ORDEN del Departamento de Educación, Universidades e ...

ORDEN del Departamento de Educación, Universidades e
Investigación de 25 de Noviembre de 1.985 sobre la regulación de
la enseñanza de la Lengua y Literatura Vasca en la
Formación Profesional
BOPV nº 261, de 1985
En cursiva artículos derogados por Orden de 6
de Junio de 1986
Fija niveles y objetivos básicos para la enseñanza de la Lengua y Literatura Vasca en
FP. Los artículos 1, 2.a), 3.1 y 4 fueron expresamente derogados por Orden de 6 de
Junio de 1986 (BOPV núm. 172 de 9 de Septiembre) del Departamento de Educación,
Universidades e Investigación.

Artículo 1.- El equipo de profesores de euskara de cada centro determinará en cual de los niveles definidos,
en los artículos 2.º y 3.º de esta Orden se encuentra cada alumno al comienzo del 1.º y 2.º Grados
de F.P., y formará los grupos correspondientes, respetando, siempre, en lo que a número de
alumnos por grupo se refiere las normas de comienzo de curso.
Artículo 2.- a) Los alumnos que tengan como mínimo un buen grado de conocimiento del euskara a nivel
coloquial, se atendrán a los niveles y objetivos señalados en el Anexo 1, conforme a los siguientes
criterios:
1. Se dedicará atención preferente al cultivo de las competencias lingüísticas como vehículo
de comunicación y cultura. Se destinará a este fin el 70% de las horas de clase por lo menos.
2. El desarrollo de los contenidos que se especifican se atendrá a las nociones básicas y no
ocupará más del 30% de las horas de clase.
b) Los alumnos que hayan obtenido. el título de Graduado Escolar o el Certificado de Escolaridad
siguiendo el modelo D definido por el Decreto del 11-VII-1.983 (B.O.P.V. del 19-VII-1.983), se
integrarán obligatoriamente a los grupos correspondientes a los niveles que se especifican en el
Anexo I.
Artículo 3.- Aquellos alumnos cuyos conocimientos del euskara no lleguen al nivel señalado en el artículo 20
se atendrán a los niveles y objetivos señalados en el Anexo II siguiendo el siguiente criterio:

1. Una vez determinado el nivel de euskara de cada grupo por parte del equipo de profesores del
Centro, conforme a lo establecido en el artículo 1.º, el grupo de alumnos llevará a cabo el
aprendizaje del euskara escalonadamente de forma que se progrese un nivel por año.
Artículo 4.- Cuando por no completarse el número mínimo requerido para formar un grupo según lo previsto
en el articulo 1 o por necesidades de organización de horario un alumno no pueda ser
incorporado al nivel que le corresponde, el equipo de profesores de euskara determinará a qué
grupo deba incorporarse atendiendo a su nivel de conocimientos, respetando, en todo caso, las
directrices emanadas desde la Dirección de Enseñanzas Medias.
Artículo 5.- Las programaciones concretas desarrolladas por el equipo de profesores de euskara estarán a
disposición de la Inspección Técnica correspondiente.
Artículo 6.- Los libros de texto para los alumnos se atendrán a los niveles y objetivos señalados en los Anexos
I y II.
Vitoria-Gasteiz, a 25 de Noviembre de 1.985.
El Consejero de Educación, Universidades e Investigación,
JUAN CHURRUCA ARELLANO.

1. Gaien lehen multzoa: Hizkuntz trebetasunak.
I. ERASKINA
Ondoren aipatzen diren trebetasunak lantzeko klaseorduen %7Oa dedikatuko da kurtso guztietan.
1.1. Entzutezko ulermena.
1.1.1. Maila desberdinetako mezuak ulertzeko gai izan:
- lagunartekoak
- jendeaurrekoa
- kultoa
- beste jakintzagaietakoa
- irratikoa...
1.1.2. Zintaz edo irakaslearen ahotsez testu mota diferenteak entzun, ulertu, laburtu, interpretatu eta
berradierazteko gaitasuna landu.
1.2. Irakurmena.
1.2.1. Prosa mota desberdinak (egunkari, aldizkari, literatur testuak, prosa teknikoa,...) ulertu eta
interpretatu.

1.2.2. Nahiz gela barruan, nahiz gelatik kanpo urtero lau liburu irakurri, ahoz edo idatziz laburtu,
kritikatu eta eztabaidak burutu.
1.2.3. Aukeratutako testu laburren ulermen zorrotza landu, lexikoa, gramatika, testu eta kontestu gora
beherak komentatuz, ikasleen irakurmena sakontzearren.
1.3. Ahozko ekarpena.
1.3.1. Elkarrizketak egiterakoan komunikazio gaitasuna landu: agurtzea, onartzea, galdetzea, barkamena
eskatzea, atentzioa deitzea, nabigabeak adieraztea, gogoak azaltzea, zalantzak agertzea, zerbait
eskatzea, zerbait eskaintzea, haserreak agertzea, faboreak eskatzea, deskripzioak eta narrazioak
egitea, eta abar. Gaitasun hauek zuzentasunez eta espresibitatez errejistro diferenteetan landu.
1.3.2. Gai baten inguruan (eguneroko gertaera bat, testu idatzi bat,...) elkarrizketak aurrera eramateko
trebetasuna landu, ideiak eta sentimenduak argi azalduz, alferrikako esakuneak saiheztuz, txanda
zainduz, besteena entzunez.
1.4. Idatzizko ekarpena.
1.4.1. Idazketan aberastasun espresiboa, zuzentasun ortografikoa eta gramatikala landu.
1.4.2. Aldizkari edo egunkari gisako artikuluak, eguneroko elkarrizketa arruntak, deskripzioak, gutunak
(formalak nahiz lagunartekoak), gelan antzesteko testuak, jakintzagaietan erabilitako gaien laburpenak,
e.a., idatziz landu.

1.4.3. Gai libreak nahiz sujerituak erabiliz mezua kontestu desberdinetan berridatzi.
1.5. Lan teknikak.
1.5.1. Urtean zehar burutuko den programan lan teknika desberdinak landu:
- Hiztegiak erabili,
- laburpenak egin,
- azpimarratu,
- eskemak egin,
- testuak ataletan banatu,
- enkuestak eta entrebistak prestatu,
-jendeaurrerako gidoiak prestatu,
-gai bat entzuterakoan notak hartu.
2. Gaien bigarren multzoa: Edukinak.
Ondorengo edukin hauetan nozio nagusi eta arruntenak besterik ez dira landuko, eta berauek lantzeko klaseorduen
%3Oa dedikatuko da kurtso guztietan.

L.H.I.eko 1. Kurtsoa
2.1.1. Hizkuntza.
- Komunikazioa. Hizkuntzaren funtzioak.
- Hizkuntzaren sistema. Hizkuntza eta hizketa.
- Hizkuntzaritza. Hizkuntzaren inguruko beste zientziak.
- Euskal alfabetoa.
- Idazkera: batuaren idaztarauak.
- Fonetika eta fonologia: ebakera gorabeherak.
- Perpausa. Perpausaren egitaraua.
- Izen sintagma: izena, adjetiboa, izenlaguna, izenordea, mugatzailea. Muga eta numeroa.
- Aditz sintagma: aditza. adizlaguna, denbora eta aspektoa.
- Komunztadura.
2.1.2. Literatura.
- Literatur hizkuntza.
- Jeneroak.
- Baliabide estilistikoak.
-Obra eta egitura.
- Inguru soziala.

L.H.I.eko 2. kurtsoa.
2.2.1. Hizkuntza.
- Elebitasuna eta diglosia.
- Euskararen kanpo-historia.
- Euskararen gaurko egoera.
- Izen sintagma. Deklinabidea.
- Kasu gramatikalak. Genitiboak. Gainerakoak.
- Bizidunak eta bizigabeak.
- Desinentziak eta posposizioak.
- Graduak eta graduatzaileak (honen, horren,...; -ago, -egi, -en).
- Izenaren elipsia.
2.2.2. Literatura.
-Ahozko euskal literatura. Ezaugarriak.
- Bertsolaritza. Ezaugarriak, teknika, bertso-motak.
- Kopla zaharrak. Erromantzeak.
- (Testuak aukeratu eta komentatu).
- Idatzizko euskal literatura. Ezaugarriak.
- Narratiba: ¡puingintza eta nobelagintza: joera nagusiak.
- Ipuin eta nobela jakin batzuen irakurketa kritikoa eta azterketa.

L.HIIko 1. kurtsoa.
2.3.1. Hizkuntza.
- Hizkuntza eta dialektoak.
- Euskalkiak eta euskara batua.
- Batuaren egoera eta egitekoak.
- Aditza. Sintetikoa eta perifrastikoa.
- Aditz izenkiak. Sustraia (-tor), radikala (etor), partizipioa (etorri), sustantibo berbala (etortze).
- Adizki laguntzailea. Indikatiboa. Baldintza.
- Ahalezkoa. Subjuntiboa. Agintekera.
- Adizki sintetiko erabilienak.
- Hitzen ordena. Galdegaia.
- Etenak eta adierazkortasuna
- Partikulak eta elementu modalak (bide, omen, ote, ahal, ohi, nahi, behar, ezin,...).
2.3.2. Literatura.
- Gaurko literatura, obrak eta jeneroak.
- Narratiban (Etxaide, Txillardegi, Saizarbitoria, Garate, Atxaga,...).
- Olerkigintzan (Mirande, Aresti, Lekuona, Gandiaga,...).
- Antzerkia.
- Beste jeneroak.
- Kazetagintza.

- Saiakera.
- Kantagintza.
L.HIIko 2. kurtsoa.
2.4.1. Hizkuntza.
- Hizkuntz mailak.
- Hitanoa. Adizki alokutiboak.
- Izenorde arruntak eta azkarrak. Bihurkariak. Elkarkariak.
- Perpaus konposatuak. Koordinazioa.
- Perpaus konposatuak. Subordinazioa.
- Konpletiboak. Erlatiboak. Konparatiboak. Zirkunstantzialak. Baldintzazkoak.
2.4.2. Literatura.
- Ahozko literatura.
- Antzerkia. Pastoralak. Maskaradak,...
- Narratiba ahozko tradizioan.
- Atsoitzak eta esaerak. (Testuak irakurri eta komentatuko dira).
- Kritika literarioa. -
- Komentario estilistikoa.
- Komentario sozio-kulturala.

L.H.IIko 3. kurtsoa.
2.5.1. Hizkuntza.
- Euskara teknikoa.
- Euskara administatiboa.
- Lexikoa. Hitz klaseak.
- Hitz familiak. Arlo semantikoak.
- Maileguak. Hitz elkartuak. Hitz eratorriak, Arau morfonologikoak.
- Hitzen balioa. Denotazioa eta konotazioa.
- Homonimia. Sinonimia. Antinomia.
- Testu tekniko eta administratiboen itzulpen teknikak.
2.5.2. Literatura.
- Euskal literatura idatziaren historia. Datu nagusiak.
- XVI-XVII mendeko testuak (Detxepare; Axular; Tartas).
- XVIII mendeko testuak (Barrutia; Mendibe; Larramendi; J.A. Mogel).
- XIX mendeko testuak (Bilintx; Elissamburu; Arrese-Beitia; Agirre, Lardizabal; Duvoisin).
- XX mendeko joera nagusiak (Soroa; Tx. Agirre; Kirikiño; Lizardi; Lauaxeta; Orixe). (Egile
hauen testu aukeratuak komentatuko dira: bakoitzeko olerki bat edo beste, ulergarrienak eta
hizkuntz zailtasun handiegirik ez dutenak, edo prosa orrialde pare bat).

II ERASKINA
Euskararen ezagupenari dagokionez ikasleen artean alde nabariak daudenez, zazpi maila nagusitan banaturiko
programa eskaintzen da ondoren. Euskararen Irakasleen taldeak erabaki beharko du ikasturtearen hasieran
kurtso bakoitzeko ikasleak zein mailatan dauden eta urterako programa hortik aurrera diseinatuko du. Zehazki
egindako programa hori lkuskaritza Teknikoari aurkezteko prest eduki beharko dute ikastetxeek. Ikasleei,
jakina, dauden mailatik aurrera egindako programa hori eskatuko zaie ikasturtean zehar egin beharreko
ebaluazioetan.
I. MAILA
1.1. Hizkuntz ekintzak.
1.1.1. Maila honetako edukinaz honako hizkuntz ekintzak burutu:
- Norbera aurkeztu: (x naiz, x-koa naiz, x-n bizi naiz, nere telefonoa xx da....).
- Besteen aurkezpena eskatu: (Nor zara? Nor da hori?, Nola duzu izena?, Non bizi zara, etab ... ).
- Adina galdetu eta eman: (Zenbat urte dituzu?, Hamabost, hamabost urte ditut ... ).
- Informazioa eskatu: (Nor, non, nolakoa,...).
- Gogoak agertu: (x/aditza/nahi dut, Zer/aditza/nahi duzu?,...).
- Zerbait eskaini: (x/aditza/nahi duzu?...).
- Besteen eskaintza ukatu: (Ez dut x/aditza/nahi... ).
- Prezioaz galdetu: Zenbat balio du?, Zenbat da?...).

- Eginbeharrak edo asmoak agertu eta galdetu: (x/aditza/behar dut, x/aditza/behar duzu?,
Zer/aditza/behar duzu?, Ez dut x/aditza/behar... ).
- Gertakariak laburki narratu: (x - aditza + naiz/dut -x).
- Gauzen deskripzio errazak burutu: adjetiboa + da, Zer eguraldi dago?...)
1.1.2. Esaera arruntak landu, adibidez: aurrera; bai zera; bai horixe; bai noski; baietz; baita zuri ere;
bale!; barka (tu); begira; berdin da; ederki; egun on!; entzun!entzun!; eskerrik asko; ez; ez bada;
ez horregatik; ezetz; gabon; gora; hau ... (izena). Ikusi arte; -goazen; isilik; itxoin; kaiso; jakina;
kontuz!; pozik; tori...
1.2. Gramatika edukinak,
1.2.1. IZEN SINTAGMA.
- Izenak, erakusleak, izenordainak honako kasu hauetan landu: nominatiboa (sg. pl), partitiboa,
genitibo edxitezkoa (sing.), inesiboa (sg.), genitibo leku denborazkoa (sg.). -
- Zenbakiak landu.
1.2.2. ADITZA. 1
NOR: Indikatibozko orainaldia (naiz, nago).
NOR-NORK: Indikatibozko orainaldia (dut/ditut).
ADITZ-LOKUZIOAK: (Bizi izan, balio izan, nahi izan, behar izan).
ASPEKTOA eta dagozkion adberdioak:
(Orainaidi burutua: jan dut.... Ohiturazko orainaldia: jaten dut... ).

AGINTEZKOAK: (Itxi! Etorri!... ).
1.2.3. SINTAXIA..
PERPAUS BAKUNA: (baiezkoak, ezezkoak, galdezkoak, agintezkoak).
PERPAUS KONPOSATUA: (Kopulatikoak: ETA, Adbertsatiboak: BAINA, Disjuntiboak: EDO).
II. MAILA
2.1. Hizkuntz ekintzak.
2.1.1. Aurreko ekintzez beste ondorengo hauek ere landu daitezke:
- Mogimenduei, orduari, egunari eta asmoei buruz informazioa eskatu eta eman.
- Faboreak eskatu eta ukatu.
- Proposamenak egin.
- Posibilitatea adierazi.
- Posizioak deskribatu: (gainean, atzean....)
- Besteen esanak adierazi: (-eLA esan/esaten du).
- Besteen aginduak adierazi: (-T(z)EKO esan/- esaten du).
- Usteak, irudipenak, esperantzak adierazi: (-eLA uste dut, -eLA dirudi, -eLA espero dut).
- Gertakari/egoera baten aurreko poza adierazi: Eskerrak...-LA).
-Norberaren ekintzen berri eman: (...-T(z)EN ari naiz).
- Gertakari iraganak kontatu.

- Baimena eskatu, eman eta ukatu.
- Ahala adierazi.
2.2.1. Esaera arruntak lantzen jarraitu. Adibidez alde hemendik; a zer (mutila); azkar; bai (ona); behar
bada; berriro; egia!; egon piska bat, egon hor; ez da posible; ez dakit; ez dut uste; goazen;
goraintziak; gutxi gorabehera; hara!; hobeto; hori (mutila); horixe!; hurrenarte!; ikusten?; nahita;
nahi gabe; nere ustez; noski; on egin; ongi ibili; ulertzen?; zatoz hona; zer bada?; zer moduz? ...
2.2. Gramatika edukinak.
2.2.1. IZEN SINTAGMA.
Izenak, erakusleak, izenordainak kasu hauetan landu:
ADLATIBOA (NORA) sg.
ABLATIBOA (NONDIK) sg.
GENITIBO EDUTEZKOA (NOREN) pl.
Nominalizaturik: NORENA (K).
SOZIATIBOA (NOREKIN) pl.
DATIBOA (NORI) sg.
NOIZ: Orduen izenak (bostak dira; bostetan etorri da).
Egunen izenak.
Hilabeteen izenak.
Adberbio eta gisakoak: Arratsaldean, Berandu...
POSPOSIZIOAK: Ondoan, Gainean, Aurrean, Arte..

2.2.2. ADITZA.
NOR: Indikatibozko orainaldia: (NOA, NATOR, NABIL).
Indikatibozko Lehenaldia: (NINTZEN).
NOR-NORK: Indikatibozko orainaldia: (DAUKAT/dauzkat).
Indikatibozko lehenaldia: (NUEN/,nituen, hirugarrenetik hasita).
NOR-NORI-NORK: Indikatibozko orainaldia: 3 pertsonak: (DIOT/dizkiot), (DIET/dizkiet).
ADITZ LOKUZIOAK (Ari izan, Ahal izan, Ezin izan).
ASPEKTOA: (Orainaldi burutugabea:jaten ari naiz..., Geroaldia: jango dut ... ; Lehenaldi burutua:
jan nuen; ...)
2.2.3. SINTAXIA.
PERPAUS KONPOSATUA: disjuntiboak (ala), konpletiboak (ela, t(z)eko).
III. MAILA
3.1. Hizkuntz ekintzak.
3.1.1. Aurreko ekintzez aparte beste ondorengo hauek ere landu daitezke:
- Informazioa eman, zerbait kontatu: baiezko (-eLA, esan/uste/pentsatu) nahiz ezezka (ez... esan,
uste, pentsatu... -eNIK).

- Galderak zeharka egin: (ez dakit...-eN; -eN galdetu du. Badakizu...-eN?.
- Gustoa adierazi: X (-tzea) gustatzen zait, pozik/gustora (aditza) naiz/dut.
- Segurtasuna adierazi: (seguru nago -eLA, seguro nago horretaz.
- Segurtasun ahulagoa adierazi. (¡a seguru nago -eLA; -eLA iruditzen zait; -eLA uste dut; badirudi
-eLA, perpausa, oker ez banago). Galdetu: (-eLA iruditzen zaizu?, -eLA uste duzu?. Ukatu: (ez
zait iruditzen...-eNIK; ez dut uste...-eNIK).
- Helburuak adierazi: -ENTZAT ekarri, -T(z)ERA etorri, -T(z)EKO asmoz etorri.
- Narrazioa, denbora erlazioak emanaz: (-T(z)EAN-ikusi nuen; -eNEAN...-ko dugu; e-NEAN...-
ten dugu; -ENEAN... ikusi nuen).
3.1.2. Esaera arruntak lantzen jarraitu, adibidez: Ai ene; alferrik; arrazoia duzu; atera hortik; auskalo;
bai ote; baliteke; benetan; dagoeneko; datorren (aste)an; dudarik gabe; geldi; ez adarrik jo; ez da
ezer; ez da izango; ez pentsa!; gainera; gezurra; gero eta (ederr)ago; hor konpon; itxuraz, kito;
nahi eta nahiez; noizean behin; oker ez banago; seguru; seguraski; zergatik (bada)...
3.2. Gramatika edukinak.
3.2.1. IZEN SINTAGMA.
- Izenak, erakusleak, izenordainak landu kasu hauetan:
DATIBOA (NORI) sg. pl.
INESIBOA (NON) pl.
GENITIBO LEKU-DENBORAZKOA (NONGO) pl.
Nominalizaturik: NONGOA(K).
ABLATIBOA (NORA) pl.

DESTINATIBOA (NORENTZAT) sg. pl.
- Izenorde indefinidoak:
Inon ez; ezer ez...
Ez... ¡non; ez... ezer;...
Nonbait, zerbait,...
- Adberbioak: Honeta(ko), Horrela(ko), Hala(ko).
3.2.2. ADITZA.
NOR: Indikatibozko lehenaldia (NINTZEN).
NOR-NORI: Indikatibozko orainaldia (ZAIT/zaizkit)
NOR-NORK: Indikatibozko orainaldia (NUEN/ nituen), (DAKIT/dakizkit).
NOR-NORI-NORK: Indikatibozko orainaldia DIZUT-DIDAZU-DIGUZUE... ; dizkizut:
dizkidazu-dizkiguzue ... ).
ASPEKTOA: Lehenaldi burutugabea, Lehenaldi burutua (berriro), ohiturazko lehenaldia.
3.2.3. SINTAXIA.
KONPLETIBOAK: (-eLA (berriro), Ezezkoa: -eNIK).
ZEHARGALDERAK: (-eN).
BESTE SUSTANTIBOAK: (-T(z)EA).
ERLATIBOAK: (-eN, Nominalizaturik: -eNA).
HELBURUZKOAK: (-T(z)ERA, -T(z)EKO).
DENBORAZKOAK: (-T(z)EAN, -eNEAN).

IV. MAILA
4.1. Hizkuntz ekintzak.
Maila honetan honako hizkuntz ekintza hauek landu daitezke, aurrekoak ere kontuan izanik:
-Preferentziak adierazi: (nahiago ... ; hotza hobeto; etortzen bazara, hobeto ... ).
-Deskripzioak egin konparatuz: (polita da, politegia da, (X baino) politagoa da, (-rik) politena da.
nahiko polita da, oso polita da).
-Adostasuna/ez adostasuna adierazi zuzenean: (bai, ados, ondo dago, -kin bat nator, egia da,
noski!).
Edo galdetuz: (xx, ez zaizu iruditzen?; xx, ez duzu uste?; xx ez da hala?, xx, ala?).
- Zerbait eskaini: (nahi baduzu, ekarriko ditut).
- Baimena eman: (nahi baduzu, joan (zaitez)).
- Asmo baldintzatua agertu: (etortzen bada, joango gara).
4.2. Gramatika edukinak.
4.2.1. IZEN SINTAGMA.
Deklinabideko honako kasu hauek landu:
INSTRUMENTALA (ZERTAZ): mgg.
ZEREZKO: Egurrezko...
ADLATIBO BUKATUZKOA (NORAINO) sg. pl.

- GRADU MARKAK: Adjetibo eta adberbioetan (-EN-EGI, -AGO).
- GRADUATZAILEAK: (Honen, horren, hain).
- INTENTSIBOAK: Adberbioak: (Hementxe, hortxe, hantxe, honelaxe, horrelaxe, halaxe),
Pertsonala: (Bera, berak, bera, (beren)).
4,2.2. ADITZA.
NOR-NORI: Indikatibozko ¡ehenaldia (ZITZAIDAN/zitzaizkidan).
NOR-NORK: Indikatibozko orainaldia (NAU-ZAITUT-GAITUZU ... Indikatibozko orainaldia
(DAKART/dakartzat, DARAMAT/daramatzat),.
ASPEKTOA: Iragan ondokoa (ETORRIKO ZEN (etorriko zela esan zuen)).
4.2.3. SINTAXIA.
SUSTANTIBOAK (-T(z)ERIK).
KAUSALAK: (ETA, BAIT).
MODUZKOAK: (Partizipioa + ez, Ad. esanez).
ERLATIBOAK: (-TAKO, Nominalizaturik: TAKO(A); Deklinaturik: -TAKO, -eN + Dekl. Kasua.
GENITIBOA: (-T(zeko (Idazteko makina)).
DENBORAZKOAK: (ETA GERO/ONDOREN; BAINO LEHEN/AURRETIK).
BALDINTZAZKOAK: (Baldintza Erreala).
KONPARATIBOAK: (BAINO...-AGO).
GALDEGAIA: (Galdegaia aditza denean; Galdegaia menpeko perpausa denean).

V. MAILA
5.1. Hizkuntz ekintzak.
Ondorengo edukinak lantzeko gramatika ariketak, irakurketa luze zabalak, irakurketa zorrotzak,
entzutezko ulermena, narrazioa ,artikuluak ... landu daitezke.
5.2. Gramatika edukinak.
5.2.1. IZEN SINTAGMA.
Deklinabideko kasu hauek-landu:
ADLATIBO BIDE ZUZENEKOA-(NORANTZ) sg. pl.
ADLATIBO DESTINATIBOA (NORAKO) sg. pl.
BIZIDUNEN DEKLINABIDEA.
INESIBOA (NORENGAN) sg. pl.
ADLATIBOA (NORENGANA) sg. pl.
ABLATIBOA (NORENGANDIK) sg. pl.
ADLATIBO BIDE ZUZENEKOA (NORENGANAKO sg. pl.
ADLATIBO BUKATUZKOA (NORENGANAINO) sg. pl.
MOTIBATIBOA (ZERGATIK-NORENGATIK) sg. pl.
ATZIZKIAK: (-TASUN, -ARI, -KA, -TU, -(T)AR).

5.2.2. ADITZA.
NOR: Indikatibozko lehenaldia (NENGOEN, NENTORREN, NINDOAN, NENBILEN).
NOR-NORK: Indikatibozko lehenaldia (NEUKAN/neuzkan, NEKIEN/nekizkien).
NOR-NORI-NORK: Indikatibozko lehenaldia (NION-ZIDAN-GENIZUN, nizkion-zizkidangenizkizun).
5.2.3. SINTAXIA.
DENBORAZKOAK; (-eN BITARTEAN, ARTE, -T(z)ERAKOAN, -eNETIK).
KONPARATIBOAK:
1) Adina + izena.
2) Bezain + adjetiboa edo adberbioa.
KAUSALAK: -T(z)EAGATIK.
KONTZESIBOAK: NAHIZ ETA.
ADBERTSATIBOAK: HALERE, HALA ETA GUZTIZ.

VI. MAILA.
Gramatika edukinak:
1. IZEN SINTAGMA.
Deklinabideko kasu hauek landu:
MUGAGABEAREN ERABILERA:
1) ZER-ZEIN-ZENBAT galdetzaileekin.
2) Zenbait indefinidorekin: EDOZEIN, ZENBAIT, HONENBESTE,
HORRENBESTE, HAINBAT...
3) Zenbakiekin, elementuak zehaztu ez direnean.
4) Zenbait esaera jakinetan:
NOMINATIBOA (NOR) Mgg.
ERGATIBOA (NOR) Mgg.
INESIBOA (NON) Mgg.
GENITIBO LEKU-DENBORAZKOA (NONGO) Mgg.
- INDEFINIDOAK: (Edozer-Edozein...; Nor-nahi-Noiznahi...; Honenbeste(ko),
horrenbeste(ko)...).
- Atzizkiak: (-DUN, -KERIA, -KI, -NA, -ORO).

2. ADITZA.
NOR: Ahalezko orainaldia (naiteke); Agintera (zaitez, zaitezte, zoaz, zatoz, zaude, zoazte,
zatozte, zaudete).
NOR-NORK: Indikatibozko lehenaldia (ZEKARREN/zekartzan, ZERAMAN/zeramatzan).
Ahalezko orainaldia (DEZAKET/ditzaket), Agintera (EZAZU/itzazu; EZAZUE/itzazue).
3. SINTAXIA.
DENBORAZKOAK: (ORDUKO, BEZAIN LASTER).
KONPARATIBOAK: (-eN BEZALA(KO)).
KAUSALA: (-ENEZ GERO).
BALDINTZAKOAK (-eZ GERO).
ADBERTSATIBOAK: (BERRIZ).

VII. MAILA
Gramatika edukinak.
1. IZEN SINTAGMA.
Deklinabideko ondorengo kasuak lan daitezke:
GENITIBO EDUTEZKOA (NOREN) Mgg.
SOZIATIBOA (NOREKIN) Mgg.
DESTINATIBOA (NORENTZAT) Mgg.
ADLATIBOA (NORA) Mgg.
ABLATIBOA (NONDIK) Mgg.
ATZIZKIAK: (-GARRI, -TSU, -TZAILE, -LE, -ZALE).
2. ADITZA.
NOR: Indikatibozko baldintzak (BANINTZ, NINTZATEKE).
NOR-NORK: Indikatibozko lehenaldia (NINDUEN-ZINTUDAN-GINTUZTEN), Indikatibozko
baldintzak (BANU/banitu; NUKE/nituzke).
NOR-NORI-NORK: Indikatibozko baldintzak (BANIO/banizkio; NIOKE/nizkioke).

3. SINTAXIA.
DENBORAZKOAK: (-eLA).
KONPARATIBOAK: (-eN MODUAN).
HELBURUZKOAK: (-T(z)EARREN).
BALDINTZAZKOAK: Baldintza Hipotetikoak.
KONTZESIBOAK: Partizipioa + ARREN; Ba-...ERE,
ADBERTSATIBOAK: ORDEA.