Bülten-FöNeS-Mitteilungen

Förderverein der Nesin-Stiftung
Nesin Vakfı Destekleme Derneği
Bülten-FöNeS-Mitteilungen
Nr. 18 - September 2005
1

Impressum:
Redaktion:
InFöNeS erscheint unregelmäßig, hoffentlich doch immer
dreimal im Jahr, wird kostenlos an die Mitglieder verschickt
und vom Vorstand von FöNeS herausgegeben.
Bei Nichtmitgliedern erbitten wir einen Unkostenbeitrag.
Klaus Liebe-Harkort.
Die Redaktionsadresse für Beiträge und Anfragen
ist die von FöNeS.
Layout:
Selahattin Bıyıkoğlu, sbiyikoglu@web.de
Druckerei: Gogo Layout, Tel.: 0421/545191
ISSN: 1616.6310
Fotos:
Verschiedene Fotografen
Förderverein der Nesin-Stiftung
C/o Klaus Liebe-Harkort
Lüninghauser Str. 38, D-28865 Lilienthal
Tel.: 04792/3407, Fax: 04792/4495
eMail:
Homepage:
Bankverbindung:
kll-h@onlinehome.de
www.foenes.uni-bremen.de, www.foenes.de
FöNeS
Sparkasse Bremen (BLZ 29050101)
Konto-Nr.: 1026 2509
2

Inhalt 3
Zu InFöNeS 18/İnFöNeS 18’le İlgili 4
In eigener Sache/Derneğimiz Hakkında Bilgilendirme 5
• Mitgliederwerbung/Yeni Üyeler Kampanyası 7
FöNeS seit InFöNeS 17/İnFöNeS´in 17. sayısından bu yana FöNeS 8
• Allgemeines/Genel Bilgiler 8
• Berichte von den Veranstaltungen/Etkinliklerden Haberler 8
• Frankfurt und Umgebung: Birgit Buchner 8
• Ankara 12
• Kurzbericht aus dem Ruhrgebiet: Şerafettin Fırat 13
• Elmshorn 13
• Antakya: Klaus Liebe-Harkort 14
• Kontakte in Stockholm/Stockholm İlişkileri: Zafa Gursoy, Gürhan Uçkan 15
Aziz Nesin 16
• Ölümden sonra dιşlanma/Diskriminierung nach dem Tod 16
• Bizden yorum/Kommentar unsererseits 17
Neue Mitglieder/Yeni Üyeler 17
• Türkiye’den Gelen Yazılar/Beiträge aus der Türkei 18
• Güzellâ Bayındır: Ada’da Zenginler Oturur. Ama Biz de Ada’da Otururduk 18
• Rıza Öktem: Aziz Nesin’den Korku/Die Furcht vor Aziz Nesin 19
• Ahmet Telli: Anılar Sislenmesin 23
• Gazete Başlıkları 24
Neue Bücher/Yeni Kitaplar 25
• Nesin Yayınlarından 25
• Başargan Özdemir: Leylek, der Zugvogel. 25
• Orient-Express 25
• Aziz Nesin „Bütün Eserler“ 25
Adressen der Vorstandsmitglieder von FöNeS und der Stiftung 26
Gedicht/Şiir: Arkadaşım Badem Ağacı Mein Freund, der Mandelbaum 28
3

Zu InFöNeS 18/İnFöNeS 18’le İlgili
Diese Nummer erscheint leider erst im
Frühherbst von 2005, gerade rechtzeitig zur
Mitgliederversammlung am 3. September
2005. Der Grund dafür sind zahlreichen Veranstaltungen,
die in der ersten Hälfte des Jahres
stattgefunden haben. Das hat uns ziemlich viel
Zeit gekostet. Auch von diesen Veranstaltungen
berichtet die Nummer 18 von InFöNeS.
Hier fehlt die Rubrik “Neues aus der Stiftung”,
nicht weil es nichts Neues zu berichten
gibt, neue Kinder, neue “Mütter”, neue Zivis,
also auch neue Arbeit, neue Projekte und neue
Erfahrungen. Wir werden in der nächsten
Nummer (19) mehr davon berichten, vor allem
werden wir dann die Stiftung in einer Foto-
Text-Kollage vorstellen, nachdem wir in Nr. 15
von InFöNeS die dort Lebenden und Arbeitenden,
also Kinder und Erwachsenen, zu Wort
kommen ließen und ihre Fotos veröffentlicht
haben. Den ausgewählten Fotos werden wir
Kurztexte zur Stiftung, die den Schriften von
Aziz Nesin entnommen sind, anfügen. All das
aber erst in InFöNeS 19.
Die vorliegende Nummer 18 enthält neben
der Fortführung der Textbeiträge aus der Türkei
über Aziz Nesin, den üblichen Rubriken, einen
Pressespiegel in Form von Schlagzeilen, der
sich erklärt durch das besondere Jahr, in dem
Aziz Nesin 90 geworden wäre, wäre er nicht vor
zehn Jahren gestorben. Das schlägt sich in der
türkischen Medienwelt nieder. Die deutsche
Presse hat davon keine Notiz genommen.
Auf das eigentliche Geburtsjahr (1916) haben
wir in der letzten Nummer hingewiesen.
Alle, die in 2005 keine Zeit hatten, sich dem
aktiven Gedenken zu widmen, können das
2006 nachholen, da im Jahr 2006 eigentlich der
90. Geburtstag von Aziz Nesin gefeiert werden
sollte.
Bu sayımızı ne yazık ki sonbahar 2005´te, 3 Eylül 2005 üyeler
toplantısını yapacağımız günlerde yayımlıyoruz. Bunun nedeni yıl
boyunca düzenlemek ve katılmak zorunda kaldığımız etkinliklerin
çok fazla zaman almasıydı. İnFöNes 18´de bu etkinliklerle ilgili haberler
yer alıyor.
Vakıf’tan Yenilikler bölümünün olmaması, Vakıf’ta yeniliklerin
olmaması anlamına gelmesin. 19 numaralı sayımızda yeni projeler,
yapılan işler, çocuklar ve çalışanlarla ilgili ayrıntılı bilgiler aktaracağız.
Çok sevilen 15 numaralı sayımızda Vakıf’ta yaşayan ve çalışanları
fotograflarla beraber tanıtığımız gibi, benzer şekilde salonları ve
atölyeleriyle Vakf’ın kendisini, Aziz Nesin´den kısa yazılar ve notlarla
beraber sizlere daha yakından tanıtacağız. Bütün bunları İnFöNeS’in
19uncu sayısı için planlıyoruz.
Elinizdeki bu sayıya Aziz Nesin üzerine Türkiye´den gelen yazılarla
devam ediyoruz. Aziz Nesin yaşasa 90 yaşında olacaktı, bu nedenle
basında bir çok yazı yer aldı. Bu sayımızda bu yazı başlıklarının bir
kısmını 23. sayfada bulabilirsiniz. Alman basını Aziz Nesin konusunda
sessiz kaldı.
Gerçek doğum tarihinin 1916 olduğunu geçen İnFöNeS sayısında
yayınladık. 2005 yılı içinde farklı nedenlerle katkıda bulunmayanlar,
katkılarını 2006 yılında gerçeklestirebilir. 2006 yılının Aziz Nesin´in
90. doğum yılı olarak anılması gerekiyor.
4

In eigener Sache
5
Wie die Liste „Neue Mitglieder“
zeigt, sind wir bei Mitglied Nummer
618 angekommen. Allerdings sind
durch offizielle Mitteilung Mitglieder
ausgetreten, andere verstorben
und einige verschollen (‚unbekannt
verzogen’). Die machen ca. 80 Personen
aus. In unserer sieben einhalbjährigen
Existenz sind das etwas
mehr als 10%. Der Rest, also 538
Personen, sind Mitglied bei FöNeS,
dem Förderverein der Nesin-Stiftung.
Leider ist die Zahlungsmoral,
die einzige Mitgliedsmoral, die wir
bei den meisten erkennen können,
bei vielen sehr locker.
Am 5. August haben wir den untenstehenden
Brief verschickt. Der
Brief galt denen, die eine Einzugsermächtigung
erteilt hatten, dann aber
entweder dem Einzug Widerspruch
einlegten oder das Bankkonto geändert
haben, ohne FöNeS Mitteilung
zu machen. Das waren knapp 10%
derer, die auf diesem Weg den Jahresbeitrag
von 50 EURO bezahlen.
Der Widerspruch kann zwar auch
unbegründet erfolgen, die Begründung
könnte der Austrittswunsch
sein. Diesen uns mitzuteilen, wäre
eine kleine Mühe und würde uns
Klarheit verschaffen und Gebühren
sparen. Darum bitten wir alle, die
ihre Mitgliedschaft beenden wollen,
uns zeitig davon in Kenntnis zu setzen.
Lieber ist uns natürlich, wenn
alle Mitglieder Mitglied bleiben.
Wenn jemand seine Bankverbindung
ändert, sollte eine entsprechende
Nachricht bei uns eingehen. Dann
sparen wir Mühe wie auch Gebühren
und ziehen den Beitrag vom neuen
Konto ein.
Das größere Problem sind die, die
nicht per Einzug bezahlen und die
machen etwa ein Drittel aller Mitglieder,
also ca. 180 Personen, aus. Diese
hatten beim Eintritt in den Verein
zugesagt, entweder bei ihrer Bank
einen Dauerauftrag einzurichten
oder jedes Jahr neu zu überweisen.
Von diesen bezahlen etwa 10%. Der
Rest, also 90%, ist Mitglied, bezahlt
aber keinen Beitrag. Das ist zwar
weltweit die Erfahrung bei Vereinen.
Wir sind dennoch nicht damit
einverstanden. Wir finden das nicht
in Ordnung. Wir sind ärgerlich. Warum?
Da erscheinen ca. 160 Personen
als Mitglied bei FöNeS, dem Förderverein
der Nesin-Stiftung, und so der
Stiftung verbunden, geben sich als
Freunde von Aziz Nesin und seinen
Zielen zu erkennen, aber bezahlen
keinen Beitrag. Nicht nur das, viel
mehr machen sie Mühe und Kosten,
indem Sie von uns die Zeitschrift und
die Einladungen zur Mitgliederversammlung
beziehen, aber den Beitrag
nicht bezahlen.
Anstatt also der Stiftung ihre
Hilfe zukommen zu lassen, wie sie
versprochen hatten, entziehen sie der
Stiftung Hilfe, die andere aufbringen.
Das ist nicht in Ordnung. Die Gründe
sind vielleicht Sparsamkeit, dann
müssen sie austreten, oder Unachtsamkeit,
dann müssen sie besser Acht
geben. Es gibt bei FöNeS nicht den
Status des Mitglieds ohne Beitrag.
Ohnehin ist die Mitgliedschaft bei
den meisten auf die Beitragszahlung
beschränkt. Der Beitrag ist nicht zu
hoch. Mitglied bei FöNeS zu sein, ist
nicht eine Entscheidung, einmalig 50
EURO zu bezahlen. Das kann durch
eine Spende jederzeit geschehen. Mitglied
bei FöNeS zu sein, impliziert
eine kontinuierliche Verbundenheit
mit der Stiftung zu bekunden. Der
regelmäßige Beitrag ist dann die
Unterstützung der Vereinsarbeit
und somit der Stiftung und also der
Kinder in der Stiftung, und das ist
gut so, auch wenn wir uns zuweilen
mehr aktive Mitarbeit wünschen.
Mitglieder jedoch, die keinen
Beitrag bezahlen, so ein Beschluss
des Vorstandes, werden wir ab jetzt
ausschließen, wenn trotz einmaliger
Mahnung, zwei Mal in Folge der Mitgliedsbeitrag
nicht bezahlt wird. So
werden wir nun die im Vorstand beschlossene
Regelung praktizieren.

Derneğimiz Hakkında Bilgilendirme
Üye listelerimizin son durumuna
göre, 618 üyeye ulaştık. Elbette,
bu sayının içinde, kendi istekleriyle
ayrılanlar, vefat edenler de var. Yaklaşık
80 üyemize ise verdikleri adreste
ulaşamıyoruz. Postalarımız, „taşınmış“
ibaresi ile geri geliyor. Yedibuçuk yıllık
dernek geçmişinde, toplam % 10´u
oluşturuyor bu üyelerimiz; geriye
538 üyemiz kalıyor. Üyelerimizden
beklediğimiz, biricik üyelik sorumluluğu
olan yıllık aidatlarını ödeme konusundaki
disiplinleri, bir çok üyemiz tarafından
yerine getirilirken, bir kısmı tarafından
çok ciddiye alınmıyor maalesef.
Bazı üyelerimize 5 Agustos´da
aşağıda yeralan mektubu yolladık. Bu
mektup, daha önce bize „bankadan
aidat çekme yetkisi“ verip daha sonra
çekişe itiraz edenlere, ya da FöNeS´e
bildirmeden banka hesap numaralarını
değiştiren üyelerimize gitti. Bu üyelerimiz,
yıllık aidatını banka üzerinden
ödeyen üyelerimizin yaklaşık % 10´u.
Elbette her üyemizin gerekçesiz dernekten
ayrılma ve banka yetkisini de iptal
etme olanağı var. Böyle bir durumda
az bir çaba ile istifa bize zamanında
bildirilmiş olursa, bu bizi gereksiz
işlemlerden, artı derneği gereksiz iptal
ya da yanlış işlem ücretlerinden
kurtarır. Her ne kadar derneğimizde
kalmalarını yeğlersek te ayrılmak isteyen
üyelerin bu küçük çabayı göstermelerini
rica ediyoruz. Bir üyemiz bankasını
değiştirmişse, bize bunu zamanında
bildirmesini dileriz.
Daha büyük bir sorunu ise, banka
yetki belgesi vermeden aidatları kendileri
ödeyenlerle yaşıyoruz ki; bu üyelerimiz
toplam üye sayısının yaklaşık ücte
biri, yani 180 kişi. Bu üyelerimiz üyelik
başvurusu ile, yıllık üyelik aidatını, ya
yetki belgesi vererek ya da kendileri
her yıl direk ödemeyi taahüt ettiler. Bu
üyelerimizden ancak % 10´u aidatını
ödüyor. Kalan % 90´ı hala üyemiz ve
üyelik aidatı ödemiyor. Bu durum bütün
dünyada yaşanan bir dernek gerçeği.
Ancak, biz bu duruma rıza göstermek
istemiyoruz. Bu hoşumuza gitmiyor.
Kızgınız. Gerekçesi mi? Ortaya çıkan
şu: yaklaşık 160 kişi FöNeS üyesi olarak
Nesin Vakfı´na bağlılığını açıklamış, kendilerini
Aziz Nesin dostu olarak görmüş
ve onun amaçlarını kabul etmişler,
ancak aidat ödemiyorlar. Yalnızca bu
da değil, başka emekler ve masraflar
da çıkarıyorlar: Dergi yolluyoruz, genel
kurullarımıza davet ediyoruz, ama onlar
aidat ödemiyorlar.
Söz verdikleri gibi Vakfa yardım
edecekleri yerine, başkalarının Vakfa
yaptıkları yardımları tüketiyorlar. Bu
hoş bir durum değil. Aidatları ödememelerindeki
neden belki de tasarruf. O
zaman üyelikten ayrılmaları gerek. Ya da
dikkatsizlik, unutkanlık. Bu durumda ise
üyelik aidatının ödenmesi için daha fazla
özen göstermeliler. FöNeS´in aidatını
ödemeyen üyeler için özel bir üyelik
statüsü yok. Üyelik, üye aidatlarından
başka bir yükümlülük getirmiyor zaten,
Üyelik aidatı ise yüksek degil; . FöNeS´e
üye olmak demek, yılda bir kez 50 Euro
ödemek değil, bu bir bağışla da yapilabilir
zaten. FöNeS´e üye olmanın anlamı
Vakfa sürekli bir bağlılığı gösterme
demektir. Düzenli ödenen aidatlarla
dernek çalışmalarını, dolayısı ile Vakfı
ve sonuçta orda yaşayan çocukları desteklemektir.
Her ne kadar daha aktif bir
üyelik katılımı beklesek de bu da güzel
ve yeter.
Bundan böyle, FöNeS yönetim kurulunun
aldığı bir kararla, üyelik aidatı
ödenmesine ilişkin arka arkaya iki sefer
ihtar alan ve buna rağmen ödeme yapmayan
üyelerin üyeliğine son vereceğiz.
Böylece yönetim kurulunda aldığımız
bir karara işlerlik kazandıracağız
6

Förderverein der Nesin-Stiftung
Alle Jahre wieder
5. August 2005
Sehr geehrte Damen und Herren, liebe Mitglieder, Freunde und Freundinnen,
Der Vorstand
Prof. Dr. Klaus Liebe-Harkort
(1. Vorsitzender)
Lüninghauser Str. 38
28865 Lilienthal
Tel. 04792/3407
Fax: 04792/4495
E-Mail: kll-h@onlinehome.de
alle Jahre wieder bucht der Kassenwart von FöNeS, Dr. Tuncer Miski, von denen den Mitgliedsbeitrag (50 EURO) ab, die
dafür ihr Einverständnis schriftlich erklärt haben. Wer Mitglied ist und ernsthaft die Arbeit von FöNeS (und so die Stiftung)
unterstützen will, bezahlt entweder durch Dauerauftrag oder durch Überweisung oder hat eine Einzugsermächtigung erteilt.
Etwa zwei Drittel der Mitglieder bezahlen auf diesem Weg. Das ist gut, weil einfach, für uns, aber auch für Sie.
Allerdings gibt es jedes Jahr ca. dreißig oder vierzig Mitglieder, bei denen die Abbuchung durch die Einzugsermächtigung
nicht klappt: Entweder ist das Konto aufgegeben
oder der Auftrag gesperrt worden. Das ist ärgerlich,
weil uns das Mühe und Geld (Rückführungsgebühren)
kostet. Beides geht von unserem Einsatz für die
Stiftung ab. Wer nicht mehr bezahlen will, will nicht
mehr Mitglied sein und sollte uns das mitteilen.
Wer die Bank oder das Konto wechselt, sollte uns
das auch mitteilen, damit von dem neuen Konto
abgebucht werden kann.
Dieses Jahr gehören Sie zu denen, bei denen die
Abbuchung nicht funktioniert hat. Bitte, teilen Sie
uns doch ihr neues Konto mit und dass Sie dieses
Jahr ausnahmsweise per Überweisung bezahlen
oder aber dass Sie aus dem Verein austreten wollen.
Diese Entscheidung würden wir zwar sehr bedauern,
aber wir haben keine Form der Mitgliedschaft
ohne Beitrag. Wer also den Beitrag nicht bezahlen will oder kann, will oder kann nicht Mitglied sein, will oder kann also die
Nesin-Stiftung nicht über den Weg unserer Vereinsarbeit unterstützen.
Entschuldigen Sie, dass wir dies auch dieses Jahr wieder mit Bedauern, aber doch mit Klarheit so sagen, und entschuldigen
Sie bitte auch, wenn uns ein Fehler passiert sein sollte, Sie also auf der Liste stehen, obwohl die Abbuchung geschehen ist.
Wir machen auch Fehler und erhoffen Verständnis.
Mit freundlichen Grüßen
Klaus Liebe-Harkort (1. Vorsitzender)
FöNeS-Konto: Sparkasse Bremen (BLZ 290 501
01) Nr. 1026 2509. FöNeS ist seit 5.2.98 gemeinnützig.
(Amtsgericht Walsrode, VR 160517)
Spenden sind für gemeinnützige Zwecke zur Förderung
der Erziehung und der Völkerverständigung
anerkannt. Sie sind im Rahmen der gesetzlichen Bestimmungen
absetzbar. (Finanzamt Osterholz-Scharmbeck,
Steuernummer 36 270 04665 vom 5.2.1998 nach §75,
Abs. 1 Nr. 9 KStG). Nach § 50 Abs. 2 EStDV) gilt der entsprechende
Kontoauszug als Nachweis für eine Spende
bis zur Höhe von 100,- EURO.
Mitgliederwerbung/Yeni Üyeler
Eğer üyelerimizin yarısı tanıdıklarından, akrabalarından,
komşu ve iş arkadaşlarından birisini Fönes üyesi yapabilme
başarısını gösterse, üye sayımız 1000´e yaklaşmış olur.
Wenn jedes Mitglied unter Verwandten, Freunden,
Kollegen, Nachbarn oder anderswo jeweils nur
ein neues Mitglied für FöNeS gewinnen könnte und
dabei auch nur die Hälfte von uns erfolgreich wäre,
dann wären wir schon ganz nahe an die Zahl 1000
herangekommen.
7

FöNeS seit InFöNeS 17/İnFöNeS´in 17.
sayısından bu yana FöNeS
Allgemeines/Genel Bilgiler
FöNeS ist größer geworden und bekannter, dadurch hat sich die Arbeit vermehrt, aber - wie anderswo verbreitet
- gab es zwar mehr zu tun, aber nicht mehr Zeit und Hilfe. Je größer die Zahl der Mitglieder und je mehr Aktivitäten,
desto vielfältiger werden auch die Erwartungen und Ansprüche. Wir tun alles, um diesen gerecht zu werden, hoffen
immer aber auch auf aktive Teilnahme und sind dankbar, wenn wir neue Anstöße bekommen, die nicht allein in
Ideen bestehen, sondern auch auf der Bereitschaft mitzuarbeiten.
FöNeS daha çok büyüdü ve tanındı, bununla birlikte doğal olarak işlerde de artma oldu. İslerdeki yoğunluk artarken, zaman
ve yardımda çoğalma olmadı. Üye sayısının ve aktivitelerin artması ile beklentiler de çoğaldı. Beklentilere karşılık verebilmek
için çabalıyoruz. Bununla birlikte sizlerden yeni öneriler ile birlikte bu önerilerin sadece düşünce ile sınırlı kalmamasını, ve
etkin katılımınızı umuyoruz.
Berichte von den Veranstaltungen/Etkinliklerden Haberler
Frankfurt und Umgebung: Birgit Buchner
Ob Mathematik oder Literatur: Aziz und Ali Nesin
sprechen eine Sprache
Veranstaltungsreihe zum 10. Todestag des
großen türkischen Schriftstellers
Zum zehnten Todestag von Aziz Nesin erinnerte
FöNeS in fünf Veranstaltungen (vom 30. Juni bis 5. Juli)
in Frankfurt, Dietzenbach, Mainz und Gießen an den
großen türkischen Schriftsteller – an sein Werk und an
seine Stiftung in Çatalca. Ali Nesin war dafür für eine
Woche aus Istanbul nach Frankfurt gekommen. Ziel
war, auf Aziz Nesins Werkes aufmerksam zu machen
und Geld für die Nesin-Stiftung zu sammeln. FöNeS-
Mitglied Birgit Buchner, Organisatorin dieser Reihe,
hat für InFöNeS ihre persönlichen Eindrücke notiert.
Es war ein Kraftakt, und er hat sich gelohnt: Türken
und Deutsche haben Aziz Nesin wieder neu entdeckt oder
zum ersten Mal kennen gelernt, sie haben sich für seine
Bücher interessiert, für seine politische Arbeit und für
seine Stiftung in Çatalca. Für mich persönlich war allein
schon die Woche mit Ali Nesin eine Bereicherung. Respekt
und Anerkennung gilt dem Mathematiker und dem
Erben des Vermächtnisses seines Vaters gleichermaßen.
Mit Tränen in den Augen erzählt er von seinem Vater, mit
Verantwortungsbewusstsein von den Kindern der Nesin-
Matematik mi Edebiyat mı: Aziz Nesin ve Ali Nesin aynı
dili konuşuyor
Büyük Türk Yazar Aziz Nesin´in ölümün 10.
yılında yapılan toplantılar dizisi
Aziz Nesin ölümünü, 10. yılında Frankfurt, Dietzenbach,
Mainz ve Gießen´de yapılan toplam 5 toplantı ve
etkinlik (30 Haziran-5 Temmuz) ile anıldı; toplantılarda
onun kalıtı, eserleri ve Çatalca´daki Vakıf hatırlatıldı.
Bu toplantılar için İstanbul´dan Ali Nesin geldi. Aziz
Nesin´in kalıtına insanları duyarlı kılmak, ve Nesin Vakf’ı
için destek yaratmak bu toplantıların temel amacıydı.
Bu toplantı dizisinin hazırlayıcısı FöNeS üyesi Birgit
Büchner´in izlenimlerini sunuyoruz aşağıda.
Bu toplantıların gerçekleşmesi, büyük bir güç
gerekiyordu, ve buna da değdi: Almanlar ve Türkler
Aziz Nesin’i yeniden keşfetti ya da kimileri ilk defa tanıdı:
Aziz Nesin´in kitaplarına ilgi gösterdiler, onun politik
çalışmaları ve Çatalca´daki Vakıf´la ilgili bilgilendiler.
Ali Nesin´le geçirdiğim bir hafta ise kendi adıma beni
zenginleştiren bir zamandı. Bu saygıyı hem matematikçi
olan, hem de babasının vasiyetini yerine getiren
Ali Nesin’e duydum. Gözyaşlarıyla babasını, onun Vakıf
çocuklarına karşı duyduğu sorumluluk bilincini anlatıyor;
belirgin bir sevinçle, rahatlık içinde felesefi bir matematik
8

Stiftung, mit sichtlicher Freude hält er entspannt eine
philosophisch-mathematische Vorlesung, verschmitzt
reagiert er bei einer Talkshow auf Fragen.
Unterdessen klingelt pausenlos sein Mobiltelefon, weil
Journalisten aus der Türkei nach einem völlig verdrehten
TV-Bericht (Äußerungen von Ali Nesin über Recep
Tayyip Erdoğan waren total entstellt worden) Stellungnahmen
verlangen, oder er arbeitet im Internet bzw.
muss die neue Nummer seiner Mathematik Zeitschrift
(Matematik Dünyası) zu Ende bringen. Der Charme der
Veranstaltungen war deren Unterschiedlichkeit:
Donnerstagabend, türkisches Volkshaus in Frankfurt:
Die türkischen Journalisten, die aus Frankfurt für
den Europateil ihrer Zeitungen berichten, wollten eine
eigene Pressekonferenz mit Ali Nesin. Sie sollten sie haben.
Und sie entschieden, diese solle auch für Mitglieder
des Vereins Türkisches Volkshaus offen sein. Es wurde ein
lebendiger Abend in einem Kreis von Menschen, denen
Aziz Nesin vertraut war. Ali Nesin erzählte über seinen
Vater und über die Stiftung. An diesem Abend wurden
Spenden für die Stiftung gesammelt.
Freitagabend, Zentrale Stadtbücherei Frankfurt am
Main: Mit der Planung für diesen türkisch-deutschen
Abend des Fördervereins der Nesin-Stiftung (FöNeS)
hatte alles angefangen. Lange hatte ich in Frankfurt nach
einem würdigen, passenden und natürlich kostenlosen
Raum gesucht. Die Bücherei war aufgeschlossen, erwies
sich als engagierte Partnerin. FöNeS organisierte und
gestaltete das Programm. Dessen Schwerpunkt war eine
Lesung. Die Schauspieler Ursula Illert und Jochen Nix
lasen Prosa und Poesie von Aziz Nesin. In deutscher Sprache.
Damit auch Deutsche sich angesprochen fühlten. Für
türkische Gäste hatte ich für alle Fälle die Originaltexte
parat. Zwei junge türkische Musiker, Eray Orhun Elmas
(geboren und aufgewachsen in Çatalca) und Mehmet
semineri veriyor; bir talkshow’da sorulara kinayeli cevaplar
veriyor.
Bunlardan başka, hiç durmadan cep telefonu çalıyor;
Türkiye´den gazeteciler arayıp yanlış bir tv haberi üzerine
sorular soruyor (Ali Nesin´e atfedilen R. Tayyip Erdoğan`la
ilgili baştan sona yanlış bir haber), açıklama istiyorlar; ya da
internette çalışıyor, ve Matematik Dünyası adlı Matematik
dergisini hazırlayıp bitirmeye çalışıyor. Toplantıların hoş
havası ise birinden diğerine değişikti.
Perşembe akşam, Türk Halkevi/Frankfurt: Türk
gazetelerinin Avrupa baskıları için haber geçen gazeteciler
Ali Nesin´le basın toplantısı yapmak istediler. Bu toplantının
9

Yılmaz spielten die Gitarre und Bağlama. Nach der Pause
war Ali Nesin – Klaus Liebe-Harkort übersetzte - an der
Reihe. Offensichtlich angeregt durch die Lesung, erzählte
er bewegt vor allem über seinen Vater.
Alle Künstler und Helfer an diesem FöNeS-Abend
arbeiteten ohne Honorar. An einer Stellwand zeigten wir
Fotos (Moritz Schelkes hatte sie zusammen gestellt) mit
Szenen aus der Stiftung, und weiteres Informationsmaterial.
Wir verkauften Poster mit Aziz-Nesin-Gedichten,
von den Kindern gemalte Postkarten, CDs mit Nesin-Gedichten,
türkische Bücher aus dem neuen Nesin-Verlag
und deutsche Bücher, die wir von einer Buchhandlung in
Kommission genommen hatten. An diesem Abend nahm
der türkische Generalkonsul in Frankfurt, Salih Boğaç
Güldere, teil. Der enge Kreis traf sich anschließend im
Restaurant von Alexandros Mitakakis. Er und seine Frau
Mübeccel Balıkçı waren Freunde von Aziz Nesin und jetzt
zusammen mit ihrer Tochter Yasemin und deren Mann
Dirk Alis Gastfamilie. Zu dieser gehörte auch Hector, der
Ali sofort ins Herz geschlossen hatte – und umgekehrt.
Samstagabend, Stadtbücherei Dietzenbach: Durch
Vermittlung einer Freundin war es mir gelungen, den
Vorsitzenden des Vereins „Zusammenleben der Kulturen
in Dietzenbach“, Dr. Gerd Wendtland, für einen ähnlichen
Abend wie in Frankfurt zu gewinnen: mit Lesung
und mit Ali Nesin (zwei Vereinsmitglieder übersetzten).
Leider konnten die Musiker an diesem Abend nicht
auftreten. Der Verein hatte alles selbst organisiert und
selbst Werbung gemacht. Das war eine große Entlastung.
Auch hier machten wir wieder Verkauf und sammelten
Spenden.
Sonntag: Hüseyin Kaya, Stiftungskind (er macht
gerade in Stuttgart ein Praktikum auf einem Abenteuerspielplatz)
und Philip Nauman aus Berlin (ehemaliger
ADiA-Mann in der Stiftung) kamen nach Frankfurt, um
Ali Nesin zu sehen.
Montagabend, Johannes-Gutenberg-Universität
Mainz, Seminar für Orientkunde: Mathematisch-philosophische
Vorlesung in englischer Sprache von Ali Nesin
auf Einladung von Prof. Hendrik Boeschoten. Dafür
erhielt Ali Nesin ein Honorar.
Dienstagabend, Mathematikum Gießen: Talkshow
mit Ali Nesin. Prof. Albrecht Beutelspacher, Leiter des
Deutschland weit einmaligen Mathematik-Museums,
hatte Ali Nesin als Professor der Mathematik in seine
Reihe „Mathematiker auf dem Sofa“ eingeladen. Es ging
um Mathematik, Aziz Nesin und die Stiftung. Der Abend
sollte in englischer Sprache sein, war dann aber – dank
des spontanen Einspringens von Yontu Diker, Theaterregisseur,
der Ali & Co mit dem Auto nach Gießen gebracht
hatte – doch in deutsch-türkischer Sprache. Dieser Abend
war durch die Vermittlung des Turkologie-Professors
Mark Kirchner zu Stande gekommen. Er wollte Ali Nesin
aynı zamanda Halkevi üyelerine de açık olmasına karar verildi.
Aziz Nesin´i yakından tanımış insanların geldiği canlı bir
geceydi. Ali Nesin Vakf´ı ve babasını anlattı. Aynı akşam Vakıf
için bağış da toplandı.
Cuma Akşamı, Frankfurt Merkez Kütüphanesi:
Bütün bu etkinlik dizisi, FöNeS’in adına planlanan, bir Türk-
Alman gecesi yapma fikriyle başlamıştı. Bir süre Frankfurt´ta
bu geceye uygun ve para ödemeyeceğimiz bir yer aradım.
Belediye Merkez Kütüphanesi bu fikre sıcak baktı, aktiv bir
katılım göstererek FöNeS´le birlikte bu geceyi organize etti;
programı biçimlendirildi. Gecenin ağırlık noktası okumalardı.
Tiyatro oyuncuları Ursula İllert ve Jochen Nix Almanca dilinde
Aziz Nesin´den şiirler okudular, böylece dinleyici Almanlara da
ulaşıldı. Dinleyici Türkler için ise okunan şiirlerin özgün biçimini
önceden hazırladım ve dağıttım. İki genç muzik sanatçısı;
Eray Orhun Elmas, ki Çatalca´da doğma büyüme, ve Mehmet
Yılmaz gitar ve bağlama ile bir dinleti sundu. Verilen aradan
sonra Klaus Liebe-Harkort´un çevirisi ile Ali Nesin konuştu;
belli ki önceki programdan etkilenmiş ve oldukça duygulu bir
şekilde, öncelikle de Aziz Nesin ilgili bir konuşma yaptı.
Bu toplantıya katılan bütün sanatçılar ve destek verenler
herhangi bir ücret almadı. Kurduğumuz bir panoda Vakıf´tan
resimler sergiledik. Resimleri Mortiz Schelkes hazırlamıştı.
Çeşitli bilgilendirici malzeme sunduk dinleyicilere. Aziz
Nesin´in şiirlerinin yeraldığı posterler ve Vakıf çocuklarının
çizdiği resimlerle hazırlanmış kartpostallar sattık. Yine Aziz
Nesin´in şiir CD leri, Nesin Vakfı yayınlarının yeni kitapların,
komisyon karşılığı kitabevinden aldığımız Almanca Nesin
kitapları satışta yer aldı. Bu geceye Frankfurt T.C. Başkonsolosu
10

erst an die Justus-Liebig-Universität Gießen einladen,
versprach sich aber mehr öffentliche Aufmerksamkeit
im Interesse der Sache von einem Auftritt Ali Nesins im
berühmten Mathematikum mitten in der Stadt Gießen.
An diesem Abend erhielt Ali Nesin ein Honorar.
Die Veranstaltungen waren alle gut besucht. Immer
waren Türken wie Deutsche da. Spenden, Verkauf und
Honorare erbrachten insgesamt 1.850 Euro, die wir Ali
Nesin mitgeben konnten. Vielleicht hört sich das wenig
an. Aber es ging auch um die Langzeitwirkung: Wir
gewannen neue Mitglieder, die türkische und deutsche
Presse berichtete, das Interesse an Aziz Nesins Büchern ist
neu erwacht, junge Menschen interessierten sich für die
Stiftung, und vielleicht spendet der eine oder andere auch
im Nachhinein über die Konten von FöNeS oder direkt an
die Stiftung in der Türkei. Beide Kontonummern waren
wiederholt in der Presse. Und seit den Veranstaltungen
ist auch der Zugriff auf die Internet-Seiten von FöNeS
gestiegen.
Ali Nesin brachte noch was anderes mit heim
nach Istanbul: Fotos und Texte für seine Zeitschrift
„Matematik Dünyası“. Nach der Pressekonferenz im
Mathematikum Gießen am Donnerstagmorgen hatte er
sich dort umgesehen. Er war begeistert und kaum mehr
wegzubringen.
Salih Boğaç Güldere de katıldı. Bu etkinliğin ardından
gittiğimiz restaurantta Alexandros Mitakakis ile buluştuk. O
ve eşi Mübeccel Balıkçı, Aziz Nesin´in dostlarıydı. Çocukları
Yasemin ve onun eşi Dirk ile birlikte Ali Nesin´i evlerinde
ağırladılar. Hector da bu aileden ve Ali Nesin ile çabucak
birbirlerine kanları kaynadı.
Cumartesi akşamı, Dietzenbach Şehir Kütüphanesi:
Bir arkadaşın aracılığı ile ulaştığım „Dietzenbach
Kültürlerin Birlikte Yaşamı“ derneği başkanı Dr. Gerd
Wendtland´ın yardımıyla Frankfurt´taki etkinliğine benzer
bir gece Dietzenbach’ta da yapabildik. Ali Nesin´in katıldığı
ve iki dernek üyesinin çevirileri yaptığı bu gecede okumalar
da yapıldı. Müzik sanatçıları ise bu akşama maalesef
katılamadılar. Herşeyi bu dernek kendi organize etti, tanıtımı
da kendileri yaptı yine. Bu bana büyük bir kolaylık oldu. Yine
burada da satış yaptık ve bağış topladık.
Pazar Günü: Vakıf çocuklarından Hüseyin Kaya (o
sıralar Stuttgart´ta bir gençlik kurumunda staj yapıyordu) ve
Berlin´den Philip Nauman (Vakıf´ta önceki yıllarda sivil hizmet
görevi yaptı) Ali Nesin´i ziyarete geldiler.
Pazartesi Akşamı, Johannes-Gutenberg Üniversitesi-Mainz,
Doğu Bilimleri Semineri: Prof. Hendrik
Boeschoten´in konuğu olarak Ali Nesin Matematik ve Felsefe
ile ilgili bir konferans verdi. Bu konferans ücreti de üniversite
tarafından ödendi.
Salı Akşamı, „Mathematikum Gießen“: Ali Nesin
Talkshow konuğu. Matematik Müzesi yöneticisi Prof. Albrecht
Beutelspacher’in düzenli olarak yaptığı „Koltuktaki Matematikçiler“
programına Ali Nesin´i Matematikçi olarak davet etti.
Konular; matematik, Aziz Nesin ve Vakıf’tı. Bu etkinlik, aslında
İngilizce olacaktı, son anda süpriz bir gelişme oldu ve Almanca-Türkçe
oldu. Ali ve arkadaşlarını Gießen´den otomobili ile
alıp gelen tiyatro yönetmeni Yontu Diker çevirileri üstlendi.
Bu akşam Türkolog Profesörü Mark Kichner´in aracılığı sayesinde
oldu. Sayın Kirchner aslında Justus-Liebig-Üniversitesi
(Gießen) adına Ali Nesin´i davet etmek istemişti, ancak Ali
Nesin´in şehir merkezinde matematikle ilgili bir toplantıya konuk
olarak katılmasının kamuoyunda daha fazla ilgi yaratacağı
düşünülerek yukarda sözü edilen toplantı alındı programa.
Bütün etkiliklere katılım yoğun oldu. Türkler kadar Almanlar
da katıldı. Bağışlar, satış ve ödenen konferans ücretleriyle
birlikte, toplam 1850 Euro toplandı. Ali Nesin´e verildi. Belki az
görünüyor. Ancak uzun vadeli düşünülmeli bu etkinliklerin sonucu;
Alman ve Türk basını konuya ilgi gösterdi, haber yaptı;
kitaplara ilgi yaratıldı; genç insanlar Vakıf´la ilgili bilgilendi;
belki de insanlar daha sonra FöNeS çalışmalarımıza katılacak,
bağış yapacak; Vakıf ve FöNeS hesap numaraları basında
yeraldı; FöNeS internet sayfasına ziyaretler de arttı.
Ali Nesin İstanbul´a dönerken „Matematik Dünyası“
dergisinde yayınlamak üzere yanında fotograflar ve yeni
yazılar da götürdü. „Mathematikum Gießen“’de yapılan basın
toplantısından sonra, Matematik Müzesini de gezdi, oldukça
etkilendi ve hatta ayrılmak istemedi.
11

Ankara
Anstelle eines Berichtes über die Veranstaltungsreihe
in Ankara zu Ehren und zum
Gedenken Aziz Nesins, organisiert von dem
Verein der Literaten/Edebiyatçılar Derneği,
insbesondere erfolgreich durchgeführt
durch den unermüdlichem Einsatz der
Lehrerin, Ethnologin und Schriftstellerin,
Münevver Oğan, drucken wir hier das umfangreiche
Programm der beiden Tage ab.
12

Kurzbericht aus dem Ruhrgebiet:
Şerafettin Fırat
Gladbeck
Am 25. Juni 2005 fand in Gladbeck eine zentrale
Veranstaltung vom AABF - der Alevitischen Föderation
in Europa - mit dem Titel: „Von Trauer zu Hoffnung“
statt. Wir haben am 12. Jahrestag die Opfer in Sivas nicht
vergessen und werden nicht zulassen, dass sie vergessen
werden! Die gewalttätigen staatlichen Repressionen
gegen die damaligen Versammlungsteilnehmer wurden
scharf verurteilt. 33 Intellektuelle verbrannten 1993 in
Sivas. Aziz Nesin konnte damals gerade noch gerettet
werden, und er hat diese Vorgänge wohl bis zu seinem
Tode nicht wirklich überwinden können. Eine politische
und juristische Aufarbeitung steht weiterhin aus,
und wir werden diese im Sinne Aziz Nesins von neuem
anmahnen. Als FöNeS hatten wir in Gladbeck einen
Info- und Bücherstand zusammen mit dem Alevitischen
Kulturverein Mülheim/Ruhr. Zahlreiche Besucher und
Interessenten nahmen unter unserem Zelt an Gesprächen
und Diskussionen teil.
Die Veranstaltung war trotz des schlechten Wetters
und obwohl sie im Freien stattfand, gut besucht. Ich
konnte am Stand zusammen mit dem Aleviten-Verein
Mülheimer/Ruhr in einem Zelt die Arbeit von FöNeS
erläutern. Dabei wurde die Zeitschrift InFöNeS verkauft
und es gab viele Gespräche, viele mündliche Zusagen,
Mitglied zu werden. Es war eine produktive Art, Werbung
zu machen. Wir hoffen auf neue Mitglieder.
Gelsenkirchen
11. Mai 2005 Theater in Gelsenkirchen: „Yaşar Ne
Yaşar Ne Yaşamaz“ Das „Ankara Ekin Tiyatrosu“ führte
das Stück von Aziz Nesin „Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz“
vor ca. 500 Besucher auf, sie sahen das sozialkritische
Drama mit Begeisterung. Zuvor hielt als Gastredner Prof.
Dr. Klaus Liebe-Harkort eine Rede in türkischer Sprache;
man hörte ihm mit besonderer Aufmerksamkeit und
Sympathie zu. Als FöNeS hatten wir einen Infostand, der
mit Interesse aufgesucht wurde.
Elmshorn
Der türkische Elternverein in Elmshorn hat eine kleine
Informationsveranstaltung organisiert, auf der nach dem
Film von SineGöz „Akıntıya Karşı...Aziz Nesin“ Fragen
beantwortet wurden. Dabei konnten wir unsere Mitgliederzahl
um eins erhöhen.
13

Antakya: Klaus Liebe-Harkort
Nach den Veranstaltungen in Ankara am 25. und 26.
Juni fuhren wir mit dem Auto nach Antakya, eingeladen
von der Antakya-Zweigstelle des Literatenvereins.
Dort wurde in einem Literatur-Café eine Gedenkfeier
zum Todestag von Aziz Nesin durchgeführt. Es war
keine stille Veranstaltung mit gedämpfter Stimmung,
vielmehr ging es lebhaft und zeitweilig auch fröhlich zu.
Schriftstellerinnen und Theaterleute lasen und trugen
vor. Dr. Cihat Oğan präsentierte eine Folienserie zur
Stiftung, mit Fotos und Texten von ihm selbst vor. Gedichte
und Texte von Aziz Nesin waren ebenso Teil des
langen Nachmittags wie wissenschaftliche Vorträge zur
Erzählform von Aziz Nesin. Ich berichtete von unserer
FöNeS-Arbeit und beantwortete als „Fremder“ Fragen zu
den Unterstützungsmöglichkeiten der Stiftung. Einige
Anwesende erinnerten sich an Auftritte von Aziz Nesin
auch in dieser multikulturellen Stadt an der syrischen
Grenze. Ein kurzer Besuch auf der anderen Seite, in der
syrischen Universitätsstadt Latakia, bestätigte eine Aussage
von Aziz Nesin, dass es den Schriftstellern (wenn
auch sicher nicht allen) in sozialistischen (Geschäftsleute
in kapitalistischen) Ländern wirtschaftlich gut geht. Auch
hier gab es Erinnerungen an Aziz Nesins Besuche und
Lesungen bzw. Vorträge.
Antakya: Klaus Liebe-Harkort
25-26 Haziran Ankara´daki etkinliklerden sonra, Edebiyatçılar Derneği-Antakya Şubesi´nin davetlisi olarak Antakya´ya
gittik. Orada bir edebiyat cafesinde Aziz Nesin´in ölüm yıldönümü dolayısıyla bir anma etkinliği yapıldı. Sessiz sakin bir anma
toplantısı değildi, tersine canlı kimi zaman coşkulu bir etkinlik oldu. Yazarlar ve tiyatro sanatçıları okumalar yaptı. Dr. Cihat
Oğan Vakıf’la ilgili hazırladığı dia-resimleri gösterdi ve yazılarını okudu. Bu uzun gecede Aziz Nesin´den şiirler ve öyküler
okunduğu gibi; Aziz Nesin´in anlatım biçimi üzerine bilimsel bildiriler sunuldu.
Ben FöNeS çalışmalarını anlattım; bir yabancı olarak Vakf’ı desteklemeye ilişkin olanaklarla ilgili dinleyici sorularına
cevap verdim. Dinleyicilerden
bazıları, bir cok değişik kültürünü
birlikte yaşadığı Suriye sınırındaki Ali
Yücel’in memleketi olan bu şehirde
Aziz Nesin´in katıldığı toplantılardan
kesitler anlattı. Bu toplantının
ardından sınırın ötesinde bir üniversite
şehri olan Laskiya`ya (Suriye)
geçtik. Burada Aziz Nesin´in bir
ifadesinin onaylanmış olduğunu
da farkettik: Sosyalist ülkelerde
yazarların durumlarının iyi olduğunu
belirtmişti. (Bu da bütün yazarlar
için geçerli değil tabii.) Burada da
Aziz Nesin´in yaptığı ziyaretlerden
anılar anlatıldı.
14

Kontakte in Stockholm:
Zafa Gursoy, Gürhan Uçkan
Auf einer Reise des ersten Vorsitzenden von FöNeS
nach Stockholm wurden Kontakte zu eingewanderten
türkischen Multiplikatoren geknüpft, um Hilfe für die
Stiftung auch von dort zu organisieren, um an Aziz
Nesin zu erinnern, um türkische Literatur mehr noch
zu integrieren und um die schwedisch-türkischen Kulturbeziehungen
zu vertiefen. Dabei ergaben sich einmal
Gespräche mit Aktivisten der sozialkulturellen Szene und
mit dem Journalisten und Schriftsteller Gürhan Uçkan.
Auch wenn noch keine konkreten Vereinbarungen getroffen
werden konnten, so stieß die Initiative dennoch
auf Sympathie. Allerdings wurden die Probleme der
Fraktionierung der türkischen Einwanderer in Schweden
und die wachsende Stärke religiöser Kräfte bei den
Gesprächen hervorgehoben. Die besseren Bedingungen
in Deutschland wegen des erheblich größeren Anteil von
Migranten türkischer Herkunft und wegen der stabileren
Infrastruktur und somit größeren Integrationschancen
könnten helfen, Ziele dieser Art dann und wann auch
gemeinsam zu gehen. In Stockholm – so die Hoffnung
– könnten eher die schwedischen Gewerkschafter, Schriftsteller
und Kulturpädagogen angesprochen werden. Die
FöNeS-Erfahrungen in Deutschland würden gegebenenfalls
von uns gerne vermittelt. Erste Anfänge, die es lohnt,
weiter zu verfolgen. Die Schweden sind gefragt.
Stockholm`de Görüşmeler:
Zafa Gursoy, Gürhan Uçkan
FöNeS yönetim kurulu başkanı Klaus Liebe-Harkort
Stockholm´da yaşayan Türkiye kökenli göçmenlerle
görüşmelerde bulundu: Bu görüşmelerin amacı: İsveç´ten
Vakıf için destek organize edebilme olanaklarını araştırmak;
Aziz Nesin´in anılarını uyandırmak; Türk edebiyatının orada
daha tanınmasını sağlamak için çaba göstermek ve İsveç-
Türkiye-Almanya kültür ilişkilerini derinleştirmek için oradaki
olanakları tartışmaktı. Orada sosyal-kültürel çevrelerde aktiv
olarak çalışan ve tanınan Zafa Gursoy, ve yazar, gazeteci Gürhan
Uçkan ile görüşmeler yapıldı. Henüz somut bir oluşum
ortaya çıkmasa da, bu girişim sempati ve ilgiyle karşılandı.
İsveç´te yaşayan Türkiye kökenli göçmenler arasındaki
gruplaşmalar ve dini grupların yükselen gücü yapılacak
çalışmalarda öncelikli sorunlar olarak kendini gösterdi.
Almanya´da göçmenlerin yaklaşık üçte birinin Türkiye kökenli
olması, daha sağlam bir alt yapının da var olması ve uyum
konusunda daha bir büyük bir potansiyelin olması nedeniyle
arasıra ortaklaşa çalışmaların Vakf“a yararlı olabileceği tespit
edildi. Bu yöndeki çalışmalarda; Stockholm´daki duruma göre
daha fazla İsveçli sendikacılar, yazarlar, kültür pedagoglarıyla
iletişime geçilmesi uygun görüldü. FöNeS´in Almanya´da
edindiği deneyimler, İsveç´te yapılacak çalışmalarda
paylaşılabilir. Gerekli olan başlangıçların arkası gelmeli. Top
İsveç’tekilerde.
15

Aziz Nesin
Ölümden sonra dιşlanma/Diskriminierung nach dem Tod
Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, ilköğretim öğrencileri
için “100 Temel Eser”i açıkladığιna göre bu ilköğretim
kitaplarιn arasιnda Aziz Nesin’in bir kitabι yok. Bununla ilgili
Ali Nesin aşağιdaki protesto mektubunu yolladι.
Sent: Tuesday, July 26, 2005 11:01
Subject: Nesin Vakfı‘ndan Yorum
İlköğretim öğrencileri için MEB tarafιndan seçilen 100
temel eser arasιnda Aziz Nesin‘in eserlerine yer verilmemesini
kιnadιğιmι bildiririm.
Basιnda birilerinin bu konuya dokunacağιnι umdum ama
olmadι, herhalde ben göremedim.
Yüzbinlerce yetişkin okumayι Aziz Nesin sayesinde ve
çocukluğunda sevmistir. Yüzbinlerce insanιn ilk okuduğu
kitap Aziz Nesin‘in kitaplarιdιr. MEB yetkilileri bunu bilmezler
mi? Bilmiyorlarsa orada ne işleri var? Biliyorlarsa amaçlarι
ne?
Aziz Nesin‘in özellikle çocuklara yönelik yazdιğι kitaplarιn
listesi aşağιda:
Şimdiki Çocuklar Harika
Ben de Çocuktum
Bu Yurdu Bize Verenler
Borçlu Olduklarιmιz
Pιrtlatan Bal
Uyusana Tosunum
Anιtι Dikilen Sinek
İlgisiz ilgililere duyurulur.
Ali Nesin
In der Liste der 100 Basisbücher für die Grundbildung
(1.-8. Klasse), die der Erziehungsminister, Hüseyin Çelik,
erlassen hat, ist kein einziges Buch von Aziz Nesin enthalten.
Diesbezüglich hat Ali Nesin ein Protestschreiben
an den Minister geschickt.
26. Juli 2005
Betreff: Kommentar der Nesin-Stiftung
Ich bekunde hier meinen Protest, dass in den 100
Basisbüchern, die für die Grundbildung seitens des
Erziehungsministeriums herausgegeben wurde, kein
einziges Buch von Aziz Nesin enthalten ist. Ich hatte die
Hoffnung, dennoch in den Presseveröffentlichungen eines
zu entdecken. Ich habe aber keins gefunden. Hundertausende
Erwachsene haben ihre Liebe zum Lesen durch
Aziz Nesin schon in der Kindheit entwickelt. Das erste
Buch, das ebenfalls Hunderttausende gelesen haben, war
eins von Aziz Nesin. Wissen das etwa die Zuständigen
im Erziehungsministerium nicht? Wenn sie das nicht
wissen, was haben sie dann im Erziehungsministerium
zu suchen? Wenn sie es wissen, was verfolgen sie dann
für Absichten?
Die Liste von Büchern, die Aziz Nesin insbesondere
für Kinder geschrieben hat, geben wir hier wieder:
Şimdiki Çocuklar Harika
(Die heutigen Kinder sind wunderbar)
Ben de Çocuktum (Auch ich war Kind)
Bu Yurdu Bize Verenler
(Die uns die Heimat übergeben haben)
Borçlu Olduklarιmιz (Wem wir verpflichtet sind)
Pιrtlatan Bal (Herausgeplatzter Honig)
Uyusana Tosunum (Schlaf ein, mein kleiner Held)
Anιtι Dikilen Sinek (Das Fliegendenkmal)
Zur Kenntnis den Zuständigen, die ihre Zuständigkeit
ignorieren!
Ali Nesin
16

Bizden yorum:
Erich Kästner yanda adı geçen listede bulunuyor.
Alman olarak memnunum. Gurur duyuyorum. Bir
de Kästner, değer böyle bir şerefe. Türk çocuklar için
de güzel, çünkü onun öykülerini tanımak kazançtır.
Oysa şu biliniyor mu? Erich Kästner 1966 yılında
Bulgaristan’da Altın Kirpi ödülünü aldı, buna da değer
mutlaka. Aynı yılda Aziz Nesin de Bulgaristan’da bu
Altın Kirpi ödülünü aldı. Kuşkusuz Aziz Nesin de buna
değer. Demek ki bu ödülü paylaştılar. Erich Kästner
Türkiye Eğitim Bakanlığı’nın listesinde hak ettiği yerini
aldı. Ama Aziz Nesin neden kendi vatanında daha da
çok hak ettiği halde yer almadı o listede? Alman olan
Erich Kästner ile Aziz Nesin Bulgarların ödüllendirmesinde
buluşuyorlar. Ne güzel! Almanya’daki okullarda
da buluşuyorlar, çünkü Alman okul kitaplarında hem
Aziz Nesin var hem de tabii Erich Kästner. Bu da çok
güzel! Berlin’de bir Aziz Nesin İlkokulu bile var. Şahane!
Ama ya Türkiye’de ....?
klh
Kommentar unsererseits:
Erich Kästner befindet sich auf der oben erwähnten
Liste. Das erfreut mich, auch als Deutschen.
Ich empfinde Anerkennung. Und außerdem
hat Kästner diese Ehre verdient. Auch für die türkischen
Kinder ist es schön und ein Gewinn, mit
Kästners Geschichten bekannt zu werden. Aber
weiß man denn, dass Erich Kästner 1966 in Bulgarien
den „Goldenen Igel“ als Ehrung erhalten hat.
Das hat er zweifellos verdient. Im gleichen Jahr hat
Aziz Nesin in Bulgarien diese Ehrung des „Goldenen
Igel“ auch erfahren. Auch er hat das natürlich
verdient. Das bedeutet, sie haben sich diesen Preis
geteilt. Erich Kästner hat auf der Liste des türkischen
Erziehungsministeriums den ihm würdigen
Platz erhalten. Aber warum hat Aziz Nesin in seiner
eigene Heimat den ihm doppelt würdigen Platz
nicht erhalten? Der Deutsche Erich Kästner und
Aziz Nesin kommen in der Ehrung in Bulgarien
zusammen. Schön! Auch in Deutschland kommen
sie zusammen, denn sowohl Erich Kästner als auch
Aziz Nesin findet man in deutschen Schulbüchern.
Wunderbar! Es gibt sogar eine Aziz-Nesin-Schule
in Berlin. Noch besser! Aber in der Türkei ....?
klh
Neue Mitglieder/Yeni Üyeler
593 Kazım Erdoğan (Berlin)
594 Christian Brücker (Hagen)
595 Zeynep Çakιroğlu (Berlin)
596 Remzi Kaplan (Berlin)
597 Aydın Zengin (Elmshorn)
598 Frieder Buyer (Stuttgart)
599 Hatice Öz (Rosenheim)
600 Mehtap Şanlı (Heucheleim)
601 Dr. Günther Jikeli (Berlin)
602 Osman Çil (Eschborn)
603 Fetiye Öztürk (Frankfurt a.M.)
604 Nur Tezel (Frankfurt a. M.)
605 Füsun Tüfenk (Friedrichsdorf)
606 Dinçay Tüfenk (Friedrichsdorf)
607 Dr. Erdoğan Karatay (Bad Nauheim)
608 Savaş Mutlu (Frankfurt)
609 Engin Türeli (Frankfurt)
610 Ayla Okanileri (Frankfurt)
611 Yavuz Yılmaz (Frankfurt)
612 Bilgin Özkaraova (Frankfurt)
613 Deniz Rohrer (Frankfurt)
614 Güley Çağraş (Frankfurt)
615 Yıldız Pura (Langen)
616 Hülya Özcan (Altenstadt-Oberau)
617 Metin Altunay (Frankfurt)
618 Celal Yazgan (Frankfurt)
619 Judith Maschke (Stuttgart)
Reklam/Werbung
Giderlerimizi daha az tutabilmek, dolaysıyla Vakfa
katkımızı daha da çoğaltmak için İnFöNeS sayılarımızda
reklama yer vermeyi düşünüyoruz. Bunun ilk adımını
geçen ve bu sayıda Restaurant Lehmofen (Ahlen) ile attık.
Bu konuda yardımcı olmanızı bekliyoruz.
Um unsere Ausgaben zu verringern und so die
Unterstützung der Stiftung zu erhöhen, haben wir
über Werbung in InFöNeS nachgedacht und den
ersten Schritt mit dem Reastaurant Lehmofen (Ahlen)
getan. Wie bitten die Leser um weitere Vorschläge.
Einzelheiten an: Telefon: 04792/3407,
e-mail: kll-h@onlinehome.de
17

Türkiye’den Gelen Yazılar
Beiträge aus der Türkei
Güzellâ Bayındır:
Ada’da Zenginler Oturur. Ama Biz de Ada’da Otururduk
(Akıntıya Karşı – Aziz Nesin)
“Trenin penceresinden bir yangın yeri göründü. Çizgi
gözlü yazarın gözleri bulutlandı. Ölmeyi dilemiş miydi?
Ağlamak, ağlamak ve ağlamak istiyor. Öyle yaralı ki yüreği.
Anımsamak istemiyor. Koca bir kaya oturdu yüreğine işte.
Sağ kolunun uyuşması başladı yine. Kalbi tekliyor. Bunun
farkında. Madımak’ta üst kata tırmanırken düşünmüştü bunu.
Şaşırmıştı. Kalp sektesinden göçmeyi beklerken, duman altında
zehirleneceğini ve yanacağını hiç ummamıştı. Yatağa uzandığını
hatırlıyor. Dışarıdaki insanlık dışı yaratıkların gürültüsü ayyuka
çıktığında, kendilerinin de kapana kısıldıklarına artık iyiden
iyiye inandığında vermişti kararını. Üst kattaki bir odadaydılar.
Cehennem sıcağı yüzlerini yalıyordu. Üstünü başını düzeltti.
Saçlarını eliyle taradı. Ve yatağa uzandı. Şu an yalnızca ölümüyle
meydan okumak gelebilirdi belki elinden. Başka bir şey değil.”
Alıntı; temmuz ayında kitapçı raflarında yerini alan
Akıntıya Karşı… Aziz Nesin kitabının Ardına Bakmadan başlıklı
bölümünden. Aziz Nesin’in yaşamının belli başlı uğraklarından
en can acıtıcısı olan Sivas Katliamı’nı hatırlatıyor. Ve
karanlığın cebrî gelişi karşısında bir aydının onurunu diri
tutarak, karanlığa meydan okuyuşunu kurgulayarak aktarıyor.
Ölümünde dahi ilkelerinden ve inançlarından ödün vermemiş
bir aydının yaşam öyküsü anlatılan.
SineGöz Film Atölyesi ve Atölye kollektivistlerinden A.
Şule Süzük, Türkiye aydınlarını konu alan “Akıntıya Karşı…”
projesinin ilk ürünü olan “Akıntıya Karşı... Aziz Nesin” kitabı
ile aydın kavramını yeniden tanımlamayı hedefliyor. Günümüz
kültürel ortamındaki aydın kavramına yüklenen yeni
anlamlara ve aydın kavramının “yazar/sanatçı” anlamında
kullanılmasına karşı yürekli bir karşı çıkış çalışma.
Unutmak , unut turmak , unutmaya çalışmak…
İnsanoğlunun unutkanlığa karşı iki etkili silahı var: Siyaset
ve sanat! SineGöz Film Atölyesi’nin üretkenliği ve heyecanı
işte bu iki alanı buluşturuyor. SineGöz, Aziz Nesin’i konu alan
“Akıntıya Karşı” başlıklı kitap ve belgesel film çalışmasıyla,
Türkiye edebiyatının ve aydınlanma tarihinin bir büyük
öznesinin hayatını, mücadelesini ve de bu çerçevede Marko
Paşa, Aydınlar Dilekçesi, Sivas Katliamı gibi Türkiye tarihinin
en önemli uğraklarını anlatırken, hatırlamaya çağırıyor
okuyucuyu.
Aziz Nesin anlatılırken; aydının kimliğini oluşturmada
“modası geçmiş” damgası yiyen sorumluluk, taraf olmak,
üretkenlik, öncülük kavramlarının ne kadar güncel ve ne kadar
gerekli olduğunun altı da kalın bir biçimde çiziliyor.
Aziz Nesin’in yaşamı mücadelenin güzelleştirdiği insanın,
aydının tarihidir. Kendisini emekçi sınıfa karşı borçlu hissetmeyen,
emekçi sınıflardan taraf olmayan, bu mücadeleye
katkı ve emek koymayan, bu sorumluluğu yaşatamayan kişi
aydın sıfatını omuzlayamaz. Nesin bize bunu öğretmiştir.
Çalışmanın da belirttiği gibi Aziz Nesin’in sorumluluk bilincinin
en önemli ürünü, öncülüğü ve üretkenliği. Doğruda
durmanın en ağır bedelinin yalnızlık olduğunu bilmesine
rağmen, elini taşın altına koymaktan çekinmemiş, yapılması
gerektiğini düşündüğü her eylemin örgütleyicisi ve öncüsü
olmayı göze almıştır.
“O sıralar Esat Adil Müstecaplıoğlu Türkiye Sosyalist
Partisi’ni kurmuştur. Esat Adil’in evinde Sabahattin Ali,
Rıfat Ilgaz ve Aziz Nesin bir araya gelerek yeni çıkarmayı
düşündükleri dergiyi tartışırlar boyuna. Ama derginin çıkması
hiç de kolay değil. Para gerekli.
Türkiye Sosyalist Partisi’ne üye işçiler 260 lira toplarlar.
Yetmez. En az 700 liraya gereksinim var”.
“Yağmur Altında” bölümünde 1940’lı yılların karanlığında
bir direnç noktası kabul edebileceğimiz Marko Paşa’nın
kuruluş ve yayımlanma hikayesi; yalnız Aziz Nesin’i değil,
Rıfat Ilgaz’ı, Sabahattin Ali’yi de bir kez daha anımsatıyor.
Marko Paşa’nın ve sözü geçen aydınların Türkiye’de muhalif,
aydınlanmacı ve yurtsever yayıncılığın önünü açması gerçeği
nasıl göz ardı edilebilir?
“Çizgi gözlü inatçı bir gülmece yazarı, Ankara’nın şubat
soğuğuna karşı yürüyor. Yanında aydınlıkla sınanmış, acıyla
damıtılmış dostlar var. Dostlar... Kovuklarında geceyi izleyen, bir
sürü insan sessizce, gözleriyle sözleştiler. Hafif bir baş hareketiyle
olur verdiler birbirlerine ve bir kez daha inandılar gecenin zifiri
18

karanlığıyla savaşın haklılığına. Savaşacaklar...”
“Gece” 12 Eylül atmosferini tanımlayabilecek en
uygun kavramlardan. Aydınlar Dilekçesi’nin hazırlanma
koşullarını ve 12 Eylül döneminin tırpanlayıcı, yok edici ve
sinikleştirici koşullarını düşündüğünüzde, o dilekçeye imza
atan 1300 kişinin yaptıkları onurlu çıkışa alkış tutuyorsunuz.
İzleri bugün hala belirgin olan bu eylemlerin başını çekenlerden
biridir Aziz Nesin. Türkiye aydınının cesarete de, cürete
de ihtiyacı sonsuz. Bu çalışma, bu cüretin altını çiziyor. Çünkü
cüretin ardında kendine güven, durduğu zemine güven, ilkelerine
ve ürettiği değerlere güven var. Kitabın eklerinde yer
alan ve sayılı yerde bulunabilecek Aydınlar Dilekçesi metni ve
Aziz Nesin’in 12 Eylül’ün “hukuksuz” mahkemelerinde yaptığı
savunmanın tam metni de bu karşı duruşu ve cüretkarlığı
anlama açısından okuyucuya önemli bilgiler sunuyor.
Aydın üretendir. Üretmek ise sorumluluğun bir diğer sonucu.
Aziz Nesin, hayatını kazanabilmek için, ama daha önemlisi
toplumu aydınlatabilmek ve kendisini hep borçlu hissettiği
halkına borcunu ödemek heyecanıyla üretmiş, Türkiye’nin en
çok üreten yazarlarından olabilmiştir.
Vakıf çocukları ve çalışanlarının röportajları, Aziz Nesin’i,
farklı bakışlardan ve farklı hikayelerle çıkarıyor bu kez de
karşımıza.
Kitaba ek olarak verilen CD, Akıntıya Karşı… Aziz Nesin
filmini içeriyor. 46 dakikalık filmde Aziz Nesin’i; anlatılan anekdotlar,
anılar, farklı görüntü ve fotoğrafları ile bir kez daha
tanıma fırsatını buluyorsunuz.
Tarihi kendiyle başlatan bireyler dünyasındayız. Bu sorunlu
bakış aydınları da kuşatmış, onları da nefessiz bırakmış
görünüyor. İnsanlığın evrensel birikimlerine sırtını dönmüş,
gününü kurtaran ve kendinden menkul bir pratik içinde,
kimliğinin gereklerine yabancılaşmış yeni bir aydın tipi bu.
İşte bu noktada, Türkiye aydınlarının Aziz Nesin gibi tarafını
net olarak çizmiş ve omurgasını sağlam tutanlara, aydınlığa,
inada ve mücadeleye her zamankinden çok ihtiyacı var... Onu
hatırlamaya ve gelecek kuşaklara öğretmeye de. SineGöz Film
Atölyesi ve A.Şule Süzük bunu başarmaya çalışıyor.
Tüm italikler: Akıntıya Karşı... Aziz Nesin, A.Şule Süzük,
Seyir Yay.,Temmuz 2004
“Biz anlatmazsak unutulacak.”
Temmuz ayında kitapçılarda yerini alan CD’li kitap,
uzun bir çalışmanın ürünü. “Biz anlatmazsak unutulacak.”
diyerek yola koyulan SineGöz Film Atölyesi,
Türkiye toplumuna üzerinde oturduğu kültürel birikimi
hatırlatmayı amaçlıyor. Güzella Bayındır, A. Şule Süzük,
Onur Küçükarslan, Gülzerin Kızıler, Özge Özyılmaz’ın
kurucu kadrosunu oluşturduğu SineGöz Film Atölyesi
aydının kim olduğunu, toprağımızda iz bırakan
aydınlarımızın yaşamıyla Türkiye’nin aydınlanma mücadelesinde
aldığı karanlık ve ışıltılı dönemeçlerinin
izini sürüyor.
“Akıntıya Karşı... Aziz Nesin” kitabı, Onur
Küçükarslan’ın kaleme aldığı Sunu bölümünde
aydının tarifini yaparken, Atölye’nin Aziz Nesin’i
nasıl kavradığının başlıklarını sunuyor. A. Şule
Süzük’ün yazdığı kurgusal biyografi bölümünde ise,
çocukluğundan yaşamının son günlerine değin, Aziz
Nesin’in yaşamı, insan Nesin’in gelgitleri, heyecanları,
sıkıntıları, gerilimli ve üretken günleri, edebiyatın
olanaklarında iz bırakan bir dil ziyafetiyle sunuluyor.
Aydınlar Dilekçesi metni, Aziz Nesin’in savunması,
Sivas Katliamı öncesi gericilerin dağıttığı bazı bildiriler
kitabın belge niteliğini öne çıkarırken, son bölümde
ise belgesel filmin oluşturulma sürecinde yapılmış
röportajlara yer verilmiş. Oğuz Aral, Vedat Türkali,
Tarık Akan, Zeynep Oral, Ali Nesin, Barış Pirhasan, Lütfi
Kaleli, Müjdat Gezen, Aydın Engin, Demirtaş Ceyhun,
19

Rıza Öktem:
Aziz Nesin’den Korku/Die Furcht vor Aziz Nesin
Üniversite yerleşkesinde o gün Türk Edebiyatı dersi
vardı. Üniversite evrenin keşfedildiği yer olarak öğretilmişti.
Dersin son 20 dakikasında hoca “Sorusu olan var mı?” dedi.
Aziz Nesin o günlerde şeytan Ayetlerini Yayınladığı için “baş
şeytan” ilan edilmiş, hatta İran Aziz Nesin için ölüm fetvası
çıkarmıştı. Bütün bunlar olurken Aziz Nesin tek kişilik bir
ordu gibi toplatılan ya da dağıtımı yapılmayan gazetesini
kâh Kadıköy iskelesinde masa kurarak, kâh Sirkeci sahilinde
dolaşarak satıp, tanıtmaya çalışıyordu. Karanlığa giden
bir katarın gidişini görmemek için kafalarını kuma gömen
topluma inat; O, 80’lik delikanlı; kapı kapı, meydan meydan
dolaşarak bir ulusun aydın eli, ayağı, gözü, kulağı olmaya
çalışıyordu.
Biraz heyecanlanarak ayağa kalktım.
- Bir soru sorabilir miyim hocam?
- Evet buyurun!
- Hocam Türk Edebiyatında Nazım Hikmet, Necip Fazıl,
Aziz Nesin isimleri pek çok duyulur. Belki de edebiyatta ki en
önemli değerlerimiz onlardır. Lakin onları konuşmak da pek
serbest değildir. Bu üç kişinin edebiyatımızdaki yerini nasıl
yorumluyorsunuz?
Sorunun girişinde uğultulu olan sınıfta çıt çıkmaz olmuştu.
Ben titreyen sesimle sorduğum sorunun yanıtını merakla
beklerken, sınıfta anlamlı bir sükut merakla gelecek yanıtı
bekliyordu. Hoca dudaklarını büzüştürdü, gözlerini kıstı
- Evet. Necip Fazıl ve Nazım Hikmet şairdirler. İyi şiirler
yazmışlardır. O şiirleriyle geleceğe kalabilecek, klasik
sayılabilecek ürünler vermişlerdir. Tıpkı Shakespeare gibi...
Hugo, Dostoyovski gibi...
Lakin Aziz Nesin bunlar gibi değildir. Büyük, klasik
sayılabilecek bir eseri yoktur. Günlük, gelip geçici olan yazıları
Es war bei einer Veranstaltung des Faches ‘Türkische
Literatur’. Die Veranstaltung fand in der Universität, dem
Ort der Wissenschaften, statt. Für die letzten 20 Minuten
gab der Dozent Gelegenheit, Fragen zu stellen. In jenen
Tagen war Aziz Nesin wegen der Veröffentlichung der
‘Satanischen Verse’ zum Teufel des Landes’ erklärt worden,
nicht nur das, der Iran hatte gegen ihn die Todes-
Fetwa verkündet. Während all dieser Ereignisse machte
sich Aziz Nesin als Einzelner, kraftvoll und entschlossen
wie eine ganze Armee, auf den Weg an die Anlegestelle
von Kadıköy und stellte dort seinen Tisch auf, oder nach
Sirkeci an die Uferpromenade, um die Zeitung, in der die
‘Satanischen Verse’ veröffentlicht waren, aber sie entweder
beschlagnahmt oder ihre Verbreitung verboten war,
zu verteilen und bekannt zu machen; das tat er trotz der
ganzen Gesellschaft, die den Kopf in den Sand steckte,
um die Karawane, die in der Dunkelheit verschwindet,
nicht wahrzunehmen. Das tat er, der 80 jährige Jüngling,
um die gebildete Schicht der Nation daran zu erinnern,
dass sie Beine zum Gehen, Augen zum Sehen und Ohren
zum Hören besitzt.
Ziemlich aufgeregt stand ich auf: “Darf ich eine Frage
stellen?” ”Ja, bitte!” “In der türkischen Literatur sind
Nazım Hikmet, Necip Fazıl, Aziz Nesin Namen, die oft
genannt werden. Vielleicht sind es die Wertvollsten, die
wir in unserer Literatur nennen können. Jedoch sind wir
nicht frei genug, auch sie zu behandeln. Wie würden Sie
diese drei in der türkischen Literatur einordnen?“
Die Antwort war die folgende: „In der Tat, Necip Fazıl
und Nazım Hikmet sind Dichter. Sie haben gute Gedichte
geschrieben. Diese Gedichte werden die Gegenwart überstehen.
Man kann sie zur klassischen Literatur zählen.
Wie Shakespeare, Hugo oder Dostojewski.
Aber Aziz Nesin gehört nicht dazu. Von ihm gibt es
kein großes Werk, das bleibenden Wert besitzt. Seine Arbeiten
behandeln den Alltag, ihr Wert ist wie der Alltag,
er wird vergehen. Da seine Literatur keinen Wert hat,
dessen man sich in Zukunft erinnern wird, ist auch sein
Name nicht von bleibender Bedeutung für die türkische
Literatur.“
Diese Antwort befriedigte am meisten die Kommilitonen,
die sich der üblichen Meinung - insbesondere in
den Zeitungen von Sivas veröffentlicht - angeschlossen
hatten. Später, nachdem weder ich noch jemand anders,
entweder aus Angst oder aus der Unerfahrenheit unseres
20

vardır. Yarına Aziz Nesin adını taşıyacak bir eserinin olmaması
onu Türk edebiyatında kalıcı bir değer kılmayacaktır.
Bu yanıttan en çok Sivas gazeteleri fikriyatına sahip
arkadaşlarımız hoşnut olmuştu. Ne ben, ne bir başka
arkadaşım, belki çekingenlikten, belki de düşünmeyen, sadece
okur yazar olan öğrenciler olmamızdan dolayı bu yanıta
ses çıkarmamış, hocanın çantasını alıp çıkmasından sonra da
olayın dedikodusunu yapmıştık.
O edebiyat dersinin üzerinden bugün tam 11 yıl geçti.
Ben sorumu yanıtlayan hocamın adını ne bir kitapta, ne bir
gazetede, ne de bir dergide görebiliyorum.
Oysa tiyatro salonunda tıklım tıklım dolu koltuklara
oynanan “Azizname”yi izliyorum gülerek, düşünerek yığınla
insanla birlikte...
“Sizin Memlekette Eşşek Yok Mu?” kitabını okuyarak
tanıyorum binbir kılığa bürünen insanları.
“Bir Tutam Aydınlık”la yeniden hırslanıyorum aydınlık
savaşının baltalarını karanlığın kalbine saplamak için...
“Zübük”le tedbir alıyorum, kurnazlaşıyorum, bin bir surat
politika cambazlarına karşı...
“Memleketin Birinde” ile memleketimin halini anlatıyorum
gülen gözlü çocuklara...
Derslere bugünkü öykümüz Aziz Nesin’den diye başlayınca
istekli, motive olmuş çocukları buluyorum karşımda. En çok
Aziz Nesin kitaplarını okumak için kapıma yığılan öğrencilerin
sorgulamalarına maruz kalıyorum.
Her garip halimizi özetlemek için “Tam Aziz Nesinlik”
deyimini duyuyorum insanların ağzından.
“Yaşar Ne Yaşar, Ne Yaşamaz”la yaşayan yaşamaz yaşarların
hala yaşadığını anlıyorum memleketin dört yanında.
Türk Edebiyatında Aziz Nesin’in kalıcı olmayacağı fikrini
tarihin çürüttüğünü, aksine Aziz Nesin ve onun gibiler sayesinde
Türk edebiyatının kalıcı olabileceğini fark ediyorum.
... Ve aynı coğrafyada, aynı çağın bir diliminde onunla
Studentenstatus, aus dem heraus wir gerade mal lesen und
schreiben konnten, nicht einen Mucks von uns gaben,
und so der Dozent seine Tasche nahm und gegangen war,
später also besprachen wir den Vorgang.
11 Jahre sind inzwischen vergangen. Ich habe den
Namen dieses Dozenten, der so auf meine Frage geantwortet
hatte, auf keinem Buch, in keiner Zeitschrift und
in keiner Zeitung je gelesen.
Aber ich war in überfüllten Theatersälen, wo ‘Azizname’
aufgeführt wurde. Das ganze Publikum lachte vor
Vergnügen und gleichzeitig sind durch das Stück viele
zum Nachdenken gekommen.
Und ich kenne unzählig viele Menschen der verschiedensten
Art, die die Texte aus ‚Habt ihr in eurer Heimat
keine Esel’ gelesen haben.
Und ich werde wieder und wieder zornig bei der Lektüre
von ‚Eine Handvoll Bildung’ und bin bereit, mich im
Kampf um Aufklärung der gewaltbereiten Dunkelheit
entgegen zu stellen.
Und wenn ich ‚Zübük’ lese, werde ich gewitzt, mit tausend
Gesichtern den Politik-Akrobaten zu begegnen.
Und unter Vorlage von ‚In irgendeinem Land’ erkläre
ich den Kindern den Zustand meiner Heimat.
Und als Lehrer und Schulleiter befand ich mich, wenn
ich den Unterricht begann mit „Heute hören wir wieder
eine Geschichte von Aziz Nesin“, einer ganzen Schar von
aufmerksamen und lernbegierigen Kindern gegenüber,
die sich vor dem Klassenzimmer drängten. Dann war
ich am meisten herausgefordert, die unerschöpflichen
Fragen der Kinder zu beantworten, die sich beim Lesen
der Geschichten von Aziz Nesin ergeben.
Und wenn es darum geht, seltsame Begebenheiten
aus unserem Alltag zusammenfassend zu kommentieren,
dann höre ich aus dem Mund der Menschen: „Das ist
wieder eine von den ‚Nesinereien’.
Und ich weiß, dass die Geschichte von den tödlichen
Verwicklungen der Bürokratie, von ihrer Unmenschlichkeit,
die Geschichte von “Yaşar Ne Yaşar, Ne Yaşamaz”,
immer wieder auflebt in jedem Winkel unsres Landes.
Ich bin davon überzeugt, dass der Gedanke, Aziz
Nesin habe in der türkischen Literatur keine bleibende
Wirkung, von der Geschichte widerlegt werden wird, dass
im Gegenteil die türkische Literatur dank Aziz Nesin und
anderen seiner Art bleibenden Wert hat.
Für mich ist es ein Glück, mit ihm im gleichen Land,
mit ihm in gleicher Zeit, mit ihm in gleicher Sprache zu
leben. Darauf bin ich stolz.
Aziz Nesin war nicht nur Schriftsteller. Vielleicht
können wir ihn den Voltaire der Türkei nennen. Er war
21

yaşadığım için kendimi şanslı sayıyorum, gurur duyuyorum.
Aziz Nesin sadece bir edebiyatçı değildi. Belki de ülkemizin
Voltaire idi. Bir aydındı O. Hiçbir zaman bir “ileri gelen”de
olmadı. Hep “ileri giden” idi . Protokol ya da ileri gelenler,
O’nun yazın ürünlerine konu olabilirdi sadece ileri gelenlerin
bayalığını, eksikliklerini, sıkıcılığını, riyakarlığını silkeleyerek
depremler yaratan bir ileri gidendi O.
Bir söyleşide aklı evvel bir muhabir ”her ağzınıza geleni
söylüyorsunuz” demişti.
“Bir dakika” demişti. “Ben Ağzıma geleni değil, aklıma
geleni söylüyorum” diyerek yapıştırmıştı o akılcı ve zeki cevabı
“gümüş saçlı küçük dev adam”...
Bugün “O ölmedi, yaşıyor” tesellisini bir tarafa bırakmalı bu
ülkenin aydınları, demokrasi savaşçıları, düşünen insanları.
O’nun elini almalı, O’nun gibi yazmalı. Aydınlık
düşmanlarını, hoyratlığı, vurdumduymazlığı...
O’nun kararlığını örnek almalı... Dolaşmalı meydan meydan,
yöre yöre… Uyuyan beyinleri, vurdumduymaz bilinçleri
uyarmak için.
O’nun sesini almalı haykırmalı ……. varolan tehlikeyi,
yolsuzluğu, karayobazlığı, sürü olmamayı...
Bugün bir aydınlık düşü taşıyanlar Aziz Nesin gibi olmalı.
Kapı kapı dolaşmalı, söylemeli... Yarının yeni Aziz Nesinlerini
yetiştirmeli. O’nun “Bir Tutam Aydınlık” düşünü bir dünya
aydınlığına dönüştürmeliyiz. Kalıcı olanın hep aydınlık ve
aydınlıktan yana olanların olduğunu kanıtlamalıyız.
Sadece ağzımızla değil; aklımız ve uygulamalarımızla...
Zira bir ideal yaratmak istiyorsak öğüt vermekten çok örnek
olmalıyız. Tıpkı küçük dev adam Aziz Nesin gibi...
ein Aufklärer. Er war nie einer der Honoratioren und
Prominenten. Sie waren vielleicht Protagonisten in seiner
Literatur und er bewirkte Beben, durch die ihre Gemeinheiten,
ihre Mängel, ihre Langeweile, ihre Heucheleien
erschüttert wurden.
In einem Interview sagte ein vorwitziger Reporter zu
ihm: “Sie sprechen alles aus, was Ihnen auf der Zunge
liegt.” Er antwortete: “Moment mal, nicht was mir auf
der Zunge liegt, spreche aus, vielmehr das, was in meinem
Kopf ist.” Das war die schlagfertige Antwort dieses
weißhaarigen und untersetzten, kleinen Giganten.
Die Intellektuellen heute, die Kämpfer für Demokratie,
die denkenden Menschen dieses Landes sollten einmal
ihren Trost, dass “er nicht gestorben sei, vielmehr lebe”
beiseite lassen.
Sie sollten sich ihn zum Beispiel nehmen und schreiben
wie er. Sie sollten die Feinde der Aufklärung, ihre
dumpfe, plumpe Bequemlichkeit und Dickfälligkeit
bekämpfen.
Sie sollten sich seine Entschlossenheit zum Vorbild
nehmen, in alle Ecken vordringen, alle Gegenden des Landes
aufsuchen und dort die schlafenden Köpfe erwecken,
damit sie sich von Rohheit und Gewalt abkehren.
Sie sollten sich seine Stimme zu eigen machen und
schreien, die Menschen herausfordern, dass sie ablassen
von den gefährlichen, ausweglosen, gewalttätigen, gleichmachenden
Entscheidungen.
Wer heute den Traum der Aufklärung nicht aufgibt,
sollte sich an Aziz Nesin orientieren, sollte von Tür zu Tür
gehen und sprechen, sollte den Aziz Nesins von morgen
den Weg bereiten, sollte seinen Traum, die ‚Handvoll Bildung“
in weltweite Aufklärung verwandeln. Wir sollten
überzeugen, dass, was bleibend ist, Aufklärung bedeutet
und die Personen einschließt, die dafür
kämpfen.
Nicht mit dem Mund allein, mit unsern
Köpfen und in der Praxis ... Denn
wenn wir ideale Ziele schaffen, sollten
wir mehr als lobpreisen, vielmehr Beispiel
sein. So wie der kleine Gigant, Aziz
Nesin, uns ein Beispiel ist.
Übersetzung: Klaus Liebe-Harkort
22

Ahmet Telli: Anılar Sislenmesin
Şu günlerde “marketing” mekânlarda
imza günleri düzenleniyor; medyatik
adlar çağrılıyor ve imza için
ayrılan bir-iki saatlik zaman,tam bir
şova dönüştürülüyor. Televizyonlarda
izlenen bu artist yazarlar, şarkıcılar,
kitaplarını ya da kasetlerini imzalıyorlar.
Ama vakit dolduğunda, bir dakika bile
beklemiyorlar; daima bir uçağa ya da bir
yere yetişmek zorundalar çünkü(!) Bu
şovları gördükçe 1980’den sonra yapılan
imza günleri geliyor aklıma.
12 Eylül faşizmi tüm siyasal örgütleri,
sendikaları, dernekleri yasaklamış;
insanların biraraya gelmelerini engelleyerek,
herkesi örgütsüz ve özgürlüksüz
bırakmıştı. Böylesi boğucu bir toplumsal
ortamda, muhalif kimlikli yazarlar için
düzenlenen imza günleri, görülmeye ve
anılmaya değerdi. Bunların başında Aziz
Nesin geliyordu. Hangi kentte, nerede
ve nasıl bir mekânda olursa olsun, yaz
kış demeden bekliyordu insanlar. Kuyruk
uzuyor, kimse saatlerce beklemekten
yakınmıyordu. Çünkü artık, imzalı bir kitap
almaktan öte bir şeydi bu. Bir başına
bırakılmış insanlar, bir muhalif cümleyi
çoğaltmak düşüncesiyle ve duygusuyla
oradaydılar. Sanki “ben buradayım,
biz buradayız işte” demek istercesine
çoğaltılan bir cümledir bu. Aziz Nesin
bunun ayırdındadır ve sağlığı elverdiği
sürece çok fazla imza gününe katılarak,
saatlerce kitap imzalamıştır. Geçirdiği
kısmi felç bile, onu alıkoyamadı; imza
yerine mühür basıyor, kuyruktaki son
kişiye kadar zaman ayırıyordu.
Bu imza günlerinden ilginç anılar
kalmıştır çoğumuza. Derlenip toparlansa,
“bir yazar için okur anıları” gibi ilginç
bir kitap bile oluşturulabilir. Sözgelimi
imza gününde, hayatında ilk kez kitap
imzalatacak olan orta yaşlı bir kadın:
“Aziz bey, hangi kitabınızı alayım, siz
hangisini önerirsiniz” diye sorunca,
Aziz Nesin “En pahalısını öneririm”
der. Etraftan gülüşmeler olunca da,
“aslında çok parası olduğunu bilsem
hepsini önereceğim, bugün insaflıyım,
tek kitap önerdim” diye karşılar. Belli ki
bu türlü dobralığın altında yatan şey,
mizah duygusu kadar, Nesin Vakfı’nın
gelire ihtiyacı, gelirin asıl kaynağının da,
bu imza günlerinde satılacak kitapların
oluşturmasıdır.
Ölümünden yedi-sekiz ay önce, üçdört
bin kişinin toplandığı bir şenlikte
yaptığı konuşmayı anımsıyorum. Kendisini
çağıranların “demokratik” önadlı bir
derneği vardı, organizasyonda ise sürekli
birşeyler aksamaktaydı. “Demokratik
olmak için, önce demokrasi savaşımı
vermek gerekir, burada böyle bir durum
göremiyorum, önce şu demokratik
sözcüğünü derneğinizin adından silin”
diye başlamıştı konuşmasına. Siyasal
söylemi oldukça sert olan bu dernek
üyeleri ve yandaşları, ses çıkarmadan,
saygıyla ve dikkatle dinlediler bütün
konuşmayı. O ara oturduğum yerde
aklıma şu gelmişti, unutmuyorum:
Böyle bir konuşmayı ben yapsam,
salondan yuhlarla kovulurdum. Peki
Aziz Nesin’i sessizce dinleyen bu politik
kitle ne düşünüyordu? Bu çok önemli
bana kalırsa. Aziz Nesin, hitap ettiği
bu insanları yürekten seviyor, ama
ortadaki çarpıklığı da eleştirmekten
kaçınmıyordu. Haklı olmanın kararlılığı
ve ödünsüzlüğü... Sevgisiz olmadı o
hiç, ama eleştirisiz de bakmadı hayata.
Nitekim o kitle, coşkuyla alkışladı Aziz
Nesin’i, çünkü bu politik kitle de kendi
dışındaki bu aydının çok şeyi temsil
ettiğini biliyordu. Bu aydın, kimsenin
değil, herkesindi.
Aydın üzerin çok şey yazıldı, söylendi.
Ama bu ülkede kime aydın
denileceğine karar verilemedi hâlâ.
Genellikle köy öğretmeninden başlanır
aydın tanımına. Oysa bir ülkede öyle
çok aydın bulunamaz, kolay kolay da
olunamaz. Herkesin bir aydın tanımı
olsa da, kanımca Türkiye’de aydın
denildiğinde ilk akla gelecek kişi, Aziz
Nesin olmalıdır. Fransa’da Jean Paul
Sartre’ın geldiği gibi.
Övgüye teslim olmayan kişidir aydın.
Övüldüğünde de düşündüğünü yutkunmadan
söyleyebilecek kaç kişi vardır?
Hele yılışıklığın, yalakalığın revaçta
olduğu bir toplumda, sahtekârlıkların ve
ikiyüzlülüğün edebiyattan siyasete, ticaretten
eğitime kadar yayıldığı bir çağda
aydın, yakılması gereken bir cadıdır
artık. İnanca değil, düşünceye dayalı bir
yaşam tarzının tehlikesini göze almaktan
kaçınmadığı için ve daha birçok
aydın karakteri taşıması nedeniyle Aziz
Nesin yakılmak istenmiştir Sivas’ta. Ama
o, orada üç telli sazın da yetmezliğini
vurgular, tanrıya inanmazlığını da. Onu
Şeytan’a benzetenler, makamlarında
yükselirken, seksen yaşına gelmiş Aziz
Nesin’in yanı başında, otuz beş kişi,
Aziz Nesinin otuz beş insanı katledildi.
Madımak Oteli’nden yükselen duman,
müslümanların genzine dolmadı
ama onların ruhunu gökyüzüne çizdi.
Göğe bakın, orada islenmiş bir bulut
göreceksiniz. Bu kirletilmiş bulutun
ardında aydınlık bir gökyüzü vardır,
unutmayalım.
*
Torunuma Aziz bey ile çekilmiş
fotoğrafımı verdim, yatağının başına
astı ve öptü. Ben de onu öptüm.
“Aziz Nesin öldü” dedim ona. “Aziz
Nesin niye öldü?” diye sordu, cevap
veremedim.
Beş yıl geçmiş aradan...
Çoğalan özlem, özlenen aydın tavrı
ve sonra anılar....
Anılar sislenmesin...
(Yeni Gündem 15.07.2000)
23

Gazete Başlıkları
Bu başlıklar Aziz Nesin’le konulu olan yazıların hepsini mutlaka içermiyor, ama ancak bunlar elimize geçti.
Özellikle Cumhuriyet gazetesinde Aziz Nesin’in ölümünün yıldönümü dolayısıyla yazılar bol bol bulundu.
Örnekleri burada bulursunuz.
4.3. Radikal Aziz Nesin‘i neden sevdik? Aziz Nesin‘i sevmemizin bin bir nedeni var.
Şu sıralar yeniden yayımlanan kitaplarından birini okuyun, sizin de bir
nedeniniz olsun...
2.7. Cumhuriyet Sivas‘tan... Aziz Nesin‘e... Bugün hayatta olsaydı eğer, toplumu dürtmekle,
uyarmakla, sarsmakla kalmaz, yaşamın her anını sorgulamamıza yol
açardı...
2.7. Cumhuriyet Suçlu bulunuyor: Aziz Nesin
5.7. [Sesonline] Bugün, Aziz Nesin‘in 10. ölüm yıldönümü. O fikirleriyle, yazdıklarıyla bir
yandan güldürdü bir yandan da düşündürdü. Bir buruk anma, bir dolu
düşünce saracak yine hepimizi...
6.7. Cumhuriyet Ülkemizin 20. yüzyılına damgasını vuran büyük yazarı ölümünün 10. yılında
anıyoruz. Bir aydınlık öncüsü: Aziz Nesin
9.7. Cumhuriyet Aziz Nesin öyküleriyle, romanlarıyla, fıkralarıyla, oyunlarıyla yurttaşa yol
göstermeye devam ediyor... Büyük ustalar ölmez.
9.7. Cumhuriyet Gülmece edebiyatının kılıç kalemli yazarı Aziz Nesin
9.7. Cumhuriyet Yobazların hedefi Aziz Nesin
10.7. Cumhuriyet Laiklik için Donkişotça savaştı - yayıncıyla ilginç diyalog
10.7. Cumhuriyet Menderes döneminde iktidarla iyi geçinen yazarlar onore edilirken hükümeti
eleştirenlere hayat zindan ediliyordu. Aziz Nesin boyun eğmedi.
10.7. Cumhuriyet Yayıncılar cesaret edemedi. -‘Geriye Kalan‘ı borç harçla bastırdı.
11.7. Milliyet Aziz Nesin bugün yaşasaydı eğer...
11.7. Cumhuriyet Aziz Nesin, satmayacağını bile bile mektuplar, anılar, günlükler yayımlamak
üzere Düşün Yayınevi‘ni kurmuştu. Yayıncılığı ticari olarak görmedi.
11.7. Cumhuriyet Aziz Nesin, Vatan gazetesinde 79 gün süren Nâzım Hikmet üzerine yazdığı
yazıların büyük tepki almasına çok üzülür, kırılır... ‚Nâzım da insandı, zaafları
vardı.’
12.7. Cumhuriyet Bedrettin Dalan‘ın seçim kampanyası sırasında ziyaret ettiği TYS‘de ilginç
diyaloglara sahne olunur. Aziz Nesin-Bedrettin Dalan atışması
12.7. Cumhuriyet Edebiyat Cephesi‘nde çıkan bir yazıma öfkelenen usta yazar ‚Artık cenazeme
bile gelmesin‘ diye haber gönderdi.
12.7. Cumhuriyet Nobel yazımı yanlış anladı.
12.7. Cumhuriyet Nesin: Tokadınla edebiyat tarihine geçmen garanti.
13.8. Hürriyet Tufan Türenç: Yaşar Kemal’le Kavga
24

Neue Bücher/Yeni Kitaplar
Nesin Yayınlarından
Nesin Yayınevi’nin kurulduğunu artık bizim de okurlarımız bilmeli. İlk yayınlanan kitapların adını İnFöNeS 16da
bildirdik. Nesin Yayınları olarak yeniden yayınlanan öykü kitaplarının adları şunlar:
Hayvan Deyip de Geçme, Kalpazanlık Bile Yapılamıyor, Hangi Parti Kazanacak, Bir Sürgünün
Anıları, Bir Koltuk Nasıl Devrilir, İt Kuyruğu, İhtilali Nasıl Yaptık, Hoptirinam, Herkesin İşi Gücü Var,
Gözünüz Aydın Efendim, Kördöğüşü, Yedek Parça, Aferin, Havadan Sudan, Rıfat Bey Neden Kaşınıyor,
İnsanlar Uyanıyor, Ölmüş Eşek, Nazik Alet, Gıdıgıdı, Kazan Töreni, Yeşil Renkli Namus Gazı, Vatan
Sağolsun, Gözüne Gözlük, Bay Düdük
Nesin Yayınları konusundaki ayrıntılı bilgiler için aşağıdaki adrese başvurulabilir:
NESİN YAYINCILIK LTD ŞTİ
Kayahatun Sokak Oktay Bey Apt. No: 11/1 Harbiye, Şişli/İstanbul
Te l : 0212 291 49 89 - Faks: 0212 234 17 77
nesin@nesinyayinevi.com - www.nesinyayinevi.com
Başargan Özdemir:
Leylek, der Zugvogel.
Ein neues Buch von unserem Mitglied
und altem Sozialkämpfer aus
Berlin, dessen Einnahmen der Autor
FöNeS zukommen lässt. Es handelt
sich um moderne Märchen, die – so
auch der Untertitel – für Kinder und
für Erwachsene geeignet sind. Die
politischen Anspielungen machen das
Buch auch heiter für die politisch Denkenden
unter uns, also für die meisten
Mitglieder und Freunde von FöNeS.
Als Preis sind 14 EURO veranschlagt.
Bestellungen am besten über den Autor
selbst (basargan@sireconnect.de) oder
über die Redaktion von FöNeS.
Orient-Express
Das ist das Sommerspezial von ‚Der
Arabische Almanach’,einer Zeitschrift
für Orientalische Kultur, wie es hier im
Untertitel heißt. Der Leitartikel in der
neusten Nummer 16. Jg., ist von Ömer
Erzeren und trägt den Titel „Eisbein
in Alanya“. Adresse: Edition Orient,
Muskauer Str. 4, 10997 Berlin. Dieser
Verlag gibt auch eine Reihe von Büchern
arabisch schreibender Autoren
auf Deutsch heraus.
Aziz Nesin „Bütün Eserler“
Geçen İnFöNeS sayısının bu haberini
burada bir daha veriyoruz,
çünkü şimdiye dek başvuran olmadı:
Üyemiz Dr. Hans-Peter Laqueur´de Aziz
Nesin´in bütün eserleri (1981 yılı basımı)
mevcut. Toplam 10 cilt, karton kapak
ciltli, 113 Fasikül, 5400 sayfa ve Karacan
Yayınlarından. Dr. Laquer bu eserleri
Derneğimiz FöNeS´e dolayısıyla Vakfa
bağışlamak istiyor. Onun bize yazdığına
göre: „Eğer bu kitapların satışından
(açık artırma ya da başka bir biçimde
olabilir) olabildiğince bir gelir elde
edilebilirse, bu harika bir şey olur.“ Biz
de, bu isteği siz üyelerimize iletiyoruz.
Eğer bu kitapları almak istiyorsanız
FöNeS´e başvurabilirsiniz. Kim nekadar
vermeye hazır?
25

Adressen der Vorstandsmitglieder
von FöNeS und der Stiftung
Prof. Dr. Klaus Liebe-Harkort
(1. Vorsitzender)
Lüninghauser Str. 38
28865 Lilienthal
Tel.: 04792/3407
Mobil: 0162-9650705
Fax: 04792/4495
E-Mail: kll-h@onlinehome.de
İlhan İşözen
(2. Vorsitzender)
Weberstr. 1d
23552 Lübeck
Tel.: 0451/3990510
E-Mail: ikbhl@foni.net
Dr. Tuncer Miski
(Kassenwart)
Eislebener Str. 63
28329 Bremen
Tel.: 0421/4679968
E-Mail: tmiski@nexgo.de
Sinan Erdoğan
(Schriftführer)
Vegesacker Str. 186a
28219 Bremen
Tel.: 0421/9494741
E-Mail: s.erdogan@gmx.de
Nurten Karakaş
Eisenbahnstr. 32
10997 Berlin
Mobil: 0177-6406597
E-Mail: nurten_karakas@hotmail.com
Şerafettin Fırat
Stüvestr. 12
45144 Essen
Tel.: 0201/755843
E-Mail: FiratSera@aol.com
Moritz Schelkes
Donaustr. 6
12043 Berlin
Tel.: 030-60977586
Mobil: 0176/24085599
E-Mail: moritz.schelkes@web.de
Die Nesin-Stiftung liegt
nahe bei Çatalca
(ca. 6 km von dort auf dem Weg
nach Gökçeali), ca. 60 km westlich
von Istanbul
Tel.: 0090-212-783-6049 bzw 6358
Fax: 0090-212-783-6050
Die Postadresse ist
Nesin Vakfı
P.K. 5
34870 Çatalca/Istanbul
Türkei
Inzwischen ist bei Yahoo eine Group
unter aziznesin2005 eingerichtet worden.
Hier geht es um Aktivitäten anlässlich
des Gedenkjahres 2005. Wer
teilnehmen möchte wende sich an
Moritz Schelkes oder gehe direkt auf:
aziznesin2005@yahoogroups.de
Die allgemeine Group-Adresse
von FöNeS ist diese:
foenes@yahoogroups.de
Die Adresse der Site
von FöNeS ist:
www.foenes.de oder
www.foenes.uni-bremen.de
Die WEB-Sites der Stiftung,
von Aziz Nesin
und von Ali Nesin sind:
www.nesinvakfi.org
www.aziznesin.com
www.alinesin.org
www.nesinyayinevi.com
www.alinesin.com
www.matematikdunyasi.org
weitere:
www.aziz-nesin-europaschule.de
www.literaturca.de
www.sozluk.sourtimes.org
(siehe dann Aziz Nesin)
Bei den meisten Suchmaschinen findet
man unter dem Suchwort Nesin oder
Aziz Nesin viele, zumeist hilfreiche
Informationen.
Reklam/Werbung
Giderlerimizi daha az tutabilmek,
dolaysıyla Vakfa katkımızı
daha da çoğaltmak için İnFöNeS
sayılarımızda reklama yer vermeyi
düşünüyoruz. Bunun ilk adımını
geçen ve bu sayıda Restaurant
Lehmofen (Ahlen) ile attık. Bu konuda
yardımcı olmanızı bekliyoruz.
Um unsere Ausgaben zu verringern
und so die Unterstützung
der Stiftung zu erhöhen, haben
wir über Werbung in InFöNeS
nachgedacht und den ersten
Schritt mit dem Reastaurant
Lehmofen (Ahlen) getan. Wie
bitten die Leser um weitere Vorschläge.
Einzelheiten an:
Telefon: 04792/3407,
e-mail: kll-h@onlinehome.de
26

Beitrittserklärung für natürliche Personen
(Zum Kopieren, Weitergeben, Ausfüllen und Zurückschicken!)
Nachname: ..................................................................................... Vorname: ............................................................................................
Straße: .............................................................................
PLZ: ................... ............................................................................... Ort: ......................................................................................................
Tel.: ................................................................................................... Fax: ......................................................................................................
e-Mail: ..............................................................................
Ich erkläre hiermit meinen Beitritt in den Verein zur Förderung der Nesin-Stiftung (FöNeS) (Jahresbeitrag 50,- Euro)
Ort: ................................................................................................... Datum: ................................................................................................
Unterschrift: ...................................................................
Ermächtigung zum Einzug von Forderungen durch Lastschriften
Hiermit ermächtige ich den Verein zur Förderung der Nesin-Stiftung
- FöNeS - widerruflich, den von mir zu entrichtenden jährlichen Mitgliedsbeitrag (bei natürlichen Personen
50,- Euro im Jahr) für den Verein bei Fälligkeit zu Lasten meines Girokontos
bei: ....................................................................................
Konto Nr.: ........................................................................................ BLZ: ......................................................................................................
durch Lastschrift einzuziehen.
Ort: ................................................................................................... Datum: ................................................................................................
Unterschrift: ...................................................................
Bitte unterschrieben zurück an Klaus Liebe-Harkort, Lüninghauser Str. 38 - 28865 Lilienthal
FöNeS-Konto bei der Sparkasse Bremen (290 501 01), Konto-Nr. 10 26 2509 (Gemeinnützig seit 5. 2. 1998)
Nordstr. 50 • 59227 Ahlen • Telefon 02382 / 83601
Anatolische Esskultur zum Genießen
Öffnungszeiten:
Dienstag bis Samstag 17.30 - 24.00 Uhr
an Sonn- und Feiertagen 12.00 - 15.00 Uhr und 17.30 - 23.00 Uhr
27

Arkadaşım Badem Ağacı
Sen ağaçların aptalı
Ben insanların
Seni kandırır havalar
Beni sevdalar
Bir ılıman hava esmeye görsün
Düşünmeden gelecek karakışı
Açarsın çiceklerini
Bense hayra yorarım gördüğüm düşü
Bir güler yüz tatlı söz
Açarım yüreğimi hemen
Yemişe durmadan çarpar seni karayel
Beni karasevda
Hem de bilerek kandırıldığımızı
Kaçıncı kez bağlanmışız bir olmaza
Ko desinler bize şaşkın
Sonu gelmese de hiçbir aşkın
Açalım yine de çiçeklerimizi
Senden yanayım arkadaşım
Havanı bulunca aç çiçeklerini
Nasıl açıyorsam yüreğimi
Belki bu kez kış olmaz
Bakarsın sevdan düş olmaz
Nasıl vermişsem kendimi son sevdama
Vur kendini sen de bu güzel havaya
Mein Freund, der Mandelbaum
Du bist der Dumme unter Bäumen
Ich der unter Menschen
Dich betrügen Wind und Wetter
Mich die Liebe
Kaum kommt ein milder Wind zu dir
Ohne zu bedenken, dass der harte Winter naht
Und du, du öffnest deine Blüten
Ich, ich deute meinen Traum zu meinen Gunsten
Ein lachendes Gesicht und süße Worte
Öffnen schnell mein Herz
Ein Windstoß rüttelt dich, vor Reifung deiner Früchte
Mich die Leidenschaft, die ohne Antwort bleibt
Wir wissen beide, dass man uns betrügt
Und dennoch ergeben wir uns immer wieder Illusionen
Lass ab, sollen sie doch sagen, dass wir Tore sind
Wenn auch keine Liebe in Erfüllung endet
So wolln wir dennoch unsere Blüten öffnen
Ich bin auf deiner Seite, Freund
Wenn dir danach ist, dann öffne deine Blüten
Wie ich mein Herz auftu
Vielleicht kommt dieses Mal der Winter nicht
Und du schaust, deine Liebe ist kein Traum
Wie auch ich mich hingegeben habe meiner letzten Leidenschaft
So übergib auch du dich diesem schönen Wind
In: Sondan Başa. Adam/Istanbul, 1984. S. 118
(Nişantaşı, 5. März 1983)
Übersetzung: Klaus Liebe-Harkort
28