Het keuzeonderwijs in Master jaar 1 & 2 - UMC Utrecht

1. Inleiding
Het keuzeonderwijs in Master jaar 1 & 2
Richtlijnen, criteria en procedures
In Master jaar 1 & 2 van het Geneeskunde curriculum is een periode van 4 resp. 6 weken ingeroosterd voor
keuzeonderwijs. Voor de meeste studenten vinden beide keuzeperioden plaats in Master jaar 2. De perioden
kunnen los van elkaar ingevuld worden of samengevoegd tot een aaneengesloten stageperiode van 10 weken.
Dat laatste kan alleen, wanneer het rooster kan worden aangepast.
Het keuzeonderwijs in Master jaar 1 & 2 staat los van het keuzeonderwijs in Master jaar 3. Het keuzeonderwijs
is Master jaar 3 kan wel een vervolg zijn op het keuzeonderwijs uit de eerste jaren van de Master. Om
daar aan te kunnen beginnen, moet het keuzeonderwijs uit Master jaar 1 & 2 wel volgens de normale procedure
afgerond en beoordeeld zijn en moeten de studiepunten geregistreerd staan.
2. Coördinatoren en examinator van het keuzeonderwijs in Master jaar 1 & 2:
▪ Mevr. dr. M.A.F.M. Gerrits, coördinator / examinator: UMC Utrecht Hersencentrum (Afdeling Neurowetenschappen
en Farmacologie), Universiteitsweg 100, 3584 CG, Utrecht. Huispost: Strat. 4.205; tel: (088-75)
68842, e-mail: m.a.f.m.gerrits@umcutrecht.nl
▪ Th.E. Fick, chirurg (n.p.), coördinator: Expertisecentrum voor Onderwijs en Opleiding dO&O UMC
tel.: (088-75) 53472; e-mail: th.e.fick@umcutrecht.nl
De coördinatoren kunnen in individuele gevallen en na overleg met de Commissie Keuzeonderwijs afwijken
van de richtlijnen, criteria en procedures.
3. Het doel van het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2.
Het doel van het keuzeonderwijs in Master jaar 1 & 2 is onder meer om:
▪ de student in staat te stellen om zijn/haar gebieden van bijzondere interesse nader te kunnen exploreren.
▪ de student te stimuleren om meer kennis in de diepte op te doen.
▪ de student kennis te laten maken met de vele aspecten van het klinische en/of wetenschappelijke werk.
Van de student wordt – in samenspraak met de begeleider – een individuele invulling van het keuzeonderwijs
verwacht, waarbij het opstellen van specifieke doelstellingen afhankelijk zal zijn van het project.
Het volgen van cursussen en onderwijsblokken wordt niet beschouwd als een ‘individuele invulling’ en zal
daarom niet geaccepteerd worden als keuzeonderwijsproject in deze fase van de studie.
Een keuzestage is net als alle andere onderwijsonderdelen/coschappen een continue onderwijsperiode en
kent geen onderbrekingen. Alleen rondom de jaarwisseling kent een keuzestage een verplichte onderbreking
van 2 weken i.v.m. het kerstreces
4. De vorm van het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2.
Het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2 kan verschillende vormen aannemen, bijvoorbeeld:
▪ Een wetenschappelijk onderzoek of een vakinhoudelijke verdieping, bijvoorbeeld een literatuurstudie, een
(na-)onderzoek bij patiënten, een medisch-ethisch project etc.
▪ Een keuzecoschap, bij voorkeur op afdelingen, waar i.h.a. geen reguliere coschappen worden gelopen,
zoals bijvoorbeeld op de afdeling radiologie, radiotherapie, anesthesiologie, pathologie, diabetologie,
vaatziekten, geneeskunde van de oudere leeftijd, etc.
▪ Een keuzeproject buiten het UMC Utrecht, maar wel gerelateerd aan de medische studie, bijvoorbeeld
een coschap of stage in het buitenland, bij de overheid, etc.
▪ Deelname aan een project of onderzoek op een andere faculteit, maar wel gerelateerd aan de medische
studie en op individuele basis (geen blok of cursus).
▪ Een onderwijsstage op basis van een studentenassistentschap, waarbij voldaan moet worden aan de
criteria, die aan het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2 worden gesteld. Een dergelijk onderwijsstage kan
deel uitmaken van een traject tot verkrijging van een Studenten Onderwijs Kwalificatie (StOK).
1

5. De criteria voor het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2.
5.a Met betrekking tot het keuzeonderwijs in het algemeen:
▪ De student is verantwoordelijk voor de gang van zaken met betrekking tot zijn/haar keuzestage.
▪ Het keuzeprogramma moet een duidelijke en heldere beschrijving van de motivatie bevatten, persoonlijke
én project gerelateerde leerdoelen en een plan van aanpak. Bij een onderzoek hoort een wetenschappelijke
of klinische vraagstelling, bij een keuzecoschap wordt een verdiepings- of aandachtspunt gevraagd.
▪ Elk keuzeprogramma moet begeleid worden door een staflid. Bij een project of stage buiten het UMC
Utrecht, zal – naast de daar bijhorende begeleider buiten het UMC Utrecht – ook binnen het UMC Utrecht
een staflid als begeleider gevonden moeten worden. Dit staflid van het UMC Utrecht moet in principe inhoudsdeskundig
zijn voor wat de inhoud betreft en behoren tot de staf van een afdeling die voor het geplande
keuzeprogramma relevant is. Deze (hoofd)begeleider zal dus veelal van eenzelfde afdeling zijn
als die waar de student het keuzeonderwijs zal volgen. De dagelijkse begeleiding van een keuzeprogramma
kan gedelegeerd worden. Voor de begeleiding van een keuzeprogramma in één van volgende 4
ziekenhuizen wordt een voor dat project inhoudsdeskundig staflid uit dat ziekenhuis als begeleider opgegeven
en is geen begeleiding vanuit het UMC Utrecht nodig. De betreffende ziekenhuizen zijn het Diakonessenhuis,
het St.Antonius Ziekenhuis, het Meander Medisch Centrum en het Ziekenhuis Gelderse
Vallei.
▪ Een keuzeprogramma dient minimaal 8 weken vóór aanvang te zijn aangemeld en vóór aanvang door
de coördinatoren namens de Commissie Keuzeonderwijs te zijn goedgekeurd. Het keuzeprogramma
moet per e-mail worden aangemeld bij de coördinatoren van het keuzeonderwijs op een speciaal
aanmeldingsformulier. Dit is te downloaden van Blackboard en is voorzien van een checklijst. De coördinatoren
zullen de aanmelding, zo nodig in overleg met de Commissie Keuzeonderwijs, beoordelen en
bij goedkeuring registreren.
▪ Met een keuzeprogramma kan pas worden begonnen, wanneer zowel de student als de begeleider
een officieel goedkeuringsbericht van de coördinatoren hebben ontvangen waarin de toestemmingsprocedure
nader wordt beschreven.
▪ Een week van het keuzeprogramma moet in principe een studiebelasting hebben van ten minste 40 uur.
▪ Een keuzeprogramma moet worden afgerond met ten minste een voor de stageperiode representatief
verslag en moet na afloop een beoordeling en een evaluatie hebben (zie punt 9).
▪ Een keuzeprogramma hoeft niet persé binnen de opgegeven termijn van 4, 6 of 10 weken afgerond te
zijn. Maar binnen 6 weken na beëindiging van de opgegeven stageperiode, dienen zowel de verslagleggingen
(het volledig ingevulde aanmeldingsformulier en schriftelijke verslag) als de beoordeling te zijn
afgerond en moeten deze ingediend zijn bij het secretariaat van het keuzeonderwijs. Wanneer er bijzondere
omstandigheden zijn kan een verlenging van deze termijn van 6 weken worden aangevraagd. Dat
kan bijv. het geval zijn, wanneer het eindproduct moet worden bewerkt tot een artikel, waar doorgaans
meer tijd voor nodig is, Vraag het uitstel dan wel tijdig aan en met opgaaf van reden!
▪ Alvorens te kunnen beginnen aan Master jaar 3, moet ook het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2 afgerond
en beoordeeld zijn en moeten de studiepunten geregistreerd staan. De coördinatoren beoordelen de dossiers
op volgorde van binnenkomst en in de normale tijd die zij daar doorgaans voor reserveren. Niet tijdig
ingeleverde eindproducten kunnen dus studievertraging opleveren.
5.b Met betrekking tot een keuzecoschap:
▪ Binnen het keuzeonderwijs programma Master jaar 1 & 2 kan de student slechts in één van de twee
keuzeperioden invullen met een klinisch keuzecoschap.
▪ Een keuzecoschap dient te voldoen aan de criteria zoals opgesteld voor het keuzeonderwijs Master jaar
1 & 2 en moet een verdiepings- of aandachtspunt hebben. Naast het gewoon participeren op de afdeling
moet de student met een bepaalde opzet / focus het keuzecoschap in gaan. Vóór aanvang van een
keuzecoschap moet de student goed nadenken over zijn motivatie, leerdoelen, wat wil ik leren en welk
aspect in het bijzonder. Dat wordt het focus of verdiepingsonderwerp. Tijdens het coschap heeft de student
speciale aandacht voor (de patiënten van) dat verdiepingsonderwerp en aangevuld met literatuurgegevens
is dat een basis voor het eindverslag. Vanzelfsprekend zullen ook alle overige interessante aspecten
van een coschap de revue passeren en alle aandacht krijgen. Het gaat dus niet om een wetenschappelijke
benadering (beantwoording van een vraagstelling middels onderzoek) maar om een verdieping
(verdieping in een onderwerp / vraagstelling / leerdoel middels observatie, bestudering van handboeken
en literatuur).
▪ Alvorens een klinisch keuzecoschap in een bepaalde discipline (hoofd- of deelspecialisme) te kunnen
beginnen, moeten beide coschappen van Bachelor jaar 3 succesvol zijn afgerond, evenals het re-
2

guliere coschap in de Masterfase van de gekozen discipline met het daaraan voorafgaande blok.
Uitzonderingen zijn er voor de keuzecoschappen Huisartsgeneeskunde en Sociale Geneeskunde die, na
toestemming van de Commissie Keuzeonderwijs, zonder deze voornoemde verplichting toch in Master
jaar 2 gelopen kunnen worden.
▪ Een keuzecoschap is mogelijk op alle afdelingen die een keuzecoschap willen organiseren, mits het reguliere
coschappen programma er niet door wordt gehinderd. Het is niet de bedoeling dat een keuzecoschap
capaciteit, programmaonderdelen, patiëntenaanbod, leerdoelen, etc. gaat innemen van het reguliere
coschap. Het is de bedoeling dat het keuzecoschap een eigen traject, een eigen begeleiding en bijvoorkeur
ook ‘eigen patiënten’ kent.
▪ Een keuzecoschap kan een klinisch of een niet-klinisch keuzecoschap zijn. Bij een niet-klinisch keuzecoschap
ontbreken de patiëntgebonden activiteiten. Een klinisch keuzecoschap dient te bestaan uit minimaal
3 dagen per week direct patiëntgebonden activiteiten (polikliniek, zaalwerk, onderzoek en diagnostiek
bij patiënten). Daarnaast zijn er momenten voor zelfstudie, verdieping en bijwonen van overdrachten
etc.)
6. Nog meer regels rond het keuzeonderwijs.
▪ Een combinatie van een keuzecoschap en een onderzoek in één stage is niet mogelijk. De periode van
een stage is daar te kort voor. Met andere woorden, het wordt of onderzoek (met onderzoeksvraag) of
een keuzecoschap (met verdiepingsonderwerp).
▪ Een praktijkstage - zoals bijv. anatomie - kan slechts één van de keuzeperiodes als keuzestage worden
ingediend.
▪ Een eerder en/of extra-curriculair gelopen stage kan niet (opnieuw) als keuzeproject ingediend worden.
▪ Een literatuurstudie wordt doorgaans goedgekeurd voor een periode van 4 weken. Mocht het gaan om
een Systematische Review of een literatuurstudie gecombineerd met een onderzoek, dan kan dat - met
verantwoording d.m.v. een werkplan/weekschema - worden aangevraagd voor een periode van 6 of 10
weken.
▪
▪
▪
Gezien de nauwgezette toestemmingsprocedure vóór aanvang van een stage, is een wijziging van de
inhoud of uitvoer van een goedgekeurde stage niet meer mogelijk. Indien nodig - bijvoorbeeld wanneer
blijkt dat de stage niet uitgevoerd kan worden volgens het aangemelde voorstel - kan de student
nog aan het begin van een stage een beargumenteerd voorstel tot wijziging bij de coördinatoren
indienen. De coördinatoren zullen dit voorstel beoordelen en al dan niet toestemming tot wijziging
verlenen.
Een eerder ingeleverd verslag mag door de student niet geïncorporeerd worden in een verslag van een
volgende keuzestage.
Een buitenlandse keuzestage vergt een tijdige planning!!
- Vanwege de aanpassing aan de andere omgeving, zal een keuzestage in het buitenland ten minste 6
weken duren.
- Voor een stage in het buitenland moet de student tijdig contact opnemen met het International Office
Voor het maken van een afspraak met een medewerker van het International Office kan de student terecht
bij STIP (Studie Informatiepunt). Informatie over de organisatie van een stage in het buitenland is
te vinden op de website van het International Office.
- Toestemming voor het regelen van allerlei zaken wordt door de coördinatoren van het keuzeonderwijs
Master jaar 1&2 pas gegeven bij de goedkeuring van het project.
- Bij een combinatie van een vakantieperiode (reizen) én een keuzestage in het buitenland, is het dringend
advies om de keuzestage ná de vakantie te plannen. Dat heeft vele voordelen: de student is
dan vóór aanvang van de stage beter geacclimatiseerd, is al gewend aan de taal, de gewoontes van
het land. etc.. Voorts is de reflectie na de stage met het oog op de verslaglegging adequater en daarbij
komt de inlevertermijn van 6 weken na afronding van de keuzestage niet in gevaar.
- De student doet er verstandig aan vóór vertrek naar het buitenland al een afspraak te maken voor het
beoordelingsgesprek.
7. De procedure bij het tot stand komen van een keuzeprogramma
Een keuzeonderwijsproject komt in overleg tussen de student en een (hoofd)begeleider tot stand. Een student
kan zelf een project initiëren en daarvoor een begeleider zoeken. De student kan ook gebruik maken
van een bestand op Blackboard of de website van het UMC Utrecht, waarin enkele keuzeprojecten zijn op-
3

genomen. Dat bestand heeft mede tot doel de student op ideeën te brengen en te informeren over mogelijkheden.
Het aanmeldingsformulier dient met instemming van de begeleider minimaal 8 weken vóór aanvang ingediend
te worden.
Tijdens de stage zal de student regelmatig met de (gedelegeerde) begeleider van gedachten wisselen over
de voortgang van de stage.
8. Eventuele vrijstelling voor het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2
Gezien het karakter en de doelstellingen van het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2 zal vrijstelling voor dit
keuzeonderwijs slechts kunnen worden verleend op grond van een al eerder behaalde Master of Doctoraalexamen
in een studie, gerelateerd aan de medische studie. Verzoek tot vrijstelling voor het keuzeonderwijs
dient te worden voorgelegd aan de Examencommissie.
9. De beoordeling van het keuzeonderwijs
De beoordeling geschiedt aan de hand van een aantal criteria, weergegeven op een speciaal beoordelingsformulier.
Criteria zijn o.a.: opzet en uitvoering van het programma, attitude, een door de student geschreven
(wetenschappelijk) verslag of artikel én een beoordelingsgesprek met de (hoofd)begeleider. Het verslag
dient representatief te zijn voor de stageperiode. De beoordeling wordt door de (hoofd)begeleider vastgelegd
op een daarvoor bestemd beoordelingsformulier, wat bij het goedkeuren van de keuzestage de student toegestuurd
heeft gekregen.
Een beoordeling met een cijfer 9 of 10 dient goed beargumenteerd te worden op het beoordelingsformulier.
Onvoldoende beargumenteerde bovengemiddelde beoordelingen (cijfer 9 of 10) worden beschouwd als een
goede beoordeling op verwacht niveau (cijfer 6, 7 of 8).
De student is verantwoordelijk voor het beoordeeld krijgen van het keuzeproject door de begeleider en
moet in de gaten houden dat het beoordelingsformulier wordt opgestuurd naar het secretariaat van het keuzeonderwijs.
Tevens moet de student het volledig (t/m E) ingevulde aanmeldingsformulier en het verslag
binnen 6 weken na beëindiging van de opgegeven stageperiode per e-mail naar het secretariaat
(gnk.ma.keuze@umcutrecht.nl) sturen.
De examinator zal doorgaans de beoordeling van de begeleider overnemen, maar pas studiepunten toekennen,
wanneer hij/zij er zich van heeft overtuigd, dat het projectresultaat en de beoordeling in overeenstemming
zijn met de criteria en de kwaliteit van het keuzeonderwijs en er bij controle geen plagiaat is vastgesteld.
Na deze uiteindelijke beoordeling door de examinator/coördinator ontvangt de student een bevestiging
van de afronding van de keuzestage.
10. Studiepunten
Een afgerond project met een duur van 4, 6 of 10 weken levert bij een goede beoordeling resp. 5.5, 8.5 of 14
studiepunten op, waarbij uitgegaan wordt van een inspanningsbelasting van ten minste 40 uur per week.
11. Tijdsbesteding / vergoeding voor de begeleider
De begeleidingsvergoeding is bij het keuzeonderwijs Master jaar 1 & 2 gebaseerd op 2,8 uur begeleiding per
week per individuele student, inclusief projectontwikkelingstijd. Vergoedingen worden 1x per jaar overgemaakt
naar de vakgroep / divisie van de (hoofd)begeleider in het UMC Utrecht of genoemde “zusterziekenhuizen”
en worden pas toegekend na beoordeling van een keuzeproject en nadat de examinator de studiepunten
heeft toegekend.
Mevr. Dr. M.A.F.M. Gerrits
Th.E. Fick, chirurg (n.p.)
Coördinator / Examinator Keuzeonderwijs Master jaar 1& 2 Coördinator Keuzeonderwijs Master jaar 1&2
4