polskie - Polski Związek Filatelistów - Zarząd Główny
polskie - Polski Związek Filatelistów - Zarząd Główny
polskie - Polski Związek Filatelistów - Zarząd Główny
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Lucjan Teter<br />
WYSTAWY i pokazy filatelistyczne z<br />
ostatnich paru lat wskazują, że wzrasta<br />
liczba zbiorów poświęconych poczcie<br />
wojskowej z lat 1914-1945. W zbiorach<br />
występuję nie tylko znaczki, całostki<br />
i stemple okolicznościowe związane tematycznie<br />
z wojskowością, ale — i to coraz<br />
częściej — koperty, karty i formularze<br />
listowe wydawane przez różne formacje<br />
wojskowe. Występują na nich, obok datowników<br />
„cywilnych" urzędów pocztowych,<br />
także i stemple poczty wojskowej,<br />
tj. poczt polowych, etapowych i pieczęcie<br />
formacji wojskowych. Te, niegdyś cenione<br />
pamiątki z frontu, ze służby wojskowej<br />
w czasie I i II wojny światowej,<br />
z pobytu w obozach jenieckich i dla internowanych,<br />
ze służby w armiach zaborczych,<br />
a następnie z formacji polskich<br />
organizowanych na emigracji itp. ulegają<br />
niszczeniu. Z różnych powodów, jak z<br />
braku miejsca, w czasie porządków, przeprowadzek<br />
itp. różne ciekawostki filatelistyczne<br />
są po prostu wyrzucane. Często<br />
jednak młodzież przejmuje od starszych<br />
różne widokówki, karty i koperty do<br />
swych zbiorów, przyczyniając się do zachowania<br />
unikatów filatelistycznych. Takie<br />
zainteresowania młodzieży powinniśmy<br />
rozwijać. podkreślając poznawcze<br />
wartości spotykanych okazów.<br />
W niniejszym artykule pragnę podzielić<br />
się zebranymi wiadomościami źródłowymi<br />
i przedstawić różne wojskowe pamiątki<br />
filatelistyczne, jak karty i listy<br />
z frontu, z obozu jenieckiego, z obozu<br />
internowania. Uwagi te dotyczyć będą<br />
okresu 1914-1945, a więc od rozpoczęcia<br />
pierwszej do zakończenia drugiej wojny<br />
światowej.<br />
Pierwsza wojna światowa zastała Polskę<br />
podzieloną między trzy zaborcze pań-<br />
* POCZTA P01.0 .' ,,,,s, . , 1 ,,,,<br />
L...~...............<br />
Militaria filatelistyczne<br />
ri:0202tactisa Pawli Maar<br />
4..**-e-,<br />
Karty korespondencyjne poczty polowej były<br />
w użyciu oddziałów legionowych do 1,63/111.<br />
1914 r., tj. do czasu utworzenia NKN. Druk<br />
czarny. Na reprodukcji pieczątka „Strzelecka<br />
komenda etapowa / poczta polowa" oraz „C"<br />
znak cenzury<br />
siwa. Ziemie <strong>polskie</strong> były terenem walk<br />
między armiami austriacko-węgierską i<br />
niemiecką a armią rosyjską. Część ziem<br />
zaboru rosyjskiego zajęta została już w<br />
pierwszych tygodniach wojny przez wojska<br />
państw centralnych. Następnie armia<br />
rosyjska zajęta znaczną część zaboru austriackiego,<br />
podchodząc czasowo nawet<br />
pod Kraków. Po bitwie pod Gorlicami<br />
(maj 1915 r.) w ciągu następnych paru<br />
miesięcy armie państw centralnych panowały<br />
prawie wszystkie ziemie <strong>polskie</strong>.<br />
15 sierpnia Niemcy wkroczyli do Warszawy.<br />
Zarówno przed rozpoczęciem wojny jak<br />
i w czasie jej trwania Polacy powoływani<br />
byli do trzech zaborczych armii.<br />
Tak więc walczyli oni przeciw sobie w<br />
szeregach tych armii, na froncie wschodnim<br />
i zachodnim i obslugiwani byli przez<br />
łączność pocztową tychże armii. Polacy.<br />
żołnierze wrogich sobie armii, dostając<br />
się do niewoli, byli jeńcami armii rosyjskiej,<br />
francuskiej, niemieckiej i austro-węgierskiej.<br />
Pisali więc do swych ro-<br />
Karty poczty polowej Wojsk <strong>Polski</strong>ch i Legionów wydawano do czasu przejęcia obsługi<br />
pocztowej Legionów przez poczty polowe austriacko-węgierskie, tj. do 4.1.1915 r. Druk i ram-<br />
ki w kolorze czerwonym. Użyte pocztowo 28.XU.1914 1 20.V.1915 r.<br />
124<br />
o