Nowe oznaczenia dla styropianu - Styropmin

62
Nowe oznaczenia
dla styropianu
Od 28 stycznia br. obowi¹zuje norma PN:EN 13163:2004
„Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie – Wyroby ze
styropianu (EPS) produkowane fabrycznie – Specyfikacja”,
bêd¹ca polsk¹ wersj¹ europejskiej normy zharmonizowanej
z dyrektyw¹ UE 89/106/EWG „Wyroby budowlane”.
Dotychczasowa norma PN-B-20130:1999 ze zmian¹
PN-B-20130/Az1:2001 „Wyroby do izolacji cieplnej
w budownictwie – P³yty styropianowe (PS-E)” zosta³a wycofana
1) .
Norma ta stanowi dla wytwórców styropianu
podstawê dokonywania
oceny zgodnoœci wyrobów i stosowania
nowych oznaczeñ zgodnie z jej postanowieniami
(zw³aszcza jeœli wydany dla
tego materia³u certyfikat zgodnoœci z norm¹
wycofan¹ straci³ ju¿ wa¿noœæ i wygas³y
wynikaj¹ce z tego nabyte prawa).
Jakie zmiany?
Do tej pory podkreœlano tylko gêstoœæ
styropianu i na niej opierano jego klasyfikacjê.
Obecne wymagania s¹ inaczej postawione
i k³ad¹ nacisk na inne cechy. Wœród
nich za najwa¿niejsze uznano:
1) deklarowany opór cieplny [R D] zale¿ny
od w³aœciwoœci izolacyjnych produktu,
2) gruboœæ materia³u [d] decyduj¹c¹
o efektywnoœci izolacji, która stanowi najwa¿niejszy
wymiar liniowy produktu
(przed d³ugoœci¹ i szerokoœci¹) i na oznaczeniu
produktu musi byæ podawana
w pierwszej kolejnoœci,
3) deklarowany wspó³czynnik przewodzenia
ciep³a [λ D].
Powy¿sze parametry fizyczne, które obligatoryjnie
musz¹ byæ uwidocznione na
wyrobie lub jego opakowaniu, skorelowane
s¹ wzorem:
R
D
d
=
λ
Najwa¿niejszy parametr mechaniczny
to deklarowane naprê¿enia œciskaj¹ce
przy 10% odkszta³ceniu wzglêdnym. Wartoœci
liczbowe tej w³aœciwoœci stanowi¹
D
podstawê klasyfikacji styropianu i poœrednio
informuj¹ o mo¿liwoœci przeznaczenia.
Na przyk³ad EPS 2) 70 oznacza typ p³yty
styropianowej o deklarowanym poziomie
naprê¿eñ œciskaj¹cych nie mniejszym ni¿
70 kPa, któr¹ mo¿na zastosowaæ przede
wszystkim do ociepleñ fasad.
Pozosta³e wa¿ne cechy to:
q Deklarowana wytrzyma³oœæ na zginanie
(parametr ten jest zwi¹zany z parametrem
naprê¿enia œciskaj¹cego – obie cechy
s¹ wspó³zale¿ne) – jego wartoœæ dla
wszystkich wyrobów wynosi minimum
50 kPa (dla EPS 70 minimalny poziom
to 115 kPa).
q Deklarowana wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie
(dodatkowo wymagany parametr
w przypadku ociepleñ œcian zewnêtrznych
budynków), której minimaln¹ wartoœæ
okreœla siê na 100 kPa.
q StabilnoϾ wymiarowa w warunkach laboratoryjnych
(23°C, 50% wilgotnoœci
wzglêdnej, 28 dni) i w okreœlonych warunkach
(23°C, 90% wilgotnoœci wzglêdnej,
48 godzin). Spe³nienie tych para-
www.IZOLACJE.com.pl XI/XII 2004
metrów weryfikuje odpowiedni okres
sezonowania styropianu i narzuca okreœlone
wymagania stosowanej technologii
produkcji.
Nowa norma,
nowe wymagania
Oprócz tolerancji wymiarów producent
powinien deklarowaæ tolerancje kszta³tu –
prostok¹tnoœci i p³askoœci. Chocia¿ wczeœniejsza
polska norma nie nak³ada³a w tym
wzglêdzie ¿adnych wymagañ, to jednak cechy
te od dawna by³y uwa¿ane na rynku
budowlanym za istotne. Znaczne ich odchylenia
od standardu mog³y utrudniaæ
dok³adnoœæ uk³adania warstwy izolacyjnej
z uwagi na realne mo¿liwoœci pozostawiania
nierównoœci i nieszczelnoœci na po³¹czeniach
p³yt.
Nowoœci¹ jest te¿ deklarowana klasa
reakcji na ogieñ, która zast¹pi³a w pewnym
sensie wystêpuj¹ce jeszcze w polskich
przepisach 3) pojêcie „samogaœniêcia”, wycofane
wraz ze star¹ norm¹. Termin taki
oznacza³ w³aœciwoœæ samoczynnego zgaœniêcia
materia³u po jego zapaleniu i usuniêciu
Ÿród³a ognia 4) . Najni¿sza klasa reakcji
na ogieñ „F” nie wymaga badañ, niemniej
wyroby w tej klasie uwa¿ane s¹ za
palne, kapi¹ce oraz intensywnie dymi¹ce.
Dla wyrobów styropianowych wymaga siê
klasy reakcji na ogieñ co najmniej „E” 5) , co
wynika z faktu, ¿e wiêkszoœæ zastosowañ
styropianu lokuje go w grupie komponentów
wyrobów, s³u¿¹cych do ochrony przeciwpo¿arowej
(ocieplenia œcian zewnêtrznych
budynku, pokrycia dachowe, lekkie
1) Przez specyfikacjê techniczn¹, z któr¹ zgodnoœæ winien zadeklarowaæ producent, nale¿y rozumieæ m.in.
„... Polsk¹ Normê, niemaj¹c¹ statusu normy wycofanej...”. Tym samym nie mo¿na dokonaæ oceny zgodnoœci
ani wystawiæ deklaracji zgodnoœci z norm¹ nieaktualn¹, oznaczyæ wyrobu znakiem budowlanym
i wprowadziæ go do obrotu. (Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11.08 br. w sprawie sposobów
deklarowania zgodnoœci wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym,
Dz.U. Nr 198, poz. 2041, § 2 p.1).
2) EPS – z ang. Expanded PolyStyrene – polistyren ekspandowany, czyli spieniony.
3) „Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie”.
4) Dziêki zawartym w materiale substancjom t³umi¹cym p³omieñ (okreœlanymi jako opóŸniacze zap³onu,
retardanty b¹dŸ antypireny).
5) Zgodnie z bêd¹c¹ w trakcie zatwierdzania polsk¹ norm¹ budowlan¹, niesprzeczn¹ z norm¹ europejsk¹
i uzupe³niaj¹c¹ zakres normalizacji tych wyrobów o zastosowania: PN-B-20132 „Wyroby do izolacji cieplnej
w budownictwie – Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabryczne – Zastosowania”.

Badanie próbki styropianu pod wzglêdem wytrzyma³oœci na zginanie
Badanie gruboœci styropianu
œciany dzia³owe i os³onowe) 6) . Warto przy
okazji zauwa¿yæ, ¿e badanie na klasê „E”
metod¹ „ma³ego p³omienia” jest bardziej
zaostrzone ni¿ badanie „samogaœniêcia”,
co wi¹¿e siê ze znacznie d³u¿szym czasem
oddzia³ywania p³omienia na próbkê, pionowym
(zamiast poziomego) jej po³o¿eniem
i wymuszonym przep³ywem powietrza
z do³u do góry (przy badaniu samogaœniêcia
– bez ruchów powietrza).
Badania prowadzone w ITB na zlecenie
Stowarzyszenia Producentów Styropianu
dowiod³y, ¿e styropian mo¿e osi¹gn¹æ wy¿sze
klasy reakcji na ogieñ: D i C a¿ do klasy
B w³¹cznie (wyroby niezapalne). Na rynku
budowlanym bêdzie mo¿na spotkaæ styropian
o takich, deklarowanych przez producentów
klasach.
Nowa norma nie narzuca ¿adnych wymagañ
dotycz¹cych gêstoœci pozornej wyrobów
ze styropianu i nie wspomina o jego
spoistoœci (stopniu zespolenia ze sob¹
spienionych granulek). Na tak¹ cechê brak
6) Zgodnie z Rozporz¹dzeniem MSWiA z
22.04.1998 r. w sprawie wyrobów s³u¿¹cych do
ochrony przeciwpo¿arowej, które mog¹ byæ
wprowadzane do obrotu i stosowane wy³¹cznie
na podstawie certyfikatu zgodnoœci
jest w³aœciwie dobrej metody badawczej,
natomiast wraz z równie drugorzêdn¹ cech¹
– gêstoœci¹, spoistoœæ w wystarczaj¹cym
stopniu weryfikowana jest przez w³aœciwoœci
mechaniczne i cieplne, które zale-
¿¹ te¿ od rodzaju zastosowanego surowca
(polistyrenu spienialnego) oraz od technicznego
zaawansowania technologii produkcji
(nowoczesnoœæ maszyn i urz¹dzeñ,
jakoœæ i procentowy udzia³ w produkcie
regranulatu – surowca wtórnego z przemia³ów,
równomiernoœæ rozmieszczenia
gêstoœci – mniej lub bardziej równy rozk³ad
masy styropianu w objêtoœci, stosowane
w produkcji parametry techniczne – ciœnienie
i temperatura pary wodnej, stosowanie
techniki pró¿niowej, czasy sezonowania
pó³produktów, standaryzacja wyrobów
– powtarzalnoœæ ich w³aœciwoœci
w w¹skich granicach itp.).
Nowoœci w oznaczeniach
p³yt styropianowych
Nowoœci¹ jest uk³ad nowej normy oraz
sposób podawania i deklarowania wartoœci
poszczególnych parametrów. Wyszczegól-
www.IZOLACJE.com.pl XI/XII 2004
Sezonowanie p³yt styropianowych do badañ jakoœciowych
niono w niej wymagania podstawowe (obligatoryjnie
spe³nione we wszystkich zastosowaniach)
i specjalne (istotne w okreœlonych
zastosowaniach).
Do podstawowych wymagañ nale¿¹:
q opór cieplny i wspó³czynnik przewodzenia
ciep³a,
q tolerancje wymiarów i kszta³tu,
q stabilnoœci wymiarowe w warunkach laboratoryjnych
i okreœlonych w normie,
q podstawowa wytrzyma³oœæ na zginanie
50 kPa,
q reakcja na ogieñ.
Z wymagañ specjalnych wymieñmy:
q stabilnoœæ wymiarow¹ (przy 70°C przez
48 godzin),
q odkszta³cenie (przy obci¹¿eniu œciskaj¹cym
i w danej temperaturze),
q naprê¿enie œciskaj¹ce (przy 10% odkszta³ceniu
wzglêdnym),
q wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie,
q wytrzyma³oœæ na zginanie (od 50 do 750
kPa),
q nasi¹kliwoœæ wod¹ (przy ca³kowitym zanurzeniu
przez 28 dni),
q absorpcjê wody (przez dyfuzjê pary
wodnej).
Nowoœæ stanowi sposób podawania
deklarowanych wartoœci wymagañ. Dla
najwa¿niejszej ich czêœci podawane s¹ wartoœci
graniczne. Nale¿¹ do nich:
q deklarowana wartoϾ oporu cieplnego,
q deklarowana wartoœæ wspó³czynnika
przewodzenia ciep³a,
q wymagana wartoϾ maksymalna zmian
wymiarów (1% w temperaturze 23°C
i przy wilgotnoœci wzglêdnej 90% w czasie
48 h),
q wymagany minimalny poziom wytrzyma³oœci
na zginanie (50 kPa),
q wymagana maksymalna wartoœæ nasi¹kliwoœci
wod¹ (0,5 kg/m 2 przy 28-dobowym
czêœciowym zanurzeniu).
Tolerancje wymiarów i kszta³tu oraz
stabilnoϾ wymiarowa w normalnych warunkach
s¹ deklarowane w klasach: T – to-
63
V

64
q logo, nazwa i adres producenta (STYROPMIN)
q rodzaj wyrobu (P£YTY STYROPIANOWE SAMOGASN¥CE)
q nazwa lub inna charakterystyka wyrobu (EPS 70 – 040 FASADA,
gdzie EPS 70 oznacza typ wyrobu, 040 – symbolicznie zapisan¹
wartoœæ maksymaln¹ deklarowanego wspó³czynnika przewodzenia
ciep³a 0,040 W/(mK), FASADA – s³owne, skrótowe okreœlenie
podstawowego zastosowania wyrobu)
q kod: EPS EN 13163 T2 – L2 – W2 – S2 – P4 – CS(10)70 –
BS115 – DS(N)2 – DS(70,-)1 – TR100 (gdzie: EPS – oznaczenie
styropianu, EN 13163 – numer normy europejskiej, T2 – tolerancja
gruboœci (±1 mm), L2 – tolerancja d³ugoœci (±2 mm), W2 – tolerancja
szerokoœci (±2 mm), S2 – tolerancja prostok¹tnoœci
(±2 mm na 1000 mm), P4 – tolerancja p³askoœci (±5 mm),
CS(10)70 – naprê¿enie œciskaj¹ce przy 10% odkszta³ceniu
wzglêdnym (minimum 70 kPa), BS115 – wytrzyma³oœæ na zginanie
(minimum 115 kPa), DS(N)2 – wzglêdne zmiany d³ugoœci i szerokoœci
w normalnych warunkach (maksymalnie ±0,2%), DS(70,-)1
– wzglêdne zmiany wymiarów (maksymalnie 1% przy +70°C),
TR100 – wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie (minimum 100 kPa))
q dane identyfikuj¹ce miejsce i czas wykonania wyrobu (data produkcji, numer zmiany, dane zak³adu produkcyjnego, numery linii, bloków,
kontroli jakoœci)
q deklarowany opór cieplny i wspó³czynnik przewodzenia ciep³a
q klasa reakcji na ogieñ
q wymiary nominalne [mm] (d³ugoœæ, szerokoœæ, gruboœæ)
q liczba sztuk i powierzchnia p³yt w opakowaniu (do celów rozliczeñ producenci nadal podaj¹ tak¿e objêtoœæ p³yt w opakowaniu jednostkowym
w m 3 ) *)
q znaki certyfikacji ITB (Wyrób Budowlany, Zak³adowa Kontrola Produkcji, Zintegrowany System Zarz¹dzania Jakoœci¹ i Zarz¹dzania Œrodowiskowego
wg PN-EN ISO 9001:2001 i PN-EN ISO 14001:1999) (dobrowolne)
*) W przypadku np. p³yt warstwowych powinna byæ ponadto podana informacja o typie ok³adziny (odmiana lub nazwa papy, gatunek blachy itp.)
Sposób naniesienia informacji oznaczenia wyrobu styropianowego na przyk³adzie etykiety p³yty styropianowej STYROPMIN
lerancji gruboœci, L – tolerancji d³ugoœci,
W – tolerancji szerokoœci, S – tolerancji
prostok¹tnoœci, P – tolerancji p³askoœci,
DS(N) – tolerancji stabilnoœci wymiarowej.
Wiêkszoœæ pozosta³ych w³aœciwoœci
deklarowana jest w poziomach: CS(10) –
naprê¿eñ œciskaj¹cych przy 10% odkszta³ceniu
wzglêdnym, BS – wytrzyma³oœci na
zginanie, TR – wytrzyma³oœci na rozci¹ganie,
DL(T) – odkszta³ceñ przy œciskaniu
i temperaturze, DS(70,-) – stabilnoœci wymiarowej
przy +70°C, WL(T) – nasi¹kliwoœci
wod¹, WD(V) – absorpcji wody przez
dyfuzjê.
Symbolom klas i poziomów towarzysz¹
odpowiednie liczby oznaczaj¹ce wielkoœæ
klasy lub wysokoϾ poziomu.
Nowoœci¹ nowej normy jest te¿ dwoistoœæ
oznaczania wyrobów znakiem zgodnoœci.
Dokonanie oceny zgodnoœci z normatywn¹
czêœci¹ normy mo¿na zakoñczyæ, oznaczaj¹c
wyrób krajowym znakiem zgodnoœci
(w polskich przepisach jest to znak
budowlany „B”), natomiast dokonanie
oceny zgodnoœci ³¹cznie z informacyjnym
za³¹cznikiem ZA (harmonizuj¹cym postanowienia
normy z dyrektyw¹ 89/106/EWG
„Wyroby budowlane”) – znakowaniem europejskim
„CE” 7) . Znakowanie poprzedza
spe³nienie przez producenta wymagañ
oceny zgodnoœci, co polega na:
q przeprowadzeniu zgodnie z norm¹
wstêpnych badañ typu ITT (z ang. Initial
Type Test),
q utrzymywaniu okreœlonej norm¹ Zak³adowej
Kontroli Produkcji i sta³ym potwierdzaniu
osi¹gania deklarowanych
parametrów,
q wystawieniu na ka¿dy wyrób deklaracji
zgodnoœci (krajowej – na znak budowlany
B lub deklaracji zgodnoœci EC na znakowanie
CE) 8) zgodnie z postanowieniami
normy i krajowymi przepisami prawa.
W przypadku krajowej deklaracji zgodnoœci
producent zobowi¹zany jest tak¿e do
do³¹czenia do informacji o wyrobie numeru
i daty wystawienia tej deklaracji.
Oznaczeniu znakowaniem CE towarzyszyæ
musi na wyrobie lub opakowaniu dodatkowa
informacja: dwie ostatnie cyfry
roku oznaczenia znakowaniem CE.
www.IZOLACJE.com.pl XI/XII 2004
Sposób oznaczenia wyrobu styropianowego,
który obowi¹zkowo towarzyszyæ musi
innym informacjom na wyrobie lub jego
opakowaniu, ilustruje przyk³ad zapisu oznaczeñ
na etykiecie p³yty styropianowej
STYROPMIN (rysunek powy¿ej).
Inne oznaczenia
Zgodnie z norm¹ i powy¿szymi przepisami
prawnymi styropian podlega systemowi
oceny zgodnoœci 3 – deklaracja zgodnoœci
producenta. Nie zamyka to jednak
producentom drogi do uzyskiwania dobrowolnych
certyfikatów zgodnoœci wyrobu
(zgodnie z systemem 1 lub 1+) oraz Zak³adowej
Kontroli Produkcji (zgodnie
z systemem 2 lub 2+). Procedurê dobrowolnej
certyfikacji zawiera za³¹cznik
A normy PN-EN 13172:2002 „Wyroby do
izolacji cieplnej – Ocena zgodnoœci”.
W przypadku uzyskania takich certyfika-
7) Oba oznaczenia wystêpuj¹ce razem oznaczaj¹, ¿e wyrób spe³nia wymagania zarówno krajowego, jak i europejskiego
systemu oceny zgodnoœci. Umieszczenie obok znakowania CE charakterystycznego znaku
budowlanego B, do którego odbiorcy zd¹¿yli ju¿ przyzwyczaiæ siê, rozwiewa ich obawy, czy wyrób dopuszczony
do obrotu na terenie UE spe³nia wymagania przepisów krajowych i nadaje siê do stosowania
w Polsce.
8) Oznakowanie CE reguluje Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z 11 sierpnia 2004 r. w sprawie systemów
oceny zgodnoœci, wymagañ, jakie powinny spe³niaæ notyfikowane jednostki uczestnicz¹ce w ocenie
zgodnoœci oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowaniem CE (Dz. U. nr 195,
poz. 2011).

tów producent ma prawo do podawania na
opakowaniu wyrobu numerów tych certyfikatów
i umieszczania znaków certyfikacji,
je¿eli jednostka certyfikuj¹ca takie nada³a.
W tym miejscu nale¿y wspomnieæ i o tym –
co te¿ jest nowoœci¹ – ¿e uzyskanie certyfikatu
zgodnoœci (obowi¹zkowego lub dobrowolnego)
nie zwalnia producenta od obowi¹zku
wystawienia deklaracji zgodnoœci
z norm¹. Dokumenty te nie s¹ ju¿ alternatywne
w stosunku do siebie, jak przepisy
stanowi³y poprzednio. Deklaracja zgodnoœci
jest aktem wziêcia na siebie odpowiedzialnoœci
przez producenta, ¿e rzeczywiœcie
spe³ni³ i nadal spe³nia wymagania dokumentu
odniesienia oraz utrzymuje parametry
wyrobu na deklarowanym poziomie.
Podsumowanie
Wprowadzone zmiany zmuszaj¹ producentów
do poczynienia znacznych nak³adów
finansowych (na badania i uruchomienie
kontroli produkcji) i dokonania
pewnych wysi³ków intelektualnych (przy
wdra¿aniu postanowieñ normy i przepisów).
Szybsze dostosowanie siê do nowych
wymagañ pozwala w wiêkszym stopniu
unikn¹æ sankcji, jakie inspekcja nadzoru
budowlanego mo¿e nak³adaæ za naruszenie
przepisów zgodnie z Rozporz¹dzeniami
Ministra Infrastruktury wydanymi do
Ustawy o wyrobach budowlanych z dnia
16 kwietnia br. (Dz.U. nr 92, poz. 881)
w sprawie:
q kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych
do obrotu z 14 maja br.
(Dz.U. nr 130, poz. 1386),
q próbek wyrobów budowlanych wprowadzonych
do obrotu z 14 maja br. (Dz.U.
nr 130, poz. 1387),
q sposobu prowadzenia Krajowego Wykazu
Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych
z 29 lipca br. (Dz.U. nr 180,
poz. 1861).
Nadaj¹ one szerokie uprawnienia inspektorom
Wojewódzkich Inspektoratów
Nadzoru Budowlanego i przewiduj¹ dotkliwe
kary dla producentów lub ich przedstawicieli
krajowych, którzy nie spe³niaj¹
wymagañ przepisów i norm.
mgr Jacek Rutkowski
Pe³nomocnik Zarz¹du ds. Zintegrowanego
Systemu Zarz¹dzania – Dyrektor ds. Jakoœci
PPUH „Styropmin”
red. Jacek Sawicki
„Izolacje”
www.IZOLACJE.com.pl XI/XII 2004
Geomaty
bentonitowe
w uszczelnianiu
gruntu
Ekspansja przemys³u, rozwój intensywnych form rolnictwa
oraz postêpuj¹ce procesy urbanizacyjne skutkuj¹
lawinowo rosn¹c¹ „produkcj¹” odpadów cywilizacyjnych,
które degraduj¹ œrodowisko naturalne. Jego ochrona
przed ska¿eniami i zanieczyszczeniami jest wiêc
spraw¹ nadrzêdn¹.
Wtej materii bardzo wa¿ne s¹
rozwi¹zania profilaktyczne
chroni¹ce grunt i zawarte
w nim uk³ady hydrologiczne. Skuteczn¹
form¹ takiej ochrony jest np. separacja,
czyli odizolowanie ekosystemu od bezpoœredniego
kontaktu z substancjami
szkodliwie aktywnymi. Odpowiednim do
tego celu „narzêdziem” s¹ geomaty bentonitowe,
czyli geosyntetyczne bariery
i³owe zawieraj¹ce bentonit sodowy.
Zastosowanie
Geomaty bentonitowe wykorzystywane
s¹ w geotechnice do wykonywania
przes³on uszczelniaj¹cych, ograniczaj¹cych
lub ca³kowicie zatrzymuj¹cych
przep³yw wody. Mog¹ tworzyæ samodzieln¹
izolacjê lub stanowiæ sk³adowe
fragmenty systemów uszczelniaj¹cych
budowle ziemne i czêœci podziemne rozmaitych
hydrologicznych obiektów in¿ynierskich,
najczêœciej jako bariera przeciwwodna
w ochronie wód gruntowych.
Geomaty stosuje siê ponadto przy uszczelnianiu:
sk³adowisk odpadów, sztucznych
zbiorników wodnych, urz¹dzeñ do
odwadniania dróg i lotnisk, zapór ziemnych,
kana³ów, rowów i wa³ów przeciwpowodziowych,
torowisk drogowych
i kolejowych w obszarach chronionych,
pod³o¿y obiektów magazynowych substancji
ropopochodnych i innych. Ca³ko-
wit¹ skutecznoœæ hydroizolacji w warunkach
u¿ytkowych zapewnia im bentonit –
rodzaj i³u pochodzenia wulkanicznego,
którego podstawowym sk³adnikiem jest
glinokrzemian o nazwie montmorillonit
posiadaj¹cy unikaln¹ cechê silnego pêcznienia
w œrodowisku wodnym. Jego cz¹steczki
przy pe³nym nasyceniu potrafi¹
nawet 15-krotnie zwiêkszaæ swoj¹ objêtoœæ
w porównaniu ze stanem suchym.
Warstwa uwodnionego bentonitu sodowego
tworzy zwart¹ barierê dla przep³ywu
cieczy o przewodnoœci hydraulicznej
rzêdu 10 –11 m/s, zachowuj¹c przy tym du-
¿¹ plastycznoœæ i odpornoœæ na prze³amania
i pêkniêcia, co w warunkach terenowych
umo¿liwia dopasowywanie geomaty
do roboczych powierzchni pod³o¿y.
Tak wiêc woda, która normalnie stanowi
zagro¿enie dla konstrukcji in¿ynierskiej,
w nowym uk³adzie pozostaje czynnikiem
wspó³tworz¹cym warstwê hydroizolacyjn¹.
Cechy u¿ytkowe
O szczególnych cechach u¿ytkowych
geomaty bentonitowej decyduj¹: jej konstrukcja
(najczêœciej trójwarstwowa)
oraz re¿im technologiczny (w tym dobór
odpowiedniej jakoœci bentonitu). Zewnêtrzne
warstwy (górn¹ i doln¹) tworz¹
geosyntetyki – geotekstylia wykonane
z polipropylenu, z których jeden jest
Zdjêcia przedstawiaj¹ laboratorium
jakoœciowe PPUH „Styropmin” V
65