polskie - Polski Związek Filatelistów - Zarząd Główny

More documents

Recommendations

Info

Lucjan Teter WYSTAWY i pokazy filatelistyczne z ostatnich paru lat wskazują, że wzrasta liczba zbiorów poświęconych poczcie wojskowej z lat 1914-1945. W zbiorach występuję nie tylko znaczki, całostki i stemple okolicznościowe związane tematycznie z wojskowością, ale — i to coraz częściej — koperty, karty i formularze listowe wydawane przez różne formacje wojskowe. Występują na nich, obok datowników „cywilnych" urzędów pocztowych, także i stemple poczty wojskowej, tj. poczt polowych, etapowych i pieczęcie formacji wojskowych. Te, niegdyś cenione pamiątki z frontu, ze służby wojskowej w czasie I i II wojny światowej, z pobytu w obozach jenieckich i dla internowanych, ze służby w armiach zaborczych, a następnie z formacji polskich organizowanych na emigracji itp. ulegają niszczeniu. Z różnych powodów, jak z braku miejsca, w czasie porządków, przeprowadzek itp. różne ciekawostki filatelistyczne są po prostu wyrzucane. Często jednak młodzież przejmuje od starszych różne widokówki, karty i koperty do swych zbiorów, przyczyniając się do zachowania unikatów filatelistycznych. Takie zainteresowania młodzieży powinniśmy rozwijać. podkreślając poznawcze wartości spotykanych okazów. W niniejszym artykule pragnę podzielić się zebranymi wiadomościami źródłowymi i przedstawić różne wojskowe pamiątki filatelistyczne, jak karty i listy z frontu, z obozu jenieckiego, z obozu internowania. Uwagi te dotyczyć będą okresu 1914-1945, a więc od rozpoczęcia pierwszej do zakończenia drugiej wojny światowej. Pierwsza wojna światowa zastała Polskę podzieloną między trzy zaborcze pań- * POCZTA P01.0 .' ,,,,s, . , 1 ,,,, L...~............... Militaria filatelistyczne ri:0202tactisa Pawli Maar 4..**-e-, Karty korespondencyjne poczty polowej były w użyciu oddziałów legionowych do 1,63/111. 1914 r., tj. do czasu utworzenia NKN. Druk czarny. Na reprodukcji pieczątka „Strzelecka komenda etapowa / poczta polowa" oraz „C" znak cenzury siwa. Ziemie polskie były terenem walk między armiami austriacko-węgierską i niemiecką a armią rosyjską. Część ziem zaboru rosyjskiego zajęta została już w pierwszych tygodniach wojny przez wojska państw centralnych. Następnie armia rosyjska zajęta znaczną część zaboru austriackiego, podchodząc czasowo nawet pod Kraków. Po bitwie pod Gorlicami (maj 1915 r.) w ciągu następnych paru miesięcy armie państw centralnych panowały prawie wszystkie ziemie polskie. 15 sierpnia Niemcy wkroczyli do Warszawy. Zarówno przed rozpoczęciem wojny jak i w czasie jej trwania Polacy powoływani byli do trzech zaborczych armii. Tak więc walczyli oni przeciw sobie w szeregach tych armii, na froncie wschodnim i zachodnim i obslugiwani byli przez łączność pocztową tychże armii. Polacy. żołnierze wrogich sobie armii, dostając się do niewoli, byli jeńcami armii rosyjskiej, francuskiej, niemieckiej i austro-węgierskiej. Pisali więc do swych ro- Karty poczty polowej Wojsk Polskich i Legionów wydawano do czasu przejęcia obsługi pocztowej Legionów przez poczty polowe austriacko-węgierskie, tj. do 4.1.1915 r. Druk i ram- ki w kolorze czerwonym. Użyte pocztowo 28.XU.1914 1 20.V.1915 r. 124 o
s ... .-9,, . .—F-s i.--f łrr- 10 *I POCZTA POLOWA LEolor4ów. l.al...thfiLlm,C) P OST k ARTE likl■ mo gcstik le • barowi. ..- Tal.keikor. s, •Ata ...... I Stow... ,....usq. °z laJbla -.,.... ,...r..... notaijo• —r: .1! eta,„1"' 1 51991 ay. t..mtpliwne.....3 . j /4 Karta poczty polował Legionów z nadrukowanym napisem „Feldpostkarte". Druk 1 ramka w kolorze czerwonym dzin karty korespondencyjne i listy na różnych formularzach. Korespondencja była cenzurowana przez władze wojskowe armii państw koalicyjnych i centralnych, Miliony Polaków w rezultacie zaborów i wojny znalazły się poza granicami swego kraju. Jedni z nich byli żołnierzami zwalczających się armii, inni — ewakuowani do Rosji, jeszcze inni wyjeżdżali, bądź byli wywożeni do państw centralnych, koalicyjnych a nawet zamorskich. W armiach zaborczych zginęło 450 tys. Polaków, a 900 tys. zostało rannych. Wszyscy oni, zarówno cywilni jak i wojskowi, w jakiś sposób korzystali Karta Polowa 1 Pułku Artylerii Wojsk Polskich z calem i literą „S" na tarczy I ••\ Karta piwa z łączności pocztowej różnych państw. W zbiorach filatelistycznych, obejmujących ostemplowania i całostki lub formularze korespondencyjne poczt wojskowych (polowych, etapowych, jenieckich) spotkać można różnorodny materiał pocztowy. Samo zaprezentowanie w zbiorze obecnie unikalnego materiału jest, moim zdaniem, wysoko notowane przez jurorów oceniających eksponaty wystawowe. Pewien niedosyt stanowi jednak opracowanie odpowiednich tekstów objaśniających. Pracując nad tym zagadnieniem od paru lat, zebrałem nieco wiadomości źródłowych i materiału filatelistycznego, które pragnę udostępnić na lamach „Filateli- Karta polowa Wojsk Polskich. Kolor harty piaskowy, napisy i rysunek orla czarny sty" zainteresowanym zbieraczom. Myślę, że mogą one spowodować przejrzenie rodzinnych pamiątek, uzupeinienie treści artykułu ilustracjami posiadanych walorów poczt wojskowych, a także mogą ułatwić innym przygotowanie eksponatów na wystawy. Nie bez znaczenia może tu być ukierunkowanie dalszych poszukiwań w tej dziedzinie. Może się to przyczynić do dalszych wysiłków nad systematyzacją danych dotyczących nie tylko typów formularzy i ostemplowań korespondencji Polaków z różnych armii europejskich i z różnych polskich formacji C■ ,!..sntralp.,;1> :.eNtrt. 'Drak. .1. • ,.Karty polowe" z napisem polskim oraz niemieckim ,.Feldpostkorrespondenzkarte" bridż „Feldpostkarte", będące w obiegu pocztowym jednostek legionowych od 1915 do początku 1918 roku. Nadane w 1915 i 1917 r. Kolor druku czarny 125
Page 1: OWIM W NUMERZE: Konkurs na najładn
Page 6 and 7: 126 9k11 ik6AWA 4ECr. g '=.1doostaa
Page 8 and 9: • • 1 •■•■••• 1.1
Page 10 and 11: fot. 8 5Ó0 ,"JAHRE_, DANZIGER KRAN
Page 12 and 13: Stemple okolicznościowe DOPIT wyda
Page 14 and 15: MS Batory popłynął na emeryturę
Page 16 and 17: nym w Polsce, znalazły się prace
Page 18 and 19: ponownie kol. Jan Knycz; w skład Z
Page 20: Państwowe Przedsiębiorstwo Filate

polskie - Polski Związek Filatelistów - Zarząd Główny

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?