20.02.2013 Views

M.A. Gandhi and Peace Studies (Previous) MAGP-01 - Vmou

M.A. Gandhi and Peace Studies (Previous) MAGP-01 - Vmou

M.A. Gandhi and Peace Studies (Previous) MAGP-01 - Vmou

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>)<br />

,e-,- xk¡/kh ,oa ‘kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Home Assignment for Internal Evaluation<br />

vkrafjd ewY;kadu gsrq l=h; ¼x`g½ dk;Z<br />

<strong>MAGP</strong>-<strong>01</strong> to <strong>MAGP</strong>-04<br />

l= % 2<strong>01</strong>2&2<strong>01</strong>3<br />

Sumbit Assignment 30 days before your Term-end Examination<br />

l=kar ijh{kk dh frfFk ls 30 fnu iwoZ l=h; ¼x`g½ dk;Z tek djok,a<br />

Vardhaman Mahaveer Open University, Kota<br />

Rawatbhata Road, Kota (Raj.) 324021<br />

o/kZeku egkohj [kqyk fo’ofo|ky;] dksVk<br />

jkorHkkVk jksM+] dksVk ¼jktLFkku½ 324021


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

<strong>MAGP</strong>-<strong>01</strong> to <strong>MAGP</strong>-04<br />

vkUrfjd ewY;kadu gsrq l=h; dk;Z<br />

fiz; Nk=]<br />

vkidks ,e,thih- <strong>01</strong> ls 04 rd ikB~;Øe ds fofHkUu iz”u i=ksa ds l=h; dk;Z fHktok;s tk jgs gSa] ftudk fooj.k fuEu<br />

izdkj gS %&<br />

ikB~;Øe dksM+ iz”u i= dk uke<br />

<strong>MAGP</strong>-<strong>01</strong> Moh<strong>and</strong>as to Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@eksgunkl ls egkRek xk¡/kh<br />

<strong>MAGP</strong>-02 <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> as Thinker@fopkjd ds :i esa xk¡/kh<br />

<strong>MAGP</strong>-03 <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Technique of Nonviolent Conflict Resolution @vfgalkRed la?k’kZ<br />

fuokj.k dh xk¡/khoknh rduhd<br />

<strong>MAGP</strong>-04 <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Movement in Indian <strong>and</strong> Abroad @Hkkjr ,oa fons”kksa esa<br />

xk¡/khoknh “kkfUr vkUnksyu<br />

vkids iz”u^i= esa vkidks l=h; dk;Z djus gaSA bUgsa iwjk djds vki vfUre frfFk ls iwoZ vius {ks=h; dsUnz ds funs”kd ds ikl<br />

Lo;a mifLFkr gksdj vFkok iathd`r Mkd ls vo”; fHktok nsaA izR;sd l=h; dk;Z 20 vad dk gSA bu izkIrkadksa dks vkidh l=kar<br />

ijh{kk ds vadksa ds lkFk tksM+k tk;sxkA l=h; dk;Z Lo;a dh gLrfyfi esa djasA rF;kRed =qfV;ksa dks NksM+ dj l=h; dk;ksZa dk<br />

iquZewY;kadu ugha gksrk gS] vkSj u gh bUgsa lq/kkjus gsrq nqckjk Lohdkj fd;k tkrk gSaA vr% igyh ckj esa gh loZJs’B mÙkj fy[ksaA<br />

izR;sd iz”u&i= ds l=h; dk;Z vyx&vyx QkbZy esa uRFkh djsaA<br />

fo|kFkhZ izFke i`’B ij fuEu lwpuk vfdar djsaA<br />

LdkWyj la[;k<br />

LukrdksÙkj mikf/k dk;ZØe<br />

¼,e-,- iwokZ)Z½<br />

Nk= dk uke ------------------------------------------------------------------- l=h; dk;Z la[;k -------------------------------------------------------------------<br />

firk dk uke ------------------------------------------------------------------- ikB~;Øe dk dksM -------------------------------------------------------------------<br />

i= O;ogkj dk irk ------------------------------------------------------------------- ikB~;Øe dk uke --------------------------------------------------------------------<br />

-------------------------------------------------------------<br />

-------------------------------------------------------------<br />

tek djokus dk fnukad ------------------------------------------------------v/;;u<br />

dsUnz dk uke -------------------------------------------------------------------<br />

{ks=h; dsUnz dk uke --------------------------------------------------------------------


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-<strong>01</strong>@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&<strong>01</strong><br />

Moh<strong>and</strong>as to Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@eksgunkl ls egkRek xk¡/kh<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Explain the Indian influences on <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

Xkk¡¡/kh ij iMus okys Hkkjrh; izHkkoksa dks le>kb;sA<br />

or/vFkok<br />

Discuss the causes for <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s satyagrah in South Africa? What is its importance?<br />

nf{k.k vfÝdk esa xka/khth ds lR;kxzg ds dkj.kksa dh foospuk dhft,\ bldk egRo D;k gS\<br />

2 Throw light on the reasons for Kheda Satyagraha. Evaluate its significance?<br />

[ksMk lR;kxzg ds dkj.kksa ij izdk”k Mkfy,A blds egRo dks le>kb;sA<br />

or/vFkok<br />

Discuss in detail <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on truth.<br />

lR; ij xka/khth ds fopkjksa dh foospuk dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) What were the reasons for the launch of Bardoli satyagraha?<br />

ckjnksyh lR;kxzg izkjEHk djus ds D;k dkj.k Fks\<br />

(ii) Briefly discuss the reasons for Non-Cooperation Movement.<br />

vlg;ksx vkanksyu ds dkj.kksa dh la{ksi esa foospuk dhft;sA<br />

(iii) Examine leadership qualities of Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

egkRek xka/khth ds usr`Ro laca/kh xq.kksa dk ijh{k.k dhft;sA<br />

(iv) Explain the various types of nonviolence recognized by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>?<br />

vfgalk ds fofHkUu izdkj ij xka/khth ds fopkjksa dks Li’V dhft;sA


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-<strong>01</strong>@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&<strong>01</strong><br />

Moh<strong>and</strong>as to Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@eksgunkl ls egkRek xk¡/kh<br />

Internal Assignment - II@vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on satyagraha.<br />

lR;kxzg ds laca/k esa xka/khth ds fopkjksa dks le>kb;sA<br />

or/vFkok<br />

Explain the reasons <strong>and</strong> significance of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s Civil Disobedience Movement.<br />

Xkka/khth ds lfou; voKk vkUnksyu vkjEHk djus ds dkj.kksa vkSj egRo dks Li’V dhft;sA<br />

2 Evaluate <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> as a mass leader.<br />

tu usrk ds :Ik esa xka/khth dk ewY;kad.k dhft;sA<br />

or/vFkok<br />

Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s contribution to Indian Freedom Movement.<br />

Hkkjrh; Lora=rk vkUnksyu esa xka/khth ds ;ksxnku dks le>kb;sA<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Describe <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on purity of means <strong>and</strong> ends.<br />

lk/ku ,oa lk/kuksa dk ifo=rk ds lacU/k esa xka/khth ds fopkjksa dk o.kZu dhft,A<br />

(ii) Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s role in the Vykom satyagraha.<br />

ok;de lR;kxzg esa xka/khth dh Hkwfedk dks Li’V dhft;sA<br />

(iii) What according to <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> is the significance of vrats in satyagraha?<br />

xka/khth ds vuqlkj lR;kxzg esa ozrksa dk egRo D;k gS\<br />

(iv) What are the western influences on <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>?<br />

xka/kh ij iM+us okys ik”pkR; izHkko D;k Fks\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-02@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&02<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong> as Thinker@fopkjd ds :i esa xk¡/kh<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on nonviolence.<br />

vfgalk laca/kh xk¡/khth ds fopkjksa dh foospuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s state <strong>and</strong> politics.<br />

jkT; vkSj jktuhfr ij xk¡/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

2 Discuss the major approaches to the study of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

xka/kh ds v?;;u dh izeq[k /kjkvksa dh foospuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s thoughts on freedom.<br />

Lora=rk ij xka/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) What are the various techniques of satygraha?<br />

lR;kxzg ds fofHkUu rduhdksa D;k gSa\<br />

(ii) Examine the social aspect of sarvodaya society as propounded by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

xka/khth }kjk izfrikfnr loksZn; lekt ds lkekftd i{k dk ijh{k.k dhft,A<br />

(iii) What were <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on relationship between the individual <strong>and</strong> the state?<br />

O;fDr vksj jkT; ds e/; laca/k ij Xkka/khth ds fopkj D;k Fks\<br />

(iv) What is <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on untouchability?<br />

vLi`’;rk ij xka/khth ds fopkj D;k Fks\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-02@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&02<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong> as Thinker@fopkjd ds :i esa xk¡/kh<br />

Internal Assignment - II @vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on truth <strong>and</strong> morality.<br />

lR; vkSj uSfrdrk ij xka/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on religion.<br />

or/vFkok<br />

Xkka/khth ds /keZ laca/kh fopkjksa dh foospuk dhft,A<br />

2 Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s critique of modernity.<br />

xka/khth }kjk izLrqr vk/kqfudrk dh vkykspuk dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Evaluate <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s contribution to the upliftment of weaker sections of Indian society.<br />

Hkkjrh; lekt ds detksj oxksZa ds mRFkku gsrq xka/khth ds ;ksxnku dk ewY;kadu dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) What are <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on spiritualization of politics?<br />

jktuhfr dk vk/;kRehdj.k ds laca/k esa Xkka/khth ds fopkj D;k gSa\<br />

(ii) Briefly mention the various types of non-cooperation <strong>and</strong> civil disobedience techniques<br />

advocated by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>?<br />

Xkka/khth }kjk izfrikfnr fofHkUu izdkj ds vlg;ksx vkSj lfou; rduhdksa dk la{ksi esa<br />

o.kZu dhft,A<br />

(iii) Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on women upliftment.<br />

ukjh mRFkku laca/kh xka/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

(iv) What is <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s theory of Trusteeship?<br />

Xkka/khth dk VªªLVhf”ki ;k U;kflŸkk fl)kUr D;k gS\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-03@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&03<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Technique of Nonviolent Conflict Resolution @<br />

vfgalkRed la?k’kZ fuokj.k dh xk¡/khoknh rduhd<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Discuss the meaning of ‘Human Security’. How is it related to peace.<br />

*ekuo lqj{kk^ dk vFkZ le>kb;sA ;g “kkfUr ls dSls lacaf/kr gSA<br />

or/vFkok<br />

What do you underst<strong>and</strong> by Alternative Dispute Resolution ? What are the major hinderances in<br />

its path. Suggests solutions to remove these?<br />

oSdfYid la?k’kZ fuokj.k ls vki D;k le>rs gSaSa\ blds ekxZ esa vkus okyh izeq[k ck/kk;sa D;k gSa\<br />

budks nwj djus gsrq lq>ko nhft,A<br />

2 Examine the views of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> King’s views on Human rights.<br />

ekuo vf/kdkj ds lEcU/k esa xka/kh vkSj fdax ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine the concept of peace building.<br />

“kkfUr fuekZ.k dh vo/kkj.kk dk ijh{k.k dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) How is <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s Basic Education related to character development?<br />

xkka/khth }kjk izfrikfnr cqfu;knh f”k{kk pfj= fuekZ.k ls dSls lacaf/kr gS\<br />

(ii) Briefly discuss satyagraha as a tool of nonviolent conflict resolution.<br />

la{ksi esa foospu dhft;s fd lR;kxzg vfgalkRed la?k’kZ fuokj.k dk rduhd gS\<br />

(iii) What are the various nonviolent means to manage conflicts?<br />

la?k’kZ izcU/ku ds fofHkUu vfgald rjhds D;k gSa\<br />

(iv) Briefly discuss the technique of civil disobedience.<br />

la{ksi esa lfou; voKk rduhd dk foospu dhft;sA


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-03@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&03<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Technique of Nonviolent Conflict Resolution @<br />

vfgalkRed la?k’kZ fuokj.k dh xk¡/khoknh rduhd<br />

Internal Assignment - II @vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Compare non-cooperation <strong>and</strong> civil disobedience techniques of nonviolent conflict resolution.<br />

vfgalkRed la?k’kZ lek/kku rduhd ds :i esa vlg;ksx ;oa lfou; voKk dh rqyuk dhft;sA<br />

or/vFkok<br />

Evaluate the role of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> ashrams as means for training in nonviolent protest <strong>and</strong> conflict<br />

resolution.<br />

vfgalkRed izfrjks/k vkSj la?k’kZ lek/kku esa izf”k{k.k gsrq lk/ku ds :i es xka/kh vkJeksa dh Hkwfedk dk<br />

ewY;kad.k dhft,A<br />

2 Discuss how nonviolent conflict resolution can help in realizing peace.<br />

foospuk dhft;s fd vfgalkRed la?k’kZ fuokj.k “kkfUr izkIr djus esa dSls enn dj ldrk gSA<br />

or/vFkok<br />

Explain how Constructive Programme can contribute to peaceful change?<br />

;g le>kb; fd dSls jpukRed dk;Zdze “kkfUre; ifjorZu esa ;ksxnku ns ldrk gS\<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Explain the meaning of peace building.<br />

“kkafr fuekZ.k dk vFkZ le>kb;sA<br />

(ii) What are the various means of nonviolent noncooperation advocated by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>?<br />

xka/kh }kjk izfrikfnr vfgalkRed vl;ksx ds fofHkUu lk/ku D;k gSa\<br />

(iii) Why is satyagraha regarded as a nonviolent conflict resolution technique?<br />

lR;kxzg dks ,d vfgald la?k’kZ lek/kku rduhd D;ksa ekuk tkrk gS\<br />

(iv) Discuss the contributions of the ashrams set up by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> in South Africa.<br />

nf{k.k vfÝdk esa xka/kh }kjk LFkkfir vkJeksa ds ;ksxnku dh foospuk dhft;sA


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-04@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&04<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Movement in Indian <strong>and</strong> Abroad @Hkkjr ,oa fons”kksa esa xk¡/khokn “kkfUr vkUnksyu<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1. Discuss in detail the achievements of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Movement SEWA.<br />

xka/khoknh “kkfUr vkUnksyu SEWA dh miyfC/k;ksa dh foospuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Discuss the Gramdan movement. Evaluate its achievements.<br />

xzkenku vkanksyu dh foospuk dhft,A bldh miyfC/k;ksa dk ewY;kad.k dhft,A<br />

2- Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an movements in Rajasthan.<br />

jktLFkku esa xka/khoknh vkanksyuksa dh foospuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Evaluate Nelson M<strong>and</strong>ela’s contribution in nonviolently resolving the South African problems<br />

related to apartheid.<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Movement in Indian <strong>and</strong> Abroad<br />

nf{k.k vfÝdk esa jax&Hksn laca/kh leL;kvksa dk vfgald lek/kku


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (<strong>Previous</strong>) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼iwokZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-04@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&04<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Movement in Indian <strong>and</strong> Abroad @Hkkjr ,oaa fons”kksa esa xk¡/khokn “kkfUr vkUnksyu<br />

Internal Assignment - II @vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Discuss the importance of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an <strong>Peace</strong> Movements in India. Discuss in detail Chipko Movement.<br />

Hkkjr esa xka/khoknh “kkfUr vkUnksyu dk egRo crkb;sA ^fpidks* vkUnksyu dh foLr`r foospuk dhft,A<br />

or/ vFkok<br />

What do you know about ‘Gramdan Movement’. Evaluate its contribution.<br />

xzkenku vkUnksyu ds ckjs esa vki D;k tkurs gSaA blds ;ksxnku dk ewY;kadu dhft,A<br />

2- Discuss the concept <strong>and</strong> significance of Sustainable Development.<br />

lrr~ fodkl dh vo/kkj.kk vkSj egRo dh foospuk dhft,A<br />

or/ vFkok<br />

Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s criticism of modern civilization.<br />

xkka/kh }kjk vk/kqfud lH;rk dh vkykspuk dk ijh{k.k dhft;sA<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Evaluate Martin Luther King Junior’s contribution to nonviolence.<br />

ekfVZu ywFkj fdax twfu;j }kjk vfgalk esa ;ksxnku dk ewY;kad.k dhft,A<br />

(ii) What are the reasons behind Narmada Bachao Andolan.<br />

ueZnk cpkvksa vkUnksyu ds dkj.kksa dks Li’V djsaA<br />

(iii) Throw light on the reasons for growth of Civil Rights Movement in America.<br />

vesfjdk ds ukxfjd vf/kdkj vkUnksyu ds dkj.kksa ij izdk”k Mkfy,A<br />

(iv) What do your underst<strong>and</strong> <strong>Peace</strong> Education? How can it help in promting peace.<br />

“kkafr f”k{kk ls vki D;k le>rs gSa\ “kkfUr dks cM+kok nsus esa ;g dSls enn~ dj ldrk<br />

gS\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final)<br />

,e-,- xk¡/kh ,oa ‘kkfUr v/;;u ¼mŸkjk)Z½<br />

Home Assignment for Internal Evaluation<br />

vkrafjd ewY;kadu gsrq l=h; ¼x`g½ dk;Z<br />

<strong>MAGP</strong>-06 to <strong>MAGP</strong>-08<br />

l= % 2<strong>01</strong>2&2<strong>01</strong>3<br />

Sumbit Assignment 30 days before your Term-end Examination<br />

l=kar ijh{kk dh frfFk ls 30 fnu iwoZ l=h; ¼x`g½ dk;Z tek djok,a<br />

Vardhaman Mahaveer Open University, Kota<br />

Rawatbhata Road, Kota (Raj.) 324021<br />

o/kZeku egkohj [kqyk fo’ofo|ky;] dksVk<br />

jkorHkkVk jksM+] dksVk ¼jktLFkku½ 324021


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjk)Z½<br />

<strong>MAGP</strong>-06 to <strong>MAGP</strong>-08<br />

vkUrfjd ewY;kadu gsrq l=h; dk;Z<br />

fiz; Nk=]<br />

vkidks ,e,thih- 06 ls 08 rd ikB~;Øe ds fofHkUu iz”u i=ksa ds l=h; dk;Z fHktok;s tk jgs gSa] ftudk fooj.k fuEu<br />

izdkj gS %&<br />

ikB~;Øe dksM+ iz”u i= dk uke<br />

<strong>MAGP</strong>-06 Political Thought of Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@egkRek xk¡/kh dk jktuhfrd fpUru<br />

<strong>MAGP</strong>-07 <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Ideas <strong>and</strong> Practices after <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@xk¡/kh ds ckn xk¡/khoknh fopkj<br />

,oa dk;Z<br />

<strong>MAGP</strong>-08 <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> Contemporary Problems@xk¡/kh ,oa lelkef;d leL;k;sa<br />

vkids iz”u^i= esa vkidks l=h; dk;Z djus gaSA bUgsa iwjk djds vki vfUre frfFk ls iwoZ vius {ks=h; dsUnz ds funs”kd ds ikl<br />

Lo;a mifLFkr gksdj vFkok iathd`r Mkd ls vo”; fHktok nsaA izR;sd l=h; dk;Z 20 vad dk gSA bu izkIrkadksa dks vkidh l=kar<br />

ijh{kk ds vadksa ds lkFk tksM+k tk;sxkA l=h; dk;Z Lo;a dh gLrfyfi esa djasA rF;kRed =qfV;ksa dks NksM+ dj l=h; dk;ksZa dk<br />

iquZewY;kadu ugha gksrk gS] vkSj u gh bUgsa lq/kkjus gsrq nqckjk Lohdkj fd;k tkrk gSaA vr% igyh ckj esa gh loZJs’B mÙkj fy[ksaA<br />

izR;sd iz”u&i= ds l=h; dk;Z vyx&vyx QkbZy esa uRFkh djsaA<br />

fo|kFkhZ izFke i`’B ij fuEu lwpuk vfdar djsaA<br />

LdkWyj la[;k<br />

LukrdksÙkj mikf/k dk;ZØe<br />

¼,e-,- mŸkjkZ)Z½<br />

Nk= dk uke ------------------------------------------------------------------- l=h; dk;Z la[;k -------------------------------------------------------------------<br />

firk dk uke ------------------------------------------------------------------- ikB~;Øe dk dksM -------------------------------------------------------------------<br />

i= O;ogkj dk irk ------------------------------------------------------------------- ikB~;Øe dk uke --------------------------------------------------------------------<br />

-------------------------------------------------------------<br />

-------------------------------------------------------------<br />

tek djokus dk fnukad ------------------------------------------------------v/;;u<br />

dsUnz dk uke -------------------------------------------------------------------<br />

{ks=h; dsUnz dk uke --------------------------------------------------------------------


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-06@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&06<br />

Political Thought of Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@egkRek xk¡/kh dk jktuhfrd fpUru<br />

Internal Assignment -I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Discuss the main political thoughts of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

Xkk¡¡/kh ds izeq[k jktuhfrd fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

What do you underst<strong>and</strong> by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an concept of spiritualisation of politics. What is its<br />

relevance today?<br />

jktuhfr dk vk?;kRehdj.k laca/kh Xkk¡¡/khoknh vo/kj.kk ls vki D;k leKrs gSaA orZeku esa bldh<br />

D;k izklafxdrk gSA<br />

2 Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on state <strong>and</strong> its relationship with individuals.<br />

jkT; ij vkSj mlds O;fDr ds lkFk laca/k ij Xkk¡¡/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Discuss in detail <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on rights <strong>and</strong> duties.<br />

vf/kdkj vkSj drZO; laca/kh xka/khth ds fopkjksa dks lfoLrkj foospuk dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Throw light on <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on untouchability.<br />

vLi`”;rk laca/kh Xkk¡¡/khth ds fopkjksa ij izdk”k Mkfy,A<br />

(ii) What is <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s plan of a decentralization?<br />

fodsUnzhj.k ds ckjs esa Xkk¡¡/khth dh D;k ;kstuk Fkh\<br />

(iii) Examine the political aspects of a sarvodaya society advocated by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>.<br />

Xkk¡¡/khth }kjk izfrikfnr loksZn; lekt dh jktuhfrd O;oLFkk dk ijh{k.k dhft,A<br />

(iv) How does <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> harmonise nationalistic thoughts with internationalism?<br />

Xkk¡¡/khth dSls jk’Vªoknh fopkjksa dks vUrjkZ’Vªªh;rk ls lek;ksftr djrs gSa\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final) &,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-06@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&06<br />

Political Thought of Mahatma <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@egkRek xk¡/kh dk jktuhfrd fpUru<br />

Internal Assignment - II@vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on political <strong>and</strong> economic decentralisation.<br />

jktuhfrd vkSj vkfFkZd fodsUnzhdj.k ij Xkk¡¡/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s vision of a sarvodaya society.<br />

loksZn; lekt ds ckjs esa Xkk¡¡/khth ds fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

2 Examine satyagraha as a philosophy <strong>and</strong> technique of protest.<br />

izfrjks/k laca/kh n”kZu ,oa rduhd ds :i esa lR;kxzg dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Discuss in detail <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on equality <strong>and</strong> rights of women.<br />

ukjh lekurk vkSj vf/kdkj ds laca/k esa xka/khth ds fopkjksa dks lfoLrkj foospuk dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Briefly examine <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s views on swaraj.<br />

la{ksi esa Xkk¡¡/khth ds Lojkt laca/kh fopkjksa dk ijh{k.k dhft;sA<br />

(ii) What are the essential qualities of a satyagrahi according to <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>?<br />

Xkk¡¡/khth ds vuqlkj lR;kxzgh ds vfuok;Z xq.k D;k gSa\<br />

(iii) How did <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> plan to emancipate the weaker sections of the Indian society?<br />

Hkkjrh; lekt ds detksj oxkksZa ds mRFkku ds fy, Xkk¡¡/khth dh D;k ;kstuk Fkh\<br />

(iv) What are the fundamental differences in <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s <strong>and</strong> Marx’s thoughts?<br />

Xkk¡¡/kh ,oa ekDlZ ds fopkjksa esa ekSfyd fHkUurk;sa D;k gSa\


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final)&,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-07@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&07<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Ideas <strong>and</strong> Practices after <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@xk¡/kh ds ckn xk¡/khoknh fopkj ,oa dk;Z<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Compare the similarities existing in <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s <strong>and</strong> Nehru’s political thought.<br />

Xkk¡¡/kh ,oa usg: ds jktuhfrd fopkjksa esa foÌeku lekurkvksa dh rqyuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine <strong>and</strong> evaluate Vinobha’s contribution towards promoting <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an ideas.<br />

Xkk¡¡/khoknh fopkjksa dks vkxs c


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final)&,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-07@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&07<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an Ideas <strong>and</strong> Practices after <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>@xk¡/kh ds ckn xk¡/khoknh fopkj ,oa dk;Z<br />

Internal Assignment - II @vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Compare <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>’s <strong>and</strong> Ambedkar’s contribution for upliftment of weaker sections of the society.<br />

lekt ds fu%”kDrtuksa ds mUu;u ds fy, Xkk¡¡/kh vkSj vEcsMdj ds ;ksxnku dh foospuk dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine Lohia’s political thoughts. To what extent did he conform to <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an thoughts?<br />

yksfg;k ds jktuhfrd fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A fdl lhek rd mUgksaus Xkk¡¡/khoknh fopkjksa dk<br />

vuqlj.k fd;k\<br />

2 Examine the <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an thoughts of E.F. Schumaker.<br />

bs- ,Q- “kwekdj ds Xkk¡¡/khoknh fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

or/vFkok<br />

Examine Nelson M<strong>and</strong>ela’s views on nonviolent struggle.<br />

vfgald la?k’kZ ds laca/k esa usYlu e.Msyk d fopkjksa dk ijh{k.k dhft,A<br />

3. Attempt any two questions in not more than 150 words each. Each question is of 3 marks.<br />

150 “kCnksa dh lhek ds vUnj fdUgh nks iz”uksa ds mÙkj nhft,A izR;sd iz”u 3 vad dk gSA<br />

(i) Discuss Gene Sharpe’s views on techniques of social non-cooperation.<br />

lkekftd vlg;ksx ds rduhdksa ds laca/k esa thu “kkiZ ds fopkjksa dh foospuk dhft,A<br />

(ii) What do you underst<strong>and</strong> by <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an movements? Brieflly discuss Bhudan in this<br />

context.<br />

Xkk¡¡/khoknh vkanksyu ls vki D;k le>rs gSa\ bl lanHkZ esa la{ksi esa Hkwnku dh foospuk<br />

dhft,A<br />

(iii) Discuss Jai Prakash Narayan’s Total Revolution.<br />

t; izdk”k ukjk;.k flEiw.kZ ØkfUr dh foospuk dhft,A<br />

(iv) Discuss briefly Vinobha Bhave’s contribution towards Bhudan.<br />

Hkwnku ds lacU/k esa fouksck Hkkos ds ;ksxnku dh la{ksi esa foospuk dhft,A


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final)&,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-08@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&08<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> Contemporary Problems@xk¡/kh ,oa lelkef;d leL;k;sa<br />

Internal Assignment - I @vkUrfjd ewY;kadu - I<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1 Examine the <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an concept of Shanti Sena. How can it promote peace/<br />

“kkfUr lsuk laca/kh Xkk¡¡/khoknh vo/kkj.k dk ijh{k.k dhft,A ;g “kfUr dks c


M.A. <strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> <strong>Peace</strong> <strong>Studies</strong> (Final)&,e-,- xk¡/kh ,oa “kkfUr v/;;u ¼mŸkjkZ)Z½<br />

Course Code : <strong>MAGP</strong>-08@ikB~;Øe dksM+ % ,e,thih&08<br />

<strong>G<strong>and</strong>hi</strong> <strong>and</strong> Contemporary Problems@xk¡/kh ,oa lelkef;d leL;k;sa<br />

Internal Assignment - II @vkUrfjd ewY;kadu - II<br />

Max.Marks 20<br />

iw.kkZad 20<br />

Note: Answer all the three questions. Questions 1 to 2 have an internal choice <strong>and</strong> consist of seven marks<br />

each. Question 3 consists of four short answer type questions out of which you are required to answer any<br />

two questions. The two short answer type questions carry 3 marks each.<br />

fVIi.kh& lHkh rhuksa iz”uksa ds mÙkj nhft,A iz”u la[;k 1 o 2 esa vkUrfjd p;u dh lqfo/kk gS rFkk izR;sd iz”u 7 vad dk<br />

gSA iz”u la[;k 3 esa 4 y?kqÙkjkRed iz”u gS] ftlesa ls vkidks nks iz”u djus gSaA izR;sd y?kqÙkjkRed iz”u 3 vad dk gSaA<br />

Note : Answer the following questions in 500 words each.<br />

fVIi.kh & izR;sd fuEufyf[kr iz”uksa dk mÙkj 500 “kCnksa esa nhft,A<br />

1- Throw light on the internationally growing menance of terrorism. Is a <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an solution to the<br />

problem possible?<br />

vUrjkZ’Vªh; Lrj ij ckb;sA<br />

(iii) Discuss <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an means to create favourable economic conditions to ensure human<br />

security.<br />

,sls Xkk¡¡/khoknh lek/kkuksa dh foospuk dhft, tks ekuo lqj{kk ds fy, vuqdwy vkfFkZd<br />

ifjfLFkfr;ksa dk l`tu dj ldsA<br />

(iv) Discuss the relevance of <strong>G<strong>and</strong>hi</strong>an model of education.<br />

xk¡/khoknh f”k{kk i)fr dh izklafxdrk dh foospuk dhft,A

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!