Παράδοση και Πολεοδομία
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ἡ Ρήξη<br />
Ἡ ρήξη μέ τίς παραδοσιακές μορφές πολεοδομίας ἀρχίζει τόν 19ο αἰῶνα. Ἡ συσσώρευση πληθυσμοῦ<br />
στά ἀστικά κέντρα ἐξαιτίας τῆς ἀναπτύξεως τῆς βιομηχανίας ὁδηγεῖ ἀπό πολύ νωρίς στήν ἀνάγκη δημιουργίας<br />
ὀργανωμένων οἰκιστικῶν περιοχῶν.<br />
Οἱ πρῶτες προσπάθειες γίνονται ἤδη ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰῶνα. Ὅλες αὐτές οἱ προσπάθειες ξεκίνησαν<br />
μέ πρωτοβουλία τῶν ἰδιοκτητῶν βιομηχανιῶν, μέ σκοπό τήν συγκέντρωση τοῦ ἐργατικοῦ δυναμικοῦ<br />
κοντά στίς βιομηχανικές ἐγκαταστάσεις. Τό 1816 ὁ ἄγγλος βιομήχανος Robert Owen προτείνει<br />
ἕνα σχέδιο οἰκισμοῦ γιά τό ἐργατικό δυναμικό μιᾶς βιομηχανίας κοντά σέ αὐτήν. Τό 1845 ὁ Bukingham<br />
προτείνει ἕνα καθαρά οὐτοπικό σχέδιο ἀναλόγου οἰκισμοῦ. Ἡ ἰδέα ὅμως γίνεται πραγματικότητα σέ<br />
πολλές ἄλλες περιπτώσεις, ὅπως στόν οἰκισμό Bessbrook πού χτίστηκε τό 1846 γιά ἐργάτες στήν Ἰρλανδία,<br />
ἤ στόν οἰκισμό γιά τούς ἐργάτες τοῦ Titus Salt τό 1852 στό Brandford τῆς Ἀγγλίας. Τό 1865 ἡ οἰκογένεια<br />
Krupp ἀρχίζει τό πρῶτο ἀπό τά διάφορα χωριά ἐργατῶν γιά τίς βιομηχανίες της στό Essen τῆς<br />
Γερμανίας. Ἀκολουθοῦν ἡ Γαλλία, ἡ Ἰταλία, ἡ Ὁλλανδία καί ἡ Ἀμερική. Ἡ πρακτική αὐτή μᾶς θυμίζει<br />
τήν πόλη Kahun στήν Αἴγυπτο, ἡ ὁποία εἶχε δημιουργηθεῖ γιά τόν ἴδιο ἀκριβῶς σκοπό. Ὁ παραλληλισμός<br />
εἶναι ἀναπότρεπος.<br />
Ἡ συνοπτική αὐτή ἀναδρομή ἐξηγεῖ τίς προσπάθειες καί τίς προτάσεις πού μερικά χρόνια ἀργότερα<br />
ἀκολουθοῦν καί πού ἀποσκοποῦν στή δημιουργία πόλεων μέ βάση τό <strong>και</strong>νούργιο δεδομένο τῆς οἰκονομικῆς<br />
ζωῆς: τήν βιομηχανία. Ὅλα τά μεγάλα ὀνόματα στό χῶρο τῆς ἀρχιτεκτονικῆς σχεδιάζουν τίς<br />
πόλεις τοῦ μέλλοντος. Οἱ προτάσεις πού γίνονται γιά τό μοντέλλο μιᾶς βιομηχανικῆς πόλεως ἀναγνωρίζουν<br />
τόν κυρίαρχο ρόλο της στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Κοινός παράγων ἡ ἔνταξη τοῦ ἀνθρώπου<br />
στό βιομηχανικό γίγνεσθαι. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλέον ὑπηρετικό ἀντικείμενο γιά τήν βιομηχανία. Ἡ<br />
ὑποτίμηση τοῦ ἀνθρώπου γιά πρώτη φορά ἀπό τήν ἐποχή τῶν καθεστώτων τῆς ἀνατολῆς, ἐπανέρχεται<br />
μέ τόσο δραματικό τρόπο. Ἡ μόνη διαφορά εἶναι ὅτι στήν Αἴγυπτο τῶν Φαραώ δέν διανοήθηκαν ποτέ<br />
νά παρουσιάσουν τήν ὑποτίμηση αὐτή σάν προοδευτισμό. Στά παραδείγματα τῶν γραμμικῶν πόλεων,<br />
ὅπως ὀνομάσθηκαν, εἶναι σαφής ὁ αὐστηρός διαχωρισμός τῶν λειτουργιῶν τῆς πόλεως, τῶν λειτουργιῶν<br />
δηλαδή τῆς ζωῆς τῶν κατοίκων, σέ γραμμικές ζῶνες.<br />
Γραμμική πόλη Soryo y Mata 1882,<br />
Ἰσπανία.<br />
Βιομηχανική Πόλη Tony Garnier, 1917.<br />
Γραμμική πόλη τοῦ Milyutin, Stalingrad,<br />
1930.<br />
Σχέδια γραμμικῆς – βιομηχανικῆς πόλεως, Ascoral 1945