artykuły Zasada pisemności w postępowaniu o zamówienie publiczne

Recommendations

Info

przy podpisywaniu dokumentów stale używa. Takiej pewności nie stwarzają same inicjały, czyli parafa, toteż nie mogą być one uznane za podpis wystawcy weksla”. Przytoczone obszernie uzasadnienie uchwały SN pozwala na wyjaśnienie zagadnienia o istotnym znaczeniu w praktyce a związanego z odróżnieniem podpisu od innych form znaków graficznych, w szczególności od parafy i inicjałów. Jak podniósł Sąd Najwyższy „ inicjały to początkowe litery imienia i nazwiska. Parafa oznacza “skrót podpisu zwykle urzędowego; inicjały podpisującego dokument, list” Trzeba jednak odróżnić pojęcie parafy od skrótu podpisu. Pierwsze w ścisłym tego słowa znaczeniu - jeśli chodzi o formę - oznacza znak ręczny składający się z inicjałów, drugie - skrócony podpis przez pominięcie niektórych liter w celu uczynienia go krótszym. Parafę odróżnia od podpisu przede wszystkim funkcja. Parafa stanowi bowiem sposób sygnowania dokumentu, mający świadczyć o tym, że jest on przygotowany do złożenia podpisu”. Wymóg własnoręcznego podpisu wzbudza kontrowersje, które sprowadzają się do odpowiedzi na pytanie czy własnoręczność podpisu oznacza jego oryginalność ? W praktyce można spotkać się z twierdzeniami, że podpisane własnoręcznie przez wykonawcę albo zamawiającego pismo przesłane za pomocą faksu spełnia wymóg własnoręczności podpisu. Zagadnienie to było przedmiotem uchwały Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2006r. ( I KZP 29/06, Biuletyn SN nr 12, poz. 15). Rozstrzygnięcie dotyczyło wprawdzie możliwości przesłania apelacji za pośrednictwem telefaksu (faksu) w postępowaniu karnym jednakże zawarte w uzasadnieniu argumenty mają walor uniwersalny i znajdujący odpowiednie zastosowanie w postępowaniu o zamówienie publiczne. Z w/w cyt. uchwały wynika, iż podpis własnoręczny immanentnie powiązany jest z jego oryginalnością. Jak stwierdził Sąd Najwyższy „ nawet najwierniejsze, a wręcz idealne odwzorowanie podpisu przy pomocy pieczęci, kliszy fotograficznej, czy też metoda kserografii nie zmienia faktu, że taki podpis stanowi kopię oryginalnego, co powoduje, iż nie da się stwierdzić, czy jest podpisem niezaprzeczalnie własnoręcznym, a więc takim, który pochodzi od osoby składającej pismo, i takim, który rzeczywiście został złożony przez osobę w piśmie procesowym zgodnie z jej wolą”. Zakres przedmiotowy formy pisemnej w postępowaniu o zamówienie publiczne Zgodnie z art. 9 ust. 1 Pzp postępowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej. Oznacza to, że co do zasady wszelkie czynności w postępowaniu powinny być dokonywane z zachowaniem tej formy, chyba że co innego wynika z przewidzianego ustawą wyjątku. Zakres wyjątków prze- Zasada pisemności widzianych w ustawie jest bardzo szeroki. Przede wszystkim należy wskazać art. 27 Pzp, który uprawnia zamawiającego do wyboru formy przekazywania oświadczeń, zawiadomień, wniosków oraz informacji w relacjach z wykonawcami. Dopełnienie kompetencji zamawiającego w zakresie określenia formy porozumiewania stanowi art. 36 ust. 1 pkt 7 Pzp, z którego wynika obowiązek określenia zasad przekazywania dokumentów. Ze względu na szeroki katalog „wyjątkowych” postaci korespondencji zamawiającego z wykonawcami przybliżmy poszczególne kategorie prawne. Najbardziej praktycznie doniosłą kategorię stanowią oświadczenia, które dzielą się na oświadczenia woli i wiedzy. Normatywną podstawę definicji oświadczenia woli stanowi art. 60 kc. Biorąc pod uwagę jego treść przez oświadczenie woli w należy rozumieć zachowanie się człowieka, które może być przypisane nie jemu, lecz też osobie prawnej wyrażające w sposób dostateczny zamiar (wolę) wywołania skutku prawnego 2 . W doktrynie prawa cywilnego jest sporna relacja pojęcia oświadczenia woli i pojęcia czynności prawnej. Według części przedstawicieli doktryny pojęcia te można stosować zamiennie. Odmienny pogląd polega na traktowaniu oświadczenia woli jako elementu składowego czynności prawnej występującego obok innych zdarzeń prawnych 3 . Dla potrzeb niniejszego opracowania przyjmijmy, iż pojęcia można stosować zamiennie. Przedmiotowe ujęcie jest uzasadnione tym, iż bez względu na reprezentowane stanowisko zarówno do oświadczeń woli jak i czynności prawnych zastosowanie maja przepisy kodeksu cywilnego poświęcone formie czynności prawnych. Pojęcie oświadczenia wiedzy nie zostało dotychczas normatywnie zdefiniowane a zatem jego prawnej charakterystyki należy poszukiwać w orzecznictwie i doktrynie. Stanowi ono akt wiedzy o określonych faktach. Oświadczenia wiedzy wykazują podobieństwo do zawiadomień, ich cechą wspólna jest to, że mają one charakter zdania w sensie logicznym, które może być prawdziwe albo fałszywe. Zawiadomienia wywołują skutki prawne tylko w przypadkach ustawą przewidzianych. Z tego względu można stosować do nich per analogiam przepisy o oświadczeniach woli 4 . Prezentowane stanowisko potwierdza orzecznictwo sądowe. Sąd Najwyższy w wyroku z 27 listopada 2000r.( II CKN 702/78, OSN 2000, Nr 9, poz. 154 ) dokonując kwalifikacji prawnej zawiadomienia o przelewie z art. 515 KC stwierdził, że „Zawiadomienie, o którym mowa w rozpatrywanym przepisie, należy kwalifikować jako oświadczenie wiedzy. Za dopuszczalne trzeba uznać stosowanie do tego zawiadomienia w drodze analogii art. 61 zdanie 1 kc, określa- 2 A.Wolter, J.Ignatowicz, K.Stefaniuk, Prawo cywilne.Zarys części ogólnej, Warszawa 2000, s. 256. 3 Por. Z.Radwański, [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Tom 2, Warszawa 2002, s.32. 4 Ibidem. Prawo Zamówień Publicznych 01/2007 19
artykuły 20 jącego chwilę złożenia oświadczenia woli.” Na gruncie prawa zamówień publicznych przykładem oświadczenia wiedzy są oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, wyjaśnienia wykonawcy z art. 90 Pzp. oraz potwierdzenie otrzymania informacji i innych postaci korespondencji z art. 27 ust. 2 Pzp. Do zawiadomień należy przykładowo zaliczyć zawiadomienie o wyborze oferty oraz zawiadomienie o wniesieniu protestu. Niejednorodną kategorię stanowią wnioski oraz informacje. Wnioski mogą mieć charakter oświadczenia woli np. wniosek o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu, wniosek o zwrot wadium na podstawie art. 46 ust. 3 Pzp. Natomiast przykładem wniosku, który nie stanowi oświadczenia woli jest wniosek wykonawcy o przekazanie informacji z otwarcia ofert. Z punktu widzenia prawidłowego przeprowadzenia postępowania o zamówienie doniosłe znaczenie ma określenie skutków niezachowania przewidzianej przez zamawiającego formy dokonywania w/w aktów wiedzy. Problem ten sprowadza się do odpowiedzi czy stosuje się do nich przepisy o formie czynności prawnych ? W doktrynie wyrażony został pogląd, iż skutkiem niedochowania pisemnej formy zawiadomień, informacji, oświadczeń nie mających cech oświadczeń woli może stać się unieważnienie postępowania z powodu stwierdzenia wady uniemożliwiającej zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego 5 . Z tezą tą należy się zgodzić, jednakże nie stanowi ona odpowiedzi na pytanie czy przedmiotowe postacie porozumiewania dotknięte są skutkami niezachowania wymaganej formy stosownie do przepisów o formie czynności prawnych. Wydaje się, iż wniosek o dopuszczalności unieważnienia postępowania ze względu na uchybienie w zakresie wymaganej formy czynności zakłada możliwość uznania ich za nieważne, co przesądza o dopuszczalności zastosowania rygoru nieważności i innych dotyczących czynności prawnych. Mając na uwadze powyższe w dalszej części artykułu po pojęciem czynności należy rozumieć wszystkie w/w kategorie. Na osobne odniesienie zasługuje relacji zakresu pojęciowego oświadczenia i dokumentów. Z art. 245 kpc wynika, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Wynika stąd, że podpis jest zarówno konstytutywnym elementem dokumentu jak i oświadczenia. Mając na uwadze, że dokument może obejmować zarówno czynności prawne, jak i stwierdzenie oświadczenia co do pewnych faktów przyjąć należy, iż zakres pojęcia dokument prywatny pokrywa się z zakresem pojęcia oświadczenia. Na gruncie prawa zamówień publicznych 5 T.Kwieciński, A.Stawicki, [w:] Prawo Zamówień Publicznych. Komentarz pod redakcją Tomasza Czajkowskiego, Warszawa 2006, s.71. ustawodawca jednak różnicuje pojęcie oświadczenia i dokumentu, co wynika z art. 25 ust. 1 i art. 26 ust. 3 Pzp. Przedmiotowe zróżnicowanie rzutuje na formę dokumentów, która została określona w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. Zgodnie z § 4 Rozporządzenia dokumenty powinny być składane w formie oryginału lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem. W przypadku składania elektronicznych kopii dokumentów powinny być one opatrzone przez wykonawcę bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Cytowane rozporządzenie ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że zamawiający (ani tym bardziej wykonawca) działający na podstawie art. 27 ust. 1 Pzp nie może wprowadzić innej formy, w szczególności uznać za wystarczające przesłanie dokumentów za pośrednictwem faksu. W praktyce takie sytuacje się zdarzają w związku z uzupełnianiem dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 Pzp. W moim przekonaniu stanowi to naruszenie przepisów ustawy, bowiem obowiązek zachowania formy przewidzianej w rozporządzeniu dotyczy zarówno dokumentów przedkładanych pierwotnie wraz z ofertę (wnioskiem) jak i dokumentów uzupełnianych. W kontekście podziału na oświadczenia i dokumenty powstaje pytanie w jakiej formy powinno być przedłożone oświadczenie z art. 22 Pzp ? Brak jego uwzględnienia w katalogu dokumentów prywatnych określonych w rozporządzeniu prowadzi do wniosku, iż zamawiający może określić formę składanych oświadczeń, w tym oświadczenia z art. 22 Pzp w sposób dowolny, tj. w ramach katalogu form wymienionych w art. 27 ust. 1 Pzp. W moim przekonaniu, forma oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu powinna uwzględniać jego funkcję. Oświadczenie jest często jedynym dokumentem potwierdzającym zdolność wykonawcy do wykonania zamówienia publicznego, składanym pod rygorem odpowiedzialności karnej z art. 297 § 1 kk. Właśnie związana ze złożeniem oświadczenia odpowiedzialność karna przemawia za przyjęciem wymogu formy pisemnej, która stanowi gwarancję bezpieczeństwa prawnego w obrocie gospodarczym. Stosownie do art. 297 § 1 kk Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo organu lub instytucji dysponujących środkami publicznym - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące 01/2007 Prawo Zamówień Publicznych
Page 1: artykuły Michał Makowski* Zasada
Page 5 and 6: artykuły 22 fazy złożenia wniosk
Page 7 and 8: artykuły 24 Zgodnie bowiem z treś

artykuły Zasada pisemności w postępowaniu o zamówienie publiczne

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?