Сарыарқа самалы, 29 сәуір, сенбі

SARYARQA

Павлодар облыстық газеті

1929 жылғы 15 ақпаннан шығады

SAMALY

29 сәуір, бейсенбі

2021 жыл

№48 (15666)

ssamaly29@gmail.com

www.saryarka-samaly.kz

facebook.com/saryarka15

@saryarqa_samaly

Көпір құрылысы

қайта жанданды

ЖОЛ

Нақпа-нақ

Павлодар

облысында

100-ден

астам

этномәдени

бірлестік бар

ҰБТ-2021

БИЫЛҒЫ СЫНАҚ

БҰРЫНҒЫДАН

ӨЗГЕРЕК

ТҰЛҒА

ӘСКЕРИ ТІЛШІ,

БАС РЕДАКТОР

5

бет

Суретті түсірген – Тілеуберді Сахаба.

Кенжекөл ауылы маңындағы көпшілік көптен күткен көпір

құрылысы қайта жанданды. «Орталық-Шығыс» дәлізінің бір

бөлігі саналатын маңызды жол учаскесінде әу баста жіберілген

қателіктер түзетіліп, мердігер компания жобаны дер уақытында

тапсыруға тырысуда.

Жалғасы 8-бетте

Қазақстан халқының бірлігі күні қарсаңында:

14-15

беттер

ТАҒЫЛЫМ

ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ

ҰШАҒЫ

«ШӘМШІНІҢ ӘНДЕРІ ЖАНЫМА ЖАҚЫН»

Көптеген ұлт өкілдері қоныстанған Қазақстанды мекен еткен әрбір этнос өкілінің өзінің

туған тарихын біліп, төл мәдениетімен сусындап өсуіне толық мүмкіндігі бар. Бүгінде ана

тілінде үн қатып, ұлттық өнерін дәріптеп жүргендер аз емес. Солардың бірі - «Татар-башқұрт»

этномәдени бірлестігінің мүшесі Гайниден Ташимов.

Толығырақ 3-бетте

16

бет

2

29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл АҚПАРАТ

SARYARQA SAMALY

МЕЗГІЛ МӘСЕЛЕСІ

Шығыс Қазақстан облысы су қоймаларының

жоғарғы Ертіс каскадынан

су босату жұмыстары басталды.

Су босатылуда

Ол 18 мамырға дейін жалғасады. Бұл ретте,

жергілікті төтенше жағдайлар департаментінің

өкілдері елді мекендерді су басу қаупі бар-жоқтығын

әрдайым бақылауда ұстауда.

Облыстық төтенше жағдайлар департаменті

бастығының орынбасары Мейрамбек Батырқұлов

Ертіс өзенінің арнасымен Май ауылына дейінгі

жағдайды тікұшақпен бақылап қайтты.

- Су босатудың негізгі екпіні 27 сәуірден басталған.

Бұл уақытта секундына 2000-3500 текше метр

су жайылады. Су босату жұмыстары 18 мамырда

аяқталады деп күтілуде. Табиғатты қорғау мақсатында

су жіберудің жалпы көлемі 5,77 текше км құрайды, -

делінген департаменттің ресми мәлімдемесінде.

Маңызды науқан кезінде Ертіс өзенінің арнасы

бойында 14 гидробекет жұмыс істеп тұр. Елді

мекендер су астында қалмауы үшін Кенжекөл

ауылы және Ленин кенті аралығында, Ақсу қаласы

мен Ақсу шағын ауданы аралығындағы учаскелерде

үйінділер мен бөгеттер қойылған.

О.АХМАДИЯ.

ЭКОЛОГИЯ

Көшетті

қайдан

әкелуде?

Қазір облыстың барлық елді мекендерінде

жаппай ағаштар отырғызылуда.

Егілетін өсімдіктер қайдан әкелінуде?

СЕССИЯ

Бізді ортақ тағдыр біріктірді

Кеше Елордада «Бірліктің, татулық пен келісімнің 30 жылы» атауымен Қазақстан халқы

Ассамблеясының XXIX сессиясы өтті. Алқалы жиынға Елбасы – ҚР Тұңғыш Президенті, ҚХА

Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев қатысты.

Сессия жұмысына барлық өңірлерден

келген Ассамблея мүшелері,

республикалық және өңірлік этномәдени

бірлестіктердің төрағалары, Парламент

депутаттары, орталық атқарушы

органдардың, саяси партиялардың,

діни бірлестіктердің басшылары, ҮЕҰ,

ғылыми, шығармашылық зиялы қауым

және БАҚ өкілдері қатысты.

- Биыл Қазақстан Тәуелсіздігінің

30 жылдығын атап өтетін жыл болып

отыр. 1991 жыл еліміздің халқы үшін жаңа

дәуірдің басы болды. Бұл – бостандық,

ата-бабамыздың тарихи мекенінде

еркін өмір сүру, жаңа мемлекет құру,

оның тағдыры үшін жауапкершілік алу

уақыты болды. Соның барлығын өзіміз

басымыздан кешіріп, көзімізбен көрдік.

Енді міне, биыл сол 30 жылдықты

атап өтеміз. 30 жыл бұрын көпұлтты,

көпконфессиялы халқымыз еліміздегі

бірлікке, бейбітшілік пен келісімге

қарай жылжу үшін тағы бір іргелі

таңдау жасады, - деді сессияны ашқан

Елбасы.

ҚР Тұңғыш Президентінің атап

өтуінше, осы уақытқа дейін жүріп өткен

жолдың, ұлттық дамудың стратегиялық

формуласының дұрыстығы мен тиімділігін

сеніммен айтуға болады. «Бұл

ең алдымен мемлекеттілік құрылысы

үшін барынша қолайлы жағдай жасауға

мүмкіндік берді және қазіргі заманғы

Қазақстанның бет-бейнесін қалыптастыруға

қуатты ресурспен қамтамасыз

етті. Осы ретте басты камертон қызметін

«Бiз, ортақ тарихи тағдыр бiрiктiрген

Қазақстан халқы» деген сөзбен басталатын

Конституциямыздың преамбуласы

атқара алады. Бұл сөйлемнің

мәні өте маңызды. Өйткені, Конституцияны

жазу барысында оған өте

маңызды мән берген едім. Ата заң

ұлтына сеніміне немесе тіліне қарамастан,

барлық отандасымыздың ортақ мүддесін

білдіреді. Конституциямыздың 11-бабы

мемлекетіміздегі бірлікті, бейбітшілік

пен келісімді бекітеді, қорғайды және

нығайтады. Елімізде тіліне, дініне, ұлтына

байланысты белгілер бойынша қандай

да бір кемсітушілікке тыйым салынады»,

- деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Сессияда Елбасы Ассамблеяны

басқару құқығын, яғни Төраға лауазымын

Президент Қасым-Жомарт

Тоқаевқа тапсырды.

inform.kz

Биыл облыста «Business Ertis» өңірлік әртараптандырылған бағдарламасы

басталғаны белгілі. Небары үш ай аралығында кәсіпкерлердің 100-ден

астам күрмеулі мәселесі шешіліп, экология, әлеуметтік қолдау,

инвестициялық жобаларды жүзеге асыру бағыттарында бірқатар

іс атқарылды. Десе де, ауылдық кәсіпкерлер тарапынан бұл салада

белсенділік байқалмайды.

Ауылға бет бұрды

Бұл сауалға жауап дайын. Ағаштар шетелден

тасымалданбайды. Бүгінде аймағымызда облыс

әкімдігіне қарайтын 3 орман шаруашылығы бар.

Шаруашылықтарда жыл сайын көшеттер отырғызылып,

сұранысты қамту мәселесі күн тәртібінен

түскен емес. Ондағы ағаштардың жасы әртүрлі.

Облыс әкімінің орынбасары Асайын Байханов

өзінің «Фейсбук» әлеуметтік парақшасында биыл

көшеттерді отырғызу 26 сәуірден бастап қолға

алынғанын хабарлады.

- Орман шаруашылықтарының қызметкерлері

орманды және ондағы жануарлар дүниесін сақтау,

сондай-ақ табиғат байлықтарын қорғауда жүйелі

жұмыс атқаруда. Мәселен, өткен жылы орман

шаруашылықтары 13,1 миллионнан астам көшеттерді

отырғызды. Жасыратыны жоқ, көп жағдайда орман

шаруашылықтарының белсенді жұмысы жарияланбай,

тасада қалып қояды. Себебі, шаруашылықтар ғаламтор

байланысы жоқ шалғай елді мекендерде орналасқан.

Бүгінде бұл мәселені шешу жолын қарастырып

жатырмыз, - дейді А.Байханов.

Өз тілшіміз.

ТАҒАЙЫНДАУ

Статистикада -

жаңа басшы

ҚР Ұлттық статистика бюросының

Павлодар облыстық департаментінің

басшысы болып Жақан Жәкенов

тағайындалды.

Жақан Жәкенов 1967

жылы Баянауыл ауданында

дүниеге келіп, 2007

жылы Алматы экономика

және статистика академиясын

бітірді.

Еңбек жолын Екібастұз

аудандық мамандандырылған

шаруашылық

бірлестігінде

слесарь болып бастады.

1994–1995 жылдары

Екібастұздың Байет

ауылдық округі әкімдігінде аудармашы, 1996

жылы Екібастұз электр желісінде жетекші маман

қызметтерін атқарды. 1997-2003 жылдары «Байтемір»

шаруа қожалығын басқарды.

2003–2010 жылдар аралығында Екібастұз

қаласының статистика басқармасында жетекші

маман қызметінен басқарма басшысына дейін

жоғарылады. 2010-2020 жылдары Павлодар облысы

бойынша статистика департаменті басшысының

орынбасары болды.

Қ.ТІЛЕКТЕСҚЫЗЫ.

Облыс әкімі Әбілқайыр Сқақовтың

төрағалығымен өткен аппарат жиыны

барысында «Business Ertis» бағадрламасының

барысы талқыланды. Облыстық

кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық

даму басқармасының басшысы

Айбек Тұрсынғалиевтің айтуынша, үш ай

аралығында бағдарламада белгіленген

жоспардың 40 пайызы орындалып

үлгерді. Өңірлік бастама экономикалық

көрсеткіштердің еселенуіне оң ықпал

еді. Айталық, «Бизнестің жол картасы-

2025» бағдарламасы бойынша 585 жоба

мақұлданды. Бұл өткен жылдың сәйкес

кезеңімен салыстырғанда бес есе көп.

Сол сияқты «Қарапайым заттар экономикасы»

бағдарламасы аясында қолдау

тапқан жобалардың жалпы сомасы

436 млн теңгеге көбейді. Өткен

жылдың алғашқы үш айында шағын

және орта кәсіпкерлік нысандарының

саны 614-ке азайса, биыл керісінше

424 бизнес нысаны ашылды. Дайын

өндірістік өнімдердің жалпы сомасы

70,5 млрд теңгеге, инвестиция

12,3 млрд теңгеге көбейді.

Сонымен қатар, осы уақытқа дейін

15 жоба жүзеге асырылды. Мәселен,

«Business Social Ertis» бағытының

аясында Павлодар облысының фармацевтер

қауымдастығымен меморандум

жасалды. Соның нәтижесінде аймақтағы

300 дәріхананың тең жартысында зейнеткерлер

мен мүмкіндігі шектеулі жандарға

дәрі-дәрмек жеңілдікпен сатылатын болды.

- Аталмыш бағыт бойынша мүмкіндігі

шектеулі 38 адамның жұмысқа орналасуына

қолдау көрсетілді. Бұл бағыттың

өзге бағдарламалардан басты ерекшелігі –

қызметтің тұрақты болуы. Оған қоса,

жалақының бір бөлігін өтеу үшін мемлекет

тарапынан субсидия берілмейді. Яғни,

тұрғындардың ертеңгі күніне алаңдауына

негіз жоқ, - дейді А.Тұрсынғалиев.

Бағдарламаның басым тұсы көп

болғанмен, кейбір ауылдықтар мұны

оңтайлы пайдалана алмай отырған

көрінеді. Айталық, Аққулы, Ақтоғай,

Баянауыл, Тереңкөл және Шарбақты

аудандарының әкімдіктері жобаларға

селқос қарап, көштің соңында келеді.

Бұл ретте Баянауыл ауданының әкімдігі

бүгінге дейін кәсіпкердің бірде-бір

проблемалық мәселесін шешкен жоқ. Ал

Аққулы ауданының әкімдігі жыл басынан

бері «Әкім сағаты» шарасының аясында

кәсіпкерлермен тек екі рет кездесті.

- Осы жайттарды ескере отырып,

бағдарламаға «Business Ertis Ауыл» бағытын

қосуды жөн санаймыз. Бұл ауылдық

аймақтардағы салалық ерекшеліктер

мен сұранысты анықтай отырып, сол

бағытта кәсіп бастауға ықпал етеді, -

дейді А.Тұрсынғалиев.

Аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақов

бұл бастаманы құптады. Соған сәйкес,

аудан-қала әкімдері сәуірдің соңына

дейін кемінде бес инвестициялық

жобаны жүзеге асыруға қатысты нақты

ұсыныстарды беруі тиіс.

- Бизнеске арналған әлеуметтік

жобаларды да қолға алуымыз қажет.

Мәселен, бағдарламаға спорттық секциялар,

қосымша білім беру орталықтары

сынды жобаларды қосқан дұрыс. Сол

арқылы ауыл-қалалардағы балалардың

бос уақытын қамтудың тиімді тетігін

табамыз әрі кәсіпкерлерге қолдау

көрсетеміз. Мемлекеттік-әлеуметтік

тапсырыс аясында бұл бағыттарға

қаржы қарастыру мүмкіндігі де бар, -

деді Ә.Сқақов.

Сонымен қатар, жиын барысында халық

санағына дайындық жайы пысықталды.

Облыстық статистика департаментінің

басшысы Жақан Жәкеновтің айтуынша,

1-30 маусымда дайындық кезеңі

жүргізіледі. 1 қыркүйек пен 15 қазан

аралығында интернет сауалнама толтырылады.

Яғни тұрғындар өздері, отбасы

мүшелері туралы ақпаратты sanaq.gov.kz

сайтына жүктей алады. Ал 1 қыркүйектен

30 қазанға дейін санақтың негізгі кезеңі

болады. Бұл уақытта санақ жүргізушілер

үй-үйді аралайды. Барлығы 1 мыңнан

астам санақ жүргізушіні жұмысқа тарту

жоспарда бар. Олардың басым бөлігі

студенттер болмақ.

- Жергілікті аудан-қала әкімдері санақ

жұмыстары басталғанға дейін үйлерге

нөмірлер қою, карталарды жаңарту, санақ

жүргізетін адамдарға құрал-жабдықтары

бар, ғаламтор желісіне қосылған ғимарат

қарастыру мәселелерін реттеуі керек, -

деді Ж.Жәкенов.

Ә.Сқақов санақ жүргізетін адамдардың

денсаулығын сақтау мақсатында олардың

екпе алуын ұйымдастыру қажеттігін алға

тартты.

- Халық санағы – 10 жылда бір

болатын ауқымды шара. Сондықтан

оған зор жауапкершілікпен қарау қажет.

Бұл ретте интернетпен қамту, санақ

жүргізушілерге вакцина салу сынды

мәселелерде қиындықтар болмауы тиіс, -

деді облыс әкімі.

Сондай-ақ, Әбілқайыр Бақтыбайұлы

жиын соңында жауапты сала өкілдеріне

өртке қарсы қауіпсіздік кезеңі аяқталғанға

дейін рейдтік шараларды күшейтілген

режимде жүргізуді жүктеді.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

Суретті түсірген -

Валерий Бугаев.

SARYARQA SAMALY

АЙНА 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 3

COVID-19: ВАКЦИНА

«QazVac» егіле бастады

Облыс тұрғындары отандық «QazVac» вакцинасының бірінші компонентін

қабылдай бастады. Екінші компоненті 21 күннен соң салынады. Бұл ретте

шалғайдағы елді мекен тұрғындарының да екпе алуына жағдай жасалды.

Облыстық денсаулық сақтау

басқармасының басшысы Айдар

Сейітқазинов облыс әкімдігінде

өткен аппарат жиыны барысында

жоспар бойынша өңірге 45 мың

доза вакцина бөлінуі тиіс екенін

хабарлады. Бүгінде отандық «QazVac»

екпесінің 2 мың, ресейлік «Спутник V»

вакцинасының 6 мың және қытайлық

«Sinopharm» вакцинасының 14 мың

дозасы жеткізілді.

- Осы уақытқа дейін облыстың

26 754 тұрғыны «Спутник V»

вакцинасының бірінші компонентін,

7474 адам екінші компонентін

қабылдады. Отандық «QazVac»

екпесін бір күн ішінде 201 адам

алды, - деді А.Сейітқазинов.

Сәуір айының соңына дейін

екпе алған тұрғындардың санын

42 мыңға дейін арттыру жоспарда

бар. Яғни, күніне орта есеппен

10 мың адам екпе алуы керек.

Осыны ескере отырып, қосымша

екпе кабинеттері ашылып, жылжымалы

кешендер жолға шықты.

Мәселен, автосапаржай маңындағы

кешенде жарты күннің ішінде 90 адам

Ертіс-Баян өңірінде

коронавирус

жұқтырғандар

саны күн санап

артып келеді. Өткен

аптада 400-ге жуық

адамның COVID-

19-ға шалдыққаны

анықталған.

Бүгінде «қызыл» аймаққа

енген облыста алдағы уақытта

жағдай тұрақталмаса, карантин

талаптары күшейтілуі мүмкін.

Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар

қызметінде өткен онлайн

брифингте айтылды. Облыстық

санитарлық-эпидемиологиялық

бақылау департаменті басшысының

орынбасары Зәмзәгүл Досжанованың

сөзінше, соңғы аптада 394 адамның

КВИ жұқтырғаны анықталған.

Жалпы, аймақта Павлодар қаласы,

Павлодар және Май аудандары

«қызыл аймаққа» енсе, тек Баянауыл

ауданы ғана «жасыл аймақта».

- Облыстағы эпидемиологиялық

екпе алды. Үш түрлі вакцинаның

дозасы жеткілікті болса, шалғай

ауылдардағы медициналық пункттер

мен дәрігерлік амбулаторияларда

да егу жұмыстары жүргізіледі.

Облыстың бас дәрігерінің айтуынша,

ұжымдық иммунитетті қалыптастыру

үшін тұрғындардың кемінде

60 пайызы вакцина қабылдауы тиіс.

Облыс әкімі Әбілқайыр Сқақов

тұрғындарға қолайлы болуы үшін

егу кабинеттері, жылжымалы кешендер,

көшпелі пункттердің жұмыс

тәртібі, олардың орналасқан жері

туралы мол мағлұмат беру керек

екенін айрықша атап өтті.

- 26 сәуір күні облыстың

«қызыл аймаққа» енгені белгілі.

Сәйкесінше қосымша шектеу шаралары

енгізілуі мүмкін. Қабылданатан

шаралар, екпе егу жұмыстары,

«Ashyq» жүйесін қолдану туралы

тұрғындарға жан-жақты түсіндірілуі

тиіс, - деді Ә.Сқақов.

Айта кетейік, бүгінде облыс

орталығындағы 35, Екібастұздағы

5 және Ақсу қаласындағы бір қызмет

көрсету орны «Ashyq» жүйесіне

қосылды.

Қ.ҚАБЫЛДЕНОВА.

Карантин күшеюі

мүмкін

жағдайды осы аптаның соңына дейін

бақылайтын боламыз. Егер вирусты

жұқтырушылар көбейсе, карантиндік

шектеу шаралары күшейтілетін

болады. Ондай жағдайда әлеуметтік

ұйымдар жабық түрде жұмыс істейді.

Қоғамдық тамақтану орындары сағат

9.00-20.00 аралығында толымдылығы

30 адамнан асырмай қызмет

көрсетеді. Павлодар-Ақсу бағытынан

басқа ауданаралық жолаушылар

тасымалы бойынша қоғамдық көліктер

тоқтайды. Демалыс күндері моншалар

мен сауналардың жұмысына шектеу

қойылып, жабық емес базарлар

жексенбі күндері, жабық базарлар

сенбі, жексенбі күндері жабылады.

Кеңселерде ұжымның 80 пайызы

қашықтан жұмыс істеуге көшеді.

Ал азық-түлік дүкендері сағат

20.00-ге дейін істейді. Театрлар

мен кинотеатрлардың жұмысы

тоқтайды, - деді З.Досжанова.

Спикердің айтуынша, мектеп

оқушылары арасында да КВИ

жұқтырушылар саны өскен.

Сондай-ақ, жиында КВИ-ге қарсы

екпе егу жайы сөз болды. Емханаларда

адам санын көбейтпеу

мақсатында және адамдардың

көп жиналуына жол бермеу үшін

облыс орталығында жылжымалы

медициналық кешендер көптеп

ашылуда.

Облыстық денсаулық сақтау

басқармасының басшысы Айдар

Сейітқазиновтің айтуынша, облыс

халқының 5,9 пайызы коронавирусқа

қарсы вакцина алған.

Айта кетелік, өңірде 135 егу

пункті бар. Оның ішінде 37 жылжымалы

болса, 48 пункт резервте тұр.

Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.

МӘСЕЛЕ

Қой бағасы неге қымбат?

Редакцияға оқырмандарымыз хабарласып, тірі салмақтағы қой бағасының

күрт қымбаттап кеткеніне наразылықтарын білдірді. Кейбір сатушылар бағаны

100 мың теңгеге дейін көтерген. Бұл дегеніңіз жарты сиырдың еті емес пе?!

Қасиетті Рамазан айында қой

бағасының қымбаттауы жағымсыз

құбылысқа айналғалы қашан?! Бірақ,

«бағаны көтеру керек» екен деп

шектен шығып, ұсақ жануарды

бірнеше мың теңгеге артық бағалау

ақылға сыймайтын дүние сияқты.

Сатып алушылардың базынасы бұл.

- Үй ішімен ақылдасып, ауызашар

берейік деп шештік. Ауылдық жерде

бағасына келісіп, қой табу оңай

ғой. Қалалық жерде сатушылар

ұсынған бағаны көргенде жағамды

ұстадым. Тіпті, қалаға жақын

орналасқан ауылдардағы баға да

тым қымбат. Қасиетті Рамазан айы

уақытында қойды 100 мың теңгеге

сату тіпті ақылға сыймайды. Бұл

айда керісінше сауапты іс жасап,

алушыларға аз да болсын жеңілдік

ұсынса, сауап болмай ма... Қой

бағасы тым қымбат. Бағаны кім

реттейді? – деп қынжылады қала

тұрғыны Сәбит Сүлейменов.

Осы мәселе бойынша облыстың бас

имамы Жолдас қажы Бердімұратовқа

хабарласып, пікірін білдік.

- Жыл сайын Рамазан айы басталмас

бұрын ҚМДБ тарапынан

үндеу жасалып, кәсіпкерлерді қой

бағасын өсірмеуге шақырамыз.

Бірақ, нәтиже шамалы. Жалпы бұл

мәселе әр адамның санасына байланысты.

Пайда ойлаған бизнесмендер

қойларын семіртіп, Рамазан айы

мен Құрбан айт уақытын әдейі күтіп

отырады. Негізі ауызашар беруге

ниеттенген адамдарға дастарханға

ет қоймаса да болатынын түсіндіріп

жатырмыз. Жеңіл-желпі палау сияқты

ас қойса да жеткілікті. Байқаймын,

соңғы уақытта бұл ұсынысты қаперге

алып, дастарханға ет қоймайтындар

көбейіп келеді, - дейді бас имам.

Баға саясатын бір білсе, облыстық

кәсіпкерлік, индустриялық-инновациялық

даму басқармасы білер деп,

басқарма басшысының орынбасары

Дәулен Қабдушевке хабарластық.

Ол әлеуметтік маңызы бар азықтүліктің

тізімінде қойдың еті жоқ

екенін алға тартып, облыстық ауыл

шаруашылығы басқармасына хабарласу

керектігін айтты. Ал облыстық

ауыл шаруашылығы басқармасына

телефон шалғанымызда, мекеменің

бас маманы Айдос Жақыпов: «Біз

тек қой өндірісінің дамуына, асыл

тұқымды қой шаруашылығын субсидиялауға

ынталымыз», деп жауап

берді. Әңгіме арасында ол шын

мәнінде қойдың бағасын ешкім

реттемейтінін жасырмады.

Байқағанымыз, қой бағасын тұрақтандыруға

ешкім жауапты болмағандықтан,

сатушылар ойларына

келгенін істеп отыр. Қысқасы, «әй

дейтін ажа, қой дейтін қожа» жоқ.

Бағынбай кеткен баға мен қалтасының

қамын ойлаған алыпсатарлардың

қылығы қынжылтпай қоймайды.

Ал сіз қойды неше теңгеге сатып

алдыңыз, оқырман?

Оралхан ҚОЖАНОВ.

ТІКЕЛЕЙ ЖАУАП

Газетіміздің өткен санындағы «Төте сауал»

айдарында облыс орталығындағы Усолка шағын

ауданындағы жылу мәселесі көтерілген еді.

Оқырмандар пәтердегі жылу мөлшеріне көңілдері

толмайтындарын айтқан болатын. Бұл мәселеге

қатысты қалалық әкімдіктің баспасөз қызметінен

жауап келіп түсті.

- Усолка шағын ауданындағы жылу мәселесі алдағы қысқы

маусымға дейін шешіледі деп күтілуде. Бүгінде облыс орталығында

ірі жоба – ТМ-42 жылу магистралінің құрылысы басталды. Жылу

магистралінің ұзындығы 4 шақырымды құрайды. Жоба құны –

3,3 млрд теңге. Құрылыс жұмыстары қаланың ДЭУ аумағынан

басталып, Назарбаев даңғылы арқылы Казправда көшесіне жетіп,

кейін М.Мақатаев (Парковая) көшесіне ауысып, Бестужев көшесіне

дейін жалғасады. Кесте бойынша 8 айдың ішінде құрылыс

жұмыстары аяқталып, жаңа жылыту маусымында Усолка шағын

ауданымен қатар, Затон және Достық аудандарындағы жылу

мәселесі оң шешімін табатынына сенім мол.

Төте сауал

қойыңыз!

Құрметті оқырман қауым! Көпті толғандырған ел ішіндегі

кейбір мәселелердің шешуші органдардың назарына уақытылы

жете бермейтінін ескере отырып, газет бетінде жаңа

айдар ашуды жөн көрдік. Кез келген салаға қатысты әлеуметтік,

тұрмыстық мәселе мен ұсыныстарыңызды, ескертулеріңізді,

фотодеректеріңізді бізге жолдаңыз. Өз кезегінде біз оны

басылымда жариялап, кейін журналистеріміз оның шешімі

мен жауабын табуға көмектеседі.

Сауалдарыңызды @saryarqa_samaly инстаграм-парақшасындағы

дайректіге және WhatsApp-тағы 8705

152 8557 нөміріне жолдаңыздар.

Редакция.

ДОСТЫҚ

«Шәмшінің әндері

жаныма жақын»

Көптеген ұлт өкілдері

қоныстанған Қазақстанды

мекен еткен әрбір

этнос өкілінің өзінің

туған тарихын біліп, төл

мәдениетімен сусындап

өсуіне толық мүмкіндігі

бар. Бүгінде ана тілінде

үн қатып, ұлттық өнерін

дәріптеп жүргендер аз

емес. Солардың бірі -

«Татар-башқұрт» этномәдени

бірлестігінің мүшесі

Гайнутдин Ташимов.

Бүгінде жасы 65-тен асқан

Гайнутдин Ташимов бала күнінен

баян аспабын жанына серік еткен.

11 жасында алғаш осы музыкалық

аспапқа аңсары ауып, 15 жасында

Павлодар қаласындағы музыкалық

мектепте білім алады. Міне, сол

күннен бері татар ұлының қолынан

баяны түскен емес.

- Музыкалық мектепті бітіргеннен

кейін Отан алдындағы

азаматтық борышымды өтеп келдім.

Кейіннен өнер жолынан алыстап,

23 жыл алюминий зауытында

қызмет еттім. Алайда өнерге

деген құштарлық бойыңда болса,

қаныңда тулап жатса, одан қол үзе

алмайды екенсің. 1990 жылдары

өнерге біржола бет бұрдым. Яғни,

сол жылы аймағымызда «Татарбашқұрт»

орталығы құрылған

болатын. Бірлестік құрамында

«Чишмя» ансамблі құрылды. Міне,

соның жетекшісі болдым. Кейіннен,

1995 жылы, «Чуваш қоғамдықмәдени

орталығы жасақталды.

Татар, чуваш, қазақ халықтарының

тілі ұқсас келеді. Мәдениеті де

бір-бірінен алыс емес. Маған

осы орталық жанынан «Сеспель»

вокалды ансамблін құрып, соған

жетекшілік өтуімді сұрады. Бірден

келістім. Бір сөзбен айтқанда,

алғаш «Достық үйі» ашылған кезде

осында келгендердің бірі -

менмін, - дейді Г.Ташимов.

Ассамблея қабырғасында өтетін

түрлі мәдени іс-шаралар Гайниден

Ташимов жетекшілік ететін қос

ансамбльсіз өтпейді. Бірнеше

жанр мен түрлі ұлттың әндерін

нақышына келтіре орындайтын

баяншының репертуарында татар,

башқұрт, чуваш ұлтының әндерінен

бөлек, қазақтың халық әндері мен

Шәмші Қалдаяқовтың танымал

туындылары да бар.

- Менің жаныма Шәмшінің әндері

өте жақын. Оның әндерін тек

қазақтар ғана емес, біздегі өзге

ұлт өкілдері де сүйіп орындайды.

Жалпы, өнер ұлтқа бөлінбейді.

Сонымен қатар, біздің Қазақ елін

мекен етіп, бар бақытты осы

жерден тауып отырғанымызды

ескерсек, Қазақстандағы әрбір

өзге ұлт өкілі Қазақ халқының

тілін ғана біліп қоймай, оның

мәдениетін, өнерін, әдет-ғұрпын

толық білуі керек деп ойлаймын, -

деді ол.

Бүгінде «Чишмя» және

«Сеспель» вокалды ансамблінің

өнерін тек павлодарлықтар ғана

емес, Ресейдің көршілес облыстары

және еліміздің өзге де

аймақтары тамашалап үлгерді.

Қ.МҮСӘЙІП.

4 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ӘЛЕУМЕТ

SARYARQA SAMALY

БАС ТАҚЫРЫП

Бизнеске нарықты

талдап береміз

Кейбір тұрғындар кәсіп бастауды қалағанымен, нақты

қай салаға бағыт алу қажеттігін білмей жатады. Соның

салдарынан қаржысы «күйіп», салы суға кететіндер

кездеседі. Осындай олқылықтар орын алмас үшін

облыстық кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық

даму басқармасы «Business Ertis» өңірлік бағдарламасы

аясында тағы бір жобаны қолға алды. Қолдаудың жаңа

тетігінің тиімді тұстары жөнінде басқарма басшысы

Айбек Тұрсынғалиевпен тілдескен едік.

- Айбек Әлібекұлы, биыл

«Business Ertis» бағдарламасының

бес бірдей бағыты

бойынша ауқымды істердің

жүзеге асып жатқанын жақсы

білеміз. Осы орайда жақында

бастау алған «Инвест-жоба»

бастамасы туралы айтып

өтсеңіз...

- Бүгінде облыста шағын және

орта бизнес өкілдеріне зор қолдау

бар. «Business Ertis» өңірлік бағдарламасы

– соның жарқын дәлелі. Жыл

басынан бері аталмыш бағдарлама

арқылы тұрғындарға қаржылай әрі

қаржылай емес қолдау көрсетіліп

келеді. Айталық, өндірістік орындарды

тегін беру, шикізатпен қамту,

дайын тауарды сатылымға шығару,

серіктестік байланыстар орнатуға

қатысты мәселелер оң шешімін тапты.

Кадр тапшылығын жою, экологиялық

ахуалды жақсарту бағытында

да бірқатар іс қолға алынды.

Жалпы, аталмыш бағдарламаның

тұжырымдамасында 36 жоба мен

588 шағын жоба қамтылған. Ал

кәсіпкерлерге мемлекеттік қолдаудың

90-нан астам түрі көрсетіледі.

Осы орайда жергілікті нарықтағы

жағдайды әрі тұрғындардың талаптілегін

саралай келе, «Инвест-жоба»

бастамасын жүзеге асыруды жөн

деп шештік. Бұл бағыт жеке ісін

бастауды қалайтын азаматтарға

зор көмекші құрал болары анық.

Себебі тұрғындар аталмыш жобаның

аясында сұранысқа қатысты

сараптамалық мәліметтермен танысып,

соған қарай жоспарын түзіп, міндетмежесін

белгілей алады.

ЖАҢАШЫЛДЫҚ

- Бұл бастаманың тиімділігі

неде?

- Біздің облыс еліміздің

индустриялық орталығы болып

саналғанмен, кейбір өнімдер өңірде

шығарылмайды. Сәйкесінше сол

тауарларды сырттан сатып алуға тура

келеді. Яғни, әлі де игерілмеген өндіріс

түрлері бар. Бұл – бір. Екіншіден,

кейбір кәсіпкерлер жеке ісін бастауды

қалайтын салаға қатысты толық

сараптама жұмысын жүргізбейді.

Қолдарында талдамалық мәліметтер

болмағандықтан, өндірісті бастаған

тұста түрлі кедергінің кесе-көлденең

шығуы әбден мүмкін. Бұл мәселелерді

ескеріп, жағдайды реттеу мақсатында

терең талдау жасауды ұйғардық.

Өңірде шығарылмайтын өнімге

қатысты жан-жақты сараптамалық

жұмыс жүргізіп, олардың қорытындысын

кәсіпкерлерге ұсынамыз. Соның

нәтижесінде жергілікті нарыққа

қай өнімнің қайдан жеткізілетінін,

бұл істен түсетін табыстың қандай

болатынын көрсетуге мүмкіндік

болады. Яғни, біз кәсіпкерлерге

бағыт-бағдар бере аламыз. Ал

ұсынылған мәліметтерден ой түю,

оны бизнес бастап, кәсіпті кеңейту

кезінде пайдалану – тұрғынның өз

еркіндегі мәселе.

- Нақты мысалдар бар ма?

- Мәселен, әзірше біздің өңірде

отқа төзімді кірпіштер шығарылмайды.

Оның әлемдік деңгейдегі ірі

өндірушілері – қытайлық және ресейлік

компаниялар. Өнімнің өндірісіне қажет

шикізат – отқа төзімді болатын балшық

та Ресейде бар екен. Облыстағы

«Қазақстан электролиз зауыты»,

«Ақсу ферроқорытпа зауыты»,

«Қазақстан алюминийі», «KSP Steel»

сынды жергілікті өндіріс орындары

кірпіштің мұндай түрін шетелден сатып

алады. Олардың жылдық сұранысы –

37 мың тонна. Бұл дегеніңіз –

4 млрд теңге. Кәсіпкерлерге осы

сияқты талдамалық ақпаратты ұсына

отырып, бұл бағытта өндіріс бастауына

ықпал етуді қалаймыз. Бұл ретте

тұрғындар «Қарапайым заттар экономикасы»,

«Бизнестің жол картасы-

2025» мемлекеттік бағдарламалары

аясында жеңілдетілген несие ала

алатынын еске салғым келеді.

- Тұрғындар сараптамасы

дайын инвестициялық жобалар

туралы ақпараттарды қалай

ала алады?

- Жақында басқарманың ресми

сайты мен әлеуметтік желілердегі

парақшасында алғашқы ақпарат

жарияланады. Кейін тиісті талдамалық

жұмыстар жүйелі түрде жарық көретін

болады. Кәсіп бастауды қалайтын

тұрғындар оларды қалт жібермей,

қадағалап отырса болғаны.

- Ақпаратыңызға рақмет!

Сұхбаттасқан –

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

«ХАЛЫҚ ҮНІНЕ ҚҰЛАҚ АСАТЫН

МЕМЛЕКЕТ»

Облыс орталығындағы қоғамдық мәселелерді

талқылауда шаһар тұрғындары әрдайым

белсенді. Қала әкімі Ержан Иманслямның қала

жұртшылығымен онлайн кездесуінде де бірқатар

мәселе талқыланды. Әсіресе, коммуналдық салаға

қатысты сауалдар жиі қойылды.

Жылудың

«жыры»

шешіле ме?

Белгілі болғандай, жыл басынан

бері әкімдікке тұрғындар

тарапынан 2731 өтініш келіп

түскен. Жоғарыда жазғанымыздай,

олардың көбі тұрғын

үй-коммуналдық шаруашылық

саласына қатысты. Онлайн кездесуде

павлодарлықтар балалар

ойын алаңының салынуына

тілек білдірді. Шаһар басшысы

жылдағы дәстүрге сай биыл 100

аулада заманауи балалар алаңы

пайда болатынын жеткізді. Биыл

жоспарға енбей қалған аулаларға

келесі жылы кезек келмек.

Айтпақшы, жаңа ойын алаңын

салу бір бөлек, жөндеуді қажет

етіп тұрған алаңдар реттелетін

болады.

Қала тұрғындары «кәрі»

ағаштардан қашан құтылатындықтарын

сұрады. Өткен

жолы екпінді желдің салдарынан

көптеген ағаштар майысып, құлауға

шақ қалған. Ержан Иманслям

бүгінде бұл іске жауапты мердігерді

анықтау жұмыстары аяқталғанын,

жақын күндері тиісті шаралар

қолға алынатынын айтты.

Қалалық ақсақалдар кеңесінің

мүшелері орталық жағалауды

абаттандыруға көңіл бөлу керектігін

еске салды. Дренаждық жүйенің

әлсіздігінен ондағы жасыл желек

қурауға айналған. Ағаш отырғызу

ісін де ұмыт қалдырмаған жөн.

Е.Иманслям аталған өтініштер

назарға алынатынын жеткізді. Жылу

мәселесінің көтерілуі заңдылық

еді. Себебі, көптеген көпқабатты

үйлердің тұрғындары пәтерлердегі

жылу мөлшерінің аздығынан

биыл қыста бүрсеңдеп шықты.

Әсіресе, Усолка және Дачный

«Таңбалы» аяқ киім киеміз

Шілде айынан бастап елімізде аяқ киімді цифрлы таңбалау енгізу жоспарланған.

Бұл – барлық аяқ киім өндірушілер мен импорттаушылар өз тауарларын екі өлшемді

Data Matrix кодымен таңбалауы керек деген сөз. Дей тұрғанмен кәсіпкерлер бұл

өзгеріс аяқ киім қымбатшылығын тудыруы мүмкін деп дабыл қағуда.

шағын аудандарының пәтер

иелері қапалы. Жылудың «жыры»

жыл сайынғы «дәстүрге» айналып

бара жатқанына шағымданған

тұрғындар мәселені түпкілікті

шешу жолын қарастыруды

сұрады. Қала әкімі аталған

шағын аудандарда жылу мәселесі

келесі қысқы маусымға дейін

шешілетініне сендірді. Себебі,

облыс орталығында соңғы

25 жылдағы ауқымды жоба – ТМ-42

жылу магистралінің құрылысы

басталған. Жоба сәтті жүзеге

асса, Достық және Затон шағын

аудандарының тұрғындары да

жылуға қарық болмақ.

Павлодарлықтар көше жолдарын

жөндеу бойынша қандай

жұмыстар атқарылып жатқанын

сұрады. Ержан Иманслямның

айтуынша, жолдарды жамау бір

бөлек, биыл жалпы ұзындығы

11,2 км көше жолы күрделі

жөндеуден өтпек. Атап айтсақ,

Астана, Катаев, Естай, Ак.Бектұров

және Шөкин көшелерінің жол

бөліктері жаңара түспек. Тротуарлар

да ретке келтірілмек. Бұл

мақсатқа 1 млрд теңге қаражат

бөлінген.

Жарықтандыру ісіне тоқталсақ,

биыл 169 аулада жаңа жарық

шамдары пайда болады. Қалған

81 ауланы жарықтандыру келесі

жылы іске аспақ. Қысқасы, облыс

орталығында коммуналдық салаға

қатысты мәселе шаш-етектен.

Десе де, шаһар басшысы Ержан

Иманслям түйткілдердің түйіні

кезек-кезекпен тарқатылатынына

сендірді.


Мұрат АЯҒАНОВ

Алдағы уақытта елге енетін импорт

аяқ киімдердің барлығының жеке

штрих-коды, яғни реттік саны болады.

Барлық нормативтік-құқықтық актілер

бекітілгеннен кейін, әлемнің басқа

елдерінен, оның ішінде ЕАЭО-дан

цифрлы таңбалаусыз тауар Қазақстан

шекарасынан өте алмайды.

Өзгеріс Қазақстанның аяқ киім

нарығының барлық қатысушыларына

– өндірушілерге, импорттаушыларға

және бөлшек сауда

дүкендеріне қатысты. Атап айтқанда,

аяқ киім айналымына қатысушылар

тауарларды таңбалау мен оның

қадағалануының ақпараттық жүйесінде

(ТТҚАЖ) тіркелуге, сондай-ақ өз

тауарларын Ұлттық каталогта тіркеуге

тиіс болады. Таңбалау кодтары автоматты

түрде ТТҚАЖ-да жасалады.

Содан кейін оларды Data Matrix-ке

түрлендіруге және басып шығару

үшін жүктеуге болады.

Жергілікті саудагерлер мен тауар

жеткізушілер бұл бастама тауар

бағасының қымбаттауына әкеліп

соқтырады деген пайымда. Себебі

таңбаны соғу үшін көрсетілген

қызметке ақша төленетіні анық.

Осылайша аяқ киімнің үстеме

бағасы өсіп кетуі мүмкін.

Облыс орталығындағы «Квазар»

сауда үйінде аяқ киім саудалайтын

Жанар Ахметова пандемия басталғалы

сауданың жүрмей жатқанын айтады.

Сырттан келетін тауар әр жеткізілген

сайын қымбаттай түсуде. Өндірушілер

қазіргі күрделі кезеңді пайдаланып,

өз өнімдерінің бағасын арттыруға

құлшынады деп мұңын шақты ол.

- Қазір сатып алушылар қарасы

азайып қалған. Саудамыз былтырғы

жылдың басымен салыстырғанда екі

есеге төмендеді. Енді сөреге қоятын

әрбір аяқ киім таңбаланса, біздің

ғана емес, сатып алушылардың да

қалтасын қағатыны анық. Себебі,

баға сөзсіз қымбаттайды. Әрі сырттан

жеткізілетін тауардың көптігіне

байланысты олардың әрқайсысын

таңбалауға көп уақыт жұмсалады.

Есесіне жеткізу уақыты да ұзара

түседі деп ойлаймын. Мұның барлығы

- біз үшін қосымша шығын, -

дейді Жанар.

Ал жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындары

қауымдастығының президенті

Любовь Худова бұл бастама тауар

бағасына айтарлықтай әсер ете

қоймайды дейді. Аяқ киімнің маркасын

электронды түрде таңбалап барып,

нарыққа шығарғаннан тұтынушы

да, отандық аяқ киім шығаратын

кәсіпорындар да ұтады деген пікірде

ол. Тек, бұл жүйеге шілде айында

көшіп кету асығыстық тудыруы

мүмкін. Еліміздегі 446 импорттаушы

қазірден бастап тапсырыс

беріп қойған тауарды маркалап

үлгермейді. Ал аяқ киімнің 98 пайызы

сырттан әкелінетіні мәлім. «Үкіметке

өзгерісті қазан айынан бастайық

деп ұсыныс тастап едік, көнбеді.

Импорттаушылардың 75 пайызы

тауарды Қытай мен Түркиядан

тасиды. Сондықтан олар үлгермеуі

мүмкін. Әрі оны таңбалаумен айналысатын

оператордың жүйесінде

алғашында ақаулар кездесуі ғажап

емес», дейді ол.

Цифрлық экономиканы дамыту

орталығы есесіне әр аяқ киімнің

электронды құжаты болады деп

есептейді. Яғни, бұл қадам - көлеңкелі

экономикадан шығудың бірден-бір

жолы. Өндірушілер мен импорттаушылар

тауарларға «Data Matrix» штрихкодын

енгізіп, кеденнен өтпей жатып

оны тауардың қорабына жабыстырулары

қажет. Ал тұтынушы «Naqty

Onim» арнайы мобильді қосымшасы

арқылы «Data Matrix» кодын сканерлеп,

тауар туралы толық ақпарат біле

алады екен. Кәсіпкерлер, қазірден

бастап тонналап тасымалдайтын

тауарды ақпараттық жүйеге енгізіп,

оны бірыңғай оператордың ұлттық

каталогына тіркеп үлгерулері керек.

- Өндірушілер немесе импорттаушылар

тауарды кеден рәсімдерінен

өткенге дейін Data Matrix кодтарын

тауарларына бекітуі керек. Егер

бекіту мүмкіндігі болмаған кезде

арнайы кеден қоймаларында ондай

мүмкіншілік көзделген. Осы күнге

дейін сертификаты жоқ тауарды тасымалдап

келгеннің кесірінен аяқ киім

саудасының көлеңкелі экономикадағы

үлесі 50 пайызды құрап келді, -

дейді цифрлық экономиканы дамыту

орталығының басқарушы директоры

Нұржан Баекеев.

Осылайша аяқ киімнің құжаттары

арқылы әрбір тауардың өндірістен

бастап клиентке сатылғанға дейінгі

қозғалысы жаппай тіркеледі. Ал оған

дейін елге еніп кеткен, қоймада

құжатсыз жатқан аяқ киімді жыл

соңына дейін сатуға рұқсат. Аяқ

киімнен бөлек, 2022 жылдан бастап

дәрі-дәрмек пен алкогольді ішімдік

және жеңіл өнеркәсіп тауарлары да

цифрлық таңбаланудан өткізіледі

деп жоспарлануда.

SARYARQA SAMALY

ҰБТ-2021

БІЛІМ 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 5

«ОҚУҒА ҚҰШТАР МЕКТЕП»

Биылғы сынақ

бұрынғыдан өзгерек

Осы аптада мектеп

түлектеріне жоғары оқу

орны гранттарына жолдама

беретін ең негізгі ҰБТ басталады.

Яғни, ақысыз тестілеу

сынағы 30 сәуір күні

басталып, 30 маусымға дейін

жалғасады. Ал осы жылы

оқушылардың қалаған

ұпайына қол жеткізіп,

армандаған оқу орнына

түсуіне мүмкіндік беретін

бірқатар өзгеріс енгізілді.

Ендеше, солардың ең

негізгілеріне тоқталайық.

Тілеуберді САХАБА

2019 жылдан бері мектеп түлектері бір

жылда төрт рет тест тапсырып келеді.. Яғни,

оның біреуін қыста, біреуін көктемде және

екеуін жазда өткізетін. Ал биыл бұл салаға

тағы бір үлкен реформа жасалып, тестілеу

толығымен электрондық, яғни, компьютерлік

форматқа ауысты. Мұндағы «Бір компьютер -

бір камера» қағидатының мақсаты – біреу.

Ол – академиялық әділдікті сақтай отырып,

мемлекеттік грантты 11 жыл бойы көз

майын тауысып оқыған білімді оқушыға

беру. Сондықтан, биылғы тестілеу бұрнғы

сынақтардан мүлдем өзгеше болмақ.

Торайғыров университеті қабылдау

комиссиясының жауапты хатшысы Сәуле

Кісембаеваның сөзінше, тест сынағы кезінде

рұқсат етілмеген құралдарды пайдалануға

мүлдем жол берілмейді. Оқушылар көбінде

ұялы телефон, планшет, плеер құрылғысы,

калькулятор, сымды және сымсыз құлаққап,

шпаргалка сынды басқа да көмекші

құралдар пайдалануға әрекеттенеді. Ондай

қадамға барған балалар бірден аудиториядан

шығарылып, нәтижесі жойылады

дейді. Өткен жылғы сынақ барысында да

осы жағы қатаң бақылауға алынды. Сол

кезде әртүрлі тыйым салынған құрылғылар

мен шпаргалкалар алып кіреміз деп

ұсталғандар «Тоқал ешкі мүйіз сұраймын деп

құлағынан айырылыптының» кебін киген

еді. Яғни, тест аудиториясынан шығарылып,

бір жылға шектеу қойылған болатын.

Жалпы, электрондық тестілеудің артықшылығына

тоқталсақ. Біріншіден оқушы тест

тапсыратын күні мен уақытын өзі таңдайды.

Екіншіден, тест тапсырушының уақыты

әжептәуір үнемделді. Яғни, бұрынғыдай

жауап парағын бояп отырмайды, дұрыс

жауабының тұсындағы пернені басып өте

береді. Үшіншіден, алдыңғы белгілеп кеткен

жауабын қайта өзгерту мүмкіндігі бар.

Егер, қағаз жүзінде болса олай өзгерте

алмас еді. Төртіншіден, абайсыздан басқа

ұяшықты бояп кету секілді қауіп болмайды.

Бесіншіден, қате толтырылған деректерді

түзетуге, тест тапсыру барысында тілін

және пәнін ауыстыру мүмкіндігі берілген.

Алтыншыдан, тест нәтижесін бірден

алады, бұрынғыдай кешке дейін оқу орны

алдында сарылып күтіп жүрмейді. Егер,

нәтижеге қанағаттанбаса, 30 минут ішінде

апелляцияға беруге болады. Жетіншісі – бір

оқушыға екі рет тест тапсыруға мүмкіндік

берілді.

- Биыл Қазақстан тарихы мен математикалық

сауаттылық пәндерінің тапсырмалар

саны азайды. Бұрын 20 сұрақ болса, енді

15 сұраққа жауап береді. Ал оқу сауаттылығы

20 сұрақ күйінде қалды. Ал бейіндік

пәндердің сұрағы 35 болып көбейді. Сонда

барлық сұрақтар саны – 120, ең жоғарғы

ұпай көлемі – 140. Тест тапсыру уақытында

да өзгерістер бар. Мысалы, жаратылыстану-математика

(математика, физика,

химия, биология, география) бағытын

таңдаған талапкерлер үшін 240 минут,

яғни, 4 сағат уақыт берілген. Ал қоғамдықгуманитарлық

(Қазақстан тарихы, қазақ

тілі мен әдебиеті, орыс тілі мен әдебиеті,

шет тілі) пәндер бойынша тапсыратын

болсаңыз, 225 минут жұмыс істейсіз, -

дейді Сәуле Камалиденқызы.

Бұл жерде түлектердің білім дайындығынан

бөлек, психологиялық әзірлігі де

мығым болуы керек. Әсіресе, аудиториядағы

әр минуты санаулы әрі маңызды

екенін ескеріп, сол берілген уақытты

тиімді пайдалануға дағдылану керек.

Негізі, ұйымдастырушы тарап берілген

уақытты қалай пайдалану керек екенін

де жүйелеп қойған. Мысалы, алғашқы

1 сағаттан кейін орныңыздан тұрып, 2

минуттық үзіліс жасап, бой жазып алуға

болады. Басталғаннан кейін 2 сағаттан

соң 15 минуттық үзіліс беріледі. Онда

дәретханаға шығуға, су және дәрі-дәрмек

ішуге мүмкіндік бар. 3 сағаттан кейін тағы

3 минуттық үзіліс жасауыңызға болады.

Тест аяқталып, нәтижесін көргеннен кейін

оған қанағаттанбайтын болсаңыз, бірден

сыртқа беттемей, апелляциялық кезеңді

күтіңіз. Яғни, сынақ аяқталғаннан кейін

5 минуттан соң барып апелляцияға өтініш

жібересіз, оның жауабын бар болғаны

30 минут ішінде алып үлгересіз.

Осы ретте апелляцияға қандай жағдайда

беру керек деген заңды сұрақ туындайды.

Мысалы, тест тапсырмасының құрамы

бойынша сұрақтың дұрыс жауабы болмаса

немесе тест сұрақтары қате құрастырылған

жағдайда қайта тексертуге құқығы бар.

Сонымен қатар, техникалық қателіктер де

орын алуы да мүмкін. Мысалы, тапсырманың

жартысы көрінбесе, сызбалар көрінбесе,

компьютер дұрыс жұмыс істемесе.

Соңғысы орын алған жағдайда тестілеудің

аяқталуын күтпей бірден апелляцияға

берген жөн.

ҰБТ бойынша мемлекеттік комиссия

мүшесі Балжан Солтанованың сөзінше,

аудиторияға жеке куәлік, қалам, су, дәрідәрмек,

көзілдірік және оның қорабы сынды

бірнеше затқа ғана рұқсат береді.

- Аудиторияға кірген соң бірден киім ілетін

бөлмеге өтеді, онда тест тапсырушыларға

арнайы бөлме қарастырылған. Одан шыққан

соң фойедегі биометрикаға жақындап,

жеке куәліктері бойынша салыстырып,

өздерін растайды. Сонымен қатар, сол

күні тест сынағына қатысқанын растайтын

тіркеу парағына қолын қояды. Одан

кейінгі кезең – оқушымен бірге алып

бара жатқан заттарды тексеру. Металл

іздегіш құрылғының көмегімен оқушының

бойында қандай зат барын тексеріп, тыйым

салынған құралдар болса, сол жерге алып

қалады. Осы тексеруден өткеннен кейін

тест тапсыру кабинетіне өтіп, өзінің қалаған

орнына жайғаса береді, - дейді Балжан

Мағауияқызы.

Облыстық білім беру басқармасының

мәліметінше, ағымдағы жылы 4479 оқушы

11-сынып бітірсе, 82 пайызы (3682) ҰБТ

тапсыруды жоспарлап отыр. Жалпы, республика

бойынша 125 мың оқушы тест тапсырады

деген мәлімет бар. Ал биылғы түлектерге

берілетін мемлекеттік гранттар саны

45 мыңды құрайды.

Абайдың жас оқырманы

БАЙҚАУ

Ұсыныстар

айтылды

Баянауыл аудандық

білім беру бөлімінің

ұйымдастыруымен «Оқуға

құштар мектеп» жобасын

іске асыру жолдары»

тақырыбында семинар өтті.

Семинардың мақсаты –

кітапханашылардың кәсіби

өсуіне қолдау көрсету және

өз жұмыстарын тиімді

жүргізу бойынша кеңес

беру.

Семинарға аудандағы мектеп

директорларының тәрбие ісі жөніндегі

орынбасарлары, білім беру бөлімнің

әдіскерлері, кітапханашылар және атааналар

комитетінің мүшелері қатысты.

Семинар барысында №2 жалпы

орта мектебінің, №1 Майқайың орта

мектебінің, Ш.Айманов атындағы жалпы

орта мектеп-интернатының, З.Ақышев

орта мектебінің кітапханашылары «Оқуға

құштар мектеп» жобасын тиімді іске

асыру жолдарын айтты. Сонымен

қатар, сәуір айына дейін атқарылған

жұмыстары туралы баяндап, алдағы

жоспарларымен бөлісті.

Мәншүк ШУМАҚОВА,

Баянауыл аудандық білім

бөлімінің әдіскері.

Нағыз білім -

кітапта

Мектеп оқушыларының

кітап оқуға деген қызығушылығын

арттыру әр

мұғалімнің басты міндеті

болуы тиіс. Май ауданына

қарасты Ақжар

орта мектебінде осы

бағытта көптеген игі істер

атқарылуда.

Мақсаты – бүгінгі қоғамға қажетті әрі

сұранысқа ие кітаптарды оқушыларға

ұсыну және олардың тіліне жеңіл әрі

тез қабылдайтын шығармаларды ғана

оқуына кеңес беру. Жақында мектеп

ішіндегі «Келешек» өзін–өзі басқару ұйымы

«Менің сүйікті кітабым» тақырыбында

презентация өткізді. Сонымен қатар,

аға тәлімгер Ерсұлтан Жаңабайұлының

ұйымдастыруымен кітаптар көрмесі

ашылды.

Бұл «Оқуға құштар мектеп» жобасы

аясында ұйымдастырылып жатқан іс

шаралардың бастамасы ғана. Алдағы

уақытта кітапқа байланысты бұдан

да маңызды тақырыптар көтеріліп,

оқушыларға пайдалы ақпараттар ұсынылатын

болады. Оған оқушылармен қатар

ата-аналар да қатыстырылады.

Әсем АМАНКЕЛДІҚЫЗЫ,

Ақжар орта мектебі

директорының оқу ісі жөніндегі

орынбасары, Май ауданы.

Асыл сөзді іздесең,

Абайды оқы, ерінбе.

Адамдықты көздесең,

Жаттап тоқы көңілге, -

деп қазақтың көрнекті ақыны Сұлтанмахмұт

Торайғыров жырлағандай, Абайды оқу, оның

асыл мұрасын өскелең ұрпаққа жеткізу —

ортақ парыз. Жақында «Павлодар дарыны»

бос уақытты қамту және балалардың

дарындылығын дамыту орталығы 1-4-сынып

оқушылары арасында «Абай оқулары»

байқауын ұйымдастырды. Мақсаты - Абай

Құнанбайұлының шығармаларын жас буын

арасында насихаттау, өлеңдерінде айтылған

асыл қасиеттерді олардың бойына сіңіру.

Сонымен қатар, өзге ұлт өкілдерінің қазақ

тіліне деген қызығушылығын арттыру.

Қалалық «Абай оқуларына» қала мектептері

бойынша ең үздік шыққан оқушылар

ғана қатысады. Байқау 2 номинация

бойынша өтті. Бірінші – «Өлең – сөздің

патшасы, сөз сарасы». Абай, Шәкәрім

өлеңдерін жатқа оқу. Екінші – «Көңілім

әнді ұғады», яғни Абай, Шәкәрім әндерін

орындау. Оқушылардың барлығы жоғары

дайындықпен келді деуге болады.

Байқаудың қорытындысы бойынша

қазылар алқасы «Өлең – сөздің патшасы,

сөз сарасы» бірінші номинация бойынша,

Абай шығармасын жақсы орындай білетін

және сахна шеберлігі жоғары балаларды

таңдады. Қорытындысы бойынша, №38

орта мектептің оқушысы Самир Мүбәраков

жеңімпаз атанды. Бүгінгі таңда ол Абай

атамыздың 51 өлеңін, 1 поэмасын және

1 аудармасын жатқа біледі.

Р.АЙДАРХАНОВА,

«Павлодар дарыны» бос уақытты

қамту және балалардың дарындылығын

дамыту орталығының әдіскері.

6 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ӘМИЯН

SARYARQA SAMALY

ЗЕЙНЕТАҚЫ ТӨЛЕМІ

Пайдаланылмаған жинақ

кері қайтарылады

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы

бойынша зейнетақы қорындағы жеткілікті көлемнен

артық жинағы бар азаматтарға төлемді пайдалану

рұқсат етілгені мәлім. Яғни, заңға сәйкес баспана

жағдайын жақсартуға немесе емделуге қолдана

алады. Бұл ретте өтінішке сәйкес бірыңғай зейнетақы

қорынан арнайы шотқа аударылған жинақтар баламалы

мақсаттарға пайдаланылмаған жағдайда

алымшылардың (алушылардың) БЖЗҚ-дағы

жеке зейнетақы шоттарына қайтарылатыны

ескертілуде.

БЖЗҚ қорының мәліметінше, 2021 жылғы

15 сәуірдегі жағдай бойынша тұрғын

үй жағдайларын жақсарту үшін БЖЗҚ

уәкілетті оператор-банктерде ашылған

қазақстандықтардың арнайы шоттарына

1,08 трлн теңгеден астам қаржы аударып,

216 860 өтініш орындалды. Біржолғы

зейнетақы төлемдерінің орташа сомасы

5 млн теңгеден асады.

Естеріңізге сала кетейік, зейнетақы

жинақтарының бір бөлігін пайдалануға

өтініштерді қабылдайтын уәкілетті операторлар

– «Отбасы банкі» тұрғын үй құрылыс

жинақ банкі» АҚ, «Қазақстан Халық банкі»

АҚ, «Altyn Bank» АҚ, «Банк ЦентрКредит»

АҚ, 2021 жылғы 9 сәуірден бастап –

«Банк Фридом Финанс Қазақстан» АҚ.

www.enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер»

бөлімінде салымшылардың біржолғы

зейнетақы төлемдерін қандай мақсаттарға

пайдалануды жоспарлайтыны туралы

егжей-тегжейлі ақпарат орналастырылған,

мұндай ақпарат өңірлер бөлінісінде де

берілген («Мақсаттар бойынша тұрғын

үй жағдайларын жақсартуға арналған

біржолғы зейнетақы төлемдері» және

тиісінше «Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға

Алаяқтықтың көбеюіне байланысты

ескерту және түсіндіру жұмыстарын жүргізу

мақсатымен Қазақстанның Қаржыгерлер

Қауымдастығы (ҚҚҚ), сондай-ақ Altyn

Bank, Bank RBK, ForteBank, Halyk Bank,

Jýsan Bank, Kaspi.kz, Nurbank, Альфа-

Банк Қазақстан, Банк ВТБ (Қазақстан),

Евразиялық банк, Сбербанк Қазақстан,

Хоум Кредит Банкі, ЦентрКредит Банкі

келесі қауіпсіздік шараларын сақтауды

ұсынады:

1. SMS-хабарлама арқылы келген кодты

(парольді) ешкімге, сонымен қатар банк

қызметкерімін деп хабарласқан тұлғаларға

да айтпау.

2.Операцияларға қажетті сенімді нөмір

ретінде (банкомат арқылы да) бөтен

нөмірді қоспау.

3. Төлем карталарыңыздың деректемелерін

ешкімге айтпаңыз: нөмір, жарамдылық

мерзімі мен CVV/CVC (картаның артқы

бөлігіндегі 3 таңбалы код). Сонымен қатар

картаңыз туралы деректерді интернетте

орналастырмаңыз және мессенджер

арқылы жібермеңіз.

4. Қоңырау күдікті көрінсе (тіпті банктің

байланыс орталығының нөміріне ұқсас

болса да) байланысты бірден үзіп, бұл

туралы банктік төлем картасының артындағы

телефон нөміріне хабарлау керек.

Үшінші тұлғаға карта деректемелері

мен SMS-кодтарды берген жағдайда

ақшаңыз ұрлануы мүмкін.

«Карта ұдайы жетілдіріп отыратын,

көптеген қорғаныс қабаты бар, қаражатты

қашықтықтан басқаруға мүмкіндік беретін

қауіпсіз төлем құралы, – дейді ҚҚҚ қаржы

технологияларын дамыту және инновация

орталығының директоры Константин Пак, –

Алайда банк клиентті оның құпиялы мәліметтерін

(жеке парольдер, код және т.б)

қатаң сақтаған жағдайда ғана қорғай

алатынын ұмытпаңыз. Бұл туралы алаяқтар

біледі, сондықтан олардың әрекеті карта

ұстаушыларға тікелей бағытталған.

Олар сенімге кіріп, төлем мен аударым

жасау үшін картаның деректемелері мен

деректерін білуге тырысады. Сақтықты

күшейтіңіздер және жеке мәліметтеріңізді

құпия ұстаңыздар. SMS-кодтар – сіздің

ақшаңыздың кілті».

Қауіпсіздікті сақтау шаралары туралы

толығырақ қаржы ұйымдарының сайтындағы

немесе ҚҚҚ сайтындағы клиенттерге

арналған нұсқаулықтан білуге болады.

Қаскүнемдер жиі қолданатын алаяқтық

түрлері:

1. Банктің жалған қызметкері.

Болашақ «құрбандықтың» нөміріне

қоңырау шалып (банктің байланыс орталығының

нөміріне ұқсас), қаскүнем өзін

байланыс орталығының немесе банктің қауіпсіздік

жөніндегі қызметкері ретінде таныстырып,

төлем картасы арқылы жасалған күдікті

операция туралы хабарлайды. Операцияны

тоқтату үшін алаяқ төлем картасының

деректемелерін (нөмірі, жарамдылық

мерзімі, CVV/CVC-код пен SMS-хабарлама

арқылы келген код) айтуды ұсынады.

Банктің нағыз қызметкері бұл мәліметтерді

ешқашан сұрамайды (оған аты-жөніңіз,

туған күн мен картаны рәсімдеу кезіндегі

код сөзі жеткілікті болады).

арналған біржолғы зейнетақы төлемдері»

шағын бөлімдері).

Айта кетейік, 73 млрд теңгеден

астам қаражат уәкілетті операторлардан

салымшылардың (алушылардың) жеке

зейнетақы шоттарына (ЖЗШ) өтініш

берушінің өтініші бойынша және өзге де

себептер бойынша қайтарылды, себебі

қазақстандықтар біржолғы зейнетақы

төлемдерін белгіленген мерзімде

пайдаланбаған.

Жұртшылықты емдеуге 4,2 млрд теңгеге

жуық қаражат аударылып, 4 335 өтініш

орындалды. Емделуге бағытталған БЗТ-ның

орташа сомасы шамамен 1 млн теңгені

құрайды. Сонымен қатар, салымшылардың

(алушылардың) БЖЗҚ-дағы ЖЗШ-на уәкілетті

оператордан («Отбасы банк» тұрғын үй

құрылыс жинақ банкі» АҚ) 586 млн теңге

қайтарылды. Зейнетақы жинақтарын

емделуге пайдалану жөніндегі өзекті

статистикамен www.enpf.kz сайтындағы

«Көрсеткіштер» – «Емделуге арналған

біржолғы зейнетақы төлемдері» бөлімінде

танысуға болады.

Ағымдағы жылғы 15 сәуірдегі жағдай

бойынша БЖЗҚ-ға жинақтарын инвестициялық

портфельді басқарушыға аудару

туралы 1 436 өтініш келіп түсті, оның

ішінде жалпы сомасы 2,3 млрд теңгеге 947

өтініш орындалды. Аударымның орташа

сомасы шамамен 2,4 млн теңгені құрайды.

Естеріңізге сала кетейік, БЖЗҚ салымшыдан

өтініш түскен күннен кейін күнтізбелік отыз

күн ішінде зейнетақы жинақтарының бір

бөлігін ИПБ-ның сенімгерлік басқаруына

аударуды жүзеге асырады. Мәлімделген

соманы инвестициялық портфельді

басқарушыға аударған кезге дейін

салымшы өз шешімін өзгертіп, өз өтінішінің

күшін жоя алады. Мұны БЖЗҚ-ның кез

келген өңірлік бөлімшесіне жеке басты

куәландыратын құжатпен келіп немесе

enpf.kz сайтындағы Жеке кабинет арқылы

жүзеге асыруға болады.

Зейнетақы жинақтарын сенімгерлікпен

басқаруға беру бойынша толық статистика

да enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер»

– «Зейнетақы жинақтарын басқарушы

компанияларға беру» бөлімінде

орналастырылған

Қазіргі уақытта БЖЗҚ зейнетақы

активтерін сенімгерлік басқару туралы

төрт ИПБ-мен шарт жасасты.

ҚАУІПСІЗДІК

Интернет алаяқтары қалай

әрекет етеді?

Соңғы уақытта Қазақстанда төлем карталарын ұстаушыларды

алдаумен айналысатын алаяқтық топтар көптеп пайда болуда.

Жеке мәліметтерді, төлем карталарының деректемелерін, телефон

арқылы код пен парольді заңсыз жинауға байланысты алаяқтық

оқиғалар көбейген. Алаяқтар өзін банк қызметкері ретінде таныстырып,

шот арқылы онлайн операциялар жүргізу үшін жеке

мәліметтерді алуға тырысады.

Қаскүнемдер осыған ұқсас әрекетті

банктердің ресми парақшалары бар

әлеуметтік желілерде (мысалы, VK, Facebook)

жасайды. Алаяқтар жалған парақша ашып,

болашақ құрбандығымен байланыс

кезінде өзін банк қызметкері ретінде таныстырып,

карта туралы мәліметтерді сұрайды.

2. Мүлікті (пәтер, автомашина

және т.с.с.) сату туралы хабарландыру

Мүлікті сату туралы хабарландыру

бойынша (пәтер, автокөлік, жиҺаз, киім

т.б) алаяқ хабарласып, алдын ала төлемді

картаға жіберуге дайын екенін айтып,

сатушыдан карта деректемелерін

сұрайды (нөмір, жарамдылық мерзімі,

CVV/CVC-код), сатушының телефон

нөміріне келген SMS-хабарлама коды.

3. Сыйақы төленетін сауалнамаға

қатысу

Әлеуметтік желілерде банк атынан

парақша ашады, қолданушыларға

сауалнамаға қатысып, сыйақы алуды

ұсынады. Сілтеме арқылы өтіп, сұрақтарға

жауап берген соң, сыйақы (ақшалай жүлде)

алу үшін өз картасынан «растаушы төлем»

жасауды сұрайды. Алаяқтың құрбандығы

төлем картасы туралы мәліметтерді

толтырып, ақшаны өз еркімен картаға

немесе электронды әмиянға жібереді.

Қайтарым ретінде ештеңе алмайды.

4. Жалған брокер

Қазіргі кезде интернетте Forex

биржасы мен «бинарлық опциондарды»

сату арқылы қомақты табысқа ие болу

туралы ұсыныстар өте көп. Мұндай

сайттардың басым бөлігі шын мәнінде

брокерлік қызметтерді ұсынбайды.

Болашақ құрбандық «брокердің»

зиянкес сайтына тіркеліп, жеке кабинет

ашып, байланыс мәліметтерін қалдырады.

Бұдан кейін алаяқ тіркелушімен хабарласып,

сауда алдында жеке кабинетіндегі

шотын толтыруды ұсынады. Клиент жеке

кабинетіндегі шотына ақша аударғаннан

кейін қаскүнемдер оны өз шотына аударып

алады.

НЕСИЕ ТАРИХЫ

Жаңа мүмкіндік

береді

2021 жылғы 8 сәуірден бастап

бұрын төлемді кешіктіріп,

несие тарихын «бүлдіріп»

алған қазақстандықтарға тағы

бір мүмкіндік берілуде. Яғни,

90 күннен артық мерзімге

кешіктірілген төлемін өтеген

жағдайда «қара» тізімнен

шығарылады.

Бұл жерде бір шарт бар: мерзімі өткен

төлемді жапқаннан кейін 12 ай өтуге тиіс

әрі азаматта жаңадан төлемі кешіктірілген

несие болмауы керек.

Мамандар мүмкіндікке ие болу үшін

қандай да бір органға өтініш тапсыру

қажет емес дейді. Процедура 12 ай

өткен жағдайда кредиттік бюро арқылы

автоматты түрде жасалады. Бұл ретте

тұтынушы банк алдындағы міндетін адал

өтеді деген мәртебеге ие болады.

Қаржы нарығын реттеу және дамыту

агенттігі төрағасының орынбасары Нұрлан

Абдрахмановтың сөзінше, елімізде кешіктіру

мерзімі 90 күннен асқан тұтынушылық

несие бойынша көрсеткіш өткен жылы

6,9 пайызға төмендеген. 2019 жылы бұл

цифр 8,6 пайызды құрады. Тұрғындар

негізінен ипотекалық несие алуда, 2020

жылы бұл көрсеткіш 34,3 пайызға дейін

өскен.

КӘСІБИ КЕҢЕС

Ипотеканы

қалай өтеген

тиімді?

1. Ипотека рәсімдегенде несиелеудің

мүмкіндігінше ұзақ мерзімін таңдаңыз. Бұл

ай сайынғы төлемді азайтып, әрі қарай

ішінара мерзімінен бұрын төлеуге қаржы

жинақтауға мүмкіндік береді.

2. Егер сіз несиені ішінара мерзімінен

бұрын өтесеңіз, айтарлықтай қаржы

үнемдейсіз. Несиенің өсімақысы негізгі

қарызға есептелетіндіктен, қарыздың

көлемі неғұрлым азайса, үстінен қосылатын

пайыздың да төмен болатынын ескеріңіз.

Яғни, негізгі қарызды азайта отырып,

пайызды да жеңілдетесіз.

3. Әрине, егер мерзімінен бұрын

өтеуді ипотека мерзімін қысқарту арқылы

жасасаңыз неғұрлым ұтымды. Егер сіз ай

сайынғы төлемнің ауыр екенін сезінсеңіз,

несие мерзімін емес, айлық төлемін

төмендетуге келісіңіз. Ондай жағдайда

ипотекалық мерзім өзгеріссіз қалады,

бірақ ай сайынғы төлем мөлшері азаяды.

Бұл да жаман емес.

4. Ішінара уақытынан бұрын төлеуді

қарыз мерзімінің бірінші ширегінде (егер

20 жылға алсаңыз, алғашқы 5 жылында)

өтеуге ұмтылыңыз. Өйткені өсімнің көп

пайызы сонда. Мерзімінен бұрын несиені

өтеу қалайда қарыз алушыға тиімді, өйткені

бәрібір ол қаржысын үнемдейді.

5. Ипотека рәсімдер кезде және

келісім құжатына қол қоярда міндетті

түрде мерзімінен бұрын өтеу бойынша

мораторий мәселесіне көңіл бөліңіз. Яғни,

банк келісім құжатында белгілі бір уақытта

мерзімінен бұрын өтеуге кедергі – мораторий

белгілеуі мүмкін. Ондай айыппұл

болғанның өзінде егер ерте жабудың сізге

пайдалы екенін есептеп көз жеткізсеңіз,

батыл түрде несиеңізді уақытынан бұрын

өтей беріңіз.

Бетті әзірлеген -

Н.ҚАНАТБЕКҰЛЫ.

SARYARQA SAMALY

БЕРЕН 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 7

«...Отан соғысы күндерінде ауданымыздың

еңбекшілері жан аямай еңбек

істей отырып, 1942 жылы мемлекеттік

мал өсіру планын асыра орындағаны үшін

партия мен үкіметіміз ауданымызға СССР

Жер Халық комиссариятының ауыспалы

Қызыл туы мен бірінші дәрежелі сыйлығын

берді. Бұл Отан соғысы күндерінде ауданымыздың

зор табысы, абыройлы ісі болып

отыр.

1943 жылы мал өсіруде аудан бойынша

105 пайызға орындап, мемлекетке

17,5 мың центнер астық өткіздік. Сол секілді

ет, май, жұмыртқа, ірімшік жоспардан

асыра орындады...». (Баянауыл ауданы)

1943 жыл.

* * *

«...Соғыс күндерінде ауданымыздың

еңбек майданының ерлері де арта түсіп

отыр. Мысалы: Өткен 1943 жылы танк және

авиация колоннасын жасауға Ыбыраев

Оразалы 155 мың, Бәженеев 150 мың,

Тұрғылақов 100 мың, Шағалин Молша

50 мың сом қаржы берді. Сол сияқты

ауданымыздың бірнеше ондаған адамдары

30-40 мың сомнан қаржы берді.

Осының нәтижесінде ауданымыз Сталин

жолдастан 2 рет алғыс телеграммасын

алды...». (Баянауыл ауданы) 1944 жыл.

«Кеудесінде «Батырлығы үшін» медалі

жарқыраған соқталы, қара торы жас жігіт –

танк башнясының командирі, сержант

Балташ Қасымжанов - тәжірибелі жауынгерлердің

бірі. Оны бөліміндегі жолдастары

жақсы біледі. Сөзге сараң, іске шебер,

арыстандай жүректі Қасымжанов талай

ұрыстарға қатысып, ерлік көрсеткен.

- Танкілер шабуылында немістерді қаладан

қуып шықтық. Жендеттер Белоруссияның

әп-әсем қаласын сондай талқандаған екен,

бүкіл қаладан бір-ақ бүтін үй қалыпты.

Міне, мұны көрген көз жүректі кек алуға

шақырады, - дейді Қасымжанов жолдас.

Бірде Қасымжановтың танкісі басқа

танкілер қатарында жаудың күтпеген

жерінен, ағаш ішінен шығып, немістерді

баса жаншып, оқ ататын точкелерін

талқандады.

Неміс жендеттері біздің ар-намысымызға

тиіп, бізді әбден өшіктірді ғой, сондықтан

намысқор жүрек еш нәрсеге тоқтар емес,

Қазақ танкисі

1944 жылдың 4 шілдесі күні «Жауға қарсы аттан» газетінде

«Қазақ танкистері» атты мақала шыққан.

Туған елдің сәлемі

Соғыс жылдары, 1942 жылдан бастап қан майданда жарыққа шыға

бастаған «Жауға қарсы аттан» газеті - майданға аттанған жерлестеріміздің

ерліктері мен тыл еңбеккерлерінің жанқияр еңбектері туралы

жазған басылымның бірден-бірі. «Жауға қарсы аттан» газетіне қысқаша

шолу жасасақ.

жауды жеңбей тоқтау болмақ емес! -

дейді жас жауынгер Қасымжанов».

Осы мақаланың бас кейіпкері Тереңкөл

ауданы Тегістік ауылының тумасы Балташ

Қасымжанұлы 1939 жылы 16 қаңтарда

әскер қатарына шақырылып, 1940 жылға

дейін 24-ші курсанттар даярлайтын танк

полкінде даярлық курсынан өтіп, кейіннен

осы полкта механизатор жүргізуші болып

істеді.

1941 жылы Ұлы Отан соғысында

тілерсектен қан кешіп, қан майданда

кескілескен ұрыстарға қатысып, 1943 жылдан

1944 жылға дейін зенитті артиллерия

дивизионында жүргізуші болды. Кейіннен

Беларусь, Прибалтика майдандарындағы

ұрыстарға қатысты.

Қырғын соғыстың бел ортасында жүріп,

қасындағы жолдастарына күш-қайрат бере

отырып, Прибалтика майданындағы Бешенский

ауданында жаудың 1 танк, 2 автокөлік,

30 офицер мен жауынгерлерінің көзін

«...Қазақстан әйелдері Отанымыздың

соғыс күштерін нығайту

ісіне үздіксіз атсалысуда. Павлодар

облысының Баянауыл ауданындағы

«Теңдік» ауылшаруашылық артелінің

колхозшы әйелдері тамаша бастама

жасады. Олар Совет Одағының Батыры

Мәншүк Мәметованың атындағы

танк колоннасын жасау құрылысына

қаржы жинау жұмысын ұйымдастырды.

Әйелдер советінің председателі

Шегебаева жолдас қолма-қол

10 мың сом ақша берді. Аз уақыттың

ішінде облыс бойынша 2 миллион

сом қаржы жиналды.

Павлодарлықтардың бұл тамаша

бастамасын республиканың басқа

облыстарының әйелдері де қызу

қолдап отыр...». 1945 жыл.

Ұлы Отан соғысы өткен сұрапыл

жылдары туралы қанша оқып,

естіп білсек те, туған елдің сол

жылдардағы қиын жағдайы, тыл

еңбеккерлерінің қажырлы еңбегі мен

қазақ жауынгерлеріміздің Отанды

қорғау жолындағы жанқиярлық ерліктері

мәңгі ұмытылмайды.

құртқаны үшін «Қызыл жұлдыз» орденімен

марапатталды. Отанын шексіз сүйген

Б.Қасымжанов фашист басқыншыларын

ойсырата талқандап, асқан ерлік танытты,

1946 жылы батыр елге оралды.

Ержүрек ағамыздың бұл ерліктері

мәңгі жасап, ұрпаққа - ұран, елге мұра

болып қала бермек.

Ербол ҚАЙЫРОВ,

Бұқар жырау атындағы әдебиет

және өнер музейінің қызметкері.

«Ұмытылмаған қаһармандар»

Біздің атамыз Нұрым

Тасболатов 1913 жылы

Куйбышев ауданына

қарасты «Қазанға – 13 жыл»

кеңшарында дүниеге келген.

Кеңес әскерінің қатарына

1942 жылы 19 мамырда

шақырылды.

Хабарсыз

кеткен

майдангер

Атамыз соғысқа дейін, яғни, 1932-34

жылдары Алматы қаласындағы РККА-да

қызмет атқарды, Қазақ кавалерия ұлттық

полкінің старшинасы және ВКП(б) мүшесі

әрі коммунист болған. Ұлы Отан соғысынан

бұрын атамыз Халхин-Голда болған ұрыстарға

қатысып, мол әскери тәжірибе жинады.

Ол жақтан келген соң милиция бөлімінде

жұмыс істеді. Одан кейін Ұлы Отан соғысына

аттанды.

Біздің әжеміз Тілектес Мұхамеджанованың

туыстарының естеліктері бойынша, Нұрым

атамыздың соңғы хаты Ржев қаласынан

келген. Хатта ол кавалериялық бөлімшелерде

қызмет етіп жүргендігін хабарлапты. Сол

кездегі бұл қаланың стратегиялық маңызы

қаншалықты зор екені баршаға белгілі

және осы Ржев қаласының маңындағы қан

төгісте көптеген қазақстандық жауынгерлер

қаза болған. Ресей Қорғаныс министрлігінің

орталық мұрағатының мәліметтеріне сүйенсек

(Подольск қ.), сержант Тасболатов Нұрым

1943 жылдың қаңтар айынан бастап хабарошарсыз

кеткен болып саналды.

Біздің әжеміз (Нұрым атаның қызы) әлі

күнге дейін ұрыста қаза тапқан әкесі туралы

мәлімет табылады деп үміттенеді. Себебі,

ол кісі өмірде әке махаббаттына бөленген

жоқ. Әжеміз 1942 жылдың қыркүйегінде

әкесі майданға шақырылғаннан кейін

дүниеге келді.

Майдангердің туыстары да қайтыс болған

жері туралы мәлімет табуға талпынды, әлі

де жалғастырады. Біздің парызымыз – өз

өмірлерін құрбандыққа шалып отырып,

Ұлы Жеңісті бізге сыйлаған ата-бабаларымызды

ұмытпау, есімдерін ұлықтау.

Мұхамеджанов

немерелері.

Ұлы Жеңістің 76 жылдық мерейтойының құрметіне облыстық ардагерлер

кеңесінің бастамасымен «Ұмытылмаған қаһармандар» жобасы қолға алынған

болатын. Аталған жобаны біздің басылым да қолдап, дәл осындай айдармен

арнайы материалдар беріле бастады. Мақсаты – кезінде ерліктері еленбей қалған

майдангерлердің есімін кейінгі ұрпаққа дәріптеу.

«Ұмытылмаған қаһармандар»

айдарының алғашқы кейіпкері –

Қайыржан Оспанов. Потанин

атындағы тарихи өлкетану музейінің

мәліметіне сүйенсек, майдангер

1909 жылы дүниеге келген. Әскерге

Павлодар облысының Максим

Горький аудандық әскери комиссариаты

арқылы шақырылып,

Украинаның Выхвостово елді

мекенінде шайқасқан.

Мұрағат материалдарында майдангердің

шайқас кезіндегі асқан

батылдығы мен көзсіз ерлігі егжейтегжейлі

баяндалады. Сонымен

қатар, оның есімі «Ұмытылған

қаһармандар» кітабына да енгізілді.

Ол Украинаның Выхвостово аумағын

жаудан қорғаған 56-атты полкіне

қарасты 14-гвардиялық атты

дивизиясының танкке қарсы атқыш

(ТҚМ) қаруының мергені болған.

Выхвостово елді мекенінде алғашқы

ұрыста ол қорғаныс шебінде болып,

ерекше ерлік көрсетті. Қараңғы

түн. Қарсыластың шабуылы үдей

түсіп, үш жақтан оқ жаудырды.

Эскадрон командирі жауынгерлерге:

«Араларыңызда бұл бөгетті

жеңетін адам бар ма?» - деп

сұрады. Сарбаздардың алғашқысы

болып Оспанов: «Мен, командир

жолдас!», - деп жауап берді. Эскадрон

командирі Оспанов жолдаспен

қол алысып: «Байқа, абай бол!» -

деді. Оспанов жолдас үш танкіге

қарсы аса қуатты ТҚМ қаруымен оқ

жаудыра бастады. Әрбір оқ басынан

ұшып, секунд сайын өлім алдында

тұрса да, ол жау пулеметтеріне

жақындай түсті. 15-20 метр қалса

да Оспанов кері шегінбестен

жауға қарай гранаталарды

бірінен соң бірін лақтыра берді.

Пулеметтің үстінде мерт болған

неміс сарбаздарының мәйіттері

салбырап, ал тірі қалғандары артқа

шегініп, қаша бастады. Ержүрек

Оспанов мергендікпен тағы да

5 неміс жауынгеріне оқ жаудырып,

бетін қайтарды. Қайсар жауынгерге

эскадрон көмекке келді.

Операция аяқталған соң сарбаздар

батырдың қолын алып, жеңісімен

құттықтады. Жолдас Оспанов ойран

салған жерде қиратылған үш жау

пулеметі мен оққа ұшқан 15 неміс

сарбазы жатты.

1943 жылдың 3 қазанының

таңғы уақытында Оспанов жолдас

алдыңғы шепке қару тасымалдап

келе жатқан жау автоколоннасын

көріп, «Тоқтаңдар, сұмырайлар,

мен сендерді тойдырамын!» - деп

500 метр қашықтықта оларға оқ

жаудырды. Бір неміс автомашинасы

суға батты, басқа үшеуі

ішіндегі қару қорымен отқа

оранды. «Міне, сендерге таңғы

ас!» - депті Оспанов лаулаған

отқа қарап тұрып.

Қаһарман Оспанов сол елді

мекенде орын алған кезекті

шайқаста ауыр жарақат алды.

Қайсар жауынгерді санитарлық

арбамен госпитальға апарар жолда

ауыр жарақатына қарамастан

емделіп, қайта келіп, бар жігерімен

жаумен күресетінін айтты. Бірақ,

ол мүмкін болмады...

Ержүрек Оспанов 1943 жылдың

11 қазанында «Қызыл Ту» орденімен

марапатталған. Сонымен қатар,

Кеңес Одағы Батыры атағына

да ұсынылғанымен белгісіз

бір себептерге байланысты ол

мақұлданбай қалды. Дегенмен,

ержүрек жерлесіміздің есімін кейінгі

ұрпақ ұмытпайды. Уақыт ұзаған

сайын жадымызда жаңғыра түспек.

Тілеуберді САХАБА.

8 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл АЛАҢ

SARYARQA SAMALY

Басы 1-бетте

Көпір

құрылысы

қайта

жанданды

ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің

мәліметінше, елімізде әр салада жұмыс істейтін 85 мыңнан астам

мүмкіндігі шектеулі азамат бар. Олардың 50 мыңы 45-63 жас

аралығында. Өкінішке қарай, олар денсаулық жағдайларының

қолайсыздығына қарамастан зейнеткерлікке сау адамдармен

қатар шығады. Сондықтан, бұл мәселе Үкіметте қаралып,

түбегейлі өзгерісті күтіп тұрғанын аңғартады. Жақында ҚР

Парламенті Мәжілісінің депутаттары мүмкіндігі шектеулі

жандардың зейнет жасын төмендетіп, оларды 55 жасында

еңбек демалысына жіберу жөнінде ұсыныс жасады. Жалпы,

бұл мәселе тағы қандай санаттағы адамдарға қатысты болғаны

дұрыс? Мәселені «Алаңның» талқысына салып көрдік.

Мүгедектердің зейнет жасын

төмендету керек пе?

Аталған учаскедегі жағдайды, әсіресе, Ақсу

қаласынан жаңа көпір арқылы қатынайтын

көлік иелері бес саусақтай біледі. Олар облыс

орталығына жету үшін Кенжекөл ауылына дейін

барып, тар жолда бұрылуға мәжбүр болатын.

Негізгі жолдағы көліктер легін өткізу үшін

алтын уақытын сарп ететіні былай тұрсын,

кейде ыңғайсыз учаскеде апаттық жағдайларға

да тап болып жатады.

«ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы» АҚ

Павлодар облыстық филиалының директоры

Ақылбек Қабылдиннің айтуынша, әу баста

жобада қателіктер кеткен. Оны реттеу үшін

жобалық-сметалық құжаттарға түзетулер

енгізіліп, биыл құрылыс жұмыстары жандана

бастапты.

- Құрылысы тоқтап қалған жол учаскесі -

«Нұр-Сұлтан-Павлодар-Қалбатау-Өскемен»

автомобиль жолының «Орталық-Шығыс» дәлізі

жобасының бір бөлігі. 2015 жылы маусым айында

«Павлодар жолдары ЖШС келісімшарт жасалған

болатын. Бірақ, техникалық қадағалау кезінде

жобалық-сметалық құжаттарда қателік кеткені

анықталды. Сөйтіп, жобаға өзгерістер енгізу

туралы шешім қабылданып, былтыр қараша

айында ғана құрылыс жұмыстары қайта жанданды.

Жауапты мердігер өзгерген жоқ. Жол учаскесі

биыл желтоқсан айында аяқталады деп жоспарлануда.

Жобаның тиімділігі мол. Атап айтсақ,

Павлодар және Ақсу қалалары арасындағы

байланыс нығайып, Ақсу қаласының дамуына

септігін тигізбек. Аталған жол арқылы Орталық

Қазақстан мен Ресейдің көршілес жатқан

аймақтары байланысады. Транзиттік көліктер

көпір арқылы қатынап, облыс орталығындағы

жол жүктемесі азаяды. Бұл – өз кезегінде

экологиялық ахуалды жақсартуға мүмкіндік

береді, - дейді А.Қабылдин.

Бұдан бөлек, биыл бірқатар жоба жүзеге

асады деп күтілуде. Жолдарды жөндеуге

7 132,5 млн теңге қаражат қарастырылған.

Атап айтсақ, «Нұр-Сұлтан-Ерейментау-Шідерті»

автожолының 235-259 шақырымы, «Павлодар-

Семей» автожолының 422-432 шақырымы қайта

жаңартылып, қолданысқа берілмек. Оның

ішіне жоғарыда айтылған Кенжекөл ауылы

маңындағы жол айрығы да кіреді. Сондай-ақ,

жалпы ұзындығы 45 шақырымды құрайтын

4 жол учаскесі күрделі жөндеуден, 59,5 км

жол орташа жөндеуден өтеді.


ТҰРҒЫН ҮЙ

Павлодар қаласына

қарасты Ленин

кентінде 20 жыл бойы

бос тұрған бесқабатты

үй толығымен

жөнделді. Қалпына

келтірілген пәтерлерге

оңтүстік өңірлерден

қоныс аударушылар

жайғасты.

Ленин кентіндегі Космонавтов

көшесі, 22 мекенжайында 1987 жылы

панельді үй салынған болатын.

Бірақ тұрғындар бұл үйде ұзақ

уақыт тұрақтаған жоқ. 2000-ыншы

жылдардың басында пәтер иелері

жаппай көшіп, баспаналардың

қабырғалары ғана қалды.

Екі жыл бұрын бұл тұрғын

үйді қалпына келтіру жұмыстары

басталып, есік-терезелері толығымен

ауыстырылды. Жаңа инженерліккоммуникациялық

желілер тартылды.

– Мүмкіндігі шектеулі азаматтарды

55 жастан зейнеткерлікке

шығару керек. Себебі, мұндай

адамдардың 63 жасқа дейін жұмыс

істеуі олардың денсаулығының одан

ары төмендеуіне әкеп соғады.

Сондықтан, Үкіметке мүгедектігі

бар адамдар үшін зейнетақы жасын

төмендетуді, сондай-ақ азаматтың

диагнозын, денсаулық жағдайын, еңбек

сипатын ескере отырып, зейнетке

шығу жасын анықтаудың нақты

критерийлерін әзірлеуді ұсынамын.

Себебі, созылмалы сырқат адамның

Гүлнәр ҚАЙДАРОВА,

облыстық мәслихат депутаты, «Гофротара

зауыты» ЖШС-нің директоры:

- Мүмкіндігі шектеулі азаматтардың зейнет жасын қысқарту

мәселесін құптаймын. Олар қартайғанда денсаулық жағдайларына

қарап үйде отыруы керек. Сонымен қатар, мұндай өзгеріс ауыр

жұмыста жүрген азаматтар санатына да керек. Естеріңізде болса,

бұрын үлкен кәсіпорындарда, зауыттарда және ыстық цехтарда қара

жұмыс істейтін адамдар зейнеткерлікке басқа санатқа қарағанда

бұрынырақ шығатын. Міне, Қазақстанның еңбек нарығына сол

- Біз бұл ұсынысты бірауыздан

құптаймыз. Себебі, біздің мүмкіндігі

шектеулі жандардың жұмысқа барып,

келуінің өзі қиын. Мысалы, көзі нашар

көретін және зағип адамдар әлеуметтік

көмекшінің көмегінсіз бір қадам аттап

баса алмайды. Оның үстіне біздің қоғамда

мүмкіндігі шектеулі жандардың жүріптұруына,

мекемелерге кіріп-шығуына

толық жағдай жасалмаған. Мысалы, көп

ғимараттардың кіре берісінде тактильді

навигация құрылғысы жоқ. Сол секілді

кемшіліктерді тізе берсек шыға береді.

Бұл - тек зағип жандарға ғана емес,

барлық мүгедектерге қатысы бар мәселе.

Ерлан СМАЙЛОВ,

ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты

(пікір интернеттен алынды):

жасы ұлғайған сайын асқына береді. Ондай жағдайда

63 жасқа дейін жетудің өзі физикалық тұрғыдан мүмкін

емес. Екінші мәселе мүгедектігі бар адамдардың зейнет

жасын төмендету жөніндегі шара олардың еңбек ету

құқығын зейнеткерлікке шыққаннан кейін де шектемеуі

тиіс. Яғни, өздерінің мүмкіндіктеріне қарай еңбек істеуіне

рұқсат ету қажет. Себебі, медициналық препараттар

мен қызметтердің өзіне көп қаражат кетеді.

жүйені қайта енгізу керек.

Сол секілді, мүгедек бала

тәрбиелеп отырған аналардың

да мәселесін қарау керек.

Жалпы, менің ойымша ауыр

жұмыста жүрген адамдар

мен мүмкіндігі шектеулі ер

адамдардың зейнет жасын

58-60 жасқа және әйел

адамдардың зейнет жасын

55 жасқа дейін қысқартуды

қажет етіп тұр.

Жамал КЕНЖЕБЕКОВА,

көзі көрмейтін және нашар көретін азаматтарға

арналған облыстық арнайы кітапхана басшысы:

Сондықтан, зейнеткерлік жасымызды тым болмағанда

3-5 жылға дейін қысқартып берсе, нұр үстіне нұр болар

еді. Статистикаға жүгінсек, зейнет жасына жақындап,

жұмыс істеп жүрген мүмкіндігі шектеулі жандардың саны

50 мыңның айналасында ғана екен. Бұл бюджетке де

аса салмақ салмайды деп ойлаймын.

«Алаңды» үйлестірген – Тілеуберді САХАБА.

Қоныс аударушыларға берілді

Ал күні кеше Павлодар қаласының

әкімі Ержан Иманслям оңтүстік

өңірлерден көшіп келген 14 отбасыға

үш бөлмелі пәтерлердің кілтін табыстады.

Тұрғын үй бес жылға дейін

жалға беріледі. Жалға алу мерзімі

аяқталған соң жекешелендіру

мүмкіндігі бар. Тек ол үшін қоныс

аударушылар өңірде мамандығы

бойынша жұмыс істеуі тиіс.

Баспаналы болғандардың қатарында

Айдархановтар отбасы

бар. «Еңбек» бағдарламасының

аясында Қызылорда облысынан

қоныс аударған ерлі-зайыптылар

жұмысқа орналасып та үлгерді.

Отағасы Нұрислам Айдарханов

кәсіпорындардың бірінде еңбек

етеді. Жұбайы қалалық ауруханада

жұмыс істейді.

- Павлодарға қоныс аударар

тұста күдік пен күмәннің болғаны

рас. Бұрын-соңды аяқ баспаған,

арқасүйер ағайын жоқ аймақта

қиындықтар болады деп ойлаған

едік. Бірақ әкімдік пен, жергілікті

тұрғындар қолдау көрсетті.

Қазір достарымыз, жұмысымыз,

бастысы, баспанамыз бар.

Одан басқа бақыт бар ма?! –

дейді Н.Айдарханов.

Павлодар қаласының халықты

жұмыспен қамту орталығының

директоры Динара Ақзамованың

айтуынша, биыл облыс орталығына

жұмыс күші көп өңірлерден

23 отбасы, яғни 105 адам көшіп

келді. Еңбекке қабілетті азаматтардың

барлығы жұмысқа орналастырылды.

Қ.ТІЛЕКТЕСҚЫЗЫ.

SARYARQA SAMALY

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 9

3 мамыр, дүйсенбі

03:16 Таң намазының кіруі, 05:13 Күннiң шығуы, 12:54 Бесiн намазы,

18:04 Екiнтi намазы, 20:26 Ақшам намазы, 22:24 Құфтан намазы.

QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6:05 «Қазыналы

Қазақстан»

6:30 «Másele»

7:00 «Робинзон Крузо»

8:20 «Әндер

мен жылдар»

10:00 «Асау толқын»

12:00 «Ән мен әнші»

14:10 «ЖАРҚЫН

ЖҮЗДЕСУ»

15:10 «Apta»

16:00 «Әзіл әлемі»

18:00 «АСАУ ТОЛҚЫН»

20:00 «Түркістан -

достық мекені»

21:30 «АХМЕТ

ЯСАУИ»

22:30 «МАХАББАТ

МҰНАРАСЫ»

0:10 «Тәуіп Хо Жун»

1:00 «Жүзден жүйрік»

2:30 «Meniń

Qazaqstanym»

2:55 «Másele»

ERTIS

8:00 Әнұран


9:40 «Күлдірген»

10:05 «Бауыржан

Момышулы»

11:00 «Жеңістің күміс

қанаттары»


Момышулы»

12:10 «Ұлттар ұлықтаған

ұлы дала»

12:40 « В ПОТОКЕ

ИСТОРИИ»

13:00 «Вопреки

всему»

14:00 - 16:00 Үзіліс


Момышулы»

17:00 «Әмірші

әйел»



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6:05 «Ұлы дала дүбірі»

6:25 AQPARAT

7:00 «TAŃSHOLPAN»


12:00 «Қызық екен...»

13:00 AQPARAT

13:10 «Ахмет Ясауи»

14:00 «ТЕЛЕДӘРІГЕР»

15:00 «Жүзден жүйрік»

16:00 «Ауылдастар»

16:35 «ЖАН ЖЫЛУЫ»

17:00 AQPARAT

17:20 «ОРАЗА ҚАБЫЛ

БОЛСЫН!»


20:00 AQPARAT

20:35 «ASHYQ ALAŃ»

21:30 «АХМЕТ ЯСАУИ»


МҰНАРАСЫ»


0:15 AQPARAT

0:50 ФУТБОЛ. УЕФА

Чемпиондар

Лигасы. 1/2 финал.

«МАНЧЕСТЕР СИТИ»

(Англия) - ПСЖ

(Франция).

ERTIS

8:00 Әнұран

8:02 «Умизуми

командасы»

9:00 «ERTIS TAŃY»

10:00 «Қайран күндер»

10:50 «28 батыр

Панфиловшының

өлмес ерлігі»

11:10 «Қарлығаш -

күзет агенттігі»

12:00 «Шытынаған

тағдыр - 2»

12:50 «ЖҰМЫСПЕН

ҚАМТУ ЖОЛ

КАРТАСЫ»

13:00 «ERTIS AQPARAT»


Момышулы»

19:00 «Төле би»

ХАБАР

6:00 «ХабарLine»

7:00 «Таңғы хабар»

10:00 «Әсем әуен»

11:00 «Күләш»

13:15 «Егіз жүрек»

15:00 «Dimash Show.

Dears әлемі»

16:00 «Dimash Show.

Жаңғыру»

17: 0 0 « О т ч и й б е р е г »

18:00 «Загнанный»

20:00 Жаңалықтар

20:30 «Баспанаға

бағыт»

21:00 Итоги дня

21:30 «Шаңырақ»

жобасы

23:30 «Офицерские

жены»

0:30 «Остаться

в живых»


АСТАНА

6:00 «Ән мен әзіл»


7:00 «Үздік әзілдер»

7:30 Союзмультфильм

8:00 «Маша и

Медведь»

10:00 «Тұмарым»

11:30 «Қызым»

12:30 «Қайсар ханша»


15:30 «Маша и

Медведь»

16:00 «Такси 2»

18:00 «Ұрланған

тағдыр»

20:00 Үздік әндер

21:00 «Қызым»


4 мамыр, сейсенбі


13:25 «Шексіз сезім»

15:00 - 18:00 Үзіліс



19:00 «1 СТУДИЯ

ҚУАНДЫҚ

ТАНАБАСПЕН»

19:35 «РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ»

19:45 «АРЫМ БАР»


21:30 «Сырты бүтін»




тағдыр - 2»



ХАБАР




10:15 «Қолда я жолда»

12:15 «Дала қырандары»


15:00 «Бүгін»

16:00 «Асыл қазына»

17:00 «Отчий берег»

18:00 «Ценный груз»


20:30 «Баспанаға бағыт»

20:50 «Как боролись

с эпидемиями

в Казахстане»



2 3 : 3 0 « О ф и ц е р с к и е ж е н ы »

0 : 3 0 « О с т а т ь с я в ж и в ы х »


АСТАНА





8:00 «Маша и

Медведь»



0:20 «Қош келдіңіз»


2:00 «Біреудің

есебінен»

2:45 «KazNet»

3:05 «Үздік

әзілдер»

3:50 «Алмасай»

4:35 «Біздің ауыл»

5:05 «Отбасы»

5:30 «Бірегей»

ЕВРАЗИЯ

6:00 «АҒА»

6:40 «ТОЙ ЗАКАЗ»

7:10 «ТОЙ БАЗАР»

8:00 «ТАМАША

CITY»

8:50 «ЕДИНСТВО –

ГЛАВНОЕ

ДОСТОЯНИЕ

НЕЗАВИСИМОСТИ»

9:00 «ПОЛЕ ЧУДЕС»

10:15 «БРИЛЛИАНТОВАЯ

РУКА»

12:10 ФИЛИПП

КИРКОРОВ.

ПОСЛЕДНИЙ

КОНЦЕРТ В

«ОЛИМПИЙСКОМ»

14:30 «ОДНОЛЮБЫ»

18:30 «БАСТЫ

ЖАҢАЛЫҚТАР»

19:00 «КОНЕЦ

НЕВИННОСТИ»

20:00 «ГЛАВНЫЕ

НОВОСТИ»

20:30 «ВЕТЕР В ЛИЦО»

0:20 «ПО ЗАКОНАМ

ВОЕННОГО

ВРЕМЕНИ.

ПОБЕДА»

2:00 «П@УТИНA»

2:45 «БАСТЫ



4:0 0 «ТОЙ ЗАК АЗ»

11:30 «Қызым»


14:00 «Такси 2»


16:30 «Ханзада

Жумонг»

18:00 «Ұрланған тағдыр»

20:00 ASTANA TIMES

20:55 Loto 5/36.

21:00 «Қызым»




1:10 ASTANA TIMES


есебінен»

2:45 «KazNet»






ЕВРАЗИЯ

6:00 «АҒА»



8:00 «ДОБРОЕ УТРО»

11:00 «ЖИТЬ

ЗДОРОВО!»

12:00 «НА САМОМ ДЕЛЕ»

13:00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ»

14:15 «112»

14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «КОНЕЦ



НОВОСТИ»

20:30 «ДОРОГА

В ПУСТОТУ»


ВОЕННОГО

ВРЕМЕНИ. ПОБЕДА»


2:45 «БАСТЫ



СТВ

06.00 «Ән шашу»

07.50 «Online-Фитнес»

08.00 «Сазгер Арман

Бексұлтанның

авторлық кеші»

11.05 «TOP SHOP»


12.00 «TOP SHOP»


13.00 «Смех с доставкой

на дом»

14.25 «TOP SHOP»


15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.15 «Әсетпен

сырласу»

19.25 «Жизнь

на троих»

20.25 «БРАТ

ЗА БРАТА»

21.30 «Уақыт»

00.00 «Хроники

московского быта»

00.45 «Квартирник

ТENGRI»

02.00 «Ән -

көңілдің ажары»

КТК+ НОВОЕ ТВ

06.00 «Жүректенжүрекке»

07.30 «Подкасты»

08.00 - 09.00

ПРОФИЛАКТИКА

09.00 «Три товарища»

12.00 «Зеленая волна»

14.00 Т/с

15.00 «Сәтті күн»

16.00 «Жүректен-жүрекке»

19.00 «Жаным 2»

20.00 Т/с

21.00 Т/с







4:00 «ТОЙ ЗАК АЗ»

СТВ



08.00 «Таңғы шоу»

11.05 «TOP SHOP»


12.00 «TOP SHOP»


13.00 «БРАТ ЗА БРАТА»

14.25 «TOP SHOP»


15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.35 «Качели судьбы»

18.25 «Қазақстан -

байтақ өлке»

19.05 «Звёздные

вдовцы»

20.00 «ПАНОРАМА

ДНЯ»

20.25 «БРАТ ЗА БРАТ»

21.30 «TӘУЛІК

ТЫНЫСЫ»

21.55 «Терме

деген өсиет»

00.00 «Роковые

знаки звёзд»


ТENGRI»

02.00 «Ән -


КТК+НОВОЕ ТВ




12.00 «Зеленая

волна»

14.00 Т/с



19.00 «Жаным 2»

20.00 Т/с

21.00 Т/с






0 5 .15 « С ә т т і к ү н »»

КТК

07.05 «КТК» ҚОРЖЫНЫНАН»

07.40 «МӘССАҒАН»

08.30 «ҚАСИЕТТІ

МАҢҒЫСТАУ»

09.20 «ЖИМАУДЫҢ

ЖЕТІСТІГІ»

10.10 «ИНАЯ

РЕАЛЬНОСТЬ»

10.45 «ХОЧУ БЫТЬ

СЧАСТЛИВОЙ»

14.20 «ПЕРЕВЕРНИ

СТРАНИЦУ»

16.10 «Ф.И.Л.И.Н»

18.00 «АМАНАТ»

19.30 КЕШКІ

ЖАҢАЛЫҚТАР

20.00 «АСТАРЛЫ

АҚИҚАТ»

21.00 ВЕЧЕРНИЕ

НОВОСТИ

21.40 «ХОРОШИЙ

ПАРЕНЬ»

23.35 «ЧУМА»

01.15 «Ф.И.Л.И.Н»


АҚИҚАТ»

02.50 «ӘЙЕЛ ҚЫРЫҚ

ШЫРАҚТЫ»



04.30 -05.00 КЕШКІ


ИРБИС

07.00 «Ертегілер

еліне саяхат»

08.45 «StarBalalar»

09.00 «и Я...»

11.00 «Парыз»

12.00 «Әке серті»

15.00 «Айналайын»

16.00 «Под

один бит»

16.10 Концерт

симфонической

музыки

18.00 «Ғажайыпстанға

саяхат»



23.00 «Парыз»

КТК

07.05 КЕШКІ ЖАҢАЛЫҚТАР

07.35 «ҚАЗАҚСТАНДА

ЖАСАЛҒАН»



08.40 «УЛЫ ТАМШЫЛАР»

09.50 «МЕРЕКЕЛІК

КОНЦЕРТ»

10.10 НОВОСТИ

10.50 «БЫЛО ДЕЛО»

12.30 «ЧУМА»


ПАРЕНЬ»

16.10 «Ф.И.Л.И.Н»


19.30 КЕШКІ


20.00 «АСТАРЛЫ АҚИҚАТ»


НОВОСТИ


ПАРЕНЬ»

23.35 «ЧУМА»

01.15 «Ф.И.Л.И.Н»


АҚИҚАТ»

02.50 «ӘЙЕЛ

ҚЫРЫҚ

ШЫРАҚТЫ»



04.30 -05.00 КЕШКІ


ИРБИС


саяхат»

09.00 «Парыз»



16.00 «Риясыз әңгіме»

16.30 Документальный

фильм

18.00 «New old qazaqtar»

19.00 Новости

19.40 «Айтарым бар»


20.40 «Жайна»

21.00 «Туған елдің түтіні»




00.40 «Парыз»

НТК

07.00 «Разминка»

07.15 «Екі езу»

07.35 «РЕВЮ»

08.00 «Күлкі

базар»

08.30 «Бақытсыздар

бағы»

09.50 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.00 «СМОЛФУТ»

11.40 «ЧЕЛОВЕК

ИЗ СТАЛИ»

14.30 «БІР БОЛАЙЫҚ»

18.30 «Ауылдастар»

19.30 «ТРАНСФОРМЕРЫ:

ЭПОХА

ИСТРЕБЛЕНИЯ»

22.40 «ЗА БОРТОМ»


бағы»


04.50 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА

06.00 «Қуырдақ»

06.30 «Айна-online»

07.30 Скетчком

Q-елі

09.00 «Удивительные

люди»

10.45 «Красавица

и чудовище»

13.00 «Серт пен сезім»

15.00 «Құтты қонақ»

15.30 «Зың-зың

Күлпәш»

16.15 «Конан Варвар»

18.20 «Вдова»

19.20 «Куба»

21.00 «НяняMan»

21.30 «ИзолӘция»


00.00 «Вдова»

01.00 «Последний

легион»


Q-елі

03.30 «Ұлы Дала

жанұясы»


05.00 «Жеңіп көр»


НТК



08.00 «Күлкі базар»

08.30 «Бақытсыздар бағы»

09.50 «МОЙ

ШУМНЫЙ ДОМ»

10.15 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.30 «COMEDY WOMAN»


ЭПОХА

ИСТРЕБЛЕНИЯ»


18.30 «РЕВЮ»


19.30 «ОДНАЖДЫ

В РОССИИ»

20.00 «5-Я ВОЛНА»

22.10 «ИСКУССТВО

ОБМАНА»


бағы»


04.20 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА



07.30 Скетчком Q-елі



люди»

11.00 «Куба»




16.00 «Крепостная»

17.00 «Психологини»

18.20 «Вдова»

19.20 «Куба»




00.00 «Вдова»




03.30 «Ұлы Дала жанұясы»



29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

10 SARYARQA SAMALY

5 мамыр, сәрсенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран


6:25 AQPARAT




12:50 AQPARAT

( 12:00 «Ахмет Ясауи»


15:00 «Жарқын жүздесу»


16:30 «АЛТАЙ ТАБИҒАТЫ»

17:00 AQPARAT


БОЛСЫН!»


20:00 AQPARAT




МҰНАРАСЫ»


0:15 AQPARAT

0:50 УЕФА

Чемпиондар

Лигасы. 1/2 финал.

«ЧЕЛСИ» (Англия)

«РЕАЛ МАДРИД»

(Испания).

ERTIS

8:00 Әнұран




10:50 «Тау тұлға»

11:10 «1 СТУДИЯ ҚУАНДЫҚ



тағдыр - 2»



12:45 «РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ»




15:00 - 18:00 Үзіліс




С РИНАТОМ

АБДУЛКАЮМОВЫМ»

19:35 «Ұлы дала ұлағаты»

19:45 «МОЙ КАЗАХСТАН»






тағдыр - 2»


0 : 3 0 « E R T I S A Q P A R A T »

ХАБАР







15:00 «Бүгін»



18:00 «Игра смерти»


20:30 «Индустрия»



23:30 «Офицерские

жены»

0 : 3 0 « О с т а т ь с я в ж и в ы х »


АСТАНА





8:00 «Маша и Медведь»


11:30 «Қызым»

12:30 «Айдаһарлар

шайқасы»

14:00 «Эпоха достижений»


14:50 «Интерны»


16:30 «Ханзада Жумонг»


20:00 ASTANA TIMES

20:55 Loto 6/49.

21:00 «Қызым»




1:10 ASTANA TIMES

2:00 «Біреудің есебінен»

2:45 «KazNet»






ЕВРАЗИЯ

6:00 «АҒА»




11:00 «ЖИТЬ ЗДОРОВО!»



14:15 «112»

14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «КОНЕЦ


20:00 «ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ»

20:30 «ДОРОГА В ПУСТОТУ»


ВОЕННОГО

ВРЕМЕНИ. ПОБЕДА»


2:45 «БАСТЫ




6 мамыр, бейсенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран


6:25 AQPARAT




13:00 AQPARAT

13:10 «Ахмет Ясауи»


15:00 «Қымбат жандар»


16:30 «ТҰЛҒА»

17:00 AQPARAT


БОЛСЫН!»


20:00 AQPARAT




МҰНАРАСЫ»


0:15 AQPARAT

0:50 ФУТБОЛ. УЕФА

Еуропа Лигасы. 1/2

финал. «РОМА»

(Италия) –

«МАНЧЕСТЕР

ЮНАЙТЕД» (Англия)

ERTIS

8:00 Әнұран


9:00 «ERTIS TAY»


10:50 «Ұлы дала ұлағаты»

11:00 «1 СТУДИЯ С ЕРГАЛИ

РАМАЗАНҰЛЫ»


тағдыр - 2»







15:00 - 18:00 Үзіліс



19:0 0 «1 СТУДИЯ ҚУАНДЫҚ


19:35 «ДЕНСАУЛЫҚ»

19:45 «АРЫМ БАР»






тағдыр - 2»


0 : 3 0 « E R T I S A Q P A R A T »

ХАБАР







15:00 «Бүгін»



18:00 «Мерзлая земля»


20:30 «Біздің назарда»

20:50 «Індетпен күрескен

Қазақстан»



2 3 : 3 0 « О ф и ц е р с к и е ж е н ы »

0 : 3 0 « О с т а т ь с я в ж и в ы х »


АСТАНА







11:30 «Қызым»


14:00 «30 лет

Независимости»


14:50 «Интерны»


16:30 «Ханзада Жумонг»


20:00 ASTANA TIMES

21:00 «Қызым»




1:10 ASTANA TIMES

2:00 «Біреудің есебінен»

2:45 «KazNet»






ЕВРАЗИЯ

6:00 «АҒА»




11:00 «ЖИТЬ ЗДОРОВО!»



14:15 «112»

14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «КОНЕЦ


20:00 «ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ»

20:30 «ДОРОГА

В ПУСТОТУ»


ВОЕННОГО ВРЕМЕНИ.

ПОБЕДА»


2:45 «БАСТЫ




СТВ


07.00 «TӘУЛІК ТЫНЫСЫ»

07.30 «ПАНОРАМА ДНЯ»



СТВ






11.05 «TOP SHOP»


12.00 «TOP SHOP»



14.25 «TOP SHOP»


15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.35 «Затворница»



19.05 «Актерские драмы»




21.55 «Туған ел»

00.00 «Кабачок»

эпохи застоя»

00.45 «Квартирник ТENGRI»

02.00 -06.00 «Ән -







14.00 Т/с



19.00 «Жаным 2»

20.00 Т/с

21.00 Т/с







КТК


07.35 «ТАЛИСМАН»

11.05 «TOP SHOP»


12.00 «TOP SHOP»



14.25 «TOP SHOP»


15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.35 «Вечный самосуд»



19.00 «На что способна

любовь»




21.55 «Сағынышым –

сары дала»

00.00 «Актерские драмы»


02.00 -06.00 «Ән -

көңілдің ажары»»





12.00 «Твое Кино»


14.00 Т/с



19.00 «Жаным 2»

20.00 Т/с

21.00 Т/с






02.45 Ночной

музыкальный канал



КТК


07.35 «НАШЕ ГЛАВНОЕ

ДОСТОЯНИЕ»






КОНЦЕРТ»



12.30 «ЧУМА»

14.10 «ХОРОШИЙ ПАРЕНЬ»

16.10 «Ф.И.Л.И.Н»




21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ

21.40 «ЕСЛИ ТЫ МЕНЯ

ПРОСТИШЬ»

23.35 «ЧУМА»

01.15 «Ф.И.Л.И.Н»



ШЫРАҚТЫ»



04.30 -05.00 КЕШКІ


ИРБИС



08.00 «Парыз»



10.40 «Бапкер»


12.40 «Жайна»





фильм





20.40 «Жайна»





00.40 «Парыз»





КОНЦЕРТ»



12.30 «ЧУМА»


ПРОСТИШЬ»

16.10 «Ф.И.Л.И.Н»




21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ


ПРОСТИШЬ»

23.35 «ЧУМА»

01.15 «Ф.И.Л.И.Н»



ШЫРАҚТЫ»



04.30 -05.00 КЕШКІ

ЖАҢАЛЫҚТАРР

ИРБИС



08.00 «Парыз»



10.40 «Бапкер»


12.40 «Жайна»





фильм

18.00 «New old

qazaqtar»




20.40 «Интересно знать...»

21.00 «Жайна»





00.40 «Парыз»


НТК



07.35 «РЕВЮ»



09.50 «МОЙ ШУМНЫЙ

ДОМ»

10.15 «БЕН 10»

10.25 «МАША И МЕДВЕДЬ»



В РОССИИ»

12.10 «5-Я ВОЛНА»


18.30 «РЕВЮ»



В РОССИИ»

20.00 «ОГРАБЛЕНИЕ

ПО-ИТАЛЬЯНСКИ»

22.10 «КАДАВР»



04.10 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА






люди»

11.00 «Куба»






18.20 «Хорошие руки»

19.20 «Куба.Личное дело»








03.30 «Ұлы Дала жанұясы»



НТК



07.35 «РЕВЮ»




ДОМ»

10.15 «БЕН 10»

10.25 «МАША И МЕДВЕДЬ»



В РОССИИ»

12.10 «ОГРАБЛЕНИЕ

ПО-ИТАЛЬЯНСКИ»


18.30 «РЕВЮ»



В РОССИИ»

20.00 «БЕЛОСНЕЖКА

И ОХОТНИК 2»

22.20 «ПРЕВРАЩЕНИЕ»



04.20 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА






люди»

















жанұясы»



SARYARQA SAMALY

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 11



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран


6:25 AQPARAT

7:00 «Ұлттық шоу»

7:50 «Жақсылық»


12:00 «Қазақтың

жігіттері»

14:00 «ҚАЗАҚ ӘСКЕРІ»


15:50 «Анамды

іздеймін»


20:00 «AЙБЫНДЫ

АРМИЯҒА АРНАУ»



МҰНАРАСЫ»


0:20 «PARASAT MAIDANY»

0:50 «Aйбынды армияға

арнау»

1:55 «Қазақ әскері»

2:25 «Ұлттық шоу»

ERTIS

8:00 Әнұран

8:01 «Отан қорғаушылар

күніне арналған»


10:00 «Біз - болашағы

біртұтас ұлтпыз»

11:10 «Оралман»

13:00 «Вопреки всему»


14:00 - 16:00 Үзіліс


С РИНАТОМ

АБДУЛКАЮМОВЫМ»

16:35 «НЕ PR»

17:00 «Әмірші әйел»

18:00 «Жасай бер,

қазақ елі»

19:50 «Беу, туған жер!»

20:35 «28 Панфиловшылар»

22:35 «Ленинград

шайқасының

батырлары»

7 мамыр, жұма

23:00 «Ғажайып дәрігер»

ХАБАР




10:45 «Тәуелсіз елдің

қ а лқ аны»


13:30 «Спасите

наши души»

15:45 Қазақстан

Республикасы

Қарулы күштерінің

мерекелік концерті


20:00 Димаш

Құдайбергеннің

мемлекеттік Кремль

сарайында өткен

жеке концерті

22:00 Военная драма.

«Композитор»

23:45 Международный

турнир по ММА.

AMC Fight Night-101

АСТАНА





8:00 «Маша и

Медведь»


11:30 «Қызым»


14:00 «30 лет

Независимости»

14:05 «Өмір – дастан»

14:25 «Маша и

Медведь»

14:50 «В поисках

приключений»




20:55 Loto 5/36.

8 мамыр, сенбі

21:00 «Қызым»






есебінен»

2:45 «KazNet»






ЕВРАЗИЯ

6:00 «АҒА»


7:40 «ТАМАША CITY»

8:30 «БЛИНДАЖ»

12:10 «БИТВА ЗА

СЕВАСТОПОЛЬ»

14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «НАРКОТИКИ

ТРЕТЬЕГО РЕЙХА»


НОВОСТИ»

20:30 «ПРОЩАТЬСЯ

НЕ БУДЕМ»

0:05 «ХОЛОДНАЯ

ВОЙНА»

1:25 «П@УТINA+»

2:10 «БАСТЫ



3:30 «АҒА»


СТВ




08.00 «Жұлдызды

әуендер»

11.05 «TOP SHOP»

11.20 «Большая

перемена»

12.00 «TOP SHOP»



14.25 «TOP SHOP»


15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.15 «Қазақтың

жігіттері»

19.35 «Короли и

капуста»

20.25 «Кушать подано»

21.30 «Ел үшін туған

ер болсаң...»

00.00 «Анекдоты

от звёзд»


ТENGRI» .

02.00 06.00 «Ән -







14.00 «МyasSAGAn»

14.25 «Қазақ даласының

құпиялары»



19.00 «Жаным 2»

20.00 «Қазақ даласының

құпиялары»

20.40 «ОБЗОР

МИРОВЫХ

НОВОСТЕЙ»

21.00 «Туған елдін

түтіні»



00.20 «Три

товарища»

01.50 «Зеленая

волна»



КТК


КОНЦЕРТ»

ОТАН ҚОРҒАУШЫЛАР КҮНІ!



08.50 «УЛЫ

ТАМШЫЛАР»

10.30 «ЗАКОН

СОХРАНЕНИЯ

ЛЮБВИ»

12.30 «ЧУМА»


ПРОСТИШЬ»

16.10 «Ф.И.Л.И.Н»


19.30 КЕШКІ


20.00 «KTKweb».


НОВОСТИ

21.40 «ОТПУСК ЗА

ПЕРИОД

СЛУЖБЫ»

01.15 «Ф.И.Л.И.Н»

02.05 «KTKweb»


ШЫРАҚТЫ»



04.30 -05.00 КЕШКІ


ИРБИС




09.40 «Парыз»

11.00 «New old

qazaqtar»


12.40 «Жайна»

13.00 «Туған елдің

түтіні»




фильм

18.00 «Алақай, Балақай!»



23.00 «Парыз»

НТК

07.00 «Бүлдір-күлдір»


08.25 «INSTATV.KZ»

08.45 «Ұлы

Өрмекші

адам»


ДОМ»

10.15 « БЕН 10»

10.30 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.55 «ШРЕК

ТРЕТИЙ»

12.30 «МОЯ

УЖАСНАЯ

НЯНЯ 2»

14.45 «PRO - КИНО»

15.00 «БІР БОЛАЙЫҚ

ҚЫЗЫҚТАРЫ»


18.30 «ЭВАН

ВСЕМОГУЩИЙ»

20.20 «ДЖУМАНДЖИ:

НОВЫЙ

УРОВЕНЬ»

22.50 «ОТРЯД ОСОБОГО

НАЗНАЧЕНИЯ»


04.00 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА




Q-елі



люди»

11.00 «Куба.

Личное дело»




16.00 «Орёл и решка»


17.25 «Маска»

20.45 JAIDARMAN CUP


00.00 «Шпион»




жанұясы»





QAZAQSTAN

6:00 Әнұран


6:30 «Ғасырлар үні»

7:00 «Анамды іздеймін»

9:00 «Aйбынды армияға

арнау»


12:00 «АҚИҚАТ ПЕН АҢЫЗ»

13:20 Қуандық Рахым

15:30 «Көліктер - 3»

17:00 «ЖАРҚЫН ЖҮЗДЕСУ»


20:00 «ЕГІЗ ЛЕБІЗ»

22:00 «Айтыс»

22:30 «ЕГІЗ ЛЕБІЗ»

22:45 «МЫҢ АЙДАН ДА

ҚАЙЫРЛЫ ҚАДІР

ТҮНІ»

4:05 «Мұнаралы

Елорда»

ERTIS

8:00 Әнұран

8:01 «Күткен күн!»

9:20 «Касым»

10:15 «КНИГА ПАМЯТИ»

10:20 «Касым»


11:20 «Касым»


12:20 «Касым»


13:20 «НАУМ ШАФЕР:

ИСТОРИЯ ОДНОЙ

ПЛАСТИНКИ»

13:35 «Легендарные

десантники»

14:00 - 16:00 Үзіліс

16:00 «Ұлт мақтанышы»

16:30 «Моя война»

17:00 «Шығыстың

аяулы қыздары

Мәншүк пен Әлия»

17:35 «Подарок Сталину»


20:45 «Орхидея ұрлаушы»

22:35 «Әндер мен

жылдар»»

ХАБАР

6:00 «Олжалы отбасы»

6:30 «Ордабасы -

бірлік туы»,

«Көне құмыраның

сыры»,

«Бәйдібек би»

7:30 «Өзін-өзі тану»

7:4 0 «Ана туралы баллада»

8:15 «Шестой пост»

10:00 «Tangy fresh»

11:00 «Тарих. Тағдыр.

Тұлға»

12:00 «Песнь о Маншук»

13:30 «Спасите

наши души»


Момышулы»

16:15 «Маска»

18:00 «Алтыбақан»

19:15 «Композитор»

21:00 «7 күн»

22:00 «Сестренка»


1:00 «Әзіл кеші»

АСТАНА






11:30 «Қызым»


14:00 «Қазақстандықтар

- Кеңес

Одағының


14:20 «Операция «Ы»

и другие

приключения

Шурика»

16:20 «Казахстанцы -

Герои Советского

Союза»

16:40 «Алдараспан»



20:25 «100 сұхбат»

20:55 Loto 6/49.

21:00 «Қызым»



0:20 «Такси 3»

2:20 «Azil keshі»

3:20 Той жыры

3:50 «KazNet»


5:00 «Ән мен әзіл»»

ЕВРАЗИЯ

6:00 «ВНЕ ВРЕМЕНИ»



8:30 «НАРКОМОВСКИЙ

ОБОЗ»

12:10 «ФАБРИКА ГРЕЗ»

12:30 «ЖДИ МЕНЯ»

16:30 «ПОЛЕ ЧУДЕС»

18:00 «BASTY

BAGDARLAMA»

18:35 «ЕҢ АЛҒАШҚЫ...»

20:00 «ГЛАВНАЯ ТЕМА»

20:30 «ПАРЛАМЕНТ

ONLINE»

20:55 «МАТЧ»

1:25 «ПЕСНИ ВЕЛИКОЙ

ПОБЕДЫ»


3:45 «BASTY

BAGDARLAMA»


СТВ


08.00 «Неизведанный

Казахстан»


09.30 «Я жизнь учил

не по учебникам»

10.20 «ҰЛЫ МҰРА»

«ВЕЛИКОЕ

НАСЛЕДИЕ»

11.05 «TOP SHOP»


12.00 «TOP SHOP»

12.25 «Шахмат мектебі»


14.25 «TOP SHOP»

14.45 «СҮЙЕ БІЛСЕҢ...»

15.45 «TOP SHOP»


16.50 «TOP SHOP»

17.15 «Құстармен сырласу»

18.55 «Берегись

автомобиля»

19.30 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ»

20.30 «Удачные песни»

21.30 «АПТАЛЫҚ ШОЛУ»

22.30 «Бақытың

әз қолында»


00.45 «Михаил Задорнов.

Когда смешно,

тогда не страшно»

01.40 «Ән -




08.30 «Зерде»

09.00 «Он саусақ»


саяхат»

09.25 «Военные

воспоминания»




13.00 Т/с

15.00 «Туған елдін түтіні»



20.00 Т/с


22.30 «Своими руками»


00.00 «Твое Кино»




КТК

07.05 «КТК» ҚОРЖЫНЫНАН»


ШЫРАҚТЫ»

08.10 «ҚЫЗ ҚЫЛЫҒЫ»

08.35 «БАСТЫ РӨЛДЕ»

09.00 «KTKweb»

09.30 «ТРАНСПЛАН-

ТАЦИЯ - ШАНС

НА ЖИЗНЬ»

10.00 «СМЕЯТЬСЯ

РАЗРЕШАЕТСЯ»

11.50 «ОТПУСК ЗА

ПЕРИОД СЛУЖБЫ»

15.30 «КӨКЕКТІҢ ҰЯСЫ»

18.00 «ӨМІР-ӨЗЕН»

21.00 «НАРУШАЯ ПРАВИЛА»

01.00 «Ф.И.Л.И.Н»

02.30 «ТАҒДЫР ТӘЛКЕГІ»,

04.10 -05.30

«КӨКЕКТІҢ ҰЯСЫ»

ИРБИС

07.00 «Алақай, Балақай!»

09.00 «Парыз»

10.00 Музыкалық

бағдарлама



16.00 «Под один бит»



музыки

18.00 «Бала - тілі бал»


20.00 «и Я...»


22.00 «Головой об лёд»


00.00 «Парыз»

НТК




08.45 «Ұлы

Өрмекші

адам»

09.30 «МОЙ

ШУМНЫЙ ДОМ»

10.15 « БЕН 10»

10.30 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.55 «ШРЕК ТРЕТИЙ»

12.30 «МОЯ УЖАСНАЯ

НЯНЯ 2»

14.45 «PRO - КИНО»

15.00 «БІР БОЛАЙЫҚ

ҚЫЗЫҚТАРЫ»


18.30 «ЭВАН

ВСЕМОГУЩИЙ»


НОВЫЙ УРОВЕНЬ»

22.50 «ОТРЯД

ОСОБОГО



04.00 - 05.00 «Екі езу»

7 АРНА

06.00 «Гу-гулет»



Q-елі

08.30 «Япырай»

09.00 «Шпион»

11.15 «А зори

здесь тихие»



18.45 «JAIDARMAN CUP»

20.00 «Зың-зың Күлпәш»

20.45 «Маска»

Второй сезон

23.50 «Песня имен»


Q-елі





29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

12 SARYARQA SAMALY

9 мамыр, жексенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6:05 «Ұлы жеңіске

Қазақстанның

қосқан үлесі»

6:30 «Тәуелсіздік

тәуекелдері»

7:10 «Ұлы жеңіс -

ұрпаққа аманат»

8:00 «AQSAUYT»

8:25 «Мәншүк туралы

дастан»


12:00 «Егіз лебіз»


15:40 «Анаға апарар жол»


20:00 «ҚАҺАРЛЫ КҮНДЕР»

20:35 «ТАУСЫЛМАС

ТАҒЗЫМ»


МҰНАРАСЫ»

0:00 Ақиқат пен

аңыз

ERTIS

8:00 Әнұран

8:01 «Ұлы жеңіс ұрпаққа

аманат!»



Момышулы»



Момышулы»



Момышулы»



Момышулы»

14:00 - 16:00 Үзіліс

16:00 «Сағадат

Нұрмағамбетов»

16:15 «НАУМ ШАФЕР:

ИСТОРИЯ ОДНОЙ

ПЛАСТИНКИ»

16:30 «Мәншүк

туралы дастан»


19:00 1 СТУДИЯ

20:00 «Ұлы жеңіс

ұрпаққа аманат!»

21:00 «4 дня в мае»

22:45 «Мәңгілік Ел»»

ХАБАР

6:00 «Олжалы отбасы»

6:30 «Күш атасы -

Қажымұқан»,

«Отырарды қорғау»

7:30 «Самопознание»

7:40 «Әлия»

8:15 «Шестой пост»

10:30 «Сенат аксакалов»

11:00 «Тайны. Судьбы.

Имена». Бауыржан

Момышұлы

12:00 «В бой идут

одни «старики»»

1 3 : 3 0 « С п а с и т е н а ш и д у ш и »


Момышулы»

16:15 «Ер есімі - ел есінде»

17: 4 5 « С е с т р е н к а »

19:15 «Маска»

21:00 «7 күн»

22:00 «Т-34»

АСТАНА

6:00 Қаламгер


7:30 «Операция «Ы»

и другие

приключения

Шурика»


10:00 TeleBingo.


12:00 «Қызым»


14:30 «Қазақстандықтар

- Кеңес

Одағының


14:50 «Такси 3»

16:50 «Казахстанцы -

Герои Советского

Союза»

17:10 «Алдараспан»



20:45 Аялы алақан

21:00 «Қызым»



0:20 «Bas times»

ЕВРАЗИЯ

6:00 «ВНЕ ВРЕМЕНИ»



8:55 «ВОСКРЕСНЫЕ

БЕСЕДЫ»

9:10 «НЕ ПОКИДАЙ МЕНЯ»

13:00 МОСКВА. КРАСНАЯ

ПЛОЩАДЬ. ПАРАД,

ПОСВЯЩЕННЫЙ

ДНЮ ПОБЕДЫ

14:00 «БЕЛОРУССКИЙ

ВОКЗАЛ»

16:00 «В БОЙ ИДУТ

ОДНИ СТАРИКИ»

17:55 «СВЕТЛОЙ ПАМЯТИ

ПАВШИХ В БОРЬБЕ

ПРОТИВ ФАШИЗМА»

18:00 «БІЗДІҢ ЕЛ

18:35 «КЕШ ЖАРЫҚ,

ҚАЗАҚСТАН!»

20:00 «АНАЛИТИКА»

20:55 «ПОДОЛЬСКИЕ

КУРСАНТЫ»

23:50 «КРИК ТИШИНЫ»


СТВ


07.00 «АПТАЛЫҚ ШОЛУ»



08.30 «...А зори здесь

тихие»

09.00 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ»


10.50 «Герои Великой

Победы»

11.05 «TOP SHOP»

11.25 «Ұлы Отан соғысының

Батырлары»

12.00 «TOP SHOP»


Победы»

12.40 «Қоғам және әйел»

13.30 «Жүрек тынысы»

14.25 «TOP SHOP»




15.45 «TOP SHOP»




16.50 «TOP SHOP»


Победы»

17.30 «Мы пели под

пулями...»



18.45 «Комендант Невеля»

19.45 «Трагедия маршала»


Победы»


21.35 «Алматының алмасы»


00.45 «Война в кадре

и за кадром»



08.30 «Зерде»

09.00 «Он саусақ»


саяхат»

09.25 «Военные

ЖЕҢІС КҮНІ ҚҰТТЫ БОЛСЫН!

воспоминания»

10.00 «QOSALQA»




13.00 Т/с

15.00 «Жаным 2»



20.00 «Светлой памяти

павших в борьбе

против фашизма»

20.05 Т/с


22.30 «Своими руками»



КТК

07.05 «ӨМІР-ӨЗЕН»

09.30 «СМЕЯТЬСЯ

РАЗРЕШАЕТСЯ»

11.40 «НАРУШАЯ ПРАВИЛА»

15.30 «КӨКЕКТІҢ ҰЯСЫ».

18.50 «ӘН МЕН ӘНШІ»

21.00 «ЧЕРЕЗ БЕДЫ

И ПЕЧАЛИ»

00.30 «Ф.И.Л.И.Н»

ИРБИС

07.00 «Бала - тілі бал»


09.00 «Парыз»

11.00 «Головой об лёд»



16.00 «Под один бит»



музыки

18.00 «Ертегілер

еліне саяхат»


20.00 «Риясыз

әңгіме»



23.00 «Парыз»

НТК




08.4 5 «Ұлы Өрмекші адам»

09.30 «БЕН 10»

09.50 «УДИВИТЕЛЬНЫЙ

МИР ГАМБОЛА»

10.10 «МАША И

МЕДВЕДЬ»


НОВЫЙ

УРОВЕНЬ»

13.10 «ШРЕК НАВСЕГДА»

14.45 «PRO - КИНО»

15.00 «ОТРЯД ОСОБОГО


17.10 «САН САУАЛ»

18.10 «Қағаз кеме»

19.50 «TIK TOQ»

20.10 «ОПМАЙ,

ОПМАЙ»


ПОСЛЕДНИЙ

Р Ы Ц А Р Ь »

23.50 «ЗВЕЗДА

РОДИЛАСЬ»

7 АРНА




Q-елі


08.45 «Место встречи

изменить нельзя»

15.00 «От пен су»

17.30 «Suikimdi

stories»


21.00 «Мы из

будущего»

23.30 «Сталинград»

02.00 «Suikimdi

stories»





ДІНИ РӘСІМ

Ұжымдық шара өтпейді

Биыл православ діні өкілдерінің Пасха мерекесі

2 мамырда болады. Өңірде коронавирус індеті

өршіп тұрғандықтан діни рәсім былтырғыдай

карантиндік жағдайда өтпек.

Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар

қызметінде өткен онлайн

брифингте Павлодар және Екібастұз

епархия басқармасының

хатшысы, протоиерей Алексей

Степанов хабарлады.

- Облыстың бас санитарлық

дәрігерінің қаулысы бойынша

ұжымдық ғибадаттар жүргізілмейді.

Ғибадатханада шектеулі адамдар

ғана болады. Осыған байланысты

біз қала тұрғындарын тасымалдау

үшін автобустар сұраған жоқпыз, –

деді Алексей Степанов.

Оның айтуынша, бұл күндері

адамдар жақын туыстарын, достарын

құттықтауға, олармен қуанышты

бөлісуге болады. Сонымен қатар,

қиын жағдайға тап болған адамдарға

ерекше назар аударып, оларға да

қолдан келгенше көмектесу керек.

Облыстың дін істері басқармасының

басшысы Дәулет Зәкарияновтың

сөзінше, аптаның соңына

дейін өңірдегі эпидемиологиялық

жағдай өзгерсе, Пасха мерекесінің

форматы өзгеруі мүмкін. Ол

қосымша хабарланатын болады.

Т.САХАБА.

ӨНЕГЕ

«Жетпіс жастан – жетпіс тал»

Баянауыл ауданындағы Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының кесенесі маңында айтулы

оқиға орын алды. Май ауданы мен Ақсу қаласының Құрметті азаматы, «Ауыл»

партиясы облыстық филиалының төрағасы Ермат Байғұрманов 70 жас мерейтойының

аясында «Жетпіс жастан – жетпіс тал» акциясын бастап, 70 түп қарағай

отырғызды.

Игі шараға Баянауыл ауданының

әкімі Қанат Кәрімов, «Ауыл»

партиясынан аудандық мәслихат

депутаты Азат Қаниев, Семей

мал дәрігерлік-зоотехникалық

институтының ректоры болған

профессор, академик Зейнолла

Тоқаев пен зиялы қауым өкілдері,

мерейтой иесінің жақын-жұрағаты

қатысты.

Шараға жиналғандар Ермат

Нұрғалиұлының еңбек жолы әрі

мерейтойға байланысты қолға

алған игі бастамасы көпке үлгі

екенін ерекше атап өтті.

Сонымен бірге, ауыл тұрғындары,

Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы атындағы

мектептің ұстаздары мен биылғы

түлектері де ағаш егіп, сауапты

іске атсалысты. Іс-шара барасында

қарағай көшеттері отырғызылған

алаңқайға су құбыры тартылды.

Еламан ҚАБДІЛӘШІМ,

Баянауыл ауданы.

Келешек -

жас мұғалімде

ӨНЕГЕ

«Педагог мәртебесі» туралы қабылданған заң

Қазақстан ұстаздарының мерейін асырып, білім

беруге деген құлшынысын біршама арттырғаны

рас. Тәжірибесі толысқан ұстаздар бүгінгі

күні жас мамандарға тәлімгерлік етіп, бар білгендерімен

бөлісуде. Осы орайда қаламыздағы

№34 орта мектебінде «Мектеп болашағы - жас

мұғалім қолында» атты жас педагогтар форумын

ұйымдастырып, білім беру саласындағы

түйткілді мәселелерді өзара талқылап, алға қойған

мақсаттарымен бөлісті.

Бүкіләлемдік пандемия

кезеңінде университет қабырғасынан

кеше келген жас

мамандар мен тәжірибелі ұстаздардың

арасында байланыс

орнағаны жасырын емес. Жаңа

технологияларды меңгергенімен,

ұстаздық жолға енді

қадам басқан жас маманға

жол сілтеушінің керегі сөзсіз.

Бұл ретте Павлодар қалалық

білім беру бөлімі бейресми

түрде «Жас маман» мектебін

құрған. Қолға алынған жоба

өз жемісін де беріп үлгерді.

- Бүгінгі күні қала мектептерінде

117 жас маман жұмыс

жасауда. Олардың барлығына

дерлік тәлімгерлер бекітіліп,

жүйелі жұмыс өз жалғасын

табуда. Типтік ережеге сәйкес

тәлімгерлер педагог-зерттеуші

немесе педагог-шебер санатының

иесі болуы тиіс. Форум

аясында дәл осы тәлімгерлердің

еңбегі еленіп, қалалық

білім беру бөлімі тарапынан

марапатталып отыр, - деді

Павлодар қалалық білім беру

бөлімі басшысың орынбасары

Қуаныш Қыдырәлин.

Ал №21 жалпы орта білім

беру мектебінің тарих және

география пәнінің мұғалімі

тәлімгер Гүлмира Есмақаева

болса, былай деп пікірін білдірді:

- Жоғары оқу орындарынан

ойдағыдай білім алып

келген жас мамандарды бауырымызға

тартып, мектептің

қыр-сырын меңгерту - біздің

негізгі міндетіміз. Балалардың

көзіндегі қызығушылықты оятуға

ұмтылуы - мен үшін үлкен

қуаныш. Мен тәлімгерлік ететін

жас маманның мектептен қол

үземін деген мүлде ойы жоқ.

Керісінше, осы 6-7 айдың ішінде

атқарған жұмыстарының одан

әрі де нәтижесін көремін деген

ойда. Оған шын мәнінде сәттілік

тілеймін.

Түйіндей келе айтарымыз,

тәжірибе көрсеткендей, қазіргі

таңда жастардың педагогикалық

салаға бет бұруы артып келеді.

Соңғы 3 жылда 300-ден аса

жас педагог мектепте қызмет

етуге ниет білдіргені осының

дәлелі десе де болады.

Мұхтар МӘДІБЕК,

ППУ Гуманитарлық жоғары

мектебінің 1-курс студенті.

SARYARQA SAMALY

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 13

KAZAKH TV BALAPAN

QAZSPORT БІРІНШІ АРНА ЕЛ АРНА

ДҮЙСЕНБІ, 3 МАМЫР

00:05 Жаңа буын 00:25 Шартарапқа танылған өнер

00:40 Сырлы сұқбат 01:00 Ұлттық ойындар. 01:25

Сынақ 02:10 Дала дәмі 02:35 Көркем фильм «Оралман»

04:15 Жаңа буын 04:35 Алтын Орда 05:00 Рахат -

саяхат! 05:30 Отандастар 06:00 Сәлем, Қазақстан

06:30 Абзал жан» 08:00 Өмірдің өзі мереке 08:20

Шартарапқа танылған өнер 08:35 Сырлы сұқбат 09:00

Қазақстанға қош келдіңіз 09:10 Ұлттық ойындар. 09:35

Сынақ 10:20 «Ангел в тюбетейке» 12:00 Байланыс

аясынан тыс жерде 13:05 Жаңа буын 13:20 Рахат

- саяхат! 13:55 Алтын Орда 14:25 Қазақстанға қош

келдіңіз 14:35 Отандастар 15:05 Казарт 15:35 Бұл

қалай жасалған? 16:00 Тайны. Судьбы. Имена -

Канабек Байсеитов 16:55 Сәлем, Қазақстан 17:30

Сырлы сұқбат 17:50 Қазақстанға қош келдіңіз 18:00

Республиканский фестиваль-конкурс «Бақыт деген -

сенің бала күндерің» 20:00 Жаңалықтар 20:15 Ролик

20:20 Отандастар 20:55 Рахат - саяхат! 21:30 Алтын

Орда 22:00 Көркем фильм «Оралман»

СЕЙСЕНБІ, 4 МАМЫР

00:05 Жаңалықтар 00:20 Мәңгілік мұра 00:50

Көшпенділер мектебі 01:20 Азия өрнегі 01:50 Әдеби

клуб 02:05 Алтын тар 02:35 «Моя любовь на третьем

курсе» 04:00 Жаңалықтар 04:15 Сырлы сұқбат 04:40

Муражайға саяхат 05:00 Көне Шығыс өнері 05:30 Ұлы

дала құпиялары 05:55 Беймәлім мекен 06:30 Дала

Қырандары» 08:00 Жаңалықтар 08:10 Тылсым дүние

08:50 Адам болу - парызым 09:10 Ортақ шаңырақ

09:30 Көшпенділер мектебі 10:00 Азия өрнегі 10:30

Әдеби клуб 10:45 Алтын тар 11:15 Қазақ квест 12:00

Жаңалықтар 12:10 Мәңгілік мұра 12:40 Қазақстанға

қош келдіңіз 12:50 Сырлы сұқбат 13:15 Муражайға

саяхат 13:35 Көне Шығыс өнері 14:05 Ұлы дала

құпиялары 14:30 Тылсым дүние 15:15 Тарих. Тағдыр.

Тұлға - Тілеп Аспантайұлы 16:00 Жаңалықтар 16:10

Ролик 16:15 Ортақ шаңырақ 16:40 Қазақстанға қош

келдіңіз 16:50 Көшпенділер мектебі 17:20 Азия өрнегі

17:55 Әдеби клуб 18:15 Алтын тар 18:40 Сәлем,

Қазақстан 19:15 Қазақ квест 20:00 Жаңалықтар 20:15

Ролик 20:20 Адам болу - парызым 20:40 Мәңгілік

мұра 21:15 Сырлы сұқбат 21:35 Муражайға саяхат

22:00 «Моя любовь на третьем курсе»

CӘРСЕНБІ, 5 МАМЫР

00:05 Жаңалықтар 00:20 Тоғысқан мәдениет 00:40

Байтақ ел 01:05 Алтын Орда 01:35 Көшпенділер

мектебі 02:05 Рахат - саяхат! 02:40 «Третья сторона

медали» 04:00 Жаңалықтар 04:15 Салауатты ұлт

04:45 Шартарапқа танылған өнер 05:00 Дарынды

ұрпақ 05:15 Отандастар 05:40 Ұлттық ойындар. 06:00

Құмсағат 06:15 Қазақстанға қош келдіңіз 06:30 Дала

Қырандары» 08:00 Жаңалықтар 08:10 Салауатты ұлт

08:40 Байтақ ел 09:05 Алтын Орда 09:35 Рахат - саяхат!

10:05 Көшпенділер мектебі 10:35 Тылсым дүние 11:20

Қазақ квест 12:00 Жаңалықтар 12:10 Шартарапқа

танылған өнер 12:30 Дарынды ұрпақ 12:45 Отандастар

13:10 Ұлттық ойындар. 13:35 Рахат - саяхат!

14:10 Байланыс аясынан тыс жерде 15:10 Тарих.

Тағдыр. Тұлға - Қасым Жакибаев 16:00 Жаңалықтар

16:10 Ролик 16:15 Салауатты ұлт 16:45 Тоғысқан

мәдениет 17:05 Байтақ ел 17:35 Алтын Орда 18:05

Рахат - саяхат! 18:40 Көшпенділер мектебі 19:15

Тылсым дүние 20:00 Жаңалықтар 20:15 Ролик 20:20

Отандастар 20:45 Қазақ квест 21:30 Құмсағат 22:00

«Третья сторона медали»

БЕЙСЕНБІ, 6 МАМЫР

00:05 Жаңалықтар 00:20 Салауатты ұлт 0:45 Сәлем,

Қазақстан 01:15 Ортақ шаңырақ 01:40 Бабалар ізімен

По следам предков 02:00 Ұлы дала құпиялары 02:25

Байтақ ел 02:55 «Бойся, Враг, Девятого Сына» 04:00

Жаңалықтар 04:15 Адам болу - парызым 04:35 Ұлттық

өнер Народное творчество 05:00 Отандастар 05:30

Сынақ 06:05 Саятшылық өнері Охота с беркутом 06:30

Дала Қырандары» 08:00 Жаңалықтар 08:10 Салауатты

ұлт 08:35 Сәлем, Қазақстан 09:05 Ортақ шаңырақ

09:30 Бабалар ізімен По следам предков 09:50 Ұлы

дала құпиялары 10:15 Байтақ ел 10:45 Мәңгілік мұра

11:20 Сырлы сұқбат 11:40 Муражайға саяхат 12:00

Жаңалықтар 12:10 Стоп Ковид Стоп Ковид 12:25 Адам

болу - парызым 12:40 Ұлттық өнер Народное творчество

13:05 Көне Шығыс өнері 13:30 Отандастар 14:05

Сынақ 14:50 Қазақстанға қош келдіңіз 15:00 Тарих.

Тағдыр. Тұлға - Ахмет Жұбанов 16:00 Жаңалықтар

16:10 Ролик 16:15 Стоп Ковид Стоп Ковид 16:35 Сәлем,

Қазақстан 17:05 Ортақ шаңырақ 17:30 Бабалар ізімен

По следам предков 17:55 Ұлы дала құпиялары 18:25

Байтақ ел 18:55 Мәңгілік мұра 19:30 Муражайға саяхат

19:50 Қазақстанға қош келдіңіз 20:00 Жаңалықтар

20:15 Ролик 20:20 Интервью 20:45 Сәлем, Қазақстан

21:20 Сырлы сұқбат 21:40 Бабалар ізімен По следам

предков 22:00 «Бойся, Враг, Девятого Сына»

ЖҰМА, 7 МАМЫР

Отан Қорғаушылар күні

День защитника Отечества 00:05 Жаңалықтар 00:20

Стоп Ковид 00:35 Жаңа буын 00:50 Қазақ квест 01:30

Бабалар ізімен По следам предков 01:50 Кен дала

02:20 «Шестой пост» 04:00 Жаңалықтар 04:15 Интервью

04:35 Отандастар 04:55 Құмсағат 05:25 Сынақ 06:05

Алтын Орда 06:30 Қазақстанға қош келдіңіз 06:45 Азия

өрнегі 07:15 Әдеби клуб 07:30 Алтын тар 07:55 Өмірдің

өзі мереке 08:20 Көне Шығыс өнері 08:40 Қазақстанға

қош келдіңіз 08:50 Құмсағат 09:10 «Отан қорғаушылар

күніне арналған мере-келік концерт» 10:15 Алтын Орда

10:45 Ұлттық ойындар. 11:05 Өмірдің өзі мереке 11:30

Дала Қырандары» 14:00 Әдеби клуб 14:20 Біздің Жеңіс

Наша общая Победа 14:45 Бабалар ізімен По следам

предков 15:10 «Возвращение в «А»» 17:10 Цикл документальных

фильмов «Өмір жолы - Мәлік Ғабдуллин»

17:45 Документальный фильм»Кассе Себеро» 18:30 7-

мар Отан қорғаушылар күні «Айбынды Қазақстан» 19:45

Өмірдің өзі мереке 20:10 Біздің Жеңіс Наша общая

Победа 20:40 Әдеби клуб 21:00 Тайны. Сульбы. Имена

- Қасым Қайсенов 22:00 «Шестой пост»

СЕНБІ, 8 МАМЫР

00:05 «Шырақшы» 01:40 Цикл документальных фильмов

«Өмір жолы - Мәлік Ғабдуллин» 02:20 Концерт Ержан

Әлімбетов «Еліме тағзым» 03:35 Ұлы дала құпиялары

04:00 Салауатты ұлт 04:25 Құмсағат 04:45 Көне Шығыс

өнері 05:05 Сынақ 05:45 Тылсым дүние 06:25 Алтын

Орда 06:50 Өмірдің өзі мереке 07:10 ҚР Ұлттық Ұланы

ән-би ансамблінің «Мәңгілік ел - мұратыз» атты концерті

08:30 Документальный фильм «Священная память» 08:50

Біздің Жеңіс Наша общая Победа 09:15 Бабалар ізімен

По следам предков 09:35 «Возвращение в «А»» 11:30

Дала Қырандары» 14:00 Қазақ квест 14:45 Құмсағат

15:05 Әдеби клуб 15:25 Сынақ 16:10 Ұлы дала құпиялары

16:40 Біздің Жеңіс Наша общая Победа 17:10 Цикл

документальных фильмов «Өмір жолы - Бауыржан

Мошұлы» 17:55 Бауыржан Мошұлы» 19:40 «Тәуелсіз

елдің қалқаны» концерті 21:10 Тайны. Сульбы. Имена

- Маншук Маметова 22:00 «Шырақшы»

ЖЕКСЕНБІ, 9 МАМЫР

Жеңіс күні

00:05 «За нами Москва» 01:30 Цикл документальных

фильмов «Өмір жолы - Әзілхан Нұршайықов” 02:05

«Жеңіс туы, желбіре!» концерті 03:40 Ұлы дала құпиялары

04:05 Біздің Жеңіс Наша общая Победа 04:30 Тылсым

дүние 05:05 Салауатты ұлт 05:30 Құмсағат 05:45 Сынақ

06:25 Беймәлім мекен 07:00 Байтақ ел 07:25 Документальный

фильм «Священная память» 07:45 Біздің Жеңіс

Наша общая Победа 08:15 Өмірдің өзі мереке 08:35

Концерт. Дарига Назарбаева «Посвящение Великой

Победе» (2015) 10:15 Біздің Жеңіс Наша общая Победа

10:45 Тайны. Сульбы. Имена - Бауыржан Мошұлы

11:30 Бауыржан Мошұлы»» 13:15 Өмірдің өзі мереке

13:40 Әдеби клуб 14:00 Біздің Жеңіс Наша общая

Победа 14:30 Документальный фильм «Священная

память» 14:55 Құмсағат 15:10 С. Мұқанов атындағы

қазақ сазды –драма театры «Солдат күнделігінен»

музыкалық драма. Казахский музыкально –драматический

театр имени С. Муканова 16:40 Біздің Жеңіс Наша

общая Победа 17:10 Цикл документальных фильмов

«Өмір жолы - Рақымжан Қошқарбаев» 17:45 Бауыржан

Мошұлы»» 19:35 Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 76

жылдығына арналған мерекелік концерт 21:15 Тайны

и судьбы великих казахов - Алия Молдагулова 22:15

«За нами Москва»


07:00 Әнұран 07:05 «Бой сергіт!» 07:15

«Су астындағы оқиға» 07:45 «Балақайлар»

08:45 «Көңілді құндыз» 09:15 «Пороро» 10:00

«Алпамыс» 10:10 «Ырысты ыдыстар» 10:30

«Қос алқа» 10:45 «Хайди» 12:00 «Сиқырлы

тас» 12:20 «Қызғалдақтар мекені» 12:40

«Қазына іздеушілер» 13:20 «Су перісі» 14:50

«Ырысты ыдыстар» 15:15 «Қайталайық» 15:30

«Отырар дастаны» 15:40 «Достық - жеңілмейтін

күш» 16:10 «Су астындағы оқиға» 16:40

«Балақайлар» 17:30 «Алға, Диего!» 18:00

«Пороро» 18:55 «Ырысты ыдыстар» 19:15

«Бетперделі батыр» 19:25 «Хайди» 20:10

«Менің елім» 20:20 «Ырысты ыдыстар» 20:45

«Қайталайық» 21:00 «Маймылдар мекені»

21:10 «Сақалар» 21:40 «Көңілді құндыз»

22:10 «Сиқырлы бөлме» кешкі ертегі. 22:20

«Сәби» 23:00 «Менің елім» 23:15 «Бетперделі

батыр» 23:25 «Қызғалдақтар мекені» 23:55

«Бесік жыры»


07:00 Әнұран. 07:05 «Бой сергіт!» 07:10

«Балақайлар» 07:20 «Балапан және оның

достары» 07:30 «Сақалар» 07:40 «Мишо мен

Робин» 08:10 «Супер Зак» 08:20 «Ырысты

ыдыстар» 08:35 «Алпамыс» 08:45 «Сиқырлы

ас үй» 09:00 Онлайн-видео-сабақ. 1-11 сынып.

18:00 «Пороро» 18:25 «Қазына іздеушілер»

18:40 «Бала боп» 18:50 «Қуыр,қуыр,қуырмаш»

19:15 «Бетперделі батыр» 19:25 «Элвин мен

алақоржындар» 19:40 «Винкстер клубы» 20:10

«Менің елім» 20:20 «Тентек» 20:50 «Балапан

және оның достары» 21:05 «Жасөспірім Марко

Полоның хикаялары» 21:30 «Сиқырлы ас үй»

21:45 «Маймылдар мекені» 22:10 «Сиқырлы

бөлме» кешкі ертегі 22:20 «Тайоның бастан

кешкендері» 22:35 «Алға, Диего!» 23:00

«Менің елім» 23:15 «Бетперделі батыр» 23:25

«Білгіштер» 23:35 «Ырысты ыдыстар» 23:45

«Айдаһар Дигби» 23:55 «Бесік жыры»




достары» 07:30 «Сақалар» 07:40 «Виспер»

08:10 «Супер Зак» 08:20 «Ырысты ыдыстар»

08:35 «Алпамыс» 08:45 «Клео мен Кукин»

09:00 Онлайн-видео-сабақ. 1-11 сынып.

18:00 «Пороро» 18:25 «Қазына іздеушілер»

18:40 «Бала боп» 18:50 «Балақайлар» 19:05

«Қайталайық» 19:15 «Бетперделі батыр» 19:25

«Элвин мен алақоржындар» 19:40 «Винкстер

клубы» 20:10 «Менің елім» 20:20 «Тентек»

20:50 «Балапан және оның достары» 21:00

«Ырысты ыдыстар» 21:05 «Жасөспірім Марко

Полоның хикаялары» 21:30 «Клео мен Кукин»

21:45 «Маймылдар мекені» 22:10 «Сиқырлы

бөлме» кешкі ертегі. 22:20 «Тайоның бастан

кешкендері». 22:35 «Виспер» 23:00 «Менің елім»

23:15 «Бетперделі батыр» 23:25 «Білгіштер»

23:35 «Сақалар» 23:45 «Айдаһар Дигби»

23:55 «Бесік жыры»




достары» 07:30 «Сақалар» 07:40 «Виспер»

08:10 «Супер Зак» 08:20 «Ырысты ыдыстар»

08:35 «Алпамыс» 08:45 «Клео мен Кукин»

09:00 Онлайн-видео-сабақ. 1-11 сынып. 18:00

«Саяхатшы Дара» 18:25 «Қазына іздеушілер»

18:40 «Бала боп» 18:50 «Балақайлар» 19:05

«Қайталайық» 19:15 «Бетперделі батыр» 19:25

«Элвин мен алақоржындар» 19:40 «Винкстер

клубы» 20:10 «Менің елім» 20:20 «Тентек»

20:50 «Сиқырлы тас» 21:00 «Ырысты ыдыстар»

21:05 «Жасөспірім Марко Полоның хикаялары»

21:30 «Клео мен Кукин» 21:45 «Маймылдар

мекені» 22:10 «Сиқырлы бөлме» кешкі ертегі.

22:20 «Тайоның бастан кешкендері» 22:35

«Виспер» 23:00 «Менің елім» 23:15 «Бетперделі

батыр» 23:25 «Білгіштер» 23:35 «Сақалар»

23:45 «Айдаһар Дигби» 23:55 «Бесік жыры»


07:00 Әнұран 07:05 «Бой сергіт!» 07:15 «Ырысты

ыдыстар» 07:45 «Балақайлар» 08:45 «Виспер»

09:15 «Маймылдар мекені» 10:00 «Алпамыс»

10:10 «Ертемір» 10:30 «Қос алқа» 4-бөлім.

10:45 «Хайди» 12:00 «Сиқырлы тас» 12:20

«Менің елім» 12:40 «Қазына іздеушілер» 13:20

«Күлтегін» 14:50 «Қызғалдақтар мекені» 15:40

«Қайталайық!» 16:00 «Сүйкімді күшіктер мен

марғаулар» 16:45 «Әл-Фараби» 17:00 «Жас

Ұлан» фильмі. 17:30 «Саяхатшы Дара» 18:00

«Ырысты ыдыстар» 18:30 «Балақайлар» 19:30

«Хайди» 20:10 «Менің елім» 20:20 «Алпамыс»

20:30 «Балапан жұлдыз» 21:20 «Әл-Фараби»

22:10 «Сиқырлы бөлме» кешкі ертегі 22:20

«Сәби» 23:00 «Менің елім» 23:15 «Ырысты

ыдыстар» 23:55 «Бесік жыры»


07:00 Әнұран 07:05 «Бой сергіт!» 07:15

«Ырысты ыдыстар» 07:45 «Балақайлар»

08:45 «Виспер» 09:15 «Маймылдар мекені»

10:00 «Алпамыс» 10:10 «Ертемір» 10:30 «Қос

алқа» 10:45 «Хайди» 12:00 «Сиқырлы тас»

12:20 «Қазына іздеушілер» 13:00 «Бетперделі

батыр» 14:10 «Мьюн: Ай қорғаушысы» 15:40

«Қайталайық» 16:00 «Сүйкімді күшіктер

мен марғаулар» 16:45 «Кемпірқосақ» 17:45

«Саяхатшы Дара» 18:15 «Ырысты ыдыстар»

18:45 «Балақайлар» 19:30 «Хайди» 20:30

«Алпамыс» 20:40 «Қызғалдақтар мекені»

20:50 «Бабалар ізі» 21:50 «Ертемір» 22:10

«Сиқырлы бөлме» кешкі ертегі 22:20 «Сәби»

23:00 «Сиқырлы тас» 23:20 «Қызғалдақтар

мекені» 23:30 «Кемпірқосақ» 23:55 «Бесік

жыры»


07:00 Әнұран 07:05 «Бой сергіт!» 07:15 «Ғажайып

әлем» 07:45 «Сәби» 08:45 «Виспер» 09:15

«Маймылдар мекені» 10:00 «Алпамыс» 10:10

«Ертемір» 10:30 «Қос алқа» 10:45 «Хайди» 12:00

«Балапан жұлдыз» 12:50 «Қазына іздеушілер»

13:30 «Бетперделі батыр» 14:30 «Бикеш пен

қаңғыбас» 16:00 «Сүйкімді күшіктер мен

марғаулар» 16:45 «Бабалар ізі» 17:25 «Қос

алқа» 17:50 «Жас Ұлан» фильмі. 18:40 «Сиқырлы

тас» 19:20 «Виспер» 19:30 «Хайди» 20:30

«Алпамыс» 20:40 «Қызғалдақтар мекені»

20:50 «Бетперделі батыр» 21:50 «Сәби»

22:10 «Сиқырлы бөлме» кешкі ертегі 22:20

«Бабалар ізі» 22:50 «Қызғалдақтар мекені»

23:00 «Ғажайып әлем» 23:25 «Ертемір» 23:55

«Бесік жыры»


7:00 Әнұран 7:05 ФУТБОЛ. 2022 жылғы Әлем чемпионатына

іріктеу матчы. Испания - Греция 8:55

«ЖАСТАР БАРЫН САЛҒАН ЖАРЫС» Арнайы репортаж

9:10 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан Чемпионаты. «Жетісу» -

«Алтай» (Әйелдер) 11:30 Pro football. Превью матчей

1/2 финала Лига чемпионов УЕФА 12:00 ТОК-ШОУ.

«QAZSPORT алаңы» 12:40 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар

Лигасының журналы 13:05 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан

чемпионаты .«Буревестник» - Маңғыстау (Ерлер) 15:25

Pro football. УЕФА Чемпиондар лигасы. 1/2 финал

матчтары қарсаңында 15:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-

Қазақстан Чемпионаты. «Қызыл-Жар СК» – «Қайрат».

Тікелей эфир 17:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-Қазақстан

Чемпионаты. «Ақжайық» – «Жетісу». Тікелей эфир

19:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-Қазақстан Чемпионаты.

«Шахтер» – «Қайсар». Тікелей эфир 21:55 ФУТБОЛ.

«Доп дода». Тікелей эфир 22:35 ҚР Тәуелсіздігінің

30 жылдығы және Ж.Жабаевтың 175 жылдығына

арналған «Өнер көкпары» Республикалық турнирі.

Финал 23:30 «СЕМЕЙДЕГІ САМБОШЫЛАР САЙЫСЫ»

Арнайы репортаж 23:50 ФУТЗАЛ. УЕФА. Чемпиондар

Лигасы. Финал. Тікелей эфир 1:30 Pro football.

УЕФА Чемпиондар лигасы. 1/2 финал матчтары

қарсаңында



іріктеу матчы. Германия - Исландия 9:05

Футбол. УЕФА Еуропа Лигасының журналы 9:35

«ШИШИГИНА. ПЕРВАЯ В ИСТОРИИ» Документальный

фильм 10:05 Pro football. УЕФА Чемпиондар лигасы.

1/2 финал матчтары қарсаңында 10:40 ВОЛЕЙБОЛ.

Қазақстан чемпионаты. «Қарағанды» - «Алматы»

(Әйелдер) 12:35 «ЖЕКПЕ-ЖЕК ШЕБЕРЛЕРІ КӨКШЕТАУДА

БАС ҚОСТЫ» Арнайы репортаж 12:55 ФУТЗАЛ.

Қазақстан чемпионаты. 3 орын үшін. «Аят» – «Ақтөбе».

Тікелей эфир 14:35 «КЕСКЕКТІ ЕРДІҢ СОЙЫ». Арнайы

жоба 15:00 Специальный репортаж 15:20 Әйелдер

күресінен Азия чемпионаты. Финал. (50, 55, 59, 68,

76 кг) 17:10 «СЕМЕЙДЕГІ САМБОШЫЛАР САЙЫСЫ»

Арнайы репортаж 17:25 Pro football. Превью матчей

1/2 финала Лига чемпионов УЕФА 17:55 ВОЛЕЙБОЛ.

Қазақстан чемпионаты . Атырау - Тараз (Ерлер)

19:35 Футбол. УЕФА Еуропа Лигасының шолуы

20:25 КӘСІПҚОЙ БОКС. Артур Бетербиев – Адам

Дайнес 0:15 Pro football. УЕФА Чемпиондар лигасы.

1/2 финал матчтары қарсаңында 0:50 ФУТБОЛ.

УЕФА. Чемпиондар Лигасы. 1/2 финал. «Манчестер

Сити» (Англия) - ПСЖ (Франция) Тікелей эфир 2:50

ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар Лигасының журналы


7:00 Әнұран 7:05 ФУТБОЛ. 2022 жылғы Әлем

чемпионатына іріктеу матчы. Чехия - Бельгия 8:55

БАСКЕТБОЛ. ВТБ Лига. «Астана» – «Зелена Гура»

10:45 Pro football. УЕФА Еуропа Лигасы. 1/2 финал

матчтары қарсаңында 11:15 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан

чемпионаты. «Алтай» - «Ертіс» (Әйелдер) 12:30 Футбол.

УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы 12:55 ФУТЗАЛ.

Қазақстан чемпионаты. 3 орын үшін. «Аят» – «Ақтөбе».

Тікелей эфир 14:35 Специальный репортаж 14:50

ФУТБОЛ. УЕФА. Чемпиондар Лигасы. 1/2 финал.

«Манчестер Сити» (Англия) - ПСЖ (Франция) 16:40

Футбол. УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы 17:05

«СӘЙГҮЛІК СЫНЫ» 2 шығарылым 17:25 ВОЛЕЙБОЛ.

Қазақстан чемпионаты . Маңғыстау - Атырау (Ерлер)

19:30 Pro football. Превью матчей 1/2 финала Лиги

Европы УЕФА 20:00 ДЗЮДО. Grand Slam. Казань. 1-й

день. Тікелей эфир 22:00 «ШЕКТЕУЛІ МҮМКІНДІКПЕН

ШЕКСІЗ ЖЕТІСТІККЕ». Деректі фильм 22:30 Әйелдер

күресінен Азия чемпионаты. Финал. (53, 57, 62, 65,

72 кг) 0:05 «ЖАСТАР БАРЫН САЛҒАН ЖАРЫС» Арнайы

репортаж 0:20 Pro football. УЕФА Еуропа Лигасы.

1/2 финал матчтары қарсаңында 0:50 ФУТБОЛ.

УЕФА. Чемпиондар Лигасы. 1/2 финал. «Челси»

(Англия) - «Реал Мадрид» (Испания) Тікелей эфир

2:55 Футбол. УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы



іріктеу матчы. Румыния - Германия 8:55 Pro

football. УЕФА Еуропа Лигасы. 1/2 финал матчтары

қарсаңында 9:25 «DARA JOL». Жақсылық Үшкемпіров

10:05 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты. «Жетісу»

- «Қуаныш» (Әйелдер) 11:40 Футбол. УЕФА Чемпиондар

Лигасының шолуы 12:05 ФУТЗАЛ. УЕФА.

Чемпиондар Лигасы. 1/4 финал. «Қайрат» (Қазақстан)

– «Бенфика» (Португалия) 13:35 «МЕНІҢ ОЛИМПИ-

АДАМ». Жақсылық Үшкемпіров 13:55 ФУТБОЛ. УЕФА.

Чемпиондар Лигасы. 1/2 финал. «Челси» (Англия) -

«Реал Мадрид» (Испания) 15:45 Pro football. Превью

матчей 1/2 финала Лиги Европы УЕФА 16:15 Еркін

күрестен Азия чемпионаты. Финал. (57, 65, 70, 79,

97 кг) 18:55 ТОК-ШОУ. «QAZSPORT алаңы». Тікелей

эфир 19:40 «Жақсылық Үшкемпіров. Соңғы сұхбат».

Арнайы хабар 20:00 ДЗЮДО. Grand Slam. Казань.

2-й день. Тікелей эфир 22:00 Футбол. УЕФА Чемпиондар

Лигасының шолуы 22:25 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан

чемпионаты. «Алтай» - «Буревестник» (Ерлер) 0:00

«Сен де бір кірпіш дүниеге...» Жақсылық Үшкемпіров

0:20 Pro football. УЕФА Еуропа Лигасы. 1/2 финал

матчтары қарсаңында 0:50 ФУТБОЛ. УЕФА. Еуропа

Лигасы. 1/2 финал. «Арсенал» (Англия) – «Вильярреал»

(Испания) Тікелей эфир



іріктеу матчы. Болгария - Италия 8:55

ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты. «Ертіс» - «Ару-

Астана» (Әйелдер) 10:10 Футбол. УЕФА Еуропа

Лигасының шолуы 11:00 Ж.Үшкемпіровты еске

алуға арналған жасөспірімдер арасында грек-рим

күресінен Халықаралық турнир. Квалификациялық

белдесулер. Тікелей эфир 12:55 ФУТЗАЛ. Қазақстан

чемпионаты. 3 орын үшін. «Аят» – «Ақтөбе». Тікелей

эфир 14:35 «ЖЕКПЕ-ЖЕК ШЕБЕРЛЕРІ КӨКШЕТАУДА

БАС ҚОСТЫ» Арнайы репортаж 14:55 ТОК-ШОУ.

«QAZSPORT алаңы» 15:40 Футбол. УЕФА Еуропа

Лигасының шолуы 16:30 Ж.Үшкемпіровты еске алуға

арналған жасөспірімдер арасында грек-рим күресінен

Халықаралық турнир. Жартылай финалдық белдесулер.

Тікелей эфир 17:00 Арнайы репортаж 17:20

«ШЕКТЕУЛІ МҮМКІНДІКПЕН ШЕКСІЗ ЖЕТІСТІККЕ».

Деректі фильм 17:50 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты.

Есіл - Павлодар (Ерлер) 19:15 Специальный

репортаж 19:30 «КЕСКЕКТІ ЕРДІҢ СОЙЫ». Арнайы

жоба 20:00 ДЗЮДО. Grand Slam. Казань. 3-й день.

Тікелей эфир 22:00 «СӘЙГҮЛІК СЫНЫ» 2 шығарылым

22:15 Еркін күрестен Азия чемпионаты. Финал.

(61, 74, 86, 92, 125 кг) 1:00 Футбол. УЕФА Еуропа

Лигасының шолуы


7:00 Әнұран 7:05 ФУТБОЛ. 2022 жылғы Әлем

чемпионатына іріктеу матчы. Бельгия - Беларусь

9:00 «ЖАСТАР БАРЫН САЛҒАН ЖАРЫС» Арнайы

репортаж 9:20 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты

. «Алтай-2» - «Қарағанды» (Әйелдер) 11:00

Ж.Үшкемпіровты еске алуға арналған жасөспірімдер

арасында грек-рим күресінен Халықаралық турнир.

Квалификациялық және жұбаныш белдесулер.

Тікелей эфир 14:30 «СЕМЕЙДЕГІ САМБОШЫЛАР

САЙЫСЫ» Арнайы репортаж 14:50 «ШИШИГИНА.

ПЕРВАЯ В ИСТОРИИ» Документальный фильм 15:20


15:50 Специальный репортаж 16:15 ФУТБОЛ. «Доп

дода». Тікелей эфир 16:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-

Қазақстан Чемпионаты. «Тараз» – «Астана». Тікелей

эфир 18:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-Қазақстан Чемпионаты.

«Қайрат» – «Шахтер». Тікелей эфир 20:55


арасында грек-рим күресінен Халықаралық турнирдің

салтанатты ашылуы 21:25 Ж.Үшкемпіровты еске


күресінен Халықаралық турнир. Жартылай финал 21:55



3-5 орын мен 1-2 орынға арналған қорытынды

белдесулер, марапаттау рәсімі 23:25 ВОЛЕЙБОЛ.

Қазақстан чемпионаты. Тараз - «Ұшқын Көкшетау»

(Ерлер) 0:55 Арнайы репортаж 1:10 ФУТБОЛ. АПЛ.

«Ливерпуль» – «Саутгемптон». Тікелей эфир 3:10



7:00 Әнұран 7:05 Футбол. УЕФА Еуропа Лигасының

шолуы 7:55 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты .

«Қуаныш» - «Алтай» (Әйелдер) 10:00 «КЕСКЕКТІ

ЕРДІҢ СОЙЫ». Арнайы жоба 10:30 ФУТБОЛ.

УЕФА Чемпиондар Лигасының журналы 11:00



Жұбаныш белдесу. Тікелей эфир 12:10 «СӘЙГҮЛІК

СЫНЫ» 2 шығарылым 12:30 Ж.Үшкемпіровты еске


күресінен Халықаралық турнир. 3-5 орын мен 1-2

орынға арналған қорытынды белдесулер, марапаттау

рәсімі. Тікелей эфир 14:00 «ЖЕКПЕ-ЖЕК

ШЕБЕРЛЕРІ КӨКШЕТАУДА БАС ҚОСТЫ» Арнайы

репортаж 14:20 ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан чемпионаты.

«Буревестник» - «Есіл» (Ерлер) 15:55 ФУТБОЛ.

OLIMPBET-Қазақстан Чемпионаты. «Жетісу» – «Ақтөбе».

Тікелей эфир 17:55 ФУТБОЛ. OLIMPBET-Қазақстан

Чемпионаты. «Тобыл» – «Атырау». Тікелей эфир 19:55

ФУТБОЛ. OLIMPBET-Қазақстан Чемпионаты. «Тұран»

– «Қызыл-Жар». Тікелей эфир 21:55 ФУТБОЛ. «Тур

по туру». Прямой эфир 22:35 Арнайы репортаж

22:55 ФУТБОЛ. УЕФА. Еуропа Лигасы. 1/2 финал.

«Рома» (Италия) – «Манчестер Юнайтед» (Англия)

Тікелей эфир 0:50 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар

Лигасының журналы


06:00 «Доброе утро» 10:00 Новости

10:15 «На дачу!» с Наташей Барбье

11:05 «Видели видео?» 12:00 Новости

12:15 «Видели видео?» 13:25 «Александр

Панкратов-Черный. По законам

военного времени» 14:40 «Три богатыря

и Морской Царь» 16:00 «Кто

хочет стать миллионером?» 17:15

«Ничто не случается дважды».

21:00 «Время» 21:20 «По законам

военного времени. Победа!» 23:05

Премьера сезона. «Док-ток» 00:00

«Вечерний Ургант» 00:45 «Война

священная» 01:40 «Наедине со

всеми» 02:25 «Модный приговор»

03:15 «Давай поженимся!» 04:00

«Мужское / Женское»





12:15 «Видели видео?» 13:25 «Игорь

Николаев. «Я люблю тебя до слез»

15:40 «Три богатыря и Шамаханская

царица» 17:00 «Кто хочет стать

миллионером?» 18:15 «Ничто не случается

дважды». 21:00 «Время» 21:20

Даниил Страхов, Алексей Кравченко в

многосерийном фильме «Неопалимая

Купина» 23:05 Премьера сезона.

«Док-ток» 00:00 «Вечерний Ургант»

00:45 «Правдивая история. Тегеран-

43». Фильм 1-й 01:40 «Наедине со

всеми» 02:25 «Модный приговор»


«Мужское / Женское»





12:15 «Видели видео?» 13:25 «Александр

Ширвиндт. Ирония спасает

от всего» 15:40 «Илья Муромец

и Соловей-Разбойник» 17:00 «Кто


«Ничто не случается дважды». 21:00

«Время» 21:20 Даниил Страхов,

Алексей Кравченко в многосерийном

фильме «Неопалимая Купина» 23:05

Премьера документального фильма.

К 200-летию со дня смерти. «Наполеон:

Путь императора» 00:40 «Правдивая

история. Тегеран-43». Фильм

2-й 01:35 «Наедине со всеми» 02:20

«Модный приговор» 03:10 «Давай

поженимся!» 03:50 «Мужское /

Женское»





12:15 «Видели видео?» 13:25 «Любовь

Успенская. Почти любовь, почти

падение» 15:40 «Алёша Попович

и Тугарин Змей» 17:00 «Кто хочет

стать миллионером?» 18:15 «Ничто

не случается дважды». 21:00 «Время»

21:20 Даниил Страхов, Алексей Кравченко

в многосерийном фильме

«Неопалимая Купина» 23:05 «Большая

игра» 00:00 «Вечерний Ургант» 00:45

«Война и мир Даниила Гранина»

01:35 «Наедине со всеми» 02:20

«Модный приговор» 03:10 «Давай

поженимся!» 03:50 «Мужское /

Женское»





12:15 «Видели видео?» 13:25 «Михаил

Танич. Не забывай» 15:40 «Синдбад.

Пираты семи штормов» 17:00 «Кто


«Ничто не случается дважды». 21:00

«Время» 21:20 Даниил Страхов,

Алексей Кравченко в многосерийном

фильме «Неопалимая

Купина» 23:05 «Вечерний Ургант»

23:50 Оксана Акиньшина, Михаил

Галустян, Сергей Шнуров, Настя

Задорожная в комедии «8 новых

свиданий» 01:15 Виктория Толстоганова,

Алексей Агранович, Таисия

Вилкова, Полина Виторган, Филипп

Авдеев в фильме «Выше неба» 18+

03:00 Анатолий Вербицкий, Николай

Крючков, Ирина Радченко в фильме

«Звезда» 04:35 «Наедине со всеми»



«Доброе утро» 09:05 «Умницы и

умники» 09:45 «Слово пастыря»

10:00 Новости 10:15 «На дачу!» с

Наташей Барбье 11:00 Василий

Лановой 11:40 Андрей Мерзликин,

Илья Коробко, Анна Прус,

Арина Борисова в многосерийном

фильме «Боевая единичка» 12:00

Новости 12:05 «Боевая единичка»

15:15 «Две славы солдата и актёра»

16:00 «Леонид Быков. «Арфы нет -

возьмите бубен!» 16:50 «Кто хочет

стать миллионером?» 18:10 «Песни

Великой Победы» 19:45 «Поле

чудес». Праздничный выпуск 21:00

«Время» 21:20 «Сегодня вечером»

23:45 Фильм «На войне как на

войне» 01:10 Фильм «Время собирать

камни» 02:30 Борис Невзоров,

Юрий Каюров, Валентина Панина

в фильме «Главный конструктор»


05:00 Новости 05:10 «День победы».

Праздничный канал 09:00 «Офицеры».

Концерт в Кремле 10:30 Легендарное

кино в цвете. «Офицеры» 12:50

Новости 13:00 Москва. Красная

площадь. Парад, посвященный Дню

Победы 14:00 Новости (с субтитрами)

15:00 «Диверсант. Крым» 18:35

Евгений Дятлов, Алексей Бардуков,

Сергей Безруков в фильме «Подольские

курсанты» 21:00 «Время» 21:35

Легендарное кино в цвете. «В бой

идут одни «старики» 23:05 Концерт

Елены Ваенги «Военные песни» 00:15

Валерия Ланская в фильме «Жди

меня» 03:40 «Наедине со всеми»

04:25 «Песни Весны и Победы»


0:01 Ток-шоу «Freshman» 0:35

«Қиындықпен қызық кеш» 1:05

«Өмір жолы». Күләш Байсейітова

– Қазақ операсының негізін

қалаған әнші 1:35 марафоны

«Күләш» /2013/ 5:35 «Сахна

сырлары» 6:00 «Құрақ көрпе»

/2007/ 7:40 «Шәкен Айманов -

аңыз адам» /2014/ 8:45 «Алдар

Көсе» /1964/ 10:00 «Невеста для

брата» /1979/ 11:20 «Қазақстан

- екінші Отаным. Чуваштар»

/2018/ 12:00 «Лотерея» /2012/

13:40 «Тақиялы періште» /1968/

15:20 «Қазақ биі» /2017/

16:20 «Зять из провинции»

/1987/ 17:30 «Больше, чем

любовь» 18:00 «Көкжал 2»

/2020/ 19:45 «Шеберлік дәріс»

20:00 «Жерұйық» /2011/ 22:15

«Виртуальная любовь» /2012/


0:01 «Көкжал 2» /2020/

1:45 «Шеберлік дәріс» 2:00

«Жерұйық» /2011/ 4:00 «Виртуалды

махаббат» /2012/ 5:35

«Сахна сырлары» 6:00 «Әселдің

құрбы-құрдастары» /2012/ 8:20

«Құсты ұшыратын қанаты»

/1982/ 8:30 «Толағай» /2011/

8:45 «Сандар сөйлейді» 9:00

Телевизионные уроки 18:00

«Көкжал 2» /2020/ 19:45

«Өміршең өнер туындылары»

20:00 «Тайны мадам Вонг»

/1985/ 21:50 «Мен» 21:55-

«Көшпенділер» /2005/


0:01 «Көкжал 2» /2020/ 1:45

«Өміршең өнер туындылары»

2:00 «Тайны мадам Вонг» /1985/

3:35 «Мен» 3:40 «Көшпенділер»

/2005/ 5:35 «Екі жүрек - бір

тағдыр» 6:00 «Әселдің құрбықұрдастары»

/2012/ 8:20 «Қозы,

ешкі һәм торы» /2010/ 8:30

«Алтын сақа» /2012/ 8:45

«Заттар жайлы ақпар» 9:00

Телевизионные уроки 18:00

«Көкжал 2» /2020/ 19:45 «Іздер

мен біздер» 20:00 «Амангелді»

/1938/ 21:45 «С.Кожамкулов.

Играть по-настоящему» /2019/

22:45 «Қоштасқым келмейді»

/1992/


0:01 «Көкжал 2» /2020/

1:45 «Іздер мен біздер»

2:00 «Амангелді» /1938/

3:25 «С.Кожамкулов. Играть

по-настоящему» /2019/ 4:25

«Қоштасқым келмейді» /1992/

5:30 «Өмір жолы» 6:00 «Әселдің

құрбы-құрдастары» /2012/

8:20 «Жерұйық» /2014/ 8:30

«Көксерек» /2015/ 8:45 «Labs.

kz» 9:00 Телевизионные уроки

18:00 «Қараш-қараш оқиғасы»

/1968/ 19:45 «Сахна сыртындағы

сыр» 20:00 «Балуан Шолақ»

/2019/ 22:20 «Тақыр» /1987/


0:01 «Қараш-қараш оқиғасы»

/1968/ 1:45 «Сахна сыртындағы

сыр» 2:00 «Балуан Шолақ»

/2019/ 4:00 «Тақыр» /1987/

5:25 «Тағдыр жолы» 6:00 марафоны

«Жас Ұлан» /2010/ 11:40

«Өткеннің өшпес өрнегі» 12:00

марафоны «Уран дауылы»

/2011/ 18:00 «Қилы кезең»

/1966/ 19:45 «Денсаулық философиясы»

20:00 «Даладағы

қуғын» /1979/ 21:50 «Десант»

/2000/ 23:40 «Қара кемпір»


0:01 «Қилы кезең» /1966/ 1:45

«Денсаулық философиясы» 2:00

«Даладағы қуғын» /1979/ 3:30

«Десант» /2000/ 5:10 «Еңлікгүл

өсетін асқар шың» /1965/ 6:40

«Батыр Бигелдинов» /2011/ 7:10

«Балалық шақтың кермек дәмі»

/1983/ 8:20 «Жизнь специального

назначения» /2018/

9:20 «Қыз Жібек» /1970/

12:00 «Асанәлі Әшімов. Сыр

тұнған айсберг» /2017/ 12:50

«Атаманның ақыры» /1970/

15:15 «Транссібір экспресі»

/1977/ 16:45 «Маньчжурский

вариант» /1989/ 18:00 «Тұзды

көл жағасындағы үй» /2004/

19:40 «Открытый показ» 20:00

«За нами Москва» /1967/

21:45 «Бір туынды тарихы»

циклінен /«Әлия» әні/ 22:15-

«Мергендер» /1985/


0:01 «Тұзды көл жағасындағы

үй» /2004/ 1:40 «Открытый

показ» 2:00 «За нами Москва»

/1967/ 3:30 «Бір туынды тарихы»

циклінен /«Ана туралы баллада»/

4:00 «Мергендер» /1985/ 5:40

«Тұңғыштар» 6:00 «Тел өскен ұл»

/1977/ 7:15 «Жансебіл» /1991/

8:35 «Бауыржан Момышұлы»

/2010/ 9:10 «Бауыржан Момышулы»

/2013/ 11:00 «Жан тіл

қатпай қала алмас кезде» /2011/

12:00 «Мәншүк» /1980/ 12:20

«Мәншүк туралы ән» /1969/

13:45 «Тройной прыжок Пантеры»

/1986/ 15:10 «Я вернусь...»

/2019/ 16:10 «Бір туынды

тарихы» циклінен /«Ана туралы

баллада»/ 16:45 Мемлекеттік

қуыршақ театры. «Ана - Жер

Ана» 18:00 «Атамекен» /1966/

19:20 «Кассе Себеро» 20:00

«Шырақшы» /2020/ 21:50 «Қара

кемпір» 22:10 «Композитор»

/2019/

КАБЕЛЬДІК ЖӘНЕ СПУТНИКТІК ТЕЛЕДИДАР

14 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ТАРИХ

SARYARQA SAMALY

Қаламмен де,

Әскери тілші, бас редактор Омарғали Құдышев туралы

Коллажды жасаған - М.Мұстафина.

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Тарих бедерінде

Осы бір суреттерде үнемі басына

шляпа киіп, жымиып түсетін (Брежневпен

түскен суретінде де жымиып

тұрғанына сүйсінуге болады),

дөңгелек өңді, ашық маңдайлы

тұлғаны көргенде көз тоқтатып,

ойланып қалатынымыз рас. Егер

алға қарай озып кетіп айтатын

болсақ, Омарғали Құдышевтың

мінезі де сондай ашық-жарқын,

өз ортасын өзіне қарай үйіріп

тартып, үлкенге әңгіме, кішіге

қолпаштау айта алатын азамат

болған.

Омарғали Құдышев туралы

Павлодар облыстық «Сарыарқа

самалы» газетіне қызметке келген

2000 жылдар басында ардагер

ағалардан жиі еститін едік. Тұтас

бір тілшілік мектептің іргесін салып,

көптеген ақын-жазушылардың

қалыптасуына, тіпті қарадүрсін

жазатын журналистердің тілін

ұстартып, сөз әлемінде қанат

жаюына сенім білдірген қамқор

басшы болғанын ағалар жиі

әңгіме ететін. Әрине, газетіміздің

92 жылдық тарихында басылымның

тізгінін небір марғасқалар, қазақ

айтатындай, жақсылар мен

жайсаңдар ұстағаны мәлім. Десе де,

республикаға аты мәлім Омарғали

Құдышевтың басшылық еткен

жылдарын аймақтық баспасөздің

қуаттанып, қайратқа мінген кезеңі

деп бағалауға болады. Бұл сөзімізді

бүгінде еліміздің публицистика

саласында есімі мәшһүр біраз

ағаларымыз растайды деп сенеміз.

Шынын айтқанда, Омарғали

Құдышұлының Павлодар өңіріндегі

еңбегі туралы қайта бір архивке

айналып соғып, естеліктер жинауымызға

бір оқиға түрткі болды.

Биылғы Наурыз мейрамының алды

еді. Қазірде ғаламтор мүмкіндігі

мол, газеттің Фейсбук парақшасына

тіркелуді сұраған бір мейманымыз

«Газет оқырманысыз ба?» деген

автоматты түрде қойылатын сауалға:

«сонда қызмет еткен редактордың

қызымын» деп жауап қатқан екен.

Тарихымызды түгендейтін қасиетіміз

бар еді, елең еттік. Аты-жөні

Құдышева Нұргүл. Кешқұрым

мезгіл болса да, бірден хабарласып,

танысып әңгімелестік. Ол

кісі бүгінде Мәскеу қаласында

тұрады екен. Бір кездері

әкесі қызмет еткен

Павлодар өңірін, газетінің

жағдайын әлі де болса

қызығушылық танытып,

біліп, сұрастырып

тұратынын аңғардық.

Сөз арасында белгілі

журналист Омарғали

Құдышев туралы соңғы

уақытта жарияланымдар

азайғанын да тілге, тиек

етіп қалды. Біз өз тарапымыздан

жіберілген

олқылықты түсініп, тез

орнын толтыруды міндетіп

етіп алдық. Әрине, біраз

архивтік деректер қолға

түскенше, отбасылық

естеліктер, әр кездегі

Саяси

жетекші, майор

Міне, қолымызда - Павлодар

облыстық мемлекеттік архивінің

біздің сұрауымыз бойынша жіберген

құжаттар көшірмесі. Әрине, өзі

редактор, өзі облыстық кеңестің

депутаты, өзі облыстық партия

комитеті бюросының мүшесі,

облыстық журналистер ұйымының,

әдеби бірлестігінің жетекшісі болған

қайраткер туралы деректер бірнеше

парақтан тұратыны заңдылық.

Соның ішінде өз қолымен

Соғыстан кейін Павлодар өңірінде қазақ баспасөзінің дамуына зор

үлес қосқан, соңынан өзіндік мектебін қалыптастырған қайраткерлер

баршылық. Өкінішке орай солар туралы кейінгі қаламгер қауым

жете білмейді. Павлодар облысында осындай қайратымен танылған -

әскери журналист-публицист, гвардия майоры Омарғали Құдышев.

Ол қызмет еткен 1950 жылдар соңы мен 1960 жылдар басында облысымызда

шаруашылықтар өркендетіліп, қала құрылысы қарқынды

дамып, бүкілкеңестік тың игеру науқанына әзірлік жүріп жатқан

болатын. Облыстық «Қызыл ту» газетінің редакторы ретінде газетте

қоғамдық өмірдің қайнауын сол қалпында беруге күш салды. Кейін

өзі айтқандай, ол Павлодар өңіріндегі қызметі барысында өмірлік

айнымас достар, жанашыр қауымды тапты.

газеттік мақалалар

жиналғанша, қала берді,

сол уақыттағы тарихи

жағдайды көкірегімізге

тоқып, зерделеп танығанымызша

біраз

уақыт өткенін несіне

жасырайық. Ендігі

жерде Омарғали ағамыздың

өзі айтқандай, өмірінің ең бір

нұрлы, дос-жаранмен сыйласып,

мазмұнды өткен шағы туралы

жазуға іштей пісіп-жетілгенімізді

сезініп, қолға қалам алдық. Әрине,

білмегенімізден кем-кетік, жетпей

жатқан тұстарымыз болары ақиқат.

Десе де, мойнымыздағы борыштың

өтеуі осы бір дүниенің тууына

әкелді.

жазылған «Автобиографиясына»

ықыласымыз

бірден ауды. Өмірбаяны

туралы әріптестерінің

деректерінде кездессе

де, өзі жазған дүниенің

шындығы басымырақ болар.

Ол кездегі әдемі қол

жазуымен берілгендей,

Омарғали Құдышев 1912

жылы Семей облысы Жарма

ауданы Ақжал руднигінде

кеншілер отбасында өмірге

келген. Әкесі 1917 жылы өмірден

озып, ағасы Ахметқалидың қолында

1927 жылға дейін тәрбиеленген. 1933

жылы Семей қазақ педагогикалық

техникумын оқып бітіріп, сол жылдан

бастап 1935 жылға дейін Лениногорск

қаласында жұмыс істейді.

Ол жерде толық емес мектептің

оқу істері жөнінен меңгерушісі

болып, математика және физика

пәндерінен сабақ береді. 1935-37

жылдары Кеңес армиясының

қатарында борышын өтейді. 1940

жылы Қазақстан Компартиясы

Орталық комитетінің жанындағы

Коммунистік журналистика институтын

бітіріп шығады. Ұлы Отан

соғысы басталғанға дейін Семей

облыстық «Екпінді» газетінің бөлім

меңгерушісі, жауапты хатшысы

қызметтерін атқарған. Ал 1941 жылдан

бастап 1946 жылға дейін Кеңес

Армиясы құрамында майданда

болып, саяси жетекші, саяси

үгітші, дивизия газетінің тілшісі,

редакторының орынбасары болып

қызмет еткен.

Бүгінде тарихи деректерден

кеңес билігі соғыс уақытында

жауынгерлердің рухын көтеру

бағытында жұмыс жоғары

деңгейде жүргізуге баса мән

бергені белгілі болып отыр. Атақты

Бауыржан Момышұлы өз күнделігінде:

«Майдандағы қазақтарда

ана тілі, туған әдебиеті, туған

музыкасынан аз болса да нәр

беріліп тұрмауын қылмыс деп

айтар едім» деп жазуы көп нәрсені

аңғартса керек. Расында, тарихтағы

ұлттық батырлар туралы мақалалар

жауынгерлердің рухын атойлатып,

фашистермен күресуге дәрмен

берді.

Міне, көзімізге 1943 жылдың

8 июнінде Солтүстік-Батыс майданында

қазақ және татар тілдерінде,

әскери құрылымдар арасында таралымы

5 мың данаға дейін жететін

Оңнан солға қарай: әскери тілшілер Омарғали Құдышев, Сәду

Машақов, Дихан Әбілев, Москва, 6.IХ.1942 жыл

газеттер ұйымдастыру туралы Халық

Қорғаныс комиссарының орынбасары

Е.Щаденконың бұйрығы

да түседі. Яғни, мұндай рухтықидеологиялық

қозғалыс барлық

майданда жүрді.

ҚазҰУ профессоры Сағымбай

Қозыбаевтың айтуынша, жауынгерлерге

рух беретін газеттер

қазақ тілінде 1942 жылдың

қараша айынан бастап шыға

бастады. Жұмысшы - Қызыл

әскер командованиесі Бас саяси

басқармасының мәліметінше, 1942

жылдың соңы мен 1943 жылдары

Ұлы Отан соғысы және Орта Азия

майдандарында 42 газет, 7 журнал

жарық көріп тұрған. Қазақ тілінде

20 майдандық, дивизия газеттері,

жүздеген жауынгерлік парақтар

шығып жатты. Ұлттық әскери

құрылымдардың құрылуымен

бірге жауынгерлердің әскери және

рухтың тәрбие мәселесі өзекті

болды. Сол үшін олардың ұлттық

салт-дәстүрі мен психологиясын

есепке ала отырып ана тілінде

газет шығару ісі өрледі.

Не керек, 1942 жылдың екінші

жартысында барлық майдандарында

әртүрлі тілде әскери

басылымдар шыға бастады.

Мәселен, Батыс майданда

«Красноармейская правда» –

«Қызыл әскер ақиқаты», Брянск

майданында «На разгром врага» –

«Жауды жоюға», Калинин майданында

– «Вперед на врага» – «Жауға

қарсы аттан», Волхов майданында –

«Фронтовая правда» – «Майдан

ақиқаты», генерал-майор Иван

Панфилов атындағы 8-гвардиялық

дивизияда «За Родину» – «Отан

үшiн», Ленинград майданында «На

страже Родины» - «Отан қорғауда»

атты газеттер ұйымдастырылды.

Майдандық газеттер сарбаздардың

бойында Отанға деген сүйіспеншілікті

тәрбиелей отырып, жауға деген

кекшілдікті ұлғайтты. Бұл олардың

ерлікпен Отан қорғауына зор

ықпал етті.

Майдандық газеттерге жұмыс

істеуге қазақ интеллигенциясы мен

журналистикасының ірі өкілдері

жіберілді. Олардың арасында Кеңес

Одағының батыры М.Ғабдуллин,

С.Бәйішев, И.Нұрғалиев, Б.Бұлқышев,

Қ.Бекхожин болса, кейіннен ақынжазушылар

Жұбан Молдағалиев,

Дихан Әбілов, Төлеутай Ақшолақов,

Әнуар Ипмағамбетов, Қалмақан

Әбдіқадыровтар осы топтан

табылды.

Осындай қасиетті борышты

атқару үшін Омарғали Құдышев те

сапқа қосылды. Майданға түскен

барлық қазақстандық журналистер

әскери тілші атанған жоқ.

О.Құдышев 1935 жылы әскерден

кейін 48-інші кавалериялық полктің

кіші комсомол құрамына кіріп,

типографиясында жұмыс істеп,

полктың «Қызыл сақшы» газетінде

жауапты хатшы болғаны маңызды

рөл атқарған болса керек. Сондай-ақ

95-кавалериялық дивизиясының

қызыләскерлік «Қызыл семсер»

газетінде еңбек етіп, мақалалары

сол уақытта «Фрунзовец»,

«Лениншіл жас» газеттерінде

жарияланып тұрды. Әскери

журналист Ұлы Отан соғысын

44-гвардиялық атқыштар Барановичской

дивизиясының құрамында

ротаның саяси жетекшісі (политрук),

полк үгітшісі болып қызмет

етті, 1943 жылы маусым айынан

бастап 1944 жылдың қазанына

дейін дивизиялық «Боевой путь»

газетінің редакторының орынбасары

болды.

Осы дивизияның құрамында

Калинин, Ростов облыстарын,

Украинаның сол жағалауын, Белоруссия,

Шығыс Польша жерін

азат етуге қатысты. 1945 жылы

О.Құдышев Кеңес Армиясының

Жоғары әскери-педагогикалық

институтын оқып бітірді. Әрі

қарай Қиыр Шығыс майданында

SARYARQA SAMALY

ТАРИХ 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 15

Омарғали Құдышевтің Павлодар

облысындағы еңбегі туралы кезінде

жазылған әріптестер естелігі мол.

Бұл туралы сәл кейін келтіріп

өтеміз. Әзірге О.Құдышевтің өзінің

Павлодар жеріне келуі туралы

естелігін алға тартсақ:

«Бұл 1956 жылдың жазы еді.

Мен Алматыда әжептәуір жауапты

қызметте жүргенмін. Қазақ,

ұйғыр тілдерінде араб әрпімен

шығатын, Батыс Қытайда тұратын

қазақ және ұйғыр ағайындарға

арнап шығарылатын «Жаңа өмір»

журналының дардай редакторы

едім. Оған қоса осы журнал

аттас баспаның бақандай директоры

болатынмын. ...Міне сөйтіп

редакторлық әрі директорлық

қызметтің бейнеті мен рахатын

бастан кешіріп жүргенімде күндердің

бір күнінде Орталық Комитетке

шақыртты. Әкімшілік қыстау әдістері

әлі де болса ХХ съезден кейін де

белең алып тұрған-ды. Бақсам,

«Қызыл туға» редактор керек екен.

Сол қызметке бірнеше кандидатураның

ішінен маған

тоқталыпты.

– Павлодарға қайткенде де

барасың, сондағы газеттің редакқарумен

де қызмет еткен

болып, соғыстан майор шенінде

оралды.

Омарғали Құдышевтің әскери

тілшілік еңбегі бағаланып,

«Қызыл жұлдыз», екінші дәрежелі

«Отан соғысы» ордендерімен,

ондаған медальдармен марапатталды.

Қайта

оралу

Бейбітшілік орнаған соң әскери

тілшілер социалистік құрылысқа

белсене араласты. Сол күндерді

еске алғанда О.Құдышев өзі

былай деген: «Қазақстанда өзі

де сирек болған журналистер

қатары соғыстан кейін тіпті селдіреп

қалған екен. Сондықтан да бейбіт

күндер құрылысы кезінде республика

баспасөзінде кадрдың

жетіспеушілігі анық сезіліп

тұрды. Ол кезде редакцияда

түнеп қалу, баспаханада таң

атқызу апта сайын қайталап

кезігетін үйреншікті істер болатын».

О.Құдышев 1952 жылы

5 ноябрьде «Үгітші блокнотының»,

«Қазақстан мұғалімінің» орысшақазақшасына,

«Социалистік Қазақстан

газетіне», барлығы 5 басылымға

редактор ретінде қол қойған

екен. Міне, осының өзі-ақ кадр

тапшылығының дәлелі болса керек.

Ал Павлодар облыстық «Қызыл Ту»

(қазіргі «Сарыарқа самалы») газетінің

редакторы бола жүріп тың игеру

секілді халық өмірінің үлкен тарихи

маңызды игілікті іске өзі бастаған

коллективпен бірге елеулі үлес

қосты.

О.Құдышев Павлодар облыстық

«Қызыл Ту» газетінің редакторы

болып 1956 жылдың 6 тамызында

облыстық партия комитетінің

қаулысымен бекітілді. Дәл осы

қаулымен оған дейін газеттің редакторы

болған Әзілхан Нұршайықов

әдеби шығармашылықпен еркін

айналысу мүмкіндігін алуы үшін

«Социалистік Қазақстан» газетінің

облыстағы меншікті тілшісі болуына

байланысты қызметінен босатылды.

Кереку

жерінде

торы боласың, нықтай, шегелей

сөйледі бастық. ...Онша көне

қоймадым. Мінезім жұмсақ сорлы

басым екінші шақыртқанда және

қыстаған соң: «Жарайды, барсам

барайын», - дедім. Сонымен не

керек, шілде айының аяқ кезінде

Павлодарға келдім. Өз еліме

келгендей сезімге бөлендім

мен мұнда. Әр кезде, әр жерде

қызметтес, әріптес болған кісілер

едәуір баршылық екен» деп жазады

кейін О.Құдышев «Редактор болу

оңай ма» атты 1989 жылғы жазбасында.

Бірге қызметтес болған, қол

астында істеген әріптестерінің

естелігіне үңілсек, Омарғали

Құдышұлының редакторлық,

журналистік болмысын танығандай

боламыз. Ол журналистиканың

барлық жанрында қалам тербей

алатын, шапшаң жазатын қасиетке

ие болған.

«Қызыл ту» газетінде ұзақ

жылдар қызмет еткен журналист,

Ұлы Отан соғысының ардагері

Әбдеш Баймұрзин:

«Қаламы төселген, тіл ұстартқан

жаңалықты сезгіш, жақсы

журналистің бойындағы ерекше бір

қасиет тақырып таңдау деп білеміз.

Омекеңде бұл қасиет мол еді», деп

біраз мысалдар келтіреді. Бірде

жерлесіміз Қалмұқан Исабаев Ертіс -

Қарағанды каналының құрылысы

туралы әуелі «Жол-жөнекей»

атты көлемі екі баспа табақтай

жолжазба ұсынады. О.Құдышев оны

қабылдап, атауын «Арман арнасы»

деп сәтті өзгертеді, жазушы да

ырза болады. Кейін Қ.Исабаев

осы атаумен әдеби кітап

шығарды.

«Омекең бұрын көп қолданылмай

жүрген жақсы сөздерді ұнататын.

О.Құдышев - еңбеккерлер ортасында

Ал жауыр болған жаттанды сөздерді

жек көретін. Сондықтан редакцияның

қызметкерлері әзірлеген іріліұсақты

материалда бір жылтыраған

жаңалықты байқап қалса, бір өзі

ойлап тапқандай қуанып, қарқылдап

күліп алатын» деп еске алған

Ә.Баймұрзин.

«О.Құдышев редактор ретінде

ұйымдастырушы ғана емес,

нағыз тәрбиеші де бола білді.

Қаламының желі бар дарынды

жастарды, кейбір кемшіліктеріне

қарамастан қолдап, демеп, оларға

қамқорлық жасап жүрді. Ақын

Төлеужан Ысмайыловтың дарынын

бағалаған, Рамазан Тоқтаровты

шетел тілдері институтын бітіріп,

шалғай ауылдағы бір мектепке

француз тілінен сабақ беруге кетіп

бара жатқан жерінен редакцияға

алып қалған. Сөйтіп кейін оның

белгілі жазушы болып қалыптасуына

септігін тигізген еді» деп жазады

белгілі ғалым, журналист Зейнолла

Әйтімұлы.

О.Құдышевтің қызының айтуынша,

З.Әйтімов үнемі редактордың

жанынан табылған, аға мен інідей

жақын сырласқан, туыстай болған.

Қайбір жылы Алаш арыстарының

бірі абақтыдан босап келгенде

онымен көрісуге жас журналист

З.Әйтімовті бірге алып барған

көрінеді. Одан кейін О.Құдышев

Алматыға қызметі ауысып кеткенде

де ағалы-іні ретінде сыйластығын

үзбеген, отбасымен араласып

тұрған.

,,...Қаламының желі бар дарынды жастарды, кейбір кемшіліктеріне

қарамастан қолдап, демеп, оларға қамқорлық жасап жүрді. Ақын

Төлеужан Ысмайыловтың дарынын бағалаған, Рамазан Тоқтаровты

шетел тілдері институтын бітіріп, шалғай ауылдағы бір мектепке

француз тілінен сабақ беруге кетіп бара жатқан жерінен

редакцияға алып қалған...

Жарқын

жылдар,

шуақты шақтар

«Қазақ КСР Жоғары Советі мен

үкіметінің хабаршысы» газетінің

бас редакторы, Қазақстан Журналистер

одағының хатшысы, «Біздің

Отан» («Шалқар») газетінің редакциясында,

т.б. орындарда жұмыс

істеді. Десе де, оның өмірінде

Павлодар облыстық «Қызыл ту»

газетінде қызмет еткен уақыты

(1956-1962 жылдары) жарқын кездесулерге,

ұмытылмас әсерлерге толы

болғанын аңғару қиын емес. «Әкем

солай айтатын» деп қызы Нұргұл

Құдышева да газетке берген арнайы

сұхбатында ерекше әңгімеледі:

«Біз Павлодарға 1956 жылдың

күзінде көшіп келдік. Маған және

бауырым Нұрланға қала ұнады, бірақ

Алматыда өскен бізге Павлодар

жері салқын көрінді. Сондықтан

анам Тойдық Болатова белсенді

әйел, компартия қызметкері болса

да жұмысқа шықпай, бізді күтіпбақты.

Ол кездегі Интернациональная,

қазіргі Михаил Есенәлиев

көшесі, 12-інші үйде тұрдық.

«Қызыл ту» газетінің редакциясы

Ленин көшесінде, бір қабатты

ағаш үйде орналасқан еді. Іші

онша үлкен емес, қызметкерлердің

ортақ бөлмесі, әрі қарай әкемнің

жұмыс бөлмесі болатын. Типография

алыс емес еді, әкем жаңа

газет шығарда түні бойы сонда

болатын. Ол облыс бойынша жиі

іссапарда жүрді, кейде бауырымды

бірге ертіп әкететін. Алматыға

қоныс аударғанымызда олар

Павлодарда нағыз достар

тапқанын, сонысымен ыстық

болатынын айтқаны есімде.

Расында, газет қызметкерлері

жиі бір-біріне қонаққа баратын.

Отбасымыз өмір бойы Зейнолла

Әйтімов, Асқаров, Катеринин,

Хазыров, Хоразов, Тұрғанбек

Катаев (кейін жоғары және орта

білім министрлі болды), Михаил

Есенәлиевтер, (кейіннен сыртқы

істер министрлігінде қызмет етті),

Қабдеш Нұркиндердің отбасымен

үлкен сыйластықта болды. Жазушылар

одағында әкеме Павлодар

жерінде жас ақын-жазушылардың

басын қосуға тапсырма берген екен.

Олар әр ауданнан жиналып, біздің

үйімізге келетін. Шаңырағымызда

Павлодар жерінің таланттары өнерін

көрсететін, магнитофонға жазып

алатын, суреттерге түсетін. Рамазан

Тоқтаровтың отбасымен дос едік.

Әкемнің музыкаға қабілеті болатын,

домбырада, пианинода ойнайтын.

Кейде менің өтінішіммен радиодан

берілген әндердің мелодиясын

салып беретін.

Әкем мейірбан адам еді. Анам

қаталдау болса, ол қалжыңқой

еді. «Жылымықтың» әсері ме

екен, Мәскеуде, Кремльде өткен

Л.Брежневтің Жоғарғы Советте

журналистермен кездесуінде тек

әкем ғана жымиып, күлімсіреп

тұр. Сол үшін анам ұрысатын:

басқалары ұстамды тұрғанда сен

ғана күліп тұрсың, деп.

Әкем үнемі заманның лебін,

талабын сезе білетін, тарихи

сәттерді сезінетін. Көп оқитын,

барлығын кеңінен сараптайтын.

1976 жылы маған партияға өтуге

ұсыныс түскенде, әкем райымнан

қайтарған еді. Бәлкім партияның

уақытша құбылыс екенін түсінді ме

екен. Ол соғыс туралы ештеңе

айтпайтын. Еске алғанда ұнатпайды

деп ойлайтынмын, бірақ айтуға

да рұқсат берілмеді ғой. Қазір

мен әкемді, оның жүріп өткен

еңбек жолын мақтан етемін.

Ол 1991 жылы тамызда дүние

салды», - деп еске алады Нұргүл

Омарғалиқызы.

«Редактор болу оңай ма»

атты жазбасында О.Құдышев: «Өз

басым қай жерде, қайда жүрсем

де, қандай қызмет атқарсам да,

әйтеуір өртеніп кетпей, жалындап

жұмыс істеуге тырысып бақтым»

деп сөзін бітірген екен...

Иә, Павлодар облыстық «Saryarqa samaly» (бұрынғы «Қызыл ту») газеті

92 жылдық тарихында елімізге белгілі публицист, қайраткер Омарғали

Құдышевтай тарлан азаматтардан, басшылардан кенде болған жоқ. Десе

де, зырғып аққан уақыттың ығында есімдері аталмай жататынын, болмаса

сирек естіліп қалатынын қайтерміз. Олардың есімдерін әр кез атап, жас

журналистерге, жалпы елге насихаттап отырудың ешбір уақасы жоқ. Олар

елге қызмет етудің, өзін аямай, халық игілігін аялай жұмыс істеудің үлгісін

көрсетті.

16

ТҰЛҒА

29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ТАҒЫЛЫМ

Қазақ арабистикасының

іргетасын қалаушы

Әбсаттар Бағысбайұлы

Дербісәлі менің алғашқы

ұстазым екенін мақтаныш

тұтамын.

Бүгінгі таңда мұндай сөзді еліміздің

түкпір-түкпірінде еңбек етіп жүрген

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық

университетінің филология және шығыстану

факультеттерінің жүздеген түлектері де

мақтанышпен айтып жүргені ақиқат.

1977 жылы Совет Одағының атеистік

идеологиясы дүрлігіп тұрған шақта, қазақ

мектептерінің саны жылдан-жылға азайып,

ана тілін еркін білетін жастардың жоғары

оқу орындарына түсу аясы тарыла бастаған

заманда Мәскеудегі атақты Шығыстану

институтында білім алған жас ғалым

Әбсаттар Дербісәлі сол кездегі КазГУ-дің

атақты ректоры, академик Ө.Жолдасбековтің

қолдауын тауып, Ленинград, Ташкент

университеттерінде араб тілі мен әдебиеті

мамандығы бойынша білім алған қазақ

оқытушыларының басын қосып, филология

факультетінде араб тілі мен әдебиеті

бөлімін ашты. Алғашқы жылы он студент,

кейінгі жылдары жиырма бес студент

оқуға қабылданып, қазақ ғылымында

арабистика саласы осылайша қалыптаса

бастады.

Араб тілі бөлімінің тәй-тәй қадам

баса бастаған «сәбилік шағында» аяқтан

шалушылар да көп болды: бір жағынан

коммунистік идеологияның шолақ

белсенділері Қазақстанда араб тілін

оқыту қажеттігін жоққа шығарып жатса,

екінші жағынан атеизмнің жалауын көтеріп

жүргендер бұл бөлім молдалар дайындайды

деп күдіктенді. Дей тұрғанмен,

көрнекті мемлекет қайраткері Өзбекәлі

Жәнібеков бастаған ұлтжанды зиялылар

Қазақстанда араб тілін оқыту маңыздылығы

зор екеніне көрегендікпен қарады.

Кейін КазГУ-дің филология факультетіндегі

араб тілі мен әдебиеті бөліміне түсуге

ниет білдірген талапкерлердің саны күрт

өсіп, осы мамандыққа қызығушылар

көп болған кезде өз балаларын орыс

мектептеріне берген ығай мен сығайлар

араб тілі мен әдебиетін орыс тілінде оқыту

керек деп талап қоя бастады. Сол кезде

де ауылдың шаңын жұтып туып-өскен

Әбсаттар Дербісәлі бастаған зиялы қауым

қазақ мектептерінде араб тілін шетел

тілі ретінде оқыту саясатын ұстанып,

ана тілін жетік білетін қазақ жастарын

ғана осы мамандыққа дайындау үшін

табандылық көрсетті. Аллаға шүкір, сол

кездегі ұстаным бүгін өзінің дұрыстығын

айқын дәлелдеп берді.

1981 жылы Павлодардан Алматыға

оқу іздеп келген мен де Әбсаттар

Бағысбайұлы Дербісәлі шәкірттерінің

қатарына қосылдым. Ол кезде араб тілі

оқулықтары тапшы болатын. Әбсаттар

ұстазымыз Ташкенттен Б.З. Халидовтың

оқулығын қаражатын төлеп алдырды да,

әрбір студенттерге бір-біреуден таратып

берді. Кейін Ә.Дербісәлі, М.Мәженова,

Б.Тасымов, Г.Рамазанова, Ж.Тоқмамбаев,

Н.Өсеров және тағы басқа ғалымоқытушылар

мектеп сыныптарына арналған

араб тілі оқулықтарын жазып шығара

бастады.

Сол кездегі Әбсаттар Дербісәлінің жас

мамандарды дайындаудағы сіңірген ерен

еңбегі – Мәскеуде өзімен бірге оқыған

таныс-тамырларының мүмкіндіктерін

пайдалана отырып, қазақ студенттерін

араб елдерінің университеттерінде араб

тілінің қыр-сырын үйрететін бір жылдық

арнаулы курстарға жіберу еді. Өткен

Ұстазы жақсының

ұстамы жақсы

ғасырдың 80-жылдары мұндай жағдай

Ресейдегі шығыстану университеттерінің

студенттерінің еншісінде ғана болатын.

Оның үстіне Мәскеуден бес орынды жырып

алғанда Иордания университетінің тілдік

курстарына оқуға баруға үміткерлердің

«жоғары жақта отырған» туған-туыстары

көрпені өз жақтарына қарай тартқысы келді.

Сонда өзінің әділдігімен ерекшеленетін

Әбсаттар Дербісәлі үміткерлердің

«жағрафиясына» қарамай, ең алдымен

оқуы үздік әрі қоғамдық жұмысқа белсене

атсалысып жүрген студенттерді іріктеді.

Әбсаттар Дербісәлі өз студенттерін

университет қабырғасында ғылыми

,,...Әлі есімде, университеттің бірінші курсында

оқып жүргенде Әбсаттар ұстазымыздың «Шыңырау

бұлақтар» атты кітабы жарық көріп, сол еңбектен

Отырар шаһарынан Әбу Насыр әл-Фараби есімді

ғалымдар шыққанын алғаш рет оқып, өзіміздің бай

тарихымызға құрметпен қарай бастадық...

жұмыстарға да ерте баули білді. Жазғы

каникул кезінде студенттер ҚР Ғылым

Академиясының Қолжазба бөлімінде

практикадан өтетін. Сол практикаға

жұмыстарға жетекшілік еткен Әбсаттар

аға ата-бабаларымыздан қалған асыл

қолжазба мұраларды көздің қарашығындай

сақтап қалуға, ортағасырлық рухани,

мәдени, ғылыми мұраларды оқу тәсілін

үйретті. Ұлы жібек жолындағы көне қалалар,

ислам ескерткіштері туралы қызықты

әңгімелері бізді қатты еліктіретін.

Әлі есімде, университеттің бірінші

курсында оқып жүргенде Әбсаттар

ұстазымыздың «Шыңырау бұлақтар» атты

кітабы жарық көріп, сол еңбектен Отырар

шаһарынан Әбу Насыр әл-Фараби есімді

ғалымдар шыққанын алғаш рет оқып,

өзіміздің бай тарихымызға құрметпен

қарай бастадық.

80-ші жылдары Қасиетті Құран

кәрім кітабының Саблуков аударған

орыс тіліндегі нұсқалары Коммунистік

партияның аудандық комитеті бекіткен

арнайы тізім бойынша ғана таратылатын

қилы заманда Әбсаттар Дербісәлі

«Араб әдебиеті» атты кітабы арқылы

қазақ оқырмандарына мұсылмандардың

басты кітабының мән-мазмұнын ашып,

«Фатиха» мен «Ихлас» сүрелерін қалай

оқу керектігін үйретті. Міне, Әбсаттар

ұстазымыздың осындай ғылыми тәсілі

арқылы көптеген адамдар мұсылмандық

сауаттылығын аша бастады.

Совет Одағы кезінде ҚазҰУ-дің

араб тілі бөлімін аяқтап, Йемен, Ирақ,

Ливияда тәржімашы болып істеп жүрген

түлектері Әбсаттар Бағысбайұлы Дербісәлі

ұстазымен хабар үзіскен жоқ. Араб

өркениетінің бесігі болып саналатын

Хадрамаутта (Оңтүстік Йеменде) аудармашы

болып жұмыс істеген жылдары

ұстазыммен жазысқан хаттарымды жеке

архивімде әлі күнге дейін сақтап келемін.

Кейін Еліміз тәуелсіздігін алып, егеменді

ел болып жатқанда Әбсаттар Дербісәлінің бір

топ шәкірттері Сыртқы істер министрлігіне

қызметке кірдік. Міне, дипломатияның

қыр-сырын үйрене бастаған шағымызда

араб елдерінің сыртқы саясатын, экономикасын,

мәдениетін, салт-дәстүрлерін

жақсы білетін Әбсаттар Дербісәліден

әрдайым ақыл-кеңес сұрап тұратынбыз.

1998 жылы Қазақстанның Сауд Арабиясында

Елшілігі ашылғанда Әбсаттар

Дербісәлі кеңесші болып тағайындалды.

Ұстазымыз эр-Риядта дипломатиялық

қызмет етіп жүрген жылдары екі ел

арасында тығыз қарым-қатынастар орнатылып,

бүгінгі таңда сол жұмыстардың

жемісін көріп келе жатырмыз.

Сол жылдары Елбасымыздың

бастамасымен Египет үкіметі Алматыда

«Нұр-Мүбарак» Ислам мәдениеті

орталығын салды. Құрылысы әлдеқайда

біткен орталықты іске қосуда керітартпа

пікірлер болып, екі жақты ынтымақтастыққа

көлеңкесін түсіре бастады. Бірнеше жылдар

бойы тоқырауда қалып қойған бұл мәселе

Әбсаттар қажы Дербісәлінің Қазақстанның

Бас мүфтиі болып сайланған кезден

бастап қайта жанданып, үкіметаралық

келісіммен барлық өзекті мәселелердің

түйіні шешілді. Египет Президенті Хосни

Мүбарак Әбсаттар қажы Дербісәлінің ерен

еңбегін жоғары бағалап, 2001 жылы мамыр

айында Каирде Ислам істері жөніндегі

Жоғары мәжіліске қатысқан 370-ке жуық

мұсылман елдерінің діни қайраткерлерінің

алдында 1-дәрежелі «Өнер және ғылым»

орденімен марапаттағанда қуанышымда

шек болмады.

Әбсаттар Бағысбайұлы Дербісәлі Сауд

Арабиясында жинақтаған мол дипломатиялық

тәжірибесінің арқасында Бас мүфти болған

алғашқы жылдары сол кезде ҚР Ақпарат,

мәдениет және қоғамдық келісім министрі

Мұхтар Абрарұлы Құл-Мұхаммед бастаған

Қазақстан делегациясы Сауд Арабиясы

Корольдігінің Қажылық министрлігімен

келісімшартқа отырып, қажылық мәселесі

де реттеле бастады. Соның арқасында

қазақ қажыларының саны жылдан-жылға

артумен болды.

Осы күндері (наурыз, 2021) әл-Азһар

аш-Шариф университеті имамы, доктор

Ахмед ат-Таййебтің шақыруымен фарабитанушы,

ҚР ҰҒА академигі Әбсаттар

Бағысбайұлы Дербісәлі Мысырдың

Ислам ғылым Академиясы мен Мысырдағы

Қазақстан елшілігі бірлесіп ұйымдастырған

«Екінші ұстаз әл-Фарабидің

Ислам өркениетіне қосқан үлесі» атты

халықаралық ғылыми конференцияда

Мысыр елінің рухани-зиялы қауымы

алдында араб тілінде мазмұнды баяндама

жасады. Сонымен қатар Елшілікте

Әбсаттар ұстазым әл-Фараби атындағы

Қазақ Ұлттық университетінің баспасы

шығарған «Әбу Насыр әл-Фарабидің

ақыл-ой пікірлері мен нақыл сөздері»

атты кітаптың тұсауын кесті.

Өмір жасыңыз ұзақ болсын, ұстазым!

Қайрат ЛАМА-ШӘРІП,

Қазақстанның Мысыр Араб

Республикасындағы

төтенше және өкілетті елшісі.

SARYARQA SAMALY

Биылғы жылы туғанына

150 жыл толып отырған

қара күш иесі Қажымұқан

Мұңайтпасұлына байланысты

«Қажымұқанның

самолеті қазақ летчигіне

тапсырылды» атты мақала

1945 жылдың 22 сәуірінде

шыққан екен.

Қажымұқанның

ұшағы...

Онда Қажымұқанның майдандағы

қазақ жауынгерлеріне жазған арнайы хаты

жайлы жаза келіп, «ол өзінің тырнақтап

жинаған қаражатына жауынгер-самолет

сатып алғандығын, оны туысқан қызыл

Армияға сыйлыққа тартқанын айтқан. Ол

өзінің хатында самолетінің қазақ летчигіне

берілуін тілек еткен» деп жалғастырады

әскери тілші.

Ал, негізінде Қажымұқан атамыз бар

жиған-терген қаражатына танк сатып алуды

тапсырған көрінеді. Кейін Сталиннің тікелей

бұйрығымен ПО-2 «қырғи» самолеті жасалады.

Бұл туралы Әуелбек Қоңыратбаев

«Балуанның ұшағы» еңбегінде жазады.

Одан кейін мақалада бөлім командирі

сөз сөйлеп: «Бүгін біз мұнда өзіміздің

жауынгер досымыз, летчик Қаджай

Шалабаевқа оның елдесі Хажмұқанның

өз қаражатына жасаттырған самолетін

тапсыру үшін арнайы жиналдық. Бұл факті

біздің қаһарман тылымыздың майданмен

достығының соншалықты мығым және күшті

екендігін тағы дәлелдеп берді» деп ағынан

жарылады.

Содан кейін сөз алған Қаджай Шалабаев

жолдас шығып сөз сөйледі.

«Мен, - деді ол, елдес колхозшым, қазақтың

қарт балуаны Хажекеңнің сыйлығы - жаңа

самолетін алғаныма шексіз қуаныштымын.

Бұл самолетпен фашистерді бұрынғыдан

бетер талқандайтыныма, самолетті соғыстың

ақырғы күніне дейін сақтайтыныма сенім

білдіремін» деген. Одан төмен Қажымұқан

Мұңайтпасовтың «Майдандағы балаларыма»

деген хатын қысқартып беріпті: «Майдандағы

балаларым, інілерім, сендердің өткен жылғы

орасан зор жетістіктерің бүкіл жер жүзін

таңдандырды. Мұны еліміздің кәрі-жасы

мақтан етеді.

Майдандағы балаларым, соғыс Германия

жеріне өтіп, толық жеңіс күніне санаулы-ақ

күндер қалғанда, сіздерге мынаны айтқым

келеді: бұдан 184 жыл бұрын орыс әскерлері

Берлинді алғанын тарих біледі. Міне, сол

армия секілді сіздер де Берлинге барып

жеңіс туын тігулеріңізге тілектеспін. Өз

тарихымызда мен де 1910-1914 жылдары

Берлин мен Гамбургке барып, немістердің

атақты Стурмент, Ганс, Тонгенски сияқты

балуандарының жауырынын жерге қақтап,

өлтіре жыққанмын... Сол жылдары-ақ

Ресейдің, қазақ халқының намысын

немістерге жібермегенмін.

...Қазір - ұрыстың шешуші кезеңі...

Бүкіл ел, бала-шағаң, әке-шешең, аға-інің,

апа-қарындастарың, сүйген жарың сендерді

жеңіспен келеді деп күтіп отыр» деп жазған.

Қажымұқан Мұңайтпасұлының майданға

жіберген ұшағы әрбір қазақ жауынгерін

рухтандырды, олардың бойларына күш-қуат

сыйлады.

Ербол ҚАЙЫРОВ,

Бұқар жырау атындағы әдебиет

және өнер музейінің қызметкері.

SARYARQA SAMALY ТЕМІРҚАЗЫҚ 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 17

Тәуелсіздік көшелері

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»

атты мақаласында: «Жаңа тұрпатты жаңғырудың ең басты шарты –

сол ұлттық кодыңды сақтай білу. Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен

музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда, ұлттық

рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс. Абайдың даналығы, Әуезовтің

ғұламалығы, Жамбылдың жырлары мен Құрманғазының күйлері,

ғасырлар қойнауынан жеткен бабалар үні – бұлар біздің рухани мәдениетіміздің

бір парасы ғана» – деп, тарихымызды жадымызда сақтап, алға қарай

дамуымызды меңзеді.

Ал енді біз рухани құндылық деп салтдәстүрімізді,

әдет-ғұрпымызды, ана сүті

арқылы қанымызға сіңген тілімізді, тарихтағы

батыр жауынгерлерімізді, әдебиетіміздегі

ақын-жазушы, жырауларымызды, сондай-ақ

мәдениетіміздегі сырлы суретшілерімізді

жалпы айтқанда дара тұлғалар мен аңызға

айналған адамдарды айтамыз.

Уақыт талабы, қоғамның сұрауы –

рухани қазынамызды сақтай отырып

жаңару, жаңғыру.

Жуықта Павлодар қаласындағы көше

атауларын жаппай жаңарту қызу талқыға

салынды. Еліміз көп ұлт өкілдері тұратын

мемлекет болғандықтан, Павлодар қаласында

да әртүрлі ұлттар мен ұлыстар өмір сүріп

жатыр. Көше атауларының өзгеруі өзге ұлт

өкілдеріне қазақ елінің тарихын тереңнен

білуге, ұлы ғалымдардың, батырларымыз

бен ақын-жазушылардың есімімен танысуға

мүмкіндік болатын игі іс деп ойлаймын.

Көше атауы қазақ халқының ұлан-байтақ

жерінен, ғасырлар қойнауына кеткен тарихынан,

ерекше далалық мәдениетінен, халық

жадында ізі қалған белгілі тұлғаларынан

мол ақпарат береді.

Енді осы жаңарған көшелер кімдердің

есімімен аталады және оның тарихы қандай

деген сұраққа жауапты бір-екі ауыз сөзбен

баяндар болсақ:

Қаламыздағы «Мир» көшесіне Олжабай

ЗЕРДЕ

Кез келген мектептің негізі - педагогикалық

кадрлар. Мен, директордың оқу ісі жөніндегі

орынбасары ретінде, жұмысымның жетекші

бағыттарының бірі-педагогикалық кадрларды

жаңа міндеттерге сәйкес жетілдіру деп

санаймын. Павлодар облысының білім беру

басқармасы, Екібастұз қаласы білім беру

бөлімінің «№26 гимназия-мектебі» КММ –

оқушылар мен педагогтар саны бойынша

қаладағы ең үлкен мектептердің бірі болып

саналады. Мектепте 1189 оқушы оқиды,

94 педагог жұмыс жасайды, оның ішінде

педагог-шебер санатына - 1, педагог-зерттеуші

санатына – 27, педагог - сарапшы санатына

- 14, педагог – модератор санатына

21 мұғалім ие. Педагогикалық құраммен

жұмыс жасаудағы ең бастысы - мұғалімдерге

жұмыста қажет кәсіби қасиеттерін дамытуға

уақытылы көмек көрсету, сонымен қатар,

оларды шығармашылық бастамаға бағыттау.

Бұл үшін өз құзыреті шегінде өзінің

кәсіби міндеттерін орындау үшін олардың

білімін жаңарту және жетілдіру, зияткерлік

және мәдени деңгейін арттыру, білім беру

саласындағы заңнамалық және нормативтік

актілерді зерделеу, ақпараттық-коммуникативтік

батыр есімі ұсынылғаны мәлім. Олжабай –

қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына

қарсы азаттық күресіне белсене қатысқан

батыр, халық қамқоршысы. Бөгенбай,

Қабанбай, Наурызбай, Малайсары

батырлармен көптеген жорықтарға бірге

шыққан. Олжабай - Абылайдың ту ұстаушы

батырларының бірі болған.

Сонымен қатар «Ермаков» көшесі Мұстафа

Шоқай атымен ауыстырылылмақ. Мұстафа

Шоқай – қоғам қайраткері, ғалым. Ол

Алаш қозғалысының төл перзенті, түркі

халықтарының басын қосып біріктіру идеясы

жолында күрескен.

«Набережная» көшесі Шоң би атауымен

жаңармақ. Шоң би - Баянауыл өлкесінің

тумасы. Ол өз заманының төбе биі, аға

сұлтаны болған. Арғын тайпасының айдабол

руынан шыққан, Абылай хан ордасындағы

билер кеңесінің беделді мүшесі Едіге

бидің ұлы.

«Циолковский» көшесінің атауы Бауыржан

Момышұлы деп өзгертілмек. Бауыржан

Момышұлы – Кеңес Одағының Батыры,

халық қаһарманы, әскери шенді қызметкер,

даңқты қолбасшы, қазақтың көрнекті

жазушысы. Қаламыздың көшесі Бауржан

Момышұлының есімімен аталуы - біз үшін

мақтаныш. Өте дұрыс қабылданған шешім

деп ойлаймын. Қазақ батырларын еліміздің

әрбір тұрғыны білуі шарт.

Сондай-ақ «Теплов» көшесі «Бөгенбай

батыр» болып жаңғырады. Ақшаұлы

Бөгенбай – Жоңғар басқыншылығына қарсы

азаттық жорығын ұйымдастырушылардың

бірі, атақты батыр, ұлы қолбасшы.

«2-ші Южная» деп аталып кеткен көше

Баянауыл ауданының тумасы кеңестік және

қазақстандық актер, опера әншісі, театр

режиссері педагог-профессор, Қазақ КСР-нің

Халық артисі «Платинді Тарлан» тәуелсіз

сыйлығының және Халықаралық Айтматов

сыйлығының иегері Кәукен Кенжатаевтың

есімімен аталатын болды.

Бұған қоса, ақиық ақын, жыр тарланы,

қазақ поэзиясының қайнар көзі, Мұқағали

Мақатаевтың есімі бұрынғы «Парковаяға»,

Мағжан Жұмабаев «Донецкаяға» берілмек.

Баянауыл ауданында дүниеге келген Ұлы

Отан соғысының ардагері «Қызыл Жұлдыз»,

Табысты жұмыс

Екібастұз өңірі әрдайым мықты шығармашылық педагог кадрларымен

ерекшеленеді. Бүгінгі таңда біз аға буын, мектеп басшылары,

педагогтар негізін қалаған үздік дәстүрлерді жалғастырып

келеміз.

технологияларды игеру мақсатында мектеп

жоспарына сәйкес кемінде бес жылда бір рет

педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру

курстары өткізіледі. Бұл олардың кәсіби

қызметін бағалау, атқаратын лауазымдарына

сәйкестігін растау мақсатында оларды

аттестаттау үшін міндетті және қажетті шарт

болып табылады. Мұғалімнің кәсіби және

шығармашылық құзыреттілігін қалыптастыру

процесін басқару менеджері бола отырып, мен

өз жұмысымды кадрлармен шығармашылық,

сапалы, оң нәтижеге ықпал ететін түрде

жүргізуге тырысамын. Жұмысымыздың

қорытындысы келесі жетістіктер болып

табылады: информатика пәнінің мұғалімдері

Б.Елубаева, Ж.Ақылбекова, республикалық

басылымдардың бірлескен авторлары, қазақ

тілі пәнінің мұғалімі А.Баймағанбетова,

«Жаңартылған білім беру мазмұнындағы

қазақ тілі пәніне арналған дидактикалық

материалдар» атты әдістемелік құралының

авторы, бастауыш сынып мұғалімі С.Оспанова

облыстық «Педагогикалық шеберлік» байқауында

ІІ дәрежелі диплом иегері атанды. Педагогпсихолог

С.Жазубаева облыстық «Жылдың үздік

психологы» байқауында І дәрежелі диплом

«Еңбек Қызыл Ту», «Құрмет» ордендерімен,

ГДР-дің Герман- Совет достығы қоғамының

алтын белгісімен марапатталған және

Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының

лауреаты Қалмұқан Исабайдың есімі бұрынғы

«Кубанская» көшесінің атауын алмастырмақ.

«Совхозная» деп аталған көшеге, белгілі

педагог-әдістемеші, ғалым, Қазақ КСР-іне

еңбек сіңірген мұғалімі, Социалистік Еңбек

Ері, педагогика ғылым кандидаты Павлодар

облысының тумасы – Рафиға Нұртазинаның

есімі берілмек. Ал орта жүздің белгілі

биі, шешен, Баянауыл сыртқы округінің

аға сұлтаны болған Қазанғап бидің есімі

«Таганрогская» көшесіне берілетіндігі де -

қуанышты жаңалық.

Жоғарыда аталған көше аттарының

жаңаруы біздің жүрегімізге рух береді.

Тәуелсіз елдің тағдыры үшін жанын қиған

батырлар мен еліміздің өркендеуіне үлес

қосқан ұлыларымызды ардақтай білейік.

Осы тұста Елбасы Н.Назарбаевтың

алаштың арыстары туралы айтқан мына

сөзі кеудеге жалын береді: «Ұлы тұлғаларын

білмейінше, бірде-бір дәуірді дұрыстап

тану мүмкін емес. Адам тарихының айнасынан

біз тарих көшінің жүрісін ғана аңдап

қоймаймыз, оның рухын, тынысын сезінеміз.

Сондықтан халқы мен елінің алдындағы

өздерінің перзенттік парызын айқын да

анық түсінген, қандай да қиын-қыстау

жағдайда оны адал орындаудан жалтармаған

адамдар қай дәуірде өмір сүрсе де, дәйім

жұртының азаматы болып қала бермек.

Тарихтың қай кезеңінде болсын, олар өз

ұлтының бетке ұстар мақтанышы болып

келген».

Осыған сәйес Павлодар қалалық

мәслихаты шешімінің негізінде жарық көрген

Павлодар қаласы әкімдігінің қаулысын

толықтай қолдаймын.

Ертарғын ШАХМАН,

«Торайғыров университеті» КЕАҚ

төрағасының ӘӘжТЖ жөніндегі

орынбасары,

Павлодар қалалық маслихатының

депутаты.

иегері болды. Мектебіміз «Оқу жылының

нәтижелері бойынша рейтингтегі жоғары

көрсеткіштері үшін» қала әкімінің диплом

иегері атанды, үздік мектептер қатарына

енгеніміз үшін облыс әкімінің гранты берілді.

Директордың кадрларға жауапты орынбасары

ретіндегі міндеттерімнің бірі -

мектептің болашағын ойлау. Он жылдан

астам педагогикалық еңбегі бар мұғалімдер

ғана емес, сонымен қатар өз өмірлерін

педагогикаға арнауды шешкен жас мамандар да

мұғалімнің абыройын құрметтеуі өте маңызды.

Жас мұғалім өзінің алдында тәлімгер, дос,

құрметті адам идеалын көруі үшін мектепте

жас мамандар мен педагогикалық еңбек

ардагерлерінің кездесулерін ұйымдастырады.

Мектепте дәстүрлі түрде «Тұсаукесер»

іс-шаралары өткізіледі, онда жас мұғалімдер

тәлімгерлерімен бірге өздерін таныстырады,

өз пәнінің маңыздылығын ашады. Кездесудің

негізгі сәті еңбек ардагерлерімен, олардың

жұмыс тәжірибесімен танысу болып табылады.

Жас мұғалімге кеңестер беріледі.

Сонымен, жас мамандармен кездесуде ҚР

Білім беру ісінің үздігі А.Абелькасимова мен

К. Амеркенова бізде болды.

Әсел ЖҰМАБЕКОВА,

Екібастұз қаласындағы «№26

гимназия-мектебі» КММ директорының

оқу жөніндегі орынбасары.

БІЛІМ

Дарындығадархан

жол

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев:

«Қазақстанның ұлы держава

болуы үшін бізге күш-қуаты,

қажыр-қайраты мол, ақылды

да ойлы, дарынды жастар

керек» деген еді. Әрбір ұстаз

шәкірттерінің жан-жақты

білімді, шығармашылығы

жоғары, бәсекеге қабілетті

болып қалыптасуына жағдай

жасауды түпкілікті мақсаты

деп санайды.

Мектебімізде дарынды оқушылардың

интеллектуалдық деңгейін және шығармашылық,

логикалық қабілеттерін дамыту

мақсатында дарынды балаларға арналған

бағдарлама бойынша жұмыстар жүргізіліп

келеді.

Мектеп ұжымының қажырлы еңбегінің

нәтижесінде мектеп ұжымы «2017-2018 оқу

жылында мектептер арасындағы рейтингтен

жоғары көрсеткіштері үшін» қала әкімінің

дипломымен марапатталды.

2019 жылы облыстық тамыз конференциясында

Екібастұз қаласының №26

мектеп-гимназиясы облыс әкімінің грантымен

марапатталды.

Пәндік олимпиадаға оқушыларды дайындауда

бірлескен жүйелі жұмыстың нәтижесінде

«Ең үздік олимпиадалық команда-2017»,

«Ең үздік олимпиадалық команда-2018»,

«Ең үздік олимпиадалық команда-2019»

номинацияларын жеңіп алды.

Мектебімізде дарынды да талантты

оқушылар баршылық. Жыл санап халықаралық,

республикалық облыстық сайыстарда жүлделі

орындар иеленген оқушылардың саны да

артып келеді.

Халықаралық «Сәтбаев оқулары» атты

ғылыми-практикалық конференциясында

Рамазан Жансая мен Жұмағұлова Айтуар,

Карыпбек Диас ІІ дәрежелі дипломмен

марапатталды. Республикалық «Зерде»

атты ғылыми жобалар сайысында Асалбек

Айым және Омар Әділет ІІІ орын иеленді.

Облыстық «Жарқын болашақ» олимпиадасында

«Сөз шеберлері» бағыты бойынша

Ғұмар Әлішер І орын, облыстық «Мәшһүр

Жүсіп оқуларында» Елубаева Назым І орын

иеленді.

«Зерде» қалалық ғылыми жобалар

сайысында Кабыкенов Ермахан, Хамит

Ханшайым, Жақсылық Аяулым, Нұрғали

Нұрсұлтан, Рахметжанова А., Ғұмар Әлішер

жүлделі орындарды иеленді.

Облыстық ғылыми жобалар сайысында

Кабыкенов Ермахан, Хамит Ханшайым,

Ғұмар Әлішер, Жақсылық Аяулым жүлделі

орындардан көрінді.

Халықаралық ғылыми конференцияларға

оқушылардың қатысу көрсеткіші жыл санап

артып келеді. «Евразия халықтарының

өзекті зерттеулері мен перспективалық

ынтымақтастығы» атты халықаралық

ғылыми-практикалық конференциясында

11а-сынып оқушысы Елубаева Назым,

8ә-сынып оқушылары Елубаев Дамир,

Сайкен Нұрдәулеттер жүлделі орындарға

ие болды. Абай Құнанбаевтың 175 жылдық

мерейтойына арналған «Халықаралық

педагогикалық идеялар фестивалі: Абайдың

гуманистік ойлары қазақстандық білім

берудің негізі ретінде» атты конкурсында

24 оқушы жетістікке жетіп, жүлделі орындарды

иеленді.

Әр оқушы жеке тұлға десек, сол

оқушылардың тұлға болып қалыптасуына

мектеп ұстаздары күш-жігерін салып, еңбек

етті. Мектеп ұстаздары оқушылардың

спортқа деген сүйіспеншілігін де арттыруда

көп еңбек атқарып жүр. Олардың

барлығының атын атап өту ұзақ тізімді

қажет ететіні анық.

Анар ТҮСІПЖАНОВА,

Екібастұз қаласындағы №26

гимназия-мектебі

директорының оқу ісі жөніндегі

орынбасары.

18

29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ШЕШІМ

SARYARQA SAMALY

Павлодар облыстық мәслихатының

ШЕШІМІ

(VII сайланған ІІI (кезекті) сессиясы)

№24/3

Павлодар қаласы 2021 жылғы 22 сәуір

Павлодар облысының аумағында ауыл

шаруашылығы жануарларын жаю қағидаларын

бекіту туралы

Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы «Қазақстан

Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару

туралы» Заңының 6-бабы 2-2-тармағына, Қазақстан Республикасының

2002 жылғы 10 шілдедегі «Ветеринария туралы» Заңына, Қазақстан

Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы «Жайылымдар туралы»

Заңына сәйкес Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Қоса беріліп отырған Павлодар облысының аумағында ауыл

шаруашылығы жануарларын жаю қағидалары бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылау облыстық мәслихаттын

аграрлық мәселелер жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік

он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Сессия төрағасы К.ӘБІШЕВ.

Облыстық мәслихат хатшысы Е.ӘЙТКЕНОВ.

Павлодар облыстық мәслихатының 2021 жылғы 22 сәуірдегі

№24/3 шешімімен бекітілген

Павлодар облысының аумағында ауыл

шаруашылығы жануарларын жаю қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Павлодар облысының аумағында ауыл шаруашылығы жануарларын

жаю қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының

2017 жылғы 20 ақпандағы «Жайылымдар туралы» Заңына, Қазақстан

Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі «Ветеринария туралы» Заңына,

Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы «Қазақстан

Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару

туралы» Заңына, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің

2020 жылғы 29 сәуірдегі «Ауыл шаруашылығы жануарларын жаю үлгілік

қағидаларын бекіту туралы» (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) №145 бұйрығына

сәйкес әзірленді және Павлодар облысының аумағында ауыл шаруашылығы

жануарларын жаю тәртібін жүзеге асыруды айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ауыл шаруашылығы жануарлары – адам өсіретін, ауыл шаруашылығы

өндірісіне тікелей қатысы бар жануарлардың барлық түрлері;

2) ауыл шаруашылығы жануарларының иелері – меншік, шаруашылық

жүргізу құқығындағы, жедел басқарудағы немесе басқа да заңды негізінде

ауыл шаруашылығы жануарлары бар заңды немесе жеке тұлғалар;

3) ауыл шаруашылығы жануарларын айдап өту (айдау) – ауыл

шаруашылығы жануарларының тұрақты тұрған жерінен жаю орнына

дейін және кері қарай жылжуы;

4) ауыл шаруашылығы жануарларын жаю – ауыл шаруашылығы

мақсатындағы жер құрамындағы жер учаскелерінде, сондай-ақ жердің

басқа санаттарының құрамындағы жер учаскелерінде адамның бақылауында

болатын ауыл шаруашылығы жануарларының шөп және өзге де өсімдіктерді

тұтыну процесі;

5) ветеринариялық паспорт – электрондық құжат түрінде берілетін,

уәкілетті орган белгілеген нысандағы құжат, онда: жануарларды есепке

алу мақсатында жануардың иесі, түрі, жынысы, түсі, жасы (тyған күні),

жеке нөмірі көрсетіледі;

6) жайылымдар – ауыл шаруашылығы жануарларын жыл бойы немесе

маусымдық жаю үшін берілетін және пайдаланылатын ауыл шаруашылығы

мақсатындағы жер құрамындағы жер учаскелері, сондай-ақ жердің басқа

санаттарының құрамындағы жер учаскелері;

7) маусымдық жайылымдар – жыл мезгілдеріне және (немесе) пайдалану

кезеңділігіне сәйкес қолайлы табиғи-климаттық жағдайларда ауыл

шаруашылығы жануарларын жаю үшін пайдаланылатын жайылымдар;

8) шалғайдағы жайылымдар – елді мекендерден алыстағы аумақтарда

шалғайдағы мал шаруашылығын жүргізу үшін пайдаланылатын жайылымдар;

9) жалпыға ортақ пайданалатын жерлер – алаңдар, көшелер, тротуарлар,

өтпе жолдар, кондоминиум құрамына кірмеген үй жанындағы жер

учаскесі, жолдар, жағалаулар, парктер, саябақтар, opмaн парктерi, бульварлар,

су айдындары, жағажайлар, зираттар және басқа да халықтың

мұқтажын қанағаттандыруға арналған өзге де объектiлер (су құбырлары,

жылу құбырлары, тазарту құрылысжайлары және ортақ пайдаланылатын

басқа да инженерлiк жүйелер, сондай-ақ ортақ пайдаланылатын жылу

желілері мен инженерлік жүйелердің күзет аймақтары) алып жатқан және

оларды орналастыруға арналған жерлер.

2-тарау. Ауыл шаруашылығы жануарларын жаю тәртібі

3. Жеке және заңды тұлғаларға тиесілі ауыл шаруашылығы жануарлары

меншік нысанына қарамастан есепке алуға және тіркеуге жатады.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы

30 қаңтардағы №7-1/68 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Нормативтік

құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11127 болып тіркелген)

бекітілген Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру қағидаларына

сәйкес әрбір тіркелген ауыл шаруашылығы жануарларына сәйкестендіру

нөмірі беріледі. Ветеринариялық паспорт ауыл шаруашылығы жануарларына

ұсақ малдарды, шошқаны қоспағанда жеке беріледі.

Ұсақ малға (қойлар, ешкілер), шошқаларға ветеринариялық паспорт

тобына (отарына) беріледі.

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаю қоршалған немесе қоршалмаған

жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларының иелері не олар

уәкілеттік берген адамдар жүзеге асырады.

Табиғи-климаттық аймақтарға байланысты тәуліктің қараңғы және

түнгі уақытында ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға бөлінген жайылымдар

мен басқа да жер учаскелерінде ғана жол беріледі.

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаю орнына дейін және кері қарай

жылжуы, ал тәуліктің қараңғы және түнгі уақытында ұстау орнына дейін

айдап өту (айдау) ауыл шаруашылығы жануарларының иелерінің немесе

олардың уәкілетті адамдарының қадағалауымен жүзеге асырылады.

4. Мыналарға:

1) ауру ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға (оның ішінде жұқпалы

ауруларды жұқтырған);

2) міндетті ветеринариялық рәсімдерден өтпеген, оның ішінде егу

және вакцинациялаудан өтпеген ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға;

3) жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде, темір және автомобиль

жолдарына бөлінген белдеулерде, су қорғау белдеулері мен

санитариялық қорғау аймақтарының шекарасында ауыл шаруашылығы

жануарларын жаюға;

4) су қорғау аймақтарының шегінде жүктелім нормасынан асырып

мал жаюға, су тоғандарының режимін нашарлататын мал тоғыту мен

санитариялық өңдеуге және шаруашылық қызметінің басқа да түрлеріне;

5) бірдейлендірілмеген ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға;

6) ауыл шаруашылығы жануарларын жаю орнына дейін және кері

қарай айдап өту (айдау), сондай-ақ жаю ауыл шаруашылығы жануарлары

иелерінің немесе олар уәкілеттік берген адамдардың қадағалауынсыз

ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға жол берілмейді.

Бұл ретте, 2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасы Орман

кодексінің 99-бабы 2-тармағына сәйкес мемлекеттік орман қорына кіретін

жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын ауыл шаруашылығы

жануарлары иелерінің немесе олар уәкілеттік берген адамдардың

қадағалауынсыз жаюға ерекше жағдайларда шалғайдағы, қол жеткізу

қиын және халық аз қоныстанған аудандарда жүзеге асырылады;

7) ауыл шаруашылығы жануарларын теміржолдар арқылы және арнайы

бөлінген жерлерден тыс, сондай-ақ тәуліктің қараңғы уақытында және

жеткіліксіз көріну жағдайларында (әртүрлі деңгейлердегі мал айдаудан

басқа);

8) өзге жолдар болған кезде ауыл шаруашылығы жануарларын

асфальт төселген және цементпен бетондалған жолдармен айдап өтуге;

9) қоғамдық шомылатын орындарда, тоғандарда, субұрқақтарда, су

айдындарында және жалпыға ортақ пайдаланылатын су айдындарында

ауыл шаруашылығы жануарларын суаруға жол берілмейді.

Ауыл шаруашылығы жануарларын суару үшін 2003 жылғы 9 шілдедегі

Қазақстан Республикасының Су кодексіне сәйкес ортақ су пайдалану

тәртібімен су объектілерінің ластануы мен қоқыстануын болдырмайтын

суару алаңдары мен басқа да құрылғылары бар санитариялық қорғау

аймақтарынан тыс су объектілерін пайдалануға жол беріледі.

Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ауыл шаруашылығы жануарларын

жаю тәртібі Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің

2015 жылғы 12 қазандағы №18-02/909 (Қазақстан Республикасының

нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде №12259 болып

тіркелген) бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде

шөп шабу және мал жаю қағидаларына сәйкес айқындалады.

5. Павлодар облысының табиғи-климаттық аймақтарына байланысты

жаюдың басталу күні ауа температурасының Цельсий бойынша

+10 градустан жоғары тұрақты кезеңіне орайластырылады.

Әрбір маусымның (күндердің) жаю ұзақтығы нақты жылдың шарттарымен

анықталады.

6. Адамдардың сүйемелдеуінсіз жүрген ауыл шаруашылығы жануарлары

қараусыз жануарлар болып есептеледі және иесі анықталғанға

дейін уақытша ұстау үшін қоражайларға айдауға жатады.

Ұсталған қараусыз жануарларды ұстау, иелеріне қайтару тәртібі

және иелерінің жауапкершілігі 1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан

Республикасының Азаматтық кодексінің 246-бабына сәйкес айқындалады.

7. Жануарларды жаю және айдап өту учаскелерін айқындау кезінде

жануарлар дүниесі объектілерінің мекендеу ортасын және көбею жағдайларын,

жануарлардың қоныс аудару жолдары мен шоғырлану орындарын сақтау

жөніндегі іс-шаралар көзделеді және жүзеге асырылады, сондай-ақ 2007

жылғы 9 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің

237-бабы 3-тармағына сәйкес жабайы жануарлардың мекендеу ортасы

ретінде ерекше құнды учаскелерге қол сұғылмаушылық қамтамасыз етіледі.

8. Табиғи-климаттық аймақтарға байланысты Павлодар облысында

жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын маусымдық және жыл

бойы бағу жүйесі қолданылады.

Маусымдық жаю жүйесінде ауыл шаруашылығы жануарлары көктемдежазда-күзде

жайылымдарда, қыста-толыққанды азықтандыру арқылы

қорада ұсталады.

Жыл бойы жаю жүйесінде ауыл шаруашылығы жануарлары жыл

бойы жайылымда болады.

Қолайсыз ауа райы жағдайында мал шаруашылығы қора-жайлары

пайдаланылады және тиісті азық қоры құрылады.

9. Ауыл шаруашылығы жануарларын жаю кезінде жайылымдардың

түрлік құрамын ескеріледі қажет, өйткені Павлодар облысындағы барлық

жайылымдар маусымдық сипатта болады, сондықтан эфемерлік жайылымдар

көктемде, бетегелі-астық тұқымды және таулы - жазда, ал

эфемерлік-жусан жайылымдар көктемде де, күзде де пайдаланылуы мүмкін.

10. Ауыл шаруашылығы жануарлары түрі мен өсімдік түріне байланысты

жаюдың алдында оңтайлы биіктік табиғи жайылымдарда шөптің

тиімді биіктігі 2-ден 6 сантиметрге (бұдан әрі – см) дейін және екпе

жайылымдарда 10 см-ден жоғары болуы тиіс.

11. Шөлейт жайылымдарын пайдалану коэффициенті 60 пайыздан

(бұдан әрі – % ); шөлейт және құрғақ далада – 65% аспауы тиіс. Таулы

жайылымдарды 70% коэффициентпен, көктемгі эфемер өсімдіктері бар

учаскелер сияқты пайдалануға болады.

12. Елді мекендер шегінде жергілікті халықтың ауыл шаруашылығы жануарларын

жаю үшін жайылымдарды беру кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің

шешімдерімен, ал аудан, облыстық маңызы бар қала шегінде – Жайылымдарды

басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға (бұдан әрі – Жоспар) сәйкес

ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы жүзеге

асырады.

13. Жоспар ауданның немесе облыстық маңызы бар қаланың жергілікті

атқарушы уәкілетті органымен қысқа мерзімді (бір жылға дейін) және

(немесе) ұзақ мерзімді (екі жылға дейін) кезеңге бекітілген нормативтік

құқықтық акті болып табылады.

14. Жоспарды облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы

органдары кенттің, ауылдың, ауылдық округтің әкімдері және жергілікті

өзін-өзі басқару органдары әкімшілік аумақтық бірліктің аумағында ауыл

шаруашылығы жануарларын жаю дәстүріне сәйкес әзірелейді.

15. Ауыл шаруашылығы жануарларын жайылымдарда жаю Жоспарға

сәйкес жүзеге асырылады.

16. Ауыл шаруашылығы малдарын жаю мен жылжытудың маусымдық

маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану күнтізбелік графигі

Жоспарға сәйкес анықталады.

17. Мемлекеттік меншіктегі кенттер мен ауылдық елді мекендер

аумағының шегінде орналасқан жайылымдар жергілікті халықтың ауыл

шаруашылығы жануарларының аналық (сауын) мал басын күтіп-ұстау

жөніндегі мұқтажын қанағаттандыру үшін беріледі.

18. Осы Қағидалардың 17-тармағында көрсетілген жайылымдарда

басқа ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға «Жайылымдардың жалпы

алаңына жүктеменің рұқсат етілген шекті нормасын бекіту туралы» Қазақстан

Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі

№3-3/332 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу

тізілімінде №11064 болып тіркелген) бекітілген жүктеменің рұқсат етілген

шекті нормалары сақталған жағдайда ғана жол беріледі.

Жайылымдардың жалпы алаңына жүктеменің рұқсат етілген шекті

нормалары асып кеткен жағдайда Жоспарға сәйкес кент, ауыл, ауылдық

округ шегінде беріледі.

19. Кент, ауыл, ауылдық округ шегінде жайылымдармен қаматамасыз

етілмеген иелерінің ауыл шаруашылығы жануарларының саны түрлері

мен жыныстық-жас топтары бойынша қалыптастырылады және Жоспарға

сәйкес шалғайдағы жайылымдарға жіберіледі.

20. Ауыл шаруашылығы жануарларын жайылымдарда бағу 15-20 см

биіктікте қар жауғанда аяқталады.

1 – параграф. Ауыл шаруашылығы жануарларын айдауды ұйымдастыру

21. Айдау үшін жасы, жынысы, қоңдылығы бірдей сау ауыл шаруашылығы

жануарлардан үйірлер, отарлар, табындар жинақталады. Ауыл шаруашылығы

жануарларының саны, оның ішінде қойлар мен ешкілер 600-800 басты,

ірі қара мал 250 бастан аспайтын мөлшерді, жылқылар 200 бастан

аспайтын мөлшерде, түйе 120 бастан аспайтын мөлшерді құрайды.

Айдауға жататын жануарларды іріктеу нормалары Үлгілік қағидалардың

1-қосымшасында көрсетілген.

22. Айдауға жататын жануарлардың түріне, жыныстық-жастық тобына

және қоңдылығына қарай жинақтау нормалары Үлгілік қағидалардың

2-қосымшасында көрсетілген.

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюды жүзеге асыратын бір адамға

арналған жүктеме нормалары Үлгілік қағидалардың 3-қосымшасында

көрсетілген.

23. Ауыл шаруашылығы жануарларын айдаудың барлық жолында ауыл

шаруашылығы жануарларының топтарын араластыруға жол берілмейді.

24. Аналық (сауын) мал басын (оның ішінде төлдеу, босану алдындағы

төлдеуден, туудан кейін буыны бекімеген) және ауру ауыл шаруашылығы

жануарларын (оның ішінде жұқпалы аурулар жұқтырған), буыны бекімеген

жаңа туған төлді, міндетті ветеринариялық рәсімдерден (оның ішінде

егу және вакцинациялаудан) өтпеген ауыл шаруашылығы жануарларын

қоспағанда, елді мекендер шегінде жайылымдармен қамтамасыз етілмеген

ауыл шаруашылығы жануарларының барлық түрлері мен топтары шалғайдағы

жайылымдарға айдауға жатады.

25. Ауыл шаруашылығы жануарларын айдау үшін 2003 жылғы

20 маусымдағы Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 70 және 104-баптарына

сәйкес уақытша (маусымдық) пайдаланылатын және ұзақ мерзімді

пайдаланылатын мал айдайтын жолдар (бұдан әрі – мал айдайтын

жолдар) жобаланады.

26. Мал айдайтын жолдар аудандардың (қалалардың) және облыстардың

жергілікті атқарушы органдары «Ветеринария туралы» 2002 жылғы

10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңының 21-бабы 3-тармағына

сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің бас мемлекеттік ветеринариялықсанитариялық

инспекторларымен келісу бойынша айқындайды.

27. Мал айдайтын жолдар олардың ең үлкен ауданына қызмет көрсету

және жайылымдардың мал тұратын және суару орындарымен қолайлы

және қысқа байланысын құру есебімен орналастырылады.

28. Ауыл шаруашылығы жануарларын 5 километрге (бұдан әрі - км)

дейінгі қашықтыққа айдағанда, айдалатын ірі қара малдың саны 200-250

бас немесе ұсақ малдың саны 600-800 бас болған кезде мал айдалатын

жердің ені 50-70 метрді құрайды.

Мал айдайтын жолдың жалпы алаңы қызмет көрсетілетін барлық

аумақтың 4-5%-ынан аспайды.

29. Жолдың ұзындығы үлкен болған кезде (егер қозғалыс бірнеше күн

ішінде жасалса) әрбір 40-50 км сайын мал айдайтын жолдар жеткілікті

азықтық сыйымдылықтағы жайылымдық қоректендіру алаңдарымен

жабдықталады және әрбір 10-15 км сайын суатпен қамтамасыз етіледі.

Бұл жағдайларда мал айдайтын жолдың ені 200-300-ден 1000 метрге

дейін және одан да көп алаңды құрайды.

30. Жайылымның жазық жерінде ауыл шаруашылығы жануарларын

суару радиусы:

ірі қара мал үшін далалық және орманды дала аймақтарында 2-4 км,

қуаң далада, жартылай шөлейт және шөлейт жерлерде 4-6 км, жылқылар

үшін далалық және орманды дала аймақтарында 4-5 км, қуаң далада,

жартылай шөлейт және шөлейт жерлерде 5-7 км, түйелер үшін далалық және

орманды дала аймақтарында 6-7 км, қуаң далада, жартылай шөлейт және

шөлейт жерлерде 7-8 км, қой мен ешкілер үшін далалық және орманды

дала аймақтарында 2,5-4 км, қуаң далада, жартылай шөлейт және шөлейт

жерлерде 3-6 км, Республика бойынша құдықтар арасындағы қашықтық орташа

3,8 км.

2 – параграф. Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюды ұйымдастыру

30. Аудандардың, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы

органдары:

1) Жоспардың іске асырылуын;

2) ауыл шаруашылығы жануарларының иелері арасында жайылымдарды

ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды жүргізу

туралы түсіндіру жұмысын жүзеге асыру және ауданның, облыстық

маңызы бар қаланың жергілікті өкілді органына оны іске асыру

қорытындылары туралы жыл сайынғы есепті ұсынуды қамтамасыз етеді.

31. Кент, ауыл, ауылдық округ әкімдері жайылымдық кезең басталудың

алдында:

1) Жоспардың іске асырылуын қамтамасыз етуді және жергілікті

өзін-өзі басқару органына (жергілікті қоғамдастық жиынына) оны іске

асыру қорытындылары туралы жыл сайынғы есепті ұсынуды;

2) ауыл шаруашылығы жануарларының иелері арасында жайылымдарды

ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды жүргізу туралы түсіндіру

жұмысын жүзеге асыруды;

3) жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен бірлесіп жайылымдардың

жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормаларының

сақталуын;

4) қараусыз қалған ауыл шаруашылығы жануарларын уақытша ұстау

орындарын ұйымдастыруды;

5) ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді қамтамасыз етеді;

6) ауыл шаруашылығы жануарларын жиналатын орындарды;

7) елді мекен ішіндегі ауыл шаруашылығы жануарларын табынды

жиналатын орнына дейін, жайылатын учаскелерге дейін және кері айдау

бағдарларды;

8) елді мекендер айналасындағы жайылымдарда ауыл шаруашылығы

жануарларын жаюға арналған учаскелерді;

9) Кент, ауыл, ауылдық округ шегінде жайылымдармен қамтамасыз

етілмеген ауыл шаруашылығы жануарларын шалғайдағы жайылымдарға

айдау бағдарларын;

10) шалғайдағы жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға

арналған жас топтары мен түрлері бойынша учаскелерін айқындайды.

32. Ауыл шаруашылығы жануарларының иелері не олар уәкілеттілік

берген адамдар:

1) ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық-жастық

топтары бойынша топтарын қалыптастыруды;

2) ауыл шаруашылығы жануарларының қалған топтарынан аналық

(сауын) мал басын айыруды;

3) кенттердің және ауылдық елді мекендердің аумағы шегінде және

шалғайдағы орналасқан жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын

жаюды;

4) ауыл шаруашылығы жануарларын жаю, жаю орнына дейін және

кері қарай айдау (айдау) кезінде сүйемелдеу;

5) елді мекендер шегінде жайылымдармен қамтамасыз етілмеген

ауыл шаруашылығы жануарлары топтарын шалғайдағы жайылымдарға

айдауды ұйымдастырады.

33. Осы Қағидаларды бұзу Қазақстан Республикасының заңнамасымен

қарастырылған жауапкершілікке әкеп соғады.

Мерзімді баспа басылымдары тиісті уақытында

жеткізілмесе, мына телефондар арқылы хабарласыңыздар:

«Қазпошта» АҚ ПОФ-тың жазылу бөлімі: 32-40-37,

32-49-93 және сенім телефоны: 32-35-35.

Павлодар қаласының тұрғындары мен

басшылығының назарына!

«Павлодарские тепловые сети» ЖШС «Қазақстан алюминийі»

АҚ ЖЭО-на қосылған жылу жүйелерін жөндеуге шығару

алдында, 2021 жылдың 3-6 мамыры аралығында жылу

жүйелерінде гидравликалық сынауларды өткізеді.

Осыған байланысты 2021 жылдың 3-6 мамыры

аралығында Павлодар қаласының мына көшелер шегіндегі

тұрғын үйлерде ыстық су болмайды:

Оңтүстік бөлігі: 29 Ноябрь – Естай – Абай - Кривенко –

Малайсары батыр - Қамзин, 2-Павлодар, Восточный шағын

ауданы, Зеленстрой кенті, Дачный шағын ауданы, Усолка

шағын ауданы.

Қолайсыздық тудырған жағдайда кешірім сұраймыз.

Көрсетілген кезеңде белгіленген жылу жүйелері аумағында

сақ болуды өтінеміз.

Ескертулер мен құқық бұзушылықтар болған жағдайда

мына телефон нөміріне хабарласыңыздар: 57-07-51 («ПТС»

ЖШС диспетчер қызметі); 57-01-13 (эксплуатациялық

аудан). (2066)

Павлодарское ауылына қойшы қажет. Телефоны:

31-86-06.

(2065)

Дүйсенбай Жақыпұлын

еске аламыз

«Әке - асқар тау». Сүйенішіміз,

тірегіміз, қамқорымыз,

марқұм әкеміз

Дүйсенбай Жақыпұлын еске

аламыз. Әкеміздің өмірден

өткеніне де жыл өтті. Сұм

ажал ерте алып кетпегенде

аяулы әкеміз үстіміздегі

жылдың 9 мамырында

70 жасқа толар еді. Тағдыр

жазуына не шара?! Қайғылы

көңілімізді жұбатарымыз,

өзі болмаса да, артында

әке жолын жалғастырар

ұрпақтары қалды. Әкеміздің

нұрлы бейнесін туған күнінде сағына еске аламыз:

Тең келмейтін алтын да еш қолдағы,

Өзің едің, әке, үйдің зор бағы.

Жарық берер айымыздай көктегі,

Болушы едің жанымыздың қорғаны.

Біздер үшін асқар едің, шың, асқақ,

Сенсіз қалды жанымыз да тым ақсап.

Жанарларды жәудіретіп мәңгілік,

Кеттің, әке, жанымыздан жырақтап.

Сен кеткенде жанарлар да жылап тым,

Жігеріміз кетті сынып,сұлап мың.

Жан әкешім, жаның болғай әрқашан,

Ең ерекше, ақ төрінен жұмақтың.

Еске алушылар: өмірлік серігі - Ырысты, балалары.

(420)

SARYARQA SAMALY ҚОБЫЗ САРЫНЫ 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл 19

Біз үшін қымбат жан еді

Өзектері өртеніп сағыныштың,

Тілек арнап жүректен алып

ұшқан.

Туыстары қимастықпен

еске алады,

Кездерді бірге жүріп, бақыт

құшқан.

Бізге ерекше қымбат жан,

балаларының қадірлі әкесі,

немерелерінің сүйікті атасы Төлебаев

Машрап Төлебайұлы арамызда

жүргенде 1 мамыр күні 80 жасқа

толушы еді. Амал не, бұдан 8 жыл

бұрын, 72 жастан асқан шағында

дүниеден озған болатын.

Ағамыз Машрап Төлебайұлы 1941

жылы 1 мамырда Май ауданының

Баскөл ауылында дүниеге келген.

1959 жылы Ермак қаласында орта

мектепті бітіріп, сол жылдың күзінде

жаңадан құрылып жатқан Қызыл-

Құрама совхозында жұмысшы болып

еңбекке араласты.

Оқу жолын жоғары оқу орнында

жалғастыруға қартайған әке-шешені

тастап кете алмауы себеп болған,

кейіннен жүргізушілер курсын

аяқтап, шаруашылықта жүргізуші

болып жалғастырды. Біраз уақыт

өткен соң, сол кездегі шаруашылық

басшылары жергілікті кадрларды

дайындауға көңіл бөліп, Машрап

ағамызды бухгалтерлік мамандығы

бойынша оқуға жіберген. 1962 жылдың

күзінде оқуды аяқтағаннан кейін

ол кісіні автопаркке бухгалтер етіп

тағайындайды. Кейіннен орталық

бухгалтерияда есеп айырысу бөлімінде

қызмет атқарды.

Сол жылдар менің есімде ерекше

сақталып қалды. Тың жерлерді

игеріп, шаруашылық қарқынды дами

бастады, оған ұйтқы бола білген

жаңадан тағайындалған шаруашылық

басшысы Доғалов Нажмиден ағамыз

болатын. Көктемгі егіс, күзгі орақ

кездерінде, адам күші жетпей

жатқанда шаруашылық басшысы

Машрап ағамызға қосымша жұмыс

тапсырып, яғни шаруашылықтың

жақын фермаларын (шошқа, құс),

тұрмысқа қажетті объектілерді (асхана,

наубайхана, балабақша, мектеп және

т.б), сумен қамтамасыз ету үшін

автоводовоз бекітіп, кеңседегі жұмыс

аяқталған соң ағамыз сол жұмыстарды

Егер де барлығының сол

секілді жүрегі мейірімге толы,

жаны таза, қамқор әрі жанашыр

болса, жеріміз тұтас жұмаққа

айналар еді!

Біздің есімізде әрдайым оның

кішкентай қыз секілді бейнесі, биязы

мінезі мен нұрланып тұратын жасыл

көздері сақталады. Өткен жылдың

12 маусымында қайғылы оқиғадан

кейін жаны да, тәні де сұлу

Ақмаралымыздан айырылып қалдық.

Ол қолынан келгенше

жақындарынан, достарынан,

әріптестерінен көмегін де,

жылы сөздерін де аямай, үнемі

қолдау көрсететін. Көп жылдар

бойы ұстаздық жолында еңбек

етті. «Ұстаздық еткен жалықпас,

үйретуден балаға» деп Абай

атамыз айтқандай, шәкірттерін

білім нәрімен сусындатып, оларға

тәлім-тәрбие беріп, бойларына

әрдайым жақсы қасиеттер дарытты.

Оның шәкірттерінің шарқ ұрып,

Ақмаралды сағынып, әлеуметтік

желілерде жазған: «Тағдыр неге

сонша қатыгез? Ең мейірімді

жанды алып кетті», «Менің ең

сүйікті ұстазым!» - деген сөздері

жүрегімізді қақ айырады.

Балаға деген махаббаты ерекше

болатын. Кішкентай жиендеріне

үнемі тәттілер пісіріп, сыйлықтар

дайындап, еркелетіп отыратын.

Олармен түрлі тақырыптарда

әңгіме құрып, сырласатын.

Ақмарал бес саусағынан

өнер тамған талантты әрі алғыр

жан еді. Дәмді етіп тамақ та

әзірлейтін, отбасылық той-думан

тындыратын. Сол кездерде 11-12

жастағы мен ағамыздан бір елі

қалмай жүруші едім.

Келесі бір естен кетпес шақтар,

сол кездегі ауыл жастарының қоғам

істеріне араласуы. Жас жігіттер

мен қыздар жиналып, мереке

күндері шағын пьесалар қойып,

соңын концертпен жалғастыратын.

Жастайынан өнерге жақын Машрап

ағамыз бұл қызықтардың бел ортасында

болушы еді, баянда ойнап,

қойылымдарға қатысатын.

Осы шараларға қатысушылар

Нұрханов Рашит, Сейсембаев

Мамаш, Балтабаев Қасқырбай,

Балтабаев Тоқтасын (Ашатай),

Қылышев Нығмет, Сыздықов Болат,

Тышқанбаев Нұрғазы ағаларымызбен,

Есімханова Қантай, Мағауиянова

Сара, Хамитова Майдан, Жаскен,

Зарыққан апаларымыз болатын.

Өкінішке қарай, осы кісілердің

көпшілігі бұл күндері арамызда жоқ.

1969 жылы Машрап ағамыз

Қызыл-Құрама совхозында кәсіподақ

ұйымының төрағасы қызметін атқарды,

ал 1971 жылы осы шаруашылықтың

бас зоотехнигі болып тағайындалды.

Осы қызметтер бабында бекітілген

Мәшекеңнің автокөліктері, қосалқы

бөлшектердің, саймандардың

жетіспеуіне қарамай, тоқтаусыз

жүретін еді, өйткені техника тілін

жетік білетін ағамыз ақауы шыққан

көлігін жүргізушісіне сене бермей,

өзі жөндейтін.

Ағамыздың тағы да бір айта

кететін қыры, ол жылқы жануарын

жақсы көретін. Жылқыны жастайынан

бағып-қағуға көзі қаныққан,

себебі Төлебай атамыз жылқышы,

кейіннен колхоздың жылқы фермасын

басқаруы әсер еткен болар. Жалпы,

Төлебай атамыз жылқыны бағудан

басқа, оны емдеумен де айналысқан.

Жылқының тісін егеу, таңдайынан,

аяғынан қан алу, тұяғын қашау

сияқты жұмыстарды атқара білетін.

Машрап ағамыз Қызыл-Құрамада

бас зоотехник қызметін атқарып

жүрген кездерінде, әсіресе қыс

айларында ат ұстап, шанаға жегіп,

шаруашылықтың мал фермаларын

аралайтын. Сол кездерде ат-шанамен

бірге аралауды совхоз басшысы

Доғалов Нажмиден ағамыз да қатты

ұнататын еді.

да ұйымдастыратын, сонымен бірге

мектепішілік іс-шараларды да өте

қызықты етіп жүргізетін. Жаңа

технологиялар мен компьютер

құралдарын тез меңгеретін. Талғамы

биік болатын, жаны сұлулықты

жақсы көретін! Әрдайым әдемі

болып жүретін.

Өзі нәзік болса да, күш-жігері,

рухы мықты болатын. Ешқашан

жұмысындағы, үйдегі, жалпы

өміріндегі қиыншылықтарға мойын

бұрмай, оларды жеңе білетін.

«Мүмкін өзінің жарық өмір

жолының қысқа болатынын сезіп,

барынша барлығына жақсылық

жасауға тырысқан шығар» деген

ой санамызға сан келеді. Оның

соңғы күні де солай басталған

болатын... Көмегі мен қамқорлығын

аямай, күні бойы жақындарына

жүгіріс жасады. Көптен күткен

және аңсаған немересі Әліби

өмірінің мәніне айналған еді.

Қазір ол бір жаста. Әрқашан

да аман-сау, бақытты болсын!

«Уақыт - емші» дейді. Алайда,

біздің жүрекке түскен қайғы

жеңілдер емес, қайта тереңдеп

бара жатқан сияқты... Сол бір

қорқынышты күнге қайта оралып,

қайғылы оқиғаны тоқтатқымыз

келеді. Амал қанша, тағдырдың

жазғаны өте қатал. Ақмаралға

деген махаббатымыз ешқашан

өшпейді, оның сұлу бейнесі мен

нәзік дауысы, сыңғырлаған күлкісі

м ә ң г і ж ү р е г і м і з д е с а қ т а л а д ы !

Оның жаны жұмақта болар, тегі...

Ешкімді алаламай, ақжарқын

мінезімен жүрегінің жылуын

қалдықсыз сыйлай білді. Егер

Кейіннен Ақшиман, Қазан, Май

совхоздарында бас зоотехник қызметін

атқарғанда атқа міну құмарлығын

тастаған емес. Әсіресе ай сайынғы

малдың есебін алу кезеңінде жылқы

санағына өзі қатысып, салт атқа

мініп, жылқыны үйір-үйірімен санауға

шебер еді.

Бойына ойы сай Мәшекеңнің

көпшілік біле бермейтін қырлары

жеткілікті еді. Жоғарыда айтып

кеткендей, жылқыға құмарлығы,

техника тілін жақсы игеруі, музыкаға

қабілетінен басқа ағамыз спортқа да

жақын болатын, ол кісі жастайынан

жұмыспен айналысқан. Сондықтан

болар, штанганы жақсы көтеріп,

волейболды ойнауды ұнататын, бұған

қосымша суда керемет жүзе білетін.

Тағы да бір айта кететін ерекшелігі -

ауданның кез келген жерінде қырдың

жолдарынан адаспайтындығы.

Міне, ағамыздың осындай мінезқұлықтарын

көріп, соңынан ерген

Қызыл-Құраманың кейінгі буыны

Әубәкіров Сансызбай, Әріпов,

Оразалы, Есімханов Қуат, Бозжігітов

Сәркен, Бақасов Ноян, Мұстафин

Дәулет, Қалиев Мұрат, т.б. ағамызға

қарап бой түзедік, ой жинақтадық,

ағамызға ұқсағымыз келді десек

те артық болмас.

Ағамыздың іскерлік қабілеті Май

ауданының ірі шаруашылығының бірі

С.Киров атындағы асыл тұқымды

қой шаруашылығын басқару кезінде

(1979-1987 жылдар) ерекше көріне

білді. Совхоз экономикасы өрлеп,

қосымша салалар ашылып (аң

фермасы, жеміс-жидек бағы, көкөніс

бақшасы) шаруашылық байлығы арта

түскен болатын. Тағы да бір еске

түсіретін жайт, жылда қырықтық

кезінде жайлауда орналасқан 35-40

отар қойды жиекте орналасқан жүн

қырқу пунктіне 40-45 шақырым

жерден айдауға мәжбүр болатын,

осыны ескере отырып, жайлауда

жүн қырқу пунктін тез арада салып

ұйымдастыруы өте тиімді болғаны

баршаның есінде.

Екінші бір ұтымды шешім - осы

шаруашылықтың астық қырманы

25 шақырым қырда орналасқан

болатын, соны орталыққа ауыстыруы.

Өйткені, орақ науқаны кезінде

қырманға түскен астықты дер кезінде

кептіріп өңдеу үшін қырда кісі күші

Асылымыз Ақмаралға арнау

«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» – демеуші ме

еді атам қазақ. Осы қанатты сөз ойға оралған сайын парасаты

биік, пейілі таза, көңілі мәрт, жақындарының қамы

үшін құрақ ұшып, жанына жалау болған, адалдығы мен

ізгілігінен таймаған Ақмарал бауырымызды ұдайы еске

алып отырамыз. Уақыт өтіп барады: ол дүниеден өткелі бір

күз өтті, қыс та өтті, енді, міне, көктем де келді. 2 мамыр

күні сүйікті Ақмарал бауырымыз 64 жасқа толар еді...

адамның өміріндегі ең маңызды

қасиет - ізгілік болса, ол бәрімізге

соны сыйлап беріп кетті.

Асыл да қымбатты Ақмарал

қызымыз,

Немерені көру арманына жеткен.

Қалай аз болды ғұмырың?

Иіскеп сүю үшін күнде жүрген.

Бір жарым айда батқан күнмен

Алланың берген сызығыда

жетті ғой!

Бақытты ғұмырың жол үстінде

бітті ғой!

Жомарт-ақ жүрегің ашық еді

жаранға,

Сыйлы едің қайын жұртқа,

ұжымға,

Сүйкімді едің ортаңа, туған

ағайынға.

Адал едің досыңа, жан жарыңа,

Бірге көрген өмірдің тауқыметін.

Кеттің-ау еркелей алмай

жанұяңа,

Қуанышпен еркелейтін шағыңда...

Ардағым, жаным, Ақмаралым!

Тірі адам жасайды тіршілігін,

Бүгінде еске немерең салады -

Тәй-тәй басып сәбилік күлкісімен.

Еске алушы:

Шарапиденовтер

отбасы.

(403)

жетпей жататын, ал орталыққа

ауыстырған соң, бұл сұрақтар оңай

шешіліп, өз пайдасын молынан

бергені сөзсіз.

Шаруашылық басқарғанда,

кейіннен ауданның алғашқы әкімі

қызметін атқарғанда (1992-1996)

өзіне көмекші ретінде дұрыс

мамандарды, іскер басшыларды

таба білуінің арқасында бастаған

істері жемісін бере білді.

Бірге істеген әріптестері,

қарамағындағы қызметкерлері

Мәшекеңнің мінезі қатал болғанымен

әрқашан әділ шешім қабылдайтынын,

үлкенді аға тұтып, кішіні сыйлай

білетінін әрдайым айтып жүреді.

Жігерлі де талапшыл басшы бола

білген Машрап Төлебайұлы Май

ауданының өрлеуіне, әлеуметтікмәдени

саласының дамуына орасан

үлес қосты. Ағамыз басқарған

жылдары ауданның барлық елді

мекендері өздерінің тарихи атауына

өзгеріп, егеменді еліміздің өркендеуіне

өз үлестерін қоса білді.

Қатардағы жүргізушіден бастап

ауданның басшысына дейін көтеріліп,

үлкен еңбек жолынан өткен. Күрделі

мәселелерімен міндеттерді шешуге

бар ынтасымен атсалысып, зор

беделге ие бола білген Машрап

Төлебайұлын еске ала отырып,

айтарым: жатқан жерің жайлы,

жаның жаннатта болсын, қадірлі аға.

Балаларың, немере- шөберелерің

амандықта болып, қуаныштарға

бөленсін!

Ағамыздың жарқын бейнесі

мәңгі біздің жадымызда сақталады.

Еске алушы: туысы, Май

ауданының Құрметті азаматы

Шәріп Қайырбайұлы СӘРСЕМБАЕВ.

Шаханова Орынтай

Теміржанқызын

еске аламыз

(391)

Асыл анамыз – Шаханова Орынтай

Теміржанқызының бақилық болғанына бір

жыл толды.

Жан ана, аяулы ана, ардақты ана, бұл өмірде

сенен жақын, сенен қымбат кім бар екен?

Жүзінен мейірімділік пен жылылық төгілген,

өмір сыйлаушы, перзентіне нұр шашып, келешекке

ақ жол, адал ниет нұсқаушы, асқан

құдірет иесі – ол өзіңсің, ана.

Анамыздың байсалды да байыпты тұлғасы,

иманжүзділігі, ұлағатты да дана сөздері, бізге

берген өнегелі тәлім-тәрбиесі, мағыналы өсиеттері,

мейірімге толы жанары, өмірдегі ең жұмсақ

алақаны, айдын-шалқар ақылы, көркем мінезі -

барлығы есімізге сан оралып, анамызға деген

сағыныш оты жүрегіміздің түбінде маздап жанып,

көкірегімізге мұң ұялап, көңіліміз босап, жанарымыз

еріксіз жасқа толады.

Анамыздың беделді, абыройлы, елге сыйлы

болғанын, анамызбен жүздесіп, сырласқан,

анамыздың қолынан дәм татқан қанша адамдардың,

ауыл азаматтарының әңгімесінен естіген сайын

көкірегімізді мақтаныш кернеп тұрады.

Қазақ әйеліне тән бар асыл қасиетті

бойына жинап, тере білген абыз ойлы, шешен

тілді, он қолынан өнер тамған, жүзінен сәуле

нұрын шашқан ақ жүректі анамыздың ошағы

ешқашан сөнбейді, асыл бейнесі ұрпағының,

ағайын-туысының, халқының жүрегінде мәңгі

сақталады.

Аллаһ Тағала анамызды өз рахымына, өз

мейіріміне алсын деп тілейміз!

Жатқан жеріңіз жарық, топырағыңыз торқа

болсын, жан Ана!

Еске алушы: Шахановтар әулеті.

SARYARQA

SAMALY

МЕНШІК ИЕСІ:

«Павлодар облысы әкімінің

аппараты» мемлекеттік

мекемесі (Павлодар қаласы)

«Ертіс Медиа» ЖШС,

«Saryarqa samaly»

облыстық газеті

Газетке Қазақстан Республикасы

Ақпарат және коммуникациялар

министрлігі Ақпарат комитетінің

мерзімді басылымды, ақпарат

агенттігін және желілік басылымды

есепке қою, қайта есепке

қою туралы 19.06.2019 ж.

№17747-Г куәлігі берілген.

Газет 1979

жылы

«Құрмет

белгісі»

орденімен,

2014 жылы

«Алтын

жұлдыз»

жалпыұлттық

сыйлығымен

марапатталды.

ЖШС директоры

Аида ХАМЗИНА

Бас редактор

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Телефоны: 66-15-30

ЖШС-нің мекенжайы:

Павлодар қаласы,

Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.

Редакцияның мекенжайы:

140000, Павлодар қаласы,

Астана көшесі, 143-үй.

Теле/факс 66-15-30

Газеттің электронды

поштасы:

ssamaly29@gmail.com.

Бас редактордың

орынбасары - 66-14-61.

Жауапты хатшы - 65-12-74.

Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,

66-15-31, 66-15-32.

Экономика, саясат- 66-14-64,

66-15-28, 66-14-65.

«Айналайын» - 66-14-63.

«Жас times» - 66-15-32.

Жарнама бөлімі:

s_samaIy_reklama@maiI.ru

66-15-42, 66-15-40.

Маркетинг және тарату

бөлімі - 66-15-41.

Фототілші, корректорлар -

65-12-74.

Газеттің нөмірі «Saryarqa

samaly»-ның компьютер

oрталығында теріліп, беттелді.

Газет аптасына үш рет:

сейсенбі, бейсенбі және сенбі

күндері шығады, апталық

таралымы 8433 дана,

бүгінгі көлемі 5 б.т.

«Дом печати» ЖШС баспаханасында

басылды. ҚР Павлодар

қаласы, Астана көшесі, 143-үй.

Газеттің сапалы басылуына

баспахана жауап береді.

Телефоны: 8 (7182) 61-80-26.

Басылуға қол қойылған

уақыты 17.00.

Тапсырыс - 705

Хаттар, қолжазбалар, фотографиялар

мен суреттер

рецензияланбайды және

қайтарылмайды.

Көлемі А4 (14 кегль)

форматындағы

2 беттен асатын материалдар

қабылданбайды.

Редакция оқырмандардан түскен

барлық хаттарды тегіс жариялауды

және оларға жауап беруді

міндетіне алмайды.

Жарнамалық

материалдардың

мазмұнына жарнама

берушілер жауап береді.

Авторлардың пікірлері редакция

ұстанған көзқарасқа сәйкес

келмеуі де мүмкін.

«Saryarqa samaly»-нда

жарияланған материалдарды

көшіріп немесе өңдеп басу үшін

редакцияның жазбаша рұқсаты

алынып, газетке сілтеме жасалуы

міндетті.

Баспа индексі 65441.

20 29 сәуір, бейсенбі, 2021 жыл ДОДА

SARYARQA SAMALY

БОКС

Павлодарлық тоғызқұмалақшылар республикада

үздіктердің қатарында. Кез келген жарыстан

жүлдесіз қайтпайтын жерлестеріміз соңғы онжылдықта

тәуір нәтижелер көрсетіп жүр. Ал Тәуелсіздіктің

алғашқы жылдарындағы жағдай қандай еді?

Өткенге көз жүгіртіп көрелік.

Тоғызқұмалақтың дамуы туралы

ҚР тоғызқұмалақтан мемлекеттік

жаттықтырушысы Дастан

Қапаев естеліктерімен бөлісіп,

ұлттық спорттың дамуы жөнінде

айтып берді.

- «Әке көрген оқ жонар»

демекші, ұлттық спорттың қырсырын

әкеміз Исатай Қапаевтан

үйрендік. Өз басым 1999-2011

жылдар аралығында Павлодар

қаласында БЖСМ, кейін ЖШСМде

жаттықтырушысы ретінде шәкірт

дайындадым. Бастапқы жылдары

ойын тақталары жоқтың қасы еді.

Оралхан ҚОЖАНОВ

Туысқандарымнан сұрап алып,

мектептерге барып, насихаттап

жүрдік. Аймақта тоғызқұмалақтың

белсенді дамуынан бастап,

ел чемпионаттары мен өзге де

жарыстарға қатысуға облыстың

спорт басшылары тұрақты

қаржылай көмектесіп тұрды.

Соның нәтижесінде, павлодарлық

спортшылар үлкен жетістіктерге

қол жеткізуге мүмкіндік алды.

Еңбегіміздің жемісі 2-3 жылдан

кейін айқын көрінді. Әр мектептен

үйірмеге қатысқан 30-40 баланың

ішінен кіл мықтылар іріктелді.

Осылайша, 2001 жылдан бастап

шәкірттерім ҚР жастар мен

жасөспірімдер арасындағы

чемпионаттарда жүлделі орын

ала бастады. 2004 жылы алғаш

рет ересектер арасында І орынды

Серік Ақтаев, ІІ орынды Диана

Кенина иеленді. Сонымен қатар,

команда құрамында К.Карпбаева,

С.Нұржанова (Топалова), А.Бөстеков,

Ә.Дәтбаев, Б.Дәтбаев, О.Сейсембеков,

О.Сәбитов, М.Батыршаев,

Е.Мерешев, Ж.Каймолдин, Э.Шулубаева,

Г.Шулубаева, Н.Қабдығалым,

А.Иманғалиев, Р.Райымбекова,

Н.Резуанов, А.Адамжанова,

Е.Жақыпов және басқа да спортшылар

өнер көрсетіп, облыс

құрамасының жетістіктеріне

қомақты үлестерін қосты, - дейді

Д.Қапаев.

Бүгінде Павлодар облысынан

шыққан Әлем және Азия

чемпионаттарының жеңімпаздары

мен жүлдегерлері қатары артып

келеді. Бұл - Павлодар облысының

аға жаттықтырушысы – Арыстан

Капаев және Шәріп Кашкенов (екеуі

де Қазақстанның еңбек сіңірген

жаттықтырушылары) үйлестіріп

келе жатқан жаттықтырушылар

тобының зор еңбегі екенін атап

өткен жөн.

- Алғашқы уақытта көптеген

ата-аналар балаларын тоғызқұмалақ

үйірмесіне жібермеді.

Бұл – көбіне пәндерді тереңдетіп

Төл спортымыз

төрге озды

оқытатын мектептерге тән.

Ондағылар спортқа баса мән

бермей, білім сапасына назар

аударатыны белгілі. Тоғызқұмалақ

ойлау жүйесін дамытуға

септігін тигізетін спорт түрі

болғандықтан, білімді ұрпақ

қалыптастырудағы рөлі зор. Мұны

Әлібек Дәтбаев деген шәкіртіміз

дәлелдеп берді. Білім мен спортты

қатар алып жүрген ол қазір

«Booking.com» компаниясының

Амстердамдағы бас кеңсесінің

жаңа бағыттарды әзірлеу бойынша

басшысы ретінде еңбектеніп

Д.Қапаев турниріміздің ашылу салтанатында

жүр. Әлібек - әлемдік алпауыт

компанияға жұмысқа қабылданған

тұңғыш қазақ. Әлі күнге

дейін хабарласып, жетістігін тоғыз-

Алматы қаласы. Алғаш рет тойланған Наурыз

мейрамына орай ұйымдастырылған жарыстан естелік

құмалақпен байланыстырып,

алғысын жаудырады, - дейді

Дастан Қапаев.

Отыз жылдың ішінде Павлодар

облысында тоғызқұмалақтың

іргетасы қаланды десек те

болады. Серік Ақтаев, Диана

Кенина сияқты мықтылардың

жолын Жанат Қаймолдин,

Нұрсұлтан Сүлейменов, Ринат

Керейбаев, Ардақ Қанапашев,

Алмаз Серіков, Бауыржан Абылайханов,

Роза Райымбекова, Мадина

Қарақұлова, Анастасия Фосс,

Жәмила Баилдяшова, Аяжан

Егінбай және тағы басқа мықтылар

жалғастыруда. Бұлардың ізін

мектеп қабырғасында жүрген

дарынды оқушылар басып келе

жатқанын ескерсек, аймағымыздағы

тоғызқұмалақтың дамуына

алаңдауға негіз жоқ сияқты.

Аймағымыздағы тоғызқұмалақтың

дамуына облыстық

«Saryarqa samaly» газеті де

зор үлес қосып келеді. Өткенге

көз жүгіртсек, 2008 жылдың

желтоқсан айында басылымның

80 жылдық мерейтойына орай

газеттің жүлдесіне арналған

алғашқы тоғызқұмалақ турнирі

ұйымдастырылған. Онда 180-нен

астам жас тоғызқұмалақшы

бақ сынаған. Кейінгі жылдары

дәстүрге айналған турнирде

республиканың түкпір-түкпірінен

400-ден астам спортшы тұрақты

қатысып келді. 2018 жылы

жарысқа Ауғанстан, Әзербайжан,

Түркия, Моңғолия және Ресей

тоғызқұмалақшылары төбе көрсетіп,

турнир халықаралық

мәртебеге ие болды! Былтыр

карантиндік шектеулерге байланысты

турнир ұйымдастырылған

жоқ. Десе де, эпидемиологиялық

ахуал тұрақталған соң

дәстүрлі турнир қайта жанданады

деген сенім мол.

Дастан Қапаев соңғы жылдары

елімізде бәсекелестіктің

артқанын айтады. Павлодарлықтармен

қатар, Нұр-Сұлтан,

Қызылорда, Ақтөбе, Қостанай,

Батыс Қазақстан өңірлерінің

спортшылары жоғары нәтижелер

көрсетіп жүр екен. Әрине, бұл –

қуанышты жаңалық. Тоғызқұмалақ

әзірше Олимпиада ойындарына

кірмесе де, бұл спортқа

шетелдіктердің назары ауғанын

атап өткен жөн. Соңғы уақытта

Германия, Қырғызстан, Моңғолия

елінің тоғызқұмалақшылары

тәуір көрсеткіштерге ие. Әр

екі жылда әлем чемпионаты

ұйымдастырылып, төл ойынымыз

төрге озуда!

Тоғызқұмалақтың жанашыры Сақыпзада Биболов

(сол жақтан бірінші)

Газет жүлдесіне арналған тартысты турнирдің сәті

Польшаның Кельце қаласында

бокстан жастар арасындағы

әлем чемпионаты

аяқталды. Дүбірлі додада

бақ сынаған павлодарлық

Ерболат Сабыр күміспен

күптеліп, спорт мамандарының

жоғары бағасын алды.

Ерболат

ерледі

Жарыс жастар арасында өтсе де,

көпшіліктің назарын аудартты. Себебі,

бұл турнирде болашақ олимпиада

чемпиондары жүруі мүмкін. Жаттықтырушыларға

талантын паш еткен жастардың

өнерін бағалап, құрама жасақтауға

мүмкіндік туындайтыны айтпаса

да түсінікті.

Әлем чемпионатында ел намысын

20 спортшы қорғады. Оның 10-ы –

нәзік жандылар. Павлодар облысынан

қос спортшы – Ерболат Сабыр мен

Милана Аюпова өнер көрсетті. Бұл –

Милананың спорттық мансабындағы

тұңғыш әлем чемпионаты болғандықтан,

жерлесіміз жүлдеге ілікпесе де,

мол тәжірибе жинақтап қайтты.

Ал 56 келі дейінгі салмақта сайысқа

түскен Ерболат 1/8 финалда венгр

спортшысын екі рет нокдаунға жіберіп,

айқын басымдықпен жеңіске жетті. 1/4

финалда латвиялық Матвейс Прокудинспен

кездесті. Алғашқы раундта

төрешілердің барлығы 5:0 есебімен

Матвейстің басым түскенін айқындады.

Десе де, соңғы екі кезеңде Ерболат

еңсесін тіктеп, жеңісті жұлып алды.

Жартылай финалда Ерболатты чемпионат

фавориттерінің бірі – ресейлік

(құраманың каптианы) Алексей Шендрик

күтіп тұрған еді. Қарымды қарсыласынан

тайсалмаған жерлесіміз бұл

кездесуді де өз пайдасына шешті.

Финалда үндістандық Синий Сачинмен

жолыққан Ерболат қарсыласынан бір

төбе басым тұрды деп айту қиын.

Кейбір сәтте үндістандық боксшының

шабуылы сәтті жүзеге асып жатты.

Содан болар, 5 төрешінің төртеуі

Сачинді жеңіске лайық деп таныды.

Күмістің өзі алтынға пара-пар деуге

толық негіз бар. Ерболат әр кездесуінде

тактикалық тұрғыдан мықтылығын

дәлелдеп, болашағынан зор үміт күтуге

болатынына сендірді.

Облыс орталығындағы олимпиадалық

резервтің мамандандырылған

мектеп-интернат-колледжінде

оқитын Ерболат пен Милананы

павлодарлықтар зор құрметпен күтіп

алды.

- Жарқын жетістікке бапкерлерімнің

арқасында жеттім. Тынымсыз

жаттығулар да өз нәтижесін берді.

Жүлделі болғаныма қуаныштымын, -

дейді Ерболат толқыныспен.

Бапкерлері - Рифхат Авазбакиев

пен Есмиағзам Елеужановты шәкірттерінің

әлі де биік белестерді бағындыратынына

сенімді.

Жалпы, әлем чемпионатында

Қазақстан ерлер құрамасы 2 алтын,

2 күміс және 1 қола медаль еншіледі.

Ал қыздарға 2 күміс және 3 қола

бұйырды. Жалпыкомандалық есепте

күтпеген жерден Үндістан құрамасы

көш бастады. Олардың еншісінде –

8 алтын. Оның жетеуі – қыздардың

жетістігі. Қазақстан құрамасы 4-орынға

табан тіреді.

Өз тілшіміз.

Сарыарқа самалы, 29 сәуір, сенбі

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?