29.12.2012 Views

ucwaningo lwamagalelo ka-mm mason00 ekubhalweni kwenoveli

ucwaningo lwamagalelo ka-mm mason00 ekubhalweni kwenoveli

ucwaningo lwamagalelo ka-mm mason00 ekubhalweni kwenoveli

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

OIunye uhlangothi ngesu yiIoIo oIuthi Iiwukusho into efanayo ngezindIeIa<br />

ezingefani. KukhuIunywe ngomangobe esikhundIeni se<strong>ka</strong>ti, ngentshitane<br />

esikhundleni sembuzi. Sithi: indlala ivale ngehlahIa esizweni esinsundu,<br />

esikhundIeni sokuthi: inkemane isibaqediIe abantu besizwe esimnyama.<br />

KunjengokukhahIeIa ibhoIa li<strong>ka</strong>nobhutshuzwayo. Bonke abadIali abasuke<br />

besensimini basuke belikhahlela ibhola, kodwa hhayi ngezindIeIa ezifanayo.<br />

Abanye bathi beIikhaba ngezinyawo zakwesokudla, abanye balivatheIe<br />

ngesinxele. Abanye balikhe ngobuchwepheshe obulijikisa, lidilingane liIable<br />

umkhondo emoyeni, abanye baliqumuze sakulicasukeIa nasakuIixosha eduze<br />

kwabo. Kuthi uma abanye beIibamba kube sengathi balibamba ngenomfi<br />

ezinyaweni, kwezinye izimambana kube sengathi ibhoIa lizishaya emadwaleni.<br />

Phezu kwakho konke Iokhu kwehIu<strong>ka</strong>na kwendIeIa yokwenza, okusuke kwenze<strong>ka</strong><br />

ukuthi honke Iaba badlali basuke bedlaIa ibhola li<strong>ka</strong>nobhutshuzwayo. Kwenze<strong>ka</strong><br />

<strong>ka</strong>njalo-ke nasendleleni yokubhala, into eyodwa ingabhale<strong>ka</strong> ngamasu<br />

nangezindIeIa ezahIukene.<br />

Indaba yesu ingabuye ibukwe nangohlangothi lwesikhathi. Uma sijeqeza<br />

emanovelini esiZulu kucaca ukuthi kuvama ukubakhona ukwehlu<strong>ka</strong>na kwezindlela<br />

okwakubhalwa ngazo ezikhathini zeminya<strong>ka</strong> ethiIe. Lokhu sikubona kufanele<br />

ukubizwa ngokuthi kuyisu laleyo minya<strong>ka</strong>. UMaphumulo (1995:91-94),<br />

amanoveli asashicileIwa uwehlu<strong>ka</strong>nise izigaba ezintathu:<br />

A. Imibhalo emidala yesiZuIu (1920-1940),<br />

B. Imibbalo epha<strong>ka</strong>thi yesiZulu (1940-1960),<br />

C. ImibhaIo yesimanje/emisha yesiZulu yona esukela enyakeni <strong>ka</strong>-I96I<br />

kuze kuyoma ku-1988.<br />

KuIokhu kwehlu<strong>ka</strong>nisa okuncome<strong>ka</strong>yo ku<strong>ka</strong>t\1aphumulo, okunye okupha\\ule<strong>ka</strong>yo<br />

ngakho ukuthi kuhambisana nanokwehlu<strong>ka</strong>niswa kwezindikimba. Ukwehlu<strong>ka</strong>na<br />

33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!