24.11.2012 Aufrufe

Modellprojekt „Magdeburger Weg“ - Fachverband Sucht eV

Modellprojekt „Magdeburger Weg“ - Fachverband Sucht eV

Modellprojekt „Magdeburger Weg“ - Fachverband Sucht eV

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

medinet-AG Alte Ölmühle, Fachklinik für<br />

Abhängigkeitserkrankungen, Magdeburg<br />

Neuer Zugangsweg in die Therapie: <strong>Modellprojekt</strong><br />

<strong>„Magdeburger</strong> <strong>Weg“</strong><br />

Eine retrospektive Studie zur Katamnese der Behandlungsjahrgänge 2007,<br />

2008, 2009.<br />

GfQG<br />

Gesellschaft für Qualität im<br />

Gesundheitswesen, Karlsruhe<br />

Lukas Forschner, David Kriz & Rüdiger Nübling<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V.<br />

06.06.2011 – 08.06.2011


Hintergrund<br />

<strong>Sucht</strong>erkrankung stellt bedeutsames Hemmnis bei<br />

Vermittlung in den Arbeitsmarkt dar<br />

<strong>Sucht</strong>kranke Menschen oftmals schwer erreichbar für<br />

Hilfsangebote � frühzeitiges Hilfsangebot über die<br />

ARGE, um<br />

1) Chronifizierung zu vermeiden<br />

2) allgemeine Kostensenkung zu erreichen<br />

(Kommunen, Sozialagentur und Rentenversicherung)<br />

WIN-WIN-Situation<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


67 stationäre Betten<br />

Fachklinik Alte Ölmühle<br />

10 ganztägig ambulante Behandlungsplätze<br />

10 ambulante Behandlungsplätze<br />

16 Adaptionsplätze<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


<strong>„Magdeburger</strong> <strong>Weg“</strong> (im ff „Treatment-Gruppe“)<br />

Überblick<br />

Stichproben: Treatment (TG)- und Kontrollgruppe (KG,<br />

alle anderen Patienten der Klinik, „Treatment as<br />

usual“)<br />

Behandlungsergebnisse<br />

Katamnese nach 12 Monaten<br />

Diskussion<br />

Fazit<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


<strong>Modellprojekt</strong> <strong>„Magdeburger</strong> <strong>Weg“</strong><br />

Kooperation: DRV-Mitteldeutschland, ARGE sowie<br />

Fachkliniken<br />

Verdacht auf eine Abhängigkeitserkrankung bei ALG II<br />

-Empfänger<br />

Aufforderung zur ärztlichen Untersuchung (analog<br />

§ 125 SGB III Minderung der Leistungsfähigkeit)<br />

Bei bestätigter Indikation<br />

Zielvereinbarung<br />

Antrag auf Rehabilitation ohne Sozialbericht<br />

Vorbereitungsgruppe der Klinik<br />

rasche Aufnahme nach Erteilung der Kostenzusage<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


Ziele des <strong>Modellprojekt</strong>s<br />

<strong>Sucht</strong>mittelabhängige arbeitslose Menschen sehr<br />

frühzeitig für eine Entwöhnungsbehandlung<br />

gewinnen<br />

Prävention von vorzeitigem krankheitsbedingtem<br />

Ausscheiden aus dem Erwerbsleben<br />

Vermittlungshemmnisse beseitigen<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


Patientencharakteristika<br />

Merkmal/Variable TG KG FVS<br />

2008 1<br />

n(max) 121 615 10.461<br />

Geschlecht männlich (%) 87,6 88,9 69,5<br />

Altersdurchschnitt (M/s) 44,1/6,8 42,2/9,6 45,6/10,1<br />

Familienstand (%)<br />

ledig<br />

verheiratet<br />

getrennt/geschieden<br />

46,7<br />

10,0<br />

40,7<br />

42,4<br />

13,7<br />

39,0<br />

--<br />

38,8<br />

--<br />

Schulabschluss (%)<br />

bis HS<br />

35,2 47,5 50,3<br />

MR und höher<br />

53,5 45,0 47,6<br />

Hauptsuchtmitteldiagnose Alkohol (%) 99,2 98,2 94,9<br />

Dauer der Reha in Tagen (alle; MW/s)<br />

“ (nur reguläre Entlassungen; M/s)<br />

Art der Behandlungsbeendigung (%)<br />

planmäßig<br />

Abbruch Patient<br />

Abbruch Klinik<br />

1 Missel et al., 2011<br />

61,1/33,1<br />

85,6/7,1<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

64,1<br />

26,7<br />

9,2<br />

71,3/29,4<br />

86,1/10,7<br />

77,0<br />

17,2<br />

5,7<br />

81,4/33,6<br />

87,4/29,6<br />

86,6<br />

11,1<br />

1,3


Keine Hochschul- oder<br />

Berufsausbildung abgeschlossen<br />

Abgeschlossene Lehrausbildung<br />

Meister / Techniker<br />

Hochschulabschluss<br />

Anderer Berufsabschluss<br />

k.A.<br />

2,6<br />

0,8<br />

0,5<br />

0,0<br />

1,5<br />

1,7<br />

9,8<br />

5,8<br />

Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

(N=735, Kontingenzkoeffizient=. 950, p=.023)<br />

18,9<br />

Berufsausbildung<br />

26,7<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

66,8<br />

65,0<br />

0 10 20 30 40 50 60 70<br />

%


k.A.<br />

Lohn, Gehalt, Einkünfte aus …<br />

Krankengeld, Übergangsgeld<br />

Rente, Pension<br />

Arbeitslosengeld I (SGB III 117)<br />

Arbeitslosengeld II (SGB II 19) / …<br />

Sozialhilfe (u.a. staatliche leistungen, …<br />

Angehörige<br />

Vermögen<br />

Sonstiges (z.B. Betteln)<br />

5,8<br />

10,1<br />

0,0<br />

1,5<br />

0,0<br />

3,3<br />

0,8<br />

1,1<br />

0,8<br />

8,1<br />

0,8<br />

1,5<br />

0,8<br />

3,3<br />

0,0<br />

0,2<br />

0,0<br />

0,3<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

Lebensunterhalt<br />

70,7<br />

Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

0 10 20 30 40 50 60<br />

%<br />

70 80 90 100<br />

(N=735, Kontingenzkoeffizient=.177, p=.005)<br />

90,8


Mehr<br />

bis 50.000 Euro<br />

bis 25.000 Euro<br />

bis 10.000 Euro<br />

Keine<br />

k.A.<br />

Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

0,0<br />

1,3<br />

(N=735, Kontingenzkoeffizient=.068, p=.645)<br />

1,7<br />

2,6<br />

5,0<br />

5,0<br />

20,0<br />

17,4<br />

14,2<br />

18,0<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

59,2<br />

55,6<br />

Schulden<br />

0 10 20 30 40 50 60<br />

%<br />

70 80 90 100


schädlicher Gebrauch<br />

Abhängigkeit: gegenwärtig abstinent<br />

Abhängigkeit: gegengwärtig abstinent in<br />

schützender Umgebung<br />

Abhängigkeit: gegenwärtiger<br />

Substanzgebrauch<br />

Alkoholkonsum bei Aufnahme<br />

k.A.<br />

Abhängigkeit: ständiger Substanzgebrauch<br />

Abhängigkeit: episodischer<br />

Substanzgebrauch<br />

Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

0,0<br />

1,0<br />

0,0<br />

0,2<br />

0,8<br />

2,3<br />

3,3<br />

1,3<br />

0,0<br />

0,8<br />

(N=735, Kontingenzkoeffizient=.113, p=.153)<br />

17,5<br />

25,2<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

78,3<br />

69,3<br />

0 10 20 30 40 50 60<br />

%<br />

70 80 90 100


k.A.<br />

schädlicher Gebrauch<br />

Abhängigkeit: gegenwärtig abstinent<br />

Abhängigkeit: gegenwärtiger<br />

Substanzgebrauch<br />

Abhängigkeit: ständiger Substanzgebrauch<br />

Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

(N=735, Kontingenzkoeffizient=.166, p=.001)<br />

Tabakkonsum bei Aufnahme<br />

0,0<br />

0,2<br />

1,7<br />

1,1<br />

0,8<br />

0,0<br />

9,2<br />

25,9<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

72,8<br />

88,3<br />

0 10 20 30 40 50 60<br />

%<br />

70 80 90 100


TG<br />

KG<br />

durchschnittliche Anzahl suchtbezogener<br />

Hilfe im Vorfeld<br />

6,0<br />

8,5<br />

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

(N=727, t=3290, p=.001)<br />

s= 7,01<br />

s= 8,93<br />

Beinhaltet waren: Medizinische Notfallhilfe, Substitutionsbehandlung, Psychosoziale Begleitbetreuung bei Substitution<br />

Entzug / Entgiftung, Ambulante Beratung, Ambulante Entwöhnungsbehandlung (Reha), Teilstationäre Entwöhnungsbehandlung<br />

(Reha), Stat. Entwöhnungsbehandlung (Reha), Kombinationstherapie (Reha), Adaptionsbehandlung ,<br />

Ambulante sozialtherapeutische Maßnahmen, Teilstationäre sozialtherapeutische Maßnahmen, Stationäre<br />

sozialtherapeutische Maßnahmen, Psychiatrische Behandlung, Psychotherapeutische Behandlung (Range: 0-16)


TG<br />

KG<br />

arbeitsfähig<br />

arbeitsunfähig<br />

Maßnahme nicht ordnungsgemäß …<br />

Beurteilung nicht erforderlich, z.B. …<br />

Arbeitsfähigkeit: A-E Vergleich<br />

k.A.<br />

k.A.<br />

arbeitsfähig<br />

arbeitsunfähig<br />

Maßnahme nicht ordnungsgemäß …<br />

Beurteilung nicht erforderlich, z.B. …<br />

4,2<br />

0,0<br />

0,8<br />

0,0<br />

0,8<br />

0,0<br />

1,5<br />

0,3<br />

0,0<br />

5,4<br />

17,5<br />

16,7<br />

16,7<br />

20,2<br />

13,7<br />

22,9<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

56,6<br />

65,8<br />

77,5<br />

79,5<br />

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100<br />

bei Aufnahme bei Entlassung<br />

%


TG<br />

KG<br />

Leistungsfähigkeit Beruf: A-E Vergleich<br />

6 Stunden und mehr<br />

3 bis unter 6 Stunden<br />

unter 3 Stunden<br />

keine Angabe erforderlich<br />

6 Stunden und mehr<br />

3 bis unter 6 Stunden<br />

unter 3 Stunden<br />

keine Angabe erforderlich<br />

0,9<br />

0,0<br />

19,3<br />

24,1<br />

24,1<br />

13,4<br />

20,7<br />

26,4<br />

10,9<br />

2,7<br />

0,0<br />

bei Aufnahme bei Entlassung<br />

38,4<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

42,3<br />

50,9<br />

57,5<br />

68,4<br />

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100<br />

%


Gesamtstichprobe<br />

Somatisierung<br />

Zwanghaftigkeit<br />

Unsicherheit im …<br />

Depressivität<br />

Ängstlichkeit<br />

Aggressivität<br />

Phobische Angst<br />

Paranoides Denken<br />

Psychotizismus<br />

Gesamtwert BSI<br />

0,4<br />

0,4<br />

0,4<br />

BSI bei Aufnahme<br />

0,4<br />

0,5<br />

0,5<br />

0,5<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

0,6<br />

0,6<br />

0,6<br />

0,7<br />

0,7<br />

0,8<br />

0,8<br />

0,7<br />

0,8<br />

0,7<br />

0,7<br />

0,9<br />

0,8<br />

0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0<br />

Norm Treatmentgruppe Kontrollgruppe<br />

p=.020<br />

p=.010<br />

p=.003<br />

p=.003<br />

p=.018<br />

p=.034


BSI: Effektstärken A-E-Vergleich<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


TG<br />

75;<br />

62%<br />

Teilnahme keine Antwort<br />

46;<br />

38%<br />

KG<br />

317;<br />

52%<br />

(Häufigkeit, Prozentsatz; N=736, Kontingenzkoeffizient=.081, p=.029)<br />

Zum Vergleich:<br />

FVS-Katamnese<br />

(Missel et al., 2011)<br />

4568;<br />

44%<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

Rücklauf Katamnese<br />

Teilnahme keine Antwort<br />

5893;<br />

56%<br />

298;<br />

48%


TG<br />

1; 2%<br />

Abstinenzquoten Katamnese – DGSS3<br />

23; 50%<br />

175;<br />

59%<br />

20; 44%<br />

2; 4%<br />

1; 0%<br />

76;<br />

26%<br />

44;<br />

15%<br />

abstinent abstinent nach Rückfall nein nicht abstinent unklar<br />

(Katamnesestichprobe ;Häufigkeit, Prozentsatz; N=344, Kontingenzkoeffizient=.232, p=.002)<br />

Zum Vergleich:<br />

FVS-Katamnese<br />

(Missel et al., 2011)<br />

3576; 61%<br />

KG<br />

687; 11%<br />

1630; 28%<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

abstinent<br />

abstinent nach Rückfall<br />

nein nicht abstinent<br />

unklar


konservative Abstinenzquoten – DGSS4<br />

TG<br />

KG<br />

FVS-Kat.<br />

FVS-Katamnese (Missel et al., 2011)<br />

(bezogen auf Gesamtstichprobe; Nichtantworter etc. als ‚Rückfällig per Definition gewertet‘)<br />

18,3<br />

36,3<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

40,8<br />

0 10 20 30 40 50 60 70<br />

%


Anteil Zustimmung der sieben häufigsten Gründe (von 20)<br />

nur Katamneseteilnehmer<br />

Ärger<br />

Langeweile<br />

Innere Spannung, Unruhe<br />

Frustration, Enttäuschungen<br />

Einsamkeit<br />

unwiderstehliches<br />

Verlangen/<strong>Sucht</strong>druck<br />

24,9<br />

36<br />

37,2<br />

39,1<br />

Gründe für Rückfall<br />

44<br />

44,9<br />

40,3<br />

40<br />

41<br />

36<br />

35,9<br />

40<br />

30,8<br />

32,0<br />

36<br />

32,1<br />

24,9<br />

28<br />

33,3<br />

21,5<br />

45,7<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

Mittlere Anzahl:<br />

M TG=4,68 (SD=3,4)<br />

M KG=5,10 (SD=4,0)<br />

n. s.<br />

Schlafschwierigkeiten<br />

TG<br />

KG<br />

FVS<br />

0 10 20 30 40 50 60 70<br />

%<br />

80 90 100


Alltagsbewältigung<br />

<strong>Sucht</strong>mittelgebrauch<br />

Straftaten, Delikte<br />

Wohnsituation<br />

Finanzielle Situation<br />

Seelischer Zustand<br />

Körperliche Gesundheit<br />

Eltern, Geschwister, Verwandten<br />

Treatmentgruppe<br />

Kontrollgruppe<br />

Arbeitssituation<br />

Freizeitgestaltung<br />

Freunde<br />

Eigene Kinder<br />

Partnerbeziehung<br />

Veränderungen<br />

Zufriedenheitskennwerte (K)<br />

3,3<br />

2,5<br />

3,3<br />

2,5<br />

3,9<br />

3,6<br />

3,6<br />

3,2<br />

4,2<br />

3,5<br />

3,4<br />

2,9<br />

4,0<br />

3,0<br />

4,4<br />

3,4<br />

3,4<br />

2,7<br />

3,2<br />

3,0<br />

3,5<br />

2,7<br />

3,4<br />

2,6<br />

2,7<br />

2,8<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

p=,003<br />

p=,029<br />

p=,008<br />

p=,002<br />

p=,002<br />

p=,005<br />

p=,009<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

viel gleich viel<br />

besser geblieben schlechter


1. <strong>Sucht</strong>kranke ALG-II-Empfänger können frühzeitig für eine<br />

Entwöhnungstherapie gewonnen werden.<br />

2. Zunächst fremdmotivierte Rehabilitanden profitieren von<br />

einer Therapie<br />

Fazit<br />

(50% reguläre Entlassung, 14% WB andere Reha = Adaption, 1-J.-Katamnese 18<br />

– 45 % abstinent, Verbesserung der Leistungsfähigkeit).<br />

3. Die Symptombelastung (BSI) vermindert sich in der Gruppe<br />

MW geringer als KG<br />

4. Zum Katamnesezeitpunkt ist die Zufriedenheitszunahme bei<br />

der KG größer als bei MW.<br />

5. Keine Zufriedenheitsänderung (MW) bei Arbeitssituation,<br />

finanzielle Situation, körperliche Gesundheit.<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


Fazit<br />

6. Die Gesamtsituation wird durch einen sehr hohen Anteil<br />

von Rehabilitanden mit ALG-Bezug geprägt, die in weiteren<br />

für die Abstinenzprognose wichtigen Merkmalen (z.B.<br />

Lebenssituation, Familienstand) vom Durchschnitt FVS<br />

abweichen.<br />

7. Wichtig für den Erfolg des Projektes sind auch<br />

Möglichkeiten für die Rehabilitanden nach Therapie in den<br />

Arbeitsmarkt zurückkehren zu können.<br />

8. Weitere Untersuchungen z.B. prospektive Studie sinnvoll:<br />

u.a. Vergleich mit suchtkranken ALG-II-Empfänger, die eine<br />

Entwöhnungstherapie ablehnen, gesundheitsökonomische<br />

Bedeutung des MW, längerfristige Outcomes<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011


Herzlichen Dank für Ihre Aufmerksamkeit.<br />

24. Kongress des <strong>Fachverband</strong>es <strong>Sucht</strong> e.V. 2011<br />

Literaturnachweise beim Referenten.

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!