RAPORT ROCZNY 2006 - PSE Operator SA

RAPORT ROCZNY 2006

2 

Kim jesteśmy 

PSE-Operator Spółka Akcyjna jest krajowym operato- 

rem systemu przesyłowego elektroenergetycznego. 

Funkcję tę wypełnia w zakresie i w sposób określony 

w obowiązujących regulacjach prawnych oraz zgodnie 

z warunkami decyzji Prezesa Urzędu Regulacji 

Energetyki. 

Spółka PSE-Operator S.A. została utworzona 

aktem notarialnym z dnia 17 lutego 2004 roku 

jako jednoosobowa spółka zależna Polskich Sieci 

Elektroenergetycznych SA (PSE SA). 

Osobowość prawną uzyskała 3 marca 2004 roku 

w wyniku wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego 

pod numerem KRS 0000197596, prowadzonego 

przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział 

Gospodarczy. 

Dokąd zmierzamy 

PSE-Operator S.A., kierując pracą Krajowego Systemu 

Elektroenergetycznego, odpowiada za zagwarantowanie 

ciągłości dostaw energii elektrycznej do swoich 

odbiorców i dąży do tego, aby dostarczać energię 

o odpowiedniej jakości przy zachowaniu zasady 

możliwie najniższych kosztów. 

W końcu 2006 roku spółka PSE-Operator S.A., 

w związku ze zmianą właścicielską podjęła niezwłocznie 

działania w celu opracowania nowej strategii 

samodzielnego funkcjonowania operatora systemu 

przesyłowego na krajowym i europejskim rynku energii 

elektrycznej. 

Głównym celem strategicznym PSE-Operator S.A. jest 

świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej 

przy stosowaniu obiektywnych i przejrzystych zasad 

zapewniających równe traktowanie stron oraz przy 

należytym poszanowaniu środowiska naturalnego. 

PSE-Operator S.A. Raport Roczny 2006 

15 kwietnia 2004 roku spółka PSE-Operator S.A. 

otrzymała koncesję na prowadzenie działalności 

gospodarczej polegającej na przesyłaniu i dystrybucji 

energii elektrycznej na obszarze Rzeczpospolitej 

Polskiej. Działalność koncesjonowaną podjęła 1 lipca 

2004 roku, dzierżawiąc od PSE SA zorganizowaną 

część przedsiębiorstwa, obejmującą majątek przesyłowy. 

Kapitał zakładowy Spółki na dzień 31 grudnia 2006 

roku wynosił 1 000 000 zł i dzielił się na akcje imienne 

o wartości nominalnej 100 zł każda. 

Zgodnie ze stanem prawnym na dzień 31 grudnia 

2006 roku nastąpiła zmiana właściciela, w wyniku 

której PSE-Operator S.A. jest jednoosobową spółką 

akcyjną Skarbu Państwa. 

W trosce o bezpieczeństwo energetyczne kraju priorytetowym 

zadaniem dla PSE-Operator S.A. pozostaje 

budowanie nowych oraz modernizowanie istniejących 

linii i stacji elektroenergetycznych przy zastosowaniu 

najnowszych technologii i przestrzeganiu przepisów 

ochrony środowiska. 

PSE-Operator S.A. dąży do eliminacji zagrożeń dla 

działania spółki jako krajowego operatora systemu 

przesyłowego, w szczególności poprzez doprowadzenie 

do przejęcia na drodze formalnoprawnej 

majątku przesyłowego*, rozbudowę systemu przesyłowego 

oraz doskonalenie rozwiązań w obszarze 

rynku bilansującego. 

* W ramach rządowego „Programu dla elektroenergetyki” Spółka zostanie wyposażona w majątek przesyłowy do końca 2007 roku.

RAPORT ROCZNY 2006

Przełomowy rok 

Szanowni Państwo, 

Cenię sobie wysoko przywilej, że po raz kolejny w imieniu 

Zarządu PSE-Operator S.A. mogę do Państwa skierować 

słowo wstępne do Raportu Rocznego. 1 lipca 

2007 roku miną trzy lata 

od rozpoczęcia naszej 

działalności jako operatora 

systemu przesyłowego. 

Przez cały ten czas Zarząd 

i pracownicy Spółki budowali 

niezależny podmiot 

gospodarczy działający 

w sposób przejrzysty i niedyskryminujący, 

a nasz 

wysiłek skierowany był na 

realizację zadań i obowiązków, 

jakie zostały wyznaczone 

operatorowi systemu przesyłowego w regulacjach 

prawnych oraz decyzjach Prezesa URE. 

Rok 2006 obfitował w szereg wydarzeń, które miały 

istotny wpływ na funkcjonowanie PSE-Operator S.A. 

Myślę, że wszyscy, którzy obserwowali działania naszej 

Spółki w tym roku, zgodzą się ze mną, że był to dla nas 

trudny rok, ale zakończony wieloma znaczącymi sukcesami. 

Szczegóły przedstawiamy Państwu w niniejszym 

Raporcie, dlatego proszę pozwolić mi wskazać poniżej 

jedynie kilka z najważniejszych wydarzeń i liczb. 

Pracowaliśmy w warunkach nacechowanych szczególną 

dynamiką wydarzeń związanych z realizacją rządowego 

„Programu dla elektroenergetyki”. Pomimo tego, dzięki 

doskonałej kadrze, osiągnęliśmy dobre efekty. Jako 

działający od 1 lipca 2004 roku operator systemu przesyłowego 

(OSP) na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej 

jesteśmy cenionym partnerem międzynarodowym. 

Uzgodniliśmy z Prezesem URE „Plan rozwoju w zakresie 

zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania 

na energię elektryczną na lata 2006 – 2020”. Z dniem 

1 czerwca 2006 roku wdrożyliśmy Instrukcję Ruchu 

i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. Działamy aktywnie 

w procesie tworzenia regionalnego rynku energii elektrycznej 

Europy Centralnej i Wschodniej. 

W ubiegłym roku PSE-Operator S.A. osiągnął bardzo 


dobre wyniki finansowe. Wypracowaliśmy zysk netto 

w wysokości 208,5 mln zł. Realizacja inwestycji osiągnęła 

wysoki poziom. Nakłady poniesione na zadania 

i zamierzenia inwestycyjne 

ujęte w planie inwestycji 

PSE SA na rok 2006 

wyniosły 450,3 mln zł. 

Z kolei do eksploatacji 

przekazano środki trwałe 

oraz wartości niematerialne 

i prawne o łącznej wartości 

401,8 mln zł. 

W grudniu 2006 roku 

nastąpiło przeniesienie 

przez PSE SA na rzecz 

Skarbu Państwa wszystkich 

akcji PSE-Operator S.A. Staliśmy się spółką Skarbu 

Państwa, wypełniając tym samym warunek art. 9k 

ustawy Prawo energetyczne: „Operator systemu przesyłowego 

działa w formie spółki akcyjnej, której jedynym 

akcjonariuszem jest Skarb Państwa”. To pierwszy krok 

na drodze do zakończenia procesu prowadzącego do 

uzyskania przez OSP pełnej niezależności. 

Nadal rozwiązania wymaga problem przekazania 

PSE-Operator S.A. majątku niezbędnego do prowadzenia 

działalności oraz wyposażenie go w pięć spółek 

eksploatacyjnych. Zdecydowana większość europejskich 

OSP jest właścicielem sieci elektroenergetycznych. 

Doświadczenia w rozwoju rynków energii krajów 

UE wskazują, że nawet te nieliczne kraje, w których 

funkcjonował OSP nieposiadający majątku sieciowego, 

odchodzą już od tego modelu. 

Zgodnie z Dyrektywą 2003/54/WE, aby zaistniała 

rzeczywista konkurencja na rynku energii, dostęp do 

sieci musi być wolny od dyskryminacji, przejrzysty i rzetelnie 

wyceniony. Wymaga to prowadzenia działalności 

przesyłowej i dystrybucyjnej przez prawnie i organizacyjnie 

wyodrębnione podmioty - operatorów systemów. 

Muszą mieć oni odpowiednie uprawnienia do 

skutecznego podejmowania decyzji w odniesieniu do 

majątku sieciowego. Powinna być zagwarantowana ich

Przełomowy rok 

niezależność wobec interesów wytwórców i dostawców. 

Ciągle jest wiele w tym zakresie do zrobienia. 

Jakie są więc nasze najpilniejsze działania na przyszłość? 

Najważniejszym zadaniem wydaje się dziś jak 

najszybsze odbudowanie operatora sieci przesyłowej 

w kształcie organizacyjno-prawnym, który umożliwi jego 

sprawne, samodzielne funkcjonowanie. Konieczne jest 

zatem bezzwłoczne dokonanie zmian w statucie i regulaminach, 

wyposażenie PSE-Operator S.A. w niezbędne 

aktywa oraz dostosowanie dotychczasowej struktury 

organizacyjnej do nowych potrzeb. Wymienione zagadnienia 

stanowią tylko część wyzwań na przyszłość. 

Będziemy jako krajowy operator systemu przesyłowego 

ściśle współpracować ze wszystkimi podmiotami prawa 

gospodarczego oraz urzędami administracji państwowej 

w zakresie: 

■ zapewnienia sprawnego działania Krajowego Systemu 

Elektroenergetycznego, a zwłaszcza zapewnienia 

jego rozwoju w przyszłości poprzez dokonanie zmian 

w przepisach prawa obecnie obowiązujących, zwłaszcza 

dotyczących procesów inwestycyjnych oraz zwiększenia 

zakresu uprawnień decyzyjnych operatora systemu 

przesyłowego w przypadku wystąpienia awarii; 

■ konieczności zmian regulacji prawnych dotyczących 

bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, 

a w szczególności bezpieczeństwa 

pracy sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Potwierdzają 

to zarówno doświadczenia wynikające ze współpracy 

międzyoperatorskiej w ramach systemu przesyłowego 

i dystrybucyjnego, jak i wnioski płynące z awarii, jakie 

wystąpiły w roku 2006; 

■ bardziej precyzyjnego określenia w ustawie Prawo 

energetyczne uprawnień i obowiązków OSP w zakresie 

ustanawiania wymagań technicznych dla urządzeń 

i instalacji pracujących w sieci przesyłowej i dystrybucyjnej 

na terenie całego kraju. Umocowanie OSP 

do wydawania wiążących wytycznych powinno być 

na tyle jednoznaczne, aby nie rodziło sporów kompetencyjnych 

oraz gwarantowało bezpieczeństwo funkcjonowania 

całego systemu elektroenergetycznego; 

■ wypracowania procedur postępowania w sytuacjach 

kryzysowych stwarzających zagrożenia dla bezpieczeństwa 

elektroenergetycznego na znacznych 

obszarach kraju (obecne rozwiązania Prawa energetycznego 

okazały się niewystarczające w sytuacji 

awaryjnej z czerwca ubiegłego roku); 

■ wzmocnienia współpracy OSP i organów państwa 

w przypadku wystąpienia awarii. 

Będziemy kontynuować aktywną współpracę międzynarodową 

w wymiarze regionalnym, bilateralnym, jak również 

w międzynarodowych organizacjach operatorskich. 

Głównymi kierunkami tych prac będą: 

■ działania na rzecz budowy nowych połączeń transgranicznych; 

■ udział w skoordynowanym regionalnie planowaniu rozwoju 

systemu przesyłowego celem eliminacji „wąskich 

gardeł” w przesyle energii elektrycznej; 

■ rozwijanie zasad skoordynowanych aukcji na zdolności 

przesyłowe na regionalnym rynku Europy Centralnej 

i Wschodniej; 

■ zwiększanie koordynacji działań operacyjnych 

z OSP, członkami Unii ds. Koordynacji Przesyłu Energii 

Elektrycznej (UCTE), zgodnie z zasadami „Pakietu 

bezpieczeństwa” UCTE. 

Nie możemy ani na chwilę zapominać, że największym 

kapitałem PSE-Operator S.A. są ludzie. To od 

ich wiedzy i kompetencji, konsekwentnej pracy, od 

umiejętności podejmowania przez nich trudnych decyzji 

w sytuacjach o charakterze kryzysowym zależy bezpieczeństwo 

energetyczne kraju. Dlatego też zatrudniamy 

fachową kadrę dbającą o zapewnienie ciągłości dostaw 

energii elektrycznej. A wszystko to zgodnie z naszą 

dewizą: Energia w dobrych rękach. 

W imieniu Zarządu chcę złożyć serdeczne podziękowania 

naszym Klientom i Partnerom biznesowym 

za owocną współpracę oraz podziękować Pracownikom 

za ich kreatywność i skuteczność w wykonywaniu 

wyznaczonych zadań. 

Prezes Zarządu 

Stefania Kasprzyk 

PSE-Operator S.A. Raport Roczny 2006

Spis treści 

O nas 

Organy Spółki 9 

Profil działalności 11 

Organizacja i pracownicy 12 

Rok 2006 w skrócie 

Ważniejsze wydarzenia i osiągnięcia Spółki 15 

Dane z pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego 16 

Nasza działalność 

Podstawy prawne działalności 19 

Obowiązki operatora systemu przesyłowego 20 

Krajowy System Elektroenergetyczny 22 

Majątek sieciowy i działania w jego obszarze 26 

Usługi przesyłania 31 

Rynek systemowy 33 

Współpraca z systemami elektroenergetycznymi innych krajów 34 

Udostępnianie zdolności przesyłowych wymiany transgranicznej 36 

Działalność Centrum Regulacyjno – Rozliczeniowego 36 

Współpraca regionalna z operatorami systemów przesyłowych 37 

Udział w pracach międzynarodowych organizacji operatorskich 39 

Udział w pracach międzynarodowych organizacji branżowych 41 

Nowe technologie 42 

Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju technicznego 43 

Telekomunikacja i informatyka 43 

Problematyka bezpieczeństwa Spółki 45 

Ochrona środowiska 46 

Główne zadania do realizacji w 2007 roku 49 

Skrócone sprawozdanie finansowe za 2006 rok 50 

z opinią niezależnego biegłego rewidenta

O nas

Organy Spółki 

Walne Zgromadzenie 

W okresie od 1 stycznia do 30 grudnia 2006 roku jedynym 

akcjonariuszem Spółki posiadającym 100 procent 

akcji były Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA. 

27 grudnia 2006 roku Nadzwyczajne Walne 

Zgromadzenie Akcjonariuszy Polskich Sieci Elektroenergetycznych 

SA podjęło uchwałę o wypłacie 

dywidendy za rok 2005 w postaci rzeczowej, w formie 

przeniesienia przez PSE SA na rzecz Skarbu Państwa 

w terminie do 31 grudnia 2006 roku, wszystkich akcji 

PSE-Operator S.A. 

29 grudnia 2006 roku Polskie Sieci Elektroenergetyczne 

SA wydały Skarbowi Państwa dokumenty 

wszystkich akcji spółki PSE-Operator S.A., przenosząc 

tym samym ich posiadanie na Skarb Państwa 

z terminem wykonalności na dzień 31 grudnia 

2006 roku. 

Od 31 grudnia 2006 roku jedynym akcjonariuszem 

Spółki posiadającym 100 procent akcji jest Skarb 

Państwa. 

Rada Nadzorcza 

Skład Rady Nadzorczej I kadencji na dzień 31 grudnia 

2006 roku: 

Henryk Baranowski – Przewodniczący 

Edward Słoma – Wiceprzewodniczący 

Marta Busz – Sekretarz 

Joanna Adamczyk – Członek 

Lech Małecki – Członek 

Piotr Nojszewski – Członek 

Marek Pastuszko – Członek 

W 2006 roku miały miejsce następujące zmiany 

w składzie Rady Nadzorczej: 

■ 14 lipca 2006 roku Nadzwyczajne Walne 

Zgromadzenie Akcjonariuszy PSE-Operator S.A. 

odwołało Józefa Sieniucia z funkcji przewodniczącego 

Rady Nadzorczej oraz ze składu Rady 

Nadzorczej PSE-Operator S.A. Ponadto odwołało 

Jadwigę Karwatkę ze składu Rady Nadzorczej 

Spółki. Jednocześnie powołało Henryka Baranowskiego 

na przewodniczącego Rady Nadzorczej 

PSE-Operator S.A. i Lecha Małeckiego na członka 

Rady Nadzorczej Spółki. 

■ 4 września 2006 roku Nadzwyczajne Walne 

Zgromadzenie Akcjonariuszy PSE-Operator S.A. 

odwołało ze składu Rady Nadzorczej Spółki 

Jerzego Marczaka oraz powołało w jej skład Marka 

Pastuszkę na członka Rady Nadzorczej. 

Henryk Baranowski – Przewodniczący Rady Nadzorczej 


9

Organy Spółki 

Zarząd 

Skład Zarządu I kadencji na dzień 31 grudnia 

2006 roku: 

Stefania Kasprzyk – Prezes 

Wojciech Kułagowski – Wiceprezes 

Skład Zarządu I kadencji do 10 listopada 2006 roku: 

Stefania Kasprzyk – Prezes 

Wojciech Kułagowski – Wiceprezes 

Jerzy Loch – Wiceprezes 

10 PSE-Operator S.A. Raport Roczny 2006 

Stefania Kasprzyk – Prezes Zarządu 

Wojciech Kułagowski – Wiceprezes Zarządu

Profil działalności 

Przedmiotem działania PSE-Operator S.A. jest realizacja zadań krajowego operatora systemu przesyłowe- 

go (OSP). W Polsce OSP ma jasno sprecyzowane zadania i obowiązki w sektorze elektroenergetycznym. 

Regulacje prawne oraz decyzje Prezesa URE określają obowiązki oraz uprawnienia, kompetencje i narzędzia 

niezbędne do prawidłowego działania operatora systemu przesyłowego. 

Głównymi celami działania PSE-Operator S.A. są: 

■ zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy 

Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) 

w warunkach jego pracy synchronicznej w ramach 

połączonego systemu przesyłowego UCTE (ang. 

Union for the Co-ordination of Transmission of 

Electricity); 

■ udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności 

przesyłowych w wymianie transgranicznej; 

■ zapewnienie niezbędnego rozwoju krajowej sieci 

przesyłowej; 

■ tworzenie infrastruktury technicznej i organizacyjnej 

do funkcjonowania krajowego hurtowego rynku 

energii elektrycznej; 

■ zachowanie stabilności finansowej przedsiębior- 

stwa i kreowanie wzrostu wartości Spółki. 

PSE-Operator S.A. świadczy na rzecz poszczególnych 

użytkowników systemu przesyłowego usługi 

przesyłania w obrocie krajowym i transgranicznym. 

Usługi przesyłania świadczone w obrocie krajowym 

obejmują w szczególności: 

■ przesyłanie energii elektrycznej rozumiane jako 

transport energii elektrycznej za pomocą sieci prze- 

syłowej; 

■ utrzymywanie ciągłości oraz niezawodności dostarczania 

i odbioru energii elektrycznej w systemie 

elektroenergetycznym oraz utrzymywanie jej parametrów 

jakościowych; 

■ prowadzenie rozliczeń wynikających z niezbilansowania 

energii elektrycznej dostarczonej i pobranej 

z KSE. 

Usługi przesyłania świadczone w obrocie transgranicznym 

obejmują w szczególności: 

■ wyznaczanie wielkości i udostępnianie zdolności 

przesyłowych wymiany transgranicznej; 

■ rezerwowanie zdolności przesyłowych wymiany 

transgranicznej; 

■ realizację wymiany transgranicznej. 

PSE-Operator S.A. Raport Roczny 2006 11

12 

Organizacja i pracownicy 

Organizacja 

PSE-Operator S.A. w roku 2006 prowadził działalność w ramach struktury organizacyjnej określonej 

w Regulaminie Organizacyjnym Spółki. Zarządzanie PSE-Operator S.A. jest zdecentralizowane poprzez delego- 

wanie zadań, odpowiedzialności i uprawnień na możliwie najniższy uzasadniony poziom organizacji. 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

INFRASTRUKTURY 

INFRASTRUKTURY 

SIECIOWEJ 

SIECIOWEJ 

(IS) 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

USŁUG 

USŁUG 

OPERATORSKICH 

OPERATORSKICH 

(UO) 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

SPRZEDAŻY 

SPRZEDAŻY 

I ROZWOJU 

I ROZWOJU 

(SR) 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

TELEINFORMATYKI 

TELEINFORMATYKI 

(IT) 

ZARZĄD 

STANOWISKO 

STANOWISKO 

DS. 

DS. 

BHP 

BHP 

(BHP) 

Schemat organizacyjny PSE-Operator S.A. wg stanu na dzień 31 grudnia 2006 roku 


DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

FINANSÓW 

FINANSÓW 

I KONTROLINGU 

I KONTROLINGU 

(FK) 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

ORGANIZACJI 

ORGANIZACJI 

(DO) 

BIURO 

BIURO 

KOMUNIKACJI 

KOMUNIKACJI 

(BK) 

DEPARTAMENT 

DEPARTAMENT 

BEZPIECZEŃSTWA 

BEZPIECZEŃSTWA 

SPÓŁKI 

SPÓŁKI 

(BS)

Organizacja i pracownicy 

Kadra zarządzająca 

Na zdjęciu w kolejności od lewej: Magdalena Wasiluk-Hassa (BK), Bonifacy Gajewski (BS), Małgorzata Klawe, 

Jacenty Węgliński (IS), Wojciech Kułagowski, Andrzej Gajewski (FK), Stefania Kasprzyk, Bogumił Rudnicki (IT), 

Iwona Laskowska (DO), Jerzy Dudzik (UO), Piotr Rak (SR), Kazimierz Żółtowski (BHP). 

Pracownicy 

Od początku funkcjonowania PSE-Operator S.A. konsekwentnie buduje organizację odpowiedzialną za 

dobre warunki pracy i zatrudnienia swoich pracowników. Szczególną rolę odgrywa doskonalenie zawodowe, 

którego celem jest zapewnienie Spółce pracowników o kompetencjach niezbędnych do realizacji 

strategii rozwojowych i wzrostu wartości PSE-Operator S.A. 

W 2006 roku program doskonalenia zawodowego 

pracowników obejmował szkolenia, konferencje 

i seminaria organizowane przez profesjonalne firmy 

szkoleniowe oraz organizację szkoleń wewnętrznych 

dostosowanych do potrzeb PSE-Operator S.A. 

Najchętniej korzystano ze szkoleń z zakresu: energetyki, 

uregulowań prawnych, podatków i rachunkowości 

oraz prawa zamówień publicznych. Doskonalono 

znajomość zagadnień finansowych, prawa pracy 

oraz zarządzania. Doskonalono też znajomość języków 

obcych. Na kursy uczęszczało 117 osób, co 

stanowi 29 procent zatrudnionych. Największa grupa 

pracowników uczyła się języka angielskiego. 

W 2006 roku pracownicy PSE-Operator S.A. zdobywali 

również wiedzę na studiach licencjackich, magisterskich 

i podyplomowych. 24 osoby kształciły się na 

studiach licencjackich oraz magisterskich, głównie na 

kierunkach związanych z finansami i zarządzaniem, 

36 osób skorzystało z możliwości kształcenia na 

studiach podyplomowych - najbardziej preferowane 

były kierunki związane z energetyką, finansami 

i zarządzaniem. Ogółem studiowało 60 pracowników 

PSE-Operator S.A., co stanowi 15 procent zatrudnionych. 

Siedem osób uzyskało w roku 2006 wykształcenie 

wyższe. 

Program doskonalenia zawodowego kadry w roku 

2006 pozwolił na podniesienie efektywności pracy 

pracowników i zespołów, poszerzenie wiedzy 

specjalistycznej i kwalifikacji oraz umożliwił pracownikom 

sprostanie wymaganiom stawianym przez firmę 

i otoczenie zewnętrzne. 

Zatrudnienie w PSE-Operator S.A. na koniec 2006 roku 

wyniosło 400 osób. Mężczyźni stanowili 64,5 procent 

ogółu zatrudnionych, a kobiety 35,5 procent. 

368 pracowników legitymuje się wykształceniem wyższym, 

co stanowi 92 procent ogółu zatrudnionych. 


Rok 2006 w skrócie

Ważniejsze wydarzenia i osiągnięcia Spółki 

Styczeń 

■ Uzyskanie decyzji Prezesa URE wyznaczającej 

PSE-Operator S.A. na operatora systemu przesyłowego 

elektroenergetycznego na okres od 1 lutego 

2006 roku do 31 grudnia 2007 roku na obszarze 

Rzeczpospolitej Polskiej. 

Maj 

■ Zatwierdzenie przez Okręgowy Inspektorat 

Pracy „Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy 

PSE-Operator S.A.” wraz z systemem motywacji 

płacowej. 

■ Opracowanie nowych standardów umów o świadczenie 

usług przesyłania dostosowanych do postanowień 

wynikających z projektu nowej Instrukcji 

Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. 

■ Przygotowanie projektu technicznego systemu teleinformatycznego 

w zakresie wyposażenia nowej 

siedziby OSP w Bielawie oraz przeprowadzenie 

przetargu na System Informatyczny Rynku Energii 

Elektrycznej (SIRE). 

Czerwiec 

■ Wdrożenie Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci 

Przesyłowej (IRiESP), dostosowanej do postanowień 

art. 9g ustawy Prawo energetyczne (wyodrębniona 

część IRiESP dotycząca bilansowania 

systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi 

została zatwierdzona przez Prezesa URE). 

Sierpień 

■ Rozstrzygnięcie przetargu na rozbudowę sieci 

teletransmisyjnej PCM obsługującej PSE-Operator 

S.A. i zawarcie umowy z wykonawcą. 

Wrzesień 

■ Wybranie przedstawicielki PSE-Operator S.A. na 

stanowisko wiceprezydenta organizacji UCTE (ang. 

Union for the Co-ordination of Transmission of 

Electricity). 

Listopad 

■ Wynegocjowanie i podpisanie Memorandum formułującego 

wspólne cele ośmiu OSP regionu Europy 

Centralnej i Wschodniej (Polska, Austria, Czechy, 

dwóch operatorów z Niemiec, Słowacja, Słowenia 

i Węgry). Na podstawie tego dokumentu, pod przewodnictwem 

przedstawiciela Spółki, opracowany 

został projekt nowej koncepcji wyznaczania technicznych 

parametrów w ramach skoordynowanego 

mechanizmu zarządzania ograniczeniami przesyłowymi 

wymiany międzysystemowej i udostępniania 

zdolności przesyłowych na podstawie rozpływów 

mocy (Flow-based Capacity Allocation). 

■ Wykonanie I etapu rozbudowy i modernizacji urządzeń 

PCM obejmujących węzły telekomunikacyjne 

w 44 obiektach sieci przesyłowej w ramach umowy 

zawartej z wykonawcą na rozbudowę sieci teletransmisyjnej 

PCM obsługującej PSE-Operator S.A. 

Grudzień 

■ Uzyskanie decyzji Prezesa URE zatwierdzającej 

taryfę PSE-Operator S.A. na okres od 1 stycznia 

2007 roku do 31 grudnia 2007 roku. 

■ Uzgodnienie z Prezesem URE „Planu rozwoju 

w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego 

zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 

2006 – 2020”. 

■ Przeniesienie przez PSE SA na rzecz Skarbu Państwa 

wszystkich akcji PSE-Operator S.A. – spełniony 

został warunek art. 9k ustawy Prawo energetyczne. 

■ Przygotowanie projektów technicznych systemów 

teleinformatycznych w zakresie wyposażenia nowej 

siedziby OSP w Bielawie oraz przeprowadzenie 

przetargów na Zintegrowany System Zarządzania 

oraz system LAN (ang. Local Area Network). 

■ Osiągnięcie bardzo dobrych wyników finansowych. 

Na koniec 2006 roku PSE-Operator S.A. wykazał 

zysk brutto w wysokości 264,3 mln zł. Po uwzględnieniu 

obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego 

zysk netto wyniósł 208,5 mln zł. 


16 

Dane z pracy Krajowego 

Systemu Elektroenergetycznego 

■ Suma mocy osiągalnej w Krajowym Systemie 

Elektroenergetycznym (KSE) na dzień 31 grudnia 

2006 roku wyniosła 34 718 MW i nieznacznie wzrosła 

w stosunku do roku ubiegłego, tj. o 174 MW. 

■ Na koniec roku 2006 łączna moc osiągalna 

w elektrowniach zawodowych cieplnych wynosiła 

30 150 MW, co stanowi 87 procent ogółu mocy 

osiągalnej w KSE. 

■ Maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc 

wystąpiło 24 stycznia 2006 roku w szczycie wieczornym 

i wyniosło 24 640 MW. 

[MW] 


Natomiast minimalne krajowe zapotrzebowanie na 

moc wystąpiło 21 maja 2006 roku w dolinie nocnej 

i wyniosło 10 820 MW. Różnica pomiędzy zapotrzebowaniem 

maksymalnym i minimalnym w analizowanym 

okresie wyniosła 13 820 MW (56 procent 

zapotrzebowania szczytowego). 

■ Minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc 

w szczytach wieczornych dni roboczych 2006 roku 

wystąpiło 30 czerwca i wyniosło 17 173 MW. 

Zapotrzebowanie maksymalne Zapotrzebowanie minimalne 

Przebiegi zapotrzebowania na moc w dniach, w których wystąpiło maksymalne 

i minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc 

33,3% 

2,5% 

Kolejne kwadranse doby 

1,8% 5,1% 

57,3% 

Elektrownie na węgiel kamienny Elektrownie na węgiel brunatny 

Elektrownie gazowe 

Elektrownie (Public (Gas-Fired Hydro Power gazowe power Stations) 

Elektrownie wodne 

Elektrownie wodne 

Elektrownie przemysłowe 

Procentowy udział w krajowej produkcji energii elektrycznej poszczególnych grup elektrowni 

według rodzajów paliw w 2006 roku

Dane z pracy Krajowego 

Systemu Elektroenergetycznego 

■ Średnie miesięczne krajowe zapotrzebowanie na 

moc w szczytach wieczornych dni roboczych 2006 

roku było wyższe niż we wszystkich miesiącach 

w 2005 roku. 

■ W 2006 roku produkcja energii elektrycznej ogółem 

wyniosła 160 848 GWh i wzrosła o 3,1 procent 

w stosunku do roku poprzedniego. 

[MW] 

24 000 

23 000 

22 000 

21 000 

20 000 

19 000 

18 000 

17 000 

16 000 

15 000 

14 000 

170 000 

160 000 

150 000 

140 000 

130 000 

120 000 

110 000 

100 000 

90 000 

80 000 

198 1 

198 8 

Luty 

198 9 

199 0 

Marzec 

199 1 

199 2 

199 3 

Maj 

199 4 

199 5 

Czerwiec 

199 6 

■ Krajowe zużycie energii elektrycznej w 2006 roku 

wyniosło 149 847 GWh i było wyższe od zużycia 

w 2005 roku o 3,5 procent. 

■ Saldo wymiany energii elektrycznej między Polską 

a sąsiednimi krajami w 2006 roku wyniosło 11 001 

GWh i było niższe o 1,7 procent w stosunku do roku 

ubiegłego. 

1996 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 

Średnie miesięczne krajowe zapotrzebowanie na moc w szczytach wieczornych 

z dni roboczych w 2006 roku na tle danych historycznych 

[GWh] 

l lata 

a t a 

Krajowa produkcja energii elektrycznej 

Krajowa produkcja energii elektrycznej Krajowe zużycie energii elektrycznej 

Krajowa produkcja i zużycie energii elektrycznej w latach 1981 – 2006 

Lipiec 

199 7 

199 8 

199 9 

200 0 

200 1 

200 2 

200 3 

Listopad 

200 4 

PSE-Operator S.A. Raport Roczny 2006 17 

200 5 

200 6

Nasza działalność

Podstawy prawne działalności 

PSE-Operator S.A. jako spółka prawa handlowe- 

go funkcjonuje zgodnie ze wszystkimi regulacjami 

prawnymi wynikającymi z przepisów ogólnych, 

a w szczególności: 

■ przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 

roku Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. nr 94, 

poz. 1037 z późniejszymi zmianami); 

■ przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku 

Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późniejszymi 

zmianami); 

■ przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 roku 

o rachunkowości (Dz. U. nr 76, poz. 694 z późniejszymi 

zmianami). 

PSE-Operator S.A. jako krajowy operator systemu 

przesyłowego działa na podstawie następujących 

regulacji: 

■ decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 

nr PEE/272/4988/W/2/2004/MS z dnia 15 kwietnia 

2004 roku, udzielającej PSE-Operator S.A. 

koncesji na przesyłanie i dystrybucję energii 

elektrycznej, na okres od 1 lipca 2004 roku do 

1 lipca 2014 roku; 

■ decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 

nr DPE-47-3(6)/4988/2005/2006/BT z dnia 26 stycznia 

2006 roku wyznaczającej PSE-Operator S.A. na 

operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego 

na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej do 

31 grudnia 2007 roku; 

■ przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku 

Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 roku, 

nr 153, poz. 1504 z późniejszymi zmianami), 

która uwzględnia postanowienia dyrektywy 

nr 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 

z dnia 26 czerwca 2003 roku w sprawie wspólnych 

zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej; 

■ rozporządzeń wykonawczych do ustawy z dnia 

10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne 

(Dz. U. z 2003 roku, nr 153, poz. 1504 z późniejszymi 

zmianami). 

PSE-Operator S.A. jako operator systemu przesyłowego 

funkcjonuje na europejskim rynku energii elektrycznej 

zgodnie z następującymi regulacjami: 

■ dyrektywą nr 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego 

i Rady z dnia 26 czerwca 2003 roku w sprawie 

wspólnych zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej; 

■ rozporządzeniem WE nr 1228/2003 z dnia 26 czerwca 

2003 roku w sprawie warunków dostępu do sieci 

w ramach transgranicznej wymiany energii elektrycznej 

wraz z wytycznymi z dnia 9 listopada 2006 

roku w sprawie zarządzania i alokacji dostępnej 

zdolności przesyłowej połączeń wzajemnych 

pomiędzy systemami krajowymi; 

■ decyzją nr 1229/2003/WE Parlamentu Europejskiego 

i Rady z dnia 26 czerwca 2003 roku w sprawie 

wytycznych dla rozwoju energetycznych sieci transeuropejskich; 

■ dyrektywą nr 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego 

i Rady z dnia 18 stycznia 2006 roku dotyczącą 

działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa 

dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych 

(dyrektywa SoS). 


20 

Obowiązki operatora systemu przesyłowego 

Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego, zgodnie z ustawą Prawo energetyczne, jest 

przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się przesyłaniem energii elektrycznej, odpowiedzialnym 

za ruch sieciowy w systemie przesyłowym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego 

systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń 

z innymi systemami elektroenergetycznymi. 

Najważniejsze krajowe uwarunkowania prawne działalności operatora systemu przesyłowego (OSP) 

wynikają z art. 9c ust. 2 ustawy Prawo energetyczne. 

Obowiązki OSP*: 

■ Dbałość o bezpieczeństwo dostarczania energii 

elektrycznej poprzez zapewnienie bezpieczeństwa 

funkcjonowania systemu elektroenergetycznego 

i odpowiedniej zdolności przesyłowej w sieci przesyłowej 

elektroenergetycznej. 

■ Prowadzenie ruchu sieciowego w systemie przesyłowym 

w sposób efektywny, przy zachowaniu 

wymaganej niezawodności dostarczania energii 

elektrycznej i jakości jej dostarczania oraz koordynowanie 

pracy części sieci 110 kV (tzw. koordynowanej 

sieci 110 kV) we współpracy z operatorami 

systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych. 

■ Eksploatacja, konserwacja i remonty sieci przesyłowej, 

instalacji i urządzeń, wraz z połączeniami 

z innymi systemami elektroenergetycznymi, w sposób 

gwarantujący niezawodność funkcjonowania 

systemu elektroenergetycznego. 

■ Zapewnienie długoterminowej zdolności systemu 

elektroenergetycznego w celu zaspokajania uzasadnionych 

potrzeb w zakresie przesyłania energii 

elektrycznej w obrocie krajowym i transgranicznym, 

w tym w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej, 

a tam gdzie ma to zastosowanie, rozbudowy połączeń 


■ Współpraca z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych 

lub przedsiębiorstwami energetycznymi 

w celu niezawodnego i efektywnego 

funkcjonowania systemów elektroenergetycznych 

oraz skoordynowania ich rozwoju. 

■ Dysponowanie mocą jednostek wytwórczych przyłączonych 

do sieci przesyłowej oraz jednostek 

* Opracowano na podstawie Prawa energetycznego (stan na 2007 rok). 


wytwórczych o mocy osiągalnej równej 50 MW 

lub wyższej, przyłączonych do koordynowanej sieci 

110 kV, uwzględniając umowy z użytkownikami 

systemu przesyłowego oraz techniczne ograniczenia 

w tym systemie. 

■ Zarządzanie zdolnościami przesyłowymi połączeń 


■ Zakup usług systemowych niezbędnych do prawidłowego 

funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, 

niezawodności pracy tego systemu 

i utrzymania parametrów jakościowych energii elektrycznej. 

■ Bilansowanie systemu elektroenergetycznego, 

w tym równoważenie bieżącego zapotrzebowania 

na energię elektryczną z dostawami tej energii 

w krajowym systemie elektroenergetycznym, zarządzanie 

ograniczeniami systemowymi oraz prowadzenie 

z użytkownikami tego systemu rozliczeń 

wynikających z: 

■ niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej 

i pobranej z krajowego systemu elektroenergetycznego; 

■ zarządzania ograniczeniami systemowymi. 

■ Prowadzenie centralnego mechanizmu bilansowania 

handlowego. 

■ Zarządzanie przepływami energii elektrycznej 

w systemie elektroenergetycznym, w sposób skoordynowany 

z innymi połączonymi systemami elektroenergetycznymi 

oraz, we współpracy z operatorami 

systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, 

w koordynowanej sieci 110 kV, z uwzględnieniem 

technicznych ograniczeń w tym systemie.

Obowiązki operatora systemu przesyłowego 

■ Zakup energii elektrycznej w celu pokrywania strat 

powstałych w sieci przesyłowej podczas przesyłania 

energii elektrycznej tą siecią oraz stosowanie 

przejrzystych i niedyskryminujących procedur 

rynkowych przy zakupie tej energii. 

■ Dostarczanie użytkownikom sieci i operatorom 

innych systemów elektroenergetycznych, z którymi 

system przesyłowy jest połączony, informacji o 

warunkach świadczenia usług przesyłania energii 

elektrycznej, w tym dotyczących realizacji obrotu 

transgranicznego oraz zarządzania siecią i bilansowania 

energii elektrycznej, niezbędnych do uzyskania 

dostępu do sieci przesyłowej i korzystania 

z tej sieci. 

■ Opracowywanie planów działania na wypadek 

zagrożenia wystąpienia awarii o znacznych rozmia- 

rach w systemie elektroenergetycznym oraz odbudowy 

tego systemu po wystąpieniu awarii. 

■ Realizacja ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej, 

wprowadzonych zgodnie z przepisami 

wydanymi na podstawie art. 11 ust. 6 i 7. 

■ Opracowywanie normalnego układu pracy sieci 

przesyłowej oraz, we współpracy z operatorami 

systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, 

normalnego układu pracy sieci dla koordynowanej 

sieci 110 kV. 


22 

Krajowy System Elektroenergetyczny 

Każdy system elektroenergetyczny cechuje zmienność stanów jego pracy wynikająca ze zmienności 

w czasie zapotrzebowania odbiorców i możliwością wystąpienia zdarzeń losowych. Ponadto na pracę systemu 

znacząco wpływa konieczność bilansowania zapotrzebowania realizowanego w warunkach funkcjonowania 

rynku energii elektrycznej i likwidowania występujących ograniczeń przesyłowych. 

PSE-Operator S.A. zarządza pracą Krajowego 

Systemu Elektroenergetycznego (KSE), w którym 

ze względu na charakter funkcji technicznych wyróżnia 

się trzy podsystemy: 

■ wytwarzanie energii elektrycznej (w elektrowniach, 

elektrociepłowniach i źródłach rozproszonych); 

■ przesyłanie energii elektrycznej siecią elektroenergetyczną 

najwyższych napięć na obszarze całego kraju 

i liniami transgranicznymi przez granice Polski; 

■ dystrybucja i dostawy energii elektrycznej sieciami 

dystrybucyjnymi wysokich, średnich i niskich napięć 

(zadania realizowane przez operatorów systemu 

dystrybucyjnego). 

Sieć najwyższych napięć 

Polską sieć najwyższych napięć tworzy infrastruktura 

sieciowa, w której skład wchodzą następujące obiekty: 

■ 235 linii o łącznej długości 12 941 km, w tym: 

■ 1 linia o napięciu 750 kV o długości 114 km, 

■ 67 linii o napięciu 400 kV o łącznej 

długości 4 919 km, 

■ 167 linii o napięciu 220 kV o łącznej 

długości 7 908 km, 

■ 95 stacji najwyższych napięć (NN). 


Połączenia transgraniczne 

Transgraniczną wymianę energii elektrycznej umożliwiają 

połączenia najwyższych napięć z systemami 

elektroenergetycznymi sąsiednich krajów. 

W Krajowym Systemie Elektroenergetycznym istnieją 

następujące połączenia transgraniczne z krajami 

sąsiadującymi: 

■ na zachodzie: 

■ dwie dwutorowe linie 400 kV na połączeniu 

z systemem niemieckim w relacji: Mikułowa – 

Hagenwerder oraz Krajnik – Vierraden (przejściowo 

pracująca na napięciu 220 kV). 

■ na południu: 

■ dwie linie 400 kV na połączeniu z systemem 

czeskim w relacji Dobrzeń – Albrechtice i Wielopole 

– Nošovice; 

■ jedną dwutorową linię 220 kV na połączeniu 

z systemem czeskim w relacji Kopanina/Bujaków 

– Lískovec; 

■ jedną dwutorową linię 400 kV na połączeniu z systemem 

słowackim w relacji Krosno – Lemešany. 

■ na północy: 

■ kabel prądu stałego na połączeniu z systemem 

szwedzkim. 

■ na wschodzie: 

■ jedną linię 220 kV na połączeniu z systemem 

białoruskim w relacji Białystok – Ross (obecnie 

wyłączona); 


ukraińskim w relacji Zamość – Dobrotwór; 


ukraińskim w relacji Rzeszów – Chmielnicka 

(obecnie wyłączona).


Legenda 

Bilans mocy 

Suma mocy osiągalnej w KSE wyniosła 34 718 MW na 

koniec 2006 roku i była większa o 174 MW w stosunku 

do roku ubiegłego. Łącznie suma mocy osiągalnej 

cieplnych elektrowni zawodowych stanowiła około 

87 procent ogółu mocy osiągalnej w KSE, przy czym 

udział elektrowni zawodowych na węgiel kamienny 

stanowił większość – 59 procent, przy 25 procentowym 

udziale elektrowni zawodowych na węgiel brunatny. 

Pozostałe źródła miały kilkuprocentowy udział 

w całości mocy osiągalnej w KSE. 

Średnia roczna moc dyspozycyjna elektrowni krajowych 

ze szczytów wieczornych dni roboczych 

w 2006 roku wyniosła 27 131 MW i była niższa 

o ponad 2,5 procent, a średnia roczna moc dyspozycyjna 

dostępna dla OSP była niższa o 3,4 procent 

w stosunku do 2005 roku. Na jej zmniejszenie 

przede wszystkim miały wpływ ekstremalne warunki 

atmosferyczne w okresie letnim, które spowodowały 

Sieć przesyłowa i połączenia transgraniczne 

Ross 

Dobrotvinska 

(Dobrotwór) 

Khmelnitskaja 

(Chmielnicka) 

Dobrotwór 

zwiększenie ubytków mocy. Średnie roczne krajowe 

zapotrzebowanie na moc wyniosło 20 578 MW 

i wzrosło o około 4 procent w stosunku do 

roku ubiegłego. Było to najwyższe średnie 

roczne zapotrzebowanie na moc w historii polskiej 

elektroenergetyki. Natomiast maksymalne 

zapotrzebowanie na moc w 2006 roku osiągnęło 

poziom 24 640 MW. Było ono wyższe 

o 5 procent w stosunku do 2005 roku. 

Najwyższy wzrost zapotrzebowania na moc w 2006 

roku zanotowano w miesiącach, w których wystąpiły 

ekstremalne warunki pogodowe: w styczniu i w lipcu 

o około 8 procent w stosunku do stycznia i lipca 2005 

roku. 

Średnie miesięczne rezerwy mocy ze szczytów 

wieczornych dni roboczych w 2006 roku dostępne 

dla OSP wyniosły 3 997 MW i zmniejszyły się o około 

30 procent w porównaniu z rokiem 2005. 


24 


Produkcja i zużycie energii elektrycznej 

Produkcja energii elektrycznej brutto w Polsce 

w 2006 roku wyniosła 160 848 GWh i była wyższa 

o 3,1 procent w porównaniu z 2005 rokiem. 

Krajowe zużycie energii elektrycznej w 2006 roku 

wyniosło 149 847 GWh i było najwyższe w historii 

polskiej elektroenergetyki, a w stosunku do roku 

2005 było wyższe o 3,5 procent. 

* W latach 2004 –2005 dane nie były rejestrowane 


Eksport energii elektrycznej w 2006 roku wyniósł ogółem 

13 442,8 GWh, w tym eksport w ramach wymiany 

handlowej 13 434,3 GWh. W porównaniu z rokiem 

2005 eksport spadł o 6 procent. 

Import energii elektrycznej w 2006 roku wyniósł 

ogółem 2 441,7 GWh, w tym import handlowy 

2 420,1 GWh. W porównaniu z rokiem 2005 import był 

niższy o 22,4 procent. 

Struktura produkcji energii elektrycznej w elektrowniach krajowych, wielkości wymiany energii elektrycznej 

z zagranicą i krajowe zużycie energii elektrycznej w latach 2004 – 2006. 

1. 

Produkcja energii 

elektrycznej ogółem 

2004 2005 2005/2004 2006 2006/2005 

GWh GWh % GWh % 

153 361 156 023 101,7 160 848 103,1 

1.1 Elektrownie zawodowe 144 821 147 616 101,9 152 498 103,3 

1.2 

1.3 

w tym: 

– elektrownie 

zawodowe wodne 

– elektrownie 

zawodowe cieplne 

w tym: 

3 524 3 587 101,8 2 822 78,7 

141 296 144 029 101,9 149 676 103,9 

– na węgiel kamienny 85 370 84 614 99,1 92 111 108,9 

– na węgiel brunatny 52 136 54 888 105,3 53 518 97,5 

– gazowe 3 791 4 527 119,4 4 046 89,4 

Elektrownie wiatrowe 

i inne odnawialne * 

Elektrownie 

przemysłowe 

- - - 70 - 

8 540 8 407 98,4 8 280 98,5 

2. Wymiana zagraniczna -9 292 -11 186 120,3 -11 001 98,3 

3. Krajowe zużycie energii 144 069 144 837 100,5 149 847 103,5


Poziomy napięć i częstotliwość 

Poziomy napięć w węzłach sieci 400 i 220 kV w okresie 

zimowym w 2006 roku mieściły się w przedziale 

wartości dopuszczalnych. Natomiast w okresie letnim 

2006 roku kształtowały się na niższym poziomie niż 

w latach ubiegłych. Awaria napięciowa z 26 czerwca 

2006 roku była spowodowana m.in. niskimi napięciami 

w sieciach NN. Szczegółowy opis przebiegu 

awarii, przyczyny oraz wnioski zostały przedstawione 

w opracowaniu „Raport końcowy z analizy awarii 

napięciowej w dniu 26 czerwca 2006 roku.” 

Średnia roczna częstotliwość w 2006 roku utrzymywała 

się na poziomie 50,001 Hz. Wartość chwilowa 

częstotliwości maksymalnej wyniosła 50,623 Hz 

a minimalnej 49,840 Hz. Wielkość maksymalna wystąpiła 

4 listopada 2006 roku podczas awarii w niemieckim 

systemie elektroenergetycznym, w wyniku której 

nastąpił krótkotrwały podział systemu UCTE na trzy 

części. Polski system elektroenergetyczny, w konsekwencji 

tego podziału, znalazł się w części w której 

wystąpiła znaczna nadwyżka mocy generowanej 

w stosunku do zapotrzebowania, co w efekcie spowodowało 

chwilowy wzrost częstotliwości. 


26 

Majątek sieciowy i działania w jego obszarze 

Majątek sieciowy 

PSE-Operator S.A. prowadzi działalność operato- 

ra systemu przesyłowego, dzierżawiąc od PSE SA 

majątek sieciowy. W tym celu została podpisana 

1 lipca 2004 roku „Umowa dzierżawy przedsiębiorstwa” 

początkowo na okres półroczny, a następnie 

przedłużona na trzy lata. 

Na podstawie przedmiotowej umowy PSE- 

Operator S.A. korzysta zarówno ze zorganizowanego 

zespołu składników materialnych, jak również składników 

niematerialnych niezbędnych do wykonywania 

funkcji OSP. Za dzierżawę zorganizowanej części 

przedsiębiorstwa PSE-Operator S.A. płaci czynsz 

dzierżawny, skalkulowany przy zastosowaniu metody 

zysku transakcyjnego netto. 

W skład dzierżawionego przez PSE-Operator S.A. 

majątku sieciowego na dzień 31 grudnia 2006 roku 

wchodziło m.in. 235 linii najwyższych napięć o łącznej 

długości 12 941 km. 

Majątek dzierżawiony od PSE SA nie obejmuje 

wszystkich istniejących stacji najwyższych napięć. 

W roku 2006 we współdziałaniu z Ministerstwem 

Skarbu Państwa kontynuowano działania mające na 

celu pozyskanie praw własności do stacji elektroenergetycznych 

220 kV Skawina i Ostrołęka. 

OSP w okresie dzierżawy zobowiązany jest do prowadzenia 

prac eksploatacyjnych, w tym dokonywania 

koniecznych napraw dzierżawionego majątku sieciowego 

i mienia wchodzącego w jego skład. 

Funkcjonowanie PSE-Operator S.A. jako operatora 

systemu przesyłowego bez własnego majątku 

przesyłowego jest rozwiązaniem tymczasowym. 

Strategicznym zadaniem OSP jest uzyskanie praw do 

tego majątku. 

Eksploatacja i remonty 

Na obiektach stanowiących zorganizowaną część 

przedsiębiorstwa przesyłowego PSE-Operator S.A. 

prowadził w 2006 roku prace eksploatacyjne i remontowe, 

wpływające na niezawodne funkcjonowanie 

sieci przesyłowej. 



Wśród ważniejszych prac eksploatacyjnych wykonano: 

■ oględziny, obloty i diagnostykę linii NN z wykorzy- 

staniem techniki lotniczej; 

■ przeglądy serwisowe transformatorów i wyłączników; 

■ sprawdzenie poprawności działań funkcjonalnych 

automatyk zabezpieczeniowych; 

■ obligatoryjne zabiegi wynikające z przepisów dotyczących 

zbiorników ciśnieniowych ochrony środowiska 

i gospodarki nieruchomościami. 

W 2006 roku wykonano 93 zadania remontowe na 

kwotę 30,4 mln zł. Do głównych efektów realizacji 

planu remontów należy zaliczyć: 

■ 20 zadań na liniach na kwotę 17,2 mln zł, obejmujących 

wymianę izolacji, naprawę fundamentów, 

naprawę uziemień, wymianę linek odgromowych 

i malowanie konstrukcji; 

■ 69 zadań na obiektach stacyjnych na kwotę 

12,9 mln zł obejmujących remonty aparatury pierwotnej, 

aparatury wtórnej, instalacji sprężonego 

powietrza, konstrukcji stalowych oraz budynków, 

kanałów kablowych, instalacji i dróg. 

Łącznie w 2006 roku koszty eksploatacji i remontów 

wyniosły 154,9 mln zł. 

Inwestycje 

Zgodnie z „Umową o zarządzanie przedsięwzięciami 

inwestycyjnymi” PSE-Operator S.A. wykonał na rzecz 

PSE SA, m.in. następujące usługi: 

■ przygotowanie inwestycji do realizacji, 

■ realizację zadań inwestycyjnych. 

W ramach działalności przedinwestycyjnej przygotowano 

dokumentację decyzyjną dla realizacji m.in. 

następujących zadań: 

■ modernizacji stacji 220/110 kV Klikowa, 

■ modernizacji stacji 220/110 kV Radkowice, 

■ modernizacji stacji 220/110 kV Poręba, 

■ modernizacji stacji 220/110 kV Chełm, 

■ modernizacji stacji 220/110 kV Katowice, 

■ sprzęganie sieci 400 i 220 kV w stacji Byczyna. 


28 


W ramach działalności inwestycyjnej w 2006 roku 

zrealizowano następujące zadania i etapy zadań 

inwestycyjnych: 

■ rozbudowa stacji 400/110 kV Olsztyn Mątki, 

■ budowa linii 220 kV Olsztyn Mątki-Olsztyn I, 

■ modernizacja stacji 220/110 kV Olsztyn I, 

■ modernizacja stacji 220/110 kV Łośnice, 

■ modernizacja populacji transformatorów 220/110 kV, 

■ wymiana wyłączników 220 kV w stacji Mikułowa, 

■ eliminacja zagrożeń w świadczeniu usługi przesyłania 

w stacji Blachownia, 

■ przebudowa odcinka linii 220 kV Świebodzice- 

Klecina na linię dwutorową dwunapięciową 

220 + 110 kV, 

■ poprawa stanu technicznego linii 400 kV Krosno- 

Lemešany, 

■ budowa linii 400 kV Tarnów-Krosno, 

■ modernizacja linii 220 kV Połaniec-Radkowice, 

■ modernizacja linii 220 kV Chmielów-Boguchwała. 

Na realizację zadań i zamierzeń inwestycyjnych ujętych 

w planie inwestycji PSE SA na 2006 rok poniesiono 

nakłady inwestycyjne w wysokości 450,3 mln zł. 

Efekty zrealizowanych działań inwestycyjnych 

W wyniku realizowanej działalności inwestycyjnej 

na rzecz PSE SA: 

■ rozbudowano sieć przesyłową o: 

■ 92,6 km linii 400 kV, 

■ 252,6 km traktów światłowodowych, 

■ zwiększono zdolności transformacji mocy o 810 

MVA, w tym o: 

■ 330 MVA 400/220 kV w SE Olsztyn Mątki, 

■ 160 MVA 220/110 kV w SE Konin, 

■ 160 MVA 220/110 kV w SE Wanda, 

■ 160 MVA 220/110 kV w SE Bieruń, 

■ przekazano do eksploatacji środki trwałe oraz 

wartości niematerialne i prawne o łącznej wartości 

401,8 mln zł. 


Ważniejsze efekty zrealizowanych zadań: 

■ zrealizowanie systemu Olsztyn (rozbudowa 

stacji 400/110 kV Olsztyn Mątki, modernizacja stacji 

220/110 kV Olsztyn I (I etap) i uruchomienie linii 

400 kV Olsztyn Mątki – Olsztyn I), stanowiącego 

zasilanie aglomeracji olsztyńskiej umożliwiło powiązanie 

sieci 400 kV z siecią 220 kV; co zapewni 

dodatkowe zasilanie stacji olsztyńskich oraz poprawę 

dyspozycyjności linii 400 kV Gdańsk Błonia – 

Olsztyn Mątki; 

■ przeprowadzenie modernizacji stacji elektroenergetycznych 

w celu zwiększenia niezawodności ich 

pracy, dostosowania stacji do nowych warunków 

pracy, zdalny nadzór, sterowanie i monitoring, bezobsługowa 

praca stacji; 

■ przeprowadzenie wymiany autotransformatorów 

w stacjach NN podniosło dyspozycyjność miejsc 

dostarczania energii w perspektywie najbliższych 

trzydziestu lat; 

■ przeprowadzenie modernizacji linii zapewniło 

eliminację ograniczeń sieciowych poprzez zwiększenie 

zdolności przesyłowych linii; przyczyni się 

do wzrostu niezawodności pracy i dostosowywania 

parametrów technicznych linii do obowiązujących 

norm i przepisów. 

Planowanie działalności 

Na rok 2007 opracowano następujące plany: 

■ plan eksploatacji, 

■ plan remontów, 

■ plan inwestycji PSE SA, 

■ plan inwestycji PSE-Operator S.A. 

Kontynuowano prace związane z opracowaniem 

planu inwestycji rzeczowych na lata 2007 – 2011. 

W 2007 roku i kolejnych latach planuje się przede 

wszystkim rozbudowę sieci 400 kV, zastępowanie sieci 

220 kV siecią 400 kV, wymianę populacji transformatorów, 

przekładników napięciowych i ograniczników


przepięć, kontynuowanie programu bezpieczeństwa 

pracy sieci elektroenergetycznej oraz rozpoczęcie 

modernizacji szeregu linii i stacji elektroenergetycznych. 

Dla powyższych zadań rozbudowywana będzie 

sieć teleinformatyczna z wymaganymi aplikacjami. 

Ważnym elementem programu inwestycyjnego będą 

zadania dotyczące gospodarki mocą bierną, w tym 

instalowanie dławików kompensacyjnych w stacjach 

elektroenergetycznych i instalowanie baterii konden- 

satorów. Wszystkie działania będą koordynowane 

z zamierzeniami inwestycyjnymi wytwórców i operatorów 

systemów dystrybucyjnych. 

Biorąc pod uwagę zadania i zamierzenia inwestycyjne 

ujęte w obowiązującym planie średniookresowym na 

lata 2006 – 2010 oraz opracowany wstępny wykaz 

zadań do kolejnej edycji planu na lata 2007 – 2011, 

niezbędne nakłady inwestycyjne w okresie pięcioletnim 

można oszacować w wysokości 3 – 3,5 mld zł. 


30 


Terminowa realizacja planów inwestycyjnych jest uzależniona od obowiązujących uwarunkowań formalnoprawnych. 

Pozyskanie „prawa drogi” to przedsięwzięcie skomplikowane i czasochłonne. Proces przygotowania 

i realizacji inwestycji w przypadku linii najwyższych napięć wzrósł w ostatnim okresie do kilkunastu lat. 

W przypadku braku przyjęcia nowych rozwiązań ustawowych dla inwestycji infrastrukturalnych upraszczających 

procedury uzgodnień z organami samorządowymi oraz właścicielami gruntów realizacja planów inwestycyjnych 

PSE-Operator S.A. będzie znacznie utrudniona. 

W 2006 roku PSE-Operator S.A. dążył do wprowadzenia 

zmian w regulacjach prawnych utrudniających 

wywiązywanie się z jego ustawowych obowiązków. 

Spółka proponowała zmiany w następujących aktach 

prawnych: 

■ ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu 

i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, 

poz. 717) – zmiana zapisów umożliwiająca wprowadzenie 

do miejscowych planów zagospodarowania 

przestrzennego obiektów liniowych wynikających 

z uzgodnionych z Prezesem URE Planów Rozwoju; 

■ ustawie z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu 

egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 roku 

nr 229, poz. 1954 z późniejszymi zmianami) 

– wprowadzenie ścieżki postępowania administracyjnego 

ułatwiającego wejście na teren nieruchomości 

w celu dokonania niezbędnych zabiegów 

eksploatacyjnych lub likwidacji skutków awarii 

(zmiany są konieczne ze względu na prawa właścicieli 

nieruchomości utrudniające, a czasami wręcz 

uniemożliwiające szybkie i skuteczne likwidowanie 

skutków awarii na obiektach liniowych); 


■ ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny 

(Dz. U. nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami) 

– zmiana umożliwiająca pozyskiwanie przez osoby 

prawne inwestorów liniowych prawa do nieruchomości 

w postaci służebności gruntowej; 

■ ustawie z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny 

(Dz. U. nr 88, poz. 553) – zmiany zapisów k.k. 

w zakresie przestępstw skutkujących możliwością 

niedostarczenia nośników energii (elektrycznej, 

gazu, ciepła, paliw i wody) do skupisk społeczności 

lokalnych lub dużych obszarów kraju; 

■ ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce 

nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. nr 261, poz. 

2603 i nr 281, poz. 2782) – zmiany ułatwiające 

uzyskanie decyzji administracyjnej o ograniczeniu 

sposobu użytkowania oraz ograniczeniu wysokości 

roszczeń finansowych właścicieli tylko do wypłaconego 

odszkodowania.

Usługi przesyłania 

Sprzedaż usług przesyłania energii elektrycznej stanowi główne źródło przychodów z działalności 

PSE-Operator S.A. Spółka świadczy usługi przesyłania energii elektrycznej na podstawie umów o świadcze- 

nie tych usług, na warunkach ustalonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej oraz zatwier- 

dzanej przez Prezesa URE taryfy OSP dla energii elektrycznej. 

W 2006 roku PSE-Operator S.A. na podstawie zawartych 

umów świadczył usługi przesyłania na rzecz: 

■ 13 elektrowni, 

■ 6 elektrociepłowni, 

■ 15 operatorów systemu dystrybucyjnego, 

■ 3 odbiorców końcowych, 

■ 43 przedsiębiorstw obrotu. 

PSE-Operator S.A. w 2006 roku zawarł umowy przesyłania 

z siedmioma nowymi klientami – przedsiębiorstwami 

obrotu. 

W związku z wejściem w życie 1 czerwca 2006 roku 

nowej Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej 

przygotowano i wysłano do klientów OSP projekty 

umów o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej. 

Usługi przyłączania 

Działalność związana z przyłączaniem podmiotów do 

Krajowej Sieci Elektroenergetycznej dotyczy dwóch 

obszarów. Pierwszy to przyłączanie do sieci przesyłowej. 

W tym obszarze w roku 2006 PSE-Operator S.A. 

określił warunki przyłączenia: 

■ dla wytwórców na łączną moc 309 MW; 

■ dla spółek dystrybucyjnych na łączną moc 320 MW. 


32 


Drugi obszar związany jest z uzgadnianiem warunków 

przyłączenia podmiotów przyłączanych do sieci 

dystrybucyjnej 110 kV. W tym obszarze w roku 2006 

PSE-Operator S.A. uzgodnił warunki przyłączenia: 

■ dla wytwórców na łączną moc 795,5 MW, z czego 

708 MW stanowiły farmy wiatrowe; 

■ dla odbiorców na łączną moc 174 MW. 

Taryfa 

Rozliczenia za świadczone przez PSE-Operator S.A. 

usługi przesyłania za okres od 1 stycznia 2006 roku 

do 31 grudnia 2006 roku, prowadzone były zgodnie 

z taryfą PSE-Operator S.A. zatwierdzoną przez 

Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezesa URE) 

14 grudnia 2005 roku. 

15 grudnia 2006 roku Prezes URE wydał decyzję zatwierdzającą 

taryfę PSE-Operator S.A. na następny rok. Taryfa 

weszła w życie i jest stosowana w rozliczeniach za świadczone 

usługi przesyłania od 1 stycznia 2007 roku. 


Działalność taryfowa 

PSE-Operator S.A. świadczy usługi na rzecz poszczególnych 

podmiotów KSE w zakresie: 

■ przesyłania energii elektrycznej siecią przesyłową 

– usługa wykonywana na rzecz podmiotów przyłączonych 

do sieci przesyłowej. Dla jej zapewnienia 

PSE-Operator S.A. prowadzi: 

■ ruch i utrzymanie majątku sieciowego; 

■ kontraktację energii na potrzeby różnic bilansowych 

sieci przesyłowej; 

■ kontraktację usług przesyłania w sieciach innych 

podmiotów; 

■ zapewnienia niezawodności dostaw energii elektrycznej, 

odpowiednich parametrów jakościowych 

dostaw, dotrzymania wymagań UCTE dla wymiany 

transgranicznej, odpowiednich zdolności produkcyjnych 

w KSE w perspektywie długoterminowej 

oraz stymulowania działań w kierunku zmniejszenia 

negatywnego wpływu produkcji energii elektrycznej 

na środowisko;


■ prowadzenia rozliczeń wynikających z niezbilansowania 

energii elektrycznej dostarczonej i pobranej 

z systemu dla podmiotów korzystających z rynku 

bilansującego. 

Aby realizować usługi, PSE-Operator S.A. prowadzi 

m.in.: 

■ kontraktację i monitoring rezerw mocy (regulacyjnych 

usług systemowych) i usług dodatkowych od 

zarządcy kontraktów długoterminowych; 

■ kontraktację generacji wymuszonej; 

■ bilansowanie produkcji energii z zapotrzebowaniem 

zgłaszanym przez uczestników rynku w ramach 

dobowo-godzinowego rynku bilansującego oraz 

prowadzenia rozliczeń odchyleń od zgłaszanych 

Rynek systemowy 

grafików (w tym celu PSE-Operator S.A. prowadzi 

budowę oraz eksploatację systemów bilansoworozliczeniowych); 

■ rozliczenia opłat kompensacyjnych w ramach 

systemu transgranicznych usług przesyłania realizujących 

wzajemne pokrywanie przez operatorów 

sieci przesyłowej kosztów tranzytów energii 

w ramach jednolitego europejskiego systemu, 

z jednoczesnym przenoszeniem skutków finansowych 

tych rozliczeń w taryfach operatorów 

w poszczególnych krajach; 

■ przyłączenia podmiotów do sieci najwyższych 

napięć (dla realizacji tych usług PSE-Operator S.A. 

ustala warunki i prowadzi budowę przyłączy). 

PSE-Operator S.A. jako podmiot odpowiedzialny za kierowanie pracą Krajowego Systemu Elektroenergetycznego 

zapewnia jego bezpieczną i niezawodną pracę przez świadczenie usług bilansujących 

uczestnikom rynku energii elektrycznej, administrując rynkami: bilansującym i technicznym. 

Rynek bilansujący (RB) 

Na koniec 2006 roku w procesach rynku bilansującego 

uczestniczyło 78 podmiotów, w tym: 

19 wytwórców, 17 odbiorców, 40 przedsiębiorstw 

obrotu, Towarowa Giełda Energii SA oraz 

PSE-Operator S.A. jako OSP. Dane techniczno-handlowe 

były zgłaszane przez 39 operatorów rynku 

i dotyczyły 317 jednostek grafikowych. 

W 2006 roku uczestnicy rynku dostarczyli na rynek 

bilansujący 11,4 TWh energii bilansującej. 

Rynek techniczny 

W 2006 roku zakup regulacyjnych usług systemowych 

oraz usług dyspozycyjności jednostek wytwórczych 

realizowano na podstawie umów dwustronnych 

z dostawcami zawartych po wcześniejszym przeprowadzeniu 

postępowania o udzielenie zamówienia 

publicznego. Z elektrowni cieplnych zakupiono 

regulacyjne usługi systemowe za 573 mln zł. 

Z elektrowni wodnych zakupiono usługi systemowe 

za kwotę 203,7 mln zł. Ponadto zakupiono usługi 

dyspozycyjności od elektrowni cieplnych pracujących 

w warunkach generacji wymuszonej za 124,3 mln zł. 

Usługi koordynacyjne 

W ramach świadczenia usług koordynacyjnych wspomagających 

prowadzenie działalności handlowej 

na rynku energii elektrycznej prowadzono roczne, 

miesięczne i dobowe planowanie koordynacyjne. 


34 

Rynek systemowy 

Rozwój mechanizmów bilansowania 

1 czerwca 2006 roku wprowadzone zostały zmiany dotyczące 

zasad funkcjonowania rynku bilansującego. Ich 

celem było wyeliminowanie zaobserwowanych nieprawidłowości 

dotyczących rozliczeń za energię bilansującą 

planowaną oraz umożliwienie odbiorcom uprawnionym 

do korzystania z TPA swobodniejszego udziału w hurtowym 

rynku energii. Zmiany dotyczyły przede wszystkim: 

■ wprowadzenia łącznego rozliczania jednostek 

grafikowych wytwórczych w zakresie energii bilansującej 

planowanej, 

■ modyfikacji zasad wyznaczania ceny CRK (w tym 

wysokości CWmax), 

Współpraca z systemami 

elektroenergetycznymi innych krajów 

UCTE jako jedyna organizacja operatorów systemów 

przesyłowych w Europie wypracowała i wdrożyła 

tzw. „Pakiet bezpieczeństwa”. Składa się on z trzech 

elementów: 

■ Instrukcji pracy systemów połączonych w UCTE 

(UCTE Operation Handbook) dotyczącej koordynacji 

działań, ujednoliconych zasad prowadzenia 

ruchu oraz wymiany informacji; 

■ wielostronnej umowy operatorskiej (tzw. Multilateral 

Agreement) wszystkich OSP zrzeszonych w UCTE, 

obowiązującej od 1 lipca 2005 roku; 

■ procedury monitorowania stopnia wypełniania 

wymagań wynikających z Instrukcji pracy systemów 

połączonych w UCTE. 

Synchroniczna praca w ramach UCTE zwiększa bezpieczeństwo 

prowadzenia systemu, a w stanach awaryjnych 

pozwala uzyskać pomoc od innych członków 


■ modyfikacji zasad rozliczeń w zakresie zakupu 

energii w stanach awaryjnych, 

■ wprowadzenia rozliczeń za energię z tytułu ograniczeń 

elektrownianych, 

■ modyfikacji zasad wyznaczania cen rozchylonych, 

■ odstąpienia od stosowania strefy nieczułości 

niezbilansowania, 

■ wprowadzenia grupowego bilansowania handlowego, 

■ zwiększenia dokładności zgłoszeń. 

Polski system przesyłowy kierowany przez PSE-Operator S.A. jest częścią systemu UCTE - Unii ds. 

Koordynacji Przesyłu Energii Elektrycznej (ang. Union for the Co-ordination of Transmission of Electricity) 

– największego europejskiego zgrupowania systemów elektroenergetycznych pracujących synchronicznie. 

Bezpieczna i niezawodna praca systemu UCTE zapewnia energię elektryczną przeszło 450 milionom 

obywateli krajów europejskich. 

UCTE oraz stwarza korzystniejsze warunki wymiany 

transgranicznej pod warunkiem wyeliminowania 

ograniczeń przesyłowych wynikających z fizycznej 

istoty działania systemu elektroenergetycznego. 

Europejski system elektroenergetyczny pracuje 

w zasadniczo różnych warunkach od tych, na które był 

projektowany. Wynika to głównie z faktu postępującego 

rozwoju rynku energii elektrycznej, wpływającego 

na intensyfikację przesyłów transgranicznych i występowanie 

przesyłów na duże odległości oraz z rozwoju 

źródeł wytwarzania energii o zmiennej charakterystyce, 

jakimi są dla przykładu elektrownie wiatrowe. 

Czynniki te sprawiają, że zapewnienie bezpiecznej 

pracy systemu przesyłowego staje się dla operatorów 

systemów przesyłowych coraz większym wyzwaniem. 

Środkiem ułatwiającym działania podejmowane 

przez operatorów w sytuacjach awaryjnych są umowy

Współpraca z systemami 

elektroenergetycznymi innych krajów 

regulujące zasady wzajemnej pomocy. Pierwszą dwustronną 

umowę ramową PSE-Operator S.A. podpisał 

w 2005 roku z operatorem czeskiego systemu 

przesyłowego - ČEPS, a.s. W 2006 roku spółka 

PSE-Operator S.A. podpisała kolejne dwie dwustronne 

umowy ramowe dotyczące awaryjnych dostaw 

energii (General Contract for Emergency Deliveries): 

z operatorem systemu wschodnich Niemiec – Vatenfall 

Europe - Transmission GmbH oraz z operatorem 

systemu słowackiego – Slovenská elektrizačná prenosová 

sústava, a.s. Łącznie PSE-Operator S.A. na 

koniec 2006 roku miał podpisane trzy umowy ramowe 

ze wszystkimi sąsiednimi systemami pracującymi 

synchronicznie. 

W 2006 roku w europejskich systemach elektroenergetycznych 

doszło do kilku poważnych awarii 

systemowych. Najpoważniejszą była awaria w systemie 

UCTE z 4 listopada 2006 roku. W wyniku tego 

zdarzenia doszło do podzielenia systemu UCTE na 

trzy asynchronicznie pracujące obszary, co spowodowało, 

że 15 milionów odbiorców utraciło zasilanie. 

System polski znalazł się w obszarze nadwyżkowym, 

w którym częstotliwość utrzymywała się przez 

około 40 minut na poziomie znacznie wyższym 

od wartości znamionowej. Drastyczna zmiana przepływów 

mocy spowodowana awarią doprowadziła 

do przeciążenia elementów sieci w okolicy granicy 

polsko-czesko-niemieckiej. Stan pracy systemów 

UCTE powrócił do normy po około dwóch godzinach 

od wystąpienia awarii. 

System czeski dotknęła poważna awaria 25 lipca 2006 

roku, w wyniku której wydzieliły się wewnętrzne wyspy, 

a niezbilansowanie systemu sięgnęło 2500 MW 

powodując odchylenie częstotliwości systemowej 

o około 140 mHz. Dzięki dostawom awaryjnym z systemu 

polskiego – 300 MW, systemu słowackiego – 150 

MW, systemów niemieckich – 500 MW oraz pomocy 

systemu francuskiego sytuacja została opanowana, 

a częstotliwość powróciła do wartości bliskiej znamionowej. 

26 czerwca 2006 roku doszło w Polsce do awarii 

napięciowej o charakterze lokalnym. W jej wyniku 

przez kilka godzin utrzymywały się skrajnie niskie 

napięcia u odbiorców zlokalizowanych w centralnej 

i północnej części kraju, a dla likwidacji awarii konieczne 

było wprowadzenie ograniczeń zasilania w wysokości 

około 100 MW. 


36 

Udostępnianie zdolności przesyłowych 

wymiany transgranicznej 

W roku 2006 kontynuowane były skoordynowane 

aukcje zdolności przesyłowych wymiany transgra- 

nicznej prowadzone przez pięciu operatorów sys- 

temów przesyłowych z Polski (PSE-Operator S.A.), 

Czech (ČEPS), Niemiec (VE-T i E.ON) oraz ze 

Słowacji (ŠEPS). Skoordynowane aukcje pomiędzy 

operatorami były jedynym takim przedsięwzięciem 

w Europie pod względem liczby zaangażowa- 

nych operatorów. Równocześnie trwały prace 

nad zmianami w zasadach aukcji na rok 2007. 

We wrześniu 2006 roku operatorzy systemów 

przesyłowych przedstawili organom regulacji projekt 

umowy „Agreement concerning the organization 

of a participation in co-ordinated auctions 

of transmission capacity at the common borders 

in 2007” wraz z „Zasadami skoordynowanych 

aukcji transgranicznych zdolności przesyłowych 

w roku 2007” będącymi załącznikiem do tej umowy. 

Jest to aktualizacja umowy obowiązującej w roku 

2006. Do najważniejszych zmian w tej umowie należy: 

■ wprowadzenie elektronicznego składania ofert 

w aukcji miesięcznej, 

■ wprowadzenie elektronicznego transferu zdolności 

przesyłowych, 

Działalność Centrum 

Regulacyjno – Rozliczeniowego 

Praca Centrum Regulacyjno – Rozliczeniowego (CRR) 

przebiegała w 2006 roku w sposób prawidłowy, przy 

zachowaniu wszystkich terminów i procedur obowiązujących 

we współpracy z Centrum Rozliczeniowym 

północnej części systemów UCTE w Brauweiler 

(Niemcy). 

Do podstawowych zadań CRR należy prowadzenie 

regulacji wymiany międzysystemowej wspólnego 

bloku z sąsiednimi systemami w ramach UCTE, planowanie 

pracy systemów oraz rejestracja i rozliczanie 

nieplanowej wymiany energii. W CRR prowadzone 


■ zmiany opłat za prowadzenie aukcji w związku 

z nakładami na modernizację systemu e-Trace. 

W wyniku wypracowanych rozwiązań oraz uzgodnień 

21 listopada 2006 roku zakończyła się aukcja 

na roczne zdolności przesyłowe wymiany międzysystemowej 

na 2007 rok, a jej wyniki zostały opublikowane 

22 listopada 2006 roku. 

CBT (ang. Cross – Border Trade) 

PSE-Operator S.A. podpisał w 2005 roku wielostronną 

umowę międzyoperatorską CBT Clearing 

and Settlement Agreement, na podstawie której 

w 2006 roku uczestniczył w rozliczeniach kosztów 

tranzytów energii elektrycznej pomiędzy europejskimi 

OSP. Celem powyższego mechanizmu jest, 

aby w krajach członkowskich Unii Europejskiej nie 

występowały dodatkowe, specjalne opłaty graniczne 

za eksport, import i tranzyt energii płacone bezpośrednio 

przez uczestników rynku, tylko żeby rozliczenia 

następowały bezpośrednio pomiędzy OSP, a koszty 

były przenoszone w taryfach krajowych. Powyższa 

umowa została podpisana na rok przez operatorów 

z 20 krajów, a ponoszone z tego tytułu koszty 

PSE-Operator S.A. uwzględnił w swojej taryfie obowiązującej 

w 2006 roku. 

są również bieżące i okresowe analizy pracy systemów 

partnerskich wspólnego bloku regulacyjnego, 

w tym systemu Wyspy Bursztyńskiej. Podstawą analiz 

są zalecenia UCTE oraz metodyka opracowana 

w CRR uwzględniająca te zalecenia. 

Wspólny blok regulacyjny pracował w 2006 roku 

w przedziale ±80 MWh/h przez 97,5 procent czasu. 

Odchylenie regulacyjne bloku z uwzględnieniem 

korekty częstotliwości mieściło się w przedziale 

±80 MWh/h przez 99,7 procent czasu.

Współpraca regionalna z operatorami 

systemów przesyłowych 

Rozwój regionalnych rynków energii elektrycznej był w roku 2006 priorytetem Komisji Europejskiej. 

Komisja Europejska uznała potrzebę budowy jednolitego rynku energii elektrycznej drogą tworzenia, 

a następnie łączenia rynków regionalnych. 

Oceniając krytycznie postęp prac osiągnięty w roku 

2005 w wyniku działań regionalnych miniforów, 

Europejska Grupa Regulatorów Energii Elektrycznej 

i Gazu (ERGEG) podjęła publiczne konsultacje 

w celu ustalenia efektywnej struktury roboczej do dalszych 

prac nad tworzeniem rynków regionalnych. 

W lutym 2006 roku ERGEG uruchomił tzw. Elektryczną 

Inicjatywę Regionalną (EIR), której celem jest: 

■ ustanowienie regionalnych rynków energii 

elektrycznej, 

■ zidentyfikowanie i opublikowanie obszarów 

priorytetowych, 

■ opracowanie i opublikowanie harmonogramów 

działań, 

■ wskazanie, który organ powinien podejmować 

działania, 

■ monitorowanie postępu prac. 

W ramach EIR uruchomiono siedem projektów regionalnych 

rynków energii elektrycznej. 

Polski rynek energii elektrycznej jest zgodnie 

z tą koncepcją częścią rynku Europy Centralnej 

i Wschodniej, w skład którego wchodzą rynki Czech, 

Węgier, Słowacji, Austrii, Słowenii i część rynku niemieckiego. 

Ośmiu operatorów z tych krajów podjęło 

współpracę już w roku 2004. Są to: Verbund-APG, 

ČEPS a.s., MAVIR, ELES, E. ON Netz GmbH i Vattenfall 

Europe Transmission GmbH oraz SEPS a.s. 

W roku 2006 zostało podpisane Memorandum formułujące 

wspólne cele OSP. Należą do nich: wypracowanie 

skoordynowanego mechanizmu zarządzania ograniczeniami 

przesyłowymi wymiany międzysystemowej 

i udostępniania zdolności przesyłowych podmiotom 

uczestniczącym w obrocie energią elektryczną oraz 

utworzenie niezależnego Biura Aukcyjnego. 


38 

Współpraca regionalna z operatorami 

systemów przesyłowych 

Celem wspólnych prac jest wdrożenie nowej metody 

alokacji zdolności przesyłowych opartej na fizycznych 

przepływach. Nowe rozwiązania są omawiane z regulatorami 

w ramach struktur EIR. 

Legenda 

kabel prądu stałego 

kabel prądu przemiennego 

Obszary pracy synchronicznej w Europie 


Ich wdrożenie przez OSP zależeć będzie od ostatecznej 

akceptacji przez Regionalny Komitet 

Koordynacyjny w strukturze EIR.

Udział w pracach międzynarodowych 

organizacji operatorskich 

UCTE 

Przedstawicielka PSE-Operator S.A. od 15 września 

2006 roku pełni funkcję wiceprezydenta Union 

for the Co-ordination of Transmission of Electricity 

(UCTE). Wybranie przedstawicielki naszej Spółki na 

tak zaszczytne stanowisko w UCTE jest dowodem 

uznania dla polskiego operatora systemu przesyłowego. 

W 2006 roku PSE-Operator S.A. dysponował piątą 

co do wielkości siłą głosu (29 na 637 głosów ogółem) 

w Walnym Zgromadzeniu UCTE za Niemcami, 

Francją, Włochami i Hiszpanią. 

W pierwszej połowie 2006 roku funkcjonowała 

w UCTE obowiązująca od kilku poprzednich lat struktura 

grup roboczych. W drugim półroczu 2006 roku 

wprowadzono nową strukturę roboczą opartą na centrach 

kompetencji, obejmującą grupy robocze wspierające 

oraz grupy projektowe. PSE-Operator S.A. ma 

przedstawicieli we wszystkich komórkach nowej 

struktury, w tym przewodnictwo w ważnej grupie 

monitorującej wypełnianie standardów określonych 

w Instrukcji pracy systemów połączonych w UCTE 

(UCTE Operation Handbook). 

Eksperci z PSE-Operator S.A. brali również udział 

w pracach dedykowanych zespołów zadaniowych 

powoływanych do rozwiązywania aktualnych problemów 

technicznych. 

Z uwagi na poważną awarię systemu UCTE, jaka 

wystąpiła 4 listopada 2006 roku, organ zarządczy 

UCTE powołał Komisję Poawaryjną, której zadaniem 

było przeanalizowanie przyczyn awarii oraz opracowanie 

zaleceń na przyszłość. Szefem jednej z trzech 

grup roboczych (zgodnie z wydzielonymi obszarami) 

był przedstawiciel Departamentu Usług Operatorskich 



40 


organizacji operatorskich 

ETSO 

Przedstawiciel PSE-Operator S.A. jest reprezentantem 

Polski w Komitecie Sterującym European Transmission 

System Operators (ETSO). ETSO zrzesza operatorów 

systemów przesyłowych ze wszystkich pięciu, bardzo 

różnych co do wielkości, grup połączonych systemów 

przesyłowych występujących na obszarze Europy, 

tj.: UCTE, Nordel, UKTSOA, ATSOI, kraje bałtyckie. 

Celem ETSO jest wspieranie rozwoju europejskiego 

wewnętrznego rynku energii elektrycznej. 

W 2006 roku PSE-Operator S.A. dysponował w Walnym 

Zgromadzeniu ETSO 27 głosami na ogólną liczbę 

354 głosów. 

Przedstawiciele PSE-Operator S.A aktywnie uczestniczyli 

w działaniach większości struktur ETSO oraz 

w licznych zespołach zadaniowych. Ich celem jest 

tworzenie wspólnych zasad ekonomicznych i rynkowych, 

dotyczących transgranicznej wymiany energii 

elektrycznej oraz zasad taryfowania takiej wymiany, 

a także zarządzanie ograniczeniami zdolności przesyłowych. 

CENTREL 

Członkowie regionalnej grupy CENTREL 18 października 

2006 roku, jednomyślnie podjęli decyzję o zakończeniu 

działalności stowarzyszenia z dniem 31 grudnia 

2006 roku. Powodem decyzji były nowe wyzwania 

związane z potrzebą szerszej, niż w gronie czterech 

OSP, działalności regionalnej. 

Współpraca na polu elektroenergetyki między krajami 

Grupy Wyszehradzkiej będzie kontynuowana. Zasady 

tej współpracy w obszarze działania operatorów 

zostały określone - równolegle z rozwiązaniem grupy 

CENTREL - w podpisanym 18 października 2006 roku 

Liście Intencyjnym. 

Niezależnie od podjętej decyzji o rozwiązaniu grupy 

CENTREL wspólny Blok Regulacyjny kontynuuje swoją 

działalność techniczno-organizacyjną, co oznacza, że 

obowiązki koordynatora bloku nadal są wypełniane 

przez Centrum Regulacyjno-Rozliczeniowe funkcjonujące 

w strukturach PSE-Operator S.A. 



organizacji branżowych 

EURELECTRIC 

PSE-Operator S.A. w 2006 roku współpraco- 

wał za pośrednictwem Polskiego Komitetu Energii 

Elektrycznej z Unią Przemysłu Elektroenergetycznego 

EURELECTRIC. 

Unia Przemysłu Elektroenergetycznego EURELECTRIC 

reprezentuje wspólne interesy całego europejskiego 

sektora elektroenergetycznego, a jej celem jest wspieranie 

rozwoju i konkurencyjności tego sektora, promowanie 

interesów swoich członków na płaszczyźnie 

politycznej i przekonywanie do wspólnie wypracowanej 

strategii działania. 

W 2006 roku przedstawiciele PSE-Operator S.A. 

współpracowali w następujących grupach struktury 

eksperckiej EURELECTRIC: 

■ Komitecie Sieciowym, 

■ Komitecie Ochrony Środowiska i Zrównoważonego 

Rozwoju, 

■ grupie roboczej „Integracja systemów”, 

■ grupie roboczej „Zmiany klimatyczne”, 

■ grupie roboczej „SYSTINT”, 

■ w sieci eksperckiej „EURPROG”. 

CIGRE 

Przedstawiciele PSE-Operator S.A. brali w 2006 roku 

czynny udział w pracach Międzynarodowego Komitetu 

Wielkich Sieci Elektrycznych CIGRE (fr. Conseil 

International des Grands Reseaux Electriques), 

w którym działa ponad 80 krajów (z Europy, Ameryki, 

Azji, Afryki i Środkowego Wschodu). Głównym celem 

działalności CIGRE jest rozwój wiedzy technicznej 

i wymiana informacji pomiędzy wszystkimi krajami 

w dziedzinie wytwarzania i przesyłu energii 

elektrycznej. CIGRE jest polem wymiany 

poglądów dla badaczy i praktyków. Przedstawiciele 

PSE-Operator S.A. brali udział w pracach CIGRE za 

pośrednictwem Polskiego Komitetu Wielkich Sieci 

Elektrycznych (PKWSE), w następujących Komitetach 

Studiów: 

■ Eksploatacja i Sterowanie Systemem Elektroenergetycznym, 

■ Aparatura Wysokonapięciowa, 

■ Linie Napowietrzne, 

■ Systemy Rozdzielcze i Wytwarzanie Rozproszone. 


42 

Nowe technologie 

Platforma Technologiczna 

Z inicjatywy Komisji Europejskiej i na podstawie jej 

wytycznych od maja 2005 roku PSE-Operator S.A. 

uczestniczy w pracach Platformy Technologicznej dla 

Sieci Elektroenergetycznych Przyszłości. 

Głównym celem działania Platformy jest zwiększenie 

wydajności, bezpieczeństwa i niezawodności 

systemów przesyłowych i dystrybucyjnych w Europie 

poprzez przekształcenie istniejących systemów 

elektroenergetycznych w interaktywną sieć usług oraz 

usuwanie przeszkód, leżących na drodze do integracji 

rozproszonych i odnawialnych źródeł energii. 

Projekt Szybkiej Symulacji i Modelowania 

Systemu (T-FSM) 

W ramach planu prac badawczych i rozwojowych od 

marca 2005 roku trwają prace nad „Projektem Szybkiej 

Symulacji i Modelowania Systemu” (T-FSM). Mają one 

na celu wypracowanie narzędzi do opisywania 

stanów systemu elektroenergetycznego i identyfikacji 


zagrożeń. Pozwoli to podejmować działania, które 

umożliwiają poprawę pracy i bezpieczeństwa sieci. 

W założeniach przyjęto, że ich realizacja będzie się 

łączyć z zastosowaniem najnowocześniejszych rozwiązań, 

takich jak standard komunikacyjny IEC 61850, 

nowoczesne metody pomiaru jakości energii oraz 

nowe możliwości, jakie dają pomiary fazorów. Projekt 

jest realizowany przy wykorzystaniu wiedzy pochodzącej 

z opracowanego pod przewodnictwem Electric 

Power Research Institute (EPRI) programu Intelligrid. 

Poza EPRI partnerami PSE-Operator S.A. przy realizacji 

tego projektu są wyłącznie polskie instytuty badawcze 

i przedsiębiorstwa z branży elektroenergetycznej. 

Efektem jego realizacji ma być analiza techniczna 

i ekonomiczna, określająca wymagania, zakres 

i sposób zastosowania T-FSM-u w Krajowym Systemie 

Elektroenergetycznym. Analiza ta zostanie sporządzona 

na bazie obserwacji instalacji pilotażowej. Zakończenie 

prac planowane jest na grudzień 2007 roku.

Ważniejsze osiągnięcia 

w dziedzinie badań i rozwoju technicznego 

W zakresie prac badawczych i rozwojowych w 2006 

roku zrealizowano na zlecenie PSE-Operator S.A. 

następujące opracowania: 

■ „Zasady nastaw zabezpieczeń blokad przeciwkołysaniowych 

pod kątem odbudowy systemu” (praca 

jest wdrażana w stacjach NN i będzie wykorzystywana 

do zmiany nastaw przystawek blokad przeciwkołysaniowych); 

■ „Zasady i kryteria dla analiz nastawień zabezpieczeń 

generatorów od poślizgu biegunów w aspekcie 

wymagań dotyczących warunków stabilności KSE” 

(wynikiem pracy jest baza danych stosowanych 

zabezpieczeń od poślizgu biegunów oraz program 

weryfikujący nastawienia zabezpieczeń wykorzystywany 

do aktualizacji nastawień); 

■ „Metodologia optymalizacji rozpływów mocy 

w KSE przy wykorzystaniu przesuwników fazowych 

w kontekście realizacji wymiany międzysystemowej” 

(efektem pracy jest analizowanie opcji rozbudowy 

Krajowego Systemu Przesyłowego, pozwalające 

na uniknięcie ponoszenia zbędnych wydatków 

Telekomunikacja i informatyka 

W zakresie rozwoju systemów telekomunikacyjnych 

do najważniejszych prac zrealizowanych w 2006 roku 

należy zaliczyć: 

■ zainstalowanie rejestratorów rozmów operacyjnych 

na kilkudziesięciu stacjach 220 kV i 400 kV z możliwością 

zdalnego odsłuchiwania zarejestrowanych 

rozmów i ich zdalnego nadzoru za pośrednictwem 

sieci rozległej WAN; 

■ zainstalowanie i uruchomienie systemu pilotowego 

łączy satelitarnych TSAT transmitujących dane 

technologiczne pomiędzy centrum dyspozytorskim 

KDM a terminalami zlokalizowanymi w wybranych 

stacjach elektroenergetycznych; 

■ rozbudowę istniejącej sieci teletransmisyjnej PCM 

wykorzystywanej przez PSE-Operator S.A. o kilkadziesiąt 

nowych węzłów. 

inwestycyjnych, poprzez podjęcie decyzji o lokalizacji 

przesuwników fazowych); 

■ „Wykorzystanie kryteriów niezawodnościowych 

do wyznaczania niezbędnego poziomu bezpieczeństwa 

pracy KSE dla potrzeb długoterminowego planowania 

rozwoju działalności przesyłowej” (opracowano 

nowe wytyczne ustalania docelowej wartości 

marginesu mocy, które są wykorzystywane w nowym 

cyklu analiz rozwoju podaży energii elektrycznej 

w długim horyzoncie czasowym); 

■ „System monitoringu transformatorów sieciowych 

w eksploatacji, oprogramowanie systemowe, instalacja 

pilotowa” (efektem pracy jest gromadzenie 

informacji w trybie on- oraz off-line o pracy i zachowaniu 

się transformatora, co umożliwia prowadzenie 

ocen ekonomicznych uwzględniających również 

aspekt strategiczny); 

■ Metodyka prac pod napięciem w stacjach i na 

liniach NN (wybrane technologie wdrażane są do 

praktyki eksploatacyjnej). 

Najistotniejsze prace w zakresie rozwoju systemów 

informatycznych wykonane w 2006 roku to: 

■ wymiana elementów platformy serwerowej i sieciowej 

systemu sterowania dyspozytorskiego DYSTER z 

aktualizacją oprogramowania systemowego i narzędziowego 

oraz implementacją nowego protokołu 

komunikacyjnego ICCP/TASE2 do wymiany informacji 

pomiędzy KDM i poszczególnymi ODM-ami oraz 

operatorami systemów dystrybucyjnych (OSD); 

■ wdrożenie nowego podsystemu komunikacyjnego 

PowerCC CFE (Communication Front End) odpowiadającego 

za akwizycję i dystrybucję danych 

z telemechanik lokalnych stacji do KDM i ODM-ów 

oraz umożliwiającego obsługę nowych obiektów 

sieciowych planowanych do włączenia w systemy 

zdalnego sterowania i nadzoru stacji elektroenergetycznych; 


44 

Telekomunikacja i informatyka 

■ zaktualizowanie systemu SINAUT ® Spectrum oraz 

wdrożenie funkcjonalności „Multisite” umożliwiającej 

równoległą pracę dwóch centrów dyspozytorskich 

sterujących pracą KSE i przełączanie w czasie 

rzeczywistym ośrodka sterowania z centrum podstawowego 

na centrum rezerwowe. 

■ w zakresie systemu regulatora centralnego ARCM: 

■ zakończenie modernizacji podsystemu akwizycji 

danych Systemu Regulatora Centralnego ARCM 

oraz budowa Systemów Sterowania i Regulacji 

(SSiR) KSE dla nowej lokalizacji Operatora 

Systemu Przesyłowego w Bielawie. 

■ w zakresie systemu zarządzania majątkiem sieciowym 

- Asset Management (AM): 

■ modyfikacja raportów Planu Utrzymania 

Technicznego; 

■ uruchomienie w systemie AM bazy danych cyfrowych 

terminali zabezpieczeniowych oraz realizacja 

zmiany w obszarach procesu rejestracji zdarzeń, 

module analiz, zarządzaniu dokumentacją wraz 

z opracowaniem kodyfikacji oraz nowych raportów 

do użytku przez spółki eksploatacyjne. 

■ w zakresie Systemu Informacji Przestrzennej (SIP): 

■ wyposażenie systemu w platformę bazową, 

w ortofotomapy satelitarne, w topograficzną mapę 

Polski z naniesionymi obszarami Natura 2000; 

■ projekt techniczny wdrożenia systemu Informacji 

Przestrzennej; 

■ uzupełnienie o dane dotyczące właścicieli działek 

w pasie linii 200 m (+/-100 m do osi linii), pochodzące 

z pomiaru skanerem laserowym w pasie 

linii NN. 


■ w zakresie zabezpieczenia systemów informatycznych: 

■ zaktualizowanie narzędzi kompleksowego systemu 

ochrony antywirusowej i antyspamowej stacji 

i serwerów; 

■ zbudowanie redundantnej infrastruktury sprzętowej 

z „uszczelnieniem” systemu ochrony m.in. 

przed wirusami, „złośliwymi” kodami; 

■ zainstalowanie narzędzia IPS (Intrusion Prevention 

System) pozwalającego na podniesienie bezpieczeństwa 

węzła internetowego i węzłów domenowych 

oraz skuteczne wykrywanie i blokowanie 

ataków hakerskich w sieci; 

■ zainstalowanie systemu podpisu cyfrowego 

i szyfrowania poczty. 

■ w zakresie budowy systemów telekomunikacyjnych 

siedziby OSP w Bielawie: 

■ planowanie i koordynacja wyposażenia oraz 

dostaw urządzeń teletransmisyjnych SDH i DWDM, 

sieci komputerowej LAN, urządzeń łączności 

radiowej, infrastruktury masztu antenowego; 

■ uzgodnienia techniczne i formalne warunków 

zasilania nowej siedziby OSP oraz jej przyłączenia 

do sieci telekomunikacyjnej regionu i Polski 

w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy 

Operatora Systemu Przesyłowego.

Problematyka bezpieczeństwa Spółki 

W dziedzinie bezpieczeństwa PSE-Operator S.A. 

i Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w 2006 

roku zrealizowano następujące ważniejsze przedsięwzięcia 

i prace: 

■ opracowano dokumentację planistyczną dotyczącą 

realizacji zadań obronnych PSE-Operator S.A. 

w 2006 roku, zgodnie ze wskazówkami Departamentu 

Spraw Obronnych Ministerstwa Gospodarki 

(DSO MG); 

■ zrealizowano przedsięwzięcia wynikające z wydanych 

w maju 2006 roku przez Ministra Gospodarki 

„Wytycznych w sprawie przygotowań i prowadzenia 

szczególnej ochrony obiektów kategorii II uznanych 

za szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności 

państwa u przedsiębiorców i w jednostkach 

organizacyjnych pozostających we właściwości 

Ministra Gospodarki”; 

■ opracowano oraz uzgodniono z właściwymi organami 

Policji, Państwowej Straży Pożarnej oraz 

Wojewódzkimi Sztabami Wojskowymi i Wojskowymi 

Komendami Uzupełnień plany szczególnej ochrony 

24 obiektów kategorii II uznanych przez Radę 

Ministrów za szczególnie ważne dla bezpieczeństwa 

i obronności państwa; 

■ opracowano „Plan operacyjnego funkcjonowania 

PSE-Operator S.A. w warunkach zewnętrznego 

zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie 

wojny”, zgodnie z poleceniem i wytycznymi DSO 

MG z kwietnia 2006 roku; 

■ opracowano koncepcję ochrony nowej siedziby 

PSE-Operator S.A. i KDM w Bielawie, spełniającą 

wymogi określone dla obiektów o szczególnym znaczeniu 

dla obronności i bezpieczeństwa państwa; 

■ monitorowano stan bezpieczeństwa obiektów elektroenergetycznych 

KSE podlegających obowiązkowej 

ochronie oraz chronionych na wniosek właściciela; 

■ przygotowano, ogłoszono i przeprowadzono postępowanie 

przetargowe w celu wyłonienia wykonawców 

na dostawę, montaż i uruchomienie Systemu 

Ochrony Technicznej (SOT) w ośmiu stacjach elektroenergetycznych; 

■ zrealizowano zadania inwestycyjne w zakresie instalacji 

SOT w sześciu stacjach elektroenergetycznych. 


46 

Ochrona środowiska 

Od początku funkcjonowania PSE-Operator S.A. 

dokłada wszelkich starań, by eksploatowane stacje 

i linie spełniały wymagania ochrony środowiska. 

W szczególności w roku 2006: 

■ w ramach każdego przeprowadzanego na obiek- 

cie elektroenergetycznym zadania inwestycyjnego 

wykonywane były prace zapewniające spełnienie 

wszystkich norm emisyjnych i prawnych; 

■ w ramach programu realizacji zadań w zakresie 

ochrony środowiska dla 13 stacji elektroenergetycznych 

został opracowany SIWZ na modernizację 

lub budowę stanowisk transformatorów wraz 

z odwodnieniem i urządzeniami do oczyszczania 

ścieków. Realizacja zadania została przewidziana 

na lata 2007 – 2008. Wyżej wymienione zadanie 

obejmuje następujące obiekty SE: Aniołów, Bieruń, 

Dobrzeń, Katowice, Tarnów, Wrzosowa, Janów, 

Mościska, Piaseczno, Płock, Kielce, Ostrowiec 

oraz Rzeszów; 

■ w związku z utworzeniem na terytorium 

Rzeczpospolitej Polskiej obszarów Natura 2000 

w PSE-Operator S.A. trwały prace mające na 

celu ustalenie zasad eksploatacji oraz lokalizacji 

obiektów sieciowych w sąsiedztwie lub na terenie 

ww. obszarów. 

PSE-Operator S.A. w celu ochrony środowiska stale 

wdrażał i korzystał z najnowszych technologii stosowanych 

w krajach Unii Europejskiej, np.: 

■ nowoczesne separatory koalescencyjne zabudowywane 

w układach odwodnienia stanowisk 

transformatorów, służące do oczyszczania wód 

opadowych zanieczyszczonych substancjami 

ropopochodnymi; 

■ bioremediacja ropopochodnych – nowoczesna 

metoda usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych 

z gruntu bez potrzeby jego przemieszczania, 

oparta na wykorzystaniu zdolności mikroorganizmów 

do rozkładu węglowodorów. 


Prowadzone były również bieżące działania związane 

z ochroną środowiska dotyczące: 

■ prowadzenia ewidencji ilościowej i jakościowej 

powstających ścieków i odpadów; 

■ występowania o nowe pozwolenia na odprowadzanie 

ścieków, ujęć wód podziemnych oraz 

wytwarzania odpadów w przypadkach wygaśnięcia 

poprzednich decyzji. 

W celu unifikacji i regulacji postępowania w zakresie 

ochrony środowiska zostały opracowane następujące 

dokumenty: 

■ ,,Metodyka postępowania z wyrobami i odpadami 

zawierającymi azbest”; 

■ „Katalog emisji EMV dla linii NN”; 

■ ,,Instrukcja postępowania z odpadami niebezpiecznymi 

i innymi niż niebezpieczne na terenie stacji 

i linii elektroenergetycznych NN”. 

Rozpoczęto również prace nad przygotowaniem 

„Instrukcji gospodarki gazem SF6 w urządzeniach 

elektroenergetycznych” mające na celu m.in. ograniczenie 

i ewidencjonowanie emisji sześciofluorku 

siarki do atmosfery. 

W ramach ochrony środowiska prowadzona była 

współpraca z administracją państwową i stowarzyszeniami 

branżowymi energetyki. PSE-Operator S.A. 

ma swoich przedstawicieli w Polskim Komitecie 

Energii Elektrycznej – Komitecie Studiów Wytwarzania. 

W 2006 roku przedstawiciele Spółki uczestniczyli 

w roboczych zespołach powołanych przez 

Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie 

w celu: 

■ współpracy z Ministerstwem Środowiska przy rozdziale 

uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO ) 2 

w ramach Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień 

dla sektora elektrowni zawodowych na lata 

2008 – 2012, w szczególności opiniowania przedkładanych 

propozycji rozdziału;

Ochrona środowiska 

■ analizy możliwości ograniczenia emisji dwutlenku 

siarki (SO 2 ) oraz tlenków azotu (NO x ) do pułapów 

określonych w Traktacie Akcesyjnym i opiniowanie 

kolejnych propozycji realizacji zobowiązań. 

Prowadzone były analizy sytuacji sektora energe- 

tyki zawodowej w świetle obowiązujących i spo- 

dziewanych wymagań prawnych pod kątem wpły- 

wu na stan bezpieczeństwa Krajowego Systemu 

Elektroenergetycznego. 

W 2006 roku opracowane zostały m.in. następujące 

materiały: 

■ „Szacunkowy bilans emisji CO 2 i uprawnień 

w sektorze elektrowni zawodowych w 2005 roku”; 

■ „Informacja o stanie zagadnień ekologicznych 

istotnych z punktu widzenia generacji wymuszonej 

(CO , SO i NO )”; 

2 2 X 

■ „Analiza rozdziału emisji CO 2 dla elektrowni z JWCD 

za rok 2005 i prognoza na lata 2006 – 2007”; 

■ propozycje i uwagi do dokumentu Ministerstwa 

Gospodarki „Program dla elektroenergetyki” 

(w szczególności dotyczące ujęcia zagadnień 

ochrony środowiska); 

■ propozycje i uwagi do projektu Ministerstwa 

Środowiska „Zmiany ustawy o handlu uprawnieniami 

do emisji do powietrza gazów cieplarnianych 

i innych substancji”. 


Główne zadania do realizacji 

w 2007 roku

Główne zadania do realizacji w 2007 roku 

W roku 2007 kontynuowane będą działania mające 

na celu zapewnienie realizacji ustawowych obowiązków 

PSE-Operator S.A. Do głównych zadań wymagających 

realizacji należą: 

■ uzyskanie decyzji w sprawie wyposażenia Spółki 

w majątek niezbędny do pełnienia funkcji OSP. 

Majątek ten będzie obejmował: majątek rzeczo- 

wy, inwestycje w toku, majątek finansowy (udziały 

i akcje w wybranych spółkach GK PSE) oraz inne 

wartości o charakterze administracyjno-prawnym 

(sukcesje praw z decyzji administracyjnych oraz 

umów); 

■ przeprowadzenie podziału PSE SA poprzez 

wyłączenie z majątku spółki i przekazanie do 

PSE-Operator S.A. materialnych i niematerialnych 

składników majątkowych niezbędnych do realizacji 

zadań operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego; 

■ uzyskanie decyzji Prezesa URE wyznaczającej 

PSE-Operator S.A. na operatora systemu przesyłowego 

elektroenergetycznego na czas koncesji; 

■ uzyskanie zatwierdzonej przez Prezesa URE taryfy 

PSE-Operator S.A. na kolejny okres taryfowy, tj. od 

1 stycznia 2008 roku; 

■ opracowanie projektu oraz uzyskanie decyzji 

Prezesa URE zatwierdzającej nową IRiESP w części 

dotyczącej bilansowania systemu i zarządzania 

ograniczeniami systemowymi, z datą obowiązywania 

od 1 czerwca 2007 roku; 

■ uczestniczenie w opracowywaniu projektowanych 

regulacji prawnych, wpływających na działalność 

PSE-Operator S.A., zwłaszcza w kolejnych 

nowelizacjach ustawy Prawo energetyczne (w tym 

w szczególności związanej z wdrożeniem Dyrektywy 

nr 2005/89/WE), rozporządzeń wykonawczych 

do przedmiotowej ustawy (przede wszystkim tzw. 

Rozporządzenia systemowego oraz taryfowego), 

wytycznych projektowanych przez Komisję 

Europejską; 

■ opracowanie i przyjęcie Planu inwestycji na rok 

2007; 

■ opracowanie standardów umów o świadcze- 

nie usług przesyłania w związku z wynikającym 

z Dyrektywy nr 2003/54/WE i ustawy Prawo energetyczne 

obowiązkiem wyodrębnienia co do formy 

prawnej działalności operatorów systemu dystrybucyjnego 

elektroenergetycznego; 

■ dostosowanie struktury organizacyjnej Spółki do 

nowych potrzeb wynikających z przekazania do 

PSE-Operator S.A. materialnych i niematerialnych 

składników majątkowych niezbędnych do realizacji 

zadań operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego. 


Skrócone sprawozdanie finansowe 

za 2006 rok z opinią niezależnego 

biegłego rewidenta

Do Akcjonariusza i Rady Nadzorczej 

PSE-Operator Spółka Akcyjna 

OPINIA NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA 

Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania 

fi nansowego spółki PSE-Operator Spółka Akcyjna z siedzibą 

w Warszawie, ulica Mysia 2, obejmującego: 

■ wprowadzenie do sprawozdania fi nansowego, 

■ bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2006 roku, który 

po stronie aktywów i pasywów wykazuje sumę 1 559 637 

823,85 zł, 

■ rachunek zysków i strat za okres od 1 stycznia 2006 roku 

do 31 grudnia 2006 roku wykazujący zysk netto w kwocie 

208 523 575,10 zł, 

■ zestawienie zmian w kapitale własnym za okres od 1 stycznia 

2006 roku do 31 grudnia 2006 roku wykazujące zwiększenie 

kapitału własnego w kwocie 143 023 575,10 zł, 

■ rachunek przepływów pieniężnych za okres od 

1 stycznia 2006 roku do 31 grudnia 2006 roku 

wykazujący zwiększenie stanu środków pieniężnych 

w kwocie 377 863 690,53 zł, 

■ dodatkowe informacje i objaśnienia. 

Za sporządzenie wymienionego sprawozdania fi nansowego 

odpowiedzialność ponosi Zarząd Spółki. Naszym zadaniem 

było zbadanie i wyrażenie opinii o rzetelności, prawidłowości 

i jasności tego sprawozdania oraz prawidłowości ksiąg 

rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. 

Badanie sprawozdania fi nansowego zaplanowaliśmy 

i przeprowadziliśmy stosownie do postanowień: 

■ rozdziału 7 ustawy z dnia 29 września 1994 roku 

o rachunkowości (Dz. U.z 2002 r. Nr 76, poz. 694 

z późn. zmianami), 

■ norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, 

wydanych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów 

w Polsce w taki sposób, aby uzyskać racjonalną, 

wystarczającą podstawę do wyrażenia opinii, czy 

sprawozdanie fi nansowe nie zawiera istotnych błędów. 

Badanie obejmowało w szczególności sprawdzenie – 

w dużej mierze metodą wyrywkową – dowodów 

i zapisów księgowych, z których wynikają kwoty 

i informacje zawarte w sprawozdaniu fi nansowym, a także 

ocenę zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości, 

dokonanych przez Zarząd Spółki znaczących szacunków oraz 

ogólną ocenę prezentacji sprawozdania fi nansowego. 

Jesteśmy przekonani, że przeprowadzone przez nas 

badanie zapewniło nam wystarczającą podstawę do wyrażenia 

opinii. 

W naszej opinii zbadane sprawozdanie fi nansowe spółki 

PSE-Operator S.A. za rok obrotowy 2006, zostało sporządzone 

we wszystkich istotnych aspektach: 

■ zgodnie co do formy i treści z wymogami ustawy 

z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości 

i statutem Spółki, 

■ zgodnie z zasadami rachunkowości określonymi tą ustawą 

i polityką rachunkowości przyjętą przez Spółkę, 

■ na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych 

i odzwierciedla ono rzetelnie i jasno wszystkie informacje 

istotne dla oceny sytuacji majątkowej i fi nansowej 

badanej Spółki na dzień 31 grudnia 2006 roku, jak też jej 

wyniku fi nansowego za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 

2006 roku. 

Nie zgłaszając zastrzeżeń do prawidłowości i rzetelności 

zbadanego sprawozdania fi nansowego zwracamy uwagę 

na informacje zawarte w nocie 19 Dodatkowych informacji 

i objaśnień, w której Zarząd ujawnia ograniczenia związane 

z wykorzystaniem wpływów z tytułu organizacji i zarządzania 

wymianą transgraniczną. 

Sprawozdanie z działalności Spółki za rok 

obrotowy 2006 jest kompletne w rozumieniu art. 49 

ust 2 ustawy o rachunkowości, a zawarte w nim informacje, 

zaczerpnięte bezpośrednio ze zbadanego sprawozdania 

fi nansowego, są z nim zgodne. 

.............................................. 

.................................... . ......... . .................................................. 

..... ............................................. ................................... 

...... ............................. 

osoby reprezentujące podmiot podmiot pod uprawniony do badania Anita AitKKaraś-Kulicka ś Klik 

sprawozdań fi nansowych wpisany Biegły rewident 

na listę podmiotów uprawnionych 

pod nr ewidencyjnym 73 

prowadzoną przez KRBR 

nr ewid. 10145/7510 

WARSZAWA, 29 MARCA 2007 ROKU 

51

52 

LP. TYTUŁ 

BILANS – AKTYWA 

STAN NA 

31.12.2006 r. 

(w zł) 

STAN NA 

31.12.2005 r. 

A AKTYWA TRWAŁE 29 738 057,55 6 623 606,24 

I WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE 0,00 0,00 

II RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE 2 090 815,50 1 242 560,00 

1 Środki trwałe 2 090 815,50 1 242 560,00 

a grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu) 1 041 133,83 298 214,00 

b budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej 1 049 681,67 944 346,00 

2 Środki trwałe w budowie 0,00 0,00 

3 Zaliczki na środki trwałe w budowie 0,00 0,00 

III NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE 3 588 843,77 3 024 329,78 

1 Od jednostek powiązanych 0,00 0,00 

2 Od jednostek pozostałych 3 588 843,77 3 024 329,78 

IV INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE 0,00 0,00 

1 Nieruchomości 0,00 0,00 

2 Wartości niematerialne i prawne 0,00 0,00 

3 Długoterminowe aktywa fi nansowe 0,00 0,00 

4 Inne inwestycje długoterminowe 0,00 0,00 

V DŁUGOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE 24 058 398,28 2 356 716,46 

1 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 24 058 398,28 2 356 716,46 

2 Inne rozliczenia międzyokresowe 0,00 0,00

LP. TYTUŁ 

BILANS – AKTYWA 

STAN NA 


(w zł) 

STAN NA 

31.12.2005 r. 

B AKTYWA OBROTOWE 1 529 899 766,30 1 134 215 101,65 

I ZAPASY 5 447,80 237 113,18 

II NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE 886 564 995,05 872 924 343,09 

1 Należności od jednostek powiązanych 24 054 692,53 25 779 199,16 

a z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty: 24 049 957,40 25 774 464,03 

- do 12 miesięcy 24 049 957,40 25 774 464,03 

- powyżej 12 miesięcy 0,00 0,00 

b inne 4 735,13 4 735,13 

2 Należności od pozostałych jednostek 862 510 302,52 847 145 143,93 

a z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty: 829 374 555,49 836 490 434,77 

b 

- do 12 miesięcy 829 374 555,49 836 490 434,77 


z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych 

i zdrowotnych oraz innych świadczeń 

32 884 759,27 9 879 524,09 

c inne 250 987,76 775 185,07 

d dochodzone na drodze sądowej 0,00 0,00 

III INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE 636 260 346,70 258 567 551,07 

1 Krótkoterminowe aktywa fi nansowe 636 260 346,70 258 567 551,07 

środki pieniężne i inne aktywa pieniężne 636 260 346,70 258 567 551,07 

- środki pieniężne w kasie i na rachunkach 636 260 346,70 258 567 551,07 

- inne środki pieniężne 0,00 0,00 

- inne aktywa pieniężne 0,00 0,00 

2 Inne inwestycje krótkoterminowe 0,00 0,00 

IV KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE 7 068 976,75 2 486 094,31 

AKTYWA RAZEM 1 559 637 823,85 1 140 838 707,89 

53

54 

LP. TYTUŁ 

BILANS – PASYWA 

STAN NA 


(w zł) 

STAN NA 

31.12.2005 r. 

A KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY 342 159 988,93 199 136 413,83 

I KAPITAŁ (FUNDUSZ) PODSTAWOWY 1 000 000,00 1 000 000,00 

II 

NALEŻNE WPŁATY NA KAPITAŁ PODSTAWOWY 

(WIELKOŚĆ UJEMNA) 

0,00 0,00 

III UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE (WIELKOŚĆ UJEMNA) 0,00 0,00 

IV KAPITAŁ (FUNDUSZ) ZAPASOWY 16 895 149,00 16 895 149,00 

V KAPITAŁ (FUNDUSZ ) Z AKTUALIZACJI WYCENY 0,00 0,00 

VI POZOSTAŁE KAPITAŁY (FUNDUSZE) REZERWOWE 115 741 264,83 0,00 

VII ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH 0,00 0,00 

VIII ZYSK (STRATA) NETTO 208 523 575,10 181 241 264,83 

IX 

ODPISY Z ZYSKU NETTO W CIĄGU ROKU OBROTOWEGO 

(WIELKOŚĆ UJEMNA) 

0,00 0,00 

B ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 1 217 477 834,92 941 702 294,06 

I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 66 053 018,34 8 873 280,51 

1 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 102 191,44 4 621,14 

2 Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne 5 684 192,66 5 320 117,14 

- długoterminowa 4 135 697,52 3 878 131,76 

- krótkoterminowa 1 548 495,14 1 441 985,38 

3 Pozostałe rezerwy 60 266 634,24 3 548 542,23 

- długoterminowe 0,00 0,00 

- krótkoterminowe 60 266 634,24 3 548 542,23 

II ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE 0,00 0,00 

1 Wobec jednostek powiązanych 0,00 0,00 

2 Wobec pozostałych jednostek 0,00 0,00

LP. TYTUŁ 

BILANS – PASYWA 

STAN NA 


(w zł) 

STAN NA 

31.12.2005 r. 

III ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE 1 117 278 567,81 870 166 382,71 

1 Wobec jednostek powiązanych 847 768 890,33 581 544 888,36 

a z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności 847 291 674,49 581 225 980,36 

- do 12 miesięcy 847 291 674,49 581 225 980,36 


b inne 477 215,84 318 908,00 

2 Wobec pozostałych jednostek 263 737 075,61 283 360 644,54 

a kredyty i pożyczki 0,00 0,00 

b z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 0,00 0,00 

c inne zobowiązania fi nansowe 0,00 0,00 

d z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności 226 994 445,92 272 578 513,79 

- do 12 miesięcy 226 994 445,92 272 578 513,79 


e zaliczki otrzymane na dostawy 0,00 0,00 

f zobowiązania wekslowe 0,00 0,00 

g z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń 23 773 184,56 6 349 131,76 

h z tytułu wynagrodzeń 1 406 627,60 829 931,59 

i inne 11 562 817,53 3 603 067,40 

3 Fundusze specjalne 5 772 601,87 5 260 849,81 

IV ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE 34 146 248,77 62 662 630,84 

1 Ujemna wartość fi rmy 0,00 0,00 

2 Inne rozliczenia międzyokresowe 34 146 248,77 62 662 630,84 

- długoterminowe 0,00 0,00 

- krótkoterminowe 34 146 248,77 62 662 630,84 

PASYWA RAZEM 1 559 637 823,85 1 140 838 707,89 

55

56 

LP. TYTUŁ 

A 

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT – WERSJA KALKULACYJNA 

PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW, 

TOWARÓW I MATERIAŁÓW, W TYM: 

WYKONANIE ZA OKRES 

(w zł) 

01.01.-31.12.2006 r. 01.01.-31.12.2005 r. 

7 887 691 260,24 7 577 784 406,17 

- od jednostek powiązanych 172 075 023,88 186 021 755,16 

I PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW 6 809 471 517,87 6 265 037 994,98 

II 

PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY TOWARÓW 

I MATERIAŁÓW 

1 078 219 742,37 1 312 746 411,19 

B 

KOSZTY SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, TOWARÓW 

I MATERIAŁÓW, W TYM: 

7 536 980 439,49 7 332 476 608,26 

I KOSZT WYTWORZENIA SPRZEDANYCH PRODUKTÓW 6 436 225 284,91 6 019 400 869,74 

II WARTOŚĆ SPRZEDANYCH TOWARÓW I MATERIAŁÓW 1 100 755 154,58 1 313 075 738,52 

C ZYSK (STRATA) BRUTTO ZE SPRZEDAŻY (A-B) 350 710 820,75 245 307 797,91 

D KOSZTY SPRZEDAŻY 0,00 0,00 

E KOSZTY OGÓLNEGO ZARZĄDU 34 813 477,08 34 987 744,76 

F ZYSK (STRATA) ZE SPRZEDAŻY (C-D-E) 315 897 343,67 210 320 053,15 

G POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE 2 519 599,86 12 906 923,01 

I ZYSK ZE ZBYCIA NIEFINANSOWYCH AKTYWÓW TRWAŁYCH 0,00 0,00 

II DOTACJE 0,00 0,00 

III INNE PRZYCHODY OPERACYJNE 2 519 599,86 12 906 923,01 

H POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE 72 446 734,03 3 242 129,62 

I 

STRATA ZE ZBYCIA NIEFINANSOWYCH AKTYWÓW 

TRWAŁYCH 

0,00 0,00 

II AKTUALIZACJA WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH 0,00 0,00 

III INNE KOSZTY OPERACYJNE 72 446 734,03 3 242 129,62 

I 

ZYSK (STRATA) Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ 

(F+G-H) 

245 970 209,50 219 984 846,54

LP. TYTUŁ 

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT – WERSJA KALKULACYJNA 

WYKONANIE ZA OKRES 

(w zł) 

01.01.-31.12.2006 r. 01.01.-31.12.2005 r. 

J PRZYCHODY FINANSOWE 18 681 706,71 7 079 570,37 

I DYWIDENDY I UDZIAŁY W ZYSKACH, W TYM: 0,00 0,00 

- od jednostek powiązanych 0,00 0,00 

II ODSETKI, W TYM: 16 393 747,35 7 020 220,37 

- od jednostek powiązanych 34 644,00 0,00 

III ZYSK ZE ZBYCIA INWESTYCJI 0,00 59 350,00 

IV AKTUALIZACJA WARTOŚCI INWESTYCJI 0,00 0,00 

V INNE 2 287 959,36 0,00 

K KOSZTY FINANSOWE 366 771,63 1 818 463,57 

I ODSETKI, W TYM: 366 771,63 511 428,37 

- dla jednostek powiązanych 32 081,32 0,00 

II STRATA ZE ZBYCIA INWESTYCJI 0,00 0,00 

III AKTUALIZACJA WARTOŚCI INWESTYCJI 0,00 0,00 

IV INNE 0,00 1 307 035,20 

L 

ZYSK (STRATA) Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 

(I+J-K) 

264 285 144,58 225 245 953,34 

M WYNIK ZDARZEŃ NADZWYCZAJNYCH (M.I. - M.II.) 0,00 0,00 

I ZYSKI NADZWYCZAJNE 0,00 0,00 

II STRATY NADZWYCZAJNE 0,00 0,00 

N ZYSK (STRATA) BRUTTO (L±M) 264 285 144,58 225 245 953,34 

O PODATEK DOCHODOWY 55 761 569,48 44 004 688,51 

P 

POZOSTAŁE OBOWIĄZKOWE ZMNIEJSZENIE ZYSKU 

(ZWIĘKSZENIA STRATY) 

0,00 0,00 

R ZYSK (STRATA) NETTO (N-O-P) 208 523 575,10 181 241 264,83 

57

58 

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM 

LP. TYTUŁ 01.01.-31.12.2006 r. 01.01.-31.12.2005 r. 

(w zł) 

I. 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY NA POCZĄTEK 

OKRESU (BO) 

199 136 413,83 34 790 297,53 

- 

korekty błędów podstawowych i zmiany zasad 

rachunkowości 

0,00 0,00 

I.A. 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY NA POCZĄTEK 

OKRESU (BO), PO KOREKTACH 

199 136 413,83 34 790 297,53 

1 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) PODSTAWOWY NA POCZĄTEK 

OKRESU 

1 000 000,00 1 000 000,00 

1.1. ZMIANY KAPITAŁU (FUNDUSZU) PODSTAWOWEGO 0,00 0,00 

1.2. KAPITAŁ (FUNDUSZ) PODSTAWOWY NA KONIEC OKRESU 1 000 000,00 1 000 000,00 

2 


NA POCZĄTEK OKRESU 

0,00 0,00 

2.1. 


NA KONIEC OKRESU 

0,00 0,00 

3 UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE NA POCZĄTEK OKRESU 0,00 0,00 

a zwiększenie 0,00 0,00 

b zmniejszenie 0,00 0,00 

3.1. UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE NA KONIEC OKRESU 0,00 0,00 

4 KAPITAŁ (FUNDUSZ) ZAPASOWY NA POCZĄTEK OKRESU 16 895 149,00 0,00 

4.1. ZMIANY KAPITAŁU (FUNDUSZU) ZAPASOWEGO 0,00 16 895 149,00 

a zwiększenie (z tytułu) 0,00 16 895 149,00 

- z podziału zysku 0,00 16 895 149,00 

b zmniejszenie (z tytułu) 0,00 0,00 

4.2. 

STAN KAPITAŁU (FUNDUSZU) ZAPASOWEGO 


16 895 149,00 16 895 149,00 

5 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) Z AKTUALIZACJI WYCENY 


0,00 0,00 

5.1. ZMIANY KAPITAŁU (FUNDUSZU) Z AKTUALIZACJI WYCENY 0,00 0,00 

5.2. 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) Z AKTUALIZACJI WYCENY 


0,00 0,00 

6 

POZOSTAŁE KAPITAŁY (FUNDUSZE) REZERWOWE 


0,00 0,00 

6.1. 

ZMIANY POZOSTAŁYCH KAPITAŁÓW (FUNDUSZY) 

REZERWOWYCH 

115 741 264,83 0,00 

a zwiększenie (z tytułu) 115 741 264,83 0,00 

odpis z zysku 115 741 264,83 0,00 


6.2. 

POZOSTAŁE KAPITAŁY (FUNDUSZE) REZERWOWE 


115 741 264,83 0,00

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM 


7 ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH NA POCZĄTEK OKRESU 181 241 264,83 33 790 297,53 

7.1. ZYSK Z LAT UBIEGŁYCH NA POCZĄTEK OKRESU 181 241 264,83 33 790 297,53 

(w zł) 

- 



0,00 0,00 

7.2. 

ZYSK Z LAT UBIEGŁYCH NA POCZĄTEK OKRESU, 

PO KOREKTACH 

181 241 264,83 33 790 297,53 

a zwiększenie (z tytułu) 0,00 0,00 

b zmniejszenie (z tytułu) 181 241 264,83 33 790 297,53 

- przekazanie na kapitał zapasowy 0,00 16 895 149,00 

- odpis z zysku na kapitał rezerwowy 115 741 264,83 0,00 

- przekazanie dywidendy dla właściciela 65 000 000,00 14 870 534,98 

- odpis na fundusz motywacyjny 0,00 1 647 863,55 

- odpis na ZFŚS 500 000,00 376 750,00 

7.3. STRATA Z LAT UBIEGŁYCH NA POCZĄTEK OKRESU (-) 0,00 0,00 

- 



0,00 0,00 

7.4. 

STRATA Z LAT UBIEGŁYCH NA POCZĄTEK OKRESU, 

PO KOREKTACH 

0,00 0,00 

a zwiększenie (z tytułu) 0,00 0,00 


7.5. STRATA Z LAT UBIEGŁYCH NA KONIEC OKRESU 0,00 0,00 

7.6. ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH NA KONIEC OKRESU 0,00 0,00 

8 WYNIK NETTO 208 523 575,10 181 241 264,83 

a zysk netto 208 523 575,10 181 241 264,83 

b strata netto (wielkość ujemna) 0,00 0,00 

c odpisy z zysku (wielkość ujemna) 0,00 0,00 

II 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY 

NA KONIEC OKRESU (BZ) 

KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY, PO UWZGLĘDNIENIU 

342 159 988,93 199 136 413,83 

III PROPONOWANEGO PODZIAŁU ZYSKU (POKRYCIA 

STRATY) 

341 659 988,93 X 

59

60 

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 


(w zł) 

A 

PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH 

Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ 

I ZYSK (STRATA) NETTO 208 523 575,10 181 241 264,83 

II KOREKTY RAZEM 235 231 040,81 21 076 882,42 

1 Amortyzacja 33 157,80 0,00 

2 Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych 171 164,90 (1 437 499,26) 

3 Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) 9 242,08 270 390,46 

4 Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej 0,00 (59 350,00) 

5 Zmiana stanu rezerw 57 179 737,83 (653 637,95) 

6 Zmiana stanu zapasów 231 665,38 25 977,57 

7 Zmiana stanu należności (14 205 165,95) 8 349 550,41 

8 

Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, 

z wyjątkiem pożyczek i kredytów 

246 612 185,10 (25 169 149,73) 

9 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych (54 800 946,33) 39 750 600,92 

10 Inne korekty 0,00 0,00 

III 

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO Z DZIAŁALNOŚCI 

OPERACYJNEJ (I ± II) 

443 754 615,91 202 318 147,25 

B 


Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ 

I WPŁYWY 0,00 50 000 000,00 

1 

Zbycie wartości niematerialnych i prawnych 

oraz rzeczowych aktywów trwałych 

0,00 0,00 

2 

Zbycie inwestycji w nieruchomości 

oraz wartości niematerialne i prawne 

0,00 0,00 

3 Z aktywów fi nansowych, w tym: 0,00 50 000 000,00 

a) w jednostkach powiązanych 0,00 50 000 000,00 

b) w pozostałych jednostkach 0,00 0,00 

- zbycie aktywów fi nansowych 0,00 0,00 

4 Inne wpływy inwestycyjne 0,00 0,00 

II WYDATKI 881 413,30 51 183 210,00 

1 

Nabycie wartości niematerialnych i prawnych 

oraz rzeczowych aktywów trwałych 

881 413,30 1 242 560,00 

2 

Inwestycje w nieruchomości oraz wartości 

niematerialne i prawne 

0,00 0,00 

3 Na aktywa fi nansowe, w tym: 0,00 49 940 650,00 

a) w jednostkach powiązanych 0,00 49 940 650,00 

b) w pozostałych jednostkach 0,00 0,00 

- nabycie aktywów fi nansowych 0,00 0,00 

- udzielone pożyczki długoterminowe 0,00 0,00 

4 Inne wydatki inwestycyjne 0,00 0,00 

III 


INWESTYCYJNEJ (I-II) 

(881 413,30) (1 183 210,00)

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 


C 


Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 

I WPŁYWY 0,00 0,00 

1 

Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych 

instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 

(w zł) 

0,00 0,00 

2 Kredyty i pożyczki 0,00 0,00 

3 Emisja dłużnych papierów wartościowych 0,00 0,00 

4 Inne wpływy fi nansowe 0,00 0,00 

II WYDATKI 65 009 242,08 15 140 925,44 

1 Nabycie udziałów (akcji) własnych 0,00 0,00 

2 Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli 65 000 000,00 14 870 534,98 

3 

Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, 

wydatki z tytułu podziału zysku 

0,00 0,00 

4 Spłaty kredytów i pożyczek 0,00 0,00 

5 Wykup dłużnych papierów wartościowych 0,00 0,00 

6 Z tytułu innych zobowiązań fi nansowych 0,00 0,00 

7 Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu fi nansowego 0,00 0,00 

8 Odsetki 9 242,08 270 390,46 

9 Inne wydatki fi nansowe 0,00 0,00 

III 

D 

E 

- 


FINANSOWEJ (I-II) 

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO, 

RAZEM (A.III ± B.III ± C.III) 

BILANSOWA ZMIANA STANU ŚRODKÓW 

PIENIĘŻNYCH, W TYM: 

zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic 

kursowych 

(65 009 242,08) (15 140 925,44) 

377 863 960,53 185 994 011,81 

377 692 795,63 187 431 511,07 

(171 164,90) 1 437 499,26 

F ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK OKRESU 257 130 181,22 71 136 169,41 

G ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC OKRESU (F±D), W TYM: 634 994 141,75 257 130 181,22 

- o ograniczonej możliwości dysponowania 15 173,99 15 870,77 

61

62 

Kontakt z PSE-Operator S.A. 

JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA TELEFON FAX ADRES ELEKTRONICZNY 

Sekretariat Zarządu 

022 340 26 00 

022 340 11 34 


022 340 22 33 izabela.bryzek@pse-operator.pl 

Biuro Komunikacji 022 340 26 49 022 340 26 50 joanna.drapinska@pse-operator.pl 

Departament Usług 

Operatorskich 

Departament Sprzedaży 

i Rozwoju 

Departament Infrastruktury 

Sieciowej 

022 340 10 92 022 340 25 38 marianna.kurzyk@pse-operator.pl 

022 340 19 33 022 340 21 92 edyta.czarnecka@pse-operator.pl 

022 340 10 46 022 340 23 55 marta.moszynska@pse-operator.pl 

Departament Organizacji 022 340 25 58 022 340 10 51 edyta.zych@pse-operator.pl 

Departament Finansów 

i Kontrolingu 

022 340 19 37 022 340 20 75 agnieszka.adamczyk@pse-operator.pl 

Departament Teleinformatyki 022 340 26 52 022 340 26 53 anna.malczyk@pse-operator.pl 

Departament Bezpieczeństwa 

Spółki 

WYDZIAŁ WSPÓŁPRACY 

Z KLIENTAMI 

Zespół ds. Dystrybutorów 

i Odbiorców 

022 340 20 36 022 340 23 23 aneta.bujnowska@pse-operator.pl 

TELEFON FAX ADRES ELEKTRONICZNY 

022 340 21 97 022 340 21 92 tomasz.morawski@pse-operator.pl 

Zespół ds. Wytwórców 022 340 17 22 022 340 21 92 miroslaw.kazmierski@pse-operator.pl 

Zespół ds. Przedsiębiorstw 

Obrotu 

WNIOSKI O WYDANIE 

ŚWIADECTW POCHODZENIA 

Departament Usług 

Operatorskich 

SYSTEMY INFORMATYCZNE 

RYNKU ENERGII 

Centrum 

Informacyjno – Zgłoszeniowe 

022 340 16 95 022 340 21 92 marcin.falinski@pse-operator.pl 


022 340 20 26 022 340 22 26 dariusz.czarnecki@pse-operator.pl 


022 340 18 18 - admin.osp@pseinfo.pl 

Administrator SOWE 022 340 10 93 - soweadmin@pse-operator.pl 

Administrator WIRE 022 340 10 93 - wireadmin@pse-operator.pl 

WYMIANA 

MIĘDZYSYSTEMOWA 

Wydział Obsługi Transakcji 

Wymiany Międzysystemowej 


022 340 20 21 

022 340 16 41 

022 340 16 42 

022 340 10 33 BiuroKodowEIC@pse-operator.pl

projekt graficzny i skład: Studio Deforma, 

www.deforma.com.pl 

druk: ODDI Poland Sp. z o.o.


00-496 Warszawa, ul. Mysia 2 

tel.: (+48 22) 340 26 00, 

(+48 22) 340 11 34 

fax: (+48 22) 340 22 33 

www.pse-operator.pl

RAPORT ROCZNY 2006 - PSE Operator SA

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?