SKR - „System der Kleinrechner“ des Ostens im Überblick
SKR - „System der Kleinrechner“ des Ostens im Überblick
SKR - „System der Kleinrechner“ des Ostens im Überblick
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
Grafisch aufbereitetes Fachkonzept<br />
Klassen 60er 70er 80er 1990<br />
Mech/Elektr.<br />
Rechenmaschinen,<br />
Taschenrechner<br />
Personalcomputer<br />
Einsatzzeitraum<br />
<strong>SKR</strong> - Rechner<br />
Einsatzzeitraum<br />
ESER-Rechner<br />
Einsatzzeitraum<br />
Speichermedien<br />
Mech. Büroraum<br />
1958-78<br />
1958-78<br />
D4a<br />
10/63-12/68<br />
ENDIM 2000<br />
10/63-12/68<br />
Analog<br />
MEDA 41 TA<br />
08/74-01/85<br />
Analog<br />
LKS LKL<br />
LBL<br />
Melitta HRM<br />
68-78<br />
DIHALU-3<br />
06/78-05/85<br />
Analog<br />
Sömtron<br />
Cellatron<br />
68-76<br />
Nisa AK5 ELKA22M Sömtron220<br />
68-72 ELKA<br />
73-79<br />
73-85<br />
69-82<br />
131<br />
A 5120<br />
86-92<br />
R 4000<br />
06/84-05/86<br />
R 300<br />
06/73-08/81<br />
Z 1013<br />
MBG<br />
KC 85/1<br />
86-90<br />
R 4200<br />
07/82-11/85<br />
MKG<br />
LKL<br />
PC 1715<br />
87-92<br />
R 4201<br />
06/83-05/87<br />
WPS<br />
60er 70er 80er 1990<br />
Seite 1/11<br />
A 7100<br />
87-92<br />
KC 85/3<br />
87-90<br />
R 21<br />
11/76-02/87<br />
SM 4-20<br />
07/86-11/91<br />
A 7150<br />
88-92<br />
MBG<br />
KC85/4<br />
87-90<br />
EC 1022<br />
01/84-06/87<br />
ELKA<br />
101<br />
K 1520<br />
12/80-03/91<br />
K6313<br />
EC 1022<br />
EC1834<br />
88-92<br />
Konkret<br />
100<br />
KC 87<br />
87-90<br />
Konkret<br />
200<br />
K6418<br />
Konkret<br />
400<br />
A 5105<br />
89-92<br />
K6314<br />
Konkret<br />
600<br />
KC compact<br />
89-92<br />
MR<br />
201<br />
Schnei<strong>der</strong><br />
89-92<br />
K 1840<br />
01/90-04/92<br />
EC 1057<br />
01/90-04/92<br />
K6405<br />
K6416
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
Generation Zeitraum Bauelementebasis Hauptspeichertyp Datenträger<br />
1. 50er Jahre<br />
2. Jahre 61-64<br />
3. Jahre 65-72<br />
4. Jahre 72-89<br />
5. ab 1990<br />
Röhren,<br />
Kondensatoren,<br />
Relais<br />
diskrete Bauelemente<br />
(Dioden, Transistoren,<br />
einfache integrierte<br />
Schaltkreise (SSI)<br />
Hybridschaltkreise,<br />
intergrierte Schaltkreise<br />
(SSI, MSI)<br />
Mikroprozessoren,<br />
Vielfachprozessoren<br />
(LSI, VLSI)<br />
Ultrahochintegrierte<br />
Schaltkreise (ULSI,<br />
VLSI),<br />
Neuentwicklungen<br />
(Bionikrechner)<br />
Elektromechanikrelaisspeicher,<br />
Röhrenspeicher,<br />
Magnettrommel<br />
Magnettrommel,<br />
Ferritkernspeicher<br />
Ferritkernspeicher,<br />
integrierte<br />
Speichertechnik<br />
integrierte<br />
Speichertechnik<br />
Hardware-Entwicklungen<br />
Schalttafel,<br />
Lochstreifen,<br />
Lochkarte<br />
Lochkarte,<br />
Magnetband,<br />
Plattenspeicher<br />
Magnetband,<br />
Winchesterplatten,<br />
Halbleiterspeicher<br />
Winchesterplatten,<br />
Disketten, optische<br />
Platten<br />
Winchesterplatten,<br />
Disketten, CD-<br />
Roms, DVDs,<br />
Tieftemperaturspeich<br />
er<br />
Operationsgeschwindigkeit <strong>der</strong><br />
CPU (ZVE)<br />
Seite 2/11<br />
bis 5000 Op/Sek<br />
bis 200000 Op/Sek<br />
bis 2 Mio Op/Sek<br />
bis 100 Mio Op/Sek<br />
bis 10 Mrd Op/Sek<br />
Kommunikation Mensch-<br />
Maschine<br />
pr<strong>im</strong>itive Tastaturen,<br />
Schalter<br />
Schreibwerk,<br />
Bedienfeld mit Tasten<br />
Bildschirm und<br />
Tastatur, Bedienfeld mit<br />
Tasten<br />
Bildschirm, Tastatur,<br />
Maus, Lichtstift, erste<br />
Sprach-<br />
kommunikationen<br />
Mult<strong>im</strong>ediale<br />
Kommunikationen<br />
Typischer Vertreter Sonstige Angaben<br />
D1<br />
D2<br />
Oprema<br />
ZRA1<br />
D4a<br />
R300<br />
ESER<br />
R20<br />
R21<br />
R40<br />
Familie K4000<br />
PR1000<br />
PR2000<br />
Hoher Raumbedarf, Hohe<br />
Leistungsaufnahme,<br />
Maschinensprache<br />
1/10 <strong>des</strong> Raumbedarfs<br />
<strong>der</strong> 1.Generation,<br />
Assemblersprachen<br />
flexible Peripherien,<br />
problemorientierte<br />
Programmiersprachen,<br />
höhere<br />
Computersprachen<br />
Miniaturisierung,<br />
K 1520-System,<br />
vielfältige<br />
PC1715, AC7100,<br />
Rechnerkopplungsmöglic<br />
AC7150, EC1834,<br />
hkeiten (LAN, WAN,<br />
K1600, EC 1055, EC<br />
GAN),<br />
1056, EC 1057<br />
Makro-Sprachen<br />
Cyrix, Pentium,<br />
Pentium Pro, AMD,<br />
Celeron, Pentium III,<br />
Athlon, Duron, Apple<br />
G4, Pentium 4,<br />
Pentium-Xeon<br />
KI - Sprachen<br />
(Künstliche Intelligenz)
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
EDV-Anlage<br />
1*CM1420<br />
1*R4000<br />
6*R4201<br />
1*R4200<br />
1*PR2100<br />
2*MRES<br />
1*MPD4<br />
6*K1520<br />
1*EC1057<br />
1*K1840<br />
1*EC1022<br />
1*R21<br />
1*R300<br />
6*DIHALU-3<br />
1*D4a<br />
1*MEDA 42<br />
1*MEDA 41<br />
1*ENDIM<br />
1963<br />
1963<br />
5,6<br />
5,3<br />
Einsatzzeitraum aller EDVAs in TH-Merseburg<br />
1968<br />
1968<br />
1971<br />
1973<br />
1974<br />
1974<br />
7,8<br />
1976<br />
1960 1970 1980 1990<br />
Seite 3/11<br />
Jahr<br />
8,3<br />
1978<br />
1978<br />
1980<br />
10,6<br />
10,6<br />
1982<br />
11,2<br />
7,1<br />
1983<br />
1983<br />
1981<br />
1984<br />
3,5<br />
1984<br />
1984<br />
1986<br />
1,9<br />
4,1<br />
3,9<br />
10,4<br />
3,5<br />
1985<br />
1985<br />
1985<br />
1986<br />
1985<br />
6,3<br />
1987<br />
4,8<br />
1987<br />
1987<br />
1987<br />
1990<br />
1990<br />
1991<br />
1991<br />
1991<br />
2,3<br />
2,3<br />
1992 1992
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
Bau 133<br />
(Informatik)<br />
Bau 139<br />
(ORZ)<br />
Bau 138<br />
Einsatzorte von ESER und <strong>SKR</strong><br />
10/63-12/68<br />
ENDIM 2000<br />
Keller 133/ später 121<br />
06/63-12/68<br />
D4a<br />
Keller 133/ später 139<br />
06/73-08/81<br />
R 300<br />
Bau 139<br />
02/71-09/78<br />
PR2100<br />
Bau 138<br />
11/76-11/87<br />
R 21<br />
Bau 139<br />
06/78-05/85<br />
6*DIHALU<br />
Bau 139<br />
08/74-01/85<br />
MEDA 41 TC<br />
Bau 138<br />
08/74-01/85<br />
MEDA 42 TA<br />
Bau 138<br />
Seite 4/11<br />
06/84-05/86<br />
R 4000<br />
Bau 139<br />
12/80-03/91<br />
4*K 1520<br />
Bau 133<br />
06/83-05/87<br />
R 4201<br />
Bau 139<br />
12/83-10/87<br />
MPD 4<br />
Bau 139<br />
12/80-03/91<br />
2*K 1520<br />
Bau 138<br />
01/84-06/87<br />
EC 1022<br />
Bau 139<br />
06/86-03/91<br />
SM 4-20<br />
Bau 139<br />
06/82-11/85<br />
R 4200<br />
Bau 138<br />
01/90-04/92<br />
EC 1057<br />
Bau 139<br />
01/90-04/92<br />
K1840<br />
Bau 139<br />
12/84-03/91<br />
2*MRES<br />
A5601<br />
Bau 138
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
100000<br />
10000<br />
1000<br />
100<br />
10<br />
1<br />
0,1<br />
251<br />
Analogrechner<br />
ENDIM<br />
4<br />
3<br />
Digitalrechner<br />
R300<br />
5.618<br />
40<br />
KOPS RAM (kB) Preise (TDM)<br />
5<br />
Entwicklungskurven Mainframe<br />
Digitalrechner<br />
R21<br />
Seite 5/11<br />
2.922<br />
64<br />
65<br />
Digitalrechner<br />
EC1022<br />
6.527<br />
1024<br />
585<br />
Digitalrechner<br />
EC1057<br />
8.918<br />
16384<br />
1245
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
EC 1010<br />
BJ :1971<br />
RAM : 256 KB<br />
Ungarn<br />
EC 1011<br />
BJ : 1977 Ungarn<br />
RAM : 128 KB<br />
Workstation<br />
EC 1012<br />
BJ : 1978<br />
Ungarn<br />
Workstation<br />
EC 1015<br />
BJ : 1980<br />
Ungarn 16T<br />
Workstation<br />
ESER-Mainframe <strong>des</strong> <strong>Ostens</strong> <strong>im</strong> <strong>Überblick</strong><br />
EC 1020<br />
BJ : 1971<br />
RAM : 512 KB<br />
Bulgarien/UdSSR<br />
EC 1022<br />
BJ : 1975<br />
RAM : 1024 KB<br />
UdSSR 90T<br />
EC 1033 (Jerewan)<br />
BJ : 1977<br />
UdSSR 0,2 MOPS<br />
VG : 1020/1022<br />
EC 1035<br />
BJ : 1978<br />
UdSSR 0,14 MOPS<br />
DOS-EC/OS-EC<br />
EC 1036<br />
BJ : 1984<br />
UdSSR 0,4 MOPS<br />
Name : "Ryad"<br />
EC 1021<br />
BJ : 1977<br />
CSSR<br />
NF : 1025<br />
EC 1025<br />
BJ : 1978<br />
CSSR 60T<br />
Lochkartengeräte<br />
EC 1030 (Minsk)<br />
BJ : 1972<br />
Polen/UdSSR<br />
Name : "Ryad"<br />
EC 1032<br />
BJ : 1973<br />
Polen<br />
VG : 1030<br />
EC 1040<br />
BJ : 1973<br />
DDR 0,4 MOPS<br />
RAM : 2048 KB<br />
EC 1055<br />
BJ : 1980<br />
DDR 0,6 MOPS<br />
RAM : 4096 KB<br />
EC 1056<br />
BJ : 1985 DDR<br />
RAM : 4096 KB<br />
BS : OS/ES, SVM<br />
EC 1057<br />
BJ : 1987 DDR<br />
RAM : 16384 KB<br />
HDD : 300 MB<br />
Seite 6/11<br />
EC 1055M<br />
BJ : 1981 DDR<br />
RAM : 4096 KB<br />
HDD : 100 MB<br />
EC 1045<br />
BJ 1979<br />
UdSSR 0,5 MOPS<br />
RAM : 4096 KB<br />
EC 1046<br />
BJ 1985<br />
UdSSR 1,3 MOPS<br />
RAM : 8192 KB<br />
EC 1061<br />
BJ : 1985<br />
UdSSR<br />
RAM : 8192 KB<br />
EC 1050<br />
BJ : 1975/76<br />
UdSSR 500T<br />
miese Qualität<br />
EC 1060<br />
BJ : 1975<br />
UdSSR<br />
Magnetbandgerät<br />
EC 1065<br />
BJ 1981<br />
UdSSR 4,5 MOPS<br />
RAM 16384 KB<br />
EC 1066<br />
BJ 1986<br />
UdSSR 5,5 MOPS<br />
RAM 16384 KB<br />
EC 1068<br />
BJ 1987<br />
UdSSR 10,0 MOPS<br />
RAM 16384 KB<br />
Klasse EC1020 hatte die Leistung einer IBM 360/30 bzw. 360/40;<br />
Klasse EC1040 war doppelt so schnell wie die IBM 370/145.<br />
Die Anlage EC1055 basiert auf <strong>der</strong> IBM 370iger Reihe.<br />
Als Betriebssysteme kamen DOS-EC,OS-EC und SVM zum Einsatz.
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
<strong>SKR</strong> - <strong>„System</strong> <strong>der</strong> <strong>Kleinrechner“</strong> <strong>des</strong> <strong>Ostens</strong> <strong>im</strong> <strong>Überblick</strong><br />
CM 1<br />
BJ :1978<br />
UdSSR<br />
Prozessrechner<br />
CM 1412<br />
BJ : 1985<br />
UdSSR<br />
ESER<br />
CM 1910<br />
BJ : 1986<br />
UdSSR<br />
PC-Nachbau<br />
PRS 4000<br />
BJ :1975<br />
DDR<br />
Prozessrechner<br />
PRS 4001<br />
BJ : 1978<br />
DDR<br />
Prozessrechner<br />
K 1510<br />
BJ :1977<br />
DDR<br />
Terminal<br />
K 1520<br />
BJ : 1978<br />
DDR<br />
Prog. Terminal<br />
K 1600<br />
BJ : 1980<br />
DDR<br />
Typenreihe<br />
K 1610<br />
BJ 1980<br />
DDR<br />
CPU : 2* U830<br />
K 1620<br />
BJ : 1980<br />
DDR<br />
CPU : 2* U830<br />
K 1630<br />
BJ : 1980<br />
DDR<br />
2* U830, 1* FPU<br />
K 1800 (32 BIT)<br />
BJ : 1985<br />
DDR<br />
VAX Nachbau<br />
K 1820 (32 BIT)<br />
BJ : 1987<br />
DDR<br />
Workstation<br />
K 1840 (32 BIT)<br />
BJ : 1988<br />
DDR<br />
HDD + MBG<br />
R 4200<br />
BJ :1975<br />
DDR<br />
Lochkarten + DE<br />
Seite 7/11<br />
R 4201<br />
BJ : 1978<br />
DDR<br />
Lochkarten + DE<br />
CM 5<br />
BJ :1978<br />
UdSSR<br />
Prozessrechner<br />
CM 52<br />
BJ : 1980<br />
Ungarn<br />
Prozessrechner<br />
SM 52/11<br />
BJ : 1984<br />
CSSR<br />
Prozessrechner<br />
SM 1300<br />
BJ : 1984<br />
UdSSR<br />
Workstation<br />
SM 1424<br />
BJ : 1984<br />
UdSSR<br />
Prozessrechner<br />
SM 1600<br />
BJ : 1984<br />
UdSSR<br />
Multi-User<br />
SM 1810<br />
BJ : 1985<br />
UdSSR<br />
Multi-User<br />
Das <strong>SKR</strong> - System <strong>der</strong> Kleinrechner, wurde Ende <strong>der</strong> 70iger Jahre<br />
geschaffen und verfolgte die Ziele :<br />
• einheitliche Grundkonzeption aller Zentraleinheiten<br />
• unterschiedliche Abstufung <strong>der</strong> Leistungsparameter von<br />
Zentraleinheiten und Peripherien<br />
• Programmverträglichkeit durch einheitliche Befehlsliste<br />
• Datenverträglichkeit durch einheitliche Datenträger und<br />
Dateien<br />
• Standardinterface für Peripherien<br />
• Einheitlichkeit <strong>der</strong> Betriebssysteme<br />
Für die <strong>SKR</strong>-Rechner gab es nationale und internationale<br />
Bezeichnungen. „CM“ <strong>im</strong> Russischen ist „SM“ <strong>im</strong> Internationalen.
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
8 BIT-Computer <strong>des</strong> <strong>Ostens</strong> <strong>im</strong> <strong>Überblick</strong><br />
Lerncomputer<br />
LC 80<br />
Poly-Computer<br />
Spectral<br />
AC 1 Amateur<br />
LLC2<br />
GDC<br />
JT-Computer<br />
HCX<br />
MC f. Anfänger<br />
Ausbau MC<br />
Kleincomputer<br />
KC 85/1<br />
KC 85/2<br />
KC 85/3<br />
KC 85/4<br />
KC 87<br />
KC compact<br />
8 BIT-Rechner<br />
Seite 8/11<br />
PCs<br />
BC 5110<br />
BC 5120<br />
BC 5130<br />
PC 1715<br />
Homecomputer<br />
HC 900<br />
Z 1013<br />
Z 9001
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
16 BIT-Computer <strong>des</strong> <strong>Ostens</strong> <strong>im</strong> <strong>Überblick</strong><br />
PCs<br />
MC 80<br />
AC 7100<br />
AC 7150<br />
EC 1834<br />
EC 1835<br />
EC 1835 Turbo<br />
A 5105 BIC<br />
16 BIT-Rechner<br />
Seite 9/11<br />
Programmiercomputer<br />
PRG 710<br />
P 8000<br />
K 8924
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
100000<br />
10000<br />
1000<br />
100<br />
10<br />
1<br />
0,1<br />
Digital<br />
D4a<br />
108<br />
1<br />
1<br />
Digital<br />
PR2100<br />
895<br />
112<br />
Analog<br />
MEDA 41<br />
226<br />
Analog<br />
274<br />
1 1 1<br />
5 5 5<br />
MEDA 42<br />
KOPS RAM (kB) Preise (TDM)<br />
Analog<br />
DIHALU<br />
Entwicklungskurven <strong>SKR</strong><br />
300<br />
Digital<br />
K1520<br />
69<br />
145<br />
Digital<br />
R4200<br />
Seite 10/11<br />
1.769<br />
100 100<br />
14<br />
Digital<br />
R4201<br />
772<br />
18<br />
Digital<br />
MRES<br />
127<br />
145<br />
Digital<br />
R4000<br />
2.380<br />
118<br />
Digital<br />
CM1420<br />
1.594<br />
1024<br />
800<br />
Digital<br />
K1840<br />
4.150<br />
16384<br />
525
Computermuseum FH Merseburg © Lenker, Tischendorf<br />
100000<br />
10000<br />
1000<br />
LC 80<br />
720 DM<br />
64<br />
900<br />
BC A5120<br />
87.086 DM<br />
2476 112<br />
Entwicklungskurven HCs, KCs u. PCs <strong>der</strong> TH-M<br />
KC85/2<br />
KOPS RAMmax (kB) Preise (TDM)<br />
1.700 DM<br />
4096 4096<br />
1750 1750<br />
KC85/3<br />
3.592 DM<br />
Seite 11/11<br />
PC 1715<br />
17.579 DM<br />
2458 64<br />
KC87.1<br />
3.432 DM<br />
1750 64<br />
AC 7100<br />
57.884 DM<br />
1024<br />
640<br />
4915 4912<br />
EC 1834<br />
51.376 DM