You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ο Ι Κ Ο Υ Μ Ε Ν Ι Κ Ο Ν Π ΑΤ Ρ Ι Α Ρ Χ Ε Ι Ο Ν<br />
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ<br />
ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ<br />
ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ<br />
ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΤΟΥΣ<br />
<strong>2023</strong><br />
Ἀφιερωμένο στούς ναούς<br />
καί τά χριστιανικά μνημεῖα<br />
τῶν Ἐνοριῶν Τουρλωτῆς καί Μυρσίνης Σητείας<br />
ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ ΚΡΗΤΗΣ<br />
Περίοδος Β ́, ἔτος 7ο
Τί ἐστί Πατριάρχης<br />
«Ὁ Πατριάρχης ἐστίν εἰκών ζῶσα Χριστοῦ<br />
καί ἔμψυχος δι᾿ ἔργων καί λόγων χαρακτηρίζουσα<br />
τήν ἀλήθειαν. Τέλος αὐτῷ, ἡ τῶν<br />
καταπεπιστευμένων ψυχῶν σωτηρία καί τό<br />
ὑπέρ τῆς ἀληθείας καί τῆς ἐκδικήσεως τῶν<br />
δογμάτων λαλεῖν ἐνώπιον βασιλέως καί οὐκ<br />
αἰσχύνεσθαι».<br />
«Ἐπαναγωγή»<br />
(Νομικόν Βιβλίον Βασιλείου Μακεδόνος<br />
καί Λέοντος Σοφοῦ)<br />
«Μητρός λόγον ἡμεῖς ἐπέχομεν πρός τε ὑμᾶς<br />
πάντας τούς βουλομένους Χριστιανούς εἶναι<br />
ὀνομάζεσθαι ὡς ὑμεῖς ἀκριβῶς ἴστε. Καί γάρ<br />
ἐξ ἡμῶν αἱ διδασκαλίαι τῶν θείων Πατέρων<br />
τῶν Ἁγίων δέ Συνόδων ἡ θεόπνευστος νομοθεσία,<br />
ἐξ ἡμῶν ὡς ἀπό πηγῆς τινος εἰς τό τῆς Ἐκ -<br />
κλησίας πλήρωμα ἐξεχύθησαν».<br />
(Πατριάρχου Ἡσαΐου, γράφοντος πρός τούς Ἀρμενίους<br />
ἐπιθυμοῦντας νά ἐπιστρέψουν εἰς τήν Ὀρθόδοξον<br />
Ἐκκλησίαν {Μiklοsich-Μuller 2,259})
Ἡ Α. Θ. Παναγιότης,<br />
ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος.
M<br />
έ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἀξιωνόμαστε καί φέτος<br />
νά δρασκελίσουμε τό κατώφλι τοῦ ἔτους<br />
<strong>2023</strong>. Βρισκόμαστε στίς ἀπαρχές μιᾶς ἀκόμα νέας<br />
χρονιᾶς καί εὔλογα θέτουμε νέους στόχους καί<br />
ὁράματα. Ταυτόχρονα ἀναλογιζόμαστε τό ἀποτύπωμα<br />
πού ἄφησε στή ζωή μας ὁ περασμένος<br />
χρόνος, κατά τόν ὁποῖο ἡ εἰρήνη δοκιμάστηκε βάναυσα<br />
μέ τόν πόλεμο στήν Οὐκρανία καί ἀνέκυψαν<br />
νέες παγκόσμιες κρίσεις (ἐνεργειακή κρίση,<br />
πληθωρισμός, κλιματική ἀλλαγή κ.ἄ.). Ἐπίσης συνειδητοποιοῦμε<br />
τήν παροδικότητα τοῦ χρόνου<br />
τῆς παρούσας ζωῆς, πού εἶναι δῶρο τοῦ Τρισυπόστατου<br />
καί Φιλάνθρωπου Θεοῦ πρός τόν καθένα<br />
μας, γι’αὐτό πρέπει νά τόν ἀξιοποιοῦμε μέ<br />
εὐθικρισία, σύνεση, συνέπεια καί εὐλάβεια γιά<br />
χάρη τῆς σωτηρίας μας. Ἡ κάθε χρονική στιγμή<br />
γιά τόν χριστιανό ἔχει βαθύτερη σωτηριολογική<br />
σπουδαιότητα καί ἰδιαίτερη σημασία, καθώς τό<br />
ἐφήμερο ὑπηρετεῖ τό οὐράνιο καί αἰώνιο. Ἀπό τόν<br />
τρόπο πού ζοῦμε καί πολιτευόμαστε σ᾽ αὐτή τή<br />
ζωή κρίνεται ἡ σωτηρία μας καί ἐξαρτᾶται ἡ μετά<br />
θάνατον κατάστασή μας.<br />
Φέτος ἀφιερώνουμε τό ἀνά χεῖρας ἐγκόλπιο<br />
ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους <strong>2023</strong> τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς<br />
Μητροπόλεως στούς ἱερούς ναούς καί στά ἐκκλησιαστικά<br />
μνημεῖα τῶν ἱστορικῶν Ἐνοριῶν Τουρ-
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Κύριλλος.
λωτῆς καί Μυρσίνης Σητείας. Ἡ Ἱερά Μητρόπολή<br />
μας συνεχίζει μέσα ἀπό τίς σελίδες τοῦ ἐγκόλπιου<br />
ἐτήσιου ἡμερολογίου της νά παρουσιάζει τούς ναούς,<br />
τά παρεκκλήσια καί τά ἐξωκλήσια ὅλων τῶν<br />
Ἐνοριῶν καί τῶν Ἱερῶν Μονῶν τῆς Τοπικῆς μας<br />
Ἐκκλησίας. Ἀναμφίβολα, ἀποτελοῦν μνημεῖα τῆς<br />
εὐσέβειας καί ἔργα τῆς πίστεως τῶν προγόνων<br />
μας, πού τά ἀνήγειραν μέ τήν ἀκράδαντη πίστη<br />
ὅτι «ἐν τῷ Θεῷ ποιήσωμεν δύναμιν» (Ψαλμ. 59, 12).<br />
Καθένας ἀπό τούς ναούς αὐτούς ἔχει διαχρονική<br />
ἀξία καί εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένος μέ τή ζωή<br />
τῶν ἀνθρώπων τοῦ τόπου μας.<br />
Ὁ ἱερός ναός εἶναι ὁ τόπος τῆς θείας λατρείας<br />
καί τό κέντρο τῆς πνευματικῆς ζωῆς τοῦ χριστιανοῦ.<br />
Εἶναι τόπος συνάξεως «ἐπί το αὐτό» (Πράξ. 2,1 καί<br />
Α΄ Κορ. 11, 20) καί ἔχει καθαγιαστεῖ μέ τά Ἱερά<br />
Ἐγκαίνιά του σέ λειτουργικό τόπο, γιά νά λειτουργεῖ<br />
ὡς «οἶκος τοῦ Πατρός» (Ἰω. 2,16), «ἐκκλησία Θεοῦ<br />
ζῶντος» (Πράξ. 2,4 καί Α΄ Τιμ. 3,15), καί «τόπος ἅγιος»<br />
(Πράξ. 6, 13-14). Οἱ πιστοί συνάζονται ἐκεῖ ὡς μέλη<br />
τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ (βλ. Α΄ Κορ. 12,27),<br />
ἀσκοῦνται στήν πνευματική ζωή, ἑνώνουν τή ζωή<br />
τους στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί διά τῶν ἱερῶν μυστηρίων<br />
-καί κυρίως μέ τό κατ’ ἐξοχήν μυστήριο<br />
τῆς Θείας Εὐχαριστίας- ἑνώνονται μέ τόν Χριστό.<br />
Σύμφωνα μέ τόν Μέγα Βασίλειο, ὁ πλέον κα-
τάλληλος τόπος γιά τήν προσευχή εἶναι ἐκεῖνος<br />
ὅπου πνέει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Εἶναι ὁ τόπος τοῦ<br />
ἱεροῦ ναοῦ ὡς χώρου τῆς παρουσίας τῶν μυστηρίων,<br />
ὡς «ἐπίγειος οὐρανός», κατά τόν ἅγιο Γερμανό Πατριάρχη<br />
Κων/πόλεως, ὅπου οἱ πιστοί βιώνουν καί<br />
προγεύονται τήν ὑπέρχρονη καί ἀτελεύτητη Βασιλεία<br />
τοῦ Θεοῦ ὡς «δικαιοσύνη καί εἰρήνη καί χαρά<br />
ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Ρωμ. 14,17). Μέσα στήν Ἁγία<br />
Ἐκκλησία μας, μέ τά Ἱερά Μυστήρια πού τελοῦνται<br />
στόν ἱερό ναό, τά πάντα καταυγάζονται, μεταμορφώνονται<br />
καί καινοποιοῦνται ἀπό τό ἀνέσπερο<br />
φῶς τῆς αἰωνιότητας.<br />
Ἡ ψαλτική τέχνη, ἡ ἁγιογραφία, ἡ ἀρχιτεκτονική,<br />
ὅλα τά τελούμενα κατά τή θεία λατρεία καί τά ἑορτολογικά<br />
γεγονότα συντείνουν στό «ἄνω σχῶμεν<br />
τάς καρδίας» καί στό «ἄνω θρώσκωμεν», δηλ. ἀναγάγουν<br />
καί ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στήν πραγμάτωση<br />
τοῦ ὑπαρξιακοῦ σκοποῦ του. Στόν ναό ὁ<br />
ἄνθρωπος καταξιώνεται ὡς προσωπικότητα καί<br />
λειτουργικό ὄν, δηλ. ὡς πρόσωπο πού «ψυχῇ τε<br />
καί σώματι» δοξολογεῖ τόν Θεό, νά μετέχει κατά<br />
χάριν στή δική Του ζωή, νά κοινωνεῖ ἀγαπητικά μέ<br />
τόν συνάνθρωπό του, νά φωτίζεται καθημερινά ὁ<br />
ἐσωτερικός του κόσμος καί μέσα ἀπό μιά πορεία<br />
καθαρότητος καί φωτός νά προετοιμάζεται γιά<br />
τήν ἀνέσπερο ἡμέρα τῆς Βασιλείας Του.
Αὐτό εὐχόμαστε ἐγκάρδια πρός ὅλους σας, γιά<br />
τή δημιουργική καί σωτηριολογική ἀξιοποίηση τῆς<br />
νέας χρονιᾶς. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, «ὁ<br />
Θεός ἡμῶν, ὁ καιρούς καί χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ<br />
θέμενος» νά εὐλογήσει πλούσια τό ἔτος <strong>2023</strong> καί<br />
νά εἶναι γιά τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες,<br />
τόν εὐσεβή λαό τῆς Μητροπολιτικῆς μας<br />
Ἐπαρχίας καί τούς ὅπου γῆς Ἱεραπετρίτες καί Σητειακούς,<br />
εἰρηνικό, δημιουργικό καί καρποφόρο,<br />
πάντοτε μέ τή χάρη καί τήν εὐλογία Του.<br />
Μέ ὁλόθερμες πατρικές εὐχές<br />
καί πολλή ἐν Κυρίῳ ἀγάπη<br />
Ὁ Μητροπολίτης<br />
† Ὁ Ἱεραπύτνης καί Σητείας Κύριλλος
Οἱ ἱεροί ναοί<br />
καί τά χριστιανικά μνημεῖα<br />
τῶν Ἐνοριῶν<br />
Τουρλωτῆς καί Μυρσίνης<br />
7 ΤΟΥΡΛΩΤΗ 7<br />
1. Κοίμηση Θεοτόκου (ἐνοριακός)<br />
Ὁ τριμάρτυρος (τρία κλίτη) ἐνοριακός ναός τῆς<br />
Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι κτισμένος πάνω<br />
στό ψηλότερο σημεῖο τοῦ οἰκισμοῦ τῆς Τουρλωτῆς,<br />
ἀπ᾿ ὅπου εἶναι ἐμφανής καί δεσπόζει σέ<br />
ὅλη τήν περιοχή, ἡ ὁποία κατοικεῖται ἀπό τή Μινωϊκή<br />
ἐποχή. Ἡ Τουρλωτή ἔλαβε τήν ὀνομασία<br />
της πιθανότατα ἀπό τή λέξη «τρούλα» πού στήν<br />
κρητική διάλεκτο σημαίνει τό ὕψωμα, τήν κορυφή,<br />
καθώς τό χωριό εἶναι κτισμένο στήν κορυφή τῆς<br />
λοφογραμμῆς, σέ ὑψόμετρο περίπου 350 μέτρων,<br />
ἤ ἀπό τούς τρούλους τῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ<br />
ἤ κατ᾿ ἄλλους ἀπό τόν ἑνετικό πύργο (tour) κάποιου<br />
Λατίνου ἄρχοντα ὀνόματι Λοτί.
Ὁ σημερινός εὐμεγέθης καί ἐπιβλητικός ναός<br />
εἶναι κτισμένος στή θέση παλαιοῦ ναοῦ ἑνετικῆς<br />
περιόδου, ἀφιερωμένου στήν Παναγία, σύμφωνα<br />
μέ τή βενετική ἀπογραφή τῶν ὀρθοδόξων ναῶν<br />
τῆς περιοχῆς τῆς Σητείας τοῦ 1637, μέ πανοραμική<br />
θέα τοῦ κόλπου τοῦ Μεραμβέλλου, τῆς νήσου<br />
Ψείρας καί τοῦ Μόχλου. Μέχρι τά τέλη τοῦ 19 ου<br />
αἰώνα ἦταν ὁ ἐνοριακός καί ὁ κοιμητηριακός ναός<br />
τοῦ οἰκισμοῦ.<br />
Εἶναι τρίκλιτος ναός ρυθμοῦ βασιλικῆς. Ἡ θεμελίωσή<br />
του ἔγινε τό 1892 ἀπό τόν Ἐπίσκοπο<br />
Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιο Σφακιανάκη (1890-1929).<br />
Στίς 21 Σεπτεμβρίου, ἡμέρα Κυριακή, τοῦ ἔτους<br />
1908 ὁ ἴδιος Ἐπίσκοπος ἐγκαινίασε τό κεντρικό<br />
θυσιαστήριο ἐπ᾽ ὀνομάτι τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου.<br />
Ὁ ναός τότε ἦταν ἡμιτελής καί μόλις πού<br />
εἶχε σκεπασθεῖ. Πολλά χρόνια ἀργότερα στίς 27<br />
Ἰουλίου 1925, ἡμέρα μνήμης τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος,<br />
ὁ ἴδιος Ἐπίσκοπος τέλεσε τά ἱερά ἐγκαίνια<br />
καί στά δύο ἄλλα ἱερά θυσιαστήρια Ἁγίου<br />
Παντελεήμονος καί Ταξιάρχου<br />
Μιχαήλ.
Τό ἔργο ἦταν μεγαλεπήβολο γιά τά δεδομένα<br />
τῆς ἐποχῆς καί λόγῳ τοῦ μεγέθους του κτιζόταν<br />
ἐπί πολλά χρόνια μέ τή συνδρομή ὅλων τῶν ἐνοριτῶν<br />
καί τή συλλογή ἐράνων ἀπό ὅλη τήν μητροπολιτική<br />
περιφέρεια Ἱεράπετρας καί Σητείας,<br />
ὑπό τήν ἐπίβλεψη καί καθοδήγηση τοῦ ἱερέως<br />
Ἐμμανουήλ Παπαϊωάννου. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ<br />
ὅτι ἡ Ἐνορία ἐκποίησε ὅλη τήν ἀκίνητη κτηματική<br />
περιουσία πού διέθετε στή γύρω περιοχή, κυρίως<br />
ἐλαιόδενδρα, καί τό συλλεγέν ποσό διατέθηκε<br />
γιά τήν ἀποπεράτωση τοῦ ναοῦ.<br />
Ἀρχιμάστορας ἀναφέρεται κάποιος ὀνόματι<br />
«Μαστροδημήτρης», πιθανόν Καρπάθιος, χωρίς<br />
ἄλλα στοιχεῖα. Οἱ ἐργασίες ὁλοκλήρωσης συ -<br />
νεχίζονται καί μετά τά ἱερά ἐγκαίνια. Ἔτσι, τόν<br />
Μάιο τοῦ 1909 γίνεται ὁ ἐκτελωνισμός 6.535<br />
μωσαϊκῶν πλακῶν στό λιμάνι τοῦ Μόχλου, οἱ<br />
ὁποῖες ἀγοράστηκαν ἀπό κάποιο ἔμπορο Μασσάρο<br />
καί μεταφέρθηκαν ἀπό τό λιμάνι τοῦ Πειραιᾶ<br />
γιά τήν πλακώστρωση τοῦ ναοῦ. Ἐπίσης, ἡ προφορική<br />
παράδοση διέσωσε ὅτι πολλές πέτρες
μεταφέρθηκαν ἀπό τήν Ἐλούντα διά θαλάσσης<br />
στό λιμάνι τοῦ Μόχλου καί ἀπό ἐκεῖ μέ τά ζῶα<br />
στήν Τουρλωτή γιά νά πελεκηθοῦν οἱ κορνίζες,<br />
πού τοποθετοῦνται σταδιακά τά μετέπειτα χρόνια,<br />
ἐνῶ σπουδαῖος ντόπιος τεχνίτης καί λιθοξόος<br />
ἐργάσθηκε κάποιος ὀνόματι Συλλιγάρδος.<br />
Τό κεντρικό κλίτος εἶναι ἀφιερωμένο στήν<br />
Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, τό βόρειο στόν Ἅγιο<br />
Παντελέημονα καί τό νότιο στόν Ταξιάρχη Μιχαήλ.<br />
Τά τρία κλίτη στηρίζονται ἐσωτερικά καί διαχωρίζονται<br />
μεταξύ τους ἀπό δύο σειρές τεσσάρων<br />
μεγάλων στρογγυλῶν λίθινων κιόνων, πού ἔχουν<br />
λιτή ἐπίστεψη μέ κορνίζες λίθινες πελεκητές. Χαρακτηριστικά<br />
τῆς ἐποχῆς εἶναι καί οἱ κορνίζες<br />
ἀπό γύψο, πού δεσπόζουν σέ ὅλο τό ἐσωτερικό
καί δίνουν κάποια ἐκλεπτικιστικά στοιχεῖα στό<br />
οἰκοδόμημα. Ὁ ναός ἔχει τρεῖς μεγάλες θύρες,<br />
μέ κύρια αὐτή στόν δυτικό τοῖχο καί ἕξι μεγάλα<br />
ὀρθογώνια παράθυρα, δύο σέ κάθε πλευρά. Ἐπίσης,<br />
δύο στρογγυλούς φεγγίτες στήν ἀνατολική<br />
καί δυτική ὄψη. Οἱ κόγχες τοῦ ἱεροῦ βήματος<br />
λόγῳ τοῦ ὕψους τοῦ ναοῦ ἔχουν ἡ κεντρική ἀπό<br />
τρία ὀρθογώνια φωτιστικά παράθυρα (ἁγιοθύριδα)<br />
καί οἱ ἄλλες δύο ἀπό ἕνα. Ὅλα τά λίθινα μέλη<br />
εἶναι λαξευμένα σέ λιτή κλασσική γραμμή χωρίς<br />
σχέδια καί παραστάσεις. Στήν νότια πλευρά τοῦ<br />
ναοῦ ἔχει ἀνεγερθεῖ κατά τή δεκαετία τοῦ 1950<br />
ἐπιβλητικό πυργόσχημο καμπαναριό σέ τέσσερα<br />
ἐπίπεδα ἀπό σκυρόδεμα, δωρεά τοῦ ἐκ Τουρλωτῆς<br />
μετανάστη στήν Ἀμερική Ἰωάννη Μετζάκη.<br />
Στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ δεσπόζει τό τέμπλο<br />
ἀπό τσιμέντο, ζωγραφισμένο σήμερα μέ λαδομπογιά,<br />
ἐνῶ οἱ φορητές εἰκόνες εἶναι ἔργο τοῦ<br />
ἁγιογραφικοῦ οἴκου τῶν Ἰωασαφαίων, ἀπό τίς Καρυές<br />
τοῦ Ἁγίου Ὄρους, καί φέρουν τή χρονολογία<br />
1929. Οἱ εἰκόνες αὐτές εἶναι χαρακτηριστικό δεῖγμα<br />
τῆς ἀπομάκρυσνης ἀπό τήν λεγόμενη «παραδοσιακή<br />
βυζαντινή ζωγραφική» καί τήν υἱοθέτηση<br />
τῆς «νατουραλιστικῆς ζωγραφικῆς ἀντίληψης τῶν<br />
Ναζαρηνῶν», ἀκόμη καί ἀπό ἐργαστήρια τοῦ<br />
Ἁγίου Ὄρους. Ἐπίσης, στήν κόγχη τοῦ ἱεροῦ βή-
ματος σώζεται σέ ἁγιογραφία μέ τήν ἴδια τεχνοτροπία<br />
τῆς ἐποχῆς ἡ Θεοτόκος στόν τύπο τῆς<br />
Πλατυτέρας τῶν οὐρανῶν μέ πολλές φθορές.<br />
Στόν ναό τοποθετημένες σέ προσκυνητάρια<br />
φυλάσσονται δύο ἀξιόλογες φορητές εἰκόνες,
πού προέρχονται ἀπό τόν παλαιό ναό τῆς Παναγίας,<br />
ἐνυπόγραφα ἔργα τοῦ ὀνομαστοῦ ἁγιογράφου<br />
τῆς ἐποχῆς Πολυχρόνη (1775-1810) μέ χρονολογία<br />
1801.<br />
Πρόκειται γιά τήν εἰκόνα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ<br />
στόν τύπο τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως μέ τίς<br />
ἐπιγραφές τήν περιγραφική «Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ<br />
ΒΑΣΙΛΕΥΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΣ ΑΡΧΙΕΡΕΥΣ», τήν<br />
ἀφιερωματική «ΔΕΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ<br />
ΤΩΝ ΕΥΣΕΒΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΤΕΛΟΥΝ-<br />
ΤΩΝ ΣΟΥ ΤΗΝ Υ(sic)ΚΟΝΑ ΤΑΥΤΗΝ ᾼΩΑ<br />
(1801)», καί τήν ἐνυπόγραφη «ΧΕΙΡ ΠΟΛΥΧΡΟ-<br />
ΝΙΟΥ ᾼΩΑ (1801)».<br />
Ἡ δεύτερη φορητή εἰκόνα ἀφορᾶ στήν ὑπεραγία<br />
Θεοτόκο καί ἀναφέρεται στόν τύπο τῆς<br />
Ὁδηγήτριας, μέ τίς ἐπιγραφές τήν περιγραφική<br />
«Η ΕΛΠΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ», τήν ἀφιερωματική<br />
«ΔΕΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΜΕ-<br />
ΤΖΑΚΗ ΣΥΜΒΙΑΣ Κ´ ΤΕΚΝΩΝ», καί τήν ἐνυπόγραφη<br />
«ΧΕΙΡ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ ᾼΩΑ (1801)».<br />
Ὁ Πολυχρόνης ἤ Πολυχρόνιος ὑπῆρξε διάσημος<br />
ἁγιογράφος, σύγχρονος τοῦ Ἰωάννου Κορνάρου<br />
καί μαθητής τῶν Καστροφυλάκων. Ἀρκετά<br />
ἔργα του σώζονται στή Μονή Τοπλοῦ. Ἐπίσης<br />
στόν ἱερό ναό τῆς Παναγίας τῶν Λιθινῶν σώζεται<br />
ἡ ἐνυπόγραφη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στόν τύπο
τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως, ἰδιαίτερης καλλιτεχνικῆς<br />
ἀξίας, τήν ὁποία ἔχουν ὡς πρότυπο καί ἀντιγράφουν<br />
ἁγιογράφοι σέ πολλούς ναούς τῆς Ἱερᾶς<br />
Μητροπόλεως.<br />
Σημαντικές πληροφορίες γιά τόν ναό διαζώσει<br />
ὁ Ἐπίσκοπος Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιος Σφακιανάκης<br />
στό ἔργο του «Ἀπομνημονεύματα», ὅπου ἀναφέρει<br />
ὅτι τό πρῶτο τριτάξιο Διδακτήριο τοῦ οἰκισμοῦ<br />
ἀνεγέρθηκε στόν αὔλειο χῶρο τοῦ ναοῦ<br />
μέ δαπάνες τῆς Ἐνοριακῆς Ἐπιτροπείας Τουρλωτῆς:<br />
«Τουρλωτή. Ἔγερσις τριμάρτυρου ναοῦ, θελεμιωθέντος<br />
τῷ 1892 καί ἐγκαινιασθέντος τῷ 1908.<br />
Ἔγερσις Διδακτηρίου τριταξίου».<br />
2. Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος<br />
Στή βορειοανατολική πλευρά τῆς πλατείας τῆς<br />
Τουρλωτῆς, στήν εἴσοδο τοῦ οἰκισμοῦ, βρίσκεται<br />
ὁ ἱερός ναός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος.<br />
Σύμφωνα μέ τά ἐμφανῆ στοιχεῖα, εἶναι μονόχωρος<br />
καμαροσκεπής ναός, ὁ ὁποῖος ἀνοικοδομήθηκε<br />
σέ δύο φάσεις μέ προέκταση πρός τά δυτικά. Ὁ<br />
ἀρχικός ναός ἑνετικῆς περιόδου, σύμφωνα μέ τή<br />
βενετική ἀπογραφή τῶν ὀρθοδόξων ναῶν τῆς<br />
περιοχῆς τῆς Σητείας τοῦ 1637, ἀναφέρεται ὡς<br />
Χριστός Ὀρφανός, πού ἐπανοικοδομήθηκε τό<br />
1838, ὅπως μαρτυρεῖ ἡ ἐπιγραφή στήν εἴσοδο, γιά
νά καλύψει προφανῶς τίς αὐξανόμενες λατρευτικές<br />
ἀνάγκες τοῦ οἰκισμοῦ. Στή δυτική ὄψη διακρίνεται<br />
ἡ μοναδική θύρα μέ ἁπλό λίθινο πλαίσιο,<br />
ὅπου στό ὑπέρθυρο εἶναι ἐγχάρακτη ἡ δυσανάγνωστη<br />
καί φθαρμένη κτητορική ἐπιγραφή «1838<br />
ΚΑΙ (;) ιδ´ (14) ΜΑΪ ΕΠΑ(Νῼ) ΚΟΔΟ (ΜΗΘΗ)<br />
ΑΓΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡ(ΦΩΣΗ). Χαρακτηριστικός εἶναι<br />
στήν ἴδια ὄψη ὁ διάτρητος στρογγυλός λίθινος<br />
φεγγίτης σέ σχῆμα ρόδακα.<br />
Ἐσωτερικά διακρίνονται τά δύο σφενδόνια<br />
(ἡμικυκλικά τόξα), ἀπό λαξευτή ἐπιμελημένη πέτρα,<br />
πού λόγῳ τῆς διαφορετικῆς κατασκευῆς τους<br />
μαρτυροῦν τήν οἰκοδόμηση του ναοῦ σέ δύο φά-
σεις μέ προέκταση. Ἐπίσης, ὑπάρχουν δύο μικρά<br />
φωτιστικά παράθυρα ἀντικριστά, στόν βόρειο καί<br />
νότιο τοῖχο ἀντίστοιχα. Τό ξυλόγλυπτο τέμπλο<br />
εἶναι σύγχρονο παραδοσιακῆς τεχνοτροπίας πού<br />
ἀντικατέστησε τό ἀρχικό. Ἐξαιρετικές εἶναι καί οἱ<br />
φορητές εἰκόνες, ἐνυπόγραφα ἔργα τοῦ ἔτους<br />
1853 τοῦ λαϊκότροπου ἁγιογράφου τῆς ἐποχῆς<br />
Ἐμμανουήλ Σεργάκη. Ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στόν<br />
τύπο τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως καί τῆς Θεοτόκου<br />
στόν τύπο τῆς Ἔνθρονης Βρεφοκρατούσας. Ἔργο<br />
τοῦ ἴδιου ἁγιογράφου πρέπει νά θεωρηθεῖ καί ἡ<br />
εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, ἐνῶ τῆς Ἁγίας<br />
Αἰκατερίνης εἶναι μεταγενέστερη καί ἀνήκει σέ<br />
ἄλλο λαϊκό ζωγράφο τῆς περιοχῆς Σητείας.<br />
3. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος (κοιμητήριο)<br />
Ὁ κοιμητηριακός ἱερός ναός, ἀφιερωμένος στόν<br />
Τίμιο Πρόδρομο καί Βαπτιστή τοῦ Κυρίου ἡμῶν<br />
Ἰησοῦ Χριστοῦ Ἰωάννη, εἶναι κτισμένος σέ μικρό<br />
ὕψωμα στήν εἴσοδο τοῦ οἰκισμοῦ, νοτιοδυτικά<br />
τῆς πλατείας, ὅπου δέν ὑπάρχουν κατοικίες. Ἀπό<br />
τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰ. χρησιμεύει ὡς κοιμητηριακός<br />
ναός τοῦ οἰκισμοῦ, ὅταν καί οἱ κάτοικοι<br />
τῆς Τουρλωτῆς ἔπρεπε νά ἐφαρμόσουν σχετικό<br />
νόμο τῆς Κρητικῆς Πολιτείας, περί ἀναγκαστικῆς<br />
μεταφορᾶς τῶν κοιμητηρίων γιά λόγους ὑγιεινῆς<br />
ἐκτός τῶν προκαθορισμένων ὁρίων τῶν οἰκισμῶν.
Ἔτσι οἱ πιστοί θάβονται στό νέο κοιμητήριο, πού<br />
σταδιακά μεταφέρεται ὑποχρεωτικά ἀπό τόν ἐνοριακό<br />
ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἐκτός<br />
οἰκισμοῦ, ὅπου ὑπάρχει ἤδη ναός.<br />
Εἶναι μονόχωρος καμαροσκεπής ναός μέ σωστές<br />
ἀναλογίες, κτισμένος στό β´ μισό τοῦ 19ου<br />
αι. Στή δυτική ὄψη διακρίνεται ἡ μοναδική θύρα<br />
μέ ἁπλό λίθινο πλαίσιο καί πιό πάνω τό ἡμικυκλικό<br />
λίθινο τόξο, χωρίς σκάλισμα. Τά παράθυρα εἶναι<br />
εὐμεγέθη ἀντικριστά στόν βόρειο καί νότιο τοῖχο,<br />
ἐνῶ πάνω ἀπό τήν εἴσοδο στήν ἀπόληξη τοῦ<br />
ἀετώματος ὑψώνεται τό συμμετρικό μονόλοβο<br />
λίθινο κωδωνοστάσιο.<br />
Ἐσωτερικά ὁ ναός κοσμεῖται μέ τό ἀρχικό λιτό
ξυλόγλυπτο ζωγραφιστό τέμπλο του, χωρίς ἰδιαίτερο<br />
σκάλισμα, παρά μόνο στίς κολῶνες. Ἀπό τίς<br />
ἀρχικές λαϊκές εἰκόνες σώζονται στό πάνω διάζωμα<br />
τοῦ τέμπλου οἱ εἰκόνες τοῦ Τιμίου Προδρόμου<br />
καί τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου καί μερικές στό Δωδεκάορτο,<br />
ἐνῶ στό κάτω διάζωμα διατηροῦ νται οἱ<br />
εἰκόνες τῆς Ἐξορίας τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Ἁγίου Τρύ -<br />
φωνος, καί τοῦ Τιμίου Προδρόμου σέ στάση Δέησης.<br />
Ἐπίσης, σώζονται τά βημόθυρα, πού ἱστοροῦνται<br />
οἱ ἱεράρχες Ἅγιοι Γρηγόριος καί Ἰωάν νης<br />
Χρυσόστομος. Οἱ δεσποτικές εἰκόνες τοῦ τέμπλου<br />
καί τοῦ Τιμίου Προδρόμου εἶναι σύγχρονες.
Σημαντικές πληροφορίες γιά τόν ναό διαζώσει<br />
ὁ Ἐπίσκοπος Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιος Σφακιανάκης<br />
στό ἔργο του «Ἀπομνημονεύματα», ὅπου ἀναφέρει:<br />
«Περιτείχισις νεκροταφείου δαπάναις τοῦ<br />
Χατζῆ-Γιάννη». Τέλος, τά ἱερά ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ<br />
ἔγιναν ἀπό τόν Ἐπίσκοπο Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιο<br />
στίς 10 Ὀκτωβρίου τοῦ 1904.<br />
4. Ἁγία Βαρβάρα<br />
Μέσα σέ ἕνα κατάφυτο καί καταπράσινο τοπίο<br />
πρίν τήν εἴσοδο τῆς Τουρλωτῆς, στή νότια πλευρά<br />
τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ Ἁγίου Νικολάου-Σητείας καί<br />
στή θέση «Στεφανιά», εἶναι κτισμένος ὁ ἱερός
ναός τῆς Ἁγίας Βαρβάρας. Εἶναι μονόχωρος καμαροσκεπής<br />
ναός, ὁ ὁποῖος ἀνεγέρθηκε τό ἔτος<br />
1981 μέ δαπάνες τοῦ Ἰωάννου Γ. Ἀγγελάκη, ὅπως<br />
ἀναγράφει ἡ μαρμάρινη ἐγχάρακτη πλάκα στό<br />
ὑπέρθυρο τῆς κεντρικῆς εἰσόδου τοῦ ναοῦ.<br />
Μέ τόν κυρίως ναό κτίστηκε καί ὁ ἀκαλαίσθητος<br />
πρόναος μέ τζαμαρία καί πάνω τοποθετήθηκε<br />
τό μονόλοβο καμπαναριό ἀπό σκυρόδεμα, πού<br />
ὑψώνεται πάνω ἀπό τήν ἐξωτερική εἴσοδο.<br />
Στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ ξεχωρίζει τό λιτό γύψινο<br />
τέμπλο καί οἱ σύγχρονες εἰκόνες του.<br />
5. Ζωοδόχος Πηγή<br />
Ὁ μονόχωρος καμαροσκεπής ἱερός ναός τῆς<br />
Ζωοδόχου Πηγῆς εἶναι κτισμένος στή θέση «Κιμέλα»,<br />
βόρεια τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ Ἁγίου Νικολάου-<br />
Σητείας, λίγο πρίν φτάσουμε στόν οἰκισμό. Στήν<br />
κατάφυτη καί γεμάτη βλάστηση κοιλάδα πού βρίσκεται<br />
ὁ ναός τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καταλήγει<br />
τό ἐπιβλητικό φαράγγι «Κουδουμί», τό ὁποῖο ξεκινᾶ<br />
ἀπό τόν ὀρεινό οἰκισμό «Μονοκαρά».<br />
Μαρτυρίες γιά τήν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ δέν<br />
ὑπάρχουν. Ἀπό τά σωζόμενα στοιχεῖα του, ὅμως,<br />
πιθανόν νά οἰκοδομήθηκε στά ἑνετικά χρόνια<br />
(1204-1669) καί τά ὄψιμα χρόνια τῆς τουρκοκρατίας<br />
νά ἐπισκευάστηκε. Συντηρήθηκε ἐσωτερικά
καί ἐξωτερικά καί τά νεώτερα χρόνια μέ τή χρήση<br />
τσιμέντου καί σκυροδέματος, μέ ἀποτέλεσμα νά<br />
ἀλλοιωθεῖ ὁ ἀρχικός χαρακτήρας του. Ἀπό τά<br />
ἀρχικά ἀρχιτεκτονικά στοιχεῖα τοῦ ναοῦ ξεχωρίζουν<br />
ἐσωτερικά τό σφενδόνιο ἤ ἐνισχυτικό<br />
τόξο στή μέση τῆς καμάρας τοῦ κυρίως ναοῦ καί<br />
ἐξωτερικά ὁ περίτεχνος λιθόγλυπτος σταυρός<br />
πάνω ἀπό τό φωτιστικό ἁγιοθύριδο στήν κόγχη<br />
τοῦ Ἱεροῦ Βήματος.<br />
Ἐσωτερικά ὁ ναός ἔχει ἀνακαινισθεῖ μέ σύγχρονο<br />
ξυλόγλυπτο τέμπλο, τοῦ ὁποίου οἱ ἀρχικές<br />
εἰκόνες ἔχουν ἀντικατασταθεῖ μέ νεώτερες. Ἀπό
τίς παλαιές εἰκόνες, ἡ εἰκόνα τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς<br />
εἶναι ἐντοιχισμένη στόν ἴδιο ναό. Ἐπίσης ὑπάρχουν<br />
φορητές εἰκόνες τοῦ ἁγιογραφικοῦ οἴκου τῶν<br />
Ἰωσαφαίων, ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, πού φιλοτεχνήθηκαν<br />
τίς δεκαετίες τοῦ 1960 καί τοῦ 1970.<br />
6. Τίμιος Σταυρός - Προφήτης Ἠλίας<br />
στή «Μονοκαρά»<br />
Ὁ λιθόκτιστος ἱερός ναός Τιμίου Σταυροῦ καί<br />
τοῦ Προφήτου Ἠλία βρίσκεται σέ ὑψόμετρο 730<br />
μ. στή θέση «Κεφάλα» τοῦ ὀροπεδίου τῆς «Μονοκαρᾶς»<br />
Τουρλωτῆς, ὅπου ὑπάρχει ὁ ὁμώνυμος<br />
οἰκισμός μέ τή μοναδική θέα στόν κόλπο τοῦ<br />
Μεραμβέλλου καί στά γύρω χωριά Λάστρο, Σφάκα
καί Τουρλωτή. Στή Μονοκαρά κατά τούς θερινούς<br />
μῆνες διέμεναν κυρίως κτηνοτρόφοι πού χρησιμοποιοῦσαν<br />
τίς κατάφυτες πλαγιές τῆς περιοχῆς<br />
ὡς βοσκοτόπια, ἀλλά καί ἄλλοι κάτοικοι πού ἀσχολοῦνταν<br />
μέ γεωργικές ἐργασίες.<br />
Τό βόρειο κλίτος ἤ βόρειος ναός εἶναι ἀφιερωμένο<br />
στήν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί τό<br />
νότιο στόν Προφήτη Ἠλία τόν Θεσβίτη, ἑορτές<br />
καλοκαιρινές, ὅπου οἱ κάτοικοι τῆς Τουρλωτῆς<br />
βρίσκονταν στή ἀπαράμιλλου φυσικοῦ κάλλους<br />
αὐτή περιοχή.<br />
Εἶναι δίχωρος καμαροσκεπής ναός, κτισμένος<br />
στά τέλη τοῦ 19ου, ὁ ὁποῖος ἔχει ὑποστεῖ πολλές<br />
ἐπεμβάσεις τόσο στίς ἐξωτερικές ὅσο καί στίς<br />
ἐσωτερικές ὄψεις μέ τσιμεντοκονιάματα. Οἱ δύο<br />
ναοί ἐσωτερικά συνενώνονται μέ μία μικρή κεντρική<br />
καμάρα. Τά παλιά τέμπλα καί οἱ εἰκόνες<br />
ἔχουν ἀντικατασταθεῖ μέ σύγχρονα ξυλόγλυπτα<br />
καί νεώτερες εἰκόνες, ἐνῶ στό δάπεδο ἔχουν τοποθετηθεῖ<br />
ἀκαλαίσθητα πλακάκια.<br />
Ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι στόν ναό ὑπάρχουν οἱ<br />
εἰκόνες καί τῶν Ἁγίων Ἀριστείδου καί Νικήτα, καθώς<br />
ἦταν παλαιά παράδοση ὁ ναός τοῦ Τιμίου<br />
Σταυροῦ νά λειτουργεῖται καί κατά τήν παραμονή<br />
τῆς πανηγύρεώς του, ἡμέρα μνήμης τοῦ Ἁγίου<br />
μάρτυρος Ἀριστείδου, ὅπως καί τήν ἑπομένη
ἡμέρα ἀπό τήν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἑορ -<br />
τή τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Νικήτα,<br />
καθώς ἐκεῖνες τίς ἡμέρες ὁ οἰκισμός ἔσφυζε ἀπό<br />
ζωή.<br />
Ὁ ναός ἐγκαινιάστηκε ἀπό τόν Ἐπίσκοπο Ἱεροσητείας<br />
Ἀμβρόσιο Σφακιανάκη (1890-1929) τήν<br />
Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 1904.<br />
7. Ἁγία Καλλιόπη στή «Μονοκαρά»<br />
Τό ναΰδριο τῆς Ἁγίας Καλλιόπης βρίσκεται στό<br />
ὀροπέδιο «Μονοκαρά» Τουρλωτῆς, πολύ κοντά<br />
στόν παλαιό ἱερό ναό Τιμίου Σταυροῦ καί Προφήτου<br />
Ἠλία.
Ὁ ναΐσκος (Ἱερό Προσκυνητάριο) κτίσθηκε<br />
πρίν ἀπό μία δεκαετία περίπου ἐπ’ ὀνόματι τῆς<br />
Ἁγίας μάρτυρος Καλλιόπης ἀπό τό ζεῦγος Νικολάου<br />
καί Εἰρήνης Κουρουπάκη εἰς μνήμην τῆς<br />
μακαριστῆς κόρης τους Καλλιόπης.<br />
Ὁ Ἁγιασμός τῶν Θυρανοιξίων τοῦ μικροῦ ναοῦ<br />
τελέσθηκε τήν Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020 ἀπό<br />
τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ.<br />
Kύριλλο, πρίν ἀπό τήν Ἀκολουθία τοῦ Ἀρχιερατικοῦ<br />
Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτής τῆς Ὑψώσεως τοῦ<br />
Τιμίου Σταυροῦ στόν παρακείμενο πανηγυρίζοντα<br />
ἱερό ναό Τιμίου Σταυροῦ.<br />
8. Ἁγία Παρασκευή<br />
Ὁ μονόχωρος καμαροσκεπής ναός ἐπ᾽ ὀνόματι<br />
τῆς Ἁγίας ὁσιοπαρθενομάρτυρος καί ἀθληφόρου<br />
Παρασκευῆς βρίσκεται στήν ὁμώνυμη περιοχή,<br />
νοτιοδυτικά τῆς Τουρλωτῆς, σέ μία κατάφυτη καί<br />
μέ πολλούς κήπους, περιβόλια, ἐλιές καί ἄλλα καρποφόρα<br />
δένδρα κοιλάδα. Πιθανότατα ἀρχικά νά<br />
κτίστηκε στά χρόνια τῆς ἑνετοκρατίας (1204-<br />
1669), ἔχει ὅμως ὑποστεῖ πολλές ἀλλοιώσεις κατά<br />
τούς μετέπειτα χρόνους τόσο ἐξωτερικά ὅσο καί<br />
ἐσωτερικά, μέ ἀποτέλεσμα νά ἔχει χάσει τόν<br />
ἀρχικό χαρακτήρα του.<br />
Σ᾽ αὐτό συνετέλεσε καί ἡ μορφολογία τοῦ
ἐδάφους, ἀφοῦ ἀπό τή βορειοανατολική πλευρά<br />
τοῦ ὑπερυψωμένου περίβολου τοῦ ναοῦ ἐξέρχεται<br />
ἀστείρευτο τρεχούμενο νερό, τό ὁποῖο συγκεντρώνεται<br />
σέ στέρνα. Οἱ εὐλαβεῖς κάτοικοι τῆς περιοχῆς<br />
τό θεωροῦν ἁγίασμα καί μάλιστα οἱ γυναῖκες<br />
τό χρησιμοποιοῦν γιά νά «πιάσουν» τό<br />
προζύμι καί νά ζυμώσουν πρόσφορα καί ψωμί.<br />
Στόν περιτοιχισμένο μέ ἀναλημματικό τοῖχο<br />
καί διαμορφωμένο μέ σκυρόδεμα περίβολο δεσπόζουν<br />
δύο παλαιά κυπαρίσσια. Ἐξωτερικά ὁ<br />
ναός ἔχει καλυφθεῖ μέ τσιμεντοκονία καί τόσο ἡ<br />
θεμελίωσή του ὅσο καί ἡ στέγη του ἔχουν ἐνισχυθεῖ<br />
μέ περιμετρικούς δοκούς ἀπό σκυρόδεμα.<br />
Στό ἐσωτερικό τό ἐνισχυτικό σφενδόνιο ἀλλά
καί ἡ ἁψίδα τοῦ ἱεροῦ βήματος μαρτυροῦν ὅτι ὁ<br />
ναός ἐπισκευάστηκε καί ἔχασε τίς ἀρχικές ἀναλογίες<br />
του. Το τέμπλο εἶναι ἀπό ξύλο μέ ἁπλά<br />
σκαλίσματα, ἴσως τῶν ἀρχῶν τοῦ 20οῦ αἰ., καί οἱ<br />
φορητές εἰκόνες σύγχρονες τῆς δεκαετίας τοῦ<br />
1970.<br />
9. Ἅγιος Γεώργιος<br />
Ὁ μονόχωρος καμαροσκεπής ναός τοῦ Ἁγίου Γεωργίου<br />
βρίσκεται βορειοδυτικά τῆς Τουρλωτῆς.<br />
Εἶναι κτισμένος ἐπί τῆς ἐπαρχιακῆς ὁδοῦ Τουρλωτῆς-Μόχλου,<br />
στή θέση «Κυλίστρα», τοποθεσία<br />
πού ἔχει ἐξαιρετική θέα πρός τόν Μόχλο καί τό<br />
βόρειο κρητικό πέλαγος.
Ὁ ναός πιθανότατα εἶναι κτίσμα τῆς ἑνετικῆς<br />
περιόδου (1204-1669), ἔχει ὅμως ὑποστεῖ πολλές<br />
δύσμορφες ἐπεμβάσεις ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά<br />
μέ τσιμεντοκονιάματα καί σκυρόδεμα πού ἀλλοίωσαν<br />
τήν ἀρχική μορφή του. Ἡ θεμελίωσή του<br />
ἔχει ἐνισχυθεῖ μέ περιμετρικό δοκό ἀπό σκυρόδεμα<br />
καί τό ἴδιο ὑλικό ἔχει χρησιμοποιηθεῖ γιά<br />
τή στέγη καί τήν ἐπίστεψη ὅλων τῶν τοίχων.<br />
Μοναδικό εὐδιάκριτο στοιχεῖο ἀπό τήν ἀρχική<br />
του μορφή διατηρεῖται ἡ θύρα στή δυτική ὄψη<br />
μέ τό λίθινο λιτό πλαίσιο χωρίς διάκοσμο, πού<br />
συμπληρώνεται μέ τό λιτό ὑπερυψωμένο ἡμικυκλικό<br />
τόξο.<br />
Ὁ ναός ἀνακαινίστηκε γιά τελευταία φορά τό<br />
ἔτος 1997 μέ δαπάνες τοῦ εὐπρατρίδη ἐκ Τουρλωτῆς<br />
μετανάστη στήν Ἀμερική κ. Γεωργίου Ἀγγελάκη.<br />
Κατασκευάστηκαν ξυλόγλυπτο τέμπλο καί<br />
νέες φορητές εἰκόνες, πού φιλοτέχνησε ὁ μακαριστός<br />
διακεκριμένος ἁγιογράφος Ἐμμανουήλ<br />
Μπετεινάκης ἀπό τό Ἡράκλειο.<br />
10. Ἅγιοι Κωνσταντίνος καί Ἑλένη<br />
Ὁ ἱερός ναός τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης<br />
βρίσκεται πάνω σέ μικρό ὕψωμα ἐπί τῆς ἐπαρχιακῆς<br />
ὁδοῦ Τουρλωτῆς-Μόχλου, ἀνατολικά τοῦ<br />
οἰκισμοῦ Μόχλος, σέ θέση μέ μοναδική θέα πρός
τόν Μόχλο καί τῆς ἰδιαιτέρου κάλλους θαλάσσιας<br />
αὐτῆς περιοχής τοῦ βόρειου κρητικοῦ πελάγους.<br />
Ὁ ναός εἶναι σύγχρονος βυζαντινοῦ ρυθμοῦ,<br />
δηλ. ἐγγεγραμμένος σταυροειδής μέ ὀκταγωνικό<br />
τρούλο, καί ἀνεγέρθηκε σέ ἔκταση πού δώρισαν<br />
στήν Ἐνορία Τουρλωτῆς ἡ Δέσποινα Μετζάκη καί<br />
ὁ Ἰωάννης Μακρυνάκης. Εἶναι πλήρως ἐξοπλισμένος<br />
καί διαθέτει κατάλληλα διαμορφωμένο αὔλειο<br />
χῶρο. Ἐσωτερικά ξεχωρίζει καί δεσπόζει τό περίτεχνο,<br />
μέ βαθύ σκάλισμα καί πολλές παραστάσεις,<br />
σύγχρονο ξυλόγλυπτο τέμπλο μέ δωδεκάορτο,<br />
Σταυρό, Λυπηρά, Ἀναστάσιμα καί βυμόθυρα, ὅπως<br />
καί τά προσκυνητάρια στήν εἴσοδο. Ὅλες οἱ φο-
ρητές εἰκόνες εἶναι ἔργα τοῦ ἐξ Ἁγίου Νικολάου<br />
ἁγιογράφου κ. Νικολάου Τζιρῆ (2003).<br />
Ὁ θεμέλιος λίθος κατατέθηκε τό ἔτος 1990<br />
ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Ἱεραπύτνης καί<br />
Σητείας κυρό Φιλόθεο Β΄ καί τά Ἱερά Ἐγκαίνια<br />
τελέσθηκαν στίς 6 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 2003<br />
ἀπό τόν ἀοίδιμο Μητροπολίτη Ἱεραπύτνης καί<br />
Σητείας Εὐγένιο, ὅπως ἀναγράφεται στήν ἐντοιχισμένη<br />
μαρμάρινη πλάκα δεξιά τῆς εἰσόδου:<br />
«ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΨΥΧῌ ΤΕ ΚΑΙ ΕΥΛΑΒΕΙᾼ ΣΥΝ-<br />
ΔΡΑΜΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙ ΣΟΙ ΚΥΡΙΕ ΠΕΠΟΙ-<br />
ΘΟΤΩΝ ΕΣΤΕΡΕΩΘΗ ΚΑΙ ΕΠΕΡΑΤΩΘΗ Ο ΙΕΡΟΣ<br />
ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΝΔΟ-<br />
ΞΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝ-<br />
ΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΤΑ ΔΕ ΙΕΡΑ ΑΥΤΟΥ ΕΓΚΑΙΝΙΑ<br />
ΕΤΕΛΕΣΘΗΣΑΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ<br />
ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ κ.κ. ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΤΗΝ<br />
6ην ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2003 ΑΠΌ ΧΡΙ-<br />
ΣΤΟΥ ΦΑΝΕΝΤΟΣ».<br />
11. Ἅγιος Τίτος στόν Μόχλο<br />
Δίπλα ἀπό τή θάλασσα καί μέσα στόν σύγχρονο<br />
τουριστικό οἰκισμό τοῦ Μόχλου, ὁ ὁποῖος ἀποτελοῦσε<br />
πάντοτε τό ἐπίνειο τῆς Τουρλωτῆς ἀλλά<br />
καί τῶν λεγόμενων βορεινῶν χωριῶν τῆς Ἐπαρχίας<br />
Σητείας πού βρίσκονται ἐπί τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ τοῦ
σημερινοῦ βορείου ὁδικοῦ ἄξονα τῆς Κρήτης δεσπόζει<br />
ὁ μονόχωρος καμαροσκεπής ἱερός ναός<br />
τοῦ Ἁγίου Τίτου, πρώτου Ἐπισκόπου Κρήτης.<br />
Εἶναι πετρόκτιστος ναός μέ λίθινα λιτά πλαίσια<br />
στό θύρωμα καί τά παράθυρα, φωτιστικό ἁγιοθύριδο,<br />
ἀετωματικές ἐπιστέψεις καί κυματοειδῆ γεῖσα<br />
στίς ὄψεις καί καμπαναριό ἀπό τσιμέντο πάνω<br />
ἀπό τήν κεντρική εἴσοδο. Στό ἐσωτερικό τό τέμπλο<br />
εἶναι γύψινο, οἱ δεσποτικές εἰκόνες εἶναι ἔργο τοῦ<br />
Ἡρακλειώτη ἱερέως καί ἁγιογράφου Γεωργίου Μανουσάκη<br />
καί ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Τίτου, ἔργο τοῦ<br />
ἐπίσης Ἡρακλειώτη ἁγιογράφου Μ. Στεργίου καί
ἀφιέρωμα τοῦ «Τεχνικοῦ Μισθωτικοῦ Προσωπικοῦ<br />
Ἑταιρείας Δράσεως», πού ἐργάζονταν τότε στό<br />
ἔργο τῆς διάνοιξης τῆς Ἐθνικῆς ὁδοῦ Ἁγίου Νικολάου-Σητείας.<br />
Τά σχέδια τοῦ ναοῦ ἐκπόνησε ὁ μηχανικός κ.<br />
Γέωργιος Συλλιγνάκης σέ οἰκόπεδο πού δώρισε ὁ<br />
Γεώργιος Τσιρακάκης. Γιά τήν ἀνέγερσή του ἐπέβλεπε<br />
ὁ τότε Ἐφημέριος Τουρλωτῆς Αἰδεσ. Γεώργιος<br />
Χατζηνάκης.<br />
Τά Ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ τελέσθηκαν στίς 24 Σεπτεμβρίου<br />
τοῦ ἔτους 1967 ἀπό τόν τότε Μητροπολίτη<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας Φιλόθεο Β΄.<br />
12. Ἅγιος Νικόλαος στό νησάκι τοῦ Μόχλου<br />
Ἀπέναντι ἀπό τό τουριστικό θέρετρο καί μοναδικό<br />
καλοκαιρινό καί ὄχι μόνο προορισμό τοῦ οἰκισμοῦ<br />
Μόχλος, στή μικρή νησίδα εἶναι κτισμένος ὁ ἱερός<br />
ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου, προστάτου τῶν θαλασσινῶν.<br />
Πρόκειται γιά μικρό καμαροσκεπή ναό<br />
ἑνετικῆς περιόδου (1204-1669) χτισμένο πάνω<br />
στά ἐρείπια τοῦ ἀρχαιολογικοῦ χώρου, πού ἀνακαινίστηκε<br />
τά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας. Οἱ ντόπιοι<br />
ὀνομάζουν τό νησί Ἅγιο Νικόλαο.<br />
Τό ἔτος 1914 τέθηκε ζήτημα σέ ποιά ἀπό τίς<br />
τέσσερις Ἐνοριακές Ἐπιτροπεῖες (Λάστρου, Σφάκας,<br />
Τουρλωτῆς καί Μυρσίνης) ἀνήκει ὁ ναός. Ὁ
τότε Ἐπίσκοπος Ἱερᾶς καί Σητείας Ἀμβρόσιος, ὡς<br />
Πρόεδρος τῆς Ἀνωτέρας Ἐνοριακῆς Ἐπιτροπείας<br />
Ἱερᾶς καί Σητείας, ἔστειλε ἔγγραφο πρός τούς<br />
Ἱερεῖς γιά νά συντάξουν σχετικές ἐκθέσεις, ἀπό<br />
τίς ὁποῖες προκύπτουν σημαντικά στοιχεῖα γιά<br />
τήν ἱστορία τοῦ ναοῦ.<br />
Ὁ ναός ἦταν ἐρειπωμένος καί ἐπί Τουρκοκρατίας<br />
λίγο μετά τά δύσκολα χρόνια τῆς Ἐπανάστασης<br />
μιά εὐσεβής καί ἔξυπνη γυναίκα ἀπό τά Μετόχια<br />
τῆς Τουρλωτῆς (Μυρσίνη) ἡ Χατζη-Ζαμπιά,<br />
ἀπέσπασε σχετική ἄδεια ἀπό τόν τοπικό Ἀγᾶ,<br />
πού τότε ἕδρευε στό Καβούσι Ἱεράπετρας καί
ἀνακαίνισε τόν ναό. Τά ἐγκαίνια ἔγιναν κατά τά<br />
ἔτη 1828-1830 μέ φροντίδα τοῦ Χατζῆ Νικολάου<br />
Ζερβουδάκη ἀπό τά Μετόχια τῆς Τουρλωτῆς.<br />
Κατά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1866 ἡ Ἁγία Τράπεζα<br />
καταστράφηκε καί στίς 10 Αὐγούστου τοῦ ἔτους<br />
1869 ἔγιναν τά ἐγκαίνια ξανά (πιθανόν ἀκολουθία<br />
ἐπί σαλευθείσης Ἁγίας Τραπέζης) ἀπό τόν τότε<br />
Ἐπίσκοπο Ἱεροσητείας Νεόφυτο Καλογερίδη<br />
(1869-1878) μέ φροντίδα τῆς Ἐνοριακῆς Ἐπιτροπείας<br />
Μετοχίων Τουρλωτῆς. Τότε κατασκευάστηκαν<br />
οἱ εἰκόνες καί τά τέμπλα.<br />
Τελικά, ὁ ναός τόν Ἀπρίλιο τοῦ ἔτους 1914, μέ<br />
ἀπόφαση τῆς Ἀνωτέρας Ἐνοριακῆς Ἐπιτροπείας<br />
Ἱερᾶς καί Σητείας, χαρακτηρίστηκε ἐπίκοινος γιά<br />
ὅλες τίς Ἐνοριακές Ἐπιτροπεῖες τῶν χωριῶν. Τότε<br />
διορίστηκε διαχειριστής ὁ Γέωργιος Σ. Τσιρακάκης<br />
ἀπό τήν Σφάκα, πού διαχειριζόταν τά ἔσοδα καί<br />
τά διέθετε γιά τίς ἀνάγκες τοῦ ναοῦ. Ὅλοι οἱ Ἱερεῖς<br />
τῶν τεσσάρων Ἐνοριῶν μποροῦσαν νά μεταβαίνουν<br />
καί νά ἱερουργοῦν.<br />
Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου ὁ ναός ὑπήχθη στήν<br />
Ἐνορία Τουρλωτῆς, ἀφοῦ καί ὁ οἰκισμός τοῦ Μόχλου<br />
ὑπάγεται στήν Τοπική Κοινότητα Τουρλωτῆς.<br />
Στό νησί τοῦ Μόχλου συνεχίζονται μέχρι σήμερα<br />
οἱ ἀνασκαφές, πού ξεκίνησαν τό 1908 ἀπό<br />
τόν Richard Seager καί ὁμάδα Ἑλλήνων καί Ἀμε-
ρικανῶν ἀρχαιολόγων. Ἐκεῖ ἀνακαλύφθηκε σπουδαῖος<br />
συνοικισμός τῆς Πρωτομινωικῆς, Μεσομινωικῆς<br />
καί Ὑστερομινωικῆς ἐποχῆς καί σέ διάφορους<br />
τάφους βρέθηκαν σπάνια καί μοναδικά<br />
ἀρχαιολογικά εὑρήματα, πού φυλάσσονται στήν<br />
Ἀρχαιολογική Συλλογή Σητείας καί στά Ἀρχαιολογικά<br />
Μουσεῖα τοῦ Ἁγίου Νικολάου καί Ἡρακλείου.<br />
Στά μινωικά χρόνια ὁ Μόχλος ἦταν σπουδαῖο<br />
ἐμπορικό λιμάνι μέ οἰκονομική ἄνθιση μαζί μέ τά<br />
λιμάνια τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Το νησί ἀναφέρεται<br />
καί στούς βενετικούς χάρτες μέ τό ὄνομα Scoglio<br />
de muflo. Κατά τήν προϊστορική περίοδο τό νησί<br />
ἦταν ἑνωμένο μέ τήν ξηρά καί ἔτσι ὑπῆρχαν δύο<br />
λιμάνια πού ἐξυπηρετοῦσαν τά σκάφη ἀνάλογα<br />
μέ τόν καιρό. Μάλιστα ὁ καθηγητής Ν. Πλάτων<br />
ἐπεσήμανε τήν ὕπαρξη λιμενικῶν ἔργων στό νησί,<br />
πού σήμερα εἶναι βυθισμένα.<br />
Ὁ ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου λειτουργεῖται<br />
κάθε χρόνο στίς 20 Μαΐου κατά τήν ἑορτή τῆς<br />
ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικολάου,<br />
Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ<br />
Θαυματουργοῦ.
7 MΥΡΣΙΝΗ 7<br />
1. Ἅγιος Γεώργιος-Εἰσόδια Θεοτόκου (ἐνοριακός)<br />
Ἀπό τό πρῶτο μισό τοῦ 19ου αἰώνα, στήν περιφέρεια<br />
τῆς Μυρσίνης ὑπῆρχαν ἑπτά συνοικισμοί<br />
ἤ μετόχια. Οἱ ἑπτά συνοικισμοί ἦταν γνωστοί μέ<br />
τό κοινό ὄνομα «Μετόχια» (Metochia), ὅπως ἀναφέρεται<br />
σέ γραπτές πηγές γιά πρώτη φορά στήν<br />
ἀπογραφή τοῦ 1834, ἤ ὡς «Μετόχια Τουρλωτῆς»,<br />
ἀφοῦ μέχρι τό 1916 ὑπάγονταν στήν Κοινότητα<br />
Τουρλωτῆς. Ἀποτελοῦνταν ἀπό τά μετόχια-συνοι-
κισμούς: ὁ Ἅγιος Γεώργιος ἤ Μαντράκι ἤ Ζερβουδιανά<br />
(ἡ σημερινή Μυρσίνη), ἡ Ἁγία Μαρίνα, ὁ Ἅη<br />
Ἀντώνης, ὁ Ἅη Γιάννης, τό Τσαγκαριανό ἤ Πέρα<br />
Μετόχι, ὁ Κάστελλος καί τό Μανιαδιανό, ἐνῶ μεμονωμένες<br />
κατοικίες ὑπῆρχαν καί σέ ἄλλα σημεῖα,<br />
ὅπως στή θέση «Πρίνος», στή θέση «Χαλινομούρι»<br />
καί στή θέση «Λαψανάρης», ὅπου κατοικοῦσε ἡ<br />
οἰκογένεια τοῦ θρυλικοῦ ἱερέα παπά-Μανώλη Δανδουλάκη<br />
(Νταντουλόπαπα). Σταδιακά τόν 20ό αἰ.<br />
οἱ κάτοικοι τῶν συνοικισμῶν συγκεντρώθηκαν<br />
γύρω ἀπό τόν συνοικισμό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, κάποια<br />
ἀπό τά μετόχια ἐγκαταλείφθηκαν ὁριστικά<br />
καί ὁ οἰκισμός μετονομάστηκε Μυρσίνη.<br />
Τό 1916 οἱ κάτοικοι, κατόπιν προτάσεως τοῦ<br />
τότε Ἱερέως π. Μιχαήλ Ζερβάκη τοῦ νεώτερου,<br />
ἔδωσαν τό ὄνομα «Μυρσίνη» στό σχεδόν ἑνοποιημένο<br />
χωριό. Ἀφορμή γιά τήν ὀνομασία ἔδωσε<br />
μιά τεράστια μυρτιά πού ὑπῆρχε στό δυτικό ἄκρο<br />
τοῦ χωριοῦ, ἀλλά καί τό ὅτι ὁ θάμνος αὐτός ὑπάρχει<br />
σέ ἀφθονία στήν περιοχή. Στήν ἀπογραφή τοῦ<br />
1920 τό χωριό ἀπογράφεται μέ τήν ὀνομασία Μυρσίνη<br />
(366 χριστιανοί κάτοικοι) καί τό 1928 ἐπίσημα<br />
ἀναγνωρίστηκε ὡς Κοινότητα Μυρσίνης (Φ.Ε.Κ. Α΄<br />
202/18.9.1928).<br />
Ὁ ἐνοριακός ναός τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εἶναι<br />
κτισμένος στό ὁμώνυμο μετόχι πού ὀνομαζόταν
καί Ζερβουδιανά, ἀπό κάποιον πρῶτο κάτοικο<br />
Ζερβουδάκη ἀπό τή Βιάννο, ἤ Μαντράκι, ἀπό τίς<br />
μάντρες αἰγοπροβάτων πού ὑπῆρχαν ἐκεῖ. Ὁ ἀρχικός<br />
ναός ἦταν κτίσμα ἑνετικῆς περιόδου καί ἀφιερωμένος<br />
στόν μεγαλομάρτυρα καί τροπαιοφόρο<br />
Ἅγιο Γεώργιο καί κτίστηκε ἀπό κάποιο μοναχό<br />
Παχώμιο τό 1635. Ἀργότερα τό 1831, τήν ἐποχή<br />
τῆς αἰγυπτιοκρατίας στή Κρήτη, ἀνακαινίστηκε ἐκ<br />
βάθρων, σύμφωνα μέ τίς ἐντοιχισμένες στό κτίσμα<br />
ἐπιγραφές τοῦ 1635 καί τοῦ 1831. Ὑπῆρξε πιθανόν<br />
τό Καθολικό κάποιας μικρῆς Μονῆς. Ἀργότερα<br />
στά τέλη τοῦ 19ου αἰ. κατεδαφίστηκε καί οἰκοδομήθηκε<br />
γιά τρίτη φορά ὁ σημερινός διπλός καμαροσκέπαστος<br />
ἐνοριακός ναός, ἀφιερωμένος στόν<br />
λαοφιλή Ἅγιο Γεώργιο τό βόρειο κλίτος καί τό<br />
νότιο στά Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.<br />
Εἶναι κτισμένος στή βορειοδυτική πλευρά τοῦ<br />
χωριοῦ, δίπλα στήν ἐθνική ὁδό Σητείας Ἁγίου Νικολάου,<br />
σέ ὑψόμετρο 330 μ. καί ἔχει μοναδική θέα<br />
πρός στόν κόλπο τοῦ Μεραμβέλλου. Σύμφωνα μέ<br />
τίς ἐντοιχισμένες πάνω ἀπό τήν εἴσοδο τοῦ βόρειου<br />
κλίτους ἐπιγραφές ὁ ἀρχικός ναός κτίστηκε<br />
στίς 2 Ὀκτωβρίου 1635 ἀπό τόν Μοναχό Παχώμιο<br />
«ΑΧΛΕ΄ ΜΗΝΗ ὠκτωβρήου στᾶς 7 ΜΟΝΧΟΠΑΧΟΥ-<br />
ΜΗΟΣ», ὁ ὁποῖος κατά τήν προφορική παράδοση<br />
προερχόταν ἀπό τό κοντινό κοινόβιο μοναστήρι
τῆς Ἁγίας Μαρίνας, πού ἦταν παλαιότερο. Θεωρεῖται<br />
βέβαιο ὅτι στήν περιοχή ὑπῆρχε μοναστήρι ἤ ἐγκαταβίωναν<br />
μοναχοί τουλάχιστον ἀπό τόν 17ο αἰώνα.<br />
Ἡ παράδοση θέλει τόν πρῶτο ναό νά τόν καταστρέφουν<br />
οἱ Τοῦρκοι ἀμέσως μετά τήν κατάληψη<br />
τῆς Κρήτης (1669). Στίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰ. ὁ τότε<br />
χωριανός Ἱερέας π. Κωνσταντίνος Ζερβάκης ἔθεσε<br />
σκοπό τήν ἐκ νέου ἀνέγερση ναοῦ στόν οἰκισμό<br />
Ζερβουδιανά, στή θέση πού προϋπῆρχε ὁ ναός<br />
τοῦ Ἁγίου Γεωργίου.<br />
Στήν ἀνοικοδόμηση ἐργάστηκαν ὅλοι οἱ κάτοικοι<br />
τῶν Μετοχίων, καί τό 1831 ὁ ναός ἀνηγέρθηκε γιά<br />
«ΑΧΛΕ΄ ΜΗΝΗ ὠκτωβρήου στᾶς 7 ΜΟΝΧΟΠΑΧΟΥΜΗΟΣ»
δεύτερη φορά, ὅπως ἐπιβεβαιώνει ἡ δεύτερη ἐντοιχισμένη<br />
πλάκα τοῦ σημερινοῦ ναοῦ στό ἴδιο σημεῖο<br />
«†1831†ΟΚΤΟΒΡΙΟΥ ΜΝΗΣΤΥΤΗ ΚΥΡΙΕ ΤΩΝ ΚΤΗ-<br />
ΤΟΡΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΟΝΗΣ ΤΑΥΤΗΣ ΚΟΣΤΑΝ-<br />
ΤΙΝΟΥ ΗΕΡΕΟΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΝΟΡΙΤΟΝ ΤΟΝ ΒΟΙ-<br />
ΘΥΣΑΝΤΟΝ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΝ ΚΑΙ<br />
ΚΩΣΤΑΝΤΗΝΟΥ ΓΑΡΕΦΑΛΑΚΗ ΚΑΙ ΧΑ(ΤΖΗ) ΒΑ-<br />
ΣΙΛΙ ΚΑΙ ΜΗΧΑΗΛ ΠΟΓΑΖΙ». Νά σημειώσουμε ὅτι<br />
τίς ἐντοιχισμένες πλάκες εἶδε καί ἀναφέρει ὁ Ἰταλός<br />
G. Gerola στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰ.<br />
Ὅταν πέθανε ὁ παπάς Κωνσταντῆς Ζερβάκης<br />
ἐτάφη στό νότιο μέρος τῆς αὐλῆς τῆς ἐκκλησίας,<br />
πού μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰ. χρησίμευε καί<br />
γιά κοιμητήριο τοῦ οἰκισμοῦ τῶν Ζερβουδιανῶν.<br />
Στά τέλη τοῦ 19ου αἰ., ὅταν ὁ οἰκισμός μεγάλωνε
καί αὐξάνονταν συνεχῶς οἱ ἀνάγκες, ὁ ναός κατεδαφίστηκε<br />
καί στή θέση του ἀνοικοδομήθηκε ὁ<br />
σημερινός. Γιά τόν σκοπό αὐτό Μυρσινιῶτες δώρισαν<br />
ἔκταση γιά τόν αὔλειο χῶρο, στήν ὁποία<br />
ὑπῆρχε πανύψηλος πλάτανος στή βόρεια πλευρά<br />
καί μηλολιά στή θέση πού σήμερα βρίσκεται τό<br />
γραφεῖο τῆς Ἐνορίας, καί ἀργότερα κτίστηκε τό<br />
Δημοτικό Σχολεῖο.<br />
Οἱ ἐργασίες ξεκίνησαν μέ ἀρχιτέκτονα καί πρωτομάστορα<br />
τόν Π. Μιχελιδάκη ἀπό τά Ἔξω Μουλιανά<br />
καί μέ τή συμμετοχή ὅλων τῶν χωριανῶν,<br />
ὅπως μαρτυρεῖ ἡ ἐγχάρακτη ἐπιγραφή στό ὑπέρθυρο<br />
τοῦ νότιου κλίτους «ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ Ο ΝΑΟΣ<br />
ΟΥΤΟΣ ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΜΕΤΟ-<br />
ΧΙΩΝ ΕΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤΗΡΙῼ αωπζ΄ (1887) ΜΗΝΙ ΑΥ-<br />
ΓΟΥΣΤῼ» καί μέ μικρότερα γράμματα ἀπό κάτω<br />
«ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ Π. ΜΙΧΕΛΙΔΑΚΗΣ».<br />
Τά ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ ἔγιναν ἀπό τόν Ἐπίσκοπο<br />
Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιο Σφακιανάκη (1890-1929),<br />
τοῦ μέν βόρειου κλίτους τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, σύμφωνα<br />
μέ τά Ἀπομνημονεύματά του, στίς 8 Ὀκτωβρίου<br />
1895, τοῦ δέ νότιου κλίτους στίς 15 Ὀκτωβρίου<br />
1906 ἡμέρα Κυριακή.<br />
Καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῶν ἐργασιῶν, σύμφωνα<br />
μέ μαρτυρίες, ὁ ναός τοῦ 1831 δέν κατεδαφίστηκε<br />
ἀπό εὐλάβεια. Αὐτό συνέβη ἀναγκαστικά μετά τήν
ἀποπεράτωση τοῦ νέου μεγαλοπρεποῦς οἰκοδομήματος.<br />
Σύμφωνα μέ μαρτυρίες ἕως τό 1955, ὁπότε<br />
τοποθετήθηκαν πλακάκια στό δάπεδο, ἦταν εὐδιάκριτα<br />
τά ὑπολείματα τοῦ παλαιοῦ ναοῦ καί ἰδιαίτερα<br />
ἡ θέση τῆς πέτρινης Ἁγίας Τράπεζας μπροστά ἀπό<br />
τόν μεσαῖο κίονα τοῦ σημερινοῦ ναοῦ. Ἡ τοιχοποιία<br />
ἔγινε μέ χῶμα καί ἀσβέστη ἀπό τή Σαντορίνη, οἱ<br />
θόλοι κατασκευάστηκαν ἀπό πέτρες πελεκητές<br />
καί τά σκαλοπάτια τοῦ ἱεροῦ Βήματος εἶναι ἀπό<br />
πέτρες Ἐλούντας πού κουβαλήθηκαν μέ βάρκες.<br />
Ὁ ναός εἶναι κτισμένος μέ νεοβενετική μορφολογία<br />
καί ἀρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Ἡ<br />
αἰσθητική ἀξία τοῦ μνημείου ἑστιάζεται κυρίως<br />
στόν λαξευτό καί λιθόγλυπτο διάκοσμο τῶν ἐξωτερικῶν<br />
ὄψεων. Ἐντυπωσιακά εἶναι τά περίτεχνα<br />
λιθόκτιστα πλαίσια πού κοσμοῦν τίς θύρες στίς<br />
δύο εἰσόδους τῆς δυτικῆς ὄψης καί ἀναπτύσσονται<br />
σέ ζῶνες μέ ἡμικιονίσκους, παραστάδες καί ἐξέχοντα<br />
γεῖσα. Ἐξαίσια δείγματα λιθογλυπτικῆς βλέπουμε<br />
στό ὑπέρθυρο τοῦ βόρειου κλίτους μέ λαξευμένα<br />
ἄνθη, δένδρα, ρόδακες καί στή μέση<br />
ἔφιππο καί δρακοντοκτόνο τόν Ἅγιο Γεώργιο. Τό<br />
θύρωμα τοῦ νότιου κλίτους εἶναι πολύ λιτό καί<br />
διακρίνεται ἡ ἀνάγλυφη παράσταση τῶν Εἰσοδίων<br />
τῆς Θεοτόκου στό κέντρο τοῦ ὑπέρθυρου, ἀνάμεσα<br />
στήν προαναφερόμενη κτητορική ἐπιγραφή<br />
τοῦ 1887. Χαρακτηριστική λιτή διακόσμηση μέ κυ-
ματοειδή πελεκητή κορνίζα ἔχουν τά ἀετωματικά<br />
ὑπέρθυρα τόξα. Στό ἐσωτερικό τοῦ ὑπέρθυρου<br />
τόξου τῆς θύρας τοῦ βόρειου κλίτους σώζονται<br />
ἐντοιχισμένες οἱ δύο ἐπιγραφές ἀπό τούς παλαιότερους<br />
ναούς μέ ἡμερομηνίες ἀντίστοιχα 1635<br />
καί 1831. Ἐπίσης, ἐμφανεῖς εἶναι οἱ ἀετωματικές ἐπιστέψεις<br />
τοῦ δυτικοῦ καί ἀνατολικοῦ τοίχου πού<br />
κοσμοῦνται ἀπό «κεντητούς» κυκλικούς διάτρητους<br />
φεγγίτες, ἰδιαίτερης τέχνης, καί ἀπολήγουν<br />
στά ἄκρα σέ ἀνάγλυφους ἕλικες καί κοχλίες, πού<br />
πλαισιώνουν κεφαλές δράκων στήν ἀνατολική ὄψη<br />
καί καταλήγουν στούς λίθινους σταυρούς. Ἐντυπωσιακές<br />
εἶναι καί οἱ περίτεχνες λιθόγλυπτες φωτιστικές<br />
θυρίδες στίς κόγχες τοῦ ἱεροῦ βήματος<br />
πού ἀπεικονίζουν σέ ρυθμό μπαρόκ διάφορα σχέ-
δια καί ἔχουν σέ ἀνάγλυφη μορφή τήν Θεοτόκο<br />
στόν τύπο τῆς Βρεφοκρατούσας ἀνάμεσα σέ ἄνθη<br />
καί μία καμπάνα ἀντίστοιχα.<br />
Ὁ ναός ἔχει ἕξι μεγάλα τοξοτά παράθυρα, ἀπό<br />
τρία στή βόρεια καί τή νότια ὄψη γιά νά καλύπτουν<br />
ἐπαρκῶς τίς ἀνάγκες φωτισμοῦ. Ἀκόμη, χαρακτηριστικό<br />
εἶναι κυρτό κορδόνι περιμετρικά τοῦ ναοῦ,<br />
στό ὕψος τῆς γένεσης τῶν παραθύρων, πού ἀρχίζει<br />
ἀπό τά θυρώματα τῆς εἰσόδου τῆς δυτικῆς ὄψης<br />
καί ἐπεκτείνεται τόσο στή βόρεια ὅσο καί στή<br />
νότια ὄψη. Τό τρίλοβο κωδωνοστάσιο εἶναι νεώτερο<br />
ἀπό τσιμέντο καί κατασκευάσθηκε τό ἔτος<br />
1935 ἀπό τόν ἐργολάβο Δ. Γ. Σκουλικάρη ἀπό τή<br />
Νεάπολη καί σέ σχέδιο τοῦ Μιχ. Πετυχάκη, σώζεται<br />
ὅμως ἡ λίθινη βάση τοῦ ἀρχικοῦ.<br />
Σύμφωνα μέ τήν προφορική παράδοση οἱ ἐμφανεῖς<br />
λαξευμένες πέτρες (πελέκια) στίς γωνιές τοῦ<br />
ναοῦ καί στούς δύο κίονες πού στηρίζουν τόν δίχωρο<br />
ναό καί διαχωρίζουν μεταξύ τους τά δύο κλίτη μεταφέρθηκαν<br />
ἀπό τό Πλατάνι τῆς περιοχῆς τῆς Σκο -<br />
πῆς μέ βάρκες στό Χαλινομούρι, ἀπό ὅπου μέ ζῶα<br />
οἱ ἐθελοντές τοῦ χωριοῦ τίς μετέφεραν στόν ναό.<br />
Ἐσωτερικά οἱ δύο ναοί συνδέονται μέ ψηλά<br />
τόξα ἐπικοινωνίας πού στηρίζονται σέ τρεῖς κίονες<br />
μέ λιτά κυματοειδῆ κιονόκρανα καί σφενδόνια.<br />
Σιδερένιοι ἑλκυστῆρες ἔχουν τοποθετηθεῖ σταυρωτά<br />
γιά νά συγκρατοῦν τόν ναό.
Ἐντυπωσιακό εἶναι τό ξυλόγλυπτο ἐπιχρυσωμένο<br />
τέμπλο μέ σκάλισμα καί πλῆθος εἰκόνων σέ τρεῖς<br />
ζῶνες μέ τά λυπηρά καί τά ἀναστάσιμα. Τό εἰκονογραφικό<br />
πρόγραμμα εἶναι πλούσιο μέ παραστάσεις<br />
ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη στήν πρώτη ζώνη,<br />
τίς Δεσποτικές καί ἀφιερωματικές εἰκόνες στή μεσαία<br />
ζώνη καί τό Δωδεκάορτο στήν τρίτη ζώνη.<br />
Ὅλες εἶναι ἐνυπόγραφα ἔργα τοῦ γνωστοῦ ἁγιογράφου<br />
ἐκείνης τῆς ἐποχῆς ἀπό τό Ἡράκλειο Γεωργίου<br />
Ἀ. Νικολαΐδη καί φέρουν χρονολογίες ἀπό<br />
1901 ἕως 1907, τό ἔργο τοῦ ὁποίου ἀποτελεῖ «ἀντιπροσωπευτικό<br />
δεῖγμα τῆς λαϊκότροπης ὀρθόδοξης<br />
ἐκκλησιαστικῆς ζωγραφικῆς τῆς Κρήτης μέ φανερή<br />
ἐπίδραση πού ἀσκεῖ ἡ ἀθρόα εἰσροή εἰκόνων ἀπό<br />
τό Ἅγιο Ὄρος».<br />
Ἐπίσης, στό ναό φυλάσσονται πολλές ἀξιόλογες<br />
φορητές εἰκόνες, πού χρονολογοῦνται τό β΄ ἥμισυ<br />
τοῦ 19 ου αἰ. (ἀπό τό 1853 μ.Χ.), πού μεταφέρθηκαν<br />
γιά λόγους ἀσφάλειας ἀπό τά ἐξωκκλήσια τῆς Ἐνορίας.<br />
Στό βόρειο τοῖχο βρίσκεται καί ὁ ξύλινος<br />
ἄμβωνας.<br />
Τέλος, μεταγενέστερες κατασκευές ἦταν ἡ δημιουργία<br />
βοηθητικῶν χώρων, διπλῆς σκάλας πρός<br />
τόν δρόμο, ἡ συντήρηση τῶν θόλων (κάλυψη τῶν<br />
ρωγμῶν μέ ψυχρή ἄσφαλτο καί ἀργότερα ἐπικάλυψη<br />
μέ μπετόν), ἐνῶ τό ἔτος 1957 ἔγινε ἡ ἐπέκταση<br />
καί ἡ διαμόρφωση τοῦ αὐλείου χώρου.
2. Ἅγιος Ἀντώνιος<br />
Σέ ἀπόσταση περίπου τριῶν (3) περίπου χιλιομέτρων<br />
βορειοανατολικά ἀπό τό χωριό τῆς Μυρσίνης,<br />
στήν ἄκρη μιᾶς καταπράσινης κοιλάδας καί<br />
κοντά στή θάλασσα, βρίσκεται ὁ παλαιός οἰκισμός<br />
τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου μέ τόν ὁμώνυμο ναό τῆς<br />
πρώιμης ἑνετικῆς περιόδου (1204-1453). Λίγα<br />
μέτρα βόρεια τοῦ ναοῦ βρίσκεται καί τό ἐπιβλητικό<br />
ἑνετικό μνημεῖο «Ὁ Πύργος τοῦ Κορνάρου».<br />
Ἡ οἰκοδόμηση τοῦ ἀρχικοῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου<br />
Ἀντωνίου ἀνάγεται μέ κάποια ἐπιφύλαξη στή βυζαντινή<br />
ἐποχή. Στό χῶρο αὐτό, πού βρίσκεται σέ<br />
περιοχή μέ μοναδική φυσική ὀμορφιά, ὑπῆρχε<br />
γιά πολλά χρόνια ὁ συνοικισμός-τό μετόχι τοῦ<br />
Ἁγίου Ἀντωνίου, μέ τόν ναό του, τόν πύργο, τό<br />
νερό στή φλέγα (fontana) κάτω ἀπό τόν σημερινό<br />
δρόμο, ὁ ὁποῖος εἶναι χωματόδρομος.<br />
Ὁ νεώτερος ναός τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου ἀνοικοδομήθηκε<br />
τό ἔτος 1920 ἀπό κατοίκους τῆς Μυρσίνης<br />
μέ πέτρες ἀπό τά γύρω ἐγκαταλελειμμένα<br />
κτίσματα (οἰκίες, φοῦρνοι, φάμπρικα κ.ἄ.) τοῦ ὁμώνυμου<br />
οἰκισμοῦ, ὁ ὁποῖος κατοικοῦνταν συνεχῶς<br />
τουλάχιστον ἀπό τόν 14ο αἰ. καί ἐγκαταλείφθηκε<br />
ἀπό τούς κατοίκους του (τέσσερις μουσουλμανικές<br />
καί τέσσερις χριστιανικές οἰκογένειες) μετά<br />
τήν τελευταία κρητική ἐπανάσταση τοῦ 1897.
Ὁ ναός πρίν καταστραφεῖ, σύμφωνα μέ μαρτυρίες<br />
κατοίκων τῆς περιοχῆς ἀλλά καί περιηγητῶν,<br />
ἦταν κατάγραφος ἀπό ἁγιογραφίες, πού ἀπεικόνιζαν<br />
εὐαγγελικά γεγονότα καί πρόσωπα ἁγίων.<br />
Σύμφωνα μέ προφορική παράδοση ὁ Χατζή-Γ.<br />
Κασωτάκης ἀπό τή Μυρσίνη διηγήθηκε πώς μέ<br />
τόν ἀδερφό του κατάφεραν τό 1900 νά ἀφαιρέσουν<br />
τήν καπνιά ἀπό τούς τοίχους τῆς ἐκκλησίας<br />
καί νά ἀποκαλύψουν πεντακάθαρες πολλές ἀπό<br />
τίς τοιχογραφίες καί ἀποκάλυψαν στό ἀνώφλι τῆς<br />
εἰσόδου τοιχογραφία τοῦ ἔτους 1100 μ.Χ. μέ τή
μορφή ἄγνωστου προσώπου καί κάτω ἀπ’ αὐτήν<br />
εἶχαν ἀναγνώσει τήν ἐπιγραφή «Ἀλέξιος Κομνηνός<br />
Αὐτοκράτωρ Κωνσταντινουπόλεως».<br />
Στίς τοιχογραφίες ὑπῆρχαν μεταξύ ἄλλων οἱ<br />
μορφές τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου, τῆς Ἁγίας Μαρίνας,<br />
τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, τῆς Βαϊοφόρου, καθώς<br />
καί διάφορες ἀξιόλογες φορητές εἰκόνες, πού<br />
σήμερα φυλλάσσονται στόν ἐνοριακό ναό Ἁγίου<br />
Γεωργίου Μυρσίνης.<br />
Μέ τήν κατάρρευση τμήματος τοῦ πύργου τό<br />
1918 γκρεμίστηκε καί τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ<br />
παλαιοῦ ναοῦ, ἀλλά σέ σύντομο χρονικό διάστημα<br />
ξανακτίστηκε στή σημερινή μορφή του μέ πρωτοβουλία<br />
τοῦ τότε Ἐφημερίου Μυρσίνης π. Μιχαήλ<br />
Ζερβάκη καί ἀρχιμάστορα τόν Μιχ. Χανιωτάκη ἤ<br />
Μαρουκλάκη ἀπό τό Χαμαίζι, πού εἶχε νυμφευθεῖ<br />
στή Μυρσίνη. Χρησιμοποιήθηκαν μπά ζα καί ἀπό<br />
τόν παρακείμενο ἐρειπωμένο πύργο, ἐνῶ τά λίθινα<br />
πελέκια τῆς θύρας, τοῦ παραθύρου ἀπό πορόλιθο<br />
τῆς περιοχῆς φιλοτέχνησε ὁ λιθοξόος Συλλιγάρδος<br />
ἀπό τήν Τουρλωτή. Ὁ ναός ὅταν ἀποπερατώθηκε<br />
ἐγκαινιάστηκε ἀπό τόν Ἐπίσκοπο Ἱερᾶς<br />
καί Σητείας Ἀμβρόσιο Σφακιανάκη τήν Κυριακή 19<br />
Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 1924.<br />
Στόν βόρειο τοῖχο, στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ,<br />
διασώζεται τό χάραγμα πάνω στήν πέτρα: «1677
ΒΙΤΖΕΝΤΖΟ ΚΟΡΝΑΡΟΣ». Πιθανότατα, πρόκειται<br />
γιά τό ὄνομα τοῦ προσκυνητῆ πού ἄφησε<br />
μνημόνιο τῆς ἐπίσκεψής του στό ναό, καί ἀπό τό<br />
ὄνομα του ἔλαβε τήν ὀνομασία του καί ὁ παρακείμενος<br />
ἐντυπωσιακός ἑνετικός πύργος. Δέν<br />
πρόκειται, πάντως, γιά τόν ποιητή τοῦ «Ἐρωτόκριτου»,<br />
τοῦ κορυφαίου ἔργου τῆς νεοελληνικῆς<br />
ποίησης, παρόλο πού ὁ Ξανθουδίδης ταύτισε τόν<br />
Κορνάρο τοῦ χαράγματος μέ τόν ποιητή τοῦ<br />
«Ἐρωτόκριτου». Σχετικά μέ τήν ταύτιση αὐτή ὁ<br />
ἀρχαιολόγος Νίκος Παπαδάκης, στό βιβλίο του<br />
«Σητεία, ἡ πατρίδα τοῦ Μύσωνα καί τοῦ Κορνάρου»<br />
ἀναφέρει ὅτι τό 1968 ὁ Ν. Παναγιωτάκης μετά<br />
ἀπό ἔρευνα στά ἑνετικά ἀρχεῖα ἀπέδειξε ὅτι ἡ<br />
σύνθεση τοῦ ποιήματος πρέπει νά ἔγινε στά<br />
1585-1600 ἀπό τόν Βιτσέντζο Κορνάρο (1553-<br />
1613) τοῦ Τζάκομο, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε στήν<br />
Τραπεζόντα Σητείας τό 1553, ἔζησε στή Σητεία<br />
μέχρι τό 1580 καί ἀργότερα ἐγκαταστάθηκε στόν<br />
Χάνδακα (Ἡράκλειο), ὅπου καί πέθανε τό 1613.<br />
Μᾶλλον πρόκειται γιά ἕνα μέλος τῆς ἐξελληνισμένης<br />
οἰκογένειας τῶν βενετσιάνων ἀρχόντων<br />
πού ζοῦσαν σέ διάφορα χωριά τῆς ἐπαρχίας Σητείας,<br />
ἐνῶ δέν ἀποκλείεται κατά τήν περίοδο τῆς<br />
ἑνετοκρατίας στόν οἰκισμό τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου<br />
νά κατοικοῦσε κάποια οἰκογένεια τῶν Κορνάρων.
Πρόκειται γιά μονόχωρο καμαροσκεπή ναό, ὁ<br />
ὁποῖος ἔχει δεχθεῖ πολλές κακόγουστες ἐπεμβάσεις<br />
πού ἔχουν ἀλλοιώσει τόν ἀρχικό χαρακτήρα<br />
του, τόσο κατά τό 1918 πού ξανακτίστηκε<br />
ὅσο καί σέ νεώτερα χρόνια.<br />
Χαρακτηριστικά εἶναι στίς ἐξωτερικές ὄψεις<br />
τό περιμετρικό δοκάρι περίδεσης ἀπό σκυρόδεμα<br />
στό ὕψος κάτω ἀπό τή στέγη, τό καμπαναριό<br />
ἐπίσης ἀπό σκυρόδεμα καί τά κονιάματα ἀπό<br />
τσιμέντο, ἀλλά καί τό πρόκτισμα πού προστέθηκε<br />
στή νότια ὄψη γιά νά ἐξυπηρετήσει τίς<br />
ἀνάγκες τῶν προσκυνητῶν τῆς πανηγύρεως πού<br />
ὡς γνωστόν τελεῖται στίς 17 Ἰανουαρίου κάθε<br />
χρόνο, καιρό χειμῶνος.<br />
Στό ἐσωτερικό τό τέμπλο τοῦ ναοῦ εἶναι σύγχρονο<br />
ξυλόγλυπτο, φιλοτεχνημένο ἀπό τόν μακαριστό<br />
λαϊκό Σητειακό ξυλογλύπτη Ἐμμανουήλ<br />
Μαρουκλῆ, ὅπως καί οἱ εἰκόνες σύγχρονες βυζαντινῆς<br />
τεχνοτροπίας, τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου<br />
καί τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου.<br />
Τό δάπεδο εἶναι ἀπό κεραμικό πλακάκι. Τό<br />
μόνο στοιχεῖο πού ἔχει διατηρηθεῖ ἀπό τόν<br />
παλιό ναό εἶναι ἡ ἐντοιχισμένη στόν βόρειο<br />
τοῖχο ἐγχάρακτη ἐνθύμιση μέ τό ὄνομα ΒΙΤΖΕΝ-<br />
ΤΖΟ ΚΟΡΝΑΡΟΣ καί χρονολογία 1677.<br />
Ὅλος ὁ αὔλειος χῶρος, πού ὑπῆρξε ἄλλοτε
καί τό νεκροταφεῖο τοῦ οἰκισμοῦ, εἶναι διαμορφωμένος<br />
μέ φυσική πέτρα καί εἶναι ἑνιαῖος μέ<br />
τόν μεσσαιωνικό πύργο.<br />
Ἡ οἰκοδόμηση τοῦ μεσαιωνικοῦ «Πύργου τοῦ<br />
Κορνάρου», πού εἶναι κτισμένος παραπλεύρως<br />
(βόρεια) τοῦ ναοῦ καί ἔχει εἴσοδο ἀπό τή νότια<br />
πλευρά, ἀνάγεται στά χρόνια τῆς ἑνετοκρατίας.<br />
Θεωρεῖται πιθανό νά ἀναφέρθηκε ὡς ὀχυρή κατοικία-πυργόσπιτο,<br />
πού συνηθιζόταν μετά τόν<br />
15ο αἰ. ἀπό ἀρχοντικές οἰκογένειες πού ζοῦσαν<br />
στήν ὕπαιθρο. Δέν ἀποκλείεται ὁ πύργος νά κτίσθηκε<br />
γιά λόγους φρούρησης τῆς περιοχῆς, πού
βρίσκεται κοντά στή θάλασσα, λόγῳ τῶν συχνῶν<br />
πειρατικῶν καί τουρκικῶν ἐπιδρομῶν.<br />
Κατά τόν 18ο αἰώνα συνδέθηκε μέ τόν κρυπτοχριστιανό<br />
τῆς περιοχῆς Μπραΐμη (Μπραϊμογιάννη)<br />
–Ἰωάννη γιά τούς χριστιανούς–, ὁ ὁποῖος<br />
κατοικοῦσε στόν πύργο τοῦ οἰκισμοῦ τοῦ Ἁγίου<br />
Ἀντωνίου καί περιέθαλπτε πολλούς χριστιανούς<br />
κατά τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821. Χρησίμευσε ὡς<br />
κάστρο τῶν Ἑνετῶν καί ἀργότερα τῶν Ὀθωμανῶν.<br />
Μάλιστα, ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι ὅταν κατέδωσαν<br />
στόν Καδή τῆς περιοχῆς ὅτι ὁ Μραΐμης εἶναι<br />
κρυπτοχριστιανός καί περιθάλπει τούς χριστιανούς,<br />
γιά νά παραπλανήσει τούς ἀπεσταλμένους<br />
πού ἤθελαν νά διαπιστώνουν τήν ἀλήθεια, συμφώνησε<br />
μέ τόν φαμέγιο του Ζερβουδάκη καί ἔκαψε<br />
τόν ναό, ἀφοῦ ἀφαίρεσαν τά ἱερά σκεύη καί τίς<br />
εἰκόνες. Ἐπίσης, ὁ ἱερέας τῶν Μετοχίων π. Κωνσταντῆς<br />
Ζερβάκης (προπάππους τοῦ ἱερέα π. Μιχαήλ<br />
Ζερβάκη πού ἀνοικοδόμησε τόν ναό)<br />
διηγοῦνταν ὅτι πολλές φορές ἱερουργοῦσε στόν<br />
Ἅγιο Ἀντώνιο καί ὁ Μραΐμης κοινωνοῦσε τῶν<br />
Ἀχράντων Μυστηρίων. Ἐπιτελοῦσε ὅμως τά θρησκευτικά<br />
του καθήκοντα κρυφά μέσα στόν πύργο.<br />
Στό ἐσωτερικό τοῦ πύργου, ὑπάρχουν δύο<br />
ὄροφοι καί μεγάλη ἀποθήκη, οἱ ἔνοικοί του μποροῦσαν<br />
ἀπό ψηλά καί μέ ἀσφάλεια –λόγῳ τῶν
ἐπάλξεων– νά ἐποπτεύουν σέ μεγάλη ἀπόσταση<br />
ξηρά καί θάλασσα. Ἐπίσης, σέ περίπτωση ἐπιδρομῆς<br />
μποροῦσαν νά ἀμυνθοῦν μέσα ἀπό τόν<br />
συμπαγή ὄγκο τοῦ πύργου μέ τά μικρά ἀνοίγματα<br />
καί νά προστατευτοῦν γιά κάποιο διάστημα λόγῳ<br />
τῆς αὐτονομίας τοῦ οἰκοδομήματος. Στήν τελευταία<br />
ἐπανάσταση τῶν Κρητῶν κατά τῶν Ὀθωμα -<br />
νῶν τό 1897, οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς φοβήθηκαν<br />
μήπως οἱ Τοῦρκοι καταλάβουν καί ἐκμεταλλευτοῦν<br />
τό πύργο καί γι’ αὐτό ἀποπειράθηκαν νά τόν κατεδαφίσουν<br />
μέ δυναμίτες, γεγονός πού προκάλεσε<br />
στό κτίσμα σοβαρές ρωγμές. Δύο δεκαετίες ἀργότερα,<br />
τή Μεγάλη Παρασκευή τοῦ ἔτους 1918, σέ μιά<br />
μεγάλη κακοκαιρία μεγάλο τμῆμα τοῦ πύργου κατέρρευσε<br />
καί καταπλάκωσε τόν ναό, μέ ἀποτέλεσμα<br />
νά καταστραφεῖ σχεδόν ὁλοσχερῶς. Ὁ<br />
πύργος, πού αἰῶνες δεσπόζει στήν περιοχή τοῦ<br />
Ἁγίου Ἀντωνίου, ἀναστηλώθηκε τή δεκαετία τοῦ<br />
1990 μέ πρωτοβουλία τοῦ τότε Προέδρου τῆς<br />
Κοινότητας Μυρσίνης Ἀναγνώστη Ἀντωνίου Μανιαδάκη<br />
καί ἀπό τότε εἶναι ἐπισκέψιμος.<br />
3. Ἅγιος Δημήτριος<br />
Στή θέση «Λιναρές», ἀνατολικά τοῦ οἰκισμοῦ τοῦ<br />
Μόχλου καί σέ ἀπόσταση περίπου 2,5 χλμ. βόρεια<br />
ἀπό τή Μυρσίνη, μέ θέα τό ἀπέραντο γαλά-
ζιο τοῦ βόρειου Κρητικοῦ Πελάγους, εἶναι κτισμένος<br />
ὁ παλαιός μονόχωρος καμαροσκεπής<br />
ναός τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Ὁ ναός ἀνακαι -<br />
νίσθηκε πολλές φορές. Τό 1947, τό 1965 καί τελευταία<br />
τό 1987. Τότε διαμορφώθηκε καί<br />
περιτοιχίστηκε ὁ αὔλειος χῶρος καί προστέθηκε<br />
στή βόρεια πλευρά του ἀκαλαίσθητο ὑπόστεγο<br />
(πρόκτισμα), πάνω στό ὁποῖο ὑψώθηκε μονόλοβο<br />
καμπαναριό ἀπό τσιμέντο. Περιμετρικά ὁ<br />
ναός περιδέθηκε μέ δοκάρι ἀπό σκυρόδεμα στή<br />
θεμελίωσή του καί τοποθετήθηκαν στή στέγη<br />
κεραμίδια. Ἔγιναν νέα ἐπιχρίσματα σέ ὅλες τίς<br />
ὄψεις τύπου «σαγρέ». Ὅλα αὐτά ἀλλοιώσαν τήν<br />
ἀρχική του μορφή, πού ὅπως διακρίνεται ἀπό τό<br />
ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ, πρέπει νά ἦταν κτίσμα τῶν<br />
χρόνων τῆς τουρκοκρατίας ἤ παλαιότερο.<br />
Ἐσωτερικά τό ἀρχικό τέμπλο ἔχει ἀντικατασταθεῖ<br />
μέ νεώτερο ξύλινο λιτό χωρίς καθόλου<br />
σκάλισμα, φιλοτεχνημένο ἀπό τόν Σητειακό<br />
λαϊκό ξυλουργό Ἐμμ. Μαρουκλῆ. Οἱ εἰκόνες τῆς<br />
Παναγίας εἶναι νεώτερη (1976), ἔργο τοῦ Γ. Πατεράκη,<br />
καί τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ ἔτους 1934,<br />
λαϊκῆς τεχνοτροπίας, ἱστορημένη ἀπό αὐτοδίδακτο<br />
Μυρσινιώτη ζωγράφο «ἔργον καί ἀφιέρωσις<br />
ἰδίᾳ δαπάνῃ .... ἐκ Μυρσίνης 1934», τό ὄνομα τοῦ<br />
ὁποίου εἶναι δυσδιάκριτο, πιθανόν τοῦ Μ. Κρι-
τσωτάκη, «ὡς αὐτοδιδάκτου, πρίν τελειοποιθῆ<br />
ὑπό Καθηγητῶν τοῦ Πολυτεχνείου τῆς Ἑλλάδος»,<br />
ὅπως χαρακτηριστικά ἀναγράφει. Ἐντυπωσιακό<br />
γιά ἐξωκκλήσι εἶναι τό μαρμάρινο δάπεδο<br />
μέ ἐναλλαγή ἄσπρου καί μαύρου ἐξαιρετικοῦ<br />
μαρμάρου.<br />
Σύμφωνα μέ τήν ἐπικρατοῦσα παράδοση, παλιότερα<br />
σώζονταν τάφοι γύρω ἀπό τόν ναό. Σ’<br />
ἕναν ἀπό αὐτούς εἶχε ταφεῖ ὁ Κ. Μακρυνάκης<br />
ἀπό τή Μυρσίνη, ὁ ὁποῖος ἐπειδή ἦταν φυματικός<br />
ζοῦσε ἀπομονωμένος στήν παρακείμενη τοποθεσία<br />
«Ἀσπροπηλιά» καί πέθανε ἐκεῖ.
4. Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου<br />
Πάνω σέ λόφο μέσα σέ μιά κατάφυτη περιοχή,<br />
βόρεια τῆς Μυρσίνης καί ἀνατολικά τοῦ Μόχλου,<br />
στή δεσπόζουσα θέση «Ἀσπροπηλιά», εἶναι κτισμένος<br />
ὁ μονόχωρος καμαροσκεπής ναός τῆς<br />
Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου. Ὁ ναός κτίσθηκε ἐπί<br />
Ἐφημερίου π. Μιχαήλ Ζερβάκη σέ ἔκταση πού<br />
παραχώρησε δωρεάν ἡ Δέσποινα, συζ. Γ. Καραγιαννάκη,<br />
ἐνῶ τά σχέδια τοῦ ναοῦ ἐκπόνησε ὁ<br />
μηχανικός Νικόλαος Βουράκης. Ἡ ἀνοικοδόμηση<br />
τοῦ ναοῦ ὁλοκληρώθηκε στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας<br />
τοῦ 1960 καί τά Ἐγκαίνια τελέσθηκαν τό ἔτος<br />
1962 ἀπό τόν τότε Μητροπολίτη Ἱεραπύτνης καί<br />
Σητείας Φιλόθεο Β΄, γιά τόν ὁποῖο ἦταν ὁ<br />
πρῶτος ναός πού ἐγκαινίασε.<br />
Στό ναό μετά ἀπό νέωτερη ἀνακαίνιση ἔχει<br />
τοποθετηθεῖ κεραμοσκεπή καί ἐπιχρίσματα πού<br />
κάλυψαν ὅλα τά λίθινα ἀρχικά στοιχεῖα.<br />
Ἐσωτερικά ἔχει λιτό ξυλόγλυπτο τέμπλο, ἀπό<br />
κατράνι, στό ὁποῖο εἶναι φιλοτεχνημένες μέ βυζαντινή<br />
τεχνοτροπία οἱ εἰκόνες τῆς Ἀναλήψεως,<br />
τῆς Θεοτόκου καί τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ἔργα τοῦ<br />
γνωστοῦ καί καταξιωμένου ἁγιογράφου Δ. Σαριδάκη<br />
ἀπό τό Ἡράκλειο (1962), ἀπόφοιτου τῆς<br />
Ἀνωτάτης Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν καί μαθητῆ τοῦ<br />
Φώτη Κόντογλου.
Στόν ναό αὐτό, πού πανηγυρίζει κατά τή δεσποτική<br />
ἑορτή τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου, ἐξ<br />
ἀρχῆς ὁ ἑκάστοτε Ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας Μυρσίνης<br />
ἱερουργοῦσε καί στίς 6 Δεκεμβρίου, ἑορτή<br />
τῆς μνήμης τοῦ τοῦ Ἁγίου Νικολάου, Ἀρχιεπισκόπου<br />
Μύρων τῆς Λυκίας, λόγῳ τῆς ὑπάρξεως<br />
τῆς παραπάνω εἰκόνας καί τῆς ἔλλειψης ναοῦ<br />
ἀφιερωμένου ἐπ᾿ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Νικολάου<br />
στά ὅρια τῆς Ἐνορίας. Ἐπίσης, παλαιότερα οἱ<br />
Μυρσινιῶτες περνοῦσαν τήν Πρωτομαγιά στό<br />
προαύλιο τοῦ ἐν λόγῳ ναοῦ, ἀπ’ ὅπου ὑπάρχει<br />
ἐξαιρετική θέα πρός τήν ὕπαιθρο καί τή θάλασσα<br />
τοῦ βόρειου κρητικοῦ πελάγους.
Στόν χῶρο βορειοδυτικά τοῦ ναοῦ, στήν τοποθεσία<br />
«Ἀσπροπηλιά», τό καλοκαίρι τοῦ 1959<br />
ἀνασκάφηκαν τάφοι ὑστερομινωϊκῆς περιόδου<br />
μέ σημαντικά εὑρήματα, ὅπως ἀγγεῖα, ἐργαλεῖα,<br />
σκεύη, περιδέραια, ξίφη τῆς ἐποχῆς ἀπό τον τότε<br />
Ἔφορο Ἀρχαιοτήτων κ. Νικόλαο Πλάτωνα, πού<br />
σήμερα φυλάσσονται στό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο<br />
Ἡρακλείου.<br />
5. Ἁγία Παρασκευή (κοιμητήριο)<br />
Ὁ παλαιός ναός τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς βρίσκεται<br />
ἀνατολικά τοῦ χωριοῦ καί δεσπόζει σέ πλαγιά<br />
βόρεια τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ ἀπό Μυρσίνη πρός Σητεία.<br />
Ἀποτελεῖ τό κοιμητήριο τῆς Ἐνορίας Μυρσίνης<br />
ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 20 οῦ αἰ. Οἱ κάτοικοι τῶν<br />
Μετοχίων τῆς Τουρλωτῆς, ὅπως καί ὅλοι οἱ πολίτες<br />
τῆς Μεγαλονήσου, ἔπρεπε νά ἐφαρμόσουν<br />
σχετικό νόμο τῆς Κρητικῆς Πολιτείας, περί ἀναγκαστικῆς<br />
μεταφορᾶς τῶν κοιμητηρίων γιά λόγους<br />
ὑγιεινῆς ἐκτός τῶν προκαθορισμένων ὁρίων τῶν<br />
οἰκισμῶν. Ἔκτοτε οἱ πιστοί θάβονται στό νέο κοιμητήριο,<br />
πού σταδιακά μεταφέρεται ὑποχρεωτικά<br />
ἀπό τόν ἐνοριακό ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου<br />
καί ἀπό τόν ναό τῆς Ἁγίας Μαρίνας ἐκτός οἰκισμοῦ,<br />
ὅπου ὑπάρχει ἤδη ναός.<br />
Σύμφωνα μέ τήν προφορική παράδοση ὁ
ναός ἀρχικά κτίσθηκε ἀπό μοναχούς. Προϋπῆρχε,<br />
ὅταν περίπου τό 1910 μεταφέρθηκε ὁριστικά<br />
ἐκεῖ τό νεκροταφεῖο γιά νά καλύψει τίς<br />
ταφικές ἀνάγκες τῶν κατοίκων ὅλων τῶν Μετοχίων.<br />
Ἀπό τά λίγα σωζόμενενα χαρακτηριστικά<br />
του μέ κάθε ἐπιφύλαξη εἶναι κτίσμα κατά τή<br />
διάρκεια τῆς τουρκοκρατίας ἤ προγενέστερο.<br />
Εἶναι μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, ὁ<br />
ὁποῖος ἔχει ὑποστεῖ πολλές ἀλλοιώσεις καί ἀκαλαίσθητες<br />
ἐπεμβάσεις, μέ ἀποτέλεσμα νά χάσει<br />
τά ἀρχικά ἀρχιτεκτονικά στοιχεῖα του. Χαρακτηριστικά<br />
εἶναι στίς ἐξωτερικές ὄψεις τά περιμετρικά<br />
δοκάρια ἀπό σκυρόδεμα τόσο στά θεμέλια
ὅσο καί στό ὕψος κάτω ἀπό τή στέγη, ἡ κεραμοσκεπή,<br />
τό καμπαναριό ἐπίσης ἀπό σκυρόδεμα καί<br />
τά κονιάματα, πού ἔγιναν τή δεκαετία τοῦ 1960.<br />
Τό τέμπλο τοῦ ναοῦ εἶναι σύγχρονο ξυλόγλυπτο,<br />
φιλοτεχνημένο ἀπό τόν μακαριστό λαϊκό<br />
Σητειακό ξυλογλύπτη Ἐμμανουήλ Μαρουκλῆ,<br />
ὅπως καί οἱ σύγχρονες εἰκόνες, ἔργα τοῦ Ρεθύμνιου<br />
ἁγιογράφου Ἐμμανουήλ Ρουκούδη.<br />
6. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος<br />
Νότια τῆς Μυρσίνης, σέ ἀπόσταση περίπου 2,5<br />
χλμ., στή θέση «Ἅγιος Ἰωάννης», ὅπου βρισκόταν<br />
τό ὁμώνυμο μετόχι-συνοικισμός, εἶναι κτισμένος<br />
ὁ μονόχωρος κεραμοσκεπής Ἱερός Ναός τοῦ<br />
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.<br />
Ἀπό τόν ναό αὐτό προέρχονται οἱ φορητές<br />
εἰκόνες πού ἀναγράφουν διάφορες χρονολογίες·<br />
τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου 1846, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου<br />
τοῦ Θεολόγου 1847 καί τοῦ Τιμίου Προδρόμου<br />
1886, οἱ ὁποῖες σήμερα γιά λόγους ἀσφάλειας φυλάσσονται<br />
στό Ἱερό Βῆμα τοῦ Ἱεροῦ Ἐνοριακοῦ<br />
Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου.<br />
Ὁ λιθόκτιστος ναός ἔχει θύρωμα λίθινο μέ λιτό<br />
σκάλισμα. Κατά καιρούς ἔχουν γίνει διάφορες<br />
ἀνακαινιστικές ἐργασίες, ἰδιαιτέρως κατά τή δεκαετία<br />
τοῦ 1970, ὅπου κατασκευάστηκε περιμε-
τρικά στήν ἁψίδα τοῦ ἱεροῦ βήματος ἐνισχυτικό<br />
δοκάρι ἀπό σκυρόδεμα καί μικρός ἀντερεισματικός<br />
τοῖχος. Ἐπίσης στή σκεπή τοποθετήθηκαν κεραμίδα<br />
καί ἔγιναν ἐπιχρίσματα μέ τσιμεντοκονίες.<br />
Τό ἔτος 1978 ἀντικαταστάθηκε τό ἐφθαρμένο<br />
τέμπλο μέ σύγχρονο ἐπίσης ξύλινο, φιλοτεχνημένο<br />
ἀπό τόν μακαριστό λαϊκό ξυλογλύπτη τῆς<br />
Σητείας Ἐμμανουήλ Μαρουκλῆ. Τότε ἀντικαταστάθηκαν<br />
καί οἱ φορητές εἰκόνες τοῦ τέμπλου, ἁγιογραφημένες<br />
ἀπό τόν Ἐμμανουήλ Πατεράκη ἀπό<br />
τή Φουρνή Μερ/λου, τῆς Παναγίας καί τοῦ Εὐαγγελιστοῦ<br />
Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Τό ἔτος 2000,<br />
ἐπί ἐφημερίας π. Γεωργίου Χριστοδουλάκη, δια-
μορφώθηκε ὁ αὔλειος χῶρος καί κατασκευάσθηκε<br />
πέτρινο περιτείχισμα. Ἐπίσης ἀντικαστάσθηκε<br />
τό δάπεδο μέ ἀκαλαίσθητο κεραμικό<br />
πλακάκι. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι σέ προσκυνητάρι<br />
σώζεται λαϊκότροπη φορητή εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελιστῆ<br />
Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ἔργο τοῦ Μυρσινιώτη<br />
ζωγράφου Μιχ. Κριτσωτάκη τό 1946.<br />
Ὅλες αὐτές οἱ ἐργασίες ἀλλοίωσαν τήν ἀρχική<br />
μορφή τοῦ ναϋδρίου. Ἀπό τά λιγοστά ὅμως στοιχεῖα<br />
πού ἀπέμειναν μποροῦμε μέ ἐπιφύλαξη νά<br />
διαπιστώσουμε ὅτι πρέπει νά ἦταν κτίσμα τῶν<br />
χρόνων τῆς τουρκοκρατίας ἤ παλαιότερο τῆς<br />
ἑνετικῆς περιόδου.<br />
Ὁ ναός πανηγυρίζει κατά τήν ἑορτή τῆς Μεταστάσεως<br />
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, στίς<br />
26 Σεπτεμβρίου, κατά τήν ἑορτή τῆς συνάξεως<br />
τῆς ἁγίας κόνεως Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου,<br />
στίς 8 Μαΐου, ἀλλά καί στίς 29 Αὐγούστου, ἑορτή<br />
τῆς Ἀποτομῆς τῆς Τιμίας Κάρας τοῦ Τιμίου Προδρόμου.<br />
Ὁ δρόμος πού ὁδηγεῖ στό παλαιό ἐξωκκλήσι<br />
εἶναι δύσβατος καί ἀνηφορικός καί νοτιανατολικά<br />
βρίσκεται ἡ θέση «Ἀγριλός». Ἀξίζει νά σημειωθεῖ,<br />
ὅτι στήν παρακείμενη τοποθεσία «Λαψανάρης»<br />
σώζεται τμῆμα τῆς οἰκίας πού ἔζησε τό β΄ μισό<br />
τοῦ 19 ου αἰ. ὁ παπα-Μανώλης Δανδουλάκης, γνω-
στός ὡς Νταντουλόπαπας, ὁ ὁποῖος κατέλιπε<br />
φήμη καλοῦ καί εὐλαβοῦς Ἱερέως μέ πολλά θαυμαστά<br />
σημεῖα στούς ἀνθρώπους, ἄν κατά τήν<br />
προφορική παράδοση ἔπεσε θύμα πλεκτάνης καί<br />
συκοφαντίας καί ὁ τότε Ἐπίσκοπος Ἱεροσητείας<br />
τοῦ ἐπέβαλε τήν ποινή τῆς ἀργίας.<br />
7. Ἁγία Μαρίνα - Ἅγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος καί<br />
Εἰρήνη<br />
Δυτικά τῆς Μυρσίνης καί σέ κοντινή ἀπόσταση<br />
περίπου 500 μ., βόρεια τῆς ἐθνικῆς ὁδοῦ Ἁγίου<br />
Νικολάου-Σητείας, βρίσκεται ὁ παλαιός συνοικισμός<br />
τῆς Ἁγίας Μαρίνας μέ τόν ὁμώνυμο ἑνετικό<br />
ναό. Ὁ οἰκισμός δημιουργήθηκε μετά τήν ἀνέγερση<br />
τοῦ ναοῦ καί βρισκόταν μέσα σέ διάφορα<br />
δένδρα, ἀμπέλια, κληματαριές καί κήπους, καθώς<br />
σέ μικρή ἀπόσταση βρίσκεται ἡ πηγή «Κεφαλοβρύσι».<br />
Σήμερα εἶναι ἐρειπωμένος, ὅπως καί τό<br />
κοντινό μετόχι Τσαγκαριανό ἀλλά καί οἱ ὑπόλοιπα<br />
συνοικισμοί τῆς Μυρσίνης.<br />
Κατά τήν παράδοση τόν ναό ἀνήγειρε κάποιος<br />
μοναχός, πού ἐγκαταστάθηκε στήν περιοχή<br />
τά χρόνια τῆς Ἑνετοκρατίας καί μέ τήν<br />
πάροδο τοῦ χρόνου ἱδρύθηκε μικρό μονύδριο.<br />
Ὁ ναός σήμερα εἶναι δίχωρος. Ἀρχικά ὅμως<br />
ἦταν μονόχωρος καμαροσκεπής, ἀφιερωμένος
στήν Ἁγία μεγαλομάρτυρα Μαρίνα, μέ ἕνα πλάγιο<br />
ὀρθογώνιο νάρθηκα, προσαρτημένο στή βόρεια<br />
πλευρά του. Τό ἔτος 1994 ὁ νάρθηκας διαμορφώθηκε<br />
σέ δεύτερο ναό, ἀφιερωμένο στούς νεοφανεῖς<br />
καί θαυματουργούς Ἁγίους Ραφαήλ,<br />
Νικόλαο καί Εἰρήνη, τούς ἐν Λέσβῳ μαρτυρήσαντες,<br />
ἐνῶ διατηρήθηκε ἡ ἴδια εἴσοδος.<br />
Τό σωζόμενο πλαίσιο στό θύρωμα τῆς κυρίας<br />
εἰσόδου τοῦ ἐγκάρσιου κλίτους ἔχει χαρακτηριστικά<br />
ναῶν τῆς ἑνετικῆς περιόδου, μέ τετράγωνο<br />
ὑπέρθυρο πού σχηματίζει πλαίσιο. Ἐπίσης, τό λίθινο<br />
φωτιστικό ἁγιοθύριδο στήν ἁψίδα τοῦ ἱεροῦ βήματος<br />
τοῦ κλίτους τῆς Ἁγίας Μαρίνας εἶναι περίτε-
χνο, ἀξιόλογο ἀρχιτεκτονικό δεῖγμα τῆς ἐποχῆς.<br />
Δυστυχῶς, ὁ ναός κακοποιήθηκε βάναυσα,<br />
ἀφοῦ γιά νά σχηματιστεῖ δεύτερη ἁψίδα καταστράφηκε<br />
ὁ νάρθηκας, διανοίχθηκε δεύτερο παράθυρο<br />
στή δυτική ὄψη καί θύρα πού συνενώνει<br />
ἐσωτερικά τά δύο ἱερά θυσιαστήρια. Τότε γιά νά<br />
περιδεθεῖ ὁ νέος ναός, κατασκευάστηκε περιμετρικά<br />
ἕνα δοκάρι ἀπό σκυρόδεμα, τόσο στά θεμέλια,<br />
ὅσο καί στό ὕψος τῆς στέγης, ἀλλά καί στίς<br />
τέσσερις γωνίες καί στά σημεῖα πού ἑνώνονται τά<br />
δύο κλίτη καί ἐγκιβωτίστηκε ὅλο τό οἰκοδόμημα<br />
προσθέτοντας περίσσιο βάρος. Τέλος, προστέθηκε<br />
καί τό καμπαναριό ἀπό τσιμέντο στή δυτική ὄψη.
Ἐσωτερικά διακρίνεται τό χαμηλό ἀνακουφιστικό<br />
τόξο ἐπικοινωνίας πού συνέδεε τόν ἀρχικό<br />
ναό μέ τόν ὀρθογώνιο νάρθηκα. Τό τέμπλο τοῦ<br />
κλίτους τῆς Ἁγίας Μαρίνας εἶναι λιτό ξύλινο καί<br />
εἶναι τμῆμα τοῦ ἀρχικοῦ τέμπλου τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ<br />
Ναοῦ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης Σητείας.<br />
Τό τέμπλο τοῦ νέου κλίτους εἶναι γύψινο, τό<br />
ὁποῖο φιλοτέχνησε ὁ πρώην Ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας<br />
πρωτ. Γεώργιος Χριστοδουλάκης. Ὁ ἴδιος<br />
λαϊκός αὐτοδίδακτος τεχνίτης ζωγράφισε καί τά<br />
δύο τέμπλα. Οἱ εἰκόνες ἀντικαταστάθηκαν μέ<br />
νέες. Στό δάπεδο τοποθετήθηκε κεραμικό πλακάκι.<br />
Ἔτσι ἐλάχιστα στοιχεῖα θυμίζουν τό παλαιό<br />
καί ἱστορικό μνημεῖο.<br />
Στήν ἐξωτερική αὐλή, ὅπου ἄλλοτε ἀποτελοῦσε<br />
τό παλαιό κοιμητήριο τοῦ συνοικισμοῦ,<br />
σήμερα ὑπάρχουν κυπαρίσσια καί πέτρινα παγκάκια<br />
μέ ξύλινη ἐπένδυση καί ὁ χῶρος εἶναι<br />
στρωμμένος μέ σκυρόδεμα.<br />
Ὑπάρχει σχετική μαρμάρινη πλάκα, πάνω ἀπό τό<br />
ἑνετικό θύρωμα τῆς κύριας εἰσόδου στή βόρεια<br />
ὄψη πού ἀναγράφει: «Ο ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΤΩΝ<br />
ΑΓΙΩΝ ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ ΑΝΑ-<br />
ΚΑΙΝΙΣΘΗ ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ & ΜΑΡΙΑΝ-<br />
ΘΗΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΝ ΣΩΤΗΤΙῼ ΕΤΕΙ 1994».<br />
Τά ἱερά ἐγκαίνια τοῦ κλίτους τῶν Ἁγίων Ρα-
φαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης τελέσθηκαν στίς 27<br />
Αὐγούστου 1995 ἀπό τούς μακαριστούς Μητροπολίτες<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας κυρό Εὐγένιο, καί<br />
Πέτρας καί Χερρονήσου κυρό Νεκτάριο, μέ ἀνάδοχο<br />
τόν μακαριστό σήμερα Ἐμμ. Ζερβονικολάκη<br />
τοῦ Γεωργίου.<br />
Ἡ προφορική παράδοση ἀναφέρει ὅτι τό<br />
ἀρχικό κλίτος τῆς Ἁγίας Μαρίνης ἦταν στολισμένο<br />
μέ κανδῆλες, ἐπάργυρα καί ἐπίχρυσα ἱερά σκεύη,<br />
ἐνῶ ὑπῆρχαν καί πολλά ἀφιερώματα ἀπό τούς<br />
«ταξιμάρηδες», κυρίως δέ ἀπό τούς καϊξῆδες πού<br />
προσόρμιζαν τά καΐκια τους στό Μόχλος.
8. Ἁγία Καλλιόπη<br />
Στήν περιοχή τοῦ Μόχλου, ἀνατολικά τοῦ οἰκισμοῦ,<br />
βρίσκεται ὁ νέοδμητος Ἱερός Ναός τῆς<br />
Ἁγίας Μάρτυρος Καλλιόπης, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ<br />
καί τόν νεώτερο ναό τῆς Ἐνορίας Μυρσίνης.<br />
Πρόκειται γιά λιθόκτιστο ναό μέ περίτεχνα γύψινα<br />
θυρώματα καί πέτρινο μονόλοβο κωδωνοστάσιο,<br />
πού κτίσθηκε καί ἐξοπλίστηκε πλήρως<br />
ἀπό τόν εὐλαβή συνταξιοῦχο σήμερα Ἐφημέριο<br />
τῆς Ἐνορίας Μυρσίνης π. Γεώργιο Χριστοδουλάκη<br />
καί δωρήθηκε στήν Ἐνορία Μυρσίνης.<br />
Ἡ καθιέρωση - ὁ ἐγκαινιασμός τοῦ ναοῦ μέ<br />
τήν τοποθέτηση τῶν ἱερῶνΛειψάνων στό<br />
«φυτόν» τοῦ Ἱεροῦ Θυσιαστηρίου «ἐγένετο ὑπό<br />
τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ.κ.<br />
Εὐγενίου τῇ 16ῃ Αὐγούστου 2008» ὁ ὁποῖος οἰκοδομήθηκε<br />
«δαπάναις Ἱερέως Γεωργίου Χριστοδουλάκη<br />
καί Πρεσβυτέρας Καλλιόπης», σύμφωνα μέ<br />
τήν ἐγχάρακτη ἐντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα<br />
πάνω ἀπό τήν ἐσωτερική πλευρά τῆς εἰσόδου.<br />
Τό τέμπλο εἶναι ξυλόγλυπτο καί οἱ φορητές εἰκόνες<br />
σύγχρονες κατά τήν βυζαντινή τεχνοτροπία,<br />
φιλοτεχνημένες ἀπό τόν Ρεθύμνιο ἁγιογράφο<br />
Ἐμμανουήλ Ρουκούδη.<br />
Ὁ αὔλειος χῶρος εἶναι ἐντυπωσιακός, καθώς<br />
εἶναι στρωμένος στό δάπεδο καί περιτοιχισμένος<br />
μέ πέτρες τῆς περιοχῆς.
Ὅλα τά γύψινα διακοσμητικά στοιχεῖα φιλοτέχνησε<br />
ὁ πρώην Ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας καί δωρητής<br />
πρωτ. Γεώργιος Χριστοδουλάκης.<br />
Στήν πανήγυρη τοῦ ναοῦ, 8 Ἰουνίου. προσέρχονται<br />
εὐσεβεῖς χριστιανοί τῆς περιοχῆς, κυρίως<br />
ἀπό τίς Ἐνορίες Τουρλωτῆς, Μυρσίνης καί Σφάκας<br />
καί ἀπό τόν οἰκισμό τοῦ Μόχλου.<br />
Ἀξίζει νά σημειωθεῖ τέλος ὅτι ὁ ναός τῆς<br />
Ἁγίας Καλλιόπης εἶναι ὁ πρῶτος ναός στήν Ἱερά<br />
Μητρόπολη Ἱεραπύτνης καί Σητείας, πού εἶναι<br />
ἐνεργειακά αὐτόνομος, ἀφοῦ ἔχει τοποθετηθεῖ<br />
φωτοβολταϊκό σύστημα.
ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:<br />
1. Ἀρχεῖο Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύτνης καί Σητείας.<br />
Νικολάου Ἰ. Παπαδάκη, Ὁ Ἱεροσητείας Ἀμβρόσιος, Ἀπομνημονεύματα,<br />
Χανιά Κρήτης 1936, τύποις «Ἐφεδρικοῦ Ἀγῶνος».<br />
2. Γαρεφαλάκη, Ν. Θ., Μυρσίνη, Ἱστορικά - Λαογραφικά, ἔκδ.<br />
Προοδευτικοῦ Συλλόγου Μυρσίνης, Σητεία, Αὔγουστος 1992.<br />
3. Θρησκευτικές Διαδρομές στό Νομό Λασιθίου, ἔκδ. Ν.Α. Λασιθίου<br />
& Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Ἅγιος Νικόλαος 2010.<br />
4. Κατηφόρη Μαριάννα, ἀρχαιολόγος, κείμενο ἐνημερωτικῆς<br />
πινακίδας στόν Πύργο τοῦ Κορνάρου στόν Ἅγιο Ἀντώνιο Μυρσίνης.<br />
5. Μαρτυρίες τῶν ἱερέων Πρωτ. Νικολάου Φραγκίδη, ἐφημερίου<br />
Ἐνορίας Τουρλωτῆς καί Νικολάου Σφενδουράκη, Ἐφημερίου<br />
Ἐνορίας Μυρσίνης, καί τοῦ ἱεροψάλτη Ἀναγνώστη<br />
Ἀντωνίου Μανιαδάκη, πρώην Προέδρου Κοινότητας Μυρσίνης.<br />
6. Ντενίζ-Χλόη Ἀλεβίζου, Ἡ Κρήτη τῶν Καλλιτεχνῶν, 19ος-20ός
αἰώνας, Ἁγιογραφία-Ζωγραφική-Γλυπτική, Ἐκδόσεις Δοκιμάκης,<br />
Ἡράκλειο 2010.<br />
7. Παπαδάκη, Ν. Π., Σητεία, Ἡ πατρίδα τοῦ Μύσωνα καί τοῦ<br />
Κορνάρου, ὁδηγός γιά τήν ἱστορία, ἀρχαιολογία, πολιτισμό της,<br />
Β΄ ἔκδοση, ἔκδ. Δήμου Σητείας, 1989.<br />
8. Χρονάκη Δάφνη, «Τά ὀρθόδοξα ἐκκλησιαστικά μνημεῖα<br />
τοῦ Διαμερίσματος τῆς Σητείας μέσα ἀπό τήν ἀπογραφή τοῦ<br />
1637». Πεπραγμένα Ι´ Διεθνοῦς Κρητολογικοῦ Συνεδρίου (Χανιά, 1-<br />
8 Ὀκτωβρίου 2006), v.BI, Χανιά: Φιλολογικός Σύλλογος «Ὁ Χρυσόστομος»,<br />
149-173.<br />
9. Gerola G. (1908–1936). Monumenti Veneti dell’isola di Creta,<br />
ricerche e descrizioni fatte dal dottor Giuseppe Gerola per incarico<br />
del R. Istiluto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti.<br />
10. Istituto Veneto Di Scienze, Lettere ed arti, Spiridione<br />
Aleddandro Curuni– Lucilla Donatti, CRETA VENEZIANA, Venezia<br />
1988
ΣΤΑθΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ<br />
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ<br />
1 μ.Χ. Ἡ Κρήτη ἀποτελεῖ ἐπαρχία τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας.<br />
33 μ.Χ. Κρῆτες εὐαγγελίζονται τόν Χριστιανισμό στά Ἱε -<br />
ροσόλυμα ἀπό τόν Ἀπόστολο Πέτρο (Πραξ. β΄, 10).<br />
60-61: Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὁδηγούμενος δέ σμιος<br />
στή Ρώμη διέρχεται ἀπό τόν ὅρμο τῶν Καλῶν Λιμέ νων<br />
τῆς νότιας Κρήτης (Πράξ. κζ΄ 8).<br />
65-66: Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐγκαθιστᾶ στή Γόρ τυνα<br />
τόν μαθητή του Τίτο πρῶτο Ἐπίσκοπο τῆς νή σου, πρός<br />
τόν ὁποῖο ἔπειτα ἀπευθύνει ἀπό τή Μακεδο νία τή<br />
γνωστή ἐπιστολή.<br />
250: Διωγμοί Δεκίου. Μαρτύριο Ἁγίων Δέκα.<br />
395: Ὁριστική διαίρεση τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας.<br />
Ἡ Κρήτη ὑπάγεται στό ἀνατολικό τμῆμα (Βυζαντινή<br />
Αὐτοκρατορία).<br />
395- 824: Βυζαντινή Διοίκηση (Α΄ Περίοδος).<br />
754: Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἀποσπᾶται ἐπί αὐτο κρά τορος<br />
Λέοντος Γ΄ τοῦ Ἰσαύρου ἀπό τή Ρώμη καί προ σαρ τᾶ ται<br />
ὁριστικά στήν Κωνσταντινούπολη.<br />
824: Ἡ Κρήτη κατακτᾶται ἀπό τούς Σαρακη νούς Ἄ -<br />
ραβες, οἱ ὁποῖοι καί καταστρέφουν τόν περίλα μπρο<br />
ναό τοῦ Ἀποστόλου Τίτου στή Γόρτυνα, κτίσμα τοῦ 6ου<br />
αἰ.<br />
824-961: Ἀραβική Διοίκηση.<br />
961: Ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς ἀπελευθερώνει τήν Κρήτη<br />
καί τήν ἐπαναφέρει στή Βυζαντινή Αὐτοκρατορία.
961-1204: Βυζαντινή Διοίκηση (Β΄ Περίοδος).<br />
1211: Κατάληψη τῆς Κρήτης ἀπό τούς Βενετούς. Ἀπαγόρευση<br />
τῆς ὕπαρξης ὀρθοδόξου Μητροπολίτη καί<br />
ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων στό νησί.<br />
1211-1669: Βενετική Διοίκηση.<br />
1272-1367: Περίοδος ἐπαναστάσεων κατά τῶν Βενετῶν.<br />
1645-1648: Κατάληψη τῆς Κρήτης ἀπό τούς Ὀθωμανούς.<br />
Ἐγκαθίδρυση καί πάλι ὀρθοδόξου Μητροπολίτη καί<br />
Ἐπισκόπων στήν Κρήτη. Πρῶτος Μητροπολίτης ὁ Νεόφυτος<br />
Πατελάρος.<br />
1669: Παράδοση τοῦ Χάνδακα στούς Ὀθωμανούς μετά<br />
ἀπό πολιορκία 21 ἐτῶν.<br />
1669-1898: Ὀθωμανική Διοίκηση.<br />
1770: Ἡ ἐπανάσταση τοῦ Δασκαλογιάννη.<br />
1821: Ἑλληνική ἐπανάσταση.<br />
1821: Θανατώνονται ἀπό τούς Τούρκους στό Ἡρά κλειο<br />
οἱ Ἀρ χιε ρεῖς τοῦ νησιοῦ: Μητροπολίτης Κρή της Γεράσιμος<br />
Παρδάλης, Ἐπίσκοπος Κνωσοῦ Νεόφυτος, Ἐπί σκοπος<br />
Χερ ρονήσου Ἰωακείμ, Ἐπίσκοπος Λάμπης Ἱερόθεος, Ἐπί -<br />
σκο πος Σητείας Ζα χα ρίας, ὁ Ἐπίσκοπος Διουπόλεως<br />
Καλ λίνικος καί ἄλλοι κληρικοί μαζί μέ προκρίτους τοῦ<br />
λαοῦ.<br />
1866: Ὁλοκαύτωμα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου.<br />
1898: Ἡ Κρήτη αὐτονομεῖται. Αὐτόνομη Κρητική Πολιτεία.<br />
1900: Ψηφίζεται ὁ Πρῶτος Καταστατικός Χάρτης τῆς<br />
Ἐκ κλησίας τῆς Κρήτης (Νόμος 276 τῆς Κρητικῆς Πολι -<br />
τείας).<br />
1907: Σύνταγμα τῆς Κρητικῆς Πολι τείας.
1913: Ἡ Κρήτη ἑνώνεται μέ τό Ἑλληνικό Κράτος (1 Δεκεμβρίου).<br />
1928: (4 Σεπτεμβρίου) Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο<br />
ἀναθέτει στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος προσωρινῶς καί<br />
ἐπιτροπικῶς τή διοίκηση τῶν Νέων Χωρῶν, δηλαδή<br />
τῶν περιοχῶν πού προσαρτήθηκαν μετά τούς Βαλκανικούς<br />
πολέμους τοῦ 1912-1913 στήν Ἑλληνική Ἐπικράτεια.<br />
Ἐξαιρεῖται ἡ Κρήτη.<br />
1961: Οἱ Ἐπισκοπές τῆς Μεγαλονήσου ἀνυψώ νο νται σέ<br />
Μητροπόλεις. Νέος Καταστατικός Χάρτης τῆς Ἐκκλησίας<br />
Κρήτης.<br />
1963: Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρ χης ΑΘΗΝΑ ΓΟ ΡΑΣ ἐπισκέπτεται<br />
τήν Κρήτη.<br />
1967: Ἡ Μητρόπολη Κρήτης ἀνυψώνεται σέ Ἀρ χιε πισκοπή<br />
ἀπό τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ<br />
Πατριαρ χείου (Πρᾶξις 283/1967).<br />
1992: (9-23 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πα τριάρ χης<br />
κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α΄ ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη.<br />
1993: (9 Μαρτίου) Ἐκδίδεται Πατριαρχικός Τό μος μέ<br />
τόν ὁποῖο ἀνα κηρύσσονται σέ ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις<br />
οἱ μέχρι τότε τιμῆς ἕνεκεν Ἱερές Μητροπόλεις τῆς Κρήτης.<br />
1995: (10-11 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πα τριάρ χης<br />
κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α΄ ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη γιά<br />
2η φορά καί προεξάρχει στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις<br />
τῆς 100ετηρίδος τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου<br />
Μηνᾶ Ἡρακλείου.<br />
2000: • Ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ τοῦ Βοηθοῦ Ἐπισκόπου.<br />
• Ἡ Ἱ. Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κατατάσσει<br />
στήν χορεία τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων τῆς Ὀρθοδόξου
Ἐκκλησίας μας τούς Ἐπισκόπους τῆς νήσου καί τούς<br />
σύν αὐτοῖς, οἱ ὁποῖοι σφαγιάσθηκαν ἀπό τούς Τούρκους<br />
στό Ἡράκλειο τό 1821. Μεταξύ αὐτῶν καί ὁ Ἐπίσκοπος<br />
Σητείας Ζαχαρίας. Ἡ μνήμη τους τιμᾶται στίς 23 Ἰουνίου.<br />
• Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη 981/2000 περί μετονομασίας<br />
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λάμπης καί Σφακίων<br />
σέ Ἱερά Μητρόπολη Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων<br />
καί τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας σέ Ἱερά Μητρόπολη<br />
Πέτρας καί Χερρονήσου.<br />
• Ἔκδοση Πατριαρχικοῦ Τόμου 1047/2000 περί ἱδρύσεως<br />
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου<br />
καί Βιάννου.<br />
2002: Ὁ Οἰκουμενικός Πα τριάρ χης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ<br />
ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη γιά τρίτη φορά τόν μήνα Ἰούνιο.<br />
2004: Ἡ Ἱ. Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου<br />
κατατάσσει στήν χορεία τῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθοδόξου<br />
Ἐκκλησίας μας τόν Ὅσιο Ἰωσήφ τόν Γεροντογιάννη, κτήτορα<br />
τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Καψᾶ Σητείας (Πρᾶξις 970/2004).<br />
Ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 7/8.<br />
2008: Ἱστορική ἐπίσκεψη στήν Κρήτη (Ἡράκλειο, Γόρτυνα,<br />
Καλοί Λιμένες) στίς 16 Ὀκτωβρίου τῆς Α.Θ.Π. τοῦ<br />
Οἰκουμενικοῦ Πα τριάρ χου κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ καί<br />
τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μέ<br />
ἀφορμή τόν ἑορτασμό τῶν 2000 ἐτῶν ἀπό τή γέννηση<br />
τοῦ Ἀποστόλου Παύλου.<br />
2009: Ὁ Οἰκουμενικός Πα τριάρ χης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ<br />
ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη γιά 5η φορά τόν μήνα Ὀκτώβριο<br />
καί συγκεκριμένα τίς Ἱερές Μητροπόλεις Κυδωνίας καί<br />
Ἀποκορώνου καί Κισάμου καί Σελίνου.<br />
2012: Ὁ Οἰκουμενικός Πα τριάρ χης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ<br />
ὁ Α΄ ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη γιά 6η φορά τόν μήνα Σε-
πτέμβριο καί συγκεκριμένα τίς Ἱερές Μητροπόλεις Κυδωνίας<br />
καί Ἀποκορώνου, Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου<br />
καί Κισάμου καί Σελίνου.<br />
2016: Ἀπό 17 ἕως 26 Ἰουνίου 2016 διεξήχθησαν στήν<br />
Ὀρθόδοξη Ἀκαδημία Κρήτης στό Κολυμπάρι, ὑπό τήν<br />
Προεδρία τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου<br />
κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ, οἱ ἐργασίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης<br />
Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τή συμμετοχή<br />
τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.<br />
2018: Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ<br />
ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη ἀπό 2 ἕως 4 Ὀκτωβρίου 2018<br />
καί προεξάρχει στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις 50 ἐτῶν<br />
ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Ὀρθοδόξου Ἀκαδημίας Κρήτης.<br />
2022: Νέος Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης ἐκλέγεται ἀπό τήν<br />
Ἀγία καί Ἱερά Σύνοδο ὁ ἀπό Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου<br />
Σεβ. κ. Εὐγένιος στίς 10 Φεβρουαρίου 2022.<br />
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ<br />
Ἡ ἐν Κρήτῃ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἀπαρτιζομένη ἐκ<br />
τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης καί ὀκτώ Ἱερῶν Μητροπόλεων<br />
ἐν Κρήτῃ, εἶναι Ἡμιαυτόνομος ἔχουσα τήν<br />
κανονικήν ἐξάρτησιν αὐτῆς ἐκ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου<br />
(N. 4149/1961, ἄρθρον 1, κεφ. Α´).
ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟδΟ Σ<br />
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ<br />
Πρόεδρος: † Ὁ Κρήτης Εὐγένιος<br />
Μέλη: † Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος<br />
† Ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Πρόδρομος<br />
† Ὁ Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου Δαμασκηνός<br />
† Ὁ Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων Εἰρηναῖος<br />
† Ὁ Ἱεραπύτνης καί Σητείας Κύριλλος<br />
† Ὁ Πέτρας καί Χερρονήσου Γεράσιμος<br />
† Ὁ Κισάμου καί Σελίνου Ἀμφιλόχιος<br />
† Ὁ Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου Ἀνδρέας<br />
Ἀρχιγραμματεύς: Ἀρχιμ. Νήφων Βασιλάκης<br />
Ὑπογραμματεύς: Ἀρχιμ. Εἰρηναῖος Μπατσάκης<br />
Κωδικογράφος: Ἀρχιμ.Εὐγένιος Καρακωνσταντάκης<br />
ΕΔΡΑ: ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ ΚΡΗΤΗΣ, Ἁγίου Μηνᾶ 25, 712 01<br />
Τηλ. : Ἀρχιγραμματείας Ἱερᾶς Συνόδου: 2810 288658,<br />
www. ekklisiakritis.com, e-mail: info@ekklisiakritis.com
διατεταγμένες νηστεῖες<br />
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἔχει κα θιερώσει τίς ἑξῆς νη στεῖες,<br />
πού ὀφείλουμε οἱ πιστοί χριστιανοί νά τηροῦμε:<br />
1. Κάθε Τετάρτη καί Παρασκευή.<br />
2. Τῶν 40 ἡμερῶν πρό τῶν Χριστου γέν νων.<br />
3. Τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.<br />
4. Τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος.<br />
5. Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, καί<br />
6. Τῆς Παναγίας (Δεκαπενταυγούστου).<br />
Ἀκόμη ὀφείλουμε νά νηστεύουμε:<br />
1. Τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (14 Σεπτεμβρίου).<br />
2. Τήν παραμονή τῶν Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου).<br />
3. Τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων (5 Ἰανουαρίου), καί<br />
4. Τήν 29η Αὐγούστου, ἑορτή τῆς Ἀπο τομῆς τῆς Τιμίας Κεφαλῆς<br />
τοῦ Προδρόμου.<br />
Στίς παραπάνω 4 ἑορτές δέν καταλύεται οὔτε λάδι, ἐκτός ἄν<br />
τύχει σέ ἡμέρες Σαββάτου καί Κυ ρια κῆς, ὁπότε ἐπιβάλλεται<br />
κατάλυση οἴνου καί ἐλαίου.<br />
Κατάλυση νηστείας<br />
Kατάλυσις νηστείας σέ ὅλες τίς τροφές («εἰς πάντα») ἐπιτρέπεται<br />
στίς ἑξῆς περιπτώσεις, ἀκόμη κι ἄν τύχει Tε τάρ τη ἤ Παρασκευή:<br />
1. Ἀπό τήν Kυριακή τοῦ Tελώνου καί Φα ρισαίου μέχρι τήν<br />
Kυριακή τοῦ Ἀσώ του.<br />
2. Kατά τήν ἑβδομάδα τῆς Tυροφάγου, ἐκτός κρέατος, πού<br />
δέν καταλύεται.<br />
3. Kατά τήν Διακαινήσιμη Ἑβδομάδα.<br />
4. Kατά τήν ἑβδομάδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.<br />
5. Ἀπό 25 Δεκεμβρίου μέχρι 4 Ἰα νουαρίου.<br />
Kατά τήν περίοδο τῶν νηστειῶν τῶν Xριστουγέννων καί τῶν<br />
Ἁγίων Ἀπο στό λων ἐπιτρέπεται κατάλυσις ἰχθύος ἐκτός Tε τάρτης<br />
καί Παρασκευῆς.
Ἐπίσης, τά Σάββατα καί τίς Κυ ριακές ὅλου τοῦ χρόνου κα τα -<br />
λύουμε λάδι καί κρασί. Ἐξαιρεῖται τό Μεγάλο Σάββατο· τότε<br />
δέν καταλύουμε οὔτε κρασί οὔτε λάδι.<br />
Τήν Πέμπτη τοῦ Μεγάλου Κανόνος, κατά ἀρχαία παράδοση,<br />
καταλύεται μόνο οἶνος.<br />
Ο δ Η Γ Ι Ε Σ<br />
Γιά τήν τέλεση<br />
τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος<br />
1. Βαπτίσεις γίνονται σέ ὅλη τή διάρκεια τοῦ ἔτους ἐκτός<br />
τῆς Με γάλης Ἑβδομάδος καί τῆς ἡμέρας τῶν Χρι στου -<br />
γέννων.<br />
2. Πρέπει νά προσάγεται πιστοποιητικό γεννήσεως (ληξιαρχική<br />
πράξη γεννήσεως) τοῦ βαπτιζομένου.<br />
3. Κατά τή βάπτιση δίδεται ἕνα ὄνομα καί αὐτό χριστιανικό.<br />
4. Τόν βαπτιζόμενο ἀναδέχεται ἕνας ἀνάδοχος καί αὐτός<br />
ὀρθόδοξος χριστια νός. Ἑτερόδοξοι, αἱρετι κοί καί ὅσοι ἔχουν<br />
τελέσει μόνο πο λι τικό γάμο δέν μποροῦν νά γίνουν ἀνάδοχοι.<br />
5. Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά ἔχει συ νεί δηση τῶν ὑπο χρεώσεών<br />
του καί νά εἶναι τουλάχιστον ἄνω τῶν 15 ἐτῶν.<br />
6. Τά παιδιά τῶν γονέων πού ἔχουν τελέσει πολιτικό γά -<br />
μο μποροῦν νά βαπτίζονται.<br />
7. Τά παιδιά τῶν ἀλλοδαπῶν γονέων βαπτίζονται, ὅταν<br />
τουλάχιστον ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο γονεῖς εἶναι χριστιανός<br />
ὀρθόδοξος, ἤ μέ τήν ἔγγραφη συγκατάθεση τῶν γονέων<br />
τους, πάντοτε ὅμως ὅταν οἱ γονεῖς διαμένουν νόμιμα στή<br />
χώρα μας. Σέ καταφατική περίπτωση, πρέπει νά προσκομίζονται<br />
τά δικαιο λογητικά (ἄδεια παραμονῆς καί ἐργασίας,<br />
πιστοποιητικό βαπτίσεως γονέων καί ληξιαρχική πράξη<br />
γεννήσεως) μετα φρασμένα ἐπίσημα.<br />
8. Ἡ ὀνοματοδοσία τοῦ παιδιοῦ κατά τήν τελετή τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος<br />
ἀπαιτεῖ τή γραπτή συγκατάθεση καί τῶν δύο γονέων.
Γιά τήν τέλεση<br />
τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου<br />
Γιά τήν τέλεση τοῦ γάμου ἀπαιτεῖ ται εἰδική ἄδεια πού ἐκ -<br />
δίδεται ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη, ὅπου θά τελε στεῖ ὁ γάμος,<br />
μετά ἀπό τήν προσκόμιση τῶν ἀπαραίτητων δικαιολογητικῶν<br />
ἀπό τόν Ἱερέα τῆς Ἐνορίας, πού θά τελεσθεῖ ὁ γάμος. Ὁ παράνυμφος<br />
πρέπει νά εἶναι χριστιανός ὀρ θό δοξος.<br />
Γενικά, ἡ τέλεση γάμων δέν ἐπιτρέ πε ται:<br />
1. Ἀπό 17 Δεκεμβρίου μέχρι τά Χριστούγεννα.<br />
2. Κατά τή Μεγάλη Τεσσαρακο στή. (Τελοῦνται μόνο σέ κα -<br />
τεπείγουσα ἀνάγκη καί μετά ἀπό εἰδική ἄδεια τοῦ Μη τρο -<br />
πολίτου).<br />
3. Ἀπό 1 μέχρι καί 14 Αὐγούστου.<br />
4. Τήν 5η καί 6η Ἰανουαρίου ( Ἰσχύ ουν τά ἴδια μέ τήν Μ. Τεσ -<br />
σα ρα κο στή).<br />
5. Τήν 29η Αὐγούστου καί τήν 14η Σεπτεμβρίου.<br />
6. Ἀπαγορεύονται οἱ γάμοι μέ μή χριστιανούς (ἀλλό θρησκους)<br />
ἤ μέ Προτεστάντες, τῶν ὁποίων τό βά πτισμα δέν ἀναγνωρίζει<br />
ἡ Ὀρθό δοξη Ἐκκλησία μας.
Γιά τήν τέλεση τῆς Κηδείας<br />
Γιά τήν τέλεση τῆς Κηδείας πρέπει ἀπαραίτητα νά προ -<br />
σκο μίζεται ἄ δεια ταφῆς.<br />
Δέν ἐπιτρέπεται ἡ ἐξόδιος ἀκολου θία σέ αἱρετικούς,<br />
ἀλλόθρησκους καί σέ μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ. Ἡ ταφή<br />
τους γίνεται στά δημοτικά κοιμητήρια σέ εἰδικό πρός τοῦτο<br />
διαμορφωμένο χῶρο.<br />
Γιά τήν τέλεση τῶν Μνημοσύνων<br />
Ἀπό τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ὁρίζονται τά Σάβ -<br />
βα τα ὡς οἱ πιό κατάλληλες ἡμέρες τελέσεως μνημο σύνων<br />
γιά τήν ἀνάπαυση τῶν ψυ χῶν τῶν κεκοιμημένων ὀρθοδόξων<br />
χρι στιανῶν.<br />
Τά μνημόσυνα συνδέονται μέ κόλ λυβα, ὄχι μέ γλυκά, μέ<br />
τά ἀπα ραίτητα γιά τήν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας (πρόσφο -<br />
ρο, νάμα, θυ μίαμα, κερί, λάδι κ.ἄ.) καί μέ θεά ρε στες<br />
προσφο ρές στούς Ἱερούς Nαούς καί τά Φιλανθρωπικά<br />
Ἱδρύ ματα.<br />
Μνημόσυνα μέ κόλλυβα δέν τελοῦν ται ἀπό τό Σάββατο<br />
τοῦ Λαζάρου μέχρι τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ. Τελεῖται ὅμως<br />
κανονικά Τρισάγιο χωρίς κόλλυβα.<br />
Ἐπίσης κατά τίς Δεσποτικές καί Θεομητορικές Ἑορτές καί<br />
τίς ἡμέρες πανηγύρεων τῶν Ἱερῶν Ναῶν, πρέπει νά ἀποφεύγεται<br />
ἡ τέλεση τῶν μνημοσύνων.
Συναυλία τοῦ Σταύρου Ξαρχάκου<br />
στήν Ἱερά Μονή Τοπλοῦ, 26-9-2022
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ<br />
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ<br />
Τό «Κέντρο Πολιτιστικῆς καί Κοινωνικῆς Μέριμνας»<br />
(Κ.Π.Κ.Μ.) τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύντης καί Σητείας<br />
ἀποτελεῖ ἐκκλησιαστικό Ν.Π.Ι.Δ. μή κερδοσκοπικοῦ χαρακτήρα,<br />
τό ὁποῖο στεγάζει πολλές ἀπό τίς ἱεραποστολικές καί<br />
φιλανθρωπικές δραστηριότητες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.<br />
Τό σύγχρονο κτήριο τοῦ Κ.Π.Κ.Μ. βρίσκεται παραπλεύρως<br />
τῶν Γραφείων καί τοῦ Ἐπισκοπείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
καί ἔχει ἀνεγερθεῖ ἀπό τήν τοπική Ἐκκλησία, μέ σκοπό<br />
τήν κάλυψη ποικίλων τομέων ἐκκλησιαστικῆς καί κοινωνικῆς<br />
διακονίας. Διαθέτει σύγχρονη αἴθουσα συνεδρίων<br />
καί ὁμιλιῶν, Μαγειρεῖο καί αἴθουσα συσσιτίων ἀπόρων,<br />
νεοπτώχων καί εὐπαθῶν κοινωνικῶν ὁμάδων, κατάλληλα<br />
ἐξοπλισμένα διδακτήρια, Ἐργαστήριο διδασκαλίας Η/Υ,<br />
πολυμέσων καί ἰντερνέτ, Βιβλιοθήκη, Ἀναγνωστήριο καί<br />
χώρους φιλοξενίας.<br />
Στό Κ.Π.Κ.Μ. στεγάζονται οἱ Σχολές Βυζαντινῆς Μουσικῆς,<br />
Παραδοσιακῆς Μουσικῆς, Ἁγιογραφίας καί Ψηφιδωτοῦ<br />
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύντης καί Σητείας, ἐνῶ<br />
λαμβάνουν χώρα Ἱερατικές Συνάξεις καί διάφορα ἐπιστημονικά<br />
συνέδρια καί σεμινάρια. Στόν Κανονισμό συστάσεως<br />
καί λειτουργίας τοῦ Κέντρου (Φ.Ε.Κ. 1086/τ.Β΄/10.04.2012)<br />
προβλέπεται ἐπίσης ἡ λειτουργία Τμημάτων Ἐπιμόρφωσης<br />
Στελεχῶν Ἐκκλησίας, Νεανικῶν Συνάξεων καί Ψυχαγωγίας,<br />
Παιδικῶν καί Νεανικῶν Κατασκηνώσεων, Σχολῶν Γονέων<br />
καί Στήριξης οἰκογένειας, Ξυλογλυπτικῆς, Συντήρησης<br />
ἔργων τέχνης, Ζωγραφικῆς καί Σχεδίου, Ἐκδόσεων, Καταγραφῆς<br />
καί διαφύλαξης τῆς ἐκκλησιαστικῆς, πολιτιστικῆς<br />
καί λαϊκῆς κληρονομιᾶς, Περιβαλλοντικῆς Εὐαισθητοποίησης,<br />
Οἰκολογίας καί Βιολογικῆς γεωργίας, Ἐκκλησιαστικοῦ<br />
Μουσείου καί ἐκθέσεως κειμηλίων καί εἰδῶν<br />
ἐκκλησιαστικῆς καί λαϊκῆς τέχνης, Ραδιοφωνικοῦ προγράμματος,<br />
Θρησκευτικοῦ τουρισμοῦ κ.ἄ.
Ἁγιασμός τῆς ἔναρξης τῶν μαθημάτων τῶν Σχολῶν καί ἐπίδοση πτυχίων στή Σητεία
ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ ΧΟΡΩδΙΑ<br />
ΒΥζΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ<br />
«Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Κρήτης»<br />
- ΣΧΟΛΗ ΠΑΡΑδΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ<br />
Ἡ Σχολή Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύντης καί Σητείας «Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Κρήτης»<br />
εἶναι ἐπίσημα ἀναγνωρισμένη ἀπό τό κράτος (Φ.Ε.Κ.<br />
1813/ Β΄/21.8.2015). Ἔχει ἕδρα τά διδακτήρια τοῦ «Κέντρου<br />
Πολιτιστικῆς καί Κοινωνικῆς Μέριμνας» τῆς Ἱερᾶς<br />
Μητροπόλεως, στήν Ἱεράπετρα, ἐνῶ Παράρτημα τῆς<br />
Σχολῆς λειτουργεῖ στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Γεωργίου<br />
πόλεως Σητείας. Ἡ Σχολή χορηγεῖ<br />
ἀναγνωρισμένα Πτυχία καί Διπλώματα<br />
καί ἡ φοίτηση εἶναι δωρεάν. Διδάσκουν<br />
εἰδικευμένοι δάσκαλοι μέ<br />
Διευθυντή τόν Καθηγητή Βυζαντινῆς<br />
Μουσικῆς καί Πρωτοψάλτη τοῦ Ἱ.<br />
Μ. Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου Ἱεράπετρας<br />
κ. Ἰωάννη Ἀρώνη, ἐνῶ στό Παράρτημα<br />
τῆς Σχολῆς στή Σητεία ὑπεύθυνος εἶναι ὁ Αἰδεσιμολ.<br />
Καθηγητής Πρωτ. Νικόλαος Ἀλεξάκης.<br />
Σκοπός τῆς Σχολῆς εἶναι ἡ διάδοση τῆς πατρώας<br />
ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς παράδοσης καί τοῦ γνήσιου<br />
Πατριαρχικοῦ ὕφους καί ἤθους, καί ἡ ἀνάδειξη νέων<br />
Ἱεροψαλτῶν γιά τήν ἐπάνδρωση τῶν ἀναλογίων τῶν<br />
Ἱερῶν Ναῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Ἁγιασμός τῆς ἔναρξης τῶν μαθημάτων τῶν Σχολῶν καί ἐπίδοση πτυχίων στήν Ἱεράπετρα
Σήμερα, ὁ ἀριθμός τῶν ἐγγεγραμμένων στό Μαθητολόγιο<br />
καί φοιτούντων στή Σχολή σέ Ἱεράπετρα καί<br />
Σητεία ἀνέρχεται σέ περίπου ἑκατό εἴκοσι (120) σπουδαστές<br />
ὅλων τῶν ἡλικιῶν.<br />
Ἐπίσης, τόσο στήν Ἱεράπετρα ὅσο καί στή Σητεία,<br />
ὑπάρχει Χορωδία τῆς Σχολῆς πού ἀπαρτίζεται ἀπό ἱεροψάλτες<br />
πού διακονοῦν στά ἱερά ἀναλόγια καί συμμετέχει<br />
στίς μεγάλες πανήγυρεις τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἀλλά<br />
καί σέ ἐκκλησιαστικές, πολιτιστικές καί ἄλλες ἐκδηλώσεις.<br />
Ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ ἔτους 2022-<strong>2023</strong> τό τμῆμα<br />
ἐκμάθησης παραδοσιακῶν μουσικῶν ὀργάνων στό<br />
«Κέντρο Πολιτιστικῆς καί Κοινωνικῆς Μέριμνας» τῆς<br />
Ἱερᾶς Μητροπόλεως, στήν Ἱεράπετρα, λειτουργεῖ ὡς<br />
Σχολή Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας, ἀναγνωρισμένη ἀπό τό κράτος<br />
(Φ.Ε.Κ. 2296/Β΄/10.05.2022) καί ἐνσωματωμένη στή<br />
Σχολή Βυζαντινῆς Μουσικῆς «Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Κρήτης».<br />
Ἡ φοίτηση εἶναι δωρεάν καί κατά τή διδακτική περίοδο<br />
2022-<strong>2023</strong> διδάσκονται τά παραδοσιακά ὄργανα λύρα,<br />
βιολί, μαντολίνο, λαοῦτο, πανδουρίδα-ταμπουράς καί<br />
λαϊκή κιθάρα. Ἐπίσης διδάσκονται Θεωρία Εὐρωπαϊκῆς<br />
Μουσικῆς, Σολφέζ καί τά ὑπόλοιπα ὑποχρεωτικά μαθήματα<br />
παραδοσιακῆς μουσικῆς.<br />
Διδάσκουν οἱ μουσικοδιδάσκαλοι κ.κ. Εὐάγγελος<br />
Βαρδάκης, Εὐάγγελος Φανουράκης, Χαρίλαος Καραγκούνης,<br />
Ἐμμανουήλ Κανάρης καί Κωνσταντίνα Μπαχλιτζανάκη.
ΡΑδΙΟ φ Ω ΝΙΚΟ Σ ΣΤΑθΜΟ Σ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ<br />
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ «ΑΓ ΚΥΡΑ ΕΛΠΙδΟ Σ»<br />
Ὁ Ραδιοφωνικός Σταθμός τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύτνης<br />
καί Σητείας «Ἄγκυρα Ἐλπίδος», ἐκπέμπει στή συχνότητα<br />
102,2 Μεγακύκλων (ΜΗΖ) FΜ γιά ὅλη τή Μητροπολιτική<br />
περιφέρεια, σύμφωνα μέ τή σχετική ἄδεια<br />
τοῦ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (Ἀριθ. Βεβαίωσης<br />
νόμιμης λειτουργίας Ρ/Σ: 2/10.3.2015). Ὁ Ραδιοφωνικός<br />
Σταθμός τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας ἀναμεταδίδει πρόγραμμα<br />
ἐκκλησιαστικοῦ, θεολογικοῦ, ἱστορικοῦ, πολιτιστικοῦ, παιδαγωγικοῦ<br />
καί ψυχαγωγικοῦ χαρακτήρα, καθώς καί τίς<br />
ἀκολουθίες τοῦ νυχθημέρου.<br />
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ<br />
ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΡΥΩΜΕΝΟΥ<br />
Στίς ἐκκλησιαστικές κατασκηνώσεις στήν Ἱερά Μονή<br />
Παναγίας Βρυωμένου Μεσελέρων φιλοξενοῦνται τόν μήνα<br />
Ἰούλιο περισσότεροι ἀπό ἑκατόν μαθητές καί μαθήτριες<br />
Πρωτοβάθμιας καί Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης, πού<br />
συμμετέχουν στίς Παιδικές καί τίς Νεανικές Συνάξεις τῶν<br />
Ἐνοριῶν τῆς Μητροπολιτικῆς περιφέρειας.<br />
Στό ἀσφαλές καί ὑγιεινό περιβάλλον τῶν ἐκκλησιαστικῶν<br />
κατασκηνώσεων τά παιδιά ἔχουν τή δυνατότητα νά βιώσουν<br />
ἐμπειρικά τίς ἀλήθειες τῆς χριστιανικῆς πίστεως, νά συμβιώσουν<br />
ἀδελφικά μέ τά ἄλλα παιδιά καί νά ἀναπτύξουν<br />
ἰσχυρούς δεσμούς φιλίας. Ἐκτός ἀπό τήν κοινωνικοποίηση
καί τήν προσαρμογή στόν ὁμαδικό τρόπο ζωῆς, τά παιδιά<br />
γνωρίζουν τήν πολιτιστική μας κληρονομιά καί τό ἔργο<br />
τῆς Ἐκκλησίας, ἔρχονται σέ ἄμεση ἐπαφή μέ τή φύση καί<br />
εὐαισθητοποιοῦνται στήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος.<br />
Οἱ κατασκηνωτές ἀξιοποιοῦν κατά τόν καλύτερο τρόπο<br />
τόν ἐλεύθερο χρόνο τῆς καλοκαιρινῆς ἀνάπαυλας τοῦ<br />
σχολείου, ἀκολουθώντας ἕνα πλούσιο πρόγραμμα ἀληθινῆς<br />
ψυχαγωγίας, ἀναψυχῆς καί ἀποφόρτισης ἀπό τήν ἔνταση<br />
τῆς προηγούμενης σχολικῆς περιόδου. Ἀποκτοῦν νέες<br />
γνώσεις καί καλλιεργοῦν τίς δεξιότητές τους μέ τή συμμετοχή<br />
τους σέ πολλά ἐκπαιδευτικά παιχνίδια, διαγωνισμούς, κατασκευές,<br />
χειροτεχνίες, ἀθλητικές δραστηριότητες καί ἀθλοπαιδιές,<br />
μέ τήν προβολή παιδαγωγικῶν ταινιῶν καθώς καί<br />
μέ τήν ἐκμάθηση ὕμνων καί τραγουδιῶν.
ΣΥΝδΕΣΜΟ Σ Ε φΗΜΕΡΙΩΝ<br />
ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ<br />
Κατόπιν παροτρύνσεως καί εὐλογίας τοῦ Σεβ.<br />
Μητροπολίτου Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Κυρίλλου<br />
ἱδρύθηκε ὁ Σύνδεσμος Ἐφημερίων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας, ὁ ὁποῖος συστάθηκε<br />
διά τοῦ καταχωρηθέντος στό Πρωτοδικεῖο Λασιθίου<br />
Καταστατικοῦ (Ἀριθ. Καταχ. 1030/19.12.2017).<br />
Σκοποί τοῦ Συνδέσμου, μεταξύ ἄλλων, εἶναι ἡ ἐν<br />
Χριστῷ μόρφωση καί πνευματική πρόοδος, ἡ καλλιέργεια<br />
τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος, ἡ διατήρηση<br />
τῶν ἑλληνοχριστιανικῶν παραδόσεων καί τῶν τοπικῶν<br />
ἠθῶν καί ἐθίμων, ἡ ὑποστήριξη τοῦ φιλανθρωπικοῦ<br />
καί κοινωνικοῦ ἔργου τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί ἡ<br />
ἀνάπτυξη πνεύματος συνεργασίας καί ἀλληλεγγύης<br />
μεταξύ τῶν Κληρικῶν.<br />
Τό σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Συνδέσμου,<br />
προέκυψε ἀπό τίς ἀρχαιρεσίες τῆς Γενικῆς Συνέλευσης<br />
στίς 3.8.2020, ἔχει τήν ἀκόλουθη σύνθεση:<br />
Πρόεδρος: Πρωτ. Ἰωάννης Νεστοράκης, Ἀντιπρόεδρος:<br />
Πρωτ. Σάββας Λιναρδάκης, Γεν. Γραμματέας: Πρωτ. Νικόλαος<br />
Παθιάκης, Ταμίας: Ἱερεύς Μιχαήλ Βουγιουκλῆς,<br />
Μέλη: Πρωτ. Νικόλαος Φραγκίδης, Πρωτ. Σπυρίδων<br />
Ρελάκης, Ἱερεύς Ἐλευθέριος Δαργάκης.<br />
Ἀντιπρόσωπος στήν Ἕνωση Συνδέσμων Κληρικῶν<br />
τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης (Ε.Σ.Κ.Ε.Κ.): Πρωτ. Ἀθανάσιος<br />
Ταρλαντέζος.
Τό Δ.Σ. τοῦ Συνδέσμου Ἐφημερίων μέ τόν Σεβ. κ. Κύριλλο
ΣΧΟΛΗ ΑΓΙΟΓΡΑφΙΑΣ ΚΑΙ ΨΗφΙδΩΤΟΥ<br />
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ<br />
Στή Σχολή Ἁγιογραφίας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύντης<br />
καί Σητείας διδάσκεται ἡ ἱερά τέχνη τῆς ἁγιογραφίας<br />
τῆς Κρητικῆς Σχολῆς ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2015 καί ἡ<br />
τέχνη τοῦ Ψηφιδωτοῦ ἀπό τό ἔτος 2019.<br />
Τμήματα Ἁγιογραφίας καί Ψηφιδωτοῦ γιά ἀρχάριους<br />
καί προχωρημένους μαθητές λειτουργοῦν στίς πόλεις<br />
τῆς Ἱεράπετρας καί τῆς Σητείας. Κατά τή διδακτική περίοδο<br />
2022-<strong>2023</strong> τά μαθήματα τῶν Τμημάτων Ἁγιογραφίας<br />
καί Ψηφιδωτοῦ παρακολουθοῦν περίπου 120 μαθητές<br />
καί μαθήτριες.<br />
Ὑπεύθυνοι διδασκαλίας γιά τήν περιοχή τῆς Ἱεράπετρας<br />
εἶναι ὁ ἁγιογράφος κ. Νικόλαος Γρινιεζάκης καί γιά τήν<br />
περιοχή τῆς Σητείας ὁ ἁγιογράφος κ. Νικόλαος Λελεκάκης.
ΣΥΣΣΙΤΙΟ ΑΠΟΡΩΝ ΣΤΗ ΣΗΤΕΙΑ<br />
Μέ δαπάνες τοῦ Κοινωφελοῦς Ἱδρύματος «Παναγία ἡ<br />
Ἀκρωτηριανή» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱεραπύτνης καί Σητείας<br />
ἐξοπλίσθηκε κατάλληλα καί λειτουργεῖ χῶρος παρασκευῆς<br />
γευμάτων στήν πόλη τῆς Σητείας ἀπό τό ἔτος 2013.<br />
Ὁ χῶρος πού βρίσκεται στόν Ἱερό Ἐνοριακό Ναό Ἁγίου<br />
Γεωργίου διαθέτει ὑπερσύγχρονο ἐξοπλισμό καί ἔχει<br />
παραχωρηθεῖ ἀπό τήν Ἐνορία στό Κοινωφελές Ἐκκλησιαστικό<br />
Ἵδρυμα «Παναγία ἡ Ἀκρωτηριανή», γιά τήν κάλυψη τῶν<br />
ἀναγκῶν σίτισης τῶν ἀπόρων καί ἀνήμπορων τῆς πόλεως<br />
καί τῶν Ἐνοριῶν τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῆς Σητείας.<br />
Ἡ παρασκευή καί ἡ διανομή φαγητοῦ γίνεται καθημερινά<br />
μέ ἐθελοντική προσφορά γυναικῶν καί ἀνδρῶν ὑπό τήν<br />
μέριμνα, εὐθύνη καί καθοδήγηση τοῦ πρωτ. Νικολάου<br />
Ἀλεξάκη. Καθημερινά παρασκευάζονται καί διανέμονται<br />
ὀγδόντα μερίδες φαγητοῦ, τό ὁποῖο, ἀφοῦ εὐλογηθεῖ, οἱ<br />
Ἐφημέριοι μέ τούς συνεργάτες τους, μεταφέρουν καί διανέμουν<br />
στούς Ἐνορίτες τους πού ἔχουν ἀνάγκη σίτισης.
«ΝΕΣΤόΡΕΙΑ», ΠΑΓ ΚΡΗΤΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ<br />
ΣΤΙΒΟΥ ΠΡΟ Σ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΑΓ ΙΟΥ<br />
ΜΑΡΤΥΡΟ Σ ΝΕΣΤΟΡΟ Σ, ΠΡΟ ΣΤΑΤΟΥ<br />
ΤΩΝ ΑθΛΗΤΩΝ<br />
Οἱ παγκρήτιοι ἀγῶνες στίβου «ΝΕΣΤΟΡΕΙΑ» διοργανώνονται ἀπό τήν<br />
Ἱερά Μητρόπολη Ἱεραπύτνης καί Σητείας σέ συνεργασία μέ τόν<br />
Γυμναστικό Σύλλογο «Λιβυκός» καί τόν Δῆμο Ἱεράπετρας στό Δημοτικό<br />
παραλιακό Γυμναστήριο Ἱεράπετρας τήν 27η Ὀκτωβρίου 2000, ἡμέρα<br />
μνήμης τοῦ προστάτη τῶν ἀθλητῶν Ἁγίου Μάρτυρος Νέστορος. Πρώτη<br />
φορά οἱ ἀγῶνες διεξήχθησαν στό πλαίσιο τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων<br />
τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας γιά τό Ἰωβηλαῖο ἔτος τῶν 2000 χρόνων ἀπό τήν<br />
ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀπό τότε τά «ΝΕΣΤΟΡΕΙΑ»<br />
ἀποτελοῦν θεσμό καί ἕνα παγκρήτιο ἀθλητικό γεγονός, καί ἔχουν<br />
ἐνταχθεῖ στό ἐπίσημο πανελλήνιο καλεντάρι τοῦ Σ.Ε.Γ.Α.Σ. μέ ἡμέρα<br />
διεξαγωγῆς τήν 27η Ὀκτωβρίου.<br />
Στά «ΝΕΣΤΟΡΕΙΑ» λαμβάνουν μέρος ἀθλητές καί ἀθλήτριες καί πολλοί<br />
μαθητές τῆς Κρήτης, ἐνῶ ἔχουν συμμετάσχει καί πανελληνιονίκες.<br />
Ἀπό τό ἔτος 2017 ὁ δρόμος τῶν 10.000 μ. ὀνομάστηκε «Εὐγένειος<br />
Δρόμος» πρός τιμήν καί μνήμη τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Ἱεραπύτνης<br />
καί Σητείας κυροῦ Εὐγενίου, ἱδρυτοῦ τῶν «ΝΕΣΤΟΡΕΙΩΝ».<br />
Τό ἔτος 2022 διεξήχθησαν μέ μεγάλη ἐπιτυχία τά «Κ´ ΝΕΣΤΟΡΕΙΑ».<br />
Τήν ἔναρξη τῶν ἀγώνων κήρυξε, ἀμέσως μετά τόν καθιερωμένο<br />
Ἁγιασμό, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Κύριλλος, μέ<br />
τήν παρουσία τοῦ Ὑπουργοῦ Ναυτιλίας καί Νησιωτικῆς Πολιτικῆς κ.<br />
Γιάννη Πλακιωτάκη, τοῦ Δημάρχου Ἱεράπετρας κ. Θεοδόση Καλαντζάκη,<br />
τοῦ Ἀντιπεριφερειάρχη Λασιθίου κ. Γιάννη Ἀνδρουλάκη καί σύσσωμων<br />
τῶν ἐκπροσώπων τῶν λοιπῶν Τοπικῶν Ἀρχῶν τῆς πόλεως. Στήν<br />
ὁμαλή διεξαγωγή τῶν ἀγώνων συνέδραμαν, ὅπως κάθε χρόνο, ἡ<br />
Ε.Α.Σ. Σ.Ε.Γ.Α.Σ. Κρήτης, ὁ Σύνδεσμος Κριτῶν Κλασικοῦ Ἀθλητισμοῦ<br />
Ἡρακλείου, ἄνδρες τῆς Τροχαίας, Ἐθελοντές Σαμαρεῖτες τοῦ Ἑλληνικοῦ<br />
Ἐρυθροῦ Σταυροῦ, ἡ Λέσχη Τετρακίνησης, τό 1ο Σύστημα Προσκόπων<br />
Ἱεράπετρας, οἱ Ἐθελοντές Διασῶστες τῆς Ε.Δ.Ι.Κ. Ἱεράπετρας καί τῆς<br />
Ε.Δ.Ε.Α.Κ. Σητείας, ἡ Ἕνωση Ραδιοερασιτεχνῶν Κρήτης καί ἐπανδρωμένο<br />
ἀσθενοφόρο τοῦ τομέα Ε.Κ.Α.Β. Ἱεράπετρας.
Ἔναρξη μαθημάτων θερινοῦ Σχολείου ἐκμάθησης Ἑλληνικῆς Γλώσσας γιά ἀλλοδαπούς 2022.
ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ<br />
Τό Σχολεῖο Ἑλληνικῆς Γλώσσας τοῦ «Κέντρου Πολιτιστικῆς<br />
& Κοινωνικῆς Μέριμνας» τῆς Ἱ. Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας συμπλήρωσε φέτος τέσσερα<br />
(4) χρόνια ζωῆς καί ὑλοποιεῖ ἀδιάλειπτα τμήματα διδασκαλίας<br />
τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας σέ ἀλλοδαπούς<br />
κατά τή θερινή καί χειμερινή περίοδο. Τό σχολεῖο<br />
ἀπευθύνεται σέ ἀλλοδαπούς κατοίκους τῆς περιοχῆς<br />
ἀλλά καί σέ ἀλλοδαπούς τοῦ ἐξωτερικοῦ πού ἐπιλέγουν<br />
τό Σχολεῖο Ἑλληνικῆς Γλώσσας καί τήν περιοχή τῆς<br />
Ἀνατολικῆς Κρήτης γιά νά μάθουν ἤ νά βελτιώσουν τά<br />
ἑλληνικά τους καί παράλληλα νά ἀπολαύσουν τίς διακοπές<br />
τους. Τό πρόγραμμα περιλαμβάνει ἐκτός ἀπό<br />
γλωσσικά μαθήματα, μαθήματα χοροῦ, παρουσιάσεις<br />
πολιτιστικοῦ χαρακτήρα, ἐπισκέψεις σέ ἀρχαιολογικούς<br />
χώρους, μνημεῖα καί θρησκευτικά μέρη, βιωματικά<br />
μαθήματα σέ ἐργαστήρια ντόπιων καλλιτεχνῶν ἀλλά<br />
καί φυσιολατρικές δραστηριότητες ὅπως πεζοπορίες.<br />
Σκοπός εἶναι ἡ ἐπαφή καί ἡ γνωριμία μέ τήν αὐθεντική<br />
Κρήτη, τόν πολιτισμό καί τίς παραδόσεις.<br />
Τό θερινό σχολεῖο ἔχει ἐντατικό χαρακτήρα μέ διάρκεια<br />
μαθημάτων 4 ὧρες ἡμερησίως, 4 ἡμέρες ἐβδομαδιαίως<br />
σέ διάστημα 3 ἤ 2 ἑβδομάδων. Λειτουργοῦν<br />
παράλληλα 3-4 τμήματα ἀνάλογα μέ τό ἐπίπεδο ἑλληνομάθειας<br />
τῶν συμμετεχόντων, τό ὁποῖο καθορίζεται<br />
μέ κατατακτήρια δοκιμασία τήν πρώτη μέρα τῶν μαθημάτων.<br />
Οἱ ἐξωτερικές δραστηριότητες πραγματοποιοῦνται<br />
ἀπογεύματα καί στίς κενές ἀπό μαθήματα μέρες τῆς<br />
ἑβδομάδας. Οἱ περισσότεροι μαθητές εἶναι ἐπαναλαμβανόμενοι<br />
γεγονός πού ἀποδεικνύει ὅτι φεύγουν εὐχαριστημένοι<br />
ἀπό τήν ἐμπειρία πού τούς προσφέρεται.
Τό σχολεῖο τούς παρέχει βοήθεια στήν εὕρεση διαμονῆς,<br />
εὐκολίες στή μεταφορά καί προτάσεις φτηνῆς καί ποιοτικῆς<br />
σίτισης.<br />
Ὑπεύθυνος τοῦ σχολείου εἶναι ὁ φιλόλογος κ.<br />
Ἐμμανουήλ Πετάσης καί διδάσκουν ὁ ἴδιος καί οἱ φιλόλογοι<br />
κ. Μαρία Φραγκούλη, κ. Εἰρήνη Ἀχλάτη καί<br />
κ. Μαρία Τζουβελέκα. Τό καλοκαίρι τοῦ ἔτους 2022<br />
ὑλοποιήθηκαν δύο φάσεις μαθημάτων. Ἡ πρώτη εἶχε<br />
διάρκεια τριῶν ἑβδομάδων (11/7-29/7/2022) καί συμμετεῖχαν<br />
19 μαθητές ἀπό 9 χῶρες καί ἡ δεύτερη εἶχε<br />
διάρκεια δύο ἑβδομάδων (5/9-16/9/2022) καί συμμετεῖχαν<br />
17 μαθητές ἀπό 8 χῶρες.<br />
Τή χειμερινή περίοδο ἔχουν δημιουργηθεῖ καί ὑλοποιοῦνται<br />
ὀλιγομελῆ τμήματα μέ ὄχι τόσο ἐντατικό χαρακτήρα<br />
καθώς οἱ ἐκπαιδευτικές συναντήσεις εἶναι<br />
ἑβδομαδιαῖες καί οἱ ἀλλοδαποί συμμετέχοντες εἶναι<br />
μόνιμοι κάτοικοι τοῦ Δήμου Ἱεράπετρας. Μάλιστα,<br />
φέτος ὑλοποιεῖται τμῆμα προετοιμασίας γιά τίς ἐξετάσεις<br />
πιστοποίησης γνώσης τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί στοιχείων<br />
ἑλληνικῆς ἱστορίας καί ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ<br />
γιά πολίτες τρίτων χωρῶν, ἐνῶ κατά τά προηγούμενα<br />
ἔτη ὑλοποιήθηκαν τμήματα γιά τήν προετοιμασία γιά<br />
τίς ἐξετάσεις πιστοποίησης Ἑλληνομάθειας τοῦ Κέντρου<br />
Ἑλληνικῆς Γλώσσας μέ 100% ἐπιτυχία.<br />
Τό σχολεῖο λειτουργεῖ ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας, ἡ ὁποία συμβάλλει<br />
ποικιλοτρόπως στήν ἐξασφάλιση τῶν ἰδανικότερων<br />
συνθηκῶν γιά τούς καθηγητές καί τούς διδασκομένους.<br />
Γιά τό Θερινό Σχολεῖο <strong>2023</strong>, ἡ πρώτη φάση τῶν μαθημάτων<br />
θά πραγματοποιηθεῖ τό διάστημα 24/7/<strong>2023</strong><br />
ἕως 11/8/<strong>2023</strong> καί ἡ δεύτερη φάση μαθημάτων τό διάστημα<br />
4/8/<strong>2023</strong> ἕως 15/8/<strong>2023</strong>.
Λειτουργία Κέντρου Διαμεσολάβησης Λασιθίου (ΚΕΔΙΛΑΣ)<br />
σέ συνεργασία μέ τόν Δικηγορικό Σύλλογο Λασιθίου.
ΚΕΝΤΡΟ δΙΑΜΕΣΟΛάΒΗΣΗΣ ΛΑΣΙθίΟΥ<br />
(ΚΕ.δΙ.ΛΑΣ.)<br />
Μέ τήν ἰδιαίτερη συμβολή τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας καί μέ τή σύμπραξη τοῦ Δικηγορικοῦ<br />
Συλλόγου Λασιθίου καί τοῦ «Κέντρου Πολιτιστικῆς<br />
καί Κοινωνικῆς Μέρμνας» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας δημιουργήθηκε τό ἔτος 2019<br />
τό Κέντρο Διαμεσολάβησης Λασιθίου (ΚΕ.ΔΙ.ΛΑΣ.), μιά<br />
ἀστική μή κερδοσκοπικῆς ἑταιρία. Ἀποτελεῖ τόν πρῶτο<br />
Παγκρήτιο φορέα κατάρτισης διαμεσολαβητῶν μέ ἕδρα<br />
τήν Ἱεράπετρα.<br />
Τό ΚΕ.ΔΙ.ΛΑΣ. διοργανώνει ἐκπαιδευτικά σεμινάρια<br />
πού ὁδηγοῦν στή λήψη τοῦ τίτλου τοῦ Διαπιστευμένου<br />
Διαμεσολαβητῆ (Accredited Mediator). Σκοπός τοῦ<br />
φορέα, ὁ ὁποῖος ἔχει λάβει τήν ἀπαιτούμενη ἄδεια λειτουργίας<br />
ἀπό τό ἁρμόδιο Ὑπουργεῖο Δικαιοσύνης, εἶναι<br />
ἡ προώθηση τῆς διαμεσολάβησης σέ ἀστικές καί ἐμπορικές<br />
διαφορές. Πρόκειται γιά μιά ἐναλλακτική μέθοδος<br />
ἐξωδικαστικῆς ἐπίλυσης διαφορῶν ἰδιωτικοῦ δικαίου<br />
μέ τή συνδρομή τοῦ Διαπιστευμένου Διαμεσολαβητῆ,<br />
προκειμένου οἱ δύο ἀντίδικες πλευρές νά καταλήξουν<br />
σέ μιά βιώσιμη καί ἀμοιβαία ἀποδεκτή λύση, χωρίς νά<br />
προσφύγουν σέ χρονοβόρες καί δαπανηρές δικαστικές<br />
διαμάχες.
Ἐγκαίνια τῆς νέας Αἴθουσας Γευσιγνωσίας οἴνου καί ἐλαίου<br />
«TOPLOU FABRICA» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τοπλοῦ, 25-7-2022.
Ἀπό τήν πανήγυρη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τοπλοῦ<br />
προεξάρχοντος τοῦ νέου Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Εὐγενίου, 26-9-2022.
Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ἱεραπύτνης καί<br />
Σητείας στό διαδίκτυο: www.imis.gr<br />
Οἱ χρῆστες τοῦ Διαδικτύου ἔχουν τή δυνατότητα νά ἐπισκεφθοῦν<br />
τήν ἀνανεωμένη καί ἐκσυγχρονισμένη ἱστοσελίδα<br />
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως στή διεύθυνση:<br />
www.imis.gr καί νά ἐνημερωθοῦν γιά τήν ἱστορία τῆς<br />
Ἱερᾶς Μητροπόλεως, τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης καί τοῦ<br />
Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἐπίσης, στήν ἱστοσελίδα,<br />
πού καθημερινά ἐμπλουτίζεται καί ἀνανεώνεται, ὑπάρχουν<br />
πληροφορίες γιά τίς Ἐνορίες, τίς Μονές καί τά Μνημεῖα<br />
τῆς Μητροπόλεως, εἰδήσεις ἀπό τή ζωή τῆς Τοπικῆς<br />
Ἐκκλησίας, ἐνδιαφέροντα ἄρθρα, ἐνῶ μπορεῖ κανείς νά<br />
«κατεβάσει» ἐκδόσεις τῆς Μητροπόλεως παλιές καί νέες.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥθΙΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ<br />
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ<br />
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ: Ὄρθρος 7.00΄π.μ.-Ἑσπερινός 6.00΄ μ.μ.<br />
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: Ὄρθρος 7.00΄π.μ.-Ἑσπερινός 5.00΄ μ.μ.<br />
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ:<br />
Ὄρθρος 7.00΄ π.μ.-Ἑσπερινός 5.00΄ μ.μ.<br />
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ: Ὄρθρος 7.00΄π.μ.-Ἑσπερινός 5.00΄ μ.μ.<br />
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ: Ὄρθρος 7.00΄ π.μ. - Ἑσπερινός 6.00΄ μ.μ.<br />
ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ: Ὄρθρος 7.00΄ π.μ. - Ἑσπερινός 7.00΄ μ.μ.<br />
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ:<br />
Ὄρθρος 7.00΄ π.μ. - Ἑσπερινός 7.00΄ μ.μ.<br />
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ<br />
Ἁγίων Πάντων<br />
Ἁγιασμένου Ἱεράπετρας<br />
22 Ἰανουαρίου Ὁσίου Ἰωσήφ ἐξ Ἀζωκεράμου Σητείας<br />
2 Φεβρουαρίου Παναγίας Καρυδιανῆς Μύθων<br />
22 Ἀπριλίου Ὁσίου Χατζη-Ἀνανίου ἐκ Μαλλῶν<br />
23 Ἀπριλίου Ἁγίου Γεωργίου πολιούχου Ἱεράπετρας<br />
11 Ἰουνίου Παναγίας Ἐλεούσας Ἱεράπετρας<br />
7 Αὐγούστου Ὁσίου Ἰωσήφ Γεροντογιάννη Μονῆς Καψᾶ<br />
15 Αὐγούστου Ἱ. Μ. Παναγίας Φανερωμένης Ἱεράπετρας<br />
28 Αὐγούστου Ἰακώβου νεομ. τοῦ ἐν Βουτζᾷ Σμύρνης<br />
29 Αὐγούστου Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου Μονῆς Καψᾶ<br />
8 Σεπτεμβρίου Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Λιθινῶν<br />
8 Σεπτεμβρίου Ἱ. Μ. Παναγίας Ἐξακουστῆς Μαλλῶν<br />
26 Σεπτεμβρίου Ἁγ. Ἰωάννου Θεολόγου Μονῆς Τοπλοῦ<br />
7 Ὀκτωβρίου Ὁσίου Ἰωάννου Ἐρημίτου Ἱεράπετρας<br />
25 Νοεμβρίου Ἁγίας Αἰκατερίνης πολιούχου Σητείας<br />
26 Νοεμβρίου Ὁσίου Νίκωνος Ἱεράπετρας
δΙΟΙΚΗΤΙΚΗ δΙΑΡθΡΩΣΗ ΙΕΡΑΣ<br />
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ἹΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ<br />
Δ ι ο ί κ η σ ι ς :<br />
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας<br />
κ. κ. Κ Υ Ρ Ι Λ Λ Ο Σ<br />
Ὑπέρτιμος καί Ἔξαρχος Ἀνατολικῆς Κρήτης (17.10.2016)<br />
Ἕδρα: Ἱεράπετρα. Τ.Κ. 722 00<br />
Τηλ. Μητροπολίτου: 28420 22251<br />
Τηλ. Γραφείων: 28420 22400, 28420 22786<br />
Τηλ. Γραφείων Σητείας: 28430 29900<br />
Ἠλεκτρονικό ταχυδρομεῖο (e-mail): imis@imis.gr<br />
Ἱστοσελίδα: www.imis.gr<br />
Διοικητικόν προσωπικόν:<br />
Πρωτοσύγκελλος: Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Σκαρβέλης<br />
Γραμματεύς- Γραφεῖον Γάμων-Διαζυγίων, Ἐκκαθαριστής:<br />
κ. Σταῦρος Κακοδειπνάκης, πτ. Θεολογίας<br />
Λογιστής-Ταμίας: Αἰδεσ. Πρωτ. Σάββας Λιναρδάκης<br />
Κλητήρας: κ. Εὐάγγελος Φραγκούλης<br />
Διάκονος Μητροπολίτου: Θεμιστοκλῆς Μπεϊνᾶς.
Σ Υ Μ Β Ο Υ Λ Ι Α<br />
1. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΝ<br />
Πρόεδρος: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ.<br />
κ. Κύριλλος.<br />
Μέλη: Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Σκαρβέλης, Πρωτ. Ἰωάννης Νεστοράκης,<br />
κ. Νικόλαος Παπαδάκης, Δικηγόρος, κ. Γεωργία<br />
Τσιγκρῆ, Προϊσταμένη Δ.Ο.Υ. Ἁγίου Νικολάου, κ. Ἐμμανουήλ<br />
Καραλάκης, Ἐκκλησιαστικός Σύμβουλος.<br />
Γραμματεύς: κ. Σταῦρος Κακοδειπνάκης.<br />
2. ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ<br />
Πρόεδρος: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας<br />
κ. κ. Κύριλλος.<br />
Τακτικά Μέλη: Πρωτ. Ἰωάννης Νεστοράκης καί Πρωτ.<br />
Σάββας Λιναρδάκης.<br />
Ἀναπληρωματικά Μέλη: Πρωτ. Φιλοκτήμων Αὐγουστινάκης<br />
καί Πρωτ. Ἀντώνιος Τσαγκαράκης.<br />
3. ΤΟΠΙΚΟΝ Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.<br />
Πρόεδρος: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας<br />
κ. κ. Κύριλλος.<br />
Λογιστής-Ταμίας· Πρωτ. Σάββας Λιναρδάκης.<br />
Ἐνοριακοί Ναοί: 86. Προσκυνηματικοί Ναοί: 2. Παρεκκλήσια:<br />
212. Ἐξωκκλήσια: 410. Ναοί Κοιμητηρίων: 70.<br />
Μοναστηριακοί Ναοί: 11. Σύνολο Ἱερῶν Ναῶν: 787.<br />
Ἐφημέριοι: Σύνολο: 67. Ἄγαμοι: 10, Ἔγγαμοι: 56. Διάκονοι:<br />
1. Συνταξιοῦχοι: 22. Μοναχοί: 12, Μοναχές: 10.
Ε Ν Ο Ρ Ι Ε Σ Κ Α Ι Ε φ Η Μ Ε Ρ Ι Ο Ι<br />
Α ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος:<br />
Πρωτ. Ἀθανάσιος Ταρλαντέζος<br />
τηλ. 28420 23852, κιν. 6976341280<br />
ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ, Τ.Κ. 722 00.<br />
1. Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, τηλ.<br />
28420 22311.<br />
Ἐφημέριοι: Ταρλαντέζος Ἀθανάσιος, τηλ. 284<strong>2023</strong>852,<br />
6976341280. Τζώρτζης Μιχαήλ*, τηλ. 28420 22618.<br />
2. Ἱερός Καθεδρικός Ναός Ἁγίας Φωτεινῆς, τηλ. 28420<br />
24227. Ἐφημέριοι: Ἀρχιμ. Πορφύριος Ἀγγελάκης, τηλ.<br />
6947429525. Ἀρχιμ. Φιλόθεος Δοργιάκης, τηλ. 6947428725.<br />
Διάκ. Θεμιστοκλῆς Μπεϊνᾶς.<br />
3. Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, τηλ.<br />
28420 22340. Ἐφημέριοι: Πιτροπάκης Ἀνδρέας, τηλ. 28420<br />
26533, 6974818235.<br />
4. Ἱερός Ναός Παναγίας Ἐλεούσης, τηλ. 28420 23036.<br />
Ἐφημέριοι: Λιναρδάκης Σάββας, τηλ. 28420 27635,<br />
6944059663. Λιοντάκης Κωνσταντῖνος, τηλ. 28420 25214,<br />
6937477775. Ξυδιανός Μιχαήλ*, τηλ. 28420 24640,<br />
6978992341.<br />
5. Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ, τηλ. 28420 22419. Ἐφημέριοι:<br />
Μολυμπάκης Ἐμμανουήλ, τηλ. 28420 26921,<br />
6974352499.<br />
6. Ἅγιος Ἰωάννης - Ἱερός Ναός Ἁγίων Πάντων, Τ.Κ. 722<br />
00. Ἐφημέριος: Βουγιουκλῆς Μιχαήλ**, τηλ. 6976775680.
7. Βαϊνιά - Ἱερός Ναός Ἁγίου Μηνᾶ, Τ.Κ. 722 00. Ἐφημέριος:<br />
Γιανναδάκης Γεώργιος, τηλ. 28420 24052,<br />
6930389018.<br />
8. Βασιλική - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Ἱερομ. Τίτος Ματαλλιωτάκης, τηλ. 28410<br />
24444.<br />
9. Ἐπάνω Χωριό - Ἱερός Ναός Ζωοδόχου Πηγῆς,<br />
Τ.Κ. 722 00. Ἐφημέριος: Γωνιωτάκης Στυλιανός, τηλ.<br />
6946940917.<br />
10. Ἐπισκοπή - Ἱερός Ναός Ἁγίου Δημητρίου, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Γκιάλπης Εὐάγγελος, τηλ. 6948183320.<br />
11. Καβούσι - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Φρυσαλάκης Ἐμμανουήλ, τηλ. 28420 31517,<br />
6942643017.<br />
12. Κάτω Χωριό - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Καββουσανός Παντελεήμων, τηλ. 6977474219.<br />
13. Κεντρί - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Κανάρης Γεώργιος, τηλ. 28420 28529,<br />
6973379410.<br />
14. Κουτσουνάρι - Ἱερός Ναός Ἁγίων Τεσσαράκοντα,<br />
Τ.Κ. 722 00. Ἐφημέριος: Βουγιουκλῆς Μιχαήλ**, τηλ.<br />
6976775680.<br />
15. Μοναστηράκι - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ.<br />
722 00. Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Δερμιτζάκης Παΐσιος**, τηλ.<br />
28410 24444, 6946825643.<br />
16. Παχεία Ἄμμος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Νικολάου, Τ.Κ.<br />
722 00, τηλ. 28420 93556. Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Δερμιτζάκης<br />
Παΐσιος, τηλ. 28410 24444, 6946825643.<br />
17. Φέρμα - Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Βουγιουκλῆς Μιχαήλ, τηλ. 6976775680.
Β ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος:<br />
Πρωτ. Σάββας Λιναρδάκης<br />
τηλ. 28420 27635, κιν. 6944059663<br />
18. Ἀνατολή - Ἱερός Ναός Ἁγίων Πάντων, Τ.Κ. 722 00,<br />
τηλ. 28420 41516. Ἐφημέριος: Πατεράκης Ματθαῖος, τηλ.<br />
28420 27205, 6944273324.<br />
19. Γδόχια - Ἱερός Ναός Εὐαγγελισμοῦ, Τ.Κ. 720 56.<br />
Ἐφημέριος: Κονδυλάκης Νικόλαος*, τηλ. 28950 31424,<br />
6945638565.<br />
20. Γρᾶ Λυγιά - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 722 00. Ἐφημέριος: Τράκος Ἰωάννης, τηλ. 28420<br />
24969, 6974407687.<br />
21. Καλαμαύκα - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἀντωνίου, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Μοναχός Γεώργιος, τηλ. 28420 92215,<br />
6972099008.<br />
22. Καλόγεροι - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Κανάρης Ἀντώνιος, τηλ. 28420 41341,<br />
6944989685.<br />
23. Καλό Χωριό Μερ/λου - Ἱερός Ναός Ἁγίου Χαραλάμπους,<br />
Τ.Κ. 721 00, τηλ. 28410 61648. Ἐφημέριος: Καλαφατάκης<br />
Θεολόγος, τηλ. 2842080018, 6978208808.<br />
24. Κάτω Σύμη - Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως τοῦ<br />
Σωτῆρος, Τ.Κ. 700 04. Ἐφημέριος: Κονδυλάκης Νικόλαος*,<br />
τηλ. 28950 31424, 6945638565.<br />
25. Μακρυλιά - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 722 00. Ἐφημέριος: Χατζάκης Ἀνδρέας, τηλ. 28420<br />
28425, 6932832556.
26. Μάλλες - Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως, Τ.Κ. 720 56.<br />
Ἐφημέριος: Μαθιουδάκης Στυλιανός*, τηλ. 28420 91018,<br />
6976848425.<br />
27. Μεσελέροι - Ἱερός Ναός Τιμίου Προδρόμου, Τ.Κ.<br />
722 00. Ἐφημέριος: Μανθαιάκης Γεώργιος, τηλ. 28420<br />
27774, 6970947245.<br />
28. Μεταξοχώρι - Ἱερός Ναός Ἁγίου Κωνσταντίνου,<br />
Τ.Κ. 720 56. Ἐφημέριος: Μαυρογιαννάκης Γεώργιος**,<br />
τηλ. 6949962387.<br />
29. Μουρνιές - Ἱερός Ναός Ἁγίου Χαραλάμπους, Τ.Κ.<br />
720 56. Ἐφημέριος: Μπιτσακάκης Ἐμμανουήλ**, τηλ.<br />
28950 51508, 6940825276<br />
30. Μῦθοι - Ἱερός Ναός Ἁγίας Ζώνης, Τ.Κ. 72056. Ἐφημέριος:<br />
Μπιτσακάκης Ἐμμανουήλ, τηλ. 28950 51508,<br />
6940825276.<br />
31. Μῦρτος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἀντωνίου, Τ.Κ. 720 56.<br />
Ἐφημέριος: Δαργάκης Ἐλευθέριος, τηλ. 6981080110.<br />
32. Νέα Ἀνατολή - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου,<br />
Τ.Κ. 722 00, Ἐφημέριος: Προϊστάκης Ἐμμανουήλ,<br />
τηλ. 6982941437.<br />
33. Νέα Μῦρτος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Τρύφωνος, Τ.Κ.<br />
720 56. Ἐφημέριος: Δαργάκης Ἐλευθέριος**, τηλ.<br />
6981080110.<br />
34. Ρίζα - Ἱερός Ναός Ἁγίου Σπυρίδωνος, Τ.Κ. 720 56.<br />
Ἐφημέριος: Μαυρογιαννάκης Γεώργιος**, τηλ. 6949962387.<br />
35. Σταυρός - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Γκιάλπης Εὐάγγελος**, τηλ. 6948183320.<br />
36. Χριστός - Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως, Τ.Κ. 722 00.<br />
Ἐφημέριος: Μαυρογιαννάκης Γεώργιος, τηλ. 6949962387.
Γ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος:<br />
Πρωτ. Φιλοκτήμων Αὐγουστινάκης<br />
τηλ. 28430 28250, 6971964907<br />
ΣΗΤΕΙΑ, Τ.Κ. 723 00.<br />
37. Ἱερός Καθεδρικός Ναός Ἁγίας Αἰκατερίνης, τηλ.<br />
28430 22902. Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Σκαρβέλης Ἀμβρόσιος,<br />
τηλ. 28420 22400, 6947429637. Παθιάκης Νικόλαος, τηλ.<br />
28430 28983, 6976768537.<br />
38. Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, τηλ. 28430 22967, Fax:<br />
28430 24549. Ἐφημέριοι: Ἀλεξάκης Νικόλαος, τηλ. 28430<br />
25190. Ροδουσάκης Νικόλαος, τηλ. 28430 25218,<br />
6937091551.<br />
39. Ἱερός Ναός Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τηλ.:<br />
28430 23357. Ἐφημέριοι: Αὐγουστινάκης Φιλοκτήμων,<br />
τηλ. 28430 28250, 6971964907. Θαλασσινός Μιχαήλ*,<br />
τηλ. 2843028735, 6974746524.<br />
40. Ἀχλάδια - Ἱερός Ναός Ἁγίου Χαραλάμπους, Τ.Κ. 723 00.<br />
Ἐφημέριος: Σαββιδάκης Νικόλαος, τηλ. 28430 20918,<br />
6989437033.<br />
41. Μαρωνιά - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 723 00.<br />
Ἐφημέριος: Καλύβας Γεώργιος, τηλ. 28430 26484,<br />
6944601120.<br />
42. Νέα Πραισσός - Ἱερός Ναός Ἁγίου Χαραλάμπους,<br />
Τ.Κ. 720 59. Ἐφημέριος: Καλύβας Γεώργιος**, τηλ. 28430<br />
26484, 6944601120.<br />
43. Πισκοκέφαλο - Ἱερός Ναός Ἁγίας Ἄννης, Τ.Κ. 723 00,<br />
τηλ. 28430 22787. Ἐφημέριος: Μεταξάκης Ἀντώνιος, τηλ.<br />
28430 26218, 6976730023.<br />
44. Σκορδύλλο - Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως, Τ.Κ.
720 55. Ἐφημέριος: Φραγκιαδάκης Ἐμμανουήλ, τηλ. 28430<br />
29677, 6945702455.<br />
δ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος: Πρωτ. Σπυρίδων Ρελάκης<br />
τηλ. 28430 61043, Fax: 28430 61050, κιν. 6937209855<br />
45. Ἁγία Φωτιά - Ἱερός Ναός Ἀναλήψεως, Τ.Κ. 723 00.<br />
Ἐφημέριος: Μπετείνης Μιχαήλ, τηλ. 28430 24623, 6936939512.<br />
46. Ζάκρος - Ἱερός Ναός Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, Τ.Κ.<br />
723 00. Ἐφημέριος: Παθιάκης Νεκτάριος, τηλ. 28430 26959,<br />
6983510621.<br />
47. Καρύδι - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 723 00. Ἐφημέριος: Ρεμουντάκης Ἐμμανουήλ*, τηλ.<br />
6986088201.<br />
48. Κατσιδώνι - Ἱερός Ναός Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 59. Ἐφημέριος: Ροδουσάκης Νικόλαος**, τηλ.<br />
28430 25218, 6937091551.<br />
49. Κελλάρια - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 723 00.<br />
Ἐφημέριος: Καριχημάκης Ἰωάννης, τηλ. 28430 25202,<br />
6971790100.<br />
50. Κρυονέρι - Ἱερός Ναός Ἁγίας Παρασκευῆς, Τ.Κ. 723 00.<br />
Ἐφημέριος: Μαρκάκης Ἐμμανουήλ, τηλ. 6977788374.<br />
51. Παλαίκαστρο - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 723 00,<br />
τηλ. 28430 61050. Ἐφημέριος: Ρελάκης Σπυρίδων, τηλ.<br />
28430 61043, 6937209855.<br />
52. Ρούσα Ἐκκλησία - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ.<br />
723 00. Ἐφημέριος: Γαλανάκης Μιχαήλ, τηλ. 28430 25508,<br />
6946146098.
53. Σίτανος - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 59. Ἐφημέριος: Ρεμουντάκης Ἐμμανουήλ*, τηλ.<br />
6986088201.<br />
54. Σταυρωμένος - Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ, Τ.Κ.<br />
723 00, τηλ. 28430 25605. Ἐφημέριος: Ροδουσάκης Νικόλαος**,<br />
τηλ. 28430 25218, 6937091551.<br />
Ε ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος: Πρωτ. Ἀντώνιος Τσαγκαράκης<br />
τηλ. 28430 31352, Fax: 28430 31364, κιν. 6974032363<br />
55. Ἁγία Τριάδα - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 720 59.<br />
Ἐφημέριος: Φραγκιαδάκης Ἰωάννης**, τηλ. 28430 31174,<br />
6976766262.<br />
56. Ἅγιος Γεώργιος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ.<br />
720 59. Ἐφημέριος: Ταβλαδάκης Κωνσταντίνος*, τηλ.<br />
28430 28687, 6972745508.<br />
57. Ἀπίδια - Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως, Τ.Κ. 720 59.<br />
Ἐφημέριος: Φραγκιαδάκης Ἰωάννης, τηλ. 28430 31174,<br />
6976766262.<br />
58. Ἀρμένοι - Ἱερός Ναός Ἁγίου Νικολάου, Τ.Κ. 720 59.<br />
Ἐφημέριος: Βασιλάκης Σπυρίδων, τηλ. 28430 24993,<br />
6974640972.<br />
59. Γούδουρας - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 720 59,<br />
τηλ. 28430 53976. Ἐφημέριος: Μπελιμπασάκης Ἐμμανουήλ,<br />
τηλ. 6970097576.<br />
60. Ζῆρος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 720 59.<br />
Ἐφημέριος: Φυτρολάκης Γεώργιος*, τηλ. 28430 91272,<br />
6973200764.
61. Καλό Χωριό - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 59. Ἐφημέριος: Μονιός Γεώργιος**, τηλ.<br />
6951908536.<br />
62. Λιθῖνες - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 720 59,<br />
τηλ. & Fax: 28430 31364. Ἐφημέριος: Τσαγκαράκης Ἀντώνιος,<br />
τηλ. 28430 31352, 6974032363.<br />
63. Παπαγιαννᾶδες - Ἱερός Ναός Ἁγίου Νικολάου, Τ.Κ.<br />
720 59. Ἐφημέριος: Μονιός Γεώργιος**, τηλ. 6951908536.<br />
64. Περβολάκια - Ἱερός Ναό ς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Περάκης Μεθόδιος, τηλ. 28430 51458,<br />
6974032362.<br />
65. Συκιά - Ἱερός Ναός Ἁγίου Στεφάνου, Τ.Κ. 720 59,<br />
τηλ. 28430 31729. Ἐφημέριος: Δανδουλάκης Ἰωάννης, τηλ.<br />
28430 28195, 6984901003.<br />
66. Χανδρᾶς - Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ, Τ.Κ. 720 59,<br />
τηλ. 28430 31112. Ἐφημέριος: Μονιός Γεώργιος, τηλ.<br />
6951908536.<br />
ΣΤ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος: Πρωτ. Ἰωάννης Νεστοράκης<br />
τηλ. 28430 51376, κιν. 6944385657<br />
67. Ἅγιος Στέφανος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Στεφάνου, Τ.Κ.<br />
720 55. Ἐφημέριος: Μυκωνιάτης Ταξιάρχης, τηλ. 6976802903.<br />
68. Δάφνη - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου,<br />
Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Παπαευαγγελίδης Ἐμμανουήλ,<br />
τηλ. 6906586166.
69. Κουτσουρᾶς - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἀντωνίου, Τ.Κ.<br />
720 55, τηλ.: 28430 52080. Ἐφημέριος: Κρητικός Μηνᾶς,<br />
τηλ. 28430 71568, 6977916309.<br />
70. Κρυά - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου,<br />
Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Φραγκιαδάκης Ἐμμανουήλ**,<br />
τηλ. 28430 29677, 6945702455.<br />
71. Λάπιθος - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Λιανάκης Ἀντώνιος**, τηλ.<br />
6932305646.<br />
72. Μακρύς Γιαλός - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 55, τηλ. 28430 52077. Ἐφημέριος: Χατζάκης<br />
Γεώργιος, τηλ. 28430 52039, 6978055006.<br />
73. Μαῦρος Κόλυμπος - Ἱερός Ναός Ἁγίου Παντελεήμονος,<br />
Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Νεστοράκης Ἰωάννης,<br />
τηλ. 28430 51376, 6944385657.<br />
74. Ὀρεινό - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 55, τηλ. 28420 96277. Ἐφημέριος: Κρητικός<br />
Μηνᾶς**, τηλ. 28430 71568, 6977916309.<br />
75. Πεῦκοι - Ἱερός Ναός Ἁγίων Κωνσταντίνου καί<br />
Ἑλένης, Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Σπηλιαρωτάκης<br />
Εὐγένιος, τηλ. 28430 51458, 6942424510.<br />
76. Σταυροχώρι - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 720 55.<br />
Ἐφημέριος: Λιανάκης Ἀντώνιος, τηλ. 6932 305646.<br />
77. Σχινοκάψαλα - Ἱερός Ναός Ἁγίου Νικολάου, Τ.Κ.<br />
720 55. Ἐφημέριος: Νεστοράκης Ἰωάννης**, τηλ. 28430<br />
51376, 6944385657.<br />
78. Χρυσοπηγή - Ἱερός Ναός Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 55. Ἐφημέριος: Παπαευαγγελίδης Ἐμμανουήλ**,<br />
τηλ. 6906586166.
ζ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ<br />
ΠΕΡΙφΕΡΕΙΑ<br />
Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος: Πρωτ. Νικόλαος Φραγκίδης<br />
τηλ. 28430 94517, κιν. 6972039493<br />
79. Ἔξω Μουλιανά - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ.<br />
720 57, τηλ. 28430 95450. Ἐφημέριος: Τσικαλάκης Γεώργιος*,<br />
τηλ. 28430 23246, 6979196577.<br />
80. Λάστρος - Ἱερός Ναός Ἁγίας Τριάδος, Τ.Κ. 720 57,<br />
τηλ. 28430 94383. Ἐφημέριος: Κατσογρεσάκης Ἰωάννης*,<br />
τηλ. 28420 23365, 28430 94797.<br />
81. Μέσα Μουλιανά - Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ<br />
Θεολόγου, Τ.Κ. 720 57. Ἐφημέριος: Φουντουλάκης Ἐμμανουήλ,<br />
τηλ. 28430 25159, 6946850932.<br />
82. Μυρσίνη - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 720 57,<br />
τηλ. 28430 94380. Ἐφημέριος: Σφενδουράκης Νικόλαος,<br />
τηλ. 28430 24998, 6973826994.<br />
83. Σκοπή - Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου, Τ.Κ. 723 00,<br />
τηλ. 28430 71228. Ἐφημέριος: Ἀχλαδιανάκης Δημήτριος,<br />
τηλ. 28430 23787, 6984561147.<br />
84. Σφάκα - Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ, Τ.Κ. 720 57.<br />
Ἐφημέριος: Συντυχάκης Ἐμμανουήλ*, τηλ. 28430 94116,<br />
6977062202.<br />
85. Τουρλωτή - Ἱερός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου,<br />
Τ.Κ. 720 57, τηλ. 28430 94482. Ἐφημέριος: Φραγκίδης Νικόλαος,<br />
τηλ. 28430 94517, 6972039493.<br />
86. Χαμαίζι - Ἱερός Ναός Ἁγίου Παντελεήμονος, Τ.Κ.<br />
723 00, τηλ. 28430 71491. Ἐφημέριος: Τζαννιδάκης Χριστόφορος,<br />
τηλ. 28430 25553, 28430 71382, 6936206301.
ΠΡΟ ΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΙ<br />
ΝΑΟΙ<br />
1. Ἱεράπετρα, Τ.Κ. 722 00 - Μιχαήλ Ἀρχάγγελος. Ἐφημέριος:<br />
Λιναρδάκης Σάββας**, τηλ. 28420 27635,<br />
6944059663.<br />
2. Σητεία, Τ.Κ. 723 00 - Ἅγιοι Κωνσταντίνος καί Ἑλένη.<br />
Ἐφημέριος: Αὐγουστινάκης Ἐμμανουήλ*, τηλ. 28430 28295,<br />
6978811100.<br />
* Συνταξιοῦχοι Ἐφημέριοι πού ἐξυπηρετοῦν τήν Ἐνορία.<br />
** Ἐφημέριοι πού ἐξυπηρετοῦν κατ’ ἀνάθεση τήν Ἐνορία.<br />
ΙΕΡΕΣ<br />
ΜΟΝΕΣ<br />
Ἀ ν δ ρ ι κ έ ς<br />
1. Παναγίας Ἀκρωτηριανῆς & Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου Τοπλοῦ<br />
Σητείας (14ος αἰ.)<br />
Ἡγούμενος: Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Σκαρβέλης·<br />
Μοναχοί 4.<br />
Τ.Κ. 723 00 / Τηλ. 28430 61226<br />
2. Παναγίας Φανερωμένης Ἱεράπετρας (12ος αἰ.)<br />
Ἡγούμενος: Ἀρχιμ. Παΐσιος Δερμιτζάκης·<br />
Μοναχοί 3.<br />
Τ.Κ. 722 00 / Τηλ. 28410 24444<br />
3. Ἁγ. Ἰωάννου Καψᾶ Σητείας (17ος αἰ.)<br />
Ἡγούμενος: Ἀρχιμ. Μεθόδιος Περράκης. Μοναχοί 3.<br />
Τ.Κ. 720 59 / Τηλ.: 28430 51458
Γ υ ν α ι κ ε ῖ ε ς<br />
1. Παναγίας Ἐξακουστῆς Μαλλῶν Ἱεράπετρας (18ος αἰ.)<br />
Ἡγουμένη: Ὀλυμπιάς Μοναχή. Μοναχές 3.<br />
Τ.Κ. 720 56 / Τηλ. 2844 770990<br />
Ἐφημέριος: Οἰκον. Ἀντώνιος Κανάρης.<br />
2. Ἁγίων Πάντων Ἁγιασμένου Ἱεράπετρας (2008)<br />
Πρόεδρος Διοικούσης Μοναστηριακῆς Ἐπιτροπῆς·<br />
Ἀρχιμ. Πορφύριος Ἀγγελάκης, Μοναχές 3.<br />
Τ.Κ. 722 00 /Τηλ. 28420 27323<br />
Ἐφημέριος: Κωνσταντίνος Κεντριστάκης.<br />
3. Γυναικεῖο Ἡσυχαστήριο Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου<br />
(«Ἄξιόν ἐστιν») Ἱεράπετρας (1984)<br />
Ἡγουμένη: Χριστονύμφη Μοναχή.<br />
Μοναχές 4. Τ.Κ. 722 00 / Τηλ. 28420 23742<br />
Ἐφημέριος: Ἀρχιμ. Φιλόθεος Δοργιάκης.<br />
Ἐ ν ο ρ ι α κ έ ς<br />
Α ´ Π ε ρ ι ο χ ή Ἱ ε ρ ά π ε τ ρ α ς<br />
1. Ἁγίου Ἀντωνίου στό Καβούσι.<br />
2. Ἁγίων Ἀποστόλων Κάτω Καρκάσα Ἀνατολῆς.<br />
3. Παναγίας Παντάνασσας Βαγιωναίας Ἀνατολῆς.<br />
4. Σωτῆρος Χριστοῦ Πάνω Καρκάσα Ἀνατολῆς.<br />
5. Ἁγίου Γεωργίου (Χριστοῦ) Ἄσσαρης Φανερωμένης.<br />
6. Παναγίας «Βρυωμένου» Μεσελέρων.<br />
7. Παναγίας στό Βαρύ Ἀνατολῆς.<br />
8. Παναγίας στό «Γουρνί» κοντά στό χωριό Σταυρός.<br />
9. Ἁγίας Παρασκευῆς στό Καμινάκι Ἀνατολῆς.<br />
10. Ἁγίου Δημητρίου στό Χαυγᾶ Καλογέρων.<br />
11. Ἁγίου Γεωργίου στά Καλαφατιανά Καλαμαύκας.<br />
12. Ἁγίου Γεωργίου Ἀνατολῆς.<br />
13. Ἁγίας Παρασκευῆς στό Ψαθί Καλαμαύκας.<br />
14. Ἁγίας Ἄννης στή Λαγκάδα κοντά στό χωριό Σταυρός.<br />
15. Παναγίας «Παπλινοῦ» Βαϊνιᾶς.<br />
16. Τιμίου Σταυροῦ στό Ἐπάνω Χωριό.
17. Ἁγίας Παρασκευῆς στό Καβούσι.<br />
18. Ἁγίας Μαρίνας στό Καβούσι.<br />
19. Παναγίας στό Θόλος Καβουσίου.<br />
20. Σωτῆρος Χριστοῦ στήν Ψάθη Ἁγίου Ἰωάννου.<br />
21. Παναγίας Ἁρμοῦ Μαλλῶν.<br />
22. Κυριακοῦ Ἀνατολῆς.<br />
23. Ἁγίου Ἀντωνίου στή Μακρυλιά.<br />
24. Ἁγίου Γεωργίου στή Μακρυλιά.<br />
25. Ἁγίου Ἰωάννου στή Μακρυλιά.<br />
26. Παναγίας «Καρυδιανῆς» Μύθων.<br />
27. Ἁγίων Ἀποστόλων (Ἁγίων Πάντων) Κάτω Χωριοῦ.<br />
28. Ἁγίου Ἀντωνίου Ἐπισκοπῆς.<br />
29. Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Κάτω Χωριοῦ.<br />
30. Μεταμορφώσεως Σωτῆρος Χριστοῦ Ἐπάνω Χωριοῦ.<br />
Β ´ Π ε ρ ι ο χ ή Σ η τ ε ί α ς<br />
1. Ἁγίου Ἰσιδώρου στό Κάβο Σίδερο.<br />
2. Ἁγίου Νικολάου στό Σαμώνιο Παλαικάστρου.<br />
3. Ἁγίας Τριάδος στόν Ἀνάλουκα Μονῆς Τοπλοῦ.<br />
4. Ἁγίου Ἀνδρέα Μονῆς Τοπλοῦ.<br />
5. Καλογέρων Λάστρου.<br />
6. Παναγίας Φανερωμένης Τράχηλα Σκοπῆς.<br />
7. Ἁγίου Ἀντωνίου Μυρσίνης.<br />
8. Ἁγίου Γεωργίου Μυρσίνης.<br />
9. Ἁγίας Μαρίνας Μυρσίνης.<br />
10. Ἁγίας Σοφίας Ἀρμένων.<br />
11. Παναγίας στό Γουντᾶ Κατελιώνα.<br />
12. Ἁγίου Πνεύματος Ἀρμένων.<br />
13. Ἁγίου Ἀντωνίου στό Παντέλι.<br />
14. Σωτῆρος Χριστοῦ στό Παντέλι.<br />
15. Παναγίας στή Ρίζα.<br />
16. Ἐλεούσας στούς Παπαγιαννάδες.<br />
17. Παναγίας στό Καλό Νερό Μονῆς Καψᾶ.
ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ <strong>2023</strong><br />
Ἰνδικτιών Α΄<br />
Ἡλίου κύκλοι 27΄<br />
Σελήνης κύκλοι 7΄<br />
Σελήνης θεμέλιον 23΄.<br />
Κρεῳφαγίας ἡμέραι: 57.<br />
Τό Τριῴδιον ἄρχεται 5 Φεβρουαρίου<br />
(Ἦχος α΄. Ἑωθινόν Α΄).<br />
Ἡ Ἀπόκρεως: 19 Φεβρουαρίου.<br />
Ὁ Εὐαγγελισμός: Σάββατο Δ΄ Νηστειῶν.<br />
Νομικόν Φάσκα: 9 Ἀπριλίου.<br />
Λατίνων Πάσχα: 9 Ἀπριλίου.<br />
ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ: 16 Ἀπριλίου.<br />
Ἡ Ἀνάληψις: 25 Μαΐου.<br />
Ἡ Πεντηκοστή: 4 Ἰουνίου.<br />
Ἡ Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων: 11 Ἰουνίου.<br />
Ἡ Νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων: ἡμέρες 17.<br />
Μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων: ἡμέρα Πέμπτη.<br />
Ἡ Ὑψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ: ἡμέρα Πέμπτη.<br />
Ἡ Παραμονή τῶν Χριστουγένων: ἡμέρα Κυριακή.<br />
ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ <strong>2023</strong>-2032<br />
<strong>2023</strong> 16 Ἀπριλίου<br />
2024 5 Μαΐου<br />
2025 20 Ἀπριλίου<br />
2026 12 Ἀπριλίου<br />
2027 2 Μαΐου<br />
2028 16 Ἀπριλίου<br />
2029 8 Ἀπριλίου<br />
2030 28 Ἀπριλίου<br />
2031 13 Ἀπριλίου<br />
2032 2 Μαΐου
Κ Ρ Η Τ Ι Κ Ο Ν<br />
Α Γ Ι Ο Λ Ο Γ Ι Ο Ν<br />
IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 4 Ὁσίου Νικηφόρου τοῦ Λεπροῦ.<br />
5 Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ ἐν Ἀκρίτᾳ.<br />
11 Ἁγίου Νεομάρτ. Νικηφόρου ἐκ Κριτσᾶς.<br />
22<br />
29<br />
Ὁσίου Ἰωσήφ Σαμάκου τοῦ Ἡγιασμένου.<br />
Ὁσίου Ἰγνατίου τοῦ Σιναΐτου.<br />
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 4 Ὁσίου Νικολάου τοῦ Στουδίτου.<br />
7 Ἁγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Διβόλη.<br />
ΜΑΡΤΙΟΥ 15 Ἁγίου Νεομάρτ. Μανουήλ τοῦ ἐκ Σφακίων.<br />
17 Ὁσιομάρτυρος Παύλου.<br />
20 Ἁγίου Νεομάρτυρος Μύρωνος.<br />
31 Ἁγίου Μάρτ. Θεοφίλου καί τῶν σύν αὐτῷ.<br />
ΑΠΡΙΛΙΟΥ 3 Ὁσίου Ἰωσήφ τοῦ Ὑμνογράφου.<br />
7 Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Βυζαντίου.<br />
22 Ὁσίου Χατζη-Ἀνανίου ἐκ Μαλλῶν.<br />
ΜΑΪΟΥ 1 Ἁγίας Νεομάρτ. Μαρίας τῆς ἐκ Φουρνῆς.<br />
14 Ἁγίου Νεομάρτυρος Μάρκου τοῦ Κρητός.<br />
14 Ἁγίου Λεοντίου Β΄, Ἀρχ/που Ἱεροσολύμων.<br />
23 Ὁσίου Εὐμενίου τοῦ νέου.<br />
ΙΟΥΝΙΟΥ 9 Ἁγίων Πέντε Κανονικῶν Παρθένων.<br />
14 Ἁγ. Ἱερομ. Κυρίλλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης.<br />
23 Ἁγίων Νεομαρτύρων Ἐπισκόπων Κρήτης<br />
καί τῶν σύν αὐτοῖς.<br />
25 Ὁσίου Μεθοδίου τοῦ ἐν Νυβρίτῳ.<br />
26 Ζαχαρίου Νεομάρτυρος Ἐπισκόπου Σητείας.<br />
27 Κυρίλλου Λουκάρεως, Πατριάρχου Κπόλεως.<br />
28 Ὁσίου Σεργίου τοῦ Μαγίστρου.<br />
ΙΟΥΛΙΟΥ<br />
Τήν Β΄ Κυριακή Ματθαίου: ἡ Σύναξις<br />
πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ διαλαμψάντων Ἁγίων.<br />
4 Ἁγίου Ἀνδρέου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης.<br />
5 Ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου.<br />
10 Ὁσ. Παρθενίου καί Εὐμενίου, ἐν Κουδουμᾷ.<br />
12 Ὁσίων Γερασίμου καί Ἀκακίου.<br />
14 Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Πέτρου τοῦ Νέου.<br />
14 Ἁγ. 4 Νεομ., τῶν ἐν Μελισσουργείῳ Κισάμου.
Κ Ρ Η Τ Ι Κ Ο Ν<br />
Α Γ Ι Ο Λ Ο Γ Ι Ο Ν<br />
ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 7 Ὁσίου Ἰωσήφ τοῦ ἐπιλεγομένου<br />
«Γεροντογιάννη» τοῦ ἐν Μονῇ Καψᾷ Σητείας.<br />
8 Ἁγίου Μύρωνος Ἐπισκόπου Κρήτης.<br />
12 Ἁγίων 12 Μαρτύρων Στρατιωτῶν.<br />
17 Ὁσ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς.<br />
21 Ἀθανασίου Πατελάρου Πατριάρχου Κπόλεως.<br />
23 Ὁσίου Χαραλάμπους τοῦ ἐν Καλυβιανῇ.<br />
25 Ἀποστόλου Τίτου, Α´ Ἐπισκόπου Κρήτης.<br />
28 Ἰακώβου νεομ. τοῦ ἐν Βουτζᾷ Σμύρνης<br />
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1 Ὁσίου Νικολάου τοῦ Κουρταλιώτου.<br />
2 Ὁσίου Κοσμᾶ τοῦ Ἐρημίτου.<br />
4 Ὁσίου Ἀνθίμου τοῦ νέου Ἀσκητοῦ.<br />
15 Ἁγίου Νεομάρτ. Ἰωάννου τοῦ ἐκ Σφακίων.<br />
18 Ἁγίου Εὐμενίου, Ἐπισκόπου Γορτύνης.<br />
20 Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἱλαρίωνος.<br />
20 Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Ξένου.<br />
ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 7 Ὁσίου Ἰωάννου Ἐρημίτου καί 98 Πατέρων.<br />
8 Ἁγίου Φιλίππου, Ἐπισκόπου Γορτύνης.<br />
10 Ἁγίου Πινυτοῦ, Ἐπισκόπου Κνωσοῦ.<br />
13 Μελετίου Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας<br />
17 Ὁσιομάρτυρος Ἀνδρέου τοῦ ἐν Κρίσει.<br />
20 Ὁσιομ. Γερασίμου τοῦ ἐν Κεφαλληνίᾳ.<br />
20 Ὁσιομάρτυρος Ἀνδρονίκου τοῦ Κρητός.<br />
28 Ἁγίων 4 Νεομαρτύρων τῶν ἐν Ρεθύμνῃ.<br />
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 22 Ἀνθίμου ὁμολογητοῦ, Προέδρου Κρήτης.<br />
26 Ὁσίου Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε».<br />
27 Ὁσίων Γρηγορίου καί Γερασίμου Σιναϊτῶν.<br />
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 23 Τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων.<br />
30 Γεδεών Νεομάρτυρος τοῦ Καρακαλληνοῦ.
ι α ν ο υ α ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Κ † ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου<br />
2 Δ Σεραφείµ Σάρωφ, Σιλβέστρου Ρώµης, Γεωργίου τοῦ Ἴβηρος<br />
3 Τ Μαλαχίου πρ., Θωµαΐδος µάρτ. ἐν Λέσβῳ, Θεαγένους ἱεροµ.<br />
4 Τ † Σύναξις τῶν 70 Ἀποστ., Νικηφόρου Λεπροῦ ὁσίου Κρητός<br />
5 Π Θεοπέµπτου καί Θεωνᾶ µαρτ., Γρηγορίου ἐν Ἀκρίτᾳ (νηστεία)<br />
6 Π † ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (Μέγας Ἁγιασμός)<br />
‹ 7 Σ † Ἡ Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ<br />
8 Κ † ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ, Γεωργίου Χοζεβίτου, Δομνίκης ὁσίας<br />
9 Δ Πολυεύκτου µάρτ., Εὐστρατίου ὁσ., Παρθένας Ἐδεσσαίας,<br />
10 Τ Γρηγορίου ἐπ. Νύσσης, Δοµετιανοῦ ἐπ. Μελιτινῆς<br />
11 Τ Θεοδοσίου ὁσ. Κοινοβ., Νικηφόρου νεομάρτ. τοῦ ἐκ Κριτσᾶς<br />
12 Π Μερτίου, Πέτρου καί ἑτέρων 8 µαρτύρων, Τατιανῆς µάρτυρος<br />
13 Π Ἑρµύλου καί Στρατονίκου µαρτ., Μαξίµου ὁσ. Καυσοκαλυβίτου<br />
14 Σ Ἁγίων Ἀββάδων ἐν Σινᾷ καί Ραϊθῷ ἀναιρεθ., Νίνας ἰσαποστόλου<br />
› 15 Κ † ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ, Παύλου τοῦ Θηβαίου, Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου<br />
16 Δ Προσκύνησις τιµίας ἁλύσεως Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου νεοµ.<br />
17 Τ † Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου, Γεωργίου νεοµ. ἐν Ἰωαννίνοις<br />
18 Τ † Ἀθανασίου καί Κυρίλλου Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας<br />
19 Π Μακαρίου Αἰγυπτίου ὁσίου, Μάρκου Ἐφέσου Εὐγενικοῦ<br />
20 Π † Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου νεοµ., Πέτρου τοῦ Τελώνου<br />
⁄ 21 Σ Μαξίµου ὁµολογητοῦ, Ἁγνῆς µάρτυρος, Μαξίµου τοῦ Γραικοῦ<br />
22 Κ † ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ, Τιμοθέου Ἀπ., Ἰωσήφ ἐξ Ἀζωκεράμου Σητείας<br />
23 Δ Κλήµεντος Ἀγκύρας, Ἀγαθαγγέλου µ., Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύµπῳ<br />
24 Τ Ξένης ὁσίας, Νεοφύτου Ἐγκλείστου, Βαβύλα ἱεροµάρτυρος<br />
25 Τ † Γρηγορίου Θεολόγου, Αὐξεντίου νεοµ., Πουπλίου µάρτυρος<br />
26 Π Ξενοφῶντος καί Μαρίας ὁσίων καί τῆς συνοδίας αὐτῶν<br />
27 Π † Ἀνακομιδή λειψάνων Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου<br />
€ 28 Σ Ἐφραίµ ὁσίου τοῦ Σύρου, Παλλαδίου τοῦ Μεγάλου, Χάριτος µ.<br />
29 Κ † ΙΖ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἰγνατίου Σιναϊτου, Ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου Θεοφ.<br />
30 Δ † Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (Σχολική Ἑορτή)<br />
31 Τ Κύρου καί Ἰωάννου Ἀναργύρων, Ἀρσενίου ὁσ. τοῦ ἐν Πάρῳ<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
φ ε β ρ ο υ α ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Τ Τρύφωνος µ., Ἀναστασίου νεοµ. ἐκ Ναυπλίου, Περπετούας µ.<br />
2 Π † Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ<br />
3 Π Συµεών τοῦ Θεοδόχου, Ἄννης Προφ., Σταµατίου, Ἰωάννου<br />
4 Σ Ἰσιδώρου ὁσ. Πηλουσιώτου, Νικολάου ὁσ. Στουδίτου<br />
‹ 5 Κ † ΙΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ (ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ) (Ἀρχή Τριῳδίου)<br />
6 Δ Βουκόλου Σµύρνης, Φωτίου Κων/πόλεως τοῦ Μεγάλου<br />
7 Τ Παρθενίου ἐπ. Λαµψ., Γεωργίου νεομ. Διβόλη, Λουκᾶ ἐν Στειρίῳ<br />
8 Τ Θεοδώρου Στρατηλ., Ζαχαρίου προφ., Μάρθας καί Μαρίας µ.<br />
9 Π Νικηφόρου µάρτυρος, Παγκρατίου Ταυροµενίου ἱεροµάρτυρος<br />
10 Π † Χαραλάμπους ἱερομάρτυρος, Ζήνωνος ὁσ. τοῦ Ταχυδρόµου<br />
11 Σ Βλασίου Σεβαστείας ἱεροµάρτυρος, Θεοδώρας Αὐγούστας<br />
12 Κ † ΙΖ΄ ΛΟΥΚΑ (ΑΣΩΤΟΥ), Μελετίου Ἀντιοχ., Χρήστου νεομ.<br />
› 13 Δ Ἀκύλα καί Πρισκίλλης ἀπ., Μαρτινιανοῦ ὁσ., Εὐλογίου Ἀλεξανδρ.<br />
14 Τ Αὐξεντίου, Μάρωνος, Ἀβραάµ ὁσίων<br />
15 Τ Ὀνησίµου ἀποστόλου, Ἀνθίµου τοῦ ἐν Χίῳ ὁσίου<br />
16 Π Παµφίλου µάρτυρος, Φλαβιανοῦ Κωνσταντινουπόλεως<br />
17 Π Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανοῦ καί Πουλχερίας βασιλ.<br />
18 Σ † ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Λέοντος Πάπα Ρώµης, Ἀγαπητοῦ Σιναίου<br />
19 Κ † ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ, Φιλοθέης ὁσ. τῆς Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ.<br />
⁄ 20 Δ Λέοντος ἐπ. Κατάνης, Ἀγάθωνος Πάπα Ρώµης<br />
21 Τ Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, Τιµοθέου ὁσίου, Ζαχαρίου Ἰεροσολύµων<br />
22 Τ Εὕρεσις λειψάνων τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου µαρτύρων<br />
23 Π Πολυκάρπου Σµύρνης ἱεροµάρτυρος, Πολυχρονίου ὁσίου<br />
24 Π † Α΄ καί Β΄ εὕρ. Τιμίας Κεφαλῆς Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου<br />
25 Σ † Τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων ἁγίων, Ταρασίου ΚΠόλεως<br />
26 Κ † ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ, Πορφυρίου Γάζης, Φωτεινῆς Σαμαρείτιδος<br />
€ 27 Δ † ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ (Ἀρχή Νηστείας), Προκοπίου Δεκαπολίτου<br />
28 Τ Βασιλείου ὁσ. ὁµολ., Κυράννης νεοµ., Κασσιανοῦ ὁσ. Ρωµαίου<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
μ α ρ τ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Τ Εὐδοκίας ὁσιοµ., Παρασκευᾶ νεοµ., Ἀντωνίνης καί Μαρκέλλου µ.<br />
2 Π Νικολάου Πλανᾶ ὁσ., Ἡσυχίου µ., Εὐθαλίας, Ἰωακείµ Παπουλάκη<br />
3 Π † Α΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Θεοδωρήτου ἱεροµ., Εὐτροπίου, Κλεονίκου<br />
4 Σ † Θεοδώρου Τήρωνος θαῦμα Κολλύβων, Γερασίµου Ἰορδανίτ.<br />
5 Κ † Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ), Μάρκου ὁσίου Ἀθηναίου<br />
6 Δ Τῶν ἐν Ἀµορίῳ 42 µαρτύρων, Μνήµη εὑρέσεως Τιµίου Σταυροῦ<br />
‹ 7 Τ Λαυρεντίου ὁσ. Μεγάρων, Παύλου ὁσ. ἁπλοῦ<br />
8 Τ Θεοφυλάκτου Νικοµηδείας ὁσ., Παύλου ὁµολ., Ἑρµοῦ ἀποστ.<br />
9 Π † Τῶν ἐν Σεβαστείᾳ 40 Μαρτύρων<br />
10 Π † Β΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας Πατρικίας<br />
11 Σ Σωφρονίου Ἱεροσολύµων, Θαλλοῦ, Θεοδώρας Ἄρτης<br />
12 Κ † Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρηγορίου Παλαμᾶ), Γρηγορίου Διαλόγου<br />
13 Δ Ἀνακοµιδή λειψάνων Νικηφόρου Κωνσταντινουπόλεως<br />
14 Τ Εὐσχήµονος ἐπισκόπου Λαµψάκου, Βενεδίκτου ὁσίου<br />
› 15 Τ Ἀγαπίου µ., Ἀριστοβούλου ἀποστ., Μανουήλ νεομ. ἐκ Σφακίων<br />
16 Π Χριστοδούλου ὁσίου τοῦ ἐν Πάτµῳ, Ἰουλιανοῦ µάρτυρος<br />
17 Π † Γ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Παύλου ὁσιομ.<br />
18 Σ Κυρίλλου Ἱεροσολύµων, Τροφίµου, Εὐκαρπίωνος µάρτυρος<br />
19 Κ † Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡ/ΣΕΩΣ), Χρυσάνθου καί Δαρείας<br />
20 Δ Μύρωνος νεομ. Κρητός, τῶν ἐν Μονῇ Ἁγ. Σάββα ὁσιοµαρτύρων<br />
⁄ 21 Τ Θωµᾶ Κωνσταντινουπόλεως, Ἰακώβου ὁσίου ὁµολογητοῦ<br />
22 Τ Βασιλείου ἱεροµ., Καλλινίκης µ., Εὐθυµίου νεοµ. ἐκ Δηµητσάνης<br />
23 Π Νίκωνος ὁσιοµάρτυρος καί τῶν σύν αὐτῷ 199 µαρτύρων<br />
24 Π † Δ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Ἀρτέµονος Σελευκείας, Παρθενίου ΚΠόλεως<br />
25 Σ † Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
26 Κ † Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάννου τῆς Κλίμακος), Σύναξ. Ἀρχαγ. Γαβριήλ<br />
27 Δ Ματρώνης τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ, Φιλητοῦ καί Λυδίας µαρτύρων<br />
€ 28 Τ Ἱλαρίωνος τοῦ νέου, Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων<br />
29 Τ Σάββα ὁσ. ἐν Καλύµνῳ, Μάρκου ἐπ. Ἀρεθ. (ψάλ. ὁ Μέγας Κανών)<br />
30 Π † Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΝΩΝ, Ἰωάννου ὁσίου τῆς Κλίµακος, Ζαχαρ. Κορίνθ.<br />
31 Π † Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Ὑπατίου Γαγγρῶν, Θεοφίλου μ. Κρητός<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν<br />
ι α ν ο υ α ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON<br />
1 Κολ. β΄ 8-12 Λουκ. β΄ 20-21, 40-52 δ´ Ζ´<br />
6 Τίτ. β´ 11-14, γ´ 4-7 Ματθ. γ´ 13-17 - Ἁγίων Θεοφανείων<br />
7 Πράξ. ιθ΄ 1-8 Ἰωάν. α΄ 29-34 - Τιµίου Προδρόµου<br />
8 Ἐφεσ. δ´ 7-13 Ματθ. δ΄ 12-17 πλ. α´ Η´<br />
11 Β´ Κορ. δ´ 6-15 Ματθ. ια΄ 27-30 - Ὁσ. Θεοδοσίου<br />
15 Κολ. γ´ 4-11 Λουκ. ιζ´ 12-19 πλ. β´ Θ´<br />
17 Ἑβρ. ιγ΄ 17-21 Λουκ. στ΄ 17-23 - Μεγάλου Ἀντωνίου<br />
18 Ἑβρ. ιγ΄ 7-16 Ματθ. ε´ 14-19 -Ἀθανασίου & Κυρίλλου<br />
20 Β´ Κορ. δ´ 6-15 Λουκ. στ΄ 17-23 - Ἁγ. Εὐθυµίου<br />
22 Α´ Τιµ. δ´ 9-15 Λουκ. ιθ´ 1-10 βαρύς Ι´<br />
25 Ἑβρ. ζ΄ 26-η΄ 2 Ἰωάν. ι´ 9-16 - Γρηγ. Θεολόγου<br />
27 Ἑβρ. ζ´ 26-η´ 2 Ἰωάν. ι´ 9-16 - Ἰωάν. Χρυσοστόµου<br />
29 Β´ Κορ. στ´ 16-ζ´ 1 Ματθ. ιε´ 21-28 πλ. δ´ ΙΑ´<br />
30 Ἑβρ. ιγ´ 7-16 Ματθ. ε´ 14-19 - Τριῶν Ἱεραρχῶν<br />
φ ε β ρ ο υ α ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
2 Ἑβρ. ζ΄ 7-17 Λουκ. β´ 22-40 - Ὑπαπαντή Χριστοῦ<br />
5 Β´ Τιµ. γ´ 10-15 Λουκ. ιη´ 10-14 α´ Α´<br />
10 Β´ Τιµ. β´ 1-10 Ἰω. ιε´ 17- ιστ´ 2 - Ἁγ. Χαραλάµπους<br />
12 Α´ Κορ. στ´ 12-20 Λουκ. ιε´ 11-32 β´ Β´<br />
18 Α´ Θεσ. δ´ 13-17 Λουκ. κα´ 8-9, - Ψυχοσάββατον<br />
25-27, 35-36<br />
19 Α´ Κορ. η´ 8-θ´ 2 Ματθ. κε´ 31-46 γ´ Γ´<br />
26 Ρωµ. ιγ´ 11-ιδ´ 4 Ματθ. στ´ 14-21 δ´ Δ´<br />
μ α ρ τ ι ο υ 2 0 2 3<br />
4 Β´ Τιµ. β´ 1-10 Μάρκ. β´ 23, γ´ 5 - Θαῦµα Ἁγ. Θεοδώρου<br />
5 Ἑβρ. ια´ 24-26, 32-40 Ἰωάν. α´ 44-52 πλ. α´ Ε´<br />
9 Ἑβρ. ιβ´ 1-10 Ματθ. κ´ 1-16 - 40 Μαρτύρων<br />
12 Ἑβρ. α´ 10-β´ 3 Μάρκ. β´ 1-12 πλ. β´ ΣΤ´<br />
17 Ἑβρ. ιγ´ 17-21 Λουκ. στ´ 1-10 -Ἀλεξίου ἀνθρ. τοῦ Θεοῦ<br />
19 Ἑβρ. δ´ 14-ε´ 6 Μάρκ. η´ 34-θ´ 1 βαρύς Ζ´<br />
25 Ἑβρ. β´ 11-18 Λουκ. α´ 24-38 - Εὐαγγ. Θεοτόκου<br />
26 Ἑβρ. στ´ 13-20 Μάρκ. θ´ 17-31 πλ. δ´ Η´´
α π ρ ι λ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Σ Μαρίας ὁσίας τῆς Αἰγυπτίας, Μακαρίου ὁµολογητοῦ<br />
2 Κ † Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας), Τίτου ὁσ. θαυματ.<br />
3 Δ Νικήτα ὁµολογητοῦ, Ἰωσήφ Ὑμνογράφου<br />
4 Τ Γεωργίου ὁσίου ἐν Μαλεῷ, Ζωσιµᾶ ὁσίου<br />
5 Τ Γεωργίου νεοµ. ἐν Ἐφέσῳ, Κλαυδίου, Νικηφόρου µ., Διοδώρου µ.<br />
‹ 6 Π Εὐτυχίου Κωνσταντινουπόλεως, Πλατωνίδος ὁσίας<br />
7 Π Γερασίμου ὁσ. Βυζαντίου, Γεωργίου ὁσίου Μυτιλήνης<br />
8 Σ † Η ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ<br />
9 Κ † ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ<br />
10 Δ † ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ τοῦ Παγκάλου<br />
11 Τ † ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Παρθένων<br />
12 Τ † ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ<br />
› 13 Π † ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος<br />
14 Π † ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου<br />
15 Σ † ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ, Ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος τοῦ Κυρίου<br />
16 Κ † ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ<br />
17 Δ Μακαρίου Κορίνθου, Συµεών ἱεροµ. Περσίδος<br />
18 Τ † Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης νεοφανῶν μαρτύρων<br />
19 Τ Παφνουτίου ἱεροµ., Τρύφωνος ΚΠόλεως, Ἀγαθαγγέλου Ἐσφιγµ.,<br />
⁄ 20 Π Ζακχαίου ἀποστόλου, Θεοδώρου ὁσίου τοῦ Τριχινᾶ<br />
21 Π † Ζωοδόχου Πηγῆς, Ἀλεξάνδρας Βασ., Ἀναστασίου Σιναΐτου<br />
22 Σ † Χατζηανανίου ὁσ. ἐκ Μαλλῶν, Ναθαναήλ ἀποστ.,<br />
23 Κ † ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Γεωργίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Τροπαιοφόρου<br />
24 Δ Ἐλισάβετ ὁσίας, Νικολάου νεοµ. ἐν Μαγνησίᾳ<br />
25 Τ † Μάρκου τοῦ Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ<br />
26 Τ Βασιλέως ἐπ. Ἀµασείας, Γλαφύρας καί Ἰούστας<br />
€ 27 Π Συµεών Ἱεροσολύµων, Ἰωάννου ὁσίου<br />
28 Π Τῶν ἐν Κυζίκῳ 9 µαρτύρων, Μέµνονος ὁσίου θαυµατουργοῦ<br />
29 Σ Ἰάσονος καί Σωσιπάτρου ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων<br />
30 Κ † ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Ἰακώβου ἀποστόλου<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
μ α ϊ ο σ 2 0 2 3<br />
1 Δ Ἱερεµίου τοῦ προφήτου, Μα ρί ας Με θυ μο πού λας νεομάρτυρος<br />
2 Τ Ἀνακ. λειψ. Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, Πατριάρχου Ἀλεξανδρ.<br />
3 Τ Τιµοθέου καί Μαύρας µ., Πέτρου ἐπ. Ἄργους τοῦ θαυµατ.<br />
4 Π Πελαγίας µάρτυρος, Ἱλαρίου ὁσίου θαυµατουργοῦ<br />
‹ 5 Π † Εἰρήνης Μεγαλομάρτυρος, Ἐφραίµ ὁσιοµ. τοῦ νεοφανοῦς<br />
6 Σ Ἰώβ Πολυάθλου, Σεραφείµ ὁσ. ἐν Δοµβῷ, Σοφίας ὁσ. ἐν Κλεισ.<br />
7 Κ † ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, ἐν οὐρανῷ φανέντος Τιμίου Σταυροῦ<br />
8 Δ † Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί Εὐαγγελιστοῦ<br />
9 Τ † Χριστοφόρου μεγαλομάρτυρος, Ἡσαΐου προφήτου<br />
10 Τ † Η ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ, Σίµωνος ἀποστόλου τοῦ Ζηλωτοῦ<br />
11 Π Κυρίλλου καί Μεθοδίου ἰσαποστόλων, Μωκίου ἱεροµάρτυρος<br />
› 12 Π Ἐπιφανίου ἐπισκ. Κύπρου, Γερµανοῦ Ἀρχιεπισκόπου ΚΠόλεως<br />
13 Σ Γλυκερίας µάρτυρος, Σεργίου ὁµολογητοῦ<br />
14 Κ † ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Λεοντίου Ἱεροσ., Μάρκου νεομ. Κρητ.<br />
15 Δ † Ἐπανακ. τιμίας Κάρας ἀποστ. Τίτου, Παχωµίου ὁσ. Μεγάλου<br />
16 Τ Θεοδώρου τοῦ ἡγιασµένου, Νικολάου ΚΠόλεως τοῦ Μυστικοῦ<br />
17 Τ Ἀνδρονίκου καί Ἰουνίας ἀποστ., Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως<br />
18 Π Πέτρου, Διονυσίου καί τῶν σύν αὐτοῖς µαρτύρων<br />
⁄ 19 Π Πατρικίου Προύσης καί σύν αὐτῷ µαρτύρων, Μέµνονος ὁσίου<br />
20 Σ Ἀνακοµιδή λειψάνων ἁγίου Νικολάου, Λυδίας Φιλιππισίας<br />
21 Κ † ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Κωνσταντίνου καί Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων<br />
22 Δ Βασιλίσκου µάρτυρος, Κόδρου µάρτυρος<br />
23 Τ Μιχαήλ Συνάδων, Μαρίας Κλωπᾶ, Εὐμενίου ὁσίου τοῦ Κρητός<br />
24 Τ † ΑΠΟΔΟΔΙΣ ΕΟΡΤΗΣ ΠΑΣΧΑ<br />
25 Π † Η ΑΝΑΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ, Ἡ Γ΄ Εὕρ. τιμ. Κεφαλῆς Προδρόμου<br />
26 Π Κάρπου καί Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων<br />
€ 27 Σ Ἰωάννου Ρώσου ὁµολογητοῦ, Ἑλλαδίου ἱεροµάρτυρος<br />
28 Κ † 318 ΠΑΤΕΡΩΝ Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου<br />
29 Δ Θεοδοσίας µάρτ., Ὑποµονῆς ὁσίας (Μνήµη Ἁλώσεως ΚΠόλεως)<br />
30 Τ Ἰσαακίου ὁσίου, Ἐµµελείας ἁγίας µητρός Μεγάλου Βασιλείου<br />
31 Τ Ἑρµείου µάρτυρος, Εὐσταθίου Πατριάρχου ΚΠόλεως<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
ι ο υ ν ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Π Ἰουστίνου φιλοσόφου µάρτ., Χαρίτωνος, Θεσπεσίου ὁµολ.<br />
2 Π Νικηφόρου ΚΠόλεως, Κωνσταντίνου νεοµ. ἐξ Ἁγαρηνῶν<br />
3 Σ † ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Λουκιλλιανοῦ µάρτυρος καί σύν αὐτῷ<br />
‹ 4 Κ † ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ<br />
5 Δ † ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ<br />
6 Τ Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ νέου, Ἀττάλου ὁσίου, Γελασίου µάρτ.<br />
7 Τ Θεοδότου ἱεροµάρτυρος τοῦ ἐν Ἀγκύρᾳ, Παναγῆ Μπασιᾶ ὁσίου<br />
8 Π Ἀνακ. λειψ. Θεοδώρου τοῦ Στρατηλάτου, Καλλιόπης µάρτυρος<br />
9 Π † Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Πέντε Κανονικῶν Παρθένων<br />
› 10 Σ Ἀλεξάνδρου καί Ἀντωνίνης µ., Τιµοθέου ἱεροµ. ἐπ. Προύσης<br />
11 Κ † Α΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ), Βαρθολομαίου ἀπ.,<br />
Παναγίας Ἄξιόν ἐστιν, Λουκᾶ Συμφερουπόλεως ἰατροῦ<br />
12 Δ Ὀνουφρίου ὁσίου, Πέτρου ὁσίου τοῦ ἐν Ἄθῳ (Ἀρχή Νηστείας)<br />
13 Τ Ἀκυλίνης µάρτυρος, Ἀντιπάτρου Βόστρων<br />
14 Τ † Κυρίλλου Γορτύνης ἱερομάρτυρος (ἑορτή Σεβ. Μητροπολίτου)<br />
15 Π Ἀµώς προφήτου, Αὐγουστίνου Ἱππῶνος, Ἱερωνύµου ὁσίου<br />
16 Π Τύχωνος καί Μνηµονίου ἐπ. Ἀµαθοῦντος Κύπρου<br />
17 Σ Ἰσαύρου διακ., Βασιλείου καί Ἰννοκεντίου Ἀθηναίων µαρτύρων<br />
⁄ 18 Κ † Β΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Λεοντίου & σύν αὐτῷ, Ὑπατίου καί Θεοδούλου<br />
19 Δ Ἰούδα ἀποστ. τοῦ Ἀδελφοθέου, Παϊσίου ὁσίου τοῦ Μεγάλου<br />
20 Τ Μεθοδίου ἱεροµ. ἐπισκ. Πατάρων, Νικολάου ὁσ. Καβάσιλα<br />
21 Τ Ἰουλιανοῦ µάρτυρος, Τερεντίου ἱεροµάρτυρος ἐπισκ. Ἰκονίου<br />
22 Π Εὐσεβίου ἱεροµ. ἐπισκ. Σαµοσάτων, Ζήνωνος καί Ζηνᾶ µαρτ.<br />
23 Π † Γερασίμου Κρήτης νεομ. καί τῶν σύν αὐτῷ νεομαρτύρων<br />
24 Σ † Τό Γενέσιον τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου<br />
25 Κ † Γ΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μεθοδίου ὁσίου ἐν Νιβρύτῳ<br />
€ 26 Δ † Ζαχαρίου Σητείας νεομάρτυρος, Δαβίδ ὁσίου ἐν Θεσ/νίκη<br />
27 Τ Σαµψών Ξενοδόχου, Κυρίλλου Λουκάρεως Πατρ. ΚΠόλεως<br />
28 Τ Ἀνακ. λειψ. Κύρου & Ἰωάννου Ἀναργύρων, Σεργίου Μαγίστρου<br />
29 Π † ΠΕΤΡΟΥ καί ΠΑΥΛΟΥ τῶν Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων<br />
30 Π † Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν<br />
α π ρ ι λ ι ο υ 2 0 2 3<br />
ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON<br />
2 Ἑβρ. θ´ 11-14 Μάρκ. ι´ 32-45 α´ Θ´<br />
8 Ἑβρ. ιβ´ 28-ιγ´ 8 Ἰωάν. ια´ 1-45 - Τοῦ Λαζάρου<br />
9 Φιλιπ. δ´ 4-9 Ἰωάν. ιβ´ 1-18 - Τῶν Βαΐων<br />
16 Πράξ. α´ 1-8 Ἰωάν. α´ 1-17 - Τό Ἅγιον Πάσχα<br />
21 Πράξ. γ´ 1-8 Ἰωάν. β´ 12-22 - Ζωοδόχου Πηγῆς<br />
23 Πράξ. ιβ´ 1-11 Ἰωάν. κ´ 19-31 - Α´<br />
25 Α´ Πέτρ. ε´ 6-14 Λουκ. κδ´ 12-35 - Ἀπ. Μάρκου<br />
30 Πράξ. στ´ 1-7 Μάρκ. ιε´ 43-ιστ´ 8 β´ Δ´<br />
μ α ϊ ο υ 2 0 2 3<br />
2 Ἑβρ. ιγ´ 7-16 Ματθ. ε´ 14-19 - Ἁγ. Ἀθανασίου<br />
7 Πράξ. θ´ 32-42 Ἰωάν. ε´ 1-15 γ´ Ε´<br />
8 Α´ Ἰωάν. α´ 1-7 Ἰωάν. ιθ´ 25-27, κα´ 24-25 - Ἰωάννου Θεολόγου<br />
10 Πράξ. ιδ´ 6-18 Ἰωάν. ζ´ 14-30 - Μεσοπεντηκοστῆς<br />
14 Πράξ. ια´ 19-30 Ἰωάν. δ´ 5-42 δ´ Ζ´<br />
21 Πράξ. κστ´ 1, 12-20 Ἰωάν. θ´ 1-38 πλ. α´ Η´<br />
24 Πράξ. ιη´ 22-28 Ἰωάν. ιβ´ 36-47 - Ἀπόδοσις Πάσχα<br />
25 Πράξ. α´ 1-12 Λου. κδ´ 36-53 - Ἀναλήψεως<br />
28 Πράξ. κ´ 16-18, 28-36 Ἰωάν. ιζ´ 1-13 πλ. β´ Ι´<br />
ι ο υ ν ι ο υ 2 0 2 3<br />
3 Α´ Θεσ. δ´ 13-17 Ἰωάν.κα´ 14-25 - Ψυχοσάββατον<br />
4 Πράξ. β´ 1-11 Ἰωάν. ζ´ 37-52, η´ 12 - Τῆς Πεντηκοστῆς<br />
5 Ἐφεσ. ε´ 8-19 Ματθ. ιη´ 10-20 - Ἁγίου Πνεύµατος<br />
11 Ἑβρ. ια´ 33-ιβ´ 2 Ματθ. ι´ 32-33, πλ. δ´ Α´<br />
37-38, ιθ´ 27-30<br />
18 Ρωµ. β´ 10-16 Ματθ. δ´ 18-23 α´ Β´<br />
24 Ρωµ. ιγ´ 11-ιδ´ 4Λουκ. α´ 1-25, 57-68, 76, 80 - Γενέθλιον Προδρόµου<br />
25 Ρωµ. ε´ 1-10 Ματθ. στ´ 22-33 β´ Γ´<br />
29 Β´ Κορ. ια´ 21-ιβ´ 9 Ματθ. ιστ´ 13-19 - Πέτρου καί Παύλου<br />
30 Α´ Κορ. δ´ 9-16 Ματθ. θ´ 36, ι´ 1-8 - Ἁγίων Ἀποστόλων
ι ο υ λ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Σ † Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώμῃ<br />
2 Κ † Δ΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Σύναξις πάντων τῶν Κρητῶν Ἁγίων<br />
‹ 3 Δ Ὑακίνθου µάρτυρος, Ἀνατολίου Κωνσταντινουπόλεως<br />
4 Τ † Ἀνδρέου Κρήτης Ἱεροσολυμ., Θεοδώρου ἱεροµ. ἐπ. Κυρήνης<br />
5 Τ Ἀθανασίου ὁσ. τοῦ ἐν Ἄθῳ, Λαµπαδοῦ ὁσ. τοῦ θαυµατουργοῦ<br />
6 Π Σισώη ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Λουκίας παρθενοµάρτυρος<br />
7 Π † Κυριακῆς Μεγαλομάρτυρος, Θωµᾶ ὁσίου τοῦ ἐν Μαλεῷ<br />
8 Σ Προκοπίου Μεγαλοµάρτυρος καί Θεοδοσίας τῆς µητρός αὐτοῦ<br />
9 Κ † Ε΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Παγκρατίου Ταυρομενίας, Μεθοδίου Λάμπης<br />
› 10 Δ Παρθενίου καί Εὐμενίου ὁσίων ἐν Κουδουμᾷ<br />
11 Τ Εὐφηµίας Μεγαλοµάρτυρος, Ὄλγας ἰσαποστόλου<br />
12 Τ Γερασίμου καί Ἀκακίου ὁσίων, Παϊσίου ὁσίου Ἁγιορείτου<br />
13 Π Σύναξις ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσίου τοῦ Σαββαΐτου<br />
14 Π Νικοδήµου Ἁγιορείτου, Πέτρου νεομ., 4 νεομ. ἐν Μελισσουργείῳ<br />
15 Σ Κηρύκου καί Ἰουλίττης µ., Βλαδιµήρου Κιέβου ἰσαπ.<br />
16 Κ † ΑΓ. 630 ΠΑΤΕΡΩΝ Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Ἀθηνογένoυς<br />
⁄ 17 Δ † Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος, Βερονίκης, Σπεράτου µαρτ.<br />
18 Τ Αἰµιλιανοῦ µάρτ., Παύλου, Θεῆς καί Οὐαλεντίνης µ., Παµβώ ὁσ.<br />
19 Τ Μακρίνης ἀδελφῆς Μεγάλου Βασιλείου, Δίου ὁσίου<br />
20 Π † Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου<br />
21 Π Ἰωάννου καί Συµεών διά Χριστόν Σαλοῦ ὁσίων<br />
22 Σ Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυροφ., Μαρκέλλης Χιοπολίτιδος µ.<br />
23 Κ † Ζ΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Φωκᾶ, Ἰεζεκιήλ πρ., Πελαγίας ἐν Τήνῳ<br />
24 Δ Χριστίνης Μεγαλοµάρτυρος, Καπίτωνος, Ἑρµογένους µαρτ.<br />
25 Τ † Ἡ Κοίμησις τῆς Ἁγίας Ἄννης, Ὀλυµπιάδος διακόνου<br />
€ 26 Τ † Παρασκευῆς ὁσιομάρτυρος, Ἑρµολάου ἱεροµάρτυρος<br />
27 Π † Παντελεήμονος Μεγαλομάρτυρος καί Ἰαματικοῦ<br />
28 Π Προχόρου, Νικάνορος ἀποστ., Εἰρήνης ὁσ. Χρυσοβαλάντου<br />
29 Σ Καλλινίκου µάρτ., Θεοδότης µάρτυρος καί τῶν τέκνων αὐτῆς<br />
30 Κ † Η΄´´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Σίλα, Σιλουανοῦ, Κρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ,<br />
Ἀνδρονίκου ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων<br />
31 Δ Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριµαθαίας, Εὐδοκίµου τοῦ δικαίου<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
α υ γ ο υ σ τ ο ς 2 0 2 3<br />
‹ 1 Τ Ἡ Πρόοδος τ. Τιµίου Σταυροῦ, Ἁγ. Μακαβαίων (Ἀρχή νηστείας)<br />
2 Τ Ἀνακοµιδή λειψάνων Στεφάνου Πρωτοµάρτυρος<br />
3 Π Δαλµάτου, Φαύστου, Ἰσακίου ὁσίων, Σαλώµης Μυροφόρου<br />
4 Π Τῶν ἐν Ἐφέσῳ Ἑπτά παίδων<br />
5 Σ Εὐσιγνίου µάρτυρος, Νόννης µητρός Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου<br />
6 Κ † Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
7 Δ † Ἰωσήφ Γεροντογιάννη ὁσίου ἐν Καψᾷ, Δοµετίου ὁσιοµ.,<br />
› 8 Τ Αἰµιλιανοῦ Κυζίκου ὁµολ., Μύρωνος ἐπ. Κρήτης τοῦ θαυματ.<br />
9 Τ Ματθίου ἀποστόλου, Ἁγίων 10 µαρτύρων τῶν ἐν τῇ Χαλκῇ Πύλῃ<br />
10 Π Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώµης, Ἱππολύτου µ.<br />
11 Π Εὔπλου διακόνου, Ἀνάµνησις θαύµατος Ἁγίου Σπυρίδωνος<br />
12 Σ Φωτίου καί Ἀνικήτου µαρτύρων, τῶν ἐκ Κρήτης 12 μαρτύρων<br />
13 Κ † Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀνακομιδή λειψάνων Μαξίμου ὁμολογητοῦ<br />
14 Δ Μιχαίου προφήτου, Συµεών Τραπεζουντίου τοῦ Χρυσοχόου<br />
15 Τ † Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
⁄ 16 Τ Ἁγίου Μανδηλίου, Διοµήδους µάρτ., Τιµοθέου ἐπισκ. Εὐρίπου<br />
17 Π Μύρωνος µ., Εὐτυχίου Γορτύνης καί τῶν αὐταδέλφων αὐτοῦ<br />
18 Π Φλώρου καί Λαύρου µαρτ., Ἀρσενίου ἐν Πάρῳ<br />
19 Σ Ἀνδρέου Μεγαλοµάρτυρος Στρατηλάτου, Θεοφάνους ὁσίου<br />
20 Κ † ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Σαμουήλ πρ., Λουκίου μ. τοῦ βουλευτοῦ<br />
21 Δ Ἀθανασίου Πατελάρου Πατριάρχ. ΚΠόλεως τοῦ ἐκ τῆς Ἀξοῦ<br />
22 Τ Ἀγαθονίκου καί τῶν σύν αὐτῷ µαρτύρων, Ἀνθούσης µάρτυρος<br />
23 Τ † Ἀπόδοσις Κοιμήσεως Θεοτόκου, Εἰρηναίου Λουγδούνων<br />
€ 24 Π Κοσµᾶ ἱεροµ. Αἰτωλοῦ, Ἀνακ. λειψ. Ἁγ. Διονυσίου τοῦ ἐν Ζακύνθῳ<br />
25 Π † Τίτου ἀποστόλου καί πρώτου Ἐπισκόπου Κρήτης<br />
26 Σ Ἀδριανοῦ καί Ναταλίας κ.λπ. µαρτύρων, Ἰωάσαφ ὁσίου<br />
27 Κ † ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Φανουρίου Μεγαλομάρτ., Ποιμένος ὁσ.<br />
28 Δ † Ἰακώβου νεομ. ἐκ Ζήρου ἐν Βουτζᾷ Σμύρνης μαρτυρήσαντος<br />
29 Τ † Ἡ Ἀποτομή τῆς Τιμ. Κεφαλῆς Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ (Νηστεία)<br />
30 Τ Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου καί Παύλου Πατριαρχῶν ΚΠόλεως<br />
‹ 31 Π † Κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
σ ε π τ ε μ β ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Π † Ἀρχή Ἰνδίκτου, Παναγίας Πρωτοσεπτεμβριανῆς, Νικολάου Κουρταλ.<br />
2 Σ Μάµαντος µ., Ἰωάννου ΚΠόλεως Νηστευτοῦ, Κοσμᾶ Ἐρημίτου<br />
3 Κ † ΙΓ΄´ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀνθίμου ἱερομ., Θεοκτίστου ὁσ., Φοίβης διακ.<br />
4 Δ Μωϋσέως προφήτου, Βαβύλα ἱεροµάρτυρος, Ἀνθίμου ὁσ.<br />
5 Τ Ζαχαρίου προφήτου πατρός Προδρόµου<br />
6 Τ Ἀνάµνησις τοῦ ἐν Χώναις θαύµατος τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ<br />
› 7 Π Σῴζοντος µάρτυρος, Κασσιανῆς ὁσίας τῆς Ὑµνογράφου<br />
8 Π † ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
9 Σ Σύναξις Ἁγίων καί Δικαίων Θεοπατόρων Ἰωακείµ καί Ἄννης<br />
10 Κ † ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ, Νεομ. Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς<br />
11 Δ Θεοδώρας ὁσ., Εὐφροσύνου ὁσ. µάγειρος, Εὐανθίας µ.<br />
12 Τ Αὐτονόµου καί Κουρνούτου ἱεροµ.<br />
13 Τ Κορνηλίου ἑκατοντ., Ἀριστείδου µ., Μελετίου Πηγᾶ<br />
14 Π † Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ<br />
⁄ 15 Π Νικήτα µεγαλοµάρτυρος, Ἰωάννου νεομάρτυρος ἐκ Σφακίων<br />
16 Σ † Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος, Μελιτηνῆς µάρτυρος<br />
17 Κ † ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ, Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος, Ἀγάπης μ.<br />
18 Δ Εὐμενίου ἐπισκόπου Γορτύνης Κρήτης, Ἀριάδνης µάρτυρος<br />
19 Τ Τροφίµου, Σαββατίου καί Δορυµέδοντος µαρτύρων<br />
20 Τ † Εὐσταθίου μεγαλομ., Ἰωάννου τοῦ Ξένου, Ἱλαρίωνος Κρητός<br />
21 Π Ἀπόδ. τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως, Κοδράτου ἀποστ., Ἰωνᾶ προφ.<br />
€ 22 Π Φωκᾶ ἱεροµ. ἐπ. Σινώπης, Ἰσαάκ καί Μαρτίνου µαρτύρων<br />
23 Σ † Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου, Ξανθίππης, Πολυξένης ὁσίων<br />
24 Κ † Α΄ ΛΟΥΚΑ, Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης, Θέκλης ἰσαποστ.<br />
25 Δ Εὐφροσύνης ὁσίας καί Παφνουτίου πατρός αὐτῆς<br />
26 Τ † Ἡ Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Γεδεών τοῦ Δικαίου<br />
27 Τ Καλλιστράτου µ., Μάρκου, Ἀριστάρχου καί Ζήνωνος ἐκ τῶν Ο΄ ἀπ.<br />
28 Π Βαρούχ προφήτου, Χαρίτωνος ὁµολογητοῦ, Αὐξεντίου ὁσίου<br />
‹ 29 Π Γοβδελαᾶ µάρτυρος, Κυριακοῦ ὁσίου Ἀναχωρητοῦ<br />
30 Σ Γρηγορίου ἐπισκόπου Ἀρµενίας τοῦ Φωτιστοῦ<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν<br />
ι ο υ λ ι ο υ 2 0 2 3<br />
ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON<br />
1 Α΄ Κορ. ιβ΄ 27, ιγ΄ 8 Ματθ. ι΄ 1, 5-8 - Κοσµᾶ & Δαµιανοῦ<br />
2 Ρωµ. στ´ 18-23 Ματθ. η΄ 5-13 γ΄ Δ´<br />
8 Α´ Τιµ. δ´ 9-15 Λουκ. στ´ 17-19, θ´ 1-2, ι´ 16-21 - Προκοπ. µεγαλοµ.<br />
9 Ρωµ. ι´ 1-10 Ματθ. η´ 28-θ´ 1 δ´ Ε´<br />
11 Β´ Κορ. στ´ 1-10 Λουκ. ζ´ 36-50 -´ Ἁγ. Εὐφηµίας<br />
16 Τίτ. γ´ 8-15 Ματθ. ε´ 14-19 πλ. α´ ΣΤ´<br />
17 Γαλ. γ´ 23-δ´ 5 Μάρκ. ε´ 24-34 - Μεγ. Μαρίνης<br />
20 Ἰακ. ε´ 10-20 Λουκ. δ´ 22-30 - Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου<br />
23 Ρωµ. ιε´ 1-7 Ματθ. θ´ 27-35 πλ. β´ Ζ´<br />
25 Γαλ. δ´ 22-27 Λουκ. η´ 16-21 - Κοιµ. Ἁγ. Ἄννης<br />
26 Γαλ. γ´ 23-δ´ 5 Μάρκ. ε´ 24-34 - Παρασκευῆς ὁσιοµ.<br />
27 Β´ Τιµ. β´ 1-10 Λουκ. κα´ 12-19, - Ἁγ. Παντελεήµονος<br />
ἤ Ἰωάν. ιε´ 17-ιστ´ 2<br />
30 Α΄ Κορ. α΄ 10-17 Ματθ. ιδ´ 14-22 βαρύς Η´<br />
α υ γ ο υ σ τ ο υ 2 0 2 3<br />
6 Β´ Πέτρ. α´ 10-19 Ματθ. ιζ΄ 1-9 - Μεταµορφώσεως<br />
13 Α´ Κορ. δ´ 9-16 Ματθ. ιζ΄ 14-23 α´ Ι´<br />
15 Φιλιπ. β´ 5-11 Λουκ. ι´ 38-42, ια´ 27-28 - Κοιµ. Θεοτόκου<br />
20 Α´ Κορ. θ´ 2-12 Ματθ. ιη´ 23-35 β´ ΙΑ´<br />
23 Φιλιπ. β´ 5-11 Λουκ. ι´ 38-42, ια´ 27-28 - Ἀπ. ἑορτ. Κοιµ. Θεοτ.<br />
27 Α´ Κορ. ιε´ 1-11 Ματθ. ιθ´ 16-26 γ´ Α´<br />
29 Πράξ. ιγ´ 25-32 Μάρκ. στ´ 14-30 - Ἀποτ. κεφ. Προδρόµου<br />
31 Ἑβρ. θ´ 1-7 Λουκ. ι´ 38-42, ια´ 27-28 - Τιµίας Ζώνης<br />
σ ε π τ ε μ β ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
1 Α΄ Τιµ. β΄ 1-7 Λουκ. δ΄ 16-22 - Ἀρχῆς τῆς Ἰνδίκτου<br />
3 Α´ Κορ. ιστ´ 13-24 Ματθ. κα´ 33-42 δ´ Β´<br />
8 Φιλιπ. β΄ 5-11 Λουκ. ι΄ 38-42, ια´ 27-28 - Γενεσίου Θεοτόκου<br />
10 Γαλ. στ´ 11-18 Ἰωάν. γ´ 13-17 πλ. α´ Γ´<br />
14 Α´ Κορ. α΄ 18-24 Ἰω. ιθ´ 6-11, 13-20, 25-28, 30-35 - Ὑψ. Τιµ. Σταυροῦ<br />
16 Β´ Κορ. στ´ 1-10 Ἰωάν. η´ 21-30 - Ἁγ. Εὐφηµίας<br />
17 Γαλ. β΄ 16-20 Μαρκ. η´ 34-θ´ 1 πλ. β´ Δ´<br />
23 Γαλ. δ´ 22-27 Λουκ. α΄ 5-25 -Συλλήψεως Προδρόµου<br />
24 Β΄ Τιµ. γ΄ 10-15 Λουκ. ε΄ 1-11 βαρύς Ε´<br />
26 Α´ Ἰωάν. δ´ 12-19 Ἰω. ιθ´ 25-27, κα´ 24-25 - Μετ. Ἰωάν. Θεολόγου
ο κ τ ω β ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Κ † Β΄ ΛΟΥΚΑ, Παναγίας Γοργοϋπηκόου, Ρωμανοῦ Μελῳδοῦ<br />
2 Δ Κυπριανοῦ καί Ἰουστίνης µ., Θεοφίλου ὁσ. ὁµολογητοῦ<br />
3 Τ Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου, Θεαγένους µάρτυρος<br />
4 Τ Ἱεροθέου ἐπισκ. Ἀθηνῶν, Δοµνίνης µ., Ἀµµοῦν ὁσ. τοῦ Αἰγυπτίου<br />
5 Π Χαριτίνης µάρτ., Εὐδοκίµου µάρτ., Μεθοδίας ὁσ. τῆς ἐν Κιµώλῳ<br />
› 6 Π Θωµᾶ ἀποστ., Ἐρωτηΐδος µάρτ., Μακαρίου ὁσιοµ. ἐκ Κίου<br />
7 Σ † Ἰωάννου τοῦ Ἐρημίτου καί τῶν σύν αὐτῷ 98 ὁσίων Πατέρων<br />
8 Κ † Γ΄ ΛΟΥΚΑ, Πελαγίας ὁσ., Ταϊσίας ὁσ., Φιλίππου ἐπ. Γορτύνης<br />
9 Δ Ἰακώβου ἀπ. τοῦ Ἀλφαίου, Ἀνδρονίκου καί Ἀθανασίας ὁσ.<br />
10 Τ Εὐλαµπίου καί Εὐλαµπίας µ., Θεοφίλου ὁµ., Πινυτοῦ ἐπ. Κνωσοῦ<br />
11 Τ Φιλίππου ἀπ. ἐκ τῶν 7 Διακ., Θεοφάνους ὁµολ. τοῦ Γραπτοῦ<br />
12 Π Ἀνδρονίκου, Πρόβου, Ταράχου µ., Συµεών ὁσ. τοῦ Νέου Θεολ.<br />
13 Π Κάρπου, Παπύλου, Ἀγαθοδώρου καί Ἀγαθονίκης µ., Χρυσῆς νεοµ.<br />
⁄ 14 Σ Ναζαρίου, Γερβασίου µαρτύρων, Κοσµᾶ Μαϊουµᾶ Μελῳδοῦ<br />
15 Κ † Δ΄ ΛΟΥΚΑ (ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ Ζ΄ Οἰκ. Συν.), Λουκιανοῦ ἱερομάρτ.<br />
16 Δ Λογγίνου ἑκατοντάρχου, Λεοντίου µάρτυρος<br />
17 Τ Ὠσηέ πρoφήτου, Ἀνδρέου ὁσιομάρτυρος τοῦ ἐν τῇ Κρίσει<br />
18 Τ † Λουκᾶ Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ, Μαρίνου µ.<br />
19 Π Ἰωήλ προφήτου, Οὐάρου µάρτυρος, Κλεοπάτρας ὁσίας<br />
20 Π Ἀρτεµίου Μεγαλοµ., Γερασίμου ἐν Κεφαλ., Ἀνδρονίκου ὁσιομ.<br />
21 Σ Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ Μεγάλου, Σωκράτους καί Θεοδότης µαρτ.<br />
€ 22 Κ † ΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ, Ἀβερκίου Ἱεραπόλεως, Ἀλεξάνδρου μάρτ.<br />
23 Δ Ἰακώβου ἀποστ. τοῦ Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ἀρχιεπ. ΚΠόλεως<br />
24 Τ Ἀρέθα Μεγαλοµάρτ. καί τῆς συνοδ. αὐτοῦ, Σεβαστιανῆς µ.<br />
25 Τ Μαρκιανοῦ καὶ Μαρτυρίου µ., Ταβιθᾶς ἐλεήµ., Χρυσάνθης µ.<br />
26 Π † Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Μυροβλύτου<br />
27 Π Νέστορος µάρτ., Κυριακοῦ ΚΠόλεως, Πρόκλης συζ. Πιλάτου<br />
‹ 28 Σ † Ἁγίας Σκέπης Θεοτόκου, Ἁγ. Τεσσάρων Νεομαρτ. Ρεθύμνης<br />
29 Κ † Ζ΄ ΛΟΥΚΑ, Ἀναστασίας ὁσιομ. Ρωμ., Ἀβραμίου ὁσ. καί Μαρίας<br />
30 Δ Ζηνοβίου καί Ζηνοβίας µ., Κλεόπα καί Ἀρτεµᾶ ἐκ τῶν Ο΄ ἀπ.<br />
31 Τ Στάχυος, Ἀπελλοῦ, Ἀµπλία, Οὐρβαν., Ἀριστοβ., Ναρκίσ. ἐκ τ. 70 ἀπ.<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
ν ο ε μ β ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Τ † Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ Ἀναργύρων, Δαυΐδ ὁσ.<br />
2 Π Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδηφόρου, Ἀνεµποδίστου<br />
3 Π † Ἀνακομιδή λειψάνων Ἁγίου Γεωργίου Τροπαιοφόρου<br />
4 Σ Ἰωαννικίου τοῦ Μεγάλου, Νικάνδρου καί Ἑρµαίου ἱεροµαρτ.<br />
› 5 Κ † Ε΄ ΛΟΥΚΑ, Γαλακτίωνος καί Ἐπιστήμης μ., Ἑρμᾶ καί Λίνου<br />
6 Δ Παύλου ἀρχιεπ. Κων/πόλεως ὁµολ., Παύλου ὁσ. σαλοῦ<br />
7 Τ Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 µαρτύρων, Λαζάρου ὁσίου τοῦ Γαλησιώτου<br />
8 Τ † Τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Μιχαήλ καί Γαβριήλ<br />
9 Π † Νεκταρίου Αἰγίνης τοῦ θαυματ., Θεοκτίστης ὁσ. ἐκ Λέσβου<br />
10 Π Ροδίωνος, Ὀλυµπᾶ, ἐκ τῶν 70 ἀπ., Ἀρσενίου Καππαδόκου<br />
11 Σ † Μηνᾶ Μεγαλομάρτυρος, Βίκτωρος, Βικεντίου µ.<br />
12 Κ † Η΄ ΛΟΥΚΑ, Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, Νείλου Μυροβλήτου<br />
⁄ 13 Δ † Ἰωάννου ΚΠόλεως τοῦ Χρυσοστόμου, Ἀνθούσης<br />
14 Τ Φιλίππου ἀπ., Γρηγορίου Θεσ/νίκης τ. Παλαµᾶ, Κων/νου τ. Ὑδραίου<br />
15 Τ Γουρία, Σαµωνᾶ καί Ἀβίβου µ. (Ἀρχή νηστείας Χριστουγέννων)<br />
16 Π † Ματθαίου Ἀποστ. καί Εὐαγγελιστοῦ, Ἰφιγενείας παρθενοµ.<br />
17 Π Γρηγορίου Νεοκαισαρ. θαυµ., Μαξίµου καί Γενναδίου ΚΠόλεως<br />
18 Σ Πλάτωνος καί Ρωµανοῦ µαρτύρων, Ἀναστασίου νεοµάρτυρος<br />
19 Κ † Θ΄ ΛΟΥΚΑ, Ἀβδιού προφ, Βαρλαάμ, Ἀγαπίου, Ἡλιοδώρου μ.<br />
€ 20 Δ Γρηγορίου ὁσίου Δεκαπολίτου, Πρόκλου ΚΠόλεως<br />
21 Τ † ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
22 Τ Ὀνησίµου ἐκ τῶν 70 ἀπ, Ἀνθίμου ὁμολ., Ἰακώβου ἐν Εὐβοίᾳ<br />
23 Π Ἀµφιλοχίου ἐπισκ. Ἰκονίου, Γρηγορίου ἐπισκ. Ἀκραγαντίνων<br />
24 Π Κλήµεντος ἐπισκ. Ρώµης, Πέτρου ἐπισκ. Ἀλεξανδρείας<br />
25 Σ † Αἰκατερίνης Μεγαλομάρτυρος, πολιούχου Σητείας<br />
26 Κ † ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ, Στυλιανοῦ Παφλαγόνος, Νίκωνος «Μετανοεῖτε»<br />
‹ 27 Δ Ἰακώβου τοῦ Πέρσου, Γρηγορίου & Γερασίμου Σιναϊτῶν<br />
28 Τ Στεφάνου ὁσίου τοῦ Νέου ὁµολογητοῦ, Εἰρηνάρχου µάρτυρος<br />
29 Τ Διονυσίου Κορίνθου ἱεροµ., Παραµόνου µάρτ., Πιτυροῦν ὁσίου<br />
30 Π † Ἀνδρέου ἀπ. τοῦ Πρωτοκλήτου (Θρον. Ἑορτή Οἰκ. Πατριαρχ.)<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
δ ε κ ε μ β ρ ι ο σ 2 0 2 3<br />
1 Π Ναούµ προφήτου, Φιλαρέτου ὁσίου τοῦ Ἐλεήµονος<br />
2 Σ Ἀββακούµ προφήτου, Πορφυρίου ὁσίου Καυσοκαλυβίτου<br />
3 Κ † ΙΔ΄ ΛΟΥΚΑ, Σοφονίου πρ., Θεοδώρου ἱερομ., Θεοδούλου ὁσ.<br />
4 Δ † Βαρβάρας Μεγαλομ., Ἰωάννου ὁσ. Δαμασκηνοῦ<br />
› 5 Τ † Σάββα ὁσίου τοῦ Ἡγιασμένου, Διογένους µάρτυρος<br />
6 Τ † Νικολάου ἀρχιεπισκ. Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ θαυματουργοῦ<br />
7 Π Ἀµβροσίου ἐπισκόπου Μεδιολάνων, Νεοφύτου µάρτυρος<br />
8 Π Σωσθένους, Ἀπολλώ ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων, Παταπίου ὁσίου<br />
9 Σ † Σύλληψις Ἁγίας Ἄννης μητρός τῆς Θεοτόκου<br />
10 Κ † Ι΄ ΛΟΥΚΑ, Μηνᾶ Καλλικελάδου, Ἑρμογένους καί Εὐγράφου μ.<br />
11 Δ Δανιήλ καί Λουκᾶ Στυλιτῶν, Νικηφόρου Φωκᾶ τοῦ Βασιλέως<br />
12 Τ † Σπυρίδωνος ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος τοῦ θαυματουργοῦ<br />
⁄ 13 Τ Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Εὐγενίου, Μαρδαρίου, Ὀρέστου µ.<br />
14 Π Θύρσου, Φιλήµονος, Ἀπολλωνίου, Ἀρριανοῦ µαρτύρων<br />
15 Π † Ἐλευθερίου ἱερομάρτυρος καί Ἀνθίας τῆς μητρός αὐτοῦ<br />
16 Σ Ἀγγαίου προφήτου, Μοδέστου ἐπισκόπου Ἱεροσολύµων<br />
17 Κ † ΙΑ΄ ΛΟΥΚΑ (Προπατ.), Διονυσίου Αἰγίνης, Δανιήλ, 3 Παίδων<br />
18 Δ Σεβαστιανοῦ καί Ζωῆς µαρτύρων<br />
€ 19 Τ Βονιφατίου µάρτυρος, Ἀγλαΐδος τῆς Ρωµαίας<br />
20 Τ Ἰγνατίου ἱερομάρτυρος τοῦ Θεοφόρου, Φιλογονίου ὁσίου<br />
21 Π Θεµιστοκλέους µάρτ., Ἰουλιανῆς καί τῶν σύν αὐτῇ 500 µαρτ.<br />
22 Π † Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας, Θεοδότης µάρτυρος<br />
23 Σ † Τῶν ἐν Κρήτῃ Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων<br />
24 Κ † ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Εὐγενίας ὁσιοπαρθενομ.<br />
25 Δ † Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
26 Τ † Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου<br />
‹ 27 Τ † Στεφάνου Πρωτομάρτυρος καί Ἀρχιδιακόνου<br />
28 Π Τῶν ἐν Νικοµηδείᾳ Δισµυρίων Μαρτύρων, Δόµνης µάρτ.<br />
29 Π Τῶν Ἁγίων 14.000 Νηπίων τῶν ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων<br />
30 Σ Γεδεών ὁσιομ. Καρακαλληνοῦ, Ἀνυσίας ὁσιομ.<br />
31 Κ † ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ, Μελάνης ὁσίας, Ζωτικοῦ ὀρφανοτρόφου<br />
⁄ Νέα Σελήνη € Πρῶτο Τέταρτο ‹ Πανσέληνος › Τελ. Τέταρτο
Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν<br />
ο κ τ ω β ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON<br />
1 Β´ Κορ. στ´ 16-ζ´ 1 Λουκ. στ΄ 31-36 πλ. δ΄ ΣΤ΄<br />
8 Β´ Κορ. θ´ 6-11 Λουκ. ζ΄ 11-16 α´ Ζ´<br />
15 Τιτ. γ´ 8-15 Λουκ. η΄ 5-15 β´ Η´<br />
18 Κολ. δ´ 5-11, 14-18 Λουκ. ι´ 16-21 - Λουκᾶ Εὐαγγελιστοῦ<br />
22 Γαλ. α´ 11-19 Λουκ. η´ 27-39 γ´ Θ´<br />
23 Γαλ. α´ 11-19 Ματθ. ιγ´ 54-58 - Ἰακώβου ἀδελφοθ.<br />
29 Γαλ. β´ 16-20 Λουκ. η´ 41-56 δ´ Ι´<br />
ν ο ε μ β ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
1 Α´ Κορ. ιβ´ 27, ιγ´ 8 Λουκ. ια´ 42-46 - Κοσµᾶ & Δαµιανοῦ<br />
7 Γαλ. στ´ 11-18 Λουκ. ιστ´ 19-31 πλ. α´ ΙΑ´<br />
8 Ἑβρ. β´ 2-10 Λουκ. ι´ 16-21 - Ταξιαρχῶν<br />
12 Β´ Κορ. θ´ 6-11 Λουκ. ι´ 25-37 πλ. β´ Α´<br />
19 Ἐφεσ. β´ 14-22 Λουκ. ιβ´ 16-21 βαρύς Β´<br />
21 Ἑβρ. θ´ 1-7 Λουκ. ι´ 38-42, ια´ 27-28 - Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου<br />
25 Γαλ. γ´ 23-δ´ 5 Μάρκ. ε´ 24-34 - Ἁγίας Αἱκατερίνης<br />
26 Ἐφεσ. δ´ 1-7 Λουκ. ιη´ 18-27 πλ. δ´ Γ´<br />
30 Α´ Κορ. δ´ 9-16 Ἰω. α´ 35-52 - Ἀποστ. Ἀνδρέου<br />
δ ε κ ε μ β ρ ι ο υ 2 0 2 3<br />
3 Ἐφεσ. ε´ 8-19 Λουκ. ιη´ 35-43 α´ Δ´<br />
10 Ἐφεσ. στ´ 10-17 Λουκ. ιγ´ 10-17 β´ Ε´<br />
17 Κολ. γ´ 4-11 Λουκ. ιδ´ 16-24 γ´ ΣΤ´<br />
Ματθ. κβ´ 14<br />
24 Ἑβρ. ια´ 9-10, 32-40 Ματθ. α´ 1-25 δ´ Ζ´<br />
25 Γαλ. δ´ 4-7 Ματθ. β΄ 1-12 - Χριστούγεννων<br />
26 Ἑβρ. β´ 11-18 Ματθ. β´ 13-23 - Συνάξεως Θεοτόκου<br />
27 Πράξ. στ´ 8-ζ´ 5, 47-60 Ματθ. κα´ 33-42 - Στεφάνου πρωτοµ.<br />
31 Β´ Τιµ. δ´ 5-8 Μάρκ. α´ 1-8 πλ. α´ Η´
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
25 ΚΥΡΙΑΚΗ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ<br />
ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
26 ΔΕΥΤΕΡΑ Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου<br />
27 ΤΡΙΤΗ Στεφάνου Πρωτομ. καί Ἀρχιδιακ.<br />
28 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
29 ΠΕΜΠΤΗ<br />
30 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
31 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
1 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ<br />
2 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
3 ΤΡΙΤΗ<br />
4 ΤΕΤΑΡΤΗ Σύναξις τῶν 70 Ἀποστόλων<br />
Νικηφόρου ὁσ. τοῦ Λεπροῦ<br />
5 ΠΕΜΠΤΗ<br />
6 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ<br />
7 ΣΑΒΒΑΤΟ Σύναξις Ἰωάννου Προδρόμου
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
8 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ<br />
9 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
10 ΤΡΙΤΗ<br />
11 ΤΕΤΑΡΤΗ Νικηφόρου νεομ. ἐκ Κριτσᾶς<br />
12 ΠΕΜΠΤΗ<br />
13 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
14 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
15 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
16 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
17 ΤΡΙΤΗ Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου<br />
18 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἀθανασίου καί Κυρίλλου<br />
Πατρ. Ἀλεξανδρείας<br />
19 ΠΕΜΠΤΗ<br />
20 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου<br />
21 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
22 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Τιμοθέου ἀπ.<br />
Ἰωσήφ ὁσ. Ἡγιασμ. τοῦ Κρητός<br />
23 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
24 ΤΡΙΤΗ<br />
25 ΤΕΤΑΡΤΗ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου<br />
26 ΠΕΜΠΤΗ<br />
27 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἀνακ. λειψ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου<br />
28 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
29 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
Ἰγνατίου ὁσ. Σιναΐτου<br />
30 ΔΕΥΤΕΡΑ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν<br />
31 ΤΡΙΤΗ<br />
1 ΤΕΤΑΡΤΗ Τρύφωνος<br />
2 ΠΕΜΠΤΗ Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
4 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
5 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ (ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ)<br />
Ἀρχή Τριῳδίου<br />
6 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
7 ΤΡΙΤΗ<br />
8 ΤΕΤΑΡΤΗ Θεοδώρου Στρατηλ., Ζαχαρίου προφ.<br />
9 ΠΕΜΠΤΗ<br />
10 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Χαραλάμπους ἱερομ.<br />
11 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
12 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ΄ ΛΟΥΚΑ (ΑΣΩΤΟΥ)<br />
13 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
14 ΤΡΙΤΗ<br />
15 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
16 ΠΕΜΠΤΗ<br />
17 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
18 ΣΑΒΒΑΤΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
19 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ<br />
Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας<br />
20 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
21 ΤΡΙΤΗ<br />
22 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
23 ΠΕΜΠΤΗ<br />
24 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἡ Α΄ καί Β΄ εὕρεσις<br />
Τιμ. Κεφαλῆς, Ἰωάννου Προδρ.<br />
25 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
26 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ<br />
27 ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
28 ΤΡΙΤΗ<br />
1 ΤΕΤΑΡΤΗ Εὐδοκίας ὁσιομ.<br />
2 ΠΕΜΠΤΗ<br />
3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ<br />
4 ΣΑΒΒΑΤΟ Θεοδώρου Τήρωνος θ. κολλύβων
ΜΑΡΤΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
5 ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ὀρθοδοξίας)<br />
6 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
7 ΤΡΙΤΗ<br />
8 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
9 ΠΕΜΠΤΗ Τῶν ἐν Σεβαστείᾳ 40 Μαρτύρων<br />
10 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Β΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ<br />
11 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΑΡΤΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
12 ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ<br />
( Γρηγορίου Παλαμᾶ)<br />
13 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
14 ΤΡΙΤΗ<br />
15 ΤΕΤΑΡΤΗ Μανουήλ νεομ. ἐκ Σφακίων<br />
16 ΠΕΜΠΤΗ<br />
17 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Γ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ<br />
18 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΑΡΤΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
19 ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ<br />
( Σταυροπροσκυνήσεως)<br />
20 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
21 ΤΡΙΤΗ<br />
22 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
23 ΠΕΜΠΤΗ<br />
24 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Δ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ<br />
25 ΣΑΒΒΑΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
(Ἐθνική Ἑορτή)
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
26 ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ<br />
( Ἰωάννου Κλίμακος)<br />
27 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
28 ΤΡΙΤΗ<br />
29 ΤΕΤΑΡΤΗ (Μέγας Κανών)<br />
30 ΠΕΜΠΤΗ Ἰωάννου τῆς Κλίμακος<br />
31 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος<br />
1 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
2 ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ<br />
(Μαρίας Αἰγυπτίας)<br />
3 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
4 ΤΡΙΤΗ<br />
5 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
6 ΠΕΜΠΤΗ<br />
7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
8 ΣΑΒΒΑΤΟ Ἡ Ἔγερσις τοῦ Λαζάρου
ΑΠΡΙΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
9 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ<br />
10 ΔΕΥΤΕΡΑ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
11 ΤΡΙΤΗ Μ. ΤΡΙΤΗ<br />
12 ΤΕΤΑΡΤΗ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
13 ΠΕΜΠΤΗ Μ. ΠΕΜΠΤΗ<br />
14 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
15 ΣΑΒΒΑΤΟ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
16 ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ<br />
17 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
18 ΤΡΙΤΗ Ραφαήλ, Νικολάου, Εἰρήνης<br />
19 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
20 ΠΕΜΠΤΗ<br />
21 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ζωοδόχου Πηγῆς<br />
22 ΣΑΒΒΑΤΟ Χατζη-Ἀνανίου ὁσίου ἐκ Μαλλῶν
ΑΠΡΙΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
23 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ<br />
Γεωργίου Μεγαλομάρτυρος<br />
τοῦ Τροπαιοφόρου (πολιούχου Ἱεράπετρας)<br />
24 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
25 ΤΡΙΤΗ Μάρκου ἀποστ.<br />
26 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
27 ΠΕΜΠΤΗ<br />
28 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
29 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ <strong>2023</strong><br />
30 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ<br />
1 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
2 ΤΡΙΤΗ<br />
3 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
4 ΠΕΜΠΤΗ<br />
5 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Εἰρήνης μεγαλομ., Ἐφραίμ ὁσιομ.<br />
6 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΑΪΟΣ <strong>2023</strong><br />
7 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ<br />
8 ΔΕΥΤΕΡΑ Ἰωάννου Θεολόγου καί Εὐαγγελιστοῦ<br />
9 ΤΡΙΤΗ Χριστοφόρου μεγαλομ.<br />
10 ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ<br />
11 ΠΕΜΠΤΗ Κυρίλλου καί Μεθοδίου ἰσαπ.<br />
12 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
13 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΑΪΟΣ <strong>2023</strong><br />
14 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ<br />
Μάρκου νεομ. Κρητός<br />
15 ΔΕΥΤΕΡΑ Ἐπανακ. Τιμίας Κάρας Ἀποστ. Τίτου<br />
16 ΤΡΙΤΗ<br />
17 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
18 ΠΕΜΠΤΗ<br />
19 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
20 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΑΪΟΣ <strong>2023</strong><br />
21 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ<br />
Κωνσταντίνου καί Ἑλένης<br />
τῶν Ἰσαποστόλων<br />
22 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
23 ΤΡΙΤΗ<br />
24 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἀπόδ. Ἑορτῆς Πάσχα<br />
25 ΠΕΜΠΤΗ Τῆς Ἀναλήψεως<br />
Γ΄ Εὕρ. Τιμ. Κεφ. Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου<br />
26 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
27 ΣΑΒΒΑΤΟ Ἰωάννου τοῦ Ρώσου
ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
28 ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΩΝ 318 ΠΑΤΕΡΩΝ<br />
Τῆς Α΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου<br />
29 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
30 ΤΡΙΤΗ<br />
31 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
1 ΠΕΜΠΤΗ<br />
2 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
3 ΣΑΒΒΑΤΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ
ΙΟΥΝΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
4 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ<br />
5 ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ<br />
6 ΤΡΙΤΗ<br />
7 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
8 ΠΕΜΠΤΗ Καλλιόπης μ.<br />
9 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
10 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΟΥΝΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
11 ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ)<br />
Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα ἀποστ.<br />
Παναγίας Ἄξιόν Ἐστιν, Λουκᾶ ἰατροῦ<br />
12 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
13 ΤΡΙΤΗ<br />
14 ΤΕΤΑΡΤΗ Κυρίλλου ἐπισκ. Γορτύνης (ἑορτή Σεβ.)<br />
15 ΠΕΜΠΤΗ<br />
16 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
17 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΟΥΝΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
18 ΚΥΡΙΑΚΗ Β ́ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
19 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
20 ΤΡΙΤΗ<br />
21 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
22 ΠΕΜΠΤΗ<br />
23 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Γερασίμου Κρήτης νεομ.<br />
24 ΣΑΒΒΑΤΟ Γεν. Τιμ. Προδρόμου & Βαπτ. Ἰωάννου
ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
25 ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
Μεθοδίου ἐν Νιβρύτῳ<br />
26 ΔΕΥΤΕΡΑ Ζαχαρίου νεομ. ἐπισκ. Σητείας<br />
27 ΤΡΙΤΗ<br />
28 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
29 ΠΕΜΠΤΗ Πέτρου καί Παύλου<br />
Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων<br />
30 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Σύναξις τῶν Ἁγίων Δώδεκα Ἀποστόλων<br />
1 ΣΑΒΒΑΤΟ Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργ. τῶν Ρωμ.
ΙΟΥΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
2 ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
Σύν. πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ διαλαμψ. Ἁγίων<br />
3 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
4 ΤΡΙΤΗ Ἀνδρέου Κρήτης<br />
5 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἀθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ<br />
6 ΠΕΜΠΤΗ<br />
7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Κυριακῆς Μεγαλομ.<br />
8 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΟΥΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
9 ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
10 ΔΕΥΤΕΡΑ Παρθενίου καί Εὐμενίου ἐν Κουδουμᾷ<br />
11 ΤΡΙΤΗ Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος<br />
12 ΤΕΤΑΡΤΗ Παϊσίου Ἁγιορείτου ὁσ.<br />
13 ΠΕΜΠΤΗ<br />
14 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
15 ΣΑΒΒΑΤΟ Κηρύκου καί Ἰουλίττης
ΙΟΥΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
16 ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΩΝ 630 ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ΄ Οἰκ. Συν.)<br />
17 ΔΕΥΤΕΡΑ Μαρίνης μεγαλομάρτυρος<br />
18 ΤΡΙΤΗ<br />
19 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
20 ΠΕΜΠΤΗ Προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου<br />
21 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
22 ΣΑΒΒΑΤΟ Μαρίας Μαγδαληνῆς<br />
Μαρκέλλης
ΙΟΥΛΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
23 ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
24 ΔΕΥΤΕΡΑ Χριστίνης μεγαλ.<br />
25 ΤΡΙΤΗ Ἡ Κοίμησις τῆς Ἁγίας Ἄννης<br />
26 ΤΕΤΑΡΤΗ Παρασκευῆς ὁσιομ.<br />
27 ΠΕΜΠΤΗ Παντελεήμονος μεγαλομ. & Ἰαματικοῦ<br />
28 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου<br />
29 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ <strong>2023</strong><br />
30 ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
Σίλα, Σιλουανοῦ<br />
31 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
1 ΤΡΙΤΗ Πρόοδος Τιμίου Σταυροῦ<br />
(ἀρχή νηστείας)<br />
2 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
3 ΠΕΜΠΤΗ<br />
4 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
5 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ <strong>2023</strong><br />
6 ΚΥΡΙΑΚΗ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
7 ΔΕΥΤΕΡΑ Ὁσίου Ἰωσήφ τοῦ Γεροντογιάννη<br />
8 ΤΡΙΤΗ Μύρωνος ἐπισκ. Κρήτης τοῦ θαυματ.<br />
9 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
10 ΠΕΜΠΤΗ<br />
11 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
12 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ <strong>2023</strong><br />
13 ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
14 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
15 ΤΡΙΤΗ Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
16 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
17 ΠΕΜΠΤΗ<br />
18 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
19 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ <strong>2023</strong><br />
20 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
21 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
22 ΤΡΙΤΗ<br />
23 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἀπόδ. Κοιμήσεως Θεοτόκου<br />
Εἰρηναίου Λουγδούνου<br />
24 ΠΕΜΠΤΗ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ<br />
25 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τίτου Ἀποστόλου, Α ́ Ἐπισκ. Κρήτης<br />
26 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
27 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
Φανουρίου μεγαλομάρτυρος<br />
28 ΔΕΥΤΕΡΑ Ἰακώβου νεομ. ἐκ Ζήρου ἐν Βουτζᾷ μαρτ.<br />
29 ΤΡΙΤΗ Ἡ Ἀποτ. τῆς Τιμ. Κεφαλῆς<br />
Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ<br />
30 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἀλεξάνδρου ΚΠόλεως<br />
31 ΠΕΜΠΤΗ Κατάθ. Τιμ. Ζώνης τῆς Ὑπερ. Θεοτόκου<br />
1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου<br />
2 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
3 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ<br />
4 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
5 ΤΡΙΤΗ<br />
6 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
7 ΠΕΜΠΤΗ<br />
8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
9 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
10 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ<br />
Νεομαρτύρων Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς<br />
11 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
12 ΤΡΙΤΗ<br />
13 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
14 ΠΕΜΠΤΗ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ<br />
15 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
16 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
17 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ<br />
Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης<br />
18 ΔΕΥΤΕΡΑ Εὐμενίου ἐπισκ. Γορτύνης<br />
19 ΤΡΙΤΗ<br />
20 ΤΕΤΑΡΤΗ Εὐσταθίου μεγαλομ. καί Συνοδ. αὐτοῦ<br />
21 ΠΕΜΠΤΗ<br />
22 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
23 ΣΑΒΒΑΤΟ Σύλληψις Τιμ. Προδρόμου
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
24 ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης<br />
25 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
26 ΤΡΙΤΗ Ἡ Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου<br />
27 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
28 ΠΕΜΠΤΗ<br />
29 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
30 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
1 ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Παναγίας Γοργοϋπηκόου<br />
2 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
3 ΤΡΙΤΗ Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου<br />
4 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
5 ΠΕΜΠΤΗ<br />
6 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Θωμᾶ ἀποστ.<br />
7 ΣΑΒΒΑΤΟ Ὁσίου Ἰωάννου Ἐρημίτου καί 98 ὁσίων
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
8 ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Πελαγίας ὁσίας<br />
9 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
10 ΤΡΙΤΗ<br />
11 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
12 ΠΕΜΠΤΗ<br />
13 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
14 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
15 ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
(ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ, Ζ´ ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΥ)<br />
16 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
17 ΤΡΙΤΗ<br />
18 ΤΕΤΑΡΤΗ Λουκᾶ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ<br />
19 ΠΕΜΠΤΗ<br />
20 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἀρτεμίου μεγαλ., Γερασίμου Κεφαλ. ὁσ.<br />
21 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
22 ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ ́ΛΟΥΚΑ<br />
23 ΔΕΥΤΕΡΑ Ἰακώβου Ἀποστόλου Ἀδελφοθέου<br />
24 ΤΡΙΤΗ<br />
25 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
26 ΠΕΜΠΤΗ Δημητρίου μεγαλομ. τοῦ μυροβλήτου<br />
27 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Νέστορος μάρτυρος<br />
28 ΣΑΒΒΑΤΟ Ἁγίας Σκέπης Θεοτόκου,<br />
( ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ)<br />
Ἁγίων 4 Μαρτύρων ἐν Ρεθύμνῃ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
29 ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
30 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
31 ΤΡΙΤΗ<br />
1 ΤΕΤΑΡΤΗ Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ Ἀναργ.<br />
& Θεοδότης μητρ. αὐτῶν<br />
2 ΠΕΜΠΤΗ<br />
3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἀνακομ. λειψ. Ἀγίου Γεωργίου<br />
4 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
5 ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΛΟΥΚΑ<br />
6 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
7 ΤΡΙΤΗ<br />
8 ΤΕΤΑΡΤΗ Παμμεγίστων Ταξιαρχ. Μιχαήλ & Γαβριήλ<br />
9 ΠΕΜΠΤΗ Νεκταρίου Αἰγίνης τοῦ θαυματουργοῦ<br />
10 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
11 ΣΑΒΒΑΤΟ Μηνᾶ μεγαλομ., Βίκτωρος καί Βικεντίου
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
12 ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος<br />
13 ΔΕΥΤΕΡΑ Ἰωάννου Χρυσοστόμου<br />
14 ΤΡΙΤΗ Φιλίππου ἀποστόλου<br />
15 ΤΕΤΑΡΤΗ (Ἀρχή νηστείας Χριστουγέννων)<br />
16 ΠΕΜΠΤΗ Ματθαίου Ἀποστόλου<br />
καί Εὐαγγελιστοῦ<br />
17 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
18 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
19 ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
20 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
21 ΤΡΙΤΗ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ<br />
22 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ<br />
23 ΠΕΜΠΤΗ<br />
24 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
25 ΣΑΒΒΑΤΟ Αἰκατερίνης μεγαλομ.<br />
(πολιούχου Σητείας)
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
26 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
Στυλιανοῦ ὁσ. Παφλαγόνος,<br />
Νίκωνος ὁσ. τοῦ «Μετανοεῖτε»<br />
27 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
28 ΤΡΙΤΗ<br />
29 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
30 ΠΕΜΠΤΗ Ἀνδρέου Ἀποστόλου τοῦ Πρωτοκλήτου<br />
1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
2 ΣΑΒΒΑΤΟ Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
3 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΔ΄ ΛΟΥΚΑ<br />
4 ΔΕΥΤΕΡΑ Βαρβάρας μεγαλομάρτυρος<br />
5 ΤΡΙΤΗ Σάββα ὁσίου τοῦ Ἡγιασμένου<br />
6 ΤΕΤΑΡΤΗ Νικολάου ἀρχιεπισκ. Μύρων<br />
7 ΠΕΜΠΤΗ<br />
8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
9 ΣΑΒΒΑΤΟ Σύλληψις Ἁγίας Ἄννης
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
10 ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΛΟΥΚΑ<br />
11 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
12 ΤΡΙΤΗ Σπυρίδωνος ἐπ. Τριμυθοῦντος<br />
13 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
14 ΠΕΜΠΤΗ<br />
15 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἐλευθερίου ἱερομάρτυρος<br />
16 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
17 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΛΟΥΚΑ, Τῶν Ἁγίων Προπατόρων<br />
Διονυσίου ἐπ. Αίγίνης θαυμ.<br />
18 ΔΕΥΤΕΡΑ<br />
19 ΤΡΙΤΗ<br />
20 ΤΕΤΑΡΤΗ Ἰγνατίου θεοφόρου<br />
21 ΠΕΜΠΤΗ<br />
22 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ἀναστασίας μεγαλομ.<br />
τῆς Φαρμακολυτρίας<br />
23 ΣΑΒΒΑΤΟ Τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων Κρήτης
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong><br />
24 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ<br />
Εὐγενίας ὁσιομ.<br />
25 ΔΕΥΤΕΡΑ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ<br />
ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
26 ΤΡΙΤΗ Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου<br />
27 ΤΕΤΑΡΤΗ Στεφάνου Πρωτομ. καί Ἀρχιδιακ.<br />
28 ΠΕΜΠΤΗ<br />
29 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
30 ΣΑΒΒΑΤΟ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ <strong>2023</strong> - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024<br />
31 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ<br />
1 ΔΕΥΤΕΡΑ ΠEΡΙΤΟΜΗ Ι. ΧΡΙΣΤΟΥ<br />
Βασιλείου Μ.<br />
2ΤΡΙΤΗ<br />
3 ΤΕΤΑΡΤΗ<br />
4 ΠΕΜΠΤΗ Σύναξις τῶν 70 Ἀποστόλων<br />
Νικηφόρου ὁσ. τοῦ Λεπροῦ<br />
5 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ<br />
6 ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ
Σ H M E I Ω Σ E I Σ
Σ H M E I Ω Σ E I Σ
Σ H M E I Ω Σ E I Σ
Σ H M E I Ω Σ E I Σ
Τό παρόν ἐγκόλπιον Ἡμερολόγιον <strong>2023</strong><br />
ἐκδίδεται προνοίᾳ καί ἐπιμελείᾳ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου<br />
Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Κυρίλλου.<br />
Κείμενα:<br />
Σεβ. Μητροπολίτης Κύριλλος<br />
Ἐπιμέλεια:<br />
Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Σκαρβέλης, Πρωτοσύγκελλος<br />
Πρωτ. Σάββας Λιναρδάκης,<br />
κ. Σταῦρος Κακοδειπνάκης, Γραμματεύς<br />
Ἐκτύπωση:<br />
Γραφικές Τέχνες «ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ α.ε.»<br />
Εἰκόνα ἐξωφύλλου:<br />
Ὁ Βασιλεύς τῶν Βασιλευόντων καί Μέγας Ἀρχιερεύς·<br />
χείρ Πολυχρονίου, 1801, φορητή εἰκόνα πού φυλάσσεται<br />
στόν ἱερό ἐνοριακό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Τουρλωτῆς.<br />
Εἰκόνα ὀπισθοφύλλου:<br />
Ὁ διπλός ἱερός ἐνοριακός ναός τοῦ Ἁγίου Γεωργίου<br />
καί τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου στή Μυρσίνη,<br />
μέ τόν σπουδαῖο λιθόγλυπτο διάκοσμο.<br />
Τά ἔσοδα τοῦ παρόντος Ἡμερολογίου διατίθενται γιά<br />
τή λειτουργία τοῦ Κέντρου Πολιτιστικῆς καί Κοινωνικῆς<br />
Μέριμνας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως στήν Ἱεράπετρα.
Change language