14 желтоқсан, 2019 жыл №144 (15464)

Азаттық - Алты Алаштың алтын тәжі

SARYARQA

Павлодар облыстық газеті

1929 жылғы 15 ақпаннан шығады

SAMALY

14 желтоқсан, сенбі

2019 жыл

№144 (15464)

ssamaly29@gmail.com

www.saryarka-samaly.kz

facebook.com/saryarka15

@saryarka_samaly

Тәу етер киеміз!

Құрметті

Павлодар облысының

тұрғындары!

Міне, ата-бабаларымыздың сан ғасырғы арманы болған Тәуелсіздікке

қол жеткізгенімізге тура 28 жыл толды. Адамзаттың даму тарихында

бұл мерзім қас қағым сәт ретінде қабылданса, жаңа дәуірдегі Қазақстан

тарихында бұл уақыт шекарасын белгілеп, экономикалық дамыған

мемлекет құрып, демократиялық қоғам орнатып, елімізді әлемге

танытып үлгерген сындарлы кезең болды. Осы ширек ғасырдан астам

уақытта еліміз өзін экономикасы мықты, саяси тұрақты, әлемдік

аренада орны бар, әлеуеті күшті мемлекет ретінде көрсете білді.

Тәуелсіздік күні мерекесіне арналған материалдар 7-10-беттерде

Gismeteo.kz сайтының болжамына сүйенсек, алдағы аптада облыста күн райы құбылмалы болады.

Күндіз облыс бойынша -12-14 градус суық болса, түнгі уақытта сынап бағанасы -19-21 градусқа

дейін төмендейді. Аптаның соңғы күндері қар жауып, боран соғуы ықтимал.

Сіздерді еліміздің ең киелі мерекесі -

Тәуелсіздік күнімен құттықтаймын!

Қилы-қилы кезеңдерді бастан кешірген

қазақ халқы ел бастаған көсемдердің,

жер қорғаған батырлардың арқасында

қазіргі бейбіт те мамыражай заманға

жетіп отыр.

1986 жылы Алматы қаласында қазақтың

өр рухты жастары кеңестік қасаң

идеологияға қарсы тұрып, демократиялық

пен жариялылықты қолдаған еді. Желтоқсан

оқиғасына қатысқан азаматтар бүгінде

арамызда жүр. Оларға лайықты құрмет

көрсетіп, ерліктерін ұлықтау – өскелең

ұрпақ үшін мағыналы тәрбие берудің бір

жолы.

Егемендіктің арқасында еліміз еңселі,

мемлекеттігіміз тұрақты болып отыр.

Облысымыздың жастары да өңіріміздің

дамуына зор үлес қосуда. Елбасы Нұрсұлтан

Әбішұлы Назарбаевтың шешімімен

2019 жыл «Жастар жылы» деп жарияланған

еді. Жастар жылы аясында өңірімізде

көптеген маңызды іс-шаралар жүзеге

асырылды. «Ертіс дарыны» жобасының

шеңберінде аймағымыздағы өнер, мәдениет,

журналистика, өндіріс салаларында қарымды

еңбек еткен жастарымыз анықталып,

арнайы стипендиямен марапатталды. Әр

аудан мен қалада «Жас кәсіпкер» жобасы

бойынша жастар қауымы өздерінің бизнесжобаларын

қорғап, мемлекет берген

грантқа өз істерін ашып жатыр. Бұл

игі шаралардың бәрі де тәуелсіз елдің

жастарын оқу мен ғылымға, бірлік пен

ынтымаққа жетелейді.

Қадірлі жерлестер! Сіздерге зор денсаулық,

баянды бақыт тілеймін. Әр шаңырақта

сәбилердің шат күлкісі естіліп, үйлеріңізде

құт-береке орнасын. Қастерлі Отанымыз –

Қазақстан Республикасы өркендеп, дами

берсін!

Болат БАҚАУОВ,

Павлодар облысының әкімі.

2 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл АҚПАРАТ

SARYARQA SAMALY

NUR OTAN

Кеше Nur Otan партиясының облыстық филиалында

еліміздің дамуына, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың

саясатын жүзеге асыруға, партиялық жұмыстарға

белсенді қатысқан бірқатар азамат марапатталды.

Сондай-ақ, партия қатары жаңа мүшелермен толықты.

Еңбек еленді

Тұғыры биік мереке

Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ

ТӘУЕЛСІЗДІК КҮНІ

Кеше Естай атындағы мәдениет сарайында Тәуелсіздік күніне орай салтанатты

шара өтті. Мерекеге орай өңірдегі бір топ азамат мемлекеттік наградалармен

марапатталды.

Өңіріміздің бірқатар белді азаматтары партиялық награда -

«Белсенді қызметі үшін» медалімен марапатталды. Сонымен қатар,

партияның бағдарламалық міндеттерін іске асыруға атсалысқан бір

топ азаматқа Nur Otan партиясы Төрағасының бірінші орынбасары

Бауыржан Байбек атынан «Құрмет» грамотасы табыс етілді. Партия

қатарына қабылданған жастарға партия билеттері салтанатты түрде

табысталды.

- Елбасы, Nur Otan партиясының Көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың

саясатын қолдап, елімізді дамытуда аянбаған барша партияластарға

алғыс айтамын. Алда әлі де бірлесе атқарар жұмыс аз емес. Бұл

жолда баршамыз «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып»,

бірлесе еңбек етуіміз керек, - деді Б.Бақауов.

Мереке қарсаңында марапат алған азаматтардың бірі, облыстық

мәслихат депутаты, «Ардақ» шаруа қожалығының басшысы Жанат

Тұрлыбаев еңбегінің еленгеніне ризашылық білдірді. Алдағы уақытта

да партиялық жобаларды жүзеге асыруға атсалысатынын айтты.

ТҰСАУКЕСЕР

Ұлт ұлылары -

фильмде

Г.МАҒЖАН.

Облыс орталығында «Ертіс-Баян» өңірінің

100 тарихи тұлғасы» сериясы бойынша жасалған

25 қысқаметражды фильмнің 2-кезеңінің тұсаукесері

өтті. Ауқымды жоба «Рухани жаңғыру» бағдарламасы

шеңберінде жүзеге асты.

Аймағымыздағы тарихи тұлғалардың өмірі мен еңбек жолына

арналған деректі фильмнің тұсаукесер рәсіміне облыс әкімі Болат

Бақауов, Қазақстанның Еңбек Ері, қоғам қайраткері Олжас Сүлейменов,

композитор Ерұлан Қанапиянов, Қазақстанның Еңбек сіңірген қайраткері

Ғаббас Бектұров сынды зиялы қауым өкілдері, ПМПУ ректоры

Алтынбек Нухұлы, қоғам белсенділері қатысты.

Ауқымды шарада өңір басшысы Болат Жұмабекұлы жобаның

маңыздылығына тоқталды. Тұсаукесер рәсіміне қатысып отырған

Олжас Сүлейменовке ризашылығын білдіріп, қазақы дәстүрмен

иығына шапан жапты.

Естеріңізге сала кетейік, алғашқы 25 деректі фильм ағымдағы

жылдың сәуір айында жарыққа шыққан болатын. Екінші кезеңде

тағы 25 фильмнің тұсауы кесілді. Салтанатты шарада жиналғандар

Олжас Сүлейменовке арналған 50-ші фильмді тамашалады.

Құрметті мейман Олжас Омарұлы Павлодар жұртшылығына

алғысын жеткізді.

- Павлодар облысына қыс мезгіліне қарамай, келіп қалдым. Жаз

мезгілінде Баянауыл өлкесіне баруды жоспарлап отырмын. Бұл өлкеге

үлкен құрметпен қараймын. Өзім Алматыда тусам да, әкем Омар

Сүлейменов Баянауылда туып-өскен. Ол - Олжабай батырдың 6-шы

ұрпағы. Әкем 7-ші ұрпақтары саналатын менің ағама Олжар, маған Олжас

деген атты қойған. Менен кейін бауырым дүниеге келетін болса, Олжан

деген есімді қоямын деп жоспарлаған. Бірақ өзі көп ұзамай жаламен

ұсталып кетті. Өкінішке қарай, Олжар есімді ағам кішкентай кезінде

ауруға шалдығып, қайтыс болды. Үлкендер айтқан аңызға сүйенсек,

Олжабай батыр 7-ші ұрпағым белгілі, білгір болады деп болжаған

екен. Бүгін Павлодар мемлекеттік педагогикалық университетінде

фотогалереяның ашылуында әкемнің суретін көрдім. Оқу ордасының

тыныс-тіршілігі ұнады. Білімді, кітап оқыған ұрпақ - еліміздің ертеңі.

Себебі кітап – мәдениетіміздің, тарихымыздың фундаменті. Адамның

ой-өрісін дамытатын қазына. Заманауи гаджет, ұялы телефондардан

гөрі кітап пен газет оқыған дұрыс. Ұлттық құндылықтарымызды

дәріптеуде Елбасының «Рухани жаңғыру» бағдарламасының маңызы

зор, - деді Олжас Омарұлы.

Салтанатты шараға облыс

әкімі Болат Бақауов қатысып,

жерлестерімізді атаулы мерекемен

құттықтады.

- Тәуелсіз Қазақстан құрылғаннан

бастап, еліміздің дамуы Тұңғыш

Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың

есімімен тікелей байланысты.

Елбасының салиқалы саясатының

арқасында Қазақстан қысқа мерзім

ішінде қарқынды дамып қана қоймай,

әлем қауымдастығы алдында

лайықты мәртебесін иеленді. Біз

Тұңғыш Президентімізбен бірге

осы айқын бағытты таңдадық.

Қазақстан Тәуелсіздігін алғаннан

бері қуатты мемлекет ретінде

қалыптасып, әлемнің алдыңғы

қатарлы еліне айналу жолында

талай белестерді бағындырды.

Қазақ елін бірлігі жарасқан біртұтас

ел ретінде дүниежүзі мойындап

отыр, - деді Болат Жұмабекұлы.

Атаулы дата аясында бірқатар

жерлестеріміз «Парасат», «Құрмет»,

ІІІ дәрежелі «Еңбек даңқы»

Апта ортасында Павлодар мемлекеттік педагогикалық университетінің тарихында

айрықша оқиға орын алды. Білікті ұстаздарды дайындайтын қарашаңыраққа

Қазақстанның Еңбек Ері Олжас Сүлейменов келді. Бұл күні қоғам қайраткері

университет жастарымен кездесіп, бірқатар рухани бастаманың куәсі болды.

Олжас ақынның орталығы

Қарашаңыраққа ат басын бұрған

меймандардың қатарында облыс

әкімі Болат Бақауов, композитор

Ерұлан Қанапиянов, Қазақстанның

Еңбек сіңірген қайраткері Ғаббас

Бектұров сынды зиялы қауым

өкілдері болды. Құрметті қонақтарды

өнерпаз студенттер қазақтың қара

домбырасымен күй шертіп қарсы

алды. Университет ректоры Алтынбек

Нухұлы оқу ордасында атқарылып

жатқан игі істерді баяндады.

Келелі кездесуде «Ұлы даланың

ұлағатты ағартушы ұстаздары» атты

фотогаллереяның тұсауы кесілді.

Ақын, жазушы Олжас Омарұлы

университет ұжымына ыстық

ықыласын жеткізді.

- Ұстаздық – мамандық атаулының

төресі, ұлы қызмет. Ардақты аналар

баланы дүниеге әкелсе, ұлағатты

ұстаздар оның бойына тәлім-тәрбие

сіңіреді, білім береді. Сондықтан

бұл мамандыққа ерекше құрметпен

қараймын. Қазіргі уақытта мемлекет

бұл саланың дамуына ерекше көңіл

болып отыр. Ұлы қызметті арқалап

жүрген ұстаздарға алғыс білдіремін, -

деді Олжас Сүлейменов.

Келелі кеште құрметті

меймандардың қатысуымен

Олжас Сүлейменов атындағы

шығармашылық орталық ашылды.

«Жастар жылы» аясында ашылған

орталықта әдебиетке жақын

студенттер шығармашылықпен айна-

ордендерімен, «Жауынгерлік

ерлігі үшін», «Ерен еңбегі үшін»

медалімен және ҚР Президентінің

Құрмет грамотасы, Алғыс хатымен,

Қазақстан халқы Ассамблеясының

«Алтын белгі» медалімен марапатталды.

Сондай-ақ, өңірдің тағы бір

топ азаматы Павлодар облысының

Құрметті азаматы атанып, «Облыс

Құрметті павлодарлықтар!

лысатын болады. Сонымен қатар,

Олжас Омарұлы атындағы шәкіртақы

тағайындалып, университеттің 3-курс

студенті Айдос Хамитовқа табыс

етілді. Талантты студент ақын Олжас

Сүлейменовтің өлеңін мәнерлеп

алдында сіңірген еңбегі үшін»

медаліне ие болды.

Мерекелік концертте «МузАрт»

тобы жерлес ақын Асығат

Тұрғанбектің сөзіне жазылған

«Ертіс-Баян» әнін орындады. Бұдан

бөлек, әнші Айгүл Иманбаева мен

жергілікті өнер жұлдыздары да әннен

шашу шашты.

Сіздерді Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күнімен құттықтаймын!

Біздің Отанымыз – бұл көпұлтты, бүгіні мен болашағы жарқын, терең тарихы бар табысты

да заманауи мемлекет. Бұдан да зор табыстарға жету үшін сіз бен біз тәуелсіздік жылдарында

жеткен жетістіктерді сақтап қана қоймай, арттыруымыз және экономикалық даму бағытына

көшуіміз қажет.

Осы айтулы күнде мен барлық павлодарлықтарға мықты денсаулық және бейбіт өмір тілеймін!

Қайрат НҮКЕНОВ,

Павлодар қаласының әкімі.

Суреттерді түсірген - Валерий Бугаев.

оқып, меймандарға алғысын білдірді.

Шәкіртақыны Еуразия мәдениет

қорының президенті, композитор

Ерұлан Қанапиянов тағайындаған.

А.АСҚАРҚЫЗЫ.

SARYARQA SAMALY

АЙНА 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 3

Тәуелсіздікке тарту

Барша Алаш жұртының ең мәртебелі мерекесі – Тәуелсіздік күніне орай кеше облыс орталығында бірқатар нысандар

салтанатты түрде ашылды. Облыс әкімі Болат Бақауов өңірдегі денсаулық сақтау, спорт салаларының дамуына тың

серпін беріп, әлеуметтің жағдайын жақсартуға бағытталған жобалар мен нысандардың тұсауын кесіп, жұмысын

жаңадан бастаған мекемелерге сәттілік тіледі.

Жабдығы сайлы диспансер

Облыс орталығында жұртшылық асыға күткен онкологиялық диспансер пайдалануға берілді.

Заманауи құрал-жабдықтармен қамтылған жаңа нысан өңірде қатерлі дертке шалдыққан

науқастардың қатарын азайтуға мүмкіндік бермек.

Ерекше музей

Павлодар облыстық ауыл шаруашылығы

басқармасында осы саланың өткен тарихына

қатысты арнайы музей ашылды.

Айдана ҚУАНЫШЕВА

Орталықтың тұсаукесеріне облыс

әкімі Болат Бақауов қатысып, медицина

қызметкерлерін емдеу мекемесінің ашылу

салтанатымен құттықтап, құрылысшыларға

алғысын жеткізді.

- Құрметті жерлестер! Баршаңызды

Тәуелсіздік күнімен құттықтаймын. Төл

мереке қарсаңында онкологиялық

диспансер ашылып отыр. Небары

3 жылдың ішінде құрылыс жұмыстары

аяқталды. Мұнда мыңдаған адамға

медициналық көмек көрсетіледі. Емдеу

мекемесінде ауыр дертпен күресуге

мүмкіндік беретін барлық құрылғылар

бар. Сондықтан баршаңызға зор

денсаулық, дәрігерлердің еңбегіне

табыс тілеймін, - деді Б.Бақауов.

Облыстық онкологиялық диспансердің

бас дәрігері Мұрат Сүлейменовтің

айтуынша, біздің облыс онкологиялық

аурулар бойынша республикада екінші

орында тұр. Дәрігерлердің көмегімен

соңғы 7 жылдың ішінде қатерлі дерттен

көз жұмғандардың саны 18 пайызға

азайған. Қазіргі уақытта аймағымызда

12 мыңға жуық адам есепке алынған.

Олар қабылдаған ем-шаралардың

Қысы-жазы доп тебеді

Кеше облыс орталығындағы «Спорт-Сити» жобасы шеңберінде салынған жабық футбол манежі

салтанатты түрде ашылды. Енді футболды серік еткендерге қысы-жазы жаттығу жасауға

мүмкіндік бар.

Оралхан ҚОЖАНОВ

Құрылыс жұмыстарына ERG компаниясы демеушілік

көрсетіп, 1,4 миллиард теңге қаражат жұмсалған. Мердігер –

«Тараз Құрылыс Инвест» ЖШС тиісті жұмыстарды мерзімінен

бұрын аяқтап отыр. Нысанның жалпы аумағы – 7200 шаршы

метр. Ал футбол алаңының көлемі – 55,6х95,6 метр. Бір

мезетте 90-ға жуық азамат спортпен айналыса алады. «Ertis»

футбол клубының ойыншылары да осы жерде жаттығады

деп жоспарлануда. Жалпы, кез келген ұжым манеждің

қызметін пайдалана алады. Мұнда 12 киім ауыстыру

орны, асхана, касса, мәжіліс залы, жаттықтырушылар мен

дәрігер кабинеті бар. Сондай-ақ 100 адамдық жанкүйерлер

орны қарастырылыпты.

нәтижесінде 5-10 жылдан астам уақыт

өмір сүруде.

Онкологиялық диспансер құрылысына

және қажетті құрылғылармен жабдықталуына

мемлекеттік қазынадан барлығы

9 млрд. теңгеден астам қаражат

жұмсалған. Мұндай қолдау жоғарыдағы

көрсеткіштерді одан әрі төмендетуге

мүмкіндік бермек.

Салтанатты шарада қатерлі ісікті жеңіп

шыққан зейнеткер Алтын Жансаринова

облыс басшылығына, дәрігерлерге ақ

тілегін жеткізді.

Нысанның ашылуына облыс әкімі Болат Бақауов қатысып,

жаңа ғимарат бұқаралық спортты дамытуға септігін тигізетінін

атап өтті.

- Бүгінде Павлодар облысында 19 мыңға жуық азамат

футболмен айналысады. Мұндай нысандардың салынуы

жарқын жетістіктерге жетелейтіні анық. Жауапты мердігерге

алғысымызды білдіреміз. «Тараз Құрылыс Инвест» ЖШС

Павлодар облысы атынан Түркістан облысына тарту ретінде

салынған ғимаратты сапалы тұрғызғанын да атап өткен жөн, -

деді аймақ басшысы.

Ардагер журналист Мұхит Омаров соңғы уақытта жас

спортшыларға барынша қолдау көрсетіліп жатқанын атап өтті.

Айтып өтелік, қала билігі «Құлагер» ипподромының

жанында орналасқан жаңа спорт ғимаратына тұрғындардың

алаңсыз қатынауы үшін автобус бағыттарын енгізу мәселесін

қарастыруда.

С

Суреттерді түсірген - Валерий Бугаев.

Тілеуберді САХАБА

Мұнда Ертіс-Баян өңірі ауыл шаруашылығының

1887 жылдан бергі даму тарихы мен өркендеу

жолдары және осы салаға енгізілген жаңалықтар

мен жетістіктер кезең-кезеңмен көрсетілген.

Музейдің ашылу салтанатына облыс әкімі Болат

Бақауов және ауыл шаруашылығы саласының

ардагерлері қатысты.

- Бүгін өңіріміз үшін тағы бір ерекше жаңалықтың

куәсі болып отырмыз. 1990 жылдары біздің ауыл

шаруашылығымыз қандай жағдайда болғанын

барлығыңыз жақсы білесіздер. Елбасы Нұрсұлтан

Назарбаевтың жүйелі жүргізген саясатының

арқасында сала дамудың даңғыл жолына түсті.

Бүгінде ауыл шаруашылығы үлкен жетістіктерге

жетті, - деді Болат Жұмабекұлы.

Музей директоры Юрий Дубовицкийдің сөзінше,

мәліметтер мен экспонаттар екі жылдай уақыт

жинастырылған.

- Мұнда ауыл шаруашылығына қатысты 3 мыңға

жуық материалдар мен экспонаттар қойылған.

Яғни, 1887 жылдан бергі мәліметтер мен деректер

және фотосуреттер топтастырылған. Сонымен

қатар, ескі техникалар мен ғимараттардың

макеттері, сол кездегі шопандар мен диқандардың

қолданған заттары мен киген киімдері секілді

қызықты экспонаттармен танысуға болады, -

деді Юрий Дубовицкий.

Қоныс құтты

болсын!

Сарыарқа шағын ауданындағы

Раскова көшесі, 2/1 мекенжайындағы

көпқабатты тұрғын үй пайдалануға

берілді.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА

72 отбасы «7-20-25» мемлекеттік бағдарламасы

бойынша баспаналы болды. Олардың қатарында

Өміртаевтар отбасы бар. Үш жыл бойы қаржы

жинаған жас отбасы үш бөлмелі пәтердің иесі

атанды.

- Осыдан үш жыл бұрын Ресейдің Мәскеу

қаласындағы университеттердің бірінде білімімді

аяқтап, Павлодар мұнай-химия зауытына жұмысқа

орналастым. Сол уақыттан бері пәтер жалдап тұрдық

әрі баспанамыздың алғашқы жарнасына қажет

қаражатты жинадық. «7-20-25» бағдарламасының

тиімділігі сол, тұрғын үй бағасының 20 пайызын

жинасаң жеткілікті. Арманымыздың орындалуына,

баспаналы болуымызға мүмкіндік берген облыс

басшылығына ризашылығымызды білдіреміз, -

деді Тоқтар Өміртаев.

Аймақ басшысы Болат Бақауов тұрғындарды

қоныс тойымен құттықтады.

- Осыдан үш жыл бұрын 165 мың шаршы

метр тұрғын үй пайдалануға берілсе, бүгінде

бұл көрсеткіш 300 мың шаршы метрден асады.

Құрылыс қарқынының артып, тұрғындардың қалаған

үйлеріне қол жеткізуі – егемендіктің нәтижесі.

Баршаңызды Тәуелсіздік күнімен құттықтаймын,

- деді Б.Бақауов.

Сондай-ақ, облыс әкімі Болат Жұмабекұлы

бұған дейін қолданысқа берілген Сарыарқа шағын

ауданындағы №27 үйдің тұрғындарымен кездесті.

Бұған дейін мұнда құрылыс пен коммуналдық салаға

қатысты мәселелер туындаған еді. Енді түйткілдердің

барлығы шешілді. Тұрғындар өтініштеріне құлақ

асып, дер кезінде көмек қолын созған жергілікті

билікке алғыс айтты.

4 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл ТІРШІЛІК

SARYARQA SAMALY

ФОРУМ

QR-коды бар печенье, жарық шағылыстыратын

лента, саусақ ізін сәйкестендіретін арнайы

құрал – бұл павлодарлық жастардың старт-ап

жобаларының бір бөлігі ғана. Оқушылар,

студенттер мен жас кәсіпкерлер түрлі идеяны

табыс көзіне айналдырып қана қоймай, қоғамға

пайдалы жаңашылдықтарды жүзеге асыруды

қалайды.

Тың жобалар

таныстырылды

Жастар бастамаларын дамыту орталығында облыстық жас

кәсіпкерлер форумы аясында бизнес-идеялардың таныстырылымы

өтті. Мұнда жергілікті жастар бастамаларын ортаға салып,

жобаларының тиімді тұстарын көрсетті. Бұл ретте Екібастұз қаласындағы

дарынды балаларға арналған «Зерде» мамандандырылған мектебі

оқушыларының жұмыстары айрықша атап өтуге тұрарлық.

Мәселен, Альмира Жұмаділова есімді оқушы Павлодар

қаласындағы №37 мектепте орнатылған саусақпен сәйкестендіру

құралының баламасын ұсынып отыр. Оның айтуынша, бұл қаржыны

айтарлықтай үнемдеуге мүмкіндік береді.

- Биылғы екінші жартыжылдықта біздің мектепте картамен өту

терминалдары орнатылды. Алайда, 420 адамның 40-қа жуығы өздеріне

тиесілі картаны жоғалтып алды. Яғни, бұл мектепке келушілерге

аса қолайлы емес. Сондықтан саусақты сканерлеу құрылғысын

орнату жөн деп санаймыз. Біріншіден, оны жасауға қажет «Arduino»

датчиктері робототехника кабинеттерімен жабдықталған әр мектепте

бар. Екіншіден, оқушы саусағын құралға тигізген кезде небары

5 секунд аралығында оның аты-жөні, жеке сәйкестендіру нөмірі

және қай сыныпта оқитыны экранға шығады. Ол үшін қосымша

карталарды, басқа да анықтамаларды алып жүрудің қажеті жоқ.

Үшіншіден, бұл құрылғының құны арзан. Павлодар қаласындағы

№37 мектептке сканерлеу құралын орнатуға мемлекеттік қазынадан

қомақты қаржы бөлінсе, біз ұсынып отырған құрылғының бағасы -

турникетпен қоса есептегенде небары 100 мың теңге, - дейді

Альмира.

Аталмыш білім ордасының тағы бір шәкірті – Зарина

Манапова оқушылардың қатысуымен болатын жол-көлік оқиғаларының

алдын алу үшін жарық шағылыстыратын ленталарды пайдалану

қажет деп пайымдайды.

- Бірқатар шет мемлекетте мұндай ленталарды пайдалану заң

жүзінде міндеттелген. Соның нәтижесінде балалардың қатысуымен

болатын апаттар саны 85 пайызға төмендегені байқалыпты. Ал

Екібастұз қаласында 2017-2018 жылдары оқушылардың қатысуымен

80-нен астам жол-көлік оқиғасы тіркелген көрінеді. Осындай

оқыс оқиғалардың алдын алу үшін жарық шағылыстыру ленталарын

қолдану маңызды. Себебі балалардың көпшілігі мектепке

таңертең қараңғы уақытта барып, кешкісін шығады. Бұл жайтты

назарға алып, отандық сайт арқылы ленталарға тапсырыс беріп,

оларға арнайы жолақтарды өз қолымызбен тігіп, бастауыш сынып

оқушыларына тегін тараттық. Енді өз жұмыстарымызды өзге

мектептерге де үлестіруді қалаймыз, - дейді Зарина.

Осы және өзге де жобалардың әрқайсысымен танысқан

мемлекеттік орган өкілдері старт-ап жобаларды қолдауға жан-жақты

көмек көрсетілетінін атап өтті.

- Бүгін ұсынылған жобалардың әрқайсысы қоғам үшін маңызды.

Мәселен, мүмкіндігі шектеулі жандардың арбамен емін-еркін

қозғалуына қажет электронды құрылғы, балалардың қол моторикасын

дамытуға арналған ойын құралдары, отандық, заманауи

компьютерлік бағдарлама пайдалы болары анық. Ендігі

ретте олардың жоба күйінде қалып қоймай, сәтті жүзеге асыру

бағытындағы тиімді тетіктерді қарастыратын боламыз, - деді

облыстық ақпарат және қоғамдық даму басқармасы басшысының

орынбасары Руслан Тілеулесов. Сонымен қатар, облыстық Жас

кәсіпкерлер форумы аясында бизнес саласында табысқа жеткен

жастар қатарластарымен кездесіп, тәжірибелерімен бөлісті. Инвесторлар

үйінде өткен кездесуге 250 қатысушы жиналды. «Салауатты

ұлт» қоғамдық қорының директоры Айса Қабдулиннің

айтуынша, шараның басты мақсаты – бизнес-жобаларды сәтті

жүзеге асырған павлодарлықтар мен «Жас шебер» аймақтық

жобасына қатысушылар арасында әріптестік байланыс орнатуға

жағдай жасау.

«Феникс» жиһаз фабрикасының директоры Сапар Құдабаев,

«Крем-кофе» желісінің негізін қалаушы Александр Гаглоев, тазаланған

көкөністер өндірісін оң жолға қойған кәсіпкер, «ҚазАгроФуд»

компаниясының басшысы Санжар Кәрімбеков және тағы басқалары

жобаларын іске асыру барысын таныстырып, жастардың кәсіпкерлік

туралы сұрақтарына жауап берді.

Кездесу барысында іскерлік байланыстар орнату, бәсекелестікті

арттыру үшін инновацияларды қолдану, шағын және орта бизнесті

дамытудағы инфрақұрылымның рөлі тақырыптарын қаузаған

тренингтер ұйымдастырылды.

Қ.ТІЛЕКТЕСҚЫЗЫ.

ХАБАРЛАМА

ҚР «Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару

және өзін–өзі басқару туралы» Заңының 3-бабы

10-тармақшасына сәйкес, 2019 жылдың 25 желтоқсанында

сағат 12.00-де (Павлодар қ., Қайырбаев көш, 32, отырыс

залында) VI сайланған Павлодар қалалық мәслихатының

61-кезекті сессиясы өтеді.

Күн тәртібі:

1. 2020-2022 жылдарға арналған Павлодар қалалық бюджеті

туралы.

2. Әртүрлі.

Павлодар қалалық мәслихат аппараты.

Жарықсыз

қалдырмайды

Мейрам Хасенов электр энергетикасы саласында

40 жылға жуық уақыт бойы тынбай еңбек етіп келеді.

1976 жылы орта мектепті тәмамдаған соң Шарбақты

ауданындағы техникумға электромеханик мамандығы

бойынша оқуға түсіп, 1977-1979 жылдары Отан алдындағы

борышын өтеді. 1979 жылы аталмыш техникумдағы

білімін қайта жалғастырып, 1981 жылы орта кәсіптік

білім алып шықты. Сол жылы Краснокутск ауданы

Чкалов совхозында (қазіргі Ақтоғай ауданы, Мүткенов

ауылында) еңбек жолын бастады. Бұл елді мекенде

15 жыл инженер-электрик, бас электрик қызметтерін

атқарып, 1996 жылы аудан орталығына ауысты. Бүгінгі

күні «Павлодар электр желілерін тарату компаниясы»

акционерлік қоғамының электр желілерін таратудың

батыс кәсіпорнында шебер болып жұмыс істейді.

Мейрам Зиядаұлының айтуынша, кеңестік кезеңдегі

және тәуелсіз елдегі энергетика саласының айырмашылығы

жер мен көктей. Қазіргі таңда құралдардың барлығы

дерлік автоматтандырылып, жұмыс әлдеқайда жүйелі

жүргізіледі.

- 1980-1990-ыншы жылдары жарықтың жиі сөніп, май

шаммен отыратын кездерді жұртшылық ұмыта қоймаған

болуы керек. Жарық бірнеше сағатқа қана беріліп,

адамдар сол уақытты тиімді пайдаланып, барлық шаруасын

атқарып алуға асығатын. Ал бүгінде мұндай

қиындықтардың барлығы артта қалды. Телефон,

теледидар, тоңазытқыш – үйдегі барлық тұрмыстық

техника үздіксіз жұмыс істейді. Өскелең ұрпақ - балаларымыз

бен немерелеріміз «жарық сөніп қалды»

дегенді білмейді, ал май шамдар раритетке айналды.

Себебі электр энергиясын тарату ісі оң жолға қойылды.

Өмір сүруге осындай қолайлы жағдайдың жасалуы

– егемен елдегі энергетика саласының дамуының

айқын айғағы, - дейді М.Хасенов.

Десе де, мұндай игіліктің барлығын сақтап қалу

үшін тұрақты түрде құралдарды қадағалап, жаңартып,

жөндеу жұмыстарын жүргізу керек. Бұл іспен Мейрам

Зиядаұлы қызмет ететін «Павлодар электр желілерін

тарату компаниясы» акционерлік қоғамының электр

желілерін таратудың батыс кәсіпорны айналысады.

Аталмыш кәсіпорынның учаске басшысы Александр

Родичев қосалқы станциялар жаз кезінде жөнделіп,

олардың істен шықпауы үшін барлық жағдай жасалатынын

айтты.

Бұрнағы күні өңірлік коммуникациялар

қызметінде өткен брифинг

барысында Павлодар қаласының әкімі

Қайрат Нүкенов жыл басынан бері

атқарылған жұмыстарды баяндады.

Осы орайда тұрғын үй құрылысының

қарқын алғанын ерекше атап өтуге

болады.

- Тұрғындарды жайлы баспанамен

қамтамасыз ету мақсатында Сарыарқа

шағын ауданында көпқабатты, әуежай

қалашығы ауданында жеке үйлер

салынып, бірқатары қолданысқа

берілді. Сонымен қатар, биыл Достық

ауданында екі тұрғын үйдің негізі

қаланып, тағы екі баспананы салу

бойынша құжаттар әзірленуде, -

деді шаһар басшысы.

Ал келесі жылы аталмыш шағын

ауданда тағы 11 үйдің іргетасы

ЕРТЕҢ - ЭНЕРГЕТИК КҮНІ

Қазіргі уақытта өмірімізді жарықсыз елестету қиын. Түрлі технологияға тәуелді

жаһандану заманында электр энергиясы болмаса, күніміз қараң. Үйдегі шаруалар

былай тұрсын, тіпті ірі өндіріс орындарының жұмысы тұралап қалады. Мұндай

келеңсіз жағдайлар туындап, тұрғындарға қолайсыздық тудырмас үшін энергетиктер

күннің суығы мен ыстығына, тәуліктің уақытына қарамастан аянбай

еңбек етуге әзір.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА

«Достықтың» құрылысы

басталды

Биыл Павлодар қаласындағы Достық шағын ауданында

алғашқы көпқабатты тұрғын үйлер салына

бастады. Келесі жылы тағы 15 баспана бой көтереді.

Соның нәтижесінде мыңдаған тұрғынды баспанамен

қамту жоспарланып отыр.

қаланады. Балабақша, мектеп,

емхана салу мәселелері де

қарастырылмақ. Алдағы уақытта

бұл ауданда құрылысты мықтап

қолға алу үшін тағы бірнеше

саяжайды сатып алу қажеттілігі

туындауы мүмкін. Қазіргі кезде

жеке меншікке тиесілі учаскелерді

бағалау жұмыстары жүргізілуде.

Сондай-ақ, Қайрат Теміршотұлы

жаңа тұрғын үйлер мен бизнес

нысандардың бой көтеруі жылу

желілеріне салмақ салмас үшін жаңа

жылу трассасы салынатынын хабарлады.

Екінші Павлодар ауданының

тұрғындары талай жылдан бері

көтеріп келе жатқан мәселе – үйлерді

су басып қалу мәселесін шешу

үшін келесі жылы дренаждық жүйе

құрылысы басталады.

- Біздің мекеме Ақтоғай және Ертіс аудандарындағы

қуаттылығы 110 мың вольт болатын ірі қосалқы станцияларға

қызмет көрсетеді. Электр энергиясы аталмыш станциялардан

елді мекендер мен шағын қосалқы станцияларға

таратылады. Сондықтан жұмысшыларға артылатын

жауапкершілік жүгі зор. Қандай да бір ақау бола қалса,

мамандар күні-түні, қысы-жазы қосалқы станцияларға

дер кезінде жетіп, олқылықтарды жоюға әзір. Жалпы, екі

ауданды қамтитын мекемемізде 18 кезекші, 3 слесарь,

байланыс және релелік қорғаныс мамандары, барлығы

25 адам жұмыс істейді, - дейді учаске басшысы.

Облыс жұртшылығының жарықсыз қалмауының

қамын жасап, уақытпен санаспай еңбек ететін энергетика

саласының барлық қызметкерін кәсіби мерекемен

құттықтаймыз.

ШАҺАР

- Қала әкімі лауазымында қызмет

атқарған 5 ай ішінде тұрғындарды

қабылдау үшін 26 шара өткізіп,

павлодарлықтарды алаңдатқан мәселелерді

шешіп, кейбір жайттарды

назарға алдық. Кез келген тұрғын

менің ұялы телефоныма хабарласып,

мәселесін айта алады. Осы уақытқа

дейін қоңырау шалып, хабарлама

жазғандардың басым бөлігінің сауалдары

үйлерге жылудың берілуі, баспанамен

қамту мәселесіне қатысты болды, -

деді Қ.Нүкенов.

SARYARQA SAMALY

ҚОҒАМ 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 5

Газет мұрағаты –

ғаламторда!

ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

Көмек

көрсетіледі

С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханада

«Павлодар облысы баспасының цифрлық банкі»

жобасы сәтті жүзеге асуда. Осы жоба бойынша

кітапханашылар облыстық «Saryarqa samaly»

және «Звезда Прииртышья» басылымдарының

1940 жылдардан бергі нөмірлерін цифрлық жүйеге

көшіріп, ғаламтордағы арнайы сайтқа жүктеуде.

Бұл - облыстағы қазақ басылымының

биылғы 90 жылдық

торқалы тойына арнап жасаған

сыйлығымыз, дейді кітапхана

ұжымы. Сонымен қатар, облыстық

«Звезда Прииртышья» газетінің

өткен ғасырдағы тігінділері де

цифрлы форматқа түсірілуде.

Сәрсенбі күні аталмыш жаңа

жобаның тұсаукесері болып,

оған облыстық мәдениет, тілдерді

дамыту және архив ісі

басқармасының басшысы Ернұр

Дәуенов, қос газеттің ардагерлері

Тұрсынбай Ибадуллин,

Сүлеймен Баязитов, Мұхит

Омаров және Юрий Поминов

қатысып, кітапхана ұжымына

алғыс білдірді.

С.Торайғыров атындағы облыс-

МӘДЕНИЕТ

Биылғы мемлекеттік стипендияға

ие болғандар - қазақ мәдениетінің

дамуына үлес қосып

жүрген дарынды тұлғалар. Ол

қатарда аттары алты Алашқа мәлім

ақын-жазушылар, күміс көмей

әншілер мен кино актрисалары

бар. Атап айтар болсақ,

Әбдіжәміл Нұрпейісов, Олжас

Сүлейменов, Әкім Тарази, Марфуға

Айтқожина, Жүрсін Ерман, Бибігүл

Төлегенова, Самал Еслямова

және Медғат Манапов.

М.Манапов – Екібастұз қаласының

тумасы. Құрманғазы атындағы

ұлттық консерваторияның

түлегі. 2017 жылдан Екібастұздағы

Естай атындағы балалар

музыка мектебінің басшысы

қызметін атқарып келеді. Медғаттың

басшылығымен кеншілер

шаһарындағы музыка мектебіне

қазақтың белгілі ақын-композиторы

Тілеуберді САХАБА

тық кітапхана директоры Шолпан

Шахметованың сөзінше, бұдан

былай газеттің бұрынғы сандарынан

мәлімет іздеуші оқырман

архив ақтарып, кітапханаға

келмейді. Үйде отырып-ақ

интернет арқылы барлық дерекке

қол жеткізуге мүмкіндік туды.

Өткен жылы ескі газеттер мен

кітаптарды цифрлық форматқа

түсіруге арналған кең форматты

сканер құрылғысы сатып алынған.

Жаңа технологияның мүмкіндігі

– есімхаттан бастап, үлкендігі

А1 көлеміндегі құжаттарға дейін

сканерлеуге болады.

- Біздің кітапханада «Saryarqa

samaly» газетінің 1970 жылдан

және «Звезда Прииртышья»

газетінің 1967 жылдан бергі

Мемлекеттік стипендия

кімдерге бұйырды?

ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың

мәдениет саласындағы мемлекеттік стипендиясының

биылғы иегерлері белгілі болды. Бұл қатарда

жерлесіміз, Екібастұз қаласындағы Естай атындағы

балалар музыка мектебінің директоры Медғат

Манапов бар.

Естай Беркімбайұлының есімі

берілді. Мектепте алғаш рет

«Жанды дауыс» этно-фольклорлық

ансамблі құрылып, түрлі деңгейдегі

байқауларда сәтті өнер

көрсетіп келеді. Мектепте ашылған

«Рухани жаңғыру» кабинетінде

Ертіс өңірінің музыкалық мұрасын

зерттейтін орталық пен мұражай

құрылды. Оның жеке бастамасымен

және өзінің қатысуымен

Екібастұзда ұлттық ансамбльдердің

алғашқы өңірлік байқау-фестивалі

ұйымдастырылды. Әнші Естай

атындағы республикалық байқаудың

«дәстүрлі орындаушы»

номинациясында лауреат атанған.

Сонымен қатар, аталмыш

стипендияны Павлодардың тумасы,

Нұр-Сұлтан қаласының тұрғыны

ақын Қанат Омаров та алды.

Жүлдегерлерді құттықтаймыз!

Қ.МҮСӘЙІП.

нөмірлері сақталған. Ал облыстық

архивте 1940 жылдардағы

сандары сақталған. Бірақ ескі

газеттердің сапасы күннен-күнге

төмендеп бара жатқандықтан,

сандық жүйеге көшіріп,

ғаламторға жүктеуді қолға алдық.

Бұл – өте күрделі жұмыс.

Газеттің кейбір беттері жыртылған,

жазулары өшіп қалған.

Сканерлеу кезінде жыртылған

парақтарды мүмкіндігінше қайта

қалпына келтіреміз. Цифрлы

форматқа түскен газеттер компьютерге

толық көлемде енгізіледі.

Түр-түсі мен жазу сапасы сол

қалпында сақталады. Облыстық

басылымдарды сандық форматқа

көшіргеннен кейін аудандық

газеттерді қолға аламыз, -

дейді Шолпан Баянқызы.

«Павлодар облысы баспасының

цифрлық банкі» жобасы

былтыр тамыз айында басталған.

Содан бері «Saryarqa samaly»

газетінің 1943-1970 жылдар

аралығындағы 3 мыңнан астам

саны сканерленген. Газеттің

кейбір шығарылымы кітапханада

сақталмағандықтан, оларды

облыстық мемлекеттік архив

қорынан алыпты. Ерекше жоба

Бұрнағы күні облыстық

Ж.Аймауытов атындағы

қазақ музыка-драма

театрының көрермендері

қос қуаныштың

куәсі болды.

Әуелгісі - театр ұжымы соңғы

бір жылдан бері қойылмай

кеткен украин драматургі Мария

Ладоның «Болмаған оқиға» драмасын

сахнаға қайтадан алып шықты.

Бұл қойылымда бүгінгі күннің ащы

шындығы кең көлемде көрініс

табады. Яғни, қазіргі адамдарда жоқ

мейірім мен қамқорлық драмадағы

жан-жануардың бойынан табылады.

Күнделікті өмірде баласын жетімдер

үйіне, қартайған ата-анасын қарттар

үйіне ойланбастан тапсыратындарға

қойылымдағы кейіпкерлердің

бірлігі мен сүйіспеншілігін берсе

дейсіз. Көрерменін бір күлдіріп,

бір жылатқан драманың басты

рөлі - Тоқтыны Еркежан Төлеубек

сомдады. Спектакльдің қоюшы

режиссері – Қазақстанның еңбек

сіңірген қайраткері Ә.Оразбеков.

Ал қойылымнан кейін орын алған

екінші қуаныш – көпбалалы, әрі

жалғызбасты ана - Зухра Нұржанова

Суреттерді түсірген - Дастан Ысқақов.

облыстық мәдениет, тілдерді

дамыту және архив ісі басқармасының

қолдауымен жүзеге

асырылған.

- Бізде бүгіннен бастап жаңа

электрондық контент пайда

болып отыр. Бұдан кейін біздің

өңірде шығатын газеттердің ескі

нөмірлерін павлодарлықтар ғана

емес, ғаламтор арқылы еліміздің

кез келген тұрғыны оқып,

біздің тарихымызбен таныса

алады. Мұны мен тарихтан

тарих жасау деп есептеймін.

Сандық жүйеге көшірілген екі

газеттің 5 мыңға жуық санында

мыңдаған адамның тағдыры,

жүздеген отбасының тарихы

бар. Бұл жобаның ең негізгі

мақсаты – газетті барынша

ұзақ уақытқа жеткізу, - деді

басқарма басшысы Ернұр

Дәуенов.

Шараға келген меймандар

кітапхананың «Өлкетану құжаттарын

цифрландыру орталығына»

кіріп, газеттерді сканерден

өткізу жұмысымен танысты.

Цифрлық нұсқаға түсірілген

газеттерді «merzim.pavlodarlibrary.

kz» сайтынан оқып, танысуға

болады.

«Болмаған оқиға»

пәтерлі болды. Ол елімізге белгілі

«Харекет» қайырымдылық қорының

тұрмысы төмен, әлеуметтік

тұрғыдан аз қамтамасыз етілген

отбасына жасаған көмегі. Бұл

«Харекеттіктердің» сыйға тартқан

Мемлекет басшысының тапсырмасы

бойынша халықтың әлеуметтік

жағдайын жақсартуға

айрықша назар аударылуда.

Осыған орай, елімізде 2020 жылдың

1 қаңтарынан бастап атаулы

әлеуметтік көмектің жаңа форматы

енгізілетін болады. Бұл қолдаудың

жемісін Павлодар қаласының

балалары да молынан көрмек.

Келесі жылдан бастап шаһардағы көпбалалы

отбасылары жаппай жаңа форматтағы

арнайы жәрдемақы алады. Яғни, бұған

дейін хабарлағанымыздай, 4 баласы бар

отбасыларына ай сайын 42 500 теңге, 5 бала

тәрбиелеп отырғандарға - 53 125, 6 балаға -

63 750 және 7 балаға 73 375 теңге көлемінде

мемлекеттік жәрдемақы тағайындалады.

Ал атаулы әлеуметтік көмек алатын тұрмысы

төмен және толық емес отбасыларының

балаларына кепілдендірілген арнайы

пакет ұсынылады. Бұл жөнінде өңірлік

коммуникациялар қызметінде өткен

брифингте Павлодар қаласы әкімінің

орынбасары Светлана Гладышева мәлім

етті. Қазіргі таңда әлеуметтік пакет

құрамының қандай болатындығы және

ол қалай жеткізілетіндігі туралы талап

осы салаға жауапты министрлік тарапынан

талқылануда екен.

- Шаһардағы атаулы әлеуметтік көмек

тағайындалған отбасыларындағы 6 жасқа

дейінгі балғындарға құнарлы балалар

тағамы мен гигиеналық керек-жарақтар

үлестіріледі. Бұл өнімдер міндетті түрде

санитар-эпидемиолог мамандардың

бақылауынан өтеді. Ал мектеп жасындағы

балалар тегін ыстық тамақпен қамтылып,

оқуға қажетті кеңсе тауарлары мен мектеп

формасы беріледі. Сонымен қатар, тұрмысы

төмен шаңырақтағы жеткіншектерді тоқсан

сайын сусабын, крем, тіс щеткасы және

басқа да күнделікті тұрмысқа қажетті

заттармен қамтамасыз ету жоспарлануда, -

дейді Светлана Гладышева. Сондай-ақ,

ол қаладағы күнкөрісі төмен отбасыларына

қолдау көрсету және еңбекке

жарамды азаматтарды жұмыспен қамту

мәселесін шешуге ерекше мән берілетінін

атап өтті.

Н.АҚЫТЕГІ.

159-ыншы пәтері екен. 1 бөлмелі

баспананың кілтін 6 баланың

анасына театр басшысы Арман

Темірбек табыс етті.

Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.

SARYARQA SAMALY

14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл

Елбасының ой-толғамдары

Лебіз

ҰЛЫДАН ҰЛАҒАТ Құрметті жас достар!

Тәуелсіз мемлекетіміздің жарқын болашағы –

сендердің қолдарыңда. Сондықтан ел үмітін ақтап,

өнер-білім жолында биіктен көрініп, тек қана алға

ұмтылыңдар. Отанды сүйіп, туған елдің патриоты

атаныңдар.

Міне, осындай ұл-қызы бар мемлекеттің келешегі

кемел боларына сенім мол. Баршаңа мереке құтты

болсын! Тәуелсіз еліміз өсіп-өркендей берсін!

Ізгі ниетпен –

«Айналайын» қосымшасы.

ТАНЫМ

Қазақстан -

дербес мемлекет

1991 жылдың 16 желтоқсанында «Қазақстан

Республикасының Мемлекеттік тәуелсіздігі

туралы» Конституциялық заңы

қабылданды.

Біз Тәуелсіздікті ақылмен, ата-баба жолымен алдық деп ойлаймын.

* * *

Біз туған мемлекетіміздің Тәуелсіздігін баянды етуге, қуатын арттыруға, оның

игілігіне, халықаралық қауымдастықтағы беделінің өсуіне қызмет етуге парыздармыз.

* * *

Тәуелсіздіктің біздің бәрімізге артар міндеті мол. Енді еңселі ел болудың жолына

шыңдап түсуіміз керек. Әулетіміздің асуы да, дәулетіміздің тасуы да өз қолымызда.

* * *

Не істесек те, ақылмен істейік, арзан ұранға ермейік, ұшпа сезімге ерік бермейік.

Әсіресе, жастар, салқынқандылықтан, үлкенді сыйлаудан, сөзге тоқтаудан айнымаса,

қашан да достыққа адал болса, бауырмал, кеңпейіл болса, халықтың атына

сөз келтіретін ұстамсыздық атаулыдан аулақ жүрсін деп тілейік.

* * *

Кең - байтақ жеріміздің байлығы осы даланың түпкілікті халқына да, тағдыр

қосып бірге өмір сүріп жатқан басқа ұлт өкілдеріне де молынан жетеді.

* * *

Қазақтар талай рет тұтасымен қырылып кетуге шақ қалды. Бірақ өмірге деген

құштарлық, азаттық аңсары еңсесі түскен елді қайыра түлетіп, қайтадан тәуекел

тұғырына қондырып отырды.

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ.

БАЛАПАН ЖЫР

Тәуелсіздік

таңы

Жиырма сегіз жыл бұрын,

Тәуелсіздік таңы атты,

Қазағымның жерінде.

Қуантып үлкен-кішіні,

Желбіреді байрағым,

Көк аспанның төрінде.

Жетпіс жыл бойы қазағым

Осы күнді армандап,

Еркіндікті аңсады.

Орындалып сол арман,

Қуаныштан ел-жұртым,

Бар әлемге жар салды.

Інжу МАРАТОВА,

5-сынып оқушысы,

Павлодар қаласы.

Жасай бер!

Тәуелсіз елімнің көгінде,

Тұрады ылғи күн күліп.

Қасиетті ата қонысым,

Жасай бер, елім мәңгілік.

Мен еліммен мақтанам,

Жырға қосам ән қылып.

Түрлі ұлтқа пана болған,

Жасай бер, елім, мәңгілік.

Алдияр АХМЕТОВ,


Ақсу қаласы.

Жас мемлекет тарихындағы жаңа дәуір

дәл осы Тәуелсіздіктен бастау алды. Қазақ

халқының егемендікке ұмтылған қадамы сәтті

жүзеге асты. Картаға Тәуелсіз Қазақстан

Республикасы атты дербес мемлекет қосылды.

Сөйтіп, 1991 жылдың 17 желтоқсанында

Алматыдағы Орталық алаңда Қазақстан

Республикасының Тәуелсіздігін жариялауға

және 1986 жылғы желтоқсан оқиғасының

бес жылдығына арналған митинг болып өтті.

Жиналған халық алдында Елбасы, Тұңғыш

Президент Нұрсұлтан Назарбаев сөз сөйлеп,

Тәуелсіздіктің мәңгілік салтанат құруы үшін

Иә, Тәуелсіздік – білектің күшімен,

ақ найзаның ұшымен келген ұлы жеңіс.

Сондықтан да, бұл мереке елімізде жыл

сайын ерекше салтанатпен аталып өтеді.

Биыл бүкіл ел болып Тәуелсіздіктің

28 жылдығын тойлаудамыз. Себебі, айтулы

мереке – барша отандасымыздың ортақ

қуанышы. Біз үшін егемендік алғаннан кейінгі

әр жыл тарихи оқиғаларға толы болды.

Осы уақыт ішінде қазақ елі күннен-күнге

өркендеп, дамыды. Айталық, Еуразияның

кіндігінде жаңа астанамыз бой көтеріп, онда

рухани, мәдени ошақтар көптеп салына

бастады.

Бүгінде бұл жас қала жылдан-жылға

гүлденіп, нұрланып, көпшіліктің сүйікті

Сөзжұмбақ

1. Жақын адам

2. «Әдемі» сөзінің синонимі

3. Биік дүние

4. Қыз баланың есімі

5. Құс

6. Адамның басты мүшесі

7. Шебер адам

8. «Дәуір» сөзінің синонимі

9. Қосымша тағам

10. Тұрмысқа қажетті зат

11. Суда өсетін өсімдік

Құрастырған - Арайлым АТШЫБАЙ,

Кенжекөл орта мектебінің 7-сынып оқушысы,


Беттің үйлестірушісі - Нұржайна ШОДЫР.

бүкіл ел болып күресу керектігін атап өтті.

Қазақстанның Тәуелсіздігін ресми түрде

мұхиттың арғы жағында жатқан Америка

Құрама Штаты, одан соң Қытай, Ұлыбритания

секілді алпауыт мемлекеттер мойындады.

Оның артынан Моңғолия, Франция, Жапония,

Оңтүстік Корея және Иран Ислам мемлекеті

мойындап, өз құттықтауларын жіберіп, Қазақ

елінің қуанышымен бөлісті.

Осылайша, бүгінде жас мемлекетіміз

жылдан-жылға өркендеп, дамыған 50 елдің

қатарына енуге талпынуда.

ТОЛҒАНЫС

Тұғырың биік болсын!

Менің елім – Қазақстан. Тәуелсіз мемлекетте

туып-өскенімді мақтан етемін. Осы күнді

ата-бабаларымыз көре алмаса да, олардың

ұрпағы – мына біз Тәуелсіздіктің тәтті дәмін

татып, бай-қуатты өмір сүрудеміз. Сол үшін

Аллаға сансыз шүкір айтамын.

шаһарына айналды. Сондай-ақ, осы

жылдар ішінде Отанымыздың барлық

өңірінде әсем ғимараттар, зәулім үйлер,

мектептер, ауруханалар салынып, халық

игілігі үшін пайдалануға берілді. Мұндай

толағай жетістіктерге Елбасы Нұрсұлтан

Назарбаевтың сындарлы саясатының

арқасында қол жетті.

Атап өтерлігі, Тәуелсіздік алғаннан

кейін бізді төрткіл дүние танып, білді. Ең

бастысы, бабаларымыздың асыл арманы

орындалды. Біз үшін бұдан асқан бақыт

жоқ деп ойлаймын.

Даяна ДИАС,



Т

ә

у

е

л

с

і

з

д

і

к

SARYARQA SAMALY

ТҰҒЫР 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 7

Мәңгілік Елдің мәртебесі

ТАРТУ

«Тәуелсіздік

дәуірі» -

ел шежіресі

Еліміз егемендік алғаннан кейінгі қысқа

мерзім ішінде төрткіл дүниеге танылып,

толағай табыстарға қол жеткізді. Мұндай

деңгейге жету оңай болған жоқ, әрине. Бұл

туралы зайырлы мемлекетіміздің тарихы

мен Тәуелсіздік жылдарындағы тыныстіршілігі

Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан

Назарбаевтің «Тәуелсіздік дәуірі» атты

кітабында жан-жақты қамтылған.

Аласапыран тосын

қайшылықтарға толы

1991 жыл да жетті. Сол

жылдың соңғы айы әр

қазақтың баласының

басына Бақыт

құсын қондырды.

Ол Бақыт құсының

есімі – қазақтың

Мемлекеттік

тәуелсіздігі.

БАҚЫТ ҚҰСЫ

Тарихи сәт

салтанаты

Ұлт Көшбасшысы алғы сөзінде: «Бұл кітап – менің ұлы

қолдаушым, кемел келешегіне өзінің қазақстандық жолымен

қарыштаған жасампаз халқыма арналады», – деп тарихи

туындының мән-маңызын бірден айшықтап берді.

Көзі ашық, көкірегі ояу ел ағалары Елбасының бұл кітабына

жоғары баға беріп, оны «Тәуелсіздік энциклопедиясына» балады.

ҚР Парламент Сенатының Халықаралық қатынастар және

қорғаныс комитетінің төрағасы Мұхтар Құл-Мұхаммед:

- Жаңа кітап - еліміздің өткені мен бүгінін байланыстыратын,

тарихқа терең толғаныс жасайтын бірегей еңбек. Кітаптағы

әр тарау өткеніміз бен өскенімізден сыр шертеді, - дейді. Ал

ҚР Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер

институты директорының орынбасары Санат Көшкімбаев қалың

бұқараға арналған мазмұнды кітап қазақстандық патриотизмнің

қайнар көзі екенін айтады.

- Осы кітапты оқи отырып, әлемдік саясатта болып жатқан

оқиғаларға да көз жүгірте аламыз. Себебі, Тұңғыш Президент

бұл жинақта халықаралық қарым-қатынас, медиация,

бітімгершілік, көрші елдермен келіссөз жүргізу барысының сан

түрлі құпияларын ашты. Сондай-ақ, Тәуелсіздік жылдарындағы

ғана емес, ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық-мәдени

құндылықтарымыз жайлы да терең сөз қозғалып, тіл, дін, әдетғұрыпқа

байланысты құнды мәліметтер сараланған, - дейді.

Публицистика жанрында жазылып, екі тілде жарық көрген

Елбасы кітабында мемлекеттің негізі қаланған күннен бергі

атаулы оқиғалар топтастырылып, осы уақыт аралығында Қазақ

елі бағындырған биік белестерге толыққанды шолу жасалған.

Атап айтар болсақ, тарихи туындыда Тәуелсіз Қазақстанды

әлемнің мойындауы, ірі халықаралық ұйымдарға төрағалық

етуі, еліміздің әлемдегі ядролық сынақ алаңын жапқан бірінші

мемлекет атануы, жаңа астананың бой көтеруі, экономика

және әлеуметтік саладағы серпілістер, рухани жаңғыруға

басымдық берілуі және басқа да ұлы табыстар қамтылған.

Сол арқылы оқырман Қазақстанның қауқарлы мемлекет екенін

танып-білетін болады.

Негізінен, «Тәуелсіздік дәуірі» кітабы үлкен 4 бөлім,

31 тақырыптан тұрады. Нақтырақ айтар болсақ, «Мемлекетіміздің

дүниеге келуі» тақырыбына арналған алғашқы бөлімде

1991-1995 жылдар аралығындағы тарихи оқиғалар жан-жақты

қамтылған. «Ұлы бетбұрыс» деп аталатын екінші бөлімде елдің

саяси маңызды шешімдер қабылдауы, ал «Қазақстанның

екінші жаңғыруы» тарауында мемлекеттің соңғы 10 жылдағы

даму барысы баяндалады. Төртінші бөлімде «Қалыптасқан

мемлекеттің» міндет-мақсаттары тізбектелген.

«Жақсыны көрмек үшін» демекші, егемендік алғаннан

кейінгі жылдардағы еңсесі көтерілген елдің тарихын тереңнен

қозғап, атқарылған игі істер мен осы күнге жету жолындағы

батыл қадамдарды баяндайтын жаңа кітап бүгінде оқырман

сұранысына ие.

Осылайша, жасампаз жылдардың жаршысы болған «Тәуелсіздік

дәуірі» туындысы әр қазақстандық үшін баға жетпес құнды

дүние болып қала бермек.

Н.АҚЫТЕГІ.

Бұл жолғы желтоқсанның 16-сы

жадыраған ашық күн, Алматының «май

тоңғысыз» жылы қысының көрінісіндей

бейілді болды. 17-сі де, 18-і де

бес жыл бұрынғы желтоқсанның

қайтарымындай ашық аспан жарық

күндер сыйлады.

Өткен дәуірдің игілігі мен

қасаңдығын да басынан өткізген

ұрпақтың бір пендесі ретінде ішімнен

тәубе деп жақсылыққа жорыдым.

Азаттықтың ақ таңы атқан күндері

менің қатар жүрген замандастарым,

достарым, әріптестерім өзара сырласқанда

осындай сезімдерімізбен

бөлістік.

Сол жылғы желтоқсанның басында

Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан

Назарбаевтың бастамашылдығымен

әрі ұсынысымен құрылған арнайы

Комиссия Жоғарғы Кеңеске (Парламент)

15 желтоқсан күні «Қазақстан

Республикасының мемлекеттік

тәуелсіздігі туралы» конституциялық

заң жобасын ұсынды. Ол комиссияның

жұмысына заң ғылымдарының

докторы, профессор, академик,

білгір, білімді заңгер Сұлтан Сартаев

ағамыз төрағалық етіп, баяндама

жасады. Комиссия құрамында сол

кезде Жоғарғы Кеңес депутаттары

болған республикада есімдері белгілі

қоғам қайраткерлері белсенді әрі

біліктілікпен жұмыс жасады.

Ұмытылмас желтоқсанның 15-і,

16-сы екі күнге созылған толассыз

пікірталастың барысында оған

депутаттар, министрлер кабинеті

толық құрамда, бұқаралық ақпарат

құралдары, қоғамдық құрылымдар,

үкіметтік емес ұйымдар өкілдері

қатысты.

Талқылау барысында Президент

Нұрсұлтан Назарбаев заң жобасының

әр бабына өз ойын, көзқарасын,

ұстанымын ортаға салып, кейбір

баптарға тікелей өзгерістер, толық

сөйлемдер енгізіп, айрықша үлес

қосты.

Салық Зиманов, Жабайхан

Әбділдин, Манаш Қозыбаев, Өзбекәлі

Жәнібеков, Мырзатай Жолдасбеков,

Олжас Сүлейменов, Шерхан Мұртаза,

Әбіш Кекілбаев, Әнуар Әлімжанов,

Сауық Тәкежанов, Өмірбек Жолдасбеков,

Зинаида Федотова, Нұрлан

Оразалин, Мұрат Әуезов, Александр

Княгинин, Балғабек Қыдырбекұлы,

Алтыншаш Жағанова, тағы басқа

зиялы тұлғалар талқылау кезіндегі

пікірталасқа белсене қатысып,

мемлекеттік тәуелсіздігіміздің іргетасын

қалайтын тұңғыш

заңның сауатты, пәрменді әрі

сапалы болуына барынша атсалысты.

Еліміздің сондай тағдырлы

шағында ең маңызды құжаттың

қабылдануына қатысып, бір тамшыдай

үлес қоса алғаным үшін де өзімді

бақытты сезінемін.

Екі күнге созылған пікірталас

ақыры бір арнаға түсіп, 1991 жылдың

16-шы желтоқсан күні кешкі 18 сағат

шамасында 360 депутаттың басым

көпшілік дауысымен Заң қабылданды.

Тұңғыш Президент Нұрсұлтан

Назарбаев қабылданған Заңға сәйкес

Мемлекеттік тәуелсіздігімізді жария

етіп, көңілі шаттық құшағында тұрып,

депутаттарды, Үкімет мүшелерін,

бүкіл қазақстандықтарды осы тарихи

оқиғамен құттықтады. Алматыдағы

Жоғарғы Кеңестің мәжіліс залын

бұрын-соңды болмаған ду қол

шапалақтау кернеп, әр жерден алғаш

рет «Тәуелсіз Қазақстан жасасын!»

деген ұрандар айтылып, ұлттың

рухы көтерілді.

Қуанышымызда, серпілісімізде

шек жоқ...

Бүгінгі ұрпақта сол тарихи заңның

талқылануы неге екі күнге созылды

деген сұрақ тууы мүмкін. Оның

себептері көп. Уақыт, көлем мөлшеріне

қарай топталған ең негізгілеріне ғана

тоқталайын. Біріншіден, Қазақстанда

біздің ұлтымыздың саны 40 пайызға

жетер-жетпес болды. Екіншіден, бүкіл

саяси және экономикалық жүйе

одақтық жүйенің құрамында, басқа

толып жатқан ресурстық, қаржылық,

экономикалық тәуелділікте болды.

Үшіншіден, 360 депутаттың

жартысына жуығы, олардың ішінде

тікелей Мәскеуге ғана бағынатын ірі

кәсіпорындар басшылары, әскери

басшылар, облыс басшылары

шешуші дауысқа ие болып отырды.

Қарсылық, қайшылық жағдайы аз

болған жоқ. Мемлекеттік саясатта

тек бір күннің жеңісі мен қамы емес,

ұзақ болашақ дамудың жолында да

көлденең кедергілерді болдырмау

мақсатында «өгізді де

өлтірмей, арбаны да сындырмай»

асудан асу өнері қажет болды, сол өнер

Нұрсұлтан Әбішұлының шеберлігімен,

тапқырлығымен, біліктілігімен көрсетілді

де, мақсатымызға жеткізді де.

...Сол күні кеште, түні бойы Президент,

оның Әкімшілігі, бүкіл Үкімет

мүшелері, министрліктер аппараттары

түгел жұмыс орындарында болды.

«Егемен Қазақстан», «Казахстанская

правда», республикалық теле-радиоарналар

жаңалық хабар таратып,

жариялап жатты.

Президент Әкімшілігінің басшылығымен

БҰҰ-ға, басқа да халықаралық

құрылымдарға, әлемнің барлық

елдеріне, шартарапқа жар салып,

қысқа мерзімде хабар жеткізуді

қамтамасыз еттік.

...Түнгі сағат 23-ке жуық Президенттің

телефоны шырылдады.

- Ал құтты болсын! Түркия

Президенті Тұрғыт Өзалдан Тәуелсіз

мемлекеттілігімізді мойындап, құттықтаған

хабары келді. Ертеңгі газеттерге,

теледидарға жарқыратып бергізіңдер, -

деді Нұрсұлтан Әбішұлы шабыттанып,

қуаттанып. Әдеттегі сабырлы,

ашық әрі анық дауысы сол сәтте

маған ерекше саңқылдап тұрғандай

естілді.

...Түнгі сағат 24-тен асқанда

Президент көмекшісі телефондап,

ертең таңғы 9-да кеңейтілген Үкімет

отырысы болатынын айтты.

Кеңейтілген Үкімет отырысын

Нұрсұлтан Әбішұлы өзі жүргізді.

Бұл жолғы отырыс мүлдем жаңа,

көпшілігіміз біле бермейтін жаңа сөздер,

терминдер, жаңа жобалар аталып,

ортаға салынды. Жаңа міндеттер

қойылды.

Сол жиынға қатысқан әрбір адам,

әр лауазымды қызметкер Президенттің

сол күнге ерекше дайындықпен келгенін

көрдік, көзіміз жетті, түсіндік. Жаңа,

жас мемлекеттің іргетасын қаласып,

қабырғасын, шаңырағын көтеріп,

шатырын көркемдеуге қатысатын

бақытқа ие болдық.

Ұлы даланың төрінде көк Туын

желбіреткен Жаңа дәуірдегі Жаңа

Қазақстанның Мәңгілік Ел болуға бет

алған Ұлы жорығы осылай басталып

еді.

Қуаныш СҰЛТАНОВ,

Парламент Мәжілісінің

депутаты,

1991 жылы Баспа

және бұқаралық

ақпарат құралдары

министрі.

8 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл

РУХ

SARYARQA SAMALY

Тұмарым да ұраным -

Қойшығара САЛҒАРАҰЛЫ:

Жасампаздық

жылнамасы

«Тарих өз танымтүсінігімізбен

жазылуы шарт»

1991 жыл

• 16 желтоқсан күні «Қазақстан

Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі

туралы» Қазақстан Республикасының

Заңы қабылданды.

• 1 желтоқсанда Қазақ КСР-і

Президентінің сайлауы өтті. Сайлау

нәтижесі бойынша дауыс беруге

қатысқандардың 98,78 пайызының

қолдауына ие болған Н.Ә.Назарбаев

Республика Президенті болып

сайланды.

1992 жыл

• 2 наурызда Қазақстан Республикасы

Біріккен Ұлттар Ұйымына

мүшелікке қабылданды.

• 4 маусымда Қазақстан өзінің

Мемлекеттік рәміздерін анықтады.

Дәлірегі, Президент «Қазақстан

Республикасының Мемлекеттік Туы

туралы», «Қазақстан Республикасының

Мемлекеттік Елтаңбасы туралы»,

«Қазақстан Республикасы Мемлекеттік

Әнұранының музыкалық редакциясы

туралы» заңдарға қол қойды.

1994 жыл

• 7 наурызда Жоғарғы Кеңес пен

жергілікті өкілетті органдардың сайлауы

өтті.

• 6 шілдеде депутаттар Елбасы

Нұрсұлтан Назарбаевтың баяндамасын

талқылай келіп, Президенттің астананы

Алматыдан Ақмолаға көшіру туралы

ұсынысымен келісті.

1995 жыл

• 1 наурызда елдегі қоғамдық

тұрақтылық және ұлтаралық татулықты

нығайту мақсатында Президенттің

жанынан консультативтік кеңесші орган

ретінде Қазақстан халықтарының

Ассамблеясы құрылды.

• 30 тамызда Қазақстан

Республикасының жаңа Конституциясын

қабылдау жөніндегі бүкіл

халықтық референдум өткізілді.

5 қыркүйекте Орталық комиссияның

30 тамыздағы референдумның

қорытындылары баспасөзде жарияланды.

Дауыс берудің қорытындылары

бойынша Қазақстан Республикасының

Конституциясы қабылданды деп

саналды.

• 28 қыркүйек пен 4 қазан

аралығында Алматыда Дүниежүзі

қазақтарының тұңғыш Құрылтайы

болды

1996 жыл

• 30 қаңтарда Қазақстанның екі

палаталы тұңғыш Парламенті өз

жұмысына кірісті.

1997 жыл

• 20 қазанда Президент

Н.Ә.Назарбаевтың «Ақмола қаласын

Қазақстан Республикасының астанасы

етіп жариялау туралы» Жарлығы шықты.

1998 жыл

• 10 маусымда Қазақ елінің жаңа

ордасы – Астана қаласының халықаралық

тұсаукесері өткізілді.

2000 жыл

• 17 наурызда Түркістан қаласында

қазақтың ұлы ханы Абылайдың сүйегі

арулап қайта қойылды.

Қойшығара Салғараұлы

– Қазақстанның еңбек

сіңірген қайраткері,

Мемлекеттік сыйлықтың

лауреаты, жазушы,

тарихшы. Ол - бүкіл

түркі дүниесін түгендеп,

көшпенділердің көне тарихынан

маржан терген

ғалым. Қазақ мемлекетінің

хандық дәуірінен кешегі

Тәуелсіздікке дейінгі

уақытты бүге-шігесіне

дейін зерттеген тарихшы.

Жақында жазушымен хабарласып,

төл тарихымызға

қатысты бірер сұрақ қойған

едік.

- Ассалаумағалейкүм, көшпенділер

тарихын зерттеуге баруға қандай мәселе

себеп болды? Әңгімені осыдан бастасақ...

- Мектепте жүргенде ұстазым: «Өзін сауаттымын

деп білетін азамат өз тарихын жете

білуі керек, ал өзгенің тарихынан хабардар

болу керек» дейтін. Өйткені кез келген

адамның, кез келген елдің ұлттық санасын

тарихи сана қалыптастырады. Тарихи сана

дұрыс қалыптаспаған жерде ұлттық сана,

ұлттық құндылық дұрыс болмайды. Ұлттық

сана дұрыс қалыптаспаған жерде ұлттық рух

болмайды. Міне, осыдан кейін «біз кімбіз,

қайдан шықтық, қайдан келдік?» - деген

сауалдарға жауап іздей бастадым. Бұл өткен

ғасырдың 70-жылдары болатын. Сол кездегі

оқулықтардан да, ғылыми еңбектерден де

толымды жауап таба алмаған соң өзімше

іздене бастадым. Алдымен Қазақ Ұлттық

Академиясы кітапханасының және Қазақ

Ұлттық кітапханасының сирек қолжазбалар

қорындағы көне шығармаларды оқуға тура

келді. Содан бастап менің көзім бір нәрсеге

жете бастағандай болды. Өйткені, біздің сол

кездегі сеніп жүрген, оқып жүрген тарихымыз

еліміздің және ұлтымыздың шын болмысына

сәйкес келмейтінін аңғардым. Себебі,

біздің тарихымыздың көбі сол заманның

идеологиясының құралына айналған екен.

Сөйтіп жүрген кезімде маған бір білімді,

жанашыр ағаларым Алаш арыстарының

еңбектерін оқуға ұсыныс берді. Ол кезде

Алаш тарихынан әлі хабарсыз едім. Сөйтсем,

кешегі патшалық монархия құлап, бұратана

халықтар тәуелсіздік алуға ұмтылған кезде

біздің Алаш арыстары да үнсіз қалмаған

екен. Өздерінің қандай оқу оқып, қандай

қызметте жүргеніне қарамастан, жаппай

ағарту жұмысымен айналысып, халықтың

тарихи санасын қалыптастыруға қызмет

етіпті. Міне, менің тарихқа бет бұруыма

сол бабаларымыздың қылған қарекеті

әсер еткендей болды.

- Сіз төл тарихымызды зерттеу

барысында қандай архивтерде болып,

қандай құнды деректер мен жазбаларға

жүгінгеніңіз туралы айтсаңыз...

- Мен Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың

тапсырмасы бойынша Қытайға барып, сол

елдің мемлекеттік мұрағатында жұмыс істедім.

Мен іздеу, зерттеу жұмысын үш бағытта

жүргіздім. Біріншіден, бұрынғы аударылған

материалдарды қайта қарадым, қазақша

сөйлеттім. Екіншіден, қытай ғалымдарының

көшпелілер жөніндегі айтқан пікірлері мен

жазған мақалаларын жинастырдым. Үшіншіден,

бұрын ғылыми айналымға түспеген, бізге

беймәлім деректерді іздеп табуды мақсат

еттім. Қытайдың мұрағаттары – өз алдына

бір ғажайып әлем. Тура ертегідегідей, бір

сандықтың ішінде бір сандық, ақ сандықтың

ішінде көк сандық. Түймені басып қалсаң,

алдыңнан дәліз айқара ашылады. Дәліздің

екі жағында картотека тізіліп тұр. Ашып

қалсаңыз, түпнұсқа бір бөлек, аудармасы

бір бөлек, көшірмесі бір бөлек, бәрі бір

конвертке жинақталған. Байырғы байлауы

шешілмеген қағаздардың өзі жеткілікті. Тіпті,

қазақ хандығына арналған бөлім де бар.

Осындай мүмкіндікке қол жеткізуім – қазақ

тарихы жөніндегі жазған кітаптарымның

ел ішінде кең таралуына сеп болды.

- Қазіргі жастарға қазақ тарихын

қай дәуірден бастап үйреткен дұрыс?

- Біз алдымен халықтың тарихы мен

мемлекеттің тарихының арасын ажыратпай,

шатастырып алдық қой. Қай халықтың

тарихын зерттеп қарасаңыз да, ол

адамзат жаратылысынан бастау алады.

Сол секілді, қазақ халқының түп-тамыры

да сонау Адам ата мен Хауа анаға барып

тіреледі. Ал Қазақ мемлекетінің тарихы

XV ғасырдан бастау алады. Керей мен

Жәнібек сұлтандардың Әбілқайыр ханнан

бөлініп шығып, хандық құрған дәуірі -

қазақ мемлекетінің тарихының бастауы.

Бұл 1456 жыл болатын. Жалпы, қазақ

хандығының құрылуы жөнінде әркім әртүрлі

болжам айтып жүр. Бұлар әуелде жекежеке

ұлыс болған. Жошы хан көзі тірісінде

өз иелігіндегі елді үлкен екі баласына

бөліп берді. Үлкені Орда Еженге шығысын,

екіншісі Батыйға батысын береді. Міне,

сондықтан бүгінгі ұрпаққа қазақ тарихын

Керей мен Жәнібектен бастап оқытса,

еш адаспайды.

- Қазір өздерінің ата-бабаларының,

рулас тұлғалардың атын шығару

мақсатында жұмыс істеп жүрген тарихшылар

бар. Бұған не дейсіз?

-Біз - мол тарихы бар халықпыз. Бірақ

бұл - әлі зерттеліп жүйеленбеген, хатталып

қағазға түспеген тарих. Кешегі заманда

ол тарихты қазақтың өзінен шыққан

тарихшыларға зерттеткен де, жаздырған

да жоқ. Ал ел Тәуелсіздігіне қол жеткізген

кезде төл тарихын танып-білуге сусап

отырған жұртшылық тарих ақтаңдақтарын

толтыруға әркім өз мүмкіндіктеріне қарай

үлес қосуға ұмтылды. Жазушылар тарихи

тақырыпты арқау еткен көркем шығармалар

жазды. Тарихшылар архив ақтарып, өткен

ғасырдың отызыншы жылдарында орын алған

сұмдық оқиғалардың - қолдан жасалған

ашаршылық, елдің есті азаматтарының

тұқымын тұздай құртқан қуғын-сүргіннің

себеп-салдарын ашқан деректі материалдарын

жариялап жатты. Жазу-сызуға ебі бар

сауатты азаматтар кезінде батырлығымен

елге танылған, бірақ отарлаушылардың

зұлым саясаты олардың есімін еске алып,

ерлігін дәріптеуге мүмкіндік бермегендіктен

бұл күнде ұмыт бола бастаған ата-бабалары

жөнінде тартымды танымдық естеліктер

жазды. Солардың арқасында бұрын

атын естімеген, елінің азаттығы үшін

құрбан болған қазақтың қаншама

ер жүрек батырларын танып-

SARYARQA SAMALY

МӘРТЕБЕ 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 9

Тәуелсіздік

білдік. Осы кезде ғой, «қазақта батыр

көбейіп кетті» деген қаңқу сөздің шыққаны.

Сенің сұрағыңда да осы сөздің салқыны

жатыр. Бірақ бұл пікір дұрыс емес. Рас,

жағдайды пайдаланып, өз атасының, өз

руының атын шығарғысы келген бірліжарымды

қарау ойлы пенделер болған

шығар. Бірақ бұл жалпыламалық сипат

алған жоқ. Қазақта батырлар көбейіп кетті

деген де - бос сөз. Көре алмаушылық. Өзің

ойлашы, қазақ қазақ болғалы қаншама

соғысты басынан өткерді. Әр соғыстың

ерлігімен екшеліп шыққан өз батырлары

бар. Тек бір қазақ-қалмақ соғысының

өзі қанша батырды шығарды. Бірнеше

ғасырға созылған бодандықтың бұғауын

үзіп, елге азаттық әпереміз деп алысып,

дүркін-дүркін көтеріліске шығып, құрбан

болған ерлеріміз қаншама. Солардың бәрін

бұл күнде нақты кім біліп жатыр? Қай

батырыңның ерлігі хатталып, қай архивіңде

тұр? Ондай мүмкіндік бізде болған жоқ

қой. Ендеше олар туралы бірден-бір дерек

көзі болып табылатын олардың ұрпағы,

аталас ағайын-туғандары жазбағанда кім

жазады? Сондықтан қазақта батыр көбейіп

кетті, әркім өз атасын, өз руласын жазды

деп даурығудың қажеті жоқ. Жабылып

іздеген жоқ, тез табылады. Жабылып

жаза берсін. Ал оның шынайылылығын,

қажеттілігін ажырату, бағасын беру тиісті -

мамандардың міндеті.

- Ел тарихын жаңаша қырынан зерттелуіне,

насихатталуына сіздің көңіліңіз

тола ма?

- Бұл сұрағыңа нақты жауап беру маған

қиындау. Өйткені мен ел тарихының елімізде

қай дәрежеде, қандай деңгейде зерттеліп,

насихатталып жатқанынан толық мәліметім

жоқ. Ал өз төңірегімдегі тарихшылардың

тірлігіне қарағанда жаңаша ізденістер

бар. Бірақ насихаттау жағы ақсап жатыр,

көңіл толмайды. Жаңа ізденістерді, ашқан

жаңалықтарды жалпыға танытып, жарқыратып

көрсету жағы өте нашар. Соның салдарынан

қазір оқырман қауым кімнің нақты

не тындырып жатқанын білмейді.

- Бүгінгі жаһандану дәуірінде еліміздің

көне тарихын, яғни бұрын кім болып

қайдан келгенімізді жастар санасына

мықтап сіңірудің қандай жолы бар?

- Біздің бұған дейінгі тарих отарлаушылардың

саясатының ығында жазылған,

идеология құрбандығы болған тарих.

Жастардың тарихи санасын дұрыс

қалыптастыру үшін ақты ақ, қараны қара

деп ашып көрсетіп беретін шындық қолмен

жазылған шынайы тарих жазылуы керек.

Бұрын бізде тарих тек еуропалық танымтүсінікпен

жазылып келді. Соған орай

еуропалық таным-түсінікке келетіндер

мәдениетті, өркениетті, ал келмейтіндер

жабайылар, тағылар деген тұжырым үстемдік

алды. Біздің арғы ата-бабаларымыз осының

соңғысына жатқызылып, өздері зорлап

тыққан жабайылар күркесінен шығармауға

барынша күш салды. Тәуелсіз елдің төл

тарихы сол елдің өз халқының танымтүсінігімен

жазылуы шарт.

- Тәуелсіздік күні – еліміздің ең ұлық

мерекесі, қазақ халқының ең қастерлі

күні. Осы күнді біз қаншалықты жоғары

дәрежеде ұлықтап жүрміз?

- Тәуелсіздік күні - еліміздің ең басты

Ұлы мерекесі. Аталар тілімен айтсақ, «ақ

түйенің қарны жарылатын» күн. Менің

танымымда мерекені ұлықтауымыз ел

мерейін көтерердей деңгейге әлі көтеріле

алмай жатқан сияқты. Оған Жаңа жыл

мерекесінің қабаттасуы да кедергі

келтіретіндей көрінеді. Қалай болғанда

да, Көк Туымыздың көгімізде желбіреп,

еліміздің Тәуелсіз өмір сүріп жатқаны -

теңдесі жоқ қуаныш, ұлы бақыт!

- Салиқалы әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан –

Тілеуберді САХАБА.

СПОРТ

Додадан

қоржынымыз

бос қайтпайды

Еліміз Тәуелсіздік алған жылдардан кейін әлемдік додалардан қалыс

қалмай, бәсіресінен қағылып көрген емес. Жыл сайын спорт саласына

қомақты қаражат бөлініп, жер-жерде ірі спорттық нысандар

бой көтеруде. Қазақ спорты Тәуелсіздіктен кейін қайта түледі. Еркін

күрестен ҚР Еңбек сіңірген жаттықтырушысы Ораз Мұхаметәлінов

өткенге көз тастап, бүгінгі спорттың ахуалын тарқатып айтып берді.

- КСРО заманында ішкі біріншілікте топ

жарып, чемпион атансаң да шетелдік аренаға

шығу қиын болатын. Мәселен, грек-рим

күресінің шебері Жақсылық Үшкемпіров

қанша рет мықтылығын дәлелдесе де, 7 жыл

халықаралық бәсекелерге қатыса алмады.

Оның 1980 жылғы Мәскеу Олимпиадасына

қатысуының өзі екіталай еді. КСРО-ның

Еңбек сіңірген жаттықтырушысы Вадим

Псарев Қазақстан Компартиясы Орталық

Комитетінің Бірінші хатшысы Дінмұхамед

Қонаевқа мән-жағдайды айтқаннан кейін

ғана дүбірлі додаға қатысуға мүмкіндік алды.

Жақсылық ағамыз сенімді ақтап, қазақтан

шыққан тұңғыш Олимпиада чемпионы атанды.

Ал қазір ше? Ел біріншілігін ұтып ал да,

әлем чемпионатына қатыса бер.

Бұрындары спорттық нысандар аз болатын.

Бір бұрышта балуандар жаттығып жатса, бір

бұрышта боксшылар, ауыр атлетикамен айналысатын

азаматтар шеберліктерін шыңдайтын

еді. Қазір әр облыста ірі спорттық нысандар

бар. Күні кеше өңірімізде «Спорт сити» кешені

іске қосылды. Қысқасы, әр спорт түрімен

айналысуға жеке ғимараттар қарастырылған.

Балуандар жиі жарысқа шығып тұрады.

Қаржыландыру мәселесі де оң шешілген.

Қазақ спортына бей-жай қарамайтын қалталы

азаматтар да демеушілік танытып жүр. Біздің

кезімізде жарысқа қатысуға «Еңбек», «Қайрат»,

«ЦСКА» сияқты кәсіподақ ұйымдары көп

қолдау көрсететін.

1966 жылы Павлодар пединститутында

дене шынықтыру және спорт факультеті

ашылды. Бұған дейін спортты серік еткендер

амалсыздан басқа мамандықтар бойынша

білім алып жүрді. Өз басым Павлодар индустриалды

институтында инженер мамандығын

оқып жатқан едім. Жаңа факультет ашылғасын

көптеген жастар сонда ауысты. Олардың

қатарында мен де бармын. Қазір елімізде

тек спортшылар білім алатын оқу ордалары

бар. Бұл да - Тәуелсіздіктің жемісі

деп білемін.

Тәуелсіздік алғанға дейін Алматы және

Қарағанды қалаларында ғана спорт-интернаты

болды. 1997 жылы Павлодар қаласында

ашылды. Мен ол уақытта Ақсу қаласында

бапкерлік қызметте едім. Директордың

шақыртуымен Павлодарға қоныс аударып,

спорт интернатында еркін күрес секциясын

аштым. Өзіммен бірге Ақсудан 8 баланы

алып келдім. Олардың қатарында 2012 жылғы

Лондон Олимпиадасының қола жүлдегері

Дәулет Шабанбай бар. Алғашқы жылы сабақ

тек орыс тілінде жүргізілді. Келесі жылы қазақ

сыныптары ашылып, ауылдық жерлерден

80-ге жуық бала еркін күреспен айналысуға

ниет білдірді. Осы уақытқа дейін 5 шәкіртім

Халықаралық дәрежедегі спорт шебері атағын

иеленді. 35 балуан - спорт шебері. Дәулет

Шабанбайдан бөлек, байрақты бәсекелерде

жасындай жарқылдап жүрген Мамед Ибрагимов,

Саятбек Оқасов, Ернұр Қабатаев,

Еркебұлан Сарқытбаев, Шоқан Шыңғысов,

ағайынды Қуат пен Қайрат Өміртаевтардың

жігерлігін атап өткен жөн.

Еркін күреске тоқталсам, Павлодар

облысында аталған спорт түрінің негізін

қалаған Лұғат Өтешовтің еңбегін атап өткен

жөн. Орал қаласындағы жетімдер үйінде

тәрбиеленген ол Алматы қаласындағы институтты

тәмамдап, 22 жасында жолдамамен

біздің өңірімізге келеді. №10 мектепте дене

шынықтыру пәнінің мұғалімі болып жүріп,

еркін күресті дамыту үшін қазіргі Орталық

стадионның бір бұрышын жаттығу алаңына

айналдырады. Жарыстардың бірінде Галкин

ауылының намысын қорғап жүрген Василий

Карпецтің шеберлігіне тәнті болып, қалаға

шақыртады. Оны зауытқа күзетші қылып

орналастырып, грек-рим күресін дамытуға

ұсыныс білдіреді. Кейін Василий Карпец

грек-рим күресінен Павлодар облысынан

шыққан КСРО-ның тұңғыш спорт шебері

атанады.

Тәуелсіздік алғаннан кейінгі спорттың дамуын

оң бағалауға болады. Бастысы – мемлекет

тарапынан қолдау зор. Халықаралық жарыстарда

көк Туымыз желбіреп, Әнұранымыз

шырқалып жатқаны қуантады. Жарқын

жетістіктердің жалғаса беретініне сенім мол.

С

Жазып алған – Оралхан ҚОЖАНОВ.

Жасампаздық

жылнамасы

2001 жыл

• 19 маусымда 184,5 шақырымдық

«Ақсу–Дегелең» темір жолы іске қосылды.

Президент Нұрсұлтан Назарбаев жаңа

жолдың ашылуына арнайы қатысып,

сөз сөйледі.

2004 жыл

• 30 қарашада Мемлекет басшысы

Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен

ұзындығы 400 шақырымнан асатын

Алтынсарин – Хромтау темір жол

желісінің тұсауы кесілді.

2008 жыл

• 6 ақпанда Президент Н.Назарбаев

Батыс Еуропа – Батыс Қытай халықаралық

көлік дәлізін салу идеясын өзінің халыққа

кезекті Жолдауында бекітті.

• 6 шілдеде елордадағы «Қазақ

елі» монументін Елбасы Нұрсұлтан

Назарбаев салтанатты жағдайда ашты.

• 2 желтоқсанда Үкімет қаулысымен

2009-2011 жылдарға арналған «Нұрлы

көш» бағдарламасы бекітілді.

2009 жыл

• 3 тамызда Елбасы Нұрсұлтан

Назарбаев «Жетіген – Қорғас» темір

жол желісінің ашылуына қатысты.

• 25 ақпанда Қазақстан тұрғындарының

екінші Ұлттық халық санағы басталды.

Еліміз бойынша 15 млн. 555 мың адам

санақтан өткен.

2014 жыл

• 22 тамызда Мемлекет басшысы

Н.Ә.Назарбаев Жезқазған – Бейнеу және

Арқалық – Шұбаркөл темір жолдарының

іске қосылуына қатысты.

2016 жыл

• 1 сәуірде Вашингтонда Ядролық

қауіпсіздік жөніндегі IV Саммит өтіп,

оның жұмысына Президент Нұрсұлтан

Назарбаев қатысты. Саммит аясында

Елбасының «Әлем. ХХІ ғасыр» манифесі

жарияланды.

2017 жыл

• Сәуір айында Елбасының «Болашаққа

бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласы

жарық көрді. Мақалада тұтас қоғамның

және қазақстандықтардың санасын

жаңғыртудың бірнеше бағыты атап

көрсетілді.

• 10 маусымда Астанада ЭКСПО-

2017 халықаралық көрмесі ашылды.

«Болашақ энергиясы» атауын иеленген

халықаралық шараға 115 мемлекет

пен 22 халықаралық ұйым өкілдері

қатысып, көрмені 4 млн.-нан астам

адам тамашалады.

• 26 қазанда ҚР Президенті Қазақ

тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына

көшіру туралы Жарлыққа қол

қойды.

2018 жыл

• 21 қарашада Елбасының «Ұлы

даланың жеті қыры» тақырыбында қазақ

халқы, сондай-ақ түркі әлемі үшін аса

маңызды мақаласы жарық көрді.

2019 жыл

• 19 наурыз күні Мемлекет

басшысы Нұрсұлтан Назарбаев республикалық

телеарналар арқылы Қазақстан

халқына арналған мәлімдемесінде

Президенттік өкілеттігін тоқтататынын

жария етті.

• 9 маусымда өткен сайлауда жалпы

халықтың 71 пайыз дауысын жинаған

Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Президенті

болып сайланды.

10 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл ЖАҢҒЫРЫҚ

SARYARQA SAMALY

ТАРИХТАН ТӘБӘРІК

Он үшінші декабрь

Қадірлі оқырман!

Желтоқсан –

Алаш жұрты Азаттыққа

ұмтылған айға айналғаны -

таңқаларлық жайт.

Тәуелсіздік жолындағы

теперіш өткен жүзжылдықтың

соңында ғана емес,

сол ғасырдың алғашқы

ширегінде де белгі берді. Бұл

ретте, ойлы оқырман назарына

«Жас азамат» газетінің

1918 жылғы

26 желтоқсандағы №17

санында басылған төмендегі

екі мәтінді ұсынып отырмыз.

Шығарушы – Қошмұхамет

Кемеңгерұлы. Бастырушы –

«Алаш» серіктігі.

Екінші жалпы Қазақ съезінде

Алты Алаштың баласы түгел бас

қосып, қазақ ұлтының келешектегі

елдігіне негіз құрған тарихи 13-інші

декабрь күні бүтін Алаш ұранды

қазақ өлкесіне құтты болсын!

Басқарма.

[1917 жылғы] 13-інші декабрь – Екінші

жалпы қазақ съезінің Ақ орда тігіп, Алтын ту

көтеріп, автономиялы жұрт боламыз деген күні.

«Автономияға мал-жанды құрбан қыламыз!»

деп қойған соң, күңіреніп Құран оқығанда,

ақжүрек адал ниетпен ақсақалдар, жастар

тілек қылғанда, қуанғаннан моллалардың

көңілі босап, еңіренген күні. Мінеки, сол ұлт

қанын тасытқан, үміт құрағына ат шаптыртқан

тарихи 13 декабрьге – тап бір жыл.

Осы бір жылдың ішінде Алаш тізгінін

қолына алған «Алашорданың» басынан

кешкен ауырлықтары көп болды. Әлі де

тар жол, тайғақ кешу болуы мүмкін. Ұлт

тілегі бір күнде тездікпен һәм жеңілдікпен

орындалмайды, «от алып, қамысқа түсуді»

көтермейді.

13 декабрьдің қазіргі алдымызға тартқан

жемістері Алаш автономиясына іргетас салды.

Бұл – бір. Шашыраған ұлтшылдықты бір

ізге салып, бір жерге жинап, ұлт күресіне

үлгі берді. Бұл - екі. Жалған ұлтшылдардың

өрісін тарылтты. Бұл - үш.

Осындай, өлгенді тірілткен, өшкенді

жандырған, өткен дәуренді, ұшқан бақты

еске түсірген 13 декабрді өте құрметтеп

өткізуге, саясат дүниесі сау қалпында емес.

Бірақ, қоюланған түн тараңқырап, кейін

бұлт ажырап, нұрын төгіп, таң ататын. Ерте

ме, кеш пе, 13 декабрь Алаш елінің ардақты

күндерінің бірі саналар. Алаш тарихына

алтын сиямен жазылар.

[«Жас азаматты» алып оқитындардан

сұраймыз:] «Россия бостандығының тарихын

тізетін орын аштық. Соған 1917 жылдың

февраль өзгерісінен бері болған оқиғаларды,

съездердің қаулыларын, таратылған жарнамаларды,

кітаптарды, 1905 жылдан осы күнге

дейін жұрт үшін жанын салып, бостандық

жолында қызмет қылып келе жатқан ұлт

адамдарының жайынан баяндама һәм басқа

нәрселерді жинап, осы орынға жіберіп

тұрыңдар» деп жар салып сұрап отыр.

Сондағы мақсаты: мемлекет өзгерісінің

(революцияның) тарихын тізіп, бұқара халықтың

алдына айна қылып, өз мақсатын өзіне

көрсетпек. Мәдениет жолына аяқ басам,

жарыққа қол сермеймін, деген жұртқа өзінің

һәм басқаның бұрынғы кім екенін танып,

таразыға салуы үшін тарих керек.

Өткенді еске түсіріп, жақсыдан жаманды,

қараңғыдан жарықты айырып, адамның көз

алдына айқын ашып көрсететін – осы тарих.

Надандық ұйқысынан жаңа бас көтеріп, жарық

жолға қарай қарманып, қол сермеушінің

бірі – біздің қазақ. Сондай-ақ сол жарық

жолға жетуге дауа болатын көп құралдың

бірі де – тарих.

1914 жылдан бергі дәуірді дүниежүзі

тексере қарап, күндегісін күнде тізіп, тарих

таразысына салайын деп отыр. Тарихты анау-

мынау кісі жаза бермейді. Тарих жазушы

санаулы болады және ол адам көп еңбек

сіңіріп, есі кетіп, жан шыққанда барып,

өзінің ақылы мен миын харып қылып, ойданқырдан

жинастырып алып қана, ісін жарыққа

шығара алады.

Мінеки, сондай адамның жұмысының

оңайланып, ойлаған жеріне тез жетуі үшін,

оған көптің жәрдемі керек. Сөз қысқасы:

«Біздің түпкі мақсатымыз 1914-інші жылдан

бері қарай болып келе жатқан өзгерістерде

халық басынан қандай күндер, қандай күйлер

кешірді, соларды Алаштың ұлтшыл азаматтары

шамасы келгенше осы күнгі газеттеріміздің

басқармаларына жинап жіберіп тұрса екен, –

дейміз.

Керекті материалдар: 1914 жылы басталған

зор соғыстан ел арасына қандай өзгеріс

кірді, қай жерде қандай істер болды? 1917

жылы бостандықтан соң қандай мекемелер

ашылды. Олардың қаулылары, істеген істері

[қандай?] ел ішіне қандай жаңа кітаптар,

жарнамалар таратылды? Қандай газетжурналдар

шықты? Қандай қауым, ұйымдар

ашылды?

Олардың істеген істері (Большевик

уақытында болған оқиғалар, олардан қайда,

қандай зиян келгендігі). Қазақ үшін жанын

салып, бостандық үшін аянбай азап шегіп,

жұртты өрге сүйреп келе жатқан азаматтар

жайынан һәм басқалар. Осы материалдарды

«Қазақ», «Сарыарқа», «Жас азамат»,

«Абай» басқармаларына осы бастан жинауға

қам қылып, оларға Алаштың азаматтары

тартынбай, керекті нәрселерді уақытымен

жеткізіп тұрса екен дейміз. Бір керек нәрсе

осы.

Б.М.

Он үшінші

декабрь күніне

арнаймын

Езілген Алаш еліне,

Сарыарқа, сайран жеріне,

Сары дала, асқар беліне,

Өздері ие болуға,

Еркімен көшіп-қонуға,

Қазақ-қырғыз баласы,

Жиылып бірге, бас қосып,

Ерік-теңдік алуға,

Негіз салған күн бүгін.

Қазақ-қырғыз айбынын,

Барлығы мен байлығын,

Дос-дұшпанға көрсетіп,

Белгіліп елдің жер шетін,

Қолына жасыл ту алып,

Ақорда құрған күн бүгін.

Тілеген көптен тілегің,

Сезінген көптен жүрегің.

Алтын Туы қолында,

Тұрмыстың айқын жолында,

Іске асыру қамында,

Жарыққа салған күн бүгін.

Қазақ-қырғыз елінің,

Еңіреген ұлтшыл ерінің,

Есінде дәйім болатын,

«Ұлт тойынан» саналатын

Он үшінші декабрь -

Тарихи күнсің, Сен бүгін!

М.Н.

Баспаға әзірлеген ғалым

Зарқын ТАЙШЫБАЙ.

Ұлтымыздың

ұлы құндылығы

Басы 1-бетте

Тәуелсіздік қолға тиісімен Елбасы

Н.Назарбаев бастаған ел-жұртымыз дамудың

дара да даңғыл жолына түсті. Осы орайда

Ата Заңымыздың қабылдануы, Қарулы

Күштеріміздің құрылуы, шекарамыздың

шегенделуі, Арқа төрінде жаңа Астананың

өз сәнімен бой түзеуі, экономикамыздың

өркендеуі, шеттегі қандастарымыздың

атажұртына оралуы және басқа да шешімін

тапқан игілікті істер санамызда жаңғырады.

Мұның барлығы ширек ғасырдан астам

уақыттың ішінде еліміздің мәртебесі биік,

беделі зор мемлекетке айналғанын қапысыз

ұқтырады.

Бұл ретте Елбасының бастамалары

арқасында еліміздің ядролық қауіпсіздікті

нығайту саласында көшбасшы ел ретінде

танылғанын айрықша атап өтуіміз керек.

Бұған қоса, еліміздің бітімгерлік бағытындағы

бастамаларына халықаралық қоғамдастық

жоғары бағасын беріп отырғанын да

мақтанышпен айтамыз. Мұның барлығы

Қазақстанның тартымдылығын арттырып,

еліміздің БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне мүшелікке

сайлануына, осы ұйымға төрағалық етуіне

жол ашты.

Еліміздің халықаралық және аймақтық

ұйымдардың жұмысына белсенді араласып

отырғаны да көңіл қуантады. Қазақстанның

2010 жылы Еуропа Қауіпсіздік және

Ынтымақтастық Ұйымына, 2011-2012

жылдары Ислам Ынтымақтастық Ұйымына

төрағалық еткені сөзіміздің дәлелі бола

алады. ТМД-да алғашқы болып ЭКСПО-

2017 көрмесін ұйымдастырғаны да - басты

табыстарымыздың бірі.

Қазақстанның бәсекеге қабілетті, дамыған

50 елдің қатарына қосылғаны еліміздің

болашағы жарқын екенін көрсетіп берді.

«Нұрлы жол» бағдарламасы сынды

мемлекеттік ауқымды жобалардың тиімді іске

асырылуының арқасында жүзеге асырылған

игі істердің жасампаз тарихы қалыптасты.

Еліміздің экономикасына құйылған қыруар

инвестиция халықаралық бизнес-қауымдастықтың

Қазақстанға деген зор сенімін

растайды. Халықтың әл-ауқатын арттыру,

жұмыссыздықты қысқарту, жас ұрпақты

уақыт талабына сай тәрбиелеп, білім

нәрімен сусындату, әсіресе ауылдарды

қолдау шаралары өзінің оң нәтижесін

көрсетті.

Ел бірлігін нығайту мемлекеттің басым

бағыттарының бірі болғандықтан, осы

орайда қолға алынған шаралар өзінің

ауқымдылығымен дараланып тұр. Бұл

арада Елбасы бастамасымен құрылған

Қазақстан халқы Ассамблеясының орнын

ерекше атап өткеніміз орынды.

Еліміздің мәдени-рухани өміріне

қатысты атқарылған шаралар өте көп.

Мәселен, «Мәдени мұра» жобасы аясында

ұйымдастырылған шаралар, Қазақ хандығының

550 жылдығының тойлануы, «Рухани

жаңғыру» бағдарламасынан туындайтын

міндеттердің күн тәртібіне қойылуы, қазақ

тілі әліпбиін латын қарпіне көшіру ісінің

басталғаны және басқа да ауқымды

жұмыстар халқымыздың рухани өміріне

тың серпін берді.

Елбасының шеттегі қандастарымызды

атамекенге шақыруы нәтижесінде 1 миллионнан

астам қазақтың елге қоныс аударуын

тәуелсіздік табыстарының бірегейі десек

қателеспейміз. Бұл көш әлі де жалғаса

бермек.

Еліміз жастарды қолдау ісіне айрықша

көңіл бөліп келеді. Басқасын былай қойғанда,

бір ғана «Болашақ» бағдарламасы арқылы

бүгінге дейін 13 мың жас өрен әлемнің озық

оқу орындарында білім алды. Елбасының

бастамасымен 2019 жыл Жастар жылы

деп белгіленуі де мемлекеттің жастарды

қолдауға екпін түсіріп отырғанын ұқтырады.

Елімізде мемлекеттік кәсіби аппарат

құру, есеп беретін мемлекетті қалыптастыру,

заң үстемдігін қамтамасыз ету сынды

мін¬деттер жүзеге асырылуда. Бұл орайда

халық Елбасы ұсынған «100 нақты қадам»

Ұлт жоспарының игілігін көріп отыр. Аталған

саладағы шаралар «Цифрлы Қазақстан»

бағдарламасы аясында одан әрі жаңаша

сипатта жалғасын таппақ.

Қорыта айтқанда, әлемнің ең дамыған

30 елінің қатарына қосылуды мақсат еткен

Қазақстанда тәуелсіздік жылдарындағы

табыстарын одан әрі еселей түсудің

барлық алғышарттары қалыптасқан. Бұл ел

Тәуелсіздігінің баяндылығын, халқымыздың

болашағының жарқын екенін білдіреді.

Мұрат ҚАПАНҰЛЫ.

SARYARQA SAMALY

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде

2019 жылғы 13 желтоқсанында №6665 болып тіркелді.

Павлодар облыстық мәслихатының ШЕШІМІ

(VІ сайланған ХХХVI сессиясы) №423/36

Павлодар қаласы 2019 жылғы 11 желтоқсаны

2020-2022 жылдарға арналған облыстық

бюджет туралы

Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексінің

75-бабы 2-тармағына, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі

басқару туралы» Заңының 6-бабы 1-тармағының 1)-тармақшасына, Қазақстан

Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі «Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық

аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» Заңының 18-бабы 4-тармағына

сәйкес Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. 2020-2022 жылдарға арналған облыстық бюджет тиісінше 1, 2 және

3 қосымшаларға сәйкес, соның ішінде 2020 жылға арналған келесі көлемдерде

бекітілсін:

1) кірістер – 210930510 мың теңге, соның ішінде:

салықтық түсімдер – 32689090 мың теңге;

салықтық емес түсімдер – 199119 мың теңге;

негізгі капиталды сатудан түсітен түсімдер – 127207 мың теңге;

трансферттер түсімі – 177915094 мың теңге;

2) шығындар – 208763459 мың теңге;

3) таза бюджеттік кредиттеу – -4025045 мың теңге, соның ішінде:

бюджеттік кредиттер – 3907901 мың теңге;

бюджеттік кредиттерді өтеу – 7932946 мың теңге;

4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо – 2761483 мың теңге,

соның ішінде:

қаржы активтерін сатып алу – 2761483 мың теңге;

5) бюджет тапшылығы (профициті) – 3430613 мың теңге;

6) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану) – 3430613

мың теңге.

2. Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне салықтан түскен

түсімдердің жалпы сомасын 2020 жылға келесі көлемдерде үлестіру бекітілсін:

1) корпоративтік табыс салығы бойынша:

Аққулы, Ақтоғай, Баянауыл, Ертіс, Май, Павлодар, Тереңкөл, Успен, Шарбақты

аудандарына, Ақсу, Павлодар, Екібастұз қалаларына – 100 пайыз, Железин ауданы

– 9,9 пайыз;

2) төлем көзінен салық салынбайтын табыстардан жеке табыс салығы бойынша:

Аққулы, Ақтоғай, Баянауыл, Железин, Ертіс, Май, Павлодар, Тереңкөл, Успен,

Шарбақты аудандарына, Ақсу, Павлодар, Екібастұз қалаларына – 100 пайыз;

3) төлем көзінен салық салынатын табыстардан және шетел азаматтарының

төлем көзінен салық салынбайтын табыстарынан жеке табыс салығы бойынша:


Шарбақты аудандарына, Ақсу қаласына – 100 пайыз, Павлодар қаласына – 53,9

пайыз, Екібастұз қаласына – 82,1 пайыз;

4) әлеуметтік салық бойынша:


Шарбақты аудандарына, Ақсу қаласына – 100 пайыз, Павлодар қаласына – 53,9

пайыз, Екібастұз қаласына – 82,1 пайыз.

3. Қалалық бюджеттерден облыстық бюджетке салықтан түскен түсімдердің

жалпы сомасын 2020 жылға келесі көлемдерде үлестіру бекітілсін:

1) Железин аудандық бюджетінен корпоративтік табыс салығы бойынша –

90,1 пайыз;

2) төлем көзінен салық салынатын табыстардан және шетел азаматтарының

төлем көзінен салық салынбайтын табыстарынан жеке табыс салығы бойынша:

Павлодар қаласынан – 46,1 пайыз, Екібастұз қаласынан – 17,9 пайыз;

3) әлеуметтік салық бойынша:

Павлодар қаласынан – 46,1 пайыз, Екібастұз қаласынан – 17,9 пайыз.

4. 2020 жылға арналған облыстық бюджетте қалалық бюджеттерден облыстық

бюджетке жалпы 47007889 мың теңге сомада бюджеттік алымдар ескерілсін,

соның ішінде:

Павлодар 45547712 мың теңге;

Екібастұз 460177 мың теңге;

5. 2020 жылға арналған облыстық бюджетте аудандар (облыстық маңызы

бар қала) бюджеттеріне облыстық бюджеттен берілетін субвенциялардың көлемі

жалпы 39520152 мың теңге сомада ескерілсін, соның ішінде:

Аққулы - 3502693 мың теңге;

Ақтоғай - 3529807 мың теңге;

Баянауыл - 4559749 мың теңге;

Железин - 3683933 мың теңге;

Ертіс - 4117316 мың теңге;

Май - 2710744 мың теңге;

Павлодарский - 4237017 мың теңге;

Тереңкөл - 4226307 мың теңге;

Успен - 2924833 мың теңге;

Шарбақты - 3866524 мың теңге;

Ақсу қаласы - 2161229 мың теңге.

6. 2020 жылға арналған жергілікті бюджеттің атқарылу үдерісінде секвестрге

жатпайтын жергілікті бюджеттік бағдарламалардың тізбесі 4-қосымшаға

сәйкес бекітілсін.

7. 2020 жылға арналған облыстық бюджетте аудандық (облыстық маңызы

бар қала) бюджеттеріне нысаналы ағымдағы трансферттер келесі көлемдерде

қарастырылғаны ескерілсін:

2027564 мың теңге – жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік қызметшілеріне

еңбекақы төлеудің жаңа жүйесін факторлық-баллдық шкала бойынша енгізуге;

2761357 мың теңге – білім беру саласындағы ағымдағы және күрделі сипаттағы

шығыстарға;

347932 мың теңге – Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті

дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы

шеңберінде еңбек нарығын дамытуға бағытталған іс-шараларды іске асыруға;

82945 мың теңге – мүгедек балаларға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуге;

543674 мың теңге – коммуналдық шаруашылық саласындағы іс-шаралар өткізуге;

55120 мың теңге – бруцеллез ауруына шалдыққан, санитариялық

союға жіберілетін ауыл шаруашылығы малдарының құнын иелеріне өтеуге;

2158176 мың теңге – көлік инфрақұрылымының басым жобаларын қаржыландыруға;

1354945 мың теңге – аудандық маңызы бар автомобиль жолдарына және

елді мекендердің көшелеріне күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу жүргізуге;

386741 мың теңге – «Ауыл-Ел бесігі» жобасы шеңберінде ауылдық елді

мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды

іске асыруға;

66000 мың теңге – «109» бірыңғай нөмірлі қызметті ұйымдастыруға.

8. 2020 жылға арналған облыстық бюджетте аудандық (облыстық маңызы

бар қала) бюджеттеріне нысаналы даму трансферттері келесі көлемдерде

қарастырылғаны ескерілсін:

1834138 мың теңге – білім беру объектілерін дамытуға;

4153295 мың теңге – коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйлерін салуға

және (немесе) реконструкциялауға;

993381 мың теңге – инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамытуға

және (немесе) жайластыруға;

3079165 мың теңге – ауылдық елді мекендерде сумен жабдықтау жүйесін

дамытуға;

1321831 мың теңге – сумен жабдықтау және су бұру жүйесін дамытуға;

288763 мың теңге – жылу-энергетикалық жүйені дамытуға;

429153 мың теңге – мәдениет объектілерін дамытуға;

342571 мың теңге – коммуналдық шаруашылықты дамытуға;

91277 мың теңге – «Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен дамытудың

мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде индустриялық инфрақұрылымды дамытуға;

562684 мың теңге – спорт объектілерін дамытуға;

159001 мың теңге – Өңірлерді дамытудың 2025 жылға дейінгі бағдарламасы

шеңберінде инженерлік инфрақұрылымды дамытуға;

148898 мың теңге – «Ауыл - Ел бесігі» жобасы шеңберінде ауылдық елді

мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарды дамытуға;

277828 мың теңге – моноқалаларда бюджеттік инвестициялық жобаларды

іске асыруға.

9. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттеріне облыстық бағдарламалар

бойынша берілетін республикалық бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттердің

көлемі 2020 жылға келесі мөлшерде белгіленсін:

1435310 мың теңге – мектепке дейінгі білім беру мемлекеттік ұйымдарының

мұғалімдеріне еңбекақы ұлғайтуға;

199028 мың теңге – мектепке дейінгі білім беру мемлекеттік ұйымдарының

мұғалімдеріне біліктілік санаты үшін қосымша төлемге;

7492028 мың теңге – орта білім беру мемлекеттік ұйымдарының мұғалімдеріне

еңбек төлемін ұлғайтуға;

3023710 мың теңге – орта білім беру мемлекеттік ұйымдарының мұғалімдеріне

біліктілік санаты үшін қосымша төлемге;

739920 мың теңге – орта білім беру ұйымдарын жан басына қаржыландыруды

сынауға;

1057882 мың теңге – мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек төлеуге;

232249 мың теңге – үкіметтік емес ұйымдарда мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс

орналастыруға;

4540 мың теңге – Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 75-жылдығына арналған

мерекелік іс-шаралар өткізуге;

110476 мың теңге – халықты әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік ұйымдарында

арнайы әлеуметтік қызмет ұсынатын қызметкерлердің еңбекақысына қосымша

төлем белгілеуге;

449151 мың теңге – мәдениет ұйымдары мен мұрағат мекемелердегі басқарушылық

және негізгі персоналдың ерекше еңбек жағдайы үшін лауазымдық жалақысына

қосымша төлем белгілеуге;

3249450 мың теңге – көліктік инфрақұрылымның басымдық жобаларын

қаржыландыруға;

3683351 мың теңге – Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті


шеңберінде жұмыс күші көп өңірлерден көшіп-қонушылар үшін тұрғын үй сатып алуға;

1427651 мың теңге – Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті


шеңберінде еңбек нарығын дамытуға бағытталған іс-шараларды іске асыруға;

407655 мың теңге – мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету мен тұрмыс

сапасын жақсартуға;

10412 мың теңге – мүгедектерді жұмысқа орналастыру үшін арнайы жұмыс

орындарын құруға арналған жұмыс берушінің шығындарын субсидиялау;

1117443 мың теңге – «Ауыл-Ел бесігі» жобасы шеңберінде ауылдық елді

мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдар бойынша іс-шараларды

іске асыруға.

10. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттеріне облыстық бағдарламалар

бойынша берілетін республикалық бюджеттен нысаналы даму трансферттерінің

көлемі 2020 жылға келесі мөлшерде белгіленсін:

92074 мың теңге – «Ауыл - Ел бесігі» жобасы шеңберінде ауылдық елді

ШЕШІМ 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 11

мекендердегі әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға;

13602977 мың теңге – ауылдық елді мекендерде сумен жабдықтау жүйесін

дамытуға;

6709811 мың теңге – сумен жабдықтау және су бұру жүйесін дамытуға;

2946133 мың теңге – коммуналдық тұрғын үй қорындағы тұрғын үй салуға

және (немесе) реконструкциялауға;

3135853 мың теңге – инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамытуға

және (немесе) орналастыруға;

1326000 мың теңге – Өңірлерді дамытудың 2025 жылға дейінгі бағдарламасы

шеңберінде инженерлік инфрақұрылымды дамытуға;

2253149 мың теңге – моноқалаларда бюджеттік инвестициялық жобаларды

іске асыруға;

376475 мың теңге – жылу энергетика жүйесін дамытуға.

11. 2020 жылға арналған облыстық бюджетте мамандарды әлеуметтік қолдау

шараларын іске асыру үшін аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне

1320198 мың теңге сомасында кредит беру қарастырылсын.

12. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттеріне нысаналы трансферттердің

көрсетілген сомасын үлестіру облыс әкімдігінің қаулысы негізінде анықталады.

13. Облыстың жергілікті атқарушы органының 2020 жылға арналған резерві

660308 мың теңге сомада бекітілсін.

14. Азаматтық қызметшілер болып табылатын және ауылдық елді мекендерде

жұмыс істейтін денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, білім беру, мәдениет,

спорт, ветеринария, орман шаруашылығы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар

саласындағы мамандарға, сондай-ақ жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын

мемлекеттік ұйымдарда жұмыс істейтін аталған мамандарға қызметтің осы

түрлерімен қалалық жағдайда айналысатын мамандардың мөлшерлемелерімен

салыстырғанда жиырма бес пайызға жоғарылатылған айлықақылар мен тарифтік

мөлшерлемелер белгіленсін.

15. Осы шешімнің орындалуын бақылау облыстық мәслихаттың экономика

және бюджет жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

16. Осы шешім 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Павлодар облыстық мәслихатының сессия төрағасы А. КАСИЦИН.

Павлодар облыстық мәслихатының хатшысы Б. БЕКСЕИТОВА.

Павлодар облыстық мәслихатының

2019 жылғы 11 желтоқсаны №423/36 шешіміне 1-қосымша

2020 жылға арналған облыстық бюджет

Санаты

Сомасы

Сыныбы

Атауы

(мың теңге)

Кіші сыныбы

1 2 3 4 5

1. Кірістер 210 930 510

1 Салықтық түсiмдер 32 689 090

1 Табыс салығы 8 882 921

1 Корпоративтік табыс салығы 450 724

2 Жеке табыс салығы 8 432 197

3 Әлеуметтік салық 7 916 134


5 Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын iшкi 15 890 035

салықтар

3 Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн 15 828 450

түсетiн түсiмдер

4 Кәсiпкерлiк және кәсiби қызметтi жүргiзгенi үшiн алынатын 61 585

алымдар

2 Салықтық емес түсiмдер 199 119

1 Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер 139 691

1 Мемлекеттiк кәсiпорындардың таза кiрiсi бөлiгiнiң түсiмдерi 17 511

4 Мемлекет меншігінде тұрған, заңды тұлғалардағы қатысу 2 788

үлесіне кірістер

5 Мемлекет меншiгiндегi мүлiктi жалға беруден түсетiн кiрiстер 79 537

7 Мемлекеттiк бюджеттен берiлген кредиттер бойынша сыйақылар 39 855

6 Басқа да салықтық емес түсiмдер 59 428


3 Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер 127 207

1 Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату 127 207


4 Трансферттердiң түсiмдерi 177 915

094

1 Төмен тұрған мемлекеттiк басқару органдарынан трансферттер 47 007 889

2 Аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерден

47 007 889

трансферттер

2 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан

түсетiн трансферттер

130 907

205

1 Республикалық бюджеттен түсетiн трансферттер 130 907

205

Функционалдық топ

Кіші функция

Атауы

Сомасы

Бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi

(мың

теңге)

Бағдарлама

1 2 3 4 5 6

2. Шығындар 208 763

459

1 Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер 4 721 906

1 Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын

1 917 154

өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

110 Облыс мәслихатының аппараты 59 074

1 Облыс мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі 59 074

қызметтер

120 Облыс әкімінің аппараты 1 673 106

1 Облыс әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 1 467 401

9 Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, 9 170

ауылдық округтердің әкімдерін сайлауды қамтамасыз

ету және өткізу

13 Облыс Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметін 196 535

қамтамасыз ету

282 Облыстың тексеру комиссиясы 184 974

1 Облыстың тексеру комиссиясының қызметін қамтамасыз 184 974

ету жөніндегі қызметтер

2 Қаржылық қызмет 219 970

257 Облыстың қаржы басқармасы 169 492

1 Жергілікті бюджетті атқару және коммуналдық меншікті 155 280

басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру

жөніндегі қызметтер

9 Жекешелендіру, коммуналдық меншікті басқару, 14 212

жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты

дауларды реттеу

718 Облыстың мемлекеттік сатып алу басқармасы 50 478

1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сатып алуды басқару 50 478

саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі

қызметтер

5 Жоспарлау және статистикалық қызмет 2 287 820

258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы 2 287 820

1 Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін 249 435

қалыптастыру мен дамыту саласындағы мемлекеттік

саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

5 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 5 590

61 Бюджеттік инвестициялар және мемлекеттік-жекешелік 5 231

әріптестік, оның ішінде концессия мәселелері жөніндегі

құжаттаманы сараптау және бағалау

113 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы 2 027 564


9 Жалпы сипаттағы өзге де мемлекеттiк қызметтер 296 962

700 Облыстың жер қойнауын пайдалану, қоршаған орта және 246 582

су ресурстары басқармасы

1 Жергілікті деңгейде жер қойнауын пайдалану, қоршаған 107 402

орта және су ресурстары саласындағы мемлекеттік


32 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен 139 180

ұйымдардың күрделі шығыстары

747 Облыстың ақпарат және қоғамдық даму басқармасы 50 380

78 Өңірде діни ахуалды зерделеу және талдау 50 380

2 Қорғаныс 353 548

1 Әскери мұқтаждар 38 660

736 Облыстың жұмылдыру даярлығы және азаматтық қорғау 38 660

басқармасы

3 Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі 33 660

іс-шаралар

7 Аумақтық қорғанысты дайындау және облыстық ауқымдағы 5 000

аумақтық қорғанысы

2 Төтенше жағдайлар жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру 314 888

271 Облыстың құрылыс басқармасы 23 599

2 Жұмылдыру дайындығы мен төтенше жағдайлардың 23 599

объектілерін дамыту

287 Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын табиғи және 151 813

техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар, азаматтық

қорғаныс саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық

органы

2 Аумақтық органның және ведомстволық бағынысты

мемлекеттік мекемелерінің күрделі шығыстары

117 059

4 Облыс ауқымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу 34 754

және оларды жою

736 Облыстың жұмылдыру даярлығы және азаматтық қорғау 139 476


1 Жергілікті деңгейде жұмылдыру даярлығы және азаматтық 40 625

қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру


5 Облыстық ауқымдағы жұмылдыру дайындығы және 95 312

жұмылдыру



3 Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстықатқару

7 579 214

қызметі

1 Құқық қорғау қызметi 7 579 214

252 Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы 7 579 214

ішкі істер органы

1 Облыс аумағында қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті 6 331 585

сақтауды қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік


3 Қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын азаматтарды 6 900

көтермелеу

6 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 1 240 729

4 Бiлiм беру 38 914 627

2 Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру 8 536 007

261 Облыстың білім басқармасы 6 683 249

3 Арнайы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша 1 818 352

жалпы білім беру

6 Мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды 4 253 813

балаларға жалпы білім беру

55 Балаларға қосымша білім беру 611 084


86 Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру 204 278

объектілерін салу және реконструкциялау

746 Облыстың туризмді және спортты дамыту жөніндегі 1 648 480


6 Балалар мен жасөспірімдерге спорт бойынша қосымша 884 928

білім беру

7 Мамандандырылған бiлiм беру ұйымдарында спорттағы 763 552

дарынды балаларға жалпы бiлiм беру

4 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру 9 544 210

253 Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 419 417

43 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім 419 417

беру ұйымдарында мамандар даярлау


24 Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында 8 794 112

мамандар даярлау

25 Орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында мамандар 305 194

даярлау


99 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру 25 487

объектілерін салу және реконструкциялау

5 Мамандарды қайта даярлау және біліктіліктерін арттыру 1 685 770

120 Облыс әкімінің аппараты 1 873

19 Сайлау процесіне қатысушыларды оқыту 1 873


52 Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті 1 683 897

дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған «Еңбек»

мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде кадрлардың

біліктілігін арттыру, даярлау және қайта даярлау

6 Жоғары және жоғары оқу орнынан кейін бiлiм беру 220 569


57 Жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар мамандар 135 414

даярлау және білім алушыларға әлеуметтік қолдау көрсету

261 Облыстың білім басқармасы 85 155



9 Бiлiм беру саласындағы өзге де қызметтер 18 928 071


1 Жергілікті деңгейде білім беру саласындағы мемлекеттік 136 443


4 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелерінде білім 56 926

беру жүйесін ақпараттандыру

5 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелер үшін оқулықтар 76 310

мен оқу-әдiстемелiк кешендерді сатып алу және жеткізу

7 Облыстық ауқымда мектеп олимпиадаларын, мектептен 259 604

тыс іс-шараларды және конкурстар өткізу

11 Балалар мен жасөспірімдердің психикалық денсаулығын 300 366

зерттеу және халыққа психологиялық-медициналықпедагогикалық

консультациялық көмек көрсету

19 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелеріне жұмыстағы 34 000

жоғары көрсеткіштері үшін гранттар беру

29 Әдістемелік жұмыс 113 619

67 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен 2 120 490




5 Денсаулық сақтау 3 751 130

2 Халықтың денсаулығын қорғау 1 607 209

253 Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 1 544 108

6 Ана мен баланы қорғау жөніндегі көрсетілетін қызметтер 196 723

7 Салауатты өмір салтын насихаттау 89 868

41 Облыстардың жергілікті өкілдік органдарының шешімі 1 107 542

бойынша тегін медициналық көмектің кепілдік берілген

көлемімен қосымша қамтамасыз ету

42 Медициналық ұйымның сот шешімі негізінде жүзеге 395

асырылатын жыныстық құмарлықты төмендетуге арналған

іс-шараларды жүргізу

50 Қаржы лизингі шарттарында сатып алынған санитариялық 149 580

көлік бойынша лизинг төлемдерін өтеу


38 Деңсаулық сақтау объектілерін салу және реконструкциялау 63 101

3 Мамандандырылған медициналық көмек 1 089 035


27 Халыққа иммундық профилактика жүргізу үшін вакциналарды

1 089 035

және басқа медициналық иммундық биологиялық

препараттарды орталықтандырылған сатып алу және сақтау

5 Медициналық көмектiң басқа түрлерi 78 233


29 Облыстық арнайы медициналық жабдықтау базалары 78 233

9 Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер 976 653


1 Жергілікті деңгейде денсаулық сақтау саласындағы 162 436

мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

8 Қазақстан Республикасында ЖИТС профилактикасы және 176 885

оған қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды іске асыру

16 Азаматтарды елді мекеннен тыс жерлерде емделу үшін

тегін және жеңілдетілген жол жүрумен қамтамасыз ету 8 344

18 Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттық талдамалық 20 681

қызметтер

33 Медициналық денсаулық сақтау ұйымдарының күрделі 608 307

шығыстары

6 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 9 581 979

1 Әлеуметтiк қамсыздандыру 4 319 890

256 Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік 3 124 375

бағдарламалар басқармасы

2 Жалпы үлгідегі медициналық-әлеуметтік мекемелерде 809 846

(ұйымдарда), арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету

орталықтарында, әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында

қарттар мен мүгедектерге арнаулы әлеуметтік қызметтер

көрсету

12 Тірек-қозғалу аппаратының қызметі бұзылған балаларға 248 227

арналған мемлекеттік медициналық-әлеуметтік мекемелерде

(ұйымдарда), арнаулы әлеуметтік қызметтер

көрсету орталықтарында, әлеуметтік қызмет көрсету

орталықтарында мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік

қызметтер көрсету

13 Психоневрологиялық медициналық-әлеуметтік мекемелерде

1 632 298



орталықтарында психоневрологиялық аурулармен ауыратын

мүгедектер үшін арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету

14 Оңалту орталықтарында қарттарға, мүгедектерге, оның 202 740

ішінде мүгедек балаларға арнаулы әлеуметтік қызметтер

көрсету

15 Балалар психоневрологиялық медициналық-әлеуметтік 231 264

мекемелерінде (ұйымдарда), арнаулы әлеуметтік қызметтер


орталықтарында психоневрологиялық патологиялары бар

мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік қызметтер

көрсету


15 Жетiм балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған 1 195 515

балаларды әлеуметтік қамсыздандыру

2 Әлеуметтiк көмек 1 182 262

Жалғасы 12-бетте

12 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл ШЕШІМ

SARYARQA SAMALY

Басы 11-бетте



3 Мүгедектерге әлеуметтік қолдау 1 182 262

9 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету 4 079 827

салаларындағы өзге де қызметтер



1 Жергілікті деңгейде жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету 136 759

және халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру

саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі

қызметтер

11 Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді

есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу 396

19 Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті 13 005


мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде еңбек нарығын

дамытуға бағытталған, ағымдағы іс-шараларды іске асыру

44 Жергілікті деңгейде көші-қон іс-шараларын іске асыру 11 727

46 Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын 65 523

қамтамасыз етуге және өмір сүру сапасын жақсарту

53 Кохлеарлық импланттарға дәлдеп сөйлеу процессорларын

ауыстыру және келтіру бойынша қызмет көрсету

31 605





297 Облыстың еңбек басқармасы 74 441

1 Жергілікті деңгейде еңбек қатынастарын реттеу саласында 74 441

мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша қызметтер

7 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 13 547 649

2 Коммуналдық шаруашылық 12 945 339

279 Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық 12 945 339

шаруашылық басқармасы

1 Жергілікті деңгейде энергетика және тұрғын үй-коммуналдық 84 191

шаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске

асыру жөніндегі қызметтер

32 Ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздерi болып 126 140

табылатын сумен жабдықтаудың аса маңызды топтық

және жергілікті жүйелерiнен ауыз су беру жөніндегі

қызметтердің құнын субсидиялау

113 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы 604 325


114 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы даму 12 130 683

трансферттері

3 Елді-мекендерді көркейту 602 310

279 Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық 602 310


41 Профилактикалық дезинсекция мен дератизация жүргізу 602 310

(инфекциялық және паразиттік аурулардың табиғи

ошақтарының аумағындағы, сондай-ақ инфекциялық

және паразиттік аурулардың ошақтарындағы дезинсекция

мен дератизацияны қоспағанда)

8 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 11 178 496

1 Мәдениет саласындағы қызмет 1 890 886

748 Облыстың мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі 1 890 886


5 Мәдени-демалыс жұмысын қолдау 349 971

7 Тарихи-мәдени мұраны сақтауды және оған қолжетімділікті 638 991


8 Театр және музыка өнерін қолдау 901 924

2 Спорт 6 403 152



1 Жергілікті деңгейде туризм және спорт саласында 77 695


2 Облыстық деңгейде спорт жарыстарын өткізу 89 885

3 Әр түрлі спорт түрлері бойынша облыстың құрама 5 048 971

командаларының мүшелерін дайындау және республикалық

және халықаралық спорт жарыстарына қатысуы





3 Ақпараттық кеңiстiк 1 324 457


7 Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер 765 500

748 Облыстың мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі 558 957


2 Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа да 54 999

тiлдерін дамыту

9 Облыстық кiтапханалардың жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету 178 395

10 Архив қорының сақталуын қамтамасыз ету 325 563

4 Туризм 40 354

746 Облыстың туризмді және спортты дамыту жөніндегі 40 354


8 Туристік қызметті реттеу 40 354

9 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi 1 519 647

ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер


1 Жергілікті деңгейде ішкі, жастар саясаты және діни 184 353

қызмет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру


3 Жастар саясаты саласында іс-шараларды іске асыру 212 052




1 Жергiлiктi деңгейде мәдениет, тілдерді дамыту және 126 212

архив ісі саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру






9 Отын-энергетика кешенi және жер қойнауын пайдалану 80 063

1 Отын және энергетика 80 063



81 Елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау 80 063

үшін жерасты суларына іздестіру-барлау жұмыстарын

ұйымдастыру және жүргізу

10 Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын 20 156 317

табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар

дүниесін қорғау, жер қатынастары

1 Ауыл шаруашылығы 18 909 403

255 Облыстың ауыл шаруашылығы басқармасы 18 909 403

1 Жергілікте деңгейде ауыл шаруашылығы саласындағы 167 682


2 Тұқым шаруашылығын дамытуды субсидиялау 828 500

8 Cаны зиян тигізудің экономикалық шегінен жоғары зиянды және 1 438 897

аса қауіпті зиянды организмдерге, карантинді объектілерге

қарсы өңдеулер жүргізуге арналған пестицидтердің,

биоагенттердiң (энтомофагтардың) құнын субсидиялау

18 Пестицидтерді залалсыздандыру 1 239

19 Инновациялық тәжірибені тарату және енгізу жөніндегі 20 000

қызметтер

28 Уақытша сақтау пунктына ветеринариялық препараттарды

3 545

тасымалдау бойынша қызметтер

29 Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянды организмдеріне 16 000

қарсы күрес жөніндегі іс- шаралар

30 Жануарлардың энзоотиялық ауруларының профилактикасы

55 373

мен диагностикасына арналған ветеринариялық

препараттарды, олардың профилактикасы мен диагностикасы

жөніндегі қызметтерді орталықтандырып сатып

алу, оларды сақтауды және тасымалдауды (жеткізуді)

ұйымдастыру

47 Тыңайтқыштар (органикалықтарды қоспағанда) құнын 855 544

субсидиялау

50 Инвестициялар салынған жағдайда агроөнеркәсіптік 4 378 862

кешен субъектісі көтерген шығыстардың бөліктерін өтеу

53 Мал шаруашылығы өнімдерінің өнімділігін және сапасын 7 243 658

арттыруды, асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды


54 Агроөнеркәсіптік кешен саласындағы дайындаушы 142 394

ұйымдарға есептелген қосылған құн салығы шегінде

бюджетке төленген қосылған құн салығының сомасын


55 Агроөнеркәсіптік кешен субъектілерін қаржылық сауықтыру 1 200

жөніндегі бағыт шеңберінде кредиттік және лизингтік

міндеттемелер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау

56 Ауыл шаруашылығы малын, техниканы және технологиялық 3 266 300

жабдықты сатып алуға кредит беру, сондай-ақ лизинг

кезінде сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау

57 Мал шаруашылығы саласында терең қайта өңдеуден 392 239

өткізілетін өнімдерді өндіру үшін ауыл шаруашылығы

өнімін сатып алуға жұмсайтын өңдеуші кәсіпорындардың

шығындарын субсидиялау



мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде микрокредиттерді

ішінара кепілдендіру



3 Орман шаруашылығы 412 458



8 Ормандарды сақтау, қорғау, молайту және орман өсіру 412 458

5 Қоршаған ортаны қорғау 677 045



17 Қоршаған ортаны қорғау бойынша іс-шаралар 192 399

22 Қоршаған ортаны қорғау объектілерін дамыту 484 646

6 Жер қатынастары 157 411

251 Облыстың жер қатынастары басқармасы 60 032

1 Облыс аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы 60 032


749 Облыстың қала құрылысын және жерді бақылау басқармасы 97 379

1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау 97 379

және жердiң пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау


қызметтер

11 Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі 35 820 471

2 Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі 35 820 471

271 Облыстың құрылыс басқармасы 35 764 353

1 Жергілікті деңгейде құрлыс саласындағы мемлекеттік 87 228






272 Облыстың сәулет және қала құрылысы басқармасы 56 118

1 Жергілікті деңгейде сәулет және қала құрылысы саласындағы 56 118


12 Көлiк және коммуникация 14 379 264

1 Автомобиль көлiгi 7 060 124

268 Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары 7 060 124


2 Көлік инфрақұрылымын дамыту 2 614 642

3 Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 958 374

28 Көлiк инфрақұрылымының басым жобаларын іске асыру 3 487 108

9 Көлiк және коммуникациялар саласындағы өзге де қызметтер 7 319 140



1 Жергілікті деңгейде көлік және коммуникация саласындағы 88 341




13 Басқалар 8 507 255

1 Экономикалық қызметтерді реттеу 705 383


40 Арнайы экономикалық аймақтардың, индустриялық 705 383

аймақтардың, индустриялық парктердің инфрақұрылымын

дамыту

3 Кәсiпкерлiк қызметтi қолдау және бәсекелестікті қорғау 3 850 157


51 «Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен 1 372 772

дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде

индустриялық инфрақұрылымды дамыту

278 Облыстың кәсіпкерлік және сауда басқармасы 2 477 385

4 «Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен 43 000

дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде жеке

кәсіпкерлікті қолдау

6 «Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен 2 136 040


кредиттер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау


дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде шағын

және орта бизнеске кредиттерді ішінара кепілдендіру

8 Кәсіпкерлік қызметті қолдау 27 370



мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде микрокредиттерді

ішінара кепілдендіру


дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде жаңа

бизнес-идеяларды іске асыру үшін жас кәсіпкерлерге

мемлекеттік гранттар беру

9 Басқалар 3 951 715


96 Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалар бойынша 1 198 026

мемлекеттік міндеттемелерді орындау

256 Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік 79 270


96 Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалар бойынша 79 270



12 Облыстық жергілікті атқарушы органының резервi 660 308

258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы 9 193

3 Жергілікті бюджеттік инвестициялық жобалардың техникалықэкономикалық

9 193

негіздемелерін және мемлекеттік-жекешелік

әріптестік жобалардың, оның ішінде концессиялық

жобалардың конкурстық құжаттамаларын әзірлеу немесе

түзету, сондай-ақ қажетті сараптамаларын жүргізу,

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларды, оның ішінде

концессиялық жобаларды консультациялық сүйемелдеу

278 Облыстың кәсіпкерлік және сауда басқармасы 75 195

1 Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және сауданы дамыту 75 195


қызметтер



96 Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалар бойынша 1 057 218


280 Облыстың индустриалдық-инновациялық даму басқармасы 872 505

1 Жергілікті деңгейде индустриялық-инновациялық қызметті 247 084

дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру



5 Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау 109 747

шеңберінде іс-шараларды іске асыру



14 Борышқа қызмет көрсету 46 388



4 Жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету 31 524

16 Жергілікті атқарушы органдардың республикалық бюджеттен 14 864

қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді

төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

15 Трансферттер 40 145 152


257 Облыстың қаржы басқармасы 40 145 152

7 Субвенциялар 39 520 152

17 Нысаналы мақсатқа сай пайдаланылмаған нысаналы 625 000

трансферттерді қайтару

3. Таза бюджеттік кредиттеу -4 025 045

Бюджеттiк кредиттер 3 907 901

6 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 146 000

9 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету 146 000





мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде кәсіпкерлікті

дамытуға жәрдемдесу үшін бюджеттік кредиттер беру










9 Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны 1 320 198

қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да

қызметтер

258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы 1 320 198

7 Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыру 1 320 198

үшін жергілікті атқарушы органдарға берілетін бюджеттік

кредиттер

13 Басқалар 716 112

3 Кәсiпкерлiк қызметтi қолдау және бәсекелестікті қорғау 716 112


69 Облыстық орталықтарда, моноқалаларда кәсіпкерлікті 716 112

дамытуға жәрдемдесуге кредит беру

5 Бюджеттiк кредиттердi өтеу 7 932 946


1 Мемлекеттiк бюджеттен берiлген бюджеттiк кредиттердi өтеу 7 932 946

4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо 2 761 483

Қаржы активтерін сатып алу 2 761 483

13 Басқалар 2 761 483

9 Басқалар 2 761 483


65 Заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыру 2 479 326

немесе ұлғайту


65 Заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыру 282 157


5. Бюджет тапшылығы (профициті) 3 430 613

6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін -3 430 613

пайдалану)

7 Қарыздар түсімдері 3 761 901

1 Мемлекеттік ішкі қарыздар 3 761 901

2 Қарыз алу келісім-шарттары 3 761 901

16 Қарыздарды өтеу 7 192 514



8 Жергілікті атқарушы органның борышын өтеу 6 110 164

15 Жергілікті атқарушы органның жоғары тұрған бюджет 1 082 350

алдындағы борышын өтеу




Санаты

Сомасы

Сыныбы

Атауы (мың теңге)


1 2 3 4 5

1. Кірістер 145 580 544








салықтар

3 Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн 17 459 841

түсетiн түсiмдер


алымдар













4 Трансферттердiң түсiмдерi 104 782 611


2 Аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерден

49 809 858


2 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан 54 972 753

түсетiн трансферттер

1 Республикалық бюджеттен түсетiн трансферттер 54 972 753



Атауы Сомасы


(мың

теңге)


1 2 3 4 5 6

2. Шығындар 145 125 422


1 Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын 1 903 467

орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар


1 Облыс мәслихатының қызметін қамтамасыз ету 60 691



1 Облыс әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі 1 453 825

қызметтер

9 Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, 9 287

кенттердің, ауылдық округтердің әкімдерін сайлауды

қамтамасыз ету және өткізу









басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске



жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған

байланысты дауларды реттеу


1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сатып алуды 51 320

басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске


5 Жоспарлау және статистикалық қызмет 261 088

258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау 261 088


1 Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау 255 543

жүйесін қалыптастыру мен дамыту саласындағы






700 Облыстың жер қойнауын пайдалану, қоршаған орта 109 010

және су ресурстары басқармасы








736 Облыстың жұмылдыру даярлығы және азаматтық 40 598

қорғау басқармасы


іс-шаралар

7 Аумақтық қорғанысты дайындау және облыстық 5 300

ауқымдағы аумақтық қорғанысы


287 Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын табиғи 36 839

және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар,

азаматтық қорғаныс саласындағы уәкілетті органдардың

аумақтық органы

4 Облыс ауқымдағы төтенше жағдайлардың алдын 36 839

алу және оларды жою



1 Жергілікті деңгейде жұмылдыру даярлығы және 41 351

азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты

іске асыру жөніндегі қызметтер


жұмылдыру

SARYARQA SAMALY

ШЕШІМ 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 13

32 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер 3 752

мен ұйымдардың күрделі шығыстары


6 387 685

қызметі









4 Бiлiм беру 18 444 506










6 Балалар мен жасөспірімдерге спорт бойынша 795 690

қосымша білім беру



4 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі 8 731 389

білім беру







25 Орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында 313 537












57 Жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар 141 938

мамандар даярлау және білім алушыларға әлеуметтік

қолдау көрсету


57 Жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар 55 477

мамандар даярлау және білім алушыларға әлеуметтік

қолдау көрсету

9 Бiлiм беру саласындағы өзге де қызметтер 824 511




4 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелерінде 52 675

білім беру жүйесін ақпараттандыру

5 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелер үшін 80 886

оқулықтар мен оқу-әдiстемелiк кешендерді сатып

алу және жеткізу






19 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелеріне 34 000

жұмыстағы жоғары көрсеткіштері үшін гранттар беру









3 Мамандандырылған медициналық көмек 201 724


27 Халыққа иммундық профилактика жүргізу үшін 201 724

вакциналарды және басқа медициналық иммундық

биологиялық препараттарды орталықтандырылған

сатып алу және сақтау




9 Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер 1 272 527




8 Қазақстан Республикасында ЖИТС профилактикасы 4 329

және оған қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды

іске асыру




қызметтер

33 Медициналық денсаулық сақтау ұйымдарының 1 072 431

күрделі шығыстары





2 Жалпы үлгідегі медициналық-әлеуметтік мекемелерде

687 701



орталықтарында қарттар мен мүгедектерге арнаулы

әлеуметтік қызметтер көрсету





орталықтарында мүгедек балалар үшін арнаулы



1 508 415



орталықтарында психоневрологиялық аурулармен

ауыратын мүгедектер үшін арнаулы әлеуметтік


14 Оңалту орталықтарында қарттарға, мүгедектерге, 174 475

оның ішінде мүгедек балаларға арнаулы әлеуметтік



мекемелерінде (ұйымдарда), арнаулы әлеуметтік

қызметтер көрсету орталықтарында, әлеуметтік

қызмет көрсету орталықтарында психоневрологиялық

патологиялары бар мүгедек балалар үшін арнаулы



15 Жетiм балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз 1 112 487

қалған балаларды әлеуметтік қамсыздандыру

2 Әлеуметтiк көмек 287 556



3 Мүгедектерге әлеуметтік қолдау 287 556





1 Жергілікті деңгейде жұмыспен қамтуды қамтамасыз 139 118

ету және халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды

іске асыру саласында мемлекеттік саясатты іске


11 Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді 421

есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге

ақы төлеу


113 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы 434 194

ағымдағы трансферттер


1 Жергілікті деңгейде еңбек қатынастарын реттеу саласында

75 786

мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша

қызметтер


2 Коммуналдық шаруашылық 1 950 622



1 Жергілікті деңгейде энергетика және тұрғын 85 728

үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы мемлекеттік






114 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы 1 738 754

даму трансферттері











748 Облыстың мәдениет, тілдерді дамыту және архив 1 533 962

ісі басқармасы





2 Спорт 4 449 947







командаларының мүшелерін дайындау және

республикалық және халықаралық спорт жарыстарына

қатысуы



7 Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі 735 884

қызметтер

748 Облыстың мәдениет, тілдерді дамыту және архив 490 072


2 Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа 51 938

да тiлдерін дамыту







9 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi 515 691







748 Облыстың мәдениет, тілдерді дамыту және архив 128 904



архив ісі саласындағы мемлекеттік саясатты іске


9 Отын-энергетика кешенi және жер қойнауын пайдалану 48 000

1 Отын және энергетика 48 000



81 Елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау 48 000

үшін жерасты суларына іздестіру-барлау жұмыстарын

ұйымдастыру және жүргізу

10 Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше 11 932 948

қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны

және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары






8 Cаны зиян тигізудің экономикалық шегінен жоғары зиянды 1 438 755

және аса қауіпті зиянды организмдерге, карантинді

объектілерге қарсы өңдеулер жүргізуге арналған

пестицидтердің, биоагенттердiң (энтомофагтардың)

құнын субсидиялау


3 545























22 Қоршаған ортаны қорғау объектілерін дамыту 303 297





749 Облыстың қала құрылысын және жерді бақылау 98 962


1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сәулет-құрылыс 98 962

бақылау және жердiң пайдаланылуы мен қорғалуын

бақылау саласындағы мемлекеттік саясатты іске


11 Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс 3 557 958

қызметі





114 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы 3 411 587

даму трансферттері


1 Жергілікті деңгейде сәулет және қала құрылысы 57 322

саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру




268 Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль 1 015 876

жолдары басқармасы

3 Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 1 015 876

9 Көлiк және коммуникациялар саласындағы өзге де 90 467

қызметтер

268 Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль 90 467

жолдары басқармасы

1 Жергілікті деңгейде көлік және коммуникация 90 467

саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру


13 Басқалар 43 144 922





индустриялық инфрақұрылымды дамыту




кредиттер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау



шағын және орта бизнеске кредиттерді ішінара

кепілдендіру


9 Басқалар 42 476 603










258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау 39 809 217


8 Жаңа бастамаларға арналған шығыстар 39 809 217


1 Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және сауданы 76 663

дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске






280 Облыстың индустриалдық-инновациялық даму 220 462


1 Жергілікті деңгейде индустриялық-инновациялық 104 130

қызметті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты


5 Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік 116 332

қолдау шеңберінде іс-шараларды іске асыру




4 Жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет 10 416

көрсету

16 Жергілікті атқарушы органдардың республикалық 15 221

бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге

де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет

көрсету






Бюджеттiк кредиттер 146 000











1 Мемлекеттiк бюджеттен берiлген бюджеттiк кредиттердi 8 047 717

өтеу

4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо 282 157

Қаржы активтерін сатып алу 282 157








пайдалану)




8 Жергілікті атқарушы органның борышын өтеу 5 951 737






Санаты

Сомасы

Сыныбы Атауы

(мың теңге)


1 2 3 4 5

1. Кірістер 145 577

736








салықтар

3 Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн 18 158 271

түсiмдер


алымдар













4 Трансферттердiң түсiмдерi 102 946

753


2 Аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерден 50 594 450


2 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн 52 352 303


1 Республикалық бюджеттен түсетiн трансферттер 52 352 303



Атауы Сомасы


(мың

теңге)


1 2 3 4 5 6

2. Шығындар 145 122 613


1 Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын

1 934 849

өкiлдi, атқарушы және басқа органдар


1 Облыс мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі 62 375

қызметтер


1 Облыс әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі 1 475 504

қызметтер

9 Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, 9 453

кенттердің, ауылдық округтердің әкімдерін сайлауды

қамтамасыз ету және өткізу









басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру



жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты

дауларды реттеу


1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сатып алуды басқару 52 356


қызметтер

5 Жоспарлау және статистикалық қызмет 267 938

Жалғасы 14-бетте

14 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл ШЕШІМ

SARYARQA SAMALY

Басы 11-12-13-беттерде

258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау 267 938


1 Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін 262 116

қалыптастыру мен дамыту саласындағы мемлекеттік


















іс-шаралар

7 Аумақтық қорғанысты дайындау және облыстық 5 565

ауқымдағы аумақтық қорғанысы


287 Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын табиғи және 38 681

техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар, азаматтық

қорғаныс саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық

органы

4 Облыс ауқымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу 38 681

және оларды жою



1 Жергілікті деңгейде жұмылдыру даярлығы және азаматтық 42 225

қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру



жұмылдыру

32 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер 3 939

мен ұйымдардың күрделі шығыстары


6 463 440

қызметі









4 Бiлiм беру 18 906 819










6 Балалар мен жасөспірімдерге спорт бойынша қосымша 808 440

білім беру



4 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру 9 047 588







25 Орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында мамандар 319 532

даярлау
















9 Бiлiм беру саласындағы өзге де қызметтер 847 761




4 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелерінде 53 522

білім беру жүйесін ақпараттандыру

5 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелер үшін 84 931

оқулықтар мен оқу-әдiстемелiк кешендерді сатып алу

және жеткізу






19 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелеріне жұмыстағы 34 000

жоғары көрсеткіштері үшін гранттар беру









3 Мамандандырылған медициналық көмек 211 810



211 810

және басқа медициналық иммундық биологиялық

препараттарды орталықтандырылған сатып алу және

сақтау




9 Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер 1 728 942




8 Қазақстан Республикасында ЖИТС профилактикасы және

оған қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды іске асыру 4 366




қызметтер

33 Медициналық денсаулық сақтау ұйымдарының күрделі 1 524 049

шығыстары





2 Жалпы үлгідегі медициналық-әлеуметтік мекемелерде

705 483



орталықтарында қарттар мен мүгедектерге арнаулы






орталықтарында мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік



1 538 764



орталықтарында психоневрологиялық аурулармен ауыратын

мүгедектер үшін арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету

14 Оңалту орталықтарында қарттарға, мүгедектерге, 178 321

оның ішінде мүгедек балаларға арнаулы әлеуметтік



мекемелерінде (ұйымдарда), арнаулы әлеуметтік қызметтер


орталықтарында психоневрологиялық патологиялары

бар мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік



15 Жетiм балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған 1 146 674

балаларды әлеуметтік қамсыздандыру

2 Әлеуметтiк көмек 301 935



3 Мүгедектерге әлеуметтік қолдау 301 935





1 Жергілікті деңгейде жұмыспен қамтуды қамтамасыз 141 976

ету және халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды

іске асыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру


11 Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді 440

есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге

ақы төлеу





1 Жергілікті деңгейде еңбек қатынастарын реттеу саласында 77 412

мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша қызметтер


2 Коммуналдық шаруашылық 715 153



1 Жергілікті деңгейде энергетика және тұрғын үй-коммуналдық 87 553

шаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске






114 Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы даму 501 460


















2 Спорт 4 647 519







командаларының мүшелерін дайындау және республикалық

және халықаралық спорт жарыстарына қатысуы



7 Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі 772 678

қызметтер



2 Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа 54 535

да тiлдерін дамыту







9 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi 529 051










архив ісі саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру










8 Cаны зиян тигізудің экономикалық шегінен жоғары зиянды 1 450 700

және аса қауіпті зиянды организмдерге, карантинді

объектілерге қарсы өңдеулер жүргізуге арналған

пестицидтердің, биоагенттердiң (энтомофагтардың)

құнын субсидиялау


3 545



























749 Облыстың қала құрылысын және жерді бақылау 100 927


1 Жергілікті деңгейде мемлекеттік сәулет-құрылыс 100 927

бақылау және жердiң пайдаланылуы мен қорғалуын

бақылау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру


11 Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі 2 342 208








1 Жергілікті деңгейде сәулет және қала құрылысы саласындағы 58 677






3 Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 1 066 670

9 Көлiк және коммуникациялар саласындағы өзге де 92 767

қызметтер

268 Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары 92 767


1 Жергілікті деңгейде көлік және коммуникация саласындағы 92 767


13 Басқалар 44 536 304



6 «Бизнестің жол картасы 2025» бағдарламасы шеңберінде 328 754

бизнесті жүргізуді сервистік қолдау

7 «Бизнестің жол картасы 2025» бизнесті қолдау мен 104 130

дамытудың бірыңғай бағдарламасы шеңберінде кредиттер

бойынша пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау


9 Басқалар 44 099 670










258 Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау 41 970 563


8 Жаңа бастамаларға арналған шығыстар 41 970 563


1 Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және сауданы дамыту 78 365


қызметтер





280 Облыстың индустриалдық-инновациялық даму басқармасы 228 285

1 Жергілікті деңгейде индустриялық-инновациялық 106 137

қызметті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты


5 Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік 122 148

қолдау шеңберінде іс-шараларды іске асыру




16 Жергілікті атқарушы органдардың республикалық 15 038

бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де

төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету






Бюджеттiк кредиттер 146 000











1 Мемлекеттiк бюджеттен берiлген бюджеттiк кредиттердi 1 741 793

өтеу

4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо 282 157

Қаржы активтерін сатып алу 282 157








пайдалану)








2020 жылға арналған жергілікті бюджеттерді атқару

үдерісінде секвестрге жатпайтын жергілікті бюджеттік

бағдарламалардың тізбесі



Бюджеттiк бағдарламаның әкiмшiсi


1 2 3 4 5

Облыстық бюджеттің бағдарламалары

4 Бiлiм беру

2 Бастауыш, негiзгi орта және жалпы орта бiлiм беру

261 Облыстың білім басқармасы

3 Арнайы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша жалпы

білім беру

6 Мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды балаларға


5 Денсаулық сақтау

2 Халықтың денсаулығын қорғау

253 Облыстың денсаулық сақтау басқармасы

6 Ана мен баланы қорғау жөніндегі көрсетілетін қызметтер

7 Салауатты өмір салтын насихаттау

41 Облыстардың жергілікті өкілдік органдарының шешімі бойынша

тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемімен қосымша


3 Мамандандырылған медициналық көмек



және басқа медициналық иммундық биологиялық препараттарды

орталықтандырылған сатып алу және сақтау

9 Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер


8 Қазақстан Республикасында ЖИТС профилактикасы және оған

қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды іске асыру

13 Басқалар

9 Басқалар


96 Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалар бойынша мемлекеттік

міндеттемелерді орындау

256 Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік




279 Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық




Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерінің

бағдарламасы

4 Бiлiм беру

2 Бастауыш, негiзгi орта және жалпы орта бiлiм беру

464 Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) білім бөлімі

3 Жалпы білім беру

Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ

бюджеттерінің бағдарламасы

5 Денсаулық сақтау

9 Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің

аппараты

2 Шұғыл жағдайларда сырқаты ауыр адамдарды дәрігерлік көмек

көрсететін ең жақын денсаулық сақтау ұйымына дейін жеткізуді

ұйымдастыру

SARYARQA SAMALY

ХАБАРЛАМА 14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл 15

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Төтенше жағдайлар Комитеті Павлодар

облысы Төтенше жағдайлар департаменті, 140005 Павлодар қаласы, Мир көшесі,

14-үй, анықтама телефоны: 8(7182) 53-16-01, факс: 32-36-92, электрондық мекенжай:

ok_dchs_pavl@emer.kz азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің бос лауазымдарына

конкурс жариялайды:

Конкурстың барлық қатысушыларына қойылатын жалпы біліктілік талаптар:

Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органда жеке қасиеттерін бағалауды қоса

алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге арналған тестілеуден, медициналық

және психофизиологиялық куәландырудан, оның ішінде полиграфологиялық зерттеуден табысты

өткен, әскери-дәрігерлік комиссия қызметке жарамды деп таныған, жасы отыз бес жастан

аспаған болуы тиіс. Қажет:

1. Баянауыл ауданы ТЖБ инженері (C-SVR-8 санаты): 1 бірлік.

Функционалдық міндеттері: Өзіне бекітілген нысандарда өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз

етуге бағытталған кешенді іс-шараларды жүзеге асыру. Облыстың елді мекенді жерлерінде,

ТЖД бөлімшелерінде, шаруашылық нысандарында өткізілетін кешенді, бақылау, мақсатты

тексерулерге қатысу, анықталған кемшіліктерді жою бойынша шара қолдану. Өрттерді есепке

алу карточкаларын дерекқор (мәліметтер) базасына сапалы және уақытылы енгізуге жауапты.

Жоғары, кәсіби, орта білімнен кейінгі білім (өрт қауіпсіздігі; құрылыс; құрылыс материалдарын,

бұйымдардың және конструкцияларды өндіру; электр энергетикасы; жылу энергетикасы;

радиотехника, электроника және телекоммуникациялар; тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны

қорғау; механика; есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыз ету; мұнай-газ ісі;

автоматтандыру және басқару; стандарттау, сертификаттау және метрология; заңтану; төтенше

жағдайларда қорғау; логистика (салалар бойынша); биотехнология; мемлекеттік және жергілікті

басқару; жер кадастры; химия; гидрология; геодезия және картография; көлік, көлік техникасы

және технологиялар;су ресурстары және су пайдалану; ғарыштық техника және технологиялар;

экология; әскери мамандықтар.

2. Дағдарыс жағдайларында басқару басқармасының жедел кезекшісінің көмекшісі (C-SV-12

санаты): 1 бірлік.

Функционалдық міндеттері: «112» телефон нөмірі арқылы қабылданған ақпараттың келіп түсуін

және өңделуін қадағалау; өзара әрекеттесуші кезекшілік-диспетчерлік қызметтердің кезекшілік

ауысымдар құрамы бойынша ақпаратты жинауды жүзеге асыру; бақылау және оқу-жаттығу

дабылдарын қабылдау және беру, теле және радио, кабель теледидар каналдарында телехабарды

хабарландыруды беру мақсатымен тоқтату.

Білімі - орта.

Азаматтық қорғау органы қызметкерлерінің лауазымдық жалақылары:

Санаты

Еңбек өтіліне байланысты

min

max

C-SVR-8 56807,37 76804,98

C-SV-12 56099,49 76097,10

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: өтініш, сауалнама, кадрларды есепке алу бойынша

жеке іс парағы, өз қолымен жазылған, сонымен қатар, басып шығарылған түрдегі өмірбаян, нотариалды

куәландырылған, білімі туралы құжаттардың көшірмелері; нотариалды куәландырылған,

еңбек қызметін растайтын құжаттың көшірмесі; нотариалды куәландырылған, әскери билеттің

немесе шақыру учаскесіне тізімге алу туралы куәліктің көшірмесі; соңғы жұмыс орнынан

мінездеме (еңбек өтілі болған жағдайда) оқу орнынан немесе әскери қызмет өткен жерінен,

яғни әскери бөлімнен; 3х4 көлемінде төрт фотосурет; Қазақстан Республикасы азаматы жеке

к у ә л і г і н і ң к ө ш і р м е с і ; Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы Б а с п р о к у р о р ы н ы ң 2 0 1 4 ж ы л ғ ы 1 0 ш і л д е д е г і

№71 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9638 болып

тіркелген) бекітілген арнайы есепке алудың жекелеген түрлерiн жүргiзу мен пайдаланудың

Қағидасына сәйкес нысан бойынша Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы Құқықтық

статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің есептері бойынша адамның қылмыстық

құқық бұзушылықты жасағаны туралы мәліметтердің бар-жоғы туралы анықтаманы; құжаттарды

тапсыру сәтінде өту мәнінен төмен емес нәтижелері бар, Қазақстан Республикасының заңнамасын

білуіне тестілеуден өткені туралы жарамды сертификатты (не сертификаттың нотариалдық

куәландырылған көшірмесін); конкурсқа қатысу үшін құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті

органда жеке қасиеттерін бағалаудан өткені туралы жарамды қорытындыны (не қорытындының

нотариалдық куәландырылған көшірмесін); біліміне, жұмыс тәжірибесі мен кәсіби деңгейіне

қатысты қосымша ақпарат (біліктілігін арттыру, ғылыми (академиялық) дәрежелер мен атақтар

беру туралы, спорттық жетістіктерін дәлелдейтін құжаттардың, мінездемелердің, ұсынымдардың,

ғылыми жарияланымдардың және тағы басқаларының көшірмелерін) (болған кезде) тапсырады.

Құжаттар пакетін толық ұсынбау оларды қараудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

Қарауға құжат тігілетін папкаға орналастырылған, қоса берілген құжаттардың тізбесі көрсетілген,

құжаттарды қабылдаудың белгіленген мерзімінде азаматтармен қолма-қол тапсырылған құжаттар

қабылданады.

Құжаттарды қабылдау конкурсты өткізу туралы хабарландыруды соңғы жариялау күнінен

бастап он күнтізбелік күннен кейін аяқталады (2019 жылғы 18-31 желтоқсан аралығында).

Конкурстық комиссия отырысына бақылаушылардың қатысуы мүмкін.

Құжаттар Департаменттің қоғамдық қабылдау бөлмесінде қабылданады (№110 кабинет).

Құрметті облыс тұрғындары мен қонақтары!

(20270)

Павлодар қаласының әкімдігі Павлодар қаласының «Горкомхоз» КММ ТҮКШ

ЖК және АЖ бөлімі «Сарыарқа самалы» газетінің 2019 жылғы 16 қарашадағы

№132 (15452) санының 11-бетіндегі мүлікті сату туралы «Горкомхоз» КММ-нің келесі лоттары

іске асыру қажеттілігі болмағандықтан алынып тасталды деп хабарлайды:

№2, №3, №6, №8, №9, №15, №16, №19, №21, №22, №23, №25, №28.

(20272)

Қазақстан Республикасы Ұлттық

Банкінің монеталық өнімін сатуға

қатысты ақпарат

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі»

республикалық мемлекеттік мекемесінің Павлодар

филиалы жеке және заңды тұлғаларға Қазақстан

Республикасының Ұлттық Банкімен шығарылған

ескерткіш күміс монеталардың сату үшін бар болуы

жөнінде ақпаратты ұсынады.

«Спорт» сериясы

«Олимпиада ойындары 2014. Шайбалы хоккей»

«Олимпиада ойындары 2016. Сырықпен секіру»

«Олимпиада ойындары 2016. Баскетбол»

SARYARQA

SAMALY

МЕНШІК ИЕСІ:

«Павлодар облысы әкімінің

аппараты» мемлекеттік

мекемесі (Павлодар қаласы)

«Ертіс Медиа» ЖШС,

«Saryarqa samaly»

облыстық газеті

Газетке Қазақстан Республикасы

Ақпарат және коммуникациялар

министрлігі Ақпарат

комитетінің мерзімді басылымды,

ақпарат агенттігін және

желілік басылымды есепке

қою, қайта есепке қою туралы

19.06.2019 ж. №17747-Г куәлігі

берілген.

Газет 1979

жылы

«Құрмет

белгісі»

орденімен,

2014 жылы

«Алтын

жұлдыз»

жалпыұлттық

сыйлығымен

марапатталды.

ЖШС директоры

Асқар ШӨМШЕКОВ

Бас редактор

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Телефоны: 66-15-30

ЖШС-нің мекенжайы:

Павлодар қаласы,

Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.

Редакцияның мекенжайы:

140000, Павлодар қаласы,

Астана көшесі, 143-үй.

Теле/факс 66-15-30

Газеттің электронды

поштасы:

ssamaly29@gmail.com.

Бас редактордың

орынбасары - 66-14-61.

Жауапты хатшы - 65-12-74.

Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,

66-15-31, 66-15-32.

Экономика, саясат- 66-14-64,

66-15-28, 66-14-65.

«Айналайын» - 66-14-63.

«Жас times» - 66-15-32.

Жарнама бөлімі:

s_samaIy_reklama@maiI.ru

66-15-42, 66-15-40.

Маркетинг және тарату

бөлімі - 66-15-41.

Фототілші, корректорлар -

65-12-74.

Құрметті оқырмандар!

Қоғамдық–саяси, ақпаратты-жарнамалық

«Saryarqa samaly» газетіне 2020 жылға жазылу жалғасуда!

Жазылу мерзімі

6 ай (аптасына

үш нөмір)

12 ай

(аптасына үш

нөмір)

12 ай

(бейсенбілік

нөмір)

«Қазпошта» АҚ–ның

бөлімшесі арқылы жазылу

Индексі 55441

қала ауыл

«Alash Press»

ЖШС–нің

бөлімшелері

арқылы жазылу

Редакцияда

ресімдеу және

алумен жазылу

Павлодар қ. Павлодар қ.

6 657,10 теңге 6 988,20 теңге 6 650 теңге 5 556 теңге

13 314,20 теңге

13 976,40

теңге

Индексі 55442

қала ауыл

4 040,70 теңге 4 251,40 теңге 4 035 теңге

13 300 теңге 11 112 теңге

3 144 теңге

Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен

кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе

Павлодар қ-сы, Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел.: 32-40-37) мекенжайы бойынша

орналасқан «Қазпошта» ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы

бойынша орналасқан «Alash Press» ЖШС-де (тел.: 61-63-18) жазыла аласыз.

Одан басқа, баламалы жазылу арқылы Астана к-сі, 143 мекенжайы бойынша

ресімдеп, тікелей редакциядан алуға болады.

М е к е м е л е р м е н ұ й ы м д а р д ы ң н а з а р ы н а ! Б і з д і ң к е з к е л г е н б а с ы л ы м ғ а

50 данадан артық жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен ұжымдық

баламалы жазылуды ұсынамыз. Тел.: 8 (7182) 66-15-41.

ЖАРНАМА 66-15-40

66-15-42

Монеталар «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің

теңге сарайы» шаруашылық жүргізу құқығындағы

республикалық мемлекеттік кәсіпорнында дайындалған.

Монеталардың дизайны Қазақстан Республикасы

Президентінің 2003 жылғы 25 қыркүйектегі № 1193

Жарлығымен бекітілген Қазақстан теңгесі – ұлттық

валюта банкноттары мен монеталары дизайнының

тұжырымдамасына сәйкес әзірленген.

«Рroof» сапасымен дайындалған ескерткіш монеталар

коллекциялық құны бойынша сатылуға арналған.

Олар кәдесыйлық ораумен шығарылады және Қазақстан

Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік, орыс

және ағылшын тілдеріндегі нөмірлік сапа сертификатымен

жабдықталған.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

шығарылатын монеталық өнім тізбесі мен тақырыбын

тұрақты түрде кеңейтіп отырады. Ұлттық Банктің

сайтында (www.nationalbank.kz) монеталар, олардың

саны және Ұлттық Банктің қай филиалында оларды

сатып алуға болатыны туралы ақпаратпен танысуға

болады. Сонымен бірге сайтта коллекциялық және

инвестициялық монеталардың толық тізбесі бар және

оларға салынған бейнелер, толық сипаттамасы мен

бағасы көрсетілген.

Монеталық өнімді сатып алу мәселелері бойынша

Павлодар қаласы, Академик Сәтбаев көшесі, 44 мекенжайы

бойынша орналасқан «Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі» республикалық мемлекеттік мекемесінің

Павлодар филиалы қолма-қол ақшамен жұмыс және

кассалық операциялар бөліміне хабарласуды сұраймыз,

311-кабинет, телефон: 70-44-26, 70-44-28.

«Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі» РММ

Павлодар филиалы.

(20269)

Газеттің нөмірі «Saryarqa

samaly»-ның компьютер

oрталығында теріліп, беттелді.

Газет аптасына үш рет шығады,

апталық таралымы 12421 дана,

бүгінгі көлемі 4 б.т.

«Дом печати» ЖШС баспаханасында

басылды. ҚР Павлодар

қаласы, Астана көшесі, 143-үй.

Газеттің сапалы басылуына

баспахана жауап береді.

Телефоны. 8 (7182) 61-80-26.

Басылуға қол қойылған

уақыты 17.00.

Тапсырыс - 2511

Хаттар, қолжазбалар,

фотографиялар мен суреттер

рецензияланбайды және

қайтарылмайды.

Көлемі А4 (14 кегль)

форматындағы

2 беттен асатын материалдар

қабылданбайды.

Редакция оқырмандардан

түскен барлық хаттарды тегіс

жариялауды және оларға жауап

беруді міндетіне алмайды.

Жарнамалық

материалдардың

мазмұнына жарнама

берушілер жауап береді.

Нөмірді әзірлеу барысында

интернет ресурстарынан

алынған фотосуреттер де

пайдаланылды.

Авторлардың пікірлері редакция

ұстанған көзқарасқа сәйкес

келмеуі де мүмкін.

«Saryarqa samaly»-нда

жарияланған материалдарды

көшіріп немесе өңдеп басу

үшін редакцияның жазбаша

рұқсаты алынып, газетке

сілтеме жасалуы міндетті.

Баспа индексі 65441.

16

14 желтоқсан, сенбі, 2019 жыл ҚАС ҚАҒЫМ

SARYARQA SAMALY

Елбасымен бірге

түскен суреттер!

Алғаш сұхбат алған едім

«Saryarqa samaly» газетінің ұжымы ҚР Тұңғыш Президенті

күніне орай жұртшылықтың Елбасымен бірге түскен тарихи

фотосуреттеріне байқау жариялаған болатын. Өздерінің

суреттерін редакцияға жолдап, байқауға белсене қатысқан оқырман

қауымға зор алғысымызды білдіреміз. Бүгінгі мерекелік

нөмірде көпшіліктен келіп түскен суреттердің ішінен сапалысын

іріктеп, жариялауды ұйғардық.

Редакция.

«Қанатты металл» зауытында

- Елбасымен бес мәрте кездесіппін. Соның ішінде

ең әсерлі де маңыздысы осы суретте көрініс тапқан.

2005 жылы Нұрсұлтан Әбішұлы жұмыс сапарымен

өңірімізге келіп, құрылысы басталған

Қазақстан электролиз

зауытына сәттілік тілеп, батасын

берді. Елбасының алдында

құрылыс бригадасы атынан сөз

алып: «Бұл зауыттың бастауында

Сіз тұрсыз. Құрылысты межелі

уақытта аяқтап, Сіздің есіміңіз

жазылған қанатты металдың

алғашқы құймасын қолыңызға

ұстатуға серт береміз!» дедім.

Мінберде тұрған Елбасы жылы

жымиып, қолымды қысты.

Н.Назарбаевтың қолдауының

арқасында біз зауытты уақытылы

аяқтап, қазақ даласында тыңнан

алып кәсіпорын тұрғыздық. Бұл

да тәуелсіз ел тарихының бір

парағы болып қалмақ.

Семейден жеткен сыр сурет

Жұмабек ҚАМЗИН,

қоғам белсендісі.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтан

сұхбат алудың бақыты маған бір емес,

бірнеше мәрте бұйырды. Журналистік

қызметімде Тұңғыш Президентпен

Нұр-Сұлтан қаласында, облыс орталығында

бірнеше мәрте жүздестім. Мына

суретте «Қазақ радиосының» тілшісі болып

жұмыс істеп жүрген кезде Павлодар

қаласында түскен едім. 90-ыншы жылдардың

басы болуы керек. Атап өтерлігі,

Елбасынан біздің облыс бойынша журналистер

арасынан бірінші болып әріптесім

Ұмытылмас сәт

2015 жылы ҚР Тәуелсіздік күні

қарсаңында Елбасының қолынан

ең жоғары марапат алу сәтім әлі

күнге есімнен кетпейді. Н.Назарбаев

елордада өткен салтанатта марапатыммен

құттықтап, өңіріме

«Қазақстанның Еңбек Ері» белгісін

қадады. Елбасымен кездескен

сол сәт өмірімдегі ең бақытты

кезеңдердің бірі деп есептеймін.

Менің арманым орындалды. Тарихи

суретті көпшілікпен бөлісуді құп

көрдім.

Ришат ӘМІРЕНОВ,

Қазақстанның Еңбек Ері.

Сергей Горбунов екеуіміз сұхбат

алған едік. Өкінішке қарай, ол сурет

менде сақталмапты. Астанадағы тағы

бір сұхбаттасу сәтінде Құрбан айт

мерекесін қашан тойлаймыз деген

сұрақ қойғанмын. Кейін оның нәтижесі

болып, Құрбан айт Қазақ елінде аталып

өте бастады.

Ғалия БАЛТАБАЙ,

ҚР Мәдениет қайраткері,

Қазақстанның Құрметті журналисі.

Елордада өткен дүбірлі той

Мына сурет 1995 жылы Абай

Құнанбаевтың 150 жылдығында, Еңлік-

Кебек ескерткіші басында түсірілген.

Семей облыстық телерадиокомпаниясында

редакторлық қызмет атқарып

жүрген кезім. Президент кортежі ескерткішке

аялдады. Елбасы Нұрсұлтан

Назарбаевты, жұбайы Сара Алпысқызын

және қызы Әлияны алғаш рет көрдім.

Нұрсұлтан Әбішұлы жақындаған бетте

жарқын жүзбен амандасып, айналасына

жаймашуақ ахуал орнатты. Суретте

сол жақтан бірінші - салмағы едәуір

репортерді асынған мен. Жүзім шаршаңқы.

Оның да себебі бар. Осы күні

ми қайнатар ыстық болды. Бұл сурет

«Абай тойы» деген кітапта басылып

шыққан екен. Кітапты кейін маған

әріптесім Жанаргүл Қадырова сыйға

тартты. Содан бері де қаншама жыл

өтіпті.

Дария ЖҰМАДІЛОВА,

Екібастұз қалалық «Отарқа»

газетінің қызметкері.

Қазақ Хандығының 550 жылдығын мерекелеу аясында 2015 жылы Павлодар

облысынан бір топ әже елордаға тойға бардық. Сол ұлан-асыр мерекеде маған

өңіріміздің апа-әжелері атынан құттықтау сөз сөйлеу тапсырылды. «Құрметті

Елбасы, бүгінгі мереке құтты болсын! Ертіс-Баян өңірінің жалынды сәлемін

қабыл алыңыз!» дедім. Тұңғыш Президентіміздің жүзі нұрға толып, аса қуанышты

жүргенін байқадық. Сол сурет бүгінде тарих болып қалды.

Нұршат НҰРҒАЛИЕВА,

Облыстық «Нұр-Ана әлемі» қоғамдық

бірлестігінің мүшесі, ардагер ұстаз.

Газеттің келесі нөмірі 2019 жылғы 19 желтоқсан, бейсенбі күні шығады.

14 желтоқсан, 2019 жыл №144 (15464)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?