10.12.2016 Aufrufe

Switzerland Yearbook - 1912

Switzerland Yearbook - 1912

Switzerland Yearbook - 1912

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

Schweizerische Statistik — Statistique de la Suisse<br />

186. Lieferung — 186e livraison<br />

Statistisches Jahrbuch<br />

der<br />

Schweiz<br />

Herausgegeben<br />

vom<br />

Statistischen Bureau des eidg, Departements des Innern<br />

Einundzwanzigster Jahrgang<br />

<strong>1912</strong><br />

n•••nn•,,r•°-<br />

ANNUAIRE STATISTIQUE<br />

SiJISSE<br />

PUBLI -ü PAR<br />

LE BUREAU DE STATISTIQUE DU DEPARTEMENT FtlARAL DE L'INeRIEUR<br />

VING-T-UNItME ANNSE<br />

4942<br />

Bern 1913<br />

Buchdruckerei Stämpfli & Cie.<br />

Kommissionsverlag A. Francke, Bern.<br />

Ausgegeben den 10. Juni 1913.<br />

(2000 Ex.)<br />

Preis Fr. 5. —. Prix Fr. 5.


Inhaltsübersicht. — Sommaire 96,76ral.<br />

Seite<br />

I. Bodenfläche 5<br />

II. Bevölkerung 8<br />

III. Bevölkerungsbewegung 17<br />

IV. Landwirtschaft .. ... . 58<br />

V. Der Tierbestand 72<br />

VI. Forstwirtschaft 80<br />

VII. Fischzucht und Jagd 84<br />

VIII. Salinen 90<br />

IX. Industrie 93<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. 102<br />

XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise 126<br />

XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspolizei,<br />

Unterstützung 200<br />

XIII. Unterricht, Erziehung 225<br />

XIV. Finanzwesen 262<br />

XV. Gefängniswesen 286<br />

XVI. Militärwesen 293<br />

XVII. Politische Statistik der Schweiz 308<br />

XVIII. Diversa 310<br />

Alphabetisches Inhaltsverzeichnis 348<br />

Page<br />

Superficie territoriale 5<br />

II. Population 8<br />

III. Mouvement de la population 17<br />

IV. Agriculture 58<br />

V. Effectif du Utail 72<br />

VI. Sylviculture 80<br />

VII. Pisciculture et chasse 84<br />

VIII. Salines 90<br />

IX. Industrie 93<br />

X. Transports et moyens de transport 102<br />

XI. Commerce, assurances, banques, prix 126<br />

XII. Hygiene, Police sanitaire, assistance 200<br />

XIII. Instruction, iducation 225<br />

XIV. Finances 262<br />

XV. Prisons 286<br />

XVI. Militaire 293<br />

XVII. Statistique politique de la Suisse . 308<br />

XVIII. MiscellanMs 310<br />

Table alphabetique des matieres 948


Vorwort.<br />

Avant-propos.<br />

Ausgerüstet mit den wissenswertesten und<br />

neuesten statistischen Angaben, erscheint heute<br />

im gewohnten Kleide der XXI. Jahrgang des<br />

statistischen Jahrbuches. Auch dieses Jahr lag es<br />

in unserm Bestreben, nicht allein auf die Weiterführung<br />

schon bestehender Übersichten Bedacht<br />

zu nehmen, sondern das Augenmerk auch auf die<br />

Bereicherung des Inhaltes des Jahrbuches zu<br />

richten, um demselben mehr und mehr den Charakter<br />

eines gerne befragten Nachschlagewerkes<br />

zu sichern. Das Pulsieren des wirtschaftlichen<br />

Lebens tritt im engen Rahmen dieser Publikation<br />

dem Beschauer recht deutlich vor Augen und<br />

bietet dem Forschungstriebe Gelegenheit, das<br />

Werden und Vergehen der Menschheit in allgemeinen<br />

Umrissen zu erkennen und zu verfolgen.<br />

So übergeben wir den XXI. Jahrgang des<br />

statistischen Jahrbuches der Öffentlichkeit mit<br />

dem Wunsche, dass derselbe überall eine wohlwollende<br />

Aufnahme finden möchte. Den Behörden,<br />

Gesellschaften und Privaten aber, welche uns<br />

auch dieses Jahr ihre gefällige und wertvolle<br />

Unterstützung angedeihen liessen, sei an dieser<br />

Stelle recht herzlich gedankt; mögen sie uns alle<br />

auch in Zukunft ihre Zuneigung bewahren.<br />

Als neue, diesem Jahrgange beigefügte Darstellungen<br />

möchten wir besonders anführen :<br />

Abschnitt II, Bevölkerung. 1. Die Ansiedelung<br />

der Wohnbevölkerung nach der Höhenlage<br />

der Gemeinden, pag. 14. — 2. Die mittlere<br />

Lebenserwartung der Bevölkerung nach den<br />

drei letzten Sterbetafeln, pag. 16.<br />

Abschnitt III, Bevölkerungsbewegung. Detaillierte<br />

Aufführung der Ursachen der Sterblichkeit<br />

in der Schweiz 1901-1910, pag. 38.<br />

Abschnitt V, Der Tierbestand. Viehstand und<br />

Viehbesitz der Schweiz nach der eidg. Viehzählung<br />

vom 21. April 1911, pag. 72.<br />

Enrichie des donndes les plus rdcentes et les<br />

plus dignes d'intdr6t, la XXI' annde de Pannuaire<br />

parait aujourd'hui en sa forme ordinaire.<br />

Comme preeddemment, nous ne nous sommes<br />

pas contentes d'ajouter ä d'anciens tableaux<br />

des cluffres inedits, mais nous avons eherehd<br />

ddvelopper le contenu de Pannuaire pour en faire<br />

toujours davantage une source de renseignements<br />

qu'on aime ä consulter. Dans le cadre restreint<br />

de cette publication, les manifestations de la<br />

vie economique apparaissent tr6s clairement,<br />

offrant aux chercheurs Poccasion de reconnaitre<br />

et de suivre, dans leurs traits gdneraux, les<br />

transformations qui se produisent comme consdquence<br />

de l'incessante activitd humaine.<br />

Nous offrons au public ce nouvel annuaire<br />

avec le voeu qu'il rencontre partout un accueil<br />

favorable. Aux autoritds, societes et particuliers<br />

qui, cette annde encore, nous ont accordd leur<br />

obligeant et precieux concours, nous adressons<br />

ici P expression de toute notre gratitude, en<br />

joignant le ddsir qu'ils veuillent bien nous le<br />

continuer ä Pavenir.<br />

Nous mentionnons en particulier, comme<br />

compilations nouvelles, les suivantes:<br />

Chapitre II, Population. 1. Re'partition de la<br />

population d'aprüs l'altitude des communes,<br />

page 14.— 2.17ie movenne en annees d'apr6s<br />

les trois derni&es tables de mortalitd,<br />

page 16.<br />

Chapitre Mouvement de la population.<br />

Tableau detaille de la mortali/6 en Suisse<br />

d' aprüs ses causes, de 1901-1910, page 38.<br />

Chapitre V, Effectif du Utail. Possesseurs<br />

de belad et effectif de ce dernier d'apr6s le<br />

recensement fdddral du bdtail du 21 avril<br />

1911, page 72.


4 Vorwort. - A v..-tnt-propos.<br />

Abschnitt XII, Gesundheitswesen, Gesundheitspolizei,<br />

Unterstützung. 1. Die<br />

Sterbefälle an Diabetes im Zeitraume der<br />

Jahre 1901-1910, pag. 202. - 2. Die Sterbefälle<br />

an Krebs während der 10jährigen Periode<br />

1901-1910, nach Altersjahren und nach dem<br />

Geschleckte, pag. 204. --- 3. Die Sterbefälle<br />

an Syphilis im Zeitraume der Jahre 1881-1910,<br />

pag. 206.<br />

Abschnitt XIV, Finanzwesen. 1. Sparkassenstatistik<br />

1908, pag. 280. -- 2. (rbersicht der im<br />

Jahre <strong>1912</strong> von den Kontrollämtern für Goldund<br />

Silberwaren vorgenommenen Stempelungen<br />

und Proben, pag. 265.<br />

Abschnitt XVIII, Diversa. 1. Die öffentlichen<br />

schweizerischen Bibliotheken auf Ende 1911,<br />

pag. 318. - 2. Die Zahl der Automobile und<br />

Motorvelos in der Schweiz auf Ende April<br />

1913, 332. - 3. Zahl der Automobilunfälle<br />

mit tödlichem Ausgange 1901-1910, pag. 338.<br />

Bern, 4. Juni 1913.<br />

Eidg. statistisches Bureau.<br />

Chapitre XII, Hygiene, Police sanitaire, assistance.<br />

1. Ddcds par suite du diabdte,<br />

de 1901-1910, page 202. - 2. Ddcds par<br />

suite d' affections cancdreuses, de 1901-1910,<br />

classds d'apr& l'äge et le sexe des ddcedds,<br />

page 204. - 3. Bde .& par suite de syphilis,<br />

de 1881-1910, page 206.<br />

Chapitre XIV, Finances. 1. Tableau des poinronnements<br />

effectuds et des essais faits par<br />

les bureaux de contröle des ouvrages d'or et<br />

d'argent en <strong>1912</strong>, page 265. - 2. Statistique<br />

des caisses d'eargne en 1908, page 280.<br />

Chapitre XVIII, Miscellanees. 1. Les bibliothiques<br />

publiques de la Suisse en 1911,<br />

page 318. - 2. Statistique des automobiles<br />

et motocycles en Suisse, fin avril 1913,<br />

page 332. - 3. Nombre de morts violentes<br />

en Suisse par automobile, de 1901-1910,<br />

page 338.<br />

Berne, 4 juin 1913.<br />

Bureau fälldrell de siechstgigue.


5<br />

Bodenfläche. - Superficie.<br />

1. Die Bodenfläche der Schweiz nach ihrem Benützungsverhältnis.*)<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

1. Division du territoire suisse d'a_prẠ9 la nature du sol et le genre<br />

de culture. *)<br />

Par le Bureau fdd6ral de statistique.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Ge-<br />

samt-<br />

boden-<br />

tläche<br />

Superficie<br />

totale<br />

Produktives Land - Sol productif I<br />

Waldliehe<br />

Rebland<br />

Ter- Vignorains<br />

bles<br />

boisis<br />

km 2 1 km 2km2<br />

9 1 3 4<br />

Übriger<br />

Lnd- u. alp.<br />

irtsehaftl.<br />

benützter<br />

Boden<br />

Perrains<br />

utilisgs<br />

ar l'agriulture<br />

et<br />

gconomie<br />

alpestre<br />

km2<br />

Unproduktives Land<br />

, 7<br />

AJUV "11171<br />

IllNLL IN<br />

Total Prozent .eell Total Prozent'<br />

des über Übriges<br />

des<br />

des<br />

produk• Gesamt- ..10 ha un ro-<br />

P- , unproduk- Gesamt'<br />

tiven areals " Räche a"" « dukt"" Land 01611 "'ah<br />

Areal s Pour- Landes<br />

Lacs<br />

Pourcent<br />

de plus Autre<br />

cent<br />

Total de la<br />

Total de la<br />

du 801 superde<br />

10 ha sol du sol<br />

de impro- -<br />

super.<br />

pro- ficie<br />

zmpro- ficie<br />

ductif totale<br />

super- ductif ductif<br />

ficie<br />

totale<br />

km2 km2 km2 km2<br />

6 7 8 9 10 11<br />

Zürich . . . .<br />

Bern. . . .<br />

Luzern. . .<br />

Uri<br />

Schwyz . .<br />

1,729.10 477.36 31.01<br />

6,883.52 1,566.03 4.54<br />

1,492.29 339.51 0.05<br />

1,074.38 1 23.64 -<br />

907.99 168.17 0.20<br />

1,060.33 3,568.70 90.7 .73.27 87.13 160.40 9.3<br />

4,014.51 5,585.08 81.1 121.63 1,176.81 1,298.44 18.9!<br />

1,019.58 1,359.14 91.1 66.39 66.76 133.15 8.91<br />

44 1 .30564.94 52.6 19.96 489.48 509.44 47.41<br />

546.38 714.75 78.7 47.17 346.07 193.24 21.3:<br />

Obwalden . . .<br />

Nidwalden .<br />

Glarus . . . .<br />

Zuo.<br />

49 2.90 12 1 .95 -<br />

274.76 69.00 -<br />

684.52 106.50 0.02<br />

240.07 52.15 -<br />

301.71 423.66 85.911.03<br />

142.13 211.13 76.8 34.06<br />

388.30 494.82 72.3 8.67<br />

348.46 200.61 83.632.90<br />

/,161.11 Fribourg 1,671.09 1,478.49 315.27 2.11 88.5 68.16<br />

58.21 69.24 14.1i<br />

29.57 63.63 23.2j<br />

181.03 189.7o 27.7<br />

6.56 39.46 16.4<br />

124.44 192.60 11.5<br />

Solothurn . . .<br />

Basel-Stadt .<br />

Basel-Land . .<br />

Schaffhausen. .<br />

Appenzell A.-Rh.<br />

791.40 2 93.5o 0.72<br />

37.07 3.19 0.23<br />

426.97 1 45 .77 -<br />

298.12 11 9 .38 8.11<br />

242.49 58.47 0.04<br />

47 2 .52 766.74 96.9 o.23<br />

20.27 23.69 63.9 -<br />

264.92 410.69 96.2 -<br />

156.9 9 284.48 95.4 -<br />

174.19 232.70 96.0 -<br />

24.43 24.66 3.1<br />

13.38 13.38 36.1<br />

16.28 16.28 3.8<br />

13.64 13.64 4.6<br />

9 . 79 9.79 4.01<br />

Appenzell I.-Rh.<br />

St. Gallen . .<br />

Graubünden . .<br />

Aargau. . . .<br />

Thurgau . . .<br />

372.59 33.67 -<br />

2,013.67 422.46 3.41<br />

7,113.50 1,393.14 3.32<br />

1,403.43 447.52 15.18<br />

3,005.77 379.93 6.20<br />

116.35 150.02 86.9 0.47 22.10 22.57 13.11<br />

1,360.92 1,786.79 88.7 60.90 165.98 226.88 11.3'<br />

3,545 .214,94 1.6 7 69.5 ix.89 2,159.94 2,171.83 30.5 ,<br />

874.54 1 ,337. 24 95.3 8.43 57.76 66.19 4.7<br />

643.38 829.31 82.5 144.00 32.46 176.46 • 17.51<br />

Tessin . . . .<br />

Vaud . . . .<br />

Valais . . .<br />

Neuchätel . . .<br />

Genäve . . . .<br />

2,813.43 721.05 48.8c<br />

3,232.38 825.83 58.5::<br />

5, 235.20 785.64 28.5(<br />

799.6o 238.80 I0.4(<br />

282.11 25.78 13.9(<br />

1,314.99 2,084.84 74.1 75.95 652.64<br />

1,853.31 2,737.67 85.2 388.57 86.14<br />

2,105.79 2,919.99 55.8 14.63 2,300.58<br />

443.08 692.28 86.6 88.32 39.00<br />

190.21 229.95 81.5 36,15 16.01<br />

728.5<br />

474.7<br />

2,315.2<br />

107.3<br />

52.1<br />

25.9<br />

14.8<br />

44.2<br />

13.4<br />

18.5<br />

Schweiz } . .<br />

Suisse<br />

1 9 29 8. 3519,0 33 . 7 1 235.3(<br />

22,760.28 32,029.38 77.6 1,312.78 7,956.19<br />

9,268.9<br />

22.4<br />

0 ) Diese Angaben sind zum Teil der Publikation des eidgenössischen statistischen Bureaus über die am<br />

1. Juli <strong>1912</strong> abgeschlossene schweizerische Arealstatistik entnommen; im ferneren beziehen sich die Angaben<br />

über Waldfläche, Rebland und Seen auf Mitteilungen des eidg. Oherforstinspektorates, der Regierungen der<br />

weinbautreibenden Kantone und der schweiz. Landeshydrographie.,<br />

Ces donnges sont tirges en partie de la publication du bureau fgd gral de, statistique contenant le relevg<br />

de la superficie territoriale des communes politiques de la Suisse, arKt g au 1er juillet /912; celles concernant<br />

superfleie des forits, des vignes et des lacs nous ont a g fournies, respectivesnent, par l'Inspection fgd grale des forits<br />

par les gouvernements des cantons viticoles et par le service de l'hydrographie nationale suisse.


6 1. Bodenfläche. - Superficie.<br />

2. Die schweizerischen Seen von über 10 ha Flächeninhalt.<br />

Nach den Mitteilungen der eidg. topographischen und hydrometrischen Bureaus.<br />

2. Lacs suisses de plus de 10 ha de superfieie.<br />

Cominunication des bureaux topographique et hydrographique federaux.<br />

a) Seen, verschiedenen Kantonsgebieten oder Staaten angehörend.*<br />

a) Lacs limitrophes de plusieurs cantons ou etats.*<br />

Seen - Lacs<br />

Gesamt. Höhe Grüsste Gesamt. Hülle Grösste<br />

Bächen- über Tiefe etehen. über Tiefe<br />

innalt Meer Pro - inhalt Meer<br />

Super-<br />

Seen - Lacs<br />

Pro-<br />

Alti- An-<br />

Super- Alti- fon-<br />

fiele Lude deur ficie tude deur<br />

km' m. m. k m. In.<br />

1. Genfersee - Lac 1.6man<br />

Vaud<br />

Genve<br />

Valais<br />

France<br />

2. Bodensee' : - Lac de Constance<br />

mit Untersec -avec le Lac Infirieur<br />

Thurgau<br />

St. Gallen<br />

Württemberg, Baden, Bayern<br />

und Österreich . . . .<br />

Wurtemberg, G.-d. de Bade,<br />

Baviire et Autriche . .<br />

Neuchätel<br />

Vaud<br />

Fribourg .<br />

Bern<br />

3. Neuenburgersee*<br />

Lac de Neuchätel<br />

.1.<br />

•<br />

4. Lago Maggiore - Langensee<br />

Tessin<br />

Italien -<br />

5. Vierwaldstättersee . Lac des Quatre-Cantons 1<br />

Luzern<br />

Nidwalden<br />

Uri<br />

Schwyz<br />

Obwalden<br />

58 2 . 94 375 310 6. Zürichsee - Lac de Zurich 87.78 409 143<br />

293.98<br />

36 15<br />

Zürich<br />

Schwyz . .<br />

6o 30<br />

16.83<br />

13 56 St. Gallen . .... 10.65<br />

239 25 7. Lago di Lugano - Luganersee 48.90 274 288<br />

538.46 399 252 Tessin<br />

Italien - Italie . . .<br />

363.70<br />

218.20 432 154<br />

30.86<br />

18.04<br />

143 24 8. Bielersee Lac de Bienne . 39.20 432 75<br />

31 52 Bern 38.63<br />

Neuchätel 0 57<br />

9. Zugersee - Lac de Zoug .<br />

Zug<br />

Schwyz<br />

Luzern<br />

10. Murtensee - Lac de Morat<br />

Fribourg<br />

Vaud<br />

38.24<br />

25 66<br />

9 88<br />

2 7o<br />

22.82<br />

1 4 45<br />

8 37<br />

86 74<br />

76 34<br />

52.84 11. Wallensee -L ac de Wallenstadt 23.27<br />

2 28 St. Gallen 18 73<br />

Glarus 4 54<br />

212.01 1 9 7 372<br />

42 o6 12. Hallwilersee Lac de Halhel 10.29<br />

169.95 Aargau<br />

8.43<br />

Luzern<br />

1 86<br />

1 13.79 437 214 13. Burgäschisee- Lac deBurgäschi 0.23<br />

Solothurn ... 0.17<br />

40 95 Bern 0 o6<br />

33.94<br />

19.6o 14. Inkwilersee - Lac d'Inkwil 0.12<br />

17 I0 Solothurn . 0.06<br />

2 20 Bern. . . o.o6<br />

417<br />

433<br />

198<br />

4<br />

423. 151<br />

452<br />

48<br />

470 31<br />

* Wenn auch die Gesamtflächen der Seen genaue Werte darstellen, so ist hervorzuheben, dass die Ausscheidung<br />

der auf die verschiedenen Staaten oder Kantone entfallenden Teilflächen keine staatlich anerkannte ist<br />

und dass die Flächenzuteilung auch nicht streng mathematisch gelöst werden kann, so z. B. ist der Bodensee<br />

ein sogenanntes „Condominium", d. h. es sind daselbst keine staatsrechtlichen Grenzlinien festgelegt ; das gleich<br />

gilt vom Neuenburgersee. - * Bien que la surface totale des lacs sofft donn ge exactement, il faut remarquer que<br />

la reartition de portions d'un lac sur les Etats ou cantons limitrophes n'a rien d'officiel et que ce probarne ne<br />

saurait itre resolu mathe-matiquement. C'est ainsi par ex., que le lac de Constance est une esiike de „condominium", c'eet<br />

ä dire qu'il n'y existe aucune daimitation de droit public entre les Etats riverains ; il en est de mäne dulac de Neuchcitel.<br />

b) Der Flächeninhalt der Seen von über 10 ha in den einzelnen Kantonen.1)<br />

b) Repartition, par cantons, de la superficie des lacs de plus de 10 ha.')<br />

Kanton Zürich -Canton de Zurich<br />

*Zürichsee<br />

Greifensee<br />

Pfäffikersee<br />

Türlersee<br />

Katzense<br />

Lützelsee<br />

Hüttnersee<br />

73.27 Brienzersee 29.18 567 259<br />

60.30 409 143 *Neuenburgersee 2.28 432 154<br />

8.59 439 34 öschinensee . 1.14 1582<br />

57<br />

3.29 541 36 Engstlensee .. 0.49 1852 •<br />

0.48 646 22 Amsoldingersee 0 38 644 14<br />

0. 37 443 8 Arnensee 0 32 1538 39<br />

0.52 503 6 Seedorfsec . 0.32 524 22<br />

0 12 66o 15 Gerzensee . 0.27 6o6 II<br />

Oberstockensee 0.12 1658 •<br />

121.63 Uebeschisee . 0.15 644 15<br />

47.80 561 218 Inkwilersee 0 o6 465 6<br />

j Kanton Bern - Canton de Berne<br />

Thunersee<br />

*Bielersee<br />

38.83 432 75 Gelmersee .. 0.13 1829<br />

bezeiclinDeite uSuetin es deren \V Wehe assd fl ä c<br />

a u f -s-er schei n e iinctiol en e d oe ud e Ar uStteai ? t edne svl)retteriel tie usind mit 1 n e ma u*<br />

bedeutet jeweilene<br />

ie heingetragen eWasserft<br />

der Gesamtfläche des Sees unter Berücksichtigung der oben bei Tabelle a angebrachten Bemerkung. - 9 Les<br />

i lacs limitrophes de plusieurs cantons ou Etats sont de-signe's par un * et la surface indiquie pour chucun dgsigne<br />

la pari qui leer revient, conform gment aux dünne-8 du tableau a ci-dessus.<br />

465<br />

6


I. Bodenfläche. - Superficie. 7<br />

Seen -- Lacs<br />

Gesamtlichen•<br />

inhalt<br />

Superfiele<br />

km 1<br />

Höhe<br />

über<br />

Meer<br />

Altitude<br />

in.<br />

Grösste<br />

Tiefe<br />

pro _<br />

fondeur<br />

in.<br />

Seen -- Lac<br />

Gesamtflächen•<br />

inhalt<br />

Superficie<br />

km2<br />

Höhe<br />

über<br />

Meer<br />

A/titude<br />

na.<br />

Grösste<br />

Tiefe<br />

pro-<br />

Andeur<br />

rn.<br />

i Grimselsee 0 10 1871 16 Kanton St.Gallen - Cant. de St-Lall 60.90<br />

*Burgäschisee . ..... 0.06 470 3! *Bodensee 31 52 399 252<br />

*Zürichsee ...... . 10.65 409 1 43<br />

Kanton Luzern -Cant. de Lucerne 66.39<br />

*Wallensee<br />

18 73 42 3 151<br />

*Vierwaldstättersee . . . . 40.95 437 234 Kt. Graubünden - Ct. des Grisons 11.89<br />

Sempachersee . ..... 1437 507 8 7 Silsersee 4 02 1800 7 r.<br />

Baldeggersee . ... .. 5.24 466 66 Silvaplan ers ee 2 66 1794 77<br />

*Zugersee<br />

2'72 417 1 9 8 Poschiavosee 2) 3 9 8 963 84<br />

*Hallwilersee . . . . . I.80 452 . 48 Lago Blanco 3) 0 82 2231 47<br />

Mauensee 0 55 5 o° 9 St. Moritzersee 0 82 1771 44<br />

Rothsee 0 47 42 3 16 n avosersee . ...... 0.56 1562 54<br />

Soppensee 0 25 598<br />

28 Campffirsee 0 54 1 794 34<br />

Kanton Uri - Cant. d'Uri 19.96 Heidsee . ...... . 0.21 3487 4<br />

*Vierwaldstättersee . . . . 19.60 437 214 Lai da Rims 0 17 2392<br />

Oberalpsee ..... . . 0.18 2028 ? Lago di Cavloccio 0 II 1 9 10 17<br />

Seelisbergsee . ..... 0.18 736 37 Kanton Aargau - Cant. d'Argovie 8.43<br />

*Hallwilersee 8 43 45 2 48<br />

Kanton Schwyz - Cant. de Schwyz 47.17<br />

Kt. Thurgau - Cant. de Thurgovie 144.00<br />

*Vierwaldstättersee . . . . 17.30 437 214. . *Bodensee<br />

143 24 399 252<br />

*Zürichsee 16 83 409 143<br />

Hüttwilersee . ...... 0.36 443 18<br />

*Zugersee 9.88 4 1 7 398 Nussbaum ersee 0 28 442 12<br />

Lauerzersee ..... . . 3.30 4 51 13<br />

Hasensee 0 12 443 10<br />

Glattensee<br />

0 26 1856<br />

Kanton Tessin - Cant. du Tessin I 75.95<br />

Kant. Obwalden - Cant. d'Obwa/d 11.03 *Lago Maggiore 42 o6 1 97 372<br />

Sarnersee 7 73 473 52 *Lago di Lugano 30 86 274 288<br />

*Vierwaldstättersee . . . . 2.20 437 214 Lago Ritom . ..... 0.92 1831 47<br />

Lungernsee ...... . 0.88 657 33 Lago Tremorgio 0 38 1829 ?<br />

Melchsee 0 22 1883 ? Lago della Crosa 0 23 2165 ?<br />

Lago di Muzzano<br />

0 22 342<br />

Kant. Nidwalden -Cant. de N idwald<br />

34.06<br />

Lago di 01111'0111C0 4 ) . . . . 0. 2o 1767<br />

*Vierwaldstättersee . . • • 33.94 437 21 4 Lago Cadagno<br />

0 18 1921<br />

Trübsee 0 12 1765 ? Lago di Lucendro 0 18 2077 36<br />

Kanton Glarus - Canton de Glaris 8.67 Lago di Naret<br />

0 1 4 2240 ?<br />

Lago Nero<br />

0 1 4 23 90 ?<br />

*Wallensee 4.54 42 3 151 Lago Tom . ...... 0.13 2023 15<br />

Klönthalersee ') . . . . .<br />

13° 85 2 48 Lago Sfundau o II 2353 ?<br />

Mauensee .... . 0.41 2448<br />

Lago Chierra<br />

0 10 2364<br />

Obersee<br />

o 30 982<br />

, 3 Lago Retico . ...... 0.30 2378 ?<br />

Oberblegisee<br />

0 12 1426 r<br />

Kanton Waadt - Canton de Vaud 388.57<br />

Kanton Zug - Canton de Zoug 32.90 *Lac Läman ') 293.98 375 310<br />

*Zugersee 25.66 417 398 *Lac de Neuchätel . . • • 7 6. 34 43 2 1 54 ,<br />

Ägerisee 7 24 728 83 *Lac de Morat 8 37 433 46<br />

Lac de Joux et Lac Brenet . 9.52 1008 34<br />

Kant. Freiburg - Cant. de Fribourg 68.16<br />

Lac de Bret o 36 672 15<br />

*Lac de Neuchätel . . . . 52.84 432 154<br />

Kanton Wallis - Canton du Valais 14.63<br />

*Lac de Morat ..... . 14.76 433 46<br />

*Lac Uman<br />

13 56 375 310<br />

Schwarzsee<br />

0 46 1048 30<br />

Seedorfsee<br />

o 10 613 ? r Daubensee . ...... 0.69 2214 ?<br />

Lac de Tanney 6)<br />

0 17 1411 31<br />

Kt. Solothurn - Ct. de So/eure . 0.23<br />

4<br />

4o ,<br />

19<br />

Lac Champex 0 11 1472 5<br />

Bettmersee . . ..... 0.30 2008 17 ,'<br />

`Burgäschisee 0 1 7 470 31<br />

*Inkwilersee o o6 465 6 Kt. Neuenburg - Ct. de Neuchätel 88.32<br />

*Lac de Neuchätel . . . . 86.74 432 154<br />

Kanton Appenzell I.-Rh. *Lac de Bienne 0 57 432 75<br />

Canton d'Appenzell Rh.-I. 0.47 Lac des Brenets 0 69 753 32<br />

Sämbtisersee ..... . 0.21 1209 ? Lac des TailMres 0 32 1042 7<br />

Fählensee ...... . 0.34 1 448 ? Kanton Genf -- Canton de Genve 36.15<br />

Seealpsee 0 12 1145 13 *Lac Uman 36 15 375 310<br />

in. m.<br />

, r Stausee, Niveau des niedrigsten Seespiegels . • Niveau der maximalen Stauhöhel 850.00<br />

' 1 Bassins (Paccumulation, (Altitude) niveau minimum ' niveau maximum 1<br />

= n 954.35 •, 962.75<br />

.1 •1<br />

2225.16 ., 2236.16<br />

, )1757.00 _<br />

1767.00<br />

374.14 374.74<br />

2(02 AA 111Am


8<br />

Bevölkerung. - Population.<br />

1. Die Bevölkerung der Schweiz, berechnet auf Mitte der Jahre 1870-1911.<br />

Vorn eidg. statistischen Bureau.<br />

1. La population de la Suisse, ealeulje pour le milieu<br />

de ehacune des ann&s 1810 it 1911.<br />

Par le Bureau N6ral de statistique.<br />

Kantone - Cantons 1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905<br />

1 2 3 4 5 6 8<br />

Zürich 510,580 500,879 493,59 1 486,303 479,01 5 47 1 ,7 2 7 464,439<br />

Bern 649,190 643,531 637,886 632,241 626,596 620,9 5 5 615,306<br />

Luzern 168,640 166,357 164,287 162,217 160,147 158,077 556,007<br />

Uri . ..... 22,250 22,010 21,769 21,528 21,287 21,046 20,805<br />

Schwyz 58,600 58,298 57,994 57,690 57,386 57,082 56,778<br />

Unterwalden o. d. W. . 17,270 17,081 16,891 16,701 16,511 16,321 16,131<br />

Unterwalden n. d. W. 13,830 13,760 13,688 13,616 1 3,544 13,472 13,400<br />

Glarus 33,370 33,278 33,181 33,084 3 2 ,98 7 32,890 32,793<br />

Zug 28,330 28,026 27,720 27,414 27,108 26,802 26,496<br />

Fribourg 140,340 139,164 137,994 136,824 135,654 1 34,484 133,314<br />

Solothurn 118,w° 116,363 114,735 113,107 111,479 109,851 108,223<br />

Basel-Stadt 137,230 134,930 132,561 130,192 127,823 125,454 123,085<br />

Basel-Land 76,960 76,154 75,355 74,556 73,757 72,958 72,159<br />

Schaffhausen 46,360 45,903 45,445 44,987 44,5 2 9 44,071 43,613<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 58,120 57,859 57,590 57,321 57,052 56,783 56,514<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 14,730 14,61 I 14,495 14,379 14,263 14,147 14,031<br />

St. Gallen 305,960 300,703 295,442 2 90,181 284,9 20 279,65 9 274,398<br />

Graubünden 117,710 116,547 I 15,292 114,037 112,782 111,527 110,272<br />

Aargau 232,040 22 9,632 227,218 224,804 222,390 219,976 217,562<br />

Thurgau 136,180 13 4,017 131,847 129,677 127,507 125,337 123,167<br />

Tessin 157,190 155,437 553,684 151, 93 1 15o,178 148,425 146,672<br />

Vaud 320,110 3 15,9 55 312,347 308,739 305,131 301,523 297,915<br />

Valai s 128,920 12 7,797 126,403 125,009 123,615 122,221 120,827<br />

Neuchätel 133,240 1 3 2,777 132,099 131,421 130,743 130,065 129,387<br />

Genve 156,280 1 5 3,9 80 151,750 149,520 1 4 7, 290 145 ,06 0 142,830<br />

Schweiz - Suisse . . 3,781,430 3,735,049 3, 6 9 1 ,264 3, 647,479 3,603,694 3,559,909 3,516,124<br />

Fortsetzun g folgende Seite. - Suite et la »cum suivaute.


II. Bevölkerung. - II. Population. 9<br />

Kantone - Cantons 1904 1903 1902 1901 1900 1899 1898<br />

9 10 11 12 13 14 15<br />

Zürich 457,151 449,86 3 442,575 435, 28 7 42 7,346 418,488 409,630<br />

Bern 609,661 604,016 5 98,371 592,726 587,300 582,182 577,063<br />

Luzern ..... . 153,937 151,867 149,797 147,727 146,061 144,962 143,862<br />

Uri 20,564 20,323 20,082 19,841 19,601 19,366 19,232'<br />

Schwyz 56,474 56,170 55,866 55,562 55,183 54,699 54,216<br />

Unterwalden o. d. W. . 15,941 15,751 15,561 15,371 15,247 15,218 15,190<br />

Unterwalden n. d. W. 13,328 13,256 13,184 13,112 13,053 13,014 12,975<br />

Glarus 32,696 32,599 32,502 32,405 32,407 32,544 32,681<br />

i<br />

Zug 26,190 25,884 25,578 25,272 25,009 24,807 24,606<br />

Fribourg 132,144 1 30,974 129,804 128,634 127,628 126,853 126,077:<br />

Solothurn 106,595 104,967 103,339 101,711 100,186 98,803 97,421<br />

Basel-Stadt 120,716 218,347 115,978 113,609 110,723 107,114 103,505<br />

Basel-Land 71,360 70,562 69,762 68,963 68,252 67,666 67,080<br />

Schaffhausen . . . . . 43,155 42,697 42,239 41,781 41,354 40,969 40,585<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 56,245 55,976 55,707 55,438 55,255 55,191 55,128<br />

Appenzell I.-Rh. . . 13,915 13,799 13,683 13,567 13,474 13,413 13,3521<br />

St. Gallen . . . . . . 269,137 263,876 258,615 2 53,354 249,557 247,80 7 246,057<br />

Graubünden . . . . 109,017 107,762 106,507 105,252 104,127 103,179 102,231<br />

Aargau 215,148 212,734 210,320 207,906 205,920 204,499 203,088<br />

Thurgau 120,997 118,827 116,657 114,487 112,921 112,203 111,485<br />

•<br />

Tessin 144,919 143,166 1 4 1.4 1 3 239,660 138,285 137,099 136,012<br />

Vaud 294,307 290,699 287,091 283,483 280,102 277,037 273,972<br />

Valais 119,433 • 118,03 9 116,6 4 5 115,251 113,938 112,738 211,537<br />

Neuchätel 128,709 128,031 127,353 126,675 125,580 123,903 122,225<br />

Genve 140,600 138,370 136,1 40 133,910 131,540 128,975 126,410<br />

I Schweiz eliweiz - Suisse . . . 3,47 2,339 3,428,554 3,3 84,7 69 3,340,9 84 3, 299,939 3,262,729 3,225,520<br />

i i<br />

Fortsetzung folgende Seite. - Suite it la nag e suivante.


10 II. Bevölkerung. - II. Population.<br />

Kantone - Cantons 1897 1896 1895 1894 1893 1892 1891<br />

16 17 18 19 20 21 22<br />

i<br />

Zürich 4.00,773 391,9 1 5 3 83,058 374,200 3 6 5,342 356,484 347,627<br />

Bern 571,945 566,826 562,707 556,588 551,469 546,35o 541,231<br />

Luzern 142,762 141,663 140,564 139,464 138,364 137,264 136,165<br />

Uri 18,897 18,663 28,428 18,194 17,959 17,724 17,490<br />

Schwyz 53,732 53,249 52,765 52,282 52,798 51,314 50,831<br />

Unterwalden o. d. W. . 15,161 15,133 15,104 15,075 25,046 15,018 14,989<br />

Unterwalden n. d. W. . 12,936 12,897 12.858 12,819 22,779 12,740 12,701<br />

Glarus 32,818 32,955 33,092 33,229 33,367 33,504 33,641<br />

Zug 24,404 24,203 24,001 23,800 23,599 23,397 23,196<br />

Fribourg 125,302 124,526 123,750 122,974 122,199 121,424 120,648<br />

Solothurn 96,038 94,655 93,273 91,890 90,508 89,126 87,743<br />

Basel-Stadt 99,896 96,287 92,678 89,068 85,459 81,85o 78,242<br />

Basel-Land 66,493 65,907 65,321 64,734 64,148 63,562 62,976<br />

Schaff hausen . . . 40,200 39,816 39,431 39,047 38,662 38,277 37,893<br />

Appenzell A.-Rh. . . 55,064 55,001 54,937 54,874 54,811 54,748 54,684<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 13,292 13,231 13,170 13,109 13,048 12,988 12,927<br />

St. Gallen 244,307 242,557 240,807 239,057 237,308 235,558 233,808<br />

Graubünden 101,284 100,336 99,389 98,442 97,494 96,546 95,598<br />

Aargau. 201,677 200,265 198,854 297,443 196,032 1 94,621 193,210<br />

' Thurgau 110,767 120,049 109,33 1 108,613 107,895 107,177 106,459<br />

Tessin 234,926 133,83 9 132,752 131,666 130,579 229,493 128,406<br />

IVaud 270,907 267,842 264,777 261,712 258,648 255,583 252,518<br />

Valais 110,337 109,136 10 7,93 6 206,736 105,535 104,334 103,133<br />

Neuchätel 120,547 118,870 117,193 115,516 113,838 112,161 110,483<br />

Gen&ve 123,845 121,280 118,715 116,15o 113,585 111,020 108,455<br />

Schweiz - Suisse . . 3,188,310 3,151,101 3,113,891 3,076,682 3,039,472 3,002,263 2,965,053


II. Bevölkerung. - II. Population. 11<br />

Kantone - Cantons 1890 1889 1888 1887 1886 1885 1884<br />

23 24 25 26 27 28 29<br />

Zürich 341,360 33 8,7 21 336,083 333,444 330,80 5 328,167 325,529<br />

Bern 537,920 537, 1 3 6 53 6,353 535,5 6 9 534,7 86 534,002 533,219<br />

Luzern 335,488 1 35,40 7 1 35,3 26 3 35, 244 135,163 335,082 135,000<br />

Uri ..... . . 17,330 17,279 17,226 17,175 17,122 17,071 17,038<br />

Schwyz 50,499 50,376 50,256 50,337 50,017 49,898 49,778<br />

Unterwalden o. d. W. . 34,986 15,022 15,058 15,093 15,129 15,165 15,201<br />

Unterwalden n. d. W. 12,648 12,575 12,509 12,439 12,370 32,300 12,230<br />

Glarus 33,743 33,798 33,847 33,899 33,951 34,003 34,055<br />

Zug 23,067 23,043 23,018 22,994 22,969 22,944 22,919<br />

Fribourg 139,978 119,458 118, 9 38 118,418 117,898 117,378 116,858<br />

Solothurn 86,662 86,005 85,347 84,689 84,032 83,375 82,717<br />

Basel-Stadt 75,638 74,445 73,252 72,059 70,867 69,674 68,481<br />

Basel-Land . . . . 62,489 62,143 61,797 61,450 61,104 60,758 60,411<br />

Schaffhausen. . . . 37,693 37,750 37,807 37,865 37,922 37,979 38,036<br />

Appenzell A.-Rh . . • 54,536 54,266 53,997 53,728 53,458 53,188 52,918<br />

Appenzell I.-Rh . . . . 32,890 32,889 12,887 12,886 32,884 12,882 1.2,880<br />

St. Gallen 231,827 229,520 227,213 224,906 222,599 220,292 217,985<br />

Graubünden . . . . . 94,997 94;879 94,761 94,642 94,524 94,406 94,287<br />

Aargau . 192,635 193,232 193,829 194,427 195,024 195,621 196,218<br />

Thurgau 105,755 105,074 104,394 103,714 103,033 102,352 101,671<br />

Tessin 127,560 127,050 126,538 126,028 125,518 125,007 124,496<br />

Vaud 250,090 248,552 247,014 245,475 243,937 242,399 240,861<br />

1 Valais 302,340 102,116 101,892 101,667 101,443 101,21 9 100,994<br />

Neuchätel 109,223 308,547 107,871 107,195 106,51 9 105,843 105,167<br />

Grenve 306,655 105,931 305,207 104 ,483 103,758 303,033 102,309<br />

Schweiz - Suisse . . . 2,938,009 2,925,214 2,912,420 2,899,626 2,886,832 2,874,038 2,861,238<br />

ur,„4-„,-,-.. -Federandia Coifn - .Q,,,iin 71 7(1 .1111P Q2.11.2,17927P_


12 II. Bevölkerung. - //. Population.<br />

Kantone - Cantons 1883 1882 1881 1880 . 1879 1878 1877<br />

30 31 32 33 34 35 36<br />

Zurich ..... . 322,890 320,251 317,612 3 1 4,738 311,536 308,334 305,131<br />

Bern 532,435 531,651 530,867 529,206 5 26 ,3 1 5 5 23,424 520,533<br />

Luzern ..... . • 134,919 334,838 134,757 134,602 1 34,347 1 34,09 1 133,835<br />

Uri 16,967 17,158 21,375 24,191 20,846 18,383 18,540<br />

Schwyz 49,659 49,618 50,726 51,108 49,698 48,978 48,830<br />

Unterwalden o. d. W. . 15,237 15,273 15,309 15,292 15,204 15,115 15,026<br />

Unterwalden n. d. W. 12,160 12,090 12,020 11,967 11,940 11,912 11,885<br />

Glarus 34,107 34,159 34,211 34,284 34,380 34,476 34,573<br />

Zug ...... . 22,894 22,869 22,844 22,749 22,559 22,369 22,178<br />

Fribourg 116,338 115,818 115,29 8 114,803 114,345 113,886 113,427<br />

Solothurn 82,060 81,403 80,746 80,121 79,546 78,971 78,395!<br />

Basel-Stadt . . . . 67,288 66,095 64,902 63,491 61,775 60,058 58,34?<br />

Basel-Land . . . . . 60,065 59,719 59,373 58,957 58,443 57,928 57,414<br />

Schaffhausen. . . . . 38,093 38,350 38,207 38,216 38,156 38,096 38,037<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 52,649 52,380 52,111 51,819 51,497 51,175 50,854<br />

1<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 12,878 12,876 12,874 12,834 12,739 12,644 12,548<br />

St. Gallen 215,678 213,371 211,064 208,924 207,020 205,116 203,211<br />

Graubünden . . . . 94,169 94,053 93,933 93,790 93,634 93,438 93,262<br />

Aargau 196,815 197,412 3 98,00 9 198,372 198,408 198,444 198,481<br />

Thurgau 100,990 300,30 9 99,628 98,980 98,377 97,774 97,17?<br />

Tessin ..... • • 123,986 124,335 130,113 132,278 126,918 324,594 124,668<br />

-Valid 239,323 2 37,7 8 5 236,247 235,109 234,533 233,957 233,380<br />

Valais 100,770 300,546 100,32i 100,045 99,699 99,352 99,006<br />

Neuchätel 104,49? 103,815 103,139 302,439 101,707 100,975 100,244<br />

G enve 103,584 100,859 100,134 99,257 98,165 97,073 95,980<br />

Schweiz - Suisse . . . 2,848,445<br />

2,836,831 2,835,82o 2.827,572 2,801,767 2,780,563 2,764,930<br />

^etzun2 folgende • -<br />


II. Bevölkerung. - II. Population. 13<br />

Kantone - Can tons 1876 1875 1874 1873 1872 1871 1870<br />

(1. Dez.)<br />

37 38 39 40 41 42 43<br />

Zürich 301.929 298,727 295,524 292,321 289,118 285,915 284,786<br />

Bern 517,642 514,751 511,860 508,969 506,078 503,187 506,465<br />

Luzern 133,580 133,325 133,069 132,813 132,557 132,301 132,338<br />

Uri 18,505 18,337 17,496 16,801 16,275 16,138 16,107<br />

Schwyz 48,647 48,475 48,312 48,150 47,987 47,825 47,705<br />

Unterwalden o. d. W. 14,938 14,849 14,761 14,672 14,583 '4,494 14,415<br />

Unterwalden n. d. W. 11,857 I 1,829 11,801 11,773<br />

1 1,745 11,717 11,701<br />

Glarus 34,669 34,765 34,862 34,958 35,054 35,150 35,150<br />

Zug. . .... 21,988 21,798 21,607 21,417 21,227 21,037 20,993<br />

Fribourg I 1 2,969 112,510 112,052 111,593 111,134 110,675 110,832<br />

Solothurn 77,820 77,245 76,669 76,094 75,519 74,944 74,713<br />

Basel-Stadt 56,625 54,908 53,192 51,475 49,758 48,041 47,760<br />

Basel-Land 56,899 56,384 55,870 55,355 54,840 54,325 54,127<br />

Schaffhausen 37,977 37,917 37,857 37,797 37,737 37,677 37,721<br />

Appenzell A.-Rh. 50,5 32 50,210 49,888 49,566 49,244 48,922 48,726;<br />

Appenzell I.-Rh. 12,453 12,358 12,263 12,168 12,073 11,978 11,909<br />

St. Gallen 201,307 199,403 197,498 195,594 193,690 191,786 191,015<br />

Graubünden 93,086 92,910 92,734 92,558 92,382 92,206 91,782<br />

Aargau 198,517 198,553 198,589 198,625 198,661 198,697 198,873<br />

Thurgau 96,568 95,965 95,362 94,759 94,156 93,553 93,300<br />

Tessin . . 124,559 125,645 129,907 123,317 121,837 121,653 119,619<br />

Vaud. . ... 232,804 232,228 231,652 231,076 230,500 229,924 231,700<br />

Valais 98,659 9;312 97,965 97,618 97,271 96,924 96,887<br />

Neuchätel 99,512 98,780 98,048 97,316 96,584 95,852 97,284<br />

Grenve . 94,888 93,796 92,704 91,612 90,520 89,428 93,239<br />

Schweiz - Suisse . . 2,7481930 2,733,980<br />

2,721,542 2,698,397 2,680,530 2,664,349 2,669,147


1 4 II. Bevölkerung. - II. Population.<br />

2. Die Ansiedelung d.Wohnbevölkerung nach der Höhenlage d. Gemeinden.<br />

Ergebnisse der eidg. Volkszählung vom 1. Dezember 1910.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau. .<br />

Kantone -- Cantons<br />

200.299 300-34 400.499 g00-599<br />

111<br />

600-699<br />

111<br />

700-799<br />

m<br />

800.899 900-999<br />

3 4 5 6 7 8 9<br />

Zürich 22,381 409,759 45,356 18,191 7,616 612 -<br />

Bern . 6,810 151,459 247,058 86,56o 49,024 5 1 ,939 23,147<br />

Luzern 79,941 47,083 37,416 14,195 7,200<br />

Uri 30,963 3,867 518 654 3,767<br />

Schwyz 30,445 9,599 4,601 739 3,489 30,867<br />

Obwalden 8,573 4,474 1,696<br />

Nidwalden 9,477 3,038 665 6o8<br />

Glarus 19,196 6,965 3,786 1,755 708 906<br />

Zug 20,473 610 4,383 2,690 -<br />

Fribourg<br />

16,619<br />

36,$3 5<br />

20,675<br />

41,543<br />

Solothurn 10,671 84,087 15,219 6,849 214<br />

Basel-Stadt 135,463 457<br />

Basel-Land 22,670 30,213 32,248 8,221 2,363 773<br />

Schaff hausen 424 43,686 3,230 757<br />

20, 2,433<br />

1 Appenzell A.-Rh.. 1,2 7 4 3,284 20,759 18,197 14,459<br />

Appenzell I.-Rh. . 6,584 6,454 1,621<br />

St. Gallen 304,730 44,827 138,769 21,732 9,181 2,589<br />

Graubünden' 1,791 871 386 24,741 7,413 9,752 4.330 4,882<br />

Aargau 6,038 86,516 109,195 26,195 2,690<br />

Thurgau 13,939 83,272 33,971 5.735<br />

Tessin . 64,3 60 39,978 13,648 8,274 6,981 8,515 4, 112 4,973<br />

Vaud .. 34,307 168,548 33,228 27,226 23,585 5,158 6,131<br />

Valais 3,414 20,536 22,466 15,869 7,101 13,501 5,557<br />

Neuchatel 39,381 5,615 893 20,401 5,99 8 53,728<br />

Crenve 35,021<br />

Schweiz - Suisse 230,120 369,866 1,468,897 630,240 351,333 241,473 1 5 2 ,99 2 135,058<br />

Aus obenstehender Darstellung ist ersichtlich, welch bedeutende Verschiedenheiten die Schweiz<br />

in der Höhenlage ihrer menschlichen Ansiedelungen aufweist. Während die Gemeinden am Langensee<br />

im Kanton Tessin eine Lage über Meer von nur wenig mehr als 200 Meter verzeigen, leben die 183 Einwohner<br />

von Avers im Kanton Graubünden in einer mittleren Höhe von 1949 Metern über Meer. Im<br />

weiten Spielraum von 1745 Metern zwischen der niedrigsten und höchsten Gemeinde befinden sich alle<br />

übrigen schweizerischen Gemeinden verteilt auf eine Bodenfläche von nur 41,324 km2.<br />

Die am höchsten (über 1700 m) gelegenen Ansiedelungen sind: Avers (Kt. Graubd., Bez. Hinterrhein)<br />

1949 n3 mit 183 Einwohnern; Chandolin (Kt. Wallis, Bez. Sierre) 1936 m mit 204 Einw.; Lü-<br />

' Lusai (Kt. Graubd., Bez. Münsterthal) 1918 m mit 70 Einw.; Arosa (Kt. Graubd., Bez. Plessur) 1881 m<br />

mit 1643 Einw.; Samnaun (Kt. Graubd., Bez. Inn) 1832 m mit 342 Einw.; Saas-Fee (Kt. Wallis, Bez.<br />

1 Visp) 1798 m mit 357 Einw.<br />

Von den am tiefsten gelegenen Gemeinden seien angeführt: Vira (Kt. Tessin, Bez. Locarno) 201 m<br />

' mit 451 Einw.; Contone (Kt. Tessin, Bez. Locarno) 206 m mit 708 Einw.; Ascona (Tessin, Bez. Locarno)<br />

208 in mit 1153 Einw.; Locarno (Kt. Tessin) 212 m mit 4946 Einw. Brissago (Tessin) 219 m<br />

mit 1800 Einw.<br />

Nach ihrer Höhenlage geordnet nehmen die Kantonshauptorte folgende Rangordnung ein: Bellinzona<br />

(Tessin) 222 m mit 10,406 Einw.; Basel 273 m mit 132,276 Einw.; Liestal (Basel-Land) 325 m<br />

mit 6072 Einw.; Genf 382 m mit 58,337 Einw.; Aarau (Aargau) 388 na. mit 9593 Einw.; Schaffhausen<br />

405 m mit 18,101 Einw.; Zürich 411 m mit 190,733 Einw.; Frauenfeld (Thurgau) 414 m mit 8459 Einw.;<br />

Zug 428 m mit 8096 Einw.; Luzern 439 m mit 39,339 Einw.; Solothurn 440 m mit 11,688 Einw.;<br />

Neuenburg 441 m mit 23,741 Einw.; Stans (Nidw.) 455 m mit 2944 Einw.; Altdorf (Uri) 468 n3<br />

mit 3854 Einw.; Samen (Obw.) 471 m mit 4661 Einw.; Glarus 481 m mit 5123 Einw.; Lausanne<br />

(Waadt) 495 m mit 64,446 Einw.; Schwyz 514 m mit 8000 Einw.; Sitten (Wallis) 521 m mit 6513 Einw.;<br />

Bern 543 m mit 85,651 Einw.; Freiburg 591 m mit 20,299 Einw.; Chur (Grbd.) 594 m mit 14,639 Einw.;<br />

St. Gallen 673 m mit 37,869 Einw.; Herisau (A.-Rh.) 778 n3 mit 15,336 Einw.; Appenzell (I.-Rh.)<br />

783 m mit 5143 Einw.


II. Bevölkerung. - II. Population. 15<br />

2. IMpartition de la population, d'aprs l'altitude des communes.<br />

Resultats du reeensement de la population, du 1e2 ddeembre 1910.<br />

Par le Bureau f6eUral de statistique.<br />

1000.1099<br />

m<br />

1100.1199 1200-1299 1300.1399 1400-1499 1500.1599 1600.1699 1700-1799 1800.1899<br />

111<br />

111<br />

m<br />

m<br />

1Wohnbevölke-<br />

1900 m r"g 910 1<br />

Population I<br />

risiclente<br />

10<br />

11<br />

12 13<br />

14<br />

15<br />

16 17 18 19<br />

20.<br />

21,506<br />

1,390<br />

7o8<br />

5,032<br />

861<br />

1,179 2,163<br />

1,285<br />

198<br />

503,915<br />

645,877<br />

167,223<br />

22,113<br />

58,428<br />

2,418<br />

17,161<br />

13,788<br />

802<br />

33,316<br />

28,156<br />

139,654<br />

117,040<br />

135,918<br />

76,488<br />

46,097<br />

57,973<br />

14,659<br />

1,088 302,896<br />

10,282 4,823 12,232 4,336 6,888 21,750 2,571 3,269 6,5o1 253 317,069<br />

230,634<br />

134,917<br />

2,013 2,137 512 384 242 237 156,166<br />

14,659 2,372 2,243 317,457<br />

6,184 6,757 8,8o8 9,916 3,835 1,514 2,362 357 204 128,381<br />

7,045 133,061<br />

154,906<br />

68,095 21,980 24,974 16,799 12,250 1 3, 699 4,933 3,626 6,502<br />

457 3,753,293<br />

Ce tableau montre, en ce qui concerne la Suisse, les grandes differentes d'altitude des lieux<br />

l'homme 6tablit sa demeure. Tandis que les communes riveraines du lac Majeur, dans le canton du<br />

Tessin, sont situe'es ä un peu plus de 200 in d'altitude, les 183 habitants d'Avers, aux Grisons, vivent<br />

ä une hauteur moyenne de 1949 ni. Entre ces deux altitudes extrimes (1745 se trouvent toutes les<br />

autres communes de la Steisse, re'parties sur une surface territoriale de 41,324 km'.<br />

Les localiMs les plus ele y6es (au-dessus de 1700 in) sont les suivantes: Avers (Grisons, distr.<br />

de Hinterrhein) 1949 m et 183 habitants; Chandolin (Valais, distr. de Sierre) 1936 m et 204 hab.;<br />

Lia-Lusai (Grisons, distr. de Munster) 1918 m et 70 hab.; Arosa (Grisons, distr. de la Plessour)<br />

1881 in et 1643 hab.; Samnaun (Grisons, distr. de Pinn) 1832 in et, 342 hab.; Saas-_ne (Valais,<br />

distr. de Viege) 1798 m et 357 hab.<br />

Les localiMs les plus basses sont: Vira (Tessin, distr. de Locarno) 204 rn et 451 hab.; Contone<br />

(idem) 206 m et 708 hab.; Ascona (ident) 208 m et 1153 hab.; Locarno 212 2)/ et 4946 hab.; Brissago<br />

(Tessin) 219 rn et 1800 hab.<br />

Rang des chefs-lieux des cantons d'apres leur altitude: Bellinzone (Tessin) 222 in et 10,406 hab.;<br />

Bäte 273 m et 132,276 hab.; Liestal (Bäte-Camp) 325 nt et 6072 hab.; Geneve 382 in et 58,337 hab.;<br />

Aarau (Argovie) 388 in et 9593 hab.; Schaffhouse 405 in et 18,101 hab.; Zurich 411 in et 190,733 hab.;<br />

Frauenfeld (Thurgovie) 414 in et 8459 hab.; Laug 428 m et 8096 hab.; Lucerne 439 m et 39,339 hab.;<br />

Soleure 440 m et 11,688 hab.; Neuchätel 441 in et 23,741 hab.; Stans (Nidwald) 455 in et 2944 hab.;<br />

Altorf (Uri) 468 01 et 3854 hab.; Sarnen (Obwald) 471 in et 4661 hab.; Glaris 481 in et 5123 hab. ;<br />

Lausanne (Vaud) 495 in et 64,446 hab.; Schwyz 514 in et 8000 hab.; Sion (Valais) 521 in et 6513 hab.;<br />

Berne 543 in et 85,651 hab.; Fribourg 591 in et 20,293 hab.; Coire (Grisons) 594 in et 14,639 hab.;<br />

St-Gall 673 in et 37,869 hab.; ' H6risau (Appenzell-Ext6r) 778 in et 15,336 hab.; Appenzell (Int6r.)<br />

783 in et 5143 hab.


16 11. Bevölkerung. - II. Population.<br />

3. Die mittlere Lebenserwartung nach den Sterbetafeln<br />

von 1876/77 bis 1880/81, 1881 bis 1888 und 1889 bis 1900.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

moyenne en aniWes d'aplii!s les tables de mortalit6 des ann&s<br />

1876/77 it 1880/81, 1881 it 1888 et 1889 it 1900.<br />

Par le Bureau fe'd&al de statistique.<br />

Altersjahre<br />

Annees d'äge<br />

Männliches Geschlecht<br />

Sexe maseuliti<br />

1889<br />

bis - 5<br />

1900<br />

1881<br />

bis - 5<br />

1 : :.:<br />

1876/77<br />

bis - 4<br />

1880/81<br />

Weibliches Geschlecht<br />

Sexe firnhi)i<br />

1889<br />

bis - 4<br />

1900<br />

1881 1876, 7<br />

bis - 5 bis - 4<br />

1888 1880,81<br />

Altersjahre<br />

A nnüs d'äge 1889<br />

bis - 4<br />

1900<br />

Männliches Geschlecht<br />

Sexe tuaseulin<br />

1881<br />

bis - 5<br />

1888<br />

1876/77<br />

bis - d<br />

1880/81<br />

Weibliches Geschlecht<br />

Sexe fe.minin<br />

1889<br />

bis - 5<br />

1900<br />

1881 1876/77<br />

bis - 5, bis - 4<br />

1: :.: 1880.81<br />

1 2 3 4 5 6 n 1 2 3 4 5 6 7<br />

0 . . . 45.7 43.3 40.6 48.5 45.7 43.2 50 . . . 18.6 18.4 18.1 19.8 19.4 19.2<br />

1 . . . 53.6 51.8 49.9 55.0 52.8 51.1 51 . . 18.0 17.8 17.5 19.1 18.7 18.5<br />

2 . . . 54.2 52.6 50.8 55.6 53.6 52.1 52 . . 17.3 17.2 16.9 18.4 18.0 17.8<br />

3<br />

4<br />

. . .<br />

. . .<br />

53.9<br />

53.5<br />

52.5<br />

52.1<br />

50.8<br />

50.6<br />

55.3<br />

54.8<br />

53.5<br />

53.1<br />

52.1<br />

51.9<br />

53<br />

54<br />

. .<br />

.<br />

16.7<br />

16.1<br />

16.5<br />

15.9<br />

16.3<br />

15.7<br />

17.7<br />

16.9<br />

17.3 17.1,<br />

16.6 16.4<br />

5 . . . 52.9 51.6 50.2 54.2 52.6 51.5 55 . . . 15.5 15.3 15.1 16.3 15.9 15.8<br />

6 . . . 52.2 51.0_ 49.7 53.5 52.0 51.0 56 . . 14.9 14.7 14.5 15.6 15.3 15.1<br />

7 . . . 51.4 50.3 49.1 52.7 51.3 50.4 57 . 14.3 14.1 13.9 14.9 14.6 14.4<br />

8 . . . 50.6 1 49.5 48.4 52.0 50.6 49.7 58 . . 13.7 13.5 13.3 14.3 14.0 13.8<br />

9 . . 49.8 48.7 47.6 51.1 49.8 49.0 59 . . . 13.1 12.9 12.7 13.6 13.3 13.1<br />

.<br />

1<br />

10 . . 49.0 47.9 46.9 50.3 49.0 48.2 60 . . 12.5 12.4 12.2 13.0 12.7 12.5<br />

11 . . . 48.1 47.1 46.1 49.5 48.1 47.4 61 . . 12.0 11.8 11.7 12.4 12.1 12.0<br />

12 . . . 47.3 46.2 45.2 48.6 47.3 46.6 62 . . 11.4 11.3 11.1 11.8 11.5 11.4<br />

13 . . 46.4 45.3 44.4 47.8 46.5 45.8 63 . . . 10.9 10.8 10.6 11.2 11.0 10.8<br />

14 . . 45.5 44.5 43.5 46.9 45.6 44.9 61 . . . 10.4 10.2 10.1 10.6 10.4 10.3<br />

15 . . . 44.6 43.6 42.7 46.1 44.8 44.1 65 . . . 9.9 9.7 9.6 10.1 9.9 9.8<br />

16 . . . 43.8 42.8 41.8 45.3 44.0 43.3 66 . . 9.4 9.2 9.2 9.6 9.4 9.3<br />

17 . . . 42.9 41.9 41.0 44.5 43.2 42.6 67 . . . 8.9 8.8 8.7 9.1 8.9 8.8<br />

18 . . . 42.1 41.1 40.2 43.7 42.5 41.8 68 . . . 8.4 8.3 8.3 8.6 8.4 8.3<br />

19 . . . 41.3 40.3 39.5 43.0 41.7 41.0 69 . . . 8.0 7.9 7.8 8.1 8.0 7.9<br />

1<br />

20 . . 40.5 39.6 38.7 42.2 41.0 40.3 70 . . . 7.6 7.4 7.4 7.7 7.5 7.5<br />

21 . . . 39.8 38.8 38.0 41.4 40.2 39.6 71 . . . 7.1 7.0 7.0 7.3 7.1 7.1<br />

22 . . . 39.0 38.1 37.3 40.7 39.5 38.8 72 . . . 6.7 ; 6.6 6.6 6.9 6.7 6.7<br />

23 . . . 38.2 37.3 36.6 39.9 38.8 38.1 73 . . . 6.3 I 6.3 6.3 6.5 6.4 6.4<br />

24 . . . 37.4 36.6 35.9 39.2 38.1 37.4 74 . . . 6.0 5.9 5.9 6.1 6.0 ' : 6.0<br />

.<br />

.<br />

25 . . . 36.7 35.9 35.2 38.4 37.3 36.7 75 . . . 5.6 5.6 5.6 5.7 5.7 5.7<br />

26 . . . 35.9 35.1 34.5 37.7 36.6 36.1 76 . . 5.3 5.2 5.3 5.4 5.3 5.4<br />

27 . . 35.2 34.4 33.8 36.9 35.9 35.3 77 . . . 5.0 5.0 5.0 5.1 5.0 5.1<br />

28 . . 34.5 33.7 33.1 36.2 35.2 34.6 78 . . . 4.7 4.7 4.7 4.8 4.7 4.8<br />

29 . . . 33.6 32.9 32.4 35.5 34.5 33.9 79 . . 4.4 4.4 4.4 4.4 4.5 4.5<br />

.<br />

. .<br />

30 . . . 32.9 32.2 31.7 40.7 33.8 33.2 80 . . 4.1 4.2 4.1 4.2 4.2 4.2<br />

31 . . 32.1 31.5 31.0 34.0 33.0 32.6 81 . 3.9 4.0 3.9 4.0 4.0 4.0<br />

32 . . . 31.3 30.8 30.3 33.2 32.3 31.9 82 . . 3.6 3.8 3.7 3.8 3.8 3.7<br />

33 . . . 30.6 30.0 29.6 32.5 31.6 31.2 83 . . . 3.4 3.5 3.4 3.5 3.6 3.5<br />

34 . . 29.8 29.3 28.9 31.7 30.9 30.5 84 . . '. 3.2 3.3 3.2 3.4 3.4 3.3<br />

35 . . 29.1 28.6 28.2 31.0 30.2 29.8 85 . . . 3.0 3.1 3.1 3.2 3.2 3.1<br />

36 . . . 28.3 27.9 27.5 30.3 29.5 29.1 86 . . . 2.8 2.9 2.9 3.0 3.0 2.9<br />

37 . . . 27.6 27.2 26.8 29.5 28.8 28.4 87 . . . 2.6 2.8 2.7 2.9 2.9 2.7<br />

38 . . . 26.9 26.5 26.2 29.8 28.1 27.7 88 . . 2.5 2.6 2.5 2.7 2.7 2.5<br />

39 . . . 26.2 25.8 25.5 28.0 27.4 27.0 89 . . . 2.4 2.4 2.3 2.6 2.5 2.4<br />

.<br />

40 . . 25.5 25.1 24.8 27.3 26.7 26.3 90 . . 2.2 2.2 2.1 2.4 2.4 2.2<br />

11 . . . 24.7 24.4 24.1 26.6 26.0 25.6 91 . . . 2.1 2.0 2.1 2.3 2.2 2.2<br />

42 . . . 24.0 23.8 23.4 25.8 25.3 24.9 92 . . 2.0 1.8 1.9 2.2 2.1 2.0<br />

43 . . . 23.3 23.1 22.8 25.1 24.5 24.2 93 . 1.8 1.7 1.8 2.1 1.9 2.0<br />

44 . . . 22.6 22.4 22.1 24.3 23.8 23.5 94 . . . 1.6 1.4 1.7 2.0 1.8 1.9<br />

45 . . 22.0 21.7 21.4 23.6 23.1 22.8 95 . . . 1.3 1.2 1.2 1.9 1.5 1.7<br />

46 . 21.3 21.1 20.7 22.8 22.3 22.0 96 . . 0.8 1.0 1.0 1.7 1.2 1.5<br />

47 . 20.6 20.4 20.1 22.0 21.6 21.3 97 . . 0.5 0.5 0.5 1.5 1.0 1.0<br />

48 . 19.9 19.7 19.4 21.3 20.9 20.6 98 . - - -- 1.0 0.5 0.5<br />

49 . 19.3 19.1 18.8 20.6 20.1 19.9 99 .


III.<br />

Bevölkerungsbewegung. - Mouvement de la population.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau. - Par le Bureau fediral de statistique.<br />

1. Die Zahl der Eheschliessungen, Geburten und Sterbefälle<br />

in der Schweiz während der Jahre 1877-1911.<br />

1. Les mariages, naissanees et cljes en Suisse, Pendant<br />

les ann&s 1811-1911.<br />

17<br />

Jahr<br />

Annes<br />

Gestü r-<br />

Ehesilii„geboren<br />

exklusive<br />

Lebend-<br />

heue<br />

Tot-<br />

sungen Mais- geborene<br />

Mar iages<br />

vivantes mori-<br />

orle t-<br />

san ces D6c2s<br />

sann s<br />

n gs I<br />

Population<br />

calcule'e pour<br />

le milieu de<br />

l'annie<br />

Mariages<br />

Bevölkerung<br />

berechnet<br />

auf Jahresmitte<br />

Eheschlies'<br />

Ehe-<br />

sehe!-<br />

dungen<br />

Na ci ss esan-<br />

,e vivantes<br />

nis<br />

Divor-<br />

Lebendgeborene<br />

Totgeborene<br />

Mort-<br />

Gestorbene<br />

exkl. Tot-<br />

geborene<br />

DecM<br />

saus les<br />

mort-Ws<br />

Auf 1000 Personen<br />

der Bevölkerung<br />

Pour 1000 habitants<br />

1 2 3 4 J 6 7 8 9 10<br />

1911 . . . 3,782,430 27,809 1,623 91,320 2,865 59,619 7.4 24.1 15.8<br />

1910 . . • 3,735,049 27,346 1,527 93,514 3,155 56,498 7.3 25.0 15.1<br />

1909 . . . 3,691,264 27,470 1,534 94,112 3,184 59,416 7.4 25.5 16.1<br />

1908 . . . 3,647,479 27,634 1,551 96,245 3,223 57,697 7.6 26.4 15.8 1<br />

1907 . . . 3,603,694 27,66o 1,494 94,508 3,188 59,252 7.7 26.2 16.4<br />

1906 . . . 3,559,909 27,298 1,343 95,595 3,376 59,204 7.7 26.9 16.6<br />

1905 . . . 3,516,124 26,269 1,206 94,6 53 3,404 61,800 7.5 26.9 17.6<br />

1904 . . • 3,472,339 25,502 1,243 94,867 3,433 6o,857 7.3 27.3 17.5<br />

1903 . . • 3,428,554 25,283 1,182 93,824 3,295 59,626 7.4 27.4 17.4<br />

1902 . . • 3,384,769 25,078 1,105 96,481 3,512 57,702 7.4 28.5 17.0 I<br />

,<br />

1901 . . • 3,340,984 25,378 1,027 97,028 3,607 60,028 7.6 29.0 18.0<br />

1900 . . . 3,299,939 25,537 1,028 94,326 3,379 63,606 7.7 28.6 19.3<br />

1899 . . . 3,262,729 25,412 1,095 94,472 3,422 57,591 7.8 28.9 17.6<br />

1898 . . . 3,225,520 25,114 1,018 9 1,793 3,391 58,914 7.8 28.4 18.2<br />

1897 . . 3,188,310 24,954 1,011 90,078 3,291 56,399 7.8 28.1 17.6<br />

1896 . . . 3,151,101 23,784 1,057 88,428 3 ,246 56,096 7.5 27.9 17.7<br />

1895 . . . 37113,891 •2,682 897 84,973 3,211 59,747 7.2 27.1 19.1<br />

1 1894 . . . 3,076,682 22,188 932 84,142 3,175 61,885 7.2 27.1 19.9<br />

1893 . . • 3,039,472 21,884 903 84,897 3,203 61,059 7.1 27.7 19.9<br />

1892 . . . 3,002,263 21,884 882 83,125 3,140 57,178 7.2 27.4 18.8<br />

1891 ') . . . 2,965,053 21,264 877 83,596 3,125 61,183 7.1 27.8 20.4<br />

1890 . . . 2,938,009 20,836 88o 78,548 3,072 62,805 7.0 26.3 20.7<br />

1889 . . . 2,925,214 20,691 865 81,176 3,103 59,715 7.0 27.5 20.2<br />

1888 . . . 2,912,420 20,706 841 81,098 3,346 58,229 7.1 27.7 19.9<br />

1887 . . . 2,899,626 20,646 925 81,287 3,374 58,939 7.1 27.9 20.2<br />

,<br />

1886 . . . 2,886,832 20,080 899 80,763 3,379 60,061 6.9 27.8 20.7<br />

1885 . . . 2,874,038 20,105 92o 80,349 3,230 61,548 6.9 27.7 21.3<br />

1884 . . . 2,861,238 29,898 907 81,571 3,223 58,301 6.9 28.3 20.2<br />

1883 . . . 2,848,445 19,696 898 81,974 3,223 58,733 6.9 28.5 20.4<br />

1882 . . . 2,836,831 19,414 964 82,689 3,298 62,849 6.8 28.9 21.9<br />

1881 . . . 2,835,820 19,425 945 85,142 3,362 63,979 6.8 29.8 22.4<br />

1880 . . . 2,827,572 19,413 856 I 84,165 3,248 62,223 6.8 29. g 21.9<br />

1879 . . . 2,802,767 19,450 938 86,180 3,512 63,651 6.9 30.5 22.6<br />

1878 . . . 2,780,563 20,590 1,036 87,833 3,593 65,311 7.3 31.3 23.3<br />

1877 . . . 2,764,930 21,871 1,036 89,244 3,617 65,353 7.9 32.0 23.5<br />

') Von 1891 an bis 1911 beziehen sich alle Erei gnisse auf die \Vohnbevölkerung.<br />

1 ) A partir de 1891, les mariages, naissanees et deWs ont e'te assignes an lieh de re'sidenee ordinaire.<br />

2


1 8 III. Bevölkerungsbewegung. - III. Mouventent de la population.<br />

2. Die Eheschliessungen nach Kantonen in den Jahren 1901-1911.*<br />

2. Les mariages par cantons, pendant les ann4es 1901-1911 .*<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Zürich . . . . 4, 1 34 4,035 4,163 4,250 4,038 3 ,993 3,836 3,649 3,568 3,494 3,821<br />

Bern 4,815 4,54 14,512 4,53 6 4,438 4,5 89 4,362 4,22 5 4,290 4,256 4,215<br />

Luzern . . . . 1,165 1,181 1,150 1,108 1,166 1,183 1,123 1,034 1,032 1,089 1,070<br />

Uri 128 123 138 129 140 135 135 121 126 129 129<br />

Schwyz 342 328 395 387 379 37 1344 35 0 3 2 7 37 2 404<br />

Obwalden . . . 107 94 205 92 88 113 90 129 87 74 118<br />

Nidwalden . . . 751 78 74 99 92 68 68 78 1 16 81 88<br />

Glarus 238 221 261 280 241 261 242 257 245 312 239<br />

Zug 171 214 196 184 191 159 163 197 190 191 183<br />

Fribourg . . . 840 865 831 876 921 937 841 905 828 938 887<br />

i<br />

Solothurn . . . . 877 912 873 875 9 98 899 86o 788 746 74 1 728<br />

Basel-Stadt . . I,I II 1,142 1,126 1,103 1,153 1,107 1,039 I,00I 1,050 991 1,101<br />

Basel-Land . . . 5591 572 522 5331 540 508 504 482 437 502 460<br />

Schaffhausen . . . 376 327 368 346 380 313 295 288 319 276 320<br />

Appenzell A.-Rh. . 3921 412 442 474 483 452 464 465 463 481 4031<br />

Appenzell I.-Rh.. . 1031 82. 85 95 104 87 90 93 79 98 115<br />

St. Gallen . . . . 2,452 2,365 2,290 2,39 7 2,470 2,417 2,327 2,234 2,209 2,047 1,940<br />

Graubünden . . . 790 845 782" 780 794 755 7 18 693 728 730 669<br />

Aargau 1,664 1,549 1,531 1,543 1,556 1,509 1,448 1,487 1,466 1,513 1,470<br />

Thurgau . . 1,020 1,045 991 1,002 1,065 952 974 940 . 947 83 0 895<br />

Tessin 954 934 2,051 1,021 981 990 961 91 9 898 899 930'<br />

Vaud 2,277 2,301 2,322 2,351 2,349 2,327 2,298 2,201 2,163 2,133 2,144,<br />

Valais 788 811 823 77 3 763 751 732 762 722 718 786<br />

Neuchätel . . . . 9,026 1,052 1,047 1,124 1,106 1,123 9,049 999 1,025 971 1,021<br />

GelAve 1,405 1,317 1,392 1,276 1 ,304 1 ,2 99 1,306 1,205 1,222 1,262 1,243<br />

Schweiz - Suisse . 27,809 27,346 27,470 27,634 27,660 27,298 26,269 25,502 25,283 25,128 25,379<br />

* Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901, S. 11 u f.<br />

* Paar les auaees anterienres, voll' Annuaire statistigne de 1901, page 11 et sate.


B. Die Ehescheidungen nach Kantonen im 25jährigen Zeitraum 1887-1911.<br />

3. Les divorces par cantons, de 1887-1911.<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901 1900 1899 1898 1897 1896 1895 1894 1893 1892 1891 1890 1889 1888 1887<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 28<br />

Zürich . . . . • 355 355 317 368 336 296 314 288 255 270 212 238 282 242 228 219 202 171 164 185 173 173 173 171 182<br />

Bern 243 225 222 211 205 213 193 197 217 196 193 176 188 175 179 '21 4 1 7 6 1 79 1 99 1 8 7 177 186 181 203 170<br />

Luzern . . . . . 26 25 25 34 22 29 25 21 12 15 19 13 13 13 15 20 7 8 12 12 12 I0 13 8 10<br />

Uri 1 I 2 I I — — I — — I 3 — — — 1 — — — — — 2 -- I 2<br />

Schwyz 7 6 6 7 6 6 5 1 6 4 2 3 4 6 3 5 2 3 2 — 6 2 4 2 5<br />

Obwalden . . . . 1 1 1 1 — — 1 3 1 2 — — I<br />

Nidwalden . . . 1 — I I I I 2 2 I<br />

Glarus . . . . 20 18 16 14 19 6 14 17 19 15 10 II 16 15 10 II II 14 9 16 19 13 22 22 22<br />

Zug 2 5 8 3 4 2 1 4 1 2 3 1 2 1 3 3 5 3 7 3 1 4 — 1 1<br />

Fribourg . . . . 18 9 12 13 9 9 12 9 9 4 12 13 13 9 II 13 6 4 13 8 11 3 6 8 6<br />

Solothurn . . • • 47 3 6 34 37 45 30 2 2_ 8 32 22 30 19 26 32 26 26 26 29 27 30 26 24 23 19 24<br />

Basel-Stadt . . . 75 63 7o 62 50 4o 41 37 43 36 29 30 32 31 30 27 33 33 22 23 13 32 21 21 32<br />

Basel-Land . . . 12 19 19 14 18 16 14 II 19 10 12 18 8 17 12 18 9 II 9 13 4 7 22 8 8<br />

Schaffhausen. . . 19 21 18 22 18 19 16 23 17 17 18 16 9 18 13 22 15 12 19 13 1 9 15 8 9 12<br />

Appenzell A.-Rh. . 37 30 35 40 36 39 36 36 34 37 39 27 40 38 36 31 34 38 36 28 36 35 17 31 32<br />

Appenzell I.-Rh. . 4 1 2 3 3 3 — 2 1 4 — 3 3 2 1 3 3 1 — 3 2 I 2 2<br />

St. Gallen . . . 128 1 1 1 240 112 129 81 68 91 102 71 69 81 7o 79 82 So 76 71 8o 63 64 74 77 8 9 99<br />

Graubünden . . 24 19 18 12 13 19 12 16 16 24 16 19 27 9 18 17 13 12 18 18 8 18 9 15 25<br />

Aargau 48 62 69 6o 68 54 43 61 45 59 48 39 48 53 45 42 32 48 36 35 32 45 4o 38 42<br />

Thurgau . . . 53 48 57 58 55 46 5 1 45 43 46 44 36 50 2 9 55 39 30 44 32 46 51 38 52 42 57<br />

Tessin 17 23 20 13 9 15 9 12 8 4 7 7 7 5 6 4 4 6 10 6 7 6 2 I 8<br />

Vaud 165 138 141 129 148 125 114 118 120 92 95 122 90 87 74 103 66 95 86 77 80 77 77 6o 67<br />

Valais 5 3 4 2 4 3 5 2 5 5 7 8 2 1 2 2— 1 — 4 4 3 3 1 2<br />

Neuchätel . . . . 97 109 95 99 100 101 89 98 75 62 68 54 7o 58 61 66 65 73 45 5 1 5 2 45 34 25 47<br />

Genü' ve 218 199 203. 236 1 96 191 11 5 122 102 107 9z 88 101 98 IoI 90 82 74 75 59 80 67 79 64 73<br />

Schweiz — Suisse . 1 623 15 27 1534 1551 1494 1343 1206 1243 1182 11o5 1027 1025 1091 1018 10 1 1 1057 897 932 903 881 877 88o 865 841 925<br />

-----


20 III. Bevölkerungsbewegung. — III. Mourement de la population.<br />

4. Die dauernden Scheidungen des Jahres 1911 nach den<br />

Scheidungsgründen.<br />

4. Les divorees pronones en 1911, Hpartis d'aprs (es m.otifs<br />

du divoree.<br />

Schweiz — Suisse<br />

Kantone — Cantons<br />

Grand<br />

rellndecnlite-<br />

Beidseitiges<br />

Verlangen<br />

Gesamtzahl und Verhältnisse<br />

,<br />

der die mit dem<br />

dauernden<br />

Wesen der<br />

unver•<br />

Scheidungen träglieh<br />

sind<br />

(Art. 45)<br />

Nombre Consentement<br />

des 2nutuel et<br />

conditions<br />

divorces<br />

prononds<br />

Urteile auf Scheidung begründet durch — Motifs des jugements<br />

qui rendent<br />

la vie<br />

commune<br />

insuppOrtable<br />

aux<br />

gpoux<br />

(art. 45)<br />

Ehebruch<br />

(Art. 46, a)<br />

Adultere<br />

(art. 46. a)<br />

(Art. 46, b)<br />

Attentat<br />

ä la vie,<br />

gvices<br />

ou injures<br />

graves<br />

(Art. 46, e)<br />

conda in_<br />

Buswillige<br />

Verlassang<br />

(Art. 46, (I)<br />

nation<br />

a une<br />

peine infamante<br />

(art. 46, c)<br />

Abandon<br />

dans une<br />

Intention<br />

malveilkente<br />

(art 46, dj<br />

Länger<br />

und<br />

Nachstellang<br />

nach<br />

dem Leben,<br />

schwere<br />

läisshandlang<br />

oder<br />

tiefe Ehrenkränkung<br />

Vertuteilung<br />

zu eiltehrender<br />

Geisteskrankheit<br />

_-<br />

art, 46 , 0<br />

Alignation<br />

mentale<br />

de longue<br />

durJe<br />

et incurable<br />

Sonstige<br />

tiefe Zerrättung<br />

des<br />

ehelichen<br />

Verhält'<br />

nisses<br />

(Art. 47)<br />

du lien<br />

conjugal ,<br />

pour<br />

d'autres<br />

eauses<br />

i (art. 46, b) (art. 46, e) (art. 47) ,<br />

1 2 3. .4 5 6 7 8 9<br />

Zürich 355 252 20 4 io 4 4 62<br />

Bern . . . 243 134 8 Io 1 20 6 77<br />

Luzern . . . . 26 9 4 20 2 1 8 1 22<br />

Uri. . . 1 1 — — — — — —<br />

Schwyz . . 7 2 2 4<br />

Obwalden . 1 — __2_ 1 —<br />

Nidwalden . . 1 -- — — — 1<br />

Glarus . . 20 II — 4 — -- — 5<br />

Zug. . . . 2 I — 1 — --<br />

Fribourg . . . 18 5 2 3 2 2 7 6<br />

Solothurn . • 47 9 4 5 2 , I 2 27<br />

Basel-Stadt . . . 75 1 o IS 12 I 5 3 28<br />

Basel-Land . . 12 2 4 3 1 I — 3<br />

Schaffhausen . 19 II 1 — 1 2 5<br />

Appenzell A.-Rh. . 37 17 4 — — — 1 15<br />

Appenzell I -Rh . . 4 1 — — — 1 3<br />

St. Gallen . . . . 128 31 22 25 4 2 I 48<br />

Graubünden . . 24 9 — — -- 1 3 13<br />

Aargau . . . . . 48 16 I 12 2 2 2 18<br />

Thurgau . 53 32 2 5 2 2 12<br />

Tessin 17 3 4 1 — 1 II<br />

Vaud . . . 165 14 35 97 7 2 4 31<br />

Valais 5 — 2 I I — — 2<br />

Neuchatel 97 6 8 16 2 — 2 65<br />

Genve 218 41 23 145 3 1 1 27<br />

Schweiz 1911. . . . 1623 617 164 367 41 64 34 486<br />

1910. . . . 1527 578 136 366 52 43 37 425<br />

1909. . . . 1534 580 129 372 50 55 27 441<br />

e, ‘ 1908. . . . 1551 541 156 406 37 68 31 459<br />

,7 1907. . . . 1 494 572 149 341 33 43 35 426<br />

___5


III. Bevölkerungsbewegung. - iTiourement de la Population. 21<br />

5. Die Geburten (inklusive Totgeburten) nach Kantonen<br />

in den Jahren 1901-1911.*<br />

5. Les naissanees par cantons (mort-nis inclus) de 1901-1911.*<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901<br />

2 a 4 5 6 7 8 9 je 12<br />

Zürich 11,103 11,419 11,616 11,890 11,568 11,843 11,725 11,661 11,768 12,375 12,926<br />

Bern 17,053 17,793 18,022 18,287 18,115 18,845 18,504 18,75 o I8,667 19,311 19,631<br />

Luzern 4,463 4,474 4,554 4,727 4,426 4,645 4,476 4,540 4,356 4,410 4,424<br />

Uri 66; 678 690 711 684 706 66o 727 7011 725 739<br />

Schwyz 1,534 1,555 1,593 1,617 1,641 1,677 1,683 1,697 1,709 1,758 1,773<br />

Obwalden 493 471 477 477 512 484 459 466 467 471 438<br />

Nidwalden 4,5 396 422 420 394 396 421 411 384 416 433<br />

Glarus 669 731 800 765 746 783 781 786 767 749 819<br />

Zug 687 735 700 710 68o 68o 711 717 684 732 710<br />

Fribourg 4,364 4,441 4,554 4,686 4,615 4,545 4,728 4,562 4,642 4,635 4,593<br />

Solothurn 3,310 3,4 1 5 3,410 3,614 3,447 3,610 3,378 3,3 60 3,343 3,457 3,537<br />

Basel-Stadt. 2,876 2,982 3,013 3,039 3,058 3,156 3,210 3,281 3,288 3,489 3,489<br />

Basel-Land. 1,970 2,124 2,032 2,030 1,982 2,051 2,013 2,059 2,111 2,114 2,225<br />

Schaffhausen 1,144 1,160 1,152 1,126 1,108 1,056 1,135 1,093 1,086 1,143 1,215<br />

Appenzell A.-Rh. 1,467 1,562 1,515 1,609 1,595 1,565 1,572 1,620 1,614 1,641 1,525<br />

Appenzell I.-Rh. . 427 436 463 460 444 473 487 491 473 507 471<br />

St. Gallen . 8,385 8,552 8,435 8,68o 8,468 8,137 7,892 7,916 7,597 7,445 7,2491<br />

Graubünden 3,014 2,973 2,891 2,911 2,892 2,788 2,811 2,746 2,691 2,745 2,7471<br />

Aargau 6,065 6,171 6,185 6,208 6,153 6,139 6,128 6,221 6,098 6,334 6,345<br />

Thurgau 3,470 3,459 3,483 3,423 3,329 3,297 3,241 3,202 3,065 3,096 3,157<br />

Tessin 4,350 4,361 4,525 4,662 4,467 4,484 4,429 4,413 4,262 4,292 4,197<br />

Vaud 7,091 7,339 7,317 7,561 7,682 7,865 7,818 7,693 7,707 7,995 7,929<br />

Valais 3,798 3,937 3,838 3,880 3,706 3,715 3,645 3,714 3,526 3,708 3,595<br />

Neuchätel 2,724 2,938 3,005 3,277 3,304 3,288 3,32o 3,356 3,373 3,551 3,610<br />

Gen&ve . 2,558 2,486 2,525 2,626 2,591 2,668 2,770 2,761 2,701 2,859 2,832<br />

Wohnort unbekanntl<br />

Domicile inconnu .J<br />

86 81 79 72 89 55 6o 57 39 35 26<br />

Schweiz - Suisse 94,185 96,669 97,296 99,468 97,696 98,971 98,057 98,300 97, 11 9 99,993<br />

100,6 35<br />

* Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901, S. 16 u. f.<br />

* Pour les ann ges antgrieures, voir A.nnuaire statistique de 1901, page 16 et suivantes.


1<br />

22 HL Bevölkerungsbewegung. — ///. Mouvement de la population.<br />

6. Die unehelichen Geburten nach Kantonen in den Jahren 1899-1911.*<br />

6. Les naissanees illegitimes par eantons, de 1899-1911. *<br />

.—..,<br />

Schweiz n. Kantone<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902<br />

,<br />

1901 1900 1899<br />

Suisse et cantons<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

Zürich 891 855 890 940 848 819 851 815 762 848 827 876 898<br />

Bern 638 672 766 727 707 737 762 696 749 792 823 817 767<br />

Luzern 162 155 252 175 15o 146 161 344 130 161 163 149 143<br />

Uri 12 14 14 7 u u 12 14 7 7 9 10 13<br />

Schwyz 33 23 27 29 26 3o 31 26 4= 35 30 21 35 44<br />

Obwalden . . . . 8 6 7 1 0 15 7 9 13 5 15 3 3 3<br />

Nidwalden .. 3 2 6 6 6 8 2 2 3 5 5 5 7<br />

Glarus 17 30 25 23 23 20 17 12 20 15 151 12 19<br />

Zug 17 19 22 27 16 18 16 14 13 15 16 23 15<br />

Fribourg . . . . 149 165 140 208 183 183 183 18o 205 206 203 228 211<br />

Solothurn . . . . 82 113 86 108 106 117 107 93 97 89 107 109 116<br />

Basel-Stadt . . 264 276 232 246 257 275 305 284 244 288 306 307 354<br />

Basel-Land . . . . 78 9 2 75 59 71 72 8o 79 66 79 83 81 84<br />

Schaffhausen . . . 69 56 56 43 53 46 45 35 41 52 44 28 46<br />

Appenzell A.-Rh. . 47 59 44 58 5 2 53 58 61 53 45 49 4 1 47<br />

Appenzell I.-Rh. . 12 7 16 7 ix 13 12 13 9 16 7 7 9<br />

St. Gallen . . . . 352 373 340 328 367 326 341 312 295 296 276 264 254<br />

Graubünden . . . 87 85 79 99 89 79 72 100 95 I0I 77 86 7!<br />

Aargau 177 160 161 157 142 171 157 158 161 167 165 262 177<br />

Thurgau . . . . 155 151 I6o 151 136 120 122 139 234 118 137 112 127<br />

1<br />

1 Tessin 153 123 160 242 133 246 123 114 119 127 136 148 124<br />

Vaud 385 381 388 384 429 420 429 360 437 399 443 39 2 436<br />

Valais 117 246 347 137 120 137 3 30 115 115 143 139 127 348,<br />

Neuchittel . . .<br />

i<br />

Genve<br />

Zoonlili!cut Neibonenkuannt : }<br />

209<br />

301<br />

119<br />

2 9 3<br />

309<br />

306<br />

129<br />

317<br />

125<br />

271<br />

115<br />

272<br />

123<br />

288<br />

124<br />

286<br />

125<br />

247<br />

252<br />

243<br />

139 137<br />

258 274<br />

54 42 48 41 36 23 34 26 2 1 1 3 i6 30 28<br />

Schweiz — Suisse 437 2 44 1 7 445 6 455 8 4382 4364 446 9 4215 4188 4422 446 5 446 3 4518<br />

Von je 100 GeborenelA<br />

sztsriulo Uneheliche naissan ce88 .0 n i L (<br />

illegitimes . . . j<br />

4.6 4.6 4.6 4.6 4.5 4.4 4.6 4.3 4.3 4.4 4.4 4.6 4.6<br />

135<br />

242<br />

* Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901, S. 20 u. f.<br />

* Pnwr 10A nmil,s anf grieurPR_ mir Annuaire, statistiaue de 1901. vaae 20 et suivaotes.


III. Bevölkerungsbewegung. — ITL Mouvernent de la population. 23<br />

7. Die Totgeburten nach Kantonen in den Jahren 1899-1911.*<br />

Enfants mort-n49 par eanton,s, de 1899-1911.*<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901 1900 1899<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

Zürich 446 412 456 468 457 438 44 1 453 442 477 504 486 489<br />

Bern 563 669 649 657 644 705 713 736 700 734 734 729 738<br />

Luzern . . . . 132 136 124 159 135 165 160 170 146 155 169 122 132!<br />

Uri 20 20 17 13 8 28 22 21 14 12 19 9 16<br />

Schwyz . „„ . . . 41 42 45 37 44 39 6o 44 40 33 47 26 421<br />

Obwalden . . . . 9 7 5 10 10 II 12 8 9 12 6 9 9<br />

Nidwalden . . 8 8 9 12 7 12 13 II 10 7 11 5 I0<br />

Glarus 21 26 40 17 27 34 42 22 36 30 36 37 38<br />

Zug 12 14 12 17 16 22 14 22 15 18 25 20 201<br />

Friböurg . . . 106 128 127 115 120 148 156 128 119 146 112 132 113<br />

Solothurn . . . 89 104 95 101 100 100 86 90 96 99 114 100 106<br />

Basel-Stadt . . . 79 104 85 66 97 82 78 105 102 101 108 107 114<br />

Basel -Land . . . 51 59 78 59 58 66 69 76 84 74 88 69 68<br />

Schaffhausen . . . 34 35 34 39 37 46 51 36 31 48 38 41 42 1<br />

Appenzell A.-Rh. . 53 5o 68 68 63 71 70 75 74 83 82 76 83<br />

Appenzell I.-Rh. . . 16 II 14 14 II 28 18 23 26 15 18 14 391<br />

1 St. Gallen . . . . 232 267 276 276 274 289 249 293 242 262 274 249 226<br />

Graubünden . . 76 95 85 72 83 82 86 92 82 87 83 85 671<br />

Aargau 133 163 190 189 182 167 171 173 195 190 202 182 191<br />

Thurgau . . . 125 129 123 129 119 1I9 125 132 116 III 127 116 1181<br />

Tessin 135 115 113 141 125 129 127 124 130 132 115 123 1071<br />

Vaud 219 264 267 270 282 311 290 273 262 346 321 309 322<br />

Valais 78 , 99 94 7 2 75 68 97 79 70 7 0 9 6 1 65 781<br />

Neuchitel . . . . 81 116 97 131 121 113 130 119 137 1 4 1 158 334 150 1<br />

Geneve Ioo 75 74 84 90 95 115 122 III 126 119 125 124!<br />

Wohnort unbekannt. i<br />

6 7 7 7 3 8 9 6 6 3 1<br />

Domicile inconnu . J<br />

9 —<br />

Schweiz — Suisse . 2865 3155 3184 3223 3188 3376 3404 3433 3 295 35 12 3607 3379 3422<br />

Von je 100 Geborenen<br />

sind Totgeborene : 3.0 3.3 3.3 3.2 3.3 3.5 3.5 3.5 3.4 3.5 3.6 3.5 3.5<br />

Nombre des mort-nes<br />

pour 100 naissances<br />

" Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901 S. 22 u. f.<br />

* Pour les annges antgrieures. voir Annuaire statistiaue de 1901. nage 22 et suivantes. 1


24 Bevölkerungsbewegung. - ///. Mouvement de la population.<br />

8. Der Geburtenüberschuss nach Kantonen in den Jahren 1900-1911.1)<br />

8. Exejdents des naissanees par eantons et pour les annies<br />

1900-1911.1)<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901 1900<br />

2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

Zürich . 3,682 4,171 4,408 4,437 4,259 4,413 3,921 4,060 4,378 4,889 5,479 4,206<br />

Bern 6,734 7,622 7,4 7 8 7,853 7,511 8,514 7,618 7,647 7,600 8,718 8,365 6,877<br />

Luzern . 1,518 1,703 1,550 1,881 1,654 1,829 1,520 1,594 1,489 1,737 1,658 1,334<br />

Uri 241 315 306 314 320 335 253 298 317 353 .375 201<br />

Schwyz 510 516 496 56o 507 561 526 526 649 728 727 585<br />

Obwalden . 227 211 203 195 215 208 193 184 190 175 159 150<br />

Nidwalden 192 169 166 155 165 139 203 187 163 189 186 167<br />

Glarus . 122 151 237 221 142 201 157 128 199 187 244 184<br />

Zug . 220 297 26o 248 221 208 266 271 227 272 286 230<br />

Fribourg . 1,469 1,746 1,693 2,103 1,810 1,732 1,594 1,432 1,820 1,934 1,595 1,404<br />

Solothurn . 1,501 1,720 1,645 1,790 1,588 1,675 1,312 1,478 1,511 1,628 1,526 1,543<br />

Basel-Stadt 1,067 1,355 1,322 1,385 1,264 1,328 1,334 1,421 1,474 1,782 1,729 1,484<br />

Basel-Land 762 997 822 964 753 86o 791 801 832 986 93° 890<br />

Schaffhausen. 436 437 424 373 424 32o 309 348 303 390 432 9<br />

App. A.-Rh. . 499 544 537 648 598 516 545 548 488 602 501 271<br />

App. 1.-Rh. . 144 139 188 184 165 155 217 162 115 224 185 90<br />

St. Gallen . . 3,357 3,683 3,351 3,708 3,404 3,198 2,682 2,785 2,600 2,769 2,691 1,978<br />

Graubünden . 874 994 900 965 804 738 789 688 724 723 664 473<br />

Aargau. . 2,313 2,446 2,035 2,344 2,255 2,328 1,936 2,364 2,228 2,504 2,150 1,906'<br />

Thurgau . 1,355 1,377 1,339 1,352 1,265 1,320 1,086 1,073 999 1,097 1,107 842<br />

Tessin . 1,036 1,297 1,248 1,530 1,119 741 1,372 1,191 947 1,076 1,053 933<br />

Vaud . 1,727 2,458 1,990 2,374 2,409 2,452 1,975 2,293 2,448 2,695 2,383 2,033<br />

Valais . . 1,221 1,544 1,293 1,580 1,281 1,352 1,189 1,272 1,330 1,351 954 1,146<br />

• Neuehätel . 673 1,176 989 1,169 1,178 1,112 1,134 1,118 1,199 1,493 1,401 1,280<br />

Geneve. . 26 89 - 59 264 - 21 1 9 3 -27 204 79 371 367 322,<br />

SchweizI<br />

Suisse<br />

31,701 37,0 1 6 34,696 38,548 35, 2 5 6 3 6,39 1 i 32,b53 34,010 38,779<br />

37,010 3o,71d<br />

1) Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901, S. 24 u. f.<br />

2) Im Total der Schweiz sind sowohl Geburten als Sterbefälle von Personen unbekannten Wohnortes in Berechnung<br />

gezogen, d. h. in Abzug gebracht, weshalb die Addition der Summen der Kantone ein dieser Differenz entsprechendes<br />

höheres Resultat ergibt.<br />

1) Pour les annees ant grieures, voir Annuaire statistique de 1901, page 24 et suivantes.<br />

1) Dans ce total general, il a ete tenu compte de la differente entre les naissances et les d gc8s des personnes<br />

dont le donzicile est demeure" inconnu. Comme pour les „inconnus" le nombre des deds djpasse cella des<br />

naissances, il en rgsulte fitte, si Von n'eo tient pas compte, le total geniral devra eire nJeessairement supdrieur au<br />

eitere indign6.


III. Bevölkerungsbewegung. - /LT. Mouventent de la Population. 25<br />

9. Die Sterbefälle nach Kantonen (ohne Totgeburten)<br />

in den Jahren 1901-1911.*<br />

9. Les (Utes par cantons (saus les mort-njs) de 1901-1911.*<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902 1901<br />

2 3 4 5 7 8 9 10 11 12<br />

Zürich 6,975 6,836 6,752 6,985 6,852 6,992 7,363 7,248 6,948 7,009 6,943<br />

Bern 9,756 9,502 9,895 9,777 9,960 9,626 10,173 10,367 10,367 9,859 10,532<br />

1<br />

Luzern 2,813 2,635 2,88o 2,687 2,637 2,651 2,796 2,776 2,721 2,518 2,597<br />

Uri 408 343 367 384 356 343 385 408 370 36o 345<br />

1 Schwyz 983 997 1,052 1,020 1,090 2,077 1,097 1,127 1,020 997 999<br />

Obwalden . 257 253 269 272 287 265 254 274 268 284 273<br />

Nidwalden . 215 219 247 253 222 245 205 213 211 220 236<br />

Glarus 526 554 523 527 577 548 582 636 532 532 539<br />

Zug 455 424 428 445 443 450 431 424 442 442 399<br />

Fribourg 2,789 2,567 2,734 2,468 2,685 2,665 2,978 3,002 2,703 2,555 2,886<br />

1 Solothurn . 1,720 2,592 2,670 1,723 1,759 1,835 1,980 1,792 1,736 1,730 1,897<br />

Basel-Stadt 1,730 1,523 2,606 1,588 1,697 1,746 1, 798 1,755 1,712 1,606 1,652<br />

Basel-Land . 1,157 2,068 1,132 1,007 1,171 1,125 1,153 1,182 1,195 2,054 1,207<br />

Schaffhausen 674 688 694 714 647 690 775 709 752 705 745<br />

Appenzell A.-Rh. 915 968 910 893 934 978 957 997 1,059 956 942<br />

Appenzell I.-Rh.. 267 286 261 262 268 290 252 306 332 268 268<br />

St. Gallen . 4,796 4,602 4,808 4,696 4,790 4,650 4,961 4, 8 3 8 4,755 4,414 4,284<br />

; Graubünden 2,064 1,884 1,906 1,874 2,005 1,968 1,936 1,966 1,885 1,935 2,000<br />

Aargau . 3,619 3,562 3,96o 3,675 3,716 3,644 4,021 3,684 3,675 3,640 3,993<br />

Thurgau 2,990 1,953 2,021 1,942 1,945 1,858 2,030 1,997 1,950 2,888 1,923<br />

Tessin 3,179 2,949 3, 164 2,991 3,223 3,614 2,930 3,098 3, 18 5 3,084 3,029<br />

Vaud 5,145 4,617 5,060 4,917 4,991 5,102 5,553 5,127 4,997 4,954 5,225<br />

Valais 2,499 2,294 2,451 2,228 2,350 2,295 2,359 2,363 2,126 2,287 2,545<br />

Neuchätel 1,970 1,646 1,919 1,977 2,005 2,063 2,056 2,119 2,037 1,917 2,051<br />

Genve 2,484 2,322 2,510 2.278 2,522 2,400 2,682 2,435 2,511 2,362 2,346<br />

Wohnort unbekannt<br />

Domfeile inconatc j<br />

233 215 197 114 120 84 93 224 237 126 162<br />

Schweiz - Suisse<br />

I 59,619 56,498 59,416 57,697 59, 2 5 2 59,204 62,800 60,857 59,626 57,702 60.028<br />

* Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1901, S. 27 u. f.<br />

* Paar les annees ante-rieures, voir Annuaire statistique de 1901, page 27 et suivantes.


,<br />

10. Die Todesfälle ip. der Schweiz nach Todesursachen, Geschlecht und Alter der Verstorbenen.<br />

Jahrgang 1911.<br />

10. Les clt,;cs en Suisse, d'apri,s la cause du d&s, le sexe et l'etge des d&j(Ms. Alm& 1911.<br />

Männliches Geschlecht. — Sexe masculin.<br />

ti<br />

ce<br />

Todesursachen — Causes des decb 3 0<br />

Alter -- Age<br />

0<br />

Monat<br />

mois<br />

1-11<br />

Monat<br />

mois<br />

1<br />

Jahr<br />

an<br />

2-4<br />

Jahr<br />

ans<br />

5-14<br />

Jahr<br />

ans<br />

15-19<br />

Jahr<br />

ans<br />

20--29<br />

Jahr<br />

ans<br />

30-39<br />

Jahr<br />

ans<br />

40-49<br />

Jahr<br />

ans<br />

50-59<br />

Jahr<br />

ans<br />

60-69<br />

Jahr<br />

ans<br />

70-79<br />

Jahr<br />

ans<br />

80 Jahr<br />

u. mehr<br />

ans et<br />

plus<br />

1.••<br />

tti<br />

0:<br />

1 1 1 - 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15<br />

I. Totgeboren — Mort•nA • 1,633 — —<br />

II. Lebensschwäche, Frühgeburten, angeborene Bildungsfehler etc. — DMiliM<br />

conginitale naissance primaturee, vices de conformation, etc. . . . 1,896 1,663 233 . - - —<br />

III. Altersschwäche — DebiliM sinile 947 • — 46 368 533<br />

IV. Gewaltsamer Tod — Mori violente 2,684 37 32 52 108 156 166 443 423 380 361 309 178 61<br />

Davon — Dont : Suicidium — Suicide 1 27 119 148 138 112 104 51 14<br />

Homieidium — Homicide et infanticide . . 6o 1 2 4 5 16 9 2 3 3 1 --<br />

Verunglückungen — Hort accidentelle 1,814 5 28 5 1 106 1 5 1 1 3 1 289 246 218 23 2 193 120 44<br />

Zweifelhaften Ursprungs — Cause incertaine . . . 96 1 t - — — 3 17 20 22 14 9 6 3<br />

Exekution — - — — — — - — — — — —<br />

V. Infektionskrankheiten — Maladies infectieuses 6,335 86 469 274 348 436 328 863 , 829 757 672 563 390 120<br />

VI. Zoonosen — Zoonoses . 7 — — ._ _ _ — — _ I — 2 I I — 2 — --<br />

VII. Tierische Parasiten — Parasites du regne aninial 5 — 1 -- I — — • — I 2 — — —<br />

VIII. Chronische Intoxikationen — Intoxications chroniques . . . . . . . 182 3 II 34 66 39 24 6 1<br />

IX. Erkrankungen des Blutes und der blutbildenden Organe — Affections du<br />

sang et des organes qui concourent e sa formation . . , . . . . 346 3 9 2 6 II 1 9 1 1 1 9 23 3 3 19<br />

X. Stoffwechselkrankheiten — Maladies de la nutrition 365 1 96 5o 16 72 5 9 16 25 59 47 26 3<br />

XI. Krankheiten der Digestionsorgane — Maladies des organes de la digestion 3,981 399 1,957 166 97 118 73 86 119 183 268 25 9 187 69<br />

XII. Krankheiten d. Respirationsorgane — Maladies des organes de la respiration 3,255 9 1 586 549 89 42 26 49 99 165 2 93 56o 769 337<br />

XIII. Krankheiten d. Zirkulationsorgane — Maladies des organes de la circulation 4,336 3 18 12 9 2 9 31 75 137 282 604 1,191 7,450 505<br />

XIV. Krankheiten des Nervensystems — Maladies du systeme nerveux . . . 1,839 9 1 139 29 34 58 34 4 7 101 163 243 348 396 162<br />

Davon — Dont: Hirnkrankheiten — Maladies du cerveau<br />

1,346<br />

5 30 18 26 40 22 17 68 134 185 287 354 160<br />

Rückenmarkskrankheiten — Maladies de la moelle gpinrere 148 — — 3 6 5 5 6 13 14 32 38 25 1<br />

Nervenkrankheiten u. Neurosen — Maladies des nerfs et ngvroses 345 .'6 109 8 2 13 7 18 20 15 26 23 17 1<br />

XV. Krankheiten der Sinneswerkzeuge -- Maladies des organes des sens . . 47 1 lo 3 3 6 6 4 4 5 1 2 2 1<br />

XVI. Krankheiten der Harnwerkzeuge — Maladies des organes urinaires . . 689 1 6 4 12 27 16 40 65 112 127 139 307 33<br />

XVII. Krankheiten der männlichen Geschlechtsorgane — Maladies des organes<br />

Onitaux de l'homme 247 1 — 1 — — 1 — 1 4 59 116 64<br />

XVIII. Krankheiten der Haut und des Zellgewebes — Maladies de la peau et<br />

du tissu cellulaire 73 70<br />

2 3 I 3 3 1 2 5 3 5 5 6<br />

XIX. Krankheiten der Muskeln — Maladies des museles 3 1 2 --<br />

XX. Krankheiten des Knochensystems — Maladies du systeme osseux . . . 72 — 2 I — 3 3 4 4 5 7 75 26 4<br />

cri;<br />

dR<br />

es<br />

C1R


• XXI. Tumoren - Tumeurs<br />

Davon - Dont: Maligne - malignes<br />

Benigne bgnignes<br />

XXII. Diagnosis incerta - Diagnostic douteux ei inconna.<br />

Unbescheinigte Todesursachen - San g attestation mMicale<br />

Total "ohne Totgeburten -- sans les mort-ne's<br />

Weibliches Geschlec<br />

I. Totgeboren - Mort-Ws<br />

II. Lebensschwäche, Frühgeburten, angeborene Bildungsfehler etc. -<br />

tongenitale, naissance pHnzatude, vices de conformation, etc. .<br />

III. Altersschwäche - Debilite senile<br />

IV. Gewaltsamer Tod - Mort violente<br />

Davon - Dont: Suicidium - Suicide<br />

Homicidium - Homicide et intanticide<br />

Verunglückungen - Mort accidentelle<br />

• Zweifelhaften Ursprungs - Cause incertaine<br />

V. Infektionskrankheiten - Maladies infectieuses . . . ....<br />

VI. Zoonosen - Zoonoses<br />

VII. Tierische Parasiten - Parcisites da regne animal<br />

VIII. Chronische Intoxikationen - Intoxications chroniques<br />

IX. Erkrankungen des Blutes und der blutbildenden Organe - Affection,s du<br />

sang et des organes qui concourent ä sa formation<br />

X. Stoffwechselkrankheiten -- Maladies de la nutrition<br />

XI. Krankheiten der Digestionsorgane Maladies des organes de la digestion<br />

XII. Krankheiten d. Respirationsorgane - Maladies des organes de la respiration<br />

XIII. Krankheiten d. Zirkulationsorgane - Maladies des organes de la circulation<br />

XIV. Krankheiten des Nervensystems - Maladies du systhne nerveux . . .<br />

Davon - Dont: Hirnkrankheiten - Maladies du cerveau<br />

Rückenmarkskrankheiten - Maladies de la moelle<br />

Nervenkrankheiten u. Neurosen - Maladies des nerfs et ne'vroses<br />

XV. Krankheiten der Sinneswerkzeuge - Maladies des organes des sens . .<br />

XVI. Krankheiten der Harnwerkzeuge - Maladies des organes urinaires . .<br />

XVII. Krankheiten der weiblichen Geschlechtsorgane - Maladies des organes<br />

gMitaux de la feneme<br />

XVIII. Krankheiten d. Haut u. d. Zellgewebes - Malad. de la peu u et du, t iss u cellulaire<br />

XIX. Krankheiten der Muskeln - Maladies des muscles<br />

XX. Krankheiten des Knochensystems - Maladies du sy8Mme osseux . . .<br />

XXI. Tumoren - Tumeurs<br />

Davon , Dont: Maligne - malignes<br />

Benigne - Mnignes<br />

XXII. Diagnosis incerta Diagnostic douteux et inconnu<br />

Unbescheinigte Todesursache Sans attestation mMicale . ....<br />

Total ohne Totgeburten - sans les mort-Ws<br />

Gesamtzahl ohne Totgeburten - Total gOn6ral sans les niort-rds<br />

2,381 - I 2 I 8 13 19 20 57 26 7 543 847 513 91<br />

2,34 2- 7 11 17 20 57 263 532 839 5o6 90<br />

39 - 2 1<br />

1 2 2 -- -- 4 11 8 7 1<br />

480 46 8o 1 9 11 II 7 15 19 39 7 2 84 55 22<br />

795 74 178 23 25 16 14 14 19 23 38 93 162 116<br />

30,565 2,4873,844 789 768 932 731 1,685 1,941 2,500 3,357 4,627 4,776 2,128<br />

t. - Sexe feminin.<br />

1,232 I - -<br />

1,521 1,310 211 - -- - _ .....<br />

1,148 - - --- - - - - - 72 419 657<br />

771 24 20 35 78 66 34 66 77 83 79 69 83 57<br />

180 - -- -- -- 1 12 35 37 36 30 19 7 3<br />

29 10 1 1 - 1 1 , 2 2 6 1 2 1 1<br />

53 1 6 19 34 78 63 21 24 34 35 44 46 74 53<br />

31 8 - - - 1 - 5 4 0 4 2 1 -<br />

6,901 70 374 293 3 6 7 624 534 1,215 948 6 32 499 638 528 179<br />

2 - - - - - - I I - - -- - -<br />

_...... ____ 1 1 ___ ___ ___<br />

3<br />

- -<br />

1 - -<br />

15 ___. _ ___ ____ _<br />

6 4 4 1 - -<br />

245 3 12 4 9 13 15 24 33 52 32 34 12 2<br />

388 2 67 39 25 8 10 9 24 28 33 67 63 13<br />

3,160 287 1,569 170 75 117 44 50 8o 122 162 212 194 78<br />

3,209 46 448 1 53 74 53 22 47 61 95 204 645 945 416<br />

5,195 3 io 6 II 27 21 69 122 282 609 1,498 1,858 679<br />

1,687 55 95 36 37 56 21 50 7 3 1 4 5 188 318 424 189<br />

1,250 1 22 14 27 32 11 20 41 93 1 49 275 387 184<br />

128 -- 2 2 3 8 3 9 9 22 22 30 16 2<br />

303 54 71 20 7 16 7 21 23 30 17 13 21 3<br />

20 2 2 2 2 - ---- 3 3 I 2 2 I -<br />

669 - 3 4 14 31 20 40 81 93 124 124 110 25<br />

298 - - - -- 4 81 142 52 7 7 3 2<br />

83 13 22 6 2 4 1 1 3 2 4 6 13 6<br />

4 - - - - 1 - 2 -<br />

125 - 1 - - - 1 3 4 7 24 39 37 9<br />

2,477 1 - 3 5 9 8 24 114 30 7 545 7 8 3 552 126<br />

2,33 1 -- . 1 2 5 8 5 17 104 270 514 761 522 122<br />

146 --. __ 1 - 1 3 7 10 37 31 22 30 4<br />

364 28 74 8 4 10 1 4 19 21 41 70 61 23<br />

769 50 137 27 12 23 9 24 29 19 48 102 163 126<br />

29,054 1,893 3 ,046 . 787 7 1 6 1,041 746 1,711 1,821 1,945 2,606 4, 687 5,468 2,587<br />

59, 61 9 4,3 806 ,89o 1 ,57 61 ,484 1 ,973 1 ,477 3,396 3,762 4,445 5,9 6 3 9,3 1 4 10,244 4,715<br />

cr<br />

z<br />

au<br />

cs"<br />

CD<br />

CD<br />

au<br />

12<br />

ti<br />

e.<br />

Co<br />

ce


1<br />

i<br />

28 Bevölkerungsbewegung. - ///. Mouveenent de la populcttion.<br />

11. Die Sterbefälle, unterschieden nach den<br />

11. Les djes de 1883-1911, elassjs<br />

Bescheinigte Todesursachen<br />

I I<br />

Jahre<br />

Annees<br />

Pocken<br />

Variole<br />

Masern<br />

Rougeole<br />

Scharlach<br />

Diphtkeritis<br />

und Cronp<br />

Dipht6rie<br />

et croup<br />

Keuchhusten<br />

Coqueluche<br />

Rotlauf<br />

Erysip -ele<br />

Typhus<br />

Frevre<br />

typhoide<br />

Infektiöse<br />

Kindbettkrankheiten<br />

Lungenschwindsucht<br />

Scarlatine<br />

Frevre<br />

puerpe'rale<br />

Phtisie<br />

pulmonaire<br />

1 2 3 4 5 8 7 8 9 10<br />

i<br />

1911 . . . . 1 1<br />

344 129 502 394 88 181 245 5,872<br />

1910 2 352 100<br />

455 741 78 152 182 6,011<br />

1909 3 373 170 580 846 114 113 238 6,008<br />

1908 2 226 147 565 489 90 135 227 6,150<br />

1907 8 613 140 528 433. 156 176 261 6,o63<br />

1906 . . . - 14 569 153 5 16 649 103 167 191 6,407<br />

1905 . . . 36 657 312 668 654 137 174 253 6,630<br />

1904 4 821 279 607 836 95 265 257 6,452<br />

1903 4 545 162 540 561 123 169 237 6,381<br />

1902 2 456 73 726 512 94 207 196 6,280<br />

1901 37 829 71 1,052 846 1o7 240 250 6,241<br />

1900 30 809 34 981 695 98 220 193 6,692<br />

1899 3 264 38 1,1o6 6o1 112 269 215 5,823<br />

1898 2 354 34 994 445 89 308 165 5,984<br />

1897 1 272 47 76o 476 85 261 154 6,,o6<br />

1896 8 423 89 848 511 102 288 222 6,o51<br />

1895 1 185 62 999 581 134 305 217 6,377<br />

1894 51 473 58 1,930 694 202 302 296 6,222<br />

1893 15 870 138 1,599 377 206 380 315 5,756<br />

1892 35 346 211 1,135 562 114 345 234 5,785<br />

1891 26 594 533 1,337 724 161 349 340 6,141<br />

1890 32 481 400 990 586 124 441 253 6,639<br />

1889 3 470 429 1,070 734 161 481 340 6,165<br />

1888 17 249 270 818 499 166 450 385 6,204<br />

1887 14 451 163 975 366 148 445 349 5,836<br />

1886 182 341 99 1,100 987 161 531 339 6,420<br />

1885 426 390 150 1,468 643 179 599 436 6,413<br />

1884 64 157 247 1,705 6o7 145 1,008 396 5,904<br />

1 1883 24 220 243 1,504 441 119 665 301 6,089


III. Bevölkerungsbewegung. - III. Mouvement de la population. 29<br />

wichtigsten Todesursachen, 1883-1911.<br />

d'apHs les principales causes.<br />

Causes de dhes avec attestation<br />

Andere<br />

tuberkulöse<br />

Krankheiten<br />

Autres<br />

affections<br />

tuberculeuses<br />

Akute<br />

Krankheiten<br />

der<br />

Atmungsorgane<br />

Affections<br />

Organische<br />

Herzfehler<br />

Vice<br />

organique<br />

du cccur<br />

Enteritis<br />

der kleinen<br />

Kinder<br />

Ent-drite<br />

des petits<br />

enfants<br />

Accidents<br />

Selbstmord<br />

Suicides<br />

Fremde<br />

strafbare<br />

Handlung<br />

aigua des<br />

organes<br />

respiratoires<br />

Verunglückungen<br />

Homicides<br />

Gewaltsamer<br />

Tod<br />

unbekannten<br />

Ursprungs<br />

Hort<br />

violente<br />

de cause<br />

incertaine<br />

Andere bescheinigte<br />

Todes.<br />

ursachen<br />

Autres<br />

causes<br />

de dgc'es<br />

attestges<br />

Unbescheinigte<br />

Todesfälle<br />

D&M<br />

sans attestation<br />

m&licale<br />

Gesamt<br />

zahl der<br />

Sterbefälle<br />

Nombre<br />

total<br />

des Wces<br />

11 12 13 14 15 16 17 10 19 20 21<br />

2,291 5,094 2,042 4,134 2,345 894 89 127 33,273 1,564 59,619<br />

2,438 5,052 1,995 2,385 2,077 847 76 98 31,933 1,524 56,498<br />

2,504 5,68o 2,182 2,533 2,094 835 72 91 33,234 1,746 59,416<br />

2,420 5,213 2,176 2,580 2,148 822 93 83 32,411 1,720 57,697<br />

2,765 5,283 2,287 2,995 2,042 829 85 38 32,697 1,853 59,252<br />

2,508 4,954 2,297 3,930 2,080 734 96 6o 31,840 1,936 59,204<br />

2,755 5,443 2,295 3,350 2,081 791 103 62 33,115 2,284 61,800<br />

2,715 5,525 2,284 4,252 2,098 849 84 35 32,257 2,142 60,857<br />

2,585 6,227 2,300 3,812 1 ,993 779 88 39 31,001 2,080 59,626<br />

2,494 5,293 2,376 3,936 1,977 769 83 38 29,837 2,353 57,702<br />

2,603 5,774 2,403 3,767 2,159 747 107 51 30,040 2,697 6o,o 18<br />

2,289 7,533 2,303 4,150 2,908 764 99 51 32,229 2,628 63,606<br />

2,107 6,266 2,547 3,780 2,037 724 95 31 28,957 2,616 57,591<br />

2,293 6,12.2 2,651 5,011 1,800 690 87 41 28,489 3,446 58,914<br />

2,276 5,622 2,687 3,921 1,812 687 82 52 27,852 3,246 56,399<br />

2,217 5,812 2,834 2,776 1,744 690 95 66 27,809 3,511 56,096<br />

2,138 6,635 2,945 4,094 1,694 65o 85 44 28,784 3,817 59,747<br />

2,096 7,764 2,825 3,184 1,6 9 3 708 92 41 28,994 4,26o 61,885<br />

1,985 6,962 2,738 3,832 1,767 710 87 5o 28,840 4,432 61,059<br />

2,016 6,095 2,641 3,616 1,630 611 90 54 27,448 4,240 57,178<br />

2,015 7,213 2,722 3,498 1,728 652 86 49 28,289 4,726 61,183<br />

1,900 7,704 2,878 3,181 1 ,5 84 633 84 35 28,735 5,125 61,805<br />

1,813 6,423 2,791 3,25.9 1,613 663 86 29 27,825 5,360 59,715<br />

2,785 6,773 2,675 2,955 1,603 6o9 78 52 27,733 4,908 58,229<br />

2,682 6,458 2,62o 3,714 1,539 626 75 57 27,803 5,619 58,939<br />

1,656 6,329 2,692 3,304 1,610 692 76 46 27,858 5,638 60,061<br />

1,721 6,561 2,752 3,547 1,608 661 8o 56 28,124 5,734 62,548<br />

1,582 5,453 2,630 3,790 1,571 647 83 47 26,522 5,743 58,301<br />

1,534 6,360 2,499 3,306 1,528 682 93 61 26,788 6,276 58,733


30 III. Bevölkerungsbewegung. - Illouvenrent de la Population.<br />

Schweiz<br />

Kanton<br />

des Wohnorts<br />

Suisse<br />

Canton de residenc<br />

12. Kantonsweise Aufführung der Unglücksfälle mit<br />

,, =<br />

..•<br />

E+ E.<br />

4 • 4<br />

-3 e;<br />

A.— 2<br />

4 zsg „ ,''<br />

z) "2 Z,' , c.)<br />

ee ,. cp<br />

a<br />

Ar<br />

- -<br />

, ,<br />

g - . ,)<br />

'zse<br />

.e . ;<br />

=<br />

= .2 e --<br />

1' iz -2*e,,,,<br />

--, •<br />

g ?j<br />

'':'<br />

4<br />

9e<br />

, r';'<br />

12. Les aeeidents mortels dans les eantons<br />

8- "2<br />

.r-4, -- -<br />

.0 '.0 e, , . P.<br />

.‹ ,)<br />

%> ,<br />

e g ,g<br />

o t.'''<br />

Cde -<br />

e -<br />

=<br />

-,K<br />

a<br />

.-<br />

124 ' . > , )<br />

.,,...<br />

g , e<br />

g ,2<br />

. e...o<br />

,-, e<br />

Q., .<br />

e...)<br />

.,<br />

= e..<br />

4 •<br />

.2 e .4 "4 . 4<br />

2 :-9.<br />

.''P<br />

1'<br />

e<br />

. •Z<br />

N bi, 2<br />

.,....,.<br />

4e><br />

tl>0 1:14<br />

, 5 ,,<br />

5<br />

,,,,'''<br />

= = e.> Z<br />

e m, ,<br />

:=0 `'<br />

g4g<br />

f. ,o<br />

Ee,<br />

.--,<br />

2 'i<br />

' '5<br />

--,<br />

,.e. ,<br />

'>4'<br />

e<br />

81 ',..<br />

72 .<br />

4-2<br />

z<br />

0 ,,,<br />

,<br />

„<br />

m -2 4-,<br />

4 e<br />

A - -g<br />

e<br />

ri '-)<br />

4 '<br />

•<br />

Eäee<br />

—;<br />

l'rl'›<br />

. e<br />

4 e<br />

ß4<br />

. E ,,<br />

: . ,<br />

e-<br />

a 2<br />

o p.,<br />

g , -,-3<br />

e .<br />

e ei<br />

,,,<br />

W 1<br />

1<br />

--, •<br />

gäee<br />

c5<br />

. ,2<br />

-<br />

.<br />

'2<br />

.<br />

cm i:e_<br />

2 z ,<br />

z N.,<br />

,.., . ,,<br />

4' gi • e.<br />

Z 2 D.4<br />

tp ,<br />

e '9 z<br />

-EI g e.<br />

z<br />

--n .<br />

gc%><br />

'A<br />

e<br />

7e '<br />

g4 ,,%,<br />

...,.,<br />

Z<br />

p<br />

-z. .,.,<br />

g -..<br />

„, e<br />

.<br />

z d<br />

z<br />

4, 2n .<br />

ee<br />

..- 2<br />

g g e,;<br />

.c<br />

.--;<br />

cy<br />

.1<br />

o<br />

wi<br />

,:. . •<br />

g%'z'<br />

.^<br />

''' '''<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21<br />

Zürich . . . . . 229 59 58 1 9 12 2 18 4 6 - 14 I I 1 1 7 1 3 2 I --<br />

Bern 330 92 88 26 9 - 16 — 14 — 14 2 30 — 7 2 7 - 3 --<br />

Luzern 88 27 20 9 4 1 3 2 4- 2- 5- 1- 1 I I -<br />

Uri 19 2 7 F 1 - - - - 3 - 2 — — — — ---<br />

S c h wy z . . . . 27 8 4 3 I - 1 1 1 - 2 — 3 - - - 1 - - -<br />

Obwalden . . . 12 1 3 - 1 3 2 — -<br />

, Nidwalden . . . . 9 2 2 — — — — — I — I — — — 1 - - _ -<br />

Glarus 18 5 7 3 1 - - -- 2— 1 -- 1<br />

Zug 16 2 4- 1- 1 - - - - 1-<br />

Fribourg . • • • 49 1 6 i7 5 2 - 3 1 2 — 2 — 1 - - - 1 - - -<br />

1 Solothurn . . . . 47 17 II 4 1 - I I — — 2 — 3 - 2 — — 2 3 -<br />

Basel-Stadt . • 43 i8 I2 8 - - 5 - 2 1 3 1 - - - - - - 2 -<br />

Basel-Land . . . 38 I2 9 2 2 — 2 — I — I 2 2 — I — — — — _<br />

Schaffhausen . . . 20 6 6 2 — — I— I 2 — I — 2 — 1 - - - I- __<br />

Appenzell A.-Rh.. . 21 5 7 2 I — — — 2 — 1 - 1 - - I — — 2 _<br />

Appenzell I.-Rh.. . 3 2 I I — — — — — — I<br />

S t . Gallen . . . . 2 22 35 31 6 7 2 7 2 41 - 7 1 5 I 3 - 1 - - -<br />

Graubünden . . . 74 28 34 6 3 I 3 2 1 I 2— 2 I 3 I 2— 3 -<br />

Aargau 120 37 30 17 3 3 1 8 5 2 2 — —<br />

Thurgau . . . 66 II 16 4 1 - 3 - 7 - 1 -- - - 2 - 2 — — -<br />

Tessin 75 2 5 30 8 1- 3- 4- 1 2 2 I— 1 - - 1-<br />

Vaud 158 52 41 17 6 I I0 I I0 2 16 — 8 2 5 1 2— I -<br />

Valais 90 32 22 9 2 — — — 3 -- 2 — 15 2 — — — — 3 _<br />

Neuchätel . . . . 49 17 18 4 3 --<br />

2<br />

1 - 4 - 5 2 - - - 2 — — ____<br />

GeiAve 59 19 18 9 4 --- 1 I 2 I 2 — — — 1 — — — 2 -<br />

Wohnort unbekannt<br />

Doiniede ine012704 .)<br />

33 1 I1 1 I — 1 - - - 3 1<br />

- —<br />

—<br />

Schweiz - Suisse . 1814 531 507 166 65 7 82 16 73 5 9 2 9 203<br />

8 34 8 28<br />

- _ _ _ ___<br />

_<br />

5 22 —


1<br />

1<br />

I<br />

1<br />

1<br />

1 1<br />

I woe 1 1 ,.,, w 1 . N N 1 1 1<br />

'<br />

. 1 I b, I I 1 1 „ 1 1 1 ,, 1<br />

ö . . . ,-, 0. . . 1 - i 1 . ,.....›<br />

1 1 i - 1 I Crt , 1-1 N. 1<br />

I 1<br />

.<br />

I<br />

IN) . .<br />

1<br />

'1<br />

I 4. G.1<br />

.<br />

1 1 1 1 1 1 ,,,, t,›<br />

1 1<br />

1<br />

1<br />

,_.<br />

7 7 NI ( i, r , J ( 7, ,<br />

ts,<br />

.<br />

i e<br />

:<br />

,.,,<br />

a,<br />

Milliill.<br />

Masc.<br />

1 1 ,,, 1 I 1 I I 1<br />

-4 1 1<br />

I I 1 1 1 I 1 1 1 1 1 1 Masc.<br />

W ei bi!<br />

N ' I I 11 ›., I 1 1 I 1 I1 1 1 I 1 I I I I I I I I I '23 Fa.,<br />

c.,.,<br />

,..b,.)<br />

.0 .0 v v 4. .+<br />

M änn I.<br />

IN C,)<br />

. ..<br />

1>> a,GJ<br />

N Oc 0 0 0, u-, N4.NC,u, u>4.u,N. oe 0 N.c) Masc.<br />

1<br />

„ Weibl.<br />

c'' 1 1<br />

I W „,, , 1 c....) w 4. u-L .<br />

1<br />

1 W -4 w<br />

I<br />

.<br />

1 ,... 4” u, 4.<br />

Fam.<br />

M ännl.<br />

0,<br />

I<br />

1<br />

0<br />

4. ,...N., -1.-4N Q. e...,„1 . . t„)<br />

1<br />

. w 1 1 1 1 N 0 v o Ma sc.<br />

Weib].<br />

,..,.)<br />

1<br />

1<br />

0<br />

. n-, 1 c.,.., 1<br />

1 I 1 ,,> I 1 I I<br />

. . C.,...)<br />

1-1 4. .0 N ''' Fem.<br />

I N 1 1 1 „ 1<br />

. 4,..<br />

1 1 „. „ N 1 1 1<br />

I c,.) 1 N<br />

11 i I I I 1 I 1 1 1 1 1 1 1 I 1 1 1 I 1 I I I I I 2<br />

,, M än n I.<br />

I<br />

c.,...) W t.n. 1 ,... ,,, 1 ,,, 1 1 ,,,, ,.1111 H I I I<br />

1 I w c„. Masc<br />

Weib l.<br />

1 11 1 ,., I 1 I 1 I 1 11111 1 1 I 1 I 1 1 I N1 t.' Fam.<br />

W<br />

. .<br />

M änn 1.<br />

.<br />

1<br />

0, 0, CA C.,..1 Oo u, 4,.. 0 . oh i- 1 N vi. . N N . t.,, 1 1<br />

.• co ---1 'V ' Masc.<br />

W<br />

c.,..,<br />

.<br />

eibl.<br />

w .<br />

1.,<br />

c.,,) 0, 4. -. c., Ṅ c..., .0 .--T az • 1 . c..,..) c...) c.,.., c.,...) ..1 . w 4" 0 0, Fein.<br />

N .<br />

1 1 1 ,..,<br />

I 1 ,., 1 1 1 1<br />

. . . 1 1 I t, 4, I. I I I<br />

I I . w 0. .<br />

.,<br />

1 1 1 1 1 I 1 1 1 11 1 1 1<br />

o, I 1 . ›, 1 1 I 1 1 ., 1 1 1 1 1 1 . . .<br />

4. 1 1 1 1 1<br />

N<br />

(..N<br />

v<br />

c.,<br />

I°<br />

1<br />

. .<br />

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />

N<br />

1 . ,-1 . 1 .<br />

1 1<br />

.<br />

1 1 1 1 1 1 1 c, 4" ,<br />

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I 1 1 1 I 1 11 1 1 1 1 1 1 t.<br />

(..n N 4. 0, 4. N 4- W. 1 . N N . . . 1 . 1 ts.) . 0, 4,.<br />

f,„<br />

:<br />

Weib'.<br />

Fam.<br />

M i i ril 1 1 .<br />

V1/4M;e:misbc. 1. .<br />

NI än n I.<br />

Männ 1<br />

Ma 8 C .<br />

W F<br />

e 6<br />

ib i.<br />

I ' „<br />

Mä linmnl.<br />

Masc.'<br />

W eibl.<br />

" Männl.<br />

. Masc.<br />

1 WFeen ibi.l.<br />

,<br />

1.,,<br />

M änn 1 .<br />

Illasc.<br />

Weibl.<br />

Fam.<br />

Männ 1 .<br />

Masc.<br />

Weib].<br />

Fäaim<br />

Stich-, Schnitt-, Bissund<br />

Schusswunden<br />

Blesse p. instr. tranch.<br />

ou pi q•, mors., arme hfeu<br />

EmVpeorigsoi nnuening ent<br />

Schlangenbiss,<br />

Insektenstich<br />

Marsure de serpent,<br />

piqüre d'insecte<br />

Ertrinken<br />

Notlade .<br />

Ersticken<br />

Asphyxie<br />

Verschüttung<br />

Ecrase .<br />

sous un aboulement<br />

Erfrieren<br />

Con alation 0<br />

Verbrennung, Verbrühung<br />

Bridures(corps enflam.,<br />

liquide bouillant)<br />

Sonnenstich, Hitzschlag<br />

Insolation<br />

Blitz<br />

Frappg par la oudre<br />

.7) f<br />

Tod durch elektrischen<br />

Starkstrom<br />

Electrocuta<br />

Andere Ursachen<br />

Autres causes<br />

'-' .4 c....., `-''<br />

I I N . 1<br />

trt . I N.- I. , 1 1<br />

, M ml .<br />

11111 1 1 N00 ,„ . Masc. Unbestimmte Angaben<br />

1 . . 1<br />

I .. .il<br />

Accidents non sPgeifi's 6<br />

1 1<br />

N<br />

1, 11 1 1 ›.. I 1 1-n ,J1<br />

H 1 c, - .., cr, 1 1 cr, w . 1 I -4 .<br />

I 1,1<br />

Weib!.<br />

Hm


,<br />

I<br />

32 m. Bevölkerungsbewegung. — ///. Mouveinent de la population.<br />

13. Die Unglücksfälle mit tödlichem Ausgange. 1902-1911.<br />

Art der U nfäll<br />

Männl.<br />

Hase.<br />

1911 1910 1909 1908 9 1907<br />

Weibl.<br />

Fenn<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Welb1.1<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

1 2 3 4 5 6 8<br />

Weibl.<br />

Fem<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weib!.<br />

nm.<br />

10 11<br />

Sturz von Bäumen, v. Dache,<br />

von Anhöhen, von einem<br />

Gerüste, im Gebirge etc 433 86 387 77 4 1 4 68 434 73 426 92<br />

darunter:<br />

a) von Bäumen, Anhöben,<br />

Treppen etc<br />

322 83 279 74 311 66 336 71 1 289 88<br />

b) Stürze in Ausübung des<br />

Berufes<br />

85 — So — 81 ___ 71 — 101 1<br />

c) Stürze im Gebirge von<br />

Bergsteigern . . . 24 2 27+1 2+1 j 22 21 2 33+3 1+2<br />

Sturz durch Ausglitschen auf<br />

ebener Erde 74 8o 89<br />

,,,,<br />

68 ,.<br />

I<br />

94<br />

' 77 47 69 49 6o<br />

darunter: Fractura colli fe- 1<br />

moris im Greisenalter . 38 63 26 59 3I 61 12 45 19 44<br />

Sturz vom Pferde. . . . 3 — 4 — 3 — I — 3<br />

Sturz vom Wagen . . • 47 7 44 8 54 5<br />

52 10 72 6<br />

Sturz vom Velozipede . . 15 14 — II ,, 14 — 9 13 —<br />

II<br />

Überfahrenwerden d. Fuhr-<br />

II<br />

werke, Velozipede, Auto-<br />

II<br />

mobile etc<br />

82 i6 75 18 il 74 12 78 22 76 19<br />

darunter:<br />

a) durch Velozipede . . . 8<br />

1 3<br />

,,<br />

2<br />

7 —<br />

7 3<br />

t durch Automobile . . . 22 5 19<br />

5<br />

3 9<br />

2 4 —(+s)<br />

Erdrückung, Zerquetschung 2 7 2 22 1 32 3 40 30 35 4<br />

Einwirken von Maschinen<br />

(Hineingelangen, Ergriffenwerden<br />

etc.) . . . . 46<br />

3 17 7 23 1 34 1 29 3<br />

Eisenbahnunfälle . . . . 92 9 78 8 91 7<br />

89 14 I 104 15<br />

darunter: bei Tramways . 10 2 16<br />

3 14 1<br />

6 5 14 5<br />

Getroffenwerden durch herabfallende<br />

Steine, Balken<br />

etc. 63 8 41 4 48 2 I 3 n 7 42 4<br />

Getroffenwerden durch gefällte<br />

Bäume 40 32 1 27 39 31 8<br />

Schlag eines Pferdes ; Überrittenwerden<br />

18 20 2 25 1 . 28 8 35 2<br />

Stoss eines Stieres, einer<br />

Kuh etc. 1 8 II 33 1 16 2<br />

,<br />

,<br />

Stoss und Anprall . . . 28<br />

5<br />

2 2 1 39 1 32 46 7 20 —<br />

Explosion (von Geschossen<br />

etc.) 10 — 1 I 1 14 1 5 — 8 1<br />

1<br />

I<br />

1<br />

1<br />

Steinsprengen I2 i8 -- 28 ___ 22 6 --<br />

darunter: bei Tunnelbau 2 7<br />

3 — 1<br />

— — —<br />

Stich- und Schnittwunden . 14 17 16<br />

— 17<br />

3<br />

3 28 3<br />

Bisswunden 1 1 — — — 1 —<br />

Schusswunden i3 7 I 27 6 I 19 4 2 9 3 23 3<br />

1<br />

1<br />

Vergiftung durch Beeren . 2 2 3 2 4 2<br />

1 1 7<br />

1<br />

Vergiftung durch Pilze . • 5 3 1 1 — 2 --<br />

Vergiftung durch Säuren . 7 1 6 2 i 3<br />

3<br />

4 3 6 2<br />

Vergiftung durch Alkalien 3 -- j 3 1<br />

2 — — —<br />

3<br />

Vergiftung durch Arsenik . — — 1 1 — —<br />

Vergiftung durch Phosphor,<br />

Schwefeletc ‘. . . . 1 — 1 -- -- -- -


III. Bevölkerungsbewegung. — /LT. Mouvement de la population. 33<br />

13. Accidents mortels. 1902— 1911.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

1906 1905 1904 1903 1902<br />

Weibl.<br />

Km.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Km.<br />

Männl.<br />

Nets' c.<br />

Weibl.<br />

Km.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Km.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Km.<br />

Genre d'accidents<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

Chute d'un arbre, d'un toit,<br />

d'un lieu aW, d'un icha-<br />

45 6 8a ! 420 88 421 90 436 104 388 102 faudage, d.1 .montagne, etc.<br />

desquels:<br />

334 383 97<br />

96 308 a) d'un arbre, d'un lieu glevi,<br />

82 1 326 S6 331 85<br />

b) dans l'exercice de la pro-<br />

SS — 74<br />

1 49<br />

3o — 31 — — jession,<br />

i<br />

c) dans la montagne (ascen-<br />

33+1 — 13 — 24 1 12 2 14 — sionnistes).<br />

,<br />

49 50 70 69 6o 77 62 71 74 77 Chute en glissant sur le sol,<br />

desquels: fracture du col du<br />

19 39<br />

31 30 19 51 24 40<br />

11 40 fiMUT (vieillesse).<br />

7 1 4 1 5 — 4 — 6 1 Chute de cheval.<br />

38 9 63 7 56 6 41 4 52 80 Chute de voiture.<br />

13 — 7 — 7 — 7 — 7 — Chute de vdociphle.<br />

1 Ecrasement par des chars 1<br />

72 28 94 19 74 75 8o 22 79 21 et voitures, Mos, etc.<br />

desquels :<br />

8 5 1 5<br />

1 6 2 3 5 2 ]. a) par un velo,<br />

4+ 2 2 4 3 2 - - - 1 - b) par une automobile.<br />

28 4 42 7 33 2 26 2 33 2 Ecrasement.<br />

1<br />

i I Ecrasement et lision par des<br />

26 5 25 2 3o 4 30 5 34 4 machines.<br />

84 14 77 14 72 14 77 13 56 15 Accidents de chemins de fer,<br />

10 4 10 3 13 6 9 — 6 8 desquels: par tramways.<br />

46 3<br />

ii<br />

35 1 37 41 6 41 4<br />

Assomme" par des pierres,<br />

poutres, etc.<br />

Assomme en abattant des<br />

27. — 24 1 33 2 17 2 30 — arbres.<br />

27 3 28 3 23 1 23 1 23 3 Coup de pied de cheval, etc.<br />

19 4 7 3 11 4 9 4 9 2<br />

Coup de corne d'un taureau,<br />

d'une vache, etc.<br />

17 3 14 2 1 8 1 25 1 19 2 Commotion. -<br />

•<br />

Explosion (de projectiles,<br />

7 — 6 — 6 3 4 7 — etc.).<br />

20 — 8 — 6 — 12 — 14 — Accidents de mines, desquels:<br />

4 — 2 - 2 - 4 9 • —<br />

pendant la constr. de tunnels.<br />

17 5 80 5 19 4<br />

27 5 26 3 Blessures par instruments<br />

piquants ou tranchants.<br />

2 — 5 Blessures par morsure.<br />

85 2 1 5 3 20 3 20 4 37 2 Blessures par armes ä feu.<br />

Empoisonnement:<br />

8<br />

2<br />

8<br />

2<br />

3<br />

4<br />

4<br />

3<br />

—<br />

3<br />

2<br />

—<br />

4<br />

1<br />

3<br />

2<br />

5<br />

3<br />

4<br />

6<br />

—<br />

2<br />

3<br />

2<br />

2<br />

3<br />

4<br />

—<br />

par des baies vinMeuses,<br />

par des champignons,<br />

par des acides,<br />

— 1 2 7 2 3 1 4 3 — par des alcalis, -<br />

1<br />

1 2<br />

1 — par l'arsenic,<br />

— I 8 — —<br />

1<br />

1<br />

I<br />

2<br />

1<br />

parlephosphore,soufre,etc.<br />

Fortsetzung folgende Seite. — Suite ä la page suivante.<br />

0


3 4 HL Bevölkerungsbewegung. — ///. Mouvement de la population.<br />

Art der Unfälle<br />

Mann<br />

Masc.<br />

1911 1910 ___11<br />

1909 1908 1907<br />

Weib!.<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

nm.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weib].<br />

nm.<br />

1 2 3 4 5 7 8 9 10 11<br />

Vergiftung durch Alkohol<br />

(akute) 2 1 2 2 6 1 23 4 20 6<br />

Vergiftung durch Fleisch,<br />

Wurst etc 4 3 4 2 8 2 3 2 5 4<br />

Vergiftung durch Verbandund<br />

Heilmittel . . . . 6 6 3 3 6 4 6 5 4 3<br />

darunter: bei und nach Operationen<br />

— — — — 1 — — 1 — 1<br />

Tod in Narkose . . . . 8 6 3 4 5 8 4 5 5 6<br />

darunter :<br />

a) Chloroform . • . . 3 5<br />

2<br />

3 5 6 3 3 4 3<br />

b) Äther — 1 — 2 — — 1 2<br />

Schlangenbiss — — — — 1 — — — — 1<br />

Insektenstich 4 2 2 1 — — 3 — 5 6<br />

Leicheninfektion . . . .<br />

Infektion durch ganz unbedeutende<br />

Verletzungen . 65 23 55 27 83 22 47 22 38 14<br />

Ertrinken in Seen, Flüssen<br />

etc. 276 47 219 49 1 47 34 185 40 187 29<br />

Ertrinken in Weihern, Brunnen,<br />

Gefässen, Abtrittgruben<br />

etc 63 18 72 21 50 19 54 20 48 19<br />

darunter: in Jauchekasten 24 7 25 7 18 9 19 6 26 7<br />

Ersticken im Rauche, durch<br />

Kohlenoxyd 13 7 13 10 23 8 15 6 15 8<br />

Ersticken durch andere Gase 4 1 9 1 9 1 6 2 1 I 2<br />

Ersticken im Bette . . 14 13 13 12 9 14 5 13 5<br />

Ersticken durch verschluckte<br />

Gegenstände 34 1 1 24 II 24 10 16 8 13 13<br />

Sonstiges Ersticken . . 15 3 20 10 i 6 4 35 7 i6 6<br />

Verschüttung 42 — 40 11 54 i8 73 3 40 —<br />

darunter : durch Lawinen . 16 — 13 — I 12 — 20 — 7<br />

Erfrieren . . 23 3 40 5 34 4 42 9 26 6<br />

Verbrennung, Verbrühung . 106 133 85 83 91 204 78 115 64 218<br />

darunter:<br />

a) durch heisse Flüssigkeiten<br />

oder Dampf . . . 3S 37 39 24 36 24 29 30 33 27<br />

b) am Kochherd, Ofen, offenes<br />

Feuer<br />

46 50 27 28 31 44 39 42 19 49<br />

c) durch Petrol od. Spiritus 10 29 13 27 11 26 8 37 8+3 32-8<br />

Sonnenstich, Hitzeschlag . 22 2 4 1 3 1 2 2 4<br />

Blitz 6 4 4 2 2 1 6 2 Io 1<br />

Tod durch den elektrischen<br />

Starkstrom 23 — 3o — 1 7 1 20 — 19 I<br />

Hungertod — — I — _<br />

— —<br />

Unbestimmte Angaben . . 52 12 18 3 8 3 17 2 10 2<br />

Total 2814 531 1600 477 1633 461 1656 492 1574 468<br />

,—.....—,<br />

--_,.—<br />

.........„—<br />

..._...„—<br />

2345 2077<br />

2094<br />

2148<br />

2042


1<br />

1<br />

III. Bevölkerungsbewegung. — Mouvement de la population. 35<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

1906 1905 1904 1903 1902<br />

Weibl. Männl.<br />

Nm. Masc.<br />

Weibl.<br />

F'dm<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Fem.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Fem.<br />

Männl.<br />

Masc.<br />

Weib].<br />

Hm.<br />

Genre d'accidents<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

Enzpoisonnement . aigu par<br />

24 6 15 1 4 — 2 I 6 1 l'alcool.<br />

Empoisonnement p. viandes<br />

2 2 6 4 9 5 3 2 5 2 altdrees.<br />

Intoxication p. objets de pan-<br />

3 5 5 5 5 3 2 2 I 3 sement et p. midicaments:<br />

pendant et apds une op g-<br />

- — — 1 1 — — — — — ration.<br />

4 8 4 5 2 3 4 5 4 4 Mori pendant la narcose,<br />

desquels:<br />

2<br />

1<br />

5<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3<br />

- -<br />

-<br />

2<br />

4<br />

-<br />

4<br />

1<br />

4<br />

—<br />

4<br />

—<br />

a) Chloroforme,<br />

b) Eth,er.<br />

— — — — 1 — — Morsure de serpents.<br />

i<br />

4 5 6 2 3 2 2 I I 2 Piqüre d'insectes.<br />

_<br />

— __ __ 2 Infection cadaverique.<br />

Infection par Suite de bles-<br />

48 20 37 28 38 14 34 19 26 6 sures 1.gres.<br />

204 32 210 32 239 24 169 38 190 36<br />

Submers. accid. dans un lac,<br />

une rivi&e, un 6tang, etc.<br />

l<br />

Submersion dans un bassin<br />

79 27 79 32 57 33 75 27 77 24 de fontaine, une cuve,<br />

31 6 24 15 21 11 24 14 35 12 desquels: une fosse ii, purin.<br />

Asphyxie par la fume'e, l'o-<br />

8 9 12 5 14 12 II 9 7 2 xyde de carbone.<br />

3 — 2 — 3 — 2 — 3 — Asphyxie par d'autres gaz.<br />

6 12 12 9 i6 12 7 7 25 15 Asphyxie par suffocation<br />

dans un lit.<br />

'Asphyxie par introduction<br />

28 4 16 10 19 17 i6 9 i8 12 de corps etrangers dans<br />

i les voies respiratoires.<br />

15 3 28 3 25 3 3 7 23 4 Autres genres d'asphyxie.<br />

26<br />

1<br />

28<br />

5<br />

—<br />

43 8<br />

29<br />

2<br />

1 20<br />

,<br />

I',1 1,1 4<br />

4 —<br />

—<br />

7 12 2<br />

—<br />

42 6 44 I 21 3 19 4 I 29 5 CongRation.<br />

91 122 77 123 82 132 82 121 78 I04 Brülures,<br />

34 25<br />

--<br />

Enseveli sous un Moulis, etc.,<br />

desquels: sous une aucdanche.<br />

desquels:<br />

34 16<br />

27 32 36 34 35 28 co par l'eau bouillante,<br />

31 50 23 55 44 53 33 53 34 38 N par le feu,<br />

16 33-2 15 7<br />

45 42 9 28 c)<br />

5 35 par le petrole.<br />

7 5 17 9<br />

5<br />

3 4 -- 8 1 Insolation. ,<br />

7 3 6 -- 6 6 4 2 2 I I Frappe' par la foudre.<br />

21 23 — 25 1 5 13 1 De'charge aectrique.<br />

— — 1 — 1 1 1 —. — Inanition.<br />

7 3 12 I 9 2 7 1 8 2 Indications incertaines.<br />

1590 490 1593 488 1570 528 1478 525 1496 481 Total.<br />

—.....„,— .......„— ....._...„—,<br />

2080 2081<br />

1 2098<br />

1993 1977<br />

1


36 Bevölkerungsbewegung. III. Mouveinent de la population.<br />

14. Zahl der Sterbefälle infolge von Selbstmord 1901-1911.*<br />

14. Les suieides de 1901— 1911.*<br />

Schweiz u. Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 190'2 1901<br />

2 3 4 5 6 7 8 10 11 12<br />

Zürich 129 122 III 127 107 112 133 135 114 146 140<br />

Bern i6o '54 i6o 140 155 131 324 149 130 126 133<br />

Luzern 21 25 17 21 28 16 17 20 17 19 8<br />

Uri 4 2 3 2 2 2<br />

Schwyz 6 6 9 5 5 2 9 8 3 5<br />

Obwalden 3 2 2 2 2<br />

Nidwalden 2 2 3<br />

Glarus 7 14 7 II 7<br />

I0 9 IO 6<br />

Zug 3 5 8 4 2<br />

Fribourg 17 16 13 17 22 23 14 20 14 13 i6<br />

Solothurn . 19 22 28 21 16 25 i6 23 i8 25 9<br />

Basel-Stadt 39 29 17 22 30 19 19 14 21 16<br />

Basel-Land . 26 i8 20 13 wo 12 13 28 17 17 15<br />

Schaffhausen 14 7 12 12 II 10 17 13 I0 7<br />

Appenzell A.-Rh. . 21 15 15 8 13 I I 18 20 34 1 4 15<br />

Appenzell I.-Rh. . 4 3 3 2 3 2<br />

St. Gallen . 54 6o 45 55 55 26 49 51 42 47 43<br />

Graubün den 25 20 22 27 26 14 28 24 15 25 13<br />

Aargau 36 37 53 52 44 48 58 22 54 44 42<br />

Thurgau 25 33 29 24 33 24 40 26 41 25 36<br />

Tessin 15 23 17<br />

•<br />

17 18 16 16 13 17 15<br />

Vaud 133 108 114 115 121 124 108 122 99 89 104<br />

Valais 12 9 15 12 15 16 I0 9 30<br />

Neuchätel . . 35 41 39 45 35 38 35 55 39 32 35<br />

GelAve . 49 34 47 42 55 40 48 44 42 45 43<br />

Wohnort unbekannt<br />

Domicile inconnu . 39 30 38 26 22 12 14 26 35 34 32<br />

Schweiz — Suisse 894 84 7 835 822 829 734 79 1 849 779 769 747<br />

* Die Angaben für die früheren Jahre befinden sich im Jahrbuch 1903, S. 48 u. f.<br />

* Pour ies annges antgrieures, voir Annuaire etatistigue 1.903, pag. 48 et suivantes.


III. Bevölkerungsbewegung. - /II. Mouvement de la population. 37<br />

15. Die Selbstmordfälle im Jahre 1911 nach ihrer Art.<br />

15. Les genres de suicides en 1911.<br />

Schweiz<br />

Kanton<br />

des Wohnorts<br />

Suisse<br />

Canton<br />

de r6sidence<br />

.<br />

ca<br />

©<br />

EI<br />

.4 e<br />

t .<br />

'2, ,<br />

– , e<br />

l'41<br />

h c, -“.3<br />

7a :8' ,,,,,<br />

4. g<br />

ja Z,<br />

.'"Z 45<br />

^. r. 2<br />

: = -<br />

. ...,<br />

a> ?...,<br />

..,/<br />

g<br />

e<br />

''<br />

e.›, 2<br />

3 ,<br />

1-2<br />

. e.<br />

'd 1<br />

a<br />

.= ,2<br />

43 V.,<br />

.<br />

, e..><br />

. .,<br />

0 o<br />

5 g<br />

-. ,7,5<br />

2 2<br />

42 e<br />

-4<br />

äl-i E.:M -ä g 7:e '-g g 7. 43 '-g g :-,E. 2 bs 4 -2' t-,; -g g 7F: , z - 's 4 2 .); 2 e -g • — ci<br />

- 2 ','J 4-E,' •<br />

.,,e)<br />

1<br />

2 3 4 5<br />

6<br />

7<br />

8 9<br />

10 11<br />

12<br />

13<br />

14<br />

15<br />

16 17<br />

18<br />

19<br />

20<br />

21<br />

22<br />

23<br />

Zürich . . . 107 22 15 4 32 4 1 2 43 - 6 2<br />

— —<br />

8 9 1 1 1<br />

- - -<br />

Bern . . . 129 31 123 14 62 6 1 2 29 I 7 - - - 5 4 2 4 -- —<br />

Luzern . . . 17 4 2 2 7 1 - 1 6 -- 1 - - - 1 -- 1 - - - -- - --<br />

Uri • • . . 4 - - - 1 - - - 3 - - -- - -- --- - - -- - -<br />

Schwyz: • . 4 2' I 2 3<br />

Obwalden . . 1 - - - 1<br />

Nidwalden . .<br />

Glarus. . . 5 2 — 2 4 1 - - - - - - -<br />

Zug• • • • 3 - 1 - 2 — -<br />

Fribourg . . 11 6 - 6 9 - - - i 1 - - - - - -<br />

Solothurn. . i6 3 2 3 4 - - - 8 - 1 - - - 1 _ _____ _ ___ __ _<br />

Basel-Stadt . 33 6 3 3 9<br />

Basel-Land . 25 1 3 - 14<br />

2 — —<br />

- - -<br />

20 — --<br />

I — —<br />

6 - 1 - - - - 1 1 -<br />

I -<br />

- -<br />

- - ,<br />

- -<br />

Schaffhausen . 1 1 3 2 I 7 2 — — 2 — — — — — — — — — — — — -<br />

Appenz.A..Rh. 14 7 1 5 6 1 1 1 5- 1<br />

Appenz. I.-Rh. 3 I; - - 3 - - - - 1 -<br />

St. Gallen . . 44 5 4<br />

. . I 0 j e 14 I 1- IS 3 2 2 — .— -- I 2— 2 —<br />

Graubünden . 21 4 2 3 6 1 1 - 1 1 1 - - - - --<br />

, .<br />

Aargau . . . 32 4 5 i 1 15 2 2 -- 9 2 - - 1-<br />

Thurgau . . 17 8 I , 5 3<br />

1<br />

9 2 — — 3 - - - -- - - 2 — I — — — -<br />

Tessin . . . 9 6, 1 -- 3 I – 2 – I 4 - - - -- 1 I 2 - - - -<br />

I<br />

Vaud. . . . 1 o7 26 13 12 50 5 5 2 22 — 6 1 3 - 7 3 I 2 — I — -<br />

Valais . . . 10 2 4 2 3 3<br />

Neuchätel . . 30 5 5 3 13 - - 5 - 2 — — — 4 2 I<br />

GelAve . . 29 20 5 8 9 2 — I 7 1 3 - - - 5 4 -- - - 4 —<br />

Wohnort unb.1<br />

Domicile inc. i 32 7 5 4 1 7 2— — 7 1 2 - - - 2- 1<br />

Schweiz }<br />

Suisse<br />

714 180 1 103<br />

—.—I<br />

82 303 32 32 i 208 8 35 5 3 - 35 27 ii 9 4 6 - --


38 II[. Bevölkerungsbewegung. - Mouvement de la population.<br />

16. Sterblichkeit in der Schweiz nach den Ursachen. 1901-1910.<br />

Nomenklatur der Todesursache<br />

; ,,1 e<br />

›:‘'<br />

1901<br />

a5 g<br />

t 4<br />

:2 e<br />

1902 1003 1901 1905<br />

7 .<br />

a., ',:.,<br />

n 1<br />

4 .<br />

g e<br />

X<br />

. .<br />

',..5 Z<br />

i'l<br />

4 .<br />

g e<br />

4 .<br />

-i', ',4,<br />

.--1 ,3<br />

.„, e<br />

›" . '''',"<br />

,-2 sz<br />

c., •cu<br />

,4<br />

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

1. Totgeboren 2,071 1,536 2,007 1,505 1,873 2,422 1,892 1,541 1 ,960 1,444<br />

2. Angeborene Bildungsfehler, die den Tod bald<br />

oder erst längere Zeit nach der Geburt<br />

herbeigeführt haben 2,313 1,602 2,276 2,697 2,202 1,785 2,436 1,872 2,276 1,620<br />

darunter : a. Frühgeburt 1,029 724 i,oii 809 951 794 1,027 850 993 779<br />

b. Lebensschwäche 927 647 966 701 924 758 1,022 785 888 602<br />

c. Folgen des Geburtsvorgangs . . 206 125 172 98 296 127 227 125 210 125<br />

d. Bildungsfehler 148 102 127 89 131 115 157 III 285 113<br />

3. Altersschwäche 997 2,230 1,110 1,35o 1,013 2,347 1,025 1,274 1,154 1,377<br />

Gewaltsamer Tod 1r. 4-64 2,418 646 2,226 642 2,217 682 2,372 694 2,372 665<br />

Selbstmord Nr. 4-13<br />

4. Ertränken<br />

625<br />

122<br />

132<br />

711<br />

642<br />

115<br />

127<br />

65<br />

649 130<br />

102 5 4<br />

712 137<br />

117 77<br />

651<br />

'109<br />

140<br />

61<br />

5. Erhängen 267 32, 288 23 304 40 342 26 270 33<br />

6. Herabstürzen 16 '0 16 II 18 9 20 8 14 ii<br />

7. Schusswaffen 142 4 151 5 155 179 6 17 9 6<br />

8. Schneid- und Stichwerkzeuge 35 21 3 1 2 3 3 3 20 3 36 6<br />

9. Kohlenoxydgas 5 3 IO 3 7 7 4 3 2 6<br />

10. Gift 17 8 15 1 4 15 II 18 10 25 14<br />

i darunter : a. Phosphor 1 1 - 1 - 1 - I I --<br />

b. Arsenik<br />

2 2 2 2i 1 - 3 - 4 1<br />

c. Morphium, Opium<br />

5<br />

3 r 3 - 2<br />

2 3<br />

d. Cyankalium und Blausäure .<br />

2 1 5 i 5 1 7 1 5 -<br />

e. Schwefelsäure - - - 1 - 1 1 - - 2<br />

11. Überfahrenwerden durch die Eisenbahn . . 8 1 14 2 1 4 3 12 21 9 1<br />

' 12. Andere Arten 3 I 2 2 I - 1 2 7 2<br />

13. Unbestimmte Angaben<br />

14. Mord und Totschlag 68 3 9 53 30 56 32 6o 24 76 27<br />

darunter : a. Bindsmord II 1 4 6 16 10 13 19 6 16 6<br />

15. Tod durch Exekution 1<br />

1<br />

1<br />

Unfälle.<br />

16. Sturz von Bäumen, vom Dache, von Anhöhen,<br />

von einem Gerüste, im Gebirge etc. . . . 476 83 388 102 436 104 422 90 420 88<br />

darunter : a. von Bitumen, Anhöhen, Treppen<br />

etc.<br />

,<br />

367 78 308 9 6 383 9 7 331 85 326 86<br />

b. Stiirze in Ausübung des Berufes . 63 - 49 - 31 -. 50 - 74 1<br />

c. Stürze im Gebirge v. Bergsteigern 9 2 14 - 12 2 24 1 13 --<br />

17. Sturz durch Ausglitschen auf ebener Erde . 66 78 74 77 62 71 6o 77 70 69<br />

darunter : a. Schenkelhalsbruch i. Greisenalter 18 44, i 1 40 24 4o 19 51 31 50<br />

18. Sturz vom Pferde 9- 6 1 4- 5- 4 1<br />

19. Sturz vom Wagen 69 8 52 10 41 4 56 6 63 7<br />

20. Sturz vom Veloziped<br />

2 - 7 - 7 - 7 - 7 -<br />

,21. Überfahrenwerden durch Fuhrwerke, Velozipede,<br />

Automobile etc<br />

83 21 79 21 8o 221 74 15 94 19<br />

5 1<br />

b. durch Automobile - - 2 - 4 3<br />

darunter : e. durch Velozipede 2 I j 2<br />

1<br />

1<br />

--<br />

3 5 6 2<br />

- -<br />

,n 22. Erdrückung, Zerquetschung 29 -- 33 2 26 2 33 2 42 7<br />

23. Einwirken von Maschinen (Hineingelangen,<br />

Ergriffenwerden etc ) 39 3 34 4 30 5 3 04 25 2<br />

24. Eisenbahnunfälle 66 6 56 15 77 13 72 14 77 14<br />

darunter: a. bei Tramways 8 2 6 8 9 - 13 6 10 3<br />

I<br />


I<br />

III. Bevölkerungsbewegung. - LH. Mouvement de la population. 39<br />

16. AlörtaliM en Suisse cl'aprs ses causes. 1901-1910.<br />

1900 1907 1908 1909 1910<br />

"ä `-;<br />

2, e -,T,' .2 g *5 -%, ...3 *G".> .2<br />

' c ;<br />

5 %<br />

:72: „ 4<br />

T› ;_e,<br />

• ,;<br />

.5 %<br />

,-.' ,4<br />

'5 2<br />

Nomenelature des eauses de deWs<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

1,924 1,452 1,827 1,361 1,833 1,390 1,805 1,379 1 ,<br />

1 ,74 0 1,409 I. Mort-n&.<br />

2,175 1,668 2,218 2,654 2,224 1,609 2,190 1,730 2,034 1,565 2. Iffort peu apri,s la naissance.<br />

1,041 793 1,026 781 982 7 33 1,033 861 1,009 787 dont : a. Krissance prernaturee.<br />

734 589 758 548 699 559 678 536 563 463 b. Debilit6 tongenitale.<br />

203 130 226 168 302 165 263 165 253 246 e. Snites de l'acconchernent.<br />

1 9 7 151 207 156 223 149 197 16o 189 149 d. Vices de conformation.<br />

1,172 1,534 1,072 1,510 1,117 1,424 1,005 1,308 932 1,126 3. Debium sai1e.<br />

2,2 9 3 677 2,361 633 2,438 708 2,423 669 2 ,435 664 Mort violente. .37° 4--64.<br />

599 135 691 1 3 8 1 658 164 66o 175 707 2 40 Suicide. 117b 4-13.<br />

1<br />

87 54 II I 50 105 73 86 75 1o8 51 4. Par submersion.<br />

292 39 312 37 283 40 306 44 320 34 5. Par strangulation.<br />

15 ' 10 18 10 19 12 23 16 12 19 6. Par chute d'un hier? aer.<br />

148 7 169 6 172 6 182 4 197 3 7. Par armes lt feit.<br />

32 1 32 9 . 27 3 27 81 22 6 8. Par instruments piquants oll tranchants.<br />

5 3 5 2 6 2 3 31 1 2 9. Par oxyde de carbone.<br />

II<br />

13<br />

27 i8 26 20 i8 14<br />

28 2I<br />

10. Par empoisonnement,<br />

dont: a. Phosphore.<br />

I 1<br />

-- -<br />

I -<br />

4 - 2 1 1 b. Arsenic.<br />

1 I 3 2 3 2 2 1 6 _____ e. Zgorphine, °pinnt.<br />

2 4 3 3 5 2 3 - 4 2 d. Cyannre de potassium, acide prussigne.<br />

2 I - I I 2 12 - 1 1 e. Acide sulfitrique.<br />

8 - 17 4 16 6 20 2 13 2 11. Par derasenteilt sur la roie feriYe.<br />

1 3 9 2 4 1 5 9 5 2 12. Autres.<br />

- I - -- I - -- I - 13. Indications 11071 .9Wcees.<br />

59 37, 64 21 6o 33 5 3 19 47 29 14. Hornicide,<br />

13 II 5 I0l 13 14 5 8 8 11 dont: a. Dzfaittickte.<br />

___ _ _ _ __ 2 - 15. Exdcution judiciaire (peilte capitale).<br />

Mort accidentelle.<br />

456 82 426 92 434 73 4 1 4 68 387 77<br />

16. Chute d'un arbre, d'un toit, d'un lieu lev,<br />

d'un Jchafandage, dans la montagne, etc.,<br />

dont: a. D'un arbre. d'un Heu eiere', dans nn<br />

334 8 2 289 88 336 71 311 66 2 79 74 escalier; etc.<br />

88 -- 101 2 71 - 81 - 8o ___ b. Chute dans l'exercice du nzetter.<br />

33 - 33 I 21 2 22 2 27 2 e. Dans la montagne, alpinisme.<br />

49 5 0 49 60 1 47 69 94 77 89 68 17. Mute par suite de glissement sur le sol,<br />

1 9 39 19 44 1 22 4 5 3 1 6i 26 50 dont: a. Fracture du col d. Amtr chez levieillard.<br />

7 1 3 - I -<br />

3 - 4 - 18. Chute de cheral.<br />

38 9 72 6 52 10 54 5 44 8 19. Chute de voiture.<br />

13 -- 13 - 9 - 14 - 14 - 20. Chute de raocipüde.<br />

72 28 76 19 78 221 74 12 75 18 21. Ecrasentent par des chars et roitures,<br />

8 5 7 3 7- 6 2 3- dont: a. Par relos.<br />

4 2 4- 9 2i 5 3 19 3<br />

b. Par antomobiles.<br />

28 4 35 4 40 il 32 3 22 , 1 22. Ecrase on broifi.<br />

26 5 29 3 34 11 23 I 17 7 23. Ecrasement et Msion par des machines.<br />

84 14 104 15 89 I4 9 2 7 7 88 24. Accidents de chemins de fer,<br />

10 4 1 45 6 5 14 1 16 3 dont: a. Par trninivays.


40 Bevölkerungsbewegung. - _Hottveraen' de la Population.<br />

Nomenklatur der Todesursachen<br />

1901 1902 1903 1904 1905<br />

_<br />

- 4<br />

r.: 5 c%, 2 ..: 2 2 1 bj ,79„ 2 ,,,' g e<br />

1<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

I<br />

8 9 10 11<br />

25. Getroffenwerden durch herabfallende Steine,<br />

Balken etc<br />

26. Getroffenwerden durch . gefällte Bäume .<br />

33<br />

35 -<br />

8 41 4<br />

30 -<br />

41 6<br />

37 2<br />

37<br />

33<br />

8,<br />

21<br />

35<br />

24<br />

1<br />

1<br />

27. Schlag eines Pferdes ; überrittenwerden . . 31 - 3 23 3 23 1 23 I 28 3<br />

28. Stoss eines Stieres, einer Kuh etc. . . . 14 2 9 2 9 4 II 4 7 3<br />

29. Stoss und Anprall 29 3 19 2 25 1 18 I 14 2<br />

30. Explosion (von Geschossen etc.) . . . . 3 - 7 - 4 - 6 3 6 -<br />

31. Steinsprengen . . 8 - 14 - 12 - 6 - 8 -<br />

1 darunter : a. bei Tunnelbau 2 - 9 - 4 - 2 - 2 -<br />

32. Stich- und Schnittwunden 30 II 26 3 27 5 19 4 I() 5<br />

33. Bisswunden 3 -<br />

5 _ _._ _____ _<br />

34. Schusswunden 36 1 3 7 2 20 4 20 3 15 3<br />

35. Vergiftung durch Beeren 1 i 3 3 5 6 2 I 3 3<br />

1<br />

36. Vergiftung durch Pilze • 2 I 2 4 3- 3 4 -<br />

37. Vergiftung durch Säuren 2 I 2- 4 2 4 2 4 3<br />

i 38. Vergiftung durch Alkalien 4 1 3- I 4 2 3 2 I<br />

39. Vergiftung durch Arsenik - 1 - 1 2 - I - -<br />

40. Vergiftung durch Phosphor -- 1 2 I 1 2 - 1 1 -<br />

41. Vergiftung durch Alkohol (akute) . . . . 3 i 6 1 2 8 4 - 15 I<br />

II 42. Vergiftung durch Fleisch, Wurst etc. . . 2 1 5. 2 3 9 2 5 6 4<br />

43. Vergiftung durch Verband- und Heilmittel . 2 I 1 3 2 2 5 3 5 5<br />

darunter : a. bei und nach Operationen . . . - -- - -- 1 - - 1<br />

44. Tod in Narkose 4 2 4 4 4 5 2 3 4 5<br />

darunter : a. Chloroform ..... . . 3 2 4 4 4 4 2 2 2 3<br />

b Äther I - - - I - - 2 -<br />

45. Schlangenbiss i - - - 1 _ _-<br />

46. Insektenstich 9 5' 1 2I 2 I 3 2 6 2<br />

47. Leicheninfektion - - - - I -- - --<br />

48. Infektion durch ganz unbedeutende Verletzungen<br />

24 16 26 6 34 19 38 14 37 18<br />

49. Ertrinken in Seen, Flüssen etc. . . . . 212 37 190 36 169 38 239 24 210 32<br />

50. Ertrinken in Weihern, Brunnen, Gefässen,<br />

Abtrittgruben etc. 71 261 77 24 75 27 57 33 79 32<br />

darunter : a. in Jauchekasten 21 ii 35 12 24 14 21 II 24 15<br />

51. Ersticken im Rauche, durch Kohlenoxyd . 9 9 7 2 II 9 84 12 12 5<br />

52. Ersticken durch andere Gase 4 1 3 - 1 - 3 -- . 2 -<br />

53. Ersticken im Bette 13 15; 15 15 7 7 16 12 12 9<br />

54. Ersticken durch verschluckte Gegenstände . 21 I8 i8 32' 16 9 89 17 16 10<br />

55. Sonstiges Ersticken<br />

17 4 23 4, 347<br />

25 3 18 3<br />

56. Verschüttung ...... . . . 49 1 20 - 1 29 2 43 8 28 -<br />

darunter : a. durch Lawinen 12 II 4 - 1 12 2 13 7 5 -<br />

57. Erfrieren 50 I I 29 5; 4 21 3 44 1<br />

58. Verbrennung, Verbrühung 90 87 78 io4 82 121 821 132 77 123<br />

darunter : a. durch heisse Flüssigkeiten oder<br />

i<br />

Dampf 40 87 35 2g 36 34 271 32 34 16<br />

b. am Kochherd, Ofen, offenes Feuer 34 4 134 3 8 1 35 53 441 53 2 3 55<br />

c. durch Petrol oder Spiritus . . . It 26 5 351 9 28 71 42 15 45<br />

59. Sonnenstich, Hitzeschlag 12 I' 8 1; 4 - 91 3 1 7 5<br />

60. Blitz io I II I! 4 1 6 6 6 -<br />

61. Tod durch den elektrischen Starkstrom . . 15 - 13 1 15 - 25 - - 23 -


III. Bevölkerungsbewegung. - III. Mouvement de la population. 41<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

2 • .e<br />

. 4<br />

•<br />

•<br />

• -4<br />

_9. ,'„' 2 ,ze: 5 c'j 2 .. '3 %' 2 .;.: 3 y ''<br />

A A' i el '.; :- A ,'- A' A ,`' A' 'A el s','<br />

. 3<br />

Nomenclature des causes de d6&s<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

46 3 42 4 36 7 48 2 4 1 4 25. AssomnW par des pierres,poutres, etc.<br />

27 - 32 1 39 - 27 - 32 1 26. AssonzW en abattant des arbres.<br />

27 3 35 2 28 8 25 2 20 2 27. Coup de pied de cheval, etc.<br />

19 4 16 2 1 3 2 22 3 8 5 28. Coup de corne dun taureau, dune<br />

17 3 20 - 46 7 39 1 2 22 • I 29. Commotion.<br />

7 - 8 1 5 - 14 1 ix 1 30. Explosion (de projectiles, etc.).<br />

20 - 6 - 22 - 28 - 18 - 31. Accidents de mines,<br />

4-<br />

7 - 11 - 3 - dont: a. Pendant la constraction de tnnnels.<br />

17 5 28 3 27 3 i6 3 17 3 32. Blessures par instruments piquants ou tranchants.<br />

2 - I- - - - I - 33. Blessures par morsure.<br />

25 2 23 3 29 3 1 9 4 27 6 34. Blessures par armes ä feil.<br />

1 1 7 2 1 I 4 2 3 2 35. Empoisonnement par des baies vaMeuses.<br />

- - I - I- I 2 36. Empoisonnement par des champignons.<br />

. 2 2, 6 2 4 3 3 3 6 2 37. Empoisonnement par des acides.<br />

- 2-<br />

1 - 2 3 3 - 38. Empoisonnenzent par des alcalis.<br />

- - - - 1 1 - - - - 39. Empoisonnement par l'arsenic.<br />

- 1 __ _ _ _ _ ___<br />

--<br />

_ ___ 1 40. Empoisonnemeni par le phosphore.<br />

24 6 20 6 23 4 6 2 2 2 41. Empoisonnement aigu par l'alcool.<br />

2 1 5 4 3 2 8 2 4 2 42. EMpoisonnement par viandes alte5r&s,charcuterie<br />

(botulisme) etc.<br />

3 5 4 3 6 5 6 4 3 3 43. Intoxication par objets de pansement et par<br />

zn&licaments,<br />

_ _ _ _____ I - • I I I- dont: a. Pendant et aprAs nne operation.<br />

4 8 5 6 4 5 5 8 3 4 44. Hort pendant la narcose,<br />

2 5 4 3 3 3 5 6 2 3 dont: a. Chloroforme.<br />

2 1 I 2- - 2 - 1 b. Enter.<br />

- _____ 2 - -- i - - - 45. Morsrue de serpents.<br />

4 5 5 6 3- - -- 2 I 46. Pigiire d'insectes.<br />

- - - - 47. Infection cadav&igue.<br />

48 201 38 24 47 22 83 22 55 27 48. Infeetion par Suite de blessures legeres.<br />

204 32 187 29 185 40 147 34 219 49 49. Submersion accidentelle dans un lac, une<br />

rivire, etc.<br />

50. Submersion dans un e lang, lin bassin de fon-<br />

79 2 7 48 19 54 20 50 19 72 21 taine,une enve, etc.,<br />

31 6 26 7 1 9 6 28 9 25 7 dont: a. Fosse ii pnrin.<br />

8 9 25 8 25 6 23 8 13 20 51. Asphgxie par la fumJe,l'oxyde de carbone.<br />

3 - 1 2 6 2 9 2 9 2 52. Asphyxie par d'autres gaz.<br />

6 12 1 3 5 1 4 5 12 9 1 3 13 53. Asphyxie par suffocation dans an lit.<br />

18 4 13 13 16 S 24 10 24 22 54. Asphyxie par introduction de corps Jtrangers<br />

dans les •oies respiratoires.<br />

15 3 26 6 15 7 16 4 20 10 55. Autres genres dasplwxie.<br />

26 2 4o - 73 3 54 28 40 22 56. Enseveli sons an doulement, etc.;<br />

4 -- 7 - 20 - 1 2 1 3 - dont: a. Ensereli sons une avalanche.<br />

4 1 6 2 6 6 42 9 34 4 40 5 57. Congaation.<br />

9 1 122 64 1 18 78 215 91 204 85 83 58. Briilures par le feil, &haudenzent,<br />

34 25 33 27 29 30 36 24 39 24 dont: a. Ean bouillante on rapenr.<br />

31 50 19 49 39 42 3 1 44 2 7 28 b. AB foyer, fourneau, etc.<br />

16 35 8 32 8 37 22 26 13 27 e. Petrole on esprit-de-rin.<br />

7 5 4 - 2 2 3 1 4 I 59. Insolation.<br />

7 3 20 1 6 2 2 I 4 2 60. FrapXpar la foudre.<br />

2I - 19 1 20 - 17 1 30 - 61. Deckarge aectrigue.


42 III. Bevölkerungsbewegung. -- Mouvement de la Population.<br />

Nomenklatur der Todesursachen<br />

1901 1We' 1903 1904 1905<br />

-1 . .4 . 4 .<br />

.<br />

• -4 -4<br />

. .<br />

.g c ' T, Z :g ,<br />

: e 'Q., -, 15 14<br />

IO I I<br />

14 22 4 44 29<br />

86. Zellgewebsentzündung ohne auffindbare<br />

Infektionsstelle 35 16 39 15 31 24 32 14 36 16<br />

87. Kindbettfieber - 25o - 196 - 237 - 257 -- 253<br />

darunter : a. nach Fehlgeburt - 20 -- 16 - 26 - 48 - 42<br />

88. Septische Infektionskrankheiten der Neugeborenen<br />

(Omphalitis etc.). Nabelentzündung<br />

17 22 13 16 17 17 22 15 32 33<br />

89. Miliar- und allgemeine Tuberkulose . . 973 185 1 154 1 44 166 161 167 176 16o 200<br />

90. Lungen- und Kehlkopftuberkulose . . . 3,133 3,108 3,102 3,178 3,104 3,276 3,095 3,357 3 ,268 3,362<br />

91. Brustfelltuberkulose 43 24 29 20 24 17 30 15 4 0 33<br />

92. Bauchfelltuberkulose 66 213 126 73 1 I I 80 1 4 5 9 3 127<br />

93. Darmtuberkulose 74 78, 76 84 61 85 72 95 57 76<br />

94. Darmdrüsen, Gekrösdrüsentuberkulose . ti 15 7 i3 16 14 17 12 15 20<br />

95. Hirnhauttuberkulose 504 502 491 5 34 513 592 482 536 49 8 558<br />

96. Gehirntuberkulose . . 1 3 I3; 9 13 I 1 9 13 14 14 14<br />

97. Tuberkulose der Harnwege 52 24 43 27 62 43 5 9 3 1 5 3 45<br />

98. Tuberkulose der Geschlechtsorgane . . . 15 II 15 94 9 14 12 21 14<br />

99. Tuberkulose der Knochen und Gelenke . 296 330 263 305 289 344 309 387 305 358<br />

100. Tuberkulose der Lymphdrüsen . . . . 24 20 19 191 16 18 15 15 14 16<br />

101. Tuberkulose von andern Lokalisationen . 5 12 II IC)] 6 14 6 13 5 19<br />

13<br />

22<br />

24<br />

30<br />

17<br />

i i


III. Bevölkerungsbewegung. - III. Illouvement de la Population. 43<br />

1906 1907 1908 1909 1010<br />

- '4,= -j u ,e<br />

: . s<br />

-j, ,; 7:,' ,-.2- "ä ,3 c,<br />

,',ä' -:<br />

•”-n .7i '3 g ce<br />

Zz'<br />

...<br />

Nomenclature des causes de ddcis<br />

12 13 14 15 18 17 18 19 20 21 22<br />

- - -- -- -- - - - - I 62. Inanition.<br />

7 3 20 2 17 2 8 3 18 3 63. Indieationsineertaines,<br />

- - - -- - - - dont: a. En cas de legitime defense.<br />

45 1 5 32 6 64 19 77 14 8o 28 64. Hort riolente d'origine doutense.<br />

Maladies infectieuses.<br />

291 278 335 278 97 129 189 184 282 272 65. Rougeole et .RabAle.<br />

74 7 9 75 65 70 77 84 86 52 49 66. Scarlatine.<br />

-- -- 67. Typhus exanthazatique.<br />

57 46 73 83 385 2 6 5 49 33 45 68. Erysipele.<br />

6 8 4 4 -- 2 I 2 I I 69. Variole.<br />

3 4 5 3, 4 4 1 8 3 2 70. Varicelle.<br />

71. Peste.<br />

5 4 6 7 5- 3 2 4 2 72. Oreillons.<br />

83 84 92 84 84 5 1 59 54 100 52 73. Typhus abdonzinal.<br />

1 - - - - 4 2 1 -- 74. Dysenterie.<br />

- - - - -- - - - -- - 75. Cholera asiatique.<br />

3 1 2 I 2 1 I 2 5- 76. Affeetions palud&nnes. Malaria.<br />

43 25 66 38 74 39 62 44 -4 132 77. Intingite ardro-rspinale.<br />

21 16 22 26 33 I I 30 17 23 20 78. Trisinus et Pianos,<br />

15 12 17 24 25 8 22 17 17 9 dont: a. des noarean-nes.<br />

- - 2- - - b. aree Arie apparente.<br />

306 343 182 251 220 269 396 450 303 438 79. Coquellzehe.<br />

262 254 260 268 283 _ 282 296 284 255 200 80. Diphtffie,<br />

135 133 155 126 137 144 153 120 117 84 dont: a. dn larynx (eroup).<br />

195 291 452 566 312 351 349 417 196 267 81. 1/eenza.<br />

526 463 520 476 541 496 584 559 492 449 82. Pneumonie ermilzelise.<br />

98 202 117 117 143 123 255 132 120 105 83. Rhwildtime artieulaire aigu.<br />

32 10 26 13 25 11 33 18 24 10 84. OszYoznyaite aigu?.<br />

85. Pyazie et Se_ptiebnie sass Msion apparente<br />

21 21 17 22 17 21 16 19 19 16 ayant serri de porte d' entr& ii l'infeetion.<br />

39 13 26 17 15 I0 4 20 15 8 86. Phlegnion, idenz.<br />

- 191 - 262 - 227 - 238 - 182 87. Fiürre pnerperale,<br />

- 43 - 68 - 58 - 68 -- 49 dont: a. snite d'un arortement.<br />

88. Infeetions septiques des noureau-ne's (Ozn-<br />

33 32 31 30 31 20 29 27 30 20 phalite, "etc.).<br />

192 209 241 254 226 203 144 170 136 144 89. Tuberculose nziliaire aigu?.<br />

3,085 3,322 2,978 3,085 2,9 9 5 3,155 2,873 3,135 2,9 55 3,056 90. Tuberculose pillmOnaire et du larilikr.<br />

45 33 48 36 45 31 47 31 5 928 91. PleurJsie tuberculeuse.<br />

74 1 09 68 119 72 12I 68 115 83 2,8 92. Peritonite luberculeuse.<br />

65 80 90 135 54 202 68 70 49 68 93. Tuberculose des intestins.<br />

II I2 6 8 12 3 17 II 9 9 94. Tabes znesenMrique. Carreau.<br />

435 555 535 526 359 408 412 432 411 437 95. JEningite tubercnIense.<br />

I 10 15 13 10 8 9 8 10 10 96. Tuberculose du cerreall.<br />

70 46 54 53 68 42 68 54 72 49 97. Tuberculose des organes itilitaireS.<br />

9 10 28 10 17 13 19 17 - 22 9 98. Tuberculose des organes gaitaux.<br />

201 260 207 269 222 294 278 332 242 319 99. Tubereulose des os et des artieulations.<br />

24 32 18 21 42 37 58 42 50 77 100. Tuberculose des ganglions lymphatiques.<br />

II 4 10 22 ii 21 13 22 18 20 101. Tubereulose des autres localisations.


44 Bevölkerungsbewegung. -- 111. Mouvement de la population.<br />

Nomenklatur der Todesursachen<br />

' t.,<br />

Ce<br />

e<br />

1901 1902 1903 1904 1905<br />

'" •<br />

. ,•n ;3".<br />

c,? ,z.<br />

...'<br />

74' Ce<br />

A e<br />

3 •<br />

."..e<br />

. '4)<br />

Ci<br />

,,D<br />

,,,2 e<br />

:3 . . :<br />

•H A<br />

C.) %)<br />

-j% ;<br />

= ,..,<br />

, e<br />

"Ci „..<br />

.1.4 .e<br />

,c,., o.,<br />

"j , .3<br />

z e.<br />

, e<br />

:3 .. z<br />

- A ,.., ,,,,<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

1<br />

1 102. Scrophulose 32 44 25 41 3433 3o 36 29 23<br />

1 103. Syphilis 115 75 86 64 91 68 97 57 91 6o<br />

!<br />

darunter : a. angeboren<br />

51 48 41 42 50 37 53 34 40 40<br />

104. Gonorrhoische Erkrankungen, Tripper<br />

5 6 9 51 5 4 4 7 5 4<br />

105. Andere Infektionskrankheiten . . . . - - - - -- - 2 2 1 2<br />

Zoonosen. Infektionskrankheiten verursacht durch<br />

tierische Gifte.<br />

106. Anthrax. Milzbrand 1 3 4 -- 2 2 1- 4<br />

darunter : a. Innerer Milzbrand - 2<br />

107. Rotz - -- - - - - - - -<br />

108. Strahlenpilz 3 2 2 2 6 3 3 2 2 4<br />

109. Tollwut 1 -- - -- - - - --- - -<br />

.<br />

110. Andere Zoonosen - - 1 - 1<br />

Tierische Parasiten.<br />

111. Trichinose -<br />

112. Blasenwürmer 2 I I- I- 2 I 2<br />

113. Eingeweidewürmer 3 7 2 8 4 7 6 5-<br />

114. Andere tierische Parasiten - 1 ____ - - __ - 2 1 1<br />

Chronische Intoxikationen.<br />

! 115. Chronischer Alkoholismus 204 38 185 16 183 27 176 33228 37<br />

116. Bleivergiftung 18 I 25 -- 13 - 20 - 14 -<br />

117. Morphiumvergiftung 2 5 2 - 2 I- - 2-<br />

118. Andere Intoxikationen 3 - - 2 - -- -<br />

Erkrankungen des Blutes und der blutbildenden Organe<br />

119. Leukämie 22 19 15 19 18 10 23 15 18 25<br />

120. Anämie und Pseudoleukämie, Blutarmut . 8o 126 68 132 73 106 7412 983 118<br />

121. Blutfleckenkrankheit 8 91, 14 1 9 9 19 21 II 16 13<br />

122. Bluterkrankheit, Nasenbluten 5 31 14 16 7 3 4 5 12 6<br />

Stoffwechselkrankheiten.<br />

123. Scorbut 3 4 1 3 2 3 2 - 3 2<br />

124. Allgemeine Fettsucht 40 61 33 45 36 6326 44 27 40<br />

125. Gicht 39 86 45 90 4 2 8436 79 32 6o<br />

126. Zuckerharnruhr 113 77 123 6o 1o6 ioi 117 97 138 87<br />

127. Zuckerlose Harnruhr 6 1 3 1 3 2 2- 2 I<br />

128. Englische Krankheit . . . . . . . 1 48 1 44 129 234 156 155 162 238 186 139<br />

129. Knochenerweichung . ...... . 1 6 1 8 2 25 2 21 2 12<br />

130. Morbus Addisonii. Nebennierenerkrankung 5 6 3 6 8 4 9 20 10 20<br />

131. Myxoedem 1 2 2 2 2 4 1 I 4 2<br />

132. Strumiprive cachexie I 2 3 2 1 1- 1 1 1<br />

1<br />

133. Andere Stoffwechselkrankheiten . . . . 19 22 21 18 31 22 17 23 6 8<br />

•<br />

Krankheiten der Digestionsorgane.<br />

134. Schwarze Ruhr der Neugeborenen . . . 25 24 23 16 17 24 14 17 28 18<br />

135. Entzündung der Mundschleimhaut . . . 12 29 28 15 28 I 20 21 21 14


'<br />

III. Bevölkerungsbewegung. -- III. Mouvement de la population. 45<br />

: c 3 a<br />

Z n<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

.'' p,. ',<br />

5<br />

. t '"' u 72;. • . ,, •<br />

Ce •,, .2.<br />

: e e k i<br />

Z 5<br />

."j Ẓ 2<br />

28 Z<br />

..-1<br />

'. pẒ<br />

5<br />

"g '<br />

,<br />

:: ...; e<br />

_.,<br />

72<br />

5<br />

''‘` ',<br />

' -j , e<br />

: e Z<br />

,7:' ^:<br />

4'•.<br />

Nomenclature des causes de d&8<br />

12 13 14 15 16 17 18 18 20 21 23<br />

20 13 22 1 7 2 9 28' 33 2I 1 9 1 9 102. Scrofulose.<br />

92 75 116 76 133 65 121 68 99 66 103. Syphilis,<br />

40 43 46 40 46 28 55 35 43 43 dont: a. lijreditaire.<br />

3<br />

I<br />

3 I<br />

1<br />

10 6 12<br />

1<br />

3 - 2 I<br />

4<br />

I<br />

10<br />

I<br />

7<br />

-<br />

5<br />

5<br />

---1!<br />

6<br />

104. Affections gonorrhägues.<br />

105. Autres maladies infectieuses.<br />

Zoonoses.<br />

5 - I 1 I -- 2 - I 2 106. Charbon,<br />

'<br />

- - - - 1 - - - - - dont: a. Charbon interne (in ycose intestinale oll<br />

pillmonaire).<br />

- -- - - 107. Motze.<br />

6 2 5 -- 5 3 1 - 108. Actinomycose.<br />

____ _ 3 __ 2 ___ _____ ___ - - - 109. Rage.<br />

1 -- - -- - - - - -- - 110. Autres •oonoses.<br />

Parasites du regne animal.<br />

1 - - - - -- - -- - - 111. Trickntose.<br />

, 2 2' 2, I 3 3 2 2 I 1 112. Cysticergues.<br />

2 I 51 I 2 3 3 2 I 6 113. Vers intestinaus.<br />

- - - - = - - ---- - - 114. Autres parasites du regne animal.<br />

I<br />

'<br />

Intoxications ohroniques.<br />

218 29 233 36 212 39 1 78 17 164 18 _ 115. Alcoolisme ehrom.titte.<br />

21 - 14 I 10 -- 14 - 17 3 116. Saturnisme.<br />

- 4 3 2 2 5 2 1 4 3 117. Morphinisme.<br />

1 - 118. Autres intoxication3.<br />

Affections du sang et des organes qui concourent<br />

. ä la formation du sang.<br />

26 18 22 . 18 27 17 30 24 18 18 119. Lenainie.<br />

86 147 104 162 86 132 85 190 94 163 120. Anemie et Pseudoleudmie.<br />

27 1 9 18 12 1 3 24 14 23 15 16 121. Purpura 1Mmorrhagigue.<br />

5 5 9 6 12 61 ii 9 3 4 122. Ilbnophilie. Epistaxis.<br />

Maladies de la nutrition.<br />

1<br />

;<br />

I<br />

n<br />

1<br />

2 I 2 2 3 1 1 -- - - 123. Scorbut.<br />

29 4o 130 48 32 72 34 52 23 5o 124. OWsiM.<br />

II 26 12 14 10 25 12 21 14 22 125. Arthrite urique ((Dulte).<br />

123 90 127 1131 16o I I 7 153 1 38 I 29 245 126. Diabete stiere.<br />

I I 2 I I 2 2 - I I 127. Diabete insipide.<br />

141 105! 126 116 191 140 153 109 172 151 128. Rachitisme.<br />

6 3<br />

7 1 6- 7 3 13 129. Osieomalacie.<br />

9 9, 11 8' II 17 II 6 6 14 130. Naladie bronzie d'Addison.<br />

3 5 4 3 4 2 1 0 8 8 6 131, 411.1.7cedeme.<br />

-- I 1 1 2 1 1 2 - - 132. ilextudeme op&atoire. CaclWxie strumiprice.<br />

8 20; 15 19 18 1 13 11 18 15 133. Autres maladies de la nutrition.<br />

Maladies des organes de la digestion.<br />

24 .26 35 21 19 201 24 21 27 25 134. Nekena des nourean-m5s.<br />

29 19, 26 12 19 20! 19 1 8 13 15 135. Stomatite.


46 III. Bevölkerungsbewegung. Mouvement de la population.<br />

Nomenklatur der Todesursachen<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

136. Wasserkrebs -- -- - - - I I - - I<br />

137. Zungenentzündung I I I -<br />

138. Rachenschleimhaut- u. Mandelentzündung 18 23 22 2I 33 19 35 22 21 26<br />

139. Schlundkopfabszess I I 2 3 3 I I 5 2 4<br />

140. Ausstülpun g der Speiseröhre . . . . . - 1 - .2 1 - -- - -<br />

141. Geschwür der Speiseröhre 2 __ __ __ __ __ _ _<br />

7-<br />

-<br />

142. Magenkatarrh, Erweiterung des Magens . 87 99 116 89 73 79 77 68 62 68<br />

143. Magenerweiterung durch Stenose . . . - 2- 2 7 5 7 5 4 7<br />

144. Magengeschwür 15o 115 131 115 122 11 4 130 97 125 89<br />

145. Magendarmkatarrh der Kinder . . . . 2,132 1,635 2,208 1,728 2,100 1,712 2,336 1,916 1,879 1,471<br />

146. Magendarmkatarrh der Erwachsenen . . 207 220 22o 23o 213 224 276 268 216 214<br />

1 b<br />

darunter : a. Darmgeschwür 22 8 23 13 17 8 17 8 13 14<br />

1901 1902 1903 1904 1905<br />

.,.<br />

>j 2 'ä 2 ,; ..,-; Z 2 '' ,3<br />

''t Tr- ''? .-"- 1:1 % "Z.,' .- ": 4 .--2 2% 7:1<br />

147. Brechruhr 9 8 1 4 16 15 9 24 16<br />

148. Blinddarmentzündung 167 133 18o 373 215 284 234 168<br />

12<br />

222<br />

6<br />

190<br />

149. Darmverschlingung, Ileus 90 90 97 76 75 81 87 115 71 101<br />

n 150. Bruch 96 99 118 9 8 11 3 116 224 209 108 93<br />

151. Gelbsucht 63 43 40 35 58 46 56 29 45 27<br />

} 152. Gallensteinkrankheit 16 69 13 53 21 65 29 56 19 61<br />

153. Leberentzündun g und Abszess . . . . 6 7 5 4 ,2 7 8 6 7 7<br />

! 154. Leberentartung, Leberschrumpfung . . . 307 207 306 124 320 103 311 105 317 104<br />

155. Akute gelbe Leberentartung . . . . . 6 3 - 4 4 5 2<br />

1156. Entzündung der Bauchspeicheldrüse - 2 I 2 2- 4<br />

2 4 3<br />

I- 3<br />

157. Bauchfellentzündung (excl. Puerperal-Entzündung<br />

57 99 8o 96 75 76 5 984 78 102<br />

158. Andere b Krankheiten der Digestionsorgane.<br />

Abzehrung, Atrophie, Milzentzündung . . 64 44 61 63 62 45 56 56 35 36<br />

I<br />

1 .<br />

Krankheiten der Respirationsorgane.<br />

1<br />

159. Schnupfen der Neugeborenen 2 3 4 3 5 2 4 4 1 2<br />

160. Kehlkopfkatarrh 39 28 42 31 29 27 24 16 32 16<br />

161. Oedem der Stimmritze 1 3 5 4 2 3 1 2 4 8<br />

162. Stimmritzenkrampf 9 3 71 6 12 22 8 7 9 7<br />

163. Fibrinöse Pneumonia. Akuter Luftröhrenkatarrh<br />

und Lungenentzündung . . . . 1,422 1,535 1,329 1,341 1,548 2,436 1,279 1,353 2,166 2,020<br />

darunter : a. Fibrinüse Lungenentzündung . 127 98 103 121 119 92 97 81 ii 1 87<br />

164. Chronischer u. eiteriger Luftröhrenkatarrh,.<br />

chronische Lungenentzündung . . . . 800 994 648 894 828 982 720 926 803 1,100<br />

165. Asthma 19 19 12 16 22 9 15 2 4 37 26<br />

* 166. Emphysem. Lungenerweiterung . . 643 56o 6o6 5131 677 528 618 50 5 53 2 446<br />

167. Oedem und Lungenschlag 30 37 28 31i 48 26 37 24 40 40<br />

168. Erweiterung der Bronchien • • • • • 49 23 39 38 52 34 42 3 8 3 2 33<br />

169. Lungenbrand 23 11 19 8i 21 13 20 14 23 1 i<br />

170. Inhalationskrankheiten 8 -- 6 - 5 - 6 - 3 -<br />

171. Brustfellentzündung ioi 93 117 84 127 99 105 105 107 91<br />

172. Empyema. Eiterbrust II 6 12 9 19 13 10 ii 15 8<br />

173. Entzündung der Mittelfelle . . . . . I 1 3 2 - - - - - _<br />

174. Andere Krankheiten d. Respirationsorgane 20 24 14 13 6 1 5 1 4 5 4 4<br />

Krankheiten der Zirkulationsorgane.<br />

175. Entzündung des Herzbeutels 31 34 28 26 32 27 24 22 18 31<br />

176. Entzündung d. Herzmuskels u. Verkalkung<br />

der Herzarterien 386 59 9500 596 558 711 615 804 733 912


i<br />

III. Bevölkerungsbewegung. - Mouvement de la population. 47<br />

:i'g<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

. .<br />

z<br />

›''<br />

r''<br />

e TL,' -' ' 4<br />

'Z - :<br />

--2 -A c'' .z,--<br />

A<br />

. 3<br />

E %<br />

"-Ak.<br />

- Z<br />

) 4,<br />

Nomenclature des causes de d6c.9<br />

12 13 14 15 10 17 18 19 20 21 22<br />

i 1<br />

- - - 2- I - 2 I 136. Xoma.<br />

- - - - I - - - 2 - 137. Glossite.<br />

29 18 35 24 27 36 55 42 38 31 138. Angine. Amggdalite. .Pharyngite aigu.<br />

2 4 6 3 1- 6 2 4 2 139. Abds raro-pharyngien.<br />

2 - 5 1 - 2 - - - -- - 140. Direrticale de I' cesophage.<br />

1 - - 1 1 - 1 - 1 -. 141. Diverticale simple de P cesophage.<br />

61 58 5o 54 72 59 75 67 76 6o 142. Catarrhe de T estomaC,dyspepsie , anomalies<br />

de la sc'erdion.<br />

9 6 4 4 2 2 6 3 1 3 143. Dilatation par rffiYeissement du pylore de<br />

Testomae.<br />

132 111 132 121 114 94 130 96 140 92 144. Uldre de l'estomae. 1<br />

2,218 1,712 2,703 1,292 1,462 1,118 1,441 1,092 1,393 992 145. Dyspepsie et Gash .oentjrite des petits entants.<br />

244 234 216 228 178 171 200 188 194 213 146. EnWite calarrhale aignü des adaltes,<br />

19 17 28 17 20 12 24 34 14 18 dont: a. Uleere des intestins.<br />

1<br />

I II Io 17 13 12 6 2 5 3 147. Cholera nostras.<br />

250 294212 193 252 378 244 i86 2I0 185 148. Typhlite, Pc5rityphlite et Appendieite:<br />

Ioo 9 6 94 Ioo 68 77 65 73 55 74 .149. .EuMroslt1nose et Ileus.<br />

99 99 305 100 204 96 95 105 106 108 150. Hernie.<br />

47 28 41 41 40 37 42 3 9 51 34 151. ICM1Y .<br />

20 68' 14 64 20 77 23 811 22 82 152. Cholaithiase.<br />

12 13 9 8 4 3 7 1 7 2 153. He'patite suppalYe. AbeAs da foie. .<br />

341 9 7 369 141 376 I20 365 113 325 89 154. Cirrhose dit foie. DeMerescenee da foie.<br />

2 4 4 1 4 6 6 4 5. 7 155. Atrophie jaane ai gni! da foie.<br />

2- 4 4 6 1 7 5 4 2 156. Panerültite. .<br />

74 106 70 106 64 97 7 1 82 5o 85 157. Hritonite ai glle.<br />

291 23 68 79 93 81 109 I20 169 119 158. Autres maladiesdes organes de la digestion .<br />

Maladies des organes de la respiration.<br />

I<br />

5 2 4 4 2 3 4 2 I 159. Corgza des noarean-,Ws.<br />

20 22 19 16 18 19 21 20 20 18 160. Laryngite eatarrhale. -<br />

6 41 9 1 5 2 -<br />

31, , i 161. CEckme de la glotte.<br />

29 141, 21 Io 7 6 12 7 8 8 162. Spasme de la glotte.<br />

1,907 1,816 2,052 1,972 1,971 1,942 2,143 2,117 1,918 1,926 163. Bronehite aiguP et Bronchopneumonie.<br />

125 1 78 Ioo 72 126 205 9 9 303 97 78 dont: a. Pnennsonie fibrinense.<br />

.<br />

'<br />

164. Bronehite ehronique et putride, Pneumonie<br />

630 7631 649 793 622 834 714 877 658 763 ehronigne.<br />

28 2 931 25 24 30 35 16 3 922 165. Asthme bronchigae.<br />

456 314 385 320 381 356 357 261 302 257 166. Empluisme pnlmonaire.<br />

65 67 47 44 41 42 26 33 26 25 167. CE'düme palmonaire aigu idiopathigne.<br />

29 24 37 21 41 1 9 19 13 i8 g 168. Bronehieetasie.<br />

25 71 35 1 7 9 3 21 3 13 3 169. Gangrene pulmonaire.<br />

3 - 3 -- 6 -- 8 - 8 - 170. Jlaladies par inhalation.<br />

121 83 114 Io8 108 112 114 115 133 94 171. PlenWsie simple.<br />

29 15 5 I 25 26 24 34 13 3o 27 172. Einmente.<br />

I 2' 2 -- - - I 3 2 5 173. Me'diastinite.<br />

14 II 18 13 21 25 33 2 5 34 47 174. Autres maladies des organes de la respiration.<br />

Maladies des organes de la circulation.<br />

23 40 35 35 14 24 24 30 26 28 175. P&icardite aigu.<br />

176. Nyocardite ehronique et Sclt5rose deP artüre<br />

813 994 793 948 802 1,081 828 1,108 848 1,116 coronaire.


48<br />

III. Bevölkerungsbewegung. - 111. Mouventent de la population.<br />

Nomenklatur der Todesursache<br />

•<br />

•<br />

'i'A<br />

ii<br />

1901 1 1902 1903 1904 1905<br />

Ze<br />

•<br />

H<br />

•<br />

A<br />

•<br />

ii -gäi<br />

•<br />

i4<br />

• .<br />

?C.7 .. G0'<br />

•<br />

-ä `j<br />

•<br />

:ie<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

•<br />

iZ<br />

e<br />

'',<br />

177. Herzhautentzündung. Endocarditis . . . 220 120{ 80 129 86 147 95 1 42 75 923<br />

178. Erweiterung und Entartung des Herzens . 372 491 390 529 388 593 35 8 538 387 554<br />

1 179. Atherom. Arterienverkalkung . . . . 2,074 981 '1,014 9 17 1,025 934 2,068 2,007 1,110 884<br />

180. Fettherz 77 7 97 9100 62 70 6o 9 1 58 67<br />

181. Herzklappenfehler<br />

834 1,5691 872 1,504 837 1,462 824 1,460 814 1,481<br />

182. Herzlähmung<br />

138 93 1 49 9 5 158 129 151 Dm 216 157<br />

183. Aneurysma. Erweiterung der Arterien .<br />

• 47 24 49 15 42 22 44 25 42 26<br />

184. Altersbrand<br />

53 65 54 43 56 62 57 65 78 77<br />

185. Thrombosis nicht puerperal. . . . . . 19 24 13 19 22 32 22 22 II 17<br />

186. Varices. Krampfadern 22 32 20 32 1 9 38 16 35 19 22<br />

187. Venenentzündung 17 22 u21 16 1 9 13 17 22 28<br />

188. Lymphangitis • 8 8 6 20 22 6 6 9 2 1<br />

189. Embolie der Arterien 21 30 33 3o 23 27 26 32 26 44<br />

190. Andere Krankheiten d. Zirkulationsorgane 3- 5 3 9 4 7- 2 1<br />

I<br />

Krankheiten des Nervensystems.<br />

. Hirnkrankheiten :<br />

191. Hirnhautentzündung 23o 183 209 173 223 174 218 157 274 177<br />

192. Hirnschlag 760 74 5 807 796 849 844 804 853 9 76 1,039<br />

193. Hirnentzündung 22 14 19 7 23 16 24 16 25 26<br />

194. Hirnabszess 3 5 6 2 2 5 9 2 4 5<br />

195. Wasserkopf 49 28 15 21 23 20 24 13 20 16<br />

196. Geisteskrankheiten 167 99 1 ro 1o6 I3o III 151 90 167 133<br />

197. Hirngeschwulst, nicht tuberkul. . , . . 37 29 25 19 33 2 9 40 1 7 34 29<br />

198. Andere Hirnkrankheiten . . . . . . 42 4 2 47 40 74 57 8o 5 8 54 53<br />

darunter: a. Gehirnerweichung 20 27 28 24 45 40 42 28 39 29<br />

Rückenmarkskrankheiten :<br />

199. Rückenmarksentzündung 49 685053 57 40 40 46 56 53<br />

, 200. Multiple cerebrospinalsclerose . . . 22 14 13 25 12 Io 13 12 15 12<br />

201. Rückenmarksschwindsucht 47 27 35 2 5 5 2 30 44 24 44<br />

202. Hereditär Ataxia - - 2- -- 3 1 1 1<br />

23<br />

2<br />

203. Poliomyelitis anterior. Kinderlähmung 3 71 6 2 6 2 6 2 6 5<br />

204. Progressive Muskel-Atrophie 6 2 5- 4 5 7 6 3 4<br />

1 205. Entzündung der Rückenmarkshäute 4 4 4 2 3 • 4 3 3 1 2<br />

206. Bulbärparalyse 6 4 12 8 To 6 5 7 II II<br />

207. Andere Erkrankungen des Rückenmarkes<br />

und des verlängerten Markes ' 21 17 23 22 34 27 32 33 26 27<br />

Nervenkrankheiten :<br />

208. Nervenentzündung und Nervenschmerz . 17 4 9 11 9 9 8 1 5 1 1 8<br />

' 209. Andere periphere Nervenkrankheiten . . - - - - -- - - 2 -- -<br />

Neurosen :<br />

210. Hysterie - 26 - 14 2 26 - 20 - 20<br />

211. Fallsucht 84 72 85 67 89 71 112 67 203 79<br />

212. Veitstanz • -- 3 2 2 I<br />

213. Krämpfe der kleinen Kinder und schweres<br />

Zahnen 210 143 251 152 203 147 222 166 240 158<br />

1 214. Basedowische Krankheit 3 14 5 12 8 22 5 12 5 14<br />

215. Andere Neurosen 4 21 I 14 10 6 8 8 8 13 12<br />

11


1<br />

I<br />

1<br />

III. Bevölkerungsbewegung. - III. Mouvement de la population. 49<br />

•<br />

9. %<br />

.1 et<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

4 .<br />

:-z =---=<br />

G.5 -4*:,<br />

--<br />

e %,<br />

.7, e<br />

,-2!<br />

,-. "Eu" -,..,<br />

,..• c5s,<br />

..7, es<br />

,z e<br />

C.3 :s.<br />

= :%''<br />

g e<br />

•<br />

•<br />

:āl<br />

,4><br />

3 ,'„s<br />

r,-,. et<br />

---" -`'<br />

',.; e,<br />

Nomenelature des eauses de de"es<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

81 245 87 121 88 152 94 156 105 131 177. Endocardite.<br />

388 559 438 568' 452 624 56o 8o6 620 742 178. _Hypertrophie et dilatation idiopathique du<br />

eceur.<br />

917 817 1,047 899 1,27o 1,174 1,486 1,271 1,612 1,318 179. Alläi0.9CMr0Se.<br />

48 70 52 74 34 59 5 0 51 27 44 180. DdgWreseenee graissease du CW111'.<br />

873 1,424 825 1,462 815 1,361 794 1,388 762 1,233 181. L4sions valvalaires aerinises.<br />

176 143 196 152 206 1561 225 134 249 183 182. Paralysie aigni5 da CW111'.<br />

43 27 46 18 34 I2 34 14 34 13 183. Attirrystne.<br />

So 49 77 74 63 63 35 28 33 24 184. Gangrene senile.<br />

21 45 24 29 24 44 1 9 35 18 29 185. Thrombose 11011 inierp&ale.<br />

zi 24 10 28 I6 4o 13 40 21 27 186. Varices (ulei,re cariqueux).<br />

16 18 14 23 6 26 7 31 6 16 187. PhlAite, Angioitis.<br />

3 5 3 1 1 -- 1 1 - 1 188. Lymphangite.<br />

63 62 73 127 42 45 34 3 6 28 37 189. Ambolie des arkres.<br />

1 3 9 8 5 7 17 15 20 14 190. Autres maladies des organes de la eireula/fon.<br />

I 1 Maladies du systiime nerveux.<br />

Maladies da cerrean :<br />

,<br />

208 187' 211 1531 167 105» 146 III 118 93 191. illaingite et _PachamOingite.<br />

9 57 1,013 848 9751 792 908 8o6 88o 793 802 192. Apoplexie mMinffie. I-Mnorrhagie &rebrale.<br />

47 43' 45 32 34 23 27 21 23 i6 193. Enee'phalite non paralente.<br />

8 8 9 8 6 411 6 2 5 3 194. Abcis du cervean.<br />

33 15 32 20 42 18h 24 12 15 13 195. Ilydroephalie cmlila/tate.<br />

1<br />

110, 115 I01 92 82 139 141 162 178<br />

28 31 20 18 26 22 21 36 23<br />

59 63' 99 78 102 71 120 So io8 74 198. Autres maladies da cerrean.<br />

150<br />

40<br />

196. Affeetions mentales.<br />

197. _Tumenr etWbrale.<br />

4 1 44 1 55 481 3 8 37 33 22 33 2 5 dont: a. ramollisseinent du rervean.<br />

Haladies de la Moelle e'pini()re :<br />

I 47 53 144 471 45 48 52 50 48 57 199. .11,1filite.<br />

17 15 17 23! 19 21 8 20 13 14 200. Sekrose eJrdrospinale maltiple.<br />

40 20 35 211 36 21 46 20 48 9 201. Ataxie lacomotrice on Tabes dorsal.<br />

1 - I - - 2 - 202. Ataxie h&Mitaire (maladie de .Friedreieh).<br />

7 5 14 12 9 12 10 9 8 ii 203. _Polianyaite ankrieure.<br />

6 1 367<br />

3 3 2 6 4 204. Atrophie progressive.<br />

5 2 4<br />

3 2 2 205. MOingite spinale.<br />

21<br />

13 io 9 9 5 51 8 6 5 5 206. Paralgsie bulbaire progressive.<br />

207. _Autres maladies de la moelle (piniüre et de<br />

26 31 23 24 21 21 25 26 24 34 la modle allen*.<br />

Maladies des nerfs:<br />

3 4, 4 8 16 20 14 7 i8 18 208. _Polgnürite.<br />

1 ____ _ _ _ _ ______ _ _ ___ 1 - - 209. Autres maladies des nee f speriplAlques. 1<br />

Meroses:<br />

- 3<br />

1 6 -- 6 1 - 8 - ro 210. Hysterie. 1<br />

89 84 107' 74 96 74 75 74 92 74 211. Epilepsie.<br />

1 3 3i 3 2 Il I 7 3 3 212. Clior&.<br />

302 209 !300 205 239 185 201 130. 188 153 213. Eelampsie infantile, caltalsions.<br />

1<br />

5 24 3 17 2 21 3 18 1 26 214. Haladie de Basedar.Goitre exophtalmique.j<br />

9 12 17 17 15 21 26 19 28 29 215. Autres ne'croses.<br />

4<br />

1


5 0 III. Bevölkerungsbewegung. — III. Mouventent de la population.<br />

Nomenklatur der Todesursachen .4<br />

.<br />

,e<br />

1901 1902 1903 1904 1905<br />

'<br />

7, e<br />

:,::: k ,<br />

7= :<br />

2 e'''<br />

—<br />

7' :<br />

'.- 7:.1 e<br />

::: ,,,<br />

.<br />

..,, e<br />

-.::<br />

z •<br />

",. .,<br />

7.2.:<br />

.r, e<br />

;Än ›,<br />

' 7, -3 Z.,<br />

:e_. 4,<br />

•<br />

..1 e<br />

j. .>,.•<br />

1 2 3 4 5 6. 7 8 9 10 11<br />

.<br />

"Z ;,<br />

.:.. -<br />

Krankheiten der Sinneswerkzeuge.<br />

.<br />

.<br />

216. Krankheiten des Sehorgans — — i 3 1 1 1 4 3 2<br />

217. Eitrige Mittelohrentzündung . . 1 o io 39 21 39 28 42 27 28 23<br />

218. Andere Krankheiten des Gehörorgans . — —<br />

Krankheiten der Harnwerkzeuge.<br />

219. Akute Nierenentzündung 15o 177 127 163 344 161 5 40 163 138 114<br />

220. Chronische Nierenentzündung, Brigthsche<br />

Krankheit 357 410 388 470 409 416 422 445 470 512<br />

221. Eitrige Nierenentzündung u. Nierenabszess — I 2— 2 2 2 3 2 7<br />

222. Nieren- und Blasensteine 9 2 5 6 6 7 4 6 6 io<br />

223. Entzündung des Nierenbeckens und der<br />

Harnblase 84 44 1 08 43 91 50 III 50 530 44<br />

224. Blasenlähmung 11 7 9 3 12 — 53 5 7 1<br />

225. Andere Krankheiten der Harnwerkzeuge . I I 9 9 6 ii 8 11 5 35 4<br />

Krankheiten der männlichen Geschlechtsorgane.<br />

226. Entzündung u. Hypertrophie d. Vorsteherdrüse<br />

227. Verengerung der Harnröhre<br />

212<br />

I1<br />

— ,<br />

—<br />

186 —<br />

19 —<br />

219<br />

23<br />

— 215<br />

— I I<br />

228. Andere Krankheiten der männlichen Geschlechtsorgane<br />

exkl. Syphilis . . . . I -- 1 2 - I -<br />

4 —<br />

27o<br />

9 --<br />

li 1 --<br />

Krankheiten der weiblichen Geschlechtsorgane.<br />

229 Nicht puerperale Entzündungen der weiblichen<br />

Geschlechtsorgane — 26 — 24 — 21 — 25 — 25<br />

230. Fehlgeburt — 35 — 27 -- 31 — 26 — 15<br />

231. Extrauterine Schwangerschaft . . . . — 10 - u — 13 —<br />

232. Eclampsie und Nierenentzündung der<br />

9 — 9<br />

Schwangeren und der Gebärenden . . . — 51 — 47 — 60 — 91 — 71<br />

darunter : a. Ni erenentzünd. der Schwangeren<br />

und der Gebärenden . . . .<br />

233. Vorfälle bei der Geburt<br />

—<br />

30 -- 18<br />

—<br />

20 —<br />

35 --<br />

-- 240 219 — 213 — 207 — 203<br />

darunter : a. Blutung infolge Erschlaffung d.<br />

Gebärmutter u. in d. Schwangerschaft<br />

86 — 68 -- 64 — 68 — 59<br />

b. Vorgelagerter Mutterkuchen . — 45 — 46 — 461 — 40 — 48<br />

c. Riss d. Gebärmutter u. d. Scheide — 17 — 23 — 14 — 13 — 19<br />

d. Andere Vorfälle und Störungen . — 88 821 --- 87 — 811 — 76<br />

234. Andere Krankheiten der weiblichen Geschlechtsorgane<br />

. ...... . . — 14, — 24 — 23 — 201 — i6<br />

41<br />

Krankheiten der Haut und des Zellgewebes.<br />

235. Zellgewebsverhärtung der Neugeborenen . 16 8 1 416 15 3, 16 16 16 2<br />

236. Sclerodermie 1 1 -- 1 1 3— — — i<br />

237. Karbunkel 13 4 14 6 15 8 5 6 12 7<br />

238. Blutschwär 15 10 1 914 14 20 34 3 9 u 15<br />

239. Blasenausschlag, nicht syphilitisch . . . 2 6 io 6 1 o 7 8 I0 7 8<br />

240. Andere klaut- und Zellgewebekrankheiten 47 37 34 24 40 2 9 44 31 23 27<br />

Krankheiten der Muskeln.<br />

241. Pseudohypertrophie der Muskeln . . . 1 — — -- —<br />

242. Andere Muskelerkrankungen i — — 1 — 1


I<br />

I<br />

III. Bevölkerungsbewegung. — III. Mouvement de la Population. 51<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

•<br />

Komenclature des eauses de d6cAs<br />

.›-"`• .'''' z ,-.>-- z'<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

Maladies des organes des sens.<br />

1 — 1 3 1 2 I 2 3 3 216. Maladies des organes de la rne.<br />

42 27 37 33 43 32 47 24 39 20 217. Otite mogenne suppuree.<br />

1 — — 1 — I — 1 — — 218. Autres maladies de 1' organe de 1' °nie.<br />

Maladies des organes urinaires.<br />

99 102 I I 1 103 95 8o 78 56 72 64 219. .1N)hrite parenehymateuse aiguü.<br />

529 571 503 549 513 509 502 524 521 539 220. _nphrite parenchymateuse chronique.<br />

18 16 27 19 13 9 13 17 io 7 221.117phrite suppurje.<br />

4 4 8 1 8 2 6 9 8 7 222. Lithiase urinaire.<br />

81 33 83 28 73 35 9 5 37 83 33 223. Cystite. Pyäite.<br />

5 2 3 4 4— 3 3 5 1 224. _Paralysie de la ressie.<br />

39 6 8 6 21 I 0 21 7 18 14 225. Autres maladies des organes urin«ires.<br />

Maladies des organes genitaux de l'homme.<br />

234 — 212 — 257 — 1 9 5 — 220 -- 226. Hypertrophie de la prostate. Prostatite.<br />

13 — 7 — 14 — 11 — 3 — 227. Rdre'cissement de TurAtre.<br />

228. Autres maladies des organes genitaux de<br />

I— 2— 2— 3— 2 —. [komme.<br />

Maladies des organes genitaux de la femme.<br />

229. Inflammations non puerperales de ees 07'-<br />

— 2I — 3o — 24 — 17 — 28 ganes.<br />

— 13 -- 13 — 20 — 24 — 20 230. Arortement.<br />

— 15 — 10 — 14 — 7 — 15 231. Grossesse extra-ailrine.<br />

— 57 — 81 — 81 — 8i —<br />

I<br />

63 232. Eclampsie gravidique et puerp&ale,<br />

dont: a. Eclampsie et Yephrite aigite des fem-<br />

- 31 — 42 -- 48 — 52 — 40 ines enceintes.<br />

— 2 19 — 188 — 2 I 2 — 194 — 167 233. A ecidents pendant l' aecouchement,<br />

— 47 — 57 — 58 — 36 — 28 dont: a. Hemorrliagie per atonie de l'ate'rus.<br />

— 39 — 37 — 5° — 28 — 38 b. Placenta prceria.<br />

1 4 — 18 — 34 — 14 —.- 14 c. Rapture de la matrice et da cagin.<br />

— I 19 — 97 -- 90 — 11 6 — 87 d. Antres accidents.<br />

— 6 — 8 — 12 — 25 — 18 234. "Mires sattes de Couches.<br />

Maladies de la peau et du tissu cellulaire.<br />

8 4 9 8 9 3 9 8 8 9 235. Seleraw des nouveau,-ids.<br />

2 I I — I — 2 I -- — 236. Seilrodermie.<br />

6 3 8 7 10 4 i6 8 5 5 237. Ant/irax (non eharbonneux).<br />

18 18 1 9 Io 20 15 13 9 23 7 238. _Pur oneulose .<br />

4 6 4 6 8 4 1 4 9 12 6 239. _Pemphigus non syphiliti9ue.<br />

27 22 28 13 37 37 49 40 46 3o 240. Autres maladies de la _peau ei du tissu cellalaire.<br />

Maladies des musc/es.<br />

241. Pseudohypertrophie musculaire.<br />

-- 2 — — 2 — 7 2 3 6 242. Autres affeetions des muscles.


52 HL Bevölkerungsbewegung. - ///. Illouve»zent de la population.<br />

1901 1902 1903 1904 1905<br />

Nomenklatur der Todesursache<br />

--j t' ..z 7." • -g' c; g , "j ci ' 1 : '-j ci ' :<br />

11 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Krankheiten des Knochensystems.<br />

243. Knochen- u. Knochenhautentzündung, nicht<br />

tuberkulose 56 7 936 5-1 4 1 55 46 62 39 37<br />

244. Gelenkentzündung 17 8 io 5 15 8 1 1 5 6 8<br />

245.•Chronischer Gelenkrheumatismus . . . 407 230 59 39 56 34 49 5 2 76<br />

246. Andere Knochen- und Gelenkskraukh.eiten -- 1 - - - - 2 1 1 4<br />

Tumoren.<br />

Bösartige Neubildungen:<br />

I<br />

.<br />

1<br />

i<br />

247. Carcinoma. Krebs<br />

2,047 2,048 2,012 2,061 2,097 2,132',2,141 2,105 2,124 2,178<br />

darunter :<br />

a. Krebs der Zunge 46 4 39 1 36 5 44 3 48 5<br />

b. , der Speiserühre 318 65 336 52 353 54334 81 343 64<br />

c. „ des Kehlkopfes . . _ . . . 7o 15 79 14 95 15 98 13 84 12<br />

d. ,. des Magens 1,038 772 t,o36 775 1 ,049 799 1,041 773 1 ,047 873<br />

e. " der Därme 84 106 75 130 75 126 89 122 99 104<br />

f. , des Mastdarmes . . .... 91 69 So 66 89 76 85 5o 92 71<br />

g . der Blase 561 16 38 1 1 44 22 47 2 3 45 14<br />

lt. ,. der Vorsteherdrüse 16 - 20 23 27 31 -<br />

i. " der Brustdrüse 2 197 1 225 -- 220 I 239 235<br />

k. . der Gebärmutter ..... . • - 355 - 3 1 7 - 349, -- 34 1 - 328<br />

I. der Scheide. des penis, der vulvae, des t<br />

Hodens ...... . . . 14 _ 21, '9 22 9 15 13 20' 8 19<br />

711. „ des Eierstockes . - 5811 - 46 -- 391 - 43 - 46<br />

11. .. der Lippen ii 31i 12 3 10 12 61 10 2<br />

o. ,, der Haut, des Gesichts und der Nase 27 38! 29 35 18 38 32 331 40 32<br />

p. ,. der Schilddrüse 27 191 34 2 7 33 34 36 381 41 31<br />

q. „ der Leber, der Gallenblase . . . Io8 188 103 201 121 186122 2021 109 198<br />

i'. „ der Milz 1 1- -- 2 - 2 -<br />

s. der Bauchspeicheldrüse ... 21 171120 26 22 18 132 22 31 3o<br />

t. „ des Bauchfelles 18 301 II 26 12 25,, I1 25 5 27<br />

11. „ der Lunge und des Brustfelles . . 5 1011 8 7 18 5 22 5I 13 1 1<br />

1 . , der Niere . ...... . . 14 81 13 8 15 II 17 ii 18 12<br />

IC. „ der Knochen, des Kiefers . . . 29 181, 23 20 21 22 35 141 25 22<br />

x. allgemeiner 51 38/ 46 49, 54! 7 01 43 41 33 42<br />

248. Sarcom 81 9 5 90 9 5 n 105 113 108 109 1 128 125<br />

Gutartige Neubildungen :<br />

249. Kropf 33 44 33 48 24 38 . 20 5o 26 47<br />

250. Eierstockgeschwulst - ' 3 8 - - 27 - 35 33 -- 33<br />

251. Gebärmuttergeschwulst - 46 - 47 -- 43 - 50 1 42<br />

252. Andere gutartige Neubildungen . . . . 1 5 3 4 9 6 5 2 4 5<br />

253. Unsichere Diagnose<br />

darunter : a. Allgemeine u. Bauchwassersucht<br />

. 357<br />

31<br />

340,<br />

31<br />

368<br />

15<br />

358<br />

38<br />

359<br />

2I<br />

2981<br />

21<br />

374<br />

16<br />

319<br />

21<br />

368<br />

16<br />

407<br />

22<br />

Sterbefälle ohne ärztliche Bescheinigung . . . 1,317 1,377 / 1, 1 33 1,220 1,033 1,047 1,073 1,069 1,158 1,126<br />

0<br />

f Männlich 30,868 29,498<br />

Total Totgeburten<br />

30,354 31,001 31,655<br />

ohne , Weiblich<br />

vv 29,150 28,204 29,272 29,856 30,145<br />

60,o18 1 57,702 59,626 60,857 61,8o0


III. Bevölkerungsbewegung. — Mouvement de la population. 53<br />

1906 1907 1908 1909 1910<br />

Nomenelature des eauses de dAis<br />

12 13 14 I15 16 17 18 19 20 21<br />

22<br />

21 32 19 24 15 28 17 II 15 10<br />

3 3 9 4 4 6 7 5 1 3 3<br />

54 81 26 65 26 57 42 53 37 59<br />

4 6 5 37 5 43 19 52 38 81<br />

Maladies du sysföme osseux.<br />

243. Ostäte, _Nriostite et .nerose 110/1 tubereuleuses.<br />

244. Artbrite rn:qi& et ehronique.<br />

245. Rhumatisme articulaire chronique.<br />

246. Autres rnal«dies des os et des articulations.<br />

2,209 2,133 2,089 2,085 2,169 2,218 2,156 2,287 2,180 2,169<br />

45 5 55 4 52 5 56 — 57 6<br />

370 51 338 62 35o 6c 342 66 363 65<br />

96 18 88 15 88 I0 120 14 128 21<br />

1,064 738 1,000 767 1,058 82 9976 852 947 801<br />

114 140 94 138 93 137 108 135 106 145<br />

96 59 9 6 69107 89 220 86 125 67<br />

35 20 30 15 39 16 49 17 51 16<br />

47 — 33 — 40 -- 40 -- 34<br />

2 249 4 231 — 258 2 256 2 270<br />

— 349 — 3 2 7 -- 309 — 33 0 — 294<br />

1<br />

7 18 9 18 13 19 4 31 II 24<br />

— 57 — 53 -- 46 — 67} — 53<br />

14 1 20 4 14 3 II 1 15<br />

28 46 29 37 24 52 20 46 22 4o<br />

39 35' 27 36 33 40 33 38 36 43<br />

135 203 156 194 136 213 151 223 229 199<br />

,3 1 I 2 I — I 2 --<br />

37 21 25 18 34 26 34 34 3 8 33<br />

8 30 12 28 II 22 10 24 13 20<br />

12 13 18 15 15 12 I0 8 17 12<br />

14 9 12 9 II 13 I0 II 20 18<br />

2o 17 18 17 24 19 27 18 24 14<br />

25 45 24 27 25 39 33 29 4o 28<br />

133 118 101 138 149 133 115 118 130 133<br />

21 36 24 44 26 54 29 51 33 53<br />

— 24 — 19 — 29 30 — 36<br />

-- 34 — 37 -- 53 — 47 — 47<br />

6 6 6 7, 3 2 3 3 3 5<br />

Tumeurs.<br />

TunieuPS Malignes<br />

247. Car cinose,<br />

dont :<br />

a. Cancer de la langne.<br />

b. de l'a'sopizage.<br />

c. larynx.<br />

d. 11 de l'estomac.<br />

e. des intestins.<br />

f. 1/ du rectum.<br />

g. de la vessie.<br />

11. 71 de la prostate.<br />

1. du sein.<br />

k. de Patents.<br />

1. da vagin, du penis, de la vnlve, du<br />

testicule.<br />

m. des ovaires.<br />

11. e/ des teures.<br />

o. de la penn, de la face, du nez.<br />

P . de la glande thyreoide.<br />

q. foie, de la vesicule du fiel.<br />

r. de la rate.<br />

s. 11 da pancreas.<br />

t. 11 pe'ritoine, rin mesentere.<br />

u. 7/ du ponmon et de la plerre.<br />

v. des reins.<br />

w. des os, de l'os maxillaire.<br />

x. unicersel, des vaisseaux lymphatiques,<br />

sans localisation precise.<br />

248. Sarcome.<br />

Tumeurs WIdunes :<br />

249. Gottre.<br />

250. Kyste de r oraire.<br />

251. Fibromyome de l'uMrus.<br />

252. Autres tunlears de nature Mn:rine.<br />

350 295 487 409 307 316 494 342 437 333<br />

15 24 18 25 9 16 14 II 17 28<br />

990 946 911 942 908 81 2 823 923 743 781<br />

30,420 30,282 29,479 30,266 29,202<br />

28,784 28,970 28,218 29,150 27,297<br />

253. Diagnostic douteux ou inconnu,<br />

dont: a. Hydropisie generale et Aseite.<br />

Deces sans attestation m6dicale de la cause.<br />

Total sans les mort-nes.<br />

59,204 59,252 57,697 59,416 56,498


54 III. Bevölkerungsbewegung. — III. Mouvement de la population.<br />

17. Die überseeische Auswanderung aus der Schweiz in den<br />

Jahren 1903-<strong>1912</strong>.<br />

Nach den Mitteilungen des eidg. Auswanderungsbureaus.<br />

17. Emigration suisse pour les pays d'outre-mer, pendant<br />

les annjes 1903 it <strong>1912</strong>.<br />

D'aprM les communications du Bureau fediral de Nmigration.<br />

a. Gesamtzahl der Auswanderer. — a. Total des emigrants.<br />

Wohnkanton der Auswanderer<br />

Canton de domicile<br />

des emigrants<br />

<strong>1912</strong> 1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 773 6o8 666 690 515 806 826 748 690 960<br />

Bern 1,102 1,170 1,154 1,006 705 1,202 1,081 1,005 969 1,071<br />

Luzern 147 270 99 113 83 183 123 120 7o 140<br />

Uri 28 43 71 56 26 52 27 39 58 69<br />

Schwyz 248 171 148 1 74 99 190 158 160 204 282<br />

Obwalden 69 62 40 47 47 87 51 39 32 98<br />

Nidwalden 16 20 9 6 6 7 8 5 8 16<br />

Glarus 61 62 82 53 69 77 96 50 58 129<br />

Zug 67 48 43 68 37 20 50 37 52 67<br />

Fribourg 53 47 26 29 20 28 53 57 21 40<br />

Solothurn 99 80 93 94 70 328 18 9 104 100 101<br />

Basel-Stadt 347 37 2 264 290 231 357 35 2 309 302 316<br />

Basel-Land 118 224 96 109 67 116 108 106 93 114<br />

Schaffhausen 54 52 47 37 45 66 77 76 70 100<br />

Appenzell A.-Rh. . . . . 55 57 74 57 48 67 77 68 40 78<br />

i<br />

I<br />

Appenzell I.-Rh 5 8 9 6 5 4 il 7 9 7 j<br />

St. Gallen 541 422 332 346 221 364 411 422 301 355<br />

Graubünden 152 122 76 126 62 137 153 1 5 1 1 55 114<br />

Aargau 204 121 166 191 146 248 195 154 196 206<br />

Thurgau 162 122 117 107 6o 125 112 114 77' 131.<br />

Tessin 696 848 761 62o 527 709 467 549 558 810<br />

Vaud 231 188 199 168 144 215 370 167 237 165<br />

Valais 166 192 212 152 117 107 156 242 202 117<br />

Neuehäte1 244 214 228 218 353 190 215 269 242 1So '<br />

Geneve 233 189 166 152 153 231 130 152 174 151%<br />

Total 5,871 5,512 5,178 4,915 3,656 5,710 5,296 5,049 4,8 1 8 5,817


III. Bevölkerungsbewegung. - III. Mouventent de la population. 55<br />

b. Reiseziel der Auswanderer. - 6. Lieu de destination des emigrants.<br />

Jahre - Annees<br />

Wohnkanton der Aaswanderer<br />

Canton de domicile<br />

des emigrants<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Lieu<br />

Reiseziel (Land des Anssehiffnngshafens)<br />

de destination (pays du port de daarquement)<br />

Sonst.<br />

Sonst.<br />

AUS-<br />

Nord-<br />

Sliciwan-<br />

Arne. Central-<br />

Vereinigte<br />

Autres rika Bra.<br />

rika Am,•<br />

Argentinierika<br />

An.<br />

Arne-<br />

.<br />

derer<br />

Uni -<br />

stra• Afrika<br />

Total Staaten pays 4 ,.<br />

silien<br />

guay<br />

- na-<br />

Chile Autres<br />

Reu- pays heu Afri_<br />

de<br />

des Etats-<br />

imini_ rique -'rn. - Brgsil Uruguay<br />

arge bliqu n e Chili de<br />

q,,,,<br />

- l'Ame-- Aus-<br />

--<br />

ind- Unis rique cen- tine rique tralie<br />

grants du trate du<br />

Nord<br />

Sud<br />

Asien<br />

Asie<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

, <strong>1912</strong><br />

1911<br />

5,871<br />

5,512<br />

4,195<br />

3,969<br />

222<br />

241<br />

16<br />

-<br />

228<br />

118<br />

21<br />

14<br />

969<br />

997<br />

17<br />

8<br />

21<br />

9<br />

113<br />

8o<br />

32<br />

36<br />

37<br />

40<br />

1910 5,178 4,072 1 9 5 6 72 40 683 9 32 28 16 25<br />

1909 ..... . • 4,915 3,79 8 103 13 72 28 720 7 23 94 27 30<br />

1908 3,656 2,855 6o 6 61 1 1 553 3 14 38 24 31<br />

1907 5,710 4,945 147 II 45 20 432 21 4 32 25 28<br />

1906 5,296 4,609 120 30 29 9 442 2 1 21 15 38<br />

1905 5,049 4,349 73 19 53 12 471 - 8 26 16 22<br />

1904 4,818 4,279 44. 12 46 8 3o8 7 7 71 23 13<br />

1903 5,817 5,286 17 8 39 1 4 238 30 24 79 65 27<br />

1902 4,707 4,22 7 6 5 45 22 230 32 5 77 48 20<br />

1901 3,921 3,52o 3 - 42 5 236 12 6 39 28 40<br />

1900 3,816 3,341 47 2 16 21 266 35 I 16 50 21<br />

1899 2,493 2,159 9 3 10 3 245 2 6 9 37 10<br />

1898 2,288 1,988 5 2 48 7 268 16 4 16 33 1<br />

Jahr -- Annee <strong>1912</strong><br />

Zürich 773 473 21 8 64 3 164 2 - 19 7 12<br />

Bern 1,102 916 38 2 10 - II0 II - 7 5 3 1<br />

Luzern 147 105 14 - 5 - 10 - - 13 - -<br />

Uri 28 26 - - 2 _ I - --<br />

Schwyz 248 240 - - 2 - 1 - - 5 - - I<br />

Obwalden 6 9 69 - - - - -- - - - - -<br />

Nidwalden . . . . . 26 25 - - - - - - 2 - -<br />

Glarus 62 54 - - - - 4 -- 3<br />

1 Zug 67 29 - 2 - - 5 _ - 25 - 7<br />

Fribourg 53 26 9 - 4 - 14 - - - - -<br />

Solothurn . . . . . 99 74 5 1 3 2 14 - - 1 -<br />

I Basel-Stadt 347 207 27 1 54 - 63 2 - 3 - -<br />

Basel-Land 228 73 1 4. - I0 - 17 2 - 1 - 2<br />

1<br />

Schaffhausen . . . . 54 44 - - 2 - 8 - - - - 2 1<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 55 38 - - 1 3 10 -- I I -- 1<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 5<br />

4 - - - - -<br />

St. Gallen 541 45 1 7 - 6 - 46 - 28 9 -- 4<br />

Graubünden 152 III 13 - - - 27 - - 10 1 -<br />

Aargau 204 347 9 1 3 - 42 - - 2 - -<br />

Thurgau 162 146 2 - - - 13 - - - - 2<br />

Tessin 696 499 2 - 20 8 163 - - 2 2 -<br />

Vaud 232 226 28 2 I2 - 65 - - 2 6 -<br />

Valais . . . . . . . 166 75 8 - 2 - 77 - 2 4 -<br />

Neuchätel . . . . 244 147 25 - 8 - 46 I - 7 20 -<br />

Genäve 233 113 II - 24 6 75 -- 1 - I 2


I<br />

1<br />

56 HL Bevölkerungsbewegung. — /11. Illouvement de la population.<br />

c. Die Auswanderer des Jahres <strong>1912</strong> nach Alter, Geschlecht und Civilstand,<br />

sowie nach dem Monat der Abreise.<br />

c. Les emigrants en <strong>1912</strong>, repartis selon l'äge, le sexe, rdtat civil et le mois du depart.<br />

MMIP<br />

Alters- Männliches Geschlecht Weibliches Geschlecht<br />

Monat<br />

jähre<br />

Sexe masculin Sexe feminin der<br />

(angenähert)<br />

Abreise<br />

Ledig Verheirate<br />

t witwet schieden ganzen<br />

heiratet witwet schieden ganzen<br />

Ver. Ge-<br />

Im Ledig Ver. Ver. Ge-<br />

Ins<br />

Age<br />

appro.xi_ Cglibataires<br />

Maries Veufs<br />

Cilibataires<br />

Maries Veuves vorDciee8 Total du<br />

31°i8<br />

mak,<br />

vorces<br />

Di-- Total<br />

cUpart<br />

Zahl<br />

der Auswanderer<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

Nombre<br />

des grnigrants<br />

0— 4 154 — — 154 165 — — 165 Januar . 265<br />

5— 9 toi — — — 101 90 — — — 90 Februar . 363<br />

10-14 91 — — 91 84 —<br />

15-19<br />

20-29<br />

675<br />

1534<br />

6<br />

257<br />

--<br />

2<br />

—<br />

I<br />

681<br />

1794<br />

250<br />

511<br />

59<br />

281<br />

--<br />

4 5<br />

30-39 275 319 7 13 624 io8 186 1 r 7 312<br />

40-49<br />

50-59<br />

75<br />

27<br />

1 74<br />

81<br />

6<br />

15<br />

5<br />

1<br />

26o<br />

124<br />

28<br />

4<br />

IOI<br />

49<br />

18<br />

27<br />

4<br />

4<br />

84 März . • 699<br />

,<br />

2v9<br />

8o1<br />

151<br />

84<br />

April . .<br />

Mai . . .<br />

585<br />

468<br />

Juni . . 345<br />

Juli . . 332<br />

August .<br />

September<br />

60-69 8 30 9 — 47 4 to 19 3 36 Oktober . 737<br />

70-79 3 — 5 — 8 — 1 2 — 3 November 527<br />

80— — 1 — — 1 I — — 1 Dezember 324<br />

Total 2943 868 44 2o 3875 1245 64 7 81 23 1996 Total 5871<br />

520<br />

710<br />

d. Die Auswanderer des Jahres <strong>1912</strong> nach Berufsklassen und Berufsgruppen.<br />

d. Les enggrants en <strong>1912</strong>, repartis par classes et groupes d'entreprises.<br />

Angehörige<br />

Erwerbende Hembres de la famille<br />

Kinder unter ,<br />

Exemant<br />

Erwachsene 15 Jahren :,, -..4<br />

Berufsklassen und Berufsgruppen une<br />

profession<br />

Enfants %<br />

Adultes au-deSsous tm e<br />

Ciasses et groupes d'entreprises<br />

de 15 ans e z.<br />

...<br />

.<br />

Z ,<br />

.2 e<br />

2<br />

•:-Z ,''<br />

,;"3<br />

-,-+<br />

74 .7<br />

.2 e<br />

',7<br />

.5 e<br />

, ,<br />

:,. 4+<br />

,:-. ,<br />

.2 t:1<br />

>7-;3<br />

-5 e<br />

, ,Z<br />

>,:t 4.,<br />

1 2 3 4 5 6 7 8<br />

A. Gewinnung der Naturerzeugnisse — Extraction et production de la<br />

matiere premiiTe<br />

1223 54 9 160 125<br />

84 1655<br />

a) Bergbau und sonstige Ausbeutung der toten Erdrinde —<br />

Exploitation des feines et aulres produits bruts du sol .<br />

b) Landwirtschaft und Viehzucht, Gartenbau — Agriculture,<br />

ilevage du Utail, jardinage<br />

c) Forstwirtschaft, Jagd, Fischerei — Sylviculture, chasse et<br />

p oche<br />

12<br />

1203<br />

8<br />

—<br />

5 3<br />

i<br />

—<br />

9<br />

—<br />

1<br />

159<br />

—<br />

—<br />

125 84<br />

—<br />

13<br />

1633<br />

9<br />

B. Veredlung der Natur- und der Arbeitserzeugnisse — Transformation<br />

de la matibre premire<br />

1326<br />

214<br />

3<br />

192<br />

90<br />

109<br />

1934<br />

a) Herstellung von Nahrungs- und Genussmitteln — Industries<br />

de l'alimentation et des boissons<br />

b) Herstellung von Kleidung und Putz — Industrien du vitement<br />

et de la toilette<br />

241<br />

-62<br />

—<br />

138<br />

I<br />

—<br />

30<br />

II<br />

12<br />

4<br />

12<br />

6<br />

296<br />

221


III. Bevölkerungsbewegung. — III. Mouvement de la Population. 57<br />

Berufsklassen und Berufsgruppen<br />

Classes et groupes d'entreprises<br />

Erwerbende<br />

ExerQant<br />

gine<br />

profession<br />

Angehörige<br />

Membres de la famille<br />

Kinder unter<br />

Erwachsene 15 Jahren<br />

Enfants<br />

A dulte s au-dessous<br />

de 15 ans<br />

g<br />

Ä--2,<br />

E r.:,<br />

7 •


1<br />

1<br />

58<br />

IV.<br />

Landwirtschaft. - Agriculture.<br />

1. Landwirtschaftliche Statistik einiger Kantone'.<br />

1. Statistiques agricoles de quelques cantons*.<br />

I. Kanton Zürich. - 1. Canton de Zurieh.<br />

Quelle - Source: Mitteilungen des statistischen Bureaus des Kantons Zürich.<br />

1. Die Weinernte in den Jahren 1909-1911.<br />

1. liendentent des vignes de 1909-1911.<br />

a. Ertrag und bebaute Fläche. - a. Production et surface vinicole.<br />

1011.<br />

Bezirke - Districts<br />

Ertrag - Produit<br />

per ha.<br />

par ha.<br />

Total<br />

Quantität - QuantiM<br />

Rotes<br />

Gewächs<br />

Weisses<br />

Gewächs<br />

Gemischtes<br />

Gewächs<br />

Fläche<br />

des<br />

Reblanden<br />

Crus Grus Grus Sur face<br />

rouges blancs maangM vinicole<br />

hl. hl. hl. hl. hl. ha.<br />

,<br />

;<br />

'<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

Zürich 29 8 8,896.9 636.8 5,280.8 2,979.3 298.5<br />

Affoltern 33 2 1,263.4 - 696.2 567.2 38.1<br />

Horgen 24 0 2,791.4 23.0 2,694.8 73.6 116.3<br />

Meilen 20.1 12,018.0 1,069.0 10,949.0 - 598.6<br />

Hinwil 14 9 52.0 - 52.0 - 3.5<br />

Uster 36.6 1,816.7 188.o 1,349.7 279.0 49.7<br />

1 Pfäffikon 34.6 207.6 - -- 207.6 6.o<br />

Winterthur ii 9 5,439.3 2,678.0 2,185.6 575.7 455.8<br />

Andelfingen 25 9 16,423.8 6,842.9 9,474.9 106.0 633.8<br />

Bülach 26.0 13,261.2 4,011.8 8,082.4 1,167.0 509.2<br />

Dielsdorf 3o 4 11,914.7 2,052.2 4,001.2 6,861.3 391.6<br />

Kanton - Canton 1911<br />

23.9 74,085.0 16,501.7 44,7 66 . 6 12,816.7 3,101.1<br />

'<br />

1010.<br />

Zürich 20 7 3,343.2 193.2 2,339.0 1,811.o 311.7<br />

Affoltern 5.4 213.6 3.0 112.4 98.2 39.5<br />

Horgen 20.3 1,284.2 7.0 1,275.2 2.0 124.8<br />

Meilen 13.8 8,510.6 906.9 7,603.7 - 616.3<br />

I Hinwil 2 2 9.0 - 6.o 3.0<br />

i, Uster 2.0 56.o - 49.0 7.0<br />

4.0<br />

55.1<br />

1 Pfäffikon 2 8 21.0 - - 21.0 7.5<br />

Winterthur 3.6 1,778.1 586.8 814.1 377.2 490.3<br />

Andelfingen 7 7 5,008.9 1,500.6 3,385.0 123.3 650.1<br />

Bülach 6.9 3,678.1 1,313.7 2,205.8 258.6 530.0<br />

Dielsdorf 8 6 3,513.3 262.1 732.0 2,519.2 406.5<br />

Kanton - Canton 1910 8.5 27,426.0 4,773.3 27,422.2 5,220.5 3,235.8 1<br />

1<br />

1<br />

1000.<br />

Zürich 7 8 3,136.7 82.1 2,424.6 630.0 404.2<br />

Affoltern 3.2 296.0 2.0 154.1 39.9 60.9<br />

Horgen 20 9 3,611.8 3,611.8 - 172.9<br />

Meilen 26 9 19,757.4 1 ,759 . 5 1 73498.8 499.1 734 .8 1<br />

Hinwil 6.7 42.2 - 41.2 2.0 6.3<br />

Uster 16 7 1,002.4 53.7 871.8 75.9 59.9<br />

I Pfäffikon 3 9 34.1 - 21.8 12.3 8.8<br />

Winterthur 8 8 4,942.9 2,620.5 1,854.9 467.5 558.6<br />

Andelfingen 16.5 11,588.8 5,209.8 6,236.2 242.8 702.7<br />

Bülach 9 6 5,421.1 1,713.4 2,971.4 736.3 565.4<br />

Dielsdorf 5.0 2,224.2 196.3 617.7 1.410.2 440.3<br />

Kanton - Canton 1909 1 4.0 51,956.6 11,637.3 36,304.3 4,025.0 3,714.8<br />

3' Siehe auch Abschnitt XI „Preise landwirtschaftlicher Erzeugnisse".<br />

* Voir aussi cha pitre XI ..PriX mouens des produds principaux agricoles".


IV. Landwirtschaft. - IV. Agriculture. 59<br />

I. Kanton Zürich. - 1. Canton de Zurieh.<br />

b. Geldwert. - b. Valeur.<br />

1011.<br />

Geldwert des Weinertrages- Valeur de la r&olte<br />

Bezirke - Districts<br />

Rotes Gewächs<br />

Crus rouges<br />

per hl.<br />

par ht.<br />

Fr.<br />

Betrag<br />

Montane<br />

Fr.<br />

Weisses Gewächs<br />

Crus blancs<br />

per hl.<br />

par hl.<br />

Fr.<br />

Betrag<br />

Montane<br />

Fr.<br />

Gemischtes Gewächs<br />

Crus inglangJs<br />

per hl.<br />

par hl.<br />

Fr.<br />

Betrag<br />

Montane<br />

Fr.<br />

Total<br />

Fr.<br />

2 3 4 5 6 7 8<br />

Zürich 77 8 49,530 54.7 289,050 55.9 166,440 505,020<br />

Affoltern 51.2 35,660 52.1 29,570 65,230<br />

Horgen wo 0 2,300 53.o 142,770 58.7 4,320 149,390<br />

Meilen 76 3 81,550 6o.o 656,570 738,120<br />

Hinwil 56.5 2,940 2,940<br />

Uster 80.0 15,040 53.o 71,510 59.8 16,680 103,230<br />

Pfäffikon 59.9 12,430 12,430<br />

Winterthur .. 82.o 229,540 52.0 113,730 67.3 38,750 372,020<br />

Andelfingen 7 8 5 537,03o 50.3 476,320 66.3 7,030 1,020,360<br />

Bülach 77.7 311,610 47.6 384,510 57.6 67,380 763,300<br />

Dielsdorf 73 5 77,350 49.7 398,700 56.2 385,690 663,740<br />

Kanton - Canton 1911 78.4 1,293,930 53.0 2,371,760 56.8 728,090 4,393,780<br />

1010.<br />

Zürich<br />

Affoltern<br />

76.1<br />

50.0<br />

14,710<br />

150<br />

48.6 65,040<br />

38.2 4,290<br />

50.7<br />

39.9<br />

91,780<br />

3,92o<br />

I71,530<br />

8,36o<br />

Horgen<br />

Meilen<br />

45.7<br />

67 3<br />

32o<br />

61,020<br />

46.5<br />

53-5 407,030 40.0<br />

8o<br />

-<br />

59,690<br />

468,050<br />

Hinwil . 48 .3 290 50.0 I50 440<br />

Uster 44 . 3 2,I70 50.0 35o 2,52o<br />

Pfäffikon - - - 44.3 930 930<br />

Winterthur 86 6 50,840 56.9 46,360 62.8 23,700 120,900<br />

Andelfingen 72.3 108,470 48.2 163,190 57.3 7,060 278,720<br />

Bülach 76 2 100,070 46.2 97,190 5o.8 13,130 210,390<br />

Dielsdorf 72.3 18,940 45.1 33,030 49.7 125,160 177,130<br />

Kanton - Canton 1910 74 . 3 354,520 50.4 877,88o 51.0 266,26o 1,498,660<br />

1000.<br />

Zürich 50.8 4,170 37.5 90,960 37.3 23,400 118,530<br />

Affoltern 35.0 70 27.3 4,200 28.3 1,130 5,400<br />

Horgen 34.7 125,390 325,390<br />

Meilen 47.9 84,340 I 39.2 686,370 40.7 20,310 791,020<br />

Hinwil 42.7 3,760 50.0 50 I,810<br />

Uster 54.9 2,950 31.9 27,830 38.5 2,92o 33,700<br />

Pfäffikon 36.4 770 44.7 550 1,320<br />

Winterthur 66 7 174,710 39.3 72,86o 48.7 22,770 270,340<br />

Andelfingen 62.5 325,580 39.7 247,530 61.3 8,750 583,860<br />

Bülach 67 5 115,680 38.4 114,220 41.0 30,170 260,070<br />

Dielsdorf 6o.7 11,920 35.4 21,870 39.6 55,830 89,620<br />

Kanton Canton 1909 61.8 719,420 38.4 1,393,760 41.3 365,880 2,279,060<br />


60 IV. Landwirtschaft. - IV. Agriculture.<br />

I. Kanton Zürich. - 1. Kanton de Zurich.<br />

c. Der durchschnittliche Weinertrag in Hektolitern per Hektare, 1890-1911.<br />

c. Rendement moyen des vignes en hectolitres, par hectare, de 1890-1911.<br />

Jahre<br />

Annges<br />

Zürich<br />

hl.<br />

Affoltern<br />

hl.<br />

Horgen<br />

hl.<br />

Meilen<br />

hl.<br />

Bezirke - Districts<br />

Hinwil<br />

hl.<br />

Uster<br />

hl.<br />

Pfäffikon<br />

hl.<br />

Winterthur<br />

hl.<br />

Andelfingen<br />

hl.<br />

Bülach<br />

hl.<br />

Dielsdort<br />

hl.<br />

Kanton<br />

tonon<br />

hl.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

1911 . • 29.8 33.2 24.0 20.3 34.9 36.6 34.6 11.9 25 0 26.0 30.4 23.9<br />

1910 . . . 10.7 5.4 10.3 13.8 2.2 1.0 2.8 3.6 7.7 6.9 8.6 8.5<br />

1909 . . . 7.8 3.2 20.9 26.9 6.7 16.7 3.9 8.8 16.5 9.6 5.0 14.0<br />

1908 39.8 1 28.1 42.9 24.1 9.8 31. 9 26.5 23.8 41.1 28.8 37.2 30.0<br />

1907 . . . 20.9 18.5 49.8 16.9 6.8 11.5 6., 16.3 40.4 26.9 34.9 26.7<br />

1906 . . . 6o.8 44 . 5 3 8. 3 54.8 18.1 39.4 12.2 23.2 23.5 31.9 54.5 39.8<br />

1905 . • • 55 . 5 41.0 66.8 53.2 20.3 44.4 33 .8 36.3 48.5 38.6 48.9 47.6<br />

1904 . . . 36. 8 40.6 56.5 •5.6 27.5 37.3 21.1 29.1 43 . 5 31.7 3 2 . 2 38.4<br />

1903 . . . 72.6 53.6 66.9 7o.8 18.8 43.7 30.3 34.5 47.9 3 9.6 61.5 54.4<br />

1902 . . . 40.9 17.2 42.2 33.1 5.8 20.5 8.3 35.5 31.7 26.6 38.8 30.5<br />

1901 . . • 65.5 42 .9 64.6 69.3 31.9 18.2 14.1 21 .3 35 . 3 32.2 55.9 46.5<br />

1900 . . . 69.0 5o.8 94.o 80.6 35.7 49.9 1 3.4 33.0 56.3 44.7 57 . 7 59 .0'<br />

1899 . . . 41.3 35.1 44.3 28.7 8.o 29.1 24.6 23.o 29.5 26.6 41.2 31.6<br />

1898 . . . 53.2 30.3 29.3 ' 22.2 4.9 23.3 17.5 23.0 34.2 30.0 42.3 32.1<br />

1897 . . . 43.6 20.3 44.0 21.7 3.9 24.2 23.2 17.4 40.9 33.6 23.7 30.3<br />

1896 . • • 64.9 31.5 61.0 70.5 38.1 2 8.0 26.0 25.4 40.3 37 . 5 42 .4 47.7<br />

1895 . . . 64.6 36.7 60.3 51.6 34.6 30.7 35.3 38.2 51.6 50.4 62.7 51.9<br />

1894 . . . 33.7 23.5 3 9 .6 25.2 8.8 27.2 23.o 37.8 54.7 38.1 30.7 36.3<br />

1893 . . . 37.8 22.3 53.2 67.o 9.2 27.6 25.3 26.6 36.9 29 .1 30.7 39.9<br />

1892 . . . 31.5 21.4 34.2 30. 5 1 0.0 26.0 15.4 16.4 30.5 21 .4 3 2.5 27.3<br />

1891 . . . 24.1 13.9 23.7 19.1 7.5 12.1 3.3 7.9 14.5 14.4 io.8 15.7<br />

1890 . . . 24.7 1 7 . 3 35 .4 34. 2 12.5 20.2 24.5 13.0 23.7 24.3 1 9.2 24.3<br />

d. Der Brutto-Geldwert des Weinertrages in Franken per Hektare, 1890-1911.<br />

d. Valeur brute du rendement des vignes en francs, par hectare, de 1890-1911.<br />

Jahre<br />

Annöes<br />

Zürich<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Horgen<br />

Fr.<br />

Meilen<br />

Fr.<br />

Bezirke - Districts<br />

Hinwil<br />

Fr.<br />

Uster<br />

Fr.<br />

Affoltern<br />

Pfäffikon<br />

Fr.<br />

Winterthur<br />

Fr.<br />

Andelfingen<br />

Fr.<br />

Billach<br />

Fr.<br />

Bielsdorf<br />

Fr.<br />

Elanton<br />

Canton<br />

Fr.<br />

1 - 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

j<br />

'<br />

1911 . . . 1,692 1,712 1,285 1,233 840 2,077 2,072 816 1,610 1,499 1,690 1,417;<br />

1910 . . . 550 212 478 759 » 1 10 46 124 247 429 397 43 6 463<br />

1909 .. . . 293 89 725 1,077 287 563 150 484 828 46o 204 614<br />

1908 . . . 662 78o 1,412 972 396 1,09 1 779 1,082 1,367 1,023 1,168 1,076<br />

1907 . . . 718 566 1,477 7,6 252 45 9 399 836 1,701 1,137 1,237 1,066<br />

1906 . . . 1,781 1,145 1,015 1,730 512 1,125 275 1,081 963 1,302 1,728 1,362<br />

1905 . . 1,133 851 1,197 1,204 518 1,054 787 1,043 1,062 862 1,050 1,065<br />

1904 . . 1,099 1,051 1,413 1,372 759 I,001 724 1,249 1,524 1,096 1,062 3,258<br />

1903 . . • 1 ,986 1 ,354 1,756 2,059 545 1,183 955 1,380 1,596 1,158 1,731 1,641<br />

1902 . . . 948 426 885 87o 175 616 208 592 984 779 1,043 845<br />

1901 . . . 1,160 718 926 1,358 646 382 297 656 739 699 1,125 932<br />

1900 . . . 1,417 976 1,714 1,834 812 1,309 299 1,120 1,199 984 1 ,302 1,335<br />

1899 . . . 1,512 3,094 1,559 1,199 321 1,178 863 3,096 1 ,16 3 1,047 1 ,5 2 3 1,243<br />

1898 . . . 1,841 951 1,001 921 165 825 57 9 1 ,1 30 1,457 1,200 1,448 1,256<br />

1897 . . . 1,317 663 1,210 735 130 866 742 832 1,537 1,298 852 1,086<br />

1896 . . . 1,466 784 1,228 1,725 1,084 920 762 937 1 ,00 3 999 1,114 1,210<br />

1895 . . . 2,312 1,289 1,641 1,945 1,299 1,239 1,260 1,898 2,208 1,902 2,220 1,998<br />

1894 . . . 8o7 636 813 787 298 803 67o 1,36 9 3,385 913 800 993<br />

1893 . . . 1,241 593 1,195 1,988 2 9 1 1,018 1,021 1,081 1,222 915 1,121 1,270<br />

1892 . • • 1 , 1 73 73o 1,136 1,230 413 1,038 633 838 1,423 888 1,299 1,126<br />

1891 . . . 819 376 723 73o 281 519 ui 418 671 547 421 609<br />

1890 . . 896 481 1,071 1,341 48 7 7 60 737 61 5 914 895 673 912<br />

-.-.7


IV. Landwirtschaft. - 117, Agriculture. 61<br />

I. Kanton Zürich. - 1. Canton de Zurieh.<br />

2. Milchwirtschaft. - 2. Industrie laiti&e.<br />

a. Die Käsereien nach der Art des Betriebes 1908-1911.<br />

a. Les fromageries d'apräs le mode d'exploitation de 1908 1911.<br />

Jahre<br />

Annes<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

2<br />

21<br />

26<br />

28<br />

24<br />

3<br />

6<br />

8<br />

2<br />

3<br />

4<br />

99<br />

105<br />

94<br />

105<br />

5<br />

2<br />

5<br />

5<br />

5<br />

6<br />

6<br />

7<br />

6<br />

5<br />

Abwechselnd<br />

Fronzageries fabriquant<br />

alternativement<br />

fett und fett und<br />

mager halbfett<br />

du gras<br />

et du<br />

maigre<br />

- 7<br />

14<br />

8<br />

II<br />

II<br />

du gras<br />

et du<br />

mi-gras<br />

2<br />

mage-1<br />

Das ganze Jahr<br />

Fromageries fabriquant<br />

uniquement du<br />

Weichkäse<br />

fett halbfett mager fromage.<br />

Zieger<br />

mou<br />

gras mi-gras maigre schabzieger<br />

(vacherins,<br />

etc.)<br />

fett,halbfett<br />

und<br />

mager<br />

du gras,<br />

du<br />

mi-gras<br />

et du<br />

maigre<br />

halbfett<br />

und<br />

mager<br />

du<br />

mi-gras<br />

et du<br />

maigre<br />

fett,<br />

mager<br />

u. Weichkäse<br />

du gras,<br />

du maigre<br />

et<br />

du mou<br />

9 10<br />

11<br />

3 2<br />

2 3<br />

2<br />

Käsereien<br />

Fro-<br />

ries<br />

12<br />

15711<br />

161<br />

153<br />

1602)<br />

i ) Einschliesslich 1 Käserei abwechselnd Mager und Zieger und 2Käsereien Mager- und Weichkäse. - ') Y compris<br />

1 fromagerie fabriquant alternativement du maigre et du schabzieger et 2 Pomagenes du maigre et du fromage mou.<br />

2) Einschliesslich 1 Käserei abwechselnd Fett und Zieger, 1 Käserei Halbfett und Zieger, 1 Käserei Mager<br />

und Zieger und 1 Käserei Mager und Limburger. - Y compris 1 fromagerie fabriquant alternativement du gras<br />

et du schabzieger, 1 fromagerie du mi-gras et du schabzieger, 1 fromagerie du maigre et du schabzieger et 1 fromagerie<br />

du maigre et du Limburger.<br />

b. Geldwert und Verwertung der in die Käsereien gelieferten Milch.<br />

b. Valeur et emploi du lait livre aux fromageries.<br />

Jahre<br />

Annes<br />

Total Durch- Geldeingelieferte<br />

schnittlieber wert der<br />

Milch Preis per q. Milch<br />

Total<br />

du lait livr<br />

Prix moyen<br />

par q.<br />

Valeur du ,<br />

lait livre<br />

An<br />

Private<br />

verkauft<br />

Lait vendu<br />

a. des particuliers<br />

q .<br />

Zur Käserei verwendet<br />

Lait eznploy siAcialement et la fabrication<br />

du fromage<br />

Weichkäse<br />

für halbfett mager<br />

Zieger<br />

Fettkäse<br />

schabzieger<br />

gras mi-gras maigre<br />

mou<br />

(Limb.<br />

ou vacherins,<br />

etc. )<br />

q.<br />

q.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

q. q. q<br />

q<br />

1 2 3 4 5 I6 7 8 9 10<br />

1911 429,651 18.2 7,804,930 191,929 57,317 15,338 151,334 991 11,821<br />

1910 406,566 16.9 6,872,390 145,054 84,357 22,520 143,584 6,161 24,477<br />

1909 405,829 15-9 6,439,090 145,288 93,776 4,852 148,048 3,214 10,652<br />

1908 412,403 15.9 6,538,680 153,786 78,065 6,176 156,282 5,614 11,501<br />

Jahre<br />

Annes<br />

c. Käse- und Butterproduktion 1910 und 1911.<br />

o. Production du fromage et du beurre de 1910 et 1911.<br />

fetter<br />

gras<br />

q.<br />

Käse - Fronzage<br />

halbfetter<br />

m i-gras<br />

magerer<br />

maigre<br />

q.<br />

q.<br />

3 4<br />

1,227.0 9,080.0<br />

Weichkäse<br />

mou<br />

q. q.<br />

Zieger<br />

schabzieger<br />

Zentrifugenbutter<br />

centrifuge<br />

q.<br />

Butter - Beurre<br />

Rahmbutter<br />

de creme<br />

q.<br />

Vorbruchbutter<br />

de br2ches<br />

6 7<br />

Kanton - Canton 1911 . 4,871.9<br />

99.1 1,241.2 3,602.5 2,537.1 649.9<br />

Durchschnittl.Preis per q.1 Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. I Fr. Fr. Fr.<br />

Prix moyen par q. . 193-2051) 186- 60-12o2) 100.225 3) 55-561350-38o 320-340 280-300<br />

Geldwert - Valeur . . 961,290 228,220 773,030 12,73o 68,890 1,314,800 837,240 188,470<br />

2,044,160 2,340,510<br />

Kanton - Canton 1910 . 7,170.3 1,001.6 8,615.0 616.1 1,520.1 3,191.5 2,760.8 906.2<br />

Durchschnittl.Preis per q.1 Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

Prix moyen par q. . J 172-1961) 17o- 60-105 2) 90-220s) 54 55 330-360 290-330 26o-290<br />

Geldwert.- Valeur . 1,312,810 170,270 704,690 74,470 82,850 1,101,070 855,8.50 249,200<br />

2,345,090 2,206,120<br />

1911: 1) Tilsiter Fr. 165-170. - 1) Fromage de Tilsit Fr. 165-170. - 2) Handmagerkäse Fr. 105-120, Zentrifugenkäse<br />

Fr. 60-70. - 2 ) Petit fromage maigre Fr. 10.5-120, fromage centrifuge Fr. 60-70. - 3 ) Limburger<br />

Fr. 100.-110, Briekäse Fr. 215-225. - 3 ) Fromage de Limbourg Fr. 100-110, fromage de Brie Fr. 215-225.<br />

1910: 2 ) Tilsiter Fr. 150-160. - 2 ) Fromage de Tilsit Fr. 150-160. - 2 ) Handmagerkäse Fr. 98-105, Zentrifugenkäse<br />

Fr. 60-65. - 2) Petit fromage maigre Fr. 98-105, fromage centrifuge Fr. 60-65. - 3 ) Limburger Fr. 90-98,<br />

Briekäse Fr. 210-220. - Fromage de Limbourg Fr 90-98, fromage de Brie Fr. 210-220.<br />

q.


62 IV. Landwirtschaft. - IV. Agriculture.<br />

II. Kanton Bern. - (Janton de Berne.<br />

Quelle - Source: Mitteilungen des statistischen Bureaus des Kantons Bern.<br />

1. Die Getreidearten, Hackfrüchte, Futterkräuter etc. 1907-1911.<br />

1. C6r&cles, plantes-racines, herbes fourrag&es, etc., 1907-1911.<br />

a. Ernte und bebaute Fläche. - a. Recolte et surfaces cultivies.<br />

Gattungen - Espces<br />

1. Getreidearten - C6r6ales.<br />

Menge der geernteten Produkte im Jahre: I<br />

Quantit6 de la recolte en:<br />

1911 I 1910 1909 1908 1907<br />

Bebaute<br />

Fläche<br />

1910<br />

Sur face<br />

cultive<br />

1910<br />

4- q. q. q. q. ha.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

1<br />

Weizen - Froment 185,140 1 47,3 61 184,740 1 77,598 18 7,395 10,240.4<br />

Korn - Epeautre 233,395 185,345 244,060 222,433 257,511 10,923.5<br />

Roggen - Seigle 244,906 122,324 142,639 92,892 140,514 7,764.5<br />

Gerste - Orge 28,614 23,682 25,651 26,652 26,120 1,684.4<br />

Hafer - Avoine 219,899 201,812 209,784 1 97,435 200,710 11,067.8<br />

Total 811,954 680,52 4 806,874 717,010 812,250 41,680.6<br />

Stroh - Paille 1,340,407 1,190.154 1,355,118 1,216,212 1,358,035 --<br />

2. Hackfrüchte - Plantes-racines. -<br />

Kartoffeln - Pommes de terre . 2,509,528 1,260,261 2,457, 1 43 3,547,3 11 3,384,639 20,713.4<br />

Runkeln und Kohlrüben - Betterares<br />

et ChOleX-raues . . . . 768,175 717,200 887,436 890,708 812,872 3,487.7<br />

Möhren - Carottes 45,469 57.502 66,064 74,775 70,101 732.0<br />

Möhren (Nachfrucht) - Carottes<br />

(arriere-ricolte) 9,943 15,938 25,969 39,049 20,386 -<br />

Ackerrüben (Nachfrucht) - Raves<br />

(arriere-Hcolte) IS,' 1 8 59,554 52,142 46,227 50,469 -<br />

Zuckerrüben - Betteraves d sucre 118,233 102,634 11 4,440 207,465 127,364 414.9<br />

3. Kunstfutter - Fourrages artificiels.<br />

Futtermischungen - Fourrages in&<br />

langis 2,925,638 3,127,817 2,801,487 2,906,244 2 ,77 6,553 39,941.4<br />

Klee - Trete 1,117,205 1,179,882 1 ,254,333 1 ,3 04,0 7 2 1,267,713 13,953.4<br />

Luzerne - Luzerne 292,040 2 9 8,547 244,43 2 245,494 234,57 6 3,833.4<br />

Esparsette - E.sparcette . . . 273,001 2 7979 0 3 2 7,595 345,354 328,305 4,528.3<br />

Übrige Futterpflanzen - Autres<br />

herbes fourrageres 121,826 126,415 97,789 94,977 96,154 2,115.4<br />

Vor- oder Nachfrucht - Avantou<br />

arriere-i*olte 134,011 80,487 126,782 129,681 97,651 ----<br />

4. Gemüse- und Hülsenfrüchte - Legumes<br />

et legumineuses.<br />

Vierling = 25 Köpfe - Qualteron = 25 tetes.<br />

Kohl (Kabis) - Choux . . . . 560 ;416 708,368 1 859,402 807,676 816,144 1,038.6<br />

Viertel = 13 Liter - Quarteros = 15 litres.<br />

Erbsen - Pois 99,689 88,633 I16,222 116,854 121,972 318.8<br />

Ackerbohnen - Haricots . . • 1 93,493 199,716 248,996 292,305 292,224 632.9<br />

' 5. Handelspflanzen - Plantes industrielles.<br />

Raps -- Colza 32.7 42.4 107.8 146.5 188.2 8.3<br />

Hanf - Chanvre 255.1 331.7 771.7 724.3 728.2 55.4<br />

Flachs - Lin 681.0 703.4 1,39 6.5 1,249.6 1,421.3 104.4<br />

Cichorie -- Chicoree 84.9 107.0 126 72.8 94.6 3.3<br />

Tabak - Tabac 66 0 94.3 276.2 282.2 290 5 7<br />

6. Wiesenbau - Culture des prgs.<br />

Heu, Emd, Herbstgras - Foin,<br />

regain, pdture d'automne . . 7,373,793 8,084,489 7,323,117 7,767,738 7,294,091 112,657.4


IV. Landwirtschaft. - Agriculture. 63<br />

II. Kanton Bern. - Cantün de Berne.<br />

b. Geldwert. - b. Yaleur.<br />

Gattungen - Espbces<br />

Wert der geernteten Produkte im Jahre:<br />

Yaleur de la rgcolte en:<br />

Bebaute ;<br />

Fläche<br />

1911 1910 1909 1908 1907<br />

1910<br />

Surface<br />

cul1iv&<br />

1910<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. ha.<br />

1. Getreidearten - Cgrütles.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

Weizen - Froment 4,468,482 3,447,464 4,333,222 3,988,979 4,3 29,837 10,240.4<br />

Korn - Epeautre . . . . . . 4,425,37 0 3,225,564 4,174,068 3,6 44,365 4,36 9,724 30,923.5<br />

Roggen - Seigle . . . . 2,838,970 2,267,360 2,620,939 1 ,664,935 2 ,590,5 28 7,764.5<br />

Gerste - Orge 555,214 429,622 474,59 1 483,045 485,711 1,684.4<br />

Hafer - Avoine . . . . . . 4,360,537 3,673,236 4,020,626 3,800,9 15 3,990,692 11,067.8<br />

Total 36,648,573 13,041,246 15,623,446 13,582,139 15,766,492 41,680.6<br />

Stroh - Paille 9,274,807 7,523,689 8,461,206 6,654,311 8,321,181 -<br />

2. Hackfrüchte - Plantes-racines.<br />

Kartoffeln - Pommes de terre • 24,331,630 13,351,774 17,907,996 18,672,027 18,900,047 20,713.4<br />

Runkeln und Kohlrüben - Betteraves<br />

et choux-raves . . . . 2,909,021 2,264,286 2 ,48 2,545 2,324,0 19 2,3 84,819 3,487.7<br />

Möhren - Carottes 433,853 37 1 ,496 391,4 29 394,799 381,013 73.0<br />

Möhren (Nachfrucht) - Carottes<br />

(arrib-e-dcolte) 105,640 302,386 89,587 96,185 506,007 -<br />

Ackerrüben (Nachfrucht) - Rares<br />

(arrib-e-Hcolte) 94,981 166,o 9 1 322,346 103,325 11 9,8 35 -<br />

Zuckerrüben - Betteraves (st sucre 314,468 254,452 273,807 258,104 305,392 414.9:<br />

3. Kunstfutter - Fourrages artificiels.<br />

Futtermischungen - Fourrages nielanges<br />

32,467,023 30,946,46 30,7 29, 659 2 7,777,374 30,3 29,815 39,941.4<br />

Klee - Tri/le 12,342,627 11,559,063 13,681,842 12,44 1,622 13,696,873 13,953.4<br />

Luzerne -- Luzerne . . . . . 3,114,450 2,809 ,069 2,594,478 2,244,952 2,463,143 3,833.4<br />

Esparsette - Esparsette - • - 2 , 85 1 ,797 2,592,216 3,397,816 3,058,227 3,377,849 4,528.3<br />

-Übrige Futterpflanzen - Autres<br />

herbes fourrag&es . . . . . 1,371,745 1,271,7 94 3,073,460 910,742 1,051,397 2,115.4<br />

Vor- oder Nachfrucht - Auntou<br />

arrAre-rAolte 1,506,585 810,425 1 ,395, 81 5 1,237,089 1,055,33 1 -<br />

4. Gemüse und Hülsenfrüchte - Legumes<br />

et Iggumineuses.<br />

.<br />

Kohl (Kabis) - Choux . . . . 4,045,804 2.996,466 3,045,112 2,908,5 1 8 2,959,809 1,038.6<br />

Erbsen - Pois 472,545 420,817 538,386 528,899 559,970 338.8<br />

Ackerbohnen - Haricols . . . 1 ,014,73 1 945,795 3,083,062 1,210,915 1,168,670 632.9<br />

5. Handelspflanzen . - Plantes industrielles.<br />

I Raps - Colza 1,105 1,613 2,894 4,286 6,288 8.3<br />

Hanf - Chanvre . • • 43,239 51,079 120,100 113,122 11 4,643 55.4<br />

Flachs - Lin 124,402 12 3, 294 255,463 218,026 255,299 104.4<br />

Cichorie -- Chicore'e 6,792 8,529 7,214 4,944 6,313 3.3<br />

Tabak - Tabac 4,990 6,854 39,334 19,226 23,200 5.7<br />

6. Wiesenbau - Culture des pres.<br />

Heu, Emd, Herbstgras - Foin,<br />

regain, päture d'automne . . 77,277,299 77,241,113 78,634,214 71,731,559 77,161,680 112,657.4


64 IV. Landwirtschaft. - IV. Agriculture.<br />

II<br />

Gattungen - Especes<br />

II. Kanton Bern. - Canton de Berne.<br />

2. Obsternte in den Jahren 1908-1911.<br />

2. R6colte des fruits de 1908 1911.<br />

Gesamtertrag<br />

Total du produit<br />

Geldwert des Obstertrages<br />

Valeur du produit<br />

,<br />

1911 1910 1909 1908 1911 1910 1909 1908<br />

9, q. q. q. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5<br />

6 7 8<br />

Äpfel -- Pommes . . . 150,746 696,745 309,260 1,122,487 3,957,475 8,703,907 5, 01 4,748 9,587,415<br />

Birnen - Poires • • • 49,464 173,631 107,066 214,258 1,101,4 171 2,120,969 1 ,457,328 1,836,283<br />

Kirschen - Cerises . . 79,899 101,512 114,990 156,058 2,525,9091 3,356,154, 4,426,011<br />

Zwetschgen - Pruneaux 23,645 33,201 46,353 44,269 596,2311 690,5221 79 6,577 778,595<br />

Nüsse - Noix. . . . 2,987 6,318, 4,001 14,921 100,7541 197,8391 117,288 417,333<br />

Total 306,741 1,011,407381,67o 1 ,55 1 ,993 8 ,281 ,7861 5,069,39 1 1 10,805,5 6 9 17,045,637<br />

[ i<br />

3. Die Weinernte im Jahre 1911, verglichen mit früheren Jahren.<br />

3. Reildement des vignes en 1911, compare avec les ann6es pr6e6dentes.<br />

Bezirke - Districts<br />

a. Rebenbesitzer, Ertrag und bebaute Fläche.<br />

a. Proprietaires de vignes, production et surface vinicole.<br />

Rebenbesitzer<br />

Propriifaires<br />

de<br />

vignes<br />

Ertrag - Produit Quantität - Quantite Fläche des<br />

Reblandes<br />

per ha.<br />

par ha.<br />

hl.<br />

Total<br />

hl.<br />

Rotes Gewächs<br />

Grus rouges<br />

hl.<br />

Weisses Gewächs<br />

Crus blancs<br />

hl.<br />

9<br />

Surface<br />

vinicole<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

Biel 41 36.24 595 8 587 16.42<br />

Neuenstadt 325 33.26 4,324 22 4,302 130.00<br />

Erlach 947 17.74 2,303 50 2,253 129.84<br />

Nidau 733 25.25 . 4,015-5 19 3,996.5 159.02<br />

Bieren 152 6.57 6o 6o 9.13<br />

Laufen 65 8.67 65 - 65 7.50<br />

Laupen 1 11.11 1 1 0.09<br />

Thun 12 9.57 4.5 4.5 0.47<br />

N.-Simmenthal (Spiez) . . 18 1.33 2 2 5.50<br />

Bezirke - Districts<br />

1911 2294 25.05 11,370 99 11,271 453.97<br />

1910 2499 0.55 265 3 262 486.36<br />

1909 2642 19.89 9,302 126 9,176 467.78<br />

1908 2633 60.44 30,362 320 30,042 502.36<br />

b. Geldwert. - b. Valeur.<br />

Rotes Gewächs<br />

Crus rouges<br />

Geldwert des Ertrages<br />

Valeur de la rkolte<br />

Weisses Gewäch<br />

Crus blancs<br />

Tol ta<br />

l'el.<br />

Hektare<br />

ha.<br />

Kapitalwert der Reben L<br />

Valeur des vignes [ I<br />

per ha.<br />

per hl. Betrag per hl. Betrag<br />

par ha. Total<br />

par bl. Montant par hl. Montant<br />

hepcatar re<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Biel 100 - 800 59.50 39,576 40,376 2 ,459 9,257 152,000'<br />

Neuenstadt 9o.-- 1,980 62.-- 266,724 268 ,704 2 ,06 7 5,770 750,000<br />

Erlach 105 - 5,300 6 3 .80 148,188 153,488 1,182 3,406 442,205<br />

Nidau 98 30 1,875 63.70 280,782 282,657 1 ,777 8,583 1,364,8301<br />

Büren 55.- 1300 3,300 362 2,822 25,761<br />

Laufen 55.--- 3,575 3,575 477 4,000 30,000<br />

Laupen 59.80 6o 6o 667 3,556 320';<br />

Thun 59.80 269 269 572 7,021 3,3001<br />

N.-Simmenthal (Spiez) . . - 59.80 120 120 8o 3,333 5,000;<br />

1911 100.60 9,955 65.90 742,5 94 752,54 9 1,658 6,109 2,773,4161<br />

1910 63.3o 190 60.40 15,813 16,003 33 5,962 2,899,536<br />

1909 65.10 8.203 48.26 442,8 3 1 45 1 ,034 9 64 7,005 3,276,780<br />

1908 59.8o 19,128, 35.50 1,065,974 1,085,102 2,160 6,6o8 3,319,570,


Jahr<br />

Annees<br />

1V. Landwirtschaft. - IV. Agriculture. 6 5<br />

III. Kanton Schaffhausen. - III. Canton de Sehaffhouse.<br />

Quelle - Source: Statistik des schaffhauserischen Weinbaues.<br />

Weinbau. - Viticulture.<br />

a. Weinertrag, Geldwert" und bebaute Fläche 1896--1911.<br />

a. Rendement des vignes, valeur et surface vinicole, 1896-1911.<br />

Weinertrag - Yin Hcolt6 Geldwert - Yaleur Bebaute<br />

ge- im Durch- go-<br />

Fläche<br />

roter weisse mischter<br />

schn itt roter weisser<br />

Total per ha.<br />

mischter<br />

Total Surface<br />

rouge blanc mg_<br />

Moyenne<br />

rouge blanc ?nj_<br />

lange par ha. lange" vinicole j<br />

hl. hl. hl. hl. hl. Fr. Fr. Fr. Fr. ha.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 0 10 11 [<br />

1911 5,374 1 1,22 2 404 17,000 20.95 475,991 588,454 28, 265 1,092,710 811.25<br />

1910 590 3,7 1 3 5 8 5 4,888 5.63 42,759 174,102 34,9 1 4 2 5 1 ,775 867.6o<br />

1909 3,075 4,5 0 3 1 ,344 8,922 9.25 192,518 175,695 66,410 434,623 964.17<br />

1908 15,206 20,747 1,147 37,100 37.22 651,182 483,212 39,270 1,173,664 996.74<br />

1907 15,585 22,021 48 5 3 8,091 37.33 869,359 679,721 22,6 5 1 1,571,731 1,020.51<br />

1906 17,592 28,377 95 1 46,920 45 . 74 960,818 800,126 41,059 1,802,003 1,025.76<br />

1905 2 3,43 2 34,386 2,478 60,296 57.98 709,946 546,276 64,148 1,320 ,370 1,039.90'<br />

1904 9,192 18,877 1,030 29,099 2 7 . 35 526,296 546,494 43,247 1,116,037 1,063.90<br />

1903 13,017 24,705 924 38,646 36.08 641,059 691,436 36,061 1,368,556 1,071.001<br />

1902 15,260 18,898 1,202 35,360 32.41 533,276 402,203 38,788 974,267 1,090.90<br />

, 1901 15,820 29,249 1,372 146,44 1 41.69 469,474 477,48 3 30,896 977,853 1,113.9°1<br />

1900 44,775 65,846 1,446 12,067 1 0 1. 19 1,263,840 958,652 31,808 2,254,300 1,107.45<br />

' 1899 13,433 20,366 1 ,373 35, 1 7 2 31.68 719,516 656,059 53,934 1,429,509 1,110.46<br />

1898 11,187 14,593 1,439 27,219 24.46 698,647 537,55 2 64,8,3 1,301,012 1,111.67<br />

1897 18,848 2 5,79 6 1,298 45,94 2 41.42 760,141 686,496 42,596 1,489,233 1,109.14<br />

1896 22,369 34,630 1,660 58,65 9 53.37 765,473 615,800 44,510 1,425,783 1,100 .83<br />

-I<br />

b. Der Geldertrag an Wein vom Jahre 1911, verglichen mit dem Ertrage<br />

früherer Jahre.<br />

6. Produit de la recolte en vin de 1911, compare ä celui des annees precedentes.<br />

Jahrgang - Annes<br />

Wert - Valeur<br />

Fr.<br />

Jahrgang - Annes<br />

Wert - Valeur<br />

Fr.<br />

1 1875 2,815,007 28 186 • 1,421,227<br />

2 1885 2,570,877 29 1871 1,378,602<br />

3 1874 2,488,489 30 1903 1,368,556<br />

4 1868 2,466,864 31 1872 1,326,746<br />

5 1900 2,254,300 32 1905 . . . . 1,320,370<br />

6 1895 2,158,130 33 1898 1,301,012<br />

7 1873 2,120,187 34 1858 1,235,200<br />

8 1863 1,958,826 35 1886 1,187,507<br />

9 1878 1,855,720 36 1908 1,173,664<br />

10 1876 1,843,094 37 1904 1,116,037<br />

11 1893 1,829,185 38 1877 1,103,472<br />

12 1890 1,817,743 39 1880 1,094,508<br />

T 3 1906 1,802,003 40 1911 1,092,710<br />

14 1892 1,786,620 41 1888 1,060,065<br />

15 1862 1,743,390 42 1870 1,035,839<br />

16 1859 1,722,814 43 1864 1,029,221<br />

17 1866 1,674,872 44 1867 991,816<br />

18 1884 1,646,060 45 1901 977,853<br />

19 1881 1,636,779 46 1902 974,267<br />

20 1865 1,617,729 47 1879 890,763<br />

21 1894 1,608,103 48 1883 855,752<br />

22 1907 1,571,731 49 1860 543,134<br />

23 1887 1,520,965 50 1861 512,839<br />

24 1889 . . . • • 1,510,743 51 1909 434,623<br />

25 1897 - . . • • 1,489,233 52 1891 353,404<br />

26 1899 1,429,509 53 1910 251,775<br />

27 1896 . - . • 1,425,783<br />

5


1<br />

66 IV. Landwirtschaft. - Agriculture.<br />

IV. Kanton Aargau. - IV. Canton d' Argovie.<br />

Quelle - Source: Aargauische statistische Mitteilungen.<br />

1. Der Obstbau in den Jahren 1907-1911.<br />

1. Culture fruitU •e de 1907-1911.<br />

Ernte - Recolte<br />

Geldwert - Valeur<br />

1911<br />

q.<br />

1910 1908 1907<br />

q.<br />

1911<br />

Fr.<br />

1910')<br />

Fr.<br />

1908<br />

Fr.<br />

1907<br />

Fr.<br />

2 3 4 5 7 8 9<br />

Äpfel - .Pomines . 53,223 . 81,472 190,122 92,463 949,570<br />

1)<br />

1,736,408 2,126,649<br />

Birnen - Poires . 57,272 38,304 81,416 31,885 809,910<br />

1)<br />

637,562 382,620<br />

Kirschen - Cerises 37,339 1,705 5,800 3,676 654,920<br />

1)<br />

119,570 110,280<br />

2,414,400<br />

1)<br />

2,493,539 2,619,549<br />

Angaben für das Jahr 1909 fallen aus, da dieselben so mangelhaft, dass an eine Verarbeitung nicht<br />

gedacht werden konnte.<br />

1) Ist aus den Angaben nicht zu berechnen, wenn man nicht annehmen will, dass demselben Quantum<br />

etwa der Wert des Durchschnitts der letzten 10 Jahre zukomme.<br />

Il manque les donn ges pour l'ann ge 1909; celles-ci itaient si defectueuses qu'il afallu renoncer 9 les dgpouiller.<br />

1) La valeur ne peut gtre d gduite, par raint', des do nn ges. si l'on ne veut pas admettre que pour une quan-<br />

Mg d gtermin ge an peut attribuer la valeur moyenne des .10 derniZres annges.<br />

2. Der Mostertrag von 1909-1911.<br />

2. La Heolte en cidre de 1909-1911.<br />

1911 1910 1909<br />

Ertrag Durchschnitts.<br />

Ertrac, Durchschnittspreis<br />

Geldwert in Hekto- preis<br />

Ertrag Durchschnitts.<br />

in Hain. preis Geldwert in Iwan .<br />

litern per Hektoliter<br />

litern per Hektoliter<br />

litern per Hektoliter<br />

Prix moyen Valeur<br />

Prix moyen Valeur Prix moyen<br />

Hectolitres<br />

Fr. Fr. litres<br />

hi.<br />

Hecto-<br />

par hl.<br />

par hl.<br />

Hecto-<br />

par<br />

Fr. Fr. litres Fr .<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Geldwert<br />

Valeur<br />

Kanton-Canton 41 ,090 26.3 7,082,431 207,747 18.-- 1 ,939,44 6 111,428 14.8 1,653,510<br />

_____<br />

Fr.<br />

Jahr gang<br />

Kanton<br />

Canton<br />

3. Die Weinernte von 1903-1911.<br />

3. Rendement des vignes de 1903 -1911.<br />

Gesamt-<br />

Wiche<br />

des Reblanden<br />

Gesamtweinertrag<br />

Elende-<br />

Gesamtwert<br />

des<br />

Weinertrages<br />

Vom Gesamtertrag ist<br />

Repartition du rendenient<br />

Vom Gesamtwert trifft es auf<br />

&Partition de la valeur totale<br />

Rotes Weisses Gemischtes Rotes Weisses Gemischtes<br />

Surface ment Valeur totale Gewächs Gewächs Gewächs Gewächs Gewächs Gewächs<br />

Annees vinicole total des du Crus Crus C7'218 Grus Grus Grus<br />

totale vignes rendement rouges blancs m glang'es rouges blancs mglangis<br />

ha. hl. Fr. _hl. hl 111. Fr. Fr. Fr.<br />

i I 2 3 I 4 1 5 6 7 I 8 9 10<br />

1911 1,518.63 12,449 784,082 1,768 4,329 6,352 261,230 250,550 372,302<br />

1910 1,532.67 2,869 161,837 248 1 , 1 44 1 ,477 21,948 58,802 87,087<br />

1909 2,138.67 11,644 562,186 1,282 4,856' 5,5o6 87,896 203,968 270,322<br />

1908 2,138.67 44,3 1 9 1 ,55 2 , 1 30 3,755 15,400 25,264 219, 105 473,2 70 859,755<br />

1907 2,138.67 26,276 1,091,617 3,108 9,867 13,301 199,850 386,277 505,490<br />

1906 2,128.67 56,j0 9 2,122,945 8,191 75,088 33,03 0 46 5,994 495,9 2 7 1,161,024<br />

1905 2,131.50 56,689 1,779,188 4,618 17,267 34,804 277,064 518,004 1,044,120<br />

1904 2,12 9 .26 29,965 1,139,086 3,721 8,478 77,766 1 93,492 288,252 657,342<br />

1903 2,129.26 88,683 2,132,567 1 0,473 28 ,9 18 49, 2 9 2 450,339 66 5, 11 4 1,017,114


I<br />

IV. Landwirtschaft. - IV. Agriculture. 67<br />

V. Kanton Waadt. - V. Canton de Vaud.<br />

Quelle - Source : Statistique agricole du canton de Vaud.<br />

1. Die Getreidearten, Stroh, Futterkräuter und Hackfrüchte 1908-1911.<br />

1. C&Mles, paille, fourrages et regain, tubercules et<br />

plantes-racines, 1908-1911.<br />

Gattungen<br />

Especes<br />

1911<br />

Ernte - Rkolte<br />

1910 1909<br />

1908<br />

1911<br />

Geldwert - Yaleur<br />

1910 1909<br />

1908<br />

q .<br />

q.<br />

q.<br />

q.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

1. Getreide -Nr.eales.<br />

Weizen - Froment 274,020 244,3 64 263,762 281,952 6,329,862 5,534,844 6,145,654 6,287,529<br />

Roggen -- Seigle . 13,689 12,411 12,459 12,9 14 276,517 248,220 252,9 17 258,280<br />

Mengkorn - .21Meil 64,453 58 ,484 57,386 66,17 9 1,369,626 1,181,376 1,190,759 1,316,962<br />

Gerste - Orge . . 16,127 12,689 11,833 11,809 316,895 246,166 221,868 224,961<br />

Hafer -- Avoine . 178,688 185,164 176,599 171,729 3,466,547 3,490,341 3,443,680 3,322,956<br />

Mais - Mais . . 195 195 394 213 3,656 3,510 7,092 3,940<br />

Total 547,172 513,307 522,433 544,796 11,763,103 10,704,457 11,261,970 11,414,628<br />

Stroh - _Paille . . 942 , 16 3 9 25,36 5 988,618 963,422 6 , 8 77,7 89 6 , 1 99,945<br />

6,178,862 5,383,963<br />

2. Heu und Emd-Fourrages<br />

et regain . 4,186,844 4,5 6 7,348 4,485, 2 5 2 4,661,429 38,100,280 34,483,477 34,984,965 34,960,717<br />

3. Haeldrlichte-Tuberi<br />

cules et plantesracines.<br />

Kartoffeln_ Pommes<br />

de terre . . . . 891,224 451,262 3,095,689 1,377,72o 9,001,362 5,279,765 8,217,667 7,735,232<br />

Möhren, Runkeln -<br />

Carottes , betteraves 42 9,881 426,759 544,034 574, 2 5 6 2,278,369 2,368,512 2 ,284,942 2,124,747<br />

Zuckerrüben - Betteraves<br />

ä sucre . - - - - - - --<br />

I<br />

Total 1,321,105 878,021 1 ,639,7 23 1,951,976 11 , 2 79,73 1 7,648,277 10,502,609 9,839,979<br />

2. Der Obstbau in den Jahren 1908-1911.<br />

2. eiaflure fruitiire de 1908-1911.<br />

Ernte - Recolte<br />

Geldwert - Valeur<br />

Gattungen - Espkes<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

q.<br />

q.<br />

kl-<br />

q.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

,<br />

Äpfel und Birnen -Pommes<br />

et poires 59,969 104,870 65,074 104,664 1,166,397 1 ,431,475 998,885 1,549,027<br />

Kirschen - Cerises . . . 23,725 33,862 20,548 31,680 593,125 302,481 497,261 653,024<br />

Zwetschgen und Pflaumen -<br />

Pr un es et pruneaux . . 12,388 6,616 11,345 17,213 2 79,9 68 161,761 241,648 290,899<br />

Nüsse - .Noix . . . . 2,018 1,868 1,563 5,896 70,024 64,352 50,172 360,371<br />

Kastanien - Ohehaignes . 154 132 314 558 3,465 3,405 6,798 13,364<br />

Total 98,254 125,348 98,844 160,0 1 1 2,112,979 1 ,9 63,474 1 ,794,7 64 2,664,685


1<br />

I<br />

I<br />

,<br />

1<br />

68 IV. Landwirtschaft. - TV. Agriculture.<br />

Anbau-<br />

Bezirke Fläche<br />

Sur face<br />

Districts vinicole<br />

V. Kanton Waadt. - V. Canton de Vaud.<br />

3. Der Weinbau in den Jahren 1910 und 1911.<br />

3. Rendement des vignes en 1910 et 1911.<br />

ha.<br />

lim.<br />

Weisser Wein - Vin blane<br />

hl.<br />

Durchschnittspreis<br />

Prix<br />

moyen<br />

Fr.<br />

Ertrag - .IUeolte<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Fr.<br />

Roter Wein - Vin rouge<br />

hl .<br />

Durchschnittspreis<br />

Pr ix<br />

moyen<br />

Fr.<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Fr.<br />

Total<br />

Produktion<br />

Produetion<br />

totale<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

hl.<br />

Total<br />

Wert<br />

Valeur<br />

totale<br />

1<br />

Aigle . . . . 623.4 25,635 75. - 1,922,625 2,609 58. - 93,322 2 7, 244 2,015,947<br />

Aubonne . 278 21,030 62. - 2,303,860 1,125 65. - 73,125 22,155 1,376,985<br />

Avenches . . 1 47.5 9,82 9 55 . - 540,595 86 70. - 6,020 9,915 546,615<br />

Cossonay . . 49.7 2,3 1 4 55 . -- 127,270 89 55 . - 4,895 2,403 132,165<br />

Echallens. . - - - - - --<br />

Grrandson . . 279.6 14,587 56. - 816,872 178 7o. - 12,460 14,765 829,332<br />

Lausanne . . 270.9 4,717 75. - 353,775 242 7o. - 9,940 4,859 363,715<br />

La ValMe . . - - - - - -<br />

Lavaux . . . 753 45,228 76. - 3,437,3 28 1,332 65. - 86,580 46,560 3,523,908<br />

Morges . . . 823 47,936 56. - 2,684,416 2,047 55 . - 112 ,5 8 5 49,98 3 2,797,001<br />

Moudon . . . 0.3 29 5o. - 950 - -- - 29 950<br />

Lyon . . . 643 29,864 55. - 1,642,520 2,281 57. -- 2 3 0,0 2 7 32,145 1,772,537<br />

Orbe . . . . 354.6 28,622 55. - 1,023,605 254 70. - 20,780 28,765 1,034,385<br />

Oron. . . . -- - -- - - - -- -<br />

Payerne . . . o.8 22• 6o. - 1,320 - •- - 22 I,320<br />

Pays-d'Enhaut - - - - - - -<br />

__<br />

Rolle . . . . 6,82 47,280 70. - 3,309,600 908 66. - 59,928 48,188 3,369,528<br />

Vevey ‘ . . . 775.5 23,476 68. - 1,596,368 240 55. - 13,200 23,716 1,609,568<br />

Yverdon . . 171.4 1,986 6o. - 119,160 65 70. - 4,550 2,051 123,720<br />

Total 5,852.7 2 9 2 ,534 64. 54 28,880,264 10 , 2 56 6o . 20 . 617,402 302,790 19,497,666<br />

Fr.<br />

Bezirke<br />

Anbau<br />

Fläche<br />

Ertrag - lUeolte<br />

Weisser Wein -Vin-blane Roter Wein - Vin rouge<br />

Total<br />

Wert<br />

Total<br />

Produktion<br />

1<br />

Durch.<br />

Durch-<br />

Surface<br />

schnittspreipreis<br />

Districts<br />

Wert<br />

schnitts-<br />

Wert Procluctiou<br />

Valeur<br />

vinicole<br />

hl.<br />

Valeur hl.<br />

Valeur<br />

Prix<br />

Prix<br />

totale<br />

moyen<br />

moyen<br />

totale<br />

I ha. Fr. Fr. Fr. Fr. hl. Fr.<br />

1 2 3 4 5 !<br />

7 8 9 10<br />

Aigle . . . . 625. 9 624 77- - 48,048 55. - 3,630 690 51,678 1<br />

Aubonne . . 278 990 80. - 79,200 12 85. - 1,0201 1,002 80,220<br />

Avenches . 150.5 27 50. - 1,350 2 100.- 100 28 1,450 1<br />

Cossonay. . 51.6 -<br />

__<br />

- - - -<br />

___<br />

-<br />

Echallens. . - - __ - -- - __ -<br />

_<br />

1<br />

Grandson . . 283 64 80. - 5,120 27 80. - 2,160 91 7,280<br />

Lausanne . . 2864 598 77. - 46,046 8 7o. - 56o 6o6 46,606<br />

La Vallee . - - __ - - - - - --<br />

Lavaux . • 754 3,916 90. - 352,440 139 70- - 9,730 4,0 55 362,170<br />

Morges . . 857.5 1,7,8 79. - 1 3 5,722 131 70. - 9,170 2,849 144,892<br />

Moudon . . . 0.4 2 40. - 8o - - - 2 8o<br />

Nyon . . . . 673 1,330 75 . - 99,750 238 70. --- 26,660 2,568 116,410<br />

Orbe . . • 389 82 7o. - 5,740 2 60. - 120 84 5,86o<br />

Oron . . • • - - - -- - - -. -<br />

Payerne . . . 1.4 - - - ____<br />

Pays-d'Enhaut - - -<br />

_<br />

- -<br />

Rolle . . . . 692 4,532 85. - 385,135 217 70. - 15,190 4,748 400,325<br />

Vevey . . . 787.5 1,570 78. - 122,460 45 5 2. - 2,340 1,615 124,800<br />

Yverdon . . . 174 58 70. - 4,060 - - - 58 4,060<br />

Total 6,003.2 15,510 82. 85 1,285,151 886 68.45 6o,68o l 16,396 1,345,831


Jahrgang<br />

A nnüs<br />

V. Kanton Waadt. - V. Canton de Vaud.<br />

4. Milchwirtschaft in den Jahren 1901 bis 1911. - 4. Statistique laiWre de 1901- 1911.<br />

Ertrag der Milch, der Butter- und der Käsefabrikation. - Bendement du lait, du beurre et des fromages.<br />

Quelle - Source: Statistique agricole.<br />

Milch - Lait Butter - Beurre Käse - Fromages<br />

Käsereien --e- Fromageries Sennereien - Alpages Totalwert<br />

Wert Quantität Wert<br />

der Käse<br />

Valeur Quantite. Valeur fett und halbfett<br />

mager<br />

fett und halbfett<br />

Valeur<br />

Quantität<br />

Quantitg<br />

gras et mi-gras<br />

maigres<br />

gras et mi-gras<br />

hl. Fr. q. Fr. q. 1 Fr. q. Fr. q. Fr. q. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

mager<br />

maigres<br />

des fromages<br />

1911 . . 1,690,013 31,687,743 9,206 3,286,542 21,992 4,244,456 15,648 2,628,864 8,149 1,589,055 576 91,008 8,553,383<br />

1910 . . 1,704,196 28,800,912 11, 938 3 ,927,602 23,083 4,15 4,940 17, 9 11 2,650,828 9,067 1,632,060 816 115,872 8,553,700<br />

1909 . . 1,657,440 26,767,656 9,922 3,254,416 24,409 4,149,530 22,617 3,053,295 8,623 1,483,156 845 114,075 8,800,056<br />

1908 . 1,598,576 25,737,073 9,861 3,185,103 16, 1 75 2,588,000 15,021 1,892,646 9,267 1 ,5 01 , 254 917 117,376 6,099,276<br />

1907 . . 1 ,546,749 23,974,609 8,122 2,666,452 1 3,028 2,287,716 12,568 1,797,224 9,680 1,731,752 853 124,53 8 5,941,230<br />

1906 . . 1 ,540, 11 4 22,793,687 7,718 2,466,286 11,575 1,890,776 1 3,370 1,821,662 9,341 1,578,629 930 120,714 5,411,481<br />

1905 . . 1,545,471 22,409,329 8,792 2 ,720,244 12,480 1,747,824 13,420 1,431,243 8,852 1,303,457 881 96,293 4,578,817<br />

1904 . . 1 ,535, 2 95 21,801,189 1 5,616 4,3 69,35 6 1 3,37 2 1,825,278 14,024 1,621,174 8,135 1,159,237 1,056 118,272 4,723,961<br />

1903 . . 1,453,187 20,635,255 8,642 2,510,501 11,708 1,764,395 14,611 1,833,680 7,325 1,208,625 979 117,480 4,924,180<br />

1902. . 1,550,465 21,551,463 8,392 2,484,032 11,387 1,787,759 12,834 1,578,582 7,64o 1,260,600 1,163 139,560 4,766,501<br />

1901 . . 1,412,505 18,574,440 9,039 2 ,5 6 7,0 7 6 1 3,8 55 1 ,797, 2 7 1 1 4, 10 7 1 ,354, 2 7 2 7,738 1,090,972 955 9 6,455 4,338,970<br />

5. Tabakproduktion im Kanton Waadt während der Jahre 1900 bis 1911.<br />

5. Production, du tabac dans le canton de Vaud de 1900-1911.<br />

Quelle - Source: Statistique agricole.<br />

Jahre - Annees<br />

Bezirke - Districts<br />

1911<br />

q .<br />

1910<br />

q.<br />

1909<br />

q.<br />

1908<br />

q.<br />

1907<br />

q.<br />

1906<br />

q.<br />

1905<br />

q.<br />

1904<br />

q.<br />

1903<br />

q.<br />

1902<br />

q.<br />

1901,<br />

q.<br />

1900<br />

q.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

Aigle - - 2,5 - - - _<br />

Avenches 103 106 38o 510 419,0 480 621 526 551 775 775 817<br />

Nyon- - - - - - - - -<br />

Moudon 100 110 182 210 195,0 205 330 280 281 225 181 335<br />

Payerne 2,252 2,118 3,200 3,218 3,025,0 2,325 4,300 3,280 3,895 4,345 4,482 4,535<br />

Yverdon . - - - .-. - - - -<br />

Kanton - Canton 2,455 2,334 3,762 3,938 3,641,5 3,010 5,251 4,086 4,727 5,345 5,438 5,687<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

Wert - Valeur 174,270 16 3, 1 5° 2 77,700 294,57 0 289,880 179,820 329,850 274,340 327,410 376,865 387,362 435,653


VI. Kanton Freiburg. - VL Canton de Fribourg.<br />

Vom statistischen Bureau des Kantons Freiburg. - Par le Bureau de statistique du canton de Fribourg.<br />

Der Tabakbau in den Jahren 1908-<strong>1912</strong> - La culture du tabac pendant les annies 1908 it <strong>1912</strong> *.<br />

Kanton und Bezirke<br />

Canton et Districts<br />

Kanton Freiburg. - Canton de Fribourg.<br />

Anzahl<br />

der<br />

Tabakpflanzenden<br />

Von diesen bebauten eine Fläche von<br />

1)e ce no ► bre cultivaient un terrain de<br />

Total der<br />

bebauten<br />

Fläche<br />

Ertrag<br />

Verkaufspreis<br />

Totalwert<br />

Total<br />

Valeur<br />

Produit Prix<br />

Nombre -10 11-20 21-30 31-40 41-50 51 du terrain<br />

totale<br />

de vente<br />

des culti- Aren Aren Aren Aren Aren u.mehr-et plus<br />

cultivi;<br />

Aren<br />

vateurs ares ares ares ares ares ares ha. Fr. Ct. Fr.<br />

2 3 4 7 8 9 10 11 12 13<br />

1908 1,056 212 406 213 143 31 51 243.32 5024.16 66 34 333,289<br />

1909 914 223 356 189 88 30 28 290.05 3787.16 70 49 266,946<br />

1910 637 159 273 118 47 19 21 125.95 1341.37 75 77. 101,619<br />

1911 557 144 263 89 46 8 7. 200.64 2672.65 84 69 141,516<br />

<strong>1912</strong> 523 157 222 81 39 12 12 95.94 1702.30 76 95 132.016<br />

Im Durchschnitt - en moyenne 1903/<strong>1912</strong> . 823 198 336 155 84 24 26 169.18 3240.05 68 6o 221,712<br />

I. Broyebezirk District de la Broye.<br />

1908 683 87 263 152 118 27 36 167.10 3,508.59 66 16 232,148<br />

1909 625 117 243 146 71 28 20 138.32 2,789.83 71 87 200,509<br />

1910 495 91 216 112 44 14 18 204.68 2,089.30 75 44 82,173<br />

1911 428 86 208 8o 41 7 6 83.28 1,394.48 84 59 127,890<br />

<strong>1912</strong> 393 76 188 76 34 II 8 78.76 2,406.80 78 50 210,424<br />

Im Durchschnitt -- en moyenne 1903/<strong>1912</strong> . 555 96 229 120 70 21 19 122.98 2,369.75 69 05 163,603<br />

II. Seebezirk - District du Lac.<br />

1908 373 125 143 61 25 4 15 76.21 1,515.57 66 74 101,141<br />

1909 289 106 113 43 17 2 8 51.73 997-33 66 62 66,437<br />

1910 142 68 57 6 3 5 3 21.27 252.07 77 I0 19,446<br />

1911<br />

<strong>1912</strong><br />

129<br />

130<br />

58<br />

81<br />

55<br />

34<br />

Im Durchschnitt - en mollenne 1903/<strong>1912</strong> . 268 102 107 35 14 3 7 46.2o 870.30 66 65 58,109<br />

* Ergebnisse der Jahre 1903-1907 siehe Jahrgang 1911, pag 56. - Voir re,ndement des ann ges 1903 'a 1907 annnaire 1911, page 56.<br />

9<br />

5<br />

5<br />

5<br />

2<br />

4<br />

17.36<br />

17.18<br />

277.17<br />

295.50<br />

85<br />

69<br />

20<br />

70<br />

23,626,<br />

20,592


2. Darstellung der schweiz. Weinernte im Jahre 1911. - 2. Rendement des vignes en Suisse en 1911.<br />

Nach den Angaben der Kantonsregierungen und der statistischen Bureaux. - _D'aprs les communications des youvernements cantonaux et des bureaux de statistique.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Anbaufläche<br />

Sur face<br />

cultivie<br />

Gesamtdurch-<br />

Gesamte Weinernte Der Gesamtertrag verteilt sich auf Der Gesamtwert verteilt sich auf<br />

Revolte totale Le rendement total decompose en La valeur totale reartie selon les crus schnittspreis<br />

Total•Ertrag<br />

Rendement<br />

Total<br />

Geldwert<br />

Valeur<br />

Ertrag<br />

per ha.<br />

Rendement<br />

par ha.<br />

Rotes<br />

Gewächs<br />

Grus<br />

rouges<br />

Weisses<br />

Gewächs<br />

Grus<br />

blaues<br />

Gemischtes<br />

Gewächs<br />

Crus<br />

mglanggs<br />

Rotes<br />

Gewächs<br />

Grus<br />

rouges<br />

Weisses<br />

Gewächs<br />

Grus<br />

blancs<br />

Gemischtes<br />

Gewächs<br />

Crus<br />

mglany6s<br />

per hl.<br />

Valeur<br />

moyenne<br />

du r endement<br />

par hl.<br />

Durchschnittspreis p. hl.<br />

Prix moyen de l'hectolitre<br />

Rotes<br />

Gewächs<br />

Crus<br />

rouges<br />

Weisses<br />

Gewächs<br />

Grus<br />

blancs<br />

a. hl. Fr. hl. hl. hl. hl. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

Gemischtes<br />

Gewächs<br />

Crus<br />

mglanga<br />

2 3 4 o 7 8 10 11 12 13 14 15<br />

Zürich 3,101.1 74,085.0 4,393,780 23.9 26,502.7 44,766.6 12,816.7 1,293,930 2,371,760 728,090 59. 31 78. 43 52. 98 56. 82<br />

Bern . 454.0 11,370.0 752,549 25.0 99.0 11,271.0<br />

9,955 742,594<br />

66. 19 200. 55 65. 89<br />

r<br />

Luzern • 4.9 200.0 8,325 40.8 65.o 235.0<br />

2,925 5,400<br />

41. 86401 .. _8623 45- - 40. -<br />

Schwyz<br />

19.6 428.0 27,095 21.3 47.0 372.0<br />

4,635 22,460<br />

98. 62 6o. 54<br />

Glarus 2.0 152.0 22,16o 76.o 152.0 12,160 80. - 1•n•• •<br />

Fribourg . 211.1 20,393.5 602,496 49.2 198.5 10,195.0 25,284 586,212 57 . 87 77 . -- 57. 5o<br />

0<br />

Solothurn . 72.0 269.0 12,350 3.7 269.0 12,350 45 . 91 45.92<br />

Basel-Stadt . 22.9 292.7 19,025 12.8 292.7 19,025 65. - 65. -<br />

Basel- Land')<br />

Schaffhausen 811.3 16,999.9 1,092,710 20.9 5,373.7 11,221.7 404.5 475,991 588,454 28,265 64. 28 88. 58 5 2. 44 69. 88 sw<br />

App. A.-Rh. 3.6 41.8 4,070 11.6 39.6 2.2<br />

3,960 I I 0<br />

97.37 100. - 50. -<br />

St. Gallen . 341.5 7,084.0 621,546 20.7 4,215.5 1,682.0 1,186.5 400,500 96,103 124,943 87-74 9 5. 01 57 . 14 105.30<br />

Graubünden. 332.0 23,445.0 1,209,150 40.5 13,435.0<br />

10.0<br />

1,208,150 I,000<br />

89.93 89. 93<br />

I 0 0 . -<br />

Aargau . 1,518.6 12,449.0 783,685 8.2 1,768.0 4,329.0 6,352.0 161,242 250,226 372,227 62. 95 9 1. 20 57 . 8o 58. 6o<br />

Thurgau 619.6 16,125.4 1,028,115 26.0 5,208.8 10,249.5 767.1 429,339 548,346 50,630 63. 76 84. - 53 . 50 66. -<br />

Tessin . 4,880.0 44,427.0 1,643,686 9.1 44,427.0 1,643,686 37 . - 37 . -<br />

Vaud . . 5,852.7 302,790.0 19,497,666 51.7 10,256.0 292,534.0 617,402 18,880,264 64. 39 6o. 20 64. 54<br />

Valais . - 2,855.9 153,270.0 8,490,850 53.7 3,050.0 150,220.0 228,750 8,262,100 55 . 40 75 . - 55 . -<br />

Neuchütel 1,039.7 28,712.0 1,962,753 27.6 2,689.5 26,022.5 248,429 1,714,324 68. 36 92. 37 65. 88<br />

Gre2Ave . 2,396.2 56,508.2 2,885,173 40.5 4,905.5 51,598.9 3.8 250,828 2,634,239 206 51. o6 51. 13 51.05 54. 21<br />

:1<br />

4,<br />

zcz<br />

Schweiz<br />

Suisse 1<br />

23,538-7 749,032.5 45,046,184 31.8 112,179.8 615,170.I 21,682.6 6,994,806 36,734,857 1,316,521 6o. 14 62. 35 59 . 71 6o. 72<br />

1) Erhebungen über den Rebenertrag werden nicht mehr vorgenommen, da der Weinbau stetig Im Rückgang begriffen. - Il ne se Fait plus d'enquite sur rendement<br />

des vignes, vu que la viticulture se reduit d'annie en annie.


n<br />

i<br />

72<br />

Der Tierbestand.<br />

1. Viehbestand und Viehbesitz der Schweiz.<br />

Nach der eidg. Viehzählung vom 21. April 1911.<br />

Viehbesitzer - Possesseurs de baail<br />

Gross-<br />

Gattung Pferde<br />

Besitzer - Possesseurs Besitzer - Possesseurs<br />

Espece chevaline<br />

Kantone<br />

-<br />

mit La nd-<br />

Zahl nur mit wirtschaft ohne von nur von Gross- von nur Zahl<br />

Cantons ri Land- 11. noch and. Land- Grossvieh und Kleinvieh Besitzer<br />

wirtschaft Erwerbs- wirt- Kleinvieh Pferde<br />

Nombr<br />

tätigkeit schalt<br />

Nombre<br />

de gros ,<br />

uvac<br />

baait de gros<br />

agricul-<br />

ac 5 et reit-<br />

2 targe sans<br />

Beuleet<br />

ture autres ocagriment<br />

de petit<br />

seulemen cupat ions culture be"tail<br />

de petit<br />

bitail<br />

seule-<br />

ment<br />

d s<br />

_possesseurs<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Chevaux<br />

1<br />

Zürich 21,045 12,128 5,923 2,994 8,769 9,845 2,431 5,751 11,547<br />

Bern 53,242 26,57 8 16,819 9,845 8,535 33,565 11,142 18,3 9 2 39,171<br />

Luzern 11,213 8,17o 1,971 1,072 2,323 8,185 705 4,573 9,177<br />

[ri 1,810 1,184 332 294 324 1,145 341 109 38o<br />

Schwyz 4,780 3,161 820 799 1,030 3,016 734 820 1,349<br />

Obwalden 1,706 1,331 253 322 369 994 343 251 416<br />

Nidwalden 984 672 138 174 48 7 363 134 161 244<br />

Glarus 2,13o 900 903 327 385 1,007 738 225 . 411<br />

Zug 1,508 982 231 2 9 5 676 673 15 9 465 942<br />

Fribourg 14,009 8,515 3,066 2,428 2,128 9,168 2 , 7 1 3 5,201 9,702<br />

Solothurn 8,900 3,852 3,665 1,3 8 3 2 ,48 9 4,7 1 4 1,697 2,269 4,627<br />

Basel-Stadt 636 99 56 481 408 140 88 486 2,002<br />

Basel-Land . . . . . . 5,880 1,636 3,050 1 ,194 1,923 2,655. 1,302 1,482 3,139<br />

Schaffhausen 3,618 1,681 1 ,455 482 473 1 2,400 1 745 573 1 1,248<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 3,410 i 3,402 3,485 523 1,447 1,581 382 422 926<br />

Appenzell I.-Rh.. . 1,437 957 323 157 282 1,010 1 45 99 169<br />

St. Gallen 17,293 8,515 5,967 2,809 7,108 7,895 2,288 4,738 8,198<br />

Graubünden . . . . . 14,804 8, 11 4 3, 8 53 2,837 1,161 10,082 3,561 2,683 5,174<br />

Aargau 20,398 9 ,942 7,998 2,458 5,671 12,096 2,631 3,425 6,267<br />

Thurgau 10,728 5,409 4,075 1,244 6,81 9 2,722 1,187 3,976 6,553<br />

Tessin.... . 1 6 ,343 10,229 3,207 2,907 4,799 9,072 2,472 1,486 2,690<br />

Vaud 21,626 12,276 3,843 5,50 7 5,4 64 12,067 4,095 10,364 19,158<br />

Valais 18,969 12,830 3,912 2,227 1,547 15,153 2,271 2,020 2,726<br />

Neuchätel 4,274 2,103 964 2 ,207 1,506 1,942 826 2,301 3,944<br />

Grenve 3,266 1,15 9 286 1,821 1,760 667 83 9 1,852 3,968<br />

Schweiz -- Suisse . . . 264,007 1 43,62 5 74,595 45,787 67,883 152,155 43,9 6 9 74,114 344,128<br />

I


73<br />

Effectif du b6tail.<br />

1. Possesseurs de Utail et effeetif de ce dernier.<br />

D'aprM le recensement feWral du Mail, du 21 avril 1911.<br />

vieh - Gros Utail<br />

Kleinvieh - Petit ba ail<br />

Maultiere<br />

Mulets<br />

Gattung Esel<br />

Espke asine<br />

Gattung Rindvieh<br />

Espke bovine<br />

Gattung Schweine<br />

Espke porcine<br />

Gattung Schafe<br />

Espke ovine<br />

Gattung Ziegen<br />

Espke caprine<br />

Zahl Zahl Zahl Zahl Zahl Zahl<br />

Besitzer Besitzer Besitzer Besitzer Besitzer Besitzer<br />

Maultiere Esel Rind sieh Schweine Schafe Ziegen<br />

Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre<br />

des Mulets des Anes des Betnil<br />

posses- posses-<br />

posses- bovin<br />

des Porcs des lffoutons des Ch2vres<br />

posses-<br />

posses-<br />

possesseurs<br />

seurs seurs seurs seurs seurs<br />

1.1 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

7 9 21 24 16,983 111,034 7,664 25,279 183 1,061 6,082 16,498<br />

54 6o 75 77 40,245 316,868 32,498 132,223 5,357 20,625 20,813 58,025<br />

5 6 53 5311 9,99 6 113,034 7,582 63,804 613 3, 1 35 3,48 7 10,561<br />

4 7 1 2 1,412 12,089 1,161 2,608 55o 5,207 75o 6,827<br />

3 3 2 2 3,761 34,208 2,809 11,467 515 4,5 81 2 , 1 53 9,485<br />

4 4 3 - 3 1,296 13,053 1,108 5,722 165 476 572 2,807<br />

3 - 3 5 5 804 8,616 320 3,384 51 171 237 2,114<br />

4 4 2 2 1,265 21,363 942 4,040 83 253 1,374 6,6o6<br />

3 4 2 3 1,206 23,465 670 , 3,120 58 154 233 522<br />

63 65 6o 6o 10,841 101,796 8,200 45,119 1,999 7,523 6,005 15,817<br />

1<br />

21 3 6 6 6,926 42,437 3,803 12,089 245 894 3,563 8,462<br />

- - - - 149 1,523 195 908 10 196 50 147<br />

1 2 8 8 4,366 23,011 2,439 5,74 3 106 428 1,951 4,420<br />

- - 4 5 2,770 12,503 2,447 10,453 5I 1611 1%399 3,928<br />

- - 1 1 2,802 20,602 1,378 11,372 56 394 973 3,063<br />

1<br />

3 3 - 1,258 9,597 1,014 10,3 94 29 136 584 2,996<br />

23 33 32 35 23,803 206,513 6,166 45,042 811 4,097 6,135 28,594<br />

26 29 49 5o 10,695 78,499 9,692 22,1 55 7,116 5 8,498 9,981 44,372<br />

6 8 8 8 1 7, 239 93,354 10,748 22 ,847 128 428 6,507 13,339<br />

- - 4 4 9,039 67,267 1,812 28,415 63 823 2,398 6,68o<br />

222 271 426 440 12,943 42,800 7,44 1 12,705 2,942 9,4265,961 52,378<br />

63 68 72 8o 15,600 108,210 12,368 57,033 1 ,647 5,684 5,809 13,184<br />

2,413 2,548 503 5o6 26,347 68,481 12,805 23.591 6 , 1 74 34,899 13,234 36,172<br />

12 14 123 128 2,839 25,782 1,993 8,162 286 871 992 2,593<br />

8 8 62 64 1,359 8,378 470 2,551 6o 1,448 1,150 2,716<br />

2,929 3,151 1,522 1,566 205,944 1 ,443,48 3 137,725<br />

570,226 29,242 161,414 102,392 341,296


74 V. Der Tierbestand. - V. Effectif du Utail.<br />

2. Rindviehbestand und Rindviehbesitz der Schweiz.<br />

Nach der eidg. Viehzählung vom 21. April 1911.<br />

Rindviehbesitzer<br />

Possesseurs de Mail bovin<br />

Rindvieh bestand<br />

Effectif de Vtail bovin,<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Zahl<br />

I--2<br />

Nonzbre Stück<br />

Besitzer mit Possesseurs ayant<br />

3-4<br />

Stück<br />

5 -10<br />

Stick<br />

11-20<br />

Stück<br />

Rin-<br />

GJ-<br />

20-<br />

Stück<br />

tites tites tJtes tites tites<br />

pour<br />

la boucherie<br />

Kälber<br />

Veaux<br />

Jungvieh<br />

von 1/2<br />

bis<br />

1 Jahr<br />

Jeune<br />

betail<br />

zum<br />

Schlach- zur von 1-2<br />

ten Aufzucht<br />

Jahren<br />

pour<br />

l'Jlevage<br />

de<br />

6 mois<br />

ii, 1 an<br />

de 1 J2<br />

ans<br />

1 2 4 5 6 7 9 10<br />

Zürich 16,983 2,239 3,516 9,207 2,972 149 2,860 10,644 9,600 11,277<br />

Bern 40,245 8,142 7,847 14,445 7,485 2,326 22,309 45,202 20,255 38,128<br />

Luzern 9,996 781 1,266 3,869 2,729 1,351 4,099 20,189 6,323 9,050<br />

Uri 1,412 119 186 725 332 50 192 2,433 739 2,021<br />

Schwyz 3,761 348 487 1,773 959 194 504 5,761 3,235 4,378<br />

Obwalden 1,296 107 125 558 428 78 418 2,226 772 1,806<br />

Nidwalden 804 65 95 331 226 87 240 1,109 498 998<br />

Glarus 1,265 141 194 554 291 85 184 1,878 784 1,231<br />

Zug 1,206 98 113 466 400 129 286 894 647 975<br />

Fribourg 10,841 2,259 1,873 3,559 2,182 I 1,068 1,962 26,493 5,267 13,462<br />

Solothurn 6,926 2,852 1,692 2,329 876 187 1,061 5,114 3,213 4,547<br />

Basel-Stadt 149 34 31 45 23 22 56 44 55<br />

Basel-Land . 4,366 2,338 1,207 1,382 348 91 480 2,010 1,835 2,092<br />

Schaffhausen . . . 2,770 678 946 1,061 75 Io 409 1,200 1,392 1,371<br />

Appenzell A.-Rh. . 2,802 429 607 1,179 489 98 1,516 1,550 1,019 1,745<br />

Appenzell 1.-Rh. 1,258 145 247 610 202 54 450 1,159 679 1,224<br />

St. Gallen 23,803 2,010 2,721 5,773 2,846 453 2,505 13,025 6,608 1,00I<br />

Graubünden 20,695 1,991 1,866 4,289 2,356 193 662 17,069 4,363 12,892<br />

Aargau 17,239 3,848 4,982 6,923 1,297 189 1,818 10,919 9,646 10,284<br />

Thurgau 9,039 1,083 2,709 4,525 2,509 213 2,112 4,902 I 4,402 6,08i<br />

Tessin 22,943 6,406 3,738 2,548 228 23 2,357 5,615 2,137 5,125<br />

Vaud 15,600 3,310 3,400 6,062 2,301 527 2,115 13,248 5,195 11,987<br />

Valais 26,347 5,334 5,124 5,310 550 29 1,201 22,626 3,078 9,298<br />

Neuchätel 2,839 359 395 1,209 693 183 600 2,874 1,914 2,842<br />

G-e2Ave 1,359 373 343 431 264 48 346 445 296 485<br />

Schweiz - Suisse . . 205,944 4 3,289 44,71° 79,153 30,954 7,838 38,708 188,541 93,831 164,355


1<br />

V. Der Tierbestand. - V. Effectif du betail. 75<br />

2. Possesseurs de b6tail bovin et effectif de ce dernier.<br />

D'aprM le recense;nent fdd&al du Ntail, du 21 avril 1911.<br />

nach Alters- und Nutzungskategorien<br />

d'aprM les caMgories d'etge et d'utilisatzon<br />

der<br />

nisses<br />

über<br />

2 Jahre<br />

Zuchtstiere<br />

Taureaux<br />

Ochsen<br />

Bceufs<br />

Rindviehbestand nach Rassenkategorien<br />

Effectif de Utail bovin,<br />

d'apHs les cate'gories de races<br />

Fleckvieh II<br />

13e-tad tachet g<br />

Braunvieh<br />

Baail brun<br />

Vieh<br />

anderer<br />

Rassen<br />

Rindviehbestand<br />

Kühe Rot- Schwarz- Braun- und und<br />

von 1-2 über von 1-2 über Heckvieh. Heckviehrassrassen<br />

rasse Ntail<br />

Grauvieh-<br />

Eringer- Bastarde<br />

Jahren 2 Jahre Jahren 2 Jahre<br />

V aches<br />

rasse<br />

appartenant<br />

de plus de 1 ä 2 de plus de 1 ä 2 de plus Race Race Races Race ä d'autres<br />

de 2 ans ans de 2 ans ans de 2 an s tacket& tachet6e brune et d' ligrens races<br />

rouge noire grise et mais<br />

Effectif<br />

de<br />

Wtail<br />

bovin<br />

12 13 14 15 15 17 18 19 20 21 22 23<br />

4,5 20 62,400 2,546 663 3,096 4,428 56,916 364 51,636 18 2,100 111,034<br />

21,620 172,11 I 4,014 788 2,903 1,638 292,007 5,702 14,284 131 5,745 316,868<br />

5,946 73,148 1,525 1,223 407 1,134 50,619 732 60,170 16 2,497 113,034<br />

927 5,5 96 157 I0 5 9 23 10 12,046 - I0 22,089<br />

4, 1 87 15,418 498 121 56 150 133 17 34,050 1 7 34,208<br />

1,047 6,550 133 61 - 40 67 12 12,847 - 127 13,053<br />

74 1 4,796 1 34 44 5 51 23 13 8,548 - 32 8,6r6<br />

963 6,109 124 77 - 23 22 4 11 ,339 -- 9<br />

11,363<br />

722 9,399 199 217 9 117 467 z8 12,923 - 57<br />

13,465<br />

7,829 51,907 2,350 366 I,570 1,600 80,284 18,740 1,795 153 824 101,796<br />

2,088 24,442 505 264 525 678 37,372 1,808 2,616 32 2,610 42,437<br />

.28 1,237 31 27 10 23 1,097 273 49 2 103 1,523<br />

902 14,187 345 175 4 10 575 18,108 2,770 1,278 6 1,849 23,011<br />

440 6,55 6 133 90 442 470 11,815 47 291 - 350<br />

12,503<br />

974 1 3,093 405 99 21 180 44 5 20,454 - 99<br />

20,602<br />

542 5,334 133 30 21 25 24 5 9,578 - 9,597<br />

6,816 62,894 1,604 701 310 1,049 1 ,393 116 104,884 4 216 206,573<br />

1<br />

11,233 29,843 621 130 705 981 79 29 77,852 2 537 78,499 n<br />

3, 61 3 49,5 8.3 984 716 3,271 2,52o 69,231 795 22,025 48 2,255 93,354<br />

7,864 42,832 2,407 568 626 2 ,48 3 26,003 480 38,712 36 2,036 67,267<br />

2,618 23,105 235 88 639 881 17 21 36,143 - 5,619 41,800<br />

7,080 62,877 896 454 2,290 3,168 98,802 1,296 2,597 312 5,204 108,210<br />

5,577 34,879 563 285 604 370 20,502 247 10,733 2 9,594 7,405 68,481<br />

1,622 14,222 244 203 572 789 23,375 1,275 303 54 775 25,782<br />

190 6,391 76 45 22 82 6,542 468 435 32 901 8,378<br />

94,069 796,909 18,862 7,345 17,409 2 3,454 793,943 34,2461 545,5 88 30,439 39, 26 7 1,443,483


7 6 V. Der Tierbestand. — V. Effectif du Mail.<br />

3. Die ansteckenden Krankheiten der Haus-<br />

3. Les maladies eontagieuses des animaux domesL<br />

Nach den Mitteilungen des schweizerischen Landwirtschaftsdepartements.<br />

a. Die ansteckenden Krankheiten in den Kantonen.<br />

Kantone<br />

1<br />

Ansteckende<br />

Lungenseuche<br />

Pleuropneumonie<br />

contagieuse<br />

11<br />

Rauschbrand<br />

Charbon<br />

symptoin<br />

atzque<br />

III<br />

Milzbrand<br />

Charbon,<br />

sang<br />

de rate<br />

IV<br />

Maul- und Klauenseuche<br />

.Fdvre aphteuse<br />

umge- am- um- verseucht und verdächtig<br />

standene vet.. gestandene gestandene Infectgs et suspects<br />

und<br />

und<br />

und<br />

Ställe<br />

dächtige<br />

abgetane Tiere abgetane abgetane<br />

Gross- Klei n-<br />

Etables Tiere Tiere Tiere Ställe Weiden<br />

si eh viel)<br />

Animaux<br />

morts et Animaux Animaux Animaux Patususpects<br />

morts rnorts Etable rages<br />

gros petit<br />

abattus et abattus et abattus<br />

be-tail bgtail<br />

1 3 4 6 7 8 9 10<br />

•<br />

Zürich — — — 3 18 21 — 162 13<br />

Bern . . . . . .<br />

_____<br />

—<br />

252 87. 8 — 56 31<br />

Luzern — — — 12 38 15 — 238 67<br />

Uri— — — 29 1 — — —<br />

Schwyz — —<br />

____<br />

14 2 14 – 209 80<br />

Obwalden — — — 12 5 — — — —<br />

Nidwalden — — 3 — — — —<br />

Glarus — — — 62 2 5 — 28<br />

Zug — — — 2 1 2 — 37<br />

Freiburg — — — 88 28 — — — —<br />

Solothurn — 5 6 25 — 176 33<br />

Basel-Stadt — — — — — 4 -- 39 89<br />

Basel-Land<br />

f2chaff hausen . . .<br />

—<br />

—<br />

—<br />

—<br />

—<br />

____<br />

4<br />

—<br />

11 4 — 32 --<br />

Appenzell A.-Rh. . . . — — — 7 2 6 — 78 2<br />

Appenzell I.-Rh. . . . — — — 23 4 — — —<br />

St. Gallen — — — 62 16 28 — 231 i8<br />

Graubünden — — 6 2 793 200 35,743 11,907<br />

Aargau — — 1 10 45 — 416 5<br />

Thurgau — — — — 24 31 — 428 96<br />

Tessin — — — 4 -- 266 48 2,909 4,162<br />

Waadt — — — 131 i8 147 108 8,079 1,391<br />

Wallis — — — 16 9<br />

1 8 196 242<br />

Neuenburg — — — 6 4 22 — 187 54<br />

Genf — — — — 7 62 — 572 479<br />

Schweiz — — 741 295 1,499 364 29,816 18,672<br />

48,488<br />

I•<br />

1 i


V. Der Tierbestand. — V. Effectif du be'tail. 77<br />

tiere in der Schweiz im Jahr 1911.<br />

tiques en Suisse, pendant rann& 1911.<br />

Conimunication du Departement ftd&al de l'agriculture.<br />

a. Les ma/adies contagieuses dans les cantons.<br />

V<br />

Wut<br />

Rage<br />

VI<br />

Rotz und<br />

Hautwurm<br />

Morve<br />

et farcin<br />

vH<br />

Stäbchenrotlauf und<br />

Schweineseuche<br />

Rouget du porc,<br />

pneumo-entbite du<br />

porc •<br />

VIII<br />

Schafräude<br />

Gale du mouton<br />

umge- als ver- umge- ver- umge- ver- umge- verstandene<br />

dächtig standene däch- standene seuchte seuchte<br />

und abgetane und tige Ställe<br />

und und ver. wer- Her und und verabgetane<br />

Tiere abgetane Tiere abgetane dächtige den abgetane dilchtige<br />

Tiere Animaux Tiere .Ani- Eta- Tiere Tiere Trou- Tiere Tiere<br />

Animaux abattus Animaux maux bles Animaux Animaux peaux Animaux Animaux<br />

morts et comme morts et sus- morts et infectis et morts et infect6s et<br />

abattus suspects abattus pects abattus suspects abattus suspects<br />

11 12 13 14 15 16 17 18 19 2o<br />

Cantons<br />

21<br />

— — 2 3 136 305 888 — — —<br />

__<br />

5 — 222 308 1,434 1 5<br />

— — — 14 67 330 — —<br />

— -- -- — — — — —<br />

— — — 30 42 53 — — —<br />

— — _ — 3 7 — — _ _ __<br />

— — 4 8 — —<br />

___. _ 2 5 16 — __ —<br />

. — — —<br />

— — — 168 1 9 8 1,023 1 — 5<br />

— — — — 5 4 1 0 — --<br />

— 1 10 41 4 1 55 0 3o — — -<br />

- 3 1 5 2 64 — — —<br />

— — — 33 33 — — —<br />

— — — — 1 4 28 397 — — —<br />

— — — 12 9 314 — —<br />

— — — — 8 361 193 I — 4<br />

— — — 6 10 22 — —<br />

— — — — 12 II 71 — — —<br />

— — — — .1 9 49 691 — — —<br />

•<br />

I — — — 154 224 1,354 — — —<br />

— — — — 18 22 31 — — —<br />

— — 5 — 8 26 255 — —<br />

3 1 — — I I I<br />

4 2 25 45 915 2,27o 6,967 3 — 14<br />

,..____.,____—<br />

,--___..v._......_..,<br />

6<br />

9,237<br />

14<br />

Zurich.<br />

Berne.<br />

Lucerne.<br />

Uri.<br />

Schwyz.<br />

Unterwald-le-Haut.<br />

Unterwald-le-Bas.<br />

Glaris.<br />

Zoug.<br />

Fribourg.<br />

Soleure.<br />

BiCle-Campagne.<br />

Schaffhouse.<br />

Appenzell Rh.-Ext.<br />

Appenzell Rh.-Int.<br />

St-Gall.<br />

Grisons.<br />

Argovie.<br />

Thurgovie.<br />

Tessin.<br />

Vaud.<br />

Valais.<br />

Neucheitel.<br />

GeWve.<br />

Suisse.


78 V. Der Tierbestand. — 17. Effeetif du baad.<br />

Monat<br />

1<br />

Anstec kende<br />

Lungenseuche<br />

Pleuropneumonie<br />

contagieuse<br />

Ställe<br />

Etables<br />

b. Das Auftreten der ansteckenden Krankheiten<br />

b. L'apparition des ma/adies contagieuses des<br />

II<br />

Rauschbrand<br />

Charbon<br />

symptomatique<br />

III<br />

Milzbrand<br />

Charbon,<br />

sang<br />

de rate<br />

IV<br />

Maul- und Klauenseuche<br />

Fivre aphteuse<br />

nmge• nm- um- verseucht und verdächtig<br />

standene ► er• gestandene gestandene Infectis et suspects<br />

und und<br />

abzuentela", dä,rcihetriege<br />

abgetane abgetane<br />

Tiere<br />

Tiere Tiere<br />

Weiden<br />

Ställe Ggl:" 12<br />

Animaux Animaux Animaux Animaux Pdtumorts<br />

et suspects inorts morts Etables rages<br />

2.<br />

abattus<br />

et abattus et abattus<br />

bgit. ao 71 bPitatiil<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 le<br />

Januar — — — i6 38 66 413 346<br />

Februar — — — 4 15 65 — 451 562<br />

März — — — 12 19 65 -- 505 264<br />

April .... . . —<br />

_ _<br />

— 18 24 40 — 317 112<br />

Mai — — — 40 27 35 — 237 54<br />

Juni — — — 57 14 38 — 222 85<br />

Juli — — — 191 23 268 208 13,193 7,352<br />

1<br />

August — — 169 27 327 107 7,696 6,699<br />

September — — — 110 21 159 44 3,740 1,347<br />

Oktober — — — 53 28 172 5 751 1,144<br />

November — — 40 27 128 — 87o 310<br />

Dezember — — — 31 32 136 — 1,42 1 397<br />

Total 1911 — — -- 742 295 1,499 364 29,816 18,672<br />

_ .......--„_..,<br />

48,488<br />

Stand im Jahre 1910. . — — — 767 233 i81 10 2,442<br />

Vermehrung gegenüber<br />

1910 — -- — — 62 1,318 354 46,046<br />

Verminderung gegenüber<br />

1910 — — — 26 — — — —


der Haustiere in den einzelnen Monaten.<br />

animaux domestiques, pendant les mois de l'annee.<br />

V. Der Tierbestand. — Effectif du Mail. 79<br />

V I<br />

Wut<br />

Rage<br />

VI<br />

Rotz und<br />

Hautwurm<br />

Morve<br />

et farcin<br />

VII<br />

Stäbchenrotlauf und<br />

Schweineseuche<br />

Rouget du porc,<br />

pneumo-ente'rite du<br />

porc<br />

VIII<br />

Schafräude<br />

Gale du mouton<br />

umge- als ver- umge- ver- umge- ver- umge- verstandene<br />

dächtig standene däch- standene seuchte „ standene seuchte<br />

und abgetane und tige Ställe und und ver- na" und und verabgetane<br />

Tiere abgetane Tiere abgetane dächtige<br />

den abgetane dächtige<br />

Tiere Animaux Tiere Ani- Eta- Tiere Tiere Tr0U- Tiere Tiere<br />

Animaux abattus Animaux mclux bles Animaux Animau peaux Animaux<br />

morts et comme morts et sus-<br />

morts et infectis et morts et infecte's Animaux et<br />

abattus suspects - abattus pects abattus suspects abattus suspects<br />

Mois<br />

11 12 13 14 15 16 17 18 19 2o 21<br />

— — — — 48 i6ö 542 — — — Janvier.<br />

____<br />

___<br />

4 — 37 143 523 — — — Fvrier.<br />

— — 1 — 32 313 479 -- — — Mars.<br />

— — 2 34 ' 42 170 560 — — — Avril.<br />

1 2 I1 8 69 1 9 2 655 1 — 5 Mai.<br />

1 — — — 9 1 249 6,6 — — — Juin.<br />

— — — 172 401 1,130 — — — Juillet.<br />

1 — 3 103 141 562 — — Amit.<br />

— — — — 9 2 172 434 — — — Septembre.<br />

— — t t 106 128 603 1<br />

.7 5 Octobre.<br />

— — 3 2 73 304 507 — — — Nocembi e.<br />

— — — — 50 97 356 1 — 4 Dgcentbre.<br />

4 2 25 45 9 15 2,270 6, 967 3 — 14 Total 1911.<br />

...--.--,,----.<br />

6 9,237 14<br />

— 16 5 1,395 14,516 6 280 Totaux de 1910.<br />

A ugmentation par<br />

6 9 40 -- — — — rapport ä 1910.<br />

Diminution par<br />

— — — 480 5,279 3 266 rapport ä 1910.


80<br />

VI.<br />

Forstwirtschaft - Sylviculture.<br />

1. Übersicht der vom Jahre 1872 bis Ende 1911 mit Unterstützung des<br />

Bundes ausgeführten Aufforstungen u. der damit verbundenen Verbaue.<br />

Mitgeteilt von der eidg. Inspektion für Forstwesen in Bern.<br />

1. Reboisements et travaux de defen,se sylvieole, egejeutjs<br />

de 1872 et fin 1911 avec l'appui de la Confjdjration.<br />

Communication de l'Inspection ffflrale des forits ä Berne.<br />

Aufgeforstete<br />

Fläche<br />

Kantone<br />

Surface Aufforstungen<br />

Cantons reboisie Reboisements<br />

Kostenbetrag der ausgeführten Arbeiten<br />

Coüt des travaux ex&uMs<br />

Verbaue<br />

Tr dfnse o ivoeuxde<br />

Zusammen<br />

Ensemble<br />

Beiträge - Subventions<br />

aus der<br />

Bundeskasse<br />

de la Caisse<br />

fidgrale<br />

ha. I a. Fr. Ct. Fr. i Ct. Fr. 1 Ct. Fr. Ct i Fr.<br />

ans der<br />

Hälfsmillion<br />

du million de<br />

secours<br />

1 2 3 4 5 0 7 8 9 10 11 12 13<br />

Ct.<br />

Zürich . . . 123 15 49,101 21 757 70 49,858 91 27,037 03 - -<br />

Bern . . . 2,948 45 2,532,038 33 1,975,288 16 3,507,326 49 1,874,720 39 - -<br />

Luzern . . . 357 89 434,643 12 35,768 37 470,421 49 263,851 o6 - -<br />

[<br />

Uri 201 18 96,698 42 184,613 - 281,311 42 164,862 07 8,734 441<br />

Schwyz . . . . 416 4 1 217,232 13 63,111 09 280,343 22 148,001 46 - -1<br />

Obwalden . . . 243 86 290,424 78 62,497 69 352,922 47 224,011 44 - -<br />

Nidwalden . . 87 o6 54,208 37 67,877 04 122,085 42 71,062 37 - -<br />

Glarus . . . . 1 To 11 76,501 43 189,234 47 265,735 90 150,853 51 -<br />

-<br />

Zug 141 39 73,597 80 301 - 73,898 8o 36,275 16 - -<br />

Fribourg . . . 648 04 282,5 3 6 96 45,996 82 328,533 78 289,703 02 -<br />

Solothurn . . . 317 72 256,024 42 - 156,014 42 74,633 04 - -<br />

Baselland . . . 25 25 14,041 95 - - 14,041 95 5,547 35 - -<br />

Appenzell A.-Rh. 57 29 20,640 59 2,092 36 22,732 95 10,559 50 - -<br />

Appenzell I.-Rh. 54 53 56,234 67 7,879 93 64,014 6o 36,256 6o - -<br />

St. Gallen . . . 780 31 455,222 21 167,758 26 622,880 47 334,945 72 11,002 57<br />

Graubünden . . 1,530 15 728,438 39 95 0 ,33 2 97 1,668,771 3 6 910,235 o8 23,604 o8<br />

Aargau. . . . 40 99 52,722 21 -- - 51,722 21 17,703 05 -<br />

Tessin . . . . 1,9 9 9 67 871,363 2 9 1,188,186 47 2,059,549 76 1,120,3911 74 44,800 751<br />

Vaud . . . •<br />

252 0 5 153,852 03 80,958 61 234,810 64 110,164 86 - -<br />

Valais . . . 314 48 93,907 73 3 1 7,47 8 26 41 1 ,385 99 208,898 4 5 20, 969 25<br />

Neuchätel . . . 186 63 99,550 78 6,420 8i 105,971 59 57,958 55 - -<br />

Total 10,836 61 5,797,770 81 5,346,553 01 11,144,323 82 _2 6 _,037,_71 6 45 109,111 09


Kantone<br />

Cantons<br />

2. Zu Aufforstungen verwendetes Kulturmaterial während des Jahres 1911.<br />

nach dem Geschäftsberichte des schweizerischen Bundesrates.<br />

2. Plants employa pour les reboisements en 1911.<br />

d'apres le rapport de Bestion du Conseil ffflral.<br />

Weisstannen<br />

Fichten<br />

E Sainn<br />

.<br />

Nadelhölzer - ConiR res<br />

Lä rcen h<br />

ArvenA<br />

Andere<br />

Nadelhölzer Ndlhöl<br />

. . 3 Ipida elke Arolle Autres<br />

risineux<br />

Total<br />

Bachen<br />

Iletre<br />

Laubhölzer<br />

Feuillus<br />

Andere<br />

Laubhölzer<br />

Autres<br />

feuillus<br />

Total<br />

Vorschalte<br />

Pflanzen<br />

Plants<br />

repiqugs<br />

T o t a l<br />

Un•<br />

verschalte<br />

Pflanzen<br />

Plante<br />

non<br />

repiqu6s<br />

1 1 2 3 4 5 6 1 7 8 9 10 I 11 12 13 14<br />

Zürich 895,900 226,700 43,45 0 2,000 70,430 1,239,480 139,720 164,800 304,520 1,451,400 9 2,600 1,544,000 373<br />

Bern 1,953,760 1,096,000 82,070 73, 6 90 422,230 3,62 7,75 0 414,720 302,760 737,480 3,876,650 468,580 4,345, 2 30 473<br />

Luzern 417,820 332,150 7,050 3 , 500 68,480 829,000 60,700 38,230 98,930 823,230 104,700 927,930 --<br />

Uri 39,700 - 11,550 4,300 9,250 64,800 600 2 9,980 30,580 66,530 28,850 95,380 --<br />

Schwyz 225,202 39,957 5,440 2,000 7,560 280,259 25, 2 5 0 46,045 71,295 267,292 84,262 351,554 33<br />

Obwalden 100,365 38,250 8,830 01,850 3,506 162,801 18,625 28,786 47,4 11 159,437 50,775 210,212<br />

Nidwalden 76,550 23,950 - 6,600 3,600 110,700 4,000 20,300 24,400 114,800 20,300 135,100 -<br />

Glarus 133,690 2,000 7,050 65o 700 144,090 6,950 9,100 16,050 141,040 1 9,100 160,140 ---<br />

Zug 120,800 47,500 4,200 - 5,700 178,200 19,800 07,700 37,500 195,000 20,700 215,700 9<br />

Fribourg 931,794 164,130 47,150 16,800 65,650 1,225,524 205,780 71,646 277,426 1,260,550 242,400 1,502,950 97<br />

Solothurn 385,110 201,350 1 7,340 -- 35,245 639,045 150,780 56,880 207,660 707,920 338,785 846,705 191<br />

Basel-Stadt 2,200 - - - 500 2,700 11,250 500 11,750 3,200 11,250 14,450 4<br />

Basel-Land 27,580 55,775 4,160 12,920 - 000,435 77, 960 28,370 106,330 158,295 48,4 70 206,765 4<br />

Schaffhausen . . . . 190,082 44,935 12,590 70 47,542 295,219 184,983 29,490 21 4,473 3 63,79 2 1 45,900 509,692 339<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 157,505 27,950 10,060 - 2,585 198,100 45,4 11 4,950 50,36 1 248,461 248,460 55<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 61,988 9,545 1,425 - 15,444 88,402 9,235 2,168 11,403 98,805 1,000 99,805 --<br />

St. Gallen 350,507 56,860 24,397 8,450 51,467 49 1 ,681 4 1 ,545 31,170 72,715 471,676 92,720 564,396 --<br />

Graubünden 512,200 5,933 306,944 188,260 106,645 1 , 11 9,982 1 9, 2 3 0 84,9 82 104,212 1,047,282 076,912 1 ,224,194 25<br />

Aargau 514,125 999,595 60,775 - 131,455 1,705,950 852,350 234,325 1,086,675 2,036,213 756,412 2,792,625 768<br />

Thurgau 119,005 29,955 14,830 - 59,534 223,3 24 44,900 64,135 109,035 264,880 6 7,479 332,359 66<br />

Tessin 57,076 3,880 39,597 1 4,350 16,787 131,6 90 32,520 442,671 475, 1 9 1 535,731 71,150 606,881 -<br />

Vaud 1,666,525 082,580 90,975 24,015 123,905 2,088,000 301,740 244,605 546,345 2,45 2 ,2 50 182,095 2 ,634,345 139<br />

Valais 217,280 2,100 166,740 10,250 42,050 438,52 0 4,330 5 2,749 57,079 37 0,949 124,650 495,599 98<br />

Neuchätel 235,935 30,555 16,620 2,910 32,710 318,730 67,290 78,270 1 45,5 60 4257040 39,2 50 464,290 83<br />

Genäve - 1,000 17,000 - 12,000 30,000 - 25,000 25,000 7,000 48,000 55,000 -<br />

Total 9,392,699 3,622,650 1 ,000, 243 382,715 1,336,075 15,734,382 2 ,739,769 2 , 10 9,612 4,849,38 1 1 7,547,423 3,03 6 ,340 20 ,583,763 2,757<br />

Total<br />

Same<br />

Graines<br />

kg.


82 VI. Forstwirtschaft. - Sylviculture.<br />

3. Übersicht der Gesamtfläche, der Waldfläche<br />

Mitgeteilt von der eidg. Inspektion<br />

3. Superficie totale, superficie foresti&e<br />

Communication de l'Inspection<br />

Kantone<br />

Gesamtfläche<br />

Waldfläche 1)<br />

der<br />

Gemeinde- und Kor-<br />

Kantone Staatswaldungen porationswaldungen Privatwaldungen<br />

Surface<br />

totale<br />

des<br />

Forits domaniales<br />

Forits prides<br />

Schutzwaldungen<br />

Nichtsebutzwaldungen<br />

Forits de communes<br />

et de corporations<br />

Schutzwaldungen<br />

Nichtschutzwaldungen<br />

Schutzwaldungen<br />

Nichtschutzwaldungen<br />

cantons Forits For gto non Forits Forits non Forts Forets non<br />

protectrices protectrices protectrices protectrices protectrices protectrices<br />

ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha.<br />

2 4 5 6 7 8<br />

I. Eidgenossenschaft .<br />

II. Kantone :<br />

Zürich 172,910 600 1,744 1,798 18,755 5,479 19,360<br />

Bern 688,352 9,072 3,500 65,783 17,042 38,839 22,367<br />

Luzern 149,229 456 304 3,006 3,446 16,786 9,953<br />

Uri 107,438 85 11,049 2,230<br />

Schwyz 90,799 14,317 I,67o 830<br />

Obwalden 49,290 15 11,275 562 343<br />

Nidwalden 27,476 I00<br />

5,300 1,425 75<br />

Glarus 68,452 9,850 500 300<br />

Zug 24,007 2,950 780 980 505<br />

Freiburg 167,109 1,226 2,299 7,400 8,062 4,236 8,304<br />

Solothurn 79,140 895 149 26,068 6,336 4,425 1 ,477<br />

Basel-Stadt 3,707 104 215<br />

Basel-Land 42,697 3,656 7,626 1,390 1,905<br />

Schaffhausen 29,812 1,312 596 3,244 4,946 816 1,024<br />

Appenzell Ausser-Rhoden. 24,249 112 2,332 4,404<br />

Appenzell Inner-Rhoden 17,259 6o 1,195 2,112<br />

St. Gallen 201,367 960 276 23,059 1,941 13,578 2.532<br />

Graubünden 711,350 265 125,849 13,200<br />

Aargau 140,343 639 2,348 5,064 28,784 1,511 6,406<br />

Thurgau 100,577 236 1,214 36 5.445 755 10,307<br />

Tessin 281,343 57,004 15,101<br />

Waadt 321,238 5,669 1,919 36,0 65 26,062 12,526 10,343<br />

Wallis 523,520 65 73,719 4,780<br />

Neuenburg 79,960 2,005 11,302 10,573<br />

Genf 28,211 31 185 2,362<br />

Vakante Stellen laut Etat<br />

Total 4,129,835 23,77 2 14,280 490,424 129,409 157,0 93 98,393<br />

1) In dieser Zusammenstellung sind diejenigen Waldflächen, die den betreffenden Beamtungen unterstellt<br />

sind, jedoch ausserhalb dem bezüglichen Kantonsgebiete liegen, nicht aufgenommen.<br />

2) Die Ausscheidung der Schutzwälder für den Kanton Bern ist bis jetzt nach dem Flächeninhalt<br />

nur annähernd genau durchgeführt.


VI. Forstwirtschaft. -- V/. Sylviculture. 83<br />

und der Anzahl der Forstbeamten nach Kantonen im Jahre 1911.<br />

für Forstwesen in Bern.<br />

et nombre des agents forestiers des cantons en 1911.<br />

ficUrale des forhs, it Berne.<br />

Superficie forestire 1)<br />

Gesamtwaldfläche<br />

Superficie totale<br />

des for"its<br />

Superficie<br />

forestiere Staats- Gemeindeen<br />

0/0 Forstbeamte Forstbeamte<br />

de la<br />

Agents Agents<br />

superficie de l'Etat communaux<br />

totale<br />

Schutzwaldungen<br />

waldungen<br />

Nicht schutz<br />

Forgt8 Forits non<br />

protectrices protectrices<br />

ha. ha.<br />

Total<br />

ha.<br />

Waldfläche<br />

in 70 der<br />

Gesamtfläche<br />

Anzahl der Forstbeamten<br />

Nombre des agents forestiers<br />

Total<br />

9 10 11 t2 13 14 15 16<br />

Cantons<br />

13 13 Confed6ration.<br />

Il. Cantons:<br />

7,877 39,859 47,736 27.67 9 3 12 Zurich.<br />

113,694 42,909 356,6032) 22.88 27 8 35 Berne.<br />

20,248 13,703 33,951 22.62 5 6 Lucerne.<br />

12,364 12,364 11.49 2 2 Uri.<br />

15,987 830 16,817 18.52 2 2 Schwyz.<br />

11,852 343 12,195 25.68 2 2 Unterwald-le-Haut.<br />

6,825 75 6,900 23.75 2 2 Unterwald-le-Bas.<br />

10,350 300 10,650 15.40 2 2 Glaris.<br />

3,930 1,285 5,215 21.80 Zoug.<br />

12,862 18,665 31,527 18.82 5 6 Fribourg.<br />

21,388 7,962 29,350 37-08 7 4 I Soleure.<br />

319 319 8.92 1<br />

5,046 9,531 14,577 34.10 2 3 Beile-Campagne.<br />

5,372 6,566 11,938 40.57 3 1 4 Schaffhouse.<br />

5,847 5,847 24.11 Appenzell Rh.-Ext.<br />

3,367 3,367 19.47 Appenzell Rh.-Int.<br />

37,597 4,649 42,246 20.92 6 2 8 St-Gall.<br />

39,314 139,314 19.53 16 II 27 Grisons.<br />

7,214 37,538 44,752 31.87 8 6 14 Argovie.<br />

1,027 16,966 17,993 17.78 3 3 Thurgovie.<br />

72,105 72,105 25.74 7 7 Tessin.<br />

54,260 28,323 82,583 25.39 15 16 Vaud.<br />

78,564 78,564 15.37 7 7 Valais.<br />

23,880 23,880 29.56 Neuchdtel.<br />

2,578 2,578 9.13 1 Geneve.<br />

671,28 9 232,082 903,371 21.86 156 40 196 Total.<br />

Places vacantes suivant l'Etat.<br />

1) Il n'a pas 6t6 tenu compte, dans le prdsent tableau, des forits attribu ges ä tel ou tel arrondissement,<br />

mais sau g'es en dehors des limites cantonales.<br />

2)Dans le canton de Berne, la superficie des forets protectrices, teile qu'elle ressort du dernier classement<br />

n'est encore gvalu6e qu'approximativement.


VII.<br />

Fischzucht und Jagd. - Pisciculture et chasse.<br />

1. Leistungen der schweizerischen Fischbrutanstalten während der Brutperiode 1910/1911.<br />

1. ActiviM des aablissementä suisses de piseiculture durant t'exerciee 1910/1911.<br />

Nach dem Geschäftsberichte des schweiz. Forstinspektorates. - D'apri?s le rapport de Bestion de l'Inspectorat Ifflral des forC7s.<br />

-- -- - ---- - - - --<br />

Anzahl<br />

a. Eingesetzte Eier - a. CEufs incubM<br />

der<br />

Anatal- Regenbogen- Bach-<br />

Hecht<br />

Kantone ten Lachs Lachs- Seeforelle Fluss- und forelle saibling Röte'<br />

Äsche<br />

Bachforelle<br />

Feldren<br />

Nombre<br />

Cantons<br />

Saumon<br />

bastard Truite<br />

Truite Ombre Brocket<br />

Truite<br />

Truite ame.rt-<br />

Omble<br />

de rivrere<br />

dea dea laca arc- en-ci el „dm chevalier Corigones Total<br />

de rivfire<br />

gta- (Trutta Saumon<br />

(Thymallus ,coregonis)<br />

(Esox<br />

Nisse-<br />

(Trutta<br />

(Salmo (Salmo<br />

salar L.) bätard<br />

(Truta<br />

(Salm° salments<br />

lacustris L.)<br />

irideus fonti- vulgaris t<br />

lucius<br />

fariot L.) velinus L.)<br />

Gibb.) nalis)<br />

Nils.) L.)<br />

1.d 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 I :S<br />

Zürich 5 653,000 - 40,000 448,000 - - - 29,000 2,720,000 500,000 4,390,000<br />

Bern 48 12,000 - 18,200 2,262,800 20,000 2,600 660,000 5,328,000 2,200 8,305,800<br />

Luzern 12 64,000 381,000 - 14,000 - 9,748,000 1,260,000 11,467,000<br />

Uri I i - 175,000 - 175,000<br />

Schwyz 2 - -- 4,200 - 640,200 845,000 108,000 1,597,400<br />

Obwalden 1 - 100,000 5,000 - -- - 360,000 255,300 720,000<br />

Nidwalden i -- 330,000 - _ - - - 330,000<br />

Glarus 1 - 35,000 66,000 - - - - 101,000<br />

Zug . ........ 4 -- - 22,400 23,600 - - 2,264,600 - 2,310,000 4,704,800 9,325,400<br />

Fribourg 7 - - 801,200<br />

__ - 20,000 3,000,000 -- 3,821,200<br />

Solothurn . ...... . 7 -- - 364,000 - - - 364,000<br />

Basel-Stadt 2 66,000 8,000 15,000 - 85,000<br />

Basel-Land 7 25,000 - 200,900 - -- - 225,900<br />

Schaffhausen i 252,000 - 93,900 - 394,700 - 740,600<br />

Appenzell A.-Rh. . . . . i - 81,000 - 85,000<br />

Appenzell I.-Rh 1 21,000 -- 21,000<br />

St. Gallen 20 55,500 900,400 99,000 60,500 12,000 8,432,000 1,432000 10,991,400<br />

Graubünden 3 - -- 361,000 - - 365,000<br />

Aargau . ..... • 30 538,500 9,000 - 5,088,380 14,000 - 190,800 5,451,000 90,000 7,381,680<br />

Thurgau . ...... . 7 - - - 200,000 406,000 17,767,840 2,156,000 20,529,840<br />

Tessin 14 350,000 199,000 _ - 1,152,000 - 500,000 - 2,201,000<br />

Vaud 10 764,600 132,500 50,000 4,900,000 - 5,847,500<br />

Valais 4 99,700 103,900 50,000 - - -- - 253,600<br />

Neuclsatel 2 - - 166,000 203,200 _ - 2,220,000 ___ 2,589,200<br />

Geneve - - - - -<br />

Total 19 1 1,546,500 17,000 2,224,600 7,947,780 163,000 80.50j 4,085,400 1,750,500 63,581,840 10,508,000 91,905,120<br />

co<br />

'ne<br />

1.•<br />

)ri<br />

sz<br />

sr


Kantone<br />

Cantons<br />

- -- - -- --<br />

Anzahl<br />

der<br />

Lachs<br />

Saumon<br />

(Trutta<br />

salar L.<br />

L„hs•<br />

bastard<br />

Saumon<br />

bdtard<br />

Seeforelle<br />

Truite<br />

des lacs.<br />

(Trutta<br />

lacustris L.)<br />

Fluss- und<br />

Ba4forelle<br />

Truite<br />

de rivi -ere<br />

(Truttas<br />

fano L.)<br />

b. Ausgebrütete Fischchen - b. Alevins obteirus<br />

Regenbogenforelle<br />

Truite<br />

arc-en-ciel<br />

(Salmo<br />

irideus<br />

Gibb.)<br />

Raebsaibling<br />

aindri<br />

Truite<br />

Aal<br />

Anguille<br />

(Anguilla<br />

vulgaris<br />

Eiern.)<br />

Anstalten<br />

Nombre<br />

des<br />

gtablissements<br />

---7<br />

atme<br />

- --<br />

(Salmo<br />

fontinalis)<br />

Rbtel<br />

Omble<br />

chevalier<br />

(Sahn o salvelin<br />

us 14<br />

________<br />

Äsche<br />

Recht<br />

Feldren<br />

Ombre<br />

Brocket<br />

de rivi-ire Cor6gones<br />

(Thymallus<br />

(Esox<br />

v iNi 1 gi as r)1 s (Coregonis) lucius<br />

1.)<br />

- - - - - -<br />

Karpfen<br />

Total<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 11 13 14 15<br />

Zürich 5 590,000 - 35,000 373,000 -- - 20,000 2400,000 430,000 - - 3,848,000<br />

Bern 48 11,200 - 17,000 2,033,900 - 29,000 1) 2,000 44 2 ,500 3,966,000 2,000 -- - 6,492,600<br />

Luzern 12 -- - 58,400 335,000 - 1 2,000 - 7,300,000 2,072,000 - - 8,777,400<br />

Uri 1 - 268,0o0 - - - - 268,o0o<br />

Schwyz . . . - 3,200 - -- 578,400 772,500 62,000 1,416,100<br />

Obwalden 2 - - 96,400 4,700 - - - - 250,000 200,000 - 551,100<br />

Nidwalden 2 325,000 - - - - - 1 325,000<br />

Glarus 1 - 33,800 65,000 - - - - - 98,800<br />

Zug 4 - 22,100 22,700 - - 2,094,900 - 1,710,000 3,624,000 - 7,473,70°<br />

Fribourg 7 -- ___. -- 725,200 - - - 10,600 2,832,000 - 3,567,800<br />

Solothurn . . . . . 7 - - 241,000 - - - - - - - 241,000<br />

Basel-Stadt . . . . . 2 50,700 6,500 - 9,500 - - - - - - - 66,700<br />

Basel-Land . . . . 7 21,000 - 173,900 - - - - - 194,900<br />

Schaffhausen . . . . 1 229,300 87,300 -- - 347,300 - - - 663,900<br />

Appenzell A.-Rh. . . .<br />

____<br />

t - 79,000 - - - 79,000<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 1 - - 29,000 - - - - - - 29,000<br />

St. Gallen . . . . . 20 - 54,400 844,220 85,000 54,700 10,000 - 7,253,000 88o,000 - - 9,181,320<br />

Graubünden . . . . 3 - - - 293,65o - - - - - - - - 293,650<br />

Aargau 30 523,000 7,000 964,570 11,700 - - 257,800 4,560,000 8o,000 - - 6,304,070<br />

Thurgau 7 - - - 193,400 - 2803400 14,121,960 1,642,800 - 16,238,560<br />

Tessin 14 - 334,200 180,400 - -- 1,089,600 - 480,000 - - 2,084,200<br />

Vaud 20 - 693,100 86,100 - •<br />

- 42,500 2,996,000 - - 3,827,700<br />

Valais 4 - - 93,300 98,200 45,000 - - - - - 236,200<br />

Neuchtetel . . . . . 2 - - 3,400 181,600 - - - - 1,800,00o - -- 1,985,000<br />

Gen&ve - -- - - -- -- - - - - - - - -<br />

Total 191 1,425,200 13,500 1,937,100 7,011,240 141,700 73,700 3,786,900 1,300,100 50,441,460 7,992,800 - ---...4 74,12377°0<br />

1 ) Kanadische Salb inze (Sahn° namaveush). - Samon du Canada.<br />

C8<br />

N<br />

NR<br />

et<br />

ro<br />

G0


!<br />

8 6 VII. Fischzucht und Jagd. — Pisciculture et chasse.<br />

a. Inländische Arten.<br />

c. Von eingelegten Eiern erbrütete Fischchen<br />

1911 1910 1909 1908 1907<br />

3 4 6<br />

Lachse 1,425,200 1,109,770 2,674,900 3,338,400 2,396,500<br />

Lachsbastarde 13,500 23,200 125,000 162,300 211,500<br />

Seeforellen 1,937,100 2,575,200 2,311,500 2,211,400 3,955,800<br />

Fluss- und Bachforellen . 1,240 6,798,340 7,866,400 7,79832°0 7,640,700<br />

Röten (Saiblinge) 3,784,900 5,563,690 4,259,900 3,499,600 5,085,700<br />

1 Äschen 1,300,100 2,192,560 2,192,800 1,802,100 2,844,100<br />

Felchen 50,443,460 58,638,300 43,580,900 40,785,600 37,872,900<br />

Hechte 7,992,800 7,579,800 1,123,600 1,950,800 3,748,200<br />

Aale • 30,000 I 0,000 10,000 30,000<br />

Karpfen 6,000<br />

Total<br />

73,906,300 84,546,860 64, 1 45,000 61,558,400 59,765,400<br />

b. Ausländische Arten.<br />

Regenbogenforellen . . 141,700 362,600 60,50o 141,500 80,200<br />

Bachsaibling (Salmo fontinalis) 73,700 23,000 54,000 45,000 40,100<br />

Canada- oder Schwarzbarsch<br />

Lochleventrout<br />

Amerik. Seeforellen .<br />

Bachsaiblinge x Rötel<br />

Salmo Quinnat<br />

Zander<br />

Salmo Namaycush 2,000 7,000<br />

Total 217,400 185,600 114,500 193,500 120,300<br />

Im ganzen 74,123,700 84,732,460 64,259,500 63,753,900 59,885,700<br />

2. Erlegung von der Fischerei schädlichen Tieren.<br />

Fischottern<br />

Fischreiher<br />

Krähen<br />

Haubensteissfüsse<br />

27<br />

8<br />

286<br />

32<br />

21<br />

248<br />

35<br />

32<br />

266<br />

46<br />

48<br />

186<br />

38<br />

52<br />

1,937<br />

69 92 113 89 90<br />

Total<br />

390 393 446 369 2,117<br />

Hiefür von den Kantonen ausgerichtete<br />

Schussgelder .<br />

wovon der Bund den Kantonen<br />

ersetzte<br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

1,012. - 1,245. —<br />

1,275. — 1,850. — 2,093. 3o<br />

443. 60 539. 50 590. 90 809. — 817.99


VII. Fischzucht und Jagd. - Pisciculture et chasse. 87<br />

c. Alevins incubes.<br />

1906 1905 1904 1903 1902<br />

7 9 10 11 12<br />

906,300 1,954,800 1,886,200 1,530,000 761,000 Saumons.<br />

a. Especes indigenes.<br />

72,500 231,700 329,300 289,800 474,100 Hybrides de truites et de saumons.<br />

2,032,000 2,028,400 1,549,100 1,225,100 1,511,400 Truites des lacs.<br />

6.892,100 6,603.500 6,639,700 6,031,700 5,583,800 Truites de rivüre et de ruisseau.<br />

41255,900 3,969, 500 4,121,000 2,815,000 2,349,700 Ombles chevaliers.<br />

3,073,500 2,429,600 2,364,900 1,824,100 1,040,600 Ombres de rivee.<br />

46,322,300 51,102,200 34,658,900 23,916,600 30,811,300 Coregones.<br />

1,122,000 1,251,800 1,130,000 859,000 1,570,000 Brochets.<br />

12,000 10,000 10,000 10,000 10,000 Anguilles.<br />

24,500 Truitelles de 6 et 12 mois.<br />

64,712,800 68,581,500 52,689,1 00 38,501,300 44,111,900 Total.<br />

Espkes exötiques.<br />

1 42,200 55,500 148,200 158,600 109,700 Truites arc-en-ciel.<br />

84,700 1 14,900 98,400 I 40,000 107,100 Truites americaines.<br />

Perches du Canada.<br />

Lochleventrouts.<br />

28,000 Truites des lass americains.<br />

Hybrides de truites americaines<br />

et d'onibles chevaliers.<br />

Saumons ericains.<br />

Sandres.<br />

Salmo Namaycush.<br />

226,900 1 70,400 246,600 326,600 216,800<br />

64,939,700 68,751,900 52,935,700 3 8 , 82 7 ,900 44,3 2 8,700<br />

Total.<br />

En tout.<br />

2. Destruction d'animaux nuisibles au poisson.<br />

46 74 54 49 82<br />

68 67 91 74 99<br />

178 386 3o8 235 27o<br />

86 27 9 3 20<br />

37 8 554 462 361 471<br />

Loutres.<br />

Herons.<br />

Corneilles.<br />

Grebes.<br />

Total.<br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

1,847. - 2,693. - 2,131. - 1,718. 5o 2,971.-<br />

8i6. Io 1,229.90 954.30 771.55 1,357. 30<br />

Primes accordees, dans ce but,<br />

par les cantons<br />

Subsides de la Confgderation<br />

aux cantons.


88 YII. Fischzucht und Jagd. — VII. Pisciculture et chasse.<br />

Bannbezirk<br />

Districts francs<br />

3. Wildhut in den Jagd-<br />

Wild.<br />

hüter<br />

deren<br />

3. Surveillance des<br />

Tätigkeit der Wildhüter<br />

ActiviM des Bardes-chasse<br />

Grösse<br />

Erlegtes Raubwild<br />

Kantone Etendue Anzahl Frevelanzeigen<br />

Animaux<br />

nuieibles daruits<br />

Name<br />

per I per Nombre<br />

Cantons<br />

Bezirk Hanton<br />

Haarwilwild<br />

Feder-<br />

Horns<br />

des Contra.<br />

par par gardes- vention8<br />

dzetrict canto chasse d6noncgee Mammi- Oiseaux<br />

.fir es<br />

km' km'<br />

1 2 3 4 5 6 7 8<br />

Bern . . . .<br />

1. Faulhorn<br />

i6 42 173<br />

n72 1 281 f 5<br />

2. Kander-Kien-Suldtal . . 109<br />

3 4 27 1<br />

Luzern . . . 1. Schratten-Rothorn . 59 59 }<br />

2. Sehralten 30 30<br />

1 t II<br />

Uri / 71 — 1 —<br />

Obwalden. . . Hutstock-Urirotstock . . . I 186 i 75 2 4 11 —<br />

Nidwalden . . I 1 40 1 — 8 6<br />

Schwyz . . . 1. Silberen-Räderten . . . 79 79 1<br />

2. Pfannenstock-Hoher Turm<br />

oder Silbern Kirchberg . 96 96 1<br />

— 4 7<br />

Glarus . . . . 1. Wiggis - Hirzlikette . . . 91<br />

2. Kärpfstock 132<br />

223 3 4 20 I00<br />

Fribourg . . . 1. Dent-de-Broc 64 64 2 3 21 17<br />

2. La Monse & Felsen von Charmey 26 1 — 1 3 2 1<br />

3. Kaisereggkette . . . . 34 1 — 1 I— -- —<br />

AppenzellA.-Rh. )<br />

Appenzell I.-Rh.<br />

J<br />

Säntis<br />

1 I1 II 15<br />

27 , 1 9<br />

t i8 3 2 21 8<br />

St. Gallen . . Graue Hörner 92 92 2<br />

11 30 36<br />

Graubünden . . 1. Piz d'Aela 30 J 1 1 3 —<br />

2. Traversina 37 I 1 3 9 3<br />

( 1 57<br />

3. Piz Beverin 34 I<br />

I 1 3 I<br />

4. Bernina 56<br />

Tessin . . . . 1. Campo Tencia . . • • 4<br />

2. Simaäo 66 I<br />

109<br />

1 1 1 19<br />

— 30 45<br />

{ 2 4 34 27<br />

3. Pizzo di Claro . . . . 59 2 5 8 8<br />

4. Pizzo Ruscada e Campolungo 50 — 2 3 3<br />

Vaud . . . .<br />

Valais . . . .<br />

Diablerets-Muvera<br />

' •<br />

. 77 77 4 13 17 2<br />

1. Mont-Pleureur et Mont-Blanc<br />

de Seillon 120 I 2 4 18 31<br />

2. Mont-Dol ent 1 40 ( 3 55 / 2 1 28 16<br />

3. Mont-Ruan 95 j 1 1 2 4<br />

4. Haut-de-Cry . . . 136 1 1 — — - _<br />

Neuchkel . . Montagne de Boudry-laTourne 24 24 3 6 65 15<br />

Total — — 55 81 450 515<br />

I


annbezirken im Jahre 1911.<br />

distriets Tranes en 1911.<br />

VII. Fischzucht und Jagd. - VII. Piseiculture et chasse. 89<br />

Kosten der Wildhut - Frais de surveillance<br />

Unfall- Ent- Bundes-<br />

Fixe Versteherung<br />

der und für<br />

Bewaffnung Zulage schädignng Schuss<br />

Besoldungen<br />

Zeitweilige v<br />

beltrag<br />

für Kleidung prämien<br />

• or"<br />

oder Betrag Wildhüter Ausrüstung Munition und<br />

Aushülfe schieden„<br />

der Assurance<br />

Wohnung Primes<br />

Taggelder<br />

Arme- Suppl g -<br />

pour<br />

Total<br />

des<br />

Indemnita<br />

Aides<br />

Subside<br />

ment et<br />

Traitements gardes - ment animaux<br />

Pmr nuisibles tempo- Divers fgdgral<br />

et salaires contre 168 equiP e- P°ur.<br />

accidents ment munition habillement d gtruits raires<br />

et logement<br />

-,<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

1 7,100. -<br />

1 '<br />

379 . 55 390. 30 70. - 267.7,5 90. 6o 8,298. 20 2,766. 07<br />

600. - 36. - - -- - 29. - 48.-<br />

713. - 237. 67<br />

638. 75 6o. - - - - - 698.75 232.92<br />

1,050. - 120. - - 6. - 22. - - - 1,198. - 399.33<br />

695. - 54. 05 15. - - - 24. - 37 8. - - 1,166. 05 388. 68<br />

750. - 36. - 2o. - 20. - - - 55. - - 881. - 293.<br />

4,560. - 125. 10 110. 30 - 129. 50 84. 5o 208. - 161. 7o 5,379. 10 1,7 93. 03<br />

t 3,117. 20 82. 8o 234. - - 604. 15 48. 4o - 4,086. 55 1,362. 18<br />

I<br />

84o. -- 6o. - 17. - - - 43. 5 0 - 30. - 990. 5 0 330. 17<br />

2,210. - 222. 8o -- - 106. - 2,538. So 846. 27<br />

5,300. - - 31.60 -- --<br />

85. 50<br />

210. 70 1 , 0 90.6 5 6,5 1 8. 45 2,172. 82<br />

/ 4,300. - 135. - 300. - 28. - - 64. -- 1 43. 8o - 4,970. 8o 1,656. 93<br />

1<br />

/ 6,261. 23 - - - 434. - -<br />

6,695. 2 3<br />

2,231. 74<br />

1,800. - 144. - 412. 65 - - 25. - -- 2,381. 65 793. 88<br />

t 4,265. - 180. - - 48. 45 86. 90 113. 50 - 4,693. 85 1,564. 62<br />

2,072. - 3o. -- - - 187. - 153. - - - 2,442. - 814. -<br />

45,359 . 18 1,665. 30 1,530. 85 1 72. 45 1 ,354 . 65 1 ,039. 55 1,157. - 1 ,37 2. 95 5316 5 1. 93 17,883- 98


90<br />

Salinen. - Salines.<br />

1. Salzproduktion<br />

der Salinenwerke Bex, Schweizerhalle, Rheinfelden und Ryburg<br />

in den Jahren 1893-1911.<br />

Nach den Angaben der Salinen-Direktionen.<br />

1. _La _production du sei<br />

dans les salines de Bex, Schweizerhalle, Rheinfelden et Ryburg<br />

pendant les ann6es 1893-1911.<br />

D'aprM les indications des Directions des salines.<br />

Vereinigte<br />

Schweiz.<br />

Rheinsalinen<br />

Schweizerhalle-<br />

Rheinfelden-<br />

Ryburg<br />

Bex SociUg des Total<br />

Salines suisses<br />

du 1ihin Hunies<br />

Schweizerhalle-<br />

Rheinfelden-<br />

Ryburg<br />

q•<br />

q.<br />

1 2 3 4 5<br />

Kochsalz . . • 29,758 440,790 470,548 Sel de cuisine<br />

Produktion Tafelsalz . . 57.5 875 932.5 Sel de table Production<br />

Viehsalz. . . 21,032 io,88o 31,932 Sel pourlebaail<br />

im<br />

en<br />

Gewerbesalz .<br />

153,000 1<br />

Sel pour usages<br />

Jahre 1911<br />

3,073 ( 156,098 industriels 1911 I<br />

Düngsalz . . 2,025 ) Sel d'engrais<br />

Total 1911 53,920.5 605,570 659,490.5 1911 Total<br />

1910 47,462 574,029 621,491 1910<br />

1909 41,421 549,950 591,371 1909<br />

1908 44,775 543,425 588,200 1908<br />

1907 42,076 538,263 580,339 1907<br />

1906 38,549 537,674 576,223 1906<br />

1905 44,170 510,337 554,507 1905<br />

1904 40,697 504,027 544,724 1904<br />

1903 37,954 482,292 520,246 1903<br />

1902 39,302 470,602 509,904 1902<br />

1901 39,011 466,895 505,906 1901<br />

1900 35,361 457,480 492,841 1900<br />

1899 37,442 432,487 468,929 1899<br />

1898 38,124 469,047 507,171 1898<br />

1897 30,059 411,019 441,078 1897<br />

1 1896 27,750 445,179 472,929 1896<br />

1895 26,727 391,226 417,953 1895<br />

1<br />

1894 29,464 404,522 433,986 1894<br />

1893 29,538 368,148 397,686 1893<br />

€1•


VIII. Salinen. — VIII. Salines. 91<br />

Anmerkung. zu Seite 00.<br />

Die Schweiz besitzt heute vier Salzwerke, bezw. Salinen : 1. Die Salinen von Bex (Coulat, Bouillet,<br />

Bevieux) im Kanton Waadt, entdeckt 1554, regelmässig ausgebeutet erst seit 1630. Bergmännischer<br />

Betrieb: Auslaugen von salzhaltigem Tongebirg. — 2. Die zwei aargauischen Salinen Rheinfelden (1844)<br />

und Ryburg (1848). Eine dritte, bis zum Jahre 1910 benützte Saline „Kaiseraugst" ist eingegangen infolge<br />

Inanspruchnahme des Terrains durch die Kraftwerke von Baselstadt. — 3. Die Saline „Schweizerhalle"<br />

im Kanton Baselland, gegründet in den Jahren 1834/37.<br />

Im Jahre 1866 sind die Salinen von Bex aus dem direkten Staatsbetriebe in Privathände : „Compagnie<br />

des salines et mines de Bex" übergegangen. Schweizerhalle war bis 1909 im Privatbesitz der Familie<br />

von Glenck. Die drei aargauischen Salinen waren auf Grund einer vom Kanton Aargau unterm 19./20. Dezember<br />

1871 erteilten Konzession einer im Jahre 1874 unter der Firma „Schweiserische Rheinsalinen in<br />

Rheinfelden" gebildeten Aktiengesellschaft zur Ausbeute überlassen worden. Unter der Firma „Vereinigte<br />

schweizerische Rheinsalinen" gründete sich nun am 22. Juli 1909 mit dem Sitz in Schweizerhalle und<br />

einer Zweigniederlassung in Rheinfelden eine Aktiengesellschaft, deren Zweck die Produktion von Salz,<br />

namentlich für den Bedarf der Schweiz, unter Beteiligung der Schweizerkantone ist. Zur Erreichung<br />

dieser Zwecke übernahm die Gesellschaft die Sahnen Schweizerhalle, Rheinfelden und Ryburg, und<br />

beutet heute auf Grund der ihr bereits übertragenen oder noch zu erteilenden Konzession die Salzlager<br />

in den Kantonen Baselland und Aargau aus.<br />

Observation concernant la page 90.<br />

La Suisse possede aujourd'hui les qua tre salines suivantes : I. Les salines de Bex (Coulat,<br />

Bouillet, .Ikvieux) dans le canton de Vaud, decouvertes en 1554, exploitees regulierement seulement<br />

depuis 1630. Exploitatlon miniere lavage de rocke salee. — 2. Les deux salines argoviennes de Rheinfelden<br />

(1844) et de Rybourg (1848). Une troisieme, celle de „Kaiseraugst", exploffle jusqu'en 1910, a<br />

cesse de l'etre, le terrain agant etj acquis dans un but industriel par les „forces motrices" de la ville<br />

de Bdle. -- 3. La sahne de Schweizerhalle, en Beile-Campagne, exploWe depuis les annees 1834 ä 1837.<br />

En 1866, les salines de Bex, exploitees jusqu'alors par l'Etat, ont passe en mains d'une soc06<br />

privee, la . „Compagnie des salines et mines de Bex". Schweizerhalle a ete jusqu'en 1909 proprWte privee<br />

de la fanzille de Glenck. En vertu d'une concession accordde par le canton le 19/20 de'cembre 1871,<br />

l'exploitation des trois salines argoviennes a etd abandonnü ä la Societe par actions „Schweizerische<br />

Rheinsalinen in Rheinfelden". Il s'est fondd, le 22 juillet 1909, sous la d6nomination de „Societe des<br />

salines suisses du Rhin Wunies", une soci«e par actions avec siege principal Schweizerhalle et succursale<br />

ä Rheinfelden, dont le but est la production du sel, notamment pour la consonzmation de la Suisse,<br />

avec la participation des cantons. Dans ce but, la sociae a acquis les salines de Schweizerhalle, de<br />

Rheinfelden et de Rybourg, et, en vertu d'une concession accordie ou qui va exploitera les couches<br />

salines de Beile-Campagne et d'.Argovie.


92 VIII. Salinen. - VIII. Salines.<br />

2. Konsum und Verkaufspreis von Salz im Jahre 1911.<br />

Reingewinn aus dem Salzmonopol.<br />

Nach den Angaben der Kantonsregierungen.<br />

2. Consommation et prix de vente du sei en 1911<br />

et produit net du monopole.<br />

D'aprM les donWes des Gouvernements cantonaux.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Konsum von<br />

Consommation<br />

Kochsalz<br />

Set<br />

de<br />

cuisine<br />

Anderem<br />

Salz<br />

Autre<br />

Sel<br />

de<br />

cuisine<br />

Verkaufspreis per q. von<br />

Prix de vente par q. du<br />

Sel<br />

de table<br />

Viehsalz<br />

Sel<br />

pour<br />

le<br />

betan<br />

Kochsalz<br />

Tafelsalz<br />

Düngsalz<br />

Sel<br />

d'engrais<br />

Gewerbesalz<br />

Sel<br />

pour<br />

usages<br />

industriels<br />

Meersalz<br />

Sel<br />

de mer<br />

Reingewinn<br />

ans dem Salzmonopol<br />

Produit net<br />

du monopole<br />

Total<br />

per Kopf der<br />

Bevölkerung<br />

par tete<br />

de la<br />

population<br />

q. €1. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

2 3 4 5 8 9 10 11<br />

Zürich 56,668 42,354 1o. - 50. - 1)2.73-5.20 1o. 7o 231,060 0. 45<br />

Bern 104,590 6,873 15. - 2)5 0. - ')i.- 6.30 29. - 870,806 1.34<br />

Luzern 32,363 1,203 12. - 6o. - 3. 20 6. - 16. - 174,241 1.03<br />

Uri 3,138 18. - 45. 8. - 32,209 1. 45<br />

Schwyz . 8,230 245 14. - 53 . - 5 • - IO. - 54,3 22 0.93<br />

Obwalden 2,839 6 18. - 6o. - 32,232 1. 87<br />

Nidwalden . 1,961 65 15. - 50. -- 8. - 14,667 1. 06<br />

Glarus . 3,79 2 438 45 . - 10. - 25,865 0. 78<br />

Zug 20 15 10 . 45 . - 7. 6o 15,651 0. 55<br />

Fribourg 797 1 5 .- 6o. - Io. - 218,772 I. 56<br />

Solothurn . 16,825 720 12. - 40. -- 3. 20 4.20 - 4.40 9. - 89,930 0. 76<br />

Basel-Stadt . 10,294 84,578 2o. - 160.- 160 IO. - 2.25 - 4 40 6. -- 204,752 1. 49<br />

Basel-Land . 5,32 9 4,170 20. - 50. 1o. - 3. - 6. 6o 89,106 1. 16<br />

Schaffhausen • • 5,647 543 20. 45 . - 3 . 50 4.25- 7.10 20,399 0. 44<br />

Appenzell A.-Rh 5,826 39 I. 50 50. - 5. 6o 7. - 32,025 0. 55<br />

Appenzell I.-Rh. . 1,600 12. - 10. -- 10,246 0. 70<br />

St. Gallen . 32,464 6,265 12. - 55 . - 5.65 7. 30<br />

173,596 0.57<br />

Graubünden 15,383 27o 22. - 48. - 22. - 7. 20 7. 20<br />

II. 30 202,315 1. 72<br />

Aargau . 31,091 15 10. - 5 0 .- 1o. - 270,726 I. 17<br />

Thurgau 19,238 1,47o 12. - 5 0. - 6. 40<br />

12. - 98,878 0. 73<br />

Tessin 12,656 4,000 25. - 6o. - 2o. - 236,834<br />

10. -<br />

1. 51<br />

Vaud 28 :577 22,254 2o. -- 2o. - 1o. - IO. -<br />

2o. - 420,387 I. 31<br />

Valais 7,20o 12,021 2o. - 6o. - 2o. - 204,403 1. 59<br />

Neuchätel 9,999 4,953 13.30-20 50-60 13.30 -15 0 .9.30 22 - 25 262,065 1. 22<br />

GeiAve . 11,693 7,171 2o. - 25. - - 9- - 2o. - 162,830 1.04<br />

Schweiz - Suisse 458,186 299,660 4,048 ,3 16 1. 07<br />

') Abgangsalz Fr. 2.73; anderes Gewerbesalz Fr. 5. 20;<br />

plus Denaturierungskosten.<br />

2 ) Cch*aossalz Fr. 161. 50-183. 33<br />

') Gewerbesalz Fr. 6.- 6.30 denaturiert ; Vergoldersalz<br />

I. Qualität Fr. 30. -, II. Qualität Fr. 17. -<br />

4 ) Gewöhnliches Tafelsalz Fr. 60.-, Grsil Fr. 160.-<br />

Sel de farbique jr. 2. 73; autre sei industriel fr. 5. 20,<br />

plus les frais de denaturation.<br />

Sel cerMos jr. 161.50-183.33.<br />

Sei induatriel fr. 6.- 6.30; sei de dorure ire qualitg<br />

fr. 30. -, 2 e qualite fr. 17. -<br />

Sei de table ordinaire fr. 60.-; grafi jr. 160.-


IX.<br />

Industrie. - Industrie.<br />

1. Die dem eidgenössischen Fabrikgesetze unterstellten Fabriken im Jahre 1911.<br />

Nach dem Geschäftsberichte des schweizerischen Bundesrates.<br />

1. Etablissements sonmis üc la loi ft;d&ale concernant le travail dans les fabriques en, 1911.<br />

D'apres le rapport de Bestion du Conseil fflral.<br />

Kantone<br />

Zahl der<br />

Fabriken<br />

Nombre<br />

des<br />

fabriques<br />

14 bis 18 Jahre<br />

14 et 18 ans<br />

männlich weiblich<br />

masculin feminin<br />

Zahl der Arbeiter - Nombre des ouvriers<br />

über 18 Jahre<br />

au-dessus de 18 ans<br />

männlich weiblich<br />

masculin fiminin<br />

Total<br />

männlich weiblich<br />

masculin<br />

Total<br />

Cantons<br />

4 5 6 7 8 9 10<br />

Zürich 4,503 4,974 36,955 19,549 4 1 ,4588<br />

24,523 65,981 Zurich<br />

Bern<br />

1<br />

2,407 1,89 26,615 10,155 29,022 12,047 41,069 Berne<br />

Luzern<br />

192<br />

669<br />

644 5,204 1,658 5,873 2,302 8,175 Lucerne<br />

Uri<br />

19<br />

73<br />

73<br />

646<br />

110<br />

719<br />

183<br />

902 Uri<br />

Schwyz . 79 347 493 1,711 1,499 2,058 8,992 4,050 Schwyz<br />

Obwalden 21 42 30 311 29 353 59 412 Obwald<br />

Nidwalden . 27 5° 37 408 62 458 557 Nidwald<br />

Glarus<br />

106<br />

432<br />

711 2,941 3,333 3,373<br />

41:00449495 7,417 Glaris<br />

Zug<br />

45<br />

268<br />

311 1,504<br />

730 1,772<br />

2, 8 1 3 Zoug<br />

Freiburg . i 08<br />

232 431 2,579 934 11469 261808 27621 4 04 38 1 1,365 4,176 Fribourg<br />

Solothurn .<br />

268 2,145 2,181 11,653 4,139<br />

,320 2106 57::673 133:86 Soleure<br />

Basel-Stadt .<br />

1,00 1,218 8,722 4,698<br />

5,916<br />

95 Bcile-ville<br />

Basel-Land . . 287<br />

121<br />

638<br />

646 3,573 1,879<br />

2,525<br />

Bäle-Campagne<br />

Schaffhausen .<br />

100<br />

659<br />

384<br />

927<br />

1,311<br />

6 Schaffhouse<br />

Appenzell A.-Rh. .<br />

218<br />

385<br />

522 2,506 1,599 2,891<br />

2,112261 5,012 Appenzell Rh.-Exl.<br />

Appenzell I.-Rh. .<br />

15<br />

15 39<br />

174<br />

87 189<br />

315 Appenzell Rh.-Int.<br />

St. Gallen . 908 2,352 3,868 14,488 10,772 14,640 31,480<br />

Graubünden 146 211 42 2,969 290 3,180 332 3,512 Grisons<br />

Aargau 521 2,463 3,226 14,005 8,568 16,468 11,794 28,262 Argovie<br />

Thurgau 441 1,421 2,527 9,014 5,75 2 10,435 8,279 18,714 Thurgovie<br />

Tessin<br />

22 9<br />

496 1,107 3,500 2,58<br />

3,694 7,690 Tessin<br />

Waadt .<br />

557<br />

846<br />

661 11,070 4,035 131:999166 4,696 16,612 Vaud<br />

Wallis<br />

78<br />

159<br />

70 2,420<br />

275<br />

2,5796<br />

2,924 Valais<br />

Neuenburg<br />

483<br />

946 1,023 9,950 3,548 10,896 4354751 ,<br />

15,467 Neuchätel<br />

Genf<br />

5 1 9<br />

709<br />

576 9,285 2,863<br />

9<br />

3,439 13,433 G-ene've<br />

Total 7,7 8 5 23,469 27,686 187,608 90,078 211,077 117,764 328,841 Total


Zahl der<br />

Zahl der Arbeiter - Nombre des ouvriers<br />

Industriezweige<br />

Fabriken<br />

Nombre<br />

des fabriques<br />

14 bis 18 Jahre<br />

14 ä 18 ans<br />

männlich weiblich<br />

masculin feminin<br />

über 18 Jahre<br />

au-dessus de 18 ans<br />

männlich weiblich<br />

masculin feminin<br />

Total<br />

männlich weiblich<br />

masculin feminin<br />

Total<br />

Brunches d'industrie<br />

2 3 4 5 7 8 9 10<br />

I. Baumwollindustrie 326 1,675 3,726 9,943 14,206 11,618 17,932 29,550 I. Industrie du coton<br />

II. Seidenindustrie 215 1,048 4,639 6,687 19,163 7,735 23,802 31,537 II. Industrie de la soie<br />

III. Wollindustrie 67 305 690 1,885 2,445 »2,190 3,135 5,325 III. Industrie de la laine<br />

•<br />

IV. Leinenindustrie 24 58 84 382 483 440 567 1,007 IV. ' Industrie du lin<br />

•<br />

V. Stickerei 866 2,243 5,337 9,541 11,485 11,784 16,822 28,606 V. Broderie<br />

VI. Übrige Textilindustrie . 112 26o 578 1,257 2,055 1,517 2,633 4,150 VI. Autres industries textiles<br />

VII. Bekleidung und Ausrüstung 661 1,446 4,352 7,343 11,709 8,789 16,06i 24,850 VII. Habillement et equipement<br />

co<br />

VIII. Nahrungs- und Genussmittel 698 1,143 2,598 12,297 10,006 13,440 12,604 26,044 VIII. Aliments et stimulants<br />

IX. Chemische Industrie 198 495 454 6,472 1,271 6,967 1,725 8,692 IX. Industrie chimique<br />

X. Zentralanlagen für -Kraft-, Gasund<br />

Wasserlieferung 265 54 4,200 4,254 4,255<br />

X. Constructions centrales pour fourniture<br />

de force, de gaz et d'eau<br />

XI. Papierfabrikation und graphische<br />

XI. Fabrication du papier et industrie<br />

Gewerbe 636 1,795 1,367 11,432 3,563 13,227 4,930 18,157 polygraphique.<br />

XII. Holzbearbeitung 1,269 1,492 82 21,841 350 23,333 432 23,765 XII. Industrie du bois z,`<br />

XIII. Metallbearbeitung 625 2,714 285 19,151 1,175 21,865 1,460 23,325 XIII. Industrie des mitaux<br />

XIV. Maschinen, Apparate und Instru-<br />

XIV. Machines, appareils et instrumente<br />

641 4,671 334 40,642 788 45,313 1,122 46,435 ments<br />

XV. Bijouterie, Uhrenmacherei . 858 2,131 2,848 19,314 10,690 21,445 13,538 34,983 XV. Bijouterie, horlogerie<br />

XVI. Industrien der Erden und Steine 446 1,939 311 15,221 689 17,160 1,000 18,16o XVI. Industries des terres et pierres<br />

Total 7,907*) 23,469 27,686 187,6o8 90,078 211,077 117,764 328,841 Total<br />

(7,785)<br />

' 1••••I<br />

") Die Summe dieser Kolonne ist grüsser als die darunter angegebene richtige<br />

Zahl wegen der Zerteilung einzelner Etablissemente nach Industriezweigen.<br />

L'addition de cette colonne est plus dlevde que le chiffre indiqui (7785), ce qui provient<br />

de la searation de quelques dtablissements d'apris les branches d'industrie.


IX. Industrie. - IX. Industrie. 95<br />

2. Die Bierproduktion in der Schweiz im Jahre <strong>1912</strong>, verglichen mit<br />

früheren Jahren.<br />

Nach direkten Erhebungen bei den Brauereibetriebsinhabern.<br />

2. La production de la bi&e en Suisse en <strong>1912</strong>, com_parje avec celle<br />

d'annjes antjrieures.<br />

aplis renseignements obtenus directernent des tenanciers ou exploitants de brasseries.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

a. Anzahl der Betriebe und ihre Produktion.<br />

a. Nombre des brasseries avec leur production.<br />

Ansahl der<br />

im Jahre<br />

<strong>1912</strong> im<br />

Betriebe<br />

stehenden<br />

Brauereien<br />

Jahr - Annie<br />

<strong>1912</strong><br />

Jahr - Annie<br />

1911<br />

Jahr - Annie<br />

1910<br />

Jahr - Annie<br />

1909<br />

Total- Davon Total- Davon Total- Davon Total- Davon<br />

Produktion Export Produktion Export Produktion Export Produktion<br />

an Bier nach dem an Bier nach dem an Eier nach dem an Bier<br />

Export<br />

Nombre<br />

nach dem<br />

des<br />

Auslande<br />

Anslande<br />

Anslande<br />

Anslande<br />

brasseries Produc- Biere Produc- Biere Produc- Biere Produc- Bare<br />

en activite tion totale exPortie tion totale exportge tion totale exportee tion totale export&<br />

en <strong>1912</strong> hl. hl. hl. hl. h]. hl. hl. hl.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Zürich ii 691,718 - 690,346 - 581,141 - 513,035 -<br />

Bern 20 284,312 - 2 9 3,265 - 250,301 - 248,061 -<br />

Luzern<br />

4 1 74,860 - 274,339 - 142,035 153 128,407 472<br />

Innere Schweiz . . . 1 o 48,583 -- 50,365 - 47,263 - 45,282 -<br />

Fribourg 2 190,605 620 215,685 726 151,565 300 143,826 300<br />

Solothurn . . . . . 2 37,577 -- 31,398 - 39,987 - 40,505 -<br />

Basel-Stadt und -Land . 7 373,958 1,626 358,373 2,399 304,643 1,767 299,567 3,401<br />

Schafthausen . . . .<br />

3 72,517 - 69,573 - 57,593 - 50,180 -<br />

App. A.-Rh. und I.-Rh.<br />

5 26,087 - 26,187 - 24,875 - 23,425<br />

-<br />

St. Gallen . . • . .<br />

26 331,923 - 3 2 3,535 - 292,026 - 272,129 --<br />

Graubünden . . .<br />

9 76,448 80 7 2 ,593 88 61,675 40 55, 8 33 50<br />

Aargau 13 407,009 452 394,247 459 316,814 300 298,155 350<br />

Thurgau . . . . . 6 31,540 - 30,812 - 28,410 - 26,198 -<br />

Tessin<br />

Vaud<br />

5 69,709 10,059 68,900 33,000 63,560 15,000 62,650 36,500<br />

3 29,000 620 34,500 750 21,200 1,600 25,150 2,050<br />

Valais 2 20,137 - 22,137 - 18,242 - 15.102 -<br />

Neuchätel<br />

Geneve<br />

5 42,001 - 43,223 - 37,000 - 34,868 -<br />

5 89,428 10,963 103,429 16,186 70,892 9,611 64,064 9,177<br />

Schweiz 1 138 2,997,412 24,420 3,002,9 0 7 33,408 2,507,222 28,77 1 2,346,437 30,300<br />

Suisse f<br />

Von einigen wenigen Brauereien ist die Produktionsmenge nicht bekannt und es mussten daher die<br />

Zahlen früherer Jahre eingesetzt werden.<br />

Il est un petit nombre de brasseries dont les donne-es nous manquent; nous y avons supplgi en portant les<br />

chiffres cl'ctnn ges antgrieures.


I<br />

96 IX. Industrie. — IX. Industrie.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

b. Die Betriebe nach ihrer Produktionsmenge im Jahre <strong>1912</strong>.<br />

6. Les brasseries, classdes d'aprds leur importance, pour Pannde <strong>1912</strong>.<br />

unter<br />

meins o •<br />

de<br />

100<br />

hl.<br />

100<br />

bis - a<br />

499<br />

hl.<br />

Zahl der Betriebe mit einer Produktion von<br />

Nombre des exploitations avec une production de<br />

500<br />

bis - ä<br />

999<br />

hl.<br />

1000<br />

bis - ä<br />

1999<br />

hl.<br />

2000<br />

bis - ä<br />

2999<br />

hl.<br />

3000<br />

bis - ä<br />

3999<br />

hl.<br />

4000<br />

bis - ä<br />

4999<br />

hl.<br />

5000<br />

bis - ä<br />

9999<br />

hl.<br />

10000<br />

bis - ä<br />

19999<br />

hl.<br />

20000<br />

bis - ä<br />

29999<br />

hl.<br />

30000<br />

bis - ä<br />

39999<br />

hl.<br />

40000<br />

und im<br />

darüber<br />

et audessus<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 6 10 11 12 13 1 14<br />

hl.<br />

Total<br />

.<br />

Betnebe<br />

Total<br />

des<br />

expioi ,<br />

tations<br />

Zürich. . . . -- — — 1 — — 2 — 2 1 7' II<br />

Bern — — 2 I 1 5 5 5 — 2 20<br />

Luzern . . . . — 2 — 2 4<br />

Innere Schweiz . — — — 2 3 1 — 3 I — — — 10<br />

Fribourg. . . . — — — — — — — — 2 2<br />

Solothurn. . . — — — __ _ _ _ 1 — 1 — — 2<br />

Basel-Stadt u, -Land — — 3 4 7<br />

Schaffhausen . . — I -- — / _ _ _ _____ _ 2 3<br />

App. A.-Rh. u, I.-Rh. — — — 1 — — 1 3 — — — — 5<br />

St. Gallen . . . — 3 — 1 4 3 3 5 2 3 1 1 26<br />

Graubünden. . — — I 2 I — — 2 2 — I — 9<br />

Aargau . . . . — 1 1 1 I 1 2 1 I 2 13<br />

Thurgau . . . . — — I 1 2 2 -- — — 6<br />

, Tessin . . . . — — — 2 — — 2 — I 5<br />

Vaud 1 2 — — — 3<br />

' V .,,. alais — — — — -- — — 1 1 — — — 2<br />

1 Neuchätel . . . — — 1 1 — I — 1 I — 5<br />

1<br />

Geneve . . . . — — — — — 1 — . 2 — I — 1 5<br />

Total <strong>1912</strong> — 5 4 13 14 7 7 26 21 15 5 2/ 238<br />

1911 — 5 3 13 13 8 8 26 21 15 6 20 238<br />

1910 1 7 4 18 13 I0 7 30 23 12 3 i8 146<br />

1909 — 6 6 20 13 1 1 7 33 22 12 3 17 15o<br />

1908 — 7 6 i g 13 9 8 37 22 12 3 18 154<br />

1907 1 8 6 21 12 Io 10 35 26 12 2 18 161<br />

1906 1 9 7 25 1 4 17 9 39 26 1 i 2 17 177<br />

1905 1 9 7 33 13 14 U 37 30 13 3 15 186


Jahr<br />

Annee<br />

3. Die Zement-, Kalk- und Gipsfabriken in der Schweiz im Jahre <strong>1912</strong>.<br />

Vorn eidg. statistischen Bureau gesammelte Angaben.<br />

3. Les fabriques de eiment, de ehaux hydraulique et de gypse de la Suisse, en <strong>1912</strong>.<br />

Donnks recueillies par le Bureau ffflral de statistique.<br />

a. Gesamtproduktion an Zement, Kalk und Gips in der Schweiz während der Jahre 1902-<strong>1912</strong>.<br />

a. Production totale du ciment, de la chaux et du gypse en Suisse, de 1902-<strong>1912</strong>.<br />

Produktion in Tonnen<br />

Production en tonnes<br />

Betriebskraft<br />

Force motrice<br />

Zahl<br />

de<br />

Arbeiter<br />

Zahl<br />

der<br />

Ofen<br />

Mahlapparate<br />

Appareils ä mouture<br />

- --<br />

Portland- Römischer Hydraulischer Elektri-<br />

Zement Zement Kalk<br />

Gips Puzzuolane<br />

Wasser Dampf Amt Nombre<br />

Gänge Kugelmühleglinge<br />

übrige<br />

Koller-<br />

Total<br />

Total<br />

Ciment Ciment Chaux Gpse y Pouzzolane<br />

Eau Vapeur Electri-<br />

Nombre<br />

d'ou-<br />

Meules<br />

Portland rornain hydraulique ci vriers de fours horizon- Moulins Moulins Autres<br />

t.= 1000 kg. t.=1000 kg. t.= 1000 kg. t. = 1000 kg. t.=-.1000 kg. t.= 1000 kg. HP. HP. HP. HP. tales ä boulets verticaux<br />

Total<br />

1 8 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

<strong>1912</strong> 383,884 19,716 335,687 96,185 9,300 844,77 2 7,046 3,210 8,560 18,816 3,547 265 103 1o7 34 202 1) 446<br />

1911 381,911 19,802 346,720 99,495 9,300 857,228 6,986 3,280 7,375 17,641 3,57 6<br />

262 105 104 34 1 94 2 437<br />

1910 420,545 31,667 208,360 88,955 7,980 757,5 0 3 7,289 3,5 1 5 6,736 1 7,540 3,600 28o 104 103 38 191 3 436<br />

1909 282,806 21,632 212,995 75,093 6,470 588, 996 6,556 2, 9 75 6,238 15,769 3,588 291 I04 106 45 1854) 440<br />

1908 264,601 15,592 184,070 65,538 12,556 542,357 6,185 2,715 4,759 13,659 3,367 253 97 89 41 1695 396<br />

1907 262,938 28,724 . 209,907 69,305 12,493 583,367 6,163 2,880 4,595 13,638 3,379 265 97 92 39 1646) 392<br />

1906 222,217 27,328 199,328 73,435 13,533 535,84 1 5,433 2,565 3,384 11,182 3,588 268 107 78 48 1457 378<br />

1905 223,469 29,625 191,067 84,685 10,700 529,546 5,473 2,780 2,873 11,126 3,28o 26o 117 74 46 5398) 376<br />

1904 188,425 12,710 190,908 65,571 8,900 466,5 1 4 4,836 2 ,7 21 1,884 9,44 1 3,075 267 1 12 72 58 1 1 9 9) 361<br />

1903 181,977 8,66o 162,323 65,306 5,900 424, 166 4,485 2,621 1,529 8,635 2,759 239<br />

I 2 7 63 63 529 10) 382<br />

1902 175,065 17,190 201,174 49,807 16,700 459,936 5,282 2,670 1,312 9,264 2,875 264 '18 66 67 13411) 385<br />

In diesen Zahlen sind inbegriffen : 97 Steinbrecher, 72 Rohrmühlen, 8 Universalmühlen, 15 Walzwerke, 5 Griftinmühlen und<br />

Dans ces nombres sont compris: 1) 91 eoncasseurs, 70 moulins rotatifs ix tubes, 8 moulins centrifuges, 15 moulins h poudre, 5 moulins Grein et<br />

• \<br />

51<br />

/1<br />

1•<br />

3) 91 66 10 16 5 3 71<br />

4) 00 61 /1 10 14 77 6 /1<br />

5) 80 56 3 1/ 15 9 //<br />

6) 79<br />

71<br />

55 11 2 77 15 9. 8<br />

7) 73 7/<br />

45 5<br />

15<br />

4<br />

8) 73 11 37 6<br />

17<br />

17<br />

71<br />

4<br />

/1<br />

9 ) 64<br />

••<br />

16<br />

4<br />

10) 74<br />

/1 31 5<br />

71<br />

16<br />

3<br />

11) 75 26 11 22 n1 3<br />

5 andere Mahlapparate.<br />

5 aut •e,2 moulins.<br />

Cp


1<br />

98 IX. Industrie. — IX. Industrie.<br />

b. Die Fabriken nach ihrem Gründungsjahr und nach der Art<br />

ihrer Fabrikation.<br />

b. Les fabriques d'aprs l'annee de fondation et le genre de fabrication.<br />

Griin•<br />

flugsjahr<br />

Firma — Raison sociale<br />

x — Fabrikation von: — x = Fabrication de:<br />

AnnJe<br />

de fondation<br />

Portland-<br />

Zement<br />

Ciment<br />

Portland<br />

Römischem<br />

Zement<br />

Ciment<br />

romain<br />

llydranlischein<br />

Kalk<br />

Chaux<br />

hydraul.<br />

Gips<br />

Gypse<br />

Pazmiaue<br />

Pouzeolaue<br />

1 2 3 4 3 6 7<br />

1820 Societe des Ciments, Paudex (Vaud) . . . ., . x — X —<br />

1824 Societe des Usines de Grandchamp et de Roche (Vaud) x X X X<br />

1840 J. H. Leimgruber, Herznach (Aargau) . . . . — — X X<br />

1858 Soci&d des Usines du Furcil, Noiraigue (Neuchätel) x X X —<br />

--<br />

1860 Kalk- u. Zementfabriken Beckenried, A.-G., Beckenried<br />

(Nidwalden) — _<br />

X<br />

_<br />

X<br />

1864 Bernhard Schmid, Unter-Ehrendingen (Aargau) . — — .— X<br />

1862 Jeannet & Cie., successeurs de Duvanel & Cie.,<br />

Noiraigue (Neuchätel) _ X X —<br />

1863 Schweiz. Zement-Industrie-Gesellschaft, Eunenda<br />

(Glarus) X X X —<br />

1864 Heinrich Bircher, Erlinsbach (Aargau) . . . . — — X —<br />

1865 Ee. Rod, en Cret, Villeneuve (Vaud)* — — — — ____<br />

1870 Societe des Usines des Grands-Cr6ts, prüs Vallorbes (Vaud) — — X —<br />

1871 Zement- und Kalkfabriken, R. Vigier A.-G., Luterbach<br />

(Solothurn) x x x<br />

1871 W.Brodtbeck, Portlandzementfabrik, Liestal (Baselld.) x -- X — —<br />

1873 Zement- und Kalkwerk Liesberg, A.-G., vormals<br />

Gebr. Gressly, Marty & Cie., Liesberg (Bern) x — X — ____<br />

-<br />

1873 Ritter & Cie., Zementwarenfabrik;Käpfnach (Zürich) — X —<br />

j 1873 Joly freres, Noiraigue (Neuchätel) — x x<br />

1876 Hydraul. Kalk- u. Gipsfabrik Bärschwil (Solothurn) — — X —<br />

1878 Fabrique suisse de ciment Portland, St-Sulpice (Neuchätel) — —<br />

1879 C. Hürlimann, Kalk- u. Zementfabrik, Brunnen (Schwyz) X — X<br />

_____<br />

1879 Ad. Schwarz & Cie., Beckenried (Nidwalden) . . — X —<br />

1881 Societe des Usines de Louis de Roll, Choindez (Berne) -- — — X<br />

1882 Jura-Zementfabriken Aarau und Wildegg (Aargau) x x X — —<br />

1882 Vereinigte Zementfabriken Rotzloch A.-G., Rotzloch<br />

(Nidwalden) . . . . ,<br />

X — X<br />

1886 Portlandzementfabrik Laufen, inkl. Filialen Mönchenstein und Bellerive X — — —<br />

1886 Hippolyte Studer, Grindel (Solothurn) . . . . — — X — ____<br />

' 1888 Usine des Convers S. A. (Neuchätel) — x x —<br />

___<br />

1889 Gottlieb Spühler, Zement- und Kalkfabrik, Rekingen (Aargau) _ — X — .-<br />

1889 J. Farine, fabrique de chauxhydraulique de Soyhieres<br />

Courroux (Berne) . . . ...... . _ — X _ . _<br />

1889 J. Ziegler, Kalkfabrik Rotzloch (Nidwalden) . . — — X — _<br />

1892 Fabrique de ciment et chaux hydraulique, Vouvry — — x —<br />

1892 Portland-Zementfabrik, Dittingen (Bern) . . . . x — — —<br />

1895 Hydraulische Kalkfabrik, Holderbank (Aargau) . _ — x —<br />

1896 Fabrique de ciment L. & C. Grisoni, Cressier (Neuchätel) — X x — —<br />

1897 Societe anonyme des chaux et cimeuts de Baulmes<br />

(Vaud) X — X _<br />

1898 A.-G. Laufenthaler Portlandzementfabrik Zwingen-<br />

Grellingen in Zwingen X — — —<br />

1903 Gips-Union, A.-G., Zürich . — — X X<br />

1906 Genossenschaft schweiz. Gipsermeister in Base], mit<br />

Gipsfabrik in Kienberg (Solothurn) . . . . — — — X —<br />

1908 Birsthaler Portlandzementfabrik bei Liesberg, in<br />

Bärschwil (Solothurn) X — — —<br />

1909 Kalkwerk Schinznach-Bad, G. Knoblauch junior,<br />

Schinznach-Bad — — X<br />

? Herren, fabrique de gypse ä Sallaz Here 011on (Vaud) — — x<br />

* Hat in den Jahren 1910 u. 1911 nichts produziert und den<br />

Fragebogen für <strong>1912</strong> überhaupt nicht beantwortet. — N'a rien<br />

labrüllte' pendant les anne'es 1910 et 1911 et le questionnaire<br />

polt). <strong>1912</strong> est reste sans rePonse.


II<br />

1<br />

IX. Industrie. — IX. Industrie. 99<br />

4. Schweizerischer Verein von Dampfkesselbesitzern.<br />

Nach den Jahresberichten des Vereins.<br />

4. Soci6t6 suisse des propri6taires de chaudieres it vapeur.<br />

D'apres les comptes rendus de la Socffl.<br />

a. Die Mitglieder des Vereins und die Anzahl der Dampfkessel 1907 1911.<br />

a. Effectif des membres de la Sodiete et nombre des chaudieres, de 1907 it 1911.<br />

Kantone<br />

Zahl der Besitzer<br />

Effectif des propriitaires<br />

Anzahl der Dampfkessel<br />

Nombre des chaudieres<br />

Cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1911 1910 1909 1908 1907<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

,<br />

Zürich 544 542 550 564 569 1 ,144 1,137 11141 1,147 1,139<br />

Bern 387 386 376 368 380 678 663 636 623 611<br />

Luzern 114 112 III 112 112 243 242 238 233 223<br />

Uri 8 5 5 6 6 22 19 18 19 28<br />

Schwyz 47 47 47 47 44 76 77 76 77 75<br />

Obwalden 3 3 3 3 3 18 18 18 16 16<br />

Nidwalden 9 7 9 9 20 10 8 I0 1 1 33<br />

G1art• 54 56 57 56 55 103 106 109 109 108<br />

Zug . . 30 28 30 29 29 47 44 46 45 44<br />

Fribourg 44 43 41 45 47 66 65 63 65 65<br />

Solothurn 75 75 75 78 81 186 187 185 185 185<br />

Basel-Stadt . . . 121 122 122 130 131 317 327 305 312 302<br />

Basel-Land • • . 47 46 50 56 . 59 79 79 84 96 93<br />

Schaffhausen . . . . 38 44 47 44 44 65 70 78 74 74<br />

Appenzell A.-Rh. . . 6o 59 61 61 61 107 108 117 116 107<br />

Appenzell I.-Rh. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5<br />

St. Gallen . . . . . 296 286 279 274 274 505 483 476 452 435<br />

Graubünden . . . . 52 52 5o 52 52 82 75 73 73 75<br />

Aargau 207 201 199 196 294 324 310 304 301 300<br />

Thurgau 212 202 192 190 184 316 311 287 282 280<br />

Tessin 62 56 52 53 53 111 103 100 100 97<br />

Vaud 202 202 198 254 259 401 398 390 441 437<br />

Valais 20 17 18 16 14 53 45 38 30 28<br />

Neuchätel 76 78 81 91 87 147 153 154 166 153<br />

Genäve 42 28 24 24 24 82 63 48 47 45<br />

— —<br />

Schweiz — Suisse 2,755 2,701 2,682 2,763 2,777 5,187 5,09 6 4,999 5,025 4,928


. Die Dampfkessel nach ihrer Grösse (Heizfläche).<br />

6. Les chaudieres ä vapeur d'apres leur grandeur ou surface de chauffe.<br />

Grosse der Heizfläche<br />

Anzahl der Dampfkessel<br />

Nombre des ehaudieres<br />

°/0 sämtlicher Dampfkessel I Gesamtheizfläche der Dampfkessel<br />

0/o de l'ensemble des ehaudieres Surfase totale de chauffe<br />

Surface de chauffe.<br />

1112<br />

1911 1910 1909 1908<br />

2 3 4<br />

1907 1906 1911 1910 1909 1908 1907 1906 I 1911 1910 1909 1908 1907 1906<br />

1111<br />

1112<br />

6 7 9 10 11<br />

12 18 I 14<br />

15 16 17 18 19<br />

a. Landkessel. - a. ChaudVeres stationnaires.<br />

1-5 745 717 652 610<br />

6o8 58S 14.18 13.89 13.21 12.59 12.81 12.64<br />

2,812.7<br />

2,681.5<br />

2,416.9<br />

2,282.9<br />

2,272.4<br />

2,205.5<br />

6-10 8oi 766 697 68o<br />

654 626 15.24 14.84 14.12 14.03 13.77 13.46<br />

6,452.0<br />

6,211.3<br />

5,697.3<br />

5,581.8<br />

5,376.3<br />

5,159.3<br />

11-15 541 537 513 5o6<br />

496 5,3 10.29 10.40 10.41 10.44 10.45 11.03<br />

7,213.8<br />

7,139.0<br />

6,829.0<br />

6,740.0<br />

6,609.7<br />

6,835.3<br />

16-20 432 429 398 405<br />

21-25 317 316 315 308<br />

406 401 8.22 8.30 8.06 8:36 8.55 8.63<br />

306 307 6.03 6.11 6.39 6.36 6.44 6.60<br />

7,899.5<br />

7,445.6<br />

7,771.2<br />

7,466.0<br />

7,205.5<br />

7,473.0<br />

7,333.5<br />

7,302.0<br />

7,357.0<br />

7,260.5<br />

7,278.5<br />

7,286.0<br />

1<br />

26-30 275 271 266 270<br />

268 270 5.28 5.24 5.40 5.57 5.65 5.80<br />

7,736.0<br />

7,663.5<br />

7,494.0<br />

7,605.0<br />

7,546.0<br />

7,607.5<br />

31-35 281 276 280 276<br />

278 291 5.35 5.37 5.68 5.70 5.86 6.26<br />

9,285.5<br />

9,230.0<br />

9,358.o<br />

9,222.0<br />

9,292.5<br />

9,725.0<br />

36-40 238 237 237 232<br />

226 206 4.52 4.58 4.80 4.79 4.76 4.43<br />

9,143.5<br />

9,128.0<br />

9,138.5<br />

8,946.5<br />

8,743.0<br />

7,985.o<br />

41-45 184 189 199 200<br />

193 191 3.50 3.65 4.04 4.13 4.06 4.10<br />

7,964.5<br />

8,170.5<br />

8,61o.5<br />

8,651.0<br />

8,351.5<br />

8,251.5<br />

46-50 170 171 171 178<br />

176 173 3.23 3.31 3.46 3.67 3.71 3.72<br />

8,241.0<br />

8,271.0<br />

8,335.5<br />

8,676.5<br />

8,578.0<br />

8,432.0<br />

51-55 145 144 145 145<br />

242 137 2.76 2.78 2.95 2.99 2.99 2.95<br />

7,675-5<br />

7,732.0<br />

7,786.0<br />

7,787.o<br />

7,654.5<br />

7,367.5<br />

56-60 149 155 153 152<br />

152 152 2.83 3.00 2.97 3.13 3.20 3.27<br />

8,664.0<br />

9,103.5<br />

8,988.o<br />

8,923.5<br />

8,941.5<br />

8,938.5<br />

61-65 125 224 122 122<br />

121 115 2.38 2.40 2.47 2.52 2.55 2.48<br />

7,858.0<br />

7,836.4<br />

7,715.4<br />

7,726.9<br />

7,679.9<br />

7,305.4<br />

66-70 88 89 91 93<br />

98 93 1.68 1.72 1.85 1.92 2.06 1.99<br />

6,042.5<br />

6,o80.o<br />

6,211.5<br />

6,358.0<br />

6,696.o<br />

6,350.0<br />

71-75 112 105 104 99<br />

94 89 2.18 2.03 2.11 2.04 1.98 1.92<br />

8,132.5<br />

7,865.5<br />

7,797.5<br />

7,446.5<br />

7,079.5<br />

6,715.o<br />

76-80 123 117 118 114<br />

III 106 2.34 2.26 2.41 2.35 2.34 2.28<br />

9,590.0<br />

9,183.0<br />

9,260.0<br />

8,959.5<br />

8,723.5<br />

8,327.0


81 -- 85 82 82 79 76 76 74 1.56 1.58 1.61 1.57 1.60 1.59<br />

86-90 . 71 74 73 73 72 71 1.35 1.42 1.41 1.51 1.52 1.53<br />

91-95 . 56 50 47 48 47 47 1.07 0.96 0.96 0.99 0.99 1.01<br />

96-100 57 53 50 48 47 1.16 1.10 1.08 1.03 1.01 1.01<br />

101--120 102 101 91 87 78 74 1.94 1.95 1.85 1.80 1.64 1.59<br />

121-130 9 5 5 5 5 4 0.17 0.09 0.11 0.10 0.11 0.08<br />

131-150 14 15 14 II I I II 0.27 0.29 0.28 0.23 0.23 0.23<br />

151-200 45 43 41 41 38 34 0.86 0.83 0.84 0.85 0.80 0.73<br />

201-220 6 14 14 12 9 0.30 0.31 0.28 0.29 0.25 0.19<br />

221--305 2I 20 0.44 0.42<br />

74 73 50 } 1.41 1.59 1.25 1.04<br />

306-550<br />

{ II 3<br />

1 0.23 0.06<br />

6,811.5 6,957.0 6,707.0 6,457.0 6,456.0 6,261.0<br />

6,250.5 6,5 94.0 6,501.5 6,501.5 6,410.0 6,307.0<br />

51 1 93 . 5 4,757 . 5 4,481. 5 4,3 89 . 5 4, 297.5 4,300.5<br />

5,97 1. 5 5,604.5 5,204.5 4,904. 5 4,70 7.5 4,607.5<br />

10,940.0 10,836.0 9,706.0 9,285.5 8,339.0 7,946.0<br />

1,123.0 623.0 6;3.0 623.0 623.0 498.0<br />

2,007.0 2,147.0 2,011.0 1,595.0 1,595.0 1,595.0<br />

7,799 . 5 7,45 2. 5 7,o8 7 . 5 7,087.5 6 ,5 86. 5 5,864.5<br />

3,344.5 3,344 . 5 2,934.5 2,934 . 5 2 ,494 . 5 1,868.5<br />

5,166.0 4,981.0<br />

20,158.0 19,917.0 16,545.0 13,397.0<br />

3,613.0 1,050.0<br />

Durchschnittliche Heizfläche per Dampfkessel - Surface moyenne de chauffe par chaudiere<br />

36.48 36.78 36.87 . 36.47 35 .48 34.61<br />

b. Schiffskessel. - b. Chaudi&es de bateaux ä v<br />

1-20 22 21 23 21 25 28 11.70 11.23 12.64 11.67 13.89 15.30<br />

21-40 17 18 16 16 17 17 9.05 9.63 8.80 8.89 9.44 9.29<br />

41-60 30 30 30 31 31 33 15.96 16.04 16.48 17.22 17.22 18.03<br />

61-80 42 41 39 40 40 40 22.34 21.93 21.43 22.22, 22.22 21.86<br />

81-100 33 35 35 33 33 31 17.55 18.72 19.23 18.33 18.34 16.94<br />

101-130 30 28 28 28 25 25 15.95 14.98 15.38 15.56 13.89 13.66<br />

131-140 II II II II 9 9 5.85 5.88 6.04 6.11 5.00 4.92<br />

170 2 2 1.07 1.06<br />

184 0.53 0.53<br />

Durchschnittliche Heizfläche per Dampfkessel - Sur face moyenne de chauffe par chaudiere .<br />

peur.<br />

220.3 221.2 252.2 237.7 286.7 324.8<br />

5 1 7.0 538.0 469.5 469.5 499 . 5 I492.5<br />

1,616.5 1,616.5 1,615.5 1,666.5 1,666.5 1,786.5<br />

3,005.0 2,926.0 2,802.5 2,862.0 2,862.0 2,862.0<br />

2,945.0 2,945.0 2,945.0 2,770.0 2,770.0 2,789.0<br />

3,470. 5 3,470.5 3,470. 5 3,470. 5 3, 11 9.5 2,879.5<br />

1,498.0 1,498.0 1,498.0 1,498.0 1,236.0 1,236.0<br />

340.0 340.0 - - - --<br />

184.0 184.0 - - - -<br />

73 . 3 8 73.40 71.72 72.07 69.11 65.92


102<br />

Verkehr und Verkehrsmittel.<br />

x.<br />

Transports et moyens de transport.<br />

A. Post. — A. Postes.<br />

Entwicklung des Postverkehrs seit 1865. — Developpement du trafic postal depuis 1865.<br />

Nach d. Mitteilungen d. eidg. Postverwaltung. — ..D'aprM les donnes de l'Adininistration ficUrale d. Postes.<br />

a. In- und ausländischer Briefpostverkehr.<br />

a. Circulation interne et avec l'etrauger de la poste aux lettres.<br />

Jahr<br />

Annees<br />

Zahl der Briefe<br />

Im Inlande<br />

Lettres<br />

Nach<br />

dem Anslande<br />

Zahl der Drucksachen<br />

und Warenmuster<br />

Imprints<br />

et &hantillons<br />

Im Inland e<br />

Nach<br />

dem Auslande<br />

Zahl der Postkarten<br />

Cartes postales<br />

Totalbriefpostverkehr<br />

Total gM&al<br />

Nach<br />

dem Auslande Im Inlands Nach<br />

dem Anslande<br />

im Inlande<br />

Service A destination Service A destination Service A destination Service<br />

interne<br />

A destination<br />

de l'e-trang er interne de l'arang er interne de l' gtrang er interne de raranger<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

1865 2 7,86 7,334 8,740,688 4,016,242 2. 797,775 31,883,576 11,538,463 !<br />

1866 29,021,914 9,040,675 4,5 04, 161 3,085,762 33,526,075 12,126,437<br />

1867 30,619,128 9.820,485 4,799,586 3,468,030 35,418,714 13,288,515<br />

1868 32,768,373 9,358,819 5,510,988 3,831,659 — 38,279,361 13,190,478<br />

1869 35, 653, 6 57 5,33 2,937 6,742,664 1,576,278 — 42,396,321 6,909,215<br />

1870 34,755,480 5,533,36 7 4, 6 75,395 1 ,9 10 ,097 678,476 40,109,351 7,443,464<br />

1871 37,886,413 7,503,410 7,411,010 2,535,752 1,713,715 — 47,011,138 10,039,162<br />

1872 39,784,869 6,888,613 9,190,857 3,376,785 2,321,435 51,297,061 10,265,398<br />

1873 43,902 ,3 86 7,302,714 11,164,826 3,675,850 3,012,851 22,429 58,080,063 11,000,983<br />

1874 44,827,605 7,005,149 11,453,550 3,954,4 18 3, 6 9 2 , 1 59 43,232 5 9,973,314 11,002,699<br />

1875 46,676,0 12 8 ,5 24, 1 9 8 12,968,206 3,459197° 4,59 1 , 2 3 2 302,295 64,235,440 12,286,363<br />

1876 39,826,946 8,181,356 11,150,921 3,53 1 ,5 28 6 , 648,920 909,740 57,626,787 12,622,624<br />

1877 4 1 ,4 64,47 0 8,461 , 284 11 ,02 3,798 3,191,592 5,067,248 1,105,312 57,555,516 12,758,188<br />

4 1878 42,006,621 8,764,86 0 9,933,4 1 3 3,577,9 24 5,3 2 3,50 7 1 ,33 1 ,46° 57,263,54 1 13,674,244<br />

1879 44, 0 74,9 22 9,202, 18 9 20 , 6 35,395 4,130,164 6 ,061 ,468 1,542,268 60,772,785 14,874,621<br />

1880 4 6 ,59 0 ,793 9,444,708 10,745,5 1 4 4,3 85,068 6,705,977 1,812,148 64,042,284 15,641,924<br />

1881 49,032,443 10,430,368 11,784,064 4,310,0 92 7,188,785 2,007,616 68,005,292 16,748,076<br />

1882 50,513,074 10,650,640 12,421,692 4,891,860 7,359,644 2,276,144 7 0 , 294,41 0 17,818,644<br />

1883 50,145,915 11,336,520 12,888,673 5, 2°8,488 7,883,162 2,565,028 70,9 1 7,75 0 19,110,036<br />

1884 50,787,820 11,038,1 96 2 3, 2 53,494 5, 1 37,5 60 8,393,426 2 ,5 89,028 7 2,434,750 18,764,784<br />

1885 52,558,638 12,026,352 1 4,5 1 3,844 5,686,108 8,37 8,539 3,044,9 1 2 75,451,021 20,757,372<br />

1886 55,569,281 12,292,124 14,948,679 5,786,000 8,676,208 3,214,692 79,194,168 21,292,816<br />

1887 56.516,465 11,816,817 17,036,932 5,234,022 10,620,642 3,207,4 74 84,274,03 9 20,258,313<br />

1888 59,553,737 11,484,330 18,394,165 5,635,702 11,531,251 3,268,486 89,479,253 20,388,528<br />

1889 58,402,800 12,491,282 18,650,144 5, 6 75,755 12,169,270 3,62 3 ,29 6 89,222,224 22,790,333<br />

1890 62,850,755 13,098,842 21,024,367 5,822,364 12,9 1 4,35 6 4,062,045 96,789,478 22,983,251 ,<br />

1891 65,822,200 13,102,804 23,389.243 6,028,344 13,589,706 4,089,865 102,801,149 23,221,013<br />

1892 71,182,452 13,595,177 22,572,828 6,827,4 70 14,576,625 4,296,9 68 108,331,905 24,719,615<br />

1893 73,329,509 14,82 9 ,919 28,722,942 7,918,313 14,766,330 4,762,290 116,818,781 27,510,522<br />

1894 7 6,984,519 1 4, 6 7 8,747 25,860,079 6,514,430 15,206,150 5,174,898 118,050,748 26,368,074<br />

1895 83.351,086 16,357,744 26,743,940 7,332,026 26,005,544 5,346783 126,100,570 29,036,553<br />

1806 88,002,040 16 , 645,4 2 3 30,7° 2 ,5 81 7,175,370 16,996,828 6 ,54 2 ,40 5 1 35,7 01 ,449 30,362,198<br />

1897 88,92 9,253 1 8, 10 7,540 3 1 ,0 75,3 1 3 8,4°1,4°9 18,594,825 8,001,027 1 3 8,599,39 1 34,509,976<br />

1898 93,048,465 18,735,714 35,295,704 8,035,326 24,616,666 10,676,183 152,960,835 37.447,223<br />

1899 94,792,058 20,197,861 37,8 65,226 8 ,7 61 ,542 33,7 1 7,012 12,807,867 166,373,296 41,767,270<br />

1900 99,309,994 21,139,703 38,828,173 9,497,386 39,606,414 15,657,275 1 77,744,5 81 46,294,364<br />

1901 108, 203 ,803 20,831,532 4 1 , 20 7,975 10,325,400 43,435,93 6 17,388,638 1 9 2 , 847,7 1 4 48,545,570<br />

1902 207,902,746 21,328,287 41,611,561 12,290,036 48,930,234 20,041,694 198,444,541 53,660,017<br />

1903 108 .9 1 9,9 1 3 21,065,207 41,936,222 11, 333,5 68 53,540,917 19,240,080 204,397,05 2 51,638,855<br />

1904 112,693,040 23,071,088 44,503,306 12 ,574,793 55,323,982 23,048,708 212,520,328 58,694,589<br />

1905 122,306,940 24,447,816 45,398 , 837 1 4,48 3,847 59,441,244 24,32 6,701 227,147,021 63,258,364<br />

1906 131,150,081 25,936,153 48 ;585,083 14,306,905 63,848,180 26 ,705,592 243 , 5 8 3,444 66,948,650<br />

1907 138,616.273 24,112,895 49,357,054 13,687,705 71,117,504 20,497,226 259,090,831 58,297,826<br />

1908 140,261,850 24,837,617 53,4 1 3,502 1 3, 804,593 74,8 2 7,3 66 2°,977,009 268,502,718 59,619,219<br />

1909 1 46,497, 037 2 5,7 24, 26 7 6°,393-759 1 4, 293,799 75,997,095 21,897,685 282,887,891 61,915,751<br />

1910 152,241,866 25,821,169 60,684,527 16,477,738 81,987,886 20,310,391 294,914,27 9 62,609,298<br />

1911 164,110,056 27, 6 3 6,473 68,540,539 16.980.778 88,288,456 21,261,540 320,939,0 5 1 65,878,791


1<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport. 103<br />

b. Fahrpost- und Briefpostnachnahmen. — b. Inessageries et remboursements.<br />

Jahr — Annee<br />

Fahrpoststücke<br />

Articles de<br />

messagerie<br />

Fahrpostnachnahmen<br />

Remboursements<br />

de la messagerie<br />

Briefpostnachnahmen<br />

Remboursements<br />

de la poste aux lettres<br />

Anzahl — Nombre<br />

Anzahl — Nombre<br />

Betrag — Hontant<br />

Fr.<br />

Anzahl — Nombre<br />

Betrag — Hontant<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

1884 . . . . . . 8,229,978 491,745 7,355,756 2,221,392 10,601,915<br />

1885 . . . . 8,521,753 593,220 8,319,854 2,252,366 10,782,863<br />

1886 9,052,885 654,245 9,190,357 2,365,566 11,625,777<br />

1887 9,652,683 725,125 9,138,997 2,522,091 12,659,031<br />

1888 9,710,924 771,754 9,577,231 2,717,75° 13,664,492<br />

1889 10,796,614 840,009 10,320,026 2,901,950 14,561,554<br />

1890 11,550,353 899,938 11,011,786 3,161,641 15,836,767<br />

11891 11,854,283 941,512 11,956,974 3,370,197 17,569,209<br />

1892 12,377,187 2,000,584 12,354,854 3,543,861 27,967,927<br />

' 1893 13,111,897 1,033,452 12,484,593 3,638,895 18,814,447<br />

1894 13,754,993 1,145,833 13,709,337 3,780,530 21,189,157<br />

• 1895 14,925,096 2,293,464 14,992,725 4,039,575 21,717,385<br />

1896 15,767,914 1,355,561 26,096,536 4,683,623 24,111,892<br />

1897<br />

16,641,790 1,462,081 17,449,915 5,053,215 27,001,615<br />

1898 17,624,066 1,612,007 19,751,498 5,465,150 28,768,347<br />

1899 18,431,359 1,789,970 21,140,829 6,079,682 32,963,799<br />

1900 19,253,661 1,864,937 21,719,064 6,663,757 36,311,419<br />

1901 20,135,901 2,040,366 23,306,882 6,687,349 38,109,236<br />

1902 21,005,652 2,184,852 25,242,420 6,738,434 37,170,279<br />

1903 21,976,118 2,366,228 27,119,549 7,280,741 40,245,866<br />

1904 22,962,783 2,470,458 28,077,482 7,534,901 46,335,452<br />

1905 24,114,018 2,599,361 30,312,378 7,798,925 44,611,595<br />

1906 25,369,865 2,759,611 33,245,560 7,904,881 45,342,606<br />

1907 26,275,270 2,929,436 36,203,571 8,234,791 45,753,536<br />

1908 27,183,547 3,148,498 38,072,967 8,699,566 48,940,416<br />

1909 28,676,138 3,345,446 39,948,329 9,102,186 51,070,084<br />

1910 30,489,956 3,583,920 44,209,332 9,314,900 53,021,399<br />

1911 32,338,185 3,739,104 46,209,595 9,231,076 56,361,455<br />

e. Postcheck- und Giroverkehr. — c. Service des cUques et virements postaux.<br />

Jahr — Annees<br />

Zahl der<br />

Rechnungen<br />

am<br />

Ende des<br />

Jahres<br />

Nombre<br />

des compte<br />

a la fin<br />

Einzahlungen<br />

Versements<br />

_Paiements<br />

Eingelangte Checks für<br />

Cheques arrivs pour<br />

Auszahlungen<br />

Bar-<br />

Zahlungen Anweisungen<br />

paiements<br />

en especes assignation8<br />

de l'anne'e Zahl — Nombre Betrag - Montctnt Betrag - Montan t Zahl ! Zahl Nombre<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

1910 9,509 5,323,719 682,377,813 674,860,015 176,172 875,857<br />

1911 11,541 6,550,107 785,006,271 772,726,71 1 215,211 1,080,996<br />

Jahr — Annees<br />

Eingelangte Checks fü<br />

Cheques arrids pour<br />

Übertragungen im<br />

Giroverkehr<br />

virements<br />

Zahl — N ombre<br />

Verhältnis<br />

des Giroverkehrs<br />

Proportion<br />

des virements<br />

Betrag — Montant<br />

Fr.<br />

cyo<br />

Umsatz<br />

.31ouvement<br />

total<br />

Betrag — „Vonfant<br />

Fr.<br />

kontoguthaben<br />

am<br />

Ende des Jahres<br />

.Avoi l-<br />

en compte<br />

ä la<br />

fin de l'anne<br />

Betrag — 3Tontant<br />

Fr.<br />

8 9 10 11 12<br />

1910 650,391 1,932,873,025 58.61 3,297,602,258 21,847,640<br />

1911 894,162 2,518,625,574 61.58 4,090,795,508 28,045,396


I<br />

104 X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport.<br />

d. Zeitungen und Zeitschriften, Wertzeichen. - d. Journaux et estampilles de valeur.<br />

Jahr<br />

Annes<br />

Abonnierte Zeitschriften')<br />

Abonnements de journaux1)<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Ertrag<br />

Produit<br />

Fr.<br />

Verkaufte Wertzeichen - Estampilles de valeur vendues.<br />

Frankomarken<br />

Timbres-poste<br />

Fr.<br />

Frankmineile<br />

Enveloppes<br />

timbrüs<br />

Fr.<br />

' Postkarten<br />

Cartes postales<br />

Fr.<br />

Geld.<br />

Anweisungen<br />

Mandateposte<br />

Fr.<br />

Einzugsmandate<br />

Recouvrements<br />

Fr.<br />

1 2 2 4 5 6 7 s<br />

1865 25,933,000 219,951 2,904,336 _ - -<br />

1866 26,219,953 234,132 3,156,824 -<br />

-<br />

1867 25,823,762 235,355 3,198,317 351,743 - - -<br />

1868 27,344,716 242,778 2,867,250 869,929 _<br />

1869 29,138,719 254,328 2,762,878 1,124,601 - -<br />

1870 33,167,537 265,728 2,886,707 3,239,604 35,219 - -<br />

1871 36,802,763 313,498 3,113,738 1,406,442 86,663 -<br />

1872 36,976,385 323,548 3,327,360 1,689,266 117,274 - -<br />

1873 38,648,66o 331,801 3,568,227 1,832,615 155,934 - -<br />

1874 42,235,097 354,730 3,770,265 1,973,780 235,003 - -<br />

1875 45,307,994 375,790 3,852,935 2,094,418 264,997 - 25,440<br />

1876 47,143,345 395,615 3,739,118 2,232,633 329,360 142,803 35,700<br />

1877 49,947,443 410,545 4,366,047 1,869,885 351,505 392,503 46,489<br />

1878 50,974,266 449,529 73958,9952) 827,875 379,347 447,626 58,211<br />

1879 49,509,957 558,357 8,391,319 645,819 437,037 532,615 64,947<br />

1880 50,328,836 566,774 8,990,670 535,745 487,215 567,307 67,239<br />

1881 15,687,975 580,997 9,515,698 449,245 530,214 581,677 68,983<br />

1882 53,373,485 594,580 9,687,154 317,652 555,210 577,020 68,911 i<br />

1883 57,083,052 613,347 10,053,704 231,081 582,983 572,903 66,272<br />

1884 58,517,204 636,858 10,339,504 195,820 612,515 546,300 68,333<br />

1885 60,815,001 649,309 11,119,987 178,786 672,615 553,377 82,724<br />

1886 63,235,302 673,347 11,749,150 96,019 709,663 563,714 83,803<br />

1887 65,805,033 703,585 12,393,892 24,366 747,225 604,825 87,379<br />

1888 69,519,813 737,216 12,951,034 12,777 784,155 648,005 94,096<br />

1889 70,777,068 776,720 13,767,126 13,593 838,704 700,664 99,603<br />

1890 75,796,128 813,666 14,544,749 10,618 886,944 • 753,493 309,094<br />

1891 82,892,515 866,362 1 5, 162 ,9 1 4 11,334 922,990 803,703 101,883<br />

1892 87,491,584 878,894 15,871,646 10,100 958,962 752,960 - 3)<br />

1893 87,539,317 877,457 16,577,862 22,342 1,005,667 728,898 -<br />

1894 90,895,702 918,716 37,567,746 12,053 1,044,844 705,392 -<br />

189:1 95,845,742 956,525 18,795,447 11,394 1,114,107 753,051 -<br />

1896 97,617,167 1,009,671 19,987,262 10,368 1,171,155 814,110 -<br />

1897 106,534,703 1,067,267 21,271,511 7,443 1,212,496 872,205 -<br />

1898 110,628,308 3,327,613 23,068,348 1,482 1,285,363 933,987 -<br />

1899 115,958,621 3,387,252 25,003,97 9 1,342,471 994,460 -<br />

1900 124,286,308 1,242,827 26,423,233 - 1,450,063 1,026,576 -<br />

1901 130,490,270 1,302,679 27,795,5 3 7 3,496,237 2,073,830 -<br />

1902 134,229,131 1,339,986 28,981,110 - 1,550,798 1,130,283<br />

1903 140,556,390 1,403,238 30 ,5 85,847 - 1,660,736 3,299,495 -<br />

1904 148,194,103 1,483,452 3 2,402 , 6 95 1,745,858 1 , 2 53,34 1 --<br />

1905 1 55,706 ,2 52 1 ,575,066 34,099,197 - 1,827,661 . 1,335,246 -<br />

1906 164,267,739 1,644,932 37,320,955<br />

1,917,123<br />

_____ 4) -<br />

1907 177,182,682 1,772,695 ? ? ? ? ?<br />

1908 183,854,161 1,407,676 5) ? ? ? ? ?<br />

1909 190,000,124 1,972,239 ? ? ? •<br />

1910 199,886,517 2,092,760 ? ? ?<br />

1911 201,671,025 3,780,852 ? ? ?<br />

1) Interner und internationaler Verkehr. 2) Zunahme des Verbrauchs wegen Einführung der Marken-<br />

: frankatur auch für die Fahrpoststücke (1. Februar 1878). 3 ) Als Wertzeichen aufgehoben seit 1. Dezember 1891.<br />

4) Als Wertzeichen aufgehoben seit 1. Januar 1906. 5 ) Verschiebung in der Rechnungsstellung.<br />

2) Echange interne et international. 2) Augmentation provenant de l'emploi des timbres-poste pour l'affranchissement<br />

des articles de messagerie (innovation qui date du ler fgvrier 1878). 3 ) Slipprima comme estampilles de<br />

valeur le 1er d gcembre 1891. 4 ) Supprim gs comme estanzpilles de valeur le 1er janvier 1906. 5) 31oclification dans<br />

PlitabliARowent c7ele rninntea.


i<br />

1<br />

Jahr — Annee<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport. 105<br />

e. Betriebsbilanz. — e. Bitan d'exploitation.<br />

Total-<br />

Einnahmen<br />

Recettes<br />

totales<br />

Ertrag der<br />

Korrespondenzen,<br />

Fahrpoststücke<br />

etc.<br />

Produit des<br />

correspondances,<br />

articles de<br />

masagerie, etc.<br />

Total-<br />

Ausgaben<br />

Deienses<br />

totales<br />

Ausgaben<br />

an Gehalten<br />

Mpenses<br />

pour<br />

traitements<br />

Reinertrag<br />

Produit<br />

net<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

1865 8,348,173 5,995,000 6,857,306 2,597,479 1,490,866<br />

1866 8,617,815 6,223,000 7,414,054 2,783,907 2,203,760<br />

1867 8,770,428 6,297,000 7,653,584 2,954,527 1,116,843<br />

1868 8,814,715 6,543,000 7,885,615 3,171,028 929,10°<br />

1869 9,447,717 6,901,000 8,140,816 3,265,034 1,306,901<br />

i 1870 9,503,839 7,365,000 8,382,513 3,413,121 1,121,325<br />

1871 11,258,501 8,123,000 9,511,317 3,840,169 1,747,184<br />

1872 22,083,952 8,637,000 10,282,613 4,071,661 1,802,339<br />

1 1873 13,522,914 9,44°,000 12,678,075 5,340,989 844,838<br />

I<br />

1874 14,465,621 9,729,000 23,932,544 5,660,368 533,077<br />

1875<br />

14,591,970 10,388,000 14,452, 738 6,036,342<br />

139 ,232<br />

,<br />

10<br />

o7a<br />

, u . . . . . 14,845,858 10,977,000 14,745,406 6,451,299 100,452<br />

1877 . . . • • 14,494,933 11,189,000 13,944,396 6,681,506 550,537<br />

1878 15,090,721 12,081,000 13.489,232 6,778,849 1,601,489<br />

1879 . . . . . 14,938,188 22,048,000 13,146,605 6,977,090 1,791,583<br />

1880 15,513,439 12,504,000 23,501,574 7,219,993 2,011,864<br />

1881 15,998,837 22,938,000 13,964,554 7,508,507 2,034,282<br />

11882 15,315,765 12,812,000 13,707,752 7,808,886 2,608,013<br />

1883 . . . . . 15,254,795 13,002,000 14,008,973 8,138,861 1,245,822<br />

1884 15,384,150 13,114,000 14,202,284 8,364,791 1,181,866<br />

1885 . . . . 16,204,642 13,780,000 14,696,505 8,750,055 1,508,136<br />

1886 . . . . . 20,110,000 15,799,000 18,527,349 9,033,199 1,582,651<br />

1887 21,103,869 16,466,000 19,571,324 9,572,565 1,532,545<br />

1.888 21,591,831 27,227,000 19,837,572 9,806,787 11754,259<br />

1889 22,823,496 18,159,000 20,530,654 20,248,599 2,292,841<br />

1890 24,180,020 19,161,000 22,908,657 10,897,600 2,271,362<br />

1891 25,371,499 19,949,0°0 23,684,602 12,045,284 1,686,897<br />

1892 26,231,724 21,204,000 25,318,775 13,020,106 912,949<br />

1893 26,158,893 21,975,000 24,769,446 13,426,951 1,389,446<br />

1894 25,726,132 21,053,000 24,325,950 14,079,719 1,400,182<br />

1895 25,791,435 22,468,000 24,338,942 14,515,890 1,452,492<br />

1896 27,721,842 23,986,000 25,173,972 15,401,104 2,547,870<br />

1897 . . . . . 29,117,203 25,268,000 27,464,177 16,635,751 1,653,026<br />

1898 31,248,554 27,285,000 30,204,417 19,021,619 1,044,137<br />

1899 33,977,310 29,441,000 31,188,871 19,360,519 2,788,440<br />

1900 36,130,814 31,089,000 33,430,463 20,675,761 2,700,351<br />

1901 37,778,625 32,608,000 34,715,098 21,409,182 3,063,528<br />

1902 39,827,826 33,958,00° 36,161,537 21,751,578 3,666,289<br />

1903 40,767,701 35,869,000 37,211,423 23,439,923 3,556,278<br />

1904 42,454,104 37,620,000 39,076,5.00 24,517,875 3,377,604<br />

1905 44,549,954 39,285,000 40,053,836 25,015,075 4,496,118<br />

1906 47,582,418 41,367,000 43,903,358 27,111,094 3,679,060<br />

1907 49,833,544 43,389,0°0 45,936,294 28,671,330 3,897,251<br />

1908 51,264,141 44,247,000 48,310,205 29,627,228 2,953,937<br />

1909 54,049,707 46,692,333 50,314,648 31,808,869 3,735,059<br />

1910 57,076,505 49,124,104 54,508,426 35,457,674 2,568,079<br />

1911 60,439,767 51,852,020 56,688,393 36,464,202 3,751,374


106 X. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport.<br />

Jahr<br />

Telegraph<br />

Ti7"jgraphes<br />

Fr.<br />

Einnahmen — Recettes<br />

Telephon<br />

Telephon es<br />

Fr.<br />

Total<br />

Fr.<br />

B. Telegraph und Telephon.<br />

1. Entwicklung des Telegraphen- und Telephon-<br />

Telegraph<br />

rjrjgraphes<br />

Fr.<br />

Nach den Mitteilungen der<br />

1. Developpement des felegraphes et<br />

D'apres les donWes de l'Administration<br />

a. Einnahmen, Ausgaben, Vermögen und Erstellungskosten der Linien.<br />

Ausgaben — Depenses<br />

Telephon<br />

Tagphones<br />

2 3 4 6 7<br />

1870 1,326,818. 29 1,326,818. 29 1,326,818. 29 1,326,818. 29<br />

1875 2,058,211. 14 2,058,211. 14 2,047,671. 86 2,047,671. 86<br />

1880 2,373,54 6. 2 ,373,546. 1,812,906. 65 1,812,906. 65<br />

1885 2,239,858. 18 633,745. 82 2 , 8 73, 604 . 2,022,065. 633,745. 82 2,655,810. 82<br />

1890 2,809,631. 52 1,500,306. 51 4,309,93 8. 03 2,359,628. 16 907,206.28 3,266 ,834 . 44<br />

1895 2,797,080. 41 3,296,366. 86 6 ,093,447 . 27 2,667,926. 90 2,938,894. 04 5,606,820. 94<br />

1901 3,028,781. 95 6,556,311. 23 9,585,093. 18 3,130,298. 24 7,499,267. 12 10,629,565. 36<br />

1902 2,99 2,734 . 27 6,141,584. 98 9,134,319. 25 2,984,270. 01 7,492,28 9. 83 10,476,559. 84<br />

1903 3,113,679. 84 6,592,009. 29 9,705,689. 13 3, 2 34,879. 98 7,651,201. 76 10,886,081. 74<br />

1904 3,22 4,903. 50 6,797,486. 35 10,022,389. 85 3,264,033. 90 7,44 1 ,502. 22 10,705,536. 12<br />

1905 3,494,624 . 64 7,808,526. 61 11,303,151. 25 3,494, 624. 64 7,808,526. 61 11,303,151. 25<br />

1906 3,7 64,483. 85 8,807,524. 85 12,572,008. 70 3,764,483. 85 8,807,524. 85 12,572,008. 70<br />

1907 3,658.838. 80 9,330 ,049. 85 12,988,888. 65 3,676,058. 18 9,330 ,049 . 85 12,988,888. 65<br />

1908 3,778,126. o8 10,860,294. 64 14,638,420. 72 3,778,126. o8 10,860,294. 64 14,638,420. 72<br />

1909 4,063,305. 29 10,718,023. 161 14,781,328. 45 4,063,305. 29 10,718,023. 16 14,781,328. 45<br />

1910 4, 2 3 2 ,495 . 31 12,107,641. 96 16,340,137. 27 4,232,495. 31 12,107,641. 96 16,340,137. 27<br />

1911 4,546,26 7 . 40 12,930,600. 83 17,476,868. 23 4,546,267. 40 12,930,600. 83 17,476,868. 23<br />

Fr.<br />

Total<br />

Total 1852-1911 : 268,495,916. o6 265,250,420. 64<br />

Fr.<br />

Jahr<br />

1 ) Mobiliar, Linienbauvorratsmaterial und Apparate.<br />

b. Telegraphen- und Telephon-Liniennetze und -Verkehr.<br />

Telegraphen-<br />

Liniennetz<br />

Telephon-<br />

Liniennetz<br />

Telegraph<br />

und Telephon<br />

IMsean Reseau Ta6graphes<br />

fflgraphique fflphonique et MMphones Interne<br />

Telegramm-Verkehr<br />

Internationale Telegramme<br />

Länge Länge Länge Länge<br />

Telegramme<br />

Total<br />

der Linien der Drähte der Linien der Drähte<br />

abgehende ankommende<br />

Longueur Longueur Longueur Longueur<br />

der Linien der Drähte Service Depgches DepJches<br />

des lignes des fils des lignes des fils des lignes des fils interne pour de<br />

km. km. km. km. km. arang er l'aranger<br />

2 .3 4 6 7 8 9 10<br />

1<br />

j<br />

1870 5,158.1 11,057.6 5,158.1 11,057.6 1,132,029 197,032 190,620<br />

1875 6,334.0 15,442.6 6,334.0 15,442.6 2,062,439 302,132 292,183<br />

1880 6,555.9 16,017.6 6,555.9 16,017.6 1,751,018 383,247 370,640<br />

1885 6,958.4 16,767.4 1,419.7 5,192.9 8,378.1 21,960.3 1,759,054 427,798 436,440<br />

1890 7,199.8 18,237.7 4,588.7 17,104.5 11,788.5 35,342.2 1,965,862 591,196 628,457<br />

1895 7,152.6 20,132.3 8,911.4 53,075.7 16.064.0 73,208.0 1,810,338 712,927 729,190<br />

1901 6 ,595 . 9 221085:4 14,790.6 186,942.5 21,386.5 209,027.9 1,515,066 846,164 873,018<br />

1902 6,399.0 22.572.3 15,093.8 207,974.5 21,492.8 230,546.8 1,474,095 885,253 914,436<br />

1903 6,264.3 22,549.6 15,327.9 224,542.3 21,592.2 247,091.9 1,492,771 924,730 952,917<br />

1904 6,169.8 22,570.7 15,791.5 242,127.9 22,014.9 264,697.6 1,508,574 972,366 1,004,395<br />

1905 6,034.6 22,860.3 16,318.7 252,235.5 22,353.3 275,095.8 1,576,154 1,060,358 1,099,427<br />

1906 5,888.2 23,058.I 16,980.5 273,162.3 22,868.7 296,220.4 1,608,838 1,148,136 1,191,820<br />

1907 5,802.9 23,326.7 17,573.9 291,214.5 23,376.8 314,541.2 1,589,9781 1,140,148 1,178,812<br />

1908 2) 3,974 .4 ')25,336.8 19,722.0 306,154.0 23,696.4 331,490.8 1,571,921 1.140,034 1,192,319<br />

1909 3,6 74.025,773.9 20,386.1 323,414.2 24,060.1 349,188.1 1,557,450 1,237,667 1,303,787<br />

1910 3,614.5 26,021.5 20,912.8 338,218.6 24,527.3 364,240.1 1,633,093 1,341,951 1,421,426<br />

1911 3,575.2 26,306.2 21,335.5 360,425.2 24.910.7 386,731.4 1,721,439 1,436,504 1.558,893<br />

2) Nicht inbegriffen 3,371.2 km. gemischte Linien, an denen Drähte des Telegraph en- und des Telephonnetzes<br />

geführt sind.<br />

3) Inbe griffen 1.399.9 km. Reserveleitungen.


X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Tranports et moyens de transport. 107<br />

B. Taeraphes et MMphones.<br />

wesens in der Schweiz von 1870 bis 1911.<br />

eidg. Telegraphenverwaltung.<br />

telephones en Suisse, de 1870 ä 1911.<br />

fid&ale des tde'graphes.<br />

a. Recettes, deenses, fortune inobilQre et frais de construction des lignes.<br />

Bestand des Bestand des Erstellungskosten der Linien<br />

verzinsbaren') nicht verzinsbaren<br />

Inventars<br />

I'rais de construction des lignes<br />

Inventars<br />

Inventaire gred Inventaire non Telegraph<br />

Telephon<br />

d'un int&it 1) gred d'un int&-et Taggraphes Tagphones Total<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

8 9 10 11 12 13<br />

Annees<br />

459,097 . 02 932,861.03 180,906. 66 280,906. 66 1870<br />

661,060. 49 1,110,046. 34 225,341. 90 225,341. 90 1875<br />

1,141,933. 22 1,753,778. 85 862. 65 -- 861.65 1880<br />

2,492,234. 12 2,244,644. 45 15,458. 25 343,250. Ii 358,708. 36 1885<br />

2,183,187. 43 2,728,496. 16 207,158. 51 525,866. 25 ,<br />

1890<br />

4,740,9 1 3• -- 5,958,403. 12 56,443. 90 1,261,350. 11 1 2373137,079244. 0761 1895<br />

10,127,750. 85 24,970,209. 42 94 7 21. -<br />

714,285. - 3,809,006. - 1901<br />

20,390,157. 55 16,576,985. 15 191,317. 4o 2,359,721. 6o 2,551,039. - 1902<br />

10,612,528. 24 1 7,993, 624 . 20 86,387. 27 2,042,266. 95 2,128,554. 22 1903<br />

20,674,850. 74 19,305,478. -- 24,456. 5o 2,088,890. 95 2,113,347. 45 1904<br />

11,164,257. 68 20,610,750. 15 70,627. 20 2,453,378. 65 2,524,005. 75 1905<br />

12,025,032. 62 22 ,61 3,995 . 7 0 44,845. 6 3 3,597,243. 90 3,642,089. 53 1906<br />

1 2,844,942. 12 24,128,467. 56 9246,,489742.. 295 3,418,659. 6o 3,513,131, 55 1907<br />

14,748,090. 6 9 26,352,499. 48 94,285. 20 4,686,283. 4 5 4,780,568. 55 1908<br />

25,656,965. 3 9 26, 947,675. 9 2 5 3,975,094. 35 4,001,988. 6o 1909<br />

16,936,251. - 28,575,662. 7o 30,715. 21 3,636,398. 75 3,667,213. 96 1910<br />

1 7,93 2,9 8 3 . 30 30,157,309. 5o 17,075. 74 3,877,942. 51 3,895,028. 25 1911<br />

Total 1852-1911: 1 6,671.208. 91 59,046,410. 78 65,717,619. 69<br />

1 ) Mobilier, matthlel de i'serve pour construction de lignes et appareils, repr6sentant un capital dont<br />

l' Administration des ta4Taphes paye ä la Caisse f&Urale un inUret de 3 5.<br />

b. Re'seaux et communications tadgraphiques et telehoniques.<br />

1Xpi.clies MMgraphiques<br />

Telephon-Verkehr<br />

Service international<br />

Transit Total<br />

Dienst-<br />

Telegramme<br />

Dej)Jclies<br />

de service<br />

Gesamt-<br />

Total<br />

Total<br />

gin6ral<br />

Conrersations tffiphoniques<br />

Lokal. Interndame Internationale<br />

Gespräche Gespräche Gespräche<br />

locales<br />

interurbaines<br />

internationales<br />

Total<br />

Annees<br />

11 12 13 14 15 16 17 lö 19<br />

109,554 497,206 34,884 1,664,119 1870<br />

240,171 834,486 68,079 2,965,004 1875<br />

262,333 1,016,220 75,202 2,842,340 1880<br />

286,838 1,151,076 97,426 3,007,556 3,430,942 150,002 3,580,944 1885<br />

510,473 1,730,126 128,052 3,824,040 5,181,681 576,493 5,758,174 1890<br />

554,957 1,997,074 1 40,49 2 3,947,904 22,402,040 2,206,524 14,000 14,622,564 1895<br />

680,746 2,399,928 16 3 ,359 4,078,353 22,935,222 4,735,159 95,903 26,766,284 1901<br />

737,159 2,536,848 16 9,679 4,180,622 23,242,737 5,093,198 122,235 28.458,170 1902<br />

724,825 2,602,452 1 73,574 4,268,797 25,244,646 5,444,623 159,486 30,848,745 1903<br />

760,509 2,737,270 171,897 4,417,741 27,249,559 5,790,764 1 94,434 33,234,757 1904<br />

854,937 3,014,722 177,724 4,768,600 29,914,161 6,339,195 240,698 36,494,054 1905<br />

969,885 3,309,841 188,028 5,106,697 32,389,341 6,956,995 299,203 39,645,539 1906<br />

2,008,08o 3,327,040 189,155 5,106,173 34,852,511 7,676,523 351, 1 43 42,880,167 1907<br />

1,038,134 3,370,487 183,819 5,126,227 36,816,328 8,161,739 4 1 7,2 59 45,395,326 1908<br />

1,104,065 3,645,519 278,542 5,381,511 4 1 ,4 1 7,376 9,020,137 512,882 50,950,395 1909<br />

1,212,070 3,975,447 186,831 5,795,371 46,6 6 9,016 9,949,078 59 6 , 8 5 8 57,214,952 1910<br />

1,304,956 4,300,353 186,792 6,208,584 51,305,440 21.062,674 722,066 63,079.180 1911<br />

2) Non eompris 3,371.2 km. de lignes mixtes, qui portent des fils des r&eaux tagraphique et taephonique.<br />

3) Y eompris 1,399.9 kin. de fils de 1..serve.


1<br />

I<br />

108 X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport.<br />

2. Statistik des Telegraphenwesens<br />

Nach den Mitteilungen des internationalen Bureaus<br />

2. Statistique telegraphique comparative<br />

D'apri's les communications du Bureau international<br />

Staaten<br />

Etats<br />

Liniennetze<br />

Bureaux Apparate - Appareils<br />

Reseaux<br />

. Bisen- , Sema-<br />

Länge Länge Staatliche ''a"Y-1111" phor-<br />

private<br />

der<br />

sta-<br />

System<br />

System Andere<br />

der Bureanx Bureaux Hone<br />

thighes Systeme<br />

Linien Drähte<br />

Bureaux<br />

-Du-<br />

Sys- Autres<br />

,<br />

Morse<br />

Bureaux<br />

Longueur<br />

Longueur de des chede<br />

s'ima-<br />

Morse<br />

reaux Total Syst8 System .<br />

time ssy<br />

des<br />

mins<br />

des flis l'Etat f„. „ phori- Huglees ames<br />

lig nes<br />

privi, ques<br />

Anzahl Anzahl<br />

Anzahl inzahl Anzahl Anzahl<br />

km. kin. Nombre Nombre Nomb. Nombre Nnmb. Nombre<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Schweiz - Suisse 3,575 26,306 2,297 66 - 2,363 2,008 110 34<br />

Ägypten - Egypte 6,229 20,535 384 -- - 384 138 - 626<br />

Belgien - Belgique 7,975 43,547 1,619 40 - 1,659 2,513 104 211<br />

Bolivia - Bolivie 5,366 7,303 324 56 - 180 90 - 130<br />

Bosnien und Herzegowina . • . 1<br />

Bosnie et Herzgovine . . .<br />

3 ,269 7,526 110 70 - 180 304 6 4<br />

Brasilien - Bresil 31,332 57,340 630 3,484 6 2,120 935 4 209<br />

Britisch Indien :<br />

Indes britanniques:<br />

- Indische Amtsstelle . . •1<br />

- Office indien 1<br />

122 525<br />

'<br />

478,949 2,945 4,626 10 7,581 11,929 -- 124<br />

- Europäisch-ind. Amtsstellenl<br />

- Offices indo-europe'ens . .<br />

7,100 15,026 29 ___ - 29 82 - --<br />

Bulgarien - Bulgarie . . 6,521 15,219 278 96 -- 374 603 8 -<br />

Dänemark - Dänemark . . . 3,646 12,959 372 39 8 6 576 395 - 37<br />

Deutsches Reich - Allemagne 227,349 1,893,830 40,015 6,415 1 4 46,444 11 ,994 1,203 42,573<br />

Frankreich - France:<br />

- Kontinent und Korsika .<br />

- Continent et Corse . . 1 .<br />

161,436 611,736 17,61 9 3,645 132 21,396 17,091 1,120 12,380<br />

- Algier - Alger . . . .<br />

Französisch Indo-China . . 1<br />

Indo -Chine franvaise<br />

15,279<br />

39,772<br />

554<br />

159<br />

14<br />

'<br />

163 25,630 297 67 II 375 525 27 35<br />

Italien - Italie 49,898 206,002 5,874 1 ,938 5 8 7,8 70 1 4,5 60 54 1 1,275<br />

Kreta - Cri te 470 -- 5 5 - io . 16 - 3<br />

Luxemburg - Luxembourg . . 538 1,130 261 58 - 319 91 - 202<br />

Madagascar 7,192 12,617 82 - 1 83 184 - 17<br />

Niederlande - Pays-Bas . . 7,609 37,867 1,065 380 7 1,452 694 166 1,634<br />

Niederländisch Indien . . . .1<br />

. Indes nierlandaises i<br />

15,275 23,366 205 393 - 598 977 2 3 I 9<br />

Norwegen - Norvge . . . . 38,538 68,330 1,205 377 3 1,585 360 2 1,501<br />

Österreich - Autriche . . . 47,076 2 37, 847 4,5 84 2,45 0 5 7,039 6,438 430 37<br />

Schweden - Suh/e 9,413 3 2 , 247 1,148 3,756 3 2,907 3,168 - 1,436<br />

Siam - Siam 6,717 9,457 64 84 - 148 253 - 23<br />

Tunis - Tunisie 4,465 8,240 147 65 4 216 209 12 95<br />

Ungarn - Hongrie . . . . 25,649 149,811 2,465 2,300 - 4,765 6,099 201 1,877<br />

13<br />

726<br />

747<br />

58<br />

214<br />

I<br />

* Da der Post- und der Telegraphendienst vereinigt sind. kann eine spezielle Ausscheidung des Telegraphenpersonals<br />

nicht gemacht werden.


i<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport. 109<br />

in 24 Staaten der Erde 1911.<br />

der Telegraphenverwaltungen in Bern.<br />

de 24 Etats, ann6e 1911.<br />

des Administrations telegraphiques.<br />

Zahl der Telegramme - Nombre des telegrammes<br />

Per-<br />

Inländischer Verkehr<br />

Internationaler Verkehr<br />

sonal Service intgrieur Service international<br />

Beförderte<br />

Telegramme<br />

Total<br />

der beförderten auf 100<br />

Personne!<br />

Taxpflichtige<br />

Telegramme<br />

Taxfreie<br />

Telegramme<br />

Nach<br />

dem Anslande<br />

versandt<br />

Vom<br />

inslande<br />

erhalten<br />

Soumis Franc<br />

Expedier Revis de tranAdtrj'une<br />

ä la taxe de la taxe<br />

l'aranger l'etranger frontiere<br />

Anzahl<br />

et t'autre<br />

Nombre Anzahl -Nombre Anzahl-Nombre Anzahl -Nombre Anzahl- Nombre Anzahl-Nombre Anzahl-Nombre<br />

Transitierende Dienst- Telegramme Einwohner<br />

Telegramme telegramme ohne Diensttelegramme<br />

Tele•<br />

von einer Grenze<br />

zur andern Tdegrammes Til6g „mmes grammes<br />

de service expedier, expedier<br />

saus les pour 100<br />

te'le7grammes<br />

de service habitants<br />

11 12 13 14 15 16 17 18 19<br />

3,664 1,721,439 - 1,436,504 1,558,893 1,304,956 286,792 6,021,792 165<br />

1,436 2,632,770 - 48,369 47,006 28,050 1,722,830 2,756,195 40<br />

4,302 3,977,7 11 3,858 1,978,490 2,094,117 649,971 334,500 8,704,147 120<br />

282 191,015 51,907 - 37,632 242,922 12<br />

39 2 292,755 220,259 210,534 197,999 53,714 921,547 50<br />

4,115 2,472,451 - 68,485 65,762 25,329 1,153,852 2,632,027 18<br />

11,051 13,136,385 263,1 I 0 I 522,931 501,913 510,590 14,934,929 ?<br />

676 14,558 17,941 19,986 401,546 36,660 454,031 ?<br />

1<br />

4,897 1 ,443,04 1 292,580 1 99,750 203,518 19,255 107,539 2 ,0 5 8, 1 44 5°<br />

*<br />

993,364 - 688,632 784,153 1,060,378 106,137 3,526,527 131<br />

* 38,385,490 1,230,790 8,085,930 8,39 5,860 2,974,680 1,831,060 59,072,750 94<br />

203,892 45,639,562 5,365,604 4,849,517 4,800,232 1,8 92,682 2,971,000 62,547,497 154<br />

2,645 2,368,640 275,221 82,517 56,67o - 401,550 2,783,048 61<br />

I<br />

1,622 699,134 334,227 34,856 39,610 35,895 236,067 1,143,622 8<br />

* 13,593,368 2,838,482 1,646,761 1,674,856 121,7591 1,212,603 1 9,875,226 61<br />

26 25,672 2,775 29,662 25,954 4,164 15,840 88,227 30<br />

* 29,853 5,741 97,606 84,264 - 11,230 217,464 88<br />

509 118,091 , 85,474 9,291 9,609 30,436 222,465 10<br />

6,433 2,965,166 1,579,136 1,859,766 331,417 127,151 6,735,485 115<br />

2 ,8 77 991,495 96,948 226,760 128,603 97,198 36,842 1,44 1 ,004 4<br />

1,350 2,016,289 - 584,800 668,666 122 50,593 31269,877 139<br />

*<br />

9,804,895 53,888 4,069,694 4,302,900 2,689,367 2,047,481 20,920,744 8o<br />

1,824 1,924,895 673,712 779,582 930,552 178,165 4,308,740 81<br />

1,014 332,342 - 39,580 51,748 141,146 80,654 564,816 9<br />

* 299,384 63,722 328,226 318,592 98,676 1,009,924 58<br />

* 7,409,624 22,238 2,210,326 2,160,520 534,094 895,513 12,336,802 63<br />

* Le service des postes et celul des ta ggraphes gta,nt rgunis, an ne peut par 6tablir de distinction pour le<br />

personnel spe-cialement affectg au service tgle-graphique.


110 X. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport.<br />

C. Die Dampfschiffahrt auf den Schweizerseen im Jahre 1911.<br />

Nach Angaben der einzelnen Dampfschiff-Gesellschaften.<br />

Befahrene Gewässer<br />

Eaux parcourues<br />

Die eingeklammerten Zahlen bedeuten die<br />

grösste Tiefe der Seen.<br />

Les chiffres entre parenWses indiquent la<br />

plus grande profondeur deo lacs.<br />

Beginn<br />

der<br />

Dampfschifffahrt<br />

Oieverture<br />

de la'<br />

navigation<br />

vapeur<br />

Firma und Sitz der Gesellschaften<br />

Raison sociale et siege des societes<br />

2<br />

3<br />

1. Rheingebiet — Bassin du Rhin.<br />

a. Rhein — Le Rhin.<br />

Bodensee — Lac de Constance (252 m)<br />

Untersee (Bodensee) und Rhein bis Schaff-)<br />

hausen — Lac de Constance infe:rieu21<br />

et le Rhin jusqu'ä Schaffhouse (45 .1))<br />

b. Aare — L'Aar.<br />

Thunersee -- Lac de Thoune (218 .<br />

Brienzersee — Lac de Brienz (259 ai) .<br />

Joux See -- Lac de Joux (34 m) * . . .<br />

1824<br />

1824<br />

1835<br />

1839<br />

1889<br />

Dampfschiffges. für den Bodensee (S. B.B .), St. Gallen<br />

Schweiz. Dampfbootgesellschaft für den Untersee<br />

und Rhein in Schaffhausen<br />

J Dampfschiffgesellschaft Thuner- und Brienzersee,<br />

1 Interlaken<br />

Societe de navigation sur le Lac de Joux au Sentier<br />

Neuenburger- (154 na), Murten- (46 m) und k<br />

Bielersee (75 na) mit Broye- u. Zihlkanal<br />

— Lacs de Neuchätel (154 m) , de<br />

3Iorat (46 m) et de Bienne (75 na) avec'<br />

le canal de la Broye et de la Thielle<br />

1Bielersee Lac de Bienne (75 m) . .<br />

Hallwylersee — Lac de Hallicyl (48 m) .<br />

, Societe de navigation ä vapeur des lacs de Neuchätel<br />

1827<br />

et Morat, ä Neuchätel<br />

Bielersee-Dampfschiffgesellschaft, Erlach .<br />

Dampfschiffges. a. d. Hallwylersee mit Sitz in Meisterschwanden<br />

c. Reuss — La Reuss.<br />

Vierwaldstättersee — Lac des Quatre-1<br />

Cantons (214 na)<br />

Zugersee — Lac de Zoug (198 m) .<br />

Aegerisee Lac d' Aegeri (83 m)<br />

d. Limmat — La Linnnat.<br />

1835<br />

1852<br />

Dampfschiffges. des Vierwaldstättersees in Luzern .<br />

Dampfschiffgesellschaft für den Zugersee in Zug .<br />

Dampfschiffges. f. d. Aegeri-See in Unter-Aegeri .<br />

Zürichsee — Lac de Zurich (143 m) . . 1892 Zürcher Dampfboot-Gesellschaft, Zürich .<br />

11. Rhonegebiet — Bassin du Rhöne.<br />

Genfersee — Lac LMan (310 In) . . .<br />

1823<br />

Comp. gen. de navigation sur le lac Leman, Lausanne<br />

III. Tessingebiet — Bassin du Tessin.<br />

Lago di Lugano — Lac de Lugano (288 m)<br />

Lago Maggiore — Lac Majeur (372 m) .<br />

1856<br />

1826<br />

Soc. navigazione et ferrovie p. lago di Lugano a Lugano<br />

Impresa navigazione Lago Maggiore, Milano . .<br />

'1 2 Trajektkähne, 3 Schleppkähne, wovon 1 Trajektkahn im gemeinschaftlichen Dienst mit Bayern. — ') Wovon einer<br />

hauptsächlich zum Schleppdienst verwendet wird. — ') Roher Betriebstiberschuss, aus welchem noch die Einlagen in den Er-<br />

! neuerungsfonds, die Abschreibungen und die Passivzinsen bestritten werden müssen. — ') Worunter ein eisernes Gütermotorschiff<br />

I mit 25 Pferdestärken und 40 Tonnen Tragfähigkeit.<br />

* Betrieb im Jahre 1911 eingestellt.


X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport. 111<br />

C. La navigation a vapeur sur les lacs suisses en 1911.<br />

D'aprM les donWes des differentes soeM168 de bateaux ä vapeur.<br />

Total<br />

Dampfer für Personentransport<br />

Bateaux a vapeur B e-<br />

pour le transport des voyageurs förderte<br />

Reisende<br />

Davon sind<br />

im<br />

Total Total Total<br />

Bateaux Raum Tragkraft<br />

stärke<br />

hasch.-<br />

Rechnungsjahr<br />

für<br />

Trajektschiffe<br />

Gesamt- Rein- Bateaux pour trans-<br />

Gesamt- ausgaben ertrag port de wagons de<br />

einnahmen im im chemins de fer<br />

im Rech-<br />

Rech-<br />

Total<br />

Rechnungsjahjahjahnungsnungs-<br />

Ba-<br />

Andere<br />

Schiffe<br />

Total schi"<br />

Per- der der Total Total Bi'nefice Trag- nensonen<br />

Schiffe Schiffe<br />

Rad-<br />

Voyageurs des recettes de., net<br />

Anzahl kraft stärke Autres<br />

trans-<br />

de cUpenses r6alise"<br />

Nombre Tonnage<br />

en<br />

Force<br />

dampfer total<br />

port a l'exercice de en Nombrnage<br />

en<br />

Ton-<br />

Force bateaux<br />

Pendant<br />

l' ex ercic<br />

a des<br />

ehevauvaux<br />

1911 1911 1911<br />

che-<br />

roues<br />

places<br />

l'exercice<br />

1911<br />

t. HP<br />

Fr. Fr. Fr. t. HP<br />

Schrau-<br />

hen-<br />

a<br />

haice<br />

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17<br />

7 - 7 1 600 280 3,440 226,330 847,495 699,875 147,620 1 300 ca, 800 1)5<br />

4 - 4 1,170 132 1,420 222,131 208,060 196,692 11,368 - - - -<br />

2) 8 2) 2 6 3,982 307 2,300 838,562<br />

g 1,066,625 764,125 3)302,500 - - I<br />

5 - 5 1,700 132 1,420 497,5631 (<br />

- , 5<br />

- - - - - - -<br />

4 )2<br />

7 1 6 i 1,990 155 1,190 145,951 139, 967 138,11 4 1,853 - - -<br />

4 3 1 520 39 257 115,719 50,852 46,871 3,981 - - - -<br />

2 2 - 70 - 28 15,500 10,334 12,272 ± 1,938 - - - -<br />

24 5 19 12,070 9 14 8,444 2,428,667 2,183,657 1,907,778 275,879 2 220 200 1<br />

1 1 - 200 15 200 41,868 21,179 23,311 ÷ 2,132 - - - -<br />

I I - 40 - 12 13,691 5,743 5,794 + 5' - - - -<br />

15 1 1 4 4,47 0 336 2,865 1,685,448 537,934 521,991 1 5,943 --<br />

22 4 18 15,580 3,163 13,315 1,720,800 2,039,380 1,700,806 338,574 - - - 2<br />

12 2 II 3,770 267 2,570 870,712 588,79 1 570,465 18,326 - - - -<br />

17 5 12. 5,100 1,250 4,590 597,46 7 1 ,245,36 7 1 , 1 33,753 11 1, 61 4 - - - 23<br />

1 ) 2 bacs pour Wagons, 3 remorqueurs. - 2 ) Dont l'un, principalement employg comme remorqueur. - 2) On n'a<br />

pas de'duit Pinte)* des emprunts, 1es amarnesemente et les versements au fonds de renouvellement et de riserve ; le chitfre<br />

inclique" exprime aineil'excülent des recettes sur les (Upenses de l'exploitation. - 4) Y compris an bateau moteur en fer<br />

pour le tramport des marchandises, de la forte de 25 cheraux et d'un tonnage de 40 tonnes.<br />

* Exploitation suspendue en 1911.


112 x. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport.<br />

D. Schweizerische Eisenbahnen.<br />

Nach den Mitteilungen des Inspektorates für Rechnungswesen und Statistik des schweiz. Eisenbahndepartements.<br />

D. Chemins de fer suisses.<br />

D'apr'es les communications de l'inspectorat p. la comptabilit g et la statistique du De. fiel. des chemins de fer.<br />

1. Allgemeines.<br />

Einordnung der Bahnunternehmungen.<br />

Die im Betrieb stehenden schweizerischen Eisenbahnen<br />

werden eingeteilt in Normalspurbahnen,<br />

Schmalspurbahnen, Zahnradbahnen, Tramways und<br />

Drahtseilbahnen.<br />

Als „Tramways" gelten Unternehmungen, die<br />

vorwiegend der Personenbeförderung im Orts- und<br />

Nachbarverkehr dienen, die gewöhnlich eine Zugefolge<br />

in gleichmässigen Zeitabständen aufweisen und<br />

auf Anschlüsse an andere Bahnen nicht Rücksicht<br />

nehmen und die in der Regel keine Stationsgebäude<br />

und Abfertigungsstellen besitzen.<br />

— 1. Generafites.<br />

Classification des entreprises.<br />

Les chemins de fer suisses en exploitation sont<br />

diviAs en chemins de fer ä voie normale, ä voie<br />

aroite, ä cr6maill&e, en trantways et en chemins de<br />

fer funiculaires.<br />

Sous le titre „Tramways" sont comprises les<br />

entreprises qui servent principalement au transport<br />

des voyageurs dans les villes et la banlieue, qui ont,<br />

en gAb-al, des courses ä intervalles Hguliers, saus<br />

consid&ation des correspondances avec d'autres chemins<br />

de fer et qui n'ont, dans la pas de beiments<br />

de stations, ni de bureaux d'ex:phlition de<br />

marchandises.<br />

Betriebseröffnungen und Änderungen an den Bahnlängen 1911.<br />

Ouvertures d'exploitation et changements aux lerngueurs en 1911.<br />

Bahnunternehmungen.<br />

Entreprises.<br />

Bau- Betriebslänge<br />

länge<br />

Longueur Longueur<br />

Helle exploitee<br />

rn in<br />

2 3<br />

Bestand Ende 1910 — Situation fin 1910<br />

5,111,866 5,211,523<br />

Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen.<br />

Chemins de fer ä voie normale, ä voie etroite et ä cremaillere.<br />

Mittel-Thurgaubahn, Wil-Weinfelden-Konstanz, Eröffnung 20. Dezember 39,417 42,016<br />

Altstätten-Gais, Eröffnung 18. November 8,047 7,655<br />

Biasca-Acquarossa, Eröffnung 6. Juli 14,349 13,808<br />

Lugano-Cadro-Dino, Eröffnung 2. Januar bezw. 27. Juni 7.890 7,834<br />

Clarens-Chailly-Blonay, ouverture le 23 novembre 5,098 5,182<br />

Veveysans, chemin de fer Mectr., Blonay-Les ouverture le 8 juillet 4,901 4,789<br />

Berichtigungen an ältern Linien — Changements ü d'anciennes lignes . . 133 99<br />

Tramways.<br />

79,835 8,383 1<br />

Basler kant. Strassenbahn, Bahnübergang-Kath.Kirche in Stludwig, Eröffnung I.Mai 1,117<br />

St. Galler Städt. Trambahn, Union-Nest, Eröffnung 30. Oktober 1,670 1,6701<br />

Schaffhauser Städt. Strassenbahnen, Kardinal-Ebnat, Eröffnung 3. April 988 1,195 1<br />

Zürcher Städt. Strassenbahnen, Geleiseschleife Enge, Eröffnung 10. Mai 204 204<br />

Römerhof-Klusplatz, Eröffnung 1. Juni 642 641<br />

Berichtigungen an ältern Linien — Changements ü d'anciennes lignes 759 757<br />

Drahtseilbahnen. — Funiculaires.<br />

4,262 5,584<br />

Sierre-Montana-Vermala, ouverture le 28 septembre 4,139 4,112<br />

4,139 4,111<br />

Total Ende 1911 — Total fin 1911 5,200,102 5,302,601


X. Verkehr und Verkehrsmittel. — X. Transports et moyens de transport. 113<br />

Eisenbahnen<br />

Chemins de fer<br />

2. Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen.<br />

2. Chemins de fer ä voie normale, ä voie etroite et ä cremadlelee.<br />

a) Bau- und Betriebsverhältnisse Ende 1911.<br />

a) Longueurs et mate'riel d'exploitation, fin 1911.<br />

Spurweite<br />

Ecartement<br />

Betriebslänge<br />

Davon<br />

zweispurig<br />

Longueurs Dont<br />

exploitges 4 double<br />

voie<br />

Max.<br />

Steigung<br />

Declivite<br />

max.<br />

Zahnstangen<br />

Crd-<br />

mail-<br />

Ures<br />

Betriebs<br />

kraft<br />

Force<br />

motrice<br />

Rollmaterial<br />

Materie/ roulant<br />

tures 4<br />

voyag.<br />

Lokomotiven<br />

Locomotives<br />

Personenwagen<br />

Lastwagen<br />

Wagons<br />

ä marchand.<br />

1Ti km km 01/00 km Anzahl — Nombre<br />

Davon<br />

Motorwagen<br />

Dont<br />

automotrices<br />

2 4 5 6 7 8 9 1 0 11<br />

Bundesbahnen ohne Brünigbahn<br />

— Chemins de fer<br />

f6dirauxsansleBrunig 1.435 2,686 705 38 D &E 1,190 3,290 15,090<br />

Vevey-Chexbres . . . 8 38 D<br />

Bodensee-Toggenburg-B. 54. 18.5 D 9 25 99<br />

Bulle-Romont . 19 25 D<br />

Nyon-Crassier . 6 15 D<br />

Val-de-Travers 14 16.5 D 5 9 9<br />

Wald-Rüti . . . . . 7 25 D<br />

Arth-Rigibahn (Talbahn) 3 66 E 3<br />

Bern-Neuenburg . . . 43 18 8 23 64 2<br />

Emmenthalbahn 43 15 D 8 21 132<br />

Burgdorf-Thun 41 25 E 3 16 71<br />

Solothurn-Münster . 23 28 D 4 I0 48 6<br />

Freiburg-Murten-Ins . 33 30 E 10 49<br />

Jura Neuchätelois . . 40 27 D 12 54 87 4<br />

Kriens-Luzern (Tr. Luz.) 3 34 D 2 7<br />

Langenthal-Huttwil 15 23 D 3 6 22<br />

Huttwil-Wolhusen . 26 25 D 3 5 47<br />

Ramsei-Sumiswald-Huttwil 25 25 D 4 6 28<br />

Martigny-Orsires . 20 35 E II<br />

Mittel-Thurgaubahn 43 21.8 D 9 54 4<br />

Oensingen-Balsthal . 5 12 D 2 17 II<br />

Orbe-Chavornay . 4 25 E 5 3 4<br />

Pont-Brassus . . 14 23 D 2 22<br />

Porrentruy-Bonfol . . 14 28 D 3 5 14<br />

Saignelegier-Glovelier 25 25 D 3 6 25<br />

Seethalbahn 55 37 E 28 88 10<br />

Sen sethalbahn 12 32 D 3 3<br />

Sihlthalbalin 19 25 D 6 25 35<br />

Südostbahn 50 50 D 13 38 48<br />

Thunerseebahn . . . • 31 15.5 D 15 38 97<br />

Bern-Lötschberg-Simplon 14 15 E 3 14 3° 3<br />

Bern-Schwarzenburg . . 21 35 D 3 6 23<br />

Erlenbach-Zweisimmen . 24 25 D 4 14 22<br />

Gürbethalbahn 34 22 D 6 16 54<br />

Spiez-Erlenbach 12 15 D 2 3 29<br />

Tössthalbalm . 40 30.2 D II 28 III<br />

Uerikon-Bauma . 26 28 D 3 7 22<br />

Uetlibergbahn . . . 10 70 D 4 9 3<br />

Bundesbahnen (Brünigbahn) 1.000 58 120.8 9.0 D 31 93 029<br />

Aarau-S chöftl and . . . 12 45 E 6 13 5<br />

Aigle-Leysin >> 7 230 4.8 E 4 9 14 4<br />

Aigle-011on-Monthey . . 12 65 E 7 4 4<br />

Allaman-Aubonne-Gimel . 10 62 E 6 8 6<br />

Altstätten-Gais . . . . 8 _160 3.3 E 6 4 3<br />

Appenzellerbahn . . . 25 37 D 8 24 8o<br />

Appenzeller Strassenbahn >> 20 92 5.4 D 7 24 30<br />

Bellinzona-Mesocco . . 32 60 E 8 24<br />

Bern-Worb I0 36 13 7 5<br />

Berner Oberlandbahnen . 24 120 4.3 D II 35 23<br />

Berninabahn 61 70 E 2- 33 43 18<br />

Bex-Villars-Chesi&es . 14 200 4.9 E 5 14 20 13<br />

Biasca-Acquarossa . . 14 35 E 5 7 3<br />

Biere-Apples-Morges . 30 35 D 4 12 20<br />

Birsigthalbahn . . . . 7 40 E 29 9 6<br />

* D ---- Dampf — Vapeur, E = Elektrizität Eleetricite".<br />

8


114 X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport.<br />

Eisenbahnen<br />

Chemins de fer<br />

m<br />

Spurweite<br />

Ecartement<br />

Betriebslänge<br />

Longueurs Dont<br />

exploitges d double<br />

voie<br />

km<br />

Davon<br />

zweispurig<br />

km<br />

vite<br />

max.<br />

Max.<br />

Steigung<br />

Zahnstangen<br />

Cre-<br />

matt-<br />

Ures<br />

km<br />

Force<br />

motrice<br />

Rollmaterial<br />

Materie/ roulant<br />

Betriebskraft<br />

Lokomotiven<br />

Locomotives<br />

Personenwagen<br />

Voitures<br />

ä<br />

voyag.<br />

Lastwagen<br />

Wagons<br />

ä Inarehund.<br />

Anzahl - Nombre<br />

Davon<br />

Motorwagen<br />

Dont<br />

automotr<br />

ices<br />

2<br />

3<br />

4<br />

6 7<br />

9<br />

10<br />

11<br />

Bremgarten-Dietikon 1.000 II<br />

60<br />

9 6 5<br />

Brenets .-Locle .<br />

5<br />

30<br />

3 8 2<br />

Frauenfeld-Wil . 18 46.4 5 10 30 -<br />

Geneve-Veyrier . 6 50 22 4 10<br />

Gland-Begnins . . . . 4 60 3 2 2<br />

Gruyk.e, Chemins de fer electr. 44 31.6 I 25 92 13<br />

Langenthal-Jura-Bahn . 15 65 8 7 5<br />

Lausanne-Echallens . . 40 6 17 47 -<br />

Central Vaudois . . 9 25<br />

Lauterbrunnen-Grütschalp-Mürren 5 50 3 2 2 -<br />

Locarno-Bignasco . . 28 33 I 5 16 3<br />

Lugano-Cadro-Dino . 8 40 6 I 4<br />

Lugano-Tesserete . . 8 65 5 4 3<br />

3lartigny-Chätelard . . 21 70&200 2.5 3 20 18 12<br />

Monthey-Champery . . 13 50&135 3.7 6 9 4<br />

Montreux-Bern erOberl and 63 69 62 115 24<br />

Clarens-Chailly-Blonay . 6 . 85 3 3<br />

Ponts-Sagne-Chaux-de-Fonds 17 40 3 6 21 -<br />

Rhätische Bahn . . 197 45 45 182 532<br />

Rigi-Scheidegg-Bahn . 7 50 2 3 2<br />

Rolle-Gimel II 84 3 3 4<br />

Saignelegier-Chaux-de-Fonds 27 40 4 9 28 -<br />

St.Gallen-Speicher-Trogen IO 75 12 19 7<br />

Schaffhausen-Schleitheim 19 63 15 6<br />

Sernftalbahn 14 67.5 6 12 4<br />

Sissach-Gelterkinden . 4 15 3 4 2<br />

Stansstad-Engelberg . 23 250 1.5 6 16 21 II<br />

Tramelan-Tavannes . 9 40 3 6 -<br />

Iister-Oetwil II 70 6 5 3<br />

Val-de-Ruz 9 72 5 4 7<br />

Veveysans, Chemins de fer 6Iectr. 17 50 Io 15 7<br />

Visp-Zermatt . . . . 36 125 7.4 8 19 16 -<br />

Waldenburgerbahn . 0.750 14 .90 5 14 22<br />

Wetzikon-Meilen . 1.000 23 65 10 10<br />

Wynenthalbahn . . . 23 50 15 23 9<br />

Yverdon-Ste-Croix . . . 25 4 8 37<br />

Arth-Rigibahn (Bergbahn) 9 200 11.7 3 15 6 4<br />

Blonay-Les Pleiades (Veveysans) 5 200 4.9 2 4 2<br />

Brienz-Rothornbahn . . o.800 8 250 7.7 4 5 2<br />

Brunnen-Morschach . L000 3 170 2.5 3 4 2<br />

Genereso-Bahn . . 0.800 9 220 9.5 6 7 3<br />

Glion-Rochers de Naye 8 220 8.1 8 ix 9<br />

Gornergratbahn . . . 1.000 200 10.4 5 9 2<br />

Jungfraubahn . 6 250 6.6 7 12 4<br />

Montreux-Glion . o.800 3 130 3.1 3 5<br />

Pilatusbahn 5 480 5.0 II - II<br />

Rigibahn 1.435 7 2 250 7.7 13 14 5<br />

Rorschach-Heiden . . 8 90 5.6 4 12 29 I<br />

Schynige Platte-Bahn (B, 0. B.) 0.800 8 250 7.5 6 7<br />

Trait-Planches (V. M. C.) 1.000 0.4 149 0.4 1 I<br />

Wengernalpbahn • • • o.800 20 - 250 25.9 14 32 II<br />

Total ohne Bundesbahn 2,056.4 2 480 154.5 369 j1,411 2,917 281<br />

Gesamt-Total 1911 4,800.4 707 480 163.5 1,590 4,794 18,136 282<br />

1910 4,7 16. 4 697 480 140.8 1,602 4,611 17,907 262<br />

1909 4,630.4 693 480 139.6 1 ,573 4,394 1 7,495 242<br />

1908 4,549 667 480 134. 2 1,548 4,221 17,077 210<br />

1907 4,413 653 480 130.5 1,478 3,995 16,090 189<br />

1906 4,307 6o8 480 130.4 1,410 3,740 15,524 164<br />

* D Dampf - Vapeur, E = Elektrizität - ElectricW.


,<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport. 1 15<br />

b. Zugsleistungen der Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen in den Jahren<br />

1896-1911.<br />

b. Houvement et composition des trains des chemins de fer ü voie normale,<br />

ä voie 6troite et e cr6mallUre de 1896 ? 1911.<br />

Tägliche Züge über<br />

Fahrleistungen der Züge<br />

Durchschnittliche Zusammensetzung<br />

der Züge<br />

das ganze Bahnnetz<br />

Be-<br />

Parcours des trains Trains par jour sur<br />

triebs- tout le Hseau Composition nzoyenne des trains<br />

länge Personen- Achsen - Essieux<br />

Jahr Personenzüge züge und Güter- Loko<br />

Amlee<br />

und gemischte Güterzüge gemischt( züge Im mo-<br />

Zlio.e<br />

Im ganzen Züge<br />

'<br />

Trains ganzen tuen<br />

Trains de Trains de<br />

Trains de<br />

voyageurs marchandisegeurs<br />

et chan-<br />

tout 30 0-<br />

En tout devoya-<br />

mar_ En Locoet<br />

trains<br />

mixtes<br />

trains<br />

mixtes<br />

-E°2igueurs<br />

exploi-<br />

teer<br />

Kilometer - Kilonatres<br />

Personenwagen<br />

Voitures<br />

Anzahl - Nombre<br />

Last-<br />

wagen<br />

TVagons<br />

h mar-<br />

dises tives d voyageurs<br />

chandises<br />

Postwagen<br />

waaon,<br />

..<br />

poste<br />

'<br />

1 I 2 a 4 5 I6 7 8 9 11 10 11 12 IS<br />

1896 3,655 18,909,050 5,920,922 24,829,97 2 1 4. 2 7 4 .47 1 8.74 1.072 8.o6 15.43 1.10 24.59<br />

1897 3,724 20 ,044,209 6 , 185,588 26,2 29,797 1 4. 8 7 4 . 59 19.46 1.070 8.05 15.15 1.08 24.28<br />

1898 3,798 20,888,216 6,522,989 27,411,205 15.27 4.77 20.04 1.073 8.29 15.22 130 24.61<br />

1899 3,859 22,222,175 6,37 1,344 28,A-1 1;"19 15.92 4.57 20.49 1.071 8.41 15.31 1.09 24.81<br />

1900 3,867 23,032,062 6,441,478 29,473,540 16.35 4 . 57 20.92 1.069 8.68 15.20 1.07 24.95<br />

1901 3,930 23,040,701 6,282,493 29,323,194 16.41 4.48 20.89 1.065 8.76 15.17 1.09 25.02<br />

1902 3,974 24,493, 2 30 6,303,813 30,797,043 1 7 .1 4 4 .4 1 21.55 1.068 8.70 14.97 1.07 24.74<br />

1903 4,081 26 , 1 74,4 1 9 6,834,479 33,008,898 1 7 . 97 4.69 22.66 1.088 8.76 14.80 1.08 24.64<br />

1904 4,190 28.535,613 7, 1 43,346 35,678,959 18.81 4.71 23.52 1 .0 77 8.97 14.13 1.08 24.18<br />

1905 4,258 30,165,803 7,616 ,3 12 37,7 82 , 11 5 19.56 4.94 24.50 1.081 9.08 14.07 1.09 24.24<br />

1906 4,307 31,655,051 8 ,368 ,747 40,023,798 20.26 5.36 25.62 1. 095 9 .47 14.66 1.10 25.23<br />

1907 • 4,413 33,618,055 9, 69 6 , 1 97 43,314,252 20.87 6.02 26.89 'Jot 9.61 15.07 I.I0 25.78<br />

1908 4,549 35,276,759 9,615,41 4 44,892,173 21.39 5.83 27.22 1.082 9.55 14.55 1.12 25.22<br />

1909 4,630.4 35,2 9 6, 9 81 9,120,354 44,417,335 20.98 5.42 26.4o 1.061 9.46 14.75 1.13 25.34<br />

1910 4,716.4 35,703,085 9,074,806 44,777, 89 1 20.99 5.34 26.33 1.059 9.79 15.09 1.15 26.03<br />

1911 4,800.4 36,782,93 9 9,542 ,744 46,325,683 21.28 5.52 26.80 1.062 9.96 15.35 1.16 26.47<br />

Im<br />

ganzen<br />

En<br />

tout<br />

e. Verkehr auf den Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen in den Jahren<br />

1896-1911.<br />

c. Trafic des chemins de fer ü voie normale, ü voie etroite et ü cre'mailMre<br />

de 1896 ü 1911.<br />

Personenverkehr<br />

Mittlere<br />

Mittlere<br />

Aus- Güterverkehr - Mouvement des marchandises Ausnützung<br />

Mouvem.d.voyageurs nützung<br />

des Ladeder<br />

gewichts<br />

Jahr Personenkilometer ' Plätze<br />

Tonnenkilometer -<br />

Voyageurs-kilozdetres<br />

Tonnes-kilomZtres<br />

Utilisat. Utilisat ,<br />

Armee Per Bahn- moyenne<br />

moyenne<br />

Per Bahn- de la I<br />

Im ganzen d. places Güter aller Art<br />

Kil our.<br />

Gepäck . Tiere<br />

Int ganzen Kilemde<br />

voya-<br />

Charge<br />

En tont P. kilom. geurs Bagages Animaux<br />

Marchandises<br />

En tout P. kilom.<br />

normale'<br />

.<br />

de ligne<br />

diverses de ligne . lo<br />

01.<br />

1 2 i 3 4 I5 6 7 8 9 10<br />

1896 967,211,584 , 27.69 6,891,263, 9,121,817 673,812,831 68 9, 82 5,9 11 190,573 32.30<br />

1897 2,026,300,440, 277,851 27.83 7,288,88610,080,891 703,734,755 721,104,532 195,226 32.40<br />

1898 1,105,615,9771 294,984 27.86 7,66 9,9531 8,591,311 746,506,285 762,767,549 203,511 32.30<br />

1899 1,173,2oo,787 306,815 28.86 8,169,957 9,421,920 777,846,699 795,438,576 208,023 31.80<br />

1900 1,239,007,.614 321,028 27.71 8,772,236 9,665,668 787,471,372 805,909,276 208,812 31.20<br />

1901 1 , 224,433,593; 3 1 8,398 27.27 8, 853,45610 ,039,433 75 1 , 89 6 ,7 0 5 770,7 89,594 200,434 29.90<br />

1902 1,284,595,630' 328,075 27.46 9,210,42J11,202,602 810,327,903 830,740,925 212,165 31.10<br />

1903 1,363,309,208 341,545 26.97 9, 2 5 2,3 8111 3, 0 34,73 2838,533,557 860,820,670 215,658 30.40<br />

1904 1,467,8 9 0,657; 354,093 26.28 9,576,556H,153,141 884,941,260 905,670,957 218,471 30.91<br />

1905 1,652,424,504 391,005 27 . 76 10,556,146 11 ,757,7 2 9 939,08 5, 1 37 9 61 ,399,012 227,491 29.10<br />

190(3 1 , 8 54,8 70,7 83 433,34 1 28.74 11,578,534 13,382,413 1,052,669,366 1,077,6 30 ,3 1 3 2 5 1 ,759 31.82<br />

1907 1,961,231,385 444,45 2 27.94 12,121,501 13,169,411 1 , 1 85, 6 79,9 84 1,210,970,896 2 74,42 9 31.84<br />

1908 2,032,541,075 ; 451,074 28.23 12,483,408 12,936,287 1,126,099,896 1,151,519,591 255,553 30.19<br />

1909 2,086,423,853 ; 452,645 29.51 13,138,087 13,686,450 1,153,205,198 1,180,029,735 256,005 30.72<br />

1910 2,312, 931,9 541496,401 31.28 14,458,269116,531,618 1,217,836,708 1,248,826,595 268,023 31.41<br />

1911 2,437,780,726. 514. 691 31.11 1 5,25 0,7 69 1 5, 61 7,535 1 ,305,684,770 1,336,553,074 282,188 29.61


d. Betriebsrechnung der Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen in den Jahren 1895-1911.<br />

d. Compte d'exploitation des chemins de fer ä voie normale, ä voie &rotte et et er6naill'ere de 1895 ä 1911.<br />

Betriebseinnahmen -- Recettes d'exploitation<br />

Betriebsausgaben - Dgpenses d'exploitation<br />

Personen- Güterverkehr Verschieden Beine Verschiedene<br />

Jahr verkehr<br />

Einnahmen Gesamteinnahmen Betriebskosten Ausgaben<br />

Transport des<br />

Transport marchandisea Recettes Total ggn gral des recettes Frais rgels Deenses<br />

Armee des voyageurs diverses d'exploitation diverses<br />

Gesamtausgaben<br />

Total g gniral des de-pense<br />

Einnahmenüberschuss<br />

Exddent des recettes<br />

Total Total Total Total Per Kilom. Total Total Total Per Kilom. Total Per Kilom.<br />

Par Idiom.<br />

Par lcilom.<br />

Par kilom.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 8 7 5 9 10 11 12<br />

1895 45,298,066 60,282,139 5,964,560 111,544,765 31,215 57,188,553 9,004,780 66,193,333 18,524 45,352,432 12,691<br />

1896 47,596,277 64,739,609 6,057,827 118,393,713 32,708 61,265,082 . 9,249,193 70,514,275 19,480 47,879,438 13,228<br />

1897 49,971,075 68,019,951 6,093,149 124,084,175 33,594 65,907,1 1 2 9,356,852 75,263,964 20,376 48,820,211 13,218<br />

1898 53,474,337 70,872,458 6,328,952 130,675,747 34,865 67,665,022 9,591,414 77,256,436 20,612 53,419,311 14,253<br />

1899 56,885,541 74,400,659 6,811,342 138,097,542 36,115 69,347,569 9,955,608 79,303,177 20,739 58,794,365 15,376<br />

1900 59,882,700 75,029,203 7,187,120 142,099,023 36,818 73,121,862 20,450,938 83,572,800 21,654 58,526,223 15,164<br />

1901 59,053,579 ' 73,494, 646 7,385,999 139,934,224 36,388 77,164,628 10,306,268 87,470,896 22,746 52,463,328 13,642<br />

1902 60,722,523 78,637,894 7,729,600 147,089,617 37,565 80,106,288 9,870,395 89,976,683 22,979 57,112,934 74,586<br />

1903 65,150,969 82,324,979 7,070,378 154,546,126 38,718 90,044,847 9,179,010 99,223,857 24,858 55,322,269 13,86o<br />

1904 68,310,245 85,219,43° 7,843,641 161,373,316 38,927 97,246,093 9,426,434 106,672,527 25,732 54,700,789 13,195<br />

1905 73,061,202 90,103,132 8,040,924 171,205,258 40,511 101,323,709 9,934,738 111, 258,447 26,326 59,946,812 14,185<br />

1906 81,171,639 99,320,948 8,240,258 188,732,845 44,092 110,665,211 11,902,328 122,567,539 28,635 66,165 3o6 15,457<br />

1907 84,054,048 109,867,977 8,692,880 202,614,905 45,916 122,241,536 14,090,238 136,331,774 30,895 66,283,131 15,021<br />

1908 87,077,939 205,9 26,260 8,902,166 201,906,345 44,808 129, 9 74,856 14,127,156 144,102,012 31,980 57,804,333 12,828<br />

1909 88,760,277 108,846,326 8,594,711 206,201,114 44,735 124,726,198 15,401,751 140,127,949 30,400 66,073,165 14,335<br />

1910 96,074,346 116,984,815 9,378,512 222,437,673 47,740 126,870,335 13,700,08 6 140,570,421 30,169 81,867,252 17,571<br />

-t<br />

1911 101,798,118 12 5,475,9 2 9 9,831,054 237,105,101 50,060 134,086,936 16,798,541 150,885,477 31,857 86,219,624 18,203


e. Baukosten, Zinse und Dividenden der Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen in den Jahren 1895-1911.<br />

e. Deenses dWablissement, inttsras et dividendes des ehemins de fer ä voie normale, it voie dtroite et it erdmaillere de 1895 ic 1911.<br />

Jahr<br />

Annee<br />

Baukosten der im<br />

Betrieb und Bau<br />

befindlichen Linien<br />

am Jahresende<br />

13penses d'gtablissement<br />

des lignes en<br />

exploitation et en<br />

construction ä la<br />

fin de l'ann6e<br />

Fr.<br />

Aktien und sonstiges<br />

Anleihen - Emprunts<br />

dividendenberechtigtes Kapital<br />

Actions et autres capitaux<br />

Subventionen - Subventions Zusammen - Ensemble<br />

ayant droit aux dividendes<br />

Durchschnittliches<br />

Kapital<br />

Capital moyen<br />

Zinse<br />

Intgrits<br />

Durchschnittliches<br />

Kapital<br />

Capital moyen<br />

Dividenden<br />

Dividendes<br />

Durchschnittliches<br />

Kapital<br />

Capital moyen<br />

Ertrag<br />

Rendement<br />

Durchschnittliches<br />

Gesamtkapital<br />

Capital total moyen<br />

Fr.<br />

0/0<br />

Fr. 0/0 Fr. Fr.<br />

0/0<br />

Ertrag<br />

Rendement<br />

4 5 6 7 9 10<br />

1895 1,115,418,353 662,594,860 3.74 398,785,731 4.88 122,497,554 0.16 1,183,878,145 3.75<br />

1896 1,153,357,625 663,787,112 3.66 399,959,046 4.67 122,497,554 0.16 1,186,243,712 3.62<br />

1897 1,182,618,210 685,651,283 3.63 402,320,835 4.57 122,497,554 1,210,469,672 3.57<br />

1898 1,213,544,141 709,030,695 3.63 406,244,317 4.61 122,497,554 1,237,772,566 3.59<br />

1899 3,249,779,489 752,266,115 3.64 416,257,894 4.82 122,497,554 1,291,021,563 3.67<br />

1900 1,287,996,996 771,312,298 3.65 419,663,506 5.04 122,497,554 1,313,473,358 3.75<br />

1901 1,344,562,325 981,516,518 3.67 253,641,122 3.82 322,097,554 1,357,255,194 3.37<br />

1902 1,410,877,895 1,136,718,503 3.65 261,194,947 3.67 122,097,554 1,520,011,004 3.36<br />

1903 1,443,248,314 1,211,092,125 3.64 182,378,686 3.08 121,262,000 1,514,732,811 3.28<br />

1904 1,493,285,489 1,236,499,243 3.61 196,080,151 2.94 121,262,000 1,553,841,394 3.24'<br />

1905 1,537,083,840 1,231,851,190 3.59 204,828,620 3.16 121,645,973 33558,325,783 3.27<br />

1906 1,582,645,027 1,350,670,513 3.56 210,473,333 3.11 121,992,000 0.16 1,683,135,846 3.26<br />

1907 1,640,425,159 1,391,995,974 3.56 223,100,830 2.94 - 121,692,000 0.16 1,736,788,804 3.23<br />

1908 1,720,909,370 1,397,833,296 3.56 229,562,372 2.66 121,512,000 3,748,907,668 3.20<br />

1909 1,779,996,506 1,406,555,040 3.57 211,404,902 1.32 42,180,667 • 1,660,140,609 3.19<br />

1910 1,750,985,404 1,506,810,613 3.57 205,115,983 1.48 2,514,000 1,714,440,596 3.32<br />

1911 1.838,910,340 1,536,184,059 3.58 219,280,133 1.67 2,514,000 1,757,978,192 3.34<br />

(,)<br />

CD<br />

D7'<br />

ca<br />

t=1"'<br />

E<br />

CD<br />

Die Erträgnisse der Subventionen beziehen sich auf das Kapital der ehemaligen Gotthardbahn im Betrage von Fr. 119,000,000.<br />

Le rendement des subventions se rapporte au capital de l'ancienne ligne du Gothard au montant de Fr. 119,000,000.<br />

Das Aktienkapital ist infolge der Verstaatlichung vermindert worden. Die Rückkaufsstunme von 104 Mill. Fr. für die Jura-Shnplonbahn figuriert Ende 1903 und 1004<br />

unter den schwebenden Schulden und wurde zu 3'/•,°/. verzinst. - Le capital-actions liest trouv g Hduit par suite de la nationalisation. La comme de 104 millions de Francs<br />

pour le rachat du Jura-Simplon figure fin 1903 et 1904 parmi les dettes flottantes ; il a ete servi un int6rit de 3 2/2 °/..


118 X. Verkehr lind Verkehrsmittel. - X. Transports et nzoyens de transport.<br />

Jahr<br />

Anne<br />

3. Schweizerische Bundesbahnen und ehemalige Gotthardbahn.<br />

3. Chemins de fer fedgraux et ancien Gothard.<br />

a. Bahnlängen, Verkehr per Bahnkilometer und Betriebseinnahmen.<br />

a. Longueurs, trafic par kilomare de ligne et recettes de l'exploitation.<br />

Baulänge<br />

am<br />

Jahresende<br />

Longtteuzrelle<br />

et la<br />

fin de<br />

l'annge<br />

km.<br />

2<br />

Betriebslänge<br />

im<br />

Jahresdurch.<br />

schnitt<br />

Longueur<br />

exploiMe<br />

en<br />

moyenne<br />

de l' annie<br />

kin.<br />

Verkehr<br />

personen. 1I<br />

km. per<br />

Bahn-km.i<br />

Voyageurs<br />

-kin. par<br />

km. de<br />

ligne<br />

3 4<br />

..<br />

Gutert.-kin.<br />

per<br />

Bahn-km.<br />

Tonneskm.<br />

par<br />

kin. de<br />

ligne<br />

Betriebseinnahmen - Recettes de l'exploitation<br />

Personentransport<br />

Transport<br />

des<br />

voyageurs<br />

Fr.<br />

5 6<br />

Gepäck-,<br />

Tier- und<br />

Gütertransport<br />

Bagages,<br />

animaux et<br />

marchandises<br />

Fr.<br />

7<br />

Verschiedene<br />

Einnahmen<br />

Recettes<br />

diverses<br />

Fr.<br />

8<br />

Im ganzen<br />

En tout<br />

Fr.<br />

9<br />

Schweiz.<br />

Bundesbahnen.<br />

1) Chemins<br />

de fei. feile'raux.1)<br />

1900 2,397.6 2,501 388,741 255,287 41,936,382 58,403,754 5,566,360 105,906,496<br />

1901 2,399.0 2,501 387,503 239,417 41,708,315 56,453,140 5, 640,2 5 6 103,801,711<br />

1902 2,398.2 2,462 409,686 263,111 42,395,808 60,417,172 5,8 77,446 108,690,426<br />

1903 2,394.9 2,433 431,057 272,480 43,909,319 62,144,023 5,108,975 111,162,317<br />

1904 2,395.3 2.433 461,848 286,488 45,427,823 63,737,545 5,466,4 1 7 114,631,785<br />

1905 2,388.9 2,433 523,580 301,740 48,154,781 66,808,384 5,7 1 4,204 120,677,369<br />

1903 2,420.7 2,446 584,716 328,989 53,516,096 73,405-398 5,916,079 132.837,573<br />

1907 2,420.6 2,455 620,563 360,647 56,283,797 80,390,046 6,261,148 142,934.991<br />

1908 2,420.6 2,455 642,634 347,135 58,046,388 77,656,609 6,426,317 142,129,314<br />

1909 2,682.3 2,648 662,432 398.571 66,457,152 92,288,032 6,795,438 165,540,622<br />

1910 2,696.o 2,742 735,667 434,414 75,598,155<br />

104,263,597 7,742,3 0 3 187,604,055<br />

1911 2,696.0 2,744 759.236 461,426<br />

77.855,305<br />

110,613,312 8,043,240 196,511,857<br />

_.:hernalige Gotthardbahn.<br />

Ancien ehemin de fer du Gothard.<br />

1900 272.5 276<br />

. !<br />

502,178 518,039 8,513,063 11,622,229 895,904 21,031,196<br />

1901 272.5 276 462,951 533,530 8,006,230 11,765,676 95 6 ,024 20,727,930<br />

1902 272.5 276 475,356 557,261 8,228,180 32,268,633 957,4 1 3 21,344,226<br />

1903 272.5 276 524,899 598,191 8,909,989 13,257,553 981,450 23,148,992<br />

1904 272.5 276 551,377 I 620,624 9,310,915 13,289,727 1,217,287 23,817,929<br />

1905 272.5 276 604,160 662,447 10,281,902 14,210,750 1,137,617 25,530,269<br />

1906 272.5 276 680,305 1 825,733 11,220,274 26,170,535 1 , 143,57 1 28,534,380<br />

1907 272.5 276 667,657 1 988,610 10,641,434 18,722,746 1,180,419 30,544,599<br />

1908 272.5 276 678,479 883,692 10,872,159 17,234,789 1,062,848 29,169,796<br />

• 1909') -<br />

91 642,544 777,337 3,361,895 5,148,035 210,62 9 8,720,559<br />

1) An den Bund übergegangene Bahnen : auf 1. Januar 1901: Zentralbahn, Nordostbahn, Bötzbergbahn,<br />

Aargauische Südbahn, Wohlen-Breingarten und Vereinigte Schweizerbahnen ; auf 1. Januar 1902 : Toggenburgerbahn;<br />

auf 1. Januar 1903: Jura-Simplon-Bahn, und auf 1. Mai 1909: Gotthardbahn.<br />

2) Ergebnisse für die Monate Januar-April.<br />

1) Lignes raelzetges par la Confiddration: Central, Nord-Est, Bcetzberg, Sud de l'Argovie, Wohlen- Bremgarten<br />

et Union Suisse le ler janvier 1901; Toggenbourg le f er janvier 1902; Jura-Simplon le ler janvier 1903, et<br />

le Gothard le ler mai 190.9.<br />

1) Resultats pour les mois de janvier J avril,


X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport. 119<br />

b. Betriebsausgaben, Einnahmenüberschuss, Baukosten, Zinse und Dividenden.<br />

b. Deenses d'exploitation, excjdent des recettes, frais d'aablissement, intjrits<br />

et dividendes.<br />

Jahr<br />

Anne<br />

Reine<br />

Betriebskosten<br />

2)<br />

Frais<br />

d'exploitation<br />

rels 2)<br />

Ausgaben<br />

.1A)enses<br />

diverses<br />

Verschiedene<br />

Gesamt-<br />

Betriebsansgaben<br />

Total<br />

des<br />

cMpenses<br />

d'exploitation<br />

Überschuss<br />

der<br />

Betriebseinnahmen<br />

ExcMent<br />

des<br />

recettes<br />

d'exploitation<br />

Baukasten<br />

der Linien<br />

im Betrieb<br />

und Bau<br />

Frais cl'aablissement<br />

des lignes<br />

exploities<br />

et en<br />

construction<br />

Mittlere<br />

Anleihenszinse<br />

Intiras<br />

moyens<br />

des emprunts<br />

Aktien-<br />

dividen-<br />

den<br />

Dividendes<br />

aux<br />

actions<br />

Zusammen<br />

Zinsen.<br />

Dividenden<br />

Int&e.ts<br />

et dividendes<br />

ensemble<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. 0/0 Olo 0/0<br />

2 4 5 6 7 9<br />

Schweiz. Bundesbahnen. 1) - Chemins de fei » fe-cMraux.1)<br />

1900 .53,825,053 7,884,764 61,709,817 44,196,679 847,936,821 3.65 5.78 4.33<br />

1901 57,357,767 7,850,235 65,207,902 38,593,809 874,439,346 3.67 4.19 3.73<br />

1902 59,261,859 7,160,853 66,422,712 42,267,714 909,320,321 3.64 4.26 3.70<br />

1903 66,731,715 6,311,690 7 2 ,843,4°5 38,318,912 915,607,826 3.63 3.63<br />

1904 71,378,962 6,208,091 77,587,053 37,044,732 944,828,743 3.58 3.58<br />

1905 73,731,459 6,425.486 80,156,945 40,520,424 974,869,756 3.56 3.56<br />

1906 79,665,872 7,742,034 87,407,906 45,429,667 13005,374,271 3.52 3.52<br />

1907 86,880,739 9,569,649 96,450,388 46,484,603 1,039,096,919 3.52 3.52<br />

1908 91,460,262 9,498,684 200,958,946 41,270,368 2,075,727,960 3.52 3.52<br />

1909 99,757,226 11,792,945 111,550,171 53,990,451 1,098,048,164 3.52 3.52<br />

1910 106,044,494 11,086,178 117,130,672 70,473,383 1,301,888,994 3.52 3.52<br />

1911 111,047,456 13,600,319 124,647,775 73,864,082 1,325,764,955 3.52 3.52<br />

Ehemalige Grotthar-dbahn. - Ancien chemin de fer du Gothard.<br />

1900 9,997,824 1,381,099 11,378,923 9.652,273 278,643,181 3.51 6.80 2.63<br />

1901 10,329,746 1,312,439 11,642,185 9,085,745 281,129,001 3.51 6.80 2.63<br />

1902 10,497,783 1,374,371 11,872,154 9,472,072 284,240,692 3.51 6.80 2.63<br />

1903 11,450,624 1,576,019 13,026,643 10,122,349 287,263,566 3.51 6.80 2.63<br />

1904 12,288,595 1,561,111 13,849,706 9,968,223 288,853,331 3.51 6.80 2.63<br />

1905 12,872,667 1,716,722 14,589,389 30,940,880 290,423,574 3.51 7.40 2.81<br />

1906 15,015,569 2,162,721 17,178,290 11,356,090 291,891,803 3.51 7.40 2.80<br />

1907 17,830,603 2,371,610 20,202,213 20,342,386 294,986,972 3.50 7.00 2.66<br />

1908 19,352,577 2,225,829 23,578,406 7,591139° 297,032,937 3.50 6.60 2.59<br />

19094) 5,123,889 1,013,314 6,137,203 2,583,356 297,036,407 3.50 7.00 2.66<br />

3)<br />

1) Siehe Bemerkung auf vorangehender Seite. - Voir observation ä la page prgegclente.<br />

2) Inbegriffen die Ausgaben zu Lasten des Erneuerungsfonds. - Y compris les d gpenses au d gbit du<br />

fonds de renouvellement.<br />

3) Ertrag des Gesamtkapitals mit Inbegriff von 119 Mill. Fr. Subventionen. - Rendement du capital total<br />

lequel renferme 119 mill. fr. de subventions.<br />

4) Ergebnisse für die Monate Januar-April. - Resultats pour les mois de janvier ä avril.


4. Strassenbahnen. - 4. Tramways.<br />

a. Technische Verhältnisse und Verkehr für das Jahr 1911. - a. Conditions techniques et trafic pour rann& 1911.<br />

Tramways<br />

Betriebsmittel - Moyens d'exploitation Fahrleistungen ') - Parcours') Verkehr - Trafic<br />

latii.<br />

Re- B I' Elektrische Sitz- und Beförderte<br />

triebslänge<br />

gling Pferde<br />

wagen ohne Personen- wagen<br />

Loko- Personen'<br />

Stei•<br />

Dampf-<br />

Motoren und personenwagen<br />

aller Gilt"'<br />

Lastwagen Fahrten<br />

Stehplätze<br />

Motor- und<br />

Tägliche<br />

loko-<br />

motiven<br />

Pferde<br />

wagen<br />

über die<br />

Personen'<br />

Transport des<br />

zugleich Motor wagen<br />

motiven<br />

Dgclivit<br />

g e' Loco- 31-gecu-re voi-<br />

aPsisaiese8s (Tamg-<br />

8<br />

,,,, Wagons ganze Bahn<br />

Lon-<br />

Voitures<br />

Güter<br />

maxi- vaux motives et tures et debout c h aanr: Chevaux Loco- motrices marchan- Trains Reisende<br />

gueur<br />

exploitee de male<br />

triques<br />

a voitures sans de toutes dises motives et it, dises par jour<br />

marchandises<br />

la vapeu en mgme moteur Zea voitures<br />

la ligne<br />

voyageurs<br />

sur tonte<br />

voyageurs<br />

ligne<br />

temps<br />

km. °/.. Anzahl - Nombre km. km. Achsenkm.-km.d'essieu • t.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

15 16<br />

r<br />

Altdorf-Fltielen 3.08 3 1 - 4 2 226 1 - - 129,551 106 58.05 235,307 36.67<br />

Altstätten-Berneck . . . . 11.24 52 - - 8 - 308 1 - - 362,824 28,231 39.78 690,594 460.00<br />

Basler Kant. Strassenbahnen . 34 . 5 7 73 - - 96<br />

72 5,538 - - 9,660,777 - 333.72 21,363,737 -<br />

Basel-Asch 7.85 12 - - - - - - - 537,916 - 48.60 595, 1 3 1 -<br />

Birseckbahn 6.28 50 - - 6 - 204 - 932,292 - 708.02 1,618,946<br />

Bellavista-Tramway (M. Generoso) 0.54 40 1 - - 1 20 1 1,165 _ 8,420 910 5.91 620 725.00<br />

Berner Städt. Strassenbahnen . 12.91 5 9 - - 45 27 2,829 - - _ 5,402,192 - 370.66 12,454,824 -<br />

Bieler Städt. Strassenbahn . . 5.02 48 - - 72<br />

7 550<br />

6 - - 911,786 35,570 243.87 7,307,577 2,520.00<br />

Chaux-de-Fonds, Tramways . 3.10 7 9 - - 8 - 232 3 _ 439,214 23,798 7 94.10 865,434 -<br />

Dolder Hotel-Waldhaus . . 0.64 9 8 - _ 8 - 32 - - - 11,920 - 25.55 74,200 716.00<br />

Fribourg, Tramways . . . . 2.96 9 2 -- - 8 _ 228 - - 511,920 - 236.91 1,169,450 -<br />

• Gen&ze, Tramways 6lectriques 121.76 60 - 6 121 52 6,934 ' 72 - 44,540 14,281 ,152 850,284 102.27 20,060,743 119,559.00<br />

Carouge-Croix-de-Rozon . . 4.77 57 - - - - - -- - 159,002 11,654 33.49 177,491 85.00<br />

Lausanne, Tramways . . . 62.09 113 - 73 17 3,232 35 - - 4,3 6 7,744 198,246 90.07 9,182,802 27,439.00<br />

Limmatthal-Strassenbahn . . 12.07 52 -- - 10 3 429 2 -- 657,308 21,396 74.96 920,195 5,649.00<br />

Locarno, Tramways . . . . 4.03 73 3 -- 102 - - - 328,519 4,232 96.13 263,546 ii3O72.91<br />

Lugano, Tramways . . . . 6.78 8o _ 12 -- 432 1 -- -- 921,362 1,536 18830 1,676,1 96 36.41<br />

Luzerner Städt. Trambahn . 10.75 60 - 30 2 950 -- - -- 2,846,522 - 273.37 3,824,620 -<br />

Mendrisio, Tramways . . . 11.86 75 - 7 2 342 --<br />

-<br />

- 460,340 - 50.63 465,0 9 2 -


Mürren-Tramway<br />

Neuchätel, Tramways . .<br />

Neuchä,tel-La Coudre (-Chaumont)<br />

Rheineck-Walzenhausen, Verbindungsbahn<br />

Riffelalp-Tramway (Zermatt)<br />

St. Galler Städt. Trambahn<br />

St. Moritz, Strassenbahn .<br />

Schaffhauser Städt. Strassenb.<br />

Schwyz-Seewen . . .<br />

Spiezer Verbindungsbahn<br />

Vevey-Montreux-Chillon<br />

Chillon-Villeneuve<br />

Winterthurer Städt. Strassenb.<br />

Zuger Strassenbahn . .<br />

Zürcher Städt. Strassenbahn .<br />

Albisgütlibahn (Zürich) . .<br />

Zürich-Höngg<br />

Zürich-Oerlikon-Seebach . .<br />

Zusammen - Ensemble<br />

0.45 12 1 - -<br />

1 8 2 I,2oo - 2,400 2,400 7.31 2,394 126.00<br />

26.62 89 -<br />

33 16 1,896 7 - - 3,595,254 25,708 128.68 4,633,790 2,232.00<br />

2.68 6o - - 111,788 - 54.48 223,269 166.00<br />

o.66 19 - -- *2 - 68 - - 29,730 - 40.95 62,022 216.00<br />

0.47 5 0 - - 1 - io 1 1,750 1,320 8.95 1,684 224.40<br />

11.71 77 -- -- 46 14 1,834' - - - 2,716,490 - 338.64 5,255,100 -<br />

1.64 5o -- _ 4 88 - 52,684 - 44.00 182,067 --<br />

5 .2 9 77 - - 21 1 38o 3 -- 644,780 4,049 184.57 1,101,454 2,068.00<br />

1.73 6o - 3 102 I 72,012 1o,1oo 57.02 217,827 89.00<br />

1.25 87 - - 3 2 259 1 21,524 148 16.66 79,228 72.73<br />

1 0.49 35 - -- 23 - 774 --<br />

1,303,562 - 170.23 2,453,491 -<br />

2.58 40 3 -- 87 - 263,950 - 87.o5 111,790 -<br />

1.8o 18 - - 5 - 150 -- 257,696 - 196.12 790,330 -<br />

3.00 92 - 5 -- 165 2 244,944 3,45 2 67.76 158,991 887.80<br />

35.86 70 - - 167 63 7,659 2 - -- 2 7, 2 40,99 8 30,578 583.46 35,0 2 5,692 -<br />

1.16 6o - -- 5 -- 165 - 79,318 -.•- 93.67 114,534 -<br />

3.03 6o -- - . 6 - 186 - 236,556 - 106.94 439,294 -<br />

9 . 73 64 - - 25 8 1,248 - - -- 1,733,822 - 233.85 3,039,322 -<br />

442.23 2)113 2 6 786 289 37,5 6 7 1 4 1 2,365 44,540 70,523,029 1,253,718 179.11 130,751,767 172,079.92<br />

dC<br />

C7'<br />

sm.<br />

n-s<br />

tm"'<br />

›-e<br />

B<br />

0<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

436.63 113 2 6 759 258 35,271 114 2,396 41,315 65,°459434 1,055,757 180.85 122,605,156 143,870.37<br />

390.42 113 2 6 742 222 33,084 108 2,199 42 , 1 3 6 59,444, 21 9 964,859 178.7o 111,163,266 139,936.56<br />

413.12 113 2 8 726 208 31,861 108 2,118 38,232 57,332,539 1,107,729 265.44 103,859,160 181,152.21<br />

402.25 113 2 8 657 202 29,122 109 2,0 64 42,204 53,929,751 910,677 262.44 97,367,553 181,560.58<br />

1 ) Leistungen auf der eigenen Bahn. - Parcours sur la propre ligne.<br />

1) Höchste Steigung 113°/00. - La plus forte aclivit g 113'1..<br />

* Davon: 1 Benzin-Motor. - Dont 1 moteur ü benzine.


1<br />

1 2 2 X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport.<br />

b. Finanzielle Verhältnisse für das Jahr 1911.<br />

b. Situation financire pour l'ann6e 1911.<br />

Baukosten<br />

auf Ende 1911<br />

Depenses de eonstruction<br />

fin 1911<br />

Betriebsreehnung<br />

Compte d'exploitation<br />

Zinse und Dividenden<br />

Interels et dividendes<br />

Tramways<br />

Eberschuss Anieihens. Aktieni.nZ”<br />

Anleihe<br />

Per Bahnkilometer<br />

Einnahmen Ausgaben<br />

zinse divi enden 111'n`dAlit'uleunn<br />

Im lm ganzen<br />

Einnahmen d<br />

Dividendes<br />

_Par<br />

En tont<br />

Recettes IXpenses Excgcl ent Intgrits<br />

Ensemble<br />

kilom-ütre<br />

pour<br />

des des aux<br />

de ligne<br />

emprunts<br />

recettes emprunts actions et actions<br />

Fr. Fr. * F. Fr. Fr. oh, cva 0/0<br />

1 2 3 4 1 5 6 7 8 9<br />

Altdorf-Flüelen . . . 298,958 97,005 50,086 26,819 23,267 4.00 5.00 4.50<br />

Altstätten-Berneck . . 457,4 6 5 40,312 104,736 105,823 - 2,087 4.20 6.00 5.48<br />

Basler Kant. Strassenb. . 10,342,652 335,474 2,350,499 2,817,608 532,8 9 2 - 4.00 4.00<br />

Basel-Äsch . . . . 416, 4 57 53,723 73,225 48,005 25,220 4.50 3.50 3.56<br />

Birseckbahn . • . • 7 69 37 1 119,858 174,960 106,482 68,479 4.50 4.50 4.50<br />

Bellavista Tramw. (Mte,Generoso) 20,000 37,037 590 590 - -<br />

Berner Städt. Strassenb. 3,488,656 266,839 1,276,478 922,517 253,961 - 5.00 5.00<br />

Bieler Städt. Strassenb.. 789,868 257,407 253,452 131,777 21,675 -- 0.96 0.96<br />

Chaux-de-Fonds,Tramw• 474,552 150,794 88,158 89,685 - 2,527 - -<br />

Dolder Hot.-Waldh. (Zür.) 85,736 234.593 3,610 7,270 - 3,660 - - -<br />

Fribourg, Tramways. . 529,456 178,689 94,538 76,184 18,354 4.35 3.18<br />

1 Genve, Tramwayseectr. 1 4,779,22 4 11 9,442 2 , 883,45 2 2,372,546 510,906 - 4.00 4.00<br />

I Carouge-Croix de Rozon 313,276 65,676 51,374 36,246 24_ 15,128 -- 4.00 4.00<br />

1j Lausanne, Tramways . 6 , 693,709 108 ,3 12 1 ,3 67,44 1 1 , 12 5,45 2 242,009 3.95 2.41 3.48<br />

1 Limmatthal-Str.-Bahn . 1,241,753 103,410 225,669 107,609 28,060 4.50 2.50<br />

Locarno, Tramways . . 368,249 9 1,559 33 , 9 75 28,554 5,421 4.50 1.25<br />

Lugano, Tramways . . 821,690 119,605 1 49,32 9 141,572 7,757 4.25 1.41<br />

Luzerner Städt. Tramb. . 2,756,246 1 63,433 5 09,434 440,846 68,588 -- 1.98 1.98<br />

Mendrisio, Tramways . 9 67,218 81,156 105,570 109,235 - 3,665 4.25 0.64<br />

Murren-Tramway . . . 10,600 23,296 1.767 2,201 - 434 -<br />

Neuchäte1, Tramways . 3,303,57 6 124,447 606,461 459,164 147,297 3.86 3.38 3.63<br />

Neuchätel -La Coucire (-Chaumont) 187,692 70,008 24,656 23, 99 7 659 -<br />

Rheineck-Walzenhausen,<br />

Verbindungsbahn . . 180,776 262,756 9,385 7,599 1,786 - - -<br />

Riffelalp-Tramways . . 53,895 112,281 4,232 1,686 2,545 - 4.72 4.72<br />

St. Galler Städt. Tramb.. 2,683,126 22 9 ,09 2 663,633 538,08 3 125,550 -- 1.13 1.13<br />

St. Moritz, Strassenbahn 351,013 207,827 31,377 19,891 11,486 3.50 1.63<br />

Schaffh. Städt. Str.-Bahn 692,870 116,507 245,736 106,892 38,844 - 3.75 3.75<br />

Schwyz-Seewen . . . 223,368 119,961 38,041 26,074 11,967 4.00 4.50 4.37<br />

Spiezer Verbind.-Bahn . 260,300 208,074 1 4,003 8,484 5,519 - - -<br />

Vevey-Montreux-Chillon 818,255 78,003 3 55,234 275,637 79,597 3.50 2.00 2.83<br />

Chillon-Villeneuve . . 155,981 60,575 15,025 17,219 - 2,194 4.50 1.19<br />

Winterth. Städt. St.-Bahn 216,504 105,922 71,695 57,474 14,221 - 4.00 4.00<br />

Zuger Strassenbahn . . 3 99,314 131,310 26,886 39,788 - 12,902 - - -<br />

ZürcherStädt.Strassenb. 13,171,781 360,554 4,167,772 3,137,980 1,029,792 - 5.20 5.20<br />

Albisgütlibahn . . . 248.502 5 9 8,642 21,780 27,275 - 5,495 - J<br />

Zürich-Höngg . . . . 373,669 133,168 57,87 3 43,9 70 23,903 4.50 1.31 \<br />

Zürich- örlikon- Seebach 2,260,063] 232,207 377, 647 276,051 101,596 4.29 4.50 4.40<br />

Zusammen - Ensemble 70,205,821; 158,507 16,129,778 12,764,264 3,365,514 3.94 3.63 3.69<br />

i<br />

I<br />

1910 68,081,292i 155,204 14,981,318 11,481,656 3,499,662 3.95 3.77 3.80<br />

1909 61,208,321 157,035 13,680,797 10,482,708 3,1 98,089 3.95 2.96 3.11<br />

1908 59,676,1461 143,826 12,970,710 10,339,774 2,630,936 3.96 2.63 2.83<br />

1


n<br />

i<br />

X. Verkehr und Verkehrsmittel. - X. Transports et moyens de transport. 123<br />

5. Drahtseilbahnen. - 5. Funiculaires.-<br />

a. Finanzielle Verhältnisse für das Jahr 1911. - a. Situation flnancire pour l'anne'e 1911.<br />

Bartkosten<br />

auf Ende 1911 .<br />

Betriebsrechnung<br />

Zinse und Dividenden<br />

Mpensesdeconstruetion,<br />

lin, 1911<br />

Compte d'exploitation Intirits et dividendes<br />

Seilbahnen<br />

Per Bahn-<br />

Einnahmen-<br />

Aktiendindulden<br />

und Aktien<br />

Auleihens-<br />

ifiursal.Vienn1<br />

Lignes funiculaires Im ganzen kilometer Einnahmen losgaben überschoss zinse<br />

Par Excblent Dividendes<br />

Ensemble i<br />

Interts<br />

En taut kilomētre Recettes Depenses des pour<br />

des aux<br />

de ligne recettes emprunts1<br />

emprunts actions et actions<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

(v.<br />

70<br />

%<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Beatenbergbahn . . . . 572,259 334,853 90,260 4 2 ,6 55 47, 60 5 4.50 4.50 4.50<br />

Biel-Leubringen . . . 406,289 435,465 59,076 31 ,803 27,273 4.24 4.50 4.36<br />

Biel-Magglingen . . . . 449.602 265,565 28,403 19,717 8,686 - ') 2.00 1.56<br />

Braunwaldbahn (Linthal) 507,846 386,194 36,752 24,393 22,358 - 1) 6.50 3.90 1<br />

Bürgenstockbahn . . . 294,000 311,44 1 98,09 9 57,818 40,281 4.60 6.00 5.00<br />

Cassarate-Monte Bre .. 232,254 1,116,605 17,3 42 17,072 270 -- - I<br />

1 1 Cossonay gare-ville . • 443,243 360,947 25,299 15,166 10,133 3.75 1.60<br />

Davos-Platz-Schatzalp . 816,521 1,137,216 117,781 72,082 45,699 4.27 4.00 4.22<br />

Dolderbahn (Zürich) . . 300,833 3 68,668 52,06 3 32,214 19,849 4.50<br />

2.19<br />

Ecluse-Plan (Neuchätel) . 193,999 482,584 34,272 21,198 13,074 - - -<br />

Engelberg-Hotel Terrasse 101,777 701, 9 10 4,709 1,760 2,949 - 2.90 2.90<br />

Giessbachbahn . . . . 166,000 481,159 1 4,58 1 4,9 1 7 9,664 - 5.82 5.82<br />

Gurtenbahn (Bern) . . 364,222 342,672 35,682 24,911 10,771 4.25 1.58<br />

Criitschbahn (Luzern) . . 193,127 1,072,928 34,030 15,742 18,288 4.00 6.00 5.42<br />

Interlaken-Harder . . . 985,432 681,017 74,260 28,65 9 45,601 4.50 2.25<br />

Interlaken-Heimwehflruh . 208,748 1,059,634 15,277 8,022 7,255 4.50 1.07<br />

Lausanne-Ouchy . • 5,735,577 3, 12 3,953 452,982 211 ,343 24 1 ,639 -- 4.00 4.00 1<br />

Lausanne-Signal . . . 362,529 758, 4 29 34,507 1 4,270 20,237 4.59 3.00 3.60 '<br />

I<br />

'<br />

Lauterbrunnen-<br />

. 1 , 185,95 2 823,577 187,411 59,745 127,666 -<br />

Griitschalp (-Miirren)1<br />

I<br />

I<br />

Les Avants-Sonloup . . 414,384 778, 9 15 26,869 19,643 7,226 4.50 1.21<br />

Locarno-Madonna d. Sass° 476,788 577, 9 24 46,298 27,182 19,116 4.00 3.00 3.57<br />

Lugano-Monte S. Salvatore 650,156 393 , 795 86,890 44,831 42,059 - 6.00 6.00<br />

Lugano-Stazione . . . 184,941 739,7 64 59,664 36,227 23,447 -- 4.48 4.48<br />

Marzili-Stadt Bern . . . 70,669 662,445 2 3,204 9,096 4,208 - 5.00 5.00<br />

Muottas-Muraigl (Samad.) 920,468 418,585 110,7 16 46 ,944 63,772 4.50 2.02<br />

(Neuchätel-) La Coudre-Chaumont 581,375 276,582 58,31 9 19,711 38,608 4.50 1.80<br />

Neuveville-St-Pierre (Frih.) . 131.342 1,026,109 14,241 9,464 4,777 4.50 3.00 3.35<br />

Niesenbahn . . . . . 1,687,425 478,4 31 88,006 52,880 35,126 4.50 2.06<br />

Ragaz-Wartenstein . . 269,719 338,843 20,29 9 8,900 11,399 4.50 4.00 4.14<br />

Reichenbachfallbahn . . 205,350 287,605 24,156 7,432 16,724 4.50 6.00 4.90<br />

Rheineck-Walzenhausen . 540,728 430,516 48,903 20,607 28,296 4.14 3.16 3.64<br />

Rigiviertel (Zürich) . . 260,669 866,010 25,276 17,924 7,352 - - -<br />

St. Gallen-Mühleck . . 290,088 9 15,105 42,082 24,918 1 7, 1 64 -- 5.00 5.00<br />

St-Imier-Mont Soleil . . 274,617 373,121 28,693 21,485 7,208 - - -<br />

Sierre-Montana-Vermala . 1,5 26,375 35 8 ,809 3 2,994 18,521 14,473 5.00 2.50<br />

Sonnenbergbahn (Luzern) 402,642 479,907 39,716 18,065 21,651 4.50 4.50 4.50<br />

Stanserhornbabn . . . 1 ,477,395 374,878 74,97 0 45,056 29,914 4.50 - 1.50<br />

Territet-Glion . . . . 624,560 980,471 238,412 72,826 65,586 - 12.00 12.00<br />

Territet-Mont Fleuri . . 551,743 1,283,123 26,157 15,410 10,747 -- -<br />

Vevey-Chardonne-Pelerin 747,398 469,703 113 ,405 49,808 63,597 4.50 5.00 4.76<br />

Zugerbergbahn . . . . 286,048 224,35 1 34,443 29,915 4,528 - -<br />

Zürichbergbahn . . . . 275,074 1,562, 9 20 34,848 25,245 9,603 - 4.00 4.00<br />

Zusammen - Ensemble 26,369,164 577,207 2,601,346 1,335,567 1,265,779 4.43 2.36 3.04<br />

1910 24,644,268 594,841 2,189,488 1,209,409 980,079 4.39 2.45 3.04<br />

1909 20,848,747 638,553 2,021,751 1,135,165 886,586 4.21 2.50 3.03<br />

1908 20,612,382 631,313 2,025,252 1,115,747 909,505 4.17 2.93 3.32<br />

1 ) An Prioritätsaktien. - Aux actions privilegiees.


. Technische Verhältnisse und Verkehr für das Jahr 1911. - b. Conditions techniques et trafic pour l'annJe 1911.<br />

Technische Verhältnisse - Conditions techniques<br />

Verkehr - Trafic<br />

Seilbahnen<br />

Betriebslänge Höhen. Steigung Drahtseil Pers.-Wagen<br />

Beförderte<br />

Zahl<br />

Longueur expl. different Dgclivitg Cdble Voitures<br />

Transport des<br />

der tilgder<br />

End-<br />

liehen<br />

horischief<br />

Zöge<br />

Stationen<br />

Gewicht<br />

Bewegende<br />

zontal<br />

Diffg_ mittlermale<br />

messer<br />

rence<br />

Meter Anzahl<br />

Reisende Güter<br />

maxi-<br />

Durch . per<br />

Plätze<br />

Kraft<br />

gemessen<br />

Nomore<br />

mesure-e d'altitude<br />

en en des stat.<br />

moy- maxi- Diaidetre<br />

par<br />

Poids<br />

Nom-<br />

Pl(jeCe8<br />

Force motrice<br />

trains<br />

voya - marchpalier<br />

rampe<br />

an<br />

enne 9num<br />

extremes<br />

metre bre voyageurs<br />

jou?'<br />

par geurs dises<br />

ni. In. na. 7.0 °/.. mm . k g. t.<br />

Lign es funiculaires<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11I'12 13 14 15<br />

Beatenbergbahn , . . . . 2,600 1,6 9 5 556.10 346 400 33.6 3.70 2 I20<br />

, { Elektrizität<br />

Electricitg<br />

25.34 59 407 1,763.00 Beatenberg.<br />

Biel-Leubringen 892 927 243. 3 1 27 3 355 30.3 3 .20 2 96 id. 74.54 272,425 404.33 Bienne-Evilard.<br />

Biel-Magglingen 1,625 1,684 443.00 273 320 30.5 3.35 2 200 reovrzstsreerpgol<br />

Wassergewicht e au 25.59 47,320 196.70 B ienne-Macolin.<br />

Braunwaldbahn (Linthal) . . 2,249 1,296 58 3 .0 1 508 640 32.4 3.40 2 8o<br />

EElieeckttreittät 12.50 25,222 260.18 Braunwald (Linthal).<br />

[<br />

Bürgenstockbahn 827 940 440.00 533 5 80 33 . 9 3 .8 5 2 So id. 24.26 99,561 974.61 Bürgenstock.<br />

Cassarate-Monte BA . . . 272 1 9 6 95.71 55 9 605 27.9 2.44 2 72 id. 63.05 75,172 17.83 Cassarate-Monte B r.e.<br />

Cossonay gare-ville . . . . 1,212 1,21 9 134.6o 2 22 130 24.5 1.95<br />

54.68 94,635 1,064.00 Cossonay gare:v ale.<br />

2 64 nevon"treprgolici'teau<br />

Davosplatz-Schatzalp . . .<br />

i Elektrizität<br />

640 70 7 300.77 470 474 30.0 2. 90 2 88<br />

62.02<br />

i Electricit6<br />

121,040 2,549.80 _Davosplatz- Schatzcdp<br />

Dolderbahn (Zürich) . . . 799 805 9 9 . 98 125 178 23.2 1.87 2 100 id. 190.32 25 7, 524 373.00 Dolder (Zurich).<br />

Ecluse-Plan (Neuchütel) . . 375 391 110.2 9 294 384 34.8 3.80 2 92 id. 171.21 257,061 51.00 Ecluse-Plan (Neucheitel).<br />

Engelberg-Hötel Terrasse . . 125 133 46.62 372 372 25.0 2.13 2 48 id. 64.65 4.4,05 9 253.00 Eng eiberg-H -61. Terrasse.<br />

Giessbachbahn ' 320 333 90.30 282 320 22.0 2.70 2 64<br />

{Wassergewich wicht<br />

Contrepoids d'eau<br />

13.43 26, 3 55 . 35.38 Giessbach.<br />

Gurtenbahn (Bern) . . . . 1021 2,053 255.36 250 330 31.o 3.30 2 220 1 ,,1 ee clittrriiczt t 44.52 59,891 206.48 Gurten (Berne).<br />

Gütschbahn (Luzern) . . . 153 173 81.03 5 29 5 3 1 30.0 2.80 2<br />

48 {Wassergewicht<br />

e(li,et au 56.3s 118,258 39.00 Gutsch (Lucerne).<br />

Interlaken-Harder . . . . 2,236 2,435 725.32 586 640 34.0 3.85<br />

2 90 {Veeckttriiiczjitt6itt<br />

20.05 45,397 20.80 Interlaken-Harder .<br />

Interlaken-Heimwehfluh . . 262 186 91.58 567 590 32.0 3.45<br />

2 72 { 1 li e ekttrriieziitti t<br />

20.87 38,288 29.09 Interlaken-Heinmehfluh.<br />

Lausanne-Ouchy et . . . .1<br />

Lausanne-gare<br />

2,4 79<br />

326<br />

1,485<br />

318<br />

205.65<br />

31.59<br />

72<br />

200<br />

226<br />

130<br />

32.0<br />

30.4 3.631<br />

3.27 1 1 3<br />

Lausanne-Signal 455 467 206.34 229 280 29.2 2.87 2 100<br />

Lauterbrunnen-Grütschal }<br />

(-Mürren) •<br />

,<br />

960<br />

'riebe L hemm%<br />

I Tur ines ei, mac • 132.49 2,049,624 131,432.00<br />

1 d vapeur<br />

{EElieettriiieziittin<br />

1 Lausanne-Ouchy et<br />

1 Lausanne-gare<br />

64.48 162,279 92.24 Lausanne-Signal.<br />

J Lauterbrunnen-<br />

1247 1,424 685.01 549 6o6 33.o 3.80 2 12o id. 23.96 64,879 4,212.00 , 1 Grutschalp(-Murren).


Les Avants-Sonloup . .<br />

Locarno-Madonna del Sasso .<br />

Lugano-Monte San Salvatore .<br />

Lugano-Stazione<br />

Marzili-Stadt Bern .<br />

Muottas-Muraigl (Samaden) .<br />

(Neuchätel-) La Coudre-Chaumont<br />

Neuveville-St-Pierre (Freiborg)<br />

J I. Sektion<br />

Niesenbahn . .<br />

1 II. »<br />

Ragaz-Wartenstein .<br />

Reichenbachfallbahn, Meiringen<br />

Rheineck -Walzenhausen<br />

Rigiviertel (Zürich) . .<br />

St. Gallen-Mühleck .<br />

St. Imier-Mont-Soleil<br />

Sierre-Montana- I. Sektion<br />

Vermala . . 1 II. »<br />

Sonnenbergbahn (Luzern) . .<br />

I. Sektion<br />

Stanserhornbahn ) II.<br />

I III.<br />

Territet-Glion<br />

Territet-Mont Fleuri .<br />

Vevey-Charclonne-Nlerin .<br />

Zugerbergbahn<br />

Zürichbergbahn<br />

Zusammen<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

479<br />

789<br />

5 1 5<br />

811<br />

180.44<br />

172.93<br />

377<br />

219<br />

545<br />

3oo<br />

39.7<br />

29.5<br />

4 .8o<br />

3.10<br />

2<br />

2<br />

100<br />

100<br />

!Elektrizität<br />

id.<br />

45.38<br />

101.35<br />

37,799<br />

160,976<br />

779.00<br />

265.42<br />

1,507 1,633 601.6 9 399 600 31.1 3.22 2 64 id. 15.17 61,789 -<br />

2 37 244 56.84 239 240 25.3 2.38 2 8o<br />

{Wassergewicht<br />

vic:/;tea, 377.31 834,840 308.13<br />

ioI io6 31.20 309 309 24.9 1.74 2 28 id. 333.75 201,018 -<br />

2,050 2,187 705.79 344 538 36.0 415 . 2 104 ((Elektrizität 14.67 40,992 1.98<br />

2,005 2,09 1 570.59 285 460 34.8 3.80 2 12o id. 22.10 552446 382.6o<br />

10 7 122 57 .6 7 537 55 0 2 3.5 3 .00 2 4° { CIZ,anstreprgo2visicPetty 279.65 176,655 -<br />

1,857 2,112 975.77 526 66o 34.6 4.001 Elektrizität<br />

160<br />

1,212 1,388 666.41 550 68o 32.7 3 .8 51 { Electric itg 21.99 27,587 353.70<br />

4<br />

76o 788 207.60 273 311 27.0 2.42 2 56 {Comer<br />

eolciät,eau 37.60 5 6,743 35.78<br />

661 707 244.06 369 617 25.8 2.16 2 48 {Elektrizität 20.53 32,267 2.63<br />

1,218 1,247 266.88 21 9 260 28.3 2.70 2<br />

{Wassergewicht<br />

72<br />

iciP„, 53.43 88,842 547.76<br />

284 292 71.99 253 33o 26.5 2.42 2 72 glieettrriigit 254.73 222,188 -<br />

3oo 308 66.25 220 228 25.2 2.15<br />

184.62 386,46o<br />

72 il levbanstr e pr gorlsi ecill'te a u<br />

470.34<br />

642 728 340.74 53' 600 31..4 3.22 2 72 fiVeektreit2it 68.58 107,112 435.25<br />

2,31 9<br />

1,792<br />

803<br />

2,38 6<br />

1,83 9<br />

830<br />

535 . 33<br />

396.91<br />

205.86<br />

231<br />

216<br />

256<br />

484<br />

396<br />

425<br />

30.7<br />

29.4<br />

31.2<br />

3 .1 41<br />

2.86J<br />

3.31<br />

,<br />

4<br />

2<br />

200<br />

6o<br />

id.<br />

id.<br />

12.52<br />

41.23<br />

6,143<br />

49,300<br />

1,621.00<br />

1,525 1,547 261.57 172 270 23.o 1.79<br />

963 1,090 508.40 528 620 34.2 3.61 i 6 192 id. 34.78 2 5,342 57.11<br />

1,112 1,276 627.85 565 63o 33.o 3.59)<br />

553 63o 298.30 540 57o 33.o 3.65 2 ioo {Wassergewicht icPeau 86.70 206,762 1,095.00<br />

379 422 185.17 489 56o 31.2 3.15 2 72 1 1;', Iieecktt;i!czjitt<br />

r<br />

85.69<br />

76.22 55,822 300.00<br />

1,514 1578 412.82 2 73 540 32.0 3.40 2 84 id. 39.35 265,851 1,964.00<br />

1,207 1,264 357.43 296 470 31.5 3.33 2 Ioo id. 41.28 39,461 244.30<br />

163 167 38.38 235 260 24.8 2.21 2 64 id. 516.85 505,053 72.00<br />

42,341 45, 1 75 - - - - - 10 3 4,2 74 5o.6o 7,562,735 152,995.13<br />

38 , 2 30 40 ,95 0 -- 94 3,9 24 51.50 6,859,053 164,292.63<br />

32,258 34,379 -- - - • = 84 3,210 54.35 6,551,16o 160,411.00<br />

3 2 , 2 5 8 34,379 - - 87 3, 2 90 51.27 6,520,721 159,880.00<br />

Les Avants-Sonloup<br />

Locarno-Mad. del Sasso.<br />

Lugano-M. S. Salvatore.<br />

Lugano-Stazione.<br />

Marzili-Ville de Berne.<br />

Muottas-Muraigl (Sam.)<br />

(Neuchii tel-) La Coudr e-<br />

Chaumont.<br />

INeuveville-St-Pierre<br />

1 (Fribourg).<br />

Niesen.<br />

Ragaz- Wartenstein.<br />

J Reichenbachfall<br />

1 (Meiringen).<br />

Rheineck-Walzenhausen.<br />

Rigiviertel (Zurich).<br />

St-Gall-Mühleck.<br />

St. Imier-Mont-Soleil.<br />

Sierre-Montana-<br />

Vermala.<br />

Sonnenberg (Lucerne).<br />

Stanserhorn.<br />

Territet-Glion.<br />

Territet-Mont Fleuri.<br />

Vevey-Chard.-Plerin.<br />

Zugerberg.<br />

Zürichberg.<br />

Ensemble.<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

rD<br />

CD<br />

7**


126<br />

XI.<br />

Handel, Versicherung, Banken, Preise.<br />

Commerce, assurances, banques, prix.<br />

A. Handel. — A. Commerce.<br />

Nach den Mitteilungen der handelsstatistischen Abteilung der eidg. Oberzolldirektion.<br />

D'apres les donn&s de la section de statistique de la Direction gMirale des douanes.<br />

1. Spezialhandel der Schweiz 1901-1911. — 1. Commerce special de la Suisse, 1901-1911.<br />

Wert in Franken — Valeur en francs.<br />

Jahre — Annes<br />

Total<br />

Fr.<br />

Einfuhr<br />

Importation<br />

Fr.<br />

Davon — Dont<br />

Ausfuhr<br />

Exportation<br />

Fr.<br />

Differenz — Diff&ence<br />

absolut<br />

absolue<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

1911 . . . . 3,059,668,399 1,802,358,995 1 , 2 57,309,404 — 545,049,59 1 30.24<br />

1910 . . . . 2,940,893,142 1,745,021,011 1,195,872,131 — 549,148,880 31.47<br />

1909 . . . . 2,699,805,323 1,602,139,539 1,097,665,784 — 5 04,473,755 31.49<br />

1908 . - . . 2,525,586,479 1,487,149,157 1,03 8,437,3 22 — 448,711,835 30.17<br />

1907 . . . . 2,840,364,947 1,687,426,688 1, 1 5 2,938 , 2 59 -- 534,488,4 29 31.67<br />

1906 . . . . 2,543,928,060 1,469,059,498 1,074,868,562 — 394,190,936 26.83<br />

1905 . . . . 2,349,171,728 1,379,850,723 969,321,005 — 410,529,718 29.82<br />

1904 . . . . 2,131,550,442 1,240,071,144 891,479,298 — 348,591,846 28.11<br />

1903 . . . . 2,084,686,616 1,196,165,028 888,521,588 -- 307,643,440 25.72<br />

1902 . . . . 2,002,815,826 1,128,510,717 874,305,109 — 254,205,608 22.53<br />

1901 . . . . 1,886,570,671 2,050,003,557 836,567,114 — 21 3,43 6,443 20.33<br />

Ausserdem gemünztes Edelmetall — En outre, or et argent monnagis<br />

1911 . . . . 73,013,081 41,484,268 31,528,813 — 9,955,455<br />

1910 . . . . 71,149,021 42,890,821 28,258,200 -- 14,632,621<br />

1909 . . . . 79,861,239 39,967,689 39,893,550 — 74,139<br />

1908 . . . . 68,192,999 46,827,446 21,365,553 -- 25,461,893<br />

1907 . . . . 84,787,661 48,745,803 36,041,858 — 12,703,945<br />

1906 . . . . 113,625,833 85,134,934 28,490,899 — 56,644,035<br />

1905 . . . . 116,972,728 78,470,977 38,501,751 -- 39,969,226<br />

1904 . . . . 226,325,62 83,239,280 43,086,349 --40,152,931 —<br />

1903 84,137,930 55,926,503 28,211,427 — 27,715,076 —<br />

1902 . . . . 121,344,881 78,733,889 42,610,992 — 36,122,897<br />

1901 . . . . 95,114,455 68,566;246 26,548,209 — 42,018,037 —<br />

in<br />

en<br />

90<br />

2. Die Gesamtsummen des Spezialhandels der Schweiz per Kopf<br />

der Bevölkerung, in den Jahren 1901-1911.<br />

2. Les sommes totales du commerce special de la Suisse par tete de la population, pendant<br />

les annees 1901-1911.<br />

Jahre — Ann&s<br />

Berechnete<br />

Bevölkerung<br />

auf Mitte des<br />

Jahres<br />

Population<br />

calcuMe pour le<br />

Total<br />

Davon — Dont<br />

Einfuhr<br />

Ausfuhr<br />

Exportation<br />

Unterbilanz<br />

Differente<br />

milieu de rann& Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

1911 3,781,430 809 477 332 — 145<br />

1910 3,735,049 787 467 320 — 147<br />

1909 3,584,815 753 447 306 — 141<br />

1908 3,559.349 709 428 291 — 127<br />

1907 3,524,529 8o6 479 327 — 152<br />

1906 3,491,163 729 421 308 — 113<br />

1905 3463,609 678 398 280 — 118<br />

1901 3,425,383 622 362 260 — 102<br />

1903 3,391,645 615 353 262 — 91<br />

1902 3,357,907 I 596 • 336 260 — 76<br />

1901 3,328,842 566 315 251 — 64


3. Die Gesamtsummen des Spezialhandels der Schweiz nach volkswirtschaftlichen Kategorien, 1907-1911.<br />

3. Les sommes totales du commerce spdcial de la Suisse par categories dconomiques, 1907-1911.<br />

Volkswirtschaftliche Kategorien<br />

Einfuhr - Importation<br />

(Wert in Franken - Valeur en francs)<br />

1911 1910 1909 1908 1907<br />

Categories economiques<br />

2 3 4 5 6<br />

Lebensmittel 584,952,613 536,467,653 471,093,670 422,812,870 456,811,107 Substanees alimentaires<br />

= 32.46 010 = 30.74 010 = 29.40°10 = 28.43 °10 = 27.07 010<br />

Rohstoffe 629,270,202 626,202,028 587,649,163 569,191,547 672,246,865 Mageres premi&es<br />

= 34.91 0/0 = 35.89 °» = 36.68 010 = 38.27 °10 = 39.84°10<br />

Fabrikate . 588,136,180 582,351,330 543,396,706 495,144,740 558,368,716 Produits fabriquis<br />

= 32.63 010 = 33.37 °/o = 33.92 010 = 33.30 010 = 33.09 °10<br />

Total 5,802,35 8,995 1,745,021,011 1,602,139,539 514872149,157 1,687,426,688 Total<br />

Volkswirtschaftliche Kategorien<br />

Ausfuhr - Exportation<br />

(Wert in Franken - Valeur en francs,<br />

1911 1910 1909 1908 1907<br />

Catggories eccinomiques<br />

Lebensmittel 174,128,324<br />

= 13.85 010<br />

2 2 5 6 7<br />

16 1 ,744,649<br />

= 13.53 °I0<br />

144,7 840,82<br />

.---- 13.19 010<br />

534,730,758<br />

= 12.97 °10<br />

145,288,578<br />

= 12.60 0Ia<br />

Substances alimentaires<br />

Rohstoffe =1 341, 408. 720, 605/4o 131,314,257 131,245,771 126,470,718 1=3 91, 7, 124.07 704/60 Maueres premi&es<br />

= 10.98 010 = 11.96 010 = 12.18 °10<br />

Fabrikate 948 , 698 , 426<br />

= 75.45 °/o 1<br />

902,813,225<br />

= 75.49 010<br />

821,639,187<br />

= 74.85 °/o 7:7'2743.85'8 50416o<br />

868,501,935<br />

,----- 75.33 010<br />

Total 1,257,309,404 1,195,872,131 1,097,665,784 1,038,437,322 1,152,938,259 Total<br />

Produits fabriquis


128 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

4. Handel der Schweiz mit den einzelnen Ländern im Jahre 1911.<br />

Einfuhr - Importation<br />

Spezialhandel mit<br />

Lebensmittel<br />

Sub8tances<br />

alimentairee<br />

Fr.<br />

Rohstoffe<br />

Matiire8<br />

premieres<br />

Fr.<br />

Fabrikate<br />

Produtts<br />

fabrique's<br />

Fr.<br />

Total Waren<br />

Total des<br />

marchandise8<br />

Fr.<br />

Edelmetall,<br />

gemünzt<br />

Mgtaux<br />

Prgoieux<br />

monnaygs<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

Deutschland 81,661,373 1 77,775,646 3 21 ,957,842 5 81 ,394,861 2,454,646<br />

Österreich-Ungarn 59,731,089 18,493,277 35,599,487 113,823,853 1,112,357<br />

Frankreich 102,159,701 247,062,498 90,411,059 339,6 33, 2 5 8 24,764,937<br />

Italien 56,003,064 107,246,918 17,379,323 180,629,305 22,919,467<br />

Grenzländer 299,555,227 450,578,339 465,347,711 1,215,481,277 41,251,407<br />

Belgien 3,992,979 26,230,366 18,7 02,495 3 8 ,9 2 5, 840 201,712<br />

Niederlande 17,608,241 2,930,327 3,454,074 2 3,99 2 ,642 -<br />

Grossbritannien 2,412,457 27,805,011 69,639,669 99,857,137 830<br />

Total für diese 3 Länder . . . 24,013,677 46,.965,704 91,796,238 162,775,619 202,542<br />

'<br />

1<br />

Russland 85,552,646 2,611,927 1,416,923 89,580,496 -<br />

1 Schweden 6,392,717 964,545 1,257,850 8,615,112 -<br />

Norwegen 472,971 222,123 253,292 948,386 205<br />

Dänemark 5,225,301 502,576 273,848 6,002,725<br />

Portugal 1,097,402 135,875 40,434 1,273,711 -<br />

Spanien 23,374,725 1,006,940 390,565 24,77 2 , 2 30 -<br />

Griechenland 1,181,446 290,973 5,450 1,477,869 -<br />

Serbien 1,714,186 27,177 1,792 1,743,155 3,700<br />

Bulgarien 5,329,264 13,930 107,330 5,450,524 -<br />

Rumänien 32,185,311 26,938 133,790 32,346,039 26,414<br />

Europäische Türkei 913,226 578,111 164,354 1,655,691<br />

Übrige europäische Länder . 163,438,195 6,381,115 4,045,628 173,864,938 30,319<br />

Europa 487,007,099 503,925,158 561,189,577 1,552,121,834 41,484,268<br />

' Ägypten 306,105 25,736,000 339,243 26,381,348 -<br />

Algier, Tunis 1,003,014 859,121 39,035 1,902,170 -<br />

Südafrika 211,927 1,255,553 4,646 1,472,126 -<br />

Übriges Afrika<br />

'''<br />

2,112,031 817,054 47,773 2,976,858<br />

Afrika 3,633,077 28,667,728 430,697 32,731,502 -<br />

Asiatische Türkei 2,416,557 2,380,156 809,142 4,605,855 -<br />

1 Persien, Afghanistan 16,270 4,846 139,988 161,104 -<br />

' Britisch Indien 3,873,595 5,974,104 490,377 10,338,076 -<br />

Siam, Indochina 29,488 249,176 10,577 289,241 -<br />

Niederländisch Indien . . . . 2,635,856 3,274,670 981,962 6,892,488 -<br />

Philippinen 1,330 72,536 1,691,361 1,765,227 -<br />

China 903,458 6,272,425 1,294,336 8,470,219<br />

Japan 123,195 11,607,368 3,891,177 15,622,740 -<br />

Asien 9,999,749 28,835,281 9,308,920 48,143,950 -<br />

Canada 11,653,657 42,971 166,586 11,863,214 -<br />

Vereinigte Staaten 17,539,776 41,511,413 16,03 3 ,652 75,084,841 -<br />

1 Mexiko 198,928 718,930 34,786 952,644 -<br />

C entralamerika . . . 4,390,666 410,389 609,950 5,411,005 -<br />

I Columbia etc<br />

3,577,140 7,472,531 5,786 11,055,457 -<br />

Brasilien 16,783,393 1,739,882 26,488 18,549,763 -<br />

Argentinien 26,468,723 2,722,164 41,339 29,232,226 -<br />

Chile 118,750 742,385 250 861,385<br />

Übriges Südamerika 2,464,104 571,777 127,535 3,163,416 -<br />

1 Amerika 83,195,137 55,932,442 17,046,372 156,173,951 1 -<br />

1<br />

1<br />

1<br />

Austr. Bund 2,057,688 11,824,163 146,314 23,028,165 -<br />

Neu-Seeland 59,863 85,430 14,300 159,593 -<br />

1, Unbestimmbar . .<br />

Australien 1,117,551 11,909,593 160,614 13,187,758 -<br />

_ _ - _<br />

1 Total 1911 584,952,613 629,270,202 588,136,180 1,802,358,095 41,484,268<br />

O/0 =32.46 =34.91 =32.63 =100<br />

Total 1910 536,467,653 626,202,028 -582,351,3301,745,021,011 42,890,821<br />

2/"o = 30.74 =35.89 =33.37 =100 -


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 129'<br />

4. Commerce de la Suisse avec les divers pays en 1911.<br />

Lebensmittel<br />

Sabaanees<br />

alimentaires<br />

Fr.<br />

Ausfuhr - Exportation<br />

Rohstoffe<br />

Matteres<br />

premieres<br />

Fr.<br />

Fabrikate<br />

Produits<br />

fabriquis<br />

Fr.<br />

Total Waren<br />

Total des<br />

marchandises<br />

7 8 0 10 e<br />

Fr.<br />

Edelmetall<br />

gemünzt<br />

Metaux<br />

pre'cieux<br />

monnaygs<br />

Fr.<br />

Commerce spe'cial avec<br />

les pays suivants<br />

11 12<br />

23,950,134 74,333,989 1 7 6,594,804 .274,878,927 5,844,651 Allemagne<br />

9,06 3,3 2 3 10,448.267 6 5,533, 16 5 8 5, 044,755 748,102 Autriche-Hongrie<br />

26,172,641 20,633,808 85,820,26 9 232,626,628 29,268,934 France<br />

16 , 1 54,57 2 17,465,622 51,613,966 85,234,160 2,278,620 Italie<br />

75,340,670 122,881,686 379,562,104 577,784,460 28,040,297 Pays limitrophes<br />

3,977,3 16 2,085,870 20,164,215 25,227,401 202,311 Belgique<br />

2,647,608 157,553 8,065,653 9,870,814 20,043 Pays-Bas<br />

35,792,099 2,251,827 174,876,028 212,919,954 2,55 4,2 9 8 Grande-Bretagne<br />

41,417,023 3,495,250 203,105,896 248,018,169 2,776,652 Total pour ces 3 pays<br />

3, 6 79,377 2,340,926 42,043,935 48,064,238 6,071 Russie<br />

73 2 ,937 94,822 5,660,166 6,487,925 Suede<br />

362,452 5,128 2,525,060 2,892,640 Norvege<br />

876,468 40,409 4,231,039 5,147,916 Danemark<br />

335,0 74 136,755 3,515,134 3,986,963 Portugal<br />

3, 1 34,818 1,515,705 18,149,199 22,799,722 Espagne<br />

310,195 20,082 1,366,627 1,686,903 2,000 Gr&e<br />

147,031 48,951 1,502,675 1,698,657 Serbie<br />

277,510 8,478 1,699,715 1,985,703 - ' Bulgarie<br />

703, 247 250,379 8,102,202 .9,055,828 - Ro ZO 11 anie<br />

1,104,526 42e8()4 7,270,522 8,417,942 1,000 Turquie d'Europe<br />

11,663,635 4,494,528 96,066,274 112,224,437 9,071 Autres pays europeens<br />

128,421,328 130,871,464 678,734,274 938,027,066 30,826,020 Europe<br />

,<br />

1<br />

875,682 7,712 5,354,079 6,237,472 697,893 Egypte<br />

2 , 1 33,977 17,547 2,269,259 4,420,783 3,000 Algble, Tunisie<br />

466,1 94 22,668 1,261,181 1,750,043 - Afrique australe<br />

1 , 1 37,494 3,478 1,748,915 2,889,887 Reste de l'Afrique<br />

4,613,346 51,405 10,633,434 15,298,185 700,893 Afrique<br />

448 ,5 1 7 5,820 3,413,557 3,867,894 Turquie d' Asie<br />

10,S40 515,808 526,648 Perse, Afghanistan<br />

3,757,861 23,230 16,445.350 20,226,441 Indebritannique<br />

9 16,549 793,363 1,709,912 - Siam, Indochine<br />

2,262,531 1,525 4,185,290 6,449,346 Inde Werkinchlise<br />

555,848 600 1,285,317 ,1,841,765 Philippines<br />

387,106 20,209 2,709,306 3,116,621 Chine<br />

922,931 69,233 , 8,40 3,7 1 5 9,395,879 Japon<br />

9,262,183 120,617 37,751,706 47,134,506 - Asie<br />

1,3.07,248 21,607 23,156,726 24,485,581 Canada<br />

15,834,526 2,383,813 124,009,408 142,227,747 1,900 Etats-Unis<br />

432,183 20,284 4,404,722 4,847,289 Illexique<br />

609,794 250 5,224,755 5,834,799 Am&ique centrale<br />

68,736 609 1,447,192 1,516,537 Colombie, etc.<br />

3,707,656 170,481 14,273,366 18,151,503 Brisil<br />

2,832,520 91,132 25,480,981 28,405,233 Ripublique argentine<br />

621,597 117,r44 3,853,825 4.592,466 Chili<br />

606,442 124,210 3,562,706 4,293,358 - Reste de l'Aenerique du Sud<br />

26,020,702 2,920,030 205,413,681 234,354,413 1,900 A_mdrique<br />

4,320,9 69 66,999 7,666,286 12,054,254 COnf. australienne.<br />

72 9 ,056 - - 2,612,480 2,341,536 Nouvelle Ze'lwide.<br />

5,050,025 66,999 9,278,766 14,395,790 Australie<br />

760,740 452,139 6,886,565 8,099,444 Indetermin<br />

174,128,324 131,482,051 948,698,426 1,257,309,404 31,528,813 Total 1911<br />

=13.85 =10.70 =75.45 =100 - 010<br />

162,744 ,649 131,314,257 902,813,225 1,195,872,131 28,258,200 Total 1910<br />

=13.53 =10.98 =75.49 1 = 100 oho / 0<br />

n............<br />

9


1 30 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - Comnterce, assurances, banques, prix.<br />

5. Ein- und Ausfuhr der wichtigsten Handelsartikel, mit Angabe<br />

5. Importation et exportation des principaux articles de commerce, avec<br />

A. Einfuhr 1911.<br />

Total-Einfuhr<br />

Total de l'importation<br />

Bezeichnung der Ware Menge Wert<br />

Deutschland<br />

Quantite Valeur Alle'<br />

magne<br />

Wichtigste Herkunftsländer<br />

Öster.•<br />

England<br />

Frankreich<br />

Italien Belgien Grand e-<br />

Ungarn<br />

Antr.-<br />

Hong. France Italie Belgique Bretagne<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

2 3 4 5 6 7 8 9<br />

I. Textil-Industrie.<br />

A. Seide 68,485 172,224 13,102 846 47,851 91,562 267 938<br />

Cocons und Grge 6,878 24,244 - 67 18 9,931<br />

Organzine und Trame 19,786 93,034 3,419 178 14,236 73,201 - -<br />

Dechets und Peignes 34,379 32,224 416 117 22,840 5,631 8 143<br />

Kunstseide 1,173 1,009 474 174 186 85 84 6<br />

Florettseide 1,123 2,177 551 6 1,334 293 23 22<br />

Seide und Florettseide, gefärbt etc. 622 1,625 353 29 29 1,211 --<br />

Nähseide, Cordonnet etc. 325 827 322 3 304 325 50<br />

Seidenstoffe 2,408 20,705 3,111 127 5,749 978 17 486<br />

Seidenbänder 593 2 ,3 0 5 1 ,334 8 929 23 1<br />

9<br />

Posamentierwaren 395 1,276 917 17 313 22 3 3<br />

Stickereien und Spitzen . 103 891 418 25 304 23 72 24<br />

Wirkwaren 86 523 422 1 62 7 1 29<br />

Konfektion 614 3,3 84 2 ,3 6 5 94 1,547 132 58 166<br />

B. Baumwolle 426,655 139,976 31,222 2,704 7,124 1,598 2,478 44,070<br />

Rohbaumwolle 274;628 52,380 1,128 170 128 180 - 311<br />

Garne 35,081 19,288 2,499 520 207 227 779 15,056<br />

Gewebe 70,195 41, 807 9,55 0 997 2,488 744 1,127 26,733<br />

Linoleumteppiche 31,856 3,33 6 2 ,644 5 12 674<br />

Stickereien und Spitzen 902 3, 2 75 1 ,974 201 635 57 12 9 227<br />

Bänder und Posamentierwaren . 1,701 2,164 1,689 40 284 95 9 47<br />

Wirkwaren 2,656 2 , 849 2,48 7 59 168 77 9 49<br />

Konfektion 9,636 14,877 9,251 717 3,209 238 4 2 3 973<br />

C. Wolle 132,869 99,437 52,846 2,044 17,371 1,777 3,144 8,884<br />

Wolle, roh 71,167 26,602 7,293 400 6,044 697 503 229<br />

Garne 15,872 12,577 6,7o1 592 1,780 3 1,576 3,520<br />

Gewebe 25,844 30,61 4 18,879 318 4,729 325 435 5,617<br />

Filzwaren 2,027 2,070 886 207 439 503 1<br />

34<br />

Wollwaren 5,207 3,57 8 1,488 87 648 24 91 276<br />

Stickereien und Spitzen . . . 95 132 119 1 7 - 3<br />

Bänder und Posamentierwaren. 459 667 575 3 8 3<br />

Wirkwaren 2,529 3,6 55 2 ,460 94 535 5z6 144 352<br />

,Konfektion 9,779 19,542 1 4,445 344 3,105 165 394 850<br />

Land<br />

Asien<br />

Asiat. Türkei . .<br />

Britisch Indien . .<br />

Niederländisch Indien<br />

Japan<br />

Canada<br />

Zentralamerika<br />

Persien<br />

Siam, franz. Hinterind<br />

Südamerika . . .<br />

Abkürzung<br />

Abriviations<br />

As =<br />

= TA<br />

IB<br />

IN =<br />

Jp =<br />

Can =<br />

AC =<br />

Ps<br />

IF<br />

AS =<br />

Abkürzungen<br />

Pays<br />

Asie<br />

Tnrguie d'Asie<br />

Inde britannique<br />

Inde neerlandaise<br />

Japan<br />

Canada<br />

Amerique centrale<br />

Perse<br />

Siam, Indo•Chine<br />

Amerique du Sud<br />

- Abrgviations.<br />

Land<br />

Chile<br />

Brasilien<br />

Argentinien .<br />

Columbien etc. .<br />

Neu-Seeland etc . . .<br />

Austral. Bund, Tasman<br />

China<br />

Philippinen<br />

Mexiko<br />

Abkürzung<br />

.Abreviations<br />

Chil Chili<br />

= Br = Bresil<br />

Pays<br />

-= Arg = Rep. Argentine<br />

Col Colombie, etc.<br />

Oc Nouvelle-Zelande, etc.<br />

CW = Conf. austr., '_Pasman.<br />

= Chin = C'hine<br />

= Ph Philippines<br />

M = Mexigue


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, banques, prix. 131<br />

ihrer Herkunftsländer, sowie der Absatzgebiete im Jahre 1911.<br />

indication des pays de provenance et des principaux debouches, en 1911.<br />

A. Importation 1911.<br />

Principaux pays de provenance<br />

Ver. übrige Designation<br />

Staaten<br />

Länder<br />

Verschiedene Länder —<br />

Etats-<br />

Pays divers<br />

Autres de la marchandise<br />

Unis<br />

pays<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 francs<br />

10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

I. Industrie textile.<br />

5 R 122 Ba 407 TA 736 IB 20 chin5,277 411,059 32 A. Soie<br />

• 2<br />

„ 32o „ 675 12 ,/ 3,657 9,564 Cocons et grege<br />

Organsin et trame<br />

71 63 ,, 56 1,541 „ 1,328 10 D&hets et peignes<br />

Soie artificielle<br />

48 Filoselle<br />

3 Soie et filoselle teintes, etc.<br />

I 50 „ 12 Soie ä coudre, .cordonnet, etc.<br />

3 5 5 „ 66 „ 144 13 Tissus de soie<br />

Rubanerie de soie<br />

Passeneenterie<br />

„ 58 2 „ 2 Broderies et dentelles<br />

Bonneterie<br />

3<br />

„ _ I<br />

7 6 Confections<br />

>2 25<br />

2<br />

31<br />

23,652 N 180 Ba 32 Eg25,583 TA 37 IB 1,015 Chin 200 81 B Coton<br />

23,502 ,, 99 )1 2 5,5 80 ,, 33 ,, 1,014 „ 200 35 Coton en laine<br />

Files<br />

00 47 5, 2 19 Tissus<br />

Tapis en liege<br />

2 „ 32 51 71 4 „ 22 Broderies et dentelles<br />

Rubanerie et passementerie<br />

Bonneterie<br />

50 „ 35 5 Confections<br />

1 N 951 Cap 311 TA 785 Ps 135 PU 263 CW10,767 158 C Laine<br />

" 311 „ 17<br />

263 71 „10,767 78 Laine brate<br />

,, 405 Files<br />

„ 306 5 Tissus<br />

Ouvrages en feutre<br />

„ " 768 135 6o Lainages<br />

Broderies et dentelles<br />

Rubanerie et passementerie<br />

14 Bonneterie<br />

22 239 Confections<br />

Land<br />

Abkürzung<br />

Abrgviations<br />

Abkürzungen — Abreviations.<br />

Pays<br />

Land<br />

Abkürzung<br />

Abr6viations<br />

Pays<br />

Übr. Südamerika . P15 = Reste del'Am&iquedu Sud Dänemark Dk Danemark<br />

Niederlande . . N =. Pays-Bas Balkan Ba Balkans<br />

Russland . . . R Russie Afrika Af = Afrique<br />

Skandinavien . . = Sc = Scandinavie Nordafrika NAf Afrique du Nord<br />

Portugal . . . . P = Portugal Ägypten . . Eg = Egypte<br />

Spanien . . . . = Sp = Espagne Algier Alg = Alggrie<br />

Griechenland . . Gr = Grace Südafrika . Cap = .Afrique australe<br />

Schweden . . . . = Sd = Sdede Übr. Afrika. Cong = Reste de l'Afrique<br />

Rumänien . . . = Rum = Roumanie


132 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - X/. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

A. Einfuhr 1911.<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Total-Einfuhr<br />

Total de l'importation<br />

Menge<br />

Quantla<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Deutsch.<br />

land<br />

Allemagne<br />

Ostemilngarn<br />

Autr.-<br />

Hongrie<br />

Wichtigste Herkunftsländer<br />

Frankreich<br />

France<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

England<br />

Grande-<br />

Bretagne<br />

2 3 4 5 6 7 8 9<br />

D. Leinen . 84,524 21,310 6,860 2,155 2,022 2,257 4,138 1,735<br />

Flachs, Hanf, Jute etc. 17,669 2,268 386 344 164 1,123 2 7<br />

Leinengarne 23,768 6,674 1,263 83 243 754 2,240 434<br />

Leinengewebe 38,425 9,393 3,310 3,604 1,06 185 1,788 1,242<br />

Seilerwaren 4,247 1,346 969 56 170 89 37 23<br />

Stickereien und Spitzen 293 3,472 854 68 347 306 69 21<br />

Bänder und Posamentierwaren . 121 155 76 37 2 8<br />

Konfektion 2 2<br />

E. Kautschuk 13,074 11,239 6,650 247 1,423 632 48 860<br />

Kautschuk etc., roh 1,825 1,315 15 38 22 i6<br />

Kautschukwaren 11,249 9,924 6,539 232 1,385 610 48 844<br />

F. Stroh 83,850 8,623 1,024 146 779 845 12 22<br />

Stroh etc., roh 63,334 2,071 405 36 269 82 2<br />

Strohwaren 20,516 6,552 619 I10 510 763 I 22<br />

G. Andere. 18,571 11,967 4,492 1,075 3,525 616 159 410<br />

Pferdehaare etc. 11,554 2,591 472 15 235 89 7 109<br />

Hüte und Modewaren 1,416 4,932 1,758 271 2,164 419 118 176<br />

Andere Konfektion 5,601 4,464 2,262 789 1,126 io8 34 125<br />

II. Metall-Industrie.<br />

A. Kohlen 31,451,606 94,335 71,787 760 12,411 1 7,088 1,461<br />

B. Eisen . 4,675,126 151,109 101,785 3,296 19,136 2,166 4,078 14,724<br />

Eisen 3,674,194 57,268 35,632 1,730 6,695 73 2,006 10,400<br />

Gusswaren . ... 145,361 3, 9 18 2,656 4 1,140 22 48 28<br />

Schmiedewaren 394,169 30,074 22,308 604 3,495 392 726 76o<br />

Eisenbahnmaterial 72,219 2,443 2,268 32 63 37 41<br />

Maschinen 285,839 40 , 834 30,755 368 2,823 790 223 2,763<br />

Maschinenbestandteile 70,645 4,823 3,002 322 679 12 393 294<br />

Fahrzeuge 32,699 11,749 5.164 236 4,241 876 647 438<br />

C. Andere unedle Metalle 341,411 68,270 37,536 1,558 14,510 796 2,210 2,017<br />

Kupfer 116,734 19,574 9,070 210 8,212 6o 64 50<br />

Andere unedle Metalle . . 177,380 37,205 5,797 431 1,983 156 1,78o 1,015<br />

Kupferwaren . ..... 14,529 8,622 5,730 332 2,035 145 53 127<br />

Instrumente und Apparate . 13,798 12,506 8,542 178 1,197 165 265 710<br />

Musikwerke und Instrumente 8,172 4,055 3,196 1 79 385 196 67<br />

Lampen 2,496 3,108 2,800 138 120 31 4 9<br />

Andere Metallwaren 8,302 3,200 2,401 90 578 43 43 39<br />

1 ) Wovon : P 120; PU 141.<br />

: N 145.<br />

D. Edelmetalle . 6,642 77,503 14,551 1,662 38,675 2,294 137 12,235<br />

Gold, unbearbeitet 147 50,813 2,793 28,562 632 11,426<br />

Silber, unbearbeitet . 869 7,905 2 ,979 704 3,813 27 3 379<br />

Edelmetallabfälle 3,839 731 23 267 363<br />

Edelmetall, gewalzt etc. . 176 1,633 612 23 587 73 8 13<br />

Edelsteine und Bijouterie 1,072 14,722 7,460 562 4,925 180 III 340<br />

Plattierte Waren etc. 539 1,699 684 373 521 19 15 77<br />

Bemerkung. Über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, banques, prix. 133<br />

A. Importation 1911.<br />

Principaux pays de provenance<br />

Ver.<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

Verschiedene Länder — Pay.? divers<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 franes<br />

übrige<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

Designation<br />

de la marchandise<br />

10<br />

11 12 13 14 15 16<br />

17<br />

18<br />

6<br />

N 20 R 190 IB 225 Ph1,661 Jp 33<br />

8<br />

D. Lin<br />

5<br />

1 71 3 „ 189 II 28 „ II<br />

,1 3 77 1 „ 1,648<br />

3 197 77 2<br />

77<br />

77 32<br />

6<br />

Lin, chanvre, Jute, etc.<br />

Files de lin<br />

Tissus de lin<br />

Ouvrages de corderie<br />

Broderies et dentelles<br />

Bubanerie et passementerie<br />

Confections<br />

182<br />

R 83 Cap 66 Cong314 IB 288 IN 68 Br 347<br />

31<br />

E Caoutchouc<br />

182<br />

„ 83<br />

66 „ 314 „ 288 „ 68 ” 347<br />

30<br />

Caoutchouc, etc., brat<br />

Articles en caoutchouc<br />

6<br />

AIg 216 Cong 48 IB 393 Chin1,085 Jp 3,397 M 571<br />

79<br />

F Paille<br />

6<br />

„ 216 „ 46 n 379 „ II » 7 n 570<br />

2<br />

77 • 1 4 „ 1, 0 74 ,, 3,390 „ 1<br />

42<br />

37<br />

Paille, etc., brate<br />

Ouvrages en Paille<br />

61<br />

R 308 Dk 16 Br 56 Arg1,038 Chil 68 PU 65<br />

78<br />

G Autres<br />

58<br />

3<br />

» 305 " 15 „ 56 „ 1,038 n 68 „ 64<br />

77 3<br />

77<br />

6o<br />

5<br />

13<br />

Crin, etc.<br />

Chapeaux et modes<br />

Autres confections<br />

II. Industrie mdtallurgique<br />

232<br />

N 594<br />

1<br />

A !Muffle<br />

4,409<br />

162<br />

19<br />

1,546<br />

2,581<br />

II<br />

89<br />

224 Sd 918 Dk 231 Sp 47 Can 55<br />

:3 563 27 4<br />

„<br />

„ 14 „ 169 2 „ 40<br />

76 „ 181 „ 206 „ 2 ,, 55<br />

„ 93 19<br />

77 40 77 5 5<br />

40<br />

3<br />

18<br />

II<br />

8<br />

8. Fer<br />

Fer<br />

Ouvrages en forte<br />

Ouvrages en fer for0<br />

Mat6riel de chemins de fer<br />

Machines<br />

Pieces de machines<br />

VWricaes<br />

3,324<br />

1,819<br />

113<br />

118<br />

1,253<br />

17<br />

.3<br />

32<br />

18<br />

7<br />

7<br />

Sp 467 Cap 807 IB 1,982 IN 1,007 Jap 205 CW 968<br />

„ 26<br />

„ 436<br />

„<br />

2<br />

77 2<br />

8o7 „ 1,9 - 8o 1,006<br />

ee<br />

”<br />

N 68 Ba 73 Eg 59 IB 225<br />

7 „ 34<br />

32 „ 46<br />

3 77 9 218<br />

„ 6o „ 4 „ 4 77 7<br />

" 1<br />

17<br />

16<br />

„<br />

184<br />

„ 4<br />

„<br />

„ 47<br />

„ 921<br />

IF 52 Col 7,359<br />

7/ 49<br />

77 3<br />

77 7,359<br />

883<br />

1) 596<br />

75<br />

2)<br />

192<br />

12<br />

5<br />

3<br />

81<br />

20<br />

59<br />

2<br />

. C. Autres metaux non precieux<br />

Cuivre<br />

Autres maaux non precieux<br />

Ouvrages en cuivre<br />

Instruments et appareils<br />

Instruments de musique<br />

Lampes<br />

Autres ouvrages en ntaauX<br />

l ) Dont : P 120; PC 144.<br />

2 ) „ : N 145.<br />

. . . D. Metaux precieux<br />

Or non ouvH<br />

Argent non ouvH<br />

Mchets de ngtaux precieux<br />

M&aux precieux, iconin&, etc.<br />

Pierres gemmes et bijouterie<br />

Articles plaquis, etc.<br />

Remarque. Pour les abrgviations des noms de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


134 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

A. Einfuhr 1911.<br />

Total-Einfuhr<br />

Total de l'importation<br />

Wichtigste Herkunftsländer<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Menge<br />

Quantitg<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Dentsekland<br />

öster<br />

"<br />

-<br />

Ungarn<br />

Frank -<br />

reich<br />

France<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

England<br />

Gmde_<br />

tagne<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Va eur en 1000 francs<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

q.<br />

E. Uhren . . . .<br />

3,473<br />

Stia-päces (` 5,501 1,444 7 3,679 9 2 69<br />

( 434,829 (<br />

Stful•P2ces<br />

Taschenuhren 24,424 332 12 I 316 - - I<br />

q.<br />

Stand- und Wanduhren . . . . 2,981 1,230 1,071 5 134 8 2 6<br />

Werke und Bestandteile . . .<br />

( 492 1<br />

Sttieli-Paces ( 3,93 361 1 3,229 I - 62<br />

4 10,40 5 /<br />

III. Andere Industrien.<br />

A. Baumaterial . . .<br />

q.<br />

9,867,536 15,269 5,982 746 5,021 1,471 161 370<br />

Steine, roh 3,154,742 3,722 167 46 2,414 1,012 30 -<br />

Kies und Sand 5,267,892 2,426 1,297 481 502 51 71 -<br />

Bindemittel 566,852 1,992 738 47 855 248 - 8<br />

Industrielle Steine und Erden . 790,648 4,994 2,139 137 I,o0I 56 54 315<br />

Steinhauerarbeiten 31,942 348 174 2 124 47 -<br />

1<br />

Übrige Artikel 75,460 1,787 1,467 33 125 57 6 46<br />

B. Holz 4,937,802 49,921 18,555 19,050 5,001 1,006 104 204<br />

Brennholz 1,691,885 5,849 3,172 976 1,38 9 373 2 -<br />

Nutzholz 1,422,471 10,415 4,433 4,308 633 93 - -<br />

Nutzholz, gesägt etc. 1,715,957 21,743 3,595 12,97o 1,004 125 3 2<br />

Holzwaren 302,597 10,297 6,296 755 1,572 581 94 191<br />

Korbwaren 3,618 701 460 18 3 3 3 23 3 2<br />

Btirstenbinderwaren 1,274 916 599 23 270 1I 2 9<br />

C. Ton- und Glaswaren . . 718,235 18,340 9,669 1,306 2,814 361 3,121 914<br />

Tonwaren 420,059 2,598 1,490 76 637 196 202 91<br />

Steinzeugwaren 68,372 2,439 1,565 37 1 35 31 62 581<br />

Töpferwaren 16,269 494 253 8 155 12 21 27<br />

Porzellan I 25,278 3,291 2,164 257 7 24 29 1 3o<br />

Flachglas und Spiegelglas . . . 105,220 3,929 859 71 216 6 2,751 25<br />

Hohlglas etc. 83,037 5,5 89 3,33 8 8 57 947 87 184 16o<br />

D. Chemikalien . . . . 2,223,592 71,896 33,609 6,910 10,157 2,397 1,667 1,827<br />

Chemische Rohstoffe . . . . . 1 30,959 4,684 541 21 1,888 506 4 20<br />

Farbrohstoffe . . 102,874 2 , 2 95 159 31 166 632 -- 19<br />

Pharmaceutische Rohstoffe . . 7,462 630 353 51 89 37 12 1<br />

Petrol . . . ..... . . 773,034 9, 695 240 2,043 85 3 157 17<br />

Chemische Produkte 1,052,209 31,66 5 1 8,549 4,43 6 2,974 62 9 1,096 735<br />

Farbstoffe 46,065 4,791 4,411 6 18o - 8 i86<br />

Farbwaren 68,922 7,84 5,17 9 171 i,o88 38 327 286<br />

Pharmaceutische Produkte . . . 10,351 6,431 I 2,709 82 1,925 459 5o 386<br />

Parftimerien und Seifen . . . . 33,316 3,768 1,631 68 3,7 4 5 8o 12 158<br />

Übrige Artikel 400 90 37 1 17 33 I 19<br />

1 ) Wovon: Cong.112; TA 272.<br />

2 ) ,. : TA 68; Chin. 283.<br />

3) .. : Sd. 81; Ruin. 124; Chin. 04:<br />

PU 114.<br />

: Se. 135: Ba 101.<br />

E. Tabak . . . . . 86,059 14,857 618 888 585 634 80 233<br />

Rohtabak 82,347 11,547 34 380 - 498 1 -<br />

Tabakfabrikate 3,732 3,310 584 5o8 585 136 79 233<br />

3) Wovon: TA 116: M 115.<br />

Bemerkung. Über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, banques prix. 135<br />

A. Importation 1911.<br />

Principaux pays de provenance<br />

Ver.<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

10<br />

Verschiedene Länder — Pays divers<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 franes<br />

Übrige<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

11 12 13 I 14 "15 16 17<br />

Designation<br />

de la marchandise<br />

18<br />

287<br />

4<br />

. E. Horloges et montres<br />

2 Montres<br />

4 Horloges et pendules<br />

285 Mouvements et fournitures<br />

Autres industries<br />

M<br />

55 N 128 R 271 Sd 75 Dk 378 1B 408 AC 90 113 . A. Materiaux de construction<br />

52<br />

Pierres brutes<br />

1/<br />

21<br />

71 93 3<br />

Gravier et sable<br />

Ciments, etc.<br />

77 96<br />

II<br />

/I 32 „ 270 2<br />

/7 ,, 375 ,, 408 77 9° 204 Pierres et terres industrielles<br />

Ouvrages de tailleur de pierre<br />

44<br />

8 Autres articles<br />

3,775 R 693 Sd 515 Sp 315 Cong166 As 241 CW 75 221 B. Bois<br />

561<br />

3,107<br />

98<br />

6 „ 2 „ 51 „ 3 „ I l 74 Bois ä Wider<br />

77 103<br />

24 „ 84 „ 12 I<br />

55<br />

‚, 324 485<br />

„ 30 77 1 5 ,, 74 9<br />

264 28 „ 291 ” I<br />

71<br />

77 77 62<br />

64<br />

„ 2<br />

„ 40<br />

19 Vannerie<br />

2<br />

Brosserie<br />

Bois dceuvre<br />

Bois d'ceuvre scii, etc.<br />

Ouvrages en bois<br />

17 N 57 Dk 19 .1p 51 11 . . C. Poterie et verrerie<br />

2<br />

77<br />

26<br />

77<br />

1 8<br />

17<br />

14<br />

77 9 77 1 9In<br />

77<br />

/7<br />

„<br />

49<br />

2 Verrerie, etc.<br />

2<br />

9<br />

Tuilerie<br />

Ouvrages en gres<br />

Poterie<br />

Porcelaine<br />

Verre pr toitures et verre p'' vitraux<br />

8,102 N 638 R 1,195 Sp 443 181,422 IN 1,031 AC 443 2,055 . . . D. Espkes chimiques<br />

310 8 1 14 403 318 » 58 1 ) 593 Matieres premieres chimiques<br />

„<br />

3 791<br />

42 2) 452 Matieres premieres colorantes<br />

8<br />

17 56 77 23 „ 27 „ 87 ” 23<br />

77 3 6o Malierespremieres pharMaceutiques<br />

6,136 „ „ 1,000<br />

Io<br />

3<br />

Parole<br />

1,293 342 „ 151<br />

25 „ 8o8<br />

II I<br />

1 5 3) 621 Produits chimiques<br />

239<br />

79<br />

34<br />

„ 126<br />

„ 69<br />

,, 34<br />

2<br />

/7<br />

77<br />

6<br />

/7<br />

„ I I<br />

53<br />

20I ,, 139<br />

,1 391<br />

/I 2 4) 313<br />

5<br />

Matieres colorantes<br />

Couleurs<br />

Produits pharmaceutiques<br />

Parfumeries et savons<br />

Autres articles<br />

1) Dont : Cong. 112; TA 272.<br />

2): TA 68; Chin. 283.<br />

3) „ : Sd. 81; Brun. 124; Chin. 94;<br />

PU 114.<br />

4) „ : Sc. 135; Ba 101.<br />

6,381 N 382 Ba 192 NAf 522 IN 2,047 AC 466 Br1,207 622 E Tabac<br />

6,297 „ I I „ 116 „ 205 „ 2,033 „ 260 „ 1,185 1) 527 Tabac brut<br />

84 ›, 371 76 „ 3 27 „ 14 „ 206 „ 22 95 Produits du tabac<br />

1) Dont TA 116; i11115.<br />

Remarque. Pour les abrgviaticin g des nom de pays voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


136 X1. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

A. Einfuhr 1911.<br />

Total-Einfuhr<br />

Total derimportation<br />

Wichtigste Herkunftsländer<br />

11<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Menge<br />

Quantit6<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Deutsch. Österr.-<br />

Frank -<br />

Land Ungarn<br />

Italien<br />

reich<br />

Alle-Italie<br />

magne Hongrie Autr.- France<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 franc8<br />

England<br />

Grande_<br />

Bretagne<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

F. Leder 91,718 44,746 24,575 2,273 3,997 2,736 817 2,958<br />

Rohe Häute und Felle . . . 31,874 6,957 1,024 917 8o7 2,323 14 14<br />

Leder 45,227 24,769 24,598 887 2,078 189 729 2,296<br />

Lederschuhe . ...... 32,070 32,422 8,573 461 8o6 219 73 552<br />

Andere Schuhwaren 3,547 1599 380 8 306 5 3 96<br />

G. Papier 363,504 42,895 29,180 2,259 7,451 1,373 603 934<br />

i<br />

Holzstoff und Lumpen . . . 237,428 3,176 1,625 667 372 13 64 18<br />

Unbedruckte Papiere, Kartons und<br />

Pappen 146,857 9,077 6,65o 1,055 37o 94 2901 330<br />

BedrucktePapiere,Kartons u.Pappen 23,275 5,955 4,436 167 833 141 85 242<br />

Bücher und Bilder etc 42,309 21,729 1 4, 2 54 293 5,449 1,065 334 242<br />

Kartonagen 13,635 2,958 2,235 77 427 6o 30 102<br />

H. Verschiedene Waren . . 50,229 20,104 13,458 1,167 3,290 714 303 761<br />

Naturalien 432 301 248 21 59 13 9 9<br />

Schreibmaterialien 6,843 2,254 1,668 138 212 II 16 173<br />

, Spielzeug 11,4671 2,885 2,425 I17 201 14 5 113<br />

Quincaillerie und Kurzwaren . 18,087 12,861 8,457 840 2,381 501 121 447<br />

Ubrige Artikel 13,400 1,803 76o 51 437 175 152 19<br />

J. Landwirtschaftliche Produkte J<br />

1<br />

3,987,518<br />

stüt k - Piken 1 77,884 20,785 2,998 30,658 9,377 4,313 1,818<br />

57,405 I<br />

Pferde und Füllen 12,271 11,784 1 ,343 313 7,530 423 855 634<br />

Nutzvieh 790 449 268 32 70 79 - -<br />

Andere Tiere 44,344 654 243 37 243 108 3 5<br />

q.<br />

Käselab 11,665 2,346 828 383 121 3o 1 II<br />

Talg, Tran etc. 25,623 1,989 154 2 1,155 9 23 306<br />

Wachs 12,609 1,075 141 552 77 46 4 51<br />

Borsten 764 588 16 8 30 19 - --<br />

Bettfedern 5,050 2,190 1,672 218 198 34 8 5<br />

Abfälle 46,095 139 53 1 23 19 9 -<br />

Düngstoffe 921,778 6,356 3,619 74 800 67 224 -<br />

Stroh 809,796 4,379 782 71i 2,280 624 -- -<br />

Viehfutter 1,592,484 24,909 6,286 248 11,589 6,52 9 8 9<br />

Sämereien 20,087 3,206 913 268 1,253 357 14 91<br />

Ölsamen 20,613 898 122 304 97 17 9 4<br />

i Lein- und Rüböl 117,660 10,134 2,760 - 2,989 400 2,76 9 697<br />

Lebende Pflanzen 39,463 2,247 300 2 218 47 290 1<br />

Andere Bodenprodukte . . . . 139,015 2,341 426 30 1,414 227 19 2<br />

Andere tierische Stoffe . . . . 1,299 8oi 183 20 130 128 20 2<br />

Handelsdünger, aufgeschlossen . . 243,527 2,499 1,676 6 541 214 57 -<br />

IV. Nahrungsmittel<br />

A. Bodenprodukte . .<br />

11 '191 q. ' 791 1<br />

hl. I 319,908<br />

1,577,536 )<br />

49,779 25,775 30,728 28,959 284 339<br />

q.<br />

Weizen 4,393,211 110,135 4 ,4 5 10 404 7 -<br />

Andere Getreidearten 3,538,106 63,866 12,324 , f 1,452 549 1 ,933 1 5<br />

Mehl, Graupe, Gries, Grütze . . 820,095 25,391 13,281 25 8,103 2,225 - II<br />

Malz, Hopfen 586,655 23,641 5,514 16,118 1 ,9 24 - 6 14<br />

1) Wovon: Bulgar. 259; CW 614<br />

') .. : Dk. 114; Serb. 253; Cap. 20(1.<br />

3 ) " : N. 244,<br />

Bemerkung. Über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- XI. CoMmerce, assurances, banques, prix. 137<br />

.A. Importation 1911.<br />

Principaux pays de provenance<br />

Ver. übrige<br />

Designation<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

10<br />

4,612<br />

Verschiedene Länder — Pays divers<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 francs<br />

11<br />

N 602 R<br />

12<br />

338 Sc<br />

13<br />

14<br />

98 As 228<br />

15<br />

Can 103<br />

16<br />

Arg 1,323<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

17<br />

86<br />

de la marchandise<br />

18<br />

F. Cuir<br />

125<br />

1/<br />

88<br />

26 37<br />

212 „ 1,323 84 Cuirs et peaux bruts<br />

3,550 281<br />

11 71 37 4 i6 „ 102 — 2 Cuir<br />

487 232 73<br />

6„ 12 Chaussures en cuir<br />

450 295 „ 56 Autres chaussures<br />

11<br />

165 N 215 R 100 Sc 559 Ip 20 36 0 Papier<br />

30 4 17 917 372 2 Fibres et chiffons<br />

49 37 16 „ 184 2 Papier et carton non imprima<br />

25 21<br />

15<br />

71 17<br />

9 Papier et carton imprimes<br />

44 146<br />

71 74 ,, 3 1/ 1 24 Livres et estampes, etc.<br />

17<br />

1/ 7<br />

2 Cartonnayes<br />

128 N 154 R 9 Sd 18 Af 10 TA 10 Ip 40 42 . . . H. Articles divers<br />

4 2 3 7/ 7 77 5 20 Objets d'histoire naturelle<br />

3' 5 Fournitures pour l'icriture<br />

4 2<br />

1/ /1<br />

Jouets<br />

39<br />

50<br />

// 5<br />

77 140 71 5<br />

71<br />

17<br />

I I<br />

7<br />

17<br />

2 ,, 9 71 31<br />

,3<br />

17<br />

4<br />

Quincaillerie et mercerie<br />

Autres articles<br />

2,111 N 1,897 R 485 Af 486 As 1,302 ABrg 406 Chil 653 595 . . J. Produits agricoles<br />

532 „ 129 25 Chevaux et poulains<br />

Baail de ferme<br />

13<br />

2 II Autres animaux<br />

629 „ I I „ 20 11<br />

2 258 52 Prisure<br />

io8 2 — 6 77 8 140 Suif, huile de poisson, etc.<br />

113 71 29 8<br />

17 17 43 6<br />

17 3 Cire<br />

— „ 311 201 2 Soies de porcs<br />

7 7/ 41 7 Plume ie lit<br />

3 1<br />

/1<br />

3 Dichets<br />

667 „ 237 „ 651 17 Engrais<br />

— 82 — — Paille<br />

1 33<br />

66 17 „ 9 ,, 27<br />

11 20 „ 18 33 Fourrages<br />

127 7/ 5 8<br />

,, 4<br />

55 Semences<br />

34<br />

/1 37 1, 51 „ 283 „ Io8<br />

25<br />

373<br />

— 121 „ 358 ,, 42<br />

32<br />

„ 27<br />

593<br />

288<br />

Graines oMagineuses<br />

Rüde de lin et de colza<br />

Plantes vivantes<br />

1 ,, 164 17 4 3 34 Autres produits sol<br />

7 „ 2017 39 99 162 Autres mati&es animales<br />

5 Engrais artificiels priparis<br />

IV. Substances ali2nentaires<br />

9,304 R 82,073 Sp22,886 Rum 31,784 As 3,641 Can 11,513 Arg 16,017 6,826 . . . A. Produits du sol<br />

8,167 /1 561647 ,, 24,935 „ 251 „ 11,431 ,1 2,9°3 t ) 926 Froment<br />

199 „ 25,1151 -- I, 6,783 17 1,385 7 2 ,, 13,114 2 ) 933 Autres driales<br />

423 ., 86 46 „ 9 28 , ,, 6 3 ) 257 Farine, gruau, senffoule<br />

48 11<br />

II Malt, houblon<br />

1)Dont: Bulgar. 259; 61V 614.<br />

2) „ : Dk. 114; Serb. 253; Cap. 206.<br />

3) „ : N. 244.<br />

Remarque. Pour les abreviations des noms de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


138 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commeree, assurances, banques, prix.<br />

A. Einfuhr 1911.<br />

Total-Einfuhr<br />

Total de l'importation<br />

Bezeichnung der Ware Menge Wert<br />

Deutschland<br />

Wichtigste Herkunftsländer<br />

Quantitg Valeur Allemagne<br />

Österr.-<br />

England<br />

Frankreich<br />

Grande-<br />

Ungarn<br />

Italien Belgien<br />

Autr.-<br />

Hongrie France Italie Belgique Bretagne<br />

q. netto Wert in 10 00 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

2<br />

4 5 7 8 9<br />

Kartoffeln<br />

Gemüse<br />

Obst<br />

Südfrüchte etc<br />

Wein<br />

Bier<br />

804,273<br />

492,049<br />

291,525<br />

254,538<br />

hl.<br />

2,373,288<br />

q.<br />

8,522<br />

hl.<br />

246,982<br />

cl.<br />

179<br />

7,634<br />

22,700<br />

10,998<br />

10,004<br />

48,764<br />

3,797<br />

4,232 617 1,058 1,061 129 112<br />

2,797 327 5,813 2,506 143 22<br />

2,594 1,036 3,070 3,448<br />

143 31 1,936 3,491 4<br />

823 4,4 2 6 7,179 14,178<br />

3,083 70 1 5 7<br />

Sprit, Branntwein etc..<br />

1) Wovon: N. 128; Alg. 129.<br />

2) : N. 594; Eg. 254.<br />

3) " : Serb. 407.<br />

4) : Gr. 320; Alg. 430.<br />

5) : P. 634; Gr. 843; Alg. 243.<br />

B. Tierische Nahrungsmittel . f<br />

hl.<br />

57,266<br />

q.<br />

2,638<br />

Schlachtvieh . ... 84,126<br />

Schweine 93,459<br />

Schafe und Ziegen 205,667<br />

Fleisch 194,552<br />

Fische, Schaltiere etc 56,261<br />

Geflügel, Wildbret, Wurstwaren 68,642<br />

Eier 143,821<br />

Schweineschmalz 37,032<br />

Butter 54,902<br />

Käse 34,672<br />

Milch, frische 208,220<br />

1 ) Wovon: PH. 355.<br />

2) " : Xorv. 452; P. 458; Sp. 309.<br />

3 ) „ : CW. 286.<br />

1 2,888<br />

q.<br />

698,100<br />

Stück - Preces 1 166,263<br />

283,252<br />

45,021<br />

11,323<br />

4,170<br />

29,820<br />

8,938<br />

17,881<br />

29,560<br />

4,439<br />

16,212<br />

6,789<br />

2,110<br />

C. Kolonialwaren, feine Esswaren etc 1,704,768 98,782<br />

Zucker 1,088,719 40,004<br />

Kaffee 207,536 18,054<br />

Cichorienwurzeln 54,482 2,580<br />

Kaffeesurrogate 2,658 299<br />

Thee 4,796 1,693<br />

Kakao 113,247 18,393<br />

Chokolade 2,265 726<br />

Speiseöl 99,217 10,278<br />

Reis 189,836 4,859<br />

Gewürze 31,956 1,198<br />

Mineralwasser 52,374 1.388<br />

Teigwaren, Suppen, Fleischextrakt 11,496 1,577<br />

Essig etc. 547 19<br />

Feine Esswaren, Zuckerwerk 7,697 2,290<br />

Honig 3,892 349<br />

Übrige Nahrungsmittel . 123,886 2,034<br />

1 ) Wovon: PH. 467.<br />

534 1,042 691 105 167<br />

13,251 9,122 61,472 25,905 1,002 1,266<br />

867 325- 30,238 1,055 113<br />

5,833 200 728 2,673<br />

1,306 328 1,236 844<br />

842 687 5,609 1,217 105 90<br />

1,245 75 3,470 387 615 840<br />

2,039 1,605 7,302 6,701 199 229<br />

334 5,010 2,528 3,789<br />

152 18 666 42 71 28<br />

652 914 6,964 5,384 12 75<br />

735 53 2,005 3,803 II<br />

247 1,836 I0<br />

18,631 24,838 9,958 1,142 2,706 808<br />

11,536 24,454 2,671 144 60<br />

330 I0 3<br />

20 20 1,540<br />

229 I I 69<br />

3,311<br />

267 5 6 2<br />

915 7 5,448 6o7 975 90<br />

11 16 2.46o<br />

72 4 245 6o 3 24<br />

607 166 560 40<br />

181 2 122 189 8 93<br />

2 13<br />

830 140 399 127 9 4 28<br />

25 3 82 18<br />

416 25 333 99 23 97<br />

Bemerkung. über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und NI, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 139<br />

A. Importation 1911.<br />

Principaux pays de provenance<br />

Ver.<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

10<br />

11<br />

Verschiedene Länder - Paya divers<br />

Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

12<br />

13<br />

14 15<br />

Übrige<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

16 17<br />

1)6signation,<br />

de la marchandise<br />

18<br />

6<br />

358<br />

R 97<br />

„ 28<br />

3<br />

Sp 67<br />

133<br />

71 5<br />

2,579<br />

Rum -<br />

„ 20<br />

As -<br />

10<br />

n 905<br />

2<br />

Can-<br />

Arg-<br />

-<br />

1) 261<br />

2) 1,015<br />

3) 472<br />

4) 895<br />

Pommes de terre<br />

Ugumes<br />

Fruits<br />

Fruits du midi, etc.<br />

101 „20,022 " 155 5)1,889 Vin<br />

Biere<br />

2<br />

/7 90 77 So n 7 2 167<br />

5,254 N 13,982 R 2,982 Sd 6,377 Dk 5,030 Ba 6,919 Arg 10,436 3,265<br />

Alcool, eau-de-vie, etc.<br />

1) Dont: N. 128; Alg. 129.<br />

2 ) „ : N. 594; Eg. 254.<br />

3)<br />

Serb. 407.<br />

4 ) : Gr. 320; Alg. 430.<br />

5) „ : P. 634; Gr. 843; Alg. 243.<br />

. . B. Denrges animales<br />

128 994 ,, 2,305 „ 9,031 75 Betail de boucherie<br />

1,989 Pol-es<br />

,, 44' 15 1VIoutons et chevres<br />

1,507<br />

17 9,753 ,, 7 ,, 3,969 » 4,587 „ 145 ,, 805 1) 497 Viande<br />

308 158 371 ,, 97 " 129 „ 2 2)1,241 Poissons, moules, etc.<br />

26o „ 18o ,, 409 " ‚, 14 ,, 32<br />

20 Volaille, gibier, charcuterie<br />

1,313<br />

„ 6,6o8 TA 988 cEufs<br />

2,951 „ 129<br />

77 I „ 134 „ 148 PU 109 Saindoux<br />

26 ,, 735 „ 868 71 5 „ 258 3) 320 Beurre<br />

74 44 14 7,<br />

4<br />

77 9 Fromage<br />

Lait frais<br />

1 ) Dont: PU. 355.<br />

2) „ : Norv. 452; P. 458; Sp. 309.<br />

3 ) „ : en: 286.<br />

2,979 N 2,502 Cg 2,104 As 5,372 AC 4,236 Col 3,569 Br 1 6,780 3,157 C. Denrees coloniales, comestibles<br />

fins, etc.<br />

673 33 " I() „ 2<br />

71 20 R 401 Sucre<br />

69<br />

77 39 n 2,546 „ 1,607 ,1 388 77 12,993 69 Cafe<br />

Racines de chicoHe<br />

Sucddards du caM<br />

„ 1,685 8 The<br />

17 1,844 ,, 1,993 317 ,, 2,540 ,, 3,177 " 3,683 PU 1,528 Cacao<br />

17 444 Chocolat<br />

2,052 So „ 6 98 Rüde de table<br />

, 192 7 " , 1 2 7<br />

46 . . . Riz<br />

3 56<br />

71 539 77 49 ,, 4 77<br />

28 II Epices<br />

Eaux minb-ales<br />

189<br />

77 5 „ 210<br />

77 74 1) 503 Fettes, soupes, extrafit de viande<br />

„ 2 Vinaigre, etc.<br />

56 23 „ 67 2 207 Comestibles fins, sucreries<br />

11<br />

8<br />

77 19 194 Mief<br />

11 3 37 Autres substances alimentaires<br />

1) Dont: PU. 467<br />

Remarque. Pour les abr6viations des n07128 de pays. voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


Rekapitulation nach Industrien. A. Einfuhr 1911. -- A. Importation 1911. Rekapitulation par industries.<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Gesamt-Einfuhr<br />

Importation totale<br />

Menge<br />

Quantit'd<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Wichtigste Herkunftsländer - Principaux pays de provenance<br />

Deutschland<br />

magne<br />

*stern -<br />

Ungarn<br />

A_Jotnr gierhiee-<br />

Frankreich<br />

France<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

England<br />

Zrreat na gd,e, e<br />

q. netto Wert in 1000 Franken -- Valeur en 1000 franc8<br />

Vereinigte<br />

Staaten<br />

Ettiantis8-<br />

übrige<br />

Länder<br />

Hutres pa y 8<br />

Designation<br />

de la marehandise<br />

1'<br />

PL.<br />

c 1<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

A.<br />

Rohstoffe .<br />

( S t'lli.e, k<br />

I. Textil-Industrie . . . .<br />

53,832,239 5 629270 ,<br />

502,393 235,738<br />

177776 ,<br />

14,104<br />

18492 ,<br />

1,516<br />

147065 ,<br />

44,158<br />

107247 ,<br />

91,041<br />

16229 ,<br />

6o6<br />

27804 ,<br />

821<br />

41512 ,<br />

23,566<br />

93145{ ,<br />

59,9 26<br />

a.<br />

piice8 } A. MatMres preinihres<br />

• . . I. Industrie textile<br />

A. Seide 62,216 148,511 4,309 536 37,280 88,848 92 149 - 17,297 A. Sofie<br />

B. Baumwolle 274,628 52,380 1,128 370 128 180 - 311 23,502 26,961 B. Coton<br />

C. Wolle 71,167 26,602 7,293 400 6,044 697 503 229 - 11,436 C. Laine<br />

D-G. Andere 94,382 8,245 1 ,374 410 706 1,316 II 332 64 4,232 .13G. Autres<br />

II. Metall-Industrie . - • • 35,424,945 249,464 128,693 3,858 62,530 1 ,385 1 0,949 24,744 2,344 14,961 • • II. Industrie metallurgique<br />

A. Kohlen 31,451,606 94,335 71,787 76o 12,411 I 7,o88 1,461 232 595 • A. Houille<br />

B. Eisen 3,674,394 57,268 3 5,632 1,730 6,695 73 2,006 10,400 162 570 B. Fer<br />

C. Andere unedle Metalle . . . 294,114 36,779 14,86 7 641 10,195 216 3 ,844 1,065 1,932 6,019 C. Autres metaux non pHcieux<br />

D. Edelmetall 5,033 61,082 6,407 727 33,229 1,095 ii 11,818 18 7,777 D. 1lEtaux pHcieux<br />

5'<br />

1=-•<br />

CD<br />

CA;<br />

I;e<br />

CD<br />

1:3<br />

9.•<br />

CD<br />

k<br />

CD<br />

III. Andere Industrien f q•<br />

k Stück<br />

17 '9°419ä1 1,344 68<br />

57405 ) - - ,13<br />

v qa .5,. 07 9 1 -., 1 11 8 a .02,, 2 I • I 14,823 4,674 2,239 15,602<br />

. 1<br />

10, 25<br />

8<br />

q. 1<br />

preces<br />

HL Autres industries<br />

cn<br />

st<br />

st<br />

CD<br />

CD<br />

H. Fabrikate<br />

( ci.<br />

• ) Stück<br />

5,800,240 ) 588,136<br />

434,8291<br />

321,954 35,605 90,415 17,375 18,701 69,640 16,031 18,415f<br />

1<br />

q ' ‘ B. Produits fabriquds<br />

pQces 1<br />

I. Textil-Industrie . . - . 325,635 229,038 102,09 2 7,701 35,937 8,246 9,640 56,098 347 8,977 • • • I. Industrie textile<br />

A. Seide 6,269 23,713 8,793 310 1 0,57 1 2,714 175 789 5 356 A. Soic<br />

B. Baumwolle 752,027 87,59 6 30,094 2 ,534 6,996 1,418 2 ,478 43,759 15o 167 B. Coton<br />

C. Wolle 61,702 7 2 ,8 35 45,553 1,644 11,327 i,o8o 2,641 8 , 6 55 1 1 ,934 a Laine<br />

D-G. Andere 105,637 44, 894 1 7, 652 3,213 7,043 3,034 4,346 2,895 191 6,52o D-G. Autres<br />

'143<br />

14


f<br />

II. Metall•Industrie Stück<br />

B. Eisen<br />

C. Andere unedle Metalle . .<br />

I). Edelmetall<br />

1,053,313<br />

. , 1 47, 2 54<br />

434, 62 9 J<br />

9 8,4 10 3,42 5 2 5,88 1 3,881 2,566 5,7 62 5,940 1,389!<br />

(<br />

1,000,932 93,841 66,153 1,566 12,441 2,093 2,072 4,3 24 4,247 945<br />

47,297 31,491 22,669 917 4,315 580 366 952 1 ,392 300<br />

1,611 16,421 8,144 935 5,446 1,199 126 417 14 140<br />

pieces<br />

II. Industrie mgtatkirgigue<br />

B. Fer<br />

C. Autres maaux non prkieux<br />

D. Maaux prkieux<br />

E. Uhren q-<br />

kStück<br />

341 Q 3 I, 5,5 01 1,444 7 3, 6 79 9 2 69 287 4f<br />

434, 02 9 r 1<br />

q " E. Ho •loges et montres<br />

prices<br />

III. Andere Industrien .<br />

4,4 21 , 29 2 211,844 121,452 24,479 28,597 5, 24 8 6,495 7,780 9,744 8,049<br />

Autres industries<br />

q.<br />

C. Nahrungsmittel fl Stuck<br />

( hl.<br />

13,594,659 1<br />

283,252 1 584,953<br />

1,577,536<br />

81,661 59,735 102,158 56,006 3,992 2,413 17,537 261,451<br />

4 } C. Substances alimenp<br />

aces<br />

taires<br />

hl.<br />

Bodenprodukte 1 4 .<br />

hl.<br />

11 ' 191 ' 791 319,908<br />

1 ,577,53 6 1<br />

49,779 2 5,775 30,728 28,959 284 339 9,3 04 174,740<br />

q Produits du 801<br />

)hl.<br />

Tierische •Nahrungsmittel J q'<br />

Stück<br />

Kolonialwaren, feine Esswaren<br />

etc .<br />

698 ' 100<br />

283,252 ,166,263 13,251 9,122 61,472 25,905 1,002 1,266 5,254 48,991i)<br />

1,704,768 98,782 18,631 24,838 9 ,958 1,142 2,706 8o8 2,9 7 9 37,720<br />

q ' Denrks animales<br />

prices<br />

q<br />

Dendescoloniales,comestibles<br />

Eins, etc.<br />

A. Rohstoffe<br />

13. Fabrikate<br />

C. Nahrungsmittel .<br />

f<br />

k Stück<br />

f q.<br />

k Stück<br />

4.<br />

Stück<br />

hl.<br />

53,832,239<br />

57,405<br />

5,800,240<br />

.<br />

434, 62 9<br />

629,270<br />

1 1588,136<br />

1<br />

Rekapitulation. - IMcapitulation.<br />

177,776<br />

321,954<br />

18,492<br />

35, 60 5<br />

147,065<br />

90,415<br />

107,247<br />

1 7,375<br />

16,229<br />

18,701<br />

27,804<br />

69,640<br />

4 1 ,5 12<br />

16,031<br />

93,1451<br />

18,4.15(1<br />

1 3,594,6 59 1<br />

283,252 584,953 81,661 59,735 102,158 56,006 3, 9 92 2,413 17,537 261,45J<br />

1,577,5361<br />

q ' 1 A. Matüres premi&es<br />

piseces f.<br />

q<br />

pace<br />

B. Produits fabraiWs<br />

•<br />

pA'cices C. Substances alimentaires<br />

hl.<br />

Gesamt-Total Stuck<br />

hl.<br />

73,227,138<br />

775,486 1,802,359 581,391 113,832 339,638 180,628 38,922 99,857 75,080 373,011<br />

1,577,536<br />

2•<br />

pieces Total genoral<br />

hl.<br />

NB. Infolge der Abrundung auf Tausende von Franken stimmen die Einerstellen der Ländersummen nicht überall mit den bez. Angaben de Hauptübersichten (hier 5. 125) überein.<br />

NB. Tous les posten ayant gtg arrondis en milliers de francs, les unit gs de milliers de frgncs du pr gsent tableau different parfois des unit gs correspondantes du tableau g gngral de<br />

la page 128, oi les nombres sont exprim gs ä une unit g de Franc pr'es.


142 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Comnteree, assurances, banques, prix.<br />

B. Ausfuhr 1911.<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Total-Ausfuhr<br />

Total de l'exportation<br />

Menge<br />

Quantiri<br />

Wert<br />

Valeu<br />

Deutsch.<br />

land<br />

mag e<br />

Österr -<br />

.•<br />

Ungarn<br />

lIAōlut igrrie<br />

Frankreich<br />

France<br />

Wichtigste Absatzgebiete<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 Tranes<br />

England<br />

Grandetagne<br />

e<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

L Textil-Industrie.<br />

A. Seide 75,977 263,742 74,495 23,174 18,504 9,873 3,633 75,005<br />

Cocons und Grege 1,388 4,206 2,304 50 184 1,082 - . 27<br />

Organzine und Trame . . . 6,387 32,105 28,632 795 185 2,23 4 3 77<br />

Dechets und Peignee 15,455 6,814 2,926 67 2,248 138 222 233<br />

Kunstseide . . . ... 3,208 4,244 966 1,069 33 127 215 79<br />

Florettseide 34,843 34,322 18,281 2,239 1,654 632 127 1,438<br />

wovon gezwirnt 12,503 29,173 16,452 1,543 1,553 465 127 1,136<br />

Seide und Florettseide, gefärbt . 4,375 20,625 1 3,97 8 4, 1 34 45 2,114 7 20<br />

Nähseide, Cordonnet etc., roh . 1,004 3,264 I,oio 867 489 89 78 58<br />

Seidensto fe 20,502 103,746 3,655 12,382 10,088 2,445 2,410 44,260<br />

Seidenbeuteltuch 302 4,964 1,002 673 182 194 9 486<br />

Seidenbänder 6,562 39,581 440 592 2,313 618 495 24,117<br />

Stickereien und Spitzen etc. . 354 4,96 7 1,047 235 466 177 24 1,606<br />

Wirkwaren 1,532 4,627 201 6o 519 22 41 2,513<br />

Konfektion 65 477 53 ii 98 21 4 91<br />

1 ) Wovon: N. 1s4; Air 460; As. 119,;<br />

1M. 515; PU. 441.<br />

2 ) ,, : Ae.463; Arg.487;0e. 618.<br />

B. Baumwolle . . . 218,835 270,499 34,970 9,727 10,079 7,264 4,535 48,678<br />

Baumwollabfälle 39,486 3,647 2,827 90 195 340 6 45<br />

Rohe einfache Baumwollgarne . 17,526 7,607 5,308 814 313 39 .89 3<br />

Andere Baumwollgarne . . . . 18,1 9 8 9,042 258 1,304 417 822 507 47<br />

Rohe Baumwollgewebe . . . . 14,283 7,78o 5,267 3,448 190 187 50 33<br />

Gebleichte Baumwollgewebe . . 4,756 6,421 1,681 473 250 542 337 817<br />

Gefärbte Baumwollgewebe . . 6,243 4,785 616 153 299 521 195 145<br />

Bedruckte Baumwollgewebe . . . 9,140 6,340 17 210 87 387 55 73<br />

Bunte Baumwollgewebe . . . . 9,2o0 4,406 87 17 101 29 17 81<br />

Plattstichgewebe u. Bobbinetgewebe 2,932 6,605 1,161 3o4 II 63 70 1,639<br />

Andere Gewebe, broschiert, gemustert<br />

etc...... . . . 3,183 2,354 5o8 82 137 248 31 66<br />

Kettenstichstickereien 4,464 8,051 387 54 r48 158 72 1,990<br />

Plattstichstickereien 86,740 198,805 16,306 4,62 5 7,537 3,577 3,045 42,739<br />

Spitzen 46 326 6o 42 io 144 3 5<br />

Bänder und Posamentierwaren . 277 357 II 4 I I 22 1 126<br />

Wirkwaren 3,782 2,715 303 28 97 48 44 762<br />

Konfektion 579 1,458 173 81 276 137 15 107<br />

1 ) Wovon: Can. 411.<br />

2)_ „ : N. 1589; Se. 1151; Can. 7775;<br />

('W Oc. 4712.<br />

C. Wolle 36,057 33,823 10,684 4,130 .2,124 1,364 201 7,130<br />

Wollabfälle und Kunstwolle . 14,203 5,126 3,839 2,794 239 154 49 30<br />

Wollgarne 12,608 13,074 6,987 999 868 749 - 662<br />

wovon: Rohes Kammgarn . . 10,956 11,38o 6,752 004 16 374 - 661<br />

Wollgewebe 5,041 6,371 1,019 108 115 172 7 2,185<br />

wovon: Tuch, roh, gefärbt etc. . 4,751 6.150 1,008 90 92<br />

7<br />

141<br />

2,184<br />

Filzwaren . . . 281 227 32 18 ix 24 1 -<br />

Stickereien und Spitzen 527 1,413 83 30 17 97 20 708<br />

Bänder und Posamentierwaren . . 39 19 1 1 6 - -- 8<br />

Wirkwaren 3,131 6,754 615 155 441 324 118 3,441<br />

Konfektion .247 839 108 25 427 44 6 116<br />

Bemerkung. Über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 143<br />

B. Exportation 1911.<br />

Principaux cUbouchA<br />

Ver. Übrige Designation<br />

Staaten<br />

Länder<br />

Verschiedene Länder - Pays divers<br />

Etats-<br />

Autres de la marchandise<br />

Unis<br />

pays<br />

Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

I. Industrie textile<br />

20,614 R 2,648 Sc 2,949 Sp 2,055 Ba 3,169 4,625 13,460 9,538 A. Soie<br />

552<br />

ti<br />

Cocons et grge<br />

51<br />

23<br />

71 39 P 123 16<br />

II<br />

Organsin et traure<br />

Dechets et peignes<br />

6o 892<br />

71 71 „ 5<br />

604 37<br />

177 4 „ 712 16 8 IB 21 213 Soie artificielle<br />

9,378 27 37<br />

2 248 6 31 23 36 Filoselle<br />

27 211 7,570 6 31 23 29 dont moulinge<br />

23 121 33 121 Br 20 8 Soie et filoselle teintes<br />

4 73 73 140 88 7/ 58 37 Arg 77 196 Soie ä coudre, cordonnet, etc., icrus<br />

6,211 93 2,250<br />

7/ „ 333 2,612 71 370 ican7625 \ 0\ .2 e 80 Tissus de soie<br />

lirg3432 "<br />

1,195 11<br />

569 7/ 95 " 0 19 59 N 64 „ 85 232 Gaze ä blutoir<br />

0,885 1/<br />

63 385 /7<br />

1M 484 CW 1206 }52,643<br />

304 278 IC11113154 Br 604<br />

Rubanerie de soie<br />

679 042 // 50 1/ 24 63 Arg 64 ,, 97 293 Broderies et dentelles, etc.<br />

500 12 20 „ 55 26 Can 148 Arg 245 265 Bonneterie<br />

98 2 11 77 7 Br 21 77 25 45 Confections<br />

1) Dont: N. 784; Afr. 460; As. 1195;<br />

31. 515; PU 441.<br />

2) „ : Ae. 463; Ary. 487; Oc. 618.<br />

82,132 R 5,0161Sp 5,687 Ba 6,235 Af 3,345 As 13,934 AC 17,765 21,132 B Coton<br />

AS<br />

I<br />

33 81<br />

29 Dechets de coton<br />

77 77<br />

109 240<br />

31 // 84 4 390 214 Files de coton e un bout, ecrus<br />

1,166 923 9 258 105 2,373 67 786 Autres filM de coton<br />

126 179 9 93 28 133 36 Tissus de coton, icrus<br />

430 176 271 442 23 374 511 Tissus de coton, blanchis<br />

1o7 17<br />

144 251 217 204 1,138 533 252 Tissus de coton, teints<br />

6 44 1,613 86o 2,464 253 270 Tissus de coton, isnprime's<br />

16 6 1,585 788 1,141 359 167 Tissus de coton, de teints<br />

718 256 39 46 141 1,510 288 359 Plumetis et tissus-dentelles<br />

15 27 246 '18 209 „ 349 104 Autres tissus , broches, favonn& , etc.<br />

2,045 92 24 17<br />

135 217 1,531<br />

750<br />

448 Broderies au crochet<br />

76,500 2,884 4,975 1,368 742 3,339 " 13,796 2)17,372 Broderies ä la m&anique<br />

8 14 14 16<br />

II Dentelles<br />

77<br />

108 6 4 3 5 6 " 25 25 Rubanerie et passeneenterie<br />

754 II<br />

19 95 73 " 296 171 Bonneterie<br />

71<br />

28 17 IO 29 35 21 ,, 454 75 Confections<br />

1 ) Dont: Can. 431.<br />

2) „ : N. 1589; Sc. 1151; Can. 777.5;<br />

CTV Oc. 4712.<br />

493 R 2,462 Sc 480 Ba 504 Af 637 As 1,660 X AC 764 1,190 Laine<br />

AS<br />

/1 29 7/ 4 8 Dechets de laine et laine artificielle<br />

9 „ 2,209 272 51<br />

7/ „ 46 8 2<br />

7/<br />

040 Files de laine<br />

7 „ 2,207 27 51<br />

46 70<br />

132 dont: Files de laine peign6e, 6crus<br />

7 63 /7<br />

272 532 „ 1,294 51 546 Tissus de laine<br />

63 264 „ 517 „ 1,1S7 46 544 dont: Draps, 6crus, teints, etc.<br />

7<br />

476<br />

73<br />

17<br />

77<br />

96<br />

10<br />

IIo<br />

9<br />

71<br />

41<br />

92<br />

/1 3<br />

115<br />

48<br />

9<br />

3<br />

83<br />

I o<br />

3<br />

75<br />

233<br />

9<br />

30<br />

124<br />

416<br />

61<br />

2<br />

77<br />

402<br />

15<br />

Ouvrages en feutre<br />

Broderies et dentelles<br />

Rubanerie et passesnenterie<br />

Bonneterie<br />

Confections<br />

Remarque. Your les abr6viations des noms de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


144 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banque•, prix.<br />

B. Ausfuhr 1311.<br />

Total-Ausfuhr<br />

Total de l'exportation<br />

Wichtigste Absatzgebiete<br />

'Jahrh. listen',<br />

England<br />

Bezeichnung der Ware Menge Wert laust Un garn<br />

Frank.<br />

reich<br />

Italien Belgien Grande-<br />

Quantitg Valeur 721ge;ze 14;10%tgr;:ie France Italie Belgique ilZen- e<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1060 francs<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

D. Leinen 4,601 3,774 418 180 672 389 108 359<br />

Flachs etc 1,071 178 109 27 8 17 - 8<br />

Leinengarne 493 258 29 52 143 8 I 9<br />

I<br />

Seilerwaren 1,833 450 15 4 195 13 93 34<br />

Leinengewebe etc. 684 659 37 22 I14 296 1 43<br />

Stickereien und Spitzen . . . 512 2,218 226 75 211 49 5 272<br />

Bänder und Posamentierwaren . . 8 11 2 -- I 6 - 1<br />

Konfektion - - -<br />

__<br />

- - - -<br />

E. Kautschuk . . . 4,421 2,010 490 61 221 251 73 56<br />

Kautschuk etc., roh 3.127 267 84 -- 35 63 59 3<br />

Kautschukwaren 1,294 1,743 406 61 186 188 14 53<br />

F. Stroh 11,818 17,479 2,210 1,612 4,019 1,604 406 3,366<br />

Stroh etc., roh<br />

Strohwaren<br />

1,129<br />

10,689<br />

315<br />

17,164<br />

78<br />

2,132<br />

28<br />

1,5 84<br />

80<br />

3,939<br />

95<br />

1,5 0 9<br />

14<br />

392<br />

3<br />

3,363<br />

Ge.tcAndere 3,048 2,153 503 163 882 164 45 131<br />

Pferdehaare 2,602 708 294 77 101 24 --<br />

Hüte und Modewaren 149 5 9 6<br />

69 207 19 19 59<br />

Andere Konfektion 297 84<br />

9 12863 1 7 477 44 2 72<br />

II. Metall-Industrie.<br />

A. Kohlen - - -<br />

B. Eisen 1 , 157,197 123.890 25,823 7,689 23,636 15,862 3,791 7,940<br />

Eisen 544,058 9,496 3,531 1,120 496 2,620 55 1,061<br />

Gusswaren 18,943 1,047 322 104 196 1 45 3 2<br />

Schmiedewaren 70,329 15,718 3,637 6 94 3,715 2,644 316 2,029<br />

Eisenbahnmaterial 482,220 82,65o 15,173 4,890 16,810 8,o88 3,284 4,205<br />

Maschinen .... . . . 7,939 1,725 464 1 47 171 553 18 39<br />

Maschinenbestandteile 23,851 12,733 2,604 7 3 3 2,154 1,478 115 604<br />

Fahrzeuge<br />

1) Wovon : N. 874 ; Rum. 731 : TE. 695<br />

9,857 521 92 1 94 334 - -<br />

Can. 979.<br />

C. Andere unedle Metalle . 125,441 29,994 10,504 1,344 7,081 3,074 606 1,359<br />

Kupfer 32,256 3,447 835 15 2,076 412 2 22<br />

Andere unedle Metalle . . . 27,762 2,141 869 100 514 474 6 65<br />

Kupferwaren 8,169 3,031 765 174 752 2 9 2 II5 286<br />

Aluminium 38,032 6,752 5,256 156 111 459 66 15<br />

Instrumente und Apparate . . • 15,335 11,087 2,048 665 2,395 1,017 345 855<br />

Musikwerke und -Instrumente . . 1,534 1,245 444 166 194 72 6 72<br />

Lampen . . ...... . 743 1,644 127 22 812 290 50 29<br />

Andere Metallwaren . . . . . 1,610 647 160 46 227 58 I 1b 15<br />

Bemerkung. Über die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, banques, prix. 145<br />

B. Exportation 1911.<br />

Principaux WboucUs<br />

Per. übrige Designation<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

Länder<br />

Verschiedene Länder — Pays divers<br />

de la marehandise<br />

10<br />

11<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 Tranes<br />

12<br />

13<br />

14<br />

15<br />

16<br />

Autres<br />

pays<br />

17<br />

18<br />

1,013<br />

R 30<br />

Sp 18<br />

Ba 21<br />

Eg 92<br />

Can 15<br />

Arg 284<br />

175<br />

D. Lin<br />

5 4 Lin, etc.<br />

3 Files de lin<br />

1 „ 35 „ 2 6 ,1 2 17 53 Ouvrages de corderie<br />

2 3 „ 5 77 3 n 4 „ 76<br />

77 3 32 _Tissus de lin<br />

984 „ 10<br />

91 9 8<br />

77<br />

„ 14 „ 15 263<br />

77 77 Broderies et dentelles<br />

77<br />

Rubanerie et passementerie<br />

Confections<br />

12 R 70 P 67 Sp 97 Rum 174 TA 64 Arg 138 236 E Caoutchouc<br />

12 I0 Caoutchouc, etc., brat<br />

7/<br />

70 „<br />

27<br />

6 7 „<br />

96 ,, 174 „ 64 „ 138 226 Artieles en caoutchouc<br />

1,325 R 827 Sp 327 Rum 170 Can 123 AC 147 Br 290 1,053 F Paille<br />

4 77 3 Faune, etc., brute<br />

1,317 „ 823 77 326 „ 170 122<br />

77 17 147 n 290 1,050 Ouvrages en paille<br />

I0 Chapeaux et<br />

36 Gr 36 Ba 24 IB 40 Col 15 Chil 9 PU 10 95 G. Autres<br />

71<br />

14 8 " modes<br />

13 Crin, etc.<br />

n 35 2I<br />

77 n 3 77 45<br />

Autres confections<br />

35 " 2<br />

77 ,, 37 7/ 77 37<br />

II. Industrie mjtallurgique<br />

A Houille<br />

M<br />

2,095 R 10,848 Sc 1,258 Sp 4,726 Af 1,741 As3,848 AC 8,303 6,330 B. Fer<br />

AS<br />

166 „ 307<br />

57 21 77 22<br />

84 "<br />

12 Fer<br />

77 9 77 4<br />

„<br />

I0 „ 14 „ 177 14 Ouvrages en fonte<br />

460 ,, 483 77 74 „ 686 „ 101 " 52 ,, 593 234 Ouvrages en fer forg<br />

702 9,055<br />

6 ' 126<br />

76o „ 868<br />

„ 0,096 n 3,650 77 1,558 n 3,468 „ 5,680 1)4,993 Illatb-iel de chemins de fer<br />

„ 29 „<br />

,, 46<br />

72 Machines<br />

„ 293 „ 61 184 23 77 1,841 1,007 Pikes de machines<br />

32<br />

77 31<br />

Vihicules<br />

1) Dont: N. 874; Rum. 731; TE. 695;<br />

Can. 979.<br />

M<br />

876 R 1,541 Sc 360 Sp 520 Af 292 As 503 AC 962 972 . C. Autres metaux non precieux<br />

AS<br />

1, 4 2 32<br />

77 77 77 5 7/ 3 38 Cuivre<br />

8 77 5 „ 86 4 77 5 5 Autres m6taux non pricieux<br />

12 93 „ 34 12 68<br />

77 77 77 30 ,1 50 348 Ouvrages en cuivre<br />

493 77 3 6 26<br />

77 77 30 25 „ 2<br />

71 77 52 25 Aluminium<br />

246 „ 1,269 „ 218 276 153<br />

77 383 7, 756 461 Instruments et appareils<br />

102 69 n 5 7 8<br />

77 57 „ 27 16 Boites et instreements de musique<br />

8<br />

77 31 „ 66 64 24 /1 30 26 65 Lampes<br />

71<br />

14 „ 31 " 4 77<br />

13<br />

77 5 "<br />

7/ 43 Autres ouvrages en mitaux<br />

Remarque. Pour les abrgviations des noms de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131. 10


14 6 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

B. Ausfuhr 1911.<br />

Total-Ausfuhr<br />

Total de l'exportation<br />

Wichtigste Absatzgebiete<br />

Bezeichnung der Ware<br />

menge<br />

Quantitd<br />

Wert<br />

Valeur<br />

-Deutsch.<br />

Land<br />

jta/gt<br />

österr .<br />

•<br />

Ungarn<br />

Hongrie<br />

Frankanreich<br />

France<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 Francs<br />

England<br />

Grande_<br />

Bargen-e<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

D. Edelmetalle . . . 1,450 22,864 4,432 322 10,902 1,420 1,352 417<br />

Gold, unbearbeitet 9 3,215 3,350 - 1,864 1 - -<br />

Silber, unbearbeitet II 0 999 57 1 - 428 - - -<br />

Edelmetallabfälle 1,221 878 495 - 371 - - 10<br />

Edelmetall, gewalzt etc. . . . . 18 2,456 816 -- 1,086 535 1 7<br />

Bijouterie etc 81 34,421 1,164 319 6,328 875 1,350 394<br />

Plattierte Waren etc. 11 895 36 3 825 9 1 6<br />

Rid-Paces<br />

r 15,049,115<br />

E. Uhren . . . . i q. 164,027 33,337 18,427 6,443 11,357 3,427 22,608<br />

( 2,47 5<br />

Stück-Preces<br />

Goldene Taschenuhren . . . . 1,022,948 60,012 15,687 9 ,06 1 1,882 5,837 1,617 7,005<br />

Silberne Taschenuhren . . . . 3,031,048 35,376 9,469 4,884 641 2,43 9 862 4,419<br />

Metallene Taschenuhren . . . . 6,976,655 36,650 4,066 3,357 3,299 1,423 620 9,295<br />

Chronographen, Pedometer etc. . 94,133 4,333 647 345 328 46o 249 6ii<br />

q.<br />

Stand- und Wanduhren . . . . 242 290 27 20 85 39 4 32<br />

2,233<br />

Werke und Bestandteile . . . stück-Pace8 27,566 3,441 76o 2,208 1,179 75 1,246<br />

3,924,331<br />

' Wovon: Can: 1791.<br />

III. Andere Industrien.<br />

A. Baumaterial . . . . 2,038,868 8,659 3,951 682 1,722 515 134 320<br />

Steine, roh 287,410 355 152 62 92 49 - -<br />

Kies und Sand 299,916 128 88 5 28 7 -<br />

Bindemittel 704,924 2,-247 1,614 303 470 56 3<br />

Industrielle Steine und Erden . . 300,087 1,355 955 104 305 162 2 30<br />

Asphalt etc. 385,059 1,752 644 23o 263 7 So 158<br />

Steinhauerarbeiten 2,631 90 9 2 55 17 - -<br />

Übrige Artikel 58,841 2,732 489 176 709 217 79 152<br />

B. Holz 640,905 7,582 1,651 516 2,752 1,791 78 184<br />

Brennholz 256,462 690 6o II 13o 489 - -<br />

Nutzholz 240,313 3,640 390 178 744 326 1 1<br />

I Nutzholz, gesägt etc. 108,736 1,174 258 15 567 333 -- i<br />

Holzwaren 33,923 3,1o7 698 195 1 , 11 9 574 53 71<br />

Schnitzereien 668 647 184 1 1 1 109 23 13 63<br />

Korbwaren 323 105 21 1 39 17 9 3<br />

Bürstenbinderwaren 480 219 40 5 44 29 2 45<br />

C. Ton- und Glaswaren . 151,388 1,389 500 73 233 99 6 84<br />

I Tonwaren 139,426 377 253 14 8o 16 - -<br />

Steinzeugwaren, Töpferwaren, Porzellan<br />

8,957 310 340 15 70 24 3 23<br />

Glas 3,005 7o2 107 44 83 59 3 61<br />

Bemerkung. über die Bedeutung der Abkiirzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 147<br />

B. Exportation 1911.<br />

Principaux dgbouchgs<br />

Ver. Urige Designation<br />

Staaten<br />

Verschiedene Länder - Pays divers<br />

Etats,-<br />

Unis<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

de la marchandise<br />

Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

11 12 13 14 15 16 17 18<br />

2,098 Sp, 134 Rum 211 TE 162 Mg 175 Arg 327 Chil 116 796 . . . D. Metaux pr6cieux<br />

Or non ouvr6<br />

Argent non ouvr6<br />

2 Dichets de neaux pricieux<br />

8 2 IVRtaux pHcieux laminjs, etc.<br />

71<br />

2,089 " 132 „ 211 „ 162 174 „ 326 I15 782 Bijouterie, etc.<br />

II Articles plaqugs, etc.<br />

91<br />

7,356 R17,142 Sc 3,607 Sp 4,539 Ba 4,212 As 9,976 iü13,859 7,737 . E. Horloges et montres<br />

t,657 e7 3,074 „ 3,218 „ 1,688 „ 1,110 „ 1,67o „ 6,150 2,356 Montres or<br />

262 n 1,335 " 1,967 " 1,017 " 1,240<br />

71 3,033<br />

1,460 Montres argent<br />

11 21348<br />

bi5 3,465 n 333 1,534 „ 1,672 1, 4,408 71 4,698 1,865 Montres maal, etc.<br />

215 „ 183 „ 26 147 n 48 „ 164 ,, 537 173 Chronographes, pidomNres, etc.<br />

II 8 4 4 7/ 9 II<br />

1/ ,, 40 16 Horloges et pendules<br />

4,596 11,077 11 59 14.9 71<br />

133 690 71<br />

86 1)1,867 IVIOuvements et fournitures<br />

As<br />

1) Dont : Can: 1791.<br />

III. .dutres industries<br />

98 N 242 Sc 89 IB 118 Br 139 Chil 100 CW 175 374 . A. Materlaux de construction<br />

Pierres brutes<br />

Gravier et sable<br />

Ciments, etc.<br />

I Pierres et terres industrielles<br />

/1 5 71<br />

94 n 9°<br />

n 99 63<br />

17 54 Asphalte, etc.<br />

7 Ouvrages de tailleur de pierre<br />

4 „ 152 „ 84 118 " 138. " 112 301 Autres articles<br />

103 N 28 R 51 Sc 59 Sp 23 Eg 17 Arg 272 57 B. Bois<br />

14.<br />

59<br />

8<br />

22<br />

77<br />

1<br />

0<br />

I o<br />

2/<br />

71<br />

7<br />

1/ 3°<br />

„<br />

,, 53<br />

4<br />

2<br />

„ 14<br />

11 6<br />

3<br />

71<br />

8<br />

57<br />

97<br />

„ 246<br />

1<br />

37 22<br />

6<br />

2 4<br />

22<br />

31<br />

4<br />

Bois ä brider<br />

Bois d'ceuvre<br />

Bois d'ceuvre, scii, etc.<br />

Ouvrages en bois<br />

Sculptures en bois<br />

Vannerie<br />

Brosserie<br />

169 R 96 Sp 27 Ba 15 Af 13 As 15 AS 30 29 . . . C. Poterie et verrerie<br />

7 71<br />

3 Tuilerie<br />

8 4 4 2 9 7 Gras, poteries, porcelaine<br />

154 n 92 25 II I0 15 9 19 Verre<br />

)1<br />

Remarque. Pour les abrgviations des noms de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131.


1 4 8 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - Commerce, assurances, banques, prix.<br />

B. Ausfuhr 1911.<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Total-Ausfahr<br />

Total de l'exportation<br />

Menge<br />

QUantitg<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Deutschland<br />

Allemagne<br />

&tern-<br />

Ungarn<br />

.Autr.-<br />

Hongrie<br />

Frankreich<br />

France<br />

Wichtigste Absatzgebiete<br />

Italien<br />

Italie<br />

England<br />

Belgien Grande-<br />

Belgique Bretagne<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 Francs<br />

3<br />

I 4<br />

5 7 8<br />

D. Chemikalien . 625,192 57,771<br />

Chemische Rohstoffe 153,725 1,784<br />

Farbrohstoffe 4,874 34<br />

Pharmazeutische Rohstoffe 307 63<br />

Mineralöle etc. ,OI 0 64<br />

Chemische Produkte 371,173 14,967<br />

Farbstoffe 2,133 464<br />

Farbwaren 78,514 26,650<br />

Pharmazeutische Produkte 8,390 8,939<br />

Parfümerien und Seifen . 4,488 4,689<br />

Übrige Artikel' 578 117<br />

E. Tabak 11,227 4,103<br />

Rohtabak 6,911 1,120<br />

Tabakfabrikate 4,316 2,983<br />

F. Leder 109,336 33,022<br />

Rohe Häute und Felle 100,263 20,020<br />

Leder 1,901 2,198<br />

Lederschuhe 7,148 10,789<br />

Andere Schuhwaren 24 15<br />

G. Papier 173,112 14,107<br />

Holzstoff und Lumpen 146,849 4,288<br />

Unbedruckte Papiere, Kartons und<br />

Pappen 8,144 679<br />

Bedruckte Papiere, Kartons und<br />

Pappen 5,966 2,317<br />

Bücher und Bilder etc. . 10,385 6,387<br />

Kartonagen 1,768 436<br />

H. Verschiedene Waren . 4,924 2,836<br />

Naturalien 169 246<br />

Schreibmaterialien 943 205<br />

Spielzeug 137 179<br />

Quincaillerie 1,120 1,735<br />

Übrige Artikel 2,555 471<br />

642,474<br />

J. Landwirtschaftliche Produkte Siiiek-Püces 19,457<br />

1 25,623<br />

Pferde und Füllen 1,421 1,251<br />

Nutzvieh 10,930 8,698<br />

Andere Tiere 13,272 2,409<br />

cl.<br />

Därme, Käselab 3,249 1,062<br />

Talg etc 2,872 175<br />

Abfälle 14,564 56<br />

Düngstoffe 256,854 646<br />

Viehfutter 279,865 3,309<br />

Andere Bodenprodukte 14,253 433<br />

Andere tierische Stoffe . . . 4,033 416<br />

Handelsdünger, aufgeschlossen . 66,784 1,002<br />

q.<br />

118,243<br />

1,396.<br />

6<br />

17<br />

14<br />

7,920<br />

149<br />

5,983<br />

2,504<br />

253<br />

958<br />

617<br />

341<br />

15,288<br />

12,925<br />

219<br />

2,144<br />

5,395<br />

1,310<br />

205<br />

3,097<br />

72<br />

887<br />

'34<br />

73<br />

94<br />

362<br />

224<br />

6,190<br />

345<br />

1,505<br />

200<br />

396<br />

20<br />

31<br />

283<br />

2,398<br />

154<br />

155<br />

703<br />

2,519 3,774 3,639 2,132 5,274<br />

4 285 33 2 12<br />

23<br />

3 39 2<br />

II 13 II 2<br />

320 1,022 753 568 622<br />

6 175 7 8<br />

1,408 1,128 2,058 1,295 3,239<br />

696 615 572 221 849<br />

69 432 133 44 544<br />

42 69<br />

6 203 177 64 147<br />

1 61 16 58<br />

6 42 161 6 147<br />

1,254 6,949 1,822 394 2,892<br />

575 3,889 731 286 6<br />

266 385 711 7 399<br />

410 2,668 377 101 2,487<br />

3 7 3<br />

987 3,605 1,450 173 647<br />

75 2,083 529 14 242<br />

59 131 146 13 8<br />

372 337 309 65 132<br />

462 929 412 70 219<br />

19 125 54 II 46<br />

249 417 299 37 371<br />

18 24 - 5 13<br />

0 57 27 2<br />

21 25 13 8<br />

162 229 196 24 315<br />

38 82 50 5 21<br />

2,866 2,239 6,660 56 158<br />

85 551 268 2<br />

2,260 82 3,887<br />

12 102 1,941 5 5<br />

108 285 82<br />

66 8 So<br />

3<br />

14 6<br />

28 181 120 2<br />

137 556 217<br />

20 187 35 2<br />

20 79 23 133<br />

30 194 44<br />

Bemerkung. Über_ die Bedeutung der Abkürzungen der Ländernamen siehe Seiten 130 und 131, unten:


Xl. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — X/. Commerce, assurances, banques, prix. 149<br />

B. Exportation 1911.<br />

Principaux dibouchM<br />

Ver. übrige Designation<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

lo<br />

11<br />

Verschiedene. Länder — Pays divers<br />

Wert in 1000 Franken — Valeur en 1000 francs<br />

12<br />

13<br />

14<br />

15<br />

m<br />

16<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

17<br />

de la marchandise<br />

6,245 N 939 R 2,874 Sc 938 Sp 615 As 5,458 AC 3,057 2,064 . . 0. Especes chimiques<br />

IS<br />

42 2 2<br />

77 71 7/ 1 71 4 Matieres premib-es chimiques<br />

77 3 Matieres premib-es colorantes<br />

111-ati&eS_premirespharnzaceutiques<br />

,, 4 77 1 17 1 77 3 Heiles .min&ales, etc.<br />

1,075 ,, 1 3 8 2, 345 „ 129 „ 115 „ 638 478 844 Produits chimiques<br />

2 „ 112<br />

77<br />

4,375 „ 256 „ 1,116 „ 6o9 77 375 " ,, 3,775 I<br />

2 Matieres colorantes<br />

17 522 511 Couleurs<br />

256<br />

71 5 1 3 71 798 147 „ 105<br />

,, 747 ,, 433 483 Produits pharmaceutiques<br />

496 28 493 „ 50 18 292 „ 1,617 220 Parfumeries et savons<br />

71 3 Autres articles<br />

8 N 23 Sc 125 Af 161 Arg 712 PU 345 CW 151 1,023 . . E. Tabac<br />

5 77<br />

19<br />

17 18 „ I0 „ 63 124 29. Tabac brut<br />

3 77 4 „ 107 „ 151 „ 649 „ 221 „ 151 994 Produits du tabac<br />

1,361 Sc 162 Eg 813 As 152 Arg 898 Chil 279 PU 123 635 F. Cuir<br />

1,360 „ 39 209 Cuirs et peaux bruts<br />

81 20 77 59 51 Cuir<br />

,, 42 „ 813 „ 132<br />

71 8 37 2, 279 „ 123 375 Chaussures en cuir<br />

„<br />

2<br />

Autres chaussures<br />

300 N 106 R 188 Sp 198 Ba 78 As 109 AS 390 481 G Papier<br />

II 77 4 „ 19 Fibres et chiffons<br />

18<br />

20<br />

77 4 71<br />

19 10<br />

7 7<br />

I0 6<br />

71 46 Papier et Barton non impriMM<br />

42 77<br />

27 64 42 „<br />

11 45 38 120 Papier et Barton imprinds<br />

191<br />

77<br />

72 113 107 77 52 71 39 329 295 Livres et esiampes, etc.<br />

36 77 5 3 II 77 2 71<br />

15 ,, 17 20 Cartonnages<br />

tij<br />

55 R 132 Sc 41 Sp 49 Af 19 As 38 IC', 183<br />

ÄS I<br />

59 . . H. Articles divers<br />

2<br />

77<br />

16 3 2 77 3 77 2 10 Objets d'histoire naturelle<br />

11 77 2 3 77 3 77 8 4 Fournitures pour l'e'criture<br />

1 3 2 /7 3 „<br />

// 3 4 Jouets<br />

40 103 2, 37 71 4' II<br />

71 77 30 ,/ 149 36 Quincailler ie<br />

II 9 77<br />

2 „ 1 „ 2I<br />

77<br />

5 Autres articles<br />

4 R 302 Sp 567 Serb 44 Rum 125 Br 154 Arg 21 71 . . J. Produits agricoles<br />

Cheraux et voulains<br />

„ 262 „ 372 „ 44 „ 125 126<br />

77 34 Mtail de ferne<br />

„ 29 12 Autres animaux<br />

3<br />

3<br />

„ 10 „ 172 5<br />

Boyaux, pHsure<br />

Sui f, etc.<br />

4 .1Jchets<br />

20 I2 Engrais<br />

.71<br />

Fourrages<br />

„ 16 „<br />

2 Autres produits du sol<br />

/7<br />

3 Autres matüres animales<br />

22<br />

8 Engrais artificiels pHparis<br />

77<br />

Remarque. Pour les abr'iviations des 1101723 de pays, voir les annotations au bas des pages 130 et 131


I<br />

,<br />

150 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - X/. Comnzerce, assurances, banques, prix.<br />

B. Ausfuhr 1911.<br />

Total•Ausfuhr<br />

Total de l'exportation<br />

Wichtigste Absatzgebiete<br />

Bezeichnung der Ware Menge Wert<br />

Deutsch- Ostern-<br />

England<br />

Land Ungarn<br />

Frankreich<br />

Italien Belgien Grande-<br />

Quantitd Valeur ni iine." , HAountgr7: -ie France Italie Belgique pagren;<br />

tg<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

1 2 3 4 5 e 7 8 9<br />

IV. Nahrungsmittel.<br />

.<br />

233.<br />

A. Bodenprodukte . . . J h1' 7,421 2,824 298 2,540 528 71 181<br />

I 25 ,<br />

332<br />

!<br />

Weizen 3,832 84 1 - 83 - -<br />

Andere Getreidearten 2,630 56 83 - 36 7 -<br />

Mehl, Graupe, Gries, Grütze . . 65,714 1,991 757 41 1,165 29 4 -<br />

Malz, Hopfen 48 2<br />

1 Kartoffeln 26,3c4 165 82 19 59 5 - -<br />

Gemüse 6,202 216 129 4 53 16 - 1<br />

1 Obst 103,480 1,995 1,561 215 107 46 8 2<br />

Südfrüchte etc . 1,915 62 17 3 9 31 - 2<br />

hl.<br />

Wein<br />

2, 133 1<br />

481 76 3 151 47 13 51<br />

q<br />

1 2,412 1<br />

hl. 1<br />

Bier<br />

( 22,520 (<br />

1 883 - 551 332 -<br />

li<br />

Sprit, Branntwein etc. . . . :<br />

f<br />

21.,328<br />

h1.679<br />

J<br />

I c13.,I00 j<br />

8,486 188 13 326 25 53 126<br />

B. Tierische Nahrungsmittel .<br />

{ 866,058<br />

1110,163 13,574 6,766 17,206 7,596 2,119 20,491<br />

Stück- Pieces<br />

2,640 )<br />

Schlachtvieh 2,613 213 144 19 26 24 - -<br />

Schweine 27 4 2 - 8 1 - -<br />


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 151<br />

B. Exportation, 1911.<br />

Principaux dbouchM<br />

Ver. übrige D6signation<br />

Staaten<br />

Länder<br />

Verschiedene Länder - Pays divers<br />

Etats-<br />

Autres de la marchandise<br />

Unis<br />

pays<br />

Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

180 N 136 R 75 Af 27 As 36 48<br />

AMC<br />

IV. Substances alimentaires<br />

AS 98 379 . . A. Produits du sol<br />

Froment<br />

Autres ciriales<br />

5 Farine, gruau, semoule<br />

2 Malt, houblon<br />

Pommes de terre<br />

2 77 3 5 3 Ugumes<br />

7/ 54 77 7 2 Fruits<br />

Fruits du midi, etc.<br />

67 77<br />

13 77 3 14. 21 " 13 8 Vin<br />

77 77<br />

Biere<br />

113 77<br />

69 72 II 12<br />

77 77 77 47 73 358 Alcool, eau-de-vie, etc.<br />

14,885 R 1,358 Sc 1,115 Sp 2,821 Af 3,555 As 8,500 AC }7,557 2,620 . 8. Denrdes animales<br />

AS'<br />

Bitail de boucherie<br />

Porcs<br />

8,132<br />

35 Viande<br />

2 Poissons<br />

75<br />

2 3 3 Volaille, gibier, charcuterie<br />

4 55 7 5 Beurre<br />

37<br />

54,882 „ 1,225 17 1,104 „ 651 71 1,377 570 2,429 1 ) 1,397 Fromage<br />

Lait frais<br />

Lait condensi<br />

„ I00 „ 2,140 2,036<br />

77 4,644 535<br />

678 Farine alimentaire<br />

77 33 „ II 77 30 99 187 484 77<br />

Sucre de lait<br />

14,884 „ 1,358 „ 1,115 „ 2,821 3,516 77<br />

8,496 „ 7,557 2,615 Exportation de produits lactis<br />

1) Dont: N: 249; Ba: 637; Can: 275.<br />

770 R 2,246 Sc 849 Sp 305 Af 1,031 As 725 ac}1,176<br />

AS<br />

8,528 . . . C. Comestibles, etc.<br />

666 „ 2,224 77 790 55 139 764 „ 476 843 1)7,465 Chocolat<br />

77 49 15 Beurre de cacao<br />

- „ 1 2 Eaux min&ales<br />

3 100 II 25 „ 40 687 Pdtes, soupes, extrait de viande<br />

83 " 175 226 Sucreries<br />

5 77 3 77 51 5 119<br />

„ 118<br />

77 77<br />

9 •13 7 II 31<br />

71 37 77<br />

137<br />

3 3 4 4<br />

"4<br />

20<br />

Autres comestibles lins<br />

Autres substances alimentaires<br />

1 ) Dont: TE: 738; Can: 738; CW: 4005;<br />

Oc: 644.<br />

Remarque. Pour les abr gviations des noms de pays, voir les annotations au bas de pages 130 et 131.


Rekapitulation nach Industrien. B. Ausfuhr 1911. - B. Exportation 19_17. Recapitulation par industries.<br />

-- -- ----------------<br />

Gesamt-Ausfuhr<br />

Exportation totale<br />

Wichtigste Absatzgebiete - Principaux clMouch&<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Menge<br />

Quantite.<br />

Wert<br />

Valeur<br />

Deutschland<br />

Allemagne<br />

Österreich-<br />

Ungarn<br />

Autrichellongrle<br />

Frankreich<br />

France<br />

Italien<br />

Italie<br />

Belgien<br />

Belgique<br />

England<br />

Grande-<br />

Bretagne<br />

q. netto Wert in 1000 Franken - Valeur en 1000 francs<br />

Vereinigte<br />

Staaten<br />

Etats-<br />

Unis<br />

übrige<br />

Länder<br />

Autres<br />

pays<br />

De*signation,<br />

de la marehandise<br />

' 1 2 3 5 0 7 8 9 10 11 12<br />

A. Rohstoffe q " 4 ' 157 '459 b 34,483<br />

• 1 Stück 25,623 1<br />

74,335 10,448 20,634 17,464 1,089 2,250 2,383 5,880 1<br />

q. A. AfaWres premires<br />

pi-ices)<br />

1. Textil-Industrie . . . . 88,056 57,610 40,0 59 4,997 3,40 5 4,33 1 590 485 689 3,054 I. Industrie textille<br />

A. Seide 26,438 47,3 6 9 34,828 1 , 98 1 2,650 3,561 438 436 664 2,831 A. Soie<br />

13. Baumwolle 39,486 3,647 2,827 90 195 340 6 45 - 144 B. Coton<br />

C. Wolle 24,203 5,126 1,83 9 2,794 239 354 49 10 --- 41 C. Laine<br />

D-G. Andere 7,929 1,468 565 132 321 276 97 14 25 38 D---G. Autres<br />

II. Metall-Industrie. . . 605,434 22,632 8,467 1,235 6,835 4,042 64 1,165 175 649 II. Industrie metallurgique<br />

A. Kohlen - - - A. Houille<br />

B. Eisen 544,058 9,496 3,531 1,120 496 2,620 55 1,061 166 447 B. Per<br />

C. Andere unedle Metalle 60,018 5,588 3,704 115 2,590 886 8 87 1 197 C. Autres Wtaux non i»Ycieux<br />

D. Edelmetall 1,358 7,548 3, 2 3 2 - 3,749 536 1 17 8 5 D. Mtaux pHcieux<br />

III. Andere Industrien r q.<br />

1 Stück<br />

3,463,969<br />

25,3 62<br />

1<br />

54, 24 1<br />

1 / '<br />

2 5, 80 9 4,2 16 10,394 9,093 435 600 1,519 2 377 1,<br />

'<br />

41. 1, III. Autres industries<br />

piices )<br />

1,881,287 1<br />

B. Fabrikate I cl.<br />

.i948 698 176,594<br />

• 1 Stück 15,049,115 / '<br />

65,533 85,823 51,610 20,162 174,876 124,010 250,090 q. ‘, B. Produits fabrique's<br />

piices1<br />

I. Textil-Industrie . . . . 266,701 535,87o 83,711 34,05 0 33,096 36,578 8,411 134,240 104,93 6 1 20 , 848 1. Industrie textile<br />

A. Seide 49,539 216,373 39,667 21,193 1 5, 8 54 6,3 12 3, 1 95 74,589 1 9,95 0 35,613 A. Soie<br />

B. Baumwolle 179,349 266,852 32,143 9,637 9,884 6,9 24 4,5 2 9 48,633 82,132 72,9 70 B. Coton<br />

C. Wolle 21,854 28,697 8,845 1,336 3,885 1,210 152 7,320 493 7,656 C. Laine<br />

D -G. Andere 15,959 23,948 3,056 1,884 5,473 2, 1 3 2 535 3,89 8 2,361 4,609 D-G. Autres


II. Metall-Industrie.<br />

Stück<br />

681,129 ) e<br />

318,143 65,629 2 6 ,547 41,227 27,671 9,112 31,159 12,250 104,548<br />

15,049,115 )<br />

q. 1, II Industrie m4tallurgigue<br />

pikes)<br />

B. Eisen<br />

C. Andere unedle Metalle. .<br />

D. Edelmetall<br />

E. Uhren 1 q.<br />

III. Andere Industrien .<br />

1 Stück<br />

q.<br />

C. Nahrungsmittel Stück<br />

hl.<br />

613,139 114,394 22,292 6,569 23,140 13,242 3,73 6 6,879 1,929 36,637<br />

65,423 24,406 8,800 1,229 4,49 1 2,188 598 1,272 875 4,953<br />

92 15,316 1,200 322 7,153 884 1,351 400 2,090 1,916<br />

2 '475 1,164,027 33,337 18,427 6,443 11 ,357 3,42 7 22,608 7,356 61072 ,<br />

15,049,115 7<br />

933,457 94,685 27,254 4,936 11,500 7,361 2 , 639 9,477 6,824 24,694<br />

1,431,228 1<br />

2,640 i( 174,128 23,951 9,064 26,172 16,154 3,975 35,792 15,835 43,185<br />

25,332 )<br />

q. E. Horloges et montres<br />

pikes)<br />

q.<br />

hl. )<br />

B. Fer<br />

C. Autres mUaux non pHcieux<br />

D. Metaux pricieux<br />

Autres industries<br />

Substances<br />

nientaires<br />

›'1<br />

cr,<br />

cv<br />

ev<br />

UR<br />

to<br />

Bodenprodukte<br />

q.<br />

• • hl.<br />

Tierische Nahrungsmittel<br />

• Stück<br />

Feine Esswaren etc. q.<br />

237,055 ! 7,421 2,824 298 2,540 528 71 181 180 799<br />

25,332 1 '<br />

866, 05 8 1<br />

110,163 1 3,574 6,766 17,206 7,596 2,119 20,491 14,885 27,526<br />

2 , 640<br />

1<br />

?<br />

328,115 56,5 44 7,553 2,000 6,426 8,030 1,785 15,12o 770 14,860<br />

q. Produits du sol<br />

hl.<br />

Denrees animales<br />

piecesJ<br />

q, Comestibles lins, etc.<br />

co<br />

a).<br />

ev<br />

>:1<br />

U,e1Kapitliati011. - lijcapitulation.<br />

A. Rohstoffe .<br />

1<br />

q.<br />

1 Stück<br />

4'152 75 46:<br />

39<br />

3<br />

1<br />

4,483<br />

74,335 10,448 20,634 17,464 1,089 2,250 2,383 5,88.1<br />

q* A. Mati&es premüres<br />

pike s)<br />

ev<br />

ev<br />

cv<br />

.S°<br />

B. Fabrikate<br />

C. Nahrungsmittel<br />

1 Stück<br />

Stück<br />

1 hl.<br />

1,881,287 1 948,698 176,594<br />

1 5,049,115 )<br />

65,533533<br />

85,823 .523 51,619 20,162 174,876 124,010 250,090<br />

0 0<br />

1,431,228<br />

2,640 1174,128 23,951 9,064 26,172 16,154 3,975 35,79 2 15,835 43,185<br />

2 5,33 2 J<br />

?<br />

11. 1, B. Produits fabriqu&<br />

pikes) *<br />

q.<br />

pikes; C. Substances alimentaires<br />

hl. )<br />

e,<br />

cza.<br />

Gesamt-Total q.<br />

Stück<br />

hl.<br />

7,469,974<br />

15,077,378 1,2:17,31» 274,880 S5,045 132,629 S5,228 25,226 212,91S 142,228 299,155<br />

25,332 /<br />

,<br />

pikes g Total g6n6.al<br />

NB. Infolge der Abrundung auf Tausende von Franken stimmen die Einerstellen der Ländersummen nicht überall mit len bez. Angaben der Hauptübersichten (hier 5. 129) überein.<br />

NB. Tons les postes ayant et g arrondis en milliers de francs, les unit gs de milliers de francs du präsent tableau denrent parfois des unit gs correspondantes du tableau ggniral de<br />

la Page 129, omc les nombres sont exprimes ä une unite" de frans pf2s.<br />

hl.<br />

ce<br />

C/D<br />

ti


154 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — X.T. Commeree, assttranees, banques, prix.<br />

6. Kategorienweise Einteilung des Spezialhandels 1911<br />

6. Repartition du commerce special de 1911<br />

Wert in Franken<br />

Einfuhr — Importation<br />

Kategorien<br />

Lebensmittel<br />

Substances<br />

alimentaire8<br />

Rohstoffe<br />

Materes<br />

premieres<br />

Fabrikate<br />

Produits<br />

fabriques<br />

Total<br />

1 2 3 4 5<br />

I. A. Getreide etc. 219,706,718 219,706,718<br />

B. Früchte und Gemüse . . . . 41,506,430 41,506,430<br />

C. Kolonialwaren etc. 96,798,450 60,705 96,859,155<br />

D. Animalische Nahrungsmittel . 106,729,481 — — 106,729,481<br />

E. Esswaren, feine etc. . . . . 2,601,725 — 2,601,725<br />

F. Tabak 11,547,456 3,310,390 14,857,846<br />

G. Getränke 55,517,989 — -- 55,517,989<br />

II. A. Tiere 60,514,375 12,887,177 73,401,552<br />

B. Tierische Stoffe etc. . . . . 5,138,242 60,400 5,198,642<br />

C. Düngstoffe etc. 6,355,607 2,499,479 8,855,086<br />

III. Häute und Felle etc. . . . . . — 6,957,335 41,667,584 48,624,919<br />

IV. Sämereien, Pflanzen etc. . . . . 36,958,264 36,958,264<br />

V. Holz 16,263,541 33,084,063 49,347,604<br />

VI. A. Faserstoffe, Lumpen . . . . 3,176,137 — 3,176,137<br />

B. Unbedruckte Papiere, Kartons u. Pappen — 9,076,632 9,076,632<br />

C. Bedruckte Papiere, Kartons u. Pappen 5,954,866 5,954,866<br />

D. Bücher etc . — — 21,716,775 21,716,775<br />

E. Buchbinder- u. Kartonagearbeiten — 2,958,116 2,958,116<br />

VII. A. Baumwolle — 52,380,165 69,575,611 121,955,776<br />

B. Flachs, Hanf, Jute etc. . . . 2,268,055 19,038,920 21,306,975<br />

C. Seide — 148,510,641 19,829,603 168,340,244<br />

D. Wolle — 26,601,720 49,197,646 75,799,366<br />

E. Haare aller Art . . . . . 3,377,738 441,134 3,818,872<br />

F. Stroh, Rohr, Bast etc. . . . 2,070,943 6,376,052 8,246,995<br />

G. Kautschuk etc. — 1,315,304 9,923,732 11,239,036<br />

H. Konfektion — — 54,653,548 54,653,548<br />

VIII. Mineralische Stoffe 108,195,394 3,342,676 111,538,070<br />

IX A Ton — 2,597,530 2,597,530<br />

B. Steinzeug — 2,438,554 2,438,554<br />

C. Töpferwaren 3,785,881 3,785,881<br />

X. Glas — 19,742 9,819,630 9,839,372<br />

XI. A. Eisen 57,267,578 36,435,266 93,702,844<br />

B. Kupfer . ..... . . 19,574,079 8,621,697 28,195,776<br />

C. Blei — 2,237,654 1,034,548 3,272,202<br />

D. Zink 2,644,395 300,330 2,944,725<br />

E. Zinn 7,646,476 300,807 7,947,283<br />

F. Nickel 1,573,500 530,727 2,104,227<br />

G. Aluminium - — 1,033,319 1,033,319<br />

H. Edle Metalle, ungemünzt . .<br />

J. Erze und Metalle, andere . . ___<br />

60,335,757 14,306,236 74,641,993<br />

3,102,565<br />

3,102,565<br />

XII. A. Maschinen etc. — 43,956,330 43,956,330<br />

B. Fahrzeuge — 11,749,241 11,749,241<br />

XIII. A. Uhren — 5,501,003 5,501,003<br />

B. Instrumente und Apparate . . 16,561,171 16,561,171<br />

XIV. A. Apotheker-u.Drogeriewaren etc. 1,577,445 630,112 6,787,214 8,994,771<br />

B. Chemikalien 5,188,782 36,884,107 42,072,889<br />

C. Farbwaren — 1,530,355 7,846,790 9,377,145<br />

D. Technische Fette 23,153,493 3,738,746 26,892,239<br />

XV. Nicht anderweit genannte Waren . — 303,290 21,399,826 21,701,116<br />

Total 1911 . . 584, 952,613 629,270,202 588,136,180 1,802,358,995<br />

= 32.46 0/o = 34.91 010 = 32.63 Olo = 100 0I0<br />

Total 1910 . . . 536,467,653 626,202,028 582,351,330 1,745,021,011<br />

= 30.74°10 = 35.89 °Io = 33.37 °Io = 100 010<br />

Differenz 1911 . + 48,484,960 + 3,068,174 + 5,7 84,8 5 0 + 57,337,984<br />

Hierzu: Edle Metalle 11911 • • • • 41,484,268 ...... . . . . .<br />

gemünzt 11910<br />

• • • . 42,890,821 ...... . . . . .<br />

Differenz 1911 • . • . — 3,406,553


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- XI. Commerce, assurances, banques, prix. 155<br />

in Lebensmittel, Rohstoffe und Fabrikate.<br />

en 15 classes et en 3 categories economiques.<br />

Valeur en francs.<br />

Lebensmittel<br />

Substances<br />

alimentairea<br />

Ausfuhr - Exportation<br />

Rohstoffe<br />

Matieres<br />

premieres<br />

Fabrikate<br />

Produits<br />

fabriques<br />

Total<br />

Gusses<br />

7 8 9 10<br />

6, 1 35,452 6,135,452 I. A. Cereales, etc.<br />

2,45 1 ,493 2,451,493 B. Fruits et leguanes<br />

47,614,082 32,539 47,646,621 C. Denrees coloniales, etc.<br />

108,134,400 108,134,400 D. Produits aliment. de prov. animale<br />

5,766,309 5,766,309 E. Comestibles lins, etc.<br />

- 1,119,917 2,982,596 4,102,513 F. Tabacs<br />

3,017,687 3,017,687 G. Boissons<br />

216,749 12,357,985 12,574,734 II. A. Animaux<br />

- 1,242,097 1,242,097 B. Matieres animales, etc.<br />

- 645,793 1,001,665 1,647,458 C. Engrais et dkhets, etc.<br />

- 20,019,740 14,099,870 34,119,610 III. Cuirs et peaux, etc.<br />

- 3,699,474 3,699,474 IV. Seinenees, plantes, etc.<br />

- 2,330,261 5,230,883 7,561,144 V. Bois<br />

4,287,49 1 - 4,287,491 VI. A. Matiere fibreeese, chiffons<br />

- 678,867 678,867 B. Papier et carton, non imprimM<br />

2,316,719 2,316,719 C. Papier et carton, imprimes<br />

- 6,384,694 6,384,694 D. Livres, revues, etc.<br />

- 435,612 435,612 E. Ouvrages de relieur et cartonnages<br />

- 3,647,148 262,440,128 266,087,276 VII. A. Coton<br />

- 178,072 3,596,790 3,774,862 B. Lin, chanvre, jute, etc.<br />

- 47,369,350 211,272,232 258,641,582 C. Sofie<br />

- .5,126,380 21,088,669 26,215,049 D. Laine<br />

- 923,448 35,996 959,444 E. Poils de tout genre, etc.<br />

- 314,809 16,966,394 17,281,203 F. Paille, jonc, liber, etc.<br />

267,151 1,743,047 2,010,198 G. Caoutchouc, etc.<br />

- - 18,536,409 18 , 5 ^6 409<br />

3 , H. Confections<br />

- 5,817,312 6,208,686 12,025,998 VIII. Matieres min&ales<br />

- 377,034 377,034 /X. A. Arg de<br />

- 42,309 42,309 B. Gres<br />

- - 267,918 267,918 C. Poteries<br />

19,011 770,335 789,346 X. Verre<br />

9,495, 83 6 17,285,346 26,781,182„ XI. A. Fer<br />

- 3,447,020 3,031,443 6,478,463 B. Cuicre<br />

214,284 361,367 575,651 C. Plomb<br />

- 750,248 43,008 793,256 D. Zinc<br />

- 966,377 117,622 1,083,999 E. Etain<br />

1 97,573 124,882 322,455 F. Nickel<br />

- - 6,752,035 6,752,035 G. Aluminium<br />

7,547,5 84 12,352,530 19,900,114 H. liütaux pricieux,non monnayM<br />

- 12,859 12,859 ,T. Minerais et maaux, autres<br />

- - 83,381,123 83,381,123 X7I. A. Machines, etc.<br />

- - 12,732,649 12,732,649 B. Vatielaes<br />

- - 164,026,760 164,026,760 XIII. A. Horloges et montres<br />

- - 12,331,652 12,331,652 B. Instruments et appareils<br />

792,152 63,379 13,416,776 14,272,307 XIV. A. Objets pharmac. etdrogueries,e1c.<br />

- 1,093,702 15,285,954 16,379,656 B. Substances et produits chin., etc.<br />

- 34,105 26,649,618 26,683.723 C. Couleurs<br />

1,016,175 633,619 1,649,794 D. Graisses, huiles, etc.<br />

- 245,534 3,695,189 3,940,723 XV. .Articles non dinomnus ailleurs<br />

174,128,324 134,482,654 948,698,426 1,257,309,404 Total 1911<br />

= 13.85 0/0 = 10.70 0/0 = 75.45 010 = 100 010<br />

161,744,649 131,314,257 902,813,225 1,195,872,131 Total 1910<br />

= 13.53 010 = 10.98 0/9 = 75.49 010 = 100 0%<br />

4- 12,3 83,675 4- 3,168,397 1-- 45,885,201 + 61,437,273 Differente 1911<br />

........<br />

31,528,813 19111 En outre: Metaux<br />

28,258,200 1910J precieux monnayes<br />

+ 3,270,613 Differente 1911


7. Übersicht des Zollertrages nach Kategorien des Zolltarifs. - 7. Recettes des douanes d'apres les categories du tarif douanier.<br />

Kategorien<br />

11illur1 ia11rzölle ---- Droits d'entWe<br />

1911 1910 1911<br />

Total = °/0<br />

:•_-_ .10<br />

des Totals der Ertrag des Totals der Differenz<br />

Menge Ertrag Einfuhrzölle<br />

Einfuhrzölle<br />

du total. Produit du total Dilr erenee<br />

Quantite Produit des droits<br />

des droits<br />

q. brutto - q. brat Fr. d'entree Fr. d'entree Fr.<br />

1 2 3 4 5 G 7 8<br />

•<br />

Cateories<br />

I. A. Getreide und Hülsenfrüchte<br />

« 9.328,287 4,593,137 5.77 4,404,208 5.54 188,929 I. A. Ce'Hales et Mgumes ü cosses<br />

13. Früchte und Gemüse . . . . 214,213 1,007,493 1.26 772,536 0.97 + 2 34,957 B. Fruils et Mgumes<br />

C. Kolonialwaren u. verw. Produkte 1,567,582 7,748,946 9.73 7,583,459 9.54 -I- 165,487 C. Denries colon. et prod. similaires<br />

D. Animalische Nahrungsmittel . 621,974 4,485,214 5.63 2,691,878 3.39 -1- 1 ,793,33 6 D. Produi ts alim. de prov: animale<br />

E. Esswaren, nicht anderw. genannt 13,490 474,213 0.60 413,078 0.52 + 61,135 E. Comestibles non denom. ailleurs<br />

F. Tabake 90,037 2,932,234 3.68' 2,720,358 3.42 + 211,876 F. Tabacs<br />

G. Getränke 1,857,873 14,366,4 15 18.04 27,324,478 21.81 --- 2,958,063 0. Boissons<br />

II. A. Tiere St 299,343 2,90,482 3.65 3,364,357 4.28 - 45 8 , 8 75 IL A. Animaux<br />

B. Tierische Stoffe und verwandte B. Matieres animales et produits<br />

Produkte, nicht anderw. genannt 5,711 46,029 0.06 47,469 0.06 -- 1,440 similaires non denommis ailleurs<br />

C. Düngstoffe u. animalische Abfälle 246,267 73,880 0.09 77,5o8 0.10 - 3,628 C. Dechets et engrais de prov.anim.<br />

III. Häute u. Felle, Leder, Lederwaren,<br />

IH Cuirs et peaux, ouvrages en cuir,<br />

Schuhwaren 99,664 1,841,266 2.31 1,937,174 2.44 95,908<br />

chaussures<br />

IV. Sämereien, Pflanzen, vegetabilische<br />

IV. Semences, plantes, fourrages et d&<br />

Futtermittel und Abfälle . . . . 31,961 104,899 0.13 94,848 0.12 -4- 10,051 chets ve'gaaux<br />

V. Holz 4,659,258 2,981,602 3.74 2,810,926 3.54 + 170,676 V. Bois<br />

VI. A. Rohstoffe zur Papierbereitung . 81,765 160,348 0.20 154,681 0.19 5,667 VI. A 1fatriresprent .23.1afabrie.dupapier<br />

B. Unbedr. Papiere, Kartons u. Pappen 154,570 ' 1 ,3 89,5 84 1.75 1,247,488 1.57 + 42,096 B. Papier et carton, non imprime's<br />

C. Bedr. Papiere, Kartons u.Pappen 27,090 732,957 0.92 730,099 0.92 + 2,858 C. Papier et carton, imprimes<br />

D. Bücher, Zeitschriften, Bilder . 47,729 113,390 0.14 207,627 0.14 + 5,763 D. Livres, revues, estampes<br />

• E. Buchbinder- u. Kartonagearbeit. 16,995 702,004 0.88 625,122 0.79 + 76,882 E. Ouvrages de relieur etcartonnages<br />

VII. A. Baumwolle . ..... . 153,230 3,796,364 4.77 4,130,078 5.20 --- 333,7 1 4 VIL A. Coton<br />

B. Flachs, Hanf, Jute, Ramie etc 68,802 786,753 0.99 776,347 0.98 -1- 10,406 B. Lin, chanvre, Jute, Ramie, etc.<br />

C. Seide 14,705 614,418 0.77 608,318 0.76 +<br />

6,100 C. Boje<br />

D. Wolle 56,694 2,994,863 3.76 3,254,483 4.09 - 259,620 D. Laine<br />

E. Haare aller Art, nicht anderweit E. Poils de tont genre, non de":-<br />

genannt 2,990 54,936 0.07 48,794 0.06 + 6,142 ilomme's ailleurs<br />

F. Stroh, Rohr, Bast, Flechtweiden,<br />

F. Pailles, Jone, Tiber, osiers, copeaux<br />

de bois, etc.<br />

Holzspäne u. dergl 47,546 156,789 0.20 148,312 0.19 + 8,477<br />

G. Kautschuk] und Guttapercha . 12,970 135,998 0.17 121,247 0.15 + 14,751 G. Caoutchouc et gutta-percha<br />

H. Konfektionswaren 40,999 4,501,949 5.65 4,459,502 5.61 -1- 4 2,447 H. Articles confectionnis<br />

VIII. Mineralische Stoffe 1,235,964 714,608 0.90 570,207 0.72 + 1 44,401 VIII. Malieres min&ales<br />

IX. A. Ton 363,638 271,758 0.34 249,288 0.31 -I- 22,570 IX. A. Argile<br />

B. Steinzeug 73,633 405,982 0.51 396,803 0.50 + 9,179 B. Gres<br />

C. Töpferwaren 47,689 500,023 0.63 492,997 0.62 -1- 7,016 C. Poteries<br />

,


X. Glas<br />

XI. A. Eisen<br />

B. Kupfer<br />

C. Blei<br />

D. Zink<br />

E. Zinn<br />

F. Nickel<br />

G. Aluminium<br />

H. Edle Metalle<br />

J. Erze und Metalle, nicht anderweitig<br />

genannt<br />

XII. A. Maschinen u.mechanischeGeräte<br />

B. Fahrzeuge . . St. 22,634<br />

XIII. A. Uhren<br />

B. Instrumente und Apparate . .<br />

XIV. A. Apotheker- und Drogeriewaren ;<br />

Parfümerien .<br />

B. Chemikalien für gewerblichen<br />

Gebrauch<br />

C. Farbwaren<br />

D. Technische Fette Ül- u. Wascharten<br />

; Mineral-, ' Teer- u. Harzöle<br />

; Seifen<br />

XV. Nicht anderweitig genannte Waren<br />

Total 1911<br />

q. brutto<br />

Stück<br />

220,766 1,790,105 2.25 1,719,416 2.16 -I- 70,689<br />

3,9 2 5,888 5,950,479 7.47 5,598,585 7,04 + 351,894<br />

103,967 823,603 1.03 751,793 0.9.5 + 71,810<br />

1 3,37 2 43,479 0.05 43,878 0.05 - 399<br />

16,724 52,240 0.06 55,648 0.07 - 3,408<br />

3,379 47,853 0.06 48,859 0.06 -- 1,006<br />

6,054 76,713 0.10 67,225 0.08 + 9,488<br />

3,455 70,621 0.09 58,819 0.07 + 44,802<br />

4,272 140,833 0.17 123,907 0.16 -1- 16,926<br />

22 110 0.001 89 0.001 + 24<br />

360,660 2,513,681 3.16 2,487,388 3.13 -I- 26,293<br />

.29,994 796,445 1.00 633,566 0.80 -I- 362,879<br />

5,176 119,758 0.15 115,766 0.15 + 3,992<br />

30,121 639,266 0.80 596,793 0.75 -I- 42,473<br />

82,709 520,359 0.65 447,894 0.56 + 72,465<br />

1,025,136 1,160,933 1.46 1,107,514 1.39 + 53.419<br />

139,614 508,895 0.64 497,862 0.63 + 11,D33<br />

1,089,379 1,433,724 1.80 1,441,485 1.81 - 7,761<br />

66,226 1,373,806 1.72 1,319,271 1.66 + 54,535<br />

28,307,2401<br />

3 21 ,977 i<br />

79,656,427 100 79,479,328 100 + 477,099<br />

X. Verre<br />

XI. A. Fer<br />

13. Cuivre<br />

C. Plomb<br />

Zinc<br />

E. Etain<br />

F. Nickel<br />

G. Aluminium<br />

H. Metaux pr&ieux<br />

J. Minerais et milaux non W-<br />

nommis ailleurs<br />

XII. A. Machines et engins me'caniques<br />

B. Vaicules<br />

XIII. A. Horlogerie<br />

B. Instruments et appareils<br />

XIV. A. Articles pharmaceutiques, drogues,<br />

parfumerie<br />

B. Substances et produits chimiques<br />

pour usages industriels<br />

C. Couleurs<br />

D. Graisses, huiles, et cires p. usages<br />

industriels; huiles min&ales, de<br />

goudron et h. Hsineuses, savons<br />

XV. Articles non d&bommis ailleurs<br />

q. .<br />

brut Total 1911<br />

p?,ces<br />

Droits de sortie<br />

Bezeichnung der Ware<br />

Zollansatz<br />

Taux<br />

de, droi<br />

q. br. - q. br.<br />

Belastung in<br />

0/0 des Wertes<br />

Rapp<br />

du dr o o rt<br />

it<br />

d la valeur<br />

en 010<br />

Menge<br />

Quantit6<br />

Bruttilgewicht<br />

Poids brut<br />

q. br. - q. brut<br />

Zollertrag<br />

Produits<br />

des droits<br />

Fr.<br />

Designation de la marchandise<br />

1 2 3 4 5 4<br />

Eisen, altes 0 40 370,995 148,398 Ferraille<br />

Hadern; Makulatur<br />

- 87,257 87,257 Chiffons; maculature<br />

Felle und Häute, roh 1 ____<br />

---<br />

9 6,559 96,559 Cuirs et peaux, bruts<br />

Knochen i. - 8,342 8,342 Os<br />

•<br />

Mehreinnahmen an Einfuhrzöllen 1911 Total 1911 .<br />

563,153 340,556 Total 1911 Surplus des recettes d'entHe en 1911<br />

gegenüber 1910 Fr. 177,099.<br />

vis-d-vis de 1910 Fr. 177,099.<br />

Total 1910 .<br />

507,909 314,479 Total 1910<br />

Mehreinnahmen an Ausfuhrzöllen 1911 Surplus des recettes de sortie en 1911<br />

gegenüber 1910 Fr. 26,077. Differenz 1911 + 55, 244 + 26,077 Derence 1911 .vis-a-vis de 1910 Fr. 20,077.<br />

C.7!<br />

-1


158 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

8. Verkehr der Handelsreisenden in der Schweiz, 1909-1911.<br />

Vom schweiz. Handels-, Industrie- und Landwirtschaftsdepartement.<br />

8. Statistique des voyageurs de commeree en Suisse, 1909 it 1911.<br />

Communication du Departement fid&al du commerce, de l'industrie et de l'agriculture.<br />

1911 1910 1909<br />

2 3 4<br />

Gesamtzahl der Reisenden - Nombre total des voyageurs . . . . 35,382 35,028 35,228<br />

Nationalität der Reisenden bezw. der betreffenden Geschäftshäuser :<br />

Nationalit g des voyageurs, d'aprM la maison de commerce :<br />

1. Schweizerische - Suisses 28,520 28,039 28,138<br />

2. Ausländer - Etrangers 6,862 6,989 7,090<br />

Verteilung d. ausländ. Reisenden - Mpartition des voyageurs itrangers :<br />

Deutschland - Allemagne 4,791 4,797 4,772<br />

Frankreich - France 1,313 1,395 1,488<br />

Italien - Italie 330 392 405<br />

Oesterreich-Ungarn - Autriche-Hongrie 206 208 234<br />

Belgien - Belgique 93 87 94<br />

England - Angleterre 75 67<br />

Holland - Hollande 36 29 27<br />

Spanien - Espagne II 5 3<br />

Luxemburg -- Luxembourg 2 3<br />

Vereinigte Staaten von Amerika - Etats- Unis 3 2<br />

Dänemark - Danemark<br />

Türkei - Turquie<br />

Griechenland - Grace<br />

Russland - Russie<br />

Portugal - Portugal<br />

Schweden - Suade<br />

Norwegen - Norüge<br />

Monaco - Monaco<br />

Geschäftszweige - Brandres de commeree<br />

Inländische<br />

Suisses<br />

Ausländische<br />

Etrangers<br />

Total<br />

Deattablaad<br />

Illeragae<br />

Total<br />

1911 1910 1909<br />

2 3 4 5 6 7<br />

Textilindustrie - Industries textiles 5,282 1,988 1,366 7,270 6,9o7 7,403<br />

Maschinenindustrie - Machines 1,68i 194 16o 1,875 1,726 1,645<br />

Metallindustrie - Industrie maallurgique . . . . 1,327 655 562 1,982 2,048 2,199<br />

Bijouterie, Uhren und Uhrenfournituren - Bijouterie,<br />

horlogerie et fournitures d'horlogerie 548 326 209 874 918 935<br />

Kurzwaren -- Quincaillerie 394 220 181 614 679 954<br />

Nahrungs- und Genussmittel - Comestibles, boissons,<br />

tabacs, vins 9,859 643 219 10,502 10,613 11,138<br />

Leder, Leder- und Schuhwaren - Cuir, ouvrages en<br />

cuir et chaussures 605 390 288 995 961 980<br />

Glasindustrie - Verrerie 141 103 8o 244 260 338<br />

Literarische und Kunstgegenstände, Papier etc. - Produits<br />

des lettres, sciences et arts, papier, etc. . . 1,781 642 497 2,423 2,443 2,573<br />

Ton, Zement- und Steinindustrie - Ouvrages en ciment,<br />

argile, gras, etc.; poteries 636 156 100 792 733 600<br />

Chemikalien, Drogen, Parfümerien, Farbwaren - Produits<br />

chimiques, droguerie, parfumerie, couleurs . 1,311 341 233 1,652 1,514 1,482<br />

Holz und Holzwaren - Bois et ouvrages en bois . 654 265 220 919 900 954<br />

Fettwaren - Ihdies et graisses 400 37 491 435 419<br />

Abfälle und Düngstoffe - Dichels et engrais I I0 I0 4 120 112 i6o<br />

Kautschukwaren - Ouvrages en caoutchouc . . . . 131 to 93 241 206 238<br />

Stroh-, Rohr- und Bastwaren - Ouvrages en paille,<br />

jonc, liber 97 41 27 138 121 174<br />

Agenturen - Agences 904 58 40 962 974 796<br />

Verschiedenes : Rosshaare, Bürsten, Pinsel, Schwämme,<br />

etc. - Divers : crin, brosses, pinceaux, 6ponges, etc. 2,659 629 475 3,288 3,478 2,240<br />

Total 28,520 6,862 4,791 35,382<br />

1910 28,039 6,989 4,797 35,028<br />

+ 481 - 127 - 6 + 354<br />

35,028 35,228


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- XI. Commerce, assurances, banques, prix. 159<br />

B. Versicherung. — B. Assurances.<br />

Nach den Mitteilungen des eidgenössischen Versicherungsamtes.<br />

D'apds les donnees du Bureau fid&al des assurances.<br />

1. Prämieneinnahmen der konzessionierten privaten Versicherungsunternehmungen<br />

in der Schweiz im Jahre 1910.<br />

1. Primes encaissees en Suisse, en 1910, par les societes d'assurances autorisies.<br />

Davon entfallen auf Ferner auf<br />

Prämien Par des sociaM Par des sociaM<br />

Versicherungs- Primes einheimische fremde gegenseitige Aktien-<br />

Branchen<br />

zweige encaisdes suisses etrangeres mutuelles par actions d'assurances<br />

Gesellschaften<br />

Gesellschaften<br />

Fr. Fr. 1 Fr. Fr. Fr.<br />

2 3 4 5 6 7<br />

Lebensversicherung 52,679,104 28,422,206 24,256,898 27,265,667 25,413,437 Vie.<br />

Unfallversicherung 23,564,535 20,794,680 2,769,855 4,006,346 19,558,189 Accidents.<br />

Feuerversicherung 13,121,239 8,989,878 4,131,361 4,222,274 8,898,965 Incendie.<br />

Glasversicherung . 417,251 3 77,774 239,477 13,164 404,087 Bris des glaces.<br />

Wasserleitung,. -Versicherung<br />

15 1,99 2 89,586 62,406 151,99z Conduites d'eau.<br />

Diebstahl- und Kautionsversicherung<br />

575,435 385,73 1 189,704 575,435 Vol et caution.<br />

Kreditversicherung 2(8,981 218,981 218,981 Cddit<br />

Viehversicherung . 598,367 182,660 415,707 598,367 Betail.<br />

Hagelversicherung . 1,098,168 1,098,168 1,098,168<br />

Transportversicherung 2,783,640 2,375,0 3 1 408,609 2,783,640 Transport.<br />

Total 1910 95,208,712 62,734,695 32,474,017 37,203,986 58,004,726 Total 1910.<br />

0/0<br />

100 65.9 34.1 39.1 60.9 0/0.<br />

1886 22,004,697<br />

0/0<br />

100<br />

12,629,562<br />

57.4<br />

9,375,135<br />

42.6<br />

6,135,676<br />

27.9<br />

15,869,021<br />

72.1<br />

1886.<br />

010.<br />

Im Jahre 1886, dem ersten Jahre der<br />

Staatsaufsicht, hat das Schweizervolk bei<br />

konzessionierten privaten Versicherungsunternehmungen<br />

in der Form von Prämien angelegt:<br />

En 1886, premüre wand de surveillance<br />

des compagnies d'assurance par la Confideration,<br />

le peuple suisse a plad en primes aupr<br />

'M des entreprises prides autorisges:<br />

in der Lebensversicherung Fr. 13,150,427 pour l'assurance-vie.<br />

31<br />

11<br />

„ Unfallversicherung<br />

)3 1,438,551 accidents.<br />

" Feuerversicherung 5,765,047 incendie.<br />

27<br />

" Glasversicherung . 34,051 bris des glaces.<br />

‚7<br />

„ Viehversicherung .<br />

55<br />

16,231 bitail.<br />

21<br />

„ Hagelversicherung . 121,457<br />

„ Transportversicherung 1,478,933 trausports.<br />

)7<br />

Total Fr. 22,004,697


160 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

Gründungs-<br />

Aktien-<br />

In der Schweiz konzessionierte<br />

Gesellschaften jahr kapital<br />

Socigtgs<br />

autorisges en Suisse<br />

Schweizerische - Suisses.<br />

Armee<br />

de<br />

fondation<br />

2. Lebensversicherung im Jahre 1910.<br />

Capital<br />

social<br />

Kapitaldergulneidchen<br />

und Prämien-<br />

Deckungskapital<br />

Davon<br />

einbezahlt Reserven übertrage<br />

Reserves<br />

Reserves<br />

Dont verA statutaires risques°eunr P cours<br />

et<br />

et corrections<br />

d Vjchgance<br />

speeiales des primes<br />

Fr. Fr. ' Fr. Fr.<br />

2 3 4 5 6<br />

1. Schw. L.-V. u. Rentenanst., Zürich 17,538,840 92,801,086<br />

2. La Suisse, Lausanne 1858 2,000,000 400,00o 304,934 6) 15,848,111<br />

3. Basler Lebens-Versich.-Ges., Basel 1864 20,000,000 i,000,000 11,817,733 1ax,272,093<br />

4. La Genevoise, Geneve . . . . 1872 5,000,000 4250,000 978,921 27,803,090<br />

5. Schw. Lebens-Vers.-Verein, Basel 1876 851,064 7,512,919<br />

6. Patria, Basel 188i 3,765,068 25,457,734<br />

Deutsche - Allemandes.<br />

1. Gothaer Lebens-Vers.-Bank A.-G. 1827 6 7,5 09,59 6 394,368,213<br />

2. Lebens-Versicherungs-Ges.,Leipzig 1830 79,57 2,390 364,040,847<br />

3. Karlsr. Lebens-Vers. auf Gegens. 5 1 ,5 2 3,578 257,393,550<br />

4. Teutonia, Leipzig 2852 2,250,000 562,500 14,348,5 18 120,991,935<br />

5. Concordia, Köln 1853 37,500,000 7,500,000 19,171,601 238,657,025<br />

6. Stuttg.Lebens-Vers.-Bank a. Gegen s. 1854 84,299,172 358,623,757<br />

7. Germania, Stettin 1857 11,250,000 2,250,000 5) 43,44 1 ,04 2 405,699,978<br />

8. Friedrich Wilhelm, Berlin . 1866 7,500,000 1,875,000 3 2 ,75 1 ,054 179,939,779<br />

9. Atlas, Ludwigshafen a. Rh.. 1896 12,500,000 3,125,000 1,630,759 14,047,501<br />

Französische - Fraopalses.<br />

1. Comp.d'Assurances generales, Paris 1819 3,000,000 3,000,000 38,232,048 867,068,788<br />

2. L'Union, Paris 1829 20,000,000 2,500,000 9,057,097 180,810,119<br />

3. La Nationale, Paris 2830 15,000,000 3,750,000 41,609,867 602,208,311<br />

4. La Caisse paternelle, Paris . . 1841 5,000, 1 00 5,000,100 19,182,580 41,110,801<br />

5. Le Phönix, Paris 2844 4,000,000 2,200,000 24,6 77,747 386,722,810<br />

6. L'Urbaine, Paris 2865 A 2,000,000 5,466,863 168,247,892<br />

7. Le Soleil, Paris') 1872 12,000,000 3,000,000 1,453,779 50,364,440<br />

8. L'Aigle, Paris 1) 1873 3,000,000 750,000 9,600,918 31,714,204<br />

9. La Confiance, Paris 1) 1875 6,000,000 2,500,000 9 6,45 2 31,547,716<br />

10. La Fonciere, Paris') 2880 20,000,000 5,000,000 21,592,807 32,385,652<br />

11. La Providence, Paris 2) . 2881 6,000,000 1,500,000 5,125,1 I I -<br />

Österreichische - Autriches.<br />

1. Der Anker, Wien 1858 2,100,000 2,100,000 10,018,245 1 75,895,1 1 6<br />

,<br />

Englische - Anglaises.<br />

1. The Norwich-Union, Norwich . 28o8 896,592 7)245,452,152<br />

1714<br />

2. The Union, London 2) .<br />

1813 7) 98,452,827<br />

3. The Northern, London') 1836 75,000,000 7,500,000 3) 841,748 218,527,750<br />

4. The General, London . . 1837 25,000,000 1,250,000 3,600,531 7) 49,890,302<br />

5. The Star, London') 1843 2,500,000 125,000 7) 268,825,060<br />

Amerikanische - Amgricaines.<br />

1. The New York, New York . . 1841 47 8 ,544, 846 2,737,616,828<br />

2. The Equitable, New York 1) . 1859 528,270 528,270 405,206,330 2,072,700,759<br />

3. The Germania, New York . . 2860 4036,540 1,036,540 30,057,26 9 197,044,036<br />

1) Hat auf die Konzession in der Schweiz verzichtet. - 2) In Liquidation. - 3) Für die Lebens- und<br />

Feuerbranche. - 4 ) Auf 3407 Aktien 100 0/0 und auf 8593 Aktien 20 9f) einbezahlt. - 5) Ohne die Reserve für<br />

erloschene, aber wiederherstellungsfähige Versicherungen. - 6) Fr. 4828 Reserve für Unfallversicherung<br />

inbegriffen. - 7) Überschuss samt Deckungskapital, dessen Berechnung. nur alle 5 Jahre stattfindet. -<br />

8 ) Überdies Fr. 1,967,820 auf den Invaliditätsfall versicherter Prämienerlass und Rente. - 9) Ausserdem Fr. 8762<br />

Begräbnisversicherung. - 10 ) Überdies Fr. 116.815 auf den Invaliditätsfall versicherter Prämienerlass und Rente


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- XI. Commerce, assurances, bangnes, 161<br />

2. Assurances sur la vie, en 1910.<br />

Gesamter Versieh.-Bestand<br />

Ende 1910<br />

samt Rückversicherungen<br />

Etat gen. des assurances en cours<br />

fin 1910, reassurances comprises<br />

Vers.-Bestand in der Schweiz<br />

Ende 1910<br />

abzügl. übernomm. Rückversich.<br />

Etat des assurances en cours<br />

en Suisse fin 1910, edles accept ges en<br />

riassurance non comprises<br />

Prämien-Einnahme 1910<br />

abzüglich Rückversicherung<br />

Primes encaisAes en 1910<br />

reassurances dgduites<br />

Kapital. Renten- Kapital- Renten-<br />

Versicherungen Versicherungen Versicherungen Versicherungen überhaupt in der Schweiz<br />

Assurances<br />

de capitaux<br />

Assurances<br />

de rentes<br />

Assurances<br />

de capitaux<br />

Assurances<br />

de rentes<br />

Total genegal en Suisse<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

7 10 11 12<br />

237,107,776 2,991,608 174,577,795 1,944,796 13,133,735 7,692,396<br />

43,2 3 8,753 389,006 39,524,341 375,599 1 ,957,443 1,430,078<br />

303,794,074 2,064,273 127,956,159 986,281 15,346,864 6,132,570<br />

53,780,064 1,211,601 42,288,360 1,113,956 3,115,627 1,611,323<br />

36,316,208 12,639 36,316,208 12,639 1,149,160 1,202,449<br />

60,532,003 131,758 57,578,832 126,894 2,294,123 2,289,223<br />

1,313,272,515 47,990,191 49,95 1 ,0 79 1,909,221<br />

1,171,344,500 65,325,675 47, 644,359 2,537,909<br />

882,572,279<br />

409,171,176<br />

80,418<br />

752,656<br />

60,450,615<br />

24,489,118 241,957347<br />

31,5 1 6,845<br />

1 7,045,479<br />

2,061,169<br />

969,712<br />

440,9 2 3,349 1,093,791 11,576,941 6,813 17,275,92 4 470,594<br />

10) 0,<br />

1,196,9 51,795<br />

I 8) 7,02 5 67,145,932<br />

47,016,156 2,826,997<br />

7 ,073,555,3 2 4 3,859,544 30,688,457 59,992 45,681,873 1,271,799<br />

874,795, 1 96 1,560,070 2,767,714 1,218 44,335.5 08 119,873<br />

87,880,722 9) 373,410 6,273,226 17,242 2,966,595 218,994<br />

955,75 8 ,3 61 53,449.741 57,701,084 195.338 92,321,668 2,019,615<br />

384,055,725 6,203,180 6,430,502 22,134 21,623,258 247,610<br />

9 1 5,555,5 86 30,215,684 18,233,702 100,711 68,060,502 638,164<br />

121,385,271 773,857 23,679,058<br />

4,791,220 935,833<br />

693,098,059 16,863,013 42,550,111 461;720 375 43,704, 1 99 1,654,134<br />

482,804,0 55 3,995,697 16,622,934 17,790 1 9, 2 57,044 612,829<br />

157,779,123 1,225.282 664,269 6,766,854<br />

93,14 1 ,470 410.555 946,432 3,43 8,3 1 9 24,170<br />

100,460,343 438,521 730,420 3,73 2 ,708 23,806<br />

98,857,213 354,038 132,678 3,672,354 2,906<br />

12,356,678 178,144 212,211<br />

625,949,49 2 1,786,869 1,256,000 2,969 2 5,336 ,05 4 44,025<br />

7,037,334,62 5 3,584,825 33,628,695 59,223 35,3 1 1,384 1,339,115<br />

227,347,767 20,992 37,790,781 7,261,058 1,295,717<br />

247,777,225 2,096,850 741,210 3,800 8,609,010 18,297<br />

145,171,400 216,775 11,789,070 2,200 4,707,015 441,875<br />

425,167,250 467,525 10,377,323 13,128,086 424,211<br />

10,571,998,131 70,457,269 27,642,693 82,714 418,172,201 1,444,547<br />

6,981,919.353 7,600,129 2,262,403 4,088 275,541,810 42,431<br />

650.338,380 253,548 8,760,784 359 28,541,143 359,844<br />

1) A renonc g 6 sa concession en Suisse. - 2 ) En liquidation. - 3 ) Assurance-vie et incendie. - 4 ) Verse- 3407<br />

actions en plein et sur 8593 actions le 20 °1o. - 5 ) Sans la r gserve pour assurances gteintes mais reparables. -<br />

6 ) Y compris la rgserve-ctecidents pour fr 4828. - 7) Solde du compte de profits et pertes comprenant la rgserve<br />

pour risques en cours, le calcul de cette rgserve n'ayant lieu que tour les 5 ans. - 8) Non compris fr. 1,967,820<br />

primes annuelles assur ges et rentes provenant d'assurances suppl gmentaires pour invalidit g. - 9 ) Non compris<br />

fr. 8762, somme pay ge en cas de niort. - 1 0 ) Non compris fr. 116,81.5, primes annuelles assur ges et rentes provenant<br />

d'assurances suppl gmentaires pour invaliditg.<br />

11


1 6 2 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - X/. Comnierce, assurances, banques, prix.<br />

3. Verwendung des Einnahmeüberschusses bei<br />

3. Repartition du benefice des societes<br />

An die Aktionäre<br />

An die An oder Garanten<br />

statutarische die Spezial- Aux actionnaires<br />

Gesellschaften Reserve reserven ou aux garants<br />

V. des<br />

Societes A la 1-serve Aux riser yes<br />

einbez.<br />

Kapitals<br />

statutaire spe'ciales<br />

Schweizerische - Suisses.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

01c, du<br />

capital<br />

Fr. versd<br />

2 3 4 5<br />

Schweiz. Lebensvers. und Rentenanst., Zürich /1/: 36,970<br />

11,700<br />

La Suisse, Lausanne i 8,000 4.5<br />

Basler Lebensversicherungs-Gesellschaft, Basel 96,000 200,000 20<br />

La Genevoise, Genve 8,975 50,000 4<br />

Schweizerischer Lebensversicherungsverein, Basel 45,825<br />

Puh ia, Basel<br />

Deutsche - Allemandes.<br />

. Gothaer Lebensversicherungsbank, Gotha . . 853,371<br />

Leipziger Lebens-Vers.-Ges. a. G., Leipzig . 625.000<br />

Karlsruher Lebensversicherung a. Gegenseitigkeit 495,000<br />

Teutonia, Leipzig 80,326 90,000 16<br />

Concordia, Köln 168,135 675,000 9<br />

Stuttgarter Lebensversicherungsbank 511,931<br />

Germania, Stettin 496,590 495.000 22<br />

Friedrich Wilhelm, Berlin . 1,139,975 675,450 35.8<br />

Atlas, Ludwigshafen ajth. . . 27,688 20,950 187,500 6<br />

Französische - Francaises.<br />

Compagnie d'Assurances generales, Paris 700,000 6,562,5oo 218.8<br />

L'Union, Paris 350,000 625,000 25<br />

La Nationale, Paris 300,000 4,800,000 128<br />

La Caisse paternelle, Paris 140,877 130,209 2.6<br />

Le Phenix, Paris 1, 76o,000 1,331,667 111<br />

L'Urbaine, Paris 961,003 375,000 15.6<br />

Le Soleil, Paris 80,000 137,500 4.6<br />

L' Aigle, Paris 43,750 5.8<br />

La Confiance, Paris 37,500 2.5<br />

La Fonci6re, Paris 90,000 208,333 4.2<br />

La Providence, Paris<br />

Österreichische -- Autriches.<br />

Der Anker, Wien 325,500 504,000 24<br />

Englische - Anglaises.<br />

The Norwich Union, Norwich<br />

The Union, London<br />

The Northern, London<br />

The General, London<br />

The Star, London<br />

Amerikanische - Americaines.<br />

T<br />

The New York, New York 2,679,329<br />

The Equitable, New York<br />

8)<br />

The Germania, New York . 124,385 12<br />

Hat auf die schweizerische Konzession verzichtet. - * In Liquidation.<br />

1) Der im Rechnungsjahre den Versicherten aus der Gewinnreserve ausgerichtete Gewinn ist aus der Gewinn-<br />

und Verlustrechnung ersichtlich. - 2) Der Gewinnanteil der Versicherten wird unabhängig vom Jahres<br />

er ,,ebnis berechnet und in die Ausgaben der Gewinn- und Verlustrechnung eingestellt. - 3 ) Ausgabenüberschuss<br />

von Fr. -1,079,801. - 4) Die Gewinnverteilung findet nur alle 5 Jahre statt, das nächste Mal auf 30. Juni<br />

1911. - 5) Im Einnahmenüberschuss ist die Prämienreserve m•tenthalten. - 6) Die Gewinnverteilung findet<br />

nur alle 5 Jahre statt, das nächste Mal auf Ende <strong>1912</strong>. - 2) Die Gewinnverteilung findet nur alle 5 Jahre<br />

statt, das nächste Mal auf Ende 1913. - 8 ) Die Aktionäre erhalten unabhängig vom Rechnungsergebnis<br />

einen Jahreszins von 7 vide Gewinn- und Verlustrechnung.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Cononerce, assurances, banques, prix. 163<br />

den Lebensversicherungsan.stalten im Jahre 1910.<br />

d'assurance sur la vie en 1910.<br />

Tantiemen<br />

TantiMte<br />

An die<br />

Versicherten<br />

Aux assure's<br />

An den Hillfsfonds<br />

der<br />

Beamten<br />

Au fonds de<br />

pHvoyance du<br />

person,nel de<br />

la compagnie<br />

An die<br />

Gewinnreserve<br />

der<br />

Versicherten<br />

Au fonds<br />

des 1A2e:fices<br />

Aridere<br />

Verwendung<br />

Autre emploi<br />

Vortrag auf<br />

neue<br />

Rechnung<br />

Solde<br />

a nouveau<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

6 7 8 9 10 11 12<br />

Total<br />

Total<br />

1 2,451,130<br />

2,488,100<br />

-<br />

1) 481,019 -<br />

492,719<br />

__<br />

940 - - 160,554 179,494<br />

64,000<br />

1) 2,400,000 8,379 2,768,379<br />

- - - 107,678 - 40,207 206,86o<br />

-- 1)<br />

255,037 300,862<br />

- 1) 634;389 634,389<br />

I<br />

1) 500,000 14,4501220 15,803,591<br />

1)<br />

-<br />

__<br />

_<br />

13,735,015<br />

14,360,015<br />

- 1)<br />

87,500 9,350,853 9,933,353<br />

1)<br />

92.308 81,250 2,943,648 - 3,287,532<br />

1)<br />

73,750 - 3,346,629<br />

4,263,524<br />

1)<br />

50,000 15,068,113 -<br />

15,630,044<br />

1)<br />

37,500 - 10,356,047 11,385,137<br />

288,746<br />

1) 206,250 7,175,569 9,485,990<br />

82,874 1) ___<br />

__<br />

235,750<br />

34,219 587,981<br />

1 37,957 1,570,280 338,410 - 126,000 43,679 9,478,826<br />

113,608 389,134 72,722 9,224 2,559,688<br />

240,000 2,500,947 52,414 - 445,067 7-338,428<br />

- 2) 7,000 285,847 563,933<br />

113,545 387,872 236,116 351.583 4,180,783<br />

_<br />

2)<br />

14,400<br />

129,397 1,479,797<br />

-<br />

2)<br />

1,389<br />

50,000 119,117 388,006<br />

2)<br />

- 25,550 69,300<br />

- 1) -- - 103,205 140,705<br />

2)<br />

23.500 345,410 657,243<br />

3)<br />

- - 3,)<br />

109,418<br />

1)<br />

64,050 - 238,000 57,105 1,291,073<br />

4) - - - 5) 245,45 2 , 1 5 2 245,452,152<br />

0) _ ___ - 5) 98,452,827 98,452,827<br />

8,690,000 - 500,000 424,567 9,614,567<br />

6)<br />

- - 5) 49,890,301 49,890,301<br />

__ , 5) 168,815,06o 268,825,060<br />

7)<br />

- 17,570,592 - 59,532,562 - 79,782,483<br />

33,3 6 7, 1 57 - - 33,367,157<br />

2,3 2 7,032 - 1,619,775 4,071,192<br />

f A renonce ä sa concession en Suisse. - * En Liquidation.<br />

1 ) Le b gnece alloug aux assura pendant l'exercice provient du fonds des b gnefices et figure au, compte de<br />

profits et pertes - 1) La part des ba gfices des assur gs est calcul ge independamment du Ksultat g gn gral, et portie<br />

comme depense au compte de profit-8 et pertes.- 3 ) L'exce-dent de de:penses est de .fr. 4,079,861. - 4) La rgpartition<br />

des baefices a lieu tous les 5 ans, la prochaine lois le 30 juin 1911.- 5) Ce solde crgditeur contient en<br />

outre la reserve des primes. - 6) La ripartition des benefices a lieu tous les 5 ans, la prochaine fois fin <strong>1912</strong>. -<br />

7 ) La ripartition des be'n'efices a lieu tous les 5 ans, la prochaine lois fin 1913. - 8 ) Les actionnaires pereoivent,<br />

indeendamment du re-sultat ggn'jral, un int6ret annuel de 7 01o, vide le compte de profits et pertes.


4. Die im Jahre 1910 in der Schweiz erzielte Prämieneinnahme der konzessionierten Versicherungsanstalten.<br />

4. Primes encaissees en Suisse, en 1910, par les societes d'assurances autorisees et par les etablissements cantonaux d'assurances contre l'incendie.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

versieherung.<br />

,lssurances<br />

nie<br />

Wohnbevölkerung<br />

1. Dezember<br />

19101)<br />

Population<br />

rgsident e<br />

ier d gcembr<br />

Lebens-<br />

Unfallversicherung<br />

Assurances<br />

accidents<br />

Feuerversieherung<br />

Assurances incen die<br />

Reihen-<br />

AssuraZie(<br />

'<br />

S<br />

bris<br />

des<br />

Glas.<br />

versicherung<br />

Versieberung<br />

ge gen<br />

IYasser-<br />

Diebstahl-<br />

u.Kautions-<br />

"'sieherung<br />

leitungsschälen<br />

Assurances<br />

conduit, s<br />

Assurances<br />

vot e t<br />

cautionne-<br />

Kreditversiebe<br />

11<br />

flehversiehrung<br />

rung<br />

Assurancera<br />

n ces<br />

A ssu-<br />

de<br />

b gtail<br />

crgdit<br />

11. g I-<br />

d-e<br />

versieherung<br />

Assurances<br />

Iransports<br />

Total<br />

Per Kopf<br />

der<br />

Bevölkerung<br />

Par tgle<br />

de<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 0 10 1 I 12 18 14 15 1 16<br />

Zürich . . . 503,905 12,489,841 5,033,705 1,631,992 899,701 81,430 20,068 147,698 51,073 49,034 120,383 804,276 21,339,201 42.35 3.<br />

Bern . . . 645,877 6,563,164 3,273,619 2,243,881 1,465,339 54,601 27,599 68,435 25,278 114,710 1 9 6,663 79,921 14,113,210 21.85 13.<br />

Luzern . . . 167,223 1,963,084 950,659 546.467 437,610 22,563 7,936 17,886 1,859 40,376 171,069 45,138 4,204,647 25.14 9.<br />

Uri . . . . 22,113 109,395 95,069 81,301 - 494 2,000 898 - 2,596 - 166 291,919 13.20 21.<br />

Schwyz . . 58,428 456,738 182,299 359,380 - - 2,303 260 1, 844 - 4,668 29,390 7,391 1,044,273 17.87 18.<br />

Obwalden . . 17,161 96,463 57,540 75,688 -- 1,300 1,776 1,225 822 3,777 60 238,662 1.3.91 20.<br />

Nidwalden 03,788 160,697 65,937 29,668 30,076 188 40 478 254 8,935 '77 296,450 21.50 14.<br />

Glarus . . • 33,316 466,495 288,427 251,309 61,955 895 70 7,346 -- 3,602 28 40,541 1,120,668 33.64 4.<br />

Zug . . . . 28,156 240,857 162,093 121,298 70,645 1,370 1,641 7,162 - 13,892 25,932 15,545 660,435 23.46 10.<br />

Fribourg . . 139,654 543,558 274,677 607,829 108,258 6,688 2,303 4,543 1,350 27,266 27,275 6,108 1,609,855 11.53 22.<br />

Solothurn . . 017,040 1,297,124 496,459 511,160 207,600 5,948 1,470 8,266 2,678 16,288 36,072 34,300 2,617,366 22.36 12.<br />

Basel-Stadt . 135,918 3,829,615 1,663,967 646,100 14 7,2 9 8 28,242 887 54,064 8,366 20,500 1,214 428,593 6,828,846 50.24 1.<br />

Basel-Land . 76,488 451,130 292,663 172,292 155,960 280 - 5,538 5,525 17,585 21,870 1,720 1,124,563 14.70 19.<br />

Schaffhausen . 46,097 641,749 406,565 169,37 2 118,738 3,064 875 10,731 -- 17,850 38,453 32,522 1,433,859 31.10 5.<br />

AppenzellA,-Rh, 57,973 540,547 250,059 166,333 103,320 764 - 1,530 - 4,449 15,700 23,220 1,105,922 19.08 17.<br />

Appenzell I.-Rh. 14,659 50,884 20,698 48,624 - -<br />

101 - 414 1,169 66 121,956 8.32 24.<br />

St. Gallen . . 302,896 4,367,700 2,188,650 1,211,926 475,3 90 24,285 6,273 37,352 4,458 24,357 52,766 175,032 8,568,189 28.2.9 6.<br />

Graubünden . 117,069 965,756 881,561 521,138 - 01,245 13,411 14,467 -- 13,834 - 1,873 2,423,285 20.70 15.<br />

Aargau . . 230,634 1, 9 70,673 1,162,897 767,066 439,461 8,147 3,029 16,458 2,225 59,183 120,569 21,212 4,570,920 19.82 16.<br />

Thurgau . • 1 34,9 1 7 1 ,473,95 2 1,096,889 623,612 276,880 5,585 208 19,151 3,416 16,992 42,487 21,795 3,580,967 26.54 8.<br />

Tessin . . . 156,166 863,526 549,268 332,884 - 7,030 1,898 6,624 - 8,156 - 5,492 1,774,878 11.37 23.<br />

Vaud . . . 317,457 3,431,996 1,617,21 9 356,982 1,630,338 54,375 33,877 30,385 7,468 96,752 90,161 52,965 7,402,508 23.32 11.<br />

Valais . . . 128,381 298,801, 371,041 289,123 - 3,191 1,363 2,464 - 13,635 1,895 7,206 982,719 7.65 25.<br />

Neuchittel . . 133,061 2,061,657 730,936 320,426 390,370 18 ,5 8 3 7,610 31,244 5,850 1 3,947 51,835 127,813 3,760,277 28.26 7.<br />

GreiAve . . . 1 54,906 4,519,075 1,350,355 909,287 _ 72,240 1 7,45 8 75,904 2,268 17,724 40,525 110,349 7, 11 5, 18 5 45.93 2.<br />

Ausland oder<br />

unbestimmt - 2,824,62y 101,283 126,101 - 2,429 - 3,641 97,167 5,481 - 736,158 3,896,887 -<br />

Total 3,753, 293 52,679,104 23,564,535 1 3, 121 ,239 7,018,939 417,251 151,992 575,435 218,981 598,367 1,098,168 2,783,640 102,227,651 a. 27.24<br />

b. 26.20<br />

*) Abzüglich Rückversicherung bei konzessionierten privaten Versielierungsanstaltei . Berechnet a) unter Einschluss, b) unter Ausschluss der iin A' slande oder<br />

unbestimmt erfolgten Zahlungen. --- •) Mduction faite des reassurances aux socia gs priv ges autorisg,es, caleulle en tenant compte, ou non, des paiements ind ,:termin gs n .9 n<br />

effectuAs ii l'aranger. - ') Geprüfte Ergebnisse der eidg. Volkszaliin2‚ vom 1. Dez. 1910. - 1 ) 1?. gszdtats dgfinitifs du reeensement fj,di",r(r1 de 1« nonzdation du 1e, d gc. 1010.<br />

Transportversicherung<br />

Assurances<br />

gride<br />

private kantonale*<br />

1910 1 )<br />

p riv ges cantonales ',"<br />

glaces d'eau ment<br />

peu-<br />

lation<br />

• Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

folge<br />

Rang


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, banque-s., prix• 165<br />

5. Versicherung gegen Unfall und Wasserleitungsschäden, Transportund<br />

Rückversicherung, 1910.<br />

5. Assurance-accidents, conduites d'eau, transports et reassurances pendant Pannee 1910.<br />

Gesellschaften<br />

Societes<br />

Prämien-<br />

Einnahme<br />

in der Schweiz<br />

19:0<br />

Prines<br />

encaissges<br />

en Suisse,<br />

rgassurances<br />

comprises<br />

1910<br />

Fr.<br />

Gründungsjahr<br />

Annge<br />

de fondation<br />

überhaupt<br />

souscrit<br />

Fr.<br />

Aktienkapital<br />

Capital social<br />

einbezahlt<br />

versg<br />

Fr.<br />

Kapital- u.dgl.<br />

Reserven<br />

Rgserves<br />

statutaires<br />

et spiciales<br />

Fr.<br />

2 3 4 6<br />

Unfallversicherungs-Gesellschaft en.<br />

SociMs-accidents.<br />

Schweizerische — Suisses<br />

Basler Lebens-Versich.-Ges., Basel 1864 10,000,000 2,000,000 2,511,536 472,632<br />

"Zürich", Zürich 1872 10,000,000 6,000,000 7,905,582 7,608,483<br />

Unf-Vers.-Aktienges., Winterthur 1875 5,000,000 2,500,000 7,915,573 8,156,922<br />

Helvetia, Zürich 1894 560,000 280,000 720,000 2,654,414<br />

Schweiz. National Vers.-Ges., Basel 1883/198 5,000,000 1,000,000 847,943 532,747<br />

Assur. rautuell e vaudoise, Lausanne 1895 2oo,000 50,000 612,535 1,338,771<br />

Deutsche — Alleetandes<br />

Allg. R.-C. u. L.-V.-B.Teut. i. Leipzig 1852 2,250,000 562,500 1) 2,305,141 64,396<br />

Rhenania, Köln 1872 3,750,000 750,000 1,958,386 319,652<br />

Mannheimer Vers.-G., Mannheim . 1879 10,000,000 2,500,000 2) 2,670,1 76 101,047<br />

Köln. Unf.-Vers.-Aktienges., Köln 1880 6,250,000 1,562,500 3) 4,266,168 94,320<br />

Oberrhein. Vers.-Ges., Mannheim 1886 6,250,000 1,562,500 1,562,500 178,422<br />

Allianz, Vers.-Aktien-Ges., Berlin 1889 12,500,000 3,125,000 7,81 2,500 158,861<br />

Frankfurter Transport-, Unfall- u.<br />

Glas-Vers.-A.-G. in Frankfurt . 1865 25,000,000 3,750,000 10,662,500 20,653<br />

Französische — Franeaises.<br />

La Preservatrice, Paris . . 1864 5,000,000 1,250,000 11,454,258 963,941<br />

Le Soleil-Securite generale, Paris 1865 10,000,000 2,500,000 3,253,005 399,153<br />

La Providence, Paris 1881 5,000,000 1,250,000 5,500,000<br />

L'Urbaine et la Seine, Paris 4) . 1880 12,000,000 3,000,000 5,400,000 2,994<br />

Italienische — Ralienne.<br />

L'Assicuratrice italiana, Milano . 1898 5,000,000 1,500,000 1,428,155 466,417<br />

1) Davon Fr. 1,390,520 spezielle Kriegsreserve der L und Fr. 306,250 Risikoreserve für U.<br />

2) Spezielle Rückversicherungsreserve für T.<br />

3) Inklusive ausserordentliche Schadenreserve von Fr. 1,250,000.<br />

') War in der Schweiz bis Ende 1908 konzessioniert für die Invaliditätsversicherung als Ergänzung zur<br />

Kapitalversicherung auf den Todesfall.<br />

5 ) Hat am 1. Juli 1901 auf die schweizerische Konzession verzichtet und am 1. Januar 1904 ihr schweizerisches<br />

Portefeuille bei der Assicuratrice Italiana in Mailand rückversichert.<br />

1) Dont fr. 1,390,520 r gserve sp gcielle de guerre de L et fr. 306,250 rgserve pour risques pour U.<br />

2) Reserve spgciale pour r gassurances pour T.<br />

3) Y compris r gserve extraordinaire pour dommages de fr. 1,250,000.<br />

') Sociit g concessionn ge jusqu'a fin 1908 pour l'assurance-invaliditg ramme complazent de l'assurance du capital<br />

en cas de dgc-üs.<br />

5 ) A renonc g le 1., ,juillet 1901 et sa concession en Suisse et a r gassurg le ler janvier 1904 son portefeuille suisse<br />

aupri:s de l'„Assicuratrice Italiana", it Milan.


166 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

Gesellschaften<br />

Societes<br />

Prämien-<br />

Grün- Aktienkapita Kapital- u.dgl.<br />

Einnahme<br />

in der schweiz<br />

dungs- Capital social<br />

Reserven<br />

1910 1,<br />

Jahr<br />

Prim es<br />

Raerves encaisse-es<br />

Annee<br />

überhaupt einbezahlt _<br />

de fon-<br />

en Suisse<br />

Kassuranees<br />

souscrit verse et spe'ciales comprises<br />

dation<br />

1910<br />

F r. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

Yersither. gegen Wasserleitgs.-Schäden.<br />

Societas-conduites d'eau.<br />

Union Suisse, Crenve . . . . 1887 1,000,000 250,000 193,000 71,835<br />

Schweizer. National-V. G., Basel . 1883/98 5,000,000 ' 1,000,000 847,943 17.751<br />

Kölnische Glas-Vers:-A. G, Köln . 18So 375,000 93,750 262,500 2,281<br />

Assurance generale des eaux, Lyon 1887 2,000,000 1,250,000 273,440 58,917<br />

Transportversicherungs-Gesellschaften.<br />

Societas-transports.<br />

Schweizerische - Suisses.<br />

Helvetia, St. Gallen 1858 10,000,000 2,000,000 2,950,611 437,060<br />

Basler-Transport, Basel . . . 1864:65 5,060,000 1,000,000 1,234,232 421,538<br />

" Schweiz", Zürich 1869 5,000,000 1,000,000 1,300,000 642,783<br />

La Neuchäteloise, Zürich . . . 1870 2,000,000 400,000 450,000 99,061<br />

Eidg. Transp.-Vers.-Ges., Zürich 1881 5,000,000 3,000,000 420,000 794,542<br />

Schweiz. National-V.-Ges., Basel . 1883/98 5,000,000 1,000,000 847,943 199,029<br />

Deutsche - Allemandes.<br />

Schles. Feuer-Vers.-Ges., Breslau 1848 11,250,000 2,250,000 2,397,500 2,610 I<br />

Norddeutsche Vers.-G., Hamburg 1857 35,625,000 3,906,250 3,962,695 115,997<br />

Rhein.-Westf. Lloyd, M.-Gladbach 1867 6,251,250 625,125 992,325 94,136<br />

Rhenania, Köln 1872 3,750,000 750,000 1,958,386 800<br />

Mannh. Versieh.-Ges., Mannheim 1879 10,000,000 2,500,000 2,970,176 20,337<br />

1 I<br />

Oberrhein. Vers.-Ges., Mannheim 1886 6,250,000 3,562,500 3,562,500 6,575<br />

Allianz, Vers.-Aktien-Ges., Berlin 1889 12,500,000 3,125,000 7,812,500 67,808<br />

Badische Assek.-Ges., Mannheim 1840 3,750,000 937,500 2,187,500 48,488<br />

Englische - Anglaise.<br />

The Marine I. C., London . . . 1836 25,000,000 4,500,000 31,538,835 51,806<br />

Rückversicherungs-Gesellsehaften.<br />

Societes-reassruance.<br />

Schweiz Rückvers.-Ges., Zürich . 1864 10,000,000 2,500,000 2,350,000 16,517,236<br />

Basler Rückvers.-Ges., Basel . . 1869 1,500,000 300,000 511,084 736,383<br />

PrudenCa, Akt.-Gesellsch., Zürich 1875 3,000,000 750,000 617,761 3,469,664<br />

Berner Rückvers.-Ges. in Bern . 3 909 2,000,000 400,000 12,500 477,036


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 167<br />

6. Versicherung gegen Brand, Glas- und Viehverlust und Hagel im Jahre 1910.<br />

6. Assurance-incendie, bris de glaces, bestiaux et grele pendant Pannee 1910.<br />

Gesellschaften<br />

Societds<br />

Feuerversicherung.<br />

Assurance-incendie.<br />

Aktienkapital<br />

Capital social<br />

Gründungsjahr<br />

Kapitalu.<br />

dergl.<br />

Reserven<br />

Versicher.-<br />

Bestand Ende<br />

1910 in der<br />

Schweiz<br />

Prämien-<br />

Einnahme<br />

1910 in der<br />

Schweiz<br />

Anne<br />

lüserves Assurances Primes<br />

de im ganzen einbezahlt<br />

en cours encaissgest<br />

statataires fin 1910 en Suisse'<br />

fondation<br />

souscrit verse et spkiales en Suisse en 1910<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

3 4 5 6 7<br />

1. Schweiz. Mobiliar-Vers.-Ges., Bern . 1826 7,886,704 3,3 23,533,433 3,907,642<br />

2. Helvetia, St. Gallen 1861 10,000,000 2,000,000 6,860,460 2,640,498,033 3,091,378<br />

3. Basler Vers.-Ges. gegen Feuer, Basel 1863 I 0,000,000 2,000,000 4,544,000 1,736,341,100 1,828,168<br />

4. Emmenth. Mob.-Vers.-Ges., Biglen . 1874 559,754 164,028,750 162,690<br />

5. Leipziger Feuer-Vers.-Aust., Leipzig. 1819 7,500,000 7,500,000 4,750,464 33 8,759,50 5 385,191<br />

6. Feuervers.-Bank für Deutschl., Gotha 1821 62,320,600 151,942<br />

7. Aachener-Münchener Feuer-Vers.-Ges., Aachen • 1825 11,250,000 2,250,000 10,250,000 263,212,108 124,870<br />

8. Schlesische Feuervers.-Ges., Breslau 1848 11,250,000 2,250,000 2,397,500 129,162,720 174,732<br />

9. Hamb.-Bremer F.-Vers.-Ges., Hamb. 1854 7,500,625 4,788,781 2,875,000 70,118,183 67,979<br />

Gladb.Feuervers.-Akt.-Ges..M.-Gladb. 1861 7,500,000 1,500,000 2,787,500 152,5 9 3,364 166,875<br />

11. Comp. d'Assur. generales, Paris 1819 2,000,000 2,000,000 21,944,176 15, 9 79,066 19,338<br />

12. Le Phenix, Paris 1819 4,000,000 4,000,000 21,521,434 604,435,380 626,915<br />

13. La Nationale, Paris 1820 I 0,000,000 2,500,000 10,000,000 102,369,489 65,085<br />

114. L'Union, Paris 1828 10,000,000 2,500,000 12,435,000 394,611 ,460 335,457<br />

15. La France, Paris 1837 10,000,000 2,500,000 6,106,228 93,7 82,544 106,813<br />

16. La Providence, Paris 1838 5,000,000 1,250,000 5,010,244 46,595,42 3 40,259<br />

17. L'Urbaine, Paris 1838 5,000,000 1,250,000 5,820,000 364,966,605 602,637<br />

18. Le Nord, Paris 1840 2,000,000 500,000 3,457,010 24,809,845 28,356<br />

19. La Fonciere, Paris 1877 10,000,000 10,000,000 4,822,390 63,40 5,99 6 50,308<br />

,20. Comp. di assicuraz. di Milano, Mailand 1826 1,851,200 370,240 4,003,818 15,334,968 13,227<br />

121. The Phoenix, London 1782 7°,047,5°0 9,549,500 23,988,998 85 9 ,756,023 1,095,980<br />

22. The Northern, London 1836 75,000,000 7,500,000 25,841,748 46,241,265 69,341<br />

Glasversicherung.<br />

Assurance-bris de. glaces.<br />

1. Schweiz. National-V.-G., Basel . . 1883/98 5,000,000 I ,000,000 847,943 1,056,998 27,034<br />

2. Union suisse, Geneve 1887 1,000,000 250,000 193,000 5,779, 120 150,1401<br />

3. Schlesische Feuervers.-Ges., Breslau 1848 11,250,000 2,250,000 2,397,500 4 13,807 8,288<br />

4. Gladb.Feuervers.-Akt.-Ges.,111.-Gladb. 1861 7,500,000 1,500,000 2,787,000 5 9 5,821 18,450<br />

5. Allg. Spiegelglas-Versich.-Ges., Berlin 1863 375,000 93,75° 156,250 1 ,534,940 41,490'<br />

6. Brandenb.Spiegelvers.-Ges.,Brandenb,<br />

7. Bremer Spiegelgl.-Vers.-Ges., Bremen<br />

1864<br />

1865<br />

750,000 187,500 67,397<br />

175,600<br />

2,810,490<br />

561,887<br />

85,916<br />

13,164<br />

8. Köln. Glas-Vers.-A.-Gesellsch., Köln 1880 375,000 93,750 262,500 2,303,502 50,851<br />

9. Oberrheinische Vers.-Ges., Mannheim 1886 6,250,000 1,562,500 1,562,500 333,77 6 11,8931<br />

Viehversicherung.<br />

Assurance-bestiaux.<br />

1. Mutuelle chevaline suisse, Lausanne .<br />

2. Bad. Pferde-Vers.-Anst., Karlsruhe .<br />

3. La Garantie federale, Paris . . .<br />

Hagelversicherung.<br />

Assurance-grgle.<br />

1901<br />

1879<br />

1865<br />

1 5,000 8,000 8,100<br />

250,415<br />

107,035<br />

5,911,055<br />

2,699,133<br />

7,481,230<br />

182,660,<br />

130,2981,<br />

285,409'<br />

1. Schweiz. Hagel-Vers.-Ges., Zürich . 1880 3,465,405 67,420,780 1,060,603<br />

2. La Paragrele, Neuchätel . . . 1875 185,550 625,020 37,565


1<br />

168 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurance-s, banques, prix.<br />

7. Rechnungsergebnisse der Schweiz. Ragelversicherungs-Gesellschaft.<br />

7. Recettes et depenses de la Societe suisse d'assurance contre la grele.<br />

a. Gewinn- und Verlustrechnung für 1892-1910.<br />

a. Comptes de profits et pertes pour les annees 1892-1910.<br />

Einnahmen - Recettes<br />

Ausgaben - 4penSeS<br />

Jahr<br />

Annes<br />

1892<br />

1893<br />

1894<br />

1895<br />

1896<br />

1897<br />

1898<br />

1899<br />

1900<br />

1901<br />

1902<br />

1903<br />

1904<br />

1905<br />

1906<br />

1907<br />

1908<br />

1909<br />

1910<br />

Nachschuss . Andere Verwaltung<br />

prämien Einnahmen Summa und<br />

abz. Einbussen (strafprämielit te . der<br />

Schadenvergütungen<br />

Verlust<br />

Steuern<br />

Vorprämien<br />

Contribution Autres Einnahmen<br />

Adminis- Ge"i""<br />

Primes suppli- recettes Hontant Indemnitis tration 136nece Perte<br />

mentaires (amendes.,<br />

et<br />

saus les pertes etc.)<br />

des recettes<br />

impöts<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

2 3 4 5 7 8 9<br />

347,3 2 3 5,193 352,516 172,704 56,218 223,594<br />

456,600 20,540 467,140 173,730 63,183 230.227 -<br />

5 6 7, 661 24,233 582,894 520,527 71,178 189 -<br />

582,648 20,672 603,320 452,237 87,245 64,838 -<br />

716,068 24,929 740,997 628,279 220,238 2,480<br />

703,220 23,649 726,869 595,963 101,373<br />

846,057 32,045 877,102 455,893 114,077<br />

29,533 -<br />

307,233 -<br />

7 2 3,6 3 2 33,072 756,704 546, 1 24 -<br />

105,060 105,520<br />

762,760 54,325 817,075 576,295 213,447 227,333<br />

7 01 ,599 65,749 767,348 580,704 120,054 66,590 --<br />

6 75, o2 5 64,236 739,251 649,812 115,462 26,023<br />

8o8,5o6 67,026 875,532 I389,911 112,658 372,882<br />

844,5 2 5 78,803 923,328 556,249 12 9, 2 37 237,842<br />

879,950 96,586 976,536 684,837 1 33,955 257,744 -<br />

930,0 54 104,812 2,034,366 308,364 125,961 600,042 -<br />

879,176 112,562 991,736 1,001,745 254,8 90 264,899<br />

2,036,588 - ' 115,789 1,152,377 903,925 279,508 68,944 -<br />

961,491 220,003 1 ,08 1 ,494 310,167 1 47,43 0 62 3,8 97 -<br />

1,060,603 - 149,114 1,209,717 I 1,104,378 191,628 - 88,306<br />

b. Verhältnis der einzelnen Posten zur Versicherungssumme.<br />

b. Rapport des differents postes ä la somme assuree.<br />

•<br />

Auf Fr. 100 Versicherungssumme kommen<br />

Recettes et (Mpenses pour 100 frs. assuris<br />

v ersieherungs-<br />

Einnahmen -- Recettes Ausgaben - Mpenses<br />

Jahr Policen summen<br />

Verwaltung<br />

und<br />

Steuern Gewinn Verlust<br />

136nece Perte<br />

Nacbschnssprämiert<br />

Andere<br />

Schaden-<br />

Annees Polices Sommes<br />

ver-<br />

Vorprämien<br />

Einnahmen<br />

assures Contri- Total gütungen<br />

Primes butions Auees<br />

recettes<br />

supplimentaires<br />

Indemnite's<br />

.ildministration<br />

et impöts<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

'<br />

i I<br />

I ;<br />

i<br />

j<br />

1 .2 I3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

1892 22,22o i 20,479,340 2.69 - 0.03 1.72 0.85 0.32 0.60 -<br />

1893 26,673 23,766,350 1.92 - 0.04 1.96 0.73 0.27 0.96 -<br />

1894 31,140 29,280,050 2.94 0.05 1.99 I .74 0.27 0.00 -<br />

1895 33,681 29,231,790 1.99 - 0.07 2.06 1.54 0.24 0.22 -<br />

1896 37,404 33,7 2 5,790 2.12 - 0.08 2.20 I .86 0.30 0.01 -<br />

1897 38.522 33,123,910 2.12 - 0.07 2.19 1.80 0.33 0.09 -<br />

1898 42,597 38,767,300 2.18 0.08 j 2.26 I . I 7 0.30 o.8o -<br />

1899 42,578 36,452,820 2. 98<br />

_____<br />

0.09 2.07 0.29 0.29 1.49<br />

1900 43,397 37,842,500 2.01 0.14 2.1 1.52 0.30 0.33<br />

1901 43,273 37, 249,900 1.88 - 0.18 2.06 1.56 0.32 0.18 _<br />

1902 44,499 37,7 62 , 1 60 1 .79 - 0.17 1.96 2.72 I0.07<br />

0.30 --<br />

1903 47,820 43,295,820 1.87 0.15 2.02 0.90 0.26 o.86 -<br />

1904 50,444 46,765,840 1.80 0.17 1 1.97 1.19 0.28 0.50 ___.<br />

1905 52,913 49,657,870 1.77<br />

___<br />

0.20 jj 1.97 1.38 0.27 0.32 -<br />

1906 55,454 55,795,9 20 1. 73 0.19 1 2.92 0.57 0.23 I . I 2 -<br />

1907 55,560<br />

0.20 1.79<br />

55,264,780 1. 59 1.81 0.28 - 0.30<br />

19e8 59,839 6 4 ,307,180 1.61 0.18 1.7 9 2.41 0.28 0.11 -<br />

1909 58,463 62,305,650<br />

0.19<br />

1. 54 2.74 0.50 0.24 1.00 -<br />

1910 I 60.456 67,420,780 2.57 0.22 1.79 1.64 0.28 0,83


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- XI. Cmnlene, assttranees, banques, prix. 169<br />

8. Die kantonalen Brandversicherungsanstalten im Jahre 1910.<br />

8. Etablissements cantonaux d'assurance contre l'incendie en 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

1 2 1<br />

Versicherte<br />

Summe<br />

Sommes<br />

as,sudes<br />

Davon rückversichert bei<br />

Privatgesellschaften<br />

Dont en rgassurance auprZs de<br />

sociags<br />

An nee<br />

de<br />

fondation<br />

schweizerischen<br />

suisses<br />

ausländischen<br />

gtran g es<br />

Reservefonds<br />

am End<br />

Gründungsjahr<br />

Prämieneinnahme<br />

1910<br />

Primes<br />

encaisAes<br />

en 1910<br />

Rechnungsjahres<br />

Fonds<br />

de riserve<br />

la .fin<br />

de l'exercice<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

3<br />

1<br />

4 5 6 7<br />

I. Für Immobiliarversicherung. -- Assurance im, nobiliere.<br />

Zürich 1808<br />

Bern 1806<br />

Luzern 1810<br />

Nidwalden 1884<br />

Glarus<br />

181i<br />

Zug 1812<br />

Fribourg 1812<br />

Solothurn 2809<br />

Basel-Stadt 1807<br />

Basel-Land 1 833<br />

Schaffhausen 1812<br />

Appenzell A.-Rh. 1841<br />

St. Gallen 1807<br />

Aargau 1805<br />

Thurgau') 1806<br />

Vaud 1811<br />

Neuchätel 1810<br />

1,798,776,250<br />

1,501,395,500 161,942,563<br />

899,701<br />

2,051,924<br />

5,000,000<br />

3)9,594,532<br />

2)426,514,350 2) 20,659,808 476,101 4) 1,060,067<br />

33,392,350 8,506,895 37,246 554,227<br />

95,052,600 2,869,100 47,526 3,092,661<br />

64,872,850 70,645 327,095<br />

231,874,018 1 85,499,214 428,967 4) 635,336<br />

256,089,935 179,262,955 425,115 1,393,072<br />

539,414,600 202,280,475 202,280,475 246,658 5 3,179,758<br />

156,455,575 245,732 83,750 256,456 4) 1,036,275<br />

1)148,906,300 118,738 1,522,407<br />

148,991,900 103,3 1 9 4,246,752<br />

808,212,000 484,927,201) 9 18,974 6) 2,028,991<br />

526,518,455 3,931,328 173,139,693 611,542 7) 2,057,005<br />

381,364,400 286,023,300 385,972 10) 184,000<br />

1,087,236,327 326,170,898 1,263,543 8) 8,673,288<br />

430,924,500 39 0,370 I 703,231<br />

II. Für Mobiliarversicherung.. — Assurance<br />

Glarus<br />

Vaud<br />

1895<br />

1849<br />

35,094,762<br />

673,541,674 202,062,502<br />

16,551<br />

680,058<br />

611,652<br />

9) 4,786,308<br />

Total<br />

9,344,627,345 9,329,406<br />

50,686,647<br />

2,429,885,888<br />

1) Das Versicherungsjahr erstreckt sieh vorn 1. Mai 1910 bis 31. Dezember 1910. — 2) Auf Anfang 1910. —<br />

3) Inklusive Prämienreserve der rückversicherten Brandkassen. — 4 ) Die erst im folgenden Jahre zu beziehende<br />

Prämie für das Versicherungsjahr wird als Aktivum eingerechnet. — 5 ) Die noch nicht bezogenen<br />

Prämien pro 1910 sind in den Aktiven nicht inbegriffen. — 6) Ohne Aktivsaldo der Betriebs-Rechnung und<br />

des h ontos „Feuerlöschwesen • auf Ende 1910. — 7 ) Inklusive Rückversicherungsfonds und Spezialreserve. —<br />

8 ) Abzüglich Fr. 323,623 für noch nicht bezahlte Schäden aus dem Berichtsjahre. — 9 ) Abzüglich Fr. 93.183 für<br />

noch nicht bezahlte Schäden aus dem Berichtsjahre. – 10) Erst Ende 1910 wurde ein Reservefonds gebildet.<br />

1) L'exercice tourt du ler m(ai 1910 au 31 de-cembre 1910. — 2) Au commencement de 1910. — Y compris la<br />

raerve pour risques de r gassurance en cours. — 4) On a compte ici comme actif les primes a percevoir pour<br />

l'exercice pendant l'anne-e suivante. — 5) Les primes non encore encaisse-es paar 1910 ne sont pas comprises dans<br />

l'actzf. -- 6) Sans le solde actif du .compte d'exploitation et du compte du „service des incendies", fin 1910. —<br />

7 ) Y compris la raerve pour Kassurance. — 8 ) Hon compris fr. 323,623 pour sinistres de 1910, restant ä regler.<br />

— Non compris fr. 93,183 pour sinistres de 1910, restant cc •-jgler. — 10 ) En 1910 seulement it a ac cr ge un fonds<br />

de rgserve.


C. Banken. - C. Banques.<br />

Schweizerische National batik.<br />

.Banque nationale misse.<br />

1. Monatsdurchschnitte einiger Bilanzpositionen 1911 und <strong>1912</strong>.<br />

1. Moyennes mensuelles de divers postes du bilan 1911 et <strong>1912</strong>.<br />

Aktiva - Actif<br />

Passiva - Passif<br />

Sonstige<br />

Kasse n-<br />

Metallbestand<br />

bestünde Guthaben Guthaben<br />

(Gold in (eigene lin bei Korre. der Bilanz-<br />

Barren un d fremde Noten.<br />

Münzen, Scheidemünzen<br />

etc.) Kassen-<br />

Portevorschüsse<br />

Gesamter<br />

Lombard-<br />

spondenten<br />

Notenumlauf<br />

Guthaben<br />

Girokunden<br />

summe<br />

Fünffrankenstücke)<br />

Autres bestand feuille<br />

schritten AMirG"d"<br />

Eigene<br />

Wert-<br />

Jahr und Monat<br />

Avoir<br />

der<br />

valeurs Avances de la Billets des titu- Deponenten Total<br />

Anne et mois<br />

en caisse<br />

Encaisse<br />

Montant Porte- sur<br />

Banque Fonds en Zaires des<br />

1 (propres<br />

maallique<br />

Titres<br />

billets, total en feuille nantissement<br />

correstion<br />

comptes<br />

chez ses propres circula-<br />

de Deöls ecritures<br />

(02' en billets caisse<br />

lingots et d'autres<br />

monnayt,,, banques,<br />

pon-<br />

dants<br />

ments<br />

de vire-<br />

monnaie<br />

e7cus) d'appoint,<br />

etc.)<br />

In runden tausend Franken - en 1000 francs<br />

2 2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

lt )11.<br />

Januar - -fallvier 168,341 80,802 249,743 118,482 8,295 20,228 37,622 25,333 2 53,68 5 14,635 52,138 458,903<br />

Februar - Ncrier 170,435 92,335 262,816 96,471 7,167 11,02 9 38, 1 48 25,333 238,691 1 4,345 49,55 1 459,597<br />

März - Mars 169,588 87,564 2 57, 1 5 2 98 ,035 5,797 12,3 11 33,461 2 5,398 240,258 15,908 40,559 462,347<br />

April - - Avril 167,911 78,868 246,779 1 04,829 7,772 11,374 29 , 962 25,586 245,581 15,002 41,150 471,594<br />

Mai - Mai 171,776 83,929 255,705 105,286 7,37 2 8,974 29,444 2 5,5 86 244,884 15,068 42,606 485,719<br />

Juni -- Juin 178,551 86,505 265,056 90,087 7,130 10,600 30,996 25,586 237,815 17,568 42,128 494,732<br />

Juli - Jaillel 177,023 65,144 242 ,i 6 7 99,7 6 3 8,058 11,756 24, 8 73 25,586 250,080 13,687 36,994 490,783<br />

.<br />

August - Aoül 179,998 61,767 241,765 98,06 5 7,028 13,211 26,766 25,586 249,7 0 7 24,213 41,245 504,393<br />

September - Seplewbrc 179,564 58,541 238,105 116,468 6,324 15,272 26,946 25,586 257,155 24,202 41,807 508,781<br />

Oktober - - Oclobre . . . . . . 172,668 59,777 2 3 2,445 1 39,7 16 5,199 1 4,540 2 5,974 2 5,586 274,642 18,159 42,628 510,770<br />

November -- Novenibre .. . . . 171,973 54,995 226,968 139,326 6,982 15,120 23,179 25,586 2 77,037 1 7,01 9 4 1 , 837 516,647<br />

Dezember -- Dkembre 170,866 68,470 23 9,336 129,501 7,528 15,493 22,638 25,586 271,863 14, 999 37,155 523,382<br />

Durchschnitt Moyennc 1911 173,311 73,005 246,326 111 ,335 7,037 12 ,50 9 29,115 25,529 253,573 16,261 42,429 490,964<br />

I


-- -<br />

Aktiva - Actif<br />

-------- ---<br />

Passiva - Passif<br />

Jahr und Monat<br />

Annee et mois<br />

Metallbestand<br />

(Gold in<br />

Ila no n und<br />

Münzen,<br />

Sonstige<br />

Kaen- Kassen<br />

s<br />

bestünde Guthabe Guthaben<br />

(eigene un<br />

bei Kor respondenten<br />

Noten-<br />

Gi rokunden<br />

der<br />

fremde Noten.<br />

Scheidemünzen<br />

etc.) Kassen-<br />

Portevorschlisse<br />

Wert Eigene<br />

umlauf<br />

Gesamter<br />

Lombard-<br />

_<br />

A.utres bsstand fenille<br />

schritten Avoir Gelder<br />

Avoir<br />

Fünffranken-<br />

stücke)<br />

En coisse<br />

maallique<br />

(o• en<br />

ling ots et<br />

monnaye,<br />

6cus '<br />

valeurs<br />

en misse<br />

6,„.0 t„. es Aro btant Porte-<br />

billets,<br />

billets<br />

d'autres<br />

banques ,<br />

rt);:pn o ait.ezt<br />

etc )<br />

total en<br />

eaisse<br />

feuille<br />

Avan ces<br />

sur<br />

nantissemeist<br />

Titres<br />

Fonds<br />

propr es<br />

In runden tausend Frau ken - en 1000 fr anes<br />

de la<br />

Banque<br />

eh ez ses<br />

eor respondants<br />

Billets<br />

en<br />

circulation<br />

Guthaben<br />

des titulair<br />

es<br />

Deponenten<br />

de Mpöts<br />

eo in ptes<br />

de virements<br />

1 2 3 4 3 6 7 8 9 19 11 1: 13<br />

1141e.<br />

Januar --- Janvier . . ...... 172,736 87,327 260,063 123,332 8,816 16,199 17,814 25,586 268;182 17,622 31,547 526,971<br />

Februar - Kwri er 176,429 9 1,683 268,112 99,605 7,531 13,993 15,540 25,586 249,884 16,597 25,040 503,883<br />

März --- Mars 775,563 80,415 2 55,97 8 99,94 1 7,416 13,032 13,660 25,660 252,612 14,021 21,704 488,785<br />

April --- April 173,224 72,762 245,986 107,206 8,288 12,8 9 6 1 3,935 25,843 258,033 16,889 21,432 480,465<br />

Mai -- Mai<br />

.<br />

171,807 68,847 240,654 10 5,443 12,609 12,695 15,216 25,843 260,920 15,125 23,026 479,186<br />

Juni - Juin .... . I 72,927 77,137 250,064 100,923 12,366 12 , 3 8 1 1 5,093 25,843 254,026 96,303 24,277 482,173<br />

Juli Ju Mei 178,244 70,854 249,098 101,336 15,952 12,095 15,863 2 5,843 268,759 13,687 23,1 4 1 476,698<br />

August - Ami 188,193 67,033 255,226 97,509 16,149 9,861 18,252 25,843 268,579 15,106 28,174 469,306<br />

September - Sepl embre 190,924 71,730 262,654 106,350 1 5,37 8 7,814 97,016' 25,843 273,147 17,114 26,800 475,162<br />

Oktober ---- ()clob) . e 190,930 74,202 265,132 11 9,412 1 3,334 7,5 8 3 18 ,5 20 25,843 28 2 ,30 7 1 7,45 8 2 9,684 500,499<br />

November Novembre 191,932 69,627 261,559 736,343 13, 9 50 7,388 18,051 25,843 295,620 19,919 31,448 537,888<br />

Dezember -- Meembre 189,376 71,309 260,685 142,318 14,780 7,146 1 9,716 25,843 298,290 16,753 33,987 559,120<br />

Bilanzsumme<br />

Total<br />

des<br />

6e/tures<br />

CD<br />

CD<br />

-c5*<br />

rs<br />

crq<br />

Gd<br />

9,<br />

cv<br />

CD<br />

k<br />

ti<br />

C.`<br />

2<br />

-e<br />

Ct.<br />

••<br />

ro<br />

Durchschnitt --- illoyenne <strong>1912</strong> 181,133 75,201 256,334 11 1 ,589 12,232 11,114 16,592 25,785 269,340 16,371 26,747 498,315<br />

I


172 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Com,aerce, assurances, Sanques, prix.<br />

Bankstellen<br />

Etablissements<br />

2. Geschäftsverkehr der einzelnen<br />

2. Mouvement d'affaires des divers etablisse-<br />

Gesamt-<br />

Gesamtbetrag<br />

der<br />

Gesamtbetrag<br />

der<br />

betrag der diskontiert en gewährten<br />

Kassen- Schweizer- Lombardeingänge<br />

n. Auslandswechsel<br />

u.<br />

vorschüsse<br />

Total des<br />

Obligationen<br />

Total des<br />

avances sirr<br />

rentrees en Total des nantissemisse<br />

effets<br />

escomptes<br />

ment<br />

accordees<br />

In runden<br />

4<br />

A. Departemente des Direktoriums.<br />

A. Departements de la Direction generale.<br />

I. Departement - Ief Departement . . . 1909 218,216<br />

1910 174,116<br />

1911 194,068<br />

<strong>1912</strong> 144,417<br />

II. Departement - I1 Departement 1909 386,444 40,382 12,653<br />

1910 189,407 7,221<br />

1911 221,719 1,637<br />

B. Zweiganstalten '). - B. Succursales').<br />

<strong>1912</strong> 281,718 9,728<br />

1. Zweiganstalt Basel - Succursale de Beile . . 1909 175,513 116,992 5,028<br />

1910 189,738 212,795 14,114<br />

1911 209,164 184,415 9,777<br />

<strong>1912</strong> 242,821 20567:053143 18,923<br />

2. Zweiganstalt Bern - Succursale de Berne 1909 142,691<br />

6,446<br />

1910 154,656 109,835 10,476<br />

1911 165,654 100,235 6,508<br />

<strong>1912</strong> 184,220 173,978 14,093<br />

3. Zweiganstalt Genf - Succursale de Genve .1909 118,310 69,465 52,010<br />

1910 330,933 328,799 37,900<br />

1911 139,207 125,004 25,407<br />

<strong>1912</strong> 167,539 1787,,201 9<br />

846 35,828<br />

4. Zweiganstalt Lausanne') Succursale de Lausanne r) 1909<br />

1910<br />

1911<br />

108,056<br />

119,032<br />

116,087<br />

32,363<br />

75,165<br />

1,961<br />

51:516577<br />

<strong>1912</strong> 126,703 200,602 8,690<br />

5. Zweiganstalt Luzern') - Succursale de Lucerne s) . 1909 105,092 49,397 3,803<br />

1910 139,351 69,588 4,435<br />

1911 147,685 663;896142 5,421<br />

<strong>1912</strong> 147,186<br />

8,836<br />

6. Zweiganstalt Neuenburg 4) - Succursale de Neuchdtel 4) 1909 100,450 ,,9714107<br />

179<br />

1910 130,180 8,6 6 100,916 01<br />

2,158<br />

1911 138,606<br />

90,699,<br />

7 ,0<br />

<strong>1912</strong><br />

9,494<br />

,<br />

7. Zweiganstalt St. Gallen - Succursale de St-Galt . . 1909 :4883;408643 74,625 4,872<br />

1910 221,823 129,832 9,173<br />

1911 234,755 320,639 13,436<br />

<strong>1912</strong> 229,376 159,208 13,116<br />

8. Zweiganstalt Zürich - Succursale de Zurich . 1909 321,822 198,647 26,697<br />

191 377,448 33 9 ,256 46,890<br />

1911 404,53 6 301,396 55,111<br />

<strong>1912</strong> 441,477 307,555 65,387<br />

Total 1909 1,446,861 906,807 113,649<br />

1910 1,652,568 1,347,523 126,703<br />

1911 1,777,413 1,280,203 127,880<br />

<strong>1912</strong> 1,964,104 3,535,098 174,367<br />

1) Der Verkehr der Agenturen ist in den Verkehrszahlen der vorgesetzten Zweiganstalten mitenthalten.<br />

2 ) Eröffnet am 20. Oktober 1908. - 3 ) Eröffnet am 20. Juli 1908. 4) Eröffnet am 20. September 1907.


!<br />

I<br />

I<br />

i<br />

XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assitrances, banques, prix. 173<br />

Bankstellen 1909-<strong>1912</strong>.<br />

ments de la Banque, 1909-<strong>1912</strong>,<br />

Giroverkehr Virements<br />

Verkehr mit den Bundesverwaltungen<br />

und den Deponenten<br />

Comptes des administrations fgdgrales<br />

et comptes de clgpöts<br />

Gesamtbetrag Gesamtbetrag<br />

Gesamtsumme Gesamtsumme<br />

Gesamter<br />

der<br />

der<br />

der<br />

der Gesamtverkehr<br />

Giroverkehr<br />

Gutschriften Lastschriften Gutschriften Lastschriften<br />

Illouvement<br />

Total Total Mouvement Total Total<br />

total<br />

au crgdit an debil<br />

total au ergolit an dgbit<br />

Umsatz Kapitalc,<br />

Umsatz der<br />

der Abreehnungs-<br />

im Verkehr betrag<br />

mit den Inkasso- ° stelle<br />

Korrespon- wechsel (Clearing)<br />

denten<br />

Mourement<br />

Nouvement 3limtants des Chambr,s<br />

des comptes des effets a de cumde<br />

correspondants<br />

l'encaisse-<br />

pensation i<br />

ment<br />

( Clearin g)<br />

1000 Franken - en 1000 francs<br />

5 0 7 8 9 10 11 12 13<br />

•<br />

247 206 453 1 ,7 22 ,7 24 - -<br />

- - - 294 283 577 2,118,541<br />

6,883 6,922 13,805 2 ,493, 849 - -<br />

6,839 6,696 13,535 2,738 ,5 2 9 - -<br />

- - - 722,491 695,542 1 ,4 18,033 96,344 15,386 -<br />

- - - 847,726 842,406 1,690,132 87,295 20,496 -<br />

- 992,900 1,014,811 2,007,711 59,769 17,885 -<br />

- 1,068,100 1,066,275 2,134,375 114,228 16,153 -<br />

1,984,338 1,984,230 3,968,568 1,227 1,134 2,361 49,140 2,403,692<br />

2,164,891 2,165,847 4,33 0,73 8 1,531 1,513 3,044 63,067 2,576,799<br />

2,290,495 2,289,658 4,580,153 1,935 1,743 3,678 95,546 1,681,215<br />

2,379,623 2,379,015 4,758,638 1,724 1,912 3,636 114,301 1,889,881<br />

349,9 86 349,8 7 2 699, 8 5 8 2,804 2,861 5,665 22,068 60,735<br />

437,6 82 438,314 8 75,99 6 2,074 . 2,043 4,117 19,789 74,722<br />

459,622 45 8,799 918,421 2,721 2,723 5,434 17,201 78,984<br />

568,413 567,585 1, 1 35,99 8 218 304 522 18,261 84,061<br />

820,566 820,852 1,641,418 1.223 1,176 2,399 50,947 437,082<br />

884,447 883,907 2,768,354 1,378 1,410 2,788 108,878 505,897<br />

902,499 900,555 1,802,054 1,068 1,031 2,099 111,403 545,466 I<br />

1,021,182 1,019,994 2,041,176 2,008 1,954 3,962 140,461 573,795<br />

154,452 154,320 308,772 39 34 73 5,122 28,953<br />

228,118 227,656 455,774 517 505 1,022 4,811 39,423<br />

318,998 318,952 637,950 879 859 7,738 7,814 60,584<br />

537,5 86 53 6,995 1 ,0 74,5 81 1,488 1,356 2,844 12,371 111,339<br />

11 9,389 119,385 238,774 1,457 1,478 2,935 2,375<br />

155,830 1 55,5 84 3 11 ,4 1 4 212 202 414 2,333<br />

164,713 164,345 329,0 58 990 987 1,977 2,636<br />

163,223 163,786 327,009 3,190 3,183 6,373 - 2,318<br />

124,650 124,562 249,212 1,127 1,105 2,232 2,616 -<br />

179,960 180,166 360,126 859 875 1,734 6,059 -<br />

182,895 182,823 365,718 1,174 1,762 2,336 7,506<br />

198,629 198,311 396,940 1,177 1,157 2,334 7,948 -<br />

530,37 1 531,133 1,061,504 254 249 503 28,017 167,415<br />

761,974 761,937 1,523,911 38 44 82 30,243 220,675<br />

783,805 783,740 1,567,545 66 69 135 35,249 233,659<br />

872,818 872,868 1,745,686 90 91 181 30,223 258,985<br />

2,762,114 2,753,090 5,5 1 5,204 344 310 654 110,815 1,385,856<br />

3,49 1 ,937 3,49 8 ,3 8 7 6,990,324 1,386 1,377 2,763 105,255 1,618,444<br />

3,6 39,0 7 8 3,640 ,047 7,2 79, 12 5 2,803 1,775 3,578 104,119 1,705,054<br />

4,081,150 4,079,805 8,160,955 2,489 2,503 4,992 112,807 1,696,505<br />

6,845,866 6,837,444 13,683,310 731,213 704,095 1,435,308 1,819,068 286,486 3,483,733<br />

8,304,839 8,311,798 16,616,637 856,o15 850,658 2,706,673 2,205,836 360,931 4,035,960<br />

8,741,105 8 ,738 ,9 1 9 17,480,024 1,010,419 1,032,072 2,042,491 2,553,618 399,359 4,304,962<br />

9,822,624 9,818,359 19,640,983 1 ,087,323 1,085,431 2,172,754 2,852,757 454,843 4,614,566<br />

1) Le nzouvement<br />

.. ..<br />

des agenees<br />

..<br />

est . compris dans celui _ des succursales dont elles deendent. 2) Ouverte le<br />

oe o re Ouverte e jui . Ouverte le sep re 1007.


174 m. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. COM121 er ce , assurances, banques, prix.<br />

D. Preise.<br />

1. Mittlere Preise landwirtschaftlicher Erzeugnisse und. Produkte im Jahre <strong>1912</strong>.<br />

Zusammengestellt von der Zentralstelle des Schweizerischen Bauernverbandes für Preisberichte.*)<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Weizen<br />

Spelz<br />

(Korn) Roggen Hafer<br />

Futtergerste<br />

Froment<br />

E.Peautre<br />

Seigle<br />

Avoine<br />

Orge<br />

fourragere<br />

p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg p. 100 kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

Naturwiesenhen<br />

Foin de prairies naturelles<br />

franko Bahnstation<br />

frunco en gare<br />

gepresst<br />

press<br />

p. 150 kg.<br />

lose<br />

non press<br />

p. 100 kg.<br />

Fr. Fr.<br />

ab Stock<br />

au t a S<br />

p. 100 kg.<br />

Fr.<br />

2 3 4 6 9<br />

Graubünden ohne Misox . 23540 23.16 10.99 10.96 10.58<br />

St. Gallen, Appenzell u. Glarus 24.77 18:38 21.03 22.17 22.62 11.20 10.54 10.06<br />

Thurgau und Schaffhausen . 23.86 18.64 21.07 21.34 21.73 9.15 8.73 8.43<br />

Zürich 23.53 19.07 21.4 7 21.97 21.30 9.83 9.29 8.82<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden 22.31 11.04 10.55 10.36<br />

Zug und Luzern . . 23.66 19.91 20.35 22.73 21.94 9.90 9.47 9.08<br />

Aargau, Solothurn und Basel 23.85 19.11 21.33 22.33 21.71 9.24 8.70 8.35<br />

Bern ohne Jura 25 15 18.71 20.32 22.47 22.36 9.71 9.43 9.34<br />

Neuchätel et Jura bernois 24.98 20.96 22.29 21.64 8.5o 8.16 7.73<br />

Fribourg 23.82 20.52 21.97 21.62 8.7o 8.45 8.38<br />

Vaud 24.00 21.25 2I.7o 22.17 9-15 8.81 8.51<br />

Geneve 2 3 77 21.21 21.14 8.03 7.50 7.03<br />

Valais . . . 25.24 22.05 22.70 21.66 9.17 8.90 8.57<br />

Tessin avec Misocco 24.42 22.68 22.36 23.30 11.30 10.67 10.2o<br />

Mittel - ]lioyenne <strong>1912</strong> 24.25 18.97 21.20 22.21 22.o8 9.89 9.54 9.18<br />

1911 22.67 1 7.01 18.38 18.73 18.53 9.15 8.8o 8.48<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Apfelsaft<br />

(Apfelwein)<br />

mit Leihgebinde<br />

Cidre de<br />

poneeaes<br />

(en<br />

futaille)<br />

p. hl.<br />

Birnenstift<br />

(Birnennein)<br />

mit Leihgebinde<br />

Gemischte<br />

Säfte<br />

gem. Obstpine<br />

mineibebinde<br />

Apfelmost<br />

mit Leihgebinde<br />

Birnenmost<br />

mit Leibgebinde<br />

Gemischte<br />

moste<br />

mit Leihgebinde<br />

Kirsch- Zwetschwasser<br />

genpro<br />

Liter wasser<br />

pro Liter<br />

Eau de Eau de<br />

Poire. Jus Hont de Vloiet de<br />

-Jus<br />

(en 1711ang pommes poires<br />

n?.lang6<br />

futaille)<br />

en futaille en futaille en futaille<br />

cerises<br />

en futaille prunes<br />

par litre par litre<br />

p. hl. p. hl. p. hl. 0. hl. p. hl.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

29 21 22 23 24 25 26 27 28<br />

Graubünden ohne Misox . . 29.47 25.70 26.10 22.3o 22.37 22.27<br />

St. Gallen, Appenzell u. Glarus 26.49 25.67 -25.30 19.40 19.67 19.84 3.16 2. 14<br />

Thurgau und Schaffhausen . 28.60 25.62 26.37 19.40 19.17 19.23 3.15 1.73<br />

Zürich 26.40 24.37 24.07 19.47 19.50 19.50 3.14 1.77<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden 25.10 23.6o 23.07 20.03 21.00 20.73 2.94 • 1.82<br />

Zug und Luzern . . 24.67 23.77 23.90 2.7o 1.78<br />

Aargau, Solothurn und Basel 25.14 24.73 24.23 2.86 1.69<br />

Bern ohne Jura 29 00 28.83 28.80 3.25 1.67<br />

Neuchätel et Jura bernois<br />

Fribourg 29.13 27.33 28. I0 3.46<br />

Vaud<br />

Gen eve<br />

Valais<br />

Tessin avec Misocco<br />

Uri<br />

Mittel - illoyenne <strong>1912</strong> 27.10 25.52 25.55 20.12 20.34 20.31 3.08 1.8o<br />

1911 28.53 26.85 28.12 20.83 20.82 20.58 3.13 1.7'<br />

*) Die Preisangaben, welche diesen Ziffern zugrunde liegen, stammen von halbmonatlichen oder monatlichen<br />

und zum kleiner u Teile von wöchentlichen Preisnotierungen der zirka 5010 inländischen Berichterstatter<br />

der Preisberichtstelle. Die Berichterstatter sind entweder als Käufer oder Verkäufer im Handel selbst tätig und<br />

rekrutieren sich aus allen Gebieten der Schweiz. Die Notierungen der Zentralstelle des schweizerischen Bauernverbandes<br />

sind für den schweizerischen Markt massgebend und werden in der „Schweizerischen landwirtschaftlichen<br />

Marktzeitun .»" welche wöchentlich in deutscher und französischer Sprache erscheint, bekannt gegeben.<br />

1 ) Auf eine ' Stärke von_22 0 Cartier oder 57. Tralles bezw. Vol 0/. Alkohol umgerechnet. - 2 ) Ohne Uri.


10 11<br />

11.14<br />

'12 13 14<br />

7.17<br />

• 15 16 17 18<br />

12.14<br />

19<br />

13.23<br />

11.05 6.34 5.80 6.75 6.32 6.35 5.19 11.22 12.34<br />

7.9° 8.86 6.27 5.73 6.51 6.22 5.81 5.06 9.79 11.32<br />

8.71 9.53 6.42 5.83 6.72 6.25 6.09 5.67 9.97 11.81<br />

10.91 6.44 6.55 6.27 5.95 5.46 11.38 12.08<br />

8.62 9.72 6.76 6.36 7.04 6.78 6.51 5.52 9.60 11.07<br />

8.36 9.17 6.8o 6.41 7.03 6.89 30.08 11.39<br />

8. 75 10.05 6.8o 6.53 7.20 6.98 9.82 10.98<br />

8.07 8.72 6.7o 6.39 6.97 6.6o 9.87 11.33<br />

7 . 93 9.96 6.65. 6.34 6.98 6.70 6.41 6.07 9.48 10.95<br />

8.07 9.26 6.74 6.53 7.06 6.91 5.00 3.49 9.75 11.23<br />

6.92 7.92 6.57 6.64 11.14 13.11<br />

S.06 9.25 6.89 6.36 7.00 6.07 5.31 11.70 12.73<br />

10.17 6.37 5.31 5.02 4.38 11.10 12.67<br />

8.28 9.96 6.62 6.23 6.85 6.47 5.91 5.13 10.50 11.87<br />

7.82 9.15 6.46 5.99 6.78 6.48 6.30 5.31 10.67 12.07<br />

Obsttrester•<br />

branntweinr;<br />

pro Liter<br />

Eau-devie<br />

de<br />

eures de<br />

fruits 1)<br />

par litre<br />

Fr.<br />

I. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 175<br />

D. Prix.<br />

1. Prix moyens des principaux produits agricoles en <strong>1912</strong>.<br />

Tableau dress par l'Office central de renseignements sur les prix de l'Union suisse des paysans.*)<br />

Kleegrasheu<br />

ab<br />

Stock<br />

Foin<br />

de freie<br />

au tas<br />

Naturwiesenemd<br />

ab Stock<br />

Regain de<br />

prair. nat.<br />

au tas<br />

Neumelkende Kühe<br />

Vaches fraiches<br />

junge Kühe, ältere kähe, 3<br />

1-3mal gelialb. 1. mehrm. gek.<br />

•eun. uch. Vieill.vch.<br />

ayant va g ayant vag<br />

1- 3 fois etpl.<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht<br />

par100kg.de poids vif<br />

Fr. Fr.<br />

Sommergetreidestroh<br />

Paille de dr&des<br />

d'a6<br />

gepresst<br />

pressge<br />

lose<br />

non pressge<br />

fa.201Votben tragende Kühe<br />

TTch. port.d'env. 20 sem.<br />

junge Kühe, ältere Kühe, 3 n.<br />

1 .31na1 gekalb. mehrm. gekulb.<br />

Jeun. Fach. Vieil. vach<br />

ayant vag ayant v616<br />

1-3 fois 3 lois et pl.<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht<br />

par 100 kg. de poids vif<br />

Fr. Fr.<br />

Wintergetreidestroh<br />

Paille de eireales<br />

d'hiver<br />

gepresst<br />

pressge<br />

tragend<br />

portantes<br />

lose<br />

non press'&<br />

Rinder - . Ge/nisses<br />

11/2-21/2<br />

Jahre alt<br />

de 11/2 ä<br />

21/3 ans<br />

pro 100 kg. Lebendgewieht<br />

par 100 kg. de poids vif<br />

Fr. Fr.<br />

nicht tragend<br />

non portantes<br />

Streue<br />

LiMre<br />

franko<br />

Bahnstation<br />

franco<br />

en gare<br />

1-11/z<br />

Jahre alt<br />

de 1 ä<br />

11/2 an<br />

pro Stück<br />

la pike<br />

Fr<br />

ab Ried<br />

prise<br />

place<br />

Jungvieh<br />

1/-1 Jahr<br />

alt<br />

Jeune<br />

Utail<br />

de 6 mois<br />

ä 1 an<br />

pro Stück<br />

la pike<br />

Fr.<br />

Kartoffeln<br />

Pommes de terre<br />

franko sackweise<br />

Bahnstation dir. an Kons.<br />

franco<br />

en gare<br />

Abgehende Kühe<br />

zum Schlachten<br />

Faches 7-formees<br />

dest. a la boucherie<br />

pro 100 kg.<br />

Lebendgewieht<br />

par 100 kg.<br />

de poids vif<br />

Fr.<br />

p. sac, livrg<br />

dir. au consommateur<br />

p. 100 kg. p. 100 kg. p. lu0 kg. p. 100 kg. p. 100 kg p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

pro 100 kg.<br />

Sehlaelfigewieht<br />

par 100 kg<br />

de p. mort<br />

Fr.<br />

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39<br />

1.42 138.5 127.2 128.4 115.3 139.4 132.1 346.9 243.6 92.9 1 74.4 I<br />

1.41 153.7 131.7 135.2 113.7 144.3 132.6 346.7 250.1 80.6 165.2<br />

1.30 146.2 123.4 134.4 114.1 137.6 122.5 344.4 246.6 81.7 163.8 I<br />

1.32 146.5 122.1 134.° 110.6 136.3 120.1 348.6 249.6 82.5 159.8<br />

1.54 169.5') 145.6') 159.02) 129.92) 359.52) 140.32) 352.02) 249.7 74.8') 157.1')<br />

I .6.o 147.3 126.1 129.5 112.1 146.7 118.7 342.6 248.5 77.3 157.9<br />

i 1.61 143.6 122.9 125.4 107.6 130.5 112.7 350.5 246.8 80. 5 159.9<br />

1.23 149.2 127.4 132.0 113.8 140.0 120.2 359.0 261.7 81.0 161.2<br />

137.6 116.1 126.8 104.3 132.4 114.1 359.6 262.9 84.5 166.8<br />

1.20 134.3 114.1 127.6 108.8 132.7 119.8 355-8 262.3 86.5 170.7<br />

140.8 116.3 132.2 107.1 138.3 119.4 363.1 272.4 89.5 177.5<br />

142.6 124.2 127.2 308.5 136.9 124.2 369.8 280.1 80.7 166.5<br />

133.1 118.1 124.9 133.8 123.3 275.1 185.2 86.3 174.2<br />

124.8 106.7 126.2 114.0 136.8 125.7 316.5 233.3 85.5 170.5<br />

140.9 116.2 120.4 102.7 127.5 117.4 303.1 243.1 79.5 151.3<br />

1.40 343.2 122.5 130.9 111.6 138.2 122.9 342.2 249.1 82.9 165.1<br />

1.20 138.8 118.5 126.2 107.9 134.1 120.1 348.0 250.0 84.4 165.5<br />

*) Les donn ges relatives aux prix et sur lesquelles se basent ces cheres, nous sant communiqu ges par environ 4000<br />

correspondants qui prennent note des prix chaque quinzaine ou chaque 7710iS. Nos corresponda,nis seht eux-meines adonnis<br />

au coinmerce, soit comme acheteurs, soit comme vendeurs, et se recrutent dans tous les districts de la Suisse. Les notations<br />

d. central de l'Union suisse des paysans font loi pour le march g suisse et se publient dans la tRevue misse des<br />

inarchis agricoles›, qui parait chaque semaine en allemand et en franmis.<br />

• 1 ) Calculg sur le titre de 22. Cartier ou de 57° Tranes. - 2 ) Sans Uri.


176 XI. Handel, Versicherung. Banken, Preise. - XI. Commerce, cissurances, bangues, prix.<br />

Faselochsen pro 100 kg. Lebendgewicht<br />

Berufs de travail par 100 kg. de poids vif<br />

Kantone 1-192jährig 1'/2-2jährig 2-3jährig 3--4jährig<br />

Cantons 1 ä 1 1/2 an 11/2 e 2 ans 2 ä 3 ans 3 ä 4 ans<br />

Ia<br />

1re gualitg<br />

Fr.<br />

IIa<br />

2e gualit.e"<br />

Fr.<br />

Ia IIa<br />

1re gualitj 2e qualit g<br />

Fr. Fr.<br />

Ia IIa<br />

,lregualit6 2e gualiM<br />

Fr. Fr. I<br />

Ia<br />

1re qualite-<br />

Fr.<br />

2e qualiM<br />

Fr.<br />

40 41 42 43 44 45 46 47 48<br />

Graubünden ohne Misox . . 118.7 111.4 116.5 110.3 115.1 108.6 113.7 106.2<br />

St. Gallen, Appenzell u. Glarus 116.7 109.6 114.6 108.7 114.0 107.0 112.9 106.1<br />

Thurgau und Schaffhausen . 117.3 111.9 116.3 111.7 116.0 110.6 114.8 109.0<br />

Zürich 117.4 110.6 116.9 110.4 116.1 109.7 115.3 108.6<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden<br />

Zug und Luzern . . . . 121.1 114.5 119.6 112.7 116.9 109.3 113.9 103.8<br />

Aargau, Solothurn und Basel 118.9 106.9 117.1 105.2 114.1 104.8 I 11.6 103.5<br />

Bern ohne Jura 117.4 107.9 114.9 104.3 1133 103.3 110.3 100.3<br />

Neuchätel et Jura bernois 117.6 107.2 115.6 105.6 114.2 105.0 111.4 103.2<br />

Fribourg 118.9 110.7 116.6 1°8.8 113.9 107.1 111.3 104.4<br />

Vaud 116.6 109.0 114.4 106.1 112.5 104.8 110.9 104.2<br />

Genve<br />

Valais<br />

Tessin avec Misocco<br />

Mittel - 3loyenne <strong>1912</strong> 11 8. 1 110.0 116.2 108.4 114.6 107.0 j 112.6 204.9<br />

1911 122.2 111.9 119.4 109.9 107.9 08.8 116.2 107.5<br />

- •<br />

Fette Stiere (hui)<br />

Taureaux gras<br />

Fette Rinder<br />

Ginisses grosses<br />

j<br />

i<br />

Kantone pro 100 kg. Lebendgewicht pro 100 kg. Wildetilgewicht pro 100 kg. Lebendgewicht pro 100 kg. Sthlachtgewieht<br />

pur 100 kg. de pur 100 kg. de par 100 kg. de pur 100 kg. de<br />

Cantons poids vif poids mort poids vif poids mort<br />

Ia<br />

Ire qualitj<br />

Fr.<br />

IIa<br />

2e qualiM<br />

Fr.<br />

la<br />

Ire (laaide- 2e qualitg<br />

Fr. Fr.<br />

Ia<br />

irequalite 2e qualit6<br />

Fr. Fr.<br />

Ia<br />

Ire qualitj<br />

Fr.<br />

11a<br />

2e qualitJ<br />

Fr.<br />

63 64 65 66 67 68 69 70 71<br />

Graubünden ohne Misox . . 10. I 102.1 198.6 180.6 120.1 112.2 218.7 202.6<br />

St. Gallen, Appenzell u. Glarus 105.1 97.4 204.3 191.5 116.6 109.2 220.7 209.7<br />

Thurgau und Scha fhausen . 105.7 99.5 203.5 193.6 120.8 114.4 224.1 214.9<br />

Zürich 105.4 99 . I 203.2 192.2 119.9 113.2 223.5 213.0<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden 105.1 95.2 199.9 187.4 115.0 105.3 217.9 203.8<br />

Zug und Luzern . . 105.5 95.5 201.5 185.9 117.0 105.7 220.8 205.8<br />

Aargau, Solothurn und Basel 105.7 98.2 203.3 190.9 116.7 1o8.5 217.1 204.3<br />

Bern ohne Jura . . . 106.1 98.7 197.3 186.1 115.1 204.7 214.7 200.8<br />

Neuchatel et Jura bernois 99.2 92.3 196.4 182.2 106.4 99.0 237.8 195.7<br />

Fribourg 103.1 95.5 194-4 179.4 111.8 102.5 209.1 194.6<br />

Vaud . 99.9 92.9 188.0 178.4 108.3 99.8 203.7 193.2<br />

Genve 99.4 90.5 187.6 175.4 200.4 185.5<br />

. Valais 96.9 87.3 182.9 175.0 109.5 99.2 207.2 197.9<br />

Tessin avec Misocco 98.8 89.o 186.9 160.8 io8.1 101.7 205.0 194.2<br />

Mittel - Jloyenne <strong>1912</strong> 103.3 95.2 196.2 182.8 114.2 105.8 213.6 201.1<br />

1911 103.9 96.4 198.4 185.7 112.8 104.3 209.3 197.4


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix. 177<br />

Magerkälber<br />

zum Mästen<br />

Veaux pour<br />

l'engraissement<br />

Junge<br />

Ziegen<br />

melkend<br />

Stück<br />

tii<br />

Jeunes<br />

ph,',,.1.ps<br />

Ferkel und zur Mast bestimmte Faselsa •eine<br />

Jeunes pores et pores pour l'engraissement<br />

Fette Ochsen<br />

Bceufs gras<br />

pro Stück - la pike pro kg. Lebendgewicht pro 1t0 Lebelldgewitht pro1004. Nehlaehlgeo loht<br />

par kg. de poids vif<br />

parpoVs kvl.f de 1 paproNs0 ,kn-go.rtde<br />

pol kg. Ld. - A•61forb. 2 Monat Olonat 411onal<br />

pro Stück Getrithl j.., - r:‘,:;7,;‘, alt alt alt alt<br />

la pike p 9<br />

_<br />

• kg de i .-'',''" 5 ä 6 de de de Monat alt 311oPat alt 4 Monat alt Ia Ila la Ila<br />

poids vif ca plece sem. 2 mois 3 mois 4 mois de 2 mois de 3 mois de 4 mois Ire qual. 2e qual. Ire qual. 2e qual.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62<br />

4 1 .9 1.04 39.25 26.5 35.9 48.4 63.4 2.14 2.04 I.90 121.7 114.6 222.6 203.8<br />

48.5 1.13 6 3.75 25.4 34. 2 46.3 61.9 2.19 2.07 1.89 118.2 109.0 221.6 209.4<br />

46.5 1.06 63.20 25.0 33.7 46.9 62.7 2.23 2.02 1.89 120.7 114.5 225.9 216.1<br />

44.7 1.04 65.38 24. 5 33.7 45 . 7 63.9 2.19 2.o2 1.84 122.4 115.2 225.8 215.3<br />

4 6. 5 1.05 57.25 2 5 .2 35 .6 49 .8 6 5 . 3 2.19 1.99 1.94 117.2 107.0 218.3 203.2<br />

42. 9 1.07 57.87 23.5 3 1 . 0 42.7 58.7 2.20 5.98 1.90 119.0 107.1 221.7 205.9<br />

44.5 1.06 59.00 2 7 . 3 34.0 44.7 6o.7 2.22 2.02 1.89 117.9 109.5 21 7 . 3 205.3<br />

42.7 1.06 67.08 23.5 30.9 41.7 58.2 2.24 2.03 1.88 116.7 106.1 218.0 203.9<br />

47.3 2.07 6o 83 24.4 32.0 41.5 54.6 2.17 1.98 1.78 Io8.1 9 9.8 213.2 198.1<br />

43.8 1.00 61.50 22.7 32.o 42.3 56.o 2.23 2.06 I.8o 115.0 105.1 213.9 200.8<br />

47.1 1.04 57.59 26.8 34.7 46.0 58.4 2.39 2.15 0.98 110.6 104.3 209.6 196.5<br />

49.4 1.07 54.22 29.6 40.5 50.1 62.4 2.39 2.1 9 1 . 92 008.7 102.3 203.7 193.0<br />

37.8 0.97 47.5o 26.7 37.7 47.9 58.7 2.26 2.15 1.82 1o8.5 202.3 207.7 198.5<br />

53.0 1.08 38 8o 27.0 36.7 47.8 63.6 2.31 2.21 1.91 112.2 101.9 215.4 299.2<br />

45 . 5 1.053 5 6 . 6 5 25.5 34 . 5 45.8 6o.6 2.24 2.07 1.88 115.5 107.1 216.7 203.5<br />

47.2 1.039 55.8o - 33.8 46.5 61.6 2.42 2.98 1.88 11 4 .6 105. 9 213.1 201.3<br />

Fette Kühe Fette Schafe Fette Kälber<br />

Vaches grasses Moutons gras Veaux gras<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht r pro 100 kg. Sollloatgoiljoh li pro kg. pro kg. pro kg. Lebendgewicht<br />

par 100 kg. de 1 par 100 kg. de Lebend- Schlachtpoids<br />

vif poids mort gewicht<br />

par kg. de<br />

g, ewicht<br />

poids vif<br />

. la Ha Ia Ha par kg. de par kg. de Ia IIa HU<br />

1re qualiM 2e qualitg Ire qualit6 2e qualit6 poids vif poids mort Ire qualiM 2e qualite. 3e quallig<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

pro kg.<br />

Schlacht-<br />

gewicht<br />

Ia<br />

par kg. de<br />

poids i mort<br />

e qualite<br />

72 73 74 75 I 76 77 78 79 80 81<br />

506.4 97.4 188.5 178.1 o.88 1.88 1.60 1.43 1.34 2.55<br />

99.4 89.7 190.5 274.9 1.12 2.06 2.64 1.55 1.45 2.77<br />

100.3 90.8 188.9 169.5 0.03 2.o6 1.65. 1.59 1.49 -<br />

98.6 87.5 582.2 168.7 1.02 2.05 1.68 1.63 1.51 -<br />

105.0 93.0 589.7 173.9 1.14 1.88 1.61 5.48 1.36 2.54<br />

9 8. 5 85.8 191.7 170.3 5.o0 2.00 1.65 5.55 1.43 2.74<br />

97.4 86.3 189.3 170.1 1.08 2.13 1.64 1.54 1.41 -<br />

102.5 91.1 195.5 174.6 1.07 2.07 1.59 1.47 1.35<br />

96.8 87.5 I191.6 174.3 I.00 2.12 1.46 1.39 1.32 -<br />

102.5 93.1 190.7 174.6 1.04 2.15 1.54 1 45 1.35 2.21<br />

97 . 3 87.8 188.4 174.0 1.03 2.18 1.52 1.40 1.25 2.48<br />

95.1 85.5 181.4 267.8 - 2.15 2.53 1.44 1.33 2.54<br />

94 .0 85.5 190.0 579.6 0.99 -- 1.37 1.24 1.12 -<br />

9 1.7 85.o 177.3 166.2 0.94 1.77 1.48 1.34 1.28 2.48<br />

98.7 89.o 188.3 172.6 0.03 2.04 1.57 2.46 1.36 2.54<br />

98.8 89.7 187.4 172.1 0.98 1.99 1.61 1.52 1.40 2.58<br />

12


1 78 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Fette Schweine mittlerer Qualität von 100-125 kg. Gewicht<br />

Pores gras, qualite moyenne, du poids de 100 ü 125 kg.<br />

pro kg. Lebendgewicht franko<br />

pro kg.<br />

par kg. de poids vif, franco<br />

Schlachtgewicht<br />

Station oder Dorfmetzgerei - Schlachthaus franko<br />

station ou bouch. du village ä l'abattoir<br />

Schlachthaus<br />

in grossen Trans- beim Verbaut beim Verbaut in VOM Transperl"<br />

ne Händler einzelner Tiere einzelner Tier e perten vom Händler<br />

vom Metzger bezahlt bezahlt poids k1'nclOrt<br />

par animaux<br />

franco ä<br />

bandes isol6s<br />

animauxisola par bandes<br />

aux bouchers aux manch. l'abattoir<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

82 83 84 85 86 1 87<br />

Graubünden ohne Misox . . . . . 1.38 1.42 1.42 1.71<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus . . 1.39 1.44 1.46 1.41 1.75<br />

Thurgau und Schaffhausen . . . . 1.39 1.42 1.43 1.40 1.76<br />

Zürich 1.40 1.44 1.44 1.42 1.79<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . . . 1.38 1. 41 1.38 1,39 1.76<br />

Zug und Luzern 2.40 1.42 1.43 1.40 1.74<br />

Aargau, Solothurn und Basel . . . - 1.45 1.45 1.8o<br />

Bern ohne Jura 1.41 3.43 1.44<br />

Neuchätel et Jura bernois - 1.47 1.48 1.78<br />

Fribourg 2.41 1.44 1.45 1.43 -<br />

Vaud 1.42 1.45 1.46 1.44<br />

Ge2Ave - 1.51 - - -<br />

Valais 2.4o 1.44 1.44 1.79<br />

Tessin avec Misocco 1.35 1.39 1.78<br />

Mittel - Moyenne <strong>1912</strong> 1.39 1.43 1.44 1.41 1.76<br />

1911 1.39 1.42 1.43 1.40 1.76<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Frische Landeier<br />

pro Stück in Gegenden<br />

Fette Fette<br />

Fremde Eier<br />

mit 1 ohne<br />

Kaninchen Zicklein<br />

Vorzugspreisen (Kisteneier) pro kg. pro kg,<br />

(Städte,1 (län dliche<br />

Kurorte) 1 Gemeinden) pro Stück Schlacht-<br />

Schlachtgewicht<br />

gewicht<br />

(Eu f sfrais<br />

f<br />

de la Campagne - aufs Lapins Cabris<br />

avec 1 sans itrangers<br />

prix de faveur<br />

gras gras<br />

(villes,stations ;,(localitis camconserüs,<br />

le kg. le kg.<br />

d' gtrang ers) ! pagnardes) la pike poids mort poids mort<br />

la pike<br />

Cts. 1 Cts. Cts. Fr. Fr.<br />

98 99 100 101 102 103<br />

Graubünden ohne Misox 14.3 12.7 10.6 2.50 1.88<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus 13.5 12.2 10.4 2.34 1.99<br />

Thurgau und Schaffhausen . . . 13.3 12.0 9.8 2.41 1.99<br />

Zürich 14.2 12.2 10.5 - 2.44 2.23<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . . . 12.8 12.0 10.8 2.00 1.83<br />

Zug und Luzern 13.1 11.9 10.0 2.05 2.00<br />

Aargau, Solothurn und Basel. . . . 12.8 11.8 10.0 2.14 2.04<br />

1 Bern ohne Jura 12.6 11.0 10.0 2.19 1.98<br />

Neuchätel et Jura bernois 13.3 12.0 10.4 2.25 1.91<br />

Fribourg 11.9 10.9 9.6 2.30 1.96<br />

1 Vaud 14.71) 12.5') 10.41) 2.25 2.14<br />

GeiAve - - -- 2.28 -<br />

Valais 22.4 II. 5 10.08 2.25 1.92<br />

Tessin avec Misocco 13.2 11.9 9.8 2.35 2.04<br />

Mittel -- illoyenne <strong>1912</strong> 13.2 11.9 10.2 2.27 1.99<br />

1911 13.3 11.7 10.0 2.16 1.90<br />

1 ) Waadt und Genf.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commeree, assurances, banques, prix. 179<br />

Butter, Verkäufe an Händler<br />

Beurre, vente au n4oce<br />

Trinkeier pro Stück<br />

in Gegenden<br />

mit I ohne<br />

Vorzugspreisen<br />

(Städte, I (ländliche<br />

Kurorte) IGemeinden)<br />

Zentrifugenbutter<br />

Beurre de centrifuge<br />

Nidelbutter<br />

Bcurre de creme<br />

Gemischte Butter Vorbruchbutter<br />

Beurre maangg Beurre de braches<br />

50 oder 50 oder 50 oder 50 oder Eufs frais<br />

100 kg. ballenweise<br />

weise weise weise weise weise weise weise pour boire crus<br />

100 kg. ballen-<br />

100 kg. ballen- 100 kg. ballen-<br />

avec .sang<br />

par 50 ou par motte par 50 ou per motte par 50 ou par motte par 50 ou par motte prix de faveur<br />

100 kg. 100 kg.<br />

100 kg<br />

100 kg.<br />

(eitles, stat. (localiteas<br />

dietrangers) campagn.)<br />

p. kg. p. kg. P. kg. p. kg. p. kg. p. kg. 13. kg. p. kg. la pike<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Cts. 1 Cts. I<br />

88 89 90 91 92 93 94 95 96 97<br />

3 . 57 3.67 3.19 3.30 3.00 3.10 i6.0 94.2<br />

3.55 3.63 3.21 3.30 3.06 3.16 94.8 13.4<br />

3 . 57 3.65 3.18 3.25 3.10 3.19 15.2 13.5<br />

3.61 3.72 3.25 3.33 3.07 3.19 2.95 3.05 16.9 14.0<br />

3.5 23.63 3.07 113 2.95 3.01 2.89 2.94 13.8 12.7<br />

3.52 3.62 3.23 3.31 2.84 2.89 2.78 2.81 95.0 12.9<br />

3 . 53 3.6o 3.15 3.21 2.88 2.96 2.8o 2.89 15.5 13.2<br />

3 . 55 3.63 3.30 3.38 2.93 3.00 2.82 2.88 14.6 12.8<br />

3 .47 3.59 3.37 3.47 3.03 3.11 2.85 2.93 15.5 13.6<br />

3.56 3.65 3.44 3.55 3.12 3.21 2.88 2.96 14.2 12.2<br />

3 .45 3.54 3.37 3.45 2.96 3.07 2.82 2.90 98.7 ') 14.71)<br />

3.39 3.47 3.28 3.38 - - 2.88 2.95 -<br />

3.22 3.33 2.90 3.00 -- 13.7 13.4<br />

3 .48 3.56 3.15 3.23 - - - 24.5 23.3<br />

3 . 50 3.59 3.22 3.30 2.99 3.08 2.85 2.92 95.3 13.3<br />

3 .4 6 3.55 3.16 3.25 3.01 3.n9 2.93 2.99 15.5 15.2<br />

Frühjahrshonig Sommerhonig Alpenhonig Bienenwachs<br />

Miel de printemps Miel d'&6 Miel des Alpes Cire d'abeilles<br />

Vorzugspreise Durchschnittspreise Vorzugspreise Durchschnittspreise<br />

bei Verbei<br />

Ver -<br />

Prix de faveur Prix moyen Prix de faveur Prix moyen<br />

käufen<br />

bei Ver<br />

-<br />

bei<br />

käufen<br />

Ver.-<br />

käufen in käufen in<br />

im im im im im Detail grossen im Detail grossen<br />

Detail en gros Detail en gros Detail en gros Detail en gros Posten Posten<br />

detail<br />

Vente<br />

Vente<br />

Vente<br />

en gros<br />

gros<br />

en gros<br />

en gros Vente<br />

detail<br />

detail<br />

detail<br />

au detail en au detail<br />

gros „ gros<br />

p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. P. k g . p. kg. P. kg. p. kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115<br />

3.18 2.81 2.93 2.66 3.08 2.72 2.85 2.50 3.12 2.80 400 3.80<br />

3.62 2.76 3.16 2.53 3.37 2.74 3.05 2.44 3.92 4.00 3.79<br />

2.95 2.50 2.81 2.34 2.88 2.39 2.72 2.27 4.10 3.88<br />

2.98 2.55 2.72 2.35 2.76 2.30 2.58 2.19 3.10 2.85 4.00 3.86<br />

1<br />

2.92 2.54 2.85 2.44 2.80 2.5o 2.68 2.39 3.08 2.88 4-02 3.88<br />

2.86 2.56 2.64 2.41 2.58 2.35 2.41 2.17 3.08 2.70 3.90. 3.63<br />

2.8o 2.43 2.59 2.27 2.68 2.24 2.52 2.15 3.93 3.73<br />

2.76 2.38 2.64 2.24 2.73 2.39 2.54 2.16 - 4.04 3.89<br />

2.54 2.21 2.38 2.07 2.58 2.29 1.92 3.79 3.50<br />

2.94 2.58 2.73 2.40 2.86 2.64 2.34 3.08 3.83 3.61<br />

2.87 2.46 2.53 2.18 2.37 2.19 1.93 3.20 2.82 3.78 3.62<br />

2.81 2.39 2.50 2.20 - 2.10 9.93 - 3.87 3.57<br />

2.96 2.56 2.52 2.28 2.52 - 2.31 2.07 2.96 2.71 3.73 3.50<br />

- - 2.16 1.82 2.98 2.74 3.66 3.46<br />

2.94 2.52 2.69 2.34 2.77 2.45 2.5o 2.16 3.17 2.78 3.90 3.70<br />

2.91 2.40 2.68 2.26 2.76 2.36 2.47 2.11 3.07 2.63 3.86 3.63<br />

1 ) Vaud et Cen-ive.


180 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - X I. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Mostäpfel<br />

Verkäufe an Händler,<br />

waggon- oder 100 kiloweise<br />

_Pommes d cidre<br />

vente au 7-zgoce par wagon,<br />

ou par 100 kg<br />

saure - acides<br />

Illostbirnen<br />

Verkäufe an Händler,<br />

waggon- oder 100 kiloweise<br />

Poires ä cidre<br />

vente au ne.goce par avagon,<br />

ou par 100 kg<br />

t mittelspäte<br />

süsse<br />

späte<br />

frühe Norton mittelspäte späte Sorten<br />

frühe Per 'en gort" sp-e So rte<br />

„°, ;,ent„ varigt6s douces variae's varigtgs varigte's<br />

hätives<br />

hcitives „ ü:h .ciiii;<br />

e- s tardives<br />

mi-hätives tardives<br />

p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p.100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p, 100 kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

116 117 118 119 120 121 122 123<br />

Graubünden ohne Misox - - -<br />

-<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus . 5.00 6.24 7.55 4.20 5.10 6.15 6.83<br />

Thurgau und Schaffhausen • • • 5.35 6.4o 7.70 4.62 5.00 5.92 7.27<br />

Zürich 4 78 6.16 6.99 3.55 4.50 5.86 7.00<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . 4.6o 5.81 6.19 4.30 5.00 6.io 6.93<br />

Zug und Luzern 5 2 5 6.26 6.55 3.82 5.00 6.16 6.37<br />

Aargau, Solothurn und Basel .<br />

• 4.55 5.90 6.49 4.37 5.20 6.24 6.68<br />

Bern ohne Jura 4 88 5.71 6.24 4.2o 4.65 5.92 6.6o<br />

Neuchätel et Jura bernois - 6.25 - - -<br />

Fribourg 5.03 5.42 6.16 4.00 4.78 6.19 6.37<br />

Vaud - 6.44 6.69 4.30 - 6.22 6.33<br />

Gen&ire 5.00 6.5o 6.69 4.30 5.50 6.22 6.33<br />

Valais- -- -- - - -<br />

Tessin avec Misox - - -<br />

Mittel - Moyenne <strong>1912</strong> 4.94 6.10 6.72 4.25 4.97 6.io 6.71<br />

1911 12.68 13.30 13.00 - 13.91 15.62<br />

Späte Tafeläpfel<br />

Ponimes de fable tardives<br />

Tafelbirnen<br />

Poires de table<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Verkäufe an Konsumenten<br />

Verkäufe an Händler<br />

Verkäufe<br />

Vente anx Verkäufe an Kon-<br />

Vente au ne.goce consommateurs an sumenten<br />

Händler<br />

.<br />

Vente aux<br />

Vente au C0i2.90 in-<br />

Ia II a Ia na mateurs<br />

p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

122 133 134 135 136 137 138<br />

Graubünden ohne Misox 21.33 24.50 -<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus . . 20.00 17.17 22.83 19.83 19.60 24.40<br />

Thurgau und Schaffhausen . . . . 19.33 17.33 22.67 20.00 17.80 23.00<br />

Zürich 27.67 14.33 19.16 15.83 18.80 23.40<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . . . 16.00 23.33 17.67 14.17 28.30 21.6o<br />

Zug und Luzern 14.67 12.33 18.17 14.67 18.80 22.80<br />

Aargau, Solothurn und Basel . . . 15.33 12.67 17.00 14.33 14.80 28.40<br />

Bern ohne Jura . . 14.33 12.00 16.5o 13.33 16.20 19.20<br />

1 Neuchätel et Jura bernois .<br />

• • 22.33 17.67 -<br />

Fribourg 14.83 12.00 16.83 14.17 15.00 18.80<br />

Vaud 18.33 16.33 20.67 18.00 18.8o 22.00<br />

Genäve 18.33 16.33 20.67 18.00 22.00 35.00<br />

1<br />

I Valais 23.00 17.67 26.33 20.17 23.00 28.00<br />

1<br />

Tessin avec Misox<br />

-<br />

I<br />

-<br />

Mittel -- Moyenne <strong>1912</strong> 17.76 14.68 20.41 16.68 18.46 23.33<br />

1911 31.18 25.79 37.22 30.83 40.00


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. Commerce, assurances, banques, prix. 181<br />

Frohe Tafeläpfel<br />

Pommes de table hätives<br />

mittelspäte Tafeläpfel<br />

Pommes de table mi-hätives<br />

Verkäufe an Händler Verkäufe an Konsumenten Verkäufe an Händler Verkäufe an Konsumenten<br />

Vente au n ggoce Vente aux consommateurs Vente au njgoce Vente aux consommateurs<br />

Ia Ha Ia Ha Ia IIa la Ha<br />

1<br />

p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. 100 kg. p. NO kg. p. 100 kg. 1 p. 100 kg. p. 100 kg.<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr<br />

124 125 126 127 128 129 130 131<br />

- - - --<br />

1 4.00 19.00 16.25 16.25 14.37 19.75 16.33<br />

14.00 - 19.17 13.00 16.50 14.00 18.63 15.17<br />

13.67 11.17 17.67 11.5o 13.88 11.00 15.25 32.67<br />

16.67 13.00 20.83 15.00 15.00 12.00 17.50 14.17<br />

11.50 8.67 18.33 - 12.25 9.50 15.87 13.67<br />

23.67 10.83 15.33 12.25 20.25 24.0o 12.33<br />

15.50 20.83 16.67 11.50 12.63 20.25 14.12 11.67<br />

13.17 - - 12.50 8.50 18.0o -<br />

16.33 10.00 - 12.00 9.75 13.63 11.33<br />

15.67 11.17 21.50 16.50 25.37 11.38 28.25 13.17<br />

- - - 15.75 11.00 18.25 13.17<br />

16.67 12.00 - -- 19.25 15.37 23.50 19.00<br />

- -- -<br />

_ - -<br />

24.63 20.96 18.56 13.96 14.47 11.45 17.23 13.88<br />

28.46 23.56 33.23 27.77 30.21 24.75 . 36.77 29.33<br />

Nadelholz pro Festmeter ohne Rinde - Resineux par metre cube sans l'ecorce<br />

franko Bahnstation oder Konsumort - franco en gare ou au Heu de consommation<br />

Langholz, Bauholz Sperrholz, Gerüststangen, Latten (Hagstangen,<br />

Sägeklötze Rafenholz Halbstangen)<br />

Billes<br />

Long bois,<br />

bois de construction<br />

Etais, perches<br />

(bois d'ichafaudage)<br />

Lattes<br />

Ia Ha Ia Ha la IIa Ia IIa<br />

pro laufenden Meter<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

139 140 141 142 148 144 145 146<br />

38.40 30.60 27.60 23.20 23.20 17.40 0.22 0.16<br />

35 . 40 31.20 3 1 .00 26.90 24.80 21.20 0.18 0.14<br />

40.60 33.60 33.6o 27.2o 23.8o 20.00 0.25 -<br />

43.20 36.40 31.40 25.80 22.40 20.60 0.18 -<br />

31.60 27.00 26.40 23.10 21.20 18.6o 0.25 o.96<br />

38.60 33.60 33.80 25.80 24.80 21.60 0.17 0.34<br />

39 . 70 33.40 31.50 27.50 25.30 21.80 0.18 0.14<br />

39 .40 32.8o 29.70 26.60 26.6o 23.80 0.17 0.13<br />

38.40 28.80 28.0o 22.00 0.22 0.16<br />

31.20 28.00 26.40 22.20 20.80 19.40 0.15 0.12<br />

33.20 28.00 29.2o 25.6o - 0.28 0.28<br />

32.60 27.00 28.00 25.60 -- - - -<br />

32.40 26.2o 28.00 25.40 0.19 0.12<br />

31.00 28.40 28.80 26.20 - - -<br />

36.12 30.35 29.38 25.22 23.65 20.49 0.39 0.14<br />

35 .8 9 30.33 29.14 25.59 23.71 20.85 0.18 0.13


1 82 XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - X/. Commerce, assurances, banques, prix.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Buchenstämme<br />

pro Festmeter ohne<br />

Rinde franko Bahnstation<br />

od. Konsumort<br />

Eichenholz<br />

pro Festmeter ohne Rinde franko<br />

Bahnstation oder Konsumort<br />

.73°M de chene<br />

par mitroeucauube jeaunsdel'ec-coonrscolftrazno en gare<br />

Bitions de heue<br />

par Knetre cube sans<br />

l'e'corce franco en gare<br />

ou au lieu (ie consom- Sägeholz Schwellenholz<br />

matten Bois de sciage Bois (1 traverses<br />

Ia Ha Ia Ha Ia Ha<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

147 148 149 150 151 152 153<br />

Graubünden ohne Misox 30.40 25.40 56.8o 44.00 40.40 36.00<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus . . 37.40 31.20 80.00 63.40 43.60 35.00<br />

Thurgau und Schaffhausen . .<br />

• 40.40 34.00 107.00 74.00 40.20 35.80<br />

Zürich 41.20 36.60 1 96.00 68.00 40.60 35.60<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . . . 29.30 24.60 93.00 60.20 - -<br />

Zug und Luzern 41.60 35.20 82.00 63.20 44.80 41.40<br />

Aargau, Solothurn und Basel . . 39.4° 35.00 76.00 57.00 39.80 33.80<br />

Bern ohne Jura 37.60 3 1 .80 77.00 41.20 ---<br />

Neuchätel et Jura bernois . . . . - -- 67.00 -- -<br />

Fribourg 31.20 27.20 85.00 48.20 40.40 35.20<br />

Vaud 37.20 33.80 67.00 53.60 38.50 34.60<br />

Geneve - -<br />

Valais -- - -- -<br />

Tessin avec Misox . . . . • • .<br />

- 2 7 .40 - -<br />

Mittel --- Moyenne <strong>1912</strong> 36.55 30,93 80.62 58.84 41.06 35.92<br />

1911 36.77 30.94 80.40 59.46 41.32 36.90<br />

.<br />

, . Iiirschbaumstämme Birnbaumstämme<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Billes de cerisier<br />

Billes de poirier<br />

pro Festmeter ohne Rinde franko Bahnstation oder Konsumort<br />

par Ware cube sans l'kerce, franco en gare ou au lieu de<br />

consommation<br />

.<br />

ha Ila Ia Ha<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

160 161 162 163 164<br />

Graubünden ohne Misox 40.60 29.40 39.20 29.00<br />

St. Gallen, Appenzell und Glarus . . 42.60 33.80 47.60 38.10<br />

Thurgau und Schaffhausen. . • 49.70<br />

55.60 40.00<br />

Zürich 46.80 37.20 43.60 36.40<br />

Uri, Schwyz und Unterwalden . . . 48.60 37.60 54.60 36.90<br />

Zug und Luzern 50.80 42.20 55.20 41.50<br />

Aargau, Solothurn und Basel . 44.60<br />

• 37.20 45.60 38.60<br />

Bern ohne Jura . ....3.<br />

7 .00 - - -<br />

Neuchätel et Jura bernois -<br />

Fribourg -<br />

Vaud -- - -<br />

Geneve<br />

Valais -- -<br />

Tessin avec Misox - 34.00 - 30.00<br />

Mittel --- Moyenne <strong>1912</strong> 45.09 35.91 48.77 36.31<br />

1911 43.87 33.76 46.15 34.84


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. -- X/. Commerce, assurances, banques, prix. 183<br />

Erlenstämme<br />

Billes d'aunes<br />

Stämme - Billons<br />

Nussbaumholz<br />

Bois de noyer<br />

Astholz - Branches I<br />

pro Festmeter ohne Binde franko Bahnstation oder Konsnmort<br />

par mZtre cube sans l'ecorce, franco en gare ou au heu de consommation<br />

Ia IIa Ia IIa Ia Ha<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

151 155 156 157 158 159<br />

54.00 37.00 114.00 71.00 41.40 32.20<br />

66.20 43.80 124.40 8i.00 42.00 38.00<br />

70.00 46.00 140.00 88.00 - -<br />

6o.00 44.40 134.00 89.20 43.40 37.20<br />

49.80 37.20 170.40 122.80 46.20 33.80<br />

67.20 45.40 173.00 124.60 68.00 49.00<br />

62.00 45.00 133.80 1oi.60 53.40 40.80<br />

66.00 51.00 182.00 110.20 57.40 55.00<br />

- - - --<br />

76.60 5o.00 - - -<br />

68.40 54.40 190.00 120.00 55.00 42.00<br />

- - - -<br />

- - _ - -<br />

_ 84.00 53.20<br />

64.02 45.42 151.28 99.24 50.35 42.36<br />

66.76 46.53 147.50 97.56 48.88 40.63<br />

Apfelbaumstämme Tannenholz Buthenh olz<br />

pro Festmeter ohne Rinde<br />

franko Bahnstation oder Bois de sapin Bois de hetre<br />

Konsumort<br />

Billes de poininier<br />

par ?Ware cube sans l'ecorce,<br />

franco en gare ou au lieu de<br />

consommation<br />

Ia<br />

Ita<br />

Scheiter (Spälten)<br />

buche<br />

Knüppel<br />

Rondins<br />

Scheiter (Spälten)<br />

bücke<br />

pro Ster franko Bahnstation oder Konsumort<br />

par stire franco en gare ou au lieu de consommation<br />

Knüppel<br />

Rondins<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. I Fr. Fr.<br />

165 166 167 168 169 170<br />

36.40 28.80 10.26 9.32 14.20 12.20<br />

40.60 34.60 12.66 Io.5o 15.50 13.30<br />

45.00 40.00 11.86 9.50 15.30 12.46<br />

41.20 35.00 12.00 9.54 15.82 12.98<br />

44.00 34.20 8.90 7.08 12.14 9.00<br />

51.20 36.00 11.14 9.66 14.90 12.00<br />

4 1.20 34.20 11.34 9.40 15.36 12.14<br />

-- - 12.36 10.04 15.94 13.06<br />

-- - 11.40 9.00 14.70 10.40<br />

- - 11.34 8.90 17.40 14.60<br />

- - 11.48 9.94 15.90 13.80<br />

- - 14.90 12.40 17.90 15.30<br />

- - 11.04 9.62 14.4° 11.80<br />

- 30.00 9.40 6.42 14.90 10.96<br />

42.80 34.10 11.45 9.38 15.31 12.43<br />

41.92 33.32 11.83 9.81 15.64 12.67


2. Mittlerer Preis der vergleichbaren Gebiete in den einzelnen Monaten des Jahres <strong>1912</strong> für die nachgenannten Produkte. (7,<br />

(Schweizerisches Monatsmittel.)<br />

2. Prix moyens des rggions comparables pour chacun des mois de Pannee <strong>1912</strong> et les produits deenes (moyenne gen4rale).<br />

______<br />

Bezeichnung der Produkte<br />

Januar<br />

Janvier<br />

Fr.<br />

Februar<br />

Fevrier<br />

Fr.<br />

März<br />

Mars<br />

Fr.<br />

April<br />

• Avril<br />

Fr.<br />

Mai<br />

Fr.<br />

Juni<br />

Juin<br />

Fr.<br />

Designation des produits<br />

co<br />

1 2 3 4 5 6 7 8<br />

Weizen pro 100 kg 23.90 24.03 24.13 24.44 24.98 24.76 Froment par 100 kg.<br />

Spelz, Korn „ „ " 18.60 19.08 59.02 19.22 19.27 19.30 Epeautre „ » ”<br />

Roggen<br />

11 ,, ,,<br />

21.06 21.17 21.63 22.13 21.77 Seigle » 11 )1<br />

Hafer<br />

11 11 11<br />

20.84 21.71 22.09 22.55 23.56 23.05 Avoine<br />

2) 11 '7<br />

Futtergerste „ „ „ 21.22 22.04 22.13 22.32 23.17 22.89 Orge fourragb ae „ „ „<br />

Naturwiesenheu franko Bahnst. p. 100 kg. :<br />

gepresst<br />

lose<br />

50.72<br />

10.40<br />

10.81<br />

10.57<br />

10.68<br />

50.45<br />

10.71<br />

10.47<br />

50.38<br />

10.06<br />

9.79<br />

9.33<br />

Foin de prairies nat. fco. gare p. 100 kg.:<br />

presse,<br />

non presse.<br />

Naturwiesenheu ab Stock pro 100 kg. 10.10 10.33 10.11 IO.II 9.62 9.00 Foin de prairies nat. au tas p. 100 kg.<br />

Kleegrasheu 1 ,111 11 17<br />

9.38 9.39 9.09 9.18 8.85 8.23 Foin de treffe<br />

.11 11 .7.1 2) J1<br />

Naturwiesenemd „ „” 11<br />

'0.88 11..10 10.93 10.84 10.49 9.72 Regain de prairies nat. „ „ „ „ „<br />

Sommergetreidestroh pro 100 kg. :<br />

gepresst<br />

lose<br />

Wintergetreidestroh pro 100 kg. :<br />

gepresst<br />

lose<br />

Streue pro 100 kg. :<br />

franko Bahnstation<br />

ab Ried<br />

Kartoffeln pro 100 kg. :<br />

franko Bahnstation<br />

sackweise direkt an Konsumenten<br />

Mostäpfel, Verkäufe an Händler Waggonoder<br />

100 kiloweise :<br />

saure pro 100 kg.<br />

frühe Sorten<br />

mittelspäte Sorten . . .<br />

späte Sorten<br />

süsse pro 100 kg.<br />

6.92<br />

6.49<br />

7.09<br />

6.77<br />

6.28<br />

5.44<br />

1 1 .ii<br />

12.26<br />

6.84<br />

6.47<br />

7.14<br />

6.79<br />

6.33<br />

5.57<br />

70.99<br />

12.25<br />

6.83<br />

6.47<br />

7.13<br />

6.78<br />

6.26<br />

5.51<br />

10.94<br />

12.06<br />

6.81<br />

6.44<br />

7.09<br />

6.72<br />

6.12<br />

5.41<br />

ii.18<br />

12.43<br />

--<br />

-<br />

6.81<br />

6.44<br />

7.o6<br />

6.65<br />

6.03<br />

5.30<br />

11.32<br />

12.54<br />

-<br />

-<br />

6.82<br />

6.45<br />

7.03<br />

6.65<br />

6.01<br />

5.21<br />

11.28<br />

12.75<br />

Paille de c6reales d'6M par 100 kg.:<br />

pressee,<br />

non pressee.<br />

Paille de cereales d'hiver par 100 kg.:<br />

pressee,<br />

non pressee.<br />

Litire par 100 kg.:<br />

franco en gare,<br />

sur place.<br />

Pommes de terre par 100 kg.:<br />

franco en gare,<br />

par sac direkt. au consommateur.<br />

Pommes ä cidre , vente au W goce par<br />

Wagon OU par 100 Zyl. :<br />

acides par 100 kg.<br />

- varMte's hätives,<br />

mi-hdtives,<br />

79<br />

„ tardives,<br />

douces par 100 kg.<br />

fC<br />

0,3<br />

aa<br />

td<br />

P7'<br />

he<br />

et,<br />

k<br />

ti<br />

C.)<br />

(-3<br />

51 e3<br />

'7.82<br />

51<br />

av<br />

7.2


Mostbirnen, Verkäufe an Händler Waggonoder<br />

100 kiloweise pro 100 kg. :<br />

frühe Sorten<br />

mittelspäte Sorten<br />

späte Sorten .<br />

Frühe Tafeläpfel :<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

Verkäufe an Konsumenten p. 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

Mittelspäte Tafeläpfel,<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

Verkäufe an Konsumenten p. 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

Späte Tafeläpfel,<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg. :<br />

Ia<br />

IIa<br />

Verkäufe an Konsumenten p. 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

Tafelbirnen, pro 100 kg. : Poires de table :<br />

Verkäufe an Händler<br />

Verkäufe an Konsumenten .<br />

Poires ä Cidre, ,vente au Wgoce par<br />

wagon ou par 100 kg.:<br />

VarMIds hdtives,<br />

.11<br />

mi-hdtives,<br />

77<br />

tardives.<br />

Pommes de table hätives :<br />

Vente au nigoce par 100 kg. :<br />

la,<br />

Ila.<br />

Vente aux consommateurs p.100 kg.:<br />

Ia,<br />

Ha.<br />

Pommes de table mi-hätives :<br />

Vente au ne'goce par 100 kg. :<br />

Ia,<br />

Ha.<br />

Vente aux consommateurs p.100 kg. :<br />

Ia,<br />

Ha.<br />

Pommes de table tardives :<br />

Vente au nigoce par 100 kg. :<br />

Ia,<br />

Ha.<br />

Vente aux consommateurs p. 100 kg. .<br />

la,<br />

Ha.<br />

Vente au nigoce,<br />

„ aux consommateurs.<br />

Apfelsaft (Apfelw.), mit Leihgeb. pro hl. 32.55 32.61 32.83 32.61 32.67 32.39 Cidre de pommes en futaille, par hl.<br />

Birnensaft (Birnenw.) „ 31.61 31.22 31.16 31.22 31.17 3o.89 Poird<br />

11 71 71<br />

77 71 11 71<br />

Gern. Säfte (Gem.Obstw.) „<br />

11 11 30.94 31.00 31.06 30.83 30.89 30.50 Jus nui,lan0<br />

77 71<br />

Apfelmost 26.00 25.90 25.50 24.90<br />

11<br />

24.80 24.30<br />

Birnenmost<br />

11 11 11 11<br />

Gemischte Moste<br />

11 11 11 11<br />

26.80<br />

26.70<br />

26.20<br />

26.40<br />

25.80<br />

26.20<br />

25.00<br />

25.20<br />

25.10<br />

24.90<br />

24.40<br />

24.20<br />

Moüt de pommes<br />

77 77<br />

Moüt de poires<br />

77<br />

Moüt nu lange<br />

11 77 71<br />

Kirschwasser pro Liter . 3.11 3.15 3.15 3.08 3.08 3.02 Eau de cerises par<br />

Zwetschgenwasser 1.82 1.83 1.82<br />

11 1.84 1.84 1.84 Eau de prunes<br />

71 71<br />

1)<br />

Obsttresterbranntwein „ 1.45 1.48 1.47 1.48 1.48 1.47 Eau-de-vie de marcs de fruits<br />

11<br />

11<br />

1) Auf eine Stärke von 22° Cartier oder 57. Tralles bez. Vol. 0/0 Alkohol umgerechnet. - Calcule sur le titre de 22. Cartier ou de 57 0 Tralles.


•<br />

Bezeichnung der Produkte<br />

Juli<br />

-hüllet<br />

Fr.<br />

August<br />

Aoüt<br />

Fr.<br />

September<br />

,S'eptembre<br />

Fr.<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

Fr.<br />

November<br />

Novembre<br />

Fr.<br />

Dezember<br />

Djcenrbre<br />

Fr.<br />

Designation des produits<br />

Go<br />

9 10 11 12 13 14 15 10<br />

Weizen pro 100 kg 24.58 24.49<br />

23.80 24.16 24.00 23.78 Froment par 100 kg.<br />

Spelz, Korn „ „ „ 19.07 18.91 18.63 18.91 18.90 18.72 Epeautre<br />

77 71 2,<br />

Roggen 21.63 21.46 20.57 20.74 2o.86 20.67<br />

71 71 77 1 • • • Seile g<br />

.77 1 17<br />

Hafer 22.74 22.57 21.96 21.98 21.88 21.93<br />

91 77 77 Avoine<br />

17 71 17<br />

Futtergerste „ „ „ 22.70 22.42 21.40 21.40 21.46 21.63 Orge fourrag&e „ „ „<br />

Naturwiesenheu franko Bahnst. p. 100 kg.:<br />

Foin de prairies nat. fco. gare p. 100 kg.:<br />

gepresst 9.48 9.01 9.04 9.16 9.47 9.51 presse,<br />

lose 8.92 8.58 8.62 8.78 9.09 9.17 non presse<br />

1 Naturwiesenheu ab Stock pro 100 kg. 8.59 8.23 8.27 8.36 8.70 8.81 Foin de prairies nat. au tas p. 100 kg.<br />

Kleegrasheu<br />

77 77 /7 71 77<br />

7.64 7.29 7.48 7.48 7.71 7.67 Foin de trele<br />

17 .17 .77 >I 51<br />

Naturwiesenemd „<br />

„fl 7/ 71<br />

9.36 9.03 9.10 9.09 9.42 9.51 Regain de prairies nat. „ „ „ „ „<br />

Sommergetreidestroh pro 100 kg. :<br />

Paille de c6reales d'a6 par 100 kg.:<br />

gepresst 6.75 6.49 6.17 6.21 6.39 _ 6.41 pressM,<br />

lose 6.42 6.18 5.78 5.78 5.87 5.96 non presüe.<br />

Wintergetreidestroh pro 100 kg.: Paille de c&6ales d'hiver par 100 leg. :<br />

gepresst 6.95 6.71 6.38 . 6.43 6.58 6.66 pressde,<br />

lose 6 53 6.3o 6.02 5.99 6.19 6.27 non pressie.<br />

Streue pro 100 kg. :<br />

Liti8re par 100 kg.:<br />

franko Bahnstation 5.88 5.61 5.52 5.47 5.6o • 5.62 franco en gare,<br />

ab Ried 5.07 4.87 4.79 4.78 - 4.77 4.81 sur place.<br />

Kartoffeln pro 100 kg.:<br />

Pommes de terre par 100 kg.:<br />

franko Bahnstation 10.28 10.28 9.04 8.29 8.41 8.47 franco en gare,<br />

sackweise direkt an Konsumenten . 12.09 11.63 10.41 9.40 9.72 10.18 par sac direkt,. au consommateur.<br />

1 Hallte 2. Hallte 1. Hältle 2. Hälfte I. Hallte 2. Hälfte 1. nulle 2. Hälfte<br />

Mostäpfel, Verkäufe an Händler Waggon- Pommes ä Cidre, vente au nigoce par<br />

lre 2e Ire 2e Ire 2e Ire 2e<br />

oder 100 kgweise:<br />

quinz. quinz quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz<br />

Wagon ou par 100 kg. :<br />

saure pro 100 kg<br />

acides par 100 kg.,<br />

frühe Sorten<br />

- -- 4.93 4.94 - - -<br />

variaM hütives,<br />

mittelspäte Sorten. . . - - 5.73 5.91 6.39 6.35 - -<br />

„ mi-hätives,<br />

späte Sorten - - - - 6.71 6.87 6.75 6.57 - -<br />

„ tardives,<br />

süsse pro 100 kg<br />

- -- 3 .6 7 3 .8 9 4 . 54 4 .49 -<br />

douces par 100 kg.<br />

CD<br />

co<br />

c!.;<br />

L1<br />

tim'<br />

CD<br />

ro<br />

CD.<br />

CD<br />

0<br />

31<br />

Co<br />

CD<br />

CD<br />

z<br />

CD<br />

31<br />

Kz.<br />

CD


Mostbirnen, Verkäufe an Händler Waggonoder<br />

100 kgweise pro 100 kg :<br />

frühe Sorten<br />

mittelspäte Sorten<br />

späte Sorten<br />

5.00<br />

6.12<br />

4.94<br />

6.o5<br />

-<br />

6.20<br />

6.83<br />

-<br />

6.q3<br />

6.63<br />

Poires ä Cidre, vente au Wgoce par wagon<br />

ou par 100 kg.:<br />

VariKs hätives,<br />

mi-hätives,<br />

„ tardives.<br />

Frühe Tafeläpfel,<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg :<br />

Pommes de table hätives :<br />

Vente au nejoce par 100 kg. :<br />

g2.n<br />

co<br />

Ia<br />

15.54 14.18 14.18<br />

Ia,<br />

Ha<br />

12.12 10.38 10.38<br />

Ha.<br />

co<br />

›-s<br />

Verkäufe an Konsumenten p. 100 kg:<br />

Vente aux consommateurs p. 100 kg. :<br />

CD.<br />

Ia<br />

20.94 1 7.37 17.38<br />

Ia,<br />

l="<br />

Ila<br />

13.83<br />

co<br />

14.08<br />

Ha.<br />

00<br />

Mittelspäte Tafeläpfel :<br />

Pommes de table mi-hätives:<br />

12<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg. : Vente au ne'goce par 100 kg. : td<br />

Ia<br />

Ha<br />

14.50<br />

10.75<br />

14.54<br />

11.00<br />

14.42<br />

12.08<br />

14.42<br />

11.96<br />

Verkäufe an Konsumenten p.100 kg.:<br />

Ia<br />

1 7.8 3 17.71 17.00 16.38<br />

Ia,<br />

Ha 13.64 13.91 14.09 Ha.<br />

La,<br />

Ha.<br />

Vente aux consommateurs p.100 kg . :<br />

Späte Tafeläpfel,<br />

Pommes de table tardives:<br />

Verkäufe an Händler pro 100 kg.: Vente au nigoce par 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

17.o8<br />

14.0o<br />

17.42<br />

14.4 1<br />

18.79<br />

15.64<br />

Ia,<br />

Ha.<br />

Verkäufe an Konsumenten p. 100 kg.: Vente aux consommateurs p. 100 kg. :<br />

Ia<br />

Ha<br />

19.38<br />

15.92<br />

19.92<br />

15.92<br />

21.92<br />

18.21<br />

la,<br />

Tafelbirnen, pro 100 kg. :<br />

Verkäufe an Händler<br />

Verkäufe an Konsumenten<br />

17.91<br />

22.91<br />

18.64<br />

24.36<br />

17.23<br />

21.00<br />

17.36<br />

22.36<br />

21.18<br />

26.00<br />

Poires de fable:<br />

Vente au neoce,<br />

„ aux consommateurs.<br />

Apfelsaft (Apfelw.), mit Leihgeb. pro hl. 30.44 27.28 21.66 22.00 22.22 21.3 9 Cidre de pommes en futaille, par hl.<br />

Birnensaft (Birnenw.) „ 28.50<br />

11 25.78 19.91 20.00 2o.66 20.00 Polre .<br />

77 77 11 27<br />

Gern. Säfte (Gern, Obstw.) „<br />

11 11<br />

28.56 25.89<br />

11 20.45 20.36 20.89 20.22 Jus mRangi<br />

11 11<br />

Apfelmost<br />

1 1 11<br />

22.40 19.50 15.60 15.50 15.20 15 8o Most de pommes 11 77 77<br />

Birnenmost 22.40 19.60<br />

11 11 11<br />

15.90 15.6o 15.40 15.8o Most de poires<br />

77<br />

Gemischte Moste<br />

11<br />

22.40 19.50 15.80 15.6o 15.45 15.8o Most maangg<br />

11 11 .77<br />

co<br />

jC<br />

ro fr.$<br />

(.1)<br />

.5°<br />

Kirschwasser pro Liter .<br />

3.02 3.07 3.12<br />

3.09 3.04 3.02 Eau de cerises par litre.<br />

Zwetschgenwasser<br />

1.84 1.83<br />

1.75 1.74 1.74 1.73 Eau de prunes<br />

Obsttresterbranntwein „ „ 1) 1.42 1.40 1.35 1.32 1.27 1.20 Eau-de-vie de marcs de fruits „ „<br />

1 ) Auf eine Starke von 22. Cartier oder 57 . Pralles bezw. Vol.°/. Alkohol umgerechnet. - Caleule. sur le titre de 22. Cartier ou de 57. Trolles.<br />

!"2<br />

00


Januar Februar Niirz April Juni<br />

Bezeichnung der Produkte Janvier Il&rier Mars April Mai. Juin Designation des produits<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 4 5 6 7 8<br />

' Holz, pro Festmeter ohne Rinde gemessen<br />

Bois par nietre cube sans Neorce, franko<br />

franko Bahnstation oder Konsumort : en gare ou au lieu de conso m mation: I<br />

Nadelholz : Sägeklötze . . .<br />

1 Ia 36.43 36.14 35.86 Ia I<br />

} Resineux : Billes<br />

1 Ha 30.79 30.57 30.36 - 1 Ha I<br />

Ia 29.50 29.57 29.36<br />

1 Long bois, bois de construc- f Ia<br />

Langholz, Bauholz . . . -<br />

lIa 25.50 25.93 25.43 - J tion<br />

Ha<br />

Sperrholz, Gerüststangen,J Ia 23.89 23.56 23.00<br />

1 Etats, bois de'chafaudage, J Ia<br />

Rafenholz 1 Ha 2o.67 22.49 20.72 - - 1 perches<br />

1 Ha<br />

Latten, Hagstangen pro lau- J Ia 0.28 o.28 - 0.28 -<br />

Ia<br />

-} Lattes, par meire courant<br />

fenden Meter lila 0.24 0.14 0.13 1 Ha<br />

Laubholz: Buchenstämme<br />

I Ia 36.20 36.40 36.40 ___<br />

! Feuil/us: Billons de hetre<br />

• • IIa 31.00 30.72 -- 30.82 - /<br />

• ' 1f Ha<br />

Eichenholz: Sägeholz. .<br />

1 Ia 79.73 78.72 82.82 -- f Ia<br />

) Bois de chene: bois de sciage .<br />

• 1lla 61.56 57.77 57.66<br />

1 Ha<br />

7,<br />

Schwellenholz •<br />

1 Ia 41.22 41.00 4I• I I - - 1<br />

1 Ia<br />

II II „ bois ü traverses<br />

1IIa 37.50 35.37 35.87 - -- I IIa<br />

f<br />

1 Ia 61.30 71.00 68.5o - 1 Ia<br />

Eschenstämme Billons de frine . .<br />

lila 46.40 48.00 - 46.90 - - 1<br />

" 1 IIa<br />

Nussbaumholz : Stämme " J Ia 143.0o 154.10 157.20 _<br />

1lla 100.90 97.60 -- 99.50 - __<br />

--1 1 Ia<br />

Bois de noyer : billons<br />

J<br />

• • 1 Ha<br />

Ia 52.23<br />

,7<br />

Astholz . . { 50.37 48 75 - 1<br />

1 Ia<br />

branches •<br />

Ha 43. 6 7 42.89 n n I,<br />

41.56 - 1 ' 1 Ha<br />

Kirschbaumstämme . .<br />

1 la 44.00 44.63 44.63 - -- f la<br />

} Billes de cerisier .<br />

1lla 36.00 34.00 - 34.14 - -<br />

. " ' Ha<br />

Birnbaumstämme . .<br />

1 Ia 45.43 47.57 48.43 - I la<br />

} Billes de poirier .<br />

• • 1IIa 35.5° 35.25 - 36.5o - --<br />

• • ' 1 IIa<br />

Apfelbaumstämme . .<br />

Ia 42.57 42.57 - 41.71 - --<br />

f Ia<br />

Billes de pommier .<br />

.<br />

____<br />

• ' lila 33.13 34.00 34.00<br />

) • 1 Ha<br />

Tannenholz pro Ster :<br />

Bois de sapin par stere:<br />

Scheiter (Spälten)<br />

22.91 11.64 - 11.28 - Bois bücke,<br />

Knüppel 9.73 9.58<br />

__ 9.38 - Rondins.<br />

Buchenholz pro Ster :<br />

Bois de kette par stere:<br />

Scheiter (Spälten)<br />

25.66 25.32 25.00 - - Bois buche,<br />

Knüppel. . . .<br />

22.43 12.47 -- 12.29 - Rondins.<br />

1. Hälfte 2. Hille 1. Hallte 2. Hälfte 1. Hallte 2. Billie I. Ballte 2. Hille 1. Hälfte 2. Hälfte 1. Billie 2. Hälfte<br />

ire 2e ire 2e ire 2e ire 2e ire 26 ire 2e<br />

quinz. quinz, quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz quinz. quinz. quinz.


Neumelkende Kühe pro 100 kg. Leb.-Gew.:<br />

junge Kühe 1-3 mal gekalbert . . 139.7 240.4 139.7 139.6 139.9 140.9 142.2 142.9 143.0 143.5 143.6 144.4<br />

ältere Kühe 3 u. mehrmal gekalbert 119.1 119.2 I I 9.0<br />

119.4 119.6 120.6 121.8 122.3 121.9 122.3 122.1 123.1<br />

ca. 20 Wochen tragende Kühe pro 100 kg.<br />

Lebendgewicht :<br />

junge Kühe 1--3 mal gekalbert . . 128.2 127.5 128.2 128.2 128. o 128.6 130.4 131.0 130.5 130.8 130.8 132.2<br />

ältere Kühe 3 u. mehrmal gekalbert 108.9 108.8 108.4 108.7 108.9 109.6 I 11. 1 212.9 122.3 I 1 1.3 111.5 112.5<br />

Rinder pro 100 kg. Lebendgewicht :<br />

tragend<br />

137 I 136.2 136.4 135.9 135.7 135.8 137.1 137.6 137.5 137.8 137.8 138.5<br />

nicht tragend :<br />

1 1/2-2 h/2 Jahre alt pro 100 kg. L.-G. 121.0 120.0 119.9 120.6 120.2 120.6 121.3 122.0 121.5 121.8 122.0 123.5<br />

1-1 1/2 Jahr alt pro Stück . 341.0 337.3 337.0 337.7 335.9 337.9 340.0 342.3 339.0 341.7 339.7 339.6<br />

Jungvieh 72-1 Jahr alt „<br />

fl • 245.3 244.7 246.3 246 6 244.8 246.0 248.5 250.0 247.7 248.7 246.3 247.0<br />

Abgehende Kühe zum Schlachten :<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht 82.2 81.2 80.8 80.2 80.2 80.2 80.7 81.6 82.1 82.1 82.9 84.0<br />

„ 100 „ Schlachtgewicht . . . 262.4 161.7 161 4 161.3 161.6 161.9 162.8 163.5 164.0 164.3 1 65 .3 167.o<br />

Faselochsen pro 100 kg. Lebendgewicht:<br />

Ja<br />

1-1 1/2 jährig<br />

1 II a<br />

1'/2-2 jährig<br />

2-3 jährig<br />

I I a<br />

lIIa<br />

J a<br />

.1 II a<br />

114.9<br />

106.4<br />

113.1<br />

105.1<br />

110.7<br />

103.6<br />

115.9<br />

107.3<br />

114.1<br />

106.0<br />

111.7<br />

104.5<br />

180.7<br />

102.4<br />

117.1<br />

108.8<br />

115.5<br />

107.4<br />

113.8<br />

106.0<br />

I I 7 .9<br />

109.8<br />

116.6<br />

108.2<br />

115.2<br />

107.0<br />

Ja 108.6<br />

111.0 113.2<br />

3-4jährig<br />

llla 101.6<br />

103.8 105.3<br />

Magerkälber zum Mästen:<br />

pro Stück<br />

39.1 40.3 41.6 42.3<br />

pro kg. Lebendgewicht<br />

1.00 1.00 1.01 1.02<br />

1.04<br />

Junge Ziegen:<br />

melkend pro Stück<br />

trächtig „ „<br />

Ferkel u. zur Mast bestimmte Faselschweine:<br />

5-6 Wochen alt pro Stück<br />

2 Monat alt pro Stück ..<br />

3<br />

4<br />

Y1<br />

2<br />

14 Lebendgewicht<br />

31<br />

3<br />

93<br />

4 „<br />

Fette Ochsen:<br />

/7<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht . f I a<br />

1 II a<br />

pro 100 kg. Schlachtgewicht . /Ina:<br />

118.8<br />

110.7<br />

117.6<br />

109.1<br />

116.1<br />

108.0<br />

113.8<br />

06.0<br />

119.8<br />

II 1.8<br />

117.9<br />

110.3<br />

116.4<br />

109.1<br />

114.7<br />

206.3<br />

42.6 42.7 44.4 45.6 46.9 50.3 49.9<br />

1.03 1.03 1.06 i.o8 1.09 1.09<br />

49.4<br />

1.08<br />

53 6 53.9 54.6 56.o 57.1 58.1 59.6 6o 6 62.3 62.9 61.5 59.8<br />

47 2 47.6 48.3 48.7 50.3 51.7 53.6 54.4 55.2 57.2 55.2 53.2<br />

23.8<br />

32.1<br />

44 3<br />

59 2<br />

2.26<br />

1.99<br />

1.78<br />

112.1<br />

203.9<br />

211.2<br />

199.4<br />

Vaches fratches p. 100 kg. de poids vif:<br />

Jeunes vaches ayant viM 1 ü 3 fois,<br />

Vieilles ), „ 3 fois et pl.<br />

Vaches portantes d'env. 20 sem. p. 100 kg.<br />

de poids vif:<br />

Jeunes vaches ayant viM 1 ü 3 fois,<br />

Vieilles „ 3 fois ct pl.<br />

Gänisses, par 100 kg. de poids vif:<br />

portantes,<br />

non portantes:<br />

de 1 1/2 ä 2 1/2 ans (poids vif les 100 kg.)<br />

de 1 an ü 1 1/2 an la pike.<br />

jeune baail de 1/2 ü 1 an „ „<br />

Vaches reform4s pour la boucherie:<br />

par 100 kg. poids vif<br />

mort<br />

51 27 »<br />

Bwufs de travail, par 100 kg. de poids vi f :<br />

de 1 an ä 1 112 anj Ire<br />

12e<br />

de 1 1/2 ü 2 ans<br />

2 et 3 ans<br />

3 ü 4 ans<br />

Jlre qualit6.<br />

12e<br />

J Ire qualiM.<br />

lrequakte.<br />

2e<br />

Veaux pour l'engraissement:<br />

la pike,<br />

par kg. de poids vif.<br />

Jeunes chvres:<br />

fraiches, la pike.<br />

en gestation „ „<br />

Jeunes porcs et porcs p. rengraissement:<br />

de 5 ü 6 semaines, par pike.<br />

de 2 mois, par pike.<br />

24.2<br />

34.4<br />

25.4<br />

35.1<br />

26.5<br />

36.1<br />

28.5<br />

38.4<br />

29.0<br />

38.2<br />

30.1<br />

39.8<br />

30.6<br />

40.0<br />

29.8<br />

39.5<br />

29.9<br />

39.3<br />

28.3<br />

37.8<br />

27.1<br />

35.9<br />

46.1 46.8 47.4 49.7 50.1 51.5 51.6 50.8 51.2 49.1 46.8 » 3 „ ,, „<br />

60.9 61.9 62.9 64.7 64.8 66.3 66.3 65.9 66.o 64.0 62.5<br />

2.37<br />

2.5o 2.50 2.46 2.45 2.38 2.30 d , 4 „<br />

7, /I<br />

2.34 2.41 2.49 2.47<br />

e 2 mois, par kg. de poids vi f.<br />

2.06 2.09 2.14 2.22 2.24 2.28 2.28 2.25 2.22 2.15 2.Io<br />

27 3 22 27 „ „ 22 22<br />

1.83 1.85 1.89 1.96 2.97 2.02 2.01 2.02 2.02 1.99 1.95<br />

22 4 22 22 21 22 „ »<br />

Bceufs gras :<br />

111.7 111.2 111.6 I12.7 114.1 114.3 115.4 115.5 116.8 117.3 117.5<br />

Ire qualite'.<br />

par 100 kg. de poids vi 12e<br />

103.5 103.1 203.5 104.0 105.2 105.6 106.8 107.2 107.8 108.6 109.1<br />

17<br />

211.3 210.3 210.6 212.1 213.3 213. 216.o 227.2 219.2 219.7 220.0<br />

M.<br />

par 100 kg. de poids mort{l"<br />

198.7 198.0 198.3 199.4 200.8 201.72 203.4 204.7 205.7 206.! 206.4<br />

e „<br />

>11<br />

CP<br />

CP<br />

tzs<br />

Cd<br />

co<br />

E=.><br />

2<br />

co<br />

oo<br />

cG


Bezeichnung der Produkte<br />

Juli<br />

Juillet<br />

Fr.<br />

August<br />

Aoiit<br />

Fr.<br />

September<br />

Septembre<br />

Fr.<br />

Oktober<br />

Ostobre<br />

Fr.<br />

November<br />

Novembre<br />

Fr.<br />

----<br />

Dezember<br />

Mcembre<br />

Fr.<br />

--<br />

Designation des produits<br />

inL<br />

co<br />

9 10 11 12 13 14 15 16<br />

Holz pro Festmeter ohne Rinde gemessen<br />

franko Bahnstation oder Konsumort:<br />

Bois par metre cube sans 1' icorce, franco<br />

en gare ou au lieu de consommation :<br />

Nadelholz: Sägeklötze . .<br />

1 la<br />

.<br />

35.97 36.22<br />

1<br />

1 Resineux Billes<br />

Ia<br />

:<br />

1 Ha 30.22 29.86 i 1 Ha<br />

Langholz, Bauholz<br />

f Ia -<br />

. . .<br />

29.07 29.29<br />

1 Long bois, bois de construc- ( Ia<br />

1 Ila -<br />

24.43 24.82 f tion<br />

1 Ha<br />

Sperrholz, Gerüststangen, 1 Ia - - 23.83 24.00 1 Etais, bois d'ichafaudage, J Ia<br />

Raf enholz 1 Ha 20.07 20.05 J perches 1 Ha<br />

Latten, Hagstangen pro lau- 1 Ia<br />

0.39 0.29<br />

1 Ia<br />

fenden Meter 1a , L ttes, par meire courant<br />

1 H - - - 0.14 0.14<br />

1 " 1 Ha<br />

Laubholz: Buchenstämme .<br />

1 Ia<br />

- 36.15 37.70<br />

1 Ia<br />

}<br />

• 1 Ha<br />

Feuillus: Billons de hitre<br />

30.91 31.18<br />

• • 1 1Ia<br />

f Ia<br />

Eichenholz : Sägeholz<br />

- -<br />

. .<br />

81.64 81.18 ( Ia<br />

1 Ha<br />

1 Bois de ch"ine: bois de<br />

-<br />

sciao<br />

58.22 59.00 1 .,e • 1 IIa<br />

f Ia _ ___. _<br />

31<br />

Schwellenholz .<br />

40.44 41.67<br />

Ia<br />

2, Il >1<br />

1 Ila<br />

bois ä traverses<br />

35." 5.67<br />

1 IIa<br />

t<br />

1<br />

Eschenstämme<br />

Ia<br />

6o.00 59.30<br />

( Ia<br />

1 Ha<br />

1 Bdlons de Irene<br />

43.00 42.80<br />

1 ' • " • 1 Ha<br />

Nussbaumholz: Stämme .<br />

1 Ia<br />

150.44 151.67<br />

f Ia<br />

. 1 Ha<br />

1 B is de noyer : billons<br />

-- - 93.70 304.50<br />

1 • • 1 Ha<br />

9<br />

1 Ia<br />

Astholz .<br />

- 48.94 51.56<br />

1 Ia<br />

• 1<br />

1,<br />

Ha -<br />

branches<br />

II ‚I<br />

42.17 42.50<br />

1 " 1 Ha<br />

J Ia<br />

Kirschbaumstämme . .<br />

44.00 48.19<br />

I Ia<br />

' 1 Ila<br />

36.93<br />

1 Billes de cerisier . .<br />

38.50<br />

1 " 1 IIa<br />

Ia<br />

._<br />

Birnbaumstämme . . . J<br />

- 52.43 50.00<br />

f Ia<br />

' 1 Ha -<br />

} Billes de poirier .<br />

37.31 37.00<br />

• 1 Ila<br />

f Ia<br />

Apfelbaumstämme . . .<br />

43.43 43.71<br />

I Ia<br />

' 1 Ha<br />

! Billes de pommier .<br />

-<br />

34.75 34.63<br />

1<br />

• • • 1 Ha<br />

Tannenholz pro Ster :<br />

Bois de sapin, par stere:<br />

Scheiter (Spälten) . . . . . 11.21 11.19 Bois bücke,<br />

Knüppel 9. II 9.10 Rondins.<br />

Buchenholz pro Ster : Bois de Ntre, par stere :<br />

Scheiter (Spälten) 15.21 15.34 Bois buche,<br />

Knüppel 12.35 12.61 Rondins.<br />

HIante 2. Hälfte 1. Hälfte 2. Willie L Hällte 2. Hälfte 1 Willie 2. Hälfte 1. Hälfte 2. Hälfte 1. Hälfte 2, Hälfte<br />

Ire 2e Ire 2e lre 2e lre 2e lre 2e Ire 2e<br />

quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz. quinz I


Neumelkende Kühe pro 100 kg. Leb.-Gew. :<br />

junge Kühe 1-3 mal gekalbert . .<br />

ältere Kühe 3 u. mehrmal gekalbert<br />

ca. 20 Wochen tragende Kühe pro 100 kg.<br />

Lebendgewicht :<br />

junge Kühe 1 - 3 mal gekalbert . .<br />

ältere Kühe 3 u. mehrmal gekalbert<br />

144.5<br />

123.1<br />

132.5<br />

112.5<br />

145.0<br />

123.8<br />

133 .0<br />

113.2<br />

145.8<br />

124.8<br />

146.1<br />

224.9<br />

133.3<br />

113.8 133.5<br />

114.0<br />

146.5<br />

125.5<br />

138 ,. -<br />

114.4<br />

146.7<br />

125.9<br />

134.1<br />

114.7<br />

146.6<br />

125.8<br />

134.0<br />

115.0<br />

145.1<br />

1 24.9<br />

143.9<br />

124.1<br />

132.7<br />

113.2<br />

131.0<br />

112.2<br />

142.9<br />

123.1<br />

130.3<br />

111.3<br />

142.5<br />

122.4<br />

129.5<br />

110.3<br />

142.0<br />

121.9<br />

129.1<br />

110.3<br />

Vaches fraiches p. 100 lcg. de poids vif:<br />

Jeunes vaches ayant veM 1 et 3 fois,<br />

Vieilles „3 fois et pl.<br />

22<br />

Vaches portantes d'env. 20 sem. p. 100 kg.<br />

de poids vif:<br />

Jeunes vaches ayant eile 1 ä 3 fois,<br />

Vieilles „„ 3 fois et pl.<br />

.21<br />

Genisses, par .100 kg. de poids vif:<br />

Rinder pro 100 kg. Lebendgewicht:<br />

tragend<br />

137.9 139.6 139.7 139.9 240.5 I 4 0 . 9 141.2 140.2 139.3 I 3 8 . 7 1 3 8 . 3 137.0 portantes,<br />

nicht tragend :<br />

non portantes:<br />

1 1/2 -- 2 1/2 Jahre alt pro 100 kg. L.-G. 123.6 123.9 1 2 4 . 8 124.8 1 2 5 . 3 I 2 5 . 5 126.0 124.8 124.3 124.3 123.8 123.4 de 1 1/2 et 2 1/2 ans (poids vif les 100 kg.)<br />

1-1 1/2 Jahr alt pro Stück . 342.4 347.0 349.7 350.3 349.7 350.4 349.8 346.5 343.0 339.0 338.5 338.7 de 1 an ä 1 1/2 an la pike.<br />

Jungvieh 1/2-1 Jahr alt „<br />

7) 249.3 251.2 254.o 254.0 254.0 254.4 254.3 252.9 249.7 248.3 247.3 246.3 jeune Ntail de 112 ä 1 an „ „<br />

Abgehende Kühe zum Schlachten :<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht .<br />

„ 100 „ Schlachtgewicht . . .<br />

Faselochsen pro 100 kg. Lebendgewicht :<br />

Ia<br />

1-1 1/2 jährig<br />

1 IIa<br />

1 1/2-2 jährig<br />

2--3 jährig .<br />

3 -4 jährig<br />

Magerkälber zum Mästen :<br />

pro Stück<br />

pro kg. Lebendgewicht<br />

Ja<br />

1 II a<br />

J a<br />

• I II a<br />

J Ia<br />

II a<br />

86.2<br />

169.1<br />

85.7<br />

168.2<br />

120.3<br />

112.5<br />

118.0<br />

110.7<br />

116.8<br />

209.5<br />

114.7<br />

106.8<br />

5 0 5<br />

1.09 48.4<br />

1.07<br />

86.o<br />

169.6<br />

86.5<br />

169.7<br />

120.7<br />

112.9<br />

118.2<br />

I I I .0<br />

117.2<br />

109.6<br />

115.1<br />

107.2<br />

49.4<br />

1.10<br />

48.1<br />

1.09<br />

86.6<br />

169.3<br />

89.5<br />

169.2<br />

121.4<br />

113.4<br />

119.5<br />

111.5<br />

118.0<br />

110.3<br />

116.2<br />

108.3<br />

47.9<br />

1.09<br />

46.1<br />

1.07<br />

85.2<br />

169,0<br />

83.0<br />

166.3<br />

120.5<br />

112.5<br />

I I 8 . 3<br />

110.6<br />

117.0<br />

109.2<br />

114.9<br />

I o 7 3<br />

46.9<br />

1.07<br />

46.3<br />

i.o6<br />

83.0<br />

166.0<br />

82.4<br />

164.7<br />

118.3<br />

111.0<br />

116.2<br />

108.8<br />

114.8<br />

107.5<br />

112.9<br />

105.3<br />

45.6<br />

1.06<br />

43.7<br />

1.05<br />

8 1.4<br />

162.6<br />

80.9<br />

162.0<br />

117.6<br />

110.3<br />

115.7<br />

108.2<br />

114.5<br />

106.9<br />

11 2.4<br />

105.0<br />

40.8<br />

1.03 41.5<br />

1.03<br />

Yaches reformees pour la boucherie:<br />

par 100 kg. poids vif<br />

,1 mori<br />

)2 )2 )7<br />

Bceufs de travail, par 100 kg. de poids vif:<br />

( Ire quakte,<br />

1 an 1112 an, (2e<br />

77<br />

Ire<br />

de 1 112 ä 2 ans<br />

•I2e.<br />

77<br />

ire quatitcf.<br />

2c 3 ans<br />

'12e<br />

3 et 4 ans J lre<br />

• • 2e<br />

Yeaux pour l'engraissement:<br />

la piece,<br />

par kg. de poids vif.<br />

Junge Ziegen :<br />

Jeunes chevres:<br />

melkend pro Stück .<br />

59.4 58.7 58.4 57.2 56.2 55.2 53.5 52.3 52.3 53.3 52.6 51.5 fraiches, la piece.<br />

trächtig „ ..... 51 .8 51.0 5 , 6 50.2 50.7 51.8 50.2 48.9 48.4 50.3 48.8 48.6 en gestation „ „<br />

Ferkel u. zur Mast bestimmte Faselschweine :<br />

Jeunes porcs et porcs p. l'engraissement:<br />

5-6 Wochen alt pro Stück 26.2 24.8 24.6 24.6 24.1 24.8 23.2 21.7 21.4 21.3 21.3 22.0 de 5 ä 6 semaines, par piece.<br />

2 Monat alt pro Stück 35 2 33.5 33.6 32.8 32.3 33.4 31.5 30.0 29.6 29.3 29.1 30. 3 de 2 inois, par piece.<br />

3 5, 5, 46 6 44.7 44.5 43.9 43.3 44.8 43.4 41.4 41.2 40.4 40.2 41.5<br />

77 3 11 ,1 )1<br />

4 62.0<br />

77 77 77 • • 59.9 59.5 59.2 57.7 59.4 57.7 55.2 55.4 54.5 53.9 55.0 „ 4 5, 25 55<br />

2 kg. Lebendgewicht 2.34 2.11 2.12 2.11 2.08 2.10 2.07 2.03 2.02 2.02 2.02 2.04 de 2 inois, par kg. de poids vif.<br />

77<br />

3<br />

71 77 77 77 2.09 2.01 2.00 1.99 1.97 2.99 1.96 1.91 1.92 1.91 1.90 1.93 77 3 7, 27 77 )5 77 77<br />

4<br />

77 77 77 77 77 1.94 1.88 1.87 1.86 1.83 1.85 1.83 1.79 1.79 1.77 1.77 1.79 „ 4<br />

.7f 77 .7) 77<br />

Fette Ochsen :<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht .<br />

pro 100 kg. Schlachtgewicht .<br />

la 117.6<br />

II a 109.4<br />

f Ja 219.9<br />

1 II a 207.1<br />

17.7<br />

109.1<br />

220.1<br />

206.6<br />

117.8<br />

109.1<br />

220.1<br />

206.6<br />

118.2<br />

109.4<br />

220.5<br />

206.8<br />

I 1 8 . 3<br />

109.8<br />

220.9<br />

206.9<br />

118.2<br />

109.7<br />

220.5<br />

206.3<br />

117.2<br />

108.6<br />

220.1<br />

205.7<br />

I 1 6 . 9<br />

208.2<br />

2 I 9 . 3<br />

204.6<br />

II 5 9<br />

1o7.7<br />

218.3<br />

204.5<br />

115.5<br />

107.9 114.4<br />

106. 8<br />

217.6<br />

203.9<br />

215.8<br />

202.8<br />

113.<br />

105.2<br />

214.1<br />

200.0<br />

Bceufs gras:<br />

lre<br />

par 100 kg. de poids rifi2e<br />

f tue qualitt%.<br />

par 100 kg. de poids mor11 2 ,<br />

cfl<br />

1-•-n


I<br />

1<br />

Bezeichnung der Produkte<br />

Januar<br />

Janvier<br />

I. Willie 2. Hille<br />

Ire 2e<br />

quinz. quinz.<br />

Fr.<br />

Februar<br />

»u<br />

1. Hälfte<br />

Ire<br />

quinz.<br />

Fr.<br />

ier<br />

2. Hälfte<br />

2e<br />

(juin z.<br />

1. Hälfte<br />

Ire<br />

quinz.<br />

März<br />

Mars<br />

Fr.<br />

2. Hate<br />

2e<br />

quinz.<br />

April<br />

Avril<br />

1. Hallte 2. llällie<br />

Ire 2e<br />

quinz. (juin::: .<br />

Fr<br />

.<br />

I. Hälfte<br />

Ire<br />

quinz<br />

Mai<br />

Fr.<br />

2. Hille<br />

2e<br />

quinz.<br />

1 Hälfte<br />

Ire<br />

quinz.<br />

Juni<br />

Juin<br />

Fr.<br />

2. HIN<br />

2e<br />

qui,nz.<br />

Designation des produits<br />

1 2 3 4 5 1.1 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

Fette Stiere (Muni) :<br />

f J a<br />

pro 100 kg. Lebendge wicht . , 7 7<br />

lia<br />

J 1 a<br />

100 kg. Schlachtgewicht .<br />

H a<br />

Fette Rinder:<br />

) I a<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht<br />

,<br />

• % II a<br />

pro 100 kg.<br />

Schlachtgewicht<br />

Fette Kühe :<br />

1 I a<br />

. , r<br />

( ii a<br />

f<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht<br />

. ,<br />

( I I a<br />

pro 100 kg. Schlachtgewicht .<br />

I a<br />

J<br />

i II a<br />

'00.6 99.9 99.5 99.5<br />

92.6 91.4 91.1 9 1.5<br />

192.8 191.0 190.5 190.0<br />

-<br />

110.7<br />

102.7<br />

209.0<br />

197.3<br />

95.8<br />

86.3<br />

184.8<br />

169.2<br />

109.8<br />

101.8<br />

207.4<br />

196.0<br />

95.0<br />

85.o<br />

182.4<br />

166.4<br />

109.5<br />

1 0I.I<br />

207.3<br />

195.1<br />

94.1<br />

83.9<br />

181.4<br />

165.6<br />

109.7<br />

101.6<br />

207.6<br />

195.0<br />

94 .4<br />

84.5<br />

181.6<br />

166.1<br />

Taureaux gras:<br />

99.9 101.6 102.2 103.2 103.9 105.1 105.2 105.3<br />

I P e qualiW.<br />

p ar 100 kg. de poids vif12,<br />

92.2 93.6 94.1 9 5.0 95.6 96.0 96.0 96.3<br />

„<br />

191.1 192.4 193.0 194.6 195.4 298.0 298 . 3 198.3 t Ire quakte.<br />

par 100 kg. de poids mori<br />

2e „<br />

Genisses grasses:<br />

110.6<br />

102.1<br />

208.8<br />

196.8<br />

95.4<br />

85.o<br />

182.7<br />

166.7<br />

112.0<br />

103.2<br />

209.9<br />

198.4<br />

96.3<br />

85.9<br />

184.3<br />

168.1<br />

112.2<br />

103.4<br />

210.3<br />

198.9<br />

96.8<br />

86.5<br />

984.9<br />

168.8<br />

114.1<br />

905. 4<br />

212.6<br />

201.4<br />

98 .4<br />

88.o<br />

186.8<br />

170.9<br />

114.8<br />

905.9<br />

213.7<br />

201.9<br />

99 . 7<br />

89.4<br />

188.6<br />

172.5<br />

116.4<br />

107.5<br />

215.9<br />

203.7<br />

100.8<br />

90.4<br />

2 90.0<br />

974.3<br />

116.7<br />

107.7<br />

216.3<br />

204.0<br />

900.9<br />

90.8<br />

1 90.5<br />

274.8<br />

116.6<br />

107.9<br />

216.4<br />

203.6<br />

100.9<br />

91.4<br />

191.2<br />

175.4<br />

par 100<br />

• . (1 quake. M.<br />

kg. de p ou ls ri f 2 e " ,,<br />

iire qualiW.<br />

par 109 kg. de poids mort i ,,<br />

Vaches grasses:<br />

l_re qualiM.<br />

par 100 leg. de poids vif l<br />

2e 11<br />

f lrequaliM.<br />

par 100 kg . de poids morti 2e<br />

11<br />

Moutons gras:<br />

Fette Schafe :<br />

pro kg. Lebendgewicht . . . . 0.99 1.00 I.OI 1.02 1.03 1.03 1.04 1.03 1.03 1.03 1.05 1.05 le kg. de poids vif.<br />

pro kg. Schlachtgewicht • . . 2.00 2.04 2.02 2.01 2.03 2.03 2.06 2.06 2.04 2.05 2.06<br />

2.05 11 ,, .” „ mori.<br />

Fette Kälber :<br />

Veaux gras:<br />

Ja 9.49 1.5o 2.49 1.50 1.52 1.53 1.55 1.57 1.63 1.63 1.62 1.61 ire qualiM par kg. de poids vif.<br />

ca -<br />

g.<br />

Cy<br />

co<br />

es<br />

n-s<br />

es<br />

CD<br />

CD es<br />

(5<br />

II a 1. pro kg. Lebendgewicht . . S 9.40 1.39 1.39 1.39 1.41 1.42 1.45 9.47 1.51 1.52 1.50 1.50 2e<br />

11 17 ,, 11 11 11<br />

III a ) I 1.28 1.29 1.28 1.28 1.29 2.30 1.33 1.35 1.39 1.40 1.40 1.39 3e<br />

91 ,1 1, /, 7, 11<br />

I a pro kg. Schlachtgewicht . . 2.35 2.42 2.44 2 .44 2.4 5 2.4 5 2.49 2.59 2.66 2.66 2.62 2.63 lre qualite par kg. de poids mort.<br />

Fette Schweine mittlerer Qualität, pro kg.<br />

Porcs gras, qualitg moyenne, par kg. de<br />

Lebendgewicht<br />

poids vif:<br />

Grosse Transporte an Händler :<br />

Vente par bandes aux nearchands fco.<br />

franko Station oder Dorfmetzgerei . 1.36 1.36 1.35 1.36 2.36 1.37 1.39 1.39 1.39 9.40 1.40 9.4o gare ou ie la boucherie die village.<br />

Verkauf einzelner Tiere :<br />

Vente par piCee franco gare ou ie la<br />

franko Station oder Dorfmetzgerei . 2.40 1.40 9.40 1.40 9.41 1 .4 1 1.43 1.43 2 .43 1.44 1 .45 1.44 boucherie du village.<br />

Verkauf einzelner Tiere vom Metzger<br />

Vente d'animaux isole's aux bouchers<br />

bezahlt : franko Schlachthaus . . . 1.41 1.40 2.40 1.41 1.41 1.42 1.43 1.4 3 1.44 1.45 1.46 1.45 franco ä l'abattoir.<br />

In grossen Transporten 'vom Händler<br />

Vente par bandes aux nearchands fco.<br />

bezahlt : franko Schlachthaus . . . 9.38 2.37 1.37 1.38 1.38 1.39 1.40 1.40 • 1.41 9.49 9.42 1.41 ü l'abattoir.<br />

Pro kg. Schlachtgewicht franko Schlachthaus 9.75 9.74 9.75 9.74 1.75 1.75 1.76 9.75 1.76 1.76 1.77 1.77 Prix du kg. poids mort fco. i l'abattoir.


Butter, Verkäufe an Händler pro kg. :<br />

/50 kg. od. 100 kg. weise<br />

Zentrifugenbutter ,<br />

Ballenweise . . .<br />

f 50 kg. od. 100 kg. weise<br />

Nidelbutter .<br />

l Ballenweise . . .<br />

50 kg. od. 100 kg. weise<br />

Gemischte Butter /<br />

Ballenweise .<br />

50 kg. od. 100 kg. weise<br />

Vorbruchbutter<br />

Ballenweise . . .<br />

Trinkeier pro Stück :<br />

in Gegenden mit Vorzugspreisen<br />

17<br />

ohne<br />

71 77<br />

Frische Landeier pro Stück :<br />

in Gegenden mit Vorzugspreisen<br />

ohne<br />

3/ 71<br />

Fremde Eier (Kisteneier), pro Stück<br />

Fette Kaninchen :<br />

pro kg. Schlachtgewicht<br />

„ „ Lebendgewicht<br />

Fette Zicklein :<br />

pro kg. Schlachtgewicht<br />

Frühjahrshonig pro kg. :<br />

Vorzugspreise .<br />

Durchschnittspreise<br />

Sommerhonig pro kg. :<br />

Vorzugspreise . .<br />

Durchschnittspreise<br />

Alpenhonig pro kg. .<br />

Bienenwachs pro kg.<br />

im<br />

en<br />

im<br />

en<br />

Detail<br />

gros<br />

Detail<br />

gros<br />

im Detail<br />

en gros<br />

im Detail<br />

en gros<br />

im Detail<br />

en gros<br />

im Detail<br />

en gros<br />

3.62 3 .61 3.60 3 . 59 1 3.60 3.61 3.61 3.57 3.54 3.51 3.47 3.43<br />

3.70 3.70 3.6 9 3.67 3.68 3.68 3.6 9 3 .66 3.61 3.59 3.56 3.53<br />

3.34 3-34 3 .2 9 3 .29 3. 2 9 3.30 3. 3 1 3 .2 9 3.24 3.21 3.13 3.12<br />

3 .43 3 .4 2 3 . 37 3 . 37 3 . 37 3 . 39 3 . 39 3.37 3.32 3.30 3.23 3.21<br />

3.17 3.1 4 3.12 3.12 3.13 3.15 3.16 3.14 3 .0 9 3 .00 2 .94 2.94<br />

3.26 3.23 3 .20 3.20 3.22 3.23 3.24 3.22 3.17 3.10 3.04 3.02<br />

3 .0 5 3 .0 5 3 .04 3. 0 3 3 .04 3 .0 5 3. 05 3.03 2.95 2.88 2.79 2.76<br />

3.12 3.12 3.09 3.08 3.09 3.1 I 3.10 3.10 3.02 2.97 2.881 2.85<br />

Cts. Cts. Cts. Cts. Cts. Cts.<br />

18.2 16.7 14.7 12.8 12.5 12.9<br />

1 5 . 5 14.4 12.8 11.4 10.9 11.2<br />

j<br />

15.7 14.3 12.5 I1.2 10.8 1 1 . I<br />

1 4 .1 12.8 11.4 10.3 9.8 9.8<br />

11.6 10.9 10.0 9.1 8.6 8.7<br />

Fr. Fr. iFr. Fr. Fr. Fr.<br />

2.25 2.23 2.24 2.24 2.24 2.26<br />

1.27 1.25 1.24 1.23 1.23 1.24<br />

1.96 1.95 1.96 2.00<br />

2.85 - 2.88 2.87<br />

2.38 2.41<br />

_ 2.42<br />

2.60 2.61 2.60<br />

2.23 2.25 2.24<br />

2.64 - 2.65 - 2.67<br />

2.31 2.34 - 2.35<br />

2.41 2.41 2.41<br />

2.05 2.07 2.08<br />

3.12 3.14 3. Io<br />

2.71 2.76 - 2.76<br />

3 . 90 3.91 - 3.90<br />

3.68 - 3.69 - 3.71<br />

Beurre, vente au n4goce, par kg.:<br />

Beurre de centrifugelpar 50 ou 100 kg.<br />

par motte.<br />

Beurre de creme .<br />

Beurre melange .<br />

jpar 50 ou 100 kg.<br />

• Ipar motte.<br />

par 50 ou 100 kg.<br />

lpar motte.<br />

Beurre de braches par 50 ou 100 kg.<br />

ou de petit-lait lpar motte.<br />

Tufs frais pour boire crus, la pike:<br />

dans des contrks avec prix de faveur.<br />

sann<br />

12 21 11 27<br />

Clf;ufs frais de la eampagne, la pike:<br />

dans des contHe,s avec prix de faveur.<br />

/7 ,7 n<br />

saus „ „<br />

7/<br />

Eufs arangers conservc%s, la pike.<br />

Lapins gras:<br />

par kg. de poids mort.<br />

r<br />

Cabris gras:<br />

par kg. de poids mort.<br />

Miel de printemps, par kg.:<br />

Prix de faveuriau daail*<br />

len gros.<br />

lau detail.<br />

'moyen . l en gros.<br />

Miel d'ete, par kg.:<br />

Prix de faveur f ,au<br />

en gros.<br />

Priv moyen<br />

Miel des<br />

Alpes ,<br />

lau detail.<br />

•trete gros.<br />

par kg . au Mail.<br />

len gros.<br />

Cire par kg. fen au gros. l


Bezeichnung der Produkte<br />

Juli<br />

Juillet<br />

I. Hälfte<br />

Ire<br />

quinz.<br />

Fr.<br />

2. hälfte<br />

2e<br />

quinz.<br />

August<br />

Aoi'd<br />

1. Hüllte<br />

Pre,<br />

glänz.<br />

1<br />

2, Hälfte<br />

2e<br />

quinz.<br />

r.<br />

September<br />

Septemhre<br />

I. Hälfte<br />

Ire<br />

quinz.<br />

1<br />

2. Hälfte<br />

2e<br />

quinz.<br />

r.<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

1. Hälfte<br />

lre<br />

geeint.<br />

.1±<br />

2. Hälfte<br />

2e,<br />

quinz.<br />

r.<br />

November<br />

Naeenihre<br />

1 Hälfte<br />

Ire<br />

geeint.<br />

Fr.<br />

2. Hälfte<br />

2e<br />

prin".<br />

Dezember<br />

1)&embre<br />

I. Hälfte<br />

Ire<br />

geeint.<br />

Fr.<br />

2. Hälfte<br />

Se<br />

VWU.Z.<br />

Designation des produits<br />

15 16 17 18 19 20 91 29 29 24 25 96 27 28<br />

.<br />

Fette Stiere (Muni) :<br />

Taureaux gras:<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht .<br />

I I a 105.4 105.5 106.0 105.6 106.0 105.3 104.9 104.1 103.4 102.4 102.1 102.4 . Pre qualitti,.<br />

par 100 kg. de poids vif' e<br />

k II a 96.8 97 . 3 97. 8 97 . 9 97 . 7 97 .6 97.0 9 6. 3 95 .8 95 .6 95 .1 95.1 77<br />

I I a 198.7 198 9 200 1 200.4. 200.1 199.2 199 .3 1 99 .2 198.7 197.3 197.o 195.7 f lre quallig.<br />

pro 100 kg. Schlachtgewicht .<br />

.<br />

.<br />

1<br />

par 100 kg. de poids mortl2e<br />

II a - - _ __ - _ _. -- e__<br />

-<br />

' Fette Rinder:<br />

Genisses grasses:<br />

Ia 117.2 117.1<br />

pro 100 kg. Lebendgewicht . , yr<br />

116.7 116.9 117.2 116.9 115.7 115.1 114.5 114.6 113.6 112.8<br />

lre quallig.<br />

par 100 kg. de poids vif2,<br />

lla 109.0 108.4 108.3 108.5 109.0 108.4 107.4 106.9 106.2 106.3 105.7 104.8<br />

.77<br />

1'I a 216.5 216.7 216 7 217.4 217 6 216.8 217.1 215.9 215.6 215.2 213.6 212.2<br />

i Ire qualitg.<br />

pro 100 kg. Schlachtgewicht . , TT<br />

iia<br />

. o<br />

203. 5 203.2<br />

.<br />

-<br />

par /00 kg. de poids morti 2e<br />

203.2 203. 8 204.2 204.1 203.9 203.0 202.7 202. 9 201.4 199.1<br />

Fette Kühe :<br />

Vaches grasses:<br />

/ I a 101.0 101.7 '00<br />

pro 100 kg. Leben<br />

6 101:6 101.4 100.7 100.3 100.3 99.4 99 .3 97.7 96.3<br />

d gewicht . , TT<br />

•<br />

( II a 91.7 92.7 91. 1,66<br />

92.0 9 2.1 9.0 91.8<br />

9.3 1.3 91.5 9.5 9 0.4 90.2 07.0<br />

. , o, c', par 100 kg. de poids vif2e (1'e qualiM.<br />

ov.o<br />

„<br />

I I a 191.6 192.8 191.6<br />

pro 100 k. Schlachtgewicht .<br />

1 92.3 192.4 191.9 1 9 2.1 1 9 1.5 190. 9 190.4<br />

,<br />

186.9 184.5<br />

'e qualiM.<br />

T<br />

par /00 ky. de poids mort ( 2e<br />

P i ii T<br />

a 175.8 177.6 176.8 177.2 177.0 176.4 176.4 175.6 175.0 175.3 171.5 169 .3<br />

9,<br />

Fette Schafe :<br />

Moutons gras:<br />

pro kg. Lebendgewicht 1 05 1.06 1.05 1.06 1.05 1.04 1.02 I.00 0.99 0.98 1.01 I.0I le kg. de poids vif.<br />

pro kg. Schlachtgewicht . . 2.07 2.08 2.06 2.05 2.05 2.05 2.03 2.02 2.01 1.99 2.03 2.02 , „ „ „ »zart.<br />

Fette Kälber: Yeaux gras:<br />

I 1.61 I .6i I .6t 1.6o 1.6o 1.6ö 1.59 1.58 1.56 1.56 1.54 1.54 /re qualiM par kg. de poids vif.<br />

II a pro kg. Lebendgewicht . ., 1.52 1.49 1.49 1.49 1.49 1.50 1.49 1.49 1.46 1.47 1.45 1.44 20 ,, ,, e, 3, I,<br />

HI a l 1 1.41 1. 39 1. 39 1.39 1. 39 1.40 1.39 1.38 1. 3 6 1.37 1.35 1 . 34 3e 77 /7 ,1 71 71<br />

Ja pro kg. Schlachtgewicht . . 2.62 2.60 2.62 2.60 2.60 2.57 2.56 2.54 2.53 2.51 2.49 2.50 Ire qualiM par kg. de poids Wort.<br />

Fette Schweine mittlerer Qualität, pro kg.<br />

Porcs gras, qualite moyenne, par kg. de<br />

Lebendgewicht :<br />

poids vif:<br />

Grosse Transporte an Händler :<br />

.<br />

Vente par bandes aux marchends fco.<br />

franko Station oder Dorfmetzgerei . 1.39 1.38 1. 39 1.40 1.41 1.43 1.42 1.42 1.42 1.42 1.4 2 1.42 gare ou ü la boueherie du village.<br />

Verkauf einzelner Tiere :<br />

Vente par piece franco gare ou e N<br />

franko Station oder Dorfmetzgerei . 1.44 1.43 1.44 1.45 1.45 1.46 1.46 1.46 1.46 1.47 1.46 1.46 boucherie du village.<br />

Verkauf einzelner Tiere vom Metzger<br />

Vente d'anineaux isoles aux bouchers<br />

bezahlt : franko Schlachthaus . . . 1 .44 1.43 1.43 1.45 1.46 1.47 1.46 1.47 1.47 1.47 1.47 1.47 feanco ä l'abaltoir.<br />

In grossen Transporten vom Händler<br />

Vente par bandes aux marchands fco.<br />

bezahlt : franko Schlachthaus . . . 1.41 1.40 1.40 1.42 2.43 1.44 1.44 1.44 1.44 1.45 1.45 1.44 ü l'abattoir.<br />

Pro kg. Schlachtgewicht franko Schlachthaus 1.76 1.75 1.76 1.77 1.78 1.79 1.78 1,79 1 .7 9 9.7 9 1.79 1.79 Prix du kg. poids mori fco. ü l'abattoir.


Beurre, vente au negoce, par kg. :<br />

-<br />

Butter, Verkäufe an Händler pro kg. :<br />

Bienenwachs pro kg. . 1 im Detail<br />

1 en gros 3 . 90 3.91<br />

1<br />

Cire d'abeilles, par kg.<br />

au detail.<br />

3.7 2 3.70<br />

1 en gros.<br />

Zentrifugenbutter150 kg. od. 100 kg. weise<br />

,<br />

3 .44 3 .44 3 .43 3 .45 3 .44 3 .44 3.42 3.41 3.42, 3 .44 3 .46 3.47<br />

Ballenweise<br />

Beurre de centrifuge<br />

fpar 50 ou 100 kg.<br />

3 . 54 3 . 54 3 . 5 2 3 . 54 3 . 54 3 . 53 3 . 5 1 3 . 5 0 3 . 5 23 . 54 3 . 5 6 3.57<br />

1par motte.<br />

150 kg. od. 100 kg. weise 3.13 3.14 3.14 3.18 3.20 3.20 3.18 3.18<br />

Nidelbutter .<br />

3.17 3.20 3.21 3.22<br />

par 50 au 100 kg.<br />

• I Ballenweise . . . 3.22 3.22 3.22 3.26 3.28 3.28<br />

Beurre de creme .<br />

3.27 3.27 3.26 3.29 3.30 3.31<br />

lpar motte.<br />

150 kg. od. 160 kg. weise 2.93 2.90 2.88 2.87 2.88 2.89 2.89<br />

Gemischte Butter<br />

2.88 2.87 2.91, 2.93 2.95<br />

pur 50 ou /00 kg.<br />

Ballenweise . . . 3.01 2.99 2.96 2.96 2.97 2.98<br />

Beurre nielange .<br />

2.97 2.96 2.96 3.01 3.02 3.03<br />

1 par motte<br />

150 kg. od. 100 kg. weise 2.75 2.73 2.73 2.73 2.73 2.72 2.72 2.71<br />

Vorbruchbutter<br />

2.70 2.71, 2.72 2.75 Beurre de breches 1par 50 ou 100 kg.<br />

Ballenweise . . 2.83 2.82 2.82 2.81 2.81 2.80 2.80 2.78 2.78 2.79' 2.80 2.83 ou de petit-lait par motte.<br />

Trinkeier pro Stück :<br />

Cts. Cts. Cts. Cts. Cts. Cts. lEufs frais pour boire crus, la pike:<br />

in Gegenden mit Vorzugspreisen<br />

1 3 . 5 14.6 15.00 15.8 17.4 18.9 dans des contrks avec prix de faveur.<br />

ohne<br />

11.6<br />

11<br />

12.7 13.4 14.0 15.5 16.2<br />

11 11 sans „ „<br />

Frische Landeier pro Stück :<br />

in Gegenden mit Vorzugspreisen<br />

11.7 12.5 13,0 14.1 15.6 16.4<br />

(Eufs frais de la campagne, la pieee:<br />

dans des contrees avec prix de faveur.<br />

ohne<br />

11<br />

10 .4 11.2 11.8 12.4 14.o 54.7<br />

11 11 11<br />

sans<br />

91 )7 11<br />

11 31<br />

Fremde Eier (Kisteneier), pro Stück .<br />

Fette Kaninchen :<br />

pro kg. Schlachtgewicht<br />

„ „ Lebendgewicht<br />

9 .2<br />

Fr.<br />

2.27<br />

1•24<br />

9.5<br />

Fr.<br />

2.29<br />

1.24<br />

10.0<br />

Fr.<br />

2.31<br />

1.26<br />

10.6<br />

Fr.<br />

2.30<br />

1.24<br />

11.6<br />

Fr.<br />

2.30<br />

1.24<br />

12.3<br />

Fr.<br />

2.29<br />

1.25<br />

(Eufs etrangers conserds, la piece.<br />

Lapins gras:<br />

par kg. de poids mori.<br />

11 39 9, ) vif.<br />

Fette Zicklein :<br />

ll<br />

Cabris gras :<br />

pro kg. Schlachtgewicht<br />

Frühjahrshonig pro kg. :<br />

2.00 2.00 2.06 2.04<br />

par kg. de poids mort.<br />

Mief de printemps, par kg.:<br />

Vorzugspreise .<br />

Durchschnittspreise .<br />

im Detail<br />

3.00<br />

3.09<br />

1 en gros<br />

Prix de faveur<br />

detail.<br />

2.62<br />

2.74<br />

en gros.<br />

im Detail<br />

2. 77 2.86 -<br />

J au detail.<br />

1 en gros<br />

2.42 Prix moyen<br />

2.53 -<br />

'len gros.<br />

Sommerhonig pro kg. :<br />

Miel par kg.:<br />

Vorzugspreise .<br />

im Detail<br />

2.88 2.98<br />

1 en gros<br />

2. 57 2.68 - -<br />

Prix de faveur<br />

1 f detail.<br />

en gros.<br />

im Detail<br />

2.60 2.69<br />

Durchschnittspreise . .<br />

1 au detail.<br />

1 en gros<br />

2.26 Prix moyen<br />

2.35 -<br />

'len gros.<br />

Alpenhonig pro kg.<br />

im Detail<br />

3 .2 3 3.25 -<br />

1 au<br />

en gros<br />

Miel des Alpes, par kg. ,t<br />

detail.<br />

2.83 2.87<br />

en gros.<br />

SZL<br />

CD<br />

CD<br />

CD<br />

CD<br />

CD<br />

he<br />

ca<br />

co<br />

(e.<br />

CD<br />

CD<br />

CD


196 Xl. Handel, Versicherung, Banken, Preise. — XI. Commerce, assurances, hanques, prix.<br />

3. Käserehnilehpreise. — 3. Prix du lait des fromageries.<br />

k äsereimilth für die Fabrikation von v Emmentalerkäse<br />

(Abgang dem Käser bezw. zu 1 Fr. per 110 kg. eingerechnet)<br />

Lait de fromageries pour la fabrication de l' „EMmentalerkäse"<br />

(Petit-lait abandonne- au frolnager ou dele- aux fournisseurs<br />

ö 1 fr. pur 100 kg.)<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Jahresverkäufe<br />

Ventes ä l'anne-e<br />

Halbjahresverkäufe<br />

Fentes par semestres<br />

in der Zeit vom 1. Mai<br />

<strong>1912</strong> bis 30. April 1913 im Sommer <strong>1912</strong> im Winter <strong>1912</strong>/13<br />

du 1 er mai <strong>1912</strong><br />

au 30 aoril 1913<br />

pendant lYtj <strong>1912</strong> pendant l'hiver <strong>1912</strong>/13<br />

pro 100 Kilogramm — par 100 kilogrammes<br />

Fr. Fr. Fr.<br />

4<br />

St. Gallen 19.98<br />

Thurgau 20.00<br />

Zürich 19.74 19.76 18.54<br />

Luzern . 19.62 17.34<br />

Aargau 20.20 19.88 '7.95<br />

Bern 20.49 20.64 18.01<br />

Fribourg . ..... 19.70 19.75 18.07<br />

Vaud 19.38 19.53 18.94<br />

Anmerkungen zu nebenstehender Seite.<br />

1) Wir reden von regulierter Milch, wenn ein zum voraus bestimmtes Milchquantum abgeliefert<br />

werden muss. Wird jedoch der tägliche Milchertrag, welcher Schwankungen unterworfen ist, abgeliefert,<br />

so hat man es mit unregulierter Milch zu tun.<br />

2) Die Mittelpreise wurden in der Weise berechnet, dass die Preise der grösseren Ortschaften<br />

mit ihrem prozentischen Anteil an der Bevölkerung multipliziert und so der Mittelpreis ausgerechnet<br />

wurde. Das Mittel der Preise der übrigen Ortschaften wurde mit dem prozentischen Anteil der übrigen<br />

Bevölkerung multipliziert und endlich aus beiden Zahlen der Durchschnitt für jeden Kanton ermittelt.<br />

Auch das schweizerische Mittel ist unter Berücksichtigung der Bevölkerungszahl berechnet worden.<br />

Annotations coneernant la page suivante.<br />

1) Les livraisons regulieren de lait sont edles dont une quantite d&erininje d'arance doit 'etre<br />

Elles sont irregulieres lorsque la quantiM quotidienne est sujette et des variations.<br />

2) Pour dehrminer le prix moyeit du litre de lait, on a aabli une distinction entre les ['mildes<br />

localiMs et les autres localite's de chaque canton, et pour chacun de ces groupes on a calcule le pourcent<br />

de leur population et la population totale. Les prix en cours dans les grandes localiMs ont<br />

multiplA par ce rapport de population. On a ope'r6 de mime pour les „autres localitA". Enfin c'est<br />

au moyen des deux chiffres obtenus qu'on a tire la moyettne absolue pour chaque canton. La moyenne<br />

pour la Suisse a ete calcuMe en tenant de meine compte de la population.


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Commeree, assurance.6, banques, prix• 197<br />

Kantone<br />

Konsummilch im Grosshandel<br />

Consommation du lait dans le commeree en gros<br />

Unregulierte Milch ')<br />

Livraisons irKgulieres 1)<br />

Regulierte Milch')<br />

Livraisons riguMres 1)<br />

Konsummilch<br />

im Kleinhandel2)<br />

COnSOinntatiOli du lait<br />

dans le commerce<br />

en detail 2)<br />

Cantons ab Produk- franko ab Produk- franko ins Haus im Milchlokal<br />

tionsort Konsumort tionsort Konsumort geliefert abgeholt<br />

prises sur<br />

place<br />

franco au<br />

consonanateur<br />

prises sur<br />

place<br />

franco au<br />

consonanateur<br />

Lait lityg<br />

ei domicile<br />

Lait pris 4 la<br />

fromagerie<br />

p. kg. p. kg. p. kg. p. kg. p. Liter p. Liter<br />

CtS. CIS. CtS. CtS. CtS. CtS.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

Graubünden ohne MiSOX . 23.22 23.50 - 24.00 27.44 27.00<br />

St. Gallen 20.20 20.65 21.10 21.78 24.89 24.20<br />

Appenzell . . . . . . 19.98 20.50 21.32 22.45 23.98 23.66<br />

Glarus - 21.00 - 23.79 23.00<br />

Thurgau 20.25 20.43 21.38 21.42 24.81 24.30<br />

Schaffhausen . . . . . 20.50 21.10 - 26.32 25.51<br />

Zürich 20.22 20.90 21.60 22.62 25.74 25.35<br />

Uri 19.50 20.00 - - 23.00 22.17<br />

Schwyz 29.45 19.70 - 19.88 23.04 22.42<br />

Unterwalden 18.38 19.03 - 19.88 21.63 21.08<br />

Zug . ... . 20.88 2I.20 22.6o 22 95 25.00 25.00<br />

Luzern 19.42 20.00 - - 23.67 . 23.04<br />

Aargau 20.38 20.87 - 22.75 25.17 24.44<br />

Solothurn 20.25 2o.75 - 24.62 23.59<br />

Basel . .... 20.23 21,03 2I.50 25.53 24.22<br />

Bern 20.15 20.50 22.75 22.70 24.62 23.60<br />

Neuchätel 18.90 29.28 20.30 23.60 22.55<br />

Fribourg 19.58 20.50 - 23.71 23.01<br />

Vaud 20.13 20.48 - 25.22 24.68<br />

Genve 20.05 21.00 - 25.00 24.79<br />

-Valais 20.88 23.38 - 24.97 24.34<br />

Tessin avec Misox . . . 20 15 20.83 -- - 23.38 22.85<br />

Schweiz: Mittel 1<br />

Suisse: illoyenne<br />

<strong>1912</strong> 20.12 20.76 21.62 21.85 24.83 24.13<br />

1911 19.08 19.77 20.46 20.93 23.70 23.04<br />

1910 17.92 18.64 19.34 19.98 22.43 21.73<br />

Ci aha ∎17. A nynay.1.7-111.11-rm, .,,,f .,,,,,,,,,f.h.,--.1.y Qa-ife.<br />

•<br />

- V flie 1PQ Ar./...rii.fri.'‘,. e ti 1 ri .1-117 /10 nri,Pädanty


1<br />

198 x][. Handel, Versicherung, Banken, Preise. - XI. Com ►eree, assurances, banques, prix.<br />

4. Getreide- und Mehlmarkt in Bern.<br />

Minimal- und Maximal-Preise vom Jahre <strong>1912</strong>.<br />

Zusammengestellt von Hrn. Bernhard Bwr, Getreidehändler in Bern.<br />

Januar<br />

Janvier<br />

Februar<br />

Fivrier<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Avril<br />

' Mini- Maxi- Mini- Maxi- Mini- Maxi- Mini- Maxi -<br />

mal- mal- mal- mal- mal- mal- mal- malpreis<br />

preis preis preis preis preis preis preis<br />

Prix Prix Prix Prix Prix Prix Prix Prix<br />

mini- maxi- mini- maxi- mini- maxi- mini- maxi-<br />

111um,<br />

Fr. Ct.<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

mono<br />

Fr. Ct.<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

mum<br />

Fr. Ct.<br />

Getreide - Bles<br />

per 100 kg. netto - brutto Bern - par 100 kg. net - brut franco, Beine<br />

Amerikanischer Weizen, prima -- Froment el'Amirique,<br />

premi&e qualiti 25.- 25.75 26.- 26.50 26.- 26 50 26.-- 27.-<br />

Amerikanischer Weizen, mittel - Froment d'Am& .<br />

rique, qualiti moyenne 24•- 25.- 25.- 25.75 25.- 25.50 26.- 27.-<br />

Russischer Weizen, prima - Frommt de Russie,<br />

premi&e qualiti 26.50 27.25 27.- 27.50 26.50 27.25 27.50 28.50<br />

Russischer Weizen, mittel - Froment de Russie,<br />

qualiti moyenne 26.- 26.25 26.- 26.75' 26.- 26.25 26.50 27.-<br />

Landweizen - Frommt suisse 22.- 23.- 22.- 23.- 22.- 23.- 22.- 33.-<br />

Roggen - Seigle 20.- 21. - 21.- 21.50 22.- 22.50 22.- 22.50<br />

Braugerste - Orge 27.- 28.- 27.- 28.- 27.- 28.- 27.- 28.-<br />

Hafer - Avoine 21.50 22.25 22.- 23.-- 22.- 23.50 22.50 23.50<br />

Mais-Korn - Mais 21.- 22.- 22.- 22.50 21.- 22.50 22.- 23.-<br />

Mehle - Farines<br />

per 100 k1. je null Ijnal. bre od. net. - par 100 kg. suiv. la qual. brat ou net<br />

Weissmehl 1 - Farine de premib-e qualiti . . . 39.-- - 40•- - • 40.- - 41.- -<br />

Halbweissmehl 2 - Farine de deuxibne qualiti. . 36.- - 37.- - 37.-- -- 38.-<br />

Ruchrnehl -- Farbe de 3 e et de 4e qualiti . . . 31.- - 32.-- - 32.-1 -- 33.- -<br />

Futtermehl - Farine pour le Utail 22.- - 30.- 1 - 30.- - 22.- -<br />

Krtisch (reines) - SO» (pur) 14.- -- I5.- - I5.__ - 25.- -<br />

--<br />

I<br />

Fr. Ct.<br />

Durchschnittspreise<br />

i 29. -<br />

Prix Moyens<br />

28.<br />

Prima Russischer Weizen<br />

Froment de Russie, premire qualite<br />

1 27.<br />

26. -<br />

25. -


XI. Handel, Versicherung, Banken, Preise. XI. Conmerce, assurances, banques, prix. 199<br />

4. Prix des bles et farines sur le marche de Berne.<br />

Prix maximum, et minimum pour l'annA <strong>1912</strong>.<br />

Tab/eam, dresse pur M. Bernard Bcer, Wgociant en eeWales, ü Berne.<br />

Mini .<br />

malpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

10<br />

Mai<br />

Mai<br />

Maximalpreis<br />

Prix<br />

maxi-<br />

Mini<br />

Fr Ct.<br />

11<br />

Mini.<br />

malpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

12<br />

Juni<br />

Juin<br />

Maulmalpreis<br />

Prix<br />

maximum<br />

Fr. Ct.<br />

Juli<br />

Juillet<br />

Minimalpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

13 1.1<br />

Maxi .<br />

malpreis<br />

Prix<br />

maximum<br />

Fr. Ct.<br />

15<br />

August<br />

Aortt<br />

Minimalpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

16<br />

Maximalpreis<br />

Prix<br />

maximum<br />

Fr. Ct.<br />

September<br />

Septembre<br />

Minimalpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

17 18<br />

Maximalpreis<br />

Prix<br />

Maximum<br />

Fr. Ct.<br />

Oktober<br />

°etobre<br />

Mini .<br />

malpreis<br />

Prix<br />

Minimum<br />

Fr. Ct.<br />

19 20<br />

Maxi.<br />

malpreis<br />

Prix<br />

maxzmum<br />

Fr. Ct.<br />

November<br />

Norembre<br />

Mini.<br />

malpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr Ct.<br />

21 22<br />

Maximalpreis<br />

Prix<br />

maximum<br />

Fr. Ct.<br />

Dezember<br />

D&ernbre<br />

Minimalpreis<br />

Prix<br />

minimum<br />

Fr. Ct.<br />

23 24<br />

Maximalpreis<br />

Prix<br />

maxim<br />

um<br />

Fr. Ct.<br />

25<br />

26.-<br />

26.50<br />

25.50<br />

26.50 25.-<br />

26.--<br />

25.-<br />

26.- 25.-<br />

26.- 25.-<br />

26.- 25.-<br />

26.5o 24.-<br />

25.-<br />

25.-<br />

25.50<br />

25.-<br />

25.50 24.-<br />

24.50<br />

24.-<br />

25.- 24.-<br />

25.- 24.-<br />

25.- 24.-<br />

25.- 23.-<br />

23.50<br />

27.50<br />

28.50<br />

27.-<br />

28.50 27.-<br />

27.75<br />

26.--<br />

27.- 26.-<br />

27.- 26.-<br />

27.- 26.-<br />

27.- 26.-<br />

27.--<br />

26.75<br />

27. -<br />

24. -<br />

22.-<br />

22.-<br />

22.-<br />

27.-<br />

23.-<br />

22.50<br />

28.-<br />

24.50<br />

23.-<br />

26.-<br />

22.-<br />

22.--<br />

27.<br />

23.-<br />

22.-<br />

27.- 26.-<br />

23.-- 22. -<br />

23.- 21.-<br />

28.- 27.-.<br />

24.50 23.-<br />

23.- 20.--<br />

26.50<br />

23.-<br />

22.-<br />

28. -<br />

24.-<br />

21.--<br />

25.-<br />

22.-<br />

20.-<br />

27.-<br />

23.-<br />

20.-<br />

26.- 25.--<br />

23.- 22.-<br />

2 I .- 20.-<br />

28.- 27.-<br />

24.- 23.-<br />

21.-- 20.-<br />

26.- 25.-<br />

23.- 22.-<br />

2 I .- 20.-<br />

28.- 27.-<br />

24.- 23. --<br />

21. - 20.-<br />

26.- 25.-<br />

23.- 22.-<br />

2I.--- 20.-<br />

28.- 27.-<br />

24.- 23.-<br />

21.- 20.-<br />

26.- 25.-<br />

23.- 22.-<br />

21.- 20.-<br />

28.- 27.-<br />

24. - 23.-<br />

21.-- 20.-<br />

26.-<br />

23. --<br />

2I.-<br />

28.--<br />

24.-<br />

21.-<br />

4 1.-<br />

3 8.-<br />

3 0. -<br />

22. -<br />

15.-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

41.-<br />

----<br />

33. -<br />

22.-<br />

15. -<br />

-----<br />

-----<br />

- 33.-<br />

- 22.-<br />

- 25.-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

----<br />

----<br />

31.-<br />

28.-<br />

15.-<br />

-----<br />

- 36-<br />

- 31.-<br />

- 28.-<br />

- 15.-<br />

------<br />

- 37 .-<br />

- 3i.-<br />

' - 29.-<br />

- 15.-<br />

-----<br />

- 37--<br />

- 31.-<br />

- 29.-<br />

-- 15.--<br />

-----<br />

- 37.-<br />

- 31.-<br />

- 29.-<br />

- 25.-<br />

-<br />

-<br />

-<br />


200<br />

XII.<br />

Gesundheitswesen, Gesundheitspolizei, Unterstützung.<br />

1, Todesursachen in den Städten mit 10,000 und<br />

Nach den Veröffentlichungen<br />

1. Les (MWs cl'aprs leurs causes dans les villes de<br />

D'api-M les publications du<br />

a. Darstellung der Todesfälle im Jahre 1911 nach den einzelnen Gemeinden.<br />

Die grösseren<br />

städtischen<br />

Genleinden der<br />

Schweiz<br />

Gesamt-<br />

Bevölkerung,<br />

berechnet<br />

auf die<br />

Jahresmitte<br />

Population<br />

totale<br />

calculie<br />

pour<br />

le milieu de<br />

l'annie<br />

II.<br />

Mc'es<br />

sann les<br />

mort-ngs<br />

Gestorbene<br />

überhaupt<br />

ohne die<br />

Totgeborenen<br />

Angeborene<br />

Lebensschwäche<br />

Faiblesse<br />

congenitale<br />

Altersschwäche<br />

Narasme<br />

senile<br />

Selbstmord<br />

Suicides<br />

III. Die wichtigsten Todesursachen<br />

Pocken<br />

Masern<br />

Fremde<br />

strafbare<br />

Handlung<br />

Homicides<br />

Vereinglükkung<br />

Accidents<br />

Variole<br />

Rougeole<br />

Scharlade<br />

Fi2'-<br />

vre<br />

scarlatine<br />

Diphtherie<br />

Diphte'rie<br />

Keuch-<br />

Rothusten<br />

lauf<br />

Co-<br />

Eryqueszp2le<br />

Zucke<br />

2 3 4 5 6 7 10 11 1 12 13 14<br />

Zürich 192,870 2,292 850 32 56 2 75 4 5 21 5 3<br />

Basel 133,47° 1,671 77 6 34 4 61 35 31 8 I2<br />

Genf (Aggl.) . . 124,220 1,897 52 13 39 3 58 2 14 10 9 2<br />

Bern 87,240 1,102 46 4 32 3 45 6 I<br />

5<br />

I0 2<br />

St. Gallen (Aggl.) 76,75° 1,070 95 I0 18 3 35 9 13 19 6<br />

Lausanne 66,040 915 37 I0 26 33 7 2 7 4 3<br />

Luzern 40,130 538 14. 8 10 2 18 I 7 5<br />

Chaux-de-Fonds 38,140 531 21 -4 16 13 4 5 4 II 2<br />

Winterthur . 25,420 315 13 4 7 8 2<br />

Neuenburg . 23,620 319 9 8 3 10 1 I j 1 2<br />

Biel 23,780 323 II 3 7 18 9 5 7 3<br />

Freiburg 2°,55° 353 17 2 3 9 5 2<br />

Montreux (Aggl.) 19,070 248 12 4 5 6 5<br />

Schaffhausen 18,270 254 16 8 5 10 5<br />

Herisau 15,440 232 21 II 8<br />

Chur 14,820 230 12 6 4 12 4<br />

Vevey 13,770 207 8 8 I0 5<br />

Lugano 13,170 210 II 2 5 6 2<br />

Locle 12,840 203 16 2 6 5 8 -<br />

Rorschach 12,910 157 10 2 2 - _ 5<br />

Solothurn 11,780 174 5 9 5 5 3 1<br />

Bellinzona . . 10,530 157 7 4 2 3 I<br />

5<br />

Arbon (Mun. Gern.) 10,570 154 15 6 6 10<br />

b. Darstellung der Todesfälle nach dein Sterbejahre und für die<br />

23 obgenannten schweizerischen Städte mit mehr als 10,000 Einwohnern.<br />

Total 1911 1 ,005,400 13,552 675 158 286 21 454 II I 44 119 9° 26<br />

1910*) 9°5,524 11494 63o 141 220 13 341 73 26 79 129 20<br />

1909 *) 888,482 12,002 755 199 240 15 398 3 89 96 116 26<br />

1908* 871,440 11,883 823 244 224 20 359 2 6o 51 117 90 30<br />

1907 854,398 12,314 691 248 231 IS 388 2 148 46 103 83 43<br />

Genf (Aggl.) = Genf, Plainpalais, Eaux-Vives, Carouge und Petit-Saconnex.<br />

St. Gallen (Aggl.) = St. Gallen, Tablat und Straubenzell.<br />

Montreux (Aggl.) = Le Chatelard, Les Planches und Veytaux.<br />

5 ) Ohne die im Jahre 1911 neu hinzugezählten städtischen Gemeinden Montreux. Lugano, Rorschach,<br />

Bellinzona und Arbon.


XII.<br />

Hygiene, police sanitaire, assistance.<br />

mehr Einwohnern für die Jahre 190 7-1911.<br />

des eidg. statistischen Bureaus.<br />

plus de 10,000 habitants, pour les ann6es 1907-1911.<br />

Bureau ffflral de statistique.<br />

a. Releve des deces par causes, pour les differentes communes urbaines, en 1911.<br />

201<br />

III. Les principales causes de deces. IV. V.<br />

Gestorbene<br />

Croupöse Magen-<br />

Todesursachgeborene)<br />

(ohne Tot-<br />

Kindbettnach<br />

Andere<br />

und undDarm-<br />

katarrh stimmte nicht von 1000 der<br />

Unbe-<br />

fieber<br />

Lungen-<br />

tuberkulöse<br />

Broncho-<br />

Ileo-<br />

Fifgvre tuber-<br />

kulose heiten lose Pneumo. Kinder nom gnose nigt Taux<br />

Pnenmonie<br />

kleinen Carel-<br />

Dia-<br />

beschei-<br />

Bevölkerung<br />

der<br />

ärztlich Gesamttyphus<br />

apri,s<br />

piterpgrale<br />

Krank-<br />

Skrofn-<br />

Q-burt Abortus<br />

mala-<br />

peuse t Brite Carci-<br />

Dia-<br />

Sans par 1000 hab.<br />

Phtisie Autres nie crou. En-<br />

de mortalite<br />

Scrofulose<br />

et des nomes gnostic attesta-<br />

de la popula-<br />

Typhud-es<br />

ac-<br />

pulm•<br />

tion<br />

cou-<br />

avorchemenmenmonifantte-<br />

nairc tuberculeusepneu-<br />

en-<br />

(mort-ngs non<br />

broncho-<br />

petits incertaicaltion<br />

totale<br />

mgdi-<br />

conutris)<br />

Villes suisses<br />

les plus<br />

populeuses<br />

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 25 26 27<br />

7 I 0<br />

7 252 206 4 159 120 203 39 11.9 Zurich<br />

6 3 188 67 2 114 127 147 14 12.5 Beile<br />

2 I0 295 70 157 42 140 56 22 15.3 Geneve (aggl.)<br />

4 2 135 58 2 96 69 74 23 12.6 Berne<br />

4 3 127 37 2 75 118 92 19 13.9 St-Gall (aggl.)<br />

8 6 III 54 72 37 6o 40 2 13.9 Lausanne<br />

2 3 43 22 37 25 47 6 2 13.4 Lucerne<br />

4 53 18 46 40 49 II 13.9 Chaux-de-Fonds<br />

37 15 24 9 24 5 12.4 Winterthour<br />

28 12 19 27 18 16 2 13.5 NeuehOtel<br />

47 12 28 25 25 3 13.6 Bienne<br />

2 34 i6 32 -51 26 II 2 17.2 Fribourg<br />

10 41 8 20 II 17 13.0 Montreux (aggl.)<br />

32 I0 18 9 21 2 13.9 Schaffhouse<br />

24 II 19 14 II 15.0 1-1&isau<br />

27 9 I0 21 21 2 15.5 Coire<br />

3 2 21 20 19 II 13 4 6 15.0 Vevey<br />

2 26 I0 18 28 7 3 15.9 Lugano<br />

2 34 4 15 13 13 2 15.8 Locle<br />

27 6 13 15 12 5 12.2 Rorschach<br />

22 4 23 7 23 2 14.8 Soleure<br />

I0 4 4 24 I2 7 14.9 Bellinzona<br />

25 9 7 I2 I0 7 14.6 Arbon(com.mun.)<br />

b. Releve des deces par causes d'apres l'annee du deces et pour l'ensemble<br />

des 23 villes suisses de plus de 10,000 habitants incliquees ci-dessus.<br />

51 26<br />

40 21<br />

25 20<br />

39 21<br />

50 33<br />

42 1639 582 27 1025 843 1060 286 39 13.5<br />

28 1561 590 7 908 454 1053 199 12 12.7<br />

35 1642 584 5 925 444 102 5 2 39 1 5 13.5<br />

39 2602 566 20 1007 471 97 0 1 44 9 13.6<br />

38 1612 697 I 1139 6o8 907 353 10 14.4<br />

Total 1911<br />

1910 *)<br />

1909 *)<br />

1908 *)<br />

1907 *)<br />

GenZve (aggl.) comprend Genive, Plainpalctis, Eaux-Vives, Gorouge et Petit-Saconnex.<br />

St.-Galt (aggl.) a St.-Güll, Tablat et Stranbenzell.<br />

1lontreux (aggl.) » Le Chdtelard, Les Planehes et Veytaux.<br />

8) Sams les villes ajout ges d la nomenclature en 194 Montreux, Lugano, Rorschach, Bellinzona et .Arbon.


202 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. — X/./. Hygiene, Police sanit., assistance.<br />

2. Die Sterbefälle an Diabetes (Diabetes mellitus)<br />

Vom eidg.<br />

2. _Djes par Suite du diabae (Diabetes<br />

Par le Bureau<br />

Schweiz und Kantone<br />

Suisse et cantons<br />

7.<br />

5-,<br />

1901 • 1902 1903 1904 1903 1906<br />

.3<br />

I Z<br />

--:<br />

z,3<br />

,r<br />

-:<br />

,=,<br />

j Z<br />

7. , -3 '7', ,;<br />

''''<br />

1 5<br />

,i ›, ‘,=,<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

Zürich . ..... . 14 9 I2 6 13 12 19 16 2I 12 i8 16<br />

Bern . . .. .. 15 9 18 9 14 6 14 5 19 9<br />

1 5 9<br />

Luzern 4 1 5 2 7 5 9 3 8 2 3 2<br />

Uri 1 1 — — x — — _ 1 — — 1<br />

Schwyz . ..... — 2 I - 2 4 3 1 1 1 3 1<br />

Obwalden— — — — 1 — -- _ — _ 1<br />

Nidwalden — — — 2 - 1 -- I I 2 —<br />

Glarus. ..... . — I - - - I — 1 — — 1<br />

Zug— 1 3 — — 1 — 2 — — — —<br />

Fribourg • 8 4 4 2 3 — 2 3 7 2 — 3<br />

Solothurn 4 3 — 3 2 2 2 2 4 6 I<br />

3<br />

Basel-Stadt 12 7 I 6 2 4 io 7 7 10 5 9 9<br />

Basel-Land 1 1 4 1 — 2 1 2 3 — 3 I<br />

Schaffhausen 3 — 1 1 I 2 - 3 1 2<br />

Appenzell A.-R11. . . . — — 1 — — — 2 2 - —<br />

Appenzell I.-Rh.. . . — -- -- — I - 1<br />

St. Gallen 3 4 3 5 8 6 6 2 7 5 3 3<br />

Graubünden 4 3 3 1 4 3 3 2 4 — 3 2<br />

Aargau 2 3 7 2 2 4 6 3 1 4 12 4<br />

Thurgau 7 I 6 — 1 1 2 2 6 1 1 1<br />

Tessin 3 1 4 3 3 8 2 I0 5 7 4 5<br />

Vaud 12 I0 16 II 14 1 3 30 16 17 6 23 15<br />

Valais I 2 3 I 2 - 2 2 I - 2 2<br />

Neucluitel 8 3 1 I - 5 1 0 9 6 7 7 8 7 6<br />

Genve II II<br />

7 6 12 I I 20 9 14 17 12 4<br />

Schweiz — Suisse II; 77 123 6o 106 101 117 97 338 87 123 90


XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. — XII. Hygiene, police sanit., assistance. 203<br />

im Zeitraume der Jahre 1901-1910.<br />

statistischen Bureau.<br />

mellitus) de 1901-1910.<br />

fWral de statistique.<br />

1907 1908 1909 1910 Total 1901-1910 Berechnete Bevölkerung<br />

1905<br />

''<br />

,1<br />

:.,,z w<br />

g<br />

,-.. `4, .)<br />

5. %.,<br />

:j A<br />

i<br />

',4',<br />

'5<br />

. .,D<br />

i<br />

Ee' ;<br />

'71'<br />

I %,<br />

'<br />

—2<br />

'›- lv ),<br />

ii<br />

E2<br />

Population<br />

rjsidente<br />

calcuMe 1905<br />

Sterbefälle auf<br />

10,000 Seelen<br />

der Bevölkerung<br />

D&i.s pour<br />

10,000habitants<br />

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26<br />

20 19 19 12 17 18 23 22 176 142 318 464,439 6.8<br />

19 13 20 13 26 24 17 15 177 112 289 615,306 4.7<br />

3 — 6 6 8 5 6 8 59 34 93 256,007 6.0<br />

— -- — 3 2 5 20,805 2.4<br />

2 3 3 1 3 6 2 2 2o 21 41 56,778 7.2<br />

1 2 1 1 — — 1 4 3 7 26,131 4.3<br />

__ 1 __ __ __ __ 1 -- 7 2 9 13,400 6.7<br />

1 4 I I I I 2 — 6 9 15 32,793 4.6 •<br />

1 1 1 2 1 — 1 5 7 12 26,496 4.5<br />

3 — 5 1 3 3 2 2 37 29 56 133,314 4.2<br />

4 2 9 3 9 2 2 — 37 26 63 108,223 5.8<br />

io 8 6 10 4 8 4 9 82 75 1 57 123,085 12.8<br />

2 3 8 I I — 2 2 23 13 36 72,159 5.0<br />

4 1 2 -- 4 1 I 2 19 _ In 29 43,613 6.6<br />

— I — I 2 2 1 — 6 6 12 56,514 2.1<br />

I — — — I — — 2 2 4 14,031 2.9<br />

4 7 6 1 i 6 4 6 .<br />

5 52 52 104 274,398 3.8<br />

1 3 7 4 2 1<br />

5 7 35 26 61 110,272 5.5<br />

13 8 8 6 6 4 4 8 61 46 107 217.562 4.9<br />

5 3 9 3 7 1 4 2 48 15 63 123,167 5.1<br />

7 2 5 4 10 5 6 8 49 53 102 146,672 7.n<br />

II 15 21 II 12 20 15 19 1.51 136 287 297,915 9.6 ‘<br />

2 3 3 3 -- 2 — — 15 15 3o 120.827 2.5<br />

4 4 8 8 10 I 1 10 16 81 77 158 129,387 12.2<br />

Io II 13 16 2o 2o 15 17 234 122 256 142,830 17.9<br />

127 113 16o 117 25 3 138 129 145 1289 1025 2324 3,516,124 7.4


204 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. — XII. Hygiene, Police sanit., assistance.<br />

3. Die Sterbefälle an Krebs (Carcinoma und Sarcoma) während der<br />

Vorn eidg.<br />

3. D&s par suite d' affeetions canc6reuses pendant la p&iude d&ennale<br />

Par le Bureau<br />

a. Carcinoma.<br />

Altersklassen<br />

Jahre — Ans<br />

Unter 2 Jahren<br />

Au-dessous de 2 ans<br />

2-4<br />

Jahren — ans<br />

5-14<br />

Jahren — ans<br />

15-19<br />

Jahren — ans<br />

20-29<br />

Jahren — ans<br />

30-39<br />

Jahren — ans<br />

5<br />

5<br />

r=')<br />

7.2 •<br />

%><br />

?Z' A ti<br />

2 3 4<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

10<br />

12<br />

13<br />

1901<br />

8<br />

II<br />

53<br />

99<br />

1902<br />

2<br />

2<br />

21<br />

39<br />

72<br />

1903<br />

2<br />

9<br />

15<br />

49<br />

77<br />

1904<br />

3<br />

2<br />

8<br />

13<br />

44<br />

So<br />

1905<br />

3<br />

5<br />

18<br />

38<br />

69<br />

1906<br />

8<br />

12<br />

50<br />

69<br />

1907<br />

3<br />

9<br />

42<br />

8o<br />

1908<br />

2<br />

2<br />

II<br />

35<br />

67<br />

1909<br />

2<br />

3<br />

5<br />

6<br />

16<br />

31<br />

78<br />

1910<br />

2<br />

7<br />

8<br />

44<br />

Total 1901-1910<br />

2 3 5 6 7 6 I0 14 74 134 425 772<br />

1901<br />

1902<br />

I<br />

I<br />

—<br />

I<br />

2<br />

I<br />

I<br />

4<br />

5<br />

6<br />

5<br />

2<br />

2<br />

4<br />

2<br />

—<br />

I0<br />

14<br />

b. Sarcoma,<br />

6 9 1 0<br />

7 10 9<br />

1903<br />

1904<br />

1905<br />

1906<br />

1907<br />

1908<br />

1909<br />

1910<br />

Total 1901-1910<br />

5 3 3 3 6 9 2 7 14 5 10 1 1<br />

1 1 6 4 5 3 1 3 16 6 14 80<br />

2 4 7 5 9 4 6 4 8 8 13 15<br />

3 2 2 6 II 3 5 2 83 6 13 16<br />

2 3 3 2 5 3 7 3 13 15 11 14<br />

2 2 7 8 9 7 4 5 16 4 85 16<br />

2 6 3 5 5 6 8 II 7 13 80<br />

I I 5 4 9 7 4 5 16 9 10 17<br />

19 17 42 33 70 48 41 39 131 73 118 128


XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - Hygiene, police sanit., assistauce. 205<br />

10jährigen Periode 1901-1910, nach Altersjahren und nach dem Geschlechte.<br />

statistischen Bureau.<br />

de 1901 ü 1910, elass6s d'apr/s tage et le sexe des d&M6s.<br />

fe'de'ral de statistique.<br />

a. Carcinomes.<br />

Classes age Total 1901-1910<br />

ans Jahren et plus<br />

40-49 50-59 60-69 70-79 80 -<br />

Jahren - ans Jahren - ans Jahren - Jahren - ans - ans Männlich Weiblich<br />

Total<br />

,5 Z. 0 Masculin Feminin<br />

z<br />

:•••<br />

14 13 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26<br />

213 255 498 475 740 670 470 443 62 94 2,047 2,048 4,095<br />

180 245 525 495 749 680 446 449 64 93 2,012 2,061 4,073<br />

211 258 530 502 754 732 457 442 83 204 2,097 2,132 4,229<br />

206 275 519 459 775 744 5,3 443 72 89 2,142 2,105 4,247<br />

214 266 501 524 792 677 492 512 79 III 2,124 2,178 4,302<br />

208 261 516 468 792 737 542 479 92 106 2,209 2,133 4,342<br />

209 251 528 468 731 688 485 478 91 I I0 2,089 2,085 4,174<br />

217 307 555 492 806 704 460 505 82 127 2,169 2,218 4,387<br />

224 286 539 499 795 742 489 549 69 109 2,156 2,287 4,443<br />

213 249 482 466 839 690 490 542 103 131 2,180 2,169 4,349<br />

2095 1 2653 5 1 93 4848 7773 7064 4844 4842 797 1074 21,225 21,416 42,641<br />

b. Sarcomes.<br />

I0<br />

20<br />

16<br />

22<br />

10<br />

19<br />

15<br />

10<br />

2<br />

-<br />

81<br />

95<br />

176<br />

II<br />

IS<br />

20<br />

25<br />

II<br />

19<br />

II<br />

9<br />

1<br />

1<br />

90<br />

95<br />

185<br />

17<br />

13<br />

12<br />

26<br />

.23<br />

21<br />

12<br />

13<br />

I<br />

2<br />

105<br />

113<br />

218<br />

16 II 14 25 21 25 12 18 2 3 108 109 217<br />

17 21 30 20 26 26 8 15 2 3 128 125 253<br />

22 15 20 24 24 28 14 13 6 3 133 118 251<br />

13 22 15 26 24 32 7 24 I 4 Icu 138 239<br />

15 21 20 33 38 27 21 12 2 5 149 133 282<br />

16 20 17 23 23 24 14 16 2 2 115 118 233<br />

21 15 20 29 27 34 13 10 4 2 130 133 263<br />

158 176 184 253 227 255 127 I30 23 25 1140 1177 2317<br />

1


206 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspolizei, Unterstützung. — _XII. Hygiene, police sanft., assistance.<br />

4. Die Sterbefälle an Syphilis, im Zeitraum der Jahre 1881-1910.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

4. D&'s par suite de syphilis, de 1881 it 1910.<br />

Par le Bureau fe'd&al de statistique.<br />

Kantone<br />

Cantons 1881<br />

bis —<br />

I. Zahl der Sterbefälle an Syphilis II. Zahl der<br />

Sterbefälle an<br />

.Ngnibre des deci.s par suite de syphilis<br />

gonorrhoisrhen<br />

Erkrankungen<br />

Von nebenstehenden<br />

Gesamtzahl Fällen starben an Mces par<br />

1891 1901<br />

hereditärer Syphilis<br />

Jahre<br />

Total<br />

suite de<br />

I<br />

bis — ä bis — ä<br />

Dont par suite<br />

Annjes<br />

d'heredite gonorrhoee<br />

1890 1900 1910<br />

Mä<br />

Masc.<br />

Wei bl.<br />

Pim<br />

Mär' n<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Fem.<br />

llännl<br />

Masc.<br />

Weibl.<br />

Fein.<br />

3 4<br />

3 4 5 7<br />

Zürich 114 245 312<br />

Bern 193 208 219<br />

Luzern 22 39 64<br />

Uri 3 1 3<br />

• Schwyz 4 I0 15<br />

Obwalden<br />

Nidwalden<br />

Glarus 2 I0 9<br />

Zug 3 3 6<br />

Fribourg 9 . 15 25<br />

Solothurn . 18 31 43<br />

Basel-Stadt . 95 142 345<br />

Basel-Land . 6 16 22<br />

Schaffhausen . 3 II 22<br />

Appenzell A.-Rh. . 8 16 7<br />

Appenzell I.-Rh.<br />

St. Gallen .<br />

19 57 105<br />

1901 .<br />

1902 .<br />

1903 .<br />

1904 .<br />

1905 .<br />

1901-1905<br />

1906 .<br />

1907 .<br />

1908 .<br />

1909 .<br />

1910 .<br />

1906-1910<br />

Total<br />

1901-1910f<br />

115 75 51 48 5 6<br />

86 64 41 42 9 5<br />

9 1 68 50 37 5 4<br />

97 57 53 34 4 7<br />

91 6o 40 40 5 4<br />

480 324 235 203 28 26<br />

92 75 40 43 3 3<br />

116 76 46 40 io 6<br />

133 65 46 28 12 4<br />

121 68 55 35 10 7<br />

99 66 43 43 5 6<br />

561 350 230 I89 40 26<br />

1041 1674 465 390 68 52<br />

1715<br />

Graubünden.<br />

Aargau .<br />

Thurgau .<br />

5 21 27<br />

20 27 6o<br />

5 9 48<br />

Darunter Sterbefälle im Kindesalter<br />

Deces dans ge de premiire enfance<br />

Tessin<br />

Vaud .<br />

Valais<br />

Neuchätel<br />

22 31 108 0 Monate 313<br />

39 94 203 1-11 Monate 479<br />

2 1 7 1-2 Jahren 32<br />

25 90 97 2-4 Jahren 22<br />

GenW<br />

45 131 162<br />

Wohnort unbekannt .1<br />

4 6<br />

Dom icile inconnul<br />

Schweiz — Suisse 664 121 4 1715<br />

5-14 Jahren II<br />

Total<br />

857


5. Ergebnisse der ärztlichen Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder<br />

(1902-1911 in 19 Kantonen).<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

5. Expos6 sommaire du rjsultat de l'examen sanitaire des enfants arriv4s a l'etge de seolarit6<br />

(1902 it 1911 dans 19 eantons).<br />

Par le Bureau fed6ral de statistique.<br />

Jahre<br />

Annes<br />

Gesamtzahl<br />

Art der Gebrechen - Genre d'infirmites<br />

der in die Davon<br />

Schule ein- mit mit geistigen Gebrechen behaftet, Sittlich<br />

getretenen Gebrechen schwachsinnig mit körperlichen Gebrechen behaftet verwahr-<br />

Kinde<br />

behaftet InfirmilM mentales,<br />

Total des<br />

faiblesse d'esprit<br />

Infirmita ou anomalies physiques<br />

enfants entrgs Gesquels<br />

in geringerem in höherem<br />

liforalement<br />

pour la atteints Blödsinnige Grade<br />

Grade Gehörorganfehlfehler<br />

Sehorganfehler krankheiten Krankheiten n6glig6s<br />

Sprachorgan-<br />

Nerven-<br />

Andere<br />

premfbre fois<br />

schwachinnig schwachsinnig<br />

d'infirmiMs<br />

ä l'6cole Idiots a un a un degrg de l'ouie<br />

leger<br />

de la parole de la vue Affections Aulres<br />

plus prononcg<br />

nerveuses offections<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

1902 54,o13 5,710 26 627 146 594 767 2,278 43 1,202 27<br />

1903 57,765 5,982 ' 20 570 170 666 757 2,353 41 1,381 24<br />

1904 . . . . . 60,378 5,762 2S 478 106 (,.,64 731 2,341 43 1,334 37<br />

1905 61,866 5,505 29 450 123 623 639 2,115 33 1,456 37<br />

1.906 63,970 5,174 26 462 104 581 602 1,761 30 1,569 39<br />

1907 65,179 7,695 41 535 144 899 791 2,792 52 2,398 43<br />

1908 61,502 7,544 21 524 122 919 767 2,707 46 2,397 41<br />

1909 65,981 7,624 23 460 119 8o5 850 2,651 32 2,640 44<br />

1910 66,351 7,544 31 405 I2I 783 754 2,678 49 2,680 43<br />

1911 . . • . . 68,453 8,164 37 522 152 907 794 2,966 57 2,690 39<br />

Mittel per Jahr 1<br />

Moyen ne annuellef<br />

0/0<br />

625,458 66,704 282 5,033 1,307 7,441 7,452 24,642 426 19,747 374<br />

62 b<br />

"545'<br />

6,670.4 28.2 503.3 130.7 744.1 745.2 2,464.2 42.6 1,974.7 37.4<br />

- 100.0 0.42 7;55 1.96 11.16 11.17 36.94 0.64 29.60 0.56


1<br />

208 MI. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - X//. Hygiene, police sanit., assistance.<br />

6. Ergebnisse der ärztlichen Untersuchung der ins<br />

Vom eidg.<br />

6. Expose du Wsultat de l'examen sanitaire des<br />

Par le Bureau<br />

Kantone - Cantons<br />

Zahl<br />

der<br />

Jahre<br />

Nombre<br />

des<br />

anne'es<br />

Gesamtzahl der in die<br />

Schule eingetretenen<br />

Kinder<br />

Total des enfants entre's<br />

pour la Premiere fois it<br />

l'ecol ' e<br />

Davon mit Gebrechen<br />

behaftet<br />

Desquels atteints<br />

d'intirmiWs<br />

E -n<br />

e<br />

›' -."' ;<br />

-. e....<br />

'...- , ,-, r9-<br />

0<br />

98<br />

= .., ... ,,.,<br />

,.. .e<br />

7.: ^.:,<br />

7 --:<br />

,.. ,-<br />

1 2 3 4 5 6 7 8<br />

Zürich to 96,131 48,264 47,867 10,899 5,408 5,491<br />

100.0<br />

Bern . ... 10 334,845 67,724 67,121 14,994 7,730 7,264<br />

100.0<br />

Luzern 9 29,646 15,080 14,566 3,88o 2,019 1,861<br />

0:0 100.0<br />

Uri 9 4,484 2,240 2,244 394 219 175<br />

0 .'o 100.0<br />

Schwyz . . 6 8,318 4,194 4,124 757 411 346<br />

ui,<br />

100.0<br />

Obwalden 5 2,091 1,088 1,003 161 83 78<br />

0/0 100.0<br />

Nidwalden . 8 2.536 1,252 1,284 158 77 81<br />

o:o. 100.0<br />

Glarus 10 6,241 3,122 3,119 782<br />

o 70 100.0<br />

382 400<br />

Zug I0 5,376 2,662 2,714 646 323 323<br />

0',<br />

100 0<br />

Fribourg 10 30,531 15;765 14,766 2.187 1,252 935<br />

°jo 100.0<br />

Solothurn I0 26,054 13,213 12,841 2.420 1,220 1,200<br />

0/0 100.0<br />

Baselland 10 16,706 8,340 8,366 1,331 701 63o<br />

°,;() 100.0<br />

Schaffhausen 10 9,320 4,593 4,727 1,375 6o7 768<br />

oi,<br />

100.0<br />

Appenzell A.-Rh. • . . . 1 0 11,767 5,791 5,976 1,081 593 488<br />

0/0<br />

100.0<br />

Appenzell I.-Rh . . . . 6 1,73 813 921 141 73 68<br />

o/o<br />

100.0<br />

St. Gallen . . . . . . 10 58,303 28,997 29,306 7,914 4,089 3,825<br />

100.0<br />

Graubünden 1 o 19,446 9,770 9,676 2,290 1,I I I 1,179<br />

0,0 100.0<br />

Aargau 10 49,369 24,625 24,744 4,756 2,395 2,361<br />

°/o 100.0<br />

Thurgau . . 1 0 25,528 12,787 12,741 3,325 1,631 1,694<br />

0/0 100.0<br />

Vaud . ... . . 9 47,779 23,980 23,799 3,208 1,630 1,578<br />

100.0<br />

Neuchätel 9 23,415 11,848 11,567 1,846 984 862<br />

0/0 100.0<br />

609,620 306,148 303,47 2 64,545 32,938 31,607<br />

ob 100.0


I<br />

i<br />

1<br />

i<br />

I<br />

i<br />

i<br />

XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - XII Hygiene, polke sanit., assistanee. 209<br />

schulpflichtige Alter gelangten Kinder 1901-1910.<br />

statistischen Bureau.<br />

enfants arriva i 1' ge de scolariM 190 1- 19 10 .<br />

ficiral de stati.stique.<br />

Mit geistigen Gebrechen behaftet 1j<br />

Blödsinnige<br />

Idiots<br />

Infirinilis mentales 11<br />

in geringerem<br />

Grade<br />

schwachsinnig<br />

Faibles<br />

d'esprit 11 an<br />

leger degre<br />

Art der Gebrechen - Genre d'infirmiM 1<br />

in höherem<br />

Grade<br />

hwadsi „ nig<br />

" Fail;/es<br />

d•espritänn<br />

d egre pl ns<br />

prononee<br />

Gehörorg an -<br />

fehler<br />

de rollre<br />

Mit körperlichen Gebrechen behaftet<br />

Infirmitjs ou anomalies physiques<br />

S prachor g anfehler<br />

de la Parole<br />

Sehorgan.<br />

fehler<br />

de la rue<br />

erven-<br />

N<br />

krankheften<br />

Angeueetlifosierss<br />

Andere<br />

Krankheiten<br />

Aiencvo tit-esns<br />

Sittlich<br />

verwahrlost<br />

Moralement<br />

nigiigm<br />

-.-i • '7' . -z: 72 . -.:. .,; 1 7- 2: . ., 7-: . 7: ,: Z: . 72: 7-,' . '7.; , ' - . - --z" ,; .,7, . '' , _7 - .!<br />

!<br />

G, -"!:,5.7,-- :g !!:= . :Z, z g % :a-2.2 :g ,z) .2 :g. :3 .2 g :•'.; •2 :g %i ::-=:-.- F,-. 7: % 73 Z g 7Z<br />

9 10 11 12 18 I14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 1 24 25 26<br />

1<br />

30 17 3031 215 531 45 679 554 615 372 1,53 6 2 ,04 6 42 45 2,235 2,191 151 6<br />

0 4 4.7 0.9 11.3 91 32.9 0 8 39.7 - 0.2<br />

35 18 668 526 154 1 125 1,015 951 1,2411 723 1,998 2,661 41 44 2,518 2,167 601 49<br />

03 8.0 1.9 13.1 13.1 31.1 06 31.2 0.7<br />

1<br />

9 2 222 180 65 4 3 225 179 211 138 708 834 6 1 4 554 474 19! 7<br />

0.3 10.4 2.8 10.4 9.0 39.7 0.2 26.5 0.7<br />

51 2 411 34 15 II 151 16 26 19 58 44 -.1 -- 56 49 31 -<br />

1.8 19.0 6.6 7.9 11.4 25.9 0.0 26.6 0.8<br />

51 I 671 46 18 22 44! 37 1151 63 52 93 II 3 1071 79 2 2<br />

0.8 14.9 5.3 10.7 23.5 19.2 0.5 24.6 0.5<br />

1<br />

iol 10 -1 5 18 II 14 II 231 22 -1 I 181 18 - -<br />

0.0 12.4 3.1 18.0 15.5 27.9 0.6 22.5 0.0<br />

-1- 14 9 11 3 14 14 II 10 29 34 - 1 1 81 IO - -<br />

0.0 14.6 2.5 17.7 13.3 39.9 0.6 11.4 0.0<br />

il - 251! 28 14 ! 6 411 45 45 20 171 210 I I 1 841 90 -1 -<br />

0.1 6.9 2.5 11.0 8.3 48.7 0.2 22.3 0.0<br />

2 3 43 42 8 16 27 25 43 18 66 92 3 1 131 126 - -<br />

0.8 13.2 3.7 8.0 9.4 24.5 0.6 39.8 0.0<br />

1<br />

4 1 22 200 155 63 45 110 90 2511 112 1 6 5!1 i 78- IIi ii 3751 2 9 5 36 27<br />

2.9 , 16.2 4.9 9.1 16.7 15.7 1.0 30.6 2.9 -<br />

41 1 119 128 36 34 106 95 21 4 108 475 625 12 9 1 239 195 1 5 5<br />

0.2 10.2 2.9 8.3 13.3 45.5 0.9 17.9 0.8<br />

2 - 711 64 20 24 96 ! 81 1171 50 2731 293 6! 6 1131 ui 3! 1<br />

0.2 10.1 3.3 13.3 12.6 42.5 0.9 16.8 0.3<br />

- - 421 36 II 8 531 61 511 24 336 501 3 -i I08 136 31 2<br />

0.0 5.7 1.4 8.3 5.4 60.9 0.2 17.7 0.4<br />

4 2 961 62 291 12 531 58 104 51 1491 172 61 2' 143 1127 91 2<br />

0.6 14.6 3.8 10.3 14.3 29.7 0.7 1 25.0 1.0<br />

Q1<br />

I<br />

- ! 1 14 II 9 1 2 4! 4 IH 1 5<br />

'0; Io - 7- - j 181 24 - I<br />

0.7 , 17.7 7.8 5.7 23.4 14.2 0.0 29.8 0.7<br />

15 61 412 350 109 82 4341 437 1 637 1310 1,179 1,420 121 26 1,26811,179 141 15<br />

0.3 i 9.6 2.4 11.0 ' 12.0 32.8 1 0.6<br />

i<br />

1 30.9 0.4<br />

5 3 108 93 251 28 1031 107 122 1 68 404 571 7I<br />

5 j 329! 303 81 I<br />

0.3 8.8 2.3 9.2 8.3 42.6 0.5 27.6 0.4<br />

5 8 j 244 170 471 34 2 9 6 272 340 166 1,0231 1,353 111 61 418 35 0 111<br />

0.3 8.7 1.7 11.9 10.6 50.0 0.4 1 16.1 0.3<br />

2 6 1021 92 391 24 168! 157 246 128 7821 1,008 8 8 . 2751 266 91<br />

0.2 5.8 1.9 9.9 11.2 53.8 0.5 -1 16.3 0.4<br />

!<br />

i<br />

1<br />

1<br />

1<br />

71 4 68 58 30 15 177 133 1991 153 671 840 211 1 3 4341 338 23 24<br />

0.3 3.9 1.4 9.7 11.0 47.1 1.0 ' 24.1 1.5<br />

6 - 37 27 14 15 140 127 124! 69 434 448 131 7 2241 168 2! i<br />

0.3 3.5 1.6 14.4 9.9 47.8 1.1 21.2 0.2<br />

•<br />

178 96 12,906 2,336 76o 1 59 93,818 3,454 4,734 2,628 1 0,5421 1 3,455 2131 193 9,555 8,696 232 15(<br />

0.4 1 8.1 2.1 11.3 11.4 37.2 0.6 28.3 0.6<br />

I 1 1<br />

14


7. Bestand und Bewegung in den Anstalten für Epileptische im Jahre 1911.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

7. Effeetif et mouvement dans les asiles pour 6pileptiques en 19.11.<br />

Par le Bureau fekUral de statistique.<br />

Bestand<br />

Davon — Desquels<br />

Bestand am<br />

am 1. Januar Zuwachs Abgang<br />

31. Dezember<br />

1911 1911 Zahl<br />

der<br />

Augmen- Dimi-<br />

Anstalten<br />

Geheilt Gebessert Nicht gebessert Gestorben<br />

Effectif<br />

Effeetif Betten<br />

au 1.' janvier tatton nution<br />

au 31 dicenebrc<br />

Gugris Amgliorgs Stationnaires _Made-6<br />

Etablissements 1911 1911 Nombre<br />

.2 .2<br />

,j %<br />

-5<br />

– '`'<br />

2 'i Total<br />

e) .2<br />

.2:1<br />

2 %<br />

-jj<br />

''<br />

:-79<br />

,) –<br />

– ''''<br />

"ä %<br />

.-g .g<br />

– ''<br />

:-",i •.'<br />

-ü .e<br />

– '5<br />

ä %<br />

-',', .e,<br />

-,-.1<br />

,:71<br />

•<br />

"i<br />

-,, A<br />

.--2<br />

2 %<br />

'1-3 .e<br />

: g<br />

,-F <br />

.-g Z<br />

:-.<br />

2 %<br />

e .e<br />

rj<br />

ze.<br />

:ü j<br />

-::;<br />

q %<br />

-.i .2<br />

'-j-1 .2<br />

r9. e<br />

:29 7z2<br />

– 2<br />

2 %,;,)<br />

f., .2<br />

– .2<br />

,,T., e<br />

Total<br />

de<br />

tilg<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20<br />

•<br />

1. Schweizerische Anstalt für Epileptische<br />

in Zürich 240 100 240 95 5 0 99 51 4 1 30 1 )48 1)10 7 8 3 3 136 99 235 248<br />

2. Anstalt „Bethesda" in Tschugg (Bern) 72 69 141 13 13 9 8 -- 3 -- 3 3 3 5 76 7 4 150 151<br />

3. Asile de Lavigny (Vaud) . . . . 31 17 48 22 2 14 2 — — 5 -- 7 — 2 2 39 17 56 70<br />

4. Asile du Petit-Lancy (Geneve). . . 1 22 23 — I -- I — -- — — / — _ I 22 23 28<br />

Total 1911 244 208 452 230 66 122 62 41 30 56 10 17 12 8 10 252 212 464 503<br />

1910 2o6 207 413 123 50 85 49 8 7 14 9 5 5 9 26 244 208 452 485<br />

1909 200 193 393 71 47 65 33 4 5 9 7 9 9 14 20 2o6 207 413 425<br />

1908 187 183 370 81 44 67 34 5 2 19 l0 30 14 13 8 201 293 394 403<br />

Zahl der wegen Mangel an Platz<br />

abgewiesenen Anmeldungen: 1907 I VV / 172 179 351 66 31 51 27 9 — 22 10 15 9 5 8 187 183 370 381<br />

Nombre de demandes d'admission<br />

reflisees pour maligne de place:<br />

1906 luvo 169 277 346 42 25 39 23 7 3 21 7 9 8 2 5 372 179 351 358<br />

Männl. Weibl. 1905 176 170 346 36 25 43 20 2 2 24 II 13 3 4 5 169 1 75 344 360<br />

Masc. F64.•<br />

17 35 1904 172 172 344 43 18 45 18 5 2 29 6 10 7 11 3 170 272 342 351<br />

1903 254 274 328 61 17 43 18 4 2 i8 8 12 5 9 3 1 7 2 1 73 345 354<br />

1 t.'02 120 174 294 6o 35 26 35 3 7 1 3 II 6 II 4 6 1 54 174 32 8 379


8. Bewegung der Bevölkerung in den staatlichen Irrenanstalten der Schweiz.<br />

Vom 1. Januar bis 31. Dezember 1911.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

8. Mouvement de la population dans les maisons cantonales d'alMn49 en Suisse.<br />

Du 1er janvier au 31 dicembre 1911.<br />

Par le Bureau f&Wal de statistique.<br />

Anstalten<br />

Etablissements<br />

Gesamtbestand der Kranken<br />

am 1. Januar 1911<br />

Effectif total des malades<br />

au 1er janvier 1911<br />

männl.<br />

masc.<br />

weibl.<br />

femin.<br />

Total<br />

rnännl.<br />

masc.<br />

Zuwachs<br />

Augmentation<br />

weibl.<br />

Amin.<br />

Total<br />

männl.<br />

masc.<br />

Abgang<br />

Diminulion<br />

weibl.<br />

,ffirtin.<br />

Total<br />

Gesamtbestand<br />

am 31. Dezember 1911<br />

Effectif total<br />

au 31 d&embre 1911<br />

männl.<br />

masc.<br />

weibl.<br />

Amin.<br />

Total<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

1. Burghölzli (Zürich) 199 203 402 272 219 491 269 207 476 202 215 417<br />

2. Rheinau (Zürich) . . ..... . 422 507 929 69 69 238 61 63 324 430 513 943<br />

3. Wülflingen (Zürich) 25 29 54 10 II 21 6 9 15 29 31 6o<br />

4. Waldau (Bern) 323 346 669 74 78 152 69 74 143 328 350 678<br />

5. Münsingen (Bern) 389 428 807 96 6o 156 92 55 147 393 423 816<br />

6. Bellelay (Bern) 133 290 323 25 15 30 15 10 25 133 195 328<br />

7. St. Urban (Luzern) 241 294 535 102 87 189 98 71 269 245 320 555<br />

8. Marsens (Fribourg) 114 117 231 48 41 89 36 43 79 126 115 241<br />

9. Rosegg (Solothurn) 285 153 338 14 II 25 24 21 45 175 143 318<br />

10. Friedmatt (Basel-Stadt) 143 141 284 75 97 172 89 89 178 129 149 278<br />

11. Liestal (Basel-Land) 8o 86 166 21 31 52 31 21 52 70 96 166<br />

12. Breitenau (Schaffhausen) '18 123 241 84 66 150 73 59 132 129 130 259<br />

13. Herisau (Appenzell A.-Rh.) ... . 121 130 251 56 77 133 47 58 305 130 149 279<br />

14. St. Pirminsberg (St. Gallen) . . . . . 127 127 254 47 48 95 55 39 94 139 136 255<br />

15. Wil (St. Gallen) 277 315 592 200 167 367 141 134 275 336 348 684<br />

16. Waldhaus (Graubünden) . . . . . 263 137 300 53 43 96 6o 41 10, 156 139 295<br />

17. Königsfelden (Aargau) 365 452 817 135 150 285 236 138 274 364 464 828<br />

18. Münsterlingen (Thurgau) 170 242 411 45 70 215 41 83 124 274. 228 402<br />

19. St. Katharinenthal (Thurgau) . . . 73 54 127 3 6 9 3 7 10<br />

73 53 126<br />

20. Casvegno (Tessin) 179 240 319 120 68 188 126 68 194 173 140 313<br />

21. Bois de Cery (Vaud) . . . . . . 245 268 513 281 358 339 178 161 339 248 265 513<br />

22. Mal6voz (Valais) 29 29 58 17 18 35 20 19 39 26 28 54<br />

23. Prefargier (Neuchatel) 64 79 143 61 68 129 54 58 112 71 89 .' 160<br />

24. Bel-Air (Gen'eve) 168 174 342 125 103 228 139 105 244 154 172 326<br />

Total 1911 4,353 4,753 9, 106 1,923 1,761 3,684 1,863 1 , 633 3,49 6 4,4 1 3 4,881 9,294<br />

,, 1 9 10 4,301 4, 61 5 8,9 16 1,982 1,707 3,689 1,928 1,574 3,502 4,355 4,748 9,103<br />

,, 1909 4,171 4,516 8,687 2,930 1,687 3,617 1,782 2,622 3,394 4,3 1 9 4,59 1 8,910<br />

,, 1908 4,043 4,4 10 8,453 1,836 1 ,683 3,5 2 9 1,708 1,577 3,285 4,171 4,516 8,687<br />

‚7 1907 4,006 4,348 8,354 1,887 1,520 3,407 1,851 1,458 3,309 4,042 4.410 8,452


212 xii. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - XII. Hygiene, Police sanft., assistance.<br />

9. Der finanzielle Stand der schweizerischen Hülfsgesellschaften<br />

Nach den Mitteilungen des<br />

9. Etat financier des Socigtes suisses de secours en pays<br />

D'apres les comanications<br />

Vermögen Anfang<br />

N O<br />

Sitz der Gesellschaft<br />

Siege de la sociiM<br />

Name der Gesellschaft<br />

Nom de la society<br />

F ortune sociale<br />

au l er janvier<br />

1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

1 Alexandrie (Egypte) . . . Societe suisse de secours d'Alexandrie . 50,485 41 49,029 27<br />

2 Alger (Afrique) . . . . Societe helvetique de bienfaisance d'Alger 2 10,581 65 2 1 1,679 65.<br />

3 Amsterdam Schweizerische Unterstützungskasse . . 32,634 88 33,302 17<br />

4 Ancona (Italia) Schweiz.-Deutscher Unterstützungsverein 9,590 90 9,688 65<br />

5 Anvers (Belgique) . . . . Societe suisse d'Anvers 4,955 89 4, 80 7 96<br />

6 Asuncion (Paraguay) . . . Sociedad suiza de beneficencia del Paraguay (3,305 87). (3 , 305 8.7.)<br />

7 AtUnes (GAce) . . . . Societe suisse de bienfaisance . . . . 2,323 15 2,459 15<br />

8 Augsburg (Bayern) . . . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 4,996 44 4,577 94<br />

9 Bahia, (Bresil) Societe suisse de bienfaisance . . . . 32,328 8o 32,886 -<br />

10 Barcelona (Espagne) . . . Societe suisse de bienfaisance . . . . 25,944 04 27,542 09<br />

11 Barletta (Italia) . . . . Schweizer-Verein Barletta (Circolo Svizzero) 127 o8 123 23<br />

• 12 Berlin Schweiz. Unterstütz.-Verband im Auslande 8,083 61 8,183 39<br />

13 Berlin Schweiz. Wohltätigkeitsgesellschaft . . . . 17,116 15 17,780 29<br />

•<br />

14 Berlin Schweizer-Verein Berlin 3,583 1 7 3, 1 55 53<br />

15 Berlin Schweizer-Klub Berlin E. V. 2,119 64 9 2,189 70<br />

16 Besancon (Doubs, France) . Soc. suisse de secours „La Phillielvetique" - - 922 to<br />

17 Beziers (Herault, France) . Societ6 helvetique de bienfaisance . . . 3,375 90 3,678 86<br />

18 Birmingham (England) . . Swiss Club (Relief society) 2,706 55 2,945 20<br />

19 Bombay Swiss relief society (Schweiz. Hülfsverein) 6,641 55 6, 988 70<br />

20 Bordeaux (France) . . . Societe suisse de bienfaisance . . . .1 17,669 751 20,345 15<br />

. 21 Boston, Mass. (U. S. A.) . Swiss benevolent society 13,310 9 5 13,463<br />

-<br />

22 Braila (Roumanie) . . . Schweizer-Verein Braila 4,593 - 4,559 80<br />

23 Bremen Schweizerischer Hülfsverein „Rütli" . 341 2 3 655 14<br />

24 Bruxelles Societe Philhelvetique de Bruxelles " . . 14,067 48 14,02 9 23<br />

25 Bucarest (Roumanie) . . . Fonds de bienfaisance helvetique . . . 2,441 8o 2 ,4 2 1 So<br />

26 Bucarest (Roumanie) . . . Societe suisse de Bucarest . . . . . 23,62 9 90 25,4 18 15<br />

27 Budapest Schweizer-Unterstützungsverein f. Ungarn 23,833 15 24,804 35<br />

28 Buenos-Aires (Rep. Argentina) . Sociedad filantr6pica suiza . . . . . 255,130 - 273,489 04<br />

29 Buenos-Aires (Rep: Argentha) . Sociedad suiza de beneficencia . • • 35,595 0 5 39,545 81<br />

30 Caire (Egypte) Societe suisse de secours du Caire . . 39,974 to 40,839 -<br />

31 Cannes (A.-M., France) . . Societe suisse de secours 16,230 67 16,452 88<br />

32 Capstadt (Süd-Afrika) . . Deutsch-Schweizerischer .Hülfsverein . . 55 - 195 95<br />

33 Chemnitz (Sachsen) . . . Schweizer-Gesellschaft 979 59 1,037 6o<br />

34 Chicago, III. (U. S. A.) . . Schweiz. Wohltätigkeitsgesellschaft . . 38,093 15 40,529<br />

-<br />

35 Cincinnati, Ohio (U. S. A.) Schweiz. Wohltätigkeitsgesellschaft . . 11,773 30 12,488 65


XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - X//. Hygiene, police s an it., assistance• 213<br />

im Auslande und die Verteilungsliste der Beiträge pro <strong>1912</strong>.<br />

eidg. politischen Departements.<br />

etrangers et repartition des subsides en <strong>1912</strong>.<br />

du Departement politique<br />

Gesamt• - Beiträge Unterstätzungen<br />

Verwaltungsund<br />

andere des Bundes und<br />

Jahresbeiträge<br />

einnahmen und Sammhingen<br />

pro pro<br />

pro<br />

Kosten pro der Kantone pro<br />

. Frais Subsides ann.<br />

Recettes Cotisations Secours d'administration<br />

et ration et des<br />

de la Conffl-<br />

Bemerkungen<br />

totales et souscrip- alloWs<br />

en tions en en autres en cantons en Observations<br />

1911 1911 1911 1911 1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Fr.<br />

j<br />

1<br />

8 0 10 11 12 13 14 15 18 17 18<br />

5,535 9 3 2,756 7o 8,543 33 37 75<br />

1<br />

1 --<br />

1 Verzichtet auf einen jährlichen Beitrag. -<br />

Renonce ä un subside annuel.<br />

2,790 4 5 2,104 - 1,348 65 '1,188 90 400 400 2 Inbegriffen Fr. 150 für Mobiliar. - Y compris<br />

2,831 99 304 5o 1,903 25<br />

f r. 150 pour mobilier.<br />

261 45 200 200<br />

3 Davon Fr. 660 für Lokalmiete. - Dont fr 660<br />

99 1 30 4 44 8 5 4 5 1 2 5 32 5 0 5 0 30 pour loyer du local.<br />

4 Diese Angaben beziehen sich bloss auf Schwei- 1<br />

1,025 20 682 70 1,023 75 75 50 250 250 zerbürger. - Donn ges ne se rapportant<br />

qu'd des Suisses.<br />

5 Keine Berichte eingelangt. - Pas re9u de<br />

5 5 ____ rapports.<br />

6 Verzichtete aufjegliche Subvention zugunsten<br />

1,61I 25 1,287 15 1,412 4 5 62 8o 300 400 weniger bemittelter Gesellschaften. - A<br />

renonce 5 tout subside en faveur de<br />

1,120 34 825 09 537 49 1,059 51 250 250 soci6t68 moins prosAres.<br />

1,778 3 5<br />

387 85 6 __ 6 _ 7 Verzichtete auf jeglichen Beitrag. - A renonce<br />

5 tout subside.<br />

470 839 35<br />

2,047 9 5 1,023 -- 995 55 238 45 7<br />

7 --- 8 Verzichtet auf einen Beitrag. - Renonce 5<br />

un subside.<br />

9 Davon Fr. 1250 Wert der Bibliothek und<br />

Fr. 212,50 Mobiliarwert. - Dont biblio-<br />

2 65 -- 6 - - 5o 8- 8 - tUgue de fr. 1250 et mobilier de Jr. 212.50.<br />

10 Im März 1911 wieder in Kraft getreten. -<br />

1,343 81 703 37 783 12 476 66 400 400 Sociag reconstituee en mars 1911.<br />

8,463 11 2,45 9 62 9,035 65 428 62 1,500 1,500 11 Wovon Fr. 26.25 Beitrag an das „Höpital<br />

de la ville". - Dont fr. 26.25, subside 5<br />

1,085 74 720 12 492 50 1,7 49 o6 200 200 l'„Höpital de la ville".<br />

.3,097 6o 2,201<br />

12 Verzichtet auf einen jährlichen Beitrag. -<br />

81 1,321 39 3,618 66 200 250 Renonce 5 un subside annuel.<br />

13 Inbegriffen Fr.130 Subventionen an drei Wohltätigkeitsanstalten.<br />

- Y compris fr.130 5<br />

1,403 - 186 ' - 259 45 So 30 10 50o 300 trois gtablissements de charitg.<br />

14 Verzichtete auf einen Beitrag zugunsten<br />

666 I0 548 - 252 25 207 90 I oo I oo weniger bemittelter Gesellschaften. - A<br />

renoncg ä un subside en faveur de socigtes<br />

35 8 - 193 45 11 54 35 65 - 5o 30 moins proeieres.<br />

668 10<br />

331 5 0 295 25 15<br />

So 12-_<br />

12 _ 15 Fünfzigjähriges Jubiläum der Gesellschaft<br />

1859-1909. - einquantreme anniversaire<br />

1,296 40 658 - 13 1,104 7o 135 30 6o0 500 de la Sociag 1859-1909.<br />

16 Ferner Fr. 1800 für verschiedene Darlehen. -<br />

En outre, fr. 1800 pour divers prets.<br />

17 Verzichtet auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

1,303 05 520 - 852 50 298 50<br />

300 300 weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

380 90 199 - 159 - 238 8, 14 __ 14 nonce 5 tollt subside en faveur de sociags<br />

moins prosiferes.<br />

1,286 I-- 486 - 737 50 234 5 9 800 800 18 Inbegriffen Fr. 200, Geschenk an das „Home<br />

suisse" (Nr. 150). Y compris fr. 200, don<br />

2,283 45 1,492 - 2,099 43 252 27 400 400<br />

130 -- 35 - 125 - 25 - -- -<br />

Dont fr. 220 ä l' „Hospital Altiman"<br />

21 Verzichtet auf einen jährlichen Beitrag. -<br />

Renonce 5 un subside annuel.<br />

.20 Inbegriffen Fr. 250 Subventionen an zweiWohl-<br />

tätigkeitsanstalten.Ycomprisfr. -<br />

250, subventions<br />

ä deux etablissements de charit"j.<br />

23 Verabfolgte Unterstützungen an 27 Schweizer,<br />

inbegriffen Unterstützungen in Form von<br />

Speisekarten, mit Kleidern u. Schuhen. -<br />

Secours accorde's ä 27 Suisses, y compris<br />

bons pour repas, logement, habits et<br />

6,1 92 75 1 ,81 7 - 161 , 2 39 95 441 75 17 ---- 17 -<br />

2 , 1 97 04 814 194 18 2,078 17 222 67 30 300<br />

23,134<br />

i<br />

1 69 9,819 52 7,844 14 2 ,530 70 10 - 10 -<br />

, , o<br />

10,195 21<br />

21<br />

ua 3,873 10 202,557 17 2,672 56 -<br />

4,198 v<br />

, 20 1,529 90 2, 949 30 241 05 200 200<br />

au „Home suisse" (no 150).<br />

19 Verzichtet auf jeglichen Beitrag. - Renonce<br />

5 tout subside.<br />

20 Wovon Fr. 220 dem „Hospital Altiman". -<br />

2,014 1 56 1,233 75 22 3,084 25 708 30 250 25o souliers.<br />

4,792130 1,340 21 23 1,300 - 100 95 1,500 1,500 24 Inbegriffen Fr. 2175 Subventionen an sechs<br />

Wohltätigkeitsanstalten. - Y compris<br />

368 - 283 13 105 --- 231 05 5o 50 fr. 2175, subsides ä six aablissements de<br />

7,0<br />

Q<br />

9 2 ,<br />

i<br />

25 4,057 5o 24 5,720 75 735 65 400 400<br />

charite.<br />

25 Inbegriffen Fr. 75 an drei Spitäler. - r<br />

2,062 35 1,355 - 25 858 75 488 25 200 200 compris fr. 75, subsides 5 trois höpitaux.


214 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - Hygiene, Police sanit., assistance.<br />

Vermögen Anfang<br />

No<br />

Sitz der Gesellschaft<br />

Siige de la sociffl<br />

Name der Gesellschaft<br />

Nom de la socMM<br />

Fortune sociale<br />

au 1 er janvier<br />

1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. 'Ct.1 Fr. et.<br />

2 4 5 5 7<br />

36 Cognac (Charente, France) • Societe suisse de secours 2,407 95 2,571 30<br />

37 Colmar (Elsass) . • Schweizer-Verein Helvetia 1,581 1,661 63<br />

38 Copenhagen (Dänemark) • Schweiz.Unterstützungsverein in Dänemark 15,998 86 16,452 0I<br />

39 Crefeld (Preussen) • Schweizer-Verein 1,565 29 1,522 59<br />

40 Dijon (Cöte-d'Or, France) • Societe suisse de la Cöte-d'Or . 2,421 40 2,824<br />

41 Dresden Schweizer-Hülfsverein 16,8o6<br />

54<br />

18,170 25<br />

42 Dresden Schweizerverein Helvetia 1,056 75<br />

965 40<br />

43 Duisburg a/Rh. Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 402 26 417 34<br />

44 Düsseldorf (Preussen) . . Schweiz.-Unterstützungsverein„Edelweiss"<br />

27 338<br />

347 14<br />

23<br />

45 Elberfeld-Barmen(Preussen) Schweizer-Verein „Alpenrösli" . . 1,208 95 1,211 85<br />

46 Firenze (Italia) . . Societä svizzera di beneficenza . 14,165 15 14,859 45<br />

47 Frankfurt a/M. . Schweizer-Gesellschaft 7,927 99<br />

7,836 99<br />

48 Frankfurt aiM. . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia 1,899 II 1,842 77<br />

49 Freiburg i/Br. . . Schweizer-Gesellschaft Helvetia. . . 34 23 65 04<br />

50 Galatz (Roumanie) Schweizerverein Galatz 4,551 70 4,291 6o<br />

51 Gebweiler (Ober-Elsass). . Schweizer-Verein Helvetia . . 793 29 666 54<br />

52 Genova (Italia) . . . . Societä elvetica di beneficenza . . 16,519 27,482 25<br />

53 Göppingen (Württemberg) . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 420 42 639 28<br />

54 Graz (Steiermark) Schweizer-Verein f. Steiermark „Helvetia" 68o 8o 591 97<br />

55 Hamburg Schweizerische Unterstützungskasse . . 9,537 28 10,857 65<br />

56 Hannover Schweizer-Verein Helvetia . . . 170 84 190 27<br />

57 Havre, le (France) Caisse suisse de secours du Havre . . 8,854 25 8,600 10<br />

58 Heidelberg (Baden) Schweizer-Unterstützungs-Gesell. Helvetia<br />

33<br />

58<br />

33 1,915 26<br />

59 Karlsruhe (Baden) . Schweizer-Hülfsverein Helvetia . . . . 47 75 (47 751<br />

60 Kaufbeuren (Bayern) . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 1,244 32 1,282 52<br />

61 Kempten (Bayern). Schweizer. Unterstützungsverein Helvetia 1,241 53 1,221 50<br />

62 Kharkoff (Russie) . Societe suisse de bienfaisance 21,270 88 21,728 02<br />

63 Kieff (Russie) Schweizerischer Hülfsverein 16,726 6o 35 95<br />

64 Kiel (Preussen) Schweizer-Verein Helvetia 829 o6 37 819 45<br />

65 Köln a/1111. Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia 1,095 55 " ,08 95<br />

66 Leipzig (Sachsen) . Schweizer-Gesellschaft 24,412 13 24,303 22<br />

67 Liege (Belgique) . Societe suisse de Liege 1,166 95 1,213 35<br />

68 Lille (Nord. France) . . Societe suisse de bienfaisance 6,256 90 6,441 70<br />

69 Lima (Perou) Societe suisse de bienfaisance 15,978 85 16,974 50<br />

70 Lisbonne (Portugal) . . Societe suisse de bienfaisance 17,800 6o 17,351 I 50<br />

71 Liverpool (England) . . Swiss Relief Committee (Hülfskasse) . 6,391 35 6,768<br />

72 Livorno (Italia) . . Societä elvetica di beneficenza . . . 16,453 05 26,339<br />

73 London Fonds de secours pour les Suisses pauvres 26,230 31,100<br />

74 Louisville, Ky. (U. S. A.) Swiss charity society (Schweiz. Hülfsgesell.) 16,529 95 17,457<br />

75 Ludwigshafen a,/Rh. . . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia 1,334 30 1,658<br />

76 Lyon (Rhöne, France) Societe suisse de secours 18,800 24 17,832 27


i<br />

I<br />

XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. -- XII. Hygiene, police sanit., assistance. 215<br />

Gesamteinnahmen<br />

pro<br />

Beiträge Unterpro<br />

und Saum-stützengen<br />

Lungen pro<br />

Verwaltungs•<br />

und andere<br />

Kosten pro<br />

Jahresbeiträge<br />

des Bundes und<br />

der Kantone pro<br />

Subsides ann.<br />

Frais<br />

Recettes Cotisations Secours d'adminis- de la Conf&M- Bemerkungen<br />

totales et souserip- allous tration et ration et des<br />

en tions en en autres en cantons en Observations<br />

1911 1911 1911 1911 1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr. 1Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Fr.<br />

8 9 10 11 12 ! 13 14 15 16 17 18<br />

320 55 267 -- 5675 Ioo 45 26__ 26- 26 Verzichtet auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

37 2 75 301 75 84187 207 25 50 5o nonce 5 tont subside en faveur de sociae-s<br />

1 ,455 3 1 626 3 9<br />

972 77 156 94 20o 200 moins prosp-eres.<br />

27 Inbegriffen ein Inventar wert von Fr. 92.50.<br />

2 75 94 166 56 6o 75 157 89 70 70 Y compris un inventaire de fr. 92.50.<br />

843 55 478 -- 479 9° 108 05 200 20o 18 Wovon Fr. 300 Beiträge an zwei Wohl- ,<br />

tätigkeitsanstalten. - Dont fr. 300, subsides<br />

ä deux aablissements de chariU.<br />

1,368 87 395 62 1,142 15 171 40 250 250<br />

29 Inbegriffen Fr. 125, Geschenk an das Institut<br />

223 62 173 62 242 9 2 72 25 5o 100 „Heimat für Mädchen". - Ycomprisfr.125,<br />

don 5 la „Heimat Air Mädchen".<br />

258 21 162 76 70 45 198 9 7 70<br />

7° 30 Verzichtet auf - einen Beitrag. - Renonce 5<br />

324 18 246 50 204 07 241 52 70 70 un subside.<br />

31 Inbegriffen Fr. 350<br />

5 0 5 37 383 25 65<br />

Beiträge an drei Wohltätigkeitsanstalten.<br />

- Y compris fr. 350, 1<br />

87 286 26 5o 50<br />

subsides 5 trois gtablissements de charit g. 1<br />

1,604 25 712 -- 26 1,076 75 58 20 400 400 32 Inbegriffen Fr.100, Geschenk der Gesellschaft<br />

2,880 04 1,543<br />

„Helvetia". - Y compris<br />

75 "2,452 43 574 02 500 500<br />

fr. 100, don de<br />

la sociag suisse „Helvaia".<br />

664 04 33o 50 483 12 212 56 200 20o 33 Inbegriffen Fr. 211. 25 Wert des Mobiliars. -<br />

Y compris fr. 211. 25 polt?* mobilier.<br />

34 Kein Bericht eingelangt - Pas rege de<br />

rapport pour 1911.<br />

35 Inbegriffen Fr. 196.88 Wert des Mobiliars des<br />

5 20 55 I20 55 377 1 3 70 27 20o 20o „Home suisse". - Y compris fr. 196. 88<br />

252 8o 83 44 23 88 198 77 25 40<br />

156 9 5 50 - 200 8o 267 05 " - "-<br />

valeur du mobilier du „Home suisse".<br />

3,204 20 1,834 - 31 2,253 55 197 8o 500<br />

50° 36 Darunter Fr. 2829.18 Auslagen des „Home"<br />

751 62 599 9 6 282 3o 274 17 150 250 gegen eine Einnahme von Fr. 1614. -<br />

Dont fr. 2829. 18 frais du „Home", contre<br />

249 , 58 204 71 148 48 189 93 50 8o fr. 1614 de recettes.<br />

3,264 29 1,712 50 2,325 56 342 69 80o 800 37 Darunter Fr. 125 Inventarwert.- DOntfr.125,<br />

valeur de l'inventaire.<br />

115 -- 38<br />

15 --<br />

Darunter Fr. 334. 70 Inventarwert.-<br />

91 87 3 Ycoinpris<br />

69 100 100 fr. 334. 70, valeur de l'inventaire.<br />

32 1,739 25 780 -- 2,873 3o 67 2 0 500 600 39 Inbegriffen Fr. 312. 50 Subvention an das<br />

474 - 26o 3 8<br />

„Schweizerheini"<br />

418 62<br />

(Nr. 152). -<br />

161 32 15o 200<br />

Y compris<br />

fr. 312.50, subvention au „Schweizerheim"<br />

- - - - - - - - I 00 14 - (120 152).<br />

3 8 7 35 263 I 74 8015o 358 6 3 6o 40 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

5°<br />

welliger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

1 nonce 5 un subside en faveur de sociaa<br />

231 10 171 10 119141 151 19 6o 6o moins prosp7res.<br />

1,881 30 692 150 1,132 37 102 53 250 250 11 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

3,881 85 975 H-- 56 3,88 1 43 171 , 07 600 600 nonce ii an subside en faveur de sociae's<br />

plus 12gcessiteu8es.<br />

348 ! 66 199 50 45 9 3 22 80 40<br />

42 Wovon Fr. 335 Subsidien an zwei Wohl-<br />

4 6 3 78 297 25 209 6 2 94 , 75 16o 120 tätigkeitsanstalten - Dont fr. 335, subsides<br />

5 denn aablissements de charitg.<br />

1,831 9 5 851 56 39 1,087 19 50016o 4 ° -<br />

40 43 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. - Renonce<br />

ä an subside en faveur de sociaa<br />

43 0 -- 266 - 276 So 47 I 8 0 240 140<br />

603 - 374 - 618 6 49 6o 4' -- 41 ___ mOili8 prosp72res.<br />

44 Inbegriffen Fr. 50, Gabe an das Nachtasyl. -<br />

1,205 - 1,225 - 353 75 853 ! 50 8o 140 Y CO271177'18 fr. 50, don 6 l'Asile de nuit.<br />

1,423 45 525 75 42 1,327 75 83 j - 250 250<br />

2,036 65 9 26 - 582 6o 76 65 41 --- 41 -<br />

1 ,399 - 579 - 441 ,439 75 72195 250 300<br />

18,992 40 15,393 85 11,826 8o 1,804 ' 75 2,000 2,000<br />

2,094 85 545 - 622 5o 42o ; 25 25o 2oo<br />

1,052 39 640 II- 551 51 221 6o 400 300<br />

15 3,780 go 1,572 20 41 4,869 95 178 j 9 5 1, 500 li1,60o<br />

45 Inbegriffen Fr. 202. 85 Einzahlung der „Union<br />

helvtique de Lyon". - Dont versement de<br />

fr. 202.85 de l' " Union helvaique de Lyon". i<br />

46 Inbegriffen Fr. 100 Subvention an das Nacht-<br />

asyl. - Y compris fr. 100, subvention 5<br />

l'Hospitalitj de nuit.<br />

!


2 16 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - X II. police $anit., assistance.<br />

Vermögen Anfang<br />

No<br />

Sitz der Gesellschaft<br />

,S'ebe de la societe<br />

Name der Gesellschaft<br />

Xoni de la sociiM<br />

Fortune soeiale<br />

au ler janvier<br />

1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr.<br />

Ct.<br />

4 7<br />

77 Madrid...... Sociedad suiza de beneficencia . . . 17,455 60 18,614 65<br />

78 Manchester (England) . . Schweiz. Hülfsverein (Swiss Relief Society) . 21,589 69 21,331 25<br />

79 Mannheim (Baden) . . . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 2,130 89 49 2,132 35<br />

80 Marienburg (West-Preussen) Schweizer-Verein 4,632 47' 4,788 47<br />

81 Marseille (France) . . . Societe de bienfaisance suisse . 26,070 20, 26,043 70<br />

82 Melbourne, Victoria (Australia) . Swiss society of Victoria 14,806 25; 15,772 40<br />

83 Menton (A.-M., France) . . Societe helvetique de bienfaisance . 6,678 7°' 7,371 65<br />

84 Mexico Societe suisse de secours de Mexico 6,165 59 7,179 55<br />

85 M.-Gladbach (Rh.-Pr.) . . Schweizer-Verein Helvetia 981 89 810 34<br />

86 Milano (Italia) Societä, svizzera di beneficenza . 67,231 43 68,148 18<br />

87 Montbeliard( Doubs, France) Societe suisse philantropique du Pays de Monthliard 1,182 90 1,242 20<br />

88 Montevideo (Uruguay) . . Soc. suiza de socor. mütuos y caja de benefic, . 7,831 38 8,459 15<br />

89 Montpellier(H6rault,France) Societe helvetique de bienfaisance . 1,874 6o 1,893 40<br />

90 Montreal (Canada) . . . Societe nationale suisse de bienfaisance 1,945 6o 2,065 50<br />

91 Morteau (Doubs, France) . Societe suisse de bienfaisance . . 1,538 30 1,688 20<br />

92 Moscou (Russie) . Schweizer-Hülfsverein 210,312 6o 56206,771 3o<br />

93 Mülhausen (Elsass) Schweizer-Hülfsverein 58 12,312 76 58 13,669 05<br />

94 München Schweizerischer Unterstützungsverein . • 22,236 45 22,210 27<br />

95 Nancy (France) . Soc. suisse de sec. mut. et de bienfaisance • 4,565 39 4,784 97<br />

96 Napoli (Italia) Societe helvetique de bienfaisance . . 53, 2 53 67 59,657 12<br />

97 New Orleans, La. (U. S. A.) Schweizer-Gesellschaft ... 21,232 : 40 0 20,607 50<br />

98 New York, N. Y. (U. S. A.) 62 Swiss benevolent society of New York .<br />

99 Nice (A.-M., France) . . Societe helvetique de secours . 20,580 ; 30 21,098 85<br />

'100 Nimes (Gard, France) Societe suisse Helvetia 2,364 79 2,383 II<br />

101 Nürnberg (Bayern) . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 816 95 " 8o2 56<br />

102 Odessa (Russie) . . Societe suisse de bienfaisance d'Odessa . 84,358 26 83,567 88<br />

:103 Paris (rue Herold 10) . . Societe helvetique de bienfaisance . 1 75,95 2 j 6o 180,137 25<br />

104 Paris (Cour des Petites-Ecuries 8) Societe suisse de secours mutuels . 28,414 128 2 9;834 33<br />

105 Pernambuco (Bresil) . . Schweizerische Hülfsgesellschaft . 17,782 35 19,013 85<br />

106 Pforzheim (Baden) . . Schweizer-Gesellschaft 1,282 23 1 ,305 49<br />

107 Philadelphia, Pa. (U. S. A.) Schweiz. Wohltätigkeitsgesellschaft . 43,996 !40 45,810 95<br />

108 Portland, Oregon (U. 5. A.) Schweizer-Hülfsgesellschaft . . . . . 12,421 76 12,445 73<br />

109 Prag Schweiz. Unterstützungsverein für Böhmen 10,908 116 11,406 59<br />

110 Pretoria (Transvaal) . . . Schweizer-Verein " Alpina" . . . . . 2,232 81 2,264 48<br />

111 Ravensburg (Württemberg) . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia 54047 554 88<br />

112 Regensburg (Bayern) .- . . Schweizer-Verein Helvetia 681 So 714 o6<br />

113 Reutlingen (Württemberg) . Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 2 ,443 25 2.735 32


1<br />

XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - Hygiene, Police sanit., assistauce. 217<br />

Gesamt- Beiträge Unter.<br />

Verwaltungsund<br />

andere des Bundes und<br />

Jahresbeiträge<br />

einnahmen und Sammpro<br />

langen pro pro<br />

stätzungen<br />

Kosten pro der Kantone pro<br />

Frais Subsides ann.<br />

Recettes Cotisations Secours d'administration<br />

et ration et des<br />

de la Conf6M-<br />

Bemerkungen<br />

totales et souscrip- allouis<br />

en tions en en autres en cantons en Observations<br />

1911 1911 1911 1911 1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr. I Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Fr.<br />

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

47 Verzichtete auf einen Beitrag zugunsten<br />

1,784 10 1,090 50 5 II 65 113 40 47 47 weniger bemittelter Gesellschaften. - A renonce"<br />

ä un subside en faveur de socigte's<br />

1,233 II 570 62 1,363 12 128 33 48 48 _____ plus ngcessiteuses.<br />

48 Verzichtete auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

1,719 o6 1,307 05 743 81 848 79 400 400 weniger bemittelter Gesellschaften.- A re-<br />

820 87 909 12 587 50 234 75 50 50 _____ nonce ä tout ubside en faveur de socigte-s<br />

moins prosp-seres.<br />

51 9, 845 - 3,5 1 3 5 0 8,994 65 750 40 1,500 1,500 49 Inbegriffen ein Inventarwert von Fr. 1250. -<br />

Y compris un inventaire de fr. 1250.<br />

50 Verzichtete auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

1,966 25 640 65 52 830 - 170 10 500 weniger bemittelter Gesellschaften. -<br />

400 A renona ä tout subside en faveur de<br />

socie:te's moins prospseres.<br />

51 Inbegriffen Fr. 3881.15 Nachnahmen. - Y<br />

2,26 45 807 - 568 40 152 I0 200 200<br />

3,170 16 1,323 45 2,085 72 70 48 53 _ 53 - compris fr. 3881. 15 de remboursements.<br />

51 Inbegriffen Fr. 236. 25 Subsidien an Spitäler.<br />

98 - 98 - 34 37 239 75 3o 30 - Y compris fr. 236.25, subsides ä des<br />

höpitaux<br />

7,845 65 3,876 - 6,562 20 36 70 54 - 54 - 53 Verzichtet • auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. -<br />

Renonce ä tout subside en faveur de so-<br />

400 95 309 20 58 - 291 65 '5 50 3-9 ciags moins aisies.<br />

54 Verzichtete auf jeglichen Beitrag zugun-<br />

1 ,353 09 841 52 788 46 - - 250 250 sten weniger bemittelter Gesellschaften. -<br />

A renoncg ä tout subside en faveur de<br />

286 35 60 - - 298 55 19 - 140 150 sociags moins prosp-eres.<br />

2 54 6 5 232 - 115 - 19 75 70<br />

70 55 Gesellschaft übersiedelte von Audincourt<br />

nach Montbeliard. Erster Beitrag. -- Sociae.<br />

5 2 9 55 275 6o 208 8o 113 90 250 350 transftrge d'Audincourt ä Montbgliard.<br />

Premier subside.<br />

56 Inbegriffen Fr. 51,314. 25 Asylfonds. - Y compris<br />

fr. 51,314.25, Fonds d'asile.<br />

1 9,46 7 95 7, 81 7 50 572 3,380 40 355 63 - - 57 Darunter Fr. 10,612 für das Asyl. - Dont<br />

4,7 61 44 3,59 8 6 3 4,742 86 287 29600 600 fr. 10,612 pour l'Asile.<br />

58 Darunter Fr.1250 Fonds d. „Helvetia-Stiftung".<br />

2,528 52 - 952 50 'i9 1,858 - 233 76 400 400 - Dont fr. 1250, Fonds de l'„Helvetiatif<br />

tung ".<br />

760 63 228 05 537 30<br />

3 75 260 260<br />

S<br />

59 Inbegriffen Fr.50 Beiträge an zwei Wohltätig-<br />

9,329 05 5,070 - 60 8,784 6o 406 20 1,800 1,500 keitsanstalten. - Y compris fr. 50, subsides<br />

ii, deux 6tablissements de charitg.<br />

so Inbegriffen Fr. 800 Gaben an Schulen und<br />

an Spitäler. - Y compris fr. 800, dons aux<br />

2,309 25 1,920 -- 715 15 653 - 25o 3 00 gcoles et aux heitaux.<br />

61 Inbegriffen Fr. 5000 für eine Grabstätte und<br />

_ _ _ _ _____ ____ ____ - Fr. 2500 Mobiliarwert. - Ycomprisfr. 5000<br />

3,537 84 2,344 35 1 ,535 45 768 19 400 400 pour un sgpulcre et fr. 2500 de mobilier.<br />

82 Siehe Nr. 155, „Swiss Home" in New York als<br />

17 _ 63 63<br />

841-- 84 - 93'90<br />

Eigentümerin dieses Etablissements. -<br />

, Voir „Swiss Home" ä New-York (ne 155),<br />

3 8 3' 5 2 238 38 90156 278 66 70 50 gtablissement appartenant et cette socigte.<br />

63 Verzichtet auf einen jährlichen Beitrag. -<br />

Renonce ä un subside annuel.<br />

65<br />

4,882 1 3 848 - 2,883 59 125 76 65 -<br />

_ 84 Inbegriffen Fr. 185. 80 Inventarwert.- Y compris<br />

un inventaire de fr. 185. 80.<br />

66 58,412 50 48,330 20 51,969 25 7,944 40 4,500 4,500 65 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

5,147 6o 1,736 -- 2,826 40 441 70 1,000 1,000<br />

nonce ii, un subside en faveur de societe-s<br />

2,266 65 366 6 -moins 67 67 aise-es.<br />

35 20<br />

es Inbegriffen Fr. 13,195.35 Nachnahmen durch<br />

464 80 274 13 278 11 163 44 150 150 die Gemeinden. - Y compris fr. 13.195.35<br />

de remboursements par les communes.<br />

47 Verzichtet auf einen Beitrag. - Renonce a<br />

4,75 0 0 5 1 ,735 - 68 2,56o - 375 50 500 500 min subside.<br />

66 Wovon Fr. 175 Beitrag für Wohltätigkeits-<br />

2,279 70 2,233 8o 1,94 5 65 320 o8 "- "- Institutionen. - Dont fr. 175, pour subvention<br />

ä des institutions de bienfaisance.<br />

1,154 68 620 72 467 34 178 41 140 200 69 Verzichtete auf einen Beitrag zugunsten<br />

888 8 268 44 70 475 94 350 - 200 200 weniger bemittelter Gesellschaften. - A renoncg<br />

a un subside en faveur d'autres<br />

148 o6 47 o6 39 8 5 93 So 100<br />

50 socieUs moins Avorise'es.<br />

136 63 68 50 80; 87 23 50 50 50<br />

_I<br />

511 22 392 44 I58; 94 183 46 70 70<br />

70 Ferner Fr. 2678 für die Familie eines Schweizers,<br />

welcher das Opfer eines Unfalles war.<br />

- En outre fr. 2678, pour la famille d'un<br />

Suisse victime d'accident.


218 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - XII. Hygiene, polke sanit., assistance.<br />

Vermögen Anfang<br />

°<br />

Sitz der Gesellschaft<br />

Siege de la soci&e"<br />

Name der Gesellschaft<br />

Nom de la socieW<br />

Fortune sociale<br />

au /ei' janvier<br />

1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr 1 Ct.<br />

1 2 3 a ß 7<br />

111 Riga (Russie) . . . . . Schweizer-Verein zu Riga 15,235 65 18,1o0 72<br />

115 Rio de Janeiro (Brazil) . . Societe philanthropique suisse . . . . 368,480 9 5 3 64,408 30<br />

116 Rome Societe helvetique de bienfaisance . . . 34,392 03 35,395 85<br />

117 Rosario de Santa Fe * (Arg.) Societe philanthropique suisse . . . . 96,263 So 102,124 --<br />

118 Rostoff-sur-Don (Russie) . Societe suisse de bienfaisance . . . 7,259 57 7,889 82<br />

119 Rotterdam Societe suisse des Pays-Bas 8,062 03 8,238 6o<br />

,120 Saint-Claude (Jura, France) Soc. suisse de sec. mut. et de bienfaisance . 187 - 175 --<br />

121 St-Louis, Mo. (U. 5. A.) . Hülfsgesellschaft Helvetia 14,606 25 15,217 75<br />

122 St-Petersbourg Societe suisse de bienfaisance . . . . 3 24,5 6 7 97 359,462 75<br />

123 St-Quentin (Aisne, France) . Societe helväique de bienfaisance . . . 218 10 408 45<br />

124 Salzburg (Österreich) . . . Schweizer-Verein Helvetia 85 9 2 79 32<br />

125 San Francisco, Cal. (U. S. A.) Swiss relief Society 52,317 4 5 55,210 90<br />

126 San Remo (haha) . . . . Societä svizzera di soccorso 2,767 65 3,097 05<br />

127 Santiago (Chile) . . . Sociedad suiza de beneficencia . . . . (19,185 -) (19,185 -)<br />

128 Sä o Paulo (Bresil) . . . Schweizerischer Hülfsverein Helvetia . . 32,990 90 42,916 64<br />

129 Shanghai (Chine) . . . Societe suisse de bienfaisance „Helvetia" 11,320 52 12,384 10<br />

130 Strassburg (Elsass) . . . Schweizerische Hülfsgesellschaft . . . 8,28o 3 5 7342 45<br />

131 Stuttgart Schweizer-Unterstützungsverein Helvetia . 1,482 13 2,560 90<br />

132 Stuttgart Schweizer-Gesellschaft . . ..... 5,767 73 5,928 97<br />

133 Sydney. N. S. W. (Australin) Swiss Society of New South Wales . . 1,251 - 1,499 17<br />

134 Toronto, Ontario (Canada) . Swiss Society 2,383 93 2,935 29<br />

135 Toulon (France) Assoc. de bienfais. „les Fas de l'Helvetia" 1,744 30 1,839 -<br />

136 Traiguen (Chile) Sociedad suiza de beneficencia . . . . 4,045 50 80 4,041 18<br />

137 Trieste (Austria) . . Societä elvetica di soccorso 17,763 9 9 21,571 35<br />

138 Tunis (Algerie) . . . Societe suisse de secours en Tunisie 82 . i8o 3o 362 20<br />

139 Turin (Ita.lie) Societe de secours suisse 37,510 63 38,726 55<br />

140 Ulm a rD. Schweizer-Verein Helvetia für Ulm u. Umg. 553 10 747 87<br />

141 Valparaiso (Chile) . . Sociedad suiza de beneficencia . . . . 5,967 95 6,137 47<br />

142 Varsovie Societe suisse de bienfaisance . . . . 28,590 75 30,269 20<br />

143 Venezia (Italia) . . Societa elvetica di beneficenza . . . 27,647 82 18,150 94<br />

144 Victoria (Chile) . . . . Sociedad suiza de beneficencia . . . . 6,353 1 9 80 6,208 14<br />

145 Washington, D. C. ( U. S. A). Schweiz. Wohltätigkeitsgesellschaft . . 20,764 01 20,450 40<br />

146 Wien Schweiz. Unterstütz.-Verein in Österreich 54,472 0 3 54,753 38<br />

147 Winnipeg, Man. (Canada) Helvetia-Club 88 75 0 - 4,639 951<br />

148 Yokohama (Japon) . . . Societe suisse de bienfaisance . . . . 6,354 I0 6,647 70


1<br />

i<br />

'<br />

il<br />

XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - X//. Hygiene, Police sanit., assistance. 219<br />

Gesamteinnahmen<br />

pro<br />

Beiträge<br />

und Samin-<br />

Inngen pro<br />

Unterstützungen<br />

pro<br />

Verivaltungsund<br />

andere<br />

Kosten pro<br />

Jahresbeiträge<br />

des Bundes und<br />

der Kantone pro<br />

Frais Subsides ann.<br />

Recettes Cotisations Secours d'adminis- de la Conffl- Bemerkungen<br />

totales et souscrip- alloue's tration et ration et des<br />

en tions en en autres en cantons en Observations<br />

1911 1911 1911 1911 1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. 1Ct. Fr. Fr.<br />

8 1 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18<br />

1,769 78 836 53 7 '1,282 66 288 72 25o 300 7 Darunter Fr. 373.33 Subvention an das „Home<br />

suisse des gouvernantes". -Dont fr. 373.33,<br />

23,926 35 6,946 3o 24,387 - 71 2,800 - -<br />

subside au „Honte 821i886 des gouvernantes".<br />

4,43u 9 2 2,179 - 3,267 55 180 55 800 800<br />

79 Darunter Fr. 2013.40 Pachtzins an den "Cercle<br />

11,91740 5,053 4o 6,153 25 1,989 90 78- 73 - suisse". - Dont fr. 2013.40 pour loyer au<br />

, , I<br />

„Cercle<br />

1,090 24 1,348 85 866 13 199 86 71 74 -<br />

misse".<br />

79 Verzichtet auf jeglichen Beitrag infolge seiner<br />

I<br />

finanziell günstigen Lage. - Renonce it- tout<br />

1,110 57 649 - 416 02 562 13 subside, vu sa Position prosifere.<br />

100 200<br />

74 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

I52-- 73 50 125 50 28 5o 70 7o weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

2,596 75 1,586 25 1,132 25 603 - 75 ____ 75 nonce a un subside en faveur de socigtgs<br />

moins prosiferes.<br />

103,214 48 3,186 67 76 51,510 66 3,667 87 -- -- 75 Verzichtet auf einen jährlichen Beitrag. -<br />

333 io 213 10 t t 1 - 31 75 70 6o Renonce, ä un subside annuel.<br />

76 Inbegriffen Fr. 3609.79 zugebilligter Subventionen<br />

und Geschenke. - Y compris sub-<br />

6o o7 10 07 50 40 16 27 50 50 ventions et dons accord'a fr. 3609. 79.<br />

7 7 Keine Berichte eingelangt. Beiträge gestrichen.<br />

10,60o 70 9,831 50 5,406 25 3,076 - 800 80o - Point de rapports recus. Subsides<br />

8 34 5 0 555 - 461 70 8uppri131a.<br />

43 40 200 200<br />

8 Verzichtet auf einen Beitrag zugunsten<br />

- ___ ___ 77 ___ 77 ____<br />

--<br />

weniger bemittelter Gesellschaften. - Re-<br />

1 1,347 56 2,931 09 2,462 69 769 07 78 -- 78.-- nonce a un subside en faveur de sociitis<br />

moins aisges.<br />

79 Verzichtet von neuem auf einen jährlichen<br />

2,686 59 1,055 32 1,5 19 30 103 72 r0- 78 --<br />

Beitrag. - Renonce de nouveau 3 an<br />

subside annuel.<br />

2,568 3 5 1,132 50 2,192 75 361 70 600 800 se Inbegriffen Fr. 200 Inventarwert. - Y com-<br />

1 ,3 6 5 47 972 36 469 35 752 89 250 250 pris inventaire de fr. 200.<br />

81 Wovon Fr. 10) Subventionen an die „Pro-<br />

1 ,45 0 45 992 50 491 90 836 75 280 250 videncia" (Nr. 160) und Fr. 50 an das Spital<br />

von Traiguen. - Dont subventions de<br />

6oi 25 408 75 302 50 5o 52 200 15o<br />

fr. 100 3 la „Providencia" (Nr. 160) et<br />

fr. 50 a l'Ileital de Traiguen.<br />

82 Im Jahre 1887 gegründete Gesellschaft; ver -<br />

)1 ,2 39 49 3 8 7 54 213 72 474 I 42 I2o Ioo<br />

langt von nettem einen Beitrag. - Socigte-<br />

999 5 0 425 - 864 90 79190 400 400 fond"Je en 1887; demande de nouveau un<br />

subside.<br />

55107 251 5o 81 150 - 93 88 too<br />

75 83 Wovon Fr. 450 Subventionen an fünf Wohl-<br />

2,555t 75 1,356 4o 2,523 6o 162 10 400i 300 tätigkeitsanstalten. - Dont fr. 450, subventionsäcinq<br />

i 'ist itutions de bienfaisance.<br />

362 - 337 - 141 20 38 90 - 100 84 Wovon Fr. 150, Geschenk an das Asyl de la<br />

„Providencia" in Tricauco (Nr. 160). Dont<br />

fr. 150, don a l'asile de la „Providencia"<br />

4, 1 34 30 1,692 - 8, 3,047 13 86 25 450 45 0 a Tricauco (Nr. 160).<br />

567 18 408 92 138 32 181 52 70 70 85 Inbegriffen Fr. 25 gewährte Subvention an<br />

das Nachtasyl. - Dont fr. 25, subside<br />

901 52 84 311 - 707 -- 25 - 250 25o alloug ä l'Asile de nuit.<br />

2,619 6o 711 So 1053 50 67 85 25o 250 86 Inbegriffen Fr. 460.86 Inventarwert. - Y<br />

compris na inventaire de fr. 460. 86.<br />

1,323 47 429 - 85 9 1 7 50 52 85 250 250 >47 Verzichtet auf jeglichen Beitrag zugunsten<br />

1 weniger bemittelter Gesellschaften. - Renonce<br />

ä tout subside en faveur de sociaa<br />

3,629 90 454 50 853 95 180 30 25o 25o moins prosp-eres.<br />

1,492 40<br />

634 40 1 ,796 40 87 87 - 87 - gg Inbegriffen Fr. 400 Inventarwert. - 1' compris<br />

inventaire de fr. 400.<br />

34<br />

8,328 87 2,476 24 6,388 9 0 389 82 1,200 1,200 g9 Verzichtete auf einen Beitrag zugunsten<br />

1048 75 932 5o 152 15 1,636 5o 103 100 weniger bemittelter Gesellschaften. - A<br />

renonce 6 un subside- en faveur de sociaa<br />

1,023. 15 795 6o 703 - 26 55 s9- 89 ____<br />

moins aise-es.


a. Schweizerische Asyle im Auslande. - a. Hornes suisses en pays trangers.<br />

Vermögen Anfang. des Jahres <strong>1912</strong><br />

Fortune au l er janvier <strong>1912</strong><br />

Ausgaben im Jahre 1911<br />

1Wpenses de l'annie 1911<br />

Sitz<br />

Instandhaltung<br />

Verwaltungsder<br />

Name und Adresse des Gebäudes Gehalte kosten<br />

Anstalt der Anstalt Gesamt-<br />

(Beleuchtung, und Löhne (inbegriffen<br />

Heizung,<br />

des Drucksachen,<br />

N a Gebäulichkeiten Mobiliar Kapitalien vermögen Niete Wasser etc.) Personals Porti etc.)<br />

Siege Nom et adresse Immeubles Mobilien Fonds Fortune Log er<br />

Frais d'administration<br />

de l'immeuble Traitements<br />

de de Petablissement totale (e-clairage, et gages y compris frais<br />

l'etablissement<br />

chau(f'age, du personnet d'impression,<br />

eau, etc.)<br />

ports, etc.)<br />

•<br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

1 2 3 4 5 8 7 8 9 10 11 12 13 14 15 18 17 18 19<br />

14 9 Berlin . . . Schweizerinnenheim - Home suisse<br />

(Habsburgerstrasse 11, Berlin W.) - - 20,057 85 - - 10,0 5 7 8 5 7,710 - 1,320 50 3,430 5o . 540 -<br />

150 Budapest . Schweizerheim für Erzieherinnen u.<br />

Bonnen - Home suisse(Liszt Fer.-Ter4)<br />

151 Hamburg . Schweizerheim für Erzieherinnen --<br />

- 5, 2 50 - 1 9,990 16 25,240 16 2 , 247 - 785 27 3,328 50 66o 61<br />

Home suisse (Holzdamm 53 II,<br />

St. Georg) -- 2,400 - 4,033 12<br />

5,433 22 2,250 - - - 1,391 25 144 67<br />

152 Leipzig . . Schweizerinnenheim - Home müsse<br />

(Bayersche Strasse 81, III) . . - 7,585 9 6 7,585 96 500 - - 1,375 - 172 82<br />

153 London . . Schweizerinnenheim - Swiss House<br />

(34 & 35 Fitzroy Square, London W.) . 25,000 - 4,222 25 29,222 25 20,000 - 5,033 85 6,501 15 706 20<br />

154 Moskau . . Schweizerinnenheim -- Home misse<br />

(Boulev. de Tschisty Proud, Grand<br />

Charitonewsky Pereulok n° 6) . 4,729 - 27,288 30 32, 907 30 6,65o - 1,783 5o 4,209 50 547 76<br />

155 New York . . Schweizerheim und Greisenasyl --<br />

Swiss Home (35-37 West 67 t" Street) 5 98,000 10,400 199,388 8 1 807,788 81 - - 3,766 88 7,696 1,066 62<br />

156 Paris . . . Greisenasyl -Asile müsse des Viedlards<br />

(Avenue de Saint-Mand6 25) 275,000 -- 2,000 -- 26,883 49 202,883 49 - 9,380 1 o 4,116 65 3,352 6o<br />

157 Paris . . . Schweizerinnenheim- Home suisse •<br />

(Rue Descombes 25, les Ternes) - •_ - 1,362 3 5 2,362 35 3,251 15 767 80 2,760 - -<br />

158 St-Petershourg . Schweizerheim - Maison suisse<br />

(Wassili-Ostrotf, 16' ligne, n° 17) 71,365 44 22,096 80 53,066 67 135,528 91 - - 5,822 43 533 33 479 81<br />

159 San Carlos Sud<br />

(Kp, Argentine) Schweizerschule -- Ecole suisse . - -- - - - _ - -<br />

160 Traiguen(Chile) Waisen- und Schulanstalt Providencia<br />

Orphelinat (Casilla 44) . 150,000 -- 50,000 --- 27,003 52 227,003 52 - - 4,577 40 9,43 0 50 716 75<br />

161 Vienne(Autriche) Home suisse pour les go uvernantes<br />

et les bonnes(III, Reisnerstrasse4) 186,702 9 2 15,225 - 334 .83 202,262 75 - _<br />

- 5,603 5o 3 ,7 54 - 923 6o<br />

1,182,068 3 6 134,148 65 371,059 46 2,686,276 47<br />

r:2«.<br />

(1,<br />

P-C<br />

ca<br />

arq<br />

ti<br />

ca<br />

ca<br />

,•J<br />

Zz.<br />

ca


I<br />

Ausgaben im Jahre 1911<br />

_Upenses de l'anWe 1911<br />

Sitz<br />

,<br />

Eigentliche<br />

der<br />

Name und Adresse<br />

Verpflegungskosten<br />

(ärztliche Hülfe<br />

Anstalt<br />

der Anstalt<br />

Gesamt- Gesamtinbegriffen)<br />

und<br />

N. Unterstützungen ausgaben einnahmen<br />

Siege<br />

Nom et adresse<br />

Frais d'entreuen<br />

(y compris<br />

le service totales totales<br />

1»"penses Reeettes<br />

de<br />

de l'6tablissement<br />

/'etablissement<br />

mgdical) et<br />

secours alloues<br />

Beiträg der<br />

Mitglieder,<br />

Schenkungen und<br />

Sammlungen<br />

Einnahmen im Jahre 1911<br />

Recettes de l'annee 1911<br />

Von den<br />

Aufgenommenen<br />

bezahlte<br />

Pensionsgelder<br />

Besondere<br />

Beiträge<br />

voll Kantonen<br />

Cotisations, Pensions Subsides<br />

souscriptions payees par les spgciaux<br />

et collectes internes de cantons<br />

Jahresbeiträge<br />

des Bundes und der<br />

Kantone pro<br />

Subsides annu els<br />

de la Colje'd(,ration<br />

et des cantons en<br />

1911 <strong>1912</strong><br />

Fr. Ct, Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Fr.<br />

20 21 22 23 24 25 20 27 28 29 3o 31 32 33 34 35 36<br />

149 Berlin . . . Schweizerinnenheim -- Home suisse<br />

(Habsburgerstrasse 11, Berlin W.) 14,653 52 27,654 52 26,263 20 10,608 20 1 3,455 - 200 - 2,000 2,000<br />

150 Budapest . . Schweizerheim für Erzieherinnen u.<br />

Bonnen - Horne suisse(Liszt Fer.-T6r4) 8,099 9 5 15,610 84 16,273 85 5,430 29 9,211 76 831 So 800 800<br />

151 Hamburg . . Schweizerheim für Erzieherinnen I<br />

- Home suisse (Holzdamm 53 II,<br />

St. Georg) 6,039 76 9,817 68 10,741 65 3,000 96 6,885 6 9 50 -- Sao 800<br />

152 Leipzig . . Schweizerinnenheim -Home suisse<br />

(Bayersche Strasse 81, III) . . - 2,047 82 2,308 92 1,448 4 2 -- - - -- 2,000 1,000<br />

153 London . . Schweizerinnenheim - Swiss House<br />

(34 & 35 Fitzroy Square, London W.) . 18,149 70 40,390 90 42,028 45 2,309 8o 35,4 18 65 1,300 - 3,000 3,000<br />

154 Moskau . . Schweizerinnenheim -- Home suisse<br />

(Boulevard de Tschisty Proud,<br />

Grand Charitonewsky Pereulok<br />

• n° 6) 10,039 94 2 3, 2 30 70 2 7,08 3 55 8,912 13,376 80 - 200 250.<br />

155 New York . . Schweizerheim und Greisenasyl -<br />

Swiss Home ( 35 - 37 West<br />

_<br />

67th Street) 24,280 5o 36,810 - 42,552 - 31,470 - - --<br />

____<br />

- - -<br />

156 Paris . . . Greisenasyl - Asile suisse des Vielllards<br />

(Avenue de Saint-lande 25) 24,249 20 45,940 25 36,810 55 2,300 - 20,708<br />

__<br />

- 2,900 3,000<br />

157 Paris . . . Schweizerinnenheim - Home suisse<br />

(Rue Descombes 25, les Ternes) 7,324 30 14,103 2 5 13,515 70 1,360 70 9,655<br />

•<br />

- - 2,500 2,500<br />

158 St-Ntersbourg . Schweizerheim - Maison suisse<br />

(Wassili-Ostroff, 16° ligne, n° 17) 13,506 16 20,342 73 20,341 73 360 -- 3,296 8o - -- --<br />

159 San Carlos Sud<br />

(Kp• Argentine) Schweizerschule. - Ecole suisse . - - - -- - 220<br />

160 Traiguen(Chile) Waisen- und Schulanstalt Providencia<br />

-- (4helinat (Casilla 44) . 7,862 75 22,587 40 25,136 95 25,548 45 9,149 90 - 200 250<br />

161 Vienne(Autriche) Home suisse pour les gouvernantes<br />

et les bonnes(Ill, R.eisnerstrasse 4) 31,492 90 44,173 96 43.465 85 4,012 45 3 1 15 10 35 1,666 7o 2,800 1,800<br />

_______<br />

25,420<br />

302,709 05 306,522 40<br />

- -<br />

15,200<br />

-<br />

co<br />

Cl2<br />

C' s3 •<br />

Cf:<br />

CD<br />

CO<br />

tZ3<br />

CD<br />

13.<br />

0<br />

5<br />

co<br />

trz<br />

Zo';<br />

z<br />

t\Z


1). Ausländiselle Asyle und Spitäler, welche vorn Bunde und den Kantonen unterstützt werden.<br />

b. Asiles et höpitaux etrangers subventionnes par la Confederation et les cantons.<br />

Aufgenommene<br />

Schweizer<br />

Sitz der Anstalt<br />

Name und Adresse der Anstalt<br />

pro 1911<br />

N. Steisses admis<br />

Siege de retablissement Nom et adresse de retablissement en 1911<br />

Auf Schweizer<br />

entfallende Verpflegungstage<br />

pro 1911<br />

JourtAes d'entretien<br />

ou de traitement de<br />

Suisses en 1911<br />

Beiträge des<br />

Bundes und der<br />

Kantone pro<br />

Subsides de la<br />

CoeWration et<br />

des cantons en<br />

Anzah<br />

A nza<br />

70<br />

hi<br />

Nombre °/0 1911 <strong>1912</strong><br />

Nombre Fr. Fr.<br />

•<br />

i 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

162 Alexandrie (Egypte) . . Diakonissen-Hospital — Höpital des hiaconesses . . . . 53 2.1 1,493 2.7 200 200<br />

163 IAlexandrie (Egypte) . . Mädchenheim -- Home international (Rue Cicolani par la<br />

Rue Salah-el-Dine) 28 19 677 18 150 150<br />

164 AtHnes (Grce) . . . Mädchenheim — Home international (Rue Averof 5) . . 18 25.7 300 11.7 150 150<br />

165 Barcelona (Espagne) . . Enfermeria Evangelica . . -- — 25o 25o<br />

166 Besainon (Doubs, France) Greisen- und Kinderheim -- Asiles protestants de Besaeon 26 — 8,281 3,065 3,145<br />

167 Cannes (AlPes - Mara., France) Mädchenheim — Maison hospitaMre (2, Rue Jean Dolfus) 73 28 824 24.25 250 25o<br />

168 Cannes (Alpes - Mara., France) Asile evangelique de Cannes (Route de Grasse) . . . . 13 17 1,357 21.6 300 300<br />

169 Firenze (Italia) . . . . Marienheim—Home international pour institutrices et bonnes<br />

(Corso Firenze N. 80, int. 13) . ...... . 98 34.6 1,019 24.1 300 300<br />

170 Genova (Italia) . . . . Mädchenheim — Home international pour les jeunes 'dies<br />

trangeres (Corso Firenze N° 80, int. 13) . . . . 141 34.64 581 32.35 300 300<br />

171 London Höpital et dispensaire fran2ais (172 Shaftesbury Avenue,<br />

London W C) 94 8.58 2,402 11.97 600 600<br />

172 London Ospedale Italiano di Londra (Queen Square, London W. C.) 31 3.6 20 0.12 300 300<br />

173 Lyon (France) . . . . Deutsches Mädchenheim—Home bxtelique pour jeunes filles<br />

(Rue Pierre Corneille 28) 61 22.3 228 14.4 200 200<br />

174 Marseille (France) . . . CEuvre hospitaUre — Asile de nuit pour les hom»tes (Rue<br />

Plumier 38) 498 — 2,521 — - 350 350<br />

175 Marseille (France) . . . Euvre de Phospitalite pour les femmes -- Asile de nuit<br />

pour les femmes (Rue Honnorat 15) 56 167 — 100 8o<br />

176 Marseille (France) . . Deutsch-Schweizerisches Mädchenheim — Home suisse pour<br />

jeunes filles (Rue Puget 14) 73 20.9 481 25.4 300 300<br />

177 Milano (Italia) . . . Asilo Evangelico per ammalati (Via Monte Rosa 12) . . 102 16 2,844 18.5 500 500


178 Milano (Italia) . Mädchenheim — llome (Viale Venezia 14) ..... 399 49 2,721 41 400 500<br />

179 Napoli (Italia) . Home de Naples — Asile pour les jeunes Lilles ctrangeres<br />

sans place (Arco Mirelli 30, Via Amadeo) . . . . 92 22.5 1,115 22.5 300 300<br />

180 Napoli (Italia) . Deutsches Krankenhaus (Via Croce Rossa 10 - Rione Amadeo) 37 12.8 921 17.6 600 60o<br />

181 Napoli (Italia) . . Ospedale Internationale (Villa Bentinck, Via Tasso) . . 7 4.2 152 4 500 500<br />

182 Nice (Alpes-Mar., France) Asile evangelique de Nice (Ruelle des Pres, par la rue<br />

Lamartine) 20 17 840 17.7 500 500<br />

183 Nice (Alpes-Mar., France) Mädchenheim - - Le Foyer — Maison pour institutrices,<br />

gouvernantes et domestiques recommandables sans place<br />

(Rue Auguste Raynaud 3bis) 91 18.1 766 17.4 300 300<br />

184 Nice (Alpes-Mar., France) Home de P(Euvre internationale de la protection de la<br />

Jeune Fille (Avenue Durante lbis) 137 7.9 214 10 250 250<br />

185 Nice (Alpes-Mar., France) La Solidarite feminine (21 et 23 Rue de Paris, au<br />

1 00 etage) 47 17.6 543 13.9 200 200<br />

186 Odessa (Russie) Home d'Odessa pour gouvernantes, institutrices et bonnes<br />

sans place (Rue de Cherson 62) 25 10.9 1.280 16.3 200 200<br />

187 Palermo (Italia) Home international pour jeunes filles (Via Sampolo 49) 14 33.3 178 41 150 150<br />

188 Paris<br />

189 Paris<br />

{ Rue de Toqueville 59<br />

Asiles de nuit pour Rue de Doudeauville 33<br />

hommes et femmes Boulevard de Vaugirard 14.<br />

Boulevard de Charonne 122<br />

1 Rue St. Jacques 253-255 . . .<br />

Asiles de nuit pour : Rue Labat 44 (Clignancourt) . .<br />

femmes et enfants<br />

( Rue de Crimee 166 (La Villette)<br />

512 0.85 300 300<br />

59 0.47 150 150<br />

190 Paris Union internationale des Amies de la Jeune Fille. Maison.<br />

hospitali&e: 328 Rue St-Jacques ; Bureau de placement<br />

et Neuvre des arrivanles: Bureau Central, 13b's<br />

Rue Pierre Nicole 548 18.4 200 200<br />

191 San Remo (Italia) . Mädchenheim — Asile-Heimat pour institutrices et domestiques<br />

arangCres (Via Vittorio Emanuele 40, 3 © etage) 15 15.3 128 10.4 200 200<br />

192 Stockholm (SuMe) . Home international des institutrices - Internationella<br />

Lärarinnehem (Tunnelgatan 19 B) 50<br />

193 Venezia (Italia) . . Home international pour jeunes filles (S. Gallo, Corte Zorzi<br />

1081) 35 18 210 200 200<br />

11,815 11,925


224 XII. Gesundheitswesen, Gesundheitspol., Unterstützung. - XIL HygiMe,police sanit., assistance.<br />

e. Die schweizerischen Hülfsgesellschaften und Asyle im Auslande,<br />

welche vom Bunde und den Kantonen unterstützt werden.<br />

c. Les Societes suisses de bienfaisance et homes en pays etrangers, subventionn6s<br />

par la Confdderation et les cantons.<br />

Allgemeine Übersicht. - Tableau gjne'•al.<br />

Jahresbeiträge<br />

des Bundes und der<br />

Kantone pro<br />

Subsides annuels<br />

de la ConficUration<br />

et des cantons en<br />

1911<br />

Fr.<br />

2<br />

<strong>1912</strong><br />

Fr.<br />

I. Schweizerische Wohltätigkeitsgesellschaften im Auslande. - Socias<br />

suisses de bienfaisance en pays itranyers<br />

41,455<br />

41,225<br />

II.<br />

Schweizerische Asyle im Auslande. - Howes suisses'en pays etrangers<br />

15,200<br />

15.420<br />

III.<br />

Ausländische Asyle und Spitäler, welche vom Bund und den Kantonen<br />

unterstützt werden. - Asiles et höpitaux etrangers subventionnM par<br />

la Coed&ation et les cantons<br />

11,815<br />

11,925<br />

Total 68 ,47o 68,57o<br />

Kantonale Beiträge. - Subsides cantonaux.<br />

Kantone - Cantons<br />

Beiträge pro<br />

Subsides pour<br />

1911<br />

Fr.<br />

<strong>1912</strong><br />

Fr.<br />

Kantone - Cantons<br />

Beiträge pro<br />

Subsides pour<br />

1911<br />

Fr.<br />

3 2 8<br />

<strong>1912</strong><br />

Fr.<br />

Zürich 3,500 3,500 Übertrag - Report 14,670 14,670<br />

Bern 5,000 5,000 Schaffhausen 500 500<br />

Luzern 1,000 1,000 Appenzell A.-Rh. I ,000 1,000<br />

Uri .. 150 150 Appenzell I.-Rh I00 100<br />

Schwyz 400 400 St. Gallen 2,000 2,000<br />

Obwalden 150 150 Graubünden 1,200 1,200<br />

Nidwalden 120 120 Aargau 1,200 1,200<br />

Glarus 1.000 I ,000 Thurgau I,000 1,000<br />

Zug 250 250 Tessin . 2,000 2,000<br />

Fribourg 700 700 Vaud 2,000 2,000<br />

Solothurn 700 700 Valais 400 500<br />

Basel-Stadt 1,200 1,200 Neuchätel I ,400 1,400<br />

Basel-Land 500 500 Genve I ,000 1,000<br />

Übertrag --- A reporter 14,670 14,670 Total 28,470 28,570<br />

r Bemerkung: Sämtliche Kantone haben die Verteilung ihrer Beiträge dem Bundesrate anheimgestellt<br />

Observation : Tous les cantons s'en sont remis au Conseil f gdjral du soin de re-partir leurs subsides.


XIII.<br />

Unterricht, Erziehung. — Instruction, 6ducation.<br />

Die meisten Übersichten dieses Abschnittes sind dem verdienstvollen Werke von Staatsschreiber<br />

Dr. Huber „Jahrbuch des Unterrichtswesens in der Schweiz" entnommen.<br />

La plupart des tableaux de ce chapitre sont extraits de l'annuaire que publie M. le D r Huber<br />

de Zurich, secritaire d'Etat, sur l'enseignement en Suisse it tous ses degris.<br />

Zürich<br />

1. Die Kleinkinderschulen während der Jahre 1909 und 1910.<br />

1. Les joles enfantines Pendant les ann6es 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Schulen<br />

Ecoles<br />

Schüler<br />

EMyes<br />

Lehrerinnen<br />

Institutrices<br />

225<br />

Durchschnitt<br />

per Lehrerin<br />

Moyenne<br />

par institutrice<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

2<br />

154<br />

3<br />

137<br />

4<br />

6,639 6,47 1<br />

6<br />

159.<br />

7<br />

363 42<br />

Bern 69 69 2,802 2,801 67 67 42 42<br />

Luzern 8 7 629 541 • 35 12 42 45<br />

Uri 3 2 112 113 1) 3<br />

9<br />

40<br />

3 37 38<br />

Schwyz 5 5 328 325 5 5 66 65<br />

Obwalden 3 124 107 3 3 41 36<br />

Nidwalden 38 41 38<br />

Glarus 13 13 69 6 687 18 21 39 33<br />

Zug 3 4 147 221 4 6 37 37<br />

Fribourg 10 Io 779 779 14 14 55 55<br />

Solothurn 7 9 5,6 40 9 I0 10 51 41<br />

Basel-Stadt 120 117 4.791 4,63 6 119 1 17 40 39<br />

Basel-Land 24 23 1,585 1.499 31 30 50 50<br />

Schaffhausen 27 27 1,6o3 1,600 31 51 51<br />

Appenzell A.-Rh. 16 35 75o 748 20 38 41<br />

Appenzell I.-Rh. 6o 6o 60 60<br />

St. Gallen 48 48 2,924 2,671 63 63 46 42<br />

Graubünden 2 2 157 153 2 2 79 77<br />

Aargau 1 3 13 922 847 19 19 49 44<br />

Thurgau 35 755 738 37 42 43<br />

Tessin 8o 79 3,576 3,483 144 145 25 24<br />

Valid 276 266 8,492 8,270 302 292 28 28<br />

Valai s 34 32 3,295 3,230 72 71 46 45<br />

Neuchätel 124 131 4,071 3,965 126 131 32 30<br />

Geneve 103 107 5,807 5,871 257 265 23 22<br />

1 ) Dazu 1 Lehrerin für die Privat-Kleinkindersehule.<br />

1) En outre, 1 institutrice d' gcole privee pour petits enfants.<br />

15


i<br />

1<br />

226 XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruction, ducation.<br />

2. Primarschulen. -- 2. Ecoles primaires.<br />

a. Schulgemeinden, Schulen und Schüler in den Jahren 1909 und 1910.<br />

a. Communes scolaires, doofes et elöves en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Schulgemeinden')<br />

Connnunes<br />

scolaires')<br />

Schulen')<br />

Ecoles')<br />

Männlich<br />

GarQons<br />

Schiller - Ekres<br />

Weiblich<br />

Filles<br />

Total<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 328 328 358 358 32,0,8 31,605 32,546 32,3 96 64,564 63,801<br />

Bern 578 57 8 84 1 841 54,683 54, 293 55, 212 54,667 309,895 108,960<br />

Luzern 303 303 176 1 75 11 ,954 11,501 32,406 11,233 24,360 22,734<br />

Uri 20 20 26 26 1,778 1,750 1,777 1,727 3,555 3,477<br />

Schwyz 33 31 55 55 4,70 5 4,606 4,612 4.594 9,317 9,2001<br />

Obwalden 7 7 33 13 1,066 1,142 1,112 1,167 2,178 2,309 '<br />

Nidwalden . . . . 16 16. 20 17 1,058 940 1,034 987 2,092 3,927<br />

Glarus 30 3o 32 32 2,159 2,370 2,374 2,171 4,333 4,341<br />

Zug . . . . . 1 1 II 22 22 1,965 1,914 1, 9 31 1,888 3,896 3,802<br />

Fribourg . . . . 232 232 274 274 12,737 12,840 11,138 10,876 23,875 23,716<br />

I<br />

Solothurn . . . . 123 123 328 328 9,852 9,692 9,166 8,951 19,038 18,643<br />

Basel-Stadt . . . . 2 2 3 3 5,42 9 5,625 5,89 3 6,122 11,322 11,747<br />

Basel-Land . . . . 69 69 71 71 5,820 5,6 7 6 5,848 5,769 11,668 11,445<br />

Schaffhausen . . . 36 36 36 36 3,357 3,253 3,597 3,5 8 7 6,954 6,840<br />

Appenzell A.-Rh. . 20 20 761 76 4,444 4,314 4,600 4,526 9,044 8,840<br />

Appenzell I.-Rh.. . 15 15 16 16 1,112 1,124 1,116 1.208 2,228 2,332<br />

St. Gallen . . . . 205 205 284 279 20,032 19,605 20,669 20,178 40,701 39,783<br />

Graubünden . . 213 2121 275 274 7,693 7,481 7,786 7,585 35,479 15,066<br />

Aargau 225 235 27o 241 18,070 1 7,437 18,504 37,971 3 6,574 35,408<br />

Thurgau . . . 186 1861 188 187 10,423 10,202 9,853 10,735 20,276 20,937<br />

Tessin 259 259 677 661 11,025 10,395 10,422 10,230 21,447 20,625<br />

Vaud 388 3881 388 388 22,113 21,586 21,273 21,224 43,386 42,810<br />

Valais 169 16 9 282 281 11,604 11,01 9 10,517 10,139 22,121 21,158<br />

Neuchätel . . . 62 62 118 330 8,405 8,378 8,580 8,531 16,985 16,909<br />

Geneve 48 48 i 75 72 6,508 6,417 6,510 6,363 13,018 22,780<br />

Schweiz -- Suisse 3,376 3,3 8 5 j 4,704 4,656 270,030 264,965 268,276 264,625 538,286 529,590<br />

1) Bei den meisten Kantonen sind die Angaben über die Zahl der Schulen und Schulgemeinden früheren<br />

Erhebungen entnommen.<br />

1) Pour la plupart des eantons, les donn g es sur le nombre des geoles et des communes scolaires sont extraites de<br />

releva antgrieurs.


I<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruction, clueotion. 227<br />

b. Lehrer und Schüler 1909 und 1910.<br />

b. Personnel enseignant et eiaires en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Lehrer<br />

Instituteurs<br />

Lehrerinnen<br />

Institutrices<br />

Total<br />

Total der Schiller<br />

Total des dves<br />

Durchschnitt<br />

per Lehrer<br />

Moyenne par<br />

instituteur<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 1,014 994 247 253 1,261 1,24 7 64,564 63,801 51 51<br />

Bern 1,345 1,320 1,169 1,163 2,514 2,483 109,895 108,960 44 44<br />

Luzern 325 326 1 1 2 807 437 433 24,360 22,734 55 52<br />

Uri 23 24 53 48 76 72 3,555 3,477 47 48<br />

Schwyz 62 61 114 110 176 171 9,317 9,200 53 54<br />

Obwalden . . . . 12 ii 37 30 49 41 2,178 2,309 44 56<br />

Nidwalden . . . . 1 1 11 45 40 56 51 2,092 1,927 37 38<br />

Glarus 98 97 - - 98 97 4,333 4,34 1 44 45<br />

Zug . ..... 34 33 56 55 90 88 3,896 3,802 43 43<br />

Fribourg 279 279 27o 270 549 549 2 3, 875 23,716 44 43<br />

1<br />

i<br />

Solothurn 319 308 58 54 ' 377 362 19,018 18,643 50 51<br />

Basel-Stadt . . . . . 93 124 145 126 238 25o 11,322 11,747 48 47<br />

Basel-Land 170 169 48 43 218 212 1 1,668 11,445 54 54<br />

Schaffhausen . . . . 117 119 21 21 138 140 6,954 6,840 50 49<br />

Appenzell A.-Rh. . . . 837 135 6 6 143 141 9,044 8,840 63 63<br />

Appenzell I.-Rh. . . . 19 19 24 22 43 41 2,228 2,332 53 57<br />

St. Gallen 620 607 103 801 723 708 4°,701 39,7 83 56 56<br />

Graubünden . . . . 467 466 56 51 523 517 15,479 85,066 30 29<br />

Aargau 474 478 181 173 655 651 3 6,574 35,408 56 54<br />

Thurgau 328 320 33 31 361 351 20,276 20,937 56 60<br />

Tessin 222 205 461 461 683 666 21,447 20,625 31 31<br />

Vaud . ..... . 587 58o 613 604 1,200 1.184 43,386 42,810 36 36<br />

Valais 336 327 270 282 606 609 22,121 21,158 36 35<br />

Neuchätel . . . . 150 850 380 313 460 463 16,985 16,909 37 36<br />

GeiAve 159 166 349 330 508 496 13,018 12,780 25 26<br />

Schweiz - Su'isse 7,401 7,3 2 9 4,7 81 4,694 12,182 12,023 538,286 529,590 44 44


n<br />

1<br />

1<br />

228<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruetion, clucation.<br />

c. Ausgaben der Kantone und der Gemeinden für die Primarschulen<br />

während der Jahre 1909 und 1910.<br />

c. Depenses des cantons et des communes pour les ecoles primaires en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Gemeinden<br />

Conanunes<br />

Total<br />

Durchschnitt<br />

per<br />

Durchschnitt<br />

per<br />

Schüler Einwohner<br />

Hoyenne 31oyenne<br />

ilare<br />

habitant<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 S 9 10 11<br />

Zürich. . • 3,434,43 2 3,060,441 6,966,756 6 ,824,777 10,401,188 9,885,218 161 155 20.8 20.2<br />

Bern . . •<br />

4,175,995 3,926,719 7,109,700 6,558,970 11,285,6 95 10,485,689 103 96 17.5 16.7<br />

Luzern .. . 624,216 630,385 1,506,528 1,506,528 2,130,744 2,136,913 87 94 12.8 13.8<br />

Uri . . . . 58,642 49,779 66,495 67,756 125,137 117,475 35 34 5.7 5.5<br />

Schwyz . . 112,009 108,457 269,409 244,715 381,418 353,172 41 38 6.5 6.0<br />

Obwalden. . 29,586 27,656 71,996 69,156 101,582 96,812 47 42 5.9 6.3<br />

Nidwalden . 22,440 22,440 75,402 92,898 97,842 115,338 47 60 7.1 8.6<br />

Glarus. . . 155,626 161,246 327,751 315,736 483,377 476,982 112 110 14.5 15.2<br />

Zug . . . 138, 9 61 118,643 252,122 295,332 397,083 413,975 100 109 14.0 15.6<br />

Fribourg . . 264,340 267,194 1,630,643 1,630,643 1,894,983 7,897,837 79 80 13.6 14.1<br />

Solothurn. . 453,447 365,947 1,316,250 1,187,600 1,769,697 1,553,547 93 83 15.2 13.9<br />

Basel-Stadt . 3,098,992 3,536,250 3,098,992 3,53 6 ,2 50 274 301 23.0 26.3<br />

i Basel-Land . 336,351 2 92,080 588,853 673,173 925,204 965,253 79 84 12.1 13.2<br />

Schaffhausen 291,095 249,211 366,621 346,617 657,716 595,828 95 87 14.3 13.5''<br />

'App. A.-R17. . 97,313 103,554 452,395 466,688 '549,708 570,242 61 64 9.5 10.2<br />

i<br />

App. I.-Rh. .<br />

, St. Gal len .<br />

49,697<br />

754,454<br />

50,744<br />

713,727<br />

64,239<br />

2,719,575<br />

57,114<br />

2,858,481<br />

113,936<br />

3,474,029<br />

107,858<br />

3,572,208<br />

Graubünden . 482,449 354,8 93 1,208,373 1,071,711 1,690,822 1,426,604 109 95 14.5 12.9<br />

Aargau . . 880,770 902,123 2,721,244 2,484,618 3,602,014 3,386,74 1 98 96 15.7 15.7<br />

Thurgau . . 661,092 5 78,1 22 1,068;414 974,959 1 ,7 2 9,5 06 1,553,081 85 74 12.9 13.0'<br />

51<br />

85<br />

46<br />

90<br />

7.8<br />

11.6<br />

7.7 ,<br />

13.41<br />

n<br />

Tessin . . . 49 9 ,287 505,188 760,822 634,I60 1,260,109 1,139,348 59 55 8.1 7.7<br />

Vaud . . . 1,583,481 1,711,009 2,654,000 2,621,000 4,237,481 4,332,009 98 101 13.4 13.9<br />

Valais . . . 253,589 173,767 7,086,357 1,089,062 1;339,940 1,262,829 61 60 10.5 10.5<br />

Neuchi.tel . 658,404 653,964 939,923 1,033,676 1 ,598,327 1,687,640 94 100 12.0 12.6<br />

GelAve . . 1,896,285 1,964,526 548,682 581,o85 2,444,96 7 2,545,611 188 199 15.9 16.5<br />

Schweizj<br />

Suisse J<br />

21 012 , ,953 2 8 o 0,52 , 05 34,772,544 33,686,455 55,7 85,497 54,214,460 104 102 14.9 15.1


1<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - X///. Instruction, iducation. 229<br />

3. Sekundarschulen. - 3. Ecoles secondaires.<br />

a. Zahl der Schulen und Schüler in den Jahren 1909 und 1910.<br />

a. Nombre des ecoles et des eleves en 1909 et 1910.<br />

Kantone - Cantons<br />

Schulen<br />

Ecoles<br />

Schüler<br />

Gar vons<br />

Schülerinnen<br />

Filles •<br />

Total<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

2 3 4 5 7 8<br />

Zürich 103 102 5,485 5,411 4,862 4,638 20,347 10,049<br />

Bern 97 94 5,5 8o 5,382 5, 6 79 5,351 11,259 10,733<br />

Luzern 39 39 1,075 975 872 757 1,947 1,732<br />

Uri 8 8 ' 40 40 75 81 115 121<br />

Schwyz 12 12 225 216 157 159 382 375<br />

Obwalden 2 2 9 6 28 21 37 27<br />

Nidwalden 3 4 64 54 29 29 93 83<br />

Glarus II II 345 320. 169 168 514 488<br />

Zug 8 7 166 176 I I 0 128 276 304<br />

Fribourg 17 17 358 358 204 204 562 562<br />

Solothurn 21 20 960 908 620 603 1,58o 1,511<br />

Basel-Stadt 1) . 3 3 3,704 3,98 7 3,683 3, 834 7,3 8 7 7,821<br />

Basel-Land 15 14 697 648 446 401 1,143 1,049<br />

Schaffhausen I I I I 683 661 581 548 1,264 1,209<br />

1 Appenzell Ausser-Rhoden II I0 500 521 220 253 720 774<br />

.<br />

Appenzell limer-Rhoden . . 1 2 17 10 4 4 21 14<br />

St. Gallen 42 42 2,038 1,910 1,396 1,372 3,434 3,282<br />

Graubünden 44 44 623 574 567 516 1,190 1,090<br />

( Fortb.-Sch. - Ec. de per fect. 40 41 779 761 961 985 1,740 1,746<br />

Aargau',<br />

Bez.-Sch. -Ecole de district 33 33 2,082 2,068 1,381 1,364 3,46 3 3,432<br />

Thurgau<br />

29 29 1,109 1,047 58o 584 1,689 1,631<br />

Tessin 39 38 737 678 487 439 1,224 1,117<br />

Vaud 20 20 1,134 1,083 1,169 1,393 2,303 2,476<br />

Valais 17 17 219 202 186 185 405 387<br />

Neuchätel 13 10 668 68o 1,240 720 1,908 2,400<br />

GelAve 13 13 621 538 479 523 1,100 1,061<br />

Schweiz - Suisse 652 642 29,918 2c;,214 26,185 25,260 5 6 , 10 3 54,474<br />

1) 4 Klassen der Sekundarschule obligatorisch im Anschluss an die 4 Klassen der Primarschule.<br />

1 ) 4 elasse8 de Ncole secondaire obligatoire superposees aux 4 classes de l'icole primaire.


230 •<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. In.s.truction, ('ducation.<br />

b. Lehrer und Schüler 1909 und 1910.<br />

6. Personnel enseignant et eieves en 1909 et 1910.<br />

Kantone - Cantons<br />

Lehrer<br />

Instituteurs<br />

Durchschnittlich<br />

Leh- Total<br />

rerinnen<br />

der Schiller Schüler<br />

Total<br />

per Lehrer<br />

Institutrices<br />

des eleves<br />

Total Moyenne<br />

des e-lives pari<br />

instituteur<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

2 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 324 309 5 4 329 313 80,347 10,049 31 32<br />

Bern 340 340 86 86 426 426 11,259 10,733 26 25<br />

Luzern 49 46 9 8 58 54 1,947 1,732 33 32<br />

Uri 5 4 4 5 9 9 115 121 13 13<br />

Schwyz 9 10 3 .3 12 13 382 375 32 29<br />

Obwalden 2 2 37 27 19 13<br />

Nidwalden 3 3 4 4 93 83 23 21<br />

Glarus 25 23 26 24 514 488 20 20<br />

Zug 8 II 4 12 II 276 304 23 28<br />

Fribourg 42 42 4 4 46 46 562 562 12 12<br />

Solothurn 53 51 7 6 6o 57 1,58o 1,511 26 26<br />

Basel-Stadt1) 153 842 64 63 217 205 7,387 7,821 34 38<br />

Basel-Land 29 29 2 3 31 32 1,143 1,049 37 33<br />

Schaffhausen 44 44 45 45 8,264 1,209 28 27<br />

Appenzell Ausser-Rhoden 31 30 32 31 72o 774 22 25<br />

I<br />

Appenzell Inner-Rhoden 2I 14 21 14<br />

St. Gallen 121 121 13 13 134<br />

134 3,434 3,282 26 24<br />

Graubünden 52 52 53 53 1,190 1,090 22 21<br />

JFortb.-Sch. - Ec. de per fect. 38 39 2 2 40 1,740 1,746 43 42<br />

Aargau,<br />

Bez.-Sch.- Ecole de district 108 1o6 6 6 114 112 3,463 3,432 30 31<br />

Thurgau 52 50 53 51 1,689 1,631 32 32<br />

Tessin 29 27 24 25 53 52 1,224 1,117 23 21<br />

Vaud 91 89 33 31 124 120 2,303 2,476 19 21<br />

Valais II 9 8 8 19 17 405 387 21 23<br />

Neuchätel 124 19 31 16<br />

2) 155<br />

35 1,908 4400 12 40<br />

3) 87 4)<br />

Genäve 87<br />

32 32 55 55<br />

3)I,Ioo 4)1,o6i 13 12<br />

Schweiz - Suisse 1,775 8,630 367 345 2,142 1/975 56,803 54,474 26 27<br />

1) 4 Klassen der Sekundarschule obligatorisch im Anschluss an die 4 Klassen der Primarschule. 2) Inklusive<br />

zirka 90 Hülfslehrkräfte. 3 ) Inbegriffen 526 Schüler und 22 Lehrer der ecole prof. pour gareons<br />

380 Schüler der dcoles prof. et menageres in Genf und Carouge. ') Inbegriffen 449 Schüler und 22 Lehrer der<br />

ecole prof. pour gare ons ; 409 Schüler der ecoles prof. et und»agres in Genf und Carouge.<br />

1) 4 elasses de l'icole secondaire obligatoire superpos ges aux 4 classes de V geole primaire. - 2) 1V compris<br />

environ 90 maitres auxiliaires. - 3 ) Y compris 526 greves et 22 instituteurs de prof. pour garcons; 380 gnves<br />

des e-eoles prof. et me-nag -eree d Geni've et Carouge. - 4) Y compris 449 greves et 22 instituteurs de Neole prof.<br />

pour gamons ; 409 eTeres des geoles prof. et mgnageres ä Gen'eve et Carouge.


I<br />

1<br />

I<br />

1<br />

XII1. Unterricht, Erziehung. - Mj./. litstruetion, idueation. 231<br />

c. Ausgaben der Kantone und Gemeinden für die Sekundarschulen<br />

während der Jahre 1909 und 1910.<br />

c. Depenses des cantons et des communes pour les icoles secondaires<br />

en 1909 et en 1910.<br />

Kantone - Cantons<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Gemeinden<br />

Continanes<br />

Total<br />

Durchschnitt<br />

per Schiller<br />

Moyenne<br />

par 612ve<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Zürich 745,449 748,493 1,058,896 1,291,886 1 ,804,345 2 ,040,379 174 203<br />

Bern 872,084 818,167 928,500 850,663 1,800,584 1,668,830 160 155<br />

Luzern 64,805 6 4,057 133,900 133,200 198,705 1 9 7,257 - 102 114<br />

Uri 2,600 2,600 3,000 3,000 5,600 5,600 49 46 I<br />

Schwyz 5,610 4,280 20,000 20,000 25,610 24,280 67 65<br />

Obwalden . . . . 3,200 2,500 3,200 2,500 86 92<br />

Nidwalden . . . 1,850 2,200 1,850 2,200 20 26<br />

Glarus 57,188 57,000 53,653 113,241 110,839 170,241 215 349<br />

Zug 17,136 16,295 15,000 15,000 32,136 31,295 116 103<br />

Fribourg 55,369 74,304 130,000 330,000 185,369 204,304 330 363<br />

Solothurn . . • • 337,940 132,070 88,900 86,500 226,840 218,570 144 145<br />

Basel-Stadt . . . . 11,778 - 11,778 2 -<br />

Basel-Land . . . . 99,386 96,806 38,219 39,166 337,605 135,972 120 130<br />

Schaffhausen . . . 338,475 140,257 23,262 26,648 161,737 166,905 128 138<br />

Appenzell A.-Rh. . 1,500 3,500 87,547 87,542 89,047 89,042 124 115<br />

Appenzell I.-Rh. . . 3,050 4,800 534 200 3,584 5,000 170 357<br />

St. Gallen . . . . 90,075 .74,500 480, 1 73 576,760 570,248 653,260 166 198<br />

Graubünden . . . 24,350 24,150 - s.Primarsch. 24,350 24,150 21 22<br />

Aargau 196,946 1 9 1,374 415,133 316,573 632,077 507,94 7 117 98<br />

Thurgau . . . . 73,928 54,702 107,937 89,140 181,865 143,842 108 88<br />

Tessin 96,314 88,448 5,622 6,126 101,936 94,574 84 85<br />

Vaud 291,777 304,358 224,916 281,111 516,693 585,26 9 224 236<br />

Valais 3,800 3,400 20,000 20,000 23,800 23,400 59 60<br />

Neuchätel . . . . 131,526 133,558 276,099 238,420 407,625 371,978 214 266<br />

Genäve . . . • • 375,748 367,439 10,662 9,539 386,410 376,958 351 355<br />

Schweiz - Suisse 3,49 6 ,834 3,402,33 8 4, 126,999 4,339,4 1 5 7,62 3, 833 7,74 1 ,753 ? ?<br />

1<br />

i


232 XIII. Unterricht, Erziehung. — X///. histruction, education.<br />

4. Mittelschulen 1909 und 1910. — 4. Ecoles m,oyennes en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Mit Anschluss an das akademische Studium.<br />

Avec preparation aux etudes academiques.<br />

Abteihinge<br />

Schiller -- Eleves<br />

Lehrer Illatoritäts.<br />

Schulen<br />

Ausländer<br />

Instituteurs<br />

et Examens<br />

Prüfungen<br />

Kantonsbürger<br />

Schweizer<br />

Ecole Divi" Ressortissants Suisses<br />

Total<br />

professeurs<br />

inaturite<br />

de<br />

sions du canton d'autres cantons<br />

Etrangers<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910'1909 1910 1909<br />

1 2 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 18 14 15 16 17<br />

Zürich . . . 5 5 7 7 1 ,197 1,155 348 343 212 212 1 ,757 1,710 % 118 • i45 161 1441<br />

Bern . . . 5 5 16 16 1,614 2,742 722 745 182 198 ')2,799 2,685 152 148 126 145<br />

Luzern. . . 1 1 3 3 322 295 165 140 45 37 532 472 32 37 23 19<br />

Uri . . . . I I 3 3 74 61 74 78 27 30 175 169 15 16 —<br />

Schwyz. . . 2 2 3 3 95 113 427 377 158 271 68o 761 67 66 64 47<br />

Obwalden . . 2 2 2 2 6o 44 367 350 16 . 28 443 422 39 38 23 32<br />

Nidwalden . 1 I 1 1 27 26 139 130 14 10 i8o 166 19 18 10<br />

Zug . . . . 1 1 3 2 37 40 52 45 10 5 99 90 • 9 9 4 14<br />

Fribourg . . 1 1 5 5 326 295 153 142 423 377 900 814 t 78 t 72 30 31<br />

Solothurn . . 1 1 4 4 330 310 50 40 4 7 2)3 84 3)357 ' 29 26 22 14<br />

Basel-Stadt . 4 4 6 6 1,298 1,706 472 297 394 161 2,164 2,164 102 104 94 87<br />

Schaffhausen . 1 1 3 3 146 147 32 31 16 14 4) 194 5) 192 22 20 3 9 24<br />

Appenzell A,-Rh- I 2 1 1 68 76 64 67 10 13 142 156 12 12 6 —<br />

St. Gallen . . 1 1 5 4 31 9 300 209 190 29 27 6)557 7)517 42 38 -- 35<br />

Graubünden . 2 2 8 8 322 327 211 143 1 9 1 7 '2)55 2 9)487 78 73 42 31<br />

Aargau . . . I 1 3 3 1 48 1 45 52 55 9 12 209 212 0 17 A 17 41 49<br />

Thurgau . . 2 1 2 2 1 94 192 ui 112 22 31 3 2 7 335 24 24 22 24<br />

Tessin . . . I I 2 2 168 I70 16 30 51 40 235 22o 18 16 15 18<br />

Valid . . 14 15)4 14)5 1 15 635 598 237 5/ 236 281 267 ' 4)1,153 15)1,101 88 86 9 9 105<br />

Valais . . . 2 2 2 2 292 26o 117 I20 14 20 423 400 20 38 — 20<br />

Neuchätel . . 4 3 4 3 ?<br />

? ? ? ? ? 1°)52611)475<br />

77 6o 42 26<br />

Grenäve . . . 2 2 5 4 530 507 188 176 228 205 16)946 16)888 67 65 81 65<br />

12) 13) 12) 13) 12) 13) 12) 13)<br />

Schweiz 1<br />

masse i 44 43 93 89 8,20 2 8,509 4,206 3,827 2,162 1,982 1 5,377 14,793 1124 1128 924 920<br />

,-- --<br />

---.1


XIII. Unterricht, Erziehung. — Ins'truction, e'ducation. 233<br />

Noten zur nebenstehender Seite.<br />

Notes se rapportant ä la page pr6cgdente.<br />

Dazu kommen nachfolgend aufgeführte Schüler, welche<br />

nicht nach ihrer Nationalität ausgeschieden werden konnten.<br />

281 Schüler der 3 Abteilungen der Kantonsschule Pruntrut.<br />

121 Schüler der pädagogischen Abteilung in Solothurn.<br />

Idem 115 Schüler.<br />

45 Schüler der pädagogischen Abteilung in Schaffhausen.<br />

Idem 48 Schüler.<br />

27 Schüler der Kant.-Sch. Lehramtsschule für Sekundarlehrer<br />

in St. Gallen.<br />

7) Idem 19 Schüler.<br />

8) 183 Schüler der pädagogischen Abteilung in Chur und<br />

Schiers.<br />

9) Idem 176 Schüler.<br />

10) 159 Schüler des Progymnasiums in Neuenburg, 56 Schülerinnen<br />

der icole sup. des jeunes filles und 27 Schüler<br />

des Gymnase communal in Chaux-de-Fonds.<br />

11) Idem 130 Schüler des Progymnasiums in Neuenburg und<br />

238 Schüler des Gymnase communal in Chaux-de-Fonds.<br />

12) 899 Schüler der Kantonsschule Pruntrut, der pädagogischen<br />

Abteilung in Solothurn und pädagogischen Abteilung in<br />

Schaffhausen, der Kant.-Sch. Lehramtsschule für Sekundarlehrer<br />

in St. Gallen, der pädagogischen Abteilung in Chur<br />

und Schiers und des Progymnasiums und dcole sup. des<br />

jeunes filles in Neuenburg und Gymnase communal in<br />

Chaux-de-Fonds.<br />

13) 726 Schüler der pädagogischen Abteilung in Solothurn und<br />

pädagogischen Abteilung in Schaffhausen, der Kant.-Sch.<br />

Lehramtsschule für Sekundarlehrer in St. Gallen, der pädagogischen<br />

Abteilung in Chur und Sehiers, des Progymnasiums<br />

in Neuenburg und Gymnase communal in Chauxde-Fonds.<br />

1 3 ) College classique cantonal entspricht den bei den Sekun darschulen<br />

aufgeführten collöges communaux,<br />

15) Das College classique cantonal und College scientifique<br />

cantonal wurden 1908 bei den Sekundarschulen mitgezählt.<br />

16) Die Schülerzahl der Section pddagogique inbegriffen.<br />

x Dazu 76 Hülfslehrer.<br />

• Dazu 58 Hülfslehrer.<br />

n Dazu 4 Hülfslehrer.<br />

1- Inklusive Hülfslehrer.<br />

e Dazu 10 Hülfslehrer.<br />

o Dazu 9 Hülfslehrer.<br />

A Dazu 12 Hülfslehrer.<br />

A ajouter encore les dUives suirauts, qu'on n'a pu<br />

rdpartir en Suisses et en itrangers.<br />

281 Wves des 3 seclion de l'dcole cantonale de Porrentruy.<br />

121 glives de la section de pdclagogie de Soleure.<br />

Idem 115 dlives.<br />

45 dlhes de la section de pddagogie de Schaff'house.<br />

Idem 48 Wves.<br />

27 dlhes de la ,,Kant.-Sch. Lehramtsschule" pour instituleurs<br />

secondaires ä St-Galt.<br />

7) Idem 19 6M:es.<br />

8) 183 Wves des sections de piclagogie de Coire et de<br />

Schiers.<br />

8) Idem 176 Woes.<br />

10)159 glives du progymnase de Neuchatel, 56 de Vdcole<br />

supgrieure des jeunes filles et 27 du gymnase communal<br />

de La Chaux-de-Fonds.<br />

11) 130 dUres du progymnase de Neuch,dtel et 238 du gymnase<br />

communal de La Chauxrde-Fonds.<br />

12) 899 Wves de Vdcole cantonal de Porrentruy, de la<br />

section de pdclagogie de Soleure et de celle de Schaffhouse,<br />

de la „Kant.-Sch. Lehramtsschule" pour instituf<br />

eurs secondaires ä St-Galt, des sections de p gdagogie<br />

de Coire et de Schiers, du progymnase et de Vdcole<br />

supgrieure des jeunes filles de Neuchatel et du gymnase<br />

communal de La Chaux-de-Fonds.<br />

13) 726 dlkes des sections de pdcl,agogie de Soleure et de<br />

Schaff house, de la „Kant.-Sch. Lehramtsschule" pour<br />

instituteurs secondaires ä St - Galt, des sections de<br />

p gdagogie de Coire et Schiers, du progymnase de Neuchdtel<br />

et du gymnase communal deLa Chaux-de-Fonds.<br />

14)College classique cantonal correspondant aux colUdges<br />

conzmunaux, qui figurent dans les gcoles secondaires.<br />

15)Le college classique cantonal et le colVdge scientifique<br />

cantonal ont dtd comptis, en 1908, comme dcoles secondaires.<br />

16) Ycompris le nombre d'drdves de la section de pddagogie<br />

2 Non compris 76 maitres auxiliaires.<br />

• Non compris 58 maitres auxiliaires.<br />

nNon compris 4 maitres auxiliaires.<br />

Y compris les maitres auxiliaires.<br />

o Non compris 10 maitres auxiliaires.<br />

o Non compris 9 maitres auxiliaires.<br />

o Non compris 12 maitres auxiliaires.


F<br />

[<br />

1<br />

234 XIII. Unterricht, Erziehung. — XIII. Instruction, ducation.<br />

5. Lehrerbildungsanstalten 1909 und 1910.<br />

5. Ecoles normales en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Anstalten<br />

Ecoles<br />

Männlich<br />

Gartons<br />

Schüler — Elhys<br />

Weiblich<br />

Eitles<br />

Total<br />

Lehrpersonal — Corps enseignant<br />

Männlich<br />

Instituteurs<br />

Weiblich<br />

Institutrices<br />

Total<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

2 3 1 4 5 7 8 1 9 I 10 12 13 14 15<br />

a. Kantonale oder Gemeinde-Anstalten. a. Ecoles cantonales ou communales.<br />

Zürich . 2 2<br />

Bern 6 6<br />

Luzern . 2 2<br />

Schwyz .<br />

Fribourg 2 2<br />

Solothurn<br />

Basel 2 2<br />

Schaffhausen 1<br />

St. Gallen . 2 2<br />

Graubünden.<br />

Aargau . 2 2<br />

Thurgau .<br />

Tessin . 2 2<br />

Vaud 2 2<br />

1 Valais . 3 3<br />

Neuchätel 4 4<br />

Genve . 2 2<br />

Total a 36 36<br />

213<br />

239<br />

218<br />

200<br />

193<br />

168<br />

174<br />

163<br />

406<br />

407<br />

392<br />

362<br />

31<br />

43<br />

31<br />

43<br />

78 81 63 71 141 152 22 22 5<br />

40 45 — — 40 45 7 5<br />

109 9 9 86 86 195 185 15 15<br />

98 92 23 23 I 2 I I I 5 — kiastlitabin: —<br />

clantons-<br />

Rüttle<br />

20 28 I1 5 III 135 139 %%er- 1) 9 LsTrateer-<br />

25 18 20 22 45 40 16 16<br />

122 113 20 21 142 134 29 1 29 2<br />

173 172 10 4 183 176 29 16 I<br />

96 99 107 99 203 198 25 26 3<br />

74 70 12 13 86 83 6 6<br />

4<br />

20<br />

53 46 83 72 136 118 12 12 8<br />

114 123 115 129 229 252 24 24 4<br />

62 59 64 58 126 117 12 12 II<br />

36 49 121 153 157 202 50 47 19<br />

53 49 174 II() 227 15 9 67 54<br />

1,605 1,561 1,37 4 1,309 2,97 9 2,870 388 367 67<br />

---1<br />

3<br />

Io<br />

5<br />

2<br />

2<br />

8<br />

4<br />

15<br />

17<br />

27<br />

94<br />

35 341<br />

53 53 1<br />

27 27<br />

7 51<br />

15 15<br />

s.Kantons<br />

schale<br />

s Töchtersehnte.<br />

1) 9<br />

16 16<br />

31 31<br />

30 17<br />

28 28<br />

6 6<br />

20 20 '<br />

28 28<br />

2)23 27<br />

69 64<br />

67 81I<br />

2)455 461<br />

b. Private Anstalten. b. Ecoles libres.<br />

Zürich<br />

Bern<br />

Luzern<br />

Schwyz<br />

Obwalden .<br />

Nidwalden .<br />

Zug<br />

Graubünden.<br />

Tessin . .<br />

Total b<br />

Total a<br />

Gesamt-Total<br />

1909<br />

Total gMral)<br />

Gesamt-Total 1 1910<br />

Total g6a&al J<br />

1<br />

2<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2<br />

1<br />

1<br />

76<br />

82<br />

—<br />

—<br />

74<br />

82<br />

—<br />

—<br />

—<br />

91<br />

48<br />

61<br />

--<br />

91<br />

48<br />

6o<br />

76<br />

173<br />

48<br />

61<br />

74<br />

173<br />

48<br />

6o<br />

14<br />

24<br />

—<br />

2<br />

13<br />

21<br />

—<br />

2<br />

—<br />

II<br />

io<br />

10<br />

2<br />

5<br />

io<br />

10<br />

1 14<br />

1 2 — — ii 10 1 1 Io — — 5 5 5 5<br />

2 — — — II — II — — — 4 — 4 — J<br />

4 4 50 42 167 195 217 237 12 12 33 27 45 39<br />

I 1 54 49 — -- 54 49 8 8 — — 8 8<br />

2 2 — — 41 38 41 38 -- — 8 8 8 8<br />

14 13 262 247 430 442 692 689 6o 56 81 67 141 123<br />

36 36 1,605 1,561 1,374 1,309 2,9 7 9 2,870 388 367 67 94 455 462<br />

49 1,8o8 1,751 3,559 423 161 J 584<br />

1<br />

1 lj<br />

59 1,867 1,804 3,671 448 148<br />

1 59 6<br />

.<br />

,, 1<br />

35<br />

io<br />

22<br />

15<br />

26<br />

10<br />

I2;<br />

1) Dazu kommt das Lehrpersonal der Töchterschule.<br />

2) Dazu kommt das Lehrpersonal des Lehrerinnenseminars Brig.<br />

1)En plus, le corps enseignant de 'Wolf supdrieure de filles.<br />

2) En plus, le corps enseignant du s -Cininaire, ä Brigue.


XIII. Unterricht, Erziehung. - Instruction, iducation. 235<br />

6. Landwirtschaftlicher Unterricht. - 6. Enseignement agricole.<br />

Schulen -- Ecoles<br />

Schiller<br />

im Jahre<br />

1 910<br />

Eleves<br />

en<br />

Auslaben er<br />

Kantone<br />

1910<br />

D6penses<br />

des<br />

cantons<br />

Bundessubventionen<br />

Subventions ffflrales<br />

1910 1909 1908 1907<br />

1910 1.910<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1<br />

2<br />

3 4 5 6 7<br />

a. Theoretisch-praktisch-landwirtschaftliche Schulen.<br />

a. Ecoles d'agriculture avec enseignement tMorique et pratigue.<br />

Strickhof bei Zürich - Strickhof pres Zurich . 69 27,088 13,544 12,564 10,35! 10,400<br />

Rütti bei Bern - Rütti pres Berne . . . . 70 30,784 15,392 16,408 16,529 25,537<br />

Cernier (Neuenburg) - Cernier (Neuchätel) . 28 33,022 36,511 35,803 16,204 15,849<br />

Gartenbauschule Genf - Ecole d'horticulture ä<br />

Geneve 33 31,628 15,824 15,602 15,185 14,398<br />

Obst-, Wein- und Gartenbauschule Wädenswil -<br />

Ecole d'arboriculture, de viticulture et d'horticulture<br />

ä Wadensied II 19,609 9,804 9,005 8,4 31 9,121<br />

Ackerbauschule Ecöne (Wallis) - Ecole pratique<br />

d'agriculture d'Ecöne (Valais) II 17,120 8,560 9,55 1 9,149 9,005<br />

Weinbauversuchsanstalt Lausanne - Station d'essais<br />

viticoles de Lausanne - - 17,611 18,718 -<br />

Weinbauversuchsanstalt in Auvernier (Neuenburg)<br />

Station d' essais viticoles d'Auvernier(Neuchatel) - - 5,418 9,562 13,330<br />

Weinbauversuchsstation Zürich-Station d'essais<br />

viticoles de Zurich - - 478 695<br />

Weinbauversuchsstation Lenzburg-Aarau - Station<br />

d'essais viticoles de Lenzbourg-Aar au . - - 950 663 -<br />

Weinbauversuchsstation Twann-Bern - Station<br />

d'essais viticoles de Douanne-Herne . . . . - -- 2,000 3,500<br />

222 159,251 7 9,625 205,3 90 108,987 87,640<br />

b. Landwirtschaftliche Winterschulen. - b. Ecoles agricoles d'hiver.<br />

1<br />

Winterschule Langenthal - Ecole de Langenthal 38 6,508 3,254 3,145 3,321 2,507 „<br />

Winterschule Münsingen -- Ecole de Münsingen 34 6,720 3,360 2,954 1,423 -<br />

,<br />

.A renenberg (7'hurgovie) 70 23,079 20,540 10,47 1 9,940 9,059<br />

Winterschule Strickhof mit Filiale Winterthur -<br />

Strickhof pres Zurich avec 'Wie annexe, ü W'thour 53 23,544 6,772 6,282 7,809 5,744<br />

Winterschule Sursee - Ecole de Sursee . . . I I0 21,201 10,600 10,715 10,499 9,854<br />

Winterschule Perolles - Ecole de P&olles . . 59 . 20,206 10,103 9,500 8,691 9,341<br />

Winterschule Brugg - Ecole de Brugg . . . 106 24,182 12,091 12,292 12,346 11,544 '<br />

Winterschule Lausanne - Ecole de Lausanne . 33 20,115 10,058 9,628 8,999 8,869<br />

Winterschule Rütti - Ecole de la Rütti . . 120 25,313 12,656 10,462 9,026 10,191<br />

Winterschule Custerhof -- Ecole de Custerhof 75 24,571 32,285 11,869 10,468 9,057<br />

Winterschule Plantahof - Ecole de Plantahof 56 23,461 11,730 11,712 11,260 10,497<br />

Winterschule Pruntrut - Ecole de Porrentruy 34 6,543 3, 2 7 1 3,966 3,479 3,564<br />

Winterschule Genf - Ecole de Geriere . . . 15 6,940 3,470 3,405 3,270 3,200<br />

Winterschule Schaffhausen- Ecole de Schaffhouse 27 6,719 3,360 2,788 - -<br />

Winterschule Solothurn - Ecole de Soleure . 44 13,517 6,759 - - -<br />

874 240,619 120,309 109,189 100,531 94,027<br />

c. Molkereischulen. - c. Ecoles laittires<br />

Rütti (Bern) - Rütti (Berne) 50 30,018 15,009 1 4,559 1 4,268 13,417<br />

PArolles (Freiburg) - P&olles (Fribourg) . . 26 20,704 10,352 10,500 9,750 9,750<br />

Moudon (Waadt) - Moudon (Fand) . . . . 20 16,017 8,009 7,385 6,074 5,851<br />

96 66,739 33,370 32,444 . 30,092 29,018


I<br />

23 6<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruction, klucation.<br />

7. Die kommerzielle Berufsbildung in der Schweiz 1910.<br />

Enseignement commercial en 1910.<br />

A. Handelsschulen. - A. Ecoles de commerce.<br />

Städte - Villes<br />

Total<br />

Ausgaben<br />

De'penses<br />

totales<br />

Fr.<br />

Schalgeller<br />

Ecolages<br />

Fr.<br />

Bundesbeitrage<br />

Sub -<br />

ventions<br />

ffflrales<br />

Fr.<br />

Schülerzahl<br />

Nombre<br />

d'Neres<br />

1 2 3 4 5<br />

1. Handelshochschulen. - 1. Ecoles de hautes<br />

6tudes commerciales.<br />

Fribourg (Universitd) 18,143 1,170 5,658 37<br />

Neuchätel (Universitd) 10,350 3,450 24<br />

St. Gallen (Akademie) 114,597 13,693 31,434 137<br />

Zürich (Universität) 35,007 1,000 11,359 I Io<br />

2. Höhere Handelsschulen. - 2. Ecoles suprieures<br />

de commerce.<br />

Aarau 27,371 310 9,020 49<br />

Basel 66,499 22,167 167<br />

Basel 23,949 7,983 49<br />

Basel 24,615 8,205 104<br />

Bellinzona 73,203 4,460 22,914 133<br />

Bern 50,528 5,835 14,898 115<br />

Bern 45,513 6,290. 13,074 129<br />

Biel 21,711 2,460 6,417 48<br />

Burgdorf 9,934 585 2,882 18<br />

Chaux-de-Fonds 55,915 3,100 18,816 127<br />

Chur 24,195 1,768 7,475 51<br />

Chur 15,715 5,239 74<br />

Fribourg 29,013 575 9,426 8o<br />

1 Fribourg 22,025 4,480 5,648 50<br />

Gen&ve 103,680 22,526 27,051 201<br />

1 GmAve 46,256 5,694 13,521 85<br />

i Lausanne 229,145 50,054 54,661 447<br />

Locle 18,855 6o 6,265 54<br />

Lugano 27,104 1,245 8,619 32<br />

Luzern 36,769 325 12,148 68<br />

Luzern 20,825 357 6,823 43<br />

Neuchätel 322,166 144,162 49,980 731<br />

Neuenstadt 5,162 470 1,564 33<br />

St. Gallen 65,772 3,944 20,032 121<br />

St. Gallen 50,596 163 16,314 74<br />

St. Immer 17,377 I,950 5,143 30<br />

Solothurn 26,623 311 8,770 106<br />

Winterthur I 39,893 4,165 11,909 48<br />

Zug 13,050 4.350 36<br />

Zürich 160,700 20,202 46,832 307<br />

Zürich 71,043 66o 23,000 152<br />

I<br />

Total 1910 1,923,299 302,014 523,047 4,070<br />

1909 1,752,063 2 95,702 472,257 _ 3,937<br />

1908 1,638,259 270,691 427,798 3,62o<br />

1907 1 ,424,957 239,036 376,862 3,182


XIII. Unterricht, Erziehung. - X///. Instruction, ducation. 237<br />

B. Das kaufmännische Fortbildungsschulwesen.<br />

B. Enseignement commercial complementaire.<br />

1. Schweizerischer kaufmännischer Verein. - 1. Soci6t6 suisse des commer rants.<br />

a. Zentralkomitee. - a. Comit6 central.<br />

Bundesbeitrag<br />

Subv ent.<br />

Zentralsekretariat des Schweiz. Kaufmännischen Vereins -- Secraariat central de la Fr.<br />

societe suisse des commermnts 8,000. --<br />

Bibliotheken und Vorträge der Vereine - Bibliotheques et conMrences des sections 8,448. -<br />

Kaufmännische Lehrlingsprüfungen - Examens d'apprentis 9,054 . --<br />

Ferienkurse - Cours de vacances 700. -<br />

Preisaufgaben - Travaux de concours 555 . -<br />

Spezialbeiträge an verschiedene Vereine - Contributions speciales de diverses socieMs 2,000. --<br />

Studien- und Reisestipendien - Bourses pour voyages d'itudes 25,995.<br />

Inspektionen - Inspections<br />

-<br />

Total 1910 56,874. -<br />

„ 1909 63,902. --<br />

2<br />

Ortschaften - Local iMs<br />

h. Sektionen. - b. Sections.<br />

Kanton<br />

du<br />

canton<br />

Beiträge von<br />

Subventions<br />

Gemeinde<br />

de la<br />

commune<br />

Handels=<br />

stand<br />

du<br />

commerce<br />

Ecolag es<br />

Gesamtausgaben<br />

für das<br />

Bildungswesen<br />

Total des<br />

Wpenses.<br />

pour l' enseig<br />

ne-<br />

?tient<br />

Schulgelder<br />

Bundesbeitrag<br />

Subventions<br />

fldb-ales<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

2 3 4 5<br />

Aura u 14,107 66o 2,215 2,237<br />

Arbon 4,117 994 300 400<br />

Baden 7,816 430 1,000 1,041<br />

Balsthal 766 150 165<br />

Basel 65,055 15,000 3,130<br />

Bellinzona 3,634 360 300 500<br />

Bern .. 52,645 17,000 8,000 4,900<br />

Biel 13,122 4,900 3,500 425<br />

Bremgarten 572 6o 150 81<br />

Brig 931 20o<br />

Bulle '285<br />

Burgdorf 9,953 3,600 1,400 1,315<br />

Chaux-de-Fonds 5,563 300 720<br />

Chiasso 4,411 520 3co 120<br />

Chur 4,996 900 1,200 850<br />

Davos 2,102 400 300 144<br />

Delemont 2,318 550 500 20<br />

Diessenhofen 1,295 697 50<br />

Flawil 1,552 272 100<br />

255<br />

500<br />

Frauenfeld 3,189 940 350 19 3<br />

Freiburg 1,866 150 100<br />

Frutigen 469 36o 50 50<br />

Glarus 5,803 500 500 1,105<br />

Gossau 950 216 15o<br />

Grenchen 341 85<br />

Herisau 4,485 953 600 500<br />

Herzogenbuchsee 2,131 600 200 50<br />

Hochdorf 1,205. 200 350<br />

Horgen 3,196 990 300<br />

Interlaken 3,430 1,650 600 545<br />

Kreuzungen 3,957 1,166 505 96o<br />

Langenthal 10,121 3,800 1,65o 1,270<br />

Fortsetzung folgende Seite. - Suite ä la page suivante.<br />

6<br />

2,415<br />

1,175<br />

2,806<br />

II0<br />

19,320<br />

900<br />

4,137<br />

474<br />

142<br />

342<br />

II0<br />

689<br />

2,057<br />

730<br />

1,356<br />

408<br />

177<br />

419<br />

358<br />

866<br />

20o<br />

958<br />

508<br />

171<br />

996<br />

115<br />

308<br />

1,248<br />

320<br />

836<br />

750<br />

Schälerzahl im<br />

November 1910<br />

.Maximum<br />

d' 67,ves atteint<br />

au mois de novembr<br />

e 1910<br />

Mannt<br />

masc.<br />

Weibl.<br />

Total<br />

7 8 9 10<br />

6,000 129 21 150<br />

1,000 39 II 50<br />

2,350 I1 7 15 132<br />

22o 44 2 46<br />

25,333 805 46 851<br />

1,550 82 27 109<br />

16,404 615 187 802<br />

4,216 193 15 208<br />

130 21 28<br />

350 30 32 62<br />

165 24 4 28<br />

3,220 115 24 139<br />

1,900 128 41 169<br />

2,395 66 16 82<br />

685 55 35 90<br />

790 67 29 96<br />

714 40 2 421<br />

Ioo 12 9 21<br />

300 17 18<br />

700 43 13 561<br />

800 32 9<br />

26 6<br />

411<br />

32<br />

2,500 48 28 761<br />

70 18 16 341<br />

8o 29 21 501<br />

1,000 43 13 56<br />

672 14 14;<br />

250 24 5 291<br />

540 26 8 34;<br />

1,037 39 35 741<br />

550 59 5 64<br />

3,149 79 21 I0


1<br />

238 XIII. Unterricht, Erziehung. - Instruction, &lucation.<br />

I<br />

Ortschaften - Localitgs<br />

Gesamtausgaben<br />

Beiträge von - Subventions<br />

Bundesbeitrag<br />

hör das<br />

Bildangs•<br />

sei.<br />

wese<br />

Handels-<br />

Gemeinde<br />

Kanton<br />

stand gelder<br />

Total des<br />

dipenses du de la<br />

du Ecolages ventions<br />

pour l' encanton<br />

cmmune<br />

com-<br />

Schülerzahl im<br />

November 1910<br />

Maximum<br />

(i'd ves atteint<br />

au ',lois de<br />

Sub- novembre 1910<br />

fAdb'ules Männl. Weiht.<br />

seigne-<br />

merce<br />

enent masc. fem.<br />

Total<br />

Fr. Fr Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Fortsetzung - Suite<br />

L angnau 3,958 800 800 400 363 1,199 22 9 31<br />

Laufen . . 2,178 600 100 250 121 686 10 6 16<br />

Lausanne 8,707 7oo 12,00 - 2,954 3,300 309 160 469<br />

Lenzburg ' 3,004 180 100 502 1,375 640 43 - 43 i<br />

Liestal • 4,495 200 500 1,200 1,289 1,100 52 5 571<br />

Locarno • 5,083 500 525 290 767 2,600 111 7 9 190 i ,<br />

London . . . . . . 1,612 - - - 284 1,000 16 - 16<br />

Lugano .... . • 4,799 422 30o - 1,951 2,000 76 85 1611<br />

Luzern . . . . . . 37,216 4,000 5,000 700 8,205 17,460 341 209 550<br />

Lyon 1,020 - -- -- 136 600 19 - 19<br />

Marseille 1,883 - - -- 459 1,412 29 -- 29<br />

Mailand 3,674 -- -- 509 1,222 1,700 74 - 74<br />

Montier 1,676 600 530 50 200 495 28 2 3o<br />

Neuchätel 5,325 100 400 400 I,II0 2,800 141 6 1471<br />

Nyon 2,462 - 400 Io5 665 1,200 85 3 8 123<br />

Olten . . . . . 7,387 854 1 ,5 00 571 1,810 1,800 108 44 152<br />

Payerne 1,386 142 100 150 678 300 40 29 69<br />

Porrentruy . . . . . 3,563 1,100 1,000 150 329 1,078 61 12 73<br />

Rapperswil . . . . 2,979 480 1,150 100 613 550 30 14 44<br />

Rheineck 1,254 289 2o0 6o 316 350 25 19 44<br />

Rheinfelden 2,183 140 200 400 900 500 79 25 104<br />

Romanshorn 2,375 816 2oo 100 977 200 48 19 67<br />

Rorschach 3,663 555 300 490 931 1,330 83 2 7 II°<br />

R Ui 2,482 1,064 300 300 734 100 35 10 45<br />

St. Gallen 67,797 5,000 14,601 6,740 7,212 33,500 5 68 71 639<br />

4,300 1,450 600 505 360 1,313 65 53 118<br />

St-Imier<br />

Schaffhausen 14,420 1,80o 1,800 1,858 4,142 4,450 1 74 32<br />

206<br />

Schönenwerd 2,283 311 600 470 293 56o 40 12 52<br />

Siders 499 150 - - 291 100 51 5 56<br />

Sion<br />

1,229 400 10o - 368 340 40 14 54<br />

Solothurn<br />

5,846 750 1,050 480 910 2,350 83 ii 94<br />

Steckborn<br />

1,411 284 200 337 32o 180 30 6 36<br />

Teufen 2,355 - 270 312 600 62 10 72<br />

Thalwil 2,783 1,011 250 350 429 72o 21 20 41<br />

Thun 6,119 2,000 1,000 400 981 1,713 93 5 9 152<br />

Thusis<br />

227 - - - 140 85 24 4 28<br />

Uster . . .. . . . 2,433 67o 350 340 507 43o 34 16 50<br />

Uzwil 1,707 367 133 - 778 400 32 15 47<br />

Val-de-Travers . . . . 2833 50 150 300 859 1,300 82 76 158<br />

Wädenswil 2,437 8o5 260 213 932 250 48 16 64<br />

Wattwil 2,306 416 150 - 882<br />

8.°° 45 10 55<br />

Weinfelden 1,894 625 - - 1,009 125 57 I o 67<br />

Wil 3,572 697 225 225 925 1,420 38 9 47<br />

Winterthur 24,945 4,962 3,000 3,211 5,853 7,200 239 1 240<br />

Wohlen 2,435 130 200 515 498 900 4o<br />

10 50<br />

Zofingen 5,227 280 400 1,045 1,932 1,475 72 5 77<br />

Zug 2,333 400 100 88o 461 450 32 5 37<br />

Zürich 149,103 21_,518 24,000 9880 38,000 52,000 1,1 48 75 1,223<br />

Zürichsee recht. Ufer . . 3,687 1,4 71 35o 390 815 62o 26 19 45<br />

Total 664,928 116,842<br />

1910 89,394 57,062 143,740 236,951 8,088 2,066 10,154<br />

L<br />

" 1909 621,335 261,479<br />

129,265 225,175 7,781 1,896 9,077


n<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruction, iducation. 239<br />

c. Vereinzelte Vereine und Fortbildungsschulen der Gemeinden.<br />

Ortschaften - LocaliMs<br />

c. Sode& isoldes et dcoles comptdmentaires communales.<br />

Beiträge von<br />

S ubv<br />

entions<br />

Sehe!. Sa<br />

gelder<br />

Gesamtausgaben<br />

für das<br />

Bildungswesen<br />

Total des<br />

Bundes-<br />

beitrag<br />

Sub-<br />

Handelsstanven-<br />

Gemeinde<br />

Kanton<br />

depenses de la Eco- tions<br />

pour l'en-<br />

du<br />

du commune<br />

l fieM"<br />

seigne-<br />

ment<br />

canton<br />

commerce<br />

la es<br />

rales<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

Schülerzahl im<br />

November 1910<br />

Maximum<br />

dile'ves ' atteint<br />

au mois de<br />

novembre 1910<br />

Männl.<br />

masc.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

1<br />

Aigle (Handelsverein - Socie76<br />

commerciale) 1,463 350 400 250 20 481 69 8 . 77<br />

Altstätten (Gemeinde - Coinraune)<br />

. ...... . 498 103 - 200 ISO 102 21 13 34<br />

1 Amriswil (Gemeinde - Commune)<br />

2,374 978 551 - 81 764 24 1 25<br />

Basel (Handelsw. Kurse -<br />

CO20'8 coinmerciaux) . . . 8,o27 5,351 -<br />

- - 2,676 128 13 343<br />

Bern (Angestelltenverband -<br />

SoeMM des employes) . . 5,186 800 600 335 2,024 1,400 83 55 138<br />

Bex (Handelsverein - SocMM<br />

commerciale) . . . . . 609 160 150 20 85 165 IS 23 41<br />

Brugg (Geschäftsreisendenverein<br />

- SociW de voyageurs<br />

de commerce 2,341 120 350 96o 665 550 31 II 42<br />

1 Cernier (Gem. - Commune) . 350 70 165 _ _ - 117 1 1 - I1<br />

Chaux-de-Fonds (Gemeinde -<br />

CO»tli7tole) 1,250 210 350 - 430 280 - 87 87<br />

1 Cossonay (Gern. - Commune) 337 46 46 -- 200 45 17 3 20<br />

Fleurier (Gern. - Commune) 1,458 259 801 280 393 63 39 102<br />

Fribourg (Kanton - Canton) 5,482 3,5 89 - - -- 1,794 40 -- 40<br />

; Crenve (Coramisgesellschaft -<br />

Commis) 8,431 600 5oo 3,628 3,300 37 2 1 70 542<br />

1 Lausanne (Junge Kaufleute -<br />

Jeunes comm3rvants). . . 9,717 3,200 2,600_ 2,856 2,850 285 134 419<br />

Lausanne (Stenographenverein<br />

- Stecnographes) . . . . 1,676 250<br />

300 5 00 395 415 20 65 85<br />

Lichtensteig (Gemeinde -<br />

Commune) 1,165 305 605 - _ 255 39 6 25<br />

Locle (Fachbildungswesenverein<br />

-SocW1 pourl'enseignement<br />

professionnel) . . . 3,347 702 638 50o 587 920 1 77 99 276<br />

Montreux ( Handelsverein --<br />

SocieW commerciale) . . . 6,142 2,600 950 903 1,000 1,714 204 260 464<br />

Paris (Schweiz. Kaufm. Klub -<br />

Cercle commercial suisse) . 20,452 - - - 4,937 8,987 212 - 212<br />

Schwyz (Gern. - Commune) 490 250 -- 100 -- 164 14 - 14<br />

St. Gallen (Gern. - Commune) 19,572 3,322 8,062 __ 2,648 5 , 540 - 270 270<br />

Ste-Croix (Gern. - Commune) 625 195 197 -- 38 195<br />

22 - 22<br />

, Stein a. Rh. (Gemeinde-<br />

Commune)<br />

900 200 - 300 26 16 42<br />

400 --<br />

Tramelan (Gemeinde - Commune)<br />

6,229 1 ,94 5 2 ,1 34 - 2,050 65 37 102<br />

Vallorbe (Handelsv. - Soc.<br />

commerciale) 551 165 171 - 5o 266<br />

I0 -<br />

10<br />

Vevey (Handelsverein - Soc<br />

commerciale 8,972 2,900 800 171 2,851 2,040 382 433 825<br />

Wetzikon (Verein - Sociffl) 2,261 664 200 345 436 609 35 8 43<br />

Yverdon (Gern. - Commune) 4,958 1,388 1,386 - 796 1,388 99 71 170<br />

Total 1910 324,863 27,722 22,156 4,264 24,367 39,66o 2,447 1,822 4,269<br />

54,142<br />

Ileibl.<br />

fem.<br />

Total<br />

» 1909 95,367 42,241 23,204 32,861 2,385 1,584 3,969


240 xiii. Unterricht, Erziehung. — Instruction, ducation.<br />

8. Die gewerbliche und industrielle Berufsbildung in der Schweiz<br />

1889-1910.<br />

8. Enseignement professionnel et industriel, 1889 it 1910.<br />

a. Beiträge an Berufsbildungsanstalten.<br />

a. Subventions allouees aux etablissements d'enseignement professionnel.<br />

Jahre<br />

Annees<br />

Zahl der<br />

subventionierten<br />

Bildungsanstalten<br />

Nombre<br />

des<br />

e"tablissements<br />

.mbventionne's<br />

Gesamtausgaben<br />

De"penses totales<br />

Fr.<br />

Beiträge von Kantonen,<br />

Gemeinden,<br />

Korporationen und<br />

Privaten<br />

Subventions des<br />

cantons, communes,<br />

corporations et<br />

particuliers<br />

Fr.<br />

Bundesbeiträge<br />

Subventions<br />

Lederales<br />

Fr.<br />

2 3 4 5<br />

1889 125 1,390,702. 29 814,696. 7 7 322,364. —<br />

1890 132 1,399,986. 67 773,614. 30 341,542. 25<br />

1891 139 1,522,431. 10 851,567. 67 3 63,757 . --<br />

1892 156 1,750,021. 99 954,299. 70 403,77 1.<br />

1893 1 77 1,764,069. 52 981,137. 12 447,47 6.<br />

1894 185 1,994,389. 68 1,118,392. 43 470,399 .<br />

1895 203 2,203,133. 29 1,265,635. 66 5 6 7,75 2.<br />

1896 216 2,696,197. 79 1,472,707. 42 6 3 2 ,957 .<br />

1897 212 2,608,270. 06 1,511,166. 47 6 73,902.<br />

1898 226 2,759,366. II 1,599,127. 47 7 12,285. --<br />

1899 242 2,838,717. 99 1,634,315. 43 786,229. -<br />

1900 250 2,884,874. 42 1,694,654. 54 8 3 1 ,999 . --<br />

1901 270 3,198,143. SO 1,925,422. 57 912,167. -<br />

1902 298 3.547,241. 3 0 2,097,690. 20 980,077. --<br />

1903 308 3,889,845. 1 3 2,261,239. 22 2 ,0 79,974 . --<br />

1904 318 3,943,327. 73 2,253,536. 18 1,083,496. -<br />

1905 330 4,008,144. 67 2,285,528. 27 1,100,133. -<br />

1906 339 4,030,556. 16 2,321,213. 92 1,092,278. --<br />

1907 345 4,329,453. 86 2,456,244. 53 1,170,435.<br />

1908 367 4,686,748. 97 2,633,822. 53<br />

1909 381 4,798,525. 3 0 2,738,930. 57 2,302,284. -<br />

1910 39 1 5,040,430. o6 2,892,47°. 98 1,376;807. --<br />

b. Beiträge an die Anstalten für hauswirtschaftliche und<br />

berufliche Bildung des weiblichen Geschlechts.<br />

b. Subventions allouees aux etablissements d'enseiqnement professionnel<br />

et d'economie domestique ä l'usage du sexe feminin.<br />

1902 214 968,795. 30 435,897. 25 200,747- —<br />

1903 242 976,287. 10 451,621. I0 211,550. --<br />

1904 275 1,057,230. 23 495,5 24 . 18 236,674.<br />

1905 286 1,198,626. 69 553,956. 62 263,804.<br />

1906 325 1,306,587. 07 623,342. 26 297 i421. 30<br />

1907 352 1,411,886. 07 693,850. 03 325,993.70<br />

1908 384 1,613,555. 58 8041302. 87 373,226. 70<br />

1909 412 1,756, 927. 98 863,580. Io 411,120. --<br />

1910 426 1,877,995. 0! 930,806. 90 450,270. -


XIII. Unterricht, Erziehung. - Instruction, e'ducation. 2 41<br />

9. Rekapitulation der Staats- und Gemeinde-Ausgaben für das<br />

Unterrichtswesen in den Jahren 1909 und 1910.<br />

9. lUcapitulation des djpenses de 1' Etat et des communes pour<br />

l'instruction publique en 1909 et 1910.<br />

Kantone<br />

Staat<br />

Etat<br />

Gemeinden<br />

Communes<br />

Total<br />

Per<br />

Einwohner<br />

Par habitant<br />

Cantons<br />

1910<br />

Fr.<br />

2<br />

Zürich 6,865,488<br />

Bern . 8,029,215<br />

Luzern 1,074,758<br />

Uri . 80,229<br />

Schwyz 194,702<br />

Obwalden . 51,266<br />

Nidwalden . 26,907<br />

Glarus 246,396<br />

Zug . 198,465<br />

Fribourg. . 1,220,448<br />

I Solothurn . 880,046<br />

Basel-Stadt . 4,786,758<br />

Basel-Land . 5 01 .5 08<br />

Schaffhausen 561,560<br />

Appenz. A.-Rh. 227,964<br />

Appenz. I.-Rh.. 58,500<br />

St. Gallen • . 1,559,183<br />

Graubünden 980,459<br />

Aargau . . 1,505,734<br />

Thurgau . 2,069,706<br />

Tessin 1,061,606<br />

Vaud 3,789,817<br />

Valais 448,061<br />

Neuchätel 1,304,107<br />

Geneye . 3,953,341<br />

1909<br />

Fr.<br />

3<br />

6,432,118<br />

7,545,953<br />

2,064,604<br />

70,331<br />

165,645<br />

47,748<br />

26,907<br />

260,487<br />

173,827<br />

1,195,069<br />

777,666<br />

5,098,617<br />

457,997<br />

511,325<br />

247,514<br />

58,981<br />

1 ,43 1 ,779 1<br />

848,971<br />

2,524,658<br />

973,253<br />

930,660<br />

3,681,887<br />

377,236<br />

1,255,656<br />

3,879,672<br />

1910<br />

Fr.<br />

1909<br />

Fr.<br />

1910<br />

Fr.<br />

1909<br />

Fr.<br />

1910<br />

4 5 6 7 8 9<br />

F r.<br />

1909<br />

8,857,929 8,851,036 25,723,427 15,283,154 81.4 31.3<br />

8,677,397 7,969,751 16,706,612 15,515,704 26.0 24.7<br />

1,711,112 1,716,028 2,785,870 2,780,632 16.7 18.0<br />

70,154 71,356 250,383 141,687 6.8 6.6<br />

295,686 274,915 49 0,3 8 7 440,560 8.4 7.5<br />

78,896 75,370 1 30, 16 2 123,118 7.6 8.0<br />

78,102 95,948 105,009 122,855 7.6 9.1<br />

394,173 450,862 640,569 711,349 19.2 22.7<br />

286,005 327,732 484,470 501,559 17.3 18.9<br />

1,876,143 1,985,643 3,096,592 3,180,712 22.3 23.7<br />

1,488,163 1,336,100 2,3 68,209 2,113,766 20.4 18.9<br />

24,722 22,000 4,811,480 5,120,617 35.7 38.1<br />

641,132 722,647 1,142,640 1,180,644 15.0 16.1;<br />

419,445 409,278 982,005 920,603 21.4 20.8<br />

575,612 587,709 803,576 835,223 13.9 14.9<br />

65,473 57,924 123,973 116,905 8.5 8.4<br />

3,399,367 3,542,636 4,958,550 4,974,415 16.5 17.3 1<br />

1,236,094 1,075,667 2,216,553 1,924,638 19.0 17.4<br />

1<br />

3,451,040 2,901,418 4,956,774 4,426,076 21.6 20.5 I<br />

1,214,026 1,089,928 2,283,732 2,063,181 17.0 17.3 806,420 669,001 1,868,026 1,599,661 12.0 j 10.9<br />

2,947,060 2,942,055 6,736,877 6,623,942 21.3 21.3<br />

1,151,351 1,154,062 1,599,412 1,531,298 12.5 ' 12.7 !I<br />

2,665,093 1,549,843 2,969,200 2,805,499 22.4 20.9<br />

770,670 806,903 4,724,011 4,686,575 30.7 30.4<br />

Fr.<br />

1910<br />

40,676,223<br />

42,181,265 82,857,488 22.2<br />

Total<br />

1 1909<br />

39,038,561<br />

40,685,812 79,724,373 22.2<br />

16


242 XIII. Unterricht, Erziehung. - Xlii. Instruetion, (712,ccation.<br />

1.0. Rekapitulation der Schülerzahlen<br />

10. Rekapitulation du nombre<br />

Zahl der Schüler - Nombre des eleves<br />

Primarschulen<br />

Fortbildungsschulen<br />

Sekundarschulen<br />

Kantone - Cantons Ecoles Ecoles Ecoles<br />

primaires de perfectionnement<br />

secondaires<br />

1910 1909 1910 1) 1909 1) 1910 1909<br />

2 3 4 5 6 7<br />

Zürich 64,564 63,801 2,077 1,183 10,347 2°,049<br />

Bern 109,895 108,960 9,297 8,794 11,259 10,733<br />

Luzern 24,360 22,734 1,947 1,732<br />

Uri 3,555 3,477 406 374 115 121<br />

Schwyz 9,317 9,200 382 375<br />

Obwalden 2,178 2,309 37 27<br />

Nidwalden 2,092 1,927 2 I 83 93 83<br />

Glarus 4,333 4,341 243 227 514 488<br />

Zug 3,896 3,802 217 247 276 304<br />

Fribourg 23,875 23,716 3,082 3,972 562 562<br />

Solothurn 19,018 28,643 1,973 2,102 1,580 1,511<br />

Basel-Stadt 11,322 11,747 565 772 7,387 7,821<br />

Basel-Land '1,668 11,445 1,253 1,288 2,143 1,049<br />

Schaffhausen 6,954 6,840 333 325 1,264 1,209<br />

Appenzell Ausser-Rhodeu 9,044 8,840 788 783 72o 774<br />

Appenzell Inner-Rhoden 2,228 2,332 156 244 21<br />

St. Gallen 40,701 39,783 3,526 3,539 3,434 3,282<br />

Graubünden. 15,479 75,066 275 254 1,190 1,090<br />

Aargau 36,574 35,408 4,768 4,738 5,203 5,178<br />

Thurgau 20,276 20,937 2,532 2,557 1,689 1,631<br />

Tessin 2 1 ,447 20,625 2,820 2,942 1,224 1,117<br />

Vaud 43,386 42,8 10 5,413 4,884 2,303 2,476<br />

Valais 22,121 21,158 3,029 2,938 405 387<br />

Neuchätel 26,985 16,909 440 1,908 1,400<br />

Grenve 13,018 12,780 1,001 989 I , I 00 1,061<br />

(1910 538,286 42,764 56,703<br />

Total<br />

11909 5 29,590 43,675 54,474<br />

1 ) Die nachstehenden Angaben beziehen sich auf die „allgemeinen" Fortbildungsschulen.<br />

1 ) Les donn ges ci-apr -es 81 rapportent aux Jedes "g6n6rales" de perfectionnement.


i<br />

I<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. — XIII. Instruction, ducation. 243<br />

in den Jahren 1909 und 1910.<br />

des aves en 1909 et 1910.<br />

Zahl der Schüler — Nombre des ikves<br />

igrikole<br />

Schulen<br />

Ecoles<br />

d'agriculture<br />

Lehrerseminarien<br />

Ecoles<br />

normales<br />

Industrieschulen<br />

Töchterschulen<br />

Gymnasien<br />

Ecoles<br />

de jeunes filles Gymnases Ecoles<br />

industrielles<br />

Handelsschulen<br />

Ecoles<br />

commerciales<br />

Technische<br />

Lehranstalten<br />

Etablisse-<br />

ments<br />

d'instruction<br />

technique<br />

1<br />

1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909 1910 1909<br />

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21<br />

I.<br />

472 466 235 222 1,020 988 429 388 721 824 141 109 596 658<br />

58o 536 1) 1) 2,146 2,180 238 251 373 336 346 329 881 919<br />

189 200 1) 1) 348 320 373 311 III 103 I10 107 — —<br />

1<br />

— , —<br />

ioi 105 — —<br />

200 96<br />

445 428<br />

II 10 — — 443 422 2)<br />

75<br />

235<br />

73<br />

333<br />

2) _<br />

li i — — — 180 166 2) 2) — — —<br />

2171 237 —<br />

. 1) 1) 1) 1) 1) 1)<br />

___<br />

17 24 41 66 41 24 — — —<br />

195 185; — — I 408 321 273 263 146 127 215 6o 162 168<br />

.<br />

121 115 — — 149 115 120 138 115 99 46 — - —<br />

135 139 496 527 586 587 1,404 2,428 317 212 -- — — —<br />

451 48 — -- 63 75 131 117 — — 23 33 — -<br />

- — — — 242 156 2)<br />

— - - — -<br />

- — 56 126 ioi 2) - _ _ - ___<br />

115 115 1) 1) 243 224 122 116 579 603 82 70 — --<br />

248 242 — — 394 336 335 303 125 118 56 57 —<br />

203 198 27 20 74 72 78 78 49 59 131 132 —<br />

86 83 — — 93 3E00 234 235 -- — 90 65 — —<br />

977 156 — — 278 198 231 267 165 975 — — —<br />

229 252 372 349 439 417 491 354 447 436 68 62 — —<br />

126 117 — — 562 515 2) 2) 2) 2) II 16 — - -<br />

-157 202 56 56 544 475 2)<br />

2)<br />

920 895 33 2 7 28 7 179<br />

227 159 715 700 893 590 2) 23o 324 322 85 94 360 332<br />

3,645 1,901 9,615 4,911 4433 1,437 2,286<br />

3,5 65 1,874 8,931 4,951 4,333 1,161 2,256<br />

1) Bei den Sekundarschulen eingetragen.<br />

2 ) Siehe unter Gymnasien.<br />

1) On a fait rentrer ces donn ges dans les chiffres des gcoles secondaires.<br />

. 2 .) Voir Gymnases.


244 XIII. Unterricht, Erziehung. — Instruction, Mucation.<br />

11. Jährliche Zahl der Studierenden der<br />

11. Nombre des jlves de l'&ole polytechnique<br />

Banschnle<br />

Ecole d'architectes<br />

Ingenieurschule<br />

Ecole de Onie civil<br />

Mech.-technische Schule<br />

Ecole »2&anique<br />

industrielle<br />

Chem.-technische Schule<br />

Ecole<br />

de chineie industrielle<br />

Schuljahre<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Total<br />

Ansländer<br />

Etrangers<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Total<br />

Aasländer<br />

Etrangers<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Total<br />

Ansländer<br />

Etrangers<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Ansländer<br />

Etrangers<br />

Total<br />

3 4 5 1 6 9 10 12 13<br />

1910 /<br />

11 58 18 76 295 72 367 276 256 532 118 io6 224<br />

1909/10 58 18 76 271 78 349 256 275 531 I29 118 247<br />

1908/09 55 16 71 251 71 322 254 275 529<br />

II8 123 241<br />

1907/08 51 15 66 231 6o 291 257 286 543 I05 II5 220<br />

1906/07 6o I0 70 219 65 842 241 290 531 III 114 225<br />

1905/06 61 13 74 232 67 299 253 301 554 118 118 236<br />

1904/05 55 I2 67 225 61 286 261 287 548 128 11 o 238<br />

1903/04 53 8 61 213 70 283 271 251 522 139 IO2 241<br />

1902/03 50 8 58 204 59 263 259 210 469 138 103 241<br />

1901/02 49<br />

I0<br />

59 181 53 234 230 186 416 124 92 216<br />

1900/01 . 58 8 66 135 69 204 212 168 38o I13 99 212<br />

1899/1900. 57 75 6 8o 196 204 157 361 104 109 213<br />

1898/99 58 16 74 I07 73 180 174 148 322 89 III 200<br />

1897/98 44 15<br />

59 102 68 170 193 139 332 78 I05 183<br />

1896/97 40 53 105 73 178 183 139 322 76 91 167<br />

1895/96 36 I2 48 103 74 177 172 151 323 63 76 139<br />

1894,95 26 I3 39 102 96 198 167 I2I 288 67 71 138<br />

1893/94 28 II<br />

39 98 94 192 153 109 262 71 63 134<br />

1892/93 28 I3 91 103 194 133 114 247 72 74 146<br />

1891/92 27 15 42 73 96 169 125 I13 238 73 93 166<br />

1890/91 28 16 44 65 105 170 104 I06 210 5 8 oo 158<br />

1889/90 1 9 15 34 58 105 163 77 I03 180 54 93 147<br />

1888;89 1 4 6 20 53<br />

III 164 69 123 192 53 104 157<br />

1887/88 8 14 22 38 95 133 52 120 172 65 96 161<br />

1886/87 II 14 25 26 78 104 56 96 152 55 78 133<br />

1885/86 10 II 2I 30 57 87 54 65 119 47 72 I19<br />

1884/85 I0 24 32 58 90 49 48 97 56 66 122<br />

1883/84 22 8 30 31 61 92 38 50 88 6, 58 I19<br />

1882/83 25 6 31 37 64 IOI 33 55 88 54 38 92<br />

1881/82 24 3 27 35 78 I13 32 57 89 57 32 89<br />

1880/81 21 4 25 29 86 115 43 64 I07 58 28 86<br />

1879/80 22 4 26 50 85 135 50 76 126 51 30 81<br />

1878/79 2I I0 3I 59 102 161 6o 74 134 47 22 69<br />

1877/78 27 II 38 77 I2I 198 67 78 145 47 37 84<br />

1876/77 27 II 38 WI 152 253 75 82 157 49 31 8o<br />

1875/76 22 13 35 1o8 188 296 86 75 161 33 31 64<br />

1874/75 16 12 28 105 I95 300 84 66 15o 35 34 69<br />

1873/74 12 I3 25 83 204 287 72 66 138 41 47 88<br />

1872/73 9 13 22 71 189 260 61. 63 124 47 47 94<br />

1871/72 II _ II 22 6o 202 262 62 73 135 41 50 91<br />

-.--<br />

* Die in Klammern gesetzten Zahlen bedeuten die die Kulturingenieurschule besuchenden Schüler und<br />

es sind dieselben in der vorangesetzten Zahl nicht mitenthalten.


I<br />

XIII. Unterricht, Erziehung. — XIII. Ins.truction, tducation. 245<br />

eidgen. polytechnischen Schule 1871-1911.<br />

Mdjrale, par annjes scolaires, de 1811 it 1911.<br />

Forstschule<br />

Ecole forestiere<br />

Ausländer<br />

Etrangers<br />

Au'<br />

länder<br />

Etrangers<br />

Total<br />

Landwirtschaftliche<br />

Schule*)<br />

Ecole d'agriculture *)<br />

Total<br />

VI. Abteilung,<br />

Schule für Fachlehrer<br />

Section pMagogique<br />

Total<br />

Zusammen<br />

Total genoral<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

insländer<br />

Etrangers<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

Ansländer<br />

Etrangers<br />

Schweizer<br />

Suisses<br />

1<br />

Total<br />

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 25 26<br />

Annes<br />

scolaires<br />

37 — 37 37 ( 12 ) 7( i ) 44 ( 1 3) 34 6 40 867 466 1333 1910/11<br />

32 2 34 37 ( 1 5) 7 (2 ) 44 ( 1 7) 38 9 47 836 509 1345 1909/10<br />

37 3 40 45 ( 1 9) 9 (5) 54(24) 42 13 55 821 515 1336 1908/09<br />

35 1 36 44(13) 9(5) 53(18) 46 12 58 782 503 1285 1907/08<br />

38 1 39 45( 1 5) 1.0 (6) 55(21 ) 42 14 56 771 510 1281 1906/07<br />

33 — 33 47(29) 10(2) 57(21) 40 II 51 803 522 1,325 1905/06<br />

30 -- 3o 40(18) 11(7) 51(25) 41 7 48 798 495 12 93 1904/05<br />

30 -- 3o 43(17) 8(5) 51(22) 41 12 53 8o7 456 1263 1903/04<br />

28 1 29 36 (12) 10 (5) 46 (17) 37 9 46 764 405 1169 1902/03<br />

33 1 34 46 ( 1 4) 9( 1 ) 55( 1 5) 30 6 36 707 358 1o65 1901/02<br />

34 I 35 43( 12) 7(3) 50 ( 1 5) 35 7 42 642 362 1004 1900/01<br />

37 -- 37 50(13) 5(1) 55(14) 39 17 56 620 387 1007 1899/1900<br />

34 1 35 47(11) 10(3) 57(14) 33 20 53 553 382 935 1898/99<br />

28 1 29 37 (8) 7(1) 44 (9) 32 13 45 522 349 871 1897/98<br />

28 2 30 19 (9) 10 (3) 29( 12) 25 25 50 485 356 841 1896/97<br />

25 z 27 13 (9) 1i ( — ) 24 (9) 20 20 4o 441 346 787 1895/96<br />

25 2 27 15 (8) II(1) 26 (9) 21 II 32 431 326 757 1894/95<br />

19 1 20 13 (6) 12(2) 25 (8) 23 17 40 411 309 720 1893/94<br />

1 1 19 14 (3) 17(3) 31 (6) 18 23 41 377 348 725 1892/93<br />

16 -- 16 21 (3) 14(I) 35 (4) 21 12 33 359 344 703 1891/92<br />

18 2 20 24 (2) I I (I) 35 (3) 29 7 36 328 348 676 1890/91<br />

16 3 19 28 (2) 13 (2) 41 (4) 25 9 34 2 79 343 622 1889/90<br />

16 1 17 29 (2) 10(2) 39 (4) 25 15 40 261 372 633 1888/89<br />

16 -- 16 23 5 28 24 24 48 226 3 54 58o 1887/88<br />

19 19 19 7 26 25 12 37 211 285 496 1886/87<br />

1<br />

1 17 13 4 17 28 6, 34 198 216 414 1885/86<br />

18<br />

1 19 13 5 18 38 4 42 220 1 9 2 412 1884/85<br />

18 1 19 II 8 19 43 3 46 224 189 413 1883/84<br />

31 2 33 5 7 12 47 4 51 232 176 408 1882/83<br />

33 2 35 6 io 16 53 7 6o 240 189 429 1881/82<br />

41 2 43 6 8 14 53 8 6, 251 200 452 1880/81<br />

46 2 48 7 9 16 57 7 64 283 213 496 1879/80<br />

52 2 54 4 8 12 49 II 6o 292 229 521 1878/79<br />

51 2 53 7 10 17 41 10 51 317 269 586 1877/78<br />

34 5 39 7 9 16 42 6 48 335 296 631 1876/77<br />

21 3 24 9 10 19 26 9 35 305 329 634 1875/76<br />

18 4 22 7 9 16 27 7 34 292 327 619 1874/75<br />

12 2 14 8 6 14 23 3 26 251 341 592 1873/74<br />

1 4 3 17 3 6 9 20 -- 20 225 321 546 1872/73<br />

1 4 , 4 18 2 5 7 32 1 33 222 346 568 1871/72<br />

* Les cherres entre parentRses daignent le nombre des eTeves de l' g cole d'„ing gnieurs-agricolee et ne<br />

ennt qlf, Q rrämnrie dr... 7o rhiffro ririnrielryi


246 Unterricht, Erziehung. - XLT.T. Instruction, ducation.<br />

12. Ausgaben des Bundes für das Unterrichtswesen in der Schweiz<br />

1908 bis 1910.<br />

12. D6pen,ses de la Conf&ljration pour l'instruction, publique en Suisse<br />

de 1908 it 1910.<br />

1910<br />

Fr.<br />

2<br />

1909 1908<br />

Fr. Fr.<br />

4<br />

I. Für das schweiz. Polytechnikum - CHdit alloue ä l'Ecole polytechnique<br />

II. Für das gewerbliche Bildungswesen in den Kantonen - Subventions<br />

pour l'enseignement industriel et professionnel dans<br />

les cantons<br />

III. Hauswirtschaftliche und weibliche Berufsbildung - Subventions<br />

aux ecoles pro fessionnelles et minageTes p. le sexe fern.. .<br />

IV. Für das landwirtschaftliche Bildungswesen in den Kantonen<br />

-Subventions pour l'enseignement agricole dans les cantons<br />

V. Für das kommerzielle Bildungswesen in den Kantonen - Subventions<br />

pour l'enseignement commercial dans les cantons .<br />

VI. Für die Unterstützung des Primarschulwesens in den Kantonen<br />

- Subventions aux icoles primaires des cantons . . .<br />

1 ) In den Ausgaben der Kantone bereits enthalten.<br />

1) Dijä comprises dans les cle-penses des cantons.<br />

1,525,154 1,426,526 1,402,078<br />

1,376,807<br />

450,270<br />

276,653<br />

856,532<br />

1,302,284 1,216,078<br />

411,120 373,227<br />

297,993 286,427<br />

794,195 703,608<br />

')2,o84,168 92,083,5791)2,084,74o<br />

6,569,584 6,315,697 6,066,158<br />

13. Statistik der Universitäten der Schweiz.<br />

Nach einer Zusammenstellung des eidg. statistischen Bureaus.<br />

13. Statistique des universitjs de la Suisse.<br />

D'aprM une compilation du Bureau fidiral de statistique.<br />

A. Studenten und Zuhörer (beiderlei Geschlechts).<br />

A. Etudiants et auditeurs des deux sexes.<br />

(Immatrikulierte und nicht Immatrikulierte - ImmatricuMs et non immatricuMs.)<br />

Semester<br />

Semestre<br />

Basel<br />

Bale<br />

Zürich Bern<br />

Zurich Berne<br />

Genf<br />

Gelüve<br />

1Freiburg ! Neuen , -<br />

Lausanne ourg<br />

! Fribourg F .<br />

Neuchatel<br />

Total<br />

1 2 3 4 5 t 7 S 9<br />

<strong>1912</strong> . . . 941 1,700 1,762 1,783 1,229 641 284 8.340<br />

1911/12 . . 930 1,872 1,808 2,005 1.331 679 627 9,252<br />

1911 . . . 8o6 1,742 1,664 1,762 ' 1,227 620 302 8,123<br />

1910/11 . . 823 1,822 1,753 1,990 1,311 694 561 8.954<br />

1910 . . . 781 1,755 1,727 1,682 1,187 702 26o 8 -094<br />

1909,10 . . 782 1,875 1,984 1.916 1,233 724 325 8,839<br />

1909 . . . 718 1,770 1,814 1,681 1.093 652 156 7,884<br />

1908/09 . 735 1,959 1,970 1,807 1,174 687 267 8,599<br />

1908 . . . 718 1,757 1,977 1,569 1 1,198 624 183 8,026<br />

1907/08 . . 724 1,937 2,136 1,700 1,321 661 273 8,752<br />

1907 . . . 683 1,758 1,990 1,638 1,336 596 224 8.225<br />

1906,07 . 705 1,702 2,184 1,634 1,372 6o8 316 8,521<br />

1906 . . 631 1,562 1,787 1,369 1,264 545 175 7,333<br />

1905/06 . . 667 1,424 1,836 1,417 1,188 590 554 7,676<br />

1905 . . . 677 1,278 1,618 1.198 917 558 146 6,392<br />

1904/05 . . 626 1,303 1,773 1,269 932 576 220 6,699<br />

1904 . . . 581 1,148 1,539 1,016 893 549 163 5,889<br />

1903/04 . 706 1,236 1,592 1,203 872 565 255 6,429<br />

1903 . . . 639 1,158 1,352 1,116 809 452 174 5,700<br />

1902/03 . . 738 1,119 1,449 1,218 849 450 231 6.054<br />

1902 . . . 618 893 1,321 1,074 720 419 154 5,199<br />

1901/02 . . 617 909 1.344 1,245 708 414 178 5,415


XIII. Unterricht, Erziehung. - XIII. Instruction, ducation. 247<br />

B. Studenten und Zuhörer weiblichen Geschlechts.*<br />

B. Etudiantes et auditrices. *<br />

Semester<br />

Semest re<br />

Basel<br />

Beile<br />

Zürich<br />

Zurich<br />

Bern<br />

Berne<br />

Genf<br />

Genese<br />

Lausanne Freiburg<br />

Fribourg<br />

Neuenburg<br />

Neucheel<br />

Total<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

<strong>1912</strong> . . . 93 351 321 649 326 55 122 1,917<br />

1911/12 . . 132 467 392 904 394 73 349 I 2,720<br />

1911 . . . 86 411 371 699 319 54 132 1 2,072<br />

1910/11 . . 204 483 41 7 946 443 93 290il 2,776<br />

1910 . . . 8o 443 431 707 370 72 127 / I 2.229<br />

1909,10 . . 82 522 523 1) 954 418 89 do<br />

2,757<br />

1909 . . . 61 485 466 1) 656 354 59 2,135<br />

54<br />

1908/09 . . 86 596 596 1) 855 419 8o 142 2,774<br />

1908 . . . 67 537 653 1) 600 393 55 67 2,372<br />

1907/08 . . 73 637 759 1) 735 538 81 147 2,970<br />

1907 . . . 43 543 667 624 499 6o 207 2,543<br />

1906/07 . . 79 534 85o 816 . 641 71 265 3,156<br />

1906 . . . 53 454 623 526 504 64 63 2,277<br />

1905/06 . . 88 422 670 656 538 81 312 2,757<br />

1905 . . . 75 345 567 395 321 58 52 1,813<br />

1904/05 . . 53 402 662 561 357 6o 94 2,189<br />

1904 . . . 43 340 535 352 260 55 61 1,646<br />

1903/04 . . 42 384 598 530 324 70 131 2,079<br />

1903 . . . 1 26 348 423 395 224 29 55 1,500<br />

1902/03 . 1 81 338 505 540 258 31 104 2,857<br />

1902 . . . 21 203 404 376 175 22 47 1,248<br />

1901/02 . . 21 209 456 555 180 24 58 2,503<br />

* In der vorhergehenden Tabelle inbegriffen. - * Compris dans les chzffres du tableau prgc6dent.<br />

1 ) Die Zahl der weiblichen Studierenden kann nur annähernd angegeben werden, indem die Studierenden<br />

und Zuhörer nicht nach dem Geschlechte ausgeschieden sind.<br />

1) Le chifre des audiatztes n'est qu'approxima«f, les Mudiants et auditeurs n' gtant pas class gs d'apr'es le sexe.<br />

C. Zahl der immatrikalierten Studenten.1)<br />

C. Nombre des etudiants immatricules.l)<br />

Semester<br />

Sein estr e<br />

Basel Zürich<br />

Beile Zur ich<br />

Bern<br />

Berne<br />

Genf<br />

Genese<br />

Lausanne Freiburg<br />

Fribourg<br />

Neuenburg<br />

Neu chittel<br />

Total<br />

2 3 4 5 6 7 8 9<br />

<strong>1912</strong> . 799 (42) 1,383(221) 1 ,493( 2 30) 1,501(477) 1,056(267) 603(25) 236 (90) 7,071(1352)<br />

1911i12 77 2 (39) 1,421(226) 1,519(252) 1515(569) 2,054(272) 605(24) 248 (100) 7,134(1482)<br />

1911 . 702 (36) 1,405(257) 1,460(271) 1,495(538) 1,042(241) 560(8) 226 (84) 6 ,890 ( 1 435) ;<br />

1910/11 692 (24) 1,451(290) 1,477(29°) 1.438(561) 1,003(263) 587(5) 183 (73) 6,831(1506)<br />

1910 . 673 (21) 1.448(311) 1,540(326) 1,423(555) 1,018(282) 612 (10) 265 (5 9 ) 6,879(1564)<br />

1909/10 669 (21) 1,474(318) 1,626(345) 2)1,452(627) 964(265) 604(8) 169 (57) 6,958(1641)<br />

1909 . 623 (22) 1,470(346) 1,567(389) 2)1,446(5 5o) 909(277) 575(10) 114 (28) 6,704(1621)<br />

1908/09 621 (2I) 1,474(354) 1,619(420) 2)1,405(607) 927(297) 568(8) 138 (38) 6,752(2745)<br />

1908 621 (20) 1,471(396) 1,658(476) 2)1,365(498) 1,038(326) 563(8) 134 (32) 6,850(2756)<br />

1907/08 6o5 (i6) 1,489(384) 1,712(519) 2)1.351(544) 1,041(384) 554(5) 154 (49) 6,906(2902)<br />

1907 . 604 (14) 1,418(363) 1,662(525) 1-408(504) 1,141(417) 472 145 (42) 6,849(1852)<br />

1906/07 58o (14) 1,339(332) 1,626(506) 1,201(557) 1,066(449) 469 16 3 (4 6) 6,444(1904)<br />

1906 . 536 (25) 1,24o(2651 2,471(445) 1,158(403) 1,064(402) 435 120 (27) 6,024(1557)<br />

1905/06 530 (13) 1,105(238) 1,434(437) 1,000(371) 976(419) 441 126 (24) 5,612(1502)<br />

1905 . • 552 (25) 1.057(232) 2,452(485) 1,015(286) 766(250) 435 103 (23) 5,380(1291)<br />

1904/05 522 (13) 1,013(241) 1,503(513) 886(3 03) 740(266) 438 127 (29) 5,219(1365)<br />

1904 . 496 (11) 954(225) 1,343(440) 865(280) 728(188) 423 208 (24) 4,917(1168)<br />

1903/04 542 (11) 933(231) 1,357(479) 887(348) 673(216) 418 1 3 2 (30) 4,942(1315)<br />

1903 . 542 (4) 918(240) 1,202(359) 958(329) 661(165) 378 127 (29) 4,786(1136)<br />

1902/03 56o (i0) 885(212) 1,228(410) 935(369) 682(184) 372 229 (33) 4,790(1218)<br />

1902 . •<br />

546 (9) 747(137) 1,151(339) 902(296) 606(128) 353 125 (26) 4,430 (935)<br />

1901/02 • 529 (8) 655(228) 1,164(364) 911(338) 575(127) 349 132 (29) 4,3 1 5 (984)<br />

1) Die in Klammern gesetzten Ziffern geben die Zahl der weiblichen Studenten an; dieselben sind in<br />

den danebenstehenden grössern Zahlen inbegriffen.<br />

2) Die Zahl der weiblichen Studierenden kann nur annähernd angegeben werden, indem die Studierenden<br />

und Zuhörer nicht nach dem Geschlechte ausgeschieden sind.<br />

1 ) Les chiffres entre parenth'e• ses indiquent le nombre des audiantes et sont compris dans le &zerre principal.<br />

Le chiffre des gtudiantes n'est qu'approximatif, les gtudiants et auditeurs n'aant pas dass -J.9 d'apr -M le sexe.<br />

1


491<br />

£ L 1<br />

9L1<br />

o4i<br />

S41<br />

£gi<br />

91<br />

8I<br />

1 3<br />

1z<br />

61<br />

L I<br />

oZ<br />

13<br />

9z<br />

tz<br />

tz<br />

Lz<br />

317<br />

1717<br />

917<br />

917<br />

£5<br />

£S<br />

o£<br />

6z<br />

Sz<br />

tz<br />

tz<br />

tz<br />

591 Si £z 1717 tz 61 017<br />

891 91 tz 317 13 1 3 1717<br />

1791 21 oz 917 61 oz 917<br />

£91 21 61 IS 4i 1z Z17<br />

491 6 S1 L 5 81 gi oS<br />

191 8 -bi st 51 61 45<br />

191 g 171 6£ tz iz SS<br />

091 g 91 4£ Sz 8i 9S<br />

391 9 41 6z 4 z g I S9<br />

04I 4 81 z£ ZZ 6z z9<br />

521 17 91 tz £z SZ 217<br />

S£I 5 81 tz zz zz 1717<br />

(1) 6-171 6 zI 4z o£ (i) 173 Lt<br />

er 6 6 9z 6z o£ St,<br />

391 9 171 23 92 6z 175<br />

t Lx 8 5, Sz o£ Lz 69<br />

991 6 Ei 93 ££ £z z9<br />

(I) zgi 0I tI 9z 5£ (I) ££ 179<br />

(z) ogi 6 £1 zz i£ (z) lt 179<br />

(z) zoz oI 91 o£ 6z (3) 9 2 ig<br />

9<br />

6<br />

oi<br />

zI<br />

£1<br />

Zi<br />

£5<br />

zS<br />

gt<br />

217<br />

zt<br />

oS<br />

• • 0061/6681<br />

" 0061<br />

/<br />

I0/ 0061<br />

• 1061<br />

ZO/1061<br />

• g061<br />

20/g061<br />

• 2061<br />

. 1'0/2061<br />

• 17061<br />

90/1-06I<br />

• 9061<br />

9019061<br />

906T<br />

▪ 40:9061<br />

' L061<br />

SO/L06I<br />

• 8061<br />

• 60/8061<br />

• 6061<br />

01/6061<br />

0161<br />

11/0161<br />

' 1161<br />

gI/II6I<br />

8 Z 9 S t 1 Z<br />

juin<br />

idip212729K<br />

9.797(99<br />

2.9qt:ranatz aufmsflur' jua9<br />

9U-lag<br />

tue<br />

1192.(72Z<br />

qaPTZ<br />

alte<br />

Lang<br />

adisaway<br />

Japaulas<br />

•alfiolopin ap sammsajodct sannanj sap spcmpn4g- •23<br />

•ue2cloexu, uenospumse2oad eTa •re<br />

aḍopew ua smnena 7 — •uaäoloatu, una gurryinermui am<br />

• Lfg 91727a 772 9p suoziva.t9eqo xne 897 .zzoA — • Ltg alias jnt uazunxiainuy gl.tals (y pun (1<br />

(84S) 9174'1 (6) S z £41 (69) 9Sz ' (4oz) zi S (£17i)4z£ (o5r) Sz£ 8z1 • 0061/6681<br />

(z4S) gi6`r (t) bi Egi (g9) £z£ (ooz) £178 (6171) z9£ (ISO 417£ 6£1 • • • 0061<br />

(1174) 646`1 (S1) 1£ 641 (4) igz (693) 459 (SSz) 96t (Sri) Lgz er • • 10/006I<br />

(t69) 1 zo`z (4) i£ 891 (88) 892 (S9z) £6S (6zz) 8t17 (Soi) 84z 5£1 . • • 1061<br />

( S 98) z S c)`z (g) -173 ogt (Izi) goi; (61£) 9z9 (zz£) zi7S (S6) t£z g£1 • • 30/1061<br />

(Szg) oCz`z (6) 6z S6i (zzI) o4£ (Igz) tS9 (zo£) z£S (Im) £6z 4Si • • • g061<br />

(00II)179-17`z (S) tz £1z (641) 06£ (55£) 68 9 (£4£) 909 (88 1 ) t6£ gti • • 20/8061<br />

(tzoi)6£S`z (0i) z£ 933 (r91) git (91£) oi4 (gi£) z4S (61z) £817 SZI • . • 8061<br />

(-176II)ggS`z (oi) 6z SS z (ziz) 46£ (£££) 4179 (1£t) 404 (goz) gz17 Szx • • 170/2061<br />

(gtoi)oS9`z (oi) 61 9Sz (£81) ogt (593) tz9 (362) 469 (861 ) 89t 901 ' • ' 17061<br />

(gzi)164`z (171) ot o9z (95z) 0917 (i63) 019 (t9t) 41g (IU) g6t (1)901 • ' 90/17061<br />

(gSII)S00 ` £ (£i) zz • S9z (otz) 6z8 (s iZz) Lz4 (o£t) 634 (toz) £85 ozi • • • 9061<br />

(19£1)Szi`2 (4) 9z z9z (60-17) 1749 (L82) 0174 (NC) g£4 (toz) 99S 61 I " 90/9061<br />

(60171)£09`2 (Si) 6z 89z (16£) gog (tg£) £o6 (1782) 494 (22z) 904 (z)ZZI • " • 9061<br />

(n41)1784'2. (6i) 22 66z (17£17) og4 (zi7S) 686 (Itt) LE8 (£63) 9S4 (£)ozt " L0/9061<br />

(8891)S61`t (iz) ot 1 1£ (iot) £98 (1617)941'r (tSt) Log (61£) 6L4 (z)6ti • • • L061<br />

(0141)460'i,<br />

(z4SI)6170(17<br />

(1z) g£<br />

(gi)17£<br />

(t)zg£<br />

(9)84£<br />

(£92) 1174<br />

(Zo£) 99L<br />

(9z5)11701 (s (6817) z88<br />

(84t)zet ,t(, (SF>) o£g<br />

(SU) £94<br />

(8172) 094<br />

(z)o5I<br />

(£)6£1<br />

• • 80/L061<br />

• • • 8061<br />

(£8SI)4og`£ (6i) z£ (9)482 (283) 30 9 (06S)ZZLI(s (042) 1S4 (zi£) 92L (£)Zzi ' ' 60/8061<br />

(17S1701764`£ (6i) gz (4)56£ (193) 919 (125)56N( 2 (222) 0 6 9 (66z) 4£4 (17)5£i • • 6061<br />

(82tI )9 178 ` (4z) zt (9) 6i17 (ttz) S£9 (z1 9)Z601( E (£8 z) 8 6 9 (293) -1704 (£)9S1 " 01/6061<br />

(17t£I)16L'S (173)14' (4) t£17 (49z) go4 (I17S)t4 r`i (953) 319 (4172) 189 (z)g2 1 • • ' 0161<br />

(z9z1)1709 ` 2 (8 2) 89 (S)z lt (S173) L179 (4£S)691`1 (goz) 91S (9zz) 6179 (2)217 1 " • 11/0161<br />

(1911)z49`£ (£17) z6 (9)58£ (£zz) otL (tIS)gei ( .1781) £8 .17 (Zgi) o6S (-0147 1 • • • 1161<br />

(98 11 ) 165 ' 2 (917) o6 (OZ)9ze (SSz) 9L9 (4£5)£zz`i (65r) ISt (1791) 455 (8)891 ' • gI/II6I<br />

(8 S° I ) 1179 `2 (07) 86 (1z)6zt (5173) ozL (zS •17)91z`I (921) 5517 (zSI) 455 (9) 6 91 • • • g161<br />

6 8 1 9 S t 1 7, 1<br />

pno1<br />

laitednag<br />

2.mq<br />

-uanaK<br />

Ii.cnoqm.<br />

..-trinia.t j anuusnui<br />

G<br />

9.797190<br />

Juan<br />

aU.1911<br />

tuet<br />

71d7.111Z<br />

iminz<br />

mgjasug<br />

G •adebunde aebido,p 911701.1plille sicepni3 *g<br />

(t •JapuNisny puls nowapne llapannwaleultai uop uo 1 •q<br />

*ito?iva'nP? 9L0 ://an4 giti .2un1IgIzJa '4914.141111<br />

94891119S<br />

ansamas<br />

StZ


XIII. Unterricht, Erziehung. -- XIII. Instruction, (.1ucation. 249<br />

Semester<br />

Semestre<br />

b. Davon sind Ausländer : — b. Dont dtrangers:<br />

Basel<br />

Bide<br />

Zürich<br />

Zurich<br />

Bern<br />

Berne<br />

Genf<br />

Geneve<br />

Lausanne<br />

Neuenburg<br />

Neuchectel<br />

1 2 3 4 5 6 7 8<br />

Total<br />

<strong>1912</strong> . . . 23 10 (2) 1 26 2 62 (2)<br />

1911/12 . . 19 3 (2) 1 19 42 (2)<br />

1911 . . . 21 8 (I) 5 22 2 — 58 (1)<br />

1910/11 . . 19 — 3 21 1 44<br />

1910 . . . 17 5 4 18 2 2 47<br />

1909/10 . . 21 2 2 15 1 1 40<br />

1909 . . . 12 6 3 18 — 1 40<br />

1908/09 . . 12 2 (I) 3 16 2 I 36 (1)<br />

1908 . . . 12 5 2 i6 2 37<br />

1907/08 . . 15 2 15 2 34<br />

1907 . . . 24 2 I 23 2 1 53<br />

1906/07 . . 21 1 3 21 1 1 48<br />

1906 . . . 22 3 2 29 1 56<br />

1905/06 . . 24 2 2 29 56<br />

1905 . . . 21 2 1 35 59<br />

1904/05 . . 17 1 44 1 63<br />

1904 . . . 9 2 1 41 1 3 57<br />

1903/04 . . II 1 37 3 52<br />

1903 . . . 9 3 28 1 2 43<br />

, 1902/03 . . 13 1 30 2 46<br />

1902 . . . 20 3 35 2 1 6i<br />

1901/02 . . 16 1 37 — 2 56<br />

c. Die katholischen Theologen in Bern.<br />

c. Etudiants de la facultd catholique de thdologie de Berne.<br />

Semester<br />

Semestre<br />

<strong>1912</strong><br />

1911<br />

<strong>1912</strong><br />

1911<br />

1910<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

1908<br />

1907<br />

1906<br />

1907<br />

1906<br />

1905<br />

1906<br />

1905<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 I13 14 15 16<br />

,<br />

Anzahl — Nombre . . 7 io 8 14 9 12 II I2 10 ii II II 9 20 9<br />

1 Davon sind Ausländer .<br />

— Dont 6trangers . 6 7 4 8 6 9 8 8 4 5 5 5 3 4 3<br />

d. Die katholischen Theologen in Freiburg.<br />

d. Etudiants de la facultd catholique de theologie de Fribourg.<br />

Semester<br />

Semestre<br />

1 <strong>1912</strong><br />

1911<br />

<strong>1912</strong><br />

1911<br />

1910<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1910<br />

1969<br />

1903<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

1908<br />

1907<br />

1006<br />

1907<br />

1906<br />

1905<br />

1- 906<br />

1905<br />

1 I2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16<br />

Anzahl — Nombre . . 244 240 230 248 229 235 203 2o2 175 181 182 292 151 248 17o<br />

Davon sind Ausländer<br />

— Dont etrangers . 221 214 193 2o2 192 197 174 168 140 147 144 15 3 11 4 209 129


250 mil. Unterricht, Erziehung. — X/TI. Instruction, ducation.<br />

II. Die immatrikulierten Juristen. * — it. Etudiants en droit immatricul6s.*<br />

Semester<br />

Semestre<br />

Basel<br />

Bäle<br />

Zürich<br />

Zurich<br />

Bern<br />

Berne<br />

Genf<br />

Geneve<br />

Lausanne Freiburg<br />

Fribourg<br />

Neuenbuhlt<br />

_Keucheitel<br />

Total<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 1 9<br />

1<br />

1<br />

.<br />

<strong>1912</strong> . . . . 74 283 (7) 47 2 (6) 280 (5) 2 34 (4) 115 (1) 67 (4) ' 1525 (27)<br />

1911/12 . . . 64 307 (8) 46 9 (5) 22 5 (5) 175 (6) 12 8 ( i ) 63 (3) 1431 (28)<br />

1911 . . . • 7o 297 (11) 409 (7) 302 (10) 312 (10) 117 53 (2) 1560 (40)<br />

1910/11 . . . 63. 308 (9) 400 (6) 237 (9) 193 (II) 115 38 (I) 1354 (36)<br />

1910. . . 65 296 (12) 411 (4) 314 (17) 247 (13) 122 33 1488 (46)<br />

1909/10. . . 59 289 ( 1 3) . 403 (3) 1) 2 7 2 (19) 157 (12) 124 . 19 1323 (47)<br />

1909 . . . • 67 288 (17) 397 (5) 1)355 (21) 1 94 (10) 128 16 1445 (53)<br />

1908,09 . . . 68 276 (II) 395 (7) 1)280 (28) 130 (12) 124 (1) 23 1296 (59)<br />

1908 . • . . 75 248 (12) 380 (6) 1)380 ( 28) 259 ( 1 4) 1 33 34 1509 (6o)<br />

1907/08 . . . 56 258 (10) 377 (9) 1)3 23 (22) 170 (14) 124 34 1342 (55)<br />

1907 . • • • 59 240 (6) 352 (9) 39 6 (35) 300 (21) 108 31 2486 (71)<br />

1906/07 . .. 61 224 (9) 303 (7) 294 (38) 176 (21) 102 37 1097 (75)<br />

1906 . • • 51 223 (13) 258 (4) 267 (10) 245 (12) 96 24 1164 (39)<br />

1905/06 . . . 57 206 (9) 277 (5) 168 (14) 125 (12) 92 24 949 (40)<br />

1905 . . . • 67 171 (II) 26o (4) 21 5 (5) 184 (3) 82 19 ( 1 ) 99 8 (24)<br />

1904/05 . . . 52 177 (10) 259 (5) 128 (5) 102 (3) 86 21 825 (23)<br />

1904 . . . • . 55 139 (6) 233 (5) 158 (6) 211 (I) 87 23 906 (18)<br />

1903/04 . . 57 137 (3) 208 (6) 203 (6) 94 (1) 85 23 707 (i6)<br />

1903 . . . . 58 122 (7) 201 (4) 189 (4) 170 (4) 73 20 833 (19)<br />

1902/03 . . . 6o 130 (7) 202 (4) 131 (5) 114 (3) 66 25 728 (19)<br />

1902 . . . . 53 105 (4) 200 (3) 1 45 (3) 159 69 19<br />

1901/02 . . . 44 III (4) 209 (4) 94 (5) 97 73 21<br />

750 (10)<br />

649 (13)<br />

Davon sind Ausländer :* — Dont &rangers:*<br />

Semester<br />

Semestre<br />

Basel<br />

Bäle<br />

Zürich<br />

Zurich<br />

Bern<br />

Berne<br />

Genf<br />

Genive<br />

Lausanne Freiburg<br />

Fribourg<br />

Neuenburg<br />

Neuchätel<br />

Total<br />

2 3 4 5 6 8<br />

<strong>1912</strong>. . 8 81 (5) 46 (3) 238 (4) 181 (4) 42 29 (2) 625 (i7)<br />

1911/12 . I0<br />

94 (7) 34 (1) 182 (5) 114 (6) 49 23 5o6 (19)<br />

1911 • . . 6 99 (8) 37 (2) 260 (9) 256 (io) 47 32 737 (29)<br />

1910/11 . 5 202 (6) 45 (2) 192 (8) 128 (I I) 49 19 540 (27)<br />

1910 . 4 108 (7) 54(1) 269 (I5) 196 (12) 61 6 698 (35)<br />

1909 ; 10 . 2 103 (8) 57 (I) 1)231 (17) I09 (12) 51 554 (38)<br />

;1909. . 6 99 (12) 60 (4) 1 )3T' (10 146 (to) 59 682 (45)<br />

1908 ; 09 . 7 9 8 (9) , 64 (6) ')246 (27) 89 (11) 56 (I) 2 562 (54) I<br />

1908. . 8 82(8) 6 5 (5) 1)343 (26) 226 (13) 61 2 787 (52)<br />

1907/08 . 6 85 (6) 74 (8) 1) 293 (20) 128 (12) 6o 4 65o (46)<br />

1907. . 7 8 9 (5) 1 68 (8) 3 64 (35) 254 (19) 44 2 828 (67)<br />

1906/07 . 7 86 (8) 36 (6) 165 (38) 137 (18) 32 464 (70)1<br />

1906. . 3 94 (13) 2 7 (3) 231 (io) 209 (I0)<br />

.33 6 603 (36)<br />

1905/06 . 3 67 (8) 24 (2) 1 33 (14) 87 (II) 24 3 34 1 (35)<br />

1905. . 5 63 (To) 23 (2) 182 (5) 1 49 (1) 25 4 (1) 451 (19)<br />

1904/05 .<br />

5 53 (9) 22(3) 95 (5) 61 (1) 23 4 263 (I8)<br />

1904. ' . 5 34 (5) 12 (3) 128 (6) 164 (9 22 365 (15)<br />

1903/04 . 4 1 9 (3) II (3) 74 (6) 47 (1) 27 3 185 (i3)<br />

1903. . 3 3 2 (7) 8 (2) 1 54 (3) 126 (4) 20 344 (i6)<br />

1902'03 . 3 31 (7) 11 (2) 100 (4) 66 (3) 14 4 229 (I6)<br />

1902. . 4 26 (4) II (3) 124 (2) 113 II 5 294 (9)<br />

1901/02 . 4 21 (4) 1 7 (3) 66 (4) 49 14 6 177 (11)<br />

* Die in Klammern gesetzten Ziffern geben die Zahl der weiblichen Studenten an; dieselben sind in<br />

den danebenstehenden grösseren Zahlen inbegriffen.<br />

* Les chiffres entre parenthses indiquent le nombre des A7tudiantes et sollt compris dans le chiffre principal.<br />

1 ) Siehe Anmerkun g 2) auf Seite 247. — Voir observation 2) de la page 247.


Itg PtiOCT 0) ap (g uonie.tasgo .qoji (t — •Ltg aEgs Jrre (g :zifinxiatuuy aels ( t ,<br />

9.6)2ff 0) ap uonva.tasqo ayoA * — •ogg apas j 2utupaumy aqats<br />

j<br />

(399) LLg j (zoi) (tI z) zo£ (64z) la (L9) £01 0I ("0/406I<br />

!(0179) 148 (Soi) gti (t6i) 94z (0 9 3 ) 905 (ig) tzi g061<br />

(oIg) g5oi,! (-175i) ggi ( 160 94z (4z5) 895 (g£I) 061 91 20/g061<br />

(z94) 146 !<br />

I 098 ( ) 9K)i<br />

(55i) £91<br />

fit Soz<br />

(£gi) 593 (o4z) 6o£ (174i) 9zz oI<br />

(gSi) 6zz (99 5) 865 (09i) ioz EI<br />

8061<br />

170,.8061<br />

(954) 856 1 (zSi) 641 (6zi) 6gi (6z£) 04£ (917!) Zoz 51 1061<br />

!(Si6) 4zii,J (tzz) £5z (9ti) 903 (685) 91717 (951) Soz 91 90/1061<br />

(ttg) IOI11 (oiz) itz (gzi) g6i (195) 5317 (Sti) 9z 9061<br />

1<br />

(I -17 6) 01 31 (9Z£) 4 45 (oSi) Liz (Li5) 94£ (gti) 61z IZ 90/9061<br />

(6t6) zi£1 (gi£) gg£ (89 1 ) 953 ( Z ° 5) 99£ (t5i) 174z (z) gz • ' 9061<br />

(oS i) 4S51 (615) 96£ (84z) ig£ (917£) tzt (Soz) tz£ (z) z£ L0/9061<br />

! (tu j) SzSI (zo£) g9£ (05z) 95£ (8175) 55t, (ziz) zz£ (z) tt L061<br />

(Soli) SzSi (65z) So£ (Sgz) Sot (095) 6171 (61z) 415 (z) 617 80/4061<br />

!(£zoi) z£17I (ziz) z4z (S93) i85(, (Si5) 9017 (6zz) Sz£ (z) st 8061<br />

(050i) 89t1 (961) 39z (5175) 1617 (1 (-174z) 55£ (Siz) zi£ (z ) 8-17 60, 8061<br />

(656) 54£1 (ogi) 6-17z (415)55“, (Itz) 115 (661) go£ (z) zS 6061<br />

(u6) 06-171j (ist) gzz (695) 655 (41z) 174£ (zLi) Sgz (z) 179 01'6061<br />

(otg) g-175i\! (1 91) Szz (4z5) 9617 (1oz) 171£ (091) 1793 6t 0161<br />

(904) tozi! (ozi) 061 (16z) z6t (179 I) 55z (g£i) itz ( 5 ) 917 11/0161<br />

(539) (toi) iLi (Egz) 46t (££1) Liz (ooi) g6i (£) £17 1161<br />

(00 9 ) tzzi (Im) 881 (oi£) i45 (III) Irz (54 661 (5) 55 gI/II61<br />

(iz5) 1911! (56) (-179z) 6z5 (56) 90z (99) 'NI (5) 19 8161<br />

J9<br />

asuusnuri<br />

daetidp<br />

Jua la<br />

dUidEr<br />

Tuag<br />

iiatanZ<br />

alPEI<br />

94S8111as<br />

.1[91$011I0S<br />

* sdaBundia JUOCI — ht :aeptrpis -av puls 110A13a<br />

(z89) 655i<br />

(599) 17951<br />

(zot) zoz<br />

(Soi) 013<br />

(91z) 46£<br />

(56i) 155<br />

(£gz) 6o5 (,<br />

(179z) 9617(9<br />

(94) tgz<br />

(96) 65£ (,<br />

(S) 4171<br />

(S) gti<br />

- • • ' ' 30/1061<br />

ZO6I<br />

(95g) i54i<br />

(584) 31791<br />

(SSO 59z<br />

(SEI) 4zz<br />

(z6i) 555<br />

(17g1) ot£<br />

(z£5) 55S(,<br />

(£4z) z6t( 1<br />

(z5i) 6zt( 1<br />

(Sgi) 0517(,<br />

(S) 417i<br />

(9) UI<br />

80/g061 1<br />

5061<br />

(188) 4i4i (441) 54z (19i) 40£ (g95) 545(6 (o4i) Szt( s (S) S£1<br />

10/8061<br />

(644) 545i (£5i) ttz (I51) 093 (1££) 4z5( 1T (09!) Szt( 0 , (17) 611<br />

• ****** • 1061<br />

(5176) 44i<br />

(14g) 1£41<br />

(896) £41<br />

(446) 6561<br />

(IgII)9ozz<br />

(4-171I)£,Liz<br />

(933) 9z£<br />

(Iiz) 905<br />

(ga) 9517<br />

(ozE) t9t<br />

(zzE) 6917<br />

(905) 8517<br />

(ISO 883<br />

(z£I) 58z<br />

(551) 86z<br />

(691) 5175<br />

(84z)-17.4-17<br />

(iSz) 91717<br />

(16£) 619(„<br />

(19£) 495(71<br />

(oz£) SzS(„<br />

(1 i£) 4o5( 6,<br />

(oSE) 645(,,<br />

(555) 5gS(„<br />

(14I) 4zt(,-,<br />

(09!) tzt(,,<br />

(£91) tzt(9 ,<br />

(i4i) 64t(„<br />

(933) 6zS(„<br />

(dz) i2(„<br />

(9) 6zi<br />

(4) 6ti<br />

(17) 017,<br />

(9) 9 171<br />

(S) SSI<br />

(9) 541<br />

90/1061<br />

9061<br />

90/9061<br />

9061<br />

L0/9061<br />

L061<br />

(451 i)6ozz (ztz) £85 (gsz) ist (, (1795) 609(, (S£z) z95(„ (g) iLi<br />

80/L061<br />

(95oi)g6oz (Siz) 5175 (g93) 59t(, (6i5) 4S S (,, (gtz) 65S(„ (9) z41<br />

8061<br />

(z9oi)g9i3 (ooz) 617£ , (817£) 54S (-, (44z) 8'5(6, (dz) £55(„ (9) £41<br />

60/8061<br />

(446) ttoz (Sgi) 45£ (oz£) ttS G (8 173 ) '179 17(li: (9 13) 93 (0s (8) £41 • ''''<br />

• 6061<br />

(o56) tEzz (951) 135 (z45) tz9 G (tzz) 2175(„ (i6i) 9t5(„ (4) 561 01/6061<br />

(64 8) 14oz (95!) 412 (6z5) 04S (6oz) 84-14„ (ogi) Sz5( 1g (5) igi 0161<br />

(UZ) og6i<br />

(449) 17 881<br />

(S59) 94oz<br />

(931) 66z<br />

(ot 1) 893<br />

(Soi) go£<br />

(563) -NS<br />

(88z) 485<br />

(91£) 6S9<br />

(19i) zot(„<br />

(lt') 174£(6,<br />

(zzi) 565(„<br />

(591) 315(9,<br />

(4zi) z417( 9 ,<br />

(66) 48-17(„<br />

(g) £81<br />

(1 I) 58. 1<br />

(Ei) 4zz<br />

11/0161<br />

1161<br />

gI/TI6I<br />

(£85) ig61 (ioi) 56z (04z) Sz9 (90,) 645(„ (z6) tSt(„ (ti) 0£z gI6I<br />

L 9 1 t i: 1 1<br />

pio,L<br />

01111US11`61<br />

arque<br />

JI109<br />

dUidg-<br />

11.1011<br />

2Hdnz<br />

119PHZ<br />

elf<br />

jasst El<br />

aJisawas<br />

.I91301110S<br />

,.sainomplue °upepaul ua spiepeg 711 ugPoli11131i4eunal gia 'IH<br />

I gg<br />

• uotivdnpa ‘itowandis T — •2rinrlagJH ‘19Imai.tra •IIIX


252 XIII. Unterricht, Erziehung. — Instruction, ducation.<br />

Noten zur vorhergehenden Seite.<br />

Notes se rapportant ä la page pr6cedente.<br />

1) Davon 34 Schüler (3 Ausländer) der Tierarzneischule.<br />

2) Idem 39 (4).<br />

3) Idem 41 (3).<br />

4) Idem 49 (8).<br />

5) Idem 47 (7).<br />

6) Idem 46 (2).<br />

7) Idem 52 (6).<br />

s) Idem 21 (5) der Zahnarzneischule und 29 (2)<br />

der Tierarzneischule.<br />

9) Idem 44 (alles Schweizer) der Tierarzneischule.<br />

1°) Idem 20 (6) der Zahnarzneischule und 30 (3)<br />

der Tierarzneischule.<br />

11) Idem 38 (1) der Tierarzneischule.<br />

12) Idem 17 (1) der Zahnarzneischule und 33 der<br />

I Tierarzneischule.<br />

") Idem 45 der Tierarzneischule.<br />

14) Idem 19 (3) der Zahnarzneischule und 30 der<br />

Tierarzneischule.<br />

15) Idem 34 der Tierarzneischule.<br />

10) Idem 25 (2) der Zahnarzneischule und 22 der<br />

Tierarzneischul e.<br />

17) Idem 39 der Tierarzneischule.<br />

18) Idem 28 (2) der Zahnarzneischule und 22 der<br />

Tierarzneischule.<br />

19) Idem 39 der Tierarzneischule.<br />

20) Idem 21 (1) der Zahnarzneischule und 30 der<br />

Tierarzneischule.<br />

21) Idem 53 der Tierarzneischule.<br />

22) Idem 17 (2) der Zahnarzneischule und 32 der<br />

Tierarzneischule.<br />

23) Idem 45 der Tierarzneischule.<br />

24) Idem 23 (3) der Zahnarzneischule und 45 der<br />

Tierarzneischule.<br />

25) Idem 49 der Tierarzneischule.<br />

") Idem 17 (3) der Zahnarzneischule und 35 der<br />

Tierarzneischule.<br />

27) Idem 45 der Tierarzneischule.<br />

28) Idem 20 (2) der Zahnarzneischule und 39 der<br />

Tierarzneischul e.<br />

29) Idem 49 der Tierarzneischule.<br />

30) Idem 27 (1) der Zahnarzneischule und 38 der<br />

Tierarzneischul e.<br />

31) Idem 44 der Tierarzneischule.<br />

32) Idem 34 (2) der Zahnarzneischule und 41 der<br />

Tierarzneischule.<br />

") Idem 137 der Tierarzneischule.<br />

34) Idem 46 (2) der Zahnarzneischule und 40 der<br />

Tierarzneischul e.<br />

25) Idem 85 der Tierarzneischule.<br />

36) Idem 35 (3) der Zahnarzneischule und 45 der<br />

Tierarzneischule.<br />

37) Idem 51 der Tierarzneischule.<br />

38) Idem 40 (3) der Zahnarzneischule und 39 der<br />

Tierarzneischule.<br />

39) Idem 43 der Tierarzneischule.<br />

40) Idem 35 (4) der Zahnarzneischule und 43 der<br />

Tierarzneischule.<br />

41) Idem 51 der Tierarzneischule.<br />

42) Idem 33 (4) der Zahnarzneischule und 37 der<br />

Tierarzneischule.<br />

43) Idem 49 der Tierarzneischule.<br />

1) Y compris 34 eleves (3 etrangers) de l'Ecole<br />

vite'rinaire.<br />

2) Idem 39 (4).<br />

3) Idenz 41 (3).<br />

4) Idenz 49 (8).<br />

5) Iden 47 (7).<br />

6) Idem 46(2).<br />

7) Iden 52 (6).<br />

8) Idem 21 (5) de l'Ecole dentaire et 29 (2) de<br />

l'Ecole 'HMrinaire.<br />

9) Idenz 44 (Suisses) de l'Ecole dt&inaire.<br />

10) Idenz 20 (6) de l'Ecole dentaire et 30 (3) de<br />

l'Ecole vit&inaire.<br />

11) Idenz 38 (1) de VEcole dte'rinaire.<br />

82) Idenz 17 (1) de l'Ecole dentaire et 33 de l'Ecole<br />

13) Idem 45 de l'Ecole vitirinaire.<br />

14) Idem 19 (3) de l'Ecole dentaire et 30 de l'Ecole<br />

2;tirinaire.<br />

15) Idenz 34 de l'Ecole ve-t&inaire.<br />

48) Idem 25 (2) de l'Ecole dentaire et 22 de l'Ecole<br />

v&e'rinaire.<br />

17) Idem 39 de l'Ecole vd&inaire.<br />

") Idem 28 (2) de l'Ecole dentaire et 22 de l'Ecole<br />

vitirinaire.<br />

19) 39 de l'Ecole vfflrinaire.<br />

20) Idenz 21 (1) de l'Ecole dentaire et 30 de l'Ecole<br />

Ht&inaire.<br />

21) Ideen 53 de l'Ecole vablnaire.<br />

32) Idem 17 (2) de l'Ecole dentaire et 32 de l'Ecole<br />

rdirinaire.<br />

23) Iden?, 45 de l'Ecole veWrinaire.<br />

24) Idem 23 (3) de l'Ecole dentaire et 45 de l'Ecole<br />

vite'rinaire.<br />

25) Idenz 49 del'Ecole vdarinaire.<br />

26) Iden 17 (3) de l'Ecole dentaire et 35 de l'Ecole<br />

veUrinaire.<br />

") Idenz 45 de l'Ecole va&inaire.<br />

28) Iden' 20 (2) de l'Ecole dentaire et 39 de l'Ecole<br />

va&inaire.<br />

29) Idem 49 de l'Ecole va&inaire.<br />

30) Idenz 27 (1) de l'Ecole dentaire et 38 de l'Ecole<br />

teb-inaire.<br />

31) Idenz 44 de l'Ecole vWrinaire.<br />

32) Idem 34 (2) de l'Ecole dentaire et 41 de l'Ecole<br />

vitirinaire.<br />

33) Idem 137 de l'Ecole vagrinaire.<br />

84) Idem 46 (2) de l'Ecole dentaire et 40 de l'Ecole<br />

vitirinaire.<br />

35) Idenz 85 de l'Ecole reWrinaire.<br />

36) Idem 35 (3) de l'Ecole dentaire et 45 de l'Ecole<br />

vitirinaire.<br />

37) Idem 51 de l'Ecole vete'rinaire.<br />

38) Ident 40 (3) de l'Ecole dentaire et 39 de l'Ecole<br />

ve-te'rinaire.<br />

39) Idem 43 de l'Ecole vde'rinaire.<br />

40) Idem 35 (4) de l'Ecole dentaire et 43 de l'Ecole<br />

zeirinaire.<br />

41) Idenz 51 de l'Ecole vitirinaire.<br />

42) Idem 33 (4) de l'Ecole dentaire et 37 de l'Ecole<br />

Zee'rinaire.<br />

43) Iden" 49 de l'Ecole vitirinaire.


1<br />

7,pg 9699d- vt ap (g uonva.taaqo czod — • 19g al.ias jrce (g 2unx.raumy 9ti gis (r<br />

'026 9övci 227 ap tionva.tasqo .qoA — 'mg a 4ps 311U .2unxaomuy agaIs<br />

1<br />

(g6i) 8061 (S1) sz, S8 (Sz) Szi (94) z61 (tS) tzz (gz) Oh -VII ' • ' 10/0061<br />

(ggi) z48 h (4) Lz f..-8 (tz) zzi (98) 661 (£t) g61 (gz) 5£1 goi • ' • ' 1061<br />

(z6r) 6ts 1 (g) 91 9L (6i) sm (1 cm) izz ( ot) ioz (tz) 601 801 ' • • 70/I06I<br />

(941) £06 I (6) £z 4g (4I) 401 (S8) 61z (6£) uz (9z) oh 911 • • ' ' 7061<br />

(174z)o£01 (S) gI Z8 (zz) 9£1 (090 ESZ (et) EZZ (Et) ZZI 911 ' ' " 00/g061<br />

(9tz)17toi (oi) 6z 94 (zz) gzi (o£r) 99z (9t) gtz (g£) z6i 901 • • ' • 0061<br />

(oz£)Lti i (oi) £z t4 (-17£) St' (691) 4o£ (z9) £6z • (St) goz 46 • " f0/006I<br />

(Z4z)E,zi i (01) 91 16 (0£) 9E1 (o£i) 99z (09) 01£ (Lt) Szz i 64 • ' • • 1061<br />

(£0£)oozi (tr) 5£ £0i (r£) 9-171 (ot) S9z (zL) ttE (9t) 6£z g9 • ' • 90/17061<br />

(S6z)z9z1 (zu) gI ui (6z) 6£1 (8£r) zi£ (49) LEE (6t) 44z 89 ' • • • 9061<br />

(Sg£)Soti (4) £z 6zi (zL) orz (£61) 19£ (59) £££ (gt) gLz 1 14 • • • 90/9061<br />

(tzt)SiSr (50 £z izi (£9) ouz (9oz) Lg£ (tL) oL£ (99) SU I 69 • " • 9061<br />

(zi5)4S51 (6i) 1£ I tu (L6) 9tz (9zz) z6£ (6g) 692, (08) 5-17£ 1 (I) 09 • • " L0/9061<br />

(405)0-1791 t (iz) 4£ 1 2zr (08) 6£z (9oz) ££t (g6) 89£ (zoi) 99£ tL, • ' • " L061<br />

(6SS)9£4ih (1 z)-17£ I(t) S41 (zu) 9o£ (1 zz)gz •17 ( T (i6) zS£ (0u) 19£ , og ' ' ' 80/L061<br />

(46 .17)6-17911(81) z£ (9) 441 (zg) 99z (4gi)zo-17C (S6) LEE (goi) g-17£ (i) 14 • • ' • 8061<br />

(8 617 ) S 9 Si , (6i) 6z (S) £91 (94) 6tz (ozz)61-17( i (o6) i z£ (Zg) tz£ (I) 09 ' • ' 60/8061<br />

(o4-17)Si5 (6r) 9z (4) z91 (r4) izz ( S6i)60 •17(,, (gg) go£ (88) 17z£ ; (z) S9 • • ' ' 6061<br />

(6g-t)9SSI I (Lz) ot (9) Ih (1g) L6z (9zz)L0-17 ( T (E9) LSz (£8) S 1 £ (1) 69 • ' • 01'6061<br />

(69t)00,511 (tz) L£ (4) rgI (toi) Sgz (661) 16£ (tE) -17£z (08) to£ (I) 89 • • • ' 0161<br />

(6zS)9o9 (8E) gt • (S) 191 (tu i) 6z£ (g£z) -179-17 I (zS) Szz (zg) 90£ £4 • • • II 0161 11<br />

(goS)17SS III (£t) 09 (9) Str (600 11£ (zzz) 6S17 (6t) ozz (g4) 58z (i)17 4 • " • ' 1161<br />

(S9S)86S ih (917) 49 (0z)£91 (gh) -174£ (zzz) iS-17 (417) s6, u (0 8) 19z (z) tg • • • 7I/IT6I<br />

(g1S)99S1 (St) 99 (13)99 1 (ei) 9S£ (tgi) £zt (ot) 961 (64) zgz (£) 44 " • 7161 [<br />

6 11<br />

,8 1 9 1 I t 2 1 1<br />

Pipi<br />

laellanaN 2.1117 6.tnowda<br />

uuusnwi<br />

ti 2.nutiaJj<br />

-uonax<br />

detid9<br />

jtia9<br />

921.1dEr<br />

imag<br />

Ild.1.112Z<br />

napilz<br />

dipff<br />

psua<br />

d.tiSdllidS<br />

Jesomas<br />

* : s•tabuim49 nioa- — * : .10P ITYPTIN puls uoAug<br />

(Sgz ) gzgi (S £) zoi 1 9£1 j(a) 493 (S8) "17 1£ (96) 1 'Ft (ot) 64z (I) 6gz • • " 10,0061<br />

(Z4z)£441 (zz) £6 1£1 (o£) 9£z (g6) 0££ (tg) 6it (zt) ohz (i) t6z • • • • 1061<br />

(68z) 6641 (6z) z6 0£1 (Sz) zSz (Zu) 49£ (4L) S1-17 (g£) 417z (£) 96z • • • 70/I06I<br />

(09z) ULI (9z) 6g z£1 (£z) oiz (g6) £S£ (z4) Ezt (4£) 14z (t) S6z • • • • 7061<br />

(£9£) 8961 (££) 6% S£1 (9z) 64z (zZi) Lot (tL) 01717 (ES) Zo£ (5) £1£ ' ' • 00/706I<br />

(t££) tS61 (6z) 16 9zi (9z) otz (iti) 4g£ (zg) 8417 (gt) Sz£ (g) 40£ • • • 0061<br />

(gut) £Siz (0E) 96 iti (g£) tgz (181) at (Sor) 9tS (gS) 1 S£ (9) to£ " • 10 /0061<br />

(14£) Lgoz (tz) zL 091 (-17£) -17Sz (£h) 96£ (toi) 955 (65) 69£ (4) ogz<br />

. • • ' 17061<br />

(oot) 6tzz (6z) 46<br />

1741 (LE) 46z (oSi) £1-17 (411) 969 (o9) 16£ (4) igz<br />

• • • 90/t061<br />

(96£) 'dz (zz) 9L £gr (9£) zgz (6h) 49t (ozr) 109 (19) Ett (g) 64 3 • • ' • 9061<br />

(-176-17) IoSz (tz) t6 I ioz ( 64) ig£ (toz) S6t7 (zu) 869 (99) •17 S -17 (6) goz • • ' 90/9061<br />

(itS) 109z (4z) gg 881 (04) 6E1 (tzz) II S (o£1) z49 (1 g) ozS (6) £gz ' • " 9061<br />

(81,9) 944z (9t) ozr SZ, (901) tot (Itz) toS (611) 904 (46) g9S (6) 66z - • - L0/9061<br />

(-17E9) Lzgz (zt) 4or 1 zgu (o6) ,Sg£ (81z) -17£S (£5• 1) £69 (£31) 8 1 9 (g) 80£ • • ' • L061<br />

(604) gzo£ (6t) 91r (5) 6-17 z (gzi) z4t (17£z)ozS(, (911) z69 (6£1) ti79 (g) SEE • • • 80/L06T<br />

(017 9) £z6z (z£) S6 (g) SSz (46) gut (zoz)96-14, (IS') 6g9 (9E1) z-179 (h) o££ • • - - 8061<br />

(£z9) Sz6z (g£) 901 (4) ztz (Sg) 9£17 (u £z) £zS(-, (9£1) t99 (i r I) iz9 (S 1) £££ - • . 60/8061<br />

(1 65) £Sgz ( g z) 6g (01)17-17z (zg) 6 9 £ (6oz) izSG (9£1)-999 (£11 ) 9 z 9 ( EI ) 8EE • • • ' 6061<br />

(-17 -179) 3663 (49)17 17 1 (g) Stz (46) 3417 (9Ez)££S( 1 (S ui ) 4z9 (tu) 019 (tu) 19£ • • • 01/6061<br />

(62 9) 8o6z (6S) tzi (01)19z (£ 1 i) 6£t (6oz) ti S (£1 1) zi9 (611) 009 (9i) gS£ - • • • 0161<br />

(414) 690£ (z4) 9£1 (S) tzz (9zi) 8617 (LSz) 16S (£z1) gz9 (suu) 809 (9u) tg ' • • Il '0I6I<br />

(41Z) 9z0E (38) £91 (8) £1z (rzi) 81717 (otz) ogS (£zi)-17£9 (81i) £o9 (Sz) 98£ ' • • 1161<br />

(464) 461£ (L,6) 9L,1 (EZ)4£z (i91) gSS (gtz) 609 (Ezu) 119 (Li I) 985 (9z) Lit " • 7ii1161<br />

(0174 zi 1£ (98) 6SI (t3)ttz (z 9 1) £19 (z 0 z) 99 S (8 11 ) 909 (ozr) o19 (8z) -bit • • " 7161<br />

6 8 1 9 1 9 8 I 8 1<br />

rerj,<br />

ideldndK 6 tn_<br />

. uq1.12<br />

2.-uut<br />

.2.Tuqiaa3<br />

-uanag<br />

guunsirei 9(92190<br />

.11101)<br />

dit.tdir<br />

11:10g<br />

9.m.tnz<br />

113I.Inz<br />

diprf<br />

psug<br />

d.liSallIdS<br />

.10isaittas<br />

•saino.hqvule somel Je S00110/0S lie 41'79143 4/<br />

•undosoiiqd ug4.1gIlluipplutut oia 'A1<br />

29 g •ito?imnp? `itoipn.q8ur 7H-x- — -2ungalzia `4.91.-maltra •mx


1<br />

254 Unterricht, Erziehung. - X///. Instruetion, ducation.<br />

14. Erziehungs- (Besserungs-, Rettungs-) Anstalten im Jahre 1911.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

Anstalten<br />

Etablissements<br />

Bestand<br />

am 1. Januar 1911<br />

Effectif<br />

au l er janvier 1911<br />

Zuwachs<br />

Augmentation<br />

Abgang<br />

Diminution<br />

Bestand am<br />

31. Dezember 1911<br />

Elfectif<br />

au 31 dieembre 1911<br />

-c9 .5<br />

2 kz<br />

- g<br />

e<br />

‘rZ<br />

Total<br />

:ce<br />

N e<br />

3:5<br />

ti<br />

.5<br />

r4)<br />

2<br />

e ‘4'1)<br />

:e<br />

;--><br />

';=>,<br />

Total<br />

2 3 4 5 6<br />

7<br />

8<br />

10<br />

11<br />

1. Ringwil (Zürich)<br />

2. Friedheim 71<br />

3. Freienstein<br />

! 4. Schlieren<br />

n 5. Richterswil<br />

6. Sonnenbühl „<br />

7. Erlach (Bern)<br />

8. Kehrsatz<br />

9. Brüttelen<br />

10. Landorf<br />

11<br />

11. Bächtelen „<br />

12. Aarwangen „<br />

, 13. Trachselwald (Bern)<br />

14. Sonvilier<br />

11<br />

15. Sonnenberg (Luzern)<br />

1<br />

16. Linthkolonie (Glarus)<br />

17. Drognens (Fribourg) . . .<br />

18. Klosterfiechten (Baselstadt)<br />

19. Riehen<br />

20. Schillingsrain b, Liestal (Baselland) •<br />

21. Friedeck (Schaffhausen) .<br />

22. Wiesen (Appenzell A.-Rh<br />

23. Feldle (St. Gallen) . . .<br />

24. Thurh of<br />

25. Grabs<br />

26. Balgach<br />

27. Hochsteig<br />

28. Oberuzwil<br />

29. Foral (Graubünden)<br />

30. Olsberg (Aargau)<br />

31. Effingen „ (Meyer'sche A.)<br />

32. Kasteln<br />

33. Aarburg „<br />

34. Bernrain (Thurgau)<br />

35. Croisettes (Vaud)<br />

, 36. Moudon<br />

37. Serix<br />

Total 1911<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

1906<br />

43 43 24<br />

21 12 33 5 2<br />

20 i6 36 2<br />

43 43 I0<br />

72 72 21<br />

22 41 4 4<br />

42 42<br />

44 44 II<br />

39 39 16<br />

57 57 8<br />

57 57<br />

59 59 14<br />

30 30 40<br />

50 50<br />

54 54 15<br />

23 23 6<br />

96 96 47<br />

35 35 29 -<br />

21 21 13<br />

41 I0 -<br />

21 14 35 5 2<br />

21 - 21 -<br />

22 12 34 II I<br />

46 46 II -<br />

16 I0 26 2 2<br />

16 6 22 7 3<br />

24 25 5<br />

38 38<br />

20 18 38 4 5<br />

6o 6o 15<br />

36 36 6<br />

16 17 33 4 4<br />

57 57 49<br />

33 16 49 3 2<br />

39 39 43<br />

20 20<br />

32 32 IO<br />

1190 337 1527 438 103<br />

1153 311 1464 429 114<br />

1173 318 1491 385 81<br />

1173 324 1497 394 86<br />

1199 331 1530 364 69<br />

1120 313 1433<br />

401<br />

94<br />

27<br />

3<br />

8<br />

5<br />

18<br />

13<br />

9<br />

12<br />

33<br />

17<br />

13<br />

5<br />

38<br />

24<br />

II<br />

4<br />

2<br />

12<br />

2<br />

4<br />

5<br />

16<br />

4<br />

15<br />

5<br />

3<br />

45<br />

3<br />

38<br />

12<br />

410<br />

392<br />

405<br />

392<br />

390<br />

322<br />

2<br />

2<br />

19<br />

40<br />

23<br />

20<br />

45<br />

4 21<br />

9<br />

14<br />

38<br />

52<br />

61<br />

61<br />

37<br />

51<br />

56<br />

24<br />

105<br />

40<br />

40<br />

2 22<br />

-. 19<br />

2 21<br />

45<br />

2 16<br />

3 19<br />

1 24<br />

36<br />

6 20<br />

37<br />

5 17<br />

61<br />

2 33<br />

44<br />

15<br />

30<br />

95 1218<br />

88 1190<br />

88 1153<br />

92 1175<br />

76 1173<br />

76 1199<br />

12<br />

16<br />

74<br />

19<br />

46<br />

41<br />

27<br />

14<br />

II<br />

I0<br />

6<br />

17<br />

16<br />

16<br />

20<br />

345<br />

337<br />

311<br />

318<br />

324<br />

331<br />

40<br />

35<br />

36<br />

45<br />

74<br />

40<br />

38<br />

46<br />

52<br />

61<br />

61<br />

37<br />

51<br />

56<br />

24<br />

105<br />

40<br />

27<br />

40<br />

36<br />

19<br />

32<br />

45<br />

26<br />

25<br />

24<br />

36<br />

.37<br />

6o<br />

37<br />

33<br />

61<br />

49<br />

44<br />

20<br />

30<br />

1563<br />

1527<br />

1464<br />

1493<br />

1497<br />

1530<br />

Anmerkung. Von den 27 Zöglingen unter Rubrik „Verschiedenes" sind 7 entwichen, wovon 3 durch die Eltern heimgelockt.<br />

7 haben sich dem Studium zugewandt, 3 wurden wegen Schwachsinn entlassen, 3 des Landes verwiesen (Ausländer),<br />

2 durch Veranlassung der Eltern im Ausland plaziert, 1 auf dem Lande untergebracht, 1 vom Armenrat Mühlhausen E.<br />

übernommen, 1 in eine Kranken- und 1 in eine Irrenanstalt versetzt, 1 wegen erreichter Altersgrenze aus der Anstalt entlassen.<br />

') In die Anstalt für Eleptische in Zürich versetzt.<br />

2) In einer Anstalt für Schwachsinnige untergebracht.<br />

3) Entwichen und dabei ertrunken.<br />

') Von den 22 haben 14 ihren Beruf in der Anstalt erlernt.<br />

5) Wovon 1 in eine Irrenanstalt versetzt werden musste.


XIII. Unterricht, Erziehung. — XIII. Instruction, educat ion. 255<br />

14. Etablissements cl'Mucation correetionnelle en 1911.<br />

Par le Bureau fed&al de statistique.<br />

In die Lehre<br />

gebracht<br />

Entres en<br />

apprentissage<br />

CJ<br />

e<br />

Art der Versorgung der Ausgetretenen<br />

Genre de plaeement des eleves sortis des etablissements<br />

I n Stellen<br />

untergebracht<br />

Entre's en<br />

place<br />

4 2<br />

.5 2<br />

X<br />

Zu den<br />

Eltern zurück<br />

Rentrgs dans<br />

la famille<br />

5 .5<br />

e<br />

• e<br />

e<br />

• ry<br />

Auf die<br />

Gemeinde zurück<br />

Remis ä leur<br />

commune<br />

-9 .5<br />

a<br />

ez3<br />

2):<br />

e<br />

In eine andere<br />

Anstalt versetzt<br />

Transfergis<br />

dans un<br />

autre gtablissement<br />

Verschiedenes<br />

Ü<br />

:g<br />

Divers<br />

.. I<br />

Gestorben<br />

Dgcgdgs<br />

--n<br />

..= ....<br />

'5 e -j ;1 ...i I<br />

'4,' A A `rz<br />

Zahl<br />

der<br />

Betten<br />

Nombre<br />

de lits<br />

Zahl der<br />

Abweisungen<br />

wegen Mangel<br />

an Platz<br />

Nombre des<br />

demandes<br />

refusges<br />

faute de<br />

place<br />

-J e<br />

.5<br />

-a; e<br />

12 13<br />

14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

23<br />

24<br />

25<br />

26<br />

27<br />

28<br />

9<br />

2<br />

2<br />

10<br />

7<br />

4<br />

9<br />

5<br />

6<br />

2<br />

7<br />

9<br />

7<br />

2<br />

2<br />

3<br />

7<br />

8<br />

3<br />

2<br />

6<br />

6<br />

3<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

4)22<br />

2<br />

13<br />

8 4 5<br />

2<br />

4 2<br />

6 7<br />

2 3<br />

5 2<br />

6 3<br />

5 2 4<br />

3 2<br />

2 3<br />

2<br />

19 4 5<br />

3 8<br />

1)i<br />

6<br />

5<br />

3<br />

16<br />

7<br />

5 5 5<br />

2 2<br />

2 2<br />

3 6<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

2<br />

4<br />

6<br />

2)2<br />

--<br />

--<br />

5)4<br />

2 2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

14<br />

0<br />

3<br />

2<br />

3<br />

3<br />

II<br />

7<br />

3<br />

3<br />

6<br />

3)1<br />

—<br />

42<br />

35<br />

45<br />

75<br />

40<br />

4- 6<br />

6o<br />

6o<br />

6e<br />

65<br />

37<br />

71<br />

56<br />

25<br />

105<br />

26<br />

41<br />

36<br />

22<br />

34<br />

46<br />

26<br />

25<br />

25<br />

40<br />

40<br />

6o<br />

37<br />

36<br />

64<br />

50<br />

50<br />

22<br />

50<br />

2<br />

5<br />

2<br />

20<br />

— —<br />

34 —<br />

10 —<br />

I0<br />

3<br />

6<br />

— . 4<br />

25<br />

—mehrere<br />

II<br />

8 —<br />

2<br />

2<br />

6 1 3<br />

5<br />

125<br />

128<br />

143<br />

132<br />

155<br />

120<br />

5<br />

7<br />

9<br />

12<br />

II<br />

12<br />

135 42 28 14 I00 22 3 19<br />

327 37 26 7 92 20 2 9 15<br />

143 50 30 7 87 18<br />

129 48 14 4 to6 22 2 7<br />

I00 31 18 3 95 29 20<br />

95 34 23 5 72 20 3 8<br />

8 3 I<br />

6 2 2<br />

— --<br />

2 3 2<br />

— I 2<br />

I 4<br />

4 I<br />

1552<br />

3699<br />

1685<br />

2450<br />

1593<br />

1683<br />

141 20<br />

84 23<br />

78 12<br />

12 5 94<br />

368 8<br />

162 9<br />

Observations. Des 27 el2ves figurant • sous la rubrique „Divers", 7 se sont gvades, desquels 3 attires<br />

par leurs parents, 7 ont commence des etudes, 3 ont itg renvoyes pour cause de faiblesse d'esprit, 3 etrangers ont<br />

ete renvoyes dans leur pays, 2 envoyes ä l'etranger par les soins des parents, 1 place ä la campagne, 1 repris par<br />

la chambre de charite de Mulhouse, 1 a dü itre place ä l'höprial et un autre dans sen asile d'alienes„ enfin 1 a itg<br />

lib gre (plant atteint la limite d'cige prescrite.<br />

1) Place dans l'asile pour gpileptiques, ä Zurich.<br />

2) Piaees dans un glablissement pour faibles d'esprit.<br />

3) S'est evade et s'est noye accidentetlesnent.<br />

5) Des 22, 14 ont appris leur metier dans l'etablissement<br />

b ) Desquelles 1 a tlü etre transferee d ins un asile d'alignes


256 XIII. Unterricht, Erziehung. — X///. Instruction, Mutation.<br />

15. Anstalten für schwachsinnige Kinder im Jahre 1911.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

Anstalten — Etablissements<br />

Bestand am<br />

1. Januar 1911<br />

Effectif an<br />

I" janvier 1911<br />

Zuwachs<br />

Augmentation<br />

2<br />

:77) 5<br />

‘4`f,<br />

3<br />

ca<br />

5 :Z<br />

e<br />

4<br />

e<br />

1. Kellersche Anstalt in Küsnacht (Zürich) .<br />

20 20<br />

7<br />

2. Pflegeanstalt in Uster<br />

44 27 71 7 7<br />

3. Anstalt in Regensberg<br />

11 47 28 75 I I 6<br />

4. Anstalt Bühl in Wädenswil . 27 58 7 8<br />

5. Martinstiftung in Erlenbach . . . 6 14 20 2<br />

6. Anstalt Pestalozziheim in Pfäffikon 16 14 30 2 2<br />

7. Anstalt -Weissenheim . . . . . (Bern) 13 21 34 2 5<br />

8. Kinderheim Sonnegg in Walkringen 2 7 9<br />

9. Friederika-Stiftung<br />

7 6 13<br />

10. Anstalt in Burgdorf<br />

/1 • • 36 35 71 4<br />

11. Kantonale Anstalt in Hohenrain (Luzern) . 95 54 149 17<br />

12. Anstalt Seedorf (Freiburg) 26 21 47 8 I 0<br />

13. Anstalt in Kriegstetten . . (Solothurn)<br />

35 26 61 9 I0<br />

14. Anstalt „Zur Hoffnung" in Riehen (Basel) . 16 9<br />

25 4 2<br />

15. Anstalt Kienberg bei Gelterkinden (Baselland) 9 9<br />

18 4<br />

16. Anstalt Löwenstein (Schaffhausen) • . • • • 4 2 6 3 4<br />

17. Asyl „Schutz" in Walzenhausen . (App. A.-Rh.) 15 14 29<br />

18. Anstalt Johanneum in Neu St Johann (St. Gallen) . 49 34<br />

83 20 II<br />

19. Anstalt „Heim" in Stein .<br />

11 5 2 7 2<br />

20. Anstalt in Marbach •i8 6 24 10 6<br />

21. Anstalt in Masans (Graubünden) 12 15 27 3 5<br />

22. Anstalt auf Schloss Biberstein . (Aargau) .<br />

33 22 55 8 3<br />

23. Anstalt St. Joseph in Bremgarten<br />

98 94<br />

192 28 28<br />

24. Institut Straumann in Oftringen . ' Io 6 16 4 2<br />

25. Anstalt in Mauren (Thurgau) 2I 22 43 5 4<br />

26. Privatanstalt „Friedheim" Weinfelden<br />

7 23 2 2<br />

Asile de l'Esperance, ä Etoy . (Valid) "<br />

67 61 128 II 7<br />

Total 1911 731 603 1334 179 155<br />

7/<br />

1910 717 611 1328 207 127<br />

t Davon:<br />

/I 1909 672 58o 1252 168 6<br />

In die Lehre gebracht .<br />

Entree en apprentissage . }<br />

5 !<br />

,, 1908 654 540 1194 164 133<br />

In Stellen untergebracht<br />

Entr ü en place<br />

} 2 0 16<br />

1907 558 471 1029 158 118<br />

Zu den Eltern zurück . .1906 535 462 996 I I 0 g5<br />

Rentris dans la famille } 95 68<br />

In eine andere Anstalt versetzt<br />

ransfe're", dans ne autre dtablissem. 27 15<br />

1905 504 445 949 III 89<br />

Gestorben — Djcjdis. . . 6 8<br />

Anmerkung. Die Pension „Rosengarten" in Regensberg (Zürich) für schwachsinnige Kinder. die bis dahin hier aufgeführt<br />

wurde, ist eingegangen. Der „Rosengarten" wurde Ende 1911 an die Aufsichts-Kommission des "Hirzelheim", wie sich<br />

die jetzige Anstalt nennt, verkauft. Es ist nun ein Heini für normal begabte, erwachsene weibliche Taubstumme. In erster<br />

Linie werden Zürcher Kantonsbürger berücksichtigt, im weiteren aber auch Taubstumme aus andern Kantonen und eventhill<br />

aus dem Ausland.


XIII. Unterricht, Erziehung. — X//1. Instruetion, ateation. 257<br />

15. Etablissements pour enfants faibles d'esprit en 1911.<br />

Par le Bureau fe'd6ral de statistique.<br />

Abgang<br />

7<br />

4.4<br />

*al e<br />

gebessert<br />

amellores<br />

e3<br />

Cr)<br />

9 10<br />

Entlassen — Sortis<br />

ungebessert<br />

saus<br />

changement<br />

„)<br />

g<br />

Gestorben<br />

De-ddes<br />

Bestand am<br />

31. Dezember<br />

1911<br />

Effeetif au<br />

31 dAembre 1911<br />

"cr) 5.<br />

Tw<br />

12 13 14 15 10<br />

c,›<br />

17<br />

Zahl<br />

der<br />

Betten<br />

18<br />

Diminution<br />

Nom-<br />

bre<br />

de lits<br />

Wegen Mangel<br />

an Platz etc.<br />

abgewiesene<br />

Anmeldungen<br />

Demandes<br />

refusees faute<br />

de place<br />

19<br />

c•D<br />

7-2-<br />

'Z 5<br />

20<br />

ti<br />

7<br />

5<br />

20 20 25<br />

5 4 2 2 2 2 46 30 76 8o<br />

8 8 6 7 5o 26 76 78 6<br />

7 4 5 2 2 2 3 1 31 62 63 1<br />

2 6 14 20 20<br />

2 2 2 16 14 30 30 2<br />

3 4 3 4 12 22 34 34 II<br />

3 6 9 9<br />

6 7 14<br />

iI 5 4 2 7 3 3 8 34 72 72 16<br />

18 8 1 6 4 2 4 94 63 157 16o<br />

8 6 7 5 26 25 51 65<br />

I 8 4 4 2 4 2 36 32 68 7o<br />

5 1 4 15 10 25 26<br />

3 2 12 6 IS 19<br />

6 6 12 20<br />

14 14 28 35<br />

9 80 6 7 3 3 6o 35 95 95 5<br />

2 2 3 4 7 81<br />

3 2 2 25 I0 I<br />

35 48<br />

3 3 3 3 12 87 29 29<br />

8 5 7 4 33 20 53 6o<br />

29 17 22 9 6 8 97 105 202 256 6<br />

4 3 3<br />

2 0 5 15 18 --<br />

5 3 4 2 21 23 44 43 3<br />

8 25 25<br />

10 5 6 2 3 2 68 63 131 137 35<br />

t 153 t 108 110 69 37 33 6 6 757 650 1407 153 9 86<br />

166 105 104 69 46 27 6 758 633 1391 1294 42<br />

122 90 81 59 33 27 8 4 718 6o6 8324 2406 49<br />

134 86 88 6o 40 21 6 5 684 587 1271 1325 97<br />

117 85 95 6o 19 39 3 6 599 504 1103 1212 57<br />

8 7 75 64 52 20 21 3<br />

2<br />

558 471 1029 1133 64<br />

102 85 74 63 23 20 5 2 513 449 962 1o75 91<br />

2<br />

i 4<br />

14.<br />

12<br />

2<br />

10<br />

2<br />

—<br />

48<br />

102<br />

26<br />

65<br />

39<br />

32<br />

45<br />

Observation. La „Pension Rosengarten” ä Regensberg (Zurich) pour enfants faibles d',sprit, qui jusgit'ir<br />

present figurait ici, a cet'se d'exfster. Le „Rosengarten" a ete cede ä la fin de Pannee 1911 ä la Cominissurn de<br />

surveilla,ce du „Hirzetheinr", derron7ination actuelle de l' gttblissement. Cet asite re9olt des adulteA sourelesonueltes,<br />

douies normalement. On y adniet en premfere ligne les ressortissantes canton de Zurich, puis au9si des personnes!<br />

d'autres cantons atteintes de s,r)di-raufite et eventuellernent de Petranger.<br />

17


16. Blindenanstalten im Jahre 1911. — 16. Asiles d'aveugles en 1911.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau. — Par le Bureau ffiteral de statistique.<br />

Art der Versorgung der Entlassenen<br />

Genre de placement des a&es sortis<br />

Bestand am<br />

1. Januar Zu.<br />

Abgang<br />

Bestand am<br />

31. Dezember<br />

1911 wachs<br />

1911 In eine Zu den In eine<br />

t E t r andere<br />

Anstalten Effeetif au Augmen- Dirn i- Effeeti f au gebracht zurück Anstalt<br />

1" janvier<br />

nution<br />

Etablissemen ts<br />

tation<br />

31 de'eembre Entrgs en Rentrgs Dans un<br />

19 11<br />

1911<br />

apprentissage<br />

famille<br />

dans la autre aablissement<br />

‘°-°)<br />

.,A<br />

'5 e<br />

,z<br />

e<br />

E2<br />

•<br />

4><br />

2. A<br />

Z '5 g<br />

i,=,<br />

•<br />

'''')<br />

Z<br />

'5 g<br />

rw<br />

7g' •<br />

)<br />

,-,,;<br />

Z.<br />

g<br />

,,=,<br />

'<br />

e<br />

E2<br />

' - ä••<br />

.-4 2<br />

'Ä g,<br />

:g<br />

'5<br />

r,4,<br />

•<br />

2><br />

:.; , A<br />

-7,<br />

'5 e<br />

Gw<br />

7" '<br />

)<br />

, A<br />

Z;<br />

..,<br />

3 ,z<br />

Vorsch<br />

iedene<br />

7-i<br />

7-''<br />

Divers<br />

Z2<br />

-7), e<br />

,1<br />

Gestorben<br />

Dgci§de's<br />

•<br />

2<br />

a'<br />

.<br />

Z<br />

— d<br />

4:<br />

Wegen<br />

Platzmangel<br />

nicht an fge-<br />

MUMM<br />

Non<br />

admis,<br />

Taute de<br />

place<br />

.<br />

-2 , s<br />

..z %<br />

Zahl<br />

der<br />

Betten<br />

Nom_<br />

bre<br />

. de<br />

72<br />

-7,). lits<br />

1 2 1 3 4 5 6 7 8 19 10 11 12 13 14 15 16 17 1 18 19 II 20 21 22 1 23 1 24<br />

Zürich Blindenanstalt 6 7 13 I 1 2 I 5 7 I2 1 I .— I<br />

»<br />

Werkstätte f. blinde Männer 21 — 21 4 — 4 — 21 -- 21 -- — 2 2 -<br />

Blindenheim Dankesberg .<br />

f,<br />

— 29 29 -- 3 — — — 32 32 — — —<br />

Köniz (Bern) Blindenanstalt 19 20 29 . 4 5 23 15 38 45<br />

Bern Blindenheim für Männer . 17 — 1)17 4 -- 3 -- 18 -- I8 -- -- 1 -- I -- -- -- I -- -- -- -<br />

„ Frauen . — io lio — 4 — — — 1 4 1 4 -- — — — — — — — — -<br />

_<br />

,1 21<br />

Fribourg Ecole des jeunes aveugles 8 7 15 -- 2 — -- 8 9 17 — — — -- — -- — — — — -- — --<br />

Blindenheim der Gesellschaft)<br />

Basel des Guten und Gemein-1 23 13 36 2 1 I 25 13 38 1 — — —<br />

nützigen 1<br />

St. Gallen Ostschweiz. Blindenheim . 32 23 55 11 8 9 3 34 28 62 2 -- 6 2 I I — -- -- -- 6 50<br />

Lausanne Institut des aveugles . . . 15 9 24 2 2 2 2 15 9 24 -- -- 2 2 — — — — — — — 3o<br />

,7<br />

Atelier des hommes . . . 28 — 28 i — 2 — 27 — 27 — — 2 — — — — — — — 3 — 3o<br />

>7 )1<br />

" femmes . . . — 25 25 — 2 — I — 26 26 — — — — — I 26<br />

Asile „Le Foyer" ä Chailly s. Lausanne*) 12 7 1 9 5 4 — -- 17 11 28 — -- — 45<br />

Total 1911 181 1 40 321 34 32 22 8 193 164 357 3 — 1 4 4 4 3 -- — I I 9 3 226<br />

1910 180 137 317 38 25 35 19 183 243 326 7 3 12 10 12 5 I 2 3 — 22 8 268<br />

1909 177 123 3oo 27 28 24 14 180 137 317 3 2 1 I 4 3 5 6 -- I 3 22 3 241<br />

1908 78 58 136 10 II 7 30 81 59 140 1 — 5 4 1 6 142<br />

*) Institut masse p0111* en- 1907 75 6o 135 13 4 12 7 76 57 133 2 1 4 4 4 I I I I — — — I I2<br />

Fants aveug les etfaibles d'esprit. 1906 75 57 132 10 9 1 o . 6 75 6o 135 2 — 7 4 1 1 — — — 2 — 1 136<br />

1905 71 46 117 17 16 13 5 75 57 132 -- -- 3 2 2 I 5 2 3 — — — 131<br />

1904 74 53 127 10 3 13 to 71 46 11 7 — •— 8 7 2 — 3 3 — — — — 122<br />

1903 84 52 136 II 2 21 I 74 53 127 I — 17 2 2 1 I15<br />

1902 79 52 131 18 10 13 10 84 52 136 2 — 7 6 -- 2 4 1 -- 1 -- — 113<br />

1 ) Rektifizierte Zahlen. — Oltiffres rectfe's.


17. Taubstummenanstalten im Jahre 1911. — 17. Instituts de sourds-muets en 1911.<br />

Vorn eidg. statistischen Bureau. — Pur le Bureau fflral de statistique.<br />

Anstalten<br />

Etablissements<br />

Bestand<br />

ani 1. Januar<br />

1911<br />

leectif<br />

au l er janvier<br />

1911<br />

.=".! . -<br />

L. , _ N<br />

.:4 ' f - -1 '<br />

4 c.,. : ,2,<br />

—'-7,' .- Total<br />

'-`-'' 4 `.- 4'<br />

Art der Versorgung der Entlassenen<br />

Bestand am<br />

Genre de placement des ikves sortis<br />

Zuwachs Abgang<br />

31. Dezember<br />

1911 In andere Taubstummenanst.<br />

In die Lehre i„ stellen untcr. Zu den Eltern<br />

Augmen- Dimi- gebracht<br />

Effectif<br />

gebracht zurück eingetreten Gestorben<br />

tation nution au 31 Wcembre Mis en<br />

apprentissage<br />

Places en Rentres Enees dans<br />

1911<br />

condition dans la un autre eiablissement<br />

de<br />

Decedes<br />

famille<br />

sourds-muets<br />

...e,<br />

.5.,),•-<br />

'-' 2<br />

4;' _.<br />

4 ,<br />

24' .<br />

'..z' .',J<br />

'4.'4<br />

f.:, .2<br />

-<br />

--- .:' g<br />

.= ,<br />

9,,,<br />

5 .f<br />

e<br />

:-.,4',<br />

,e<br />

--<br />

'- e<br />

: e<br />

.=<br />

,'2,-<br />

' ,-!.2<br />

'-1 e<br />

'4',<br />

Total<br />

.. . ;->—<br />

7' z><br />

ä .9<br />

.,-,1 A<br />

-,; .2<br />

— —<br />

'I .,z;<br />

-E., e<br />

.4 : .4`t,<br />

.. g<br />

<br />

— 4.<br />

:3 - ,,.. ,<br />

.,-::, e ,g<br />

-. - 4)4 .-.1<br />

e- 4 g . .2<br />

5-), '''<br />

l--.<br />

,7,-, -<br />

''.><br />

= .<br />

.z. e<br />

ag %.<br />

:. 2 '44 .-„1<br />

. .2<br />

.7l<br />

.. -<br />

.z. e<br />

,.›.-- '4. 4'<br />

4 ) ><br />

zzi g %<br />

r ,,,3<br />

A<br />

,, 2 g "7,. -<br />

-. e<br />

4 e. 4)4<br />

Zahl der wegen<br />

Platzmangel<br />

zahl abgewiesenen<br />

Anmeldungen<br />

der Nombre de<br />

Betten d'admission<br />

Jemandes<br />

refusees<br />

pour manque<br />

Nombre de place<br />

de 4.2<br />

las '<br />

.5.,) .--><br />

4`› -e<br />

-",-4, g 7; •2 . .<br />

.<br />

,. .3 ,.5.<br />

,A ,<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24<br />

Zürich . . ...... 34 2 1 58 - II 92 1 )i 1 2)6 34 3o 64 6 5 — — 1 1 3 — 9 — 45 —<br />

Schloss Turbenthal (Zürich)*) 2 5 1 5 1 40 8 2 8 2 25 15 40 — — — — 2 — 6 2 — 40 3 4<br />

Münchenbuchsee (Bern) . . 92 — 92 14 — 12 — 2<br />

94 — 94 9 _ — I — -- —94 —<br />

Wabern (Bern) . . . . . — 77 77 — i 5 — 99 — 73 7 3 — 5 _ 7 — 2 — — — — --<br />

Hohenrain (Luzern) . . . 52 34 86 5 22 97 9 4o 37 77 6 — — — io 9 1 _ 83 —<br />

Gruyk.e (Fribourg) . . . 28 25 53 8 8 2 2 34 31 65 — — — — 2 2 ___. ___. ___ _____ 65 1<br />

Riehen (Basel-Stadt) . . . 26 21 47 9 6 7 7 28 20 48 5 3 2 3 — — — — — 9 44 3 2<br />

Bettingen (Basel.-Stadt) . 6 7 13 3 — 3)I — 8 7 15 — — -- — — — 1 — — — j5 _<br />

Rosenberg (St. Gallen) . . 49 48 97 6 4 8 3 47 49 96 3 — — — 4 2 1 9 — — 90 — —<br />

Landenhof (Aargau) . . . 1 7 21 38 2 2 1 2 18 21 39 — 1 1 9 — — -- — — 1 I<br />

Anstalt St. Joseph (Aargau) 22 29 51 1 1 5 8 18 22 40 — 1 — 1 4 5 1 1 — — — —<br />

Locarno (Tessin) . . . . 15 18 33 3 2 I 1 17 19 36 — — — — I I — _ — 40 — —<br />

Moudon (Vaud) . . . 1 1 g 19 4 — 2 2 13 6 19 i 1 — — 1 1 — — — -- 40 — —<br />

Greronde (Valais) . . . . 29 46 75 3 5 5 10 27 41 68 — 1 1 -<br />

1 — 8o —<br />

Petit-Saconnex (Grenve) . 6 2 8 — 2 I — 5 4 9 1 -- — — -- — 5 -- — — _ 3 95 — --<br />

Total 1911 4 12 375 787 77 71 81 71 408 375 7 8 3 31 16 6 ii 3o 33 13 7 1 4 65i 8 7<br />

1910 375 335 710 73 54 57 44 391 345 736 20 6 3 2 26 33 7 1 1 2 686 3 3<br />

1909 381 330 711 58 54 65 47 374 337 711 1 9 4 3 5 36 32 6 4 1 2 696 1 I<br />

1908 374 337 711 57 70 48 60 383 347 730 19 10 1 2 21 49 5 6 2 1 722 9 6<br />

1907 378 316 694 74 76 78 55 374 337 711 2o 12 3 4 45 2 9 I0 8 — 2 697 1 7 i4<br />

1906 369 313 682 59 44 66 39 362 318 68o 18 5 2 2 37 28 7 3 2 1 693 9<br />

1905 375<br />

1 323 698 57 53 63 63 369 313 682 24 22 3 2 27 3o 7 7 2 2 771 —<br />

' 1904 36o 318 678 64 54 49 49 375 323 698 95 9 3 — 2 7 35 2 4 2 I 1 76 9 — 1<br />

1903 1 345 314 6591 75 65 61 6o 359 319 678 29 22 -- 3 30 33 2 I — 1 I 762 4 20<br />

5 ) Der Anstalt wurde im Mai ein Heim für schulentlassene männliche Zöglinge angeschlossen, das 6 Betten zählt, welche besetzt sind. — Il a ete annexe en mai 4 retablissement un „Heim."<br />

pour pensionnaires du sexe masculin, liberes de l'ecole. Cette annexe • enferme 6 lits, qui sont occupes 1) 3 Knaben werden Möbelschreiner, 2 Korbflechter, 1 Gärtner und 1 Landwirt.<br />

3 deviendro,4 menuisiers, 2 vanniers, 1 jardinier et 1 agriculteur. 2) 1 Mädchen erlernt Weissnäherei, 1 Kravattenschneiderei, 1 Glätterei, 1 Damenschneiderei und 1 Hausgeschäfte. L'une<br />

fait un apprentissage de lingere, 1 deviendra tailleuse pour cravates, 1 repusseuse, 1 tailleuse pour dames, et 1 minage're. — 3) War normal begabt und konnte der Anstalt Riehen übergeben<br />

werden. — Ltait normalement doue et a rou etre transfere dans l'institut de Riehen.<br />

C.7(<br />

CD


18. Pädagogische Rekrutenprüfungen. ----- 18. Examens pjdagogiques des reerues.<br />

a. Ergebnisse der Prüfungen im Herbste 1911, nach einzelnen Fächern. a. Resultats des examens de /'automne 1911, dasses par branches.<br />

Vom eitler. statistischen Bureau. - Par le Bureau, federal de statislirue.<br />

Kanton<br />

des letzten Primarschulhesuches<br />

Canton<br />

de l'ecole primaire fre-<br />

quentee en dernier lieu<br />

Geprüfte Rekruten<br />

Recrues Lesen Aufsatz Rechnen Vaterlandskunde<br />

examinges Lecture Composition Calcul Instruction civique<br />

lin<br />

Davon mit<br />

hiiherein<br />

Schulbesuch<br />

gauen DoeZufee8<br />

En tont quentgune<br />

cole suW•<br />

r teure<br />

Zahl der lielcruten mit der Note - Nombre des recrues avec la Hole<br />

1 2 3 4 5 I 1 2 3 4 5 I 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23<br />

Ztirich 3,268 1,967 2,390 689 162 25 2 1,683 1,022 482 70 II 1,688 892 541 347 - 921 3,005 1,018 303 21<br />

Bern 6,327 2,367 3,542 1,882 805 85 13 2,294 2,199 1,578 229 27 2,921 1,774 1,220 403 9 1,758 2,006 1,868 630 65<br />

Luzern 1,213 623 807 306 88 12 -- 520 435 223 30 5 522 352 225 113 1 393 370 309 135 6<br />

Uri 156 28 73 46 3 2 4 1 48 31 64 II 2 54 45 33 24 - 40 40 42 32 2<br />

Schwyz 475 125 229 162 68 14 2 121 203 128 3 9 4 17 9 140 115 38 3 304 158 140 67 6<br />

Obwalden . . . . 123 11 82 34 6 1 -- 51 41 29 2 -- 65 41 12 4 1 52 35 28 8 --<br />

Nidwalden . . . . 139 38 86 45 6 2 - 57 46 33 3 2 73 34 25 7 - 61 38 26 13 1<br />

Glarus 280 112 192 71 16 2 - 147 86 40 6 1 144 77 47 12 -- 107 101 58 14 -<br />

Zug 209 91 138 5y II 1 -- 101 73 32 3 - 101 70 32 5 1 88 66 49 6 -<br />

Fribourg . . . . 2,231 198 695 39 0 12 9 15 2 466 484 256 22 3 652 349 179 49 2 418 481 289 39 4<br />

Solothurn . . . . 1,0 74 445 682 287 90 II 4 446 391 200 31 6 554 30 3 165 51 1 409 310 258 92 5<br />

Basel-Stadt. . . . 76o 376 570 157 31 2 - 422 224 97 17 - 370 211 138 41 - 295 242 180 42 I<br />

Basel-Land. . . . 631 216 339 201 78 1 1 2 201 175 208 44 3 291 1 77 127 35 1 382 1 98 7 94 55 2<br />

Schaffhausen . . 330 162 223 87 19 1 - 167 98 55 10 -- 160 300 62 8 - 112 131 72 15 -<br />

Appenzell A.-1111. . 463 135 294 116 48 5 - 282 162 100 18 I 222 126 96 19 152 125 141 43 2<br />

Appenzell I. -Rh. . 142 16 77 48 1 7 - - 31 54 52 5 - 6, 47 27 7 - 41 46 36 18 1<br />

St. Gallen . . . . 2,151 727 1,436 525 168 21 1 993 669 411 72 6 1,016 584 404 338 9 627 6o7 632 253 32<br />

Graubünden . . 832 319 442 266 116 7 1 333 279 188 25 7 309 226 198 97 2 215 236 282 88 ii<br />

Aargau 1,951 520 1,196 51 5 200 37 3 753 709 410 74 5 896 599 342 11 2 2 684 603 467 182 15<br />

Thurgau 963 349 695 198 65 5 - 527 27 9 340 15 2 551 211 148 53 - 337 294 239 91 2<br />

Tessin 88o 231 435 262 150 28 5 316 281 228 4 7 8 321 265 208 78 8 296 280 1 99 89 16<br />

Vaud . 2,372 457 1,49 6 657 208 31 - 903 906 529 34 - 1,119 770 387 95 1 76 3 907 603 99 -<br />

Valais 963 I29 527 328 10 3 5 - 37 6 306 246 34 1 538 261 133 31 - 3 2 9 346 241 45 2<br />

Neuchätel . . . . 1, 1 6 1 304 768 289 98 6 - 495 368 278 2o - 57 0 34 2 1 95 53 1 482 361 268 48 2<br />

Genve 655 346 534 117 23 1 - 335 207 305 8 - 349 1 94 95 17 - 249 213 168 25 -<br />

Ungeschulte ohne bestimmten<br />

Wohnort .<br />

Sang instruction scolaire<br />

1 - - - 1 - -<br />

ni domicile daermin g<br />

•<br />

Schweiz - Suisse 1911 2 8,750 9 , 2 76 17,928 7,737 2,737 311 37 11,968 9,728 6,112 847 95 13,726 8,390 5,15 4 1,638 42 9,115 9,199 7,807 2,43 2 197


XIII. Unterricht, Erziehung. — Instruction, iducution. 261<br />

b. Verhältniszahlen der guten und schlechten Leistungen bei den pädagogischen<br />

Prüfungen während der Jahre 1907-1911.<br />

b. Nombres proportionnels des bonnes et des mauvaises notes obtenues aux examens<br />

pedagogiques des recrues, de 1907 it 1911.<br />

Von je 100 Rekruten hatten — Sur 100 recrues, ont obtenu<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

sehr gute Gesamtleistungen,<br />

d. h. die Note I in mehr als 2 Fächern<br />

de tr8 bon8 resultats d'examen,<br />

c.-ä-d. lla note 1 dans plus de deux<br />

branches<br />

sehr schlechte Gesamtleistungen,<br />

d. It. die Note 4 oder 5 in mehr als<br />

einem Fache<br />

de treu matevai8 resultats d'examen,<br />

c.-h-d. la note 4 ou 5 dans plus<br />

d'une branche<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1911 1910 1909 1908 1907<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 44 44 41 48 49 5 5 5 4 3<br />

Bern 35 36 37 37 36 6 5 5 5 4 !<br />

Luzern 38 35 36 39 32 6 7 7 7 5<br />

Uri 29 25 22 22 22 13 10 10 8 7<br />

Schwyz 27 31 33 28 34 8 8 8 13 7<br />

Obwalden 44 38 40 49 41 3 4 - 2 1<br />

Nidwalden 44 44 36 39 33 4 4 2 2 2 I I<br />

Glarus 46 42 44 44 47 4 6 7 7 6<br />

Zug 46 - 33 35 37 38 1 4 2 3 2<br />

Fribourg 39 38 37 34 40 3 5 4 4 3<br />

Solothurn 42 39 39 34 37 5 3 4 4 5<br />

Basel-Stadt 47 43 45 49 50 3 4 4 3 4<br />

Basel-Land 32 33 39 37 40 7 4 5 6 4<br />

Schaffhausen . . . . . 45 44 4-4 44 38 3 4 2 5 3<br />

Appenzell Ausser-Rhoden . 38 36 34 29 36 5 8 7 8 4<br />

Appenzell Inner-Rhoden . 30 24 15 18 13 4 8 10 8 9<br />

St. Gallen ..... 40 40 37 86 36 6 7 6 6 7<br />

Graubünden 33 34 36 34 34 7 10 7 6 8<br />

Aargau 38 33 39 38 36 5 6 5 6 3<br />

Thurgau . .... . 49 48 39 1 38 41 5 5 4 4 4<br />

Tessin . . . . . . 33 26 28 26 31 9 9 9 8 7<br />

Vaud 38 37 37 40 42 2 3 3 2 3<br />

Valais 37 30 39 37 32 3 5 8 1 6<br />

Neuchätel 43 41 42 41 44 2 2 2 3 3<br />

Genve 47 49 46 50 46 2 1 3 2 3<br />

Schweiz — Suisse 39 38 38 39 39 5 5 5 5 4<br />

-- -


262<br />

XIV.<br />

Finanzwesen. — Finances.<br />

1. Münzen. -- 1. Monnaies.<br />

Mitteilungen der eidg. Münzstätte. — Comunications de la Monnaie fede'rale.<br />

a. Das schweizerische Münzsystem. — a. Systeme monetaire suisse.<br />

Die Schweiz gehört seit dem Jahre 1865 der<br />

lateinischen Münzunion an ; ein Verband zwischen<br />

den Staaten Frankreich, Belgien, Italien und Griechenland.<br />

Fünf Gramm Silber 835/1000 fein machen<br />

die schweizerische Münzeinheit aus, unter dem Namen<br />

Franken, eingeteilt in 100 Rappen.<br />

Untenstehende Tabelle veranschaulicht die Müngen<br />

nebst ihrem Durchmesser, Feingehalt und Gewicht,<br />

welche in der Schweiz gesetzlichen Kurs haben.<br />

La Suisse fait partie depuis 1865 de l' Union<br />

latine, qui comprend en outre la France, la Belgique,<br />

l'Italie et la Grace. L'uniM monetaire est le franc<br />

de 100 centimes; il pese 5 grammes, au titre de<br />

" 5/1000 de fin.<br />

Le tableau ci-dessous pHsente, avec leurs diamitres,<br />

titres et poids, la s&ie des monnaies ayant<br />

cours dans la Confe'd&ation helvetique.<br />

Metall<br />

Metal<br />

Or. .<br />

Argent.<br />

Nickel .<br />

Bronze .<br />

Bezeichnung<br />

der<br />

Münzen<br />

Denomination<br />

des<br />

pikes<br />

I<br />

2<br />

Fr. 20<br />

Fr. I°<br />

Fr. 5<br />

Fr. 2<br />

Fr.<br />

Fr. 0,50<br />

{20 centimes<br />

to »<br />

5<br />

j 2 centimes<br />

1 I centime<br />

Durchmesser<br />

der<br />

Stücke<br />

1)iam2tre<br />

des<br />

preces<br />

3<br />

Feingehalt — Titre<br />

Gesetzlicher<br />

Feingehalt<br />

Titre legal<br />

4<br />

Tolerante<br />

5<br />

Gewicht — Poids Passiergewicht<br />

Tolerante<br />

p. le frai<br />

au-dessous<br />

de celle<br />

de fabrication<br />

Remedium<br />

Gesetzliches<br />

Gewicht<br />

Poids<br />

legal<br />

6<br />

Remedium<br />

Tolerante<br />

7<br />

millim.<br />

21<br />

milliemes<br />

900<br />

milliemes grammes<br />

6,4516<br />

milliemes<br />

2<br />

milliemes<br />

5<br />

19 900<br />

1 3.226 2<br />

5<br />

37 900<br />

2 25.000<br />

3<br />

IO<br />

27<br />

10.000 5<br />

23 835<br />

3<br />

5.000<br />

18<br />

2.500<br />

5<br />

7<br />

50<br />

8<br />

Beschränkte<br />

Annahmepflicht für<br />

Scheidemünzen<br />

Pouvoir liberatoire<br />

des pikes<br />

divisionnaires<br />

9<br />

f Unbegrenzt<br />

1 Illimite<br />

{<br />

Idem<br />

Zwischen Privaten<br />

auf Fr.50beschränkt E<br />

Limite 5 fr. 50 entre 1<br />

particuliers<br />

21 nickel { rein<br />

4.00o<br />

pur<br />

12<br />

tZwisch. Privaten auf<br />

19 (nickel . 25<br />

3.000 15<br />

Fr. 10 beschränkt 1)<br />

Limite 5 fr. 10 entre<br />

17<br />

Kupfer<br />

1 75 / 3 2.000 18 t particuliers')<br />

Zwisch. Privaten auf<br />

20 Kupfer, cuivre 95 2.500 Fr. 2 beschränkt')<br />

Zinn,<br />

6<br />

etain 4<br />

15<br />

1.500 1<br />

Limit -6 ä fr. 2 entre<br />

{ Zink, zinc<br />

{ particuliers') .<br />

1 ) Niemand ist gehalten, mehr als zehn Franken an Wert in Billon als Zahlung anzunehmen (Bundesgesetz<br />

vom 29. März 1879). — Personne ne peut 'etre tenu de recevoir en paiement une valeur de plus de dix francs<br />

billon (Loi fedgrale du 29 mars 1879).<br />

1 ) Bundesgesetz vom 7. Mai 1850. — Loi fe-derale du 7 mai 1850.<br />

b. Auf Ende des Jahres <strong>1912</strong> in Umlauf befindliche Münzen.<br />

b. Monnaies suisses en circulation ä la fin de <strong>1912</strong>.<br />

Bezeichnung der Münzen<br />

.Mnominatio<br />

des pikes<br />

zahl<br />

der Stücke<br />

Nombre<br />

des pikes<br />

Nominal- I<br />

wert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

Bezeichnung der Münzen<br />

Dbiomination<br />

des pikes<br />

....-.<br />

Zahl<br />

der Stücke<br />

Nombre<br />

des pikes<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

1 2 3 1 2 3<br />

Goldmünzen.<br />

Monnaies d'or.<br />

Fr<br />

Nickelmünzen.<br />

Monnaies de nickel.<br />

Stücke — Pikes de Fr. 20 6,930,000 138,600,000 Stücke — _Pikes de 20 cent. 29,000,000 5,800,000<br />

21 ,1 10 300,000 3,000,000 „ -- „ „ 10 „ 37,000,000 3,700,00<br />

„<br />

1) —<br />

Total 7,230,000 141,600,000 "<br />

— „ „ 5 „ 61,000,000 3,050,000<br />

Silbermünzen.<br />

Total 127,000,000 12,5 50,000<br />

Monnaies d'argent.<br />

Kupfermünzen.<br />

Stücke — Pikes de Fr. 5 2,126,000 10,630,000<br />

Monnaies de cuivre.<br />

" — „ „ „ 2 8,800,000 17,600,000 Stücke — Pikes de 2 cent. 29,500,000 590p00<br />

,e — ,, ,, 1 20,900,000 20,900,000 // — ,, ,, 1 cent. 58,500,000 585,000<br />

„ — „ de 50 cent. 16,200,000 8,1 oo,000 Total 88,000,000 1,175,000<br />

Tota 48,026,000 57,2 30,000 Gesamttotal 1 270,256,000 27o,256,coo 232,555,00o<br />

Total<br />

Fr.


Jahr<br />

Annees<br />

XIY. Finanzwesen. - XIF. Finances. 263<br />

c. Die Prägung von Zwanzigfrankenstücken 1891-<strong>1912</strong>.<br />

c. Les frappes d'or de 20 francs suisses de 1891 ä <strong>1912</strong>.<br />

Zahl<br />

der Stücke<br />

Nombre<br />

des pikes<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

I<br />

Jahr<br />

Annees<br />

Zahl<br />

der Stücke<br />

Nombre<br />

des pikes<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

2<br />

2<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

1891<br />

100,000<br />

3<br />

2;000;000 I 1902<br />

600,00o 12,000,000<br />

1892<br />

I 00,000<br />

1903<br />

200,000 4,000,000<br />

1893 100,000 2,000,000 1904 I 00,000 2,000,000<br />

1894 120,600 2,412,000 1905 100,000 2,000,000<br />

1895 200,000 4,000,000 1906 100,000 2,000,000<br />

1896 400,000 8,000,000 1907 150,000 3,000,000<br />

1897 400,000 8,000,000 1908 355;00° *7,Ioo,000<br />

1898 400,000 8,000,000 1909 400,000 *8,000,000<br />

1899 300,000 6,000,000 1910 375,000 *7,500,000<br />

1900 400,000 8,000,000 1911 350,000 *7,000,000<br />

1901 500,000 20,000,000 <strong>1912</strong> 450,000 *9,000,000<br />

* Wovon 1908: 155,000 Stück = Fr. 3,100,000, 1909: 200,000 Stück = Fr. 4,000,000, 1910: 250,000 Stück =<br />

Fr. 5,000,000 für Rechnung der Schweizerischen Nationalbank, 1911: 250,000 Stück = Fr. 5,000,000, <strong>1912</strong>: 400,000<br />

Stück = Fr. 8,000,000.<br />

* Dont 1908: 155,000 pfeces frs. 3,100,000, 1909: 200,000 pacee = frs. 4,000,000, 1910: 250,000 precee =<br />

frs. 5,000,000 pour le compte de la Banque nationale misse, 1911: 250,000 pieces =frs. 5,000,000, <strong>1912</strong>: 400,000 preces=<br />

frs. 8,000,000.<br />

Total für Nationalbank : 1,255,000 Stück Fr. 25,100,000.<br />

d. Die Prägung von Silbermünzen 1903-<strong>1912</strong>.<br />

d. Les frappes de monnaies d'argent de 1903 ä <strong>1912</strong>.<br />

I<br />

Jahr<br />

Annees<br />

2 Franken-<br />

Stücke<br />

Prices de<br />

2 francs<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

1 Franken-<br />

Stücke<br />

Pieces de<br />

1 franc<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

5 Franken-<br />

Stücke<br />

Prices de<br />

1/2 franc<br />

Nominalwert<br />

Valeur<br />

nominale<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

1903 I 300,000 60o,000 2,000,000 1,000,000 800,000 400,000<br />

1904 200,000 400,000 400,000 400,000 400,000 200,000<br />

1905 . ...... . 300,000 600,000 700,000 700,000 60o,000 300,000<br />

1906 . ...... 400,000 800,00o 700,000 700,000 1,000,000 500,000<br />

1907 300,000 600,000 800,000 800,000 1,200,000 600,000<br />

1908 . ...... 200,000 400,000 1,200,000 1,200,000 800,000 400,000<br />

1909 300,000 600,000 900,000 900,000 2,000,000 500,000<br />

1910 250,000 500,000 1,000,000 2,000,000 1,000,000 500,000<br />

1911 400,000 800,000 1,200,000 1,200,000<br />

<strong>1912</strong> 400,000 800,000 1.200,000 1.200,000<br />

J<br />

e. Die Prägung der Nickel- und Bronzemünzen 1903-<strong>1912</strong>.<br />

e. Les frappes de monnaies de nicke) et de bronze de 1903 ä <strong>1912</strong>.<br />

Jahr<br />

Annees<br />

20 Rappen-<br />

Stücke<br />

Pikes de<br />

20 centimes<br />

10 Rappen-<br />

Stücke<br />

Prices de<br />

10 centimes<br />

5 Rappen-<br />

Stücke<br />

Pikes de<br />

5 centimes<br />

2 Rappen-<br />

Stiicke<br />

Prices de<br />

2 centimes<br />

1 Rappen-<br />

Stücke<br />

Pikes de<br />

1 centime<br />

1 2 3 4 5 6<br />

1903 1,000,000 1,000,000 2,000,000 500,000 1,000,000<br />

1904 - 1,000,000 2,000,000 500,000 1,000,000<br />

1905 - 1,000,000 - 2,000,000<br />

1906 . • • . • . . . 1,000,000 1,000,000 3,000,000 500,000 1,000,000<br />

1907 2,000,000 2,000,000 5,000,000 1,000,000 2,000,000<br />

1908 . ...... . i ,5oo,000 2,000,000 3,000,000 1,000,000 3,000,000<br />

1909 2,000,000 2,000,000 2,000,000 1,000,000 1,000,000<br />

1910 - 2,000,000 500,000 1,500,000<br />

1911 1,000,000 2,000,000 2,000,000 1,500,000<br />

<strong>1912</strong> ..... . . . 2,000,000 2,500,000 3,000,0oo 2,000,000 2,000,000 11


I<br />

2 6 4 XIV. Finanzwesen. -- XIV. Finances.<br />

f. Ein- und Ausfuhr edler Metalle 1900-1911.<br />

f. Metaux precieux importes et exportes de 1900 ä 1911.<br />

Jahr<br />

Annees<br />

Einfuhr - Importation<br />

Metall<br />

nuital<br />

Münzen<br />

monnaies<br />

Total<br />

Ausfuhr - Exportation<br />

Metall<br />

ndtal<br />

Münzen<br />

?nonnaies<br />

Total<br />

Differenz<br />

zu gunsten von<br />

Differente<br />

en faveur de<br />

Einfuhr Ausfuhr<br />

l'importat. l'exportat.<br />

2 3 4<br />

Millionen von<br />

5 6.<br />

Franken - Jlillions<br />

Gold. - Or.<br />

7<br />

de Tranes<br />

1900 . 34.2 11.6 45.8 4.7 16.8 21.5 24.3<br />

1901 . 35.2 34.2 69.4 5.6 15.1 20.7 48.7<br />

1902 . 34.3 17.1 51.4 4.8 26.9 31.7 19.7<br />

1903 . 29.8 30.1 59.9 5.3 20.7 26.0 33.9<br />

1904 . 26.1 41.5 67.6 6.5 30.3 36.8 30.8<br />

1905 . 31.2 34.8 66.0 7.6 29.2 36.8 29.2<br />

1906 . 35.0 58.6 93.6 8.5 20.7 29.2 64.4<br />

1907 • 48.5 21.1 69.6 10.0 27.3 37.3' 32.3<br />

1908 . 50.8 19.9 70.7 10.1 12.9 23.0 47.7<br />

1909 . 38.6 18.4 57.0 6.0 33 5 39.5 17.5<br />

1910 . 63.0 20.8 83.8 3.5 20.8 24.3 59.5<br />

1911 . 50.8 18.2 69.0 3. 2 24.5 27.7 41.3<br />

Silber. Argent.<br />

1900 . 8.8 84.1 92.9 1.6 32.0 33.6 59.3<br />

1901 . 9.0 34.3 43.3 1.5 11.4 12.9 30.4<br />

1902 . 6.3 61.6 67.9 1.3 15.7 17.0 50.9<br />

1903 . 7.3 25.9 33.2 1.3 7.5 8.8 24.4<br />

1904. 7.5 41.7 49.2 1.6 12.8 13.4 35.8<br />

1905 . 8.7 43.7 52.4 2.0 9.3 11.3 41.1<br />

1906 12.4 26.6 39.0 2.4 7.8 10.2 28.8<br />

1907 . 12.4 27.6 40.0 2.9 8.7 11.6 28.4<br />

1908 . 7.3 27.0 34.3 2.2 8.4 10.6 23.7<br />

1909 . 7.3 21.6 28.9 1.9 6.4 8.3 20.6<br />

1910 . 7.5 22.0 29.5 1.1 7.4 8.5 21.0<br />

1911 . 7.9 23.2 31.1 1.0 7.0 8.0 23.1<br />

9<br />

g. Bezüge der Postverwaltung an Frankomarken 1906-<strong>1912</strong>.<br />

g. Timbres-poste livres ä Padministration federale de 1906 ä <strong>1912</strong>.<br />

Jahr<br />

Annees<br />

2 Rappen<br />

2 etc.<br />

3 Rappen<br />

3 cts.<br />

Taxwerte - Timbres de<br />

5 Rappen 10 Rappen I 12 Rappen<br />

5 ets. 10 cts. 12 cts.<br />

15 Rappen<br />

15 cts.<br />

20 Rappen<br />

20 cts. 1<br />

1 2 3 I 4 I 5 6 7<br />

Millionen Stück - Jlillions de pi2ces<br />

i 1906 . . . . 49.0 1.2 130.2 91.1 4.8 7.8 1 8.2<br />

1907 . . . . 49.4 0.8 137.4 88.9 4.6 8.2 I 9.4<br />

1908 . . . 61.1 1.4 164.5 92.2 2.6 8.6 6.0<br />

1909 . . 62.5 3.8 144.2 100.6 7.0 12.0 8.1<br />

1910 . . . 69.1 2.0 157.1 109.5 4.2 10.0 7.0<br />

1911 . . . . 39.2 1.2 165.5 103.2 5.3 10.0 10.8<br />

<strong>1912</strong> . . . 40.7 2.0 167.6 102.5 5.0 12.0 9.0<br />

Jahr<br />

Annees I25 Rappen<br />

•<br />

25 ets.<br />

Taxwerte -- Timbres de<br />

30 Rappen 35 Rappen 40 Rappen<br />

30 cts. 35 etc. 40 etc.<br />

50 Rappen 70 Rappen<br />

50 cts. , 70 cts. 1 Fr. 3 Frs.<br />

Millionen Stück - Millions de piUes<br />

1906 . . . 36.2 5.3 - 5.9 5.8 - 3.8 0.5<br />

1907 . . 28.1 4.7 - 7.2 5.4 - 2.4 0.5<br />

1908 . . 32.5 5 . 6 2.0 9.0 4.6 2.2 3.8 0.2<br />

1909 . . . 34.0 4.0 2.0 7.0 3.4 2.6 3.4 0.6<br />

1910 . . 33.5 4.2 1.2 5.2 3.0 2.2 3.0 0.6<br />

1911 . . 33.4 2.8 2.4 8.0 4.2 4.4 4.2 0.6<br />

<strong>1912</strong> • 40.2 1.0 2.0 8.8 3.8 3.0 3.8 0.8 _<br />

1<br />

8


I<br />

Kontrollämter<br />

Bureaux de contröle<br />

XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances. 965<br />

2. Übersicht der im Jahre <strong>1912</strong> von den Kontrollämtern für Gold- und<br />

Silberwaren vorgenommenen Stempelungen und Proben.<br />

Vom eidg. Bureau für Gold- und Silberwaren.<br />

2. Tableau des poinvonnements effeettWs et des essais faits par les bureaux<br />

de contröle des ouvrages d'or et d'argent pendant l'aniWe <strong>1912</strong>.<br />

Par le Bureau fe"Wral des matieres d'or et d'argent.<br />

Gestempelte Uhrgehäuse<br />

Boites de montres poinonnges<br />

Goldene<br />

Bottes<br />

d'or<br />

Silberne<br />

Boites<br />

d'argent<br />

Zusammen<br />

Total des boites<br />

Doppelte rase<br />

bezahlende n.<br />

vom Kontrollamte<br />

zurückgewiesene<br />

Uhrgehäuse<br />

Boites<br />

payant<br />

double taxe<br />

et boites<br />

refusges au<br />

poin9onnement<br />

Gestempelte<br />

Schmucksachen<br />

und Geräte in<br />

Gold und Silber<br />

Objets de<br />

bijouterie et<br />

d'orri,vrerie<br />

poin9onn'i's<br />

Proben von<br />

Gold- und<br />

Silberbarren<br />

(lingots)<br />

Essais de<br />

lingots d'or<br />

et d'argent<br />

Stück Stück Stück Stück Stück Anzahl<br />

0/0<br />

Prices Paces Prices °/. Prices Preces Nombre<br />

2 3 4 6 8 9 10<br />

1. Biernie . . . . . 54,633 343,600 398,233 10.4 2589 02,439 6.5 3,558 16.6<br />

2. La Chaux-de-Fonds . 578,519 58,939 637,458 16.7 1775 2,400 1.3 10,777 50.1<br />

3. D616mont 779 000,854 101,633 2.7 438 14 0.0 470 2.2<br />

4. Fleurier 7,221 137,410 144,631 3.8 161 22 0.0 533 2.5<br />

5. Genve 17,621 244,322 260,943 6.9 1239 57,581 30.2 091 0.9<br />

6. Grenchen (Solothurn). 4,039 370,133 374,172 98 953 813 3.8<br />

7. Le Locle 132,803 150,785 283,588 7.4 876 13,726 7.2 1,921 8.9<br />

8. Neuchätel . 73,590 73,59° 1.9 78 649 0.3 185 0.8<br />

9. Le Noirmont 20,063 335,384 355,447 9.3 8o8 600 2.8<br />

10. Porrentruy . 287,695 287,695 7.6 222 II 0.0 555 2.6<br />

11. St-Imier 14,161 235,729 249,890 6.6 346 93 0.0 475 2.2<br />

12. Schaffhausen 13 45,992 46,005 1.2 104,044 54.5 878 4.0<br />

13. Tramelan . 597,630 597,630 15.7 393 2 0.0 557 2.6<br />

Total 829,852 2,982,063 3,811,915 100 9878 190,981 100 21,509 100<br />

Vermehrung. Plus <strong>1912</strong> . 2,730 232,276 235,006 6.5 1928 57 0.3<br />

Verminderung. Moins <strong>1912</strong> 7,600 3.8<br />

0/0<br />

Beider Einfuhr geprüfte Gegenstände<br />

Obj.2.;:l'ifi g8 en douane a 1' import.<br />

Goldene u. siloer e Uhren<br />

Montres or et rergent<br />

1,084,618 1 ) -<br />

Schmucksachen u. Geräte in Gold u. Silber<br />

Bijouterie et orfivrerie<br />

291,984<br />

i) \Vorunter 868,686 Stück von der englischen Kontr Alierung zurückgelangte goldene und silberne Uhrgehäuse.<br />

9 Y coinpris 868,686 boites de montres or et argent en retour du contröle anglais.<br />

Vergleichende Übersicht der von den Kontrollämtern für Gold- und<br />

Silberwaren seit 1903 vorgenommenen Stempelungen.<br />

Tableau comparatif des poinconnements effectues par les bureaux de contröle des<br />

ouvrages d'or et d'argent depuis 1903.<br />

Gestempelte Uhrgehäuse<br />

Boites de montres poineonnges<br />

Gestempelte<br />

Schmucksachen,<br />

und Geräte in 1<br />

Gold und Silber<br />

Jahr<br />

Objets de<br />

Goldene Silberne bijouterie et<br />

Anhe Or Argent d'fflAvrerie<br />

poinonna 1<br />

•<br />

Stück<br />

Pri ces<br />

Stück<br />

Prices<br />

Stück<br />

PiJces<br />

1 2 3 4<br />

1903 . . 556,007 2,456,971 76,054<br />

1904 599,008 2,688,429 76,426<br />

1905 . . . 661,745 2,977,194 78,193<br />

1906 . . 818,565 3,408,131 85,498<br />

1907 . . . 657,502 3,138,127 82,601<br />

1908 . . 565,679 2,123,875 88,470<br />

1909 . . 628,728 2,301,409 121,412<br />

1910 . . • 796,695 2,678,583 184,386<br />

1911 . . 827,122 2,749,787 198,581<br />

<strong>1912</strong> . • 829,852 2,982,063 190,980


266 XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances.<br />

3. Einnahmen und Ausgaben der Eidgenossenschaft<br />

Quelle: Eidgenössische<br />

3. Reeettes et deenses de la Confjdjration<br />

Source: Comptes de<br />

a. Einnahmen.<br />

1911** 1911* 1910 1909 190$<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

2 a 4 5 9<br />

1. Ertrag der Liegenschaften und Kapitalien.<br />

1. Liegenschaften 1,993,338 1,993,338 1,756,173 1,659,153 1,444,620<br />

2. Kapitalien 4,458,871 4,458,871 4,652,622 3,785,784 2,993,997<br />

II. Allgemeine Verwaltung.<br />

1. Bundeskanzlei 44,407 44,407 33,570 65,100 57,029<br />

2. Bundesgericht 54,260 54,260 61,955 53,942 56,160<br />

III. Departemente.<br />

a. Politisches Departement.<br />

1. Politische Abteilung 19,100 19,100 17,400 18,300 17,720<br />

2. Auswanderungswesen 4,466 4,466 3,429 3,385 3,362<br />

b. Departement des Innern . 80,638 80,638 66,367 643,076 60,878<br />

c. Justiz- und Polizeidepartement.<br />

1. Justiz- und Polizeiwesen 20,749 20,749 17,723 17,477 17,692<br />

2. Versicherungswesen . 105,208 205,208 98,490 92,631 90,562<br />

3. Amt für geistiges Eigentum 821,284 821,284 776,652 736,561 678,816<br />

d. Militärdepartement 4,404,5 8 5 4,404,585 4,265,885 4,439,709 4,774,939<br />

1. Pulververwaltung (1,377,788) (1,377,788) (1,244,851) (1,170,492) (1,330,013)<br />

2. Halbe Militärpflichtersatzsteuer (2,204,918) (2,204,918) (2,143,062) (2,045,749) (1,996,607)<br />

e. Finanz- und Zolldepartement.<br />

1: Münzverwaltung 1)<br />

1) 1) _____ 1) 1)<br />

2. Banknotensteuer u. Wertschriftenverwaltung<br />

5, 1 49 5,149 10,962 54,328 105,626<br />

3. Zollverwaltung 80,939,34 6 80,939,346 80,660,830 74,392,012 70,322,176<br />

4. Bureau für Gold- und Silberwaren 3, 014 3,014 2,338 2,314 2,157<br />

f. Handels-, Industrie- und Landwirtschaftsdepartement<br />

1,248,751 1,248,751 835,715 778,182 678,370<br />

g. Post- und Eisenbahndepartement.<br />

1. Postverwaltung<br />

2. Telegraphenverwaltung .<br />

3. Telephon<br />

2) 3,751,374<br />

2)<br />

60,439,767<br />

57,076,505<br />

54,049,707<br />

51,264,142<br />

17,476,868 16,340,137 14,781,328 14,638,421<br />

4. Eisenbahnwesen 81,499 81,499 108,628 100,388 145,070<br />

IV. Verschiedenes 8,06 1 8,061 81,340 5,044 39,416<br />

Total der Einnah'nen 98,044,100 172,209,361 166,866,721 155,678,421 147,391,133<br />

1) Die Münzverwaltung, deren Einnahmen und Ausgaben sich aufwiegen, wird nicht mehr in Rechnung<br />

gebracht.<br />

2) Laut Beschluss der Bundesversammlung werden vom Jahre 1911 an in dein Zusammenzug der Verwaltungsrechnung,<br />

für die Post und Telegraphenverwaltung nur die Nettosumme angeführt,<br />

*) Nach bisheriger verwaltungsrechnung.<br />

**) Nach der neuen Verwaltunvsrech,lung (siehe Bemerkung 2).


während der Jahre 1903-1911.<br />

Staatsrechnungen.<br />

pendant les anndes 1903-1911.<br />

la Confidiration.<br />

a. Recettes.<br />

XIV. Finanzwesen. - XI P. Finances. 267<br />

1907<br />

1906<br />

1905<br />

1904<br />

1903<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

7 8 9 10 11 12<br />

1,367,312 1,291,014 1,139,549 1,056,611 1,017, 681 1. Immeubles<br />

2,605,072 2,597,794 2,795,628 2,852,814 2,642,839 2. Capitaux<br />

1. Immeubtes et capitaux<br />

II. Administration gdneraie<br />

57, 1 40 51,742 44,517 29,489 31,984 1. Chancellerie flWrale<br />

49,627 45,743 48,466 40,225 34,045 2. Tribunal fldiral<br />

III. Departements<br />

a. Departement politique<br />

17,0o0 17,680 16,500 23,640 35,420 1. Politique<br />

5,340 3,560 3,065 3,600 3,038 2. Emigration<br />

5 8 ,890 51,755 49,812 49,898 57,586 b. Departement de l'interieur<br />

c. Departement de justice et police<br />

16,181 16,389 5,311 5,231 3,993 1. Just ice et police<br />

86,005 77,090 69,580 69,570 64,556 2. Bureau des assurances<br />

648,275 597,092 560,571 524,562 504,072 3. Bureau de la propria g intellect.<br />

4,786,088 5,340, 2 7 8 4, 1 54,097 3,43 1 , 1 7 2 3, 294, 835 d. Departement militaire<br />

(1,648,370) (1,935,733) (1,635,332) (1,391,023) (1,226,160) 1. Administration des poudres<br />

(2,389,632) (2,232,363) (2,144,419) (2,067,967) (1,983,205) 2. illoitM de la taxe militaire<br />

e. Depart. des finances et des douanes<br />

- 1 ) - 1) - 1) - 1) - 1)<br />

1. Administration des monnaies')<br />

2. Taxe sur les billets de banque<br />

205,807 243,517 238,456 234,319 228,064 et Administration des titres<br />

72,365,221 62,156,690 63,545,7 1 5 53,85 0 ,624 53,3 62,590 3. Administration des douanes<br />

1,988 1,643 1,849 - - 4. Bureau des maWres d'or et d'argent<br />

f. Departement du commerce, de l'indus-<br />

633,8 98 585,249 618,511 560,461 572,578 trie et de I'agriculture<br />

g. Depart. des postes et des chemins de fer<br />

49, 833,544 47,5 82 ,4 18 44,549,954 42,454,104 9,705,689 1. Administration des postes<br />

2. Administration des MMgraphes<br />

12,988,889 12,572,009 11,303,151 10,022,390 174,255<br />

k 3. Telephones<br />

127,496 127,638 120,971 112,167 58,346 4. Chemins de fer<br />

60,497 36,181 37,561 53,133 40,767,7 01 IV. Impr6vu<br />

245,914,260 233,395,482 1 29,3 03,264 115,364,000 112,558,271 Total des recettes<br />

1) L'administration des monnaies dont les recettes et les cle'penses se balancent, ne parait plus en compte.<br />

2) P«'1* cle-cision de l'assemblge fA•dirale, seules les sommes nettes de l'administration des postes et tilegraphes sont<br />

portges, ä partir de 1911, dans le total du conipte d'administration.<br />

*) Suivant le compte d'aministration gtabli j' usqu'ici.<br />

**) •C1li0nnt la .11112,01111 rnm nto d'errImini.efrirtinn ,i, annntntim, 2•.


268 XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances.<br />

b. Ausgaben.<br />

1911**<br />

Fr.<br />

1911*<br />

Fr.<br />

1910<br />

Fr.<br />

1909<br />

Fr.<br />

1908<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

I. Amortis. u. Verzinsung d. Anleihen 7, 108 ,3 6 7 7,108,367 7,124,005 6,297, 143 6,243,430<br />

Il. Allgemeine Verwaltung 1,414,809 1,414,809 1,371,095 1,350,327 1,693,638<br />

a. Nationalrat 303,853 303,853 297,953 285,176 289,858<br />

b. Ständerat 45,935 45,935 53,720 52,838 47,735<br />

c. Bundesrat 137,000 137,000 107,000 107,000 122,000<br />

d. Bundeskanzlei 497,915 497,915 481,486 470,368 813,858<br />

e. Bundesgericht 430,106 430,106 430,936 434,945 420,187<br />

III. Departemente 88,813,122 162,978,383 150,980,411 144,837,600 141,020,225<br />

a. Politisches Departement . . . 1,108,051 1,108,051 1,177,222 1,072,589 955,284<br />

b. Departement des Innern . . . 16,866,864 16,866,864 14,35 9,767 16,717,790 16,585,763<br />

1. Kanzlei und Archiv . . . . 118,518 118,518 128,311 123,267 110,909<br />

2. Statistisches Bureau . . . . 422,898 422,898 392,582 284,644 311,968<br />

3. Gesundheitsamt 696,019 696,019 597,499 373,534 219,369<br />

4. Bauwesen 9,301,498 9,301,498 7,519,027 10,378,030 10,621,637<br />

5. Polytechnikum 1,164,885 1,164,885 1,157 ,188 1,127,082 1,112,866<br />

6. Schweizerische Primarschule . 2,084,168 2,084,168 2,1)84,168 2,084,334 2,084,668<br />

7. Beitr. an Arbeit. schweiz. Vereine 330,301 330,301 303,653 277,002 249,664<br />

8. Beiträge an Anstalten . . . . 527,884 527,884 502;828 494,104 473,237<br />

9. Forstwesen, Jagd und Fischerei . 1,479,037 1,479,037 1,237,167 1,041,911 993,160<br />

10. Mass und Gewicht 95,317 95,317 24,970 14,550 12,299<br />

11. Verschiedenes 646,339 646,339 412,374 519,332 395,986<br />

c. Justiz- und Polizeidepartement . 2,029,891 2,029,895 822,592 796,881 751,425<br />

d. Militärdepartement 44,777,894 44,777, 8 94 42,263,297 40,438,105 40,368,234<br />

1. Sekretariat 68,922 68,922 70,527 68,750 170,784<br />

2. Verwaltung 44,708,972 44,708,972 i 42,192,770 40,369,355 40,297,450<br />

,<br />

7,970,5a0 1 7,507,560<br />

41,793 40,048<br />

e. Finanz- und Zolldepartement 1) .<br />

1. Finanzbureau<br />

8,515,698<br />

48,041<br />

8,515,698<br />

48,041<br />

8,385,777<br />

43,713<br />

2. Kontrollbureau 87,956 87,956 90,416 82,126 76,346<br />

3. Banknotenkontrolle 20,263 20,263 35,456 38,629 42,095<br />

4. Staatskasse 72,030 72,030 65,595 61,760 57,040<br />

5. Wertschriftenverwaltung . . . 16,341 16,341 16,307 15,446 14,797<br />

6. Beitrag an den Invalidenfonds . 500,000 500,000 500,000 500,000 500,000<br />

7. Liegenschaften 74,520 74,250 68,805 154,194 117,402<br />

8. Zollverwaltung 7,656,275 7,656,275 7,526,208 7,045,066 6,624,846<br />

9. Bureau für Gold- u. Silberwaren 2) 40,272 40,272 39,277 37,566 34,986<br />

f. Handels-,Industr.-u.Landw.-Dep. 14,975,513 1 4 , 9 75,513 12,57 9,63 9 12,184,7 9 111406,510<br />

1. Handel, Industrie und Gewerbe 9,146,175 9,146,175 7,438,814 7,239,689 6,924,111<br />

2. Landwirtschaft 5,829,338 5,829,338 5,140,825 4,945,102 4,481,999<br />

2)<br />

2) 2) 2)<br />

3. Amt für Gold- und Silberwaren2)<br />

2)<br />

g. Post- und Eisenbahndepartement 539,211 74,7 04,47 2 71,392,117 65,650,864 63,445,849<br />

1. Postverwaltung 2) - 56,688,393 54,508,426 50,314,648 48,310,205<br />

2. Telegraphenverwaltung . . . 3) - 17,476,868 16,340,187 14,781,328 14,638,421<br />

3. Eisenbahnwesen 539,211 539,211 543,554 554,888 497,223<br />

IV. Unvorhergesehenes 959,748 959,748 1,855,009 6,357,747 1,922,093<br />

Total der Ausgaben 98,2 96,046 172,461,307 161,330,520 158,842,817 150,879,386<br />

Bilanz<br />

Total-Einnahmen 98,044, 200 172,209,361 166,866,721 155,678,421 1 47,39 1 , 1 33<br />

Total-Ausgaben 98,296,046 172,461,307 161,330,520 158,842,817 150,879,386<br />

Einnahmen-Überschuss - 251,946 - 251,946 5,536,201 -3,164,396 -3,488,253<br />

1) Die Münzverwaltung, deren Einnahmen und Ansgaben sich aufwiegen, wird nicht in Rechnung gebracht.<br />

2) Das Amt für Gold- und Silberwaren ist seit dem Jahre 1905 dem Finanz- und Zolldepa•tement unterstellt.<br />

3) Laut Beschluss der Bundesversammlung werden vom Jahre 1911 an in dem Zusannnenzug • der Verwaltungsrechnung.<br />

für die Post- und Telegraphenverwaltung nur die Nettosummen angeführt.<br />

*) Nach bisheriger Verwaltungsrechnung.<br />

"*) Nach der neuen Verwaltungrechnung (siehe Bemerkung 3).


. Depenses.<br />

XIV. Finanzwesen. -- X/17. Finances. 269<br />

1907<br />

1'r.<br />

1906<br />

1' r.<br />

1905<br />

Fr.<br />

1904<br />

Fr.<br />

1903<br />

Fr.<br />

7 8 9 iü 11 12<br />

5,7 60 , 1 33 5,7 89,35 0 5,37 6,384 5,7 29,43 6 6,521,722 I. Service de l'emprunt f&fdral<br />

1, 4 17,613 9,348,502 1,386,668 1,121,235 1,225,319 II. Administration yjne"rale<br />

310,001 290,416 327,066 215,644 278,662 a. Conseil national<br />

56,581 50,593 54,083 35,755 40,848 b. Conseil des Etats<br />

107,000 107,000 107,000 107,000 107,000 c. Conseil PWral<br />

519,845 478,673 445,509 374,877 426,660 d. Chancellerie Pdirale<br />

424,186 421,820 453,010 387,959 372,149 e. Tribunal ffflral<br />

130,274,315 121,362,091 109,9 2 7,354 108,397, 64 1 102,305,817 III. Departements<br />

983,182 1 ,00 1,489 835,077 791,904 709,585 a. Departement politique<br />

13,163,889 13,743,610 1 3 ,1 49,171 15,807,216 12,124,824 b. Departement de l'interieur<br />

110,115 109,107 109,330 107,000 103,321 I. Chancellerie et archives<br />

284,706 334.486 494,948 226,973 227,401 2. Bureau de statistique<br />

221,693 210,391 154,992 227,700 172,062 3. Bureau sanitaire fflral<br />

7,334,258 7,905,920 7,294,271 10,553,200 9,048,869 4. Section des travaux publics<br />

1,096,754 1,158,738 1,114,618 1,040,196 994,937 5. Ecole polytechnique<br />

2.084 1638<br />

2,084,668 2,083,526 2,085,573 - 6. Ecole primaire suisse<br />

239,526 219,175 223,851 158,548 147,101 7. Subs. 5 diverses sociffls suisses<br />

464,168 650,769 682,706 624,597 674,009 8. Subsides 5 divers etablissements<br />

942,365 848,853 859,271 645,768 648,114 9. Foras, chasse et peche<br />

12,129 10,242 8,927 7,550 8,749 10. Poids et mesures<br />

373,537 211,261 122,731 130,111 100,261 11. Divers<br />

673,357<br />

4 1 ,883,830<br />

670,224<br />

35,226,104<br />

644,579<br />

30,5 11 ,498<br />

619,209<br />

29,142,536<br />

609,262<br />

28,661,451<br />

c. Departement de Police<br />

justice et<br />

d. Departement militaire<br />

66,062 77,713 74,669 71,267 75,772 1. SecHtariat<br />

41,817,768 35,148,391 30,436,829 29,071,269 28585,679 2. Administration<br />

7,486,373 7,151,262 7,082,392 6,296,807 6,081,205 e. Depart. des finances et des douanes 1)<br />

40.370 35,284 37,117 34,415 34,431 I. Bureau des finances<br />

77,517 72,955 69,806 71,764 75,160 2. Contröle des finances<br />

43,667 45,747 52,431 51,744 48,165 3. Contröle des billets de banque<br />

64,944 58,113 56,942 56,022 56,660 4. Caisse d'Etat<br />

15,054 14,991 11,346 18,527 13,149 5. Administr. des titres<br />

500,000 500,000 500,000 500,000 500,000 6. Subside au fonds des invalides<br />

290,344 144,019 747,678 49,389 191,251 7. linmeubles<br />

6,421,391<br />

33,086<br />

6,249,442<br />

30,711<br />

5,576,914<br />

29,15<br />

5,514,946 5,162,389<br />

____.<br />

8. Administration des douanes<br />

9. Contröle des Mat. d'or et d'argent2,<br />

6,668,500 6,618,543 5,844,7 08 5,513,206 5,588,58 9 f. Dep. du commerce,de l'ind. et de l'agric.<br />

2,649,451 3,102,547 2,468,654 2,309,758 2,255,516 1. Commerce, indust. et professions<br />

4,019,049 3,515,996 3,376,054 3,173,863 3,307,329 2. Agriculture<br />

2) 2) 2) 29,585 25,744 3. Contröle des mat. d'or et d'argent2<br />

59,4 1 5 , 184 56,95°,959 51,860,929 50,226,763 48,530,901 g. Depart. des postes et chemins de fer<br />

45,936,294 43,903,358 40,053,837 39,076,500 37,211,423 1. Administration des postes<br />

12,988,889 12,572,009 11,303,151 10,705,536 10,886,082 2. Administration des MMgraphes<br />

490,001 475,592 503,941 444,727 433,396 3. Chernins de fer<br />

9,858,025 56,930 25,774 44,922 33,715 IV. Impre'ru<br />

139,310,086 128,556,873 116,716,180 115,293,234 110,086,573 Total des depenses<br />

145,9 1 4,260 133,395,482 129,303,264 115,364,000 112,558,271 Total des recettes<br />

139,310,086 128,556,873 116,71640 115,2 9 3,234 110 ,086<br />

,573 Total des Wpenses<br />

Eifan<br />

6,604,274 4,838,609 12,587,084 70,766 2,471,698 Exce-dent de recettes<br />

1) Les recettes et les dePenses de l'administration des monnaies, qui se compensent, ne sont pas COMpri8e8<br />

dans ce dePartement.<br />

2 ) Le bureau des lna.tiZres d'or et d'argent a gti2; rguni en 1905 au Departement des finances et des douanes.<br />

. 3) Par djcision de l'assembl ge fide'rale, seules les sommes nettes de l'administration des postes et tgle-graphes<br />

sont portees, ii partir de 1911, dans le total du „compte d'administration."<br />

* ) Suivant le compte d'administration Uabli jusqu'ici<br />

sei C,212.1,7‚)i i, .mi ',li g, P(111211fP, d'administration (v.annotation 3).


270 XIV. Finanzwesen. -- XIV. Finances.<br />

4. Einnahmen und Ausgaben der Kantone<br />

Quelle : Die kantonalen Staats-<br />

4. Recettes et deenses des cantons<br />

Sou •ces : Comptes d'Etat et<br />

Einnahmen - Recettes<br />

Kanton<br />

1910 1909 1908 1907 1906<br />

Fr. Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

2 4 5 6<br />

m ganzen<br />

184,879,231 1 77,801,794 169,657,791 1 6 2,584,8 6 2 150,639,046<br />

Zürich<br />

Bern<br />

Luzern<br />

Uri<br />

Schwyz<br />

27,895,271 27,826,269 25,208,962 25,203,157 23,810,560<br />

52,054,464 50,592,852 48,586,232 46,941,267 42,117,356<br />

4,203,342 3,893,166 3,732,029 3,290,735 3,010,703<br />

676,759 448,023 493,493 476,193 432,755<br />

717,153 700,709 616,339 631,115 611,537<br />

Obwalden<br />

Nidwalden<br />

Glarus<br />

Zug<br />

Freiburg<br />

442,115 438,049 371,212 343,439 400,312<br />

277,521 272,626 276,049 246,792 271,378<br />

1,350,293 1,229,175 1,234,017 1,174,217 1,169,882<br />

838,767 704,405 699,086 816,570 638,653<br />

5,932,084 5,869.306 5,754,545 4,786,852 4,733,747<br />

Solothurn . . .<br />

I Basel-Stadt<br />

Basel-Land .<br />

Schaffhausen<br />

Appenzell A.-Rh.<br />

3,883,447 3,795,191 3,248 , 5 21 3,085,982 3,064,707<br />

27,648,054 16,642,888 14,900,070 14,893,838 14,846,732<br />

1,890,493 1,874,770 1,627,138 1,683,470 1,795,975<br />

3,242,869 3,137,984 3,171,101 2,640,755 2,913,356<br />

1,246,494 1,177,035 1,176,833 939,967 829,298<br />

j Appenzell I.-Rh<br />

1 St. Gallen<br />

l<br />

Graubünden',,<br />

Aargau<br />

Thurgau<br />

348,115 331,307 327,307 331,269 275,234<br />

11,571,493 10,783,381 10,237,063 9,835,135 6,265,088<br />

1,387,330 1,416,275 1,379,387 1,318,468 1,239,179<br />

4,725,724 4,589,901 4,144,953 4,164,748 4,111,767<br />

3,169,403 3,309,299 3,006,691 2,785,607 2,772,302<br />

Tessin<br />

Waadt<br />

Wallis<br />

Neuenburg<br />

Genf<br />

5,750,047 5,361,262 4,785,049 5,620,762 5,793,528<br />

15,459,232 14,612,279 13,769,452 13,860,392 13,136,842<br />

2,833,668 2,606,025 2,618,180 2,130,956 1,990,194<br />

5,604,905 5,536,404 5,733,164 5,449,025 4,904,409<br />

11,730,188 10,653,223 12,560,918 9,934,152 9,503,553<br />

* Der Kanton Graubünden verrechnet den Ertrag der direkten Steuern nicht unter den Betriebseinnahmen.<br />

Nach Genehmigung der Staatsrechnung wird, um das jeweilige Defizit zu decken, die Höhe der im<br />

folgenden Jahr zu beziehenden Steuer bestimmt. Verrechnet werden die Steuereingänge unter dem Titel<br />

"Landessteuerkonto" beim Staat svermögen.


XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances. 271<br />

während der Jahre 1906-1910:<br />

rechnungen und Geschäftsberichte.<br />

Pendant les annjes 1906-1910.<br />

.Rapports de gestion des cantons.<br />

Ausgaben - Deenses<br />

Cantons<br />

1910<br />

Fr.<br />

1909<br />

Fr.<br />

1908<br />

Fr.<br />

1907<br />

Fr.<br />

1906<br />

Fr.<br />

7 8 9 10 11 12<br />

189,488,485 181,460,426 171,041,137 162,006,811 149,491,969 Total.<br />

28,321,522 27,161,726 24,814,182 . 22,972,084 2 1 ,945, 1 89 Zurich.<br />

52,556,410 50,646,521 48,641,166 46,937,897 42,115,314 Berne.<br />

4, 1 5 2 ,837 3,956,209 3,803,965 3,328,935 3,110,674 Lucerne.<br />

681,831 537,119 527,564 495,1°8 424,115 Uri.<br />

75 1 ,794 722,555 628,900 673,587 574,683 Schwyz.<br />

467,40 3 473,216 461,267 371,770 406,948 Unterwald-le-Haut.<br />

304,33 8 291,226 261,078 243,234 269,228 Unterwald-le-Bas.<br />

1,340,424 1,268,110 1,227,638 1,157,469 1,131,343 Glaris.<br />

867,821 700,211 734,962 853,787 617,152 Zoug.<br />

6,126,988 5,994,430 5,963,851 4,837,862 4,691,935 Fribourg.<br />

3, 893,822 3,649,821 3,257,060 3,055,518 3,048,354 Soleure.<br />

14 29,73 0 1 7,37 1 , 12 4 1 5,5 2 9,97 0 1 4,946,5 66 14,838,66 Beile-Ville.<br />

1,890,232 1,873,167 1,713,497 2,779,720 1,954,944 Beile-Campagne.<br />

3,35 0,04 2 3,315,005 3,022,224 2,526,496 2,546,279 Schaffhouse.<br />

1,161,982 1,131,986 1,072,557 1,047,459 918,997 Appenzell _Rh.-Ext.<br />

328,124 313,289 306,951 312,770 231,295 Appenzell Rh.-Int.<br />

11,878,541 11,091,914 10,424,176 9,834,620 6,186,427 St-Gall.<br />

3,263,017 2,959,371 2,778,336 2,574,468 2,490,775 Grisons.*<br />

4,90 4,09 2 4,795,596 4,370,355 4,061,738 4,031,532 Argovie.<br />

3,604,3°8 3,331,652 3,002,267 2,630,359 2,583,759 Thurgovie.<br />

5,6 73, 648 5,949,283 5,1°9,892 5,741,296 5,607,020 Tessin.<br />

15,282,341 14,824,189 24,559,875 1 3 ,561,317 12,39 1,288 Vaud.<br />

3,020,56 3 2,667,075 2,544,812 2,131,175 2,207,985 Valais.<br />

5,802,630 5,621,620 5,415,674 5,293,595 5,135,172 Neucheitel.<br />

12,634,046 10,814,021 10,879,928 10,637,991 20,032,915 Geni've.<br />

* Le canton des Grisons n'inscrit pas dans le compte d'administration le produit des impöts directs. Chaque<br />

fois, apr'es approbation des comptes de t'Etat, le taux de l'impöt pour l'annee suivante est fixe en vue de couvrir<br />

ie . deficit. Le montant des impöts figure dans la fortune de l'Etat sous la rubrique „Landessteuerkonto".


1<br />

272 XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances.<br />

5. Übersicht über die von der Eidgenossenschaft bis 1. Januar <strong>1912</strong><br />

von diesem Zeitpunkte an noch auszubezahlenden Beiträge<br />

Wildbachverbauungen, Entsumpfungen und<br />

Mitteilung von Ch. Bähler,<br />

. Tableau des subventions allou6es et pay6es, en totalitj ou non,<br />

ainsi que des subsides cc payer encore cc partir de Bette<br />

endiguernents, travanx d'assainissement<br />

Communication de Ch. Bühle•,<br />

1. Strassen- und Brückenbauten - Ponts et chausües<br />

Kantone<br />

a. Bereits ausbezahlte Beiträge, bewilligt durch Bundesbeschlüsse b. Noch<br />

Subventions pay ges, allou ges par arretes fgcl graux auszubezahlende 11<br />

Beiträge<br />

Gesamtbetrag<br />

von Titel I<br />

Periode-Periode Periode-Periode; PPeriode-Periode I Restait d payer<br />

Total<br />

Total au irr janvier<br />

1854-1874 ! 1875-1893 1894-1911, du titre 1<br />

<strong>1912</strong><br />

Fr. et.<br />

1<br />

1 Fr. OLF Fr. et. ,<br />

1<br />

Fr. Ct. Fr. et<br />

•<br />

2 3 4 5 8 7<br />

11<br />

8<br />

Fr. et.<br />

9 10 11 12 13<br />

I<br />

1<br />

Zürich.<br />

Bern . 53,200 545,100 32 1,139,742 32<br />

542,442 1,139,742 32<br />

Luzern 38,939 24 73,550 04 112,489 28 112,489 28<br />

Uri . . 885,000 245,200 - 2,493,600 3,623,800 - 3,623,800 -<br />

Schwyz 250,000 55,260 305,260 305,260 -<br />

Obwalden 400,000 400,000 400,000 - -<br />

Nidwalden 20,000 20,000 - 20,000 --<br />

Glarus . 840,000 840,000 - 840,000<br />

Zug .<br />

Freiburg . 263,672 28 263,672 28 263,672 28<br />

Solothurn .<br />

Basel-Stadt .<br />

Basel-Land .<br />

Schaffhausen<br />

App. A.-Rh..<br />

App. I.-Rh. .<br />

St. Gallen . I 00,000 100,000 100,000 --<br />

Graubünden . 1,240,000 962,935 64 2,202,935 64 4 2,450 2 , 845 , 3 8 5 64<br />

Aargau .<br />

Thurgau .<br />

Tessin . 133,000 71,000 481,800 21 685,800 21 685,800 21<br />

Waadt<br />

Wallis .<br />

387,731 75 52,900 - I, 174,100 624,732 75 614,731 75<br />

Neuenburg . -1:<br />

Genf .<br />

Total 3,732,604 03 1,008,399 24 5,567,428 21 1 °,3° 3431 48 - 10,950,881 48<br />

642,450<br />

Bemerkung. Die Beiträge aus der Hülfsmillion, resp. dem allgemeinen Schutzbautenfonds, sind in<br />

obigen Zahlen nicht inbegriffen.


XII% Finanzwesen. - XIV. Finances. 273<br />

den einzelnen Kantonen zugesicherten und verabfolgten, sowie über die<br />

für Strassen- und Brückenbauten, Flusskorrektionen,<br />

FIussschiffahrts-Einrichtungen.<br />

Sekretär des eidg. Oberbauinspektorates.<br />

par la Conffflration aux cantons, jusqu'au 1er janvier <strong>1912</strong>,<br />

eoque, pour ponts et eliaussjes, correetions fluviales,<br />

et installations pour la navigation fluviale.<br />

secraaire de l'Inspectorat ffflral des travaux publics.<br />

II. Flusskorrektionen, Wildbachverbauungen und Entsumpfungen<br />

Corrections fluviales, endiguements, travaux d'assainissenzent<br />

Per Kopf<br />

a. Bereits ausbezahlte Beiträge, bewilligt durch - Subventions paye'es, allou ges par<br />

der Be•<br />

Periode - Periode Periode - Periode Periode-Periode<br />

völkernug<br />

Par täte<br />

1855- 1874 1875-1893 1894-1911<br />

de popu-<br />

Bundesbestblässe Bundesratsbestblässe Bundesbesthlässe nndesratsbesehlässe Bundesbesebliisse<br />

lation arrUgs dlcisions du arrite's däcisions du arritds<br />

federaux Conseil fideral federaux Conseil federal federaux<br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26<br />

Cantons<br />

1,784,000 35,466 2,769,080 5o Zurich.<br />

1 76 2,780,000 20,500 3,115,222 72 95 8 ,84 1 19 4, 239,775 78 Berne.<br />

67 24,25o - 52,480 91,8 34 77 1.115,332 12 Lucerne.<br />

162 87 15,000 - 6,796 69 115,872 88 615,500 Uri.<br />

5 21 285,933 7 1 237,550 Schwyz.<br />

23 16 238,650 -- 131,234 31 342,250 Obwald.<br />

1 45 25 74,4 6 7 22 80,000 - Nidwald.<br />

25 17 407,000 -- 1 7 1 ,347 4 1 273,00° 43<br />

- - 345.,01 5 51 5 8 ,400 - Zottig.<br />

1 88 165,000 -- 101,155 33 43,650 Fribourg.<br />

58,700 - Soleure.<br />

98,700 - 580,280 Beile-Ville.<br />

29,830 31 - Beile-Campagne.<br />

1 3 0, 2 34 35 203,640 Schaffhouse.<br />

5,940 12 83,000 Appenzell Rh.-Ext.<br />

- 79,5 00 -- Appenzell Rh.-Int.<br />

33 2,800,000 14,196 02 1,859,500 28849 13 15,379,165 17 St-Gall.<br />

24 17 350,000 223,074 8o 586,881 13 1,256,079 96 674,265 92 Grisons.<br />

315,600 15,216 95 793,041 76 Argovie.<br />

5,142 86 8io,oao 49,740 24 841,100 - Thurgovie.<br />

4 36 33,614 1,034,035 50 39 2 ,530 64 3,397,164 50 Tessin.<br />

110,000 1,392,400 8 9, 854 57 3,325,300 - Vaud.<br />

4 77 300,000 29,762 64 3,070,983 98 402,39 8 14 853,281 61 Valais.<br />

255,000 93,652 626,00o - Neuchütel.<br />

773,50° 34,5 00 - Genve.<br />

2 90 6,384,392 86 327,944- 15 16,358,968 84 4,812,919 23 36,610,277 79 Total.<br />

. Observation. Les subventions prälevees sur le „Million de secours" et le „fo7 ds gen gral d'endiguement"<br />

ne sont pas comprises dans les cliiffres de ce tableau.<br />

18


,<br />

274. XIV. Finanzwesen.-- XIV. Finances.<br />

Kantone<br />

II. Flusskorrektionen, Wildbachverbannngen<br />

Corrections fluviales, endiguements,<br />

a. Bereits ausbezahlte Beiträge, bewilligt durch - Subventions payees, allou ges par b. Auf 1. Januar<br />

Periode- Periode<br />

Subventions ä<br />

Total<br />

Per Kopf<br />

1894-1911<br />

der Be<br />

völkernng<br />

Total a<br />

Bandesbeschlässe<br />

Bundesratsbeschlüsse Bundesbeschese Bundesratsbesehlüsse<br />

Par tete<br />

decisions du arrites deeisions du de Popu- arrites<br />

Conseil federal federaux Conseil federal lation federaux<br />

Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. Ct. Fr. I Ct. Fr. Ct. Fr.<br />

27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39<br />

Zürich . 180,299 37 4,553,080 50 215,665 37 4,768,745 87 9 34 386,900<br />

Bern . 3,671,406 57 10,134,998 5o 4,650,747 76 14,785,746 26 22 78 2,443,500<br />

Luzern . 653,763 58 1,192,062 12 745,598 35 1,937,660 47 11 49 493,178 49<br />

Uri . 350,574 69 630,500 473,244 26 1,103,744 26 49 61 665,000<br />

Schwyz . 408,490 79 237,550 694,424 50 931,974 50 15 90 1,187,450<br />

Obwalden . 743,688 580,900 874,922 31 1,455,822 31 84 30<br />

Nidwalden . 243,729 20 235,000 - 318,196 42 553,196 42 40 300,000<br />

Glarus 417,842 28 680,000 43 589,188 69 1,269,189 12 35 45 13,900<br />

Zug . 81,910 58 403,4 1 5 51 81,910 58 485,326 09 17 13<br />

Freiburg 248,165 87 208,650 - 349,321 20 557,97 1 20 3 98 76,350<br />

Solothurn . 62,669 71 121,369 71 121,369 71 1 03 360,000<br />

Basel-Stadt 128,913 15 678,980 128,913 807,893 15 5 89 333,525 54<br />

Basel-Land 72,264 13 102,094 44 102,094 44 1 33<br />

Schafhaus. 300,566 87 203,640 430,801 22 634,441 22 13 69<br />

App. A.-Rh. 103,947 39 83,000 109,887 51 192,887 52 3 32<br />

App. I.-Rh. 169,226 02 79,500 169,226 02 248,726 02 16 89<br />

St. Gallen . 1,219,182 25 20,038,665 17 1,522,467 40 21,560,132 57 70 47 5,099,400<br />

Graubünden 2,120,661 35 1,611,147 05 3,599, 816 11 5,220,963 16 44 27 2,534,568 58<br />

Alrgauu.<br />

176,841 24 1,108,641 76 192,058 19 1 ,300 ,6 99 95 5 61 1,173,300<br />

Thurgau 644,874 81 1,656,242 86 694,615 05 2,350,857 91 17 26 367,380<br />

Tessin 772,349 0 5 4,43 1 ,200 - 3,398,493 6 9 5,62 9,693 69 35 81 1,624,373<br />

Waadt 1,139,068 02 4,827,700 3,228,922 59 6,056,622 59 18 92 338,200<br />

Wallis 1,363,305 79 4,224,265 59 1,795,466 57 6,019,732 16 46 69 989,400<br />

Neuenburg. 450,068 7 3 781,000 543,720 73 1,324,720 73 9 94 229,000<br />

Genf . 235,456 5 6 773,500 269,956 56 1 ,043,456 56 6 68<br />

Total 15,9 59,165 59,353,639 49 21,100,028 3 8 80,453,667 87 21 28 18,615,425 61<br />

Bemerkung. Die Beiträge aus der Hülfsmillion, resp. dem allgemeinen Schutzbautenfonds, sind in<br />

obigen Zahlen nicht inbegriffen.


XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances. 27 5<br />

und Entsumpfungen (Fortsetzung und Schluss)<br />

travaux d'assainissenzent (suite et fin)<br />

<strong>1912</strong> noch auszubezahlende Beiträge,<br />

bewilligt durch<br />

payer encore, au 1er janvier <strong>1912</strong>,<br />

allou ges par<br />

Bundesratsbeschlüsse<br />

dgcisions du<br />

Conseil feile'ral<br />

Total b<br />

Gesamtbetrag<br />

von Titel II<br />

Total<br />

du titre II<br />

(a b)<br />

Per Kopf<br />

der Bevölkerung<br />

Par Ute<br />

de Population<br />

Gesamtbetrag<br />

I und II<br />

kantonsweise<br />

Total giniral<br />

des sections<br />

I et II<br />

et par cantons<br />

Per Kopf<br />

der<br />

Bevölkerung<br />

Par<br />

Mte de<br />

population<br />

Cantons<br />

Fr. Ct. Fr. ct. Fr. Ct. Fr. ct. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52<br />

91,900 478,800 5,247,545 87 10 28 5,247,545 87 10 28 Zurich.<br />

1,189,803 18 3,633,303 28 18,429,049 44 28 37 19,558,791 76 30 13 Berne.<br />

42,943 35 536,121 84 2,473,782 31 14 67 2,586,271 59 15 34 Lucerne.<br />

34,777 84 699,777 84 1,803,522 10 81 06 5,427,322 I0 243 92 Uri.<br />

190,171 40 1,377,621 40 2 ,309, 595 90 39 41 2,614,855 90 44 62 Schwyz.<br />

226,700 226,700 1,682,522 32 97 42 2,082,522 31 120 59 Obwald.<br />

55,26o 355,260 908,456 42 65 69 928,456 42 67 13 Nidwald<br />

408,917 422,817 1,692,006 12 50 70 2,532,006 12 75 88 Glaris.<br />

27,500 27,500 512,826 09 18 10 512,826 09 18 10 Zoug.<br />

140,200 216,550 774,521 20 5 52 1,038,193 48 7 40 Fribourg.<br />

45,16o 75 405,160 75 526,530 46 4 46 526,530 46 4 46 Soleure.<br />

19,000 352,525 54 1,160,418 69 8 46 1,160,418 69 8 46 Bale-Ville<br />

73,28o 73,280 175,374 44 2 28 175,374 44 2 28 Belle-Campagne.<br />

31,560 31,560 666,00i 22 14 37 666,002 22 14 37 Schaffhouse.<br />

7,000 7,000 199,887 3 44 199,887 3 44 App. Rh.-Ext.<br />

19,250 19,250 267,976 02 18 19 267,976 02 18 19 App. Rh.-Int.<br />

320,930 5,420,330 26,980,462 57 88 18 27,080,462 57 88 51 St-Gall.<br />

1,093,636 0I 3,628,204 59 8,839,167 75 75 09 11,684,553 39 99 27 Grisons.<br />

130,915 67 1,304,215 67 2,604,915 62 11 23 2,604,925 62 11 23 Argovie.<br />

159,670 30 527,050 30 2,877,908 21 21 13 2,877,908 21 21 13 Thurgov ie.<br />

221,075 53 1,845,448 53 7,475,142 22 47 55 8,260,942 43 51 92 Tessin.<br />

327,582 15 665,782 15 6,722,404 74 21 6,722,404 74 21 Vaud.<br />

457,180 30 2,446,580 30 7,466,312 46 57 91 8,081,044 21 62 68 Valais.<br />

59,490<br />

18,000<br />

288,490<br />

28,000<br />

1,613,210<br />

1,061,456<br />

73<br />

56<br />

12<br />

6<br />

11<br />

79<br />

1,613,210<br />

1,061,456<br />

73<br />

56<br />

12<br />

6<br />

11<br />

79<br />

Neuchatel,<br />

Genve.<br />

' 5,391,903 48 24,007,329 09 104,460,996 96 27 62 115,411,878 44 30 52 Total.<br />

Observation. Les subventions praev ges sur le „Million de secours" et le „fonds g gn gral d'endiguement"<br />

ne sont pas comprises dans les chi/fres de ce tableau.


276 XIV. Finanzwesen. — XIV. Finances.<br />

6. Die Aktiengesellschaften<br />

Vom eidg.<br />

6. Mouvement des soeMta ano-<br />

Pur le Bureau<br />

Zweck der Gesellschaften<br />

Bestand<br />

am 1. Januar 1911<br />

Effectif<br />

au 1er janvier 1911<br />

Zuwachs — Augsnentation<br />

Neugründungen<br />

Crdations nouvelles<br />

Kapitalerhöhungen<br />

de capitaux<br />

Gesell- Gesell- Gesellschaften<br />

scharten scharten<br />

Nombre Fr. Nombre Fr. Nombre Fr.<br />

des des des<br />

socidtds socigte's soetags<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

A. Schweizerische Gesellschaften . 3,914 2,963,202,884 550 262,185,500 162 99,452,453<br />

Davon Kommandit-Aktiengesellschaften 46 17,153,920 1 250,000 1 600,000<br />

I. Urproduktion 227 203,906,295 28 42,824,900 9 2,857,800<br />

1. Ausbeutung d. Erdrinde u.Naturkräfte 183 293,888,370 i8 30,022,500 8 2,777,800<br />

2. Bearbeitung des Bodens . . . 44 10,017,925 10 22,803,400 2 80,000<br />

II. Industrie 1,173 782,146,825 96 51,097,000 57 24,311,500<br />

, , , ,_.. ,<br />

1. Industrie u.. IN ah u. Genussmittel 287 175,917,140 25 2,626,000 13 10,177,000<br />

2. Bekleidungsindustrie . . . . . . 29 17,128,350 4 2,520,000 — —<br />

3. Bauindustrie I6o 54,560,000 20 9,156,000 15 2,056,500<br />

4. Textilindustrie 131 266,767,600 7 8,050,000 5 4,850,000<br />

5. Papier- und Lederindustrie . . 25 16,848,000 1 800,000 3 1,200,000<br />

6. Chemische Industrie 144 103,029,150 16 11,712,500 5 2,835,000<br />

7. Maschinen- und Metallindustrie . 273 218,634,760 21 14,846,500 12 3,121,000<br />

8. Polygraphische Industrie . . . 124 29,261,825 12 1,386,000 4 72>000<br />

III. Handel 1,979 1,591,117,314 396 158,127,300 81 67,199,953<br />

IV. Verkehr 312 361,513,580 11 4,621,300 11 4,088,200 1<br />

V. Kultus, Erziehung, Philanthropie . 118 11,426,800 7 1,095,000 2 135,000<br />

VI. Kunst und Geselligkeit . . . 74 12,317,940 10 3,965,000 2 860,000<br />

VII. Sport 31 774,130 2 455,000 — —<br />

5<br />

B. Ausländische Gesellschaften . 117 1,220,377,203 7 1 ) 30,000,096 5 1) 12,227,000<br />

Davon Kommandit-Aktiengesellschaften 1 300,000 - 2 100,000<br />

Total 4,031 4,183,580,087 557 292,185,596 167 111,679,453<br />

Davon Kommandit-Aktiengesellschaften 47 17,453,920 1 150,000 2 700,000<br />

Schweizerische Gesellschaften . 1911 3, 9 1 4 2,963,202,884 5 5o 262,185,500 162 99,452,453<br />

. 1910 3,547 2,7 23,068,984 474 214,686,650 1 34 92,494,910<br />

. 1909 3,295 2,599,466 , 2 79 3 62 148,902,960 258 79,373,305<br />

„ . 1908 3,111 2,471,402,429 278 84,220,850 183 83,146,275<br />

1907 2,949 2,270,467,759 267 206,311, 900 161 73,269,750<br />

1906<br />

"<br />

2,754 2,000,334,2 96 291 132,561,073 136 181,075,900<br />

„ . 1905<br />

" 2,570, 184405 , , 0,090 256 97,492,500 117 83,291,750<br />

,, ,- . 1904 2,440 1,739,659,730 22o 99,995,110 106 29,866,900<br />

,- . 1903 2,203 1 ,801 ,548,901 302 75,580,350 96 24,305,648<br />

ll r . 1902 2,056 1,881,595,861 198 73,035,150 88 27,224,640<br />

1 ) Diese Zahlen geben das gesamte Grundkapital der ausländischen Gesellschaften. Ob für das schweizerische<br />

Geschäft eine besondere Dotation ausgeechieden und wie gross dieselbe ist, konnte trotz direkter Anfrage bei den<br />

Handelsregisterführern nicht festgestellt werden.


während des Jahres 1911.<br />

statistischen Bureau.<br />

nymes pendant l'ann& 1911.<br />

faral de statistique.<br />

XIV. Finanzwesen. - XI V. Finances. 277<br />

Abnahme -- Diminution<br />

Auflösungen<br />

von Gesellschaften<br />

Dissolutions<br />

Kapitalverminderungen<br />

de capitaux<br />

Bestand<br />

am 31. Dez. 1911<br />

Effecti f<br />

au 31 Wc. 1911<br />

Gesell- Gesell- Gesellschaften<br />

sebaften schaften<br />

Nombre Fr. Nombre Fr. Nombre Fr.<br />

des des des<br />

socretes socigtgs soeeis<br />

Bat des societes<br />

8 9 1 10 11 12 13 14<br />

116 62,001,120 53 30,018,737 4,348 3,232,820,980 . . . A. Societes suisses<br />

6 2,530,000 - - 41 15,373,920 Dont soci6Ms en commandite par actions<br />

7 5,520,000 3 389,000 248 243,679,995 . I. Production de la mati&e premMre<br />

5 5,170,000 3 389,000 196 221,128,670 1. Exploitation du sol et des forces de la nature<br />

2 350,000 - - 52 22,551,325 2. Culture du sol<br />

47 26,019,510 16 6,109,502 1,222 825,426,313 II. Industrie<br />

I I 9,194,51° 4 1,700,000 291 177,825,630 1. Industries de l'alimentation et des boissons<br />

2 550,000 - 31 29,098,350 2. Industries du vilement<br />

4 457,000 6 987,002 176 64,328,498 3. Industries du bätiment<br />

2 565,000 2 2,898,000 136 176,204,600 4. Industries textiles<br />

- 9 300,000 26 38,548,000 5. Industries du papier et des cuirs<br />

13 9,685,000 1 35,000 15o 907,856,650 6. Industries chimiques<br />

12 5,099,500 1 89,500 282 231,413,260 7. Industries ?njean. et mitallurgiques<br />

6 468,500 9 900,000 33o . 30,1 51,325 8. Industries polygraphiques<br />

50 29,066,650 30 15,413,835 2,325 1,771,964,082 . . . . . III. Commerce<br />

5 627,960 3 8,086,400 318 361,508,720 IV Transports<br />

2 105,00 -- - 123 12,551,800 . . V. Cultes, 6ducation, philanthropie<br />

3 487,000 - - 81 16,655,940 . . . VI. Arts et r6creation<br />

2 175,000 1 20,000 31 1,034,130 VII Sport<br />

9)<br />

2 1) 350,000 -- - 122 1,262,254,299 . . B. Socie'te's arang&es<br />

- 1 400,000 Dont sociais en commandite par actions<br />

118 62,351,120 53 30,018,737 4,470 4,495,075,279 Total<br />

6 2,530,000 - 42 15,773,920 Dont sociae's en commandite par actions<br />

116 62,001,120 53 30,098,737 4,348 3,2 3 2,820,980 Soci&e's suisses en 1911<br />

107 48,363,350 63 18,684,310 3,9 1 4 2,963,202,884<br />

„ 1910<br />

,7<br />

1 10 88,475,580 44 16 , 1 97,9 80 3,547 2,72 3,068,9 84 .” „ ., 1909<br />

94 33,289,125 5o 6,014,150 3,295 2,599,466,279 „ ., 1908<br />

105 58,195,240 41 20,451,740 3,111 2,471,402,429 „ „ 1907<br />

96 38,301,900 3o 5,201,610 2,949 2,270,467,759 „ .. 1906<br />

72 17,383,604 21 7,116,440 2,754 2,000,334,296 ., 1905<br />

90 20,676,40o 25 4,795,250 2,57o 3,844,050,090 „ ., 1904<br />

65 144,75 8,445 30 17,016,724 2,440 1 ,739, 659,730 .,<br />

r<br />

1903<br />

51 160,666,700 24 9,640,050<br />

-....<br />

2,203 1,801,548,901 „ .. 1902<br />

1) Ces chiffres donnent la totalitg du capital social de ces socit'te's. Nous ignorons si les filiales qui oArent en<br />

Suisse sont dot6es d'un capital sp6cial et, dans ce cas, quel en est lt montant. Les renseignements pris aupres des<br />

Ty •Ain2SA (tu rpni.efro. dir. rnen.orro m'nni dnnmii rturwn, ritsmitat.


278 XIV. Finanzwesen. — XI F. Finances.<br />

7. Die im Jahre 1911 gegründeten Aktiengesellschaften, welche aus<br />

Privatgeschäften hervorgegangen sind.<br />

7. Les socidtds anonymes foncides en 1911 et issues<br />

d'entreprises privdes.<br />

Inhaberaktien<br />

Actions au porteur<br />

Namenaktien<br />

Actions nominatives<br />

Zusammen<br />

Ensemble<br />

Zweck der Gesellschaften Zahl der Nominalbetrag Zahl der Nominalbetrag Zahl der Nominalbetrag<br />

Gesell- des Gesell- des Gesell- des<br />

But des societes schaften Aktienkapitals schaften Aktienkapitals schaften Aktienkapitals<br />

Nombre<br />

Nontant<br />

des<br />

nominal du<br />

Nombre<br />

Montant<br />

societe's<br />

capital social<br />

des<br />

nominal du Nombre<br />

Montant<br />

sociags capital social des<br />

nominal du<br />

sociais capital social<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

Im ganzen — En tout<br />

I. Urproduktion -- Production de la matiere<br />

premiere<br />

1. Ausbeutung der Erdrinde und Naturkräfte.<br />

— Exploitation du sol<br />

et des forces de la nature . . . .<br />

61<br />

3<br />

78,632,000<br />

1,770,000<br />

400,000<br />

48<br />

17,789,500<br />

1,500,000<br />

109<br />

4<br />

96,421,500<br />

3,270,000<br />

400,000<br />

2. Bearbeitung des Bodens — Culture<br />

du sol 2 1,370,000 1,500,000 3 2,870,000<br />

II. Industrie 30 17.547,000 25 10,817,000 55 28,364,000<br />

1. Industrie der Nahrungs- und Genussmittel.<br />

— Industries de l'alünentation<br />

et des boissons 6 1,343,000 5 890,000 I I 2,233,000<br />

2. Bekleidungsindustrie. — Industries<br />

du vitement 150,000 150,000<br />

3. Bauindustrie. — Industries du bdtiment<br />

5 750,000 7 2,215,000 12 2,965,000<br />

4. Textilindustrie. — Industries textiles 3 1,250,000 4 6,800,000 7 8,050,000<br />

5. Papier- und Lederindustrie. — Industries<br />

du papier et des cuirs . . . 80o,o00 800,000<br />

6. Chemische Industrie. -- Industries<br />

chimiques 2 600,000 200,000 3 800,000<br />

7. Maschinen- und Metallindustrie. ---<br />

lndustries micaniques et mitallurgiques<br />

9 1 2,064,000 20,000 I0 12,084,000<br />

8. Polygraphische Industrie. — Industnies<br />

polygraphiques 4 740,000 6 542,000 10 1,282,000<br />

111. Handel — Commerce 24 58,265,000 22 5,472,500 46 63,737,500<br />

IV. Verkehr — Transports . 2 700,000 2 700,000<br />

V. Kultus. Erziehung, Philanthropie —<br />

Cultes, education, philanthropie . 150,000 150,000<br />

VI. Kunst und Geselligkeit — Arts et recr&dion<br />

. 200,000 200,000<br />

VII. Sport — Sport . .<br />

1911 61 78,632,000 48 17,789,500 109 96,421,500<br />

1910 67 45,980 19°0 39 11,493,500 106 57,474,400<br />

1909 61 26,838,000 38 15,652,200 99 42,490,200<br />

1908 57 19,918,000 41 9,629,000 98 29,547,000<br />

1907 6o 27,774,000 39 28,357,000 99 56,131,000<br />

1906 67 20,332,000 50 15,010,100 117 35,342,100 i<br />

1905 61 23,689,000 34 21,677,000 95 45,366,000<br />

1904 52 30,783.400 26 10,898,920 78 41,682,320<br />

1903 29 14,480,900 2I 14,890,000 50 29,370,900<br />

1902 36 26,168,000 20 5,906,000 56 32,074,000


XIV. Finanzwesen. — XI V. Finances. 279<br />

8. Die während der Jahre 1902-1911 aufgelösten Aktiengesellschaften<br />

nach ihrer Dauer.<br />

8. Sociaa anonymes dis8outes de 1902 it 1911, d'apr4 leer durje.<br />

Dauer der Gesellschaften<br />

Dur6e de la soci6t<br />

Inhaberaktien Namenaktien Zusammen<br />

Actions au porteur Actions nominatives Ensemble<br />

schaften<br />

schaften<br />

schaften<br />

Montant nominal gontant nominal<br />

Sociais du capital social Socigtgs du capital social So cigt gs du capital social<br />

Fr. Fr. Fr.<br />

Nominalbetrag Nominalbetrag Nominalbetrag<br />

Gesell-<br />

des Aktienkapitals<br />

Gesell-<br />

des Aktienkapitals<br />

des Aktienkapitals<br />

Montant nominal<br />

Gesell-<br />

2 3 4 5 6 7<br />

0 Jahre — an . 36 8,683,000 12 2,608,000 28 11,291,000<br />

1 Jahr — annde . 75 36,471,250 20 2,595,500 95 39,066,750<br />

2 Jahre -- anWes 82 30,860,400 24 8,016,60o io6 38,877,000<br />

3 " 79 27,849,550 33 6,807,900 112 34,657,450<br />

4 n 7/<br />

47 35,192,500 30 8,1 32,000 77 23,304,500<br />

5<br />

71 5 0 31,415,650 25 8,122,200 75 39,537,850<br />

6<br />

//<br />

3 1 12,273,700 33 2,237,000 44 14,510,700<br />

7 30 19,076,000 17 2,643,780 47 21,717,780<br />

8 12 6,757,250 7 2,541,900 39 9,299,150<br />

9 15 5,932,900 8 2,112,200 23 8,045,300<br />

10 13 3,902,000 33 1,854,000 26 5,756,000<br />

11 15 36,516,000 14 3,023,000 29 39,537,000<br />

12 5 951,20o 30 1,553,850 15 2,505,050<br />

13 4 1) 122,278,200 6 3,884,000 I o 126,162,200<br />

14 8 6,540,000 10 2,025,000 18 8,565,000<br />

15 „ -- 7, 3 1,430,000 9 3,832,000 12 5,262,000<br />

16 ,, 7'<br />

6 1,648,000 2 220,000 8 3,868,000<br />

17 5, el<br />

3 600,000 5 337,500 6 937,500<br />

18<br />

e• 5 1,441,250 6 410,000 33 3,853,250<br />

19<br />

>7<br />

4 223,000 4 223,000<br />

20<br />

51 3 334,000 5 397,000 8 711,000<br />

21 I 75,000 7 11,091,124 8 11,166,124<br />

22 4 1,712,500 8 1,370,320 12 3,082,820<br />

23 el 4 7,560,960 5 267,030 9 7,827,973<br />

24 3 300,000 4 324,640 5 424,640<br />

25-29 Jahre — anne'es 7 628,700 12 775,700 19 1,404,400<br />

30-34 7 1,140,400 25 5,896,670 32 7,037,070<br />

35 —39 9 2) 58,725,600 II 4,869,135 20 63,594,735<br />

40-44 7 5,325,825 7 797,100 14 6,322,925<br />

45-49 3 3) 120,064,000 2 58,500 5 120,122,500<br />

50 und mehr — et plus . 6 37,526,000 6 37,526,000<br />

Unbekannt — Inconnu . 1 300,000 2 17,000 3 117,000<br />

Im ganzen — En tout . . 544 545,765,835 362 126,345,629 906 672,3 11,464<br />

1) Darunter — dont Jura-Simplon Fr. 121,208.200.<br />

2) Darunter dont Toggenburger -Bahn Fr. 4,000,000, Gotthardbahn Fr. 50,000,000.<br />

3) Darunter dont Vereinigte Schweizerbahnen Fr. 40,000,000. Nord-Ost-Bahn Fr. 80.000.000.


280 XIV. Finanzwesen. — XIV. Finances.<br />

9. Sparkassenstatistik 1908.<br />

Vom eidg. statistischen Bureau.<br />

a. Eigentliche Sparkassen.<br />

Geschäftsstellen<br />

Siege<br />

Spar-<br />

Kantone<br />

Bewe-<br />

Cantons<br />

Hauptkassen<br />

Mauve-<br />

Etablissements<br />

principaux<br />

Filialen<br />

Succursalts<br />

E innehme<br />

reim,<br />

Agenturen<br />

Agences<br />

Zusammen<br />

Ensemble<br />

Anfangsbest and<br />

Etat au<br />

commencement<br />

Fr.<br />

4 5 6<br />

Zürich 39 14 202 255 163,644,832<br />

Bern 86 14 '50 150 390,602,398<br />

Luzern 16 6 84 1o6 60,100,211<br />

Uri I 1 2 11,250,441<br />

Schwyz 7 8 15 26,287,609<br />

Obwalden 3 3 6 4,426,566<br />

Nidwalden 2 — 1 3 6,905,361<br />

Glarus 2 14 16 20.236,041<br />

Zug 2 . 2 19 23 21,017,468<br />

Fribourg 27 15 42 23,423,378<br />

Solothurn 12 — 106 i i 8 56,217,740<br />

Basel-Stadt 4 I 2 7 51,553,663<br />

Basel-Land 6 2 28 36 19,584,690<br />

Schaffhausen . . 17 17 18,112,384<br />

Appenzell A.-Rh.. 16 14 30 14,413,537<br />

Appenzell I.-Rh. I — I 2 3,752,391<br />

St. Gallen 43 I1 75 129 113,123,410<br />

Graubünden 3 2 17 22 16,804,354<br />

Aargau 33 78 II I 130,966,561<br />

Thurgau 9 9 53 71 41,848,592<br />

Tessin 7 3 70 So 38,625,874<br />

Va ud 24 48 72 108,746,534<br />

Valais 7 13 21 3,608,130<br />

Neuchätel 13 104 118 79,425,011<br />

Geneve 5 76 81 78,801,550<br />

Schweiz — Suisse 385 66 1,082 1,533 1,503,478,726


XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances. 281<br />

9. Statistique des caisses d'eargne en 1908.<br />

Par le Bureau fede'ral de statistique.<br />

a. Caisses d'gpargne.<br />

guthaben - D4n6ts<br />

gung während des Jahres<br />

ment pendant l'anne-e<br />

Neue Einzahlungen Kapitalisierte Zinsen Rückzahlungen Endbestand<br />

Youveaux deöts Inte-rits capitalise's Remboursements Etat ä la fin<br />

Sparhefte<br />

am Ende des<br />

Jahres<br />

Livrets<br />

a la fin<br />

de l'anWe<br />

Durchschnitt<br />

auf ein<br />

Sparheft<br />

Moyenne<br />

par livret<br />

d'e'pargne<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

7 8 9 10 11 12<br />

44,255,9 84 6,181,720 45,144,564 168,937,972 297,381 568<br />

102,499,768 12,874,147 95,652,183 410,324,130 336,111 1221<br />

1 6,8 79,544 2,241,004 16,475,853 62,744,906 89,412 702<br />

1,818,639 398,567 2,074,642 11,393,005 9,213 1237<br />

5,444,008 926,416 6,097,555 26,560,478 25,240 1052<br />

1,163,262 154,764 2,289,262 4,555,430 7,549 603<br />

2,080,110 266,811 1,928,667 7,323,615 12,291 596<br />

3,275,632 824,503 4,283,829 20,152,347 21,450 940<br />

5,253, 243 791,438 4,598,167 22,463,982 19,702 1140<br />

12 , 2 5 8,473 867,164 9,592,116 26,956,899 26,968 1000<br />

8,860,989 2,061,861 10,294,717 56,845,873 55,666 1021<br />

16,710,515 1,910,321 17,537,688 52,636,811 68,916 764<br />

8,726,028 706,768 9,065,218 19,952,368 30,930 645<br />

6,971,578 645,807 6,760,319 18,969,450 28,168 673<br />

3,558,198 560,306 3,600,606 14,931,435 31,528 474<br />

1,031,819 131,937 996,27.5 3,919,872 5,415 724<br />

21,882,370 4,283,613 24,242,883 115,046,510 145,471 791<br />

5,303, 247 630,925 4,254,944 18,483,582 43,604 424<br />

21,235,676 4,964,604 21,519,873 135,646,968 134,487 1009<br />

9,9 02,579 1,502,696 11,256,729 41,997,138 72,001 583<br />

10,778,290 1,212,334 10,965,300 39,651,198 49,954 794<br />

2 3,9 26,074 4,380,707 20,002,194 117,051,121 118,466 988<br />

1,893,382 135,779 1,533,693 4,103,598 7,539 544<br />

18,830,412 3,217,795 15,192,690 86,280,528 107,825 800<br />

20,616.017 2,828,272 18,210,203 84,035,636 54,045 546<br />

375,155,837 54,700,259 362,369,970 1,570,964,852 1,899,332 827


. Sparvereine. - b. Societas d'6pargne.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Im ganzen<br />

En tout<br />

Kassen Sparhefte<br />

Sparguthaben<br />

Caisses Livrets Deöts<br />

Kassen<br />

Caisses<br />

bei einer Sparkasse<br />

dans une caisse d'eargne<br />

Sparhefte<br />

Livrets<br />

Davon - Dont<br />

nicht bei einer Sparkasse<br />

dans aucune caisse d'ipargne<br />

Sparguthaben<br />

Kassen Sparhefte<br />

Depöts Caisses Livrets<br />

Sparguthaben<br />

.136p6ts<br />

Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Zürich 40 8,699 1,267,226 15 3,814 244,354 25 4,885 1,022,872<br />

Bern 76 17,708 2,477,357 46 11,911 683,899 30 5,797 1,793,458<br />

Luzern 25 • 5,344 1,559,376 io 2,607 175,053 15 3,737 1,384,323<br />

Uri 7 241 27,025 3 129 5,361 4 112 22,664<br />

Schwyz 10 1,a06 194,389 2 262 4,140 8 2,044 190,249<br />

Obwalden 4 688 40,121 3 466 6,030 1 222 34,091<br />

Nidwalden 7 1,043 27,495 4 85o 15,419 3 293 12,076<br />

Glarus 9 3,229 689,827 3 656 92,087 6 2,573 597,740<br />

Zug • 7 1,519 442,798 4 434 59,279 3 2,085 383,519<br />

Fribourg 27 2,807 620,894 12 1,424 79,526 15 1,383 541,368<br />

Solothurn 74 11,069 2,751,342 32 6,556 609,162 43 4,513 2,142,180<br />

Basel-Stadt 16 5,542 1,601,757 7 474 32,233 9 5,068 1,569,524<br />

Basel-Land 36 5,348 906,130 25 3,221 299,409 11 2,127 606,721<br />

Schaffhausen 12 1,521 451,368 6 590 16,249 6 931 435,119<br />

Appenzell A.-Rh. 18 4,678 509,967 10 4,172 411,458 8 506 98,509


Appenzell I.-Rh<br />

St. Gallen<br />

Graubif nden<br />

Aargau<br />

Thurgau<br />

Tessin<br />

Vaud<br />

Valais<br />

Neuchittel<br />

Genve<br />

Schweiz Suisse<br />

1 666 26,799 - - - 1 666 26,799<br />

76 19,209 4,983,279 19 ‘ 4,979 672,603 57 14,230 4,310,676<br />

9 877 398,483 5 461 31,721 4 416 366,762<br />

50 7,419 1,454,314 21 4,228 455,477 29 3,191 998,837<br />

25 2,683 535,805 5 484 72,952 20 2,199 462.'853<br />

30 964 75,091 26 621 4,658 4 343 70,433<br />

68 14,061 1,989,669 45 10,298 229,600 23 3,763 1,760,069<br />

9 3,624 1,683,745 5 170 8,276 4 3,454 1,675,469<br />

8 4,487 391,542 6 3,852 47,809 2 635 343,733<br />

18 1,427 904,463 5 415 42,550 13 1,012 '861,913<br />

662 126,159 26,010,262 318 62,074 4,299,305 344 64,085 21,710,957<br />

Jugend- und Schulsparkassen<br />

Caisses de jeunesses et scolaires<br />

Fabriksparkassen 1<br />

Caisses de fabriques<br />

Konsumsparkassen 1<br />

Caisses de consommations<br />

Sparkassen von Arbeiterorganisationen • 1.<br />

Caisses d'organisations ouvrüres • I<br />

Sparkassen von landw. Organisationen etc.<br />

Caisses d'organisations agricoles, etc. .<br />

Andere Sparkassen 1<br />

Mutres caisses<br />

245 48,154 1,964,596 238 46,120 1,612,229 7 2,034 352,367<br />

70 10,214 4,621,895 25 4,989 884,180 45 5,225 3,737,715<br />

65 21,073 6,160,340 2 459 120,647 63 20,614 6,039,693<br />

93 6,284 1,426,734 12 917 125,771 81 5,367 1,300,963<br />

109 15,997 5,861,962 - - - 109 15,997 5,861,962<br />

80 24,437 5,974,735 41 9,589 1,556,478 39 14,848 4,418,257


I<br />

1<br />

1<br />

284 XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances.<br />

Kantone<br />

c. Eigentliche Sparkassen lind Sparvereine (Zusammenzug).<br />

WohnbeVölkerung<br />

(berechnet)<br />

1908<br />

Eigentliche Sparkassen<br />

Caisses d'paryne<br />

Cantons Population Kassen Sparhefte Sparguthaben<br />

Wsidente<br />

(caleuke)<br />

Caisses Livrets Deals<br />

1908<br />

1 2 3 4 5<br />

Fr.<br />

Zürich 481,950 39. 297,381 168,937,972<br />

Bern 624,628 86 336,111 410,324,130<br />

Luzern 153,571 16 89,412 62,744,906<br />

Uri 21,247 1 9,213 31,393,005<br />

Schwyz 58,593 7 25,240 26,560,478<br />

Obwalden 15,397 3 7,549 4,555,43°<br />

Nidwalden . 13,404 2 12,291 7,323,615<br />

Glarus 31,416 21,450 20,152,347<br />

Zug 26,397 2 19,702 22,463,982<br />

Fribourg 133,530 27 26,968 26,956,899<br />

Solothurn 110,332 12 55,666 56,845,873<br />

Basel-Stadt 132,088 4 68,916 52,636,811<br />

Basel-Land 72,638 6 30,930 19,952,368<br />

Schaff hausen 43,872 17 28,168 18,969,450<br />

Appenzell A.-Rh. 56,024 16 31,528 14,931,435<br />

Appenzell I.-Rh. 13,886 1 5,435 3,919,872<br />

St. Gallen 264,263 43 145,471 115,046,5 10<br />

Graubünden 109,624 3 43,604 18,483,582<br />

Aargau 234,658 33 134,487 135,646,968<br />

Thurgau 138,620 9 72,001 41,997,138<br />

Tessin<br />

146,153 7 49,954 39,651,198<br />

Vaud 306,827 24 118,466 117,051,121<br />

Valais 219,527 7 7,539 4,103,598<br />

Neuchätel 134,315 13 107,825 86,280,528<br />

Gen&ve<br />

151,734 5 154,045 84,035,636<br />

Schweiz - Suisse 3,554,672 385 1,899,332 1,570,964,852<br />

1897 3,188,310 373 3,291,910 981,949,531<br />

1882 2,836,831 -- - -<br />

1872 2,680,530<br />

1862 2,533,010 -<br />

1852 2,427,732 - - -<br />

1835 2,179,526<br />

1825 1,978,000


n<br />

!<br />

c. Caisses et societds d'epargne (Recapitulation).<br />

XIV. Finanzwesen. - XIV. Finances. 285<br />

Sparvereine<br />

Soeigte's dYpargne<br />

Zusammen - En tont<br />

Spar guthaben auf<br />

D 6 p 6 t s<br />

Kassen Sparhefte Sparguthaben Kassen Sparhefte Sparguthaben 1 1<br />

Sparheft Einwohner<br />

Sparhefte<br />

auf je 1000<br />

Einwohner<br />

Caisses Livrets De-pöts Caisses Livrets D6p61.9 par par Livrets<br />

livret habitant voll?' 1000<br />

hab, to nts<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

6 8 9 10 11 12 17 14<br />

40 4,885 1,022,872 79 302,266 169,960,844 562 353 627<br />

76 5,797 1,793,458 162 341,908 412,117,588 1,205 660 547<br />

25 3,737 1,384,323 41 93,149 64,129,229 688 418 607<br />

7 112 21,664 8 9,325 11,414,669 1,224 537 439<br />

10 1,044 190,249 17 26,284 26,750,727 1,018 457 449<br />

4 222 34,091 7 7,771 4,589,521 591 298 505<br />

7 193 12,076 9 12,484 7,335,691 588 547 931<br />

9 2,573 597,740 11 24,023 20,750,087 864 660 765<br />

7 1,085 383,519 9 20,787 22,847,501 1,099 866 787<br />

27 1,383 541,368 54 28,351 27,498,267 970 206 212<br />

j<br />

74 4,513 2,142,180 86 60,179 58,988,053 980 535 545<br />

16 5,068 1,569,524 20 73,984 54,206,335 733 410 560<br />

36 2,127 606,722 42 33,057 20,559,089 622 283 455<br />

12 931 435,119 29 29,099 19,404.569 667 442 663<br />

28 506<br />

98,509 34. 32,034 15,029,944 469 268 572<br />

2 666 26,799 2 6,081 3,946,671 649 284 438<br />

76 14,230 4,320,676 119 159,701 119,357,186 747 452 604<br />

9 416 366,762 12 44,020 18,850,344 428 172 402<br />

5°<br />

3,191 998,837 83 137,678 136,645,805 993 637 641<br />

25 2,199 462,853 34 74,200 42,459,991 572 358 626<br />

3o 343 70,433 37 50,297 39,721,631 790 272 344<br />

68 3,763 2,760,069 92 122,229 118,811,190 972 387 398<br />

9 3,454 1,675,469 16 10,993 5,779,067 526 48 92<br />

8 635 343,733 21 108,460 86,624,261 799 645 808<br />

18 1,012 861,913 23 155,057 84,897,549 548 560 1,022<br />

662 64,085 21,710,957 1,047 1,963,417 1,592,675,809 811 448 552<br />

85 15,142 2,792,026 458 1,307.052 984,741,557 753 309 410<br />

487 745,335 513,658,193 689 181 263<br />

312 542.162 288,836,442 533 108 202<br />

235 355,291 131,901,632 371 52 140<br />

- 163 181,096 60,366,759 333 25 75<br />

- - - 100 60,028 16,789,305 28<br />

- 44 24,391 6,786,571 278 3<br />

8 ' n<br />

28<br />

12


,<br />

286<br />

xv.<br />

Gefängniswesen.<br />

1. Bestand der Verurteilten auf 1. Januar und 31. Dezember<br />

Vom eidg.<br />

1. Ejfectif des condamnjs au ler janvier et au 31 dieembre<br />

Par le Bureau Mami<br />

Zuchthaussträflinge<br />

Criminels<br />

Verurteilte - Condamnis<br />

Gefängnissträflinge<br />

Correctionnels<br />

Zwangsarbeiter<br />

Naison de travail et de<br />

correction<br />

Kantone<br />

_ , c,<br />

. ,<br />

: t<br />

''es'<br />

, -<br />

- -<br />

g g<br />

ce ".><br />

-... v ,<br />

Z 4 W<br />

e<br />

.-<br />

2<br />

„.<br />

g<br />

-2<br />

e r<br />

ft<br />

.<br />

"<br />

e<br />

•,.<br />

i<br />

bi,<br />

=<br />

ce<br />

ti)<br />

.5<br />

'<br />

. ...<br />

- -<br />

t. ,,,<br />

.. z<br />

e e<br />

ze<br />

= „<br />

c,<br />

..e. g<br />

..= :t-,<br />

= ...,<br />

5 c.><br />

2 4;<br />

ji W<br />

7,4 z., -,<br />

-<br />

,,., .,...<br />

. e<br />

,,.<br />

-,<br />

-<br />

r'' et<br />

.e ,<br />

= ..,<br />

e -•-><br />

-<br />

ä i4<br />

g<br />

.2 -,5<br />

,<br />

.<br />

„)<br />

1ėj<br />

4<br />

'4<br />

gi<br />

>''<br />

e<br />

ẹ<br />

e<br />

_ 8<br />

1<br />

.<br />

e<br />

tg,<br />

.=<br />

'<br />

M .<br />

.. ,c,,<br />

2 5<br />

4,<br />

-<br />

',2<br />

,."<br />

C+7<br />

"'<br />

ä g<br />

,


X V<br />

Prisons.<br />

und Bewegung derselben während des Jahres 1911.<br />

statistischen Bureau.<br />

1911, et mouvement d'entrjes et de sorties pendant l'annje.<br />

de statistique.<br />

287<br />

Verurteilte - CondamWs<br />

Polizeigefangene<br />

Peines de Police<br />

Bussenabverdiener<br />

Pour<br />

non-paienent d'amende<br />

Total der Verurteilten<br />

Total des condamWs<br />

14<br />

6<br />

103<br />

2<br />

12<br />

21<br />

2<br />

2<br />

56<br />

4<br />

3<br />

211<br />

165<br />

46<br />

176<br />

178<br />

131<br />

132<br />

164<br />

165<br />

16i<br />

141<br />

189<br />

2<br />

2<br />

LV<br />

15<br />

653<br />

2,09 9<br />

27<br />

14<br />

2<br />

71<br />

442<br />

857<br />

82<br />

89<br />

122<br />

34<br />

800<br />

305<br />

91<br />

5,688<br />

5,136<br />

552<br />

•,e<br />

en<br />

az 2<br />

rt:<br />

1 45 .5,<br />

2<br />

8<br />

2<br />

ä g<br />

A e)<br />

2<br />

bD<br />

Ce3<br />

bD<br />

zcz; 2<br />

äa 0)<br />

3<br />

I<br />

8 ä<br />

2<br />

•,e<br />

az,<br />

2<br />

g<br />

eT2<br />

ae<br />

gt=e )<br />

= w<br />

71,<br />

A<br />

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26<br />

654 5 5 603 605 3 434 3,060 3,054 440 Zurich<br />

2,063 139 36 1,380 1,372 44 705 5,204 5,064 845 Berne<br />

2 19 21 192 790 795 187 Lucerne<br />

27 14 42 40 i6 tJri<br />

14 '16 116 71 225 235 6, Schwyz<br />

15 40 44 II Obwald<br />

2 6 4 2 Nidwald<br />

2 2 28 49 57 20 Glaris<br />

72 2 2 6 116 103 19 Zotig<br />

446 8 4 153 156 160 738 744 154 Fribourg<br />

!,')<br />

Gi<br />

en<br />

6<br />

bU<br />

CC 3<br />

Ci<br />

Cantons<br />

83 83 115 690 692 113 Soleure<br />

853 25 3 439 441<br />

1<br />

154 1,650 1,670 134 Belle-Ville -<br />

4 46 50 72 278 265 85 Beile-Campagne<br />

16 59 64 II Schaffhouse<br />

82 12 12 39 310 318 31 Appenzell Rh.-Ext.<br />

23 33 37 1 9 Appenzell Rh.-Int.<br />

89 3 342 342 3 176 1,197 1,197 176 St-Gall<br />

57 124 123 58 Grisons<br />

121 3 87 85 3 203 787 796 194 Argovie<br />

35 2 147 146 3 III 419 433 97 Thurgovie<br />

2 2 37 45 46 36 Tessin<br />

786 70 II 479 486 4 369 2,081 2,079 371 Vaud<br />

26 65 59 32 Valais<br />

295 14 3 142 144 88 849 838 99 Neuchdtel<br />

93 15 15 78 242 264 56 GenUe<br />

5,632 267 75 4,070<br />

4,081 64 3,1 89 19,099 19,021 3,267 Suisse<br />

5,085 216 63 3,756 3,764 55 2,820 17,061 17,010 2,871 Hommes<br />

547 51 12 314 317 9 369 2,038 2,011 396 Femmes<br />

5,896 5,861 211 46 4,638 4,609 75 3,121 19,861 19,793 3,189 1910<br />

5,972 5,974 176 48 4,795 4,797 46 3,194 19,594 19,667 3,121 1909<br />

5,540 5,493 178 43 4,363 4,358 48 2,874 18,685 18,365 3,194 1908<br />

5,223 5,224 131 55 4,036 4,028 43 3,049 17,429 17,604 2,874 1907<br />

5,460 5,492 132 90 4,241 4,276 55 3,216 18,541 18,708 3,049 1906<br />

5,830 5,831 164 112 4,634 4,656 90 3,162 18,956 18,902 3,216 1905<br />

6,zo8 6,104 165 102 5,069 5,059 112 3,272 19,538 19,648 3,162 1904<br />

5,734 5,714 161 0 I 5,034 5,033 102 3,323 19,437 19,488 3,272 1903<br />

5,826 5,874 141 112 5,234 5,245 I0I 3,32 6 19,649 19,652 3,323 1902


288 XV. Gefängniswesen. XV. Prisons.<br />

2. Bestand der nicht Verurteilten auf 1. Januar und 31. Dezember<br />

2. Effeetif des non-con,damnjs au 1er janvier et au 31 djeembre<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

- 17.<br />

ii-<br />

.. .%<br />

e.<br />

;e e<br />

Nicht Verurteilte - Non-condamnis<br />

Untersuchungsgefangene<br />

Prgvenus<br />

4 %<br />

e<br />

e.1 ,<br />

e :t.,<br />

...., 2 .. .<br />

ä 4 w<br />

e .52 ..,, ,.<br />

e<br />

1:.<br />

,e<br />

I<br />

se<br />

.<br />

..,<br />

k°<br />

A<br />

e<br />

.2<br />

--.<br />

.5 e ....,<br />

ZZ<br />

1<br />

011<br />

2<br />

...,<br />

.e<br />

,<br />

-, "...<br />

..><br />

-«<br />

c,,<br />

,<br />

t.<br />

1<br />

- e,<br />

p<br />

C<br />

,e<br />

u<br />

e<br />

4 ,<br />

** *5<br />

7, g<br />

. ,,z,<br />

= -<br />

e<br />

Za r.=4-'<br />

- ,... '<br />

. .....<br />

- -<br />

g 2<br />

ee<br />

, •,«,<br />

,<br />

4 e<br />

5. 'm<br />

r g<br />

'2 ,:.,<br />

2 "i.3<br />

A,<br />

r4<br />

Transportgefangene 1)<br />

Dgtenus en transport 1)<br />

e<br />

.9. .ė<br />

1<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Zürich 87 3 , 3 26 3,262 151 6 695 693 8<br />

Bern 204 3,8 75 3, 81 4 265 47 2,750 2,775 22<br />

Luzern 15 766 766 15 1 318 318 1<br />

Uri 2 34 30 6 - 42 42 -<br />

Schwyz ,<br />

7 113 109 II - 139 139 -<br />

Obwalden<br />

4 52 54 2 - -- -<br />

Nidwalden 3 21 23 I - 2 2 -<br />

Glarus 4 39 42 1 -- 81 8i -<br />

Zug 5 58 6o<br />

2 141<br />

3<br />

143 -<br />

Fribourg 8 480 458 30 - 166 166 -<br />

Solothurn 9 414 413 to -- 235 234 1<br />

Basel-Stadt 31 847 86o 18 5 1.651 1,654 2<br />

Basel-Land 22 673 684 1 1 6 482 479 9<br />

Schaffhausen 13 382 387 7 - 38 38 -<br />

Appenzell A.-Rh. 14 154 151 17 - 151 151 -<br />

Appenzell I.-Rh 1 77 74 4 - - -<br />

St. Gallen 39 2,305 1,289<br />

55 - 7,456 7,45 6 -<br />

Graubünden 10 54 62 2 - - - -<br />

Aargau 30 1,042 1,008 64 1 822 81 o 3<br />

Thurgau 42 870 881<br />

31<br />

1 1,008 991 18<br />

Tessin 31 419 407 43 4 251 247 8<br />

Vaud 48 1,391 1.364 75 3 215 216 2<br />

Valais 46 27o 281<br />

1 1 -<br />

35 -<br />

Neuchätel 19 418 414 23 - 64 64 -<br />

Genlive 13 553 549 17 2 121 118 5<br />

I<br />

2<br />

e<br />

.2<br />

.5 e •,..,<br />

q<br />

(<br />

bi><br />

.<br />

bil<br />

..<br />

- .1 ,<br />

- '<br />

t<br />

1 I<br />

Z Z<br />

..,,, ,e<br />

. , *5<br />

(Ne<br />

lel g<br />

..e b<br />

2 13<br />

Schweiz - Suisse 70 7 17,632 1 7,44 2 897 78 16,819 16,818 79<br />

Männer - Hommes 62 9 15,531 15,372 788 62 24,886 24,887 61<br />

Weiber - Femmes 78 2,101 2,070 109 16 1,933 1, 9 31 18<br />

1910 707 16,802 26,802 707 III 27,322 17,355 78<br />

1909 640 16,523 26,456 707 6o 22,759 21,708 i 1 1<br />

1908 722 16,730 16,812 640 56 21,042 22,038 6o<br />

• 1907 629 15,914 15,821 722 68 19,567 19,579 56<br />

1906 624 16,527 16,522 629 64 19,308 1.9,304 68<br />

1905 6o6 1 7,393 1 7,375 6 24 92 18,651 18;679 64<br />

1904 5 9 7 16,837 26,828 6o6 65 19,883 19,856 92<br />

1903 618 16,590 16,611 5 9 7 64 22,011 22,010 65<br />

1902 632 26,603 16,617 618 75 22,216 22,227 64<br />

nnnnnn<br />

A w<br />

1) Unter den Transportgefangenen befinden sich höchst wahrscheinlich auch solche Individuen, welche<br />

in die Kategorie der Bettler und Vaganten gehören.<br />

9) Eine gewisse Anzahl von Bettlern und Vaganten, sowie von Transportgefangenen sind, indem sie<br />

verschiedene Kantone oder verschiedene Bezirke eines Kantons passierten, in der Bewegung der Qefängnisbevölkerung<br />

zweifelsohne zwei- oder mehreremal gezählt worden. Insbesondere machen wir auf das auffallende<br />

Missverhältnis aufmerksam, welches zwischen dem durchschnittlichen Bestand der Bettler und Vaganten<br />

an p iri pm ho gtimmt pn T.11.., und rit, Zahl irlpi• Pin- nnfl Anct,iffn vr;ihrAncl dpa hInnnts br.s1,111-


XV. Gefängniswesen. - Xr. Prisons. 289<br />

und Bewegung derselben während des Jahres 1911.<br />

1911, et mouvement d'entr&s et de sorties pendant l'ann6e.<br />

Nicht Verurteilte - Non-con,damüs<br />

Bettler und Vaganten 2)<br />

mendiants et vagabonds 2)<br />

Andere Polizeiarrestanten<br />

Autres arrestations de police<br />

Total der nicht Verurteilten<br />

Total des non-condamWs<br />

,..,<br />

- ,<br />

I 1<br />

4 e s . 7..<br />

.<br />

cd e<br />

= '+;... ,<br />

;.=<br />

12><br />

0.1e<br />

2<br />

e<br />

1-3<br />

e<br />

I' ,,<br />

I<br />

.2<br />

><br />

.<br />

.e 2<br />

e<br />

.c. 5<br />

q<br />

- ....,<br />

t- ,.)_<br />

1 I<br />

A' e.,<br />

. -ce<br />

u -,<br />

I 4.<br />

= '2<br />

to<br />

Cd e.<br />

=Cḍ<br />

.. .)<br />

.,<br />

. .-<br />


290 XV. Gefängniswesen. - xv. Prisons.<br />

3. Bestand der gesamten Gefängnisbevölkerung<br />

auf 1. Januar und 31. Dezember und Bewegung derselben während des Jahres 1911,<br />

nebst den Beständen auf 1. Januar der Jahre 1908 bis 1910, zur Vergleichung.<br />

3. Effeetif de la population totale des prisons<br />

au 1er janvier et au 31 ddcembre 1911, et mouvernent d'entrdes et de sorties pendant<br />

l'annde, avec effectif au 1" janvier des ann,des 1906 a 1910, et titre de comparaison.<br />

Cantons<br />

Bestand Bestand<br />

auf i auf Bestand auf 1. Januar<br />

1. Januar 31.Dezember<br />

Kantone Zuwachs I Abgang 1911 Effectif au 1er janvier<br />

1911<br />

Effectif Aug- I Dorn- Effectif<br />

mentationl nution<br />

au au<br />

l er janvier j 31 clic.<br />

1911 1911<br />

1910 1909 1908 1907 1906<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

Zürich . . . 550 19,912 19,830 632 533 516 II 419 421 432<br />

Bern i,o8i 13,007 12,836 1,252 1,043 1,018 943 983 3,003<br />

Luzern . . . 211 3,294 3,295 210 212 215 198 256 206<br />

Uri 16 282 276 22 9 22 15 15 8 1<br />

Schwyz . . 79 718 725 72 84 59 61 62 70<br />

Obwalden . . 19 150 156 83 15 23 12 10 15<br />

Nidwalden . . 3 147 146 4 2 I 6 1 6<br />

1 Glarus . . . 32 230 239 23 21 26 26 22 20<br />

Zug 15 425 416 24 20 25 24 19 21<br />

r Fribourg . . 168 1,993 1 1 ,973 188 184 195 208 247 313<br />

Solothurn . . 128 2,055 2,050 833 131 114 95 1 oo 1 1 I<br />

Basel-Stadt . 210 7,270 7,311 169 177 208 163 148 193<br />

Basel-Land . 309 2,162 2,158 113 109 102 74 68 84<br />

Schaffhausen . 29 1,449 , 1 ,45 8 20 21 17 33 37 28 f11<br />

Appenzell A.-Rh 53 1,281 1,286 48 38 29 51 37 24<br />

Appenzell I.-Rh 24 113 114 23 18 21 1 1 33 ii<br />

St. Gallen . . 220 15,718 15,705 233 237 . 251 1 213 196 208<br />

Graubünden . 67 222 229 6o 78 65 62 58 ' 54<br />

Aargau . . . 236 4,523 4,483 276 290 253 279 312 336<br />

Thurgau . . 170 4,327 4,333 364 165 146 180 145 18o<br />

Tessin . . . 78 2,413 2,397 94 99 59 97 123 136<br />

Vaud 424 4,670 4,638 456 405 428 377 362 365<br />

Valais . . . . 72 379 383 68 43 76 78 95 67<br />

Neuchatel . . . 113 2,741 2,720 334 120 342 339 149 j 136<br />

Gen&ve . . . . 103 1,225 1,248 80 '16 93 1 105 124 ' 304<br />

Schweiz -Suisse 4,210 90,706 90,405 4,511 4,170 4,104 3,869 4,003 4,131<br />

Männer .<br />

Hommes j<br />

3,699 80,503 80,266 3,936 3,592 3,554 3,34 23,43 23,495<br />

Weiber . .<br />

511 10,203 10,139<br />

Femmes . 1<br />

575 578 550 527 571 636


4. Gesamtzahlen und monatliche Zahlen über den Bestand sowie über Eintritt und Austritt von Gefängnisinsassen<br />

für das Jahr 1911.<br />

4. Tableau general et mensuel de l'effectif des djtenus et du mouvement d'entr&s et de sorties<br />

dans les prisons, pendant l'annie 1911.<br />

-<br />

Monate - Mois<br />

Zuchthaussträflinge<br />

Criminels<br />

g<br />

.g e •<br />

. ee g<br />

113.2 e i<br />

Z i<br />

g 2, a -. i r) ri, e<br />

ei, 5<br />

a 2<br />

g C, 3 s., csg e,<br />

4 -71 .,i q g> 4 -,1 -1 .r .z> ä S 4 2,, .`' z, * 4 2n d : 4 -,1 4 ,-s, ä e 4 el Q<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 18 I17 18 19<br />

Januar - Janvier 1,169 87 94 765 600 600 969 130 92 211 494 520 75 437 438 3, 1 89 1 ,748 1,744<br />

Februar - Fbvier ...... . . 1,162 8o 91 765 578 522 1,007 120 176 185 484 472 74 419 429 3,193 1,681 3,690<br />

März -- Mars 1,151 TIO 112 821 575 615 951 114 142 197 469 487 64 407 400 3,784 1,675 1,756<br />

April - Avril 1,149 85 91 781 460 524 923 92 146 179 464 477 71 283 288 3,103 1,384 1,466<br />

Mai -- Mai 1,143 143 143 717 470 513 869 103 331 226 44o 487 66 266 2 79 3,021 3,422 1,553<br />

Juni - Juin 1,143 96 68 674 477 499 841 101 130 179 370 371 53 236 238 2,890 1,280 1,306<br />

Juli - Juillet 1,171 86 96 652 502 500 812 700 136 178 332 355 51 221 225 2,864 1,241 1,312<br />

August - Aoüt 1,161 83 91 654 516 470 776 116 126 155 433 39 9 47 285 273 2,793 1,433 1,359<br />

September - Septembre 1,153 99 107 7oo 547 503 766 112 92 189 427 411 59 349 362 2,867 1,534 1,475<br />

Oktober - Octobre ...... . 1,145 97 102 744 645 632 786 165 86 205 580 549 46 378 346 2,926 1,865 1,715<br />

November - Novembre . . . . . . 1,140 109 92 757 653 596 865 152 I 0 I 236 549 536 78 412 404 3,076 1,875 7,729<br />

Dezember - Dicembre 1,157 126 8o 814 652 7o1 916 160 108 249 646 628 86 377 399 3,222 1,961 1,916<br />

Jahr - Anrae 1911 Durehsehnist 1,201 1,167 wehsehn. 6,675 6,675 Durehsehn. 1,465 1,466 Durehsehn. 5,688 5,632 Durehsehn. 4,070 4,081 Durehsehnitt 79,099 19,021<br />

Nenne iloyenne h1opone lloyenne Iloyenne 11oyenne<br />

Männer -- Hommes<br />

1 .,<br />

/1,1,4 1,088 1,05 9 1 5,863 5,87o 1 8 , 1,218 1,232 1 5,136 5,o8 5 1<br />

,I. 64 3,756 3,764 1 17,o61 17,010<br />

Weiber - Femmes<br />

13 108 I 737 812 805 1 73 247 2 34 1 199 55 2 547 1 314 317 1 1027 2,038 2,011<br />

Jahr ---- AnWe 1910 1,332 1,258 1,267 725 6,649 6,644 900 1,420 1,412 153 5,896 5,861 47 4, 6 38 4, 609 2 ,957 1 9,861 19,793<br />

,, 1909 1,196 1,124 1,155 711 6,309 . 6,319 940 1,394 1,422 1 44 5,97 2 5,974 38 4,795 4,797 3,029 19,594 19,667<br />

31<br />

3) ”<br />

1908 1,156 1,196 1,148 726 6,288 6,234 848 1,298 1,132 137 5,540 5,493 45 4,363 4,358 2,912 18,685 18,365<br />

g<br />

-.2<br />

.5:::2<br />

e<br />

-3<br />

e<br />

.2<br />

": ,..4<br />

.41><br />

,<br />

.<br />

g<br />

2<br />

-.><br />

.g<br />

ri<br />

,#3 .2<br />

A,.<br />

...1 ,:,<br />

., t<br />

..-=. ,<br />

. e<br />

g<br />

.2<br />

-,5<br />

g<br />

:2 e<br />

g.2<br />

.,<br />

CD<br />

n-•<br />

Cfl<br />

cl<br />

cG


Monate<br />

m ois<br />

Untersuchungsgefangene<br />

Prevenus<br />

A e''<br />

..,. ,<br />

4 22<br />

.„; ts<br />

= ....i<br />

_ 2 •<br />

W e<br />

-1-><br />

m-.,<br />

g<br />

2 e<br />

Nicht Verurteilte - Non-comlamne<br />

bi,<br />

- .<br />

e,z<br />

Transportgefangene<br />

Detenus en transport<br />

A> 2 ,,.<br />

..; 2<br />

,-:. 23<br />

qt.,<br />

, Bettler und Vaganten<br />

Mendiants et vagabonds<br />

Polizeiarrestanten<br />

Arrestations<br />

de police<br />

. .2 2. .2<br />

A' 5<br />

A' '&<br />

WI 5<br />

mg 2<br />

b2<br />

-`5 e<br />

4 22 g<br />

4 2:2 g<br />

4 22<br />

4,<br />

•=<br />

.>, .0 ...z ,...<br />

% .2<br />

o<br />

e "j 3',)<br />

g •,; tz<br />

....›<br />

'>-<br />

,.. Z,<br />

..'<br />

g . -><br />

-5 5 e ..<br />

e i<br />

f .i ,.,<br />

. e<br />

g<br />

"L' -.J<br />

. ..<br />

ä*<br />

2 -1<br />

,:<br />

g<br />

= ;<br />

2, , "<br />

.. e<br />

e e g g<br />

g e, . :5'<br />

4 -1 e ..4<br />

2 g<br />

. 43<br />

2 2<br />

äe<br />

g e,<br />

4<br />

g e<br />

4 5<br />

21 .ä<br />

Total<br />

der nicht Verurteilten<br />

Total<br />

des non-condanzMs<br />

,,.,.<br />

. .,<br />

.2 %<br />

ei ><br />

z,<br />

' 5<br />

g tZ<br />

4<br />

g<br />

.2<br />

1<br />

e<br />

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 21 32 33 34<br />

,..,<br />

g .<br />

g2,, 5<br />

2, .e<br />

cfl<br />

Januar - Janvier 707 1,392 1,350 78 1,729 1,722 180 2,868 2,841 56 852 846 1,021 6,841 6,759<br />

Februar - I'ivrier 749 1,269 1,271 85 1,530 1,519 207 2,440 2,462 62 802 812 1,103 6,041 6,064<br />

März -- Mars 747 1,385 1,436 96 1,471 1,484 185 2,044 2,065 52 914 912 1,080 5,814 5,897<br />

April - Avril 696 1,271 1,282 83 2,030 2,034 164 1,763 1 ,759 54 814 788 997 4,878 4,863<br />

Mai - Mai 685 1,295 1,248 79 1,350 2 ,357 168 1,848 1,881 8o 1,009 1,0m 1,012 5,502 5,497<br />

Juni --- Juin 732 1,302 1,341 72 1,270 1,264 135 1,637 1,616 78 894 907 1,017 5,103 5,128<br />

Juli - Juillet 693 1,524 1 ,40 7 78 1,353 1,346 156 1,853 2,848 65 1,080 3,058 992 5,810 5,659<br />

August - Aoüt 810 1,671 1,594 85 1,450 1,452 161 2,026 2,039 87 996 1,021 1,143 6,143 6,106<br />

September - Septembre . . . 887 1,618 1,661 83 1,293 1,288 748 2,046 2,041 62 1,016 1,027 2,18o 5,973 6,017<br />

Oktober -- Ostobre 844 1,677 1,619 88 1,144 1,165 153 2,422 2,393 51 1,128 1,116 1,136 6,371 6,293<br />

November -- Novembre . . . 902 1,674 1,594 67 1,653 1,657 182 2,128 2,127 63 1,128 1,122 1,214 6,583 6,500<br />

Dezember - Di.,cembre . • 982 1,554 1,639 63 1,546 7,530 183 2,330 2,314 69 1,118 1,118 1,297 6,548 6,601<br />

ce<br />

arä<br />

ct)<br />

co .<br />

k<br />

Jahr - Anne 1911 . . 77,632 17,442 16,819 16,818 25,405 25,386 27,751 11,738 71,607 71,384<br />

Darchsehnitt Durchschnitt Durebsehnitt Durehsehnitt Durehsehnitt<br />

Ileum bienne Moyenne Nenne Klopenne<br />

Männer - Hommes<br />

15,531 15,372 1 so 24,886 14,887<br />

23,118 23,104 I 9,907 9,8 93<br />

63,442 63,256<br />

.•. • t 86<br />

1 168<br />

6 5 1,099<br />

Weiber - Femmes 7 2,101 2,070 1 1,933 1,931 1 2,287 2,282 1 1,844 1 ,845 }<br />

8,165 8,128<br />

Jahr -- AnnM 1910 . . . 701 16,802 76,802 88 17,322 17,355 164 25,812 25,804 5 8 11,114 11,117 1,0II 71,050 71,078<br />

/9 9/<br />

1909 674 16,523 16,456 88 21,759 21,708 151 27,339 27,338 41 11,164 11,144 954 76,785 76,646<br />

91<br />

„ 1908 . 67o 16,730 16,812 6o 2 1,042 2 1,038 163 27,286 27,280 52 9,937 9,950 945 74,995 75,080


1<br />

293<br />

X V I.<br />

Militärwesen. -- Militaire.<br />

1. Die freiwilligen Schiessvereine der Schweiz 1902-1911.<br />

Nach den Angaben von Herrn Oberstlieut. Vor brodt in Bern.<br />

1. Les soeijtjs suisses de tir, de 1902 it 1911.<br />

D'apis les donyMes de M. le lieutenant-colonel Vorbrodt, ie Berne.<br />

a. Zahl der Vereine. * — a. Nombre des societ6s.*<br />

Kantone — Cantons 1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902<br />

1 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Zürich 405 404 40 5 396 383 383 39 1 385 37 8 374<br />

Bern 814 807 795 774 745 737 711 702 685 678<br />

Luzern 137 334 1 3 5 133 329 127 230 127 127 127<br />

Uri 25 26 25 23 22 22 24 22 23 23<br />

Schwyz 80 79 79 73 75 73 72 71 72 71<br />

Obwalden 13 13 13 12 14 13 13 13 13 12<br />

Nidwalden 34 14 15 15 15 14 14 13 13 12<br />

Glarus 51 51 50 50 50 50 48 48 48 46<br />

Zug 23 23 23 23 20 20 20 19 19 19<br />

Fribourg 117 115 108 103 303 101 99 96 91 92<br />

Solothurn 182 186 189 189 187 183 181 182 182 181<br />

' Basel-Stadt 24 24 23 23 20 20 17 17 15 15<br />

Basel-Land 117 118 121 123 124 123 127 127 127 128<br />

Schaffhausen 44 45 43 43 41 42 40 40 40 41<br />

Appenzell A.-Rh. . . . . 54 53 54 53 53 51 52 51 51 52<br />

' Appenzell I.-Rh 24 23 23 23 23 23 21 21 21 21<br />

St. Gallen 306 307 307 310 313 303 3o3 297 293 290<br />

Graubünden 208 209 213 208 209 205 203 195 198 192<br />

Aargau 386 384 374 3 6 7 353 349 343 34 1 335 339<br />

Thurgau 195 1 94 191 186 182 177 179 178 175 175<br />

:<br />

Tessin . . 100 105 96 95 97 94 96 95 96 93<br />

Vaud 358 354 353 35 1 337 333 334 340 337 340<br />

Valais 185 178 178 171 172 173 163 163 163 164<br />

. Neuchätel 94 95 94 95 98 99 97 97 98 96<br />

Geiüve 17 17 17 17 17 17 16 16 14 14<br />

Schweiz — Steisse 3,973 3,95 8 3,924 3,856 3,77 8 3,73 2 3, 694 3, 6 5 6 3,634 3,595<br />

* In obigen Zahlen sind auch die Revolverschiessvereine inbegriffen.<br />

* Dans les nombres ci-dessus sont aussi comprises les sociais de tir au revolver.


294 XVI. Militärwesen. - - XVI. Militaire.<br />

b. Zahl der Mitglieder. * - b. Nombre des membres.*<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

1911 1910 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 1902<br />

1 2 4 5 6 7 8 9 io 11<br />

Zürich 27,741 27,218 26,055 25,942 23,116 22,074 23,201 22,444 2 3, 649 22,0571<br />

Bern 39,788 40,196 39,944 39,836 3 6 ,6 77 37, 254 36,339 37,408 36,024 37,227<br />

Luzern 13,089 14,163 14,280 24,439 13,923 1 3,44 2 13,795 13,504 13,822 13,172<br />

Uri 1,243 1,221 1,255 2,230 1,195 1,152 1,350 1,182 1,312 1,200<br />

Schwyz 3,486 3,548 3,794 3,648 3,77 63,522 4,259 3,606 3,863 3,833<br />

Obwalden . 1,289 1,256 1,255 1,431 1,585 1,557 1,675 1,687 1,626 1,593<br />

Nidwalden . 2,588 1,766 1,551 1,740 2,788 1,716 1,686 1,719 1,820 1,770<br />

Glarus 2,053 2,161 2,175 2,140 2,121 2,064 2,266 2,103 2,182 2,028<br />

Zug 2,437 2,588 2,659 2,722 2,445 2,372 2,461 2,363 2,363 2,360<br />

Fribourg 8,863 9,485 8,986 10,216 9,421 9,991 8,870 9,481 8,634 8,970<br />

Solothurn . 7.332 7,262 7,123 6,934 6,719 6,791 6,656 6,956 6,670 6,851<br />

Basel-Stadt . 5,121 5,005 4,591 4,733 3,603 3,847 3,984 3,928 3,804 3,529<br />

Basel-Land . 5,202 5,385 5,137 5,184 4,770 4,873 4,613 4,924 4,732 4,791<br />

Schaffhausen 2,390 2,394 2,375 2,286 2,099 2,076 2,130 2,022 2,136 2,039<br />

Appenzell A.-Rh. 3,210 3,196 3,254 3,234 3,298 3,083 3,243 3,085 3,197 3,009<br />

Appenzell I.-Rh.. 890 86o 808 838 887 833 854 827 931 82o<br />

St. Gallen . 14,987 15,048 15,045 15,020 14,795 14,148 24,844 24,246 14,939 23,723<br />

Graubünden 6,574 6,6 9 5 6,787 6,570 6,417 6,013 6,748 5,732 6,522 5,763<br />

Aargau 16,950 26,469 15,650 15,189 13,779 23,805 13,618 13,489 13,243 13,385<br />

Thurgau 6,882 6,824 6,692 6,519 6,386 6,043 6,231 6,049 6,483 5,842<br />

Tessin 22,226 11,317 10,706 10,315 20,259 ,9,770 9,609 9,277 9,296 8,694<br />

Vaud 26,898 26,662 25,595 25,869 2 4,061 25,588 24,873 26,303 25,078 25,928<br />

Valais 9,458 8,884 8,670 8,343 8,707 8,889 8,246 8,141 7,73 1 8,278<br />

Neuchätel 6,858 6,948 6,979 7,204 7,069 7,366 7,02 5 7,308 7, 2 53 7,473<br />

Genve . 6,594 5,684 7,304 6,159 13,521 12,692 11,671 11,032 9,9 19 9,203<br />

Schweiz<br />

Suisse J<br />

232,039 232,225 228,670 22 7,74 1 222,417 220,951 220,147 218,815 217,228 213,5071<br />

* In obigen Zahlen sind auch die Revolverschützen inbegriffen.<br />

* Dans les nombres ci-dessus sont aussi compris les membres des societe's de tir au revolver.


1<br />

XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire. 295<br />

2. Beiträge des Bundes an die Schiessvereine und deren Mitglieder<br />

im Jahre 1911.<br />

Nach den Angaben von Herrn Oberstlieutenant orbrodt in Bern.<br />

2. Subsides de la Con,fjd6ration accord6s aux soci6t6s de tir<br />

et it leurs membres en 1911.<br />

D'apns les donnüs de M. le lieutenant-colonel Yorbrodt, ä Berne.<br />

Kantone - Cantons<br />

Zahl<br />

der<br />

Vereine<br />

Nombre<br />

des<br />

sociäis<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Total<br />

des<br />

subsides<br />

de la<br />

Conf&M-<br />

ration<br />

Nombre<br />

total<br />

des<br />

membres<br />

Exercices<br />

obligatoires<br />

(tir ä<br />

conditions)<br />

Mitglieder<br />

Durchführung<br />

des<br />

obligatorischen<br />

Programms<br />

(Bedingungsschiessen)<br />

Fakultative<br />

Übungen<br />

Exercices<br />

facultatifs<br />

Tir<br />

au revolver<br />

Total<br />

der<br />

Beiträge<br />

des<br />

Bundes<br />

Revolverschiessen<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

Zürich 405 27,741 21,578 12,610 309 62,998<br />

Bern 814 39,788 34,334 26,152 258 208,670<br />

Luzern 137 13,989 7,965 4,558 52 22,923<br />

Uri 25 1,243 2,082 375 15 2,771.5 r<br />

Schwyz 80 3,486 2,912 2,006 13 8,872<br />

Obwalden 13 1,289 882 760 7 2,925<br />

Nidwalden 24 1,588 909 904 - 3,174<br />

Glarus • 51 2,053 1,824 1,128 24<br />

Zug 23 2,437 1,358 639 23<br />

Fribourg 117 8,863 6,254 4,194 42 1583,497011323.511 1<br />

Solothurn 282 7,332 6,836 6,410 37 23,398<br />

Basel-Stadt 24 5,121 3,957 3,273 26 12,901.5<br />

Basel-Land 117 5,202 4,488 3,511 29 14,329.5<br />

Schaffhausen 44<br />

2,390 2,185 1,543 27 6,765.5<br />

Appenzell A.-Rh. 54 3,210 2,927 1,951 34 8,882.5<br />

I<br />

Appenzell I.-Rh 24 890 789<br />

642 2,541<br />

1<br />

St. Gallen . . . . . . . 306 14,987 23,056 9,297 58 40,231.5<br />

Graubünden . . . . . . 208 6,574 5,551 3,745<br />

19 16,776.5<br />

Aargau 386 16,950 12,983 9,701 165 41,012.5<br />

Thurgau . ... .. . 195 6,882 6,322 4,837 52 20,052.5<br />

Tessin 100 22,226 5,642 2,974 - 15,743<br />

Vaud 358 26,898 19,254 23,083 262 58,615.5<br />

Valais 185 9,458 6,197 2,817 23 16,688.5<br />

Neuchätel 94 6,858 5,973 3,939 56 28,022.5<br />

GelAve 17 6,594 6,187 2,685 82 16,647.5<br />

Schweiz - Suisse 3,9 73 232,039 181,444 123,734 1,501 552,970.1


296 XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire.<br />

3. Militärpensionen 1911. - 3. Pensions militaires en 1911.<br />

Nach dem Geschäftsbericht des schweiz. Bundesrates. - D'aprs le rapport du gestion du Conseil fed&al.<br />

a. Nach Pensionsgesetz von 1874. - a. D'apres la /oi sur les pensions de 1874.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Etat auf 1. Januar<br />

Etat au l er janvier<br />

1911<br />

1911<br />

Invaliden Hinterlassene<br />

Invalides Autres ayants droit<br />

Etat auf 1. Januar <strong>1912</strong><br />

Etat au ler Anvier <strong>1912</strong><br />

Invaliden<br />

Invalides<br />

Hinterlassene<br />

Autres ayants droit<br />

Anzahl Anzahl Anzahl Anzahl<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Fr.<br />

Nombre<br />

Nombre<br />

Nombre<br />

Nombre<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Zürich 14 4,200 29 4,900 14 4,200 27 4,370<br />

Bern 17 5,710 42 9,230 17 5,710 41 9,030<br />

Luzern 7 1,900 5 2,450 6 ',So° 5 1,400<br />

Uri 1 400 1 I00 1 400 1 100<br />

Schwyz . . . . . . 1 700 1 200 I 700 1 200<br />

'1<br />

Obwalden - - 1 150 -- - 1 150<br />

Nidwalden . - - 3 600 - 3 600<br />

Glarus 1 I00 2 350 I I00 1 250<br />

Zug 1 Ioo 1 150 2 I00 1 150<br />

Fribourg . . ..... 1 200 12 2,600 1 wo 11 2,400<br />

Solothurn 6 2,000 8 1,35o 6 2,000 1 6 1,150<br />

Basel-Stadt 2 600 i 290 2 600 - -<br />

Basel-Land 1 300 6 1,050 2 300 4 700<br />

j<br />

Schaffhausen 2 400 7 2,000 2 400 6 1,050<br />

Appenzell A.-Rh. 1 500 I- - I 500 - .---<br />

AppenzellI. -Rh. . . . . - - - - - -<br />

St. Gallen 8 2,500 7 1,450 8 2,500 6 1,250<br />

Graubünden 3 1,750 2 650 3 1,75o 2 650 I<br />

Aargau 14 4,700 9 2,250 14 4,700 9 2,25o<br />

Thurgau 1 100 4 1.050 9 100 4 1,050<br />

Tessin 1 850 II 2,400 1 85o 91 2,350 •<br />

Vaud 6 1,645 17 4,900 5 1,545 15 4,400<br />

Valais 3 1,000 8 1,780 3 1,000 7 1,650<br />

Neuchätel .. • 6 3,600 3 400 6 3,600 3 400<br />

GeiAve- - - - - -<br />

Ausland - Etranger • 4 85o 4 85o I 200<br />

Total Ioo 34,005 279 ; 38,300 98 33,805 166 35,750<br />

- ....<br />

-<br />

279 :=-. 72,305 264 = 69,555


XVI. Militärwesen. — X 17./. lliilitaire. 297<br />

b. Nach Militärversicherungsgesetz. — b. D'apres la loi sur /'assurance mi/itaire.<br />

Etat auf 1. Januar 1911<br />

Etat au l er janvier 1911<br />

Etat auf 1. Januar <strong>1912</strong><br />

Etat au ler janvier <strong>1912</strong><br />

Kantone<br />

Invaliden Hinterlassene Invaliden Hinterlassene<br />

Cantons Invalides Autres ayants droit Invalides Autres ayants droit<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Fr.<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Fr.<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Fr.<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Zürich . . ..... 22 6,409.20 17 11,707. 50 2 9 8,7 9 7. 9 5 21 13,785. —<br />

Bern 26 11,828.95 6o 38,531. 25 28 1 3,393 . 45 7 2 47,929. 75<br />

Luzern 4 1,109.— 6 3,788. io 4 1,193. — 6 3,788. 10<br />

Uri 7 5,375. — — 7 5,375 . —<br />

Schwyz 1 236. 25 7 3,972. 5o 2 740. 25 5 3,172. 50<br />

Obwalden — 1 1,462. 50 — — 1 1,462. 50<br />

Nidwalden . . . • . . — 1 300. — — 1 300.<br />

Glarus 1 210. — 4 2,030. — 1 210. — 3 1,83o. —<br />

Zug . . . ..... 1 73. 5 0 1 73. 5 0 1 200. —<br />

Fribourg 4 1,302. — 3 2,342. 5o 6 2,604. — 3 2,180. 50<br />

1<br />

Solothurn . . ..... 4 1,354. 5o 3 2,190. — 4 1,774. 50 5 3,892. 50<br />

Basel-Stadt 2 278. 25 3 2,745. — 3 1,328. 25 5 4,9 95. —<br />

' Basel-Land 5 2,257.5o 2 66o. — 5 1,470. -- 3 1,185. —<br />

Schaffhausen 2 945, ___ — 1 315. — —<br />

Appenzell A.-Rh. . . . . — 4 1,765. — — — 5 2 ,935 . -,--<br />

1<br />

Appenzell I.-Rh. . — 1 3 1,515. — — 3 1,515. —<br />

St. Gallen 7 1,731. 8o 9 4,535. 6o 6 1,605. 8o 9 4,535. 6o<br />

Graubünden 4 1,281. — 5 1,570. — 4 1,281. — 6 2,582. 50<br />

Aargau 6 1 , 5 2 2 . 50 12 6,350. — 11 3,850. 90 15 9,800.<br />

Thurgau . . 3 378. — 7 3,705• — 2 315. — 9 5,557 . 50<br />

Tessin 6 1,210. 50 12 5,415. — 6 1,042. 50 14 6,375 . —<br />

Vaud 17 8,009. 75 10 6,o22. 50 21 6,967. — 9 5,782. 50<br />

il Valais 6 3,211. — 8 5,377. 50 6 1,883. — 17 8,775. —<br />

Neuchätel 4 976. 50 4 1,965. — 5 2,110. 5o 6 2,827. 50<br />

GrelAve 1 105. — 1 900. — 1 105. — 3 2,587. 50<br />

Ausland— Etranger . 6 2,436. — — 5 2,310. — —<br />

Total 132 46,866.20 189 114,224.95 151 53,37o. 60 229 143,368.95<br />

321 = 161,091. 15 380 = 196,739. 55


298 XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire.<br />

4. Die Ergebnisse der Turnprüfung<br />

Vom eidg.<br />

4. Resultats de l'examen de capaciM physique<br />

Par le Bureau<br />

Ergebnis der sanitarischen<br />

Untersuchung<br />

Resultats de la visite sanitaire<br />

Vorbildung der Geprüften<br />

Pröparation des recrues<br />

9- `e?<br />

Q<br />

=<br />

2 e<br />

2<br />

Y O<br />

f,<br />

ä<br />

Absolute Zahlen<br />

Nombres absolus<br />

4<br />

5<br />

in 'V. der<br />

Geprüften<br />

en °I° des<br />

recrues<br />

6 7<br />

1. Keinerlei körperliche Übungen methodisch _betrieben<br />

Aucun exercice corporel ntahodique<br />

2. Nur in der Schule regelmässig Turnunterricht erhalten<br />

- Enseignement scolaire regulier de la gymnastique,<br />

exclusivement<br />

3. Körperliche Übungen nur in einem Verein gepflegt<br />

249 Exercices corporels seiden". dans une soced sportive 3,5<br />

23 43 79 7 14<br />

4. Nur den militärischen Vorunterricht mitgemacht -<br />

N'ont suivi que le cours d'instruction militaire pr&<br />

4paratoire<br />

514 12 57 45 80 11 9<br />

5. Schulturnen und Vereinsturnen oder Sport - Gymnastique<br />

scolaire et gymnastique, de socieW ou<br />

Sport<br />

6. Schulturnen und militärischer Vorunterricht - Gyntnastique<br />

scolaire et cours d'instruction ndlitaire<br />

2,68o preparatoire<br />

3,435<br />

432 323 78 13 9<br />

7. Militärischer Vorunterricht und Vereinsturnen oder<br />

Sport - Cours d'instruction militaire pre'paratoire<br />

100 et gymnastique de socee oee sport<br />

109<br />

6 3 92 5 3<br />

B. Schütturnen, militärischer Vorunterricht und Vereinsturnen<br />

oder Sport - Gymnastique scolaire, cours<br />

d'instruction militaire pr6paratoire et gymnastique<br />

de sociiti oze sport<br />

5,849<br />

12,016<br />

3,395<br />

1,810<br />

4,006 705 1,138 68 12 20<br />

8,639 1,500 1,877 72 12 16<br />

2,865 235 295 84 7 9<br />

1,563 139 108 86 8 6<br />

Diensttauglich - Aptes au service<br />

20,514<br />

20,514 100<br />

Zurückgestellt -- Ajournis<br />

3,097<br />

3,097<br />

100<br />

Dienstuntauglich - Riformis<br />

3,832<br />

3,832<br />

100<br />

Total 1911 27,443<br />

1910 27,687<br />

1909 25,881<br />

1908 27,480<br />

., 1907 26,515<br />

20,514<br />

19,460<br />

18,228<br />

18,363<br />

16,504<br />

3,097<br />

2,933<br />

2,742<br />

2,962<br />

2,777<br />

3,832<br />

5,294<br />

4,911<br />

6,155<br />

7,234<br />

75<br />

70<br />

70<br />

67<br />

62<br />

11<br />

11<br />

11<br />

11<br />

11<br />

14<br />

19<br />

19<br />

22<br />

27


I<br />

1<br />

bei der Rekrutierung im Herbst 1911.<br />

statistischen Bureau.<br />

des reerues, en automne 1911.<br />

PdAral de statistique.<br />

Von der<br />

Gesamtzahl<br />

Geprüften<br />

hatten -<br />

höhere Schulen<br />

besucht<br />

Du total<br />

des recrues, 1<br />

avaient<br />

frequente<br />

une ecole<br />

sup&ieure<br />

XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire. 299<br />

Weitsprung<br />

Saut en longueur<br />

lieben<br />

Lever de /'haltere<br />

Zahl der Geprüften mit Note - Nombre des recrues avec la note<br />

2 3 1 4 5 1 2 3 4 5<br />

Leistung - SuccCs<br />

Leistung : Heben eines Hantels von 17 kg.,<br />

links und rechts zusammen<br />

Sucas : Lever d'un haltere de 17 kg.,<br />

total droite et Bauche<br />

3.5 und unter 6 oder 4 oder 2 oder 0 oder<br />

Absolute Zahl mehr 3_3.5 2.5_3. - 2-2.5 2 ni. s mal 7 mal 5 mal 3 mal 1 Mal<br />

Nombre absolu 3.5 et m. m. In. moins 8 Ibis 6 ou 4 ou 2 ou 0 ou<br />

plus 771. de 2 m. 7 fois 5 fois 3 fois 1 fois<br />

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20<br />

0/0<br />

66o 11 493 1,621 2,09 8 1,227 410 3,039 584 832 385 1,009<br />

4.140 34 2,412 4,192 3,484 1,540 388 7,317 2,262 1,479 624 1,445<br />

86 27 1o8 133 61 12 1 241 28 29 7 20<br />

89 17 84 192 254 72 12 325 45 68 23 53<br />

2,786 53 2,802 1,116 383 76 18 2,850 192 210 57 86<br />

1,215 35 866 1,326 906 304 33 2,346 299 364 152 274<br />

28 . 26 49 39 18 2 2 94 4 7 4<br />

826 46 922 637 209 38 4 1,579 82 91 23 35<br />

6,945 34 5,80 5 7,401 5,131 2,849 328 15,089 2,791 2,020 687 .927<br />

925 30 443 88e 2,008 622 142 957 297 510 327 i,006<br />

96o 25 488 974 1,174 800 397 1,745 307 540 247 993<br />

8,830 32 6,736 9 ,256 7,323 3,271 867 17,791 2,395 3,070 1,261 2,926<br />

8,434 30 6,112 9,290 7,806 3,497 982 17,931 2,424 2,941 1,298 3,093<br />

8,1 9 8 32 4,843 8,292 7,745 3,896 1,105 15,968 2,472 2,935 1,363 3,243<br />

8,494 31 4,669 8,452 8,402 4,762 1,196 15,848 2,741 3,469 2,623 3,799<br />

8,000 30 3,9 1 5 7,5 62 8,46 3 5,125 1,450 14,867 2,618 3,435 1 , 6 53 3,942<br />

-__....<br />

...._


300 XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire.<br />

Schnellauf *<br />

Course de vitesse<br />

Vorbildung der Geprüften<br />

Preparation des recrues<br />

Zahl der Geprüften mit Note<br />

Nombre des recrues avec la note<br />

1 2 1 3 1 4 5<br />

Leistung: Durchlaufen einer Strecke von 80 m. in<br />

Suceds : Parcours dune distance de 80 m. en<br />

12 Sekunden<br />

od. weniger<br />

12 sec.<br />

et moins<br />

12.2-13<br />

Sekunden<br />

12.2-13<br />

second es<br />

13.2-14<br />

Sekunden<br />

13.2-14<br />

secondes<br />

14.2-16<br />

Sekunden<br />

14.2-16<br />

secondes<br />

mehr als<br />

16 Sek.<br />

plus de<br />

16 sec.<br />

21<br />

22 23 24 25 28<br />

1. Keinerlei körperliche Übungen methodisch betrieben -<br />

Aucun exercice corporel Wthodique 664 1,666 1,753 1 ,455 321<br />

2. Nur in der Schule regelmässig Turnunterricht erhalten<br />

Enseigriement scolaire regulier de la gymnastique,<br />

exclusivement 2 ;433 4,006 3,211 2,024 342<br />

3. Körperliche Übungen nur in einem Verein gepflegt -<br />

Exercices corporels seulement dans une sociiM sportive 109 131 56 27 2<br />

4. Nur den militärischen Vorunterricht mitgemacht -<br />

'Vont suivi que le cours d'instruction militaire preparatoire<br />

79 202 149 76 8<br />

5. Schulturnen und Vereinsturnen oder Sport - Gymnastique<br />

scolaire et gymnastique de sociffl ou<br />

Sport 1,728 1,164 390 105 8<br />

6. Schulturnen und militärischer Vorunterricht - Gymnastique<br />

scolaire et cours d'instruction militaire pHparatoire<br />

828 1,273 897 407 30<br />

7. Militärischer Vorunterricht und Vereinsturnen oder<br />

Sport - Cours d'instruction militaire prparatoire et<br />

gymnastique de sociit6 ou sport 32 51 23 3<br />

8. Schulturnen, militärischer Vorunterricht und Vereinsturnen<br />

oder Sport - Gymnastique scolaire, cours<br />

d'instruction militaire pr6paratoire et gymnastique<br />

de sociCM ou Sport 85 9 665 233 52<br />

2<br />

I<br />

Diensttauglich - Aptes au service 5,7 6 5 7,394 4,904 2,2 57 194<br />

Zurückgestellt - _AjournM 436 818 838 851 154<br />

Dienstuntauglich RiforniM 53 1 946 970 1 ,03 1 354<br />

Total 1911 6,732 9,158 6,712 4, 1 39 702<br />

1910 6,733 9,073 6,643 4,328 920<br />

1909 5,497 8,604 6,758 4, 2 53 769<br />

1908 4,793 8,104 7,573 5.827 1,183<br />

1907 5, 1 34 73405 7,054 5,643 1,279<br />

Die neue Wertung, gemäss Reglement vom 30. Mai 1908, veranlasste verschiedene Änderungen in bezug auf<br />

die Notenerteilung für Schnellauf.


XVI. Militärwesen. - XVI. Militaire. 301<br />

Weitsprung<br />

Saut en longueur<br />

Heben<br />

Lever de /'haltere<br />

Von je 100 Geprüften hatten die Note<br />

Schnellauf*<br />

Course de vitesse<br />

Durchschnittsleistung<br />

liehe<br />

Weits<br />

eit<br />

Sur 100 recrues, ont obtenu la note m.<br />

1 2 3 4 5 I 2 3 4 5 1 2 3 4<br />

Saut<br />

en<br />

longueur<br />

m.<br />

im<br />

Succes moyens<br />

Lever<br />

de l'halteere<br />

fois<br />

Course<br />

devitesse<br />

secondes<br />

Durch-<br />

schnitt-<br />

Noten -<br />

Heben Schnellmal<br />

lauf *<br />

summe<br />

Sekunden Notes<br />

moyennes<br />

totales<br />

27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45<br />

8 28 36 21 7 52 10 14 7 17 II 29 30 25 5 2.72 5.62 13.67 8.019<br />

20 35 29 13 3 61 I0 12 5 12 20 33 27 17 3 2.96 6.20 13.24 6.907<br />

34 4 2 2 4 - 77 9 6 2 6 35 41 28 5 2 3.24 7.03 12.59 5.425<br />

17 37 30 14 2 63 9 13 5 30 15 39 29 15 2 2.95 6.34 13.17 6.864<br />

53 33 11 2 I 84 6 6 2 2 53 34 12 3 - 3.42 7.41 12.26 4.649<br />

25 i39 26 9 2 68 9 22 4 8 24 37 26 12 I 3.09 6.63 12.97 6.252<br />

44 36 17 2 1 86 4 6 - 4 29 47 2I 3 - 3.28 7.43 12.60 5.064<br />

51 35 12 2 - 87 5 5 1 2 47 37 13 3 - 3.40 7.53 12.30 4.629<br />

28 36 25 9 2 74 9 10 3 4 28 36 24 22 2 3.10 6.98 12.88 5.967<br />

14 28 33 20 5 31 20 16 II 32 14 26 27 28 5 2.82 4.14 13.64 8.591<br />

13 25 31 21 I0 46 8 14 6 26 ' 14 25 25 27 9 2.71 4.98 13.87 8.430<br />

25 34 26 12 3 65 9 ii 5 10 . 25 33 24 15 3 3.02 6.38 13.10 6.607<br />

22 34 28 13 3 65 9 20 5 II 24 33 24 16 3 2.99 6.36 13.15 6.716<br />

19 32 30 15 4 62 20 II 5 12 21 33 26 17 3 2.92 6.22 13.20 6.974<br />

17 31 31 17 4 58 10 12 6 24 17 30 28 21 4 2.89 6.00 13.44 7.350<br />

25 29 32 19 5 56 10 13 6 15 19 28 27 21 5 2.84 5.89 13.43 7.504<br />

* Une nouvelle apprJciation, suivant r -eglement du 30 mai 1908, a apport g dans la course de vitesse quelques<br />

modifications pour l'attribution des notes.


302 XVI. Militärwesen. — XVI. Militaire.<br />

5. Der militärische Vorunterricht<br />

Nach dem Geschäftsbericht<br />

5. L'instruetion militaire prearatoire<br />

D'apres le Rapport de gestion<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

1911<br />

1910<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

1906<br />

1905<br />

Mittlere Mittlere Mittlere Anzahl Schiller Anzahl Schiller Anzahl Schiller Anzahl Schiller<br />

Schülerzahzahzahl<br />

des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses<br />

Schüler-<br />

Schüler-<br />

Beginn Schluss Beginn Schluss Beginn ISelajass Bebglinn Schluss<br />

Nombre Nombre Nombre Nombre<br />

Nombre Nombre Nombre des enves des greves des grüves des iUves<br />

moyen moyen moyen ä vou- a äl'ou- ä ä l'ou- e cit'ou- ä<br />

des<br />

eleves<br />

des<br />

eleves<br />

des<br />

eleves<br />

la<br />

fin<br />

la<br />

fin<br />

la<br />

fin<br />

verture<br />

verture<br />

verture<br />

verture<br />

la<br />

fin<br />

du cours du cours du cours du cours<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 12<br />

Zürich 2903 1930 1914 1958 1746 1731 1532 1729 1636 2789 1569<br />

Bern 1962 1914 2141 2532 2204 2566 2186 2191 1815 2210 2044<br />

(<br />

Luzern 719 588 128 96 86 123 104 152 144 1100 90<br />

Uri— — — __ _ — _<br />

Schwyz 38 6o — — _<br />

Obwalden . . . .<br />

6o<br />

—<br />

—<br />

—<br />

—<br />

19, 17<br />

Nidwalden. .<br />

—<br />

—<br />

— — -- —<br />

—<br />

—<br />

Glarus — 212 96 306 26o 91 82 — —<br />

ii Zug 200 — 61 90 77 122 106 — —<br />

Fribourg . . .. . 220 -- —<br />

Solothurn . . . . 727 695 1035 1 183 992 624 515 775 691 716; 639<br />

Basel-Stadt . .<br />

363<br />

320<br />

321<br />

256<br />

245<br />

230<br />

213<br />

269<br />

246<br />

312 288<br />

Basel-Land . . . - - 508 563 479 — — 404 35 1 300 275<br />

Schafthausen . . . — -- 269 220 ISO<br />

Appenzell A.-Rh. . — — 235 294 258 333 333 I20 53 211 168<br />

Appenzell I.-Rh. . _ ___ — — — — -- —<br />

St. Gallen . . . . 139 — 632 870 746 461 412 209 146 —<br />

Graubünden . . . 396 — 320 230 23o -- — 23 1 7 —<br />

Aargau. . . . . 1869 1226 2594 178o 2603 1363 1189 1 440 127 3 1143I 1003<br />

Thurgau . . 43 81 425 455 354 454 396 11 9 107 --<br />

Tessin 6o 67 100 — — —<br />

Vaud 1759 — 27o 197 193 211 205 342 229 — —<br />

Valais2257 28 — — -- — — — — —<br />

Neuchätel . . . . -- — 87 114 97 137 116 119 205 — —<br />

Gre/Ave 138 — —<br />

Schweiz-Suisse . 11753 6849 10100 10 9 50 9586 8661 7567 7773 6795 6800 6093<br />

--


III. Stufe in der Schweiz 1896-1911.<br />

des schweiz. Bundesrates.<br />

du _TIP degr6, 1896 it 1911.<br />

da Conseil fldb-al.<br />

XVI. Militärwesen. — XV/. Militaire. 303<br />

1904 1903 1902 1901 1900 1899 1898 1897 1896<br />

Anzahl Schüler Anzahl Schiller Anzahl Schiller Anzahl Schiller Anzahl Schüler Anzahl Schüler Anzahl Schiller Anzahl Schüler Anzahl Schüler<br />

bei j am bei 1 am bei am bei am bei am bei 1 am bei am bei am bei 1 am<br />

Beginn Schluss Beginn 'Schluss Beginn Schluss Beginn Schluss Beginn Schluss Beginn !Schluss Beginn Schluss Beginn Schluss BeginnISchluss<br />

desKurses des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses des Kurses<br />

Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre Nombre<br />

des eleves des greves des greves des ATives des eTeves des Mves des eTeves des greves des i'l'eves<br />

1 l'ou- ä ii, l'ou-1 a a l'ou- ä et l'ou- ä ä l'ou- ä a l'ou- ä äl'ou- ä ä l'ou- ä ä l'ou- ä<br />

ver- la ver- I la ver- la ver- la ver- la ver- la ver- la ver- la ver- la<br />

ture fin ture fin ture fin ture fin ture fin ture fin ture fin ture fin ture fin<br />

du cours du cours du cours du cours du cours du cours du cours du cours du cours<br />

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1 23 24 25 26 27 28 29 30<br />

1320 1'68 1 9 17 1747 1592 1460 1775 1615 1 934 1774 1682 1529 1693 1528 2908 1761 1571 1466<br />

1716 1408 1358 1150 1309 1138 755 616 1016 849 1423 118 1493 1194 406 352 1036 870<br />

129 138 179 164 97 8o 143 205 1 90 150 254 204 243 207 217 181 209 173<br />

1 5 14 44 30<br />

— — 16 13 273 226 — — .,-- — — — 10 5 1 84 —<br />

I<br />

I<br />

693 605 570 522 685 596 568 480 734 670 820 662 2341 198 121 97 62 48<br />

306 27 9 256 240 347 304 375 33 6 353 320 210 193 270 238 243 2141 284 254<br />

363 291 456 360 350 293 225 198 136 116 391 123 134, 313 355 286 109 88<br />

— 123 109 173 153 302 275 — — 99 78 250 218 — — — —<br />

233 192 222 i86 — — — -- — — -- _ _ _ • — — _ _<br />

— — — — -- _ — — — - –<br />

— — 588 492 756 624 2 68 202 466 386 492 331 354 261 334 251 338 264<br />

— — 22 21 — — — — — — — 26 25 —<br />

1312 111 9 1400 1237 1198 1043 997 856 1306 1196 1471 1300 1332 1200 961 807 894 765<br />

— 375 319 — — 276 240 — — 216 169 307 248<br />

I<br />

— —<br />

162 318 276 208 210 176 146 78 — — — — — — —<br />

9 6 7 1 59 44 56 36 _ — — — — — —<br />

377 347 199 182 440 376 241 220<br />

— — — — 152 85 110 76 — — —<br />

_ _<br />

6507 5516 7641 6674 7638 6590 6293 5390 61 35 5461 6962 5874 6 134 5 266 4761 4 118 4810 4176<br />

I 1 —I


304 XVI. Militärwesen. — XVI. Militaire.<br />

6. Die Kadettencorps der Schweiz in den Jahren 1907 bis 1911<br />

Nach den Angaben von<br />

6. Les eorps de cadets de la Suisse, de 1907 a 1911,<br />

D'apres les donnes de<br />

* 1911<br />

* 1910<br />

Kadettencorps<br />

Corps de cadets<br />

Anzahl<br />

der<br />

Kadetten<br />

Nombre<br />

des<br />

cadets<br />

Zum Bezuge<br />

des Bundes.<br />

beitrages<br />

berechtigt<br />

Ont droit<br />

et la<br />

subvention<br />

fe.de-rale<br />

Bundes.<br />

beitrag<br />

•<br />

Subven<br />

- tion<br />

fgd6rale<br />

Fr.<br />

Total<br />

per<br />

Kanton<br />

par<br />

canton<br />

Fr.<br />

Anzahl Zum Bezuge Bandesbeitrag<br />

per<br />

Total<br />

der des Bundes.<br />

beitrages<br />

Kadetten berechtigt<br />

Kanton<br />

Subvention<br />

par<br />

Nombre Ont droit<br />

des ä la<br />

subvention AMrate canton<br />

cadets fe'd"jrale Fr. Fr.<br />

Kanton Zürich.<br />

2 3 4 5 6 7 9<br />

Herrliberg I I 55 12 7 35<br />

Horgen 130 40 200 117 57 285<br />

Meilen 52 26 130 43 21 105<br />

Pfäffikon 33 18 90 3"5 19 95<br />

Rüti 32 32 6o 25 25 125<br />

Stäfa 61 27 135 48 22 I I 0<br />

Thalwil 61 53 265 42 32 16o<br />

Wädenswil . 85 42 210 82 29 145<br />

Winterthur . 375 328 1,640<br />

Zürich, Kantonsschule . . .<br />

430 399 1,995<br />

Ldw. Schule Strickhof 33 33 165<br />

44 42 210<br />

Zürich 194. 193 965 4,015 186 183 915 4,180<br />

Kanton Bern.<br />

Bern — Jugendwehr 98 30 150 107 55 275<br />

Bern — Berree 288 79 395 317 95 475<br />

Bern, Waisenhaue 42 I() 50 37<br />

II 55<br />

Biel — 479 179 895<br />

Burgdorf — Berthoud 220 355 212 76 38o<br />

Herzogenbuchsee 128 42 210 123 40 200<br />

Huttwil 70 20 100 63 19 95<br />

Langenthal 235 85 425 234 75 375<br />

Porrentruy 134 49 245 127 52 260<br />

Thun 238 III 555 2,485 226 104 52o 3,530<br />

Kanton Luzern.<br />

Luzern, Sekundarschule . 148 124 620 620 144 102 510 510<br />

Kanton Glarus.<br />

Glarus 85 46 230 23o 91 51 255 255<br />

Kanton Freiburg.<br />

Murten 104 28 140 140 I00 25 125 125<br />

Kanton Solothurn.<br />

Olten 179 8o 400 177 77 385<br />

Solothurn . ... 158 I I 0 5 50 950 149 102 510 895<br />

* Laut der Verordnung über Abgabe und Kontrolle des Kadettengewehres, Mod. 1897, und den Schiessunterricht<br />

der Kadettencorps, vom 23. Dez. 1898, erhalten die Kadettencorps, statt der bisher verabfolgten<br />

Beiträge und Prämien, nur mehr einen vom schweizer. Bundesrat zu bestimmenden Bundesbeitrag, und zwar<br />

für jeden Kadetten, welcher alle Vorschriften dieser Verordnung erfüllt, insbesondere auch gehörig vorbereitet<br />

ist und sämtliche Übungen einer Schiessklasse absolviert hat.<br />

Mittelst Schlussnahme des schweizer. Bundesrates vom 1. Dez. 1899 ist dieser Bundesbeitrag auf Fr. 5<br />

per Kadett festgesetzt worden.<br />

Laut der im Jahrgang 1887 der „Zeitschrift für schweizerische Statistik", Seite 216-236, veröffentlichten<br />

Arbeit „Die Kadettencorps in der Schweiz im Jahre 1887" von G. Lamhelet, bestunden damals in der Schweiz<br />

47 Kadettencorps. Im übrigen verweisen wir diejenigen, welche sich für das Kadettenwesen interessieren, auf<br />

vorgenannte Arbeit, welche auch für die Gegenwart, besonders was die Ansichtsäusserungen der verschiedenen<br />

Kadettenkommissionen betrifft, ihren vollen Wert beibehalten hat.


XVI. Militärwesen. — Militaire. 305<br />

'und die vom Bunde erteilten Beiträge und Prämien. *<br />

Herrn Oberstlieutenant Vorbrodt in Bern.<br />

et les subsides et primes alloujs par la Conjjcleration.*<br />

211. le lieutenant-eolonel Yorbrodt, ic Berne.<br />

* 1909 * 1908 *1907<br />

Anzahl<br />

der<br />

Kadetten<br />

Nombre<br />

des<br />

cadets<br />

10<br />

feklgrale<br />

Zum Bezuge<br />

des Bundesbeitrages<br />

berechtigt<br />

Ont droit<br />

ä la subvention<br />

Bundesbeitrag<br />

Subvention<br />

fgclirale<br />

F r.<br />

12<br />

Total<br />

per<br />

Kanton<br />

par<br />

canton<br />

Fr.<br />

Anzahl<br />

der<br />

Kadetten<br />

Nombre<br />

des<br />

cadets<br />

13 14<br />

fe'd'erale<br />

15<br />

ZumBezuge<br />

desBundesbeitrages<br />

berechtigt<br />

Ont droit<br />

ä la subvention<br />

Bundesbeitrag<br />

Subvention<br />

fdd•grale<br />

Fr<br />

16<br />

Total Anzahl<br />

per<br />

der<br />

Kanton<br />

Kadetten<br />

pur Nombre<br />

canton des<br />

cadets<br />

Fr.<br />

17 18<br />

Zum Bezuge<br />

des Bundesbeitrages<br />

berechtigt<br />

Ont droit<br />

la<br />

subvention<br />

fgclgrale<br />

t9<br />

Bundesbeitrag<br />

Subvention<br />

fülgrale<br />

Fr.<br />

20<br />

Total<br />

per<br />

Kanton<br />

par<br />

canton<br />

Fr.<br />

21<br />

15<br />

7<br />

35<br />

255<br />

24<br />

7<br />

129 51<br />

118 45<br />

117 37 185<br />

36 17 85 35 20 00 32 9 45<br />

41 17 85 40 26 130 30 17 85<br />

24 22 II0 25 25 125 21 21 105<br />

52 26 130 46 22 110 37 20 100<br />

45 32 1 6o 45 31 155 35 23 115<br />

38 20 100 84 17 85 43 25 125<br />

3 8 5 344 1,720 345 317 1,585 330 296 1,480<br />

1 8 5 185 925<br />

4 8 45 225 24 24 120 21 21 105<br />

35<br />

225<br />

3,830 195 193 965 3,635 163 16o 800 3,165<br />

4<br />

20<br />

320 84 420 320 103 15<br />

350 I20 600<br />

• 32 5° 35 15 75 48 i 8 9°<br />

445 182 91f 432 18o 900 428 154 77°<br />

202 67 335 207 8o 400 196 57 285<br />

120 37 185 126 43 215 126- 43 215<br />

58 9 45 48 13 65<br />

201 82 410 197 72 360 195 82 410<br />

124 44 220 147 45 225 151 38 i90<br />

210 115 575 3,150 243 98 490 3,180 253 123 615 3;240<br />

127 81 405 405 125 76 38o 380 126 70 350 350<br />

87 52 26o 260 IOI 55 275 275 97 55 275 275<br />

102 34 17o 170 117 42 210 210 128 • 38 190 190<br />

548 61 305 122 58 290 145 62 310<br />

164 116 580 885 148 143 715 1,005 155 154 770 1,08o<br />

* Suivant le rigglement du 23 decembre 1898 concernant la, remise et le contröle de l'arme des cadets, modele<br />

1897, et l'instruction du-tir dans les corps de cadets, ceux-ci ne recoivent plus comme prgademment des subsides et<br />

des primes, mais uniquement un subside allou g par le Conseil fe-djral et proportionn6 au nombre des cadets qui ont<br />

observ6 toutes les prescriptions re.glementaires et qui, en particulier, ont acquis une se'rieuse prearation et ont Fait<br />

tous les exercices d'une classe de tir.<br />

Par dgcision du Conseil fgclgral du 1er de-cembre 1899, ce subside est de 5 fr. par cadet.<br />

D'ap7* une compilation parue en 1887 dans le Journal de statistique suisse, pages 216 ä 236 sous le titre<br />

" Die Kadettencorps in der Schweiz im Jahre 1887" par G. Lambelet, '11 existait alors en Suisse 47 corps de cadets.<br />

Les personnes qu'inte'resse cette question trouveront, exposJes dans ce travail, qui a garde . toute son actualit g, les<br />

vues des derentes commissions de cadets.<br />

20


i<br />

306 XVI. Militärwesen. -- XVI. Militaire.<br />

1911* 1910*<br />

Z am Beuge<br />

Anzahl des Bundes- Bundes- Total Anzahl<br />

Kadettencorps<br />

der beitrages beitrag per der<br />

Kadetten berechtigt<br />

Kadetten<br />

Corps de cadets Ont droit Subyen- Kanton<br />

Nombre a la subvention<br />

fiel grale<br />

tio<br />

des<br />

par Nombre<br />

cadets fgdgrale<br />

canton<br />

des<br />

cadets<br />

Zum Bezuge<br />

des Bundes- Bundes- Total<br />

beitrages beitrag per<br />

berechtigt<br />

Ont droit Subyen- Kanton<br />

ä la tion<br />

subvention<br />

par<br />

fgdgrale<br />

Aderale<br />

canton<br />

Fr. Fr. Fr. Fr.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

Kanton Baselstadt.<br />

Basel 325 38 190 190 - 298 55 275 275<br />

Kanton Schaffhausen.<br />

Schaffhausen 207 1 o 1 505 505 88 65 325 325<br />

Kanton Appenzell A.-Rh.<br />

Herisau 156 84 420 164 77 385<br />

Trogen 106 92 460 88o 98 78 390 775<br />

Kanton St. Gallen.<br />

Altstätten 350 44 220 45 36 180<br />

St. Gallen 837 308 5,540 834 322 1,610<br />

WH — 1,760 65 31 155 1,945<br />

Kanton Graubünder.<br />

Chur 126 125 625 625 132 123 615 615<br />

Kanton Aargau.<br />

Aarau, Kantonsschule . . . ii6 ii6 580 96 96 480<br />

,, Bezirksschule . . 240 120 600 235 128 640<br />

Aarburg 8o 25 325 82 31 155<br />

Baden 210 85 425 215 90 450<br />

Bremgarten 52 24 120 48 26 130<br />

Brugg 130 51 255 126 64 320<br />

Frick 46 23 115 53 30 150<br />

Kölliken . 46 24 120 44 28 140<br />

Kulm 36 - 12 6o 29 15 75<br />

Laufenburg 49 23 115 51 19 95<br />

Lenzburg 112 57 285 102 58 290<br />

; Mellingen 42 15 75 34 15 75<br />

Muri 66 25 125 62 27 135<br />

Reinach 107 52 260 103 49 245<br />

Rheinfelden 104 47 235 92 35 175<br />

Schöftland 44 20 100 50 29 145<br />

Seengen 47 29 145 49 24 120<br />

Seon 63 31 155 56 30 150<br />

Wohlen 75 34 170 67 38 190<br />

Zofingen 165 69 345 170 72 360<br />

Zurzach 51 24 120<br />

4,530 55 28 140 4,660<br />

Kanton Thurgau.<br />

Frauenfeld 121 119 595 595<br />

Canton de Vaud.<br />

Vevey ...... . . i i 1<br />

Canton de Neuchätel.<br />

125 625 625 —<br />

117 ii6 580 58o<br />

1<br />

Chaux-de-Fonds -- — 165 18 90 90<br />

* Siehe Anmerkung auf Seite 304.


XVI. Militärwesen. — XVI. Militaire. 307<br />

1909* 1908* 1907*<br />

Zum Bezuge Zum Rezuge Zum Bezuge<br />

Anzahl des Bundes . Bundes. Total An Allzu' zahl des Bundes- Bundes. Total Anzahl des Bundes- Bundes- Total<br />

der beitrage beitrag per der beitrages<br />

der<br />

beitrag per<br />

beitrages beitrag per<br />

Kadetten berechtigt<br />

Kanton Kadetten berechtigt<br />

Kadetten berechtigt<br />

Kanton<br />

Kanton<br />

Ont droit Subven- Ont droit Subven- Ont droit Subven-<br />

Nombre d / tion par Nombre ä la tion par<br />

Nombre ä la sub_<br />

tion<br />

des subvention<br />

fdd6rale fe de-rale canton des<br />

des vention<br />

par<br />

fede-rale canton<br />

cadets<br />

cadets<br />

cadets !Mgrate fgdgrale canton<br />

Fr. Fr.<br />

Fr. Fr.<br />

Fr. Fr.<br />

10 11 12 13 14 15 10 17 18 19 20 21<br />

325 57 285 285 279 6, 305 305 264 43 215 215<br />

103 77 385 385 326 83 - 4 1 5 435 122 84 420 420<br />

172 87 435 173 74 370 162 73 365<br />

10, 82 410 845 94 75 375 745 88 70 350 715<br />

55 45 225 6o 44 220 57 40 200<br />

783 286 1,430 797 408 2,040 765 430 2,750<br />

— — — 1,655 ____.<br />

— 2,260 — — — 2,350<br />

9 8 96 480 48o 88 87 435 435 100 94 470 470<br />

94 93 465 I 110 704 520 123 111 555<br />

239 106 530 228 112 560 228 109 545<br />

85 28 140 81 35 175 82 37 155<br />

187 83 415 173 89 445 158 75 375<br />

65 27 135 78 38 190 8o 38 190<br />

134 59 295 324 44 220 99 50 250<br />

49 27 135 51 26 130 44 24 120<br />

37 22 II0 41 17 85 33 16 8o<br />

33 18 90 41 24 120 48 28 140<br />

33 18 90 50 27 135 51 24 120<br />

117 64 320 124 62 310 113 48 240<br />

36 • 18 90 35 13 65 32 9 45<br />

57 31 155 53 23 115 50 21 105<br />

107 6o 300 58 58 290 102 49 245<br />

90 31 155 78 24 120 75 22 I30<br />

52 29 145 56 26 130 56 21 105<br />

4 8 20 100 53 28 140 55 18 90<br />

49 22 I10 61 20 300 54 22 110<br />

77 31. 155 76 40 200 72 35 175<br />

162 65 325<br />

151 6, 305<br />

150 6o 300<br />

64 32 160 4,420 67 28 340 4,495 65 25 125 4,180<br />

128 126 63o 630 142 135 675 675 151 143 715 715<br />

Ioo 48 240 240 I00 40 200 200 I6o 22 310 110<br />

181 61 305 305 240 33 165 165<br />

* Voir observation de la page 305.<br />

1<br />

_<br />


308<br />

Politische Statistik der Schweiz.<br />

Erwerbungen des schweizerischen<br />

Nach den Mitteilungen des<br />

Acquisition du droit de<br />

D'aprM les communications du<br />

Jahre<br />

Annees<br />

Von der Gesamtzahl<br />

der eingereichten Gesuche<br />

Gesamtzahl<br />

der Gesuche<br />

um Erteilung<br />

der Du nombre total des denlandes Les autorisations accorWes se<br />

Bewilligung<br />

zur Einbürgerung<br />

Total<br />

des<br />

demandes<br />

en autorisat,on<br />

de<br />

na/ uralisation<br />

en autorisation de naturalisation<br />

wurden<br />

vom<br />

Bundesrate<br />

bewilligt<br />

ont gtg<br />

agrge'es<br />

par<br />

le Cocaseil<br />

fidiral<br />

warden<br />

vom<br />

Bundesrate<br />

abgewiesen<br />

n'ont<br />

pu i•tre<br />

admises<br />

le Conseil<br />

par<br />

fe-de-ral<br />

wurden<br />

V0111<br />

Gesachsteller<br />

zurückgezogen<br />

waren am<br />

31. Dezember<br />

noch nicht<br />

erledigt<br />

etaient<br />

en<br />

instance<br />

au<br />

31 dgc.<br />

Deutsche<br />

Franzosen<br />

FranQais<br />

Die erteilten Bewilligungen<br />

Italiener<br />

Italiens<br />

Österreicher<br />

und<br />

Ungarn<br />

ont itg<br />

retirges<br />

par<br />

les postulants<br />

Allemands<br />

Autrichiens<br />

et<br />

Hongrots<br />

Rassen<br />

Russes<br />

2 3 4 5 e 9 10 11<br />

1911 1,720 1.468 73 26 153 949 159 140 131 56<br />

1910 1,532 1,323 63 36 I I0<br />

799 160 165 I01 64<br />

1909 1,636 1,451 61 39 85 819 226 203 107 50<br />

1908 1,610 1,376 56 42 136 732 170 277 III<br />

58<br />

1907 1,552 1,312 69 20 151 776 195 161 93 59<br />

1906 1,500 1,288 54 22 136 838 182 125 82 26<br />

1905 1,376 1,217 48 42 69 740 196 125 85 37<br />

1904 1,212 1,029 38 26 119 617 163 113 69 36<br />

1903 1,167 1,017 38 23 89 576 203 1o7 73 30<br />

1902 1,253 1,113 41 32 67 596 26o I17 76 29<br />

1901 1,154 1,008 27 28 91 540 232 131 62 16<br />

1900 1,270 1,076 49 19 126 557 253 162 57 24<br />

1899 1,173 925 45 33 170 463 228 148 49<br />

20<br />

1898 1,255 1,083 37 13 122 563 288 137 59 17<br />

1897 1,042 825 38 21 158 426 196 118 44 24<br />

1896 1,188 960 40 70 I18 517 214 138 41 25<br />

1895 1,187 689 31 21 446 397 169 67 23 II<br />

1894 1,114 713 14 26 361 405 181 92 25 II<br />

1893 1,149 775 29 15 330 462 194 62 38<br />

II<br />

1892 1,007 645 37 24 301 393 166 36 30 8<br />

1891 926 625 32 7 262 398 141 42 20<br />

9<br />

1890 883 597 30 12 244 403 112 32 26 II<br />

1889 895 593 24 i6 262 402 127 28 18 9<br />

1888 867 6oi 23 1 ) 23 220 406 120 42 15 3<br />

') 114 Begehren wurden als zurückgezogen betrachtet, indem die Betreffenden seit mehreren Jahren<br />

die Beibringung der gesetzlichen Ausweise versäumten und die Zuschriften des politischen Departements<br />

unbeantwortet liessen.


XV II.<br />

309<br />

Statistique politique de la Suisse.<br />

Bürgerrechts 1888 bis 1911.<br />

eidg. politischen Departements.<br />

eit6 suisse, de 1888 it 1911.<br />

Departement politique ffflral.<br />

•<br />

Die in Rubrik 3 verzeigten<br />

Bewilligungen Personen,<br />

Total der<br />

entfallen auf Angehörige folgender Staaten<br />

erstrecken sich des<br />

partissent sui' les ressortissants des pays suivants<br />

erteilt<br />

Les autorisations wurde<br />

mentionnees dans la<br />

Amerikaner der Angehörige rubrique 3 s' gtendent<br />

denen die<br />

weitern auf die Bewilligung<br />

Familien der Gesuch- zur Einsteller,<br />

nämlich auf bürgerung<br />

Vereinigten<br />

Staaten<br />

Belgier<br />

Spanier<br />

Engländer<br />

Holländer<br />

anderer<br />

Länder<br />

en outre a<br />

Nombre<br />

total des<br />

per sonnes<br />

auxquelles<br />

se rapportent<br />

les<br />

autorisa-<br />

Türkische<br />

Untertauen<br />

verheiratete<br />

Americains<br />

Beiges<br />

Anglais<br />

Frauen<br />

Espa -<br />

Hollandaistisaants<br />

Kinder<br />

Ressor-<br />

minderjährige<br />

des<br />

gnols<br />

TurCS<br />

Etats-<br />

d'autres femmes<br />

tions<br />

Unis pays mariees enfants accordees<br />

Annes<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22<br />

8 1 2 3 2 4 13 791 2,029 4,288 1911<br />

to 2 2 9 4 1 6 755 1,964 4,042 1910<br />

19 4 5 3 4 3<br />

• 8 796 2,074 4,321 1909<br />

8 3 2 2 I 2 IO 755 2,028 4,159 1908<br />

8 1 3 7 2 3 io 717 1,900 3,929 1907<br />

8 4 1 5 6 2 9 735 1,815 3,838 1906<br />

I0 5 1 3 2 7 12 730 1,901 3,848 1905<br />

10 4 I 1 2 5 8 585 1,623 3,227 1904<br />

II 7 4 4 -- 8 540 1,571 3,128 1903<br />

14 2 2 I 2 3 II 616 1,776 3,505 1902<br />

5 5 3 2 3 -- 9 547 1,518 3,073 1901<br />

7 3 7 3 5 4 583 1,672 3,331 1900<br />

9 2 2 2 1 1 - 549 1,537 3,011 1899<br />

7 3 2 3 1 7 2 658 7,803 3,544 1898<br />

7 2 I - 1 2 4 452 1,387 2,664 1897<br />

5 3 1 4 1 5 6 452 1,527 2,939 1896<br />

3 2 1 1 2 7 403 1,233 2,325 1895<br />

5 5 4 1 2 406 1,199 2,318 1894<br />

1 3 2 - 2 451 1,282 2,508 1893<br />

4 1 2 1 4 362 1,133 2,140 1892<br />

9<br />

1 7 2 2 342 i,o6o 2,027 1891<br />

4 3 2 1<br />

3 33° 1,016 1,943 1890<br />

5 2 2 347 7,104 2,044 1889<br />

6 1 4 3 7 382 1,112 2,095 1888<br />

1 ) 114 demandes en naturalisation ont gte considerges comme retirees, attendu que les intdressds avaient neglige<br />

depuis plusieurs anndes de produire les preuves legales ii.l'appui et qu'ils ont laisse sans reponse les offices qui leer<br />

ont ad adresses nur le De partement politique.


310<br />

X VIII.<br />

Diversa. - Miscellan6es.<br />

1. Die Witterung im Jahre 1911.<br />

Mitteilung der meteorologischen Zentralanstalt Zürich.<br />

1. Resumd meVorologique de l'ann6e 1911.<br />

Communication de la station centrale m gMorologique, ü Zurich.<br />

a. Lage der Stationen, Jahresmittel des Luftdrucks und Extreme.<br />

a. Altitude des stations, moyennes de la pression atmospherique et extremes.<br />

Stationen - Stations<br />

Höhe<br />

Luftdruck<br />

über Meer Pression atmospUrique<br />

Altitude Mittel Minimum Maximum<br />

Moyennes Minima Maxima<br />

m. mm. mm.<br />

2 3 4 5<br />

Zürich<br />

Meteorologische Zentralanstalt<br />

1 Station centrale m&Mrologique<br />

• 1<br />

493 720.2 696.o 735.8<br />

Basel<br />

Bernoullianum<br />

1 Bernoullianum<br />

277 738.8 715.1 755.7<br />

Neuchätel<br />

1 Observatorium<br />

1 Observatoire<br />

487 720.5 696.9 735.3<br />

Ge n ve<br />

f Observatorium 1<br />

Observatoire 1<br />

405 727.9 706.0 742.6<br />

Montreux J Meteorologische Station<br />

(Clarens) 1 Station mgMorologique<br />

Observatorium<br />

Bern<br />

1 Observatoire<br />

.Meteorologische Station<br />

Luzern .<br />

1 Station m&Mrologique<br />

Meteorologische Station<br />

St. Gallen 1 Station m»orologique<br />

• 1<br />

1<br />

• 1<br />

• 1<br />

376 730.1 707.3 745.3<br />

572 713.1 689.9 727.4<br />

456 723 .0 699.o 738.7<br />

702 702.1 678.4 716.3<br />

Lugano .<br />

Chur . .<br />

Meteorologische Station im Lyceum<br />

1 Station Intoroloyique du lyde . .<br />

Meteorologische Station im Museum<br />

1 Station niaMroloyique du muAe .<br />

276 738.6 715.5 752.5<br />

6to 710.0 687.4 725.1<br />

JMeteorologische Station beim Kurhaus 1<br />

Da vo s-P I atz<br />

Station maMrologique du „Kurhaus"<br />

f Meteorologische Station<br />

Rigi-Kulm 1<br />

1 Station nOorologique .<br />

1561 632.8 611.1 644.2<br />

17 87 615.1 594.1 625.7<br />

Bemerkung. Die Beobachtungsresultate sämtlicher Stationen werden jährlich publiziert in den<br />

Annalen der schweizerischen meteorologischen Zentralanstalt. - Die Höhenangabe bezieht sich jeweils<br />

auf den Standort des Barometers der meteorologischen Station unter Zugrundelegung P. de Niton 373.6 m.<br />

Les observations recueillies dans toutes les stations sont publMes chaque annd dans les annales<br />

de la station centrale de L'altitude de la station est toujours celle du lieu oü se<br />

trouve le barmWtre de la station, calcuMe en prenant comme altitude de d6part la Pierre-du-Niton<br />

(373.6 )11.) dans le port de Geni,ve.


. Temperatur: Monatsmittel und Abweichungen vom Normalstand in ° Cels.<br />

b. Temperature: Moyennes mensuelles et ecarts d'avec la normale en centigrades.<br />

Stationen - Stations<br />

Januar<br />

Janvier<br />

Februar<br />

Fivrier<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Avril<br />

Mai<br />

Mai<br />

Juni<br />

Juin<br />

Juli<br />

Juillet<br />

August<br />

Aout<br />

Sept.<br />

Sept.<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

November<br />

Nov.<br />

Dez.<br />

Die.<br />

Jahr<br />

Annee<br />

1 2 3 4 5 8 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

Zürich . . .<br />

J Mittel - Moyennes - 3.7 1.2 4.9 7.9 13.3 15.6 20.8 20.9 16.2 9.3 5.9 2.9 9.6<br />

- 1 Abw. - Diff. -- 2.3 0.4 1.1 - 0.9 0.4 - 0.9 2.4 3.6 2.0 0.9 2.3 3.5 1.1<br />

Basel<br />

Nenchätel .<br />

Greniwe . . . .<br />

i Mittel - Moyennes - 2.4 2.3 5.6 8.3 13.9 16.3 21.5 21.7 16.8 im 6.2 4.8 10.4<br />

1 Abw. - Diff. - 2.1 0.2 0.7 - 1.2 0.6 - 0.8 2.5 3.7 2.1 1.0 1.5 4.3 0.9<br />

Mittel - Moyennes - 2.4 1.6 4.6 7.9 13.6 15.9 22.1 21.7 16.8 9.4 6.3 3.2 10.1<br />

• ' - 1 Abw. - Diff. - 1.4 0.5 0.5 - 1.1 0.7 - 0.7 3.3 3.9 2.1 0.7 2.2. • 3.2 1.1<br />

Mittel - Moyennes<br />

• Abw. - Diff. '<br />

- 1.7<br />

- 1.7<br />

2.5<br />

0.4<br />

5.4<br />

0.5<br />

8.5<br />

- 0.8<br />

Mittel -- Moyennes -- o.8 2.6 5.7 8.4 13.6 16.4 21.4 21.8 17.5 11.2 8.o 5.1 10.8<br />

Montreux . . . .<br />

1 Abw. -- Diff. -- 1.7 - 0.2 0.4 - 1.3 - 0.1 - 0.8 1.9 3.3 2.1 1.0 2.2 3.1 0.7<br />

Bern . . . .<br />

13.8<br />

0.6<br />

i Mittel - Moyennes - 5.1 0.0 3.7 7.0 12.6 15.4 20.8 20.7 15.6 8.5 . 4.9 2.1 8.8<br />

' l Abw. - Diff. - 8.1 - 0.5 0.2 - 1.3 0.4 - 0.5 2.8 3.8 1.8 0.5 1.6 3.2 0.9<br />

16.6<br />

- 0.4<br />

21.3<br />

2.0<br />

21.6<br />

8.4<br />

17.0<br />

1.9<br />

1o.1<br />

0.6<br />

7.1<br />

2.1<br />

3.7<br />

2.8<br />

10.5<br />

1.0<br />

Luzern<br />

St. Gallen . . .<br />

Lugano<br />

Chur<br />

Davos -Platz . .<br />

Rigi<br />

I Mittel - Moyennes -- 3.5 0.7 4.5 7.6 13.3 16.0 20.9 20.6 15.9 9.0 5.3 2.8 9.4<br />

1 Abw. -- Diff. -- 2.2 0.0 0.8 - 1.0 0.6 - 0.4 2.6 3.5 1.8 0.6 1.6 3.2 0.9<br />

f Mittel - Moyennes - 5.o 0.0 3.4 5.9 11.1 13.6 18.9 18.6 14.4 7.8 4.7 1.8 7.9<br />

. 1 Abw. - Diff. --- 2.9 0.2 1.0 - 1.2 0.0 - 1.1 2.2 2.8 1.6 0.5 2.0 8.8 0.7<br />

1 Mittel - Moyennes 1.3 3.2 6.8 10.7 15.1 17.6 22.3 22.1 18.0 10.9 7.3 4.4 11.6<br />

1 Abw. - Diff. 0.0 - 0.3 - 0.1 - 0.7 0.0 -- 1.5 0.8 1.6 0.8 - 0.6 1.1 2.1 0.2<br />

I Mittel - Moyennes - 4.0 - 0.1 4.9 7.6 13.4 15.4 20.4 19.9 15.5 10.0 6.o 3.0 9.2<br />

1 Abw. - Diff. -2.6 --0.9 1.1 --1.0 0.9 -0.3 2.8 8.2 1.3 1.2 2.2 8.6 1.0<br />

1 Mittel - Moyennes<br />

. 1 Abw. - Diff.<br />

- 9.2<br />

- 1.9<br />

- 6.1<br />

--- 1.1<br />

-- 2.4<br />

0.1<br />

1.3<br />

- 1.1<br />

7.1<br />

0.3<br />

9.7<br />

- 0.6<br />

1 Mittel - Moyennes - 5.0 - 4.7 - 2.7 - 1.4 4.7 7.8 12.8 13.0 9.5 4.2 1.1 - 1.3 3.2<br />

1 Abw. - Diff. -0.5 --0.7 0.7 -1.6 0.8 0.3 2.9 3.6 2.0 1.5 1.9 2.5' 1.2<br />

14.4<br />

2.2<br />

13.6<br />

2.3<br />

9.1<br />

0.6<br />

4.0<br />

0.6<br />

0.0<br />

1.2<br />

- 3.2<br />

2.8<br />

3.2<br />

0.5


e. Maximal- und Minimaltemperaturen in ° Cels.') - c. Maxima et minima de tempdrature en centigrades.5 cv<br />

Stationen<br />

Stations<br />

Januar<br />

Janvier<br />

Februar<br />

l'b,rier<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Arril<br />

Mai<br />

Mai<br />

Juni<br />

Juin<br />

Juli<br />

Juillet<br />

August<br />

Aolit<br />

September<br />

Septembre<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

November<br />

Novembre<br />

Dezember<br />

1)kembre<br />

Im Jahr<br />

Pour<br />

l'anWe<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

f Max. 2.8 14.0 21.6 23.2 23.2 26.7 34.6 32.4 32.8 28.3 17.6 9.4 34.6<br />

Zürich . , „„r.<br />

. ( Min. -- 10.2 -- 11.8 - 2.6 -- 4.3 4.3 8.4 I I . I 12.2 7.2 1.2 I.4 - 2.7 - 11.8<br />

f Max. 4.4 22.6 18.9 22.8 22.8 26.6 33.0 32.2 30.8 17.8 24.6 13.4 33.0<br />

Basel . .<br />

. 1 Min. - 10.4 - I0.0 - 1.2 - 2.6 5.8 9.6 10.4 12.9 8.6 2.2 - 0.2 - 0.2 - 10.4<br />

i Max. 2.8 10.7 15.6 20.7 24.0 27.8 32.4 32.o 30.7 17.6 25.6 9.8 32.4<br />

Nen c,hätel . , „,r.<br />

1 Min. - 7.8 - 20.8 -- 4.5 - 3.2 6.7 8.8 13.0 13.5 7.0 3.0 - i.o - o.8 - 10.8<br />

( Max. 4.7 14.6 17.5 20.7 23.0 26.5 33.6 31.9 ' 31.1 19.0 19.o 23.o . 33.6<br />

G . .<br />

) Min. 7.6 - 8.o - 2.I - 2.7 6.3 20.4 23.2 14.6 7.6 -- 0.7 -- 1.9 -- 3.3 - 8.o<br />

1 Max. 4.3 10.8 14.1 15.8 19.8 24.3 26.6 27.9 26.6 19.2 17.8 14.9 27.9<br />

Montreux .<br />

Min. -- 5.0 - 7.2 o.8 - 2.2 6.2 20.8 14.4 15.6 8.9 3.6 3.0 0.2 - 7.2<br />

I Max. 2.6 10.4 14.9 21.5 22.7 25.6 33.2 3o.6 29.2 16.7 13.7 12.2 33.2<br />

- Bern .<br />

. 1 Min. -12.2 - 15.2 - 6.4 - 4.8 5.2 8.8 11.2 I3.I 5.7 - o.8 - 2.2 -- 4.0 -25.2<br />

Luzern<br />

St. Gallen<br />

( Max.<br />

• 1 Min.<br />

f Max.<br />

• 1 Min.<br />

3.0<br />

- 20.5<br />

3.0<br />

- 13.6<br />

10.0<br />

- 20.6<br />

10.9<br />

-- 22.0<br />

17.0<br />

- 3 .6<br />

20.3<br />

- 5.7<br />

20.9<br />

-- 3.6<br />

19.6<br />

- 6.2<br />

23.8<br />

5.5<br />

2o.5<br />

4.2<br />

f Max. 12.8 r5.8 1 4.8 25.2 24.7 27.I 32.8 32.1 33.2 20.2 2 6.0 11.4 33.2<br />

Lugano . . , „,,,<br />

i Min. - 4.2 - 5.o 0.0 0.0 9.3 12.2 14.2 15.o 9.2 4.0 1.o 0.0 - 5.0<br />

f Max. 5.2 11.7 20.7 21.3 23.9 27.7 32.7 29.I 29. I 22.9 24.8 12.3 32.7<br />

Chur . .<br />

• 1 Min. - 2 0 . 9 - 11.3 - 3.5 - 4.1 4.1 6.8 22.2 11.9 0.9 1.9 0.3 -- 2.5 - 11.3<br />

( Max. 3.6 8.0 I I .0 12.9 17.0 20.5 25.2 22.2 22.4 16.5 8.o 5.2 25.2<br />

Davos-Platz . -, „,r.<br />

i Min. -- 20. I - 20.3 - 13.1 - 8.4 - 0.2 o.6 8.4 6.8 -- 0.2 - 7.4 - 8.2 - 13.5 - 20.3<br />

( Max. 6.2 5.0 8.3 9.2 13.3 15.3 19.9 18.7 18.7 13.0 8.6 8.o 19.9<br />

Rigi . . . 1 „,,<br />

i min. -13.6 -I1.8 -I0.4 -13.6 - 2.5 -- 1.3 4.8 6.8 - 1.3 - 6.4 - 5.8 - 8.o -23.6<br />

26.5<br />

6.9<br />

24.8<br />

5.6<br />

33.0<br />

12.9<br />

29.3<br />

9.6<br />

30.2<br />

13.7<br />

27.4<br />

11.4<br />

28.5<br />

6.9<br />

27.1<br />

4.o<br />

16.5<br />

0.9<br />

17.1<br />

- 0. 2<br />

12.4<br />

- 1.3<br />

15.5<br />

-- 2.5<br />

8.6<br />

- 3.6<br />

7.4<br />

- 4.3<br />

33.0<br />

- 20.6<br />

29.3<br />

- 13.6<br />

1 ) Die mitgeteilten Daten sind den drei täglichen Terminablesungen, 7 Uhr vor- 1) Le8 donn6es ci-desaus sont leb maxima et les minima des moyennes tirges chaque<br />

mittags, 1 und 9 Uhr nachmittags, entnommen, somit nicht Ablesungen an Extrem- tour des observations faites respectivement a 7 h. du matin, 'et 1 h. de l'aprẹs-midi et a<br />

thermometern.<br />

9 12. du soir ; elles ne de-signent pas les temp gratures extremes observas pendant le moi8.


d. Niederschlag: Monatssummen und Abweichungen von den normalen Niederschlagsmengen.1)<br />

d. Quantite d'eau recueillie chaque mois et ecarts d'avec la- normale.')<br />

--<br />

Stationen — Stations<br />

--<br />

Januar<br />

Janvier<br />

Februar<br />

liWrier<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Avril<br />

Mai<br />

Mai<br />

Juni<br />

Juin<br />

Juli<br />

Juillet<br />

August<br />

Aoüt<br />

Sept.<br />

Sept.<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

November Dezember<br />

111111. mm. mm. 111111. mm. mm. mm. mm. mm. mm. min. mm. mm.<br />

Nov.<br />

Die.<br />

Im Jahr<br />

Pour<br />

rann&<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

j Summe — Summe . 28 59 54 44 68 ii6 40 57 Ioo 54 45 71 736<br />

Zürich . . . .<br />

1 Abw. — Diff. . . — 21 2 — 20 — 52 — 46 — 18 --- 92 -- 76. — 10 -- 49 — 26 — 3 —411<br />

f Summe — Sonvn g e . 31 36 41 33 48 108 13 48 72 64 74 56 624<br />

Basel. . . .<br />

Abw. — Diff. .<br />

6 — 3 — 11 — 33 — 34 3 — 75 — 38 — 6 -- 18 12 4 --205<br />

( Summe — Somme . 7 58 77 27 72 162 15 10I 95 90 104 112 918<br />

Neuchätel . . .<br />

1 Abw. — Diff. . . ' 44 6 15 — 43 — 10 60 — - 78 3 11, -- 13 30 44 — 20<br />

( Summe — Sommie . 2 39 50 47 40 83<br />

5 79 59 138 136 120 798<br />

Gen&ve . . .<br />

• k Abw. — Diff. . . — 40 -- 6 — 4 -- 18 — 41 8 74 — 11 — 21 25 57 64 — 61<br />

( Summe — Somme . 14 52 112 43 54 213 37 88 135 92 55 105 904<br />

Montreux . . .<br />

1 Abw. — Diff. . — 40 -- 9 35 — 36 -- 52 — 4 85 -- 32 36 * — 34 — 21 39 —284<br />

( Summe — Summe . 16 50 68 40 124 117<br />

1 45 71 66 65 105 768<br />

Bern<br />

1 Abw. — Dill: . . -- 28<br />

1 8 — 30 40 13 —101 -- 60 — 12 -- 29 — 2 46 —154<br />

(Summe — S0111111e . 32 39 8i 67 147 205 47 92 126 62 58 76 1031<br />

Luzern .<br />

.<br />

• Abw. — Dill'. . . 11 — 7 13 -- 24 30 56 --110 — 62 13 — 33 — 4 21 —147<br />

( Summe — SOIltlite . 38 54 50 94 III 185 13 90 144 64 48 76 967<br />

St. Gallen . . .<br />

k Abw. — Diff. . . -- 19 — 12 — 39 -- 14 — 22 6 —154 — 65 8 — 49 — 27 4 --383<br />

( Summe — Smurne . 16<br />

1 7 1o7 89 103 323 37 405 228 240 265 Ioo 1930<br />

Lugano .<br />

. l Abw. — Diff. . . — 51 — 38 6 — 70 — 76 138 --122 222 34 31 127 28 229<br />

( Summe — Somme . 2 71 44 38 44 123 14 72 115 239 . 68 100 83o<br />

Chur . . . .<br />

Abw. — Diff. . . — 37 30 — 2 14 — 22 44 — 90 — 33 27 61 15 48 -- 6<br />

( Summe — So'wi'e . 9 75 50 64 43 144 47 101 114 89 63 139 938<br />

Davos-Platz . . .<br />

k Abw. — Diff. . . -- 37 20 — 5 9 — 15 42 — 77 25 19 21 7 76 35<br />

I Summe — Summe. 35 42 102 107 127 271 48 141 198 118 52 65 1305<br />

Rigi . . . .<br />

‘ Abw. — Diff. . . — 15 18 31 — 10 — 37 30 -- 217 --101 8 — 6 — 19 7 —361<br />

1) Die Zahlen geben die Summe der täglich gemessenen Regenhöhen (resp. des geschmolzenen Schneewassers) in Millimetern.<br />

1> Les chiffres indiquent en millimUres la quantit g d'eau tomb ge ou de neige liqugfige, mesuree chaque jour.


e. Bewölkung. - e. Etat du ciel. ti<br />

Die nachstehenden Zahlen geben in Prozenten die durchschnittliehe Bedeckung der Ilinunelstläche durch Wolken, .wie sie bei den 3 täglichen Beobachtungen durch Schätzung gewonnen wurde, >4"<br />

Les chiffres suivants indiquent en °I., d'apri2,8 les 3 observations guotidiennes, la portion moyenne du ciel couverte par les nuages.<br />

Stationen<br />

Stations<br />

Januar<br />

Janv.<br />

Februar<br />

Fivr.<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Arril<br />

Mai<br />

Mai.<br />

Juni<br />

Juin<br />

Juli<br />

Juillet<br />

August<br />

Aoüt<br />

Sept.<br />

Sept.<br />

Okt.<br />

Oet.<br />

Nov.<br />

Nov.<br />

Dez.<br />

Dic.<br />

Jahr<br />

Annie<br />

Nieder<br />

schlag<br />

prgeipi_<br />

tation<br />

Zahl der Tage - Nombre des jours<br />

mit - de<br />

Schnee<br />

neige<br />

Gewitter<br />

tem: Ate<br />

orage<br />

1 2 3 4 5 6 I 7 8 9 10 ii 12 12 14 15 16 18 19 20<br />

Nebel<br />

brouillard<br />

helle<br />

clairs<br />

trübe<br />

couverts<br />

Zürich 76 65 6o 56 63 58 24 32 49 71 74 85 59 139 28 23 37 62 117<br />

Basel 69 67 63 58 70 58 32 34 48 65 75 74 59 140 23 25 59 63 118<br />

Neuchätel . . . 76 63 72 55 72 61 27 33 48 80 81 88 63 136 21 17 30 54 134<br />

Geneve 76 58 72 52 6o 55 23 26 40 74 72 81 57 128 11 33 17 77 218<br />

Montreux . . . 57 45 62 43 52 52 19 21 36 57 57 73 48 123 12 31 5 103 84<br />

Bern 68 67 68 58 73 59 33 34 52 76 78 82 62 128 23 22 67 49 125<br />

Luzern . . . . 86 63 61 58 66 61 32 33 52 73 73 84 62 151' 22 29 25 55 128<br />

St. Gallen . . . 67 74 64 62 65 59 30 37 48 61 65 78 59 145 38 17 54 71 125<br />

Lugano 40 39 70 41 68 58 37 28 31 57 6o 50 48 229 13 21 8 113 102<br />

Chur 41 55 68 55 72 60 33 38 46 42 52 04 52 120 24 10 50 92 104<br />

Davos-Platz . . • 2 4 44 53 52 71 58 40 40 47 43 49 60 48 145 72 16 9 96 82<br />

Rigi 32 57 68 59 74 72 47 47 55 55 56 65 57 152 90 ? 122 62 112<br />

-,..<br />

ce<br />

f. Sonnenscheindauer in Stunden. 1) - f. Insolation : durge en heures. 1)<br />

Stationen - Stations<br />

Januar<br />

Janvicr<br />

Februar<br />

Fivrier<br />

März<br />

Mars<br />

April<br />

Avril<br />

Mai<br />

Mai<br />

Juni<br />

Juin<br />

Juli<br />

Juillet<br />

August<br />

Aoüt<br />

Sept.<br />

Sept.<br />

Oktober<br />

Octobre<br />

November Dezember<br />

Nov. Dic.<br />

Jahr<br />

Annie<br />

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14<br />

Zürich 55.8 102.5 146.2 191.2 197.1 259.4 370.6 314.8 203.8 97.8 83.2 39.1 2025.5<br />

Basel 81.4 101.0 127.7 182.3 201.2 237.9 369.0 320.8 195.6 109.5 82.9 65.0 2074-3<br />

Bern 71.8 108.4 117.6 193-9 192.6 231.7 369.5 323.5 199.9 113.7 81.5 39.8 2043.9<br />

Geneve 60.3 140.3 128.5 212.5 259.7 272.6 388.5 347.1 224.3 106.5 86.4 42.3 2269.0<br />

Montreux 86.2 125.0 112.5 166.7 162.9 184.5 303.8 267.4 192.1 96.0 84.0 40.3 1821.4<br />

Lugano 54.0.9 156.2 121.3 27.7 182.2 222.2 313.0 299.9 230.3 137.2 97.2 90.7 2218.8<br />

Davos-Platz 147.5 128.0 1 36.0 201.3 160.1 180. I 277.8 260.7 175.8 153.8 107.5 77.4 2006.0<br />

cC<br />

Cp<br />

1 ) Diese Daten wurden als Summen der täglichen Registrieningen des Campbellschen<br />

Sonnenscheinautographen erhalten.<br />

1) Ces donne;es sont le Ksult«t des observations de cliaque jour, enregistrjes par<br />

l'haiographe de Campbell.


XVIII. Diversa. — X V///. • iscellauees. 315<br />

Kurze Notizen über den Witterungscharakter der einzelnen Monate 1911.<br />

Resume des observations meteorologiques pour chaque mois de Pannee 1911.<br />

Der Januar war ein kalter und trockener Wintermonat.<br />

Er brachte zwar keine sehr tiefen Temperaturen,<br />

dafür hielt der Frost beständig an (nur zwei<br />

Tagesmittel waren in Zürich etwas über dem Gefrierpunkt)<br />

und eine Schneedecke, die auch in den<br />

Niederungen den ganzen Monat hindurch standhielt,<br />

vervollständigte den Wintercharakter der Witterung.<br />

Die negative Abweichung der Temperatur liegt<br />

zwischen 1 1 ,2 und 3 Grad, am geringsten ist sie am<br />

Neuenburger- und Genfersee, am grössten in den<br />

höheren Lagen des Mittellandes (St. Gallen, Bern).<br />

Die Niederschlagsmengen sind sehr klein; im Südwesten<br />

des Landes und in den innern Alpentälern<br />

fielen beinahe gar keine Niederschläge. Die Sonnenscheindauer<br />

war im Mittelland ein wenig grösser<br />

als normal; beträchtlicher ist das Plus auf den<br />

Höhenstationen.<br />

Der Februar zeigt als Ganzes betrachtet keine<br />

nennenswerte Abweichungen vom Normalmittel,<br />

weder in Temperatur noch in Bewölkung und Niederschlagsverhältnissen.<br />

Bezüglich der Temperatur<br />

war er im Mittelland eher etwas zu warm, in den<br />

Alpentälern und auf den höher gelegenen Stationen<br />

zirka 1 Grad zu kalt. Die letztgenannten Gebiete<br />

zeigen etwelchen Überschuss an Niederschlägen; im<br />

Tessin sind diese recht spärlich gewesen, indem der<br />

Südfuss der Alpen meist trockene und heitere Witterung<br />

hatte. Am' Nordfuss waren zwei Perioden<br />

zu unterscheiden : eine winterliche, kalte, während<br />

welcher auch in den Niederungen die Schneedecke<br />

noch vorhielt; im zweiten Monatsdrittel wurde es<br />

dann wesentlich wärmer.<br />

Die Temperaturmittel des März zeigen für den<br />

Nordfuss der Alpen ein Plus von h,2-1 Grad über<br />

die normalen, da in der zweiten Monatshälfte eine<br />

Reihe recht warmer Tage vorkam. Die Niederschlagssummen<br />

ergeben einen kleinen überschuss in<br />

der West- und Zentral-, ein Defizit in der Nordund<br />

Ostschweiz. Die Bewölkungsverhältnisse waren<br />

ziemlich die normalen, nur der Südfuss hatte bedeutend<br />

stärkere Bewölkung und dementsprechend<br />

weniger Sonnenschein als durchschnittlich im März.<br />

Der April war, als Ganzes betrachtet, zu kühl,<br />

zu trocken und etwas heller als durchschnittlich.<br />

Der Wärmeausfall, der im Mittelland zirka 1 Grad,<br />

in höheren Lagen noch mehr beträgt, wurde verursacht<br />

durch die kalte Witterung in der ersten<br />

Monatshälfte ; in der zweiten gab es dagegen eine<br />

ganze Reihe recht warmer Tage. Mit Ausnahme<br />

von Davos weisen alle Stationen ein Defizit an<br />

Niederschlägen auf; verhältnismässig am grössten<br />

ist dasselbe am Neuenburgersee, wo nicht einmal '/5<br />

der normalen Mengen fielen. Die Bewölkung war<br />

geringer und dementsprechend die Sonnenscheindauer<br />

etwas grösser als durchschnittlich.<br />

Der Mai war in bezug auf Temperatur annähernd<br />

normal und, trotz häufiger Niederschläge in den<br />

meisten Landesteilen, zu trocken. Die Monatsmittel<br />

der Temperatur übersteigen auf der Nordseite der<br />

Alpen die normalen um durchschnittlich einen halben<br />

Grad; es kamen weder besonders hohe, noch besonders<br />

tiefe Thermometerstände vor; namentlich<br />

muss das Fehlen der sonst im Mai häufigen Kälterückfälle<br />

konstatiert werden. • Die Niederschläge<br />

fielen meist als Gewitterregen ; nur in der Zentralschweiz,<br />

wo einige derselben besonders intensiv<br />

Janvier a ete aan mois d'hiver froid et sec. A<br />

vrai dire, la temperature ne fut pas fres baSse ;<br />

par contre, le gel fut constant (pendant deux seuls<br />

jours, la moyenne diurne se tint, ä Zurich, an peu<br />

au-dessus de zero) et une couche de neige, qui persista<br />

aussi tout le mois dans les parties basses,<br />

completa le caractere hivernal de la temperature.<br />

L'ecart negatif de Bette derniere s'etendit entre 11/2<br />

et 3 degres, avec son minimum sur les bords des<br />

lass de Neuchäter et de Geneve, et son maximum<br />

dans les parties hautes du plateau (St-Gall et Bernei.<br />

Precipites meteorologiques tres faibles ; il ne tomba,<br />

pour ainsi dire, ni pluie ni neige au sufbouest de<br />

la Suisse et dans les vallees interieures des .Alpes.<br />

La duree d'insolation a un peu depasse la normale<br />

sur le plateau; l'excedent est plus consid&able sur<br />

les stations elevees.<br />

_En somme, fevrier n'accuse pas d'appreciables<br />

ecarts d'avec la moyenne normale, au triple point<br />

de vue de la temperature, de la nebulosiM et de la<br />

quantite d'eau tombee. Quant ä la temperature, fevrier<br />

a ete plutöt un peu trop chaud sur le plateau ;<br />

environ -d'un degre trop froid dans les •allees alpestres<br />

et sur les stations l'on a releve<br />

an certain excedent de precipites meteorologiques,<br />

peu abondants au Tessin, allendu qu'au sud des Alpes<br />

le plus souvent le temps fut sec et le ciel serein.<br />

Au nord, il q a en deux periodes ä distinguer :<br />

Pune hivernate, froide, pendant laquelle la couche<br />

de neige tint encore, mesme dans les parties bassec:<br />

dans la derniere dec«de du mois, il a fait sensiblement<br />

plus chaud.<br />

Les mogennes de temperature de mars depassent,<br />

au pied nord des Alpes, de 112 ä 1 degre les normales,<br />

vu pendant la seconde moitie du mois<br />

il g ent toute une seile de jours reellement chauds.<br />

Les precipites atmospheriques accusent un petit<br />

excedent iz ouest et au centre de la Suisse et an<br />

deficit au nord et ä Pest. Les conditions de nebnlosite<br />

ont ete assen normales, ä l'exception du pied<br />

sud des Alpes, ob le ciel fut beaucoup plus couvert,<br />

et ob l'on a compte, par contre, moins d'heures d'insolation<br />

qu'en mollenne en mars.<br />

Avril, en somme, a ete trop frais, trop sec et 1111<br />

peu plus serein qu'en moyenne. Le decit de cha-<br />

/enz.., qui atteignit environ an degre sur le plateau,<br />

et davantage encore sur les hautenrs, a ete amene<br />

par la temperature froide de la premiere modle du<br />

mois; pendant la seconde y par contre,<br />

tonte une seile de journees reellement chaudes. A<br />

l'exception de Davos, an constata, dans toutes les<br />

stations meteorologiques, decit d'eau tombee,<br />

legaael fut, proportionnellemeid, le plus eiere au hic<br />

de Neuchatel, oft n'enregistra pas meine les 215<br />

des quantites normales de pluie. Nebulosite plus<br />

faible et, par suite, duz* d'insolation plus gründe<br />

que moyenne.<br />

Mai fut un mois ä peu pres normal quant ö la<br />

temperature; trop sec dans la pinpart des regions,<br />

malgre la frequence des pluies. Les mogennes thermometriques<br />

du 11101.S depassent les normales d'un demidegre<br />

en moyenne au nord des Alpes ; le thermometre<br />

a flotte entre les extremes; an doit cm/stater<br />

notamment l'absence de ces retours de froid, d'ordizzire<br />

si frequents en mai. Les chutes d'eau<br />

redtaient, le plus souvent, le caraciere de pluies<br />

d'orage ; ce n' est que dans la Suisse centrale, ob<br />

certaines pluies furent particnlierement intenses, que


316 Diversa. —<br />

waren, wurden die langjährigen Mittelwerte überschritten;<br />

die übrigen Landesteile weisen ein nicht<br />

unerhebliches Defizit auf. Die Bewölkung war eine<br />

ziemlich starke, so dass die normale Dauer des<br />

Sonnenscheins nicht ganz erreicht wurde. Im allgemeinen<br />

war der diesjährige Mai der Vegetation<br />

sehr günstig.<br />

Der Juni zeigte keine grossen Abweichungen in<br />

seinen meteorologischen Mittelwerten vom langjährigen<br />

Durchschnitt, abgesehen von den Temperaturmitteln;<br />

diese liegen von 1/2-1 Grad unter den<br />

normalen. Die Niederschlagsverteilung war zufolge<br />

der Natur der Niederschläge als Gewitterregen etwas<br />

unregelmässig; einzelne Gebiete der Zentralschweiz,<br />

des Jura und dann namentlich das Tessin weisen<br />

ein Plus an Niederschlägen auf; in den übrigen<br />

Landesteilen ist die Menge ungefähr die normale.<br />

Bewölkung und Sonnenscheindauer entsprechen den<br />

Durchschnittswerten des Juni.<br />

Sehr warm, sehr trocken und ganz aussergewöhnlich<br />

hell, so charakterisiert sich der diesjährige Juli.<br />

Sein Temperaturmittel gehört mit einem Wärmeüberschuss<br />

von 2'/2 Grad und mehr gegenüber dem<br />

normalen zu den allerwärmsten überhaupt beobachteten.<br />

Zürich hat seit 1864 nur in den Jahren 1874<br />

und 1881 mit 21.1 Grad einen noch etwas wärmeren<br />

Juli, Genf Anno 1870, 1881 und 1905; in Neuenburg<br />

dagegen ist der Juli 1911 der wärmste überhaupt.<br />

Mit Ausnahme von wenigen Tagen in der<br />

ersten Monatshälfte lagen alle Tagesmittel über den<br />

normalen; eigentlich heiss ist es aber nur im letzten<br />

Monatsdrittel gewesen. Auch die überaus kleinen<br />

Niederschlagsmengen (Bern 1 mm !) stellen für einige<br />

unserer Stationen einen Rekord dar. So hat die<br />

lange, mehr als ein Jahrhundert . umfassende Genferreihe<br />

nur noch drei so geringe Julisummen des<br />

Niederschlages aufzuweisen (die kleinste Anno 1800<br />

mit 0.4 mm). Niederschlagsmenge und Zahl der<br />

Tage mit Niederschlag zeigen übrigens auf den verschiedenen<br />

Stationen nicht unbeträchtliche Differenzen,<br />

welche durch die Art der Niederschläge<br />

(Gewitter !) erklärt werden. Dagegen gilt allgemein<br />

für das Gebiet der Nordschweiz, dass der verflossene<br />

Juli der hellste seit Beginn unserer Beobachtungen<br />

gewesen ist; dementsprechend lieferte er auch weitaus<br />

die grösste Sonnenscheindauer.<br />

Der August war der wärmste, einer der hellsten<br />

und ein sehr trockener Augustmonat. Mit 20.6 Grad<br />

übertrifft er in Zürich den vorhergegangenen Juli<br />

noch etwas und ist um 172 Grad wärmer als der<br />

nächstwärmste August (1899) unserer offiziellen Beobachtungsreihe<br />

(seit 1864); der Wärmeüberschuss<br />

gegenüber dem Normale beträgt 3.6 Grad. Selbst<br />

die ein Jahrhundert umfassende Genferreihe hat<br />

keinen wärmeren August zu verzeichnen. Die Niederschläge<br />

waren zwar etwas reichlicher als im Juli,<br />

blieben aber noch weit unter den durchschnittlichen<br />

des August; nur am Genfersee ist das Defizit nicht<br />

sehr gross und das Tessin hatte einen gewaltigen<br />

Erberschuss. Die Bewölkung war eine sehr kleine;<br />

immerhin haben wir noch hellere Augustmonate gehabt<br />

(z. B. 1861, 1893).<br />

Der September zerfällt in zwei gänzlich verschiedene<br />

Witterungsperioden : die erste Hälfte war<br />

aussergewöhnlich warm, sozusagen niederschlagsfrei<br />

und sehr hell, die zweite eher kühl, wolkig und<br />

ziemlich niederschlagsreich. Der Wärmeüberschuss<br />

Miscellcrzie'es.<br />

les valeurs mogennes de bon nombre damWes out<br />

(5W depasse'es; les alltres parties A pags accusent<br />

zzzz wficit assen consWrable. XebnlosiM passablemeid<br />

forte, si bien que la Arde normale d'insolation<br />

pas etc pleinement atteinte. Bn geWral, ce mois<br />

de mai fut fres favorable ä la i.getation.<br />

Abstraction faite des mogennes de temp&ature<br />

-- gtai ont etc de 1/2 ü 1 degH inpfrieures aux<br />

normales — le mois de juin, dans ses valeurs<br />

mogennes WMorologiques, nüccuse pas de Brands<br />

carts d'avec celle extraite dün Brand nombre d'annees.<br />

La distribution des pluies a passablement<br />

ineale par Suite de la nature de la pr&ipitation<br />

en pluies d'orage; quelques territoires de la Suisse<br />

centrale, dzt Jura, et notamment le Tessin accusent<br />

excAlent dean tomUe ; partout aillears<br />

eala ü _peu pres la normale. Les durJes de naulosiM<br />

et d'insolation correspondent avec valeurs<br />

mogennes de juin.<br />

Le mois de juillet fut fres chaud, fres sec, avec<br />

ztra ciel düne szYniM tollt extraordinaire. Sa tem-<br />

Xrature mogenne, accusent un excaent de chaleur<br />

de 21/2 deur& et plus au-dessus de la normale, appartient<br />

ä Pune des plus chaudes qu'on ait en fia&al<br />

observ&s. Depuis 1864, Zürich n'a ezz qu'en 1874<br />

et en 1881, avec 21.1 degHs, 1111 mois de Pullet<br />

encore 1111 peu plus chaud ; Geilere en 1870, 1881<br />

et 1905; älVeuch «et, par contre, le 11101.S de juillet<br />

1911 a etc en somme le plus chaud. A l'exception<br />

de peu de jours dans la prentiere quillzähle, toutes<br />

les mogennes dillrnes out depasse les normales;<br />

tolltefois, ce West que dans la derniere d&ade que<br />

la chaleur fut, vrai dire, intense. De meine, la<br />

gzzentite 1111.111.111e d'eau toinHe (ä Berne 1 mm)<br />

seilte 1111 record pour quelques-unes de 110S stations:<br />

c'est ainsi que, dans la knalle se'Tie des observations<br />

faites iz Oeneve depnis plus dun siede, on n'enregistra<br />

que trois mois de juillet avec une quantitd<br />

aussi minime de plYcipiMs ahnosphjriques (la plus<br />

/küble en 1800 avec 0.4 nem). La quantiM d'eali<br />

tomb& et le nombre des jours oh il a plu accusent<br />

suiv«nt les slations, des e'carts assen consid&ables,<br />

qui s'expliquent par la nature des pHcipiMs<br />

(orages!). Par contre, juiltet ecouM passe<br />

en ga&al comme agant etc le plus serein pour<br />

nord de la Suisse, depuis l'origine de nos observations;<br />

par cela a etc marqW par la plus<br />

forte duz* d'insolation.<br />

Aoüt a de tous les mois de l'aniWe, le plus<br />

chaud, un des plus sereins en mime temps que fres<br />

sec. Avec 20.9 degr&, il clepasse encore un peu, ä<br />

Zurich, le mois prt1cMent ; il est de 1 1/2 degH plus<br />

chaud que le mois damit le plus rapproc1M comme<br />

tempfrature Neu& (1899) depuis nos observations<br />

eiefelles datant de 1864. L'ex&dent de chaleur<br />

par rapport h la normale est de 3.s degrA .. Henze<br />

dans la sffie s&ulaire des observations ineMorologiques<br />

faites ä Geilere, on pas enregisW de<br />

mois d'amit plus chaud. Ii est vrai que la quantiM<br />

d'emz tombje a eW plus (lev& qu'en juillet, tollt en<br />

restant encore bien infYrieure aux mogennes recens&s<br />

erz aoüt. All lac de Geilere seul, le de,cit<br />

n'a pas etc fres grand, tandis qu'au Tessin il s'est<br />

produit an fres fort excMent. ArdnlösiM tres pellte;<br />

toutefois nous avons erz encore des mois d'aoht plus<br />

sereins (p. ex. en 1861, 1893).<br />

Septembre se Wconzpose en deux p&iodes de<br />

temprature absolument differentes : la premiere<br />

moitW a etc extraordinairentent chaude, presque<br />

exempte de pHcipiMs atmosplWriques, avec un ciel<br />

fres ; la seconde ntoitie plzrtzii fraiche, nua-


der ersten Monatshälfte 'war so gross, dass auch die<br />

Mittelwerte des ganzen Monats noch beträchtlich<br />

(im Mittellande zirka 2 Grad) über den normalen<br />

lagen. Die Monatsmengen des Niederschlags sind<br />

dank den Regenfällen in der zweiten Hälfte ungefähr<br />

die normalen. Die Sonnenscheindauer übersteigt das<br />

langjährige Mittel in der ebenen Schweiz um zirka<br />

40 Stunden. Mit dem am 14.. September einsetzenden<br />

Wetterumschlag fand die denkwürdige, in der<br />

-Witterungsgeschichte Zentraleuropas wohl einzig dastehende<br />

Hitze und Trockenperiode des diesjährigen<br />

Sommers ihren Abschluss. Während die Trockenheit<br />

bis zum 26. Juli zurückdatierte (einzelne Gewitterregen<br />

im August abgerechnet), begann die<br />

Periode ungewöhnlicher Wärme erst mit der zweiten<br />

Julihälfte.<br />

Der Oktober war bei annähernd normaler Helligkeit<br />

etwas zu warm und -- wenigstens für die Nordostschweiz<br />

— etwas zu trocken. Der Wärmeüberschuss<br />

über das normale Oktobermittel beträgt 1/2<br />

bis 1 Grad; es kamen weder besonders hohe, noch<br />

besonders tiefe Temperaturstände vor. Die Niederschläge<br />

ergaben, wie schon gesagt, für die Nordostschweiz<br />

ein nennenswertes Defizit, das gegen die<br />

Zentralschweiz kleiner wird und am Genfersee in<br />

einen Überschuss übergeht; auch Graubünden und<br />

Tessin hatten einen solchen zu verzeichnen. Die<br />

Sonnenscheindauer war in den Niederungen die<br />

normale, auf den Höhenstationen etwas grösser, im<br />

Tessin etwas kleiner.<br />

Der November war warm, verhältnismässig hell<br />

und in der Westschweiz niederschlagsreich. Die<br />

Temperatur lag mit Ausnahme ganz weniger Tage<br />

immer über der normalen, so dass sich ein 'Wärmeüberschuss<br />

von durchschnittlich 2 Graden für das<br />

Mittelland ergab. Bezüglich der Niederschläge besteht<br />

ein merklicher Unterschied zwischen Westen<br />

und Osten des Landes, indem Genf mehr als das<br />

anderthalbfache der normalen Novemberniederschläge<br />

aufweist, während letztere in der Ostschweiz nicht<br />

erreicht wurden. Die Sonnenscheindauer übersteigt<br />

die normale in den Niederungen beträchtlich, da<br />

Mitteleuropa häufig im Bereiche von Depressionsgebieten<br />

lag und somit das antizyklonale Hochnebelwetter<br />

nicht so häufig war wie sonst in diesem Monat.<br />

Der Dezember war sehr warm und brachte häufig<br />

Niederschläge, deren Betrag im Westen des Landes<br />

das Normale weit übersteigt (in Genf fiel mehr als<br />

das Doppelte der normalen Menge). Zufolge der<br />

hohen Temperatur fiel der Niederschlag im Mittelland<br />

fast ausnahmslos als Regen und erst über<br />

1000 m Meereshöhe kam es zu einer beständigen<br />

Schneedecke. Der Wärmeüberschuss des Monatsmittels<br />

beträgt zirka 3 1/2 Grade. Zürich hat in<br />

unserer Beobachtungsreihe (seit 1864) nur drei<br />

wärmere Dezember zu verzeichnen. Die Sonnenscheindauer<br />

war ungefähr die durchschnittliche des<br />

Dezember.<br />

XVIII. Diversa. — XVIII. IVIiscellan&s. 317<br />

gense et avec passablement de pluie. L'excedent de<br />

chaud de la preiniere quinzaine a ete si grand, que<br />

les valeurs mogennes du mois entier, elles-Wmes,<br />

depassArent encore considerablement les normales<br />

— sur le plateau d'environ 2 degres. Les chutes<br />

d'eau du mois egalent environ les normales, grdce<br />

aux pluies de la seconde quinzaine. Dans la Ahle,<br />

la dar& d'insolation depasse de pres de 40 Neures<br />

la moyenne extraile d'une longue serie d'annees.<br />

Avec le changement de temperature introduit le<br />

14 septembre, prit fin la periode memorable de<br />

chaleur et de sec de l'ete 1911, peut-Nre unique en<br />

S011 gehre, qui s'est produite dans les annales de la<br />

temperature de l'Europe centrale. Si l'on fait remonter<br />

la periode de secheresse au 26 jllillet (sass<br />

compter quelques pluies d'orage en amit) la periode<br />

de chaud exeeptionnel ne commenca qu'avec la dellxieme<br />

moilie de juillet.<br />

Octobre, avec un ciel d'une serenite ä peu pres<br />

normale, a ete un peu trop chaud et — du moins<br />

pour le nord-est de la Suisse — un peu trop sec.<br />

L'excedent de chaleur sur la mogenne normale<br />

d'octobre comporte de 1/2 ä 1 degre. Etats de temperature<br />

ni particllliürement hauts, ni particulieremeid<br />

bes. Comme il vient d'etre dit, les precipites<br />

atmospheriques accusent, pour le nord-est de la Suisse,<br />

un notable deficit ; plus pellt vers la Suisse centrale<br />

et qui se transforme en an exeedent au lite de<br />

GeWve,. ce qui fut aussi le cas pour les Grisons et<br />

le Tessin. Duree d'insolation normale dans les parties<br />

basses, un peu plus forte sur les stations elevees,<br />

au Tessin ran pell moindre.<br />

Novembre a ete chand, relativement serein, mais<br />

riehe en precipites atmospheriques dans la Suisse<br />

occidentale. A l'exception de Ws peu de jours,<br />

temperature a toujours depasse la normale; de teile<br />

sorte que, pour le plateau, l'excedent de chaleur a<br />

ete en mogenne de 2 degres. Quant ä la quantite<br />

d'eau tombee, il existe une diprence sensible entre<br />

rollest et l' est de la Suisse: c'est ainsi que Geliere<br />

accuse arne quantite une fois et demie plus forte<br />

• que la quantite normale d'eau tombee en novembre,<br />

tandis que Bette normale n'a pas ete atteinte dass<br />

la Suisse orientale. La duree d'insolation depasse<br />

considerablement la normale dass les parties basses,<br />

attendu que l'Europe centrale s'est tronvee frequemment<br />

dans les zones de depressions et qu'un<br />

lard eiere anticgclonique n'a pas etc aussi frequent<br />

que d'ordinaire pendant ce mois.<br />

Dgcembre a ete chaud et marque par d'abondants<br />

precipites atmospheriques, ceux-ci depassant de<br />

beaucoup, h rollest du pags, la quantite normale<br />

d'eau tombee (ä GWve, eet e..-vcedent fut plus du<br />

double de cette qmnfile). Par suite de la temperature<br />

elede, les precipites tomUrent, stur le plateau,<br />

presque exelusivement en pluie; ce West qu'au-dessus<br />

de 1000 m d' &Milde que la coache de neige persista.<br />

L'excedent de chaleur sur la mogenne mensudle<br />

est d'environ 3 1/2 degres. Depuis l'origine de<br />

nos observations, en 1864, Zürich n'a COM/11 que<br />

trois mois de decembre plus chauds. La dllree d'insolation<br />

egala ä peu pres la mogenne de decembre.<br />

Im ganzen zeichnete sich das Jahr durch ungewöhnliche<br />

Niederschlagsarmut aus in Verbindung<br />

mit grosser Wärme und Helligkeit ; es war ein<br />

Trockenjahr im besten Sinn des Wortes und es<br />

zählt zu den denkwürdigsten unserer ganzen Beobachtungsreihe.<br />

_En r(;sume, l'annee a ete marquee par une<br />

pauvrele peu ordinaire de precipites atmospheriques,<br />

unie ä une Brande chaleur et serenite du siel. Ce<br />

fut 1171C annee sAche au vrai sens du mot et qui<br />

eomptera parmi les plus memorables de tonte notre<br />

periode d'obseiTations.


318 XVIII. Diversa. -- XVIII. Miscellethe'es.<br />

2. Die öffentlichen schweizerischen Bibliotheken auf Ende 1911.*<br />

Vorläufige Mitteilung des eidg. statistischen Bureaus.<br />

a. Die Bibliotheken nach ihrer Bestimmung.<br />

Wissenschaftliche Bibliotheken<br />

Allgemein wissenschaftliche Bibliotheken - Bibliothhques scientifiques en general<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Landes-, Kantons-,<br />

Stadt-, Bürger-,<br />

Hochschul•<br />

bibliotheken, usw.<br />

BibliotUques<br />

nationales<br />

cantonales,<br />

de vill, es<br />

bourgeoisiales,<br />

universitaires, etc.<br />

Darunter :<br />

Bibliotheken von<br />

Annexanstalten<br />

von Hochschulen<br />

Dont :<br />

i<br />

d' 13 it i a bl l o i. t ss h q 2tes e 7 n en ts<br />

d ' uni<br />

annexes<br />

annversite's<br />

Stiftsund<br />

Klosterbibliotheken<br />

i,ques<br />

de d fondations et<br />

de monastZres<br />

Mittelschulbibliotheken<br />

BibliothNues<br />

d'e'coles<br />

moyennes<br />

Total<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Bände Bände Bände<br />

Bände<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Volumes Volumes Volumes Volumes Volumes<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />

Schweiz - Suisse 208 4,123,205 157 306,093 48 402,859 64 181,727 320 4,707,791<br />

Eidgenossenschaft }<br />

C on fation M& . .<br />

28 407,121 26 23,721 - - -- - **)28 407,121<br />

Kantone irrganzen 1<br />

,<br />

Cantons en tont . J<br />

380 3,736,084 131 282,372 48 402,859 64 383,727 292 4,300,670<br />

Zürich . . 28 662,504 25 47,904 - - 16 9,075 44 671,579<br />

Bern . . 33 335,705 29 28,905 - - 6 22,36 9 39 358,074<br />

Luzern.• 2 192,168 - - 5 44,8 74 2 10,000 9 247,042<br />

Uri . . . . . - - - - 1 5,000 1 3,000 2 8,000<br />

Schwyz . . . . . 1 4,000 -- - 6 7 9,335 7 24,278 14 107,613<br />

Obwalden . . . 1 10,000 -- -- 3 41,023 2 34,300 6 65,323<br />

Nidwalden . - - - - I 12,400 I 2,550 2 14,950<br />

Glarus 16,000 - 2 4,900 - -- 2 20,900<br />

Zug . . . 2 19,310 - - 2 11,548 - - 1 4 30,858<br />

Fribourg 28 247,967 26 18,127 5 58,000 1 4,500 34 310,467<br />

Solothurn . . 3 110,49 7 - 3 23,7 9 2 2 1 9,978 i 8 152,267<br />

Basel-Stadt . . 23 503,075 22 35,700 - - 2 1,868 25 504,943<br />

Basel-Land . . . 1 22,400 - - - - - - 2 22,400<br />

Schaffhausen . . 2 40,517 - -- - - 2 7,830 3 48,347<br />

Appenzell-A. Rh. . . 2 '8 000 3 , - - - - 1 541 3 38,541<br />

Appenzell-I. Rh. . . -- 1 15,000 - - 1 15,000<br />

St. Gallen . . 4 227,000 - - 6 27,460 1 4,250 II 248,710<br />

Graubünden . . I 90,000 -- - 2 1 4,000 5 9,923 8 133,921<br />

Aargau 6 360,671 - - - - 1 7,000 7 167,671<br />

Thurgau . . . . i 6;035 - - - 2 6,710 3 68,745<br />

Tessin • • • 30,000 - - 5 20,678 2 20,089 7 60,767<br />

Vaud 18 49o,337 12 104,685 - - 3 6,117 21 496,254<br />

Valais . . . . . 1 30,000 - - 6 43,349 1 3,689 8 77,038<br />

Neuchätel 4 287,047 - - 1 3,500 4 8,005 9 398,552<br />

Geneve 18 247,051 17 47,051 - - 3 5,657 21 252,708<br />

*) Diese zwei Übersichten sind einer grösseren Publikation des eidg. statist. Bureaus entnommen, welche<br />

auf den Zeitpunkt der schweiz. Landesausstellung in Bern, im Jahre 1914, zur Veröffentlichung gelangen soll.<br />

Die Erhebung, in welche auch alle Vereinsbibliotheken einbezogen worden sind, verdankt ihre Durchführung<br />

einem Gesuche der Kommission der schweiz. Landesbibl. vom 1. Juli 1911 an das eidg. Departement des Innern.<br />

Als Wegleitung zu den Angaben der beiden Tabellen sei noch mitgeteilt, dass unter der Zahl der Bände jeweilen<br />

der Bestand in Bänden einschliesslich der Broschüren zu verstehen ist.<br />

.ie, n.,.......- A -041-.1:,,,,,,,,„ ..,-“, Zs-.4-.,..“,.+4,-..-",1,.., 1-2 ‘,,c1,111, mit n1 %A R:i,-.A...,


X.V111. Diversa. - XVIII. illiseellari&s. 319<br />

2. Les bibliotheques publiques de la Suisse en 1911.*<br />

Communication provisoire die Bureau PWral de statistique.<br />

a. Les bibliotheques d'apres leur caractere et destination.<br />

Biblioth 'que .4 Qcientifaqueii<br />

Bibliotheken<br />

für Staat und Recht<br />

Bibliotheques<br />

d'administrations<br />

publiques<br />

et de droit<br />

Wissenschaftliche Fachbibliotheken - Bibliotheques speciales<br />

Bibliotheken<br />

für Volkswirtschaft,<br />

gewerbliche und<br />

kaufmännische<br />

Berufsbildung<br />

Economie<br />

politique,<br />

arts et metiers,<br />

culture<br />

prolessionnelle<br />

Bibliotheken<br />

für Theologie,<br />

Philosophie<br />

und Naturforschung<br />

Theologie,<br />

philosophie et<br />

scie• ces nat"relles<br />

Bibliotheken<br />

für Kunst und Sport<br />

Beaux-arts et<br />

sportisme<br />

Total<br />

Total<br />

der wissenschaftlichen<br />

Bibliotheken<br />

Total<br />

des bibliotheques<br />

seientifiques<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

133 331,001 330 401,918 460 1,081,200 112 123.355 1,035 1,937,474 1,355 6,645,265<br />

28 174,921 3 3,043 16 62,146 47 240,110 75 647,231<br />

105 156,080 327 398,875 444 1,0 19,054 112 123,355 988 1,697.364 1,280 5,998,034<br />

25 46,242 65 139,153 45 219,839 24 18,758 59 423,992 203 1,095,571<br />

13 16,493 47 36,641 42 117,928 12 8,099 14 179,161 153 537,235<br />

2.719 8 6,702 28 29,810 7 1,541 44 40,772 53 287,814<br />

2 5,88o 5 4,950 40 8 10,870 10 18,870<br />

65o 5 11,103 40 7 11,793 21 119,406<br />

258 56 2 314 8 65,637<br />

4 2,825 n 2 420 6 3,245 8 18,195<br />

4 695 3 4,050 2,000 8 6,745 Io 27,645<br />

5 1,76411 8 9,163 2 545 15 11,472 19 42,330<br />

1,200 II 16,219 9 96,155 4 1,415 25 114,989 59 425,456<br />

2 5,643 I 7,102 IQ 19,062 4 2,243 27 34,050 35 186,317<br />

I0 19,635 22 76,363 48 67,699 9 18,181 89 181,878 114 686,821<br />

2 1,470 4 707 4 2,772 167 II 5,116 12 27,516<br />

5 4,245 3 2,828 29 24,721 3 1,246 40 33,040 43 81,387<br />

8 1,695 8 4,150 2 803 18 6,648 21 45,189<br />

135 3 5,530 4 5,665 5<br />

20,665<br />

13 21,698 33 20,564 22 39,374 8 3,43' 76 85,067 87 333,777<br />

4 744 II 5,381 31 32,163 5 6o6 51 38,894 59 152,815<br />

8 8,152 20 25,255 37 41,888 7 1,313 72 76,608 79 244,2791<br />

3 1,063 13 5,050 9 16,868 2 178 27 23,159 30 91,904<br />

I,090 6 3,870 13 16,072 2 399 22 21,431 29 82,198<br />

8 6,190 20 14,125 27 112,400 3 1,696 58 134,411 79 630,665<br />

4 2,427 14 6,990 65o 19 20,067 27 87,105<br />

2 8,o44 14 9,747 16 55,664 3 1,298 35 74,753 44 273,305<br />

4 4,922' 16 22,194 24 77,878 7 58,230 51 163,224 72 415,932<br />

*) Ces deux tableaux sont extraits d'une publication plus etendue du Bureau federal de statistique qui doit paraitre<br />

ä l'epoque de l'ouverture de l'Exposition nationale suisse de 1914, ä Berne. Cette statistique, ozc l'on a fait rentrer<br />

egalemerzt toutes les bibliotheques de societes, doit son origine ä eine demande de la Commission de la Bibliotheque<br />

nationale suisse, en date du ler juillet 1911, adressee au Departement fed. de l'Interieur. Quant aux donnees des deux<br />

tabl eaux, il faut encore observer que dans le nombre des volumes se trouvent comprise.s les brockures, comptees chaque<br />

fois comme volumes.<br />

.5) Dont 4 bibliotheques des bureaux internntionaux avec un total de 8700 volumes.


320 XVIII. Diversa - XVIII. Miscellane'es.<br />

Bildungsbibliotheken<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Jugend. und<br />

Schul-Bibliotheken<br />

Biblioth'eques<br />

pour la jeunesse<br />

et scolaires<br />

Volks- und Arbeiter-<br />

Bibliotheken<br />

Biblioth2ques populaires<br />

et ouvrie'res<br />

Bibliotheken<br />

von Kranken-, Versorgungsund<br />

Strafanstalten<br />

BibliothNues<br />

d'11,5pdau 3 , d'usiles<br />

et de pjnitenciers<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

24<br />

25<br />

26<br />

27<br />

28<br />

29<br />

30<br />

Schweiz - Suisse<br />

1,755<br />

595.225 i<br />

2,234<br />

1,720,582<br />

198<br />

150,384<br />

Eidgenossenschafti<br />

Conf6liralion . 1<br />

1<br />

2I0<br />

Kantone im ganzen<br />

Cantons en tont .<br />

1 ,754 595,015 2 , 234 1,720,582 198<br />

1 150,384<br />

Zürich 266 93,599 260 187,429 28<br />

Bern 320 108,163 313 272,736 39<br />

Luzern 51 20,835 93 57,673 3<br />

Uri . 12 - 2,381 17 7,793 1<br />

Schwyz 13 4,155 44 19.53° I<br />

21,279<br />

27,086<br />

5,000<br />

• I00<br />

1 120<br />

Obwalden 3 960 9 6,166 1<br />

150<br />

Nidwalden 3 82o 6 2,489<br />

Glarus . I I 6,221 32 16,433 2<br />

Zug . . 4 859 15 16,631 1<br />

Fribourg 21 6,056 44 19,024 3<br />

1,007<br />

I40°<br />

1,362<br />

Solothurn 181 64,642 74 30.734 6<br />

Basel-Stadt 15 8,280 38 111,312 7<br />

Basel-Land 23 8,706 44 21,886 3<br />

Schaffhausen 49 13,519 31 .16,671 2<br />

Appenzell-A. Rh 21 9,242 44 26,116 3<br />

4,222<br />

8,822<br />

2,153<br />

1,115<br />

68o<br />

Appenzell-I. Rh. 1 506 8 2,739 1<br />

St. Gallen 1 33 35.851 201 101,244 8<br />

Graubünden 46 9,382 124 43,647 12<br />

Aargau .. 250 73,863 161 70,063 20<br />

Thurgau 92 22,439 79 29,025 9<br />

200<br />

8,146<br />

9,229<br />

10,564<br />

4,911<br />

Tessin 59 7,479 41 1.4751 1<br />

Valid 55 19.537 326 323,378 34<br />

Valais 39 8,288 57 19,379 r<br />

Neuchätel 6o 63,642 82 71,997 8<br />

Genve 24 5,59° 91 231,736 4<br />

266<br />

26,199<br />

595<br />

8,478<br />

8,300


XVIII. Diversa. XVIII. MiseellaWes• 321<br />

Instruction, r&rdation<br />

Bibliotheken gemeinnützigen,<br />

religiösen, propagandistischen,<br />

etc. Inhalts<br />

Biblioth2gues de sociais<br />

publique, religieuses,<br />

de propagande, etc.<br />

Private Leihbibliotheken<br />

Cabinets de lecture<br />

Total<br />

Gesamttotal<br />

der öffentlichen<br />

schweizerischen<br />

Bibliotheken<br />

Nomb•e total<br />

des<br />

bibliotUques publiques<br />

de la Suisse<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

31 32 33 34 35 36 37 38<br />

219 67,487 37 206,000 4,443 2,739,678 5,798 • 9,384,943<br />

210 76 647,441<br />

219 67,487 37 206,000 4,442 2,739,468 5,722 8,737,502<br />

49 16,289 603 318,596 8o6 1,414,167<br />

14,678 5 24,164 718 446,827 871 984,062<br />

14 2,848 161 86,356 214 374,170<br />

30 10,274 40 29,144<br />

58 23,805 79 143,211<br />

3,060 14 10,276 22 75,913<br />

70 0 3,379 i8 21,574<br />

3 328 48 23,989 58 51,634<br />

20 17,890 39 60,220<br />

4 342 3,076 73 29,860 132 455,316<br />

7 65o 268 100,248 303 286,565<br />

12 2,800 2 6,270 74 137 ,484 188 824,305<br />

70 32,745 82 60,261<br />

5 2,124 5,011 88 *38,440 131 119,827<br />

6 990 74 37,028 95 82,217<br />

Io 3,445 15 24,110<br />

29 6,139 2 10,700 375 162,080 462 495,857<br />

3 1,750 4 12,225 189 76,233 248 229,048<br />

8 8o8 470 440 155,768 539 400,047<br />

10 855 190 57,230 220 149,134<br />

2 1,349 103 23,836 132 106,034<br />

17 11,150 II 57,642 443 437,906 522 1,068,571<br />

3 384 450 01 29,096 128 116,201<br />

2 284 4 9,992 156 154,393 200 427,698<br />

3 3,658 4 73,000 326 322,284 198 738,216<br />

21


322 XVIII. Diversa. - X V11/. Miseellanees.<br />

b. Die Bibliotheken nach dem Gründungsjahre*.<br />

Bis zum Jahre<br />

Depuis l'an 1001-1500 1501-1600 1601-1700 1701-1750<br />

1000<br />

Kantone<br />

Wissenschaftliche Wissenschaftliche Wissenschaftliche Wissenschaftliche Wissenschaftliche Bildungs-<br />

Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken<br />

Cantons<br />

Biblioth2ques<br />

scientifiques<br />

Biblioth2ques<br />

scientifiques<br />

Bibliotheques<br />

scientifiques<br />

BibliothNues<br />

scientifiques<br />

Bibliothiques<br />

scientifiques<br />

Instruction,<br />

re'criation<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bii 1.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bi bl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bild<br />

Bände<br />

Volumes<br />

2<br />

. 3<br />

4<br />

8<br />

9<br />

10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

Schweiz - Suisse<br />

2<br />

122,000<br />

542,731<br />

18<br />

978,315<br />

29<br />

569,670<br />

10<br />

102,845<br />

850<br />

Eidgenossenschaft 1<br />

Confflration . .<br />

Kantone im ganzen 1<br />

Cantons en tont .<br />

2<br />

122,000<br />

7<br />

542,731<br />

1 8<br />

978,315<br />

29<br />

569,670<br />

I0<br />

102,845<br />

1<br />

85o<br />

Zürich<br />

Bern<br />

Luzern<br />

l'ri<br />

I<br />

3,200<br />

2<br />

3<br />

273,000<br />

23,720<br />

3<br />

2<br />

331,600<br />

15,300<br />

21,674<br />

2,200<br />

30,000<br />

Schwyz<br />

6 2,000<br />

6,000<br />

5,500<br />

Obwalden .<br />

32,000<br />

Nidwalden<br />

12,400<br />

Glarus<br />

Zug<br />

I 0,000<br />

4,900<br />

Fribourg .<br />

15,000<br />

3<br />

25,500<br />

2<br />

46,000<br />

Solothurn . .<br />

Basel-Stadt .<br />

Basel-Land .<br />

467,375<br />

7,000<br />

4<br />

34,770<br />

1<br />

10,000<br />

Schaffhausen .<br />

Appenzell A.-Rh. .<br />

I I . I 56<br />

40,517<br />

Appenzell I.-Rh.<br />

St. Gallen .<br />

Graubünden<br />

60,000<br />

2<br />

17,738<br />

80,000<br />

4<br />

25,56o<br />

8o<br />

2<br />

700<br />

3,38o<br />

Aargau<br />

Thurgau .<br />

2<br />

40,569<br />

1,048<br />

Tessin<br />

Vaud<br />

500<br />

2<br />

2<br />

9,457<br />

309,000<br />

3,000<br />

85o<br />

Valais .<br />

Ne uchätel .<br />

GelAve<br />

13.500<br />

30,00o<br />

200,000<br />

3<br />

15,000<br />

3,500<br />

10,000<br />

1,717<br />

* Siehe Bemerkung auf Seite 318.


6. Les bibliotheques d'apres Pannee de fondation*.<br />

XVIII. Diversa. - XVIII. IlliscellanMs. 323<br />

1751-1800 1801-1830 1831-18Z0<br />

Wissenschaftliche Bildungs- Wissenschaftliche Bildungs- Wissenschaftliche Bildungs-<br />

Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken<br />

Bibliothiques Instruction, Biblioth2ques Instruction, Bibliothiques Instruction,<br />

scientifiques Hcrgation scientifiques rgcre-ation scientifiques rgcriation<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25<br />

Bibl.<br />

Bände<br />

Volumes<br />

15 275,237 10 122,488 78 638,564 48 176,566 91 1,127,960 304 310,950<br />

5 74,428<br />

1 5 275,237 10 122,488 78 638,564 48 176,566 86 1,053,532 304 310,950<br />

3 33,778 3 3,103 6 20,121 4 5,693 28 396,710 43 33,277<br />

2 18,472 55,000 7 9,727 4 22,370 8 24,086 31 48,201<br />

6 1042040 1 565 7 208,360 16 12,753<br />

200 3 11,630 1,500<br />

6,5oo 2 10,900<br />

2,550 300 1 385<br />

26,00o 500 120 3 2,740<br />

28,000 1 800 2 200<br />

723 3 33,909<br />

225,000 4 1,745<br />

40,000 2 13,000 5 5,863 2 3,356 27 22,207<br />

1,800 60,000 3 15,995 2,798 6 14,002 2 2,273<br />

3 24,130 8 8,522<br />

427 3 8,959 3 928 3 3,037 9 5,887<br />

3 1,274 2 1,596 '5 9,434<br />

2,185 6 8,663 3 4,000 6 16,000 2 4 16,977<br />

3,000 3 106,534 5 16,930 5 3,812<br />

12 124,427 8 9,084 9 21,700 40 56,954<br />

3 64,905<br />

3 2,237<br />

200 295<br />

2 34,352 4 35,169 II 19,155 6 90,800 48 78,946<br />

2,500 85o 2 4,141 2 32,849<br />

525<br />

222,585 15,427 2 2.694 2 40,000 18 21,723<br />

6 35,048 3 101,700 5 24,488 15 32,137<br />

* Voir observation a la page 319.


324 XVIII. Diversa. - X V//./. Miscellanees.<br />

1851-1870 1871-1890<br />

Kantone<br />

W'issenschaft'liche<br />

Bildrangs-<br />

Wissensehaftliehe Bildungs•<br />

Bibliotheken<br />

Bibliotheken<br />

Bibliotheken<br />

Bibliotheken<br />

Cantons Biblioth2ques Instruction, Bibliothiques I Instruction,<br />

scientifiques Here ation scientifiques f rgcriation<br />

Bib l .<br />

Bände<br />

Bände<br />

Bände<br />

Rinde<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Volumes Volumes Volumes Voii!ntes<br />

26 27 28 29 30 31 32 33 34<br />

Schweiz - Suisse 202 597,360 739 610,758 316 675,179 1,056 644,688<br />

Eidgenossenschaft'<br />

Confhle'ration . . J<br />

Kantone im ganzen 1<br />

Cantons en tont . I<br />

20 172,923 - - 25 60,931 -<br />

182 424,437 739 620,758 291 624,248 i ,o56 644, 688<br />

Zürich 18 34,748 93 68,032 56 227,054 149 61,191<br />

Bern .24 40,015 92 80,285 38 99,574 2oo 118,296<br />

Luzern 7 9,789 31 17,638 24 21,486 42 23,118<br />

Uri - - 2 927 1 40 8 1,897<br />

Schwyz 6 22,123 6 4,417 2 1,915 27 8,582<br />

Obwalden ..... . . • 2 6,300 2 3,216 2 4,281 4 4,460<br />

Nidwalden ..... . . I 2,000 2 939 1 120 I 300<br />

Glarus . . ... . . . 3 5,075 10 7,732 1 170 18 7,344<br />

Zug 2 2,350 6 9,961 9 8,438 4 1,041<br />

Fribourg 5 20,388 7 4,941 7 26,896 Ix 8,654<br />

Solothurn . . . . . . 4 2,153 50 22,062 5 58,260 83 31,538<br />

Basel-Stadt I2 39,304 6 4,953 38 45,216 23 26,404<br />

Basel-Land 2 167 7 3,501 4 900 17 8,194<br />

Schaffhausen 12 10,746 35 20,764 7 4,219 16 4,680<br />

Appenzell A.-Rh. . 4 540 15 12,282 3 2,983 20 8,970<br />

Appenzell I.-Rh. . . 1 2,200 - - 2 727 4 2,267<br />

St. Gallen 15 101,085 51 29,444 II 9,094 77 32,935<br />

Graubünden 7 3,292 22 4,404 11 7,914 40 24.886<br />

Aargau . ... . 24 22,731 113 51,075 II 25,020 85 30,842<br />

Thurgau 5 17,054 36 23,067 5 3,328 53 15,443<br />

Tessin<br />

3 34,900 2 742 4 2,886 8 2,560<br />

Vaud 9 29,902 94 115,330 22 85,815 203 117,027<br />

Valais 3 3,488 1 32o 7 2,702 9 2,248<br />

Neuchätel ' 8 27,192 4o 49,630 12 12,277 52 46,602<br />

GetAve 7 16,896 29 85,097 28 92,933 22 55,321


XVIII. Diversa. - X V//1.Mistellanges. 325<br />

1891-<strong>1912</strong><br />

Unbekannt oder keine Angaben<br />

Inconnue ou aucune donnee<br />

Wissenschaftliche Bildungs• Wissenschaftliche Bildungs-<br />

Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken Bibliotheken<br />

Bibliothiqu es<br />

scientifiques<br />

Instruction,<br />

re'cr6ation<br />

Bibliothiques<br />

scientifiques<br />

Instruction,<br />

rjcHation<br />

Total<br />

Bände<br />

Bände<br />

Bände<br />

Bände<br />

Bände<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Bibi.<br />

Bibl.<br />

Bibl.<br />

Volumes Volumes Volumes Volumes Volumes<br />

35 36 37 38 39 40 41 42 43 44<br />

457 855,172 1,900 729,161 130 160,232 385 144,217 5,798 9,384,943<br />

16 334,583 1 21'0 9 4,366 - 76 647,441<br />

44 1 520,589 1,899 728,951 121 155,866 385 144,217 5,722 8,737,502<br />

73 101,268 26o 129,507 25 20,292 51 17,794 8o6 1,414,167<br />

62 31,555 351 111,721 9 25,506 39 10,954 871 984,062<br />

II 2,709 66 29,922 2 2,836 5 2,360 214 374,170<br />

4 4,800 15 5,482 - 5 468 40 29,144<br />

5 1,418 27 9,813 2 1050 8 994 79 143,211<br />

4 23,056 8 2,600 - - 22 75,913<br />

- - 6 1,840 2 440 2 300 18 21,574<br />

3 1,o00 14 5.151 - 2 902 58 51,634<br />

5 2,742 6 5,138 - 3 1,550 39 60,220<br />

33 19,747 48 12,897 4 23,016 2 900 132 455,316<br />

14 21,385 8o 20,837 2 6,393 23 7,741 3o3 286,565<br />

42 90,774 44 32,968 I o 22,356 7 8,188 188 824,305<br />

4 2,319 32 10,859 - 6 1,669 82 60,261<br />

4 567 17 4,580 12 2,186 7 1,174 131 119,827<br />

II 40,392 18 3,855 - 4 891 95 82,217<br />

__ __ 6 1,278 15 24,110<br />

31 25,343 193 70,700 ii 7,332 36 5,839 462 495,857<br />

15 7,677 117 38,129 14 4,008 16 5,002 248 229,048<br />

14 17,480 144 39,595 6 1,304 50 8,219 519 400,047<br />

I2 4,624 93 24,528 5 1,993 7 2,955 220 149,134<br />

15 26,890 75 15,460 2 4,270 17 4,874 132 106,034<br />

29 49,996 140 82,895 5 5,632 46 23,703 522 1,068,571<br />

6 2,675 75 21,823 1 250 14 3,330 128 116,201<br />

15 17,099 24 22,630 4 5,225 20 11,114 20o 427,698<br />

29 25,073 42 24,743 5 19,777 15 23,296 198 738,216


3. Die eidg. Alkoholverwaltung in den Jahren 1887 bis 1911.<br />

3. La r6gie f&16rale des alcools Pendant les aniWes 1887 it 1911.<br />

Nach den Mitteilungen der eidg. Alkoholverwaltung. - D'apri's les communications de la rigie<br />

a. Die Ergebnisse der Betriebsrechnungen des Monopols seit dessen Einführung und die Verwendung<br />

des Einnahmen-Überschusses pro 1887 bis 1911.<br />

a. Resume des comptes d'exploitation depuis Pentree en vigueur du monopole et rdpartition de l'excedent des recettes pour la periode 1887 ä 1911.<br />

Jahre<br />

Annes<br />

1911<br />

191(1<br />

1909<br />

1908<br />

1907<br />

1906<br />

1905<br />

1904<br />

1 1903<br />

1902<br />

1901<br />

1900<br />

1899<br />

1898<br />

1897<br />

1896<br />

1895<br />

1894<br />

1893<br />

1892<br />

1891<br />

1887/1890<br />

1887/1911<br />

Total<br />

der<br />

Einnahmen<br />

Total<br />

des<br />

recettes<br />

Total<br />

der<br />

Ausgaben<br />

Total<br />

des<br />

Wpenses<br />

Verteilung<br />

an Kantone und<br />

Octroigemeinden<br />

Irdpartition<br />

Betriebs-<br />

Überschuss<br />

Fr. r Fr.<br />

12,559,134<br />

17,916,128<br />

13,210,383<br />

13,482,770<br />

13,893,964<br />

13,594,300<br />

14,091,706<br />

13,639,645<br />

12,837,882<br />

12,001,705<br />

11,768,172<br />

13,036,295<br />

6,698,561<br />

8,271,677<br />

7,326,882<br />

7,487,309<br />

7,227,245<br />

7,224,561<br />

7,769,220<br />

6,941,011<br />

6,485,808<br />

6,176,017<br />

6,136,225<br />

6,680,759<br />

7,184,325<br />

6,907,072<br />

6,787,774<br />

6,834,341<br />

7,081,983<br />

6,839,014<br />

7,866,940<br />

8,370,423<br />

7,740,863<br />

17,821,660<br />

Verwendung des Betriebs-Überschusses - IMpartition de l'excident<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

Fonds Anleihensamortisation<br />

zur Erstellung von (inkl. Fr. 590,000<br />

Verwaltungsgebäuden<br />

Übertrag ab Ziffer 1)<br />

Fonds<br />

Amortissement<br />

des emprunts<br />

1.<br />

Tilgung eines Teiles der Hievon Ende 1898 zur<br />

Kapital-Ausgaben Amortisation verwendet<br />

für Lagerbau- und auf Ziffer 2<br />

Einrichtungen etc. übertragen<br />

Amortissement Dont ä dgcluire<br />

perfid le report fait en 1898<br />

5,860,573<br />

9,644,451<br />

5,883,701<br />

5,995,461<br />

6,666,719<br />

6,369,739<br />

6,322,486<br />

6,698,634<br />

6,352,074<br />

5,825,688<br />

5,631,946<br />

5<br />

4,261<br />

1,234<br />

2,724<br />

1,705<br />

1,138<br />

14,679<br />

5,322<br />

12,247<br />

3,843<br />

Exddent<br />

du co,npte<br />

d'exploitation du compte-capital sur le chiffre 2<br />

de l'installation pour l'amortisse-<br />

des entrepöts, etc. ment de l'emprunt<br />

Fr. Fr.<br />

pour la construction<br />

de bdtiments<br />

d'administration<br />

Fr.<br />

3,669<br />

110,000<br />

120,000<br />

25,000<br />

50,000<br />

8<br />

(y compris<br />

fr. 590,000 prove-<br />

nant du chiffre 1)<br />

Fr.<br />

aux cantons et<br />

aux communes<br />

a octroi<br />

Fr.<br />

66,4341971,754647<br />

655 ,:88 49 81 35:170 ;4995<br />

6666,:,342 381113777,577 5494944 53<br />

5,818,790<br />

5,519,538<br />

6,355,536<br />

6,453,335<br />

13,787,983<br />

6,603,658<br />

100,000<br />

6,453,335<br />

14,156,854<br />

7,249,782<br />

150,000 1,180,0oo 6,453,335<br />

13,767,840<br />

6,980,066<br />

50,000 590,000 6,306,668<br />

13,214,525<br />

12,484,359<br />

6,380,184<br />

5,402,376<br />

14661:75:51<br />

2,01 I<br />

590,00o<br />

590,000<br />

5,602,668<br />

4,810,668<br />

12,344,582<br />

5,505,569<br />

2,081<br />

590,000 4,913,334<br />

13,826,675<br />

5,959,735<br />

1,550<br />

590,000 5,368,001<br />

14,750,240<br />

14,388,778<br />

35,149,005<br />

6,379,817<br />

6,647,915<br />

17,327,345<br />

11,249<br />

45,876<br />

459,804<br />

590,000<br />

590,000<br />

590,000<br />

1665,027771638,063936285<br />

319,903,125 167,859,670 152,043,455 777,955 590,000 608,669 5,900,000 142,151,380<br />

tz/<br />

k<br />

187,955<br />

Fr. 15 t,s10,568<br />

Saldo „ 226,587 = Fr - 1525°43,455


. Handel und Verbrauch in Sprit und Spiritus zum Trinkkonsum im Jahre 1911.<br />

b. Commerce et consommation interne de trois-six et d'alcool potable pendant l'annee 1911.<br />

Kantone - Cantons<br />

Abgesetzte Quantitäten in Kilo ä 95/9(i°<br />

Quantias vendues en kg. ä 95/96°<br />

Sprit Spiritus I Zusammen<br />

TrOi8-8iX I Alcool Total<br />

Export<br />

ins Ausland<br />

Inlandsabsatz 1 ) - Ante interne 1)<br />

Privatimporte<br />

Im ganzen<br />

Per Kopf' der Bevölkerung - Par Ute de la population<br />

Importation Exporpride<br />

tation Total 1911 1910 1909 I 1908 1907 1906 190511904<br />

kg. kg. kg. Kilogramm - Kilogrammes<br />

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15<br />

Zürich 337,601 337,601 337,601.0 0.7 0.7 o.8 0.9 0.8 0.7 0.7<br />

Bern 685,682 332,915 1,018,597 3,879.5 1,014,717.5 1.6 2.8 2.1 2.3 2.3 2.4 2.3 2.5<br />

Luzern 201,572 6,487 208,059 208,059.0 1.2 I.0 0.8 1.3 1.6 1.3 1.7<br />

Uri 10,990 10,990 10,990.0 0.5 0.5 0.5 o.6 0.7 0.9 0.7 0.7<br />

Schwyz 193,374 193,374 1,775-3 191,598.7 3.3 4.5 3.2 3.5 3.8 3.4 3.1 3.3<br />

Obwalden 9,219 9,219 9,219.0 0.5 0.5 0.4 0.6 0.5 0.9 0.7 o.6<br />

Nidwalden 4,760 4,760 4,760.0 0.3 0.2 0.2 0.4 0.4 o.6 0.5 0.9<br />

Glarus 36,139 36,139 36,139.0 1.I I.0 0.9 1.2 I . I 1.1 0.9 I.0<br />

Zug 108,800 1,143 109,943 1,025.7 108,917.3 3.9 3.1 2.2 2.9 3.0 3.7 3.4 3.8<br />

Fribourg 210,978 12,654 223,632 223,632.0 1.6 2.4 1.7 i.8 1.8 1.8 1.7 1.7<br />

Solothurn 51,934 79,729 131,663 131,663.0 1.1 1.7 1.4 1.5 1.6 1.7 1.7 1.7<br />

Basel-Stadt 260,815 916 261,731 474 2,165.7 260,039.3 1.9 6.5 3.6 4.0 4.0 3.9 3.7 3.6<br />

Basel-Land 43,357 118 43,475 43,475.0 o.6 I. I 0.7 0.8 0.9 0.9 0.9 0.9<br />

Schaff hausen 22,5 74 22,574 22,574.0 0.5 0.7 0.5 0.6 0.5 0.5 o.6 o.6<br />

Appenzell A.-Rh.<br />

17,105<br />

17,105<br />

17,105.0 0.3 o.6 0.4 0.4 0.3 0.4 0.4 0.4<br />

Appenzell I.-Rh.<br />

10,032<br />

10,032<br />

10,032.0 0.7 0.4 0.4 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3<br />

St. Gallen . 126,345 126,345 126,345.0 0.4 0.6 0.5 0.6 0.5 0.5 0.4 0.5<br />

Graubünden 136,620 209 136,829 I I.0 136,818.0 1.1 1.5 1.2 1.3 1.3 1.2 I.2 1.2<br />

Aargau 116,183 7,362 123,545 123,545.0 0.5 0.7 0.5 0.5 0.5 o.6 0.5 o.6<br />

Thurgau 42,920 42,920 42,920.0 0.3 0.3 0.2 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3<br />

Tessin 246,785 246,785 29,093.8 217,691.2 1.4 2.0 1.4 1.4 1.5 1.5 1.2 1.3<br />

Vaud 462,704 462,704 290.6 462,413.4 1.4 2.0 1.3 1.3 1.3 I.1 .1 1.3<br />

Valais 68,404 454 68,858 68,858.o 0.5 0.7 0.5 0.5 0.4 0.4 0.4 0.5<br />

Neuchütel 237,155 1,928 239,083 443.4 238,639.6 1.8 7.8 6.o 6.1 5.3 6.o 6.6 7.0<br />

GelAve . 753,699 753,699 114,523.0 639,176.0 4.1 7.0 4.6 4.7 4.2 4.2 4.2 5.0<br />

Schweiz - Suisse . . . . 4,395,747 443,915 4,839,662 474 153,208.0 4,686,928.0 I.2 2.2 1.6 1.7 1.7 1.7 I.6 i.8<br />

Ausland u. unausgeschieden -Etranger<br />

et destination ineertaine . 9,800 8,949.0<br />

Total 4,395,747 443,91 5 4,839,662 10,274 153,208.0 4,695,877.0<br />

1) Die in den Spalten 8-15 enthaltenen Angaben veranschaulichen nicht etwa die Konsumation<br />

an Alkohol in dein entsprechenden Kanton, sondern zeigen nur das Quantum, das von<br />

der Alkoholverwaltung in den betreffenden Kanton geliefert worden ist. Ein grosser Teil des<br />

nach den einzelnen Kantonen bezogenen Sprits wird daselbst zu Getränken verarbeitet und<br />

beispielsweise als Magenbitter, Absinth, Wermut etc. nach anderen Kantonen abgesetzt.<br />

1) Les donnies contenues dans les colonnee 8 d 15 n'indiquent pas l'alcool consommg<br />

reellement, mais seulement la quantit g d'alcool livree par la rggie dans chaque canton.<br />

Une Brande partie du troia-six expedii dans quelques cantons y est employ ge d la fabrication<br />

de boissons et vendue dans d'autres cantons 80118 la forme de mag enbitter, absinthe,<br />

vermouth, etc.


328 XVIII. Diversa. - X VIII. Illtscellanies.<br />

e. Der Landesbedarf an denaturierter Ware im Jahre 1911.<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

c. La vente d'a/coo/ denature pendant l'annee 1911.<br />

Absolut I Relativ<br />

denaturierte Ware<br />

Aleool<br />

absolument 1 relativement<br />

denature<br />

Privat-<br />

Importe<br />

Importation<br />

prive'e<br />

Zusammen<br />

Total<br />

Per Kopf der<br />

Bevölkerung<br />

Par tite<br />

1911<br />

kg. kg. kg. kg. kg.<br />

1 2 3 4 5 6<br />

Zürich 715,812 381,788 72,014 969,614 1.9<br />

Bern 974,093 115,136 30,195 1,119,424 1.7<br />

Luzern 195,570 7,145 202,715 1.2<br />

Uri 41,337 41,337 1.9<br />

Schwyz 75,042 243 75,285 1.3<br />

Obwalden 20,381 20,381 1.2 .<br />

Nidwalden 18,303 1,697 20,000 1.5<br />

Glarus 48,547 13,036 61,583 1.9<br />

Zug 37,994 548 38,542 1.4<br />

Frihourg 177,796 177,796 1.3<br />

Solothurn 155,123 30,993 229,564 415,680 3.6<br />

Basel-Stadt . . . . 155,095 32,802 527,469 715,366 5.2<br />

Basel-Land . . . . 78,880 6,o5 1 11,870 96,803 1.3<br />

Schaffhausen . . . . 71,641 6,854 78,495 1.7<br />

Appenzell A.-Rh. . . 56,144 1,241 -<br />

57,385<br />

1.0<br />

.<br />

Appenzell I.-Rh. . . 17,401<br />

17,401 1.2.<br />

St. Gallen 452,521 31,382 483,903 1.6<br />

Graubünden . . . 191,481 3,391 --<br />

, 194,872 1.6<br />

Aargau 273,278 34,939 71.070 379,287 1.6<br />

Thurgau 150,128 4,084 - 154,212 1.1<br />

Tessin 223,806 2,402 - 226,208 1.4<br />

Vaud 613,682 22,284 40,983 676,949 2.1<br />

Valais 132,924 7,989 140,913 I.1<br />

Neuchätel 367,694 3,633 371,307 2.8<br />

Genve 307,095 38,552 304,983 650,630 4.2<br />

Franz. Freizone . . . - 188 188 -<br />

Schweiz - Suisse 5,551,768 546,170 1,288,336 7,386,274 2.0


Diversa. — XVIII. Miscellan&s. 329<br />

Jahre<br />

I Annees<br />

d. Warenverkäufe pro 1890-1911. — d. Ante totale de 1890 ä 1911.<br />

Menge<br />

Quantita<br />

Trinksprit — Alcool potable<br />

Erlös — Produit<br />

Total per q.<br />

Menge<br />

Quantita<br />

Sprit zu technischen<br />

und Haushaltungszwecken<br />

Alcool dinatuH<br />

Erlös — Produit<br />

Total per q.<br />

.<br />

kg. Fr. Ct. Fr. Ct. kg. Fr. Ct. Fr. Ct.<br />

1 2 3 4 5 6 7 I8 9 10 11<br />

1911 4,839,662 8,398,735 64 1 73 54 6,101,905.799 3,3 64,457 42 55 14<br />

1910 7,566,193 12,985,163 8o 171 62 6,805,432.039 3,39 1 ,6 3 1 75 49 84<br />

1909 5,394,708 9,211,826 45 170 76 6,196,819.463 3,149,690 24 5o 83<br />

1908 5,774,006 9,860,010 59 170 76 5, 955,619. 845 2,831,076 97 47 54<br />

1907 5,720,393 9,770,904 57 17o 81 8,207,032 3,378,077 21 41 16<br />

1906 5,777,557 9,867,39° 5 8 1 70 79 7,794,484 3,167,931 9 2 40 64<br />

1905 5,635,58o 9,621,485 95 170 73 7,426,449 3,465,225 66 46 66<br />

1904 6,029,682 10,291,433 24 170 68 5,288,892 2,628,360 02 49 7o<br />

1903 5,677,168 9,689,257 83 170 67 4,868,983 2,431,772 55 49 94<br />

1902 5,201,085 8,876,428 8o 170 66 4,824,546 2,409,476 II 49 94<br />

1901 5,082,625 8,676,619 53 168 71 4,757,57 1 2,375,627 7 8 49 93<br />

1900 6,025,093 10,152,637 o8 168 51 4,710,621 2,190,255 20 46 5o<br />

1899 6,441,734.50 10,834,708 o6 168 20 4,471,990.1oo 2,229,914 85 49 86<br />

1898 6,694,535 31,258,491 4o 168 3 7 4,502,025 2,155,386 44 47 88<br />

1897 6,537,662.50 10,995,228 87 168 18 4,208,759. 500 2 ,059,934 1 5 48 94<br />

1896 6,248,708.50 10,509,762 56 168 19 3,841,695 1,994,268 44 51 91<br />

1895 5,839,287 9,825,346 94 168 26 3,574,5 0 7 1,964,204 15 54 95<br />

1894 5,805,817.50 9,767,7 1 9 57 168 24 3,353,4 1 9 1,841,574 88 54 92<br />

1893 6,725,850.10 11,315,350 75 168 24 3,245,874•5oo 1,795,935 51 55 -33<br />

1892 7,098,870.50 11,944,102 1 9 1 68 25 3,097,243 1,855,342 25 5 9 90<br />

1891 7,009,115.75 11,797,322 52 168 31 3,048 ,0 3 1 1,692,940 90 55 54<br />

1890 6,922,351.40 11,632,804 56 168 05 2,455,425 1.234,261 47 50 27<br />

Total ( 134,047 ,684.7 5 22 7,282,73 148 169 55 1 08,737,324.237 53,607,345 8 7 49 30<br />

e. Verkauf von Sprit und Spiritus zum Trinkkonsum pro 1911.<br />

e. Yente d'alcool potable en 1911.<br />

Erlös<br />

Prix<br />

Quaniffl de vente<br />

Weinsprit — Trois-six extrafin .<br />

Kahlbaumsprit — Kahlbaum /lin ä Fr. 175. — u. Fr. 190. -- per q. . .<br />

Weinspiritus -- Alcool de vin<br />

Primasprit — Trois-six surfin ä Fr. 173. — per q.<br />

Feinsprit — Trois-six fin . ä Fr. 171. -- u. Fr. 180.<br />

Rohspiritus — Alcool brut ,, „ 171. — „ „ 180. —<br />

Ab : — illons:<br />

Abrundungen, Entschädigungen für Grad- oder Quitlitätsmängel — Ap-<br />

' points, indemnite's pour defaut de titre ou de qualite<br />

Total<br />

5,914.78<br />

1,619.62<br />

1,965.24<br />

34,457.83<br />

4,439.15<br />

48,396.62<br />

48,396.62<br />

Fr.<br />

11,681790.40<br />

5,947,410.06<br />

767,652.03<br />

8,398,852.49<br />

116.85<br />

8,398,735.64<br />

f. Verkauf von Sprit zu technischen und Haushaltungszwecken pro 1911.<br />

f. Yente d'alcool denature en 1911.<br />

Menge<br />

QuantiM<br />

Erlös — Prix de vente<br />

per q.<br />

Fr.<br />

Total<br />

Brennsprit — Alcool absolument dbiature 55,517.68 55 . 28 3,069,165.36<br />

Industriesprit — Alcool relativement dMatur 5,461.70 55 . 12 301,033.94<br />

Denaturierstoffe für Industriesprit —Matires dMaturantes pour<br />

l'alcool industriel 39.67 136.77 5,426.73<br />

Ab : — Moins: 61,019.05 3,375,626.03<br />

Sconti bei Grossbezügen etc. — Rabais sur achuts en gros, etc. . . . . 11,168.61<br />

Fr.<br />

61,019.05 3,364,457.42


«111n11IMIMMMO<br />

g. Effektivbezüge ausländischen Sprits pro 1911. — g. Livraisons d'alcoo/ etranger revues en 1911.<br />

Aus Deutschland<br />

Provenance allemande<br />

Aus Österreich-Ungarn<br />

Prov. austro-hongroise<br />

Aus Belgien<br />

Provenance beige<br />

Sorten — ("aMgories<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

2<br />

5<br />

7 8 9 10<br />

Weinsprit — Trois-six extrafin<br />

Kahlbaumsprit — Kahlbauln ffin<br />

7,770.14<br />

1,573.07<br />

418,927.65<br />

83,300.10 53 . 9 2<br />

5 2. 95 --<br />

Feinsprit — Trois-six fin 1)197d0 6,937.90 35.20 48,685.10 1,616,467.35 33.20 2,751.14 88,002.29 3 L99<br />

Sekundasprit - - Alcool secondaire 2) 6,661.40 17,173.80 543,463.51 31.64<br />

Rohspiritus — Alcool brut — 1)21,132.68 672,337.11 31.81<br />

Weinspiritus — .Alcool de vin<br />

Total franko Grenze, unverzollt — Franco franti&e, droit d'entrie non pay 9,540.31 515,827.05 54.07 86,991.58 2,832,261.97 32.56 2,751.34 88,002.29 31.99<br />

Aus den Niederlanden<br />

Provenance nierlandaise<br />

Aus Frankreich<br />

Provenance frangtise<br />

Total<br />

Sorten — CaMgories<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Metercentner<br />

netto<br />

q. poids<br />

net<br />

Kostenpreis<br />

Prix d'achat<br />

Total<br />

Fr.<br />

per q.<br />

par q.<br />

Fr.<br />

11 12 13 14 15 16 17 18 19<br />

Weinsprit — Trois-six extrafin 7,77 0.14 4 1 8,92 7.65 53.92<br />

Kahlbaumsprit — Kahlbaum, ffin 1,573.07 83,300.10 52.95<br />

Feinsprit — Trois-six fin 1)1,220.54 35,165.19 28. 81 52,854.08 1,746,566.73 33.05<br />

Sekundasprit — .Alcool secondaire 17,173.80 550,124.91 32.03<br />

Rohspiritus -- Alcool brut 21,132.68 672,337.11 3 1.81<br />

Weinspiritus — Alcool de vin<br />

Total franko Grenze, unverzollt — Franco fronliiye, droit d'entr& non pay 1,220.54 35,165.19 28.81 100,503.77 3,47 1,256.50 34.54<br />

Zoll — Droit d'entHe 1,247,016.11 12.61<br />

Frachten im Innern — Transport interne 64,771.79 0.64<br />

Loko Depot — Livri a l'entrepiit 100,503.77<br />

4,783,044.40 47.59<br />

1) Diese Mengen enthalten zum Teil auch russische Ware. — Ces posten comprennent 6galement de la marchandise d'origine russe.<br />

2) Storno-Entschädigung. — IndemnW pour extourne.


Diversa. Mistellandes. 331<br />

h. Verteilung des Ertrages des Monopols an die Kantone.<br />

h. Repartition aux cantons du produit du monopole.<br />

Kantone — Cantons<br />

Anteil<br />

am Reingewinn<br />

im Jahre 1911<br />

Part<br />

aux recettes nettes<br />

de l'anWe 1911<br />

Fr.<br />

Seit Einführung des<br />

Monopols bis Ende 1911<br />

haben Kantone und<br />

Octroigemeinden<br />

bezogen<br />

Sommes per9ues par les<br />

cantons et les communes a<br />

octroi depuis l'institution<br />

du monopole<br />

jusqu'd fin 1911<br />

Fr.<br />

3<br />

Zürich<br />

Bern<br />

851,766<br />

1,122,921<br />

16,186,010<br />

26,530,874<br />

Luzern 285,815 7,320,658<br />

Uri 37,995 1,043,255<br />

Schwyz 102,889 2,221,272<br />

Obwalden 29,466 664,011<br />

Nidwalden 24,138 561,336<br />

Glarus 59,247 1,469,742<br />

Zug 48,450 1,040,452<br />

Fribourg 242,742 6,519,581<br />

Solothurn 198,039 4,816,166<br />

Basel-Stadt 227,190<br />

3,984,867<br />

Basel-Land 131,869 2,834,492<br />

Schaffhausen 79,575 1,670,758<br />

Appenzell Ausser-Rhoden 102,575 2,302,656<br />

Appenzell Inner-Rhoden 25,428 554,503<br />

St. Gallen 505,251 10,122,949<br />

Graubünden 204,275 4,494,588<br />

Aargau 396,990 8,753,222<br />

Thurgau 226,513 4,605,790<br />

Tessin. 267,590 5,918,028<br />

Vaud 552,709 11,902,167<br />

Valais 220,139 4,596,346<br />

Neuch'ätel 235,379 4,941,685<br />

Genlive 262,816 "'" 7,095,972<br />

Total 6,441,767 142,151,380<br />

* Inklusive die Gemeinden Genf und Carouge, 1887-1900. — compris les cmmulms de Genlive et de Carouge,<br />

1887-1900.


4. Die Automobile in der Schweiz auf Ende April 1913. -- 4. Statistique des automobiles en Suisse, fin avril 1913. h<br />

L.D<br />

Vorn eidg. statistischen Bureau. — Par le Bureau f&Mral de statistique.<br />

1. Die Automobilbesitzer nach ihrem Berufe,<br />

die Personenwagen nach der Zahl der Sitzplätze und die Lastwagen nach ihrer Tragfähigkeit.<br />

1. Les proprietaires d'automobiles d'apres leur profession,<br />

les automobiles d'apres le nombre des places et les camions-automobiles d'apres leur force portative.<br />

Berufsgruppen<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

perso _<br />

nen-<br />

Personenwagen -- Automobiles<br />

Anzahl der Wagen mit Sitzplätzen,<br />

inkl. Führer<br />

Nombre des automobiles avec<br />

places y compris le conducteur<br />

Gesamt -<br />

zahl<br />

der<br />

Lastwagen<br />

Lastwagen — Camions-automobiles<br />

Anzahl der Wagen mit einer Tragkraft in kg.<br />

Camions•automobiles avec une force<br />

portative de<br />

Groupes professionnels<br />

8 Plätze Zahl der über Tragwagen<br />

1-2 3-4 5-7 und Sitzkraft<br />

500 501 1001 2001 — au-<br />

Nombre Plätze Plätze Plätze mehr plätzeun• Nombre — — —<br />

anbetotal<br />

s ptac,, bekannt total<br />

de kannt<br />

kg 1000 kg 2000 kg 5000 kg ( 1'" e"'.<br />

places places places<br />

et ple.. Inconnu<br />

5000 kg Inconnu<br />

1 2 3 4 5 6 7 5 1 10 11 12 13 14<br />

1. Bergbau (Gewinnung von Erzen, Gesteinsarten, Salz etc.) — Mines<br />

(exploitation de minerais, de roches dures ou tendres, de sel etc.) . . 2 — i I — -- 2 1 — — I —<br />

2. Landwirtschaft (einschl. Gartenbau) — Agriculture (y comprislejardinage) 42 9 24 8 — I 1 2 3 2 2 2 — 3<br />

3. Hoch- und Tiefbau (Ingenieure, Architekten, Bauunternehmer etc.) —<br />

Construction et creusage (inOnieurs, architectes, entrepreneurs, etc.) . 325 48 192 8i 3 1 42 4 5 3 25 1 4<br />

4. Industrie und Gewerbe aller Art (einschliesslich Gasthöfe, Pensionen etc.)<br />

-- Industrie, arts et me'tiers de tour genres (y compris hötel s, pensions, etc.) 1280 179 567 406 47 81 405' 5 1 43 79 1 5 8 4 70<br />

5. Handel (einschliesslich Banken) — Commerce (y compris les . banques) 964 122 483 276 3 8o 224 28 34 61 72 3 26<br />

6. Verkehr (Automobilverkehr, Auto-Garage, Motordroschken, Spedition,<br />

Camionnage etc.) -- Trafic (circulation d'automobiles, auto-garages,<br />

autos-taxis, expedition, camionnage, etc) 563 20 165 292 33 53 28 1 1 8 15 — 3<br />

7. Öffentliche Verwaltungen — Administration publique 83 9 35 33 3 3 27 — 4 7 10 -- 6<br />

8. Gesundheits- und Krankenpflege (Ärzte, Zahnärzte, Tierärzte etc.) — Hygiene et<br />

medecine, traitement des malades (Wdecins, dentistes, va&inaires, etc.) 566 200 300 64 1 I 1 1 — — -- —<br />

9. übrige liberale Berufe (Geistliche, Lehrer, Studierende etc.) — Professions<br />

liberales(eacKsiastiques, corps enseignant, gtudiants, etc.) . . 135 32 62 41 — — 2 1 — — - 1 —<br />

10. Rentiers, Privatiers, Gutsbesitzer. — Rentiers, propriitaires de biensfonds<br />

402 31 209 156 3 3 3 1 1 — — I<br />

11. Besitzer ohne Angabe des Berufes. — Proprülaires sans indication de<br />

in profession 303 46 170 7 9 2 6 5 -- — — • — -- 5<br />

Total 4665 696 2208 1 437 95 229 751 91 90 i6o 283 9 118<br />

0/0 100 14.9 47.4 30.8 2.0 4.9 100 12.1 12.0 21.3 37.7 1.2 15.7


2. Die Verteilung der Automobilwagen auf die Kantone und ihre Motorstärke.<br />

2. Repartition des voitures-automobiles par cantons et d'aprAs leur capacite en chevaux-vapeur.<br />

Personenwagen — Automobiles<br />

Lastwagen — Camions-automobiles<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Gesamt'<br />

Zahl<br />

der<br />

Wagen<br />

Nombre<br />

total<br />

Zahl der Wagen mit einer Motorstärke von<br />

Nombre des automobiles avec une forte motrice de<br />

über<br />

5 HP 6-10 HP 11-20 HP 21-3011P 31-40HP — plus de<br />

40 HP<br />

I<br />

Force<br />

inconnue<br />

Gesamt"<br />

Zahl.<br />

der<br />

Wagen<br />

Nombre<br />

total<br />

Zahl der Wagen mit einer Motorstärke von<br />

Nombre des camions-automobiles avec uneforce motrice de<br />

über<br />

— 5 HP 6-10 HP 11.20 HP 21-3011P 31-40 HP plus de<br />

40 HP<br />

.<br />

I<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 18 17<br />

Zürich 816 31 119 362 106 44 19 135 212 2 22 92 73 19 3 1<br />

Bern 451 26 III 226 69 12 3 4 70 3 7 22 21 13 3 1<br />

Luzern 148 31 40 61 13 -- 2 I 31 4 5 13 1<br />

4 4 --<br />

Uri— — — — — --- — — — — — -- — — —<br />

Schwyz 29 1 6 16 6 — — 8 — 3 3 2 — —<br />

Obwalden 9 2 3 2 2 -- — — — — — — — —<br />

Nidwalden 2 — — I I — — I 1 — — --- — — --<br />

Glarus 15 2 4 6 3 -- — 1 1<br />

Zug 26 — 5 6 13 — 2 — 6 — 2 3 3 -- -- —<br />

Fribourg 83 9 31 35 3 — — 5 23 3 7 8<br />

____<br />

5 — —<br />

Solothurn<br />

, 115 II 29 61 7 -- -- 7 29 2 6 7 2 9 — 3<br />

Basel-Stadt<br />

211, 12 20 109 35 9 2 24 79 — 8 36 25 8 -- 2<br />

Basel-Land<br />

50 7 20 9 14 — — — 18 — 2 5 3 6 2<br />

Schaffhausen 44 3 9 20 6 4 2 — 14 — 2 11 3 — --<br />

Appenzell A.-Rh 45 2 10 23 9 I -- — 12 -- I 2 8 —<br />

Appenzell I.-Rh 1 1 — — — — — — — — — —<br />

St. Gallen 231 12 6o 302 33 13 7 4 7o 2<br />

4 35 27 3 1 —<br />

Graubünden — — -- — --<br />

Aargau 183 14 59 71 3o 2 1 6 39 7 5 16 9 1 -- 1<br />

Thurgau 171 8 53 72 20 1 7 io 34 1 2 3 14 3 -- II<br />

Tessin 153 8 19 72 43 7 3 3 3 — 1 2 — —• — —<br />

Vaud 532 9 88 374 48 9 4 — 46 1 9 25 9 2 — --<br />

Valais 18 — 5 30 3 — — -- 3 2 — 1 — — --<br />

Neuchätel 200 2 31 131 17 7 -- 12 16 — 7 3 5 I — —<br />

Genve 3132 35 263 7d0 304 39 5 6 36 3 10 18 5 — —<br />

Total 4665 226 985 2469 583 128 57 217 751 31 101 296 225 68 II 19<br />

0/o 100 4.8 21.1 52.9 12.5 2.8 1.2 4.7 100 4.1 13.4 3.9.4 30.0 9.1 1.5 2.5<br />

Motorstärke<br />

;canni<br />

Motorstärke<br />

kauet<br />

Force<br />

inconnue


3. Die Verteilung der Automobilwagen auf die Kantone und ihr Gewicht<br />

3. Repartition des voitures-automobiles par cantons et d'apAs leur poids.<br />

Personenwagen — _Automobiles<br />

Lastwagen — Camions-automobiles<br />

Kantone<br />

Cantons<br />

Nombre<br />

total<br />

Zahl der Wagen mit einem Gewicht von<br />

Nombre des automobiles d'un poids de<br />

— 500 kg 501-800<br />

kg<br />

801-1000<br />

kg<br />

1001-2000<br />

kg<br />

2001 kg<br />

und mehr<br />

et plus<br />

Gewicht<br />

unbekannt<br />

Poids<br />

inconnu<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Wagen<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Wagen<br />

Nombre<br />

total<br />

-- 500 kg 501-800<br />

kg<br />

Zahl der Wagen mit einem Gewicht von<br />

Nombre des automobiles d'un poids de<br />

801-1000<br />

kg<br />

1001-2000<br />

kg<br />

2001-5000<br />

kg<br />

Tiber<br />

plus de<br />

5000 kg<br />

Gewicht<br />

unbekannt<br />

Poids<br />

inconnu<br />

2 4 5 8 9 10 11 12 11 14 15 16<br />

Zürich 816 42 92 138 385 28 131 212 2 4 II 68 124 2<br />

Bern 451 49 101 87 198 II 5 5 16 45 3<br />

Luzern 148 12 37 21 62 16 31 5 14 12 tzi<br />

Uri<br />

et><br />

Schwyz<br />

29<br />

8 4 15<br />

8 2 2 2 1 cr,<br />

Obwalden<br />

9<br />

3<br />

4<br />

Nidwalden 2<br />

Glarus 15 2 2 3 8<br />

Zug 26 2 4 3 9 8 6 3 2<br />

Fribourg 83 9 25 16 27 6 23 6 4 3 6 3<br />

Solothurn 115 16 36 25 30 8 29 2 9 3<br />

Basel-Stadt 211 6 22 22 129 7 25 79 4 5 25 36 3 6<br />

Basel-Land 50 9 14 II 9 6 18 3 13<br />

Schaffhausen 44 2 4 7 27 2 2 14 2 II<br />

Appenzell A./Rh.<br />

45 2 10 13 17 3<br />

12<br />

8 4<br />

Appenzell I./Rh.<br />

St. Gallen<br />

231 16 49 31 123 8 4 70 6 7 24 32<br />

Graubünden<br />

Aargau 183 25 40 48 62 2 6 39 6 2 5 7 18<br />

Thurgau 171 29 38 37 52 6 9 34 4 17 II<br />

Tessin 153 14 1 7 17 85 8 12 3<br />

Vaud 532 7 71 120 324 6 4 46 7 7 7 14<br />

Valais 18 4 7 6 3 2<br />

Neuchdtel 200 6 29 32 118 14 16 3 9 2<br />

Geneve 1132 42 191 239 641 8 II 36 7 II 5<br />

Total 4665 293 798 882 2332 122 238 751 21 49 63 230 354 10 24<br />

0/0<br />

100 6.3 17.1 18.9 50.0 2.6 5. 1 100 2.8 6.5 8.4 30.6 47.2 1.3 3.2<br />

ti<br />

et.


4. Die Automobile nach ihrer Herkunft und nach ihrem Alter.<br />

4. Repartition des voitures-automobiles d'apres leur origine et leur dge.<br />

Personenwagen — Automobiles<br />

Lastwagen — Camions-automobiles<br />

Fabriken und Fabrikmarken<br />

Fabriques et marques de fabrique<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Personen.<br />

wagen<br />

Nombre<br />

total<br />

Erstellungsjahr der Wagen<br />

Gesamt-<br />

Erstellungsjahr der Wagen<br />

Annge de la construction<br />

zahl Anne de la construction<br />

1911<br />

der<br />

1899<br />

bis Ende Alter nn• Last- 1899 1911<br />

und früher<br />

bis Ende Alter an<br />

et ante- 1900-1905 1906-1910 ,<br />

April ppr<br />

bekannt wagen und früher<br />

,<br />

et<br />

'Ausqu'" Age Nombre . ante- 1900-1905 1906-1910 ,<br />

April bekannt<br />

.,<br />

„<br />

usqu zz Ane<br />

rieurement<br />

avril inconnu total rzeure-<br />

fin avril<br />

fin<br />

1913<br />

ment<br />

inconnu<br />

1913<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

A. Schweizerische Fabriken. — Fabriques suisses.<br />

Arbenz, E., Zürich V 34 . 3 4 — 9 85 — 1 39 35 1 0<br />

Ajax, Zürich 57 — 5o 2 5 3 — — 2 — I<br />

Aster-Luzerna 30 — 5 3 — 2 — — — __<br />

Berna Motorwagen-Fabrik A.-G., Olten 21 12 3 — 6 79 — 8 22 33 16<br />

Compagnie de l'industrie 6lectrique et meanique „Ciem, Stella"<br />

ä Genve . 1 o 1 — 4 74 13 10 4 — 4 — —<br />

Fischer & Cie., Enge (Zürich) 105 -- — 48 32 25 14 — -- 10 4 —<br />

Martini, Soci6t6 nouvelle des automobiles ä St-Blaise et Frauenfeld 530 — 28 273 132 97 28 30 9 4 5<br />

Orion, Automobilfabrik A.-G., Zürich III 19 — 7 4 — 8 114 40 48 2 24<br />

Piccard-Pictet & Cie., S. A. G., Gerive (Pic-Pic) 332 — 3 139 352 40 4 — — 2 2<br />

Saurer, A., Arbon 56 — ,1 15 20 go 130 2 43 54 31<br />

Sigma, Fabrique d'autos „Socia6 Sigma Ch'ene-Bougeries" (GelAve) 84 — — 27 46 ii 2 — I 1 —<br />

Soller, E., Aktiengesellschaft für Motor-Lastwagen, Basel . . . — — -- — — 36 2 9 5 —<br />

Tribelhorn, A., & Cie., Fabrik elektrischer Fahrzeuge, Feldbach<br />

b. Zürich 121 — 2 65 29 . 25 12 — 5 5 2<br />

Turicum, Automobilfabrik Turicum, A.-G., Uster (Zürich) . . . 340 1 1 6i 31 46 12 — 7 3 2<br />

Übrige Firmen mit weniger als 10 zirkulierenden Wagen -- Autres<br />

Inaisons avec moins de 10 automobiles en circulation . . . 39 — 6 io 6 17 28 2 15 6 5<br />

Schweiz -- Suisse 1,629 1 68 776 463 321 531 — 65 216 154 96<br />

cu


Personenwagen — Automobiles<br />

Lastwagen — Camions automobiles<br />

cu<br />

cv<br />

Fabriken und Fabrikmarken<br />

Fabriques et marques de fabrique<br />

Gesam t-<br />

zahl<br />

der<br />

Personenwagen<br />

Nombre<br />

total<br />

Erstellungsjahr der Wagen<br />

Annge de la eonstructiou<br />

1911<br />

1899<br />

bis<br />

Ende<br />

und früher<br />

April<br />

et ante-<br />

1900-1905 1906-1910<br />

r- ieure-<br />

ment<br />

jusg,"<br />

fin «i'll<br />

1913<br />

Alter "-<br />

bekannt<br />

Age .<br />

ineonnu<br />

Gesamtzahl<br />

der<br />

Lastwagen<br />

Nombre total<br />

Erstellungsjahr der Wagen<br />

Anne de la eonstruet Ion<br />

1899<br />

und früher<br />

et . antg. 19001905 1906-1910 Jus qn'ä<br />

rzeure<br />

ment<br />

fin"?'"<br />

1918<br />

1911<br />

bis Ende Alter imnbekannt<br />

April<br />

A g e<br />

inconnu<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

B. Ausländische Fabriken. --- Fabriques trangbres.<br />

Deutschland. — Allemagne.<br />

Adlerwerke A.-G., Frankfurt a/M 69 — 6 28 i8 17 8 — — 3 4 1<br />

Apollo 23 — -- 9 4 -- .-- — — —<br />

Benz & Cie., Mannheim 59 2 2 22 40 4 24 — — 3 19 2<br />

Bergmann, Hagenau 12 — 2 1 8 1 — — — — —<br />

Fafnir, Aachen 1 7 — 1 5 11 1 — — 2 — --<br />

Mathis E. E. C., Strassburg-Neudorf 26 — --- 4 8 24 — — —<br />

_<br />

Mercedes Daimler, Stuttgart-Untertürkheim . .. .. . 69 -- 7 29 25 8 6 — 3 -- 2 1<br />

N.-A.-G., Berlin 22 2 12 5 3 1 — 1 —<br />

Opel, Rüsselsheim 83 — 34 35 24 20 — 1 2 5 2<br />

Piccolo, A. Ruppe & Sohn, Apolda (Thüringen) 54 2 1 24 4 24 4 — — 2 1 2<br />

Stoewer, Gebr., Stettin 52 2 7 32 12<br />

k<br />

k<br />

ti<br />

7<br />

Frankreich. — France.<br />

Berliet, Lyon 62 — 9 28 17 8 4 — 2 1 2<br />

Brasier, Paris 104 1 22 40 23 28 5 2 3 — 1<br />

Charron, Puteaux 27 — — 6 19 2 — — — -- — —<br />

Chenard & Walker, Gennevilliers (Seine) 26 — ---- 5 27 4 3 — — --<br />

C16ment-Bayard A., Levallois-Paris 230 2 16 47 36 29 15 — 2 9 2 2<br />

Cottereau & Cie., Dijon . 26 — 3 6 9 8 — — — — —<br />

Cottin-Degouttes, Paris . 33 — 14 25 4 — — — —<br />

Därracq & Cie., Ltd., Paris 79 2 10 48 22 9 4 3 2 --<br />

De Dion-Bouton, Puteaux 117 I 24 46 20 26 6 -- — 4 2 1<br />

Delahaye, Paris 23 — 8 9 6 — _<br />

Delaunay, Belleville 24' 2 8 3 2 — — — — —<br />

co,


Gladiator, Puteaux<br />

Gobion & Brille, Boulogne .<br />

Gregoire, Neuilly s/Seine<br />

Ilotschkiss & Cie., Paris<br />

Humbert<br />

La Buire, Lyon<br />

Panhard & Levassor, Paris<br />

Peugeot, Leon, Paris<br />

Pilain, Societe des automobiles, Lyon<br />

Primel fAres, Puteaux<br />

Renault frk.es, Paris<br />

Rochet-Schneider, Paris<br />

Sizaire Naudin, Paris<br />

Societe Lorraine des anciens etablissements de Dietrich & Cie ,<br />

Luneville<br />

„Unic" G. Richard, Puteaux<br />

Zedel, Pontarlier<br />

Belgien. — Beigigue.<br />

F. N. Werke, Fabrique Nationale d'Armes de Guerre, Herstal-Les-<br />

Li4es<br />

Minerva, Antwerpen<br />

Bianchi, Mailand<br />

Diatto, A. Clement, Turin<br />

Fiat, Turin<br />

Itala, Turin<br />

Scat, Turin<br />

Ford, Amerika<br />

Italien. .—<br />

Amerika. — AWrique.<br />

Oldsmobil, IT. S. A.<br />

Übrige Firmen mit weniger als 10 zirkulierenden Wagen. — Aufl.es<br />

maisons avec moins de 10 automobiles en circulation . . .<br />

Ohne Angabe der Fabrikmarke — San3 indications des marques<br />

de fabrique<br />

Ausland -- Etranger<br />

Total Schweiz und Ausland zusammen — Suisse et Etrangerensemble<br />

8 — I 7<br />

__<br />

- 2 -- - I<br />

I2 -<br />

I 6 4<br />

1 — — _<br />

21 — 1 9 8 3 1 — — 1<br />

-- 1<br />

I I - - 7 4 -- 1 — 1 —<br />

II— — 4 5 2 - - - - - —<br />

75 — 2 55 13 5 3 — — 1 1 1<br />

38 — 6 18 6 8 3 — 2 - I<br />

148 I<br />

9 72 38 28 ii 1 — 5 5<br />

23 — 1 1[0 8 4 — ___<br />

13 --<br />

5 6 — 2 1 — -- — 1 —<br />

217 19 1o5 70 23 20 - 2 9 7 2<br />

126 — 8 45 52 21 5 — 3 — 2<br />

II — — 6 1 4 — — — ._ — -<br />

42 - 2 23 14 3 4 — 2 I 1 --<br />

55<br />

__<br />

7 3o I2 1 __ — 1 -- —<br />

109 — — 29 70 10 1 1 — —<br />

64 — 41 16 7 3 — 1 — 2<br />

36 - - 8 24 4 — — —<br />

76 1 32<br />

18 • 25 2 - 2 -<br />

3 6<br />

1 24 3 8 —<br />

____<br />

139 — — 49 69 21 I - I - -<br />

20 -- - 7 9 4 1 — — — — 1<br />

it — 1 3 4 3 1 — 1<br />

_<br />

43<br />

1 8 21 13 1 — — 1 —<br />

19 _ 12 3 — 4 2 - 1 — 1<br />

390 1 50 133 99 107 48 2 5 29 6 6<br />

165 1 1 9 4 15o i7 1 4 3 9<br />

3,036 II 235 1,156 940 694 220 3 22 93 58 44<br />

4,665 12 303 1,932 1,403 1,o15 751 3 87 309 212 140<br />

...n<br />

-


338 XVIII. Diversa. — X17/.//. Miscellanees.<br />

5. Zusammenstellung der auf Ende April 1913 in den einzelnen Kantonen<br />

eingeschriebenen iIotorvelos.<br />

5. Tableau des motocycles et des motocyclettes irnmatricules dans les cantons, fin avril 1913.<br />

Kantone — Cantons<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Kantone — Cantons<br />

Anzahl<br />

Nombre<br />

Zürich<br />

Bern<br />

Luzern<br />

Uri<br />

Schwyz<br />

Obwalden<br />

Nidwalden<br />

Glarus<br />

Zu°.<br />

Fribourg<br />

Solothurn<br />

Basel-Stadt<br />

Basel-Land<br />

444<br />

654<br />

84<br />

41<br />

5<br />

14<br />

4<br />

27<br />

306<br />

190<br />

137<br />

71<br />

Übertrag — A reporttr 1977<br />

Schaff hausen<br />

Appenzell A.-Rh<br />

Appenzell I.-Rh<br />

St. Gallen .<br />

Graubünden<br />

Aargau<br />

Thurgau<br />

Tessin<br />

Vaud<br />

Valais<br />

Neuchdtel<br />

Gene ve<br />

Übertrag Report<br />

Schweiz — Suisse<br />

1977<br />

40<br />

44<br />

3<br />

127<br />

237<br />

153<br />

16o<br />

37<br />

211<br />

1554<br />

4954<br />

6. Zahl der Todesfälle infolge Unglücksfall durch Automobile.<br />

6. Nombre de morts violentes en Suisse, par automobile.<br />

1901-191O.<br />

Slerbeldlle<br />

25<br />

22<br />

25<br />

Inch<br />

20 20<br />

15 15<br />

10 10<br />

II<br />

5 5<br />

Eil li<br />

I<br />

I<br />

0 0<br />

Jahr 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 Arne<br />

6<br />

II I I<br />

1901-1905 1906-1910<br />

Zahl der tödlichen Unglücksfälle<br />

_Nombre d'accidents mortels<br />

durch — par<br />

Jährliche Mittelzahl<br />

der Verunglückten<br />

Nombre moyen annuel<br />

des victimes<br />

Automobile — Autoinobiles 10 51 . 6.1<br />

Velos 2S 41 6.9<br />

Tramway s 65 78 14.3<br />

Eisenbahn — Chemin de fer 345 426 77.1<br />

Fuhrwerke — Voitures . . 470 382 85.2


339<br />

Alphabetisches Inhaltsverzeichnis.<br />

Ärztliche Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder 1902 —1911, 207.<br />

A.<br />

Aktiengesellschaften. Die — während des Jahres 1911, 276. — Die im Jahre 1911 gegründeten Aktiengesellschaften,<br />

welche aus Privatgeschäften hervorgegangen sind, 278. -- Die während der Jahre 1902<br />

bis 1911 aufgelösten Aktiengesellschaften nach ihrer Dauer, 279.<br />

Alkoholverwaltung, eidgenössische — in den Jahren 1887-1911, 326.<br />

Alkoholzehntel. Verteilung des Ertrages des Monopols an die Kantone, 331.<br />

Altersschwäche (siehe Sterbefälle).<br />

Ansiedelung der Wohnbevölkerung nach der Höhenlage der Gemeinden, 14.<br />

Anstalten. Blindenanstalten, 256. — Besserungs-, Rettungsanstalten, 254. — Anstalten für schwachsinnige<br />

Kinder, 256. — Taubstummenanstalten, 259. — Anstalten für Epileptische, 210. — Irrenanstalten,<br />

211. — Asyle im Auslande, 220.<br />

Ansteckende Krankheiten der Haustiere 1911, 76.<br />

Arbeiterzahl der in den dem eidgenössischen Fabrikgesetze unterstellten Fabriken 1911, 93.<br />

Areal. Die Bodenfläche der Schweiz und der Kantone nach ihrem Benützungsverhältnis. 5.<br />

Asyle im Auslande (siehe Hülfsgesellschaften).<br />

Aufforstungen (siehe Forstwirtschaft).<br />

Aufnahmen in das schweizerische Bürgerrecht 1888-1911, 308.<br />

Ausfuhr an Waren (siehe Handel).<br />

Ausgaben und Einnahmen der Eidgenossenschaft während der Jahre 1903-1911, 268. — Der Kantone 1906 bis<br />

1910, 271.<br />

Ausgaben für das Unterrichtswesen (siehe Unterricht).<br />

Auswanderung, überseeische 1903--<strong>1912</strong>, 54.<br />

Automobilunfälle, 38 und 338.<br />

Automobilwagen. Die Automobile in der Schweiz auf Ende April 1913, 332. — Die Automobilbesitzer nach<br />

ihrem Berufe, die Personenwagen nach der Zahl der Sitzplätze und die Lastwagen nach ihrer Tragfähigkeit,<br />

332. — Die Verteilung der Automobilwagen auf die Kantone und ihre Motorstärke, 333.<br />

— Die Verteilung der Automobilwagen auf die Kantone und ihr Gewicht, 334. — Die Automobile<br />

nach ihrer Herkunft und nach ihrem Alter, 335. — Zusammenstellung der auf Ende April 1913<br />

in den Kantonen eingeschriebenen Motorvelos, 338. — Die Unglücksfälle durch Automobilwagen,<br />

38 und 338.<br />

B.<br />

Banken. Schweizerische Nationalbank. Monatsdurchschnitte einiger Bilanzpositionen 1911 und <strong>1912</strong>, 170.<br />

— Geschäftsverkehr der einzelnen Bankstellen 1909--<strong>1912</strong>, 172.<br />

Bannbezirke (siehe Jagd).<br />

Beiträge der Eidgenossenschaft an die Kantone für Strassen- und Brückenbauten, Flusskorrektionen, Wildbachverbauungen,<br />

Entsumpfungen und Flussschiffahrts-Einrichtungen, bis 1. Januar <strong>1912</strong>, 272. —<br />

Ausgaben des Bundes für das Unterrichtswesen 1908-1910, 246. — Unterstützungen des Bundes<br />

an schweizerische Hülfsgesellschaften, Asyle und Spitäler im Auslande, 212. — Beiträge des Bundes<br />

an die Schiessvereine und deren Mitglieder 1911, 295. — Militärpensionen 1911, 296. — Bundesbeiträge<br />

an Kadettenkorps 1907-1911, 304. — Verteilung des Ertrages des Alkoholmonopols an<br />

die Kantone 1911 und früher, 331.<br />

Berechnete Bevölkerung, kantonsweise, auf Mitte der Jahre 1870-1911, 8.<br />

Berufsbildung (siehe Unterricht).<br />

Besserungsanstalten (siehe Unterricht).<br />

Bevölkerung. Berechnete Bevölkerung, kantonsweise, auf Mitte der Jahre 1870 —1911, 8. — Die Ansiedelung<br />

der Wohnbevölkerung nach der Höhenlage der Gemeinden, 14. — Die mittlere Lebenserwartung<br />

der Bevölkerung, 16.<br />

Bevölkerungsbewegung. Eheschliessungen, Geburten und Sterbefälle 1877-1911, 17. — Eheschliessungen<br />

nach Kantonen 1901-1911, 18. — Ehescheidungen nach Kantonen 1887-1911, 19. — Die Scheidungen<br />

1911 nach Scheidungsgründen, 20. — Geburten (inklusive Totgeburten) nach Kantonen<br />

1901-1911, 21. -- Uneheliche Geburten nach Kantonen 1899-1911, 22. — Totgeburten nach<br />

Kantonen 1899-1911, 23. — Geburtenüberschuss nach Kantonen 1900--1911, 24. — Sterbefälle<br />

nach Kantonen 1901-1911, 25. — Todesfälle in der Schweiz nach Todesursachen, Geschlecht


340 Alphabetisches Inhaltsverzeichnis.<br />

und Alter der Verstorbenen 1911, 26. — Die Sterbefälle unterschieden nach den wichtigsten Todesursachen<br />

1883-1911, 28. — Unglücksfälle mit tödlichem Ausgange 1911, 30. — 1902-1911, 32.<br />

Sterbefälle infolge von Selbstmord 1901-1911, 36. — Die Selbstmordfälle 1911 nach ihrer Art,<br />

37. — Sterblichkeit in der Schweiz nach den Ursachen 1901-1910, 38. — Überseeische Auswanderung<br />

1903-<strong>1912</strong>, 54. — Todesursachen in den Städten 1907-1911, 200. — .Die Sterbefälle<br />

an Diabetes 1901-1910, 202. Sterbefälle an Krebs 1901-1910, 204. — Sterbefälle an Syphilis<br />

1881-1910, 206. — Todesfälle infolge Unglücksfall durch Automobile, 338.<br />

Bewegung der Bevölkerung (siehe Bevölkerungsbewegung).<br />

Bewölkung und Sonnenscheindauer 1911, 310.<br />

Bibliotheken. Die öffentlichen schweizerischen Bibliotheken 1911, 318.<br />

Bildungsanstalten (siehe Unterricht).<br />

Bierproduktion in der Schweiz <strong>1912</strong>, verglichen mit früheren Jahren, 95.<br />

Blindenanstalten 1911, 258.<br />

Bodenfläche. Die Bodenfläche der Schweiz und der Kantone nach ihrem Benützungsverhältnis, 5.<br />

Brandversicherung (siehe Versicherung).<br />

Brauereien. Die Bierproduktion in der Schweiz, <strong>1912</strong>, verglichen mit früheren Jahren, 95.<br />

Braunvieh (siehe Viehzählung).<br />

Brennereien (siehe Alkoholverwaltung).<br />

Briefmarken. Bezüge der Postverwaltung 1906-<strong>1912</strong>, 264.<br />

Briefpost (siehe Postwesen).<br />

Bronzemünzen (siehe Münzwesen).<br />

Brücken- und Strassenbauten. Beiträge des Bundes an die Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

Brutanstalten (siehe Fischzucht und Jagd).<br />

Bürgerrecht. Erwerbungen des schweizerischen Bürgerrechts 1888-1911, 308.<br />

Bundesbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Butterproduktion (siehe Milchwirtschaft).<br />

Cementfabrikation in der Schweiz <strong>1912</strong>, 02.<br />

C.<br />

D.<br />

Dampfkesselbesitzer. Schweizerischer Verein von Dampfkesselbesitzern 1907-1911, 99. — Zahl der Dampfkessel<br />

1907-1911, 99. — Die Dampfkessel nach ihrer Grösse 1906-1911, 100.<br />

Dampfschiffahrt. Die Dampfschiffahrt auf den Schweizerseen 1911, 110.<br />

Diabetes. Die Sterbefälle an — 1901-1910, 44 und 202.<br />

Diebstahl- und Kautionsversicherung (siehe Versicherung).<br />

Diensttauglichkeit (siehe Turnprüfungen).<br />

Drahtseilbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Drucksachen und Warenmuster, Postverkehr (siehe Postwesen).<br />

Edle Metalle. Ein- und Ausfuhr 1900-1911, 264.<br />

E.<br />

Ehescheidungen nach Kantonen 1887-1911, 19. — Die Scheidungen 1911 nach den Scheidungsgründen, 20.<br />

Eheschliessungen, Geburten und Sterbefälle 1877-1911, 17. — Eheschliessungen nach Kantonen 1901--1911, 18.<br />

Einfuhr (siehe Handel).<br />

Einnahmen und Ausgaben der Eidgenossenschaft während der Jahre 1903-1911, 268. — der Kantone 1906 bis<br />

1910, 271.<br />

Eisenbahnen. Einordnung der Bahnunternehmungen, 112. -- Betriebseröffnungen und Änderungen an den Bahnlängen<br />

1911, 112. — Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen, Tramways, Drahtseilbahnen. Bau- und Betriebsverhältnisse<br />

Ende 1911, 113. — Zugsleistungen 1896-1911, 115. — Verkehr 1896-1911.<br />

115. — Betriebsrechnung 1895-1911, 116. — Baukosten, Zinse und Dividenden 1895-1911, 117.<br />

-- Schweizerische Bundesbahnen und ehemalige Gotthardbahn. Bahnlängen, Verkehr und Betriebseinnahmen<br />

1900-1911, 118. — Betriebsausgaben, Einnahmenüberschuss, Baukosten, Zinse und Dividenden<br />

1900-1911, 119. — Strassenbahnen. Technische Verhältnisse und Verkehr für das Jahr 1911, 120.<br />

— Finanzielle Verhältnisse 1911, 122. -- Drahtseilbahnen. Finanzielle Verhältnisse 1911, 123.<br />

Technische Verhältnisse und Verkehr 1911, 124.<br />

Entsumpfungen. Beiträge des Bundes an die Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

Epileptische. Bestand und Bewegung in den Anstalten für — 1911, 210.<br />

Erwerbungen des schweizerischen Bürgerrechts 1888-1911, 308.<br />

Erziehung (siehe Unterricht).<br />

Export (siehe Handel).


Fabrikate. Gesamtsummen des Spezialhandels 1907-1911, 1A7.<br />

Alphabetisches Inhaltsverzeichnis. 341<br />

Fabriken. Die dem eidgenössischen Fabrikgesetze unterstellten — 1911, 93.<br />

Fabrikmarken der Automobilwagen (siehe Automobilwagen).<br />

Fahrpost (siehe Postwesen).<br />

Feuerversicherung (siehe Versicherung).<br />

F.<br />

Finanzwesen. Das schweizerische Münzsystem, 262. — Auf Ende des Jahres <strong>1912</strong> in Umlauf befindliche<br />

Münzen, 262. — Die Prägung von Münzen 1891-<strong>1912</strong>, 263. -- Ein- und Ausfuhr edler Metalle 1900<br />

bis 1911, 264. — Bezüge der Postverwaltung an Frankomarken 1906-<strong>1912</strong>, 264. -- Gold- und<br />

Silberwaren. Ubersicht der im Jahre <strong>1912</strong> vorgenommenen Stempelungen, verglichen mit früheren<br />

Jahren, 265. -- Einnahmen und Ausgaben der Eidgenossenschaft während der Jahre 1903-1911,<br />

266. — Einnahmen und Ausgaben der Kantone während der Jahre 1906-1910, 270. — übersieht<br />

über die den Kantonen verabfolgten Beiträge für Strassen- und Brückenbauten, Flusskorrektionen,<br />

Wildbachverbauungen, Entsumpfungen und Flussschiffahrts-Einrichtungen, 272. — Die Aktiengesellschaften<br />

während des Jahres 1911, 276. — Die im Jahre 1911 gegründeten Aktiengesellschaften,<br />

welche aus Privatgeschäften hervorgegangen sind, 278. — Die während der Jahre 1902<br />

bis 1911 aufgelösten Aktiengesellschaften nach ihrer Dauer, 279. — Sparkassen-Statistik 1908, 280.<br />

Fischzucht. Leistungen der schweizerischen Fischbrutanstalten 1910 / 1911, 84.<br />

Flächeninhalt der Schweiz und der Kantone, 5. — der Seen, 6.<br />

Fleckvieh (siehe Viehzählung).<br />

Flusskorrektionen. Beiträge des Bundes an die Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

Flussschiffahrts-Einrichtungen.' Beiträge des Bundes an die Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

Forstbeamte. Anzahl der — 83.<br />

Forstwirtschaft. Mit Unterstützung des Bundes 1872-1911 ausgeführte Aufforstungen, 80. — Zu Aufforstungen<br />

verwendetes Kulturmaterial 1911, 81. — Gesamte Waldfläche und die Zahl der Forstbeamten<br />

nach Kantonen 1911, 82.<br />

Fortbildungsschulwesen, kaufmännisches --, 237.<br />

Frankomarken (siehe Wertzeichen).<br />

Futterkräuter, Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Gebäudeversicherung (siehe Versicherung).<br />

Gebrechliche Kinder (siehe Ärztliche Untersuchung).<br />

G.<br />

Geburten. Eheschliessungen und Sterbefälle 1877-1911, 17. — Die Geburten (inklusive Totgeburten)<br />

nach Kantonen 1901-1911, 21. — Uneheliche Geburten nach Kantonen 1899-1911, 22. — Totgeburten<br />

nach Kantonen 1899-1911, 23. — Geburtenüberschuss , nach Kantonen 1900-1911, 24.<br />

Geburtenüberschuss nach Kantonen 1900-1911, 24.<br />

Gefängniswesen. Bestand der Verurteilten auf 1. Januar und 31. Dezember und Bewegung derselben während<br />

des Jahres 1911, 286. — Bestand der nicht Verurteilten auf 1. Januar und 31. Dezember<br />

und Bewegung derselben während des Jahres 1911, 288. — Bestand der gesamten Gefängnisbevölkerung<br />

1911, 290. — Gesamtzahlen und monatliche Zahlen über den Bestand sowie über<br />

Eintritt und Austritt von Gefängnisinsassen für das Jahr 1911, 291.<br />

Geisteskranke (siehe Irrenanstalten).<br />

Geldwesen (siehe Finanzwesen).<br />

Gemeinde- und Staatsausgaben für das Unterrichtswesen 1909 und 1910, für die Primarschulen, 228, für die<br />

Sekundarschulen, 231. — Rekapitulation, 241.<br />

Gemeinden. Höhenlage der 14.<br />

Gemeindewaldungen (siehe Forstwirtschaft).<br />

Gemüse und Hülsenfrüchte, Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Geschäftsreisende (siehe Handelsreisende).<br />

Gesundheitswesen. Todesursachen in den Städten mit 10,000 und mehr Einwohnern für die Jahre 1907<br />

bis 1911, 200. — Die Sterbefälle an Diabetes, 1901-1910, 202. — Die Sterbefälle an Krebs<br />

1901-1910, 204. — Die Sterbefälle an Syphilis 1881-1910, 206. -- Ergebnisse der ärztlichen<br />

Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder 1902-1911, 207. — Nach Kantonen<br />

1901--1910, 208. — Bestand und Bewegung in den Anstalten für Epileptische im Jahre 1911,<br />

210. — Bewegung der Bevölkerung in den staatlichen Irrenanstalten der Schweiz 1911, 211. —<br />

Anstalten für schwachsinnige Kinder 1911, 256. — Blindenanstalten 1911, 258. — Taubstummenanstalten<br />

1911, 259. — Die Ergebnisse der Turnprüfung bei der Rekrutierung im Herbste 1911, 298.<br />

Getreideernte (siehe Landwirtschaft).<br />

Getreidepreise (siehe Preise).<br />

Gewerbliche und industrielle Berufsbildung 1889-1910, 240.<br />

Gipsfabrikation in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Giroverkehr 1910 und 1911, 103.


342 Alphabetisches Inhaltsverzeichnis.<br />

Glasversicherung (siehe Versicherung).<br />

Goldmünzen (siehe Münzwesen).<br />

Gold- und Silberwaren. Übersicht der im Jahre <strong>1912</strong> vorgenommenen Stempelungen, verglichen mit früheren<br />

Jahren, 265.<br />

Gotthardbahn (siehe Eisenbahnen).<br />

Grasbau (siehe Landwirtschaft).<br />

Hackfrüchte (siehe Landwirtschaft).<br />

Hagelversicherung (siehe Versicherung).<br />

H.<br />

Handel. Spezialhandel der Schweiz 1901-1911. 126. — Die Gesamtsummen des Spezialhandels der Schweiz<br />

nach volkswirtschaftlichen Kategorien . 1907-1911, 127. — Handel der Schweiz mit den einzelnen<br />

Ländern im Jahre 1911, 128. — Ein- und Ausfuhr der wichtigsten Handelsartikel mit Angabe<br />

ihrer Herkunftsländer, sowie der Absatzgebiete im Jahre 1911, 130. — Kategorienweise Einteilung<br />

des Spezialhandels 1911 in Lebensmittel, Rohstoffe und Fabrikate, 154. — Übersicht des Zollertrages<br />

nach Kategorien des Zolltarifs, 156. — Verkehr der Handelsreisenden in der Schweiz<br />

1909 —1911, 158. — Getreide- und Mehlmarkt in Bern <strong>1912</strong>, 198. — Mittlere Preise landwirtschaftlicher<br />

Erzeugnisse und Produkte im Jahre <strong>1912</strong>, 174. — Die kommerzielle Berufsbildung<br />

in der Schweiz 1910, 236. — Handel und Verbrauch in Sprit und Spiritus zum Trinkkonsum im<br />

Jahre 1911, 327.<br />

Handelspflanzen, Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Handelsreisende. Verkehr der Handelsreisenden in der Schweiz 1909-1911, 158.<br />

Handelsschulen (siehe Unterricht).<br />

Hanfproduktion (siehe Landwirtschaft).<br />

Haustiere. Ansteckende Krankheiten der — 1911, 76.<br />

Hautwurm (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Heilanstalten (siehe Gesundheitswesen).<br />

Heiraten (siehe Eheschliessungen).<br />

Heuernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Hochschule, technische, eidgenössische —. Jährliche Zahl der Studierenden 1871-1911, 244.<br />

Hochschulen der Schweiz 1901-<strong>1912</strong>, 246.<br />

Höhenlage der Gemeinden. Die Ansiedelung der Wohnbevölkerung nach der Höhenlage der Gemeinden, 14.<br />

— Die Höhenlage der Seen, 6.<br />

Hülfsgesellschaften. Die schweizerischen Hülfsgesellschaften und Asyle im Auslande, 224. — Der finanzielle<br />

Stand der Hülfsgesellschaften und die Jahresbeiträge des Bundes und der Kantone <strong>1912</strong>, 212. —<br />

Schweizerische Asyle im Auslande, 220. — Ausländische Asyle und Spitäler, welche vom Bunde<br />

und den Kantonen unterstützt werden 1911, 222.<br />

Hülsenfrüchte, Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Hundswut (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Hydraulischer Kalk, Fabrikation von — in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Hygiene (siehe Gesundheitswesen).<br />

Illegitime Geburten (siehe Uneheliche Geburten).<br />

Immobiliarversicherung (siehe Versicherung).<br />

Import -(siehe Handel).<br />

I. J.<br />

Industrie. Die dem eidgenössischen Fabrikgesetze unterstellten Fabriken 1911, 93. — Die Bierproduktion<br />

in der Schweiz im Jahre <strong>1912</strong>, 95. — Die Zement-, Kalk- und Gipsfabriken in der Schweiz<br />

<strong>1912</strong>, 97. — Schweizerischer Verein von Dampfkesselbesitzern 1907-1911, 99. — Gewerbliche<br />

und industrielle Berufsbildung 1889-1910, 240.<br />

Industrielle und gewerbliche Berufsbildung 1889-1910, 240.<br />

Internationale Statistik des Telegraphenwesens in 24 Staaten der Erde 1911, 108.<br />

Irrenanstalten. Bewegung der Bevölkerung in den staatlichen Irrenanstalten 1911, 211.<br />

Jagd. Wildhut in den Jagdbannbezirken 1911, 88.<br />

Kadettenkorps der Schweiz 1907-1911 und die vom Bunde erteilten Beiträge und Prämien, 304.<br />

Käse- und Butterproduktion (siehe Milchwirtschaft).<br />

Käsereimilchpreise <strong>1912</strong>, 196.<br />

Kalkfabrikation in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

K.


Alphabetisches Inhaltsverzeichnis. 343<br />

Kartoffeln. Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Kaufmännische Schulen und kaufmännisches Fortbildungsschulwesen (siehe Unterricht).<br />

Kinderschulen (siehe Unterricht).<br />

Klauenseuche (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Kleinkinderschulen (siehe Untericht).<br />

Kleinvieh (siehe Viehzählung).<br />

Kommerzielle Berufsbildung (siehe Unterricht).<br />

Kraftwagen (siehe Automobilwagen).<br />

Krankheiten der Haustiere, ansteckende — 1911, 76.<br />

Krebs. Sterbefälle an Krebs 1901-1910, 52 und 204.<br />

Kreditversicherung (siehe Versicherung).<br />

Kunstfutter. Ernten (siehe Landwirtschaft).<br />

Korporationswaldungen (siehe Forstwirtschaft).<br />

Korrektionen. Entschädigungen an die Kantone für Fluss- und andere Korrektionen 1906-1910, 272.<br />

L.<br />

Landwirtschaft.<br />

Landwirtschaftliche Statistik einiger Kantone. Zürich, 58. -- Bern, 62. — Schaffhausen, 65. — Aargau<br />

66. — Waadt, 67. — Freiburg, 70.<br />

Weinernte. Darstellung der schweizerischen Weinernte 1911, 71. — Zürich 1909-1911, 58. —<br />

Bern 1911, 64. — Schaffhausen 1896-1911, 65. — Aargau 1903-1911, 66. — Waadt 1910<br />

und 1911, 68.<br />

Obstbau. Bern 1908-1911, 64. — Aargau 1907/1908, 1910/1911, 66, Waadt 1908-1911, 67.<br />

Milchwirtschaft. Zürich 1908-1911, 61. — Waadt 1901-1911, 69.<br />

Tabakproduktion. Bern 1907-1911, 62, 63. — Waadt 1900-1911, 69. — Freiburg 1908-<strong>1912</strong>, 70.<br />

Mostertrag. Aargau 1909-1911, 66.<br />

Preise landwirtschaftlicher Erzeugnisse und Produkte im Jahre <strong>1912</strong>, 174. — Getreide- und Mehlmarkt<br />

in Bern <strong>1912</strong>, 198.<br />

Viehzählung 1911. Ergebnisse über Viehbestand und Viehbesitz, kantonsweise, 72.<br />

Landwirtschaftliche Preise (siehe Preise).<br />

Landwirtschaftlicher Unterricht (siehe Unterricht).<br />

Lastwagen (siehe Automobilwagen).<br />

Lebendgeborene (siehe Geburten).<br />

Lebenserwartung, mittlere — der Bevölkerung, 16.<br />

Lebensmittel. Gesamtsummen des Spezialhandels, 1907-1911, 127.<br />

Lebensschwäche, angeborene — (siehe Sterbefälle).<br />

Lebensversicherung (siehe Versicherung).<br />

Lehrerbildungsanstalten (siehe Unterricht).<br />

Lungenseuche, ansteckende — (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Marken (siehe Wertzeichen).<br />

M.<br />

Maul- und Klauenseuche (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Maultiere (siehe Viehzählung).<br />

Metalle, edle —. Ein- und Ausfuhr 1900-1911, 264.<br />

Meteorologie. Die Witterung im Jahre 1911, 310.<br />

Meteorologische Stationen. ihre Lage, Jahresmittel des Luftdrucks und Extreme, 310.<br />

Milchwirtschaft. Kanton Zürich, 1908-1911, 61. — Kanton Waadt 1901-1911, 69.<br />

Militärpensionen 1911, 296.<br />

Militärwesen. Die freiwilligen Schiessvereine der Schweiz 1902-1911, 293. — Beiträge des Bundes<br />

die Schiessvereine und deren Mitglieder im Jahre 1911, 295. — Militärpensionen 1911, 296. —<br />

Die Ergebnisse der Turnprüfung bei der Rekrutierung im Herbste 1911, 298. — Der militärische<br />

Vorunterricht III. Stufe in der Schweiz 1896-1911, 302. — Die Kadettenkorps der Schweiz in<br />

den Jahren 1907-1911 und die vom Bunde erteilten Beiträge und Prämien, 304.<br />

Milzbrand (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Mittelschulen (siehe Unterricht).<br />

Mittlere Lebenserwartung der Bevölkerung, 16.<br />

Mobiliarversicherung (siehe Versicherung).<br />

Molkereischulen (siehe Landwirtschaftlicher Unterricht).<br />

Monopole (siehe Alkoholverwaltung und Salinen).


344 Alphabetisches Inhaltsverzeichnis.<br />

Mostertrag. Kanton Aargau 1909-1911, 66.<br />

Motorvelos. Zusammenstellung der auf Ende April 1913 in den Kantonen eingeschriebenen Motorvelos, 338•<br />

Münzwesen. Das schweizerische Münzsystem, 262. — Auf Ende des Jahres <strong>1912</strong> in Umlauf befindliche<br />

Münzen, 262. — Die Prägung von Münzen 1891-<strong>1912</strong>, 263. — Ein- und Ausfuhr edler Metalle<br />

1900-1911, 264. — Bezüge der Postverwaltung an Frankomarken 1906-<strong>1912</strong>, 264.<br />

N.<br />

Nationalbank, schweizerische —. Monatsdurchschnitte einiger Bilanzpositionen 1911 und <strong>1912</strong>, 170. — Geschäftsverkehr<br />

der einzelnen Bankstellen 1909-<strong>1912</strong>, 172.<br />

Nickelmünzen (siehe Münzwesen).<br />

Niederschläge. Die Witterung im Jahre 1911, 310.<br />

Normalschulen (siehe Unterricht).<br />

Normalspurbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

0.<br />

Obstbau. Kanton Bern 1908-1911, 64. — Kanton Aargau 1907/08 und 1910/11, 66. — Kanton Waadt<br />

1908-1911, •67.<br />

Pädagogische Rekrutenprüfungen im Herbste 1911, 260.<br />

Pensionen (Militärpensionen) 1911, 296.<br />

Pferde (siehe Viehzählung).<br />

Politische Statistik. Erwerbungen des schweizerischen Bürgerrechts 1888-1911, 308.<br />

Polytechnische Schule. Jährliche Zahl der Studierenden 1871-1911, 244.<br />

Portland-Zement. Fabrikation von — in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Postcheckverkehr 1910 und 1911, 103.<br />

Postkarten (siehe Postwesen).<br />

P.<br />

Postwesen. Entwicklung des Postverkehrs seit 1865, 102. — Fahrpost- und Briefpostnachnahmen 1884-1911,<br />

103. — Postcheck– und Giroverkehr 1910 und 1911, 103. — Zeitungen und Zeitschriften. Wertzeichen<br />

1865-1911, 104.<br />

Prägung von Münzen (siehe Finanzwesen).<br />

Prämien der Eidgenossenschaft (siehe Beiträge der Eidgenossenschaft).<br />

Preise landwirtschaftlicher Erzeugnisse und Produkte im Jahre <strong>1912</strong>, 174. — Getreide- und Mehlmarkt in<br />

Bern <strong>1912</strong>, 198.<br />

Primarschulen (siehe Unterricht).<br />

Privatwaldungen (siehe Forstwirschaft).<br />

Produktives Land (siehe Bodenfläche).<br />

Prüfungen (Turnprüfungen) bei der Rekrutierung im Herbste 1911, 298.<br />

Puzzuolane. Fabrikation von — in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Raubwild (siehe Fischzucht und Jagd).<br />

Rauschbrand (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Rebland (siehe Bodenfläche und Weinernte).<br />

Regenmengen. Die Witterung im Jahre 1911, 310.<br />

Reisende (siehe Handelsreisende).<br />

Rekapitulation der Schülerzahlen 1909 und 1910, 242.<br />

R.<br />

Rekrutenprüfungen, pädagogische — im Herbste 1911, 260.<br />

Rekrutenuntersuchung. Ergebnisse der Turnprüfungen und Ergebnis der sanitarischen Untersuchung im<br />

Herbste 1911, 298.<br />

Rettungsanstalten (siehe Unterricht).<br />

Riedland (siehe Landwirtschaft).<br />

Rindviehbestand 1911, 72.<br />

Römischer Zement. Fabrikation von — in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Rohstoffe. Gesamtsummen des Spezialhandels 1907-1911, 127.<br />

Rotlauf der Schweine (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Rotz (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Rückversicherung (siehe Versicherung).


Alphabetisches Inhaltsverzeichnis. 345 .<br />

S.<br />

Salinen. Salzproduktion der Salinenwerke 1893-1911, 90. — Konsum und Verkaufspreis von Salz 1911,<br />

92. — Reingewinn aus dem Salzmonopol 1911, 92.<br />

Salzkonsum und Verkaufspreis von Salz 1911, 92.<br />

Salzmonopol. Reingewinn aus dem Salzmonopol 1911, 92.<br />

Salzproduktion in der Schweiz 1911, 90.<br />

Schafräude (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Scheidungen (siehe Ehescheidungen).<br />

Schiessvereine (siehe Militärwesen).<br />

Schiffahrt (siehe Dampfschiffahrt und Flussschiffahrts-Einrichtungen).<br />

Schiffskessel (siehe Dampfkesselbesitzer).<br />

Schmalspurbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Schülerzahlen. Rekapitulation 1909 und 1910, 242.<br />

Schützenvereine (siehe Militärwesen).<br />

Schulwesen (siehe Unterricht).<br />

Schutzwaldungen (siehe Forstwirtschaft).<br />

Schwachsinnige Kinder. Anstalten für — 1911, 256.<br />

Schweineseuche (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Seen. Die schweizerischen Seen von über 10 ha. Flächeninhalt, 6.<br />

Seilbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Sekundarschulen (siehe Unterricht).<br />

Selbstmorde 1901-1911, 36. — Die Selbstmorde nach ihrer Art, 37-38.<br />

Seetiefen (siehe Seen).<br />

Silbermünzen (siehe Münzwesen).<br />

Silberwaren. Stempelungen, 265.<br />

Sittlich verwahrloste Kinder. Ärztliche Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder, 1902<br />

bis 1911, 207.<br />

Sonnenscheindauer. Die Witterung im Jahre 1911, 310.<br />

Sparkassenstatistik 1908, 280.<br />

Sparvereine (siehe Sparkassenstatistik).<br />

Spezialhandel der Schweiz (siehe Handel).<br />

Spitäler und Asyle im Auslande, welche vom Bunde und den Kantonen unterstützt werden, 222.<br />

Sprit (siehe Alkoholverwaltung).<br />

Staats- und Gemeindeausgaben für das Unterrichtswesen 1909 und 1910, für die Primarschulen, für die<br />

Sekundarschulen, 231. — Rekapitulation, 241.<br />

Staatswaldungen (siehe Forstwirtschaft).<br />

Stäbchenrotlauf (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Sterbefälle. 1877-1911, 17. — Sterbefälle nach Kantonen (ohne Totgeburten) 1901-1911, 25. — Todesursachen,<br />

Geschlecht und Alter der Verstorbenen 1911, 26. — Sterbefälle unterschieden nach den<br />

wichtigsten Todesursachen 1883-1911, 28. — Unglücksfälle mit tödlichem Ausgange, kantonsweise,<br />

1911, 30. -- Sterbefälle infolge von Selbstmord 1901--1911, 36. — Nach ihrer Art, 37. — Sterblichkeit<br />

in der Schweiz nach den Ursachen 1901-1910, 38. — Todesursachen in den Städten<br />

1907-1911, 200. — Die Sterbefälle an Diabetes 1901-1910, 202. — Die Sterbefälle an Krebs<br />

1901-1910, 204. — Die Sterbefälle an Syphilis 1881--1910, 206. — Sterbefälle infolge Verunglückung<br />

durch Automobile, 338.<br />

Sterbetafeln. Mittlere Lebenserwartung der Bevölkerung, 16.<br />

Sterblichkeit (siehe Sterbefälle).<br />

Strafanstalten (siehe Gefängniswesen).<br />

Strassenbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Strassen- und Brückenbauten. Beiträge des Bundes an die Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

Streuland (siehe Landwirtschaft).<br />

Strohproduktion (siehe Landwirtschaft).<br />

Studenten (siehe Unterricht).<br />

Stumme (siehe Taubstummenanstalten).<br />

Subventionen der Eidgenossenschaft (siehe Beiträge der Eidgenossenschaft).<br />

Syphilis. Sterbefälle an Syphilis 1881-1910, 206. — 1901-1910, 44.<br />

T.<br />

Tabakbau. Kanton Bern 1907-1911, 62, 63. — Kanton Waadt 1900-1911, 69. — Kanton Freiburg<br />

1908-<strong>1912</strong>, 70.


346 Alphabetisches Inhaltsverzeichnis.<br />

Taubstummenanstalten 1911, 259.<br />

Technische Hochschule, eidgenössische —. Jährliche Zahl der Studierenden 1871-1911, 244.<br />

Telegraph und Telephon. Entwicklung des Telegraphen- und Telephonwesens iu der Schweiz 1870-1911,<br />

106. — Statistik des Telegraphenwesens in 24 Staaten der Erde 1911, 108.<br />

Temperaturverhältnisse (siehe Meteorologie).<br />

Tiefseemessungen (siehe Seen).<br />

Tierbestand. Ergebnisse der Viehzählung 1911, 72. Ansteckende Krankheiten der Haustiere 1911, 76.<br />

Todesfälle (siehe Sterbefälle).<br />

Todesursachen (siehe Sterbefälle).<br />

Tollwut (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

Topographie (siehe Bodenfläche).<br />

Torfried (siehe Landwirtschaft).<br />

Totgeburten nach Kantonen 1899-1911, 23.<br />

Tramways (siehe Eisenbahnen).<br />

Transportversicherung (siehe Versicherung).<br />

Turnprüfungen bei der Rekrutierung im Herbste 1911. 298.<br />

Uneheliche Geburten nach Kantonen 1899-1911, 22.<br />

Unfallversicherung (siehe Versicherung).<br />

Unglücksfälle (siehe Sterbefälle).<br />

Universitäten der Schweiz 1901-<strong>1912</strong>, 246.<br />

Unproduktives Land (siehe Bodenfläche).<br />

Unterricht. Kleinkinderschulen während der Jahre 1909 und 1910, 225. — Primarschulen. Schulgemeinden,<br />

Schulen und Schüler in den Jahren 1909 und 1910, 226. — Lehrer und Schiller 1909 und 1910,<br />

227. — Ausgaben der Kantone und der Gemeinden für die Primarschulen während der Jahre 1909<br />

und 1910, 228. — Sekundarschulen. Zahl der Schulen und Schüler in den Jahren 1909 und 1910.<br />

229. — Lehrer und Schüler 1909 und 1910, .230. — Ausgaben der Kantone und Gemeinden für<br />

die Sekundarschulen während der Jahre 1909 und 1910. 231. — Mittelschulen 1909 und 1910 mit<br />

Anschluss an das akademische Studium, 232. — Lehrerbildungsanstalten 1909 und 1910, 234.<br />

Theoretisch-praktisch-landwirtscliaftliche Schulen 1907-1910, 235. —Landwirtschaftlicher Unterricht.<br />

Landwirtschaftliche Winterschulen 1907-1910, 235. — Kommerzielle Berufsbildung in der Schweiz 1910,<br />

236. — Handelshochschulen 1910, 236. — Höhere Handelsschulen 1910, 236. — Das kaufmännische<br />

Fortbildungsschulwesen, 237. — Gewerbliche und industrielle Berufsbildung in der Schweiz 1889 bis<br />

1910, 240. -- Rekapitulation der Staats- und Gemeindeausgaben für das Unterrichtswesen 1909 und 1910,<br />

211. — Rekapitulation der Schülerzahlen 1909 und 1910, 242. — Polytechnische Schule. Jährliche Zahl<br />

der Studierenden 1871-1911, 244. — Ausgaben des Bundes für das Unterrichtswesen in der Schweiz<br />

1908---1910, 246. — Statistik der Universitäten der Schweiz 1901-<strong>1912</strong>, 246. — Erziehungs- (Besserungs-.<br />

Reitungs-) Anstalten im Jahre 1911, 254. — Anstalten für schwachsinnige Kinder 1911, 256. — Blindenanstalten<br />

1911, 258. — Taubstummenanstalten 1911, 259. — Pädagogische Rekrutenprüfungen 1911, 260.<br />

1902-1911, 207.<br />

—Ärztliche Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder<br />

Unterstützung (siehe Hülfsgesellschaften).<br />

Untersuchung. ärztliche — der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder, 1902-1911, 207.<br />

V.<br />

Verbaue (siehe Forstwirtschaft).<br />

Verbauungen (siehe Wildbachverbauungen)..<br />

Vereine (siehe Militärwesen, Hülfsgesellschaften, Dampfkesselbesitzer, Sparvereine).<br />

Verkehr und Verkehrsmittel. Post. Entwicklung des Postverkehrs seit 1865, 102. — Fahrpost- und Briefpostnachnahmen<br />

1884-1911, 103. -- Postcheck- und Giroverkehr 1910 und 1911, 103. — Zeitungen<br />

und Zeitschriften, Wertzeichen 1865-1911, 104. — Betriebsbilanz 1865-1911, 105. — Telegraph<br />

und Telephon. Entwicklung des Telegraphen- und Telephonwesens in der Schweiz 1870-1911, 106.<br />

— Statistik des Telegraphenwesens in 24 Staaten der Erde 1911, 108. — Dampfschiffahrt. Die<br />

Dampfschiffahrt auf' den Schweizerseen im Jahre 1911, 110. — Eisenbahnen. Einordnung der Bahnunternehmungen,<br />

112. — Betriebseröffnungen und Änderungen an den Bahnlängen 1911, 112. —<br />

Normalspur-, Schmalspur- und Zahnradbahnen 1911, 113. -- Schweizerische Bundesbahnen und<br />

ehemalige Gotthardbahn 1900-1911, 118. -- Drahtseilbahnen, 123. — Strassenbahnen, 120.<br />

—Automobile.<br />

Die Automobile in der Schweiz im Jahre 1913, 332. — Beiträge der Eidgenossenschaft<br />

für Flussschiffahrts-Einrichtungen, 272.<br />

Versicherung. Prämieneinnahmen der konzessionierten privaten Versicherungsunternehmungen in der Schweiz<br />

im Jahre 1910; 159. — Lebensversicherung im Jahre 1910, 160. — Verwendung des Einnahmenüberschusses<br />

bei den Lebensversicherungsanstalten im Jahre 1910, 162. — Die im Jahre 1910


Alphabetisches Inhaltsverzeichnis. 347<br />

in der Schweiz erzielte Prämieneinnahme der konzessionierten Versicherungsanstalten, 164. —<br />

Versicherung gegen Unfall und Wasserleitungsschäden, Transport- und Rückversicherung 1910,<br />

165. — Versicherung gegen Brand, Glas- und Viehverlust und Hagel im Jahre 1910, 167. —<br />

Rechnungsergebnisse der schweizerischen Hagelversicherungs-Gesellschaft 1892-1910, 168. — Die<br />

kantonalen Brandversicherungsanstalten im Jahre 1910, 169.<br />

Verurteilte (siehe Gefängniswesen).<br />

Verwahrloste Kinder. Ärztliche Untersuchung der ins schulpflichtige Alter gelangten Kinder 1902-1911, 207.<br />

Viehbestand und Viehbesitz 1911, 72.<br />

Viehversicherung (siehe Versicherung).<br />

Viehzählung 1911. — Ergebnisse über Viehbestand und Viehbesitz, kantonsweise, 72.<br />

Vorunterricht, militärischer — 1896-1911, 302.<br />

Waldfläche (siehe Bodenfläche und Forstwesen).<br />

Waldwirtschaft (siehe Forstwirtschaft).<br />

Warenmuster. Postverkehr (siehe Postwesen).<br />

Wasserfläche der Seen mit über 10 ha Flächeninhalt, 6.<br />

Wasserleitungs-Versicherung (siehe Versicherung).<br />

Weinernte. Darstellung der schweizerischen Weinernte 1911, 71. — Kanton Zürich 1909-1911, 58. —<br />

Kanton Bern 1911, 64. — Kanton Schaffhausen 1896-1911, 65. — Kanton Aargau 1903--1911, 66.<br />

— Kanton Waadt 1910 und 1911, 68.<br />

Wertzeichen. Durch die Postverwaltung verkaufte Wertzeichen<br />

Wiesenbau (siehe Landwirtschaft).<br />

Wildbachverbauungen. Beiträge des Bundes an die<br />

Wildhut in den Jagdbannbezirken 1911, 88.<br />

Wildhüter. Anzahl der — 1911, 88.<br />

Winterschulen, landwirtschaftliche —, 235.<br />

Witterungsverhältnisse. Die Witterung im Jahre<br />

Wut (siehe Krankheiten der Haustiere).<br />

•<br />

1865-1906, 104 (siehe auch Münzwesen):<br />

Kantone für — 1906-1910, 272.<br />

1911, 310.<br />

z u<br />

Zahnradbahnen (siehe Eisenbahnen).<br />

Zeitungen und Zeitschriften, postalischer Verkehr 1865-1911, 104.<br />

Zementfabrikation in der Schweiz <strong>1912</strong>, 92.<br />

Zollerträgnisse 1910 und 1911, 156.<br />

Zuckerharnruhr. Die Sterbefälle an — 1901-1910, 44 und 202.<br />

Zuckerrüben. Ernten (siehe Landwirtschaft).


348<br />

Table alphab6tique des matibres.<br />

A.<br />

Accidents mortels, Les — dans les cantons en 1911, d'apres leurs causes, 30. — Accidents mortels de<br />

1902 ü 1911, 32. — Les &ces de 1883 ä 1911, classe's d'apres les principales causes (colonne<br />

15 du tableau), 29. — MortaliM en Suisse d'apres ses causes de 1901 ü, 1910 (n' s 16 ä 64 du<br />

tableau), 38. — Nombre des morts violentes en Suisse par automobile de 1901 ä 1910, 338. —<br />

Les Wds d'apres leurs causes dans les villes de plus de 10,000 habitants de 1907 ä 1911 (colonne<br />

8 du tableau), 200.<br />

Acquisition du droit de ciM suisse de 1888 ä 1911, 308.<br />

Actions ou anonymes. Mouvement des Sociites par — pendant l'anWe 1911, 276.<br />

Affections canc6reuses. V. Cancer.<br />

Agents forestiers par cantons, 82.<br />

Agricole. Enseignement: Ecoles d'agriculture,laitieres avec de'penses des cantons et subventions fdderales, 235.<br />

Agriculture. Statistiques agricoles de quelques cantons: Zurich, 58; Berne, 62; Schaffhouse, 65; Argovie, 66;<br />

Vaud, 67. — Rendement des vignes en Suisse en 1911 par cantons, 71. — Production du tabac<br />

dans les cantons de Berne, 62, Fribourg 1908 ä <strong>1912</strong>, 70 et Vaud 1900 ä 1911, 69. — Prix<br />

moyens des principaux produits agricoles en <strong>1912</strong>, 174. — Prix des NM et farines sur le marchd<br />

de Berne <strong>1912</strong>, 198. — Enseignement agricole: Ecoles d'agriculture, laitieres, avec deenses des<br />

cantons et subventions fid&ales, 235. — Subventions de la Confeddration pour l'enseignement<br />

agricole dans les cantons 1908 ä 1910, 246.<br />

Alcool. V. Regie ffflrale des alcools.<br />

Alihnes, Mouvement de la population dans les 7naisons cantonales d'— en 1911, 211.<br />

Altitude. Repartition de la population d'apres l'altitude des contnzunes en 1910, 14.<br />

Animaux domestiques, Maladies contagieuses des --- en 1911, 76.<br />

Anormaux, Examen sanitaire des en fants arrieres, en cige de scolariM, 207.<br />

Asiles pour ipileptiques, 210; — pour alMWs, 211; — pour aveugles, 258; — pour faibtes d'esprit, 256.<br />

— pour sourds-muets, 259; — et h5pitaux e'trangers subventionn& par la Confdd&ation et les<br />

cantons, 222.<br />

Asphalte, Exportation de P—, etc., d'apres les principaux debouchis, 146.<br />

Assurances, Primes encaissees en Suisse en 1910 par les societe's d'— autorise'es, 159; — et par les tablissements<br />

cantonaux d'assurance, 164. — Assurance-vie, 160, assurance-accidents, conduites d'eau,<br />

transports et rdassurances pendant l'anWe 1910, 165. — Assurance•incendie, bris de glaces, bestiaux<br />

et grde pendant Pannee 1910, 167. — Recettes et depenses de la Sociad suisse d'assurance contre<br />

la grele 1892 ä 1910, 168. — Etablissements cantonaux d'assurance contre l'incendie en 1910, 169.<br />

Automobiles. Statistique des automobiles en Suisse, fin avril 1913, 232.<br />

Aveugles, Asiles d'— en 1911, 258.<br />

B.<br />

Banque nationale suisse et succursales. Mouvement d'affaires, 1911 et <strong>1912</strong>, 170.<br />

Bateaux it vapeur, Les — sur les lacs suisses en 1911, 110.<br />

Betail, Effectif du Utetil d'apres le recensement fdderal du 21 avril 1911, 72, — Maladies contagieuses<br />

du bdtail en 1911, 76. — Importation du bdail de boucherie par pays de provenance, 138.<br />

Exportation du baail de boucherie, 150. — Prix du betail de service et de boucherie, 175 et suivantes.<br />

Beurre, Production du — dans les cantons de Zurich, 61, et de Vaud, 69: — Importation et exportation du<br />

—, 138 et 150. — Prix du —, 179.<br />

Bibliotheques publiques de la Suisse en 1911, 318.<br />

Biere, Production de la — en Suisse de 1909 ä <strong>1912</strong> et nombre des brasseries, 95<br />

B16s et farines, Prix des — en <strong>1912</strong> sur le march6 de Berne, 198.<br />

Brasseries, Nombre des — avec la proection de la biere par cantons, 95.<br />

Bureaux de contröle des ouvrages d'or et d'argent. Poieonnements effectuds par les — <strong>1912</strong>, 265.<br />

Cacao, Importation du — en 1911, 138.<br />

Cadets, Corps des — de la Suisse; subsides et primes allotMs, 304.<br />

Caisses d'epargne de la Suisse. Statistique des — en 1908, 280.<br />

C.


Table alphabe'lique des matieres. 349<br />

Cancer. .Mces par suite d'affections candreuses de 1901 ä 1910, classes d'apres l'äge et le sexe des<br />

cMdcMs, 204. — V. aussi n° 247 ä la page 52.<br />

Carcinose. D&es par suite d'affections candreuses de 1901 ä 1910, classes d'apres t'ät'e et le sexe des<br />

clkicks, 204. — V. aussi n° 247 ä la page 52.<br />

Cartes postales. Echange interne et avec l'etranger de 1870 ä 1911, 102. — Cartes vendues, 104.<br />

Cereales, plantes-racines, herbes fourrageres : surface cultivee et ricolte dans quelques cantons, 62. –<br />

nHales importies et exportfies en 1911, 136 et 150. — _Prix des c&iales, 174, 186 et 198.<br />

Charbon symptomatique et charbon sang de rate. V. lilaladies contagieuses.<br />

Chasse. Surveillance des districts francs en 1911, 88. — Primes et subsides accoroUs ., 89.<br />

Chaudieres ä vapeur, SociW suisse des propriitaires de effectif des membres, nombre des chaudieres et<br />

surface de chauffe, 99.<br />

Chaux hydraulique, Fabrication de la — 1902 ä <strong>1912</strong>, 97.<br />

Chemins de fer suisses, tramways et funiculaires nouvellement ouverts en 1911, 112. — Trafic et compte<br />

d'exploitation des — ä voie normale, ä voie etroite et ä cHnzaillere, 113. — Chemins de fer fteraux<br />

et ancien Gothard, 118. — Tramways, 120. — Funiculaires, 123.<br />

Cheques et virements postaux, Service des — en 1910 et 1911, 103.<br />

Chocolat, Exportation du — en 1911, 150.<br />

Ciment, Fabrication du — 1902 ä <strong>1912</strong>, 97.<br />

Commerce spe'cial de la Suisse de 1901 ä 1911, 126; — et par cateories economiques de 1907 ä 1911,<br />

127. — Inzportation, 128. — Exportation, 142. — Repartition du commerce spjcial de 1911, par<br />

importation et par exportation, en 3 caUgories e'conomiques et en 15 classes, 154 et 155. — Recette<br />

des douanes d'apres les catigories du tarif douanier 1910 et 1911, 156. — Statistique des voyageurs<br />

de commerce en Suisse, 1909 ä 1911, 158.<br />

Contröle des ouvrages d'or et d'argent, Poinvonnenzents effectuA par les bureaux de — <strong>1912</strong>, 265.<br />

Coton, Importation du — en laine ou tissi, 130 et 140. — Exportation de fites ou tissus de —, 142 et 152.<br />

Culture des pres. V. Agriculture.<br />

13.<br />

Deces en Suisse par cantons (sans les mort-n4s) de 1901 ä 1911, 25. — Enfants mort-nü par cantons<br />

de 1899 ä 1911, 23. — Dices en Suisse d'apr.es la cause du cMces, le sexe et l'äge des deddes<br />

1911, 26. — Mces de 1883 ä 1911, classes d'apres les principales causes, 28. — Accidents mortels<br />

dans les cantons en 1911 d'apres leurs causes, 30. — Accidents mortels 1902 ä 1911, 33. —<br />

Suicides de 1901 ä 1911, 36. — Genres de suicides en 1911, 37. — MortaliM en Suisse d'apres<br />

les causes 1901 ä 1910, 38. — Dkes d'apres leurs causes dans les villes de plus de 10,000<br />

habitants de 1907 ä 1911, 200. — Mces par suite du diabete de 1901 ä 1910, 202. — Deces<br />

par Suite d'affection• candreuses de 1901 ä 1910, classes d'apres l'äge et le sexe des dedeMs, 204.<br />

Mces par suite de syphilis de 1881 ä 1910, 206. -- Nombre des nzorts violentes en Suisse par<br />

automobile de 1901 ä 1910, 338.<br />

Diabete. D&es par suite du diabele de 1901 ä 1910, 202. — V. aussi n" 126 et 127 ä la page 44.<br />

Disciplinaires ou &ablissements d'Mucation correctionnelle, 254.<br />

Divorces, Les — en Suisse de 1877 ä 1911, 17; par cantons de 1887 ä 1911, 19; — prononcis en 1911,<br />

Hpartis d'apres les motifs de divorce, 20.<br />

Douanes, Recettes des — d'apres les cal6gories du tarif douanier 1910 et 1911, 156.<br />

Droit de eile suisse, Acquisition du — de 1888 ä 1911, 308.<br />

Droits d'entrA et droits de sortie. V, Douanes.<br />

E.<br />

Eau-de-vie. V. Alcool.<br />

Ecoles. V. Instruction et Mucation.<br />

Education. V. Instruction. -- Etablissements d'— correctionnelle, 254.<br />

Emigrants pour les pays d'outre-mer, Hpartis d'apres le canton de domicile des i'migrants, leur lieu de<br />

destination, le sexe, l'äge et la profession, 54 ä 57.<br />

Emigration pour les pays d'outre-mer de 1903 ä <strong>1912</strong>, 54.<br />

Enfants faibles d'esprit, Etablissements pour -- en 1911, 256. — V. aussi Examen sanitaire.<br />

Enseignement. V. Instruction et Mucation.<br />

Epargne. Statistique des caisses d'epargne en 1908, 280.<br />

Epileptiques, Asiles pour effectif et mouvement en 1911, 210.<br />

Epizooties. V. Be'tail.<br />

Estampilles de valeur. V. Timbres-poste.<br />

Etablissements. V. Fabriques.<br />

Etudiants et auditeurs. V. UniversiMs.<br />

Examen phlagogique des reerues en 1911, 260; — de capacite physique des reerues en automne 1911, 298.<br />

Examen sanitaire des en fants arrivA ä l'&ge de scolariW de 1901 a 1910, 208.<br />

Exportation. V. Commerce.


350 Fable alphabaique des matieres.<br />

Fabriques. Etablissements soumis ä la loi Pd&ale concernant le travail dans les — en 1911, 93. — Nombre<br />

des brasseries avec leur production en <strong>1912</strong>, 95. — Les -- de ciment, de chaux hydraulique et<br />

de gypse de la Suisse en <strong>1912</strong>, 97.<br />

Faibles d'esprit, Etablissements pour —, 256.<br />

Farines, Prix des — en <strong>1912</strong> sur le marcU de Berne, 198.<br />

Fivre aphteuse. V. Maladies contagieuses.<br />

Finances. Recettes et Wpenses de la ConPd&ation de 1903 ä 1911, 266. — Recettes et cUpenses des cantons<br />

1906 5, 1910, 270. — Subventions de la Coede'ration aux cantons jusqu'au 1" janvier <strong>1912</strong>,<br />

pour ponts et eltausses, corrections fluviales, endiguements, travaux d'assainissement et installations<br />

pour la navigation fluviale, 272. — Mouvement des sociaM anonymes pendant l'annie 1911, 276.<br />

— Statistique des caisses dYpargne en 1908, 280..<br />

Forgts. V. Sylviculture.<br />

Fourrages et regain. V. Agriculture.<br />

Fromage. Production du fromage dans les cantons de Zurich de 1908 ä 1911, 61, et de Vaud de 1901<br />

et 1911, 69. -- Importation et exportation du fromage en 1911, 138 et 150.<br />

Fruits, recolte des — V. .Agricultüre.<br />

Funiculaires, Conditions techniques, trafic et situation ICnaneiere des — pour l'annie 1911, 123.<br />

Gate du mouton. V. Maladies contagieuses.<br />

Gardes-chasse, Activite' des --. V. Chasse.<br />

Gothard, Ancien chentin de fer du —, trafic et recettes d'exploitation de 1900 et 1911, 118.<br />

Gypse, Fabrication du — de 1902 ä <strong>1912</strong>, 97.<br />

G.<br />

H.<br />

Herbes fourrag .eres, ceHales et plantes meines. V. Cales.<br />

Homes suisses en pays trangers, 220.<br />

Homicides, Les --- en Suisse de 1883 it 1911 (colonne 17), 29. — MortaliM en Suisse d'apres ses causes<br />

de 1901 et 1910, n° 14, 38. — Les cMces d'apres leurs causes dans les villes de plus de 10,000 habitants<br />

de 1907 5c 1911 (eolonne 7), 200.<br />

Hygiene, police sanitaire, assistance. Mortalite par causes, en 1911; dans les 23 principales villes, 200. —<br />

D&es par Suite du diabete de 1901 et 1910, 202. — D&es par suite d'affections cancireuses de<br />

1901 ä 1910, 204. — Dices par suite de syphilis de 1881 ü 1910, 206. — Examen sanitaire des<br />

enfants anormaux dans 19 cantons, 1902 et 1911, 207. — Asiles d'pileptiques en 1911, 210.<br />

Mouvement de la population dans les- nzaisons cantonales d'alinis en Suisse en 1911, 211.<br />

Etat financier des sociaM suisses de secours en pays arangers en <strong>1912</strong>, 212.<br />

Illegitimes. Naissanees illegitimes par cantons de 1899 et 1911, 22.<br />

Importation. V. Contmerce.<br />

Impritnes et gchantillons. Echange interne et avec Ntranger de 1865 et 1911, 102.<br />

Incendie. Assurance —. V. Assurance.<br />

Industrie. Etablissements soumis et la loi ffflrale concernant le travail dans les fabriques en 1911, 93.<br />

La production de la biere en Suisse en <strong>1912</strong>, 95. — Les fabriques de ciment, de chaux hydraulique<br />

et de gypse de la Suisse en <strong>1912</strong>, 97. — SocieW suisse des proprie'taires de chaudieres<br />

vetpeur, 99. — Industrie laitire. V. Agriculture.<br />

Instruction et 6ducation en 1909 et 1910: Ecoles enfantines, 225; — printaires, 226; — secondaires, 229; —<br />

moyennes, 233; — normales, 234. -- Enseignement agricole, 235; — commercial, 236; — professionnel<br />

et industriel, 240. — De'penses de l'Etat et des communes et par cantons pour l'instruction<br />

publique, 241 et 246. — Ecole • polytechnique ffle-rale, 244. — UniversiMs suisses, 246. —<br />

Etablissements d'iducation correctionnelle en 1911, 254. — Etablissements pour enfants faibles<br />

d'esprit en 1911, 256. — Asiles d'aveugles, 258. — Instituts de sourds-muets, 259. — Examens<br />

p&lagogiques des recrues, 260.<br />

L.<br />

Lacs suisses de plus de 10 ha. de superficie, 6.<br />

Lait. Industrie laitiere: — Beurre et fromage dans les cantons de Zurich, 61, et de 'Vaud, 69; — Importation<br />

du beurre, du lait et du fromage en 1911, 138; et exportation: de ces produits et du laut<br />

condensi, 150.<br />

Lait condense, Eeportation de — 150.<br />

Lettres. Echange interne et avec l'itranger de 1865 5, 1911, 102.


Table alphaNtique des matieres• 351<br />

M.<br />

Maladies contagieuses des animaux domestiques en Suisse pendant rann& 1911, 76.<br />

Markiges en Suisse de 1877 ä 1911, 17; — par cantons de 1901 ä 1911, 18.<br />

Messageries. V. Postes.<br />

Metaux prkieux imporMs et exportes de 1900 ä 1911, 264.<br />

Meteorologie. Resume maeorologique de Pannee 1911 et observations pour chaque mois de Pannk, 310.<br />

Militaire. Les soceis suisses de tir de 1902 ä 1911, 293. — Pensions militaires en 1911, 296. — Examens<br />

de capacitd physique des recrues en automne 1911, 298. — Instruction militaire pHparatoire du<br />

IH, degH de 1896 ä 1911, 302. — Les corps de cadets de 1907 ä 1911, 304.<br />

Monnaies. Systeme monaaire suisse, 262. — Circulation et frappe des —, 262.<br />

Monopole, Produit net du — du sel, par canton et par tete de population, 92. — IMpartition aux cantonS<br />

du produit du — de Palcool en 1911, 331.<br />

Mortalite. V. Deces.<br />

Mortinatalite. V. illort-nds.<br />

Mort-nk. Enfants mort-Ws par cantons de 1899 ä 1911, 23.<br />

Mort violente. Accidents mortels dans les cantons en 1911, d'apres leurs causes, 30. — Accidents mortels<br />

1902 ä 1911, 32. — Suicides de 1901 e 1911, 36. — Genres de suicides en 1911, 37. — Les<br />

dkes de 1883 ä 1911 classes d'apres les principales causes (colonnes 15, 16, 17 et 18 du tableau),<br />

29. — MortaliM en Suisse d'apres ses causes, 1901 ä 1910, n" 4 t 64, 38. — Nombre des morts<br />

violentes en Suisse, par automobile, de 1901 ä 1910, 338. — Les dkes d'apres leurs causes dans<br />

les villes de plus de 10,000 habitants de 1907 ä 1911 (colonnes 6, 7 et 8 du tableau), 200.<br />

Morve et farcin. V. Maladies contagieuses.<br />

Motocycles et motocyc/ettes immatriculA dans les cantons en 1913, 338.<br />

Mouvement de la population en Suisse. Mariages, naissances et deees de 1877 et 1911, 17. — Mariages par<br />

cantons de 1901 i 1911, 18. — Divorces par cantons de 1887 ä 1911, 19. — Divorces prononds<br />

en 1911, ripartis d'apres les motifs de divorce, 20. — Naissances par cantons (mort-nes inclus)<br />

de 1901 ä 1911, 21. — Naissances illegitimes par cantons de 1899 et 1911, 22. — Enfants mortn6'<br />

par cantons de 1899 ä 1911, 23. -- Exddents des naissances par cantons et pour les annks<br />

1900 ü 1911, 24. — Deces par cantons (saus les mort-nes) de 1901 ä 1911, 25. — Deces en Suisse<br />

d'apres la cause du eUces, le sexe et l'dge des Wddes en 1911, 26. — Deces de 1883 ü 1911, classes<br />

d'apres les principales causes, 28. -- Accidents lttorteis dans les cantons en 1911, d'apres leurs<br />

causes, 30. — Accidents mortels de 1902 ä 1911, 33. — Suicides de 1901 ä 1911, 36. — Genres de<br />

suicides en 1911, 37. — MortaliM en Suisse d'apres les causes, 1901 ä 1910, 38. — Deces d'apres<br />

leurs causes deins les villes de plus de 10,000 habitants de 1907 ä 1911, 200. — Deces par Suite<br />

die diabete de 1901 ä 1910, 202. — Deces par suite d'affections cancereuses de 1901 ä 1910,<br />

classes d'apres l'etge et le sexe des dk&U,s, 204. -- Deces par suite de syphilis de 1881 ä 1910,<br />

206. — Nombre des morts violentes en Suisse par automobile de 1901 et 1910, 338. — Emigration<br />

suisse pour les pays d'outre-mer de 1903 ä <strong>1912</strong>, 54.<br />

1v.<br />

Naissances vivantes en Suisse de 1877 ä 1911, 17; — par cantons (mort-nes inclus) de 1901 ä 1911, 21;<br />

— illegitimes par cantons de 1899 ä 1911, 22, — Enfants mort-Ws par cantons de 1899 et 1911,<br />

23. — Exddents des naissances par cantons de 1900 ä 1911, 24.<br />

Natalitg. V. Naissances.<br />

Naturalisations. Acqui.sition du droit de ciM suisse de 1888 ä 1911, 308.<br />

Navigation ä vapeur, La — sur les lacs suisses en 1911, 110.<br />

o.<br />

Ouvrages d'or et d'argent. Poinconnements effectuis pur les bureaux de contröle des — <strong>1912</strong>, 265.<br />

Ouvriers de fabriques. Etablissements soumis ä la loi fecUrale concernant le travail dans les fabriques<br />

en 1911, 93.<br />

P.<br />

Pisciculture. ActiviM des etablissentents suisses de pisciculture durant Pexercice 1910'11, 84. — Destruction<br />

d'animaux nuisibles au poisson, 86.<br />

Plantes industrielles et plantes racines. V. Agriculture.<br />

Plants employes pour les reboisements en 1911, 81.<br />

Pleuropneumonie contagieuse. V. Maladies contagieuses.<br />

Poinfonnements effectuis par les bureaux de contröle des ouvrayes d'or et d'argent en <strong>1912</strong>, 265.<br />

Polytechnicum fed6ral. V. Instruction et ducation.


352 Table alphabitique des matiiyes.<br />

Population calculie pour le milieu de chacune des ann&s 1870 et 1911, 8. — Re'partition de la population,<br />

d'aprM l'altitude des communes en 1910, 14. Vie moyenne en anne'es d'apHs les tables de mortaliM<br />

des anWes 1876/77 ä 1880,181, 1881 ä 1888 et 1889 ä 1900, 16.<br />

Population. V. aussi Mouvement de la population.<br />

Possesseurs de Wall. V. Baail.<br />

Postes. Ii&t,eloppentent du trafic postal depuis 1865, 102. -- Circulation interne et avec l'aranger de<br />

la poste aux lettres, 102. — Messageries et rentboursements, 103. — Service des cUques et virements<br />

postaux, 103. — Journaux et estampilles de valeur, 104. — Bilan d'exploitation, 105.<br />

Pouzzolane, Fabrication de la — de 1902 ä <strong>1912</strong>, 97.<br />

Pres. Culture des —. V. Agriculture.<br />

Prisons, Effectif et mouvetnent de la population des — en 1911, 286.<br />

Prix de vente du sel en 1911, 92. — Prix moyens des principaux produits agricoles en <strong>1912</strong>, 174. —<br />

Prix des bl& et farines sur le marcU de Berne en <strong>1912</strong>, 198.<br />

R.<br />

Rage. V. Maladies contagieuses.<br />

Reassurances. V. Assurances.<br />

Reboisements et travaux de cUfense sylvicole, 80.<br />

Recettes et depenses de la ConflWration de 1903 ä 1911, 266, et des cantons de 1906 ä 1910, 270.<br />

Recolte des fruits. V. Agriculture.<br />

Recrues, Examen phlagogique des — en 1911, 260. — Examen de capaciM physique des recrues en automne<br />

1911, 298.<br />

Regain et fourrages. V. Agriculture.<br />

Regie federale des alcools. Exploitation et monopole de 1887 ä 1911, 326. — Re'partition aux cantons du<br />

produit du monopole, 331.<br />

Rouget du porc. V. Maladies contagieuses.<br />

8.<br />

Sel, La production du — dans les salines de Bex, Schweizerhalle, Rheinfelden et Ryburg de 1893 ü 1911,<br />

90. — Consommation et prix de vente du — en 1911 et produit du monopole, 92.<br />

Societes.' Socidt6 suisse des p •oprktaires de chaudib-es ü vapeur, 99. — Soci6Ms suisses de secours et de<br />

bienfaisance en pays arangers, 212. — SociaM anonymes: Mouvement pendant l'annee 1911, 276.<br />

— Bockt& suisses de tir, 293.<br />

Soie, Importation de la — naturelle ou manufactitHe, 130 et 140. Exportation de la — naturelle<br />

ou manufacture'e, 142 et 152.<br />

Sol productif et sol improductif, Ripartition du — par cantons, 5.<br />

Sourds-muets. Instituts pour —, 259.<br />

Subventions de la Confederation: Sylviculture, travaux de dense sylvicole, etc., 80, -- Pisciculture et<br />

chasse, 86 et 89. — Socia4s de bienfaisance en pays &rangers, 212, et subsides cantonaux, 224.<br />

— Enseignement: agricole, 235; commercial, 236; pro fessionnel et industriel, 240. — Instruction<br />

publique et tous les degre's, 246. — Travaux d'utiliM publique, 272. — Corps des cadets, 304. —<br />

Socee's de tir, 295. — Pensions militaires, 296.<br />

Suicides, Les — en Suisse de 1901 ä 1911, 36. — Genres de suicides en 1911, 37. — Les de'ci .s de<br />

1883 ä 1911, classe's d'apHs les principales causes (colonne 16 du tableau), 29. — 31ortalite - en<br />

Suisse d'apres ses causes de 1901 ä 1910, n.. 4 ä 13, 38. — Les Was d'aprM leurs causes dans<br />

les villes de plus de 10,000 habitants de 1907 et 1911 (colonne 6 du tableau), 200.<br />

Superficie de la Suisse. Territoire re'parti en sol productif et sol improductif, 5. — Lacs suisses de plus<br />

de 10 ha. de superficie, 6.<br />

Surface territoriale. V. superficie de la Suisse.<br />

Syphilis. D6üs par suite de syphilis de 1881 ä 1910, 206. — V. aussi n° 103 ä la page 44.<br />

Sylviculture. Reboisements et travaux de dense sylvicole, exe'cuta de 1872 ä fin 1911 avec l'appui de la<br />

Confe'd&ation, 80. — _Plants employis pour les reboisements en 1911, 81. — Superficie forestüre<br />

et nombre des agents forestiers des cantons en 1911, 82.<br />

T.<br />

Tabac. Production du tabac de 1907 ä 1911 dans le canton de •Berne, 62; de 1900 ä 1911 dans le canton<br />

de Vaud, 69; de 1908 ä <strong>1912</strong> dans le canton de Fribourg, 70. -- Importation et exportation du<br />

tabac en 1911 par pays de provenance, 134 et 148.<br />

Tables de mortalite. Vie moyenne en an ydes d'aprM les tables de mortalW des anWes 1876/77 ä 1880/81,<br />

1881 e, 1888 et 1889 ä 1900, 16.


Table alphaUtique des matieres. 353<br />

Taxe militaire, Produit de la — de 1903 ä 1911, 266.<br />

Telegraphes et telephones, Dbmloppement des — en Suisse de 1870 -ü 1911, 106. -- Statistique td4raphique<br />

comparative de 24 Etats, anWe 1911, 108.<br />

Telephones, Diveloppement des — en Suisse de 1885 ä 1911, 106. -- Raeaux et conzmunications tilAphoniques<br />

de 1885 ä 1911, 106.<br />

Temp6rature de l'annie 1911. V. Meteorologie.<br />

Territoire suisse, Division du — en sol productif et sol imprOductif, 5.<br />

Timbres-poste, Produit de la vente des — de 1865 ä 1906, 104. — Timbres-poste livHs i l'administration<br />

fflrale par la Monnaie de 1906 a <strong>1912</strong>, 264.<br />

Tramways. Conditions techniques, trafic et situation financiere des differentes lignes pour l'ann& 1911, 120.<br />

Universites suisses de 1901 a <strong>1912</strong>, 246.<br />

ii.<br />

v.<br />

Vapeur, Soci&6 suisse des proprietaires de chaudieres ä —, 99. — La navigation ü — sur les lacs suisses<br />

en 1911, 110.<br />

moyenne en annees d'apHs les tables de mortaliM des ann6es 1876/77 ä 1880/81, 1881 ü 1888 et<br />

1889 ä 1900, 16.<br />

Agnes. Rendement des eignes dans quelques cantons, 60 ä 68; — en Suisse en 1911, 71. — Importation<br />

de vins etrangers en 1911, 138. — Exportation, 150.<br />

Vins. V. Vignes.<br />

Viticulture. V. Vignes.<br />

Voyageurs de commerce, Statistique des — en Suisse, 1909 ü 1911, 158.<br />

23

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!