użyć – wspomina z rozrzewnieniem. 

Osiem pierwszych lat nauki wypełniały jej beztroska 

bytu, muzyka i malowanie. Wszędzie były kredki, mazaki, 

farby, dzieła skończone i nieskończone, udane i nie. Projektowała 

wówczas ubrania, malowała niezliczone ilości 

baśniowych krajobrazów, wycinała z papieru gwiazdki, 

które wieszała hen pod sufitem. Zaczarowany świat jej 

imaginacji rozrastał się i wypełniał tęsknotą za nie poznanym 

- Później nastały czasy najcudowniejsze. Nauka w częstochowskim 

Plastyku dała mi więcej niż niejedne studia. 

Nauczyłam się myśleć, świadomie kreować, a mój nauczyciel 

malarstwa, nieżyjący już Mirosław Czarnocki, pokazał 

mi jak żyć swobodnie, z pasją, być wolnym w umyśle i 

w sercu. Dostałam solidną dawkę teorii, praktyka pozostała 

do dziś. Chłonęłam historię sztuki, w szczególności starożytnego 

Egiptu i Młodej Polski. Poszukując własnej malarskiej 

drogi, stylu, kanonu, znalazłam technikę akwareli, 

w której poruszam się do dziś. Zaowocowały obserwacje 

pejzażu z dzieciństwa, ułatwiły zrozumienie rozmowy kolą 

rozwija wyobraźnię, wrażliwość, rosną zdolności manualne, 

koncentracja i uważność. Wszystko to w konsekwencji 

wspiera integrację wewnętrzną, łagodzi napięcia, emocje. 

Uzdrawia. 

- W pewnym momencie zapragnęłam, aby moje mandale 

wyszły do ludzi, co zaowocowało kilkoma wystawami. 

W międzyczasie zgłębiłam 17 zasad vedic art – malarstwa 

intuicyjnego, co pogłębiło moją wiedzę i stało 

się niekończącą skarbnicą inspiracji, malarskich fuzji, zespojeń, 

eksperymentów. Obecnie z umiłowaniem spełniam 

się w roli malarki intuicyjnej. Maluję mandale bardzo 

często inspirowane kulturą i sztuką Indii i Tybetu. Coraz 

częściej na moich płótnach goszczą skrzydlaci przyjaciele 

– ukochane anioły. Gdy potrzebuję większego wyciszenia, 

sięgam po łagodniejsze w wyrazie akwarele. Zakochana 

w pięknie polskiego krajobrazu, staram się tworzyć 

delikatne i nieprzewidywalne impresje. Bo magią akwareli 

jest właśnie taniec wody i farby, który jakże często rządzi 

się własnymi prawami, którego nie da się do końca zaplanować. 

Maluję swój świat zapamiętany oczami dziecka, 

a wyrażony sercem dorosłego człowieka. Z tęsknotą za 

utraconą beztroską. Z wdzięcznością za talent jaki dostałam 

– kończy opowieść Joanna 

Tekst i zdjęcia: Teresa Szczepanek

LITOTERAPIA 10 LITOTERAPIA 

11 

BURSZTYN - 

morskie 

złoto 

Naturalny antybiotyk 

Tekst i zdjęcia: TERESA SZCZEPANEK 

bursztyn to naturalny antybiotyk, działa on bowiem antyseptycznie 

i przeciwbakteryjnie. Ma rewelacyjny wpływ na 

wszelkiego rodzaju niedomagania gardła, stany zapalne 

migdałów i anginy. Znany jest jego dobroczynny wpływ 

na uderzenia krwi do głowy, dlatego zaleca się go wszystkim, 

którzy mają skłonności do udaru mózgu. Znawcy 

twierdzą, że właśnie w tym celu nosi się sznur bursztynów 

na szyi i dodatkowo okadza mieszkanie bursztynowym 

proszkiem. 

Maria Florkowa podaje w swojej publikacji, że z archiwalnej 

notatki kronikarskiej dowiadujemy się, że na dworze 

księcia elektora saksońskiego, Jana, zasłabł przy stole 

biesiadnym jeden z jego gości „ruszony paraliżem”. Wówczas 

to książę polecił natychmiast spalić swój jedyny klejnot 

z bursztynu, aby kadzidło orzeźwiło chorego. Skutek 

był wprost cudowny: nieszczęśliwy ocknął się i życie jego 

jeszcze na długie lata zostało uratowane. 

Z dzieciństwa pamiętam też, że w domu zawsze była 

nalewka bursztynowa na spirytusie. Babcia nacierała nią 

bolące kolana i stawy. Ale też, kiedy łapało mnie przeziębienie, 

mama nacierała mi tą nalewką klatkę piersiowa, 

pierwej smarując ją delikatnym kremem. Bywało, że kilka 

kropli bursztynowej mikstury dolewała mi do herbaty. 

Ustępowały wówczas bóle gardła, spadała temperatura i 

lżej się oddychało. 

Jeden z obrazków mojego dzieciństwa ulokowany jest 

w ogródku pani Wolińskiej. Stara wówczas dla mnie, małej 

dziewczynki, kobieta cierpiała na gościec stawowy. Do 

dzisiaj pamiętam jej nienaturalnie powykrzywiane palce, 

trzymające mimo to druty, na których tworzyła z wełny 

istne cuda. To ona miała zawsze przy sobie buteleczkę 

z nalewką bursztynową, którą czasem smarowała zdeformowane 

palce a potem wystawiała je na działanie słońca, 

mówiąc, że to przynosi jej ulgę. 

Obecnie przy stanach zapalnych stawów (RZS), zaburzeniach 

kostno - mięśniowych i innych tego typu dolegliwościach 

z powodzeniem stosuje się nalewkę i maść bursztynową. 

Tradycja ezoteryczna przydziela bursztyn, według jego 

barwy, planecie Merkury, przypisując mu jednocześnie 

działanie zgodne z duchem tego geniusza. Bursztyn przynosi 

jasność myśli, czystość uczuć i pozwala na zachowanie 

pogody myśli i wyrozumiałości nawet w najtrudniejszych 

chwilach. 

„(...) kto ukocha ten złocisty klejnot, uczyni słońce swym 

przyjacielem – jakiekolwiek spiętrzyłyby się przed nim 

przeciwności, a czarne chmury trosk zasłaniały pogodne 

dotąd niebo, serce takiego człowieka zdolne jest dojrzeć u 

najczarniejszych nawet chmur złocisty ich rąbek, niezbity 

dowód, że „nieco wyżej widać błękit nieba, tylko wznieść 

się, nad chmury potrzeba”. Bursztyn jest symbolem optymizmu 

i wiecznie odradzającej się fali życia” - tak opisuje 

ów przepiękny klejnot Florkowa. 

Warto zatem, będąc nad morzem, pokusić się o znalezienie 

choćby kawałeczka tego minerału, w którym zaklęte 

jest Słońce. 

• • • W a r t o w i e d z i e ć • • • 

Któż z nas, choćby raz w życiu, nie miał w ręku kawałka bursztynu? Kogo ów bursztyn 

nie zdołał zachwycić choć na kilka chwil tak, że nie sposób było oderwać od niego wzroku? 

Miałam może sześć, góra siedem lat, kiedy moja mama tłumaczyła mi, dlaczego nosi 

bursztynowe korale. Surowe. Nieszlifowane. Bardzo mi się podobały i często się nimi bawiłam. 

Później, razem z tatą, nad morzem w Łebie, kiedy byłam już starsza, kupiliśmy 

mamie kolejne. Miały inny kolor – kolor spadziowego miodu. - Zobaczysz jak mama się 

ucieszy – mówił wtedy tata. I nie mylił się. I chyba po mamie „odziedziczyłam” słabość do 

tego pięknego klejnotu. Bo choć bursztyn zasadniczo nie należy do kamieni szlachetnych, 

będąc tylko skamieniałą żywicą drzew iglastych, to jednak dla swych dobroczynnych 

właściwości i jakże pięknego wyglądu, chętnie jest do klejnotów zaliczany. 

Owo „złoto morza”, jak pisze Maria Florkowa, wyrzucane na brzeg przez rozszalałe fale, 

ma w sobie coś z jasnych promieni słońca. W jej publikacji czytamy, że bursztyn zdaje 

się być skondensowanym słońcem, które niegdyś, sycąc swymi blaskami wspaniały 

bór drzew iglastych, zostało pochłonięte przez te wspaniale drzewa, aby po wiekach i 

milionach lat, gdy wody zalały olbrzymie kontynenty, tworząc morza tam, gdzie szumiały 

lasy - zamienić się w czeluściach ziemi w złote, słoneczne grudki bursztynu, 

tak chciwie wyławiane na brzegach mórz, przez skrzętnych rybaków i przygodnych 

poszukiwaczy. 

Ilekroć jestem nad morzem, bez względu na porę roku, zawsze zadziwiam samą 

siebie, kiedy wędrując plażą, mimochodem schylam głowę i czuję natychmiast, że 

wzrok zdaje się błądzić między ziarenkami piasku w poszukiwaniu słonecznych, 

bursztynowych drobinek. I za każdym razem, kiedy taką znajdę, nie posiadam się z 

radości, jakbym stała się właścicielką fortuny. 

Tak naprawdę właściwości lecznicze bursztynu są powszechnie znane, przynajmniej 

te podstawowe. Bo o tym, że ten cudny minerał ma niebagatelny wpływ na 

funkcjonowanie górnych dróg oddechowych wiedzą niemal wszyscy. Większość 

też wie o tym, o czym wiedziała moja mama – o dobroczynnym wpływie bursztynu 

na schorzenia tarczycy. Ale zacznijmy może od początku. 

W skali Mohsa bursztyn ma twardość między 2 a 3. Jako surowiec jest bursztyn 

niejednorodny pod względem składu. Zawiera w sobie: węgiel, którego jest 

w nim najwięcej, wodór i tlen. Barwa jego jest żółtawa w różnych odcieniach: 

mlecznobiałym, brunatnym, czerwonawym a nawet niebieskawym i zielonawym. 

Spotykane są także okazy w deseń płomienisty czy plamisty. Nie jest też tajemnicą, 

że przy pocieraniu, bursztyn staje się elektrycznie ujemny. To, czy jest mętny, 

czy przejrzysty zależy od tego, ile pęcherzyków powietrza zawartych jest w danym 

kawałku bursztynu. 

Występuje wzdłuż południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego, a poza tym w: Danii, 

Niemczech, Szwecji, na Ukrainie i Łotwie. Największa kopalnia bursztynu znajduje się na 

półwyspie Sambia w Rosji. 

Ten miodowożółty minerał nie ma sobie równych pod względem zakresu działania 

na ludzki organizm. Jego wysokie właściwości lecznicze zawdzięczamy właśnie elektrycznym 

i magnetycznym właściwościom, jakie posiada. Nie bez powodu uważa się, że 

Przeciw urokom 

Wiadomo, że bursztyn chroni przed urokami, będąc 

jednym z kamieni ochronnych, z którego od wieków 

tworzono amulety. Przeciwdziała rzucanym w naszym 

kierunku „zaklęciom” i często stosowany jest do okadzania 

mieszkań i domostw w celu pozbycia się negatywnych 

energii. Warto wiedzieć, że to kamień, który w zetknięciu 

z naszym ciałem, zabierając z nas wszystko, co 

niekorzystne dla naszego organizmu, szybko się zanieczyszcza. 

Dlatego też bursztyny należy często oczyszczać 

w wodzie z solą stosując proporcję trzech łyżek na 

szklankę wody. Nieoczyszczone, nie tylko nie będą nam 

pomagały, ale też stracą moc i blask i to co zebrały, oddadzą 

nam z powrotem. 

Biżuteria autorstwa Barbary Wojsa 

Na stres i Tarczycę 

Biżuteria z bursztynami ma niebagatelny wpływ na nasze 

zdrowie. Bransolety na przykład, są - oczywiście poza 

ozdobą - bardzo dobrze działającym środkiem na wzburzone 

nerwy, a nawet mocno pomocne przy atakach histerii, 

ponieważ bursztyn działa antystresowo. 

Korale bursztynowe i wisiory wspomagają funkcjonowanie 

tarczycy i przytarczyczek. Można surowym bursztynem 

masować okolice tarczycy kilka razy dziennie po kilka 

minut, a efekt będzie szybko zauważalny. 

A PONADTO... 

Bursztyn doskonale wpływa na układ trawienia, wspomagając 

pracę wątroby, trzustki, jelit i dwunastnicy. 

Usprawnia pracę pęcherzyka moczowego, przeciwdziała 

chorobom wirusowym, jak choćby półpasiec. Zmniejsza 

nerwobóle, aktywizuje zdolność regeneracji organizmu, 

jest pomocny przy osłabieniach. Wycisza i eliminuje stany 

lekowe, bardzo dobrze działa na osoby posiadające myśli 

samobójcze. Dla dzieci jest tkliwym przyjacielem, obdarzając 

je siłą, zdrowiem, radością, i pozytywnymi myślami. 

Noszony stale na ciele - jako wisior, sznur czy bransoleta 

- w latach późniejszych chroni przed astmą, katarem, 

dolegliwościami żołądkowymi i schorzeniami serca. 

NALEWKA 

Można nią nacierać plecy i piersi przy chorobach płuc, 

gypie i zapaleniu oskrzeli. Kiedy jesteśmy przeziębieni 

warto napić się gorącej herbaty, dolewając do niej od 

3-7 kropli nalewki na spirytusie. Bardzo łatwo ją przygotować. 

Potrzebujemy 50 gram bursztynu, zalewamy 

wszystko 0,5 litra spirytusu i odstawiamy w ciemne miejsce 

przynajmniej na 10 dni. Kiedy uzyska złotawy kolor, 

jest gotowa do użycia. Bursztyn ma tak silne działanie, że 

ten sam materiał z powodzeniem możemy wykorzystać 

do stworzenia nalewki przynajmniej trzykrotnie. 

Przeciwbólowo 

Bursztyn, mimo bardzo szerokiego spektrum oddziaływania 

na ludzki organizm, znany jest przede wszystkim 

z działania przeciwbólowego. Wystarczy masować 

nim bolące gardło, a już w krótkim czasie zaczniemy odczuwać 

ulgę. Krtań pod wpływem bursztynu zawsze będzie 

chroniona. Anginy, bronchity, wszystko, co związane 

z gardłem, a także początkowe fazy schorzeń płuc z powodzeniem 

poddadzą się działaniu tego minerału. 

Wiadomym jest, że wszelkie złamania i zranienia a także 

krwotoki wewnętrzne goi doskonale pył bursztynowy, 

który, jak mawiają znawcy tematu, należy pić z zimną 

wodą. W rożnych kulturach wiadomo, że zapach kadzidła 

bursztynowego odstrasza węże i wszelkie robactwo. 

Mało kto wie natomiast, że bursztyn z wielkim powodzeniem 

stosowany jest przez hodowców koni. Stajnie, 

które okadza się bursztynem, utrzymują zdrowotność rasowych 

koni i działają regeneracyjnie na te często zmęczone 

zwierzęta. 

Noszenie bursztynów wskazane jest też przy nadciśnieniu. 

Warto wówczas spryskiwać dodatkowo pokój, w 

którym najczęściej przebywamy wodą bursztynową lub 

okadzać bursztynowymi okruszkami.

NAILEPSI W BRANŻY 

★ ★ ★ 12 13 

– firma z klasą! 

Misją firmy Kenay AG jest propagowanie zdrowego stylu życia poprzez popularyzację 

systematycznego zażywania suplementów diety. Swoją pozycję na polskim rynku firma 

kształtuje już od 1991 roku, a jej założyciele z radością stwierdzają, że sukcesywnie przybywa 

osób zainteresowanych zdrowym, mądrym i aktywnym trybem życia. 

Zdjęcia: Dary natury 

Od wielu lat obserwujemy światowy rynek suplementów 

diety zarówno poprzez uczestniczenie w międzynarodowych 

targach, analizę fachowej literatury jak i poprzez 

rozwijanie współpracy z naszymi wieloletnimi partnerami 

na całym świecie. W ten sposób staramy się zapewnić naszym 

klientom dostęp do najnowszych i najciekawszych 

produktów w dziedzinie suplementów diety oraz superfoods 

– mówi Andrzej Grzegorek , prezes firmy. - Wiemy jak 

ważne jest zdrowie dla każdego z nas i dbanie o wysoką 

jakość codziennego życia i właśnie kierując się tym przekonaniem, 

dokładamy wszelkich starań, aby nasi klienci 

mogli przy pomocy oferowanych przez nas produktów jak 

najlepiej zadbać tak o zdrowie, jak i codzienne życie. Ambicją 

naszą jest umożliwienie Państwu dokonania u nas 

zakupu najlepszych suplementów diety obecnie dostępnych 

na świecie – dodaje. 

Regułą i absolutną podstawą działalności firmy zajmującej 

się importem, produkcją i dystrybucją suplementów 

jest wnikliwa weryfikacja każdego producenta, stosowanych 

przez niego technologii, kontroli jakości używanych 

surowców do produkcji i produktu końcowego. Zaletą oferowanych 

suplementów diety jest niewątpliwie fakt, że zawierają 

one składniki pochodzenia naturalnego z upraw 

ekologicznych. 

- Wbrew temu co wiele lat temu stwierdził Mark Twain 

iż „Według lekarzy jedynym sposobem utrzymania 

zdrowia jest jedzenie tego, na co się nie ma chęci, picie 

tego, czego się nie lubi i robienie tego, czego by się 

wolało nie robić” - naszą codzienną pracą nad rozszerzaniem 

asortymentu oferowanego przez firmę, a także bacznym 

obserwowaniem światowych rynków w zakresie suplementów 

diety oraz superfoods udowadniamy, że dbanie 

o zdrowie, a co za tym idzie także i poprawianie jakości 

codziennego życia nie musi kojarzyć się z nieprzyjemnym 

obowiązkiem. Oferowane przez nas produkty stanowią 

również świetną bazę do smacznych smoothies czy 

też deserów, które nie tylko mają wzbogacić nasz organizm, 

ale także sprawiać przyjemność – wyjaśnia Andrzej 

Grzegorek. 

Wśród 80 dostawców, z jakimi współpracuje Kenay AG 

są, między innymi: Nutrex Hawaii, Taiyo, ChromaDex, Cyanotech, 

Cure Support i wielu innych. 

Odbiorcy to: hurtownie, sklepy zielarskie i klienci indywidualni. 

A strategicznym celem jest dla Kenay AG dynamiczny 

rozwój produktów. 

Przez lata udało się zbudować świetną, doskonale kojarzoną 

markę, której specjalnie nie trzeba przedstawiać. 

Ci, którzy korzystają ze współpracy z tą firmą wiedzą, że to 

wymarzony partner. 

Jednak zanim w firmie pojawiły się suplementy, z których 

do woli obecnie możemy korzystać, Kenay AG jako 

pierwsza firma wprowadziła na polski rynek spirulinę. 

Czym jest spirulina? 

To alga rosnąca głównie w basenie Pacyfiku. Jej największe 

plantacje znajdują się w Kailua-Kona na Hawajach. 

Algi są źródłem wielu cennych składników budulcowych 

oraz odżywczych. Z tego też względu produkty wytwarzane 

z alg robią furorę zarówno w kosmetyce, jak i w 

medycynie. Jest ich coraz więcej w formie mniej lub bardziej 

przetworzonej. Wspomagają diety ogólne i diety 

ukierunkowane, a także terapie wielu schorzeń. Są bardzo 

przydatne w profilaktyce i rekonwalescencji. 

Szczególnym zainteresowaniem cieszą się obecnie preparaty 

zawierające właśnie spirulinę. Warto jest wiedzieć, że: 

Spirulina zawiera: 

3900% więcej beta karotenu niż karotka 

2300% więcej żelaza niż szpinak 

375% więcej białka niż tofu 

300 %więcej wapnia niż mleko 

3g spiruliny (6 tabletek) ma tą samą 

wartość odżywczą, co 5 porcji owoców 

i warzyw. 

Spirulina to bogate źródło wielu 

składników aktywnych: 

• 60 % wysokowartościowego białka 

• komplet 18 aminokwasów, 

• beta karoten, 

• kwas GLA i linolowy, 

• chlorofil, dysmutazę nadtlenkową (SOD), 

• enzymy, minerały, witaminy i glikolipidy. 

polisacharydy w tym immulina 

Lekarze i dietetycy zalecają jeść 5 porcji świeżych owoców 

i warzyw dziennie. W rzeczywistości niewielu z nas 

stosuje się do tego zalecenia, ale spirulina, a w szczególności 

Spirulina Pacifica może uzupełnić naszą dietę w najbardziej 

skoncentrowanej porcji substancji odżywczych 

spośród wszystkich znanych nam pokarmów. Zaleca się 

stosowanie hawajskiej spiruliny osobom z różnymi problemami 

zdrowotnymi, gdyż wspomaga ona ogólny stan 

zdrowia i samopoczucie. Porównując produkt Spirulina Pacifica 

z innymi pokarmami, widać jej przewagę w zawartości 

substancji odżywczych Spirulina zawiera 300% więcej 

wapnia niż mleko pełnotłuste, 2300% więcej żelaza niż 

szpinak, a już 3g (6 tabletek) Spiruliny Pacifica ma większe 

działanie antyoksydacyjne niż 5 porcji warzyw. Porównując 

substancje odżywcze, Spirulina Pacifica jest 31 silniejsza 

od jagód, 60 razy od szpinaku i 700 razy od jabłek. 

Skoncentrowana porcja substancji odżywczych w Spirulinie 

sprawia, że jest to idealny suplement dla osób w każdym 

wieku i prowadzących każdy styl życia. Spirulina Pacifica 

wchodzi w skład produktów odżywczych wybranych 

przez NASA (Amerykańska Narodowa Agencja Przestrzeni 

Kosmicznej) dla suplementacji diety załóg stacji kosmicznych. 

Cyanotech Corporation, światowy lider w hodowli 

alg, produkuje także BioAstin® (naturalną astaksantynę). 

Musicie Państwo wiedzieć, że zarówno BioAstin® jak i 

Spirulina Pacifica® - to w pełni naturalne i funkcjonalne 

składniki odżywcze, które wspomagają zdrowie, dostarczając 

organizmowi istotnych antyoksydantów, substancji 

właściwościach wspomagających odporność. 

Firma Cyanotech do produkcji tych produktów wykorzystuje 

algi hodowane na 90-akrach na Hawajach z zastosowaniem 

opatentowanej technologii. Produkty tej firmy 

można kupić w sklepach z suplementami diety, nutraceutykami, 

kosmeceutykami w ponad 40 krajach na całym 

świecie. Cyanotech to pierwsza na świecie firma produkująca 

preparaty z alg, która zdobyła certyfikat ISO 9001 

:2000. Magazyn Better Nutrition przyznał wyróżnienie dla 

suplementu diety Spirulina Pacifica, nazywając go „Ulubionym 

produktem roku 2011’’. 

A zatem, drodzy Państwo, jeśli chcecie zadbać o swoje 

zdrowie, firma Kenay AG ma tak szeroki wachlarz propozycji, 

że każdy znajdzie coś odpowiedniego dla siebie. (Tess)

DIETOTERAPIA 14 DIETOTERAPIA 

15 

Wielkimi krokami zbliża się Boże Narodzenie. W tym 

szczególnym okresie, zgodnie z tradycją, na naszych stołach 

pojawia się mnóstwo pyszności, których ciężko nam 

sobie odmówić. Jak w takim wypadku powinniśmy postępować, 

aby okres świąteczny nie zaprzepaścił naszych 

wielotygodniowych starań o smukłą sylwetkę, nie odbierając 

sobie jednocześnie przyjemności ze świętowania 

przy rodzinnym stole? To proste - wystarczy zastosować 

się do kilku zasad, które zagwarantują nam uniknięcie 

przykrych skutków przejedzenia oraz problemów ze znalezieniem 

idealnej kreacji na sylwestrową noc. 

Nie omijajmy żadnego posiłku 

Nawet w czasie świąt musimy pamiętać o regularnym 

spożywaniu posiłków. Najważniejsze jest śniadanie, które 

powinno być spożyte godzinę po przebudzeniu się. Kolejne 

posiłki należy spożywać co 3-4 godziny, tak, aby kolacja 

miała miejsce nie później niż 3 godziny przed snem. 

W ciągu dnia należy spożyć 4-6 posiłków w zależności od 

naszych potrzeb, możliwości i stanu zdrowia. Dodatkowo 

starajmy się nie podjadać między posiłkami głównymi. 

Ciężko jest odmówić sobie spróbowania przygotowywanych 

potraw czy sięgania po przekąski pomiędzy głównymi 

daniami, jednak częste podjadanie dostarcza nam 

znacznych ilości zbędnych kalorii, a także cukrów prostych 

i tłuszczu. Pamiętajmy także, by potrawy bardziej kaloryczne 

podawać do południa, gdyż w tym wypadku organizm 

ma większe szanse na spalenie nadmiernych kalorii. Z kolei 

posiłki popołudniowe, a szczególnie kolacja powinny 

być mniejsze objętościowo i lekkostrawne. 

Zmniejszmy kaloryczność świątecznych potraw 

Mitem jest, że świąteczne dania muszą ociekać tłuszczem 

i słodkimi kremami. Dietetyczne wersje tradycyjnych 

wigilijnych posiłków są równie smaczne i nie wymagają 

wielkich zmian. W przypadku deserów wystarczy zastąpić 

zwykły, biały cukier bezkalorycznym, naturalnym słodzikiem 

np. stewią bądź cukrem brzozowym, zwanym ksylitolem. 

Innym rozwiązaniem jest zastosowanie niewielkiej 

ilości suszonych owoców tj. rodzynków czy daktyli, które 

nadadzą deserom naturalnej słodyczy. Można również 

zamienić mąkę pszenną na pełnoziarnistą czy ryżową lub 

Jak 

odchudzić 

święta? 

Boże Narodzenie to piękny czas. Dla większości 

bardzo ważny. Czas spotkań z rodziną i 

przyjaciółmi. W tym czasie starannie przygotowujemy 

świąteczne posiłki, które najczęściej 

są bardzo kaloryczne. Zjadamy dużo i 

tłusto, co prowadzi do problemów gastrycznych. 

Jak więc ustrzec się przed przytyciem w 

okresie około świątecznym? 

zrezygnować z lukru czy polewy. 

W przypadku sałatek zrezygnujmy z tłustych, gotowych 

sosów i majonezu na rzecz sosów przygotowanych samodzielnie 

na bazie jogurtu naturalnego z dodatkiem świeżych 

ziół i ulubionych przypraw. Również zupy warto zabielać 

jogurtem naturalnym. Smażone dania mięsne i rybne 

można zastąpić daniami gotowanymi zarówno w wodzie 

jak i na parze, pieczeniem w folii czy rękawie, duszeniem 

z dodatkiem warzyw czy grillowaniem, które są często 

o połowę mniej kaloryczne w porównaniu z daniami 

tradycyjnymi. Jeżeli nie jesteście w stanie wyobrazić sobie 

świątecznej kolacji bez smażonych potraw, zachęcamy do 

zainwestowania w dobrej jakości patelnię, która pozwoli 

nam na przygotowanie dań smażonych bez dodatku tłuszczu. 

Z dietetycznego punktu widzenia spożywanie tłuszczu 

jest ważne, jednak w odpowiednich ilościach oraz w 

postaci surowej np. jako dodatek do sałatek. Przed większym 

posiłkiem warto zjeść surowe warzywo np. ogórka, 

pomidora, paprykę czy łodygę selera. Duża zawartość 

błonnika zwiększa uczucie sytości, co pohamuje nas przed 

zjedzeniem dużych ilości ulubionych świątecznych potraw. 

Pamiętajmy o płynach 

Spożywanie odpowiedniej ilości płynów jest tak samo 

ważne w okresie około świątecznym jak i podczas pozostałych 

dni w roku. W ciągu dnia powinniśmy wypić około 

2 litrów wody mineralnej. Duża ilość płynów zmniejszy 

nasz apetyt, co pozwoli nam na ograniczenie dostarczanych 

kalorii z posiłkiem, a także umożliwi szybsze wypłukanie 

z organizmu zbędnych produktów przemiany materii. 

W tym okresie warto również sięgać po płyny, które 

będą wspomagać nasze trawienie. W tym celu polecamy 

zieloną lub czerwoną herbatę z dodatkiem soku z cytryny 

i plasterkami imbiru, napar z mięty czy kopru włoskiego. 

W czasie świąt często sięgamy również po alkohol, co wiąże 

się z faktem, iż w trakcie jego spożywania dość szybko 

tracimy kontrolę nad ilością zjadanych pokarmów. Alkohol 

jest prawie tak samo kaloryczny jak tłuszcze. Nie dostarcza 

żadnych substancji odżywczych oraz dodatkowo zwiększa 

apetyt. Z tego też względu pamiętajmy, aby spożywać go 

w umiarkowanych ilościach. 

Aktywność fizyczna też jest ważna 

Większość z nas spędza święta dość biernie - przed telewizorem 

lub biesiadując z rodziną przy stole. Dla prawidłowego 

funkcjonowania przewodu pokarmowego ważny 

jest chociażby umiarkowany ruch po obfitym posiłku. 

Z tego też względu zachęcamy do wspólnych, rodzinnych 

spacerów, które przyczynią się do lepszej pracy naszych 

jelit oraz pozwolą pozbyć się nadmiernych kalorii. 

Już 30-minutowa aktywność fizyczna w ciągu dnia korzystnie 

wpływa na funkcjonowanie naszego organizmu. 

Dodatkowo, jeżeli jest taka możliwość, zrezygnujmy z jazdy 

samochodem czy korzystania z windy na rzecz marszu i 

wchodzenia po schodach. Z kolei oglądanie telewizji z pozycji 

kanapy możemy zamienić na jazdę na rowerku stacjonarnym 

czy proste ćwiczenia na kręgosłup, na piłce do 

ćwiczeń. 

Umiar przede wszystkim 

Okres świąteczny jest dla nas próbą silnej woli, szczególnie 

w przypadku osób dbających o swoją sylwetkę. 

Tych kilka dni przygotowań i świętowania może zaprzepaścić 

wielotygodniowe wysiłki i uzyskane efekty diety. 

Stosując się do powyższych rad, jesteśmy jednak w stanie 

zminimalizować ryzyko przybrania na wadze bez rezygnacji 

z przyjemności celebrowania świątecznych posiłków w 

rodzinnym gronie. Pamiętajmy jednak o umiarze zarówno 

w jedzeniu jak i piciu. Średnia wartość kaloryczna tradycyjnej 

polskiej kolacji wynosi od 1000 do 3000 kilokalorii. Biorąc 

pod uwagę, iż średnie dzienne zapotrzebowanie na 

energię dla jednej osoby wynosi 2000-2500 kcal, to sama 

wigilijna kolacja potrafi dostarczyć nam takiej ich ilości. Jedzenie 

jest ważne, jednak najważniejszym elementem naszych 

świąt są spotkania i rozmowy z najbliższymi, dlatego 

nie dajmy się zwariować 

tekst: Sylwia Durzyńska 

Zwiększamy odporność na zimę 

W tym czasie warto pamiętać o odpowiedniej podaży witamin z grupy B, które są pomocne w 

okresie obniżonego nastroju. Zaopatrzmy się w propolis oraz w olejek z oregano w celu ochrony przed 

bakteriami i wirusami, a także korzystajmy z sezonowych produktów, jakimi są kiszonki i cytrusy. 

Witaminy z grupy 

B w walce ze złym 

nastrojem 

Do witamin z grupy B należą witamina B1, B2, PP, 

B5, B6, H, B9, B12 oraz cholina. Biorą udział w ważnych 

procesach życiowych, m.in. : przemianie białek, 

węglowodanów oraz w funkcjonowaniu układu 

nerwowego, mózgu, serca i mięśni. Witaminy B mają 

wpływ na stan zdrowia psychicznego, sprawność 

intelektualną, pamięć i koncentrację. Są pomocne w 

okresie obniżonego nastroju, a także wykazuje się ich 

pozytywny wpływ w walce z depresją. Witaminy te 

są także niezbędne w przypadku zachowania dobrej 

kondycji włosów, skóry czy paznokci. Przyczyniają się 

także do zwiększania odporności organizmu. Źródłami 

pokarmowymi witamin z grupy B są: pełnoziarniste 

produkty zbożowe, kasze, mięso wieprzowe, cielęce, 

drobiowe, nasiona roślin strączkowych, orzechy, wyciąg 

z drożdży, ciemnozielone warzywa liściaste. 

Karwakrol w ochronie 

zdrowia 

Jest główną substancją występującą naturalnie 

w popularnej przyprawie, jaką jest oregano. Cechą 

charakterystyczną oregano jest jego intensywny, 

ziołowo-korzenny zapach, który wynika dodatkowo 

z obecności olejku eterycznego. Poza tym, oregano 

zawiera flawonoidy, związki fenolowe, związki mineralne 

oraz kwasy organiczne. Dzięki temu, wykazuje 

się silne właściwości lecznicze oregano, m.in.: antybakteryjne, 

przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne. W 

ostatnim czasie dowodzi się, że olejek z oregano jest 

obiecującym środkiem, który ogranicza wzrost bakterii, 

nawet tych, które są odporne na niektóre antybiotyki. 

Karwakrol hamuje wzrost 15 różnych szczepów bakterii 

oraz 15 gatunków grzybów chorobotwórczych. Olejek 

z oregano można stosować w trakcie kuracji 

przeciwgrzybiczych, gdyż grzyby z rodziny Candida 

spp. są nieodporne na jego działanie. W przypadku 

chorób pasożytniczych, zauważono, że karwakrol obniża 

aktywność świdrowca amerykańskiego, który wywołuje 

chorobę Chagasa. Jest to kolejna wartościowa cecha 

lecznicza olejku z oregano, którą warto wykorzystywać 

w przypadku leczenia chorób, a także w celach profilaktycznych. 

Warto dodać, że olejek z oregano 

posiada silne działanie antyoksydacyjne, które można 

wykorzystywać w zapobieganiu rozwoju nowotworów. 

Wszechmocny 

Propolis 

Prawidłowe wykorzystywanie produktów 

pszczelich pozwala na wyleczenie wielu chorób, 

nawet wtedy, gdy terapia antybiotykiem czy 

sterydem zawodzi. Propolis jest najcenniejszym 

produktem pszczelim, który leczy zakażenia 

wewnętrzne oraz zewnętrzne. Przy jego pomocy 

można wyleczyć ropne zapalenia skórne 

wywoływane przez bakterie, czyraki, zapalenia 

gruczołów potowych, mieszków włosowych, 

zajady. Propolis pomocny jest przy różnego 

rodzaju grzybicach czy zakażeniach wirusowych, 

np.: opryszczka, półpasiec, grypa. W przypadku 

łuszczycy, wykazano, że u ponad 75% osób chorych 

terapia propolisem polepszyła ich stan, a w 

niektórych przypadkach cofnęły się objawy choroby. 

W schorzeniach laryngologicznych propolis stosuje 

się przy zapaleniu ucha, błony śluzowej nosa, a 

także przy zapaleniu zatok przynosowych. 

Świąteczny 

przepis na 

sałatkę śledziową 

Składniki: 

2 duże ugotowane czerwone buraki, 

200 g śledzi, 3 jajka, 1 łyżka chrzanu, 

100 g jogurtu naturalnego 2% 

tłuszczu, 3 duże ogórki konserwowe, 

2 duże jabłka, szczypiorek, natka 

pietruszki, sól, pieprz, sok z cytryny. 

Wykonanie: 

Namocz śledzie na parę godzin przed 

wykonaniem sałatki. Ugotuj buraki do miękkości, 

ostudź. Ugotuj jajka na twardo. Ogórki, jajka 

oraz jabłka pokrój w drobną kostkę. Wymoczone 

śledzie pokrój w grubą kostkę. Jogurt naturalny 

wymieszaj z chrzanem oraz z sokiem z cytryny. 

Pokrojone składniki wymieszaj w misce z 

jogurtem, dodaj pokrojony szczypiorek, natkę 

pietruszki oraz dopraw do smaku. Przed 

podaniem schłodzić w lodówce. 

tekst: Zuzanna Bożym 

To warto zawsze mieć pod rękĄ 

Cytrusy 

W okresie zimowym łatwo jest złapać infekcję, więc 

z pomocą przychodzą nam cytrusy (np. mandarynki, 

cytryny). Znane są nie tylko z przepysznego smaku, ale 

także z zawartości witaminy C, P, witamin z grupy B i potasu. 

Cytrusy zbawiennie działają na naszą skórę, dodatkowo 

witamina C jest antyoksydantem, zapobiega procesom 

starzenia się. Duża zawartość potasu pozwala usunąć 

nadmiar płynów z organizmu. Należy jednak pamiętać 

o dokładnym umyciu cytrusów przed spożyciem, ze 

względu na środki chemiczne pokrywające skórki owoców. 

Jogurt 

naturalny 

W zimowej diecie nie powinno zabraknąć jogurtu 

naturalnego, zawarte w nim żywe kultury bakterii pobudzają 

system odpornościowy organizmu chroniąc go tym 

samym przed infekcjami. Dodatkowo „dobre” bakterie 

zapobiegają namnażaniu się wirusów, grzybów i bakterii 

chorobotwórczych. Jogurt naturalny wyróżnia się wysoką 

zawartością wapnia i pełnowartościowego białka. Chroni 

przewód pokarmowy w trakcie kuracji antybiotykowej. 

Zawiera witaminę E, A, fosfor, potas, cynk i jod, jest nie tylko 

lekkostrawny, ale także niskokaloryczny. 

KISZONKI 

Kiszone ogórki i kiszona kapusta świetnie zastępują 

świeże warzywa podczas okresu zimowego. Proces fermentacji 

pozwala zachować większość witamin i składników 

mineralnych, które przechodzą również do soku, czyniąc 

z niego wartościowe źródło składników. Kiszonki 

zawierają m.in. witaminę C, A, witaminy z grupy B, wapń, 

potas, magnez. Pozytywnie wpływają na naszą cerę, 

paznokcie oraz włosy. Wzmacniają organizm chroniąc 

przed przeziębieniami, a także dzięki zawartości błonnika 

i kwasu mlekowego wspomagają trawienie. 

tekst: Małgorzata Brudnicka

MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM 16 

PORADY SPECJALISTY 

17 

dr inż. 

Grażyna Kidawska 

Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunku "Dietetyka w chorobach wewnętrznych i metabolicznych", 

gdzie ukończyła studia doktoranckie. Terapeuta i członek Polskiego Towarzystwa Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Specjalizuje 

się w dietoterapii i ziołolecznictwie. Uważa, że historia każdego człowieka jest wyjątkowa, dlatego droga do optymalnego 

zdrowia i dobrego samopoczucia musi być zawsze dostosowana do indywidualnych potrzeb. Od lat szukała odpowiedzi na 

pytanie, jaką strategią należy się kierować w drodze do dobrego życia. Czas spędzony na zdobywaniu wiedzy pomógł jej w 

znalezieniu odpowiedzi na to pytanie. Opracowała unikalny program – „Dietetyka integracyjna”, który w kompleksowy sposób 

wykorzystuje współczesną wiedzę o żywności i żywieniu człowieka oraz założenia dietetyki profilaktycznej i leczniczej opartej 

na Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (TCM). www.dietetykaintegracyjna.pl. 

RODZINNY GABINET ZDROWIA 

mgr inż. 

Justyna Chmielewska 

dietetyk 

Z wykształcenia jestem dyplomowanym dietetykiem, absolwentką Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na Wydziale 

Żywienia Człowieka, oraz Szkoły Dietoterapii wg TMCH. Odbyłam szereg rocznych szkoleń z psychologii i zio-łolecznictwa. Od 15 

lat prowadzę gabinet dietetyczny. Od 5 lat jestem szkoleniowcem w zakresie naturalnych metod terapeutycznych oraz obsługi 

biomagnetycznych urządzeń pomiarowych. W swojej pracy poszukuję nowatorskich metod diagnostyczno-terapeutycznych, 

pozwalających w krótkim czasie ustalić przyczyny zaburzeń komórkowych oraz przyczyny rozwoju chorób. Wykorzystuję 

wiedzę zarówno z medycyny konwencjonalnej, jak również tradycyjnej medycyny chińskiej, rosyjskiej czy mitochondrialnej. 

Holistyczne podejście do człowieka wydaje mi się być najrozsądniejszą i najskuteczniejszą formą działań profilaktycznoterapeutycznych, 

których efekt uzyskują współpracujący ze mną klienci i terapeuci. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do 

internetowej Akademii Diag-nozy www.akademiadiagnosty.pl, przy pomocy której, każdy specjalista w dziedzinie zdrowia, 

może podnosić swoje kwalifikacje i poszerzać umiejętności diagnostyczne. 

KORZEŃ - Człowiek 

Ziołolecznictwo przeżywa swój renesans. Mimo że 

stosujemy zioła, których aktywność farmakologiczną 

zweryfikowała nauka, efekty nie zawsze są takie, jakich 

oczekujemy. W serii artykułów chciałabym przedstawić 

spojrzenie na popularne zioła z punktu widzenia 

medycyny zachodniej i tradycyjnej medycyny chińskiej, 

nakreślając różnice. 

Korzenia żeń-szenia właściwego (Panax ginseng C.A. 

Meyer) w lecznictwie ludowym używano już 5000 lat 

temu. Ponieważ wyglądem przypomina człowieka, zyskał 

nazwę Ren Shen, korzeń-człowiek. Kiedyś występował 

dziko, obecnie pozyskiwany jest z plantacji wieloletnich. 

Sprowadzony do Europy w 1000r. przez mauretańskiego 

żeglarza Ibn Kordobę, nie zyskał uznania, Sprowadził go 

ponownie Marco Polo w 1274r. Pierwszy w Europie opis rośliny 

i jej działania znajdujemy w dziele polskiego misjonarza 

o. Michała Boyma z 1652 roku. 

Substancje czynne zawarte w tej roślinie, takie jak m.in. 

ginsenozydy, poliacetyleny, fitosterole, saponiny, olejki 

eteryczne, peptydoglikany charakteryzują się szerokim 

wachlarzem terapeutycznym. Ginsenozydy wykazują działanie 

uspokajające, przeciw lękowe, nasenne, normalizują 

pracę serca, podnoszą ciśnienie krwi, pobudzają przyrost 

masy kostnej u osób z osteoporozą. Poliacetyleny i fitosterole 

wykazują aktywność przeciwgrzybiczną, przeciwzapalną, 

cytostatyczną. Preparaty zawierające wyciąg 

z korzenia żeń-szenia działają przeciwkaszlowo, protekcyjnie, 

regenerują komórki wątroby. Ale czy są wskazane dla 

każdego? 

Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej żeń-szeń właściwy 

przede wszystkim harmonizuje i tonizuje Qi (energia 

witalna). Jest słodki i lekko gorzki w smaku, ciepły z natury, 

wnika do meridianu płuc i śledziony. Idealny dla osób, 

które cierpią z powodu zmęczenia ciała, osłabienia funkcji 

organizmu, zmniejszonego apetytu i słabej pamięci. Skutecznie 

działa w przypadku przewlekłych biegunek, opadania 

narządów, duszności, świszczącego oddechu, obfitego 

pocenia się. Uspokaja. Zalecane dawkowanie to 3 do 

9 gramów. Jest jednym z niewielu ziół, które można podawać 

pojedynczo a nie w złożonych formułach ziołowych. 

Ważny jest sposób sporządzania wywaru leczniczego. Plasterki 

żeń-szenia powinny zostać namoczone i gotowane 

w porcelanowym naczyniu, w kąpieli wodnej, na małym 

ogniu, od dwóch do trzech godzin Wywar należy odcedzić 

i wypić ciepły. 

Zazwyczaj myśląc o żeń-szeniu odnosimy się do Panax 

ginseng, ale w farmakologii używa się także innych gatunków 

np. żeń-szeń koreański lub amerykański. 

Koreański żeń-szeń (Hong Shen lub żeń-szeń czerwony) 

pochodzi z Półwyspu Koreańskiego, ciesząc się wysoką 

renomą na całym świecie. W pełni dojrzały, powinien 

mieć więcej niż 6 lat. Wzmacnia Qi, jest cieplejszy termicznie 

niż Ren Shen. Wzmacnia Qi serca, zmniejsza palpitacje, 

niepokój, poprawia pamięć, zwiększa odporność i wytrzymałość. 

Żeń-szeń amerykański Xi Yang Shen (Panax quinquefolius) 

pochodzi z USA i Kanady. Zimny termicznie, 

słodki i lekko gorzki w smaku, wnika do meridianów serca, 

płuc i nerek. Jako tonik o zimnej naturze odżywia Yin płuc. 

Wzmacnia Qi, oczyszcza z gorąca, regeneruje płyny ciała, 

uszkodzone przy gorączce i poceniu się. Jest doskonałym 

substytutem dla chińskich gatunków żeń-szenia, których 

nie powinniśmy stosować u osób z objawami gorąca 

ze względu na ich ciepłą naturę. Zalecany osobom, które 

przeszły choroby gorączkowe, dla pacjentów po chemioterapii 

i radioterapii. Dzienna dawka lecznicza suszonego 

zioła wynosi od 3 do 6g. 

Preparaty z różnych rodzajów żeń-szenia używane są 

przez osoby zdrowe w celu zwiększenia sprawności fizycznej 

i psychicznej, jak i przez pacjentów przyjmujących 

leki z różnych grup terapeutycznych. Trzeba być ostrożnym 

stosując je jednocześnie z innymi lekami. W połączeniu 

z aspiryną zwiększa się ryzyko wystąpienia krwawień, 

w przypadku stosowania insuliny mogą nasilić hipoglikemię, 

zażywając furosemid, może dojść do wzrostu ciśnienia 

krwi, w połączeniu z morfiną zmniejsza się jej działanie 

przeciwbólowe. Nie należy stosować ich z kawą i innymi 

stymulantami - mogą doprowadzić do nadmiernego 

pobudzenia, nerwowości i drażliwości. Długotrwałe przyjmowanie 

może zaowocować wystąpieniem tzw. syndromu 

żeńszeniowego, objawiającego się znacznym podwyższeniem 

ciśnienia tętniczego, sennością, biegunką i wysypką 

skórną. 

NERKI 

- WROTA ŻYCIA 

Dwie małe fasolki o potężnej sile urodzeniowej. To 

one decydują o wielu najważniejszych funkcjach życiowych. 

To w nich zgromadzona jest energia zarządzająca 

naszymi siłami witalnymi przez całe życie. 

Jak o nie dbać? Co sprawia, że słabną i chorują? Czy 

nerki, gdy chorują, to nas bolą? 

Jak pracują nerki? 

W przekroju podłużnym nerek widać dwie części: zewnętrzną, 

zwaną korą nerek i wewnętrzną, zwaną rdzeniem 

nerki. Jednostką strukturalną nerki jest nefron. To w 

nim właśnie, między innymi, mieści się kłębuszek nerkowy, 

stanowiący pętlę naczyń włosowatych. Łącznie, w obu 

nerkach, mieści się około 2,5mln nefronów. Nerki są bardzo 

obficie ukrwione. Przepływa przez nie około 1,2l/min 

krwi, wyrzucanej przez serce. Przy udziale krwi następuje 

oczyszczenie organizmu z różnych substancji szkodliwych 

lub zbędnych, wydalanych razem z moczem na zewnątrz. 

Budowa nerek umożliwia utrzymanie w organizmie stałości 

składu środowiska wewnętrznego komórek, a tym samym 

utrzymanie na stałym poziomie ciśnienia osmotycznego 

płynów ustrojowych oraz stężenia jonów wodorowych 

(pH). Ponadto nerki funkcjonują jako narząd dokrewny, 

biorący udział w regulacji ciśnienia krwi, przemianie 

wapniowej oraz erytropoezie, czyli wytwarzaniu krwinek 

czerwonych. W bezpośrednim sąsiedztwie nerek, w 

górnej ich części posadowione są nadnercza. Głównym za- 

daniem nerek jest regulacja gospodarki wodnej. Proces 

ten odbywa się poprzez produkcję tzw. moczu pierwotnego 

i ostatecznego. Prawidłowo działające nerki odpowiadają 

za wrotne wchłonięcie do krwi takich związków 

jak glukoza, aminokwasy czy sole mineralne. Zadaniem 

ich jest również wydalenie z organizmu substancji szkodliwych 

takich jak: kreatynina, mocznik oraz ciała obce np. 

zmetabolizowane przez wątrobę leki. 

Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej. 

Krew i płyny tkankowe muszą zawsze posiadać stałe 

pH ok.7,4. W żywym organizmie, w wyniku licznych procesów 

biochemicznych, powstają kwaśne, szkodliwe produkty. 

To właśnie nerki zapobiegają zatruciu organizmu, 

wydalając te związki na zewnątrz. Kanalik nerkowy obdarzony 

jest zdolnością usuwania nadmiaru jonów wodorowych, 

co pozwala na usunięcie z krwioobiegu niebezpiecznych 

kwasów. Po wypiciu dużej ilości wody nerki wydzielają 

zwiększoną ilość bardzo rozcieńczonego moczu. 

Natomiast przy ograniczonym nawodnieniu ilość moczu 

jest niewielka i bardzo zagęszczona. Poziom nawodnienia 

nerek można poznać po jego kolorze. Ciemnożółty mocz 

świadczy o bardzo silnym odwodnieniu komórek i zaburzonej 

pracy nerek. Prawidłowy mocz powinien mieć kolor 

jasnożółty lub słomkowy. Aby zbadać prawidłowe pH moczu 

można użyć papierka lakmusowego. Jeśli pH porannego 

moczu będzie poniżej 6, należy podjąć zdecydowane 

działanie -zmianę diety, odkwaszające suplementy zawierające 

cytryniany i węglany oraz zwiększenie ilości wypijanej 

w ciągu dnia wody. Zaburzona równowaga kwasowo-zasadowa 

prowadzi bardzo często do zaburzonej gospodarki 

minerałowej. Następstwem tego są odwapnienia 

w układzie kostnym, niedobory magnezu i fosforu. W długotrwałych 

stanach zakwaszenia komórek, w pęcherzyku 

żółciowym lub w kanalikach nerkowych, mogą tworzyć się 

niebezpieczne dla zdrowia kamienie wapniowe lub fosforanowe. 

Jak dbać o nerki? 

Najważniejszą porą dla nerek jest zima. To właśnie wtedy 

są one najbardziej narażone na wychłodzenia i stany 

zapalne. Dzieje się to za sprawą wody, której są zarządcą. 

Stałe nawodnienie nerek powoduje ich dużą wrażliwość 

na chłód i wilgoć. Aby uniknąć stanów zapalnych w okresie 

zimy należy przede wszystkim ograniczyć chłodne i 

zimne napoje, pijąc wodę w temperaturze 36-37° C. Wykluczyć 

należy także w okresie zimy wszystkie produkty wychładzające 

jak: lody, nabiał, pomidory, surowy seler oraz 

ograniczyć do dwóch w tygodniu, zielone koktajle. Nerki 

to bardzo wrażliwy narząd na bakterie i grzyby. Niewłaściwa 

dieta bogata w cukry, przy nieszczelnych jelitach, 

może skutkować, rozwojem od grzybiczych stanów zapalnych 

nerek. W przypadku chorób bakteryjnych, wywołanych 

takimi bakteriami jak paciorkowiec czy gronkowiec 

lub Chlamydią czy Mikoplazmą, nerki mogą dawać symptomy 

kłucia i bólu, a w układzie moczowo-płciowym mogą 

pojawiać się symptomy pieczenia. W takich sytuacjach należy 

wprowadzić intensywną kurację ziołową i odpowiednio 

dobraną suplementację. Nerki pod względem funkcjonalnym 

stanowią nieoceniony element źródła życiowej 

energii. To właśnie one są rezerwuarem życiodajnej energii 

Qi przekazywanej dziecku przez rodziców. Dlatego silne 

i zadbane nerki rodziców, stanowią silną podstawę dla 

przyszłego zdrowia dziecka i jego ochronę przed wszystkimi 

chorobami związanymi z nerkami. Więcej o nerkach na 

www.holistycznieozdrowiu.pl. . 

Czy wiesz, że.... 

Żeń-szeń stosowany w dawkach terapeutycznych 

jest bezpieczny i bardzo skuteczny, jeśli został prawidłowo 

dobrany, uwzględniając aktualny stan pacjenta. 

Nie zaleca się przyjmowania na własną rękę suplementów 

zawierających żeń-szeń, tylko stosowanie go 

w formułach ziołowych, prawidłowo dobranych przez 

fitoterapeutę 

CIEKAWOSTKA 

Ren Shen i Hong Shen bardzo dobrze działają na 

osoby z objawami wychłodzenia. Mają ciepłą termikę, 

smak słodki, który wzmacnia i harmonizuje. Tacy pacjenci 

nie powinni stosować Xi Yang Shen, który nawilża 

i wychładza. Z kolei Ren Shen i Hong Shen nie jest 

polecany dla pacjentów z objawami gorąca. 

CIEKAWOSTKA 

Uwzględniając naturę termiczną i smak zioła oraz 

mając na uwadze stan aktualny pacjenta możemy wyeliminować 

niepożądane działania oraz interakcje ziół 

z przyjmowanymi lekami. Ta wiedza wywodząca się z 

tradycji Medycyny Chińskiej pozwala na precyzyjne 

dobieranie preparatów ziołowych oraz zwiększenie 

ich działania i bezpieczeństwa. 

UWAGA! 

Czasami przy szczególnie nasilonym zakwaszeniu 

organizmu mogą pojawić się silnie zasadowe odczyty 

pH moczu. Jest to spowodowane wydalaniem wraz 

z moczem amoniaku-silnej zasady. Mocz taki ma także 

charakterystyczny zapach. Świadczy to o tworzeniu 

się w organizmie silnie toksycznych fosforanów amonowych. 

ZAPAMIĘTAJ! 

U osób, które mają nadmiernie zanieczyszczony organizm 

toksycznymi kwasami, pH porannego moczu 

będzie zawsze poniżej 6. Taki wynik obliguje do wdrożenia 

restrykcyjnych zmian w diecie, w kierunku zielonych 

warzyw i ziół, zwiększonej podaży jonizowanej 

wody oraz systematycznego suplementowania minerałami. 

CZY WIESZ ŻE... 

Nerki są bardzo wrażliwe na chłód i wilgoć. W okresie 

zimy wymagają szczególnej ochrony, dlatego należy 

unikać w tym czasie pływalni i długotrwałych kąpieli. 

Nadmiar zewnętrznego czynnika wodnego powoduje 

pojawienie się w organizmie nadmiaru wilgoci 

i zimna, które sprzyjają rozwojowi grzybów i wirusów.

DIETOTERAPIA 18 19 

REKLAMA 

Siła korzennych 

przypraw 

www.vivetia.com 

Zamknięta 

siłownia - ćwiczenia 

do wykonywania 

w domu 

Czy są sposoby, aby mimo zamkniętej siłowni 

poświęcić kilka minut dla zdrowia w czasie świąt? 

Wystarczy chcieć oderwać się od stołu, by wykonać 

kilka ćwiczeń. 

Jednym z nich, prostym tylko z pozoru, jest krzesełko. 

Ćwiczenie polega na ustawieniu się przy ścianie w 

pozycji imitującej siedzenie na krześle, dociśnięciu 

pleców do ściany i ugięciu nóg pod kątem 90 ° w 

stosunku do opartych o ścianę pleców. 

Ćwiczenie to jest ćwiczeniem izometrycznym, w 

którym wzmocnieniu ulegają głównie mięśnie nóg. 

Świetnie sprawdzą się też prawidłowo wykonywane 

spięcia brzucha, pompki, wykroki i przysiady. 

Ewentualnie udajmy się chociaż na długi spacer. 

Zawsze wykonując ćwiczenia należy pamiętać 

o regularnym oddechu, prawidłowej postawie 

zapobiegającej kontuzjom i napięciu mięśni brzucha. 

Ćwiczenia należy też dobrać odpowiednio do 

swojej kondycji i stanu zdrowia - nie wszystko jest 

odpowiednie dla każdego. 

Korzenne przyprawy kojarzymy z wigilijnymi 

wypiekami. Dodając je do napojów, potraw 

wytrawnych czy deserów warto wiedzieć, że 

poza smakiem wykazują się też właściwościami 

prozdrowotnymi. Do najbardziej znanych zaliczamy: 

kardamon, goździki, cynamon, gałkę muszkatołową 

imbir czy kurkumę Żółty kolor tej ostatniej zapewnia 

obecność specyficznego barwnika - kurkuminy. 

Potwierdzono, że substancja ta charakteryzuje się 

działaniem antyoksydacyjnym, antybakteryjnym i 

przeciwzapalnym, co sugeruje że może być pomocna 

w działaniach chemoprewencyjnych. Imbir może 

pobudza łaknienie, jego składniki również mogą 

działać antynowotworowo. Anyż i kardamon zawierają 

olejki mogące działać wykrztuśnie, goździki i cynamon 

mają w składzie substancje bakteriobójcze. 

Gałka muszkatołowa wykazuje słabe działanie 

przeciwutleniające. 

Stosując przyprawy i zioła pamiętajmy, że przy 

refluksie żołądkowo - przełykowym, chorobie 

wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorobach 

nowotworowych, substancje roślinne należy stosować 

z rozwagą. 

„Zimowa oponka” 

niebłahy problem! 

Zbyt duży obwód talii - popularna „oponka” 

może stanowić problem nie tylko przy dobraniu 

odpowiedniej kreacji. Nie wszyscy wiedzą, że 

nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w 

okolicy brzucha może świadczyć o poważnych 

schorzeniach i prowadzi do groźnych dla życia 

powikłań. 

Nieprawidłowy stosunek obwodu talii do obwodu 

bioder może sugerować występowanie poważnych 

zaburzeń metabolicznych lub hormonalnych jak 

insulinooporność, zespół metaboliczny, czy zespół 

policystycznych jajników. Osoby charakteryzujące się 

zbyt dużą ilością tkanki tłuszczowej nagromadzonej w 

okolicy brzucha są bardziej narażone na wystąpienie 

miażdżycy czy zawału serca. 

Problem ten wymaga interwencji żywieniowej. 

Ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie przyczyny, 

dieta i regularna aktywność fizyczna. Należy pamiętać, 

że wbrew powszechnej opinii, ćwicząc mięśnie 

brzucha, nie spala się tkanki tłuszczowej tylko z tego 

miejsca. Bardziej odpowiednie będą więc regularne 

treningi aerobowe, prawidłowo dobrane żywienie i 

dbanie o higieniczny tryb życia - odpowiednią ilość 

snu, ograniczenie stresu, rezygnację z niezdrowych 

nałogów. 

Brownie 

z fasoli- zdrowa 

alternatywa ciasta 

czekoladowego 

Święta to czas spędzany w gronie najbliższych, 

najczęściej przy obficie zastawionym stole. 

Wielogodzinne rozmowy przy wysokokalorycznych 

deserach nie sprzyjają naszemu zdrowiu. Najczęściej 

jednak nie chcemy rezygnować z przyjemności 

zjedzenia słodkiego ciasta, zwłaszcza gdy jedzą je 

pozostali goście. Odmawianie sobie przyjemności 

tego rodzaju może powodować frustrację i zepsuć 

miłą rodzinną atmosferę. Może więc zamiast wybierać 

między niezadowoleniem a rezygnacją ze zdrowych 

nawyków, zdecydować się na równie pyszną 

alternatywę? Przykładem zdrowego zamiennika dla 

wysokokalorycznego ciasta o dużej zawartości cukrów 

prostych i tłuszczu jest Brownie z czerwonej fasoli. 

Ciasto to jest bardzo proste i szybkie, zawiera mniej 

tłuszczu, cukru, ma więcej białka niż klasyczne. 

Czego potrzebujemy do upieczenia brownie w małej 

tortownicy? Puszki czerwonej fasoli, dwóch średnich 

bananów, dwóch jajek, łyżeczki proszku do pieczenia, 

dwóch dużych łyżek gorzkiego kakao oraz pół szklanki 

ksylitolu (opcjonalnie- cukier brązowy, miód, lub inny 

słodzik do stosowania w wysokich temperaturach) 

Fasolę należy odcedzić, przepłukać i bardzo 

dokładnie zmiksować z pozostałymi składnikami. 

Gotową, płynną masę przelewamy do foremki i 

pieczemy w 180oC aż wbijany w ciasto patyczek będzie 

suchy. Taka wersja ciasta czekoladowego jest zdrowsza, 

szybsza, a przy tym co najmniej równie smaczna jak 

tradycyjny odpowiednik. 

Tekst: Natalia Skommer, dietyk

Zielarnia 

Krótkie dni i długie zimowe wieczory nie sprzyjają dobremu samopoczuciu. Brak słońca 

sprawia, że częściej czujemy się zmęczeni i rozdrażnieni. Zamiast sięgać po sztuczne 

antydepresanty i „poprawiacze nastroju”, może warto zyskać sojusznika w ziołach? 

15 

Bazylia 

(ocimum basilicum) 

Bylica 

(artemisia vulgaris) 

Dziurawiec zwyczajny 

(Hypericum perforatum) 

Glistnik Jaskółcze ziele 

(Chelidonium majus) 

Ogórecznik 

(borago officinalis) 

Sosna 

(pinus sylvestris) 

To roślina jednoroczna, która pochodzi z Azji Południowej, 

Środkowego Wschodu i Afryki. Dziś 

uprawiana jest niemal na całym świecie w 150 odmianach. 

W Polsce bazylia pospolita nazywana 

jest bazylijką lub badylkiem ogrodowym. Ziele 

bogate jest w witaminy: A, C i B5, wapń i magnez. 

Najważniejszą właściwością leczniczą bazylii jest 

jej korzystny wpływ na pracę układu trawiennego 

człowieka. Roślina ma działanie antydepresyjne, 

poprawia nastrój, a także dodaje energii do 

działania. 

To jedna z ponad dwustu aromatycznych roślin, 

których gatunek został nazwany na cześć królowej 

Artemizji, żony władcy karyjskiego Mauzolosa. 

Zajmowała się ona botaniką i medycyną. W 

wielu kulturach bylica jest uważana za matkę ziół. 

Już w epoce kamiennej ludzie znali tę aromatyczną 

roślinę i cenili jako lecznicze i magiczne ziele. 

Bylicę pospolitą uważa się za skuteczną roślinę w 

leczeniu szerokiego spektrum pasożytów takich 

jak: tasiemiec, glisty, lamblie i owsiki. 

To aromatyczna, odporna na mróz bylina. Przed 

laty była niegdyś popularna jako środek żółciopędny 

i przeciwbiegunkowy. Obecnie dziurawiec 

zalecany jest również w fitoterapii chorób układu 

nerwowego. Wyciągi alkoholowe i ekstrakty suche 

z dziurawca zawierające między innymi hiperycynę 

i inne składniki działające przeciwdepresyjnie 

i uspokajająco. Ponadto poprawiają samopoczucie, 

wzmacniają, uodparniają na stres, przywracają 

chęć do życia, wyzwalają radość i euforię. 

W starych księgach zielarskich roślina ta występowała 

pod nazwami: złoty korzeń, krwawe ziele 

i oczne ziele. Określenia te świadczą o dużym poważaniu, 

jakim niegdyś cieszyła się ta roślina. Rośnie 

ona przy drogach, nad brzegami rzek, w lasach 

i parkach. Po przełamaniu łodygi wypływa z 

niej pomarańczowy sok. Według ludowej tradycji 

nazwa glistnika "jaskółcze ziele" pochodzi stąd, że 

kwitnie on od przylotu do odlotu jaskółek. Nasiona 

glistnika są rozsiewane przez mrówki. 

Gwiezdny kwiat to roślina o jasnoniebieskich 

płatkach. Posiada wiele właściwości leczniczych, 

między innymi: poprawia samopoczucie, działa 

wspomagająco w stanach depresji, usprawnia 

pracę mózgu. Niegdyś dla dodania odwagi wrzucano 

kwiaty ogórecznika do pucharów z winem, 

rycerzom przed walką. Naukowcy odkryli, że zawarte 

w liściach ogórecznika substancje przywracają 

prawidłowe funkcjonowanie nadnerczy, pobudzając 

ich gruczoły do wydzielania adrenaliny 

czyli hormonu odwagi! 

To bardzo stare drzewo, które wchodzi w skład 

europejskiej flory okresu kredy. Sosna zwyczajna 

była u różnych ludów drzewem świętym. Umiera 

tylko raz, ścięta nigdy nie wypuszcza pędów jak 

inne drzewa. Ale ma inną, ogromną zaletę, potrafi 

wyleczyć się z ran zadanych przez człowieka po 

odłamaniu gałęzi. Surowcem do wykorzystania 

są młode gałązki z pączkami i igliwie oraz żywica 

tego drzewa. Przetwory z sosny mają działanie 

przeciwkaszlowe, napotne, moczopędne, odkażające, 

uspakajające i lekko nasenne. 

Przepis na Pesto z bazylii 

Przepis na nalewkę z bylicy 

Przepis na nalewkę z dziurawca 

Odwar z jaskółczego ziela 

Odwar z ziela ogórecznika 

Nalewka na sosnowych szyszkach 

Przygotuj dwie szklanki świeżych liści bazylii, 

trzy ząbki czosnku, pół szklanki orzechów 

piniowych, pół szklanki posiekanej pietruszki, 

trzy czwarte szklanki tartego parmezanu, 

łyżeczkę soli, pół łyżeczki pieprzu, dwie trzecie 

szklanki oliwy z oliwek. 

Włóż wszystkie składniki, oprócz oliwy z oliwek, 

do miksera i zmiksuj na gładką, jednolitą masę. 

Powoli dolewaj oliwę. Przełóż do pojemnika. W 

lodówce możesz przechowywać około tygodnia. 

Jeśli chcesz mieć pesto na dłuższy czas, przełóż 

do małych pojemników, polej oliwą z oliwek, 

szczelnie zamknij i zamroź. Masa z bazylii jest 

bardzo smaczna i zdrowa. Zielone pesto świetnie 

komponuje się z makaronem, zarówno jako danie 

gorące, jak i sałatka na zimno. Ugotuj makaron 

- na przykład pene - a kiedy go wystudzisz, dodaj 

trochę pesto, kilka pomidorków koktajlowych lub 

kilka sztuk pomidorów suszonych, wymieszaj i 

gotowe. Nadaje się również do kanapek. 

Składniki: 30 gram rozdrobnionego ziela 

bylicy piołunu, 5 gram rozdrobnionego 

ziela bylicy pospolitej, jeden litr 70% wódki 

zrobionej ze spirytusu i przegotowanej wody. 

Wykonanie: trzydzieści gram rozdrobnionego 

świeżego ziela bylicy piołun i pięć gram rozdrobnionego 

świeżego ziela bylicy pospolitej 

zalać w słój litrem wódki 70% zrobionej ze 

spirytusu i przegotowanej wody. Odstawić w 

szczelnie zamkniętym słoju na dziesięć dni, w 

ciepłe miejsce, ale nie nasłonecznione. Po tym 

czasie zlać płyn, przefiltrować i rozlać do butelek. 

Szczelnie zamknąć i odstawić na sześć miesięcy, 

aby nalewka dojrzała. 

Nalewka z ziela bylicy pobudza wydzielanie 

żółci, soku żołądkowego, trzustkowego i 

jelitowego. Poprawia trawienie, zalecana jest 

w leczeniu niestrawności. Pobudza i reguluje 

miesiączkowanie. Zmniejsza bóle menstruacyjne. 

Reguluje wypróżnienia. Nalewka znosi nerwice 

wegetatywne i lęki. 

Składniki : 100 gram kwiatów, pąków i liści 

dziurawca, pół litra spirytusu. Przygotowanie: 

składniki zalej spirytusem, po tygodniu 

przecedź nalew, a części dziurawca wyciśnij 

przez gazę. Pij nalewkę dwa razy dziennie po 

łyżeczce na pół szklanki wody. 

Stosuje się ją w chorobach przewodu pokarmowego, 

wątroby i dróg żółciowych, a także 

zewnętrznie do nacierania w przypadku 

dotkliwych bólów stawowych i korzonkowych. 

Ponadto nalewka ta ma działanie antydepresyjne, 

uspakajające, poprawiające samopoczucie, a 

także przywraca chęć do życia. Usprawnia procesy 

zapamiętywania i uczenia się, uodparnia na stres. 

W czasie kuracji dziurawcem należy unikać 

długiego przebywania na słońcu, gdyż roślina ta 

u niektórych osób powoduje uczulenie. Dziurawca 

nie należy zażywać równocześnie z glikozydami 

naparstnicy. 

Należy go zbierać z dala od ruchliwych dróg. 

Często można na niego trafić w pobliżu lasu. 

Aby przygotować roślinę do spożycia w celach 

leczniczych, sporządź odwar. Najlepiej w tym celu 

wsyp pół łyżki suszonego ziela do garnuszka (nie 

może on być aluminiowy), zalej szklanką letniej 

wody i ogrzewaj na parze pod przykryciem przez 

trzydzieści minut. Następnie odstaw na dziesięć 

minut i przecedź. Możesz dodać inne zioła, 

jak: rumianek czy mięta, które poprawią smak 

mikstury. Pij trzy razy dziennie, najlepiej jedną lub 

dwie łyżki. 

Preparaty z glistnika podawane doustnie działają 

uspokajająco, rozkurczowo na mięśnie gładkie i 

poprzecznie prążkowane, rozluźniająco, przeciwbólowo, 

przeciwdrgawkowo, przeciwstresowo i 

nasennie. Decydując się na leczenie za pomocą 

glistnika, nie wolno go pod żadnym pozorem 

przedawkować. To roślina silnie toksyczna i jej 

spożywanie powinno odbywać się pod kontrolą 

lekarza. Dopuszczalna dawka dobowa glistnika to 

4-5 gram suchego ziela dla dorosłej osoby. 

Tak jak w średniowieczu wino z ogórecznikiem 

dodawało odwagi i wigoru rycerzom na turniejach 

i podczas wypraw krzyżowych, tak 

dzisiaj przygotowana herbatka z ziela i kwiatów 

ogórecznika poprawi nasze samopoczucie. 

Ponadto będzie przydatna w przeciwdziałaniu 

ubocznym skutkom leczenia sterydami. 

Przepis: jedną lub dwie łyżki stołowe ziela 

ogórecznika zalej szklanką ciepłej wody, ogrzej 

do wrzenia, a następnie gotuj powoli przez 

pięć do siedmiu minut pod przykryciem. 

Następnie odstaw na dziesięć minut i przecedź. 

Odwar wykazuje dodatkowo działanie napotne, 

dzięki czemu możesz go stosować w 

stanach przeziębieniowych lub anginie ze 

współwystępującą gorączką, uczuciem chłodu i 

dreszczy. Wskazane jest stosowanie ogórecznika 

w stanach zapalnych gardła jako środek osłonowy 

i przeciwzapalny (można łączyć z podbiałem, 

dziewanną, ślazem, pierwiosnkiem). Pij po pół 

szklanki dwa razy dziennie. 

Wyciągi z drzew iglastych są dobrym i tanim 

źródłem witaminy C i P, zawierają olejek eteryczny 

i żywicę. Podany poniżej przepis na nalewkę 

był stosowany przez rosyjskich zielarzy u osób 

cierpiących na depresję, mikstura oczyszczała 

też mózg po wylewach. Nalewka ma również 

działanie przeciwgrypowe. 

Pięć dojrzałych szyszek sosny z nasionami umyj 

pod bieżąca wodą, zalej dwustu mililitrami 

70% spirytusu. Trzymaj przez dwa tygodnie w 

chłodnym miejscu. Po przecedzeniu zażywaj po 

jednej małej łyżce w szklance słabej herbaty, nie 

częściej niż jeden raz dziennie. 

W wersji bezalkoholowej: pięć dojrzałych sosnowych 

szyszek zalej pół litrem wody, doprowadź 

ją do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu około 

siedmiu minut. Przyjmuj jedną czwartą szklanki 

po jedzeniu. Można dodać trochę miodu. 

Dzieciom wyciągi alkoholowe z sosny i innych 

drzew iglastych podawaj w ilości jednej łyżeczki z 

mlekiem i miodem. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak

REKLAMA 

22 FENG SHUI 

23 

Lecznicze konopie na topie 

REKLAMA 

W związku z dużą liczbą nagłośnionych medialnie przypadków sukcesu w stosowaniu 

ekstraktów z konopi coraz więcej osób dowiaduje się o ich właściwościach i decyduje 

na suplementację olejkami CBD. Niestety, wraz z rosnącym wyborem coraz trudniej podjąć 

decyzję. Szereg osób pyta, czym tak naprawdę są olejki CBD i jaki olejek wybrać, na co 

zwracać uwagę, a czego unikać, by nie dać się naciągnąć nieuczciwym sprzedawcom. 

Warto odpowiedzieć na pytanie, czym jest olej CBD? Otóż to naturalny suplement diety 

składający się z ekstraktu z konopi włóknistych (Cannabis Sativa L) zawierającego naturalne 

fitokannabinoidy (w tym CBD) oraz oleju roślinnego (najczęściej stosowany jest 

olej z konopi). W odróżnieniu od zwykłego spożywczego oleju z konopi, będący suplementem 

diety, olej CBD zawiera, obok nienasyconych kwasów tłuszczowych OMEGA-3 i 

OMEGA-6, naturalny ekstrakt z pełnym spektrum naturalnie występujących w konopiach 

fitokannabinoidów (w tym m.in. CBD), terpenoidów i flawonoidów, co nadaje mu jego 

unikalnych właściwości 

Czego więc należy szukać w olejkach z CBD? Oczywiście – CBD! Odpowiedź wydaje się 

banalna, acz nie tak oczywista. Po pierwsze należy wyraźnie podkreślić, że spotykany często 

w sklepach ze zdrową żywnością olej tłoczony z ziaren konopi włóknistych, który nie 

zawiera CBD ani innych fitokannabinoidów, a tym samym jego pozytywne właściwości 

wynikają przede wszystkim z obecności kwasów OMEGA-3 i 6 i są dalece uboższe niż właściwości 

olejków CBD tworzonych na bazie ekstraktów z kwiatostanów konopi. Po drugie, 

ekstrakty z konopi to tak naprawdę pełne bogactwo natury, której CBD jest tylko jednym 

ze składników. W pogoni za najwyższymi stężeniami i najniższym kosztem, część producentów 

zamiast posługiwać się pełnym ekstraktem roślinnym, wzbogaca zwykły olej wyizolowanym 

CBD. Możemy w ten sposób bez problemu otrzymać produkt wysokoprocentowy; 

niestety, jego działanie, ze względu na uboższy skład nie będzie już tak skuteczne. 

Kolejne częste pytanie dotyczy stężenia – czy więcej znaczy lepiej? Odpowiedź brzmi 

- nie zawsze. Z jednej strony najbardziej istotna sprawa to ilość miligramów CBD; można 

powiedzieć, że nieistotne, czy zażyjemy 0,5 ml preparatu 10% czy 1 ml 5% – w obu wypadkach 

dostarczymy do organizmu 50 mg CBD. Pełen skład każdego produktu może być 

jednak inny, tak jak inny jest każdy z nas – dlatego polecane jest sprawdzanie różnych 

stężeń i dopasowanie idealnego dla siebie na drodze praktyki. Istotna jest też deklarowana 

metoda pozyskiwania ekstraktu. Istnieje cały szereg metod i technologii do otrzymywania 

ekstraktów roślinnych – od stosunkowo nieszkodliwych i mało skomplikowanych 

(np. parą wodną), po znacznie bardziej kontrowersyjne. Najbardziej pożądaną ( i niestety 

kosztowną ) metodą jest tzw. ekstrakcja dwutlenkiem węgla w stanie nadkrytycznym 

(SFE), która pozwala na wyciągnięcie z rośliny wszystkich „dobrych” substancji bez użycia 

jakichkolwiek toksycznych chemikaliów. Olejki otrzymywane tą technologią charakteryzują 

się brakiem zanieczyszczeń mikrobiologicznych i szkodliwych stężeń metali ciężkich. 

Ekstrakty takie oznaczane są na stronach producentów jako CO2 lub SFE. 

Ostatnia rzecz, na którą warto zwrócić uwagę, to realna zawartość CBD i CBDa. Te dwie 

formy, choć bliźniaczo podobne, są dla ludzkiego organizmu jak dwie różne substancje. 

Pierwsza z nich stanowi jeden z najgorętszych tematów pośród uczonych na całym świecie 

– co chwilę pojawiają się doniesienia o jego kolejnych zastosowaniach. Doniesienia 

dot. wykorzystania CBDa są dużo uboższe – mówi się wprawdzie m.in. o działaniu przeciwzapalnym, 

lecz to CBD stanowi cudowne dziecko rodzącej się medycyny konopnej. 

Warto zaznaczyć, że część konsumentów, znając swój organizm i jego potrzeby, preferuje 

tzw. surowe (ang. RAW) wersje produktów, tj. zawierające więcej CBDa, a mniej CBD. 

Dla większości osób poszukujących olejków z CBD, zawartość CBDa jest jednak drugorzędna. 

Niestety, rosnąca popularność olejków CBD przyciągnęła na rynek całą rzeszę mało 

profesjonalnych tzw. „producentów”, którzy bez odpowiedniego zaplecza naukowego i 

laboratoryjnego wprowadzają na rynek nie do końca sprawdzone i przebadane preparaty. 

Zanim zdecydujemy się na zakup upewnijmy się, że produkt jest zgłoszony, objęty 

kontrolą i posiada status suplementu diety. 

Feng Shui 

a święta Bożego 

Narodzenia 

Zwyczaje związane z obchodami świąt Bożego Narodzenia 

pochodzą z szeroko rozumianej kultury europejskiej i 

tradycji naszych zachodnich sąsiadów. Od jakiegoś czasu 

jednak możemy zaobserwować, że coraz więcej osób spędza 

święta poza domem, co wskazuje na to, że łączą je bardziej 

z płaszczyzną emocjonalną, związaną z uczuciami, nie 

zaś - jak to przez długie lata bywało - z miejscem i przestrzenią. 

Jeżeli jednak spędzamy Boże Narodzenie w domu, to 

chcąc wykorzystać w pełni ekspresję uczuć i radości jaka towarzyszy 

tym magicznym dniom, warto skorzystać ze wskazówek 

i narzędzi Feng Shui. Można wówczas zorganizować 

wydarzenia, na które czekamy wszyscy przez cały solarny 

rok, na przykład Wigilię, tak, by odnieść pełen sukces. 

- Feng Shui podaje receptę na organizację przestrzeni wokół 

nas także w czasie tego najradośniejszego okresu, a jako 

narzędzie do owej organizacji służące daje nam tak zwaną 

siatkę Ba Gua (ośmiu kątów). Prawidłowo nałożona na powierzchnię 

mieszkania czy domu, kierunkowa siatka Ba Gua 

wskaże najwłaściwsze miejsca do ceremonii rozpoczęcia 

świąt – wyjaśnia Remigiusz Senska, konsultant Feng Shui. 

- Poszczególne pola siatki Ba Gua oznaczone są cyframi, 

którym przypisano w Feng Shui żywioły, dokładnie jeden z 5 

żywiołów. 

Sam kwadrat (siatka) w powyższym układzie ma jeszcze 

jedną ciekawą właściwość - suma cyfr liczona w jakiejkolwiek 

osi daje 15. Nazywany jest przez to magicznym kwadratem. 

Jednak dla nas znaczenie mają poszczególne pola 

i strefy przypisane istotnym aspektom życia. I to właśnie w 

nich powinniśmy cieszyć się związanymi ze świętami Bożego 

Narodzenia atrybutami – dodaje. 

Zacznijmy od symbolu świąt - oczekiwanej głównie przez 

najmłodszych, ale i dorosłych - choinki, która w Feng Shui 

reprezentuje żywioł Drzewa i Ognia. Jej honorowe miejsce 

Zdjęcie: Remigiusz Senska 

Międzynarodowy 

konsultant 

Feng Shui, 

absolwent 

Politechniki 

Gdańskiej. 

Swój sześcioletni pobyt w Chinach (1990-96) poświęcił 

na zgłębianie oryginalnej sztuki i wiedzy Feng Shui. 

Od 1997 roku praktykuje Feng Shui w Polsce, Europie, 

USA i w… Chinach. Kilka razy w roku odwiedza centra 

wiedzy Feng Shui na świecie (Chiny, Hong Kong, Malezja, 

Singapur), wzbogacając własne umiejętności i wiedzę 

zabieranych ze sobą osób. Specjalizuje się w praktycznych 

zastosowaniach Szkoły Kompasu; głównie doradza 

w kreacji dobrobytu i partnerstwie, stosując tradycyjne 

i nowoczesne środki aranżacyjne. Prowadzi profesjonalne 

konsultacje Feng Shui domów, mieszkań, firm 

i ich aranżacje zgodnie z zasadami Feng Shui, a doradztwo 

jest ściśle poufne. 

zazwyczaj lokalizowane jest na południu i na południowym 

zachodzie oraz w centrum, czyli w polach oznaczonych 

cyframi 9, 2 i 5. - Tak bywa z reguły, ale nie może się 

zdarzyć w obecnym roku ognistego Koguta! - przestrzega 

Remigiusz Senska. 

Zaawansowana reguła Feng Shui dynamicznego, zwana 

Latającą Gwiazdą, która pokazuje jak wygląda dynamiczne 

oddziaływanie energii z zewnątrz na przestrzeń, 

co w danym roku lunarnym przekłada się na nasze życie, 

przestrzega przed tymi miejscami w tegoroczne święta. 

Niosą one bowiem z sobą ryzyko. Możemy na przykład 

doświadczyć szeregu zagrożeń zdrowotnych, jeśli umieścimy 

tam bożonarodzeniowe drzewko. 

W tym roku znakomitym miejscem będzie oznaczona 

cyfrą 4 strefa południowo - wschodnia, zwana także przestrzenią 

pomyślności albo zlokalizowany na północy obszar 

kariery oznaczony cyfrą 1. W tym drugim przypadku 

pamiętać należy, by dekoracja drzewka zawierała elementy 

żywiołu Metalu, czyli srebrne, złote lub białe bombki i 

ozdoby. 

Jeśliby drzewko miało stanąć w centrum mieszkania 

lub domu - znakomicie wpłynie na nastrój świąt, jeśli będzie 

srebrne, pokryte śnieżnym puchem, ze wskazanymi 

wyżej ozdobami. 

Pozostaje już tylko nakryć do stołu, a ten – zdaniem naszego 

konsultanta - powinien znaleźć się w miejscu rozwoju 

i rodziny, zlokalizowanym we wschodniej strefie, 

opisanej cyfrą 3. Odpowiednie dla stołu miejsce to także 

strefa północna, opisana cyfrą1. Uwaga, jako że lokalizacja 

stołu wigilijnego w strefie zachodniej, opisanej cyfrą 7 

może skończyć się w tym roku rodzinną awanturą. 

Ważne jest, by nie aktywizować swoją aktywnością strefy 

północno - zachodniej, opisanej cyfrą 6 - wpłynie to negatywnie 

na patriarchę rodu - najstarszego mężczyznę w 

domu. 

Pamiętajmy, że najlepsze miejsce dla pana domu jest na 

północnym zachodzie, dla pani domu a południowym zachodzie. 

Dzieci najlepiej posadzić przy stole w strefie zachodniej. 

Ci, którzy w sposób romantyczny pragną połączyć 

święta z poznaniem najbliższej osoby, najpewniej dokonają 

tego korzystając ze sprzyjającej sympatiom energii 

strefy 8. Ta w roku Koguta sprzyja miłości, a przynajmniej 

romansom… 

A jeśli już wizualnie zadbamy o wszystko, wykorzystując 

zmysł wzroku, zadbajmy i o inne zmysły. W przypadku 

smaku świetnie, bo oczyszczająco, będą działały cytrusy. 

W kwestii smaków mieszać się powinny - według zasady 

pięciu żywiołów – słodki ( piernikowy ) z ostrym ( przyprawy 

), a zmysł słuchu nasyci się rozbrzmiewającymi kolędami. 

Pozostanie ostatni - zmysł dotyku. Pamiętajmy, by 

w święta nie zabrakło czułości, tkliwości i przytuleń. Dotyk 

nie musi być jedynie fizyczny, dotykać możemy też słowem, 

gestem i spojrzeniem pełnym radosnych i wzruszających 

uczuć. 

- Tak czy inaczej, atmosfera świąt swoją aurą - jeśli wykorzystamy 

podpowiedzi Feng Shui - pozwoli na spotęgowanie 

uczuć najważniejszych - miłości do siebie i najbliższych, 

czego serdecznie życzę! - podsumowuje Remigiusz 

Senska. 

Warto pamiętać, że symbole oddziałują na nas wszystkich, 

bez względu na to, czy są archetypowe, czy globalne. 

Jeżeli mamy świadomość i umiemy z nich korzystać, 

zawsze będzie to dla nas z korzyścią. 

Pamiętajmy też, że jedna z zasad Feng Shui mówi, by 

we wszystkim zachować umiar/ 

Tekst: Teresa Szczepanek

REKLAMA 

24 PUNKT WIDZENIA 

25 

Baśń biochemiczna 

Był rok 2013 i w świat znowu poszła wieść o kolagenie z Polski. Sensacyjna tak samo, a 

może nawet bardziej, niż wtedy, gdy pierwszy raz, dwadzieścia kilka lat wcześniej, wyizolowano 

w Gdyni ze skór rybich zbiór 3-helis kolagenowych tworzących żel, który okazał 

się gotowym dermokosmetykiem. Pierwszym „żywym” kolagenem. Pierwszym naturalnym 

zbiorem peptydów, które infiltrowały naskórek, docierając aż do fibroblastów. Najbardziej 

naturalnym preparatem anti-age w historii kosmetologii. O bardzo prostym składzie. 

Polski, rybi, hydratowany kolagen nie mógł działać szybko, gdyż obok helis zawierał 

też sporo tzw. reszt białkowych, ponieważ najpierw jego potrójne helisy musiały się 

rozpaść na skórze pod wpływem jej temperatury na spirale pojedyncze, te na pomniejsze 

łańcuchy, aby dopiero peptydy z tego rozpadu powstałe, wwierciły się pomiędzy ciasne 

komórki naskórka. Ogromna ich część grzęzła w pokładach keratyny, w kanałach łojowo-potowych, 

w warstwie rogowej, która nie była przecież codziennie ścierana peelingiem. 

Tylko część przedzierała się aż do warstwy podstawnej, a jedynie nieliczne do macierzy 

międzykomórkowej skóry właściwej, gdzie spełniały swoją misję: misję peptydów 

sygnałowych aktywizujących fibroblast do nadprodukcji kolagenu ustrojowego. Do procesów 

neokolagenogenezy 

Ponieważ kolagen świetnie nawilżał i leczył dziesiątki przypadłości, urazów, drobnych 

ranek, a przede wszystkim oparzeń, więc zadomowił się w kilkudziesięciu tysiącach 

mieszkań, nie tylko w Polsce. 

W 2015 roku po ćwierć wieku eksperymentowania z polskim rybim kolagenem uzyskano 

jego nowe, niesamowite formuły. To, co realnie dokonano, było niewiarygodne i znowu 

zrobili to polscy naukowcy. W dwóch ośrodkach: w Gdyni i w Jeleniej Górze.Badania 

zostały wnikliwie opisane, a ich plon już w 2014 roku zgłoszony w Urzędach Patentowych 

w Polsce i w USA.”Pełną wiedzę dla zaawansowanych zawiera książka S.A. Batieczki ,,Kolagen” 

KOLAGEN – BIAŁKO ŻYCIA 

Kolagen to białko występujące powszechnie w organizmach zwierząt i ludzi. Kolagen 

jest najważniejszym białkiem w organizmie, ponieważ stanowi 30% całkowitej masy białka 

ludzkiego, 70% masy białek skóry, 30-60% kości, 99% białka oka i jest głównym składnikiem 

tkanki łącznej. 

Czy wiesz, że... Tkanka łączna ma ścisły związek z wymianą materiału biologicznego, 

także innego niż białka. Gdy więc jej żywotność się pogarsza, coraz silniej będziemy odczuwać 

następstwa wysiłku, przemęczenia i chorób. Ludzie, u których obniża się poziom 

kolagenu ustrojowego potrzebują więcej czasu na odpoczynek po wyczerpującym dniu, 

na rekonwalescencję po chorobie, zmienia się także chemia mózgu, co rzutuje na samopoczucie 

psychiczne. 

Kolagen jest odpowiedzialny m. in. za: 

właściwe nawilżenie i kondycję skóry, gałki ocznej, włosów i paznokci oraz ciągłą odnowę 

komórek wszystkich narządów. Większość składników ludzkiego ciała odnawia się 

w określony sposób: • w wątrobie kolagen zostaje wymieniony całkowicie po 30 dniach; 

• w oku po 77 dniach; • w skórze po 130-140 dniach; • w komórkach krwi po 3 miesiącach; • 

w kościach i stawach po 12 miesiącach; • w układzie nerwowym po 12 miesiącach; • w całej 

krwi u kobiet po 3 latach, a u mężczyzn po 4. 

Opowieść o Maksie Burdickim. 

Max Burdick jest triathlonistą. Tych, którym to określenie jest obce informujemy, że 

jest to dyscyplina sportowa, w której uczestnicy muszą przepłynąć dystans 3,9 km, następnie 

przejechać rowerem odległość 180 km, po czym, zamiast, jak każdy normalny 

człowiek, marzyć już tylko o drzemce w wygodnym hamaku, przebiegają jeszcze 42,2-kilometrowy 

maraton. Triathlonistów jest wielu, co zatem jest takiego nadzwyczajnego w 

przypadku Maxa Burdicka? Max ma 78 lat. Max od lat brał udział w zawodach, ale nigdy 

nie był w stanie dotrwać do końca. W połowie wyścigu kolarskiego nogi odmawiały mu 

posłuszeństwa. I wtedy Max odkrył jedną z odmian Naturalnej Astaksantyny i zaczął zażywać 

2 kapsułki dziennie. Wkrótce, w wieku 75 lat, po raz pierwszy ukończył triathlon. 

Przez ostatnie trzy lata udawało mu się ukończyć każde zawody i pozostaje nadal zdeklarowanym 

konsumentem Astaksantyny. 

Święta “na świeżo” 

Na kilka dni przed Bożym Narodzeniem, 

zastanówmy się wspólnie, jak 

wspierać Ducha Świąt poprzez zdrowsze 

i świeże jedzenie. Może wystarczy 

wyjść tylko poza utarte schematy? 

Jeśli zrobilibyśmy ankietę z czym kojarzy nam się Boże 

Narodzenie, wyniki nie byłyby wcale optymistyczne. Wyjątek 

stanowią dzieci, dla których święta to radosny okres 

pełen prezentów. Ale małe dzieci są “nieobiektywne”, bo im 

przecież wiele nie trzeba do szczęścia. Wielu dorosłych odpowiedziałoby, 

że Święta kojarzą ze zmęczeniem, rozdrażnieniem 

i kłótniami z dawno niewidzianymi członkami rodziny. 

Jeśli tak - to gdzie podział się ten słynny Duch Świąt 

Bożego Narodzenia - czyli świętowanie w gronie rodzinnym, 

radość i chęć dzielenia się? 

Dlaczego tak się dzieje? Chciałbym postawić odważną 

tezę: to, jak się czujemy w Święta jest w dużej mierze powiązane 

z tym co zjadamy. Dla wielu osób może się to wydać 

dziwnym stwierdzeniem, jednak dajcie mi szansę je 

uzasadnić. Jak z reguły wygląda przygotowywanie posiłków 

i odżywianie podczas polskich Świąt? Najpierw przez 

kilka dni przygotowujemy całą górę potraw, zarówno na 

wigilijną kolację jaki i tych, które będziemy spożywać podczas 

następnych dni świątecznych. Bo przecież najważniejsze 

jest to, aby w Święta już nic nie robić tylko minimalnym 

wysiłkiem odgrzewać przygotowane wcześniej bigosy, 

zupy, mięsa czy ryby. 

REKLAMA 

Holistyczny Magazyn o zdrowiu 

i rozwoju świadoMości 

Podpowiedzi Ajurwedy 

Czy ktoś z Was pomyślał, że postępując w ten sposób 

być może zabijamy Ducha Świąt Bożego Narodzenia? 

Aby wyjaśnić tę zagadkę, musimy udać się na Daleki 

Wschód i skorzystać z wielotysiącletniej wiedzy Ajurwedy 

(najstarszej na świecie medycyny, rozwiniętej w Indiach). 

Ajurweda od początku zakładała i badała szczegółowo 

nierozerwalne związki pomiędzy ciałem, świadomością 

oraz energią. Udowodniła m.in, że stan umysłu 

jest w dużej mierze połączony z energią jaką spożywamy 

w pokarmach. Ajurweda uważa, że posiłek odżywia 

nie tylko ciało, ale i umysł oraz może dostarczać 

nam trzech rodzajów energii: lekkiej i pozytywnej (Satwa), 

ciężkiej i negatywnej (Tamas) lub też agresywnej i 

rozedrganej (Rajas). Wszystkie one pełnią jakąś funkcję 

w życiu, jednak jeśli chcemy zachować pozytywny stan 

umysłu, to w naszym odżywianiu powinna dominować 

energia satwiczna. Jak tego dokonać? Pozytywnej energii 

dostarczają nam przede wszystkim potrawy przygotowywane 

na świeżo, wkrótce przed ich zjedzeniem. Co 

ważne, dominująca energia pożywienia nie jest stała, 

lecz ulega transformacjom. Jej jakość zależy m.in. od jakości 

składników (im bardziej eko, tym lepiej), sposobu 

przygotowania potrawy, czasu jaki upłynął od jej przygotowania 

a nawet stanu umysłu osoby gotującej! 

Według odkryć ajurwedy, w pożywieniu, które jest 

starsze niż cztery godziny (od jego przygotowania) zaczyna 

dominować już energia tamasowa - negatywna. 

To powoduje, że po spożyciu odgrzewanego lub starego 

posiłku stajemy się ociężali, narzekający, a nawet 

kłótliwi. To prosty mechanizm, który jest w stanie wyjaśnić 

kłopoty z utrzymaniem radosnego, świątecznego 

nastroju. Bo większość polskich rodzin praktycznie nie 

spożywa świeżego jedzenia podczas Świąt. W ramach leniwego 

“świętowania”, przez trzy dni odgrzewamy tylko 

zapasy potraw z lodówki. Z każdym kolejnym posiłkiem 

ciało i umysł czują się coraz słabiej. Stajemy się rozdrażnieni 

i wówczas na dobry nastrój nie mamy szans... 

Stop przejadaniu się! 

Kolejną radą na radosne Święta jest to, abyśmy się nie 

przejadali. Dlatego, że sposób spożywania pokarmów także 

zmienia ich energię. Ajurweda zaleca, aby jednorazowo 

spożywać nie więcej niż zmieścimy w dwóch naszych 

złożonych dłoniach. Jeśli czujemy się zbyt napełnieni, to 

energia każdego posiłku przekształca się w stan negatywny, 

a jedzenie staje się toksycznym koktajlem, co bardzo 

obniża nastrój. A notoryczne przejadanie się - to klasyka 

w Święta. 

Podsumowując - jeśli naprawdę pragniemy cieszyć się 

świąteczną atmosferą, to zaplanujmy Święta “na świeżo” 

i lekko. Wydaje się, że większość pań domu będzie za to 

wdzięczna. Obecna tradycja powoduje, że przystępujemy 

do świąt “śmiertelnie zmęczeni” wielodniowym gotowaniem, 

z nadzieją, że w Boże Narodzenie nareszcie odpoczniemy. 

I ta nadzieja nigdy się nie materializuje, między 

innymi dlatego, że jemy nieświeże potrawy i nasz nastrój 

jest przez to fatalny. A więc zamiast obwiniać dawno 

niewidzianych członków rodziny o ich kłótliwe charaktery, 

zacznijmy od zmiany energii jedzenia a przez to stanów 

umysłów. Dlaczego nie możemy stworzyć nowej tradycji, 

żeby świąteczne spotkanie było połączone ze wspólnym 

przygotowaniem świeżych posiłków? Przetestujmy. Życzę 

wszystkim świeżych i lekkich świąt Bożego Narodzenia! 

Tekst: Krzysztof Mencel

REKLAMA 26 

HOROSKOP ZIOŁOWY 27 

KOZIOROŻEC 

22.12 – 20.01 

Rumianek 22.06 - 22.07 

W grudniu wiele osób spod 

znaku Rumianku podejmie 

decyzję zalegalizowania 

wolnego związku, spotkać 

przyszłego partnera lub 

wspólnika do interesów. 

To dobry czas na załatwianie 

oficjalnych 

dokumentów, zasięganie 

porad i konsultacji. 

Tatarak 24.10 - 22.11 

Dla Człowieka spod 

znaku Tataraku grudzień 

może przynieść zmiany 

w kręgu znajomych, 

zazwyczaj z powodu 

pojawienia się nowych 

zainteresowań. Istnieje 

możliwość uzyskania 

awansu dzięki swoim 

osiągnięciom naukowym 

lub zawodowym. 

ŻYWOKOST 

Osobom urodzonym pomiędzy 22 grudnia a 20 stycznia patronuje Żywokost, ziele 

planety Saturn, zwany inaczej kosztywałem, zajęczym chlebem lub żywym gnatem. 

Wejść w bliskie stosunki z osobami urodzonymi pod znakiem Żywokostu nie jest 

proste. Chociaż tryska z nich wesołość, to jednocześnie powiewa chłodem, zachowują 

rezerwę. Człowiek - Żywokost po mistrzowsku panuje nad sobą i swoim życiem. 

Jest mocno przywiązany do swojej ziemi, musi być pewny swojego otoczenia, potrzebuje 

ciepła i przychylności oraz zrozumienia ze strony innych, a przede wszystkim 

ich uznania. Jednak rzadko się do tego przyznaje, ponieważ nie lubi publicznie 

demonstrować swojej uczuciowości. 

Osoby urodzone pod znakiem Żywokostu są wprawdzie pod wieloma względami 

umiarkowanie oszczędne, ale nie w pracy. Przystępując do dzieła, pracują do upadłego 

i bardzo wydajnie. Są bowiem ambitne. Dążąc do osiągnięcia wyższych celów, potrafią 

przerosnąć same siebie. Często osiągają bardzo dobre wyniki w takich dziedzinach, 

o których teoretycznie nie powinny mieć „zielonego pojęcia”. Niestety często 

zapominają, że poza pracą i powodzeniem w życiu zawodowym istnieje coś takiego 

jak smak życia. Z tego względu przydałoby się im nieco więcej luzu. Powinny sobie 

od czasu do czasu zafundować trochę przyjemności, nie licząc się z groszem. Pod warunkiem, 

że później nie będą żałować wydania ciężko zarobionych pieniędzy i związanego 

z tym kaca moralnego. Człowiek - Żywokost jedynie w warunkach swobodnej 

atmosfery i choćby wyimaginowanej wolności uświadamia sobie swoje ukryte rezerwy 

twórcze, odkrywa nowe możliwości do dalszego owocnego działania. Wskazana 

jest dla nich odrobina niewinnego szaleństwa, które może stać się pokarmem ich 

duszy. 

W miesiącu grudniu osoby, którym patronuje Żywokost mogą dużo osiągnąć 

przede wszystkim w sprawach zawodowych. Wiele z nich dzięki upartości i pracowitości 

może otrzymać awans, dobrze zdać egzamin lub otrzymać ciekawą propozycję 

pracy. Osoby wątpiące w swoje możliwości nabiorą pewności siebie i będą potrafiły 

pokonać wszelkie trudności. Koniec roku będzie sprzyjał rozpoczynaniu i rozszerzaniu 

biznesu, realizacji wszelkich projektów, rozpoczynaniu budowy domu, zakupu 

sprzętu AGD. Natomiast nie będzie to sprzyjający czas dla osób o konserwatywnych 

poglądach, ponieważ wszelkie zmiany, jakie je czekają będą przyjmowane boleśnie. 

We wszystkich sprawach Człowiek - Żywokost powinien postępować zgodnie z przysłowiem: 

„ siedem razy zmierz, a dopiero potem tnij”. 

Tekst i zdjęcie: Ewa Ślężak 

Mniszek 21.3 - 20.04 

Osoby, których patronem 

jest Mniszek nie będą się 

rozmieniać na drobne, 

zostaną ukierunkowane na 

konkretny cel i rzeczowe 

rozwiązywanie problemów. 

W związkach zadbają o 

swoich partnerów. Każda 

współpraca przyniesie im 

sukces. 

Nagietek 21.4 - 20.05 

Osobom spod znaku 

Nagietka sprzyjać będą 

dalekie podróże, podczas 

których mogą spotkać 

idealną miłość. To dobry 

czas na zawieranie 

związków małżeńskich. 

Korzystny okres dla 

przedstawicieli zawodów 

związanych ze światem 

sztuki. 

Podbiał 21.05 - 21.06 

W najbliższym czasie 

większość ludzi urodzonych 

pod znakiem Podbiału 

będzie cechował optymizm. 

Otrzymają możliwość 

zabłyśnięcia swoją wiedzą 

i erudycją na przykład na 

spotkaniu pracowniczym 

lub konferencji zawodowej. 

Dziurawiec 23.07 - 23.08 

W najbliższym czasie osoby 

spod znaku Dziurawca 

odczują przypływ sił 

witalnych, życzliwości i 

optymizmu. Mogą podjąć 

nowa pracę, zmienić 

mieszkanie lub otrzymać 

propozycję wyjazdu 

za granicę. Możliwe są 

odwiedziny kogoś z daleka. 

Cykoria 24.08-23.09 

Człowiek - Cykoria w miesiącu 

grudniu nie powinien 

zaczynać nowych spraw, 

podpisywać umów, bo 

mogą być w nich pomyłki. 

Będzie miał jednak możliwość 

powrotu do spraw 

zapomnianych i naprawienia 

ujawnionych z biegiem 

czasu błędów. 

Krwawnik 24.09-23.10 

U . osób pod patronatem 

Krwawnika wzrośnie 

zainteresowane płcią odmienną. 

W miesiącu grudniu 

mogą zawrzeć nowe, atrakcyjne 

znajomości i wzmocnić 

stare przyjaźnie. Sukces 

odniosą przedstawiciele 

zawodów związanych ze 

światem sztuki. 

Pokrzywa 22.12 - 20.01 

Grudzień sprzyja porządkom 

we wszystkich 

sferach życia z uwzględnieniem 

relacji w związkach 

partnerskich i 

biznesowych. To dobry 

czas na współpracę z 

zagranicznymi firmami i 

zawieranie kontraktów oraz 

związków małżeńskich. 

Melisa 21.01 - 19.02 

Dla osób spod znaku Melisy 

grudzień to czas na zmiany 

w wyglądzie zewnętrznym, 

ujawnienie nowych talentów 

i zdolności. Warto rozpocząć 

nowe sprawy, zająć się s 

woim hobby lub dziećmi. 

To dobry okres na zawarcie 

małżeństwa. 

Babka 20.02 - 20.03 

Grudzień jest dobrym 

okresem dla osób twórczych 

spod znaku Babki. 

Pozostałe mogą spodziewać 

się radosnych wydarzeń, 

zakochać się bez pamięci 

. Dla osób zajmujących się 

sztuką i handlem może 

nastąpić poprawa sytuacji 

materialnej.

REKLAMA 

28 NOWE PRODUKTY 

29 

Działanie żelu związane jest z naturalnymi właściwościami oleju kokosowego, alantoiny, 

panthenolu (prowitaminy B5) oraz leczniczej wody mineralnej: wodorowęglanowochlorkowo 

- sodowej, bromkowo - jodkowo - borowej. Skojarzone działanie składników 

przyspiesza proces odnowy naskórka podrażnionego różnymi czynnikami zewnętrznymi 

m.in. mikrouszkodzeniami mechanicznymi. 

• Dzięki właściwościom nawilżającym żel dobrze wnika w głąb skóry, poprawia 

jej elastyczność i miękkość. 

• Wygładza zmarszczki i zmniejsza szorstkość naskórka. 

• Stosowany systematycznie redukuje zaczerwienienia, przebarwienia i zaskórniki. 

• Zmiękcza nadmiernie zrogowaciały naskórek stóp i rąk. 

• Może być stosowany włosy i skórę głowy: łagodzi jej podrażnienia, wspomaga 

walkę z łupieżem oraz poprawia kondycję włosów. 

• Żel dobrze się wchłania, nie pozostawia na skórze tłustej warstwy 

i nie brudzi odzieży. 

• Polecany do każdego rodzaju skóry. 

ZDROWIE I PIĘKNO IDĄ W PARZE 

Kosmetyki lecznicze 

Ratownik 52 

BALSAM Z DZIEGCIEM I ICHTIOLEM. 

Unikalna kompozycja naturalnych 

składników stosowanych w leczeniu 

łuszczących się zmian skóry. Balsam 

złuszcza zrogowaciały naskórek, nawilża 

i natłuszcza, pozostawiając skórę 

gładką, miękką i elastyczną. 

Ratownik 62 

BALSAM Z IMBIREM, CYNAMO- 

NEM I CHONDROITYNĄ. Aktywne 

składniki balsamu uczestniczą w 

rekonstrukcji stawów kolan, łokci, 

nadgarstków, barków, kostek. 

Ratownik 60 

REUMO KREM Z GĘSIM TŁUSZ- 

CZEM I PIEPRZEM KAJEŃSKIM 

intensywnie rozgrzewający, 

przeciwbólowy. 

Ratownik 67 

KREM RODZINNY, pielęgnacyjnoochronny 

ze srebrem i panteno 

lem. Przeznaczony dla cery 

wrażliwej, skłonnej do podrażnień, 

przesuszonej. Odpowiedni dla 

dzieci i osób starszych. 

Babcine przepisy 

Gruszkowa nalewka 

babuni 

Pokrojone gruszki wsypujemy do słoja, 

zasypujemy cukrem wedle uznania, po czym 

całość zalewamy spirytusem. Tak przygotowany 

słój odstawiamy na miesiąc w ciepłe 

miejsce, od czasu do czasu wstrząsając. Po 

miesiącu odlewamy nalewkę i odciskamy 

owoce. Napitek należy 2-3 razy przefiltrować, 

aby nie pozostawić zanieczyszczeń. Dla lepszego 

smaku można dodać do nalewki laskę 

wanilii, cynamonu, kilka sztuk goździków. 

Nalewkę ponownie odstawiamy na miesiąc, 

tym razem w ciemne i chłodne miejsce. (Z.B.) 

Chiflesy są bezglutenowe i bezpieczne dla konsumentów 

z nietolerancją glutenu i alergią na orzechy. 

Przekąska z owoców Plantain (banan warzywny) jest doskonałym 

źródłem wielu witamin (A,B6,C) i minerałów(potas, żelazo, magnes 

i fosfor), których nie dostarczą zwykłe banany. 

Wysoka zawartość potasu pomaga regulować pracę serca i ciśnienie 

krwi oraz niweluje negatywny wpływ sodu na nasz organizm. 

Zapraszamy do zapoznania się z naszym produktem na naszej stronie: 

www.chifles.pl 

Ratownik 69 

SABELNIK ROSYJSKI ŻEŃ-SZEŃ 

SIEDMIOPALECZNIK BŁOTNY 

Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, 

przeciwzapalne, 

przeciwbólowe. 

SOUPLESSIL AZ 

profesjonalny, francuski prepa 

rat o wyjątkowej możliwości 

penetracji tkanek stawów i mię 

śni. Zawiera krzem organiczny. 

Wpływa na pomnażanie włókien 

kolagenu i elastyny hamując pro 

cesy degeneracji stawów, 

ścięgien, chrząstek stawowych. 

Łagodzi i uśmierza ból. 

www.kosmetyki-lecznicze.pl 

E: vitus@onet.eu T: 607 818 071 

Immune support 

dla dzieci z wit C, D 

i cynkiem 

Syrop dla dzieci powyżej 6 

roku życia wzmacniający 

odporność organizmu. 

Pomaga w walce z 

przeziębieniem i kaszlem. 

W składzie oprócz witamin 

C, D zawiera ekstrakt 

z czarnego bzu, który 

wspomaga organizm 

w ochronie przed 

infekcjami wirusowymi. 

Dodatek cynku skraca 

czas trwającej infekcji. 

Nie zawiera sztucznych 

barwników, aromatów, 

konserwantów i 

wypełniaczy. 

(M.B.) 

Czysty kwas 

hialuronowy my 

Vita 

Kwas hialuronowy jest 

naturalnym związkiem 

występującym w naszym 

organizmie, ale wraz z 

wiekiem jego zawartość 

maleje. Główną rolą kwasu 

jest utrzymywanie 

skóry w napięciu oraz 

regeneracja tkanek. Dzięki 

swoim właściwościom 

nawilża skórę i utrzymuje 

jej odpowiednią elastyczność. 

Polecany jest 

szczególnie dla cery 

dojrzałej, redukuje zmarszczki 

i wygładza cerę. 

(M.B.) 

EKOLOGICZNE Pesto 

z jarmużu 

"Dary Natury" 

Jarmuż jest jedną z najzdrowszych 

i najbardziej 

odżywczych roślin na 

świecie. Bogaty jest 

w witaminy C i K oraz 

błonnik, białko, składniki 

mineralne i antyoksydanty. 

Dodatkowo dużo w nim 

żelaza, przez co polecany 

jest osobom borykającym 

się z jego niedoborem. 

Ponadto ekologiczne 

pesto z jarmużu to doskonała 

alternatywa dla 

tradycyjnego pesto z 

bazylii. 

(M.B.) 

Szybki świąteczny 

piernik 

2 jaja miksujemy ze szklanką ksylitolu. 

Następnie dodajemy 2 szklanki mleka, 

2 szklanki mąki orkiszowej, pół szklanki 

oleju rzepakowego i wszystko miksujemy 

na gładką masę. Potem dodajemy 1 łyżeczkę 

cynamonu, 1 łyżeczkę sody, 1 łyżeczkę proszku 

do pieczenia, 2 łyżki gorzkiego kakao 

i dalej miksujemy. Na koniec dodajemy 

słoik powideł śliwkowych, garść orzechów 

oraz rodzynek. Wszystko razem mieszamy 

i wlewamy do blachy keksowej. Piernik 

pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 ° 

przez 1 godzinę. 

(Z.B.)

REKLAMA 

30 ZDROWOTNE DYWAGACJE 

31 

Franciszkanin 

z Elbląga 

Siemię lniane 

– ziarna czy olej? 

Ojciec Antoni Czesław Klimuszko zmarł 23 sierpnia 1980 r w Elblągu. 

Do samego końca, drzwi do jego celi były otwarte dla osób szukających 

pomocy i wsparcia. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę w postaci notatek, 

listów, receptur mieszanek ziołowych oraz trudny do oszacowania 

ogrom wdzięczności ludzi, którym uratował zdrowie i życie. 

Dzisiaj - 37 lat po śmierci Franciszkanina z Elbląga - jego dziedzictwo nadal 

pomaga kolejnemu pokoleniu zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Unikatowe 

receptury są źródłem przełomu w fitoterapii XXI wieku. Ojciec Klimuszko 

uważał, że wiele schorzeń ma źródło w stresie, przepracowaniu i skażeniu 

środowiska, w którym żyjemy. Jego geniusz i znajomość naszych rodzimych 

ziół jest nieoceniona. 

Przynosił ulgę osobom cierpiącym na choroby układu m.in. pokarmowego 

( żołądka, wątroby, złej przemiany materii nadwagi ), krążeniowego ( choroby 

serca, układu krwionośnego, żylaków ) oddechowego ( astma, rozedma płuc, 

gruźlica). Pomagał w schorzeniach skóry ( np. trądzik, łuszczyca), układu moczowego 

( m.in. nerki, kamice ) nerwowego ( nerwice, problem z zasypianiem 

) - dawał nadzieję ludziom w trudnej sytuacji. Opracował mieszanki pomagające 

w walce z brakiem witamin, osłabieniu po podaniu antybiotyków etc. Mieszanki 

bardzo często , wspierając leczenie farmakologiczne, przynosiły zaskakująco 

pozytywne wyniki. 

Do ostatnich chwil życia drzwi celi klasztornej ojca Klimuszko były otwarte 

- przyjmował gości szukających u niego pomocy. Przyjeżdżali chorzy z rodzinami, 

czasami rodziny przynosząc ze sobą zdjęcia chorych. Przygotowywał 

dla nich nie raz specjalne unikatowe mieszanki. Dziennie do niego przychodziły 

prawdziwe worki listów - od ludzi szukających pomocy, od ludzi z wyrazami 

wdzięczności za uratowanie zdrowia i życia. Mimo rozgłosu i sławy jaką się cieszył 

za życia - pozostał skromną i pokorną osobą . 

Choć czas płynie do - medycyna dokonała nie jednego przełomu - zmienia 

się podejście w leczeniu chorób. Niestety rzadkością są lekarze, którzy obok recepty 

zasugerują, by chory dodatkowo zajrzał do zielarni. Mimo tego warto zainteresować 

się mieszankami i dopytać się o dodatkowe ścieżki leczenia. Wiele 

osób z biegiem czasu cierpi na kilka schorzeń w tym samym czasie i dobrze 

wie, że medycyna - jak wszystko ma swoje dobre i złe strony - dlatego chętniej 

sięga w stronę ziół. Tym bardziej, że wśród starszego pokolenia są osoby, którym 

osobiście pomógł O. Klimuszko. Wówczas chętnie dzielą się z otoczeniem 

swoją historią. 

Rozwój naukowy, jakiemu również ulega fitoterapia, pozwolił na uzyskanie 

ziołowych mieszanek w postaci płynu jako np. nalewek bezalkoholowych, tabletek 

ziołowych, mazideł do użytku zewnętrznego. Takie możliwości wychodzą 

naprzeciwko oczekiwaniom ludzi prowadzących aktywny tryb życia nie 

mających czasu na celebrowanie procesu zaparzania ziół w zaciszu domowym. 

Bardzo ciekawe rezultaty prozdrowotne można też uzyskać, mieszając zioła 

w postaci sypkiej z produktami spożywczymi, np.: kawę zbożową z ziołami na 

serce. Takie innowacyjne i nowoczesne podejście to krok w stronę pokolenia 

młodych ludzi którzy bardzo często za namową rodziców, dziadków, na własny 

sposób odkrywają na nowo ponadczasowości mieszanek ziołowych. 

Siemię lniane było uprawiane już w Babilonie 3000 

lat p.n.e. Jego sława przetrwała do dziś i coraz więcej 

badań potwierdza jego niezwykłe prozdrowotne właściwości. 

Wśród licznych zalet najbardziej doceniane 

jest za trzy występujące w nim składniki: kwasy omega 

3, lignany i błonnik. Jako, że w święta często gości 

na naszych stolach, może warto dowiedzieć się czegoś 

więcej... 

Kwasy omega-3 

To jeden z niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych 

(NNKT), które nie są syntetyzowane w naszym 

ustroju, więc muszą być dostarczane z pożywieniem. Siemię 

lniane posiada najlepszy spośród dotychczas zbadanych 

produktów roślinnych profil nienasyconych kwasów 

tłuszczowych. 

Aby zachować pełnię zdrowia, powinniśmy dostarczać 

wraz z dietą NNKT ze wszystkich grup, tj. omega-3 i omega-6. 

Niestety, we współczesnej diecie dominują kwasy 

tłuszczowe omega-6, których nadmiar powoduje liczne 

problemy zdrowotne, inicjując stany zapalne, będące 

przyczyną miażdżycy, chorób autoimmunologicznych, cukrzycy, 

nowotworów i innych dolegliwości. 

W naszym organizmie toczy się nieustanna konkurencja 

między kwasami omega-3 a omega-6, których metabolizm 

obsługiwany jest przez ten sam enzym, delta-6-desaturazę. 

Enzym ten występuje u człowieka w niewielkich ilościach 

i dodatkowo skuteczność jego słabnie lub zostaje 

całkowicie zahamowana pod wpływem: niedoboru składników 

odżywczych, takich jak : np. witamina C i cynk, narażenia 

na substancje toksyczne (nikotyna, alkohol, lekomania), 

stresu, infekcji, promieniowania UV oraz naturalnego 

procesu starzenia się organizmu. W świetle tych danych 

jedyną skuteczną strategią zapewnienia sobie odpowiedniego 

poziomu kwasów omega-3 wydaje się być 

zwiększenie ich podaży przy jednoczesnym zmniejszeniu 

udziału kwasów omega-6 w diecie, racjonalne odżywianie 

oraz higieniczny tryb życia. Warto więc zadbać o to, 

aby kwasy omega-3 w postaci np. siemienia lnianego spożywane 

były w oddzielnym posiłku zawierającym jak najmniejszą 

ilość kwasów LA (omega-6). 

Źródłem kwasów tłuszczowych omega-6 (LA) są: oleje 

roślinne, zwłaszcza olej kukurydziany i słonecznikowy, 

tłuszcze nasycone (głównie zwierzęce), nieorganiczne jaja, 

mięso i produkty mleczne. 

Lignany 

Siemię lniane jest najbogatszym roślinnym źródłem lignan. 

Są to specyficzne fitoestrogeny, jedne z najsilniej 

działających przeciwutleniaczy. W ziarnach lnu chronią 

niestabilne kwasy tłuszczowe omega-3 przed szkodliwym 

działaniem powietrza, tlenu i światła. Ich niezwykła przeciwutleniająca 

siła jest z drugiej strony miarą nietrwałości 

kwasów omega-3, ALA. 

Lignany pomagają stabilizować stosunek estrogenu i 

progesteronu, łagodząc objawy menopauzalne u kobiet 

oraz wspomagając leczenie niepłodności. Prawdopodobnie 

odgrywają rolę w zapobieganiu rakowi piersi, jelita 

grubego i prostaty. Mimo że potrzebne są dalsze badania, 

te dotychczas przeprowadzone wskazują, że u kobiet z rakiem 

piersi, bez względu na stopień inwazyjności nowotworów, 

leczenie z użyciem siemienia lnianego daje dobre 

rezultaty. Lignany mogą chronić również przed różnymi 

skutkami starzenia się. Badania na zwierzętach dowodzą, 

że dodatek lignanów do diety obniża szybkość narastania 

zmian miażdżycowych w aorcie o 73%. 

Błonnik 

Siemię lniane to również bogate źródło błonnika rozpuszczalnego 

oraz nierozpuszczalnego. Jego prozdrowotne 

działanie odnosi się głównie do naszego przewodu pokarmowego. 

Powlekające działanie siemienia łagodzeni 

objawów chorób przewodu pokarmowego, wykorzystywane 

jest również w łagodzeniu zaparć. 

Olej, mielone siemię lniane czy całe ziarna – trudny wybór. 

Aby rozwikłać ten dylemat, należy najpierw wyjaśnić 

jedną bardzo ważną, nieco kontrowersyjną i niekiedy pomijaną 

kwestię. 

Niektórzy propagatorzy zdrowego odżywiania są zdania, 

że spożywanie nasion oleistych tylko w ich niezmienionej 

formie (najlepiej świeżo zmielonych) zapewni nam 

dostęp do całego bogactwa składników odżywczych. Zawierają 

one bowiem, oprócz kwasów tłuszczowych, lignany, 

bioflawonoidy, inne przeciwutleniacze, minerały, 

aminokwasy, witaminy, które są wartością samą w sobie, 

jak również tworzą wzajemnie wspierające swe działanie 

kompleksy. Trudno się z tym nie zgodzić. 

Większość produktów roślinnych (zwłaszcza zboża, 

orzechy oraz nasiona oleiste) zawiera tzw. składniki antyodżywcze, 

które utrudniają wchłanianie witamin i mikroelementów, 

dlatego należy z nimi specjalnie postępować. 

Nasiona lnu mogą w pewnych okolicznościach stanowić 

zagrożenie dla naszego zdrowia. 

Zawierają bowiem substancje cyjanogenne, czyli takie, 

które w pewnych okolicznościach mogą przekształcić się 

w cyjanowodór (kwas pruski) – bardzo niebezpieczną truciznę. 

Dopóki nasiona lnu pozostają niezmielone, substancje 

te nie są dla nas groźne, ponieważ znajdują się w in 

nych częściach nasiona niż aktywizujące je enzymy. W momencie 

pęknięcia łupiny (np. podczas mielenia) następuje 

ich aktywacja zapoczątkowująca cyjanogenezę. 

I co teraz? Przecież jedzenie niezmielonego ziarna lnu 

nie dostarczy nam wszystkich jego cudownych składników, 

ponieważ nasz system pokarmowy nie jest w stanie 

go strawić. Są na to sposoby. 

Okazuje się, że cyjanogeneza nie zachodzi, jeśli zmielone 

siemię lniane zalejemy gorącą wodą. Zalanie go wodą 

chłodną lub zimną może przyspieszyć ten proces! 

Linamaraza (enzym aktywizujący substancje cyjanogenne) 

jest hamowany w kwaśnym środowisku. Wystarczy 

więc dodać świeżo zmielone ziarna do soku owocowego. 

Najlepiej jeśli będzie to sok świeżo wyciskany, ponieważ 

uzyskamy wtedy dodatkową ochronę kwasów omega-3 

przez owocowe antyoksydanty. 

Każda zdrowa komórka naszego ciała zaopatrzona jest 

w rodanazę – enzym, który w obecności aktywnej siarki 

neutralizuje cyjanowodór i przekształca go w dużo mniej 

toksyczne rodanki i siarkocyjanki. 

Zawartość związków cyjanogennych w siemieniu lnianym 

jest niewielka i trzeba zjeść ich naprawdę dużo, żeby 

się zatruć. Nie warto bezrefleksyjnie zachłystywać się cudownymi 

substancjami roślinnymi, wprowadzając je do 

diety w ilościach hurtowych, traktując to jako profilaktykę 

zdrowia. W tym przypadku nie działa zasada „im więcej, 

tym lepiej”. Zwłaszcza jeśli chodzi o dzieci, musimy zachować 

daleko idącą ostrożność i wykorzystywać wymienione 

sposoby neutralizacji związków cyjanogennych. 

Olej lniany czy mielone ziarna? 

Jeśli wprowadzamy do diety nasiona lnu tylko ze względu 

na bogactwo kwasów omega-3, to dobrym rozwiązaniem 

może być olej lniany – budwigowy. Najlepiej przyswajalny 

jest w postaci zemulgowanej, tzn. doprowadzony 

do postaci emulsji (mieszamy go z niskotłuszczowym 

jogurtem, tak jak to robiła dr Budwig). Nie martwimy się 

wtedy o cyjanki, a aktywność naszego organizmu musi 

być skierowana na „bezpieczne” przyswajanie nietrwałych 

kwasów tłuszczowych. Niska zawartość tłuszczów nasyconych 

w jogurcie sprawi, że kwasy tłuszczowe omega-3 wygrają 

walkę o enzym warunkujący ich przyswajanie. 

Jeśli zalejemy świeżo zmielone ziarna lnu gorącą wodą, 

skorzystamy z dobroczynnego działania błonnika, lignan, 

witamin i mikroelementów, ale znacząco uszczuplimy ilości 

nietrwałych kwasów omega-3. 

Najlepszą formą spożycia lnu wydaje się zatem połączenie 

świeżo zmielonego ziarna ze świeżo wyciskanym 

sokiem owocowym. Mamy wtedy bezpieczny dostęp do 

kwasów omega-3, lignan, wszystkich minerałów oraz rozpuszczalnego 

i nierozpuszczalnego błonnika. Okazuje się 

również, że w niektórych przypadkach tylko takie połączenie 

daje rezultaty lecznicze (np. poprawa profilu lipidowego 

i stosunku cholesterolu HDL do LDL). 

Pamiętajmy, że zwiększając udział kwasów omega-3 w 

diecie, musimy zwiększyć równocześnie udział naturalnych 

roślinnych antyoksydantów w postaci warzyw i owoców. 

Niezwykle cenne kwasy omega-3 są również wyjątkowo 

nietrwałe, a utlenione są szkodliwe dla zdrowia. 

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Tyczyńska

REKLAMA 32 HISTORIA MEDYCYNY i ZIOŁOLECZNICTWA 33 

Chrońmy nasze stawy 

 

Dobry preparat na stawy powinien zawierać odpowiednie proporcje składników budulcowych 

chrząstki stawowej oraz składników łagodząco-ochronnych, które są elementem 

diety korzystnej dla zdrowia chrząstki stawowej. Jednym z nich jest wyciąg z owoców 

dzikiej róży, który wykazuje, udowodnione klinicznie, działanie zarówno antyoksydacyjne 

jak przeciwzapalne, co dla pacjenta przekłada się na wyraźny efekt przeciwbólowy. Podobne 

działanie, również potwierdzone badaniami klinicznymi, opisywane jest dla imbiru, 

którego składniki działają przeciwzapalnie jak i przeciwbólowo. To właśnie ból, obrzęk 

stawów i związane z tym ograniczenia ruchowe stanową największy problem dla ludzi z 

tymi dolegliwościami. Synergistyczne działanie wyciągu z dzikiej róży jak i imbiru efektywnie 

łagodzi zarówno doznania bólowe jak i poprawia zakres ruchomości stawów. Dodatkowo 

imbir ma działanie stymulujące regeneracje chrząstki stawowej. Aby ułatwić regeneracje 

chrząstki stawowej niezbędne jest dostarczenie do organizmu również podstawowych 

elementów budulcowych tej tkanki. Są nimi właśnie zawarty w składzie każdego 

dobrego preparatu kolagen typu II i kwas hialuronowy. Suplementacja form kolagenu ma 

za zadanie wspierać procesy anaboliczne zachodzące w chrząstce stawowej. Poprzez dostarczenie 

składników niezbędnych do produkcji endogennego kolagenu typu II możliwe 

staje się utrzymanie równowagi w zakresie procesów metabolicznych chrząstki. Dodatkowo 

zawartość witaminy C zabezpiecza warunki syntezy endogennego kolagenu w chrząstce 

stawowej. Kwas hialuronowy jest ważnym składnikiem wszystkich struktur pozakomórkowych 

i jest obecny w stosunkowo wysokim stężeniu w chrząstce stawowej i płynie 

maziowym. Do jego korzystnych efektów działania należy utrzymanie właściwej lepkości 

płynu, wzmocnienie “poślizgu” powierzchni chrząstki, absorpcja drgań i obciążeń mechanicznych, 

hamowanie reakcji zapalnych i działanie ochronne w stosunku do chondrocytów 

– komórek chrząstki stawowej. 

Po preparat taki powinni więc sięgać Ci wszyscy, którzy odczuwają bóle przeciążeniowe 

w stawach związane zarówno z codzienną aktywnością ruchową jak i Ci, którzy uprawiają 

różnego rodzaju aktywność fizyczną. Wczesne rozpoczęcie osłonnej suplementacji wspomagającej 

stawy, oprócz złagodzenia objawów przeciążeniowych w stawach, zmniejszy 

również ryzyko rozwoju poważniejszych zmian chorobowych w stawach i związanego z 

tym nasilenia dolegliwości. 

Dr Tadeusz Frankiewicz 

PONIŻEJ PREZENTUJEMY DODATKOWO JESZCZE KILKA ĆWICZEŃ NA STAWY 

Ćwiczenia wpływają pozytywnie na Twoje stawy, ponieważ pozwalają je „rozruszać” 

oraz wzmacniają mięśnie, które są w stanie przejąć część obciążenia. Zapytaj 

o radę lekarza lub fizjoterapeutę,aby upewnić się, że wybrałeś odpowiednią dla siebie 

formę ruchu. 

1. Wykonaj klęk podparty. Plecy proste, ramiona wyprostowane, ręce oparte o 

podłoże, a głowa stanowi przedłużenie linii kręgosłupa. Podnieś wyprostowaną prawą 

nogę do góry. Wytrzymaj kilka sekund i wróć do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie 

powtórz drugą nogą. 

2. Połóż się na plecach. Nogi zgięte w kolanach, stopy rozstawione na szerokość 

bioder, oparte o podłoże. Ramiona wzdłuż tułowia. Unieś biodra tak wysoko, aż uda 

i tułów utworzą linię prostą. W takiej pozycji wytrzymaj kilka sekund. Wróć do pozycji 

wyjściowej. 

3. Wykonaj klęk podparty. Plecy proste, ramiona wyprostowane, ręce oparte o 

podłoże, a głowa stanowi przedłużenie linii kręgosłupa. Nie prostując kolana, odciągnij 

prawą nogę w bok i wytrzymaj kilka sekund. Ćwiczenie powtórz drugą nogą. 

4. Usiądź na piętach. Połóż poduszkę pod pośladkami, ręce oprzyj o podłoże, plecy 

proste. Przejdź do klęku podpartego, przenosząc ciężar ciała na wyprostowane 

ramiona. 

5. Połóż się na plecach. Ramiona wzdłuż tułowia, nogi zgięte w kolanach, stopy 

mocno opierają się o podłoże. Wyprostuj prawą nogę w kolanie, kładąc ją płasko na 

podłożu. Powtórz ćwiczenie drugą nogą. Wykonaj kilka powtórzeń. 

RumianeczeK 

MÓJ 

 

Marcin z Urzędowa, doktor medycyny a zarazem ksiądz i 

nadworny lekarz hetmana Jana Tarnowskiego pisał w swoim 

Herbarzu Polskim, wydanym w Krakowie w 1595 r…gdyby 

rumianek nie był zielem tak pospolitym, to cena dla jego 

niezwykłych właściwości przewyższyłaby wszystkie znane 

leki. Ci, którzy orientują się w temacie ziołoleczni-ctwa 

przyznają mu rację. Faktem jest, że ta jego pospolitość powoduje, 

że trochę o nim zapominamy. Na wakacyjnych wędrówkach 

towarzyszy nam przy drogach, na miedzach, na 

łąkach i polach, czasami zerwiemy go, żeby nasycić się jego 

przyjemnym zapachem. Ja za młodu jeszcze pamiętam, 

jego powszechne używanie w domu rodzinnym i u dziadków 

na wsi. Ale żeby nie być gołosłownym, sięgnijmy do 

mądrych ksiąg i poczytajmy co on może zdziałać. Z łaciny 

zowią go Matricaria chamomilla L., czyli rumianek pospolity. 

Jego najcenniejszym składnikiem jest olejek eteryczny, 

w którego składzie są: chamazulen, a także flawonoidy, 

związki kumarynowe, cholina, karotenoidy, śluz i sole mineralne. 

Można go stosować wewnętrznie i zewnętrznie. 

W stanach zapalnych przewodu pokarmowego, w chorobie 

wrzodowej, wzdęciach, bólach brzucha, skurczach jelitowych, 

zgadze, braku łaknienia. Jest środkiem wiatropędnym, 

działa żółciopędnie i uspakajająco. Polecany osobom 

starszym i dzieciom, a w zalecanych dawkach nie szkodzą 

nawet niemowlętom. No właśnie…rodzice z naszego rocznika 

pamiętają jak kąpały swoje pociechy w roztworze rumianku 

polecanym w poradnikach dla młodych matek. 

Stosuje się go także: w stanach zapalnych błon śluzowych 

jamy ustnej, gardła, w chorobach kobiecych, w stanach zapalnych 

oczu, do inhalacji w zapaleniu górnych dróg oddechowych, 

dychawicy oskrzelowej i katarze siennym. Wyciągi 

stosowane zewnętrznie działają silnie przeciwzapalnie i 

przeciwuczuleniowo. Napary dobrze działają na włosy i rozjaśniają 

je. No i co, nie przyznać racji Marcinowi z Urzędowa 

? A przecież rumianek to prawie najstarsza roślina lecznicza. 

Metoda pyłkowa w archeologii pozwoliła odkryć pyłek 

rumianku na zębach neandertalczyków… z pewnością 

używali go jako urozmaicenie pożywienia, znali go Egipcjanie, 

starożytni Grecy i Rzymianie. Pisał o nim grecki lekarz w 

służbie rzymskiej, Pedanios Dioskurides ok. 77 r. n. e. w swoim 

dziele „O środkach leczniczych”. Pisał rzymski lekarz w I 

w. n. e. Pliniusz Starszy w swoim dziele „Historia naturalna”. 

Po upadku Rzymu wiedza o ziołolecznictwie upadła. Pewne 

ożywienie nastąpiło dopiero w VI w., gdy powstawały 

klasztory, w których zaczęto uprawiać zioła. 

A skąd właściwie wzięła się nazwa tego ziela? Stefan Falimirz 

w swoim herbarzu z 1534 r. nazywa go maruna, inne 

polskie nazwy to: rumen, rumien, rumnek, romien, rumion. 

Nazwę zapożyczyliśmy z czeskiego, który w średniowieczu 

wywierał duży wpływ na język polski. Po czesku 

brzmi rmen lub z niemiecka herzman. Niemiecka nazwa 

herzmandel została przerobiona z łacińskiego camomella, 

a ta za greckiego chamomilli. Chamai, to po łacinie – niski, 

przyziemny, a malum to jabłko. W luźnym tłumaczeniu 

znaczy - niska roślina o zapachu jabłka. Więc etymologicznie 

rumianek to samo znaczy co Chamaimelon, Camomilla. 

Współczesna nauka medyczna o ziołach – farmakognozja, 

potwierdziła wszystkie zalety rumianku i wprowadziła jego 

przetwory do farmacji w postaci naparów, nalewek, okładów, 

maści, aerozoli, olejków. 

Ale sięgnijmy jeszcze do XVI w. i zobaczmy, co lekarz, botanik 

Stefan Falimirz radził w swoim herbarzu „O ziołach i 

o mocy ich, o paleniu wódek z ziół…” czytelnikom odnośnie 

maruny czyli rumianku. „Weź miodunka i marunka a 

sokiem kościełkowym (?) warzone w winie / a tym winem z 

tym to zielem naparzay macicze na nocz i poranu / niewymownie 

poczęcie paniam czyni / gdy to parzenie będzie 

po rzeczach przyrodzonych”. Przyznacie Panie, że prawie 

po pięciuset latach jednak trochę się zmieniło…, ale nadal 

rumianek ma działanie kojące „w tym miejscu”. I drugi 

przepis skierowany do Pań: „Weź gdy z tich zioł stłuczonych 

uczynisz czopek przyczyniesz k nim prochu s kości słoniowej 

/ włóż gi tam do macicze / pobudza rzecz przyrodzoną 

paniom”. Prawdaż jaki piękny język ? Stosować na pewno 

nie polecam. Chociażby ze względu na dobro słoni, nie 

mówiąc o paniach. Przeskakując w XXI wiek, pozwolę sobie 

przypisać jeszcze jedną właściwość rumianku (być może 

zapiszę się tym w historii zielarstwa)…otóż kiedyś moja teściowa, 

ilekroć widziała mojego małego synka, czyli swojego 

wnuczka, wpadała w zachwyt słowami „mój rumianeczek 

!”, bo faktycznie wyglądał rumiano i zdrowo. No więc 

ja wnoszę jeszcze jedną jego właściwość… wywołuje euforię 

i zachwyt babć na widok wnucząt. 

Tekst i rysunek: Andrzej Sobczyk

REKLAMA 34 NUMEROLOGIA 35 

HEMOROIDY – WSTYDLIWA ZMORA LUDZKOŚCI 

Ta znana od wieków choroba dopiero dzisiaj, w obliczu nauki, rozwoju mediów i świadomości 

społecznej zyskała miano choroby cywilizacyjnej. Obecnie szacuje się, że na chorobę 

zapada średnio 40% ludzi w różnym wieku, w tym kobiet i mężczyzn. Wcześniej, choroba 

ta dotykała głównie osoby w wieku powyżej 50 lat, kobiety w ciąży i po porodzie. Dzisiaj, 

na skutek nowych zawodów, coraz częściej zapadają na nią ludzie młodzi, spędzający 

każdego dnia nawet kilkanaście godzin przy komputerze. 

Na hemoroidy od zawsze zapadali ludzie z każdej warstwy społecznej, bez względu na 

hierarchię, status społeczny, zamożność czy biedę. Na przestrzeni wieków stosowano różne 

metody walki z tą uciążliwą dolegliwością. Poprzez stosowanie domowych sposobów 

w postaci nasiadówek, hemoroidów pozbywano się poprzez ich wyrywanie paznokciami 

lub wypalanie rozżarzonym prętem. 

CZYM SĄ HEMOROIDY? 

Hemoroidy, to objęte stanem chorobowym guzki krwawnicze, które posiada każdy 

zdrowy człowiek. 

To struktury naczyniowe złożone z połączeń tętniczo-żylnych i tkanki łącznej, położone 

w końcowym odcinku kanału odbytu, których głównym zadaniem jest kontrola nad wypróżnianiem 

i oddawaniem gazów. W zdrowej postaci wyglądają jak wypełnione krwią 

poduszeczki. W momencie parcia, guzki opróżniają się z krwi i umożliwiają wypróżnianie. 

Problem pojawia się w chwili, gdy guzki krwawnicze nie opróżniają się z krwi całkowicie. 

Zalegająca w nich krew wywołuje stany zapalne i stałe obrzmienie. Mówimy wtedy o występowaniu 

choroby hemoroidalnej. 

PROFILAKTYKA I LECZENIE 

Współczesna medycyna nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie „co jest przyczyną 

powstawania hemoroidów”, ani jak je leczyć. Stąd też zabieg usunięcia hemoroidów 

stał się główną metodą zwalczania choroby. Pomimo istnienia wielu środków do użytku 

zewnętrznego w postaci maści i czopków, mało jest dowodów uzasadniających ich stosowanie 

w zapobieganiu i leczeniu choroby. Środki te działają doraźnie, przeciwzapalnie i 

aseptycznie, przynosząc jedynie chwilową ulgę od dolegliwości. 

Ale tam gdzie nauka bezradnie rozkłada ręce z pomocą przychodzi nam naturalna medycyna 

wschodnia, która przez tysiące lat doświadczeń daje nam właściwe rozwiązanie 

jak skutecznie zwalczać przyczyny i skutki powstawania chorób. Wskazuje, że organem, 

który odpowiada m.in. za powstawanie hemoroidów, jest niedomagająca lub uszkodzona 

śledziona. 

Według medycyny wschodniej, śledziona, oprócz jej zasadniczych funkcji jest odpowiedzialna 

za utrzymanie narządów wewnętrznych na właściwym miejscu. W przypadku jej 

niedomagania lub uszkodzenia następuje utrata równowagi energetycznej organizmu a 

co za tym idzie organy i narządy opadają, tracąc swoje naturalne właściwości. Taki stan rzeczy 

powoduje powstawanie m.in. hemoroidów, żylaków odbytu, obniżenia pochwy, macicy, 

wypadania odbytu czy też zapadnięcie żołądka. Często też występują problemy z wypróżnianiem. 

Dodatkowo, każda utrata równowagi energetycznej, oprócz dolegliwości fizycznych, 

powoduje nasze złe samopoczucie i ogólny zły stan psychiczny i duchowy. 

Hemoroidy to niewątpliwie choroba wstydliwa. Dawniej, osoby dotknięte tą chorobą 

niechętnie udawały się do lekarza czy apteki, co powodowało cierpienie i pozwalało na 

rozwój schorzenia. Dzisiaj nastawienie do problemu się zmienia, co powoduje, że w sposób 

świadomy reagujemy na każdą zmianę w naszym organizmie. W przypadku hemoroidów, 

nawet najmniejszy objaw przejawiający się chociażby niewinnym swędzeniem to 

ważny sygnał, że równowaga naszego organizmu została naruszona. 

ROZWIAZANIE 

Najlepszym dostępnym rozwiązaniem jest zastosowanie preparatu HEMOREND®. To 

100% naturalny i skuteczny środek na hemoroidy o dokładnym, odśrodkowym mechanizmie 

działania, który zwalcza nie tylko skutki ale przede wszystkim przyczyny choroby. 

Jest produkowany ściśle według sprawdzonej receptury dalekowschodniej, zgodnie z tradycyjną 

medycyną naturalna i jej holistycznym podejściem do ludzkiego organizmu. Zapewnia 

szybką i trwałą ulgę, a samo działanie 

preparatu regeneruje i wspomaga pracę śledziony. Najwyższą jakość produktu gwarantują 

międzynarodowe certyfikaty GMP i GACP. Więcej na www.hemorend.pl. 

. 

Dwójka szanuje sobie spokój i nie pcha się na tapetę. 

Odpowiada jej rola szarej eminencji. Jest bardzo 

wyrozumiała, ale zmuszona przez los, potrafi swojego 

oprawcę zmielić na proch. Osoba raczej oszczędna i nie 

żyjąca ponad stan. Lubiana i w pełni akceptowana. 

EMPATYCZNY DYPLOMATA I POMOCNY MEDIATOR 

2Spotykając na swojej drodze osobę Dwójkową trzeba 

mieć na uwadze, że jest to przeważnie osoba nieśmiała, 

prostoduszna, spokojna, o pokojowym nastawieniu do 

drugiego człowieka. Ta skromność i chęć przebywania w 

cieniu innych daje jej tę przewagę, że doskonale wie, co 

się wokół niej dzieje. Dlatego jest niezastąpionym mediatorem, 

doskonale wykorzystującym swoją wrodzoną dobroć, 

zdobytą mądrość oraz empatię. Świetnie potrafi załagodzić 

wszelkie spory oraz podnieść na duchu niejedną 

osobę. Swoją postawą, nawet do najbardziej chaotycznego 

otoczenia, potrafi wprowadzić spokój i harmonię. 

Jednak paradoksalnie pod tą maską spokoju skrywa się 

człowiek bardzo nerwowy, podejrzliwy i niestały. Atakowany, 

zawsze wycofuje się i zamyka się w sobie – jednak 

to wszystko do czasu. Jak już ktoś przekroczy tę jego ostateczną 

granicę, bez pardonu wytacza najcięższe działa i 

jawnie niszczy swojego oprawcę. 

Dla Dwójki funkcjonowanie w cieniu innych osób jest 

bardzo pozytywnym aspektem. Nie chodzi tutaj o ukrywanie 

się, czy podobne historie, ale po prostu o to, że Dwójka 

raczej nie informuje co się dookoła niej dzieje. Zachowuje 

zdecydowaną dyskrecję i dyplomację, by za dużo 

nie powiedzieć. Woli również więcej rozmawiać o innych 

niż o sobie. Cechuje ją kompletny brak potrzeby bycia 

na świeczniku. Bez problemu potrafi dochować tajemnicy, 

a wiąże się to z jej wcześniejszymi wcieleniami, gdzie 

dusza wybierała rolę Arcykapłana lub Kapłanki. Dlatego 

też w obecnym życiu, Dwójka wiedzie los szarej eminencji, 

gdzie może spełniać się jako sekretarka szefa i będzie 

funkcjonować z dala od splendoru. I w tym momencie 

wyjaśnia się, dlaczego Dwójki w pracy się nie awansuje, 

i pomimo bardzo dużej ich wiedzy i umiejętności, otoczenie 

raczej skupia się nad wyhamowywaniem Dwójki 

w każdym aspekcie, nie tylko zawodowym. Otoczenie boi 

się, by Dwójka nie zaszła dalej niż oni, dlatego sukcesywnie 

potrafią umniejszać jej zasługi oraz odwodzić od realizacji 

swoich celów. 

Dwójka posiada wiele talentów. Ma cechy idealnego 

pracownika: zdyscyplinowana, posłuszna, lojalna, dąży do 

perfekcji. Żeby Dwójka stała się spełniona i szczęśliwa, powinna 

być częściej chwalona, co doda jej odwagi do działania 

i bez problemu wówczas będzie stawiać czoła nowym 

wyzwaniom. Musi pracować nad wzrostem poczucia 

własnej wartości, co jest niezwykle trudne, bo przecież 

otoczenie silnie umniejsza jej zdolnościom i umiejętnościom 

– w ten sposób mają nad Dwójką kontrolę i pewność, 

że Dwójka ich nie przeskoczy. 

Rodzice Dwójkowi są bardzo wyczuleni na krzywdę 

swoich dzieci, dlatego potrafią skrycie „umilić” życie delikwentowi, 

który ośmielił się źle potraktować ich syna czy 

córkę…. 

W miłości Dwójka nie zawsze potrafi mówić o swoich 

uczuciach, ale za to jest bardzo oddana oraz potrafi wiele 

poświęcić dla tej drugiej osoby. Niestety, zaleta ta jednocześnie 

jest wadą, bo Dwójka daje się zdominować i wykorzystywać. 

Ten aspekt usługiwania i poświęcania się dla 

drugiego człowieka został wyniesiony z wcześniejszych 

wcieleń, w których to Dwójka wiodła życie niewolnika. 

Dlatego w obecnym wcieleniu, to usługiwanie innym i życie 

w cieniu daje jej poczucie bezpieczeństwa. 

W kwestii zdrowia, Dwójka powinna zwrócić uwagę 

przede wszystkim na podwójne organy, kobiece i męskie 

narządy, stawy, płuca, nerki - czyli wszystko to, co podwójne. 

Tekst: Eva Hejman-Lenga 

www.evahl.pl

OPOWIEŚĆ 

36 MASAŻ 

37 

Spełniona prośba 

7 

5 

3 

1 

Anna siedziała w fotelu. Patrzyła na tańczące w kominku 

iskry. Za oknem szalała śnieżyca. Nagle w salonie 

coś stuknęło. Zosia, jej wnuczka, przestraszyła 

się. – Nie bój się, to tylko dziadek. Sprawdza, czy szuflada 

w sekretarzyku jest domknięta – powiedziała 

niemal szeptem babka. – Przecież dziadziuś nie żyje 

– zdziwiła się dziewczynka. Anna potakująco skinęła 

głową, uśmiechając się przy tym. 

Gdyby nie to zdarzenie, pewnie nie byłoby tej opowieści. Kiedy spotkałam się z panią 

Anną, podkreśliła, że zdecydowała się na tę opowieść za namową wnuczki. 

– Wiele razy czytałyśmy przeróżne historie, jakie przytrafiały się ludziom, ale nigdy 

nie pomyślałabym, że kiedyś to ja zdecyduję się podzielić tym, czego sama doświadczyłam 

– stwierdziła i zaprosiła mnie do salonu. Nalała do filiżanek wiśniowej herbaty 

i po chwili zaczęła opowiadać. 

– Kiedy byłam małą dziewczynką, lubiłam podsłuchiwać, o czym mama rozprawia 

z moimi ciotkami. Nie było spotkania w gronie rodziny, na którym choć przez chwilę 

nie mówiłoby się o duchach. Myślałam, że to taki zwyczaj, ale z czasem zrozumiałam, 

że to, o czym rozmawiano, zdarzało się naprawdę. Wówczas słuchałam tego z zapartym 

tchem i muszę przyznać, że dziwiło mnie, jak może dziać się to wszystko, o 

czym opowiadano. W głowie aż huczało mi od pytań: Czy to prawda? Jak to możliwe? 

Bo jak kilkuletnie dziecko mogło znaleźć wytłumaczenie tego, że nocą zamek w 

drzwiach się przesuwa, a chwilę później w mieszkaniu słychać kroki? Albo że drzwi 

w kuchennym kredensie otwierają się zawsze w południe i coś trzaska w popielniku? 

Nie rozumiałam, jak to możliwe, że ciocia Halina co rusz znajduje na nocnej szafce 

pierwszy tom Nad Niemnem, choć za każdym razem odstawia powieść na półkę 

z książkami, a stary stojący zegar cioci Maryli nigdy nie wybija szóstej po południu. 

Tych opowieści było wiele, a wszystkie wówczas dla mnie niepojęte. Potem odwiedzając 

z mamą którąś z ciotek, często bałam się choćby na krok ruszyć z pokoju. Dopiero 

z czasem zrozumiałam, że siostry mamy z dużą swobodą relacjonowały zdarzenia, 

jakie miały miejsce po śmierci ich mężów, bo wszystkie one wcześnie owdowiały. 

Pani Anna na chwilę zawiesiła głos i sięgnęła po filiżankę. Zapytałam, czy którąś 

spośród tych historii zapamiętała szczególnie. 

– Nigdy nie zapomnę dnia, w którym przyszłyśmy z mamą do cioci Urszuli. To 

było jakiś tydzień po śmierci jej męża. Rysowałam coś, siedząc w kuchni przy oknie. 

Moja mama starała się uspokoić ciocię, a ona mówiła przez łzy: „Basiu, Tadek naprawdę 

przychodzi co noc. Najpierw bardzo się przestraszyłam. Zobaczyłam go, jak siedział 

przy łóżku Elżuni. Z wrażenia aż zesztywniałam. Kiedy się poruszyłam, nawet nie 

zwrócił na mnie uwagi. Zamknęłam oczy, a kiedy je otworzyłam, już go nie było. Rano 

pomyślałam, że to był sen albo jakieś przywidzenie, ale następnej nocy on znowu 

przyszedł. Stał i patrzył na naszą śpiącą córkę. Potem okrył ją kołdrą i zniknął w przedpokoju”. 

Tu pani Anna na chwilę przerwała opowieść. Podeszła do komody, wyjęła album 

ze zdjęciami. – To właśnie wujek Tadeusz, a to ciocia Urszula – powiedziała, wskazując 

palcem na fotografię. Jej oczy zaszkliły się od łez. – Tego dnia stało się jednak coś 

jeszcze. Z całej siły zapragnęłam, żeby i mnie przytrafiło się coś niebywałego, tajem- 

niczego, czego w żaden sposób nie dałoby się wyjaśnić. Chciałam być podobna do 

moich ciotek i mieć kontakt ze zmarłymi. Kiedyś mama przyłapała mnie w środku 

nocy na modlitwie o to, bym mogła widzieć tych, którzy odeszli albo chociaż czuć ich 

obecność. Miałam wówczas trzynaście lat i na spełnienie żarliwej prośby musiałam 

jeszcze długo poczekać. 

Tymczasem, kiedy tylko ktoś w naszej rodzinie odchodził z tego świata, niemal natychmiast 

działo się coś zadziwiającego. Po śmierci babci jej siostra, ciocia Stasia, zapytała 

któregoś dnia moją mamę, czy widziała nieboszczkę po śmierci. Mama zaprzeczyła. 

Usłyszała wtedy: „A do mnie Stefcia przychodzi”. 

Mąż tej cioci, podobnie jak wujek Tadek, przychodził przez jakiś czas do dzieci. Ciocia 

Stasia zwierzyła mi się kiedyś, że nigdy nie widziała postaci, tylko srebrnoszarą poświatę 

przy dziecinnym łóżku. Była przekonana, że to jej mąż. 

Dorastałam więc w atmosferze tajemniczych odwiedzin zmarłych i czekałam, kiedy 

i mnie coś się przydarzy. 

Pani Anna wstała z fotela. Sięgnęła po zdjęcie w stylowej oprawie. – To moja babcia 

– powiedziała. – Ta sama Stefcia, która odwiedzała ciocię Stasię. I to ona sprawiła, 

że poczułam się podobna do moich ciotek. Zmarła, kiedy miałam 20 lat. 

Pewnego razu przebudziłam się w nocy. Babcia siedziała jak żywa przy biurku i patrzyła 

na mnie. Nie była cieniem, półprzezroczystą postacią, o jakich słyszałam, wyglądała 

bardzo naturalnie. Czułam lęk i jednocześnie nie mogłam oderwać od niej 

wzroku. Najdziwniejsze było to, że nic nie mówiła, a ja słyszałam jej słowa. Dźwięczały 

mi w uszach jak za jej życia. „Nie pragnij kontaktu ze zmarłymi” – powtarzała. Wreszcie 

wstała, a kiedy doszła do drzwi, rozsypała się w połyskliwy proch. Na jakiś czas wzięłam 

sobie do serca słowa babci, jednak czytałam wszystko, co tylko udało mi się znaleźć 

o życiu po śmierci, kontaktach ze zmarłymi. Cieszyłam się, że moja prośba została 

wysłuchana, nareszcie i mnie przydarzyło się coś nieprawdopodobnego. Po jakimś 

czasie babcia znowu mnie odwiedziła. Tym razem we śnie. „Źle robisz, nic dobrego 

z tego nie wyniknie” – mówiła. Sen powtórzył się trzy razy. W ostatnim babcia przestrzegła 

mnie, że jeśli nie dotrzymam słowa i nadal będę próbowała kontaktować się 

ze zmarłymi, nigdy mnie już nie odwiedzi. „Co musi się stać, żebyś zrozumiała, że to 

niebezpieczne?” – to były ostatnie jej słowa, jakie usłyszałam we śnie. 

Kilka tygodni później pojechałam na wczasy z rodzicami. Domek letniskowy nad 

jeziorem miał wydzielone dwie sypialnie. Spałam sama w jednej z nich. Nocą poczułam 

chłód, a kiedy zimno mnie wybudziło, przelękłam się nie na żarty. Chciałam natychmiast 

wyjść z pokoju, ale okazało się, że nie mogę się poruszyć. Nogi i ręce miałam 

bezwładne. Od stóp aż po szyję przygniatał mnie jakiś ciężar, który najdotkliwiej 

odczuwałam w okolicach klatki piersiowej. Zaczęłam wołać śpiącą za ścianą mamę. 

Nie rozumiałam dlaczego nie przychodzi. Krzyczałam wielokrotnie. Na próżno. Mimo 

ogromnego wysiłku z mojego gardła nie wydobywał się żaden dźwięk. Lodowaty ciężar 

przesuwał się coraz wyżej. W pewnym momencie pomyślałam: „Babciu, jeżeli to 

ty, to odejdź i nie strasz mnie więcej”. Jeszcze raz zawołałam mamę. Ku mojemu zdziwieniu 

pojawiła się w pokoju wystraszona, pytając, co się dzieje. Nie słyszała mnie 

wcześniej, dotarł do niej ten jeden, ostatni krzyk i natychmiast przyszła. 

Długo rozmawiałyśmy o tym, co się stało. Dostałam nauczkę, jak się patrzy. Natychmiast 

odechciało mi się kontaktów z duchami. Po kilku dniach znów przyśniła mi się 

babcia oznajmiając, że to nie ona była u mnie tamtej nocy i poprosiła, bym zaprzestała 

przywoływania zmarłych. Obiecałam, że już nigdy tego nie zrobię. 

Pani Anna głęboko westchnęła. – Widzi pani – zwróciła się do mnie – kiedy człowiek 

czegoś mocno pragnie, bywa, że jego prośba zostaje wysłuchana. Zdarzenia, 

których doświadczyłam, nauczyły mnie jednak, że trzeba być świadomym tego, o co 

się prosi, inaczej może się to źle skończyć. 


Masaż twarzy 

Masaż twarzy wykonywano już w czasach starożytnych. 

Nie był on traktowany jako oddzielny zabieg leczniczy, ale 

jako kompleksowa terapia dla ciała i ducha. Jego lecznicze 

właściwości doceniał już Hipokrates. Co ciekawe, masaż 

twarzy stanowi idealny duet wraz z gimnastyką. To proste 

połączenie może zapewnić młodość skóry przez wiele lat. 

Stosując masaż twarzy, wpływamy na układy: krążenia, 

limfatyczny, nerwowy i hormonalny. Największy jednak 

wpływ ma ów zabieg na skórę i mięśnie twarzy. W efekcie 

nasza skóra nabiera różowego koloru, co wskazuje na pobudzenie 

krążenia i rozszerzenie naczyń krwionośnych. 

Dzięki temu jest lepiej dotleniona. Jednocześnie martwy 

naskórek zostaje usunięty, przez co skóra lepiej oddycha, 

a działanie kosmetyków jest skuteczniejsze. Masaż twarzy 

pobudza także skórę do odnowy, uelastycznia ją i wzmacnia. 

Tworzenie nowych zmarszczek jest spowolnione. Masaż 

twarzy ma również wpływ na produkcję kolagenu, elastyny 

oraz kwasu hialuronowego w skórze, a dzięki temu 

zyskuje ona znacznie młodszy wygląd. 

Ten wyjątkowy zabieg znalazł zastosowanie w leczeniu 

po operacjach, zmniejszaniu obrzęków, łagodzeniu blizn i 

bruzd, leczeniu niektórych problemów skórnych, ujędrnianiu, 

wygładzaniu, a nawet w uwalnianiu toksyn. To również 

sposób na drenaż limfatyczny twarzy i uregulowanie gospodarki 

wodnej. Zmniejsza opuchliznę pod oczami, poprzez 

lepszy przepływ krwi oraz limfy. Działa relaksująco 

– pozwala łagodzić napięcie mięśniowe, uspokaja. 

Tylko dzięki systematycznemu wykonywaniu masażu 

twarzy, można cieszyć się wspaniałymi efektami, jak choćby: 

zmniejszenie opuchlizny pod oczami, wygładzenie 

4 

6 

2 

zmarszczek oraz promienny wygląd. 

Warto wyrobić w sobie nawyk masażu twarzy przy codziennej 

pielęgnacji skóry. Po takim zabiegu owal twarzy 

staje się bardziej zarysowany i napięty, skóra jest ujędrniona, 

twarz nabiera zdrowego, różowego koloru, bo dopływa 

do niej więcej krwi i jest dotleniona. Możemy zaobserwować, 

że zmniejszeniu ulegają worki pod oczami. 

Ogólnie - skóra jest nawilżona i odżywiona. Masaż twarzy 

działa bowiem jak lifting, usuwa napięcie mięśni, wygładza 

i uelastycznia. 

Ten zabieg warto wykonywać w profesjonalnym gabinecie. 

Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by pokusić się 

o elementy masażu twarzy choćby podczas samodzielnej 

pielęgnacji twarzy. 

W trakcie domowej pielęgnacji, np. nakładania maseczki, 

można wykonywać masaż twarzy, który będzie lepiej 

działał na wchłanianie się odżywczych składników zawartych 

w maseczce czy też kremach pielęgnacyjnych. 

Do masażu twarzy polecamy stosowanie olejków kosmetycznych 

takich jak: 

• olejek z kiełków pszenicy, zawierający 

duże ilości witaminy E 

• olej ze słodkich migdałów 

• olej jojoba 

• olejek z awokado 

• olej kokosowy 

• olej arganowy, posiadający właściwości 

przeciwzmarszczkowe i odżywcze. 

W przypadku masażu twarzy, który zdobywa coraz 

większe uznanie, bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednia 

kolejność masowanych części twarzy. Trzymajmy się 

zatem poniższych wskazówek 

1. Broda i okolice ust - te ostatnie masujemy nad górną 

wargą i pod dolną, zawsze zaznaczając kąciki ust lekko 

w górę. 

2. Policzki - pas od żuchwy w kierunku dolnej 

części ucha. 

3. Policzki - pas od kącika ust do środkowej części ucha. 

4. Policzki - pas tuż pod kością jarzmową w kierunku 

górnej części ucha. 

5. Nos - masujemy od czubka do punktu między 

brwiami. 

6. Okolice oczu - zawsze bardzo delikatnie, najlepiej 

palcem środkowym - unikniemy zbyt dużego nacisku. 

Najpierw nad okiem od wewnętrznego kącika 

ku zewnętrznemu, a potem pod okiem w kierunku 

wewnętrznego kącika oka. 

7. Czoło - od środka ku skroniom. 

Przyjęło się, że najlepiej jest wykonywać masaż twarzy 

seriami – 10 zabiegów i tydzień przerwy. Panuje też opinia, 

że warto go wykonywać co najmniej raz – do trzech 

razy w tygodniu. Technik tego masażu jest co najmniej kilka. 

Najprostszy oparty jest na bazie ruchów masażu klasycznego. 

Stosujemy zatem: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, 

ruchy relaksujące a na koniec wibracje. 

Pamiętajmy, by nie stosować masażu w przypadku chorób 

tarczycy, guzów niewiadomego pochodzenia w okolicy 

szyi i twarzy, a także po wyrwaniu zęba. 

Tekst: Teresa Szczepanek

cena 4 zł w tym 8% VAT 

ARTYKUŁ SPONSOROWANY 

Porozmawiajmy o magnezie: naturalny magnez KROPLA RELAKSU 

– jego zastosowanie i rola dla organizmu człowieka 

Magnez to pierwiastek chemiczny szeroko rozpowszechniony w otaczającym 

świecie , który jest podstawowym elementem przy tworzeniu 

energii w organizmach żywych. 

Należy on do najistotniejszych jonów w organizmie ludzkim, jest aktywatorem 

ponad 300 ważnych reakcji w nim zachodzących. W związku z 

tym optymalny poziom magnezu jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania 

wielu narządów, a on sam uczestniczy w prawie wszystkich 

czynnościach naszego organizmu. 

KROPLA RELAKSU to naturalny, pochodzący z Australii, płynny magnez 

do użytku zewnętrznego, dodatkowo wzbogacony w wapń, witaminy, 

makro i mikroelementy. 

KROPLA RELAKSU jest to woda zawierająca wysoki procent stężenia 

magnezu (25%) oraz bogate w witaminy, wysokiej jakości roślinne składniki 

aktywne takie jak: 

wyciąg z chmielu zwyczajnego 

wyciąg z rozmarynu 

wyciąg ze skrzypu polnego 

wyciąg z sosny cedrowej 

wyciąg z cytryny 

oraz minerały np: wapń, enzymy, makro i mikroelementy 

występujące w: 

wyciągu z muszli ostryg 

wyciągu z osadów morskich 

KROPLA RELAKSU, którą nazywamy płynnym magnezem jest pobierana 

ze źródła i urozmaicona dodatkiem olejku z drzewa cytrynowego 

(Backhousia Citriodora) występującego wyłącznie w Australii. Olejek zapewnia 

aromatyczny, pobudzający i odświeżający zapach. 

Celem jeszcze lepszej przyswajalności wzbogaciliśmy produkt o składniki 

aktywne pochodzenia roślinnego. Poza dostarczaniem magnezu nasza 

skóra potrzebuje transportera oraz odpowiedniego nawilżenia, odprężenia 

i ochrony, co gwarantują jej dobroczynne ekstrakty zapewniające 

to wszystko jednocześnie. 

Wiele osób cierpi na niedobory magnezu - powodów jest bardzo wiele, 

a ciągły deficyt generuje procesy chorobowe. Nie dosyć, że borykamy 

się z brakiem tego pierwiastka w organizmie, to dodatkowo magnez należy 

do pierwiastków słabo przyswajalnych. 

Z pokarmów wchłania się go zaledwie od 15-40%. 

Zatem jak uzupełnić niedoboru magnezu w sytuacji, gdy nasz organizm 

ma naturalnie obniżoną zdolność do jego wchłaniania? 

Możemy sobie pomóc przyjmując biopierwiastek przez skórę. Ta właściwość 

skóry powoduje, że obecnie na rynku aptecznym można znaleźć 

wiele środków farmaceutycznych aplikowanych w postaci plastrów naklejanych 

na skórę. Substancja czynna powoli przenika do organizmu, a 

zwrotnie przez skórę następuje proces wydalania z organizmu wraz z potem 

toksyn i produktów przemiany materii. Organizm mający deficyt biopierwiastków, 

przeprowadza reakcje chemiczne, które powodują wnikanie 

minerałów z roztworów stosowanych na skórę lub kąpieli z dodatkami 

tych minerałów. Jest to proces wymiany jonowej. 

Nasz produkt spełnia te wymagania. 

KROPLA RELAKSU ma zastosowanie na skórę. 

Wyselekcjonowane koncentraty z roślin, którymi wzbogaciliśmy produkt 

zawierają składniki nawilżające i zatrzymujace wodę w naskórku, 

poprawiając elastyczność, przywracając komfort i miekkość. 

Ułatwiają przenikanie substancji aktywnych w głąb naskórka. Dodatkowo 

wzmacniają naczynia krwionośne, poprawiają metabolizm, odbudowują 

barierę ochronną. 

Działają przeciw zapalnie, antybakteryjnie. 

Wszystkie te właściwości są niewątpliwą zaletą i KROPLA RELAKSU 

może być stosowana u osób, które dotychczas odczuwały dyskomfort po 

zastosowaniu preparatów magnezu ( przesuszona i podrażniona skóra) 

Atutem KROPLI RELAKSU jest wysokie stężenie magnezu w połącze- 

niu z wyciągami roślinnymi i możliwością stosowania bezpośrednio na 

skórę. 

Minerał można wcierać w wybrany obszar skóry, ale także masować całe ciało. 

Można moczyć stopy w wodzie z dodatkiem KROPLI RELAKSU jak również 

dodać do kąpieli. 

KROPLA RELAKSU bardzo dobrze się wchłania przez skórę w zaledwie 

kilka minut. 

Nie plami odzieży, nie zatłuszcza, pomimo konsystencji olejku. Nie pozostawia 

śladów, jest bardzo wydajna. Oleistości nie powoduje dodany 

aromatyczny olejek cytrynowy. 

KROPLĘ RELAKSU stosujemy wyłącznie do użytku zewnętrznego! 

miejscowo, tam gdzie odczuwamy dyskomfort mięśni, stawów i kości 

np. po przebytych urazach i kontuzjach, ale również wtedy gdy intensywnie 

uprawiamy sport. 

Dodajemy KROPLĘ RELAKSU do kąpieli, by nasycić organizm i uzupełnić 

magnez i minerały, które tracimy wraz z potem po dużym wysiłku fizycznym, 

a także podczas długotrwałego stresu. 

Wcieramy KROPLĘ RELAKSU w okolicach skroni i czoła gdy odczuwamy 

aurę przed migreną, mamy problemy z zasypianiem i przewlekłym 

zmęczeniem, a także z napięciowymi bólami głowy. 

Masujemy całe ciało KROPLĄ RELAKSU a w szczególności, gdy dokuczają 

nam skurcze nóg, mrowienie i drętwienie kończyn, drgania powiek, 

cierpimy z powodu RLS (Zespołu Niespokojnych Nóg). 

Stosujemy KROPLĘ RELAKSU jeśli pośpiech i duże ilości kawy to nasza 

codzienność, a niedobór magnezu powoduje kołatania serca, arytmie, 

cierpimy na nadciśnienie tętnicze. 

Magnez KROPLA RELAKSU łagodzi dolegliwości związane z zespołem 

napięcia przedmiesiączkowego i bóle menstruacyjne. 

Wystarczy zaledwie kilka kropel KROPLI RELAKSU, by wymasować np. 

łydkę, przedramię czy dolny odcinek kręgosłupa. Dlatego nasz magnez pakujemy 

w nieduże buteleczki, by mieć go w razie potrzeby „zawsze pod ręką”. 

Magnez jest jednym z nielicznych biopierwiastków, którego praktycznie 

nie jesteśmy w stanie przedawkować. Potrzebujemy zdecydowanie więcej 

magnezu niż możemy przyswoić z diety. Nie należy się obawiać przedawkowania, 

ponieważ organizm przyswaja tylko tyle ile faktycznie potrzebuje, 

resztę wydalamy. Można stosować KROPLĘ RELAKSU na wybrane partie 

ciała nie obawiając się skutków ubocznych. Przedawkowanie jest możliwe 

w przypadku stosowania suplementacji doustnej i dotyczy raczej 

szkodliwych „wypełniaczy” tabletek, niż czystego jonu magnezu. 

Proponujemy KROPLĘ RELAKSU wszystkim, którzy oczekują spektakularnego 

działania! 

Zamów już dziś na naszej stronie www.naturalnymagnez.eu 

biuro@naturalnymagnez.eu 

Facebook: @naturalny.magnez 

info tel : 881 445 450 

Adres redakcji 

Green Port Natura&Zdrowie 

miesięcznik 

ul. Matuszewska 20 

03-876 Warszawa 

redakcja@greenport.pl 

Redaktor naczelny 

Arkadiusz Wrzos 

Redaktor prowadzący 


Grafik designer 

Liliana Maria Soja 

Wydawca 

Greenport Team Sp. Z o.o. 

ul. Matuszewska 20 


Prezes 

Agnieszka Wójtowicz 

Biuro reklamy 

Sylwia Wilczyńska 

reklama@greenport.pl 

Drukarnia 

Polska Press Sp. z o.o. 

Drukarnia w Bydgoszczy 

ul. Grunwaldzka 229 

tel. 052-58-48-660 

Za treść ogłoszeń redakcja 

ponosi odpowiedzialność 

w granicach wskazanych w 

ust.2 art.42 ustawy Prawo 

prasowe. Rozpowszechnianie 

materiałów redakcyjnych 

bez zgody wydawcy 

jest zabronione. 

Zabroniona jest bezumowna 

sprzedaż gazety po cenie 

niższej od ceny detalicznej 

ustalonej przez wydawcę. 

Sprzedaż numerów aktualnych 

i archiwalnych po innej 

cenie jest nielegalna i grozi 

odpowiedzialnością karną. 

PRENUMERATA 

razem z wysyłką; 

6 numerów - 42 zł 

3 numery - 21 zł 

Green Port Team sp. z o.o. 

ul. Matuszewska 20, 


nr konta mBank 

88 1140 2105 0000 

3087 9300 1001 

w tytule przelewu podaj 

dane adresowe 

i opis zamówienia, 

możliwe również 

wysłanie starych 

numerów 

hurt@greenport24.pl 

tel: 22 618-38-34 

38 39 

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

Nr gazety 05 

NATURA&ZDROWIE 

Lato 

(Nie)straszna 

depresja? 

Zimowa 

zielarnia 

str 20-21 

W kolejnym, 

styczniowym 

numerze m.in.: 

Recepta 

z antypodów 

Feng Shui 

związków 

Wokół 

aury 

Układ 

moczowy 

Szafir 

kamień 

mądrości 

Anty; 

depresyjna 

dieta 

Zimowa 

zielarnia 

Znajdziesz nas 

w kioskach, 

salonach 

prasowych 

i sklepach 

zielarskich. 

01 

styczeń 

2018 

Recepta 

z Antypodów 

str 7 

Feng Shui 

związków 

str 23 

Wokół 

aury 

str 4 

Szafir - 

Układ 

moczowy 

str 17 

Szafir - 

kamień 

mądrości 

str 10-11 

Antydepresyjna 

dieta 

str 14-15 

REKLAMA 

Czasopismo Green Port Natura & Zdrowie 

dostępne w sieci sklepów firmowych Green Port 

Natura & Zdrowie oraz w sklepach partnerskich 

na terenie całego kraju. Szukaj również w sieci 

dystrybucyjnej RUCH 

Centrum Green Port Natura i Zdrowie, Al.KEN 15, Warszawa 

Centrum Green Port Natura i Zdrowie, Hala Kopińska 1p, 

ul. Grzymały Sokołowskiego 2, Warszawa 

Białogard, Filiżanka, Lindego 22 

Biłgoraj, DiM, Komorowskiego 3/2 

Biała Podlaska, Sklep Zielarsko-Medyczny URTICA, ul. Terebelska 60 B 

Bielsko-Biała, Sklep Ekologiczny Siła Natury, ul. Mickiewicza 42 

Biłgoraj, DIM Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Komorowskiego 3/2 

Brzeszcze, Sklep Zielarsko-Medyczny „Ziołowa Apteka”, Dworcowa 32 

Chełm, Amarantus, Popiełuszki 5 

Cieszyn, Strefa KOS-MED, Mennicza 9 

Elbląg, MID, Pomorska 9a 

Gdynia, Zioła, Słoneczna 2 paw. 11 

Gorlice, Stara Zielarnia, Stawiska 8 

Grzudziądz, HERBALEK-ADONIS, ul. Toruńska 10 

Katowice, AlEko Sklep Zielarsko-Medyczny, Grażyńskiego 13a 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, ul. Sikorskiego 3 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, D.H. Kaufland 

Legnica, Sfera Zdrowia, Szkolna 1 

Leżajsk, Eko Sklep, Pl. Dworcowy 1 

Lublin, Sklep Zielarsko-Medyczny Zdrowie, Biernackiego 12/19 

Łochów, Spiżarnia Zdrowia, Al.Łochowska 75 

Łódź, F.H.U. Remedium, ul. Ćwiklińskiej 22 

Łódź, Gakama, Skupiona 1 (obok zajezdni Kurczaki) 

Łódź, INTER-FOOD, ul. Cieszyńska 10, www.zdrowoodlotowo.pl 

Olsztyn, EkoSklep Andrzej Sierzputowski, ul. Ratuszowa 7 

Opole Lubelskie, Mamavital, Fabryczna 191 

Opole, Moc Natury, Niemodlińska 21 

Ostrołęka, Sklep Zielarsko-Medyczny, Fieldorfa-Nila 12/43 

Ostrów Wielkopolski, Sklep zielarsko-medyczny "Ziółko", Wrocławska 21 

Pawłowice, Sklep Zielarsko-Medyczny, Górnicza 15 

Płock, Sklep Zielarsko-Medyczny, Bielska 43 

Poznań, Zielarnia Polna, Polna 6/1 

Skarżysko-Kamienna, Ziołowa APTECZKA, ul Metalowców 1 

Sochaczew, Zielarnia, ul. Warszawska 15 

Szczecin, Zielarz Polski, ul. Budziszyńska 36 (nowy punkt) 

Szczecin, Dary Zdrowia, Bohaterów Warszawy 40/1b2 

Świebodzin, BioLife, ul. Wałowa 13 

Warszawa, Almir, ul. Rembielińska 12 

Warszawa, Argani NATURA I ZDROWIE, ul. Kuflewska 6 

Warszawa, Sklep Ekologiczny Trawa, Pl. Mirowski 1 

Warszawa, Sklep Zielarski, ul. Pożaryskiego 24 a 

Warszawa, Sklep Zielarsko-Medyczny s. c., ul. Broniewskiego 85 

Warszawa, Spiżarnia Zdrowia, ul. Składkowskiego 4 

Warszawa, Zielarnia, Al. Jerozolimskie 179 lok. 1/2 

Wołomin, Zdrowy Sklep, Legionów 30 

Zielona Góra, Zielarnia Agata Siwińska, ul. Drzewna 10 

Żywiec, Ekoidea.sklep.pl, Komorowskich 29 

Prowadzisz lub chcesz otworzyć sklep zielarsko-medyczny, ekologiczny, poradnie z naturalnymi produktami i poradami? 

Chcesz dystrybuować nasze Czasopismo 

Zgłoś się do nas i przyłącz – razem możemy więcej! 

GreenPort24 - Hurtownia kosmetyków naturalnych, Numer telefonu: 22 618-38-34 / 730-007-872, E-mail: hurt@greenport24.pl 

www.greenport24.pl / www.greenport.pl / www.greenportmarket.pl

Nr3_12.17

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?