prawo konstytucyjne

Rozdział 2
HISTORIA POLSKIEGO PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
Karolina Drążkiewicz
2.1. Mała Konstytucja z dnia 20 lutego 1919 r. (uchwała Sejmu
Ustawodawczego z dnia 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi
Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa,
Dz. U. Nr 19, poz. 226 z późn. zm.)
W okresie postępującego rozkładu państw zaborczych, jakimi były lata I wojny
światowej, spotęgowała się polska myśl emancypacyjna 1 . Po odzyskaniu przez Polskę
niepodległości Rada Regencyjna 11 listopada 1918 r. przekazała pełnię władzy
wojskowej Józefowi Piłsudskiemu. Dnia 14 listopada 1918 r. Rada Regencyjna rozwiązała
się mocą własnego dekretu, co spowodowało przekazanie pełni władzy państwowej
Józefowi Piłsudskiemu. Zmienił on nazwę państwa z Królestwa Polskiego
na Rzeczpospolitą Polską, przesądzając tym samym o republikańskim charakterze
odrodzonego państwa polskiego. Mała Konstytucja uchwalona została przez Sejm
Ustawodawczy zaraz po wyborach 20 lutego 1919 r. i była „ustawą o najwyższej władzy
państwowej RP”.
Zasady ustroju Małej Konstytucji z 1919 r.
1. Organizację aparatu państwowego oparto na zasadzie jednolitości władzy państwowej.
2. Władzę suwerenną, ustawodawczą i najwyższą sprawował Sejm, czego konsekwencją
było podporządkowanie mu wszystkich innych organów, szczególnie wykonawczych.
3. Naczelnik Państwa miał wykonywać wolę Sejmu i być przedstawicielem państwa.
Nie miał on możliwości wpływu na Sejm, z drugiej strony Sejm mógł odwołać Naczelnika
i rząd. Naczelnik Państwa nie posiadał prawa do rozwiązywania parlamentu,
został pozbawiony inicjatywy ustawodawczej. Akty prawne wydawane przez
Naczelnika Państwa wymagały kontrasygnaty właściwego ministra.
4. Funkcję rządu pełniła Rada Ministrów (RM) na czele z premierem, był to swoisty
komitet pozbawiony własnych, niezależnych od parlamentu uprawnień.
1 Polskie prawo konstytucyjne, red. D. Górecki, Warszawa 2007, s. 18.
25