Сарыарқа самалы, 15 қыркүйек, бейсенбі

SARYARQA

Павлодар облыстық газеті

1929 жылғы 15 ақпаннан шығады

SAMALY

15 қыркүйек, бейсенбі

2022 жыл

№103 (15871)

ssamaly29@gmail.com www.saryarka-samaly.kz facebook.com/saryarqasamaly @saryarqa_samaly

@saryarqa_samaly

МЕЗГІЛ МӘСЕЛЕСІ

Қазандық «жыры»

бітер емес

Нақпа-нақ

Облыста жылыту

маусымына

640

мың тонна

көмір керек

ТАЛБЕСІК

ТҮГІН ТАРТСАҢ МАЙЫ

ШЫҚҚАН МАЙҚАЙЫҢ

4

бет

Өңірде жылыту маусымының басталуына санаулы күндер қалды.

Алайда Ақсу қаласында осыдан бес жыл бұрын құрылысы басталған

қалалық қазандық әлі дайын емес. Мердігер компания шағын

шаһарды жылытуы тиіс стратегиялық маңызы бар нысанның

жұмысын реттеп, дер кезінде іске қоса алмады. Соның салдарынан

қаланы бұрынғыдай ескі қазандық арқылы ғана жылытуға тура

келеді.

Тарих:

АЛАШ ЖӘНЕ АХМЕТ

Суретті түсірген - Есенжол Исабек.

Жалғасы 2-бетте

Ресей аймағындағы түркі ұлыстары өткен ғасыр басында төңкерістер әсерінен түленіп,

тіршіліктерін түзей бастады. Ұлт зиялылары халқының хал-ахуалын жақсарту қамымен

«бас кетсе де, тартынбас» қарекет қылды. Өйткені олардың алдында Ыбырай, Абайлар

бастаған сара жол жатты. Олар ұлтына ұлағат айтып, «қараңғы қазақтың көгін» жарқыратып,

жұлдыздай жанды, айдай аспандады. Солардың бірі - Ахмет Байтұрсынұлы.

Толығырақ 14-бетте

ЖОЛДАУ АЯСЫНДА

МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ -

АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ

ОНЛАЙН ЖЕЛІ

5

бет

ЖОЛ САЛАСЫНА

ТҮБЕГЕЙЛІ ӨЗГЕРІС ҚАЖЕТ

6-7

беттер

2

15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл АҚПАРАТ

SARYARQA SAMALY

ӨҢІР

Осыдан екі жыл бұрын Май ауданында

топтық су құбыры іске қосылды. Соның

нәтижесінде 15 елде мекенде тұратын

10 мыңға жуық азамат ауызсуды пайдалану

мүмкіндігіне ие болды. Дегенмен,

оның сапасына қатысты мәселе бар.

Атап айтқанда, құрамындағы кейбір

элементтің көптігі мен кермектігінен

кей кездері суды қолдану мүмкін емес.

Облыс әкімі –

Май ауданында

Кеше облыс әкімі Әбілқайыр Сқақовтың Май

ауданына жұмыс сапары басталды. Алдымен аймақ

басшысы Нұра топтық су құбыры «Ертіс» филиалының су

тазарту станциясына барды. Май топтық су құбырында

2017 жылы қайта құру жұмыстары басталып, 2020

жылдың мамыр айында ел игілігіне берілген болатын.

Құрылыс жұмыстарына 4,4 млрд теңге қарастырылып,

146 шақырым су құбыры тартылды.

Ауқымды жоба жүзеге аса бастаған соң тұрғындардың

үйлеріне су жетті. Әйтсе де, көпшіліктің

судың сапасына көңілі тола бермейді.

Кәсіпорын басшысы Арман Оспанов мәселенің

барын бүгіп қалмады. Айтуынша, осы жылдың алғашқы

тоқсанында судың құрамындағы марганец көлемі

тиісті нормаларға сай болмай шықты. Бірақ екінші

тоқсанда қайта қалпына келтірілді. Ал Май ауданының

әкімі Ағыбай Әмірин судың кермектігін жою үшін

тұщыландыру құралын қою қажет екенін алға тартты.

- Бұл жобаны қолға алмас бұрын алдымен ғалымдардың

пікірін біліп, олардың қорытындысын алу керек.

Қомақты қаржыға қосымша сорғы станциялары, басқа

да жабдықтар қойылғанымен, нәтиже еш өзгеріссіз

қалса – жұмыстың бекер кеткені. Сондықтан жергілікті

химиктерге, биологтарға, гидромелиораторларға формулалар

мен қондырғылар, сорғылар, сүзгілер бойынша

тапсырма беру керек. Бұл – тек инфрақұрылымдық

құрылыс жобасы емес. Сол себепті ғылыми көзқарастың

болуы маңызды, - деді облыс әкімі.

Содан соң аймақ басшысы Саты ауылына барды. Биыл

аталмыш елді мекенде «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы

аясында ауқымды істер атқарылды. Сөйтіп, 500-ден

астам тұрғыны бар шағын ауыл азаматтары көптен

күткен игілікке қол жеткізді. Айталық, кеңестік кезеңнен

бері жөндеу көрмеген ауыл ішіндегі жолдарға асфальт

төселді. Мұндағы төрт көшедегі 3,4 шақырым жол

жаңарды. Жолдардың қиылыстары мен көше бойларына

6 бейнебақылау камерасы қойылды.

Мәдениет үйі күрделі жөндеуден өткенмен, қазандық

мәселесі шешілмей тұр. Бүгінде мекемені жылытатын

ошақ сол ғимараттың ішінде орналасқан. Бұл -

қауіпті. Жылыту маусымы кезінде керек 144 тонна

көмір де әзірше жеткізілген жоқ. Аудан әкімі Ағыбай

Әміриннің айтуынша, қазір қоймада қажетті қор

бар. Ал айдың соңына дейін көмірдің қажетті көлемі

толығымен жеткізіледі.

Мемлекеттік бағдарламаның игілігін көрген мекемелердің

тағы бірі – Саты негізгі мектебі. Мұнда

барлығы 62 бала оқиды. Мектеп жанында шағын

орталық та бар. Орталыққа 14 бала барады.

- Шағын орталық биылғы оқу жылынан бастап мектеп

ғимаратына көшірілді. Бұрын бір үйдің ғимаратында

болған. Қазір балалардың жеке жататын бөлмесі бар.

Жеке кіреберісі бар, - деді аудан әкімі Ағыбай Әмірин.

Енді ауылға жеке медициналық мекеме қажет. Қазір

емдеу орны 1958 жылы салынған шағын ғана үйде

орналасқан. Жоспар бойынша, 2024 жылы мұнда жаңа

ғимарат салынады. Ал оған дейін шағын орталықтың

бұрынғы ғимаратына көшу жоспарланып отыр. Аймақ

басшысы ауылдықтармен кездесу барысында мазалаған

мәселелер жайлы сұрап, тұрғындардың сауалдарына

жауап берді. Әсіресе, қысқа дайындық туралы қозғады.

Сатылықтардың сөзінше, шөп шабатын 500 гектар

шабындық жер бар. Қазір тоғай шөбінің бір тіркемесі

15 мың теңге, қыр шөбі 20 мың теңге тұрады.

Сонымен қатар, Әбілқайыр Сқақов Май ауданына

сапары барысында Ақшиман ауылындағы әлеуметтік

нысандарды аралап, тұрғындармен тілдесті. Ал бүгін

аудан орталығында кездесу өткізеді. Бұл туралы

толығырақ газетіміздің келесі нөмірінен оқи аласыздар.

Өз тілшіміз.

Басы 1-бетте

Қазандық «жыры»

бітер емес

Бұрнағы күні облыс әкімдігінде

аймақ басшысы Әбілқайыр

Сқақовтың төрағалығымен

өткен аппараттық жиын барысында

жылыту маусымына

дайындық мәселелері пысықталды.

Облыстық энергетика

және тұрғын үй-коммуналдық

шаруашылық басқармасының

басшысы Ержан

Салхановтың сөзінше, өңірдегі

әлеуметтік нысандар қысқа

толығымен дайын. Мәселен,

598 білім беру нысанының

596-сында тиісті жұмыстар

атқарылды. Ал тұрғын үй

қорының қысқа дайындық

деңгейі 90 пайызды құрап

отыр. Бұл ретте жылу желілерін

жөндеу жұмыстары жоспардан

артық орындалғанын атап

өткен жөн.

- Қатты отынға деген

жалпы қажеттілік - 640 мың

тонна. Осы уақытқа дейін

білім беру нысандарына көмірдің

жоспарланған көлемінің

45 пайызы, денсаулық сақтау

ұйымдарына 41 пайызы,

әлеуметтік, мәдени және

тұрмысқа қажетті мекемелерге

76 пайызы жеткізілді, -

деді Е.Салханов.

Осы орайда облыс әкімі

Ә.Сқақов аудандар бойынша

толыққанды мониторинг

жасап, көмір қоймаларын

1 қазанға дейін толтырып,

әлеуметтік нысандардың

дайындық деңгейін бір апта

аралығында 100 пайызға

жеткізуді тапсырды.

Жиын барысында Павлодар

қаласының әкімі Асайын

Байханов атап өткендей, облыс

орталығындағы көпқабатты

тұрғын үйлердің дайындық

деңгейі 93 пайызды құрап

отыр. Жылыту маусымы 26 қыркүйекте

басталады. Аймақ

басшысы жылыту маусымына

байланысты жедел штаб құрып,

қалыптасқан жағдай туралы

күн сайын есеп беру туралы

тапсырма берді.

Екібастұз қаласының әкімі

Аян Бейсекин өңірде көмір

жеткізу мәселесі оң шешілгенін

атап өтті. Бүгінде қатты

отынның қажетті қоры бар.

- Қала ішінде бір тонна

көмірдің бағасы 5500 теңге

болса, шалғай ауылдарда 7 мың

теңгеге дейін жетеді. Жалпы,

көмір тасымалдау бойынша

мәселе шешілген. Қалада

39 273 тонна көмір мен

302 тонна мазут қоры бар.

Он күнге арналған норма

15 540 тоннаны құрайды.

Білім беру, мәдениет

және денсаулық сақтау

мекемелеріне қыс кезінде

8300 тонна отын керек.

Бүгінде әлеуметтік нысандарға

оның 99 пайызы

жеткізілді, - деді А.Бейсекин.

Соңғы уақытта екібастұздықтарды

алаңдатып отырған

жылу-электр орталығының

мәселесі де сөз болды.

Шаһар басшысының сөзінше,

бүгінде бір қазандық пен бір

турбинаны жөндеу жұмыстары

аяқталды. Енді төрт қазандық

агрегаты мен бір турбинаны

жөндеу жоспарланып отыр.

Ақсу қаласының әкімі

Нұрлан Дүйсембинов те

шаһардағы жағдайға тоқталды.

Бүгінде жылу желілерінде

жөндеу шаралары тәмам.

Көпқабатты тұрғын үйлердің

95 пайызы әзір. Қоймаларда

қысқы отынның қоры да

жеткілікті.

Алайда жаңа қазандық

жылытуға дайын емес.

Бастапқыда биыл шаһардағы

үйлер мен әлеуметтік нысандарды

бюджет есебінен салынған

қалалық қазандық пен

Ақсу ферроқорытпа зауытының

қазандығы жылумен қамтиды

деген жоспар болған-ды.

Апаттық жағдай орын ала қалса,

құбырларды бір қазандықтан

екіншісіне жалғау жолдары да

пысықталды. Дегенмен, қалалық

қазандық бұл жұмыстарды

атқаруға мүлде әзір

емес. Екі қазандықта кешенді

сынақтар жүргізіліп, жану, ауа

беру, отынды пешке салу

процесі тұрақталғанымен, күлді

шығару мен оны үгу жүйесі

ретке келтірілген жоқ. Шаһар

басшысының сөзінше, оған

қажетті құралдар тек қазан

айында жеткізіледі. Сондықтан

сынақтар 1 қарашада қайта

басталады.

- Өкінішке қарай, қазандық

жұмысына бұған дейін

барғанымда ұялаған күдік рас

болып шықты. Қалалық қазандық

жылыту маусымына дайын

емес. Біресе көмірмен қамтуда

қиындықтар туындайды, біресе

күл қалдықтарын шығаруға

түйткіл пайда болады. Одан

басқа да күрмеулі мәселелер

жетіп артылады. Құрылысты

қолға алған мердігердің стратегиялық

маңызы бар нысанды

белгіленген уақытта

пайдалануға бере алмағанын

көріп отырмыз. Сондықтан

мердігерге қатысты қолданыстағы

заңнамаға сәйкес шараларды

қабылдау қажет, -

деді Ә.Сқақов.

Кеңес барысында Ақтоғай

ауданының әкімі Қаршыға

Арынов та ауылдардағы

ахуал туралы баяндады.

Аудан тұрғындарына қыста

27 мың тонна көмір керек. Оның

6,5 мың тоннасы - қоңыр көмір.

Негізгі жеткізуші - «ТрансДэйл»

ЖШС-мен қатар 23 жеке

кәсіпкер қатты отынды сатумен

айналысады. Әзірге ауыл тұрғындарына

қажеттіліктің тек

8 пайызы жеткізілді. Бірақ

жергілікті тұрғындарға қазан

айының ортасына дейін қатты

отын сатып алу қажет екені

ескертілді. Кәсіпкерлермен жасалған

меморандумға сәйкес,

ауданда қоңыр көмірдің тоннасының

бағасы 18 мың теңгеден,

тас көмірдің тоннасы

12 мың теңгеден аспауы тиіс.

- Әлеуметтік нысандарға

3 253 тонна көмір жеткізілді.

Тас көмір толығымен әкелінді.

1 қазанға дейін қоңыр көмірді

жеткізуді аяқтау жоспарлануда.

Жылыту маусымының

өткен жылғы тәжірибесін

ескере отырып, шарт жасасу

тәсілін толық қайта қарадық.

Бюджет саласы үшін алты көмір

жеткізушімен шарт жасалдық.

Өткен жылы үш жеткізушімен

жұмыс жасаған болатынбыз, -

деді Қ.Арынов.

Аймақ басшысы әлеуметтік

жағдайы төмен ауыл тұрғындары

үшін барлық қолдау шараларын

қабыдауды тапсырды.

Жиын соңында Ә.Сқақов

аудан-қала әкімдерінің алдына

бірқатар міндет қойды.

Олар әлеуметтік нысандарды

жылумен қамту мәселесін жеке

бақылауына алып, көмекке

мұқтаж тұрғындарға қолғабыс

жасау бойынша барлық шараны

қарастыруы қажет.

- Павлодар қаласының

әкімі, «Павлодарэнерго» және

«Павлодар жылу желілері»

кәсіпорындарының басшылығы

жөндеу жұмыстарын уақыт

оздырмай аяқтауы тиіс. Екібастұз

қаласының әкімдігі арнайы

мамандарды шақыру арқылы

жылу-электр орталығын дамыту

бойынша жұмыстарды сапалы

түрде өткізу қажет. Энергетика

және тұрғын үй-коммуналдық

шаруашылық басқармасы

басшылығы алдағы жылыту

маусымына дайындық барысына

мониторинг өткізуді қолға

алуы тиіс, - деп міндеттерді

белгіледі облыс әкімі.

Сонымен қатар, жиын барысында

құрылыс нормаларын

сақтау мәселесі талқыланды.

Облыстық мемлекеттік сәулет

және құрылыс бақылау басқармасының

басшысы Арман

Бекбосыновтың сөзінше, құрылыс

нормаларын бұзған 130 нысан

иесіне жалпы сомасы

30,4 млн теңге айыппұл

төлеуге тура келді. Оның

ішінде, Успен және Баянауыл

ауданындағы елді мекендерде

су құбырларын салу кезінде

олқылықтарға жол берген мердігерлер

бар. Ағымдағы және

орташа жөндеу жұмыстарын

өткіземіз деген желеумен

қажетті жобалық-сметалық

құжаттамасыз күрделі жөндеу

өткізу фактілері де тіркелген.

Әбілқайыр Сқақов мердігер

ұйымдарды жауапкершілікке

тартуды күшейтіп, Мемлекет

басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев

биылғы Жолдау атап өткен

заң жобасына ұсыныс енгізуді

жүктеді.

- Бұзушылықтардың классификаторын

құрып, қала және

аудандар әкімдерімен бірлесеіп,

жауапсыз мердігерлерге

қатысты қатаң шара қолдану

қажет. Осы тәжірибені пайдаланып,

Қала құрылысы кодексіне

ұсыныстар жолдау керек.

Бұл жұмысты Индустрия

және инфрақұрылымдық даму

министрлігі құрылыс істері

жөніндегі комитетімен бірлесе,

қоғам пікірін ескере қолға

алу керек, - деді облыс әкімі.

Кеңес соңында аймақ

басшысы басқарма басшыларына

қалалар мен аудандар

әкімдерімен бірлесе облыста

салынған жолдардың сапасын

тексеруді тапсырды. Құрылыс,

оның ішінде нүктелік құрылыс

саласына қатысты кешенді

жұмыс жүргізу үшін жеке

жиын өткізу жоспарлануда.

Қ.ТІЛЕКТЕСҚЫЗЫ.

Суреттерді түсірген -

Валерий Бугаев.

SARYARQA SAMALY

АЙНА 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 3

Ақсу қаласына қарасты Сарышығанақ ауылының

әлеуеті артып, жыл санап халықтың тұрмысы жақсарып

келеді. Бүгінгі таңда гүлге оранған ауылдың даму

жолы айшықталып, елді мекеннің еңсесін тіктейтін

елеулі жұмыстар қарқын алды. Ауылдағы әлеуметтік

нысандар жаңаланып, жолдар жөнделіп жатыр. Сондай-ақ,

мемлекеттік бағдарлама аясында биыл аталмыш елді

мекендегі мектеп ғимараты күрделі жөндеуден өтуде.

Мектеп жаңаша

кейіпке енбек

Сарышығанақ ауылындағы білім

ошағының іргесі сонау 1984 жылы

қаланған екен. Мыңнан астам

оқушының сапалы білім алуына

себепкер болған мектепте қазіргі

уақытта 120-дан астам оқушы тәлім

алады. Күрделі жөндеуге байланысты

бүгінгі таңда 5-9-сынып оқушылары

көршілес Суаткөл ауылындағы

мектепте оқып жатыр. Ал бастауыш

сыныптардың (1-4) оқушылары

ауылдағы мәдениет үйінде сабақ

алуда. Қырық жылға жуық уақыт

күрделі жөндеу көрмеген ғимарат

биыл мемлекеттік бағдарлама

аясында қайта жаңғыртылып,

оқушылар жаңа, жылы орында

білім алатын болады. Көненің

көзіндей болған білім ордасы

енді еңсесін көтерген ерекше

мектепке айналмақ. Білім беру

мекемесінің ішкі және сыртқы

келбеті өзгеріп, заманауи кабинеттер

құрылады. Мектеп директоры

Қалимаш Баймұханованың айтуынша,

күрделі жөндеу жұмыстарына

400 млн теңгеден астам қаражат

бөлінді.

- Білім беру мекемесі 1984

жылы пайдалануға берілді. Өзім

бұл мектепте 1986 жылдан бастап

жұмыс істеп келемін. Мектептің су

ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК

Төлем мерзімі ұзарады

2023 жылдан бастап бала күтіміне төленетін әлеуметтік төлем тағайындау

кезеңі ұзартылады. Енді ата-аналар баласы 1,5 жасқа толғанға дейін әлеуметтік

төлемді алады.

Төлемді әкелер де алуға құқылы.

Алайда, бала 2023 жылдың 1 қаңтарына

дейін бір жасқа толса,

онда төлем мерзімі ұзартылмайды.

Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар

қызметінде өткен брифингте

«Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру

қоры» АҚ Павлодар облыстық

филиалының директоры Айгүл

Қапенова хабарлады.

Декретке шыққанға дейін жұмыс

істегендер үшін әлеуметтік төлем

мөлшері соңғы екі жылдағы орташа

айлық табыстың 40%-ын құрайды.

Бірақ мемлекеттік қордан төлем алу

үшін бала туғанға дейінгі соңғы екі

жыл ішінде ата – ана үшін әлеуметтік

аударымдар кемінде қатарынан алты

ай түсуі керек.

- Егер төлем алушы, анасы немесе

әкесі еңбек қызметін қайта бастаған

жағдайда, онда төлем әлеуметтік

құбырлары, жылыту және электр

жүйелерін жаңарту уақыты келген.

Жауынды күндері ескірген шатырдан

су аға беретін. Іргетасының

қаланғанына 30 жылдан астам

уақыт болған мектеп жөндеуден

кейін жаңа кейіпке енеді. Үш

қабатты ғимараттың есік, терезе

және едендері жаңасына ауыстырылып,

жылу жүйелері қайта

қалпына келтіріледі. Бүгінгі таңда

қабырғаларды әктеу, желдету,

су құбырлары, кәріз, электр

жабдықтары, өрт дабылын орнату

жұмысы атқарылуда, - деді мектеп

директоры.

Жоба бойынша мұндағы еден

мен есік-терезелер ауыстырылып,

мектептің ішкі қабырғасы мен

сыртқы фасады жаңартылады.

Сондай-ақ, тозығы жеткен кәріз

жүйесі де ауыстырылмақ. Қазіргі

таңда мектептің ішкі әрлеу

жұмыстары жүргізілуде. Күрделі

жөндеуге жауапты мердігерлік

ұйымның өкілі, учаскелік бақылаушы

Рүстем Жармұханов атқарылып

жатқан жұмыстармен таныстырып,

бүгінгі күні жоспардың 60 пайызы

орындалғанын атап өтті. Жаңарған

мектеп ағымдағы жылдың қараша

айына дейін пайдалануға берілмек.

аударымдардың немесе міндетті

зейнетақы жарналарының түскенін

растайтын құжатты ұсынғанға дейін

тоқтатыла тұрады. Кейін төлем

қайта жалғасады, – деп түсіндірді

А.Қапенова.

Айгүл Әбутәліпқызының айтуынша,

егер әкесі бала дүниеге келгеннен

кейінгі алты айдан соң декретке шығуға

шешім қабылдаса және мемлекеттік

қордан жәрдемақы алуға жүгінсе,

онда төлем мемлекеттік деңгейде

соңғы екі жылдағы орташа табыстың

40% мөлшерінде тағайындалады.

Қаражат бала күтімі үшін жәрдемақы

алуға өтініш берген адамға ғана

аударылады. Жұмыссыз ата-аналарға

да қолдау көрсетіледі. Алайда төлем

мөлшері басқаша есептеледі.

- Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру

қорынан төленетін әлеуметтік

төлем жұмыстан шығу себептеріне

С

– Қазіргі уақытта ғимараттың

шатыры жаңартылды. Сыртқы

фасады ауыстырылып жатыр. Ішкі

бөлмелердің барлығының сылағы

түсіріліп, қайта сыланды. Еден де

соңғы үлгідегі құйылмалы түрімен

жабдықталуда. Сонымен қатар,

терезелер толығымен пластикпен

алмастырылды. Алдағы уақытта

жаңа есіктер салынатын болады.

Бұдан бөлек, мектеп алдында

спорт алаңы мен балалар алаңқайы

бой көтереді. Келісімшарт

бойынша құрылысты уақытылы

аяқтап, қараша айына дейін

пайдалануға берсек деген жоспар

бар, – дейді ол.

Мектептің ескірген қасбеті

соңғы үлгіге сай өзгертіліп жатыр.

Құрылыс алаңында серіктестік

жұмысшыларынан бөлек мектептің

кезекші тобы да жүр. Әркім өзіне

жүктелген міндетін атқаруда.

Жергілікті мектепке жанашырлық

танытып, туған жерінде қызмет

жасап жатқан түлектер де бар.

Сондай азаматтардың бірі Марат

Жангелдинов өзі оқыған мектептің

электр сымдарын жаңартуда.

Оның айтуынша, үш қабатты білім

ошағының іші-сырты түгел жөндеу

көреді. Қазір құрылыс бірінші,

екінші қабатта қызу жүруде. Үшінші

қабат аяқталып қалыпты. Жұмыс

осылайша, рет-ретімен жасалып

жатыр.

– Жоба бойынша мектептің

шатырын, есіктері мен терезелерін

жаңартып, электр құрылғыларын

қайта орнатудамыз. Күрделі

жөндеу жұмыстарын сапалы

әрі уақытылы тапсыруды мақсат

етіп отырмыз. Жалпы, жобадан

бөлек, мектепке қажетті басқа

да жөндеу жұмыстарын қосымша

жасай береміз. Себебі, өзім де

бұл мектепте білім алдым, – деді

Р.Жармұханов.

Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ,

Сарышығанақ ауылы,

Ақсу қаласы.

қарамастан тағайындалады. Төлем

құқығы халықты жұмыспен қамту

орталығы немесе портал арқылы

жұмыссыз ретінде тіркелген күннен

бастап туындайды. Әлеуметтік төлем

міндетті әлеуметтік сақтандыру

жүйесіне қатысу өтіліне байланысты

бір айдан алты айға дейін

тағайындалады, - дейді Айгүл

Әбутәліпқызы.

Сондай-ақ, қызметкер жұмыстан

босатылғаннан кейін бірден жұмыссыз

ретінде тіркеліп, әлеуметтік

аударымдарды egov.kz, ХҚКО

немесе МӘСҚ порталдары арқылы

тексеру керектігін атап өтті.

Төленетін әлеуметтік төлемнің

мөлшері осыған байланысты

болады.

Айдана БОРАНБАЕВА.

КӘСІПКЕРЛІК

Қолдаудан

кенде емес

Кәсіп бастау үшін кез келген екінші деңгейлі банктен

несие алуды қалайтын азаматтардың міндетті түрде

кепілге қояр мүлкі болуы тиіс. Қаржы институттарының

осы талабы өз ісін бастауға ниетті көптеген

тұрғынның қолын байлайды. Себебі, көп жағдайда

ауылдағы үйлер, қаладағы өндірістік ғимараттар

кепілге қоюға жарамай жатады. Осындай сәттерде

мемлекеттік қолдауға иек артуға болады.

Мәселен, Павлодар қаласының

тұрғыны Санитас Иманғазина

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту

қорының көмегімен арнайы

техникалар сатып алды. Бүгінде

облыс тұрғындарына сапалы

қызмет көрсетіп қана қоймай,

үш адамды тұрақты жұмыспен

қамтып отыр. Сөйтіп, бұған дейін

ескі көліктердің утилизациясымен

айналысқан жеке кәсіпкер енді

көлік саласындағы кең ауқымды

қызмет атқаруға көшті.

- Утилизация кезінде үнемі

эвакуаторды жалға алу қолайсыз

болды әрі қалтаға салмақ салды.

Сол себепті эвакуатор мен манипуляторды

өзім сатып алу туралы

ой келіп, екінші деңгейлі банктен

несие алу туралы өтініш бердім.

Өтінішім мақұлданған соң «Даму»

қоры пайыздық мөлшерлемені

субсидиялайтын болды. Бұл –

кәсібін енді бастап жатқан бизнес

өкілдеріне зор қолдау. Соның

нәтижесінде ай сайынғы төлем

айтарлықтай азайды, - дейді ол.

Ендігі ретте Санитас Иманғазина

шағын жүк тиегіш техника алуға

ниетті. Оған жыл - он екі ай

бойы сұраныс бар. Сондықтан

техникалық парктің толығуы тиімді

болуы тиіс.

Қордың қолдауының игілігін

көрген кәсіпкерлердің тағы бірі –

«Экодом Павлодар» фирмасының

басшысы Марина Рейдина. Ұлттық

тәттілер мен ірімшікті дайындаумен

айналысатын ол «Даму»

қоры арқылы несиенің пайыздық

мөлшерлемесін азайтып алды.

- Осыдан екі жыл бұрын «Арай»

сауда үйінде шыққан өрттің салдарынан

барлық өнім мен құралжабдықтар

жанып кетті. Кәсібімді

қайта жалғастыру үшін «Даму»

қорының мамандарынан кеңес

алып, тиімді қаржыландыру тетіктерін

пайдаландым. Бұған дейін

де қордың көмегімен банктен

15 пайыздық мөлшерлемемен алған

несиені 6 пайызға дейін азайтып

алған едім. Бұл жақсы көмек

болды. Кейін «Еңбек» бағдарламасы

аясында жеңілдетілген несие

ресімдеп, бір апта аралығында

ақша алдым. Осылайша, кәсібім

қайта жанданды. Бұл ретте қор

қаржылай қолдау көрсетумен

қатар, түрлі кеңес беріп, шараларды

ұйымдастыратынын атап

өткен жөн. Мәселен, жергілікті

кәсіпкерлердің өнімдерін республикалық

көрмелердің алаңына

қою, тоңазытқышпен, басқа

да қажетті құралдармен қамту

тұрғысынан көмек көрсетеді, -

дейді М.Рейдина.

Ал Павлодар қаласындағы

Суретті түсірген - К.Шелков.

балалар орталығының басшысы

Ольга Лысенко ғимаратты сатып

аларда кепілге қояр мүлкінің

бағалау құны несиенің сомасына

жеткен жоқ. Сондықтан

бастапқыда банк қарыз беруден

бас тартты. Діттеген ойы жүзеге

аспаған кәсіпкер бірден «Даму»

кәсіпкерлік дамыту қорының

көмегіне жүгініп, кепілдік бойынша

көмек алды. Яғни, аталмыш қор

жетпеген сомаға кепілдік берді.

Сөйтіп, кәсіпкер жеке ғимаратты

сатып алды.

- «Даму» қорының қолдауы

арқасында несие алуда еш қиындық

болған жоқ. Небары екі апта

аралығында жөндеу жұмыстарын

аяқтап, балалар орталығын аштық.

Ғимаратты кеңейтіп, қасындағы бос

жер мен нысанды сатып алатын

кезде де қордың көмегіне жүгіндік.

Соның нәтижесінде 1-4-сынып

аралығындағы 116 балаға білім

беретін үлкен кешенге айналдық.

Мемлекет тарапынан мұндай көмек

көрсетілмесе, ісіміз алға баспас

еді, - дейді кәсіпкер.

Жалпы, биыл жыл басынан

бері өңір кәсіпкерлеріне 838 жоба

бойынша көмек көрсетілді. Атап

айтқанда, 440 жоба бойынша

64 млрд теңге көлеміндегі несиенің

пайыздық мөлшерлемесі субсидияланды.

Сондай-ақ, 398 жобасын

іске асырып жатқан бизнес өкілдері

5,6 млрд теңге көлемінде кепілдік

алды.

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту

қоры облыстық филиалының

басшысы Руслан Қасымовтың

айтуынша, жобаларға 2021-2025

жылдары кәсіпкерлікті дамыту

бойынша ұлттық жоба мен

«Қарапайым заттар экономикасы»

бағдарламасы аясында

қолдау көрсетіледі.

- Біз кәсіпкерлерге жеңілдетілген

несиелерді ұсынамыз. Екінші

деңгейлі банктер, лизингтік

компаниялар бизнес өкілдеріне

21 пайыздық мөлшерлемеге дейінгі

қарыз берсе, қордың субсидиялауы

нәтижесінде пайыздық мөлшерлеме

6 пайызға дейін түседі. Шағын

қалалар мен ауылдағы кәсіпкерлерге

қарыз 5 пайыздық мөлшерлеме

бойынша ресімделеді. Кейін қор

қызметкерлері қаржының мақсатты

түрде жұмсалуын, жобаның сәтті

жүзеге асуын қадағалайды, - дейді

Р.Қасымов.

Жалпы, соңғы 25 жылда «Даму»

кәсіпкерлікті дамыту қоры облыс

кәсіпкерлерінің 8 мыңнан астам

жобасын мақұлдап, 558 млрд

теңге көлемінде қаржылай көмек

көрсетті.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

4 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ТАЛБЕСІК

SARYARQA SAMALY

ӨҢІР

Түгін тартсаң майы

шыққан Майқайың

Биыл Баянауыл ауданы, Майқайың кентінің құрылғанына

90 жыл толып отыр. Осыған орай елді мекенде ұлан-асыр

той ұйымдастырылып, оған осы ауылдың тумалары мен алысжақын

өңірлерден мәртебелі меймандар жиналды. Ел мерейін

өсірген мерейтой аясында кент әкімі Ербатыр Молдатаевпен

жол-жөнекей әңгімелесіп үлгердік. Сонымен, ғасырға жуық

тағылымды тарихы бар кенді өлкенің бүгінгі тыныс-тіршілігі

қандай?

Майқайың кентінің 90 жылдық тарихы

небір сырлар мен сындарға толы шежіре

секілді. Ғасырларға иек артқан бұл өлкенің

тарихы сұрапыл соғыс жылдарын да, қуғынсүргін

мен ашаршылықты да, мұңға толы

тауқыметті де, түрлі машақатты да басынан

өткерді. Бүгінде соның бірін көрмегендей,

бар сырын ішіне бүгіп, үнсіз ғана мызғып

тұрғандай көрінеді. Иә, Майқайың кентінің

тарихы – еліміздің тарихы. Өйткені тарихтың

үлкен-кішісі болмайтыны - заңдылық.

Сондықтан аталған той бар қазақ баласы

үшін де үлкен маңызға ие. Бұл Майқайың

ауылы тұрғындарының ғана емес, жалпы

облыс үшін айтулы мереке болғаны анық.

Майқайың кентінің төл құрдасы, төбелі

90 жасқа келген Мұхтар Әбенов ақсақалдың

айтуынша, бұл өлкенің тарихы тереңде

жатыр. Оған көнекөз қарияның өзі жинаған

2 мың фотодан астам сурет-галлереясынан

кем түспейтін мұражайы куә.

- Бұл өлкенің тарихы көз алдымда.

Аталарымыз бен әжелеріміз маңдай терін

төгіп тұрып еңбек еткен жер ғой бұл.

Күні кеше іргетасы қаланып, мұржасынан

түтін будақтап шыға бастаған ауылдың

бүгінгі күні көңілге медет ұялатады. Қазір

ынтымағы жарасқан, бірлігі мен іргесі

бекем елге айналдық. Бір ауылдың тарихымен

бір мемлекеттің тарихы басталады.

Майқайың кентінің жерасты байлығы алтын

болса, жерүсті байлығы халқым болмақ, -

дейді ақсақал.

Еңсесі биік елді мекеннің тағылымды

тарихқа айналған кешегі күндеріне қанық

болып, бүгінгі күндеріне бағыт алдық.

Майқайың кентінің әкімі Ербатыр Молдатаев

ағымдағы жылы кент бойынша абаттандыру

жұмыстары қарқын алып, елдің әлеуеті

артып келе жатқанын жеткізді.

- Майқайың кенті жыл сайын жаңарып,

жанданып келеді. Ауылдың шаруашылығы

дамып, экономикалық бағыттары арта түсті.

Инфрақұрылымы да жақсарып келеді. Тоқсан

жылдық тарихы бар Майқайың кентінде

бүгінде тоғыз мыңға жуық адам тұрып

жатыр. Сондай-ақ, бұл көрсеткіш жыл

сайын жас мамандармен толықтырылуда, -

деді Ербатыр Ғинаятұлы.

Жергілікті әкімдіктің мәліметінше, биыл

Майқайың кентіндегі орталық саябақта

көріктендіру жұмыстары жүргізілді. Саябақта

жаяу жол, гүлзарлар және жаттығу-спорт

алаңы мен балалар алаңқайы салынды.

Бұл мақсатта 43 млн 120 мың теңгеге

«Дисконт» ПК-мен шарт жасалып, қосымша

14 млн 88 мың теңгеге жобалық сметалық

құжатқа түзетулер енгізілді. Сондай-ақ,

«Дисконт» ПК-мен Астана көшесіне

абаттандыру жұмыстарын жүргізу үшін

33 млн теңгеге келісімшарт жасалды.

Нәтижесінде, Астана көшесінің бойында

әкімшілік ғимараттың жанында алаң

салынып, асфальт жол төселді. Орталық

алаңға кеспе тастар төселді. Сонымен

қатар, алаңға сәндік мүсіндерден тұратын

асық, гүлзарлар орнатылды. Бұдан бөлек,

биыл Гагарин көшесінде балалар ойын

алаңын салу жұмыстарына 9 млн 982 мың

теңгеге «STRONG SERVICE» ЖШС-мен

және де сметалық құжаттың дұрыс орындалуын

қадағалау мақсатында «Сахл

Строй» ЖШС-мен 154 мың 955 теңгеге

келісімшарт жасалды. Сондай-ақ, «Абдирова

А.Қ.» ЖК-мен 4 млн 309 мың теңгеге

келісімшарт жасалып, қоқысқа арналған

52 дана контейнер Майқайың кентінің

орталық көшелеріне орнатылды. Елді

мекенді көркейту мақсатында «Рассвет

880» ЖШС-мен 2 млн 50 мың теңгеге

келісімшарт жасалып, 155 дана сібір шыршасы

кент әкімі аппараты ғимаратының ауласына

және Қазақстан Республикасы мемлекеттік

туы орналасқан «Рәміздер алаңына»

отырғызылды. Сонымен қатар, ағымдағы

жылы «Айхом Эк» ЖШС-мен Майқайың

кенті бойынша 11 дана бейнебақылау

камералары орнатылды. Бейнебақылауды

қадағалау камерасы Майқайың кентінің

полиция бөлімшесінде тұр. Сондай-ақ,

«СтройЛЭПмонтаж» ЖШС-мен 3 млн 24 мың

теңгеге келісім шарт жасалып, кент бойынша

107 жарықшам ауыстырылды.

Бұдан басқа, збиыл Майқайың кентінде

футбол алаңына ағымдағы жөндеу жұмыстарын

жүргізуге 11 млн 704 мың теңгеге «FERRAGE-

30» ЖШС-мен келісімшарт жасалды.

Сметалық құжат бойынша жұмыстар 2022

жылдың 16 қыркүйегіне дейін аяқталуы

керек. Бүгінгі таңда спорт алаңында қызу

жұмыс жүргізілуде. Онымен қоса, Майқайың

кенті әкімі аппаратының «Кенші мәдени–

сауық орталығы» мемлекеттік коммуналдық

қазыналық кәсіпорнына қарасты Майкөбе

ауылдық клубының ғимаратына ағымдағы

жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін 3 млн

355 мың теңгеге келісімшарт жасалып,

мәдени ошаққа жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Сондай-ақ, ауылдық клуб ғимаратының

қазандығына ағымдағы жөндеу жұмыстарын

жүргізу үшін «Жилспецстрой» ЖШС-мен

2 млн 953 мың теңгеге келісімшарт жасалды.

Мәдени нысандағы қазандыққа ағымдағы

жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ,

Майқайың кенті,

Баянауыл ауданы.

Суреттерді түсірген – Есенжол Исабек.


«Ауыл» халықтық-демократиялық

патриоттық партиясының

өкілдері Шарбақты ауданының

шалғай жатқан ауылдарына

арнайы ат басын бұрып, жұртшылықпен

жүздесті. Кездесу

барысында Мемлекет басшысы

Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан

халқына жасаған Жолдауында

көтерілген мәселелер

талқыланды.

Ауылдың

әл-ауқаты

артады

«Ауыл» партиясы төрағасының бірінші

орынбасары Төлеутай Рақымбеков

Шарбақты ауданы азаматтарымен

кездесу барысында Жолдауда айтылған

негізгі тапсырмалар - медициналық

нысандарды салу, игерілмей жатқан

ауыл шаруашылығы жерлерін қайтару,

кооперацияны дамыту мен су саласын

қайта жаңғыртуға қатысты бастамаларды

түсіндіріп, оларды іске асыру

арқылы күтілетін нәтижелерге тоқталды.

Мәселен, Галкин тұрғындарымен

кездесу кезінде Президент тапсырмасымен

қайта жасалатын бюджет пен

салық кодекстері ауыл проблемаларын

нақты шешіп, аграрлық салаға деген

көзқарасты түбегейлі жақсартатынын

атап өтті. Сонымен қатар, Төлеутай

Рақымбеков үй шаруашылықтарын кооперациялау

тақырыбы Жолдауда көрініс

тапқанын бұл бағыттағы бастамалардың

ауыл әлеуетін ашып, халықтың тұрмыстіршілігін

жақсартуға мүмкіндік беретінімен

байланыстырды.

- «Ауыл» партиясы Президенттің осы

бағыттағы тапсырмаларын тиімді іске

асыруға мүдделі. Себебі партияның

ауыл шаруашылығы саласын толығымен

салықтан босату, төртінші деңгейдегі

бюджетті ұлғайту бойынша нақты

ұстанымдары мен ұсыныстары бар, -

деді Т.Рақымбеков.

«Ауыл» партиясынан сайланған

Павлодар облысының мәслихат депутаты

Нағимаш Жүсіпова «Халық қатысатын

бюджет» жобасының ауқымын кеңейтіп,

оған аудандық маңызы бар қалалар мен

ауылдарды тарту жөніндегі тапсырма

өзекті екенін айтты. Оның пайымынша,

тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы

қаржысының кемінде 10 пайызының

қайда әрі қалай жұмсалатынын қоғамның

өзі айқындауы - қазіргі уақыт талабы.

Галкин ауылының тұрғындарымен

кездесу барысында партия активі

2021 жылы өзінің тізімімен сайланған

ауыл әкімдері мен аудандық мәслихат

депутаттарының жұмыс нәтижесін

талқылады. Әсіресе, олардың сайлауалды

бағдарламарында өзіне алған

міндеттемелерінің орындалу қарқыны

қарастырылды. «Ауыл» партиясының

Павлодар облысындағы филиалының

төрағасы Николай Арсютин партиялық

бақылау тұрақты түрде жүргізілетінін

әрі партия тарапынан тиісті әдістемелік,

әкімшілік қолдау көрсетілетінін айтты.

Жиын соңында партия активі Президент

Жолдауынан туындайтын міндеттер

бойынша өңірлік филиал жұмысының

басым бағыттарын айқындады.

«Ауыл» партиясының жылжымалы

отырысы «Жаңа Қазақстанға - жаңа

ауыл» жобасының аясында өткізіліп

отыр. Бұл жоба 2022 жылдың мамыр

айында басталған еді. Жыл соңына

дейін жалғасатын кешенді шаралар

партия мүшелерінің, депутаттары мен

меценаттарының арнайы жобаларын

ұйымдастыруды көздейді және республиканың

барлық аймақтарында ұйымдастырылатын

болады. Оның басты мақсаты

– ауылдық аймақтарды дамытудың

тың моделдерін іске асырып, Мемлекет

басшысының ауыл тұрғындарының

әлеуметтік-экономикалық әл-ауқатын

жақсарту бойынша жасаған бастамаларына

партия тарапынан үн қосып,

қолдау көрсету.


SARYARQA SAMALY

ЖАҢАРУ 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 5


Соңғы уақытта мемлекеттік басқару жүйесі жаңарудың түрлі сатысынан өтіп келеді. Айталық, осыған

дейін екі рет Президенттік жастар кадрлық резерві ұйымдастырылып, ел тұтқасын ұстауға дайын

мықты азаматтар іріктеліп алынды. Өткен жылы елімізде алғаш рет ауыл әкімдерінің сайлауы

өтті. Бұл жолы тұрғындар басшыны бұрынғыдай жанама жолмен емес, тікелей таңдады. Билік пен

бұқараның арасын жақындата түсу үшін тағы қайтпек керек? Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт

Тоқаевтың биылғы Жолдауында көтерілген бастамалар қалай жүзеге аспақ? Осы және өзге де мәселелер

туралы ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы облыстық филиалының басшысы

Гүлнар Исеновамен тілдескен едік.

Мемлекеттік қызмет -

абыройлы міндет

- Гүлнар Константиновна,

алдымен Мемлекеттік басқару

академиясы жұмысының

негізгі бағыттарын атап

өтсеңіз...

- Әлемнің дамыған елдерінің

барлығында мемлекеттік басқару

жүйесін жаңартуды көздейтін институттар

жұмыс істейді. Олар осы

саладағы қызметкерлердің біліктілігін

арттыруға тікелей жауапты. Сол

сияқты біздің елде Мемлекеттік

басқару академиясы құрылған.

Бұл – қоғам мен уақыт талабына

сай жұмыс істейтін, үнемі

жаңашылдықтарға ілесіп, тіпті

кейде алдын орап алатын мекеме.

Себебі азаматтардың білімі жыл

өткен сайын артып, құзіреттілігі

жоғарылап, талабы өзгеріп келеді.

Халықтың сенім үдесінен шығып,

олардың ой-пайымын, ұсыныс-пікірін,

талап-тілегін електен өткізіп, соған

сай әрекет ету үшін мемлекеттік

қызметшілердің де кәсіби деңгейі

артуы тиіс.

Атап айтқанда, бірінші бағыт –

оқытуға тоқталар болсақ, кез

келген адам мемлекеттік қызметке

орналасқан соң алты ай аралығында

академия филиалында оқудан өтеді.

Соның барысында мемлекеттік

қызметтің «Әліппесін» ашып,

осы сала құрылымы, бюджеті,

стратегиялық, жобалық менеджмент,

тұрғындармен байланыс

орнату – барлығын меңгереді.

Кейін қызметі жоғарылап, бас

маман, бөлім басшысы, басқарма

басшысының орынбасары сынды

қызметтерді атқаруға көшеді. Оған

қоса, бұл аралықта қоғамның

талабы өзгере бастайды. Сол тұста

тағы да академия ұстаздарының

тәлімін алады. Яғни, мемлекеттік

қызметшілер өмір бойы оқиды.

Екіншіден, біздің академия -

Президенттік жастар кадрлық

резервін ұйымдастырушылардың

бірі. 2019, 2021 жылдары өтініш

қабылдаудан бастап үздіктерді

анықтауға дейін жұмысқа академия

сарапшылары бір кісідей атсалысты.

Үшінші бағыт – зерттеу жұмыстары.

Жан-жақты жүргізілген

зерттеулер нәтижесінде консалтингтік

қызметтер көрсетіледі.

Мәселен, Павлодар облысындағы

квазимемлекеттік мекемелер

арасынан алғаш боп Торайғыров

университетінде халықаралық

стандарттағы жаңа жоба жүзеге

аспақ.

- Президент Қасым-Жомарт

Тоқаев биылғы Жолдауында

жұрт бос сөзден, жарқын

болашақ туралы жалынды

ұрандардан жалыққанын ашық

айтты. Шын мәнінде халық

мемлекеттік органдардың өз

уәдесін қағаз бетінде емес, іс

жүзінде орындағанын қалайды.

Павлодарлық мемлекеттік

қызметшілер оған дайын ба?

- Олардың дайын болуы үшін

ауқымды жұмыстар атқарылып жатыр.

Білімді арттыру, кәсіби біліктілікті

жоғарылату, құзіреттіліктерді бөлу

сынды бағыттарда қолға алынған

іс аз емес. Бірақ көптің көкейінде

жүрген, жылдар бойы қордаланып

қалған мәселелердің барын да

жақсы білеміз. Ендігі міндет –

оларды оңтайлы түрде шешіп,

жұртшылыққа нақты нәтижесін

көрсету. Мәселен, бұрындары

ауылда 10 адам тұрса да бұл

елді мекенде жол, су, мектеп,

басқа да жағдайдың бәрі болуы

керек деген талап қойылатын

еді. Ал қазір керісінше адамдар

инфрақұрылымға қарай ығысуы

керек. Бұл – әлемдік тәжірибе.

Кеңінен қанат жайған бизнесі,

тұрақты жұмыс орындары, заманға

сай әлеуметтік нысандары, сапалы

жолы мен таза ауызсуы бар елді

мекенде, қолайлы жағдайда өмір

сүру - әркімнің қалауы. Біздің

бүгінгі мемлекеттік қызметшілер

халықтың осы қалауын орындау

үшін барын салуы керек деп

ойлаймын. Ол үшін осы сала

өкілдерінің тәжірибесі де, қарымқабілеті

де жеткілікті.

- Дегенмен, ауылдық

әкімдіктердің мүмкіндігі көп

емес. Бюджеті шектеулі әрі

аз болғандықтан, тұрғындардың

талап-тілектерін

орындай алмай жатады.

Бұған қатысты не айтасыз?

- Ауылдық жерлерде күрмеулі

мәселенің көп екені рас. Оларды

шешу үшін жергілікті әкімдік

орталықтан қаржының бөлінуін

күтеді. Алдымен салықтың

барлығын дерлік ортақ «қазанға»

жинап алып, содан соң әркімнің

сұрауына қарай бөліп береміз.

Бір жағынан алып қарасақ, бұл

дұрыс емес. Себебі кәсіпкерлігі

дамыған, бюджетке түсімі көп

ауыл салықты өз «қалтасынан»

шығарып, жоғары тұрған бюджеттерге

беруге мәжбүр. Содан соң

сол ақшаны спорт кешенін, ауыл

ішіндегі жолдарды жөндеу үшін

қайтадан аудан, облыс, республика

бюджетінен сұрайды. Бір

қарағанда, ақылға қонымсыз

дүние. Сол салық өзіне түскенде

басқа бюджетке қарайлап, уақыт

пен кезек күтпес еді. Алдағы

уақытта мұндай қолбайлаушылық

болмас үшін Мемлекет басшысы өз

Жолдауында мемлекеттік басқару

жүйесін орталықсыздандыруға баса

назар аудару керек екенін қадап

айтты. Бұл бастама іске асқан

соң ауыл әкімдіктеріне қазіргіден

де мол мүмкіндік беріледі деген

сенім мол. Себебі әр ауылдың

өз бюджеті болуы керек.

Жолдауда жаңа экономикалық

саясат туралы сөз қозғалған тұста

«көрпеге қарай көсілу керек» екені

де айтылды. Біздің елде 2015

жылы саясаттың бюджеттік моделі

қабылданғанымен, ол іс жүзінде

жүзеге асқан жоқ. Жолдауда

берілген тапсырмалардан соң бұл

модель де жаңғырып, нәтижелерді

басқару ісі оң нәтижесін береді

деген үміттемін. Сол кезде ауыл

әкімдері жобаларды дайындау,

оларды қаржыландырудың

қыр-сырын жақсы меңгереді.

- Ал ауыл әкімдері сондай

жауапкершілікті алуға, қазіргіден

де қомақты бюджетті

тиімді пайдалануға қауқарлы

ма?

- Ауыл әкімдері – ҚР Президенті

жанындағы Мемлекеттік басқару

академиясында оқудан өтетін негізгі

үлкен топтардың бірі. Жоғарыда

мемлекеттік қызметшілер жұмысқа

орналасқан соң алты ай аралығында

семинарларға қатысатынын атап

өтті. Ал ауыл әкімдері сайланып,

заңды түрде қызметке кіріскен

соң үш ай ішінде академияда

білім алуға міндетті. Олар үшін

дайындалған арнайы бағдарлама

да бар. Осы орайда статистикалық

деректерді келтірер болсақ,

53 ауыл әкімі жобалық менеджмент

бойынша оқыды. Елді

мекендердің 14 басшысы емтиханды

сәтті тапсырып, «Жоба жетекшісі»

деген сертификат алды. Мәселен,

Ақтоғай ауданы Мүткенов ауылдық

округінің әкімі Ерік Төлеков, Ертіс

ауданы Северное ауылының әкімі

Бәкібай Әміржанов, Железин ауданы

Еңбекші ауылының басшысы Талғат

Жұмабеков қолдағы қаржылық

ресурс шекті болған тұста жобаларды

сәтті жүзеге асыруды біледі.

Жалпы алғанда, әр ауылдың

басшысы өз құзіреттіліктеріне

сай сапалы қызмет атқарады

дегенге сенімдімін.

Мәселен, әкімдер тұрғындармен

үш айда бір рет кездесуі тиіс екен.

Қаулы жарияланған соң бірден

ауыл басшыларына халықпен

байланыс орнату тетіктерін үйреттік.

Әкімдердің басым бөлігінің басты

қателігі – ыңғайсыз сұраққа тез

жауап беріп, ақтала бастауы. Бұл

дұрыс емес. Мұндай сауалдарға

жауап беру үшін сол сұрақты

қойған адаммен бірге талдау жасап

алу керек. Сол сияқты әкімдер

тұрғындар алдында сөйлеуден,

сын-ескертпе естуден қорықпауы

қажет.

Өкінішке қарай, бізде әкімдерді

сыйлау жағы әлсіз. Олар да біз

сияқты ет пен сүйектен жаралған

адамдар. Ауыл басшыларының

жауап беретін жұмыс ауқымы

кең, бірақ қазынадағы қаражаты

аз. Сондықтан осындай сәтте

...Өкінішке қарай, бізде әкімдерді сыйлау жағы әлсіз. Олар да біз

сияқты ет пен сүйектен жаралған адамдар. Ауыл басшыларының

жауап беретін жұмыс ауқымы кең, бірақ қазынадағы қаражаты

аз. Сондықтан осындай сәтте жұртшылықтың әкімді

,,

қолдап,

жұмысты бірлесе атқаруы да маңызды...

жұртшылықтың әкімді қолдап,

жұмысты бірлесе атқаруы да

маңызды. Әкімді тұрғындардың

өздері сайлаған соң жауапкершілік

жүгін де бөлісуі керек.

- Енді жас мемлекеттік

қызметшілердің жағдайына

ойыссақ. Бүгінгі таңда олардың

білім-біліктілігі, әлеуеті

қандай деңгейде?

- Осыдан бірнеше жыл бұрын

коммерциялық сектор өкілдері

мемлекеттік қызметшілерден

айтарлықтай жоғары жалақы

алатын. Сол себепті жастардың дені

кәсіпкерлік саласында еңбек етуге

бейілді болды. Бүгінде мемлекеттік

қызметшілердің айлығы олармен

теңесіп, мәртебесі артты. Ендігі

ретте олардың бастамаларын

ынталандыру, қолдау мәселелеріне

баса назар аударған жөн.

Мемлекеттік қызметшілер өздерінің

идеяларын, ойларын айтудан

қорықпауы керек. Ал олардың

жетекшілері әр түрлі ойлардың

«генераторы» болғаны дұрыс.

Сол кезде мемлекеттік қызметте

серпіліс болады.

Мысалы, биыл облыс әкімі

Әбілқайыр Сқақовтың тікелей

бастамасымен және қатысуымен

төрт стратегиялық сессия өтті.

Кездесудің мұндай жаңа форматы

барысында көпшілік өз ойларын,

ұсыныс-пікірлерін ортаға салды.

Осындай жұмыстың нәтижесінде

өңірдің іс-қимыл бағдарламасы

дайындалды. Демек, идеяларды

айтып, естіп, іске асыруды үйрену

керек. Сол кезде жұмыс та нәтижелі

болады.

- Елімізде екі рет

Президенттік жастар кадрлық

резерві құрылды. Дәл

сондай резервті облыс деңгейінде

жасақтау мүмкін бе?

- Әрине. Президент биылғы

Жолдауында бұл мәселеге

де айрықша назар аударды.

Мемлекеттік қызметшілерді іріктеу

және жұмыстан босату жүйесін

заман талабын ескере отырып,

қайта жасауды, жеке сектордағы

кәсіби мамандар үшін барынша

ашық болуды, кадрлық резервті

нығайтуды тапсырды.

Мемлекеттік басқару академиясының

бұл бағыттағы тәжірибесі

көп. Белгіленген жұмыс технологиясы

мен моделі де бар. Бірақ

барлығы цифрлық платформаға

келіп тіреледі. Іріктеу осындай

платформа арқылы өтсе, өтініш

білдірушілердің ауқымы кең болады,

жұмыс қысқа мерзім аралығында

өтеді, бастысы адами факторлар

әсер етпейді. Ал бұрынғыдай

қағаз өтініштер жиналар болса,

бюрократияның нақ өзі болады.

Оған қоса, «көкесі» мықтылар

алға шығуы әбден мүмкін.

Осының барлығын ескере

отырып, өз ұсынысымызды әзірлеген

едік. Бірақ мемлекеттік сатып

алулар конкурсының нәтижесінде

үкіметтік емес ұйымдардың бірі

жеңімпаз атанды. Енді кадрлық

резервті қалыптастырумен сол

ұйым айналысады.

- Ал жалпы алғанда Павлодар

облысының білікті,

сапалы мемлекеттік басқарушыларды

дайындау деңгейі

қандай?

- Біздің өңірде мықты мемлекеттік

қызметшілер баршылық.

Мысал ретінде осы сала өкілдерінің

Мемлекеттік басқару академиясында

білім алуын айтуға болады.

Бұл оқу орнына түсу өте қиын.

Магистратура, докторантураға

түсу үшін кемінде бір жыл дайындалып,

өз ісінің «жілігін шағып,

майын ішуі» керек. Әйтпегенде,

оқуға түсу де, кейін білім алу да

оңай емес. Биыл біздің өңірден

59 өтініш жолданып, нәтижесінде

Май ауданы әкімінің орынбасары

Медет Серекбаев, мемлекеттік

қызметшілер – Ілияс Қайырлиев пен

Мақпал Лепесова магистратураға,

бас дәрігер Ербол Жанғазинов

докторантураға түсті. Олар бір

жыл біліктілігін шыңдап, білімін

жетілдіреді. Тіпті, әлемнің озық

мемлекеттерінде тағылымдамадан

өтуге мүмкіндіктері бар. Бұл ретте

жатақханалары тегін болады. Ал

айлықтары шәкіртақы ретінде

төленеді. Осындай көзінде оты

бар азаматтар барда, ел билігі

тарапынан жан-жақты қолдау

барда мемлекеттік басқару

саласы өркендей береріне кәміл

сенемін.

- Әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан –

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

6 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл БЕТПЕ-БЕТ

SARYARQA SAMALY

ОНЛАЙН ЖЕЛІ

Жол саласына түбегейлі

өзгеріс қажет

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында елдегі автожолдардың

сапасына қатысты сын білдіріп, бұл саланы кешенді түрде жаңғырту керектігін айтты.

Сонымен қатар, ол арнайы комиссия құруды және жол құрылысы кезінде жіберілген барлық

заң бұзушылықтарды мұқият тексеруді тапсырды. «Биыл елімізде 11 мыңнан астам шақырым

жолға әртүрлі жөндеу жұмыстары жүргізілді. Бұл мақсатқа ел қазынасынан 600 млрд теңгеден

астам қаржы бөлінді. Жобаларды жүзеге асыру барысын қатаң бақылап, жолдың сапасына

айрықша назар аудару керек» деді Президент. Осы орайда, облыстағы автожолдардың сапасы

жайлы «Saryarqa samaly»-ның Instagram-дағы парақшасында «Онлайн желі» ұйымдастырдық.

Тікелей желі қонағы – «Әділдік жолы» РҚБ-нің Павлодар облыстық филиалының директоры

Нұргүл Қайырденова.

Нұргүл ҚАЙЫРДЕНОВА

- Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы:

«Еліміздің жолдары нашар екені және

жол құрылысы саласын жемқорлық

жайлағаны ешкімге жасырын емес», -

деп атап өтті. Жалпы, біздің өңірдегі

жолдардың сапасы қалай? Кепілдіктегі

жолдарға тексеру жүргізілуде ме?

- Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев

халыққа Жолдауында жолдардың сапасының

төмендігін атап өтті. Сапасыз жолдар бүгінгі

күннің өзекті мәселесіне айналды. Мемлекет

басшысының тапсырмасы бойынша 2025 жылға

дейін елімізде автожолдардың 95 пайызының

жағдайы жақсаруы керек. Оған әрбір

қазақстандық азамат атсалысуы керек деп

ойлаймын. Біз де, «Әділдік жолы» қоғамдық

бірлестігі өз үлесімізді қосып, жауыр болған

мәселенің тәуір болғанын қалаймыз. Сол

себепті, ағымдағы жылдың 15-інші тамызынан

15-інші қыркүйекке дейін еліміз бойынша

«Әділдікті талап ет!» атты республикалық

науқан басталғанын бұқаралық ақпарат

құралдары арқылы хабарлаған едік.

Өзіміздің сайтымыз ашылды - «Adildik.kz».

Call-орталығымыздың нөмірі: 14-63. Осы

акция басталғалы сайтымызға өңіріміздің әр

аудандарынан, қалалардан жол мәселесіне

қатысты көптеген өтініштер, шағымдар

келіп түсіп жатыр. Неге десеңіздер, жыл

сайын жолдарға миллиардтаған ақша

бөлінгенімен, сапасы сын көтермейтіні

бәрімізге мәлім. Жолдың сапасымен

мақтана алатын елімізде ауыл, аудан,

облыс жоқ деп айта аламыз. Ащы болса

да шындық. Сапасыз жолдар адамдардың

өміріне қауіп төндіріп, жол апаттарына

әкеп соғуы әбден мүмкін. Сонымен қатар,

жол мәселесі бүгінде тауар тасымалымен

айналысатын бизнес қауымдастығының

өзекті проблемасы болып отыр. Ал транспорт

жүйесі - ұлттық экономика үшін аса

маңызды инфрақұрылым.

Бұл мәселеге облыс шеңберінде

қарайтын болсақ, Павлодар облысындағы

автожолдардың сапасы, жағдайы жаман деп

айта алмаймыз. Жалпы, қанағаттанарлық.

Облыс бойынша жолдардың 83 пайызы

жақсы деп есептеледі. Біздің қоғамдық

бірлестік облыс деңгейіндегі жолдарға,

оның ішінде қазіргі уақытта кепілдікте тұрған

жолдардың сапасын тексеріп, бақылау

жүргізіп шықты. Бұл шара кепілдікте тұрған

жолдардың сапасы сын көтермей, бұзылып

жатса, мердігер компанияға қайта өңдеу

жұмыстарын жүргізу мақсатында өтті. Жалпы

облыс бойынша қазіргі уақытта 277 мыңнан

астам шақырым жол кепілдікте тұр. Барлық

жолдарды жүріп өтпесек те, әр ауданда, әрбір

ауылда ел азаматтары, қоғам белсенділері

бар. Сол азаматтармен хабарласып, аудан

бойынша кепілдікте тұрған жолдар туралы

мәліметтерді алмасып, кері байланыс

орнаттық. Олар жолдардың қазіргі жағдайын

видеоға түсіріп, біздің сайтымызға жіберіп

жатады. Қазір республикалық, облыстық,

аудандық маңызы бар жолдар мен ауылішілік

жолдардың барлығы тұрғындардың ерекше

назарына алынуда. Тексеру жұмыстарының

нәтижесі мен тұрғындардың видеосына

сүйеніп отырып, облыстағы кепілдікте тұрған

жолдардың жалпы жағдайы жақсы деп

айтуға болады.

- «Әділдікті талап ет!» акциясы жергілікті

тұрғындармен кері байланыс

орнатуға үлкен мүмкіндік берді. Облыс

тұрғындары қоғамдық істерге белсенді

ме?

- Бұл баршамызға ортақ мәселе болған

соң, өңіріміздің әр ауданынан түсіп жатқан

хаттар легі толастар емес. Қазіргі уақытта

«Adildik.kz» сайтына тек Павлодар облысынан

ғана 70-тен астам шағым, өтініштер

келіп түсті. Науқан барысында біздің облыс

тұрғындары елге қатысты мәселелерге

атүсті қарамай, оның шешілуіне атсалысуда.

Азаматтар жолдардың сапасын,

жалпы жағдайын фотоға, видеоға түсіріп,

бізге жолдап жатыр. Әрбір өтініш біздің

назарымызға ілініп, әр хатта жауап беріледі.

Түскен өтініш, шағым бойынша қоғамдық

бірлестік мүшелері құзырлы органдарға

тиісті хаттамалар жолдауда. Сонымен бірге,

сапасыз жолдарды төсеген мердігерлік

ұйымға хат жазып, «мемлекеттік сатып алу»

порталы арқылы тендерға қатысты барлық

ақпаратты шығарып, тексеру жүргіземіз.

Сондай-ақ, қоғам белсенділері, ел азаматтары

жауыр болған мәселені тәуір қылмақ

ниетпен өздерінің ашық пікірін білдіріп

жатады. Жуырда облысқа белгілі тележурналист

Есенбек Санатұлы Баянауыл

ауданы, Ұзынбұлақ ауылының тұрғындарымен

кездесіп, аталмыш елдімекеннің жолдарын

түсірген болатын. Жол мәселесі бұл ауыл

тұрғындарының жанайқайына айналғалы

қашан. «Жол азабын жүрген білер» дейді

ғой қазақ. Баянауыл мен Ұзынбұлақты

қосатын 41 шақырымдық жолда тұрғындар

көліктерінің дөңгелегін ауыстырудан

шаршағанын айтады. Бұл мәселеге

қатысты Есенбек Санатұлымен хабарласып,

видео-роликты алдырып, өзімнің

әлеуметтік парақшаларым арқылы аудан әкімі

Серік Батырғожиновқа ресми хат жаздым.

Аудан әкімі кері байланысқа шығып, сыни

мақалама өзінің ресми жауабын берді.

Осы үшін Серік Барлыбайұлына алғыс

айтамыз. Әкімнің айтуынша, Ұзынбұлақ

ауылындағы жол мәселесі келесі жылы өз

шешімін табады. 2023 жылы бұл мақсатқа

ел қазынасынан 1,9 млрд теңге қаражат

бөлінген. Қазіргі таңда жобалық-сметалық

құжаттар әзірленуде. Сонымен қатар,

аудан әкімі өзге де елді мекендердегі

жол саласына қатысты ақпараттарымен

бөлісті. Басқа аудандардың әкімдері де

осылай жылдам кері байланысқа шығып,

мәселені ушықтырмай, халыққа ақпарат

беріп, түсіндірме жұмыстарын жүргізулері

тиіс. Үлгі боларлық іс!

- Облыс тұрғындарынан 70-тен астам

шағым-өтініш келіп түскенін айттыңыз.

Өңіріміздің қай ауданынан хаттар көп

жолданды?

- Акция барысында Екібастұз қаласының,

сондай-ақ, Баянауыл ауданының азаматтары

белсенділік танытты. Екібастұз қаласына

қарасты Солнечный кентінің тұрғындары

өздері тұрып жатқан елді мекендегі жолдарды

видеоға түсіріп, проблемаларды ашық

қозғауда. Олар сапасыз жолмен қатар,

жол белгілерінің жетіспеушілігін, жаяу

жүргіншілерге арналған жолдардың жоқтығын

айтты. Сондай-ақ, Екібастұз қаласының

Ақкөл ауылдық округінде де бұл мәселе

көптен бері көтеріліп келеді. Қыркүйек

айының басында жергілікті тұрғындардың

өтініші бойынша ауылға бардық. 85 жылдық

тарихы бар, әулиелер қоныстанған киелі

мекендегі күрмеулі мәселелердің бірі 85

шақырымдық жол болып отыр. Қасиетті

елді мекенде туған жеріңе кіндігімен

байланған аталарымның алтын күмбезді

кесенелері баршылық. Алайда зиярат ету

үшін апаратын жол жоқ. Ішкі туризм жолдан

басталады. Талай адамдардың тағзым ете

баратын жері ғой бұл. Тарих ғылымдарының

докторы Ж.Артықбаевтың жазбаларына

көңіл аударсақ: «Ақкөл-Жайылма – ұланбайтақ

қазақ жерінің орталық бөлігіне

орналасқан әдемі аймақ. Ақкөлді жергілікті

қазақ қариялары Әулиекөл деп те атайды

және ортағасырлық шежіре деректері мен

тарихи жазбалардан бұл аймақ туралы

аздаған мәліметтер кездеседі. Соларға

қарап отырып Ақкөл-Жайылманың қазақ

тарихындағы орны Баянаула, Қарқаралы,

Ұлытау сияқты тарихи орталықтардан бір

де кем емес екенін аңғарамыз», - делінген.

Бірақ, бүгінгі күні осындай тарихи маңызы

бар бұл елді мекеннің жағдайы мәз емес.

Халықты толғандырып, алаңдатып отырған

басты мәселелердің бірі - жол мен ауызсу!

Жергілікті тұрғындар «Екібастұз қаласына

әкім болып келгендердің бәрі жол мәселесін

шешуге уәде бергенімен, уәде орындалмай,

тек сөз жүзінде қала береді» деп ашынуда.

Сондай-ақ, олар аудан орталығы, болмаса

қалаға барып келу үшін жол бойы екі рет

SARYARQA SAMALY

ТІРШІЛІК 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 7

АЙБЫН

доңғалақтарын ауыстыратынын, көліктерін

жөндеуге кемінде 300- 400 мың теңге ақша

жұмсайтынын айтты. Онымен қоса, Ақкөл

ауылының топырағы сазды болғасын, бұл

елді мекенде тұщы су да жетіспейді. 2019

жылы Нұр-Сұлтан қаласы мен Қарағанды

облысының 2 мердігерлік ұйымы ауылға су

құбырларын өткізіп, орталықтандырылған су

жүйесін орнатқан еді. Бірақ, тұрғындардың

қуанышы ұзаққа созылмапты. Небары 3-4

ай шамасында су құбыры істен шығып,

бүгінгі күні ауыл тұрғындары тамшы суға

зәру болып отыр. Себебі, мердігерлер

су құбырын тарту барысында көптеген

кемшіліктер жіберген. Онымен қоса, жобалықсметалық

құжаттарда да жетіспеушіліктер

көп. Салдарынан суға деп бөлінген 300

млн-нан астам ақша «суға кетті». Бүгінгі

таңда су да жоқ, ақша да жоқ. Дегенмен,

«судың да сұрауы бар» екенін ұмытпаған

абзал. Онымен қоса, 2 жыл бұрын ғана

төселген ауылдың кіре беріс жолы көңіл

көншітпейді. 2020 жылы жергілікті ауыл

әкімдігі 8 шақырымды құрайтын ауылдың

кіре беріс жолына «СОТИС-БИ» ЖШС-мен

19 млн теңгеге орташа жөндеу бойынша

келісімшартқа отырған. Бірақ жолдың екі

шақырымдай жері ғана механикаландырылған

тегістеу арқылы іргетасы 40-70 фракциялы

қиыршық таспен төселген. Келісімшарт

бойынша мердігерлік компания жолдарға

5 жыл көлемінде кепілдік береді. Алайда

бүгінгі күні бұл жолдың жағдайы өте

нашар. Осы және өзге де мәселелердің

төңірегінде жауапты мемлекеттік органдарға

хаттар жолданып, материалдар әзірленді.

Болашақта бұл мәселелер шешіліп, ел

экономикасының дамуына жетелейтін

даңғыл жолдар салынатынына сенеміз.

- Сапасы сын көтермейтін жолдарды

салған мердігерлік компанияларды

не күтеді?

- Егер де сараптама жүргізіліп, санитарлықтехникалық

талаптар орындалмаған жағдайда

мердігерлік ұйымның үстінен қылмыстық

іс қозғалады. Ал кепілдігі бар жолдардың

бұзылуы анықталса, мердігер мекемелер

өз қаржысына қайта қалпына келтіреді.

Мәселен, қазіргі уақытта Қарағанды

облысы бойынша жолдардың сапасына

қатысты бес қылмыстық іс қозғалып жатыр.

Бұдан бөлек, Тереңкөл ауданы Бобровка

ауылдық округінің әкімдігі 2021 жылы «EZR

contrasteaction Group» ЖШС-мен ауылішілік

жолдарға орташа жөндеу жұмыстарын жүргізу

бойынша жалпы құны 87млн теңгеден

астам қаражатты құрайтын 32 келісімшартқа

отырған. Ал, Береговой ауылдық округінің

әкімдігі жоғарыда көрсетілген мердігермен

124 млн теңгені құрайтын сомаға келісімшарт

жасасқан. Прокуратурамен тексеру барысында

жолдардың дұрыс салынбағаны, тек

ұсақ тас төселіп, битумның құйылғаны,

ал асфальттың төселмегені анықталды.

Нәтижесінде Тереңкөл ауданы Бобровка

және Береговой ауылдық округтерінің

әкімдері Р.Умаров пен Р.Кұланбаевқа қатысты

ауылішілік автомобиль жолдарын орташа

жөндеу бойынша орындалмаған жұмыстар

үшін, орындалған жұмыстардың актілеріне

қол қою фактісі, сондай-ақ, мердігердің

эскроу-шотына бюджет қаражатын негізсіз

аудару бойынша тәртіптік істер қаралып,

Әдеп жөніндегі кеңестің шешімімен қос

әкімге «қызметіне толық сәйкес еместігі

туралы ескерту» түріндегі тәртіптік жаза

қолданылды.

- Облыстағы қандай жолдарға

тексеру жүргіздіңіздер? Сондай-ақ,

алдағы уақытта қай ауданға шығуды

жоспарлап отырсыздар?

- Жақында Ертіс ауданы бойындағы

республикалық маңызға ие автожолдың

жағдайын көріп қайттық. Ақтоғай ауданына

дейінгі аралықта тексеру жүргіздік. Ақсу

қаласына қарасты Алғабас, Қызылжар,

Ребровка, Әуелбек ауылдық округтерінің

жанымен өтетін жолдың сапасына назар

аудару қажет. Президентіміз айтқандай:

«жолдар жамау-жамау, құрақ көрпеге

ұқсайды». Сонымен қатар, Павлодар ауданы

бойынша да тексеру жұмыстарын жүргіздік.

Жалпы, мұндай рейдтік іс-шаралар тек

акция барысында ғана емес, жыл бойы

жалғасады. Егер тұрғындардан өтініш келіп

түсіп жатса, кез келген ауданға жұмыс

сапарымен аттануға даярмыз.

- Сапасыз жолдардың салынуына

не себеп? Елімізде құрылыс материалдары,

техника да жеткілікті сияқты.

Қара жолға қаражат та аз бөлінбейді.

Десе де, осы жол мәселесінде «әттеңайымыз»

әлі көп...

- Негізінен, жолдарды жасап жатқан -

өзіміздің мердігерлік ұйымдар. Сол жолдармен

жүретін де өзіміз. Тендерді жыл

сайын белгілі бір-екі компания ұтып алатыны

да ешкімге құпия емес. Жолдарға миллиардтаған

қаражат бөлінгенімен оның сұрауы

болмай тұр. Мұндай жағдайдың қайталанып

келе жатқанына көптеген жыл болды.

Осының бәрін ретке келтіру үшін шұғыл

шаралар қабылдап, заңға өзгерістер мен

толықтырулар енгізу қажет. Әйтпесе, Жаңа

Қазақстанға ескі жолдармен жете алмайтынымыз

аян. Сондықтан, алдымен мердігерлердің

жауапкершілігін арттырып, жолдарға

берілетін кепілдік мерзімін ұзарту керек.

Мемлекет басшысы: «Қазақстанда жол

құрылысына қажетті материалдың бәрі

бар. Бірақ отандық өндірістің әлеуеті толық

қолданылмай келеді. Мысалы, елімізде

битум өндіретін үш зауыт бар. Соған

қарамастан, жыл сайын 200 мың тонна

битум жетіспейді. Құрылыс қарқынды жүрген

кезде оның бағасы 3-4 есеге шарықтап

кетеді. Мәселен, бір тоннасы 90 мыңнан

350 мың теңгеге дейін қымбаттайды» деп

атап өткен болатын. Осындай жағдайды

тудырғандарды неліктен қылмыстық

жауапкершілікке тартпасқа? Себебі, жол

салынатын мерзімде құрылыс материалдарына

қолдан жасалған «тапшылық»

та теріс әсер тигізеді. Сондықтан, ең

бірінші мемлекет тарапынан жол саласына

қажет құрылыс материалдарына шекті

баға бекітілу керек.

Түйін:

Жол – ел экономикасының күретамыры. Транзиттік әлеуетімізді

дамыту үшін өңірлердегі көліктік инфрақұрылымды

жетілдіре түсуіміз керек. Сондай-ақ, жол тораптарын дамытуда

индустриалды-инновациялық тың жобалар енгізу қажет. Жаңа

жобалар келешегі - кемел, әлеуметтік-экономикалық инфрақұрылымды

құруда, сонымен бірге осы бағытта инвесторларды

тартуға айрықша септігін тигізбек. Нәтижесінде, көлік

инфрақұрылымы саласындағы бұл серпіліс еліміздегі өңдеуші

өнеркәсіпті және бәсекеге қабілетті бизнесті дамытудың сенімді

негізі болмақ.

«Онлайн желіні» жүргізген – Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ.

Суреттерді түсірген - Есенжол Исабек.

Отанды қорғау -

жауапты іс

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы

18 шілдедегі №534 бұйрығының негізінде 12 қыркүйек - Қазақстан

Республикасы Қарулы Күштерінің жергілікті әскери басқару

органдарының құрылған күні болып тағайындалды.

Осы орайда «Шаңырақ»

халық шығармашылығы

орталығында салтанатты

шара өтті. Айта кететін жайт,

бұл атаулы күн елімізде

алғашқы рет тойланып өтуде.

Салтанатты жиында

жиналған қауымға тарихи

кезеңдерге тоқталып, құттықтау

сөзін жергілікті әскери

басқару органдарының

ардагері, отставкадағы

полковник Олег Николашин

жеткізді. Әсіресе ардагерлердің

ел үшін сіңірген

ерен еңбегін баса айта

өтті. Сонымен қатар облыс

қорғаныс істері жөніндегі

департаментінің бастығы,

полковник Бауыржан Есимов

жергілікті әскери басқару

органдарының ардегерлерін,

әскери қызметшілер мен

қызметкерлерді Алғыс хат

және Құрмет грамоталарымен

марапаттады.

Жергілікті әскери басқару

органдары Қарулы

Күштердің ажырамас бөлігі

болып табылады және

елдің қорғаныс қабілетін

қамтамасыз ету жүйесінде

маңызды рөл атқарады.

Қорғаныс істері жөніндегі

бөлімшелер мемлекеттік

қызметтер көрсете отырып,

бүкіл республика бойынша

облыстарда, қалаларда

және аудан орталықтарында

Қорғаныс министрлігінің

Қоғамдық қабылдау

бөлмесінің функциясын

орындайды.

- Жергілікті әскери

басқару органдарының күні

аталып өтуде. Әр мамандықтың,

еңбектің еленгені

маңызды. Бәрінен бұрын

айтатынымыз жас өрендер

еліміздің қорғаушысына

айналса екен. Әскерипатриоттық

тәрбие бойынша

бәріміз де ел алдындағы

жауапкершілігі мол қызметті

атқаруға міндеттіміз. Еліміз

аман, жұртымыз тыныш

болсын, - деді облыстың

әскери жергілікті органдары

ардагерлерінің төрағасы

Жан Қаратаев.

Қазіргі уақытта жергілікті

әскери басқару органдарына

Қарулы Күштердің

жауынгерлік және жұмылдыру

дайындығының жайкүйі,

олардың уақытылы және

сапалы орындалуына байланысты

міндеттер жүктелген:

жастарды әскери қызметке

даярлау, жұмылдырылатын

адами және көлік ресурстарын

есепке алу, азаматтарды

мерзімді әскери

қызметке шақыруды ұйымдастыру

және өткізу, әскери-патриоттық

тәрбиені

нығайту.

- Атаулы күнге байланысты

департамент облыстағы

жергілікті басқару

органдарымен бірлескен

жиын өткізуде. Өсіп келе

жатқан ұлдарымыз туған

ел мен жердің қорғаушысы

атанып, халықтың тыныштығын

қамтамасыз етеді деп

сенеміз. Жергілікті органдардың

тарихы 1918 жылдан

бері бастау алған. Бұған

дейін 8 сәуірде аталып

жүрген мереке жаңа бұйрыққа

байланысты 12 қыркүйекке

ауыстырылды. Биыл

алғашқы рет аталып өтуде.

Әріптестерімнің жұмыстарына

жеміс, отбасыларына

амандық тілеймін, -

деді облыстық қорғаныс

істер және департаменттің

орынбасары, подполковник

Алмазбек Бұхарбаев.

Жастарды әскери-патриоттық

рухта тәрбиелеу - кез

келген мемлекеттің алдына

қойған басты міндеттерінің

бірі. Сондықтан патриоттық

клубтардың, қозғалыстар

мен үйірмелердің жандануы -

жай ғана жаһандық тренд

емес, өмірді жақсартатын

іс-әрекеттер легі. Жас

ұрпақты тәрбиелеудің нақты

тәсілдерінің бірі десе болады.

Қазақстанда «Жас сарбаз»

республикалық балаларжасөспірімдер

әскерипатриоттық

қозғалысы

жұмыс істейді. Бүгінгі

таңда өңіріміз көлемінде

283 әскери-патриоттық

клуб, 5288 баланы қамтитын

15 «Жас сарбаз» сыныбы

бар.

Кеште «Шаңырақ» орталығының

музыкалық сазды

фольклорлық ансамблі,

әншілері мен бишілері өнер

көрсетіп, көрерменге мерекелік

көңіл-күй сыйлады.

Сонымен қатар «Жас сарбаз»

әскери-патриоттық клубының

тәрбиеленушілері әннен

шашу шашты.

Аяулым

ДУМАНҚЫЗЫ.

Суреттерді түсірген -

Есенжол Исабек.

8 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл АЛАҢ

SARYARQA SAMALY

ҰЛТТЫҚ СПОРТ

Жаңа

басшыдан

жаңалық

күтеміз

Қазақ ұлттық спорт түрлері қауымдастығының

жаңа президенті болып

белгілі кәсіпкер және меценат, Altyn

Qyran Foundation қоғамдық қоры

қамқоршылық кеңесінің төрағасы

Исламбек Салжанов сайланды.

Бұл туралы Қауымдастық құрылтайшыларының

онлайн және офлайн форматта өткен жиналысы

барысында белгілі болды. Айта кетейік,

Қазақ ұлттық спорт түрлері қауымдастығы

көкпар, аударыспақ, бәйге, жамбы ату, теңге ілу,

тоғызқұмалақ және т.б. спорт түрлерін біріктіреді.

Бұған дейін ұйымды Мәжіліс депутаты, өнер

қайраткері Бекболат Тілеухан басқарған болатын.

«Тәуелсіздік жылдарында ұлттық спорт түрлерін

насихаттау және дамыту бағытында айтарлықтай

жұмыс атқарылды. Жарыстар республикалық

және халықаралық деңгейде өткізілді, қажетті

инфрақұрылым пайда болды. Бүгінде Қауымдастық

алдында жаңа міндеттер тұр, оларға қол жеткізу

үшін барлық тараптардың күш-жігерін біріктіру

қажет», – деді жиын барысында Мәдениет және

спорт министрі Дәурен Абаев.

Өз кезегінде Исламбек Салжанов жиынға

қатысушыларға сенім білдіргені үшін алғыс айтты.

«Біздің Қауымдастық балалар спортына

ерекше назар аударуы қажет. Бұған қоса, ұлттық

спорт стандарттарын бекітіп, жаңа форматтарды

енгізуді жоспарлап отырмыз. Мәселен, ұлттық

ат спортын жаңғырту өте маңызды», – деп атап

өтті Исламбек Салжанов.

Қатысушылар Қауымдастықтың бұрынғы

басшылығы атқарған жұмыстарды және ұлттық

спорт түрлерін дамытуға қосқан үлесін ерекше

атап өтті.

Сондай-ақ құрылтайшылардың жалпы жиналысы

барысында Ұлттық спорт қауымдастығының

2019-2022 жылдары атқарған қызметі туралы

есеп тыңдалып, бірлестіктің жаңа басшылық

құрамы сайланды.


Бағдарлама

жабылмайды

Жан басына шаққандағы қаржыландыру

жүйесі арқылы балаларды

спорт секциялары мен шығармашылық

үйірмелермен қамту жұмысы

жалғаса береді. Бұл туралы ҚР

Мәдениет және спорт министрлігінің

Спорт және дене шынықтыру істері

комитетінен хабарлады.

Ақпараттық кеңістікте Artsport бағдарламасының

жабылуы туралы тарап жатқан хабарламалар

шындыққа жанаспайды. Естеріңізге сала кетсек,

бұған дейін «жеткіншектердің тегін спорттық

үйірмелеріне қаржы бөлу мәселесі тұйыққа тірелді,

ондай үйірмелер енді жұмысын тоқтатады» деген

қауесет тараған болатын.

Ведомство өкілдерінің хабарлауынша, қазіргі

уақытта уәкілетті орган бағдарламаның жұмыс

істеу қағидаларына өзгерістер енгізу бойынша

жұмыс жүргізіп жатыр. Атап айтқанда, балаларды

барынша кең қамтуға бағытталған, олардың

қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ алаяқтық

схемалардың жолын кесуге және алдын алуға

бағытталған талаптар енгізілуде.

Бірқатар өңір әкімдіктері бағдарлама аясында

қызмет ұсынған кәсіпкерлер алдындағы берешекті

өтеу үшін қажетті қаражат іздестіру жұмыстарын

жүргізіп жатқанын атап өту қажет.


Елімізде көлік жүргізушілерінің жасына қатысты заңнамалық

талаптар жоқ. Сондықтан 18 жасқа толғандар да,

жасамыс та темір «тұлпарды» басқаруға құқылы. Атап

өтерлігі, жыл басынан бері облыста 65 жастан асқан көлік

жүргізушілерінің қатысуымен 11 жол–көлік оқиғасы

орын алды. Қоғам талқысына түскен бұл оқиғалардан

соң павлодарлықтардың пікірі екіге бөлінді. Кейбіреулер

қартайған кезде рөлге отырмаған жөн дейді. Себебі бүгінде

жол қозғалысы барысында оқыстан қимылдау, тез шешім

қабылдау жағдайлары туындайды. Ал енді бірі қауіпсіздік

ережелерін егде адамдарға қарағанда жастар жиі туғызады

деп санайды. Осыларды ескере отырып, көлік жүргізушісінің жасын шектеу керек пе деген

мәселені «Алаңның» талқысына салып көрдік.

Көлік жүргізушілерінің

жасын шектеу керек пе?

- Қазақстанда жүргізуші куәлігін

18 жастан бастап алады. Ал автомобильді

қай жасқа дейін жүргізуге болатыны

толық көрсетілмеген. Басқару

құқығының тоқтатылуы және жүргізуші

куәлігін беруден бас тарту медициналық

қарсы көрсетілімдер бойынша немесе

сот шешімі бойынша болуы ғана мүмкін.

Осы орайда кез келген шешім деректерді

талдау негізінде қабылдануы керек. Яғни,

жүргізушілердің жасы, жүргізушілер

қатысуымен болған жол-көлік оқиғалардың

саны негізгі фактор болмауы тиіс. Өйткені

біздің елімізде мұндай апаттық жағдайлар

себептерінің статистикасы жүргізілмейді.

Ал авария асфальттағы шұрық тесіктің,

нашар көрінудің немесе ауа райы жағдайларының салдарынан

болуы мүмкін.

Қанат ҚАБЖАМИТОВ,

автокөлік саласының сарапшысы:

- Елімізде көлік жүргізу куәлігі 18 жасқан асқан азаматтарға

берілетіні баршаға мәлім. Ол үшін теориялық, тәжірибелік сынақтардан

өтіп, емтихан тапсырады. Әр 10 жыл сайын білімі мен біліктілігін

дәлелдеп, құжатты жаңартуы тиіс деген де талап бар.

Ал жүргізушілердің жасына келер болсақ, бұл мәселе әлі де

жан-жақты саралауды қажет етеді. Себебі тек қарттар немесе

жастар ғана көлікті жақсы жүргізеді деген қағида жоқ. Барлығы

адамның қабілетіне, оның денсаулығына байланысты. Иә, уақыт

өте келе қарттардың денсаулығы сыр беріп, көзі көрмей, рөлді

басқару кезінде өзін жайсыз сезінуі мүмкін. Көлікті жүргізіп келе

жатып жүрегі қысып, қысымы көтерілетін жағдайлар да кездеседі.

Дегенмен, мұндай бірнеше оқыс оқиғаларды ғана негізге алып,

жүргізушінің жасына қатысты шектеу қою дұрыс бола қоймас.

- Кейбір елдерде көлік құралын

басқаруға жас шектеуі бар. Көбінесе

70 жасқа толған жүргізушілер көлік

жүргізе алмайды, өйткені олардың

құқықтары жойылады. Көлік жүргізу

құқығын қайтадан алу үшін қарт адам

көлікті басқаруға «жарамдылығын»

дәлелдейтін тиісті құжаттарды толтыруы,

сынақтан өтуі қажет. Мәселен, Жапонияда

заң қатаң сақталған. 70 жастан

асқан жүргізушілерге рөлге отыруға

заң жүзінде тыйым салынған. Меніңше,

мұндай норма дұрыс.

Десек те, жасы келгеннен кейін көру

қабілеті, ширақ қозғалысы, реакциясы

төмендейді. Күнделікті жүріп жүрген жолдарын да ұмытып қалуы

Эдуард ЭДОКОВ,

«Тәуелсіз автокөлік одағының» төрағасы:

Әрине, жас ұлғайған сайын адамның көлікті басқару

қабілетін төмендететін аурулар жиі пайда бола бастайтыны

бәрімізге белгілі. Бірақ олардың жинақтаған білімі мен

тәжірибесі барын да ұмытпаған дұрыс. Әртүрлі жүргізушілер

қауымдастығының статистикасы бойынша, дененің функционалдық

мүмкіндіктерінің төмендеуіне қарамастан, егде

жастағы көлік жүргізушілері жастарға қарағанда апатқа

ұшырау ықтималдығы әлдеқайда аз. Сондықтан жасқа байланысты

шектеу енгізуді қисынсыз деп санаймын. Қарттар

қосымша медициналық тексеруден өту керек шығар. Бірақ

мен жалпы тыйым салуға немесе шектеуге қарсымын.

Мақсат СЕРІКБАЙҰЛЫ,

Павлодар қаласының тұрғыны:

әбден мүмкін. Сондай-ақ, жүргізуші жеке басының саулығына

ғана емес, жанындағы жолаушылардың өміріне де жауапты.

Сол себепті көлік жүргізушілеріне жас шектеуін енгізу керек

деп ойлаймын.

Мәселен, жақында 85 жастағы көлік жүргізуші облыс

орталығында басқа көлікпен соқтығып, апаттық жағдайды

тудырған еді. Ол жерде көлік емес, бала болса ше? Сондықтан

осындай оқыс оқиғалардың алдын алу үшін жүргізушілердің

жасын заң жүзінде шектеу керек.

«Алаңды» үйлестірген – Айдана БОРАНБАЕВА.

Кәсіпкерлер бас қосты

Өңіріміздің Инвесторлар үйінде «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер

палатасының тоғыз жылдығына арналған «Кәсіп Talks»

кездесуі болды. Жиын бейресми TedX форматында өтті.

Шара Ертіс өңіріндегі бизнесін жаңадан

бастаған және тәжірибелі кәсіпкерлерді,

«Атамекен» палатасымен, оның ішінде

оның әйелдер кәсіпкерлігін дамыту

орта-лығымен тұрақты түрде жұмыс

істей отырып, кеңестік, құқықтық және

ақпараттық қолдау алатын, сондай-ақ

өз үлгісімен бизнестің дамуына үлес

қосып келетін адамдарды біріктірді.

- Осыдан 9 жыл бұрын Павлодар

облысында «Атамекен» өңірлік кәсіпкерлер

палатасының алаңы құрылды. Біздің

негізгі мақсат – кәсіпкерлердің құқығын

қорғау және олардың дамуына үлес

қосу. Кездесуге тәжірибелі кәсіпкерлер

шақырылды. Олар жұмысты жаңа бастап

жатқан кәсіп иелерімен өзінің жүріп

өткен жолы туралы бөлісіп, өркендеуге

қажетті ақыл-кеңестерін айтты, - деді

кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау бөлімінің

басшысы Мүбәрак Жақыпов.

Бизнес-тренер, IPACT жаттықтырушылар

халықаралық қауымдастығының

мүшесі, Павлодар облысы «Атамекен»

ӨКП жанындағы «Әйелдер кәсіпкерлігін

дамыту орталығының» тәлімгері Жәмиля

Себебі 18 жаста жүргізуші

куәлігін қалтасына салып, жылдамдықты

ескерместен желдей

жүйткитін жастар да жетерлік. Олар

да апаттық жағдайлардың орын

алуына себепкер бола алады. Бұл

ретте мәселе жүргізушінің жасында

емес. Оның көлікте өзін-өзі қалай

ұстауы мен темір «тұлпарды»

басқару қабілетіне байланысты

болып отыр. Қарттардың барлығын

жолдан «алып» тастап, тек жастар

мен орта жастағы азаматтарды

қалдырсақ, жол-көлік оқиғасының

бірден азаярына кім кепілдік бере

алады? Сондықтан, мәселені әлі

де елеп-екшеп алған жөн.

Ерназарованың айтуынша, «Атамекен»

Ұлттық кәсіпкерлер палатасының бастамасымен

облыс бойынша диалог алаңы

ұйымдастырылды. Олардың қатарында ісін

жаңа бастаған кәсіпкерлер де баршылық.

Сондай-ақ, аудиторияға түрлі қызмет

көрсету салаларына қатысы бар жандар

шақырылды.

- Аталған іс-шараның мақсаты - өңірдің

кәсіпкерлік қоғамын қаржылық емес

қолдау көрсетіп, сапалы іскерлік нетворкинг

жасау болды. Бұл тұрғыдан алғанда

тәжірибелі және жас кәсіпкерлер қажеттіні

ойға түйді деп ойлаймын, - дейді Жәмиля

Ерназарова.

Аяулым ТӨЛЕГЕНОВА.

SARYARQA SAMALY

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 9

19 қыркүйек, дүйсенбі

04:57 Таң намазының кіруі, 06:28 Күннiң шығуы, 12:51 Бесiн намазы,

17:04 Екiнтi намазы, 19:03 Ақшам намазы, 20:34 Құфтан намазы.

QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6 : 0 5 « Ж ә д і г е р »

6:25 «Күй-керуен»

7:00 «TAŃS H O L P A N » .

10:00 AQPARAT

10:10 «Гүлдер құпиясы»

11:00 «Жүректегі күз»

12:00 «ӨМІР КӨРКЕМ»

13:00 AQPARAT

13:10 «Бақыттың кілті»

14:10 «Apta»

15:00 AQPARAT

15:15 «ЦИФРЛЫҚ

ҚАЗАҚСТАН»

15:45 «БАҚЫТСЫЗДАР

БАҒЫ»

17:00 AQPARAT

17:15 «Қызық екен...»

18:00 «ЖҮРЕКТЕГІ КҮЗ»

20:00 AQPARAT

20:35 «ASHYQ ALAŃ»

21:30 «БАҚЫТТЫҢ КІЛТІ»

22:30 «БАУЫРЛАР»

23:20 «1001 ТҮН»

0:35 «Сана»

1:35 AQPARAT

2:10 «Өмір көркем»

3:00 «Цифрлық

Қазақстан»

3:20 «Күй-керуен»

ERTIS

8:00 Арнаның ашылуы.

Әнұран.

8:02 "Үздік қойылым"

8:35 "Әдемі-Ай"

9:00 «ЖАҢА КҮН»

10:05 "Жаңғырық"

11:00 "Мазмұндама"

11:30 "1 СТУДИЯ"

12:15 "Айнымас Айғаным"

13:00 «ERTIS AQPARAT»


13:30 "Жәдігер"

14:00 "Келін әні"

14:50 "Қызғалдақтар

мекені"

15:00 - 18:00 дейін

ТЕХНИКАЛЫҚ

ҮЗІЛІС



19:00 "1 СТУДИЯ"

19:45 «ЕЛГЕ ҚЫЗМЕТ»

20:00 «AQPARAT»

20:40 "112"

20:50 «КӨШ КЕРУЕН»

21:05 "Дениз"



23:00 "Замандастар"



ХАБАР

05:00 "Кім мықты 2"

06:00 "Бегом за деньгами"

07:00 "Оян!"

10:00 "Бақыттың кілті"

10:35 "Мишки - братишки.

Снова вместе"

11:00 "Келінжан 4"

12:00 "Көзімді

жұмсам да..."

14:00 "АйнаLine"

15:00 "Бельканто"


18:00 Итоги дня

19:00 Қорытынды

жаңалықтар.

Біздің мақсат




23:00 "Капитанша"

АСТАНА

06.00 «Фазилет ханым»

07.00 «Маша и Медведь»

09.00 «Жетім жүрек 2»

11.00 «ЕНЕ»

12.00 «Іңкәр сезім»

13.40 «Жұрттың

балалары»

14.50 «Условия

контракта»

16.00 «Мариям»

17.00 «JUMBAQTIMES»

17.40 «Кішкентай келін»

19.15 «Күлпәштің

хикаялары»

20.00 «Astanatimes»

21.00 «ДАСТАН»




контракта»


ЕВРАЗИЯ

6:00 «ТОЙ БАЗАР»

7:00 «П@УТINA»

8:00 «ҚАЙЫРЛЫ ТАҢ,

ҚАЗАҚСТАН!»

9:00 «ДОБРОЕ УТРО,

КАЗАХСТАН!»

10:00 «ЖИТЬ

ЗДОРОВО»

10:50 «НА САМОМ

ДЕЛЕ»

12:00 «И ВСЕ-ТАКИ

Я ЛЮБЛЮ…»

13:00 «ГОРОДСКИЕ

ШПИОНЫ»

14:10 «НОВОСТИ»

14:20 «ЖАҢАЛЫҚТАР»

14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ

ЖАҢАЛЫҚТАР»

19:00 «KÖREMIZ»

20:00 «ГЛАВНЫЕ

НОВОСТИ»

20:35 «НЕВСКИЙ.

ОХОТА

НА АРХИТЕКТОРА»

1:05 «МОСГАЗ. ДЕЛО

№8. ЗАПАДНЯ»

2:00 «ХИРОМАНТ»



Я ЛЮБЛЮ…»


4:05 «KÖREMIZ»

4:50 «БАСТЫ


СТВ

06.00 «Ән шашу»

08.00 «Жұлдыз FM»

радиосында

«Таңғы шоу»


11.20 «Смех с

доставкой на дом»


14.25 «Квартирник

ТENGRI»


17.35 «Мой герой».

18.25 «Zhuldyz LIFE».

19.00 «Актёрские драмы.

Запомним

их смешными»

19.55 «СОВРЕМЕННАЯ

КУЛЬТУРА

КАЗАХСТАНА»

20.00 «ПАНОРАМА ДНЯ»

20.25 «Семён Альтов.

Юмор с

каменным лицом».

21.25 «ҚАЗАҚСТАННЫҢ

ЗАМАНАУИ

МӘДЕНИЕТІ»

21.30 «ТӘУЛІК ТЫНЫСЫ»

21.55 «Сағындым

жылы дауысынды»

00.00 «Хроники

московского быта»


ТENGRI»

02.00 «Ән - көңілдің

ажары»

КТК-7+НОВОЕ ТВ

06.00 «Жүректен-жүрекке»

07.15 Жаңалықтар

07.20 «Подкасты»

08.00 - 09.00

ПРОФИЛАКТИКА

09.00 «Три товарища»

11.50 Новости

12.00 «Зеленая волна»


14.00 Т/с

15.00 «Сәтті күн»





19.00 «Күләш»

20.00 Т/с

21.00 Т/с

23.00 «Күрес»


00.20 «Три Товарища»




КТК

07.05 “КТК”

ҚОРЖЫНЫНАН”

07.30 “ЖИМАУДЫҢ

ЖЕТІСТІГІ”

08.20 “КЕЛИНКА

САБИНА-3”

10.00 “ЦВЕТ ЛИПЫ”

14.00 “НА ТВОЕЙ

СТОРОНЕ-2”

16.00 “ӨКІНІШ”

17.30 “ҚҰПИЯ ҚОБДИША”

19.30 КЕШКІ

ЖАҢАЛЫҚТАР

20.00 “АСТАРЛЫ АҚИҚАТ”

21.00 ВЕЧЕРНИЕ

НОВОСТИ

21.40 “НЕСЛОМЛЕННАЯ”

00.30 “МЕТОД

МИХАЙЛОВА”

02.20 “ИСПЫТАНИЕ-2”



04.50 - 05.20 КЕШКІ


ИРБИС

07.00 «Ғажайыпстанға

саяхат»

09.00 «и Я...»

10.00 «Подружки»

12.00 «Няня-аға»

15.00 «Жаным 2»

15.40 «Легенды сцены»

16.00 Д/ф

18.00 «New old qazaqtar»


19.40 «Айтарым бар»


20.40 «Павлодар

облысының

көрікті орындары»

21.00 «К вам едет

доктор Ахметова»




00.40 «Жаным 2»


НТК

07.00 «Разминка»

07.15 «Бүлдір-күлдір»

08.00 «Қыз киялы»

09.00 «Екі езу»

09.40 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

09.50 «10 000 ЛЕТ

ДО Н.Э.»

12.10 «СМЕРТЕЛЬНАЯ

ГОНКА»

15.00 «БІР БОЛАЙЫҚ»

19.00 «OZMZ ғой»

19.30 «СҮЙІКТІМ»

20.30 «КАПИТАН

ФИЛЛИПС»

23.0 0 «ВОЗВРА Щ ЕНИЕ»





04.00 – 05.00 «Екі езу»

7 АРНА

06:00 «Қуырдақ»

07:00 «Арам ақша.

Адал махаббат»

08:00 «Пәленшеевтер»

09:00 «Женский доктор»

10:00 «Чужие грехи»


13:40 «Ата-ана.

Бала-шаға»

14:10 «Бизнесмен»

15:30 «Гадалка»

16:10 «Обычная

женщина»


18:30 Aibat

19:00 «Студия 7»



23:20 «Отыңды өшірме»

00:20 «Красавчик»



03:30 Jaidarman

04:30 «Япырай»

20 қыркүйек, сейсенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6:0 5 «Ж ә д і г е р »

6:25 AQPARAT

7:00 «TAŃS H O L P A N » .

10:00 AQPARAT



13:00 AQPARAT



15:00 AQPARAT

15:15 «АУЫЛДАСТАР».


БАҒЫ»

17:00 AQPARAT



20:00 AQPARAT




23:20 «1001 ТҮН»

0:40 «Сана»

1:40 AQPARAT

2:15 «Өмір көктем»

3:05 «Ауылдастар»

3:40 «Жәдігер»

ERTIS






11:30 "1 СТУДИЯ"





13:45 "Алпамыс батыр"



мекені"

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС



19:00 "ӘКІМ САҒАТЫ"

20:00 «AQPARAT»

20:40 «DENSAULYQ»

21:05 "Дениз"






ХАБАР



07:00 "Оян!"

10:00 "Уәде"

















АСТАНА




11.00 «ЕНЕ»




контракта 2»






20.00 «Astana times»







ЕВРАЗИЯ


7:00 «П@УТINA»





10:00 «ЖИТЬ ЗДОРОВО»

10:50 «НА САМОМ ДЕЛЕ»


Я ЛЮБЛЮ…»


ШПИОНЫ»



14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «KÖREMIZ»


НОВОСТИ»

20:35 «НЕВСКИЙ. ОХОТА




2:00 «ХИРОМАНТ»



Я ЛЮБЛЮ…»


4:00 «KÖREMIZ»

4:45 «БАСТЫ


СТВ








11.20 «Осторожно,

мошенники!».


14.25 «АБЕКЕҮ»


17.35 «Мой герой»

18.25 «Қазақстан -

байтақ өлке»

19.00 «Ольга Аросева.

Королева интриг»


КУЛЬТУРА



20.25 «Наталия

Белохвостикова.

Моя тайна

останется со мной»


ЗАМАНАУИ



21.55 «Жұмыр

жердің жұмағы»

00.00 «Знак качества».


ТENGRI»


ажары»









14.00 Т/с






19.00 «Күләш»

20.00 Т/с

21.00 Т/с

23.00 «Күрес»






КТК

07.05 КЕШКІ






11.50 “МЕТОД



СТОРОНЕ-2”


17.30 “ҚҰПИЯ

ҚОБДИША”

19.30 КЕШКІ




НОВОСТИ


00.30 “МЕТОД





04.50 - 05.20 КЕШКІ


ИРБИС



08.00 «Жаным 2»



10.40 «Жібек»






16.20 «Риясыз әңгіме»

17.00 Д/ф










00.40 «Жаным 2»


НТК





09.40 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.00 «МИР НАИЗНАНКУ»

11.25 «КАПИТАН

ФИЛЛИПС»




20.30 «ВРЕМЯ ВЕДЬМ»

22.20 «ИЗ МАШИНЫ»





04.00 – 05.00 «Екі езу»

7 АРНА









Бала-шаға»




женщина»


18:30 Aibat

19:00 «Студия 7»




00:20 «Красавчик-2»



03:30 Jaidarman



10 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

SARYARQA SAMALY

21 қыркүйек, сәрсенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6:0 5 «Ж ә д і г е р »

6:25 AQPARAT

7:00 «TAŃS H O L P A N » .

10:00 AQPARAT



13:00 AQPARAT


14:10 «Қызық екен...».

15:00 AQPARAT

15:15 «АУЫЛДАСТАР».


БАҒЫ»

17:00 AQPARAT



20:00 AQPARAT




23:20 «1001 ТҮН»

0:35 «Сана».

1:35 AQPARAT


3:00 «Ауылдастар».


ERTIS






11:30 "1 СТУДИЯ"




13:30 «DENSAULYQ»




мекені"

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС


QAZAQSTAN

6:00 Әнұран


6:25 AQPARAT

7:00 «TAŃS H O L P A N » .

10:00 AQPARAT



13:00 AQPARAT



15:00 AQPARAT

15:15 «Тұлға»


БАҒЫ»

17:00 AQPARAT



20:00 AQPARAT




23:20 «1001 ТҮН»

0:35 ФУТБОЛ. УЕФА

Ұлттар Лигасы.

ФРАНЦИЯ -

АВСТРИЯ

2:45 AQPARAT

ERTIS






11:30 "1 СТУДИЯ"




13:30 «МОЙ КАЗАХСТАН»




мекені"

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС


19:00 "1 СТУДИЯ"

19:45 «МОЙ КАЗАХСТАН»

20:00 «AQPARAT»

20:40 "Тұлға"

21:05 "Дениз"






ХАБАР


06:00 "Бегом

за деньгами"

07:00 "Оян!"

10:00 "В фокусе"

10:30 "Мишки -

братишки.







17:00 "Бегом










АСТАНА




11.00 «ЕНЕ»

















ЕВРАЗИЯ


7:00 «П@УТINA»








Я ЛЮБЛЮ…»


ШПИОНЫ»



14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «KÖREMIZ»


НОВОСТИ»

20:35 «НЕВСКИЙ.

ОХОТА




2:00 «ГИБЕЛЬ ИМПЕРИИ»



Я ЛЮБЛЮ…»


4:00 «KÖREMIZ»

4:45 «БАСТЫ


СТВ




22 қыркүйек, бейсенбі





19:00 "ӘКІМ САҒАТЫ"

20:00 «AQPARAT»

20:40 «ӨЛКЕ

ТОПОНИМДЕРІ»

21:05 "Дениз"






ХАБАР



07:00 "Оян!"

10:00 "Бізге хабарласқан"
















23:00 "Вторая жизнь Евы"

АСТАНА




11.00 «ЕНЕ»













23.50 «Күң мен ханзада»



ЕВРАЗИЯ


7:00 «П@УТINA»








Я ЛЮБЛЮ…»


ШПИОНЫ»



14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «KÖREMIZ»


НОВОСТИ»

20:35 «НЕВСКИЙ. ОХОТА


22:45 «ДУШЕГУБЫ»



2:05 «ГИБЕЛЬ ИМПЕРИИ»


СТВ








11.20 «Прощание.

Сергей Бодров».












18.25 «Zhuldyz LIFE».


Судьба-блондинка»


КУЛЬТУРА



20.30 «Смех с



ЗАМАНАУИ



21.55 «Армансыз

күнім болмайды»


Обманутые жёны»


ТENGRI»

02.00 - 06.00 «Ән -

көңілдің ажары»









14.00 Т/с






19.00 «Күләш»

20.00 Т/с

21.00 Т/с

23.00 «Күрес»










19.00 «Ирина Печерникова.

Разбивая сердца»


КУЛЬТУРА



20.30 «Виталий Соломин.

Я принадлежу

сам себе...»


ЗАМАНАУИ



21.55 «Туған елім»

00.00 «Короли эпизода.

Мария Виноградова»


ТENGRI»

02.00 - 06.00 «Ән -








12.00 «Твое Кино»


14.00 Т/с






19.00 «Күләш»

20.00 Т/с

21.00 Т/с

23.00 «Күрес»





02.45 Ночной

музыкальный канал


03.00 «Жүректен-жүрекке» НТК

05.15 «Сәтті күн» 07.00 «Разминка»


КТК


07.05 КЕШКІ



09.40 «МАША И


МЕДВЕДЬ»


10.00 «БОСС-


МОЛОКОСОС»


10.25 «МИР

11.50 “МЕТОД

НАИЗНАНКУ»


11.50 «ОДНАЖДЫ


В РОССИИ»

СТОРОНЕ-2”

12.20 «ВРЕМЯ ВЕДЬМ»





19.30 КЕШКІ



20.30 «ГЛУБОКОЕ


ПОГРУЖЕНИЕ»


22.00 «ВДОВЫ»

НОВОСТИ


21.40 “НЕСЛОМЛЕННАЯ”.


00.30 “КОМА”





04.00 – 05.00 «Екі езу»


04.50 - 05.20 КЕШКІ 7 АРНА

ЖАҢАЛЫҚТАР 06:00 «Қуырдақ»


ИРБИС




07.10 «Подружки» 09:00 «Женский

08.00 «Жаным 2»

доктор»

09.00 «New old qazaqtar» 10:00 «Чужие грехи»



10.40 «Жібек»



Бала-шаға»

12.40 «К вам едет 14:10 «Бизнесмен»

доктор Ахметова» 15:30 «Гадалка»




женщина»

16.20 Документальный 17:20 «Женский

фильм

доктор»

18.00 «New old qazaqtar» 18:30 Aibat


19:00 «Студия 7»

19.40 «Айтарым бар» 19:30 «Чужие грехи»



20.40 «К вам едет 23:20 «Отыңды өшірме»

доктор Ахметова» 00:20 «Дворецкий»






03:30 Jaidarman

00.40 «Жаным 2» 04:30 «Япырай»



КТК

07.05 КЕШКІ






11.50 “КОМА”


СТОРОНЕ-2”



19.30 КЕШКІ


20.00 “АСТАРЛЫ

АҚИҚАТ”


НОВОСТИ


00.30 “КОМА”



04.05 “АСТАРЛЫ

АҚИҚАТ”

04.50 - 05.20 КЕШКІ


ИРБИС



08.00 «Жаным 2»



10.40 «Жібек»






16.20 Д/ф





20.40 «Интересно знать...»






00.40 «Жаным 2»


НТК





09.40 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.00 «БОСС-


10.25 «МИР



В РОССИИ»

13.00 «ГЛУБОКОЕ

ПОГРУЖЕНИЕ»




20.30 «ШАНХАЙ»

22.30 «ПРОКЛЯТИЕ

АННАБЕЛЬ:

ЗАРОЖДЕНИЕ

ЗЛА»





04.00 – 05.00 «Екі езу»

7 АРНА









Бала-шаға»




женщина»


18:30 Aibat

19:00 «Студия 7»




00:20 «Фрилансеры»



SARYARQA SAMALY





QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6: 0 5 « Ж ә д і г е р »

6:25 AQPARAT

7:00 «TAŃS H O L P A N » .

10:00 AQPARAT



13:00 AQPARAT



15:00 AQPARAT

15:15 «ЖАҢА ҚАЗАҚТАН»


БАҒЫ»

17:00 AQPARAT



20:00 AQPARAT




23:20 «Көңілашар»

0:00 «PARASAT MAIDANY»



ИТАЛИЯ - АНГЛИЯ

2:45 AQPARAT


ERTIS






11:30 "1 СТУДИЯ"




13:30 «ӨЛКЕ

ТОПОНИМДЕРІ»




мекені"

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС


18.05 «Бизнес

по-казахски

в Америке»

20.00 «Astanatimes»







ЕВРАЗИЯ


7:00 «П@УТINA»








Я ЛЮБЛЮ…»


ШПИОНЫ»



14:30 «QOSLIKE»

18:30 «БАСТЫ


19:00 «KÖREMIZ»


НОВОСТИ»

20:35 «ПОЛЕ ЧУДЕС»

21:55 «МЫ ОБЪЯВЛЯЕМ

ВАМ ВОЙНУ»



3:50 «KÖREMIZ»

4:35 «БАСТЫ


5:00 «ТОЙ ЗАКАЗ»

СТВ










QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6 : 0 5 « Ж ә д і г е р » .

6:30 «Күміс көмей»

7:15 AQPARAT

7:50 «Зинһар».

8:35 «Көңіл толқыны»

9:20 «Тіршілік»

9:55 «ЫРЫСТЫҢ

ҚАЗЫҒЫ»


12:00 «Ән мен әнші»

14:00 «Қайтпас

қайсарлар»

15:30 «Шырақшы»



20:00 AQPARAT

20:30 «Әзіл әлемі»





ЧЕХИЯ -

ПОРТУГАЛИЯ

2:45 AQPARAT

3:15 «Зинһар»

ERTIS


Әнұран.

8:02 "Күміс көмей"




11:00 "Киелі

Қазақстан"

11:30 «1 СТУДИЯ»

12:15 "Ғажайып өлке"

12:35 «DENSAULYQ»

13:00 "Ауыл мұғалімі"

13:50 «МОЙ

КАЗАХСТАН»

14:05 "Қанатсыз

құстар"

23 қыркүйек, жұма


19:00 «1 СТУДИЯ»

19:45 «RUHANIAT»

20:00 «AQPARAT»

20:40 "102"

20:50 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ»

21:05 "Дениз"






ХАБАР


06:00 "Бегом


07:00 "Оян!"

10:00 "Өнеге"







15:00 "Вторая жизнь Евы"

17:00 "Бегом









23:00 "Mergen Fighting

Championship-3"

АСТАНА




11.00 «ЕНЕ»



14.40 «Президент

пәрмені»





24 қыркүйек, сенбі

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС



19:00 «САРАСӨЗ»

19:35 "Үмітіңді үзбе"

21:00 "Аналардың анасы"

23:00 "Сана"

0:00 "Қашқын"

ХАБАР


06:00 "Махаббат

қаласы"

08:00 "Город банд"

10:00 "Спорт әлемі"

10:30 "Көмбе"

11:00 "Тағы да сүй"

13:00 "Крутые яйца 2"


16:30 "Культурный

контекст"

17:30 "Асыл домбыра"

19:00 "Covershow"

21:00 "7 күн"

21:40 "Не хабар"

22:40 "Спорт әлемі"

23:10 "Техасский

рейнджер"

АСТАНА


07.00 «Маша и

Медведь»




15.20 «Бизнес

по-казахски

в Америке»

17.30 «Назар аудар»

18.45 «Көру керек!»

20.00 «SarapTimes»



23.50 «Tik-tok house»

01.30 «Бақытқұшағында»

ЕВРАЗИЯ


7:25 «П@УТINA»

8:35 «РАЗРЕШИТЕ

ТЕБЯ

ПОЦЕЛОВАТЬ...

ОТЕЦ НЕВЕСТЫ»

11:00 «ЛИКВИДАЦИЯ»

16:30 «БЕСТІҢ ШАЙЫ»

18:30 «АЙНА»

19:30 «ЧУЖАЯ ДОЧЬ»

0:05 «БРАТ 2»

2:00 «ГЕРОЙ НАШЕГО

ВРЕМЕНИ»

2:50 «П@УТINA»


СТВ




08.00 «Неизведанный

Казахстан»

08.35 «Виталий

Соломин.

Я принадлежу

сам себе...».

09.20 «Ән шашу».


10.40 «Ақ баян»

13.00 «Ән шашу».




17.35 «Асыл-Ана»

«Мақсат-Мақсат»


ЗАМАНАУИ




11.20 «10 самых...»



ТENGRI»


17.35 «Короли эпизода.

Мария

Виноградова»

18.25 «Zhuldyz LIFE»

19.00 «Ольга Остроумова.

Не все

слёзы фальшивые»


КУЛЬТУРА



20.30 «Человек-амфибия»

21.00 «УСТРЕМЛЕННЫЕ

В БУДУЩЕЕ»


21.55 «Мен -

Сырдариямын»

00.00 «Смех с



ТENGRI»

02.00 - 06.00 «Ән -










14.00 «МyasSAGAn»

14.25 «Қазақ даласының

құпиялары»






19.00 «Күләш»

20.00 «Қазақ даласының

құпиялары»

20.40 «ОБЗОР МИРОВЫХ

НОВОСТЕЙ»

21.00 «Еленген есім»





19.30 «ПАНОРАМА

НЕДЕЛИ»

20.30 «Ирина

Муравьёва,

самая обаятельная

и привлекательная»

21.00 «ЖАҢА БЕЛЕС»

21.30 «АПТАЛЫҚ ШОЛУ»

22.30 «Падиша өнер,

самғай

бер әуелетіп!»


Судьба-блондинка»




ажары»


06.00 «Жүректенжүрекке»

08.30 «Зерде»

09.00 «Он саусақ»


саяхат»

09.25 «Бала тілі бал»

09.50 «Кибермен»

10.00 «QOSALQA»




13.00 Т/с

15.00 «Еленген есім»

16.00 «Күрес»



20.00 Т/с


22.30 «Своими

руками»


00.00 «Твое Кино»




КТК

07.05 “ҮЛКЕН ҮЙ”

07.40 “OZAT ОТБАСЫ”




КТК

07.05 КЕШКІ






11.50 “КОМА”


СТОРОНЕ-2”



19.30 КЕШКІ


20.00 “ДАУ-ДАМАЙСЫЗ”.

20.35 “KTKweb”


НОВОСТИ

21.40 “УКУС ВОЛЧИЦЫ”



03.25 “ДАУ-ДАМАЙСЫЗ”

03.50 “KTKweb”

04.10 КЕШКІ


04.40 - 05.00 “КТК”


ИРБИС



08.00 «Жаным 2»



10.40 «Жібек»


12.40 «Интересно знать...»





16.20 Документальный

фильм



19.40 «Иман нұры»






08.30 “KTKweb”

09.00 “ЮМОРИНА”

10.20 “УКУС

ВОЛЧИЦЫ”

14.30 “ЧЕЛОВЕК

ДЕЛА”

15.35 “АТАЛАР СӨЗІ”

16.50 “ОТПУСК В

СОСНОВОМ

ЛЕСУ”

21.00 “ТЕНЬ ЛЮБВИ”

01.2 0 “ИСПЫ ТА НИЕ-2 ”

03.00 “АТАЛАР

СӨЗІ”


04.35 - 05.00 “КТК”


ИРБИС




09.40 «Павлодар

облысының

көрікті

орындары»

10.00 «Жаным 2»

11.00 «New

old qazaqtar»

11.30 «Ана мен бала»






16.20 Документальный

фильм

18.00 «Жүзден

жүйрік»

20.00 «и Я...»


22.00 «Головой

об лёд»


00.00 «Жаным 2»

НТК

07.00 «Бүлдіркүлдір»

08.20 «Жұлдызды


00.40 «Жаным 2»


НТК





09.40 «МАША И

МЕДВЕДЬ»

10.00 «БОСС-


10.25 «МИР



В РОССИИ»

12.20 «ШАНХАЙ»


19.00 «INSTA LIKE»


20.30 «САХАРА»

23.00 «НОМЕР 44»




04.00 – 05.00 «Екі езу»

7 АРНА





09:00 «Женский

доктор»




Бала-шаға»




женщина»

17:20 «Женский

доктор»

18:30 Aibat

19:00 «Студия 7»


22:00 «Клуб

миллиардеров»

00:20 «Красавчик»



03:30 Jaidarman



Weekend»


09.40 «ЛЮК –

ПУТЕШЕСТВЕННИК

ВО ВРЕМЕНИ»

11.05 «БОСС-

МОЛОКОСОС:

СНОВА

В ДЕЛЕ»

11.50 «БЕТХОВЕН»

13.10 «КРОЛИК

ПИТЕР»

15.00 «БІР

БОЛАЙЫҚ»

19.00 «МЕЧ

ДРАКОНА»

21.00 «ГЕОШТОРМ»

23.00 «ДЖОН УИК 2»

01.20 «TABOO»


03.20 «Опмай,

Опмай»

04.00 – 05.00

«Екі езу»

7 АРНА


07:00 Jaidarman

08:30 «Жұлдыздың

жары»

09:00 «Орёл и

решка»

10:00 «Слабое

звено»

14:45 «Әлем

таныған

Димаш»

16:15 «Тақиясыз

періште»

19:00 «Хоббит. Битва

пяти воинств»

22:10 «Остров

проклятых»


жары»


періште»



12 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА

SARYARQA SAMALY

25 қыркүйек, жексенбі



QAZAQSTAN

6:00 Әнұран

6 : 0 5 « Ж ә д і г е р »

6:30 AQPARAT

7:00 «Күй керуен»

7:30 «Дәуір

даналары»

8:20 «AQSAÝYT»



12:00 «Қайтпас

қайсарлар»

13:30 «Назар аудар»

15:40 Сәкен

Майғазиевтің

концерті

17:25 «ӘЙЕЛ ӘЛЕМІ»


20:00 «APTA»

20:50 Қанат Үмбетовтің

концерті





ДАНИЯ -

ФРАНЦИЯ

2:45 «Apta»

3:35 «Aqsaýyt»

ERTIS


Әнұран.

8:02 "Күміс көмей"




11:30 «1 СТУДИЯ»


12:30 "ӘУЕН ӘЛЕМІ"

13:00 "Ауыл мұғалімі"

13:50 «МӘДЕНИЕТ

ЖӘНЕ ТҰРМЫС»

14:05 "Қанатсыз

құстар"

15:00 - 18:00 дейін


ҮЗІЛІС



19:00 «САРАСӨЗ»

19:35 "Киелі Қазақстан"

20:00 "Сәлем,

Қазақстан!"

21:20 "Сана"


23:00 "Дәуір даналары"

23:45 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ»

0:00 "Қашқын"

ХАБАР

05:00 "Қызық times"

06:00 "Сырнаймен

егіз сырлы әнім"

08:00 "Техасский

рейнджер"

10:00 "Спорт тайм"

10:30 "Помощь в дом"

11:30 "Әке бақыты"

12:30 "Балақай"

13:30 "Нико 2"


17:00 "Дүлдүлдер дүбірі"

17:30 "Жұп-жұбымен"

19:00 "Жеті қазына"

21:00 "7 күн"

21:40 "Интервью

с Кривошеевым"

22:40 "Отдел

журналистских

расследований"

23:15 "Грабитель банков"

АСТАНА


07.00 «Маша и

Медведь»




15.15 «Алдараспан»

18.00 «Уақыт келді»

19.00 «Бақыт

құшағында»

19.40 «Жұрттың

балалары»

20.40 «Көру керек!»


23.50 «Есіктер 2»

02.30 «Назар аудар»

ЕВРАЗИЯ


7:40 «ТОЙ ЗАКАЗ»

8:10 «П@УТINA»

9:20 «ВОСКРЕСНЫЕ

БЕСЕДЫ»

9:35 «QAЙMAҚ»

10:20 «ПОВАРА

НА КОЛЕСАХ»

12:00 «ТАЕЖНЫЙ

ДЕТЕКТИВ»

16:35 «КВН»

18:55 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР,


20:00 «ГРАНИ»

21:00 «ЧУЖАЯ ДОЧЬ»

1:15 «ТРИ АККОРДА»

3:00 «П@УТINA»

3 : 4 5 «Т О Й Б А З А Р »

СТВ


07.00 «АПТАЛЫҚ ШОЛУ»



08.25 «Ирина

Муравьёва, самая

обаятельная и

привлекательная»

09.00 «ПАНОРАМА

НЕДЕЛИ».


10.40 «Туған елім»





17.35 «Жүрегім».


КУЛЬТУРА




19.35 «Смех с

доставкой

на дом»

20.00 «Жанна

Прохоренко.

Баллада о любви»

21.00 «УСТРЕМЛЕННЫЕ

В БУДУЩЕЕ»

21.35 «Әндер

мен жылдар»

00.00 «Ирина

Печерникова.

Разбивая

сердца»

00.45 «Zhuldyz LIFE»

01.20 - 06.00 «Ән -




08.30 «Зерде»

09.00 «Он саусақ»


саяхат»

09.25 «Бала тілі - бал»

09.50 «Кибермен»

10.00 «QOSALQA»

10.45 «Зеленая

волна»



13.00 Т/с

15.00 «Күрес»



20.00 Т/с



22.30 «Своими

руками»


00.00 «Три

товарища»


01.45 «Зеленая

волна»


КТК

07.05 “ӘН МЕН ӘНШІ”


09.00 “ЮМОРИНА”

10.10 “ТЕНЬ ЛЮБВИ”

14.30 “ИНВЕСТИРУЙ

В БУДУЩЕЕ”


17.00 “ТИХИЕ ЛЮДИ”

21.00 “ПОРТРЕТ

НЕДЕЛИ”

22.00 “ПОДСОЛНУХ”




04.35 - 05.00 “КТК”


ИРБИС

07.00 «Жүзден

жүйрік»


11.00 «Головой

об лёд»


15.00 «Жаным 2»

16.00 Концерт

симфонической

музыки

18.00 «Ана мен бала»


саяхат»

20.00 «Риясыз

әңгіме»



23.00 «Жаным 2»

НТК


08.20 «Жұлдызды

Weekend»


09.35 «БОСС-

МОЛОКОСОС:

СНОВА В ДЕЛЕ»

10.00 «КРОЛИК

ПИТЕР»

11.40 «МЕЧ ДРАКОНА»

14.20 «ГЕОШТОРМ»

17.00 «РЕВЮ WEEKLY»

17.30 «ДОСТЫҚ 99»

18.00 «ҚЫЗЫҚ LIVE»

19.00 «КОП

НА ДРАЙВЕ»

20.40 «НАЁМНИК»

22.50 «ОСОБО

ОПАСНЫ»

01.20 «TABOO»


03.10 «Сан Сауал»

04.00 – 05.00

«Екі езу»

7 АРНА


07:10 «Әлем таныған

Димаш»


жары»

09:00 «Измайловский

парк»

11:45 «Дворецкий»

14:45 «Отыңды

өшірме»

16:45 Қайрат Баекенов

пен «Формат»

тобының

«Ән әлемі»

шоу концерті


періште»

21:00 «Уроки жизни

и вождения»


жары»

02:00 Jaidarman

03.00 «Япырай»

04:00 «Тамаша»


Мемлекет басшысы 2022 жылғы 12 шілдеде халық үшін жаңалық болып табылатын - отбасы жұптарының

немесе жақын туыстардың зейнетақы жинақтарын біріктіруді білдіретін жаңа заңға қол қойды. Осылайша,

бірлескен келісім немесе ерлі-зайыптылардың зейнетақы аннуитеті азаматтар үшін қолжетімді болды.

Оны кім және қалай пайдалана алады және шартта көрсетілген тараптардың кірістері қалай қайта бөлінеді,

бұл туралы Fingramota.kz толығырақ айтып береді.

Екеуара бір шарт:

ерлі-зайыптылардың зейнетақы аннуитеті туралы не білеміз?

Ерлі-зайыптылар мен жақын

туыстар үшін бірлескен зейнетақы

аннуитеті жақын туыстарына немесе

жұбайларына өз жинақтарын

біріктіруге және зейнетке ресми

шығуды күтпей-ақ өмір бойы

төлемдер алуға мүмкіндік беретін

жаңа сақтандыру өнімі болып табылады.

Егер ерлі-зайыптылардың

біреуінде зейнетақы аннуитетін

сатып алу үшін зейнетақы жинақтары

жеткіліксіз болса, ал екіншісінде

артық қаражат болса, отбасылық

жұптар осы өнімді пайдалана алады.

Естеріңізге сала кетейік, ҚР-да

ерлер үшін зейнетақы жасы 63-те,

әйелдер үшін 2022 жылы – 60,5-те

басталады және 63 жасқа толғанға

дейін жыл сайын 2027 жылға дейін

6 айға көтерілетін болады. Бірақ

зейнетақы жасының басталуын

күтпей-ақ зейнетақы аннуитетін

рәсімдеуге болады. Алайда бұл

үшін БЖЗҚ-да жеткілікті жинақ

сомасы болуы керек. Бұл сома

салымшының жынысы мен жасына

байланысты өзгереді. Сақтандыру

компаниясынан зейнетақы аннуитеті

бойынша төлемдерді ерлер

55 жастан, ал әйелдер 2022 жылы

52,5 жастан бастап ала алады.

Ол арқылы бірлескен зейнетақы

аннуитеті өнімі енгізілген «Қазақстан

Республикасының кейбір заңнамалық

актілеріне сақтандыру нарығын

және бағалы қағаздар нарығын,

банк қызметін реттеу мен дамыту

мәселелері бойынша өзгерістер

мен толықтырулар енгізу туралы»

ҚР Заңы алғашқы ресми жарияланған

күнінен бастап күнтізбелік

60 күн өткен соң, яғни 2022 жылғы

қыркүйекте қолданысқа енгізілетін

болады.

Ерлі-зайыптылардың

зейнетақы аннуитетін күйеуі мен

әйелі қалай ала алады?

Бірлескен зейнетақы аннуитетінің

артықшылықтарын мысал ретінде

қарастырайық.

Ерлі-зайыптылардың 55 жастағы

күйеуі мен әйелі сәйкесінше

10 млн теңге және 8 млн теңге

көлемінде зейнетақы жинақтарына

ие делік. Бұл ретте күйеуі үшін

ең төменгі күнкөріс деңгейінің

70% мөлшеріндегі (2022 жылы

26 173 теңге) ай сайынғы төлеммен

зейнетақы аннуитетінің ең төменгі

құны 7,4 млн теңгені, әйелі үшін –

9,2 млн теңгені құрайды. Бұл

мысалда әйелдің жинақ сомасы

жеке зейнетақы аннуитеті шартын

жасасу үшін жеткіліксіз.

Жинақтарды біріктіріп және

18 млн теңге сақтандыру сыйлықақысымен

бірлескен зейнетақы

аннуитеті шартын жасасып,

ерлі-зайыптылардың әрбіреуі

келесі төлемдерге жыл сайынғы

индексацияны ескерумен ай сайын

28 430 теңге мөлшерде өмір бойы

төлемдер ала алады.

Бірлескен зейнетақы аннуитеті

шартын жасаған кезде әрбір

сақтандырылушы үшін дербес

төлемдердің мөлшері мен кестесін

қоса алғанда, шарттың дербес

талаптары айқындалады, олар

сақтандырылушының бірінің қайтыс

болуына қарамастан қолданылатын

болады.

Осылайша, ерлі-зайыптылардың

бірі қайтыс болған жағдайда, екіншісі

шартқа сәйкес өзінің дербес

төлемдерін алуды жалғастырады.

Егер зейнетақы аннуитеті шартында

сақтандыру төлемдерінің кепілдік

берілген кезеңі көзделген болса,

онда ерлі-зайыптылардың бірі

немесе екеуі де қайтыс болған

жағдайда, олардың мұрагерлері

кепілдік берілген мерзім ішінде

кесте бойынша төлемдер алатын

болады.

Зейнетақы аннуитетінің

артықшылықтары:

1. Егер ерлі-зайыптылардың

бірінде сақтандыру ұйымында

аннуитетті сатып алуға зейнетақы

жинақтары жетпеген, ал екінші

адамда артық қалдық болса, онда

ерлі-зайыптылардың зейнетақы

аннуитетінде жұптың әрбір өкіліне

өмір бойы төлемдер ұсынуға болады;

2. Егер адамда зейнетақы

жинақтарының мөлшері көп болса,

ол бірлескен аннуитетті жақын

адамымен, мысалы, әпкесімен

немесе ағасымен бірге сатып ала

алады. Бұл аннуитет үлкен жинағы

жоқ жақын туысына өмір бойғы

төлемдерді қамтамасыз етеді.

3. Күйеуі, әйелі немесе жақын

туысы қайтыс болған жағдайда

шарттың екінші қатысушысы

сақтандырушыдан төлем алуды

жалғастырады.

Кімдер жақын туыстар болып

саналады?

«Неке (ерлі-зайыптылық) және

отбасы туралы» Қазақстан Республикасының

Кодексіне сәйкес, жақын

туыстар ата-аналар (ата-ана),

балалар, асырап алушылар, асырап

алынғандар, ата-анасы бір және атаанасы

бөлек ағалы-інілер мен апалысіңлілер

(аға-қарындастар), ата,

әже, немерелер болып есептеледі.

Бірлескен зейнетақы аннуитетін

рәсімдеу процесі қалай

жүреді?

Жаңа сақтандыру өнімінің барлық

ерекшеліктерін ескере отырып,

сіз өзіңіздің жақын туысыңызбен

немесе жұбайыңызбен/зайыбыңызбен

зейнетақы жинақтарыңызды

біріктіруге шешім қабылдадыңыз.

Ол үшін:

- осы қызметті ұсынатын өмірді

сақтандыру жөніндегі компаниялардың

сайттарын мұқият оқыпшығу;

- өз сақтандырушыңызды таңдау;

- басқа сатып алушылардың

пікірлеріне талдау жасау керек.

Бірлескен зейнетақы аннуитеті

шартын жасауды ұсынатын

сақтандыру ұйымында ҚР Қаржы

нарығын реттеу және дамыту агенттігі

лицензиясының бар-жоғын тексеру

қажет. Оны қаржы реттеушісінің

www.gov.kz интернет-ресурсында

жасауға болады. Шартқа қол қояр

алдында оның тармақтарын мұқият

оқып шығыңыз. Шарт: салымшы,

сақтандыру компаниясы және БЖЗҚ

үшін үш данада жасалады. Зейнетақы

аннуитеті шартын жасаған күннен

бастап күнтізбелік 10 күн ішінде

оны жасағаныңыз туралы БЖЗҚ-ға

хабарлау қажет, ал ол қаражаттың

бәрін сақтандыру компаниясына

аударады. Бұл сома сақтандыру

сыйлықақысы деп аталады. Дұрысын

айтқанда, енді сіз жұбайыңызбен

немесе жақын туысыңызбен

зейнетақы емес, сақтандыру төлемін

аласыз. Сақтандыру компаниясы

бұдан былай қаражатты қаржы

құралдарына инвестициялай

отырып, сақтандыру сыйлықақысын

басқарады. Егер сіз сақтандыру

компаниясын ауыстырсаңыз, сіздің

бұған құқығыңыз бар, онда шарт

жасағаннан кейін екі жылдан соң

ауыстыра аласыз.

Егер сіздің зейнетақы аннуитетін

сатып алуға қатысты қосымша

сұрақтарыңыз туындаса, ҚР Қаржы

нарығын реттеу және дамыту

агенттігіне «Fingramota Online»

мобильдік қосымшасы арқылы

жазуыңызға болады.

Өзіңіз үшін тиімді болатын

зейнетақы жоспарын таңдаңыз

да, Fingramota.kz сайтымен

бірге қаржылық сауаттылығыңызды

арттырыңыз!

SARYARQA SAMALY



JIBEK JOLY

BALAPAN

QAZSPORT

ABAI TV

ЕL ARNA

ДҮЙСЕНБІ, 19 ҚЫРКҮЙЕК

0:00 "Үміт" 0:30 Көкпар 1:00 ҚР Әнұраны

1:00 Мәңгілік мұра 2:05 Сынақ 3:25

Сырлы сұқбат 3:50 Қазақстанға қош

келдіңіз 4:00 Кен дала 5:00 "Киллер"

7:00 "Доверие" 9:00 "Дуду мен Дада"

10:00 "Дуду мен Дада" 11:00 "Үміт"

12:00 Искусство в лицах 12:30 "Тағдыр

жолы" 14:30 Шетелдегі қазақ балалары

15:30 "Пуленепробиваемый"

17:30 "Медвежатник" 19:30 НОВОЕ

ВРЕМЯ 20:00 "Тағдыр жолы" 21:00

ЖАҢА УАҚЫТ 21:30 "Тағдыр жолы"

22:30 Байланыс аясынан тыс жерде-1

23:30 "Үміт"

СЕЙСЕНБІ, 20 ҚЫРКҮЙЕК

0:00 "Үміт" 0:30 Қазақстанда жасалған

1:00 ҚР Әнұраны 1:00 Мәңгілік мұра

2:05 Сынақ 3:25 Сырлы сұқбат 3:50

Қазақстанға қош келдіңіз 4:00 Наши

5:00 "Пуленепробиваемый" 7:00 "Медвежатник"

9:00 "Дуду мен Дада" 10:00

"Дуду мен Дада" 11:00 "Үміт" 12:00

Загадки истории 12:30 "Тағдыр жолы"

14:30 Шетелдегі қазақ балалары 15:05

Халықтар дәм-тұзы 15:30 "Игра смерти"

17:30 "Шанхайский перевозчик" 19:30

НОВОЕ ВРЕМЯ 20:00 "Тағдыр жолы"

21:00 ЖАҢА УАҚЫТ 21:30 "Тағдыр

жолы" 22:30 Байланыс аясынан тыс

жерде-1 23:30 "Үміт"

CӘРСЕНБІ, 21 ҚЫРКҮЙЕК




келдіңіз 4:00 Кен дала 5:00 "Игра

смерти" 7:00 "Шанхайский перевозчик"

9:00 "Дуду мен Дада" 10:00 "Дуду

мен Дада" 11:00 "Үміт" 12:00 Загадки

времени 12:30 "Тағдыр жолы" 14:30

Шетелдегі қазақ балалары 15:05 Казарт

15:30 "Адреналин: Высокое напряжение"

17:30 "13 часов: Тайные солдаты

Бенгази" 19:30 НОВОЕ ВРЕМЯ 20:00

"Тағдыр жолы" 21:00 ЖАҢА УАҚЫТ

21:30 "Тағдыр жолы" 22:30 Байланыс

аясынан тыс жерде-1 23:30 "Үміт"

БЕЙСЕНБІ, 22 ҚЫРКҮЙЕК





5:00 "Адреналин: Высокое напряжение"

7:00 "13 часов: Тайные солдаты

Бенгази" 9:00 "Дуду мен Дада" 10:00

"Дуду мен Дада" 11:00 "Үміт" 12:00

Сделано в Казахстане 12:30 "Тағдыр


15:05 Бабалар ізімен 15:30 "Наемный

убийца" 17:30 "Побеждая время" 19:30



жолы" 22:30 Байланыс аясынан тыс

жерде-1 23:30 "Үміт"

ЖҰМА, 23 ҚЫРКҮЙЕК


1:00 Мәңгілік мұра 2:05 Сынақ 3:25 Сырлы

сұқбат 3:50 Қазақстанға қош келдіңіз

4:00 Кен дала 5:00 "Наемный убийца"

7:00 "Побеждая время" 9:00 "Дуду мен

Дада" 10:00 "Врумиз 1-маусым" 11:00

"Үміт" 12:00 Загадки истории 12:30

"Тағдыр жолы" 14:30 Шетелдегі қазақ

балалары 15:05 Қазақстанды көктен

қарағанда 15:30 "Ночная прогулка"

17:30 "Преступная деятельность" 19:30



жолы" 22:30 Әсем әуен 23:30 "Үміт"

СЕНБІ, 24 ҚЫРКҮЙЕК





5:00 "Ночная прогулка" 7:00 "Преступная

деятельность" 9:00 "Врумиз 1-маусым"

10:00 "Врумиз 1-маусым" 11:00 "Үміт"

12:00 Искусство в лицах 12:30 "Тағдыр


15:05 Халықтар дәм-тұзы 15:30

"Кровавая месть" 17:30 "Последний

замок" 19:30 Честное журналистское

расследование 20:10 "Тағдыр жолы"

21:00 Қандастар 21:40 "Тағдыр жолы"

22:30 Әсем әуен 23:30 "Үміт"

ЖЕКСЕНБІ, 25 ҚЫРКҮЙЕК




келдіңіз 4:00 Кен дала 5:00 "Кровавая

месть" 7:00 "Последний замок" 9:00

"Врумиз 1-маусым" 10:00 "Врумиз

1-маусым" 11:00 "Үміт" 12:00 Искусство

в лицах 12:30 "Тағдыр жолы"

14:30 Шетелдегі қазақ балалары 15:05

Бабалар ізімен 15:30 "Ценный груз"

17:30 "Цифровая радиостанция" 19:30

Загадки времени 20:00 Добро пожаловать

в Казахстан 20:10 "Тағдыр жолы"

21:00 Қазақстанды көктен қарағанда

21:20 Бабалар ізімен 21:40 "Тағдыр

жолы" 22:30 Әсем әуен 23:30 "Үміт"


7:00 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны 7:05

"Еркетай" 7:15 "Сәби" 7:45 "Маймылдар мекені" 8:10 "Сақшы

арыстан" 8:35 "Ырысты ыдыстар" 9:00 "Хайди" 9:25 "Трансформер

тұлпар" 9:55 "Өнертапқыш Ник" 10:10 "Еңбек-ермек"

10:20 "Жасыл ел" 10:25 "Топбасшы Юху" 10:50 "Адал достар"

11:05 "Күмбір live" 11:15 "Күн сәулелі көжектер" 11:40 "Сиқырлы

тас" 12:00 "Үкілі әуен" 12:40 "Глобус" 12:45 "Қайсар автобус"

13:00 "Суперкөлік Самұрық" 13:35 "Сиқырлы ас үй" 14:00

"Алпамыс" 14:15 "Бал балалары" 14:40 "Балақайлар" 14:50

"Сәби" 15:25 "Өнертапқыш Ник" 15:40 "Шебер Мэнни" 16:05

"Көңілді құндыз" 16:30 "Ырысты ыдыстар" 17:05 "Сақшы

арыстан" 17:30 "Тәуекел" 17:50 "Трансформер тұлпар" 18:25

"Топбасшы Юху" 18:50 "Маймылдар мекені" 19:15 "Адал

достар" 19:30 "Бұзығым" 19:40 "Расулдың хикаялары" 20:00

"Хайди" 20:30 "Шебер Мэнни" 20:55 "Су астындағы оқиға"

21:35 "Қайсар автобус" 21:55 "Күн сәулелі көжектер" 22:25

"Әжемнің ертегілері" 22:40 "Сиқырлы ас үй" 23:05 "Көңілді

құндыз" 23:30 "Бал балалары" 23:55 "Бесік жыры"




арыстан" 8:35 "Ырысты ыдыстар" 9:00 "Хайди" 9:25 "Трансформер

тұлпар" 9:55 "Өнертапқыш Ник" 10:10 "Miss Kaussar"

10:20 "Жасыл ел" 10:25 "Топбасшы Юху" 10:50 "Адал достар"

11:05 "Күмбір live" 11:15 "Күн сәулелі көжектер" 11:40 "Сиқырлы

тас" 12:00 "Үкілі әуен" 12:40 "Ежелгі қалаларға саяхат" 12:45

"Қайсар автобус" 13:00 "Сақалар" 13:35 "Сиқырлы ас үй"

14:00 "Алпамыс" 14:15 "Бал балалары" 14:40 "Балақайлар"

14:50 "Сәби" 15:25 "Өнертапқыш Ник" 15:40 "Шебер Мэнни"

16:05 "Көңілді құндыз" 16:30 "Ырысты ыдыстар" 17:05 "Сақшы


"Топбасшы Юху" 18:50 "Маймылдар мекені" 19:15 "Адал

достар" 19:30 "Бұзығым" 19:40 "Расулдың хикаялары" 20:00

"Хайди" 20:30 "Шебер Мэнни" 20:55 "Су астындағы оқиға"

21:35 "Қайсар автобус" 21:55 "Күн сәулелі көжектер" 22:25

"Әжемнің ертегілері" 22:40 "Сиқырлы ас үй" 23:05 "Көңілді

құндыз" 23:30 "Бал балалары" 23:55 "Бесік жыры"




арыстан" 8:35 "Қобыланды батыр" 9:00 "Хайди" 9:25 "Трансформер


10:20 "Білгішбектер" 10:25 "Топбасшы Юху" 10:50 "Адал достар"

11:05 "Батыл ұшқыштар" 11:15 "Күн сәулелі көжектер" 11:40

"Білім бәйгесі" 12:15 "Сиқырлы кітаптар" 12:40 "Байқа, балақай!"

12:45 "Қайсар автобус" 13:00 "Сақалар" 13:35 "Сиқырлы ас

үй" 14:00 "Батыл ұшқыштар" 14:15 "Бал балалары" 14:40

"Балақайлар" 14:50 "Сәби" 15:25 "Өнертапқыш Ник" 15:40

"Турбозаврлар" 16:05 "Көңілді құндыз" 16:30 "Қобыланды

батыр" 17:05 "Сақшы арыстан" 17:30 "Тәуекел" 17:50 "Трансформер

тұлпар" 18:25 "Топбасшы Юху" 18:50 "Маймылдар

мекені" 19:15 "Адал достар" 19:30 "Бұзығым" 19:40 "Расулдың

хикаялары" 20:00 "Хайди" 20:30 "Турбозаврлар" 20:55 "Су

астындағы оқиға" 21:35 "Қайсар автобус" 21:55 "Күн сәулелі

көжектер" 22:25 "Әжемнің ертегілері" 22:40 "Сиқырлы ас үй"

23:05 "Көңілді құндыз" 23:30 "Бал балалары" 23:55 "Бесік жыры"





тұлпар" 9:55 "Өнертапқыш Ник" 10:10 "Miss Kaussar"

10:20 "Жасыл ел" 10:25 "Топбасшы Юху" 10:50 "Дуда мен Дада"

11:05 "Ерекше білім алу қажеттілігі бар балаларға арналған

анимация мектебі" 11:15 "Күн сәулелі көжектер" 11:40 "Сиқырлы

тас" 12:00 "Үкілі әуен" 12:40 "Ежелгі қалаларға саяхат" 12:45

"Қайсар автобус" 13:00 "Кім тапқыр?" 13:35 "Сиқырлы ас үй"

14:00 " Күмбір live" 14:15 "Бал балалары" 14:40 "Балақайлар"

14:50 "Сәби" 15:25 "Өнертапқыш Ник" 15:40 "Турбозаврлар"



"Топбасшы Юху" 18:50 "Маймылдар мекені" 19:15 "Дуда мен

Дада" 19:30 "Ерекше білім алу қажеттілігі бар балаларға

арналған анимация мектебі" 19:40 "Расулдың хикаялары"

20:00 "Хайди" 20:30 "Турбозаврлар" 20:55 "Су астындағы

оқиға" 21:35 "Қайсар автобус" 21:55 "Күн сәулелі көжектер"

22:25 "Әжемнің ертегілері" 22:40 "Сиқырлы ас үй" 23:05

"Көңілді құндыз" 23:30 "Бал балалары" 23:55 "Бесік жыры"






10:20 "Білгішбектер" 10:25 "Топбасшы Юху" 10:50 "Дуда мен


арналған анимация мектебі" 11:15 "Күн сәулелі көжектер" 11:40

"Сиқырлы тас" 12:00 "Үкілі әуен" 12:40 "Байқа, балақай!" 12:45

"Қайсар автобус" 13:00 "Кім тапқыр?" 13:35 "Сиқырлы ас үй"

14:00 " Күмбір live" 14:15 "Бал балалары" 14:40 "Балақайлар"

14:50 "Сәби" 15:25 "Өнертапқыш Ник" 15:40 "Турбозаврлар"



"Топбасшы Юху" 18:50 "Маймылдар мекені" 19:15 "Дуда мен


арналған анимация мектебі" 19:40 "Расулдың хикаялары"

20:00 "Хайди" 20:30 "Турбозаврлар" 20:55 "Су астындағы

оқиға" 21:35 "Қайсар автобус" 21:55 "Күн сәулелі көжектер"

22:25 "Әжемнің ертегілері" 22:40 "Сиқырлы ас үй" 23:05

"Көңілді құндыз" 23:30 "Бал балалары" 23:55 "Бесік жыры"



"Ойыншықтар" 7:40 "Құтқарушы ойыншықтар" 8:05 "Күлкі

іздеген Күнікей" 8:30 "Көңілді құндыз" 8:45 "Тәуекел" 9:10

"Ойыншық сақшылар" 9:20 "Қонжық Расмус" 9:35 "Ғарышкер

бала" 9:45 "Глобус" 9:55 "Білгішбектер" 10:00 "Баданаму

хикаялары" 10:30 "Көке" 10:45 "Аңыз бол. Кіші Бигфут" 12:20

"Табиғат сақшылары" 12:45 "Зак дауыл" 13:10 "Дәрігер Дана"

13:20 "Кім тапқыр?" 13:55 "Дүлдүл" 14:05 "Байқа, балақай!"

14:10 "Шахмат патшалығы" 14:40 "Үйшіктер" 15:00 "Miss

Kaussar" 15:10 "Ежелгі қалаларға саяхат" 15:15 "Пырақтар"

15:30 "Құтқарушы ойыншықтар" 16:10 "Қызыл мен Күлгін"

16:25 "Үздік қойылым" 16:55 "Кемпірқосақ" 17:05 "Қонжық

Расмус" 17:20 "Тәжірибе алаңы" 17:30 "Күлкі іздеген Күнікей"

17:40 "Көке" 18:10 "Дүлдүл" 18:20 "Ойыншық сақшылар" 18:35

"Баданаму хикаялары" 19:05 "Ойыншықтар" 19:35 "Көңілді

құндыз" 19:50 "Ғарышкер бала" 20:00 "Глобус" 20:10 "Үздік

қойылым" 20:40 "Дәрігер Дана" 20:50 "Шахмат патшалығы"

21:15 "Табиғат сақшылары" 21:40 "Зак дауыл" 22:10 "Қалалар

мен балалар" 22:25 "Әжемнің ертегілері" 22:40 "Аполлонның

ерлігі" 23:05 "Айдар" 23:35 "Үйшіктер" 23:55 "Бесік жыры"



"Ойыншықтар" 7:40 "Құтқарушы ойыншықтар" 8:05 "Күлкі

іздеген Күнікей" 8:30 "Ақылды тентектер" 8:45 "Тәуекел" 9:10

"Ойыншық сақшылар" 9:20 "Қонжық Расмус" 9:35 "Глобус"

9:55 "Білгішбектер" 10:00 "Баданаму хикаялары" 10:30 "Көке"

10:45 "Білім бәйгесі" 11:20 "Аполлонның ерлігі" 11:45 "Қалалар

мен балалар" 11:55 "Айдар" 12:20 "Табиғат сақшылары" 12:45

"Зак дауыл" 13:10 "Дәрігер Дана" 13:20 "Кім тапқыр?" 13:55

"Дүлдүл" 14:05 "Байқа, балақай!" 14:10 "Шахмат патшалығы"

14:40 "Үйшіктер" 15:00 "Miss Kaussar" 15:10 "Ежелгі қалаларға

саяхат" 15:15 "Пырақтар" 15:30 "Құтқарушы ойыншықтар" 16:10

"Қызыл мен Күлгін" 16:25 "Үздік қойылым" 16:55 "Кемпірқосақ"

17:05 "Қонжық Расмус" 17:20 "Тәжірибе алаңы" 17:30 "Күлкі

іздеген Күнікей" 17:40 "Көке" 18:10 "Дүлдүл" 18:20 "Ойыншық

сақшылар" 18:35 "Баданаму хикаялары" 19:05 "Ойыншықтар"

19:35 "Ақылды тентектер" 19:50 "Глобус" 20:10 "Үздік қойылым"

20:40 "Дәрігер Дана" 20:50 "Шахмат патшалығы" 21:15 "Табиғат

сақшылары" 21:40 "Зак дауыл" 22:10 "Қалалар мен балалар"

22:25 "Әжемнің ертегілері" 22:40 "Аполлонның ерлігі" 23:05

"Айдар" 23:35 "Үйшіктер" 23:55 "Бесік жыры"


07:00 Әнұран 07:05 ХОККЕЙ. ҚХЛ. «Барыс»

(Нұр-Сұлтан) - «Сибирь» (Новосибирск) 09:25

ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы

10:15 ФУТБОЛ. OLIMPBET- Қазақстан Чемпионаты.

«Ақжайық» - «Шахтер» 12:15 «PRO FOOTBALL».

Лига Чемпионов УЕФА 12:50 «АЛАМАН». 5

бағдарлама 13:15 НАСТОЛЬНЫЙ ТЕННИС.

Международный турнир «WTT CONTENDER

ALMATY» 16:30 «BAQ LIGA. ФУТБОЛ» 16:50 «PRO

FOOTBALL». УЕФА Чемпиондар Лигасы 17:25

ММА «OCTAGON 34» 19:50 «SPORT REVIEW»

20:25 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар Лигасының

журналы 20:50 ФУТЗАЛ. Жолдастық кездесу.

Қазақстан – Азербайджан. 22:40 «C VOLLEY

К ПОБЕДЕ». 2 сезон. 8 выпуск 23:05 «Қайрат

капитан» 23:35 ФУТБОЛ. УЕФА Еуропа мен

Конференция Лигасының журналы


07:00 Әнұран 07:05 ТЕННИС. Кубок Дэвиса.

Групповой турнир. Қазақстан - Нидерланды

09:05 «SPORT REVIEW» 09:40 ФУТБОЛ. Кубок

Легенд-2022. Россия – Сборная Звезд 10:40

«QAZAQ STYLE». 8 бөлім 11:10 «PRO FOOTBALL».

УЕФА Еуропа мен Конференция Лигасы 11:45

НАСТОЛЬНЫЙ ТЕННИС. Международный турнир

«WTT CONTENDER ALMATY» 14:50 ФУТБОЛ.

УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы 15:45

«SPORT REVIEW» 16:20 «PRO FOOTBALL».

Лига Европы и Конференция УЕФА 16:55 «C

VOLLEY К ПОБЕДЕ». 2 сезон. 9 выпуск 17:20

ФУТЗАЛ. Жолдастық кездесу. Қазақстан –

Азербайджан. 18:55 «АЛАМАН». 6 бағдарлама

19:20 ХОККЕЙ. ҚХЛ. «Барыс» (Нұр-Сұлтан) -

«Автомобилист» (Екатеринбург). 22:00 «SPORT

REVIEW» 22:35 ТАЙСКИЙ БОКС. Муай Тай 00:55

ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар Лигасының шолуы


07:00 Әнұран 07:05 «Қайрат капитан».

Қ.Нұрдәулетов. Деректі фильм 07:35 ХОККЕЙ.

ҚХЛ. «Барыс» (Нұр-Сұлтан) - «Автомобилист»

(Екатеринбург). 10:05 ФУТБОЛ. УЕФА

Еуропа мен Конференция Лигасының шолуы

11:00 ФУТБОЛ. Кубок Легенд-2022. Сборная

Легенд - Бразилия 12:00 «PRO FOOTBALL».

Лига Чемпионов УЕФА 12:35 «SPORT REVIEW»

13:10 НАСТОЛЬНЫЙ ТЕННИС. Международный

турнир «WTT CONTENDER ALMATY» 16:10 «C


«BAQ LIGA. ФУТБОЛ» 17:00 Пресс-конференция

сборной Казахстана к Лиге Наций УЕФА.

Прямой эфир 17:20 «SPORT REVIEW» 17:55

«PRO FOOTBALL».УЕФА Еуропа мен Конференция

Лигасы 18:30 Пресс-конференция

сборной Беларуси к Лиге Наций УЕФА. Прямой

эфир 18:50 Арнайы репортаж 19:05 ФУТБОЛ.

УЕФА Чемпиондар Лигасының журналы 19:35

ММА «OCTAGON 33» 23:35 «SPORT REVIEW»

00:10 «QAZAQ STYLE». 9 бөлім 00:35 ФУТБОЛ.

Ұлттар Лигасы. Шотландия - Украина.



Групповой турнир. Қазақстан - Нидерланды 09:05

«SPORT REVIEW» 09:40 ФУТБОЛ. OLIMPBET-

Қазақстан Чемпионаты. «Тобыл» - «Атырау»

11:40 «Свобода дельфина». С.Далиев. Документальный

фильм 12:10 «PRO FOOTBALL».

УЕФА Чемпиондар Лигасы 12:45 НАСТОЛЬНЫЙ

ТЕННИС. Международный турнир «WTT

CONTENDER ALMATY» 15:30 «C VOLLEY К

ПОБЕДЕ». 2 сезон. 10 выпуск 15:55 ВОЛЕЙБОЛ.

Әлем Чемпионаты. (Ерлер). Финал. Польша -

Италия 18:15 «QAZAQ STYLE». 10 бөлім 18:45

«QAZSPORT алаңы» ТОК-ШОУЫ. 19:30 ФУТБОЛ.

Матч қарсаңында. Студиялық бағдарлама.

19:50 ФУТБОЛ. Ұлттар лигасы. Қазақстан

- Беларусь. 21:50 ФУТБОЛ. Итоги матча.

Студийная программа. Прямой эфир 22:20

«Катарға дайындық». Деректі фильм 23:10

«PRO FOOTBALL». Лига Европы и Конференция

УЕФА 23:45 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар

Лигасының шолуы 00:35 ФУТБОЛ.

Ұлттар лигасы. Хорватия - Дания.



Групповой турнир. Испания - Сербия 09:10

«Свобода дельфина». С.Далиев. Документальный

фильм 09:40 ФУТБОЛ. Ұлттар лигасы.

Франция - Австрия 11:45 «PRO FOOTBALL».

Лига Чемпионов УЕФА 12:20 «QAZSPORT алаңы»

ТОК-ШОУЫ 13:05 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар

Лигасының журналы 13:35 Күрес түрлерінен

Әлем Чемпионаты. Еркін күресі -61 кг, 65 кг,

97 кг 17:05 «PRO FOOTBALL».УЕФА Еуропа мен

Конференция Лигасы 17:40 ММА «OCTAGON

32» 21:00 «Катарға саяхат». Деректі фильм

21:50 ВОЛЕЙБОЛ. Әлем Чемпионаты. Топтық

турнир. (Әйелдер) Польша - Хорватия. 23:50

«BAQ LIGA. ФУТБОЛ» 00:15 «АЛАМАН». 1

бағдарлама 00:35 ФУТБОЛ. Ұлттар лигасы.

Германия - Венгрия. 02:35 Арнайы репортаж



Групповой турнир. Испания - Сербия 09:05

«QAZSPORT алаңы» ТОК-ШОУЫ 09:50 ФУТБОЛ.

Ұлттар лигасы. Италия - Англия 11:50 «C


ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар Лигасының

журналы 12:45 ФУТБОЛ. Кубок Легенд-2022.

Бразилия - Турция 13:45 ФУТБОЛ. УЕФА

Еуропа мен Конференция Лигасының шолуы

14:40 ФУТЗАЛ. Қазақстан Кубогы. «Атырау»

- «Аят» 16:10 «BAQ LIGA. ФУТБОЛ» 16:30

«Катарға дайындық». Деректі фильм 17:20

ФУТБОЛ. Жолдастық кездесу. Ресей U-21 –

Қазақстан U-21. 19:25 ФУТБОЛ. УЕФА Чемпиондар

Лигасының журналы 19:50 ХОККЕЙ.

ҚХЛ. «Северсталь» (Череповец) - «Барыс» (

Нұр-Сұлтан). 22:30 «Катарға саяхат». Деректі

фильм 23:20 ВОЛЕЙБОЛ. Әлем Чемпионаты.

Топтық турнир. (Әйелдер). АҚШ - Қазақстан.

01:20 Арнайы репортаж


07:00 Әнұран 07:05 ФУТБОЛ. Кубок Легенд-

2022. Матч за 5 место. Сборная Звезд -

Бразилия 07:50 ALMATY MARATHON – 2022.

11:00 КӘСІПҚОЙ БОКС. Флойд Мейвезер -

Микура Асакура. 14:00 ХОККЕЙ. ҚХЛ. «Северсталь»

(Череповец) - «Барыс» ( Нұр-Сұлтан)

16:25 Арнайы репортаж 16:40 ФУТБОЛ. Кубок

Легенд-2022. Финал. Россия - Турция 17:30

«АЛАМАН». 2 бағдарлама 17:50 ВОЛЕЙБОЛ.

Әлем Чемпионаты. Топтық турнир. (Әйелдер).

Қытай - Аргентина. 19:50 ВОЛЕЙБОЛ. Әлем

Чемпионаты. Топтық турнир. (Әйелдер).

Нидерланд - Камерун. 21:30 ФУТБОЛ. Превью

матча. Студийная программа. Прямой эфир

21:50 ФУТБОЛ. Ұлттар лигасы. Азербайджан

- Қазақстан. 23:50 ФУТБОЛ. Итоги матча.

Студийная программа. Прямой эфир 00:10

«BAQ LIGA. ФУТБОЛ» 00:35 ФУТБОЛ. Ұлттар

лигасы. Нидерланд - Бельгия.


7:00 Әнұран 7:05 "МУЗЫКА

МҰРАСЫ" 7:35 "Күміс-көмей" 8:15

"Қилы заман" 8:35 "Музейные

историй" 9:05 "Ежелгі Мысыр"

10:00 «Сарасөз» 10:35 "Дала

өркениеті" 11:10 "Бірегей" 12:00

"Үркер" 12:30 "Жәдігер" 13:00

«Сана» 14:10 "Дәуір даналары"

14:55 "Mazmundama"

15:15 "Шебер" 15:40 "Музыка

Великой степи" 16:10 Спектакль

18:00 «САРАСӨЗ» 18:40

"Сырлы саз" 19:00 "Құдіретті

қылқалам" 19:20 «ТҰЛҒА» 20:00

«САНА» 21:05 "Шаңырақ" 21:30

"Имена" 22:00 «Parasat maidany»

22:35 "Мәдениет жауһарлары"

23:05 "БЕРТА МОРИЗО" 23:55

"Ертегілер әлемі"



МҰРАСЫ" 7:35 "Күміс-көмей"

8:25 "Шаңырақ" 8:50 "Имена"

9:15 "Берта Моризо" 10:05

«Вечные ценности» 10:40

"Құдіретті қылқалам" 11:00

"Зинһар" 11:55 "Түркі әлемі"

12:30 "Bookwill" 13:00 «Сана»

14:10 "Дәуір даналары" 14:55

"Mazmundama" 15:15 "Ұстаз"

15:40 "Аrt профессии" 16:05 "Сен

де бір кірпіш дүниеге..." 16:35

Спектакль 18:00 «САРАСӨЗ» 18:30

"Бір туынды" 19:00 "Ұмытпаймыз"

19:35 "Қазба қазыналары" 20:00

«САНА» 21:05 "Ұлт қазынасы" 21:30

"Парадный вход" 22:00 "Кейіпкер"

22:30 "Ғасырлар пернесі" 22:55

"САНКТ-ПЕТЕРБУРГ" 23:50

"Ертегілер әлемі"




8:25 "Көне дәуір құпиялары"

8:55 "Магия звука" 9:20 "Санкт-

Петербург" 10:05 «Сарасөз» 10:40

"Тұлға" 11:00 "Поэзия қағанаты"

11:25 "Беймәлім дерек" 11:50

"Ұлт қазынасы" 12:15 "Телеэссе.

М.М.Ауэзов" 12:35 "Музыка

Великой степи" 13:05 «Сана»


"Mazmundama" 15:20 "Қазба

қазыналары" 15:55 "Оркестровая

партитура" 16:20 "Арт академия"

16:40 Спектакль 18:00 "САРАСӨЗ"

18:35 "Архивтегі аманат" 19:05

"Бірегей" 20:00 «САНА» 21:05 "Сөз

патшасы" 21:35 "Bookwill" 22:05

"Мұра" 22:35 "Қилы заман" 23:00

"НЬЮ-ЙОРК" 23:50 "Ертегілер

әлемі"




8:25 "Кейіпкер" 8:50 "Аrt

профессии" 9:15 "Нью-Йорк"

10:05 "Сарасөз" 10:40 "Сен де

бір кірпіш дүниеге..." 11:05 "Бір

туынды" 11:30 "Ұмытпаймыз"


12:35 "Bookwill" 13:05 «Сана»

14:10 "Дәуір даналары"

14:55 "Mazmundama" 15:15

"Қазақтар" 15:50 "Премьеры"

16:20 "Ән-ғұмыр" 16:45 Спектакль

18:00 «САРАСӨЗ» 18:35

"Жәдігер" 19:00 "Түркі әлемі"

19:30 "Шебер" 20:00 «САНА» 21:05

"Әйел әлемі" 21:35 "В ПОИСКАХ

ИСТИНЫ" 22:10 Концертный зал

23:20 "Ертегілер әлемі"




8:25 "Ғасырлар пернесі" 8:55

"Музейные истории" 9:15 "Ежелгі

Мысыр" 10:05 «Сарасөз» 10:40

"Ұстаз" 11:10 "Дала өркениеті"

11:45 "Шаңырақ" 12:10 "ПроТанец"

12:35 "Имена" 13:00 «Сана»


"Mazmundama" 15:10 "В поисках

истины" 15:45 "Үркер" 16:20

Спектакль 18:00 «САРАСӨЗ»

18:30 "АБАЙДЫҢ ЖОЛЫ" 19:00

"ПОЭЗИЯ ҚАҒАНАТЫ" 19:30

«САНА» 20:35 "Бір туынды"

21:00 "СОҢҒЫ МУЗА" 21:40

"СУРЖЕКЕЙ - АНГЕЛ СМЕРТИ"

23:55 "Ертегілер әлемі"



МҰРАСЫ" 7:35 "Көшпенділер

әлемі" 8:05 "Күй-керуен" 8:40

"Ер қанаты" 9:10 "Ән-ғұмыр"

9:40 "Телеэссе. М.М.Ауэзов"

10:00 "Вечные ценности" 10:35

"Абайдың жолы" 11:05 "Тұлға"

11:40 "Қазба қазыналары" 12:05

Концертный зал 13:40 "Зинһар"


15:05 "Тайны древних эпох" 15:35

"Құдіретті қылқалам" 16:05 Балет

18:00 «Вечные ценности» 18:30

"Сырлы саз" 19:00 «PARASAT

MAIDANY» 19:30 "Ұстаз" 20:05

"Оркестровая партитура" 20:25

"Ұлт қазынасы" 21:00 "БІРЕГЕЙ"

21:50 "Артист" 23:35 "Ертегілер

әлемі"



МҰРАСЫ" 7:35 "Күй-керуен"

8:10 "Жыр дастан" 8:40 "Ежелгі

Мысыр" 9:35 «Әндіground» 10:05

«Вечные ценности» 10:40 "Ұстаз"

11:10 "Поэзия қағанаты" 11:40

"Ұлттық киім сырлары" 12:10

Концертный зал 13:45 "В

поисках истины" 14:20 "Түркі

әлемі" 14:50 "Bookwill" 15:20

"Арт академия" 15:40 "Мұра"

16:05 "Сөз патшасы" 16:30 Балет

18:00 "ВЕЧНЫЕ ЦЕННОСТИ"


"ҮРКЕР" 20:00 "Премьеры" 20:30

"Жәдігер" 21:00 "СЕН ДЕ БІР

КІРПІШ ДҮНИЕГЕ..." 21:30 "Зинһар"

22:20 "Ван Гог. Данышпанның

қасіреті" 0:20 "Ертегілер әлемі"


0:01 «Томирис» 2:35 «Шал»

4:20 «Жайдарман» 5:30 «Өмір

жолы» 6:00 «Крылатая душа

джигита» 7:00 «Өз үйім» 8:30

«Алпамыс» 8:50 «Айка» 9:00

«Дала ойындары» 9:15 «Көрімдік»

10:25 «Детектив әже» 12:00

«Менің мотивациям» 12:20

«Мамандықты бірге таңдайық»

12:35 «Алпыстан асып барамын»

14:30 «Жаңа қадам» 16:10 «Тек

қана қыздар» 18:00 «Қақпан»

19:30 «KinoScope» 19:55 «100

кеңес» 20:00 «Көксерек» 21:50

«Больше, чем кино» 23:40

«Пифагор»


0:01 «Қақпан» 1:30 «KinoScope»

1:55 «100 кеңес» 2:00 «Көксерек»

3:35 «Больше, чем кино» 5:05

«Пифагор» 5:20 «Qazaq brand»

6:00 «Берел» 7:00 «Өз үйім»

8:30 «Аңшы» 8:45 «Толағай»

9:00 «Дала ойындары» 9:15

«Көрімдік» 10:25 «Детектив

әже» 12:00 «Істің адамы» 12:10

«Қарапайым ғылым» 12:35

«Алпыстан асып барамын»

14:30 «Жаңа қадам» 16:10 «Тек

қана қыздар» 18:00 «Қақпан»

19:30 «Открытый показ» 19:55

«100 кеңес» 20:00 «Қыз Жібек»

22:45 «Она»


0:01 «Қақпан» 1:30 «Открытый

показ» 1:55 «100 кеңес» 2:00 «Қыз

Жібек» 4:20 «Она» 5:30 «Өмір

жолы» 6:00 «Таңбалы тас» 7:00

«Өз үйім» 8:30 «Құйыршық-1» 8:40

«Құйыршық-2» 8:50 «Құйыршық-3»

8:55 «Құйыршық-4» 9:00 «Дала

ойындары» 9:15 «Көрімдік» 10:25

«Детектив әже» 12:00 «Төртеу

түгел» 12:35 «100 кеңес» 12:40

«Бір туынды тарихы» 13:15

«Алпыстан асып барамын» 14:30

«Жаңа қадам» 16:10 «Изоляция»

18:00 «Қақпан» 19:30 «Человек

и кино с Каримом Кадырбаевым»

19:55 «Свайп в прошлое»

20:00 «Қозы Көрпеш - Баян

Сұлу» 22:30 «Станция судьбы»


0:01 «Қақпан» 1:30 «Человек и

кино с Каримом Кадырбаевым»

1:55 «Свайп в прошлое» 2:00

«Қозы Көрпеш - Баян Сұлу»

4:10 «Станция судьбы» 5:25

«Өмір жолы» 6:00 «Фатима»

7:00 «Өз үйім» 8:30 «Менің атым

Қозы» 9:00 «Дала ойындары»

9:15 «Көрімдік» 10:25 «Детектив

әже» 12:00 «Qazaq brand» 12:40

«100 кеңес» 12:45 «Бір туынды

тарихы» 13:15 «Алпыстан асып

барамын» 14:30 «Жаңа қадам»

16:10 «Изоляция» 18:00 «Қақпан»

19:30 «МАМА, Я В ШКОЛУ» 20:00

«Оралман» 21:55 «Айтылмаған

тарих» 22:00 «Семьянин» 23:45

«Пифагор»


0:01 «Қақпан» 1:30 «МАМА,

Я В ШКОЛУ» 2:00 «Оралман»

3:40 «Айтылмаған тарих» 3:45

«Семьянин» 5:05 «Тарих. Тағдыр.

Тұлға» 6:00 «Бекет ата» 7:00 «Өз

үйім» 8:30 «Ынсапсыздың ақыры»

8:35 «Тастүлек» 9:00 «Дала

ойындары» 9:15 «Көрімдік» 10:25

«Детектив әже» 12:00 «Тағдыр

жолы» 12:25 «Өмірдің өзі»

12:45 «Бауыр» 14:25 «Загадай

желание» 16:10 «Изоляция» 18:00

«Қақпан» 19:30 «Білім жолы»

20:00 «Гауһартас» 21:45 «LIFE

STYLE» 22:00 «Аким»


0:01 «Қақпан» 1:30 «Білім жолы»

2:00 «Гауһартас» 3:25 «LIFE

STYLE» 3:40 «Аким» 5:25 «Бір

туынды тарихы» 6:00 «Қалыбек

Қуанышбаев. Сахна перісі»

7:00 «Жалғыз жауқазын» 9:20

«Менің мотивациям» 9:40

«Мамандықты бірге таңдайық»

10:00 «Сказка о прекрасной

Айсулу» 11:10 «Почему у ласточки

хвост рожками» 11:20 «Сорок

небылиц» 11:40 «Канбак-шал»

11:50 «Зайчик в очках» 12:00

«МАМА, Я В ШКОЛУ» 12:35

«Төртеу түгел» 13:05 «Өмірдің

өзі» 13:25 «Тақиялы періште»

15:00 «EL NEWS» 15:10 «Кімнің

есінде?» 16:00 «Линия судьбы»

16:34 «Ғажайып Қазақстан»

16:35 «Жабайы табиғат» 17:00

«Қазақстан табиғаты» циклынан:

«Қызғалдақтар атамекенінде»

деректі фильмі 18:00 «Шұға»

19:35 «Жарық» 20:00 «Мұқағали»

22:00 «Ауыл кеші көңілді»


0:01 «Шұға» 1:35 «Жарық» 2:00

«Мұқағали» 3:50 «Қилы кезең»

5:20 «Кімнің есінде?» 6:00

«Адай жылқысы» 7:00 «Жалғыз

жауқазын» 9:30 «Істің адамы»

9:40 «Қарапайым ғылым» 10:00

«Эй вы, ковбои!» 11:05 «Ақсақ

құлан» 11:15 «Борсық пен ай»

11:25 «Құсты ұшыратын қанаты»

11:35 «Қаңбақ-шал мен дәу»

11:55 «Ұры мен қасқыр» 12:00

«Детский доктор» 12:35 «Айбын»

13:04 «Ғажайып Қазақстан» 13:05

«Жабайы табиғат» 13:30 «Ауыл

кеші көңілді» 15:00 «EL NEWS»

15:10 «IQAS» 16:35 «LIFE STYLE»

16:55 «О сказочной природе

Казахстана: Каркаралы» 17:57

ХОККЕЙ. PRO HOKEI LIGASY.

«Бейбарыс» - «Хумо» 20:30

«Әурелең» 22:00 «Жайдарман»

23:35 «Мамандықты бірге

таңдайық»

КАБЕЛЬДІК ЖӘНЕ СПУТНИКТІК ТЕЛЕДИДАР

14 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ТАРИХ

SARYARQA SAMALY

Ресей аймағындағы түркі ұлыстары өткен ғасыр басында төңкерістер әсерінен түленіп,

тіршіліктерін түзей бастады. Ұлт зиялылары халқының хал-ахуалын жақсарту қамымен

«бас кетсе де, тартынбас» қарекет қылды. Өйткені олардың алдында Ыбырай, Абайлар

бастаған сара жол жатты. Олар ұлтына ұлағат айтып, «қараңғы қазақтың көгін» жарқыратып,

жұлдыздай жанды, айдай аспандады. Солардың бірі - Ахмет Байтұрсынұлы. Бұған

дәлел болар дәйектемені ақынның төл туындысынан да, аудармасынан да тауып, қоғамдық

қызметінен де анықтарымыз айқын.

Алаш және Ахмет

Санасы сергек, ойы озық сауатты

қай ұлттың өкілі болсын, ол азаттықағартушылық

бағыт ұстанады. Олардың

ойынша, қараңғы халықтың бойына оқу-білім

ұрығын себу арқылы прогреске шақыру –

басты да, ұлттық та мақсат болуы тиіс.

Бұл отаршылдық бұғауында болған түркі

жұртының текті ұлдары түгел талап еткен

ұлт сұранымы, уақыт талабы еді.

Патшалық Ресей бодауындағы қазақ

жұрты да азаттық алу үшін жұмыла күресу

керектігін терең сезінді. Осы қажеттіліктен

ұлттың сөнбес жады – «Алаш» идеясы

жанданды. Соның негізінде ХХ ғасыр

басындағы ұлттың тәуелсіздікке деген

аңсарынан оның отаршылдыққа қарсы

қоғамдық-саяси ұлт-азаттық қозғалысы

қалыптасты.

«Алдыңғы толқын ағалар» салған

сара жол Әлихан, Ахмет, Міржақып,

Сұлтанмахмұт, Жүсіпбек, Мағжан сынды

дәстүр жалғастырушы жалынды жыршылар

мен қоғам қайраткерлерін азабы мол

тартысқа, айқайы көп көкпарға салды.

Айтар болсақ, Aхмет Байтұрсынұлының

саяси қызмет жолына түсуі 1905 жылға

тұспа-тұс келеді. 1905 жылы Қоянды

жәрмеңкесінде жазылып, 14500 адам

қол қойған Қарқаралы петициясы (арызтілегі)

авторларының бірі Ахмет болды.

Қарқаралы петициясында жергілікті басқару,

сот, халыққа білім беру істеріне қазақ

елінің мүддесіне сәйкес өзгерістер енгізу,

ар-ождан бостандығы, дін ұстану еркіндігі,

цензурасыз газет шығару және баспахана

ашуға рұқсат беру, патша өкіметі бекіткен

Дала ережесін қазақ елінің мүддесіне сай

заңмен ауыстыру мәселелері көтерілді. Және

онда қазақ даласына орыс шаруаларын

қоныс аударуды үзілді-кесілді тоқтату талап

етілді. Сол кезеңнен бастап жандармдық

бақылауға алынған Байтұрсынұлы 1909 жылы

1 шілдеде тұтқындалып, оны қазақ облыстарынан

тыс жерге жер аудару жөнінде

шешім қабылданды. Осы шешімге сәйкес

Байтұрсынұлы Орынборға 1910 жылы

9 наурызда көшіріліп, 1917 жылдың соңына

дейін сонда тұрды.

Орынборда өткізген кезең оның қоғамдықсаяси

қызметінің аса құнарлы шағы болды.

Ол осы қалада 1913–1918 жылдары өзінің

ең жақын сенімді достары Ә.Бөкейханов,

М.Дулатовпен бірігіп, сондай-ақ қалың қазақ

зиялыларының қолдауына сүйеніп, тұңғыш

жалпыұлттық «Қазақ» газетін шығарып тұрды.

«Ұлттың тұтастығы – идеяда» десек,

қазақ зиялыларын біріктірген қасиетті

ұғымдардың бірі – Алаш идеясы еді. Ұлт

тәуелсіздігіне негізделген ұстаным Ахметті

әдебиетке алып келді. Ол әдебиетті халыққа

әсер етуші үлкен күш деңгейіне көтерді.

1909 жылы Петербургте «Қырық мысал»

кітабын, 1911 жылы Орынборда «Маса»

атты өлеңдер жинағын бастырды.

А.Байтұрсынұлы - өзінің қоғамдықсаяси

қызметін шығармашылығымен ұштастыра

білген көрнекті қалам иесі. Ол

өзінің алғашқы кітабы «Қырық мысалда»

Ресей отаршыларының зорлық-зомбылығын,

елдің тұралаған халін жұмбақтап, тұспалдап

жеткізді. Мысал жанрының қызықты формасы,

ұғымды идеясы, уытты тілі арқылы әлеуметтік

сананың оянуына ықпал етті. Ұлтының

ұланы, дәуірінің дауылпазы ретінде сол

Ұлт ұстазы қазақ жастарының ортасында. Отырғандар (оңнан):

Имам Әлімбеков, Ахмет Байтұрсынов, Ғазымбек Бірімжанов. 1922 жыл.

тұстағы халқының қамына қынжылып,

қаракеттерін кейде сынап, кейде әжуалап

та отырды. Әрине, онысы болашаққа терең

бойлағандықтан туындаған өткір мысқылы,

өртеңде өткен өмірдің өкініші екені анық.

«Қырық мысал» жинағының беташары

«Замандастарыма» өлеңімен: «Орыстың

тәржіме еттім мысалдарын, Әзірге қолдан

келген осы барым» – деп басталып, мысалдары

«Аққу, шортан һәм шаян» өлеңімен

жалғасады. Жинақ астарындағы тұжырым

оқырманын сан қилы ойлар тұңғиығына

жетелейді. Мысалдағы аққу, шортан һәм

шаян хәлі қазақ қауымына жат емес-тін.

Жинақтағы қырық мысалдың алғашқысы етіп

дәл осы мысалды беруінде де үлкен мән бар,

ол – халықты ауызбіршілікке шақыру. Алаш

әдебиетінің ұраны – отаршылдыққа қарсы

бірлесу мен халық ынтымағы болғандығын

осы мысалдан көруге болады.

Ақынның азаматтық арман-мақсаты,

ой-толғамдары кестеленген өлеңдері «Маса»

деген атпен жеке кітап болып жарық көрді

(1911). «Масаның» негізгі идеялық қазығы –

жұртшылықты оқуға, өнер-білімге шақыру,

мәдениетті уағыздау, еңбек етуге үндеу.

Ақын халықты қараңғылық, енжарлық,

кәсіпке марғаулық сияқты кемшіліктерден

арылуға шақырды. Ыбырай мен Абайдың

ағартушылық, сыншылдық дәстүрін жаңғырта

отырып, Ахмет 20-ғасыр басындағы қазақ

әдебиетін төңкерісшіл-демократтық дәрежеге

көтерді.

А.Байтұрсынұлының Орынбордағы

өмірі мен қызметі Ресей үкіметінің қатаң

жандармдық бақылауында болды. Ол

«Қазаққа» жабылған негізсіз жала салдарынан

абақтыға отырып шықты.

Ахмет 1917 жылы революциялық өзгерістер

арнасында өмірге келіп, қазақ

тарихында терең із қалдырған Қазақ

съездері мен Қазақ комитеттері сияқты

тарихи құбылыстың қалың ортасында

жүрді, оларға тікелей араласып, «Қазақ

газеті» арқылы саяси теориялық бағытбағдар

беріп отырды. Ол Алаш партиясы

бағдарламасын даярлаған шағын топтың

құрамында болды.

Алаш Орда құрамын бекіткен 2-жалпы

қазақ съезі Оқу-ағарту комиссиясын құрып,

оның төрағасы етіп А.Байтұрсынұлын бекітті.

1919 жылы наурызға дейін Алашорда

үкіметінің Торғай облысы бөлімінің мүшесі

болды. Осы тұста өкімет басына келген

Кеңес үкіметі Алашорда басшылары мен

мүшелеріне кешірім жариялады.

А.Байтұрсынұлы Қазревком мүшесі ретінде

Қазақстанның Ресеймен шекарасының

қалыптасу ісіне белсенді түрде араласты.

Бүкілресейлік ОАК-нің 1919 жылы 27 тамызда

Қостанай уезін Челябинск облысына қосу

туралы шешіміне қарсы оның жазған саяси

наразылығы Қостанай уезін Қазақстан

құрамына қайтаруға негіз болды.

Ол 1920 ж. тамызда құрылған Қазақ

АКСР-і үкіметінің құрамына еніп, 1920–1921

жылы халық ағарту комиссары қызметінде

болды. 1922 жылы Өлкелік халық комиссариаты

жанындағы Академиялық орталықтың,

1922–1925 жылы Халық ағарту комиссариаты

ғылыми-әдеби комиссиясының,

Қазақ өлкесін зерттеу қоғамының төрағасы

болып қызмет атқарды.

Байтұрсынұлы түрлі мемлекеттік қызметке

атсалыса жүріп, сонымен бір мезгілде

өзінің жаны сүйген оқытушылық-ұстаздық

жұмысынан да қол үзбеген. 1921–1925 жылы

Орынбордағы, 1926–1928 жылы Ташкенттегі

Қазақ халық ағарту институттарында

қазақ тілі мен әдебиеті, мәдениет тарихы

пәндерінен сабақ берді. 1928 жылы Алматыда

Қазақ мемлекеттік педагогикалық

институтының ашылуына байланысты

ректордың шақыруымен осы оқу орнына

профессор қызметіне ауысты. 1929 жылы

Алаш қозғалысы қайраткерлерімен бірге ол

Алматыда тұтқынға алынып, осы жылдың

соңына қарай тергеу үшін Мәскеудегі Бутырка

абақтысына жөнелтілді. КСРО Халық комиссарлар

кеңесі жанындағы ОГПУ «үштігінің»

1930 жылғы 4 сәуірдегі шешіміне сәйкес

А.Байтұрсынұлы ату жазасына кесілді. Бұл

шешім бірнеше рет өзгерістерге ұшырады.

1933 жылы мамырда денсаулығы нашарлап

кетуіне байланысты қалған мерзімді

Батыс Сібірде айдауда жүрген отбасымен

(әйелі мен қызы) бірге өткізуге рұқсат

берілді. 1934 жылы М.Горькийдің жұбайы

Е.П.Пешкованың көмегімен А.Байтұрсынұлы

отбасымен мерзімінен бұрын босатылып,

Алматыға оралады. Бұл жерде тұрақты

жұмысқа қабылданбай, түрлі мекемелерде

қысқа мерзімдік қызметтер атқарады. 1937

жылы 8 қазанда тағы да қамауға алынып,

екі айдан соң, яғни 8 желтоқсанда «халық

жауы» атанып, атылды.

Байқауымызша, ұлттық қасиеттерді бойға

дарытқан зиялылар басқа халықтардың да

мұң-мұқтажын, мұрат-мақсаттарын түсінеді.

Сөйтіп, ұлт мүддесі жолында тізе қосып,

күш біріктіреді. Олар ұлт руханиятының

өрлеуі жолында, халық өмірін қайта құру

мақсатында еңбектенеді де.

ХХ ғасыр басындағы ұлт-азаттық

қозғалысының көрнекті қайраткерлері

қоғам өмірінің объективі тұстарын өзгертуді

күшпен емес, сананың сол процеске енуі

арқылы жүргізілуге тиіс деген түйінді пікірді

қуаттады. Олар иық тіреген басты концепция -

бостандық пен рухани езгіден құтылу және

халықты жалпы адамзат құндылықтарымен

нәрлендіру секілді мақсаттарға негізделді.

Нақтылай айтқанда, олар қазақ елінің

өркениетті, егеменді мемлекет болып, дамыған

елдер қатарынан көрінуін мұрат тұтты. Ол

мақсат-мұраттардың негізі байырғы төл

мәдениетіміздің өрісі мен рухани дүние

өресінде екенін зайырлы қауым өкілдері

жете түсінді. Сондықтан олар империя

кезінде бастаған іс-әрекет, қимылдарын

қ ы з ы л ү к і м е т т ұ с ы н д а д а ж а л ғ а с т ы р д ы .

Алайда, елдің санасын сергілтіп,

намысын найзаға іліп, халық арасында

рухани қозғалыс туғызған бұл үрдістің

адымы ұзаққа бармады. Кеңестің келеңсіз

саясаты ұлттық зиялылардың дұрыс пайымдарын

пайдаға асырмай, оң істерін теріске

айналдырды. Сөйтіп, ұлтына «ұлтан, атына

тұрман» болуға даяр арда ұлдар мен асыл

арыстардың бостандыққа деген шабыты

ұзаққа созылмады. «Алаш» қозғалысы

қарулы басқыншылықпен таратылғаннан

кейін жеңіс жырының орнын қасіретке толы

ғұмырлар алмастырды.

Ел тағдырының келешегіне алаңдаулы

қайраткер көп қырлы ісімен, даналық саясатымен

қазақ жастарының рухани көсемі

болды. Бүгінгі күні Қазақ елі өз алдына

мемлекет болып, босағасын бекітіп, рухани

жаңғыру кезеңін бастан кешіріп жатса,

оған Ахмет Байтұрсынұлы сынды Алаш

арыстарының еңбегі ұшан-теңіз екені айдан

анық.

Сейфетдин СҮТЖАНОВ,

әдебиетші-ғалым.

SARYARQA SAMALY

ТҰЛҒА 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 15

Сана саңылауынан

таным таразысына дейін

Қай халықтың болмасын, өткенін бүгініне жеткізетін, бүгінін ертеңімен

ұштастыратын оның тілі. Осыдан да ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы «Тіл –

адамның адамдық белгісінің зоры, жұмсайтын қаруының бірі» десе керек. Тіл адам

баласына сор болып жабысып, абыройын айрандай төгуі де оп-оңай. Бақ болып

қонып, мәртебесін асыруы да ғажап емес. Осы бақ пен сорды халық деңгейіне

көтерсеңіз, көп нәрсенің басы ашылады.

Қазақ халқының басына

тілдің бақ боп қонған уақыты

А.Байтұрсынұлының қырыққа

толар шағынан бастау алды. Бұл -

1910 жылдар шамасы. Алғашқы

орыс революциясы (1905-07) қазақ

баласының да санасын өзгертті.

Бұл уақытта Ахмет отыздың үстіне

жаңа шыққан. Бірінші мүшелінде

алған екі сыныптық (әр сынып

үш жылдық оқуды қамтиды)

орыс-қазақ училищесі (Торғай)

оны Орынбордағы мұғалімдер

мектебіне түсуіне мүмкіндік берді.

Мұндағы төрт жыл шамасында

білімнің қазіргі жоғары мектеп

беретін білімге пара-пар екендігі

тағы бар. Онан кейінгі он-он бір

жылын Ақтөбе, Қостанай және

Қарқаралы уездеріндегі ауылдық

және болыстық мектеп-училищелерде

мұғалім болып қызмет

атқарады.

23 жастағы жас жігіт Омбыға

барған бір сапарында қазақ

халқының тарихын түгендеп жүрген,

этнографиясы мен фольклорына

ден қойған А.Е.Алектровпен жүздеседі.

Меніңше, осы кездесу оны

түбегейлі өзгеріске бет бұруға

итермеледі. Мұны М.Әуезов ұлт

ұстазының 50 жасқа толған мерейтойына

арналған мақаласында

«Атақты Ильминскийдің жолымен

қазақтың көзін ашу үшін осы оқу

керек деген саясатты тұтынып

жүргендігін сөздерімен білдірген

Алектровтың ниетімен жақын

келіп танысқан соң, Ахмет қазақ

халқының жағдайының ауырлығын

ұғып, ел турасындағы түкпірлі

ойы сол кезде ояна бастаған.

Алектровпен танысудың екінші

әсері – Ахаңның жолы ашылып,

бұрынғы білім-өнер жолындағы шала

білініп, көмескілеу түсініп жүрген

нәрселерін таза білуіне себеп

болған» - деп көрсетеді. 13 жасында

полковник Яковлевтің кесапатынан

жапа шеккен әке бейнесі

елестеді, енді келіп орыс ғалымының

қазақ мәселесін күйттегені жанына

батты. Осыдан барып, қазақ

тілін, әдебиетін, тарихын, этнографиясын

өз жұртының баласы

жазғаны жөн деген ойға тоқталса

керек. Бұл - біздің пікір, әйтпесе

Г.Н.Потанин мен А.Е.Алектровтың

қазақ өркениетіне сіңірген еңбегін

жоққа шығарудан аулақ ойдамыз.

Жалпы, бүгінгі қазақты

мына мәселелер ойлантуы

керек. Біріншіден, «ұлт ұстазы»

айқындауышының өз иесін тапқандығы

анық. Демек, республика

көлемінде «Мұғалімдер күні»

болып саналатын қазанның алғашқы

жексенбісін ұлт ұстазының туған

күнімен байланыстырудың да

сәті келді деп білеміз. Мұндай

тәжірибе біздің мемлекетімізде

болды: көп уақыт 22 қыркүйекте

мерекеленетін «Тілдер күнін» 2017

жылдан бастап А.Байтұрсынұлының

туған күніне орайластырып едік.

Меніңше, бұл ойымыз көптеген

ұстаздардың көңілінен шығады

деп сенемін.

Әрине, А.Байтұрсынұлын ұлт

ұстазы дәрежесіне көтерген

оның ұшан-теңіз еңбегі. Әсіресе,

оның қазақ мектептері мен оның

тыңдаушыларына арнаған оқу

құралдары болса керек. Бұл

жерде мұндай оқу құралдар

мектеп табалдырығын аттаған

балалар мен оларды тәрбиелеуге

алған мұғалімдерге де тікелей

қатысы бар. Өз тарапымыздан

ұлт ұстазының тілдік сезім мен

қазақы намысы жоғары болғанын

қосқымыз келеді. Бұл екі санатқа

отбасы мен орта әсер етеді.

Қазақ отбасынан шыққан,

қазақ ортасында өскен қазақ

баласы өз тілінен кем қалуы

мүмкін емес. Осы себептен де

ғалым оқулықтарындағы пәнсөздер

қазақ пайдаланымында

бүгінгі күге дейін сақталып қалып

отыр. Ғалым еңбегінен бірде-бір

шет тілдер сөзін кездестірмейсіз.

Фонетика емес дыбыс жүйесі,

лексика емес сөз жүйесі, морфология

емес сөз тұлғалары, синтаксис

емес сөйлем жүйесі.

Оның үстіне ғалым оқулықтарындағы

мысал деректер қазақ

санасына дендеп енген мақалмәтелдер,

нақыл сөздер, аңызәңгімелерден

тұрады. Бұған «Күлтөкпенің

басында күнде жиында»

айтылатын әңгіме-дүкенді қосыңыз.

Оның үстіне ол уақыт ақпа құлақ

ағайын емес, құйма құлақ қазақ

жұрты бағаланған шақ. Ата сөзден

аулақ қоныстану қазақ баласына

тән емес-тін. Ол уақытта қазақ

жұрты сөзіне қарай сөйлеушісін

бағалай алатын. Мұндай тірлік

Ахметтің де сана-сезіміне тікелей

әсер етті десек болады.

Ахмет еңбектерінің өз қатарластарынан

озық ойлы болуына не

себеп? Ең алдымен, өткен ғасырдың

басында А.Байтұрсынұлымен

салыстыра көрсететін қазақ

тұлғасы жоққа тән. Бұл жерде

Ахмет қана оқыды, басқасының

білімі жеткіліксіз болды деген

пікірден аулақпыз. Біз мемлекеттік

саясаттың (бұл саясатты көзі ашық

қазақ оқымыстылары ұстанды)

оқу-білімге қатысты бағытын айтып

отырмыз. Оның алдында кітап

терген Ы.Алтынсарин 1889 жылы

өмірден өткен. Жаңа ғасыр жаңа

тұлғаны аренаға шығарды. Ахмет

осылайша қайнауы кем қазанға

түсті. Елуге толар-толмас шақта

қазаққа ең керек оқу-құралдарын

мектеп табалдырығынан өткізеді.

Қазақ қоғамынан шыққан

Ахмет санасы орыс еңбектерімен

танысқаннан кейін аласапыран

күйге түсті. Қазақ отбасының

бағып-қағуынан кейін орыс білімінің

нәрін алуы (арнайы оқу орнына

түскен жоқ, бірақ оның Орынбор,

Омбы сияқты орыс қалаларындағы

орыс білгірлерімен қарымқатынасын

айтып отырмыз) қабілетіне

күш қосып, психологиялық

жады мен логикалық байымы

бірден көтеріліп шыға келді. Орыс

тілі арқылы Еуропада Женева

лингвистикалық мектебінің ірі өкілі

Фердинанд де Соссюр (1857-1913),

неміс ұлтының ірі өкілі Вильгельм

фон Гумбольдт (1767-1835), Ресейде

Москва лингвистикалық мектебінің

ірі өкілі Ф.Ф.Фортунантов

(1848-1914) еңбектерімен тікелей

танысты десек болады. Ахметтің

осындай әлемдік дүниеден нәр

алмауы мүмкін емес еді.

Байқап қарасақ, А.Байтұрсынұлымен

заманы бір А.М.Пешковскийдің

еңбегі 1914, М.Н.Петерсонның

еңбегі 1923, А.А.Шахматовтың

еңбегі 1925 жылы шығады. Мұның

үшеуі де Ф.Ф.Фортунантовтың

шәкірттері. Қолы ұзын дейтін

орыстың кітаптары тек өткен

ғасырдың үшінші он жылдығында

баспа бетін көреді. Ахмет екінші он

жылдық басталмай тұрып оқу құралдарын

бере бастайды: «Әліппе» –

1910; «Тіл-құрал» 1912-25 жылдар.

Демек, Ахмет өз замандастарының

еңбегін оқуы екіталай, бірақ олардың

ұстаздарынан тараған еңбектермен

таныс болғандығы анық болып

шығады. Әрине, ғылыми деңгей

бір арнада қабыспайды. Бірақ сол

ғылымға қаузау болар қауыздың

Ахмет оқулықтарының өн бойында

тұрғандығы бүгін жұмбақ емес.

Қазаққа «Тіл – құрал» осындай

жолдармен келді. Жоғарыда айтқанымыздай,

«Тіл-құрал» 1912-1925

жылдар аралығында жеті рет жарық

көреді. Оның бесеуі орыс патшасы

уақыты да, екеуі Кеңес деген

өкіметтің белең алған тұсы. Құрал

«Тіл танытқыш кітап» деп аталып,

төрт деңгеймен жеткізілген: 1-сі

Дыбыс жүйесі – 1912-15 жылдар;

2-сі Сөз жүйесі – 1914-17 жылдар;

3-сі морфологиялық құрылымы

(Қазақ тілінің сарфы) – 1915 жыл;

4-сі Сөйлем жүйесі – 1925 жыл.

Бұл бөлістің өзін шартты деп қарау

қажет. Себебі 1-тілтанытқыш кітап

1925 жылы 5-інші рет басылым

көріпті. Жалпы, ғалымның «Қазақ

тілінің сарфы» деп тарқатқан

кітаптары қазіргі ұғымдағы грамматика

аясына сәйкеседі.

А.Байтұрсынұлының Дыбыс

жүйесі мен түрлері дыбыс, буын

және олардың жазылу емлесін

жинақтайды. Бұл - қазіргі күнгі ең

осал тұсымыз. Біз 2017 жылдан

бастап не әліпбиді, не емлемізді

түзе алмай келеміз. Неге? Ең

бастысы, қазіргі қазақ жұрты баба

берген 24 (28) дыбысты басшылыққа

алмай отыр. Оның 5-уі (9) дауысты

да, 19-ы - дауыссыз дыбыс. Біз

қазір 31-35 дыбыспен тарқатқымыз

келеді. Баяғы сол «басқа жұрт

не дейді?» деген жалтақтық. Бір

ғана у және й дыбысын өзінің

тума жағдайына келтірсек, яғни

олардың тек дауыссыз дыбыс

екендігін жаңғыртсақ, қазақтың

қазіргі емлесі де тез шешімін

табар еді.

А.Байтұрсынұлының синтаксистік

ілімі үлкен дүниені қозғауды қалайды.

Себебі ғалымның синтаксисі

ғылыми тілдің шарықтау шегіне

бара алған. Оны синтаксис салаларын

тарқатудан тануға болады.

Сөйлем жүйесі деп бекітілген бұл

ілім сөйлемнің барлық түрін және

сапасын аңғарта алады. Қалай

болғанда да, қазіргі синтаксис

ілімін А.Байтұрсынұлының тұжырымдарына

сүйене отырып, бес тараумен

жеткізуге болады. Өзіміз осы

пәннің басы-қасында жүргеннен

кейін, мұндай пікір білдіруге толық

хақымыз бар деп білеміз. Тек осы

жағдайда ғана қазақ тіл білімін күні

бүгінге дейін орыс тіл білімімен

теориялық тұрғыдан салыстыра

берген жаңсақ тұжырымдардан

сақтап қалған болар едік. Ал

Ахмет ілімі тек қазақы теорияға

негізделгені ақиқат.

Бекен САҒЫНДЫҚҰЛЫ,

ғылым докторы, профессор,

Қазақстан Журналистер

одағының мүшесі.

16 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ТҰЛҒА

SARYARQA SAMALY

Ә.НҰРШАЙЫҚОВТЫҢ ТУҒАНЫНА - 100 ЖЫЛ

Жер мен елді жырлаған

Ә.Нұршайықовтың шығармашылығы туралы

Осы мақаланы жазуыма себеп болған - «Saryarqa samaly» газетінің 2022 жылғы 23 маусым

күнгі санында жарияланған журналист Нұрбол Жайықбаевтың Халық жазушысы Әзілхан

Нұршайықовтың 100 жасқа толуына байланысты «Мені әдебиет аспанына көтерген

космодром» атты мақаласы. Ә.Нұршайықов - еңбек адамдарын әспеттеп жазған көрнекті

публицист. Ол Павлодар өңірінде көптеген еңбеккерлер туралы очерктер жазып, осы

өлкедегі жазбаларынан алғашқы кітабын құрастырып жарыққа шығарды.

Мен кәсіби кітапханашы болғандықтан,

кітапханадағы келген әр кітапты талдап

өз оқырмандарына ұсынатынмын. Кеңес

үкіметі кезінде қазақ әдебиетін, қазақтың

ақын-жазушыларын, жерлес ақын жазушыларды,

ауылдастар туралы жазылған

мақала, кітаптарға зор мән беретінмін.

Адамзаттың ұрпағына қалдырған көп

дүниесі бар. Менің түсінігімде, соның ең

қымбатты баға жетпес асыл қазынасы -

кітап. Кітапханада 40 жыл еңбек ете жүріп

әр уақыттың ағынына қарай, өзгерісін

көріп, соған икемденіп еңбек еттім. Әр

түрлі мәдени іс шаралар өткізілетін.

Солардың бірі емес, ерекше бірегейі -

оқырмандар конференциясына арқау болған

кітап Ә.Нұршайықовтың «Жер туралы жыр»

очерктер жинағы.

Халық жазушысы Ә.Нұршайықов өзінің

творчестволық жолын журналист ретінде

бастаған болатын. Оның «Алыстағы ауданда»

(1956), «Тың астығы» (1958), «Ертіс жағасында»

(1959), «Жомарт өлке» (1960) және басқа

да очерктер жинағы оқырман қауымға

кеңінен танымал болды. Жазушы очерктерінің

дені тың және тыңайған жерлерді игеру

тақырыбына арналды. Бұл туындыларында

автордың игерушілердің, сол кездегі

басшылардың кішіпейілділігі, достықты,

адалдықты, адамгершілікті жырлады.

«Жер туралы жыр» кітабына «Ертіс

жағасында», «Егін орағы», «Астық», «Село

коммунистері», «Көктем күндері», «Жауын»,

«Семинар», «Алыстағы ауданда», «Талқы»,

«Мақташылар», «Менің журналистік жолым»

шығармалары енді.

Автор осы кітаптың кіріспесінде: «Жер

туралы жыр - ел туралы жыр. Менің

бұл кітабым - тың тақырыбына арналған

очерктерінің екінші басылымы. Әрине, тың

игеру сияқты ұлы істің республика бойынша

барлық кезеңдерін қамти алмайды. Себебі

тың игеру ісі де дария болса, бұл жинақ

сол дарияның бір тамшысы ғана іспетті.

Сол тамшы ішінде мен өзім көрген

істі, бірсыпыра азаматтардың сол істегі

ерлік күресі мен еңбегін ғана баян еттім».

Мен де, автор жырлағандай, осы кітаптың

ішінен кітап жөнінде оқырманға «Семинар»

очеркінен біраз мағлұмат бермекпін.

Бұл мақала біздің ауыл туралы, яғни

қазіргі Ақтоғай ауданы Әуелбек ауылы,

ауыл басшысы мен ауыл еңбеккерлері

туралы жазылған. Ауданды, кейіннен облысты

басқарған Кеңес Одағының Батыры Махмет

Қайырбаев туралы көптеген деректер

бар. Автор сол адамның көрегендігін,

адамгершілігін, адалдығын, басқару ісінің

стратегиясына ілесіп, көрсете білген.

Мен осы кітапты арқау етіп, әртүрлі

форматты кітапханада мәдени-танымдық

іс-шаралар ұйымдастырып өткіздім. Осы

совхозда директор болған Бейсенов Қажкен

ол адамның ұрпақтарымен, туыстарымен

кездесулер өткізді. Бізде бұрын әр жұма

сайын «Малшылар күні» болатын, сонда

Касенюк Мария Петровна, оның соңынан

ерген ізбасарлары. Карпухина Мария, Таутанова

Балкен, Сипанова Қайша, Ақсақова

Нұрыш, т.б еңбек адамдарын шақырып, әр

еңбектегі жеңістерін көтеріп, бәсекелесіп,

жақсы жұмыс істеу қорытындысын шығарып,

жеңімпаздарға заттай сыйлық, мадақтама

тапсыратынбыз. Бұл шаралар совхоз

әкімшілігімен, кәсіподақ комитетімен бірлесіп

өткізілетін.

Түрегеп тұрғандар: ортада - Октябрьдің 25 жылдығы атындағы совхоздың партия

ұйымының хатшысы Хамит Мусин, жанында - еңбек ардагері Қайкен Жармакин.

Оқырмандарға түсінікті болу үшін кітаптан

бір үзіндіні ұсынуды жөн көрдім. «Семинар»

атты шығарманың кейіпкерлері біздің

ауданның, ауылдың адамдары болатын.

- «Біздің биылғы бір кемшілігіміз,

Владимир Евгеньевич, қумаған қуанған

басшыларымызға дер кезінде тойтарыс

беріп, тіпті біреуін болса да жазалап

алмаппыз. Бұл жақсы сабақ болатын еді»,

деді Махмет Қайырбаев.

- Рас, - дейді Чайко. Алдағы жылы

солай ететін шығармыз.

- Мiнекей, жолдастар, ауыл шаруашылығындағы

бiздiң бiрiншi дұшпанымыз

осы. - Қайырбаев сол қолының шынашағын

бүгіп койды. - Ал ол бiреу ғана ма екен,

бірнешеу. Менiң есебімше, солардың ең

бастысы бесеу сияқты. Олар: жердің нашар

өңделуiне жол берушiлiк - екi. - Ол екiншi

саусағын бүктi. - Егiн жинаудың ұзаққа

созылуы; бiз жыл сайын егiндi он күнде

жинаймыз деймiз де, оны кемi бiр айға

созамыз. Үш пе? Сабанның егiн даласынан

уақытында жиналып алынбауы. Төрт

деңiздер. Пар мен зябь жоспарын орындауға

немқұрайды қараушылық. Мiнекей, бiздің

бес дұшпанымыз - осы, жолдастар.

Осы бес жау, аудан шаруашылыктарының

он бес басшысы, бәрiңнiң де iштерiңде бұғып

жатыр. Tiптi, бесеуi тұтас болмағанымен,

сендердің әркайсыларыңның iштерiңде

солардың екеу-үшеуi отыр. Мiнекей, директор,

председатель жолдастар, ең алдымен бiздің

әрқайсымыздың өз iшiмiздегi осы бес

дұшпанды тұншықтыруымыз керек. Абайдың

мынандай бiр өлеңі бар, бiлесіздер ме

Абайдың кiм екенін?

- Бiлемiз, - дедi Бақсин дауыстап. -

Осы күнге дейiн Абайдың кiм екенін бiлмей

не болыпты?

Қайырбаев Бақсиннің бұл сөзiне күлдi

де, бiрақ оған дәнеңе деместен, сөзін

әрі қарай жалғастырды.

- Абай - орыс жұртының Пушкинi

сияқты, қазақ халқының даньшпан ақыны.

Ол 1904 жылы орыстың ұлы жазушыларының

бiрi Антон Павлович Чеховпен

қатарлас қайтыс болған. Мiне, осы арада

сол дана акынның мына бiр өлеңi еске

түседі. - Секретарь өзі орыс тілінде сөйлеп

тұрғандықтан, Абай өлеңінiң де орысша

тексін тақпақтап айта жөнелдi:

Пока не знаешь - молчи.

Пока блуждаешь - молчи.

В бесцельных днях и в ночи

Пустых забав не ищи.

Чтоб человеком ты был,

И вровень с веком ты был,

Ты пятерых побори

И пятерых избери.

Злословье, ложь, хвастовство,

Безделье и мотовство –

Вот пять врагов твоих, знай.

А разум и доброта,

Упорство, скромность и труд –

Вот пять друзей, согласись

Увидев зло - отвернись,

Не унывай, маловер!

Бери с великих пример.

Не говори: «Я не тот!»

Учись, и знание придет.

- Ұлы акын осылай деген екен. Бақсин

жолдас, осының қазақшасын айтып жiберiңізші.

Бақсин сасып қалды. Ганауэр: «Тұр,

айт» дегендей, оны колтығынан демедi.

- Махмет Қайырбаевич, мен білмеймін, -

дедi орнынан тұрған Бақсин бiрден шынын

айтып.

- Жаңа білемiн дегенің кайда?

- Ол өлеңін білемiн дегенiм емес,

Абайдың атын бiлемiн дегенім ғой.

Секретарь қабағын шытты. Көп нәрсенің

атын бiлемiз де, затын білмеймiз. Мiне,

осынымыз жаман, жiгiттер. - Қайырбаев

ендігi сөзiн басқаларға арнай сөйледi.

...Меніңше, бұл - өте жақсы өлең, жолдастар,

ә? Өте жақсы өлең. Ал біздің арамызда

орын таппай баптанатындар аз ба? Жоқ, аз

емес. Ет, сүт, астық өндіруді жолға қоймай

жатып көкірек қағу - орын таппай баптану

деген осы болады, жолдастар. Абай айтады:

тілеуің, өмірің алдыңда, егер сол алдағы

өмірің жақсы болсын деп, қам жейтін

болсаң, онда бес нәрседен қашық бол

да, бес нәрсеге асық бол дейді. Сол Абай

айтқандай, біздің ауыл шаруашылығында

асық болатын бес асылымыз не? міне,

соны ойлап көрейікші, жолдастар.

- Жетеді күшіміз! - деп арт жақтан

ақкөлдіктер де дүбірлете дауыс көтерді.

- Онда тіпті жақсы. - Залдағы адамдардың

бұл үні өзі бетіне нұр болып құйылғандай,

Қайырбаевтың өңі қызара құлпырып кетті».

Бұл - шығарманың бір үзіндісі. Қандай

тағылымды ойларға жетелейді десеңізші.

Осы ретте менің ойыма үш ой келеді,

жан дүниемді толғандырады. Бірінші -

Махмет ағаның Абайдың өлеңдерін жатқа

оқығаны. Ол түйсігі бар адамға сол жерде

ой салғаны анық. Екінші, бұл очеркті

Әзілхан аға 1958 жылы жазған болатын.

Онда осы жерде кіндік қаны тамған ақын

Қ.Ыдырысов туғанын білетін. Үшінші, «Saryarqa

samaly» газетіндегі Нұрбол Жайықбаевтың

мақаласындағы фотосурет біздің жерлес

ақын «Өтес» ауылының тумасы Қабдыкәрім

Ыдырысов екеуінің ортада иық тіресіп

тұрғаны. Бір-біріне сүйеу болып тұрғандай.

Ол фотоны көріп, Қабдыкәрім Ыдырысовтың

«Ақынға» атты өлеңін есіме алдым. Осы

кітаптағы кейіпкердің бірі Хамит Мусин жиі

біздікіне келетін, әкем Қайкен Жармакин

екеуі шахмат, дойбы ойнайтын. Сонда

мені оң тізесіне отырғызып еркелететін.

Кейін ол кісі «Ақкөл» совхозында, ұзақ

уақыт директор болып еңбек етті.

Тағы бір айта кететін жайт, Ақкөл

совхозы ол кездері Куйбышев ауданына

қараған болатын. Ал бұл жылдары менің

әкем Қайкен Жармакин бөлімше басшысы

болатын.

Мақаламның басында «ұрпақтар бізден

кейін де ұрпақтарымыз жақсылар мен

жайсаңдар туралы жазады деп үміттенемін.

Әрі оған сенемін» дедім ғой.

Биыл халық жазушы Әзілхан

Нұршайықовтың туғанына 100 жыл толып

отыр, ол - махаббатты жырлаған лирик

жазушы. Өткенде мен Ж.Аймауытовтың

театрына барып, онда «Ақбілек» романына

қойылған моноспектакльді көріп,

ерекше әсер алдым. Тамаша қойылым,

қай жағынан алсаң да. Неге Әз-ағаның,

«Махаббат, қызық мол жылдарын» спектакль

етіп қоймасқа. Қаладан бір көшенің

атын бермеске?

Бауыржан Момышұлының келіні, Зейнеп

Ахметованың «Бабалар аманаты» кітабынан

мынандай үзіндіні оқырманға арнаймын: -

«Мен білгенімді саған айтамын, сен өзіңнің

балаңа айтасың, үйретесің. Кейін балаң

өз баласына айтса, сөйтіп бір шаңырақта

бабалар аманаты жалғасады. Күнделікті

тілімізде «елге еңбек сіңіріп, халыққа қызмет

ету деген сөз әр деңгейде жиі айтылады».

Мұның шынайы мәнін көбі ұға бермейді.

Елге еңбек сіңіріп, халқына, ұлтына қызмет

ету деген – ең алдымен, ана тіліңді, ата

дәстүріңді отыңның басында сақтап, өз

семьяңдағы ұрпағыңның бойына сіңіру

деген сөз. Осыны ұмытпаған адам өз

халқының алдында жеген нанын, татқан

тұзын ақтайды. Басқа үшін жауап бермеймін,

әркімнің өз еркі өзінде. Бірақ, мына менің

өз тұжырымым осы. Балаларым ретінде

сендерге де мұны аманат, өсиет етемін».

Неге мен мақаламды Зейнеп Ахметованың,

батыр ата Бауыржан Момышұлының

айтқан өсиетімен аяқтағалы отырмын, осы

«Семинар» очеркіндегі адамдар сол кезде

адал еңбекпен ауылға деген жанашырлық

өзгелерге үлгі бола білді.

Дана ЖАРМАКИНА,

«Қазақстанның құрметті

кітапханашысы» төсбелгісінің иегері,

Әуелбек ауылы,

Ақтоғай ауданы.

SARYARQA SAMALY БЕЛЕС 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 17

ТАРИХ

Ғасыр адамы

Кіндік қаны тамған жерге

маңдайының тері тамған...

«Қарты бар елдің қазынасы бар» дейді халық даналығы.

Қазақ - қашанда аталарын - әулие, әжелерін әмбибі тұтқан ел.

Бүтін бір елдің ақылдариясына айналған абыз ақсақалдар

ықылым заманнан ұлт ұйытқысы бола білді. Жастарға бағыт

берді. Бастауға шабыт берді. Бүгінгі күні де аңызға айналған

абыздардың ізін жалғаған ақсақалдар баршылық. Осындай

парасат-пайымы биік, тұла бойы тұнған тарих, өмір жолы өнеге

болар абыз ақсақалдардың бірі - Мұхтар Зәпішұлы Әбенов. Биыл

көнекөз қария өзінің 90 жылдық мерейтойын атап өтті. Абыз

ақсақалды ғасырға аяқ басқан айтулы күнімен құттықтай барып,

баталы дастарқан басында аталы әңгіме құрудың сәті түсті.

- Түгін тартсаң майы таматын

Майқайың кентінің төл құрдасысыз. Бұл

қазыналы өлкенің қалыптасып, дамуы

көз алдыңызда өтті. Әңгімемізді осы

ауылыңыздан бастасақ...

- Биыл міне, халық қамбасын толтырып,

елдің әлеуетін арттырған қасиетті, кенді

өлке - Майқайың елдімекенінің қалыптасуына

90 жыл толып отыр. Ата-бабаның маңдай

тері тамып, құрыш білегімен жанданған

қазыналы өлкенің өз тарихы бар. Көнекөз

қариялардың айтуынша, екі төбе – Үлкен

Майқайың мен Кіші Майқайыңның арасы

желегі самал желмен тербелген сұлу

қайыңға толған алқап болған деседі.

Бағы бар елдің байлауы, құт дарыған

елдің жайлауы болған бұл мекен шөбінің

құнары, жайқалған қайыңының көркіменен

майлы да жайлы өлке – «Майқайың» болып

аталып кетсе керек.

Майқайың өлкесінің елдімекен ретінде

қалыптасуына құрылысшылардың алғашқы

қонысы ықпал етті. Бұл - 1840 жылдардың

аяғы. 1895 жылы өндіріс павлодарлық көпес

Артемин Дерновтың Воскресенск тау-кен

өндірістік қоғамына өтіп, оның нұсқауымен

геолог А.Краснопольский атақты қазақ

Қосым Пішенбаевты қарамағына қызметке

алып, олар кен барлау жұмысында қыруар

жұмыстар жасайды. Түгін тартсаң майы

шығатын кенді өлкенің ашылуына зор

үлес қосқан - осы екі азамат. 1910 жылы

өндірісті «Сименс» компаниясы басқарды.

1911 жылы өндіріске Екібастұз балқыту

зауытының иесі, ағылшын концессионері

Лесли Уркварт қожайын болды. Олар кен

барлау жұмысын ары қарай жалғастырып,

жер бетіне таяу, аса терең емес 3 скважина

қазды. Ол жерден шыққан алтын

мен күміске толы бай топырақты қазақ

кедейлеріне қолмен қаздырып, Екібастұздағы

қорғасын-қалайы балқыту зауытына жеткізіп,

құйма алтын, күмістерді Англияға жөнелтіп

отырған.

Кеңес үкіметінің орнауымен 1919 жылдары

ағылшындар мен олардың сыбайластары

Майқайың, екібастұз өңірінен біржола

қуылды. Кеңес үкіметінің шешімімен

1922-1924 жылдары бұл жерлерге кен

геологтары Н.Г.Кассин, Р.Г.Барукаев,

Г.И.Медоевтар келіп, кен барлау жұмыстарын

бастап, 1928 жылы В.Н.Гуцев бастаған

кен барлаушылардың үлкен тобы бірінші

бесжылдықта Баянауыл өңірінде бірінші

тау-кен өндірісін ашуды мақсат етті. Александровкада

марганец, Қызылшілік пен

Майқайыңда алтын, Бозшакөлде мыс,

қорғасын, күмістің көп қоры бар екендігі

анықталды. Осы барлау жұмысының негізінде

Майқайың, Жосалы, Найзатас, Шөптікөл,

Александровка, Қазанауыз, Төртқұдықта

кеніштерді іздеу жұмысы жүрді. Нәтижесінде

Майқайыңда кен байыту жұмысы қолға

алынды.

КСРО халық комиссариатының

бас басқармасының бастығы Серго

Орджаникидзенің 1932 жылы 11 қыркүйектегі

№285 бұйрығымен: «Баянауыл ауданының

алтын өнеркәсібінің дамуын толық жылдамдатып,

барланған пайдалы қазбаларды

пайдалану, құрылыс жұмыстарын ұйымдастыру

үшін Майқайың алтынды «Балқаш құрылыс»

комбинатының қарамағынан шығарып, 1932

жылдың қазан айының 1-інен «Майқайыңалтын»

алтын өнеркәсіп комбинаты болып

ұйымдастырылсын» деген шешім шығарылды.

- Өндірістің алғашқы жылдары

есіңізде ме?

- Әрине. Өндірістің жұмыстары алғашқы

жылдары қол күштерімен атқарылды.

Жабық кен шахталары қазылып, ондағы

негізгі құрал- саймандар қайла, күрек,

сүймендер болды. Шахта астынан

шығарылған кенді фабрикаға таситын

негізгі көлік – «кәләмәшке» делінген

арбаға жегілген аттар болды. Өнеркәсіптің

жол қатынас көліктері көбінесе ат, түйе,

өгіз еді. Майқайыңдағы алғашқы алтын

«старательдік әдіспен» ұнтақты кенге сынап

жағып жуу арқылы «бұтар» деп аталатын

қарапайым құралдың көмегімен алынды.

Техника әлі дамымаған, қол күшіне сүйенген

сол бір қиын уақыттарда да Майқайың

еңбекшілері мемлекеттік жоспарды тұрақты

түрде артығымен орындап, ел қазынасын

сапалы өнімдерімен толтырып, жоғары

табыстардан көрінді.

- Еңсесі биік бұл елді мекенге

қазағымның талай біртуар перзенттері ат

басын тіреп еді. Сондай өңір тарихының

төрінен орын алған елеулі оқиғалардың

бірі Мұхтар Әуезов пен Қаныш Сәтбаевтың

Майқайың кентіне келуі шығар...

- Иә, алтынға толы қамбасымен, еңбекші

қауымның құрыш алақанымен атағы жер

жүзіне жайылған, екінші дүниежүзілік соғыс

кезінде анталаған жауға қарсы атылған

әр сегіз снарядтың бірінің қожайыны

болған кенді өлке Майқайыңға талай

ұлтжанды Алаш азаматтары ат басын

тіреген. Солардың ішінде Мұхтар Әуезов

пен Қаныш Сәтбаев та бар. Бұл тұғыры

биік тұлғалардың кенді өлкеге келуі өлке

тарихында ерекше орын алады. Бірі –

әдебиет, көркем сөз майданында, бірі –

жаратылыс ғылымында ел мерейін асырған

екі арыстың келуі Майқайың халқына

үлкен рухани күш-қуат берді. Мұқаң

1958 жылы келсе, Қанекең 1948 жылы

және 1959 жылы келген еді. Қос ғұлама

Майқайың, Жасыбайды аралап, кенді

өлкені дамытудың тетіктерін тәптіштеп

басшыларға түсіндіріп, ақылдарын айтып,

халықпен ашық сұхбат құрды. Қазағы мен

орысы, украйн мен немісі ынтымақпен

күн кешкен еңбекші қауымға разы болып,

баталарын берді. Аталардың ақ батасы

еңбек сүйер Майқайың халқының жадында

мәңгі сақталып қала бермек.

...Майқайыңға талай ұлтжанды Алаш азаматтары

ат басын тіреген. Солардың ішінде Мұхтар Әуезов пен

Қаныш Сәтбаев та бар. Бұл тұғыры биік тұлғалардың

кенді өлкеге келуі өлке тарихында ерекше орын алады.

Бірі – әдебиет, көркем сөз майданында, бірі – жаратылыс

ғылымында ел мерейін асырған екі арыстың

,,

келуі Майқайың халқына үлкен рухани күш-қуат берді.

Мұқаң 1958 жылы келсе, Қанекең 1948 жылы және

1959 жылы келген еді. Қос ғұлама Майқайың, Жасыбайды

аралап, кенді өлкені дамытудың тетіктерін

тәптіштеп басшыларға түсіндіріп, ақылдарын айтып,

халықпен ашық сұхбат құрды...

- Бұрынғы Майқайыңның біраз тарихын

білдік. Ал енді бүгінгі Майқайың қандай?

- «Майқайың-алтын» өндірісінің

негізінде қалыптасқан кентіміз күнненкүнге

қанатын кеңге жайып, көркейіп,

болашаққа нық сеніммен қадам басып

келеді. Майқайың алтын комбинаты да

заман талабына сай жаңа технологиялармен

толықтырылып, жандануда.

Майқайыңдық еңбекшілер өнеркәсіптің

барлық саласына қажет болатын алтын,

күміс, мырыш, қорғасын, барит сияқты

құнды металдарды шығарып, егеменді

қазақ елінің алтын қорын толтыруға атсалысып

жатыр. Бүгінгі таңда кентіміздің

келбеті ажарланып, жаңа жолдар төселіп,

әлеуметтік нысандар бой көтеруде.

- Майқайың кентінің шежіресінен

сыр шертер 2 мыңнан астам фото

жинап, өлкетану мұражайын аштыңыз.

Мұндағы мақсат - ел азаматтарының

ерен еңбегін елеп, жастарға тәмсіл

тарихты насихаттау ма?

- Тарихты ұлықтау керек, өткенді ұмытпау

керек. Бұл жердегі басты мақсатымыз -

қазыналы өлкенің алғашқы іргетасы

қаланған күннен бастап, бүгінгі күнге дейінгі

тарихын жинақтау. Өлкетану мұражайын ашу

туралы ойымды жерлестерім бірауыздан

қолдап, қол ұшын созудан тартынбады.

Сондай-ақ, рухани және материалдық

қолдау білдірген Баянауыл ауданының

әр жылдардағы басшы-әкімдеріне айтар

алғысымыз шексіз. Атымтай азаматтардың

жанашырлығын халық ешқашан ұмытпайды.

Бүгінгі таңда аудан әкімі Серік Батырғожинов

Майқайың кентінің әл-ауқатын арттыруға,

жаңа бағыттарды жүзеге асыруға қолдау

көрсетіп келеді.

Мұражайда Майқайыңның кешегі

күндерінен топтастырылған қалың суреттер

мен фотолар бар. Яғни, тарих - сурет тілімен

сөйлейді. Облыс орталығындағы «Пархоменко»

фото-мұражайымен тығыз байланыс

орнатып, ескі фотоларды жинастырдық.

Сондай-ақ, ел азаматтары бұл өлкеде

талай жыл еңбек еткен аталары мен

әжелерінің суреттерін әкеліп, мұражайдың

төріне ілді. Өскелең жас ұрпақ осындай

еңбек адамдарының ерліктерінен үлгі,

өмірінен өнеге алуы тиіс. «Болмасаң да

ұқсап бақ» дейді Абай атамыз. Сол үшін

де бұл өлкенің тарихын маңдай терімен

жазып, қажырлы еңбектен қолдары құрышқа

айналған азаматтардың есімі ұлықталуы

керек. Бұдан бөлек, мұражайда Майқайың

кентінің қалыптасуына әр жылдары өлшеусіз

үлес қосқан кәсіби мамандар, ғалымдар

мен зиялы қауым өкілдерінің фотолары

топтастырылған. Сондай-ақ, зұлматты соғыс

жылдарындағы ардагер аталарымыздың

суреттері, тылдағы тынымсыз еңбектің

фотолары бар. Тарихты зердеге тоқып,

суретке зер салсаңыз, барлық фотолар

өткен күннен сыр шертіп береді.

- «Қариялық – даналық пен өмір

тәжірибесінің қайнар көзі» дейді халық.

Тоқсан жылда өмірдің тоқсан торап

жолдарымен жүріп өттіңіз. Жастарға

айтар ақылыңыз болса...

- Келер күнге, кемел келешекке

сеніммен қарау үшін өткен күнді жамандауға

болмайды. Әр заманның, әрбір кезеңнің

өз қызығы мен шыжығы бар. Тек сол

өмір өткелдерінен тәжірибе жинақтап,

әр оқиғаларды ой-елегінен өткізіп отыру

керек. Бүгінгі жастарға айтар ақылым осы.

Қазір ойын қумай, білім қуатын уақыт.

Ел үшін еңбек етемін дейтін азаматтарға

жұмыс та жеткілікті. «Екі қолға бір күрек»

таба алмай жүрген кейбір жастарға қарап

көңілім құлазиды. Бойымызда күш-жігер

барда мемлекетіміздің өсіп, өркендеуі үшін

аянбай тер төгуіміз қажет. Жұдырықтай

жұмылатын уақыт жетті. Біздің ел талай

тарихи оқиғаларды бастан кешіргенін

білеміз. Жаңа Қазақстан тарихының жаңа

парағын ашып, еліміздің ертеңін тасқа

басып, тарихқа айналдыратын – бүгінгі

жастар қауымы. Күні кеше Мағжан атамыз

сенген «арыстандай айбатты» жастарға

халқымыз бүгінгі күні де үлкен үміт артады.

Бұл дәуірдің тағылымды тарихын жазу -

сіздердің маңдайларыңызға бұйырды. Өмір –

алма-кезек...

- «Үй сыртында төбең болса, ерттеулі

тұрған атпен тең, ел ішінде қазыналы

қартың болса, жазып қойған хатпен

тең» деген екен Төле би. Төрелік айтар

төбелі 90 жасыңыз құтты болсын! Жүз

жасаңыз! Мазмұнды әңгімеңізге рахмет.

Алтынбек ЕЛЕМЕСҰЛЫ.

Майқайың кенті, Баянауыл ауданы.

18 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ҚАЙРАТ

SARYARQA SAMALY

ӨМІР

Қасқырмен арпалыс

Аңшының әңгімесі

Осы біздің Екібастұз қаласының өнер десе өркештеніп кететін жұрты, өнерсүйгіш

қазақ ұлты 2000 жылы Екібастұз қаласында алғаш рет ұйымдастырылған «Жігіт

сұлтаны» байқауында бас жүлде алған, әнші, атбегі, ат сыншысы, итпен аң аулау

дәстүрін дамытушы, бір тойда ат, жорға, тай жарысында, аударыспақ, теңге алу

ойындарында жеті жүлде алған, жиырма екі жасында Аю атты төбетімен бірге

жалаң қолмен, жұдырықпен арлан қасқырды тұмсықтан, кеңсіріктен ұрып

әлсіретіп соғып алған бұрынғы Баянауыл ауданы Жаңажол тумасы, қазіргі

уақытта қала іргесіндегі Құрылысшы ауылында тұрып жатқан Шайжанов

Оразұлы Серік серіні біле ме екен?! Ұлы даланың өнерлі ұлы ұмытылып бара

жатқандай.

Жуырда ауыл шаруашылығы ардагері,

аңшы әрі әнші Жұмажан Паруов

екеуіміз сегіз қырлы, бір сырлы Серік

Шайжановтың үйінде болып, арлан

қасқырды қалай қапыда қалдырғанын

сұрадық.

- 1986 жылы орта мектепті бітіріп,

келесі 1987 жылы әскерге аттандық.

Әскерден оралысымен әкеме көмектесіп,

Жаңажолдан он бес шақырымдай,

Мәшһүр Жүсіп кесенесінің күнбатыс

жағындағы Жанбасы жайлауында

совхоздың қойын бақтым. Қыстауымыз

Ерібай. Күн тас-төбеден қадалып

тұратын шілде айы. Бір күні екі отар

қойы бар көршілес қонған Нұрлан

Әбдірахманның қорасына қасқыр түсіп,

жүз шақты қойды жаралап, тамақтап,

қуып кетіпті деген хабар естідік. Ит,

тазы ұстап, аң аулап жүрген кезім.

Күшік кезінен асыраған Аю атты қазақы

қара төбетім мен Әдемі деген қара

ала ұрғашы тазы ит қашанда қасымда

жүреді. «Қасқыр қораға түсіпті» дегенді

естіген соң, жан-жаққа жіті қарайтын

болдық. Алдағы жотаның баурайындағы

жазықта бұрын егін еккен, кейін кісі

бойынан асатын қалың құрай басып

кеткен жер бар еді. Қойларымды сол

жаққа жақындата жайдым. Бір мезет

екі итім абалап үріп, қалың қурайдың

ішіне кіріп кетті. «Борсық көрді ме,

байқайыншы» деп күрең төбел атымды

тебініп, қурай ішіне мен де кірдім. Сөз

арасында айта кетейін. Борсық дегенің

- анау-мынау итке алдыра қоймайтын

мықты аң. Салмағы 30 келідей, тұрқы

бір метрге жуық. Біздің Аю жылдам

алатын. Алқымынан қысып, қылғындырып

тастайтын. Жоқ, борсық емес екен.

Қурай ішінен тау жаққа қарай төрт

қасқыр сытыла қашып бара жатқанын

байқадым. Екі қасқыр, арланы мен

қаншығы болар деп түйсіндім. Екеуі

бөлтірік. Аттың басын сол

жаққа бұрдым. Көп ұзаған

жоқ, қасқырдың арланы

деп ұқтым, тоқтай қалып,

екі итке қарсы ұмтылды.

Қаншығы екі бөлтірігімен

бел асып барады. Осы сәт

қасқырдың қаншық пен

бөлтіріктері үшін бөгесін

жасап, жан алысып, жан

беруге шыққанын ұқтым,

түйсіндім.

Ұрғашы ит Әдемі

тайсалып, Аюға жол берді.

Болыспады, айнала үріп

жүрді. Бұқа мойын, қазанбас

төбет пен кішігірім тайыншадай

түз тағысы Арланның

сұрапыл айқасы, жекпе-жегі

басталды. Әуелі екеуі тік

тұрып, алдыңғы аяқтарымен

оңды-солды сермесіп, бұдан

соң азу тістері сақылдап,

бір-бірінің алқымынан

алып ұзақ алысты. Бір

бірінің кеңірдектегі күре

тамырды қиып жіберуге

тырысып-ақ жатыр. Ауызды

құлақшекеден салып

қалып, апайтөс кеудемен

қақпақылдасып, аунап кетіп,

атып тұрып арпалыс жасап,

жердің шаңын көтерді.

Екі көздері шоқтай жанып, желке

жүндері тікірейген екі дүлейдің соғысы

тоқтайтын емес. Мен күрең төбелді

тебініп, жақындамақ болдым. Күрең

төбел үркіп, жоламады. Амалсыздан

аттан түстім. Қолымда - қой үркітетін

төрт өрім қамшы. – Бас, Аю, бас!

– деп дем бердім. Жақындап келіп,

қамшымен ұрғанымды қасқыр бит

шаққан құрлы көрмеді. Қасқырдың

артқы аяғынан ұстап, көтермекші

әрекетім іске аспады. Басын жұлқып

қалып, иттің аузынан босап кеткен

қасқыр өзіме шапты. Осы мезет төбетім

қасқырдың желке тұсынан шап беріп

тоқтатты. Аяғымда керзі етік. Артқы

аяқтан теуіп сындырсам деген ой келді.

Бұл ойымнан қайттым. Әкемнің «аңды

теппе, киесі ұрады» деген ақылы есіме

түсті. Ана бір жылы түлкі ұстағанда

теуіп жатқанымды көріп, ұрысқаны

есіме түсті. Жан алысып, жан берісіп

жатқан ит пен қасқырдың жанынан

шықпай, оңтайлы сәтте, кеуде, өкпе

тұстан қасқырды жұдырықтап

қоямын. Иесі қасында тұрғанда

ит те арқаланып, күш біте

ме?! Аюым берісетін емес.

Тістеген жерінен айрылмай,

жұлқып жүр...

Ал арланның аптығы

басылатын түрі көрінбейді.

Жан беру оңай ма? Бір

мезет төбетім қасқырдың

кеңірдегіне ауыз салды.

Қасқырдың басы жоғары

көтерілді. Осы кезде бар

пәрменіммен жұдырықпен

қасқырдың кеңсірігінен

бірнеше соққы жасадым.

Соңғы рет ұрғанда жұдырығым

кеңсіріктің шеміршегіне сырт

етіп өткендей әсер алдым.

Тағы да жүйемелете соққы бердім.

Арлан тәлтіректеп әлсірей бастады.

Көп ұзамай сұлап түсті. Аю да әбден

шаршаған екен. Тілі салақтап, жерде

жатып қалды. Өлген қасқырды атыма

өңгеріп алып кетейін десем, атым

ұстатпай, қырға қарай желе жортып

ұстатпады, Ерлан жездем сол жақта

қой бағып жүрген.

- Немене Серік, ұйықтап қалып,

атыңнан айырылып қалдың ба? – деді.

- Жезде, қайдағы ұйқы? Қасқыр

соқтым, - деймін.

- Е, итің тағы да ауылдың итін

өлтірген шығар, - дейді жездем.

Екеулеп атты ұстап, қасқыр жатқан

жерге келдік. Екеулеп қасқырды күрең

атқа әзер арттық. Семіз қасқыр екен.

Әуелі ат үрікті. Үстіне салған соң

тынышталды.

- Аю, кеттік, - десем, итім орнынан

қозғалатын емес. Солығын баса алмай

әлі жатыр. Бере қоятын суым жоқ.

Итті сол жерде қалдырып, өзіміз тұрып

жатқан қырдағы балағанға алып келіп,

терісін алдық.

Ертеңінде жайлауда отырған бізге

тамақ әкелетін әкем ат-арбамен

келді. Қасқыр соқты деген хабар

тез жетсе керек, оның соңынан

бас зоотехник Сайран Төлеутаев,

бухгалтер Баянбек Балағанов, Серік

Смайылов келді. Ораз әкем болған

жағдайды сұрады. Қалай болғанын

бәрін айттым.

- Әй, балам-ай, бір қателік жасадың.

Қасқырды жылқыға артпайды, белі

кетеді. Қасқырдың алдыңғы аяғына жіп

байлап, жүні жатық жағымен сүйреп

әкелу керек еді. Иттің иесі болса,

қасқырдың киесі бар, - деді әкем.

Айтқандай-ақ, күрең ат ертеңінде

түске дейін мінуге жарап, түстен кейін

мінуге жарамай қалды.

- Жиырмадан асқан шақта жаяу

жүріп, қасқыр соғудың реті осылай

келіп еді. Бұл оқиғаға биыл тура 31

жыл болыпты. Алпысты алқымдаса да,

өзіне сенімді, сергек тұлғалы, кешегі

сері жігіт Серік Шайжанов домбыраға

қол созып, үкілі Ыбырайдың «Қалдырған»

әнін шырқай жөнелді.

Әңгімені айтуы

бойынша жазып алған -

Жұмағали ҚОҒАБАЙ,

Екібастұз қаласы.

Өнегелі

жан еді

Анамыз 1936 жылы

Павлодар облысы

Баянауыл ауданының

Шоман ауылында

өмірге келген. Кейіннен

Майқайың кентінде

8 жылдық мектепте оқып

тәмамдайды. 1953 жылы

Қанаш Мүсілімұлымен

жұп құрып, шаңырақ

көтереді. Анамыз өмірге

6 ұл, бір қыз әкелді.

Өмірбай, Серікбай, Роза,

Берікбай, Бақытбек,

Зейін атты ұлдары мен

қызы бақытты отбасында

өсіп-жетілді. Әкемізбен

бірге анамыз барлық

тұрмыстық бейнетті

жеңе отырып, ұлдарын

ұяға, қызын қияға қондырды. Бұл жағынан алғанда,

олардың еңбегі өзгелерге үлгі болатындай.

1928 жылы туған әкеміз Павлодар қаласында азықтүлікпен

қамтамасыз ету саласында жан аямай еңбек

етіп, отбасын көтеруде талмай жұмыс істеді. Көптеген

жолдастары болды, өңірімізге белгілі азаматтар біздің

шаңыраққа жиі келіп, әңгіме-дүкен құратын еді. Біз,

балалары, олардың тәлімді әңгімелерін естіп өстік.

Анамыз балалары ес біліп есейген соң еңбекке

араласты. Павлодар қаласындағы 8 Март атындағы

тігін фабрикасында алдымен тігіншінің көмекшісі

болып орналасты. Кейін зерделілігінің арқасында істі

өзі іліп әкетіп, өзі де негізгі жұмысшыға айналды.

Аз уақыт ішінде өндірісте озат маман атанып, есімі

Еңбек Құрмет тақтасына жазылды. Ол кезде еңбек

адамдарын ерекше көтермелейтін еді ғой. Анамыз

Дәмелі Иманбердіқызына фабрика басшылығы озат

жұмысшы ретінде алғаш рет 1978 жылы «Жигули»

автокөлігін алып берді. Осылайша, анамыз отбасында

да, өндірісте де жауапкершілігімен, тиянақтылығымен

танылды.

Оның бойында еңбексүйгіштігімен қатар ән айту

өнері де болатын. Өзі де жүзі нұрлы, көрікті адам

еді. Қандай көпшілік мереке шарасында болмасын,

анамыз ортада ән айтып, жұртшылықтың ыстық

ықыласына ие болатын. Анамыз консерваторияда

білім алса, керемет әнші болатын еді.

Ол өзінің балаларына барлық жақсы қасиеттерді

сіңіре білді. Әкеміз ертерек дүниеден өтті. Десе де,

олардың тәрбиесімен ұлдары білікті азаматтар, қызы

үлкен шаңырақтың ұйытқысы атанды. Күні кешеге дейін

төріміздің сәні болып келген анамыздың өнегесін

көз алдында өскен немерелері, жиендері барлығы

біледі. Анамыз барлығының қызығына ортақтасты.

Анамызбен ұзақ уақыт қатар жүріп сыйласқан

Мәкен апа: «Дәмелі ана шаңырақтың берекесі де,

киесі де еді. Жарқын жүзді, иманды да ақылгөй

ана болатын. Бес уақыт намазын оқып, халқына,

ұрпақтарына Алладан амандық тілеп дұғада отырушы

еді. Адам ұрпағымен мың жасайды деген осы

шығар. Сабырлы, көргені де, көңілге түйгені де

көп, әр нәрсенің жөнін айтып, ақыл-кеңесін беріп

отыратын қазыналы әжелерін немере-шөберелері

де еш уақытта ұмытпайды» деп естелік айтты.

Иә, Алланың жазуымен анамыз 86 жасқа жетіп, дүниеден

озды. Тағдырдың жазғанына көніп, анамыздың рухына

дұға бағыштап, орны пейіште болсын деп сұраймыз.

Ананың орны, шіркін, бөлек еді,

Мейірім, шапағатын төгер еді.

Ұрпағының маңдайынан сипап алып,

Тәттісін үйіп-төгіп берер еді.

Табамыз бір өзіңдей жанды қайдан,

Көңіліңіз біздер үшін айнымаған.

Жұмақта болсын, ана, орныңыз тек,

Дұғасы сол ұрпағыңның қолды жайған.

ТАҒЗЫМ

Қадірлі анамыз, немере-жиендерінің

ардақты да өнегелі әжесі Дәмелі

Иманбердіқызы Мүсілім келінінің

дүниеден озғанына қырық күн

толады. Анамыз Павлодар өңірінде

көпбалалы отбасы атанып, ұрпағын

жетілдіріп, еңбекте де алда болған

өнегелі адам еді.

Балалары.

SARYARQA SAMALY ХАБАРЛАМА 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл 19

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде

2022 жылғы 9 қыркүйектегі №29496 болып тіркелді.

Павлодар облыстық мәслихатының

ШЕШІМІ

(VII сайланған ХV кезекті сессиясы)

№189/15

Павлодар қаласы 2022 жылғы 7 қыркүйек

Павлодар облыстық мәслихатының 2021 жылғы

22 сәуірдегі №23/3 «Павлодар облысында

жануарларды асырау қағидаларын бекіту туралы»

шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШТІ:

1. Павлодар облыстық мәслихатының «Павлодар облысында

жануарларды асырау қағидаларын бекіту туралы» 2021 жылғы

22 сәуірдегі №23/3 шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік

тіркеу тізілімінде №7261 болып тіркелген) келесі өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген шешімнің кіріспесі жаңа редакцияда жазылсын:

«Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы

жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының

6-бабы 2-2-тармағына, Қазақстан Республикасының «Ветеринария

туралы» Заңына, Қазақстан Республикасының «Құқықтық актілер

туралы» Заңының 46-бабы 2-тармағының 4) тармақшасына, Қазақстан

Республикасының «Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы»

Заңына сәйкес Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШТІ:»;

көрсетілген шешіммен бекітілген Павлодар облысында жануарларды

асырау Қағидалардың:

2 – тармағының 3), 4), 7), 8) тармақшалары жаңа редакцияда

жазылсын:

«3) жабайы жануарлар – жабайы табиғат табиғи мекендеу ортасы

болып табылатын, оның ішінде еріксіз және (немесе) жартылай

ерікті жағдайларда ұсталатын жануарлар;»;

«4) жануарлар – омыртқалы жануарлар;»;

«7) қараусыз қалған жануарлар – ұстау орнынан тыс жерде

және жануардың иесі және (немесе) жауапты адам тарапынан

бақылаусыз қалған жануарлар;»;

«8) үй жануарлары (компаньон жануарлар) – қай түрге жататынына

қарамастан, адам эстетикалық қажеттіліктері мен қарым-қатынас

қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін дәстүрлі түрде асырайтын

және өсіретін жануарлар.»;

3, 6, 8 – тармақтары жаңа редакцияда жазылсын:

«3. Жануарларды асырау, өсіру Қазақстан Республикасы Премьер-

Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы

министрінің 2017 жылғы 25 тамыздағы «Жануарлардың сирек кездесетін

және құрып кету қаупі төнген түрлерін және құрып кету қаупі төнген

жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы

конвенцияның қолданылу аясына кіретін жануарлардың түрлерін

еріксіз және жартылай ерікті жағдайларда ұстау, өсіру қағидаларын

бекіту туралы» №354 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілердің

мемлекеттік тіркеу тізілімінде №15772 болып тіркелген) сәйкес

жүргізіледі.»;

«6. Жануарларды қоғамдық шомылатын орындарда, тоғандарда,

су бұрқақтарда, су қоймаларында және су бөгеттерінде суаруға

жол берілмейді.

Су объектiлерiн мал суару үшiн пайдалануға санитарлық қорғау

аймақтарынан тыс жерде және суат алаңдары мен су объектiлерiнiң

ластануы мен қоқыстануын болғызбайтын басқа да құрылғылар

болған жағдайда ортақ су пайдалану тәртiбiмен жол берiледi.»;

«8. Адамдардың сүйемелдеуінсіз жүрген жануарлар қараусыз

жануарлар болып есептеледі және иесі анықталғанға дейін уақытша

ұстау үшін қоражайларға айдауға жатады.

Ұсталған қараусыз жануарларды ұстау, иелеріне қайтару тәртібі

және иелерінің жауапкершілігі 1994 жылғы 27 желтоқсандағы

Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 246-бабына

сәйкес айқындалады.».

2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін

күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Павлодар облыстық мәслихатының хатшысы Е.ӘЙТКЕНОВ.

«Fonet Er-Tai AK Mining» ЖШС Павлодар облысында орналасқан

Кожанчад кен орнындағы 4 қоршаған ортаны қорғау секциясының

материалдары бойынша қоғамдық тыңдаулар өткізу туралы хабарлайды.

18 қазан 2022 ж., ауылында Әлкей Марғұлан, әкімдік ғимараты,

бірыңғай экологиялық порталға және тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің

жергілікті атқарушы органының ресми интернет-ресурсына сілтеме,

онда сіз қоғамдық тыңдауларға ұсынылған материалдармен, одан кейін

жарияланған қоғамдық тыңдаулар хаттамасымен: https://ecoportal.kz/

таныса аласыз. Ұсынылатын қызмет, қоғамдық тыңдаулар өткізу туралы

қосымша ақпаратты алуға, сондай-ақ ұсынылатын қызметке қатысты

құжаттардың көшірмелерін сұратуға болатын электрондық пошта мекенжайы

және телефондары: v.kudenko@yertai.kz; тел. 87018732215.

(20152)

Белгіленіп отырған қызмет туралы өтініштер

бойынша ресми хабарламалар

«Демеу көк-Тас» ЖШС тотыққан кендерді үймелеп сілтісіздендіру,

экстракция, электролиз әдісімен қайта өңдеуді жоспарлап отыр.

Өтінішті https://ecoportal.kz/ «Қоғамдық талқылаулар» тақырыбында

және Павлодар облысының жер қойнауын пайдалану, қоршаған

орта және су ресурстары басқармасының https://www.gov.kz/

memleket/entities/pavlodar-tabigat/activities/directions?lang=ru

сайттарынан табуға болады «Белгіленіп отырған қызмет туралы

өтініштер бойынша ресми хабарламалар» айдарында. Пікірлер мен

ұсыныстарды қабылдаудың соңғы мерзімі – ағымдағы жылдың

9 қазан күні.

Пікірлер мен ұсыныстарды «Павлодар облысы бойынша экология

департаменті» ММ pvlecspert@mail.ru электронды мекенжайына

немесе Павлодар қ., Мир көшесі, 22 (Павлодар облысы бойынша

экология департаменті), телефон +77182 532354 қабылдайды.

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде

2022 жылғы 9 қыркүйектегі №29498 болып тіркелді.

Павлодар облыстық мәслихатының

ШЕШІМІ

(VII сайланған ХV кезекті сессиясы)

№190/15

Павлодар қаласы 2022 жылғы 7 қыркүйек

Павлодар облыстық мәслихатының 2021 жылғы

22 сәуірдегі №22/3 «Павлодар облысының елді мекендерінде

ауыл шаруашылығы жануарларын асырау қағидаларын

бекіту туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШТІ:

1. Павлодар облыстық мәслихатының «Павлодар облысының елді

мекендерінде ауыл шаруашылығы жануарларын асырау қағидаларын

бекіту туралы» 2021 жылғы 22 сәуірдегі №22/3 шешіміне (Нормативтік

құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №7296 болып тіркелген)

келесі өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген шешімнің кіріспесі жаңа редакцияда жазылсын:

«Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті

мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 6-бабы

2-2-тармағына, Қазақстан Республикасының «Ветеринария туралы»

Заңына, Қазақстан Республикасының «Жануарларға жауапкершілікпен

қарау туралы» Заңына сәйкес Павлодар облыстық мәслихаты ШЕШТІ:»;

көрсетілген шешіммен бекітілген Павлодар облысының елді

мекендерінде ауыл шаруашылығы жануарларын асырау Қағидалардың:

2 – тармағының 6), 7) тармақшалары жаңа редакцияда жазылсын:

«6) жануардың иесі – жануар меншік құқығымен немесе өзгедей

заттық құқықпен тиесілі болатын жеке немесе заңды тұлға;»;

«7) жануарлар – омыртқалы жануарлар;»;

8 – тармағы жаңа редакцияда жазылсын:

«8. Ауыл шаруашылығы жануарларын қоғамдық шомылатын орындарда,

тоғандарда, су бұрқақтарда, су қоймаларында және су бөгеттерінде

суаруға жол берілмейді.

Су объектiлерiн мал суару үшiн пайдалануға санитарлық қорғау

аймақтарынан тыс жерде және суат алаңдары мен су объектiлерiнiң

ластануы мен қоқыстануын болғызбайтын басқа да құрылғылар болған

жағдайда ортақ су пайдалану тәртiбiмен жол берiледi.».

2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін

күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Павлодар облыстық мәслихатының хатшысы

Е.ӘЙТКЕНОВ.

ЖАРНАМА 66-15-40, 66-15-42

Мерзімді баспа басылымдары тиісті уақытында жеткізілмеген

уақытта, мына телефондары арқылы хабарласыңыздар: «Ертіс Медиа»

ЖШС 66-15-41, «Қазпошта» АҚ ПОФ-ның жазылу бөлімі: 32-40-37,

32-49-93 және сенім телефоны: 32-35-35.

Әбеуов Серік Қайкенұлын

еске аламыз

Әбеуов Серік Қайкенұлы 1960

жылы 18 шілде күні Ертіс ауданы,

Қарақұдық ауылында дүниеге

келді. Жастайынан еңбекке ерте

араласып, 1987 жылы Целиноград

(қазіргі Ақмола) облысындағы

ауылшаруашылық институтын

«Ғалым-агроном» мамандығы

бойынша тәмамдап, еңбек жолын

өз ауылында бастады. Кейін өңірдің

белді университетінің бірінде

«Агротехнология» кафедрасының

меңгерушісі болып қазіргі уақытқа

дейін қызмет атқарған.

Бәрімізге асқар таудай

тірек болған, күні кеше ортамызда

жүрген жүзі ізгілік пен

мейірімге толы әкеміз, білікті басшы

ауылшаруашылық ғылымдарының

кандидаты, үлкен жүректі жан

ағамыз, немерелерінің ардақты

атасы, жұбайының аяулы жары,

ел сыйлаған ардақты азамат –

Әбеуов Серік Қайкенұлының

өмірден озғанына 2022 жылдың

24 қыркүйек күні қырық күн толады.

Асыл әкеміздің жарқын бейнесі

жүрегімізде мәңгі сақталады.

Асқар тау әкем, ардақтым,

Зау көкке кеттің, зар қақтым.

Мәңгілік жерде қалмақ кім?

Жаныңыз мәңгі жайнасын

Жасыл бағында жаннаттың.

Әбеуов Серік Қайкенұлының қырқына арналған ас

2022 жылы 24 қыркүйек күні сағат 13.00-де Павлодар

қаласы, «Дастархан» мейрамханасында беріледі.

Еске алушылар: жары, ұлы мен келіні, қызы,

немерелері және іні-қарындастары.

(1094)

«Ертіс Медиа» ЖШС және «Saryarqa samaly» газетінің ұжымы

редакция ардагері

Садықова Мәдинаның

қайтыс болуына байланысты марқұмның туған-туыстарының

қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

SARYARQA

SAMALY

МЕНШІК ИЕСІ:

«Павлодар облысы әкімінің

аппараты» мемлекеттік

мекемесі (Павлодар қаласы)

«Ертіс Медиа» ЖШС,

«Saryarqa samaly»

облыстық газеті

Газетке Қазақстан Республикасы

Ақпарат және коммуникациялар

министрлігі Ақпарат

комитетінің мерзімді басылымды,

ақпарат агенттігін және

желілік басылымды есепке

қою, қайта есепке қою туралы

19.06.2019 ж. №17747-Г куәлігі

берілген.

Газет 1979

жылы

«Құрмет

белгісі»

орденімен,

2014 жылы

«Алтын

жұлдыз»

жалпыұлттық

сыйлығымен

марапатталды.

«ЕРТІС МЕДИА» ЖШС -

ҚАЗАҚСТАННЫҢ

ҮЗДІК КӘСІПОРНЫ

2020

ЖШС директоры

Аида ХАМЗИНА

Бас редактор

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Телефоны: 66-15-30

ЖШС-нің мекенжайы:

Павлодар қаласы,

Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.

Редакцияның мекенжайы:

140000, Павлодар қаласы,

Астана көшесі, 143-үй.

Теле/факс 66-15-30

Газеттің электронды

поштасы: ssamaly29@gmail.com.

Бас редактордың

орынбасары - 66-14-61.

Жауапты хатшы - 65-12-74.

Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,

66-15-31, 66-15-32.

Экономика, саясат- 66-14-64,

66-15-28, 66-14-65.

«Айналайын» - 66-14-63.

«Жас times» - 66-15-32.

Жарнама бөлімі:

s_samaIy_reklama@maiI.ru

66-15-42, 66-15-40.

Маркетинг және тарату

бөлімі - 66-15-41.

Фототілші, корректорлар -

65-12-74.

Газеттің нөмірі «Saryarqa

samaly»-ның компьютер

oрталығында теріліп, беттелді.

Газет аптасына үш рет шығады,

апталық таралымы 7606 дана,

бүгінгі көлемі 5 б.т.

«Дом печати» ЖШС баспаханасында

басылды. ҚР Павлодар

қаласы, Астана көшесі, 143-үй.

Газеттің сапалы басылуына

баспахана жауап береді.

Телефоны: 8 (7182) 61-80-26.

Басылуға қол қойылған

уақыты 17.00.

Тапсырыс - 1502

Хаттар, қолжазбалар,

фотографиялар мен суреттер

рецензияланбайды және

қайтарылмайды.

Көлемі А4 (14 кегль)

форматындағы

2 беттен асатын материалдар

қабылданбайды.

Редакция оқырмандардан

түскен барлық хаттарды тегіс

жариялауды және оларға жауап

беруді міндетіне алмайды.

Жарнамалық материалдардың

мазмұнына жарнама берушілер

жауап береді.

Нөмірді әзірлеу барысында

интернет ресурстарынан

алынған фотосуреттер де

пайдаланылды.

Авторлардың пікірлері редакция

ұстанған көзқарасқа сәйкес

келмеуі де мүмкін.

«Saryarqa samaly»-нда

жарияланған материалдарды

көшіріп немесе өңдеп басу

үшін редакцияның жазбаша

рұқсаты алынып, газетке

сілтеме жасалуы міндетті.

Баспа индексі 65441.

20 15 қыркүйек, бейсенбі, 2022 жыл ҚҰНДЫЛЫҚ

SARYARQA SAMALY

СПОРТ

- Өңіріміздің белгілі тарихшылар

еңбегінің нәтижесін бүгін

көріп отырмыз. Ата-бабаларымызға

ескерткіш ашып, салтанатты ашылу

рәсімі өтуде. Шараға Бәсентиін

руынан тараған азаматтар,

бабамыздың ұрпақтары және

Қазақстанның Нұр-Сұлтан, Алматы

қалаларынан, Павлодар облысынан

келген ағайын-туыстарымыз

жиналды. Бұған өте қуаныштымыз.

Бабамыз жайлы айтылған тарихқа

зер салсақ, бұл зиратты өңіріміздің

өлкетанушысы Дәурен Аяшинов

2018 жылы тауып, Омбыдағы

құжаттар арқылы іздестіріп,

осы батырдың зираты екенін

дәлелдеген. Кейін өткен жылы

батырдың ұрпақтары болып

зиратты қоршадық. Тас қойдық.

Бабалардың ұрпақтары, Бәсентиін

руынан шыққан ел азаматтары

демеушілік етіп, биыл ұлан, асыр

той жасап жатырмыз, - дейді

батырдың ұрпағы зейнеткер

ұстаз Ғалым Сұлтанов.

Өңірімізге белгілі тарихшы,

өлкетанушы Дәурен Аяшинов

зерттеу жұмыстарында бұл

батырлар тараған Қойсары руы –

іргелі ру Бәсентиіннің Жаманай

бөлімшесінің бір тармағы екенін

жазады. Уақыт өте келе осы

Жаманай ұрпақтарының өзі –

Қойсары, Рысбек, Қоянбай,

Қозыбақ, Сағынай, Тайлақ,

Бұқакүбір, Көшеншүрек секілді

бірнеше аталарға бөлінген.

Қойсары – Жаманайдың

үлкен ұлы, ХІХ ғасырда

жасалған мұрағаттық құжаттарда

«Бәсентиін-Жаманай» адам саны

ең көп ру болып көрсетілген.

Сондай-ақ, сол кезеңдердің

экономикалық көрсеткіштері

Қойсары батырлары

ұлықталды

Ақсу қаласына қарасты Алғабас ауылының

маңында 2016 жылы өңіріміздің өлкетанушылары

зерттеу барысында 18 ғасырда өмір

сүрген Өмірзақ батыр Қойсарыұлының және

Өтен батыр Ырыскелдіұлының зиратын

тапқан. Демалыс күні зираттың маңында баба

рухына ұрпақтары ескерткіш орнатты. Шара

мерекелік концерттік бағдарламалармен,

қазақтың ұлттық ойындарымен жалғасты.

де олардың басқа аталарға

қарағанда басым болғанын

көрсетеді. Бұл жөнінде тарихшы

Салық Зиманов: «Бәсентиін –

Бәйімбет атасы Жаманай, Бейсен

секілді екі тармағымен Баянауыл

округінде жеке болыс құраған.

Бұл топтың ішінде басқаларға

қарағанда басымдыққа ие болған

Жаманайдың Қойсары тармағы», -

деп атап көрсетеді. Халықтың

ауызекі шежіресінде және

сақталған қолжазба құжаттарда

Қойсарының бірінші әйелінен –

Өмірзақ, Жанұзақ, екінші әйелінен –

Ырыскелді, Өмір дүниеге келеді.

Қойсарының өмір сүрген жылдары,

шамамен 1660-1730 жылдар.

ХVIII ғасырдың жиырмасыншы

жылдары Орта жүз руларының

жоңғарларға қарсы азаттық

соғысының алғашқы жеңістері

басталып, жалпы Сарыарқа,

Ертіс өңірі, Қарқаралы, Баянауыл

жерлерін жаудан босата бастаған

уақыт. Бұл кезеңдерде Малайсары

батыр бастаған бәсентиіндерді

алдыңғы қатардан көреміз.

Әлихан Бөкейханов өзінің

Павлодар уезіне қатысты

еңбегінде: «Бәсентиіндердің

келуі ХVІІІ ғасырдың басына

тұспа-тұс. Негізі Бәсентиін рулары

Түркістан жағынан Павлодар

уезіне Сүйіндіктерден бұрынырақ

келген секілді.

Осы уақыттарда Қойсарының

балалары мен немерелері

аса белсенділік танытқан секілді.

Әсіресе, жекпе-жекте Қойсарының

үлкен ұлы Өмірзақ батыр көп

көзге түседі дейді.

- Өмірзақ батырдың өмір

сүрген жылдары

шамамен - 1705-1770

жылдар.

Ол кезде белгілі адамдардың

аттарымен жер-сулар аталған.

Бүгінгі күнде Ақкөл-Жайылма

өңіріндегі «Өмірзақ» көлі осының

айғағы секілді. Ескікөздердің айтуынша,

бұл ара Өмірзақ батыр

мен оның туыс-туғандарының

жайлауы болған. Себебі, Бәсентиін-

Қойсары руларының көші-қон

жолдары жайлы мұрағаттық

құжаттар да осыған сілтейді.

Және Өмірзақ көліне жақын тағы

бір көлдің атауы - Бәсентиін.

1878 жылы жасалған төмендегі

картада осының барлығы анық

көрсетілген.

Павлодар облыстық мемлекеттік

архивінде (1954 жылы

жазылған) батырдың өз туысы

Өтен батырмен ара қатынасы

жайлы құжат сақталған. Батыр

мен оның балаларының зираты

кейін, ХІХ ғасырың екінші жартысында

ұзындығы 20 метрге, биіктігі

3 метрге таяу қоршаумен

қоршалған. Оны жасаған батырдың

сол кезде бақуатты тұрмыс кешкен

шөберелері - старшина Байғазы

мен оның інісі Мұса Боқановтар

және билер Байғонды, Жақсылық

Боранбаевтар. Зират осы күнге

дейін жақсы сақталған. 2021

жылы бүгінгі ұрпақтары Өмірзақ

батырдың басына ескерткіш тас

орнатып, темір қоршау қойды.

Ашаршылық пен қуғын-сүргін

жылдары (1928-37 жж) батырдың

ұрпақтары түгелге жуық кәмпескеге

ілігіп, жер аударылды, - дейді

тарихшы, өлкетанушы Дәурен

Аяшинов.

Ал Қазақстан Журналистер

одағының мүшесі, өлкетанушы

Берік Ескендіровтің айтуынша,

зираттың ұзындығы - 20 метр,

ені 10 метрді құрайды дейді.

- Ақкөл-Жайылмада Өмірзақ,

Бәсентиін атты көлдер бар. Бұл

көлді Дәурен Аяшинов зерттеу

жұмыстары барысында тапқан.

Кейін «Бәсентиін-Қойсары руының

шежіресі» атты кітабы

жарық көрді. Еңбекте осы ру

жайында толығырақ ақпарат

берілген. Өмірзақ, Жанұзақ,

Өтен батырлар Бәсентиін –

Қойсары атты рудан тараған.

Кезінде Қойсарылар бай-қуатты

болған. Дәурен бауырым екеуіміз

әлеуметтік желілерде топ ашып,

Қойсарылардың басын қостық.

Тағы бір айта кетерлігі, бұл

жер - батырлар жері. Себебі,

осы зираттан 10 шақырымдай

жерде Ер Сырымбет батыр

және Бұқар жыраудың әкесі

Қалқаман батырдың зираттары

бар. Олардың зираттары әлі

қоршалмаған. Тек құлпытастар

ғана қойылған. Ендігі уақытта

демеушілік ететін жандар болса,

осы батырлардың да жатқан

жерін қоршап, ескерткіш тастар

қою жоспарда бар, - дейді

Берік Хайроллаұлы.

Шарада ескерткіш тас

ашылып, Өмірзақ

батыр Қойсарыұлы және Өтен

батыр Ырыскелдіұлы батырларының

рухына құран бағышталды.

Ескерткіштің ашылуынан

кейін, шара дүбірлі тойға

ұласты. Шараның алғашқы сөзін

Ақсу қаласы әкімінің орынбасары

Нұрлан Байбәкіров алып, қала

әкімінің құттықтауын жеткізді.

- Бүгін Еңбек ауылында үлкен

той. Батыр бабаларымызға

ұрпақтары ескерткіш тас қойып

жатыр. Еліміздің батырларының

ерлігін елге танытып жатырмыз

деп санаймын. Жасап жатқан

тойларыңыз, бағыштаған құрандарыңыз

қабыл болсын! - деді

Н.Байбәкіров.

Облыстық айтыс байқауларының

жеңімпазы Ернар Құсанов

дүбірлі тойда өз арнауын айтса,

Ресей Журналистер одағының

мүшесі, ақын, Алтайдағы жергілікті

қазақ диаспорасының төрағасы

Сапарбек Маусымбаев Бәсентиін-

Қойсары еліне өз арнау өлеңін

ұсынды. Павлодар облыстық

«Нұр-Ана әлемі» қоғамдық

бірлестігінің мүшелері Сәуле

Біләлова және Нұршат Нұрғалиева

қоғамдық бірлестіктің төрайымы

Бақытжамал Максилованың

атынан құттықтау сөз сөйлеп,

Бәсентиін-Қойсары елінен тараған,

шараға бас демеушілік еткен

Сәния Жақұпованы Ақсу қаласы,

Мәмәйіт Омаров ауылының

өркендеуі мен экономикасының

дамуына өз үлесін қосқаны үшін

«Дара жол» төс белгісімен марапаттады.

Ал шараның қонағы Жеңіс

Ысқақова және Ақсу қаласының

С.Дөнентаев атындағы мәдениет

үйінің өнерпаздары әннен шашу

шашты. Дүбірлі той арқан тарту,

гір тасын көтеру және тай

бәйге, құнан бәйге, топ бәйге,

аударыспақ атты спорттық жарыстармен

өз жалғасын тапты.

Жарыс нәтижесі бойынша арқан

тарту сайысында Мәмәйіт Омаров

ауылынан келген қатысушылар

алғы шептен көрінді. Кір тасын

көтеру бойынша Үштерек ауылының

тұрғыны Нұрсұлтан Пажир жоғары

нәтиже көрсетсе, қазақ күресінен

Құдайберген Қайраткелді

(70 кг), Асхат Өкенов (80 кг), Серік

Тұпғатар (90 кг) салмақтарда

үздік атанды. «Аламан бәйге»

жарысы бойынша 1-орынды Май

ауданынан келген қатысушы

Қанат Қопашев, «Құнан бәйгеде»

Сейітқалы Бралин, шабандоз –

Нұрасыл Тілеу «Тай бәйге» сайысында

Еңбек ауылының тұрғыны

Мұратхан Өмейдің жорғасы мәре

сызығын алғаш болып кесті.

Барлық қатысушылар демеушілер

атынан әзірленген дипломдармен,

бағалы сыйлықтармен марапатталды.

Айдана БОРАНБАЕВА,

Еңбек ауылы,

Ақсу қаласының

ауылдық аймағы.

Баянауылдық балуан

Мұхтар Дәлелхан белбеу

күресінен өткен әлем

чемпионатында жеңіс

тұғырынан көрініп,

елімізге қола жүлде

сыйлады.

Қола

жүлдегер

атанды

Өзбекстан Республикасы Наманган

қаласында ерлер мен әйелдер арасында

XIX әлем чемпионаты өтті. Бұл біріншілікке

Орта Азияның барлық елдерінен, сонымен

қатар Бельгия, Иран, Пәкістан, Италия,

Түркия, Камерун, Бразилия, Молдова,

Үндістан, Моңғолия, Латвия, Эстония

және тағы басқа барлығы 32 елден

450 спортшы қатысты.

Байрақты бәсекеде 100 келіден жоғары

салмақ дәрежесінде еліміздің намысын

қорғаған жерлесіміз, Майқайың кенті

балалар-жасөспірімдер спорт мектебінің

бапкері Мұхтар Дәлелханұлы үшінші

орынға ие болды. Мұхтардың жеке

бапкерлері - Өміртай Шәріпжанов пен

Амангелді Рай.

Жүлдегер атанған жерлесімізді

жетістігімен құттықтап, алдағы уақытта

да спорттық табысы еселене түсуін

тілейміз.

Б.ЖАНЫМХАН,

Майқайың кенті балаларжасөспірімдер

спорт мектебі,

Баянауыл ауданы.

Шайба

төрде емес,

есеп 0:5!

«Ертіс» хоккей клубы

Қазақстан чемпионатының

алғашқы ойындарын өткізді.

Жерлестеріміз өз алаңында

«Бейбарыс» командасын

қарсы алды. Павлодарлықтар

мен атыраулықтардың мұз

үстіндегі шайқасын тамашалауға

келген жанкүйерлердің

қарасы қалың болды.

Қазақстан чемпионатының алғашқы

ойынын үйде өткізген «Ертіс» хоккейшілері

атыраулық «Бейбарыс» командасымен

кездесті. Жерлес спортшыларымыз

алғашқы ойынын жеңілістен бастады.

Матч бойы атыраулық хоккейшілер алаңда

үстемдік етті. Біздің хоккейшілердің

шабуылдарынан еш нәтиже болмады.

Есеп 0:5.

Өткен маусымның қола жүлдегері

атанған «Бейбарыс» командасы бұған

дейін де «Ертіс» хоккейшілерімен кездескен

болатын. Ол кезде жерлестеріміз

атыраулықтардың командасын жеңіп,

қорытынды кестенің үшінші қатарына

көтерілген еді. Бірақ бұл жолы емес...

А.ЕЛЕМЕСҰЛЫ.

Сарыарқа самалы, 15 қыркүйек, бейсенбі

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?