Page 1 m &j,i":? iff I 9 T Y rf jjCT, JV St""- - 3tds:e i'. H4WAii - mwmh ...

3tds:e i'.
H4WAii - mwmh
ilOOPUKA MAO IA J KELA A 3E KEIA
POAONO.
J3 ka Htii Hoolaha Nupopa Ha-
waii Holomua.
Ueu o ka Pepa ELTjA DALA
($2.00) no ka makahiki, ho HOO-KAH- I
DALA ($1.00) no Eono
Huhina ma ka Hookaa Mna. A
no ko Jcopo hookabi ho 10 keneb.
E hoouna mai i na Mca Hon,
na Kuinumanao, Ololo Hoolaha
na Kanik'au a me na Mole Inoa
THOMAS P. SPENCER,
ka Lnnahooponopono o ka Pepa.
Aolo loa 0 pai ia kokahi Ololo
Hoolaha, Kanikau a Mole Inoa
pah a ko olo o hookaa mna ia ka
liku. Aolo no hoi o hoouna ia
kekaki nupopa ma ka owili paka-h- i,
aia wale no a hookaa o ia ka
uku tnamua.
SC
m &j,i ":?
w r
O na Kanoha Nupepa a
mo na Hookaa Data ana, o loaa
aku no na Bila Hookaa mai ko
Keona pololei aku a i na Luna, a
i olo e hoouna pololei ia aku
i na poo lawo popa, ma ka
loouna mua ana mai 1 ko ola o ka
Nupopa ia
P. M. EOONEY,
ka Luna Nui o ka Pepa.
Keeka Haka: Ma ka halopo-hak-u
o E. 13, Thomas, ka halo i
noho mua ia iho nei 0 ka nupopa
Elelc, Huina o na Alauui Moi a
mo fuuanu.
HooUha Loio.
0L p. IALAMAEE,
LoiO a he Kokua ma ke KaNa- -
wai. Ho Notaiu no ka Lehdlehu
no ka Apana Kaapuni Eknhi.
Eqeka . HoorAio Aelike no sa
Paailvna no ka Apana 0 Waialua
E loaa no ma Waialua i ka Ehu-k- ai
0 Puauna.
oct20
S. M. KAAUKA1,
LOW, A HE MEA AFA AIHA
Agena Hooiaio Palapala
no ka Mokupuni o Oahu.
-- J AS. K. KATJLIA,
Loio a ho Kokua ma ke Kauavrai
Lawolawo i ka oihana imua o
na aha hookolokolo a pan o keia
aupuni.
Keena liana, kihi o na alanni
.N.'uvmu a mo Moiwahino. keena
'.Jul ana.
ENOCH JOHNSON,
Loio a ho Nolari no ka Lehulohu
Ua noia o lawelawe i ka Oihana
.Loio.imua o na Aha Hookolokolo
a pau o'ko Aupuni.
"
J. K. EuVHOOKANO,
Loio a ho Kokua ma ko Jvanaw&i.
TJaniakaukau o lawelawo i na
hana piliKanawauimua ona Aha
Hookolokolo a pau iloko o keia
Aupuni.
A ROSA, (Akoxi),
Loio & he Kokua ma ke Kan&w&i
Helu lo
Alanui Kaahumanu. Honolula.
PAULO 2?UMANA .
LOIO Ji xk KOKUA 5AKe"kANAWAJ
llela SU Alanni Kafcfw, Hoolk,
LpiOj Loio, Lino.
Ua aMikaokaa e Ktiu i an pp
pili k'aMwiu a imm kokn
"
ma. k kiwi.
NaWi no ka 1 eh aloha bo k
Mokapani o Oaks. a
,oi. K. Kkoojuutd n:
iff I 9 T Y rf jjCT, JV St""- -
V I , j ..r - ' i . . - ,
.
et feSS
.""- "-'-
"H.i
- fijMy:--: ..jJISkzSS'TTTiiSSSSeSY" T "jS? v"- -
" ' ' 1 " ...
'--
'""- --
'
;
aitrnit llMiH ItVif 1iifttftst NUALOLO.
Heaha nei leo e wa nei,
Puia nei a puni ke kaona.
Ua hiki nei leo i ka Ubikapu,
Ua hoopuka ia me ka nahenahe.
Minamina wale au i kuu lobe ana,
Aia au 1 ka malu o Kahelu.
Ua helupapa ia 0 ka nui manu.
Ha wnana ia e ka Inuwai.
Waiwai ka manao ke hiki raai,
E hooko aku i ka makemako.
Makemake au e ike ia Haena.
Aina pohina e ka chukai.
Akabi a loho o Malamanui,
I ka wa mai o ke kai o Puna.
Ho lili punalua ko Kanaloa,
E hakuepa nei ia Xapala'e.
Aohe ou like e Kanaloa,
Wai hiki ole ko kilohi ia.
Aobe like aku me Kapala'e,
He kau ko aka ke alawa ibo.
Minamina wale au i ko nUi kino,
1 ka lawe olelo waiwaiole.
Mai hoike oe i ko ha'i ,kte,
Nana pono iho no oe i. kou.
Huina ia mai ana ka puana,
Ka haka hoolewa o Nuulolo.
R. W.
JELe Man TXwelie
XO KA
MOI LUI XIV.,
O Karanl
Kona man La-Op- io no ka
Hooko Kanoha o ka
'
N"ohoalii.
TjjSTA he ruauanaina 'kaulana
i
J: e ae kekahi palapalaia, a e
loaa ma ko 3?arani moolelo
kalai pili aupuni o na kanaka
kaulana loa iloko-- o na oehu
kukala kaua me na mana keiki
kane e ao o Duropa, alaila, aia
he hookah i kanaka malalo iho
o ka malamalama 0 ka la i ha-na-u
ia mai e ka puhaka 0 ka
wahine, a i aloha nui ia e kona
lahui mai kona mau la opio mai
oia o LUI XIY. 0 Farani,
ka mea nana i hookau aku ka
weliweli nui i kekahi mau aupuni
Moi e'aeo Europa iloko
o kona au, a i lilo hoi i pula-kauui&- ka
ma ka puuwai o kona
lahui i na vra a pau e poha ai
ka leo kukala kauoha ma ke
kahua kaua no ka hoopakele i
ka aina hanau ka home a
meka nohoalii 0 na kanaka
Parani.
TJ& ouiT iho, na ao kaalelewa
ooloku kaua o na moku&ina o
Europa ia mau la, a uaoili mai
na ao malamalama no ke au
maluhia e pahola mai maluna
o kahonua. ma ke kakahiaka
poluluhi o na ao palalani o ka
la 5 0 Sepatemaba. 1638, ua
"hanau mai la he Bebe bpio mai
ka puhaka- - alii mai nana e
hoo-mal- u.
a 6. ruk ana ia Farani ia
laaaaffS, oia o Lui SHI. me
ka wahbake Kamxliiwahtae
Aae o Auseturk.
Ifa ka Hotae de XUe p ka
ka baaau, kaH hoi e waiho am
o a Bebe opo k, aia poe
makiukai ho fehuklm wak i
kipaakaaKtkx lieiuru o.m
"''
.:,. v- - ,3. - yOsc.
, -- ,
Jr "
"
f .i? M.
j --- '
,'
& aj A
'ggg "' Mum MllllWlll iW v
;;yAMAU -- APgN2-3
EEOISrOIiTELTJ, POA.OjST05 DI
a o ke kulanakauhale o Parisa
ka i hoomalamalama ia me na
puu-a- hi lehulehu ma na wahi a
puni na paka nkea me na kahua
hamama, no ka hauoli piha me
ka olioli i ka la hanau o ke alii
opio nana e rula aku . ana i ko
Farani hopena ma keia mua
aku me na mana lahui e ae o
Europa.
Aole o keia beoe opio Lui
XIY. i hanau mai la. e. lilo ana
oia i mea kaulana ma ko Fara
ni moolelo pili oihana kaua, no
kona oili ana mai na puhaka
alii mai o kona mau makua?
aole! Ua loaa iaia ke kaulana
ma kana mau hana, a ua hoo-pih- a
ia he mau aoao lehulehu
maloko o na buke moolelo Farani,
no kona mau mea i hana
ai a hooko ma ka aoao o kona
lahui. Nolaila, i kona la i oili
mai ai i keia ao malamalama
mena kuleana o ka nohoalii
Farani e kali aku ana nona, ua
hoohauoli ia o Europa
holo-ok- oa
no ka opio maemae nana
e alakai a e. hoppau ia ai na ao
ooloku o na kaua huliamahi
pinepine e ku hookahi ana o
Farani me na aupuui keikikane
e ae 0 Europa; a i ka la hoi o
kona make, ana, aia he kuako-k- o
nana i hoopili pu aku 1 ka
lianu p ke ao holookoa iloko o
ka minamina nui a me ke kanikau
no Lui XIV., no kana hana
kaulana i hooko "ai ma ka
aoao o kona lahui iloko o kona
mau la opio -- ma ka nohoalii,
oiai e ho-- a ia ana ke ahi a e
ooloku ana na ao panopano ma
ka paia aouli.
O na haawina ekolu a Lui
XIV. L lawe ia i kumuhana
alakai no ke kamoe mua ana i
ke au 0 kona nohoalii e kukulu
ia maluna pka pono, uahooka-hu- a
ia me keia mau olelo i hoopuka
ia ae e ka opio:
"Aole na ke kanaka ui, ka
naauao pookela loa, a me ka
ike kilo i na kahoaka lani, oia
wale no na kumu e loaa ai he
kuleana piha no ke kanaka e
noho maluna o ka nohoalii? O
ka hoopono a me ke .aloha o
kona lahuikanaka, oia na kumu
nui e holomua ai ka aina ma
ka lokahi o ke aloha no ka hoo-
pakele i ka home ajne ka
maluhia."
no-ho- na
O liekahi o na liuaolelo kaulana
loa a ke alii opio imua o
Kona maKuasane J-i-
Ui ahi.,
1.
a'o ia aku iaia e lilo i niauJuua-pul- e
o ka paanaau, ua hoike ia
no ia mea imua o kekahi ana-ma
KoiKoi o Ka iuoi manope
koke iho o ka malama ia.ana o
kona Joapetizo, he mau minute
ke-kaawa- wale lp no penei:
I ke Sabativmua-- .Aperila,
1643. a--i kulike ai hoi me na
hoomaa ana o" ka Ekalesia Ho-m-a
ike anaina vbapezito 6 na
poo kalaunu o ka nolioalii, aia
he mau EcKmakaukau .vhiwahi-?- a
X.na ia a-pa-
u o ka hale-pul- e,
me n kukalajahui a puni
ka ainajop na poVaTohiTalii
e akoako , aku maloko o ka
hkini kahi-c- , makaiA ia &T ka
hoolaa i ka ble opio. ;oia ka
w o liainea a pau 1 --akoakoa
haneri a ma ka;hum'lioi ona aku aimaloko .0 ka Juakini o aia.iaajia
I
, '
--Qewaaia, tfttiMm i kbmo iloko 0 hoo- - ' Soa kilii hiUDA-- : !
hi&iwairoia
opio la, ka hooilina ifoi o ke
kalaunu o Farani nana e:lei a
noho kona nohoalii ma keia- -
mua aku.
Aole ijpau.
WAIU - MELL
Mai ke kumupeni mai a Gaberiela
Lenoa, Kapena o ka Puali Kahiko
Imeperiela o Farani.
LOLOA KAOT-A- L
Na "Wahine Mannahi a na
Moi Bipi-Bnl- n.
O na kanaka a--i lothi e hoo-ma- lu
nei malalo o ko lakou
mau kauoha i kekahi heluna o
na wahine lehulehu,e loaa no ko
lakou ma inoa pakahi mai ka
papakuauhau kekee ole a Ha-m- e
Bire ka pauakaaka a me
ka paulinalina, ma, ka nana po-
no ana iho o ka J'makou mau
opio huki-ka-ulua"
i keia mau
huahelu nunui malalo
nei:
iho, pe-
Kulana o-n-
a Bijpi-Bul-u.
Suletana 0 Tureke . 300 wahine
Moi o Dakome.... 250 "
SaoPeresia .400 "
Moi o Siama... 600 "
Moi oAsauateeL.. 3j000s "
Emepera'o Moroko..B,000 tr
Peresidena o Hawaii. Kahiko loa
oia, aka, he nui na hapa-hai-o- le
make kulaoPuuwaawaa.
That's gude e !
Huina no 6 Bulu 10,550 wahine
Ke averiga ia keia huina nui
0 na bibi wahine no ka huina
wale no o 6 bulu, e loaa aha ka
ikaika hoohana o ko lakou mau
kiwi i ka 1,758 me
wahine, a ua like me elima makahiki
holookoa ka moe pu ana
o kekahi bulu me kana wahine
mua a hiki i kana wahine hope
loa, hakihakijiilii na niho a pa-holeh-
ole
na ihu i ka lawe kiahi
ia e keia mau .bibi wahine.
Gude-hanahan- a.
MAUITA ALAPA.
Kona mail lalaniKnaM"wi
Lafbnania he 180.
O Mauna Alapa.a me kona
mau lalani kuahiwi laumania
he 180, oiake kuahiwi kaula-- "
na'loa iloko o Europa Waeua,
a o ke alahele hooili .kaua hoi
a keia koa kaulana Napoliona
Eonepate, me kona mau puali- -
koa i alb aku ail. ke ehuehu P
na ino a pau o ka hau ami o ke
alahele kuahiwi, oiaLna la haa-he- o
e nohoalii anaka pahikaua
maluna o ke kulana keikikane
6 ka mana pahikaua o Farani.
O keia mau lalani kuahiwi .he
180 i kapajac o Mauna AJapa; e
hoomaka ana kona wahikiekie
maiiks 400 kapiMi aku maluna
ae o ka ilikai a hiki iia 15,732
kapuai e humi oi aoif iloko o
njuao; kaalelewik aJo;ka kahi
kiekie loa o'ke rkjfeiwlikapa
ia-Mauh
Balanek'e: a ua"; like
kajriniwim b kdaa" pikp.etlike
make-kapckahlkAaaia-- -
aoao ., - --ttiua o ae.aua--
&,.
."--fe
-)&s& - - -
Tw ' " w .-t
t-- i't ' - 1 twii. ?.' r. -
VAfA-HA- .
1, 1S94:.
na poe puni makaikai he lehulehu
--wale, a he kakaikahi nae
o ia mau poe i hiki aku ka lakou
man huakai i ka hapalua
like o ke alahele kuahiwi. He
elua la a oi aku no na poe makaikai
o ka piha eleu e pii af
iluna o keia mau lalani kuahiwi
he 180, a ua hoao ia ka hiki
mua ekahi loa ana e ke kino
kanaka ma ka la 8 o Augate,
1886, i ka hora 6 o ke kakahiaka
nui, a o ka ekolu hoi ia o ua
la o ka huakai pii kuahiwi ma
ke alahele, e kekahi mau kanaka
kamaaina o ia mau kualono.
ma ka inoa 0 Jacques Belame-t- a
a me Dr. Palaka.
I ka hora 11 o ke awakea ko
laua hiki pono ana aku iluna o
kahi oioi loa o ka piko kuahiwi,
a ua hoomaha laua no ka hapa
lua hora wale no me ka hoo- -
manawauui i ke anu maeele o
ke kuahiwi a me ke kokoke loa
hoi o ko laua hanu e haalele
mai i ke kino kanaka niamuli o
a mama pu o ke ea o ka lewa.
U ka laua mau mea ai hoko o
na pakeke-il- i, ua hoolilo ia ae
ia mau mea i mau pohaku-ha- u,
ua pehu ia ko laua mau lehe-leh- e,
ka maka a me na pepeiao
a me ka hiki kupono ols loa ia
laua ke hoohana i ka ikaika
piha o na aahuki 0 ko laua mau
lima. Ma ka hoike a ka mea
ana-we- la i ke kiekie o ka ea,
he 14 degere ka haule o ke
ana-we-la ilalo o ke auu e hoo
lilo ia ai na mea ai a pau L po-hak- u,
a o ka waihooluu o ka
lani maluna ae o ko laua mau
poo, he uliuli poni eleele loa ia,
a ua hiki pu ke ike ia aku ka
malamalama o na hoku-hel-e e
owaka ana ma kolakou alapoai
me ka moakaka lea e like me
ka pouli aaki o ka po kalae ma-lie;
O ka mama pu launa ole
mai o ke ea, oia ka mea nana
e hapai nei i ke koko iloko o
kekahi fiva ikaika, a ua hiki
ole i ke kino kanaka ke hooma-opop- o
iho ina ke ku nei kona
niau wawae iluna o ka ilihonua
a me ka ole. I ko laua iho
ana no ka honua, ua'hoopokole.
ia ko kaua luhi nui o ka hapalua
o ka manawa ma ka mama
nui 0 na wawae i ka iho ana, a
ua loaa koke hoi ia laua ke
kit-n- o
ikaika e like me ka mau i
ka hapalua like o ke kuahiwi.
Iloko o ka mahina o JESepa--
temaba, 18.40, aia kekahi wahine
Farani ma ka inoa o ka
Madimpsele d'Anegerevile
lawfe ikanahoohiki paa, ma-in- ua
o kona make ana make
make e hiki iluna okapikb
kuahiwi kiekie o Mauna AJ&pa
i loaa ai he inoa kaulana. iaia,
ois, ka wahine niua loa hookahi
o ke ao nei i aa me- - k wiwo ole
e paib me na inO'O ka hau anu
o ke kuahiwi. Oiai- - keia wahine
Farani malald o ,ke.paikta
ana ana kamaaina. alakai 'e pii
nei ma ke aia 0I0H o- - ke kuahi-wHlo- ko
oka uhipaa "'a ka noe,
aH ma kaBi he 1,200 kapuaii
kbe Kki aku ai'Sana okagiko
likaahiwi; --ua bplim3a koaa
v&afef jfi' - -- P ;vfe-J.- r
puka ana ma kona waha i hiki
ke hooraaopopo ia aku e na
kamaaina alakai, e hoopuka
mau ana oia i keia mau huaole- -
Io "Ina wau e make, e hapai
i ko'u kino a waiho iluna o na
pauku hau o keia piko kuahi
wi."
Ua hooko ia ka olelo hoohiki
a keia wahine, a ua hapai mao--h
ia kona kino e na kamaaina
a hiki i ka piko, a raaia wahi
oia i hoonani aku ai i ke Akua
ma ke kuhikuhi hoailona ana
a kona mau lima i ka lani, oiai
aole e hiki iaia ke uwehe ae i
kona waha a kamailio mai. He
mau minute ia o ka hoomaha
ana, ua nun noi asuia Ka una
kai makaikai a ka Madimosele
Farani wiwo ole no Parisa, me
kana huaolelo mau o ka haa-heo
a me ke kaena ma na wahi
a pau o ka aina "Oia wale no
ke kino wahine mua loa nana i
alo aku ka hau anu o na lalani
kuahiwi he 180, noka piko paa
mau i ka hauaiai o mauna
Alapa."
MAHALO KUI KO'U.
Ma ke abiahi o ka la 26 o Nov
ember, lo, ka wene mna ia ana
he Aha Paio e ka "Pualiokealoha"
ma ko lakou keena balawai mau
malalo iki aku o kahuina o ko ala
nui Hotelo mo Maunakea, elike
me ka hoolaba maloko o ka nupepa
Holomua puka pule o ka la
24 o Novemaba, a oivau pu kekabi
iloko o ia anaina.
I ka'u makaikn ana i na opio
kane a me na wahine maloko o ua
keena 'la i kola po. Ua hoohauoli
nui ia ko'u puuwai i ka ike ana
aku i kekabi mau opio e ku ana a
hoike i ka pone o keia a mo keia
aoao pakahi he opio i aneane aku
ka 11 a 12 paha makahiki e ku
ana oia me ka wiwo ole a e.kuhikuhi
ana i na pauku 0 ka haibala
e kakoo ana i ka pono o kona ao
ao, a he ku raaoli no boi i ka naa
uao na webewebeana o keia a me
keia no kona pono iho, a ua hiki
aku paha ka huina nui o keia ana
ina i keia po i ka 87 ke bni la na
makua me na keiki.
Jtfo'u iho, ko haawi aku nei au i
ko'u mahalo i naMana Lani ma o
ko Lakou haawi aim mai i keia
baawina lokomaikai.i ka Peresidena
o keia Puali " S. K. Kama-ia- ."
E alakai ia na opio o kona aina
hanau ma na hana e boonaauao
ana ia l&kou ma ke kamailio-an- a
i mua o ke akeaf mo ka wiwo ole
a hiki iko lakou kanaka makua
ana. Malia psha e lilo aku ana ke
kahi o lakou i Loio Kubina no ko
Xesu aupuni, e booponopono ana
mawaena o kona lahui oiwi ponoi
i ka lokomaikai o ke Akua Kiekie
Loa.
Me keia mau manao e pahola
aku nei T ke akea, ke haswi aku
nei au i ko'u mahalo palena olo i
kaPeresidena a mo nakla a pau o
keia ahahui; a maluna ae o na me
a pau, ke pule nei au i ke Akua e
hoomaa ia aku keia hana. ssaik&i
"- -',
'&
. . ' V
--
.
Seta 4LS.
.V .t
HE LEO POLOAI.
Oiat ko komo aku nei kakou i
ka hapa hope o keia makahiki o. ,
hela nei. Eia ka leo paipai ia
oukou e o'u man makamaka lawo i
ka nnnans. HqlOSUA. mat fct Ua
pehipuahinalo a ko kai pii o Ma-kapal-a;
e hookaa koke mat i ko
oukou mau aie i ka popa. O ka
poe be mau koena aie i ka lakou
nupepa no ka hapa mua, 0 hookaa
hookaa koko mat lakon ia'n ka
.Luna pepa, a i ole ia 0 paa ia ka
oukou mau popa. He uku mauko
keia hapa hope, aoho loaa ka pepa
i hoaie.
Davis Koo, Luna Pepa.
HE LEO POLOAI KEIA.
Ke hele aku net kakou e komo. i
ka bapa-hop- e o keia makahiki e
naue nei; a eia ka'u Leo kauoha
ia oukou e o'u mau Haku heluhe
In Nupepa o ka Hawaii Holomua;
mai keia la 6 aku o Oct. 1S94 0
bele nei a mau loa aku; aole o
loaa kekabi Nupepa i ka mea hoot
kau. mua ole, aia wale no t ka mea
e Olokaa mua mai ana ia Kalakaua
poepoe, iaia wale no e loaa'i ka
Nupepa.
GEORGE. K. KEOMAKA
KALE-MEJ- AI HOU !
HELTJ, 322 ALANUI NUUANU,
MAUKA IHO O KA HALE
KIKIPU.
Bd ho'aloha kahiko no ka lahui Hawaii,
na wehe ae nei ola i kona Hale-Ktfo
na lako Me'ai hcra i'ka Iolinlehn,
mc ke kumuknai haahaa a holopono.
Na hale-- ai Amcrikr mo Pclekane Hoko
o nahni a mai na ilakeko ntti mai,
0 loaa no ia maloko o keia Hale-ku- ai.
E kipa mai e na ho'aloha i ko oukou
makamaka kahiko.
ELETONA AlITTJALA 237. oct 201m
Hui Hnna Kaa
ME
Hae (in ninnnn
HUH
Helu 107 A.LXSVI Hot,
D. K;. BEHT, LUflA HUI.
Ua hiki ke hana ia na ano hana
KU'I AMARA me KAA, Pena a
me Hoomaemae ma na ano a pau,
meka
UKU HAAHAA LOA;.
fME, kipa mua mat i o makou
net, a e ike non iho.
Telcton-- a Mctuala, r : No. 332.
aug. 11-- U.
E. M H?,kuina
KOMISINA Afl LIILI1 uie
PONO WAlt
Notari no ka Lehulehu. Agena
Haawi Lakini Mare, nia ka apana
o Honolulu net,
Keena: Helu 308, Alanui Kalepiw
Oct. 13-- lf
MAHALO.
He ekolu makahiki i hala ae
nei, ua bookuia mat ko maua noo-an- ot
mamuii o ka hoomaopopo
ki-ba- ana ibo, ua booneleia ko maua pt
ohana me na bua obaha o
ko maua mau puhaka ponot iho.
Nolatla, ua hoopapau nui ko maua
noonoo, raa ke akenui hooko ia
ao kA.pono.o nx opio Hawaii po ko maua mau iim, ma ka imi ana
Boi; pela ka Haku kua mai ai i kahi 8 loaa ai ke keikL Ua ho-
k
i ka "Ptolkkealcaa."
le maua e hoao e ai i ka laau a'
-- Owaxi iho no Mekaokio,
-- J.IfPalm Kauka A.pana.
KAHKA APAKA, ke Kauka i
beolahak e kekahi poe
jfo.ke.
amm
Ktxiira. kef Axtj. aku n,he.hiki iaia ke hookap!
hole iaaa kapoo m oi al keiki; Akabboia aku noi Btaaa
CBAUUusa a hiki
J olaola. KkV
olekpaanift
neks Ltau
keia-mm-
ua loaa io ka saaua keiki I
77? -- . j T ... 2i
Hbcla. Kum,
o-K- aujs matt wrawae hot 0ki8s,' kma
no BH XJMRIitQUa
ok hiki ke:hele, tx.o' kooa 16 0 Hlltr AC., HtW8;Aia
haalulu ae la 1a H--
ikoo ka nsal
a. ?:
'?
?
1- -. J
va. ikaika, a Qahuaolrio e
Ka J wrai;3 efCCWtes wkly. .
4S-'
" ? -
aki"baawi: , im bmb i
ka-haio
anui ik Xaka Apa.
.AUaai Kikk, HoooIbIo, . .
w
-
Mca.1
KSVU

li
F
1ST' a
fi
r a; - e
.
i ' &
"V, "v
1 '"- -' .f --,:t
v. ,
. -- V; - '
l & a?
JC :-- -
K, a ,j .- in .
Q
i;
f.
'
1 , 1
lb
If
li-- a
F,
r
i, - .1
nm Sfe:t"JU
tS VA
KO MAKOU POE HELU3ELU
Hamuli o k. losa pinepine mat
o na olelo hoahewa tuai to makuu
mau poe lawe nupepn mat, e oili
ana i ka lawe pololei o!e o kekahi1
poe luna i na nupeprt. ke ksn. leo
aku nei makou i ko lakou lokoinai-k- ai
e hoike koke mai ia lot-.- o ia
makou, a e hooponopono koke ia
no ia bemahema.
Nupepa Paha Pule.
Ko ka hookas miia ana oia keia
malalo iho:
Kope hookahi lOKeneta
Kkoln Mabina 50 rt
Eono Mahina f 1.00
Hookaln Makabiki....2.00
Ko ka uku ana mnhope o ka mabina
oia. keia:
Kkola Mabina 75 Keneta
Eono Mabina $1.25
HookahiMakahiki... 2.50.
Ka Nupepa
POTii jmstsnji
j?. M. ROONEY,
Lima Nui.
TI30S. P. SPENCER,
' J.witahoojionopono.
Honolulu. : : Del:. 1, 1894.
Ka La Kuokoa.
0 ka La Hoihoi Ea, Nove-mab- a
28, oia ka la hauoli loa
ma ka puuwai o ka lahui Hawaii,
a i kaulana nui hoi nialo-k- o
o kona moolelo niai ka 1843
niai a hiki i keia Poakolu iho
noi. oia ka piha ana o ke Kana-lim- a
Makahiki i ae ia mai o
kona kuokoa o na mana aupuni
hui o Enolani me Farani.
Aole i hoomanao pili aupuni
ia keia la e ka ropubahka Hawaii,
inamuli o ko lakou nia-na- o
lili punalua ia oe e Hawaii
lahui, oia ke kumu hoomanao
ole e like me ka lakou hana i
hooko ai ma
1893.
ka la 17 o Ianu-ar- i,
0 keia malalo iho ua loli ana
no ka loaa ana mai o ke kuokoa
o Hawaii, penei:
Feb. 25, 1843 Lawe pio ia
o Hawaii o Haku Geo. Paulete,
a huki ia ka line o Beritania
Nui.
lulai 31, 1843 Hoihoi hou
ia ka hao kumu o Hawaii e
Adimarala Kamaki, a huki ia
iluna.
Novoniaba 28, 1844 Apo-n- o
ia ka noho aupuni kuokoa
ana o ka Paeaina Hawaii, e na
mana nui o Beritania Nui me
Farani.
Mai keia makahiki 1844 mai
o ka noho'kuokoa ana o Hawaii
malalo o kona kaupokn
halo ponoi, a hiki i ka la 17 o
Ianuari i hala 1S93, ua liooka-hu-li
kuleana ole ia iho la e Ki-vi- ni
malalo o ka hoohana kuleana
ole ia ana o ko Amcrika
uiaua kaua moana no ka po-mai- kai
o kekohi huina kakai--.
kahi o na poe mikanele aihue
mo ka powa, a oia keia aupuni
repubalika o S. B. Dole e noho
hoomalu nei i keia manawa, i
hoowahawaha a hoopailua mao-pop- o
ia o ka puuwai Hawaii, i
. hoike i ko lakou manao akea
mo ke apono ole i ka repubalika,
ma ka lawo ole i ka hoohiki
kakau inoa mo ko koho balota
hilahila ole i malama ia iho nei
i jka maliina o Okatoba i hak.
Ua hoopii inaibak ia se Mr,
Pais, luna nui o ka aa-nt- e, a
ma loa lima ban oe, no ka
htwa, hoomsiaomo kftkmoioaa,
in& ka oakii i& taa o kikahiwa-we
o ka ho, a kukiia iiaaa o ke
kttki paoa o Kukwuto, ? eiii
. kkaki 11a o ka papa himeai o
ia faakpalc e nana aks aaa xm
.Um!m aku o 100 ata. O
IT; O. pCanika, Loio Kahuw" k
.MMk o k Aaptitii a ma
(molt; Ik Iw ka hoi
Txrrrxm nt-- p t
in?. ATT A?
Keia-- FalapaJa ApnM o ke
Ktikala Kaua.
Ma kekahi papaaina i haawi
ia e na hoa o ka puali kipu po-lol- ei
i ka pule i hala, ua hapai
ia ae ke kiaha mua loa no ka
hoomanao ia Peresidena S. B.
Dole me na olelo pahemo
ma-ho- pe
o ka hoohiwahiwa "o
Mr. Dole wale no ke kanaka
hookahi maluna o ka ilihonua
holookoa, nana i aa a pakike
aku i kekahi kauoha hooko pili
aupuni lahui a ka Repubalika
Nui o Amcrika Huipuia, me
ka loaa ole iaia Dole" o kekahi
puupuu ma kona kikala no
ka hoeha ia." Auwe-he-he-n- el
He n.au olelo pupule maoli
keia o ke ano kanialii, ma ka
hoino pilikino i ke kanaka e
noho poo nei ma ka noho Peresidena
o keia aupuni mana
nui, ua loaa ka ia Mr. Sanafo-d- a
B. Dole ka lanakila nui maluna
o ke kumuhana a Kalivi-lan- a
i kukala ai no ka pono
kumu o ka ninau Hawaii me
kona lahui ponoi, matnuli o ka
hiki ole ia Amerika ke komo
kino iloko o kekahi kukala kaua
akea me ka repubalika oki
loa o na poe aeahaukae o ke
ohohia ole ia e Hawaii.
0 keia ka makou e olelo nei,
o na olelo hooheneheue ma ka
inoa o ka Peresidena o Amerika
Huipuia, ua like ia me ka
hoino i na miliona kanaka he
kanaono malalo o ka hae hoku
me kona mau molina, a lakou e
hilahila ole ai ke ku mai imua
o Dole & Co. a hoike i ke ku-la- na
makee a haaheo no ko
lakou hae a me ka aina
hanau-Ak- a,
o keia poe hapa Ameri-k- n
Hawaii e knena nei ia lakou
iho no ka hae-hok- u a ko loaa
nei nae ka uku ia e ka repubalika
Hawaii, ke huli aku nei
lakou i keia manawa a hoino
pilikino ia Peresidena Kalivi-lan- a,
ke kanaka i koho pono ia
e na miliona balota a puni ka
aina holookoa. Heaha ka like
o na miliona balota kanaka
Amerika i koho ia Kalivilana,
mamua o na balota he 1,907"
kanaka huikau no ka repubalika
oki loa o Dole & Co.?
O ka haiolelo a Dr. Nichols
i kualehelehe ai imua o na hoa
ma ka papaaina, oia kekahi o
na haiolelo kamalii loa me ka
ike ole i kana mea i kamailio
aif ina e hoohalike ia ae kona
ano me na helehelena o ke kii
o Kimo Pakaka ma ka pane
hoomaikai a Mr. Dole i pahola
ae ai i na koa p. g., i ka la a
Kuhina "Wilisi i noi aku ai i
ke aupuni no ka haawi pio mai
a me ka hoihoi hou i ka Moi-waliin- e.
O keia ka haiolelo a
makou i makemake nui .ai e
hoike akea aku i ka lahui Hawaii,
mamuli o ka loaa ana ia-makhe
manawa kupono e
hooko ai i na Rikeekee o ko
Mr. Dole manao koa o ka puuwai
wiwo ole wale.
Penei na olelo a Mr. Dole
ma kana haiolelo e paiuuu ana
i na koa aeahaukae 6 ka huikau,
inahope iho o keia noi ha
awi pio a Kuhina Amerika
Wilisi:
"Ua haawi ia na mahalo a
pau i na koa makaainana e ku
paa ana ma hope o ke aupuni, i
ka wa l ike ia aku ai ka hoolele
ia mai o na koa o ka mokukaua
Piledelepia, oiai e noho ana ka
Ahakuk8, He Ka kupilikii ta
no ka hiki ke hoolal i kekahi
liana, ma ka ee aku e ki-po- ka ia
mai ka liale mana hooko a haa--
.
PW- - Iioko o keia wa kupili- -
kn. ua e mai na koa kupaa e
kokaa i ke aupuni. ma ka aa
ak,e.paioit nakoa Amerika
maluna ke kahakaua." '
O keia na olelo paakaoo a
Mr. Dole --i kt wiwo tle d m.
koa aeahaukae o ka repubalika
ma kaa aira e pdb uw na
Mtfttiko o lea mokstkao Ame
1" Piledelepk Dwaike-a- -
nasa. uami-iui-u jva.Tame e
hiki kepuni i kek. mau olelo
waliahee aMx. Dole ika wiwb
o na koa pr g.l "Da poina anei
oia mamua o ka noho ana
o ka halawai a keia ahaku-k- a,
a mamua hoi d ka hoolala
ia ana o ka lakou papakuhikuhi
holo e pee maliope o na papa-kauk- au
o ka hotele puhi okole-lia-o
o ka Hotele Hawaii, a mai
laila ae ke loaa ole ka maluhia,
holo hou e pee mahope o na
keena oihana Kanikela Amerika
me Beritania, aole anei oia
ka papakaua hohe wale a Dole
ic Co. i lioopaa mua at no ko
lakou mau olal
. Ha! ha!! ha!!! O keaha ka
oiaio o kau olelo e kamailio nei
e Mr-- Dole? Aole anei i loaa
mua mai kekahi leta mai ke
aupuni Amerika mai ia Kuhina
Haki, e hoike maopopo mai
.ana me ua huaolelo AOLE e
hoolele ia ko Amerika mau
pualikoa no ka hooko aku i ke
noi hoihoi aupuni Moi a
Kaii-vilan- a,
aka, he mau noi wale
no keia ma ke ano hoaloha?
TJa puka mai ka nupepa
Hoku o ka Poakolu nei me na
olelo, e hoole ana i ka oiaio i
hoopunipuni, a ua aa maoli no
ka ke aupuni p. g. e hakaka
me Amerika. Hole samoka!
Owai ke kanaka hupo loa e
manaoio i keia mau olelo, e aa
ana ke aupuni o Dole & Co.,
me kona inau koa huikau he
300 wale no e paio me na
tau-sa- ni
koa Amerika e holoholo
nei maluna o ka iliaina o na
moanawai akea?
Owai ka hoopunipuni nui ma
keia kuhikuhi a makou no keia
leta? Ke hai aku nei makou
me ka hilinai, aia iloko o ke
keena Amerika i keia la, e loaa
no keia kope a ke aupuni Arae
rika i hoouna mai ai ia. Dole &
Co. a o na hoole ana ma ka
aoao o Kuhina Haki, ke hai
aku nei makou me ka wiwo ole
he hoopunipuni iho loa ia o
ka wahahee, a o ke Kuhina
Amerika Wilisi, oia ka luna-kanaw- ai
nana e haawi mai ka
olelo hooholo no ka oiajo o ka
makou mau olelo, a e loaa pono
ai hoi ka pukalua o ke au
puni mikanele o na poe kipi me
ka aeahaukae.
Ke hooki nei makou i keia
pane me ke kapa aku i ke poo J
o ka repubalika Hawaii o Mr
S. B. Dole, he kanaka Hama-bag- a
oia; a o na poe maloko o
keia anaiua inu bia e hoolohe
nei i keia mau olelo no ko lakou
wiwo ole, ua like no lakou
me na lielehelena o Mr. Dole
ka Hamabagal
Wahine Haole Kin!
Ua hai-i- a mai ia makou, ua
kipa aku kekahi wahine haole
Kiu i kahi d ka Moiwahine ma
Wakmekona Hale, e haawi i
kana makana me na olelo pa-he- le,
ua hiki loa iaia ma na ano
a pau ke hoolakoi na kanaka
Hawaii me napu no ke kaua i
ka repubalika Hawaii, ina e ae
mai ana ka Moiwahine i kona
manao e hoouna aku oia i na
manawa a pau ana e makema
ke ai ilokovo keia mau la.
TJa haawi ia keia papaleo
me ke kulana maalea loa o ka
wahine haole, a ua loaa koke
iaia kekahi pane mai ka Moi
wahine mai, e hoole ana i ka
hiki ole iaia ke koho. no ka
Tnakemake.ia mau lako kaua,
oiai ko kakou. komisina e hoo-mau
la no i kana huakai imi
pono no ;Hawan me ka pauaho
ole.. ,:.
--O keia iio kaiii wahine haole
kuai pu o &bmui Papula ua
kipaku i nmi oia no kona lioao
& hoowatawale .a;Tramu- - dclka
MiwaJiKe e kdts4 ai iloko o
W0Ko'b
Waihb M&lie i'na Waliinel
me na KeikL
Na.01eIo Maemae-ol-e aia
Xxipepa "Hoku."
Ina i oia loihi ka Moi Solo--
mona o ka lahui Iseraela a hiki
11 i ..- -
hoko o Keia; maKaniKi Iy4, a
ikemaka i ke kumuhana a me
na kahua i kukulu'ia ai ka re
pubalika o Hawaii me na olelo
hilahila ole a ka nupepa Hoku
e kiola nei i ka lepo maluna o
na nome Jtiawau, ma me na
manao hiki ole ke kanalua ia
ko ka Moi Solomona hoopuka
koke mai i kana olelo hooholo
kaulike, (me ke kali ole i na
ao ana a ka aha senate apuka
Amerika, no na poe. Iseraela
apuka o na hoomana hoomalo- -
ka o Hawaii nei me keia mau
huaolelo moakaka, penei:
"He lio-k- ea maopopo au
hoolaa ia no na Jio wahine o ka
lahui Iseraela, aka, iloko o ke
au o ko'u hooponopono aupuni
no ka holomua, e ao i ka naau
ao me ka nookanaka, a mai
kipehi wale i ka hewa i Kana ia
e na kane maluna o na wahine
me na keiki. O ke kanaka
naauao a makee i ka laahia o
kona inoa. e lawe no oia i na
koikoi a pau o ka ohana a
maluhia kona home."
O na olelo i hoopuka ia mai
e ka nupepa Hoku i ka Poa- -
kahi nei e kekahi o kona mea
kakau. ua ili aku no . ke koikoi
o ia manao haahaa loa o ka lili
maluna o kona lunahooponopo
no Johnstone, ma ka hookomo
ana i keia mau olelo kojiu ole
e lilo i kumii paio uo ko Hawaii
ninau lahui e ku nei iloko
o keia la me ke kiola mai i ka
lepo o ko lakou inaina maluna
o na wakinei Hawaii a me ka
lakou mau keiki. Eia iho ke
kahi pauku o ua kukulumanao
la i hoopuka ia mai e Mr.
Johnstone: ,
tlO oa kumu nui o ka pilikia i
me ka haulepnhu o ka aoao kala- iaina
kokua.auDiim Aim, aia no ia
maluna o ka nobona obina huikau
o na kanaka Hawaii". Mai ka ma-bele
mua a hiki i ka mahele hope,
e loaa no keiaj mau pauku penei:
1 O ke kumu baulepabu o ke
aupuni Moi, no na Wahine 2 No
na Kane; 3 Ko na Keiki i ao pono
ole ia ma ko lakou mau home.
O keia na kumu nui me kekahi
mau haawlna like e ae o ka huli-h-ia
o ke aupuni Moi, a aole he
hookahi kanaka e noho nei maloko
o ko Hawaii mau palena aina i
nala a pau a puni ka makahiki, e
hiki ke hoole mai no ka oiaio o
keia.
"Ina e lawe ia keia mau boike-i-ke
no ka iinii ke kulana maemae
o ka nohona lahui Hawaii me ka
nohona maemae o kona Nohoaliit
e loaa no ka haina moakaka pili
labui me ka haina aole.1'
O keia na huaolelo hoohe-wahew- a
ole a ke kanaka Hawaii
e haawi ai i kana olelo
hooholo he enemi ino loa keia
nupepa Hoku nona . ka poai
mikanele 'e kokua nei i mea
hoohenehene wahine Ha
waii, ka lakou mau keiki, a me
ka maluhia o ko lakou mau
home, Aole makou i tnanad- -
io, e hoole mai ana o Mr.
Johnstone i kona noho oluolu
ana me kana wahine Hawaii, e
kaualako ia oia i mea kamailio
pilikino iloko o na ninau pili
aupuni e like me keia, a ka
nupepa Hoku hoohalike ku-
hihewa nei i kana' mau kamailio,
o -- ke kumu imlihia o ke
aupuni Hawaii no" ka maemae
oh o na Wahine Wawaii, na
Kane, amtikalalcmmau, Ke
iki. ,
Ua hoopuka iaka inoa o na
wahine noka Mki ke hoino i ka
Nohoalii no ka maemae ole,
akik, he lili hkmo ko lakou
nei i ka Moiwahioea me" kona
lahui, ni&ka poinai ka 'hookomo
pu iho aole on kanaka
Hawaii:wa4e no ka- - mea e ' ko-m- o
nei: iloko, o ia.aso v kamaa-buti
o ka icwiwr; hewa' sse aa
wahine, afcaf o PI rf
rK, kekahi iloko ia
V
s-
'.'.. t
- "s x.-- -
fA"
.J-
T
- 'j- -' 7a ' f;A-- v r
T i5 'I,
f.
'
-
- -
- . -
11 ke aIual11 ninea. me
ka pa e maoli do ike pahua
ono Iol a na wahine Hawaii.
Ke makemake net makou. ia
oe e keia lunahooponopono wa-ha
lepo A. Johnstone o ka nupepa
hilahila ole a na mikanele
ka Hoku, e hoike aku i kou
kuhihewa malalo o ka lilikohu
ole i ka inoev o na wahine Hawaii
aole ia lakou ke kumu i
hulihia ai ke aupuni o ka
Moi-wahi- ne
Liliuokalani? ka lakou
mau kane a, me na keiki? Aole
loa! Aka, he ohumu malu
me ka aihue aupuni i na kuleana
pilipaa o ka lahui Hawaii
na ka poe mikanele, i kakoo ia
e Kuhina Kivini me na koa
Amerika, oia ke kumu o ka
haawipio hookahe kokd ole ma
ka aoao o ke aupuni Moi Hawaii,
a ua hooiaioia ia mea ma
ka hoike a Komisina Balaunu
imua o ke aupuni Amerika.
Heaha ke kohu o kau mau olelo
like ole o ka oiaio me ka
hoopunipuni, e kipehi nei maluna
o na makuahine o ka lahui
Hawaii? Aole anei e lawa
kou inaina kipehi malalo aku. o
ka inaina lili o kekahi poo niga
kauwakuapaa? Heaha kou
mea hoino pilikino ole iho i
kau wahine mare ponoi ma ka
hoolaha akea ae iloko o ka nupepa
Hoku, oiai he kaikama-hin- e
Hawaii oia hehapa Pake?
Ke noi nei makou ia oe e
keia lunahooponopono hupo a
ka poai mikanele, e hoopau oe
i kau kumuhana waha-lep- o ma
ke kaualako ana i na wahine a
me ka lakou mau keiki, i
e mahalo ia ai ke
kukulu ana i ke aupuni repubalika
Hawaii, no ka mea, he
hana ia na ke kanaka noonoo
papau me ka hohe wale, a he
hana hilahila hoi e ae ole ia e
na lahui malamalama o ka
ao
ho-n- ua
nei. Nolaila, o na wahine
meka lakou mau keiki, o ka
home ko lakou mau kuleana, a
he hana naauao na ke kanaka.
ka hoopakele ana i ko lakou
mau pono pilipaa me ka maluhia-o
ko lakou mau kino.
KelaPaikau Koa.
O ka paikau pualikoa huikau
o ka repubalika Hawaii, ua malama
ia ka hookahakaha ma
muli o ka ae ana mai o na lani
e haawi i ke kuaua- - a me ka
lepo, no ka puali holookoa ma
ke Kuea Alii nona ka huina
he 185 kanaka.
He maikai ka lole a ke au-pu- hi
i kuai iho nei no na koa,
aka, he oki loa na haawe pu
ana ma na kikala, a ua hoike
ae ka "Avalataisa" i na olelo i
hoopuka ia e ke kino uhane o
aliimakai Crowley o Kapalaki-k- d
i ka wa e paikau' ana o na
koa huikau ia Konela Fisa me
keia mau olelo haanou o ka
lihi launa ole aku i ke awa
hookomo moku o Nu Bebeki,
penei:
"O keia paikau ana a na pu-lik- oa
huikau o Hawaii no
lakou na oia i mauna e make
maluna o jia kahua kaua nui
weliweli o Watalu no ke kupaa
o ke aupuni repubalika Ha-
waii, oia kekahi o na paikau
(ula-la-la-he-- maikai ho) loa i
ike mua ole ia (uhu!) ma keia
aoao o ke kapakai Pakipika, a
he mea hiki loa ke hoike mua
ia ae peu-laka-- ul aole pualikoa
ma ka mokuaisa o Kale-poni
e hiki ke hoohalike ia me
keia poe koa," (aeahaukael)
Ina ua olelo io o Luna-ma-k- ai
Crowley oKapakkiko' ma
keia ano o ke kamaaina i na
paikau; pualikoa o- - kona aina
hanau ne mearMla loaia inar
kdu ke ike aku i kekafii ptika
nw ma keia- - tmojo- - Konanuar
mni mena ?oleloi palapala jaT
am fie, iaea-aii- a, aw . kaiMi.
Gwky;mo. oielo e hamo waT
k ana ao i ka koa 6 aa d. fir,.
&
,??
able nae oia kooa anaoib hana.
AolecMr. Crowley he
kanaka hupo i ike ole i na rula
oihana koa e like me ko lakou
manao? A oki loa aku hoi i
ka hiki i kooa puuwai ke ike i
ka manao aihue a me ohumu
ino wale o kekahi kanaka? O
na poe makaikai kakaikahi na
hoike oiaio no ka paikau oki
loai haawi ia e na koa huikau
o ka repubalika, aole me ka hie
a me ke kekee ole o na laina
kaua kuea, aka, me ke anapuu
a me ke kaualako o na wawae
na kumuhana i ike maoli ia e
huki ia ana iloko o ka lepo.
O na poe mikanele ka poo
makaikai o ka paikau koa, a ua
haalele ia na halepule a. hele i
ka lealea kokua i ko lakou aupuni
hou, ka mea a ua poe mikanele
la i lewalewa ai ke alelo
iwaho iloko o na kau ahaolelo
o ke au Moi "aole keia he
aina kaua," etc. Pehea hoi
oukou e paa nei i na pui keia
manawa? Ula-ka-hu- a!
Ka Ninau Poo-Hakaha-
ka
o ka "Hoohui Aina."
He mau olelo kamaaina i ke
kanaka Amerika no ke kenetu-ri- a
makahiki i halavae nei
"Ma kahi a ka lahui Amerika
a me kona aupuni e hoala ai i
kekahi hana no ka pomaikai o
ka lehulehu, aia he makana
ohaoha ke ukali pili kokoke
aku ana mahope o,konaalahele
i kapa ia he Violomua; aka,
iloko nae o keia mau makahiki
elua o ka ninau Hawaii i wai-h- o
ia aku imua o kona aha mana
hana kanawai, na hiki i ke
ao holookoa nei ke hooiaio aku
i kona kulana hana o Amerika
ke aupuni lohi loa ma kana
mau hooponopono pili aupuni
imua o ke kanawai, no ka ninau
pili i ke oia a me ka make
o ka lahui Hawaii e hoo-manawa- kali nui
nei no aneaneelua
makahiki."
Aole he mau kumu oiaio e
hiki ke hilinai aku, e kokoke
mai ana he la e hoohui ia ai o
Hawaii aina me ka repubalika
nui o ke ao holookoa Amerika
Huipuia. O na ano uiakani
kohu ole a na kakoo o ka re
pubalika ohohia ole ia me apuka
aina e puhi mau nei iloko o
kekahi mau halawai me na
olelo, "aia no he la ma keia mua
iho e hoohui ia ai kakou me
Amerika!" O keia na olelo
hiki ke hooiaio ia aku, aole loa
e loaa he hookahi kiko iloko o
ka haneri no ka ae mai o Amerika
e lawe a apo ia Hawaii
aina aihue mai ka lima o ka
puali kipi o na mamo mikanele;
no ka mea, o ke kanaka e
paa nei i ka hoculi o keia aupuni
nui Mr. Kalivilana, oia
ka hoaloha oiaio o ka lahui
Hawaii nana ka hana kaulike i
unuhi mai i ke kuikahi apuka
a Mr. Harikona, a aole loa oia
e ae i kekahi hewa haahaa e
hooko ia iloko o ke au o kona
noho Peresidena ana no Amerika,
ina aole he leo poloai mai
ka Lahui Hawaii ponoi aku e
noi ana no ka hoohui aina me
ka Repubalika
nei.
JNui o ke ao
Malalo o keia kumu makou
e kanalua ole ai i ka Vhoopuka
ae i na olelo moakaka Nawai'
kakou e hoohui me Amerika?
Na. S. B. Dole & Co. anei me
kona mau kanaka huikau he
1907? Aole anei ua lawa ke
kulana no ke kanaka e hilahila
ai ina he uhane kekahi iloko
ona, no na olelo hoopunipuni ike
aupuni Amerika; ua huliama-jhik-a lahui Hawaii i ka repu-
balika poholalo? Aole anei o
keia koho balota ohohia ole a
S. B. Dole &: Co., ok na kumu
kupono e: hoike okio akuai i
nainana- lahui a pau oke ao
holookoahalidowahawaha
hoopailaa ka LahttT- - Hawaii i
kekahi koho baiota haakae-- i
f
1
- ? ft
ike ole ia malalo iho. o katiaaf
lamalama oka la elikemekek
koho balota apuka a ka pdar
mikanele?- -
O ka makou e hoomaikeike
aku. nei i ka khui Hawaii me
kona mau hoaloha, o na o'elo i
hoopuka ponoi e Peresidena'
Kalnrikna me kona manao hoa-pon-o
o ka makee inoa hanoha-n-o
"O ko Hawaii ninau khui,
he ninau k e fiooko ia no ka
pono; a o ka kkou koi i ka
'
nia-aupu- ni
Amerika Huipuia no
ko lakou mau pono kumu, oia
ka ninau hiki ole i kekahi aupuni
kutnukanawai o ka honua
ke hoowahawaha i ka pono lahui
kumu i ulupa wale ia malalo
o na hana kolohe."
KaPiM oHanalei!
Mamuli o ka oluolu o kekahi
makamaka, i loaa mai ai ia
makou keia - papainoa malalo
nei o na poe palukuha o ka
apana o Hanalei ma ke koho
balota i hala, e hoike ana i ko
lakou mau ano pakahi me na
he-luhe-
hana, a e loaa no i ka mea lu
ke kii hoakaaka e hilahila
mau ai kona naau, a hoowahawaha
i ka ike hou i ko lakou
mau helehelena.
No ka pomaikai o ko makou
poe heluhelu, ke waiho ia aku
nei ka papainoa piha o na palukuha
i mukii paa ia ko lakou
niau kani-a- i e lilo i mau kauwakuapaa
na ka poe mikanele
mamuli o ke ake oihana.
Anlnna Ake oihana.
Abesaloma Afnkai Kula.
Davies Kumukuln.
Doverill Helu Auhau
me Ohi.
Ah Fat". Kanaka hana
no Willis.
Hatfield . Kapona moku
J. Kakina ..Hope mukai.
J. S. Kaoha . MakaL
S. N. K. Kakina
Z. Kakina .L. K. no Kawai- -
hau.
Kaholeiki .... . u Hanalei
Toa Kaheleiki . . . Kanaka bona
na "Willis.
Kauraoheiwa Hope Luna Helu
mo Ohi.
Kahawaii Lawe Leta.
Kinney. Aoho bilivi ia.
Kahikikolo Hoohiki i Jure.
Kahelomauna... Palukuha no Lota.
jVL Kalama Hoohiki no ka wa
hine.
Kalama JSuki kao no Hana
lei. - .
Solomona Ku..Hoolohelehekii.
Kamola Palaualelo.
Kanehe Hoohiki i pau ka
inoraki ia W. Laiki. Paa i. ka
hoohiki ho nco kai loaa mai
Make i ko kuhihewa me pnni
wale.
J. W Lota. . . .Haalulu mo Lolo,
Louis AlakaiKula.
Loto (keiki) . . Aihuo wabino.
Kakaimoku... Makai bookani pnhu
Mahainla. ... Noho kapae.
Pita Nowlein.. Holoho apu
Naohonui jKumukuIo.
Henry Peter.. Lunahana a "Willis
Papoko.......FIunona a Lota pani
olo bipi.
Lima Po Hunona 2 a Lota,
kalua-a- i
Louis Titcomb. Kanaka- - hana no
Willis.
Wille Werner. . Kumukula a hu
nona a J. Kakina,
C.H. Willis... Luna Nui oP.P.
Co.
Warralmann-.Paahan- a no Willis.
Qkeiaka papainoa piha o na
Hawaii palukuha mai ka lae
mai o Kalaku a hiki i Kahihi-wa- i,
koe aku o Kikuea me
Koolau, a ma keia e ike ia ai,
aole i komo pu aku ka lahui
Hawaii oiaio o ka aina e a--i i
ka maunu ekaeka a ka poai
mikanele kipi e onou mai nei i
na kamaaina e kumakaia i ko-naa- ina
hanau me kona ohana
ponoi iho.
He huina oki loa Keia i ike
ole k mamua iloko o ko Hawaii
moolelo koho balota mai
ke au mai o Keinqhoomanawa-nu-i
a hiki i a Pereaidena Dole,
o na komukuk, na lunakana-w- ai
mem makai, kko walo
no m. pW'kdbo &afcaka aa--
rr --
-" .1. t ---
Uk-khc-loi '. '
?r v ""'' -- ," ''.". "
f
sa:'
Its1"- - 5" , PM?C-?- ' ? '
- - .
-., -- -
AW.

":
HeIi Hoolieno no Lipine.
fie Lei a he wehi no Lipine
K
Ivaeiao'a t ke Kan hapamni
Oumi ke ntoha jwa maloko
Hoolana i ka tnanao mai bopohopo
imira e ke Alolia a 'anakila
A lei i ka Lei a ke Aloha
Nau ia lei e lei mau aku
A kau i ke ao malaraalama
O oft c ka oii ka'u ike
Alo man i ka loo o ke aloha
N'au 1 na'i a peu na Aha
Lanakila man oo i ke akea
Hmna ka puana a Lsialbhn.
ola kun ipo a man loa.
ISTuliOii Hixioko.
Pupuhi, ku lepo hee a ka ino.
Ono no hoi ke poo o ka Anao.
Ka Auseteraiia ko keia la.
- 2$ui ku makani ice ka ua ma na
.mokupuni o3Iaui.
' A oho moa i hana ia o na wahi
&oa mbewaa me ko Puunene!
Aohe i ku ka Maintain i ka
no ka ino.
Ma-'al- aoa
Ua ' hoopaneeia na heihei kaa
hohi-waw-ae a malie maikai.
Kapcke ke poi o ka ipu makani
a Laamaomao.
Ho Maui kanaka paakiki o keia
innu la, aole no Kunal.
Da hoopau aka Ligi Amenka i
ka lanahooponopono maka uwila
o ka uupepa Sa.
Loalea lelo uwaki iho l.v ko ma
Icon mau kamalii i ka hapa la oka
Poaha nei.
Ma ka Poalua nei i hiu ia aku
ai no Maui kekahi mau kauna koa
oli urn mo na pukuniahi.
Keia ka lu keikikaue . o na Pu
kiki tniii ke kaili ia aim o ko lu
kou ono ohvi e na Sepmisi.
Ua mako mai nei kekahi Kepa
ni ma Kealia, Kauui, o ke kurnu
o koua mtiko una, i kii 1 ka wubi-u- o
iloko q ku muliwai.
O ka Poalua, la 19 o Dekomaba
ka In o wohe ia ai na ipuka o ke
Kula Kaikamahine o Kaniehame-li- n,
no ko konio ami, oia no ka la
i hookumuia ko kula keikikane e
o la ia Kamehamoha.
Ua hoike mui o Mr. S. K. K.
o Waihee, i ka nui o ka ua ma
ka makani Kilioopu, a e mabalo
mai anai ko lakou in wo leta hoo.
nwuawanui i ka aloalo kehau.
Ua weho aeuei ka Hon. J.
Nawahi i Keeua Loio nona ma
ka rumi ma ka aouo ma Waikiki
o ko2Ir. S. K. Kane, Koena Loio,
maluna o ka bale o ku uei ma ko
kihi o Alanui Moi" mo Botela.
Ho wahi hale uuku i raafauia a
nani. Hookaa mua ka 'hoolimali-m- n.
E ninau ia G., ma ke keena
o ka HoLOiioA.
Ua paili iho makou me ko alo.
ha nui i ka lima akau o kekahi
makua o ko alo o ua Alii, ana i
haawi tnui ai ia mnkon i ka hoo-maik- ai
ana no ka makou mau
olelo wiwo olo no ko kafcou aiua
i katli kuia e keia poo aiheu.
Aloha ku makua o Kakauko.
E paue ana ke Haul Prophet
S. K. Karuakaia i keia pule ae i
ka moa kakau o ka uupepa Star,
raaialo p na kurnu a ua raca ka-ka- nTa
l haoluha ai, a oia keia: 1
No na wahino. 2. Ko nn fcaue.
S. Xo na keiki.
Oia paha, aole. paha. He lono
lauahea wa olelo wale no paha?-- 1
ka va ka o na koa i pae aku ai l
Kuhului, oiat ka ua e ioku ua,
ua boomakau mua ia he poe wa-h- me
nana a . boowalewale, ua lllo
aku uei ri'a koa i ka pa.kau Hunai
oka Aina nui palahalaba a Jam,
pauaku la na mea kaua i ke kail!
ia a hana ia Kolob no.
no ke kuai aku.
0 keia ka Buke kanawai nana
e hoike maopopo aku ia oe
e ke kanaka Hawaii i ke aloha
io maoli o na mikanele o keia
an, a he kulana okoa hoi o ka
umi tausani mile ka mamao o
ko lakou mau puuwai mai ko
na keiki iloko o keia la e umi-apu- aa
nei ia oe e Hawaii.
He buke waiwai nui keia no
ka home, a he mea hoomanao
hoi no ke kanaka hanau i na
kanawai kurnu o koria aina.
He 164 ka nui o na aoao ma
ka olelo Enelani, a he 50
kene-t- a
no ka Buke.
O na kauoha Buke o na mokupuni,
e hoouna pololei mai
ma ka inoa o ko makou Luna-hoopouopo- no
me ke dala. '
Owai o
Ths.G-.Kiliheilani- ?
Ke hoomauao nei au, o kau lapu
hope ana- - i ka makahiki 1S92, ia
G. P. Kamauoha, oiai oia e holo
lunamakaainana ana, ke ole au e
kuhihewa, a hiki iho la i kala 10 o
keia mahina akahi no a hoea hou
ua lapu nei o na makabiki. Eia
nae aole nalo o koua mau helehele
na i ke kiai. (Aloha no paha kuh
pauakaaka.)
Aole loa i kuhihewa kekiai, no
ka mea. o keia T. G. Kiheilani, e
lapu nei i na makahiki a pau, o
Kapaau nei kona wahi e uoho
a malia paha ao ka noho ana o ke
kiai o ka po nia Kapaau nei, oia
ka mea i aea hele ' ai.
ai a noho ma
kahi ana i hoike ae la ma ke akea,
no ka mea he mau anana wale no
ke kaawole mai ka halo kakela
mai o J. Kaniania.
Oiai hoi; eia na-wa- mauka iho
o ke kae alanui ,o Kapaau, a aia no
hoi oe raakai o ke kae alanui o
Honomakau. Heaha Ino hoi ka
mea o ka hele ole ana mai e ninau
i ka hoa'loha mamua o ka lapu
hewa ana a pau ia oe ka ino o ko'u
mau hoa'loha, mai na ka a i na
elemakulo e kakoo ana ia'u a me
na lede maka onaona o ka Hui
Aloha aina o Kohala uei, ma ke
alaholo like me ka makemake oka
lahuikanaka nona ka hae a me ka
aina.
O kou hoino ana ia'n e aho no
ia mamua o kou kapa ana aku i
ka lehulehu " unu pehi iole." Ua
like no kou hoino ana i keia lehule
hu mo ka howa o ko kanaka f o-- m
e aihue ana i ka lole o ke kupa
pau.
Ke olelo nei oe ia'u i ka maka'u
wale, holopee a pela aku. Mekau
i ke aha? "Wiwaanei au ia oe ame
naNhoa'loha o kaua no na manawa
lehulehu wala a'u i haiolelo kue
aku i ka hooohui aina a me keia
mana aupuni e ku nei iloko o keia
bora, a mo ka'u haiolelo pili au
puni mua loa imaa o na tausani
o keia anaina nui ma ka home o
kx Hon. J. Nawahi. ma ka la 4 o
Mei 1893, me ria leo huro hauol1
o ka lshnlohu, i pakui pu ia maie
na leo hoohanohaho o Ka Bana La
hui, ka mea i loaa ole ia oe mai
kou hanau ana mai.
Hohe wale anai ko'a hoike ana
aka i ka nmnaopaa o na makaai
aana aloha aina o Kohala nei, ma
loko o na paia o ka Arion Hall,
iaa ka halawai a ua Elelea ka Aha
hui Alpha Aiaa mai Hawaii a
't ifc
1 .. .
oi aku aT.oe ramui o ke KiiTk1:a
po.
olelo booholo a Kahipa, ma ka Ia
10 o Okatoba. Alaailaj o kau moa
mea ka paha i raakemake ai, oole
hookikina e bakaka na hnahanau.
Eia ka rula au e hoopaanaau ai:
E huhu keia kanaka i kona hewa
iho, aole ijko hai. E like me keii
Ina e kii o T. G. Kifceilani i ka
wahlne a D. II. Kaailaau, alaila,
aole pono ia T.Gr.Kiheilani de hu
hu ia D.HKaailaau, o kue auanei i
i ka rula o ke kaulike, aka, e huhu
a e nuku a ha'liili e T,Q. JCiheila-n- i
iaia iho no, no ka hewa no ana
i hana ai, alaila e kue ole auanei
i ka aula. Nolaila e palapala aku
oe i ka nupepa Kuokoa,o na olelo
ino a pau ia Solomon Heakekoa
Kahukula Xe, e hoihoi hqu main
na o Tes G Kaheilani, i oleai
ikuc ka rula a huhu mai hoi o
Pealina,
noi
Ke nei i na mana Iani e kala
mai ia oe mai na hoino pllikirfb
ana i kou ha loha. Me ke ake nui
e halawai me oe he alo a be alo,
ma ko ano he man
i mau enemi. '
hoa'loha, aole
S. H. K. Ne,
Kapaau, Kohala. Nov. 2394.
Owai la keia uhana e lapu mau
nei mai kokahi makahiki a i kek- a-
na like ole o
j
K
ft
k
j
H" ltt "C11 ka hana
, hii maloko o nupepa &
.
Ak
.
Jko ka pQe
h mai
hoomanawaDn,
!
Inebinei ka ia uku pihipihi o
na limuhana Aoputii.
Arai a mabope aku o ka la lo o
Deketnaba, be 10 koneta kaulele
o ke da la bookahi o ka aubau
Ma ka Poaha nei, Nov, 29, ua
ona nkeu (cekaht kanaka a me
j knnu wuhiue, ma Aula ae nei, ua
uoke iho hiua l ka luu iloko o ka
loko w;n pilau, ni ke' eu ana ae.
Owai la naakua lapu e hoohalike
aku ai? I kanaka Mho la ka uha
uba o ko ka haole la.
Uu tnnke ulia ia o Joe Keia, o
ka Hule Hmia Hao, l ka Poalua
nei, mamoli o ka hupui ana i ka
Rola hoo. O kekuhi leno laoa-b- ca
hoi ua Kinikailua ma, no ka
oiape ino u knleieiwi kamaaiua, a
hooktibi kanaka i koe me ka wuhiue.
Kan kaweliea! -
Ua make emonoleia o Keaka,
keia kaluiwa Kaa o Keliikolani
maoiua.
Oiai keia anaina pule boaloha
loha i ke ;Akua o na Parisaio ma
loko o Kuuraakopili, i ka Poaha
nei, a i ka wa o ka wehe ia ana o
ke poolelolo no. ke knkahekabe
ana mui i ko lakou hemolele, ua
komo koke ae la o Diabolo iloko
o kekahi mau hoahanau, a hooma
ka iho la laun e bakaka kuikui
waha a hiki i ka boolohe . ole ia
ana o no poolelo. ileaha ke ano
o keia au oohaa?
J3T" E loaa no na "Waiala Vaseline,
na baka a mo na Kika nala
waianuhea o ka hanu, ma ka EJa-lek- uai
o Hollister Ma.
Saki 1 Sake 1 Eia ka Nani la I O
na Bama lapans, e loaa mau mat
ana mai na mokuabi --a pau maka
halekuai ram a Marchant Exchant,
Aianui Ntmanu. E hoao nui i keia
e na Hoahanau; he hapaha ko ka
Omole, a ne $1 25 o ke galaui.
KA LEI MOM!.
O ua bukenei - no keia a ke
kula Sabati o Waimanalo i hoike
ia aku ai ma ka Holomua o
la 11 o Augate no ke knmnkuai
be $1.00.
A ma ke kaa ibp nei o Okatoba
ma Laie ua hooemi iabe $.50
o like ma ka lakou l manao ai
ho knpono.
He buke maikal keia no ka
hoo-- -
naauao ana, he nui a helaula kona
kahua; elua haneri a ate na kauna
keu ka nui o na aoao. A i kupono
loa hoi i ka poe hoano a mekapoe
huli JJaibala.
O na haawina knla Sabati no j
Kanai, na ka la 1 o Jtfei. 1S93, a i ka hoohui ana i na pepa
koho lokahi iai Elele ao ka modu
pani o Hawaii, no ke knka puapa
mt ka Hob. J. il. Blount kela'k- aa.
ka-lal- a
hoi i loaa ai ka hanohano ma kuau-bit- u
elua iloko o, ka laina bookahi,
ma ka mookuanhau o, ko
kakou Haku Kalam Mesia o Na-zars- ta.
- Aohe mea i hana ia e
naka nui o Amtrika Haipuw, a'a J jjjje me ja nia ka honua, me
baawina o ka boonaauao mai ka
hanau ana o-k-a JETaku a hiki i
"
.
--r-
Na hoakaks e pili4"ib:i!f ka
mare a. me ka mare Iehuiehn. "
Ke kurnu kahiko loa T kapaia
be"KinohLs
Na hunsbuna materia o ka
Baibahu
Ka buke o Moramona me ko-
.Kanaw&iJBolm
ke-kla- Sola i ofcspo makou
0 kc Kumukanawai me na
Kanawai mua. loa o keia Pae-ain- a
i hana ia e ka puali Anela
o na mikanele i ka 1840, a i
kapa ia hoi ma ka inoa ke
"Kanawai Bola o Hawaii,"
Hawaiian Blue Laws, ua pan
iho nei i ke pai buke ia ma ko
makou nei halepai, a makau-ka- u
kapa ana'Ba&i i kun hoino i ka
Bev. S. W. Kekuewa, aole ion aa
i pulpa me ka Hope Lunshoomaln,
Iho
Mr. Solomona Kamaka, ka mea na mau materia.
nana ka olelo booholo kipaku ia k'nsiiK&n r Wat-A- a mr T).-- .
-- .
wU mciap-
J?er. S. Kekuewa ma ka halawai o
Makapala, auvhoi i hele ole ai. O
ke kinai ka'n i ke ahi e a ae ana
mawaena o na hoahsnan no keia
-j Ks hlXjiailL ijk Rta aie sbm
nuinanaomoKu mai ixuumeal-a- vusaiepaira&lco'KliaiIweoa
ni mai, oia ke Kumnili a me Kfioi ioke is kK- - sa ie
7, P " ilolOBllse30,ade.elwoJesa lo
0 Papanuibanaumoku make Uata ktonEiaieKciiKudilaiaaBa.
mele Koihonua ikea keia mau KWOXG SECG.
Ipaemoku, kuauhau alii mai a AIaaai " ilOBOloIa KWONG SING 4 CO.
U&bm ausei ko laifalirinn AXAXA ai
Kafaiste ii.
..
HotxSmS, ma. & tilB
aa0 o -- ia Hileiaai - oJ&ite. al- -
t gali'miVeaa ao taa Ouusa.
.. 3
ta
,
bobokulani a hikr ia Kalani
Kauifceaouli; ka hoohui aupuni
a Mam Akalana.
He kuauhau alii o Kalani
Kalakaua me Liliuokalani:
O mai" Nanamua Nanahope,
0 Nana, e Nanaulu Nanamea- -
kalanijv
Nanakeaubaku Nana Kule'i
Nana Kaoko,
Nana Luahiwa Ehukailaa,
O Laa keiki nuu keikilani,
Akunuu Ikulam ka pua a
0 ke koko lei o Nuamea,
Ka aala o Kaukapokii,
Ka aala o ke api kaakua kaa-a-io,
Ka ai hoohee i Laninui,
Iho ihoohee i Laninui,
Ke rii ua tere opu ta hap,
O ivV.-Jiu- , o mai ho Uwila.
lie kupono loa ke loaa keia
baawina o ka boonaauao l na
lr.inaiMia lion, a he porio no hoi
ke loaa kei i kuauhau i ka poe
aloha Alii.
Ka Leinaakauhane, ka J7lu
kanu o Leiwalo, ka haiolelo a
Birigama Tana no ke alahouana.
Ua waiho aku makou ia Kala-waian-
w., o Holoakeahole, a
me Haina, no Auwaiolimu, Honolulu,
na lauai aku i ka mea e
makemake ana; Koeleele Barai-d- e
ko Kahana, Kaiu Hulaia no
Laie.
John KiMo.Lunaboohana.
"Waimanalo, Oahu.
MALALO O KAHAE HAWAII
Hale Rula
Auwe 1 na
Hoinau Gula
La Nui e nee mai nei eal
E na makamaka, mai poina onkou
o ka HALE keia e loaa ai o
na Makana like ole,
Mlkini Hiimuliiiinii
Wili Lima, he 8.50 kona
kumukuai.
Na-Pila-Gi- ka
Mai ka 4.00 a pii aku.
Na Kaula a me na Lako a pau nc
ke Gika a me ka Waiolina. -
Ka hou loa o na Lako Kakau, na
Buke Kii a kamalii, na Kahi
a me na Palaki-lauoh-o, na
Kaa pani he nui wale, na
Kii paani a me na lako hoo-hau- oli
i na keiki a me na
kamalii.
KA HOI O NA M1KIXI HOMUIIUilU
KA DOMEKIKA.
E hoomanao oukou, be bookahi
kumukuai o keia Hale. Aole
Hoaie.
W: F. REYNOLDS,
Alaxdi Papu, Honolulu.
A '
- iSIHQ --
tOY
ui
T.A ATT VXA.V1!
MAMULI o ta taaaiolo koksa a me ke
alolia i ka hoakasaks, aa ktsaea i kemo mii
la'a e hooffliikelke aku I ke ao holookoa. see
na olelo mahalo ao fcaaa. LiXD XlXXl o ke Ola
e hoike aka ad InhoaknaSa spas llookia
ise na popQikia o ke klso.c kWaeiaaa
loaa keia uaahoola knpaaabao kasaba a
rae ka olnola, a he poraukai aal o keola ka
makana elovala oetaii aa hoolnola ana a
kelalaan.
He ani aa poe e hiki la'a ke hoike aku I ko
lakoa man inoa, maka loaa ana ia takoa o ka
pomalkai nui o ka olnola mat Ka jiaaaKu,
ola hoi na ano ma'i xai I ke kino mc ka wthi-ire- hi
o ke ake-pa- o, ka haalnln, ka hi pakcko,
aa ano ma'i-ka-n a ma o na poe oo me oplo- -
pio, na hiki loa i keia laan ke hoomama la
xaaunaawina well well OKe Kino, ma Ka noi-h- oi
boa ana iloko o ke ola kino maikal a m
kapalekana
Ke kono aku eel aal na poe i loohia me na
popilikia o keia ola ana, e kipaae U Heine
1W Alanni MoL E, B. BOWLERS,
anjrlltf
W Viavim
O na Laau Hoola Kaulana Viavi
ke kuai ia.aku nei ma ka helu 102
Alanui Moi. Ke laha nei keif
ano Laau Lapaau Kamahao ma
na wahi a nau o ke ao nei, a ua
r failinai ia, a ke manaolana nei kahi
poe he hiki no i keia Laau kupaia-nah- a
ke HOOLA I KA MA'I
LEPERA. Haiolelo Wehewehe ma
ka auwina la o na Poakahi a pau
ma ka Hale Hui Ma-l- u, Alanui
MoiNoa Lka Lehulehu. iy28
Wing Wo & Co.
HELU 35 ALANUI NUUANU
Na Kamaa o na ano like ole Kane
"Wahine, ua hiki ke hana ia iloko
o ka wa pekole. Uku haahaa.
E kipa mai a ike nou iho ma ko
makou Halekuai nei. dec 1 tf
KQ&MEA
Mai a mabope aku o keia la, ua
hookohu pono ia aku o Mr. E. B.
FKIEL, ok wale no ke kanaka i
ae ia no ka ohi mai i na Uku Hod--
limalima o na
poe-uo- ho maluna o
ka Ahupuaa o Waliuku, Maui.
CLAUS SPREOKLES.
Ma o kona Kokua Oiaio:
Wa. G. IRWIN
Honolulu, Oct. lo, 1894. .
oct 20 2m
3?- - ."Bruce,
Poluka
Hoomaemae Uwaki, me na mea Hoononi
Hawaii o na ano a pan. loaa no ma ka
Heln.95 alanui Beritania, maluna iki akn
o ka hale paikaa katiko. nor 10 lm
CWORG SIN GHOHG & GO.
MEA KUKULU HALE. '
Ua raakaukau au '6 hooko aku i
ka makemake o na hoa'loha no
ko kukulu ana a me hoonee paha,
pena, etc. E loaa no hoi ma koJu
HALE KAM AN A, na Moe o na
1 ano a pau, xuoena, rasauKau,
Pahu-n- me a na ano like ole i
ia o like me.ka makemake
no na kumukuai haahaa
loa.
Held 216, Alaxoi Moi,
- nov24tf
SINQ LO hJ
WAIWAI Nu-HO- U
. - S. S. OGEANICr
(
Mappwiii--M
I
Ua loaa mat nei ia'u aao max LAPA2?A
mai, he huina nui ona
JLako Lole jSTaxiiv
i kupono no na la haaheo e hookokoke mai
nei o ka "haawi Makana
La Hoomanao ! -
Ekipa mai e na makamaka a ike pono i ko'a waiwai.
Xwakaixd Shoteiv
Robinson Boroka Telepona Mutuala 617 - Alanui Hotels
oiff-sAo- a
oo vxvanw
noam ojj am oo on iu.Hjvt o u 'tan nosm o i ikoi anm tdv $
cu on st Kuacq e? of ouodn I
YHflE) IY AVIVAV nu am aBl B 0UK BU B3,a n8UJ B' saoHBCn otl
xST
nsd s oub an o YRY3.YT ViiniS tt!BJ sa DOsm oca aig;
ajejou om uusnn inuBy bu o iqi
VMVH0M0A IVfPITiVH
Kuai Emi o na WAIWAI
YEE CHAN,
ATo TVTm ma a Rnnii helu elua maukaiho
JXldillli AX llLld;li It, mai ke kihi alanui Moi.
Ka la 1 o X)ekeraaba aku,
e hoemi m no na WAIWAI a pau ma ko makou HALEKUAI o
like me ke kupihkii o ka manawa e nee nei, me ka nui hewahewa
ku kapaila, noluiln, ko hoolaha akea ia uku uei ko kuai hoopoho i
keia mau waiwai penei:
KakiniKaneo ko ano maikai mamua, 20 keneta, hoccmi ia 10 keneta.
.. . ..
:i joaj oo u "15 "
Na Paleili o luna ano maikai, " 25
c
Eliraa no ka $1.00
M Na Palaka Huluhulu " bookahi 75 Mamua hookahi ' 1.75
Na Kamaa kupono no ka hana, $1.50 Tcupono no na La Haahso ' 1.50
TT-.- TT..1..1...1.. i i r :- S - :t So nn n nn :t :
jvuh.ii jLxuxuiiuiuuaua, uuuumi u mui sa ru.w a ku j.uu ano niui&ui.
Na
paalole Bulu maikai, kumukuai mau $S.0O hooemi ia a ka $5.00
Lolewawae, mamua $1.50 a ka $3.00 Hooemi ia 50 keneta a ka $1.00
Kamaa Wahine ano maikai, mamua $1.25, $2.00 hooemi. ia $75c $1.25
Kamaa Wahine Pihi ano maikai, hooemi ia a ka $r.50 a pii akn.
Na Lole Huluhulu o na ano like ole, 21 i--a no ko $1.00, mea manoanoa
ae li-alaul- a, 13 i--a noke $1.00, huluhulu paa o ka waihoolu, 7 i- -a
no ke 1.00, na huluhulu keokeo pahoe 1 i--a lanla, 12 a no ko
Ni. $1.00, na huluhulu keokeo maikai loa 1 i-- a laula. 9 i--a no ko $1.00
Na Halii-m- oe keokeo 2 a me ka hapa laula 25 koneta o ka i--
Na Kakini eleele o na wahine 20 keneta no ka paa, $2.00 no ka 1 kakini,
no naJtane, oia kumukuai hookahi.
Na Hinaka Silika o na ano like ole, nui a liilii, hooemi ia 15 kenefa a
ko 50 keneta o ka mea hookahi.
3D Kipa" jVEai ia Makou
A E LOAA NO IA OE KA
1TJEE1 CJEIAJSr,
- s- Alanui Nuuanu, mauka iho o ke kihi o Alanui
dec 1 tf
HIRES Root Beer !
: I4
Emta SasemasHa
HOOMAEMAE I KE KOKO a maikai ke OLA KINO Ua hiki
oe ke INU no ka WA HAUOLI i na manawa a pau.
KAKAflTAKA, AWAKEA, AfflAffl,
a -
. C- O-
HIRES
SS HIRES Ke
M
ROOT BEER!
IN LKUO NO BOiUtC EASILY MSC
TKSPAUCACE MAXES FIVE CAUCKS
gazccwt
&WWP"vJ4&2My
BEER
. n seM &2V21UWO sod VTHOLaBCOa
" rBJgaRAJJCS MtPTg latt urcrkt. ZSXTT.
V
I
WW'
t - JLak yoar Drc5it or Oreesr for k. ' , .
C.E. HIRES. PHILADELPHIA
c
a.
Moi.
O KELAii'vraisralEaanai loa e pH aEa I ka okas so lea Ibh, me & ItapoHbpo old
iakaki alia poiao & Mki a&i aaa.
EEifEAkiKofekekpapilcoE'raiTi-ioa- o iaokkiao. a he kmaa' iaaofea
ote ka ofepo peso i as me, x pas im&ms afeia koaiaiasoUkoa.
HE aaasaois aaa oe i To. wal hod ldaof ke SASEI'AXILA ? laa pela, na iiko so
""Ma ka. Poalua nei, maloko a
ka Halwai, oiai kekahi kapena
rwakai.e kekaliki ana me ka pa-nip-iaa
ao i ka po pakeke, mi ka lima pt ana aw k ma ka
mauao ole ae ua piha, e kttai ak
ana, hala hia ae Ia ka poka malai
na o ka poohiwl o ktkahi koa
laweia aku aba no Kafcatai, oai
oia kikii ana iluaa oKa sofco.
Ua ka aka la ka poka i ka paia.
a oia ka wa i hoio m 111 kekahi,
pe bole mai ka rumi mai, uwi
k jufci 9J ol hoott- a- ! .
?
1 2
o Mei, 189S.
ka wiwp wale anl kohoia'i
Koua; fi anai Jraiahi, a. me Ko
No
na. wa i. kauna, ar ma ke se,
waa, i lak ro k Ktaoiife o ka Mf- emorkla
ft ka Lahoi a ka I 1 P
Mfri,lS93, ai Lakawolalo no ka
manawa no ua. Aha Bwte la ma xa
ia 3 o Mw, 1393; maha ka pah
u Jc noil hookahi no tfemora-l- a
ai Lkui ima o Amerika, i
o;
MA ALANUI MOI: ---. . HONOLULU H. I.
J5
loaa no na waiwai like ole o na and a pan, mai ka Papale nani
ka hoVa hia la ka pololei? -
No keia kjanaka karai mai kau
pu jaJme;imakVkea e olalo ia
-
'
aai-a- a ipao,iloko;.6 ka hjii, j ?Si
jaahea.Ta,-t- e Iaftatahtk' ia ta?
". Jtaji'ijimfaaft pjia.haum-na- ,
V"V
Ke aap;waoiiia?'k jtkoa
5ft.
-
maktaniu
:..mz?:
laa-pl- ejo
na wahine, Kifiei, na lole panio o na LedePapaiauj
fom-Loaa-
"
i a. be ni wale aku.
2?OHO-I- E NANljkupoao no ka hoelaolu anamawahoo naLanal.
fie.Hui wakaka ut!Waiwai,lfte ola no
'
tWCiU
.D-
:?:
-
i&f raivsi-ki bo kck
-Y
"1V
.
BLA-SUT- A ka booaaa oe I ka laa i a pta e loaa ai hu
aasava, as km tcth BIA-KUE- A a aukoa a aoik aka a.
HE aUkete ao koi ka e a!akai ati&oe isai kaiaa aaa! aa Wai ikuka, a e ica i
kek&ki --era! e loaa ai ke posaikai ao b ola kiao, oa ka BIA-SDT-
HKkUdikaBebeata koaaaMUi auksakaiac i ka HCTA-BL- t me ka loaa o!a o
msTtaoU. Vt Va w,.. ;
ka ki aaa, e Kkei&eiao oo ia aetata aa koaw ke.ioa to rant 3ko o keia la.
MAITAAT ao kokakl atac bm ina i aooaaakaaM ia iaaWo laiaoaBIA-SUTA- ,
bo ka mm, beBi iaa al ai taopa a BMukal ok ke eia ko.
BXA-SUT- Ohv e MH aka akiua o ka kkaka, W ikia koaa kaapafe
aka
na
a.t aajsaa jao Bok o, ka koko au. ke kiao kaaaka.
, HtookalkBl90ttflkaawao, keawaia dDoiao
r- --
fi a, ttw ftft r Iwny nwt ao Wokiiki inm m a.
Elaaa aa k e ka kifaa su;kk mm. Tpaki adtkt ai:
HAiXKLTAILAPlAU BOBROJS,
it'
t
3fiaS!iJK(FTH it" '
' - S7! O2 ' jf.,---- s
".j:'RU
' 'fmmm' 'H '.v. -
- i.
'
1,
.BfSOK SMITH. r
liWISOOi
Ti
s
''H-- C
Be
''&- i
'3
x.&.Sz'. sfi:.''
'a' 'Wi
y. srai 1
iii!J
'&&u
-.S
stvoerrs,e- -
IMPROVED
I
18
..
j
r- -
fe.
'TV:?;
'JT
fr
r
t ,i
,c
"
ttd
&
N
m
N
1(3
br.
m

1 J
Ka Nupepa
. J?f. ROONEY,
Luna Nui.
tPHQS. P. SPEXGER,
LuTuihooponopono.
Uonolulu : : Del:. I, 1894.
Haku JBerona
Wm.Lanakasa
MA KA HUAKAI
Iloko o Auseteralia.
KA P0HA1 AIHUE HOLO-HOLON-
NA ULIA 0 KE
KAHI yAN,K,I AMERIKA
I KA LUA 0 KONA MA- -
KAIKAt ANA ILWAUSETE- -
RALTA.
MOKtfNA XVIII.
Ka po boanoano maluna o ko
Kuahiwi Ka halawai ku--
panaba ana Ke Ana.
g5 UA poo lole la o waibo mo
5j kaki mai aua, no ka poe el
i powaia no un manawa ma
jraua aku.
A raa kekabi ua paila ia na
pabu mea. ai, na nabu waino,
u me na waiwai o ae u lebulebu
walo a keia puulu powa i lawe
aibuo ai.
Xinau mai la ua luabine nei
ia'u, pebea kou manao no keia
mau mea au e iko nei imua o
kou mau maka Qie e ke ano boo
io ana ao?
Hoekabi wale no mea i koe,
wabi a'u.
A
Kauoha mai la oia ia'o e pee
uialalo o kona lole ekaaeka ano
ohonohono mirai, rnoe ibola aajrae ke kokoole iloko o kahi Ho
hoopili pu mat la no wan i kuu ano loa.
pu ma kuu aoao. A uhi ico raai
ia ua luahinela ia'u.
TIT. K.e Kapoha Kahiko Loaa
mai ia Iakoba ka boomaikai ana
Kauoba mai la oia Ia'u, mai 1
on ioe, eia lakou iloko nei o ke
ana.
I keia manawa, pupubi ae la
oia luabine i kaha ulili. Alai
la, baalele-ma- i Ia 01a i ke Ana a
yuka akula iwabo.
Alalia pio raaoli aku la oia me
kona maa lima, a hookapalili'ku
la, alaila tneha mm la owabo o
ana no eliina minute.
I keia wa au i boomanaoae ai,
ua puni mai la owahoo na wabi
a pau i ka buliia, lobe akula
vrau 1 na leo kane, alaila, elua
kanaka i komo mua mai.
Ke olelo aku nii au ia oe,
wabi a kekabi kanaka i pane
akn ai i kabi o lawa' ina aole o
ifole Baraona e hoopau i kana
inu giui ana, a e malama pono
ole i kana bana, e kue no maua
ia 09.
;
Owai ka oua e nuku nei e nei
mau elemtikule? Wahi a Mole
Balaona i pane aku ai me ka
Iko okakala.
Qwai la ka olua i manuo ai o
keia la? Aole anei i olelo mai 0
Beui i keia kakabiaka, aole olua
e boi mai ana a biki i ka la apo
po, a ia la aku?
Ao, he wabi luabine bupo ma
Iowa maoli no oe, aole 1 olelo'ku
o Beni ia oa, ua hahana loa ka
poe e bookolo nei i ko makou
mebeu, a biki ole ia meua ke
boi mai i keia la.
01 eia lakou ke hookolo mai
nei ia oukou ea?
Ae, 0 ko koena aku o makou,
ina nui aku a hoea mai. E boo
makaukau mai 1 wabi mea ai ua
maua, aa belemai la a poioli. 0
ko maua lawa ae no, e wiki.
Haawina Kula Sabati.
Ke Domini ka I o ka Hikiana
mai. De&emaba 2.
I. Ke Kpleto E ke Akua
Maoa Loa, 0 baawi mai 1 ke gar a
tiu, i biki ia makou ka hoolei 'ku
i aa hana o ka po, a 0 anhu hoi
i ke kapa kaua o ka malamalama
vr
Tv. JK - j' i .;x-
!
Ke kcrao aa o ke kahao nut
pexafei wak i ka makahiki, aole
a Isaaka. helabeln in Kin.27.
E hooaanaaa ia fleb. 12:15-1- 7.
Aole o Isaska t ike i ko Egu
knai lib ana aku i kona pono o
ka ha nan mua na Iakoba. Xolaila
i kona manawa i elomakole ai ma
kemake iho la ia e hoomaikai
akn ia Eaan kona hanau mua ma
mua o kena make ana. A Iohe
ae Ia o Bufaeka i ka wa & Isaaka
i olelo akn ai ia Esan. Aole oia 1
olnoln mai. Ike no ia, aole i like
ka Isaaka manao me ko ke Akaa
makemake nana i olelo mat iaia.
E hoakanwa akn ka hanau mna
i ka hanao hope 25-23.- fmok. 3
He mea pono iaia 0 biltaai aku 1
ka Haku. e waiho ana 1 kona hoe
hiki iloko o kona mau lima. Aka,
knkakuka ibo la o Rebska i mea
e kaa mai ai ka hoomaikai ana
ia Iakoba ma kona aoao iho. Hbu
ahu ibo la tu Iakoba i ka aahn
maikai a ka hanau mna i aahn
iho ai uo kona oihana kahu
na, a hoopili akn la i na iii o ua
keiki kao maluuu o koua man
a me ka pahee o koua ai. Ma keia
maalea na hoopnnipuniia o Isaaka
no ka mea, powehiwehi kona man
maka, a oiai ka leo ka leo no Iakoba,
0 na lima hoi na lima no o
Esau. Kbnalua o Isaaka, aka,
wahahee akn la o Iakuba i kona
makuakane i aku la, Owau no
hoi keia 0 Esau o kau maka-hiap- o.
A bom ibola 0 Isaaka 1
ke ala o kona aahn, no ka mea
ua malama ia ka aahn kahuna
iloko o ka pahu kedera me ka
mea ala, hoomaikai mai ia iaia.
I ka hoobtki ana iaia i ka ban no
ka lani mai, a me ka palaoa a me
ka waina he nui, hiki no ia kakou
ke hoomaopopo aole i na mea 0
ka honna uei walo no, aka, i na
hoomaikai uhane, oia ka lokomai-ka- i
o ke Akua, a me na Sakare-r-aa
a Iesu e hnawi mai ai
Ekalesia.
i kona
A iko ae la 0 Esau, ua lilo aku
ka hoomaikai ana a kona mukna
kano, owe iho la me na wairaa-k- a,
aka nae aole iloko oua ka
mihi oiaio uo kona' hoowahawaha
ana 1 koua pono o ka hauau mua.
Ua piba kona naau 1 ka hnhu a
mo ka maina ja Iakoba. Nolailti
holo aku Ia o Iakoba io Sabaaa
la, o pepehi o Esau iaia. Pela
hoi uit boopai ia o Reboka a m 0
Iakoba no ko lana hoopumpuni.
Ua hoouele ia o Kebeka i kaua
keiki, a holo aka la o Inkoba i
ka aina e. --Eia hoi, e like me
..T
i,-- . --" ""
w .
- ;rfsfc4w- - '- -
Olelo Kaliea!
Ov&tio kame non&ka Ibo&
kxUIo iho jaei, kc kabea. Bei aa i
ka poe a pan e makemake ana a
hookomo raai i ka lakou sau
W3ki hanahana iloko b
ka "Hui Hookuonoono
Lahui Hawaii,"
Ua iaakaukau au e lave mai i k&
huina mai ka HOOKAH! J)ALA
aku A. PU AEIU UiUKA, no ka
pono a me ka pomaikai o na
kanaka Hawaii wale no. E lo&a
no an ma ke Keena o ka nupepa
HAWAII HOLOMUA:
Alanui Moi, mai ka hora 9 A. M.
a hiki i ka hora 4. P. M.
CT E oluolu e hoomanao mai
i ka nku o ka Buke Hoomanao
ffoahu, he 25 EENETA no ka
BUKE hookahi.
ABRAHAM FMANDEZ, Kahu
2?o ka Hui Hookuonoono Lahui
Hawaii. jan 13--15
Kolamu o na Lede.
Ua loaa ia MAKOU he vra maikai no ka
hooznafkeike jika i ka lehulehu malalo o
kekahi mau kunra kakaikahi. Oia mau
kumu, oia no ka hiki ia lakou ke loaa na
waivrai maikai ma na
KDJICKrAIDIImekaJIOAKAKA.
Aole ko MAKOU he halekuai i ho-- a ia i
ke ahi a e punohu ana ka uwahi, aka, he
halekuai ko makou me na raiwai e hiki
ana ke. loaa ia makou he mau pomaikai no
ka makou oihana, a ua hiki ke loaa e like
me kou makemake iho ina he tra kupono e
nana ai oe maloko o kekahi aniani hoonui
ike, e ike ana no oe mo ka hoohewahewa
ole.
O na Kauka kaulana loa o ke ao nei, ua
hoike moakaka ae lakou i ka manaoio o ka
noho'na maemae, aia he mau
Uoololl mau o na
Ke hooko olo ia keia kuhikuhi, aia he mea
kanalua ole o ka ukali pili kokoke ana mai
o na mai-hm- u iloko o ke kino, mamuli o
ka maemae ole o naliole-kom- o Pilikino.
Aia he mau kumu kupono no makou e
e hilahfla olo ai ka haawi ae i na kaena, eia
me makou na
1VAIWAI MAIKAI IIEtU EKAII1
ma Honolulu nei, a aole he mau manao
kolohe e hiki ke apuka a o kuai ia paha
makou malalo o kekahi kumukuai. Ua
hiki ia makou ke kona aku i ka lehulehu
holookoa e kipa mna mai i o makou nei, a
e nana a o ike maka no i ka heluna
o ko makou mau waiwai i vrae ponoia
mai na makeke mai o vraho no Hawaii nei.
No kekahi manawa i hala ao nei, ua
kamailio pinepine aku makou no na Puliki
hoohekeheke wain o na wahine i kapaia
KA KAtlKI P. D.
Xo ka nui o na wahine i kuai mai ia makou
i ka wa i hala, nolaila, ua pan o ia ano
Kaliki. Ua kauoha hou aku makou i ka
Hui Hana Kaliki Kaulana o Berusela, no ka
hoolawa mai ia makou me ia man lako
Kaliki, a ua hiki mai ia aio waiho nei maloko
o ko makou halekuai nei no ka ma-kank-au
i ke kuai aku i ka lehulehu, ma na
ano a a pau e kupono ai i kou mau
waiu. 0 na
HAIXAKA SILIKA
BAlJPA ATAXA
THelK30 AIKi Hptela--f
ETaaka Lo o ka Aia& Po. -
3Taka-mak- E na Hoafloha a e aa a
rraikai, e nofeo ana ma ni
moinpuni o ko Hawaii Iaea:na
mai na kane, wahins e na keiki
1 lesaia I na booptlihna a ka mai
a me ka ebaeha I ko oukou kmo.
Ke kono ia aka nei oukoa e heie
mai ma ko'u keena ma ke alanui
Maunakea, & nau e haawi akn i na
laaii lapaau no ka eha o ke poo
hui ke kino, eha. 1 a umauma a
mai wahine a me ona mai e ae, pe
la no hoi me ka mai hookaawale
ohana. Ua hiki loa ia'u ke lapaau
1 na ano mai a pau, a me a noo
maemae pu ana 1 ke kino. JNoIai-I-a,
e na boaloha e hele mai imua
ou i hiki ia'u ke Japaau aku i ko
oukou pilikia. He olnoln ka au-h- au
maka' a lawelawe ana, e ui a
ninau iho i ka poe i kamaaina
ia'u, na lakou e hai mai i ka oiaio,
a e hele no hoi ma ko'u keena i
pau ai ke kuhihewa.
Ke kono ia aka nei ka lehulehu
e kipa mai..
APANA.
(Young Kam Pung
July 28, tf.
KA MAHALO A ilES. GALLOWAY
3Iamuli o ka loaa ana iau ka pomai
kai mai ka Viavi mai, nolaila au imake )
make ai'e hoike akn i ka lehulehu l ka
pomaikai i loaa mai ia kakou mamuli o
ka ai ana i ka loan Viavi'
He eono o'u makahiki o ka hoomailo
ia ana e ka ma'i, a ua noho au iloko o
ka halema'i o Kapalakiko, aolo nae 5
oaa iau kekahi laau maikai eae elikc
me ka Yiavi. Ke pahola aku nei au i
keia pono no ka poe a pau i loohia i na
haawina o ka ma'i, ononlnlu nei. Ua
makaukau au e pane aku ma na ninau
v pan e pili aua i ka laau i boike ia ae
nei. 0 ka poe a pan e makemake ana e
ike iau, e loaa no au ma ko'u home ma
Alanni Beritania e kokoke ana ma
Nuuanu.
Mrs. Schraeder. ..
Eel5tf
HOOLAHA PAPA. ,
Ke papa ia aku nei ma keia
hoolaha, aole e hele wale na poe a
pau ma ko'u wahi ma "Waialua i
ka manawa po, mai ka bora 8 aku
o ke ahiahi a hiki i ke ao ana,
mamuli o na hana kolohe i kipa
pinepine mai maluna o ko'u aina.
Nolaila. o ka poe kipa mai ma ko'u
Halekuai mahope o keia hofai
hoike ia ae la, e oluolu lakou e
kahea mai i na poe maloko o ko'u
Halekuai, i ole e loaa na ulia
poino.
E hcolohe e ka lehulehu i keia
leo papa.
ALINA, (Pake)
Waialua, Oct. G, 1894.
Oct. 13-- 4t
Henry May & Co:
Mea Kuai Ti, .
Hoomoa Kope,
.?
S4.t
St V
'
--
, " ,jj "fc ,. .
BT t!
: Sni Nui ke Zumiikuai;
,Sfv
I KA MXNAWA1KUPDN0,
Lol--e Kane
3i'a Ira. Halelctiai o
N. S.
HookaM Wale no Hebedoma !
JB kuai ia aku ana mo ka holopono loa
na "Waiwai mau malalo o ko lakou
A no kekabi mau waiwai e ae,
e kuai hoopakika pu ia sku ana
A--i kala kane lilina, he 2 no 25 k.
Pn-lim- a kane, he 5 paa no $1.
Na Palule maikai he 60 k.
Na palule a--i kala ano hou. hoemiu mai ka $2 a ka $1 50.
Na palule kalakoa, hoemiia 1 a ka 50 k.
Na palule huluhulu hana, 3 no ke $1.
Na paleili, hoemiia 75 k. a ko 50 k.
Aole o reia wale ka hoemi ma keia halekuai, aka, o na-an- o waiwai
no a pau o na kane, no
- Hookahi wale no pule I
H Mama Htoa m ife
mm
A KUAI AKU I NA WAIWAI ME KA Em LOA.
ELe nui loa ko. Makou man W"aiwai
IPapale o na Tede a me na Kamalii
- K-umxikuai-
He Emi loa ke
Papale muouou o na lede i hoonaniia-- , he 50 keneta.
&T" E kipa mai ma ko makou halekuai nei, a loaa no kou makemake
me ke emi loa, a e koe ai no hoi kau wahi kenikeni.
Ina ke ake kon e loaa na waiwai emi, e hele mai ma ku halekuai o
N( S. Sachs,
520. AUANUI PAPU, Honolulu.
ChoWl(ocIim
AMANA.
KEENA, ma kahi o KWONG
SING TONG.
Kauka Loea o ka Aina Pna.
Ua hlkl ke hoola la keia a me keia ano mai
mai ko na kane, wahine, jl me na keiki liilil.
O na ano mai hano na hiki loa ke hoola ia, a
pela pu hoi me natnal punwaia tnena ano
mai e ao no a pau, pela pu hoi me na mai lelc
Korcla. Ilcbcra, Fiva Lenalcna, Lepera
3Ial-ali- L
Ua biki ke oki a hoola 1 na palapa o ke
kiDO meka oluolu loa me ka hoomaemae pu
ana i na koko ino. Ua hiki i ka'u laau ka
hoohemo ana i ka lepo paa me ka hoohemo
MAmm ;
SACHS,
Hoolalia a na Liina
ETooko Kaiiolia.
IMUA.
o lea Aha Knapuni, ApauaEkahi.
ka haca o ka Waiwai o GEORGE
PHILLIPTlU)USSEAU,imako kauohn.
Ko hoolaha aku nei na mea no lana na
inoa malalo iho, un hookohu pono ia mai
maua o ka Ahu i oleloin, iiu.iu Lana Hooko
Kauoha no ka waiwai o George P. Trousseau
i make, ma Honolulu.
Ko hoolalia hou ia aku nei: O na poe a
pau i aie i ka waiwai o ka mea i make, o
uku koke mai ma ko mana lima ma ko
Kena o Bruce Cartwright, ma Honolulu.
A o ka poe a pau he mau koi ka lakou i ka
waiwai o ka mea i make, e waiho moi i ka
lakou mau hooiaio kupono iloko o eono
mahina mai keia la aku. A i ole pela, o
hocle mau loa ia aku no.
Kakauia ma Honolulu, Aug, 31, 1S94.
. , BRUCE CARTWRIGHT,
s-
-'
HUGH E. McDTratE,
Na Luna Hooko Kauoha o ka Pahpala
Kauoha Hopo loa o ka Waiwai o Georga-P- .
Trousseau.
S-- sept 2m
ano, iloko hoi o keia oia ana, i
iZai mai oe i ka inoa.
ka wa hoi i hiki mai at 0 Kau Ko
I pani puka i biki'ole ai l ko
iki o Iesu Ksisto mo ku hohaa
wrtbo mai poo ke komo iloko
boa nni, a hiki mai oia ma ka la
ner
hopo me kona Moi Hauohano e
Abel Ke manao nei anei oo uookolokolo i ka poe oia a mo
aole e biki ia Kolea ke bana ia ka poe make, 0 oia ai makou, e
mea?
oia i ko ao pau ole, mpiokb ona
0 Kolea, i kabea ao ai waa me ka mea 0 oia la, a 0 nohoalii la
ka.-lc- o nui, e manao aua noi oe me Oe a mo ka Uhane Hemolele,
i
o olelo mai ia'u oia ke alakai o keia wa, a i ka wa pan ole.
Ameno.
ia pobai?
Ae, be alakai wiwo oleoia, be II. Ka Pauku
weli ia kona inoa.
MOXUNAXIX.
Ka noouoo ole ia o biki mat
aiia Ka hana ana ia'u iloko
loa o kabi haiki.
Ua. lobe aku la anei oe? waua I
mai ai ia'u; me ka
piboiboi nui o kona belebolena.
5Kolobo nei au i ka plo e wa-w- alo
inai nei; Avabi a'u i pane
aku ai.
A beaba ibo la ke ano o ia
inoa? i ninau aku ai au?
- JKo bookokoke mai nei keka
bi o ia poe, inaoe e loa mai ana
. o kou make no.
, Kalau ibo Is wau i kuu pu
raifela, a nana pono iho wau
maluna o ke kiko aksj boike
mai la oia ia'u i koua manao, a
bawahanna mai la.
Mai aa oe e bakaka eke kki,
t nobo malie, a nitlia o pakele
aku no oe.
rKani bou ana ka pio, booma
ijMfNfibo lajrttt ,a kkokt lo
ka wab o k aa.
''C-fdi- -;
; vau Uoko 0 kt ana i
G 0 ka Mauaoio
I?ii aka la oi iloko o ka lani, a
noho ibo la ma ka lima akau 0
ko Akaa.
7. Ua ike ia anei olesa ma ka
lima akan o ke Akaa? Ae; i mai
ia o Setepano, mamaa 0 koha ma
ke ana. Aia hoi,ke ike nei au i
na lani e bamama ana, a me ke
Koiki a ke kanaka e ku ana ma
ka Hraa akan o ke Akua Oih.7;
56.
B. Owai kekabi nana i ike o
Iesu mahopo o kona pii ana? 0
Saulo i kona hele ana aku no Da
maseko. Oih. 3-- 10
9. Ua ikeia anei la o kekah
mea a ae? Ae: Ua ike o Ioano
Hemolele ia Ia i kona 3Tani. a
a ike aku la ia la, hina iho la ia
ma koaa mau wawae, me ho mea
make la. Hoik. 1:9-1-9. 10. Ua hoiks mua ia anei ka
ka Pit aua o Iesu iloko o ke Kau-eh- a
Kahiko? Ae: O losepa 1
kweia mai ka halepaahao aku,
9 hooaohoia malaa 0 k aina o
Aiapitf a paa. he aka ho ko
Iw pit aaa. Kia. tt.:89-44.3
ll. S hai sai ia'a i kekahi
aka e ae. Ka halthali aua i ka
paha Berita iloko o ka halekwa
0 PaTidia i kaktla ai oooa ma k 1
kona hoopunipnni ana i ma-kouk- ane, koua
pola boi na hoopunipnni
iaae la ia e kana keiki ponoi.
Ho mau ninan: Ho pouo anei
i ka hoomaikai ana ke loaa raai
ia Esau mahope 0 kona kuai It lo
ana akn i uh pono o konabanau
mna? Qu ike anei 0 Isaaka i ka
Esau i baua'i? Heaba kamea i
olelo mna ia no ka Iakoba a
nueaa oZa ae ka hinsniaaa
S hapai aea s pw, i ko oko
a IKM3 a Hal, 24:9; 2 Saw. 6;
Md - ' ?I .'--
'I IX Heaia kKy ioWota
Re-Jje- ka
i noonoo ibo ai? Heaha ka
aahn maikai a iiebeka i hoaabu
iho ai ia Iakoba? Ua ae ia anei
kakou e hana hewa i mea e hiki
mat ai ka maikai? Heaha ka
Mose i olelo aku ai i na mamo a
Isaraela no ka hewa? Nnh. 82:2 3)
Pehea la i pili ko Rebeka hewa
iaia? Heaha ka hoomaikai ana a
Isaaka i hoomaikai aku ai ia la- -.
koba? Heaha kana hoohiki mai I
at ia Esan! Pehea la i hooko ia'i
mau olelo la?
A-H-I. Pahu Iicta, .; 102
Jvo hoblaha nku nei ka mea
noo ka inoa inaiunH ae.ina Keo-kima-
o na ano a pau, e loaa pu no ia ma ko makou
halekuai me ka haahaa. o ke kumukuai,
mai ka f 2 o ko .kakiiii a pii aku
iluna. Na
- IiOLEHOOPnXEHAXA,
e loaa no ia no ka SI o S a
DTE kipa mua mai i o makou nei ma-mu- a
o na halekuai e ae, a e loaa no ia oe
ka waiwai io o kau dala no na waiwai
makamae, nani, a me ke knlike loa e like
me kou makemake iho.
15. r. JBIilers & Co.
aug
xa
a mo na Ledb i kona
Hale Kuai o na
Laka Hale
Ekipa mai a e nana nou iho i na
waiwai o na lako Hale like
- ole malalo iho, no ke"
3
kumokuai haahaa loa:
Pah'ome-k-u 2JTdho I--e Pakaukaa holcnmaka "Ifohq.Paipa.
Jfa Moa .' ISoho hooluola
NaPela jtfoho no aaEeenu
naUlaaa !Neho o na Pepa
Pakaakafi ,lofeo puka o waena
Pakiakau Ken, Mbeaa . o na
waihoolBB like oIp, AaunT-nst-ia a we,aa Pahakupapaao aa ano
Hktjokti kioohiaehi .Ya,"
'- ..
"K Ituaiikno "aa" ojnole," kapani
a ke iaw ke ma
4--tf,
HOOLAHA I KE AKEA.
E na Hoa'loha a me na Maka-ma- ka
makai, e noho ana ma na
moknpuni o ko Hawaii Paeaina
mai na kane, wahine a mo na keiki
i loaaia i na hoopilibua a ka mai
a me ka ehaeha i ko oukou kino
Ke kono aku nei oukou e hele
mai ma ko'u keena ma ke alanui
Kamika a meHotele helu 317. 1
ka poe i loaaia i na ano mai a pan
ka eba o Ke poo, hui ke kino eha i
ka umauma a mai wahine a me na
ona mai eae ia, pela no. hoi me ka
mai hookaawale ohana. Ua hiki
loa ia'u ke lapau i na ano mai a
pau, a me ka hoomaemae put ana
i ka kino- - Nolaila, e najioa'loha
e hele. mai i mua o'u i hikt ia'u ke
lapaau aku i ko oukou pilikia. He
oluolu ka auhan ma ka'u lawelawe
ana, e ui a ninau iho i ka poe i
kamaaina ia'u, na lakou e hai mai
i ka oiaio, a e hele no hoi ma ko'u
keena i pau aike kuhihewa, o ka
ole ka lohe pepmo, alaila hele
mai a pau loa i pan ai ke kuhihewa
no ia'u; L. Akina Kauka Leong
KengTpng. Eau, aewikie na
hoa mai kali mai uloloki aku, o
ke oia o kahea aku ana ia oukou
o na maka moka maikai, o ka leo
keia oke"ola.kli ka make, e nana
pono ina maka ma. ke;kihi'inauka.
O wau no ka oukou ksuwa me
kahahaa. DR. Li AKINAi
Hela40 317kihroBaJiuina o;
Alanui Karsiia ae Hotel?.
- . iebi9fy
a. L. BRITd. .
15 wako'a htla WAIWAI LAKtHl
o act no ammC xtti-mUnmin-n Mea Ai, Etc.
HELU 93, ALANUL PAPU, HONOLULU.
Mea Ai Hou Maikai
6 na ano a pau e loaa
mau mai. ana maluna p
na Mbkuahi Kalepon
augll
HALE IHtr RAMA
ECfiATS ExclftflQE
S. I. SHAW, : : Iiuna Xul.
JBell Tel. : : No. 141
Na TVAIONA. lioomalule,
Na BIA. momona loa.
Na "WAINA fSATvRJ
I loaa mai nei mai Iapans mai no ko makou
He 25 Kerieta no ka Omole,
He 1-0-0 nb ke Galani.
KM o Alanui 3IoI me T uaaau, Honolulu
sept
e . htwfam
aka La& ohm nmm loa
T5 IskiwsJi1 k inJMM,rw-i- H
khiWAIUATAlUllAlXOAi -
S--tf
UMEKE A ME HUEWAI HA--
WAH KAHIKO.
TJa hiki keloaa kahi e kuai ai ma
ka Haleinn Waih au o H. HartCo
Helu So, Alanui jHotele, no keia
mau waiwai Hawa i no ke dala ku
ike. anl9
CULA KAljCAfiHiHE
MEHAMEH4- -
wehe ia ana ke kau mua oka
IDLA KATKAMAHINE Kara-sharaeha,
ke hiki aka i ka POA-KOLI- T,
DEEMABA 190 na
palapala nbi a. pa mke kula, e
hoouaaa8 ia'JOss PopeTB ka
Halekuk, a i "ole:' a jca Ruoti
Hawaii o KuiaiXma Hole i na
Poaoao aytiagKxa 9 a.hiki i ka
bora-1- 2 avakmakila ota.e )u.
kwaiai Ine na poe uaakaroake Tiot
. !JkH.kla1h$).Mia-ka- -
kiki.f; Ao1 js aia ktka&lfiM ana 1 na keiki i ka vra c uahanahu ana me ka
poino ole. lie laau no kekahi no ka hoepo-nopon- o
hoa ana i ka vraihona keiki, a I ka
wa c inu ai i keia laau, c malama loa i na rula
o ka inu ana, e loaa no ke keiki
Ki
1 ka poe i loaa
ols he keiki mamua aku.
Enauc mail ikemaka, he pomaikai nui
keia no na makamaka i hoonelc la me ia baa
prina makamae.
I
Dr. OHOW XOOK SUN,
hanoll no au ke ike aku i na makamaka e
kipa mai ana c kuka pu me a'u ma na ano a
pau c pili ana i ka'u oihana. E kipa mai e ka
poe i boolualnnia meja haawina pliUVoa a
ka ma'i, a na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA C. Y. CHUN.
Alanui Hotclc me Nnnanu. jun30-lf- .
KAUKA. AMANA,
Hoikeike Nui !
HOOLAHA A NA LUXA HOOPOXO-PON- O
WAIWAI.
ila ka Ahahookolotcolo Kaapnni Apa- -
na Ekahi. Jfa ka hooponopono vroiwat
o ka Palapala Hooilina a George
0 NA
Makana Nani
Aiwaiwa!
Ma ka Halekuai Koi o
T.H.I)avies&Co.
Kihi o ua alanuui Kaahumanu
a me Moiwahme.
Aia ma keia Halekuai nui hele
ekahi, na Makana Aiwaiwa like
ole o na ano a pau. eia na
Kii, Pahu Hookani,
Ka? Liilii, Kaa Huila JBalala,
Buke Kii Makana Karisimaka u
na keiki, na Lako Bake,
a pela aku.
Na JKakini Silika, Lei Ai,
Hainaka Silika,
Hainaka Silika Kuwelu,
Palule Silika, a pela aku
fTa Pahu Kolo-k- e, a me na mea
a pau e pili ane ia ano paani.
oct28
ELIAS KAULULAAU WRIGHT
"XT a tpte- - a TTrrBrr
u XTrrt.
Kihi oj Alanui Moi me Betela,
Sami HJaluha ae o ka
a " HaleiHaaa Pn: .. t
NA OBEORA Mi KB KEMrCA
Mai kkliora f axMJuki i. ka
korii 12 m; ; ,Baaik$lMKafl;P.'a:
Tbil-lip- e
Tronsscan, i make kauoha ole.
Ke hoolaha aku nei na mea no laua
a inoa malalo iho no!, ua hookohufa
laua i keia lae ka Aha Hookolokolo i
oleloia i mau Lunahooponopono waiwai
no ka Palapala Hooilina Hope a nr. Georges
Phillipe Trouseaa i oleloia maluna
o Honolulu ; a ke hoolaha aku net laua
ma keia, o ka poe a pau i aio ia Georgea
Phillipo Trousseau, o hookaa koke mai
iakoa i ko lakoa mau ate ma ke keena
hana o ka mea noua ka inoa malalo iho
nei, Bruco Cartwright, ma Honolulu.
A ke hoolaha hou aku nei na Lunahooponopono
i olelo ia, o ka poe a pan he
mau koi ka lakou maluna o ka waiwai
o kamea i oleloia maluna e waiho koke
mai ia mau koi me na palapala helu war
wai pololeii na mea no laua na inoa ma
lalo iho nei fi na he mea kahi oia ano)
iloko o eono mahina mai ka la akn e pa
ka ai keia hoolaha a i ole pelachcola
mau is aka no na koi oia ano.
HanaLa i ktjia la 31 o Aag, 1S(H.
Brace Carfwrighti
Hugh E. Mclniyre,
Na Lnnahooponopono oka Palapala
Hooilina Hepe a Hookokauoha a Dj.
George Phillipo Trousseau.
' wkly se.15 2m
HOOLAHA PA? A--
OWAU o ka mea nona ka inoa
malalo iho nei, ke papa a hookapu
loa aku nei. au i na kanaka o na
ano a pau, pela me na holoholona
komo hewa iloko oka PA-KA- LE e
waiho ala ma "WAILTJKU, MAUI,
aole e komo a lawo wale i na jnea
olu a me na bua a--i o keia a me
keia ano, ke.ae ole aku kuu Lana
Kca-lowaik- aloa.
i Bookohu pono ia. oia o.
Nolailaj o ka ma e kue aa i
keia eklo hoolaha pap a.Ioai ,
knn Luna, e hoouka i ao o r a. -ckla:
kupono i ok ki- -
" Xanawa'L , ;
"Owau bo i ka iaio, 'T- -
MKS.vL. KAILI HAL&few
hmmnml na butt iraa H 4 BoaplHlK, - iMkr.i-k- a- h:MJcog-M- OaJiaar. "J? 19 j.
:
T 1 nea SJ jbo '
jcaJEUia sakuo o ia o
- .. Wmi Kmmmmm nwHraw.anwrr. .. ...
- iE.S'Tr ' - 'f-- ! ' ;:- - a
w mm
-
. - - ajc efwwtoie i ka p Hebpfa? ,. . 2vor5 0t
;
''kWf-fm- ji ... -
.- .,
-- .,.
&sr'- -
3 a
St .t1
!W
.flft-
1
s?-
-
r
2- - 1